Professional Documents
Culture Documents
အာမဂႏၶသုတၱန္ - အညႇီအေဟာက္ ဆိုသည္မွာ
အာမဂႏၶသုတၱန္ - အညႇီအေဟာက္ ဆိုသည္မွာ
(tmr*E¨okwåef w&m;a'oemawmf)
zm;atmufawm&q&mawmf
oAÁ'geH "r®'geH Zdemwd?
oAÁ&oH "r®&aom Zdemwd/
oAÁ&wð "r®&wd Zdemwd?
wPSu©a,m oAÁ'ku©H Zdemwd/
rmwdum
taMumif;t&m pmrsufESm
ed'geuxm ................................ ps
tmr*E¨okwåef (yxrykdif;) ....................... 1
a*gwrbk&m;&Sif\ vufxufawmfü tmr*E¨okwåef
jzpfay:vmykH .............................. 2
uóybk&m;&Sif\ vufxufawmfü tmr*E¨okwåef
jzpfay:vmykH ............................. 12
tmemygeur®|mef;ukd yGm;rsm;tm;xkwfawmfrljcif; ........ 15
tmemygeur®|mef; ........................... 15
uokdPf;bm0emy&duH ......................... 18
or®oepm&acwf (3)rsKd; ....................... 19
or®morÁK'¨bk&m;&SifwkdY\ or®oepm&acwf ............ 20
oAÁnKwÓPfawmfokdY qkdufa&mufawmfrlykH ............ 24
yapöuAk'¨bk&m;&SifwkdY\ or®oepm&acwf ............ 28
om0uwkdY\ or®oepm&acwf ................... 29
uóybk&m;tavmif;awmf aAm"dr@dKifokdY <uawmfrljcif; ... 31
rd*'g0kefawmü 0guyfawmfrljcif; ................... 32
wdó&aohBuD; ............................. 33
c ] tnD§ta[mufqkdonfrSm ... (tmr*E¨okwåef)
taMumif;t&m pmrsufESm
ed'geuxm
eu©wyf o
JG bifwüYdk igwk&Yd UJ om;[m þtqif;wefqm&wemjzifh 0wfpm;
qif,ifum eu©wfyGJobifudk qifETJcJh\/ igwkdY&JU xkdwpfOD;wnf;aom
om;udk &[ef;a*gwronf ac:aqmifum om0w¬dokdY oGm;cJh\/ igwkdY
om;onf ,cktcg tb,ft&yfü aexkid af eygoenf;¿ tb,ft&yfü
&yfwnfaeygoenf;¿}} þokdY ajymqkdum ikda<u;aeMu\/
rdrd\ ½kyftqif;ukd Aef;jyum trsKd;om;wkdYukd uRefcHavh&Sdaom
0PÖ'goD = jynfw h efqmrwpfO;D onf ,if;owif;ukd Mum;ojzifh t&Sif
wdó\ rdbwkx Yd o H Ydk csO;f uyfum ikad <u;aeaom olaX;uawmfBu;D ukd
ikda<u;&jcif;\ taMumif;&if; tpkHtvifudk ukefpifatmif pkHprf;
axmufvSrf;NyD;aemuf t&Sifhom;onf ]]tb,f tpmtm[m&ukd
BudKufwwfygoenf;}}[k ar;jref;cJh\/ &owPSm ig;rQm;csdwfjzifh
trdzrf;&ef Mu&H , G u f m þar;cGe;f ukd ar;jref;cJjh cif;jzpf\/ wuúov
dk o
f Ydk
wufa&mufum oif,lzkdY rvkdonfh oHo&mtqufqufrS uyfygvm-
onfh 0rf;wGi;f yg ynmwpfrsK;d yif jzpf\/ xkt d cg olaX;uawmfBu;D u-
vnf; --- ]]þrnf þrnfaom tpmtm[m&udk igYom; odyfBudKuf-
wwfonf}}[k r>cif;rcsefbJ ukefpifatmif jzLpifaom pdwfraemjzifh
'va[m ajymjyvku d af vonf/ xkt d cg olaX;uawmfBu;D \ ajymjycsuf
t&yf&yfukd pdwfxJwGif pm&if;tif; jyKpkNyD;aemuf a':0PÖ'goDu ---
]]t&Siwf oYdk nf þtdrüf &Sad om pnf;pdrOf pömtm;vk;H ukd uReaf wmfrtm;
(tarGpm; tarGcH acR;rt&mxm;um) ay;ukefjim;tHh/ t&Sifhom;ukd
uRefawmfr t&ac:aqmifay;ygrnf}}[k rdrd\ vkdtyfcsufukd wifjy
awmif;qkdavonf/
þawmif;qkdcsufukd rdbwkdYuvnf; oabmwlnDvkdufMu\/
a':0PÖ'goDtvk&d o dS avmuf pm;eyf&ud m© t00ukv d nf;aumif;ç ta>c
t&Hy&dowfuv dk nf;aumif; xnfah y;vku
d u f m ]]&Sirf oGm;ygacs? &Sirf \
tpGr;f jzifh igYom;uko
d m ac:aqmifcyhJ gacs}}[k ckid ;f apvku
d \f / a':0PÖ-
ed'geuxm ] !
zm;atmufawm&q&mawmf
1367-ck? 0gacgifvjynfh arwåmtcgawmfaeY/
]1
tmr*E¨okwåef (yxrykdif;)
omrmupd*FlvupDeumed p? ywåyævH rlvzvH *0dyævH/
"ar®e v'¨H owroérmem? e umrumrm tvduH bPEÅd/
(okwåedygw?315/)
abm uóy = tkd t&SifuóyjrwfpGmbk&m; .../ "ar®e v'¨H
d yfaom/ omrmupd*v
= w&m;aom enf;vrf;jzifh &SmazGojzifh &&St lF u-
pDeumed p = jrufo;D pyg;ç aqmif;avSum;yGio hf P²mefteH&Y adS om pyg;ç
tavhusaygufaom yJaemufwkdYukdvnf;aumif;/ ywåyævH = opf&Guf
d nf;aumif;/ rlvzvH = opfjrpf opfOukv
pdr;f ukv d nf;aumif;/ *0dyv æ H
= opfo;D 0vHuv dk nf;aumif;/ toérmem = pm;ok;H vsu&f dSMuukeaf om/
owH = olawmfaumif;wko Yd nf/ umr umrm = umr*kPu
umrumrm f dk tvk&d dS jcif;
wnf;[laom taMumif;w&m;aMumifh/ tvduH = cRwf,Gif;azmufjyef
rrSefuefwJh pum;ukd/ e bPEÅd = b,fawmhrS rajymqkdMuygukef/
þw&m;a'oemawmfu b,fyHk b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh
jzpfay:vmovJ¿ jzpfay:vm&jcif;&JU taMumif;&if;ukd t|uxmu
tw¬KyÜwådESifhwuG &Sif;vif;wifjyxm;ygw,f/ b,fvkd jzpfay:vm-
ovJvkdY ar;awmh ---
2 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
yefç wcsKUd yk*Kd¾ vaf wGu ou'g*grfç wcsKUd yk*Kd¾ vaf wGu tem*grf jzpfomG ;
MuNyD/ wcsKdUyk*¾dKvfawGusawmh omoemawmfokdY 0ifa&mufum &Sif
&[ef;jyKMuw,f/ &Sif&[ef;jyKNyD;wJhtcsdeftcgrSm w&m;bm0emawG
qufvufNyD; usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfvkdufwm t&[wå-
zkdvfokdY qkdufa&mufoGm;Muw,f/ xkdYaemif bk&m;&Sifvnf; om0w¬d-
jynfukd jyef<uawmfrlygw,f/ <uvkdufwJh tcsdeftcgusawmh bmjzpf-
vmovJ¿
&aohawGvnf; olwkdYvmaeustwkdif; bk&m;&Sifjyef<uoGm;NyD;wJh
aemufykdif;umvrSm 'D&Gmudk a&mufvmNyD? &aohawG 'Dwpfcg qkduf-
a&mufvmMuwJt h cg a&S;,cifu ykpH rH sK;d vkd tkwt
f w
k u
f suuf suef YJ 'um
'umrawGu qD;NyD;awmh rBudKMuawmhbl;/ ykHpH ajymif;roGm;Mubl;-
vm;¿ ajymif;oGm;Muw,faemf/ a&S;ueJY ck bmjzpfvrYdk wlMuovJ¿ 'Dvdk
&aohawGu ar;MunfhMuw,f/ ]]oifwkdY &Gmol &Gmom;tm;vkH;[m
rif;jypfrif;'Pfjzifh tESyd pf ufc&H vkv
Yd m;¿ okrYd [kwf iwfrwG af cgif;yg;jcif;
qkdwJh 'kAÇdu©EÅ&uyfjzifh tn§Of;yef; tESdyfpufcHae&vkdYvm;¿ okdYr[kwf
wkx
Yd uf oDv*kPaf us;Zl;ç orm"d*P k af us;Zl;ç ynm*kPaf us;Zl;tm;jzifh
omvGef jynfph Hk jrifjh rwfaewJh olawmfaumif; &aoh&[ef;wku Yd 'D&mG okYd
tpOfwpkduf qkdufa&mufvmvkdYrsm;vm;¿}}vdkY ar;MunfhMuw,f/
ar;Munfv h udk w
f thJ csed t
f cgusawmh vlom;awGu bmjyefavQmufxm;-
MuovJ¿
t&Sifbk&m; ... 'D&Gmukd jyefMunfhr,fqkd&if 'D&Gm[m rif;jypf
rif;'Pfjzifh tESdyfpufcH&wJh &Gmvnf; r[kwfbl;? iwfrGwfacgif;yg;jcif;
qkdwJh 'kAÇdu©EÅ&ab;jzifh tESdyfpufcH&wJh&Gmvnf; r[kwfygbl;/ t&Sif-
bk&m; ... wu,fpifppf ajym&r,fqkd&ifawmh avmurSm or®m-
orÁK'¨bk&m;&Sif yGifhxGef;ay:aygufawmfrlvmNyDjzpfw,f/ xkdbk&m;&Sif-
onf owå0gtaygif;wkdY&JU tusKd;pD;yGm;tvkdYiSm w&m;awmfukd a[m-
8 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
yapöuAk'¨bk&m;&SifwkdY\ or®oepm&acwf
yapöuAk'¨geH ooEÅme*aw[d o'
o'¨¨ ð rZdÑra'o0godowåoEÅme-
*wm ted`E´d,A'¨g p or®oepma&mwd 0'EÅd/
(Oy&dyPÖmo#Dum? ESm-275/)
'guawmh q&mjrwfawG rdefYqkdawmfrlwJh 0g'yJaemf/
yapöuAk'b ¨ &k m;&Siaf wGusawmh rdro
d EÅmefrmS wnf&adS ewJh ½kyef mrf
y&rw¬"mwfom;rSeforQtm;vkH;ukd tedpö 'ku© tewå vu©Pma&;
ok;H wefwifNy;D awmh 0dyóem ½IymG ;ok;H oyfawmfrMl uw,f/ rZdÑra'ovkYd
ac:qkdtyfwJh a'otwGif;rSm wnf&SdaewJh owå0gtoD;toD;wkdY&JU
oEÅmefrSm wnf&SdaewJh ½kyfemrf"r®ocFg&w&m;rSeforQawGukdvnf;
t<uif;tusefr&Sd ukefpifatmif tedpö 'ku© tewå vu©Pma&;
ok;H wefwifNy;D awmh 0dyóem½IymG ; ok;H oyfawmfrMl uygw,f/ ted`E, d´ -
A'¨vkdY ac:qkdtyfwJh xkdrZdÑra'otwGif; wnf&SdaewJh oufrJhocFg&-
w&m; rSeforQawGukdvnf; tedpö 'ku© tewå vu©Pma&;okH;wef
wifNyD;awmh 0dyóem½IyGm;okH;oyfawmfrlMuw,f/ 'gaMumifh yapöu-
Ak'b ¨ &k m;&Siw
f &Ydk UJ 0dyóemÓPf&UJ usupf m;&m ocFg&tm½k[ H m bmvJ-
vkdYar;&if rdrdoEÅmefrSm wnf&SdaewJh ½kyfemrfy&rw¬"mwfom;tm;vkH;ç
rZdÑra'o wku d ef ,ftwGi;f ü wnf&adS ewJh owå0gtm;vk;H wk&Yd UJ oEÅmef-
tmr*E¨okwåef (yxrykdif;) ] 29
om0uwkdY\ or®oepm&acwf
ooEÅme*aw oAÁ"ar®ç y&oEÅme*aw p awoH oEÅme0dbm*H
tuwGm A[d'¨gbm0omrnawm or®oeH? t,H om0umeH or®-
oepma&m/ (Oy&dyPÖmo#Dum? ESm-274/)
om0uwkdY 0dyóem½IyGm;okH;oyf&rnfh t½IcHtm½kH 0dyóem
ÓPf&JU usufpm;&me,fajru bmvJ¿ rdrdoEÅmefrSm wnf&dSaewJh
y&rw¬"mwfom; trsK;d tpm;tm;vk;H ? ta&twGuaf wmh rqkv d b
dk ;l aemf/
olwpfyg;oEÅmefrSm wnf&SdaewJh ocFg&w&m; tm;vkH;yJ? 'gayrJhvdkY
tJ'DA[d'¨½IwJhtcgrSm a,mufsm; rdef;r yk*¾dKvf owå0g vl ewf jA[®m
ponfjzifh oEÅmefcGJjcm;a0zefjcif; rjyKbJ A[d'¨csif;wlnDvkdY omref
aygif;pk jcKH iNHk y;D awmh tedpö 'ku© tewåvu©Pma&;ok;H wefwifNy;D awmh
0dyóem ½IyGm;okH;oyf&w,f/ 'Dvkd 0dyóem½IyGm;okH;oyfjcif;onf
om0uwdkY&JU or®oepm&acwf jzpfw,f/ aygif;vkdufawmh or®oe-
pm&acwf b,fESpfrsKd;&SdovJ¿ (3)rsKd;/
30 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
pOf;pm;awmfrlNyD? b,fvkdpOf;pm;awmfrlovJ¿
]]iguawmh udavomtnpftaMu;awGukd &nf&G,fNyD;awmh
tmr*E¨ac:wJh tnDt § a[mufawGudk igrpm;ok;H ygbl;vkYd ajymcJw h ,f/
'gayrJh wdóykPmÖ ;Bu;D uawmh tmr*E¨tn§t D a[mufqw dk m tom;
ig;ukd qkdvkdw,fqkdNyD; oluawmh ,kHMunfaew,f/ igonf reufjzef
&GmwGif;ukd qGrf;cHr<ubJ uduDrif;BuD;&JU eef;awmfrS ykdYaqmifvkdufwJh
qGrf;awGukd bkOf;ay;&r,fqkd&ifawmh odyfaumif;r,f/ 'Dvkd bkOf;ay;
vkdufr,fqkdvkdY&Sd&if 'Dtmr*E¨ac:wJh tnD§ta[mufukd taMumif;jyK
NyD;awmh w&m;pum;wpfckawmh jzpfay:vmygayvdrfhrnf/ xdktcsdef-
tcgrSm igonf wdóykPÖm;BuD;ukd "r®a'oemawmfjzifh todÓPf
awGukd cGJa0ay;&r,fqdkvkdY&Sd&ifawmh odyfaumif;vdrfhr,f ...}} 'Dvkd
pOf;pm;w,f/
tJ'Dvkd pOf;pm;NyD;wJh tcsdeftcgusawmh aemufwpfaeY eHeuf-
apmapmtdyf&mrS xawmfrlNyD;wJhtcsdeftcg ukd,fvufokwfoifjcif;
tp&Sw d hJ vkyif ef;&yfawGudk jyKvyk Nf y;D awmh *E¨u#k aD usmif;awmftwGi;f okYd
0ifNyD; oDwif;okH;aeawmfrlvkdufygw,f/
&[ef;awGu *E¨uk#Dausmif;awmfBuD; ydwfxm;wmukd vSrf;-
Munfhawmh jrifNyD? jrifvkdufwJhtcg tvkdvdkodw,f/ ajymaezkdY rvkdbl;/
'Dvkd *E¨uk#Dausmif;awmf&JU wHcg;ukd ydwfqkdYxm;NyD;qkd&if 'DaeYrSm
taMumif;udpw ö pfcck ak wmh &Sad eNy?D &[ef;oHCmESihf twlwuG qGr;f cH-
<uvkdwJh pdwfxm;r&Sdbl;qkdwm &[ef;awGu tm;vkH; odMuw,f/
odvu dk Mf uwJt h wGuf *E¨u#k aD usmif;awmfudk vufsm&pfo;Hk Burd f vSnNhf y;D -
awmh t½kdtaojyKNyD;awmh Am&mPoDNrdKUwGif;okdY qGrf;cH0ifoGm;MuNyD/
*E¨uk#Dausmif;awmfuaeNyD;awmh uóybk&m;&Sifvnf; xGuf-
awmfrlNyD/ bk&m;&SiftwGuf toifh cif;usif;xm;wJhae&mrSm xkdifNyD;
oDwif;okH;awmfrlvkdufNyD/
tmr*E¨okwåef (yxrykdif;) ] 39
q&mawmfuawmh qef;ppfxm;w,f/
erlemqkdvkdY&Sd&ifawmh r*FvjrwfpGmbk&m; qkdMuygpkdYaemf/ r*Fv-
jrwfpGmbk&m;&JU 'Dvdk yuwda&mifjcnfawmf0ef;u pMu0Vmwkdufwpf-
aomif;txd tjrw J rf; ysUH ESUH NY y;D aew,f/ wpfvrH ubl;aemf/ tJ'gaMumifh
tJ'rD *FvjrwfpmG bk&m;&JU a&mifjcnfawmf0ef;ukv d nf; AsmrqkNd y;D ac:a0:
ok;H pGx
J m;wm &Syd gw,f/ 'g wpfvH rubl;/ ck'aD e&mrSm uóyjrwfpmG -
bk&m;usawmh b,fa&GUb,frQ twdtus rodEkdifayr,fhvkdY uóy-
jrwfpGmbk&m;&Sif&JU a&mifjcnfawmf0ef;[mvnf; awmfawmfav;ukd
us,fjyefYaew,fvdkY ,lq&ygw,f/ 'Dawmh 'Da&mifjcnfawmf0ef;jzifh
wifhw,fpHy,fpGm oDwif;okH;aeawmfrlwJh bk&m;&Sifukd 'Da&mifjcnf-
awmf0ef;awGu jcHKikHNyD; jcH&Hxm;wmukdvnf; olu vSrf;NyD; zl;awGU-
vkduf&wJh tcsdeftcgusawmh olu pOf;pm;NyD/ 'Dvkd a,mufsm;jrwf-
wkdY&JU vu©PmawmfwkdYjzifh wifhw,fpGm wefqmqifxm;wJh cE¨mukd,f
&SdaewJh yk*¾dKvfwpfOD;[m cRwf,Gif;azmufjyef rrSefuefaewJh rkom;-
pum;ukd ajymqkdzkdY&eftwGuf b,fvkdrS rxkdufwefbl;vkdY olu 'Dvkd
oabmaygufw,f/ b,fEh , S w f ek ;f 'umBu;D awG rpOf;pm;oifb h ;l vm;¿
pOf;pm;oifhw,faemf/
uóyjrwfpGmbk&m;&JU rsufarSmifawmfESpfcktMum;rSm 0g*Grf;pkdif-
uJhokdY tvGef jzLpifNyD; jzLazG;aewJh a&mifjcnfawmfawG wvufvuf
awmufyaewJh OPÖvkHarG;&SifawmfqkdwJh tarG;awmfwpfck &Sdygw,f/
qefYvkdufr,fqkdvkdY&Sd&if bkef;BuD;wkdY a*gwrjrwfpGmbk&m;uawmh
(2)awmifavmuf&Sdw,fvYdk qkw d ,faemf/ uóyjrwfpmG bk&m;rSmawmh
'Dxuf yk&d n
S cf siv
f nf; &Snyf gvdrrhf ,f/ vTwv f u dk Nf yD qkv
d &Ydk &dS if pyvdev f dk
vufsm&pfacGNyD;awmh tJ'DrSm 0g*Grf;pkdifuJhokdY wnfaew,f/ jzLaewJh
a&mifjcnfawmfawGu wzswfzswf awmufaew,f/ tJ'Dvkd awmufy
aewJh jzLaewJh 0g*Gr;f pkid u
f o
hJ Ydk El;nHo
h rd af rGUNy;D awmh tpkvu dk f tykv
H u
dk f
tmr*E¨okwåef (yxrykdif;) ] 49
'gaMumifh tJ'v
D kd tusK;d r&Sw d hJ pmayusr;f *efrsm;ukd oifMum;jcif;-
[mvnf; oifMum;aewJh yk*¾dKvfawG&JU oEÅmefü &m* a'go arm[
tp&SdwJh udavomtnpftaMu;awG vl;vJayusHrI &Sdaew,f/ 0w¬K
wpfck zwfMunfhygvm;¿ 0rf;enf;cef;ukd zwfvkdufawmh rdrd0rf;enf;wJh
pdwfxm; ay:rvmbl;vm;¿ ay:vmw,f/ a'go jzpfavmufwJh
tcef;av; zwfvkdufawmh rdrdrSm a'goawG jzpfvmw,f/ &m*jzpf-
avmufwhJ tcef;av;zwfvu dk af wmh rdrrd mS &m*awG jzpfrvmbl;vm;¿
jzpfvmw,f/ 'gaMumifh 'Dvkdusrf;*efpmayawGukd oifMum;jcif;onf
&m* a'go arm[tp&SdwJh udavomtnpftaMu;awG vl;vJ
ayusHzkdY&eftwGuf taMumif;rjzpfbl;vm;¿ jzpfaew,f/ tJ'D &m*
a'go arm[ tp&SdwJh udavomtnpftaMu;awGukd bk&m;&Sifu
(tmr*E¨ = ) tnD§ta[mufawGvkdY 'Dvkd okH;xm;w,f/
aemufwpfck --- olwpfyg;wk&Yd UJ om;r,m;awGudk oGm;Ny;D awmh jypf-
rSm;w,f/ xkdtcsdeftcgrSmvnf; &m* a'go arm[tp&SdwJh udav-
om tnpftaMu;awG xdjk ypfrmS ;aewJh yk*¾Kd v&f UJ oEÅmefrmS vl;vJayusNH y;D
raebl;vm;¿ aejyefw,f/ tJ'v D dk &m* a'go arm[ rmefrme £óm
rpä&,
d tp&Sw d hJ 'Duad vomtnpftaMu;awGuydk J bk&m;&Siu f (tmr-
*E¨ =) tnD§ta[mufvkdY ac:xm;w,f/
'DygPmwdygwtp&SdwJh 'kp½kduftrsKd;rsKd;awGukd jyKusifhjcif;ukdyJ
bk&m;&Sifu (tmr*E¨ =) tnD§ta[mufvkdY ac:w,f/ e [d rHo-
abmZeH = tom;wnf;[laom abmZOfukdawmh igbk&m;&Sifu
(tmr*E¨ =) tnD§ta[mufvkdY rac:ygbl;qkdNyD;awmh 'Dvkd a[mMum;
awmfrlvkdufygw,f/ tJ'Dae&mESifh ywfoufNyD;awmh t|uxm
q&mawmfu zGifhqdkxm;w,f/
{omr*aE¨m e [d rHoabmZeEÅd {o ygPmwdygwm'd-
tukov"r®ork'gpma&m tmr*aE¨m 0dó*aE¨m ukPy*aE¨m/
tmr*E¨okwåef (yxrykdif;) ] 59
rpäro
H 0depd ,
ä uxmykid ;f
t|uxmrsm;rSm zGifhqdkxm;wJh rpärHo0dedpä,uxm = tom;-
ig;eJyY wfoufNy;D qk;H jzwfcsupf um;wpf&yf vm&Syd gw,f/ b,ftom;-
onf pm;oifhw,f/ b,ftom;u rpm;oifhbl;qdkwJh qkH;jzwfcsufyJ/
tJ'Dawmh 'DqkH;jzwfcsufu t|uxmBuD;rsm;rSm azmfjyxm;ygw,f/
azmfjyxm;wmu bk&m;&Sif ynwfawmfrlcsufudk tajcwnfNyD;-
awmh t|uxmBuD;rsm;u tusOf;csKyfNyD;awmh azmfjyxm;jcif; jzpfyg
w,f/ 'Dawmh tJ't
D |uxmtzGiahf wGukd bke;f Bu;D ydu
k pf yd w
f u
kd Nf y;D 'Dn
a[mr,faemf/
rpärHo = ig;ESihf trJqdkNyD;awmh ESpfrsKd;&Sdw,f/ tJ'DrSm rpäqdkwm-
uawmh a&owå0gtm;vkHk;udkyJ qdkvdkw,f/ a&owå0geJY ywfoufNyD;-
awmh tuyÜ, d qdwk muawmh r&Sb d ;l / &[ef;awmfweYkd YJ rtyfw,fqw kd m
r&Sdbl;/
tom;BuD; (10) rsKd;
tom;Munfhvdkufr,fqdkvdkY&Sd&ifawmh tom;BuD; (10)rsKd; rtyf-
bl;vdkY jrwfpGmbk&m; ynwfxm;awmfrlygw,f/
eHygwf (1) vlom;
eHygwf (2) qifom;
eHygwf (3) jrif;om;
70 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
onf&adS omf/ baEÅ = t&Sijf rwfwb Ydk &k m; .../ £'H = þtom;ig;uk/d
bduL© eH tw¬m, = &[ef;wk&Yd UJ tvkiYd mS / e uwH = jyKjyifprD í
H xm;tyf-
onfum; r[kwfyg/ tarS[d = bk&m;wynfhawmfwkdYonf/ twåaem
tw¬m, 0g = rdrd&JUtwGufiSmvnf;aumif;/ &mZ,kwåm'DeH tw¬m,
0g = rif;csif;a,mufsm;pwJh yk*¾dKvfwkdYtwGufiSmvnf;aumif;/ uwH =
jyKjyifpDrHí xm;tyfygay\/
wynfah wmfwu Ydk 'Dtom;ig;awGudk wynfah wmfwYdk pm;zkpYd rD x H m;-
wm? &[ef;awGtwGuf &nf&G,fNyD; pDrHxm;wmvnf; r[kwfbl;/
wpfenf; rif;csif;a,mufsm; tp&SdwJh {nfhonfawGtvkdYiSm pDrHxm;wJh
tom;ig;om jzpfygw,f/ t&Sib f &k m;wktYd wGuf wynfah wmf &nf&, G -f
Ny;D awmh pDrxH m;wm r[kwyf gbl;/ wu,fvnf; &[ef;awmfawGtwGuf
r&nf&G,fwmvnf; jzpf&r,faemf/ rdrdwkdYpm;zkdYqkdNyD;awmh rdrdwkdY
owfjzwfxm;wm jzpfcsifjzpfygap/ odkYr[kwf {nfhonfawmf rif;csif;-
a,mufsm; tp&Sw d hJ {nfoh nfwtYdk vkiYd mS owfjzwfxm;wmvnf; jzpfcsif
jzpfygap/ rSeaf ecJ&h ifaygY &[ef;awmftwGuq f w
dk hJ &nf&,G Of ;D wnfcsuf
r&Sb d ;l / a,m*DwtYdk wGuf &nf&, G Of ;D wnfcsuf r&Sb d ;l / r&Scd &hJ if bmjzpf-
rvJ¿ aemufwpfck ---
y0wårHo = tvkdvkdjzpfay:wJhtom;
y0wårHoH 0g uyÜd,ar0 vbdwGm bdu©LeH tw¬m, orÜm'dw}}EÅd
0'EÅd? u
uyy Üwd/
y0wårHoH 0g uyÜd,ar0 = tyfpyfwJh tvdkvkdjzpfay:vmwJh
tom;ukdomvQif/ vbdwGm = &&Sdí/ bdu©LeH tw¬m, = &[ef;-
awmfwkdY\tvdkYiSm/ orÜm'dwH = pDrHí xm;tyfay\/ £wd = þokdY/
0'EÅd = avQmufxm;Muygukefrlum;/ uy Üwd = tyfygay\/
'Dtom;ig;[m (y0wåro
H =) &[ef;awmfwEYdk iS hf tyfpyfaewJh tvk-d
rpärHo0dedpä,uxmykdif; ] 91
okaYd omf 'D ]y0wåro H }qkw d hJ pum;vk;H &JUt"dygÜ ,fu tvkt d avsmuf
jzpfay:vmwJh tom;yg/ tvkt d avsmufjzpfay:vmwJh tom;rSev f Qif
(uyÜd, =) &[ef;awGeJY tyfygw,fvkdY bk&m;&SifcGifhjyKxm;wJhtom;
jzpf&r,f/ 'Dawmh 'Dtvkdtavsmuf jzpfay:w,fqkdwm ckacwfrSm
Munfhprf;Munfhyg? 'umBuD;awG 'umrBuD;awG pOf;pm;Munfhygaemf/
tvkv d adk owJh uRaJ wG EGm;awG 0ufawGqw dk m aps;rSm b,fEpS af umifrsm;
&SdovJ¿ rsm;aomtm;jzifhaemf/ enf;enf; av;av;eufeuf pOf;pm;
Muaemf/ pDrHxm;wmawG rsm;ygw,f/ tJ'D pDrHrIeJY ywfoufNyD; aemuf
bkef;BuD; qufajymygr,f/ 'Dawmh 'Dy0wårHoukd &&SdcJhr,fqkd&ifvnf;
tvkdvkdjzpfay:vmwJh tom;wpfck &&SdvkdY 'D&[ef;awmfwkdYtwGuf
&nf&, G Nf y;D awmh csujf yKwpf rD x
H m;cJrh ,fq&dk ifvnf; 'gvnf; tyfygw,f/
aemufwpfck ---
rwmeH aywudpöw¬m, r*Fvm'DeH 0g tw¬m, uawyd {ao0
ea,m/
rwmeH = uG,fvGefoGm;Muukefaom yk*¾dKvfwkdY\/ aywudpw ö m¬ ,
= ukwf[D;xrif;[kac:qkdtyfaom aywudpötvkdYiSmvnf;aumif;/
r*Fvm'DeH 0g tw¬m, = r*Fvmponfwt Ydk vkiYd mS vnf;aumif;/ uawyd
= jyKjyifpDrHí xm;&müvnf;yJ/ {ao0 ea,m = þenf;yifwnf;/
uG,v f eG o f mG ;wJh yk*Kd¾ vaf wGtwGuf &nfp;l Ny;D aumif;rIuo k v dk jf yKzYdk
pDrHxm;w,f/ 'g ukwf[D;xrif; ac:ygw,faemf/ tJ'Dukwf[D;xrif;
udptö wGuf pDrcH efcY w JG ahJ e&mrSmvnf; ykpH w H yl w
J ahJ emf/ 'Dawmh uG,v f eG -f
oGm;wJh yk*Kd¾ vaf wGtwGuf rdrw d u
Ydk pDrx
H m;w,f/ &[ef;awmfwt Ykd wGuf
qkdwJh &nf&G,fcsuf OD;wnfcsufrygbl;/ aemufwpfck ---
r*Fvm'DeH 0g tw¬m, =) rdrdwkdY&JU arG;aeYr*Fvm ponfaygYav?
