NDEKLER

13- PROTOKOL KURALLARI

12-

LETM
LETMDE KUTSAL ALANLAR

14- MERHABA DEMENN NCELKLER

3-

ANLAMAK MI VE DNLEMEK M?

4-

LETMDE ETKNL
ENGELLEYEN HATALAR

5-

LETM KOPARAN SEKZ GNAH

6-

HTYACIMIZ OLAN EMPAT

7-

GRME

8-

PERFORMANS GRMELER
BECER VE DKKAT GEREKTRR

9-

SORULARI YANITLAMA

10- TANIMA VE TANITIRILMANIN

NCELKLER
11- NAZK KONUMA LKELER
12- KONUMALARDA NEZAKET
KURALLARI

15- YERNN TRELER

LETM
letiimde etkinlii artrmak iin ne yapmal?
letiimde etkinlii artrmak iin ASLA;
1.
2.
3.
4.
5.

ddialamayn
Karnzdakinin szn kesmeyin
Karnzdaki konuurken baka eyle megul olmayn
Hemen sonuca varmayn
Karnzdakinin duygularnn etkisinde kalmayn.

letiimin temeli DNLEMEK

Etkili bir dinleme iin;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Tarafsz olarak dinleyin

Konuya, olaya konsantre olun
Yarglamayn
Not aln
Szel olmayan iletiimi de dikkate aln
Fiziksel olarak rahat bir konumda olun
Savunmaya gemeyin.

 arkadalarnz ya da yneticiniz ile anlamazlk

durumunda, tartmalarda genellikle "kazanmasz"
salayacak iki anahtar:
1. Kar taraf kendi konumunu sizden daha iyi
destekliyorsa, siz de deimeye ak olmal ve rahatlkla
"bunu bilmiyordum" diyebilmelisiniz.
2. Gereklerle destekleyemiyorsanz, dnce belirtmeyi
veya tavr almay srdrmeyiniz.
letiim' de Kutsal Alanlar
yle bir dnn bakalm bir gn ierisinde ka kiiyle
gryor, ka kiiyle i ilikisine giriyor, ka kiiyle bir
sorunu halletmek durumunda kalyor ya da ka kiiyle
yazyorsunuz? 5, 10, 30, 50 ? Kukusuz bu sorunun
cevab kiiden kiiye deiecektir. Bir ok meslek iin ikili
ilikiler ikinci planda kalyor olabilir ancak sekreterler
iletmelerin, iletiim trafiinin merkezinde yer alrlar. Bu da
meslekte baar iin adeta bir iletiim sihirbaz olmalarn
zorunlu klar. letiim ustalna giden yolda ilk duramz
ise yazl iletiimin grg kurallar.
Szl iletiim ya da beden diline dayanan szsz iletiimde
baarda eitimin katks byk olmasna karn kiinin
kendi yetenekleri ve kiilik zellikleri de n plandadr. Oysa
yazl iletiim belli kurallarn bilinmesini ve bunlarn
uygulanmasn gerektirir. Yazl iletiimde "Adabmuaeret"
olarak adlandrabileceimiz yazl iletiimin grg kurallar
sekreterlik mesleinin "olmazsa olmaz"
gerekliliklerindendir. letiim ustalna giden yolda ilk
duramz yazl iletiimin grg kurallar.

Kutsal Alanlar
Sonu im ile bitenler: Yaz yazarken temel kural; 'alcnn
isim, nvan ve adresini doru yazmaktr. Unutmayn ki ,
sonu "-im" ile biten her ey insanlar iin kutsaldr im,
evim, eim, ocuum, ismim Yaklak ya da tahmini bir
eyler ASLA yazlmamaldr.
Bu konuda hata yapmamak iin ayrlacak zaman, boa
gememi bir zamandr. (Kartvizite bakmak, rehbere
bakmak, emin olan birilerini aramak)
Sayglarmla m sayglarmzla m? Gnlk, sradan
konular iin "Sayn Yetkili, / Sayglarmzla," kalbyla ve
nc ahs kullanlarak yazlan yazlar dorudur fakat
daha spesifik bir eylere giriliyorsa, mesela bir ikayet veya
cevap sz konu ise o zaman "Sayn H.., / Sayglarmla,"
kalb daha doru olacaktr. Bu tr yazlar daima birinci
ahs kullanlarak yazlmaldr. "Son kampanyamzla ilgili
deerli grlerinizi okudum"
Selamlar ne zaman kullanlr? tanklklar arttka da
"sayglarmla,"dan nce "selamlar," gibi daha yakn bir hitap
kullanmak uygun olacaktr. Buna karn yabanc lkelerden
kiilerle yazma yaparken, ne kadar samimi olunursa olsun
mutlaka "Sayglarmla," bitirme sz kullanlmaldr. Bunu
kullanmazsak , o kiiye veya kuruluuna kar bir olumsuz
dnce, bir soukluk duyduumuz anlamna gelir.
arkadalar arasnda, zellikle samimi olanlar birbirlerine
yaz yazarken genellikle "Sevgili D, / Selamlar H...,"
kalbn kullanrlar. Bu tr yazmalarda hitabn ve selamn
el yazs ile yazlmas da bir yaknlk iaretidir.

Anlamak m , dinlemek mi?

Bir insanla ya da bir i arkadanzla nasl iletiim
kurarsnz? Szl iletiim deyince hepimizin aklna ilk nce
"anlatmak, sylemek istediklerimizi ifade edebilmek" gelir.
Oysa iletiim karlkl olarak bir mesajn aktarlmas ve
kardan gelen mesajn alnmasdr. Ve oumuzun yapt
en byk hata iletiimin en nemli esini atlamak; yani
karmzdakini dinlememektir...
letiimin elerini
incelerken, alcdan
sonraki gelimeyi de gz
ard etmemeliyiz. Bu "geri
bildirim" (feed-back) dir.
Her mesaj al-veriinde
kaynak, mesaj ilettikten
sonra geri bildirimi takip
etmek durumundadr. Aksi takdirde mesajn yerine ulap
ulamadn bilemez.
Bu hataya en ok i hayatnda rastlarz. Daha dorusu bu
hata i hayatnda byk problemlere yol at iin
gerekten "hata" olarak deerlendirilir.
letiimi oluturan vazgeilmezler
Kaynak letmek istedii bir bilgi, bir sz, bir mesaj olan
kii veya kiiler. Dier bir ifadeyle mesajn kt yer.
Bilgi Anlatlmak, iletilmek istenen ey.

Kanal Kaynaktan kan bir bilgi, mutlaka alcnn anlayaca

bir arala iletilmek zorundadr. (Yazl, szl veya beden dili
kullanlarak yaplabilir. Asl kanal ksaca be duyu organmz
diyebiliriz.)
Alc Mesajn ulat noktadr.
Santral operatr arkadaa bir not iletmemiz gerek;
"Yneticim, X Bey ile grmek istemiyor, ben bir saat
yerimde olmayacam, X Bey ararsa sen ilgilenir misin?"
Burada kaynak biziz. nk iletmek istediimiz bir mesaj,
bir bilgi var. Alc ise santral operatr.
Kullandmz kanal szl iletiim. Hatta alcya mesaj
anlatrken destekleyici beden dili hareketlerini de kullandk.
Tamam. imiz bitti mi? Hayr, kesinlikle hayr. Yani sadece
mesaj ilettik, bu i tamam demek yanl. Alcnn (santral
operatrnn) sylediklerimizi anlayp anlamadn
renmemiz lazm. Tabi bunun iin "anladn m, hadi tekrar
et bakalm" gibi bir soru soramayz. Eer alc kiiyi dikkatle
incelersek, bizi gerekten dinleyip dinlemediini ya da
anlayp anlamadn beden dili hareketlerinden
renebiliriz. Elindeki tm ileri brakp, telefondakileri biriki saniye iin bekletiyor bize kulak veriyorsa, mesajmz
alcya ulayor demektir.
Dinleyenin ruh halini gz ard etmeyin
Her eyden nce mesaj verirken alcnn bulunduu ortam,
hatta ruh halini dnmemiz gerekli. Yani en uygun
zamanda mesaj iletilmeli; santralde bir ka hat birden
alyor ve grevli kii ayn anda hepsine birden cevap
vermek durumunda, bir-ikisini bekletirken bir yandan da
telefonda kendisine bir eyler yazdrlyor not alyor, bu

