Fundi I Botës Dhe Mehdiu. Albanian (Shqip)

Publishing House Thesari
Gostivar
Boton: Shtpia botuese Thesari - Gostivar
Pr botuesin:Afet Beadini
Printing: Offset print Thesari - Gostivar
Shtypi: shtypshkronja Thesari
Address: Dobridoll-Gostivar 1234
Tel. 075 415 567
cobiss-mk-id 54359818
Publikuar Mars 2010

Prkthyer nga Arben Sadiku
www.harunyahya.com
www.harunyahya.com/albanian
info@harunyahya.com
FUNDI I BOTS
dhe
MEHDIU
HARUN JAHJA
(ADNAN OKTAR)
DY FJAL RRETH
AUTORIT DHE VEPRAVE T TIJ
I njohur me emrin HARUN JAHJA, Adnan Oktar, u
lind n Ankara n vitin 1956. Pasi kreu studimet fillore dhe t mesme n Ankara, ai studioi pr arte n
Universitetin Mimar Sinan n Stamboll dhe filozofi n
universitetin e Stambollit. Q nga viti 1980, ai ka botuar
mjaft libra n lidhje me shtje politike, shkencore, dhe
fetare. Harun Jahja sht njohur mir si autor i veprave t
rndsishme, t cilat zbulojn mashtrimin e evolucionistve,
pohimet e tyre t pavrteta dhe lidhjet e errta midis
Darvinizmit dhe ideologjive gjaksore, t tilla si: fashizmi dhe
komunizmi.
Veprat e Harun Jahjas, t prkthyera n 57 gjuh t
ndryshme, prbjn nj koleksion prej mse 45,000 faqesh me
30,000 ilustrime. Pseudonimi i tij sht nj ndrthurrje e emrave
t Harunit (Aaron) dhe Jahja (John), n kujtim t dy Profetve t
nderuar, t cilt luftuan kundr mohimit t besimit. Vula e Profetit
n librat e tij sht nj simbol i cili sht i lidhur me prmbajtjen e
tyre. Ky simbol paraqet Kur'anin (Shpalljen e Fundit) dhe Profetin
Muhamed (paqja dhe shptimi i Allahut qofshin mbi t), Profetin e
fundit. Nn dritn e udhzimit t Kur'anit dhe Sunnetit (tradits dhe
msimeve t Profetit), autori i ve vetes si qllim t hedh posht do
ngrehin t ideologjive q mohojn fen dhe t thot "fjaln e fundit" n
mnyr q ta bj t hesht do kundrshtim ngritur kundr fes. Ai e
prdor vuln e Profetit t fundit (paqja dhe shptimi i Allahut qofshin
mbi t), i cili arriti urtsin m t lart dhe prsosmrin morale, si nj
shenj t qllimit t tij pr t ofruar fjaln e fundit.
T gjitha veprat e Harun Jahja kan nj qllim t prbashkt: t japin
mesazhin e Kur'anit, t inkurajojn lexuesit pr t menduar mbi
shtje q kan t bjn me besimin, si pr shembull, ekzistenca e Allahut dhe njshmria e Tij dhe besimi n Botn
Tjetr dhe njkohsisht t nxjerr n pah rrnjt e
kalbura t sistemeve antifetare dhe ideologjive t devijuara.
Harun Jahja gzon nj rang t gjer lexuesish n
shum vende t bots, q nga India n Amerik, nga
Anglia n Indonezi, Poloni, e deri n Bosnj, Spanj,
Brazil, Malajzi, Itali, Franc, Bullgari, e deri n Rusi.
Disa nga librat e tij mund t gjenden n gjuhn
Angleze, Frnge, Gjermane, Spanjolle, Italiane,
Portugeze, Urdu, Arabe, Shqipe,
Kineze, Dhivehi (folur n ishujt

Mauritius) Ruse, Serbo-Croate (Boshnjake), Polake, Malaje, Turke, Uygur, Indoneziane, Bengali, Daneze dhe Suedeze.
Duke qn mjaft t vlersuara n t gjith botn, kto vepra
kan shrbyer pr shum njerz si mjet pr t gjetur besimin n
Zot dhe pr t arritur nj deprtim m t thell n besimin e tyre.
Menuria dhe sinqeriteti q i karakterizon librat e tij, s bashku me
nj stil t veant q sht i leht pr t'u kuptuar, ndikon drejtprdrejt
doknd q i lexon. Ata q i studiojn me kujdes kta libra, nuk mund t
mbrojn m ateizmin apo ndonj ideologji tjetr t devijuar apo filozofi
materialiste, sepse kta libra karakterizohen nga nj ndikim i shpejt, prfundime t qarta dhe jan t pakundrshtueshm. Edhe nse kta njerz do
t vazhdojn t kmbngulin n t tyren, nuk do t jet gj tjetr vese nj
kmbngulje t kot, sepse kta libra prmbysin ideologji t tilla q nga
themelet. T gjitha lvizjet bashkkohore antifetare tashm mbrohen ideologjikisht, fal librave t shkruar nga Harun Jahja.
Kjo sht, pa dyshim, nj rezultat i urtsis dhe drits s Kur'anit. Autori n
mnyr modeste dshiron t shrbej si nj mjet n krkimin njerzor t rrugs
s drejt t Allahut. Prej botimit t ktyre materialeve nuk krkohet asnj prfitim
material.
Ata njerz q inkurajojn t tjert pr t lexuar kto libra, pr t hapur mendjet dhe
zemrat e tyre dhe pr t'i udhzuar ata t bhen robr t devotshm t Allahut, kryejn nj shrbim t pamuar.
Njkohsisht, do t ishte nj humbje kohe dhe energjie pr t reklamua libra t tjer,
t cilt krijojn oroditje n mendjet e njerzve, i shpien ata n kaos ideologjik dhe q
nuk kan nj ndikim t fort dhe preiz n largimin e dyshimit prej mendjeve t
njerzve, si sht vrtetuar nga prvoja e prparshme. Pr librat q jan shkruar
vetm e vetm pr t nxjerr n pah fuqin letrare t shkrimtarit se sa qllimin fisnik
pr t'i shptuar njerzit nga mungesa e besimit sht e pamundur q t ken nj
ndikim kaq t madh. Ata q e ven n dyshim kt mund t shohin qart se qllimi i
vetm i librave t Harun Jahjas sht t mposht mosbesimin dhe, njkohsisht, t
prhap vlerat morale t Kur'anit. Suksesi dhe ndikimi i ktij shrbimi shfaqen qart
n bindjen e lexuesve.
Nj gj duhet t mbahet parasysh: Arsyeja kryesore pr vazhdimin e mizoris, konflikteve dhe telasheve t tjera q po prjetojn shumica e njerzve sot sht mbizotrimi ideologjik i mosbesimit. Ksaj mund t'i jepet fund vetm me mposhtjen ideologjike t tij dhe, njkohsisht, duke transmetuar mrekullit e krijimit dhe moralin e
Kur'anit, n mnyr q njerzit t jetojn sipas tij. Duke patur parasysh gjendjen e
bots sot, q po precipiton n nj spirale dhune, korrupsioni dhe lufte, sht e qart
se ky shrbim duhet t jepet shpejt dhe n mnyr t suksesshme, prndryshe, do t
jet tepr von.
N kt drejtim, librat e Harun Jahjas marrin nj rol udhheqs. Me lejen e Allahut,
kto libra do t jen nj mjet, nprmjet t cilit njerzit n shekullin e XXI do t gjejn
paqen, drejtsin, dhe lumturin e premtuar n Kur'an.
T DASHUR FMIJ
T gjith librat e Harun Jahjas shpjegojn tema q kan lidhje me besimin nn dritn
e vargjeve kuranore dhe i ftojn lexuesit t msojn fjalt e Allahut dhe t jetojn n prputhje me to.
T gjitha shtjet n lidhje me ajetet kuranore jan shpjeguar n mnyr q t mos lihet vend pr dyshim apo pr
pyetje n mendjen e lexuesit. Stili i thjesht dhe i rrjedhshm
i librave bn t mundur q do njeri i fardo moshe qoft dhe
i fardo grupi shoqror t'i kuptoj ata me lehtsi. Fal shpalosjes s tyre t efektshme dhe t ndritshme, ata mund t lexohen me
nj frym. Madje, edhe ata njerz q e refuzojn besimin ndikohen
nga faktet q dokumentojn kta libra dhe nuk mund t hedhin
posht vrtetsin e prmbajtjes s tyre.
Ky libr, po ashtu, t gjith librat e Harun Jahja mund t lexohen
vetm ose t diskutohen n grup. Lexuesit e etur pr t prfituar nga
librat do t zbulojn se diskutimi sht mjaft i dobishm dhe u
mundson atyre t shkmbejn mendimet dhe prvojn e tyre me t
tjert.
Nj shrbim i madh pr Islamin do t ishte ndihma n botimin dhe
leximin e ktyre librave shkruar vetm pr hir t Allahut. T gjith librat e Harun Jahjas jan jashtzakonisht binds. Pr kt arsye, pr
t'ia komunikuar t tjerve fen e vrtet, nj nga mnyrat m t dobishme do t ishte nxitja pr t lexuar kta libra.
Shpresojm se, lexuesi do t'i hedh nj sy prmbledhjeve t librave t tjer t autorit, t cilat jan vendosur n pjesn e pasme
t ktij libri. Lnda e tij e pasur n shjet e besimit sht mjaft
e dobishme dhe t sjell knaqsi n lexim.
N kta libra, ndryshe nga librat e tjer, jan mnjanuar
trsisht pikpamjet personale t autorit, shpjegimet e
bazuara n burime t dyshimta, stile q nuk i kushtojn kujdesin e duhur temave fetare, dhe as argumenta t pashpres apo pesimist, t cilt krijojn dyshime n mendjen e lexuesit dhe
devijime n zemrat e tyre.
PRMBAJTJA
PR LEXUESIN 10
KAPITULLI I
SHENJAT E DITS S FUNDIT N KURAN 16
KAPITULLI II
FUNDI I KOHS DHE SHFAQJA E MEHDIUT 37
KAPITULLI III
EPOKA E ART 57
KAPITULLI IV
SHENJAT E FUNDIT T KOHS NGA
SURJA KEHF 63
KAPITULLI IV
PROFETI SULEJMAN (AS) 82
PRFUNDIM 107
SHTOJCA
MASHTRIMI I EVOLUCIONIT 109
P R LEXUESIN
j kapitull i veant i atribuohet rrnimit t

teoris s evolucionit, sepse kjo teori prbn
bazn e t gjitha filozofive anti-fetare. Gjat 140
viteve t fundit, Darvinizmi, i cili mohon faktin e krijimit e, si
rrjedhoj, edhe vet ekzistencn e Allahut, ka br q shum
njerz t largohen nga besimi i tyre dhe t bien n kthetrat e
dyshimit. Ndaj, duke provuar se kjo teori nuk sht gj tjetr ve
nj mashtrim, ne kryejm nj detyr shum t rndsishme q
sht e lidhur ngusht me fen. Ska dyshim, se ky sht nj
shrbim i rndsishm q duhet tu ofrohet t gjithve.
T gjith librat e autorit, temat q kan lidhje me besimin
trajtohen n dritn e ajeteve kuranore dhe njerzit ftohen q t
msojn fjalt e Allahut dhe t jetojn bashk me to. T gjitha
temat q kan lidhje me ajetet kuranore jan shpjeguar n mnyr
t atill q t mos ln asnj shteg pr dyshime apo dilema n
mendjen e lexuesit. Stili i qart, i leht e i rrjedhshm mundson
do njeri t fardo moshe apo grupi social q t kuptoj me
lehtsi librat. Kjo gj i bn ata shum trheqs pr tu lexuar
njhersh, pa e ndrprer leximin. Edhe ata persona q e mohojn
ann shpirtrore ndikohen pozitivisht nga faktet e prmendura n
10
Harun Jahja - Adnan Oktar
kto libra dhe nuk mund ta hedhin posht vrtetsin e tyre.

Ky libr, ashtu si dhe t gjith librat e tjer t autorit, mund t
lexohet individualisht ose n grupe. Leximi i librit n grup sht
shum i dobishm dhe i rndsishm, pasi do lexues mund ti
prcjell tjetrit mendimet dhe eksperiencn e tij.
Ve ksaj, kta libra jan shkruar vetm pr t fituar
knaqsin e Allahut, ndaj dhe kontributi i dokujt pr leximin
dhe prezantimin e tyre do t ishte nj shrbim i madh pr fen e
Allahut. Ndaj, pr tua transmetuar fen e vrtet t tjerve, nj
prej mnyrave m efikase pr ta br kt sht ti inkurajoj ata pr
ti lexuar kta libra.
Shpresojm se lexuesi do ti hedh nj vshtrim pasqyrave t
librave tjer t tij n fund t ktij libri. Materiali i pasur burimor
lidhur me shtjet q kan t bjn me fen sht shum i
dobishm dhe sht knaqsi t lexohet.
N kto libra ju nuk do t gjeni shpjegime q bazohen n
burime t dyshimta, apo stil shkrimi q bie ndesh me respektin
dhe nderimin q duhet t tregojm pr gjrat e shenjta, apo ide t
pabaza q fusin dyshim dhe shkaktojn devijim n zemr.
FUNDI I BOTS dhe MEHDIU
11
Rreth autorit dhe veprave t tij

Autori, i cili shkruan me pseudonimin HARUN JAHJA, ka
lindur n Ankara n vitin 1956. Pasi mbaroi shkolln tetvjeare
dhe t mesme n Ankara, ai studioi artet n universitetin Mimar
Sinan t Stambollit, si dhe filozofi n Universitetin e Stambollit. Q
nga viti 1980, autori ka publikuar libra t shumt n fusha t
ndryshme, si ato politike, fetare dhe shkencore. Harun Jahja njihet
si nj autor q ka shkruar punime tepr t rndsishme pr nxjerr
n shesh mashtrimet e evolucionistve, pavlefshmrin e
pretendimeve t tyre, si dhe ant e errta q lidhin Darvinizmin
me disa ideologji shkatrrimtare si fashizmi dhe komunizmi.
Pseudonimi i tij prbhet nga emrat "Harun" (Aron) dhe Jahja
(Gjon), pr t prkujtuar kta dy profet q luftuan kundr
mosbesimit. Vula e Profetit, e cila gjendet n kapakun e librave t
autorit prmban nj kuptim simbolik q ka lidhje me prmbajtjet e
tyre. Kjo vul prfaqson Kuranin, i cili sht libri dhe fjala e
fundit e Allahut dhe Profetin, i cili sht profeti i fundit. Nn
udhheqjen e Kuranit dhe Sunetit, autori ka pr qllim t hedh
posht t gjitha bazat e ideologjive anti-fetare dhe t ket fjaln e
fundit, n mnyr q t shuhen t gjitha kundrshtimet ndaj fes.
Ai prdor vuln e Profetit t fundit, i cili ka arritur urtsi
kulminante dhe prsosmri morale, si shenj e qllimit t tij pr t
ofruar fjaln e fundit.
T gjitha kto punime t autorit prqendrohen rreth nj
qllimi: transmetimi i mesazhit t Kuranit pr t gjith njerzit,
duke i nxitur ata t mendojn rreth temave t rndsishme q kan
lidhje me besimin, si ekzistenca e Allahut, njsimi i Tij, bota tjetr
etj., dhe shkatrrimi i plot i themeleve t rrnuara t sistemeve
ateiste.
Harun Jahja gzon nj reputacion t madh n nj gam mjaft t
gjer lexuesish q nga India n Amerik, nga Anglia n Indonezi,
12
nga Polonia n Bosnje, nga Spanja n Brazil. Disa prej librave t tij
jan t disponueshm n Anglisht, Frengjisht, Gjermanisht,
Spanjollisht, Italisht, Portugalisht, Urdu, Arabisht, Shqip, Rusisht,
Serbo-Kroatisht (Boshnjakisht), Polonisht, Malajo, Ujgur Turqisht
dhe Indonezisht.
T vlersuar n t gjith botn, kto punime kan shrbyer pr
t ndihmuar shum njerz t gjejn rrugn e besimit apo t arrijn
nj kuptim m t thell t besimit t tyre. Stili i qart, i leht dhe i
rrjedhshm i ktyre librave u jep atyre disa veori karakteristike q
mund t vihen re nga kushdo q i lexon apo i shqyrton ato. Kto
punime kan pasur nj ndikim t shpejt dhe rezultate tepr t
knaqshme. sht e pamundur pr ata persona, q i lexojn kto
libra me kujdes dhe mendojn rreth tyre seriozisht q t vazhdojn
t mbrojn filozofin materialiste, ateizmin apo fardo ideologjie
apo filozofie shkatrrimtare. Edhe nse ata vazhdojn mbrojtjen,
kjo tregon se ata bazohen n sentimentalizmin e tyre, pasi kto
libra i hedhin posht kto ideologji q nga themelet. Sot sht br
e mundur q t gjitha lvizjet bashkkohore jobesimtare t psojn
nj disfat ideologjike, n saj t koleksionit t librave t shkruar
nga Harun Jahja.
Ska dyshim se kto veori e kan origjinn nga urtsia dhe
udhzimi i Kuranit. Autori sigurisht q nuk ndihet krenar pr
veten e tij; ai synon q t jet nj mjet q ndihmon t tjert pr t
gjetur rrugn e drejt t Zotit. Pr m tepr, ai nuk merr asnj
prfitim material nga librat e tij.
Ata t cilt i inkurajojn t tjert pr ti lexuar kta libra, pr t
hapur mendjet dhe zemrat e tyre dhe pr ti udhzuar ata pr tu
br robr t devotshm t Allahut, i bjn nj shrbim t
pamueshm fes s Allahut.
Nga ana tjetr, do t ishte humbje kohe dhe energjie prhapja
e atyre librave q krijojn konfuzion n mendjet e njerzve dhe
nuk kan ndonj ndikim t efektshm n largimin e dyshimeve
13
dhe dilemave nga zemrat e tyre, si e ka vrtetuar dhe eksperienca

shumvjeare. sht m se natyrshme q libra t till q jan
shkruar m tepr pr t theksuar forcn letrare t autorit t tyre,
sesa pr t fituar knaqsin e Allahut, nuk mund t ken kurr nj
efekt pozitiv. Ata q dyshojn n kt, mund t shohin se qllimi i
vetm i librave t Harun Jahjas sht triumfi ndaj mosbesimit dhe
prhapja e vlerave morale t Kuranit. Suksesi dhe ndikimi i ktij
shrbimi manifestohen n bindjen e lexuesve.
Nuk duhet t harrojm nj pik shum t rndsishme: Shkaku
kryesor i vazhdimit t problemeve dhe konflikteve q prballojn
muslimant sot sht ndikimi ideologjik i mosbesimit. T gjitha
kto do t marrin fund kur t arrihet disfata ideologjike e
mosbesimit dhe t sigurohemi q do njeri i njeh mrekullit e
krijimit dhe moralin kuranor, n mnyr q t gjith njerzit t
jetojn me frymn e tyre. Duke marr n konsiderat gjendjen e
bots sot, e cila i on njerzit n nj humner t thell dhune,
korrupsioni dhe konfliktesh, sht e qart q ky shrbim duhet t
jet i diponueshm sa m shpejt dhe sa m efektivisht q t jet e
mundur. Prndryshe, mund t jet shum von.
Ne shpresojm q me Vullnetin e Zotit, librat e Harun Jahjas
do t luajn kt rol tepr t rndsishm n shekullin XXI dhe do
t ndihmojn njerzit t fitojn paqen, bekimin, drejtsin dhe
lumturin e premtuar n Kuran.
PARATHNIE
Fundi i Kohs (apo Ditt e Fundit) mund t mos jet nocion i
njohur pr shum njerz. Prandaj, s pari do t japim nj shpjegim
t shkurtr pr t. Fundi i Kohs domethn epoka e fundit. Sipas
literaturs Islamike, ajo sht nj periudh kohe q sht afr
Fundit t bots.
Shenjat n Kuran dhe prmendjet e shumta t Fundit t Kohs
14
t dhna nga literatura e Haditheve na sjellin n nj prfundim

shum t rndsishm. Vargjet Kuranore dhe hadithet tregojn se
ekzistojn dy faza t Fundit t Kohs. Faza e par sht nj
periudh kur gjith njerzit do t vuajn probleme materiale dhe
shpirtrore. Pas ksaj, Bota do t hyj n nj periudh t shptimit
t quajtur Epoka e art, e cila karakterizohet me begati dhe mirsi
pr shkak t mbizotrimit t fes s vrtet. Me prfundimin e
Epoks s art, do t ket nj rrnim t shpejt shoqror dhe
njerzit do t fillojn t presin Fundin e Bots.
N kt libr, do t ekzaminojm Fundin e Kohs n dritn e
ajeteve dhe haditheve. sht e qart se shenjat n fjal tani kan
filluar t shfaqen njra pas tjetrs, pikrisht ashtu si prshkruhet
n kto referenca. Ardhja e ktyre shenjave e lajmruar
katrmbdhjet shekuj m par jan ngjarje madhshtore q
shtojn besimin dhe besnikrin e besimtarve ndaj Allahut. Pa
dyshim se nuk sht rastsi q, n nj periudh aq t shkurtr
kohe, t gjitha kto shenja t shfaqen njra pas tjetrs. Kto shenja
jan lajm i mir pr robrit e Allahut.
Rrfimi i ngjarjeve q prshkruhen n faqet n vazhdim sht
prgatitur n pajtim me udhzimin e ajetit:
Dhe thuaj: Falnderimi qoft pr Allahun, Ai do tjua tregoj
shenjat e Tij e ju do ti njihni ato! E Zoti yt, nuk sht i
pakujdesshm ndaj veprave q bni ju. (Sure Naml: 93)
Nj tjetr shtje q duhet ta theksojm ktu sht se Allahu di

m s miri do gj. Si pr do tem tjetr, ne nuk kemi dijeni tjetr
ve asaj pr t ciln Ai na bn me dije.
15
S HENJAT E DITS
S
FUNDIT N KURAN
Shenjat e Dits s Fundit n Kuran

A mos vall mohuesit presin, q tu vij befasisht vetm Ora (e
Kiametit)? Ndrkoh, shenjat e saj kan ardhur. Po pr far do
tu shrbejn atyre kshillat, kur tiu ket ardhur Kiameti?!
(Sure Muhammed: 18)
Nga ky ajet ne msojm se Kurani prshkruan shenjat q

lajmrojn ardhjen e Dits s Fundit. Pr ti kuptuar shenjat e ktij
lajmrimi madhshtor duhet t mendojm lidhur me kto vargje.
Prndryshe, si dshmon ky ajet, t menduarit ton nuk do t na
bj dobi kur t na vjen papritur Dita e Fundit.
Ora sht afruar

Allahu shpall n Kuran se nuk mund t ket dyshim se Dita e
Fundit sht afruar.
Se Ora (e Kiametit) do t vij, gj pr t ciln ska dyshim...
(Sure Haxhxh: 7)
16
Ne i kemi krijuar qiejt, Tokn dhe gjithka q gjendet midis

tyre vetm me urtsi. Ora (e Kiametit) do t vij me siguri. (Sure
Hixhr: 85)
Mund t ket njerz t cilt mendojn se porosia e Kuranit

lidhur me Ditn e Fundit u shpall m shum se 1400 vjet m par
dhe se kjo sht nj periudh e gjat kohe krahasuar me
kohzgjatjen e jets njerzore. Por ktu, bhet fjal pr fundin e
bots, t diellit dhe t yjeve, shkurt, t gjithsis. Kur e marrim
parasysh se gjithsia sht miliarda vite e vjetr, katrmbdhjet
shekuj sht nj periudh shum e shkurtr kohe.
Eprsia e moralit t Islamit n bot

Allahu bn t ditur se ata t cilt i shrbejn Atij n mnyr t
plot, pa i shoqruar Atij asnjrn prej krijesave t Tij si hyjni dhe
bjn pun t mira pr t fituar knaqsin e Tij, do t pajisen me
pushtet dhe autoritet.
Allahu u ka premtuar atyre prej jush, q besojn dhe q bjn
vepra t mira, se do ti bj mkmbs n Tok, ashtu si i ka
br ata para tyre dhe q do tua forcoj fen e tyre, me t ciln
Ai sht i knaqur dhe q frikn do tua shndrroj n siguri. Le
t m adhurojn Mua e t mos M shoqrojn asgj (n
adhurim). Sa pr ata q, pas ksaj, mohojn (besimin), pikrisht
ata jan t mbrapshtt. (Sure Nur: 55)
N nj numr ajetesh, po ashtu thuhet se sht ligj hyjnor q

ata robr t cilt jan besnik dhe n zemrat e tyre gjallron feja e
vrtet do t bhen trashgimtar t bots:
Ne shnuam n Zebur, pas Teuratit, q tokn do ta trashgojn
robrit e Mi t mir. (Sure Enbija: 105)
E pas tyre do tju vendosim n tokn e tyre. Kjo sht pr ata q
kan frik nga qndrimi para Meje (pr gjykim) dhe i tremben
premtimit (dnimit) Tim. (Sure Ibrahim: 14)
17
Nuk ka dyshim se Allahu do ti mbaj premtimet e Tij. Normat

e larta morale q do ti mposhtin filozofit e oroditura, ideologjit
e shtrembruara dhe t kuptuarit e gabuar fetar jan normat
morale Islamike. Jobesimtart dhe pagant nuk mund t bjn
asgj q kjo t mos ndodh.
arja e hns
Surja 54 e Kuranit quhet Surja Kamer. N gjuhn angleze
kamer domethn hn. N disa raste, kjo Sure flet pr
shkatrrimin q i ndodhi popullit t Nuhit, Adit, Themudit, Lutit
dhe Faraonit, sepse ata nuk pranuan paralajmrimet e profetve.
N t njjtn koh, ka nj porosi shum t rndsishme t shpallur
n ajetin e par, lidhur me Ditn e Fundit.
U afrua Ora dhe u a Hna! (Sure Kamer: 1)
Fjala u a e prdorur n kt ajet sht fjala arabe shakka, e

cila n gjuhn arabe ka kuptime t ndryshme. N disa komente
lidhur me Kuranin, preferohet kuptimi t aj. Por shakka n
gjuhn arabe mund t ket gjithashtu edhe kuptimin e lrimit
apo grmimit t toks.
Si shembull pr prdorimin e par, mund ti referohemi ajetit
t 26-t t Sures Abese:
Jemi Ne q lshojm uj me bollk, pastaj e ajm tokn n
thellsi dhe nxjerrim prej saj drithrat, rrushin e perimet,
ullirin e palmat, (Sure Abese: 25-29)
Mund t shihet qart se kuptimi i fjals shakka ktu nuk sht

t aj (n gjuhn shqipe shprehja e ajm sht shprehja m
adekuate shnim i prkthyesit). Ajo nnkupton lrimin e toks
n mnyr q t rriten bim t ndryshme.
Nse kthehemi prapa n vitin 1969, do t shohim njrn prej
mrekullive madhshtore t Kuranit. Eksperimentet e kryera n
siprfaqen e hns m 20 Korrik 1969, mund t aludojn n
18
prmbushjen e lajmit t dhn 1,400 vjet m par n Suren Kamer.

