Temel NLP

Steve Bavister
Amanda Vickers

Çeviren: Filiz Bolat

ISBN 978-605-4538-45-4
© 2011 Optimist Yayım ve Dağıtım
Orijinal adı ve yayıncısı: Essential NLP, Hodder Teach Yourself

Optimist Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.

Sertifika no. : 11970
Telefon : 0216 481 29 17-18
Faks : 0216 521 10 64
e-posta : optimist@optimistkitap.com
www.optimistkitap.com
facebook.com/optimistkitap
twitter.com/optimistkitap
www.youtube.com/OptimistKitap
www.optimistkitapblog.com

Optimist yay›n no. : 294

Konu : Kişisel Gelişim
Yay›na haz›rlayan : Zeynep Hale Akman

Bas›m : Temmuz 2012, ‹stanbul

2. Basım : Mayıs 2013
Düzelti : Pelin Duru
Düzenleme : Bilgi Erdoğan
Bask› ve cilt : Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti.
Sertifika no. : 13137
Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah.
4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2
Esenyurt - ‹STANBUL
Tel: 0212 886 34 74
İçindekiler
Temel NLP’ye hoş geldiniz IX
Sadece bir dakikanız mı var? X
Sadece beş dakikanız mı var? XII

1 NLP nedir? 1
NLP’nin tanımı 1
NLP’yi anlamak 2
N, L ve P’nin açılımı 3
NLP modeli 4
NLP’nin öyküsü 5
“Bir tutum ve bir metodoloji” 6
Günümüzde NLP 7
NLP uygulaması 8
NLP’yi öğrenerek ne kazanacaksınız 8
Şimdi bir deneyim yaşayalım… 9
Bu kitabı nasıl kullanacaksınız 11

2 NLP’nin esasları 13
Dört ilke 13
NLP’nin önvarsayımları 16

3 Temsil sistemleri 27
Birincil sistem 28
Yüklemler 29
Yüklemleri eşleştirmek 32
Referans sistemi 32
Öncü sistem 33
Göz erişim ipuçları 33
Temsil sistemlerini eşleştirmek 36
Stratejileri tanımak 36
Diğer ipucu türleri 37
Örtüşme ve sinestezi 37
En az gelişmiş temsil sisteminizi güçlendirin 39

III
 4 Alt sistemler 41
Alt sistemler nasıl işler 42
Alt sistemlerin farkına varmak 43
Analog ve dijital alt sistemler 45
Alt sistemler ve dil 45
Alt sistemlerin önemi 46
Alt sistemlerle değişim yaratmak 46
Swish 49
Tasarımcı swish 51

5 Meta Programlar 55
Meta Programları anlamak 55
En önemli Meta Programların bazıları 58
“Yaklaşma” ya da “Uzaklaşma” 59
“İçsel” ya da “Dışsal” 60
“Ben” ya da “Diğerleri” 61
“Bağımsızlar” ve “Düzenciler” 62
“Genel” ve “Özel” 63
“Eşleşme” ve “Farklılaşma” 65
İkna kalıpları 66
Meta Programlar ve değişim 67
LAB Profili 68

6 Değerler ve inançlar 71
İnançları ve değerleri anlamak 72
İnanç ve değerlerin NLP’deki önemi 73
İnançların gücü 74
İnançların ve değerlerin dili 75
İnanç ve değerler nereden gelir? 75
İnançlar değişir 77
Kısıtlayıcı inançlar 77
İnançları seçmek 79
Değerleri anlamak 81
Ölçütler ve ölçütsel denklik 81
Ölçütlerin hiyerarşisi 83
Değerleri ve ölçütleri değiştirmek 83
NLP’nin değerleri değil inançları vardır 85

IV
7 İyi biçimlenmiş sonuçlar 87
Hedefler ve sonuçlar 87
“İyi biçimlenmiş” sonuçlar 88
Sonucun sonucu 94