(r*F
r*FvmyGJtcrf;tem;awGrSm zdwfauR;NyD; ckvdk 'ifemygwDqdkwJh ykHpHrsKd;-
rpärHo0dedpä,uxmykdif; ] 93
wku
d jf yifyü wnf&dS Muukeaf om tjcm;&[ef;awmfwuYdk vnf;yJ/ {awoH
= xkd&[ef;awmfwkdY\/ tw¬m, = tusKd;iSm/ uwEÅd = jyKjyifpDrHí
xm;tyfygay\[lí/ ZmeEÅd = od&dS Muavuke\ f / oaAÁorÜd = cyford ;f -
aom yk*¾dKvfwkdYtm;vnf;yJ/ e 0¥wd = rtyfyg/
ausmif;wkdufwpfcktwGif;rSm oHCmwpfaxmifavmuf &Sdw,f/
'DoHCmwpfaxmiftwGuf &nfñTef;NyD;awmh 'Dtom;ig;awG pDrHxm;-
w,f/ BudKwifNyD;awmh rSmxm;w,f/ tJ'DvkdqkdvkdY&Sd&if odMur,fqkd&if
odaewJh 'Dausmif;wkduftwGif;&Sd &[ef;awmfwpfaxmifvkH;twGuf
tyfrvm;¿ rtyfb;l / ausmif;wdu k jf yify&Sad ewJh tjcm;&[ef;awmfawG
&Sd Muw,f/ tJ'&D [ef;awmfawGuvnf; 'Dtom;ig;awG[m 'Dausmif;-
wkduftwGif;rSm wnf&SdaewJh &[ef;awmfawGtwGuf jyKjyifpDrHxm;-
w,fvkdY odcJh&if tJ'Dwjcm;&[ef;awmfawGtwGufvnf; rtyfygbl;/
'Dawmh zm;atmufom;awGtwGuf jyKjyifpDrHxm;wJh tom;ig;qkdNyD;
odNy/D zm;atmufom;awG tyfrvm;¿ rtyfb;l / wjcm;u a&mufvm-
wJh yk*¾dKvfawGuvnf; 'Dzm;atmufom;awGtwGuf jyKjyifpDrHxm;wJh
tom;ig;ygvkdY odcJhr,fqkd&if tyfrvm;¿ a[m .. b,fhES,fwkef;
a,m*DawG b,fvkdwkef; oDvukd cspfjrwfEkd;rvm;¿ bmudk cspfjrwfEkd;
rvJ¿ pOf;pm;oifhwJh tcsufawGyJ/ enf;enf; pOf;pm;Munfhaemf/ 'D
zm;atmufaps;olawGtwGuf zm;atmufrmS aps;vm0,fr,fh yk*Kd¾ vaf wG
twGuf &nfñTef;xm;ygw,fqkd&if zm;atmufaps;rSm rdrdwkdYuvnf;
oGm;0,frdw,fqkd&if zm;atmufaps;rSm oGm;0,fr,fhyk*¾dKvfawGpm&if;
xJrSm rdrdwkdYvnf; rygbl;vm;¿ ygaew,f/
'DtcsufawGukd tav;teuf pOf;pm;yg/ 'g rdrdoDvukd rdrd cspf-
jrwfE;dk r,fq&dk if 'gu tav;teuf pOf;pm;&r,f/ bke;f Bu;D u tom;-
ig; rpm;&bl;vkYd bke;f Bu;D rajymbl;aemf/ bke;f Bu;D ajymaewmu 'Dtyf-
rtyfqkdwJhtcsufeJY 0denf;a'oemawmfeJYom bkef;BuD; ajymaewmyg/
100 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
rodol
O'´dóuwÍö tZmedwGm bkwåó ypäm ÚwGm tmywåda'oem-
udpöH emr ew¬d/
O'´dóuwÍö = &nfñTef;í jyKjyifpDrHxm;tyfonf\ tjzpfukd-
vnf;yJ/ tZmedwGm = rod&Sd jcif;aMumifh/ bkwåó = pm;aom &[ef;-
tm;/ ypäm = aemufyidk ;f umvü/ ÚwGm = od&ydS gaomfvnf;yJ/ tmywå-d
a'oemudpöH emr = tmywfukd a'oemajymMum;jcif;udpö rnfonf/
ew¬d = r&Sdyg/
&[ef;awmfu olUtwGuf jyKjyifprD x H m;w,fqNdk y;D awmh olu rod-
bl;/ rodwJhtwGuf olu pm;vkdufw,f/ pm;vkdufwJhtcgusawmh
aemufykdif;usawmh wpfcg odjyefw,f/ aMomf igYtwGuf ol[m jyKjyif
pDrx
H m;wJh tom;yJ? aemufawmh odNy/D odv&Ydk &dS ifawmh tJ'rD mS a'oem
xyfNyD;Mum;zkdY rvkdbl;wJhaemf/ aemufwpfck ---
rtyfwJh tom;ig;
tuyÜd,rHoH ye tZmedwGm bkawåe ypäm ÚwGmyd tmywåd
a'aowAÁm/
tuyÜd,rHoH = rtyfpyfwJhtom;ukd/ tZmedwGm = rod&Sdí/
bkawåe = bkO;f ay;aom &[ef;onf/ ypäm = aemufyidk ;f umvü/ ÚwGm
= od&Sdygaomfvnf;yJ/ tmywåð = tmywfukd/ a'aowAÁm = a'oem
Mum;tyfay\/
rtyfpyfwJhtom;BuD; b,fESpfrsKd;vJ¿ (10)rsKd;/ tJ'DrtyfpyfwJh
tom;Bu;D (10)rsK;d ukd rodvYdk pm;&ifvnf; oluawmh tmywfoifw h ,f/
pm;wke;f u rodb;l / aemufyidk ;f usrS odw,fq&dk ifvnf; tJ't
D mywfudk
a'oemMum;&w,f/ tyfpyfaewJh tom;usawmh rodvkdY pm;cJhr,f
rpärHo0dedpä,uxmykdif; ] 107
= cH,loifh cH,lxkdufay\/
&[ef;awmfwpfyg;ukd 'um 'umrawGu tom;awG vmNyD;
avmif;vSL Ny?D avmif;vSLvkud w
f hJ tcsed t
f cgrSm xk&d [ef;awmfu b,fvdk
vku d ef mjyKusi&hf rvJ¿ tmywfudk rdru d aMumuf&UHG wwfwhJ yk*Kd¾ vjf zpfc-hJ
r,fqkdvkdY&Sd&ifawmh 'g[m tom;yJvkdY rSwfrdr,f? rSwfrdcJhr,fqkdvkdY-
&Sd&ifawmh bmvkyf&rvJ¿
ykpädwGm0 rHoH y#d*¾a[wAÁH?
ar;NyD;rSomvQif 'Dtom;ukd vufcH&r,faemf/ ar;jref;w,f-
qkdwmu 'g bmtom;vJvkdY ar;&w,f/ 'g 0denf;pnf;urf;yJaemf/
ar;jref;NyD;rSomvQif tvSLcH,lygwJhaemf/ aemufwpfck ---
y&dabm*umav ]]ykpw dä mG y&dbÍk ó
Æd mrD}}wd 0g *a[wGm ykpw
dä mG 0
y&dbkÍÆdwAÁH/
tvSLcH,lpOf tcsdeftcgrSm rdrdu qGrf;cHoGm;&if;jzpfaeawmh
ar;&rSm &Sufaew,f? rar;csifbl;qkd&if bmvkyfovJ¿
y&dabm*umav = bkOf;ay;okH;aqmifaom tcsdeftcgumvü/
ykpädwGm = ar;jref;NyD;rS/ y&dbkÍdÆómrd = ig pm;aytHh/ £wd 0g =
þokrYd vl nf;ESv;Hk yku f / *a[wGm = tvSLcHí/ ykpw
d í dä mG 0 = ar;jref;Ny;D rS-
omvQif/ y&dbkÍÆdwAÁH = bkOf;ay;oifh bkOf;ay;xkdufay\/
'guvnf; 0denf;odu©myk'fyJaemf/ 0denf;odu©myk'fwpfckuawmh
Oygodumr 'g,dumroky, dÜ ESihf wlygw,faemf/ tJ''D g,dumrwpfO;D u
o'¨gw&m;u tifrwefaumif;w,f/ t&d,molawmfaumif;vnf;
jzpfygw,f/ &[ef;awmfawGukd ususee olu jyKpkvkyfauR;aew,f/
ypön;f av;yg;jzifh ususee jyKpv
k yk af uR;aewJh tcsed t
f cgrSm &[ef;awmf
wpfyg;aygY/ ruse;f rrmjzpfwhJ tcsed t f cgrSm tom;pGyjf yKwf vkt
d yfae-
w,f/ tom;pGyfjyKwfvkdtyfaewJh tcsdeftcgusawmh rusef;rmwJh
rpärHo0dedpä,uxmykdif; ] 109
jAm[®P"r®duokwåef (okwåedygw?322-325/)
tmr*E¨okwåef ('kwd,ykdif;)
2/ a, £" umarok tonwm Zem?
&aook *d'¨g tokpdbm0ródwm/
ew¬du'd|D 0dorm 'k&Eé,m?
{omr*aE¨m e [d rHoabmZeH/
*gxmESpcf xk uJ yxr*gxmukd qufa[mawmfryl gw,f? 'D*gxm-
awGudk bk&m;&Siu
f b,fvOdk ;D wnfcsuef YJ a[mawmfro l vJvaYdk r;awmh
t|uxmq&mawmfu bk&m;&Si\ f OD;wnfcsuu f dk zGiqhf x
dk m;ygw,f/
ajymcJNh y;D wJh eHygwf (1)*gxmrSm ygPmwdygwç t'dEmé 'ge ponfjzifh
tmr*E¨tnD§ta[muftaMumif;awGukd jrwfpGmbk&m;u a[mMum;-
awmfrlvkdufw,f/ 'Dvkda[mMum;csufuawmh b,folb,f0gqkdwJh
OD;wnfcsufrygwJhtwGuf "r®m"d|mefenf;tm;jzifh a'oemawmfukd
a[mMum;awmfrjl cif;vkYd qkv d ydk gw,f/ tJ'eD nf;tm;jzifh jrwfpmG bk&m;u
tmr*E¨ = tnD§ta[mufukd ajzqkdNyD;wJhtcsdeftcgrSm ,cktcgrSm
xkxd o
dk wå0gawG&UJ oEÅmefrmS xkx d dk tmr*E¨w&m;awG = tnDt § a[muf
w&m;awGEiS hf jynfph aHk eMuw,f/ owå0gwpfa,mufwnf;rSmyJ tmr*E¨
= tn§t D a[mufw&m;awG tukev f ;Hk ESihf jynfph aHk ewmvnf; r[kwb f ;l ?
tmr*E¨ = tn§t D a[mufw&m;tm;vk;H [mvnf; NyKd iw f l wpfNyKd ief uf-
wnf; jynfph aHk ewmvnf; r[kwb f ;l ? xkx d o dk wå0gawG&UJ oEÅmefrmS xkx d dk
116 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
om;\ tom;yrm
(ykwrå o
H yl rokweå yf idk ;f )
'Dawmh oHo&m0#fqif;&JrS xGuaf jrmufaMumif;jzpfwhJ todtvdrm®
ÓPfynmqkdwJh tykdif;eJYywfoufNyD;awmh bkef;BuD; 'Dnawmh okwåef
wpfck a[mzkdY &nf&G,fxm;ygw,faemf/ ed'ge0*¾oH,kwfygVdawmfrSm
vm&Sdw,f? tJ'D ed'ge0*¾oH,kwfygVdawmfrSm vm&SdwJh 'Dokwåefuawmh
ykwrå o
H yl rokweå f (oH?1?322-324/)vkYd ac:ygw,f/ om;\tom;yrm
om;\tom;yrmvkYd
t"dygÜ ,f&ygw,f/ tJ'o D wk eå u
f b,fyHk b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh
jzpfay:vm&ovJ¿ jzpfay:vm&if; taMumif;&if;ukd jrwfpGmbk&m;u
a[mMum;xm;awmfrlygw,f/
'Dokwåefu tw¬KyÜwfwpfckukd tajccHNyD;awmh jzpfay:vmwmyg/
'DtaMumif; tw¬KyÜwfukd xifxif&Sm;&Sm; azmfjyNyD;rS tzGifhoH0PÖem
awGukd qufvufNyD;awmh jyKvkyfay;ygr,f? a&;om;ay;ygr,fqkdNyD;
t|uxmq&mawmfu 'Dvkd ed'gef;csDxm;ygw,f/ b,fvkdvJ¿ 'D
tw¬KywÜ u
då b,ftcsed t
f cgu jzpfay:vmovJ¿ jzpfay:vmyku H awmh
(vmbouúma&e =) vmbfvmb tylaZmfouúm& rsm;jym;jcif;ukd
taMumif;cHNyD;awmh bk&m;&Sifu 'Dokwåefukd a[mawmfrl&ygw,f/
(oH?|?2?94-95/)
bk&m;&Sifhomoemawmfukd MunfndKwJh 'um 'umrawGu
bk&m;trSL;&SdwJh oHCmawmfawGukd tBuD;tus,f vSL MuNyD/ vSL'gef;-
122 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
aMumif;jzpfwhJ ÓPfynmr&Sb
d eJ YJ oH;k pGaJ eMuNy/D 'Dvo
dk ;Hk pGw
J yhJ *k Kd¾ vaf wG[m
bmvkyfaeMuwmvJ¿
tom&H = tESpfom&r&SdwJh w&m;udk/ om&H = tESpfom&[lí/
ua&mEÅd = jyKrí
l aeMuavuke\ f / tew¬ar0 = tusK;d r&Sw
d hJ w&m;ukd
yifvQif/ tw¬H = tusKd;&Sd\[lí/ ua&mEÅd = jyKrlí aeMuavukef\/
omoemabmifa&mufvmwJh tcsdeftcgusawmh bmvkyfaeMu-
ovJ¿ tESprf &Sw d hJ w&m;awGudk wu,fth ESpo f m&taetm;jzifh jyKr-l
aeMuw,f/ tusKd;r&SdwJhw&m;awGukd wu,fhtusKd;w&m;tjzpfeJY
jyKrNl y;D awmh omoemrSm aexkid Mf uw,fqNdk y;D awmh bk&m;&Si&f UJ oEÅmef-
awmfrmS "r®oaH 0*w&m;awG txift&Sm; jzpfay:vmygw,f/ tJ'v D dk
"r®oaH 0* w&m;awG txift&Sm; jzpfay:vmNy;D wJah emuf bk&m;&Siu f
bmqufNyD; bmpOf;pm;awmfrlovJ¿
yÍöryg&mZdu&SdoifhvQif
tu,fírsm;aygYav aemufxyf ig;ckajrmufjzpfwJh yg&mZdu
odu©myk'fwpfck ynwfr,fqkd&if tm[m&udk ÓPfjzifh qifjcifjcif;
r&SdbJ okH;pGJjcif;qkdwJh 'Dvkyfief;&yfukd yÍöryg&mZduodu©myk'ftjzpfeJY
ynwfr,fq&dk if ynwfv&Ydk w,f/ b,favmuf jrwfpmG bk&m; pufqyk -f
w,fqkdwm MunfhaygYaemf/ 'Dawmh 'Dae&mrSm tm;vkH;vnf; odwJh
yk*¾dKvfawG rsm;Muygvdrfhr,f/ eHygwf (1) yg&mZduu arxkeyg&mZdu
jzpfygw,f/ yg&mZduqkdwmu omoemawmfrS ½IH;oGm;NyD/ &[ef;
tjzpfu qk;H ½I;H oGm;Ny/D 'Db0rSmawmh &[ef;tjzpfudk b,fvrdk S r&Ekid w f hJ
jypfrBI u;D wpfck vGeu f sL;vku
d Nf y/D bk&m;&Sif b,fawmhrS vufrcHawmhb;l /
'DvkdjypfrIukd yg&mZduvkdY ac:ygw,f/ (1) yg&mZduu arxkefrSD0Jjcif;ç
(2) yg&mZduu olwpfyg;&JUypön;f ck;d ,ljcif;ç (3) yg&mZduu vlZmwf-
&Sw
d yhJ *k Kd¾ v&f UJ toufudk owfjcif;ç (4) yg&mZduu psmefr*fzv dk ef Ad mÁ efudk
128 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
tm[m&av;rsK;d
pwåma&mar bdu©a0 tm[m&m blwmeH 0g owåmeH Xdwd,m
orÇa0oDeH 0g tEk*¾[m,/ (oH?1?322/)
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY .../ blwmeH 0g owåmeH = jzpfNyD;-
omvQifjzpfMuukefí aemifrjzpf&rnfh &[EÅmt&Sifjrwf owå0gwkdY-
tm;vnf;aumif;/ orÇa0oDeH 0g = aemifjzpf&rnfhb0opfukd &SmrSD;qJ
jzpfMuukefaom ykxkZefaou©yk*¾dKvfwkdYtm;vnf;aumif;/ Xdwd,m =
wnfjcif;iSm/ tEk*¾[m, = csD;ajr§mufjcif;iSm/ tm[m&m = tm[m&-
w&m;wkdYonf/ £ar pwåma&m = þav;rsKd;wkdYygaywnf;/
owå0gawG ESprf sK;d ESppf m; cGv dk &f ifaygY/ blwqkw
J u d mu jzpfNy;D om
jzpfwJh --- aemifwpfzef b0opfrSm jzpfcGifhr&SdwJh &[EÅmt&SifjrwfawG-
udak wmh blwvkYd 'Dvo dk ;Hk w,f/ orÇa0oDqw dk muawmh aemifjzpf&rnfh
b0opfudk &SmrS;D aeqJjzpfwhJ ykxZk efawGeYJ aou©t&d,m olawmfaumif;
awGukdawmh ]]orÇa0oD}}vkdY 'DvkdokH;ygw,f/ tJ'DvkdokH;wJh cGJwrf;tjyif
aemufxyf cGJwrf;awGvnf; &SdMuygao;w,f/ 'DwpfckeJY vkHavmufyg-
w,faemf/ 'Dawmh 'D&[EÅmt&SifjrwfawGyJjzpfjzpf aemifb0ukdjzpf&ef
&Sad eao;wJh &SmrS;D aeqJjzpfwhJ ykxZk efaou©y*k Kd¾ vaf wGyjJ zpfjzpf xkx d bdk 0-
awGrmS wnfwzhH &Ydk eftwGuf xkx d b
dk 0awGrmS rdrw d Ydk &&Sx
d m;wJh cE¨mig;yg;-
ukd cs;D ajrm§ ufz&Ydk eftwGuf tm[m&av;rsK;d &Sw d ,f/ tm[m&qkw d mu-
awmh 'Dae&mrSm txl;ojzifh taMumif;w&m;ukd qkv d ydk gw,f/ wnfw-hH
Ekid af pwwfwhJ taMumif;w&m; b,fEpS rf sK;d &So d vJ¿ (4)rsK;d ? tJ'D (4)rsK;d -
awGu bmawGvJ¿ jrwfpGmbk&m; qufa[mawmfrlw,f/
uAVDum&tm[m&
uAVDuma&m tm[ma&m MoVm&daum 0g okckarm 0g? zaóm
'kwda,m? raemoaÍöwem wwd,m? 0dnmPH pwkw¬H/ (oH?1?322/)
130 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
zóm[m&
aemufwpfck -- zó --- tm½kHeJY 'Gg&wkdufqkdifwJhtcsdeftcgrSm
zóu qufo, G Nf y;D ray;cJ&h if a0'emOD;aqmifwhJ emrfawG aemufxyf
jzpfzYdk rvG,b f ;l / emrfw&m;awG aemufxyf rjzpfEidk b f ;l aemf/ aemufxyf
a0'emESit hf wlwuG emrfw&m;awG jzpfay:vma&;twGuf zóonf
teD;uyfqkH; taMumif;wpfck jzpfw,f/
0dnmPm[m&
pwkwu ¬ 0dnmPfy/J b0wpfcrk mS 0dnmPfu OD;aqmifNy;D y#doaE¨
rwnfaecJh&if usefaewJh ½kyfemrfawG xif&Sm;jzpfzkdYqkdwm b,fvkdrS
rpGr;f Ekid b
f ;l / 'gaMumifh y#doaE¨wnfaewJh ae&mrSmvnf; 0dnmPfonf
taMumif;t&if;wpfck jzpfw,f/ 'Dvdk bk&m;&Sifu a[mawmfrlvkduf-
w,f/ aemufxyf jrwfpmG bk&m;u bmawGudk qufa[mawmfro l vJ¿
uxÍö bdu©a0 uAVDuma&m tm[ma&m '|aAÁm¿ (oH?2?322/)
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY .../ uAVDuma&m tm[ma&m =
uAVDum&m[m&ukd/ uxÍö = tb,fokdYvQif/ '|aAÁm = ½Ioifhyg-
oenf;/
'DuAVDum&m[m&ukd t"duuawmh bk&m;&Sifu pm;okH;vkdufwJh
tm[m&ukd OD;wnfNy;D a[maew,f/ tJ'pD m;ok;H vdu
k w f hJ uAVDum&m-
[m&ukd oifcspfom;wkdY b,fvkd ½IoifhovJ¿ ½IoifhykHav;ukd jrwfpGm-
bk&m;u uEÅm&c&D;cJukd oGm;aeMuwJh ZeD;armifESH ESpfOD;ukd pHxm;NyD;
a[mMum;awmfrlygw,f/
uEÅm&c&D;cJukd oGm;aeMuwJh ZeD;armifESHESpfOD;
ZeD;armifEHS ESpOf ;D wku
Yd qif;&Jvnf; qif;&JMuw,f/ tenf;i,f-
aom pm;eyf & d u © m uk d ,l a qmif u m cspf v S p G m aom om;i,f u k d
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 137
pOf;pm;Munfhyg
,ckvkd oHo&mc&D;cJudk usifvnfckduf ZeD;armifESH ESpfOD;wkdYvdkyJ
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 141
y&dnmokH;rsKd;
cspfom;&[ef;wkdY uAVDum&m[m&vkdY ac:qkdtyfwJh 'Dtpmtm-
[m&ukd y&dnmynmokH;rsKd;jzifh ykdif;ykdif;jcm;jcm; oifcspfom;wkdYwpfawG
od&dS Mur,fqkd&if tm½kHig;yg;umr*kPfw&m;awGukd taMumif;jyKNyD;
jzpfay:vmwJh ]]yÍöumr*kPdu&m*}}ac:wJh 'DwG,fwmrufarmaewJh
&m*w&m;ukdvnf;yJ oifcspfom;wkdYwpfawG y&dnmynmokH;rsKd;jzifh
ykdif;ykdif;jcm;jcm;vnf; odMuvdrfhr,f/ (oH?1?323/)
]]yÍöumr*kPdau &ma* y&dnmaw ew¬d wH oHa,mZeH a,e
oH a ,mZaee oH , k a wå m t&d , om0aum yk e £rH avmu H
tm*apä,s/}} (oH?1?323/)
yÍöumr*kPdau &ma* = tm½kHig;yg; umr*kPfw&m;wkdYukd
taMumif;jyKí jzpfay:vmaom wG,fwmrufarmrI &m*w&m;ukd/
y&dnmaw = y&dnmynmok;H rsK;d jzifh ykid ;f ykid ;f jcm;jcm; xk;d xGi;f í odco
hJ nf
&Sad omf/ a,e oHa,mZaee = ,if;oHa,mZOfwnf;[laom taMumif;-
146 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
ZeD;armifEw
HS &Ydk UJ OD;wnfcsuf
'DZeD;armifESHESpfOD;wkdY&JU oEÅmefrSm 'Dom;&JU tom;wnf;[laom
tm[m&onf ukd;rsKd;aom taMumif;w&m;wkdYjzifh &GH&SmpufqkyfzG,f
{uefjzpfaew,f/ ukd;rsKd;aom taMumif;wdkYjzifh &GH&SmpufqkyfzG,f
{uefjzpfaewJhtwGufaMumifh 'DZeD;armifESH ESpfOD;wkdY[m 'Dom;&JU
tom;ukd pm;vkdufwJhtcg 'Dom;&JU tom;wnf;[laom tm[m&u
olw&Ydk UJ oEÅmefrmS jrL;xl;aysmyf g;jcif;qkw d hJ pdw"f mwfawG jzpfay:vmzk&Yd ef-
twGuv f nf; r[kwb f ;l / rmef,pfz&Ydk ef rmefrmew&m;awG xif&mS ;jzpf-
ay:vmzk&Yd eftwGuv f nf; r[kwb f ;l / vSyoGm;atmif wefqmqifz&Ydk ef
twGuf wefqmqifvw dk hJ pdwaf epdwx f m;awGudk OD;wnfNy;D pm;aewm
vnf; r[kwb f ;l / tom;ta&jynfNh zKd ;zk&Yd eftwGuv f nf; r[kwaf ybl;/
(oH?|?2?97/)
rodygvm;qkNd y;D awmh ab;uyk*Kd¾ vaf wGu uJ&h UJ Muw,f? ½Iwcf sMuw,f/
'Dy*k Kd¾ vrf sK;d [m tjypfr&Sw
d hJ tpmtm[m&rSm tjypf&adS tmif jyKvyk af ewJh
yk*¾dKvfyJ/
rdr&d UJ twkid ;f twmyrmPeJY avsmn f pD mG 'Dvt
dk jypfawG rjzpfatmif
rS0D &J r,faemf/ rS0D v J u
dk w
f t
hJ csed t
f cgusawmh bmjzpfrvJ¿ zmok0[ d m&
= csrf;csrf;omom ae&r,f/ tJ'Dcsrf;csrf;omom ae&r,fqkdwJh
tykdif;rSmvnf; t|uxmq&mawmfu zGifhxm;w,faemf/ (t|omvded
t|uxm?432/) rSm ---
zmok0d[ma&m pmwd {w¬myd tw¬d zmok0d[ma&m? tw¬d e
zmok0d[ma&m/ (tbd?|?1?432/)
csrf;csrf;omom aexkdif& rIvnf; &Sdw,f/ csrf;csrf;omom rae-
xkdi&f rIvnf; &Sdygw,fwJhaemf/ b,fvkdvJ¿
ykPmÖ ;;wJ/h
aemufwpfa,muf eHygwf (2) tvHom#uykPÖm;?