N at dat, astronautt amerikan shkeln n hn. Duke grmuar
dheun e hns ata kryen eksperimente shkencore dhe mblodhn
mostra gursh dhe dheu. Pa dyshim se sht shum interesante q
kto zhvillime pajtohen plotsisht me thniet e ktij ajeti.
Megjithat, duhet ta qartsojm nj gj: Dukuria e arjes s
hns sht, sigurisht, njra prej mrekullive e ndar nga Allahu
pr Profetin ton (saas). Kjo mrekulli sht shpallur si vijon n nj
hadith:
Populli i Meks krkoi nga i Drguari i Allahut q tju tregoj atyre nj
mrekulli. Ndaj ai ju tregoi atyre hnn e ndar n dy pjes midis t cilave
ata pan malin Hiram. (Buhariu)
Mrekullia e prshkruar m lart sht dukuria e ndarjes s

hns e shpallur n kt ajet. Mirpo, pasi q Kurani sht nj
libr i cili i drejtohet t gjitha kohrave sht gjithashtu e
mundshme q i referohet edhe aterimit n hn n kohn ton.
(Padyshim se Allahu e di m s miri)
19
Shenjat e prshkruara nga Profeti (saas) po

ndodhin njra pas tjetrs
N hadithet q kan arritur tek ne nga Profeti (saas), sht
dhn lajmi lidhur me Fundin e Kohs dhe Epokn e Art t
Islamit. Kur i krahasojm kto shenja me ngjarjet q po ndodhin n
kohn ton, mund t shohim shum dshmi se jemi duke e jetuar
Fundin e Kohs dhe t cilat po ashtu lajmrojn ardhjen e Epoks
s art t Islamit.
Hadithet e prdorura n pjest vijuese t ktij libri prmbajn
informacion t till t transmetuar nga Profeti (saas) n lidhje me
kt.
N kt pik, lexuesit mund ti lind ndonj dyshim lidhur me
t vrtetn dhe vrtetsin e ktyre haditheve pr fundin. Ekziston
nj metod pr ti dalluar ato q jan t vrteta prej atyre q jan t
pavrteta. Si e dim, hadithet pr Fundin e bots lidhen me
ngjarjet q do t ndodhin n t ardhmen. Pr kt arsye, kur nj
hadith me kalimin e kohs vrtetohet si i vrtet, largohet
plotsisht dyshimi sa i prket burimit t ktyre fjalve.
Disa dijetar Islamik t cilt bn hulumtime lidhur me temn
e Fundit t Kohs dhe shenjat e Dits s Fundit kan prdorur kt
kriter. Nj ekspert i ksaj teme, Bediuzzaman Said Nursi, ka thn
se fakti q hadithet lidhur me Fundin e Kohs u prgjigjen
ngjarjeve t vrojtuara n kohn ton dshmon t vrtetn e
haditheve.1
Disa prej shenjave t rrfyera n kto hadithe ishin t
vrojtueshme n nj pjes t bots n cilndo periudh gjat
historis 1,400 vjeare t Islamit, por kjo nuk vrtetonte se kjo
periudh ishte Fundi i Kohs. Q nj periudh e caktuar t quhet
Fundi i Kohs, t gjitha shenjat e Dits s Fundit duhet t vrojtohen
n at periudh t njjt. Kjo shprehet n nj hadith:
Shenja q pasojn njra tjetrn sikurse rruazat e nj qaforeje q bien njra
pas tjetrs kur kputet peri i saj. (Tirmidhiu)
20
N kto hadithe, fillimi i Fundit t Kohs prshkruhet si koh

kur shtohen armiqsit dhe kur lufta dhe konflikti jan n rritje,
kur ka kaos dhe degjenerimi moral ngrit krye dhe njerzit
largohen nga normat morale t fes. N kohn n fjal, fatkeqsit
natyrore do t ndodhin n mbar botn, varfria do t arrij shkall
t papara, do t ket nj rritje t madhe t shkalls s krimit dhe
vrasjeve dhe ligsis gjithandej. Sidoqoft, kjo do t jet vetm
faza e par. Gjat fazs s dyt, Allahu do ta shptoj njerzimin
nga kjo rrmuj e plot dhe do ta zvendsoj at me nj
ekzistenc t bekuar plot begati, paqe dhe siguri.
Luftrat dhe anarkia

I Drguari i Allahut (saas) ka thn: Herexhi (do t shtohet). Ata
pyetn: ka sht Herexhi? Ai u prgjigj: (sht) vrasja, (sht)
vrasja. (Buhariu)
Ora do t vjen kur dhuna, gjakderdhja dhe anarkia t bhen t
zakonshme. (Al-Muttaqi al-Hindi, Muntakhab Kanzul Ummaal)
Bots nuk do ti vjen fundi derisa t mos vjen nj dit kur do t ket
kasaphan dhe gjakderdhje t prgjithshme. (Muslimi)
Nse i hedhim nj vshtrim katrmbdhjet shekujve t fundit,
21
do t shohim se para shekullit njzet luftrat ishin luftra rajonale.

Mirpo, luftra q prekn doknd n bot, sistemet politike,
ekonomit dhe strukturat e tra shoqrore, kan ndodhur vetm
relativisht von, n dy luftrat botrore. N Luftn e Par Botrore,
m shum se 20 milion njerz vdiqn; n Luftn e Dyt Botrore,
mimi ishte m shum se 50 milion njerz t vdekur. N t njjtn
koh, Lufta e Dyt Botrore pranohet t ket qen m e
prgjakshmja, m e madhja dhe lufta m shkatrruese n histori.
22
Konfliktet q ndodhn pas Lufts s Dyt Botrore Lufta e

ftoht, Lufta Koreane, Lufta Vietnameze, konflikti Arabo-Izraelit
dhe Lufta e Gjirit jan prej ngjarjeve m kritike t kohs son.
Gjithashtu, luftrat rajonale, konfliktet dhe luftrat civile kan
shkaktuar shkatrrim n shum pjes t bots. N vendet si Bosnja,
Palestina, eenia, Afganistani, Kashmiri dhe shum vende tjera,
problemet vazhdojn tiu shkaktojn ende vuajtje njerzve.
Nj shembull i llojit t kaosit q shqetson qeniet njerzore po
aq sa lufta sht terrori i organizuar ndrkombtar. Si pajtohen
autoritetet lidhur me kt shtje, aktet e terrorit jan
shumfishuar n gjysmn e dyt t shekullit njzet. Vrtet, madje
mund t thuhet se terrori sht nj dukuri e veant pr shekullin
njzet.2 Organizatat q prqafojn racizmin, komunizmin dhe
ideologji t ngjashme apo me qllime nacionaliste, jan t prfshira
n akte brutaliteti me ndihmn e teknologjis n zhvillim. N
historin bashkkohore botrore, aktet e terrorit, shpesh, kan
nxitur rrmuj. Shum gjak sht derdhur dhe nj numr shum i
madh i njerzve jan gjymtuar apo vrar.
Shkatrrimi i qyteteve t mdha:

luftrat dhe fatkeqsit
Qytete t mdha do t shndrrohen n rrnoja dhe do t jet sikur t mos
kishin ekzistuar nj dit m par. (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi
Alamat al-Mahdi Akhir al-Zaman, f. 38)
Shkatrrimi i qyteteve t mdha pr t cilat flitet n kt hadith

na sjell n mendje shkatrrimin q tani rezulton nga lufta dhe
fatkeqsit e ndryshme natyrore. Armt brthamore, aeroplant,
bombat, predhat/raketat dhe armt tjera bashkkohore, kan
shkaktuar shkatrrim t paprshkrueshm. Kto arm me fuqin e
tyre tejet shkatrruese kan shkaktuar nj shkatrrim t papar m
hert. Vrtet, qytetet e mdha q kan qen n shnjestr jan m
23
Hiroshima
t prekurat nga ky shkatrrim. Shembull pr kt sht

shkatrrimi i pakrahasueshm i Lufts s Dyt Botrore. Me
prdorimin e bombs brthamore n luftn m t madhe botrore,
Hiroshima dhe Nagasaki u shkatrruan plotsisht. Si pasoj e
bombardimit t madh, kryeqytetet evropiane dhe qytetet tjera t
rndsishme psuan nj shkall t madhe shkatrrimi.
N disa vitet e fundit, uraganet, stuhit dhe tajfunet dhe
fatkeqsi tjera si kto kan pasur nj ndikim shkatrrues n
kontinentin Amerikan si edhe n disa vende tjera t bots. Ve
ksaj, vrshimet kan shkaktuar rrshqitje dheu, t cilat kan
gllabruar disa qendra t populluara. Pr m tepr, trmetet,
vullkanet dhe dallgt e mdha/cunamit po ashtu kan sjell
shkatrrim t madh. Prandaj, i gjith ky shkatrrim i shkaktuar
mbi qytetet e mdha nga kto fatkeqsi sht gjithsesi nj shenj e
rndsishme.
24
Trmetet
Ora (Dita e Fundit) nuk do t vjen derisa... trmetet t mos jen shum
t shpeshta. (Buhariu)
Ekzistojn dy hadithe t mdha pr kohn para Dits s Gjykimit... dhe
pastaj vitet e trmeteve. (Transmetuar nga Umm Salama r.a.)
N vitet e fundit, trmete t mdha kan ndodhur pandrprer

dhe jan ndr shqetsimet m t mdha t njerzve n mbar
botn. Nse i hedhim nj shikim t dhnave t grumbulluara nga
Qendra Informative Nacionale Amerikane pr Trmetet pr vitin
1999, shohim se kan ndodhur 20,832 trmete n bot. Vlersohet
se 22,711 persona kan humbur jetn si rezultat i ksaj. 3
Kur t shikohen shifrat e s kaluars, shohim se numri i
trmeteve ishte shum i vogl. Sipas raporteve t Institutit USGS
(US Geological Survey), numri i trmeteve me nj madhsi prej 5.0
shkall apo m t madhe q ndodhn gjat katrqind viteve dhe n
mes t viteve 1955 dhe 1975 ishte vetm 110. sipas t dhnave t po
ktij instituti, vetm gjat 23 viteve n mes t viteve 1980 dhe 2003,
numri i trmeteve me nj madhsi prej 6.5 shkallsh ose m t
madhe ishte 1685.4
Varfria
Numri i t varfrve do t rritet. (Amal Al-Din Al-Qazuini,
Mufid Al-'ulum Ua-mubid Al-humum)
Fitimet do t ndahen vetm n mes t t pasurve, pa asnj
prfitim pr t varfrit. (Tirmidhiu)
Si duket, ajo koh e paralajmruar nga ana e Profetit (saas)
prshkruan gjendjen n kohn ton. Nse i hedhim nj vshtrim
shekujve t kaluar, shohim se vshtirsit dhe ankthi i shkaktuar
nga thatsia, lufta dhe fatkeqsit tjera ishin t prkohshme dhe t
kufizuara n nj rajon t veant. Mirpo, sot, varfria dhe
vshtirsia e fitimit pr jetes jan t vazhdueshme dhe endemike.
25
Sot, varfria ka arritur prmasa serioze n bot. Raporti i

fundit i UNICEF-it thot se nj n katr njerz t popullats
botrore jeton n vuajtje dhe varfri t paimagjinueshme.5 1.3
miliard njerz n bot mbijetojn me m pak se $1 n dit. Tre
miliard njerz n bot sot prpiqen t mbijetojn me $2 n dit. 6
Rreth 1.3 miliard njerzve u mungon uji i sigurt pr pije. 2.6
miliard njerz nuk kan instalime adekuate hidrosanitare. 7
Rrnimi i vlerave morale

Ora do t vjen kur t prhapet tradhtia bashkshortore. (Al-Haythami,
Kitab al-Fitan)
26
Ora e fundit nuk do t vjen derisa ata (njerzit e lig) t mos bjn kurvri
n rrug (botrisht). (Ibn Hibban dhe Bazzar)
Meshkujt do ti imitojn femrat; dhe femrat do ti imitojn meshkujt.
(Allama Jalaluddin Suyuti, Durre-Mansoor)
Njerzit do t jepen pas homoseksualizmit. (Al-Muttaqi al-Hindi,
Muntakhab Kanzul Ummaal)
Do t ket prhapje t marrdhnieve t paligjshme haptas. (Buhariu)
Ora (Dita e fundit) nuk do t vjen derisa t mos shtohen vrasjet.
(Buhariu)
N ditt tona, ekziston nj rrezik i madh q krcnon

strukturn shoqrore t bots. N t njjtn mnyr n t ciln nj
virus mbyt trupin e njeriut, ky rrezik shkakton rrnim delikat
shoqror. Homoseksualizmi, prostitucioni, seksi paramartesor
dhe jashtmartesor, prapsit seksuale, pornografia, ngacmimi
seksual dhe shtimi i smundjeve seksuale, jan dshmi t
rndsishme t rrnimit t vlerave morale.
Hadithet pr refuzimin e fes s vrtet

dhe vlerave morale t Kuranit
Afr ardhjes s Ors do t ket dit gjat t cilave dituria (fetare) do t
ngrihet (zhduket) dhe padituria do t prhapet gjithandej... (Buhariu)
Do t ket nj sprov t errt e cila sdo ta lr asknd nga ky umet pa e
prekur dhe ather kur njerzit do t mendojn se ka marr fund do t
filloj prsri nga e para. N kt koh njeriu mund t jet besimtar n
mngjes dhe jobesimtar n mbrmje. (Ebu Davudi)
Do t vjen nj koh mbi kt Umet kur njerzit do t lexojn Kuranin,
por ai nuk do t arrij m larg se gurmazet e tyre, (n zemrat e tyre).
(Buhariu)
Para Ors s Fundit do t ket turbullira si copza t nj nate t errt n
t ciln njeriu do t jet besimtar n mngjes dhe i pafe n mbrmje apo
27
besimtar n mbrmje dhe i pafe n mngjes. (Ebu Davudi)

Do t vjen nj koh kur njeriu nuk do t brengoset pr mnyrn se si i
fiton gjrat, n mnyr t ligjshme apo t paligjshme. (Buhariu)
N kohrat e fundit do t paraqitet nj popull i cili do t fitoj kt bot
me ndihmn e fes. (Tirmidhiu)
Ora e fundit nuk do t vjen derisa t mos mbeten ata njerz t cilt as nuk
do t jen t vetdijshm pr t mirn dhe as nuk do t pengojn t keqen.
(Ahmedi)
Ora e fundit nuk do t vjen para se Allahu tua marr njerzve t dynjas
fen e Tij, duke mos ln asknd n t prve t pafeve t cilt nuk e
njohin t drejtn apo nuk e kundrshtojn t gabuarn. (Transmetuar
nga Abdullah in Amr in al-As)
Shfaqja e profetve t rrejshm

Ora e fundit nuk do t vjen para se t shfaqen tridhjet Dexhall
(mashtrues), secili duke u paraqitur si i drguar i Allahut. (Ebu Davudi)
Ekspertt kan vn re se ka pasur nj prhapje t shpejt t t

ashtuquajturve mesih q filluan t paraqiten n vitet e 1970-ta dhe
q ka prjetuar nj rritje t konsiderueshme q ather. Sipas
ktyre ekspertve, ekzistojn dy arsye themelore pr kt rritje. E
para sht rnia e komunizmit dhe arsyeja tjetr jan mundsit e
ofruara prmes teknologjis s internetit. 8
28
Kurani tregon pr kthimin e Isait n tok

Allahu nuk i ka lejuar jobesimtart t vrasin Isain (as), por at
e ngriti n pranin e Tij dhe i ka shpallur njerzimit lajmin e mir
se ai do t kthehet n Tok n Fundin e Kohs. Kurani ofron
informacion lidhur me kthimin e Isait (as) n disa raste:
Nj ajet thot se jobesimtart t cilt ngritn kurth pr t
mbytur Isain (as) nuk ia arritn ktij qllimi;
(Dhe Ne i mallkuam ata) pr fjalt e tyre: Ne e vram Mesihun
Isain, t birin e Merjemes, t drguarin e Allahut. Por, ata as
e vran, as e kryqzuan, por ashtu u sht dukur. Ata q nuk u
pajtuan pr shtjen e tij, me siguri q gjenden n dyshim pr
t. Ata nuk kan ditur kurrgj pr t, por vetm kan
hamendsuar. Ata, n t vrtet, nuk e kan vrar. (Sure Nisa:
157)
Nj tjetr ajet thot se Isai (as) nuk vdiq, por u mor nga sfera
njerzore n pranin e Allahut.
Allahu e ka ngritur pran Vetes. Allahu sht i Plotfuqishm
dhe i Gjithdijshm. (Sure Nisa: 157)
N ajetin 55 t Sures Al Imran, ne msojm q Allahu do ti

vendos njerzit t cilt pasojn Isain (as) mbi ata t cilt nuk
besojn deri n Ditn e Zgjimit. sht fakt historik se 2000 vjet m
par, pasuesit e Isait (as) nuk kishin fuqi politike. T krishtert t
cilt jetuan midis asaj periudhe dhe kohs ton kan besuar n nj
numr doktrinash t rrejshme, kryesorja e t cilave sht doktrina
e Trinis. Prandaj, si bhet e qart, ata nuk do t mund t thirren
si pasuesit e Isait (as), pasi q, si thuhet n disa vende n Kuran,
ata t cilt besojn n Trini kan rrshqitur n mohim. N nj rast
t till, n kohn para Ors, pasuesit e vrtet t Isait (as) do ti
29
mposhtin mohuesit dhe do t bhen argument i premtimit hyjnor

t prfshir n Suren Al Imran. Pa dyshim, ky grup i bekuar do t
bhet i njohur kur Isai (as) t kthehet prsri n tok.
Ve ksaj, Kurani thot se t gjith Ithtart e Librit do t
besojn n Isain (as) para se ai t vdes.
T gjith ithtart e Librit do ti besojn Isait para se ai t vdes
dhe, n Ditn e Kiametit, ai do t jet dshmitar kundr tyre.
(Sure Nisa: 159)
Nga ky ajet msojm n mnyr t qart se ekzistojn edhe tri

premtime t paprmbushura lidhur me Isain (as). S pari, si do
qenie tjetr njerzore, Profeti Isa (as) do t vdes. S dyti, t gjith
Ithtart e Librit do ta shohin at n form trupore dhe do ti binden
atij derisa ai t jet gjall. Nuk ka dyshim se kto dy parashikime
do t prmbushen kur Isai (as) t vjen prap para Dits s fundit.
Parashikimi i tret pr dshmin e Isait (as) kundr Ithtarve t
Librit do t prmbushet n Ditn e Fundit.
Nj tjetr varg n Suren Merjem flet pr vdekjen e Isait (as).
Le t jet paqja e shptimi mbi mua, n ditn q kam lindur, n
30
ditn q do t vdes dhe n ditn q do t ringjallem! (Sure

Merjem: 33)
Kur e krahasojm kt ajet me ajetin 55-t t Sures Al Imran,

mund ta dallojm nj fakt shum t rndsishm. Ajeti n Suren Al
Imran flet pr ngritjen e Isait (as) n pranin e Allahut. N kt
varg, nuk jepet asnj informacion pr at se a ka vdekur apo jo Isai
(as). Por n vargun 33 t Sures Merjem, prmendet vdekja e Isait
(as). Kjo vdekje e dyt sht e mundshme vetm nse Isai
(as)kthehet prsri n Tok pasi t jetoj ktu pr nj koh.
(Padyshim se Allahu e di m s miri)
Nj tjetr ajet q aludon n kthimin n tok t Isait (as) thot:
(Allahu) do tia msoj atij shkrimin, diturin, Teuratin dhe
Ungjillin. (Sure Al 'Imran: 48)
Pr t kuptuar referencn pr Librin t prmendur n kt

ajet, duhet t shikojm ajetet tjera n Kuran q kan t bjn me
kt tem: nse Libri sht prmendur n nj ajet s bashku me
Teuratin dhe Inxhilin, ather ai duhet t nnkuptoj Kuranin.
Vargu i tret i Sures Al Imran shrben si nj shembull i till:
31
Torah
Allahu! Nuk ka zot tjetr (q

meriton adhurimin) prve Tij,
t
Gjallit,
Prjetshmit,
Mbajtsit t gjithkaje. Ai t ka
shpallur
ty
Librin,
me
vrtetn e sakt, duke vrtetuar

shpalljet e mparshme. Ai i ka
zbritur Teuratin dhe Ungjillin
m par si udhrrfyes pr
njerzit dhe ka zbritur edhe
Dalluesin (e s vrtets nga e
pavrteta). (Surja Al Imran: 2-4)
N at rast, libri i cili

prmendet n ajetin 48, q Isai
(as) do ta msoj, mund t jet
vetm Kurani. Ne e dim se Isai (as) e dinte Teuratin dhe Inxhilin
gjat jets s tij, domethn, afrsisht 2000 vjet m par. sht e
qart se do t jet Kurani q ai do t msoj kur t vjen prsri n
tok.
Ajo q ofron strofa 59 e Sures Al Imran sht shum
interesante: Rasti i Isait pr Allahun sht si rasti i Ademit... N
kt ajet ne mund t shohim se duhet t ket nj numr
ngjashmrish midis dy profetve. Si e dim, si Ademi (as) ashtu
edhe Isai (as) nuk kishin baba, por ne mund t trheqim nj
ngjashmri t mtejme nga ajeti m lart, midis Ademit (as) q
zbret n tok nga Parajsa dhe zbritjes s Isait (as) nga prania e
Allahut n Fundin e Kohs.
Kurani thot kt pr Isain (as):
Ai (Isai) sht shenj e Ors (s Kiametit), n ardhjen e t cils
32
mos dyshoni kurrsesi. Pra, ndiqmni mua, kjo sht rruga e

drejt! (Sure Zuhruf: 61)
Ne e dim se Isai (as) ka jetuar gjasht shekuj prpara se t

shpallej Kurani. Prandaj, ky ajet duhet ti referohet jo jets s tij t
par, por ardhjes s tij t srishme gjat Fundit t Kohs. T dyja,
bota e Krishter dhe bota Islamike, e presin me padurim ardhjen e
dyt t Isait (as). Prania e nderuar e ktij mysafiri t bekuar n tok
do t jet shenja e rndsishme e Dits s Fundit..
Dshmi t mtejme t ardhjes s dyt t Isait (as) mund t
gjinden n prdorimin e fjals uakahlan n Suren Maide: 110 dhe
Suren Al Imran: 46. N kto ajete, ne na shpallen kto urdhra:
Allahu do t thot: O Isa, i biri Merjemes, kujtoje mirsin
Time ndaj teje dhe nns sate: se si t forcova ty me Shpirtin e
Shenjt (Xhibrilin), kshtu q ti u predikoje njerzve, kur ishe
foshnj n djep dhe i rritur(uakahlan) ... (Sure Ma'ide: 110)
Ai do tu flas njerzve qysh i vogl n djep edhe si njeri i rritur
dhe do t jet nga m t mirt. (Sure Al 'Imran: 46)
Kjo fjal ndodhet vetm n kto dy ajete dhe vetm n lidhje

me Isain (as). Kjo fjal sht prdorur pr t prshkruar moshn
m t shtyr t Isait (as). Fjala i referohet moshs n mes 30 dhe 50
vjeare, domethn, fundit t rinis dhe fillimit t pleqris.
Dijetart Islamik pajtohen q kt fjal ta prkthejn pr tiu
referuar nj periudhe pas moshs 35 vjeare.
Dijetart Islamik mbshteten n nj tradit t rrfyer nga Ibn
Abasi lidhur me fakti se Isai (as) u ngrit n pranin e Allahut kur
ishte i ri, domethn, n fillim t viteve t 30-ta t tij, dhe se kur t
kthehet prsri n tok, do t ket 40 vite t tjera pr t jetuar. Isai
(as) do t prparoj n moshn e tij t vjetr pasi t jet kthyer n
tok, kshtu q ky ajet mund t thuhet se sht nj dshmi e
ardhjes s dyt t Isait (as) n tok. 9
33
Profeti (saas) ka treguar pr ardhjen e dyt t

Isait
Ekzistojn disa hadithe nga Profeti (saas) q i referohen ardhjes
s dyt t Isait (as). Dijetari Islamik Sheukani ka thn se ekzistojn
29 hadithe pr kthimin e Isait (as), dhe se informacioni q
prmbajn kto hadithe nuk ka pasur mundsi t falsifikohet. (Ibn
Maxhah)
Pasha At n Dorn e t Cilit sht shpirti im, djali i Merjemes, Isai, s
shpejti do t zbres midis jush (Muslimanve) si sundimtar i drejt.
(Buhariu)
Ora nuk do t vjen derisa djali i Merjemes (domethn Isai) t mos zbres
n mesin tuaj si sundimtar i drejt. (Buhariu)
34
Profeti (saas) tregon se far do t bj Isai (as) kur t kthehet:

Isai (as), djali i Merjemes (as) do t zbres, do t sundoj pr 40 vite me
librin e Allahut dhe sunetin tim dhe do t vdes. (Al-Muttaqi al-Hindi,
Al-Burhan fi Alamat al-Mahdi Akhir al-Zaman)
Isai (as), djali i Merjemes (as), do t jet gjykats i drejt dhe sundimtar
i drejt (n umetin tim), do t thyej dhe t shkatrroj kryqin dhe do t
vras derrin... Toka do t jet aq e mbushur me paqe sikurse nj en sht
e mbushur prplot me uj. E tr bota do ta thot dhe do ta pasoj nj dhe
t njjtn Fjal dhe nuk do t adhurohet askush tjetr prve Allahut.
(Ibn Maxhah)
35
F UNDI I BOTS
DHE SHFAQJA E
MEHDIUT
isa shpjegime t rndsishme lidhur me

Fundin e Kohs jan si vijon: Gjat kaosit
t tmerrshm t kohve t fundit, Allahu
do t prdor nj rob q ka moral t lart t njohur si
Mehdiu (udhzim n t vrtetn), pr ti br thirrje
njerzimit pr tu kthyer n rrugn e drejt. Detyra e par e
Mehdiut do t jet t nis nj luft idesh brenda bots
Islamike dhe ti kthej ata Musliman t cilt jan larguar
nga baza e vrtet e Islamit n besimin dhe normat e
vrteta morale. N kt pik, Mehdiu ka tri detyra
themelore:
1. Rrnimin e t gjitha sistemeve filozofike q e
mohojn Ekzistencn e Allahut dhe q e prkrahin
ateizmin.
2. Luftimin e bestytnive duke e liruar Islamin nga
37
zgjedha e atyre individve hipokrit t cilt e kan shtrembruar at

dhe pastaj duke zbuluar dhe zbatuar normat e vrteta morale
Islamike duke u bazuar n rregullat e Kuranit.
3. Forcimin e tr bots Islamike, si n aspektin politik ashtu
edhe n at shoqror, dhe pastaj realizimin e paqes, siguris dhe
mirqenies prve zgjidhjes s problemeve t shoqris.
Sipas shum haditheve, Profeti Isa (as) do t kthehet n Tok
n t njjtn koh, dhe do ti thrras t gjith t Krishtert dhe
Hebrenjt, n veanti, ti braktisin bestytnit e tyre t tanishme
dhe t jetojn n pajtim me Kuranin. Pasi q t Krishtert do ta
dgjojn at, bota Islamike dhe ajo e Krishter do t bashkohen n
nj besim dhe bota do ta prjetoj at periudh t paqes, siguris,
lumturis dhe mirqenies s madhe t njohur si Epoka e Art.
SHENJAT E SHFAQJES S MEHDIUT

Korrupsioni q prhapet
Ndrsa nj mjedis i degjeneruar krijon mundsin q
besimtart me besim t fort t shtojn besimin dhe durimin e tyre
dhe shprblimet e tyre n Ahiret, ata me besim t dobt dhe
siprfaqsor i shpie drejt humbjes apo dobsimit t mtejm t
besimit t tyre. Mehdiu do t vjen kur mjedisi ekzistues i
degjeneruar t jet tejet i vshtir dhe i ashpr.
Mehdiu, njri prej fmijve t mi, do t vjen n jet, me mirsin e
Allahut, me afrimin e Dits s Gjykimit dhe dobsimin e zemrave t
besimtarve pr shkak t vdekjes, uris dhe zhdukjes s sunetit dhe
shfaqjes s risive dhe humbjes s mjeteve me t cilat t urdhrohet e drejta
dhe t ndalohet e gabuara. Drejtsia dhe mbarsia e tij do ti qetsojn
zemrat e besimtarve dhe miqsia dhe dashuria do t vendosen midis
kombeve jo-arabe dhe arabe. (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi
Àlamat al-Mahdi Akhir al-Zaman, f. 66)
Trazirat, korrupsioni dhe frika do t shfaqen n Perndim... Korrupsioni
38
do t prhapet me shpejtsi. (Mukhtasar Tazkirah Qurtubi)

N shesh do t dal nj korrupsion i till, nga i cili askush nuk do t jet
n gjendje t mbrohet dhe do t prhapet menjher n do drejtim. Kjo
situat do t vazhdoj derisa t vjen nj njeri dhe t thot: O njerz, q
tani e tutje udhheqsi juaj sht Mehdiu. (Ibn Hajar Haytahami, AlQaul al-Mukhtasar fi'alamat al-Mahdi al-Muntazar, f. 23)
Kto hadithe flasin pr nj korrupsion q do t prek secilin dhe

do t prhapet me shpejtsi. Me fjal t tjera, nj lloj i caktuar i
korrupsionit q njihet nga dokush dhe q kundrshton fen dhe
Allahun do t ket n shnjestr besimin e njerzve. Sot, filozofia
materialiste sht rryma m e madhe dhe m gjithprfshirse e
sajuar pr t mohuar Qenien e Allahut dhe krijimin. Teoria q
qndron n themelin e ksaj filozofie sht teoria e evolucionit, e
cila i jap asaj nj baz t vet-shpallur shkencore. Edhe pse ajo nuk
mbshtetet n asnj dshmi shkencore dhe t arsyeshme, qarqe t
caktuara materialiste anemban bots vazhdojn t punojn pr
arlls Darvin
39
njohjen e saj duke prdorur metoda t shoqruara me propagand

t fuqishme, mashtrim dhe madje edhe falsifikim.
Sot, pasi q kjo teori ka deprtuar gati n do shtpi me
ndihmn si t shtypit ashtu edhe t televizionit, gati dokush n
botn Muslimane dhe gjithandej ka dgjuar pr t. Kjo teori s pari
paraqitet si fakt kur njerzit jan fmij me an t gnjeshtrave dhe
mashtrimeve t panumrta. Duke u plakur, ata vazhdojn t jen
t larguar nga udha e drejt nga nj marrzi e till qesharake q
pretendon se ata, dhe njerzimi, si trsi, u krijuan thjesht si
rezultat i rastsive dhe se ata kan prejardhje nga majmunt.
40
Rinis s t gjitha moshave i shprlahet truri n do faz t

arsimimit t tyre me an t gnjeshtrave t evolucionistve.
Ktu vlen t prmendet nj gj. Ashtu sikurse kishte trhequr
vmendjen Profeti yn (saas) n njrin prej haditheve t tij,
prhapja globale e korrupsionit dhe shtrirja e shpejt e tij mund t
materializohen vetm kur t jen t disponueshme mjete t
prshtatshme teknologjike, sikurse jan sot (p.sh. shtypi, botimet,
transmetimet, interneti dhe mjetet satelitore t komunikimit). Pasi
q n t kaluarn nuk ka ekzistuar teknologjia prkatse,
korrupsioni nuk ka pasur mundsi t prhapet n mbar botn. Si
rezultat i ksaj, n t kaluarn nuk sht par asnj korrupsion
tjetr q i ka shpallur luft Ekzistencs s Allahut, krijimit dhe fes.
T gjitha kto jan prej shenjave t rndsishme q tregojn se
ardhja e Mehdiut prkon me kohn e tanishme.
Lejimi i ndalesave fetare

Mnyra e jetess q mbizotron n kohn ton, e cila sht
prhapur aq shum n disa dekada t fundit dhe q nuk bn
dallim n mes t asaj ka ndalon dhe lejon feja, ndrsa toleron t
gjitha llojet e shthurjes, pasqyron mjedisin e prshkruar n kto
hadithe. Disa hadithe prshkruajn kt mjedis t zymt, shenjn
paralajmruese t shfaqjes s Mehdiut, si vijon:
Mehdiu nuk do t paraqitet ve nse mosbesimi nuk prhapet gjithandej
dhe nuk bhet botrisht. Ajo q do t sundoj n koh t tilla sht
mosbesimi... Domethn fuqia e tij. (Mektubat-i Rabbani, 2:259)
Mehdiu do t paraqitet pas shembullit t nj korrupsioni aq t ult (fitne)
prmes t cilit t gjitha ndalesat do t konsiderohen si t ligjshme. (Ibn
Hajar al-Haythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi alMuntazar, f. 23)
41
Lufta Iran-Irak
Hadithi n vazhdim zbulon nj luft t rndsishme q do t
ndodh n Fundin e Kohs:
Do t ket tronditje n muajin Sheval (muajin e dhjet Islamik),
diskutime pr luft n muajin Dhul-Kade (muajin e njmbdhjet
Islamik) dhe shprthim lufte n muajin Dhul-Hixhe (muajin e
dymbdhjet). (Muhammad ibn Abd al-Rasul Barzanji , Al-Ishaah liashrat al-saah, f. 166)
Tre muajt t cilt prmenden n kt hadith prkojn me muajt

gjat t cilve u zhvillua lufta Iran-Irak. Kryengritja e par kundr
Shahut ndodhi m datn 5 Sheval 1398 (8 Shtator 1976), si
42
tregohet n kt hadith dhe nj luft e intensitetit t lart plasi n

mes t Iranit dhe Irakut n Dhul-Hixhe 1400 (Tetor 1980).
Nj tjetr hadith prshkruan hollsit e ksaj lufte si vijon:
Nj komb/fis do t vij nga drejtimi i Persis, duke thn: Ju Arab! Keni
qen shum t prkushtuar! Nse nuk ju jepni atyre t drejtat q u
takojn, askush sdo t bj aleanc me ju... Duhet tu jepen atyre nj dit
dhe juve ditn tjetr dhe premtimet e ndrsjella duhet t mbahen... Ata
do t ngjiten n Mutek; Muslimant do t zbresin n rrafshin...
Mushrikt (idhujtart) do t qndrojn atje n breg t nj lumi t zi
(Rakabeh) n ann tjetr. Do t ket luft midis tyre. Allahu do ti privoj
t dy ushtrit nga fitorja... (Muhammad ibn 'Abd al-Rasul Barzanji, AlIsha'ah li-ashrat al-sa'ah, f. 179)
- Ata q vijn nga drejtimi i Persis: ata q vijn nga ana e Iranit
- Persia: Irani, Iranian
- Q zbresin n rrafshin: Rrafshin, Rrafshina Iraniane
- Mutek: Emri i nj mali n kt rajon
- Rakabeh: Rajoni ku jan t prqendruara puset e nafts
Ky hadith mund t na trheq vmendjen ndaj shprthimit t
nj konflikti racor q do t bnte q t dyja palt t zbresin n kt
rrafshin (Rrafshina Iraniane) dhe t nisin nj luft. Ve ksaj, si
shkruan n kt hadith, lufta Iran-Irak zgjati 8 vite dhe, prkundr
mijra viktimave, asnjra pal nuk mundi t arrinte fitore apo
eprsi bindse.
Pushtimi i Afganistanit
Mjer Talikani i shkret (nj rajon n Afganistan) q n at vend gjinden
thesaret e Allahut, por ato nuk jan prej ari dhe argjendi. (Al-Muttaqi
al-Hindi, Al-Burhan fi Alamat al-Mahdi Akhir al-zaman, p. 59)
Ktu ka nj indikacion se Afganistani do t pushtohet gjat

Ditve t Fundit. Pushtimi rus i Afganistanit ndodhi n vitin 1979
(viti 1400 sipas kalendarit Islamik).
43
Newsweek,
11 Shkurt 1980
Pos ksaj, ky hadith trheq vmendjen ndaj pasurive materiale

t Afganistanit. Sot, rezerva t mdha t nafts, rezerva hekuri dhe
miniera qymyri q ende nuk jan shfrytzuar n aspektin
komercial jan zbuluar atje.
Ndalimi i rrjedhs s lumit Eufrat

Ndalimi dhe pengimi i rrjedhs s lumit Eufrat sht nj shenj
e shfaqjes s Mehdiut.
S shpejti lumi Eufrat do t zbuloj nj thesar (kodr) prej ari, kshtu q
kushdo q t jet i pranishm n at koh nuk duhet t marr asgj prej tij.
(Buhariu)
44
Ai (Eufrati) do t zbuloj nj kodr me ari (nn t). (Ebu Davudi)
Shum libra t respektuar t haditheve prmendin t dyja kto

ngjarje. Al-Sujuti prmend kt hadith si ndalimi i ujit. Vrtet,
Penda e Kebanit ka ndalur rrjedhn e Lumit Eufrat.
Toka prreth saj sht br shum e vlefshme sikurse ari pr
arsye t ndryshme, si sht prodhimi i elektricitetit dhe pjelloria
e lart e toks prmes lehtsive pr ujitje dhe transport t cilat i ka
mundsuar Penda e Kebanit.
Penda e Kebanit dhe ndrtimet tjera mbi Lumin Eufrat i
ngjasojn nj kodre prej betoni dhe nj pasuri po aq e vlefshme sa
ari rrjedh prej saj. Prandaj, penda merr karakteristikat e kodrs
prej ari. (Allahu e di m s miri).
45
Eklipsi i hns dhe diellit n Ramazan

Ka dy shenja pr Mehdiun... E para sht eklipsi hnor n natn
e par t Ramazanit dhe e dyta sht eklipsi diellor n mes t ktij
muaji. (Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi
Àlamat al-Mahdi al-Muntazar, f. 47)
Do t ket dy eklipse diellore n Ramazan para ardhjes s
Mehdiut. (Mukhtasar Tazkirah Qurtubi)
... Eklipsi diellor n mes t Ramazanit dhe eklipsi hnor n
fund... (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi Alamat al-Mahdi
Akhir al-zaman, p. 37)
M sht komunikuar se para se t shfaqet Mehdiu hna do t
errsohet dy her n Ramazan. (Transmetuar nga Abu Nu'aym
in al-Fitan)
Gjja m mahnitse ktu sht se gjat nj muaji (Ramazan)
ndodhin dy eklipse diellore si edhe dy eklipse hnore.
Po t ekzaminohen me kujdes kto ngjarje, dalin n

shesh disa dallime. Gjja m e mir pr t br n nj
situat t till sht t gjenden pikat e pajtimit. Tezat jan si
vijon: Do t ket eklipse diellore dhe hnore gjat
Ramazanit, kto do t
ken
nj
distanc
kohore prej 14-15 ditsh
ndrmjet tyre dhe
eklipset do t prsriten
dy her.
Nj foto e eklipsit diellor t

dats 31 Korrik 1981.
46
Nj foto e eklipsit t vitit 1981 e botuar n revistn Sky Telescope n

botimin e saj t Korrikut t vitit 1999.
N pajtim me kto kalkulime, ka pasur nj eklips hnor

n vitin 1981 (1401 Hixhri) n ditn e 15-t t Ramazanit
dhe nj eklips hnor n ditn e 29-t t ktij muaji. N vitin
1982 (1402 Hixhri) ka ndodhur nj eklips i dyt hnor n
ditn e 14-t t Ramazanit dhe nj eklips diellor n ditn e
28-t t ktij muaji.
47
sht posaqrisht e rndsishme se n kt rast t veant,

kishte nj eklips t plot hnor n mes t muajit Ramazan, nj
profeci m se e habitshme.
Ndodhia e ktyre ngjarjeve gjat periudhs s njjt kohore q
prkon me shenjat e shfaqjes s Mehdiut dhe prsritja e tyre e
mrekullueshme n fillim t shekullit t katrmbdhjet Islamik
pr dy vite me radh (1401-02) mundson q kto dy ngjarje t
jen shenjat e profetizuara nga kto hadithe.
Pr m tepr, nj eklips mahnitshm i ngjashm ndodhi n
vitet 2002 dhe 2003.
DATA
AKTUALE E EKLIPSIT
Eklipsi hnor
20 Nntor 2002
1423 sipas kalendarit Hixhri (n mes t muajit Ramazan)

15 dit m von
Eklipsi diellor
4 Dhjetor 2002
1423 sipas kalendarit Hixhri (n fund t muajit Ramazan)

Eklipsi hnor
9 Nntor 2003
1424 sipas kalendarit Hixhri (n mes t muajit Ramazan)

15 dit m von
Eklipsi diellor
23 Nntor 2003
1424 sipas kalendarit Hixhri (n fund t muajit Ramazan)
48
Shfaqja e nj komete
Nj yll me bisht t ndritshm do t ngrihet nga Lindja para se t
paraqitet Mehdiu. (Muhammad ibn Abd al-Rasul Barzanji, Al-Ishaah
li-ashrat al-saah, f. 200)
Nj komet do t shfaqet n Lindje, duke lshuar drit para se t vjen ai.
(Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qal al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi alMuntazar, f. 53)
Ngritja e atij ylli do t ndodh pas eklipsit t Diellit dhe Hns. (AlMuttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi Alamat al-Mahdi Akhir al-zaman, f. 32)
Si prmendet n kto hadithe:

N vitin 1986 (1406 Hixhri), kometa e Halejit kaloi pran
Toks. Kometa sht nj yll i ndritshm, q
shklqen q udhton nga Lindja n
Perndim. Kjo ndodhi pas eklipseve hnore
dhe diellore t vitit 1981 dhe 1982 (1401-1402
Hixhri).
Prputhja e shfaqjes s ktij ylli me
shenjat tjera t paraqitjes s Mehdiut tregon
se kometa e Halejit sht ylli pr t cilin
bhet fjal n kt hadith.
M 6 Mars, anija kozmike sovjetike Vega1 bri nj fluturim jo m larg se 5.500

milje nga Kometa e Halejit, duke drguar
kshtu fotot e para t brthams s akullt
t komets.
49
Sulmi i Qabes dhe gjakderdhja pasuese

Njerzit do t kryejn haxhin s bashku dhe do t mblidhen pa Imam.
Haxhilert do t plakiten dhe do t ket prleshje n Mina ku shum do
t vriten dhe gjaku do t rrjedh derisa t arrij Xhamra al-Akaben
(Jamra: nj shtyll guri, e cila simbolizon Shejtanin, q gjuhet me gur
gjat haxhillkut.) (Transmetuar nga 'Amr ibn Shu'ayb, al-Hakim and
Nu'aym ibn Hammad)
Njerzit bjn haxhin pa nj imam q ti udhheq ata. Luftra t rrepta
shprthejn kur ata zbresin n Mina dhe ata lidhen sikurse lidhen qent
dhe fiset sulmojn njra tjetrn. Ky luftim sht aq i prhapur sa q
kmbt mbulohen n lumenj gjaku. (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi
Alamat al-Mahdi Akhir al-zaman, f. 35)
Shprehja viti n t cilin do t paraqitet ai trheq vmendjen

ndaj nj masakre q do t ndodh n kohn e shfaqjes s Mehdiut.
N vitin 1979, nj masakr shum e ngjashme me kt ndodhi
gjat sulmit t Qabes, i cili ndodhi gjat muajit t haxhillkut.
sht shum interesante se ky sulm ndodhi mu n fillim t
periudhs gjat s cils u shfaqn shenjat e ardhjes s Mehdiut,
domethn, n ditn e par t vitit Islamik 1400 (21 Nntor 1979).
Kto hadithe prmendin po ashtu gjakderdhje dhe masakra.
Vrasja e 30 njerzve gjat prleshjeve n mes t ushtarve Saudit
dhe militantve q sulmuan gjat ktij sulmi vrteton pjesn tjetr
t ktij hadithi.
Shtat vjet m von, ndodhi nj incident edhe m i
prgjakshm gjat haxhillkut. N kt incident, 402 haxhiler q
demonstronin u vran dhe u derdh shum gjak. Si ushtart Saudit
ashtu edhe haxhilert Iranian bn gjynahe t mdha, ngase vran
njri tjetrin. Kto incidente t prgjakshme kan ngjashmri t
madhe me atmosfern e prshkruar n kt hadith.
Vijn klithmat e lufts n (muajin) Sheval me shprthimin e lufts,
masakrs dhe kasaphans n (muajin) Dhul-Hixhe. Haxhilert plakiten
50
TIME, 3.12.1979
N vitin 1979, ndodhi nj masakr gjat nj sulmi n Qabe gjat haxhillkut,

pikrisht ashtu si ishte shpallur n nj hadith. Ky sulm i prgjakshm n Qabe
ndodhi m 1 Muharrem t vitit 1400 (m 21 Nntor 1979), me fjal t tjera, n ditn
e par t vitit 1400 Hixhri, n fillim t periudhs kur shenjat e kohve t fundit
filluan ta pasojn njra tjetrn.
n kt muaj, rrugt nuk mund t kalohen pr shkak t gjakderdhjes dhe

shkelen ndalesat fetare. Gjynahe t mdha bhen afr Shtpis
Madhshtore (Qabes). (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi Alamat alMahdi Akhir al-zaman, f. 37)
Ky hadith na trheq vmendjen ndaj incidenteve q do t

ndodhin afr Qabes. Incidentet gjat vitit 1407 ndodhin n t
vrtet afr Qabes dhe jo brenda saj, ndryshe nga ngjarja e vitit
1400. T dyja incidentet ndodhn pikrisht ashtu si tregojn kto
hadithe se do t ndodhnin.
51
Pamja e nj flake n Lindje

N pjesn e tij pr shenjat e paraqitjes s Mehdiut, libri Ikdiddurer thot:
Shfaqja e nj flake t madhe e cila shihet n qiell n Lindje pr tri net.
Pamja e nj skuqje t jashtzakonshme, jo aq e kuqe sa ngjyra e rndomt
e agimit dhe prhapja e saj mbi horizont. (Al-Muttaqi al-Hindi, AlBurhan fi Alamat al-Mahdi Akhir al-zaman, f. 32)
Betohem se nj zjarr do tju glltit. Ai zjarr tani sht n gjendje t shuar
n luginn e quajtur Berehut. Ajo flak i glltit njerzit me nj dhimbje
t tmerrshme brenda saj, djeg dhe shkatrron njerzit dhe pasurit dhe
prhapet n mbar botn duke fluturuar si nj re me ndihmn e errave.
N korrik t vitit 1991, Iraku pushtoi Kuvajtin, dhe si rezultat i djegies s

puseve t nafts t Kuvajtit, Kuvajti dhe Gjiri Persik u pushtuan nga flakt.
52
Nxehtsia e saj natn sht shum m e madhe se temperatura e saj gjat

dits. Duke shkuar aq thell sa qendra e Toks nga kokat e njerzve, ajo
flak bhet nj zhurm e llahtarshme mu sikurse vettima n mes t toks
dhe qiellit, ka rrfyer ai. (Mukhtasar Tazkirah Qurtubi)
Nj shpjegim i shkurtr pr kt flak, nj shenj e arritjes s

Mehdiut, sht si vijon:
N Korrik t vitit 1991, pas pushtimit t Kuvajtit nga ana e
Irakut, nj zjarr i madh u prhap n mbar Kuvajtin dhe Gjirin
Persik pasi q Irakiant u vun zjarrin puseve t nafts t Kuvajtit.
Ve ksaj, pjesa e par e ktij hadithi thot se zjarri sht n
gjendje t shuar. Duke qen se ky zjarr sht pasoj e djegies s nj
materie ndezse, ajo q pret n gjendje t shuar nuk sht zjarri
por vet lnda q digjet nga zjarri.
N kt kontekst, kjo mund t nnkuptoj naftn e
nndheshme. Berehut sht emri i nj pusi nj pusi nafte. Kur t
vjen koha, nafta e nxjerr nga kto puse do t bhet nj zjarr i
gatshm pr tu djegur.
Nj shenj q shfaqet n diell

Ai (Mehdiu) nuk do t vjen ve nse shfaqet nj shenj n diell. (Ibn
Hajar al-Haythami, Al-Qal al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi alMuntazar, f. 47)
Mehdiu nuk do t paraqitet ve nse dielli lind si nj shenj. (Al-Muttaqi
al-Hindi, Al-Burhan fi Alamat al-Mahdi Akhir al-zaman, f. 33)
Shprthimet e mdha t vzhguara n Diell gjat shekullit

njzet mund po ashtu t jen kjo shenj.
Gjithashtu, eklipsi diellor i 11 Gushtit 1999 ishte i fundit i ktij
shekulli. Ishte hera e par q aq shum njerz ishin n gjendje ta
vshtrojn dhe studiojn nj eklips aq gjat.
53
Kjo shenj q shfaqet n Diell mund t jet shprthimi i madh q ndodhi n

shekullin e njzet. N ann e majt t fotos anash sht nj imazh i Diellit i
br n vitin 1996. Imazhi n ann e djatht u b n vitin 2000, dhe paraqet
pamjen e tij t fundit, pas shprthimit.
Rindrtimi i vendbanimeve t rrnuara

Rindrtimi i vendeve t rrnuara n bot dhe rrnimi i vendeve
t ndrtuara jan shenja dhe paralajmrime t Fundit t bots.
(E pranuar)
Hadithe t ndryshme zbulojn se

Kurani i referohet Mehdiut
Mehdiu do ta sundoj Tokn, mu sikurse DhulKarnejni dhe
54
Sulejmani. (Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qal al-Mukhtasar fi

Shokt e Shpells (Ahl al-Kahf) do t jen ndihmuesit e Mehdiut.
(Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi Alamat al-Mahdi Akhir alzaman, f. 59)
Numri i ndihmuesve t Mehdiut do t jet aq i madh sa i atyre
t cilt kaluan lumin me Talutin. (Al-Muttaqi al-Hindi, AlBurhan fi Alamat al-Mahdi Akhir al-zaman, f. 57)
55
" Ata q do ta besojn,

prkrahin dhe nderojn at,
duke ndjekur dritn q
sht zbritur me t,
pikrisht ata jan
t fituarit."
(Sure A'raf: 157 )
E POKA E ART
Profeti (saas) prshkruan Fundin e

Kohs me tiparet e tij hyjnore
Shum hadithe flasin pr ekzistencn e nj periudhe
kur vlerat e Kuranit do ta pushtojn Tokn. Kjo periudh,
e njohur si Epoka e Art, do t zgjas pr m shum se
gjysm shekulli dhe, n shum mnyra, do ti ngjasoj
Kohs s Bekuar t Profetit ton (saas).
Sipas nj hadithi, njerzit do t jen aq t knaqur sa q
do t kalojn ditt e tyre pa pasur ndjenjn se si kalon koha
dhe si ndrrohet dita me ditn tjetr. Ata do ti luten
Allahut tju zgjat jett pr t prfituar m shum t mira
nga kto mirsi. Nj tjetr hadith profetik thot se:
T rinjt do t donin t jen t rritur, ndrsa t rriturit do t
donin t ishin m t ri... E mira bhet edhe m e mir dhe madje
edhe t ligt trajtohen mir. (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi
57
Begatia e pashembullt
Shum hadithe zbulojn se do t ket nj begati t pashembullt
t prodhimeve dhe mallrave, t cilat t gjitha do t shprndahen pa
mas:
Gjat ksaj (periudhe), umeti (populli) im do t oj nj jet t till t
rehatshme dhe t pabrenga q ata kurr m par nuk e kan njohur.
(Toka) do t mbij prodhimet e saj dhe nuk do t mbaj brenda saj asgj...
(Ibn Maxhah)
N fundin e kohs do t ket nj kalif (pasardhs) i cili do t jap pasuri
madje pa e llogaritur at. (Muslimi)
Banort e qiellit dhe banort e toks do t jen t knaqur me t dhe nga
toka do t mbij aso bimsie sa t gjallt do t dshironin q t vdekurit
t mund t ktheheshin n jet. (At-Tabarani and Abu Nu'aym)
Toka do t bhet si nj shport argjendi me bimsi q rritet... (Ibn
Maxhah)
Prparimet teknologjike do t sjellin begati

n Epokn e Art
Njerzit do t korrin 700 masa gruri pr seciln kokrr q mbjellin...
Njerzit do t hedhin ca grushte far dhe do t korrin 700 grushte... Edhe
pse do t bjer shum shi, asgj sdo t shkoj dm. (Ibn Hajar alHaythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi al-Muntazar, f.
43)
Ky hadith i referohet nj shtimi t prodhimit bujqsor q do t

ndodh n Fundin e Kohs prmes kalimit n bujqsin moderne,
zhvillimit t teknikave t reja bujqsore, shtimit t rezervave t
fars dhe prdorimit t ujit t shiut n mnyr m efikase prmes
ndrtimit t pendve t reja dhe liqejve artificial.
58
Kostoja e lart e jetess dhe varfria do t

marrin fund
Pasi q Epoka e Art do t jet nj koh e mirqenies dhe
pasuris s madhe, gjith njerzit do t marrin m shum se sa
kan nevoj. Asgj sdo t matet as llogaritet.
Profeti jon (saas) ka thn se populli i tij do t jetoj n mirsi,
n veanti gjat Ditve t Fundit:
Do t vjen nj koh kur nj person, me lmosh prej ari n dorn e tij, do
t shkoj vrdall, duke mos gjetur asknd (n nevoj) q t pranoj
lmoshn. (Mukhtasar Tazkirah Qurtubi)
Ather Umeti im do t bekohet, numri i kafshve do t rritet/shtohet dhe
toka do t jap frutat e saj. (Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qaul alMukhtasar fi Àlamat al-Mahdi al-Muntazar, f. 26)
Padyshim se ather pasuria do t jet e bollshme, duke rrjedhur sikurse
uji. E megjithat askush nuk do t denjoj t marr prej saj. (Mukhtasar
Tazkirah Qurtubi)
Feja do t kthehet n gjendjen e saj

burimore
Nj tjetr lajm q zbulohet nga literatura e Haditheve lidhur
me Fundin e Kohs sht se feja burimore m nuk do t
keqkuptohet. N Epokn e Art, t gjitha keqkuptimet heretike q
u futn n Islam pas Profetit (saas) do t largohen dhe feja do t
rikthehet n gjendjen e saj burimore. Pikrisht si n rastin e
Profetit, krkesat e fes do t plotsohen.
Pas vdekjes s Profetit ton (saas) dhe t Shokve t tij, historia
shnon q herezi dhe forma t adhurimit q skan lidhje me fen
u futn n fen burimore dhe se hadithe dhe mendime t
panumrta, shumica e t cilave kan mbijetuar deri n ditt tona,
u sajuan dhe iu atribuuan Profetit ton (saas). Prkundr
60
prpjekjeve m t mira t Muslimanve t vrtet pr ti larguar

kto sajesa, shum praktika t bra n emr t Islamit sot nuk kan
baz n Kuran.
Duke qen Kurani i vetmi burim q mund t bj dallimin n
mes t praktikave t drejta dhe t gabuara, vetm udhzimi i tij
mund ti ekspozoj dhe largoj kto herezi t sajuara. N kt
mnyr, feja e vrtet do t rishfaqet srish.
N Fundin e Kohs, Allahu do ta rikthej fen n gjendjen e saj
burimore dhe do t bj q morali i Kuranit t mbisundoj. Kur t
vjen kjo koh, Ai do ti mnjanoj t gjitha devijimet q pengojn
njerzit t jetojn n pajtim me fen e Tij dhe do ta pastroj Islamin
nga t gjitha herezit, besimet dhe format e rrejshme t adhurimit.
62
S HENJAT E
FUNDIT T KOHS
NGA SURJA KEHF
Profeti Muhammed (saas) e theksoi

kt sure
Shum hadithe profetike lidhin Suren Kehf me Fundin e
Kohs. Disa prej ktyre jan dhn m posht:
Transmetuar nga An-Nauas ibn Sam'an:
Ai nga mesi juaj i cili do t jetoj ta shoh at (Dexhallin) duhet tia
kndoj atij vargjet hyrse t Sures Kehf. (Muslimi)
Transmetuar nga Abu Umamah al-Bahili:

Cilido q hyn n Xhehenemin e tij (Dexhallit), le t krkoj mbrojtje tek
Allahu dhe le t kndoj vargjet hyrse t Sures Kehf dhe ai do t bhet i
ftoht dhe paqsor pr t, ashtu si u b i ftoht dhe paqsor zjarri pr
Ibrahimin. (Ibn Kethiri)
Shenjat dhe sekretet e Fundit t Kohs

Njra prej arsyeve pse Profeti (saas) rekomandon q
besimtart t lexojn Suren Kehf sht sepse ajo prmban shenja
shum t rndsishme pr Fundin e Kohs, si jan ato q
krkohen pr tu mbrojtur dhe pr t luftuar kundr Dexhallit dhe
63
lvizjeve jofetare q i sjellin aq shum t kqija njerzimit, dhe t

cilat ai dshiron ti prhap n mbar botn. Ajo po ashtu prmban
shum msime pr Muslimant. Rekomandimi i Profetit ton
(saas) pr ta msuar prmendsh dhe pr ta lexuar kt sure me
vmendje sht tregues i qart pr kt. Si do t shohim gjat ktij
kapitulli, prvojat e Shokve t Shpells (Ashab al-Kahf), t cilt
jetuan n nj shoqri jobesimtare, msimet q Musai (as) msoi
prej Khidrit (as) dhe sundimin q vendosi n bot Dhul-Karnejni
(as) n mnyr q t prhap vlerat e Islamit, jan shtje mbi t
cilat besimtart kan nevoj t mendojn.
Gjendja e jashtzakonshme e Shokve

t shpells
Vall, a mendon ti se banort e Shpells dhe Rakimit ishin nj
udi nga mrekullit Tona? Kur disa djelmosha u strehuan n
shpell dhe than: O Zoti yn, na jep mshir nga ana Jote dhe
prgatitna pr sjellje t drejt! (Sure Kehf: 9-10)
Kto ajete prekin gjendjen e jashtzakonshme t ktij grupi.

Me shtjellimin e ktij rrfimi, kuptojm se prvojat e tyre jan t
nj natyre t pazakont dhe metafizike. E tr jeta e tyre sht
prplot me ngjarje t mrekullueshme. Hadithi i Profetit ton
(saas), i cili i ndrlidh ata dhe Fundin e Kohs, bn fjal pr
gjendjen e tyre. Kjo tregon se njerzit q jetojn n Fundin e Kohs
mund t ken prjetime t mbinatyrshme.
Ajeti i dhjet na tregon se kta t rinj krkuan mbrojtje n
shpell nga sistemi shtyps i asaj kohe, i cili nuk iu jepte mundsi
t shprehnin pikpamjet e tyre, t thonin t vrtetn dhe ti
thrrisnin njerzit n fen e Allahut. Si pasoj, ata u distancuan
nga shoqria e tyre.
Mirpo, kjo nuk duhet t kuptohet si nj periudh e kot e
kaluar larg shoqris, ngase ata u strehuan aty duke krkuar
64
mirsin dhe ndihmn e Allahut. Ata po ashtu krkuan t

prmirsojn dhe prparojn vetveten. Muslimant e Fundit t
Kohs q jetojn nn regjime shtypse do t fshihen dhe do t
shpresojn q Allahu t shtoj mirsin e Tij mbi ta dhe po ashtu q
tua bj m t leht jetn dhe luftn e tyre kundr lvizjeve
antifetare.
Fshehtsia e tyre vazhdoi pr ca koh

Ne ua mbyllm vesht atyre (duke i ln t flinin) n shpell
pr shum vjet. Pastaj i ngritm, pr t marr vesh se cili nga t
dyja grupet do ta vlersonte m mir sa koh kishin qen t
strehuar. (Sure Kehf: 11-12)
Arsyeja pr kt gjendje gjumi ishte nnshtrimi i tyre ndaj fatit

dhe qetsis, sepse Allahu, i Cili krijoi gjithsin nga asgjja,
rregullon do gj pr t mirn e Muslimanve. N kohn ton, nj
numr i Muslimanve prvetsuan nj shkputje t ngjashme
shpirtrore. N kt mnyr, ata mbetn t paprishur nga
ideologjit materialiste q prpiqen ti largojn
njerzit nga besimi i tyre dhe po ashtu
jan t paprekur nga dhuna drejt
s cils shpijn kto
ideologji. Pra, ata mund
t vazhdojn t jetojn n pajtim me Kuranin pa u ndikuar nga

degjenerimi moral, mjerimi dhe rrmuja q i rrethon. Shokt e
shpells qndruan t fshehur pr nj koh dhe Allahu i zgjoi ata n
nj koh t ciln Ai e zgjodhi.
Ata ia shpalln popullit t tyre fen e

Allahut
Ky populli yn ka zgjedhur n vend t Tij zota t tjer, ndonse
ata nuk u sjellin dot asnj prov t qart. E kush sht keqbrs
m i madh, se ai q trillon gnjeshtra pr Allahun? (Sure Kehf:
15)
Si thot ky ajet, Shokt e Shpells e thirrn popullin e tyre

idhujtar n besim, i thirrn ata n fen e Allahut, krkuan prej tyre
t ndalojn ti bjn shok Allahut dhe krkuan prej tyre q t
paraqesin dshmi mbi t cilat mbshtetnin mohimin e tyre. Kur ata
nuk mundn ta bjn kt, ata e demaskuan popullin e tyre
idhujtar si gnjeshtar dhe shpifs.
Sot, Muslimant po ashtu krkojn prova prej atyre t cilt i
adhurojn idhujt prve Allahut. N Fundin e Kohs, ekziston nj
besim idhujtar q hyjnizon materien dhe rastsin: Darvinizmi.
Darvinizmi pohon se gjithsia nuk ka ndonj qllim, se u
formua nga ndodhit e rastit dhe se vetm pjestart m t
fuqishm t natyrs mbijetojn. Ky sistem antifetar mbshtetet n
konflikt dhe dhun. N realitet, kto pohime q i bjn kto
ndodhi rasti prgjegjse pr gjithka nuk jan gj tjetr vese akte
t shpifjes nga Darvinistt kundr Allahut, i Cili sht i
Gjithfuqishm dhe ka krijuar gjithka q ekziston.
Ata u distancuan plotsisht nga

botkuptimet idhujtare q i rrethonin
Kur ju ti lini ata dhe gjithka q adhurojn n vend t Allahut,
67
gjeni streh n shpell: Zoti juaj do tju mbuloj me mshirn e

Tij dhe do tju prgatis mnyrn nga e cila do t keni dobi.
(Sure Kehf: 16)
Pr arsye t tiranis s jobesimtarve, Shokt e Shpells ndien

nevoj pr izolim t plot. Pra, ata shkputn t gjitha lidhjet me
jobesimtart duke krkuar strehim n kt shpell. Gjat ksaj
kohe, mirsia e Allahut zbriti mbi ta dhe Ai u lehtsoi atyre gjrat
n shum aspekte. Aspekti m i rndsishm i ndihms dhe
mbshtetjes s Tij ishte ti kursej ata nga ndikimi negativ i
jobesimtarve.
Ata u fshehn
Me t vrtet, nse ju zbulojn, ata do tju gjuajn me gur ose
do tju kthejn (me forc) n fen e tyre dhe ather nuk do t
shptoni kurrsesi! (Sure Kehf: 20)
Ata do tju gjuajn me gur prshkruan nj form t terrorit.

Ky tipar karakteristik sht sot qart i njohur tek njerzit t cilt
jan nn ndikimin e ideologjive jofetare. Pr shembull, terroristt
t cilt pajtohen me komunizmin udhhiqen nga armiqsia e tyre
ndaj shtetit pr t gjuajtur gur dhe pr t sulmuar zyrtart e tij, si
dhe forcat policore. Kto sulme kan pr qllim ti dobsojn dhe
demoralizojn ata n mnyr q komunistt t mund ti realizojn
idealet e tyre antifetare dhe t vendosin sundimin e tyre duke e
trhequr vendin n rrmuj dhe konflikt.
Duke marr parasysh kt, sht jetike q njerzit e Fundit t
Kohs t qndrojn larg ideologjive t njollosura me gjak q nuk
kan sjell asgj tjetr prve t keqes n bot, t mos anojn nga
ata t cilt i korruptojn t tjert dhe t mos ndikohen nga
provokimet e ideologjive antifetare dhe agjitacioneve t tyre.
68
69
Vetm Allahu dhe nj numr i vogl i

njerzve e dinin numrin e tyre
Do t thon: Ata ishin tre veta e qeni i tyre ishte i katrti. Disa
do t thon: Ata ishin pes veta e qeni i tyre ishte i gjashti,
duke hamendsuar pr at q sht e fsheht; kurse t tjer do
t thon: Ata ishin shtat veta e qeni i tyre ishte i teti. Thuaj
(o Muhamed): Zoti im e di m mir numrin e tyre. Vetm pak
veta din dika rreth tyre. Dhe mos polemizo rreth tyre,
prvese n mnyr t prcipt dhe pr ata mos pyet asknd!
(Sure Kehf: 22)
Ata t cilt din pr ta jan shum t pakt tregon po ashtu se

nj numr i vogl i njerzve mund t ken pasur njohuri pr kt.
Pr shembull, nj person i till mund t ket qen Khidri (as),
rrethanat e mrekullueshme q kan t bjn me t do ti
hulumtojm s shpejti. sht po ashtu e mundshme q nxnsit e
Khidrit t ken pasur njohuri pr kt, me vullnetin dhe

frymzimin e Allahut. Kurani shpall se Allahu ju zbulon nj pjes
t t Padukshmes t Drguarve t Tij.
Udhtimi i Profetit Musa (as) dhe

shrbtorit t ri t tij pr n vendin ku
takohen dy dete
(Kujto) kur Musai i tha djaloshit q e shoqronte: Nuk do t
pushoj s ecuri, derisa t arrij n vendin ku takohen dy detet,
edhe nse do t m duhet t udhtoj pr shum koh. (Sure
Kehf: 60)
Ktu, i riu sugjeron q kur bn dika, njeriu duhet t krkoj

ndihmn e t rinjve dhe t punoj me ta.
T rinjt duhet t motivohen pr t prdorur energjin,
dinamizmin, fuqin, ambicien dhe emocionet e tyre pr veprim t
drejt pr knaqsin e Allahut. Disa prej ajeteve flasin pr rinin

dhe ajeti vijues shpall se vetm disa t rinj t kombit t tij i besuan
Musait (as):
Por Musait nuk i besoi askush, prve nj pakice nga populli i
tij, nga frika se do ti keqtrajtonte Faraoni dhe paria e tij.
Faraoni ishte vrtet nj tiran n tok dhe n t keqe kalonte do
kufi. (Sure Junus: 83)
Ajeti i gjashtdhjet i Sures Kehf i referohet vendtakimit drejt

t cilit Musa (as) sht duke udhtuar. Musa (as) e di se do t
takohet me dikend dhe e di se kjo do t ndodh te vendi ku
takohen dy dete. Ky vend mund t jet cilido vend n Tok q i
prshtatet ktij prshkrimi.
Profeti Musa (as) takohet me Khidrin e

bekuar dhe t mshirshm (as)
Dhe gjetn nj prej robrve Tan, t cilit i patm dhuruar
mshir prej Nesh dhe i kishim msuar nga ana Jon dije. (Sure
Kehf: 65)
Allahu sht m i mshirshmi, m i hirshmi dhe m i buti ndaj

robrve t Tij. Musa (as) u nis t takoj Khidrin (as), njeriun t cilin
Allahu e kishte mshiruar. Prandaj, vetit e mirsis dhe mshirs s
Allahut pasqyrohen n t, gj q ka qen shkak q ai t marr nj dije
t lart nga Allahu dhe t bhet njri prej robrve t dalluar t Tij.
Dhulkarnejni (as)
Ata (hebrenjt) t pyesin ty (Muhamed) pr Dhulkarnejnin,
thuaj: Un do tju tregoj disa lajme pr t. (Sure Kehf: 83)
Gjat historis, shum dijetar e kan interpretuar rrfimin pr

Dhulkarnejnin (as) n shum mnyra. Ky ajet thot se ai u shpall
si prkujtim pr Muslimant dhe ka lidhje me shpalljet me
kuptime dhe arsye t fshehta.
72
Dhulkarnejni (as) kishte pushtet dhe ishte i

shkolluar
Ne i dham atij mundsi n Tok dhe i dham mjete e rrug pr
t arritur do gj, kshtu q ai u nis n nj rrug. (Sure Kehf: 8485)
Nga kto ajete, ne kuptojm se vendi i Dhulkarnejnit nuk ka

probleme. Me fjal t tjera, sundimi i tij sht i qndrueshm, i
arsyeshm dhe i fort.
Ne i dham atij mjete e rrug pr t arritur do gj sugjeron se
Dhulkarnejnit (as) i ishte dhn aftsia pr t zgjedhur do
problem, q nnkupton se ai ishte nj besimtar shum inteligjent, i
mpreht dhe mendjeholl. Me kto aftsi q Allahu i kishte
dhuruar, ai zgjodhi t gjitha shtjet komplekse shpejt dhe largoi
pengesat.
Dhulkarnejni (as) ishte po ashtu udhheqs

shpirtror
Ai (Dhulkarnejni) tha: Sa i prket atij q bn t kqija, Ne do
ta ndshkojm e pastaj do t kthehet te Zoti i vet, i Cili do ta
ndshkoj me nj dnim t rnd. Sa pr at q beson dhe bn
vepra t mira, atij i takon shprblimi m i mir dhe do ti
premtojm atij lehtsira. (Sure Kehf: 87-88)
Kur Dhulkarnejni (as) fliste, ai ia prkujtonte popullit t tij

Allahun dhe Ahiretin. Ai foli ashtu si flet nj Musliman. Nga
shprehjet e prdorura n kt ajet, ne kuptojm se ai ishte nj
udhheqs Musliman i cili sundoi nj komb Musliman.
Dhulkarnejni (as) menjher u bnte thirrje njerzve q takonte
q t besojn Allahun, t jen t devotshm, t bjn vepra t mira
t prshkruara n Kuran dhe t kryejn namazin dhe ibadetet
tjera. Ai ua trhoqi atyre vmendjen pr ti inkurajuar ata pr
73
shprblimet t cilat u premtohen atyre n kt bot dhe n botn e

ardhme dhe kshtu i thirri ata n besim.
Dhulkarnejni (as) u ndihmoi njerzve

Ata than: O Dhulkarnejn, vrtet, Jexhuxht dhe Mexhuxht
jan ngatrrestar n Tok. A t t japim nj pages q t
ndrtosh nj pend midis nesh dhe atyre? (Sure Kehf: 94)
Pr degjenerimin e Jexhuxhve dhe Mexhuxhve, populli q

ishte n hall krkoi ndihmn e Dhulkarnejnit (as) dhe i ofroi ti
paguaj atij tatim si shprblim. Nga kjo, ne kuptojm se
Dhulkarnejni (as) nuk e prfaqsonte nj person t vetm; m
sakt, ai sundonte nj komb. Mu sikurse Sylejmani (as), ai e
sundonte nj komb dhe udhhiqte nj ushtri.
Ky ajet tregon se ai duhet t ket pasur ekipe ekspertsh
ndrtimi dhe inxhinier t ndrtimtaris me vete. Nga krkesa e
ktij populli, ne mund t nxjerrim si prfundim se Dhulkarnejni
(as) kishte interesim dhe njohuri pr ndrtim dhe ndrtimtari. Ai
madje mund t ket qen i famshm pr ekspertizn e tij n kto
lmi. Prandaj, kombet tjera krkuan ndihmn e tij. T gjith kta
faktor demonstrojn madhsin dhe fuqin e kombit t tij.
Fakti se Dhulkarnejni (as) ishte shum i respektuar dhe i
suksesshm n Lindje dhe n Perndim do t mund t sugjeronte
se ai sundonte nj komb, pushteti i t cilit kishte shtrirje t gjer.
Prandaj, ai ishte nj udhheqs, i vetdijshm pr prgjegjsin e
tij pr t sjell paqe, drejtsi dhe siguri jo vetm pr kombin e tij,
por gjithashtu pr seciln pjes t bots.
Historia e Dhulkarnejnit (as) tregon se n Fundin e Kohs, mu
ashtu sikurse gjat kohs s tij, vlerat e Islamit do ta sundojn
botn.
74
Nga narrativi i Sures Kehf mund t vijm n prfundim se Dhul-Karnejni ishte

nj sundimtar Musliman q kishte nn kontroll shum vende t bots.
Nj interpretim tjetr
Nj tjetr mundsi sht se ky rrfim njofton pr ngjarjet q do
t ndodhin n t ardhmen.
N pranin e Allahut, e gjith koha sht nj. E ardhmja, e
kaluara dhe e tashmja prjetohen prnjher. N disa ajete,
ngjarjet e Dits s Gjykimit n Xhehenem rrfehen sikurse ato t
kishin ndodhur tashm. Ajetet n vazhdim jan nj shembull i
ksaj metode.
Kur do ti fryhet Surit, do t vdesin t gjith ata q gjenden n
qiej dhe n Tok, prve atyre q do Allahu; pastaj do t fryhet
75
pr t dytn her n Sur dhe ata prnjher do t ngjallen e do

t presin. Dhe Toka do t shndris me dritn e Zotit t vet dhe
do t vendoset Libri (i veprave). Pastaj do t sillen profett dhe
dshmitart e ata do t gjykohen me drejtsi, e nuk do tu bhet
asnj padrejtsi. (Sure Zumer: 68-69)
Ngjarjet e rrfyera n kt ajet tregohen sikurse ato t kishin

ndodhur tashm, edhe pse pr ne, ato jan ngjarje t ardhme q
akoma duhet t ndodhin. Prandaj, sht e mundshme se rrfimi i
Dhulkarnejnit (as) sht nga e ardhmja, q ne na sht rrfyer n
kohn e shkuar.
Ajeti i tetdhjet e katrt thot: '...Ne i dham atij mjete e rrug
pr t arritur do gj.' Kjo mund t sugjeroj se Dhulkarnejni (as)
do t sundoj botn n t ardhmen.
N botn e sotme, nj udhheqs apo nj komb q ka autoritet
suprem mbi botn duhet t ket si teknologji komunikimi ashtu
edhe fuqi konvencionale. Pasi q nj udhheqs nuk mund ti
kontrolloj t gjitha ato personalisht, mund t pandehim se ai do t
qndroj n nj kryeqytet dhe t kontrolloj rajonet tjera prmes
satelitve dhe mjeteve t tjera t komunikimit. Si shprehet ajeti i
nntdhjet e pest: Ai tha: Ajo t ciln ma ka mundsuar Zoti
im, sht m e mir (nga pagesa juaj)... sht e mundshme q
Dhulkarnejni (as) kishte nj fuqi tashm t prforcuar. Nse i
hedhim nj vshtrim rrfimit nga kjo perspektiv, e kuptojm se
secili varg do t mund t bartte nj mesazh tjetr. Pr shembull,
Dhulkarnejni (as) s pari shkoi n Perndim, pastaj n Lindje, dhe
pastaj u kthye prsri. Kto vargje mund t nnkuptojn se ai
komunikon me rajone t ndryshme duke ndrruar kanalet q
transmetohen nga satelitt. Vargjet vazhdimisht flasin pr
zbulimin. Dhulkarnejni (as) gjeti nj popull pran nj burimi,
t cilin ai e gjeti n Lindje, t cilt nuk kuptonin. Kto veprime t
zbulimit ndodhin prmes krkimit dhe ky mund t jet nj
zbulim i bazuar n krkimin e kanaleve satelitore.
76
Kto ajete thon se popujt e Lindjes nuk kishin strehim prej

diellit. Po ta marrim parasysh kt informacion n dritn e
teknologjis s komunikimit, ka dy porosi t mundshme ktu.
Dhulkarnejni (as) do t mund t ishte duke vzhguar apo duke
mbledhur informacion zbulimi prmes satelitit nga kto rajone
(Allahu e di m s miri). Apo ato mund t nnkuptojn
teknologjin me rreze infra t kuqe, e cila prdoret n shum fusha
sot. Kamerat me rreze infra t kuqe prdoren n medicin,
patologji kriminalistike, meteorologji, kriminalistik, informacion
zbulimi, industri dhe fusha t tjera. Kamera t tilla munden po
ashtu t vzhgojn trupin e njeriut n hollsi.
Nse Dhulkarnejni (as) i drejtohej nj kombi, ai kt mund ta
bnte prmes satelitit dhe transmetimeve televizive. Kjo do ti
mundsonte atij t msonte pr nevojat dhe ankesat e njerzve,
pavarsisht nga ajo se ku jetonin ata dhe pastaj ti vendoste ato
rajone nn kontrollin e tij n prputhje me rrethanat.
Duke
iu
falnderuar
teknologjis
satelitore,
sht e mundur t merren
foto t detajuara t toks
dhe n veanti satelitt
spiun jan n gjendje ta
vshtrojn nga afr
secilin shtet.
77
Degjenerimi i Jexhuxhve dhe Mexhuxhve ka mundsi t ket

qen nj akt klasik i terrorit apo anarkis ose madje t bhej prmes
transmetimit. Pr shembull, ka mundsi q ata t ken ndrprer
transmetimet tjera pr t transmetuar idet e tyre t degjeneruara.
Ka mundsi q Dhulkarnejni (as) t ket ndrprer kt
transmetim dhe n kt mnyr edhe kt degjenerim. Pr
shembull, ka mundsi q ai t ket prdorur bakrin dhe hekurin q
prmendet n kt ajet pr t krijuar nj fush elektromagnetike
dhe t pengonte transmetimet n radio dhe TV. Transformatort,
t cilt jan t ndrtuar nga teli prej bakri i mbshtjellur rreth nj
brthame hekuri, jan njra prej burimeve t fushave
elektromagnetike. Nj fush e fuqishme elektromagnetike mund t
ndrpres transmetimet n radio dhe TV.
Nj tjetr mundsi sht se ktu nnkuptohet nj satelit vigan
shoqror. Arsyeja q ai sht aq i madh mund t ket qen pr t
mundur sistemin pengues global t Jexhuxhve dhe Mexhuxhve.
Duke iu falnderuar teknologjis infra t

kuqe, t gjitha llojet e mjeteve t krimit
mund t diktohen leht dhe krimet e kryera
n errsir mund t shihen n hollsi si
demonstrohet n kto foto. Prparime t
rndsishme jan br sa i prket
prcaktimit t diagnozs s smundjeve.
78
Siprfaqet e ktyre pjatave zakonisht jan t ndrtuara nga

alumini m i lir dhe m i leht, i cili nuk sht material ideal sa i
prket efektshmris. Bakri sht prues shum m i mir dhe
mund t jet paraplqyer pr kt arsye. Megjithat, mbulimi i nj
pjate t till vigane me tabak bakri nuk sht i arsyeshm. N ann
tjetr, veshja e pjats me bakr t shkrir do ti jepte asaj siprfaqen
m t lmuar dhe do t jepte efektshmrin m t lart t
mundshme.
Muri apo barriera e krijuar nga ana e transmetimeve
konkurrente ose prmes krijimit t nj fushe magnetike mund t
quhet nj barrier e padukshme. Disa dijetar e lexojn fjaln
saddain n ajetin e nntdhjet e tret si suddain dhe sadd n ajetin
vijues si sudd. N rastin e par, kuptimi do t ishte nj barrier e
dukshme; n t dytin, ajo ka kuptimin e nj barriere t
padukshme (Allahu e di m s miri).
'Kshtu, ata (Jexhuxht dhe Mexhuxht) nuk mundn q
ta kaprcenin pendn dhe as
nuk mundn q t hapnin
vrim n t,' si thot ajeti i
nntdhjet e tret, mund ti
referohet ksaj, sepse Jexhuxht
dhe Mexhuxht prpiqen q t
kalojn apo t ajn kt
transmetim t transmetuesit.
sht me rndsi se shprehja e
tanishme q prdoret pr
stacionet pirate q transmetojn
prmes ndrhyrjes n nj
transmetim tjetr sht arje e
transmetimit.
Nse e marrim parasysh
shprehjen mezi n gjendje t
79
kuptoj t folurit n kt
aspekt mund t nnkuptoj
se ky transmetim satelitor
nganjher nuk kuptohet
nga nj numr njerzish.
Kur
t
pengohet
transmetimi, njerzit nuk
mund ta kuptojn; por kur
t rikthehet transmetimi
normal, ata fillojn t
kuptojn (Allahu e di m s
miri).
Shprehja
burim
i
turbullt n ajetin e
tetdhjet e katrt sht po
ashtu interesante, sepse
pamja e perndimit t
diellit n ekranin e TV-s
sht sikurse dielli t
perndoj n nj burim. Ngjyrat n ekran ndryshojn duke
pernduar dielli n largsi mbi det dhe kjo paraqitet me nj ngjyr
m t hirt n ekran. Pra, pr at q sht duke e vshtruar at, do
ti duket sikurse dielli po perndon n nj burim t turbullt.
Shprehja aynin hami'ah, e prbr prej 'ayn (burim) dhe hami'ah (i
turbullt) do t mund ti referohej ksaj pamje t paqart.
Po ashtu, kontakti i tij me Lindjen dhe Perndimin do t mund
t tregonte se ai sht n kontakt me pjes t ndryshme t globit.
Ndrsa dielli agon mbi nj pjes t toks, perndon n pjesn
tjetr.
80
VLERAT NUMERIKE (ABJAD) N DISA

AJETE N SUREN KEHF I REFEROHEN NJ
KOHE SHUM T AFRT ME KOHN TON
Ne i forcuam zemrat e tyre... (Sure Kehf: 14)
1400 A.H. (Anno Hixhri, kalendari Islamik) ose
1979 A.D. (Anno Domini, 'n vitin e Zotit ton,' t Krishtert' kalendari
Gregorian)
Ai tha: Ajo t ciln ma ka mundsuar Zoti im, sht m e mir (nga
pagesa juaj)... (Sure Kehf: 95)
1409 A.H., ose 1988 A.D. (Pa shaddah)
Ne i dham atij mundsi n Tok... (Sure Kehf: 84)
1440 A.H., ose 2019 A.D. (Pa shaddah)
Nj shenj q i referohet fillimit t shekullit t pesmbdhjet Islamik dhe

fundit t shekullit njzet dhe fillimit t shekullit njzet e nj t Krishter sht
numri 1980, i cili sht fituar duke shumzuar numrin e ajeteve t Sures Kehf
me renditjen e saj numerike n Kuran.
Surja 18: Surja Kehf (prmban 110 ajete) 18 x 110 = 1980.

Bediuzman Said Nursi gjithashtu shpesh thoshte se kjo koh ishte fillimi
i Fundit t Kohs. Ai thot, pr shembull:
Kshtu, njerzit e padrejt t cilt nuk e din kt t vrtet thon: Pse Shokt
e Profetit me zemrat e tyre vigjilente dhe shikimin e tyre t mpreht, t cilve
u ishin msuar t gjitha hollsit e ahiretit, mendojn q nj e vrtet q do t
ndodhte nj mij e katrqind vjet m von t jet e afrme me shekullin e tyre,
sikur idet e tyre t kishin devijuar pr nj mij vjet nga e vrteta?10
Bediuzzaman Said Nursi, duke thn 1400 vjet m pas Shokt e Profetit
iu referuan viteve t 1980-ta si fundit t kohs. Ktu sht me rndsi t
prmendim q ai tha 1400, jo 1373, 1378 dhe jo 1398. Me fjal t tjera, shekulli
i pesmbdhjet Islamik.
Surja Kehf prmban lajme shum t mira pr Muslimant. Ky lajm, si
zbuloi Profeti jon (saas), sht periudha e bekuar q po afron e Fundit t
Kohs. Nse Surja Kehf vshtrohet nga kjo perspektiv, ajo bn fjal pr fazat
e ndryshme, fillimin, zhvillimin dhe prfundimin e Islamit n Fundin e
Kohs, duke arritur kulmin me sundimin e Islamit dhe duke prfunduar me
ardhjen e Isait (as).
P ROFETI
SULEJMAN (AS)
Profetit Sylejman (as) i sht dhn

begati e pashembullt
Ai (Sulejmani) tha: O Zoti im, m fal dhe m dhuro nj pushtet
q t mos e ket askush pas meje! Me t vrtet, Ti je Dhurues
i madh! (Sure Sad: 35)
Allahu iu prgjigj lutjes s tij duke i dhuruar atij mirsi dhe

dituri madhshtore, si edhe duke i dhuruar atij nj pushtet
madhshtor dhe autoritet t jashtzakonshm. N ajetet q
rrfejn jetn e tij, ofrohen shum hollsi pr pasurin, autoritetin
e tij dhe pr mnyrn se si e prdori ai diturin e tij.
Profeti Sulejman (as) komunikonte me zogj

Allahu ia msoi Profetit Sulejman (as) gjuhn e zogjve dhe ai e
prdori kt dijeni pr t formuar eta t organizuara t
shpendve (Surja Naml: 17). Ai komunikoi me zogjt dhe i sundoi
ashtu si e pa ai t arsyeshme. Kjo gj ndodhi si rezultat i mirsis
s Allahut mbi Sulejmanin (as).
82
Sulejmani e trashgoi Daudin (n misionin e tij profetik) dhe

tha: O populli im! Neve na sht msuar gjuha e shpendve
dhe na sht dhn gjithka. Kjo sht vrtet dhunti e madhe
(Sure Neml: 16)
Nga ky rrfim mund t nxjerrim prfundime t rndsishme:

- Zogjt kan nj mnyr t posame t komunikimit me njri
tjetrin n nj frekuenc q tejkalon kufirin e t dgjuarit njerzor.
Profetit Sulejman (as) i ishte dhn nj aftsi e posame q i
mundsonte atij t kuptonte kt gjuh. Kjo ka mundur t ndodhte
prmes nj risie teknologjike.
- Duke prdorur kt aftsi, ai iu dha urdhra zogjve n mnyr

q ata t mund t prmbushnin dshirat e tij (Allahu e di m s
miri).
- Ai nganjher i prdorte zogjt pr t drguar lajme dhe pr
t mbledhur informacion zbulimi. Kjo metod ishte shum e
suksesshme. Dituria e tij ia lehtsoi atij komunikimin me vendet
tjera dhe me efikasitet i solli tokat e largta nn zotrimin e tij
(Allahu e di m s miri).
- Ky ajet mbase trheq vmendjen ton ndaj prparimeve
teknologjike q do t prdoren n Fundin e Kohs. Ndoshta nuk
flet pr zogj, por m tepr pr fluturaket pa pilot q jan n
prdorim sot.
- Ka mundsi q ai t ket vendosur transmetues n zogj pr t
mbledhur informacion zbulimi pr armiqt e tij. N kt mnyr ai
mund t ket siguruar t dhna audiovizuale, t cilat ai i prdori
pr t sunduar kombin e tij.
- Ai po ashtu kishte kontroll madhshtor mbi xhint dhe
shejtant. Si shkruan n Kuran, Allahu tha: 'Dhe xhin q i bm
t punonin para syve t tij me urdhrin e Zotit t tij' (Surja Sebe: 12)
dhe Dhe (ia nnshtruam atij) disa nga djajt q zhyteshin n det
pr t, (duke nxjerr xhevahire) dhe bnin edhe pun t tjera dhe
Ne i ruanim ata (q t mos i bnin dm) (Surja: Enbija'). Nse
mendojm pr kt aspekt, zogjt mund t simbolizojn nj ushtri
t xhinve.
- Nj tjetr mundsi sht se zogjt jan udhhequr nga xhint.
Profeti Sulejman (as) mund ti ket urdhruar zogjt t kryejn
detyra t caktuara duke prdorur xhint.
- Allahu e bri Kuranin libr t shenjt pr njerzimin deri n
Fundin e Bots. Pra, ndodhit e ngjashme me ato t rrfyera pr
Profetin Sulejman (as) mund t ndodhin n Fundin e Kohs. Kto
vargje mund t jen shenj pr ne se gjat ksaj kohe Allahu mund
ti vendos shejtant dhe xhint n dispozicion t njerzimit apo q
84
njerzimi do t prdor dhe do t prfitoj shum nga teknologjia e

prparuar e asaj kohe. (Allahu e di m s miri).
Sulejmani (as) komunikon me nj milingon

femr
(Sulejmani) vuri buzn n gaz, duke qeshur me fjalt e saj dhe
tha: O Zoti im, m frymzo q t jem mirnjohs pr mirsit
q Ti m ke dhn mua dhe prindrve t mi, dhe q t bj vepra
t mira, me t cilat Ti do t jesh i knaqur. M prano, me
mshirn Tnde, n gjirin e robrve t Tu t devotshm! (Sure
Neml: 19)
- Profeti Sulejman (as) mund t dgjonte t folurit e

milingonave dhe kjo mund ti referohet ekzistencs s teknologjis
s avancuar kompjuterike n fundin e kohs.
- Sot, Lugina e Silikonit n Kaliforni sht e njohur si
kryeqendra e bots teknologjike. sht shum e uditshme q
rrfimi i Profetit Sulejman (as) flet pr Luginn e Milingonave.
Allahu mund ti referohet nj teknologjie t avancuar q do t
shfaqet n Fundin e Kohs.
- Ve ksaj, milingonat dhe insektet tjera prdoren gjersisht n
teknologjin e avancuar. Projektet robot t zhvilluara duke
studiuar kto krijesa s afrmi kan prparuar nj numr fushash,
duke prfshir teknologjin dhe industrin e mbrojtjes. Ky ajet
mund ti referohet po ashtu ktij fakti.
Mirsit lidhur me Fundin e Kohs

Dominimi i Profetit Sulejman (as) dhe Dhulkarnejnit (as) mbi
botn sht me t vrtet lajm i mir pr t gjith Muslimant,
ngase kto rrfime prmbajn shenja t rndsishme pr Fundin e
Kohs. Vrtet, Muslimant t cilt iu prmbahen kufizimeve t
Allahut, punojn me zell pr t prhapur moralin Islamik n
mbar botn dhe refuzojn t zmbrapsen prball vshtirsive do
t triumfojn n t gjitha epokat e historis. Allahu do t jet
gjithmon pas tyre me ndihmn dhe mbshtetjen e Tij. T dy kta
t Drguar, pr arsye t aftsive t tyre t lartprmendura (dhe
natyrisht, shum mirsive tjera t Allahut), ushtruan nj dominim
t fuqishm n bot. Ky dominim i njjt padyshim se do t
ndodh gjat Fundit t Kohs.
Dominimi madhshtor i moralit Islamik, si theksuam m
hert, u definua n kto hadithe prmes ngjarjeve t ngjashme
gjat sundimit t ktyre dy t Drguarve t Allahut. Disa prej tyre
jan si vijon:
Mehdiu (i udhzuar drejt) do ta sundoj botn si Profeti Dhulkarnejn
86
dhe Profeti Sulejman. (Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi

N tok kan jetuar katr mbretr t mdhenj: dy ishin besimtar dhe dy
jobesimtar. Besimtar ishin Dhulkarnejni dhe Sulejmani dhe jobesimtar
ishin Nimrodi dhe Bakhtinasri. Do t ket nj mbret t pest, nga Familja
e Shtpis sime. (Ibn al-Xheuzi)
Gjendja para paraqitjes s Mehdiut

N fundin e kohs, sunduesit e tyre do tju shkaktojn halle t mdha
popullit Tim ashtu q nuk do t ket rehati pr Muslimant kudoqoft.
(Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi Àlamat al-Mahdi Akhir az-Zaman,
f. 12)
Ky hadith tregon se para se t vjen Mehdiu, ata t cilve u

mungon morali fetar dhe kan natyr t ashpr dhe t pamshir
do t vijn n fuqi n disa vende Muslimane. N t vrtet, disa
sundues Musliman t sotm shtypin Muslimant dhe drrmojn
popullin me an t regjimeve t tyre tiranike dhe despotike. N
vendet e tjera, popujt kan shqetsime t mdha ngase sunduesit e
tyre nuk jan kompetent pr t sunduar. Muslimant n disa
shtete, n veanti n Irak, Libi, Siri, Somali, Etiopi, Afganistan,
Tunizi dhe Xhibuti jan t shtypur nga sunduesit e tyre prgjegjs
dhe kshtu iu nnshtrohen vshtirsive dhe problemeve t
ndryshme. Muslimant ndalohen nga ushtrimi i fes s tyre dhe
adhurimi dhe vshtirsit ekonomike ua bjn jetn m t vshtir.
Do t ket nj fatkeqsi me pluhur dhe tym sikurse njollat e nats s
errt... (Ebu Davudi)
Fjala fatkeqsi/vuajtje (fitne) nnkupton do gj q largon

arsyen dhe zemrat e njerzve nga udha e drejt, ose luft, nxitje,
kaos, rrmuj dhe konflikt. Msojm se fatkeqsia q prmendet
n kt hadith do t lr prapa vetes tym dhe pluhur.
87
Pr m tepr, ve ksaj, mnyra se si sht prshkruar kjo

fatkeqsi si errsir n kt hadith, mund t kuptohet si nj
tregues se origjina e saj sht e paqart, se sht e papritur. Duke
e shqyrtuar at nga ky aspekt, sht e mundshme q ky hadith ti
referohet njrit prej sulmeve m t kqija terroriste, n qytetet e
Nju Jorkut dhe Uashingtonit n Shtetet e Bashkuara t Ameriks
m 11 Shtator 2001.
Prandaj, ky akt shum i trishtuar i terrorit, i cili shkaktoi
vdekjen dhe lndimin e mijra njerzve, mund t jet ajo fatkeqsi

sikurse njollat e nats s errt e profetizuar prmes ktij hadithi si
shenj e shfaqjes s Mehdiut.
Mehdiu do t shfaqet vetm n nj koh kur njerzit do t prjetojn nj
frik t madhe dhe preken nga turbullirat dhe lufta qytetare dhe
fatkeqsit e tjera.(Transmetuar nga Abu Ja'far Muhammad ibn 'Ali)
Shumica e haditheve pr ardhjen e Mehdiut prqendrohen n

profecin se trazirat, pasiguria dhe rrmuja do t mbisundojn n
bot para ardhjes s tij. Masakrat, luftrat dhe konfrontimet jan
nj prej karakteristikave kryesore t nj periudhe t till. Ve ksaj,
ky hadith trheq vmendjen ndaj faktit se masakra do t ndodhin
n mbar botn.
Gjat dy luftrave botrore t shekullit njzet, rreth 65 milion
njerz u vran. Numri i civilve t vrar pr arsye politike gjat po
ktij shekulli llogaritet t jet mbi 180 milion. Ky sht nj numr
tejet i madh krahasuar me shekujt e mparshm.
Mehdiu nuk do t shfaqet prve nse masakrohen njerzit e pafajshm
dhe ai do t shfaqet kur ata n Tok dhe lart n qiell nuk do t mund t
durojn m masakra t tilla... (Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qaul alMukhtasar fi Àlamat al-Mahdi al-Muntazar, f. 37)
Ndrsa hadithet pr paraqitjen e tij prmendin masakra t tilla

si nj gj t rndomt, ato po ashtu theksojn se kto masakra do
t ken synim njerzit e pafajshm. Si diskutuam m hert, gati t
gjitha luftrat sot kan cak njerzit. Kshtu, masakrohen civilt
dhe njerzit e pafajshm si fmijt, pleqt dhe grat. T qenit
shnjestr veanrisht njerzit e pambrojtur ka rezultuar me
masakra m gjithprfshirse, ndrsa q vazhdon t rritet numri i
njerzve q vdesin si pasoj e tyre.
Pasi q terrori prpiqet t prhap frik dhe tmerr, grupi mbi t
cilin prqendrohen sulmet e tilla jan shpesh civilt e pafajshm.
89
Korrupsioni t cilit smund ti shmanget askush do t shfaqet dhe

prhapet menjher prej aty ku shfaqet n nj vend tjetr. (Ibn Hajar alHaythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi al-Muntazar, f.
21-22)
Termi korrupsion (fitne) nnkupton po ashtu luftn, trazirat,

ngatrresat, konfliktet. Pra, luftrat civile dhe luftrat e tjera dhe
trazirat, t cilat prhapen prej vendit ku shfaqet n nj vend
tjetr, vazhdojn pandrprer n mbar botn gjat shekullit t
tanishm. N veanti, shekulli i njzet kujtohet si shekulli i
luftrave. Dhe, ky shekull i ri po ashtu filloi me luftra dhe terror
q vazhdon.
Allahu i Gjithfuqishm do ta drgoj Mehdiun pasiq dshprimi t
ket arritur pikn kur njerzit do t thon: "Nuk ka Mehdi."
(Transmetuar nga Nu'aym ibn Hammad)Ky hadith na bn me dije se
njra prej shenjave t Fundit t Kohs sht dshprimi i njerzve pr
ardhjen e Mehdiut.
90
Njerzit t cilt prballen me luft, uri, padrejtsi, epidemi dhe

t gjitha format e shthurjes n Fundin e Kohs humbin shpresn q
fatkeqsit e tilla do t mbarojn ndonjher. Shum Musliman,
n ann tjetr, fillojn t humbin shpresn se morali Islamik do t
mbizotroj ndonjher dhe besojn se e keqja do t prhapet edhe
m shum.
Vrtet n kohn ton, ne shpesh shohim shembuj t ksaj
gjendje shpirtrore. Pavarsisht nga ekzistenca e haditheve t
panumrta pr ardhjen e Mehdiut dhe pr Epokn e Art t shquar
me mirsi t mdha, shum njerz besojn se nj periudh e till
nuk do t vjen kurr.
Ky supozim sht po ashtu nj shenj e Fundit t Kohs. N nj
koh dshprimi, njerzit do ti gzojn t mirat e mbizotrimit t
moralit t Kuranit, duke iu falnderuar mshirs s Allahut ndaj
njerzve.
Njerzit do t prparojn deri n vitin e nntdhjet e pes, domethn,
puna e tyre do t prparoj. N vitin e nntdhjet e shtat dhe n vitin e
nntdhjet e nnt, pasuria e tyre do t humbet... (Ibn Hajar al-Haythami,
Al-Qal al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi al-Muntazar, f. 54)
Ka shum mundsi se kjo i referohet vitit 1995, nj periudh kur

njerzit kishin nj jet relativisht m t mir dhe kushtet e tyre nuk
ishin aq t vshtira. Vrtet, si prshkruhet n kt hadith, n kt
vit, njerzit do t ken t ardhura t mjaftueshme pr t fituar pr
jetes dhe kan ca pasuri. Mirpo, periudha 1997 dhe 1999 ishte nj
periudh gjat s cils ekonomia u shkatrrua dhe varfria u
prhap. N kt koh, mallrat humbn vlern e tyre. Nj ngjarje e
till mund t ndodh shum shpejt, si sqarohet me shembullin e
krizs ekonomike t Argjentins n t kaluarn e afrt..
Banort e Egjiptit dhe Shamit do t vrasin sunduesin e tyre dhe trupat
e tij... (Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi Àlamat alMahdi al-Muntazar, f. 49)
92
Kur e analizojm historin bashkkohore t Egjiptit, shohim se

nj sundimtar ishte vrar: Anvar Sadati, i cili sundoi Egjiptin nga
viti 1970-81, ishte vrar nga kundrshtart e tij gjat nj parade
ushtarake n vitin 1981. Udhheqsit e tjer Egjiptian t cilt jan
vrar jan kryeministrat Butros Gali (1910) dhe Mahmud Nukrashi
Pasha (1948).
Fjala Sham nuk prdoret vetm pr Damaskun, ngase ajo ka
po ashtu kuptimin i majt dhe pr koh t gjat prdorej pr tiu
referuar atyre vendeve nga ana e majt e Hixhazit (ku ndodhen
qytetet e Meks dhe Medins). Shum udhheqs jan vrar n at
pjes t bots, n mesin e tyre kryeministrat e mparshm Sirian
Salah al-Din Bitari (1920), Drubi Pasha (1921) dhe Muhsin alBarazi (1949), Mbreti Abdullah i Jordanit (1951) dhe udhheqsi i
Falangs Libaneze Bashir Gemajel (1982).
Populli i Shamit do ti robroj fiset e Egjiptit... (Ibn Hajar alHaytahami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi'alamat al-Mahdi al-Muntazar, f.
49)
Sot, vendet e ktij rajoni pr t cilin bhet fjal prfshijn

Izraelin. Kjo sht arsyeja
pse ky hadith mund ti
referohet lufts midis
Shtetit t Izraelit dhe
Egjiptit dhe pushtimit t
territorit Egjiptian.
Njerzit do t bjn gara
me njri tjetrin n
ndrtimin e ndrtesave t
larta. (Buhariu)
Koha do t kaloj shpejt.
(Buhariu)
Anvar Sadati
93
Distanca t mdha do t prshkohen pr periudha t shkurta kohore.

(Ahmedi, Musnedi)
Ora e Fundit nuk do t vjen para se koha t shkurtohet, viti duke qen si
nj muaj, nj muaj si nj jav, nj jav si nj dit, nj dit si nj or dhe
nj or si ndezja e nj flake. (Tirmidhiu)
Shekulli n t cilin ne jetojm ka par aftsin e ndrtimit t

aeroplanve supersonik dhe aftsin, duke iu falnderuar trenave
dhe prmirsimeve tjera n mjetet e transportit, pr t br
udhtime pr pak minuta pr t cilat dikur jan dashur muaj t
tr, dhe n komoditet t madh. Ajo q tregon ky hadith po ashtu
po ndodh n kt mnyr.
Komunikimi n mes t kontinenteve do t merrte jav t tra
qindra vite m par, por tani sht shtje e sekondave, duke iu
falnderuar Internetit dhe prparimeve n teknologji. Mallrat pr
t cilat nevojiteshin jav t tra pr t arritur, pas nj udhtimi t
gjat, tani mund t drgohen pr nj koh shum t shkurt. Me
M 26 Tetor 1956, Izraeli sulmoi Egjiptin dhe filloi t pushtoj

Gadishullin e Sinajit. Luftimet u ndrpren pak koh m von pas
ndrhyrjes s Kombeve t Bashkuara.
94
miliarda libra tani mund t shtypen pr aq koh q disa shekuj m

par do t nevojitej pr t shkruar nj letr t vetme. Po ashtu,
zhvillimet tjera teknologjike nnkuptojn se ne m nuk
shpenzojm shum koh pr zierje, pastrim dhe prkujdesje ndaj
fmijve.
Njeriu mund t vazhdoj t prmend shembuj t ngjashm. E
megjithat, ajo q ka rndsi ktu, natyrisht, sht se shenjat e
Fundit t Kohs, ashtu si i paraqiti Profeti (saas) n shekullin e
shtat, tani po ndodhin nj nga nj.
Fundi i kamxhikut t njeriut do ti flas atij. (Tirmidhiu)
Kamxhiku njihet si nj mjet q prdorej n kohrat e kaluara

kur kalroheshin apo drejtoheshin kafsht pr ngarkes si kuajt
dhe devet. Kur analizojm me vmendje kt hadith, mund t
shohim se Profeti (saas) bn nj krahasim. Le ti pyesim njerzit q
jetojn n kohn e tanishme nj pyetje: A ekziston nj mjet
bashkkohor q flet dhe i ngjason kamxhikut?
95
Prgjigja m e logjikshme pr kt pyetje sht telefoni mobil,

me antenn e tij t gjat apo pajisje t ngjashme t komunikimit.
Nse kujtojm se telefonat mobil dhe satelitor jan zhvillime
relativisht t vonshme, ather urtsia q qndron pas prshkrimit
t Profetit (saas) para 1,400 viteve bhet madje edhe m e qart. Ky
sht vetm nj tregues m shum se ne jemi duke e jetuar Fundin
e Kohs.
Vet zri i nj personi do ti flas atij. (Mukhtasar Tazkirah Qurtubi)
Porosia n kt hadith sht plotsisht e qart: Dgjimi i zrit

t vet nga nj person sht nj tjetr shenj e Fundit t Kohs. Nuk
ka dyshim se pr ta dgjuar njeriu zrin e vet, atij i duhet s pari
ta regjistroj/incizoj at dhe pastaj ta lshoj pr ta dgjuar.
Pajisjet pr regjistrimin dhe reprodukimin e zrit jan
produkte t shekullit njzet. Ky zhvillim shnoi nj pik
kthese shkencore dhe oi n lindjen e industrive t
komunikimit dhe medias. Reprodukimi i zrit sht
thuaja i prsosur tani, duke iu falnderuar
teknologjive kompjuterike
dhe laserike.
Thn shkurt, pajisjet
elektronike t kohs son,
mikrofonat
dhe
altoparlantt, na mundsojn
q t regjistrojm zrin dhe
ta dgjojm at dhe jan po
ashtu shfaqje e asaj q
rrfehet n hadithin e
msiprm.
Nj dor do t zgjatet nga qielli
dhe njerzit do t vshtrojn dhe
do ta shohin at. (Ibn Hajar
Haytahami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi'alamat al-Mahdi al-Muntazar, f.

53)
Shenj e asaj dite sht nj dor q shtrihet nga qielli dhe njerzit q
ndalojn pr ta vshtruar at. (Al-Muttaqi al-Hindi, Al Burhan fi
Fjala Arabe pr dor n hadithet m lart sht jed. Prve

kuptimit dor, fjalori po ashtu jap edhe kuptime si fuqi, forc,
mjet, etj. sht e mundshme q n kto hadithe kjo fjal sht
prdorur n kto kuptime.
Ideja e nj fuqie, force apo mjeti q zgjatet prej qiellit dhe
vshtrohet nga njerzit mund t mos ket shum kuptim n
kontekstin e kohrave t shkuara. Megjithat, ajo hedh drit t
konsiderueshme n pajisjet si televizori, kamera dhe kompjuteri,
t cilat jan br pjes e domosdoshme e jets bashkkohore, si
prshkruhet n kto hadithe. Me fjal t tjera, dora q prmendet
n kto hadithe prdoret n kuptimin e forcs. Ajo qart i
referohet fotografive q zbresin prej qiellit val-val, me fjal t
tjera, transmetimit televiziv.
Jeta e njerzve do t zgjatet. (Ibn Hajar Haytahami, Al-Qaul alMukhtasar fi'alamat al-Mahdi al-Muntazar, f. 43)
Kan kaluar katrmbdhjet shekuj q kur Profeti (saas) e

shpalli kt lajm. Jetgjatsia mesatare sht shum m e lart tani
se q ka qen kurdoher n historin bashkkohore. Nj dallim i
97
T gjitha pajisjet e komunikimit t zbuluara n

disa vite t fundit na mundsojn t vrtetojm
se ka mundsi qe jemi duke e jetuar Fundin e
Kohs.
madh mund t shihet madje edhe n mes t shifrave pr fillimin

dhe fundin e shekullit njzet. Pr shembull, llogaritet q nj
foshnje e lindur n vitin 1995 do t jetoj rreth 35 vjet m gjat se
nj foshnje e lindur rreth vitit 1900.11 Nj tjetr shembull mahnits
pr t njjtn tem sht se n t kaluarn shum pak njerz
mbrrinin moshn 100 vjeare, ndrsa tani kjo sht nj gj shum
m e zakonshme.
98
NGJASHMRIT MIDIS KOHS S

MEHDIUT DHE KOHS S PROFETVE
SULEJMAN (AS) DHE DHULKARNEJN
(AS)
Mehdiu sht rilindja e moralit fisnik t Profetve Sulejman
(as) dhe Dhulkarnejn (as) n Fundin e Kohs, por n nj shkall
tjetr m t gjer. Manifestimet e moralit t tyre fisnik, shpirtror,
racional, shoqror dhe mendor do t rishfaqen n Fundin e Kohs.
Epokat e Mehdiut dhe t ktyre dy Profetve jan koh kur
morali fisnik Islamik praktikohet gjithandej. T gjitha kto tri
epoka jan t knaqshme pr Allahun. Kurani dhe hadithet e
Profetit (saas) po ashtu i referohen kohve t Bahtinasrit, Nimrodit
dhe Faraonit, t cilat jan koh t ligsis dhe mosbesimit.
Menjher pas ktyre kohve t liga, Allahu bri q morali Islamik
t mbizotroj. Ngjashm, Zoti jon do t ofroj nj koh kur do t
mbisundoj morali Islamik n Fundin e Kohs: Epokn e Art.
Kjo Epok e Art do t jet nj reflektim madhshtor i kohve
t Profetve Sulejman (as) dhe Dhulkarnejn (as). Mehdizmi
nnkupton mbizotrimin e paqes, lumturis, dashuris,
vllazris, mshirs, sakrifics, sjelljes s njerzishme dhe fryms
s bashkpunimit.
Ktu jan disa shembuj t ngjashmrive n mes t kohrave t
ktyre dy Profetve dhe Epoks s Art.
Sundimi i Mehdiut n mbar botn

Si u theksua m hert, Profeti Sulejman (as) dhe Dhulkarnejni
(as) bn q morali Islamik t mbisundoj n bot. Ata patn nn
sundimin e tyre territore t mdha dhe kishin forca t armatosura
shum t fuqishme. Kjo paraqet nj ngjashmri me Epokn e Art.
Gjat Epoks s Art, morali Islamik do t sundoj botn po
ashtu. Njerzit do t konvertohen n Islam n numr t madh,
99
ndrsa ideologjit q mohojn Allahun do t vdesin dhe Islami do

t praktikohet ashtu si praktikohej n kohn e Profetit ton
Muhammed (saas). Disa prej haditheve prshkruajn Epokn e
Art si vijon:
Mehdiu do t zotroj tr botn. (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi
Àlamat al-Mahdi Akhir al-Zaman, f. 10)
Mehdiu do t pushtoj t gjitha vendet midis Lindjes dhe Perndimit.
(Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi alMuntazar, f. 56)
Dituria e rrall dhe fisnike e Mehdiut e

dhuruar Profetve Sulejman (as) dhe
Dhulkarnejn (as)
M hert ne prmendm diturin q Allahu ia dhuroi Profetit
Sulejman (as), si aftsia pr t sunduar xhint dhe shejtant, pr t
folur me zogj, pr t dgjuar komunikimin e milingonave dhe q
kishte pushtet mbi ern dhe e prdorte bakrin ashtu si dshironte
ai. Secila prej ktyre aftsive e veon at nga njerzit e rndomt.
Pr Profetin Dhulkarnejn (as) Kurani thot: Kshtu ndodhi dhe
Ne dinim gjithka pr t (Surja Kehf: 91). Ai ishte njri prej
njerzve t bekuar me dituri.
Mehdiu po ashtu do t ket disa aftsi t posame. N librin e
tij Mevzuatu'l ulum (11/246), Taskopruluzade Ahmet Efendiu
shkroi se Mehdiu do t posedoj ilm dhe xhafr (mjeshtrin e
parashikimit t s ardhmes prmes numrave). Nj tjetr prshkrim
thot se:
Ai quhet Mehdi sepse atij i sht dhn udhzimi pr nj situat t
panjohur pr asnj njeri. (Al-Muttaqi al-Hindi, Al-Burhan fi Àlamat
al-Mahdi Akhir al-Zaman, f. 77)
Profeti jon (saas) ka thn se Mehdiu do t kuptoj gjuhn e kafshve dhe
100
do t ket sundim mbi njerzit dhe xhint, pikrisht sikurse kishte Profeti
Sulejman (as).
Mehdiu sht nj person i cili flet gjuhn e zogjve dhe kafshve tjera.
Prandaj, drejtsia e tij do t shfaqet mbi t gjith njerzit dhe xhint.
(Muhammad ibn Abd al-Rasul Barzanji, Al-Ishaah li-ashrat al-saah, f.
188)
Prkrahja e tyre e pr paqen dhe dhnia

prparsi diplomacis
M hert theksuam se Profeti Sulejman (as) ishte shum
paqedashs, i dashur, tolerant dhe fals n raportet e tij me vendet
fqinje. Ai paraplqente t zgjidhte problemet me an t
diplomacis dhe prdorte mjete demokratike. Profeti Sulejman
(as) krijoi nj kultur superiore dhe forcoi dominimin e tij prmes
diplomacis, artit dhe kulturs. Pavarsisht se kishte ushtri tepr
t fuqishme dhe t paprballueshme, ai, megjithat, kurr nuk
prdori forcn ushtarake. Profeti Dhulkarnejn (as), ishte po ashtu
i njohur si person i cili ndalon konfliktin dhe trazirat, dhe q u
solli njerzve paqe dhe qetsi. Prandaj, kohrat e ktyre dy
Profetve duken jashtzakonisht t ngjashme me Epokn e Art.
N Epokn e Art, njerzit do t bhen Musliman me
vullnetin e tyre, morali Islamik do t mbizotroj n mbar botn
dhe nuk do t ket luft. Prshkrimet pr kt epok thon:
Askush nuk do t zgjohet nga gjumi apo ti rrjedh gjak nga hunda. (Ibn
Hajar al-Haythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi alMuntazar, f. 42)
Mehdiu do t pasoj rrugn e Profetit. Ai nuk do t zgjoj nj person q
flen apo t derdh gjak. (Muhammad ibn Abd al-Rasul Barzanji, AlIshaah li-ashrat al-saah, f. 163)
Si tregojn kto hadithe, Mehdiu do t sjell moralin Islamik

dhe paqen n mbar botn dhe prandaj do tju jap fund t gjitha
101
luftrave dhe dhuns. Ai do t punoj pr t filluar nj

transformim kulturor dhe pr ti udhzuar njerzit drejt
kodit moral Islamik. Gjat asaj kohe, me lejen e Allahut, do
t jetsohet ajeti n vazhdim:
Kur t vij ndihma e Allahut dhe lirimi (i Meks) dhe
ti shohsh njerzit duke hyr n fen e Allahut grupegrupe, ather madhroje me falnderim Zotin tnd dhe
krko falje nga Ai; se Ai sht vrtet Pranues i madh i
pendimeve. (Sure Nasr: 1-3)
102
Nxitja e njerzve drejt moralit fetar dhe

veprimi i shpejt i tyre
Vendimet e shpejta, t arsyeshme t Profetit Sulejman (as) jan
shembull i rndsishm pr t gjith besimtart. Letrat q ai i
shkroi Mbretreshs s Sebes, n t cilat ai e nxiti at dhe popullin
e saj t fillojn t besojn n Allahun, treguan fuqin e tij t
komunikimit. Sjellja e fronit t Mbretreshs s Sebes duke e
prdorur nj person i cili posedonte dituri nga Libri dshmuan
fuqin e tij pr vendim-marrje t shpejt. Vendimi i Profetit
Dhulkarnejn (as) pr t ndrtuar nj mur t fort aq t fort sa t
zgjaste deri n Fundin e Bots kundr sulmeve t fiseve t
Jexhuxhve dhe Mexhuxhve tregojn fuqin dhe racionalitetin e
tij. Epoka e Art do t jet dshmitare e ngjarjeve shum t
ngjashme.
Gjat Epoks s Art, njerzit do ta prqafojn Islamin dhe do
t ket aktivitete gjithprfshirse, aktivitete t vrullshme drejt
ktij qllimi. T gjitha kombet, njra pas tjetrs, do ta pranojn
moralin Islamik dhe ideologjit q e kundrshtojn do t zhduken
prmes veprimit t shpejt dhe t qndrueshm. T gjitha sistemet
mizore do t groposen n rrn e kohs. N fjalt e teologut t
famshm Islamik Muhyiddin Ibn Arabi:
Allahu do ti jap aq shum pushtet Mehdiut. Ai do ta rrnjos mizorin
nga bota brenda nats, do t vendoset feja dhe Islami do t rilind. Mehdiu
do tia kthej vlern e saj t humbur dhe do t vie n jet pas vdekjes s
dukshme t saj... Njerzit e padijshm, koprract dhe frikacakt pa dallim,
do t jen t dijshm, bujar dhe t guximshm... Ata do ta praktikojn
fen si n kohn e Profetit Muhammed (saas)... (Muhyiddin Ibn Arabi,
Al-Futuhat al-Makkia, f. 66; Muhammad ibn Abd al-Rasul Barzanji,
Al-Ishaah li-ashrat al-saah, f. 186)
103
Rndsia e dhn ndrtimit

Ne e dim se Profeti Sulejman (as) u prqendrua n
projektet e ndrtimit. Ai ndrtoi harqe t larta, statuja, en t
mdha si cisterna dhe vaska t mdha pr zierje duke
prdorur xhint dhe shejtant t cilt zbatuan urdhrin e tij.
dokush i cili e pa pallatin e tij madhshtor, n veanti
Mbretresha e Sebes, e admiruan at tej mase. Teknologjia q
Profeti Dhulkarnejn (as) prdori pr t ndrtuar murin ishte
aq e prparuar sa q nuk mund t shkatrrohet, prve nse
dshiron Allahu.
N hadithet e Profetit Muhammed (saas), njoftohemi se
ndrtimi do t jet i rndsishm gjat Epoks s Art. Gjat
ksaj epoke, paqja, qetsia dhe nj qytetrim shum i
zhvilluar do tju sillet qyteteve. Pr shembull:
Mehdiu punon n ndrtimin e Stambollit dhe vendeve tjera. (Ibn
Hajar al-Haythami, Al-Qaul al-Mukhtasar fi Àlamat al-Mahdi
al-Muntazar, f. 40)
Prdorimi i pasuris dhe madhshtis n

dobi t Islamit dhe pr knaqsin e
Allahut
Profeti Sulejman (as) prdori pasurin e tij pr t sqaruar
fen e Allahut dhe pr t prhapur moralin Islamik n mbar
botn. N vendet t cilat ai i pushtoi, ai s pari u bri thirrje
njerzve q t besojn n Allahun dhe n shptim. Letra t
ciln ai ia drgoi Mbretreshs s Sebes, n t cilin ai e thirri
at dhe popullin e saj n Islam sht dshmi e fort lidhur me
kt. Profeti Dhulkarnejn (as) posedonte po ashtu autoritet t
fuqishm, si shihet nga fjalt e tij: Ajo t ciln ma ka
mundsuar Zoti im, sht m e mir se ajo. (Surja Kehf: 95).
Ai prdori fuqin e tij t madhe pr t ndaluar rrmujn.
104
Gjat Kohs s Art, njerzit do t gzojn pasuri t

madhe, mirqenie dhe paqe. Mehdiu do t prdor tr
pasurin e tij pr t prhapur fen e Allahut dhe do t
pasoj normat morale fisnike dhe urdhrat e paqes n
vendet ku ai do t dal fitimtar. Praktikat e pakrahasueshme
t tij do t zbusin zemrat e njerzve dhe do ti udhzojn
ata drejt parimeve morale Islamike. Kshtu, pr nj
periudh shum t shkurt kohe kto norma morale do t
sundojn botn.
105
Mehdiu do t qndroj n umetin (popullin) tim pr s paku

shtat, apo ndoshta pr tet ose nnt vite. N ato vite umeti im
do t jetoj nj koh lumturie aso q ata kurr m par nuk e kan
prjetuar. Nga qielli do tju zbres shiu rrke, toka nuk do t mbaj
asgj nga bimsia e saj dhe do t ket bollk pr t gjith.
(Taberaniu)
Para se ti zotohen atij pr besnikrin e tyre, njerzit do t
shkojn n turma atje ku banon ai dhe kushdo q shkon atje do
t gzoj bollkun hyjnor. (Ibn Hajar al-Haythami, Al-Qal alMukhtasar fi Àlamat al-Mahdi al-Muntazar, f. 25)
106
P RFUNDIM
Kuran, Allahu thot se Ai ka br q t

ndodhin shum mrekulli prmes
profetve. Kur Profeti Musa (as) hodhi
shkopin e tij, pr shembull, ai u shndrrua n gjarpr dhe
kur ai goditi detin me at shkop ai u nda m dysh, duke
ln nj shteg t that n mes. Profeti Isa (as) erdh n jet
pa baba dhe foli derisa ende ishte n djep. Nj mrekulli
tjetr ishte mnyra se si ai ishte n gjendje ti shroj t
smurt... T gjitha kto mrekulli ishin mbshtetje dhe
ndihm q ju dha atyre, n shikimin e Allahut, pr tju
mundsuar atyre q ti bindin njerzit dhe pr ti bindur ata
pr t besuar n ta.
Allahu mbshteti Profetin Muhammed (saas) si me an
t mrekullive n Kuran ashtu edhe me informacionin q iu
dha atij pr t panjohurn. Profeti (saas) dha hollsi lidhur
107
me ngjarjet q do t ndodhnin n t ardhmen e afrt dhe t

largt. Duke par kto t jetsohen vrtet sht nj mjet pr
shtimin e ngazllimit t besimtarve si edhe pr ngrohjen e
zemrave t jobesimtarve ndaj Islamit.
Ndodhit q do t dukej e pamundur t ndodhin n
kohn e tij dhe q asnj njeri sdo t mund madje as ti
imagjinonte, t cilat tani po ndodhin njra pas tjetrs, jan
dshmi e qart e t vrtets q Profeti (saas) po rrfente
dituri t posame.
Duhet ta bjm t qart se ata t cilt nuk pranojn t
udhzohen n rrugn e drejt prapseprap nuk do t
pranojn t besojn, prkundr dshmive t qarta dhe
mrekullive t Profetit (saas) dhe Kuranit. Allahu zbulon
kt t vrtet n Kuran:
Ata betohen solemnisht n Allahun se, nse iu vjen nj
mrekulli, ata me siguri do t besojn. Thuaj: Mrekullit
jan vetm te Allahu! E kush ju siguron se ata, kur tu
vij nj mrekulli, do t besojn? (Sure Enam: 109)
108
M ASHTRIMI
I EVOLUCIONIT
ditn e sotme, ka njerz t cilt jetojn nj

jet tejet t largt prej Zotit dhe t cilt madje
refuzojn besimin dhe mohojn ekzistencn e
Zotit pr qllime t tyre vetjake. Pr shkak t
verbris s tyre dhe t guximit t pamend t tyre, ata
prpiqen t ndikojn tek t tjert dhe ti largojn ata nga udha
e Zotit. Ata kan parashtruar nj varg t tr idesh
kundrthnse dhe ideologji t shtrembruara me ann e t
cilave ta arrijn kt. Njra prej ktyre sht teoria e
evolucionit.
Dshtimi ideologjik i Darvinizmit

Aspekti i Darvinizmit q e ndalon at t jet nj pretendim
interesi vetm pr botn shkencore dhe e bn at me nj
109
rndsi t madhe pr shoqrin si trsi

sht dimensioni i tij ideologjik. Prgjigja
q ai jap n pyetjen se si u krijuan
gjallesat, duke prfshir njerzimin, e
bn Darvinizmin bazn e nj numri
filozofish,
botkuptimesh
dhe
ideologjish politike.
Ktu, ne do t marrim parasysh
raportin n mes t Darvinizmit dhe
filozofis materialiste. Filozofia materialiste,
arlls Darvin
apo materializmi, sht nj sistem i t
menduarit q shkon prapa n koh deri n Greqin e
vjetr. Materializmi mbshtetet n supozimin se materia sht e
vetmja gj q ekziston. Sipas filozofis materialiste, materia ka
ekzistuar gjithmon dhe do t vazhdoj t ekzistoj prgjithmon.
Pra sipas ksaj filozofie, asgj nuk ekziston prtej materies.
Natyrisht, materializmi pasqyrohet gjithashtu n arenn
politike, me komunizmin q z vendin kryesor n kt drejtim.
Karl Marksi (1818-83) dhe Fridrih Engelsi (1820-95), t konsideruar
si themelues t komunizmit, ishin poashtu themelues t
materializmit dialektik. Sidoqoft, komunizmi nuk sht asgj m
tepr se filozofi materialiste e prshtatur pr shkencat shoqrore
nga Marksi dhe Engelsi.
Komunizmi sot konsiderohet si nj ideologji e hedhur n
plehrat e historis, ndonse e vrteta sht se ai ende ka ndikim t
jashtzakonshm. Efektet shkatrrimtare t ksaj ideologjie ende
mund t ndihen n shum vende.
Ktu Darvinizmi fiton rndsi t madhe. Pasiq Darvinizmi
apo teoria e evolucionit pohon se gjallesat nuk u krijuan por
erdhn ne jet rastsisht, sht pranuar gjersisht prej ideologjive
materialiste dhe sht pranuar si baz themelore e komunizmit
n veanti. T gjith ideologt kryesor komunist kan pranuar
110
teorin fjal pr fjal dhe kan bazuar ideologjit e tyre n t.

Pr shembull, n nj letr drguar Fridrih Engelsit n vitin
1860, Karl Marksi thot pr librin e Darvinit se Ky sht libri i cili
prmban bazn e historis s natyrs pr pikpamjen ton. 12 N
nj letr tjetr n vitin q pasoi, tani t drguar Ferdinand Lasalit
(1825-64), Marksi thot: Libri i Darvinit sht shum i rndsishm
dhe m shrben si baz e shkencs natyrore pr luftn e klasave n
histori. 13 Ngjashm Mao Ce Tuni, themeluesi i komunizmit
Kinez, haptazi deklaroi se Themelet e socializmit Kinez
mbshteten n Darvinin dhe n teorin e evolucionit. 14
Pra lufta intelektuale kundr komunizmit duhet ti drejtohet
filozofis materialiste dhe, prandaj, teoris s evolucionit. sht
poashtu e qart se pranimi i gjer i teoris s evolucionit n shoqri
do t ushqej edhe m tej materializmin si edhe komunizmin.
Dshtimi shkencor i Darvinizmit

Teoria e evolucionit, edhe pse sht nj doktrin q i ka fillimet
n Greqin e lasht, u prqafua gjersisht n shekullin e
nntmbdhjet. Zhvillimi m i rndsishm q e bri teorin
temn kryesore t bots s shkencs ishte botimi n vitin 1859 i
librit Origjina e Llojeve t arlls Darvinit. N kt libr, ai doli me
pretendimin se llojet e ndryshme n tok nuk jan krijuar ve e
ve, por rrjedhin nga nj strgjysh i prbashkt dhe kan
ndryshuar nga njra-tjetra nprmjet ndryshimeve t vogla me
kalimin e kohs. Teoria e Darvinit nuk mbshtetet n asnj zbulim
shkencor konkret, si e pranoi edhe ai vet, ajo ishte vetm nj
supozim. Ve ksaj, ashtu si e pranoi Darvini n kapitullin e
gjat t librit t tij t titulluar Vshtirsit e Teoris, teoria
dshtoi prball nj sr shtjesh vendimtare.
Darvini mbshteti t gjitha shpresat e tij n zbulimet e reja
shkencore, t cilat shpresonte q do t zgjidhnin kto vshtirsi.
Mirpo, n kundrshtim me at q ai shpresonte, zbulimet
111
shkencore zgjeruan prmasat e ktyre vshtirsive. Disfata e

darvinizmit prball shkencs mund t prmblidhet n tre tituj
kryesor:
1) Teoria nuk arrin t shpjegoj se si ka zn fill jeta n tok.
2) Nuk gjendet asnj zbulim shkencor q tregon se
mekanizmat e evolucionit t propozuara nga kjo teori,
posedojn asnj force evoluese.
3) T dhnat fosile provojn pikrisht t kundrtn e ideve t
parashtruara nga kjo teori.
N kt pjes, do t shtjellojm n vija t prgjithshme kto tri
shtje themelore:
Pengesa e par e pakaprcyeshme:

Zanafilla e jets
Teoria e evolucionit pretendon se t gjitha speciet rrjedhin nga
nj qeliz e vetme e shfaqur n Tokn primitive 3.8 miliard vjet
m par. Si sht e mundur q nj qeliz e vetme t ndrtoj
miliona specie t gjalla e t komplikuara dhe, nse me t vrtet ka
ndodhur dika e till, prse nuk gjendet asnj gjurm n t dhnat
fosile jan disa nga pyetjet n t cilat teoria nuk sht n gjendje t
jap prgjigje. Por n fillim, duhet t pyetemi: Si u krijua kjo qeliz
e par?
Meq teoria e evolucionit e mohon krijimin dhe fardo
ndrhyrje t mbinatyrshme, ajo supozon se qeliza e par sht
shfaqur rastsisht pa asnj projektim, planifikim apo rregullim,
prbrenda ligjeve t natyrs. Sipas ksaj teorie, materia e pajet
duhet t ket krijuar rastsisht qelizn e gjall. Por kjo hipotez bie
ndesh me ligjet m t pakundrshtueshme t biologjis.
"Jeta rrjedh nga jeta"

Darvini, n librin e tij, nuk ka folur kurr mbi zanafilln e jets.
112
Koncepti primitiv shkencor n periudhn kur jetoi ai supozonte se

gjallesat zotrojn nj konstrukt shum t thjesht. Sipas teoris s
krijimit t rastsishme q besohej n mesjet, lndt e
pajet/inorganike, duke u bashkuar, mund t formojn nj qenie
t gjall. N at periudh ishte shum i prhapur mendimi se
insektet formoheshin nga tepricat e ushqimeve, ndrsa minjt nga
gruri. Pr t provuar dika t till jan br eksperimente nga m
t uditshmet: Nj leck e ndotur me pak grur mbi t, n nj an,
ndrsa n ann tjetr nj shkenctar, duke pritur q pas nj kohe t
formoheshin minj.
Gjithashtu mendohej se shfaqja e krimbave n nj cop mishi
ishte dshmi e krijimit t vetvetishm/spontan. Por m von do t
kuptohej se ata krimba nuk formoheshin vetvetiu n mish, por nga
larvat e padukshme pr syrin q silleshin nga mizat.
Madje edhe kur Darvini shkroi librin Origjina e Llojeve, besimi
se bakteret formoheshin nga materia e pajet ishte nj gj e
pranuar gjersisht n botn e shkencs.
Por vetm 5 vite pas botimit t librit t Darvinit, Lui Paster
shpalli prfundimet e arritura pas shum studimeve dhe
eksperimenteve t gjata q rrzuan plotsisht krijimin spontan, i
cili prbnte gur-themelin e teoris s Darvinit. N ligjratn e tij
triumfale n Sorbon n vitin 1864, Pasteri tha: Kurr m nuk do
t rimarr veten krijimi spontan prej grushtit vdekjeprurs t dhn
nga ky eksperiment i thjesht.15
Mbrojtsit e teoris s evolucionit i kundrshtuan pr nj koh
t gjat zbulimet e Pasterit. Mirpo shkenca, e cila po prparonte
duke nxjerr n drit ndrtimin kompleks t qelizs s organizmit
t gjall, e prforcoi edhe m tepr pavlefshmrin e pretendimeve
mbi krijimin e rastsishm t jets.
Prpjekjet e pafrytshme t shekullit njzet

Evolucionisti i par, i cili u mor me shtjen e zanafills s jets
113
n shekullin e njzet ishte biologu

i njohur rus Aleksandr Oparin, i
cili u mundua t provonte, me an
t nj sr tezash t hedhura nga
vet ai n vitet 1930, se qeliza e
gjall mund t krijohej rastsisht.
Por kto punime do t dilnin t
pasuksesshme dhe Oparin do t
detyrohej ta bnte kt rrfim:
Mirpo, fatkeqsisht, shtja e
zanafills s qelizs prbn
ndoshta pikn m t errt t gjith
Biologu francez Lui Paster
studimit t evolucionit t
organizmave. 16
Pasuesit
evolucionist
t
Oparinit u munduan t bnin eksperimente pr t gjetur nj
zgjidhje pr kt shtje. M i njohuri nga kto eksperimente ishte
ai q u ndrmor n vitin 1953 nga kimisti amerikan Stenli Miler, i
cili, duke bashkuar gazrat, q ai pretendonte se kishin ekzistuar n
atmosfern primitive n nj ambient eksperimental dhe duke i
ekspozuar ato ndaj nj burimi t jashtm energjie, Milleri formoi
disa molekula organike (aminoacide) t pranishme n strukturn e
proteinave.
Mezi kishin kaluar disa vite para se t zbulohej se ky
eksperiment, i cili ather u paraqit si nj hap i rndsishm n
emr t evolucionit, ishte i pavlefshm, sepse atmosfera e
prdorur n kt eksperiment ishte shum m e ndryshme nga
kushtet reale t Toks. 17
Pas nj periudhe t gjat heshtjeje, Milleri pranoi se atmosfera
e prdorur nga ai nuk ishte reale. 18
T gjitha prpjekjet evolucioniste q u ndrmorn gjat
shekullit t njzet pr t shpjeguar zanafilln e jets prfunduan pa
114
sukses. Xhefri Bada, gjeo-kimisti i

njohur nga Instituti Skrips i San Diegos,
n nj artikull t botuar n vitin 1998 n
revistn Earth (Toka), pranon kt
fakt:
Sot, duke e ln pas shekullin e njzet,
akoma prballemi me problemin m t
madh t pazgjidhur q kishim kur hym n
shekullin e njzet: Si zuri fill jeta n tok?
19
Ndrtimi i ndrlikuar i
jets
Biologu rus
Aleksandr Oparin
Shkaku kryesor q shtja mbi zanafilln e jets ka hyr n nj

dilem t till sht se madje ata organizma t gjall q mendohej
t jen m t thjeshtat kan ndrtim jashtzakonisht t ndrlikuar.
Qeliza e nj gjallese sht shum m e ndrlikuar se t gjitha
produktet teknologjike q ka arritur t prodhoj njeriu. Sot, madje
edhe n laboratort m t prparuara t bots, duke bashkuar
materie kimike organike, nuk do t mund t arrijm kurr t
prfitojm nj qeliz t vetme.
Kushtet q nevojiten pr formimin e nj qelize jan aq t
shumta sa kurr nuk mund t shpjegohen me rastsi. Probabiliteti
q proteinat, njsia baz e qelizs, t sintetizohen rastsisht sht 1
n 10950 (pr nj protein mesatare me 500 aminoacide). N
matematik probabilitetet m t vogla se 1050 konsiderohen t
pamundura.
Molekula e ADN-s prmban informacionet gjenetike si nj
bank informacionesh me kapacitet t pabesueshm. Nse do ta
hidhnim n letr informacionin q prfshin ADN-ja e njeriut, do t
krijohej nj bibliotek me 900 volume enciklopedike me nga 500
faqe secili.
115
I gjith informacioni pr gjallesat sht i ruajtur n molekuln e ADN-s.

Kjo mnyr jashtzakonisht efikase e ruajtjes si e vetme sht dshmi e
qart se jeta nuk lindi rastsisht, por sht konstruktuar n mnyr t
qllimshme, apo, m mir t themi, sht krijuar n mnyr t
mrekullueshme.
N kt pik shfaqet nj dilem shum interesante:

ADN-ja mund ta kopjoj/prsris vetveten vetm me
ndihmn e disa proteinave t specializuara (enzimave).
Mirpo, sinteza e ktyre enzimave mund t realizohet
vetm me an t informacionit t koduar n ADN. Pasi q
ato t dyja jan t varura nga njra tjetra, ato duhet t
ekzistojn n t njjtn koh pr kopjim/prsritje. Kjo e
sjell skenarin se jeta ka zn fill vetvetiu n nj rrug pa
krye. Prof. Lesli Orgel, nj evolucionist me reputacion nga
Universiteti i San Diegos n Kaliforni, e pranon kt fakt n
botimin e revists Scientific American t Shtatorit t vitit
1994:
sht krejtsisht e pamundshme q proteinat dhe acidet
nukleike, duke qen t dyja komplekse pr nga ndrtimi, t jen
krijuar vetvetiu n t njjtin vend dhe n t njjtn koh. Po
ashtu duket e pamundshme ta kemi njrn pa tjetrn. Dhe
116
kshtu, n shikim t par, njeriut do ti duhej t vjen n prfundimin se,

n t vrtet, jeta kurr nuk ka mundur t z fill me an t mjeteve
kimike. 20
Padyshim, nse sht e pamundur q jeta t ket zn fill nga

shkaqet natyrore, ather duhet t pranohet se jeta u krijua n
mnyr t mbinatyrshme. Ky fakt zhvlerson n mnyr t qart
teorin e evolucionit, qllimi kryesor i s cils sht t mohoj
krijimin.
Mekanizmat imagjinar t evolucionit

shtja e dyt e rndsishme q e bn teorin e Darvinit t
pavlefshme sht se t dy konceptet e paraqitura nga kjo teori si
mekanizma t evolucionit, u kuptua se n t vrtet nuk
zotrojn asnj forc evoluese.
Darvini e mbshteti hipotezn e tij n trsi n mekanizmin e
seleksionimit natyror. Rndsia q i jepte ktij mekanizmi mund
t kuptohet fare leht edhe nga titulli i librit t tij: Origjina e
Llojeve nprmjet seleksionimit natyror
Seleksionimi natyror pohon se ato gjallesa q jan m t
fuqishme dhe q i prshtaten m mir kushteve natyrore t
vendbanimeve t tyre do t mbijetojn n luftn pr jet. P.sh., n
nj kope sorkadhesh q krcnohet prej kafshve t ndryshme
grabitqare, do t mbijetojn vetm ato sorkadhe q vrapojn m
shpejt. Kshtu q kopeja e sorkadheve do t prbhet nga
individt m t fort dhe m t shpejt. Mirpo, sigurisht q ky
mekanizm nuk mund t shkaktoj evoluimin e sorkadheve e ti
kthej n nj lloj tjetr gjallese, pr shembull, n kuaj.
Pr kt arsye, mekanizmi i seleksionimit natyror nuk zotron
asnj forc evoluese. Edhe Darvini ishte i ndrgjegjshm pr kt
realitet, ndaj n librin e tij Origjina e Llojeve u detyrua t pohonte:
Seleksionimi natyror smund t bj asgj prderisa nuk shfaqen dallime
dhe ndryshime t dobishme individuale. 21
117
Ndikimi i Lamarkut
Si mund t formoheshin kto ndryshime t dobishme? Darvini,
ksaj pyetjeje u mundua ti prgjigjej nga kndvshtrimi i t
kuptuarit primitiv t shkencs s asaj kohe. Sipas biologut francez
Shevalie Lamark (1774-1829), i cili ka jetuar para Darvinit, gjallesat
ia prcolln brezit pasardhs t gjitha ndryshimet fizike, t cilat
kishin fituar gjat jets s tyre. Ai pohonte se kto cilsi, t cilat u
akumuluan nga nj brez n tjetrin, bn q t formohen specie t
reja. Pr shembull, ai pohonte se gjirafat evoluuan nga antilopat
gjat prpjekjeve t tyre pr t arritur gjethet e pemve t larta,
qafat e tyre u zgjatn nga njri brez n tjetrin
Edhe Darvini ka dhn shembuj t ngjashm. N librin e tij
Origjina e Llojeve, pr shembull, ai thot se disa arinj pr t gjetur
ushqim n thellsi t detit me koh u shndrruan n balena. 22
Por zbulimet e Gregor Mendelit (1822-1884) t ligjeve t
trashgimis, t cilat u saktsuan nga shkenca e gjenetiks, e cila
lulzoi n shekullin e njzet, hedhn posht plotsisht legjendn e
prcjelljes s karakteristikave t fituara n brezat pasardhs.
Kshtu, u vrtetua prfundimisht se seleksionimi natyror ishte nj
mekanizm joefektiv.
Neo-darvinizmi dhe mutacionet

Pr t gjetur nj zgjidhje, darvinistt nxorn n drit Teorin
Sintetike Moderne, apo si njihet ndryshe Neo-Darvinizmin, n
fund t viteve 1930. Neo-Darvinizmi shtoi mutacionet, t cilat jan
shtrembrime t formuara n gjenet e gjallesave pr shkak t
faktorve t till t jashtm si rrezatimi apo gabimet n prsritje,
si shkaqe t ndryshimeve t dobishme prve mutacionit
natyror.
Modeli, i cili edhe sot e ruan vlern n emr t evolucionit,
sht Neo-Darvinizmi. Sipas ksaj teorie miliona gjallesa n bot u
118
formuan si rezultat i nj procesi me ann e t cilit organe t shumta

komplekse t ktyre organizmave (p.sh., vesht, mushkrit dhe
kraht) iu nnshtruan mutacioneve, domethn rregullimeve
gjenetike. Por ekziston nj fakt i prer shkencor q plotsisht e
hedh posht kt teori: Mutacionet nuk i zhvillojn gjallesat,
prkundrazi, ato jan gjithmon t dmshme.
Arsyeja pr kt sht shum e thjesht: ADN-ja zotron nj
ndrtim shum t ndrlikuar dhe do ndikim spontan mbi kt
molekul, mund vetm ti shkaktoj dm asaj. Gjeneticisti
amerikan B. G. Ranganathan e shpjegon kt fakt si n vazhdim:
S pari, mutacionet e vrteta jan shum t rralla n natyr. S dyti,
shumica e mutacioneve jan t dmshme pasi q jan t rastsishme, m
par se ndryshime t rregullta n strukturn e gjeneve; fardo
ndryshimi i rastsishm n nj sistem tejet t rregullt do t ndikoj pr
t keq, jo pr t mir. Pr shembull, nse nj trmet do t dridhte nj
ndrtim tejet t rregullt si sht nj ndrtes, do t ndodhte nj
ndryshim i rastsishm n kornizn e ndrtess, i cili sipas t gjitha
gjasave, nuk do t ishte nj prmirsim. 23
Mutacionet ndrprerjet apo

zvendsimet q ndodhin n
molekuln e ADN-s jan rezultat i
ndikimeve t jashtme si rrezatimi apo
veprimi kimik. Ky djalosh Vietnamez
q ka psuar mutacion sht viktim
e arms brthamore.
119
Nuk udit fakti se deri m sot nuk sht vzhguar asnj rast i
ndonj mutacioni t dobishm, domethn, i cili sht par t
zhvilloj kodin gjenetik. sht vrtetuar se t gjitha mutacionet jan
t dmshme. sht kuptuar se mutacioni, i cili sht paraqitur si
nj mekanizm i evolucionit, sht n t vrtet nj dukuri
gjenetike q dmton gjallesat dhe i l t gjymtuara. (Efekti m i
zakonshm i mutacionit n qeniet njerzore sht kanceri.)
Natyrisht, nj mekanizm shkatrrues nuk mund t jet
mekanizm evolutiv. Seleksionimi natyror, n ann tjetr,
smund t bj asgj i vetm, si e pranoi edhe Darvini. Ky fakt na
tregon se nuk ekziston ndonj mekanizm evolutiv n natyr.
Pasi q nuk ekziston asnj mekanizm evolutiv, asnj proces i till
i imagjinuar i quajtur evolucion nuk ka mundur t ndodh.
T dhnat fosile: asnj gjurm e formave

kalimtare
T dhnat fosile jan treguesi m i qart se skenari q
sugjerohet nga teoria evolucionit nuk ka ndodhur kurr.
Sipas ksaj teorie, t gjitha gjallesat kan evoluar nga nj
paraardhs. Nj specie, e cila ekzistonte m par, me kalimin e
kohs, u shndrrua n dika tjetr dhe t gjitha speciet u krijuan n
kt mnyr. Me fjal t tjera, ky transformim u zhvillua
gradualisht gjat nj periudhe t gjat prej qindra miliona vjetsh.
Po t kishte qen kshtu, lloje t shumta kalimtare duhej t
kishin ekzistuar dhe jetuar brenda ksaj periudhe t gjat
transformimi.
Pr shembull, disa krijesa gjysm peshkgjysm zvarranik
duhej t kishin jetuar n t kaluarn t cilat kishin fituar disa tipare
zvarraniksh, prve tipareve t peshkut t cilat ato tashm i
kishin. Apo duhej t kishin ekzistuar disa zvarranik-zogj, t cilt
fituan disa tipare t zogjve prve tipareve t zvarranikve q ato
tashm i kishin. Meq kto gjallesa do t duhej t kishin ekzistuar
120
n nj periudh kalimtare, gjallesat duhet t ken qen t

gjymtuara dhe me nj sr t metash. Evolucionistt, kto qenie
imagjinare q besojn t ken jetuar n t kaluarn, i quajn
forma kalimtare.
Nse me t vrtet do t kishin ekzistuar gjallesa t tilla n t
kaluarn, ather do t duhej t kishte me miliona dhe madje
miliarda sosh pr nga numri dhe llojllojshmria. Ajo q sht m
me rndsi, mbetjet e ktyre qenieve t uditshme do t duhej t
haseshin n t dhnat fosile. Darvini, n librin Origjina e Llojeve,
kt fakt e shpjegon kshtu:
Nse teoria ime sht e vrtet, ather forma kalimtare t panumrta q
lidhin speciet e t njjtit grup, duhet t ken ekzistuar sigurisht... Si
rrjedhim, provat pr ekzistencn e tyre t mparshme do t mund t
gjendeshin vetm n mbetjet fosile. 24
Fosili 150-200-milionvjear i pilivess

(epoka e Jurasikut t
vonshm) nuk dallon
nga llojet e pilivess
q jetojn sot.
121
Teoria e evolucionit pretendon se gjallesat gradualisht evoluojn prej

njrs tek tjetra. Mirpo, t dhnat fosile, tregojn n mnyr t qart se
ky sht nj pohim i rrejshm. Pr shembull, n Periudhn Kambrike,
rreth 550 milion vite m par, me dhjeta gjallesa plotsisht t veanta
u shfaqn papritur. Kto qenie t gjalla t vizatuara n foton m lart
kan struktura shum komplekse. Ky fakt, t cilit literatura shkencore i
referohet si "Shprthimi Kambrik" sht dshmi e qart e krijimit.
122
Shpresat e venitura t Darvinit

Mirpo, edhe pse jan br shum krkime intensive pr t
gjetur fosilet q nga mesi i shekullit t nntmbdhjet n mbar
botn, ende nuk sht gjetur asnj form kalimtare. T gjitha
fosilet, n kundrshtim me at q shpresonin evolucionistt,
tregojn se jeta n Tok u shfaq rastsisht, krejt papritur dhe
plotsisht e formuar.
Nj paleontolog i njohur britanik, Derek V. Ager, edhe pse nj
evolucionist, e pranon kt realitet:
Problemi yn sht ky: Tek analizojm me hollsi t dhnat fosile n
nivelin e klasave apo llojeve, hasim gjithmon e m tepr jo evolucion
gradual, por shprthim t papritur t nj lloji n llogari t nj tjetri. 25
Me fjal t tjera, te fosilet e gjetura, t gjitha llojet e gjallesave

shfaqen papritmas dhe n formn e tyre t prfunduar, pa asnj
form t ndrmjetme n mes. Kjo sht pikrisht e kundrta e
supozimeve t Darvinit. Pr m tepr, kjo sht nj prov shum e
fort q gjallesat jan krijuar. I vetmi shpjegim q nj specie e gjall
t shfaqet papritmas e plot dhe pa paraardhs nga i cili t ket
evoluar sht se ajo u krijua. Kjo e vrtet sht pranuar po ashtu
nga biologu i mirnjohur evolucionist Douglas Futuyuma:
Krijimi dhe evolucioni jan dy shpjegimet e vetme q mund t bhen
rreth origjins s qenieve t gjalla. Krijimi dhe evolucioni, n mes tyre,
shter shpjegimet e mundshme pr zanafilln e gjallesave. Organizmat ose
jan shfaqur n tok t zhvilluara plotsisht, ose jo. N rast se nuk jan
zhvilluar gradualisht, ato duhet t jen zhvilluar nga specie q kan
ekzistuar m par me an t ndonj procesi modifikimi. N rast se jan
shfaqur plotsisht t zhvilluara, ato me t vrtet duhet t jen krijuar
nga ndonj intelekt i plotfuqishm. 26
Fosilet tregojn se qeniet e gjalla u shfaqn n Tok t formuara

plotsisht dhe n gjendje t prkryer. Me fjal t tjera origjina e
llojeve, n kundrshtim me supozimin e Darvinit, nuk sht
evolucioni, por krijimi.
123
Prralla e evolucionit t njeriut

shtja q trajtohet m shpesh nga mbrojtsit e teoris s
evolucionit sht prejardhja e njeriut. Mendimi darvinist mbi kt
shtje thot se qeniet njerzore moderne q jetojn sot kan
evoluar nga disa krijesa t ngjashme me majmunt. Gjat ksaj
periudhe t supozuar, e cila mendohet t ket filluar rreth 4-5
milion vjet m par, pretendohet se kan jetuar forma
kalimtare midis njeriut modern dhe t parve t tij. Ka katr
kategori baz n gjith kt skenar t imagjinuar:
1. Australopiteku
2. Homo habilis
3. Homo erektus
4. Homo sapiens
Evolucionistt i japin emrin Australopitek (q do t thot
majmuni i jugut), t ashtuquajturit paraardhs t par t njeriut
t ngjashm me majmunt. Kto qenie t gjalla nuk jan n fakt
asgj tjetr, prvese nj specie e zhdukur majmuni. Krkimet e
shumta t Lordit Solli Cukerman dhe Profesorit arlls Oksnard,
dy anatomist me fam botrore nga Anglia dhe SHBA-ja, rreth
mbetjeve t australopitekve tregojn se kto qenie i prkisnin nj
lloji t majmunit t zhdukur dhe se nuk kishin asnj ngjashmri
me qeniet njerzore. 27
Evolucionistt e quajn fazn tjetr t evolucionit njerzor
homo, domethn njeri. Sipas ktij pretendimi, qeniet e gjalla
t seris homo ishin m t zhvilluara se australopitekt.
Evolucionistt i vendosn fosilet e ktyre krijesave t ndryshme
pran njra-tjetrs me nj renditje t caktuar dhe prpiluan nj
plan imagjinar evolucioni. Ky plan sht imagjinar, sepse
faktikisht asnj lidhje evolucionare mes ktyre klasave t
ndryshme nuk sht provuar. Ernst Majr, njri prej mbrojtsve
m t rndsishm t teoris s evolucionit n shekullin e njzet n
124
I ET
T
R
V
A
P
Paraqitjet imagjinare
t
qenieve
primitive
njerzore
shpeshher
prdoren n historit e
paraqitura nga gazetat dhe
revistat
q
jan
proevolucionit. I vetmi burim i
ktyre historive, t bazuara n
kto paraqitje imagjinare, jan
fantazit e autorve t tyre. E
megjithat
evolucioni
ka
prjetuar nj disfat t till
prball fakteve shkencore sa
q gjithnj e m pak raporte
lidhur
me
evolucionin
paraqiten tani n revistat
shkencore.
librin e tij Nj argument i gjat pohon se: n veanti (enigmat)

historike si zanafilla e jets apo e Homo sapiensit, jan tejet t
vshtira dhe mund madje ti bjn ball nj shpjegimi
prfundimtar t knaqshm. 28
Kur konturojn zinxhirin Australopitek > Homo Habilis > Homo
Erektus > Homo Sapiens, evolucionistt nnkuptojn se kto specie
kan qen paraardhse t njra-tjetrs. Mirpo, zbulimet m t
fundit t paleo-antropologve tregojn se Austrolopiteku, Homo
Habilis dhe Homo Erektus kan jetuar n t njjtn periudh n pjes
t ndryshme t bots. 29
Pr m tepr, nj segment i caktuar njerzish i klasifikuar si
Homo Erektus ka jetuar deri n kohrat moderne. Homo sapiensi,
Neandertalt dhe Homo Sapiens Sapiens (njeriu modern) kan
bashkjetuar n t njjtin rajon. 30
125
Kjo, sigurisht, provon prfundimisht se kto specie nuk ishin

paraardhse t njra-tjetrs. Stefn Xhej Gould, njri prej
paleontologve t universitetit t Harvardit, megjithse sht
evolucionist, e shpjegon qorrsokakun n t cilin gjendet teoria
darviniste n kt mnyr:
far i ndodhi shkalls son, nse bashkekzistojn tri linja hominide (A.
Afrikanus, Robust Australopitekt robust (shtatmdhenj) dhe H.
Habilis) q nuk rrjedhin nga njra-tjetra? Pr m tepr, asnj nga t tre
nuk shfaq ndonj tendenc evolutive gjat qndrimit t tyre n tok. 31
Me pak fjal, i gjith skenari i evolucionit njerzor q po

mbahet gjall me ndihmn e vizatimeve t ndryshme t krijesave
imagjinare gjysm-majmun-gjysm-njeri, q shfaqen n media
apo libra shkollor, domethn, sinqerisht, me an t metodave
propagandistike, sjan gj tjetr vese nj mit pa asnj baz
shkencore.
Lordi Solli Cukerman, nj nga shkenctart m t njohur dhe
m t spikatur t Mbretris s Bashkuar, e ka studiuar kt shtje
pr vite me radh dhe ka kryer nj pun krkimore 15-vjeare mbi
fosilet e Australopitekut. Edhe pse evolucionist, ai arriti n
prfundimin se, n t vrtet, nuk ekziston asnj pem
gjenealogjike midis majmunit dhe njeriut.
Cukerman gjithashtu bri nj spektr interesant t
shkencave, duke i radhitur ato nga ato q ai i konsideronte si m
shkencoret tek ato q i konsideronte si m joshkencoret. Sipas
spektrit t Cukermanit, m shkencoret, duke marr parasysh
mbshtetjen e tyre n argumente, jan shkenca e fiziks dhe
kimis. M pas vijn shkencat biologjike dhe pastaj shkencat
shoqrore. N fund fare, n pjesn q konsiderohet t jet si pjesa
m joshkencore, radhitet perceptimi jasht-shqisor
konceptet si telepatia dhe shqisa e gjasht dhe n fund t fundit
u vendos evolucioni i njeriut. Cukerman shpjegon kshtu
arsyetimin e tij:
126
M pas zhvendosim regjistrin e t vrtets objektive n drejtim t atyre

fushave t shkencs t konsideruara si shkenca biologjike, si p.sh.
perceptimi jasht-shqisor apo interpretimi i historis s fosileve t
njeriut, ku pr (evolucionistin) besnik gjithka sht e mundur dhe ku
besimtari i zjarrt (i evolucionit ndonjher sht n gjendje t besoj
shum gjra kontradiktore n t njjtn koh. 32
Si shihet, evolucioni njerzor nuk sht gj tjetr vese nj

prmbledhje e disa interpretimeve t paragjykuara t fosileve t
zhvarrosura prej njerzve t caktuar, t cilt ndjekin verbrisht
teorin e tyre.
Teknologjia e syrit dhe veshit

