Satsangi Jivan 1

1
«fkþfeÞ{T
yûkhkrÄÃkrík Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ©eMðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkku
yk Ãk]Úðe Ãkh su nuíkw {kxu ÃkkËw¼koð ÚkÞku íku nuíkwLku rMkØ fhðk {kxu íku{Lke
yk¿kk yLkwMkkh Mkt«ËkÞLkk yLkuf rðîkLk Mktíkkuyu MktMf]ík fu Ãkkf]ík¼k»kk{kt
MkíMktrøkSðLk íkÚkk ¼õík®[íkk{ýe ykrËf yLkuf MkíþkkuLke h[Lkk fhe
¼økðkLk ©enrhLkk rMkØktík {qsçk Mkt«ËkÞLke Ãkwrü Ãký íkuðk økútÚkkuÚke s
ÚkkÞ, çkeòÚke Lk ÚkkÞ, íku økZzk {æÞ «fhýLkk yêkðLk{k ð[Lkk{]ík{kt
©enrh Mktíkku «íÞu fnu Au fu Mkt«ËkÞLke Ãkwrü ½ýkf fk¤ MkwÄe þu WÃkkÞu fheLku
hnu Au ? MktíkkuLkk W¥kh ÃkAe MðÞt ÃkkuíkkLkku yr¼«kÞ sýkðíkkt ©enrh fnu
Au fu, yu Mkt«ËkÞLkk RüËuð nkuÞ íkuLkku su nuíkw {kxu Ãk]ÚðeLku rð»ku sL{ ÚkÞku
nkuÞ yLku sL{ ÄheLku íkuýu su su [rhºkku fÞkO nkuÞ yLku su su yk[hý fÞkO
nkuÞ íku yk[hýLku rð»ku Ä{o Ãký Mknusu ykðe òÞ, yLku íku RüËuðLkku
{rn{k Ãký ykðe òÞ. {kxu ÃkkuíkkLkk RüËuðLkkt su sL{Úke fheLku Ëun
{qfðk ÃkÞOíkLkkt [rhºk íkuLkwt su þk, íkuýu fheLku s Mkt«ËkÞLke Ãkwrü ÚkkÞ Au.
íku þk MktMf]ík{kt nkuÞ yÚkðk ¼k»kk{kt nkuÞ Ãký íkus økútÚk Mkt«ËkÞLke Ãkwrü
fhu, Ãký íku rðLkk çkeòu økútÚk Mkt«ËkÞLke Ãkwrü Lk fhu.
WÃkhkuõík ©enrhLkk ð[Lkku {wsçk yk MkíMktrøkSðLk þkLke h[Lkk
þíkkLktË Mðk{eyu fhe Au. ÷e÷k[rhºkkuLke MkkÚku Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku
¼ÂõíkLkwt íku{kt MÃkü rLkYÃký fhðk{kt ykÔÞwt Au. su Mkt«ËkÞLkk {q¤¼qík
ÃkkÞkYÃk Au. økútÚkLke h[Lkk fheLku þíkkLktË Mðk{eyu ¼økðkLk ©enrhLku
Mkt ¼ ¤kÔÞku íÞkhu økú t Ú kLke «þt M kk fhíkkt ¼økðkLk ©enrh çkku Õ Þk fu ,
h{ýeÞr{Ët þkt, Mkðoþkrþhku{rý: yk MkíMktrøkSðLk þk yríkþÞ
h{ýeÞ Au yLku ðuË - þk - Ãkwhký - RríknkMk ykrË MkíþkkuLkk MkkhYÃk
yLku Mkðo þkLkk rþhku{rýYÃk Au.
yk ¼ws {trËh ©eLkhLkkhkÞýËuð ÃkeXMÚkkLk íkhVÚke þÁÚke s ð»kkuo
ÚkÞkt MkíMktøk MkkrníÞLkwt çknku¤k «{ký{kt «fkþLk Úkíkwt hÌkwt Au. ¼ws {trËh
íkhVÚke Mkh¤ økwshkíke ¼k»kktíkhðk¤wt MkíMktrøkSðLk þk AÃkkÞ íkuðe
2
nrh¼õíkku íkhVÚke ½ýk Mk{ÞÚke ¾qçks ÷køkýe yLku {køkýe hnuíke níke.
íkuÚke Mkðuo ðrz÷ Mktíkkuyu rð[kh fÞkuo fu ©eLkhLkkhkÞýËuð LkqíkLk {trËh
{nkuíMkð Lkk WÃk÷ûÞ{kt yk fkÞo fhðwt. íÞkhÃkAe ykÃkýk ¼ws {trËhLkk
rðîkLk þke rð¿kkLkMðYÃkËkMkS Mðk{eLku Mkh¤ økwshkíke ¼k»kktíkh fhðkLkwt
fk{ MkkUÃkkÞwt. íku Ërûký ¼khíkLkk {nkÃktrzík fu. fMíkwhe htøkk[kÞoS ÃkkMkuÚke
¾qçks Mkkhku yÇÞkMk fhe ðuËktík[kÞoLke ÃkËðe «kó fhe Au. íku{s {iMkwh
ÞwrLkðMkxe{kt yu{. yu. MkwÄeLkku yÇÞkMk fÞkuo Au. íku{ýu ¾wçks {nuLkík
fhe yk {nkfkÞoLku Ãkqýo fhe ykÃÞwt Au, Lku MkkiLkku hkSÃkku {u¤ÔÞku Au. íku{Lku
¼økðkLk ©enrh ðÄwLku ðÄw çkwrØçk¤ ykÃku yuðe ¼økðkLkLkk ©e[hýku{kt
«kÚkoLkk.
yk MkíMktrøkSðLk þkLkk ÃkwMíkfLkk YÃkLkk «fkþLk{kt MktMf]ík {q¤
&÷kufku MkkÚku {qõÞk nkuðkÚke rðîËTsLkkuLku Ãký Ãkwhùhý fhðwt fu ÃkkX fhðku,
íku{kt ¾wçks WÃkÞkuøke Úkþu. ð¤e Mk{Þ Mk{ÞLkk Vkuxkyku su WÃk÷çÄ ÚkÞk
Au. íku ðå[u ðå[u {qõÞk Au. íkuÚke ÃkwMíkfLke þku¼k{kt yLku rð»kÞ Mk{s{kt
¾qçks ðÄkhku fhu Au. íkuÚke MkkiLku ðÄw ykLktË«Ë ÚkR hnuþu, yuðe ÷køkýe
ÚkkÞ Au.
yk økútÚkLkwt xkRÃk Mkuxªøk «wV þkuÄðwt ðøkuhu fkÞo{kt ykÃkýk rðîkLk
MktíkkuLkku Mknfkh MkktÃkéÞku Au. íkku íku{Lku Ãký Ãkh{kí{k ykðeLku ykðe Mkuðk
fhðkLkku WíMkkn íkÚkk ®n{ík ykÃku yuðe ©enrhLkk [hýku{kt «kÚkoLkk.
yk MkíMktrøkSðLk økútÚk rðîkLkkuÚke ÷E Mkk{kLÞ{kt Mkk{kLÞ sLkkuLku
Ãký ¾qçks WÃkÞkuøke Úkþu. yLku MkkiLku ykðfkÞo Úkþu yuðe yÃkuûkk MkkÚku,
yus.
r÷. {ntík Ãkwhkýe Ä{oLktËLkËkMkS Mðk{eLkk
þw¼krþ»k Mkn sÞ ©e Mðkr{LkkhkÞý.
3
3
¼qr{fk
©ðýt {Ü÷t ÞMÞ, feíkoLkt ÞMÞ {Ü÷{T >
M{hýt {Ü÷t ÞMÞ, Mk nrh{oÜ÷t rfÞkíkT >>
yr¾÷ rðï {t ø k÷fkhe {q ík, Mkðko ð íkkhe Mkðku o Ã khe,
yûkhÄk{krÄÃkrík, Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ©eMðkr{LkkhkÞý ¼økðkLku yk søkíkLkk
Mkðuo SðkuLkwt {tøk¤ fhðk ÃkkuíkkLkk rËÔÞ yûkhÄk{ Úkfe ynuíkwfe f]Ãkk fheLku
yk Ãk]ÚðeÃkh ÃkkuíkkLkwt yðíkhý fÞwO, Ãk[t{ «fhýLkk yzMkX{kt yæÞkÞ{kt
MðÞt ¼økðkLk ©enrh çkku÷u Au.
±ïü à¢ë¢é¼ |¢¢ï |¢QU¢: ! y²}¢ï± ±¢ï }¢}¢ J ²ê²æ ¢Ýè² }¢¢æ ÝêÝ}¢èEÚæ }¢¢Ýé¯¢ÜUëç¼}¢ì JJ27JJ
²Îü}¢±¼¢Ú¢ï²æ }¢Ýéc²ï¯é }¢²¢ {ë¼: J ÜU¢²Z ÜUë¼æ ¼yÜUHæ, Ý¢±çà¢Cæ çã çÜU@Ý JJ 28JJ
(ÔH¢ïÜU. 27-28)
nu Mktíkku - ¼õíkku ! ík{u Mkðuo y{khwt ð[Lk Mkkt¼¤ku, su ð[Lk rçk÷fw÷
MkíÞ Au. y{u MðuåAkyu {Lkw»Þkf]ríkÄkheLku yk Ãk]Úðe Ãkh ÃkÄkhu÷k MkkûkkíkT
Ãkh{uïh Aeyu. su su fkÞkuo fhðk yk {Lkw»Þ ÞkurLk{kt yðíkkh Äkhý fÞkuo
níkku, íku Mkðuo fkÞo Ãkqýo ÚkÞkt Au. íkuÚke nðu y{u ÃkkAk y{khk yûkhÄk{{kt
òþwt. Ãkh{kí{k yk Ãk]Úðe Ãkh yðíkkh Äkhý fhu Au. íÞkhu íku{Lku íku{Lkk
yufktríkf ¼õíkkuLkwt MkkrLkæÞ çknw ÃÞkÁt ÷køku Au. ¼õíkkuLke MkkÚku nhðwt -
Vhðwt, ¾kðwt - Ãkeðwt Lku ¼õíkkuLkk {LkkuuhÚkku Ãkqýo fhðk íku{s ¼rð»Þ{kt
ÚkLkkhk {w{wûkw Sðkí{kykuLku {kxu ÃkkuíkkLkk ÷e÷khMkLkku rðMíkkh fhðku. íku{kt
s íku{Lkwt íkkLk nkuÞ Au. fkhý fu íku{ýu rðMíkkhu÷k ÷e÷khMkLke yLktíkfk¤
MkwÄe Sðkí{kykuLkk ykí{[iíkLÞ{kt LkqíkLk [uíkLkkyku «økxíke yLku Ãkktøkhíke
hnu Au Lku ËunLkk ytíku SðLkwt çknw s Yzwt ÚkkÞ Au.
þÁykík{kt ºkeò ð[Lkk{]ík{kt MðÞt ¼økðkLk ©enrh ykðk s
«fkhLke Ãkhkðkýe Wå[khu Au fu, ¼økðkLku su su yðíkkhu fheLku su su
MÚkkLkfLku rð»ku su su ÷e÷k fhe nkuÞ íku Mkt¼khe hk¾òu. íku þk MkkÁt su òu
fËkrÃk Ëun {wõÞk Mk{u ¼økðkLkLke {qík ¼w÷e sðkÞ íkku Ãký ¼økðkLku su su
MÚkkLkfLku rð»ku su su ÷e÷k fhe nkuÞ íku Mkkt¼he ykðu íkku íkuLkk Þkuøku fheLku
¼økðkLkLke {qík Ãký Mkkt¼he ykðu, yLku íku Sð {kuxe ÃkËðeLku Ãkk{u, yLku
4 ¼qr{fk
íkuLkwt ½ýwt Yzwt ÚkkÞ, yk yðíkkh MkðoSð rníkkðn Lku MkðkuoÃkhe Au. Ãkqðuo ½ýk
yðíkkhku ÚkÞk Au. su{ íkeh VUfLkkhku ÄLkwÄkohe sux÷wt Ëqh yLku suðwt LkkLkwt {kuxwt
÷ûÞ ðªÄðk íkux÷k «{ký{kt çk¤«Þkuøk fhe íkeh VUfu Au yLku ÷ûÞ rMkØ fhu
Au. íku{ yûkhÄk{krÄÃkrík ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýu yk Ãk]Úðe Ãkh ßÞkhu ßÞkhu
su su fkÞoLku rMkØ fhðkLke sYh Ãkze, íÞkhu íÞkhu íku fkÞkuo rMkØ fhðk
ðhknkrËf yðíkkhku îkhk íkux÷wt íkux÷wt Mkk{ÚÞo yLku íkux÷e íkux÷e f¤kyku
«økx fheLku íku íku fkÞkuo rMkØ fÞkO. Ãkhtíkw yk ðkhu íkku MðÞt MktÃkqýo Mkk{Úkeo
ðkÃkheLku MktÃkqýo f¤kyku «økx fhe Au. íku yk MkíMktrøkSðLk þkLkk rð»kÞ
- rð»kÞeLkk rLkYÃkýÚke Mk{òÞ Au.
{iºkuÞ Ér»kLkku yðíkkh yuðk (økútÚkfkh MðÞtLkk ÷¾ðk {qsçk)
rºkfk¤¿kkLke þíkkLktË Mðk{eyu Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼ÂõíkLkkt ÷ûkýkuLku
MkðkO ø k «økx fhíkkt ¼økðkLk ©enrhLkkt ÷e÷k[rhºkku Ú ke Mk¼h yk
MkíMktrøkSðLk þkLke h[Lkk fne Au. sLkfÃkwhe{kt sL{u÷k rð»ýwË¥k rð«Lkk
Ãkwºk þíkkLktË Mðk{e rn{k÷ÞLke Þkºkk ËhBÞkLk çkËheLkkhkÞýíkeÚkoLku rð»ku
¼økðkLk ©eLkkhkÞýLke ykhkÄLkk fhe íku{Lku «MkÒk fÞko, Lku ÃkkuíkkLke rðãk
MkkÚkof fhðkLkwt ðhËkLk {køÞwt. íÞkhu ¼økðkLk ©eLkkhkÞýu fÌkwt fu yíÞkhu
{Lkw»ÞLkk MðYÃk{kt rð[híkk y{Lku Ãkrù{ ¼khíkLkk økwshkík «Ëuþ{kt MkkuÄeLku
{¤ku. íÞkt ík{khku MktfÕÃk rMkØ Úkþu. yLku ÃkAeÚke Mðk{e økwsoh«ktík{kt ykÔÞk.
z¼kýLku rð»ku yLktík sLkMk{wËkÞLke ðå[u rðhksíkk ¼økðkLk ©enrhLku
{éÞk. ¼kð Mk{krÄ ÚkR, ðhËkLkÚke rºkfk¤ ¿kkLk «økx ÚkÞwt ÃkkuíkkLkk
ÃkqðoYÃkLke ¾çkh Ãkze ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kkÚke økZÃkwh ykðe yk yrîíkeÞ
MkðoþkkuLkk MkkhYÃk Mkðo þk rþhku{ýe MkíMktrøkSðLk þkLke h[Lkk
fhe. yk þkLkwt MkkÚkof Lkk{ MkíMktrøkSðLk hk¾ðk{kt ykÔÞwt Au. fkhý
fu íku MkíMktrøkykuLkk SðLkYÃk Au. Ãkt[{ «fhý{kt Mðk{e ÷¾u Au fu
¼æ ¼}¢èà¢æ |¢éç± æç¢¼¢ ²ï, yæçx¢ÝS¼ï ÜUç¼¢ çã ¼ï¯¢}¢ì J
|¢±y²¢Î¢ñ è±Ý}¢ï± ²S}¢¢¼ì , ¼y±ü¢ ïÃ²ç}¢Îæ Î¢ ¼ñ: JJ (¥. 70, ÔH¢ïÜU. 43)
MkËkÞ MkíÞ MðYÃk Ãkh{uïh ¼økðkLk ©enrhLkk ykr©ík sLkkuLku
MkíMktøke þçËÚke fnu÷k Au. íkuykuLku {kxu yk þk Au íku SðLkYÃk Au. íkuÚke
¼qr{fk 5
íkuykuyu MkËkÞ íku{Lkwt MkuðLk fhðwt. su{ {kA÷kLkwt SðLk s¤ Au, íku{
MkíMktøkeykuLkwt SðLk yk þk Au. íkuÚke yufkøkú {LkÚke íku{Lkwt ©ðý fhe
MkíMktøkeykuyu SðLk Sððwt. MkíMktøkeykuLkk SðLk {kxu yk økútÚk y{]ík MðYÃk
Au. {wõíkkLktË Mðk{ef]ík {knkíBÞLkk Ãknu÷k yæÞkÞ{kt ¾wË þíkkLktË Mðk{e
çkku÷u Au fu :-
¥y²¢ÎÚï¢ ²ñ: Ðè¼æ, yçXè±Ý¢}¢ë¼}¢ì J ÜU¢HÃ²¢H}¢ã¢~¢¢}¢év¢¢S¼ï ²¢ç¼ ¼yÐÎ}¢ì (44)
su {Lkw»Þ yrík ykËhÃkqðof yk MkíMktrøkSðLkYÃke y{]íkLkwt ÃkkLk fhu
Au. íkuyku fk¤YÃke {kuxk MkÃkoLkk ºkkMkÚke Aqxe ¼økðkLkLkk Äk{Lku Ãkk{u Au.
yhu........ yk¾k økútÚk ©ðýLke ðkík õÞkt fhðe ? yk økútÚkLkk {kºk yuf
ytþLku Mkkt¼¤u íkku Ãký íku{Lke yMkËTøkrík Úkíke LkÚke Lku çknw {kuxwt V¤ «kó
ÚkkÞ Au. íku Ãký {knkíBÞLkk çkeò yæÞkÞ{kt þíkkLktË Mðk{e çkku÷u Au fu
}¢éãé¼Z ±¢ ¼Î{Z ±¢ ÿ¢¢æ ±¢S² à¢é|¢¢æ ÜU¢}¢ì J ²ï ¢é¢±ç¼ ÝÚ¢ |¢vy²¢, Ý ¼ï¯¢}¢¢çS¼ Îéx¢üç¼: JJ
²yÈUHæ ±ü²¿¢ï¯é ±üÎ¢Ýï¯é ²yÈUH}¢ì J |¢vy²¢S² ¢±¢ïÝñ± ¼yÈUHæ ç±Î¼ï ÝÚ: JJ
(11-12)
yuf {wnqíko yÚkðk yÄwo {wnqíko yÚkðk yuf ûkýðkh Ãký {kýMk òu
¼Âõík¼kð Ãkqðof yk MkíMktrøkSðLk þkLke fÚkk Mkkt¼¤u íkku íkuLke fkuR fk¤u
yMkËTøkrík Úkíke LkÚke. yux÷wt s Lkrn. Mkðo«fkhLkk Þ¿kku fhðkÚke su V¤Lke
«kró ÚkkÞ Au. íkÚkk Mkðo«fkhLkkt ËkLkku fhðkÚke su V¤Lke «kró ÚkkÞ Au íku
Mk{økú V¤ MLkunÃkqðof yk økútÚkLke fÚkk Mkkt¼¤ðk {kºkÚke s {Lkw»ÞLku «kó
ÚkkÞ Au. Ãkhtíkw «Úk{ fÚkk{kt Yr[ WíÃkÒk Úkðk ÃkqðoLkkt ÃkqÛÞ òuRyu. íku «Úk{
«fhýLkk çkeò yæÞkÞ{kt Mðk{e ÷¾u Au fu
}¢¢æ¼Úãd¢ïy¢ï ²ï¯¢æ S²¢yÐê²@²: J ÜU¢²¢: ¢±¢ï Ï¢éçhS¼ï¯¢}¢ï± ãÚï|¢ü±ï¼ì JJ8JJ
su {Lkw»ÞkuLkkt nòhku sL{Lkkt ÃkwÛÞ WËÞ ÚkÞkt nkuÞ íkuLkus ¼økðkLk
©enrhLke fÚkk Mkkt¼¤ðk{kt Ár[ WíÃkÒk ÚkkÞ Au. yLku suLku Ár[ WíÃkÒk
ÚkkÞ íkuLkk{kts Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼Âõík ykrË økwýku Wíkhu Au. yLku
suLkk{kt yk økwýku nkuÞ íkuLku s Ãkh{kí{kLkwt «økx ËþoLk ÚkkÞ Au. MkqÞo su{
ytÄfkhLku Ëqh fhu. íku{ yk þkYÃke MkqÞo SðLkk y¿kkLkYÃk ytÄfkhLku Ëqh
fhe ÓËÞ{kt «fkþ fhu Au.
6 ¼qr{fk
MðÄk{ øk{Lk ð¾íku ¼økðkLk ©enrh Mktíkku yLku ¼õíkku «íÞu yu{
çkkuÕÞk fu :-
ÜUH¢ñ çÝc²}¢¢¢¢Ý¢æ à¢¼¢ÝÎïÝ ÎïçãÝ¢}¢ì J ©hëy² ÜU¢çÚ¼¢ï x¢í: }¢¢#Ðí¢²: »± : JJ
. Ðí. Ð. ¥. 68 ÔH¢ïÜU. 16
fr¤ÞwøkLku rð»ku ¼rð»Þ{kt ÚkLkkhk {Lkw»ÞkuLkk MktMkkh Mkkøkh{ktÚke
WØkh fhðk {kxu y{u þíkkLktË {wrLk ÃkkMku MkíMktrøkSðLk Lkk{Lkk økútÚkLke
h[Lkk fhkðe Au. yLku íku økútÚk (ËkuZ ð»ko ÚkÞwt) ½ýwt fheLku Mk{kó Úkðk ykÔÞku
Au. nðu {kºk y{khe ytíkÄkoLk ÷e÷k çkkfe Au. ynª ¼økðkLk ©enrhLkwt
yu{ fnuðwt Au fu y{u ytíkÄkoLk Úkþwt ÃkAeÚke yk økútÚk MðYÃku s MkðoLku WØkh
fhþw. yÚkkoíkT yk økútÚk ¼økðkLk ©enrhLkwt ðkÜ{Þ MðYÃk Au. {wõíkkLktË
Mðk{e {knkíBÞ{kt ÷¾u Au fu Ãknu÷wt «fhý ¼økðkLk ©enrhLkwt {w¾ Au.
çkeswt «fhý ÓËÞ Au. ºkeswt «fhý WËh Au, [kuÚkwt «fhý òLkwt (Zª[ý) Au
yLku Ãkkt[{wt «fhý ¼økðkLk ©enrhLkk [hý Au.
yk MkíMktrøkSðLk þkLke h[Lkk fhðkLkku «kht¼ þíkkLktË Mðk{eyu
MktðíkT 1885 Lkkt {køkMkh MkwË [tÃkk AêLkk rËðMkÚke fÞkuo, su{ su{ yuf
yuf «fhýLke h[Lkk Ãkqýo Úkíke økR íku{ íku{ MðÞt þíkkLktË Mðk{e ¼økðkLk
©enrhLku Mk{eÃku yûkh ykuhze{kt çkuMke þwf{wrLkLkk MkkrLkæÞ{kt yuf yuf
yûkhLke MÃküíkk MkkÚku Mkt¼¤kðíkk økÞk. yLku íkuÚke s þwfkLktË Mðk{eyu
nuíkw Lkk{Lke xefk{kt íku{Lkk Mk{økú ¼kðku rðMíkkhÚke «økx fÞko. yk
çkkçkík Ãkt[{ «fhý{kt Mðk{e MðÞt ÷¾u Au fu
»ÜUñÜUæ ÐíÜUÚ¢æ ÜUëy±¢ æÐê¢ü}¢èEÚ}¢ì J ¼}¢ï± ¢¢±²¢}¢¢ çÝ±¢ çS¼æ }¢éçÝ: JJ
(¥.67 ÔH¢ï. 18)
Mkt«ËkÞLkk ykðk Mkðkuo¥k{økútÚkLke h[Lkk ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kk
{wsçk s ÚkR Au yLku yuf yuf yûkh íku{Lke Lksh nuX¤Úke ÃkMkkh ÚkÞku Au.
{kºk ytíkÄkoLk ÷e÷k çkkfe hne níke. ¼økðkLk ©enrhLkk nkËoMk{k yk
þkLkk 319 (ºkýMkku ykuøkrýMk) yæÞkÞku Au, yLku yLkwüwÃk AtËLke
MktÏÞkÚke økýðk{kt ykðu íkku &÷kufkuLke MktÏÞk 17627 (Mk¥khnòh AMkku
Mk¥kkðeþ) ÚkkÞ Au. yLku MkËTøkwÁ {wõíkkLktË Mðk{eyu Ãký {knkíBÞ{kt yk
¼qr{fk 7
s MktÏÞk ÷¾e Au. Mkki «Úk{ Mkt«ËkÞ{kt ðzíkk÷ MktMÚkkLkÚke yk økútÚk «íkLkk
YÃk{kt AÃkkÞku Au. Lku MkíMktøk{kt ¾wçks «rMkrØLku Ãkk{u÷ Au. ðzíkk÷Lkk
MkËTøkwÁ nrhSðLkËkMkS Mðk{e îkhk f]ík økwshkíke yLkwðkË MkkÚku Ãkkt[
¼køkLkk ÃkwMíkfkuLkk YÃk{kt Ãký íku AÃkkÞu÷ Au. su MkíMktøk{kt ¾qçks «[r÷ík
Au. Aíkkt Mkh¤ økwshkíke ¼k»kktíkh ÚkkÞ íku yksLke ÃkuZeLku ðÄw yLkwfw¤ ÚkkÞ
íku{ nkuR ¼ws {trËhLkk MkËTøkwÁ {ntík Mðk{e©e Ãkwhkýe Ä{oLktËLkËkMkS
Mðk{e yLku ðrz÷ Mktíkkuyu ©eLkhLkkhkÞýËuð LkqíkLk {trËh {nkuíMkð Lkk
WÃk÷ûÞ{kt Mkh¤ økwshkíke ¼k»kktíkhðk¤k MkíMktrøkSðLk þkLku çknkh
Ãkk¤ðkLke RåAk fhe.
yu Mkh¤ økwshkíke ¼k»kktíkh fhðkLke MkuðkLkku ¼køÞþk¤e ykþeðkoË
MkkÚku {Lku çkLkkÔÞku. nwt Ãký ©eS{nkhksLkk [hýku{kt Lk{Mfkh fhe, {ntík
Mðk{eLke íkÚkk ÃkqßÞ økwÁS íku{s yLÞ ðze÷ MktíkkuLke yk¿kk yLku ykþeðkoË
÷RLku yk yøkkÄ fkÞo fhðkLkku ykht¼ fhðkLkku MktfÕÃk fÞkuo.
yk økúLÚk{kt MktíkkuLkku yr¼«kÞ yuðku fu þwfkLktËMðk{eLkk nuíkw
Lkk{Lke xefkLkku ykÄkh hk¾eyu. íkku çkkçkíkLku æÞkLk{kt hk¾eLku økwshkíke
yLkwðkËMkkÚku yÚko-yLkwðkË yLku ¼kð íku{s WÃkÞkuøke ðÄw yÚko {krníke
þwfMðk{eLke xefk ykÄkheíks økúný fhe Au.
AuÕ÷u ðk[fr{ºkku{kt Mkt«ËkÞLkk LkkLkk {kuxk rðîkLkkuLku {khe Lk{ú
rðLktíke Au fu økwshkíke ¼k»kktíkh{kt yÚko-yLðÞ, ðkõÞ h[Lkk ykrËf{kt su
ftR ¼q÷ sýkÞ íkuLke íkífk¤ ÷¾ký{kt ¼ws {trËhu òý fhðe. suÚke çkeS
ykð]r¥k{kt íkuLkku ÞkuøÞ MkwÄkhku fhe þfkÞ.
ytíku ©eS{nkhks íkÚkk Mktíkku, ¼õíkkuLkk ykþeðkoËLke ykftûkk{kt
©enrhLke {qíkLkwt Mkw¾ y¾tz {¤íkwt hnu yus yÇÞÚkoLkk MkkÚku MkkiLku sÞ
©eMðkr{LkkhkÞý.
÷e. MkíMktøk Mkuðf
þke rð¿kkLkMðYÃkËkMkLkk
sÞ©e Mðkr{LkkhkÞý.
8
MkíMktrøkSðLk {knkíBÞ
rð»kÞkLkw¢{rýfk
yæÞkÞ - 1 21
©e {wõíkkLktË Mðk{e ©enrhLkwt «Úk{ æÞkLkkí{f {tøk÷k[hý fhu Au.
{knkíBÞ økúÚt k h[ðkLkku nuíkw, y¼qíkÃkqðo Mk¼kLkwt ykÞkusLk, økúÚt kfíkko þíkkLktË
Mðk{eLkwt ykøk{Lk, yk[kÞo©eykuLke fÚkk ©ðýLke RåAk, nu{ít k®MknhkòLkk
«& MkkÚku yk ¼ÔÞ økútÚk {knkíBÞLkwt MkrðMíkh ðýoLk, økútÚk {rn{k,
MkíMktrøkSðLk yux÷u {nkLkkifk, MkíMktrøkSðLk yux÷u y¿kkLkYÃk ytÄfkhLku
Ëqh fhLkkh Í¤n¤íkku MkqÞo, yk økútÚkLke fÚkkLkk yrÄfkhe, fÚkk ©ðýLkwt
V¤, fÚkk ©ðýLkku Mk{Þ, ðõíkkLkkt ÷ûkýku, yk økúÚt kLkk ©kuíkkykuLkkt ÷ûký,
©kuíkkykuLkwt fíkoÔÞ yLku ðõíkkLku ykÃkðkLkwt ËkLk.
yæÞkÞ - 2 32
MkíMktrøkSðLk yuf ¿kkLkËeÃk, fÚkk ©ðýLkku rðrÄ, Lk{Mfkh MkkÚku ðõíkk
{kxu çkku÷kíkk rðLkÞ ðkõÞku, Mkt«ËkÞLke Mk¼k{kt çkuMkðkLke {ÞkoËk, ðõíkk
MkðoLkku økwÁ Au, fÚkk fkuLke ykøk¤ Lk fnuðe ?, fÚkk fR søÞkyu Lk fhðe?,
íkku fR søÞkyu fÚkk fhðe ?, fÚkk Mkkt¼¤ðkLke heík þwt Au ?, fÚkk ©ðýLkk
rLkÞ{kuLkku ¼tøk fhLkkhLke þwt økrík ÚkkÞ Au ?, ðõíkkLke Mkkh Mkt¼k¤.
yæÞkÞ - 3 38
yÂøLkLkk YÃk{kt fÚkk, Mkk[ku Ãktrzík, fÚkk «kht¼Lkku ÞkuøÞ Mk{Þ, ©kuíkksLkkuLku
rLk{tºký Ãkrºkfk {kuf÷ðe, {tzÃk yLku ÔÞkMkkMkLk h[LkkLke heík, þk
MðYÃk ¼økðkLkLkku æÞkLk {tºk, YÃk {kÄwhe.
yæÞkÞ - 4 48
fÚkk rðhk{Lkk rLkÞ{ku, «Úk{ «fhý, çkeò «fhý{kt, ºkeò «fhý{kt,
[kuÚkk «fhý{kt, Ãkkt[{kt «fhý{, ðõíkkLku {kxu ÃkhkÒk «ríkøkúnLkku rLk»kuÄ,
ðõíkk {kxu MkkðÄkLk, ©kuíkkyku {kxu MkkðÄkLke, {wÏÞ ©kuíkk {kxu Úkkuztw rðþu»k,
fÚkk ËhBÞkLk yknkhLkk rLkÞ{ku, ðõíkk {kxuLkk ËkLkLkku rðrÄ.
{nkíBÞkLkw¢{rýfk 9
yæÞkÞ - 5 54
Mkókn ÃkkhkÞý{kt «ríkrËLk ðkt[ðkLkk yæÞkÞk, Lkðkn ÃkkhkÞýLkku ðkt[Lk
¢{, Ãkûk ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{, {kMk ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{, çku {kMkLke
ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{.
yæÞkÞ - 6 59
Ãkwhùhý fhðkLkk MÚk¤ku, yuf ÃkwhùhýLke rLkÞík MktÏÞk yLku Mk{ÞkðrÄ,
Ãkwhùhý fíkko {kxu MkkðÄkLke, Ãkwhùhý fhkðLkkh Þs{kLk {kxu
MkkðÄkLke, ÃkwhùhýLke MkkÚku MkkÚku rðrÄ :-
Ãkwhùhý ËhBÞkLk çkúñ[ÞoðúíkLke ykð~Þfíkk, «kMktrøkf yLÞ
ÃkwhùhýkuLke Mk{s, rþûkkÃkºkeLkwt Ãkwhùhý, yükûkh{tºkLkwt Ãkwhùhý,
Mkðo{øt k÷ MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý, sLk{tøk÷ MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý, rð»ýwMknMkúLkk{
MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý, LkkhkÞý fð[Lkwt Ãkwhùhý, {kÁrík{tºk Ãkwhùhý,
ðkMkwËuð{nkíBÞ Ãkwhùhý.
yæÞkÞ - 7 64
økútÚkËkLkLkku rðrÄ yLku Mk{Þ, MkíMktrøkSðLk þkLke yku¤¾, økútÚkËkLkLkku
ÃkqòrðrÄ, ËkLk MðefkhLkkh rð«Lke Ãkqò, ËkLkLkk ºký MktfÕÃk {tºkku, yk
økútÚkLkk ËkLkLkwt V¤.
yæÞkÞ - 8 66
Mk¼k{kt MkòoÞ÷
u k yËT¼íq k ykùÞo MkkÚkuLke rMkØ çkúkñýLke fnkLke, MkkûkkíkT
Ëu¾kíkk ©enrh fuðk Au ?
yæÞkÞ - 9 72
ÃkwÛÞ{rík rð«Lkwt yiríknkrMkf yËT¼wík ð]¥kktík, rð«u «íÞûk yLkw¼ðu÷kt
Ëw:¾kuLkwt ðýoLk, MkËTøkwÁ {wõíkkLktË Mðk{e AuÕ÷u ðtËLkkí{f æÞkLk fhu Au,
MktíkkuLke «kÚkoLkk
10
MkíMktrøk SðLk «Úk{ «fhý