arada banda bir ziyareti ona randevusuyla ilgili bilgi verip

bir eyler istiyor....
Byle bir durumda, en uygun baka bir kanalla yani baka
bir yntemle bilgi aktarlmasdr. Ya o kiinin bann
rahatlayaca dakika beklenip anlatlmal ya da sonradan
okuyaca bir not grebilecei bir yere- braklmaldr.
Yazan: Handan Kaylan

yapmayn. Anlamadnz bir ayrnt varsa, grmeyi kesip

derhal aklama isteyin. Bunu yapmadnzda, kar taraf
anladnz dnerek devam edecektir. Her syleneni
anlyor grnmenin size puan kazandracan
dnebilirsiniz ancak bu arada kilit nemdeki bir bilgiyi
atlyor olabileceinizi unutmayn.
nemseyin!

letiimde etkinlii engelleyen hatalar

yerinde zihninizi megul eden koullardan, gnlk
hayattaki alkanlklarnza kadar eitli etkenler, etkin bir
iletiim kullanmanz engelleyebilir. Bu konuda sorun
yaamamak iin, kendinizi iletiime hazr olma konusunda
eitmenin yan sra karnzdaki kiinin anlatmak istediini
aka ortaya koymasn salayacak baz yntemleri
gelitirmeniz gerekir.
Dinliyor grnmeyin, dinleyin!
Karsndakini dinler grnp, dinlememek en kolay
dlen tuzaklardan biridir. Geitirme alkanlnn sizi
etkisi altna almasna izin vermemek iin kendinizi eitin.
Daima dinlemeye hazr olun ve zihninizi buna uygun tutun.
Bir grmeye gergin ve saldrgan duygularla balamak
konsantrasyonunuzu bozacan unutmayn. Birisini
dinlerken zihniniz berrak olsun.
Mutlaka anlayn!
Karnzdakini dinleseniz bile sylediklerini
anlamayabilirsiniz. Anlamadnzda, 'anlyor gibi'

Konuulan ey sizin iin nemsiz olabilir ancak karnzdaki

iin belki de hayati bir nemi vardr. Karnzdaki kiiye
zaman ayryorsunuz, sylediklerini anlamak iin de aba
harcayn.
Unutmamay salayn!
Unutkanlk ayp deildir. Yorgun olmamz bile unutkanla
yol aabilir. Ancak bu konuda nlem almamak, pek de
affedilir deildir. Byle durumlarda hafzamza gvenmeyip
mutlaka not aln!
Mesajla bulmaca zmeyin!
"Leb demeden leblebiyi anlamak" her zaman doru bir
yaklam deildir. Byle yaptnzda, mesajdaki boluklar
yanl dolduruyor olabilirsiniz. Trkemizdeki harika kelime
"EY", zellikle kelime bilgisi az olan kiilerin katksyla
piyasada geni bir yere sahiptir. Bol "ey"li cmleler ile
karlatnzda, boluklar kendi mantmza gre
doldurmayp kar tarafn ne anlatmak istediini tam olarak
anlayana kadar sabrla dinleyin.
Mesaj zamannda iletin

Hz ve bilginin zamannda iletilmesinin tad nem

giderek artyor. Sizin de bu duruma uymanz gerekiyor.
Zamannda iletilmeyen bilginin hibir deeri olmadn
aklnzdan karmayn.
letiimi Koparan Sekiz Gnah
yerinde gn iinde defalarca kar karya geldiiniz ve
konutuunuz kiileri dinlemediinizi fark edebilirsiniz.
Bakalarnn sizi dinlemiyor olduunu anlamanz da ayn
derecede olas. Bazen karnzda, bo baklar ve esnemeye
kadar varan tepkilere yol aan bu olumsuz duruma yol aan
sekiz gnahkarlk bulunuyor. Bunlar bilmeniz, sorunu
amanz iin bir basamak oluturabilir.
1. Kl yutmayan dinleyici: Karnzdaki kiinin konumasn
srekli blyor ve her sylenene itiraz ediyorsanz,
istenmeyen tler veren bir kii haline debilirsiniz.
Karnzdakinin kendisini hatal, aptal ve bilgisiz
hissetmesine yol aacak byle bir durum, iletiimi koparr.
2. Karlatrma uzman: Bir duygu veya dncenizi
evrenizdekilerle paylarken kullanacanz rnekleme,
dinleyici konumundayken olumsuz sonu verebilir.
Karnzdaki kii konuurken, "Ya biliyorum, bizimki de..."
diye balayacak ifadeleriniz hem konuma akna zarar
verebilir hem de iletiimin ortadan kalkmasna yol aabilir.
3. stn konumac: Konumakta olduunuz kii bir ey
anlatrken, konuyu daha iyi anlatacan dndnz
ifadeler bulmak her zaman olumlu bir yaklam deildir. Bu

tavr, karnzdaki kiiden stn olduunuzu gstermeyi

hedef aldnda, bu gzden kamaz ve iletiim zarar grr.
4. Dertlerin insan: Yaadnz sorunlar nedeni ile anlay
gerektiren bir konumda olsanz da, bunlar konumay bir
alkanlk olarak ofis ortamna tamaktan kann. Ofis
arkadalarnz size kulak verseler bile, sorunlarnzn
zlmesine bir uzman kadar yardmc olamayacaklarn
unutmayn.
5. Yarg dinleyici: Ofiste bir arkadanzn gergin olduu
gzleminizi dile getirmeniz yararldr. Ancak kendinizi onun
yaam tarz ve kiilii ile ilgili yarglara varan bir konuma
getirmeniz son derece olumsuzdur. Bu tarzn genellikle
kendinizi daha iyi durumda olduunuza ikna etmekten
baka amac olduunu unutmayarak sadece gzlemci
olmaya aln.
6. Sz kesen dinleyici: Konuma srasnda birisinin szn
kesmeniz, syleyeceinizin onunkinden daha deerli
olduunu dndnz izlenimini yaratacaktr. Bunun aksi
ise ona verdiiniz deeri gsterecektir. Altn kural,
karnzdaki kiinin konumas bittikten sonra konumaya
balamadan nce nefes alacak kadar bir ara vermektir.
7. ikayeti dinleyici: Srekli ikayette bulunan bir kii,
iletiim abalarnn baarsz olmasn salamada bulunmaz
bir etkendir. Olumlu yaklamlarn insanlar evrenize
ekeceini unutmayarak, olumlu yaklamlar
arkadalarnzla paylarken ikayetlerinizi mteri
hizmetlerine iletin.
8. Dedikodu iletiimi: Dedikodu, zellikle i yerlerinde en

kt ve hastalkl iletiim yntemlerinden biridir. Kendiniz

dedikodu yapmazken, dedikodu ortamlarn engellemeye de
aln. Yannza yaklaan bir dedikoducunun bunlar
dinlemek istemediinizi anlamasn salamanz olduka
olumlu bir tavr olacaktr.
Kerem zdemir
HTYACIMIZ

