(c) Eksperimen Geiger dan Marsden:

1. Struktur Atom
(a) Pendahuluan
Atom adalah berasal dari perkataan Yunani 'Atomos'
bermaksud tidak boleh dibahagikan.
(b) Sejarah Kajian Struktur Atom
Model Dalton: Beliau menyatakan, Semua jirim terdiri
dari zarah seni yang dinamakan atom
Atom tidak boleh dicipta atau dimusnah . Setiap
unsur mempunyai atom yang serupa
Atom ialah zarah yang terkecil dan tidak boleh
dibahagikan lagi.
Model Thomson: Beliau menyatakan, Atom adalah
merupakan sebuah sfera yang bercas positif yang
disebarkan
seragam pada keseluruhan atom manakala
elektron-elektron tertabur secara seragam di
dalamnya.
Model ini dikenali sebagai 'Model pudding plam'

Model Atom Rutherford:

Atom terdiri daripada satu nukleus yang sangat
kecil dan bercas positif berada di tengah-tengah
atom, manakala elektron-elektron negatif beredar
mengelilingi nukleus.

e
e

e
e

Pembantu Rutherford,Geiger dan Marsden

menjalankan eksperimen untuk menyokong model
atom Rutherford.
Satu alur zarah alfa daripada bahan radioaktif radium
ditembak ke sekeping kerajang emas yang nipis yang
berada dalam bekas vakum.
Penyerakan zarah alfa dikesan oleh skrin Zink Sulfida
dan diperhatikan melalui mikroskop
Mikroskop diputar sehingga 360 o.
Tiga pemerhatian dan tiga kesimpulan diperolehi:

Pemerhatian
Sebahagian besar daripada zarahzarah alfa didapati menembusi
kerajang emas
tanpa sebarang pesongan
Sebahagian daripada zarah alfa
dipesongkan
melalui sudut yang kecil
Sebahagian kecil zarah alfa
dipesong dengan
sudut yang besar dan terpantul
semula.

Kesimpulan
Sebahagian besar atom
merupakan
ruang kosong mana nukleus
yang kecil
berada di tengah-tengah
atom.
zarh alfa yang menghampiri
nucleus mengalami daya
tolakan disebabkan zarah
alfa dan nukleus keduaduanya bercas positif.
Zarah alfa yang berlanggar
secara tepat(depan
samadepan) dengan
nukleus akan mengalami
daya tolakan yang kuat
kerana mematuhi
Hukum Songsngan Kuasa
dua 1
r2

Zarah
Asas
Cas
Jisim atom
relatif
Jisim
sebenar
Nilai cas
Simbol

(d) Model Atom Terkini

Atom terdiri daripada nukleus bercas positif dikelilingi
oleh 'awan' elektron yang bercas negatif.
Nukelus terdiri daripada proton dan nuetron
(neukleon)
Ciri ketiga-tiga zarah asas tersebut adalah seperti
berikut:Proton
Elektron
Neutron
positif
1
1.7 x 10-27 kg

negatif
1
1840
9.1 x 10-31 kg

1.6 x 10-19 C
1
p

-1.6 x 10-19 C
0
e

-1

neutral
1
1.7 x 10-27 kg
0
1

0
n

(e) Beberapa Istilah Atom

Suatu unsur biasanya ditulis seperti berikut:
A
X
Z

A = nombor jisim
Z = nombor atom
X = unsur

Nombor Atom :

Bilangan proton dalam nukleus.

Bagi atom yang neutral nombor atom
juga boleh diwakili bilangan elektron.
Nombor Jisim: Bilangan proton + Bilangan Neutron
atau bilangan neukleon.
Jisim atom : Jisim atom disukat dalam unit jisim
atom (u.j.a) , 1 u.j.a = 1.66 x 1027kg
Isotop:
Atom-atom suatu unsur yang
mempunyai nombor atom yang
tetapi mempunyai nombor jisim yang
berlainan.Isotop mempunyai sifat
kimia yang sama tetapi sifat fizik
yang berlainan.
Contoh isotop Hidrogen:
1
2
H
H
1
1
Protium
Deutrium

3
H
1
Tritium

6
Jika 40 X merupakan suatu atom
neutral,berapakah bilangan elektron yang
terkandung dalam 40 X ?

Soalan Latihan
1

A
C
2

Thomson
Rutherford

B
D

C
D

Kedua-duanya adalah neutral

Kedua-duanya merupakan nukleon
Kedua-duanya mempunyai jisim yang kecil
Kedua-duanya berada dalam orbit
mengelilingi nukleus