rð»kÞkLkw¢{rýfk
rð»kÞ ÃkkLkk Lkt.
yæÞkÞ - 1 81
{tøk÷k[hý, rËÔÞ {qík.
rËÔÞ{qík yus yk «íÞûk {tøk¤{qík, økýÃkrík ðtËLkk, økútÚk økkihð,
ðõíkk Mkwðúík{wrLkLkwt SðLk [rhºk, ðõíkk©eLke MkkÚku ©kuíkk «íkkÃk®MknLkwt
r{÷Lk, Mkwðúík{wrLk yLku «íkkÃk®Mkn hkòLkku MktðkË.
yæÞkÞ - 2 91
ðõíkkLkwt {tøk÷k[hý, økwÁðtËLkk, hkòLkk «&ku, þíkkLktË Mðk{eLkwt
SðLk ð]íkktík, LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt rËÔÞ ËþoLk.
yæÞkÞ - 3 97
þíkkLktË rð«Lke Míkwrík, þíkkLktËrð«Lkwt ©enrh MkkÚku «Úk{ r{÷Lk.
yæÞkÞ - 4 105
Mkwðúík{wrLk fÚkkLkku «kht¼ fhíkkt «Úk{ ©enrhLkwt M{hý fhu Au, rn{k÷Þ
ðýoLk, çkËrhfk©{Lkwt ðýoLk, {wrLkykuLke SðLk[Þko, çkËherðþk÷kLkwt
ðýoLk.
yæÞkÞ - 5 118
çkËrhfk©{{kt Ér»kykuLkwt ykøk{Lk, {rn{k MkkÚku «Úk{ øktøkkMLkkLk,
Mktík yLku MkíMktøkLkku {rn{k.
yæÞkÞ - 6 125
©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkwt çkËheík¤u ykøk{Lk, ©eLkkhkÞý ¼økkðLkLkwt
{wrLkykuyu fhu÷wt ÃkqsLk.
rð»kÞkLkw¢{rýfk 11
yæÞkÞ - 7 129
{rhåÞkrËf {wrLkyku Míkwrík fhu Au.
yæÞkÞ - 8 134
Ér»kykuyu fhu÷wt ¼økðkLkLke ykøk¤ yÄ{oLkwt rLkðuËLk, Mðkøkík
«&ku, Mkðkuo¥k{ y¼ÞËkLk, ¼hík¾tzLke ËwËoþkLkwt ðýoLk, {kíkkrÃkíkk
Ä{o-¼ÂõíkLkwt ykøk{Lk.
yæÞkÞ - 9 138
ËwðkoMkk{wrLkLkwt ykøk{Lk yLku ykÃku÷k þkÃkLkwt ðýoLk, ËwðkoMkk{wrLkyu
fhu÷ku yLkwøkún.
yæÞkÞ - 10 145
¼khík¼qr{{kt nòhku yMkwhkuLkku sL{ yLku ykMkwhe «ð]rík {kxu
Mðefkhu÷e swËe swËe ¼qr{fkyku.
yæÞkÞ - 11 150
Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðeLkwt Ãk]ÚðeÃkh «køkxâ.
yæÞkÞ - 12 156
¼ÂõíkËuðeLkwt Lkk{fhý yLku MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk, Ä{o-¼ÂõíkLkku rððkn,
Ãkríkðúíkk-Ä{oLkku «¼kð, Ãkwºk Ä{oËuðLku rþ¾k{ý.
yæÞkÞ - 13 163
Ä{o-¼ÂõíkLke SðLk[Þko, hk{«íkkÃkSLkku sL{, yMkwhkuyu fhu÷ku
WÃkÿð, yMkwhkuLkk ºkkMkÚke çk[ðk yÞkuæÞk øk{Lk. fkþeÃkwhe øk{Lk,
«Þkøk{kt hk{kLktËMðk{eLke MkkÚku Ä{oËuðLkwt r{÷Lk.
yæÞkÞ - 14 167
WØðkðíkkh ©ehk{kLkt Ë Mðk{eLkw t SðLk [rhºk, hk{þ{ko L kw t
ykí{kLktË{wrLk MkkÚku r{÷Lk, MkkfkhçkúñLkwt «ríkÃkkËLk fhLkkh økwÁLke
þkuÄ, ©e hk{kLkwò[kÞoÚkfe Ëeûkkøkúný yLku yk[kÞoÃkËLkku Mðefkh.
12 rð»kÞkLkw¢{rýfk
yæÞkÞ - 15 175
ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkLkk «¼kðu hk{kLktË Mðk{eyu ¼kuøkðu÷wt yÃkkh
Ëw:¾, ð]tËkðLk{kt ykøk{Lk yLku ©ef]»ýLkwt «íÞûkËþoLk, MðLku
WæÄðMðYÃkLkwt ¿kkLk yLku WæÄðMkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk, WæÄðMkt«ËkÞLkwt
ykøkðwt ÷ûký.
yæÞkÞ - 16 180
Ä{oËuðu hk{kLktË Mðk{eLku økwÁ íkhefu MðefkÞko yLku {tºkËeûkk økúný
fhe, økwÁyu WÃkËuþu÷ku ¼køkðíkÄ{o, hk{kLktË Mðk{eyu Ä{oËuðLku
Ëeûkk ykÃkðkLkku ykÃku÷ku yrÄfkh.
yæÞkÞ - 17 187
Ä{oËuðLku yMkÌk ykMkwhe ÃkezkLkku WÃkÿð, Ãkrík «íÞu ¼ÂõíkËuðeLkkt
rðLkÞð[Lkku, ÃkíLke «íÞu Ä{oËuðLkkt ÄehsLkkt ð[Lkku, Ëw:¾Lkku ytík
Lknª Ëu ¾ kíkkt ¼ÂõíkËu ð eLkw t fÁý ÁËLk, Ä{o Ë u ð u fhu ÷ e Mkku ¤
&÷kufkí{f nLkw{kLkSLke «kÚkoLkk, Ä{oËuðf]ík MkíMktøk «rMkØ
Lkerík«ðeýMíkkuºk, nLkw{kLkSLkwt «íÞûk ËþoLk, Ä{o ¼ÂõíkLkwt
ð]tËkðLkíkeÚko íkhV «Þký.
yæÞkÞ - 18 199
Ä{oËuð yLku {heåÞkrË {wrLkykuLkwt ð]tËkðLk{kt r{÷Lk, ©e f]»ýLkk
«íÞûkËþoLk {kxu sÃkkí{f rð»ýwÞkøkLkku «kht¼, ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt
MkkûkkíkT ËþoLk.
yæÞkÞ - 19 204
{heåÞkrË {wrLkykuLke MkkÚku Ä{oËuðu fhu÷e ¼økðkLkLke Míkwrík,
¼ÂõíkËuðeyu fhu÷e ©ef]»ý¼økðkLkLke Míkwrík, ÃkwºkYÃku «økx ÚkðkLkwt
©ef]»ý ¼økðkLku ykÃku÷wt ðhËkLk, sÃkkí{f rð»ýwÞkøkLkwt V¤.
yæÞkÞ - 20 212
yMkwhkuLkk ¼Þu ¼økðkLkLkk ðhËkLkLku økwó hk¾ðkLkku rLkýoÞ fhe
½h íkhV «Þký, ykMkwhe yïMÚkk{kLkku Ä{o-¼ÂõíkLku þkÃk,
økýÃkríkðúíkLke «rík¿kk, nLkw{kLkSLkwt «køkxâ, nLkw{kLkSLkk
r[htSðeÃkýkLkwt fkhý, øk¼koÄkLk MktMfkh.
yæÞkÞ - 21 223
yMkwhkuyu þÂõík {u¤ððk rðtæÞkðkrMkLke ËuðeLkwt fhu÷wt ÃkqsLk WÕkxwt
Ãkzâwt Lku rðLkkþLkku þkÃk {éÞku, ËuðeLkk þkÃkLkeðkhý {kxuLke {tºkýk.
yæÞkÞ - 22 227
Mk¼oøkk ¼ÂõíkËuðeLke þku¼kLkwt ðýoLk yLku ©e½Lk~Þk{ {nkhksLkku
ÃkkËw¼koð, ¼ÂõíkËuðeLkk WËh{ktÚke {nkíkusYÃku ÚkÞu÷wt ¼økðkLkLkwt
«køkxâ, Ëuðíkkykuyu fhu÷e íkuòu{Þ Ãkh{kí{kLke Míkwrík, {nkíkusLkk
{æÞu rðhkrsík Ãkh{kí{kLkwt ËþoLk, Ëuðíkkykuyu fhu÷e «íÞûk
Ãkh{kí{kLke Míkwrík, Ä{oËuðu fhu÷e «økx Ãkh{kí{kLke Míkwrík, Ä{o-
¼ÂõíkLku ¼økðkLku Ãkqðo½xLkkLkwt íkkswt fhkðu÷wt M{hý, ¼økðkLk ÚkÞk
çkk¤fYÃk, ©enrhLke sL{fwtz÷e, sL{kuíMkðLke Wsðýe, òíkf{o
MktMfkh.
yæÞkÞ - 23 246
nLkw{kLkS îkhk f]íÞkyku Úkfe çkk÷«¼w ©enrhLkwt hûký, hûkýkÚkuo
fw¤ËuðLkwt ykøk{Lk, nLkw{kLkS îkhk f]íÞkykuLku {uÚkeÃkkf, WÃkhkuõík
çkk¤÷e÷kLkwt V¤ fÚkLk.
yæÞkÞ - 24 255
çkk÷©enrhLkk þkeÞ MktMfkhkuLkwt ðýoLk, ÃkkhrýÞkLkku MktMfkh,
ÃkÞ:ÃkkLk MktMfkh, Lkk{fhý MktMfkh, ©enrhLkk MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk.
yæÞkÞ - 25 261
©enrhLkk MktMfkhkuLke fÚkk, ¼qr{-WÃkðuMkLk MktMfkh, fýoðuÄ MktMfkh,
yÒk«kþLk MktMfkh, ð]r¥kÃkheûkk, hk{«íkkÃk¼kELkku rððkn,
½Lk~Þk{Lkk «Úk{ sL{kuíMkðLke ¼ÔÞ Wsðýe, [ki÷f{o MktMfkh.
yæÞkÞ - 26 267
©enrhyu {nk yMkwhøkwÁ fkr÷Ë¥kLkku {kuûk fÞkuo, Ä{o-¼Âõík ykrË
økk{ðkMkeykuyu ykht¼u÷e çkk¤fkuLke þkuÄ, çkkh {kíkkyku {kxu
çkkh MðYÃku ©enrh.
yæÞkÞ - 27 278
Ä{o ÃkrhðkhLkwt ÃkwÛÞûkuºk{kt rLkðkMkkÚkuo AÃkiÞkÚke yÞkuæÞkÃkwh øk{Lk,
{wÂõík«Ë yÞkuæÞkLkøkheLkwt ðýoLk, rÃkíkkLkwt yLkwfhý fhíkk ©enrh,
çkk¤©enrhLkwt {nkÃktrzík suðwt ðíkoLk.
yæÞkÞ - 28 285
©e½Lk~Þk{ «¼wLkku rðãkht¼, EåAkhk{¼kELkku sL{, ©enrhLkku
ËirLkf ¢{ yLku ©ehk{[tÿ ¼økðkLkLke Ãkqò, ©ehk{[tÿ Míkwrík-
yüf.
yæÞkÞ - 29 292
þhýu ykðu÷k ÃkwÁ»kkuLku yk[kÞoÃkËu hnu÷k Ä{oËuðu f]»ý{tºkLke Ëeûkk
ykÃke, Ä{oËuðLke Mk{ksMkwÄkhf «ð]rík, eykuLkk yk[kÞoÃkËu
¼ÂõíkËuðeLke ðhýe.
yæÞkÞ - 30 296
©enrhLkku Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh, rÃkíkk Ä{oËuðu Ãkwºk ©enrhLku fhu÷
çkúñ[kheLkk Ä{oLkku WÃkËuþ, økkÞºke{tºkLkku WÃkËuþ, rÃkíkkLkkt WÃkËuþ
ð[Lkku.
yæÞkÞ - 31 305
©enrhyu fuh÷ku yðíkkh «ÞkusLkLkku rð[kh yLku {kºk ðuËkæÞÞLkLkk
r{»kÚke ½h{kt rLkðkMk, MkíþkLkk MkkhYÃk økwxfkLke h[Lkk,
Ët¼eyMkwhkuLkku fhu÷ku Ãkhk¼ð, ¼Âõík{kíkkyu Mðefkhu÷e ytrík{
íkkðLke rçk{khe, ©enrhyu {kíkkLku ykÃku÷wt Mð-MðYÃkLkwt ¿kkLk.
yæÞkÞ - 32 312
{k «u{ðíkeLkk «&Úke ©enrhøkeíkkLkku «kht¼, ykíÞtríkf {kuûkLkwt
MkkÄLk þhýkøkrík, Ãkh{kí{kLku þhýu sðkLke heík yLku íkuLkwwt V¤,
rðMíkkhÃkqðof òýðk {k«{ðíkeLkku ÃkwLk: «&, þhýwt ÷uðk ÞkuøÞ
MkíÃkwY»kkuLkkt ÷ûkýku.
yæÞkÞ 33 319
¼ÂõíkLkk ytøk¼qík Ä{oLkwt rLkYÃký, [khuðýoLkk MkkÄkhý yLku
rðþu»kÄ{kuo, [khuðýoLke ykSrðfkLkkt MkkÄLk, çkúñ[Þko©{Lkk
MkkÄkhýÄ{kuo, øk]nMÚkk©{Lkk MkkÄkhýÄ{kuo, MÚkkðhMk]rü{kt ÃkeÃk¤ku
yLku støk{{kt Mkk[ku ¼økðËT¼õík Mkðo©uc, ÃkwLk: øk]MÚkk©{Lkk
MkkÄkhýÄ{oLkwt ðýoLk, ÄLkkZâ øk]nMÚkLkk rðþu»kÄ{o, MkÄðk-rðÄðk
Lkkheyku L kk MkkÄkhýÄ{ku o , ðkLk«MÚkk©{Lkk MkkÄkhýÄ{ku o ,
MktLÞkMkk©{Lkk MkkÄkhýÄ{kuo, ðihkøÞðkLk {kxu fr¤Þwøke ÔÞðMÚkk.
yæÞkÞ 34 330
¼ÂõíkLkk ytøk¼qík ¿kkLkLkwt rLkYÃký, ykí{MðYÃkLkwt ¿kkLkrLkYÃký,
Ãkh{kí{MðYÃkLkw t ¿kkLkrLkYÃký, çkú ñ kt z ku L kku WíÃkr¥k ¢{ ©e
ðihkx5wÁ»kLke WíÃkr¥k, MkðoLkk rLkÞtíkk Mk{úkx yuf Ãkh{kí{k Au.
yæÞkÞ - 35 338
¼ÂõíkLkk ytøk¼qík ðihkøÞLkwt rLkYÃký, ðihkøÞ-WíÃkr¥kLkkt fkhýku,
ÃkkÃkLkwt {q¤ Mkøkk-MktçktÄe{kt ykMkÂõík, ÃkkÃkf{kuoLkwt V¤ Þ{ÞkíkLkk,
{wÏÞ LkfoLkk fwtzkuLkkt Lkk{, suðwt ÃkkÃk íkuðwt Lkhf, ÃkwLk: ÃkwLk: ¼ð¼xfý.
yæÞkÞ - 36 345
Lkð MkkÄLk ¼Âõík yLku Ëþ{e «u{÷ûkýk ¼ÂõíkLkwt rððu[Lk, ©ðý
¼Âõík, feíkoLk ¼Âõík, M{hý ¼Âõík, ÃkkËMkuðLk ¼Âõík, y[oLk
¼Âõík, Ãkqò{kt W¥k{, {æÞ{ yLku frLkc ¼uË, ðtËLk ¼Âõík, ËkMÞ
¼Âõík, Mk¾k ¼Âõík, ykí{rLkðuËLk ¼Âõík, Mkfk{ ¼õíkku, rLk»fk{
¼õíkku, Ëþ{e «u{÷ûkýk ¼Âõík, yufktríkf ¼õíkLke heík søkíkÚke

LÞkhe, nrhøkeíkkLkk ©ðýÃkAe {k ¼ÂõíkLkku rLkýoÞ.
yæÞkÞ - 37 359
¼Âõík{kíkkyu ©enrhLke Míkw r ík fhe, ¼økðkLk ©enrhLke
{Lkw»ÞYÃkLke {kÄwhe, {k ¼ÂõíkLku ykí{MðYÃkLkwt ËþoLk, ©enrhLke
rËÔÞYÃk {kÄwhe, ¼Âõík{kíkkyu fhu÷e ©enrhLke Míkwrík, {k ¼ÂõíkLkku
ËuníÞkøk yLku rËÔÞøkrík.
yæÞkÞ - 38 366
rÃkíkk Ä{oËuðLku ©enrhyu ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃÞwt, Ä{oËuðu
Mðefkhe ytrík{ íkkðLke rçk{khe, ©enrhLke Ä{oËuðu fhu÷e Míkwrík
Mkn «kÚkoLkk.
yæÞkÞ - 39 371
Ä{oËuðu çkÒku ÃkwºkkuLku ðkhMkk{kt ¿kkLkLkku WÃkËuþ fÞkuo, Ä{oËuðu fÞwO
©enrhrð»kuLkwt ¼rð»ÞfÚkLk, Ä{oËuðLke ¼køkðíkfÚkk©ðýLke ytrík{
EåAk Ãkqýo ÚkE.
yæÞkÞ - 40 376
©enrhLkk yLkwøkúnÚke Ä{oËuðLke ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃk Úkfe {wÂõík,
hk{«íkkÃkSîkhk Ä{oËuðLke rðrÄÃkqðofLke W¥khr¢Þk.
yæÞkÞ - 41 382
hk{«íkkÃkSyu fhu÷e Ä{oËuðLke ykiæðoËirnf r¢Þk.
yæÞkÞ - 42 385
øk]níÞkøk fhðkLke RåAkÚke ©enrhyu fhu÷ økýÃkríkLkwt MíkðLk,
økýÃkrík-yüf, ©enrhLkwt ½hÚkfe {nkr¼rLk»¢{ý, ðLkrðnkhe
Lke÷ftXLkwt y÷kirffËþoLk, MkhÞw{kt íkýkíkk ðýeo, fw¤Ëuð nLkw{kLkSLkwt
ykøk{Lk, ÄLkw»k{ktÚke Aqxíkk çkký suðe ðýeoLke íkeðú økrík, «Úk{
økkufw÷kü{eLke ytÄkhe hkík.
yæÞkÞ - 43 395
ðxð]ûkðkMke fk¤¼ihðkrË ¼qíkkð¤Lku nLkw{kLkSyu [¾kzâku
{uÚkeÃkkf, nLkw{kLkSLke MkuðkÚke yrík«MkÒk ©enrh, ðýeoLkwt
~Þk{røkrhÚke ïuíkrøkrhÃkh ykøk{Lk, ðýeoLku {qík{kLk rn{k÷Þu
Ëu¾kzâku {køko, «rMkØ Ãkw÷nk©{{kt «u{ðíkeÃkwºkLkwt ÃkrðºkÃkkËkÃkoý,
yæÞkÞ - 44 401
Ãkw÷nk©{{kt ©enrhyu íkÃkùÞko fhe MkqÞoLkkhkÞýLku «MkÒk fÞko,
ðýeoyu yufÃkøku Q¼k hne fhu÷wt íkeðúíkÃk, ©enrhLkk íkeðúíkÃkÚke
Ëw : ¾e ÚkÞ÷kt ¼õíkÌËÞku , ¼w ð Lk¼kMfhLkw t «íÞûk Ëþo L k,
©eLke÷ftXðýeof]ík MkqÞoËuð Míkwrík, MkqÞoËuðÃkkMkuÚke ðýeoyu {køku÷kt
ðhËkLke ð[Lkku, MkqÞoËuðLke rð¿kkLkðkýe.
yæÞkÞ - 45 407
©enrhLkk rðÞkuøkÚke yÞkuæÞk{kt MktçktÄesLkkuyu fhu÷ku rð÷kÃk, ðýeoLkwt
{wõíkLkkÚkÚke ËrûkýrËþk íkhV «Þký, {kÞkhkýeLkk çkwxku÷Lkøkh{kt
ðýeoLkwt ykøk{Lk, økkuÃkk¤ÞkuøkeMkkÚku ðýeoLkwt r{÷Lk, ðýeoyu MkkæÞku
yüktøkÞkuøk, økkuÃkk¤Þkuøkeîkhk fhkðe økkÞkuLke hûkk, økkuÃkk¤ÞkuøkeLku
Mð-MðYÃkLkw t ¿kkLk ykÃkeLku rMkæÄøkrík ykÃke, ðýeo y u fÞkO
ykrËðhkníkeÚko{kt ËþoLk.
yæÞkÞ - 46 416
økkuÃkk÷ËkMkLke hûkk fhe, rMkØkuLkwt yr¼{kLk WíkkÞwO yLku íki÷tøkËuþe
rð«Lku Mkw¾e fÞkuo, MkehÃkwhþnuh{kt ðýeoLkwt ykøk{Lk, rMkæÄkuLkku Ët¼
W½kzku Ãkkzðk ðýeoyu fhe EåAk, ðýeoLkk Mkuðf økkuÃkk¤ËkMk rMkæÄkuLke
E»ÞkoLkku ¼kuøk çkLÞk, ðýeohksu fhu÷e økkuÃkk¤ËkMkLke hûkk,
íki÷tøkËuþLkk rð«Lke fhu÷e hûkk.
yæÞkÞ - 47 422
fk{kûkeËuðeLkkt {trËh Mk{eÃku {nkíkktrºkf rÃkçkufLkku økðo WíkkÞkuo,
fwMktøkLkku «çk¤ «¼kð, ytíku rÃkçkuf ©enrhLku þhýu.
yæÞkÞ - 48 430
Lkð÷¾k Ãkðoík WÃkh Lkð÷k¾ ÞkuøkeykuLku Lkð÷k¾YÃku ËþoLk,
ðzðkfwtzíkeÚko{kt ykøk{Lk, øktÞkMkkøkhu frÃk÷k©{{kt ÃkÄhk{ýe,
søkÒkkÚkÃkwhe{kt ©enrhLkwt ykøk{Lk, yMkwhkuLkwt {q¤ W¾uzðk ðýeoyu
fhu÷ku MktfÕÃk, ËiðeSðkuLku çk[kðe ÷uðk ðýeoLkku «ÞkMk, yMkwhku{kt
Ãkze ÃkhMÃkh fqx, {tzkÞwt ½{kMkýÞwæÄ, yíÞk[kheykuLkku çkqhku ytík,
yïíÚkk{kLkku þkÃk hÌkku yfçktÄ.
yæÞkÞ - 49 441
Lke÷ftXðýeo Ërûký ¼khíkLke Þkºkkyu, ÃkÚÚkhLkk ðhMkkË{kt Ãký
ðýeoLkku yËT¼qík çk[kð, MkºkÄ{ohkò ©enrhLku þhýu, ðýeohksLkwt
ðUfxkrÿ, rþðfkt[e, rð»ýwfkt[e, yLku ©ehtøkûkuºk{kt ykøk{Lk,
MkuíkwçktÄ hk{uïh{kt ÃkÄhk{ýe, MkwtËhhksíkeÚkoÚke ¼qíkÃkwhe íkhV
«Þký, ÃkkðoíkeSyu fÞkuo MkkÚkðku yÃkoý, Ãkrh[ÞLke MkkÚku rþðSyu
ykÃÞkt rËÔÞËþoLk, rþðMíkwrík, søkËtçkkMíkwrík, W{k-{nuïhu fhu÷e
©enrhLke Míkwrík.
yæÞkÞ - 50 455
©eLke÷ftXðýeo ¼qíkÃkwhe, fLÞkfw{khe, sLkkËoLk, ykrËfuþð yLku
MkkûkeøkkuÃkk÷ íkeÚkoLkk ËþoLku ÃkÄkÞko, rfÂ»fLÄkÚke ÃktZhÃkwhíkeÚko{kt
ykøk{Lk, ðýeohksLkku økwshkík«ktík{kt «ðuþE, íkeÚko«ðkMke
ðýeohksLke ÂMÚkrík yLku heríkLkwt ðýoLk, ÷kusLke ðkðÃkh yðíkkheLkwt
ykøk{Lk.
yæÞkÞ - 51
÷kusLke ðkð WÃkh Mkw¾kLktË Mðk{e MkkÚku {u¤kÃk, {wõíkkLktËMðk{e 460
MkkÚku {u¤kÃk, ykùÞofkhe{qík ðýeohks, ðýeohksu ÃkqAâk Ãkkt[ «&ku,
SðLkwt MðYÃk, RïhLkwt MðYÃk, {kÞkLkwt MðYÃk, çkúñLkwt MðYÃk, ÃkhçkúñLkwt
MðYÃk.
yæÞkÞ - 52 467
{wõíkkLktË Mðk{e yLku ðýeohksLkku MktðkË, ©ehk{kLktËMðk{eLkku
{rn{k, ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ykÃku÷wt økwÁÃkË, ©eðýeohksLkku
MkíMktøk{kts hkufkE sðkLkku áZ Xhkð, {wûkwûkwykuLku MkíMktøk{kt hnuðkLke
rþ¾ðkzu÷e heík, Ãkh{uïhLkk YÃk{kt ©enrhLkwt MktíkkuLku ËþoLk,
ytíkÞko{eÃkýkLkwt yLku Þkuøkf¤kLkwt «fxLk.
yæÞkÞ - 53 474
økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLk {kxu yÄehk ÚkÞu÷k ©enrh, {wõíkkLktË
Mðk{eLkku Ãkºk.
yæÞkÞ - 54 481
Lke÷ftX ðýeoyu ¼ws hk{kLktË Mðk{e WÃkh ÷¾u÷ku Ãkºk.
yæÞkÞ - 55 490
Ãkºkkuðkt[e økËTøkËT ÚkÞu÷k ©ehk{kLktËMðk{eyu {wõíkkLktËMðk{e íkÚkk
Lke÷ftXðýeo WÃkh Ãkºk ÷¾e {kufÕÞku, ©e hk{kLktË Mðk{eLkku Ãkºk.
yæÞkÞ - 56 499
hk{kLktË Mðk{e fåA-¼wsÚke Lkef¤e ÃkeÃk÷kýk økk{u ÃkÄkÞko.
©ehk{kLktË Mðk{e yLku ©eLke÷ftXðýeoLkku «Úk{ {u¤kÃk, Ãk]ÚðeLkk
EríknkMkLkwt «Úk{ yËT¼qík á~Þ.
yæÞkÞ - 57 504
hk{kLktËMðk{eyu Lke÷ftXðýeoLku Ãkrh[Þ ÃkqAâku, ©ehk{kLktË Mðk{eLku
s økwÁÃkýu MðefkhðkLkku ðýeoLkku rLkýoÞ, çkk÷ÞkuøkeLkk ËþoLku W{xâku
¼õíkMk{wËkÞ, hk{kLktËMðk{eyu ðýeohksLke Mk{eÃkLke Mkuðk{kt fhu÷e
rLkÞwÂõík, ðýeohksLku ©ef]»ýLkwt «íÞûk ËþoLk, ðýeohksLke {nkËeûkk
«ËkLkLke økwÁÃkkMku «kÚkoLkk.
yæÞkÞ - 58 511
©enrhLke {nkËeûkkLkku rðrÄ, ðýeohksLku yÚkuo Mkrník {nk{tºkLkku
WÃkËuþ, ©eðýeohksLkwt MkkÚkof rËûkkLkk{fhý, økwÁyu ykÃÞwt ©ef]»ý
ËþoLkLkwt ðhËkLk.
yæÞkÞ - 59 518
©enrhLkwt hk{kLktËMðk{e MkkÚku MkkuhX «ktík{kt rð[hý, ©enrhLku
Ä{oÄwhk MkkUÃkðkLke hk{kLktËMðk{eyu fhu÷e EåAk, suíkÃkwh{kt
ykLkøk{Lk, ©enrhLkk MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk, Ä{oÄhw k MðefkhðkLke ©enrhyu
Ëþkoðu÷e yrLkåAk, ©enrhLku Mk{òððk hk{kLktËMðk{eLkku «ÞíLk,
©enrhyu fÞkuo økwÁLkk ð[LkLkku Mðefkh, ©enrhyu {køku÷kt ðhËkLkku,
økwÁLku ykÃÞwt MðMðYÃkLkwt MkíÞ¿kkLk.
yæÞkÞ - 60 531
Výuýe økk{{kt ©ehk{kLktËMðk{eLke ytíkÄkoLk ÷e÷k.
21
21
H
>> ©e Mðkr{LkkhkÞýku rðsÞíkuíkhk{T >>
eéL ¢è}¢éQU¢ÝÎS±¢ç}¢ç±ÚçÓ¢¼}¢ì
JJ ¢è}¢¼ì yæçx¢è±Ý}¢¢ã¢y}² JJ
¥²¢² - 1
éC¢ï }¢éQ x¢¢ñ<Ý¢ÿ¢ÚÐÎï çÎÃ²¢ÜUëç¼: ¢ÎÚæ ²¢ï |¢QU¢ñ ÐíÜUÅèÏ¢|¢ê± Î²²¢ {}¢¢üÁÝ¢ï²ï J
¥~¢¢ï}¢êHç²¼éæ y±{}¢ü}¢ç±¼éæ ¢{êæp {}¢Z à¢é|¢æ ²¢²ï ¼æ ãçÚ}¢èEÚïEÚ}¢ãæ iéçhÎæ ±üÎ¢ JJ1JJ
²¢ïùÜU¢Ú²ÓÀ¼¢ÝÎ}¢éçÝÝ¢ Ý}¢éQU²ï J yçXè±Ýx¢íæ ¼æ ãôÚ Ý¢ñç}¢ {}¢ü}¢ì JJ2JJ
MkËTøkwÁ ©e {wõíkkLktË Mðk{erðhr[ík

©e{íMkíMkt r økSðLk{knkíBÞLkw t
Mkh¤ økwshkíke ¼k»kktíkh
yæÞkÞ - 1
MkËTøkwÁ ©e {wõíkkLktË Mðk{e ©enrhLkwt «Úk{ æÞkLkkí{f
{tøk÷k[hý fhu Au :-
MkËTçkwrØLku ykÃkLkkhk ©enrhLkwt nwt MkËkÞ æÞkLk fÁt Awt. yk ©enrh
RïhkuLkk Ãký Rïh Au. ÃkkuíkkLkk yûkhÄk{{kt rËÔÞ MðYÃkLku Äkhý fhe y¾tz
rðhksu Au. {wõíkkuLkk {tz¤ku ykËhÃkqðfo su{Lkwt MkËkÞ MkuðLk fhu Au. yus ¼økðkLk
ËÞkyu fheLku yk Ãk]Úðe Ãkh yÄ{oLku rLk{q¤ o fhðk, MkkÄw yLku þw¼ Ä{oLkwt Mkthûký
fhðk íku{s {Lkw»ÞkuLkwt fÕÞký fhðk Ä{oËðu Úkfe ¼ÂõíkËuðeLku íÞkt «økx ÚkÞk Au.1
suýu ¼krð {w{wûkwsLkkuLkk {kuûk {kxu þíkkLktË{wrLk ÃkkMku MkíMktrøkSðLk
Lkk{u økúÚt kLke h[Lkk fhkðe Au yuðk Ä{oLktËLk ©enrhLku nwt Lk{Mfkh fÁt Aw.t 2
22 ©e{íkT MkíMktrøkSðLk y. 1
yçXè±Ýx¢í}¢¢ã¢y}²æ ¼S² ¼éC²ï J Üé ±ïü ñÜ ¢¼|¢Q ¢Ý¢æ }¢éQ ¢ÝÎ¢ïùã}¢¢ÎÚ¢¼ì JJ3JJ
¢è}¢gé x ¢ü Ð é Ú ï Îé x ¢ï ü |¢ê Ð ¼ï L ¢}¢S² J Ú}¢¢è²ï ù ç¼ç±S¼è¢ï ü ¢èx¢¢ï Ð èÝ¢}¢çÎÚï JJ4JJ
¢è}¢hçÚç¼Ú¢ï{¢ÝHèH¢Ý¼Ú}¢ïÜUÎ¢ J ¥¢èyÜUç¼¯éç}¢¢Sé ²¢¼ï¯é }¢ã¼è |¢¢ JJ5JJ
¼~¢¢²¢ï²¢Ðí¢Î¢w²¢ï ÚÍ¢é±èÚ¢ç|¢{: é{è: J ¥¢¢²ü: ¢{±S¼Sé}¢ü}¢é¶¢: ±üà¢p ²ï JJ6JJ
}¢éÜé Î¢ÝÎ}¢éw²¢ ²ï ÝñçDÜU¢ Ï¢ír¢¢çÚ¢: J }¢²¢Ú¢}¢¢Î²p¢²ï x¢ëçã¢¢ï ãçÚæç¢¼¢: JJ7JJ
§ç¼ çS¼¢æ |¢¢æ ¢ëy±¢ à¢¼¢ÝÎ¢ï }¢ã¢}¢éçÝ: J ãçÚ²¢ÝÜë ¼ñÜU¢x¢í}¢Ý¢S¼~¢¢x¢}¢}¢éÎ¢ JJ8JJ
¼æ ÎëcÅì±¢ïy¢² |²¢S¼ï y±¢²¢¼æ LçÚ¢S¢Ýï J }¢éÎ¢ïÐ±ïà¢²¢}¢¢S¢é±ïüÎà¢¢S~¢ç±à¢¢ÚÎ}¢ì JJ9JJ
¼¼: Ðí¢ï¼éÚ¢¢²¢ñü ¼æ ãÚïÚ¢¿¢²¢ }¢éÝï ! S¢yçXè±Ýx¢í¢ï }¢¢ïÿ¢ãï¼éSy±²¢ ÜUë¼: JJ10JJ
¼æ ±²æ ¢¢ï¼éç}¢ÓÀ¢}¢¢ï |¢±¼: ÐéL}¢ï{: J ²Î~¢ }¢¢ÈUË²æ ÜU¢Ý¢æ ¢±¢¢hÚï: JJ11JJ
{knkíBÞ økútÚk h[ðkLkku nuíkw :- yk MkíMktrøkSðLk økútÚkLkwt {knkíBÞ

¼økðkLk ©enrh yLku íku{Lkk yufktríkf ¼õíkkuLke «MkÒkíkk {kxu {wõíkkLktË Lkk{u nwt
ykËhÚke h[wt Awt. 3
y¼qíkÃkqðo Mk¼kLkwt ykÞkusLk :- ©enrhLkk rLkðkMkLkk fkhýu
yÃkqðo þku¼kMktÃkÒk-økZÃkwh{kt W¥k{hkòLkk Ëhçkkh{kt ©eøkkuÃkeLkkÚkS
{nkhksLkk yríkþÞ rðþk¤, h{ýeÞ {trËh{kt ©enrhLkk ytíkÄkoLk ÚkÞk çkkË
fux÷kf {rnLkkyku ÃkAe yuf Mk{Þu {kuxe Mk¼kLkwt ykÞkuLk ÚkÞwt. 4-5
íku Mk¼k{kt yk[kÞoLku þku¼kðu íkuðk MkËTçkwrØ{kLk ©eyÞkuæÞk«MkkËS
{nkhks yLku ©eh½wðehS {nkhks, íku{s nwt ({wõíkkLktË) ykrË Mkðuo Mktíkku,
{wfwLËkLktË ykrË Mkðuo çkúñ[kheyku yLku {Þkhk{ ykrË ©enrhLkk ykr©ík
øk]nMÚk ¼õíkku ÞÚkk ÞkuøÞ MÚkkLku çkuXk níkk. 6-7
økútÚkfíkko þíkkLktË Mðk{eLkwt ykøk{Lk :- ©enrhLkk æÞkLk{kt
{LkLku yufkøkú fhLkkh {nk{wrLk þíkkLktË Mðk{e yÃkqðo {nkMk¼kLkwt ykÞkusLk
ÚkÞwt Au, yu{ òýe n»koÃkqðof íÞkt ykÔÞk. ðuËkrË Mkíþk{kt «ðeý þíkkLktË
Mðk{eLku ykðíkk òuR Mk¼k{kt WÃkÂMÚkík Mkðuo Q¼k ÚkÞk yLku íku{Lku MkwËt h ykMkLk
Ãkh n»koÚke çkuMkkzâk. 8-9
yk[kÞo © eyku L ke fÚkk ©ðýLke RåAk :- íÞkhÃkAe
yk[kÞo©eyku íku{Lkk «íÞu fnuðk ÷køÞk fu nu {wrLk ! ík{kuyu ©enrhLke yk¿kkÚke
{kuûkLku ykÃkLkkh MkíMktrøkSðLk Lkk{Lkk økútÚkLke h[Lkk fhe Au.{nk{uÄkðe
y. 1 {knkíBÞ{T 23
§yæ ¼mÝæ ¢éy±¢ à¢¼¢ÝÎ: Ðíã<¯¼: J ¢¢±²¢}¢¢ ¼æ Ðíèy²¢ ¼¢ÝïÜU¢x¢íï¼: JJ12JJ
ÝëÐ¼ïL¢}¢S²ñ± Îéx¢ïü S¢æà¢¢ïç|¢¼ï ±Úï J }¢ÇÐï à¢é¢é±é: Ðé²¢æ ¼yÜU¢æ ¼ï ¼Î¢ÝÝ¢¼ì JJ13JJ
¼yS¢}¢¢#¢ñ ¢¼¢²¢}¢ïÜUÎ¢ S¢ÎçS¢ çS¼}¢ì J ãï}¢¼çS¢æãS¼æ Ú¢¢ ÐÐíÓÀñÜU¢ç¼ÜU¢ï ãÚï: JJ14JJ
S¢yS¢çXè±Ý¢w²S² y±yÜUë¼S² }¢ã¢}¢éÝï ! J x¢í±²üS² }¢¢ã¢y}²æ }¢sæ à¢é¢ê¯±ï ±Î JJ15JJ
¥ç{ÜU¢Ú: ¢é¼¢ñ ¼S²ÜUS² ±¢ ¼~¢ ôÜU ÈUH}¢ì J Îïà¢ï ÜUèÎëà¢ï ÜU¢Hï ÜU¢²Z ¼ÓÀî±¢æ }¢éÝï !J16JJ
ÜUèÎëà¢¢ïùS² |¢±ïmQU¢ ¢¢ï¼¢Ú: S²ép ÜUèÎëà¢¢: J ¼æ ¢éy±¢ ¼yS¢}¢¢#¢ñ ôÜU Îï²æ ±Î ¼}¢éÝï ! JJ17J
§yæ ç¿¢¢S¢éÝ¢ Ú¢¿¢¢ ÐëCS¼ïÝ }¢ã¢ÎÚ¢¼ì J ÐíS¢ó¢S¼}¢é±¢ïÎæ à¢¼¢ÝÎ¢ï }¢ã¢}¢éçÝ: JJ18JJì
à¢¼¢ÝÎ}¢éçÝL±¢ -
¢{é ÐëCæ y±²¢ Ú¢Ýì ! ±üÐí¢ç¢çã¼¢±ã}¢ì J ¼Îé¢Ú}¢ãæ ÜéU±ïü |¢±yÐíÔÝ¢Ýé¢Ú¼: JJ19JJ
ykÃkLkk {w¾uÚke y{u yu økútÚkLke fÚkk Mkkt¼¤ðk RåAeyu Aeyu. fkhýfu yk

÷kuf{kt {Lkw»ÞsL{Lke MkV¤íkk ¼økðkLkLke fÚkk Mkkt¼¤ðkÚke s ÚkkÞ Au. 10-11
yk «{kýu yk[kÞo©eykuLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e þíkkLktË Mðk{e yrík n»ko
ÃkkBÞk yLku yufkøkúr[¥kðk¤k íku MkðuoLku «u{Úke MkíMktrøkSðLk økútÚkLke fÚkk
Mkt¼¤kðe. yLku íku Mkðuo ¼õíksLkkuyu W¥k{hkòLkk Ëhçkkh{kt Mkòðu÷k ©uc
Mk¼k{tzÃk{kt íku{Lkk {w¾uÚke yk ÃkqÛÞfkhe fÚkkLkwt ©ðý fÞwO. 12-13
nu{tík®MknhkòLkk «& MkkÚku yk ¼ÔÞ økútÚk {knkíBÞLkwt
MkrðMíkh ðýoLk :- yu fÚkkLke Mk{kró çkkË yuf ð¾ík Mk¼k{kt çkuXu÷k
þíkkLktË Mðk{eLku ©enrhLkk yufktríkf ¼õík nu{ít k®Mkn hkòyu nkÚk òuzeLku «&
fÞku.o nu {nk{wrLk ! ykÃku h[u÷k økúÚt khks MkíMktrøkSðLk økúÚt kLkwt {knkíBÞ Mkkt¼¤ðk
RåAwt Awt. ykÃk {Lku yu {knkíBÞLke fÚkk Mkt¼¤kðku. 14-15
nu {wrLk ! yk økútÚkLkk ©ðý{kt fkuLku yrÄfkh Au ? økútÚkLku Mkkt¼¤ðkLkwt
V¤ þwt Au ? yk økútÚkLkwt ©ðý fuðe søÞkyu çkuMkeLku fÞk Mk{Þu fhðwt òuRyu ? nu
{wrLk ! yk økútÚkLke fÚkk fhLkkhk ðõíkkLkkt ÷ûký fuðkt nkuðkt òuRyu ? yLku
©kuíkkykuLkkt ÷ûký fuðkt nkuðkt òuRyu ? yk økútÚkLke fÚkkLkwt ©ðý fhe ðkt[Lkkh
ðõíkkLku þwt ykÃkðwt òuRyu ? 16-17 yk «{kýu rs¿kkMkw nu{tík®Mkn hkòyu {kuxk
ykËhÚke ÃkqAâwt íkuÚke {nk{wrLk þíkkLktË Mðk{e «MkÒk ÚkÞk yLku yk «{kýu fnuðk
÷køÞk.18
þíkkLktË Mðk{e fnu Au, nu hksLkT ! ík{u çknws Mkkhku «& fÞkuo Au.
§ç¼ã¢ÐéÚ¢¢¢Ý¢æ ±ïÎ¢Ý¢æ ¢WK²¢ïx¢²¢ï: J S}¢ë¼èÝ¢}¢çÐ ±¢ü¢æ ±ïÎ¢¼S² |¢êÐ¼ï ! JJ20JJ
¥çS¼ Ú¢}¢¢²¢¢ÎèÝ¢æ ÓÀ¢¢¢¢ç}¢Îæ ¢é¼}¢ì J ¢ÚMÐ}¢ç¼¢ïDæ |¢±|¢èç¼çÝ±¼üÝ}¢ì JJ21JJ
²~¢¢y²ç¼ÜUçÝ:¢ï²¢ïãï¼éÚïÜU¢¼ÜU¢ç|¢{: J ¥ç¼SÐC¼²¢ {}¢¢ïü ±<¢¼: Ð¢ÐÝ¢à¢Ý: JJ22JJ
¢è}¢hçÚç¼Ú¢ï{¢Ý¢Ý¼Úæ çy±²}¢ï± çã J ±¼ü¼ï Ý¢ñ|¢ü±¢}|¢¢ï{ïS¼Ú¢¢² à¢ÚèçÚ¢¢}¢ì JJ23JJ
§üà¢Ï¢ír¢ÐÚÏ¢ír¢}¢¢²¢è±¢y}¢Ý¢ç}¢Î}¢ì J ¥Sy²ï±¢¿¢¢Ýç¼ç}¢Ú±æ|¢¢SÜUÚçó¢|¢}¢ì JJ24JJ
¢±¢ïÝ¢S² à¢¢S² Ï¢é²¼ï ¢¢ï¼ëç|¢üÝñ: J ÚãS²æ ±üà¢¢¢¢¢æ ²¢¢²ïüÝ¢ç¼Îéx¢ü}¢}¢ì JJ25JJ
¥Ýéx¢íã¢hÚï: à¢¢æ à¢é|¢}¢ï¼¢Î¢¿¢²¢ J ¼y}¢èÐçÝ±¢ïÝ ÜUë¼æ ÿ¢¢ïç¢Ð¼ï ! }¢²¢ JJ26JJ
»¼}¢¢¢ï ãçÚ: ¢éy±¢ ¢è}¢é¶ïÝïy}¢Ï¢í±è¼ì J Ú}¢¢è²ç}¢Îæ à¢¢æ ±üà¢¢çà¢Ú¢ï}¢ç¢: JJ27JJ
ík{khku yk «& MkðoSðLkwt rník fhLkkh Au. ík{khk «& yLkwMkkh nwt ík{Lku
W¥kh ykÃkwt Awt. 18-19
økútÚk {rn{k :- nu hksLkT ! yk MkíMktrøkSðLk Mkíþk íkku RríknkMk,
Ãkwhkýku, ðuË, MkktÏÞ, Þkuøk, Mkðuo M{]rík YÃku hnu÷kt Ä{oþkku, ðuËktík, hk{kÞý
ykrË MkíþkkuLkk MkkhYÃk Mkðkuo¥k{ Au, yLku MktMkkhLkk ¼ÞLku Lkkþ fhLkkh Au.
20-21
yk økúÚt k{kt ykíÞtríkf {kuûkLkk nuíkwYÃk yux÷u fu- MkkÄLkYÃk íku{s ÃkkÃkLku
çkk¤e Lkk¾Lkkh yufktríkf Ä{oLkwt yríkþÞ MÃküÃkýu ðýoLk fhu÷tw Au. 22
MkíMkt r økSðLk yu x ÷u {nkLkki f k :- ©e{kLkT ©enrhLke
ytíkÄkoLk÷e÷k ÃkAeLkk Mk{Mík þhehÄkheykuLku yk MktMkkh Mkkøkh íkhðk {kxu yk
økútÚk LkkifkYÃk Au. 23
MkíMktrøkSðLk yux÷u y¿kkLkYÃk ytÄfkhLku Ëqh fhLkkh
Í¤n¤íkku MkqÞo :- Rïh, çkúñ, Ãkhçkúñ, {kÞk yLku SðkuLkk MðYÃk MktçktÄe
Mk{s Lk nkuðkYÃk y¿kkLk ytÄfkhLkku rðLkkþ fhðk{kt yk økútÚk MkqÞo Mk{kLk Au.
yk þkLkwt ©ðý fÞko ÃkAe ©kuíkksLkku yLÞ Mkðo þkkuLkwt yríkþÞ Ëwøko{
hnMÞ Ãký ÞÚkkÚko òýe þfu Au. nu Ãk]ÚðeÃkrík ! ©enrhLkk yLkwøkúnÚke yLku íku{Lke
yk¿kkÚke íku{Lke Mk{eÃku s rLkðkMk fheLku {U yk þw¼ þkLke h[Lkk fhe Ae. 24-26
yk økútÚk {kxu ©e{w¾Lkk ð¾ký :- yk MktÃkqýo þkLkwt {khk Úkfe
©ðý fÞko ÃkAe ©enrh ©e{w¾u yk «{kýu çkkuÕÞk fu- yk h{ýeÞ MkíMktrøkSðLk
þk Mkðoþkku{kt rþhku{rý Au. yux÷ks {kxu sL{-{hýYÃk ¼ðhkuøkLku
LkkþfhLkkhk Mkðo þkkuLkk Mk{qn{kt yk MkíMktrøkSðLk þkLkwt {knkíBÞ
y. 1 {knkíBÞ{T 25
¼S}¢¢Îï¼S² }¢¢ã¢y}²æ ¢é¼¢¼±Úè²: J ±¢ïü¢}¢æ Ýñ¿¢ïü²æ |¢±Ú¢ïx¢ç±Ý¢çà¢Ý: JJ28JJ
»¼yÐé²}¢Hæ Ðç±~¢}¢}¢Hæ h}¢üà¢¢S~¢æ ÐÚæ {}¢ü¿¢¢Ýç±Ú¢x¢|¢çQUçÝ|¢ë¼æ ïÃ²æ ¼¢æ çÝy²Î¢ J
Ð¢Ð¢ñÍ¢Ðíà¢}¢æ Ýë¢¢æ ÜUçH}¢HÐíÿ¢¢HÝæ ±ü¢ ¢ÇK±¢¼çÝ±¢Ú¢æ éÜUëç¼ç|¢: }Ðí¢²¼ï Ýï¼Úñ: 29
Ü H{}¢üç±çÝ¢ü²}¢¢ Ü Hà¢¢}¢¼|¢í}¢±¢Ú¢}¢ì J
Ü H±¢çÀ¼ÐêÚ¢}¢é¢}¢æ Ü HH¢ïÜ }¢Ý:¢éç¼ÚÝ}¢ì JJ30JJ
ç±ç±{æà¢²à¢Ë²}¢éhÚæ ¢±¢}¢¢~¢¼ »± ÜUéÏ¢éçhN¼ì J
}¢ÎÝÜU¢ïÐ}¢é¶¢çÚ|¢²¢Ðãæ ²ç¼ à¢¢ç}¢Îæ ÜUç±|¢ê¯¢}¢ì JJ31JJ
Ï¢ãéç±{Îíç±¢ïçc±± à¢ï±ç{: çÿ¢ç¼Lãïçc±± ÜUËÐ¼L±üÚ: J
ÜUHx¢¢ïçc±± ÜU¢}¢ÎéÍ¢¢ ±Ú¢ ¢é¼x¢¢ï¯é ±çÚDç}¢Îæ }¢¼}¢ì JJ32JJ
{Lkw»Þkuyu Mkðkuo¥k{ òýðwt. yÚkkoíkT çkeò þkku Úkfe yk þk ©uc Au yu{
òýðwt. yk þkLkwt ©ðý {kuxk Mkwf]íkLku WíÃkÒk fhu Au, yk þk yrík Ãkrðºk
Au, yk þk rLkËkuo»k Au. ¼økðkLkLkk yufktríkf Ä{oLkwt yk þk{kt «ríkÃkkËLk
fhu÷ nkuðkÚke yk ©u»X Ä{oþk Au, yk þk Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼ÂõíkÚke
¼hÃkqh Au. yk þk MkíÃkwÁ»kkuyu rLkhtíkh Mkuððk ÞkuøÞ Au. {Lkw»ÞkuLkk ÃkkÃkLkk
Mk{qnLku þ{kðLkkÁt Au. fr¤ÞwøkLkk {u÷Lku ÄkuLkkÁt Au, Mkðo«fkhLke szíkkYÃk
ytÄfkhLku rLkðkhLkkÁt Au, yk þkLke «kró ÃkwÛÞþk¤e ykí{kykuLkus ÚkkÞ Au,
Ãkhtíkw çkeòLku Lkrn. 27-29
yk þk Mk{økú Ä{oLkku ÞÚkkÚko rLkýoÞ ykÃku Au. Mk{økú þkkuLkk {íkYÃke
¼ú{Lku Ëqh fhu Au. Mk{økú sLkkuLkk RÂåAík ©uc {LkkuhÚkkuLku Ãkqýo fhu Au, yk þk
Mkkt¼¤Lkkh MkðosLkkuLkk fkLk yLku {Lk çkÒkuLku ykLktË WÃkòðu Au, {kxu yrík
W¥k{ Au. yk þkLkwt ©ðý yLkuf «fkhLkk MktþÞYÃke þÕÞkuLku ytíkh{ktÚke
çknkh fkZe Lkk¾u Au. yk þkLke fÚkk Mkkt¼¤ðk {kºkÚke fwçkwrØ nhkR òÞ Au.
fk{, ¢kuÄkrË ytík:þºkwykuLkk ¼ÞLku nhLkkÁt yk þk ¢ktíkËþeo frðsLkkuLkk
yk¼q»kýYÃk Au, {kxu s yk Ãk]ÚðeÃkh yk þk Mkðkuoíf»koYÃku ðíkuo Au. su{ çknw
«fkhLkk ÿÔÞku{kt rLkrÄ W¥k{ Au, ð]ûkkuLkk Mk{qn{kt fÕÃkíkÁ W¥k{ Au yLku Mk{Mík
økkÞku{kt fk{ÄuLkw W¥k{ Au, íkuðe s heíku Mkðo þkku{kt yk MkíMktrøkSðLk þk
W¥k{ {kLku÷wt Au. 30-32
¢±¢±¢üÝ¼¢ÐçÝ±¢Ú¢æ ãçÚçÚ~¢é{¢Ú}|¢ë¼}¢ì J
ãçÚÐÎ¢}Ï¢é|¢çQUÚç¼ÐíÎæ çy±Îç}¢ã¢çS¼ çã |¢¢x¢±¼çÐí²}¢ì JJ33JJ
ç±ç{|¢±¢çÎéÚïEÚ±¢çÀ¼æ ¢é¼ç}¢Îæ ÜUçHÎê¯¢|¢ïÎÝ}¢ì J
¥é|¢ë¼¢ç}¢ã Ðé²ç±±{üÝæ |¢±ç¼ æëç¼Ú¢ïx¢Ú¢²Ý}¢ì JJ34JJ
¥ç¼ÜUÚ¢HÜUë¼¢¼}¢ã¢ïÚx¢ÐíéÚÎCÝ¢}¢ë¼çó¢|¢}¢ì J
S}¢ÚÎ±¢ÝHà¢¢ç¼Í¢Ý¢ïÐ}¢æ ãçÚÐÎ¢ïÐx¢¼¢±ç{Ú¢ïã¢è JJ35JJ
x¢íS²¢ Ï¢íé±ï ¼é|²æ ¢±¢ïùS²¢ç{ÜU¢çÚ¢}¢ì J à¢é¢ê¯±ïùÝéÚQU¢² à¢ë¢pñÜU¢x¢íï¼¢ JJ36JJ
Ðéæ¢æ HÏ{ÝëÎïã¢Ý¢æ ²¢ïç¯¼¢æ }¢ãè¼Hï J ¥ç{ÜU¢Ú: ¢é¼¢±S² x¢íS²¢çS¼ ÿ¢}¢¢Ð¼ï ! JJ37JJ
¥¢¢}¢¢¢¢æ ±¢¢üÝ¢æ ¼é¢¢ü}¢ç{ÜU¢çÚ¼¢ J ¢±¢ïùS²¢çS¼ ¼yÜU¢²Z ±ñüS¼ñÚ¢ÎÚï¢ ¼¼ì JJ38JJ
à¢¢S²¢ Ï¢íé±ï ¼é|²æ ¢±¢ïÝ¢çS¼ ²yÈUH}¢ì J ¢ÎÚæ ¢±¢è²S² Ð¢±ÝS²¢S² |¢êÐ¼ï ! JJ39JJ
yk þk ©enrhLkk [rhºkYÃke y{]íkhMkÚke ¼hÃkqh nkuðkÚke íkuLkwt ©ðý

yLku ðýoLk fhðk {kºkÚke rºkrðÄíkkÃkLku Ëqh fhLkkÁt Au. ©enrhLkk [hýkh®ðË{kt
Ãkh{ ¼ÂõíkLku ykÃkLkkÁt Au. íkuÚke s yk ÷kuf{kt ¼økðík ¼õíkkuLku yrík~kÞ r«Þ Au.33
yk þkLke çkúñk, ¼ð ykrË Ëuðíkkyku Ãký RåAk hk¾u Au yLku
Mkkt¼¤ðk {kºkÚke ©kuíkkykuLkk Ëq»kýLku ¼uËe Lkk¾u Au. íku{s «kýÄkhe Mk{Mík
SðkuLkk ÃkwÛÞLku ð]rØ Ãk{kzu Au, íkuÚkes MktMk]ríkYÃk hkuøkLkwt yki»kÄYÃk Au. yríkþÞ
¼Þtfh fk¤YÃke {nkMkÃkoÚke yíÞtík ðkhtðkh Ëtþ Ãkk{u÷k sLkkuLku yk þk
y{]ík Mk{kLk Au. fk{YÃke ËkðkLk¤Lku þktík Ãk{kzðk{kt {u½ Mk{kLk Au. íku{s
¼økðkLk ©enrhLkk MÚkkLk MkwÄe WÃkh ÃknkU[ðk{kt rLkMkhýe YÃk Au. 34-35
nu hksLkT ! nðu ík{Lku yk MkíMktrøkSðLk økútÚkLku Mkkt¼¤ðkLkku fkuLku
yrÄfkh Au, íkuLke ðkík fÁt Awt, ík{u yk økútÚkLku Mkkt¼¤ðk{kt yLkwhkøke Aku, íkuÚke
yufkøkúr[¥kÚke ©ðý fhku. 36
yk økútÚkLke fÚkkLkk yrÄfkhe :- nu ¼qr{Ãkrík ! yk Ähíke Ãkh
{Lkw»Þ þhehLku Ãkk{u÷kt Mk{Mík LkhLkkheyku yk økútÚkLkwt ©ðý fhðkLkkt yrÄfkhe
Au. nu hksLkT ! [khu yk©{ yLku [khu ðýoLkkt {Lkw»Þku yk økútÚkLkwt ©ðý fhðkLkkt
yrÄfkhe Au. íkuÚke Mkðuo sLkkuyu ykËhÃkqðof yk økútÚkLkwt ©ðý fhðwt. nu ¼qÃkrík !
ykËhÃkqðof Mkkt¼¤ðk ÞkuøÞ ÃkkðLkfkhe yk þkLku Mkkt¼¤ðkÚke su V¤ {¤u
Au íku nðu ík{Lku fnwt Awt. 37-39
y. 1 {knkíBÞ{T 27
²¿¢¢Ý¢æ ±üÎ¢Ý¢Ý¢æ ±ü¼èüH±S² ²¼ì J ÈUH}¢çS¼ ¼y±ü}¢ï¼ÓÀ>y²¢ùù²¼ï Ýñ: JJ40JJ
¥S² ¢±¢}¢¢~¢ï¢ Ðíó¢: ¢èãçÚ|¢ëüà¢}¢ì J ¢¢ï¼ë¢¢æ ÐêÚ²y²ï± ±¢üÝ¢à¢é }¢Ý¢ïÚ¢Ýì JJ41JJ
Ý: ÜU¼éZ ¼Ð¢ïùÎ|¢íæ Ý à¢vÝ¢ïç¼ ÜUH¢ñ ²éx¢ï J Ò çl¿¢¢æp Î¢Ý¢çÝ ãçÚ¼¢ï¯¢ãï¼±ï JJ42JJ
¼S}¢¢Îï¼ÁÝñ: ¢Ã²æ ¢h²ñ± ç±ÿ¢¢ñ: J ¢èãçÚ: ¢±¢ïÝ¢S² Ðíè²¼ïùç¼¼Ú¢æ ÝëÐ ! JJ43JJ
¥y²¢ÎÚï¢ ²ñ: Ðè¼æ yçXè±Ý¢}¢ë¼}¢ì J ÜU¢HÃ²¢H}¢ã¢~¢¢}¢éQU¢S¼ï ²¢ç¼ ¼yÐÎ}¢ì JJ44JJ
Îï±ñÚçÐ é{¢Ð¢Ýñ²éüx¢¢Ý¢æ çã ãd¼: J Ðp¢çÎÎæ ÜU¢H|¢èy²¢ |¢QUï|²: Ðí¢#éç}¢c²¼ï JJ45JJ
Îï±ÎéHü|¢}¢çÐ çÿ¢¼¢ñ Ýë¢¢æ ¢èãÚï: ÜUL¢²ñ± |¢êÐ¼ï ! J
»¼ÎçS¼ éH|¢æ ¼¼¢ï Ýëç|¢: Ðè²¼¢æ ¼çÎÎæ ²ïç¼}¢ì JJ46JJ
¢Ã²}¢¢ÎÚ²é¼ñÜUï¼¢ }¢¢Ý±ñçÚÎ}¢¼¢ïùçS¼ çÜU@Ý J
Ýñ± ÎéHü|¢¼Úæ ²mà¢¢²Á²¼ï çy±Î}¢à¢ï¯ççhÎ}¢ì JJ47JJ
fÚkk ©ðýLkwt V¤ :- Mkðo Þ¿kku, Mkðo «fkhLkkt ËkLkku íku{s Mkðo

øktøkkrË íkeÚkkuo fhðkÚke su V¤ «kó ÚkkÞ Au íku Mkðo V¤ yk MkíMktrøkSðLk þkLkk
Mkkt¼¤ðk {kºkÚke {Lkw»ÞkuLku «kó ÚkkÞ Au. 40
yk þkLkk Mkkt¼¤ðk {kºkÚke ©enrh yíÞtík «MkÒk ÚkkÞ Au yLku
Mkkt¼¤Lkkhk {Lkw»ÞkuLkk Mkðo {LkkuhÚk íkífk¤ Ãkqýo fhe ykÃku Au. yk fr¤Þwøk{kt
fkuR Ãký {kLkð {nkíkÃk fhðk Mk{Úko LkÚke. íku{s yuf ¼økðkLkLku s hkS
fhðkLke RåAk hk¾e fkuR ËkLk fu Þ¿k fhðk Ãký Mk{Úko LkÚke. {kxu nu hksLkT !
zkÌkk {Lkw»Þkuyu yk þkLkwt ©ØkÃkqðof ©ðý fhðwt òuRyu. fkhý fu ykLkkt
©ðý {kºkÚke ©enrh yríkþÞ hkS ÚkkÞ Au. yLku su {Lkw»Þku yríkþÞ
ykËhÃkqðof yk MkíMktrøkSðLkLkwt fÚkkYÃk y{]íkÃkkLk fhu Au íkuyku fk¤YÃke
ysøkhLkk {nkºkkMkÚke {qfkR Lku ¼økðkLkLkk Äk{Lku Ãkk{u Au. y{]íkÃkkLk fhLkkhk
Ëuðíkkyku Ãký yuf nòh Þwøk Ãkrhr{ík ykÞw»Þ ÃkkBÞk ÃkAe Ãký fk¤Lke ÚkÃkkxLkku
¼Þ ÷køkðkÚke ¼økðËT ¼õíkku ÃkkMkuÚke yk fÚkk{]íkLkwt ÃkkLk fhðk RåAu Au. nu
¼qÃkíku ! Mðøko{kt ËuðíkkykuLku Ãký Ëw÷¼
o yk fÚkkYÃke y{]ík Ãk]Úðe ÃkhLkk {Lkw»ÞkuLku
©enrhLke f]ÃkkÚke Mkw÷¼ çkLku Au. {kxu nu {Lkw»Þku ! yk fÚkk{]íkLkwt ÃkkLk ík]ró Lk
ÚkkÞ íkux÷wt fÞuo hk¾òu. yk økútÚkLkk MkuðLkÚke Lk {¤u yuðwt Ëw÷o¼ fktR Ãký LkÚke fu
suLkku ÷k¼ ÷uðk {kLkð yk þkLkku íÞkøk fhu. fkhý fu yk þk Mk{økú V¤Lke
rMkrØLku ykÃkLkkÁt Au. {kxu {Lkw»Þkuyu yufkøkú{LkÚke ykËoÃkqðof yk økútÚkLkwt MkuðLk
ç±ç±{Ð¢¼Ü ¢Hç±Ý¢à¢Ýï x¢ç¼ ²S² |¢±ïçÎã ±¢çÀ¼}¢ì J
ÐçÎ ¼ïÝ }¢éçÝ±í¼à¢èçH¼æ ¢é¼ç}¢Îæ ¢±¢è²}¢Í¢¢Ðã}¢ì JJ48JJ
ÜUëÎçÐ ¢é¼}¢~¢ Ý ²ñçÚÎæ ÝÚ±Ðé±üÚÚÕ}¢æ ¼ñ: J
¥éH|¢æ çÜUH ÜUêÐ ©Ð¢ïçÛ¢¼æ éÚ±ÚñÚçÐ ²}¢Ýïç¼}¢ì JJ49JJ
çà¢±Ü Ú¢é¼é¢±¢¢Îë¼ï Ðà¢é}¢: Ü ç¼¢ï }¢Ýé¢ï Ï¢é{ñ: J
çÝçã¼¢<ç|¢Ú~¢ ¼¼¢ï Ýñ: ¢±¢}¢S² ç±{ï²}¢Ý¢ÜUéH}¢ì JJ50JJ
Ýçã x¢ëã¢S¼Ýé¢p ÐçÚÓÀÎ¢ Ý}¢±ç¼ ±Ðé}¢üÚ¢ÿ¢¢ï J
ÐíéÚÚ¢Á²ç}¢ã¢ç¶H}ÐÎ¢ï |¢±ç¼ Úÿ¢Ü }¢ï¼Î|¢èCÎ}¢ì JJ51JJ
x¢íS²¢ }¢ã¢Ï¢éhï ! ¢±¢S² ²¢ïçÎ¼}¢ì J ¼é|²æ ¢h¢±¼ï S¢Ýæ ±Î¢}²±çã¼: à¢ë¢é JJ52JJ
çÚ¢Åï ¢è}¢ç¼ Üë c¢}¢çÎÚï çÝ¢H²ï }¢¢<¼çH# ©¢}¢ï J
à¢é¢ñ ç±¼¢Ý¢çÎç±Ú¢ç¼ïùçÐ ±¢ ç±{ï²}¢S² ¢±¢æ }¢ã¢ÎÚ¢¼ì JJ53JJ
fhðwt. yk søkík{kt rðrðÄ «fkhLkk ÃkkÃkkuLke ò¤Lku Lkkþ fhðkLke suLku RåAk
nkuÞ íku{ýu {nk{wrLkykuLkk Mk{qnkuyu MkuðLk fhu÷k íku{s Mkkt¼¤ðk {kºkÚke ÃkkÃkLku
nhLkkhk yk økútÚkLkwt íkífk¤ ©ðý fhðwt. 41-48
su {Lkw»Þkuyu yk MkíMktrøkSðLk þkLkwt yufðkh Ãký ©ðý fÞwO LkÚke,
íkuykuyu {kLkðþhehYÃk ÃkkuíkkLkk nkÚk{kt ykðu÷ yuf ©uc híLkLku íkuLkwt {qÕÞ Lk
Mk{sðkÚke su{ híLkLkwt {qÕÞ Lkrn òýLkkhk sLkku nkÚk{kt ykðu÷k Ëw÷o¼ híLkLku
fqðk{kt VUfe Ëu Au, íku{ yk þhehLku ÔÞÚko økw{kðu Au. fkhý fu yk þhehLku Ëuðíkkyku
Ãký «kó fhðk {kxu ÃkkuíkkLkk {LkÚke RåAk fhu Au. {tøk¤fkhe íku{s Mkkhe heíku
Mkkt¼¤ðk ÞkuøÞ yk þkLkk ©ðý rðLkkLkk {kLkðLku ¿kkLke ÃkwÁ»kkuy u u Ãkþw Mk{kLk
fÌkku Au, {kxu y®n s ÃkkuíkkLkwt rník MkkÄðk RåAíkk {Lkw»Þkuyu þktík {LkÚke yk
økútÚkLkwt ©ðý fhðwt. ½h, Ãkwºkku, MkkÄLk Mkk{økúe, Mk{økú hkßÞ yLku Mkðo MktÃkr¥k
ðøkuhu ÃkËkÚkkuo ßÞkhu þhehLkwt {]íÞw «kó ÚkkÞ Au íÞkhu íku{kLkwt ftR Ãký {Lkw»ÞLkwt
hûký fhðk Mk{Úko Úkíkkt LkÚke. Ãkhtíkw yk þk òu ©ðý fÞwO nkuÞ íkku íkuLkwt hûký
fhu Au. yLku RÂåAík Mkw¾ ykÃku Au. 51
{kxu nu çkwrØ{kLkT hkò ! yk «{kýu {U ík{Lku yk økúÚt kLkk ©ðýLkwt {knkíBÞ
fÌkwt. íkuLku æÞkLk{kt ÷ku. íkuðe s heíku nðu ©ØkðkLk ík{Lku íkuLkk ©ðýLkwt MÚkkLk
yux÷u fu õÞkt çkuMkeLku fÚkkLkwt ©ðý fhðwt ? íku fnwt Aw.t íku MkkðÄkLk ÚkRLku Mkkt¼¤ku. 52
y. 1 {knkíBÞ{T 29
¼é|²}¢ï¼ÓÀ>¼ï: ÜU¢Hæ ²¢à¢¢æ ±Î¢}²ã}¢ì J ãçÚ|¢QU±çÚD¢² çFx{¢²¢ç¼Ï¢é|¢éy±ï JJ54JJ
à¢¢}¢ï¼yÎ¢ ¢Ã²æ ÝñÚy²¢ÎÚ¢çÎã J ¼~¢¢²ÝÝéÜUêHy±ï ¢¼é}¢¢üS²ï y±±à²¼: JJ55JJ
|¢±ïÎÝÝéÜUêHy±æ ¢¼é}¢¢üS²ï ¢é¼¢ñ ²Î¢ J ¼Î¢±à²æ Ý|¢¢ï}¢¢ï ¢Ã²}¢ï¼ÁÝñÝëüÐ ! JJ56JJ
¼~¢¢²ÝÝéÜUêHy±ï }¢{¢ñ }¢¢ï ¼é ±ü¢ J }¢¢x¢üà¢è¯ïüù±¢ }¢¢ï ÜU¢²Z ¼ÓÀî±¢æ à¢é|¢}¢ì JJ57JJ
}¢H}¢¢ï ¼¢ù±à²æ ÜU¢²Z ¼}¢ÝéñçÚã J ²¼¢ïùSy²ç¶H}¢¢¢Ý¢æ ±Ú¢ïù²æ ãçÚÎñ±¼: JJ58JJ
»¼mQUéÏ¢íéü±ï ¼é|²æ Hÿ}¢¢² }¢ãèÐ¼ï ! J ²S²¢ÝÝ¢ïe¼¢ ±¢¢è ¢¢ï¼ëæëç¼}¢¢ïÝè JJ59JJ
Úæ éS±Úæ {èÚæ ¼¢j¢±}¢ç±¼}¢ì J SÐC¢ÿ¢Úç±|¢ïÎæ ¢ïy¢ãæ Ý¢ç¼ç±S¼ë¼}¢ì JJ60JJ
à¢¢¼æ ±¢²ïlS¼é ¢h¢HéÎëüÉçÝp²: J }ÐíÎ¢²¢²²Ý±¢Ýì x¢í¢Z ÜUëyFà¢¢ï ç±ÎÝì JJ61JJ
ç¼ïçÎí²: éà¢èHp ÎéÚ¢x¢íãç±±<¼: J ²¢ü±¢Îè±¢x}¢è ¢¢ï¼ëÏ¢¢ï{ÝÝñÐé¢: JJ62JJ
fÚkk ©ðýLkwt MÚk¤ :- MkrhíkkLkk íkx{kt, þku¼kÞ{kLk ©ef]»ý

{trËh{k,t ðk¤e-÷ªÃkeLku Ãkrðºk fhu÷k ÃkkuíkkLkk ¼ðLk{kt, íku{s íkus heíku Ãkrðºk
WÕ÷ku[ ðøkuhuÚke y÷tf]ík fhu÷k W¥k{ ¾wÕ÷k MÚk¤{kt ¾qçk ykËhÃkqðof yk
økútÚkLkwt ©ðý fhðwt. 53
nu hksLkT ! nðu yk økútÚkLkk ©ðýLkku Mk{Þ ík{Lku þkLku yLkwMkkhu fnwt
Awt. fkhý fu ík{u yrík rs¿kkMkw, MLkune íku{s ©uc nrh¼õík Aku. 54
fÚkk ©ðýLkku Mk{Þ :- yk Ãk]ÚðeÃkh yk þk yríkþÞ
ykËhÃkqðof rLkhtíkh Mkkt¼¤ðwt, «ríkrËLk yLkwfq¤íkk Lk nkuÞ íku{ýu [kíkw{koMk{kt
íkku yð~Þ Mkkt¼¤ðwt. nu hksLkT ! ßÞkhu [kíkw{koMk{kt ©ðýLke yLkwfw¤íkk Lk nkuÞ
íÞkhu ©kðý{kMk{kt íkku {Lkw»Þkuyu yð~Þ Mkkt¼¤ðwt. yLku ßÞkhu ©kðý{kMk{kt
Ãký òu yLkwfq¤íkk Lk nkuÞ íkku [iºk {kMk{kt MkðoÚkk ©ðý fhðwt, íku s þw¼ Au.
yÚkðk {Lkw»Þkuyu yrÄf {kMk{kt íkku yð~ÞÃkýu yk þkLkwt ©ðý fhðwt s.
fkhý fu yk {kMkLkk Ëuðíkk MðÞt ©enrh Au. íkuÚke yk {kMk Mkðo {kMkku{kt W¥k{
{kMk Au. 58
nu {neÃkrík ! su ðõíkkLkk {w¾{ktÚke Lkef¤u÷e ðkýe ©kuíkkykuLku
MktMkkh{ktÚke {wõík fhLkkhe Au yu ðõíkkLkkt ÷ûký nðu ík{Lku fnwt Awt. 59
ðõíkkLkkt ÷ûkýku :- suLke ðkýe Mkkt¼¤ðk {kºkÚke ©kuíkkykuLku fÚkk{kt
hMk WíÃkÒk Úkíkku nkuÞ, su {Äwh Mðhu Äeh økt¼ehÃkýu ðkt[Lkkh nkuÞ, íku íku MÚk¤{kt
«ríkÃkkËLk fhkíkk yÚkoLke MkkÚku ¼Âõík¼kð Þwõík nkuÞ, MÃkü yûkhLkk Wå[khýÚke
²ÎëÓÀ¢H¢|¢¼éC: ÜUL¢¢ï çÝÚãæÜUëç¼: J }¢ëÎéS±|¢¢±: à¢¢¼p |¢x¢±jçQUæ²é¼: JJ63JJ
H¢ïÜU¢Ð±¢ÎÚçã¼: Ðíç¼x¢íãÐÚ¢X}¢é¶: J ç¼ÜU¢}¢¢ï ç¼RU¢ï{¢ï ç¼H¢ï|¢p çÝ:SÐëã: JJ64JJ
}¢ñ~¢¢ï {èÚ: ¢{é±ëç¢<ÝÎü}|¢¢ïùçÜU@ÝS¼¢ J ¢y²¢ ç±Ðíp¢ïÐÜU¢Úè ±¢ÜU¢ïùS² ÐíÜUè<¼¼: JJ65JJ
çm¢ç¼Ú²¢ï ²: Ðí¢#¢ï Îèÿ¢¢æ |¢¢x¢±¼èæ ¼é J ¥C¢XÏ¢ír¢²¢üÉK¢ï çÝH¢ïü|¢pïmÎïyÜU¢}¢ì JJ66JJ
¥¢S² à¢¢±²üS² ¢¢ï¼÷¢¢æ Hÿ¢¢¢²ã}¢ì J ÜU²¢ç}¢ }¢ãèÐ¢H ! ¼é|²æ ¼¢çÝ Ï¢é|¢éy±ï JJ67JJ
¢h¢|¢çQU}¢¢²éQU¢ Ý¢²ÜU¢²ïü¯é H¢H¢: J ±¢x²¼¢: à¢é²¢ïùÃ²x¢í¢: ¢¢ï¼¢Ú: Ðé²|¢¢çx¢Ý: JJ68JJ
ç±Ý²ïÝ¢ç±¼¢ Î¢¼¢ }¢yÚï¢ ç±±<¼¢: J S±{}¢üS¢ |¢x¢±ç¼ Ðíï}¢±ëhè±¢ï ÝëÐ ! JJ69
}¢¢#¢±S² à¢¢S² ²yÜU¼üÃ²æ }¢ãèÐ¼ï ! J ±v~¢ï Îï²æ ²¢¢ï ÜU²¢}² ¼ÓÀë¢é JJ70
çkku÷Lkkh nkuÞ, WíMkkne nkuÞ, yrík rðMíkkhÃkqðof ðkt[Lkkh Lk nkuÞ, þktík heíku
ðkt[Lkkh nkuÞ, ©ØkðkLk nkuÞ, áZ rLkùÞðkLk nkuÞ, økwÁÃkhtÃkhkøkík rðãkÇÞkMk
fhu÷ku nkuÞ, økútÚkLkk Mk{økú yÚkoLku òýLkkh nkuÞ, rsíkurLÿÞ nkuÞ, Mkwþe÷ nkuÞ,
Ëwhkøkún hrník nkuÞ, ÞÚkkÚko fnuLkkh nkuÞ, ðk[k¤ nkuÞ, ©kuíkkykuLku çkkuÄ ykÃkðk{kt
rLkÃkwý nkuÞ, Rïh RåAkyu su fktR {¤u íkuLkkÚke Mktíkwü nkuÞ, ËÞkðkLk nkuÞ,
rLkhntfkhe nkuÞ, {]Ëw÷ Mð¼kð ðk¤ku nkuÞ, þktík nkuÞ, ¼økðËT¼Âõík MktÃkÒk
nkuÞ, ÷kufkÃkðkËÚke hrník nkuÞ, «ríkøkúnÚke rð{w¾ nkuÞ, yÚkkoíkT fuð¤ ËkLkLkk
MðefkhÚke SðLk Lkrn SðLkkh nkuÞ, fk{Lku SíÞku nkuÞ, ¢kuÄ WÃkh rðsÞ
{u¤ÔÞku nkuÞ, ÷ku¼Lku SíÞku nkuÞ, rLk:MÃk]ne nkuÞ, Mkðo MkkÚku {iºke hk¾Lkkh
nkuÞ, ÄehsðkLk nkuÞ, MkkÄwð]r¥kÚke MktÃkÒk nkuÞ, rLkËO¼e nkuÞ, y®f[Lk nkuÞ,
yÚkkoíkT ÄLkLkk økðoÚke hrník nkuÞ, òríkyu rð« nkuÞ yLku WÃkfkhe nkuÞ ykðk
«fkhLkk økwýkuÚke Þwõík nkuÞ, íkuLku s yk økútÚkLkku ðõíkk Mðefkhu÷ Au. 60-65
çkúkñý rMkðkÞLkk çkeò Ãký su rîòrík ûkrºkÞ Lku ði~Þ su ¼køkðíke
ËeûkkLku ÃkkBÞk nkuÞ, yüktøk çkúñ[ÞoLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk nkuÞ, íku{s ÷ku¼u hrník
nkuÞ, íkuyku Ãký yk økútÚkLke fÚkk fnuðkLkk yrÄfkhe Au. 66
nu {rnÃkk÷ ! nðu yk Mkðkuo¥k{ þkLkk ©kuíkkykuLkkt ÷ûkýku ík{Lku fnwt
Awt. fkhý fu ík{u yu òýðkLke rs¿kkMkkðk¤k Aku. 67
yk økútÚkLkk ©kuíkkykuLkkt ÷ûkýku :- su ©kuíkk ©Øk yLku ¼ÂõíkÚke
Þwõík nkuÞ, yLÞ fk{ku fhðkLke ÷k÷Mkk hk¾eLku fÚkk{kt çkuXk Lk nkuÞ, ðkýeLku
rLkÞ{{kt hk¾e nkuÞ, Ãkrðºk nkuÞ, MkkðÄkLk nkuÞ, ÃkwÛÞ{kt ¼køk hk¾Lkkh nkuÞ,
y. 1 {knkíBÞ{T 31
}¢¢#¢±S² à¢¢S² ÜU¼üÃ²æ ÐêÝæ }¢ã¼ì J Ú}²æ ±ïCÝ±æ Îï²æ S±¢¢üçÎ à¢çQU¼: JJ71
±v~¢ï Îï²¢çÝ ±¢¢æç ÝêÕ¢çÝ ç±ç±{¢çÝ J |¢ê¯¢¢çÝ S±à¢vy²¢ ¼¼: S±¢¢üçÎÎçÿ¢¢¢ JJ72
±æ Ð¢~¢æ {Ýæ ²¢Ýæ |¢ê¯¢æ ÐÎ¢çÝ ±¢ J çÝà¢vy²Ýé¢Úï¢ Îlé: ¢¢ï¼ëÝ¢: ÐëÜUì JJ73
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼}¢¢ã¢y}²¢çÎ
ÐíÔA¢¢ï¢ÚçÝMÐ¢Ý¢}¢¢ Ðí}¢¢ïù²¢²: JJ1JJ
-------------------------------
rðLkÞMktÃkÒk nkuÞ, RrLÿÞkuLkwt Ë{Lk fhíkk nkuÞ, {íMkh hrník nkuÞ, MðÄ{o{kt hnu÷k
nkuÞ, Ãkh{kí{k{kt «u{ ðÄu íkuðe RåAk Ähkðíkk nkuÞ, ykðk «fkhLkk ©kuíkkyku yk
økúÚt kLke fÚkk©ðýLkk yrÄfkhe fnu÷k Au. 68-69
nu {neÃkrík ! nðu yk þkLkk ©ðýLke Mk{kró{kt su fhðk ÞkuøÞ fkÞo
nkuÞ íku íkÚkk ðõíkkLku ykÃkðk ÞkuøÞ ËkLk þwt Au ? íku ík{Lku nwt fnwt Awt. íkuLku ík{u
Mkkt¼¤ku. 70
©kuíkkykuLkwt fíkoÔÞ yLku ðõíkkLku ykÃkðkLkwt ËkLk :- yk
økútÚkLkk ©ðýLke Mk{kró{kt økútÚkLke {nkÃkqò fhðe, økútÚkLku çkktÄðk {kxu h{ýeÞ
ð yLku þÂõíkLku yLkwMkkhu Mkwðýo ykÃkðwt. ðõíkkLku yLkufrðÄ LkqíkLk ðku íku{s
yk¼q»kýku ykÃkðkt. íÞkhçkkË ÃkkuíkkLke þÂõíkLku yLkwMkkhu Mkwðýo ðøkuhLu ke Ërûkýk
ykÃkðe. yLÞ ©kuíkksLkkuyu Ãký y÷øk y÷øk ÃkkuíkkLke þÂõíkLku yLkwMkkh ð,
Ãkkºk, ÄLk, ðknLk, yk¼q»ký yLku íkuh ÃkËkuLkwt ËkLk fhðw.t 71-73
yk «{kýu {wõíkkLktË Mðk{e rðhr[ík ©e{íkT MkíMktrøkSðLk
økútÚkLkk {knkíBÞ{kt þíkkLktË Mðk{e yLku nu{tík®Mkn hkòLkk MktðkËYÃku
økútÚkLkk {knkíBÞLkwt «&ku¥khYÃku rLkYÃký fÞwO, yu Lkk{u «Úk{ku
yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. >> 1 >>
¥²¢² - 2
¢éy±ïyæ ¼mçp~¢æ Ý¢ç¼¼ë#}¢Ý¢ ÝëÐ: J é{¢²}¢¢Ýæ ç¿¢¢éS¼æ ÐÐíÓÀ ÐéÝ}¢éüÎ¢ JJ1JJ
Ú¢¢ï±¢-
Ï¢é|¢éy¢}²S² à¢¢S² y±¢: ¢éç¼ç±ô{ }¢éÝï ! J ç±ç{¿¢ ! y±æ }¢ã¢Ï¢éhï ! ±QUé}¢ãüç }¢ïùT¢ JJ2
§yæ ÐëC: }¢éçÝÚ¢Åì ¼ïÝ Ú¢¿¢¢ Ï¢é|¢éy¼¢ J ¥Ï¢í±èyéÐíó¢S¼æ Ðí¢²Ðí¢²¢ç±¼}¢ì JJ3JJ
à¢¼¢ÝÎ}¢éçÝL±¢-
¼é¢¢ü}¢çÐ ±¢¢üÝ¢æ ¼ñ±¢¢ç}¢¢¢}¢çÐ J ÜUç¼¢ïùSy²ç{ÜU¢Ú¢ïùS² ¢±¢ï ÝëÐ¢}¢ ! JJ4JJ
»¯ ¢{¢Ú¢: Ð¢: ¢ÿ¢¢y±¢üüççhÎ: J }¢ã¢}¢éçÝÝñ: Ðí¢ïQU¢ï Îï±ñÚçÐ éÐêç¼: JJ5JJ
S±MÐÏ¢¢ï{¢ï Ý ãÚï: ÜU¢²¢: ¢±¢æ ç±Ý¢ J |¢±ïó¢÷¢¢æ ç±Ý¢ ¼æ ÜUæ S²¢yæëç¼ÿ¢²: JJ6JJ
yæÞkÞ - 2
þíkkLktË {wrLkLkwt ykùÞofkhe íku{s y{]ík Mk{kLk WÃkhkuõík ð[Lk
Mkkt¼¤eLku Ãký nu{ít k®MknhkòLkk {LkLku ík]ró ÚkR Lknª, íkuÚke Mðk{eLkk yÚko rðþu»k
ðÄw ð[Lkku Mkkt¼¤ðkLke RåAkÚke Vhe «u{Ãkqðfo hkò ÃkqAðk ÷køÞk. 1
nu{ík®Mkn hkò fnu Au :- nu {wrLk ! yk MkíMktrøkSðLk þkLkku
©ðýrðrÄ yux÷u fu fuðe heíku yk þk Mkkt¼¤ðwt òuRyu. íku ík{khk Úkfe òýðk
RåAwt Awt. ík{u yu rðrÄLku òýku Aku. {kxu nu {nkçkwrØ{kLk ! ík{u {Lku ÞÚkkÚko rðrÄ
Mkt¼¤kðku. 2
yk «{kýu þk©ðýLkku rðrÄ òýðk RåAíkk hkòyu «& fÞkuo. íku
Mkkt¼¤e {wrLkhks çknw s «MkÒk ÚkÞk Lku rðLkÞe íku{s «u{e hkò «íÞu fnuðk
÷køÞk. 3
þíkkLktË {wrLk fnu Au :- nu ©uc hksLkT ! yk økútÚkLku Mkkt¼¤ðk{kt
[khu ðýo yLku [khu yk©{Lkk ÷kufkuLku yrÄfkh Au. yk ðkík Ãkqðuo {U ík{Lku fne
Au. økúÚt k©ðýLkku yk {køko MkðoLku {kxu MkkÄkhý {køko Au. fkhý fu ¼økðËT[rhºkkuLkwt
©ðý s Mkf÷ ÃkwÁ»kkÚkoLku MkkûkkíkT rMkØ fhe ykÃku Au. Ëuðíkkykuyu Ãký yk
{køkoLke Mkkhe ÃkuXu «þtMkk fhe Au. íku{s {kuxk {kuxk {wrLksLkkuyu Ãký yk {køkoLkku
yËT¼qík {rn{k ðýoÔÞku Au. ¼økðkLkLke fÚkkLkk ©ðý rðLkk ©enrhLkk MðYÃkLkwt
¿kkLk s Úkíkwt LkÚke. ¿kkLk rðLkk {Lkw»ÞkuLku MktMkkhLkku ûkÞ fuðe heíku ÚkR þfu ? 4-6
y. 2 {knkíBÞ{T 33
¥¿¢¢Ýç¼ç}¢Ú¢{¢Ý¢æ ÎèÐ¢ïù²æ ¿¢¢ÝççhÎ: J ãÚï: ÜU¢²¢: ¢±¢}¢¢ñ¯{æ |¢±Ú¢ïçx¢¢¢}¢ì JJ7JJ
±üñ±¢y}¢Ý: ¢ï²¢ï ²ïùç|¢±¢Àç¼ ÎïçãÝ: J ¼ï à¢ë±¼é Î¢ |¢vy²¢ ÜU¢}¢ï¼S² à¢¢ï|¢Ý¢}¢ì JJ8JJ
¥à¢QU¢ï ²: Î¢ ¢¢ï¼éæ ÜU¢æ |¢x¢±¼: ¼é J }¢éãê¼Z ±¢çÐ à¢ë¢é²¢çó¢²¼¢y}¢¢ çÎÝï çÎÝï JJ9JJ
²S¼é Ðíç¼çÎÝæ ¢¢ï¼é}¢à¢QU: ¢ïùçÐ }¢¢Ý±: J Ðé²}¢¢ï¯é à¢ë¢é²¢yÐé²¢é ç¼çc±çÐ JJ10JJ
}¢éãê¼Z ±¢ ¼Î{Z ±¢ ÿ¢¢æ ±¢ùS² à¢é|¢¢æ ÜU¢}¢ì J ²ï à¢ë±ç¼ ÝÚ¢ |¢vy²¢ Ý ¼ï¯¢}¢çS¼ Îéx¢üç¼: JJ11
²yÈUHæ ±ü²¿¢ï¯é ±üÎ¢Ýï¯é ²yÈUH}¢ì J |¢vy²¢S² ¢±¢ïÝñ± ¼yÈUHæ ç±Î¼ï ÝÚ: JJ12JJ
ç±Ý¢S² ¢±¢æ Ú¢ó¢Ú: Ðà¢é}¢¢ï }¢¼: J ¼S}¢¢Î±à²æ ¼yÜU¢²Z ç±ç{Ý¢ S±çã¼¢<ç|¢: JJ13JJ
¥¢ÝéÜUêË²æ Ý ïçó¢y²æ ¼Î¢±à²æ Ðé}¢¢ó¢ëÐ ! J »¼S² ¢±¢æ ÜUé²¢üÓ¢¼é}¢¢üS²ï Ð±üé JJ14JJ
ÜUë¼¢çqÜU: }¢¢ãê² ±QU¢Úæ à¢¢ÜU¢ïç±Î}¢ì J }|¢¢Ã²¢ÝÎ¢ÝïÝ Ý}¢SÜUé²¢ü¢}¢¢ÎÚ¢¼ì JJ15JJ
MkíMktrøkSðLk yuf ¿kkLkËeÃk :- {kxu ©enrhLke fÚkkLkwt ©ðý s

yuf y¿kkLkLkk ytÄfkhÚke ytÄ çkLku÷k Sðkí{kykuLku ¿kkLkrMkrØ ykÃkLkkh rËÃkf
Au. íku{s sL{{hýYÃk MktMkkhhkuøkÚke ½uhkÞu÷k sLkkuLku {kxu yki»kÄ Mk{kLk Au.
su sLkku Mkðo «fkhu ÃkkuíkkLkwt ©uÞ RåAíkk nkuÞ íkuýu ¼Âõík¼kðÃkqðfo yk {tøk¤fkhe
¼økðkLkLke fÚkk Mkkt¼¤ðe òuRyu. su {Lkw»Þ MkËkLku {kxu fÚkk Mkkt¼¤ðk yMk{Úko
nkuÞ íku{ýu MkkðÄkLk {LkÚke «ríkrËLk yuf {wnqíko (ËkuZ f÷kf) ÃkÞOík fÚkk
Mkkt¼¤ðe. su {Lkw»Þ «ríkrËLk yuf {wnqíko fÚkk Mkkt¼¤ðk Ãký Mk{Úko Lk nkuÞ
íku{ýu ©kðý ykrË Ãkrðºk {kMk{kt fu yufkËþe ykrË Ãkrðºk ríkrÚkLku rð»ku fÚkk
©ðýLkwt rLkÞ{ hk¾ðwt òuRyu. fkhý fu su {Lkw»Þku {wnqíko fu yÄo{wnqíko fu ûkýðkh
{kºk Ãký yk Ãkrðºk fÚkkLkwt ¼Âõík¼kðÃkqðof ©ðý fhu Au. íkuykuLke õÞkhuÞ Ãký
Ëwøkorík Úkíke LkÚke. Mkðuo «fkhLkk Þ¿kku{kt yLku Mkðo «fkhLkk ËkLkku{kt su V¤ {¤u
Au, íku V¤ {kºk ¼Âõík¼kðÃkqðof yk nrhfÚkk Mkkt¼¤ðkÚke s {Lkw»ÞLku «kó
ÚkkÞ Au. nu hksLkT ! yk nrhfÚkkLkk ©ðý rðLkk {Lkw»Þ Ãkþw Mk{kLk {LkkÞu÷ Au.
yux÷k {kxu ÃkkuíkkLkwt rník RåAíkk {Lkw»Þu rðrÄÃkqðof yk fÚkkLkwt yð~Þ ©ðý
fhðwt. nu hksLkT ! {Lkw»ÞkuLku rLkhtíkh yLkwfq¤íkk òu Lk nkuÞ íkku yk økútÚkLkwt
[kíkw{koMk{kt fu Ãkqý{k ykrË ÃkðoLkk rËðMkku{kt yð~Þ ©ðý fhðwt. 7-14
fÚkk ©ðýLkku rðrÄ :- «¼kík{kt òøkúík ÚkR, Ãkqò ÃkkX ykrË
rLkíÞrðrÄ Mk{kó fhe ÃkhðkÞko ÃkAe þk{kt fwþ¤ ðõíkkLku yk{tºký ykÃkðkLkwt
íku{s ÞkuøÞ ykMkLk ykÃke íkuLke Mkt¼kðLkk fheLku íku{Lku Lk{Mfkh fhðk. íÞkh
©Ó¢Ýï ÐéS¼ÜUæ æS¢²ñ± ¼¼¢ïù±Úï J Ã²¢¢Ýïùç¼}¢ëÎéHï ±QU¢Ú}¢éÐ±ïà¢²ï¼ì JJ16JJ
}ÐêÁ² ÐéS¼ÜUæ y±¢Î¢ñ ¼¼¢ï ±QU¢Ú}¢ü²ï¼ì J ÎÝïÝ¢ÿ¢¼ñ: Ð¢ñcÐñã¢üÚ¢lñ{êüÐÎèÐÜUñ: JJ17JJ
Ýñ±ïlÈUH¼¢}Ï¢êHÎçÿ¢¢¢ç|¢p |¢çQU¼: J }ÐêÁ²¢Ú¢<¼ÜUæ ÜUëy±¢ Ý}¢SÜUé±èü¼ ¢ÎÚ}¢ì JJ18JJ
Ý}¢: é±í¼MÐ¢² ±ïÎà¢¢¢üÜU¢ïç±Î ! J ã²ïüÜU¢ç¼ÜU|¢QU¢² ¼é|²æ ¼Á¿¢¢ÝÎ¢ç²Ýï JJ19JJ
}¢~¢ï¢¢ÝïÝ ±QU¢Úæ Ý}¢SÜUëy² ¼¼¢ï ÝëÐ ! J ¢¢ï¼÷ç±Ðí¢¼p¢ïü}¢éw²: ¢¢ï¼¢ ²¢ïç¼}¢ì JJ20JJ
¥¢Ý¢Î±Úï ±QUéLÐç±à²¢Ýï ¼¼: J »¼yæà¢ë¢é²é: ±ïü Ýy±¢ ¼æ S±S}¢¢Ý¢: JJ21JJ
©Ð±ïà²æ Ï¢í¢r¢¢¢Ý¢æ ÐëD¼S¼~¢ Ï¢¢ãéñ: J ¼ï¯¢æ ÐëD¼¢ï ±ñà²ñS¼ï¯¢æ à¢êÎíñp æçÎ JJ22JJ
²ï VÚ¢¼è²¢: à¢êÎí¢¢¢æ ÐëD¼S¼é ¼ñ: J }¢²¢üÎ²ñ±¢ïÐç±à² ¢¢ï¼Ã²¢ |¢x¢±yÜU¢: JJ23JJ
¿¢¢Ý±ëh¢S¼Ð¢ï±ëh¢ Ï¢ír¢çÝD¢p ²ï çm¢: J ©Ð±ïà²¢: ¢¢ï¼ëç|¢S¼ï ±ïü¯¢}¢x¢í¼¢ï ÝÚñ: JJ24JJ
ÃkAe økútÚkLku [k ykMkLk Ãkh ÃkÄhkðe, íkuLkkÚke Úkkuzk Lke[uLkk ¼køk{kt Mkw¾Ãkqðof
çkuMke þfkÞ íkuðk yrík fku{¤ ÔÞkMkkMkLk Ãkh ðõíkkLku çkuMkkzðk. «Úk{ ÃkwMíkfLke
Ãkqò fheLku [tËLk, [ku¾k, Ãkw»ÃkLkk nkh ykrË ðzu ðõíkkLkwt ÃkqsLk fhðwt.
¼Âõík¼kðÃkqðof ÄqÃk, ËeÃk, Lkiðuã, V÷, íkktçkq÷ yLku Ërûkýk ykÃke ðõíkkLkwt
ÃkqsLk fhe, ykhíke Wíkkhe, ykËhÃkqðof Lk{Mfkh fhðk. 15-18
Lk{Mfkh MkkÚku ðõíkk {kxu çkku÷kíkkt rðLkÞ ðkõÞku :- nu
Mkwðúík MðYÃke ðõíkk {nkuËÞ©e ! ykÃkLku Lk{Mfkh. nu ðuËkrË þkLkk yÚko{kt
«ðeý ! nu nrhLkk yufktríkf ¼õík ! ík{us nu ¼økðËT MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃkLkkhk
! ykÃk©eLku Lk{Mfkh. 19
nu hksLkT ! yk «{kýuLkk {tºkÚke yux÷u fu rðLkÞðkõÞku çkku÷ðk Ãkqðof
ðõíkkLku Lk{Mfkh fheLku {wÏÞ ©kuíkkyu yLÞ ©kuíkkykuLke, rð«kuLke yLku MktíkÃkwÁ»kkuLke
ÞÚkkÞkuøÞ Ãkqò fhðe. íÞkhçkkË ðõíkkLku Lk{Mfkh fhe ðõíkkLkk ykMkLkÚke Lke[k
ykMkLku çkuMke MðMÚk {LkÚke fÚkkLkwt ©ðý fhðw.t 20-21
Mkt«ËkÞLke Mk¼k{kt çkuMkðkLke {ÞkoËk :- Mk¼k{kt çkúkñýkuyu
ykøk¤ çkuMkðwt. íku{Lke ÃkkA¤ ûkrºkÞkuyu çkuMkðwt, íku{Lke ÃkkA¤ ði~Þkuyu çkuMkðwt
yLku íku{Lke ÃkkA¤ þqÿkuyu çkuMkðwt. yLku su MktfhòríkLkk {Lkw»Þku nkuÞ íku{ýu
þqÿkuLke ÃkkA¤ çkuMkðw.t yk «{kýuLke {ÞkoËk{kt çkuMkeLku ¼økðkLkLke fÚkk Mkkt¼¤ðe.
¿kkLkð]Ø, íkÃkkuðØ
] íku{s çkúñrLkc su rîòu nkuÞ íku{Lku ©kuíkkykuyu MkðoLke ykøk¤
çkuMkkzðk. 22-24
y. 2 {knkíBÞ{T 35
{Ýé}¢¢ü~¢¢¼Úï Ðé}|²: èç|¢p¢çÐ }¢ãèÐ¼ï ! J }¢²¢üÎ²ñ±¢ïÐ±ïà²æ ¼~¢ ¢¢ï¼éæ ãÚï: ÜU¢: JJ25JJ
Ð~¢æ ÐécÐæ ÈUHæ ±¢çÐ Ú¢ñ²ÜUæ ¼¢}¢íÉÏÏ¢éÜU}¢ì J çÝ±ïl ±¢ {¢²}¢éôC ±v~¢ï ¼é à¢ë¢é²¢yÜU¢}¢ì JJ26JJ
Ï¢¢H¢ï ²é±¢±¢ ±ëh¢ï ÎçÚÎí¢ï ÎéÏ¢üH¢ïùçÐ ±¢ J ¥S² ±QU¢ Î¢ ±l: ÐêÁ²p éÜUë¼¢<ç|¢: JJ27
Ý Ðí¢ÜUë¼}¢ç¼: ÜU¢²¢ü ±QU²ïü¼S² ÜU<ãç¼ì J ²S² ±v~¢¢ïe¼¢ ±¢¢è ÜU¢}¢{ïÝé: à¢ÚèçÚ¢¢}¢ì JJ28JJ
x¢éÚ±: ç¼ H¢ïÜUS² }¢¼¢ï x¢é¢¼p ²ï J ¼ï¯¢}¢çÐ ±ïü¯¢æ ±QUñ¼S² ÐÚ¢ï x¢éL: JJ29JJ
|¢±ÜU¢ïçÅãdï¯é |¢êy±¢ |¢êy±¢±èÎ¼ï J ²¢ï ÎÎ¢ç¼ ãÚï¿¢¢üÝæ ÜU¢ïù²S¼S}¢¢yÐÚ¢ï x¢éL: JJ30JJ
²ï {ë¼¢ü ²ï Îé±ëü¢¢ ²ï ¢²ç±çx¢è¯±: J ¼ï¯¢æ ÜUéçÅH±ë¢èÝ¢}¢x¢íï Ýñ± ±ÎïyÜU¢}¢ì JJ31JJ
Ý ÎéüÝ}¢¢ÜUè¢ïü Ý à¢êÎíE¢ÐÎ¢ÜUéHï J Îïà¢ï Ý lê¼ÎÝï ±ÎïyÐé²ÜU¢æ é{è: JJ32JJ
nu {neÃkrík ! eykuyu Ãký ÃkwÁ»kkuÚke ÄLkw»Þ-Ãkrhr{ík [kh nkÚk ËqhLkk

«Ëuþ{kt {ÞkoËk yLkwMkkh ¼økðËTfÚkk Mkkt¼¤ðk Mk¼k{kt çkuMkðwt. Mkðuo
©kuíkksLkkuyu ðõíkkLku «eríkÃkqðfo fktRf yÃkoý fheLku fÚkk Mkkt¼¤ðe. þÂõík {wsçk
YÃkk{wÿk, íkk{ú{wÿk fu ÃkiMkk yÃkoý fhðk. íku þõÞ Lk nkuÞ íkku Ãkºk, Ãkw»Ãk, V¤
yÚkðk ÄkLÞLke {wXe yÃkoý fhe fÚkkLkwt ©ðý fhðwt. yk økútÚkLkku ðõíkk çkk¤f,
ÞwðkLk, ð]Ø, Ërhÿ fu Ëwçko¤ nkuÞ Aíkkt ÃkwÛÞLkwt MktÃkkËLk fhðk RåAíkk ©kuíkksLkkuLku
{kxu MkËkÞ ðtËLkeÞ íku{s ÃkqsLkeÞ Au. ðõíkkLku rð»ku Mkk{kLÞ ÔÞÂõíkLkku ¼kð
õÞkhuÞ ÃkhXðku Lkrn. fkhý fu íku{Lkk {w¾{ktÚke Lkef¤íke ¼økðËTfÚkkLke ðkýe
ËunÄkhe SðkuLku {kxu fk{ÄuLkw Mk{kLk Au. 25-28
ðõíkk MkðoLkku økwÁ Au :- yk ÷kuf{kt fux÷kf sL{Úke økwÁyku Au,
fux÷kf økwýÚke økwÁyku Au, Ãký yu Mkðuo «fkhLkk økwÁykuLkku Ãký økwÁ yk økútÚkLkku
ðõíkk Au. fkhý fu yk MktMkkh[¢{kt yLktík fkuxe ÞkuLkeyku{kt sL{e sL{e yMkÌk
ÃkezkLku ¼kuøkðLkkhk {Lkw»ÞkuLku su ðõíkk ©enrhLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃkeLku Ãkezk
nhu Au íkuLkkÚke ©uc çkeòu økwÁ fkuý nkuR þfu ?. 29-30
fÚkk fkuLke ykøk¤ Lk fnuðe ? :- su Äqíko nkuÞ Ëwhk[khe nkuÞ
íku{s yLÞLku SíkeLku íkuykuLku Ëçkkððk RåAíkk nkuÞ, yuðk «fkhLke fwrx÷ð]r¥k
ÄhkðLkkhk {Lkw»ÞkuLke ykøk¤ yk fÚkk fnuðe s Lkrn. 31
fÚkk fR søÞkyu Lk fhðe ? :- ËwsoLkkuÚke ÔÞkó «Ëuþ{kt,
íkk{Mke þqÿku (yux÷u fu rþfkheyku) íku{s ðk½ ykrË ®nMkf ÃkþwykuÚke ÔÞkó
«Ëuþ{kt íku{s ãwík¼ðLk{kt yk Ãkrðºk ¼økðËT fÚkk fhðe Lkrn. 32
Îìx¢í¢}¢ï çjÚ¢ÜUè¢ïü éÿ¢ï~¢ï Îï±¼¢H²ï J ÝÎè¼Åï à¢é¢ñ x¢ïãï ÜU¢ ±¢Ó²¢à¢Ý¢H²ï JJ33JJ
²ï y±~¢ñ¼Î}ÐêÁ² x¢{¢lñÝü}¢ÝïÝ ±¢ J à¢ë±y²Ý¢ÎÚï¢ñ¼gçÚÎí¢: S²éÝüÚ¢S¼é ¼ï JJ34JJ
¢ïc¢è¯ñÝü ÜU¢ ¢Ã²¢ Ðêx¢¼¢}Ï¢êH|¢ÿ¢¢}¢ì J ¢¢ï¼ëç|¢Ýñü± ÜU¼üÃ²æ Ý ¼}¢¢H¢çÎï±Ý}¢ì JJ35JJ
¼é X ¢Ýï Ý¢ï Ð ±ï à ²æ Ý ±QUë }¢¢Ýï J Ðí ¢ ñ É Ð¢Îñ Ý ¢ï ü Ð ±ï à ²æ Ýñ ± ±èÚ¢Ýï Ý JJ36JJ
±±ïçC¼Ð¢Îñp Ý¢ïÐ±ïà²æ ¼¢ Ò ç¼ì J Ý à¢²¢Ýñ: ÜU¢ ¢Ã²¢ ÎñçãÜU¢ÐÎ}¢¼Ú¢ JJ37JJ
è¢¢æ }¢é¶¢çÝ Ðà²¼¢ï ²ï à¢ë¢±ç¼ ÜU¢æ ãÚï: J ÜU¢ç}¢ÝS¼ï ¼é ÐéL¯¢ |¢±ç¼ x¢í¢}¢à¢êÜUÚ¢: JJ38JJ
ÜU¢²¢æ ±¼ü}¢¢Ý¢²¢}¢²¢ ±¢¢ï ±Îç¼ ²ï J ¼ï x¢Îü|¢¢: Ðí¢²¼ï ¼¢ ±¢ÎÎéÚ¢x¢íã¢: JJ39JJ
ÜU¢²¢æ ¢ê²}¢¢¢¢²¢æ ç±ÍÝæ ÜUé±üç¼ ²ï à¢Æ¢: J çÐà¢¢y±æ ÐíÐl¼ï ¼ï ÝêÝæ ÝëÐ¢}¢: JJ40JJ
íkku fR søÞkyu fÚkk fhðe ? :- s¤, ð]ûk yLku ÄkLÞ ykrËÚke

Mkw¾e MktÃkÒk økk{ nkuÞ, MkíÃkwÁ»kkuLkwt rLkðkMk MÚkkLk nkuÞ, Ãkrðºk íkeÚko¼qr{ nkuÞ,
rð»ýw ykrË ËuðíkkykuLkwt {trËh nkuÞ, LkËeLkku Ãkrðºk rfLkkhku nkuÞ, ÷ªÃke økqtÃkeLku
Ãkrðºk fhu÷ ÃkkuíkkLkwt ½h nkuÞ íku{s çkúñ¼kusLk Úkíkwt nkuÞ íkuðe Ãkkfþk¤kLkwt MÚkkLk
nkuÞ íÞkt yk fÚkkLkwt ðk[Lk fhðwt. 33
su {Lkw»Þku yk økútÚkLkwt [tËLkkrË ÃkqòLkk ÃkËkÚkkuo ðzu ÃkqsLk fÞko rðLkk yLku
Lk{Mfkh fÞko rðLkk Ãký yLkkËhÚke fÚkk Mkkt¼¤u Au íku Ërhÿ ÚkkÞ Au. 34
fÚkk Mkkt¼¤ðkLke heík þwt Au ? :- ©kuíkkykuyu {Míkf Ãkh Ãkk½ze
çkktÄe hk¾e fÚkk Mkkt¼¤ðe Lknª, ÃkkLke-MkkuÃkkhe [kðíkkt [kðíkkt Ãký fÚkk Lk
Mkkt¼¤ðe. yLku fÚkk{kt ík{kfw ykrËLkwt MkuðLk Ãký Lk fhðwt. ðõíkkLkk ykMkLkÚke
[k ykMkLku Lk çkuMkðwt. ðõíkkLkk Mk{kLk ykMkLku Ãký Lk çkuMkðwt. fÚkk{kt Ãkøk
WÃkh Ãkøk [ZkðeLku Lk çkuMkðwt. ðehkMkLk{kt Lk çkuMkðwt. ðÚke Zª[ý çkktÄeLku
Ãký fÚkk{kt õÞkhuÞ Lk çkuMkðwt yLku þheh{kt hkuøkkrË ykÃkr¥k rðLkk Mkqíkk Mkqíkk
fÚkk Lk Mkkt¼¤ðe. 35-37
fÚkk ©ðýLkk rLkÞ{kuLkku ¼tøk fhLkkhLke þwt økrík ÚkkÞ Au ?:-
su ÃkwÁ»kku eykuLkkt {w¾ òuíkkt òuíkkt yk nrhfÚkkLkwt ©ðý fhu Au íku fk{e ÃkwÁ»kku
{heLku økk{Lkkt ¼qzt ÚkkÞ Au. fÚkk [k÷íke nkuÞ íÞkhu ðå[u yLÞLke MkkÚku økúkBÞðkíkko
fhu Au íku{s fÚkkLke ðå[u ðå[u ðkËrððkË fhðkLkku Ëwhkøkún hk¾u Au, íkuyku
{heLku økËo¼ ÚkkÞ Au. nu ©uc ¼qÃkrík ! fÚkkLkku «Mktøk [k÷íkku nkuÞ íÞkhu su þX
ÃkwÁ»kku ðå[u rðÎLk fhu Au íkuyku {heLku rÃkþk[ ÞkurLkLku Ãkk{u Au. suyku ðõíkk
y. 2 {knkíBÞ{T 37
çÝÎç¼ ²ïùS² ±QU¢Úæ ÜU¢æ ±¢ Ð¢ÐÝ¢çà¢Ýè}¢ì J ¼ï ¼é }¢à¢¼æ }¢y²¢ü: à¢éÝÜU¢: }|¢±ç¼ çã JJ41
¼S}¢¢yç±Ý²æ Ú¢¢ÎÚæ ãÚï: ÜU¢ J ¢¢ï¼Ã²¢ çÝ²}¢ïÝñ± ²¢ ±QUé: é¶æ ¼¢ JJ42JJ
¼ñHïÝ x¢¢~¢æ }}¢lü F¢ÐÝè²¢ïùS² ±¢ÜU: J ¥ó¢ñ: é}¢ëCñ: Úñ|¢¢ïüÝè²S¼¢±ã}¢ì JJ43JJ
Îï²æ ¼S}¢ñ Ðê±¢üØï Ðíy²ãæ S±Úà¢éh²ï J à¢ÜUüÚæ ¼é x¢¢ïÿ¢èÚæ x¢¢çH¼æ Ò ç¼æ ¼¢ JJ44JJ
Ðê¢ïü Ðê¢ïü ÐíÜUÚ¢ï ±í¼¢ãï¯é Ð±üé J ç±çà¢CÐê¢ ÜU¼üÃ²¢ Îï²¢ à¢vy²¢ Îçÿ¢¢¢ JJ45JJ
»¼yÜU¢}¢¢#¢ñ ¼é ÜU¼üÃ²æ ÐêÝæ }¢ã¼ì J ²¢à¢vy²ç¶HñÎïü²¢ ¢¢ï¼ëç|¢ãïü}¢Îçÿ¢¢¢ JJ46JJ
Ú¢ñ²æ ±¢ ¼¢}¢í}¢éÎí¢æ ±¢ ±æ ±¢ó¢æ ±¢ãÝ}¢ì J ÜU¢Dæ ÎçÚÎí¢ïùçÐ }¢ëÎæ ¼S}¢ñ Îl¢yS±à¢çQU¼: JJ47JJ
¥¢Ú¢ï² ±¢ãÝæ Ú}²æ ±¢HV¢ÚÐêç¼}¢ì J x¢è¼±¢lñÝü²ï²éS¼æ ¢¢ï¼¢ÚS¼eëãæ ¼¼: JJ48JJ
§ç¼ ¢}¢¢²¼: Ðí¢ïQU: ¢±¢S² ç±ç{}¢ü²¢ J yçXè±Ý¢w²S² à¢¢S²ñ¼S² |¢êÐ¼ï ! JJ49JJ
íku{s ÃkkÃk{ku[Lke fÚkkLke ®LkËk fhu Au íkuyku Mkku sL{ MkwÄe Lk¬e fwíkhkLke ÞkurLkLku
Ãkk{u Au. íkux÷k {kxu nu hksLkT ! ðõíkkLku su heíku Mkw¾ ÚkkÞ íku{ ðíkeoLku ykËhÃkqðof
rðLkÞ MkkÚku rLkÞ{kuLku æÞkLk{kt hk¾eLku fÚkkLkwt ©ðý fhðwt. 38-42
ðõíkkLke Mkkh Mkt¼k¤ :- yk MkíMktrøkSðLkLke fÚkkLkk ðõíkkLku
þhehu íku÷{ËoLk fhe MLkkLk fhkððwt, íku{s «ríkrËLk Mkw{Äwh yLku MkhMk yÒk
ðzu ¼kusLk fhkððwt. Ëhhkus MkðkhLkk ¼køk{kt ðõíkkLkk MðhLke þwrØLku {kxu
ðÚke økk¤eLku Wfk¤u÷wt Mkkfh r{r©ík økkÞLkwt ËqÄ ðõíkkLku yÃkoý fhðwt. yk
økútÚkLkk yuf yuf «fhýLke Mk{kró{kt, yufkËþe ykrË ðúíkLkk rËðMkku{kt yLku
Ãkqý{k ykrË ÃkðoLkk rËðMkku{kt ðõíkkLkwt rðþu»k ÃkqsLk fhe þÂõíkLku yLkwMkkhu
Ërûkýk ykÃkðe. 43-45
yk fÚkkLke Mk{kró{kt Ëhuf ©kuíkksLkkuyu ðõíkkLke {kuxe Ãkqò fhðe.
þÂõíkLku yLkwMkkhu ðõíkkLku MkwðýoLke Ërûkýk YÃkk{wÿk, íkk{ú{wÿk, ð, yÒk yLku
ðnkLk yÃkoý fhðwt. íku{ s Ërhÿkuyu ÞÚkkþÂõík fkc yÚkðk {]ríkfk ykÃke ÄLÞ
Úkðwt. 46-47
ð y÷tfkhkuÚke ÃkqsLk fhkÞu÷k ðõíkkLku h{ýeÞ ðknLk{kt çkuMkkze
økeík ðk®sºkLkk {Äwh æðrLkLke MkkÚku ðksíku økksíku ©kuíkksLkkuyu íku{Lku ½h MkwÄe
ð¤kððk sðwt. 48
nu hksLkT ! yk «{kýu yk MkíMktrøkSðLk þkLkk ©ðýLkku rðrÄ {U
Mkk{kLÞÃkýu fÌkku Au. su {Lkw»Þku yk fnu÷k rðrÄ {wsçk yk MkíMktrøkSðLk
ç±ç{Ý¢ÝïÝ à¢ë¢é²é²ïü ¼é à¢¢ç}¢Îæ Ý¢: J æÐê¢Z S²¢yÈUHæ ¼ï¯¢æ }¢²¢ Ðí¢ïQUæ Ý æà¢²: JJ50JJ
¥¢Î¢ñ ç±ç{ç}¢}¢æ ¢éy±¢ y±ï¼S² ¢±¢æ ¼¼: J ÜU¼üÃ²æ ç±ç{Ý¢ÝïÝ ¼¼: çÎì²ç¼ ±¢çÀ¼}¢ì JJ51
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼}¢¢ã¢y}²¢çÎ
¢±¢ç±ç{çÝMÐ¢ï çm¼è²¢ïù²¢²: JJ2JJ
-------------------------------
¥²¢² - 3
¥ à¢¢S² ñ¼S² ¢±¢S² ç±ô{ Ï¢íé±ï J ç±à¢ï¯¼¢ï |¢±¢Ýì Ú¢Ýì ! ¢¢ï¼é}¢ãüç¼ ¢ÎÚ}¢ì JJ1JJ
LÎç¼ ±üÐ¢Ð¢çÝ y±ï¼S² ¢±¢ÿ¢¢ï J ¥S}¢¢ÜUæ ÐíH²æ l: ÜUï²æ ã¢ ! ÜUçÚc²ç¼ JJ2JJ
¥¢ÎíZ à¢écÜUæ HÍ¢é SêHæ ±¢Ñì }¢Ý:ÜU¢²}|¢±}¢ì J ¢±¢æ ÐíÎãïyÐ¢Ðæ Ð¢±ÜU: ç}¢{¢ï ²¢ JJ3JJ
þkLkwt ©ðý fhþu, íkuyku {U fnu÷k Mk{økú V¤Lku rLkùu Ãkk{þu, íku{kt fkuR òíkLkku
MktþÞ LkÚke. «Úk{ yk rðrÄLku Mkkt¼éÞk ÃkAe s fÚkkLkwt ©ðý fhðwt, yk rðrÄ
{wsçk fÚkk Mkkt¼¤ðkÚke íkuykuLke Mk{Mík RåAkyku Ãkqýo ÚkkÞ Au. 48-51
yk «{kýu {wõíkkLktË Mðk{e rðhr[ík ©e{íkT MkíMktrøkSðLk
økútÚkLkk {knkíBÞ{kt þíkkLktË Mðk{e yLku nu{tík®Mkn hkòLkk MktðkË
YÃku fÚkkLkk ©ðý rðrÄLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u çkeòu yæÞkÞ
Ãkqýo ÚkÞku. >> 2 >>
--------------------------------
yæÞkÞ - 3
þíkkLktË{wrLk fnu Au nu hksLkT ! ík{u ÞkuøÞ Ãkkºk ©kuíkk Aku. íkuÚke ík{Lku yk
MkíMktrøkSðLk þkLkk ©ðýLkku rðrÄ rðþu»kÃkýu fnwt Awt, íkuLkwt ykËh Ãkqðof ík{u
©ðý fhku. 1
yÂøLkLkk YÃk{kt fÚkk :- fÚkk©ðýLkk Mk{Þu Mkðo «fkhLkk ÃkkÃkku
YËLk fhðk ÷køku Au fu yhu..hu ! ! ! yk fÚkk íkku ykÃkýku n{ýkts «÷Þ fhe
Lkk¾þu. su{ yÂøLk ÷e÷kt, Mkqfkt íku{s LkkLkk, {kuxkt Mkðuo fkcLku çkk¤e Lkk¾u Au,
íku{ yk fÚkkYÃk yÂøLk {Lk, ðkýe yLku þhehÚke WËT¼ðu÷kt Mk{økú ÃkkÃkkuLku
¼M{MkkíkT fhe Lkk¾u Au. yk ¼khík Ëuþ{kt fÚkk©ðý fÞko rðLkkLkk {Lkw»ÞkuLkku
sL{ ËuðMk¼k{kt Ëuðíkkykuyu rLk»V¤ fÌkku Au. yk þkLke fÚkk Mkkt¼éÞk rðLkk
y. 3 {knkíBÞ{T 39
¥çS}¢±ñ |¢¢Ú¼ï ±¯ïü êçÚç|¢Îïü±æçÎ J ¥ÜU¢¢¢ç±¢¢æ Ðéæ¢æ çÝcÈUHæ }¢ ÜUè<¼¼}¢ì JJ4JJ
ôÜU }¢¢ïã¼¢ï Úçÿ¢¼ïÝ éÐéCïÝ Ï¢Hè²¢ J ¥{íê±ï¢ à¢ÚèÚï¢ y±ï¼ÓÀ¢ÜU¢æ ç±Ý¢ JJ5JJ
¥çSS¼}|¢æ F¢²éÏ¢hæ }¢¢æà¢¢ïç¢¼HïçÐ¼}¢ì J }¢¢ü±Ýhæ Îéx¢ü{æ Ð¢~¢æ }¢ê~¢ÐéÚè¯²¢ï: JJ6JJ
Ú¢à¢¢ïÜUç±Ð¢ÜU¢¼Z Ú¢ïx¢¢¢¢æ }¢çÎÚæ ÐÚ}¢ì J ÎécÐêÚæ ÜUë¼ÍÝæ Î¢ï¯æ ÿ¢¢|¢æx¢éÚ}¢ì JJ7JJ
ÜUëç}¢ç±Ñì|¢S}¢æ¿¢¢¼æ à¢ÚèÚç}¢ç¼ ±<¢¼}¢ì J ¼ïÝ æ¢{²ïhè}¢¢S±ÜU¢²Z ²: ÐçÇ¼: JJ8JJ
²yÐí¢¼: æSÜUë¼æ ¢ó¢æ ¢²æ ¼¢é ç±Ýà²ç¼ J ¼Îè²Ú}ÐéCï ÜU¢²ï ÜU¢ Ý¢}¢ çÝy²¼¢ JJ9JJ
Ï¢éiéÎ¢ §± ¼¢ï²ï¯é }¢à¢ÜU¢ §± ¼é¯é J ¢²¼ï }¢Ú¢¢²ñ± ÜU¢¢±¢±<¼¢: JJ10JJ
}¢¢ï¯êQUï¯é ²~¢ S²¢yS±S¼¢ S±S² ï¼: J ¼çS}¢Ýì ¢Ã²ç}¢Îæ à¢¢æ Ð¢ÐYçÝ±¢ÚÜU}¢ì JJ11JJ
#¢ãïÝ¢S² ¢±¢ï Ðí¢Ú|¢ïÎì çm¼è²¢ç¼ï: J Ý±¢ãïÝ¢çÐ ¢±¢ïù²ï±}¢ï± }¢¢Úï¼ì JJ12JJ
Ðÿ¢ï¢ ¢±¢ïù²ï±æ }¢¢ïÝ¢²ï±}¢ï± çã J «¼éÝ¢ ¢±¢ï y±S² ¼ë¼è²¢¼: }¢¢Ú|¢ï¼ì JJ13JJ
{kºk {kunÚke hûký fhkÞu÷k, Mkkhe heík Ãkwrü Ãkk{u÷k, çk¤ðkLk íku{s Lkkþðtík
þhehLkwt þwt «ÞkusLk Au ? 2-5
Mkk[ku Ãktrzík :- nkzfktLkk {k¤kðk¤wt, MLkkÞwÚke çktÄkÞu÷wt, {ktMk yLku
÷kuneÚke ÷uÃkkÞu÷wt, [k{zktÚke {Zu÷wt, ËwøkOÄÚke ¼hu÷wt, {¤{qºkLkk ÃkkºkYÃk, shk
yLku þkufLkk ÃkrhÃkkfÚke Ëw:¾ËuLkkÁt, hkuøkLkwt {wÏÞ ½h, õÞkhuÞ Lk Ãkqhe þfkíkwt
yÚkkoíkT MkËkÞ ¼q¾Úke Ãkezk ykÃkíkwt yLku íkuÚke s f]íkÎLke, Ëku»kkuÚke ¼hu÷,tw ûký¼tøkwh,
{]íÞw ÃkAe fezk, rðük, fu hk¾ çkLke síkwt yk þheh Au. ykðkt Lkkþðtík þhehÚke
su çkwrØ{kLk {Lkw»Þ ÃkkuíkkLkwt {kuûkfkÞo rMkæÄ fhu Au íku s Mkk[ku Ãktrzík Au. 6-8
su{ MkðkhLkk Mk{Þu hktÄu÷wt yÒk Mkkts Ãkzíkkt s rðf]rík Ãkk{e Lkkþ Ãkk{u
Au, íku{ íku s yÒkLkk hMkÚke Mkkhe heíku Ãkwü ÚkÞu÷k yrLkíÞ þheh{kt rLkíÞíkk
õÞktÚke nkuÞ ? Ãkkýe{kt su{ ÃkhÃkkuxk yLku stíkwyku{kt su{ {åAh {hðk ¾kíkh
s sL{u Au, íku{ ¼økðËTfÚkk-©ðý rðLkkLkk {Lkw»Þku fuð¤ {hðk ¾kíkh s
sLBÞk Au, yu{ òýðwt. 9-10
fÚkk «kht¼Lkku ÞkuøÞ Mk{Þ :- Ãkqðuo çkíkkðu÷k y»kkZ ykrË
Ãkrðºk {rnLkkykuLke {æÞu su {rnLkk{kt ÃkkuíkkLkwt r[¥k MðMÚkíkk yLkw¼ðu íku {rnLkk{kt
ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLku Lkkþ fhLkkh yk MkíMktrøkSðLk-þkLke fÚkk Mkkt¼¤ðe. 11 Mkókn,
Lkðkn, ÃkûkLke, {rnLkkLke yk fÚkk©ðýLkku «kht¼ fhðkLkku nkuÞ íkku MkwË (2)
çkes ríkrÚkyu s fÚkkLkku «kht¼ fhðku, yLku çku {kMk ÃkÞOíkLke fÚkkLkku «kht¼
¥¢l¢ ¼é²üC}¢è ¼¢ ±Á²¢ü ¼éÎàü ¢è J ¥S²¢Ú}|¢ï à¢é|¢¢: Ðí¢Qï U¢çS¼²¢ïù²ç¶H¢ ÝëÐ ! JJ14
¥çEÝè Úï±¼è ãS¼: Ðéc²¢ï }¢ëx¢ÐéÝ±üê J ¥ÝéÚ¢{¢ç|¢çyS±¢¼è Ú¢ïçã¢è ¢±¢~¢²}¢ì JJ15JJ
«ÿ¢¢²ï¼¢çÝ Ðé²¢çÝ x¢í¢s²~¢¢ïçÎ¼¢çÝ ±ñ J ¼S}¢¢ÎS² }¢¢Ú}|¢: ÜU¼üÃ²S¼ï¯é |¢êÐ¼ï ! JJ16JJ
Îïà¢¢¼Ú¢çó¢¢Ýì ¿¢¢¼èÝ¢u²ïÓ éNÁÝ¢Ýì J ²ï¯¢æ ¼ÓÀî±¢ï ¢h¢ ¼¢æpÚ}|¢çÎÝ¢yÐéÚ¢ JJ17JJ
Îïà¢ï Îïà¢ï ç±ÚQU¢ ²ï ±ñc¢±¢ Î}|¢±<¼¢: J Ð~¢æ ¼ï|²¢ïùçÐ æHïw²}¢¢x¢¼¢æS¼¢æp }¢¢Ý²ï¼ì JJ18JJ
¥±¢üÜUì Ð@¢ã¼¢ï ²Õ¢Î¢Ý¢ÎèçÝ }¢ïH²ï¼ì J ç±à¢¢H¢ ±é{¢ ²~¢ ÜUé²¢ü¢~¢ ÜU¢SH}¢ì JJ19JJ
ÜUé±èü¼ }¢ÇÐæ ¼~¢ à¢é¢ñ S¢Ýï }¢Ý:çÐí²}¢ì J Ú}|¢¢S¼}|¢ñp mñ: ÈUHñ: ÐécÐñp à¢¢ï|¢Ý}¢ì JJ20JJ
¼~¢¢ïÐ±ïà¢S¢Ý¢çÝ è¢¢æ Ðéæ¢æ ²¢ïç¼}¢ì J Ã²¢¢Ýæ LçÚæ Ú²ïÓ¼éÚ¢ï ÝÚ: JJ21JJ
¢¢ï¼÷¢¢}¢¢Ý¢ÎéÓæ }¢ëÎéH¢S¼Ú¢¢ç±¼}¢ì J Ð¢çEüÜU¢çÎ}¢¢²éQUæ Ú}¢¢è²æ ç±à¢ï¯¼: JJ22JJ
fhðku nkuÞ íkku ík]íkeÞk ríkrÚkyu «kht¼ fhðku. 12-13

nu hksLkT ! yk økútÚkLke fÚkkLkku «kht¼ fhðk{kt Ãkzðku, [kuÚk, ykX{
yLku [kiËþ ykx÷e ríkrÚkyku Lk ÷uðe. yk rMkðkÞLke yLÞ Mkðuo ríkrÚkyku fÚkk
«kht¼ {kxu þw¼ fnu÷e Au. yrïLke, huðíke, nMík, Ãkw»Þ, {]økþe»ko, ÃkwLkðoMkw,
yLkwhkÄk, yr¼Sík, Mðkíke, hkurnýe, ©ðý, ÄrLkck yLku þík¼e»kk yk Lkûkºkku
þw¼ nkuðkÚke fÚkk«kht¼{kt økúný fhðkLkkt fÌkkt Au. {kxu íku{kt fÚkkLkku «kht¼
fhðku. 14-16
©kuíkksLkkuLku rLk{tºký Ãkrºkfk {kuf÷ðe :- Ëuþktíkh{ktÚke çktÄwsLkku,
¿kkríksLkku, r{ºkku íku{s fÚkk ©ðý{kt suykuLku ©Øk nkuÞ íkuykuLku «kht¼Lkk
rËðMkÚke Ãknu÷kt s çkku÷kðe ÷uðk. Ëuþ-rðËuþ{kt su rðhõík yLku Ët¼ hrníkLkk
ði»ýðku nkuÞ íku{Lku Ãký Ãkrºkfk ÷¾e çkku÷kððk yLku íkuyku ykðu íÞkhu ÞÚkkÞkuøÞ
MkL{kLk fhðw.t fÚkkLkk «kht¼Úke Ãkkt[ rËðMk Ãknu÷ktÚke s ykMkLk ykrË WÃkfhýku
«ÞíLkÃkqðof ¼u¤kt fhe hk¾ðkt yLku ßÞkt ½ýk çkÄk sLkku Mkw¾uÚke çkuMke þfu yuðe
rðþk¤ ¼qr{ nkuÞ íÞkt fÚkk MÚk¤ hk¾ðwt. 17-19
{tzÃk yLku ÔÞkMkkMkLk h[LkkLke heík :- yu Ãkrðºk MÚk¤u {LkLku
øk{u íkuðku fu¤Lkk Míkt¼ku, Ãkw»Ãkku, V¤ku, íku{s ©uc ðkuÚke Mkòðu÷ku {tzÃk çkLkkððku.
[íkwh {Lkw»Þu yu h{ýeÞ {tzÃk{kt e, ÃkwÁ»kkuLku çkuMkðkLkkt MÚkkLkku íku{s MkwtËh
ÔÞkMkkMkLkLke ÞÚkkÞkuøÞ h[Lkk fhðe. íku ÔÞkMkkMkLk ©kuíkkykuLkk ykMkLkÚke [wt
çkLkkððwt, íkuLkk Ãkh økkË÷wt rçkAkðe íkuLkk Ãkh fku{¤ ykuAkz ÃkkÚkhðku yLku Ãkz¾u
y. 3 {knkíBÞ{T 41
¼Î¢Ý¢yÐë¢±éÓï }¢ëÎéHï ¢Ý¢ï¢}¢ï J éÏ¢{Ýæ yÈUHÜUæ ÐéS¼ÜUæ çó¢{¢Ú²ï¼ì JJ23JJ
Ðê±¢ïüQUHÿ¢¢ñ²éüQU¢ï x¢íS²¢S² ¼é ±¢ÜU: J Ðíy²ãæ S±¢çqÜUæ ÜUé²¢üÎé¯S²éy¢² |¢êÐ¼ï ! JJ24JJ
¼¼: ¢¢ï¼ëç|¢Ú¢ãê¼: ÜU¢}¢ÇÐæ ±íï¼ì J Ðíÿ¢¢Ë² Ð¢ç¢Ð¢Î¢S²æ ÜUé²¢üÎ¢}¢Ý~¢²}¢ì JJ25JJ
{¢ñ¼Eï¼¢}Ï¢Ú{Ú: eéLæ NÎ²ï S}¢ÚÝì J ç±Ðí¢¢{êó¢}¢SÜUëy² yçXè±Ýæ Ý}¢ï¼ì JJ26JJ
¼¼: S±ÐêÁ²x¢é±¢üÎïÚ¢¿¢²¢ ç±Ý²¢ç±¼: J ©ÎX}¢é¶: Ðí¢X}¢é¶¢ï ±¢ Ã²¢¢Ý}¢éÐ¢ç±à¢ï¼ì JJ27JJ
¼¼ »¼S²¢ç{Îï±}¢ï¼ÓÀ¢¢ÜUëô¼ ãçÚ}¢ì J }¢~¢ñ: }¢ü²ïÎï¼ñ}¢éüw²: ¢¢ï¼¢ ÜUë¼¢çqÜU: JJ28JJ
Ðí}¢¢çÎÐ@}¢¢¼Ð@ÐíÜUÚ¢¢çÝ ¼é J ¥¢S²N¢éÎ¢±çÑìÍ¢íMÐ¢²X¢çÝ ²S² ±ñ JJ29JJ
Ðí¢ïQU¢çÝ ç¼ çÎÃ²¢çÝ ¢èãôÚ ÜUL¢¢}Ï¢éç{}¢ì J ¼æ |¢çQU{}¢ü¼Ý²æ NÎ²ï ç¼²¢}²ã}¢ì JJ30JJ
çÝ¢ç¢¼Ý¢ÝÎæ }¢éçÝ±<¢çÝ¯ïç±¼}¢ì J ¥ç¼Ú}²ÝÚ¢ÜU¢Úæ ¼¢L²ï ±²ç çS¼}¢ì JJ31JJ
ykuXªøký {qfðkt. yk heíku ÔÞkMkkMkLkÚke Úkkuzk [k çkkòuXÃkh rçkAkðu÷k fku{¤

íku{s W¥k{ ykMkLk Ãkh MkwtËh ÃkkrxÞkðk¤wt yLku fMkwtçk÷ MkwtËh ðÚke çktÄkÞu÷wt
fÚkkLkwt ÃkwMíkf ÃkÄhkððwt. Ãkqðuo fnu÷k þw¼ ÷ûkýkuÚke Þwõík yk fÚkkLkk ðõíkkyu
«ríkrËLk «¼kík{kt òøkúík ÚkR MLkkLk MktæÞk ykrË rLkíÞ rðrÄÚke Ãkhðkhe
©kuíkksLkkuLkk çkku÷kððkÚke fÚkk {tzÃk{kt ykððwt, íÞkhçkkË nkÚk, Ãkøk yLku {w¾
«ûkk÷Lk fhe ºký ð¾ík yk[{Lk fhðw.t 20-25
ÄkuÞu÷kt ïuík ðÄkhe yu ðõíkkyu «Úk{ ÓËÞ{kt ÃkkuíkkLkk MkËTøkwÁLkwt
M{hý fhe Mk¼k{kt çkuXu÷k rð« íkÚkk MkkÄwLku Lk{Mfkh fhe MkíMktrøkSðLk økútÚkLku
ðtËLk fhðk. íÞkhçkkË ÃkkuíkkLkk økwÁ ykrËLke yk¿kkÚke rðLkÞÞwõík ÚkR W¥kh
{w¾u yÚkðk Ãkqð{ o ¾
w u ÔÞkMkkMkLku çkuMkðw.t íÞkhçkkË MkðkhLkku Ãkqò ykrË rLkíÞrðrÄ
fhe ÃkhðkheLku ykðu÷k {wÏÞ ©kuíkkyu yk MkíMktrøkSðLk økútÚkLkk yrÄËuðíkk
Mkðuoïh íku{s þkMðYÃku rçkhksíkk ¼økðkLk ©enrhLkwt æÞkLk fhe yk {tºkkuÚke
ÃkqsLk fhðwt. 26-28
þkMºkMðYÃk ¼økðkLkLkku æÞkLk {tºk :- yufÚke Ãkkt[ «fhýku
yLkw¢{u yk þkMºkYÃke Ãkh{kí{kLkk rËÔÞ {w¾, ÓËÞ, WËh, òLkw yLku [hý
fÌkk Au yuðk fYýkrLkrÄ ¼ÂõíkLktËLk ©enrhLkwt nwt ÓËÞ{kt æÞkLk ÄÁt Awt. 29-30
YÃk {kÄwhe :- ÃkkuíkkLkk ykr©ík sLkkuLku ykLktË WÃkòðíkk, Mktíkku
íku{s çkúñ[kheykuÚke MkuðkÞu÷k yrík h{ýeÞ {Lkw»Þkf]rík{kt þku¼íkk, íkÁý
yðMÚkk{kt hnu÷k, ÃkkuíkkLkk YÃkLku yLkwYÃk rËÔÞ yðÞðkuLku Äkhý fhíkk, LkðeLk
MÐ¢ÝéMÐ¢±²±æ Ý±ÐkÎHïÿ¢¢}¢ì J ¥¼è± Îà¢üÝè²æ à¢¢¼æ ÜU¢ï}¢H|¢¢¯¢}¢ì JJ32JJ
ÝêÕÚQU¢Úç±Î¢|¢ãS¼¢çÑìÍ¢í¼Hà¢¢ïç|¢¼}¢ì J @¢éX¢L¢Ý¶Îí¢±çHç±Ú¢ç¼}¢ì JJ33JJ
ç}¢¼çS}¢¼SÈUéÚ¢éË²Î¼}¢éQU¢±çHÐí|¢}¢ì J ÐíH}Ï¢Ðè±Ú|¢éæ ç±à¢¢HNÎ²SH}¢ì JJ34JJ
Ðëé¼éXHH¢Åæ éÜU¢Ð¢ïH¢L¢¢{Ú}¢ì J Î{¼æ ÜUñÚï ÐéÇîï |¢¢Hï ÜUéæÜUé}¢ÎíÜU}¢ì JJ35JJ
Í¢Ýà²¢}¢æ ¼éHè}¢¢çHÜU¢æ Îçÿ¢¢ï ÜUÚï J Î{¼æ çm¼è²ïÝ ÎÎ¼æ Ð¢ç¢Ý¢ù|¢²}¢ì JJ36JJ
çÏ¢|¢í¼æ ¼éHèÜU¢Dêÿ}¢}¢¢H¢m²æ x¢Hï J à¢é|¢íæ ²¿¢¢ïÐ±è¼æ ±¢}¢SÜU{ï éà¢¢ï|¢Ý}¢ì JJ37JJ
±¢: à¢é | ¢í æ }¢ë Î é ÐçÚÎ{¼æ Îë É ÜUÓÀÜU}¢ì J ±¢Ý}¢é ¢ÚÐÅæ ãæ Ðÿ¢ç¼æ ¼¢ JJ38JJ
êÿ}¢æ ç¼æ ÐÅÜUæ Ï¢Ý¼æ à¢è<c¢ }¢TéH}¢ì J ©y±ï |¢QU}Ðíèy²ñ Î{¢Ýæ |¢êçÚ|¢ê¯¢}¢ì JJ39JJ
Ý¢Ý¢ç±{ñ: ÐécÐã¢ÚñpÎÝïÝ¢<¼æ çÝñ: J H}Ï¢çj: à¢ï¶Úñ Ú}²æ }¢ÎçS}¢¼}¢Ý¢ïãÚ}¢ì JJ40JJ
¼¢Ú¢}¢ÇH}¢²Sæ Ðê¢üÎíç}¢±¢ïçÎ¼}¢ì J |¢QU}¢ÇH}¢²Sæ ±üH¢ïÜUÝ}¢SÜUë¼}¢ì JJ41JJ
f{¤Lkk Ãkºk Mk{kLk rðþk¤ Lkuºk f{¤Úke þku¼íkk, yríkþÞ ËþoLkeÞ, þktík,
ÂM{ík MkkÚku {Äwh ¼k»ký fhíkk, LkðeLk ÷k÷ f{¤Lke Mk{kLk nkÚk íku{s [hýLkkt
ík¤ktÚke þku¼íkk, [¤fíkk yLku fktRf WÃkzíkk ÷k÷ htøkLkk Lk¾YÃke [tÿLke ÃktÂõíkÚke
rðhks{kLk, {tË {tË nkMÞÚke [¤fíkk íku{s Mkh¾e Ëktík ÃktÂõíkÚke Þwõík, òLkw
ÃkÞOík ÷ktçke íku{s ¼hkðËkh çkÒku ¼qòykuÚke þku¼íkk, rðþk¤ ðûkMÚk¤ðk¤k,
WÃkzíkk rðþk¤ ÷÷kxÚke þku¼íkk, MkwËt h økk÷ yLku yÄhkucÚke þku¼íkk, ¼k÷{kt
fuMkhÚke fhu÷k QæðoÃkwtzÙ rík÷fLkk {æÞu fwtfw{Lkku [ktË÷ku Äkhe hnu÷k, {u½Lke
Mk{kLk ~Þk{ MkwtËh YÃkðk¤k, s{ýk nkÚk{kt íkw÷MkeLke {k¤kLku Äkhe hnu÷k,
zkçkk nkÚkÚke y¼ÞËkLk ykÃkíkk, ftX{kt íkw÷MkeLkk fkcLke Mkqû{ çkuðze ftXeLku
Äkhe hnu÷k, zkçkk ¾¼k WÃkh ïuík Mkwþkur¼ík Þ¿kkuÃkrðíkLku Äkhe hnu÷k, ïuík,
Mkqû{ yLku fku{¤ ðLkku fuz{kt áZ fAkuxku çkktÄe hnu÷k, ntMkLke Ãkkt¾ Mk{kLk
Äku¤wt Lku fku{¤ W¥kheÞ ðLku Äkhe hnu÷k, yrík fku{¤ Lku ïuík ÃkxfkLku {Míkf
Ãkh Äkhe hnu÷k, ¼õíkkuLke «kÚkoLkkÚke íku{Lkk {LkLku hkS fhðk WíMkðLkk rËðMkku{kt
rËÔÞ rðrðÄ yk¼q»kýku Äkhý fhLkkhk, ¼õíkku îkhk yLkufrðÄ Ãkw»ÃkLkk nkh
yLku [tËLkÚke Ãkqò fhkÞu÷k, ÷ktçkk ÷xfíkk íkkuhkykuÚke y÷tf]ík íku{s {tË {tË
nkMÞÚke {Lkkunh {w¾f{¤Úke þku¼íkk, íkkhk{tz¤Lkk {æÞu WËÞ Ãkk{u÷k
Ãkqý{kLkk [tÿ{kLke ÃkuXu ¼õíksLkkuLkk {tz¤ {æÞu þku¼e hnu÷k, Mkðo ÷kufÚke
Lk{Mfkh fhkÞu÷k, rËÔÞ nkÚkLkkt ÷xfktÚke ¼õíkkuLkk {LkLku ykf»koý fhíkk íku{s
y. 3 {knkíBÞ{T 43
NÎ²¢çÝ ãÚ¼æ çÝ¢Ý¢æ ÜUÚïC²¢ J ÜUL¢¢}¢ë¼²¢ ÎëcÅK¢ ±èÿ¢}¢¢¢æ ç¼²ï JJ42JJ
§ç¼ ¢èyçXè±Ý¢ÜUë¼²ï ¢èãçÚÜUëc¢ÐÚ}¢¢y}¢Ýï Ý}¢¢ï ²¢²¢ç}¢ J
¥¢±¢ãÝ}¢ì ÜUçHv}¢¯Ý¢à¢¢² Ðí¢Îé|¢êü¼æ ÜUëÐ¢|¢Ú¢¼ì J yçXè±Ý¢ÜU¢Úæ ãçÚ}¢¢±¢ã²¢}²ã}¢ì JJ43
¥¢Ý}¢ì-
ãÚï ! ôã¢Ýç}¢Îæ S±¢üÚÕç±çÝ<}¢¼}¢ì J ¼± Ðíèç¼ÜUÚæ Î¢æ x¢ëã¢¢ ÜUëÐ²¢ Ðí|¢¢ï ! JJ44
Ð¢l}¢ì-
¥Ý²|¢¢±¢¢ç²¢¢æ æ¢Ú¢¢ü±¼¢ÚÜU ! J Ð¢læ x¢ëã¢¢ Îï±ïà¢ ! ¢èãÚï ! ÜUëÐ²¢ }¢ç² JJ45J
¥Í²ü}¢ì-
Ý¢Ý¢±¼¢ÚçÚ¼ñ: ¢{éVÅÝ¢à¢Ý ! ¢èãÚï ! y±æ x¢ëã¢¢¢Í²Z x¢{¢lC¢Xæ²é¼}¢ì JJ46JJ
¥¢}¢Ýè²}¢ì-
¢èÎéx¢üÐêüÝ¢ÝÎ ! ÝëÐ¢éÚ}¢Î¢Ðã ! S±|¢QUÜUé}¢éÎïÎ¢ï ! y±æ x¢ëã¢¢¢}¢Ýè²ÜU}¢ì JJ47
fYýk{Þ y{]ík ¼hu÷e rËÔÞ árüÚke ¼õíksLkkuLku rLknk¤e hnu÷k íku ¼økðkLk
©enrhLkwt nwt ®[íkðLk fÁt Awt. yk «{kýu çkku÷eLku æÞkÞkr{ nwt æÞkLk fÁt Aw.t
yu{ AuÕ÷u çkku÷ðw.t yÚkðk Rrík ©e MkíMktrøkS- ðLkkf]íkÞu ©enrhf]»ý-Ãkh{kí{Lku
Lk{: yÚkkoíkT ©e MkíMktrøkSðLk MðYÃke ©enrhf]»ý Ãkh{kí{kLku Lk{Mfkh.
yk «{kýu AuÕ÷u Wå[khý fhðwt. 31-42
ykðknLk {tºk :- yk Ãk]Úðe{kt yÃkkh fYýk fhe fr¤ÞwøkLkk {¤
rLkðkhðk «økx ÚkÞu÷k yk MkíMktrøkSðLk-þkMðYÃke ©enrhLku nwt yknðknLk
fÁt Awt. 43
ykMkLk {tºk :- nu nrh ! Mkwðýo rLk{ík híLksrzík íku{s ík{Lku «erík
WÃkòLkkÁt yk ®MknkMkLk nwt yÃkoý fÁt Awt. nu «¼w ! f]Ãkk fheLku ykLkku Mðefkh
fhku. 44
Ãkkã{tºk :- nu Ëuðuþ ! yLkLÞ¼kðÚke ykÃkLkwt ¼sLk fhLkkh
¼õíksLkkuLku MktMkkh-Mkkøkh{ktÚke ykÃk íkkhLkkhk Aku. yuðk nu nrh ! {khe WÃkh
f]Ãkk fhe yk Ãkkã ([hý-«ûkk÷Lk s¤)Lkku Mðefkh fhku. 45
yÎÞo {tºk :- nu yLkuf «fkhLkk [rhºkkuÚke MkkÄwykuLkk MktfxLkku Lkkþ
fhíkk ! nu ©enrh ! ík{u [tËLk ykrË yüktøk ÿÔÞÞwõík yk yÎÞo (nMík-«ûkk÷Lk
s¤)Lkku ytøkefkh fhku. 46
SÝ¢Ý}¢ì-
¥ÓÀ¢ïÎ¢ï}¢¢x¢X¢±¢üHRUèÇ¢Ú¼ï ! ãÚï ! ¼yÐ¢Ýè²Ðíà¢æ¢ÜUëyF¢Ýè²æ Ðíç¼x¢ës¼¢}¢ì JJ48JJ
±}¢ì-
Ðè¼¢}Ï¢Úç}¢Îæ ÜUëc¢ ! Ý±èÝæ S±±¢üÜU}¢ì J ¼±ñ± ÐçÚ{¢Ý¢ãZ x¢ës¼¢æ {}¢üÝÎÝ ! JJ49JJ
²¿¢¢ïÐ±è¼}¢ì-
¢ç±~¢èx¢íçæ²éQUæ S±¢ü¼¼éç±çÝ<}¢¼}¢ì J x¢ës¼¢æ Îï±Îï±ïà¢ ! Ï¢ír¢ê~¢ç}¢Îæ à¢é|¢}¢ì JJ50
¥¢|¢ê¯¢¢çÝ-
¥¢|¢ê¯¢¢çÝ çÎÃ²¢çÝ ÜUéÇH¢ÎèçÝ yÐ¼ï ! x¢ëã¢¢ ÜUëÐ²¢ ÜUëc¢ ! Î¢¢Ýè}¢¢çÝ |¢çQU¼: JJ51JJ
ÎÝ}¢ì-
Í¢Ý¢ÚÚ¢ïÐï¼æ ÜUéæÜUé}¢ïÝ éà¢¢ïç|¢¼}¢ì J x¢ëã¢¢ ÎÝæ çÎÃ²æ |¢çQU{}¢¢üy}¢ ! Ðí|¢¢ï ! JJ52
ÐécÐ¢ç¢-
Ý¢Ý¢éx¢ç{ÐécÐ¢¢¢æ ã¢Ú¢ÐèÇ¢ñ ¼ñ± J ¼éHè±Ý}¢¢H¢æ ¢èÜUëc¢ ! S±èÜUéL Ðí|¢¢ï ! JJ53
yk[{Lk {tºk :-nu ©eËwøkoÃkwh rLkðkMke sLkkuLku ykLktË WÃkòðíkk ! nu

yMkwh hkòykuLkk {ËLku nhLkkhk ! nu ÃkkuíkkLkk ¼õíksLkYÃk fw{Ëw Lku rðfMkkððk{kt
[tÿ{k Mk{kLk ! ík{ku {w¾u yk[{LkeLkku Mðefkh fhku. 47
MLkkLk {tºk :- nu WL{¥k øktøkkLkk MðåA s¤{kt ÃkkuíkkLkk Ãkh{ntMkkuLke
MkkÚku s¤¢ezk fhðk{kt «eríkðk¤k ! nu nrh ! WL{¥køktøkkLkk LkehLke ykÃk «þtMkk
fhku Aku. íkuÚke MLkkLk {kxu {U yÃkoý fhu÷ yk s¤Lku ytøkefkh fhku. 48
ð«ËkLk {tºk :- nu f]»ý ! nu Ä{oLktËLk ! ík{Lku s Ãknuhðk ÷kÞf
LkðeLk íku{s MkwðýoLkk Mk{kLk ðýoðk¤wt yk Ãkeíkktçkh ík{u Äkhý fhku. 49
Þ¿kkuÃkrðík {tºk :- nu ËuðkuLkk Ëuð ! Mkkrðºke-økútÚkeyu Þwõík íku{s
MkwðýoLkk íktíkwÚke rLk{ík yk þw¼ çkúñMkqºk ík{u økúný fhku. 50
yk¼q»ký«ËkLk {tºk :- nu MktíkkuLke Mðk{e ! nu f]»ý ! fwtz¤ ðøkuhu
rËÔÞ yk¼q»kýku {U ¼Âõík¼kðÃkqðfo yÃkoý fÞkO Au. íkuLkku f]Ãkk fhe ík{u ytøkefkh
fhku. 51
[tËLk yÃkoý {tºk :- nu ¼ÂõíkÄ{oLkk LktËLk ! nu «¼w ! fÃkqh hMkÚke
r{r©ík fwtfw{Úke Mkwþkur¼ík íku{s rËÔÞ yk [tËLkLkku ytøkefkh fhku. 52
Ãkw»Ãk«ËkLk {tºk :- nu ©ef]»ý ! nu «¼w ! yLkuf «fkhLkk MkwøktÄe{kLk
Ãkw»ÃkkuLkk nkh, íkkuhk íku{s íkw÷MkeLke ðLk{k¤kLkku ykÃk Mðefkh fhku. 53
y. 3 {knkíBÞ{T 45
éx¢{¼ñH}¢ì-
éx¢{ÎíÃ²±¢¢ÉKæ ç±c¢é¼ñHæ }¢Ý¢ïãÚ}¢ì J ±¢çÀ¼æ ±üH¢ïÜU¢Ý¢æ |¢x¢±Ðíç¼x¢ës¼¢}¢ì JJ54
{êÐ:-
Ï¢¢HRUèÇ¢ç±Ý¢ïÎïÝ ÜU¢çHÎ¢¢éÚ¢¼ÜUë¼ì J ÎëcÅK¢ ÜUëy²¢x¢¢Îí¢± ! {êÐ: S±èçRU²¼¢æ y±²¢ JJ55
ÎèÐ:-
S±²æÐíÜU¢à¢}¢¢Ýïà¢ ! ÝñÜU|¢¢SÜUÚ|¢¢S±Ú ! x¢ëã¢¢ ÜUëÐ²¢ ÎèÐ}¢{ÜU¢ÚçÝ±¢ÚÜU}¢ì JJ56
Ýñ±ïl}¢ì-
Ý¢Ý¢ÐÒ ¢ó¢Ýñ±ïlæ Úñ: ¯Çìç|¢}¢üÝ¢ïãÚ}¢ì J ç±Eæ|¢Ú ! x¢ëã¢¢ïÎæ Ðíèy²¢ }¢ï ±ÚÎ¢ï |¢± JJ57
}¢²ïÐ¢Ýè²}¢ì-
Ðç±~¢æ çÝ}¢üHæ ¼¢ï²}¢éà¢èÚñH¢çÎ±¢ç¼}¢ì J è±Ýæ ±üè±¢Ý¢æ Ð¢Ý¢Z x¢ës¼¢æ ãÚï ! JJ58
ÐéÝÚ¢}¢Ýè²}¢ì-
çÝ}¢üHæ x¢¢X}¢éÎÜUæ éÐç±~¢æ é±¢ç¼}¢ì J ÐéÝÚ¢}¢Ýè²æ x¢ës¼¢æ |¢çQUÝÎÝ ! JJ59
MkwøktÄeíki÷«ËkLk {tºk :- nu ¼økðLkT ! MkwøktÄe{kLk yLkuf «fkhLkk

ÃkËkÚkkuoÚke yrÄðkrMkík íku{s Mk{økú ÷kufkuyu RåAðk ÞkuøÞ {U ¼Âõík¼kðÚke
yÃkoý fhu÷k {Lkkunh yk rð»ýwíki÷Lkku Mðefkh fhku. 54
ÄqÃk«ËkLk {tºk :- nu árü{kºkÚke f]íÞkykuLkk økýLku ¼økkzLkkh !
íku{s çkk÷¢ezk rðLkkuË{kºkÚke fkr÷Ë¥k yMkwhLkku Mktnkh fhLkkh ! ík{u ÄqÃk
ytøkefkh fhku. 55
ËeÃk«ËkLk {tºk :- nu MðÞt«fkþ ! nu «{kýkuLkk Rþ ! («íÞûk
«{ký, þçË «{ký yLku yLkw{kLk «{kýLkk {kr÷f) nu yLkuf ¼kMfh Mk{kLk
«fkþ{kLk ! ytÄfkhLku rLkðkhLkkhk yk ËeÃkLkku f]Ãkk fhe Mðefkh fhku. 56
Lkiðuã yÃkoý {tºk :- nu rðït¼h ! A «fkhLkk hMkkuyu Mkrník
{Lkkunh íku{ s yLkufrðÄ ÃkfðkLkkuLkwt Lkiðuã «eríkÚke nwt yÃkoý fÁt Awt. íkuLkku ík{u
Mðefkh fhku yLku {Lku ðhËkLk ykÃkku. 57
¼kusLk {æÞu s÷ÃkkLk «ËkLk {tºk :- nu nrh ! yu÷[e íku{s
ðªhýLkk ðk¤k ykrË MkwøktÄe{kLk þeík¤ ÃkËkÚkkuoÚke yrÄðkrMkík MkðoSðkuLkwt
SðLkYÃk yk Ãkrðºk rLk{o¤ s¤, ÃkkLk fhðk {kxu ykÃk yuLkku ytøkefkh fhku. 58
Vhe yk[{LkeÞ «ËkLk {tºk :- nu ¼ÂõíkLktËLk ! yíÞtík Ãkrðºk,
yrík rLk{o¤ íku{s MkwøktÄe ÿÔÞkuÚke MkwðkrMkík yk øktøkks¤ Vhe yk[{Lk {kxu
¼¢}Ï¢êH}¢ì-
¼¢}Ï¢êHæ Ðêx¢æ²éQUæ H±XñH¢ç±ç}¢ç¢¼}¢ì J ¢¼èÈUH¢çÎæ²éQUæ ¢èÜUëc¢ ! Ðíç¼x¢ës¼¢}¢ì JJ60
ÈUH}¢ì-
çÎÃ²æ ÈUH¢Ý¢æ ±ïü¯¢æ ±üÎï±çÐí²VÚ}¢ì J Ý¢çHÜUïÚèÈUHç}¢Îæ x¢ës¼¢æ {}¢ü{ê{üÚ ! JJ61
Îçÿ¢¢¢-
²¢à¢çQU }¢²¢ Î¢¢: S±¢üM²¢çÎ}¢éçÎíÜU¢: J ±ë¢¢H²ÐéÚ¢±¢ ! Îçÿ¢¢¢æ x¢ës¼¢æ y±²¢ JJ62
ÝèÚ¢Ý}¢ì-
ÝèÚ¢²¢ç}¢ Îï±ïà¢ ! Ý}¢S¼ï ! Á²¢ïç¼¯¢æ Ð¼ï ! J ¥¢Ú¢<~¢ÜUæ }¢²¢ Î¢æ x¢ëã¢¢ }¢éçÝ±Ì|¢ ! JJ63
ÐíÎçÿ¢¢¢æ-
Ý}¢S¼ï Îï±Îï±ïà¢ ! ±Ú¢|¢²ÜUÚ ! Ðí|¢¢ï ! J y±yÐíÎçÿ¢¢²¢ ÜUëc¢ ! ±üÎï±ÐíÎçÿ¢¢¢ JJ64
Ý}¢SÜU¢Ú:-
©h¢Ú¢¢² ±ïü¯¢æ Ðí¢Îé|¢êü¼æ {Ú¢¼Hï J yçXè±Ý¢ÜU¢Úæ y±¢æ ãôÚ Ðí¢}¢¢}²ã}¢ì JJ65
ytøkefkh fhku. 59
íkktçkq÷ Mk{Ãkoý {tºk :- nu ©ef]»ý ! ÷®ðøk, yu÷kÞ[e, ò{V¤
íku{s MkkuÃkkheyu Mkrník çkLkkðu÷wt yk ÃkkLkçkezwt ytøkefkh fhku. 60
V÷ yÃkoý {tºk :- nu Ä{oÄwhtÄh ! Mkðuo V¤ku{kt ©uc íku{s Mkðuo
ËuðíkkykuLku r«Þ yuðk yk Lkkr¤ÞuhLkk V¤Lkku Mðefkh fhku. 61
Ërûkýk «ËkLk {tºk :- nu ðzíkk÷ÃkwhðkMke ! {U ÞÚkkþÂõík Mk{Ãkoý
fhu÷ YÃkkLke {wÿk íku{s MkwðýoLke {wÿk ykÃk ËrûkýkYÃku Mðefkh fhku. 62
LkehksLk «ËkLk {tºk :- nu Ëuðuþ ! nu ßÞkuríkr»kykuLkk Ãkrík ! nu
{wrLkðÕ÷¼ ! {khk ykÃk©eLku Lk{Mfkh. nwt ík{khe ykhíke WíkkÁt Awt, {U yÃkoý
fhu÷ ykhíkeLkku Mðefkh fhku. 63
«Ërûkýk {tºk :- nu ðhËkLk yLku y¼ÞËkLk ykÃkLkkhk ! ËuðkuLkk
Ëuð ! nu «¼w ! ykÃk©eLku Lk{Mfkh fÁt Awt. nu f]»ý ! ík{Lku «Ërûkýk fhðkÚke
Mkðuo ËuðíkkykuLku «Ërûkýk ÚkR òÞ Au. 64
Lk{Mfkh {tºk :- yk Ãk]Úðe Ãkh Mkðo SðkuLkk WØkh {kxu «økxu÷k
yLku MkíMktrøkSðLk þkMðYÃku rðhksu÷k ©enrh ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt. 65
«kÚkoLkk {tºk :- yLkkrËfk¤Úke Mktr[ík {khkt ÃkkuíkkLkkt f{oLkk ÃkrhÃkkfÚke
y. 3 {knkíBÞ{T 47
Ðí¢üÝ¢-
çÝÜU}¢üç±Ð¢ÜUïÝ |¢±¢Ï{¢ñ Ðç¼¼¢ïùS}²ã}¢ì J ¼æ }¢¢}¢éhÚ Îï±ïà¢ ! ÜUëÐ²¢ ! ÜUL¢¢çÝ{ï ! JJ66
yçXè±Ý¢w²Sy±æ Ðíy²ÿ¢: ÐéL¯¢ï¢}¢: J }¢ç² y±ÓÀÚ¢¢²¢¼ï ÜUëÐ¢æ ÜUéL x¢yÐ¼ï ! JJ67
}Ðê¢² ¢èãôÚ çy±yæ yçXè±Ý¢y}¢ÜU}¢ì J ±QU¢Úæ Ðê²ïjvy²¢ x¢{ÐécÐdx¢¢çÎç|¢: JJ68
Ý±èÝ±¢|¢Ú¢ñÎüy±¢ }ÐêÁ² Îçÿ¢¢¢}¢ì J ¼¼: Ðê±¢ïüQU}¢~¢ï¢ Ýy±¢ ¼æ Ðí¢ü²ïyÐé}¢¢Ýì JJ69
é±í¼¢ÜU¢Ú ! Ï¢¢ï{¿¢ ! ±üà¢¢ç±à¢¢ÚÎ ! »¼yÜU¢ÐíÜU¢à¢ïÝ }¢Î¿¢¢Ýæ ç±Ý¢à¢² JJ70
}Ðí¢²ü ¼m¢ÜUç}¢y}¢²¢Ýì ¢¢ï¼÷æp ç±Ðí¢ ²¢ãü}¢ïü¼ì J
¢¢ï¼¢ S±ÜUè²ñ<Ý²}¢ñLÐï¼: à¢ë¢¢ï¼é |¢êÐ¢HÜU ! à¢¢}¢ï¼¼ì JJ71
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼ÓÀî±¢ç±à¢ï¯ ç±²éQU¢ñ

¼yÐê¢ç±ç{çÝMÐ¢Ý¢}¢¢ ¼ë¼è²¢ïù²¢²: JJ3JJ
-------------------------------
nwt yk ¼ðMkkøkh{kt zwçku÷ku Aw.t nu Ëuðþu ! nu fYýkrLkrÄ ! f]Ãkk fheLku {khku WØkh
fhku. nu søkíkÃkrík ! yíÞkhu ykÃk MkíMktrøkSðLk-þkMðYÃku «íÞûk ÃkwÁ»kku¥k{
MkËk ynª rðhkòu Aku. ík{khu þhýu ykðu÷k {khk WÃkh f]Ãkk fhku. 66-67
yk «{kýu MkíMktrøkSðLk þk MðYÃku rðhksíkk ©enrhLkwt ÃkqsLk fhe
íÞkhçkkË [tËLk yLku Ãkw»Ãk{k¤kÚke «eríkÃkqðof ðõíkkLkwt ÃkqsLk fhðwt. LkðeLk ð
yLku yk¼q»kýkuÚke ÃkqsLk fhe, Ërûkýk ykÃke Ãkqðkuoõík {tºkÚke Lk{Mfkh fhe
«kÚkoLkk fhðe. nu Mkwðúík{wrLk MðYÃk ! nu çkkuÄLku òýLkkhk ! nu Mkðo þk
rðþkhË ! yk MkíMktrøkSðLkLke fÚkkLkk «fkþÚke {khk y¿kkLkYÃke ytÄfkhLkku
rðLkkþ fhku. 68-70
nu Ãk]ÚðeÃkk÷f ! hksLkT ! yk «{kýu íku ðõíkkLke Ãkqò fhe «kÚkoLkk fheLku
{wÏÞ ©kuíkkyu yLÞ ©kuíkk rð«kuLke Ãkqò fhðe. yLku íÞkhçkkË Mkðuo ©kuíkksLkkuyu
ÃkkuíkkLkk fnu÷k rLkÞ{{kt hne yk MkíMktrøkSðLkþkLkwt ©ðý fhðwt. 71
Rrík ©e {wõíkkLktË Mðk{e rðhr[ík ©e{íkT MkíMktrøkSðLk
íku þkLkku rðþu»k ©ðýrðrÄ fÌkku yLku íkuLke ÃkqòrðrÄLkwt rLkYÃký
fÞwO yu Lkk{u ºkeòu yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. >> 3 >>
--------------------------------
¥²¢² - 4
¢¢ï~¢¢ Ðêç¼¢ï ±QU¢ ÜUé²¢ü}¢XH}¢¢çÎ¼: J }¢éÎ¢ ±ÎïyÎ¢ÝÎïy²¢çÎÔH¢ïÜU~¢²æ ÝëÐ ! JJ1JJ
S±¢ç}¢Ý¢Ú¢²¢¢ï ÝèHÜUÆ¢ï Ý¢Ú¢²¢¢ï ãçÚ: J ãçÚÜUëc¢p ã¢ÝÎ: ÜUëc¢¢ïS¼é }¢ï NçÎ JJ2JJ
¼¼¢ï ±ñÚ¢x²±ïx¢ïç¼ ÔH¢ïÜUm²}¢éÎèÚ²ï¼ì J ±QU¢ ÐéS¼ÜUæ Ýy±¢ ¼¼: Ðlï çy±}¢ï ÐÆï¼ì JJ3JJ
¢ê²¼¢æ Îï±Îï±ïà¢! S±¢ç}¢Ý¢Ú¢²¢ ! Ðí|¢¢ï ! y±Îè²ïÝ¢±{¢ÝïÝ ÜUç²c²ï à¢é|¢¢: ÜU¢: JJ4JJ
Ýy±¢ ¢èã¢ÝÎS±¢ç}¢Ýæ |¢çQU{}¢ü}¢ì J ¼m¢¢èæ à¢¼¢ÝÎæ ¼¼¢ï ²}¢éÎèÚ²ï¼ì JJ5JJ
§ç¼ Ðlï ÐçÆy±ñ± ±¢²ïy ÜU¢æ Ï¢é{: J ¢{êç±Ðí¢ç±H¢ïv²ñ± ÜUé²¢üÎZ Ý ²¢ïç¯¼: JJ6JJ
}¢¢ç#²üS² ²S²¢¼ï Ý¢²¢²S²¢ }}¢¼¢: J Ý ¼~¢ ¼~¢ ç±Ú}¢ïÎ²¢²¢æS¼¢±Î¢}²ã}¢ì JJ7JJ
yæÞkÞ - 4
{tøk÷k[hý &÷kufkuLkku ¢{ :- þíkkLktË{wrLk fnu Au, nu hksLkT !
©kuíkkÚke Ãkqòyu÷k ðõíkkyu «Úk{ {tøk÷k[hý fhðw.t {tøk÷k[hý{kt yrík n»koLke
MkkÚku («Úk{ «fhýLkk «Úk{ yæÞkÞ{kt hnu÷) MkËkLkLËkB¼kurÄ: yu ykrË
ºký &÷kuf çkku÷ðk. 1
íÞkhçkkË Mðkr{LkkhkÞýku Lke÷ft X yu &÷ku f Úke ðõíkkyu
©eMðkr{LkkhkÞý, Lke÷ftX, LkkhkÞý, nrh, nrhf]»ý, MknòLktË yLku ©ef]»ý
ykrË Lkk{kuLkwt M{hý fhe, {khk ÓËÞ{kt ík{ku MkËk rðhkòu. yu{ «kÚkoLkk fhðe.
yLku ÃkAe ðõíkkyu ðihkøÞ ðuøk yu çku &÷kuf («Úk{ «fhýLkk çkeò
yæÞkÞ{kt hnu÷k) çkku÷e, ÃkwMíkfLku Lk{Mfkh fhe, yk çku ÃkãLkku (&÷kufLkku)
ÃkkX fhðku. 2-3
çku &÷kufku :- nu ËuðËuðuþ ! nu Mðkr{LkkhkÞý ! nu «¼w ! ík{khk
MðYÃk{kt {LkLku yufkøkú fhe nwt yk þw¼ fÚkkLkwt økkLk fheþ, íkuLkwt ík{u ©ðý fhku.
©e ¼ÂõíkÄ{oLkk Ãkwºk ©eMknòLktË Mðk{eLku íku{Lke rËÔÞ WÃkËuþYÃk ðkýeLku
yLku íkuLkk rËÔÞ[rhºkkuLkk «ðõíkk þíkkLktË Mðk{eLku Lk{Mfkh fhe íÞkhçkkË
ðõíkkyu yLku ©kuíkkyu Mkk{qrnf sÞ½ku»k fhðku. 4-5
yk «{kýu ÃkãkuLkwt ÃkXLk fheLku s çkwrØ{kLk ðõíkkyu fÚkkLkwt ðk[Lk fhðw.t
íkuLkk yÚkoLkwt rððu[Lk Mk¼k{kt çkuX÷
u k MkkÄw yLku rð«kuLku s òuRLku fhu Ãký eykuLku
òuRLku fu WÆuþeLku Lk fhu. 6
y. 4 {knkíBÞ{T 49
¼~¢ ÐíÜUÚ¢ï y±¢lï çm¼è²: Ðí}¢S¼¢ J ¼ë¼è²¢ïùC¢Îà¢: ¯Dï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ç±}¢ï JJ8JJ
¥ÜUô~¢à¢S~¢²ôà¢: Ð@ô~¢à¢¢}¢S¼¢ J ¥Cô~¢à¢¢ï }¢¼¢pñ¼ï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ç±ã JJ9JJ
»ÜU¢ïÝy±¢ôÚà¢p y±¢ôÚà¢¢}¢S¼¢ J çmy±¢ôÚà¢ §y²ï¼ï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ñ }¢¼¢: JJ10JJ
¥²¢²: #Ð@¢à¢çÐ@¢à¢¢}¢S¼¢ J ¥²¢²¢ñ ç±Ú¼¢±ï¼¢ñ m¢±²~¢ çÝ¯ïç{¼¢ñ JJ11JJ
çm¼è²ï ÐíÜUÚ¢ï Ðí}¢¢ï Ý±}¢S¼¢ J ¯D¢ï çÝ¯ïç{¼¢pñ¼ï ç±Ú¼¢ñ }}¢¼¢ ÝëÐ ! JJ12JJ
»ÜU¢Îà¢S¼¢²¢²: ¯¢ïÇà¢p ~¢²¢ïÎà¢: J ~¢²¢ïô±à¢p¼é=±à¢¢ï Ý }¢¼¢ ç±Ú¼¢ç±}¢ï JJ13JJ
¥Cô~¢à¢¢}¢: Ð@y±¢ôÚà¢¢}¢S¼¢ J ô~¢à¢¢}¢S¼¢²¢²¢ï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ç±}¢ï JJ14JJ
¼ë¼è²ï ÐíÜUÚ¢ï Ý±}¢¢ï Îà¢}¢S¼¢ J ç±Ú¼¢ñ ¯¢ïÇà¢: #Îà¢pñ¼ï Ý }}¢¼¢: JJ15JJ
»ÜU¢ïÝô±à¢ç¼¼}¢²¢ïô±à¢¢ï Ý }}¢¼: J »ÜUô~¢à¢¢}¢¢ïïù²¢²¢ï m¢ô~¢à¢¢ï ç±Ú¼¢ç±}¢ï JJ16JJ
y±¢ôÚà¢²ôà¢¢ï çmy±¢ôÚà¢ §üçÚ¼¢: J ç~¢y±¢ôÚà¢ §y²ï¼ï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ç±ã JJ17JJ
¯Åìy±¢ôÚà¢ÜU: #y±¢ôÚà¢¢}¢S¼¢ J çmÐ@¢à¢¢}¢pñ¼ï ç±Ú¼¢ñ Ýçã }}¢¼¢: JJ18JJ
¥²¢p¢CÐ@¢à¢¢ï çm¯çC¼}¢ §üçÚ¼¢: J ç~¢¯çC¼}¢ §y±ï¼ï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ñ ÝëÐ ! JJ19JJ
¥¢l: ÐíÜUÚ¢ï ¼é²ïü Ð@}¢¢ï Ý±}¢¢ïùC}¢: J m¢ô±à¢¢ï Îà¢}¢¢ï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ç±}¢ï JJ20JJ
fÚkkrðhk{Lkk rLkÞ{ku :- su su yæÞkÞLku ytíku fÚkk Mk{kró Mkt{ík
Lk nkuÞ íku íku yæÞkÞkuyu fÚkk rðhk{ fhðku Lkrn. íku yæÞkÞku nwt ík{Lku fnwt Aw.t 7
«Úk{ «fhý :- «Úk{ «fhý{kt Ãknu÷ku, çkeòu, ºkeòu, Aêku,
yZkh{ku, yufºkeMk{ku íkuºkeMk{ku, ÃkktºkeMk{ku, yzºkeMk{ku, ykuøkýMkk÷eMk{ku,
[k÷eMk{ku, çkuíkk÷eMk{ku, ºkuÃkLk{ku yLku Mk¥kkðLk{ku yk yæÞkÞku fÚkkrðhk{{kt
rLk»kuÄ {kLÞk Au. 8-11
çkeò «fhý{kt :- Ãknu÷ku, Aêku, Lkð{ku, yrøkÞkh{kuu, Mkkuz{ku,
ºkuðeMk{ku, [kuðeMk{ku, ºkeMk{ku, ykzºkeMk{ku yLku ÃkeMíkk÷eMk{ku yk yæÞkÞÞku
fÚkkrðhk{{kt rLk»kuÄ {kLÞk Au. 12-14
ºkeò «fhý{kt :- Lkð{ku, Ëþ{ku, Mkkuz{ku, Mk¥kh{ku, ykuøkýeMk{ku,
ºkuðeMk{ku, yufºkeþ{ku, çkºkeþ{ku, íkuºkeþ{ku, [k÷eþ{ku, çkuíkk÷eMk{ku,
íkuíkk÷eþ{ku, Auíkk÷eMk{ku, Mkwzíkk÷eMk{ku, çkkðLk{ku, yêkðLk{ku, çkkMkX{ku yLku
ºkuMkX{ku yk yæÞkÞku fÚkkrðhk{{kt rLk»kuÄ {kLÞk Au. 13-19
[kuÚkk «fhý{kt :- Ãknu÷ku, Ãkkt[{ku, ykX{ku, Lkð{ku, Ëþ{ku, ðeþ{ku,
çkkðeþ{ku, ºkeþ{ku, [kuºkeþ{ku, Aºkeþ{ku, yufíkk÷eþ{ku, íkuíkk÷eþ{ku,
[w{k÷eþ{ku, Auíkk÷eþ{ku, [kuÃkLk{ku, AÃÃkLk{ku, MkíkkðLk{ku, yêkðLk{ku,
¼éôà¢¢}¢ôà¢: ¯ôÅì~¢à¢¢ï ç±Ú¼¢ç±}¢ï J ç~¢y±¢ôÚà¢ÜUpñÜUy±¢ôÚà¢¢ï Ý }}¢¼¢: JJ21JJ
¯Åìy±¢ôÚà¢ÜU¼épy±¢ôÚà¢¢}¢¢ñ ¼¢ J ¼é:Ð@¢à¢ §y²ï¼ï çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢ñ }¢¼¢: JJ22JJ
¯ÅìÐ@¢à¢¢}¢¢ïù²¢²: #Ð@¢à¢ §y²}¢è J ¥²¢²p¢CÐ@¢à¢¢ï ç±Ú¼¢ï Ýçã }}¢¼¢: JJ23JJ
»ÜU¢ïÝ¯çC¼}¢ÜU¢ï çm¯çC¼}¢ §y²}¢è J ¯çC¼}¢p ç±Ú¼¢±²¢²¢: Ðíç¼¯ïç{¼¢: JJ24JJ
¼é:¯çC¼}¢p¢ ç~¢¯çC¼}¢ÜU¢ï ÝëÐ ! J çÝçh¢ñ ç±Ú¼¢±ï¼¢±²¢²¢ñ }}¢¼¢ç±ã JJ25JJ
Ð@¯çC¼}¢¢ïù²¢²¢ï ç±Ú¼¢ç±ã |¢êÐ¼ï ! J ¯Åì¯çC¼}¢ §y²ï¼¢ñ Ðíç¼ç¯h¢ñ }¢¼¢±é}¢¢ñ JJ26JJ
¥C¯çC¼}¢¢ïù²¢²¢ï ÝëÐ¼ï ! ç±Ú¼¢ç±ã J ¥²¢²: #ç¼¼}¢ §y²é|¢¢ñ çó¢¯ïç{¼¢ñ JJ27JJ
çm¼è²: Ð@}¢ïù²¢²: ¯D: ÐíÜUÚ¢ï ¼¢ J ¼ë¼è²: #}¢pñ¼ï ç±Ú¼¢ñ Ðíç¼¯ïç{¼¢: JJ28JJ
~¢²¢ïÎà¢S¼¢ ô±à¢¢ï ç±Ú¼¢ñ ñÜUô±à¢ÜU: J Ðíç¼ç¯h¢S¼¢ ô~¢à¢¢ï m¢ô~¢à¢ ©çÎ¼¢ §}¢ï JJ29JJ
¥Cô~¢à¢S¼¢²¢²: Ð@ô~¢à¢¢}¢¢ï }¢¼¢: J çÝç¯h¢ ç±Ú¼¢±ï± çmy±¢ôÚà¢ §y²}¢è JJ30JJ
ç~¢y±¢ôÚà¢ »ÜU¢ïÝ¯çC¼}¢ ©ÎèçÚ¼¢: J çÝç¯h¢ #Ð@¢à¢¢ï ç±Ú¼¢ç±y²}¢è ÝëÐ ! JJ31JJ
¯çC¼}¢S¼¢²¢²p¼é:¯çC¼}¢¢ï }¢¼¢: J ¯Åì¯çC¼}¢ §y²ï¼ï ç±Ú¼¢ñ Ðíç¼¯ïç{¼¢: JJ32JJ
»¯¢}¢¼ï Ý ç±Úç¼: ÜU¢²ñü¼m¢ÜUñ: Ò ç¼ì J çÝy²ñÜU¢²¢²Ð¢Æ¢Ý¢}¢²ï¯ ç±ç{çÚc²¼ï JJ33JJ
}¢éãê¼Z Í¢çÅÜU¢æ ±¢çÐ ÜU¢¼ï Ý¢}¢ÜUè¼üÝ}¢ì J ÜUé²¢üyÐíç¼çÎÝæ ç±c¢¢ïL¢ÚïÎ¢Ý¢¢¼: JJ34JJ
ykuøkýMkkX{ku, MkkX{ku, çkkMkX{ku, ºkuMkX{ku, [kuMkX{ku, ÃkktMkX{ku, AkMkX{ku,

yzMkX{ku yLku Mke¥kuh{ku yk yæÞkÞÞku fÚkkrðhk{{kt rLk»kuÄ {kLÞk Au. 20-27
Ãkkt[{kt «fhý{kt :- çkeòu, ºkeòu, Aêku, Mkkík{ku, íkuh{ku, ðeþ{ku,
yufðeþ{ku, ºkeþ{ku, çkºkeþ{ku, ÃkktºkeMk{ku, ykzºkeMk{ku, çkuíkk÷eMk{ku,
íkuíkk÷eMk{ku, Mk¥kkðLk{ku, ykuøkýMkkX{ku, MkkX{ku, [kuMkX{ku yLku AkMkX{ku yk
yæÞkÞku fÚkkrðhk{{kt rLk»kuÄ {kLÞk Au. 28-32
yk WÃkhkuõík yæÞkÞkuLkk ytíku ðõíkkyu õÞkhuÞ Ãký fÚkkrðhk{ fhðku
Lkrn. ËhhkusLkk yuf yuf yæÞkÞLkk ÃkkXLkk rLkÞ{{kt Ãký yks rðrÄ òýðku.
«ríkrËLk fÚkkLku ytíku {wnqíko ÃkÞOík fu yuf ½rxfk ([kuðeMk r{Lkex) ÃkÞOík nrhLkk{
MktfeíkoLk fhe ðõíkkyu ykMkLkÃkhÚke Lke[u Qíkhðwt. Vhe rðîkLk ðõíkkyu ÃkkuíkkLkk
ÃkqßÞ økwÁ ykrËfLku Lk{Mfkh fhe ÃkkuíkkLkk ½h «íÞu sðw,t fÚkkLke Ãkqýkonrq ík MkwÄe
Ëhhkus ðõíkkyu yk «{kýu s ðíkoð.tw 33-35
ðõíkkLku {kxu ÃkhkÒk «ríkøkúnLkku rLk»kuÄ :- ÃkkÃkÚke ¼Þ Ãkk{Lkkh
Ãktrzík ðõíkkyu fÚkkLkk «kht¼ rËðMkÚke ÷RLku Mk{kró ÃkÞOík çkeòLkwt yÒk Mðefkhðwt
Lk®n. íku{s r¼ûkkð]r¥k îkhk Ãký «ríkøkún Lk fhðku. òu ©kuíkkyku ÃkÞkoó yÒk
y. 4 {knkíBÞ{T 51
ÐéÝÝüy±¢ S±x¢é±¢üÎèÝì x¢ÓÀïçmm¢çó¢æ x¢ëã}¢ì J ÜU¢}¢¢ç#Ð²ü¼æ çÝy²}¢ï±æ }¢¢Úï¼ì JJ35JJ
ÜU¢Ú}|¢çÎÝ¢l¢±y}¢¢y²²S² Ý¢ãÚï¼ì J ¥ó¢æ Ðíç¼x¢ëãæ ±¢çÐ Ð¢Ðç|¢L: ÐçÇ¼: JJ36JJ
Ý Îlé: S±S² Ð²¢ü#æ ¢¢ï¼¢Ú: Ðíy²ãæ ²çÎ J ¥ó¢æ ¼Î¢ y±²Î¢æ x¢ëØè²¢ó¢¢~¢ Ð¢¼ÜU}¢ì JJ37JJ
#¢ãï ±¢ Ý±¢ãï ±¢ Ðÿ¢Ð¢Ú¢²¢ï ¼¢ J Ð¢Ú¢²¢ï }¢¢y±¢ïüS¼S²ñ¯ ç±ç{ÚèçÚ¼: JJ38JJ
±¢¼éHæ Ýñ± |¢éTè¼ Ý ÜUé²¢üÓ¢ç¼|¢¢ïÝ}¢ì J Ý Ú¢ïx¢ÜUëÓ à¢¢ÜU¢çÎ ¼ñHæ ÜUÅé ±ü²ï¼ì JJ39JJ
Ï¢ír¢²ü}¢ôã¢æ y²¢S¼ï²ï Ð¢H²ï¼ì J ÜU¢ç±ÍÝÜUÚæ ²¢yÜU}¢ü ÜUé²¢üó¢ ÜU<ãç¼ì JJ40JJ
Ðê±¢ïüQUHÿ¢¢ñ²éüQU: ¢¢ï¼¢ ÐéS¼ÜU±¢ÜU¢ñ J Ðê±¢ïüQUïÝ ç±{¢ÝïÝ }ÐêÁ² à¢ë¢é²¢yÜU¢}¢ì JJ41JJ
¥Ýéc¢è¯¢ïùÐ¢ñÉÐ¢Î¢ï Ý x¢ÓÀæp SH¢¼Ú}¢ì J Ðêx¢¢lÝÔA¢æp à¢éç±¢üx²¼: à¢ë¢é²¢yÜU¢}¢ì JJ42JJ
±èÚ¢ÝïÝ¢ïÐç±à¢ïó¢ Ðà²ïçÎ¼S¼¼: J ±¢¼¢Z ÜUé²¢üÓ Ý¢²¢ï²æ ¼ÎïÜU¢x¢í}¢Ý¢ |¢±ï¼ì JJ43JJ
æà¢²ï ç¼ ±QU¢Úæ ÐëÓÀïÓ à¢ÝÜUñÝü}¢Ýì J ÜUÚÐ¢Î¢çÎ¢ÐË²æ ¢¢ï¼¢ ÜUé²¢üó¢ æçÎ JJ44JJ
ykÃke Lk þfu yu{ nkuÞ íkku ÃkkuíkkLkk fwxwBçkLkk ¼hýÃkku»kýLku ÞkuøÞ çkeò ÃkkMkuÚke
yÒk Mðefkhðwt, íku{kt Ëku»k LkÚke. 36-37
WÃkhkuõík yk rLkÞ{ Mkókn, Lkðkn,Ãkûk, (ÃktËh rËðMk) {kMk fu Éíkw
(çku {kMk) Lke ÃkkhkÞý{kt Mk{sðku, Ãký ËhhkusLkk yuf yuf yæÞkÞLke
ÃkkhkÞý{kt yk rLkÞ{ ÷køkw Ãkzíkku LkÚke. 38
ðõíkk {kxu MkkðÄkLke :- ðõíkkyu ðkÞw ÚkkÞ yuðwt ¼kusLk Lk fhðwt.
yrík ¼kusLk Lk fhðwt. hkuøk fhLkkh þkf ykrËfLkwt ¼kusLk Lk fhðwt, íku÷ðk¤wt
yLku fzðk ÃkËkÚkkuoLkwt ¼kusLk Lk fhðwt. 39 ðõíkkyu çkúñ[Þo, y®nMkk, MkíÞ
yLku yMíkuÞ ([kuhe Lk fhðe) yk rLkÞ{kuLkwt Ãkk÷Lk fhðwt. íku{s fÚkk{kt rðÎLk
fhu yuðe fkuR Ãký r¢Þk ðõíkkyu Lk fhðe. 40
©kuíkkyku {kxu MkkðÄkLke :- Ãkqðkuoõík ÷ûkýu Þwõík ©kuíkkykuyu
Ëhhkus ÃkwMíkf yLku ðõíkkLkwt Ãkqðkuoõík rðrÄÚke ÃkqsLk fhe fÚkkLkwt ©ðý fhðwt.
{kÚku Ãkk½ze {qfe hk¾e fÚkk Lk Mkkt¼¤ðe, ðå[u ðå[u çkeS çkeS søÞkyu
çkuMke sRLku fÚkk Lk Mkkt¼¤ðe, MkkuÃkkhe ykrËf [kðíkkt [kðíkkt fÚkk Lk Mkkt¼¤ðe,
íku{s ÃkrðºkÃkýu ðkýeLku rLkÞ{{kt hk¾eLku fÚkkLkwt ©ðý fhðw.t fÚkk{kt ©kuíkkykuyu
ðehkMkLku çkuMkðwt Lkrn, [khu çkksw yk{ íku{ òuÞk fhðwt Lkrn. yLku fÚkk©ðý-
Mk{Þu yhMkÃkhMk ðkíkku fhðe Lkrn, Ãkhtíkw yufkøkú {LkÚke fÚkk Mkkt¼¤ðe. 41-43
©kuíkkykuyu Mk¼k{kt nkÚkÃkøk n÷kððkYÃk ÔÞÚko [uük fhðe Lkrn, Ãkhtíkw fÚkk{kt
Ð¢H²ïÎìÏ¢ír¢²¢üÎèçó¢²}¢¢Ýéy±¢çãÜUï J ¼¢ ÐíÜUÚ¢S²¢¼ï à¢v²¢ Îl¢Ó Îçÿ¢¢¢}¢ì JJ45JJ
»ÜUñÜUçS}¢ÐíÜUÚ¢ï }¢¢#ï |¢¢ï²ïÎìçm¢Ýì J à¢QU: ¢¢ï¼¢ ¼é Ð@¢à¢Î±ÚÜU¢Ýì ¢h²¢ ÝëÐ ! JJ46JJ
¥à¢QU¢ïùS² }¢¢#¢ñ ¼é |¢¢ï²ï¼ à¢¼¢±Ú¢Ýì ¼çÎC|¢¢ïÝñ<±Ðí¢Ýì Îçÿ¢¢¢ç|¢p ¼¢ï¯²ï¼ì JJ47JJ
ÜU¢Ðí¢Ú}|¢çÎ±ï }ÐêÁ²¢Î¢ñ x¢¢¢ç{Ð}¢ì J Ï¢í¢r¢¢¢±Ú²ï}¢éw²: ¢¢ï¼¢ ~¢èÝì Ðãï¼±ï JJ48JJ
ãdÐ@ÜUæ çÝy²æ }¢¢y²±ç{ ¼ñÝëüÐ ! J ¥C¢ÿ¢Ú¢ï }¢Ýéü²¢ï ãçÚÐíèy²ñ ÎëÉ±í¼ñ: JJ49JJ
¥ó¢±¢ç¢ ¼ï|²¢ïùçÐ Îl¢Î¼ï Îçÿ¢¢¢}¢ì J ¢¢ï¼|ë ²p¢çÐ ç±Ðí|ï ²: à¢vy²¢ Îl¢Ó Îçÿ¢¢¢}¢ì JJ50
}¢H}¢ê~¢²¢Z S±ËÐ¢ã¢Ú: é¶¢±ã: J ãç±c²¢ó¢ïÝñÜU|¢QUæ ¢¢ï¼¢ ÜUé²¢ü¢¼¢ï ÝëÐ ! JJ51JJ
©Ð±¢¢: ÐíÜU¼üÃ²¢: #¢ãï #±¢Ú¢Ýì J ÈUH¢ã¢Ú}¢à¢QUS¼é ÜUé²¢üm¢çÐ Ð²: çÐÏ¢ï¼ì JJ52JJ
¥l¢çó¢Hü±¢æ ±¢ó¢}¢ïÜU|¢QUæ ±¢ Úï¼ì J é¶¢²æ |¢±ïl¢yÜU¼üÃ²æ ¢±¢¢<Ý¢ JJ53JJ
fktR MktþÞ ÚkkÞ íkku rðLkÞÚke çku nkÚk òuze ðõíkkLku «& fhðku. 44 ©kuíkkykuyu
fnu÷k çkúñ[ÞkorËf rLkÞ{kuLkwt Ãkk÷Lk fhðwt. fÚkk{kt sL{kuíMkð ykrËLkk «Mktøku
fu yuf yuf «fhý Mk{króLkk «Mktøku ðõíkkLku þÂõíkLku yLkwMkkhu Ërûkýk ykÃkðe.
45
íkÚkk Mk{økú ©kuíkkykuyu yuf yuf «fhýLke Mk{kró{kt Ãk[kMkÚke ykuAk Lkrn
yux÷k çkúkñýku ©ØkÃkqðof s{kzðk yLku yþõík ©kuíkkykuyu yk økútÚkLke MktÃkqýo
fÚkk Mk{kró{kt ykuAk{kt ykuAk yufMkku çkúkñýkuLku Rü yLku r{ü íku{s Yr[ {wsçk
¼kusLkÚke ík]ó fhðk, yLku ÞÚkkþÂõík Ërûkýk ykÃke íkuykuLku hkS fhðk. 46-47
{wÏÞ ©kuíkk {kxu Úkkuzwt rðþu»k :- fÚkkLkk «kht¼Lkk rËðMku {wÏÞ
©kuíkkyu «Úk{ økýÃkríkLke Ãkqò fheLku sÃk fhðk {kxu ºký rð«kuLke ðhýe fhðe.
48
nu hksLkT ! ðhýe fhkÞu÷k íku rð«kuyu áZ ðúíkrLkc ÚkR ©enrhLke «MkÒkíkkÚkuo
Ëhhkus Ãkkt[ nòh yükûkh {tºkLkk sÃk fhðk. 49 fÚkkLke Mk{kró{kt íku sÃk
fhLkkhk rð«kuLku Ãký ÞÚkkþÂõík yÒk, ð yLku Ërûkýk ykÃkðe. íku{s yLÞ
©kuíkk rð«kuLku Ãký ÞÚkkþÂõík Ërûkýk ykÃkðe. 50 nu hksLkT ! ©kuíkkyu {¤{qºk
WÃkhLkk fkçkq {kxu yÕÃkknkh fhðku, yLku yu s yuLkk {kxu Mkw¾fkhe Au. íku{ s
nrð»ÞkÒkÚke yufðkh s ¼kusLk fhðwt. 51
fÚkk ËhBÞkLk yknkhLkk rLkÞ{ku :- Mkókn ÃkkhkÞý{kt ©kuíkkyu
Mkkík rËðMk MkwÄe WÃkðkMk fhðk. yþõík nkuÞ íku{ýu V¤knkh fhðwt, yÚkðk
ËqÄÃkkLk fhðwt, yÚkðk {eXk rðLkkLkwt yuf yÒk ¾kðwt, yÚkðk yufðkh ¼kusLk
fhðwt. fÚkkLkwt ©ðý fhLkkh ©kuíkkyu yu{ktÚke su Mkw¾Ãkqðof ÚkR þfu íkuLkwt økúný
y. 4 {knkíBÞ{T 53
|¢¢ïÝæ ¼é ±Úæ }¢²ï ÜU¢¢±¢ÜU¢ÚÜU}¢ì J Ý¢ïÐ±¢¢ï }¢¼: ¢ïD: ÜU¢ç±ÍÝÜUÚ¢ï ²çÎ JJ54JJ
}¢¢ç#çÎ±ï ÜU¢²¢ü }¢ã¢Ðê¢ ²¢{Ý}¢ì J ±ïüùçÐ ¢¢±ÜU¢: ÜUé²éü±üQUé: Ðê¢æ ²¢ïç¼}¢ì JJ55JJ
ÝêÕÜU¢ñà¢ï²±¢ç¢ ÜUéÇHï ÜUÅÜU¢çÎ J Îl¢ÓÀî¢ï¼¢çx¢í}¢¢ï ±v~¢ï S±¢ü}¢éÎí¢: S±à¢çQU¼: JJ56JJ
y²¢æ ¼é {Ý}Ð¢¢ñ ç±¢à¢¢ÆKæ Ý ÜU<ãç¼ì J ÜUé±èü¼ ²¢Ðí¢ïQUÈUH¢±¢#èÓÀéÚS² çã JJ57JJ
¥²ïùçÐ à¢çQU¼¢ï Îlé±ü¢HV¢ÚÎçÿ¢¢¢: J x¢ëãS{}¢¢ñüÐç²ÜUæ Îï²æ ²¼ì çÜUç@Îï± ±¢ JJ58JJ
S±¢ü}¢¢¯¢ï Ú¢ñ²ÜU¢ï ±¢ Îçÿ¢¢¢ïQU¢ S±à¢çQU¼: J ¢¢ï¼ë ¢¢}¢Ë²ç±¢¢Ý¢æ ±v~¢ï Îï²¢ ÐëÜUì ÐëÜUì JJ59
{ïÝéæ Ðí²Õ¼¢ï Îl¢¢¼¢ï ±v~¢ï Ð²çS±Ýè}¢ì J Îà¢¢æà¢ïÝ¢ïQU}¢~¢S² ã¢ï}¢æ ÜUé²¢ü¢¼: ÐÚ}¢ì JJ60JJ
ÎíÃ²ï¢ Ð¢²¢Á²ïÝ ¼¼¢ï Ã²¢Nç¼ç|¢ÝüÚ: J ç¼H±íèçãÎíÃ²ã¢ï}¢æ ÜUé±èü¼ ²¢ç±ç{ JJ61JJ
ã¢ïï}¢¢ÝéÜUêË²æ Ý S²¢Óï¢çó¢cRU²{Ýæ Ðé}¢¢Ýì J Îl¢¢ïÝ¢çÐ }Ðê¢Z ÈUHæ S²¢ó¢¢~¢ æà¢²: JJ62JJ
fhðwt. 52-53 fÚkk©ðý{kt WÃkfkhf ÚkkÞ íkuðwt {eXk (Lk{f) rðLkkLkk ¼kusLkLkwt
rLkÞ{ fu yufðkhLkk ¼kusLkLkk rLkÞ{Lku nwt ©uc {kLkwt Awt. Ãkhtíkw fÚkk{kt WÃkðkMk
òu rðÎLk fhLkkh ÚkkÞ íkku íkuLku nwt ©uc {kLkíkku LkÚke. 54
ðõíkk {kxuLkk ËkLkLkku rðrÄ :- fÚkk-Mk{króLkk rËðMku {wÏÞ
©kuíkkyu ÄLkþÂõík yLkwMkkh ðõíkkLke {kuxe Ãkqò fhðe, yLÞ Mkðuo ©kuíkkykuyu
Ãký ðõíkkLke ÞÚkkÞkuøÞ Ãkqò fhðe. 55 {wÏÞ ©kuíkkyu ðõíkkLku LkqíkLk huþ{e
ðku, fwtz¤, fzkt ykrËf yk¼q»kýku yLku Mkwðýo{wÿk ÞÚkkþÂõík yÃkoý fhðkt.
òu ÄLkMktÃkr¥kLke yLkwfq¤íkk nkuÞ íkku íkuýu rð¥k÷ku¼ (ftsqMkkR) õÞkhuÞ Lk fhðe.
òu rð¥k÷ku¼ fhu íkku fÚkk©ðýLkwt MktÃkqýo V¤ rMkØ Úkíkwt LkÚke. 56-57 yLÞ ©kuíkkyu
Ãký þÂõík yLkwMkkh ð, yk¼q»ký yLku Ërûkýk ykÃkðe. íku{s øk]nMÚkk©{
Ä{oLku WÃkÞkuøke su ÃkËkÚko nkuÞ íku Ãký ykÃkðwt. yÕÃk þÂõík Ähkðíkk ©kuíkkykuyu
y÷øk y÷øk ÃkkuíkkLke þÂõík yLkwMkkh ykÃkðk ÞkuøÞ {k»k Ãkrhr{ík Mkwðýo yÚkðk
YÃkkLke Ërûkýk ðõíkkLku ykÃkðe. 58-59
{wÏÞ ©kuíkkyu «ÞíLkÃkqðof ËqÄðk¤e økkÞ ðõíkkLku Ërûkýk{kt ykÃkðe.
íÞkh ÃkAe sÃk fhu÷k Ãkqðkuoõík {tºkLkk ËþktþÚke nku{ fhðku, yLku íÞkhçkkË
©kuíkkyu ËqÄÃkkf ½eLkk ÿÔÞÚke yLku ÔÞkð]r¥k {tºkkuÚke nku{ fhðku. yLku íku ÃkAe
rðrÄ yLkwMkkh sð, ík÷Lkk ÿÔÞÚke nku{ fhðku. òu nku{ fhðkLke yLkwfq¤íkk Lk
nkuÞ íkku ÃkwÁ»kkuyu íkuLkk {qÕÞ sux÷wt ÄLk ykÃke Ëuðwt. íku{ fhðkÚke Ãký nku{Lkk
V¤Lke rMkÂæÄ ÚkR òÞ Au, yu{kt fktR MktþÞ LkÚke. 60-62
ç±à¢ï¯ §ç¼ ¼ï Ðí¢Qï U: yçXè±Ý¢é¼¢ñ J Ðí¢x¢éQU¢ïù²¢ïùçÐ ç±ç{¿¢¢ü¼Ã²¢ïù~¢ y±²¢ ÝëÐ ! JJ63
§yæ ç±{¢ÝïÝ à¢¢}¢ï¼ÓÀë±ç¼ ²ï |¢êç}¢Ð¼ï ! ÝÚ¢S¼ï J
ÈUHæ ÐéÚ¢ïQUæ ÜUHæ H|¢¼ï S±¢|¢èC}¢~¢¢çÐ ÐÚ~¢ ÝêÝ}¢ì JJ64JJ
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼ÓÀî±¢ç±à¢ï¯ç±²éQU¢ñ
ç±Úç¼çÝ¯ï{¢²¢²Ñìw²¢çÝMÐ¢Ý¢}¢¢ ¼é¢ïüù²¢²: JJ4JJ
-------------------------------
¥²¢² - 5
Ú¢¢ï±¢- #¢ãï Ý±¢ãï Ðÿ¢Ð¢Ú¢²¢ï ¼¢ J }¢¢Ð¢Ú¢²¢ï ¢çÐ «¼éÐ¢Ú¢²¢ï }¢éÝï! JJ1JJ
²ï y±²¢ç|¢çã¼¢: Ðê±ü}¢²¢²¢ ç±Ú¼¢ñ }¢éÝï ! J çÝ¯ï{S² ç±ã¢²ñ¼¢ÜU¢²Z Ð¢Ú¢²¢æ ÜU}¢ì JJ2JJ
±¢Ó²¢: çÜU²¼: #¢ãï y±²¢²¢: Ðíy²ãæ }¢éÝï ! J Ð¢Ú¢²¢ï Ý±¢ãï Ðÿ¢Ð¢Ú¢²¢ï ¼¢ JJ3JJ
}¢¢Ð¢Ú¢²¢ï ¢çÐ «¼éÐ¢Ú¢²¢ï ¼¢ J ±¢Ýè²¢: çÜU²¼p çÜU²¼p }¢ã¢}¢éÝï ! JJ4JJ
nu hksLkT ! MkíMktrøkSðLk þkLkk ©ðýrðrÄ{kt {U yk rðþu»k rðrÄ

fÌkku yLku Ãknu÷kt su rðrÄ fÌkku níkku íku Ãký y®n fÚkk ©ðý{kt ÷uðkLkku Au, yu{
ík{khu òýðwt. 63 nu ¼qÃkrík ! su {Lkw»Þku yk rðrÄ Ãkqðof ¼Âõík¼kðLke MkkÚku
yk MkíMktrøkSðLk økútÚkLke fÚkkLkwt ©ðý fhu Au, íkuyku yk÷kuf íkÚkk Ãkh÷kuf{kt
ÃkkuíkkLku RÂåAík ykøk¤ fnuðkþu yuðk Mk{økú V¤Lku Ãkk{þu. íku{kt MktþÞ LkÚke. 64
íku þkLkk rðþu»k ©ðýrðrÄ{kt fÚkk rðhk{Lkk rLk»kuÄ yæÞkÞkuLke
MktÏÞkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u [kuÚkku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. >> 4 >>
---------------------------------------
yæÞkÞ - 5
nu{tík®Mkn hkò ÃkqAu Au, nu {wrLk ! Mkókn, Lkðkn, Ãkûk, {kMk yLku çku
{kMkLke ÃkkhkÞý{kt Ëhhkus fÚkkrðhk{{kt su yæÞkÞku rLk»kuÄLkk yux÷u fu
AkuzðkLkk fÌkk íkuLkku íÞkøk fheLku ÃkkhkÞý fuðe heíku fhðe ! 1-2 nu {wrLk ! Mkókn
ÃkkhkÞý{kt Ëhhkus fux÷k yæÞkÞku ðkt[ðkt ? íku{s Lkðkn ÃkkhkÞý{kt, ÃktËh
rËðMkLke ÃkkhkÞý{kt, {rnLkkLke ÃkkhkÞý{kt, yLku çku {rnLkkLke ÃkkhkÞý{kt
fux fux÷k yæÞkÞku «ríkrËLk ðkt[ðk ? yu nwt ík{khk Úkfe òýðk RåAw Awt,
y. 5 {knkíBÞ{T 55
»¼mïçÎ¼éç}¢ÓÀ¢ç}¢ y±¢: ±Z ²¢ü¼: J ²¼Sy±Î²¢ï Ý¢ï ç±ç¢ ¼¼Sy±æ Ï¢íêçã }¢ï }¢éÝï! JJ5JJ
#¢ãïÝ ²Î¢ ÜUé²¢üÎï¼yÐ¢Ú¢²¢æ ¼Î¢ J ÝÚïÎí ! ¼é|²}¢²¢²çÝ²}¢æ ÜU²¢}²ã}¢ì JJ6
Ðí}¢ï çÎ±ïù²¢²¢: ¯Åìy±¢ôÚà¢ÎèçÚ¼¢: J ±¢Ýè²¢ çÎÝï Ð@y±¢ôÚà¢çÎìm¼è²ÜUï JJ7JJ
¼ë¼è²ïùçq ¼ï ±¢Ó²¢: ¯Åìy±¢ôÚà¢ÎèçÚ¼¢: J ¥²¢²¢p çÎÝï Ð@y±¢ôÚà¢¢éÚè²ÜUï JJ8JJ
Ð}¢ï çÎÝï Ð@y±¢ôÚà¢ÎéÎèçÚ¼¢: J ±¢Ó²¢: ¯Dïùçq ¼¢±¼: Ð¢Ú¢²¢ç±{¢ç²ç|¢: JJ9JJ
#y±¢ôÚà¢ÎéQU¢ çÎÝï ±¢Ó²¢p #}¢ï J Ðí¢ïQU¢ï }¢²ïç¼ #¢ãïù²¢²¢Ý¢æ ±¢ÝRU}¢: JJ10JJ
ÜUé±èü¼¢S² Ý±¢ãïÝ ²Î¢ Ð¢Ú¢²¢æ ¼Î¢ J ¥²¢²çÝ²}¢æ Ú¢æS¼é|²æ à¢é¢ê¯±ï Ï¢íé±ï JJ11JJ
¯ôÅì~¢à¢yÐí}¢ïù²¢²¢ çÎÝï ±¢Ó²¢: }¢èçÚ¼¢: J çm¼è²ïùçq ¼¢±¼: Ð@ô~¢à¢¢ë¼è²ÜUï JJ12JJ
Ð@ç~¢à¢çgÝï ¼é²ïü ¼é=~¢à¢Ó Ð@}¢ï J Ð@ô~¢à¢Ó ¯ôÅì~¢à¢m¢Ó²¢: ¯Dï #}¢ï JJ13JJ
±¢Ýè²¼²¢ù²¢²¢: Ð@ô~¢à¢çgÝïùC}¢ï J Ý±}¢ï çÎ±ï #ô~¢à¢Îï± }¢èçÚ¼¢: JJ14JJ
Ðÿ¢ï¢ ç±Î{è¼¢S² ²Î¢ Ð¢Ú¢²¢æ ¼Î¢ J çÝ²}¢æ ±¢Ýè²¢Ý¢}¢²¢²¢Ý¢}¢ãæ Ï¢íé±ï JJ15JJ
fkhý fu ík{khk rMkðkÞ yLÞ {Lkw»Þ yu sýkððk Mk{Úko LkÚke, {kxu nu {wrLk !
ík{us {Lku fnku. 3-5
þíkkLktË Mðk{e fnu Au, nu LkhuLÿ ! ßÞkhu yk økúÚt kLke Mkókn ÃkkhkÞý
fhðkLke nkuÞ íÞkhu «ríkrËLk ðkt[ðkLkk yæÞkÞkuLkku rLkÞ{ «Úk{ ík{Lku nwt fnwt Aw.t 6
Mkókn ÃkkhkÞý{kt «ríkrËLk ðkt[ðkLkk yæÞkÞku :- «Úk{
rËðMku Auíkk÷eþ, çkesu rËðMku rÃkMíkk÷eþ, ºkeò rËðMku Auíkk÷eþ, [kuÚku rËðMku
rÃkMíkk÷eþ, Ãkkt[{u rËðMku rÃkMíkk÷eþ, Aêu rËðMku rÃkMíkk÷eþ yLku Mkkík{u rËðMku
Mkwzíkk÷eþ yæÞkÞkuLkwt ðk[Lk ðõíkkyu fhðwt. yk Mkókn ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{
Au. 7-10
nu hksLkT ! nðu ßÞkhu Lkðkn ÃkkhkÞý fhðkLke nkuÞ íÞkhu ðkt[ðkLkk
yæÞkÞkuLkku rLkÞ{ Mkkt¼¤ðk RåAíkk ík{Lku nwt fnwt Awt. 11
Lkðkn ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{ :- «Úk{ rËðMku Aºkeþ, çkeò
rËðMku Aºkeþ, ºkeò rËðMku Ãkktºkeþ, [kuÚkk rËðMku Ãkktºkeþ, Ãkkt[{k rËðMku [kuºkeþ,
Aêk rËðMku Ãkktºkeþ, Mkkík{kt rËðMku Aºkeþ, ykX{k rËðMku Ãkktºkeþ yLku Lkð{kt
rËðMku Mkkzºkeþ yæÞkÞkuLkwt ðk[Lk ðõíkkyu fhðwt. 12-14
nu hksLkT ! nðu ßÞkhu Ãkûk ÃktËh rËðMkLke ÃkkhkÞý fhðe nkuÞ íÞkhu
ðkt[ðkLkk yæÞkÞkuLkku rLkÞ{ nwt fnwt Awt. 15
»ÜUô±à¢ç¼Ú²¢²¢ ±¢Ó²¢: Ðí}¢±¢Úï J m¢ô±à¢ç¼çmü¼è²ïùçq ¼ë¼è²ï ñÜUô±à¢ç¼: JJ16JJ
¼é²ïü m¢ô±à¢ç¼: Ðí¢ïQU¢: Ð@}¢ï ñÜUô±à¢ç¼: J ¯Dïùçq ô±à¢ç¼±¢üÓ²¢: #}¢ï m¢ñ ô±à¢ç¼: JJ17JJ
¥C}¢ï çÎ±ïù²¢²¢ m¢ô±à¢ç¼LÎèçÚ¼¢: J Ý±}¢ï ±¢Úïù²¢²¢ ±¢Ýè²¢p ô±à¢ç¼: JJ18JJ
Îà¢}¢ï ô±à¢ç¼: Ðí¢ïQU¢ ±¢Ó²¢Sy±ïÜU¢Îà¢ï çÎÝï J ¥²¢²¢ ô±à¢ç¼|¢êüÐ ! Ð¢Ú¢²¢ç±{¢ÝÜUñ: JJ19JJ
m¢ô±à¢ç¼m¢üÎà¢ïùçq æÐí¢ïQU¢p ~¢²¢ïÎà¢ï J »ÜUô±à¢ç¼Ú²¢²¢ ±¢Ýè²¢S¼é ±¢Úï JJ20JJ
¼éÎüà¢ï çÎÝïù²¢²¢ m¢ô±à¢ç¼LÎèçÚ¼¢: J ~¢²¢ïô±à¢ç¼Úï±¢ïQU¢ ±¢Ó²¢: Ð@Îà¢ï çÎÝï JJ21JJ
ç±Î{è¼¢S² }¢¢ïÝ Ð¢Ú¢²¢}¢Ýé¢}¢}¢ì J ²Î¢ ¼Î¢ Ï¢íé±ïù²¢²çÝ²}¢æ ²¢RU}¢}¢ì JJ22JJ
¥¢lïùçqKÜU¢Îà¢ Ðí¢ïQU¢S¼¢±¼p çm¼è²ÜUï J ¼ë¼è²ï çÎÝïù²¢²¢ ±¢Ýè²¢S¼¢ Îà¢ JJ23JJ
¼é²ïüùqKïÜU¢Îà¢ Ðí¢ïQU¢ ±¢Ýè²¢p Ð@}¢ï J ¼¢±¼p ¼¢ ¯Dï ±¢Ó²¢S¼¢±¼ »± çã JJ24JJ
#}¢ï m¢Îà¢ Ðí¢ïQU¢ Îà¢ ¢C}¢±¢Úï J m¢Îà¢ñ± çÎÝï ±¢Ó²¢ Ý±}¢ï Îà¢}¢ï Îà¢ JJ25JJ
»ÜU¢Îà¢ï çÎÝïù²¢²¢ ±¢Ó²¢pñÜU¢Îà¢ S}¢ë¼¢: J m¢Îà¢ m¢Îà¢ï Ðí¢ïQU¢ Îà¢ ¢çq ~¢²¢ïÎà¢ï JJ26JJ
»ÜU¢Îà¢ çÎÝïù²¢²¢ ±¢Ýè²¢p¼éÎüà¢ï J Îà¢ ÐÎà¢ï ±¢Ó²¢S¼¢±¼: ¯¢ïÇà¢ï çÎÝï JJ27JJ
Îà¢ #Îà¢ï Ðí¢ïQU¢ ±¢Ó²¢p¢C¢Îà¢ï çÎÝï J »ÜU¢Îà¢ñ± ¼¢±¼¢ï çÎÝï ñÜU¢ïÝô±à¢ÜUï JJ28JJ
Îà¢ ô±à¢ï çÎÝï ñÜUô±à¢ÜUï Îà¢ ÜUè<¼¼¢: J m¢ô±à¢ï ~¢²¢ïô±à¢ï m¢Îà¢ m¢Îà¢ S}¢ë¼¢: JJ29JJ
¼é=±à¢ï Îà¢ Ðí¢ïQU¢: Ð@ô±à¢ï çÎÝï Ý± J ¥²¢²¢ ±¢Ýè²¢S¼é Ð¢Ú¢²¢ç±{¢ç²ç|¢: JJ30JJ
¯ôÇì±à¢ÜUï Îà¢ Ðí¢ïQU¢: #ô±à¢ï ±¢Úï J »ÜU¢Îà¢ ¼¼¢ï ±¢Ó²¢ Îà¢¢C¢ô±à¢ÜUï çÎÝï JJ31JJ
Ãkûk ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{ :- «Úk{ rËðMku yufðeþ, çkeò

rËðMku çkkðeþ, ºkesu rËðMku yufðeþ, [kuÚku rËðMku çkkðeþ, Ãkkt[{u rËðMku
yufðeþ, Aêu rËðMku ðeþ, Mkkík{u rËðMku çkkðeþ, ykX{u rËðMku çkkðeþ, Lkð{u
rËðMku ðeþ, íkÚkk Ëþ{u rËðMku ðeþ, yrøkÞkh{u rËðMku ðeþ, çkkh{u rËðMku
çkkðeþ, íkuh{u rËðMku yufðeþ, [kiË{u rËðMku çkkðeþ yLku ÃktËh{u rËðMku ºkuðeþ
yæÞkÞkuLkwt ðk[Lk ðõíkkyu fhðwt. 16-21
nðu ßÞkhu yk økúÚt kLke Mkðku¥o k{ {kMk-ÃkkhkÞý fhðkLke nkuÞ íÞkhu ¢{Lku
yLkwMkkhu ðkt[ðkLkk yæÞkÞkuLkku rLkÞ{ ík{Lku fnwt Awt. 22
{kMk ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{ :- «Úk{ rËðMku yrøkÞkh, çkesu
rËðMku yrøkÞkh, ºkesu, [kuÚku Ãkkt[{u yLku Aêu rËðMku yrøkÞkh yrøkÞkh
yæÞkÞLkwt ðk[Lk fhðwt, Mkkík{u rËðMku çkkh, ykX{u rËðMku Ëþ, Lkð{u rËðMku
çkkh, Ëþ{u rËðMku Ëþ, yrøkÞkh{u rËðMku yrøkÞkh, çkkh{u rËðMku çkkh, íkuh{u
rËðMku Ëþ, [kiË{u rËðMku yrøkÞkh, ÃktËh{u rËðMku Mkku¤, Mk¥kh{u rËðMku Ëþ,
yZkh{u yLku ykuøkýeþ{u rËðMku yrøkÞkh, ðeþ{u yLku yufðeþ{u rËðMku Ëþ,
y. 5 {knkíBÞ{T 57
»ÜU¢ïÝô~¢à¢ÜUïù²¢²¢ ±¢Ó²¢Sy±ïÜU¢Îà¢¢ïçÎ¼¢: J Ý±ñ± çÎ±ï ô~¢à¢ï Ð¢Ú¢²¢ÐÚ¢²¢ñ: JJ32JJ
«¼éÝ¢ ç±Î{è¼¢S² ²Î¢ Ð¢Ú¢²¢æ ¼Î¢ J çÝ²}¢æ ±¢Ýè²¢Ý¢}¢²¢²¢Ý¢}¢ãæ Ï¢íé±ï JJ33JJ
¥¢lçm¼è²²¢ï: Ð@ ¼ë¼è²ï Ð@ ¼é²üÜUï J Ð@}¢ï ¯Ç²¢²¢ ±¢Ó²¢: ¯Dï ¯Çì çÎÝï JJ34JJ
#}¢ï çÎ±ï Ð@ ¯Çï±¢ïQU¢ çÎÝïùC}¢ï J çÎ±ï Ý±}¢ïù²¢²¢: Ð@ñ± Îà¢}¢ï ¯Åì JJ35JJ
»ÜU¢Îà¢ïùçq Ð@¢ïQU¢ ±¢Ó²¢p m¢Îà¢ï ¼¢ J ~¢²¢ïÎà¢ï ¯Ç²¢²¢ çÎÝï Ð@ ¼éÎüà¢ JJ36JJ
Ð@ Ð@Îà¢ïù²¢²¢ ±¢Ó²¢: ¯Åì ¢çq ¯¢ïÇà¢ï J Ð@ #Îà¢ï Ðí¢ïQU¢S¼¢±¼¢ïùC¢Îà¢ï çÎÝï JJ37JJ
»ÜU¢ïÝô±à¢ÜUï ô±à¢ï çÎ±ï ¯ÇèçÚ¼¢: J »ÜUô±à¢ï çÎÝï Ð Ðí¢ïQU¢ m¢ô±à¢ÜUï ¯Åì JJ38JJ
~¢²¢ïô±à¢ï ¯Çï±¢ïQU¢p¼é=±à¢ï ±¢Úï J Ð@ ±¢Ó²¼²¢ù²¢²¢ ¥çq ¯Åì Ð@ô±à¢ÜUï JJ39JJ
Ð ¯ôÇì±à¢ÜUï Ðí¢Qï U¢S¼¢±¼: #ô±à¢ÜUï J ¥C¢ô±à¢ï çÎÝïù²¢²¢ ±¢Ó²¢S¼¢±¼ §üçÚ¼¢: JJ40
»ÜU¢ïÝô~¢à¢ÜUïù²¢²¢ ±¢Ýè²¢: ¯ÇèçÚ¼¢: J ô~¢à¢ï çÎ±ï Ð@ Ðí¢ïQU¢: Ð¢Ú¢²¢ï ÝëÐ ! JJ41JJ
»ÜUô~¢à¢ïùçq Ð@¢ïQU¢: Ð@ m¢ô~¢à¢ÜUï ¼¢ J ~¢²ôà¢ï ¯Ç²¢²¢p¼éôà¢ï Ð@ ±ñ JJ42JJ
Ð@ô~¢à¢ï Ð@¢ïQU¢: Ð ¯Åìô~¢à¢ÜUï ¼¢ J #ô~¢à¢ï ¯Çì±¢Ó²¢: Ð@¢Cô~¢à¢ÜUï çÎÝï JJ43JJ
¥²¢²¢: Ð@ ñÜU¢ïÝy±¢ôÚà¢¢}¢ï çÎÝï J y±¢ôÚà¢¢}¢ï ±¢Ó²¢S¼¢ Ð@ ÐíÜUè<¼¼¢: JJ44JJ
y±¢Ú¢ï çÎ±ï ñÜUy±¢ôÚà¢¢}¢ï }¢¼¢: J çmy±¢ôÚà¢ÜUï ±¢Ó²¢: ¯Ç²¢²¢: }¢èçÚ¼¢: JJ45JJ
çkkðeþ{u yLku ºkuðeþ{u rËðMku çkkh, [kuðeþ{u rËðMku Ëþ, Ãk[eþ{u rËðMku Lkð,
Aðeþ{u rËðMku Ëþ, MkíÞkðeþ{u rËðMku yrøkÞkh, yXâkðeþ{u rËðMku Ëþ,
ykuøkýeþ{u rËðMku yrøkÞkh yLku ºkeMk{u rËðMku Lkð yæÞkÞkuLkwt ðk[Lk ÃkkhkÞý
ÃkhkÞý ðõíkkyu fhðwt. 23-32
nðu nwt ßÞkhu çku {kMkLke ÃkkhkÞý fhðkLke nkuÞ íÞkhu «ríkrËLk ðkt[ðkLkk
yæÞkÞkuLkku rLkÞ{ fnwt Awt. 33
çku {kMkLke ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{ :- «Úk{, çkeò, ºkeò yLku
[kuÚkk rËðMku Ãkkt[ Ãkkt[ yæÞkÞku ðkt[ðk, Ãkkt[{u yLku Aêu rËðMku A, Mkkík{u
rËðMku Ãkkt[, ykX{u rËðMku A, Lkð{u rËðMku Ãkkt[, Ëþ{u rËðMku A, yrøkÞkh
yLku çkkh{u rËðMku Ãkkt[ Ãkkt[, íkuh{u rËðMku A, [kiË yLku ÃktËh{u rËðMku Ãkkt[
Ãkkt[, Mkku¤{u rËðMku A, Mk¥kh yLku yZkh{u rËðMku Ãkkt[, ykuøkýeMk yLku ðeþ{u
rËðMku A A, yufðeþ{u rËðMku Ãkkt[, çkkðeþ yLku ºkuðeþ{u rËðMku A, [kuðeþ{u
rËðMku Ãkkt[, Ãk[eþ{u rËðMku A, Aðeþ, MkíÞkðeþ yLku yXâkðeþ{u rËðMku
Ãkkt[ Ãkkt[, ykuøkýºkeþ{u rËðMku A, ºkeþ, yufºkeþ yLku çkºkeþ{u rËðMku Ãkkt[
Ãkkt[, íkuºkeþ{u rËðMku A, [kuºkeþ, Ãkktºkeþ yLku Aºkeþ{u rËðMku Ãkkt[ Ãkkt[,
Mkkzºkeþ{u rËðMku A, ykzºkeþ, ykuøký[k÷eþ yLku [k÷eþ{u rËðMku Ãkkt[ Ãkkt[,
ç~¢y±¢ôÚà¢ÜUïù²¢²¢: Ð@ »± çã ±¢Úï J ¼épy±¢ôÚà¢ÜUïùC¢ñ ±¢Ýè²¢: ÐíÜUè<¼¼¢: JJ46JJ
¯Çï± çÎ±ï Ð@y±¢ôÚà¢¢}¢ï }¢¼¢: J ¯Åìy±¢ôÚà¢ÜUïù²¢²¢ ±¢Ó²¢: Ð@ }¢èçÚ¼¢: JJ47JJ
Ð@¢²¢²¢ çÎÝï #y±¢ôÚà¢¢}¢ï }¢¼¢: J ±¢Ó²¢: Ð@ ¼¢ ¢Cy±¢ôÚà¢¢}¢ï çÎÝï JJ48JJ
±¢Ó²¢Sy±ïÜU¢ïÝÐ@¢à¢ï Ð@¢²¢²¢ çÎÝï ¼¢ J Ð@¢à¢ï ¼¢ ñÜUÐ@¢à¢ï Ð@ Ð@ JJ49JJ
±¢Ýè²¢ çmÐ@¢à¢ï ç~¢Ð@¢à¢¢}¢ï ¼¢ J ¼é:Ð@¢à¢ÜUïù²¢²¢: Ð@ Ð@ Ð@ JJ50JJ
Ð@Ð@¢à¢ÜUïù²¢²¢ ±¢Ó²¢: Ð@ }¢èçÚ¼¢: J ¯ÅìÐ@à¢¢}¢ï Ð@ #Ð@¢à¢ÜUï ¯Åì JJ51JJ
±¢Ýè²¢ çÎÝï ¢CÐ@¢à¢¢}¢ §üçÚ¼¢: J ¯Ç²¢²¢ }¢ãèÐ¢H ! Ð¢Ú¢²¢ÐÚñçmüñ: JJ52JJ
çÎÝï y±¢Ú »ÜU¢ïÝ¯çC¼}¢ ©ÎèçÚ¼¢: J ±¢Ýè²¢: çÜUH¢²¢²¢: Ð@ ¯çC¼}¢ï çÎÝï JJ53JJ
Ð¢Ú¢²¢ï¯é #¢ãÐí}¢é¶ïçc±y}¢¢çÎ¼: J ±¢Ýè²¢²¢²Ñìw²¢ ÜUç¼¢ ¼ï ÝëÐ¢ï¢}¢ ! JJ54JJ
¥²¢²¢ ç±Ú¼¢ñ ²ï ¼é çÝç¯h¢ ¥±¢ÝÜU}¢ì J ¼ï¯¢æ ç±ã¢² Ñìw²ñ¯¢ ¿¢ï²¢ Ú¢æSy±²¢ SÈUéÅ}¢ì JJ55
Ðÿ¢Ð¢Ú¢²¢ï Ðÿ¢¢ï ¿¢ï²: Ð@Îà¢¢çãÜU: J }¢¢Ð¢Ú¢²¢ï }¢¢ôà¢¢¢ çÎ±ñS¼¢ JJ56JJ
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï Ð¢Ú¢²¢ç±ç{çÝMÐ¢ï
Ð@}¢¢ïù²¢²: JJ5JJ
-------------------------------
yufíkk÷eþ{u rËðMku [kh, çkuíkk÷eþ{u rËðMku A, íkuíkk÷eþ{u rËðMku Ãkkt[,
[w{k÷eþ{u rËðMku ykX, ÃkeMíkk÷eþ{u rËðMku A, Auíkk÷eþ Úke {ktze yLku AÃÃkLk
rËðMk MkwÄe «íÞuf rËðMku Ãkkt[ Ãkkt[ yæÞkÞkuLkwt ðk[Lk fhðwt, Mk¥kkðLk yLku
yXkðLk{u rËðMku A, ykuøkýMkkX{u rËðMku [kh yLku MkkX{u rËðMku Ãkkt[ yæÞkÞkuLkwt
ðk[Lk ðõíkkyu fhðwt. 34-53
nu Lk]Ãkku¥k{ hkò ! yk «{kýu Mkókn ykrËf ÃkkhkÞýku{kt ðkt[ðkLkk
yæÞkÞkuLke MktÏÞkLkku rLkÞ{ {U ík{Lku fÌkku. 54
nu hksLkT ! su yæÞkÞku fÚkkLkk rðhk{{kt rLk»kuÄ fÞko Au, íku yæÞkÞkuu{kt
rðhk{ fÞko rMkðkÞ yk MktÏÞkykuLkwt rLkYÃký fhu÷ Au yu{ ík{khu MÃkü Ãkýu
òýðwt. 55
Ãkûk ÃkkhkÞý{kt ÃktËh rËðMkLkku Ãkûk òýðku yLku {kMk ÃkkhkÞý{kt
ºkeþ rËðMkLkku {kMk òýðku, Ãký ríkrÚkykuLkwt æÞkLk hk¾eLku Ãkûk fu {rnLkku Mk{sðku
fhðku Lkrn. ríkrÚkyku ðÄ-½x nkuR þfu Au. 56
Rrík ©e {wõíkkLktË Mðk{e rðhr[ík ©e{íkT MkíMktrøkSðLk økúÚt kLkk
{knkíBÞ{kt þíkkLktË Mðk{e yLku nu{ít k®Mkn hkòLkk MktðkËYÃku ÃkkhkÞýLke
rðrÄ rLkYÃký fÞw.O yu Lkk{u Ãkkt[{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. >> 5 >>
---------------------------------------
y. 6 {knkíBÞ{T 59
¥²¢² - 6
à¢¼¢ÝÎ ©±¢-
yçXè±ÝS²¢~¢ ÐéÚp²¢Z ¼é ²ï ÝÚ¢: J ÜUé±üç¼ ¼ï H|¢¼ï ±ñ ¼é±üx¢üÈUHæ ÝëÐ ! JJ1JJ
Ú¢¢ï±¢-
ÐéÚp²¢üç±ô{ y±S² ¢¢ï¼éç}¢ÓÀ¢}²ãæ }¢éÝï ! J y±¢S¼æ ÜUëÐ²¢ Ï¢íêçã }¢sæ à¢é¢ê¯±ïùÝ{ ! JJ2JJ
à¢¼¢ÝÎ ©±¢-
Ðê±Z ¼é|²æ }¢²¢ïQU¢ ²ï ÜU¢H¢: à¢é|¢ÈUHÐíÎ¢: J ÐéÚp²¢ü}¢¢Ú}|¢: ÜU¼üÃ²S¼ï¯é |¢êÐ¼ï ! JJ3JJ
à¢é|¢ï }¢éãê¼ïü ±Ú²ïyÐê±¢ïüQUñ±üQUëHÿ¢¢ñ: J }Ðó¢¢Ï¢í¢r¢¢¢Ýì Ú¢Ýì ! ¯Åì Ý± m¢Îà¢¢çÐ ±¢ JJ4JJ
Eï¼¢çÝ çÝy²{¢²¢üç¢ ¼ï|²¢ï ±¢ç¢ ¢ï<}¢ÜU¢: J ãñ}¢èÎül¢Ó¢Ý¢çÝ HÐ¢~¢¢ç¢ ÜU}Ï¢H¢Ýì JJ5
à¢é¢ê¯¢²¢æ çÝ²éTè¼ ¼ï¯¢}¢²¢çm¢æS¼¼: J ©c¢¢ïÎÜUæ Ð¢ÜU¢çÎ ÜUé²éüS¼ï ¢X}¢ÎüÝ}¢ì JJ6JJ
Îï±¢H²ï Ðíçhï ±¢ Ðé²ÿ¢ï~¢ï ÐéÚ¢¼Ýï J ÐéÚpÚ¢S²¢Ú}|¢: ÜU¼üÃ²¢ï ãçÚ}¢çÎÚï JJ7JJ
yæÞkÞ - 6
þíkkLktË {wrLk fnu Au nu hksLkT ! yk Ãk]Úðe Ãkh su {Lkw»Þku yk
MkíMktrøkSðLk þkLkwt Ãkwhùhý fhu Au íkuyku [khu ÃkwÁ»kkÚkoLkwt V¤ Ãkkuíku RåAâk
{wsçkLkwt rLkùu Ãkk{u Au. 1
yk Mkkt¼¤e nu{tík®Mkn hkò «& fhu Au, nu rLkËkuo»k {wrLk ! yk þkLkku
Ãkwhùhý rðrÄ þwt Au ? nwt ík{khk Úkfe Mkkt¼¤ðk RåAwt Awt, íkku f]Ãkk fhe rs¿kkMkw
{Lku yu Ãkwhùhý rðrÄ Mkt¼¤kðku. 2
íÞkhu þíkkLktË{wrLk fnu Au, nu ¼qÃkrík ! þw¼ V¤Lku ykÃkLkkh su Mk{Þku
Ãknu÷kt ík{Lku {U fÌkk, íku{kLkk fkuR Ãký Mk{Þu ÃkwhùhýLkku «kht¼ fhe þfkÞ
Au. íku{kt «Úk{ þw¼ {wnqíko{kt Ãkqðuo fnu÷k ðõíkkLkk ÷ûkýkuÚke MktÃkÒk çkkh, Lkð fu
A çkúkñýkuLkwt ðhý fhðwt. ðhýe fhkÞu÷k çkúkñýkuLku rLkíÞ Ãknuhðk{kt WÃkÞkuøke
ïuík ðku, MkwðýoLke ðªxeyku, ykMkLkku yLku s¤Ãkkºkku íku{s Äkçk¤kyku yÃkoý
fhðk. íku ðhýe fhkÞu÷k çkúkñýkuLke Mkuðk{kt çkeò çkúkñýkuLke rLkÞwÂõík fhðe.
íku rð«kuyu MLkkLk {kxu økh{ s¤ íkiÞkh fhðw,t Mk{Þ «{kýu hMkkuR{kt ÃkfðkÒkkrË
íkiÞkh fhðkt yLku íki÷krËÚke íkuykuLkwt ytøk {ËoLk fhðwt. 3-6
Ãkwhùhý fhðkLkk MÚk¤ku :- fkuR ÃkwÛÞûkuºk, «rMkØ Ëuðk÷Þ,
yÚkðk ÃkwhkíkLk {trËh nkuÞ íÞkt ÃkwhùhýLkku «kht¼ fhðku.7 yÚkðk Þs{kLkLkk
S¢Ðç²y±¢ ±¢ ãñ}¢èæ ¢èÜUëc¢Ðíç¼}¢¢æ x¢ëãï J ÜUé²éü: Ð¢Ú¢²¢æ ç±Ðí¢ ²¢çÝ²¼}¢±ã}¢ì JJ8JJ
¥C¢ç{ÜUà¢¼ï Ý ñ ± Ðé Ú pÚ¢}¢èçÚ¼}¢ì J Ð¢Ú¢²¢¢Ý¢æ Ýë Ð ¼ï ! yçXè±ÝS² çã JJ9JJ
#¢ãïÝ¢~¢ ÜU¼üÃ²æ ÝëÐ ! Ð¢Ú¢²¢æ ±ë¼ñ: J çmñÚïÜUñÜU}¢ï±æ çã ÜUé²éü: ±¢ü²ÝéRU}¢¢¼ì JJ10JJ
Ðê±¢ïüQU¢²¢²Ðê¼¢ñü ÜU¢²ñü± ç±Úç¼p ¼ñ: J SÐC¢ÿ¢Úæ ±¢Ýè²æ |¢¢¯¢è²æ Ý ÜUïÝç¼ì JJ11JJ
Ý ±ë¼ñÏ¢í¢ür¢¢ñx¢í¢üs¢ Îçÿ¢¢¢ ²S² ÜUS²ç¼ì J Ý ¢²±¢lçÐ ±¢ x¢íãè¼Ã²æ ÜUÎ¢Ý JJ12JJ
»ÜUñÜUôS}¢p #¢ãï }¢¢#ï ç¼ Îçÿ¢¢¢}¢ì J S±¢ü}¢éÎí¢~¢²æ Îl¢ÎïÜUïÜUS}¢ñ ÐëÜUì ÐëÜUì JJ13JJ
çÝ²¼¢Ý¢æ æçã¼¢Ý¢æ Ð¢Æ¢¼ï ±¢ùç¶H¢ ¥çÐ J »ÜUèÜUëy²ñ± Îl¢¢¢ Îçÿ¢¢¢S¼é ÐëÜUì ÐëÜUì JJ14
S±¢ü}¢éÎí¢~¢²æ Î¢¼é}¢}¢üS¼é ÐêL¯: J Îl¢¢Î{Z ç±Ðíï|²S¼Î{Z ±¢ËÐç±¢±¢Ýì JJ15JJ
ÜUçÝD¢æ Îçÿ¢¢¢æ Î¢¼é}¢çÐ à¢QU¢ï Ý ²¢ï |¢±ï¼ì J ç±Ðí¢Ýì ¢}¢²ïó¢ñ± ÜUé²¢üÎ²yS±à¢çQU¼: JJ16JJ
ÐéÚpÚ¢ÜU¼¢ü çÎÝï ²çS}¢Ýì çm¢ï¢}¢¢Ýì J ±ë¢é²¢¢çgÝï ¢¢±C¢ÿ¢ÚÐ¢² JJ17JJ
½uh s rðrÄ yLkwMkkh Mkwðýo{Þe ©ef]»ýLke «rík{kLkwt MÚkkÃkLk fhe íkuLke Mk{eÃku
«ríkrËLk fnu÷k rLkÞ{ yLkwMkkh Ãkwhùhý fhðwt. 8
yuf ÃkwhùhýLke rLkÞík MktÏÞk yLku Mk{ÞkðrÄ :- nu Lk]Ãkrík
! yk MkíMktrøkSðLk þkLke yufMkku ykX ÃkkhkÞý fhðkÚke yuf Ãkwhùhý Ãkqýo
ÚkkÞ Au.9 nu Lk]Ãk ! ðhýe fhkÞu÷k çkúkñýkuyu yuf Mkókn{kt yuf yuf ÃkkhkÞý
fhðe, yk heíku yLkw¢{Úke 108 ÃkkhkÞýku fhe Ãkwhùhý Ãkqýo fhðw.t 10
Ãkwhùhý fíkko {kxu MkkðÄkLke :- Ãkwhùhý fhLkkh rð«kuyu
Ãkqðuo fnu÷k rLkÞ{ku {wsçkLkk yæÞkÞu s rðhk{ fhðku. MÃkü yûkhÚke ðkt[ðwt.
ðå[u fkuRLke MkkÚku çkku÷ðwt Lkrn. ðhýe fhkÞu÷k çkúkñýkuyu suLke íkuLke ÃkkMkuÚke
Ërûkýk fu yLÞ ð-yk¼q»kýkrËf Ãký õÞkhuÞ økúný fhðk Lkrn. 12
Ãkwhùhý fhkðLkkh Þs{kLk {kxu MkkðÄkLke :- yuf yuf
Mkókn Ãkqýo ÚkkÞ íÞkhu yu rËðMku «íÞuf Ãkwhùhý fhLkkh rð«Lku y÷øk y÷øk
ºký Mkwðýo{ÿw kLke Ërûkýk ykÃkðe. yÚkðk Lk¬e fhu÷k Mktrníkk ÃkkXLku ytíku Mk{økú
Ërûkýk yuf MkkÚku «íÞuf rð«Lku ykÃkðe. òu rð«kuLku ºký ºký Mkwðýo{wÿk ykÃkðk
yMk{Úko nkuÞ íkku Þs{kLku íkuLke yÄeo Ërûkýk ykÃkðe. íku{kt Ãký yÕÃk ÄLkðk¤kyu
íkuLke yÄeo ykÃkðe. òu fkuR AuÕ÷e frLkc Ërûkýk ykÃkðk Ãký Mk{Úko Lk nkuÞ íkku
íku{ýu rð«kuLku ÔÞÚko Ãkrh©{ Lk fhkððku. Ãkhtíkw ykLkk rMkðkÞ ÞÚkkþÂõík çkeò
Mkíf{kuo fhe hkS Úkðwt. 13-16
y. 6 {knkíBÞ{T 61
Ðê±ü±më¢é²¢çmÐí¢Ýì ÐS² Îà¢¢æà¢¼: J ã¢ï}¢æ ÜUé²¢üÎìÏ¢í¢r¢¢¢æp |¢¢ï²ï¢gà¢¢æà¢¼: JJ18JJ
à¢QU¢ï x¢íS² ñ¼S² ÐéÚpÚ¢ÜU¢ÚÜU: J x¢íïÝ¢ÝïÝ éãé²¢yÐ¢²¢ó¢Í¢ë¼¢çÎç|¢: JJ19JJ
Ðíç¼ÔH¢ïÜUæ Ðíy²é±¢æ Ðí¼èç¼ç¢ ¼Î¢ ÝëÐ ! J }¢ëx²¢ù¢ñ }¢éÎí²¢ ã¢ï}¢æ ÜU¢Ú²ïyRU}¢¼: é{è: JJ20JJ
¥à¢QU¢ï Ý¢}¢ç|¢: ±ü}¢XHS¼¢ï~¢ÜUè<¼¼ñ: J ¢èãÚï: ÜU¢Ú²ï}¢~¢ñã¢ïü}¢ÎíÃ²ñ: ÐéÚ¢ïçÎ¼ñ: JJ21JJ
ã¢ï}¢æ ÜU¼éü}¢à¢QUS¼é m¢Îà¢ñ± ç±{¢Ð²ï¼ì J Ð¢Ú¢²¢¢çÝ ã¢ï}¢¢Z ¼ñÚï± Ï¢í¢r¢¢ñ±ëü¼: JJ22JJ
ÐéÚp²¢üÚ}|¢çÎÝ¢y}¢¢ç#çÎ±¢±ç{ J Ð¢HÝè²æ Ï¢ír¢²Z ç±Ðíñ: ²}¢¢ÝÜUñ: JJ23JJ
²¢ïQUæ ¼é ÈUHæ Ý S²¢Î²ïy²çS¼ çÝp²: J ¼ôS}¢S¼é Ð¢çH¼ï ±ïü ç²y²ï± }¢Ý¢ïÚ¢: JJ24JJ
ÃkwhùhýLke MkkÚku MkkÚku rðrÄ :- Ãkwhùhý fhkðLkkh Þs{kLku
su rËðMku ÃkwhùhýLku {kxu çkúkñýkuLke ðhýe fhe nkuÞ íku s «kht¼Lkk rËðMkÚke
yükûkhLkk sÃk {kxu ÃkqðoLke su{ s çkkh, Lkð fu A rð«kuLke Ãký ðhýe fhðe.
AuÕ÷u sÃkLkk Ëþ{kt ¼køkÚke nku{ fhðku, yLku nku{Lkk Ëþ{kt ¼køkÚke çkúkñýkuLku
s{kzðk. íku{kt þÂõíkþk¤e Ãkwhùhý fhkðLkkh Þs{kLku íkku yk MkíMktrøkSðLk
økútÚkLkk &÷kufYÃk yuf yuf {tºkÚke ËqÄÃkkf, ½e, sð, ík÷ ykrË ÿÔÞðzu {kuxku
nku{ fhðku. íkÚkk økútÚkLkk {wÏÞ ðõíkk yLku {wÏÞ ©kuíkkLkk «íÞuf MktðkËLku æÞkLk{kt
hk¾e þíkkLktË Wðk[ su{kt «Úk{ Au yLku «íÞwðk[ su{kt AuÕ÷u Au yuðk
ðkõÞYÃk {tºkÚke nku{ fhðku. íkÚkk yæÞkÞLku ytíku ykðíkk «íÞuf Rrík ©e....
ðkõÞYÃk {tºkÚke nku{ fhðku. yk nku{ {]øke{wÿkÚke økúný fhu÷k yÒkkrËfÚke
fhðku. 17-20
yLku yk «{kýu fhðk yþõík Þs{kLku íkku Mkðo{tøk÷ Míkkuºk{kt fnu÷k
©enrhLkk Lkk{YÃk {tºkkuÚke Ãkqðuo fnu÷k nu{ÿÔÞðzu yux÷u fu ËqÄÃkkf, ½e, sð,
ík÷ ykrË ÿÔÞðzu nku{ fhðku. yLku su nku{ fhðk{kt yþõík nkuÞ íku{ýu nku{Lkk
V¤Lke rMkÂæÄ {kxu Ãkwhùhý{kt ðhkÞu÷k «íÞuf çkúkñýku ÃkkMku yk økútÚkLke çkkh
ÃkkhkÞý yrÄf fhkðe ÷uðe. 21-22
Ãkw h ùhý ËhBÞkLk çkú ñ [Þo ð ú í kLke ykð~Þfíkk :-
ÃkwhùhýLkk «kht¼Lkk rËðMkÚke s ykht¼eLku Mk{kró ÃkÞOík Þs{kLku yLku ðhýe
Ãkk{u÷k rð«kuyu çkúñ[ÞoðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhðwt. òu çkúñ[Þo ðúíkLkkuu ¼tøk ÚkkÞ íkku
þk{kt fnu÷k V¤Lke rMkÂæÄ Lk ÚkkÞ. òu çkúñ[Þo ykrË ðúíkkuLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk
fhðk{kt ykðu íkku s Mkðo {LkkuhÚkku rMkæÄ ÚkkÞ Au. 23-24
¥S² ÐíX¼: çà¢ÿ¢¢Ð~²¢ ¥C¢ÿ¢ÚS² J ±ü}¢XHÜUS¼¢ï~¢Ý}¢XH²¢ïÚçÐ JJ25JJ
ç±c¢¢ï Ý ¢ü } ¢ãdS² ¢èÝ¢Ú¢²¢±}¢ü ¢: J ¯¢ï Ç à¢¢ÿ¢Ú}¢~¢S² ãçÚçÐí ² ãÝê } ¢¼: JJ26JJ
¼¢ SÜUÎÐéÚ¢¢S² ¢èç±c¢é¶Çx¢¢ç}¢Ý: J x¢íS² ¢è±¢éÎï±}¢¢ã¢y}¢¢w²S² |¢êÐ¼ï ! JJ27JJ
ÐéÚp²¢üç±ô{ ¼é|²æ }¢¢ïÝ Ï¢íé±ï ÝëÐ ! J ¼é±üx¢üS² çhKüZ ãçÚ|¢QUÝë¢¢æ Îíé¼}¢ì JJ28JJ
¼~¢ Ð¢Æãdï¢ çà¢ÿ¢¢Ð~²¢ ©ÎèçÚ¼¢ J ÐéÚp²¢ü }¢ãèÐ¢H ! ±üïCÈUHÎ¢ç²ÜU¢ JJ29JJ
¼gà¢¢æà¢ïÝ éãé²¢yÐíç¼ÔH¢ïÜUæ ²¢ç±ç{ J ¥¢ãé¼èÝ¢æ à¢¼ï mï ãd¢²ïÜUô±à¢ç¼}¢ì JJ30JJ
ã¢ï}¢¢ÝéÜUêË²¢|¢¢±ï ¼é Ð¢Æ¢ ¿¢ï²¢ Îà¢¢æà¢¼: J ±ü~¢ñ¯ ç±ç{¿¢üï²: ÐéÚpÚ¢ÜU}¢üç¢ JJ31JJ
¢èÜUë c ¢¢C¢ÿ¢Ú}¢Ý¢ï : Ðé Ú pÚ¢}¢èçÚ¼}¢ì J ¥CHÿ¢Ðï Ý ñ ± ã¢ï } ¢S¼é ¼gà¢¢æ à ¢¼: JJ32JJ
Ðé Ú p²¢ü |¢±ï y ±ü } ¢XS¼¢ï ~ ¢ÜUS² ¼é J ¢à¢èy²ï Ü U¤dï ¢ Ð¢Æ¢Ý¢ç}¢CÎ¢ç²Ýè JJ33JJ
«kMkt r økf yLÞ Ãkw h ùhýku L ke Mk{s :- nu ¼qÃkrík ! yk

MkíMktrøkSðLk þkLkk ÃkwhùhýLkk rðrÄLkwt rLkYÃký fÞwO íÞkhu MkkÚku MkkÚku
yükûkh{tºkLkw,t rþûkkÃkºkeLkw,t Mkðo{øt k÷ MíkkuºkLkw,t sLk{tøk÷ MíkkuºkLkw,t rð»ýwMknMkúLkw,t
©eLkkhkÞý fð[Lkw,t ¼økðkLk ©enrhLku r«Þ nLkw{kLkSLkk »kkuzþkûkh{tºkLkwt yLku
MftËÃkwhkýLkk rð»ýw¾tz{kt hnu÷k ©eðkMkwËuð {knkíBÞLkwt Ãkwhùhý fu{ fhðwt ?
yu rðrÄÃký nrh¼õíkkuLkk rníkLku yÚkuo MktûkuÃkÚke fnwt Awt. fkhý fu yu çkÄk s
Ãkwhùhýku Ä{o, yÚko, fk{ yLku {kuûkYÃk [kh «fkhLkk ÃkwÁ»kkÚkkuoLke íkífk¤
rMkÂæÄ ykÃkLkkhk Au. 25-28
rþûkkÃkºkeLkwt Ãkwhùhý :- nu {neÃkk÷ ! rþûkkÃkºkeLkk yufnòh
ÃkkX fhðkÚke Ãkwhùhý Ãkqýo ÚkkÞ Au. yLku yk Ãkwhùhý Mkðo ðktÂåAík V¤Lku
ykÃkLkkÁt çkLku Au. fhu÷k yk ÃkwhùhýLkk Ëþ{k ¼køkÚke rþûkkÃkºkeLkk «íÞuf
&÷kufu rðrÄ yLkwMkkh nku{ fhðku. yk{ «rík &÷kuf nku{ fhíkkt fhíkkt yufðeþ
nòh Lku çkMkku yknwríkyku ÚkkÞ. òu nku{Lke yLkwfq¤íkk Lk nkuÞ íkku ÃkwhùhýLkk
sux÷k ÃkkX fhðkLkk fÌkk íkuLkk Ëþ{k ¼køkÚke ðÄkhkLkk ÃkkX fhðk, yu{ yk
rðrÄ yLÞ Mkðo Ãkwhùhý{kt òýe ÷uðkLkku. 29-31
yükûkh{tºkLkwt Ãkwhùhý :- ¼økðkLk ©ef]»ýLkk yükûkh {tºkLkk
Ãkwhùhý{kt ykX ÷k¾ {tºksÃk fhðkLkk nkuÞ Au. yLku AuÕ÷u íkuLkk Ëþ{k ¼køkÚke
nku{ fhðku. yÚkðk Ëþ{k ¼køkÚke ðÄw {tºksÃk fhðk. 32
Mkðo{tøk÷ MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý :- Mkðo{tøk÷ MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý
y. 6 {knkíBÞ{T 63
»ÜUHÿ¢¢ç{ÜUïÝ¢Cãdï¢ Îà¢¢æà¢¼: J ãÚïÝ¢ü}Ý¢æ ¼ÎéQU¢Ý¢æ ã¢ï}¢¢ï ¿¢ï²¢ï ²¢ç±ç{ JJ34JJ
Ý}¢XHÜUS² S²¢yÐ¢Æ¢Ý¢}¢²é ¼ ï Ý ¼é J Ðé Ú pÚ¢ç}¢C¢ü Î ¢²ÜUæ Ýë Ð ¢}¢ ! JJ35JJ
¼ÎéQU¢Ý¢æ ãÚïÝ¢ü}Ý¢}¢ïÜUHÿ¢ï¢ |¢êÐ¼ï ! J ã¢ï}¢Sy±Cãdï¢ ç±¿¢ï²S¼gà¢¢æà¢¼: JJ36JJ
ç±c¢¢ï Ý ¢ü } ¢ãdS² Ðé Ú pÚ¢}¢èçÚ¼}¢ì J ±ü } ¢XHÚèy²ñ ± ã¢ï } ¢æ ¼ó¢¢}¢ç|¢pÚï ¼ ì JJ37JJ
¢è}¢j¢x¢±¼¢ïQUS² ¢èÝ¢Ú¢²¢±}¢ü¢: J ãdï¢ ¼é Ð¢Æ¢Ý¢æ ÐéÚpÚ¢}¢èçÚ¼}¢ì JJ38JJ
ãçÚ<±Î²¢çÎy²¢l¢ ç±çÎÿ±¼¢S¼é ¼S² ²ï J ÔH¢ïÜU¢ ô±à¢ç¼æw²¢ÜU¢: }²x¢íÿ¢¢ç±{¢²ÜU¢: JJ39
¼ñÚï±ñÜUñÜU²¢ãéy²¢ Ðíç¼ÔH¢ïÜUæ Îà¢¢æà¢¼: J ã¢ï}¢æ ÜUé²¢üçm{¢ÝïÝ ãdm²æw²²¢ JJ40JJ
yçXè±ÝÐí ¢ ï Q US¼¢ï ~ ¢¢Îé h¢çÚ¼S² ¼é J ¯¢ï Ç à¢¢ÿ¢Ú}¢~¢S² |¢²|¢TÝ}¢¢L¼ï: JJ41JJ
yufnòh Lku yutþe ÃkkX fhðkÚke Ãkqýo ÚkkÞ Au. ÃkkX fhLkkhLku RråAík V¤Lku
ykÃkLkkÁt ÚkkÞ Au. yk Ãkwhùhý{kt Mkðo{øt k÷ Míkkuºk{kt fnu÷k ©enrhLkk{ {tºkkuLkk
Ëþ{k ¼køku yuf÷k¾ ykXnòh Lkk{{tºkkuÚke rðrÄ yLkwMkkh nku{ fhðku. yÚkðk
ÃkwhùhýLkk Ëþ{k ¼køku ðÄw ÃkkX fhðk. 33-34
sLk{tøk÷ MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý :- nu ©uc hksLkT ! sLk{tøk÷
MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý Ëþnòh ÃkkX fhðkÚke ÃkrhÃkqýo ÚkkÞ Au. yk Ãkwhùhý RÂåAík
V¤Lku ykÃkLkkÁt Au. yLku AuÕ÷u íkuLkk Ëþ{kt ¼køku nku{ fhðku, nu hksLkT ! yu
nku{ sLk{tøk÷ Míkkuºk{kt fnu÷k ©enrhLkk yuf÷k¾ ykX nòh Lkk{{tºkLke
yknwríkÚke Ãkqýo ÚkkÞ Au. 35-36
rð»ýwMknMkúLkk{ MíkkuºkLkwt Ãkwhùhý :- rð»ýwMknMkúLkk{ MíkkuºkLkwt
Ãkwhùhý Mkðo{øt k÷ Lkk{Lkk ÃkwhùhýLkeMk{kLk s òýðw,t yLku rð»ýwMknMkúLkk{
{tºkÚke nku{Lke MktÏÞk Ãký íkux÷es òýðe, (yuf÷k¾ ykXnòh Lkk{{tºkkuÚke
rðrÄ yLkwMkkh nku{ fhðku. yÚkðk ÃkwhùhýLkk Ëþ{k ¼køku ðÄw ÃkkX fhðk.) 37
LkkhkÞý fð[Lkwt Ãkwhùhý :- ©e{ËT ¼køkðíkþkLke ytËh
hnu÷k ©eLkkhkÞý fð[Lkwt Ãkwhùhý yufnòh ÃkkX fhðkÚke Ãkqýo ÚkkÞ Au.
íku{kt nrhðËæÞkíkT yk &÷kufÚke ykht¼eLku rðrËûkw yu &÷kuf ÃkÞOíkLkk
ðeþ &÷kufku hûkkLkk fhLkkhk fnu÷k Au. 38-39
íku ðeþ &÷kufLkk yufnòh ÃkkX fhíkkt yuf Ãkwhùhý{kt ðeþ nòh
&÷kufLkk ÃkkX ÚkÞk, íkuLkk Ëþ{k ¼køku «íÞuf çkunòh &÷kuf{tºkÚke AuÕ÷u rðrÄ
Ãkqðof nku{ fhðku. 40
¼é H ü ÿ ¢Ðï Ý ñ ± Ðé Ú pÚ¢}¢èçÚ¼}¢ì J }¢~¢ï ¢¢Ýï Ý Ú¢ï Îí ! ã¢ï } ¢æ ÜUé ² ¢ü g à¢¢æ à ¢¼: JJ42JJ
¢è±¢éÎï±}¢¢ã¢y}²ÐéÚp²¢ü à¢¼ïÝ ¼é J ¢{ïüÝ¢ïQU¢ Ð¢Æ¢Ý¢æ ã¢ï}¢¢ïùçÐ ¼gà¢¢æà¢¼: JJ43JJ
§ç¼ Ñÿ¢ïÐ¼: Ðí¢ïQU: ÐéÚp²¢üç±ç{}¢ü²¢ J yçXè±Ý¢ÎïS¼é |¢éçQU}¢éçQUÈUHÐíÎ: JJ44JJ
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ÐéÚp²¢üç±ç{çÝMÐ¢Ý¢}¢¢ ¯D¢ïù²¢²: 6
-------------------------------
¥²¢² - 7
à¢¼¢ÝÎ ©±¢-
yçXè±Ýx¢íÎ¢Ýæ ÜUé±üç¼ ²ï Ý¢: J H|¢¼ï ¼ï é¶æ Ú¢çó¢ã¢}¢é~¢ ±¢çÀ¼}¢ì JJ1JJ
{kÁrík{tºk Ãkwhùhý :- nu hksuLÿ ! MkíMktrøkSðLkLkk «Úk{

«fhý{kt Mk¥kh{k yæÞkÞ{kt fnu÷k {kÁrík Míkkuºk{ktÚke WØ]ík fhu÷k H Lk{ku
nLkw{íku ¼Þ¼tsLkkÞ Mkw¾t fwÁ VxT Mðknk. yk Mkku¤ yûkhLkk ¼Þ¼tsLk
{kÁríkLkk {tºkLkk [kh÷k¾ sÃk fhðkÚke íkuLkwt yuf Ãkwhùhý ÚkkÞ Au. yLku AuÕ÷u
íkuLkk Ëþ{k ¼køku nku{ fhðku. 41-42
ðkMkwËuð{nkíBÞ Ãkwhùhý :- ©eðkMkwËuð{knkíBÞLkwt Ãkwhùhý
ËkuZMkku ÃkkX fhðkÚke Ãkqýo ÚkkÞ Au. íku{kt Ãký AuÕ÷u íkuLkk Ëþ{kt ¼køku nku{Lkku
rðrÄ òýðku. (nku{ Lk fhe þfkÞ íkku ÃktËh ÃkkX ðÄw fheLku Ãkqýo V¤ «kó fhðw.t ) 43
nu hksLkT ! yk «{kýu MkíMktrøkSðLk ðøkuhu MkËTøkúÚt kku yLku Míkkuºkku ykrËLkkt
ÃkwhùhýLkku rðrÄ {U ík{Lku MktûkuÃkÚke fÌkku, yk Ãkwhùhýku {Lkw»ÞkuLku ¼wÂõík yLku
Ãkh÷kuf{kt {wÂõíkYÃk V¤Lku ykÃkLkkhk Au. 44
økútÚkLkk {knkíBÞ{kt þíkkLktË Mðk{e yLku nu{tík®Mkn hkòLkk MktðkË
YÃku Ãkwhùhý rðrÄLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u Aêku yæÞkÞ Ãkqýo
ÚkÞku. >> 6 >>
---------------------------------------
yæÞkÞ - 7
nu{tík®Mkn hkòLke yk økútÚk Mkkt¼¤ðk{kt yríkþÞ WíMkwfíkk òuRLku
yíÞtík hkS ÚkÞu÷k þíkkLktË Mðk{e fnu Au, nu hksLkT ! su {Lkw»Þku yk
MkíMktrøkSðLk økútÚkLkwt ËkLk fhu Au, íkuyku Ãký yk÷kuf yLku Ãkh÷kuf{kt RÂåAík
y. 7 {knkíBÞ{T 65
Ú¢¢ï±¢-
x¢íS²¢S² }¢éÝï ! y±¢: ¢¢ï¼éæ Î¢Ýç±ô{ y±ã}¢ì J §ÓÀ¢ç}¢ Ï¢íêçã }¢sæ ¼æ ±ü¿¢Sy±æ ²¼¢ïùS²¼: JJ2
yçXè±ÝS²¢S² ç±ô{ Î¢ÝS² ±çÓ}¢ ¼ï J }Ðê¢Z S²¢yÈUHæ ²ïÝ |¢éç± ¼g¢ÝÜU¢çÚ¢¢}¢ì JJ3JJ
}¢{¢ïS¼é à¢évHÝ±}¢è à¢évHñÜU¢Îçà¢ÜU¢ ¼¢ J Ðê<¢}¢¢ ÜU¢<¼ÜUè }¢éw²: ÜU¢H¢ï Î¢ÝS² ÜUè<¼¼: JJ4
Ð¢ñ¢ü}¢¢S²¢ïù±¢ ±¢ü »ÜU¢Îà²¢ïùç¶H¢ ¥çÐ J ÜU¢H¢: Vè<¼¼¢Sy±S² ±í¼¢ïy±çÎÝ¢²çÐ JJ5
ÐéS¼ÜUæ Hïw¢²ïÎ¢Î¢ñ yçXè±ÝS² ¼é J ÎëÉÐ~¢æ SÐC±¢ü}¢ç}}¢ç¢¼ÐæçQU JJ6JJ
Ý±èÝæ à¢¢ï{ç²y±¢ ¼ó¢êÕñ: ÈUHÜU±ïCÝñ: J çÝÏ¢² S¢ÐÝè²æ Hÿ¢¢æ ¼S² ¼ï Ï¢íé±ï JJ7JJ
Ð@ ÐíÜUÚ¢¢²ï± ç¼ ²S² à¢¼~¢²}¢ì J »ÜU¢ïÝô±à¢y²ç{ÜU}¢²¢²¢: ç¼ ²S² JJ8JJ
ãd¢ç¢ #Îà¢ ÔH¢ïÜU¢S¼é ¯Åìà¢¼¢çÝ J ¥ÝéCéÐæw²²¢ #ô±à¢ç¼²üS² ç¼ çã JJ9JJ
V¤Lku «kó fhu Au. 1

íÞkhu nu{tík®Mkn hkò fnu Au, nu {wrLk ! yk økútÚkLkku ËkLkrðrÄ nwt ík{khe
ÃkkMkuÚke Mkkt¼¤ðk RåAw Awt. fkhý fu ík{u çkÄw yu òýku Aku, {kxu {Lku fnku. 2
íÞkhu þíkkLktË Mðk{e fnu Au, nu hksLkT ! su rðrÄÃkqðfo yk MkíMktrøkSðLk
økútÚkLkwt ËkLk fhðkÚke MktÃkqýo V¤ rMkæÄ ÚkkÞ Au íku rðrÄ nwt ík{Lku fnwt Awt. 3
økútÚkËkLkLkku rðrÄ yLku Mk{Þ :- [iºk MkwË Lkð{e, [iºkMkwË yufkËþe
yLku fkíkfe ÃkqLk{, yk ríkrÚkyku MkíMktrøkSðLk økútÚkLkk ËkLk{kt {wÏÞ íkÚkk ©uc
Mk{Þ fnu÷ku Au. íku{s Mkðuo ÃkqLk{ku, Mkðuo yufkËþeyku yLku ðúíkkuíMkðLkk rËðMkku
Ãký yk økútÚkLkwt ËkLk fhðk{kt ©uc {LkkÞu÷k Au. 4-5 Mkki «Úk{ Ëkíkkyu Mkkhk
{sçkqík fkøk¤ku ÷RLku MÃkü yûkhkuðk¤k ÷u¾f îkhk Aqxe Aqxe ÃktÂõíkyku{kt
yk MkíMktrøkSðLk þkLkwt ÷u¾Lk fhkððwt. yk Lkðk ÷¾kÞu÷k økútÚkLku íkuLkk yÚkoLku
òýLkkhk Ãktrzík ÃkkMku MktþkuÄLk fhkðe Lkðk ÃkkrxÞkÚke yLku WÃkh ðªxðkLkk Lkðk
ðÚke çkktÄe íkiÞkh fhðwt. nu hksLkT ! nðu nwt ík{Lku yu MkíMktrøkSðLk þkLkwt
÷ûký fnwt Awt. 6-7
MkíMktrøkSðLk þkLke yku¤¾ :- su yk MkíMktrøkSðLk þk{kt
Ãkkt[ «fhýku Au. ºkýMkku ykuøkýeþ yæÞkÞku Au. yLkwüÃw k MktÏÞkLke árüyu økýLkk
fhíkkt Mk¥kh nòh AMkku Lku Mk¥kkðeMk &÷kufku Au. yLku ð¤e su økútÚk ykrË, {æÞ
yLku ytíkh{kt Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼Âõík «ÄkLk yLkuf WÃkkÏÞkLkkuÚke Mk{]Ø
¥¢çÎ}¢²¢±¢Ýï¯é {}¢ü±ñÚ¢x²²¢ïS¼¢ J ¿¢¢Ý|¢vy²¢ïLÐ¢w²¢Ýñ: }|¢ê¼æ ²Ó ±ü¢ JJ10JJ
ãçÚHèH¢ÜU¢±í¢¼¢}¢ë¼¢ÝçÎ¼yéÚ}¢ì J ãçÚÜUëc¢ÐÚæ ²mñ yçXè±Ýæ çã ¼¼ì JJ11JJ
¼éÚXï }¢ã¢±ï ¢ñ±¢¢üCÎH¢}Ï¢éï J S¢Ð²ïg¢ÝçÎ±ï yçXè±Ýæ ÝëÐ ! JJ12JJ
ÐH~¢²¢ïç}¢¼æ ÜUé²¢üy¢ñ±¢¢üCÎH¢}Ï¢é}¢ì J Ðé}¢¢Ýy²ËÐç±¢S¼é ÐH¢{üÐíç}¢¼æ ¼é ¼¼ì JJ13JJ
¼¼: Ðê ± ¢ï ü ç Î¼ñ } ¢ü ~¢ñ x ¢èü ¼ ±¢lÐé Ú :Ú}¢ì J ©Ð¢Úñ ² ü ¢HÏ{ñ : Ðê Á ²ï ¢Îé Î ¢Ú{è: JJ14JJ
¼¼: Ðíç¼x¢íãè¼¢Úæ Ðê²ïÎìÏ¢í¢r¢¢æ ÝÚ: J yçXè±ÝçFx{æ ãÚï|¢üQUæ ç¼ïçÎí²}¢ì JJ15JJ
±ñÝü±èÝñ: ÜU¢ñà¢ï²ñ: S±¢ü}¢éQU¢çÎ|¢ê¯¢¢: J x¢{ÐécÐ¢ïÐã¢ÚñS¼æ }ÐêÁ² Ðí¢}¢ïyÐé}¢¢Ýì JJ16JJ
çÝ¯èÎïyÐí¢æ}¢é¶¢ï Î¢¼¢ x¢íãè¼¢ïÎæ}¢é¶S¼¢ J VË² Î{¢¢Î¢ï }¢~¢¢Ýï¼¢ÝéÎèÚ²Ýì JJ17JJ
¥ÝïÜUÜU¢ïçÅ}¢¢ïyæ ÜUëc¢|¢vy²¼Ú¢²ÜUë¼ì J ÎéçÚ¼æ Ý¢à¢}¢¢²¢¼é Î¢ÝïÝ¢ÝïÝ }¢ïùç¶H}¢ì JJ18JJ
Au. íku{s su ©enrh MknòLktË Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLke rËÔÞ ÷e÷k fÚkk{]íkÚke
MkíÃkwÁ»kkuLku yLku ËuðíkkykuLku ykLktË WÃkòðu Au, íku yk MkíMktrøkSðLk þk Au. 8-11
økútÚkËkLkLkku ÃkqòrðrÄ :- nu Lk]Ãk ! ËkLk ykÃkðkLkk rËðMku yk
MkíMktrøkSðLk þkLku [kh ÃkkÞkðk¤k çkkòuX Ãkh rçkAkðu÷k {nkð WÃkh
h[u÷k ykX Ãkkt¾zeðk¤k MkwðýoLkk f¤þ WÃkh MÚkkÃkLk fhðw.t íku ykX Ãkkt¾zeðk¤wt
f{¤ ºký Ãk¤ Ãkrhr{ík MkwðýoÚke h[ðwt, yLku yrík ykuAk ÄLkðk¤kyu íkku yu
f{¤ yÄko Ãk÷ Ãkrhr{ík MkwðýoÚke h[ðwt. íÞkhçkkË WËkh çkwÂæÄ{kLk Ëkíkkyu
yu økútÚkLke Ãkqðkuoõík {tºkkuÚke økeíkðk®sºkku ðøkzkððk Ãkqðof [tËLkkrË rðrðÄ
WÃk[khkuÚke Ãkqò fhðe. 13-14
ËkLk MðefkhLkkh rð«Lke Ãkqò :- íÞkhçkkË ËkLk ykÃkLkkh
Ëkíkkyu rsíkurLÿÞ MkíMktrøkSðLk þk yLku ¼økðkLkLkk [rhºkku{kt MLkunðk¤k
¼økðkLkLkk ¼õík yuðk ËkLk MðefkhLkkh çkúkñýLkwt LkðeLk huþ{e ðku, Mkwðýo,
{rý yLku {kuíkeLkk yk¼q»kýkuÚke íku{s [tËLk Ãkw»ÃkkrË WÃk[khkuÚke ÃkqsLk fhðwt,
yLku íku{Lku Lk{Mfkh fhðk. 15-16
ÃkAe Ëkíkk ÃkwÁ»ku Ãkqðkor¼{w¾u çkuMkðwt yLku ËkLk økúný fhLkkh rð«u
W¥khkr¼{w¾u çkuMkðwt, Lku nkÚk{kt s¤ ÷R MktfÕÃkrðrÄ fhkðe ykøk¤ fnuðkíkk
{tºkLkk Wå[khýLke MkkÚku ËkLk fhðwt. 17
ËkLkLkk ºký MktfÕÃk {tºkku :- yk MkíMktrøkSðLk þkLkk ËkLkÚke
{khk yLktík fkurx sL{Lkk ÃkhtÃkhkÚke WËT¼ðu÷kt yLku f]»ý¼Âõík{kt ytíkhkÞ
y. 7 {knkíBÞ{T 67
yçXè±Ýæ çÎÃ²æ à¢¢æ çÝx¢}¢ç}}¢¼}¢ì J ÎÎ¢ç}¢ ç±Ðí±²¢ü² ¢èãçÚS¼ïÝ ¼éc²¼é JJ19JJ
}¢¢S¼é ÜUëc¢ç±²¢ïx¢¢ï }¢ï }¢¢ ç±²¢ïx¢¢ïùS¼é ¼y¼¢}¢ì J Î¢ÝïÝ¢ÝïÝ éÐíè¼¢ï ãçÚÎ¢ü¢¢æ }¢Îèç¼}¢ì JJ20
§y²éÓ¢²ü ¼g±¢ ¼¼¢ï Îl¢Ó Îçÿ¢¢¢}¢ì J à¢QUS¼é ¢h²¢ ²éQU¢ï Ú¢ñ²}¢éÎí¢: à¢¼¢±Ú¢: JJ21JJ
¥à¢QUS¼é ²¢à¢çQU Îl¢ÓÀ¢ÆKç±±<¼: J Îçÿ¢¢¢²¢p¢ÝéMÐæ |¢¢ï²ïÎìÏ¢í¢r¢¢¢æS¼¼: JJ22JJ
²¢ï Îl¢çmç{Ýñ¼ïÝ yçXè±Ýæ Ðé}¢¢Ýì J |¢¢S±¼¢ ç±}¢¢ÝïÝ x¢¢ïH¢ïÜUæ Ðíç¼Ðl¼ï JJ23JJ
}¢Ý¢ïç|¢±¢çÀ¼¢æS¼~¢ |¢¢ïx¢¢Ýì Ðí¢Ý¢ïç¼ ±üà¢: J Ý¢Ðí¢²æ ç±l¼ï çÜUç@¢S² ÜUëc¢Ðí¢Î¼: JJ24JJ
¥Ðé~¢: Ðí¢Ýé²¢yÐé~¢æ çÝ{üÝ¢ï {Ý}¢¢Ýé²¢¼ì J à¢¢S²ñ¼S² Î¢ÝïÝ ç±l¢æ ç±l¢²ü±¢Ýé²¢¼ì JJ25JJ
§ç¼ Î¢Ýç±ç{}¢ü²¢ïçÎ¼¢ïùS² ÝëÐ¼ï ! à¢¢±ÚS² à¢¢ÎëC: J
²ç}¢ã¢Ú¼¢æ Ý ÜU¢çÐ ±¢À¢ |¢éç± ¢}¢é~¢ çà¢c²¼ï ÎéÚ¢Ð¢ JJ26JJ
fhíkkt Mk{Mík ÃkkÃkku Lkkþ Ãkk{ku. ðuËLke Mk{kLk yLku rËÔÞ yuðk yk MkíMktrøkSðLk
þkLkwt nwt yk rð«ðÞoLku «ËkLk fÁt Awt, íkuLkkÚke ©enrh {khk WÃkh «MkÒk Úkkyku.
{khk yk sL{{kt fu sL{kLíkh{kt Ãký {Lku ¼økðkLk ©ef]»ýLkku rðÞkuøk Lk Úkkyku,
yLku íku{Lkk [hýLkk ykr©ík MkíÃkwÁ»kkuLkku Ãký õÞkhuÞ rðÞkuøk Lk Úkkyku. 18-20
yk «{kýuLkk ºký {tºkkuLkku Wå[kh fhe yk økútÚkLkwt ËkLk fhe Ërûkýk
ykÃkðe. þÂõíkþk¤e Ëkíkkyu ©ØkÚke Mkku YÃkk{wÿkLke Ërûkýk ykÃkðe, yLku
yþõík Ëkíkkyu þXÃkýwt fÞko rðLkk WËkhíkkÚke ÞÚkkþÂõík Ërûkýk ykÃkðe.
íÞkhçkkË ËrûkýkLku yLkwYÃk þÂõík {wsçk çkúkñýLku ¼kusLk Ãký fhkððw.t 21-22
yk økútÚkLkk ËkLkLkwt V¤ :- su ÃkwÁ»k WÃkhkuõíkrðrÄ «{kýu yk
MkíMktrøkSðLk þkLkwt ËkLk fhu Au íku «fkþ{kLk rð{kLk{kt çkuMke økku÷kufÄk{Lku
Ãkk{u Au. yLku íÞkt Ãkh{kí{kLkku yLkw¼ð yLku Ãkrh[hýkrË YÃk {LkkuðktrAík
rËÔÞ ¼kuøkkuLku «kó fhu Au. ¼økðkLk ©ef]»ýLke f]ÃkkÚke íkuLku y®n fu íÞkt fktR
y«kÃÞ hnuíkwt LkÚke. yk þw¼ þkLkk ËkLkÚke Ãkwºk Lk nkuÞ íku ÃkwºkLku Ãkk{u Au,
rLkÄoLk nkuÞ íku ÄLkLku Ãkk{u Au yLku rðãkÚkeo RÂåAík rðãkLku «kó fhu Au. 23-25
nu Lk]Ãkrík ! yk Mkðkuo¥k{ þkLkku ËkLkrðrÄ þkLku yLkwMkkh {U ík{khe
ykøk¤ rLkYÃký fÞkuo. yk ËkLkrðrÄLkwt yk[hý fhLkkhkykuLku yk÷kuf{kt fu
Ãkh÷kuf{kt Ãkqhe Lk ÚkkÞ yuðe fkuR RåAkyku yÄqhe hnuíke LkÚke, Mk{økú Ãkqýo ÚkkÞ
Au. 26
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼g¢Ýç±ç{çÝMÐ¢Ý¢}¢¢
#}¢¢ïù²¢²: JJ7JJ
-------------------------------
¥²¢² - 8
à¢¼¢ÝÎ}¢éÝïÚ²Z ±: Ðè²ê¯çó¢|¢}¢ì J §ç¼ ¢éy±¢ }¢ã¢ÝÎ¢ï ç±Ýè¼S¼æ x¢¢Î : JJ1JJ
Ú¢¢ï±¢-
}¢éÝï ! }¢ç² y±²¢ïÎ¢Ú¢ï Î²²¢ùÝéx¢íã: ÜUë¼: J »¼Îìx¢íS² }¢¢ã¢y}²æ ¿¢¢¼æ }¢ïùTSy±ÎéçQUç|¢: JJ2JJ
Ðíç¼|¢¢¼èçÝ}¢çÓ¼ï ¢±¢¢ÎS² çÝçp¼}¢ì J {}¢¢üüÜU¢}¢}¢¢ïÿ¢¢¢¢æ Ðí¢ç#: S²¢}¢éçÝ¢}¢! JJ3JJ
¢éy±ñÝæ ²¢ïù|¢±çyhæ ÐéL¯¢üS² ±üà¢: J ¥¢Ðó¢¢ïùl ¼é ¼m¢¼¢Z ¢¢ï¼éç}¢ÓÀ¢}²ãæ }¢éÝï ! JJ4JJ
¼S²ïyæ }¢Ý¢ïã¢çÚ Ðí¢ç¢¢ï²SÜUÚæ ±: J ¢éy±¢ ¼Îé¢Úæ Ðíè¼: Ðí±QUé}¢éÐRU}¢ï JJ5JJ

yk þkLkk ËkLkrðr½Lkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u Mkkík{ku yæÞkÞ
Ãkqýo ÚkÞku. >> 7 >>
---------------------------------------
yæÞkÞ - 8
þíkkLktË Mðk{eLkwt [kh ÃkwÁ»kkÚkoLku rMkæÄ fhe ykÃku yuðwt y{]íkíkwÕÞ
ykMðkËLkeÞ yk ð[Lk Mkkt¼¤e nu{tíkrMktnhkò {nk ykLktËLku ÃkkBÞk Lku ík]ó
ÚkR rðLkÞÃkqðof Mðk{eLku fnuðk ÷køÞk. 1
nu{tík®Mkn hkò fnu Au, nu {wrLk ! ykÃku {khk WÃkh ËÞk fheLku çknw
{kuxku yLkwøkún fÞkuo Au. ík{u fnu÷k ð[LkkuÚke yk MkíMktrøkSðLk þkLkwt {knkíBÞ
{U ÞÚkkÚko òÛÞwt Au. yk þkLkk ©ðýÚke Ä{o, yÚko, fk{ yLku {kuûkLke «kró
[ku¬Mk ÚkkÞ Au, yu{ {Lku {khk {Lk{kt Lk¬e ÚkR økÞwt Au. nu {wrLk ! yk MkËTøkúÚt kLku
Mkkt¼¤eLku su{Lku Mkðo ÃkwÁ»kkÚkoLke rMkrØ «kó ÚkR nkuÞ yuðk {nkLkw¼kðLke fkuRf
yiríknkrMkf ðkíkko Mkkt¼¤ðk RåAwt Awt. 2-4
Mk¼k{kt MkòoÞu÷k yËT¼qík ykùÞo MkkÚkuLke rMkØ çkúkñýLke
fnkLke :- Mk{økú Sð«kýe {kºkLkwt fÕÞký fhLkkh ykðwt {Lkkunh nu{tík®Mkn
hkòLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e þíkkLktË Mðk{e yrík «MkÒk ÚkÞk. ßÞkt hkòLkk «&Lkku
y. 8 {knkíBÞ{T 69
¼çS}¢Ýì ÿ¢¢ï }¢ã¢p²üç}¢y²¢èyÎç {íé±}¢ì J ²Î¢H¢ïv²¢ç¶H¢: |²¢ Hïç|¢Úï ÐÚ}¢¢æ }¢éÎ}¢ì JJ6JJ
¥¢ègïà¢¢¼Ú¢²¢¼S¼~¢ ÜUpÝ ±¢Ç±: J |¢¢²¢}¢¢çS¼: à¢¢¼¢ï ç±Ýè¼¢ïùç±çÎ¼¢ç|¢{: JJ7JJ
Ðí¢}² à¢¼¢ÝÎæ Ðí¢#¢ÝÎ|¢Ú¢¼Ú: J ÐéHÜU¢ç@¼ÎïãS¼æ Ðí¢ã x¢Îìx¢Î²¢ çx¢Ú¢ JJ8JJ
ÜUë¼¢¢ïüùãæ ÜUë¼¢ï ÝêÝæ y±²¢ ÜUL¢²¢ }¢éÝï ! J ÜU¢HÃ²¢H}¢ã¢x¢í¢~¢¢æ¢Ú}¢¢ïç¼: JJ9JJ
ÎépÚñ}¢üyÜUë¼ñ: Ðê±Z ±S¼æ ²ó¢ñ± ¢{Ýñ: J ¼}¢ï Îé:¶æ y±²¢ x¢íæ æ¢¢Ã²ñ± ÿ¢¼æ }¢éÝï ! JJ10JJ
»¼ÓÀ>y±¢ }¢éÝï ! |¢QU¢ñ ¢¼æ {}¢¢üçó¢ïÓÀ²¢ J Ðà²¢ç}¢ ¢èãôÚ ¢ÿ¢¢yÐí¢ÜUë¼ñ±ü<¼æ x¢é¢ñ: JJ11JJ
©Î¢Ú¢ñÎ¢²ü¢ñÎ²ü¢ñÜUé}¢¢²ü}¢ã¢ïÎç{}¢ì J }¢Îã¢ç±H¢¢S²æ Ú}¢¢è²x¢é¢¢¢ü±}¢ì JJ12JJ
yçXç|¢p }¢éçÝç|¢: Ðêç¼æ Ðê¢ü|¢¢±¼: J Îìx¢{ÐécÐ}¢¢H¢lñLÐã¢Úñ}¢üÝ¢ïãÚñ: JJ13JJ
Ðí È Ué Ì ï Îè±Ú¢ï ç ¢à²¢}¢ÜU¢ï } ¢Hç±x¢í ã }¢ì J }¢Ý¢ï ã Úæ à¢Ú¢¢Ú¢Eï ¼ ¢Ú¼Ú¢}Ï¢Ú}¢ì JJ14JJ
W¥kh fhðk òÞ Au íÞkt s {nkLk Mk¼k{kt yuf {nk ykùÞo MkòoÞ,tw yu ykùÞoLku
rLknk¤e Mkðo Mk¼ksLkku Ãkh{ n»koLku ÃkkBÞk. 5-6
çkLÞwt yuðwt fu yu Mk{Þu fkuR yuf çkúkñý Ëuþktíkh{ktÚke ykðe Ãknu÷uÚke
Mk¼k{kt çkuX÷u ku níkku, Mk¼kMkËku íkuLkk Lkk{-Xk{Úke yòý níkk, þktík yLku rðLkÞe
yu rð«u y[kLkf Q¼k ÚkR ðõíkk þíkkLktË Mðk{eLku «ýk{ fÞko. yuLkwt {Lk
ykLktËÚke ÃkrhÃkqýo çkLÞwt, þhehLke hku{kð÷e Q¼e ÚkR Lku økËT økËT ðkýeÚke
fnuðk ÷køÞku. 7-8
nu {wrLk ! ykÃkLke fYýkÚke nwt rLkùu f]íkkÚko çkLÞku Aw.t fkhý fu fk¤YÃke
ysøkhLkk {nkøkúkMkLkk ºkkMkÚke ¼hu÷k yk MktMkkh{ktÚke {Lku AkuzkÔÞku Au. 9
nu {wrLk ! þkku{kt fnu÷kt ½ýkt çkÄkt Ëw»fh MkkÄLkku fÞkO níkkt, Aíkkt yu
MkkÄLkkuÚke {khk Ëw:¾Lkku ytík ykÔÞku Lkrn. (nwt ¼xfíkku hÌkku) Ãký yksu ík{u
{Lku yk MkíMktrøkSðLk þkLke fÚkk Mkt¼¤kðeLku Ëw:¾{ktÚke {wõík fÞkuo Au. nu
{wrLk ! yk MkíMktrøkSðLk þkLke fÚkk Mkkt¼¤ðkLkk «íkkÃku yíÞkhu nwt ÃkkuíkkLke
Mðíktºk RåAkÚke Ä{o ¼ÂõíkLku íÞkt «økxu÷k yLku «kf]ík økwýkuÚu ke Ãkh hnu÷k MkkûkkíkT
¼økðkLk ©enrhLku {khe Lksh Mk{ûk rLknk¤e hÌkku Aw.t 10-11
MkkûkkíkT Ëu¾kíkk ©enrh fuðk Au ? :- íku ©enrh {nkLk WËkhíkk,
MkwtËhíkk yLku Mkwfw{khíkkLkk {nkMkkøkh Au. ÃkkuíkkLkk {tË{tË nkMÞLkk rð÷kMkLkk
fkhýu {Lkkunh çkLku÷e {w¾{kÄwheÚke ËþoLk fhLkkhk {Lkw»ÞkuLkk {LkLku ykLktË
WÃkòðu Au. MkwøktÄe{kLk [tËLk yLku Ãkw»ÃkLkk nkhku íku{s yLÞ {Lkkunh WÃk[khkuÚke
Ú}²ã¢S²¢}¢ë ¼ d¢ç±à¢¢ÚÎï Îé ± Ú¢ÝÝ}¢ì J Ðí È Ué Ì Ý±Ð¢¢ï ÓÀÎà¢¢çHç±H¢ï Ý}¢ì JJ15JJ
ÜUL¢¢}¢ë¼}Ðê¢üÐ¢çÚH±çÝÚèÿ¢¢}¢ì J ¥¢¢ÝéHç}Ï¢i¢ãéæ }¢ç±S¼è¢ü±ÿ¢}¢ì JJ16JJ
@ó¢¶}¢ç¢¢ïç¢}¢ëÎéH¢XéçH}¢çÇ¼}¢ì J ç±¼<¼SH¢}|¢¢ïléç¼ãS¼¼Hm²}¢ì JJ17JJ
ç~¢±¢ü}¢ç¢S±¢üÜU¢@è|¢ê¯¢yÜUçÅ}¢ì J ÅìÅ±¢ÝæÚ¢Îíê²Ð¢ÎéÜUÐyÜU}¢ì JJ18JJ
ÜU¢ü}¢ÇHç±|¢í¢y}¢ÜUÚ¢ÜUëç¼ÜUéÇH}¢ì J é±¢üÚÕÜUï²êÚæ ç±SÈUéÚmH²¢ï<}¢ÜU}¢ì JJ19JJ
¼¢ÐÝè²é } ¢Tè¼¢æ ç Í¢í Ú¢ï L ã}¢ì J ÜU}Ï¢é Ü UÆH}¢é Q U¢¢Úã¢Úç±Ú¢ç¼}¢ì JJ20JJ
¢}Ðï ² ÜUé Î}¢Î¢ÚSHÐk¢çÎã¢çÚ¢}¢ì J é } ¢Ý:à¢ï ¶ Úæ }¢¢Ë²ÜU¢ü Ð ê Ú }¢Ý¢ï ã Ú}¢ì JJ21JJ
©Î¢Ú¢}¢¢ïÎH¢ïH¢çHÐíx¢è¼HçH¼d}¢ì J Î{¢Ýæ LçÚï Ð¢¢¢ñ S±¢ü²ôC }¢Ý¢ïãÚ}¢ì JJ22JJ
MkíMktøke íkÚkk {wrLksLkkuyu Ãkqýo ¼kðÚke yu ©enrhLkwt ÃkqsLk fÞwO Au. «VwÂÕ÷ík
Lke÷f{¤Lkk suðtw ~Þk{MkwËt h yLku Mkwf{ w kh þhehLku Äkhe hnu÷k Au. çknw {Lkkunh
÷køku Au. þhËÉíkwLkk ïuík íkkhk suðkt rLk{o¤, MðåA yLku rËÔÞ ðku suýu Äkhý
fhu÷kt Au. þhËÃkqý{kLkk [tÿ{kLke Mk{kLk MkwtËh {w¾kh®ðË{ktÚke h{ýeÞ
nkMÞk{]íkLku hu÷kðe hÌkk Au. LkðeLk ¾e÷u÷k f{¤Ãkºk suðkt rðþk¤ rËÔÞ LkuºkkuÚke
þku¼e hnu÷k Au. fYýk hMkÚke ÃkrhÃkqýo f]Ãkk fxkûkkuÚke ¼õíksLkkuLku rLknk¤e
hÌkk Au. òLkw ÃkÞOík ÷ktçke rËÔÞ ¼qòykuÚke þku¼e hnu÷k Au. yuf Mkh¾k rðþk¤
ð]ûkMÚk¤Úke þku¼e hnu÷k Au. fktríkÚke [¤fíkk Lk¾YÃke {ýeykuÚke ÃktÂõíkðk¤e
fku{¤ yktøk¤eykuÚke þku¼e hÌkk Au. nkÚkLkk íkr¤ÞkLke ÷k÷ fktríkÚke økw÷kçkLke
fktríkLku Ãký þh{kðu Au. 12-17
rðrðÄ htøkLkk {krýõÞ, {hfík, {kuíke ðøkuhu {rýyku szu÷ Mkwðýo{Þ
rËÔÞ frx{u¾÷k fuz{kt Äkhe hnu÷k Au. suLku çkÒku [hýf{¤{kt [x[x æðrLkÚke
þku¼íke YÃkkLke ÃkkËwfkyku Ãknuhe Au. çkÒku fkLk{kt «fkþ{kLk {fhkfkh rËÔÞ
fwtz¤ ÄkÞkO Au, çkÒku çkknw{kt híLksrzík Mkwðýo{Þ çkkswçktÄLku ÄkÞko Au, rËÔÞ
ðuZ ðªxeykuÚke yktøk¤eyku þku¼e hne Au. çkÒku [hý f{¤{kt MkwðýoLkk MkwtËh
LkqÃkwh þku¼e hÌkkt Au, þt¾ Mk{kLk rËÔÞ ftX{kt ÷ktçkk W¥k{ {kuíkeykuLkk nkh
Äkhý fÞko Au. [tÃkk, {kuøkhk, økw÷kçk ðøkuhu MkwøktÄe{kLk Ãkw»ÃkkuLkk nkhkuÚke þku¼e
hÌkk Au. Ãkk½{kt MkwtËh MkwøktÄe{kLk Ãkw»ÃkkuLkk íkkuhk þku¼e hÌkk Au. fkLk{kt {Lkkunh
Ãkw»Ãk økwåAku ÄkÞko Au. {nkMkwøktÄ{kt ÷ku¼kÞu÷k ¼{hkykuLkk {Äwh økeíkLkk
økwò
t hðÚke þku¼íke rËÔÞ Ãkw»ÃkLke {k¤kyku Äkhe hnu÷k Au. MkðoLkk {LkLku nhLkkhe
y. 8 {knkíBÞ{T 71
ç±HyÜUéÇH¢ïÌ¢çÜU¢Ð¢ïH²éx¢Hç¢²}¢ì J ±RU|¢íé±æ éçÏ¢}Ï¢¢ïDæ ç¼HÐí±Ý¢çÜU}¢ì JJ23JJ
§üÎëà¢¢èãçÚÐíïÿ¢¢ÐéLçÝ±ëü¼}¢¢Ý: J ¥l¢Ðæ }¢¢ÈUË²æ ÜUë¼¢¢ïüùçS}¢ {íé±æ }¢éÝï ! JJ24JJ
ÜUëy±¢ ¼S²¢H¢æ |¢ôQU Îïã¢¼ï {¢}¢ ¢ÿ¢Ú}¢ì J ¼S²¢ÝÎ}¢²æ çÎÃ²æ HS²ï }¢ïùS¼èç¼ çÝp²: JJ25
§y}¢évy±¢ à¢¼¢ÝÎæ Ðê¢²¢}¢¢ ¢ÎÚ}¢ì J x¢{¢ÿ¢¼ÐécÐ¢lñ}¢êü<Ý ¼yÐÎí¢ï Î{¢ñ JJ26JJ
¥¢¢²¢ñü ¼¼: Ðíèy²¢ ±±Îï ç±Ý²¢ç±¼: J }¢éÝèæS¼¢ç¶H¢Ýì |¢QU¢Ýì Ðíy²ïÜUæ Î:çS¼¢Ýì JJ27
Ðí¢#¢ÝÎÎ¢ïãÐíç±HèÝ}¢Ý¢S¼¼: J ¥Ýé¿¢¢² à¢¼¢ÝÎæ Ðí²²¢ñ S±çÝÜUï¼Ý}¢ì JJ28JJ
¥¢H¢ïv²ñ¼Î¢p²Z ¼æ ÐÐíÓÀïç¼ |¢êÐç¼: J ÜUçS}¢Ýì Îïà¢ï ±y²ï¯ ±¢Ç±¢ï }¢éçÝ¢}¢ ! JJ29JJ
ôÜU ¼S²¢è}¢ãgé:¶æ ¼ó¢¢à¢¢² }¢ã¢}¢éÝï ! J ôÜU ôÜU ¢{Ýæ ¼ïÝ ç±çã¼æ ÎèÍ¢üÎ<à¢Ý¢ JJ30JJ
MkwðýoLke MkwtËh Aze nkÚk{kt Äkhe Au. [¤fíkkt fwtz¤kuLkk [{fkhkÚke çkÒku økk÷
þku¼e hÌkk Au, ðktfze ¼]fwrxykuÚke MkwtËh ÷køku Au, Ãkkfk ½e÷kuzk suðk ÷k÷ nkuX
þku¼e hÌkk Au. ík÷Lkk Vw÷ suðe rËÔÞ LkkrMkfk þku¼u Au. 18-23
nu {wrLk ! yk «{kýuLke rËÔÞ þku¼k MktÃkÒk ©enrhLkku Mkkûkkífkh ÚkðkÚke
{Lk{kt nwt yíÞtík þktríkLku ÃkkBÞku Awt. {LkLkk MktíkkÃkku Ëqh ÚkðkÚke {khku {kLkð sL{
yksu MkV¤ ÚkÞku Au. nwt [ku¬Mk f]íkkÚko ÚkÞku Awt. íku ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLke y[¤
¼Âõík fhe yk ËunLkk ytíku nwt yu{Lkk ykLktË{Þ rËÔÞ yûkhÄk{Lku Ãkk{eþ.
yu{kt fkuR òíkLkku {Lku MktþÞ LkÚke. 24-25
yk «{kýu fneLku yu rð«u [tËLk, [ku¾k, Ãkw»Ãk ykrË ðzu þíkkLktË Mðk{eLkwt
ykËhÃkqðof ÃkqsLk fÞwO yLku íku{Lke [hýhs ÃkkuíkkLkk {Míkf WÃkh [zkðe. 26
íÞkhÃkAe íku Mk¼k{kt rçkhksíkk çkÒku yk[kÞo©eyku yÞkuæÞk«MkkËS
{nkhks yLku h½wðehS {nkhksLku «u{Úke rðLkÞÃkqðof ðtËLk fÞkO. íku{s
Mk¼k{kt çkuXu÷k Mk{Mík {wrLksLkku yLku Mk{Mík nrh¼õíkkuLku Ãký ðtËLk fÞkO.
íku{Lkwt {Lk ¼økðkLk ©enrh, Mktíkku yLku nrh¼õíkkuLkk ËþoLkÚke «kó ÚkÞu÷k
{nkMkkøkh{kt ÷eLk ÚkÞwt Lku þíkkLktË Mðk{eLke yk¿kk ÷R íku ÃkkuíkkLku ½uh økÞku. 27-28
yk «{kýuLkwt yrík yËT¼íw k ykùÞo òuR nu{ít k®Mkn hkò ÃkqAðk ÷køÞk
fu nu {wrLk ©uc ! yu rð« fÞk Ëuþ{kt ðMku Au ? yuLku þwt yuðwt {nkËw:¾ níkwt ?
Ëe½oËþeo yu rð«u Ëw:¾Lku Ëqh fhðk yuðkt þwt þwt MkkÄLk fÞkO níkkt ? nu W¥k{ ÃkwÁ»k !
{khu yu Mkkt¼¤ðkLke RåAk Au. {Lku yuLke ðkík fhku. suýu fheLku yk çkÄk ykