Mothers Beloved

Pinakamamahal ng Ina

We were walking on a trail wide enough for an oxcart. After

traveling through the jungle for two hours, we came upon an
open meadow. Across the road on our right were fields of cotton,
sesame, cucumbers, and other valuable crops. In the distance,
we saw coconut trees, which overshadowed smaller trees.
Among the trees, we saw two or three rooftops, with a few
others hidden behind the thick foliage. At last, we were nearing
our destination.

Naglalakad kami sa may bulaos para sa oxcart, isang karomatang

hinihila ng kapong baka. Pagkatapos maglakbay sa gubat ng
dalawang oras, nagtungo kami sa isang bukas na pastulan. Sa
kabila ng kalsada sa aming kanan ay may mga taniman ng bulak,
linga, pipino at iba pang mahahalagang bunga. Sa hindi kalayuan,
nakita namin ang mga puno ng niyog na nakalilim sa mga maliliit
na puno. Sa mga puno iyon, nakita namin ang dalawa o tatlong
bubungan na may iilang nakatago sa makapal na dahon. Sa
wakas, malapit na kami sa aming destinasyon.

Sa paglalakbay, may dalawang mamamahayag ang kasama

Two journalists accompanied me on the journey. They came to Nagtungo sila para kumuha ng mga impormasyon tungkol
collect information about the village illiteracy rates, while my illiterarcy rate ng mga taga-nayon, habang ang layunin ko
purpose was to record oral folk stories, which would be used as magtala ng mga talaan ng oral na kuwentong-bayan
magagamit ko bilang kagamitang pampagtuturo.
teaching materials.

As I walked along the side of the trail, certain feelings and

memories began to surface. I reflected on how I had left and
returned to my own birthplace. Along with these flashes of
emotional memory, in the wind I could smell the pungent scent of
the khio grass. I heard the stalks of bamboo creaking against
one another. From afar, the sound of cicadas fiddling with their
wings made a beautiful music that echoed in my ears. All of
these sounds conjured up the familiar atmosphere of my own
birthplace. But in fact, we were all returning to the birthplace of
Bounkham, one of my traveling companions.

As he came within sight of his former village, Bounkham cried

ko.
sa
ay
na

Habang naglalakad ako sa tabi ng bulaos, may mga damdamin at

mga alaala na sumagi sa akin. Napagtanto ko kung paano ko
iniwan at bumalik sa lupang tinubuan. Habang naalala ang mga
emosyonal na alala, naamoy ko sa hangin ang masangsang na
amoy ng damo ng khio. Naririnig ko ang langingit ng tangkay ng
kawayan sa isat isa. Mula sa malayo, ang pagbibiyolin ng mga
kuliglig ng kanilang pakpak ay lumilikha ng magandang musika na
umaalingawngaw sa aking mga tainga. Nagsusumamo ang lahat
ng mga tunog sa isang pamilyar na aking tinubuan. Ngunit sa
katunayan, magbabalik kami sa lupang tinubuan ni Bounkham, isa
sa mga kasama ko sa paglalakbay.
Nang dumating siya sa paningin ng kanyang mga kanayon,
nanabik na sinabi ni Bounkham, Mahigit na dalawampung taon