Nota Pelan Dan Rekabentuk Paip Retikulasi PDF Format1

Water Academy SAJHSB
1.0
PELAN DAN REKABENTUK
PENGENALAN ALIRAN DALAM RANGKAIAN PAIP

Sistem retikulasi adalah gabungan saluran paip dengan beberapa pepasangan
(fittings) pada paip bagi membekalkan air bersih kepada pengguna.
1.1
Objektif penyaluran bekalan air didalam sistem retikulasi:a.

b.
c.
Bekalan air yang disalurkan kepada pengguna hendaklah

mematuhi garis panduan kualiti yang telah ditetapkan.
Tekanan air yang diterima oleh pengguna adalah pada tahap
optima pada sepanjang masa.
Bekalan air (water demand) hendaklah sentiasa mencukupi dan
berterusan khususnya untuk kebakaran dan keadaan kecemasan.
Sistem retikulasi bermula dari punca air bersih sehinggalah kepada pengguna.
Raw Water
Source
Balancing
Reservoir
Storage
Reservoir
Booster
Pumping Station
Clear
Water
Tank
Distribution
Mains
Customers
Storage
Reservoir
Water Treatment
Plant
Reticulation System
Customers
Skematik/gambarajah sistem bekalan air
nurtechnologies@wordpress.com
Page 1
Gravity Flow
Supply Source
Gravity Flow
Treatment Plant
Gravity Flow
Reservoir
Service Area
(a) GRAVITY SYSTEM
Pumped Flow
Service Area
Booster Station
Pumped Flow
Treatment Plant
Supply Source
(b) DIRECT PUMPED SYSTEM
Pumped Flow
Pumped Flow
Gravity Flow
Reservoir
Booster Station
Treatment Plant
Booster Station
Service Area
Supply Source
(c) GRAVITY AND PUMPED COMBINATION
Diagrammatic of the typical types of distribution systems
Page 2
1.2
Keperluan air (water demand consumption)

Keperluan air yang diperlukan dari sistem bekalan air adalah terbahagi
kepada enam (6) jenis iaitu:a.
b.
c.
d.
e.
f.
2.0
Keperluan domestik (domestic consumption)

Keperluan komersial dan institusi
Keperluan industri
Keperluan pertanian
Keperluan perlancongan
Kehilangan air tidak berhasil (NRW)
REKABENTUK SISTEM AGIHAN AIR

2.1
Tujuan rekabentuk atau analisis sistem rangkaian/agihan adalah bagi

mendapatkan:a.
b.
c.
-
Kadaralir dalam paip (Q)

Turus tekalan baki minima
Saiz paip paling ekonomi
Aliran dalam paip boleh dibahagikan kepada 2 jenis iaitu aliran
lamina dan aliran bergelora (turbulent flow).
Apabila wujud aliran dalam paip, akan berlakunya kehilangan
turus.
Kehilangan turus didalam paip adalah disebabkan oleh perkara

berikut:a.
b.
c.
Rintangan dari geseran

Geseran pada dinding paip
Bentuk perpasangan (fittings)
- Analisis aliran dalam paip boleh dikira menggunakan persamaan

Bernoulli
P1 V12
P V2
z1 2 2 z 2 hL
2g
2g
- Kehilangan tenaga disebabkan oleh:a.
b.
Geseran (friction loss)

Kehilangan kecil (minor loss)
Page 3
2.2
Syarat analisis dalam rangkaian:a.
Jumlah kadaralir pada simpang = 0

-
Kadaralir masuk ke simpang perlu sama dengan kadaralir

keluar simpang
Q2
Q1
Q3
Q4
Q1 + Q2 = Q3 + Q4
b.
Setiap paip yang direkabentuk perlu memenuhi hukum geseran

dalam paip berdasarkan formula berikut:Darcy Weisbach,
hL 4 f
Hazen Williams, hL
f
hL
L
Q
C
D
L V2
D 2g
10.69 LQ 1.852
C 1.852 D 4.87
= friction factor
= head loss (m)
= pipe length (m)
= flow rate (m3/s)
= Hazen Williams pipe roughness coefficient
= pipe diameter (m)
Page 4
Hazen-Williams Pipe Roughness Coefficient

Material
Asbestos cement
Brass
Brick sewer
Cast-iron, new unlined
Cast-iron, 10 years old
Concrete
Copper
Ductile Iron Pipe (DIP)
Galvanized iron
Glass
Lead
Plastic
PVC, CPVC
Smooth Pipes
Steel - New unlined
Steel
Steel - Riveted
Tin
Wood Stave
c.
Hazen-Williams Coefficient - C
140
130 - 140
100
130
107 - 113
89 - 100
75 - 90
64 - 83
120 - 140
130 - 140
120
120
140
130 - 140
140 - 150
150
140
140 - 150
130
110
130
120
Jumlah kehilangan turus (head loss) didalam satu sistem litar

perpaipan adalah sifar.
hL1 hL 4 hL 3 hL 2 0
Bagi sistem retikulasi yang tidak berangkaian, analisis hanya dibuat

terhadap turus tenaga.
Tentukan turus tenaga di setiap nod bagi setiap kriteria
rekabentuk.
Gunakan persamaan tenaga bagi mengira kehilangan,
contohnya persamaan Darcy Weisbach atau hazen Williams.
Page 5
Kaedah asas pengiraan bagi analisis aliran dalam paip adalah

menggunakan kaedah Hardy Cross.
Anggarkan agihan kadaralir dan arah aliran.
Kira kehilangan turus dalam setiap paip dengan persamaan
Darcy-Weisbach, Hazen-Williams dan sebagainya.
Untuk setiap loop (litar), jumlahkan kesemua kehilangan turus
(hL) dimana hLlitar 0
Kaedah trial & error digunapakai bagi menentukan Qbaru.
Qbaru = Qlama + Q
Q
hLi
dh
L
dQ
hL
2ri Qi
Ulang prosidur diatas sehingga Q (perbezaan nilai kadaralir

yang diperolehi diantara Q sebelum dengan Q seterusnya) berada
didalam julat yang dibenarkan.
3.0
KEPERLUAN REKABENTUK RANGKAIAN/AGIHAN AIR

3.1
Pendekatan Dan Perlaksanaan
Bergantung sepenuhnya kepada

a.
b.
Perkiraan sistem hidraulik

Lain-lain keperluan yang ditetapkan oleh pihak berkuasa
bekalan air negeri.
Panduan piawaian rekabentuk

a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
MWA Design Guidelines For Water Supply System

Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN)
Cawangan Bekalan Air, JKR
SAJ Holdings Sdn Bhd (SAJHSB)
Syarikat Bekalan Air Selangor (SYABAS)
Lembaga Air Perak (LAP)
Lembaga Air Pulau Pinang (PBA)
Page 6
3.2
Permintaan Air (Water Demand)
Permintaan air bergantung kepada bilangan dan jenis bangunan.

Permintaan air = Jumlah permintaan air bagi setiap jenis
bangunan x bilangan unit bangunan.
i.
ii.
Low cost terrace house/flat

1135 lps (250 gpd)
Single Storey terrace house/low medium
1360 lpd (300 gpd)
& medium cost flats
iii. Double storey terrace house/
1590 lpd (350 gpd)
High cost flats
iv. Semi detached house
1820 lpd (400 gpd)
v.
Bungalow/condominiums
2270 lpd (500 gpd)
vi. Shophouse (single storey/gerai)
2270 lpd (500 gpd)
vii. Shophouse (double storey)
2730 lpd (600 gpd)
viii. Shophouse (three storey)
4090 lpd (900 gpd)
ix. Light industrial workshop
1590 lpd (350 gpd)
x. Semi detached / bungalow workshops
2730 lpd (600 gpd)
xi. Heavy industry
65,000 l/ha/day (6,000 gal/acre/day)
xii. Medium industry
xiii. Light industry
xiv. Office/Complex/
1,200 lpd/100Sq.m (250gpd/1,000 sq.ft)
Commercial (domestic usage)
xv. Hotel (with dining &
Laundry facility-domestic
Usage)
Hotel (3 star)
1,360 lpd/room (300 gpd/room)
Hotel (5 star)
2,000 lpd/room (440 gpd/room)
xvi. School/education
Institutions
- Day school/institution
55 lpd/student (12 gpd/student)
- Fully residential
360 lpd/student (80 gpd/student)
xvii. Hospitals (domestic usage)
1,100 lpd/bed (240 gpd/bed)
xviii. Mosque (domestic usage)
135 lpd/person (30 gpd/person)
xix. Other place of worship
xx. Wet market
820 lpd/store (180 gpd/store)
xxi. Petrol kiosk
5000 lpd/service
(1080 gpd/service bay)
xxii. Stadium
xxiii. Golf course
5500 lpd/hole (1200 gpd/hole)
gpd
lpd
l/ha/day
= Gallon per day