8 Ruh halleri ve duygular 97

İçinde bulunduğumuz ruh hali 97
Davranışın kaynağı ruh halidir 99
Ruh hali farkındalığı 99
Ruh hallerini nasıl yaratırız 100
Ruh halini değiştirmek 101
Ruh hali değişikliğinde ekolojinin yeri 103
Başkalarının ruh halleri 104
Ortaya çıkarma 104
Meta-Durumlar Modeli 107
Nöro-semantik 108

9 Çıpa atma 111

Günlük çıpalar 112
Çıpa atmanın kullanımı 113
Bir çıpa nasıl oluşturulur 114
Kaynak çıpası 117
Mükemmellik halkası 118
Çıpaları istiflemek 120
Çıpaları zincirlemek 120
Kayan çıpalar 121
Çöken çıpalar 121
Geleceği adımlama 123
Kişisel tarihi değiştirmek 124

10 Duyusal keskinlik ve kalibrasyon 129

Duyusal keskinlik nasıl geliştirilir 130
Gözlem ve yorum 131
Kalibrasyon 133
Kalibrasyon nasıl yapılır 134
Değişim çalışmasında başkalarını kalibre etmek 135
Kendi tepkilerinizi kalibre etmek 136

V
 11 Uyum 139
Uyum nedir? 139
Eşleşme ve aynalama 140
Pratikte eşleşme 142
Çapraz eşleşme 143
Psiko-coğrafya 143
Dil aracılığıyla eşleşmek 143
Ortak inanç ve değerlerle eşleşmek 144
Ses 144
Ayak uydurma ve yönlendirme 145
Duygusal uyum 146
Uyumu bırakmak 146
Sözel ve sözel olmayan çatışma 147
Uyum sağlama teknikleri çıkarcı mıdır? 147

12 Algısal duruşlar 151

Çok yönlü bakış açısının önemi 151
Birinci duruş 152
İkinci duruş 153
Üçüncü duruş 154
Algısal Duruşlar 154
Dördüncü duruş 156
Meta Ayna 157

13 Meta Model 161

Derin ve yüzeysel yapı 162
Meta Modelin unsurları 162
Meta Model “ihlalleri”ni sorgulamak 164
Silmenin sorgulanması 164
Çarpıtmanın sorgulanması 166
Genellemenin sorgulanması 167
Meta Modeli kullanmak 169
Uyum sağlayarak sorgulamak 171
Kendi ihlallerinizi tanıyın 172
İç diyaloğu yönetmek 173
Özet 173

VI
14 Çerçeveler, çerçeveleme, yeniden çerçeveleme ve parçalar 177
Çerçeveleri anlamak 177
Yeniden çerçeveleme 180
Dil Ustalığı kalıpları 184
Parçalarla çalışmak 186
Altı adımda yeniden çerçeveleme 187
Parçalar arasında müzakere 189

15 Diğer önemli NLP teknikleri 193

Yeni Davranış Üreticisi 193
Hızlı Fobi Tedavisi 195
S.C.O.R.E. modeli 197

16 Modelleme 201
Modellemeyi anlamak 202
Doğal modelleme 203
Basit ve karmaşık modelleme 203
Örtük ve açık modelleme 204
Modelleme süreci  206
Değerler, kimlik ve tutarlılık 207
Dolaylı modelleme 207
NLP ve kıyaslama 209

17 Zaman çizgileri 213

Zaman çizginizi ortaya çıkarın 214
Zamanın dili 216
Zaman çizgilerinin değiştirilmesinde ekolojinin yeri 217
Zaman çizgisini değiştirme seçenekleri 218
Zaman çizgileri ve duygular 219
Zaman çizgisinin yapısını değiştirmek 219

18 Stratejiler 223
TOTE modeli 224
Strateji dizilişlerle alakalıdır 225
NLP’nin strateji formülü 226
Formülün uygulanması 227
Stratejiyi ortaya çıkarmak 227

VII
 Etkin stratejiler tasarlamak 229
Stratejiler için iyi biçimlenmiş koşullar 230
Bir stratejinin değiştirilmesi/kurulması 231
Disney yaratıcılık stratejisi 231