pm;vkdufwmu awmfawmfBuD;ukd Akdufu wif;oGm;w,f/ Akdufu
wif;oGm;vkdufwJhtcsdeftcgusawmh xawmh xvkdufEkdifyg&JU? 'gayrJh
ykqkd;ukd0wfvkdYukd rwwfEkdifbl;wJh/ 'Dvkdykqkd;r0wfEkdifavmufatmif
tpm;BuD;wJh ykPÖm;ukd tvHom#uykPÖm;;vkdY ac:w,f/ aemufwpf-
a,muf wMw0¥uykPÖm; ...
xvkdYawmif rEkdifawmhbl;/ pm;wJhae&mrSmyJ vJae&w,f/
tJ'DykPÖm;uawmh wMw0¥uykPÖm;;/
aemufwpfa,muf eHygwf (4) umurmouykPÖm;?
yg;pyfjynfhatmif pm;vkdufwm usD;vmNyD; yg;pyfxJ EIdufpm;r,f
qkdawmif EIdufpm;vkdY&atmif pm;w,f/ tJ'Dvkd tpm;BuD;wJh ykPÖm;ukd-
awmh umurmouykPÖm;;vkdY ac:w,f/
uJ aemufwpfa,mufu bkwå0rdwuykPÖm;wJh/ eHygwf (5)
ykPÖm;yJ/
yg;pyfxJxm;vkdYukd rEkdifawmhbl;/ AkdufxJxm;vkdYukd rEkdifawmhbl;/
pm;wJah e&mrSmyJ yg;pyfuaeNy;D awmh tefxw k yf pf&w,f/ tJ'aD vmuf-
txd tpm;BuD;wJhykPÖm;ukd bmac:ovJ¿ bkwå0rdwuykPÖm;;wJh/ 'D
ykPmÖ ; (5)OD;wku
Yd dk azmfjyxm;w,f/ tJ'yD P
k mÖ ; (5)OD;vkad wmh rpm;ygeJw
Y /hJ
uJ tJ'v D dk rpm;bl;qkvd &Ydk &dS ifawmh (zmok0[
d m& =) csr;f csr;f omom
aexkdif&ygvdrfhr,f? csrf;csrf;omom aexkdif&wmuawmh aemufykdif;
vnf; xyfNyD; ajymygvdrfhr,f/ 'Dawmh 'DtcsufeJY ywfoufNyD;awmh
vuFmav;awG oDukH;NyD;awmh q&mawmfBuD;awG qkdqkH;rxm;w,f/
bmwJhvJ¿
156 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
bm OD;wnfcsufuav;eJY pm;aeMuovJ¿
au0vH uEÅm&edw¬&Pw¬ma,0 = rdrdwdkY oGm;aeqJjzpfwJh
uEÅm&c&D;cJukd ausmfvTm;vGefajrmuf&ef tusKd;iSmomvQif/ a[mwd =
jzpfygay\/
tck w&m;emaewJh y&dowfawG b,foGm;aeMuovJvkdYar;&if
oHo&mc&D;BuD; qkH;&mjzpfwJh edAÁmefukd oGm;aeMuw,f/ rdrdoGm;aewJh
'DedAÁmefukd a&muf&SdEkdifa&;twGuf rdrdwkdYoGm;aewJh oHo&mc&D;BuD;
ukeq f ;Hk &mjzpfwhJ edAmÁ efoYdk a&muf&EdS idk af &;twGuo
f mvQif OD;wnfNy;D awmh
'Dvkdtpmtm[m&ukd rSD0Japcsifw,f/ bk&m;&Sif&JU qE´"mwfawmfu
jrL;xl;aysmfyg;zkdY&eftwGuf rmef,pfzkdY&eftwGufqkdwJh 'DvkdrrSefuefwJh
OD;wnfcsuaf wGjzifh 'Dvt dk pmtm[m&udk rrS0D aJ pcsib f ;l / aemufwpfck
'DrSm ukd;rsKd;aom tjcif;t&mwkdYjzifh &GGHU&SmpufqkyfzG,foabmqkdwm
bmawGvJ¿
tpmtm[m&\ &GH&SmpufqkyfzG,f (9) rsKd;aom tjcif;t&m
ukd;rsKd;aom taMumif;w&m;wkdYaMumifh 'Dtpmtm[m&[m &GH&Sm
pufqyk zf ,
G f y#duv
l oabm&Sad ew,fqwdk m 'D (9)rsK;d aom taMumif;-
awGu bmawGvJ¿
oZmwdrHowm, ÓwdrHowm, ykwårHowm, yd,ykwå-
rHowm, w½kPrHowm, tmrurHowm, tabm*rHowm,
tavmPwm, t"lydwwm,mwd/ (oH?|?2?97/)
1/ oZmwdro H wm, = Zmwfwt l om; jzpfaeonfth wGuaf Mumifh
&G&H mS pufqyk zf ,
G af umif;w,fw/hJ vlZmwfcsi;f wlaew,f/ pm;wJyh *k Kd¾ v-f
uvnf; vlyJ? tpm;cH&wJh tom;uvnf; vlyJjzpfaew,f/ Zmwfwl-
om; jzpfaew,faemf/ oZmwdro H wm, = Zmwfwt l om; jzpfaejcif;-
aMumifhvnf;aumif;/
158 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
rsK;d udk ajymcJNh y;D Ny?D 'gayrJh rqk;H ao;bl;/ t|uxmq&mawmfu pum;
r½IyfaxG;&eftwGuf wpfckNyD;wpfck zGifhxm;w,f/ tJ'Dawmh a&m,Suf
½Iyaf xG;rI r&Sad tmif 'Dae&mrSm 'Dow k eå af Mumif;t& tm[m&[m &G&H mS -
pufqkyfzG,foabm &SdykH (9)rsKd;taMumif;ukd zGifhxm;w,f/ aemuf-
xyfwpfckvnf; 0dok'¨dr*ft|uxmrSm zGifhxm;wmukd t|uxmu
xyfNyD; ñTefMum;xm;ygw,f/ 0dok'¨dr*ft|uxm (0dok'¨d?1?336 ..)
rSmuawmh tm[m&ukd &GH&SmpufqkyfzG,f y#dulvtaejzifh ESvkH;oGif;
zkdY&eftwGuf taMumif; (10)rsKd; zGifhxm;ygw,f/
1/ *reawm = tpm&SmazG&efoGm;onfhtcg
tJ'DrSm eHygwf (1)taMumif;u --- *reawm qkdNyD; 'Dvkd zGifhxm;-
w,f/ tpm&SmazG&efomG ;wJt h cgrSmvnf; &G&H mS pufqyk zf ,
G f taetm;jzifh
&[ef;awmfqw dk m qifjcif&w,f/ tJ'aD wmh bmjzpfvYdk qifjcif&ovJvYkd
ar;awmh --- Oyrmav;eJY qufzGifhxm;w,f/
{0H = þokv
Yd Qi/f r[mEkbma0 emr omoae = þuJo h Ykd Bu;D us,f
dS hJ omoemawmftwGi;f ü/ yAÁZad we
jrifjh rwfaom wefc;dk tmEkabmf&w
= 0ifa&mufí &Sif&[ef;jyKvmwJhyk*¾dKvfonf/
bk&m;&Sifhomoemawmf[m wefckd;tmEkabmf BuD;rm;awmfrl-
ygw,f/ bmjzpfvBYdk u;D ovJ¿ tked maoa&;'kua© b;wkrYd S tyg,foo H &m
0#fqif;&J'ku©ab;wkdYrS xkwfaqmifu,fwifay;EkdifwJh pGrf;tm; &Sdw,f
qkd&if 'g tifrwef BuD;us,fwJh wefcdk;tmEkabmfawGvkdY rajymEkdif-
bl;vm;¿ ajymEkdifw,f/ tJ'Dvkd tkdemaoa&;'ku©ab; tyg,foHo&m
0#fqif;&J'ku©ab;BuD; tp&SdwJh 'Dab;'ku©trsKd;rsKd;rS xkwfaqmif
u,fwifEidk w f hJ pGr;f tif tjynft
h 0 &Sad ewJh usi0hf wfy#dywfawG pkpH nHk n
D D
&Sad ewJh 'DomoemawmftwGi;f rSm 0ifa&mufNy;D &Si&f [ef;jyKvmwJh yk*Kd¾ vf
wpfa,muf bmvkyfovJ¿
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 165
touf½S LcJrh &d ifvnf; 'Dy;kd awGu 0rf;xJ0ifomG ;vd&Yk &dS if 'Da&m*gawGu
ul;pufEkdifw,fvdkY ajymw,f/ 'DvkdqdkvdkY&Sd&if touf½SLvdkY&Sd&ifvnf;
tJ'Dydk;aumifawGu ygroGm;bl;vm;¿ wu,fh oufowfvGwftppf
jzpfEikd yf gYrvm;¿ rjzpfEikd yf gbl;/ 'gaMumifh enf;enf;uav; tpGe;f wpf-
zufudk a&mufwJhpdwfxm; r&SdapcsifvdkY bkef;BuD;u ajymwmyg/
bk&m;&Sifuawmh tpGef;okH;yg;vGwfaewJh tom;ig;rSef&if pm;ap
qdkNyD; 'gawmh cGifjhyKxm;w,f/ odkYaomf tpGef;okH;yg; wu,fvGwfzdkY
qd&k ifvnf; wdwu d sus vdu k ef mNy;D usizhf Ykd rcufb;l vm;¿ cufcyJ gw,f/
wu,fh oufowfvw G zf q
Ykd &kd ifaum tcuftcJawG rsm;pGm r&Sb d ;l vm;¿
&Sdygw,f/ bkef;BuD; vufzufrpm;wm ESpfaygif; awmfawmfMumNyD/
bmjzpfvdkYvJqkdawmh wyfrawmfuaexkwfa0wJh usef;rma&;pmapmif
wpfckudk bkef;BuD;i,fpOfu zwfcJhzl;w,f/ bufwD;&D;,m;vdkYac:wJh
yd;k trsK;d rsK;d awG[m vufzufxrJ mS awmfawmfrsm;rsm; ygw,fqNkd y;D awmh
a0zefNyD; 'Dpmapmifu qef;ppfjyxm;w,f/ wu,fwrf; "mwfcGJcef;
wifMunfw h t hJ csed cf grSmvnf; 'Dy;kd awG 'DvufzufxrJ mS rsm;pGm &Sad ew,f/
&SdaewJhtcsdeftcgusawmh vufzufpm;vdkY&Sd&if wdkY[m ydk;udk pm;wmyJ?
'Dawmh ig rpm;bl;qdkNyD;awmh ESpfaygif;tawmfMumMum vufzufudk
rpm;bl;/ aemufawmh bkef;BuD; jyefpOf;pm;Munfhw,f/ a&aomuf&if-
vnf; ydk;ygaeawmh a&raomufbJ ae&awmhrvm;¿ touf½ SL&if-
vnf; ydk;ygaeawmh r½S LbJ ae&awmhrvm;¿ udk,fh[mudk jyefqef;ppf-
Munfhw,f/
aemufwpfck -- usifBuD;pGefYw,f? usifi,fpGefYw,f? usifBuD;
pGefYvdkuf&if usifBuD;xJrSm ykd;awGu ygroGm;bl;vm;¿ ygoGm;r,f/
usifBuD;pGefYvkdufwJh tcsdeftcgrSm 'Dydk;awG aoausysufpD;rIqdkwm
r&SdEdkifbl;vm;¿ &SdEdkifw,f/ 'Dvkdqdk&if ydk;awGaorSmaMumufwJhtwGuf
usifBuD;rpGefYbJ ae&awmhrvm;¿ 'gaMumifh wpfzufpGef;ukd ra&muf-
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 181
&G&H mS pufqyk zf ,
G f aumif;aewJo
h abmudk bk&m;&Siu f ESv;Hk oGi;f Ny;D awmh
rdrpd m;r,fh tpmtm[m&rSm &G&H mS pufqyk zf ,G f y#duv
l onmjzpfatmif
pm;ygvkdY bk&m;&Sifu enf;ay;aew,faemf/ tJ'Dawmh 'Dtm[m&udk
&SmazGwJhtydkif;rSm ckvdk qGrf;cH&GmtwGif;rSm awGUae&wJh jrifuGif;
t&yf&yfonf &G&H mS pufqyk zf ,G af umif;ovdk aemufxyf &G&H mS pufqyk zf ,G f
aumif;wJh tjcif;t&muav;awGudkvnf;yJ t|uxmq&mawmf-
bufu zGifhxm;w,f/ b,fvkdvJ¿
qGrf;cHaewJh ukd,fawmfbufuawmh arQmfvifhcsufuav;u
b,fvkd&SdovJ¿ rsm;aomtm;jzifh ajymwmygaemf/ t&d,molawmf-
aumif;wdkYvdk wu,fh uvsmPykxkZefawGudk bkef;BuD; rqdkvdkygbl;/
&&Sv
d rd rhf ,fqw
kd hJ arQmv
f ifch suu
f av;eJY tdraf &SU oGm;r&yfvu
kd b
f ;l vm;¿
&yfvdkufygw,f/ &yfwdkif;aum vSL Muovm;¿ rvSL Mubl;/ wcsKdUu
vSLw,f/ wcsKdUu rvSLjyefbl;/ rdrd&JU b0udk rdrd &GH&SmpufqkyfwwfzdkY
jrwfpGmbk&m;u enf;ay;aewmaemf/ rdrdb,fvdk b0&&Sdaew,fqdk-
wmav;udk enf;enf;av;jyefNyD; owd&aezdkY enf;ay;aewmaemf/
wcsKUd wcsKUd awG vSLawmhvLS yg&JU? vSLvdu
k w
f t
hJ csed t
f cgrSm ,refaeY-
u usefaewJh xrif;usefuav;awGudk vSL&ifvnf; vSLwwfMuw,f/
,refaeYu olwpYkd m;vdYk ydak ewJh cJz,
G uf av;awGukd vmNy;D vSL&ifvnf;
vSLwwfMuw,f/ ykyfodk;aewJh rka,mrkefYpwJh 'Dvkdykyfodk;aewJh ypönf;-
awGuv kd nf; vmvSLcsiv f nf; vSLwwfMuw,f/ xdt k csed t
f cgrSm rdru
d
olwdkYeJY qef;ppfa0zefaevdkY &ygYrvm;¿ udk,fu oGm;awmif;aewJh
olawmif;pm;tqifh jzpfygw,faemf/
at; ray;vSLwJyh *k Kd¾ vaf wGudk Munfv
h u
kd v
f &Ykd &dS ifvnf;yJ tcsKUd tcsKUd
yk*¾dKvfawGuawmh uefawmhqGrf;ygbk&m; qdkNyD;awmh 'Dvkd ½kd½kdaoao
jyefNyD;awmh avQmufxm;Muw,f/ wcsKdUusawmh bmvkyfovJ¿
188 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
w,f/ ovk;H jrif;acgif; ajcESpaf csmif;jzifh &if;ES;D Ny;D awmh tdrpf Ofvn
S v
hf nf
awmif;pm;w,fqw kd hJ 'DtoufarG;0rf;ausmif; vkyif ef;&yfonf touf-
arG;0rf;ausmif; vkyif ef;&yf[o
l rQww Ykd iG f t,kwn f q
hH ;Hk aom toufarG;
0rf;ausmif;vkyfief;&yf jzpfw,f/ r[kwfbl;vm;¿ [kwfMuw,faemf/
olrsm;xHrSm tdrfpOfvSnfhvnfNyD;awmh vdkufawmif;pm;&w,fqkdwJh
b0onf tnHhpm; t,kwfnHhqkH; toufarG;0rf;ausmif; vkyfief;&yf
wpfck jzpfaew,f/
tbdomayg,H bdua© 0 avmuo®d H ]]yda@mavm 0dp&od ywåyg-
PD}}wd/ (oH?2?76/)
bdu©a0 = cspfom; &[ef;wdkY/ ywåygPD = cGufvufpGJvsuf/
yda@mavm = olawmif;pm;onf/ 0dp&od = vSnhfvnfí aebd\/
£wd = þodvYk Qi/f avmuo®ð = avmuü/ t,H = þ pum;onfum;/
tbdomayg = usdefqJaMumif;jzpfaom pum;ygaywnf;/
enf;enf; cyf½idk ;f ½kid ;f av; bmomjyefc&hJ ifaygYaemf/ ]]cGuBf u;D vufp-JG
NyD;awmh &GmxJawmif;pm;aewJh vlyJ}}vkdY wpfa,mufeJYwpfa,muf
ajymvdkufvdkY&Sd&if 'g[m avmurSm bmvkyfwmvJ¿ wpfa,mufu
wpfa,mufudk qJwmyJ? ]]eif cGufvufpGJNyD;awmh &GmxJrSm awmif;pm;-
&ygap}} 'DvdkajymvdkufvdkY&Sd&if wpfa,mufeJYwpfa,muf 'g bmvkyf-
wmvJ¿ used w f m/ oifcspo f m;wkYd oifcspo
f rD;wd&Yk UJ b0&JU toufarG;-
0rf;ausmif;vkyif ef;&yf[m olwpfyg;wdYk used q f aJ Mumif;jzpfaewJh vkyif ef;-
&yfrsK;d jzpfygw,f/ rdr&d UJ b0 tajctaerSeaf v;udk jyefvnfo;Hk oyfz-Ykd
twGuf jrwfpGmbk&m;u a[maewmaemf/
wÍö acg {wH bdu©a0 ukvykwåm OayEÅd tw¬0odumç tw¬0oH
y#dpö? (oH?2?76/)
bdu©a0 = cspfom; &[ef;wdkY/ wÍö acg = xdkuJhodkY t,kwfnHhqkH;-
190 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
jzpfwhJ toufarG;0rf;ausmif;&Sw
d hJ omoemawmftwGi;f od/Yk ukvykwmå
= trsKd;aumif;om; trsKd;aumif;orD;wkdYonf/ OayEÅd = uyfa&mufí
vmMuayukef\/
'Davmuf t,kwfnHhqkH;jzpfaewJh toufarG;0rf;ausmif;&SdwJh
omoemawmftwGif;odkY trsKd;aumif;om;awG trsKd;aumif;orD;awG
0ifa&mufNyD; vmMuw,f/ bmOD;wnfcsufeJYvJ¿
tw¬0odum = t&[wåzdkvfwnf;[laom tusdK;udk vdkvm;
awmifhwaom pdwfxm;&Sdukefonfjzpfí/ tw¬0oH = t&[wåzdkvf
wnf;[laomtusdK;udk/ y#dpö = tpGJjyKí/ OayEÅd = uyfa&mufí
vmMuukef\/
rdrdwdkY&JU rSefuefaewJh OD;wnfcsufuav; raysmufzdkY&eftwGuf
jrwfpGmbk&m;u qdkqkH;raew,faemf/ 'Davmufawmif t,kwfnHhqkH;
jzpfaewJh toufarG;0rf;ausmif;&SdwJh omoemawmftwGif;odkY trsKd;-
aumif;om;awG trsKd;aumif;orD;awGu t&[wåzdkvfudk vdkvm;
awmifwh wJph w d x
f m; t&[wåzv kd u
f kd vdck siaf ewJh ukov
kd q
f E´"mwfawG-
udk tpGJjyKNyD;awmh 0ifa&mufNyD; &Sif&[ef;jyKvmMuw,f/
ae0 &mZmbdeDwm e apm&mbdeDwm e £P¥m e b,¥m e
tmZD0dumyuwm? (oH?2?76/)
&mZmbdeDwm = rif;u aqmif,ltyfonfjzpfívnf;yJ/ ae0
OayEÅd = uyfa&mufívmMuonf r[kwu f ek /f apm&mbdew
D m = cd;k om;
"m;jywdkYu EdSyfpufn§Of;yef;tyfukefonfjzpfívnf;yJ/ ae0 OayEÅd =
uyfa&mufívmMuonf r[kwfukef/ £P¥m = a<u;NrDESdyfpufjcif;-
aMumifh/ e OayEÅd = uyfa&mufívmMuonf r[kwfukef/ b,¥m =
rif;ab;tp&Sdaom ab;trsKd;rsKd;wdkYonf n§Of;yef;EdSyfpufcH&onhf
twGufaMumifh/ e OayEÅd = uyfa&mufívmMuonf r[kwfukef/
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 191
wlovJvYkd ar;vd&Yk &dS if tcgrJrh ;kd Bu;D wpfck onf;xef;pGm &GmoGe;f vku d Nf y/D
p@mv&Gm0rSm wGi;f Bu;D wpfwiG ;f &Sw d ,f/ tJ'wD iG ;f Bu;D xJrmS p@mv-
awGuvnf; jrufawGaum zsmpkwfawGaum a>rykyfawGaum acG;ykyf-
awGaum vlykyfawGaum tykyftrsKd;rsKd;awG tukefvHk; pkyHkNyD; tJ'D
wGif;BuD;xJ oGm;xnfhxm;Muw,f/
(ty&dyuú =) rusufao;wJh tpmtm[m&&JU &GH&SmpufqkyfzG,f
oabmawGukd ajymaeygw,faemf/ p@mvawGu &Gm0rSm wnf&adS ewJh
wHpnf;wGi;f vdYk ac:qdt k yfwhJ wGi;f Bu;D wpfct k wGi;f rSm jrufawG zsmpky-f
awG a>rykyfawG acG;ykyfawG ydk;aumifykyftrsKd;rsKd;awG vlaoaumifykyf
tp&SdwJh taumifykyftrsKd;rsKd;awGukd xdkwGif;BuD;xJrSm oGm;NyD;awmh
pkxnhfxm;MuNyD/ pkxnfhxm;vkdufwJh tcsdeftcgrSm rdk;u onf;xefpGm
'Dtaumifyyk af wG&w dS hJ wGi;f Bu;D xJvnf; &GmoGe;f csvu kd w f ,f/ &Gmtnpf-
aMu;awGuvnf; 'DwiG ;f Bu;D xJ pD;qif;Ny;D awmh usvmw,f/ rd;k u tcgrJh
rd;k jzpfawmh &GmNy;D wmeJY &yfomG ;Ny/D aeu jyif;xefpmG ylvmNy/D ylvu kd af wmh
aeyl&edS uf vnf; tvGef jyif;vmwJh tcgrSm tykyef aYH wGeYJ a&m,Suaf ewJh
'Da&awGu tjrKyf wpDpx D Ny;D awmh tay:wufvmNy?D tjrKyaf wG wpDp-D
eJY teHaY wG xGuNf y;D awmh tay:wufvmNy/D tJ'yD pkH aH v;u Oyrmygaemf/
rdrd cE¨mtdrx f rJ mS wnf&adS ewJh tpmtdru f kd jyefMunfv h u kd rf ,f qdvk &Ykd &dS if
ckeu yk;d trsK;d rsK;d vdYk ac:qdt k yfwhJ aoaewJh taumifyyk f trsK;d rsK;d awG-
vnf; &Sdraebl;vm;¿ &Sdaew,f/ jrufpkyf zsmpkyftp&SdwJh 'Dvdk tpkyf-
yvkyaf wGeYJ wlaewJh tpmtnpftaMu;awGvnf; r&Sb d ;l vm;¿ &Sw d ,f/
tJ'DwGif;BuD;udk ESpfaygif; (wpfq,fç ESpfq,fç okH;q,fç av;q,f)
ponfjzifh wpfcgrS raq;aMumovdk rdrw d &Ykd UJ tpmoGm;vrf; tpmtdrf
t0iftygjzpfwhJ 'DtwGi;f rSm&Sw d hJ cE¨mtdrBf u;D udvk nf; toufEpS q f ,f
&SdwJh yk*¾dKvfuvnf; ESpfaygif; (20)twGif; wpfcgrS raq;aMumwJh-
206 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
7/ y&dyuú = &ifu
h suo
f mG ;Ny;D wJt
h cg
uJ - eHygwf (6)NyD;awmh aemufwpfck --- eHygwf (7)tvSnfh
a&mufvmNyD/ (y&dyuú =) &ifhusufoGm;NyDwJhaemf/
a&TygaewJh owåK"mwf ausmufawG ajrawG &SdMuw,f/ tJ'D
ajrawGudk olUenf;olU[efeJY ol tqifhqifh csufvdkufwJh tcsdeftcgrSm
a&TqdkwJh oefYpifaewJh owåKwpfck &&Sdw,f/ aiGygaewJh ausmufawGç
aiGygaewJh ajrawGukd olUenf;olU[efeYJ olUenf;trsK;d rsK;d eJY csuvf u
kd wf hJ
tcsdefrSm aiGqdkwJh owåKwpfrsKd; ay:vmw,f/ tJ'DyHkpHvdkyJ cktpm-
tdrfxJrSm wnf&SdaewJh npfywfaya&aewJh taumifykyftrsKd;rsKd;eJY
a&maESmaewJh 'Dtpmtm[m&awGukd ur®Z0rf;rD;vdYk ac:qdt k yfwhJ rD;eJY
usK cd suvf ukd w
f t
hJ csed t
f cgrSm a&Ttjzpfrsm; ajymif;vJvmwm &So d vm;¿
r&Sdygbl;/ aiGtjzpf ajymif;vJvmwm &Sdovm;¿ r&Sdbl;/ b,fvkdom
jzpfovJ¿
tjrKyaf wG wpDpx D vmNyaD emf/ (azPykyKæ Vu =) tjrKyaf wG wpDpD
vTwfNyD;awmh tifrwef odrfarGUaewJh ausmufzsmxufrSm Budwfvdkuf-
ovdkyJ 0g;usnfawmufxJudk xnfhxm;wJh ajrnufpkdifvkdyJ usifBuD;
tjzpfukd ajymif;vJoGm;w,f/ usifBuD;tdrfudk jynfhNyD;awmh wnfaeNyD?
tcsKdUu usifi,ftjzpfukd ajymif;vJoGm;vQifvnf; qD;tdrfxJrSmvnf;
jynfNh y;D awmh wnfaeNy/D tu,fírsm; pm;vdu k wf yJh *k Kd¾ vu
f ur®Z0rf;rD;
xufjrufwyhJ *k Kd¾ vf jzpfcrhJ ,fqv
kd &Ykd &dS if 0g;usnaf wmufxJ xnfx h m;wJh
ajrnufpidk v f kd rmaMumNy;D wif;aewJh oabmawmh awGUvdrrhf ,f/ &G&H mS -
pufqkyfzG,f raumif;bl;vm;¿ 'Dvkd &GH&SmpufqkyfzG,faumif;aewJh
om;i,f orD;i,fawG&UJ usiBf u;D awGudk tdr&f iS rf awGu oabmusNy;D -
awmh aoaocsmcsm ususee rusK;H Mubl;vm;¿ usK;H aeMuw,f/ tJ'v D kd
usKH;&wJh b0udka&m BudK;BudK;yrf;yrf;eJY wrf;wNyD;awmh r&SmazGMu-
bl;vm;¿ &SmazGMuw,f/ tJ'DusKH;&wJh txJrSm 'umBuD;awGvnf;
208 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
Munf&h r,f/
aemufwpfck --- 'Dtpmtm[m&udk tajccHNyD;awmh ydk;avmuf
trsK;d rsK;d awG jzpfay:vmyku H v
kd nf; jyefMunf&h r,f/ Munfv h u
kd rf ,fq&dk if
rdrcd E¨mtdrBf u;D [m 'Dy;kd avmuftrsK;d rsK;d wd&Yk UJ tdraf xmif&m om;arG;&m
tdrBf u;D vnf; [kww f ,f? usiBf u;D pGe&Yf mtdrv f nf; [kwwf ,f? usiif ,f
pGe&Yf m tdrv f nf; [kww f ,f? yd;k avmuftrsK;d rsK;d wkYd aoausysupf ;D cJ&h if
tokbcszdkY&eftwGuf okomefocsØKif;BuD;vnf; jzpfaew,f/
rdrcd E¨mud, k uf kd jyefMunfv
h u
kd rf ,fq&kd if 'DcE¨muk, d Bf u;D [m okomef
ocsØKif;BuD;yJaemf/ 'Dvdkqdk&if wpfa,mufeJYwpfa,muf rmefrmeawG
odyNf y;D Bu;D aezdYk vdak o;ovm;¿ rvdyk gbl;/ rdrAd u kd x
f rJ mS vnf; okomef
ocsKØ i;f awG r&Sb d ;l vm;¿ &Sad ew,f/ olUAdu k x f rJ mS vnf; okomefocsKØ i;f -
awG &Sdaew,f/ rdrdAdkufxJrSmvnf; taoaumif trsKd;rsKd; &Sdw,f/
olUAduk x f rJ mS vnf; taoaumif trsK;d rsK;d &Sad ew,f/ rdrAd u kd xf rJ mS vnf;
t&Sifaumif trsKd;rsKd;awG &Sdaeao;w,f/ olUAdkufxJrSmvnf; t&Sif-
aumiftrsKd;rsKd;awG &Sdaeao;w,f/ jyefNyD; qef;ppfMunfhvdkufr,f
qdkvkdY&Sd&if owå0gwpfa,mufwnf; [kwfovm;¿ r[kwfawmhbl;/
owå0g trsK;d rsK;d wd&Yk UJ pkaygif;aexdik &f m tdrBf u;D wpfck jzpfraebl;vm;¿
jzpfaew,f/ 'gYaMumifh tJ'Dvdk &GH&SmpufqkyfzG,faumif;aewJh oabm-
awGudk ÓPfeYJjrifatmif Munfah pcsiw f ,f/ jzpfay:vmwJh tusKd ;w&m;-
bufuae vSrf;NyD;awmh &GH&SmpufqkyfzG,foabmudk Munfh&r,f/
aemufwpfck --- 'DtpmuaeNyD;awmh raMurusuf jzpfoGm;r,f
qdvk &Ykd &dS if 'DraMurusuw f hJ tpmtm[m&udk tajccHNy;D awmh cE¨mud, k -f
rSm ayG;awG jzpfvmr,f? 0JawG jzpfvmr,f? ,m;emawG 0JemawG jzpfvm-
r,f/ ElemawG pGu J yfvmNyD qdvk &Ykd &dS if 'DEel muae jynfwpdpk kd raumif;wJh
teHt Y oufawG a&mNyD;awmh xGufvmNyD/ &GH&SmpufqkyfzG,f ydkNyD;awmh
raumif;bl;vm;¿ aumif;aew,f/ pm;vdkufwJh tpmtm[m&udk
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 215
yGuyf u
G q
f v
l mNy/D yGuyf u
G q
f al 0usvmwJh tcsed t f cgrSm tJ'D zH;k xm;wJh
xrif;tdk;tzHk;udkvnf; vl;vJayusHNyD;awmh oGm;w,f/ tdk;EIwfcrf;-
awGvnf; ayusHNyD; roGm;bl;vm;¿ ayusHoGm;w,f/ tJ'DyHkpHtwdkif;yJ
pm;vdkufwJh tpmtm[m&awG[m 0rf;rD;vdkYac:qdktyfwJh ygpu
awaZm"mwfr;D uaeNy;D rD;½IUd ay;vdu k wf hJ tcsed t
f cgrSm tjrKyaf wGwpDpD
tay:wufvmNy?D wufvmwJt h csed t
f cgrSm tJ't D jrKyw
f pDpD wufvm-
wJhtcg bmjzpfovJ¿ --
oGm;awGudk oGm;acs;tjzpfeJY 'Dtpmtm[m&&JU pGrf;tm;aMumifh
jzpfay:vmwJh tnpftaMu;awGu vmNy;D awmh vl;vJayusNH yw D ahJ emf/
vQmwdkY tmapmufwdkYpwJh xdkxdkt&yfawGrSmawmh wHawG;wdkY
ovdyw f pYkd wJh 'Doabmw&m;awGjzifh vmNy;D vl;vJayusrH ,f/ rsupf rd mS
rsufacs;tjzpfeJY vmNyD; vl;vJayusHw,f? em;rSm em;acs;tjzpfeJYç
ESmacgif;rSm ESyfacs;tjzpfeJYç at; - usifBuD;tjzpfeJYç usifi,ftjzpfeJY
oGm;NyD;awmh qdkif&m'Gg&taygufawGrSm oGm;NyD;awmh vl;NyD; ayusH-
vdkufNyD/
tpmtm[m&aMumifh jzpfay:vmwJh tnpftaMu;awGu qkid &f m
qkdif&m 'Gg& (9)aygufrSm vl;vJayusHvkdufNyD/ ayusHaewJh 'Dtnpf
taMu;awGudk aeYwidk ;f aeYwidk ;f aq;aMumokwo f ifay;ygw,f/ aeYwidk ;f
aeYwkdif; aq;aMumokwfoifayr,fhvkdY 'D'Gg&aygufawGonf pifMu,f
oef&Y iS ;f oGm;ovm;¿ pifMu,foef&Y iS ;f Ny;D roGm;Mubl;wJah emf/ pdwEf v
S ;Hk -
ukd arGUavsmfaysmfykduf ESpfNcdKufwJhtqifhokdYaum ajymif;vJoGm;ovm;¿
rajymif;vJoGm;bl;wJhaemf/
'D'Gg&aygufawGrSm vl;vJayusHaewJh tnpftaMu;awGukd vuf-
wpfckeJY oGm;NyD; aq;vkdufNyD/ aq;vkdufwJh 'Dvufukdvnf; aemufxyf
wpfzefjyefNyD; aq;&wJhoabm r&Sdbl;vm;¿ &Sdaew,faemf/
220 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
t&Sifom&dykwå&mrax&fjrwfBuD;\ ñTefMum;csuf
qGr;f pm;wJt h csed t
f cgrSm tJ'v
D Adk u
dk jf ynfah tmif rpm;ygeJ?Y 'DyP
k mÖ ;-
BuD; (5)OD;wkdYvkd Akdufjynfhatmif rpm;bJ qGrf;av;vkwfpm ig;vkwf-
pmavmufukd csefxm;yg/ rpm;eJY? av;vkwfpm ig;vkwfpmavmufukd
csefxm;NyD;wJhtcg tJ'DusefaewJh tpmtdrfae&mukd jynfhoGm;atmif
a&aomufay;&w,f/ tJ'Dawmh 'Dae&mrSm &Sifom&dykwå&mukd,f-
awmfjrwfBuD;&JU xkH;av;ukd t|uxmu zGifhjyxm;w,f/
t&Sio
f m&dywk &å muk,
d af wmfjrwfBu;D [m qGr;f pm;Ny;D wJh aemufyidk ;f -
umvrSm avcsOw f ufru I dk jzpfay:apavmufatmif wpfcgrS wpfaeYrS
tpmtm[m&ukd rpm;rdczhJ ;l bl;/ tJ'v D dk rpm;cJw
h t
hJ wGuf bmjzpfovJ¿
(oD[em'H em'aEÅm £rH *gxrm[ =) jcaoFhrif;uJhokdY MuHK;0g;vkdwJh
twGuf t&Sifom&dykwå&mukd,fawmfjrwfBuD;u olU&JU ax&my'gefrSm
olU&JU ZmwfaMumif;udk jyefajymif;NyD; &[ef;awGukd a[mjywJhtykdif;rSm
'D*gxmuav;ukd xnfhNyD;awmh &GwfoGm;w,faemf/ b,fvkdvJ¿
pwåma&m yÍö tmavmay? tbkwGm O'uH yda0/
tvH zmok0d[m&m,? y[dwwåó bdu©Kaem/
(ck?2?343/ ax&*gxmygVd?*gxmeHygwf-983/)
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 227
k nf;/ ypöEb
ysupf ;D jcif; trsK;d rsK;d udv k w
l H = tpOfwpku
d f cHpm;cJ&h zl;avNy/D
'Davmuf&Snfvsm;wJh oHo&mc&D;rSm oifcspfom;wkdYwpfawG oif
cspforD;wkdYwpfawG[m qif;&J'ku©trsKd;rsKd;awGudk tpOfwpkduf &cJhzl;-
w,f/ olwpfyg;wkYd vkv YH ya,m*jzifh vnfyif;vS;D Ny;D owfvu kd v
f Ykd aocJh
&wJh b0awGudk jyefa&wGuMf unfv h udk vf Qif vnfyif;u usvmwJh aoG;-
awGudk pkyx Hk m;? wpfbufu r[mork'&´ ma&ukd pkyx Hk m;? r[mork'&´ m
a&u enf;ao;w,f? vnfyif;u usvmwJh aoG;awGu rsm;ao;w,f/
0ufjzpfvYdk vnfv;DS cH&wJb h 0ç MuufjzpfvYdk vnfv;DS cH&wJh b0ç EGm;jzpfvYdk
vnfvDS;cH&wJhb0 ponfjzifh xkdxkdb0 wpfckwpfckrSmyJ vnfacsmif;
aoG;awGudk pkyv Hk udk &f if r[mork'&´ ma&u enf;ao;w,f/ vnfacsmif;
aoG;u ykdNyD;awmhrsm;ao;w,f/ bmjzpfvkdYvJ¿ xufjruf pl;&SaewJh
qif;&J'u k © trsK;d rsK;d ukd 'Davmuf &Snv f sm;wJoh o
H &mc&D;rSm oifcspo f m;-
wkdY oifcspforD;wkdY cHcJhMu&w,fwJhaemf/
u#oD = ajrBuD;ukd/ 0¹dwm = wkd;yGm;atmif jyKvkyfcJhzl;avNyD/
oifcspo f m;wkw
Yd pfawG oifcspo
f rD;wkw
Yd pfawG[m ajrBu;D wk;d yGm;-
atmif jyKvkyfcJhzl;w,f/ b,fvkd wkd;yGm;ovJ¿ aovkdufNyDqkd&if
tavmif;aumifawG ajrBuD;ay:oGm;pGefYypf? ajrBuD;awG wkd;yGm;rvm-
bl;vm;¿ wkd;yGm;vmw,f/ wpfurÇm wpfurÇmukd ykdif;jcm;NyD; ajymr,f
qkv d &Ydk &dS if owå0gwpfO;D wpfa,muf aoausysupf ;D oGm;wJh t½k;d awGudk
pkykHvkdufr,fqkd&if t½kd;awGuvnf; raqG;jrnfh rysufpD;cJhbl;qkd&if
a0ykv’awmifavmufjrifhwJh awmifBuD;wpfawmif jzpfEkdifw,fvkdY 'Dvkd
a[mxm;ygw,f/ tu,fí t½kd;awGuom raqG;jrnfh rysufpD;cJhbl;
qkd&if ajymwmygaemf/ wpfenf;ajymr,fqkdvkdY&Sd&ifawmh wpf,lZem-
avmufjrifhwJh awmifBuD;wpfawmif jzpfEkdifw,f/ t½kd;awG awmifvkd
ykHNyD;awmh wpfb0NyD; wpfb0 aocJh&w,fqkdvkdY&Sd&if rdrdwkdY&JU t½kd;-
aMumifh ajrBuD;awG wkd;yGm;rIawG ykdNyD;awmh rrsm;bl;vm;¿ rsm;w,f/
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 239
pm;aew,fqw dk phJ w
d x f m; rjzpfap&bl;/ igonf tmvl;ukd pm;aew,f
qkdwJhpdwfxm;ç igonf yJukd pm;aew,fqkdwJhpdwfxm; rjzpfap&bl;/
tJ'Dvkd pdwfxm;jzpfcJh&if 'g bmjzpfovJ¿ (twåLyv'¨d =) twå0g'
tay:ü tajcwnfNy;D jzpfay:vmwJh t,ltqwpfck jzpfaeNyw D ahJ emf/
at; - 'Dxufykdqkd;wmuawmh igpm;wm r[kwfbl;/ toufaumif
vdyfjymaumif 0dnmOfaumif twåaumifqkdwJh twåav;u pm;ae-
ygw,fqkd&ifawmh tqifhjrifhoGm;wJh twå0g'yJaemf/ tJ'D twåt,l-
tq&SdaeNyD;awmh pm;cJhr,fqkdvkdY&Sd&ifawmh 'g oar®m[w&m;vkdY
ac:w,f/ y&rw¬opöme,fukd ÓPfrsufpdu ra&mufbJ jyif;pGm
awGawGa0a0eJY pm;aeNyD/ pm;aevkdufwJh tcsdeftcgrSm xkdyk*¾dKvf&JU
oEÅmefrSm oar®m[w&m; 0ifvmNyDqkdonfESifh wpfNydKifeufwnf; 'D
oar®m[w&m;ukd bmvkaYd c:ovJ¿ t0dZmÆ vkYd ac:w,faemf/ todrmS ;
NyD? todrSm;wJh t0dZÆm&JU aemufqG,frSm wPSmqkdwJh &m*w&m;u
yl;uyfNyD;awmh vkdufygvmwwfw,f/ okdYr[kwf ta,medaomreod-
um&awG odyfNyD; tajccHtm;aumif;aecJh&if rauseyfcsufqkdwJh
a'greów&m;awGuvnf; yl;uyfNy;D awmh vku d yf gvmNy/D &m* a'go
arm[ rmefrme £óm rpä&d,tp&SdwJh udavomw&m;qkd;awGu
'Dt0dZmÆ &JU aemufq, G rf mS tjrw J rf; yke;f atmif;aeNy;D awmh aexkid Mf u-
w,f/ t0dZÆm&JU aemufqG,f oar®m[w&m;&JU aemufqG,frSm &m*
a'go arm[ rmefrme tp&SdwJh udavomawGu 0ifNyD;aESmifh,Suf-
vkdufwJh tcsdeftcgrSm 'Dtm[m&eJY ywfoufNyD;awmh rufarmwJh
pdwfxm;awG jzpfcsifvnf; jzpfr,f/ rauseyfwJh pdwfxm;awG jzpfcsif-
&ifvnf; jzpfr,f/ axmifvTm;wJh pdwfxm;awG 0efwkdwJh pdwfxm;awG
jiLplapmif;ajrmif;wJh pdwfxm;awG ponfjzifh tukokdvft,kwfw&m;-
awG[m qufwu dk w f ;dk yGm;Ny;D vmcsivf nf; vmEkid wf ,f/ tJ'v D dk wk;d yGm;-
vmcJh&if xdkyk*¾dKvfonf oar®m[w&m;ukd jzpfapí tpmtm[m&ukd
pm;aew,fvYdk ac:&w,f/ a,m*Doal wmfaumif;u edAmÁ efudk vkcd siw f hJ
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 243
'Dow
k eå u
f dk a[maewmonf 'Dvpdk w
d x
f m;uav;awG xm;apcsiv f yYdk g/
bmjzpfvkdvJ¿ tJ'D pdwfxm;ukd rxm;Ekdifbl;qkdvkdY&Sd&if edó&P
ynmac:wJh oHo&m0#fqif;&J'ku©rS xGufajrmufaMumif;jzpfwJh ÓPf-
ynm&Sdrvm;¿ r&Sdbl;/
oHo&m0#fqif;&J'u k r© S xGuaf jrmufaMumif; ÓPfynmr&Syd J tpm
tm[m&tay:rSm wG,fwmrufarmwJh pdwf"mwfjzifh &&orQESifh
ra&mifh&JEkdifwJh pdwf"mwfjzifh arQmfvifhawmifhwaewJh pdwf"mwfjzifh
tpmtm[m&ukd rSD0JcJh&if bk&m;&Sifu b,fvkd a[mawmfrlygovJ¿
(tmr*E¨ =) tn§t D a[mufawGudk rS0D aJ ewmyJ/ bmjzpfvv dk ¿J 'Dtpm-
tm[m&ukd taMumif;jyKNyD; tukokdvfw&m;awGu olUoEÅmefrSm
wkd;yGm;aeNyD/ rGefjrwfwJh abmZOfawG &&SdwJhtcgrSm jyHK;jyHK;eJY tvGef
auseyfwJh pdwfxm;jzifh pm;okH;aeNyD? Murf;wrf;wJh acgif;yg;aewJh
nHhzsif;wJh tpmtm[m& &&Sdjyefawmhvnf; rauseyfcsufawGukd
wpfyBHk u;D xrf;Ny;D awmh tpmtm[m&ukd pm;ok;H aeNy/D auseyfcsuaf wG-
ukd wpfyBHk u;D xrf;Ny;D awmh tpmtm[m&ukd pm;ok;H jcif;ç rauseyfcsu-f
awGukd wpfykHBuD;xrf;NyD;awmh tpmtm[m&ukd pm;okH;jcif;onf
tnD§ta[mufukd bkOf;ay;okH;aqmifaeonf rnfw,fvkdY ..'Dvdk
bk&m;&Sifu a[maeygw,faemf/ 'gaMumifh rdrdwkdYu tnD§ta[muf-
awGukd bkOf;ay;okH;aqmifcsifwJhpdwfxm; r&SdcJhbl; qkdvdkY&Sd&if bmvkyf-
&rvJ¿
twDwH emEkaompmrd? eyÜZyÜgrdem*wH/
ypöKyÜaEée ,mayrd? awe 0aPÖm yoD'wd/ (Zm?2?156/)
twDwH = twdwu f vdk nf;yJ/ emEkaompmrd = tpOfwpku d vf u
dk íf
pk;d &dryf al qG;rIr&dyS g/ tem*wH = tem*wfuv dk nf;yJ/ eyÜZyÜgrd = arQmvf ifh
awmifw h rI r&Syd g/ ypöKyaÜ Eée = ypöKyeÜ &f &orQjzif/h ,mayrd = ig rQwí
aeyg\/ awe = xkdYaMumifh/ ar = ig\/ 0aPÖm = ½kyftqif;onf/
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 251
aemufwpfck ---
uEÅm&c&D;cJuvnf; Ny;D qk;H oGm;NyD qkv
d &Ydk &dS if vlrsm;taygif; rjrifrD
tcsdeftcgtwGif; <uif;usefaewJh tom;ukd bmvkyfovJ¿ ajrxJ-
rSmaomfvnf; jrKyjf ypfMuw,f? rD;aomfvnf; ½IUd jypfMuw,f/ okrd ;DS odr;f -
qnf;jcif;qkdwJh vkyfief;&yfukd jyKvkyfMuovm;¿ rjyKvkyfbl;/ ykvif;-
av;awG Al;av;awGxJ xnfhNyD;awmh odrf;xm;wm &Sdovm;¿ r&Sdbl;/
olawmfaumif;rSefcJh&if okdrSD;odrf;qnf;vkdwJh pdwfxm; &Sd&rvm;¿
r&Sd&bl;vm;¿ r&Sd&bl;/ 'g owd&SdzkdY vkdtyfw,faemf/
'DokdrSD;odrf;qnf;aew,fqkdwJh vkyfief;&yfukd bk&m;&Sifu tvGef
&G&H mS pufqyk af wmfryl gw,faemf/ okrd ;DS odr;f qnf;jcif;qkw
d hJ vkyif ef;&yfeYJ
ywfoufNy;D awmh bk&m;&Siu f vnf; &[ef;awGudk oEé"d u d m&uodum© -
yk'fqkdNyD; oD;oefY ynwfxm;ygw,f/ xdk oEéd"dum&uodu©myk'fu
odkrSD;odrf;qnf;NyD;awmh tpmtm[m&ukd pm;okH;cJh&if ygpdwftmywf
oifhapqkdNyD;awmh 'Dvkd wkduf½kduf ynwfxm;ygw,faemf/ bk&m;&Sif&JU
ynwfawmfawG[m rdrdwkdY usifhzkdY [kwfovm;¿ r[kwfbl;vm;¿
[kwfygw,f/ usifh&r,fqkd&if usifhzkdYaum rvkdbl;vm;¿ vkdtyfw,f/
rdrw
d uYdk omoemawmfudk rScD ukd yf&yfNy;D aewmyJ? rScD u dk yf&yfaewJh
tykdif;rSm wkdYu a,m*DawGyJ? 0denf;eJY wkdYeJY bmrS rqkdifbl;/ 'Dvkdawmh
rpOf;pm;eJYaemf/ rdrdwkdYvnf; pGrf;tm;&Sdoavmuf usifhMur,fqkd&if
ukokdvfw&m;awmh rwkd;yGm;Ekdifbl;vm;¿ wkd;yGm;Ekdifygw,f/ bk&m;&Sif
ESpfNcdKufwJh usifh0wfyJ/ bk&m;&Sif ESpfNcdKufaewJh usifh0wfawGukd rdrdwkdY
pGr;f tm;&Sod avmuf usiMhf ur,fq&dk if rdrw d &Ydk UJ oEÅmefrmS ukovdk w
f &m;-
awGu twkid ;f xuftvGef wk;d yGm;vmMurSm jzpfygw,faemf/ 'gaMumifh
tEémeraxm ygemeH?
cg'eD,meH taxmyd 0w¬meH/
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 253
pdwx f m; r&Sb
d J pm;Muovkd edAmÁ efudk oGm;vkw
d hJ w&m;bm0em usiMhf u-H
BuKd ;ukwf yGm;rsm;tm;xkwaf ewJh a,m*DvYdk ac:qkt d yfwhJ a,m*g0p&-
yk*¾dKvfoljrwfqkdwm b,fvkd pdwfxm;&Sd&rvJ¿
a,m*g0p&&[ef;awmf xm;&r,fh pdwfxm;av;ukd ykHeJUEIdif;NyD;
ajymaew,f/ qGrf;ukd &&SdvmwJhtcg rdrd &&SdwJh qGrf;ukd rauseyfwJh
rsufvkH;eJY MunfhNyD;awmh ----
jrif;awGpm;wJh xrif;eJw
Y al ewJçh EGm;pm;wJh xrif;eJw
Y al ewJçh Murf;-
wrf;wJh t&omuif;rJah ewJh 'Dtpmtm[m&jzifh tb,ftusK;d &SdrmS vJ/
at; - jrif;pm acG;pm EGm;pmeJYwlaewJh 'DMurf;wrf;aewJh t&om
r&SdwJh qGrf;jzifh bmtusKd;&SdrSmvJqkdNyD;awmh 'DqGrf;awGudk [kd acG;pm;-
cGufxJ oGm;NyD; xnfhypfvkdufMuawmhqkdNyD; 'Dvkd qGrf;ukd ½IwfcswJh
pdwfxm; r&SdygapeJYwJh/ ½IwfcswJh pdwf"mwfr&SdbJeJY pm;yg/ tm[m&qkd-
wmu aumif;csifvnf; aumif;r,f? raumif;aomfvnf; &Sdr,faemf/
aemufwpfck ---
tvSL&Siq f w
dk muawmh rsm;aomtm;jzifah ygYav.. rdrw d Ykd tvSL&Sif
ae&mrSm 0ifaeMunfhyg/ tqifhtwef; tjrifhrm;qkH; taumif;qkH;ukd
vSLcsiw
f phJ w
d "f mwf rsm;aomtm;jzifh &SMd uygw,f/ okaYd omfvnf; tm;-
rwefawmh rmefavQmhqkdwJh ykHpHvdkaygY/ taumif;pm;vSLcsifayr,fhvkdY
rdrdu vSLEkdifwJh pGrf;tifr&Sdawmh oifhwifhavsmufywf½kH wpfcgwpf&H
vSL&w,f/ tJ'Dvkd vSLvkdufwJhtcsdeftcgrSm 'Dtpmtm[m&u
raumif;awmh bmjzpfovJ¿ 'DvkdtpmrsKd; b,fol pm;rSmvJ¿ usD;awG
acG;awGom oGm;Ny;D auR;vku d yf gqkNd y;D 'Dvdk tpmtm[m&ESihf tvSL&Siu f dk
½IwfcswJh pdwfxm;jzifh a,m*Dyk*¾dKvfqkdwm rpm;ygeJYaemf/ b,fvkd
jzpf&rvJ¿
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 261
&Scd sirf S &Srd ,f/ vSL&aumif;rSe;f awmif odcsirf S odr,f/ wynfah wmfwu Ydk -
awmh b,fae&moGm;oGm; a&mufav&mae&mrSm rGefjrwfwJh qGrf;awG
ouFe;f awG ausmif;awG aq;awG ypön;f awG&vG,w f o hJ abm &Sd Muyg-
w,f/ ponfjzifh <um;vHk;uav;awG xkwfNyD;awmh oDwif;okH;azmf
yk*Kd¾ vw f Ydk tay:ü oDv&Sw d hJ t&Siaf umif; t&Sijf rwfwt Ydk ay:ü rxDrjhJ rif
jyKvyk v f w dk hJ pdwx
f m; wcsKUd &SMd uw,f/ ypön;f av;yg; &Sm;yg;wkid ;f vnf;
rolawmfvYdk ajymvk&Yd rvm;¿ r&ygbl;/ t&Siaf vmouwdórax&fwYdk
MunfhaygY - t&Sifom&dykMwm&JU wynfh&if;yJ/ &[EÅmrax&fjrwfvnf;
jzpfygw,f/ twdwu f jyKpck w hJ hJ raumif;rItukov dk u
f u H av;u tusKd ;
ay;zk&Yd ef tcgtcGio hf ifah ewJt h wGuf qGr;f &&Smovm;¿ r&&Smbl;/ 'Dvdk
yk*Kd¾ vaf wG[m oDvr&SdwyhJ *k Kd¾ vv f Ydk ajymvkjYd zpfrvm;¿ rjzpfb;l / wu,fh
oDv&Sad ewJh olawmfaumif; oDwif;ok;H azmfwpfO;D jzpfygw,f/ &[EÅm
rax&fjrwfyJ/ 'gayrJh olu qGrf;r&&Smbl;/ 'Dvkdr&wJh yk*¾dKvfawGukd
oGm;NyD;awmh rdrdwkdYu rxDrJhjrif rxDav;pm; vkyfoifhovm;¿ rvkyf-
oifyh gbl;wJah emf/ 'Dvdk rxDrjhJ rif rxDav;pm;vkyw f mukd &nf&, G Nf y;D awmh
bk&m;&Sifu okwåefwpfckrSm b,fvkd a[mxm;ovJ¿
]]aom awe vmbouúm&odavmaue tbdblawm y&d,m-
'dPÖpdawåm tan ayoav bdu©L twdrnwd/ wO§d wó bdu©a0
armCyk&doó a[mwd 'DC&wåH t[dwm, 'ku©m,m}}wd/
(oH?ed?2?161/)
aom = xkd&[ef;onf/ awe vmbouúm&odavmaue = xkd
vmbfylaZmfouúm& tausmfapmjzifh/ tbdblawm = vTrf;rkd;zdpD; cH&-
aom pdwfxm;&Sdonf/ y&d,m'dPÖpdawåm = odrf;usHK;,liifíxm;tyf-
aom pdwfxm;&Sdonf/ [kwGm = jzpfí/ tan = rdrdrS tjcm;wpfyg;-
ukefaom/ ayoav bdu©L = oDvudk cspfjrwfEkd;wJh &[ef;awmfwkdYukd/
twdrnwd = rxDrJhjrifjyKvkyfí aewwfay\/ bdu©a0 = cspfom;
264 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
awmfrw l hJ ykwrå o
H yl rokweå rf mS vm&Sad ewJh tpmtm[m&eJyY wfoufNy;D
tpmtm[m&ukd rSD0JokH;aqmifwJhae&mrSm xm;&SdoifhwJhpdwfxm;
okdYr[kwf ESvkH;oGif;&r,fh pdwfxm;uav;awG jzpfMuygw,f/ tm;vkH;
b,fESpfck &SdoGm;vJqkdawmh (10)ckyg/ rSwfrdMuvm;¿ (rrSwfrdygbl;/)
Muufom; b,faps;&Sdw,f? 0ufom; b,faps;&Sdw,f qkdvkdY&Sd&if
vG,fvG,fav;eJY rSwfrdr,f xifw,faemf/ uJ - rrSwfrd&ifvnf;
wpfacgufawmh xyfajymjyr,faemf/
qkdvkd&if; tusOf;csKyf
eHygwf (1)u bmvJ¿ eHygwf (1)u ZeD;armifESHESpfOD;wkdYu rdrd
pm;aewJhtom; om;&JU tom;ukd pm;vkdufwJhtcsdeftcgrSm wG,fwm
rufarmaewJh pdwx f m;r&Sb d eJ YJ pm;Muw,f/ tv,ftvwfvYdk ac:qk-d
tyfwJh tv,ftvwfrSm wnfaewJh pdwfxm;/ tv,ftvwfrSm
wnfaewJh pdwfxm;qkdwmu uEÅm&c&D;cJukd ausmfvTm;vGefajrmuf-
csiaf ewJh pdwx
f m;eJY tpmtm[m&tay:ü vkv d m;wyfrufjcif; uif;Ny;D -
awmh ok;H aqmifjcif;jzifh ok;H aqmifMuw,f/ tJ't D wkid ;f yJ &[ef;qkw
d m-
u rdrd&&SdvmwJh tpmtm[m&tay:ü vkdvm;wyfrufjcif; qE´&m*
w&m; uif;uif;&Si;f &Si;f jzifh oHo&mc&D;cJudk ausmv f mT ;vGeaf jrmufcsiw
f hJ
tv,ftvwfrmS wnfaewJh pdwx f m;jzifo
h m ok;H aqmif&w,f/ 'gu
eHygwf (1)/
eHygwf (2)uawmh 'DZeD;armifEEHS pS Of ;D wku
Yd rdrwd &Ydk UJ om;uav;&JU
tom;ukd pm;vkdufwJhtcsdeftcgrSm t½kd;awG taMumawG ta&awG
z,f&mS ;Ny;D aumif;Ek;d &m&m tom;awGudk a&G;cs,Nf y;D rpm;Muovkd rdrw d Ydk
vufokdY qkdufa&mufvmwJh tom;ukdomvQif qkdufa&mufonfh ykHpH
twkid ;f omvQif pm;Muovkyd /J tvm;wlyJ - &[ef;qkw d mu Murf;wrf;wJh
tpmtm[m&ukdyJ jzpfapç rGefjrwfwJh tpmtm[m&ukdyJ jzpfapç
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 267
uAVDum&m[m&ykdif;
]]{0ar0 cGm[H bdu©a0 uAVDuma&m tm[ma&m '|aAÁm}}wd
0'grd/
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wdkY .../ {0ar0 acg = þOyrm
twlomvQif/ uAVDuma&m tm[ma&m = uAVDum&tm[m&ukd/
h [lí/ t[H = igbk&m;onf/ 0'grd = a[mawmfr\
'|aAÁmwd = ½Ioif\ l /
cspfom;&[ef;wkdY ... 'DOyrmtwkdif;yJ uAVDum&tm[m&ukd
oifcspfom;wkdY ½Ioifhw,fvkdY igbk&m;a[mygw,f/ 'DOyrmqkdwm
b,fESpfcsufvnf; (10)csufaemf ../ tJ'D Oyrm (10)csufeJYtwl
'Dtm[m&ukd ½INyD;awmh pm;okH;MuygvkdY 'Dvkd igbk&m; a[mygw,f/
tJ'Dvkd ½IEkdifr,fqkd&if bmjzpfrvJ¿
y&dnmokH;yg;
uAVDuma& bdu©a0 tm[ma& y&dnmaw yÍöumr*kPdaum
&ma*g y&dnmawm a[mwd/
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY .../ uAVDuma& tm[ma& =
uAVDum&tm[m&uk/d y&dnmaw = y&dnmÓPfo;Hk rsK;d wkjYd zifh ykid ;f ykid ;f
274 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
Ówy&dnm
{wåm0wmaee uAVDum&tm[m&rkace oyÜp,
ö ó emr½lyó
,mxm0awm 'd | wå m uAVD u m&tm[ma&m Ówy&d n m,
y&dnmawm a[mwd/ (oH?|?2?101/)
uAVDum&tm[m&ukd tOD;rlNyD;awmh ½kyfawG emrfawGukd yxr
odatmif BuKd ;pm;tm;xkwwf ,f/ 'kw,
d 'D½yk af wG emrfawG&UJ taMumif;
w&m;awGukd [kwfwkdif;rSefpGm odatmif BudK;pm;tm;xkwfw,f/
twdwfMunfhvkdufawmhvnf; taMumif;w&m;ESifh tusKd;w&m;yJ
&Sdw,f? 'Dvkdodw,f/ ypöKyÜefMunfhvkdufawmhvnf; taMumif;w&m;ESifh
tusKd;w&m;yJ&Sdw,fvkdY odw,f/ tem*wfMunfhvkdufawmhvnf;
taMumif;w&m;ESihf tusK;d w&m;yJ &Sw d ,fvYdk odw,f/ tJ'D todÓPfudk
ÓPfpOfenf;t& bmÓPfvaYdk c:vJ¿ ypö,y&d*[ ¾ ÓPfvYdk ac:w,f/
½kyfawG emrfawGukd [kwfwkdif;rSefpGm xkdxGif;odwJhÓPfu emr½ly-
y&dapä'ÓPf? taMumif;w&m; tusK;d w&m;awGudk xk;d xGi;f odwÓ hJ Pfu
ypö,y&d*[ ¾ ÓPf emr½lyy&dapä'ÓPfeYJ 'Dypö,y&d*[ ¾ ÓPf (2)yg;ukd
bmy&d nmvkYd ac:vJ¿ Ówy&dnmvkYd ac:w,f/ tJ'D Ówy&dnmpcef;
qkud o
f mG ;Ny/D 'g tpmpm;wwfv&Ydk &dS if Ówy&dnmpcef; rqku d b
f ;l vm;¿
qkdufygw,f/
b,fae&mrSmrqkd 0dyóemqkdwmu ½Iwwfr,fqkdvkdY&Sd&if ½IvkdY
r&Ekdifbl;vm;¿ &Ekdifw,f/ 'g owd&SdzkdY vkdtyfw,f/ bk&m;&Sifu 'Dvkd
todÓPfuav;eJY tpmtm[m&awGukd pm;okH;apcsifwJhtwGuf
tckvkd a[maewmaemf/ aemufwpfck ---
aom wa'0 oyÜpö,H emr½lyH tedpöH 'ku©H tewåmwd wDPd
vu©Pmed tma&maywGm owåEéH tEkyóemeH 0aoe or®owd/
(oH?|?2?101/)
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 285
aemufwpfck ---
csufjyKwfxm;wm t&omuav;u odyftcsKd;usaeNyD/ odyf-
aumif;rGeaf ewJh tqift h wef;jrifah ewJh t&om&Sw
d hJ 'Dtm[m&wpfcu
k dk
rS0D v
J u
kd w
f hJ tcsed t
f cgrSm &omtay:ü wG,w f mwyfrufaewJh pdwx
f m;
om,maewJhpdwfxm;jzpfcJh&if xkd&[ef;awmf\ oEÅmefrSm (&o&m* =)
&owPSm xif&Sm;jzpfvmjyefNyDaemf/
csujf yKwxf m;vku d w f mu El;El;nHn
h hH aysmah ysmah ysmif;aysmif; jzpfae-
NyD/ 'DabmZOfu El;nHhaysmhaysmif;aewJh 'DabmZOfuav;ukd oGm;NyD;
awGUxdvkdufwJh tcsdeftcgrSm tawGUtxduav;tay:ü awmfawmf-
av; oabmusoGm;w,f/ tJ'Dvkd oabmus om,m wyfrufw,f
qkv d &Ydk &dS ifawmh qGr;f eJyY wfoufwhJ azm|AÁm½kt H ay:ü wG,w f mwyfruf-
aewJh azm|AÁ&m*w&m; xif&Sm;jzpfvmNyD/ aygif;vkdufawmh &m*
b,fESpfrsKd;vJ¿ (5)rsKd;? (½ly&m* =) qGrf;&JU ta&miftqif;tay:ü
wG,fwmwyfrufaewJh &m*? (o'´&m* =) 0g;vkdufvkdY jzpfay:vmwJh
odrYk [kwf qGr;f udk taMumif;jyKNy;D jzpfay:vmwJh toHtay:ü wG,w f m
wyfrufaewJh &m*/ (*E¨&m* =) qGrf;&JUteHYtouftay:ü wG,fwm
wyfrufaewJh *E¨&m*? (&o&m* =) qGrf;&JU t&omtay:ü wG,fwm
wyfrufaewJh &o&m*? (azm|AÁ&m* =) qGrf;&JU El;nHhaysmhaysmif;aewJh
tawG U txd azm|AÁ m ½k H t ay:ü wG , f w mwyf r uf a ewJ h &m*?
aygif;vkdufawmh b,fESpfrsKd;vJ¿ (5)rsKd;/ tJ'D&m* (5)rsKd; xif&Sm;jzpf-
ay:vmNyD/ jzpfay:vmwJhtcg bmjzpfovJ¿
£wd £ro®d H tm[ma& owdorÜZane y&d*a¾ [wGm edpEä &´ m*
y&dabma*e y&dbkawå oaAÁmyd aom y&dnmawm a[mwDwd t,H
oAÁy&dnm emr/
'D&m*awG xif&Sm;jzpfay:vmNyD qkdvkdY&Sd&if 'D&[ef;awmfu bm-
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 293
vkyf&ovJ¿
'Dtm[m&ukd owdorÜZOfÓPfjzifh ykdif;jcm;NyD; ,lvkdufw,f/
odrYk [kwf tm[m&ukd taMumif;jyKNy;D jzpfay:vmaewJh &m*trsK;d rsK;d ukd
ÓPfeJY ykdif;jcm;NyD; ,lvkdufw,f? tm[m&ukdvnf; ÓPfeJY ykdif;jcm;-
,lw,f? tm[m&ukd taMumif;jyKNyD; jzpfay:vmwJh &m*trsKd;rsKd;
ukv
d nf; ÓPfeYJ ykid ;f jcm;,lw,f? odr;f qnf;w,f? 0dyóem ½Iawmhr,f/
bmeJY odrf;qnf;ovJvkdYar;awmh ---
owdorÜZOfw&m;eJY ykdif;jcm;NyD; ,lvkdufw,f/ ,lNyD;wJhtcg bm-
vkyfovJ¿
'Dtm[m&tay:ü vkdvm;wyfrufaewJh qE´&m* uif;uif;-
&Sif;&Sif;av;jzifh 'Dtm[m&ukd okH;aqmifNyD/ okH;aqmifvkdufwJhtcg
bmjzpfovJ¿
'gu (oAÁy&dnmyJ =) &m*ukd vSrf;NyD; odrf;qnf;vkdufwJh tcsdef-
tcgrSm &m*&JUwnf&m 0w¬KjzpfaewJh qGr;f tm[m&? qGr;f ukd taMumif;
jyKNyD; jzpfay:vmwJh &m*? &m*OD;aqmifaewJh pdwf apwoduf emrf-
w&m;pk? 'D½kyfawGemrfawGukd odrf;qnf;NyD;awmh tedpö 'ku© tewå
vu©Pma&;okH;wefwifNyD;awmh 0dyóem½INyD;awmh pm;vkdufNyD/
pm;vkdufwJh tcsdeftcgrSm xkdolawmfaumif;&JU oEÅmefrSm 0dyóem
ÓPfawGu &ifhusufcJhr,fqkd&if 0dyóemÓPfwkdY&JUtqkH;ü t&d,
r*fÓPfawG ay:vmr,f/ t&d,zkv d Óf PfawG ay:vmr,f/ xkt d &d,
r*fÓPfzkdvfÓPfwkdYu xkdtm[m&tay:ü wG,fwmwyfrufaewJh
vkv d m;wyfrufaewJh qE´&m*w&m;awGukd y,f&mS ;ypfvrd rhf ,f/ t&d,
r*fw&m;u xkq d E´&m*w&m;ukd z,f&mS ;Ekid cf rhJ ,fq&dk if xk&d [ef;awmf-
onf qE´&m* uif;uif;&Sif;&Sif;jzifh 'Dtm[m&udk bkOf;ay;okH;aqmif-
Ekid wf hJ tqifo
h Ydk a&muf&o
dS mG ;r,f/ tJ'tD qifo
h Ydk a&mufonfw h idk af tmif
294 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
rlvy&dnm
(rlvy&dnm =) rlvy&dnmqkdwmu bmvJvkdYar;awmh ---
tm½kH (5)yg;tay:ü wG,fwmwyfrufaewJh &m*w&m;onf
bmukd taMumif;cHNyD; jzpfay:vm&ovJvkdYar;vkdufawmh uAVDum&
tm[m&vkdY ac:qkdtyfwJh tvkwftavG; rjyKtyfaomfvnf; jyKtyf-
ouJhokdYaom tpmtm[m&tay:ü tajcwnfaew,f/ tajcpkduf-
aew,f/ 'Dtm[m&onf tajccHtaMumif;&if; jzpfygw,fwJh? b,fykH
b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh 'Dtm[m&u tajccH taMumif;&if;
jzpfovJ 'Dtykid ;f ukd t|uxmq&mawmfu qufNy;D zGix
hf m;w,faemf/
uAVDum&tm[m&u pm;okH;jcif;qkdwJh oabmw&m;ESifh uAVD-
um&tm[m&om xif&mS ; &Sad eygap/ xkt d m½kH (5)yg; umr*kPwf &m;wkYd
tay:ü wG,fwm rufarmaewJh &m*w&m;onf xif&Sm;jzpfay:vm-
Ekid w
f hJ oabm&Sad ew,f/ 'gaMumifh tm½kH (5)yg; umr*kPw f &m;tay:ü
wG,w f mrufarmaewJ&h m*w&m;&JU tajccHtaMumif;&if;onf uAVD-
um&tm[m&yJ jzpfw,fvkdY 'Dvkd zGifhxm;w,f/ ykHpHav; xkwfjy-
xm;w,f/
jAm[®Pwdó ckd;om;olykefBuD; xaew,f? oD[kdVfuRef;rSm wpf-
q,fhESpfESpf Mumygw,f/ xkdwpfq,fhESpfESpftwGif;rSm tpmtm[m&
awGu iwfrGwfacgif;yg;wJhtqifhtxd a&mufaew,f/ opf&GufawG
pm;ae&w,f? opfcaHG wG pm;ae&w,f? tJ't D m[m&awGu tajctae
rusvu dk w
f hJ tcsed t
f cgusawmh ZeD;armifEEHS pS Of ;D wk[
Yd m wpfO;D ay:wpfO;D
wG,fwmrufarmwJh &m*pdwfjzifh Munfhw,fqkdwm r&SdcJhzl;bl;wJhaemf/
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 295
bmjzpfvv
Ydk ¿J uAVDum&tm[m&u aus;Zl;jyKay;rItm;u odyef nf;ae
w,faemf/
jAm[®Pwdó olyek af b;Bu;D Nird ;f at;oGm;wJh tcsed t
f cg ,lZem
wpf&m&SdaewJh oD[kdVfuRef;wpfuRef;vkH;rSm arG;vmwJh uav;awGudk
arG;aeYr*FvmjyKvkdufwm wpfaeYwnf;eJY oD[kdVfuRef; wpfuRef;vkH;
ysHUESHYaew,faemf/
'Dawmh tm[m&ukd y&dnmynm (3)rsKd;jzifh ykdif;jcm;od&r,f/
b,fvdk od&rvJ¿ uAVDum&tm[m&ukv d nf; y&dnmynmok;H csujf zifh
ykdif;jcm;od&r,f/ uAVDum&tm[m&ac:wJh MoZmu aus;Zl;jyKay;-
vkdufwJh tcsdeftcgrSm pwkork|meduMoZmawGuvnf; aemufxyf
tm[m&Z½kyaf wGukd qifu h J jzpfymG ;apw,f/ qifu h J jzpfymG ;apwJt
h wGuf
xkd pwkork|meduMoZmqkdwJh ½kyfw&m;awGukdvnf; y&d,m,fwpfrsKd;-
tm;jzifh uAVDum&tm[m&qkdNyD; t|uxmrsm;u (tbd?|?3?377 -
y|met|uxm) 'Dvdk zGixhf m;ygw,f/ tJ'u D AVDum&tm[m& trnf&-
aewJh ur®Z½kyfawG pdwåZ½kyfawG OwkZ½kyfawG tm[m&Z½kyfawGrSm
yg0ifwnf&SdwJh ur®ZMoZm pdwåZMoZm OwkZMoZm tm[m&ZMoZm
ac:wJh 'DMoZm"mwfawGaMumifh jzpfyGm;oGm;wJh ½kyfw&m;awGudk pepf-
wus ÓPfeJYykdif;jcm;,l&ygw,f/ "mwfBuD;av;yg;ukd jynfwnfNyD;
odrf;qnf;½IyGm;vdkufwJhtcg ½kyfuvmyfawG jrifwJhtcsdeftcgrSm
½kyfuvmyfawG "mwfcGJEdkifr,f/ ajcmuf'Gg& av;q,fhESpfaum|morSm
&SdaewJh ½kyfawGudk "mwfcGJEkdifr,fqkdvkdY&Sd&ifawmh 'DMoZmaMumifh
jzpfay:oGm;wJh tm[m&Z½kyfawGudk pepfwus odrf;qnf;wwfwJh
tqifhukd a&mufoGm;NyD/ tJ'Dvkd½kyfw&m;awGukd odrf;qnf;NyD;wJh xkd
a,m*Dolawmfaumif;u bmvkyf&rvJ¿ xkd½kyfw&m;udk tm½kH,lí
jzpfay:vmwJh emrfw&m;awGudk qufvufodrf;qnf;&w,f/ ½kyfawG
emrfawGukd odrf;qnf;NyD;wJh tcsdeftcgrSm xkd½kyfemrfwkdY&JU taMumif;-
296 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
raemoaÍöwem[m&ydkif;
uxÍö bdu©a0 raemoaÍöwem[ma&m '|aAÁm¿ (oH?2?324/)
raemoaÍöwem[m&ukd b,fvkd½IoifhovJ¿
ao,sxmyd bdu©a0 t*Fg&umok om"duayg&dom ykPÖm
t*Fg&meH 0DwpödumeH 0Dw"lrmeH/ (oH?2?324/)
tvHwpf&mavmufeufaewJh wGif;BuD;wpfck &Sdw,f/ tJ'D
wGif;BuD;xJrSm (0D0Dwpöd =) rD;awmufrD;vQH uif;aewJhç (0D0Dw"lr =) rD;ckd;
rD;vQH uif;aewJçh rD;vnf; rawmufb;l wJçh rD;ck;d vnf; r&Swd hJ rD;us;D cJawG
jynfhaeNyD? tyl&Sdef odyftm;aumif;w,fvkdY qkdvkdygw,f/
tJ'Dae&mudk touf&SifvkdwJh raovkdwJh csrf;omukd tvkd&SdwJh
qif;&Jukd &GH&SmpufqkyfaewJh a,mufsm;wpfOD; qkdufa&mufvmNyD/ xkd
a,mufsm;udk tm;aumif;armif;oefaewJh a,mufsm; ESpfOD;wdkYuae
vufarmif;wpfbufwpfcsuf udik Nf y;D awmh rD;us;D wGi;f okYd twif; qGaJ c:
oGm;MuNyD/
tJ'Dvkd qGJac:cHae&wJh 'Da,mufsm;&JU pdwfxJrSm b,fvkd jzpfae-
ovJ¿ olU&JUapwem olU&JUawmifhwcsuf tm;vkH;uawmh rD;usD;wGif;eJY
a0;csifaewJh apwemyJ &Sdaew,f/ vkdvm;awmifhwcsufyJ &Sdaew,f/
bmaMumifhvJ¿ a,mufsm;&JU oEÅmefrSm pdwftMuHtpnfu 'Dvdk
jzpfaew,f/ b,fvdkvJ¿
tu,fírsm; rD;usD;wGif;xJ ig usoGm;r,fqdk&if aocsifvnf;
aor,f/ aoavmufwhJ qif;&J'u k o© v
Ydk nf; a&mufcsiaf &mufvrd rhf ,fvYkd
'Dvkd olUpdwfxJrSm tMuHtpnf jzpfaew,f/ 'gaMumifh 'DrD;usD;wGif;rS
a0;csifaewJh apwemç a0;csifaewJh qE´"mwf awmifhwcsufawGom
olUrSm &Sdaew,f/
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 311
qkad wmh tJ'½D yk uf r®|mef;ukd pepfwus odr;f qnf;Ny;D Ny/D odr;f qnf;Ny;D rS
'Demrfur®|mef;udk ajymif;NyD; odrf;qnf;&ygw,f/ tJ'Dvkd odrf;qnf;-
vkdufwJh tcsdeftcgrSm 0dnmPfudk y"mexm;NyD; odrf;qnf;vkduf&if
0dnmPfeYJ pdwu å P© wpfct k wGi;f rSm ,SOw f NJG y;D jzpfay:aewJh apwempwJh
apwoduw f &m;awGuv kd nf; odr;f qnf;&ygw,f/ 0dnmPf&UJ rS&D m½ky-f
awGuv kd nf; wpfzefjyefNy;D odr;f qnf;&ygw,f/ tm½k½H yk u f v
dk nf; wpfzef
jyefNyD;awmh odrf;qnf;&ygw,f/ 'gaMumifh 'D0dnmPfudk pepfwus
y&dnmÓPfynmokH;rsKd;jzifh ydkif;jcm;NyD;awmh odrf;qnf;EkdifcJhr,fqkd&if
emrf½yk af wGukd odr;f qnf;jcif;qdw k hJ vkyif ef;&yfonf tusK;H 0ifomG ;w,f/
emrf½yk u f v
kd nf; odr;f qnf;Ny;D jzpfw,fvYdk 'Dvdk bk&m;&Siu f a[mawmf-
rlaew,f/
'Dawmh y&dnmynmok;H rsK;d rSm ck 'D½yk af wG emrfawGukd = emrf½yk af wG-
udk tZÑwårSm odrf;qnf;NyD;wJh a,m*Dolawmfaumif;u A[d'¨rSmvnf;
odrf;qnf;&w,f/ tZÑwå-A[d'¨ ESpfXmevkH;rSm ½kyfemrfw&m;awGukd
tvm;wl odrf;qnf;NyD;NyDqkd&if xkdyk*¾dKvfonf bmvkyf&ovJ¿ 'D½kyf
'Demrfonf bmaMumifh jzpfovJqw dk hJ taMumif;w&m;awGukd pepfwus
odcsifwJh pdwfxm;jzifh twdwfbufukd wmplNyD; ½kyfawGemrfawGukd
odr;f qnf;oGm;&w,f/ wpfpwpfp aemufq;Hk y#doaE¨uvva&Munf
tckdufrSm jzpfay:aewJh ½kyfawG emrfawG odrf;qnf;EkdifwJh tqifhtxd
oGm;yg/ tJ'v D dk odr;f qnf;Ekid Nf yD qkv
d &Ydk &dS if xkyd #doaE¨ tcsed t f cgumv-
rSm 0dnmPfac:wJh y#doaE¨ 0dnmPfpw d uf av;udk ykid ;f jcm;Ny;D ,lEidk w
f hJ
tqifhukd yxr BudK;pm;NyD; ½IMunfhyg/ tJ'Dvkd BudK;pm;NyD; ½IvkdufEkdifwJh
tcsed tf cgrSm 0dnmPfukd ykid ;f ykid ;f jcm;jcm; y&d nmynmok;H rsK;d jzifh ydik ;f jcm;
odc&hJ if emrf½yk wf &m;awGuv kd nf; y&dnmynmok;H rsK;d jzifh ykid ;f ykid ;f jcm;jcm;
odrIonf tusKH;0ifoGm;w,fvkdY bk&m;&Sifu 'Dvkda[mawmfrlw,f/
odNyD;om;yJ jzpfw,f/ bmaMumifhv¿J
326 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
csKyyf suo
f mG ;w,f/ tJ'u
D r®owåu
d av;u bmvJ¿ uH? aygif;vku
d af wmh
t0dZÆm wPSm Oyg'gef ocFg& uH - qkdNyD;awmh taMumif;w&m; (5)ck
&Sdw,f/
tJ'D uHawG[m tusK;d ay;awmhr,fq&dk if twdwb f 0u aocgeD;-
umv r&PmoEéaZmapmwJh tcsdeftcgrSm b0ifraemtMunfrSm
'Dtm½kaH wG vmNy;D xifw,f/ apwDawmfvnf; ay:csiaf y:r,f/ qDr;D awG-
aomfvnf; ay:csifay:r,f/ topfwpfzef qD;rD;jyefNyD; vSL'gef;aewJh
tjcif;t&mtm;jzifah omfvnf; ay:csiaf y:r,f/ okrYd [kwf rdru d vljY ynf
vlYavmu a&mufr,fhyk*¾dKvf jzpfcJh&if rdrd oGm;&r,fh *wdedrdwfvkdY
ac:qkdtyfwJh urÁvmeDtqif;&SdaewJh trd&JU 0rf;a&tvTmaomfvnf;
'Dtcsed t
f cgrSm ay:csiaf y:aewwfygw,faemf/ uH ur®erd w d f *wderd wd f
ac:wJh edrwd f (3)rsK;d wpfrsK;d rsK;d ay:jr"J r®wm jzpfygw,f/ trsm;tm;jzif-h
awmh bkef;BuD; okawoejyKMunfw h mu uHtm½kx H ifwhJ a,m*D awmf-
awmfuav; rsm;Muygw,f/ aocgeD;umvrSm 'DapwDawmftm;
qDrD;vSL'gef;aewJh uHu tusKd;ay;awmhr,frSef&if aemufxyfwpfzef
aocgeD;umvrSmvnf; apwDawmfudk qDr;D wpfzef jyefNy;D awmh vSLaewJh
tjcif;t&mtm;jzifh aocgeD;umvrSm xifaewwfw,f/ uHtm½kH
xifjcif;yJ/ tJ'DtcgrSm 'DapwDawmfukd qDrD;vSLaewJhykHrSm ajymif;NyD;
"mwfav;yg; pkduf½Iyg/ qufvufNyD; ½kyfemrfawGukd odrf;qnf;yg/
½kyfemrfawGukd odrf;qnf;NyD;wJh tcsdeftcgrSm xkdapwDawmftm;
vSL'gef;aepOf tcsdeftcgrSm jzpfay:aewJh b0ifraemtMunfukd
odr;f qnf;wwfr,fq&dk if xkb d 0ifraemtMunfudk a&SUwk;d aemufqw k f
MunfhcJh&if 'Dqkawmif;aewJh t0dZÆm wPSm Oyg'gefwkdY OD;aqmifaewJh
pdwfapwodufawGESifh apwDawmftm; qDrD;vSL'gef;aewJh ukokdvfpdwf
apwemawGudk tJ'D tcgrSm jyefawGUr,f/ awGUvku d w
f hJ tcsed tf cgus-
awmh 'DocFg& pdwf apwoduaf wG&UJ pGr;f tif ur®owåu d dk wpfqifw h uf-
om;\ tom;yrm (ykwårHolyrokwåefykdif;) ] 329
tpGef; (3)yg;vGwfae&ifawmh
jrwfpGmbk&m;u pm;apvkdY cGifhjyKxm;wmrSefw,f/
okdYaomf tpGef; (3)yg; rvGwfbl; qkdvkdY&Sd&ifawmh pm;&rvm;¿ rpm;&bl;/
(pmrsufESm-337)
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;)
2/ a, £" umarok tonwm Zem?
&aook *d'¨g tokpdbm0ródwm/
ew¬du'd|D 0dorm 'k&Eé,m?
{omr*aE¨m e [d rHoabmZeH/
'D*gxmav;ukd tajccHNyD;awmh b0edó&PynmtaMumif;
oHo&m0#fqif;&J'ku©rS vGwfajrmufaMumif; ÓPfynmtaMumif;ukd
ajymaeygw,faemf/ bmwJhvJ¿ ----
1/ umr*kPfü apmifhpnf;rI r&Sdjcif;
£" = þavmuü/ a, Zem = tMuifvlom;wkdYonfum;/
umarok = umrwkdYü/ tonwm = apmifhpnf;rI r&SdMuavukef/
tykdif;tjcm; bmrS rxm;bl;/ tm½kHig;yg; umr*kPfw&m;awGukd
rSD0JwJhtykdif;rSm rdBuD; rdaxG; bBuD; baxG; ponfjzifh tykdif;tjcm;
tueft Y owfuav;awmif rxm;awmhb;l / apmifph nf;rIqw dk m vk;H vk;H
r&Sdbl;/ tJ'Dvkd apmifhpnf;rIr&SdwJh yk*¾dKvfawG[m bmvkyfaewmvJ¿
{omr*aE¨m e [d rHoabmZeH/
{o {aom = þumr*kPfwkdYü rapmifhpnf;jcif;qkdwJh oabm-
w&m;onfum;/ tmr*aE¨m = tn§Dta[muf rnfygay\/ rHo-
336 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
qdw
k hJ 'DtaMumif;w&m;onf xif&mS ;{uef &Sad ew,f/ 'gaMumifh &om½keH YJ
ywfoufNyD;awmh ckeu wG,fwmwyfrufarmaewJh 'Dpdwf"mwfjzifh
pm;okH;cJhr,f qkdvkdY&Sd&ifawmh i&Ja&mufEkdifw,f/
aemufwpfck --- tpGe;f ok;H yg;vGw&f ifawmh jrwfpmG bk&m;pm;apvkYd
cGifhjyKxm;wm rSefw,f/ odkYaomf tpGef;okH;yg;rvGwfbl; qdk&ifawmh
i&Jra&mufEidk b f ;l vm;¿ a&mufEidk w f ohJ abm &Sw d ,f/ [kd bk;d awmfb&k m;
vufxufwek ;f uaygY? xif&mS ;cJw h hJ 0deE´mob trnf&awmfrw l hJ wwd,
eHarmfq&mawmfbk&m;BuD;u oDv0daom"eDqkdwJh usrf;pmwpfck
a&;cJhygw,f/ tJ'Dusrf;pmxJrSm q&mawmfbk&m;BuD;u 0uf (3)rsKd;
azmfjyxm;w,f/ bke;f Bu;D uawmh ckacwfrmS 0ufo;Hk rsK;d rubl; (4)rsK;d -
avmufawmh &Sv d rd rhf ,fvx Ydk ifw,f/ 0ufo;Hk rsK;d u bmawGvq J akd wmh
tvSL0uf&,fç 0wfy0JG uf&,fç uxde0f uf&,fvYdk a&S;wke;f u 0uf (3)rsK;d
&Sw
d ,f/ ckacwfrmS awmh Oyko0f ufvnf; wpfck &Sdvrd rhf ,fxifw,f/ bm-
jzpfvv Ydk ¿J bke;f Bu;D 'Dae&ma&mufpwke;f u uk&d ifuav;awG ausmif;-
rSmvmNy;D ouFe;f qD;&if;eJY pyfrad wmh olwu Ydk avQmufw,f/ q&mawmf
Oykoaf eYqv dk &Ydk &dS if 0ufom;u tapmBu;D ukeo f mG ;w,f/ bmjzpfvv Ydk v
J Ydk
olwu Ydk kd ar;Munfw h ,f/ bke;f Bu;D 'Dae&ma&mufpwke;f u 0ufom;u
25-usyf aps;avmuf&w dS ,fqv kd m;¿ tJ'w D pfyód mudk 25-usyaf vmuf
&Swd ,fw/hJ Oykoaf eYusv&Ydk &dS if olwu Ydk Oykoo f nfawGtwGuf vSLEkid f
'gef;Ekid af tmif qkNd y;D awmh avQmah ps;eJY a&mif;w,fw/hJ wpfyó d m 16-
usyef yYJ J a&mif;w,fw/hJ tJ'gaMumifh tapmBu;D ukeo f mG ;w,fw/hJ 'Dv-dk
qkd&if tJ'D0ufom; b,fhES,faervJ¿ tyfrvm;¿ rtyfbl;vm;¿
]]rtyfygbk&m;}} rtyfwt hJ om; pm;Muovm;¿ rpm;Mubl;vm;¿ tJ'gyJ
tem'De0'óm0Dqw dk m 'g ajymwm/ tjypfudk ½Ijrifavh r&SMd ubl;/
'Dtm[m&aMumifh &&Sdr,fh tjypfawGudk r½IMubl;/ 'Dtm[m&onf
pifMu,f\ rpifMu,f\ ponfjzifh bmrS ½IyGm;rI r&Sd Muawmhbl;/
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 339
5/ tMuifemw&m; uif;rJo
h l
aemufwpfck --- (eduú½kPm =) Muifemoem;jcif; uif;rJhaom
pdwfxm; &Sd Muukef\/
eduú½kPmwd u½kPm0d&[dwm owåmeH tew¬umrm/
(okwåedygw?|?1?304??)
edu½ú Pk mwd = edu½ú P k m[lonfum;/ u½kPm0d&[dwm = Muifem
oem;jcif;u½kPmw&m;rS uif;aompdwfxm;&SdMuukefonfjzpfí/
owåmeH = owå0gwk\ Yd / tew¬umrm = tusK;d pD;yGm;rJu h dk vkv
d m;awmif-h
wukefaom pdwfxm; &SdMuukef\/
Muifemoem;wwfwJh pdwfxm;awGu uif;rJhaeNyD/ owå0gawG&JU
tusK;d pD;yGm;rJuh dk vkv d m;awmifw h aewJh pdw"f mwfawGu &Sad eNy/D pOf;pm;-
Munfhprf;/ bkef;BuD; tpGJtvrf;&SdvkdY ajymwm r[kwfygbl;/ owå0g
wpfa,mufudk owfjzwfNy;D pm;aomufw,fqw dk m tJ'D towfc&H wJh
owå0g&JU tusKd;pD;yGm;ukd vkdvm;awmifhwwJh pdwfxm;rsm;&Sdw,fvkdY
ajymEkdifyghrvm;¿ rajymEkdifbl;/ pOf;pm;Muaemf/ owfol&SdvkdY pm;ol&Sd-
w,f? pm;ol&adS wmhvnf; owfou l r&Sb d ;l vm;¿ &Sd jyefw,f/ aoaus-
ysufpD;oGm;wJh owå0gawGbufukd jyefNyD;awmh Munfhprf;yg? csrf;csrf;
omomav;eJY olao&wm [kwfovm;¿ r[kwfygbl;aemf/ rcsdrqefY
½kdufowfvkdY okdYr[kwf taMumif;trsKd;rsKd;aygYav? enf;rsKd;pkHjzifh owf-
jzwfvYdk aoausysupf ;D &wm? tJ'aD oausysupf ;D oGm;wJh 'Dowå0gonf
rdrdpm;wJhbufuawmh xm;aygY ? aoausysufpD;wJh owå0gbuf jyef-
Munf&h if 'Dvrdk csrd qefY qif;&J'u k c© NH y;D rS aoaus&w,fqadk wmh 'Dowå-
0guav;awGonf aoNyD;aemuf aumif;&mok*wd a&mufzkdYqkdwm
jzpfEidk yf ghrvm;¿ awmfawmfav; cufcw J ,faemf/ aMumufaMumufvef-Y
vefY xdwfxdwf&GHU&GHUjzifh rao&bl;vm;¿ ao&w,f/ wcsKdUwcsKdU
owå0gawG olwu Ydk dk owfawmhr,f qkw d modw,f/ txl;ojzifh EGm;awG
354 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
e p a'EÅd uópDwd
wd wm, p ye t'geoDvwm, ,mpdwmyd
oEÅm uópd udÍöd e a'EÅd/ (okwåedygw?|?1?304/)
(t'geoDv =) rnfonfhowå0g wpfpkHwpfa,muftay:ü
ay;vSLwJh tavhtx r&Sb d ;l / r&Sw
d t
hJ wGuaf Mumifh 'Dy*k Kd¾ vu f bmjzpf-
vJ¿ vmNy;D olUxHrmS wpfcck k awmif;Ny?D awmif;vku d v f &Ydk &dS if awmif;aewJh
yk*¾dKvfukd rnfonfh ypönf;0w¬KukdrQ wpfpkHwpfckukdrQ ay;wJhtavhtx
r&Sdbl;/ t'dEéykAÁuukvac:wJh wpfcgrQ rvSLzl;wJh trsKd;tEG,fawG
avmurSm wpfcgwav &Sw d wfygw,f/ tJ't D rsK;d tEG,rf mS &Sw d hJ vlawG-
vkyd wJ /hJ 'Dy*k Kd¾ vaf wG[mvnf; bmjzpfovJ¿ rdrw d Ydk ypön;f Opömtay:ü
wG,w f mrufarmaewJh 'Dpw d "f mwfawGjc&H NH y;D b0wpfcu k dk tqk;H owf-
oGm;cJh&&if bmjzpfrvJ¿
t'dEéykAÁuukav rEkóo'dom edZÑmrwPSduaywy&m,Pm
a[mEÅd/
(edZÑmrwPSu d aywy&m,Pm =) Nyw d må b0okYd a&mufomG ;wwf-
w,f/ tJ'v D dk yk*Kd¾ vaf wGy/J 'Dtykid ;f eJY ywfoufNy;D Ny;D awmhrS okweå w f pfck
xyfa[mzkdY &nf&G,fxm;ygw,faemf/ (,if;okwåefukd pmrsufESm-387-
ü Munfyh g/) edZÑmrwPSu d Nyw d må qkw d muawmh rD;ikww f v
dk ydk /J tjrw J rf;
ylavmifaewJh tyl'PfawGudk cH&Ny;D awmh bk&m; wpfqel w YJ pfqt l Mum;
xrif;wpfv;Hk awmif rpm;&bl;/ a&wpfaygufrS raomuf&bl;/ tJ'v D dk
NydwåmrsKd;awGyJ? opfikwfwkdvkd tjrJwrf; ylavmifNyD; rD;½IdUNrdKufcHae&wJh
NydwåmrsKd;awGyJ/ tJ'Dvkd b0rsKd;ukd a&muf&Sdwwfw,f/ rdrd&&SdaewJh
ypönf;0w¬Ktay:ü tvGef rufarmaewJh 'Dpdwfxm;aMumifh 'Dvkd
jzpf&wmaemf/ 'Dawmh ukd,f&&Sdxm;wJh ypönf;0w¬Ktay:ü tvGef
rufarmaewJh pdwfxm;&Sdae&if xkdyk*¾dKvf&JU oEÅmefrSm tyl"mwfawG
udef;0yfraebl;vm;¿ &m*rD;yJ? ouf&SdoufrJh umr0w¬Ktpkpktay:ü
wpfbufy*k Kd¾ vf enf;enf;yg;yg; vmawmif;wmawmif ay;csiw f phJ wd x f m;
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 357
"r®m"d|mefenf;jzifh a[mMum;awmfrljcif;
4/ auma"m ra'g xarÇm ypöKy|myem?
rm,m Ool,m bóorkóa,m p/
rmemwdrmaem p toAÇd oE¦a0g?
{omr*aE¨m e [d rHoabmZeH/
auma"m p = trsufa'goxGufjcif; &efNidK;zGJUjcif;vnf;aumif;/
ra'g p = rmefrljcif; rmef,pfjcif;vnf;aumif;/ xarÇm p = pdwf"mwf
cufxefwif;rmjcif;vnf;aumif;/ ypöKy|myem p = qefYusifbuf
jyKvkyfjcif;vnf;aumif;/ rm,m p = vSnfhywfjcif;vnf;aumif;/
Ool,m p = jiLplapmif;ajrmif;jcif;vnf;aumif;/ bóorkóa,m
p = 0g<um;yvTm;í ajymqkdjcif;vnf;aumif;/ rmemwdrmaem p =
tvGef rmefrljcif;vnf;aumif;/ toAÇd oE¦a0g p = rolawmfwkdYESifh
aygif;azmf,SOfwGJ rSD0Jqnf;uyfjcif;vnf;aumif;/ {o {aom = þ
trsuaf 'goxGujf cif; &efNiKd ;zGUJ jcif;pwJh oabmw&m;onf/ tmr*aE¨m
= tn§Dta[muf rnfygay\/ rHoabmZeH = tom;wnf;[laom
abmZOfonfum;/ e [d tmr*aE¨m = tn§Dta[muf r[kwfygay/
jrwfpmG bk&m;u aemufxyf tn§t D a[muftaMumif;ukd qufNy;D -
awmh a[mawmfrw l ,f/ tJ'aD wmh 'Dae&mrSm yk*v
¾ m"d|mefenf;tm;jzifh
jrwfpGmbk&m;u a'oem*gxmESpfck a[mawmfrlNyD;wJhaemuf w&m;
em,laewJh wdó&aohBuD;u pdwf"mwfawG wpfrsKd;ajymif;oGm;w,f/
ajymif;oGm;vku
d wf hJ tcsed t
f cgrSm wdó&aohBu;D &JU tmo,"mwfcaH wG
ajymif;vJoGm;NyDqkdwmvnf; uóybk&m;&Sifu od&SdawmfrlwJhtwGuf
"r®m"d|meenf;tm;jzifh *gxmuav; wpfckukd qufNyD; a[mawmf
rlwmygaemf/
360 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
1/ aum" = trsux
f u
G jf cif; = &efNiKd ;zGUJ jcif;
tJ ' D a wmh 'D a e&mrS m (aum" aum" =) trsuf a 'goxG u f w ,f /
wpfenf;awmh &efNidK;zGJUw,f/ b,fvkd&efNidK;zGJUwmvJ¿ [kd r*Fvokwf-
wke;f u bke;f Bu;D wpfcgajymcJzh ;l ygw,faemf/ 'Dy*k Kd¾ v[ f m igY&UJ tusK;d rJu
h dk
wpfcsdefu jyKcJhzl;w,f? ckvnf; jyKaew,f? aemifvnf; jyKvkyfvdrfhr,f
qkNd y;D awmh &efNiKd ;zGUJ w,f/ 'Dy*k Kd¾ vo f nf igcspcf ifjrwfE;dk aewJh yk*Kd¾ vaf wG&UJ
tusKd;rJhukd a&S;uvnf; jyKcJhzl;w,f? ,ckvnf; jyKvkyfaew,f?
aemifvnf; jyKvkyfvdrfhr,f qkdNyD;awmh &efNidK;zGJUw,f/ 'Dyk*¾dKvfawG[m
igrke;f aewJh yk*Kd¾ vaf wG&UJ tusK;d aus;Zl;awGukd a&S;uvnf; jyKczhJ ;l w,f?
,ckvnf; jyKvkyfaew,f? aemifvnf; jyKvkyfvdrfhr,f qkdNyD;awmh
&efNiKd ;zGUJ w,f/ 'Dy*k Kd¾ v[f m igY&UJ tusK;d aus;Zl;ukd a&S;uvnf; rjyKczhJ ;l bl;?
ckvJ rjyKbl;? aemifvnf; jyKrSmr[kwfbl;qkdNyD;awmhvnf; &efNidK;
zGUJ jyefw,f/ 'Dy*k Kd¾ v[ f m igcspcf ifjrwfE;dk aewJh yk*Kd¾ vaf wG&UJ tusK;d aus;Zl;
ukd a&S;uvnf; rjyKcJhzl;bl;? ,ckvnf; rjyKbl;? aemifvnf; jyKrSm
r[kwfbl; qkdNyD;awmhvnf; &efNidK; zGJUjyefw,f/ 'Dyk*¾dKvfu igrkef;aewJh
olawG&JU tusKd;rJhukdawmh a&S;uvnf; rjyKcJhzl;bl;? ,ckvnf; rjyKbl;?
aemifvnf; jyKrmS r[kwb f ;l qkNd y;D awmh &efNiKd ;zGUJ jyefw,f/ aygif;vku d af wmh
(18)rsK;d yJ/ aemufwpfrsK;d useaf eao;w,f? bmwJv h J --- t|meaumy
wJh/ t&mXme r[kwfwJh ae&mawGrSm a'govkdufxGufaew,f?
&efNidK;awG zGJUaew,f? cvkwfwkdufawmhvnf; a'goxGufjyefw,f?
ql;pl;awmhvnf; a'goxGufjyefw,f? rkd;&Gmawmhvnf; &GmvGef;vkdYç
aeylawmhvnf; ylvGef;vkdY ponfjzifh t&mXme r[kwfwJh ae&mawGrSm
a'gorjzpfoifhwJh ae&mawGrSm a'go jzpfaejyefw,f? &efNidK;awG
zGJUjyefw,f/ aygif;vkdufawmh (19)rsKd;qkdwJh &efNidK;zGJUjcif;awG &Sdw,f/
tJ'Dvkd &efNidK;zGJUaewJhyk*¾dKvfawG trsufa'go odyfBuD;wJh yk*¾dKvfawG
tcJraMuwJh yk*¾dKvfawG[m bmvkyfwmvJ¿ tn§Dta[mufawGukd
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 361
4/ ypöKy|myem = qefu
Y sib
f uf&yfwnfaerI
aemuf (ypöKy|myem =) ypöKy|myemqkdwmeJY ywfoufNyD;awmh
t|uxmq&mawmfu zGifhxm;w,f/ ypöKy|myemwd ypöedu|myem
qefYusifbuf &yfwnfaerIyJ/ rdrd&JU pdwf"mwfukd rdrdu qefYusifbuf
jyKvkyfwJhbufrSm oGm;NyD;awmh &yfwnfxm;ckdif;vkdufw,f/
"ar®e ea,e 0kwåó y#d0d½kZÑ dwGm XmeH/ (okwåedygw?|?1?304/)
"ar®e ea,e = w&m;aom enf;vrf;jzifh/ 0kwåó = ajymqkd
qkH;raewJh yk*¾dKvftm;/ y#d0d½kZÑ dwGm = wpfzef qefYusifbufjyKvkyfí/
XmeH = &yfwnfí aejcif;wnf;/
w&m;aom enf;vrf;jzifh vmqkH;rw,f/ w&m;aom enf;vrf;-
qkw
d m bmajymwmvJ¿ bk&m;&Sif a[mMum;jyoqkq d ;Hk raewJh enf;vrf;
twkid ;f yJ/ tJ'eD nf;vrf;awGu okweå rf mS vmwJeh nf;vrf;ç tbd"r®mrSm
vmwJeh nf;vrf;ç 0denf;a'oemawmfrmS vmwJeh nf;vrf;ç tJ'eD nf;vrf;-
awGukd w&m;aomenf;vrf;awGvkdY ac:ygw,f/ 0denf;a'oemawmf
t& rtyfb;l vkYd bk&m;&Siu f ynwfxm;&if 'g rtyfb;l vkYd oGm;Ny;D awmh
qkH;rw,f/ 0denf;a'oemawmft& 'g tyfpyfw,fvkdY bk&m;&Sifu
ynwfxm;&if 'Dtcsuu f tyfpyfw,fç jyKvyk yf gqkNd y;D awmh oGm;qkq
d ;Hk r
&w,f/ 'Dvq dk ;Hk rwmukd enf;enf;rS vufrcHb;l / okweå af 'oemawmf-
enf;t& 'Dusifh0wfawGukd rusifh&bl;/ oGm;NyD; qkdqkH;rMunfhw,f/
tJ'Dvkd qkdqkH;rvkdufrS ykdNyD; qkd;vmw,f/ oufouf olu xdyfwkduf
qefYusifbufvkyfNyD;awmh &yfwnfaew,f/ tbd"r®ma'oemawmf-
enf;t& 'Dvkd&m*awG xlajymatmif &m*xlajymaMumif;jzpfwJh
usifh0wfawGç a'goxlajymaMumif;jzpfwJh usifh0wfawGç arm[xl-
ajymaMumif; rmefrme £óm rpä&, d xlajymaMumif;jzpfwhJ 'Dvpdk wd af e
pdwfxm;awG rxm;oifhbl;qkdNyD;awmh oGm;NyD;awmh qkdqkH;rMunfhw,f/
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 363
qkq
d ;Hk rwJth csed t
f cgrSm xdyw
f u
dk f qefu
Y sibf uf jyKvyk Nf y;D awmh &yfwnf
aew,f/ aemufxyf bmajymao;vJ¿ ]]igu rcHcsifvkdY oufouf
*Gwkdufaewm? 'if;ukd igu ta&;enf;enf;uav;rS rpkdufbl;/ ig[m
b,fvv dk pl m;qkwd m odatmifvYdk igu taMumif;jyaewm}} 'Dvadk jymqk-d
um wu,fawmh oloufouf qefu Y sibf uf *Gwu dk w
f hJ ykpH o
H m jzpfyg-
w,f/ tJ'Dvkd *GwkdufaewJh yk*¾dKvfawGonf bmvkyfwmvJ¿ tn§D-
ta[mufawGukd bkOf;ay;okH;aqmifaewmyJ/ bmjzpfvkdYvJ qkdwmukd
bkef;BuD;xyfajymygYr,f/ (pmrsufESm-392-394/ 422-423/ wkdYü Munfhyg/)
5/ rm,m = vSnfhywfrI
aemufwpfck --- (rm,m =) vSnfhywfaew,f/ b,fvkdv¿J
rm,mwd ]]£a"uapöm uma,e 'kpö&dwH p&dwGm}}wdtm'dem
ea,e 0dba*F 0dbwåm uwygyy#dpäm'ewm/ (|?1?304/)
bk&m;&Sifa[mMum;xm;awmfrlwJh 0dbif;ygVdawmfBuD;rSm rm,m-
taMumif; vm&Sdw,f/ rdrdu olUtoufvnf; owfwmyJ? olUypönf;-
vnf; rw&m;,lwmyJ? olUom;r,m;awGvnf; zsufqD;wmyJ? 'Dvkd
um,'kp½ku d af wGudk vGeu
f sL;xm;w,f/ vGeu f sL;xm;ygvsuef YJ usKyw
f -Ydk
u 'Dvkd um,'kp½kdufrsKd;ukd b,fawmhrS rvGefusL;ygbl;qkdNyD;awmh
rdrv
d eG u
f sL;xm;wJh jyKvyk xf m;wJh raumif;rIudk zk;H vTr;f xm;w,f/ tJ'g
bmvkyw f mvJ¿ rm,m/ rdru d 0pD'pk ½ku
d af wGudk ajymw,f? rkom;vnf;
ajymw,f? ukef;wkdufpum;vnf; ajymw,f? Murf;wrf;wJhpum;vnf;
ajymw,f? Nydefzsif;wJhpum;awGvnf; ajymw,f? aMomfµ usKyfu 'grsKd;
rajymygbl; qkdNyD;awmh xif&Sm;&SdaewJh tjypfawGukd vSrf;NyD; zkH;vTrf;-
aewmyJ/ tJ'Dvkd rdrdrSm xif&Sm;&SdaewJh tjypfawGukd zkH;vTrf;aewJh
yk*¾dKvfukd rm,mrsm;wJh yk*¾dKvfvkdYac:w,f/ tJ'Drm,mrsm;aewJhyk*¾dKvf-
onf bmvkyfaewmvJ¿ tn§Dta[mufawGukd bkOf;ay;okH;aqmif-
364 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
ykaYd qmifay;Ekid w
f hJ pGr;f tm; tjynfth 0 &Sad ew,fqw dk m odawmfrw l ,f/
odvkdufwJhtwGuf 'Dpdwfaepdwfxm;uav;awGukd jyKjyifajymif;vJa&;
jyKvkyfapcsifwJh qE´"mwfawmf uóyjrwfpGmbk&m;rSmaum 'kwd,
tBudrf xyfrHNyD;awmh uóybk&m;&Sif a[mMum;awmfrlonfhtwkdif;
tmr*E¨yP k mÖ ;trSL;&Sad ewJh ykPmÖ ;ig;&mwkt Yd m; a[mMum;jyo qkq d ;Hk r-
awmfral ewJh a*gwrjrwfpmG bk&m;&Si&f UJ oEÅmefrmS a&m wnf&w dS ,faemf/
'gaMumifh 'D (rmemwdrme =) tvGet Yf vGef rmefrwl ,fqw dk hJ pum;vk;H -
av;ukd bk&m;&Sifu Budrfzefrsm;pGm xyfcgxyfcg 'D*gxmawGxJrSm
xnfhNyD; a[maew,faemf/
rmemwdrmaemwd ]]£a"uapöm Zmwd,m 0g /y/ tnw&nw-
a&e 0w¬Kem ykAÁumvH ya&[d o'doH twåmeH '[wd? ty&umvH
twåmeH ao,sH '[wd? ya& [Dae '[wd? a,m {0½layg rmaem/y/
auwkurswm pdwåóm}}wd 0dba*F 0dbawåm/ (|?1?304-305/)
0dbif;ygVdawmfBu;D ukd uk;d Ny;D awmh t|uxmq&mawmfu zGiahf e-
w,f/ bmajymwmvJ¿ 0w¬Kwpfcck ak ygYav/ 0w¬Kwpfcck k qkw d mu rdr&d UJ
trsK;d tEG,u f ykjd rifjh rwfvYdk rdr&d UJ ynm*kPo
f u
d m© u ykNd y;D tqift
h wef;
jrifhrm;vkdY rdrd&JUoDv*kPfaus;Zl;uç rdrd&JUorm"d*kPfaus;Zl;uç rdrd&JU
0dyóemÓPfawGu ykdNyD; tqifhjrifhvkdY ponfjzifh 0w¬Kwpfckckukd
tajcwnfNy;D awmh rdru d <um;vk;H xkwrf ,f/ rmefrmeBu;D rSm jzpfw,f/
tJ'Da&SUykdif;umvrSmusawmh bmjzpfvJ¿ a&SUrSmqkdvkdY&Sd&ifawmh ---
ya&[d o'doH twåmeH '[wd? rdrdeJY olwpfyg;ukd wef;wl olu
xm;vkdufw,f/
ty&umvH twåmeH ao,sH '[wd? aemufykdif;umvusawmh
rdru
d olwx
Ydk uf omvGeNf y;D jrifjh rwfygw,fqNdk y;D awmh rdru
d ,
dk u
f dk rdru
d
ae&mxm;ay;vkdufw,f/
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 367
vkud wf ,f/ ckvq dk adk wmh em;vnfwhJ yk*Kd¾ vaf wGvnf; &Scd si&f ydS gvdrrhf ,f/
bkef;BuD; enf;enf;awmh xyfajymcsifw,f/ ajymcsifwJh tykdif;av;-
uawmh 'Dvydk g/ 0ufwpfaumif qkMd uygpkaYd emf? bke;f Bu;D Mum;zl;wmav;
ajymwmyg/ acwfawGu wpfqifeh w YJ pfqifh acwfrv D mNyq D adk wmh b,fvdk
ajymif;vJomG ;w,fqw dk m rodb;l / bke;f Bu;D Mum;zl;wmav; ajymwmyg/
0ufowf½w Hk pfcrk mS 0ufawGwef;pDNy;D awmh armif;csvu kd w f ,f/ atmufu
a&aEG;uefBuD;qkdvm; &Sdw,f/ a&aEG;uefBuD;uvnf; a&aEG;awGu
yGufyGufqlaew,f/ 0ufwpfaumifoGm;avmuf½kH vrf;uav;ukd
a&aEG;uefay:rSm azmufxm;NyD;awmh armif;vkdufw,f/ ae&m-
rSefa&mufNyD qkdvkdY&Sd&if 0ufukd xkwfcsif;aygufatmif vSHcRefwpfckeJY
xkwfcsif;ayguf xkd;vkdufw,f/ xkd;NyD;awmh 'DoHcRefBuD;ukd u&def;eJY
qGaJ jrm§ ufNy;D awmh a&aEG;uefxJ 'D0ufBu;D ukd ypfcsvu dk wf ,f/ pOf;pm;-
Munfhprf;aemf/ rdrdom tJ'D0ufae&mrSm aeMunfhprf;yg/ b,fvkdrsm;
jzpfoGm;rvJ¿
(,xmumrpm&dwm =) rdrd tvkd&Sdwkdif; jyKusifhw,f/ ukd,fu
'gvkycf siw f ,fq&dk if wpfbufy*k Kd¾ vu f dk bmrSrMunfb
h ;l / wpfbufom;
taocH&rnfh owå0gtwGuf bmrS rMunfhawmhbl;aemf/ wcsKdU
yk*Kd¾ vaf wG Mum;zl;w,f/ [kwrf [kwaf wmh rodb;l / bke;f Bu;D Mum;zl;-
wmav; xyfajymvkdufOD;r,f/ arsmufuav; pm;csifw,fqkdvkdY&Sd&if
OD;aESmufpm;csiw f ,fq&dk if olwYdk bmvkyo f vJ¿ arsmufudk olwYdk BuKd ;eJ-Y
csnfNyD; pm;yGJay:rSm xl;cwfxm;w,fqkdvm;? xl;eJY aoaocsmcsm
ckdifckdifcHhcHh csnfNyD;awmh acgif;av;awmh tay:azmfxm;vkdufw,f/
pm;yGJay:rSm pm;awmhr,fqkdvkdY&Sd&if 'Darsmufuvnf; vIyfvkdYr&bl;/
rsuv f ;Hk av; uv,fuv,fev YJ qYdk w
dk ,f/ tJ'g wlav;eJq Y v
dk m; acgif;ukd
xkcGJvkdufw,f? OD;acgif;cGHukd vSyfvkdufw,f? vSyfNyD;awmh txJu
OD;aESmufcHG acgif;cGu H dk vSyv
f u
dk w f ,f? vSyNf y;D awmh txJu OD;aESmufudk
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 377
r&Sbd ;l / oDvr&Sw d t
hJ jyif olwu Ydk bmjzpfovJ¿ (vk'g´ p uk½&l ur®EmÅ =)
&ufpufMurf;MuKwfwJh vkyfief;&yfawG tjrJwrf;&Sdw,f/ &ufpuf
Murf;MuKwfwJhvkyfief; &Sdw,fqkdwmu bmajymwmvJ¿ (avm[dw-
ygPdwm, =) olwkdYvufukd MunfhvkdufvkdY&Sd&if aoG;awGu tjrJwrf;
pGef;aew,f/ aoG; tjrJwrf; ayaew,f/ wpfbufom;awGtay:rSm
&ufpufMurf;MuKwfaewJh pdwfxm;&SdNyD;awmh aoG;pGef;aewJh vuf&SdwJh
yk*Kd¾ vaf wGy/J b,fvdk yk*Kd¾ vaf wGvnf;vkYd qkw d mawGudk rpäCmwurd*-
AE¨uomukPdum'a,m £"m"dayÜwmmqkdNyD; t|uxmu zGifhxm;-
w,f/ ig;zrf;aewJh yk*¾dKvfawGç ig;awGukd owfjzwfaewJhyk*¾dKvfawGç
om;orifawGudk owfjzwfaewJh yk*¾dKvfawGç MuufawG 0ufawGudk
owfjzwfaewJh yk*¾dKvfawGç aESmifzGJUaewJh yk*¾dKvfawGç iSufawGukd owf
jzwfaewJyh *k Kd¾ vaf wG tJ'vD dk rkq;dk wHig tm;vk;H ukd 'Dae&mrSm qkv
d w
dk ,fvYdk
qkdNyD; &Sif;xm;w,f/ 'Dawmh 'Drkqkd;wHigvkyfief;&yfjzifh ckvkd &uf&uf
pufpuf aoG;pGef;aom vuf&SdaewJh yk*¾dKvfawG[m bmvkyfaewmvJ¿
tn§Dta[mufawGukd bkOf;ay;okH;aqmifaeMuwmyJ/
4/ EIwfMurf; tmMurf; vQmMurf;olrsm;
aemufwpfck - (z½kom =) uk, d tf rlt&muom ckvdk &ufpufMurf;-
MuKwwf m r[kwb f ;l / EIwtf rlt&m Munfvh u
dk rf ,fq&dk ifvnf; EIwMf urf;
tmMurf; vQmMurf;awG jzpfaeMujyefw,f/ tJ'Dvkd EIwfMurf; tmMurf;
vQmMurf;aewJh yk*Kd¾ vaf wG[m bmvkyaf ewmvJ¿ tn§t D a[mufawGudk
bkOf;ay;okH;aqmifaeMuwmwJh/ b,fhES,fvJ a,m*DawG tn§Dt-
a[mufawG bkO;f ay;vkYd awmfawmfav;t&om&SdMuovm;¿ EIwMf urf;
tmMurf; vQmMurf;aewm bmvkyfwmwJhv¿J tn§Dta[mufawGukd
bkOf;ay;okH;aqmifaewmwJh/ tJ'Dtn§Dta[mufawGukd bkOf;ay;-
okH;aqmifwm awmfawmfav; t&om&SdMuovm;¿ at; .. tJ'g
pOf;pm;Mu? rdrdwkdYt0wfu 'Dvkd tn§Dta[mufrsKd;ukd okH;aqmif&r,fh
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 383
owå0gwkdYtay: rufarmwJhpdwfxm;
7/ {awok *d'g¨ 0d½'k g¨ wdygwdaem? edpKö ,sKwm aypö wrH 0ZEÅd a,/
ywEÅd owåm ed&,H t0Ho&d m? {omr*aE¨m e [d rHoabmZeH/
a, = tMuifvlom;wkdYonf/ {awok = þowå0gwkdYtay:ü/
*d'¨g = avmbjzifh rufarmaom pdwfxm;&Sdí aeMuavukef\/ 0d½k'¨g
= a'gojzifh qefYusifbuf jyKusifhí aeMuavukef\/ twdygwdaem
= arm[jzifh tjypfudk rjrifbJ tzefzef txyfxyf vGefusL;aom
tusifhudk usifhum toufudk vsifpGm cswwfMuukef\/ edpöK,sKwm =
tukokdvfudk jyKusifhjcif;ü wpf&HwpfqpfrQaomfvnf; ynmjzifh
qifjcifum ra&SmifMuOfMubJ tpOfwpfpdkuf tm;xkwfaeMuukef\/
a, = ,if;odkY tm;xkwfaeMuukefaom olwdkYonf/ aypö =
wrvGefavmuü/ wrH = trdkufarSmiftwGif;odkY/ 0ZEdÅ = oGm;Mu-
&ukef\/ aw = xdkowå0gwdkYonf/ ed&,H = i&JokdY/ t0Hod&m =
OD;acgif;aZmufxdk;/ ywEdÅ = uswwfMuayukef\/
uJ Munfph rf;µ owå0gawGtay:ü rufarmaewJh pdwx f m;&Sw
d ,f/
owå0gawGtay:rSm rufarmwJh pdwf"mwf&SdaewJh yk*¾dKvfawGonf
bmwJvh ¿J OD;acgif;aZmufx;dk i&JoYdk usMuw,fw/hJ owå0gawGtay:rSm
rufarmw,fqw dk mu t&Siv f u
dk rf ufarmwmvnf;&Swd ,f/ aoNy;D awmh
tmr*E¨okwåef (wwd,ykdif;) ] 385
cspfom;&[ef;wkdY ...
avmavmylaewJh
wajymifajymif rD;[kef;[kef; awmufaewJh
rD;awmufrD;vQHESifh wuGjzpfaewJh
avmavmylaewJh oHacsmif;wpfacsmif; &Sdw,f/
tJ'DoHacsmif;jzifh oifcspfom;wkdY&JU
rsufvkH;tpkHukd xkd;azmufvkdufwmu jrwfao;w,f/
(pmrsufESm-388)
] 387
tm'dwåy&d,m,okwåefykdif;
(oH?2?377-379/)
]]tm'dwåy&d,m,H a0g bdu©a0 "r®y&d,m,H a'aoómrd/ wH
okPmx/
bdua© 0 = cspof m;&[ef;wk/Yd a0g = oifcspo Yd m;/ tm'dw-å
f m;wkt
y&d,m,H = tm'dwåy&d,m, trnf&aom/ "r®y&d,m,H = w&m;
a'oemawmfjrwfu/dk t[H = igbk&m;onf/ a'aoómrd = a[mMum;-
awmfral ytH/h wH = xkid gbk&m;a[mMum;r,fh w&m;awmfjrwfu/dk wkarrSS =
oifcspfom;wkdYonf oifcspforD;wkdYonf/ okPmx = em,lMuyg-
ukefavmh/
tm'dwåy&d,m,trnf&aewJh w&m;a'oemawmfwpfckukd oif
cspfom;wkdYukd igbk&m;a[mawmfrlr,f/ igbk&m;a[mawmfrlr,fh
tm'dwyå &d,m, trnf&adS ewJh 'Dw&m;a'oemawmfudk oifcspo
f m;wkdY
½kdaopGm em,lMuyg/
tm'dwåqkdwmu rD;w[kef;[kef; awmufavmifaewJh oabmyJ/
tm'dwyå &d,m, a'oemawmfqw dk mu tvQw H ajymifajymif rD;w[ke;f
[ke;f awmufavmifaewJh ykpH aH wGudk pHxm;Ny;D awmh bk&m;&Siaf [mawmfr-l
r,fh a'oemawmf jzpfygw,f/ xkda'oemukd tm'dwåy&d,m,"r®-
a'oemqkdNyD; bk&m;&Sifu emrnfay;xm;ygw,faemf/ b,fvkdv¿J
388 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
tao;pdwf uk,d t
f rlt&mtay:ü ESpo
f ufom,mrIjzifh &pfywfaESmif-
zGJUí wnfaeaom pdwftpOfonfaomfrlvnf;/ wda|,
|,ss = jzpfay:-
wnfaeav&m\/
'gu a,mufsm;yJç 'gu rdef;ryJç 'gu om;ç 'gu orD;ç 'gu ZeD;ç
'gu ajr;ç 'gu tzk;d Bu;D ç 'gu tzGm;Bu;D ponfjzifh ESpo f ufom,mrIjzifh
&pfywf aESmifzUJG Ny;D wnfaewJh pdwt f pOfeYJ vSr;f Ny;D pG,
J v l u dk w f ,f/ 'gu
wpfukd,fvkH;ukd jcHKikHNyD;awmh pGJ,lwJh pGJ,lenf;yJ/ 'Dvkd pGJ,lenf;ukdawmh
edrdwå*¾g[vkdY ac:ygw,f/ 'gu rsufESmç 'gu rsufvkH;ç 'gu rsufckH;
ponfjzifh uk, d tf *Fgtpdwt f ykid ;f wpfct k ay:rSmvnf; ESpo f ufom,m-
rIjzifh &pfywfaESmifzw YJG hJ pdwtf pOfjzifh vSr;f Ny;D awmh pG, J v l u dk w f ,f/ 'Dvdk
pG, J el nf;ukad wmh tEkAsÍeÆ *¾g[vkYd ac:ygw,f/ 'Dvdk pG, J v l u dk w f hJ tcsed f
tcgrSm wpfukd,fvkH;tay:ü ESpfoufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzGJUNyD;
wnfaewJh pdwt f pOfawGaomfvnf; jzpfcsijf zpfr,f/ uk, d t f *Fgtpdw-f
tykdif; wpfckcktay:ü ESpfoufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzGJUNyD; wnf-
aewJh pdwftpOfawGaomfvnf; jzpfcsifjzpfr,f/ xkdpdwftpOfonf
aemifwpfzef b0opfü y#doaE¨qw dk hJ tusK;d w&m;ukd ay;Ekid w f hJ pGr;f tm;
&Sad ewJh ur®0n d mPfvaYdk c:wJh pdwt f pOfjzpfw,f/ 'Dvq dk &dk if om;av;ukd
cspcf ifMunfE;l aewJh pdw"f mwfjzifh wpdrphf rd hf Munfah ejcif;ç orD;ukd cspcf if
MunfEl;wJh pdwf"mwfjzifh wpdrfhpdrfh Munfhaejcif;[m bmvkyaf ewmvJ¿
uHawGukd xlaxmifaewmyJ/ tzkd;BuD;ukd wpdrfhpdrfheJY Munfhaew,f?
tzGm;BuD;ukd wpdrfhpdrfheJY Munfhaew,f? bmvkyfwmvJ¿ uHawGukd
xlaxmifaew,faemf/ ESpo f ufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzUJG Ny;D wnfae-
wJh ur®0dnmPfac:wJh pdwftpOfawGukd xlaxmifaeMuw,f/ tJ'Dvkd
xlaxmifvkdufawmh bmjzpfovJ¿
wo®ad Íö ora, umvH ua&,s? XmearwH 0dZw Æ çd ,H 'GEd Hé *wDeH
tnw&H *wd H *apä,s -- ed&,H 0g wd& pämea,med H 0g/
tm'dwåy&d,m,okwåefykdif; ] 391
wo
wo®®ð ora, = xku d o hJ aYdk om ESpof ufom,mrIjzifh &pfywfaESmif-
zGUJ í wnfaeonfh xkt d csed t f cgrsK;d ü/ ap umvH ua&,s = tu,fí
rsm; aooGm;jim;tHh/ {0H owd = þokdY aooGm;cJhonf&Sdaomf/ ed&,H
0g = i&Jrv l nf;jzpfaom/ wd& pämea,med H 0g = wd& pämefa,medrv l nf;
jzpfaom/ 'dGEéH *wDeH = ESpfrsKd;aom *wdwkdYwGif/ ,H tnw&H **w wð =
tMuiftrSwrf xm; wpfyg;yg;aom *wdo/Ydk *apä,s = vm;a&mufav-
&m\/ {wH XmeH = þuJo h Ydk i&J wd& pämef[k ac:qkt d yfaom ESprf sK;d aom
*wdww Ykd iG f wpfrsK;d rsK;d aom *wdoYdk vm;a&muf& jcif;[k ac:qkt d yfaom
þtaMumif;t&mrsKd;onf/ 0dZÆwd = xif&Sm;{uef&Sdonf trSefom-
vQifwnf;/
wpfukd,fvkH;tay:rSm ESpfoufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzGJUNyD;
wnfaewJh pdwt f pOfawGjzpfaewke;f okrYd [kwf uk, d tf *Fgtpdwt f ykid ;f
wpfct k ay:ü ESpo f ufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzUJG Ny;D wnfaewJh pdwf
tpOfawG jzpfaewke;f jzKe;f ceJ aooGm;cJrh ,fq&dk if i&Jew YJ &d pämefEpS rf sK;d
wpfrsKd;rsKd;aom bHkb0okdY a&mufr,fqkdwJh 'DtaMumif;w&m;onf
xif&mS ;{uef&adS ew,f/ tJ'v D &dk adS ewJth wGuf rD;w[ke;f [ke;f awmuf-
avmifaewJh avmavmylaewJh rD;awmufr;D vQeH YJ wuGjzpfwhJ oHacsmif;-
jzifh oifcspo f m;wk&Yd UJ oifcspof rD;wk&Yd UJ rsuv f ;Hk tpku
H dk xk;d azmufvu dk -f
wmu jrwfao;w,f/ 'gu a,mufsm;ç 'gu rdef;rç 'gu om;ç 'gu
orD;ç 'gu ZeD;ç 'gu ajr; ponfjzifh wpfukd,fvkH;tay:rSm ESpfouf-
jrwfEkd;rIjzifh 'Dvkd pGJ,lwm[m rjrwfbl;/ 'gu rsufvkH;ç 'gu rsufckH;
ponfjzifh uk, d t f *Fg tpdwtf ykid ;f wpfct k ay:ü ESpo f ufom,mrIjzifh
vSr;f Ny;D pG,
J v
l u dk w f mvnf; rjrwfb;l / pG, J cl &hJ if bmjzpfrvJ¿ ESpo f uf-
om,mrIjzifh &pfywf aESmifzGJUNyD; wnfaewJh xkdtcsdeftcgrSm jzKef;ceJ
b0wpfck tqkH;owfcJh&&if b,fa&mufrvJ¿ i&JeJY wd& pämef ESpfrsKd;
wpfrsKd;rsKd;aom bkHb0okdY a&mufr,fqkdwJh 'DtaMumif;w&m;onf
392 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
tay:ü ESpo
f ufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzUJG í wnfaeaom pdwtf -
pOfonfaomfrlvnf;/ wda|,s = jzpfay:wnfaeav&m\/ tEkAsÍÆ-
eóm'*xdwH 0g = vufajcoP²mef tp&Sad om tao;pdwf uk, d t
f rl-
t&mtay:ü ESpfoufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzGJUí wnfaeaom
pdwftpOfonfaomfrlvnf;/ wda|,s = jzpfay:wnfaeav&m\/
'gu a,mufsm;ç 'gu rdef;rç 'gu om;ç 'guorD;ç 'guZeD;ç
'gu ajr; ponfjzifh vSrf;NyD; pGJ,lcJh&if xkda,mufsm;ç rdef;rç ZeD;ç ajr;
tp&SdwJh yk*¾dKvfwkdYtay:ü ESpfoufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzGJUNyD;
wnfaewJh pdwftpOfawGaomfvnf; jzpfcsifjzpfr,f/ okdYr[kwf 'gu
yg;ç 'gu rsufvkH;ç 'gu rsufckH; ponfjzifh 'Dvkd vSrf;NyD;pGJ,lcJh&if
xkdukd,ft*Fgtpdwftykdif; wpfcktay:ü ESpfoufom,mrIjzifh &pfywf
aESmifzGJUNyD; wnfaewJh pdwftpOfawGaomfvnf; jzpfcsifjzpfaer,f/
jzpfcJhawmh bmjzpfovJ¿
wo®ad Íö ora, umvH ua&,s? XmearwH 0dZw Æ çd ,H 'GEd Hé *wDeH
tnw&H *wð *apä,s -- ed&,H 0g wd& pämea,með 0g/
bdu©a0 = cspfom;&[ef;wkdY/ wo®ð ora, = xkduJhokdYaom ESpf-
oufom,mrIjzifh &pfywfaESmifzGJUí wnfaeaom xkdtcsdeftcgrsKd;ü/
ap umvH ua&,s = tu,fírsm;aooGm;jim;tHh/ {0H owd = þokdY
aooGm;cJo h nf&adS omf/ ed&,H 0g = i&Jrv l nf;jzpfaom/ wd& päme a,með
0g = wd& pämea,medrv l nf;jzpfaom/ 'dEG Hé *wDeH = ESprf sK;d aom*wdww
Ydk iG /f
,H tnw&H *wð = tMuiftrSwrf xm; wpfyg;yg;aom*wdo/Ydk *apä,s
= vm;a&mufav&m\/ {wH XmeH = þi&Jwd& pämef[kac:qkdtyfaom
ESprf sK;d aom*wdww Ydk iG f wpfrsK;d rsK;d aom *wdoYdk vm;a&muf&jcif;[k ac:-
qkdtyfaom þtaMumif;t&mrsKd;onf/ 0dZÆwd = xif&Sm;{uef&Sdonf
trSefomwnf;/
tm'dwåy&d,m,okwåefykdif; ] 399
uif;atmif qdNk y;D awmh ckw H ifom; t&Smcdik ;f w,f/ olu oDvjrw J yhJ *k Kd¾ vf
jzpfaew,f/ ud, k uf siohf v D jrwJ yhJ *k Kd¾ vf tusiphf m&dwaå umif;rGew f hJ yk*Kd¾ vf
jzpfjcif;aMumifh ausmif;'g,umBu;D awG trsm;pkuvnf; 'DtvSLyGBJ u;D rSm
tBu;D tus,f vSL&r,fh tvSLyGjJ zpfaejcif;aMumifh tyftyfpyfpyf tjypf-
temtqm uif;&Si;f aewJh tom; &&S&d eftwGuf olUudk wm0efay;Mu-
w,f/ wm0efay;vdkufwJh tcsdeftcgusawmh &Gmuvnf; tdrfajc
(1000)ausmf&SdwJh&Gm jzpfw,f/ ausmif;uvnf; wpfausmif;wnf;
&Sdw,f/ 'Dvdk BuD;us,fwJh tvSLyGJBuD;wpfck usif;yNyDqdk&if 'D&Gmol
&Gmom;awGwifomru wjcm;wjcm; eD;pyf&mjzpfwhJ &Gmol &Gmom;awG-
uvnf; vmNy;D awmh tvSLtwef;rSm pm;MuaomufMuw,f/ eD;pyf&m
ausmif;awGrmS &Sw d hJ oHCmawmfawGuv kd nf; tm;vk;H yifzh w d Mf uygw,f/
'Dvdk yifhzdwfwJh tvSLtwef;yGJawGrSm olwdkYbufuvnf; ckHwifom;
r[kwfvdkY yHokultom; r[kwfcJhbl;qdk&if tjypf &Sdw,fqdkwJh 'Dtod-
ÓPfav;uvnf; olwdkYrSm &SdaeMuw,f/ &SdaeMujcif;aMumifh tjypf
vGwu f if;aewJh tom;ukd 'DrmS auR;csiMf uw,f/ txl;ojzifh 0ufom;
auR;r,faygY/ 'Dawmh 0ufukd tcsdefav;&mausmfavmuf vkdaew,f/
tcsed af v;&m ausmaf vmuf vkw d t hJ csed t f cgusawmh 'D'umukd wm0ef
ay;vku d af wmh oluvnf; axmufvrS ;f a&;u cyfaumif;aumif;qkad wmh
vSrf;NyD; axmufvSrf;vkdufwm b,frSm&rvJ¿ a&;rSmvnf; r&Ekdifbl;/
oHjzLZ&yfrSmvnf; r&Ekdifbl;/ urm0ufrSm &Ekdifw,fqdkwJh 'Dowif;
olu Mum;Ny/D Mum;vku d w f hJ tcsed t f cgusawmh &xm;eJY oGm;vku d w f ,f/
tdrw f pftrd rf mS 0ifwnf;vku d w
f ,f/ rdwaf qGtrd w f pftrd f 0ifwnf;vku d -f
wJh tcsed t f cgusawmh olUrdwaf qGtrd u f aeNy;D awmh ar;w,f/ bmvm-
vkyfovJ¿ bmudpö&SdovJ¿ rtyfr&mawG jzpfrSmpkd;wJhtwGuf [kd -
udpw ö pfc&k Sv
d Ydk vmw,fvyYdk J ajymvku d w f ,f/ bmudpv ö Ydk rajymvku d b f ;l /
0ufukd pDrHaewJhyk*¾dKvfawGukd owif;ykdYvkdufrSmpkd;vkdY bmrS rajymbl;/
reufav;em&Dvnf;wD; tkef;armif;vnf;acgufaum jrif;vSnf;wpfpD;
tm'dwåy&d,m,okwåefykdif; ] 403
½lyg½kw
H pfcuk dk vSr;f Ny;D awmh jrifvu
dk Nf yq
D &dk if a,m*Dy*k Kd¾ vb
f ufu
b,fvkdESvkH;oGif;&rvJ¿
eHygwf (1) pu©KtMunf"mwfukd tedpövkdY ESvkH;oGif;yg/
eHygwf (2) ½lyg½kHawGukdvnf; tedpövkdY ESvkH;oGif;yg/
eHygwf (3) pu©K0dnmPfukdvnf; tedpövkdY ESvkH;oGif;yg/
eHygwf (4) pu©Koræóukdvnf; tedpövkdY ESvkH;oGif;yg/
eHygwf (5) pu©Koræóukd taMumif;cHNyD; jzpfay:vmwJh okc-
a0'em 'ku©a0'em Oayu©ma0'emac:wJh 'Da0'em-
awGudkvnf; tedpövdkY ESvkH;oGif;yg/
b,fESpfcsufv¿J (5)csuf/
tJ'rD mS pu©Kudk tedpv ö Ydk ESv;Hk oGi;f ygqk&d if pu©KtMunf"mwfonf
pu©KtMunf"mwfwpfckwnf; jzpfEkdifwJhpGrf;tm; &Sdovm;¿ r&Sdbl;/
pu©K'ouuvmyfvkdY ac:qkdtyfwJh ½kyfuvmyftrIefuav;taeeJY
jzpfawmh 'Dpu©K'uuuvmyf pu©KtMunf"mwfygaewJh ½kyfuvmyf
trIeuf dk "mwfcv JG u
dk &f if ½kyof abmw&m; b,fEpS rf sK;d &So d vJ¿ (10)rsK;d /
yx0Dç tmaygç awaZmç 0ga,mç tqif;ç teHYç t&omç MoZmç ZD0dwç
pu©Kyom'qkdNyD; ½kyfoabmw&m; b,fESpfrsKd;&SdovJ¿ (10)rsKd;? tJ'D
(10)rsKd;aom ½kyfw&m;awGukd tm;vkH;odrf;usKH;NyD;awmh tedpövkdY ½I&rSm
jzpfw,f/ okdYaomf rsufpdrSm 'Dpu©K'ouuvmyfac:wJh pu©K-
tMunf"mwf ygaewJh ½kyu f vmyfwpfrsK;d om &So d vm;vkq Yd adk wmh r[kwf
jyefbl;/ b,fESpfrsKd;avmuf&SdvJ¿ ½kyfuvmyftrsKd;tpm;u (6)rsKd;?