= Liter per day
= Liter/hectares/day
Page 7
3.3
Permintaan Air Puncak (Peak Demand)

-
Permintaan air harian bergantung kepada banyak faktor seperti

cuaca, kebudayaan, cuti perayaan serta taraf sosio ekonomi
pengguna.
Perubahan permintaan setiap jam adalah besar dan kebisaannya
tinggi pada awal pagi, tengahari dan lewat petang.
Faktor Puncak (peak factor)

Retikulasi
Saluran Graviti
(trunk main)
Bandar (urban area)
2.5
1.2
Perkampungan (rural area)
2.5
1.2
FELDA
3.0
1.2
MWA design guidelines for water supply systems
Kawasan
3.4
Baki Turus Tekanan (Residual Pressure)

Berikut merupakan baki turus yang disyorkan untuk jenis bangunan:Bilangan Tingkat Bangunan
Satu Tingkat
(Single Storey)
Dua Tingkat
(Double Storey)
Tiga Tingkat
(Three Storey)
Empat Tingkat
(Four Storey)
-
3.5
Baki Turus Tekanan

(min. residual pressure)
10.7 meter
13.7 meter
18.3 meter
22.9 meter
Atau turus minima adalah 7.6m (25 kaki) diatas aras tanah
tertinggi. Keperluan ini hanya terhad kepada bangunan yang tidak
mempunyai tangki simpanan sahaja atau penggunaan air secara
terus tanpa tangki.
Turus maksima ialah 61m.
Analisis Aliran
Analisis aliran didalam rekabentuk perlu mengambilkira dua (2)
keadaan iaitu:
a.
Aliran Puncak = Aliran purata x faktor aliran

(Peak flow=Average Flow x Peak Factor)
b.
Aliran Kebakaran = Aliran purata + aliran hydrant

(Fire Fighting Flow=Average Flow + Average Total Flow of Hydrant)
Page 8
3.6
Aliran Kebakaran (fire fighting flow)

Berikut adalah keperluan aliran kebakaran (quantity of water required)
sebagaimana dicadangkan oleh MWA-Design Guidelines For Water
Supply System.
Class Of Risk
Class A Risk
Average Total
Flow
(Litres)
(Per Minute)
Spanning
(Metres)
Maximum No.
Of Hydrant
Outlet used
Simultaneously
4100
90
3 @ 1370 lpd
2700
90
2 @ 1370 lpd
1370
90
1140
120-terrace
150-detached /
semi detached
680
180
Large
buildings,
shopping
complexes,
high rise buildings,
large industrial estate,
warehouse and ports.
Class B Risk
Congested areas with
buildings up to 5
storeys
Class C Risk
Shop house up to 3
storey, light industry
Class D Risk
Residential
terrace
house, detached, semi
detached
Class E Risk
Others
3.7
Berdasarkan SAJHSB, aliran kebakaran adalah bersamaan 300

gpd atau 1364 lpd.
Saiz Dan Jenis Paip Retikulasi

-
Saiz minima paip retikulasi ialah 150mm diameter.

Terdapat juga negeri yang menggunakan saiz minima paip
100mm diameter.
Terdapat beberapa jenis paip yang sesuai digunakan dalam sistem
retikulasi iaitu paip uPVC, Ductile Iron, HDPE dan AB-3P.
Page 9
3.8
Hujung Paip Retikulasi

-
3.9
Rangkaian paip retikulasi perlu direkabentuk dalam bentuk litar

tertutup.
Dead end perlu dihadkan bagi mengelakkan pemendapan.
Sediakan scour valve atau hydrant pada penghujung paip bagi
memudahkan penyelenggaraan paip.
Halaju Aliran Dalam Paip

-
Halaju maksima aliran didalam paip adalah 2.6m/s.

Ianya ditetapkan bagi mengelakkan hakisan (erosion) yang
disebabkan oleh aliran bergelora (turbulent).
Page 10

4.
CONTOH REKABENTUK PAIP RETIKULASI
Page 11
TABLE 1: Average Domestic Flow Rate (Without Fire Flow)

Demand Flow Rate Calculations
Node
Nod 0 - 1
Description
2-storey terrace
houses (10 units)
1-storey terrace
houses (20 units)
1-storey terrace
houses (20 units)
Water Demand
(liter/day)
Total Demand
(liter/day)
1590
10
15900
0.1840
1360
20
27200
0.3148
1360
20
27200
0.3148
70300
0.8137
TOTAL
Nod 1 - 2
1-storey terrace
houses (10 units)
1-storey terrace
houses (10 units)
1360
10
13600
0.1574
1360
10
13600
0.1574
27200
0.3148
TOTAL
Nod 2 - 3
1-storey terrace
houses (10 units)
1-storey terrace
houses (10 units)
Average Flow, Q
(liter/s)
Quantity
(nos)
1360
10
13600
0.1574
1360
10
13600
0.1574
27200
0.3148
TOTAL
Page 12
TABLE 2: Peak Flow Rate
Node
Average Flow
Rate
(liter/s)
1
2
3
0.8137
0.3148
0.3148
Peak Flow Rate Calculation = Average Flow Rate x Peak Factor

Average Flow
Peak Flow Rate
Peak Factor
(liter/s)
(liter/s)
2.5
0.8137
2.0341
2.5
0.3148
0.7870
2.5
0.3148
0.7870
TABLE 3: Fire Flow Rate
Node
Average Flow
Rate
(liter/s)
1
2
3
0.8137
0.3148
0.3148
Fire Flow Rate Calculation = Average Flow Rate + Hydrant Flow

Average Flow (liter/s)
Hydrant Flow
Fire Flow Rate
(liter/s)
(liter/s)
0.8137
0.8137
0.3148
19.0000
19.3148
0.3148
0.3148
* Based on MWA requirement: One hydrant flow (Class D Risk) = 1140 liter/minute or 19 liter/s
Page 13
TABLE 4: Pipe Data

Elevation at Tapping Point
Pressure at Tapping Point
: 20 meter
: 28 meter
Node
Pipe No.
Length (m)
1
2
3
1
2
3
1000
800
800
Elevation At
Node
27
18
29
Type
MS
DI
DI
Proposed Pipe
Diameter (m)
0.2
0.15
0.15
Roughness
Coefficient, C
130
120
120
Page 14
Minor Loss
0
0
0
KEPUTUSAN UJIAN TEKANAN AIR DALAM

PAIP UTAMA BERSAIZ 200mm ND MS DI
PERSIMPANGAN TAMAN DATO HJ FIRDAUS
Page 15
Ringkasan Pengiraan Analisis Alian Puncak (Retikulasi)

(1)
Untuk Saluran Paip 1 (node 1)

Kehilangan turus (hL) diperolehi melalui formula Hazen Williams;
hL (1)
hL (1)
hL (1)
hL (1)
10.69 LQ1.852
C 1.852 D 4.87
10.69(1000)(0.0020)1.852
(130)1.852 (0.2) 4.87

0.1107
3.2437
0.0341 m
Halaju air, V;
V1
V1
V1
Q1
A
0.0020
2
0 .2
2
0.0647 m/s < 2.6m/s (Mematuhi keperluan MWA)
Tekanan baki (residual pressure) pada hujung nod 1 diperolehi dengan

menggunakan formula Bernoulli;
P0 V02
P V2
z 0 1 1 Z 1 hL
2g
2g
Formula Bernoulli disusun semula seperti berikut;
P1
P1
P1
P0 V02
V12
Z0
Z 1 hL
2g
2g
2
0.0647
28 0 20
2g
27 0.0341
20.966 m > 13.7m (Mematuhi tekanan min. bangunan 2 tingkat)
Page 16
(2)

hL ( 2 )
hL ( 2 )
hL ( 2 )
hL ( 2 )
10.69 LQ1.852
1.852 4.87
C D
10.69(800)(0.0008)1.852
(120)1.852 (0.15) 4.87

0.0153
0.689
0.022 m
Halaju air, V;
V2
V2
V2
Q2
A
0.0008
2
0.15
2

P1 V12
P V2
z1 2 2 Z 2 hL
2g
2g
P2
P2
P2
P1 V12
V22

Z1
Z 2 hL
2g
2g
2
0.0647
20.966
2g
0.0445
27
2g
18 0.022
Page 17
(3)

hL ( 3 )
hL ( 3)
hL ( 3 )
hL (3)
10.69 LQ1.852
1.852 4.87
C D
10.69(800)(0.0008)1.852
(120)1.852 (0.15) 4.87

0.0153
0.689
0.022 m
Halaju air, V;
V3
V3
V3
Q3
A
0.0008
2
0.15
2

P3 V32
P2 V22
z2
Z 3 hL
2g
2g
P3
P3
P3
V32
P2 V22
Z2
Z 3 hL
2g
2g
2
0.0445
29.944
2g
0.0445
18
2g
29 0.022
Page 18
5.
Checklist Sistem Retikulasi

5.1
Laporan Pengiraan Retikulasi

a. Keterangan projek
b. Kriteria rekabentuk
c. Carta tekanan air paip utama (Pressure At Tapping Point) yang
disahkan oleh pihak berkuasa bekalan air.
d. Jadual keperluan air mengikut bilangan dan jenis bangunan.
e. Perkiraan kapasiti tangki.
f. Perkiraan TWL, BWL dan TWL.
g. Pengiraan hidraulik paip masuk utama (main pipe).
(Faktor rekabentuk paip utama (trunk main) = 1.2
h. Ringkasan jadual:- Nombor nod
- Bilangan unit bangunan
- Keperluan air seunit
- Jumlah keperluan air
- Aliran purata dan aliran puncak
i. Analisis aliran puncak (peak flow analysis)
Faktor aliran puncak = 2.5
Analisis berdasarkan available head ditempat sambungan.
Tekanan baki minima ialah 7.6m dari paras tertinggi.
j. Analisis kebakaran (fire fighting flow analysis)
No. nod aliran kebakaran dinyatakan
(Fire fighting flow = Average flow + Hydrant Flow)
Analisis berdasarkan available head ditempat sambungan.
Tekanan baki minima ialah 7.6m dari paras tertinggi.
k. Skematik diagram
Maklumat teknikal: saiz paip, jenis paip, no. nod, panjang
paip.
Lokasi paip utama (proposed connection at existing
pipeline).
Aliran puncak.
Aliran kebakaran.
l. Perkiraan rekabentuk dan pelan untuk sistem pam.
Page 19
5.2
Pelan Retikulasi
a.
Pelan lokasi
-
b.
Diwarnakan, skala, no. lot, nama jalan dan lain-lain.
Pelan kunci
-
Diwarnakan, skala, nama jalan dan lain-lain
c.
Nama taman
d.
Saiz paip sediada

- Lukisan skematik kedudukan paip sediada (boleh diperolehi
dari pihak berkuasa bekalan air).
- Invert level perlu dinyatakan.
- Saiz dan jenis paip.
e.
Cadangan penyambungan paip utama

Perlu mendapat persetujuan pihak berkuasa bekalan air.
Lukisan perincian penyambungan paip perlu disertakan.
- Kaedah kerja (method statement) cadangan kerja-kerja
penyambungan paip utama.
f.
Paip masuk
- Mestilah dari jenis mild steel pipe atau jenis paip yang
diluluskan oleh pihak berkuasa bekalan air.
- Jika perlu: menyediakan bulk meter, pressure reducing valve,
sluice valve dan sebagainya.
g.
Injap-injap (valve)
- Kedudukan injap-injap perlu dinyatakan secara jelas dan
terperinci.
- Antara injap-injap tersebut ialah isolation valve (sluice valve),
air valve, scour valve, boundary valve.
- Kedudukan end cap juga perlu ditunjukkan.
h.
Jenis paip
Saiz minima paip retikulasi adalah 150mm ND.
- Antara paip yang biasa digunapakai didalam sistem retikulasi
adalah paip uPVC, ductile iron (DI pipe) dan HDPE.
Page 20
- Sementara didalam sistem paip agihan (distribution main), paip

yang biasa digunapakai adalah paip mild steel (MS pipe) dan
ductile iron (DI pipe).
- Jenis dan kelas paip perlu dinyatakan secara jelas.
- Bagi pemasangan paip yang melintasi jalan berpremix; paip
mild steel hendaklah digunapakai.
i.
Nombor-nombor nod
Paras pelantar (platform level) atau ground level.
- Paras tekanan/baki turus tekaan pada setiap nod (residual
pressure)
j.
Jenis bangunan
-
k.
Diwarnakan
Bilangan unit mengikut jenis.
Lokasi pili bomba (hydrant)

-
Ditandakan dan diwarnakan

Surat kelulusan dari Jabatan Bomba dan Penyelamat.
Page 21

Nota Pelan Dan Rekabentuk Paip Retikulasi PDF Format1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nota Pelan Dan Rekabentuk Paip Retikulasi PDF Format1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

PENGENALAN ALIRAN DALAM RANGKAIAN PAIP

Objektif penyaluran bekalan air didalam sistem retikulasi:a.

Bekalan air yang disalurkan kepada pengguna hendaklah

Skematik/gambarajah sistem bekalan air

PELAN DAN REKABENTUK

Water Academy SAJHSB

(a) GRAVITY SYSTEM

(b) DIRECT PUMPED SYSTEM

(c) GRAVITY AND PUMPED COMBINATION

Diagrammatic of the typical types of distribution systems

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

Keperluan air (water demand consumption)

Keperluan domestik (domestic consumption)

REKABENTUK SISTEM AGIHAN AIR

Tujuan rekabentuk atau analisis sistem rangkaian/agihan adalah bagi

Kadaralir dalam paip (Q)

Kehilangan turus didalam paip adalah disebabkan oleh perkara

Rintangan dari geseran

- Analisis aliran dalam paip boleh dikira menggunakan persamaan

Geseran (friction loss)

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

Syarat analisis dalam rangkaian:a.

Jumlah kadaralir pada simpang = 0

Kadaralir masuk ke simpang perlu sama dengan kadaralir

Setiap paip yang direkabentuk perlu memenuhi hukum geseran

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

Hazen-Williams Pipe Roughness Coefficient

Jumlah kehilangan turus (head loss) didalam satu sistem litar

Bagi sistem retikulasi yang tidak berangkaian, analisis hanya dibuat

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

Kaedah asas pengiraan bagi analisis aliran dalam paip adalah

Ulang prosidur diatas sehingga Q (perbezaan nilai kadaralir

KEPERLUAN REKABENTUK RANGKAIAN/AGIHAN AIR

Pendekatan Dan Perlaksanaan

Bergantung sepenuhnya kepada

Perkiraan sistem hidraulik

Panduan piawaian rekabentuk

MWA Design Guidelines For Water Supply System

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

Permintaan Air (Water Demand)

Permintaan air bergantung kepada bilangan dan jenis bangunan.

Low cost terrace house/flat

= Gallon per day

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

Permintaan Air Puncak (Peak Demand)

Permintaan air harian bergantung kepada banyak faktor seperti

Faktor Puncak (peak factor)

Baki Turus Tekanan (Residual Pressure)

Baki Turus Tekanan

Aliran Puncak = Aliran purata x faktor aliran

Aliran Kebakaran = Aliran purata + aliran hydrant

Water Academy SAJHSB

PELAN DAN REKABENTUK

Aliran Kebakaran (fire fighting flow)

Berdasarkan SAJHSB, aliran kebakaran adalah bersamaan 300

Saiz Dan Jenis Paip Retikulasi