19 Milton Modeli 237

Ustalıkla üstü kapalı bir dil kullanmak 238
NLP ve hipnoz 239
İş dünyasında Milton Modeli 240
Tersine çevrilmiş Meta Model kategorileri 241
Diğer Milton Modeli yapıları 246
Metafor 251

20 NLP uygulaması 255

NLP ve kişisel gelişim 255
Sunumlarda NLP 257
Sporda ve kondisyonda NLP 259
Sağlık ve mutlulukta NLP 260
İlişkilerde NLP 262
Terapide NLP 263
İş hayatında NLP 264
Satışta NLP 267
Koçlukta NLP 268
Müzakerede NLP 269
Liderlikte NLP 271
Eğitimde NLP 273
NLP ve maneviyat 274

Bir adım ötesi 279

İnterneti kullanın 279
NLP kitapları 281
NLP dergileri 281
NLP eğitimi 282
NLP kuruluşları 282
NLP konferansları 283
Yazarlarla iletişim kurmak için 283

Terimler Sözlüğü 285

VIII
Temel NLP’ye Hoş Geldiniz
NLP yaşamlarımızı değiştirdi. Kulağa klişe gibi gelse de doğru.
NLP yaşamlarımızı değiştirdi, sizinkini de değiştirebilir.
On yıl önce elinizdeki gibi bir kitap yazmayı hedeflemiştik. Şu
anda buna benzer yayınlanmış beş kitabımız var, diğerleri de
sırada. Eğitim ve koçluk odaklı küresel bir iş yaratmak istedik ve
başardık. En büyük arzumuzsa kendilerine yardımcı olamayanlara
el uzatmak için bir güven zemini oluşturmaktı. Bunu da yaptık.
Başarımız sadece nöro-linguistik programlamaya, yani NLP’ye
mi bağlıydı? Elbette hayır. Başarımız emek ve çalışmaya bağlıydı
ancak NLP’nin yöntem, araç ve tekniklerini kullanmak bize ivme
kazandırdı.
Elinizdeki kitabı yazma amacımız NLP’nin gücünü mümkün
olduğunca fazla insana göstermek. Herkesin hayallerini yaşama
hakkı var ve NLP bunu olanaklı kılıyor. Bizler canlı örnekleriz.
NLP’nin belli başlı kavramlarını pratik bir yolla ama fazla
basitleştirmeden sunuyoruz. Beyninizi kullanmayı, insanları daha
iyi anlamayı, hedeflerinizi netleştirmeyi, güçlü ilişkiler kurmayı ve
çok daha fazlasını öğreneceksiniz.
Bu alandaki uzmanlığımız katıldığımız 100 günden fazla süren
NLP eğitiminden, bizzat verdiğimiz NLP derslerinden ve NLP’yi
işimizde kullanmamızdan geliyor.
Her ikimiz de sertifikalı NLP koçuyuz, üniversitede psikoloji
eğitimi aldık ve Steve bir Erickson hipnoterapisti.
Uzmanlığımızın altında kişisel etki, ağ oluşturma, sunum
becerileri ve etkileme dahil iş iletişimi ve ilişkileri yatıyor. Hem
çalışmalarımızı desteklemek amacıyla hem de eğitimde, koçlukta
ve terapide NLP ilkelerini kullanıyoruz. Dünyanın her yerinden
danışanlarımıza yüksek kalitede eğitim hizmeti veren Speak
First’ün (www.speak-first.com) yöneticileriyiz.

Steve ve Amanda

Temel NLP’ye Hoş Geldiniz IX

 Sadece bir dakikanız mı var?
Kullanım alanlarının çeşitliliği nedeniyle NLP’yi anlamak başta

biraz zor olabilir. NLP bir bilim dalı, bir süreç, bir çalışma,

bir model, bir dizi yöntem, bir sistem ve bir teknoloji olarak

tarif edilmiştir ama en doğrusu uygulamalı psikolojinin bir

türü olduğudur. Bu alanda çalışanların çoğu NLP’yi “Beynin

Kullanım Kılavuzu” diye adlandırır. Bu nedenle NLP’nin kişisel

ve profesyonel gelişime yönelik en güçlü araçlardan biri olduğu

söylenebilir.

NLP ne demektir? “Nöro” kısmı nörolojiyle ve beş duyumuzdan—

görme, duyma, dokunma, koklama ve tat alma—aldığımız

bilginin işlemden geçirilme yollarıyla ilgilidir. “Linguistik”

dünya hakkındaki içsel temsillerimizi kodlamak, organize etmek

ve yorumlamak için dil sistemlerinin—simgeler, benzetmeler

ve kelimeler—kullanılmasıyla ilişkilidir. “Programlama”

alışkanlıkları ve “programları” yaratmak için deneyimimizin

kodlanma, depolanma ve değiştirilme şekliyle ilgilidir, tıpkı bir

yazılımın bilgisayarda çalıştığı gibi.

NLP sistemli düşünme, psikoterapi, sibernetik ve anlambilim dahil

çok sayıda disiplinden faydalanan matematikçi Richard Bandler

X
ve dilbilimci John Grinder tarafından 1970 yılında Kaliforniya’da

geliştirilmiştir. NLP’nin temelinde “önvarsayım” diye bilinen bir

dizi ilke yatar. Bu özlü, basit, atasözü benzeri ifadelerin doğru

olması gerekmese de—NLP yaklaşımı pragmatiktir—dünyayla

mücadele etmenin faydalı yollarıdır.

Önvarsayımlardan biri: “Başarısızlık yoktur, geribildirim vardır”.

Bu, hataları bir öğrenme fırsatı olarak görmeyi sağlar ve bizi

başarısızlıktan korkmadan yeni şeyler denemeye teşvik eder. Diğer

üç önvarsayım şunlardır: “Harita arazinin kendisi değildir”, “Bir

kişi yapabiliyorsa herkes yapabilir” ve “Deneyimin bir yapısı

vardır”. NLP’nin özünde bu önvarsayımlar bulunur. Bandler ve

Grinder, başkalarının (terapist Fritz Perls ve Virginia Satir gibi)

mükemmel yönlerini model almış, yetenekli insanların düşünce ve

davranış tarzlarını anladığınızda, onların yaptıklarını yapmayı

öğrenebileceğinizi göstermiştir.

Sadece bir dakikanız mı var? XI

 1
NLP nedir?

Bu bölümde:
• NLP’nin farklı tanımlarını
• N, L ve P’nin ne demek olduğunu
• NLP’nin doğuşunu ve uygulama alanlarını
• NLP’yi öğrenerek kazanacaklarınızı
• Bu kitaptan en iyi nasıl faydalanacağınızı
öğreneceksiniz.

NLP’nin tanımı
“Fabrika sireni ve trompet karışımı tuhaf bir ses çıkarır.”
“Çok büyük… neredeyse bir kamyon büyüklüğünde!”
“Uzun, esnek burnuyla suyu içine çekebilir, hatta onunla bir
şeyleri tutup kaldırır.”
“Saatte yaklaşık 15 mil koşabilir.”
“Beyaz koca dişleri vardır.”
“En az dört ton geliyor olmalı.”
“Gri ve buruş buruş.”
Daha önce hiç fil görmemiş birine onun neye benzediğini, nasıl ses
çıkardığını ve davrandığını tarif etmek zor olabilir. Yukarıdaki
tanımlamaların hepsi doğrudur ama hiçbiri tek başına filin
gerçekte ne olduğunu düşündürmeye yetmez.

NLP nedir? 1
 Bu durum NLP için de geçerli. NLP’nin birbirinden farklı o kadar
çok yönü var ki bu noktada elimizden gelenin en iyisi kimi tanım
ve açıklamalara kısaca göz atmak olacak.

• Beynin öğrenmeyi ve deneyimi nasıl kodladığını inceleyen bilim.

• İnsan davranışındaki mükemmelliği herkes tarafından
uygulanacak şekilde inceleyen bir yöntem.
• Öznel deneyimin yapısına ilişkin bir inceleme.
• Yaşam kalitesini ve etkinliğini artırmak amacıyla, kişinin
davranışını etkileyen düşünce kalıplarını tespit etmeye ve
kullanmaya odaklanan bir iletişim modeli.
• Birçok tekniği geride bırakan bir tutum ve metodoloji.
• Enformasyonu nasıl aldığımızı, depoladığımızı ve hatırladığımızı
açıklayan bir model.
• İnsanların iletişimine ve gelişimine yönelik devrimci bir yaklaşım.
• Fark yaratan bir farklılık.
• Kişinin içinde yaşadığı dünyaya dair yorumunu ve bilişsel
anlayışını tanımlamaya, yeniden yapılandırmaya ve değiştirmeye
yönelik bir sistem.
• Değerini belirleyen şeyin doğruluk değil fayda olduğu bir dizi
yöntem.
• Dünyadaki modellerin belirlenmesine ve kullanılmasına yönelik
hızlandırılmış bir öğrenme stratejisi.
• Beyni kullanma kılavuzu.

NLP’yi anlamak
Dolayısıyla bu bir bilim, bir süreç, bir çalışma, bir model, bir
dizi yöntem, bir kılavuz, bir sistem, bir tutum, bir strateji, bir
teknolojidir… Elbette bazı insanlar önce NLP’nin ne olduğuna dair
bir perspektif kazanmaya ya da özünü kavramaya çalışır. Üzerinde
hemfikir olunan bir tanımın olmayışı herkesin kendi tarifini yapması
anlamına gelir ve gördüğünüz üzere bunlar birbirinden çok farklıdır.

2
Yukarıdaki tanımlamaları okuyarak “bir filin etrafında
dolaştığınızda” NLP’ye ilişkin bir fikir edinmeye başlarsınız. Biz de,
kitabı bitirdiğinizde temel ilkeleri, modelleri ve kalıpları anlayarak
uygulamaya ilişkin bir beceri kazanmış olmanızı hedefliyoruz.

N, L ve P’nin açılımı
NLP’yi açıklamanın en kolay yolu, uygulamalı psikolojinin bir
türü olduğunu söylemektir. Ama esas nokta kişisel ve mesleki
yaşamlarında daha başarılı olmanın bir yolu olarak bu yöntemi
kaç kişinin kullandığıdır.

NLP’nin bir diğer sorunu isminin teknik niteliğidir. Ne mutlu

ki NLP günümüzde daha fazla biliniyor ama Nöro-Linguistik
Programlama dediğinizde çoğu kişinin verdiği tepki hâlâ “O da
ne?” oluyor. Pek çoğumuz daha çarpıcı, açık ve cazip bir isim
arzulasa da “Nöro-Linguistik Programlama” tümüyle doğru bir
ifadedir. Bu terimlere bir göz atalım.

NÖRO

“Nöro” kısmı nörolojiyle, beş duyumuzun sağladığı enformasyonu

beynimiz ve sinir sistemimiz yoluyla işlemekle ilgilidir.

LİNGUİSTİK

“Linguistik” dünya hakkındaki içsel temsilleri kodlamak,

düzenlemek ve anlam yüklemekle yani dil sistemlerinin
kullanılmasıyla (sadece kelimeler değil jestler ve duruşlar dahil
tüm sembol sistemleri) ilgilidir.

PROGRAMLAMA

“Programlama” da enformasyon işleme ve bilişimden gelir, ki

deneyimin depolanma, kodlanma ve dönüştürülme yönteminin
bilgisayar yazılımına benzediği görüşüne dayanır. Zihinsel
yazılımımızı silerek, geliştirerek ya da düzenleyerek düşünce

NLP nedir? 3
 şeklimizi ve davranış biçimimizi değiştirebiliriz.
Bu kelimelerin hepsini bir araya getirdiğinizde, Nöro-Linguistik
Programlamayı elde edersiniz; ki bu, özünde dil ve sinir sistemimiz
aracılığıyla dış dünyanın “gerçekliğine” dair içsel bir temsil
oluşturmamıza yardımcı olan işlemlerle ilgilidir.