OLAN

EMPAT

Kiiler aras ilikilerin olumlu olmas iin gerekli

koullardan birisi de empatidir. Empati ,
psikiyatri ve psikolojide ad sklkla geen bir
kavramdr.Psikiyatri ve psikolojinin eitli
dallarnda empati ile ilgili eitli aratrmalar
yaplm ve bir bilgi birikimi salanmtr.
Aratrma, zellikle klinik ve sosyal psikoloji ,
geliim , danma, okul ve iletiim psikolojisi
alanlarnda yaplmtr. Empatinin tarihesine
baktmzda bu kavramn Almancadaki
einfhlung ve Esli Yunancadaki
empathera terimlerinden geldiini
grrz.Einfhlung kavramn ilk
kullananlardan birisi Alman Psikologlardan
Thedor Lipps olmutur. 1987 ylnda
Lipps,einfhlungu yle tanmlamtr : Bir
insann kendisini karsndaki bir nesneye,
rnein bir sanat eserine yanstmas,kendini
onun iinde hissetmesi ve bu yolla o nesneyi
kendi iine olarak (zmseyerek) anlamas
srecine einfhlung ad verilir.(1). 1909
ylnda, Titchener, eninfhlung terimini ,Eski
Yunancadaki empatheia teriminden
yararlanarak ngilizceye empathy olarak

tercme etmitir. Yunancada em iine

patheia ise alglama anlam tamaktadr.
Bylece empati kavram psikoloji ve
psikiyatride yerini almtr.(2). Gnmzde
empati kavramn en iyi ekilde aklayan
aklayan Carl Rogersdr. Rogers, kiiler
arasnda nemli yeri olan empati kavram
zerinde ok aratrma yapm ve bu kavram
farkl zamanlarda farkl ekillerde
tanmlam,1970 ylnda ise empatiyi son ekli
ile tanmlayarak dier aratrmaclarn da bu
tanm zerinde mutabk kalmasn
salamtr.Rogersa gre : empati, bir kiinin
kendisini karsndaki kiinin yerine koyarak,o
kiinin duygularn ve dncelerini doru
olarak anlamas,hissetmesi ve bu durumu ona
iletmesi srecidir.(3). Carl Rogersn yapm
olduu bu tanm , stn Dkmen eye
ayrarak aklamtr.Birinci e olarak ; empati
kuracak kii , kendisini karsndakinin yerine
koymal , olaylara onun bak asyla
bakmaldr.Karmzdaki kiiyi anlamak iin
dnyaya onun penceresinden bakmal ,
olaylar onun gibi alglayp yaamaya
almalyz.Bunun iin de karmzdaki insann
rolne gememiz gereklidir.Bunu yapmazsak
empati kuramayz. kinci e olarak ; empati
kurmu saylmamz iin, karmzdaki kiinin
duygularn ve dncelerini doru olarak
alglamamz gereklidir.Empati kurarken
karmzdaki kiinin dnceleri , empatinin
bilisel nitelik ynn oluturur. Bylece
empatinin iki bileeni ortaya kmaktadr.Fakat
Hoffmana (1978) gre ise empatinin bilisel ,
duyusal ve gdsel (motivasyon) olmak zere

 bileeni vardr.(4). Bu nedenle

aratrmaclar arasnda gr farkllklar
vardr.Empati tanmndaki nc ve son e
ise, empati kuran kiinin zihninde oluan
empatik anlayn kardaki kiiye iletilmesi
davrandr.Karmzdaki kiinin duygularn
tam olarak anlasak bile, eer anladmz ona
ifade edemezsek empati kurma srecini
tamamlam saylmayz.rnein ; bir
arkadamz derslerinin younluu nedeniyle
bunalm ve sknt duymaktadr.Bu skntsn
gelip size anlatrsa ve sizde onun duyduu bu
sknty anladnz ve hissettiiniz halde ona
bunu
evet seni anlyorum, derslerinin
younluu seni bunaltm ve bu nedenle sknt
duyuyorsun eklinde deil de tam zt
duygularla bo ver aldrma eklinde
yanstrsak empati kurmu olmayz.Ve hatta
arkadamz bizim hakkmzda en iyi
arkadama skntlarm anlattm halde o
bile beni anlamad , artk beni hi bakas
anlamaz eklinde yanl dnce ve yargya
varabilir. Empati kurmak , karmzdaki kiinin
syledii duygu ve dncelerin aynsn ona
tekrar etmek deildir.Hommand ve arkadalar
(1977) buna papaan gibi tepki vermek (5)
demitir. Ve bunun olumsuz empati kurmak
olduunu belirtmitir. Empati kurarken ifade
edilen duygunun iddetine dikkat etmek ve
karmzdaki kiiye onu yanstrken duygunun
iddetine uygun tepki vermek gerekir. Yine
empati kurarken kiinin sadece szel
tepkilerine deil, ses tonuna , konuma
temposuna , jest ve mimiklerine hatta
duruuna bile dikkat etmek gerekir.Empati

kurarken nesnellii kaybetmemek ,

karmzdaki kiinin korku , kayg , nee ve
fke gibi duygularyla bunalmamak
gerekir.Yani karmzdaki kiiyle zdeim
kurmamal ya da sempati
duymamalyz.Sempati duymak, empatiyi
kurmay engeller. Gnlk kullanmda da bu iki
kavram birbiriyle kartrlmaktadr.kisinin
arasnda farkllk vardr.Bir insana sempati
duymak demek , o insann sahip olduu
duygu ve dncelerin aynsna sahip olmak
demektir.Karmzdaki kiiye sempati
duyuyorsak , onunla birlikte ac ekeriz ya da
onunla birlikte seviniriz.Ksaca sempati ; Bir
bakas iin olumlu duygular besleme
anlamna gelir. (6) Empati kurmada
,karmzdaki kiiye yardm etme davran
vardr.Kendisini skntda hisseden bir kii
arkadana skntsn anlatrsa ve arkada da
o kiinin skntsn empatik bir ekilde dinleyip
onu geri yanstrsa , o kiinin sknts biraz
hafiflemi olur ve bylece empati kurularak
skntl olan kiiye yardm edilmi
olunur.Empatik anlay insanlar birbirlerine
yaklatrma, iletiimi kolaylatrma zelliine
sahiptir.nsanlar, kendileriyle empati
kurulduunda bakalar tarafndan
anlaldklarn ve kendilerine nem verildiini
hissederler.Bu da insanlar rahatlatr.Empatik
beceri ve eilimleri yksek olan kiilerin
evreleriyle olan iletiimi yksek
dzeydedir.evreleri tarafndan sevilen
kiilerdir.nk evrelerindeki kiilere empatik
ekilde davranarak onlara yardm
etmektedirler.Empatinin kiiler aras iletiimi

kolaylatrc zellii bilindii iin empatik

becerilerini arttrmak amacyla eitli meslek
mensuplarna empati eitimi
verilmektedir.rnein ; hekim ve hekim
adaylarna , hemirelere , ticaretle
uraanlara, sat elamanlarna , retmenlere
, sosyal almaclara, psikiyatrislere ,
psikologlara, danmanlara empati kurma
becerilerini arttrmak amacyla eitim
verilmektedir.(7) Yaplan baz aratrmalar
gstermektedir ki ; kiilerin uratklar ya da
ilgi duyduklar alanlar empatik becerilerini
gelitirmektedir.rnein, mzik ile uraan
veya evinde evcil hayvan olan kiilerin
empatik anlay ve becerileri geliir.Baka bir
aratrmaya gre empatik bir ekilde davranan
ailelerin ocuklar bydklerinde , onlar da
anne-babalar gibi empatik anlaya sahip
olmaktadrlar.Yaplan baka bir aratrmada ;
kayg, depresyon , ocuklar ihmal etme ve
saldrganlk ile empati kurma arasnda olumsuz
ve zt bir iliki olduu belirlenmitir.Chlogon ve
arkadalarnn yapm olduu bir almada
(1985) su ilemi kiilerin empatik ilgi ve
becerilerinin , su ilememi olanlara gre
daha dk olduu belirtilmitir.Yaplan baka
bir aratrmada da ; dier insanlara kiisel
duygu ve dncelerini iyi ifade edebilen ,
topluma uyumlu ve sosyal duyarll yksek
olan kiiler, ayn zamanda empati kurma
becerilerine de sahiptirler.(8) Empati, sadece
insanlar arasndaki iletiimi kolaylatrmak iin
kullanlmaz.nsanlarn, zerinde yaad tabiat
iinde empati kurmas gerekirlidir.Gemiten
gnmze kadar tarihi sre iinde yorularak

gelen kltr ve sanat eserlerimiz de bu tabiat

iersinde yerini almtr.Ve bunlarn gelecek
nesillere de ulatrlmas gereklidir. Eer
gelecek nesillere ulatramyorsak su bizimdir.
Eski eserlere baktmzda insanlarn doayla
empati kurduunu grebiliriz. Yaplarda
kularn barnmalar iin yuvalar yapmlardr.
Ve hatta baz eserlerde tabiat sevgisini o
ekilde ilemiler ki ; doadaki suyu caminin
iine kadar getirerek havuz yapmlar ve
ieride bir ferahlk olmasn salamlardr.
Bugnk yaplan eserlere baktmzda
bunlardan mahrum brakldn grmekteyiz.
Empatinin kurulmad yerler sadece yaplar
deildir. Yanl avlanmalar , tarla amak iin
yaklan ormanlar , dzensiz kentleme ve
fabrikalarn yanl yerlere nlem alnmadan
kurulmas tabiattaki dengeyi bozmaktadr.
Tabiatla empati kuran bir kii bu ekilde yanl
sonular douracak ilerden kanr. rnein ;
tarla amak iin ya da yerleim yapmak iin
yaklan ve kesilen orman ve burada yaayan
canllar dnr , onlar gz nne getirerek
bir an kendini onlarn yerine koyar. te bu
ekilde empati kurarak davranan insanlar
tabiatn dengesini deitirerek dier canllara
zarar vermez. Bilindii gibi insanlarn
sevdikleri iin yapamayaca ey yoktur. Ama
bunu yaparken de tabiata ve insanlara zarar
vermeden yaplmaldr. rnein ; sevdiiyle
gezerken orada grd gzel bir iei
sevgilisi iin koparmasna gerek yoktur.
Sevdii kiiye o iekleri koparmadan da
hediye edebilir. Ve bu da hediyenin en
gzelidir. nk hibir eye zarar verilmemi ,

tabiat kendi doal gzelliiyle braklmtr. Ve

bu gzel iekleri bakalarnn da grmeye
hakk olduu dnlmtr. Empatinin kiiler
aras iletiimi kolaylatrd ve insanlar
arasndaki saygnl arttrdn bilen birisi ,
tabiatn da insanlar iin gerekli olduunu
dnerek onunla da empati kurmaya
alacaktr.
Dipnotlar : 1 stn Dkmen ; letiim atmalar ve
Empati S: 306
2 stn Dkmen ; letiim atmalar ve Empati S: 306

Byk bir olaslkla, iyi bir izlenim yaratmak iin ok snrl

zamannz olacaktr; ayrca, sizinle grecek kiinin
toplanty nasl yrtecei hakknda herhangi bir bilginiz de
olmayacaktr. Bu nedenle, u olaslklara kar hazrlkl
bulunmalsnz:
* Sizden kariyerinizi anlatmanz istenecektir. Arl en son
ya da hala almakta olduunuz iinize vererek, ksa ve
ilgin bir zet hazrlayp prova edin. Hi soru
sorulmayabileceini gznnde bulundurarak, on dakikay
gemeyecek biimde hazrlayacanz bu zet iinde,
bavurduunuz grevle ilgili deneyimlerinizi zellikle
belirtin.

3 stn Dkmen ; letiim atmalar ve Empati S: 120

4 stn Dkmen ; letiim atmalar ve Empati S: 121
5 Nilfer Voltan-Acar ; Terapotik letiimler

S: 15

6 Gll Cox ve Sheila Danow ; Gizli Glerinizi Kefedin S:

152
7 stn Dkmen ; letiim atmalar ve Empati S: 131
8 stn Dkmen ; letiim atmalar ve Empati S: 132
Ercan Nar
Avclar Gnger Tekiner lkretim Okulu Rehberlik Uzman

GRME
Grme srasnda

* Size bu iin neden ekici geldii ve neden bu ie uygun

olduunuzu dndnz sorulacaktr. Bu soruya
hazrlanmak daha gtr, nk elinizde bu blmle ilgili
fazla malzeme olmayabilir (gerekiyorsa, bunu greceiniz
kiiye sylemelisiniz). Yine de, hi deilse, aklnzda iyi
belirlenmi 'balklar' bulundurmalsnz.
* Size rasgele seilmi teknik veya kiisel sorular
sorulacaktr ; stelik, bir olaslkla, dnme hznz ve
esnekliinizi snamak iin, saldrgan bir slupla. Hzl
dnmeye, serinkanllnz yitirmemeyi, hepsinden nce
de, harikalar yaratmaya yeltenmemeye hazrlkl olun
(sizinle gren kii, haka saylmayacak kadar zor sorulara
kar tepkilerinizin olgunluunu lyor olabilir.)
Grmenizin ilk 30 saniyesinde, grnnz, grgnz
ve kiisel slubunuz, karnzdaki kii tarafndan -olumlu
veya olumsuz- belirlenecektir. Bu nedenle, daha
grmenin bandan itibaren zgveniniz yerinde, uyank

ve neeli olmanz (kendinizi ok gergin hissetseniz bile

glmseyin) ok byk nem tar.
Selamlama, tokalama, karnzdakinin gzlerinin iine
bakma ve dzgn duru (ister ayakta, ister otururken) her
zaman byk nem tar.
Greceiniz kii yorgun, aksi, dank, dikkatsiz ('sminiz
ne demitiniz?') ya da ilk bakta sevmediiniz biri olabilir.
Yine de, bunlarn hibirine aldrmadan grmeyi
srdrmelisiniz -sonradan, hi deilse kendiniz, kendinize
haka davrandnzdan emin olmalsnz!-.
Tresi, David Robinson

Performans grmeleri beceri ve dikkat

gerektirir
ATLLA AKINCI
Aada, yapc ve verimli grme iin dikkat
edilmesi gereken nemli baz noktalar ile
gnmzde bu alanda ska yaplan yanllklar
belirtmeye alacam:
Grmeler genelde, hareketli ofis ortamnda
yaplmakta ve sekreterler, telefon gibi nedenlerce
kesintiye uramaktadr. Oysa grmelerin sakin
ve sessiz ortamlarda ve kesintisiz yaplmas
gerekir. Aksi taktirde her iki tarafnda konsantrasyonu bozularak
grme amatan uzaklaabilir.
Performans grlen alana, ynetici tarafndan
mahkemedeymi gibi bir izlenim verilmektedir. Oysa rahatlatc ve
dost bir balang yapmak arttr. Performansn kt olmas,

dosta ve adil bir grmeye engel deildir. Baar derecesi ne

olursa olsun o kurumda alan tm personelin sayg grmeyi
hakettii gereini unutmamak gerekir.
Grme srasnda, olumsuz yanlarn nce vurgulanmas ok
yanltr. Morali bozulan alan, olumlu yanlarn bulunduu dier
blme kulaklarn kapatarak girecek ve beklenen fayda
salanamayacaktr. Bence en iyi yntem 'yi Haber nce'
yntemidir. Yararl bir performans grmesi ancak byle
salanabilir.
Grmelerde, olumsuz veya geliime ihtiya gsteren yanlar
belirtilirken, somut rnekler verilmemekte ve 'her zaman byle
yapyorsun', 'srekli izliyorum', 'herkes sylyor' gibi alan
inandrmaktan uzak, kendisine olan gvenini sarsacak tarzda
konumalar yaplmaktadr. Oysa yaplan tm kritiklerde tarih, yer,
olay ve kii gibi somut veriler kullanlmaldr. Ancak byle
inandrc olabilir ve gven ortam salayabiliriz.
Deerlendirmeler srasnda, son baar ve baarszlklarn
etkisinde kalnmakta ve kapsad dnemin tm dikkate
alnmamaktadr. Oysa son olaylarn etkisinden kendimizi arndrp,
tm alma dnemini dikkate almay renemezsek, dnem
sonlarnda ok alp, dnem balarnda alma hz azalan bir
organizasyona sahip olmamz kanlmazdr.
Yneticiler, karlarnda, kendisine gvenli, sorgulayc ve gl
kiilikler bulduklarnda, zaman zaman konumay bir an nce
bitirebilmek amacyla, yerine getirilmesi zor szler vermekte veya
yaplmas gerekli kritik ve belirlemeleri yapmamaktadrlar. 'nce
bir grelim, bir eyler yaparz', 'elimden geleni yaparm', 'u anda
ortam msait deil' gibi alan oyalayan veya sorular zamana
yayan sylemlerden kanlmaldr. O sorunlarn ileride daha da
byyerek karmza kaca ve gerek ynetim gerekse kurum
olarak kredi kaybedeceimiz unutulmamaldr.
Bir dier ok rastlanan uygulama da, baarsz personelle
konumaktan kanlmas veya az zaman ayrlmasdr. Oysa en
kolay yol baarl olan personelle gzel eyler konumaktr.
Baarsz veya az baarl personelle konuabilmek yneticilik
yetenei ve eitim ister.
Genelde benim, performans grmelerinde baar iin lm,

dk performans puan alan personelin, yneticinin elini skp,

kararna sayg duyarak grmeden ayrlmasn salayabilecek
ortamlar oluturulmasdr. Amacmzn, alanlarn alma
arzularn krmak veya onlara yerine getirilemeyecek mitler
vermek olmad kesin. O zaman, alan iin duygusal bir
atmosferde geen grmelerin, alanlar, krlgan ve
kendilerine olan gvenlerini sorgulamaya hazr bir ortama kolayca
itebileceini gz ard etmemek gerekir.
Ksaca en iyi l, yneticilerin, performans grmelerinde,
kendilerine yaplmasndan holanmayacaklar eyleri kar tarafa
yapmamalar olmaldr. Yneticilik zor zanaattr. alanlarmzn
ruh sal ve baarlarnn anahtar yneticilerin elindedir.
Toplumsal olarak da zaten her alanda sevgi, sayg, hogr,
adalet ve drstle en fazla ihtiya duyduumuza gre,
kurumlarda insan ilikilerinin yneticilere ne lde sorumluluk
ykledii ortadadr.

SORULARI YANITLAMA
Sizinle grecek kii hem size sorular soracak hem de
sizin ona, eleman aranan ile ilgili sorular sormanz
bekleyecektir. ou kez ilk sorular kar taraftan gelir; bu
sorular nasl yantladnz, genellikle yantlarnzn kendileri
kadar nem tar.
Sorular yantlamann altn kurallar unlardr:
1- Ne dalkavukluk lsnde 'tkrldm' olun (izninizle, bu
muhteem bir soruydu diyebilir miyim, Efendim!), ne de
diline geleni syleyen bir mnasebetsiz (Amma kyak
soruydu, ha!); tepkileriniz arbal, ll ve doal olsun.
2- Size sorulmu olmasn istediiniz soruya deil, size
sorulmu olan soruya cevap verin (bunun iin, size

sylenenleri dikkatle dinlemelisiniz.)

3- Yantnz ksa ve tutarl olsun -uzun ve gereksiz bir
tartma balatmak yerine, sizinle gren yetkiliye daha
fazla ayrnt isteyip istemediini sormak daha uygun bir
davrantr.
4- Yant bilmiyorsanz (rnein, teknik bir konuda), bunu
hemen belirtin -blf yapmaya, bilirmi gibi grnmeye
almayn.
Mizahtan korkmayn, ama fkra anlatmaktan kann; bu
davran, bir ie alma grmesi ortam iin hi de uygun
saylmaz.
Soru sorarken de sorgulama tuzana dmekten saknn;
daha nce size sylenmi olan konular aynen veya baka
biimlerde sormak, karnzdaki kiiye gvenmediiniz veya
onun an bulmaya altnz izlenimi uyandrr.
renmek istediiniz bilgiyi, karnzdaki kiiyi tedirgin
etmeden, en etkili ve zarif bir biimde sormay
amalamalsnz. Eer soracak hi sorunuz yoksa, bunu
belirtin; ama mutlaka, size soru sorma frsat verildii iin
teekkr etmeyi unutmayn.
Tresi, David Robinson

Tanma ve Tantrlmann
ncelikleri

Birisiyle tanrken acaba ayaa kalkmasanz kabalk yaparmsnz

? Tantrrken kimi kiminle tantrmal, nasl bir slup
kullanmalsnz. Uzmanmz Handan Kaylan, tanma ve
tantrlmann inceliklerini anlatyor.
KM KM TANITIRMALI ?
Erkek, bayana; gen yalya; ast, ste; yeni
gelen orada bulunanlara tantrlr. Ancak, sonra
gelenin stats ok yksekse o zaman hazr
bulunanlar, yeni gelene tantrlr.
KMN SMN NCE SYLEMEL ?
Ya ve statleri ayn olan kiileri birbirine tantrrken "Sizleri
tantraym, Defne Hanm, Didem Hanm" diyebilirsiniz. Bylelikle
her ikisini de birbirine ayn anda tantrm olursunuz. Elbette
birinin ismini tekinden nce sylemi olacaksnz. Yaplacak bir
ey olmad iin kimsenin alnmas sz konusu olmaz.
KALABALIKLARDA TANITIRMA
Bir kiiyi kalabalk bir grupla tantrmanz gerektiinde sadece
onun ismini sylemeniz yeterlidir. ounlukla dierlerini tek tek
tantrmanza gerek yoktur. Ama grup ok kalabalk deilse,
bunu yapmanzda yarar vardr.
AYAA KALKMALI MI ?
Erkek ya da kadn, bir kimseyle tantrlan erkein mutlaka
ayaa kalkmas gerekir. Ancak ar hastalk halinde bu kurala
uyulmamas hogrlebilir. Bizde kadn erkek, tantrlan herkes
iin ayaa kalkmak Trk terbiyesinin bir gereidir.
NASIL BR SLUP ?

Tantrrken "Size arkadam Gke'yi tantrabilir miyim?"

"Efendim, izninizle sizi eimle tantrmak istiyorum", "Arkadalar,
sizi Sekreter.org'dan Alp Bey ile tantrmak istiyorum" eklinde
ifadeler kullanlabilir. Bir anlamda tantrmak iin izin istenir.
Yazan: Handan Kaylan

Tanma ve tantrlmann incelikleri (2)

Birisiyle tanrken size hi ben x Hanmn ya da Bey diyen oldu
mu ? Ya da Naslsnz diye sorduunuzda size olununun okuldaki
problemlerini anlatan birisiyle karlatnz m ? Bunlar belki u
rnekler olabilir. Ancak tanma ve tantrlma srasnda hepimiz
baz nemli kurallar atlayabiliyoruz.
TANIMADA ADA BR YONTEM
Bir kimseye tantrldnzda Memnun oldum, ardndan da
Naslsnz? diyebilirsiniz. Bayanlar sessizce glmsemekle de
yetinebilirler. imdilerde tantrmalarda daha gereki yeni bir
yntem uygulanyor: Tantrlan kii adn soyadn tekrarlyor.
Bylece tanana yardmc oluyor. Aslnda ok da yararl bylesi.
Altmz trdeki tantrmalarda ounlukla, tantrlan
kimsenin ismi pek iyi anlalmaz. ou zaman daha sonra
tanyanlara ya da kendisine sorup renmek zorunda kalrz.
Kibar ve nazik bir sekreter birisi ile tantrldnda Naslsnz?
sorusuna Teekkr ederim. Siz naslsnz? demeyi bilmelidir. Ay
sormayn., Nasl olalm, dn diye kiisel sorunlarn ortaya
dkmemelidir. Yani tant kiiye ocuunun astm krizinden,
isiz yeeninden, arabasnn lastiklerinden, kpeinin
yaramazlklarndan, ayandaki nasrdan vs. bahsetmemelidir.
NASIL AYRILMALI ?

Ayrlrken de Tantmza sevindim, Tantmza memnun

oldum demeniz yerinde bir incelik olacaktr. Bunu ya ve stat
olarak byk olann sylemesi, dierinin de nazike teekkr edip
Ben de demesi daha uygun olur.

Sekreterler konumalarnda nazik olmay bir ilke haline

getirmelidirler.

KENDNZ NASIL TANITMALISINIZ?

Konuurken srekli siz diye hitap etmeli, gerekmedike sen

dememelisiniz. rnein, Bunun bir fotokopisini alr msnz?
eklinde hitap etmek daha doru olacaktr.

Kendinizi tantmanz gerektiinde,

gittiiniz bir broda, bankada vb iliki
kuracanz kiiye isminizi sylemelisiniz.
Konumac olarak katldnz bir
seminerde de kendinizi tantmalsnz.
Kendinizi tantrken, karnzdakinden izin
almanz gerekir. Bunu yaparken, ad ve
soyadnz sylemeniz yeterlidir. Fakat
mesleiniz, greviniz tanmanza neden
olmusa bu konularda ksa bilgi verebilirsiniz. zninizle, kendimi
tantaym Alp Yce, firmasnda yneticiyim gibi.
BEN HANDAN HANIM: Ne telefonda, ne de yzyzeyken
kendinizi Alp Bey, Defne Hanm eklinde tantmayn. Gln
olabilirsiniz.
Yazan: Handan Kaylan

Nazik konuma ilkeleri

SZ VE SEN :

RCA ETMENN NEZAKET :

Ricada bulunurken, sesiniz asla emreder ya da azarlar gibi
olmamaldr. Konuurken sesinizin sert, alayc, krc olmamasna;
yz ifadelerinizde kzgnlk ya da alayclk olmamasna dikkat
etmelisiniz.
NAPOLYONUN GAFI
Konuurken gaf yapmaktan kann. Hele orada bulunan,
gznze ilien kiiler hakknda ileri geri eyler sylemeniz gaf
yapmann en kestirme yoludur. Bir keresinde Napolyon bir
toplantda uzaktaki bir hanm iaret ederek yanndaki adama:
"una bakn ne irkin kadn deil mi?" demi. Adam "karmdr
ekselans" diye yarlk vermi. Napolyon yapt gaf onarmak iin
"o deil yanndaki" demi. Adam da "kzmdr ekselans" demi.
Gaf yapmaktan kanmak iin ; Her dndnz sylemeyin,
uluorta konumayn.
ALAY VE KNAYE :

Mutfak arasnda ay almaya giderken kk dedikodular

yapmaktan zevk alabilirsiniz. Ya da ben dobra bir
insanm,dndm pat diye sylerim diye dnebilirsiniz.
zel yaamnzda da bunlarn hibir sakncas olmayabilir. Fakat
sekreterler iin nazik olmak bir ilke haline gelmek zorundadr.

Grgl bir sekreter alay, kinaye, dedikodu, ineleme vb. ieren

trde konumalar yapmaz. rnein, broya birisi girip ktnda,
odadan ayrlr ayrlmaz arkasndan Aman, bu da ka yldr bu ii
yapyor. Hala renemedi, hep aklama bekliyor tr
konumalar yapmanz doru olmaz. Onlarla ilgili eletirileriniz
varsa ya yzlerine sylersiniz (tabii ki bakalarnn yannda deil)

ya da arkalarndan konumazsnz. nsanlarn yzne glp,

arkasndan ekitirmek ya da sylenenlere cevap verirken imal
konumak, karnzdakileri kk drecek bir ey sylemek
doru deildir.

cmleler kullanmalsnz. Bir deiiklik, bir zm yolu nerirken,

dierlerini krmamal mmkn olduunca nazik olmalsnz.

HERKES DEDKODUYU SEVER AMA...

Konutuunuz konularn yer ve zamana uygun olmasna zen

gstermelisiniz. rnein, koridorda karlatnz birine zel
yaam ile ilgili sorular sormaktan kanmalsnz. Ayrca
sorduunuz sorular kilo, ya, maa gibi karnzdakini rahatsz
edecek trden olmamaldr.

Srf insanlar krmamak, konumay nasl sona erdireceini

bilmemek ya da grup iinde kalmak gibi nedenlerle de olsa
dedikoducular dinlemeyin. Dedikodu yapmak kadar dinlemek de
size zarar verir.
FARKLI DNSENZDE...
Herhangi birisi bir dncesini atnda hemen kart fikir
retmeyin. Sonuna kadar dinlemeyi bilin. Hibir zaman kendi
dncelerinizi kesin dorularm gibi ifadeler kullanmayn.
Byle ey olmaz, bu ok sama gibi cmleler yerine
deneyimlerime gre, bana gre gibi cmlelerle
dncelerinizi ortaya koyabilirsiniz.
Kaynak: Sekreterlik Bilgisi, AF daresi

Konumalarda Nezaket Kurallar (2)

'Sekreterler konumalarnda nazik olmay bir ilke haline
getirmelidirler'
'DOZU' KAIRMAYIN!
ELETRNN DOZU:
Bir arkadanz eletirirken yaklamnzda dikkatli olmal,
aklnzdan getii gibi eletiri yapmamal ve ykc deil, yapc

SORULARIN DOZU :

AKANIN DOZU:
Hibir zaman dierlerinin kusurlarna dayal akalar yapmamal,
karnzdakini krmamalsnz.
ARAYA GRMEYN !
ki kii konuurken aralarna girip sorulmad
halde- gr bildirmek yanl bir davrantr.
kide bir soru sorarak konumacnn szn
kesmemeli ya da kendinizi n plana karmak
iin, dierlerinin konumalarn sk sk kesip
"ne demek istediini biliyorum, bir kere benim
bama da gelmiti " gibi cmlelerle
konumaya girmeyiniz.
SIRLARI KENDNZE SAKLAYIN!
Sr saklamay bilmeli, konumalarnzla, mektuplardan,
toplantlardan veya brodaki konumalardan dolay rendiiniz
srlar hibir zaman aa karmamalsnz.
ZR DLEMEKTEN KAINMAYIN!

Drst bir sekreter yapt yanllar kabul eder. Konumalarnda

bu yzden bakalarn sulamaz. Bu nedenle yaptnz yanll
akca belirterek "zr dilemeyi" bilmelisiniz.
ALAKGNLL OLUN!
Konumalarnz alak gnll olmaldr. Yaptnz ve baardnz
almalarla srekli vnmeniz yerine bakalarnn vglerini
kibarca "teekkr ederim" diye yantlamanz daha akllc bir
yoldur.
ZERAFETNZ GLGELEYENLER. :
Konuurken "evet" yerine "h", "efendim" yerine "ha" gibi
nlemler kullanmak, ikide bir "efendime syleyim", "ondan
sonracma", "anladm m", "tamam m" gibi szleri kullanmak
zerafetinizi glgeleyecei gibi konumanzn etkisini azaltacaktr.
'HAYIR' DERKEN.:
Bir i arkadanza "hayr" demek zorunda kaldnzda, bunu
karnzdakini krmadan yapmalsnz.

Nasl ki evimize gelen misafirleri arlamak, onlara mmkn

olduunca en iyi ekilde hizmet etmek kltrmzn bir
parasysa i hayatnn bir paras da protokol kurallardr. Ve
yneticilerin sa kolu olarak sekreterler, protokolleri en iyi bilmesi
ve uygulamas gereken kiilerdir.
Ynetim bilimlerine gre protokol, bir anlamda resmi grg
kurallar demektir. hayatnda zellikle st dzey yneticilerin i
yaamlar daha ok protokol kurallar iinde geer. Resmi
toplantlar, seminerler ve konferanslar, kokteyller, ziyafetler
ikramlarn yapld ve protokol kurallarnn uyguland yerlerdir.
Televizyonda ska devlet adamlarnn bir konuu arladklarnda,
resmi karlamalarda aslnda attklar hemen hemen her admda
baz kurallara uyduklarn izliyoruz. Devlet adamlarnn uymas
gereken bu kurallar kukusuz profesyonel kiilerin kontrol
altndadr.
letmelerde ise yneticinin alternatifi olmas gereken sekreterin
-belki dier alanlardan daha fazla- protokol kurallarn bilmesi
ve uymas gerekmektedir.

Son bir hatrlatma!

Ancak, evimizde misafir arlarken nasl ki bir takm grg

kurallarn ailemizden reniyorsak, iletmelerde de belirli
protokol kurallar mevcuttur ve bu kurallar renilir. Bu nedenle
istenen standard yakalayabilmek iin :

Yneticisinize ve alma arkadalarnza sabahlar gsterdiiniz

iten karlamay, alma bitiminde de gstermeli, "iyi akamlar"
dilemeyi unutmamalsnz.
Kaynak: Sekreterlik Bilgisi, AF daresi

1. nce ana altyap ve grg kurallar bilinmelidir

2. irketlerin de aileler gibi kendi kurallar vardr . Bu nedenle
irket kurallarnn bilinmesi arttr.
3. Belli protokol kurallarnn uygulanmas zorunludur.

Protokol Kurallar
Ziyaretiler, konuklar, kokteyller, toplantlar...

Bu blmde sekreterin; yneticisi, misafirleri, alma

arkadalar, mterileri ve dier yneticileri 'bir evsahibi' anlay
ile arlamas iin gerekli tm bilgiler ve ayn zamanda toplum
iinde saygn bir yer edinebilmek iin gerekli tm kurallar
bulacaksnz.

Baarnn tamamlayc anahtar:Protokol

kurallar.
21.yzyla girdiimizde artk irketlerin hangi mevkide olursa
olsun alanlarn da arad takm ierisinde uyumlu
alabilmeleridir. Artk istedii kadar yetenekli ve zeki olsun bu
zellie tamayan kiilerin istedikleri noktalara gelmeleri olduka
gtr. Baar iin takm oyununu, bunun iinse yazl olmayan
baz protokol kurallarn bilmek
gerekir.
Bir futbol takm dnn;
futbolcu istedii kadar iyi
savunma yapsn, belirlenen
oyun dzeninde hareket
etmeyen ekip arkadalarnn
grevlerini tam yapmamalar
sonucu ma kaybedilir.
hayatnda hikimse tek
bana bir g deildir. Baarya gtren ise birlikte alabilme
gcdr. hayatnda hikimse tek bana bir g deildir.
Baarya gtren ise birlikte alabilme gcdr. te bu
birlikte alabilmeyi salayan, sonu olanak ta da kiinin
gelimesi ve ykselmesi i yaamndaki grg kurallarna
uyabilmesine baldr. Is yaamnn yazl olmayan kurallar,
basarnn tamamlayc anahtardr.
Bu kurallar bir anlamda i yaamnn grg kurallar olarak
adlandrabiliriz. Ancak bir ortamda kabul
edilebilir olan davrann, baka bir ortamda
olduka hatal saylabileceini akldan
karmamaldr. rnein bir odaya girenken
eer iceri davet edilmiseniz artk oturmak
iin yeniden zin almanza gerek yoktur. Oysa

yneticinizin odasna girdiinizde, ieri davet edilmi bile olsanz

oturmadan nce izin istemek ona kar olan nezaketinizin bir
gstergesi olacaktr.
Protokol kurallarn bilmemek ya da uygulamamak sizi baarsz
yapacak demek deildir. Ancak, baka kriterlerde eit olan
insanlar iinde bu kurallara uygun davranan bireyin stn
gelecei kanlmazdr.
Bu yasalar nasl renebilirsiniz ?
lk art, buna gerekten hevesli olmanz ve bu kurallar
renmenizin baarnza katkda bulunacana inanmanzdr.
Hareketlerimizi, davranlarmz tanmak, daha etkili klmak iin
neler yapmamz gerektiini bilmek ve protokole ilikin kurallar iyi
bir ekilde renmememiz ksacas bu konuya biraz zaman
ayrmamz yeterli olacaktr. Tpk ilk yaptmz pilav gibi. lk
balarda asla tutmaz. Ama zerinde alla-alla, yaptmz
hayat fark eder ve gerekirse deneme-yanlma metoduyla en
uygun piirme eklini bulur, sonra bir bakarsnz misafir bile
arlamaya balamz.
Balarken altn kurallar;
1. Dengeli olun.
2. Drst olun.
3. Gereki yaklan.
4. Grgl olun. Toplumda gererli kurallara gre hareket edin.
6. Kendinizi ifade edebilin. Deer yarglarnz, duygu ve
dncelerinizi ifade edin.
7. Kendinizi her zaman en iyi grndnz biimde gsterin. Bu,
her eyden nce kendinize saygnzn bir gstergesidir.
8. Kendinize, bakasnn bak asyla bakn ve deerlendirin.
Kendinizi umursayn.
9. Konumadan nce dnn.

"Merhaba" demenin incelikleri

Gn ierisinde birka kez karlatnz i arkadalarnza her
defasnda selam vermelimisiniz? Tanmadnz birisi size selam
verirse na yapmalsnz ? Bir ok durumda selam verip vermeme
konusunda kararszlk yaarz. Nezaketin ilk basama olan
selamlama kiilerin birbirlerine kar duyduklar sevgi ve saygnn
da bir gstergesidir. Ve bu nemli gstergeyi i yaamnda iyi
kullanmamz gerekir.
GNE BALARKEN
Sabahlar ilerlerimize gittiimizde herkesi selamlamalyz. Ayn
ekilde ayrlyorken de ortamda bulunan herkese selam
verilmelidir.
PLANLAMA YAPIN
Belirli bir dosyalama plan gelitirin. rnein, dosyalama ii iin
her iki haftada bir yarm gn veya her ay bir tam gn
ayrabilirsiniz. Byle gnlerde sadece bu ie younlaarak daha
etkili alrsnz. Dahas, dosyalarn iine fazladan konmu
nshalar ayklayp atabilirsiniz.
Yryen kii duran, hzl yryerek bir tandn geen kii
arkada kalan, arabadakiler yaya olanlar selamlamaldr.
NCE BAYANLAR
Bir gruptakileri selamlamak gerekirse nce
bayanlar, sonra iftleri, en son da yalnz erkekleri
selamlamak gerekir. (Belki gnmzde bu kadar
ince dnmeye vakit yok ama vakit yokluu da
"selam millet!" demenin bir zr olamaz. En
azndan iten bir "herkese merhaba!" denebilir.

TANIMADIINIZ BR SZE SELAM VERRSE...

Verilen btn selamlar alnmaldr. Hi tanmadnz birinden bile
gelse bu selamlama, kesinlikle karlksz braklmamaldr.
Bakalarnn da bulunduu bir ortama girildiinde "merhaba
Defne" diyerek orada bulunanlardan yalnz birine selam
vermeyin. Bu, dierlerini hie saymak
demektir. Sadece "merhaba" diyip girmek
daha doru olacaktr.
GLMSEMEK DE SELAMLAMAKTIR
Yanz, sosyal konumunuz ne olursa olsun bir
odaya, kalabalk bir salona vb girdiinizde
selam vermek size der. Bunun iin banz
eip glmsemek yeterli olacaktr. En ok da bu ihmal edilir.
SIK KARILATIKLARINIZ...
yerinizde iki kii ayn gn pek ok kez karlaabilir. Bir kere
semlamladnz birisini, ayn gn her grnzde selamlamanz
gerekmez.
SELAM VEREYM DERKEN GZ IKARMAK
Bir arkadaanzla koridorda ya da herhangi bir yerde konuurken,
bir yandan da yannzdan gelip geenlere selam verip laf
yetitirmeyin. Bu davran saygszlktr ve her eyden nemlisi
karnzdaki insan dikkatli dinlemediinizin bir gstergesidir.
Kaynak: The Professionel Secretary's Guidebook'tan
alnmtr

 yaamnn treleri
Yneticinize irketin sahibi ya da baka bir ynetici ile ilgili ilgili
sorduunuz bir sorunun o irkette ykselmenizi
nhleyecebileceini dndnz m hi ? Kariyerinizdeki
ykseliiniz kukusuz yeteneiniz ile dorudan alakal. Ama
yneticiniz sizin pasamaklar trmanmanz saalayan
anahtarlardan birini elinde tutan kii. Yneticiniz ve i
arkadalarnzla olan ilikilerde de i yaamnn baz
"trelerine"uymak kanlmaz.
Yneticimiz ile alrken grg kurallar
GEREKSZ SORULARDAN KAININ
likilerinizi ne kadar samimi olursa olsun, patronunuzun firma
hiyerarisi iinde uymas gereken sorumluluklar bulunduunu
asla unutmamalsnz. Onu skntl durumlara veya amazlara
drmekten kanmalsnz.
(rnein; ona astlarnn ya da stlerinini kiilikleri zerine sorular
sormamalsnz); byk itirizlarnz olsa dahi, onun kararlarn
desteklemelisiniz.
Hikimse, kendi potansiyelini patronunun tam olarak kavradn
garanti edemez. Yapabileceiniz ve yapmanz gereken ey,
iyerindeki davranlarnzn, i arkadalarnza kar da, i
nedeniyle grtnz firmalarnzn dndan kiilere kar
olduu gibi ince dnceli ve ilgili olmasn salamaktr.
SADIK OLUN
Ona ve i arkadalarnza sadk olun. Onlar ekitirir duruma
dmekten, irket dedikodularndan kann. Byle ortamlara
dtyseniz, gerektiinde, patronunuzu eletirilere kar

savunun. Ayn ekilde, astlarnza da hata pay brakn ve onlarn

hatalarnn sorumluluunu ahsen stlenmeye de hazr olun.
MA ETMEYN. SYLEYN
Patronunuzu ilgilendiren ikayetleriniz varsa, bunlar ona uygun
bir zamanda ve biimde, yalnzken iletin. Derdinizi bakalarnn
yannda ifreli mesajlarla anlatmaya kalkmayn.
TAKIMINIZA UYUM GSTERN
Birlikte altnz ekibe, onlarla en iyi uyumu salayacanz
gvenini verecek bir kiisel davran slbu benimsemelisiniz. Bu
asla, kimliksiz biri haline gelmeniz demek deildir; yalnzca,
stnze, yetenekleriniz ve abalarnzn ekip
arkadalarnznkinden bambaka olduunu dndrecek kadar
farkl bir sluptan kanmalsnz (rnein; giyiminiz, ie geligidi saatiniz, kullandnz szckler ya da i arkadalarnzla
sosyal iliikilerinizde).
HYERARY ATLAMAYIN
stnzn bir konuyla ilgileni biiminden rahatszsanz, bu
konuyu yalnzca, onun bilgisi dahilinde ve tutumunu gzden
geirmesine yetecek kadar bir sre brakarak, mutlaka ondan
daha yksek makamdaki birine amalsnz. Bir karar karmak
veya bir konuda rapor vermek iin asla bu zinciri krp, stnz
atlamamalsnz.
Kaynak: David Robinson " Tresi"

Yaam Treleri ( 2)
Yz yze ilikide olduumuz kii kim olursa olsun tm grg
kurallar geerlidir. Ancak zellikle kategoriden insanlar sz
konusu olduunda gzetmeniz gereken baz zel konular vardr.

te mteriler, tedarikiler ve i arkadalar ile likilerde geerli

olan i treleri...
Mteri ile ilikilerde...
nisiyatif kimin elinde?
Bir mteri ile gryorsanz, greviniz, mterinin ne istediini
anlamaktr. Kar taraf bilgi mi almak istiyor yoksa sipari mi
vermek, bir ikayette mi bulunmak istiyor ? Kar tarafn ne
istediini anlayp inisiyatifi ele alarak yardma hazr olduunuzu
belirtmeli -sonra konumay kesip dinlemelisiniz!Sat grevlilerinin byk bir blm, mterinin gereksinimleri
konusunda varsaymlarda bulunup etkisiz sat yntemlerine
bavururlar. Bu ayn zamanda rahatsz edicidir.
Anahtar cmleler: Mterinin ne istediini rendikten sonra
nazik ve iinize ynelik davranmalsnz. Konumay, daha sonra
ne olacana ilikin ak ve net bir cmleyle bitirmelisiniz;
rnein, sipariinizi hemen bugn ileme alacam.
Teslimat gelecek sal gnnden nce yapm oluruz. ok
teekkrler, gibi.
Tedarikilerle olan ilikilerinizde...
Eer tedariki ile gryorsanz, ne isteyeceinizi ya nceden
biliyor olmalsnz, ya da size nerilecek rn ya da hizmetlerde
ne gibi zellikler aradnz belirlemi olmalsnz. Ne istediini iyi
bilen alclar genellikle daha iyi fiyatlar bulurlar! Bir alc olarak
grmede inisiyatifi ele almak ya da almamak size kalmtr;
yeter ki bu tr grmelerde kibarca ama gl bir biimde,
konumay sat grevlisinin size satmaya alt ey zerinde
deil, sizin almak istediiniz ey zerinde tutun!
arkadalarnzla olan ilikilerinizde...

Eer toplantya siz ardysanz ya da ilk giriim sizden geldiyse

(rnein, bir i arkadanzn brosunu ziyaret ediyorsanz),
onlara
+ Neden onlarla konumak istediinizi,
+ Sorunun ne kadar acil olduunu,
+ Olgularn, verilerin neler olduunu
sylemeyi unutmamalsnz.
Karnzdaki kii sizden daha yksek bir mevkideyse, grmek
istediiniz konuyu baka bir zaman veya baka bir biimde ele
almak istemesine armamalsnz. Unutmayn ki onun da kendi
program ve ncelikleri vardr. Karnzdaki kii sizden daha alt bir
kademedeyse, yalnz sayg gerei bile olsa, sizi dinlemekten
baka seenei yoktur. Bu nedenle, onun zamann boa
harcamamak iin dana fazla zen gstermelisiniz.
Kaynak: Tresi , David Robinson