INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

MANUAL I PROCEDURAVE T HARTIMIT

T KURRIKULS
DHE
UDHZUES PR VLERSIMIN E KURRIKULS
S ARSIMIT PARAUNIVERSITAR

Tiran , 2011
1

AUTOR:
Manual i procedurave t harmit t kurrikuls s arsimit parauniversitar
Alqi Mustafai
Astrit Dautaj
Aurora Guxholli
Udhzues pr vlersimin e kurrikuls s arsimit parauniversitar
As. Prof. Erlira Koci
Dr. Mirela Andoni
Ma. Evis Mastori
Arjan Shahini
REDAKTOR SHKENCOR:
Dr. Tidita ABDURRAHMANI
Alfred MULLA
REDAKTORE LETRARE:
Viola GRILLO
KORREKTORE LETRARE:
Freskida MILOTI

PRMBAJTJA
1. HYRJE.................................................................................................... 5
2. MANUAL I PROCEDURAVE T HARTIMIT T KURRIKULS
S ARSIMIT PARAUNIVERSITAR.............................................................7
3. UDHZUES PR VLERSIMIN E KURRIKULS S ARSIMIT
PARAUNIVERSITAR..............................................................................31

HYRJE
Reforma kurrikulare sht nj nga aspektet m t rndsishme t reforms
s arsimit parauniversitar. Ajo konsiderohet si zemra e shkollimit dhe
edukimit cilsor e po aq edhe si prbrse e domosdoshme e zhvillimit
njerzor. N kt kuadr, kjo reform z nj vend t rndsishm n
reformat q ka ndrmarr MASH pr t realizuar synimin parsor: Edukim
cilsor pr kdo e kudo n arsimin parauniversitar. Q kjo reform t jet
e suksesshme duhet garantuar nj kurrikul cilsore e me standarde t
prcaktuara dhe t njohura mir.
N kuadr t rishikimit periodik t kurrikuls dhe, n vean, t rishikimit
t kurrikuls aktuale pr klasat 1-9, u ndje si domosdoshmri q ky proces
kaq i rndsishm t paraprihet nga nj Manual i procedurave pr
harmin e kurrikuls, i vlefshm pr autort e kurrikuls dhe pr t gjith
procesin e zhvillimit dhe t zbamit t kurrikuls, dhe nj metodologji
vlersimi pr t, sipas standardeve bashkkohore.
Vlerat teorike dhe prakke t Manualit t procedurave t harmit
t kurrikuls lidhen jo vetm me pasqyrimin e synimeve t polikave
arsimore pr prmirsimin e cilsis s kurrikuls dhe krkesn e
vazhdueshme pr prshtatjen e kurrikuls kombtare me prirjet e reja
botrore, por edhe me detajimin e hapave, roleve e prgjegjsive dhe
mnyrs s prmbushjes s tyre. Pr t gjith aktort e prfshir n
procesin n al, manuali udhheq punn e specialistve dhe antarve
t grupeve t gjera t puns t prfshira n harmin e kurrikuls s arsimit
parauniversitar, duke shtjelluar detyrimin e gjithsecilit aktor prgjegjs, si
dhe duke u prqendruar n at se si dhe kur duhen prmbushur detyrat
n shrbim t harmit t kurrikuls. Ky manual i ofrohet edhe shkollave,
t cilat jan edhe hartuese t nj pjese t kurrikuls me zgjedhje.
Nga ana tjetr, procesi i vlersimit i paraqitur n Udhzuesin pr
vlersimin e kurrikuls s arsimit parauniversitar ndihmon n rritjen e
kapaciteteve kombtare e lokale pr vlersim t brendshm dhe t jashtm
t kurrikuls. Ky proces u shrben gjith instucioneve t interesuara pr
harmin dhe zbamin e kurrikuls, duke lluar nga Instu i Zhvillimit
t Arsimit (IZHA), Sektori i Vlersimit t Cilsis n Drejtorin e Edukimit
5

Parauniversitar (DEPU) n MASH, Inspektora Kombtar pr Arsimin

Parauniversitar (IKAP), e deri tek instucionet arsimore (shkollat), t cilat
kan nj interes t veant pr t patur nj metodologji t prgjithshme
e bashkkohore pr vlersimin e aspekteve t ndryshme t kurrikulave, si
dhe pr tu dhn prgjigje pyetjeve t lla si : A i prgjigjet kurrikula e
shkruar si duhet qllimeve kombtare t arsimit? A sht prmbajtja e
saj koherente dhe konsistente prgjat klasave dhe lndve? N manual
specialistt e arsimit dhe grupet e interesit do t gjejn edhe prgjigjen
ndaj shum pyetjeve t tjera q lidhen si me aspekn teorik t vlersimit
t kurrikuls, ashtu edhe me kriteret dhe instrumentet e vlersimit t saj,
duke mundsuar kshtu evidenmin e arritjeve dhe problemeve.
Ky udhzues gjithashtu siguron edhe mundsin pr thithje t mendimeve
dhe sugjerimeve t mbshtetura shkencrisht, t cilat do ti nevojiten
prmirsimit t vazhdueshm t kurrikuls n t ardhmen. Kjo metodologji
do t prmirsoj jo vetm kapacitetet instucionale dhe burimet
njerzore t prfshira n fushn e vlersimit t kurrikulave, por edhe
prgjegjshmrin publike pr t rritur cilsin n harmin dhe zbamin
e tyre.

MANUAL
I PROCEDURAVE T HARTIMIT
T KURRIKULS S ARSIMIT PARAUNIVERSITAR

Autor:
Alqi Mustafai
Astrit Dautaj
Aurora Guxholli

MANUAL I PROCEDURAVE T HARTIMIT T KURRIKULS

S ARSIMIT PARAUNIVERSITAR
Abstrakt ................................................................................................. 10
Fjalorth .................................................................................................. 11
Zhvillimi i kurrikuls ............................................................................... 12
Dialogu dhe formulimi i poliks arsimore ............................................ 12
Arsyet e rishikimit t kurrikuls ..............................................................12
Procesi i konsulmit ............................................................................... 13
Mbrojtja prpara autoriteteve arsimore ................................................14
Harmi i kurrikuls n nivel qendror .....................................................14
Korniza Kurrikulare .................................................................................14
Standardet e t nxnit ............................................................................15
Programi lndor ......................................................................................16
Harmi i kurrikuls n baz shkolle .......................................................19
Grupet e harmit t kurrikuls n nivel qendror ...................................21
Procedurat e harmit t kurrikuls ........................................................24
Harmi i Kornizs Kurrikulare .................................................................24
Harmi i Programeve Lndore ................................................................27
Literatura ................................................................................................31

ABSTRAKT
Manuali i procedurave t harmit t kurrikuls s arsimit parauniversitar
sht nj udhzues pr punn e specialistve dhe antar t grupeve
t puns t harmit t kurrikuls, t cilt jan personat prgjegjs pr
harmin e kurrikuls. Qllimi i kj manuali sht t udhzoj hartuesit
e kurrikuls n lidhje me procedurat, rolet dhe prgjegjsit e aktorve
t prfshir n procesin e harmit t kurrikuls, si dhe mnyrn e
prmbushjes s tyre. Ai shtjellon detyrimin e gjithsecilit aktor prgjegjs,
duke u prqendruar n at se far, si dhe kur duhen prmbushur detyrat
e prgjegjsit n shrbim t harmit t kurrikuls. Gjithashtu, ky manual
parashtron arsyet kryesore t rishikimit t kurrikuls, t cilat duhen
mbajtur parasysh gjat kj procesi.
Manuali i procedurave t harmit t kurrikuls s arsimit parauniversitar
sht i organizuar n dy pjes kryesore.
N pjesn e par parashtrohen arsyet e rishikimit t kurrikuls, duke
parashtruar si t lla, si synimet e herpashershme t polikave
arsimore pr prmirsimin e cilsis s kurrikuls, ashtu edhe krkesn
e vazhdueshme pr prshtatjen e kurrikuls kombtare me prirjet e reja
botrore. Po ashtu, n kt pjes, udhzohen hartuesit e dokumenteve
kurrikulare sesi ti ken parasysh e ti prmbushin krkesat pr rishikimin
e kurrikuls.
N pjesn e dyt shtjellohen hapat procedural q duhen ndjekur pr
harmin e kurrikuls. N kt pjes, prve hapave detajohen edhe rolet
e prgjegjsit e t gjith aktorve t prfshir n procesin n al.
Ky manual u prgat nga specialist t kurrikuls pran Instut t
Zhvillimit t Arsimit, n bashkpunim me specialist t tjer t jashtm,
gjat periudhs mars - korrik 2011, n kuadr t reformimit t arsimit baz
n vend. Prgatja e j u realizua me mbshtetjen e buxhet t shtet.

10

FJALORTH
Agjencia Kombtare e Provimeve
Drejtoria e Arsimit Parauniversitar
Drejtoria Arsimore Rajonale
Grupi/et e puns
Grup lndor
Grup teknik
Grup qendror
Instu i Zhvillimit t Arsimit
Inspektora Kombtar i Arsimit Parauniversitar
Korniza kurrikulare
Ministria e Arsimit dhe Shkencs
Programet lndore
Plani msimor
Zyra Arsimore

11

AKP
DEPU
DAR
GP
GL
GT
GQ
IZHA
IKAP
KK
MASH
PL
PM
ZA

ZHVILLIMI I KURRIKULS
Dialogu dhe formulimi i poliks arsimore
Dialogu i poliks arsimore pr zhvillimin e kurrikuls sht procesi i
formulimit t ksaj polike q lidhet me kurrikuln, prmes prfshirjes
dhe konsulmit me t gjith aktort dhe grupet e interesit. Kto polika
prcaktojn punn e hartuesve t kurrikuls.
Formuluesi i poliks q lidhet me ndryshimin e kurrikuls, paraprakisht:

przgjedh shtjet q do t modelojn ndryshimet n kurrikul dhe

n sistemin arsimor, pra prcakton arsyet e ndryshimit;
prcakton kriteret pr t przgjedhur aktort e ligjshm n procesin
e harmit t kurrikuls, si dhe mnyrn e prfshirjes s tyre n
procesin e konsulmit;
vendos se cilt do t jen pjesmarrsit ose aktort q duhet
t prfshihen n procesin e reformimit dhe t ndryshimit t
kurrikuls;
prcakton mnyrn e mbrojtjes s poliks kurrikulare prpara
autoriteteve arsimore;
prcakton nj list t problemeve dhe t konikteve t mundshme,
q mund t lindin gjat formulimit dhe zbamit t ndryshimeve t
kurrikuls;
prcakton zgjidhje alternave t problemeve ose t konikteve t
mundshme, q mund t lindin gjat formulimit dhe zbamit t
ndryshimeve kurrikulare.

Arsyet e rishikimit t kurrikuls

N vende t ndryshme ekzistojn arsye dhe polika t ndryshme q
prcaktojn dhe drejmet themelore t reformave arsimore dhe t
ndryshimeve kurrikulare. Formuluesi i poliks kurrikulare njeh paraprakisht
arsyet e prgjithshme q kushtzojn ndryshimet kurrikulare, t lla, si:

Zhvillimi i nj arsimi t orientuar nga vlera njerzore e morale.

Zhvillimi i qytetarve t shndetshm, t prgjegjshm dhe t a.
12

Ruajtja e traditave kombtare ose vendore, vlersimi dhe

respekmi i larmis kulturore n epokn e globalizimit.
Ruajtja e qndrueshmris shoqrore, e identet dhe e kohezionit
kombtar.
Rindrmi shoqror, ekonomik dhe qytetar.
Sigurimi i rritjes ekonomike dhe prmirsimi i standardit t jetess
s popullsis.
Paksimi i pabarazive shoqrore dhe ekonomike dhe trajmi i
shqetsimeve q lidhen me drejtsin shoqrore.
Rritja e konkurrencs ndrkombtare dhe e integrimit global.

Bazuar n sa m sipr, formuluesi i poliks q lidhet me ndryshimin e

kurrikuls, bazuar dhe n rezultatet e vlersimit t kurrikuls ekzistuese:

analizon realiten ekonomik, shoqror dhe kulturor shqiptar;

idenkon dhe analizon historin, pikat e forta dhe t dobta t
kurrikuls dhe t sistemit arsimor ekzistues;
idenkon rolet, funksionet dhe interesat e aktorve, t grupeve
dhe t instucioneve t ndryshme q jan t prfshir ose jan t
interesuar pr ndryshime n kurrikul;
prcakton arsyet themelore pr ndryshimet e kurrikuls n vend.

Procesi i konsulmit
Formuluesi i poliks q lidhet me ndryshimin e kurrikuls:

Idenkon grupet brenda sektorit t arsimit dhe komunitet m

t gjer, t cilt, n nj shkall t caktuar, jan prgjegjs ose t
interesuar pr kurrikuln.
Qartson rolet e aktorve kryesor pr zhvillimin e saj.
Parashikon reagimet kundrshtuese t prligjura ose jo, q mund
t ndikojn negavisht n ritmin e ndryshimit.
Ndrton strategjin e kshillimit me t gjith aktort e arsimit, n
prputhje me natyrn e interesave dhe t prvojs s tyre.
Zhvillon dialogun me t gjith aktort brenda agjencive q jan
prgjegjse pr zhvillimin e ndryshimeve n kurrikul dhe jasht
tyre.
13

Mbrojtja prpara autoriteteve arsimore

Formuluesi i poliks q lidhet me ndryshimin e kurrikuls ndrton plaormn
e ndryshimeve kurrikulare pr ta paraqitur prpara polikbrsve. Plaorma
prfshin:

idet dhe vlerat themelore t vendimit pr ndryshime kurrikulare;

problemin/et q zgjidh;
pasojat e mundshme t zbamit ose t moszbamit t do vendimi;
koston nanciare t do vendimi;
metodologjin e ndryshimit t kurrikuls;
rolet dhe prgjegjsit e aktorve t prfshir.

HARTIMI I KURRIKULS N NIVEL QENDROR

Procesi i zhvillimit t nj kurrikule prfshin harmin e:
1.
2.
3.
4.

Kornizs kurrikulare.
Standardeve t t nxnit.
Planit msimor.
Programeve lndore.

Korniza kurrikulare
Korniza kurrikulare sht dokumen kurrikular baz. N kornizn
kurrikulare paraqiten parimet dhe qllimet e prgjithshme t kurrikuls,
fushat e t nxnit, lndt dhe synimet e tyre prkatse pr do nivel t
arsimit parauniversitar. Pr kt arsye, hartuesit e kornizs kurrikulare
duhet t kujdesen q korniza kurrikulare t jet:

nj marrveshje shoqrore q prcakton dhe shpreh qart

prparsit kombtare n fushn e arsimit dhe aspiratat pr t
ardhmen;
nj dokument q vendos piketat pr zhvillimin e dokumenteve t
tjera kurrikulare;
prcjellsi i synimeve arsimore t shtet dhe prcaktuesi i nj
14

minimumi standardesh pr prmbajtjen e arsimit, pr parimet e

t nxnit, pr kualikimin e msuesve, pr burimet arsimore dhe
materialet e t nxnit, pr parimet e msimdhnies e nxnies, pr
menaxhimin dhe vlersimin e arritjeve.
Standardet e t nxnit
Standardet e t nxnit prbjn nj sistem krkesash ose parametrash t
pranuar si norm shtetrore pr arsimin, n t gjith sektort e j. Ato i
prgjigjen pyetjes: far duhet t din dhe far duhet t jen t a t
bjn nxnsit n fund t nj niveli shkollimi?
Standardi sht nj kompromis shoqror, i cili krijon nj marrdhnie t
caktuar ndrmjet shtet dhe shoqris. Marrdhnia sht e bazuar n
realizimin e poliks n fushn e arsimit dhe prmban n vetvete pranimin
dhe zbamin e detyrimit reciprok.
Standardet kan nj rol prcaktues pr kurrikuln. Pr kt arsye, hartuesit
e standardeve duhet t kujdesen q ato:

t rrjedhin nga synime dhe objekva t qarta;

t jen n prputhje me prioritetet e kohs dhe t hapsirs
dhe perspekvat e mundshme afatshkurtra dhe afatmesme t
shkolls;
t reektojn dhe t mbajn parasysh paret themelore t sistemit
t arsimit;
t shprehin/t lidhen me shtjet dhe problemet aktuale t vendit;
t jen t vlefshme e t besueshme;
t jen t zbatueshme;
t krijojn mundsin e krahasimit;
tu japin mundsi prdoruesve t tyre pr ti prdorur;
t mundsojn gjykimin dhe diagnoskimin e progresit n arsim;
t mundsojn prmirsimin e t nxnit.