NLP modeli
Dünyayı beş duyumuzla deneyimleriz: görme, duyma, dokunma,
koklama ve tat alma. Yoğun enformasyon akışı sırasında
istemediğimiz şeyleri bilinçli ya da bilinçsiz olarak sileriz. Kalan
verileri geçmiş deneyimlerimize, değerlerimize ve inançlarımıza
dayanarak süzgeçten geçiririz. Orijinal verilerin bir kısmı
tamamen silindiği, geri kalanlar da genelleştirildiği ya da
çarpıtıldığı için sonuçta elimizde kalan şey eksik ve hatalıdır.
Süzgeçten geçirilen enformasyon fizyolojimizi ve ruh halimizi
etkileyen içsel haritamızı oluşturur. Bu da davranışımızı etkiler.

Filtreler değerler,
inançlar, silme,
İçsel harita çarpıtma,
şunlardan oluşur: genelleme vs.
resimler, sesler,
hisler, tatlar
ve kokular

Davranış
Ruh hali

NLP modeli

4
NLP’nin öyküsü
NLP’nin kalbinde insan mükemelliğinin “modellemesi” vardır.
1970’lerin başında California Üniversitesinde Richard Bandler
ve John Grinder’ın işbirliğiyle hikâyenin başladığı nokta işte
burasıdır.

Bilgisayar bilimine özel ilgi duyan bir matematik öğrencisi olan

Bandler, Geştalt Terapisinin babası Fritz Perls ile Aile Terapisinin
kurucusu Virginia Satir’in bazı seminerlerinin ses ve video
kayıtlarını çözme işini üstlenmişti. Onların çalışmalarını izleyerek
benzer sonuçlar alabileceğini görmüş ve kampüste bir Geştalt
Terapi grubu kurmuştu.

Dilbilim alanında doçent olan John Grinder, Bandler’ın

çalışmalarından etkilendi ve çok geçmeden Bandler ve Perls’inkine
benzer tedavi edici sonuçlara ulaşabildi. Daha sonra, bir çıkarma
işlemiyle—sistematik olarak çeşitli öğeleri dışarıda bırakarak—
Grinder neyin gerekli, neyin konuyla alakasız olduğunu
belirlemeyi başardı.

Bir şeye temas ettiklerini fark eden Bandler ve Grinder güçlerini

birleştirip, 1975 yılında yayınlanan ilk NLP kitapları The
Structure of Magic’i (Büyünün Yapısı) yazmaya başladılar. Kitabın
A Book about Language and Therapy (Dil ve Terapi Hakkında
Bir Kitap) adlı alt başlığında ilk NLP modeli olan Meta Model
tanıtıldı, Perls ve Satir’in modelinden 12 dil kalıbı ayrıştırıldı.

Artık NLP’nin özü tanımlanmıştı. Dehaları derinlemesine

inceleyerek—modelleyerek—can alıcı unsurları taklit etmek ve
aynı sonuçlara ulaşmak herkes için mümkündür. Usta bir golf
oyuncusu olmak istiyorsanız, bu oyunda mükemmel olan birini
model almanız gerekir: yaptıklarını ve söylediklerini gözlemlemek,
daha sonra da zihinsel olarak neler olup bittiğine dair sorular
sormak. Bunu yaparak, herkesin kullanabileceği bir başarı şablonu
yaratırsınız.

NLP nedir? 5
 En önemli buluşsa dünyaya ilişkin öznel deneyimimizin bir yapısı
olması ve bir şey hakkındaki düşüncemizin onu deneyimleme
şeklimizi etkilemesiydi. NLP, Alfred Korzybski’nin çalışmasından
faydalanarak, “kara parçası”—dünya—ile dünyaya dair
oluşturduğumuz içsel “harita” arasında net bir ayrım yapar. Bu
genellikle “Harita arazinin kendisi değildir” diyerek ifade edilir.

Grinder’ın uzman olduğu dönüşümsel dilbilgisini geliştiren

dilbilimci Noam Chomsky, bilgi nörolojik ve linguistik
kanallardan geçerken oluşan çarpıtma, silme ve genelleme
işlemleri yüzünden haritamızın çoğunlukla dünyada olup
bitenlerin eksik ve hatalı bir versiyonu olacağını ileri sürmüştür.
İnsanlar genellikle gerçeklik hakkındaki kısıtlı haritalarını yanlış
anladıkları için sorun yaşarlar. Meta Model sorularını sorarak ya
da diğer NLP tekniklerini kullanarak harita zenginleştikçe, kişi
daha fazla seçenek geliştirir ve istediğine daha kolay ulaşır.

“Bir tutum ve bir metodoloji”

John Grinder “NLP, birçok tekniği geride bırakan bir tutum
ve metodolojidir” der ve bu cümle NLP’yi anlamak için çok
önemlidir. Şu ana kadar ağırlıklı olarak metodolojiye dair
konuştuk, ama birçok bakımdan daha önemli olan tutumdur.
Bu, tek bir kelimeyle özetlenebilir: merak. Dahası, L. Michael
Hall’un ifadesiyle bu, “tutkulu ve şiddetli bir meraktır”. NLP
yaklaşımı “başkalarının içini görmek” istemeyi ve davranışlarının
ardında yatan nedenleri merak etmeyi içerir. Sorgulamayı,
meydan okumayı, araştırmayı ve hiçbir şeyi göründüğü gibi kabul
etmemeyi kapsar. NLP’nin tutumunu en iyi özetleyen soru şudur:
“Nereden biliyorsun?”

Tekniklere gelince, NLP insanların değişmesini sağlamaya yönelik

en güçlü modellerin bir kısmını geliştirmiştir. Hızlı Fobi Tedavisi,
söz konusu tekniklerin en bilinenlerinden biridir.

Perls ve Satir’den sonra, Bandler ve Grinder dünyanın önde gelen

tıbbi hipnoz uzmanı Milton H. Erickson’ı modelledi.

6
Bunun sonucunda bir dizi farklı dil örneği ve Milton Modeli
ortaya çıkmış, Patterns of the Hypnotic Techniques of Milton H.
Erickson MD (Dr. Milton Erickson’ın Hipnotik Teknik Kalıpları)
isimli ikinci NLP kitabı yayınlanmıştır.

Daha sonra Bandler ve Grinder’ın yanı sıra Robert Dilts, Judith

DeLozier, Leslie Cameron-Bandler, Steve ve Connirae Andreas
gibi uzmanların çalıştığı hummalı bir sorgulama ve araştırma
dönemi geldi ve bu dönemde temsil sistemleri, alt sistemler ve çıpa
atma dahil birçok NLP tekniği ve modeli geliştirildi.

Günümüzde NLP
Bandler ve Grinder’ın ortaklığı 1970’lerin sonlarında sona erdi;
ancak her ikisi de NLP alanındaki çalışmalarına devam ediyorlar.

Bandler çeşitli modeller kurmuş ve çok sayıda kitap yazmıştır.

İngiltere’de ve uluslararası alanda NLP ve hipnoz eğitimi veriyor.

John Grinder, Judith DeLozier ve diğerleriyle birlikte, NLP

“Yeni Kodu”nu geliştirdi. NLP’nin “Klasik” ya da “Eski Kodu”
dilbilimden, Geştalt ve sistem teorisinden esinlenmiş olsa da,
“Yeni Kod” bilgi kuramına ve Carlos Casteneda’nın kitaplarına
dayanmaktadır. Bu çalışmalarla Algısal Duruşlar dahil yeni
pek çok model, yapı ve teknik ortaya çıkmıştır. Günümüzde,
Grinder’ın başlıca çalışma arkadaşlarından biri Carmen Bostic St
Clair’dir.

Robert Dilts, Bandler ve Grinder’ın ilk takipçilerindendir; çok

sayıda değişim kalıbı ve modeli oluşturarak NLP’ye önemli
katkılarda bulunmuş, inovasyonlara imza atmıştır.

NLP, sayıları giderek artan uygulayıcı ve geliştirici tarafından her

yıl eklenen yeni model ve tekniklerle gelişmeye devam ediyor.

NLP nedir? 7