C
D

Semuanya mempunyai jisim yang sama

Semuanya boleh dipesong oleh medan
elektrik
Semuanya boleh dipesong oleh medan
magnet
Semuanya boleh ditindak oleh daya tarikan
graviti

Nombor jisim suatu unsur adalah merupakan

bilangan
A
B
C
D

proton dalam nukleus

neutron dalam nukleus
proton dan elekron dalam nukleus
proton dan neutron dalam nukleus

30
50

Bilangan
proton
12
8
16
14

Bilangan
neutron
12
14
7
15

Bilangan
elektron
5
14
16
16

Jisim atom yang sama

Nombor jisim yang sama
Bilangan proton yang sama
Bilangan neutron yang sama

Antara pasangan-pasangan berikut yang

manakah merupakan pasangan isotop?
A

2
3

8
4

10

B
D

Isotop-isotop bagi suatu unsur mempunyai

A
B
C
D

10
40

Manakah antara berikut merupakan sebuah

atom neutral?

A
B
C
D

Yang manakah antara berikut adalah sifat

sepunya proton, elektron dan neutron?
A
B

A
C

Atom terdiri daripada nukleus dan elektron

Atom terdiri daripada proton,elektron dan
neutron
Elektron mengandungi hampir semua jirim
sesuatu atom
Atom terdiri daripada elektron tertabur
secara seragam dalam sfera bercas positif

3
Pernyataan yang manakah berikut adalah benar
mengenai proton dan neutron?
A
B
C
D

10

Geiger-Marsden
Dalton

Dalam model atom Rutherford,

A
B

10

Model atom yang berdasarkan konsep "Plumpudding" dikemukakan oleh,

P dan

R dan 6 R
4

10

B
4

Q dan 10 Q
6

12

D
18

S dan 12S
8

Manakah di antara rajah berikut yang tidak

merupakan lintasan zarah alfa yang
menghampiri nukleus suatu atom?

11

Di antara ciri-ciri neutron adalah

A
B
C
D

bercas negatif
berada di luar nukleus
nilai cas adalah 1.6 x 10-19 C
berjisim hampir sama dengan proton

14

Satu zarah alfa bergerak berhampiran dengan

satu nukleus dan terpesong dengan sudut
P.Sudut P berkurangan jika
A
B
C

12

Isotop bagi suatu unsur ialah atom-atom yang

mempunyai
A
B
C

13

Lintasan zarah alfa lebih menghampiri

nukleus
Halaju awal zarah alfa berkurang
Nukleus dengan cas lebih kecil digunakan

nombor atom yang sama

nombor jisim yang sama
sifat fizik yang sama

Eksperimen Geiger dan Marsden dengan

memancarkan zarah alfa ke atas sekeping
kerajang emas nipis menyatakan bahawa
A
B
C

nukleus atom bercas negatif

nukleus atom adalah sangat kecil
sebahagian kecil atom terdiri daripada
ruang kosong

15

(a) Model atom yang pertama telah

dikemukan oleh seorang saintisbernama
John Dalton.Nyatakan model atom tersebut.

(b) J.J.Thomson pula telah mengemukan

suatu model atom.
(i) Apakah nama model itu.
(ii)
dalam b(i)

Lukiskan model yang dinyatakan

(c)

Simbol bagi atom helium ialah

(i)

He

....................................................................
(i) Berapakah bilangan proton dan
bilangan neutron.

(ii)

....................................................................
(ii) Q
....................................................................
....................................................................
(c) Berdasarkan rajah(b),nyatakan sebab
mengapa lintasan-lintasanberikut diperolehi.

Lukiskan model atom helium.

(iii) Tuliskan simbol bagi satu contoh

isotop helium.

(i)

Lintasan I

(ii)

Lintasan II

(iii) Lintasan III

(d) Berdasarkan eksperimen di atas nyatakan

kesimpulan yang diperolehi mengenai
struktur sebuah atom.

17

(a) Nyatakan maksud yang berikut:(i) Nombor atom

(ii) Nombor jisim
(iii) Isotop
(b) Nyatakan ciri-ciri bagi setiap subatom yang
menjadikan atom.

16

Rajah(a) di atas menunjukkan susunan radas

bagi satu eksperimen dan rajah (b) adalah
merupakan keputusan yang diperolehi daripada
eksperimen.
(a) Nyatakan nama eksperimen tersebut.
.............................................................................

(b) Nyatakan nama bahagian berlabel P dan Q

serta nyatakan fungsinya.

(c) Lukiskan dan nyatakan simbol bagi atom

Litium yang mempunyai jumlah proton 3 dan
jumlah neutron 3.
(d) Huraikan eksperimen Geiger dan Marsden.