Nj shtje tjetr q mbetet pa prgjigje nga teoria e evolucionit
sht cilsia e shklqyer e perceptimit t syrit dhe veshit.
Para se t kalojm te syri, le ti prgjigjemi shkurtimisht pyetjes
Si shohim ne? Rrezet e drits q vijn nga nj objekt, bien n
retinn e syrit duke dhn nj imazh t prmbysur t objektit.
Ktu, kto rreze drite transformohen n sinjale elektrike nga
qelizat dhe pastaj prcillen n nj zon t vogl n pjesn e prapme
t trurit, ku ndodhet qendra e shikimit. Kto sinjale elektrike
perceptohen n kt qendr t trurit si imazh pas nj sr
procesesh. Le t mendojm pak, duke u bazuar n kto njohuri
teknike.
Truri sht i izoluar trsisht nga drita. Kjo do t thot se pjesa
e brendshme e trurit sht n errsir t plot dhe drita nuk arrin
atje. Qendra e shikimit sht nj vend n errsir t plot ku nuk
hyn kurr drit. Ka mundsi q t jet vendi m i errt q ekziston.
Megjithat, ne shikojm nj bot t ndritshme plot drit n kt
errsir t plot.
Imazhi i formuar n sy sht kaq i mpreht dhe i qart, sa q as
teknologjia e shekullit njzet nuk ka arritur ta realizoj. Pr
shembull, shikoni librin q jeni duke e lexuar, duart me t cilat e
127
mbani at dhe pastaj ngrini kokn dhe shikoni prreth. A keni

par ndonjher nj imazh t till t mpreht e t qart si ky n
ndonj vend tjetr? Edhe ekrani m i zhvilluar i televizorit i
prodhuar nga prodhuesi m i fuqishm i televizorve n bot nuk
mund t siguroj nj imazh aq t mpreht pr ju. Ky sht nj
imazh tre-dimensional, me ngjyra dhe jashtzakonisht i pastr.
Pr vite t tra, mijra inxhinier jan prpjekur t prodhojn nj
televizor tre-dimensional, i cili mund t arrij cilsin e shikimit t
syrit. Ata kan arritur t shpikin nj sistem TV tre-dimensional,
por ai nuk mund t shihet pa vendosur nj pal syze speciale 3-D.
Pr m tepr, bhet fjal vetm pr nj tre-dimensional artificial.
Sfondi sht m i mjegulluar, ndrsa plani i par duket sikur sht
dekor prej letre. Asnjher ska qen e mundur t arrihet nj
imazh me cilsin e syrit. Edhe n kamera apo n televizor, ka nj
humbje t cilsis s imazhit.
Evolucionistt pretendojn se mekanizmi q prodhon kt
imazh t mpreht e t qart sht formuar krejt rastsisht. Nse
Krahasuar me kamerat dhe

pajisjet pr regjistrimin e zrit,
syri dhe veshi jan shum m
kompleks, shum m t
suksesshm dhe posedojn
konstruksion
shum
m
superior se kto produkte t
teknologjis s lart.
128
dikush do tju thoshte se televizori n dhomn tuaj sht formuar

si rezultat i bashkimit t rastsishm t miliona atomeve, far do
t mendonit ju? Si mund ta bjn atomet at q mijra njerz se
bjn dot?
Nse nj pajisje q prodhon nj imazh m primitiv se syri nuk
mund t jet formuar rastsisht, ather sht shum e qart q
edhe syri apo imazhi q shikohet prej tij nuk mund t jen krijuar
rastsisht. E njjta gj vlen edhe pr veshin. Veshi i jashtm i kap
tingujt dhe i drejton te veshi i mesm, i cili ia prcjell veshit t
brendshm duke i prforcuar ato. Veshi i brendshm ia drgon
valt zanore trurit, duke i kthyer n sinjale elektrike. Ashtu si me
shikimin, procesi i dgjimit prfundon n qendrn e dgjimit n
tru.
Ajo q tham pr syrin sht e vrtet edhe pr veshin. D.m.th.
truri sht i izoluar nga tingujt, ashtu si sht i izoluar edhe nga
drita: asnj tingull nuk mund t deprtoj brenda. Prandaj, ska
rndsi sa zhurm ka jasht, brenda trurit mbizotron nj qetsi
absolute. Megjithat edhe tingujt m t mpreht perceptohen nga
truri.
Nprmjet trurit ton, i cili sht i izoluar nga tingujt, ne
dgjojm simfonin e ekzekutuar nga nj orkestr apo zhurmat n
nj vend t mbushur plot me njerz. Megjithat, nse bhet nj
matje ekzakte e nivelit t tingujve n trurin ton n kto momente,
do t kuptonim se nj qetsi absolute mbizotron aty.
Ashtu si n rastin e imazhit, dekada t tra prpjekjesh kan
kaluar pr t krijuar dhe riprodhuar tinguj sa m t afrt me
origjinalin. Rezultatet e ktyre prpjekjeve jan regjistruesit e zrit,
sistemet HI-FI dhe sistemet e ndryshme pr kapjen e tingujve.
Pavarsisht nga teknologjia e prparuar dhe prpjekjet e mijra
inxhinierve e ekspertve, nuk sht prfituar asnj tingull q t
ket t njjtn mprehtsi dhe qartsi si tingulli q kapet nga veshi.
Mendoni pr sistemet HI-FI t cilsis m t lart t prodhuar nga
129
Nj njeri q e shikon nj fok e percepton at n trurin e tij. N mnyr t

ngjashme, n trurin e tij ai i shqyrton dhe ekzaminon tiparet e ksaj krijese q ai
e sheh n trurin e tij. Gjrat q mson ai i zbulojn atij prsosmrin e krijimit t
Allahut dhe superioritetin e urtsis dhe dituris s Tij.
kompania m e madhe e industris s muziks. Edhe n kto

pajisje, kur regjistrohet zri, humbet nj pjes e cilsis. Kur ndizni
nj HI-FI gjithmon dgjoni nj zhurm t leht para se t filloj
muzika. Veshi i njeriut asnjher nuk e kap nj tingull t shoqruar
me zhurm; ai e kap tingullin pikrisht ashtu si sht, i mpreht
e i qart. Kshtu ka qen gjithmon q nga krijimi i njeriut.
Deri m sot, asnj aparat vizual apo regjistrues i br nga
njeriu nuk ka qen aq i ndjeshm dhe i suksesshm n marrjen e t
dhnave shqisore si syri dhe veshi. Mirpo, prsa i prket t
pamurit dhe t dgjuarit, nj e vrtet shum m madhshtore
qndron pas gjith ksaj.
Kujt i takon ndrgjegjja q sheh

dhe dgjon n brendi t trurit?
Kush shikon nj bot joshse n trurin ton, dgjon simfonit
130
dhe cicrimn e zogjve dhe ndien aromn e trndafilit?

Nxitjet q vijn prej syve, veshve dhe hunds s nj personi
shkojn n tru si impulse nervore elektro-kimike. N librat e
biologjis, fiziologjis dhe biokimis, mund t gjeni shum hollsi
pr mnyrn se si ky imazh formohet n tru. Mirpo, kurr nuk do
t mund t ndesheni me faktin m t rndsishm: Kush i pranon
kto impulse nervore elektro-kimike si imazhe, tinguj, aroma dhe
ngjarje shqisore n tru? Ekziston nj ndrgjegje n tru q i pranon
gjith kto pa ndier ndonj nevoj pr nj sy, vesh apo hund. Kujt
i takon kjo ndrgjegje? Natyrisht se nuk u takon nervave, shtress
yndyrore dhe neuroneve q e prbjn trurin. Kjo sht arsyeja pse
darvinistt-materialist, t cilt besojn se gjithka prbhet prej
materies, nuk mund t japin prgjigje n kto pyetje.
Sepse kjo ndrgjegje sht shpirti i krijuar prej Allahut, i cili
nuk ka nevoj as pr syrin pr t shikuar imazhet dhe as pr
veshin pr ti dgjuar tingujt. Pr m tepr, nuk ka nevoj pr
trurin pr t menduar.
do njeri q e lexon kt fakt t qart shkencor do t duhej t
mendonte thell pr Allahun e Gjithfuqishm dhe t ket frik
dhe t krkoj strehim tek Ai, sepse Ai ngjesh tr gjithsin n nj
vend plotsisht t errt prej disa centimetrave kub n nj form
tre-dimensionale, me ngjyra, me hije dhe t ndritshme.
Nj besim materialist
Informacioni q kemi paraqitur deri tani tregon se teoria e
evolucionit sht nj pretendim q bie hapur n kundrshtim me
faktet shkencore. Pretendimi i teoris n lidhje me prejardhjen e
jets sht n kundrshtim me shkencn, mekanizmat e
evolucionit t propozuara nga kjo teori nuk kan asnj forc
evolutive, dhe fosilet tregojn se format kalimtare nuk kan
ekzistuar kurr. Prandaj, teoria e evolucionit duhet t hidhet
posht si nj ide joshkencore. N kt mnyr shum ide, si modeli
131
i gjithsis me qendr Tokn, jan nxjerr jasht agjends s

shkencs gjat historis.
Por teoria e evolucionit vazhdon t mbahet me vendosmri n
listn e teorive shkencore. Disa njerz madje prpiqen ti paraqesin
kritikat n adres t saj si sulm ndaj shkencs. Po pse ndodh kjo
gj?
Arsyeja pr kt situat t krijuar sht se pr disa njerz t
cilt u prkasin disa qarqeve t caktuara, teoria e evolucionit sht
shndrruar n nj besim dogmatik t domosdoshm. Kto qarqe
kapen fort pas filozofis materialiste dhe ndikohen nga
Darvinizmi, i cili pr ta sht shpjegimi i vetm materialist pr
natyrn.
Nganjher ata e pranojn hapur kt. Riard Levontin,
gjenetist i famshm nga universiteti i Harvardit dhe n t njjtn
koh nj evolucionist i njohur pranon se sht s pari materialist,
pastaj shkenctar:
Nuk sht puna se metodat dhe institucionet e shkencs n njfar
mnyre na detyrojn t pranojm nj shpjegim material pr botn, por
prkundrazi, ne jemi t detyruar nga prkrahja jon arbitrare e kauzs
materialiste t krijojm nj aparat hetimi dhe nj sr konceptesh q japin
shpjegime materiale, edhe nse jan kundr intuits, pa marr parasysh
se sa t mjegullta jan pr t panisurn. Pr m tepr, materializmi sht
absolut, kshtu q ne nuk mund t lejojm t dal n sken nj Qenie
Hyjnore. 33
Kto fjal jan deklarata t qarta se Darvinizmi sht nj

dogm e mbajtur gjall pr hir t lidhjes me filozofin materialiste.
Sipas ksaj dogme asgj nuk ekziston prve materies. Prandaj, ajo
predikon se materia e pajet dhe e pavetdijshme krijoi jetn. Ajo
kmbngul se miliona specie t gjalla, (si zogjt, peshqit, kafsht,
insektet, pemt, lulet, balenat dhe qeniet njerzore) u shfaqn si
pasoj e bashkveprimit t materies si shiut, rrufeve dhe kshtu
me radh prej materies s pajet. Ky besim sht n kundrshtim
132
t plot si me arsyen ashtu edhe shkencn. Por darvinistt

vazhdojn t mbrojn kt besim me qllim q t mos lejojn
daljen n sken t nj Qenie Hyjnore.
Kushdo q nuk e shikon prejardhjen e gjallesave me
paragjykim materialist do ta kuptoj kt t vrtet t qart: t
gjitha gjallesat jan rezultat i krijimit t nj Krijuesi, i Cili zotron
fuqi, dije dhe inteligjenc superiore. Ky Krijues sht Allahu, i Cili
krijoi tr gjithsin nga asgjja, i Cili e konstruktoi at n mnyrn
m t prkryer dhe u dha form t gjitha gjallesave.
Teoria e evolucionit: Magjia m e fuqishme

n bot
do njeri i lir prej paragjykimit dhe ndikimit t fardo
ideologjie t caktuar, q prdor arsyen dhe logjikn e tij apo t saj,
do t kuptoj qart se besimi n teorin e evolucionit, i cili na
prkujton bestytnit e shoqrive pa dijeni t shkencs apo
qytetrimit, sht plotsisht i pamundshm.
Si u shpjegua m lart, ata q besojn n teorin e evolucionit
mendojn se disa atome dhe molekula t hedhura n nj fui t
madhe do t mund t krijonin profesor dhe student universiteti
q jan n gjendje t mendojn dhe gjykojn; shkenctar si
Ajnshtajni dhe Galileo; artist si Hemfri Bogart, Frenk Sinatra dhe
Luano Pavaroti; si edhe antilopa, drur limoni dhe karafila. Pr
m tepr, pasi q shkenctart dhe profesort t cilt besojn n
kto gjepura jan njerz t shkolluar, sht krejtsisht e arsyeshme
t flitet pr kt teori si pr magjin m t fuqishme n histori.
Asnjher m par asnj besim apo ide tjetr nuk ua ka larguar
aftsin e t gjykuarit t njerzve, nuk ka pranuar ti lejoj ata t
mendojn me menuri dhe me arsye dhe ua ka fshehur t vrtetn
sikur ata ti kishin syt e lidhur. Kjo sht nj verbri madje edhe
m e keqe dhe m e pabesueshme se adhurimi i Zotit t Diellit Ra
nga egjiptiant, adhurimi i totemeve n disa pjes t Afriks,
133
adhurimi i Diellit nga populli i Sabs, adhurimi i idhujve q kishin

mbaruar me duart e tyre nga ana e fisit t Profetit Ibrahim (paqja
qoft mbi t) apo adhurimi i Viit t Art nga ana e popullit t
Profetit Musa (paqja qoft mbi t).
N t vrtet, Allahu ka theksuar kt munges arsyeje n
Kuran. N shum vargje, Ai zbulon se mendjet e disa njerzve do
t jen t mbyllura dhe se ata do t jen t pafuqishme t shohin t
vrtetn. Disa nga kto vargje jepen n vazhdim:
Sa pr ata q mohojn, njsoj sht, i paralajmrove apo nuk i
paralajmrove - ata nuk besojn. Allahu i ka vulosur zemrat e
tyre, ndrsa n vesht dhe syt e tyre kan mbules; ata i pret
nj dnim i madh. (Sure Bekare: 6-7)
Ata kan zemra me t cilat nuk kuptojn. Ata kan sy me t
cilt nuk shohin. Ata kan vesh me t cilt nuk dgjojn. Ata
jan si kafsht, bile edhe m t humbur! Ata jan t
pavetdijshm. (Sure Araf: 179)
Edhe sikur Ne t'u hapnim atyre nj der n qiell dhe t
ngjiteshin vazhdimisht lart n t (e t shihnin engjjt e
fshehtsit), ata vetm do t thoshin: "Neve na jan ndal syt
(t part). Jo, ne jemi njerz t magjepsur. (Sure Hixhr: 14-15)
Fjalt nuk mund ta shprehin se sa sht e habitshme se si kjo

magji ka arritur t mbaj nj komunitet aq t gjer n skllavri, ti
largoj njerzit nga e vrteta dhe t mos ndrpritet pr 150 vjet.
sht e kuptueshme se nj apo disa njerz do t mund t besonin
n skenar dhe pohime t pabesueshme prplot marrzi dhe
munges arsyeje. Mirpo, magjia sht shpjegimi i vetm i
mundshm pr njerzit n mbar botn q besojn se atomet e
pavetdijshme dhe t pajet papritur vendosn t bashkohen dhe
t formojn nj gjithsi q funksionon me nj sistem t organizimit,
rregullit, arsyes dhe vetdijes s prkryer; nj planet t quajtur
Tok me t gjitha veorit e saj t prshtatura n mnyr aq t
134
prkryer pr jetn; dhe gjallesat prplot sisteme t panumrta

komplekse.
N t vrtet, Kurani rrfen ngjarjen e Profetit Musa dhe
Faraonit pr t treguar se disa njerz t cilt prkrahin filozofit
ateiste n t vrtet ndikojn tek t tjert me an t magjis. Kur iu
tha Faraonit pr fen e vrtet, ai i tha Profetit Musa t ndeshet me
magjistart e tij. Kur Musai e bri kt, ai u tha atyre q t tregojn
aftsit e tyre t part. Vargjet pasojn:
Hidhni ju! u prgjigj ai. Kur magjistart hodhn shkopinjt
e tyre, i magjepsn syt e njerzve, i friksuan ata dhe shfaqn
nj magji t madhe. (Sure Araf: 116)
Si kemi vn re, magjistart e Faraonit ishin n gjendje t

mashtrojm do njeri, prve Musait dhe atyre t cilt i besuan atij.
Mirpo, dshmia e tij zhduki magjin, apo glltiti at q ata
kishin sajuar, si prshkruhet n ajet.
Ather Ne i kumtuam Musait: Hidhe shkopin tnd! - dhe ai
filloi t glltiste gjithka q trilluan ata. N kt mnyr, doli n
shesh e vrteta dhe dshtoi ajo q kishin br ata. (Sure Araf:
117-118)
Si kemi vn re, kur njerzit e kuptuan se ata u magjepsn dhe

se ajo q pan ishte vetm nj iluzion, magjistart e Faraonit
humbn gjith besueshmrin e tyre. Edhe n ditt tona, prve
nse ata t cilt, nn ndikimin e nj magjie t ngjashme, besojn n
kto pretendime qesharake nn maskn e tyre shkencore dhe
kalojn jett e tyre duke i mbrojtur ato, i braktisin besimet e tyre
paragjykuese, ata po ashtu do t poshtrohen kur e vrteta e plot
shfaqet dhe magjia prishet. N t vrtet, Malkolm Magerixh, nj
filozof ateist dhe prkrahs i evolucionit, pranoi se ishte i
brengosur pikrisht nga kjo perspektiv:
Un personalisht jam i bindur se teoria e evolucionit, posarisht
shtrirja e zbatimit t saj, do t jet njra prej shakave m t
mdha n librat e historis n t ardhmen. Brezat e ardhshm do t
135
uditen se si nj hipotez aq jo bindse dhe e dyshimt ka mundur t

pranohej me naivitetin e pabesueshm q ajo posedon. 34
Se e ardhmja nuk sht larg: Prkundrazi, njerzit s shpejti do

ta shohin se rasti nuk sht hyjni dhe do t shikojn prapa n
teorin e evolucionit si n mashtrimin m t keq dhe magjin m
t tmerrshme n bot. Ajo magji tashm ka filluar t ngrihet me
shpejtsi prej shpatullave t njerzve n mbar botn. Shum
njerz q e shohin fytyrn e saj t vrtet po pyeten me habi se si
sht e mundur q t jen kapluar prej saj.
136
SHNIMET
1. Bediuzzaman Said Nursi, Risale-i Nur Collection, The Rays, Fourteenth Ray
2. M. Encarta Encyclopedia 2000, 'Terrorism'
3. US Geological Survey National Earthquake Information Center, "Earthquake Facts and Statistics",
2000, http://neic.usgs.gov/neis/eqlists/eqstats.html
4. US Geological Survey National Earthquake Information Center, "Earthquake Facts and Statistics",
2000, http://neic.usgs.gov/neis/eqlists/eqstats.html
5. UNICEF, 'Children and Poverty: Key Facts', 2000; http://www.unicef.org/copenhagen5/ factsheets.htm
6. Manufacturing Dissent, 'World Statistics The Rich and the Poor', 1999;
http://www.reagan.com/HotTopics.main/HotMike/document-8.13.1999.6.html
7. UNICEF, "Children and Poverty: Key Facts", 2000, http://www.unicef.org/copenhagen5/ factsheets.htm
8. Time, April 7, 1997, 'The lure of the cult'
9. Faslu'l-Makal fi Ref'i Isa Hayyen ve Nuzulihi ve Katlihi'd-Deccal, p.20
10. Bediuzzaman Said Nursi, Risale-i Nur Collection, The Words, 'The Twenty-fourth Word: Third
Branch'
11. M. Encarta Encyclopedia 2000, 'Aging'
12. Conway Zirkle, Evolution, Marxian Biology and the Social Scene, Philadelphia: University of
Pennsylvania Press, 1959, pp.85-87
13. Conway Zirkle, Evolution, Marxian Biology and the Social Scene, Philadelphia: University of
Pennsylvania Press, 1959, pp.85-87
14. K. Mehnert, Kampf um Mao's Erbe, Deutsche Verlags-Anstalt, 1977
15. Sidney Fox, Klaus Dose, Molecular Evolution and The Origin of Life, W.H. Freeman and Company, San Francisco, 1972, p. 4.
16. Alexander I. Oparin, Origin of Life, Dover Publications, NewYork, 1936, 1953 (reprint), p. 196.
17. "New Evidence on Evolution of Early Atmosphere and Life", Bulletin of the American Meteorological Society, vol 63, November 1982, pp.1328-1330.
18. Stanley Miller, Molecular Evolution of Life: Current Status of the Prebiotic Synthesis of Small
Molecules, 1986, p. 7.
19. Jeffrey Bada, Earth, February 1998, p. 40
20. Leslie E. Orgel, "The Origin of Life on Earth", Scientific American, vol. 271, October 1994, p. 78.
21. Charles Darwin, The Origin of Species by Means of Natural Selection, The Modern Library, New
York, p. 127.
22. Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University
Press, 1964, p. 184.
23. B. G. Ranganathan, Origins?, Pennsylvania: The Banner Of Truth Trust, 1988, p. 7.
24. Charles Darwin, The Origin of Species: A Facsimile of the First Edition, Harvard University
Press, 1964, p. 179.
25. Derek A. Ager, "The Nature of the Fossil Record", Proceedings of the British Geological Association, vol 87, 1976, p. 133.
26. Douglas J. Futuyma, Science on Trial, Pantheon Books, New York, 1983. p. 197.
27. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory Tower, Toplinger Publications, New York, 1970, pp. 75-94;
Charles E. Oxnard, "The Place of Australopithecines in Human Evolution: Grounds for Doubt", Nature, vol 258, p. 389.
28. "Could science be brought to an end by scientists' belief that they have final answers or by society's reluctance to pay the bills?" Scientific American, December 1992, p. 20.
29. Alan Walker, Science, vol. 207, 7 March 1980, p. 1103; A. J. Kelso, Physical Antropology, 1st ed.,
J. B. Lipincott Co., New York, 1970, p. 221; M. D. Leakey, Olduvai Gorge, vol. 3, Cambridge University Press, Cambridge, 1971, p. 272.
30. Jeffrey Kluger, "Not So Extinct After All: The Primitive Homo Erectus May Have Survived Long
137
Enough To Coexist With Modern Humans," Time, 23 December 1996.

31. S. J. Gould, Natural History, vol. 85, 1976, p. 30.
32. Solly Zuckerman, Beyond The Ivory Tower, p. 19.
33. Richard Lewontin, "The Demon-Haunted World," The New
York Review of Books, 9 January 1997, p. 28.
34. Malcolm Muggeridge, The End of Christendom, Grand
Rapids: Eerdmans, 1980, p. 43.
(Engjjt) Than: "Ti je i pa t meta,

ne nuk kemi dije tjetr prve at
q na e msove Ti. Vrtet, Ti je i
Gjithdijshmi, i Urti!"
(Sure Bekare: 32)

Fundi I Botës Dhe Mehdiu. Albanian (Shqip)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Fundi I Botës Dhe Mehdiu. Albanian (Shqip)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Publishing House Thesari

Publikuar Mars 2010

Kineze, Dhivehi (folur n ishujt

j kapitull i veant i atribuohet rrnimit t

Harun Jahja - Adnan Oktar

kto libra dhe nuk mund ta hedhin posht vrtetsin e tyre.

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

Rreth autorit dhe veprave t tij

Harun Jahja - Adnan Oktar

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

dhe dilemave nga zemrat e tyre, si e ka vrtetuar dhe eksperienca

Harun Jahja - Adnan Oktar

t dhna nga literatura e Haditheve na sjellin n nj prfundim

Nj tjetr shtje q duhet ta theksojm ktu sht se Allahu di

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

Shenjat e Dits s Fundit n Kuran

Nga ky ajet ne msojm se Kurani prshkruan shenjat q

Ora sht afruar

Harun Jahja - Adnan Oktar

Ne i kemi krijuar qiejt, Tokn dhe gjithka q gjendet midis

Mund t ket njerz t cilt mendojn se porosia e Kuranit

Eprsia e moralit t Islamit n bot

N nj numr ajetesh, po ashtu thuhet se sht ligj hyjnor q

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

Nuk ka dyshim se Allahu do ti mbaj premtimet e Tij. Normat

Fjala u a e prdorur n kt ajet sht fjala arabe shakka, e

Mund t shihet qart se kuptimi i fjals shakka ktu nuk sht

Harun Jahja - Adnan Oktar

prmbushjen e lajmit t dhn 1,400 vjet m par n Suren Kamer.

Mrekullia e prshkruar m lart sht dukuria e ndarjes s

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

Shenjat e prshkruara nga Profeti (saas) po

Harun Jahja - Adnan Oktar

N kto hadithe, fillimi i Fundit t Kohs prshkruhet si koh

Luftrat dhe anarkia

Nse i hedhim nj vshtrim katrmbdhjet shekujve t fundit,

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

do t shohim se para shekullit njzet luftrat ishin luftra rajonale.

Harun Jahja - Adnan Oktar

Konfliktet q ndodhn pas Lufts s Dyt Botrore Lufta e

Shkatrrimi i qyteteve t mdha:

Shkatrrimi i qyteteve t mdha pr t cilat flitet n kt hadith

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

t prekurat nga ky shkatrrim. Shembull pr kt sht

Harun Jahja - Adnan Oktar

N vitet e fundit, trmete t mdha kan ndodhur pandrprer

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

Sot, varfria ka arritur prmasa serioze n bot. Raporti i

Rrnimi i vlerave morale

Harun Jahja - Adnan Oktar

N ditt tona, ekziston nj rrezik i madh q krcnon

Hadithet pr refuzimin e fes s vrtet

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

besimtar n mbrmje dhe i pafe n mngjes. (Ebu Davudi)

Shfaqja e profetve t rrejshm

Ekspertt kan vn re se ka pasur nj prhapje t shpejt t t

Harun Jahja - Adnan Oktar

Kurani tregon pr kthimin e Isait n tok

N ajetin 55 t Sures Al Imran, ne msojm q Allahu do ti

FUNDI I BOTS dhe MEHDIU

mposhtin mohuesit dhe do t bhen argument i premtimit hyjnor

Nga ky ajet msojm n mnyr t qart se ekzistojn edhe tri

Harun Jahja - Adnan Oktar