Plani msimor
Plani msimor sht nj dokument zyrtar i rndsishm i poliks arsimore.
N planin msimor prcaktohet lista e fushave/lndve t detyrueshme
dhe me zgjedhje, si dhe ort javore prkatse pr secilin nivel shkollimi.
15

Hartuesit e planit msimor duhet t sigurojn q plani msimor:

t prputhet me synimet e prshkruara n Strategjin e Arsimit;

t ruaj ekuilibrin ndrmjet prirjes tradicionale dhe risive rajonale
dhe/apo botrore;
t jet koherent nga klasa n klas dhe nga brenda s njjts
klas;
t prcjell n mnyr graduale ndryshimet n fusha/lnd dhe
ort prkatse nga vi n vit;
t siguroj integrimin e lndve.

Programi lndor
Me kurrikul shpeshher nnkuptohet programi lndor, i cili sht ndr
dokumentet kryesore pr harmin e teksteve shkollore dhe t puns
s msuesit n klas. Programet lndore duhet t jen n harmoni t
plot me t gjitha dokumentet baz q prcaktojn kurrikuln qendrore
dhe me parimet mbi t cilat ajo sht ndrtuar. Pr kt arsye, hartuesit
e programeve lndore duhet t mbajn mir parasysh parimet e
mposhtme.
Programi lndor bazohet n parametrat e prcaktuar n kornizn
kurrikulare.
Specialis i kurrikuls dhe bashkpuntort e tjer t harmit t kurrikuls
sigurojn q programi lndor:

T asoj nxnsit pr tu prfshir m shum n procesin e

t nxnit, n mnyr q ata t marrin prgjegjsi pr vete dhe
shoqrin dhe t vazhdojn me t nxnit e tyre t mtejshm;
T prmbaj njohurit, asit dhe qndrimet themelore, t cilat
t gjith nxnsit kan t drejt ti tojn;
T bazohet n standarde t nxni q mundsojn vlersimin e
arritjeve t nxnsve dhe ti ndihmoj ata t planikojn t nxnit
e tyre n t ardhmen;
Tu jap mundsi drejtuesve dhe msuesve n shkolla t marrin
vendime pr t rritur n vazhdimsi rezultatet e t nxnit.
16

Programi lndor duhet t prvijoj prakkat kombtare dhe ato ndrkombtare.

Specialis i kurrikuls siguron q programi lndor:

Merr parasysh zhvillimet m t fundit lidhur me fushat e dijes dhe

ato t t nxnit.

Programi lndor duhet t siguroj vazhdimsi.

Specialis i kurrikuls siguron q programi lndor:

Merr parasysh njohurit, asit dhe qndrimet paraprake q

zotrohen nga nxnsi pr t cilin hartohet kurrikula (e ardhshme).
Prshkruan mnyrn e shfrytzimit t njohurive paraprake t
nxnsve dhe t mbshtetjes n to.

Programi lndor duhet t siguroj lidhjen e qart mes objekvave,

njohurive dhe arritjeve.
Specialis i kurrikuls siguron q programi lndor:

Prmban objekva q ndihmojn n zhvillimin dhe organizimin e

rezultateve t pritshme dhe t prmbajtjes s lnds.
Dshmon qart lidhjen ndrmjet objekvave dhe prmbajtjes s
lnds.
Shpjegon qart natyrn, fushn dhe strukturn e prmbajtjes s
lnds.

Programi lndor duhet t shtjelloj qart se far duhet t din dhe t

jen t a t bjn nxnsit pr t arritur objekvat e lnds.
Specialis i kurrikuls siguron q programi lndor:

Prmban objekva dhe prmbajtje t prcaktuara n prputhje

me standardet e nivelit prkats.
Shpreh qart objekvat dhe prmbajtjen e lnds.
Prcakton nj prmbajtje fushe ose lnde q sht e rndsishme
17

dhe e domosdoshme pr t gjith nxnsit.

Prcakton metodat q mundsojn zgjerimin dhe thellimin e t
nxnit t nxnsve.
Integron prmbajtjen e duhur ndrlndore.
Prmban shkalln e duhur t detajimit t objekvave dhe t
prmbajtjes, pr t mundsuar vlersimin dhe rapormin e
arritjeve t nxnsve.
Prmban objekva dhe njohuri q realisht mund t realizohen dhe
t trajtohen n kohn e prcaktuar dhe nga nxns t nj moshe
t caktuar.

Programi lndor duhet t shtjelloj qart rrugt pr vlersimin e arritjeve

t nxnsve, q burojn nga objekvat e programit.
Specialis i kurrikuls siguron q programi lndor:

Sugjeron mnyra vlersimi q dshmojn se arritjet e nxnsve

mund t maten.
Mundson vlersimin e nxnsve duke u bazuar n standarde.
Siguron prakka vlersimi q pasqyrojn synimet e fushave ose t
lndve.

Programi lndor duhet t siguroj marrdhniet ndrmjet njohurive,

asive dhe qndrimeve t lnds me ato t lndve t tjera.
Specialis i kurrikuls siguron q programi lndor:

Prfshin shtjet ndrkurrikulare prkatse.

Merr parasysh njohurit, asit dhe qndrimet e lndve t tjera
dhe mbivendosjet e mundshme t tyre.
Tregon rrugt sesi njohurit, asit dhe qndrimet e lnds t
mund t plotsojn ato t lndve t tjera.

Programi lndor duhet t prmbush krkesat aktuale dhe tu paraprij

krkesave t ardhme pr lndn.
Specialis i kurrikuls duhet t siguroj q programi lndor:
18

Parashikon plotsimin e krkesave t mundshme pr t ardhmen.

Programi lndor duhet t jet i realizueshm.

Specialis i kurrikuls siguron q programi lndor:

Prfshin objekva, njohuri, asi dhe qndrime t arritshme

brenda kohs s planikuar n planin msimor.
Mban parasysh nivelin e msuesve pr t punuar pr arritjen e
objekvave.
Mban parasysh kushtet dhe mundsit e shkolls pr realizimin e
ors msimore.

Harmi i kurrikuls n baz shkolle

Jo e gjith kurrikula hartohet n nivel qendror. Nj pjes e saj, gradualisht,
po hartohet n nivel vendor ose shkolle, duke e decentralizuar kshtu
kurrikuln, paralelisht me vendimmarrjen n fusha t tjera, si ato polike,
ekonomike, shoqrore etj.
Formuluesi i poliks q lidhet me ndryshimin e kurrikuls ndodhet
prball sds q:
1. Cilsia e kurrikuls t garantohet njsoj, pavarsisht nivelit n t
cilin hartohet ajo.
2. Synimet dhe prparsit kombtare t realizohen n mnyr t
vazhdueshme, pavarsisht nivelit n t cilin hartohet kurrikula.
Cila sht baraspesha e duhur ndrmjet kurrikuls qendrore dhe asaj
vendore ose me baz shkolle?
Kur vendos pr baraspeshn ndrmjet kurrikuls qendrore dhe asaj
vendore ose n baz shkolle, formuluesi i poliks q lidhet me ndryshimin
e kurrikuls siguron q:

Zhvillimi i kurrikuls vendore/n baz shkolle t prkoj me

drejmin themelor t kurrikuls kombtare;
Harmi i kurrikuls vendore/n baz shkolle t siguroj, n t
njjtn koh, prputhshmrin me standardet kombtare;
19

Harmi i kurrikuls vendore/n baz shkolle t paraprihet me

trajnimin e hartuesve vendor t kurrikuls.

Vendimmarrja pr rritjen e peshs s kurrikuls n baz shkolle krkon q

formuluesi i poliks kurrikulare, n do nivel, t mbaj parasysh, ndr t
tjera, sdat e mposhtme:

nevojn pr zhvillim profesional t vazhdueshm t msuesve;

qndrimin e msuesve dhe mundsin e rezistencs s tyre pr
prgjegjsi shtes n nivel vendor;
ndryshimin e rolit t polikbrsve: nga vendimmarrs t
vetm, n lehtsues t ndryshimeve dhe t krijimit t asive t
vendimmarrjes n t gjitha nivelet e arsimit;
mungesn e burimeve t llojeve t ndryshme (njerzore, nanciare,
profesionale etj.) n nivel vendor dhe shkolle.

Procedura e harmit t kurrikuls s arsimit parauniversitar

Rolet e instucioneve t prfshira n procesin e harmit t kurrikuls
n nivel qendror
Dokumentacioni kurrikular baz n nivel qendror prmban:
1. Kornizn kurrikulare;
3. Planin msimor;

2. Standardet e t nxnit;
4. Programet lndore.

Rolet e MASH:

Prcakton polikat dhe lozon e kurrikuls n nivel qendror.

Porosit dhe nancon harmin e dokumentacionit kurrikular.
Udhzon pr prgjegjsit, metodologjin, procedurat, kriteret
dhe aspekte t tjera t procesit dhe format t dokumentacionit
kurrikular.
Ngre Grupin Qendror (GQ) dhe Sekretarian pr harmin e
kurrikuls n nivel qendror.
Miraton prbrjen e Grupit Teknik (GT) dhe Grupeve Lndore (GL)
pr harmin e dokumentacionit kurrikular.
Monitoron procesin e harmit t dokumentacionit kurrikular.
20

Organizon diskumin dhe vlersimin e dokumentacionit kurrikular.

Miraton dokumentacionin kurrikular.

Rolet e IZHA-s:

Planikon procedurat e harmit t dokumentacionit kurrikular.

Prcakton formatet prfundimtare, metodologjin dhe procedurat
e harmit t dokumentacionit kurrikular.
Prcakton funksionet dhe prbrjen e Grupit Teknik dhe Grupeve
Lndore pr harmin e dokumentacionit kurrikular.
Przgjedh konsulentt q do t angazhohen n konsulmet pr
dokumentacionin kurrikular.
Organizon dhe drejton punn e Grupit Teknik, Grupeve Lndore
dhe konsulentve pr harmin e dokumentacionit kurrikular.
Harton draetkonceptualedhedraetprfundimtaretdokumentacionit kurrikular.
Bn vlersimin e brendshm t dokumentacionit kurrikular.
Bn redakmin dhe publikimin e dokumentacionit kurrikular.
Raporton n Grupin Qendror dhe Sekretarian e j pr ecurin e
procesit t harmit t dokumentacionit kurrikular.
Kryen procedurat administrave dhe nanciare pr harmin e
dokumentacionit kurrikular.

Grupet e harmit t kurrikuls n nivel qendror

Grupi Qendror (GQ) pr harmin e kurrikuls n nivel qendror
Grupi Qendror prcakton polikat themelore dhe lozon e kurrikuls
n nivel qendror, si dhe monitoron prmbushjen e ktyre polikave nga
Grupi Teknik dhe Grupet Lndore. Grupi kryesohet nga ministri i Arsimit
dhe Shkencs dhe ka n prbrje personalitete t shquara t fushave
arsimore m prfaqsuese.
Grupi Qendror mbshtetet nga nj Sekretariat i prbr nga specialist t
arsimit, i cili lehtson dhe mbshtet veprimtarin e Grupit Qendror, si dhe
siguron komunikimin midis Grupit Qendror, Grupit Teknik dhe Grupeve
Lndore.

21

Grupi Teknik (GT) pr harmin e Kornizs Kurrikulare (KK)

Kryetari (drejtuesi) i GT sht personi i ngarkuar nga IZHA pr t drejtuar
punn e grupit. Ai zotron njohuri t gjera dhe ka prvoj n lidhje me
modelet e KK-ve dhe metodologjin e puns pr harmin e tyre. Gjithashtu,
ai zotron konceptet dhe parimet kurrikulare. Ai duhet t propozoj
antart e tjer t GT, t kryej lajmrimin, informimin dhe udhzimin
e tyre, organizimin e takimeve, shumshimin dhe shprndarjen e
materialeve, drejmin e puns s grupit, ndarjen e detyrave, rapormin
pr ecurin e puns dhe problemet e shfaqura etj. Kryetari duhet t ket
asi t mira t komunikimit dhe t moderimit t grupeve, t planikimit
dhe t organizimit t puns, t prgatjes s buxheteve (shpenzimeve),
t administrimit dhe t formamit (redakmit) t materialeve kurrikulare
nprmjet prdorimit t kompjuterit. Rekomandohet q ai t zotroj
gjuh t huaja pr shfrytzimin e burimeve t ndryshme t informacioneve
kurrikulare. N kushtet e mungess s nj shkruesi n prbrje t grupit,
kryetari i grupit duhet t kryej edhe rolin e mbajtsit t shnimeve n
lidhje me ato q diskutohen n grup, si dhe t formatuesit n kompjuter
t KK n prputhje me modelet prkatse.
Antart e Grupit Teknik (rreth 6 deri 8 persona) duhet t ken nj
prvoj t gjat arsimore, si dhe t njohin mir fushat kurrikulare
kryesore t KK. Ata duhet t zotrojn asi t mira t komunikimit dhe
t puns n grup, dshir pr t studiuar t rejat n fushat kurrikulare
prkatse dhe gashmri pr t punuar ndonjher edhe n mnyr t
sforcuar. Rekomandohet q t zotrojn gjuh t huaja pr shfrytzimin
e burimeve t ndryshme t informacionit. Prbrja e antarve t grupit
duhet t jet relavisht heterogjene (specialist t IZHA ose t MASH,
msues me prvoj, pedagog t arsimit t lart etj.). Numri i antarve
nuk rekomandohet t jet m i madh se dhjet, pasi do t ishte i vshr
menaxhimi i puns n grup.
Konsulentt e Grupit Teknik jan kryesisht specialist t arsimit, msues,
pedagog, psikolog etj., t cilt angazhohen nga GT n seanca t veanta
gjat puns, pr tu konsultuar n lidhje me aspekte t veanta t KK, pr
t cilat antart e GT nuk kan njohuri dhe prvoja specike. Konsulentve
mund tu jepen pr komente edhe draet e elementeve t ndryshme t
22

KK ose KK e plot. Ata nuk kan t drejt t marrin vendime n lidhje me

KK. Numri i konsulentve dhe shkalla e angazhimit t tyre nuk sht e
prcaktuar, por varet nga problemaka dhe nga nevojat konkrete gjat
harmit t KK.
Grupet Lndore (GL) pr harmin e Programeve Lndore (PL)
Kryetari (drejtuesi) i GL sht personi i ngarkuar nga IZHA pr t drejtuar
punn e grupit lndor prkats. Ai zotron njohuri t gjera dhe ka prvoj
n lidhje me modelet e PL-ve dhe metodologjin e puns pr harmin
e tyre. Gjithashtu, ai zotron prmbajtjet, metodologjit dhe zhvillimet
kryesore n lndn prkatse. Kryetari duhet t propozoj antart e tjer
t GL, t kryej lajmrimin, informimin dhe udhzimin e tyre, organizimin
e takimeve, shumshimin dhe shprndarjen e materialeve, drejmin
e puns s grupit lndor prkats, ndarjen e detyrave, rapormin pr
ecurin e puns dhe problemet e shfaqura etj. Ai garanton lidhjet e grupit
me Grupin Teknik dhe grupet lndore t tjera. Kryetari i GL duhet t ket
asi t mira t komunikimit dhe t moderimit t grupeve, t planikimit
dhe t organizimit t puns, t administrimit dhe t formamit (edimit)
t programit lndor nprmjet prdorimit t kompjuterit. Rekomandohet
q ai t zotroj gjuh t huaja pr shfrytzimin e burimeve t ndryshme
pr programin lndor prkats. N kushtet e mungess s nj shkruesi
n prbrje t grupit, kryetari i grupit lndor duhet t kryej edhe rolin e
mbajtsit t shnimeve n lidhje me ato q diskutohen n grup, si dhe t
formatuesit n kompjuter t PL-s n prputhje me modelet prkatse.
Antart e Grupit Lndor (rreth 6 deri 8 persona) duhet t ken nj prvoj
t gjat arsimore, si dhe t njohin mir lndn prkatse. Ata duhet t ken
asi t mira t komunikimit dhe t puns n grup, dshir pr t studiuar
t rejat n lndn prkatse dhe gashmri pr t punuar ndonjher edhe
n mnyr t sforcuar. Rekomandohet q antart t zotrojn gjuh t
huaja pr shfrytzimin e burimeve t ndryshme t informacionit. Prbrja
e antarve t grupit duhet t jet relavisht heterogjene (specialist t
IZHA ose t MASH, msues me prvoj n lndn prkatse, pedagog t
arsimit t lart etj.) Numri i tyre nuk rekomandohet t jet m i madh se
tet, pasi do t ishte i vshr menaxhimi i puns n grup.
Konsulentt e Grupit Lndor jan kryesisht specialist t arsimit n
23

lndn prkatse, t cilt angazhohen nga GL n seanca t veanta gjat

puns, pr tu konsultuar n lidhje me aspekte t veanta t programit
lndor. Atyre mund tu jepen pr komente edhe draet e elementeve t
ndryshme t PL-s ose PL e plot. Ata nuk kan t drejt t marrin vendime
n lidhje me PL. Numri i konsulentve dhe shkalla e angazhimit t tyre nuk
jan t prcaktuar, por varet nga problemaka dhe nga nevojat konkrete
gjat harmit t PL.
Procedurat e harmit t kurrikuls
Harmi i Kornizs Kurrikulare
Pr harmin e KK ndiqet procedura si m posht.
1. Pr fazn e planikimit t Kornizs Kurrikulare:
MASH nxjerr Urdhrin pr harmin e KK (ky urdhr prcakton
detyrn q do t kryhet, kush do ta kryej, afan e prfundimit, si
dhe prbrjen e Grupit Qendror, t Sekretariat dhe Kryetart e
tyre).
Drejtoria e IZHA-s ngarkon njsin (drejtorin/sektorin), Kryetarin
e GT, si dhe punonjsit e tjer prgjegjs pr zbamin e Urdhrit.
Kryetari i GT harton Termat e Referencs (TeR) pr antart e
Grupit Teknik (GT) t KK, si dhe bn propozimin pr antart e GT
dhe e drgon pr miram n GQ.
Kryetari i GT bn njoimet pr antart e GT, ngre GT pr harmin
e KK.
Kryetari i GT harton kontratat pr antart e jashtm (q nuk jan
punonjs t IZHA-s) t GT (t cilat rmosen nga antart e jashtm
dhe nga drejtori i IZHA-s).
Kryetari i GT krijon kushte t prshtatshme pr punn e prbashkt
t antarve t GT.
Kryetari i GT organizon takimet e antarve t GT dhe i njeh ata
me detyrn.
Kryetari i GT harton udhzime pr hapat dhe metodologjin e
puns s GT.
Kryetari i GT i njeh antart e GT me dokumente q kan t bjn
me strukturn (formatet) e KK, si dhe me metodologjin, parimet
24

dhe kriteret pr harmin e saj.

Kryetari i GT (n bashkpunim me antart e GT) harton planin
e puns pr harmin e KK (ku prcaktohet dhe ndarja e roleve
dhe e prgjegjsive t antarve t GT) dhe e miraton n Grupin
Qendror.
Kryetari i GT raporton n GQ pr ecurin e puns.
GQ monitoron procesin e Planikimit t KK.

2. Pr fazn e Analizs s Kornizs Kurrikulare:

Kryetari i GT u jep detyra antarve t GT pr mbledhje informacioni
(n shqip dhe n gjuh t huaj) n lidhje me modelet e ndryshme
t KK, me kornizat e mparshme, me konteksn ku do t zbatohet
KK etj.
Antart e GT studiojn dhe analizojn udhzimet, krkesat,
modelet, parimet, kriteret dhe dokumentacionin tjetr t
nevojshm pr harmin e KK.
Kryetari i GT organizon takime t GT pr t saktsuar dhe unikuar
pikpamjet, parimet, kriteret, terminologjin, formatet dhe
elemente t tjera q do t prdoren pr harmin e KK.
Kryetari i GT raporton n GQ pr ecurin e puns.
GQ monitoron procesin e Analizs pr KK.
3. Pr fazn e Koncepmit t Kornizs Kurrikulare:
Kryetari i GT ndan detyrat e puns pr fazn e Koncepmit t KK.
GT (nn drejmin e Kryetarit) prcakton drain e par t linjave
kryesore t KK.
GT (nn drejmin e Kryetarit) plotson n vija t prgjithshme
drain e par t rubrikave t KK (linjat, standardet, planin
msimor).
Kryetari i GT drgon pr konsulenc drain e par t KK.
Kryetari i GT organizon takime t GT me konsulent pr verikimin
e drait t par (konceptual) t KK.
GT (nn drejmin e Kryetarit) bn ndryshimet e nevojshme n
drain e par t KK.
Kryetari i GT editon drain konceptual t KK.
Kryetari i GT raporton n drejtorin e GQ pr ecurin e puns.
GQ monitoron procesin e Koncepmit t KK.
25

4.

Pr fazn e Harmit t Kornizs Kurrikulare:

Kryetari i GT ndan detyrat e puns pr fazn e Harmit t KK.
GT (nn drejmin e Kryetarit) detajon rubrikat e KK.
GT (nn drejmin e Kryetarit) plotson drain e dyt t KK.
Kryetari i GT drgon pr konsulenc drain e dyt t KK.
Kryetari i GT organizon takime t GT me konsulent pr verikimin
e drait t dyt t KK.
GT (nn drejmin e Kryetarit) bn ndryshimet e nevojshme n
drain e dyt t KK.
Kryetari i GT editon drain nal t KK.
Kryetari i GT prgat dokumentacionin pr drgimin n GQ t
drait nal t KK.
IZHA drgon pr miram n GQ drain nal t KK.
Kryetari i GT organizon takimet e GT pr ndryshime n KK, n rast
komentesh nga GQ.
Kryetari i GT prgat dokumentet administrave dhe nanciare
pr kontributet dhe shprblimet e antarve t jashtm t GT.
Koordinatori raporton n GQ dhe n drejtorin e IZHA pr ecurin
e puns.
GQ monitoron procesin e Harmit t KK.

5.

Pr fazn e Vlersimit dhe Miramit t Kornizs Kurrikulare:

GQ krijon komisionin pr vlersimin e jashtm t KK.
Komisioni vlersues harton kriteret e vlersimit t jashtm t KK.
Komisioni vlersues organizon procedurat e vlersimit t jashtm
t KK.
Komisioni vlersues prgat komente pr rishikimin e KK (n rast
nevoje).
GQ dhe MASH miraton KK.
Harmi i Programeve Lndore
Pr harmin e PL-ve veprohet si m posht:
1. Pr fazn e planikimit t Programeve Lndore:
MASH nxjerr Urdhrin pr harmin e PL-ve (ky urdhr prcakton
detyrn q do t kryhet, kush do ta kryej, afan e prfundimit, si
dhe kryetart e grupeve lndore).
26

2.

Drejtoria e IZHA-s ngarkon njsin (drejtorin/sektorin), Kryetart

e GL-ve dhe punonjsit prgjegjs t IZHA pr zbamin e Urdhrit.
Kryetari i Grupit Teknik organizon takime informuese dhe sqaruese
me drejtuesit dhe me antart e GL-ve
Kryetari i Grupit Teknik, n bashkpunim me drejtuesit e GL-ve
harton Termat e Referencs (TeR) pr antart e GL-ve.
Kryetart e GL-ve propozojn antart e grupeve lndore dhe i
drgojn pr miram n GQ.
Drejtuesit e GL-ve bjn njoimet pr antart e GL-ve dhe ngren
GL-t pr harmin e PL-ve.
Kryetari i Grupit Teknik harton kontratat pr antart e jashtm t GLve (t cilat rmosen nga antart e jashtm dhe nga drejtori i IZHA-s).
Kryetari i Grupit Teknik dhe Kryetart e GL-ve krijojn kushte t
prshtatshme pr punn e prbashkt t antarve t GL-ve.
Kryetari i Grupit Teknik harton udhzime pr hapat dhe metodologjin
e prbashkt t puns s GL-ve.
Kryetari i Grupit Teknik dhe Kryetart e GL-ve i njohin antart e GL-ve
me dokumente q kan t bjn me strukturn (formatet) e PL-ve, si
dhe me metodologjin, parimet dhe kriteret pr harmin e tyre.
Kryetari i Grupit Teknik, n bashkpunim me Kryetart e GL-ve,
harton planin e prgjithshm t puns pr harmin e PL-ve dhe e
miraton n GQ.
Kryetart e GL-ve, n bashkpunim me antart e GL-ve prkatse,
hartojn planet e puns pr harmin e PL-ve prkatse (ku
prcaktohet dhe ndarja e roleve dhe e prgjegjsive t antarve
t GL-ve) dhe i miratojn te Kryetari GT.
Kryetart e GL-ve i raportojn rregullisht Kryetari t GT dhe
drejtoris s IZHA-s.
Kryetari i GT raporton rregullisht n GQ pr ecurin e puns.
GQ monitoron procesin e Planikimit t PL-ve.
Pr fazn e Analizs s Programeve Lndore:
Kryetari i GT u jep detyra Kryetarve t GL-ve dhe kta t fundit
u japin detyra antarve t GL-ve pr mbledhje informacioni (n
shqip dhe n gjuh t huaj) n lidhje me modelet dhe formatet
e ndryshme t PL-ve, me PL-t e mparshme, me prmbajtjet e
fushave prkatse, me konteksn ku do t zbatohen PL-t etj.
Kryetart dhe antart e GL-ve studiojn dhe analizojn udhzimet,
27

krkesat, modelet, parimet, kriteret dhe dokumentacionin tjetr

t nevojshm pr harmin e PL-ve.
Kryetart e GL-ve organizojn takime t GL-ve dhe Kryetari i GT
organizon takime t Kryetarve t GL-ve pr t saktsuar dhe
unikuar pikpamjet, parimet, kriteret, terminologjin, formatet
dhe elemente t tjera q do t prdoren pr harmin e PL-ve.
Kryetart e GL-ve i raportojn rregullisht Kryetarit t GT pr ecurin
e puns.
Kryetari i GT raporton rregullisht n GQ pr ecurin e puns.
GQ monitoron procesin e Analizs s PL-ve.

3. Pr fazn e Koncepmit t Programeve Lndore:

Kryetari i GT organizon punn dhe ndan detyrat e puns pr
Kryetart e GL-ve, pr fazn e Koncepmit t PL-ve.
Kryetart e GL-ve organizojn punn dhe ndajn detyrat e puns
pr antart e GL-ve, pr fazn e Koncepmit t PL-ve.
GL-t (nn drejmin e Kryetarve prkats) prcaktojn dhe
plotsojn draet e para konceptuale t rubrikave kryesore t PL-ve.
Kryetari i GT organizon takime me Kryetart e GL-ve pr t
garantuar koherencn me KK dhe shkalln e integrimit t PL-ve n
fazn e draeve konceptuale t tyre.
GL-t (nn drejmin e Kryetarve prkats) ripunojn dhe
plotsojn draet konceptuale t PL-ve.
Kryetart e GL-ve drgojn pr konsulenc dhe organizojn takime
me konsulentt pr draet konceptuale t PL-ve.
GL-t (nn drejmin e Kryetarve prkats) bjn ndryshimet e
nevojshme n draet konceptuale t PL-ve prkatse.
Kryetari i GT mbikqyr dhe mbshtet veprimtarin dhe produktet
e GL-ve.
Kryetari i GT editon draet konceptuale t PL-ve.
Kryetart e GL-ve i raportojn rregullisht Kryetarit t GT pr ecurin
e puns.
Kryetari i GT raporton rregullisht n GQ pr ecurin e puns.
GQ monitoron procesin e Koncepmit t PL-ve.
4. Pr fazn e Harmit t Programeve Lndore:
Kryetari i GT organizon punn dhe ndan detyrat e puns pr
28

Kryetart e GL-ve, pr fazn e Harmit t PL-ve.

Kryetart e PL-ve organizojn punn dhe ndajn detyrat e puns
pr antart e GL-ve, pr fazn e Harmit t PL-ve.
GL-t (nn drejmin e Kryetarve prkats) prcaktojn dhe
plotsojn draet e para t PL-ve t detajuara, t cilat prfundohen
nga drejtuesi prkats.
Kryetart e GL-ve drgojn pr konsulenc dhe organizojn takime
me konsulentt pr draet e para t PL-ve t detajuara.
GL-t (nn drejmin e Kryetarve prkats) bjn ndryshimet e
nevojshme dhe prgan draet e para t PL-ve prkatse.
Kryetari i GT mbikqyr dhe mbshtet veprimtarin dhe produktet
e GL-ve.
Kryetari i GT, n bashkpunim me Kryetart e GL-ve, prfundon
draet e PL-ve.
Kryetari i GT prgat dokumentacionin pr drgimin n GQ dhe n
MASH t drait nal t PL-ve.
IZHA drgon pr miram n GQ dhe n MASH drain nal t PL-ve.
Kryetari i GT organizon takimet me Kryetart dhe antart e GL-ve
pr ndryshime n PL-ve, n rast komentesh nga GQ.
Kryetari i GT, n bashkpunim me Kryetart e GL-ve prgat
dokumentet administrave dhe nanciare pr kontributet dhe
shprblimet e antarve t jashtm t GL-ve.
Kryetart e GL-ve i raportojn rregullisht Kryetarit t GT pr
ecurin e puns.
Kryetari i GT raporton rregullisht n GQ dhe drejtorin e IZHA pr
ecurin e puns.
GQ monitoron procesin e Harmit t PL-ve.

5. Pr fazn e Vlersimit dhe Miramit t Programeve Lndore:

GQ krijon komisionin (grupet) pr vlersimin e jashtm t PL-ve.

Komisioni vlersues harton kriteret e vlersimit t jashtm t PL-ve.
Komisioni vlersues organizon procedurat e vlersimit t jashtm
t PL-ve.
Komisioni vlersues prgat komente pr rishikimin e PL-ve (n
rast nevoje).
GQ dhe MASH miraton PL-t.
29

LITERATURA:
Crisan, A. (2010). Metodologji pr vlersimin e kurrikuls kombtare n
Shqipri (Draft). Tiran: Ministria e Arsimit dhe Shkencs.
Crisan, A. (2010). Raporti nal - Konsulenc ndrkombtare pr
vlersimin e kurrikuls n arsimin baz (Cikli i ult dhe cikli i lart). Tiran: Ministria e Arsimit dhe Shkencs.
Instrituti i Zhvillimit t Arsimit (2010). Udhzues pr zhvillimin e kurrikuls s re t gjimnazit. Tiran.
Instituti i Kurrikuls dhe i Trajnimit. (2006). Udhzues pr zhvillimin e
kurrikuls: Pr hartuesit e teksteve shkollore. Tiran.
Instituti i Studimeve Pedagogjike. (1996). Udhzues metodik pr hartimin
e programeve lndore n shkoll. Tiran.
Marie-Gerard, F. & Roegiers, X. (2002). Hartimi dhe vlersimi i teksteve
shkollore. Tiran: Instituti i Studimeve Pedagogjike.
Ornstein.A, Hunkins. F. P. (2003). Kurrikula: Bazat, parimet dhe problemet. Tiran: Instituti i Studimeve Pedagogjike.

30

UDHZUES
PR VLERSIMIN E KURRIKULS
S ARSIMIT PARAUNIVERSITAR

31

AUTOR:
As. Prof. Erlira Koci
Dr. Mirela Andoni
Ma. Evis Mastori
Arjan Shahini

32

UDHZUES PR VLERSIMIN E KURRIKULS

S ARSIMIT PARAUNIVERSITAR
Abstrakt...................................................................................................35
1. Vlersimi i procesit dhe produkt kurrikular.......................................36
1.1 Llojet e vlersimit t kurrikuls.....................................................36
1.2 Etapat e vlersimit t kurrikuls ...................................................37
1.3 Kriteret dhe metodat e vlersimit t kurrikuls............................ 38
1.4 Teknikat e mbledhjes dhe burimet e informacionit.......................39
2. Kritere pr vlersimin e kurrikuls.......................................................41
2.1 Kritere e vlersimit t procedurs s harmit t kurrikuls..........41
2.2 Kritere pr vlersimin e procedurs s harmit t dokumenteve t
tjera kurrikular (Programi lndor, udhzuesit kurrikular etj.)..........41
2.3 Kritere pr vlersimin e Kornizs Kurrikulare................................44
2.4 Kritere pr vlersimin e planit msimor........................................45
2.5 Kritere pr vlersimin e Programit lndor.....................................46
2.6 Kritere pr vlersimin e udhzuesve kurrikular...........................47
2.7 Kritere pr vlersimin e teksteve t nxnsit................................48
2.8 Kritere pr vlersimin e objekvave t arritjes s nxnsve.........48
2.9 Kritere pr t vlersuar przgjedhjen e metodave msimore.......49
2.10 Kritere pr vlersimin e materialeve t tjera...............................50
2.11 Kritere pr vlersimin e t vlersuarit t nxnsve.....................50
3. Planikimi i vlersimit t kurrikuls.....................................................52
3.1 Komponentt e planit t vlersimit t kurrikuls..........................52
Shtojca.................................................................................................57
Instrument 1........................................................................................57
1.1 Model pr vlersimin e Objekvave t Prgjithshm (OP):.......57
1.2 Objekvat (O)...........................................................................59
1.3 Prmbajtja.................................................................................61
33

1.4 Shembuj t veprimtarive msimore..........................................64

1.5 Rekomandime pr msuesit lidhur me vlersimin e
nxnsve..........................................................................................65
1.6 Shembuj t akviteteve t t msuarit.....................................66
Instrument 2........................................................................................67
Instrumen 3: Pyetsort....................................................................68
Instrumen 3.1 Pyetsort e prgjithshm pr grupet e fokusit
lidhur me vlersimin e kurrikuls....................................................68
Instrument 3.2 : Pyetsor pr msuesit...........................................68
Instrumen 3.3 : Pyetsor pr nxnsit klasa 5 dhe 9.....................81
Literatura.................................................................................................86

34

ABSTRAKT
Udhzuesi pr vlersimin e kurrikuls prshkruan metodologjin dhe
instrumentet e nevojshme pr vlersimin e kurrikuls nga IZHA me qllim
sigurimin e cilsis s kurrikuls s hartuar nga IZHA.
Materiali prmban aspekte teorike q lidhen me vlersimin e kurrikuls,
si edhe nj bashksi me kritere vlersimi q do t shrbejn pr sigurimin
e brendshm t cilsis, mbikqyrjen dhe vlersimin nga IZHA.
Reforma kurrikulare sht nj nga aspektet m t rndsishme t reforms
s arsimit parauniversitar. Nj element i qensishm i ksaj reforme sht
garanmi i cilsis s kurrikulave.
Pr t garantuar kurrikula cilsore, llimisht duhen prcaktuar standardet,
q duhet t plotsojn nj kurrikul pr tu cilsuar e mir. M pas
ndrtohen mekanizmat e garanmit t cilsis.
Vlersimi i kurrikuls ndrtohet gjat nj rrjedhe kohe t gjat dhe brenda
nj kndvshtrimi kontekstual. Koha dhe konteks prbjn parakushte,
q mundsojn nj pamje objekve t zhvillimeve deri n momenn
e vlersimit. Ato mundsojn sugjerime pr prmirsime q do t
nevojiten n t ardhmen. Nga kjo pikpamje, vlersimet nuk duhen par si
krik, por si nj hap normal n nj proces t vazhdueshm prmirsimi.
Problemakat dhe defektet e evidentuara duhen analizuar me kujdes
dhe me frym konstrukve, n mnyr q t mundsojn rishikime dhe
prmirsime t vazhdueshme t kurrikuls.

35

1. VLERSIMI I PROCESIT DHE PRODUKTIT KURRIKULAR

Vlersimi i kurrikuls sht nj proces i rndsishm pr garanmin e
cilsis s saj. Faza e vlersimit sht e shtrir gjat gjith procesit, q nga
analiza deri n zbam dhe shrben si baz pr prmirsimin e kurrikuls,
gjat dhe pas harmit t saj.

Pavarsisht nga arsyeja pse kryhet dhe momen n t cilin realizohet,

vlersimi i kurrikuls sht procesi i gjykimit nse ajo i plotson kriteret
e paracaktuara.
1.1 Llojet e vlersimit t kurrikuls
Vlersimi i kurrikuls mund t jet i plot (prfshin t gjitha elementet
kurrikulare) ose i pjesshm (prfshin elemente t veanta si, p.sh., vetm
programet lndore, modulet, tekstet msimore etj.).
Vlersimi i kurrikuls mund t jet i brendshm (kur kryhet nga vet
hartuesit ose zbatuesit) dhe i jashtm (kur kryhet nga individ, instucione
apo komisione t posame).
36

Gjithashtu, vlersimi i kurrikuls mund t jet formal (zyrtar), kur kryhet

n mnyr t organizuar nga organizata q prgjigjen zyrtarisht pr kt
proces, si dhe informal, kur shprehet n form opinionesh nga individ
ose organizata, q angazhohen n harmin ose zbamin e kurrikuls.
Po kshtu, vlersimi i kurrikuls mund t jet i hollsishm, kur prek
t gjitha aspektet e saj (objekvat, prmbajtjen, metodat etj.) ose jo i
hollsishm, kur analizohen vetm nj apo disa aspekte t veanta.
1.2 Etapat e vlersimit t kurrikuls
Vlersimi i kurrikuls s arsimit parauniversitar t hartuar nga IZHA, kryhet
n disa momente kye:
-

Gjat procesit t skicimit dhe t harmit t kurrikuls, pr t

verikuar nse po respektohen kriteret e duhura;
n prfundim t harmit (ose rishikimit) t kurrikuls, pr t br
miramin (aprovimin) e saj;
gjat zbamit t kurrikuls, pr t par nse zbami i plotson
krkesat e dokumenteve kurrikulare t hartuara.

Vlersimi i kurrikuls nga IZHA, shtrihet jo vetm n vlersimin e dokumenteve

t kurrikuls kombtare dhe dokumenteve t kurrikuls mbshtetse t
hartuar nga IZHA, por edhe n vlersimin e zbamit t tyre.
Vlersimi i kurrikuls nga IZHA prfshin edhe vlersimin e procesit t
harmit t kurrikuls, i cili implikon n mnyr t drejtprdrejt cilsin
e produkt kurrikular t hartuar. Ky vlersim duhet t mbaj parasysh jo
vetm hapat procedural t harmit t kurrikuls, por dhe aktort q
marrin pjes n harmin e kurrikuls, prdoruesit e kurrikuls etj.
Realizimi i procesit t vlersimit ndjek kta hapa:

Prcakmi i qllimit dhe i objekvave t vlersimit t kurrikuls.

Prcakmi i aspekt kurrikular q do t vlersohet.
Prshtatja e metodologjis s vlersimit pr aspekn kurrikular q
do t vlersohet.
Prcakmi i aktorve q do t przgjidhen pr t vlersuar aspekn
37

e przgjedhur kurrikular.
Prpilimi i instrumenteve t vlersimit pr aspektet e kurrikuls,
q do t vlersohen.
Kryerja e vlersimit t aspekt kurrikular q do t vlersohet
(p.sh., kurrikuls s shkruar).
Paraqitja e rezultateve t prgjithshme dhe specike.
Harmi i konkluzioneve dhe rekomandimeve pr prmirsim.

1.3 Kriteret dhe metodat e vlersimit t kurrikuls

Pr t realizuar vlersimin e kurrikuls prcaktohen kriteret, mbi bazn
e t cilave kryhet vlersimi, metodat/teknikat, si dhe instrumentet pr
vlersimin e kurrikuls.
Kriteret baz t vlersimit t kurrikuls duhet t shrbejn jo vetm pr
vlersimin e cilsis s saj, por edhe si udhrrfyese n t gjitha fazat e
harmit t ksaj kurrikule.
A. Kurrikula vlersohet duke u bazuar n disa kritere themelore, si:
- Relevanca, q kryesisht ka t bj me reekmin n dokumentet
kurrikulare t lozos s dokumenteve strategjike kombtare, q
kan lidhje me kurrikuln.
- Prputhshmria me dokumentet kryesore strategjike, q kan
lidhje me kurrikuln.
- Konsistenca ka t bj me koherencn brenda nj dokumen
kurrikular dhe koherencn mes dokumenteve kurrikulare.
- Efekvite ka t bj me fakn sa e dobishme sht kurrikula n
realitet.
- Qndrueshmria ka t bj me jetgjatsin e kurrikuls
kundrejt ndryshimeve t shpeshta t shoqris.
B. Duke iu referuar kritereve themelore, pr do dokument kurrikular
(si p.sh., korniza kurrikulare, plani msimor etj.), q do t jet
objekt i vlersimit, hartohen kritere specike.
Kriteret specike pr vlersimin e kurrikuls duhet t jen:
-

t formuluara qart dhe shkurt;

38

t lidhura drejtprdrejt me kurrikuln;

t lla q t mos krijojn mundsi pr interpreme t ndryshme;
t verikueshme.

C. Metodat, teknikat apo instrumentet e prdorura pr vlersimin e

kurrikuls konsiderohen t pranueshme nse plotsojn kushtet
si m posht:
-

Vlersimi sht i vlefshm, kur przgjedh pikrisht ato aspekte, t

cilat i referohen objekvave llestar t vlersimit.
Vlersimi sht i besueshm, kur instrumentet e prdorura pr
vlersimin jan konsistente (bindse) n rezultatet e nxjerra.
Vlersimi sht objekv (i paanshm), kur rezulta i vlersimit nuk
ndikohet nga vullne ose opinioni (subjekvite) i vlersuesit dhe
metoda e vlersimit sht e qart dhe transparente.
Vlersimi sht prakk, kur metodat jan t mundshme pr tu
realizuar n kushte t pranueshme, n nj koh t dhn dhe me
burime njerzore e nanciare t pranueshme.

D. Prcakmi i metods q do t prdoret varet nga shum faktor,

t ll si:
-

Cili sht qllimi i vlersimit?

far vlersimi do t kryhet (i brendshm apo i jashtm, i plot apo i
pjesshm, pr miram apo pas zbamit, i hollsishm apo jo etj.)?
Kush do ta kryej vlersimin?
Sa jan burimet pr vlersimin (buxhe, personat, koha etj.)?

1.4 Teknikat e mbledhjes dhe burimet e informacionit

Pr t br t mundur vlersimin e kurrikuls sht e nevojshme mbledhja
e informacionit t strukturuar n lidhje me kriteret e siprprmendura.
Nj faktor prcaktues n metodn q przgjidhet ka t bj me aspekn
kurrikular, q do t vlersohet, (pra, nse do t vlersohet):
-

nj dokument apo disa dokumente kurrikulare;

procedura e harmit t dokumenteve kurrikulare;
39

mnyra e t zbamit t kurrikuls;

niveli i arritjeve t nxnsit;
etj.

Ka metoda/teknika t shumta, t thjeshta dhe komplekse, q krijojn

mundsi pr t mbledhur informacion. T lla jan:
-

pyetje-prgjigjet me goj dhe me shkrim;

vzhgimi i qndrimeve (sjelljeve);
vzhgimi i proceseve;
kontrolli dhe matja e produkteve etj.

Duke prdorur nj metod/teknik dhe kritere specike vlersimi mund

t hartohen instrumente vlersimi, t cilat japin informacion t detajuar
n lidhje me prmbushjen e kritereve t prcaktuara t vlersimit.
Instrumentet e vlersimit konsiderohen t przgjedhura mir kur ato
ndihmojn q procesi i vlersimit n prgjithsi t ket karakteriskat e
prmendura m sipr: vlefshmrin, besueshmrin, paanshmrin dhe
prakciten.
Faktor t tjer, q ndikojn n przgjedhjen e instrumenteve t vlersimit,
mund t jen edhe koha n dispozicion pr vlersimin, kushtet n t cilat
do t kryhet vlersimi, numri i aktorve q do t prfshihen n vlersim,
mjetet e nevojshme pr realizimin e vlersimit, mundsit nanciare etj.
N vlersimin e kurrikuls marrin pjes nj numr i madh aktorsh. Sipas
qllimit dhe planit t vlersimit prcaktohen edhe aktort q prfshihen,
si n realizimin e vlersimit, ashtu edhe pr vet vlersimin. Kshtu, sipas
metods/tekniks s przgjedhur pr vlersimin e aspekteve t ndryshme
kurrikulare, prfshihen aktor si m posht:
-

bashkautor t kurrikuls (specialist t kurrikuls, akademik,

msues, psikolog);
autor tekstesh;
prfaqsues t partnerve social (biznese, prindr, OJF etj.);
prfaqsues t MASH, DAR;
prfaqsues nga shkolla (msues, drejtues, nxns);
etj.

40

2. KRITERE PR VLERSIMIN E KURRIKULS

Pr do aspekt kurrikular q vlersohet hartohen kritere specike. Shkalla
e specikimit t tyre mund t varioj n varsi t thellsis dhe gjersis
s vlersimit q synohet t kryhet.
Kriteret e vlersimit t kurrikuls jan:
-

kritere pr vlersimin e procedurs s harmit t dokumenteve t

ndryshme kurrikulare;
kritere pr vlersimin e dokumenteve kurrikulare;
kritere pr vlersimin e zbamit t dokumenteve kurrikulare.

N vijim paraqiten modele kriteresh pr vlersimin e dokumenteve dhe

aspekteve t ndryshme kurrikulare, t cilat n varsi t qllimit dhe
objekvave t vlersimit, metodave dhe instrumenteve t przgjedhura
mund t prshtaten, detajohen dhe t pasurohen m tej.
2.1 Kriteret e vlersimit t procedurs s harmit t kurrikuls
Procedura e harmit t kurrikuls vlersohet duke mbajtur parasysh
hapat e ndjekur dhe realizimin e detyrimeve pr secilin hap. Hapat dhe
detyrimet/kriteret prkatse paraqiten si m posht:

Hapat

Detyrimet/Kriteret

1.

Grupi i puns: Przgjedhja e antarve t grupit t puns

t domosdoshm pr harmin e dokumenteve kryesore
kurrikulare sipas kritereve t vendosura.

2.

Planikimi: Prcaktohen hapat e nevojshm pr harmin e

dokumenteve kryesore kurrikulare (veprimtarit, produktet,
prgjegjsit, afatet, shpenzimet e nevojshme etj.).

3.

Vlersimi i nevojave: Analizohen nevojat e shoqris apo t

instucioneve polikbrse pr kurrikuln e re.
41

4.

Vlersimi i problemeve: Analizohen problemakat e

kurrikuls aktuale.

5.

Vlersimi i prvojave botrore: mban parasysh prirjet

rajonale, europiane dhe m gjer t zhvillimit t arsimit.

6.

Vlersimi i aktorve t prfshir, burimeve njerzore e

infrastrukturore.
6.1. Analizon veorit social - psikologjike t moshs s
nxnsve sipas cikleve t shkollimit.
6.2. Analiza e nivelit t msuesve.
6.3. Analiza e kushteve t shkollave.

7.

Skicimi i kornizs kurrikulare.

8.

Harmi i kornizs kurrikulare.

9.

Harmi i planit msimor.

10.

Prfshirja e aktorve n zbamin e kurrikuls

10.1. Prfshihen specialist t kurrikuls.
10.2. Prfshihen msues me prvoj.
10.3. Prfshihen autor tekstesh.
10.4. Prfshihen prfaqsues t partnerve social (biznese,
prindr, OJF etj).

11.

Prfshihen prfaqsues t MASH, DAR, drejtues shkollash

etj.

2.2 Kriteret pr vlersimin e procedurs s harmit t dokumenteve t

tjera kurrikulare (programi lndor, udhzuesit kurrikular etj.)
Vlersimi i procedurs s harmit t dokumenteve t tjera kurrikulare,
si programi lndor, udhzuesit kurrikular etj, kryhet n baz t hapave
t ndjekur dhe realizimit t detyrave pr secilin hap. Hapat dhe detyrat
prkatse renditen si m posht:
42

Fazat

Detyrimet/Kriteret

1.

Grupi i puns: Przgjedhja e antarve t grupit t puns pr

harmin e dokument kurrikular n prputhje me kriteret
e paravendosura n Manualin e procedurave t harmit t
kurrikuls.

2.

Planikimi: Prcakmi i hapave t nevojshm pr harmin e

dokument kurrikular (veprimtarit, produktet, prgjegjsit,
afatet, shpenzimet e nevojshme etj), n prshtatje me
Manualin e procedurave t harmit t kurrikuls.

3.

Infrastruktura: Sigurimi i mjediseve, mjeteve dhe materialeve

t nevojshme pr mundsimin e takimeve dhe puns s
vazhdueshme t antarve t grupit (zyr e pajisur me tavolin
e karrige, ipart, kompjuter, printer, fotokopjues, materiale
kancelarie etj).

4.

Vlersimi i gjendjes: Analiza e dokumenteve kryesore

kurrikulare (korniza, plani msimor etj) n prputhje me
kriteret e paravendosura.

5.

Vlersimi i prvojave botrore: Gjetja e informacioneve me

prvoj bashkkohore nga vende t tjera.

6.

Vlersimi i aktualitet/interesave t aktorve t prfshir:

Mbledhja e informacionit mbi gjendjen aktuale dhe t
perspekvs s aktorve t prfshir n lidhje me prmbajtjet,
q do t hartohen nprmjet takimeve t drejtprdrejta.
6.1. Prfshirja n konsulta, pyetsor, intervista e specialistve
t kurrikuls.
6.2. Prfshirja n konsulta, pyetsor, intervista e msuesve
me prvoj.
6.3. Prfshirja n konsulta, pyetsor, intervista e autorve t
teksteve.
6.4. Prfshihen n konsulta, pyetsor, intervista e
prfaqsuesve t partnerve social (biznese, prindr, OJF
etj.).
43

6.5. Prfshirja n konsulta, pyetsor, intervista e

prfaqsuesve t MASH, DAR, drejtues shkollash etj.
7.

Rapormi: Rapormi zyrtar i rezultateve t puns edhe prgjat

procesit.

8.

Rishikimi: Organizimi i procedurave t rishikimit t kurrikuls n

rast t mosmiramit.

9.

Administrimi i burimeve: Kryerja me korrektsi e veprimeve

administrave dhe nanciare, q kan t bjn me organizimin
e puns dhe shpenzimet pr harmin e kurrikuls.

2.3 Kriteret pr vlersimin e Kornizs Kurrikulare

Korniza kurrikulare duhet t jet koherente dhe konsistente, duke
prmbajtur disa elemente thelbsore, t cilat prbjn edhe kriteret pr
vlersimin e saj. Kto elemente jan t renditura si m posht:
Nr.

Kriteret

1.

Korniza kurrikulare prmban nj panoram koherente pr gjith

procesin e reforms kurrikulare n vend dhe nj lozo t qart
zhvillimi.

2.

Reekton traditat e sistemit arsimor kombtar q siguron

vazhdimsin e reformave.

3.

Reekton prirjet themelore m t fundit n fushn e reformave

kurrikulare n Europ e m gjer.

4.

Prcakton qart synimet e prgjithshme t kurrikuls

sipas cikleve t shkollimit, q burojn nga ligji pr Arsimin
Parauniversitar.

5.

Prcakton fushat e t nxnit dhe lndt brtham brenda secils

fush.

6.

Siguron bashkrenditjen, lidhshmrin dhe vazhdimsin e

procesit msimor n t gjitha nivelet e arsimit, klasat, fushat
kurrikulare.
44

7.

Siguron kushte pr zhvillimin e autonomis s shkolls, q t

angazhohet n mnyr akve n planikimin dhe menaxhimin e
kurrikuls n varsi t nevojave, burimeve, tradits etj.

8.

Prcakton elemente ndrkurrikulare, t cilat integrojn fushat

kurrikulare me jetn dhe interesat e nxnsve.

9.

Mban parasysh karakteriskat dhe nevojat e nxnsve, sfondin e

tyre kulturor e shoqror,si dhe potencialin e tyre.

10.

Smulon t nxnit e integruar n mnyr q nxnsit t

kuptojn shtjet komplekse t ndrvarsis.

11.

Siguron baraspesh midis krkesave t prbashkta dhe

individuale t nxnsve.

12.

Prfshin veprimtari dhe prakka t larmishme t msimdhnies.

13.

Siguron q veprimtarit dhe metodat e msimdhnies dhe

msimnxnies t bazohen n veorit e zhvillimit psiko-social
dhe moshor t nxnsve.

14.

Siguron q veprimtarit dhe metodat e msimdhnies

dhe msimnxnies t lidhen drejtprdrejt me nevojat e
menjhershme dhe afatgjata t nxnsve.

15.

Procedurat dhe mnyrat e vlersimit jan eksibl dhe shmangin

paragjykimet kulturore, individuale etj.

2.4 Kritere pr vlersimin e planit msimor

Plani msimor duhet t jet koherent (binds) e konsistent n harmin
dhe zbamin e qllimeve t paracaktuara. Vlersimi i planit msimor
gjykohet pikrisht mbi bazn e ktyre kritereve:
Nr.

Kriteret

1.

Plani msimor prputhet me Qllimet Kombtare t Arsimit.

2.

Reekton prirjet themelore n fushn e reformave kurrikulare n

Europ e m gjer.
45

3.

Plotson nevojat dhe interesat e nxnsve.

4.

Prcakton fushat e t nxnit dhe lndt brtham e me zgjedhje

brenda secils fush.

5.

Prcakton lndt brtham brenda secils fush.

6.

Prcakton lndt me zgjedhje brenda secils fush.

7.

Siguron shprndarje t prshtatshme t kohs pr do fush t

t nxnit dhe lnd.

8.

Siguron shprndarje t prshtatshme t kohs n prputhje me

veorit e zhvillimit t nxnsve, interesat e tyre, nevojat aktuale
t bots s puns.

9.

Siguron eksibilitet (epshmrin) midis minimumit dhe maksimumit javor t lndve sipas niveleve t arsimit dhe klasave.

10. Siguron kushte pr zhvillimin e autonomis s shkolls, q t

angazhohet n mnyr akve n planikimin dhe menaxhimin e
kurrikuls n varsi t nevojave, burimeve, tradits etj., prmes
sigurimit t hapsirs kohore t nevojshme.
11. Siguron integrim t njohurive edhe prmes prfshirjes s
lndve t integruara.
12. Siguron lnd q zhvillojn asit pr jetn.
13. Siguron vijimsi dhe lidhje organike t dijeve nga nj nivel
arsimimi n tjetrin.
2.5 Kritere pr vlersimin e programit lndor
Programi Lndor vlersohet sesa koherent sht me pjest e tjera t
kurrikuls, sa bashkkohor n synime e sa ecient apo efekv sht n
zbamin e j. Vlersimi i programit lndor realizohet m hollsisht bazuar
mbi kto kritere:
Nr.
1.

Kriteret
Prputhshmria me planin msimor, kornizn kurrikulare,
standardet e fushs.
46

2.

Reekmi n program i lozos s kornizs kurrikulare.

3.

Qndrueshmria e programit kundrejt krkesave t nj shoqrie

n ndryshim.

4.

Koherenca verkale, nga njra klas n klasn pasardhse nga

pikpamja e prmbajtjes dhe e objekvave.

5.

Prshtatshmria e objekvave me njohurit, asit dhe

qndrimet e nevojshme.

6.

Prshtatshmria e objekvave me moshn e nxnsve.

7.

Mundsimi i integrimit ndrkurrikular.

8.

Koherenca horizontale me lndt e tjera.

9.

Plotsimi i interesave dhe nevojave t nxnsve.

10. Ecienca dhe efekvite i sasis dhe cilsis s objekvave dhe

prmbajtjes.
11. Ecienca dhe efekvite i programit n harmin e kurrikuls
mbshtetse.
12. Ecienca dhe efekvite i programit n prdorimin e
metodologjive bashkkohore t msimdhnies e nxnies.
13. Ecienca dhe efekvite i programit n vlersimin e nxnsve.

2.6 Kritere pr vlersimin e udhzuesve kurrikular

Udhzuesit kurrikular i nnshtrohen vlersimit n baz t qllimit prakk,
q synon t realizoj udhzuesi:
Nr.

Kriteret

1.

Prputhet me lozon dhe krkesat e programit t fushs/

lnds.

2.

Plotson nevojat e prdoruesve.

47

3.

Pasqyron tendencat bashkkohore t msimdhniesmsimnxnies.

4.

sht i vlefshm pr prdorim.

5.

Gjen reekm n materiale t tjera pr zbamin e kurrikuls.

2.7 Kritere pr vlersimin e teksteve t nxnsve

Tekstet e nxnsve vlersohen pr nga koherenca me qllimet e kornizs
kurrikulare dhe programin e lnds dhe m tej vlersimi realizohet n
baz t ktyre kritereve:
Nr.

Kriteret

1.

sht koherent me programin e lnds.

2.

Plotson krkesat e kornizs kurrikulare.

3.

Respekton koherencn horizontale lidhur me lndt e tjera.

4.

Prmban veprimtari (teorike e prakke), q zgjojn interesin e

nxnsve.

5.

Respekton parimet e prgjithshme didakke q lidhen me

moshn e nxnsve.

6.

Respekton zhvillimin moshor.

7.

Pasqyron zhvillimet aktuale q lidhen me lndn.

8.

Materiali msimor ka shprndarje t balancuar dhe n prputhje

me karakterin e lnds.

9.

Prmbajtja realizon integrimin ndrlndor.

2.8 Kritere pr vlersimin e objekvave t arritjes s nxnsve

Objekvat e arritjes s nxnsve si n kurrikuln e shkruar, ashtu edhe n
at t zbatuar, vlersohen pr nga stabilite q kto objekva duhet t
dshmojn me qllimet e prgjithshme t kurrikuls, si edhe t plotsojn
kto kritere themelore:
48

Nr.

Kriteret

1.

Jan formuluar n mnyr t qart, t kupmt dhe t plot.

2.

Prmbajn veprimtarin dhe objekn.

3.

Mbshteten te objekvat dhe synimet e prgjithshme t lnds.

4.

Mbshteten te kompetencat dhe asit e parashikuara n

kornizn e kurrikuls pr nivelin e parashikuar t shkollimit.

5.

Mbshteten n krkesat e kohs dhe projn shtjet

ndrkurrikulare t parashtruara n kornizn kurrikulare.

6.

Mbshteten te emrmi dhe konteks i linjs prkatse.

7.

Mbshteten n kushtet dhe mundsit mesatare t shkollave.

8.

Mbajn parasysh nivelin mesatar t nxnsve.

9.

Mbshteten n parimet didakke.

10.

I referohen fushave njohse, afekve dhe psikomotore.

11.

Jan hartuar q t jen t matshme dhe t verikueshme.

12.

Jan reale dhe t mundshme pr tu realizuar.

2.9 Kritere pr t vlersuar przgjedhjen e metodave msimore

Przgjedhja e metodave msimore t parashikuara n kurrikuln e shkruar
apo t zbatuara n shkoll vlersohet kryesisht mbi kto kritere:
Nr.

Kriteret

1.

Mbshteten te objekvat msimor prkats.

2.

Mbajn parasysh kushtet e zbamit t tyre.

3.

Mbajn parasysh natyrn e veprimtaris msimore (njohuri, shprehi,

qndrim).

4.

Mbajn parasysh kohn n dispozicion.

5.

Mbajn parasysh madhsin e grupit t nxnsve.

49

6.

Mbajn parasysh moshn e nxnsve.

7.

Prjashtojn shkaqet pr rreziqe (n rastet e punve t laboratorit etj).

8.

Bazohen n prdorimin e TIK.

2.10 Kritere pr vlersimin e materialeve t tjera

Materialet e tjera mbshtetse duhet t plotsojn kto kritere:
Nr.

Kriteret

1.

Prgaten, prshtaten pr nevojat e msimit.

2.

Prgaten, prshtaten duke iu referuar programit t lnds.

3.

Prgaten, prshtaten duke iu referuar metodave q do t

prdoren.

4.

Prgaten, prshtaten duke iu referuar numrit t nxnsve.

5.

Prgaten, prshtaten duke iu referuar mundsive nanciare.

6.

Ndihmojn informimin pr njohurin apo asin q do t

msohet.

7.

Konkrezojn, ilustrojn msimin.

8.

Mbshtesin zhvillimin e shprehive.

9.

Sqarojn prmbajtjet msimore.

10.

Rrin vmendjen e nxnsit.

11.

Instrumen siguron informacion t mjaueshm pr vlersim.

2.11 Kritere pr vlersimin e t vlersuarit t nxnsve

Procesi i vlersimit t nxnsve realizohet kryesisht mbi bazn e
metodologjis s vlersimit dhe t instrument vlersues s przgjedhur.
M hollsisht vlersimi realizohet duke u bazuar mbi kto kritere:
50

Nr.

Kriteret

1.

Analizon qllimin e vlersimit.

2.

Analizon objekvat e arritjes s nxnsve.

3.

Zbrthen objekvat e kurrikuls n objekva vlersimi.

4.

Przgjedh instrumenn n varsi t llojit t vlersimit

(prfundimtar, i pjesshm, diagnoskues etj.).

5.

Przgjedh instrumenn dhe metodn e duhur t vlersimit

n varsi t aspekt q do t vlersohet (njohuri, shprehi,
qndrime).

6.

Realizon vlersimin me metodologji, kritere dhe instrumente

transparente.

7.

Gjykon (vlerson) pr nivelin e nxnsve duke analizuar

informacionin e mbledhur.

8.

Analizon rezultatet e vlersimit, ku prcaktohet gjendja e grupit

t nxnsve dhe nse sht e mundur, edhe shkaqet e ksaj
gjendjeje.

9.

Instrumen sht n prputhje me aspekn q do t vlersohet

(njohuri, shprehi ose qndrim).

10.

Instrumen sht n prputhje me objekvat msimor.

11.

Instrumen sht n prputhje me llojin e vlersimit.

12.

Parashikon koh t mjaueshme pr kryerjen e vlersimit.

13.

Instrumen siguron informacion t mjaueshm pr vlersim.

51

3. PLANIFIKIMI I VLERSIMIT T KURRIKULS

Cilsia e do lloj vlersimi sht e lidhur ngusht me planin e vlersimit.
Procesi i planikimit t vlersimit prfshin harmin e objekvave t
vlersimit, si dhe zhvillimin e nj plani t vlersimit. Realizimi i kj procesi
krkon kohn e nevojshme.
Prcakmi i objekvave t vlersimit kryhet n varsi t nevojs q ka IZHA
pr vlersimin e kurrikuls. Pas prcakmit t objekvave t vlersimit
hartohet plani i vlersimit, i cili sht nj korniz pr mbledhjen dhe
shqyrmin e t dhnave. Kjo korniz detajon procedurat e vlersimit, q
duhet t ndiqen dhe ndihmon n garanmin e nj vlersimi cilsor.
Nevoja pr nj plan vlersimi lidhet: s pari, me vlern q ka n prgjithsi
planikimi.Nse vlersimi i kurrikuls kryhet pa asnj lloj planikimi,rezulta
mund t jet nj prpjekje e dshtuar n mbledhjen e t dhnave, far
mund t sjell t dhna t munguara apo edhe rezultate jo t vlefshme pr
arritjen e objekvave t paracaktuar t vlersimit. Planikimi i vlersimit t
kurrikuls i ndihmon zhvilluesit e kurrikuls n kaprcimin e problemeve t
mundshme gjat gjith procesit t zhvillimit t kurrikuls.
S dy, planikimi i procesit t vlersimit lidhet me dokumenmin e
kritereve dhe t rezultateve t vlersimit, duke u ardhur n ndihm
zhvilluesve t kurrikuls q t kqyrin kriteret, q prdoren pr vlersim,
si dhe t njohin rezultatet q dalin nga analiza.
3.1 Komponentt e planit t vlersimit t kurrikuls
Plani pr realizimin e vlersimit, konsiston n katr komponent, ku secili
prej tyre shrben si qllim pr qartsin e procesit t vlersimit prmes
detajimit t asaj q do t vlersohet, pse do t vlersohet, dhe si do t
vlersohet.
Komponentet pik t nj plani vlersimi jan hyrja s bashku me
programin e vlersimit t kurrikuls, prshkrimi i element kurrikular q
do t vlersohet, skicimi i vlersimit dhe instrumentet q do t prdoren,
si dhe prshkrimi i raport t vlersimit.
52

N rubrikn Hyrje apo vshtrim i prgjithshm pr vlersimin,

specikohet nevoja pr vlersim, paraqitet koncep dhe prparsit q
vijn nga vlersimi.
Prve pohimit specik t nevojs pr vlersim, duhet t pohohet dhe
nj qasje e vlersimit, e cila do ta ndihmoj lexuesin t kuptoj qllimin e
vlersimit. Gjithashtu n kt pjes parashtrohen n mnyr t detajuar
prmet q rrjedhin nga zhvillimi i vlersimit. Kto prme duhet
t fokusohen n grupe, t cilave u shrben vlersimi (p.sh., msuesit,
nxnsit) apo edhe n fakn se si do t kryhet vlersimi. Pjes e ksaj
rubrike t vlersimit jan edhe objekvat e vlersimit, t cilat duhet t
jen t qarta n mnyr q t mos ket diskume mbi standardet, q
duhet t plotsoj kurrikula.
(1) Prshkrimi i kurrikuls. N plan sht e rndsishme t prshkruhet
p.sh., kurrikula, programi apo materialet q do t vlersohen.
Paraqiten elementet kurrikulare q do t vlersohen, objekvat
e msimdhnies, si dhe t prshkruhet prmbajtja. Prshkrimi
prmban shtje t lla, si media dhe personeli q jan t vlefshm
pr t mbshtetur kurrikuln, detaje mbi nxnsit q do t prdorin
kurrikuln dhe mjedisin n t cilin do t prdoret ajo.
(2) Skicimi i vlersimit. Skicimi i vlersimit sht pjesa m e
rndsishme e planit t vlersimit. Ajo ndrtohet mbi bazn e
prshkrimit t prgjithshm, objekvave n mnyr t ll, q t
mund t mblidhen t dhna dhe t dalin rezultate t vlefshme. N
kt pjes, prcaktohet nj model organizav pr vlersimin. Ky
model duhet t marr n konsiderat kurrikuln specike q do
t vlersohet. Nse p.sh., ka disa faktor t ll si, koha, buxhe,
barrierat ligjore q mund t kuzojn qllimin e vlersimit, kto
duhen detajuar n mnyr q t jet e qart pse vlersimi sht
kryer n nj mnyr t caktuar. Informacioni i nevojshm pr
t prcaktuar nse kriteret jan plotsuar ose jo t paraqitet i
detajuar. Skicimi i vlersimit mund t prfshij burimet ku do t
merret informacioni, teknikat q do t prdoren pr mbledhjen e
informacionit, si dhe grakun kohor.

53

Rapor i vlersimit. Kjo pjes sht e nevojshme si mjet planikimi pr

zhvillimin aktual dhe shprndarjen e raporteve formale t vlersimit.
Rapor duhet hartuar n mnyr t ll, q cilsia dhe procesi i zbatuar
pr t garantuar kt cilsi t prshkruhen qart.
M posht paraqitet modeli i nj plani vlersimi:
Model 1: Tabela e prmbajtjes s nj plani vlersimi
1. Vshtrim i prgjithshm pr vlersimin
a)
b)
c)
d)

Nevoja pr vlersim.
Koncep i vlersimit.
Prmet q vijn nga vlersimi.
Objekvat e vlersimit dhe standardet.

2. Prshkrimi i kurrikuls apo element kurrikular

a)
b)
c)
d)
e)

Objekvat e kurrikuls.
Filozoa dhe prmbajtja.
Procedurat e zhvillimit t kurrikuls.
Nxnsit.
Mjedisi ku zbatohet kurrikula.

3. Skicimi i vlersimit
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)

Detyrimet.
Modeli i vlersimit ose Korniza.
Prshtatshmria e skicimit t vlersimit.
Prcakmi i arritshmris s objekvave dhe standardeve.
Burimet e informacionit.
Metodat e mbledhjes s informacionit.
Procedurat e analizave.
Graku i veprimtarive.
Buxhe i propozuar.

54

Model 2 : Model i detajuar i nj plani pr vlersimin e kurrikuls

Nr.

Faza

Veprimtaria

Nnveprimtaria

1.

Prgatja e
koncept t
vlersimit.

1. Analiza e
dokumentacionit q do t
vlersohet.

1.1 Njohja me dokumentet baz lidhur me Kurrikuln

Kombtare (Kurrikula Kombtare, Planet Msimore).

2. Organizimi i
format dhe i
instrumenteve
pr vlersimin .

2.1 Organizimi i format t analizs dhe t instrumenteve

t nevojshme.

1. Finalizimi i
format dhe
instrumenteve
t vlersimit.

1.1. Ndrmi i nj koncep t prgjithshm q prmban

metodologjin, instrumentet, burimet e t dhnave
dhe forman prfundimtar.
1.2. Feedback nga IZHA mbi forman dhe instrumentet.
1.3. Finalizimi i format dhe instrumenteve t vlersimit.

2. Mbledhja e
t dhnave

2.1 Prgatja e mbledhjes s t dhnave.

2.

Finalizimi i
koncept dhe
instrumenteve
pr realizimin
e analizave,
intervistave,
takimeve dhe
llimi i
vlersimit.

1.2 Komente mbi dokumentet baz.

2.2 Realizimi i mbledhjes s t dhnave.

3. Intervista dhe
grupe fokusi
me grupe
interesi.

3.1 Intervista/grup fokusi me specialist t MASH-it, t

kualikimit etj .

3.2 Intervista/grup fokusi me specialist t Qendrs

Kombtare t Vlersimit t Arritjeve.
3.3 Intervista/grup fokusi me : autor tekstesh
4. Analiza e
dokumenteve
q lidhen me
kurrikuln.

4.1 Analiza e dokumenteve baz t kurrikuls (kurrikula e

shkruar), d.m.th.:
- Korniza e Kurrikuls ;
- Qllimet kombtare t arsimit;
- Plani msimor sipas cikleve t shkollimit;
- Programet lndore (p.sh., pr lndt baz (Gjuh,
Matemak, Gjuh e huaj e par, Shkenca, Arte etj);
- Programet lndore (p.sh., pr klasat 1 deri 4 dhe 5 deri 9).
4.2 Analiza e materialeve n mbshtetje t nxnsit dhe
msuesit (kurrikula mbshtetse), d.m.th.: Tekstet e disa
lndve baz (Gjuh, Matemak, Gjuh e huaj, Shkenca,):
materiale t tjera mbshtetse.

55

4.3 Analiza e Kurrikuls pr t mbshtetur msuesit n

zbamin e kurrikuls (kurrikula e trajnimit t msuesve,
materiale pr trajnimin e msuesve).
3.

4.

Rapor i
ndrmjetm
i vlersimit
dhe analiza e
instrumenteve
t vlersimit.

Mbledhja e
t dhnave
n terren
(vzhgime
n klas,
intervista me
msues etj.)

1. Rapor i
ndrmjetm

1.1 Rezultatet paraprake t vlersimit n baz t t dhnave

t mbledhura deri n kt moment.
2.2 Analiza e rezultateve dhe diskumi me aktort e
prfshir.

2. Analiza e
instrumenteve
t vlersimit

2.1 Analiza mbi burimet e t dhnave n baz t prakcitet

dhe relevancs me qllimin e procesit t vlersimit t
kurrikuls.
2.2 Analiza e vlersimit mbi vlefshmrin e rezultateve.
2.3 Vlersimi i besueshmris s instrumenteve t
vlersimit.
2.4 Rishqyrmi/rishikimi i metodave e instrumenteve t
prdorura pr vlersim.

3. Analiza e
studimeve
relevante pr
vlersimin e
zbamit t
kurrikuls

3.1 Analiza e materialeve q prmbajn informacion mbi

vlersimin dhe tesmin e nxnsve.

1. Organizimi
i nj sesioni
informimi me
specialist
t IZHA,
MASH dhe
instucioneve
t tjera n
lidhje me
vlersimin

1.1 Prgatja e sesionit informues.

2. Mbledhja e
t dhnave n
shkolla

2.1 Vzhgimi i zbamit t kurrikuls n shkolla (p.sh., shkolla

urbane, shkolla rurale n Veri dhe n Jug t Shqipris).

3.2 Analiza e studimeve kombtare/ndrkombtare q

lidhen me performancn/arritjet konkrete t nxnsve n
klas: p.sh., PISA, PEARLS etj.

1.2 Kryerja e informimit.

2.2 Nxjerrja e prfundimeve dhe rekomandimeve t

nevojshme.
3. Intervista n
shkoll dhe me
grupe interesi

3.1 Intervista/grupe fokusi me: msues, drejtor shkolle,

zyrtar rajonal t arsimit, prindr, grupe lokale interesi.
3.2 Nxjerrja e prfundimeve dhe rekomandimeve t
nevojshme.

4. Kryerja e
nj numri
ankemesh

4.1 Ankem mbi tekstet

56

4.2 Ankem mbi materialet pr nxns e msues.

4.3 Ankem pr opinionet e prindrve mbi kurrikuln (p.sh.,
koha q shpenzojn nxnsit pr t msuar n shtpi).

5.

Rapor Final i
Vlersimit

5. Vzhgime t
drejtprdrejta

5.1 Vzhgime nga specialistt dhe antart e grupit mbi

zbamin e kurrikuls bazuar mbi tregues t paracaktuar dhe
relevant me procesin e vlersimit.
5.2 Rapormi i t dhnave n raporte t standardizuara e
t kualikuara.

1. Paraqitje
e drait t
Raport Final

Punonjsve t IZHA-s, MASH-it etj.

2. Marrja e
komenteve

Pasqyrimi i komenteve n raporn prfundimtar.

3. Prfundimi i
raport

Dorzimi i raport.

SHTOJCA
Modele t instrumenteve t vlersimit, q mund t prdoren pr
vlersimin e dokumenteve t ndryshme kurrikulare.
INSTRUMENT 1: Model pr vlersimin e objekvave, prmbajtjes,
veprimtarive msimore dhe t vlersimit t nxnsit.
1.1 Model pr vlersimin e Objekvave t Prgjithshm (OP):
VLERESIMI (5 sht
shum mir)
1 2
3 4
5

Nr.

FUSHA

Kriteri

1.

Lidhja e OP t
lnds n raport
me fushat
msimore/
lndt

1.1 OP pasqyrojn sakt specikn

e fushs shkencore etj., n t ciln
bazohet lnda n klas.

1.2 OP pasqyrojn sakt specikn e

fushs teknologjike etj., n t ciln
bazohet lnda n klas.
1.3 OP pasqyrojn sakt specikn e
fushs kulturore, etj., n t ciln bazohet
lnda n klas.

57

Komente

2.

TOTALI I PIKVE

12 pik

PIKT MESATARE

80%

Shtrirja (synimi)
i OP

2.1 A prshtaten synimi/shtrirja aktuale

e OP me nevojat e nxnsve?
2.2 A prshtaten synimi/shtrirja aktuale
e OP me interesat e nxnsve?
2.3 A prshtaten synimi/shtrirja aktuale
e OP me moshn e nxnsve?
2.4 A jan t gjitha t nevojshme?
2.5 A ka lidhje logjike horizontale dhe
verkale ndrmjet OP?

3.

TOTALI I PIKVE

11 pike

PIKT MESATARE

73%

Shkalla e
mbulimit t
OP t fushave
kryesore t
zhvillimit t
nxnsit

3.1 N far shkalle jan mbuluar fusha

njohse njohurit, asit, kapacitetet
intelektuale?

Ka

3.2 N far shkalle jan mbuluar fusha

emocionale interesat, qndrimet,
vlerat, ndjenjat?
3.3 N far shkalle jan mbuluar fusha
psikomotore, sjelljet psikomotore?

4.

5.

TOTALI I PIKVE

10 pik

PIKT MESATARE

67%

Realizueshmria
e OP

4.1 A jan OP t arritshme prsa i prket

potencialit t t msuarit t nxnsve t
klasave 1-9?

TOTALI I PIKVE

3 pik

PIKT MESATARE

60%

Vazhdimsia,
shkputjet e OP
pr klasat 1- 9

5.1 Ruajtja e t njjtave OP nga klasa

n klas
5.2 A ka OP t reja nga klasa n klas?
Deri n far shkalle mendoni se kjo
sht e mir?

58

5.3 A ka nj vazhdimsi normale t t

njjtave OP nga njra klas n tjetrn?
TOTALI I PIKVE

11 pik

PIKT MESATARE

73%

1.2 Objekvat (O)

Nr.

FUSHA

Kriteri

SHKALLA (5 sht
shum mir)
1

1.

2.

Prshtatja e
Objekvave n
lidhje me Objekvat
e Prgjithshm.

1.1 Objekvat prfaqsojn dhe

jan thelbsore pr t plotsuar OP.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

Vlera dhe vendosja

e objekvave.

2.1 do objekv sht i pavarur, q

do t thot se ka nj vler m vete.
2.2. do objekv sht i
rndsishm dhe i prshtatshm
pr nivelin e klass/moshn.

3.

TOTALI I PIKVE

7 pik

PIKT MESATARE

70%

Rritja progresive e
objekvave n vitet
e studimit brenda
fushs pr t njjn
OP

3.1 Ka zhvillime cilsore, rritje t

shkalls s ndrlikimit brenda t
njjt vit, nga vi n vit.

3.2. Ka nj rritje t mir sasiore;

shumshim normal ose shtrirje
t objekvave; rritje t brendshme
graduale t ndrlikimit/vshrsis.

4.

TOTALI I PIKVE

6 pik

PIKT MESATARE

60%

Niveli i mbulimit t
objekvave.

4.1 Objekvat mbulojn fushat e

nevojshme t njohurive.
4.2 Objekvat mbulojn asit e
nevojshme pr at lnd, mosh,
nivel etj.

59

Komente
5

4.1 Objekvat mbulojn primin

e qndrimeve t nevojshme, vlerat,
fushat emocionale.

5.

TOTALI I PIKVE

11 pik

PIKT MESATARE

73%

Marrdhniet
midis objekvave
informuese (fakke
dhe formuese)
(procedurale).

5.1 N far shkalle prfaqsohen

sakt objekvat e pit q lidhet me
informacionin?

5.1 N far shkalle prezantohen

sakt objekvat e pit formues?
(objekva q synojn zhvillimin n
nj shkall m t lart t asive
msimore, zgjidhjes s problemeve,
t menduarit krik, asive prakke
dhe krijuese).

6.

7.

8.

TOTALI I PIKVE

8pik

PIKT MESATARE

80%

Prshtatja e
objekvave
me ndryshimet
individuale t
nxnsve.

6.1 Prve objekvave t

prbashkta, ofrohen objekva
shtes/plotsues/t veant pr
detyra t diferencuara msimore.

TOTALI I PIKVE

5 pik

PIKT MESATARE

100 %

Cilsia e
prcakmit/kornizs
s objekvave.

7.1 Objekvat jan t formuluar

n mnyr konkrete, specike, t
qart.

TOTALI I PIKEVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

Paraqitja
sistemake e
objekvave.

8.4 Objekvat jan t arkuluar n

mnyr t kuptueshme:
a) Pr do nivel klase
horizontalisht
8.5 Objekvat jan t arkuluar n
mnyr t kuptueshme:
b) N vazhdimsi
verkalisht
8.6 Ka nj vazhdimsi normale t
objekvave.

60

8.7 Ka/nuk ka mbivendosje t

objekvave.
TOTALI I PIKVE

15pik

PIKT MESATARE

75%

9.

Numri total
(volumi) i
objekvave.

9.1 Numri i objekvave i prcaktuar

pr do klas sht racional dhe i
arritshm pr nxnsit. Ka/nuk ka
mbingarkes t objekvave.

kl

TOTALI I PIKVE

3 pik

PIKT MESATARE

60%

1.3 PRMBAJTJA
Nr.

FUSHA

Kriteri

SHKALLA (5 sht
shum mir)
1

1.

2.

Prputhja e
prmbajtjes me
objekvat kurrikular.

1.1 Prmbajtja prputhet me

objekvat e planikuara.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

Rreptsia shkencore,
lidhja kulturore,
karakteri i prditsuar
i informacionit etj.

2.1 Reekm i sakt i gjendjes

aktuale t zhvillimit t shkencave
korresponduese dhe shkencave
arsimore.
2.2 Shmangen gabime dhe
kupme t paqarta shkencore,
vlera kulturore t diskutueshme.
2.3 Shmangen njohuri,
informacion, teknika
msimdhnse/nxnse t vjetra
t dala jasht prdorimit.

3.

TOTALI I PIKVE

11pik

PIKT MESATARE

73%

Shmangia e ndikimeve
ideologjike.

3.1 Shmanget diskriminimi racor,

etnik, gjinor ose paragjykimet
pr grupet e pafavorizuara.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

61

Komente
5

4.

Prshtatja me
strukturn logjike
t shkencave q
prodhojn lnd
shkollore, teknologji,
fusha kulturore dhe
produkte. Prshtatja
me logjikn e procesit
msimor.

4.1 Prshtatja me logjikn e

shkencave baz, me fushat,
skemat konceptuale, afrimi i
shkencave, arteve dhe fushave
t tjera.

4.2 Prshtatja me logjikn e

procesit msimor.

5.

TOTALI I PIKVE

8 pik

PIKT MESATARE

80%

Karakteri thelbsor
i informacionit,
prqendrimi tek
njohurit shpjeguese
dhe t transferueshme,
asit dhe
qndrimet.

5.1 Prania ose mungesa e

njohurive baz:
- koncepteve,
- metodave t njohurive,
- strategjive krkuese,
- shmangia e gjrave t teprta
pr t dhnat fakke, historike,
prshkruese,
- informacion i hollsishm ose i
panevojshm.
5.2 Prania/mungesa e shtjeve
q zhvillojn asit themelore:
- asit e pr t msuarit gjat
gjith jets,
- t menduarit krik,
- t menduarit krijues dhe
prakk etj.
5.2 Prania/mungesa e shtjeve
q zhvillojn vlera dhe qndrime
thelbsore, ashtu si prcaktohet
n dokumentet e poliks
arsimore.

TOTALI I PIKVE
PIKT MESATARE
6.

Volumi/sasia e
njohurive, asive,
qndrimeve, vlerave.

6.1 Shprndarje racionale e

ngarkess s dijeve:
- pr kapituj,
- njsi msimore,
- shmangie e mbingarkess.

TOTALI I PIKVE

3 pik

PIKT MESATARE

60%

62

7.

8.

9.

10.

11.

Lidhja individuale
pragmaste e
njohurive, asive,
qndrimeve, vlerave.

7.1 Lndt, d.m.th., njohurit,

asit dhe qndrimet kan/
prfshijn:
- vlera prakke,
- u prgjigjen nevojave t
nxnsve,
- u prgjigjen interesave t
nxnsve,
- jan t rndsishme pr jetn
e nxnsve.

TOTALI I PIKVE

7pik

PIKT MESATARE

70%

Vlera movuese.

8.1 Njohurit mund t

prcaktojn dhe mbshtesin:
- movimin e brendshm
kulturor t nxnsve pr t
msuar gjat gjith jets,
- dshirn pr t lexuar dhe
dshirn pr t zgjeruar
vazhdimisht horizonn e tyre.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

Marrdhniet
ndrdisiplinore/
ndrthurjet dhe
kryqzimet kurrikulare.

9.1 Prmbajtja siguron prqasje

t mjaueshme:
- ndrdisiplinore,
- shumdisiplinore,
- qasje ndrdisiplinore.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

Sa e kapshme sht
prmbajtja.

10.1 Prmbajtja przgjidhet

dhe organizohet n varsi t
potencialeve msimore t
nxnsve, sipas moshs dhe
njohurive t pruara m par.

TOTALI I PIKVE

3 pik

PIKT MESATARE

60%

Prmbajtja dhe
trajmi i diferencuar i
nxnsve.

11.1 Jepet prmbajtje e

diferencuar, shtes pr nxnsit
q paraqesin interesa t veanta,
nxns t talentuar ose nxns
me rezultate t larta.

TOTALI I PIKVE

3 pik

PIKT MESATARE

60 %

63

1.4 SHEMBUJ T VEPRIMTARIVE MSIMORE

Nr.

FUSHA

Kriteri

SHKALLA (5 sht
shum mir)
1

1.

Shembuj t
veprimtarive
msimore dhe
objekvave
edukuese.

1.1 A jan kto veprimtari

msimore t sugjeruara me
shembuj pr llojet e objekvave t
dhn? A kan vler funksionale?
1.2 Deri n far shkalle kan vler
funksionale?

2.

TOTALI I PIKVE

8 pik

PIKT MESATARE

80%

Promovimi i
metodave msimore
akve prmes
shembujve t
veprimtarive pr t
pruar metodologji
msimore t
prditsuara
(aktuale) dhe t
frytshme.

2.1 A jan shembujt e veprimtarive

t sugjeruara msimore t lla
q t sigurojn nj pjesmarrje
akve t nxnsve (angazhim pr
nj detyr t dhn, prpjekje
intelektuale, mendim dhe pun t
pavarur etj.)?

2.3 A jan metodat e ndryshme

msimore t integruara sipas
fryms s metodologjive m
t fundit msimdhnse/t t
nxnit?

3.

4.

TOTALI I PIKVE

8pik

PIKT MESATARE

80%

Shembujt e
veprimtarive
msimore t
paraqitura
inkurajojn
ndryshimet
individuale.

3.1. A jan veprimtarit msimore

t mjaueshme pr t siguruar
n mnyr t qart trajmin e
diferencuar t nxnsve (interesat,
kapacitetet, masa t ndryshme
drejmi etj.)?

TOTALI I PIKVE

3 pik

PIKT MESATARE

60%

T nxnit dhe
disponueshmria.

4.1 A prshtaten veprimtarit

msimore t rekomanduara me
moshn e nxnseve?

64

Komente
5

4.2 A i kan n konsiderat

prvojat e mparshme msimore?
4.3 A krkojn ato prpjekje
individuale dhe racionale t
mjaueshme?

5.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

T nxnt dhe
integrimi i medias
moderne n arsim.

5.1 A u referohen kto veprimtari

msimore mediave klasike dhe
bashkkohore edukave?
5.2 A pasqyrohen sugjerimet pr
integrimin e teknologjive t reja
t komunikimit dhe informacionit
(video, kompjuter, Internet etj.)?

TOTALI I PIKVE

7 pik

PIKT MESATARE

70%

1.5 REKOMANDIME PER MSUESIT LIDHUR ME VLERSIMIN E NXNSVE

Nr.

FUSHA

Kriteri

SHKALLA (5 sht
shum mir)
1

1.

1.

Seksionet n
kurrikul q ofrojn
rekomandime pr
vlersimin e nxnsve.

1.1 Lutemi, shnoni n pjesn

ku jepen rekomandime pr
vlersimin e nxnsve.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

Seksionet n kurrikul
me rekomandimet
q kan t bjn
me veprimtarit
msimdhnse/
nxnse n klas.

1.1 Lutemi, shnoni n pjesn

ku jepen rekomandime
pr msuesit lidhur me
veprimtarit msimdhnse/
nxnse.

TOTALI I PIKVE

4 pik

PIKT MESATARE

80%

65

Komente
5

1.6 SHEMBUJ T AKTIVITETEVE T T MSUARIT

Nr.

FUSHA

Kriteri

SHKALLA (5 sht
shum mir)
1

1.

Shembuj t
veprimtarive
msimore dhe
objekvave edukuese.

1.1 A jan kto veprimtari

msimore t sugjeruara me
shembuj pr llojet e objekvave
t dhn? A kan vler
funksionale?
1.2 Deri n far shkalle kan
vler funksionale?

VLERSIMI TOTAL
SHKALLA MESATARE
2.

Promovimi i metodave
msimore akve
prmes shembujve t
veprimtarive pr t
pruar metodologji
msimore t
prditsuara (aktuale)
dhe t frytshme.

2.1 A jan shembujt e

veprimtarive t sugjeruara
msimore t lla, q t sigurojn
nj pjesmarrje akve t
nxnsve (angazhim pr nj
detyr t dhn, prpjekje
intelektuale, mendim dhe pun t
pavarur etj.)?
2.3 A jan metodat e ndryshme
msimore t integruara sipas
fryms s metodologjive m
t fundit msimdhnse/t t
nxnit?

VLERSIMI TOTAL
SHKALLA MESATARE
3.

Shembujt e
veprimtarive
msimore t
paraqitura inkurajojn
ndryshimet
individuale.

3.1 A jan veprimtarit msimore

t mjaueshme pr t siguruar
n mnyr t qart trajmin
e diferencuar t nxnsve
(interesat, kapacitetet, masa t
ndryshme drejmi etj.)?

VLERSIMI TOTAL
SHKALLA MESATARE
4.

Realizmi pr
msimnxnien.

4.1. A prshtaten veprimtarit

msimore t rekomanduara me
moshn e nxnsve?
4.2 A i kan n konsiderat
prvojat e mparshme msimore?

66

Komente
5

4.3 A krkojn ato prpjekje

individuale dhe racionale t
mjaueshme?
VLERSIMI TOTAL
SHKALLA MESATARE
5.

T nxnit dhe integrimi

i medias moderne ne
arsim.

5.1. A u referohen kto veprimtari

msimore mediave klasike dhe
moderne edukave?
5.2. A pasqyrohen sugjerimet pr
integrimin e teknologjive t reja
t komunikimit dhe informacionit
(video, kompjuter, Internet etj.)?

VLERSIMI TOTAL
SHKALLA MESATARE

INSTRUMENT 2: Model (shembull), tabel vlersimi pr materialet n

mbshtetje t msimdhnies dhe nxnies, udhzuesit pr msuesit.

Nr.

Kriteret

Rezultatet
1

1.

Prmbajtja

2.

Forma

3.

Relevanca (Vlera)

4.

Lidhja me qllimet
arsimore kombtare

5.

Konsistenca

6.

Ecenca

7.

Efekvite

8.

Qndrueshmria

Komentet
2

Totali

Prqindja

67

INSTRUMENTI 3: Pyetsort
INSTRUMENTI 3.1 Pyetsort e prgjithshm pr Grupet e Fokusit
lidhur me vlersimin e kurrikuls
Instrument: PYETSOR PR MSUESIT
PYETSOR PR MSUESIT
Kodi:__________

Data: Dita:________Muaji_______
Qyte/fsha:________________RRETHI:____________

Ky kuadrat do t plotsohet nga intervistuesi!

Analiza e Kurrikuls pr ARSIMIN BAZ KLASAT 1-9

Pyetsor pr Msuesit
Ky pyetsor sht pjes e nj Procesi Vlersimi pr Kurrikuln Parauniversitare Shqiptare duke u fokusuar n Arsimin Baz (Klasat 1-9). Vlersimi
u iniciua nga IZHA. Ne hulumtojm njkohsisht dokumentet e kurrikuls,
msuesit, menaxhert e shkollave dhe nxnsit n nj numr shkollash
n mbar vendin, prfshir edhe shkolln tuaj. M pas e hedhim t
gjith informacionin e mbledhur n nj baz t dhnash (databaz), por
pa ruajtur elementet q lejojn idenkimin e shkolls apo personit q
jep prgjigjet. N kt mnyr garantohet besueshmria e prgjigjeve;
prgjigjet jan prakkisht anonime dhe prdoren vetm pr prpunimin e
tyre me metoda staskore.
Pr do pyetje ju lutemi t zgjidhni dhe qarkoni vetm nj prgjigje.
Theksojm se nuk ka prgjigje t sakta apo prgjigje t gabuara, por
vetm pyetje q synojn t pasqyrojn situatn pr kurrikuln e klasave
1-9 dhe implemenmin (jetsimin) e saj n shkolln ku ju punoni. Ne jemi
t interesuar pr mendimet tuaja.
I. PYETJE T PRGJITHSHME IDENTIFIKIMI
1. far gjinie jeni?

a) Mashkul
68

b) Femr

2. far moshe keni?

_________vje

3. Cili sht instucioni i fundit arsimor nga jeni diplomuar?

e) Universitet
a) Shkoll e mesme
b) Shkoll e mesme pedagogjike f) Universitet Politeknik
c) Instut
g) Tjetr instucion arsimor i lart
d) Kolegj
4. Ju jeni kualikuar si:

a) Msues i ciklit t ult (1 - 5)

b) Msues i ciklit t lart (6 - 9)

II. PYETJE SPECIFIKE

Pyetjet q vijojn i drejtohen vetm msuesve t ciklit t lart (Klasat 69)! Msuesit e ciklit t ult t kalojn drejtprdrejt tek pyetja 10.
5. Cilat jan lndt n t cilat ...
(Shnim: N kt pyetje, nse ju jepni disa lnd ose keni specializim t dysht,
lutemi qarkoni kodet e t gjitha lndve q jepni/specializimeve q keni.)
5.1ju jeni specializuar
1. Gjuh shqipe
2. Gjuh amtare
3. Gjuh e huaj
4. Matemak
5. Fizik
6. Kimi
7. Biologji
8. Edukat qytetare

5.2.ju jepni

9. Histori
10. Gjeogra
11. Edukim gurav
12. Muzik
13. Edukat zike
14. Asim
15. Informak
16. Teknologjik

1. Gjuh shqipe
9. Histori
2. Gjuh amtare
10. Gjeogra
3. Gjuh e huaj
11. Edukim gurav
4. Matemak
12. Muzik
5. Fizik
13. Edukat zike
6. Kimi
14. Asim
7. Biologji
15. Informak
8. Edukat qytetare 16. Teknologjik

6. N sa klasa jepni msim kt vit n kt shkoll? ____klasa

7. Po n nj shkoll tjetr n sa klasa jepni msim?
____ klasa (0 = jo e aplikueshme)
69

8. Sa msues n shkolln tuaj japin lndn tuaj kryesore? ____

(Pr msuesit e ciklit t ult: prmendni sa msues t ciklit t ult punojn
gjithashtu n shkolln tuaj)
9. Sa prej tyre nuk kan kualikimin e duhur (nuk kan studimet baz;
nuk kan trajnim t mjaueshm pr implemenmin (jetsimin) e
kurrikuls s re)? _______
10. N far gjuh e jepni lndn tuaj?
1. N gjuhn shqipe.

2. N gjuhn e minoritet (ciln).

11. Cili sht statusi juaj si msues?

1. Pa kualikimin e duhur.
2. I kualikuar (diploma).
_____________________
_____________________
_____________________
12. Sa koh keni q shrbeni n arsim? ________vitet (e plota)
Le t supozojm se mund ta lloni karriern nga e para.
A. A do t zgjidhnit t ishit msues?
1. Sigurisht q po. 2. Ndoshta po. 3. Ndoshta jo. 4. Sigurisht q jo
B. A do t punonit n shkolln tuaj t tanishme?
1. Sigurisht q po. 2. Ndoshta po. 3. Ndoshta jo. 4. Sigurisht q jo.
C. Nse do t zgjidhnit nj lloj t caktuar shkolle, ciln do t zgjidhnit?
1. Nj shkoll me nxns q vijn kryesisht nga familje t pasura.
2. Nj shkoll me nxns q vijn nga t gjitha kategorit sociale.
3. Nj shkoll me nxns q vijn nga familje me t ardhura t pakta.
4. Nuk ka rndsi.
D. Nse do t zgjidhnit nj lloj t caktuar shkolle, ciln do t zgjidhnit?
1. Q ndodhet n fshat. 2. N qytet. 3. Nuk ka rndsi.
E. Nga llojet e shkollave q vijojn, ku do t paraplqenit t punonit?
1. N nj shkoll me shum nxns t zgjuar.
2. N nj shkoll me nxns t ndryshm.
3. N nj shkoll me shum nxns q kan vshrsi t nxni.
70

Pyetja q vijon u drejtohet vetm msuesve t Ciklit t Lart. Msuesit

e Ciklit t Ult t kalojn drejtprdrejt tek pyetja v. 20.
13. Si do ta vlersonit n prgjithsi nivelin e nxnsve tuaj prsa i
prket:
Niveli i...

Shum i
ult

I ult

Mesatar

I lart

Shum
i lart

20.t
vajzave

21. t
djemve

Shprehive 22.t
t t
vajzave
msuarit 23. t
djemve

Mjeteve, materiale
t siguruara nga
familja

Interesit
pr
shkolln

Duke pasur parasysh nxnsit tuaj (pr msuesit e ciklit t ult: vetm ata
t klass s katrt), sa mendoni se sht prqindja e nxnsve, q:
A. Nuk mund t lexojn rrjedhshm me hern e par?
Afrsisht ___%
B. Nuk mund t formulojn idet kryesore nga leximi i nj teks me hern
e par?
Afrsisht__%
C. Nuk mund t zbatojn nj veprim elementar matemakor?
Afrsisht ____%

71

D. Nuk mund relavisht t shkruajn me saktsi sipas nj dikmi me nj

ritm t prshtatshm pr moshn e tyre?
Afrsisht ____%
14. Ku e mort informacionin prkats mbi kurrikuln pr klasat 1-9
(Dokumentet e kurrikuls; cilat? Dokumente t tjera t prgjithshme;
lutemi prmendini)?
(Pr kt pyetje mund t qarkoni disa prgjigje):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Gazeta/revista profesionale.
Dokumente zyrtare t Ministris s Arsimit dhe Shkencs.
Publikime t botuara nga Instu i Zhvillimin t Arsimit.
Zyra Arsimore e rrethit.
Drejtori i Shkolls.
Kolegt.
Kurse/Seminare/Konferenca.

15. Ku e mort informacionin prkats mbi kurrikuln pr lndn tuaj?

(Pr kt pyetje mund t qarkoni disa prgjigje):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Gazeta/revista profesionale.
Dokumente zyrtare t Ministris s Arsimit dhe Shkencs.
Publikime t botuara nga Instu Zhvillimin t Arsimit.
Zyra Arsimore e rrethit.
Drejtori i Shkolls.
Kolegt.
Kurse/Seminare/Konferenca.

16. A keni nj kopje t programit msimor pr lndn tuaj?

1. Po.

2. Jo.

17. N shkolln tuaj, a e analizuat kurrikuln n departamenn tuaj t

msuesve specialist t lnds/t fushs kurrikulare?
1. Jo.

2. Po, nj her.

3. Po, disa her.

72

18. A mort pjes personalisht n harmin e kurrikuls (fakultave) me

baz shkolln?
1. Po.

2. Jo.

19. A prfshin kurrikula fakultave n shkolln tuaj tema ekstrakurrikulare?

1. Shum shpesh.
4. Rrall.

2. Shpesh.
5. Asnjher.

3. Ndonjher.

20. M posht jan disa pohime pr kurrikuln. Lutemi thoni se n far

shkalle jan ato t prshtatshme pr lndn q jepni:
Kurrikula...

N nj
shkall
shum t
vogl

N nj
shkall
t vogl

N nj
shkall t
madhe

N nj
shkall
shum t
madhe

A. sht e mbingarkuar.

B. Sjell shum gjra t reja

n krahasim me kurrikuln
e vjetr.

C. I jep msuesit liri m

t madhe n zhvillimin e
veprimtaris msimore.

D. Jep mundsi pr
vlersim objekv t
nxnsve.

E. Ka nj struktur
koherente t prmbajtjes.

21. Sipas mendimit tuaj, sa koh para llimit t vit shkollor duhen
njouar ndryshimet e mundshme t kurrikuls dhe programit?
1. 1-2 muaj.
4. 2 vjet.

2. 3-6 muaj.
5. 3 vjet.

3. 6-12 muaj.
6. 4 vjet ose m shum.
73

22. Sa koh ju duhet pr t zgjedhur tekstet alternave me qllim q ti

prdorni n kushte t mira?
1. Pak or.

2. 1-5 dit.

3. 6-30 dit.

4. Mbi 1 muaj.

23. Sa koh patt n dispozicion pr t przgjedhur teksn q po prdorni

tani?
1. Mjaueshm.

2. Pak.

3. Aspak.

24. M posht jan disa pohime mbi kurrikuln shkollore pr klasat 1-9.
Lutemi na thoni se n far shkalle pajtoheni me kto pohime?
(Lutemi jepni nj vlersim n nj shkall nga 1 n 10 pr do pohim, ku 1 do t
thot mospajm i plot me pohimin, ndrsa 10 do t thot pajm i plot.)
A . Kurrikula pr klasat 1-9 n shkolln ton sht e njjt me kurrikuln
n vendet e tjera europiane.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

B. Megjithat, Kurrikula pr klasat 1-9 shprll shum tradita t shkolls

shqiptare.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

C. Pr shkak t teksteve alternave ka dallime t padshirueshme midis

nxnsve n shkolla t ndryshme.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

8
74

10

D. E njjta prmbajtje shkencore e lnds mund t paraqitet n nj larmi

formash pedagogjike n tekstet alternave.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

E. Prezanmi i kurrikuls bazuar n rezultate ishte nj gj e mir.

Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

F. Struktura e tanishme e shkolls lejon nj implemenm (jetsim) t

prshtatshm t kurrikuls pr klasat 1-9.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

G. Nga sa m posht, cili mendoni se sht mje/instrumen m i mir

i puns pr msuesit e ciklit t ult (ciklit t lart)? (Zgjidhni maksimumi
dy, nj pr do kolon!)

Kurrikula
Tekstet shkollore
Mjete t tjera msimore
Eksperienca personale
Asnj

G. 1. Zgjedhja
e par
1
2
3
4
5

75

G. 2. Zgjedhja
e dyt
1
2
3
4
5

H. Tekstet alternave jan trheqse pr nxnsit.

Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

I. Tekstet alternave prmbajn shum m tepr informacion.

Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

J. Tekstet alternave kan n mnyr t detyrueshme t bashkangjitura

udhzime pr aplikim.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

25. N far shkalle tekstet alternave q prdorni shmangen nga

komponentt e mposhtm t kurrikuls:
N nj
shkall
shum t
vogl

N nj
shkall t
vogl

N nj
shkall t
madhe

N nj
shkall
shum t
madhe

A. Objekvat

B. Prmbajtja

C. Shembuj t
veprimtarive
t t nxnit

2. Mjaueshm.

2. Pak.
76

3. Aspak.

26. Nse punuat nj vit me nj libr, a e ndryshuat at vin tjetr

shkollor?
1. Un prdor t njjn tekst q prdorja m par.
2. Ky sht vi i par q un prdor tekste alternave.
3. Po, e ndryshova librin pas nj vi.
27. Nse po, far ndikoi saktsisht n vendimin tuaj?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Niveli i klass.
Kolegt.
Prindrit.
Inspektort.
Menaxhimi i shkolls.
Prmbajtja shkencore dhe didakke e msimit.
T tjera, cilat? _________________

28. A ju ka ndodhur t krkoni nj tekst alternav dhe t merrni

(prdorni) nj tjetr?
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Jo.
Po, sepse shkolla prdorte nj tekst tjetr.
Po, sepse kshtu vendosn drejtuesit e shkolls.
Po, sepse kshtu vendosi inspektori i lnds.
Po, sepse kishte vshrsi lidhur me shprndarjen.
Po, pr arsye t tjera.

29. Sa e rndsishme mendoni se sht t diskutohet me kolegt e

lndve t tjera pr t arritur korrelacionin e msimit n nivelin e nj
klase me nxns?
1. Shum e rndsishme.
3. Jo shum e rndsishme.

2. Mja e rndsishme.
4. Jo e rndsishme.

30. Cili sht mendimi juaj pr pohimet e mposhtme? (pajtohem - nuk

pajtohem)

77

N nj
shkall
shum t
vogl

N nj
shkall
t vogl

N nj
shkall
t
madhe

N nj
shkall
shum t
madhe

A) e japin lndn me
saktsi.

B) kan rezultate
t mira pavarsisht
krkesave t kurrikuls
dhe teksteve.

C) kan nxns me
rezultate t mira n
provimet e lirimit n
klasn e nnt.

D) kan nxns q
kan tuar mime n
olimpiadat shkollore.

E)arrijn progres
n msim-nxnie nga
t gjith nxnsit
n klas pavarsisht
nivelit t tyre llestar.

Msues t mir jan

ata q...

31. Sipas jush, cila duhet t jet pesha e kurrikuls me baz shkolln, n
shkolln tuaj? ______%
32. Sipas jush, kush duhet t ket rolin kryesor n przgjedhjen e
kurrikuls me baz shkolln?
1. Bordi.
4. Msuesit.

2. Nxnsit.
5. Drejtori.

3. Prindrit.

78

33. N far shkalle jeni dakord me pohimet e mposhtme?

N nj
shkall
shum t
vogl

N nj
shkall t
vogl

N nj
shkall
t
madhe

N nj
shkall
shum t
madhe

A) ka msues t
mir pr shumicn e
lndve.

B). ka rezultate
shum t mira n
provimet e lirimit t
klass s nnt.

C).ka nxns q
kan tuar mime n
olimpiada shkollore.

Nj shkoll e mir
sht ajo q

34. Cili sht mendimi juaj pr pohimet e mposhtme?

A. Ajo q nxnsit msojn n shkoll dhe jeta e prditshme jasht
shkolls jan dy bot t ndryshme.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

B. N nj shkall t madhe, arsimi para vit 2003 duhet t ishte mbajtur

si ishte.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

8
79

10

C. Nj nxns mund t arrij rezultate t mira n karriern e j shkollore

vetm nse merr msime private n shtpi.
Pajtohem.
1

Nuk pajtohem.
4

10

35. far mendoni se do t ishte m e rndsishme pr nj nxns/-e?

A.
1. T ket njohuri q e lejojn at t jet n gjendje t zgjidh situata
familjare t zakonshme n jetn e j/saj t prditshme?
2. T zhvilloj ato shprehi q e ndihmojn at t prtoj msime pr
tr jetn?
B.
1. T jet krijues/-e edhe kur ai/ajo nuk mund ta riprodhoj t gjith
informacionin e dhn n msim?
2. T jet n gjendje t riprodhoj informacionin e dhn n msim?
C.
1. T kuptoj parimet baz n nj fush ku ai/ajo nuk mund ta
riprodhoj t gjith informacionin e dhn?
2. T dij me hollsi t gjith informacionin e dhn n klas edhe
sikur t ket vshrsi t kuptoj parimet baz?

80

Instrumen: PYETSOR PR NXNSIT KLASA 5 DHE 9

PYETSOR PR NXNSIT E KLASS S PEST DHE KLASS S NNT
Nr: ____________

Data:
Dita: ________ Muaji ______
Qyte/fsha: __________ Rrethi: ___________

Ju do t duhet t jepni prgjigje pr nj sr pyetjesh mbi shkolln.

Prgjigjet do t jen anonime, pra ju nuk duhet ta shkruani/t na e tregoni
emrin. Ju lutemi q t jepni prgjigje t sinqerta pr do pyetje.
1. Gjinia (rrethoni numrin q korrespondon me gjinin tuaj).
1. Mashkull.

2. Femr.

2. Mosha (shkruani shifrn mbi vijn e mposhtme).

_______vje.
3. Cila ishte nota juaj mesatare vin e kaluar? ________
4. N far shkalle mund ta prballoni numrin e lndve, q duhet t
studioni kt vit?
1. Shum pak (N ciln prej tyre?).
3. Mjaueshm.

2. Pak.
4. Shum (N ciln prej tyre?).

5. A mendoni se disa nga lndt q keni kt vit nuk jan t domosdoshme?

Cilat prej tyre mund t eliminohen pa humbur njohuri t rndsishme
pr ju?
6. Mendoni se ka lnd t ndryshme q mund t shkrihen n nj t
vetme? Lutemi jepni shembuj.
7. E prballoni dot sasin e informacionit/dijes, q duhet t msoni n
do lnd?
81

A mund t jepni disa shembuj t:

-

Gjrave t panevojshme q duhet t msoni.

Gjrave q jepen m shum se nj her nga klasa n klas apo
nga nj lnd n nj tjetr.

8. Cilat nga lndt kan sasin m t paprballueshme t informacionit/

njohurive pr t msuar?
9. Mendoni se ajo q po studioni tani n kt klas sht e prshtatshme
pr moshn tuaj? sht tepr e leht? sht tepr e vshr?
10. N ciln lnd msoni m shum n lidhje me:

Njohurit e dobishme pr jetn.

Shprehit pr jetn.
T menduarit krik.
T menduarit krijues/kreaviten.
Punn n grupe.
Zgjidhjen e problemeve konkrete t jets s prditshme.

11. A ju kujtohen situata, n t cilat gjat nj ore t caktuar msimi

msuesi ka br lidhje me lnd t tjera?
12. Mendoni se ato q po msoni tani n shkoll plotsojn nevojat,
interesat dhe paraplqimet tuaja reale?
13. A ofrojn tekstet msimore mundsi interesante msimi pr t gjith ju?
-

Po cilt?
Jo cilt?

14. A munden t gjith nxnsit t arrijn nivelin e njohurive t krkuara

gjat orve t msimit?
far bjn ata q nuk mund t arrijn rezultate t mira?

82

15. Akvitetet e zhvilluara n shkoll prmbajn:

(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Situata t pamjaueshme pr zbamin n prakk t njohurive.
2. Nj numr t mjaueshm situatash pr zbamin n prakk t
njohurive.
3. Shum situata pr zbamin n prakk t njohurie.
Jepni disa shembuj pr lndt q ilustrojn m mir tri alit e
msiprme.
16. Mendoni se informacioni i msuar n lnd t ndryshme ju ndihmon
t zgjidhni problemet q shfaqen n jetn tuaj t prditshme?
(Zgjidhni prgjigjen q prputhet me mendimin tuaj dhe qarkoni numrin
e duhur.)
1. Shum pak. (Cila prej tyre?)
3. Mjaueshm.

2. Pak.
4. Shum. (Cilat prej tyre?)

17. A ju krkon msuesi t prdorni njohurit e msuara n lndt e

tjera?
(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Shum. (N ciln lnd?)
3. Pak

2. Mjaueshm.
4. Shum pak. (N ciln lnd?)

18. A ju krkon msuesi t riprodhoni me prpikri informacionin q ju jep?

(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Shum pak. (N ciln lnd?) 2. Pak.
3. Mjaueshm.
4. Shum. (N ciln lnd?)

83

19. A kuptohet msimi i shpjeguar n klas?

(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Shum pak. (N ciln lnd?) 2. Pak.
3. Mjaueshm.
4. Shum. (N ciln lnd?)
20 . A kuptohet informacioni n tekstet shkollore q prdorni?
(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Shum. (N ciln lnd?)
3. Pak

2. Mjaueshm.
4. Shum pak. (N ciln lnd?)

21. Cilat jan m t vshra?

Lndt?
Tekstet?

Shpjegoni arsyen pse jan t lla?

22. far bni m shpesh gjat ors s msimit?
(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Dgjoj shpjegimet e msuesit/msueses.
2. Diskutoj me nxnsit e tjer dhe msuesin/msuesen.
3. Zgjidh probleme dhe ushtrime.
23. far do t preferonit t bnit gjat orve t msimit?
(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. T dgjoj shpjegimet e msuesit.
2. T shkmbej mendime me msuesin dhe shokt/shoqet e klass.
3. T bashkpunoj me shokt e tjer pr t zgjidhur detyra t
ndryshme.

84

24. Midis teoris dhe zbamit n prakk un do t zgjidhja:

(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Vetm teori.
2. Si teori edhe zbam n prakk n mnyr t balancuar.
3. Vetm zbamet n prakk.
25. N veprimtarit n klas a ju krkohet tu bni pyetje shokve/
shoqeve t klass pr t dhn mendimet tuaja pr nj shtje?
(Qarkoni numrin q korrespondon me mendimin tuaj.)
1. Shum. (N ciln lnd?)
3. Pak.

2. Mjaueshm.
4. Shum pak. (N ciln lnd?)

26. Cilat jan arsyet se pse msoni?

(M posht keni nj list t arsyeve t mundshme. Rendini arsyet nga 1
tek 6 n rendin zbrits. Shkruani 1 n an t arsyes q e konsideroni m t
rndsishme. Bni t njjtn gj pr arsyet e tjera, duke prdorur numrat
nga 2 deri n 6.
270. Pr t marr nota t mira.
271. Pr tu vlersuar nga shokt e shoqet e klass.
272. Pr tu lavdruar nga prindrit dhe msuesit.
273. Pr t marr njohuri t gjera nga fusha t ndryshme.
274. Pr t marr nj mim n fund t vit shkollor.
275. Pr t qen i suksesshm n profesionin m n t
ardhmen.

85

LITERATURA:
Mustafai, A., Dhima, L., Andoni, M. & Buci, A. (2009).
Udhzues metodologjik pr hartimin e kurrikulave t arsimit dhe formimit
profesional n Shqipri.
Agjencia Kombtare e Arsimit dhe Formimit Profesinal.
Urdhr Nr. 92 i Ministrit t Arsimit dhe Shkencs (1. 03. 2011).
Pr ngritjen e grupit t puns pr rishikimin e kurrikuls s arsimit baz.
http://izha.edu.al/materiale/Urdher_Grupi_Qendror_i_Punes.pdf
Urdhr Nr. 128 i Ministrit t Arsimit dhe Shkencs (18. 03. 2011).
Pr ngritjen e grupit teknik dhe grupeve lndore t puns pr rishikimin e
kurrikuls s arsimit baz.
http://izha.edu.al/materiale/Urdhri.pdf

86