½kyt
f rsK;d tpm;u (54)aemf/ pu©K'ouuvmyfç um,'ouuvmyfç
bm0'ouuvmyfç pdwZå MoZ|ruuvmyfç OwkZMoZ|ruuvmyfç
tm[m&ZMoZ|ruuvmyfqNdk y;D ½kyu f vmyftrsK;d tpm; b,favmuf
vJ¿ (6)rsKd; ½kyftrsKd;tpm;u (54)? (0dok'¨d?2?259/) tJ'D (54)rsKd;aom
416 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
wpfenf;? a0'emu podr;f qnf;wJeh nf; wpfenf;qkNd y;D awmh oH;k enf;-
&Sdw,fvkdY zGifhqkdxm;w,f/ bk&m;a[ma'oemawGukd arTaESmufNyD;rS
zGiqhf x
dk m;wJh tzGio hf 0H PÖemawG jzpfMuygw,f/ 'Dawmh 0dnmPfuae
pNyD;awmh odrf;qnf;wJh enf;ukdawmh pd wåmEkyóemvkdYac:w,f/
a0'emuae podr;f qnf;wJh enf;ukad wmh a0'emEkyóemvkaYd c:w,f/
zóuae pNy;D odr;f qnf;wJh enf;ukad wmh "r®mEkyóemvkYd ac:ygw,f/
ckeu rSD&m0w¬K½kyfeJY tm½kH½kyfawGukd odrf;qnf;wmusawmh um,m-
Ekyóem? aygif;vkdufawmh owdy|mef b,fESpfyg; jzpfoGm;ovJ¿
av;yg;/ 'Dawmh pu©K0dnmPfukd ½Ir,fqkd&if pu©K0dnmPfonf pu©K-
0dnmPfwpfv;Hk wnf; jzpfovm;¿ rjzpfb;l / ,SOzf uf pdwf apwodu-f
awGeYJ ,SOw f NJG y;D rS jzpfw,f/ ,SOzf ufapwoduaf wGeYJ ,SOw f NJG y;D jzpfawmh
,SOfzufapwodufawGxJrSm a0'emç onmç ocFg&ac:wJh emrfcE¨m
oHk;yg; ygraebl;vm;¿ ygaew,f/ tJ'gaMumifh pu©K0dnmPf½Ivnf;
pu©K0dnmPfwpfckwnf; r½IeJY? ,SOfzufapwodufawGukd ½I/ pu©K-
oræóukd ½I&ifvnf; pu©Koræó wpfckwnf; r½IeJY? ,SOfzuf pdwf
apwodufawGukd ½I/ pu©Koræóukd taMumif;cHNyD; jzpfay:vmwJh
a0'emukd ½Ir,fq&dk ifvnf; 'Da0'emwpfcw k nf;ukd r½IygeJ/Y ,SOzf ufpw d f
apwodufawGtm;vkH;udkyJ ½Iyg qkdNyD;awmh 'Dvkd t|uxmBuD;awGu
ñTefMum;xm;w,f/ tJ'D ñTefMum;csufukd Munfhvkdufawmh 'Dpu©K-
0dnmPfu pu©K0dnmPfwpfckyJ ½Iw,f/ pu©Koræóuawmh pu©K-
0dnmPfeYJ ,SOw f NJG y;D jzpfay:oGm;wJh zówpfcyk J ½Iw,f? 'Dvdk r,lqESi-hf
aemf/ wpfzef a0'emusawmh ---
,rÜd'H pu©Koræóypö,m OyÜZÆwd a0',dwH okcH 0g 'ku©H 0g
t'ku©rokcH 0g wrÜd tedpöH/
ponfjzifh 'Dvkd a[mMum;xm;awmfrlw,f/ tJ'Dvkd a[mMum;-
awmfrv
l u
dk w
f hJ a'oemawmfrmS pu©Koræóukd taMumif;cHNy;D jzpfay:-
418 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
£wd Zd0gS tedpmö ? &om tedpmö ? Zd0gS 0dnmPH tedp?Hö Zd0gS oræaóm
tedapöm? ,rÜd'H Zd0Sgoræóypö,m OyÜZÆwd/ y / wrÜd tedpöH/
Zd0gS tMunf"mwf OD;aqmifaewJh (54)rsK;d aom ½kyw f &m;awGvnf;
tedpöyJ/ &om½kHOD;aqmifaewJh &om½kHeJY twljzpfaewJh ½kyfw&m;awG-
vnf; tedpöyJ/ Zd0Sg0dnmPf Zd0Sg'Gg&0Dxd? Zd0Sg'Gg&0Dxd emrfw&m;pkç
&om½kHukd qufvuftm½kH,laewJh raem'Gg&0Dxd emrfw&m;pk tJ'D
emrfw&m;pkawGvnf; tedpyö v J Ydk 'kuy© v
J Ydk tewåyv J Ydk 'Dvdk vu©Pma&;
ok;H wefwifNy;D awmh 0dyóem ½Iaeyg/ tJ'v D dk 0dyóem ½IaecJ&h ifawmh
0dyóem½I Ny;D awmh tpmtm[m&wpfcu k dk pm;cJrh ,fq&dk if bmjzpfovJ¿
(edó&Pynm =) oHo&m0#fqif;&J'ku©rS xGufajrmufaMumif;jzpfwJh
todtvdr®mÓPfynmawGukd rdrdwkdY &&Sd NyD jzpfygw,f/
tJ'eD ó
d &Pynm r&Sb d eJ YJ owå0gawGtay:ü wG,w f mrufarm-
aewJh pdwf"mwfawG wpfykHBuD;jzifh 'Dtm½kH (6)yg;awGeJY qufqHaecJh&if
bmjzpfrvJ¿ 'Dtykid ;f ukd tmr*E¨ow k eå rf mS jrwfpmG bk&m; a[mawmfr-l
aew,faemf/
] 421
tmr*E¨okwåef (pwkw¬ykdif;)
1/ avmbjzifh wG,w
f mrufarmjcif;
owå0gawGtay:rSm avmbjzifh wG,fwmrufarmaewJh pdwf-
"mwfawG &Sad eNy/D tJ'v D dk avmbjzifh wG,w f mrufarmaewJh pdw"f mwf
&Sad ewJh yk*Kd¾ vaf wG&UJ oEÅmefrmS xktd csed t
f cgrSm tukov dk w
f &m;awGu
ude;f 0yfvmNy/D ude;f 0yfvmvk&Yd &dS if 'Dtukov dk w
f &m;awG xif&mS ;jzpfae-
wkef; 'Dowå0g jzKef;ceJ aocJh&if b,fa&mufrvJ¿ tyg,fav;bkH
a&mufr,f/ i&Jukd OD;acgif;aZmufxkd; usoGm;vdrfhr,f/
2/ a'gojzifh xdyfwkduf qefYusifbufjyKjcif;
aemufwpfck --- a'gojzifh xdyfwkdufqefYusifbuf jyKvkyfaeNyD/
wcsKdU owå0gawG owå0g tcsif;csif; ckvkdaygY - w&m;tm;xkwfaewJh
yk*¾dKvftcsif;csif; wpfOD;eJY wpfOD; rauseyfcsufawG wpfykHBuD; xrf;NyD;-
awmh a'goeJY xdyw f udk q
f efu
Y sib
f ufawG jyKvyk w
f ,f/ tJ'vD dk a'gojzifh
xdyfwkdufqefYusifbuf jyKvkyfaeawmh 'Dtukokdvfw&m;awG xif&Sm;
jzpfaewke;f jzKe;f ceJ aocJ&h ifvnf; b,fa&mufrvJ¿ i&Judk aZmufx;dk
usoGm;vdrfhr,f/
3/ arm[jzifh tjypftrsKd;rsKd;ukd vGefusL;jcif;
{awok ygaPok a*a"e *d'g¨ ç a'gaoe 0d½'k g¨ ç arma[e tm'De0H
tyóEÅm ykeyÜKeH tZÑmpm&yÜw,
då m twdygwdaem/ (okweå yd gw?|?1?306??)
wcsKdUwcsKdUowå0gawGu owå0gawG&JU tay:rSm avmbjzifh
wG,w f mrufarmrIç a'gojzifh qefu Y sib
f uf jyKvyk rf çI arm[jzifh awGa0
rdef;armrIawGu trSefw&m;ukd rodrIawGu odyftm;aumif;aew,f/
'Darm[w&m;aMumifh jzpfay:vmr,fh tjypfukd jrifEkdifwJh pGrf;tm;
okdYr[kwf &m*ç a'goç arm[ç rmefrmeç £ómç rpä&d, tp&SdwJh
tukov dk wf &m;qk;d awGaMumifh jzpfay:vmr,fh tjypfawGudk jrifEidk w f hJ
tmr*E¨okwåef (pwkw¬ykdif;) ] 423
'gaMumifh 'Dtukov
dk w
f &m;qk;d awGudk igbk&m;&Siu
f tn§D ta[mufvYdk
ac:ygw,f/ tom;wnf;[laom abmZOfudkawmh igbk&m; tn§D-
ta[mufvkdY rac:bl;qkdNyD;awmh a[mxm;awmfrlw,f/ aemufxyf
*gxmav;wpfck jrwfpGmbk&m; qufa[mawmfrljyefw,f/
8/ e rpärHomeremouwåH?
e e*¾d,H e rk@d,H Z#mZv’H/
c&mZdemed em*¾d[kwåókyao0em
ao0em??
a, 0gyd avmau tr&m A[l wyg/
rEÅm[kwD ,nrkwlyao0em?
aoma"EÅd rpöH t0dwdPÖucø/
1/ tom;ig;ukd rpm;jcif;
rpärHomeH = tom;ig;wkdYudk/ temouwåH = rpm;onf\tjzpf-
onf/ t0dwdPÖucø = ,kHrSm;jcif;0dpdudpämw&m;ukd ausmfvTm;vGef-
ajrmufjcif;iSm rpGr;f Ekid af om/ rpöH = owå0guk/d e aoma"EÅd = pifMu,f-
atmif jyKvkyfí ray;EkdifMuay/
bk&m;&Siaf [mNy/D ]]rpäro
H }} tom;ig;ukd rpm;jcif;qkw d hJ 'Dusi0hf wf
y#dywfwpfckonf ,kHrSm;jcif;0dpdudpämw&m;ukd ausmfvTm;vGefajrmuf-
zk&Yd eftwGuf pGr;f aqmifjcif;iSm rpGr;f Ekid af om owå0gwpfO;D ukd pifMu,f-
atmif b,fvkdrS vkyfray;Ekdifbl;wJh/ pOf;pm;Munfhyg/ ck 'DokwåefrSm
vmaewJh uóybk&m;&Sifvufxufu wdó&aohBuD;qkdMupkdYç ck
bke;f Bu;D wkYd a*gwjrwfpmG bk&m;&Siv f ufxufusawmh tmr*E¨&aohBu;D
OD;aqmifaewJh &aohig;&mwkdY qkdMupkdY ... olwkdYu tom;ig; pm;Mu
ovm;¿ rpm;Mubl;/ tom;ig; rpm;jcif;wnf;[laom 'Dvyk if ef;&yfu
olwrYdk mS xif&mS ;&Sad eMuwJh ,krH mS ;jcif;0dpud pd mä w&m;ESiw
hf uG udavom
tmr*E¨okwåef (pwkw¬ykdif;) ] 425
4/ qHuspx
f ;Hk jcif;
aemufwpfck --- Z#mZv’H = jrLrIeftvdrf;vdrf;uyfvsuf&Sdaom
qHuspu d hJ usi0hf wfy#dywfonf/ t0dwP
f dk xk;H jcif;qkw d uÖ cø = ,krH mS ;jcif;
0dpdudpämw&m;ukd ausmfvTm;vGefajrmufjcif;iSm rpGrf;Ekdifaom/ rpöH =
owå0gwpfO;D uk/d e aoma"EÅd = pifMu,fatmifjyKvyk í f ray;Ekid Mf uuke/f
a&S;,cifuaygY qHuspfxkH;Muw,f/ bkef;BuD;wkdY i,fpOfuvnf;
'Dvdk ukvm;Bu;D awG jrifvu
dk zf ;l ygw,f/ acgif;rSm qHyifawGu >ywfcaJ e-
wJh jrLrIefawG tvdrf;vdrf;eJY wpfcgrS zD;jcif;ç vdrf;jcif;ç aq;jcif;ç
aMumjcif; bmrS r&Sdbl;/ tJ'Dvkd qHuspfuav;awGukd xkH;xm;jcif;
wnf;[laom 'Dusifh0wfy#dywfwpfckuvnf; 0dpdudpämw&m;ukd
ausmfvTm;vGefajrmufjcif;iSm rpGrf;EkdifwJh owå0gwpfOD;ukd pifMu,f
oefY&Sif;oGm;atmif jyKvkyfay;EkdifwJh pGrf;tm; &Sdovm;¿ r&Sdbl;/
5/ &aohy&du©&mESifh opfeufa&
aemufwpfck -- c&mZdemed = &aohwYdk aqmif,t l yfwhJ &aohy&du-©
&m opfeufa&wkdYonfvnf;/ t0dwdPÖucø = ,kHrSm;jcif;0dpdudpäm
w&m;ukd ausmfvTm;vGefajrmufjcif;iSm rpGrf;Ekdifaom/ rpöH = owå0g
wpfO;D uk/d e aoma"EÅd = pifMu,fatmifjyKvyk íf ray;Ekid Mf uavuke/f
&aohy&du&© mawG &Sw d ,f/ tJ'D &aohy&du&© mawGxrJ mS a&S;,cif-
uawmh txGwt f jrwfxm;wJh y&du&© mwpfuckawmh opfeufa&jzpfyg-
w,f/ tJ'D &aohy&du©&mawGeJYwuG 'Dopfeufa&awGukd aqmifr,f
qkdvkdY&Sd&if 'D&aohy&du©&mawGukd aqmifaejcif;qkdwJh usifh0wfy#dywfç
opfeufa&ukd aqmifjcif;qkdwJh 'Dusifh0wfy#dywfawGu ,kHrSm;jcif;
oHo, 0dpu d pd mä w&m;ukd ausmvf mT ;vGeaf jrmufjcif;rS rpGr;f Ekid w
f hJ owå0g
wpfO;D ukd pifMu,fatmif jyKvyk af y;Ekid w f hJ pGr;f tm; &SdMuovm;¿ r&Sb d ;l /
428 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
tmr*E¨pifMu,faMumif;usifhpOf
9/ a,m awok *kawåm 0d'dwd`E´da,m pa&?
"ar® Xdawm tZÆ0r'´a0 &awm/
o*Fgwda*g oAÁ'ku©yÜ[Daem?
e vdyÜwd 'd|okawok "Da&m/
a,m "Da&m = tMuifynm&SdwJhyk*¾dKvfonf/ awok = xkd£a`E´
(6)yg;wkdYü/ *kawåm = vkHjcHKaomwHcg;&Guf&Sdonfjzpfí/ 0d'dwd`E´da,m =
£a`E´wkdYukd EkdifEkdifeif;eif; y&dnmynmjzifh xkd;xGif;odjrifjcif;&Sdonf/
432 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
vnf; xnfhajymvkdufwmyg/
jrpfurf;yg;wpfae&mrSm wpfcsed f ajracG; wpfaumifuvnf; tpm
&SmazGxu G w f ,f? vdyw f pfaumifuvnf; tpm&SmazGxu G wf ,f? vdyu f -
vnf; ajracG;ukd cyfvSrf;vSrf;uae vSrf;NyD;awmh jrifvkdufw,f?
ajracG;uvnf; vdyu f dk jrifw,f/ jrifvu dk w f hJ tcsed t f cgusawmh vdyu f
bmvkyv f u dk o f vJ¿ vufEpS zf uf ajcESpzf uf acgif;qkw d hJ 'Dt*Fg (5)ckudk
rdr&d UJ uk, d yf idk Of pömjzpfwhJ vdycf t HG wGi;f rSm oGwo f iG ;f Ny;D xm;vku d w f ,f/
xkdtcsdeftcgrSm ajracG;u tem;rSm xkdifNyD;awmh vmapmifhw,f/
tu,fí 'Dvyd o f nf vufwpfzufzufaomfvnf;aumif;ç ajcwpfzuf-
zufaomfvnf;aumif;ç acgif;aomfvnf;aumif; t*Fgtpdwftykdif;
(5)ckxJu wpfckckom xGufvmcJh&if igukdufcJNyD; pm;vkdufr,fqkdNyD;
'DOD;wnfcsufjzifh apmifharQmfNyD;awmh aew,f/ ajracG;apmifhaew,f
qkwd m odwt hJ wGuf vdyu f vnf; rdr&d UJ uk, d yf idk Of pömjzpfwhJ vdycf t HG wGi;f -
rSm rdr&d UJ t*Fg (5)ckudk rxkwb f ;l / aemufq;Hk ajracG;u Ni;D aiGUNy;D xGucf mG
oGm;&w,f/ at; - 'DOyrmtwkdif;yJ? vdyfcGHqkdwmu ur®|mef;tm½kHyg?
orxur®|mef;ç 0dyóemur®|mef;qkNd y;D ur®|mef;ESprf sK;d &Sw d ,f/ rdrw d &Ydk UJ
ukd,fykdifOpömjzpfwJh 'DvdyfcGHeJY wlaewJh ur®|mef;tm½kHtwGif;ü vuf
ESpfzuf ajcESpfzuf acgif;qkdwJh rdrdwkdY&JU ukd,ft*Fgtpdwftykdif;awGukd
okdYr[kwf rdrdwkdY&JU pdwf"mwfukd 'Dur®|mef;tm½kHtwGif;rSm tjrJwrf;
oGwfoGif;xm;&r,f/ tJ'Dvkd oGwfoGif;xm;cJhr,f qkdvkdY&Sd&ifawmh bm
jzpfrvJ¿ ajracG;eJY wlaewJh udavom'PfcsufawGu ukdufcJjcif;
'Pfcsurf S rdrw d Ydk cHEidk &f nfprG ;f tm;awG &Sv d mvdrrhf ,f/ ajracG;uku d cf w
J hJ
'Pfukd rdrdwkdY rcH&bl;aemf/ orxur®|mef;ç 0dyóemur®|mef;qkdwJh
ur®|mef;tm½kx H rJ mS rdrw d &Ydk UJ pdwu f dk oGwo f iG ;f rxm;bl; qkv d &Ydk &dS ifawmh
ajracG;tuku d cf &H rvm;¿ rcH&bl;vm;¿ cH&vdrrhf ,f/ ajracG; tuku d cf -H
&NyD qkv d &Ydk &dS ifawmh 'Dow k eå t f & bmjzpfwmvJ¿ tn§t D a[mufawGudk
434 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
3/ opömav;&yfw&m;jrwfü &yfwnfyg
"ar® Xdawm/
"ar® = opömav;&yf w&m;jrwfü/ Xdawm = &yfwnfEidk o f nfjzpfí/
opömav;yg;ukd oifcspo
f m; xk;d xGi;f Ny;D odomG ;vdrrhf ,f/ opömav;yg;ukd
odwJht&d,r*fÓPfrSm oifcspfom; &yfwnfEkdifvdrfhr,f/ 'gu aom-
wmywådr*fÓPfukd &nfñTef;xm;w,fvkdY t|uxmu zGifhxm;w,f/
4/ ajzmifhrwfwJh El;nHhaysmhaysmif;wJh pdwfxm;ü arGUavsmfjcif;
tZÆ0r'´a0 = ajzmifrh wfjcif; El;nHah ysmah ysmif;jcif;qkw
d hJ pdwx
f m;ü/
&awm = arGUavsmfaysmfykduf ESpfNcdKufonfjzpfí/ aomwmyefyk*¾dKvfu
aomwmyefjzpfNy;D wJh tcsed cf grSm ou'g*grfr*fÓPf zkv d Óf Pf &&Sad &;-
twGuf qufvufNyD; BudK;yrf;NyD? ½kyfemrf"r®ocFg&w&m;awGukd tedpöç
'ku©ç tewå vu©Pma&;okH;wefwifNyD;awmh wGifwGifBuD; 0dyóem
½IaeNyD/ ½IvkdufwJh tcsdeftcgrSm xkdolawmfaumif;u tu,fírsm;
ou'g*grd r*fÓPf zkdvfÓPfqkdufcJhr,fqkdvkdY&Sd&ifawmh &m*ç a'go-
awGu tvGef acgif;yg;oGm;NyD/ &m*ç a'goawG odyfacgif;yg;oGm;wJh
xkyd *k Kd¾ v&f UJ oEÅmefrmS pdw"f mwfawGu ajzmifrh wfaeNy?D El;nHah ysmah ysmif;
aeNyD? tJ'DvkdEl;nhHaysmhaysmif;rIç pdwf"mwfajzmifhrwfrIç pdwf"mwfEl;nHh
aysmhaysmif;rIqkdwJh 'Doabmw&m;ü arGUavsmfaysmfykduf ESpfNcdKufatmif
oifcspfom; BudK;pm;yg/ 'g wkdufwGef;vkdufNyD/
5/ o*Fgwdw&m;ukd ausmfvTm;vGefajrmufjcif;
aemufwpfck --- (o*Fgwdaum =) &m* a'go[laom NiduyfwG,f-
wmrI o*Fgwdw&m; tm;vk;H ukd ausmv f mT ;vGeaf jrmufEidk o
f nfjzpfí? umr
(11)bkH tay:rSm wG,fwmrufarmaewJh NiduyfaewJh &m*w&m;ukd
ausmvf mT ;vGeaf jrmufatmif oifcspof m; usiyhf g/ 'guawmh tem*grd-
r*fÓPf qkdufonftxd usifhygvkdY qkdvdkw,f/
436 ] tn§t
D a[mufqd
qo
kd nfrmS ... (tmr*E¨ow
k eå )f
qk;H zkv
d v
f Ydk ac:qkt
d yfwhJ t&[wåzv dk rf mS wnfomG ;Muw,f/ 'gaMumifh
'DaeY w&m;emy&dowftaygif; olawmfaumif;wkdYvnf; a&S;olawmf-
aumif;wkdY&JU xkH;a[mif;ukd twkvkdufNyD; usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;
tm;xkwEf idk Mf uygapvkYd wku
d w
f eG ;f &if; 'Dtmr*E¨ow k eå af 'oemawmfudk
tqkH;owfMupkdYaemf/
zm;atmufawm&q&mawmf
pdwåvawmifausmif;
zm;atmufawm&
armfvNrdKifNrdKUe,f
rGefjynfe,f/
²²²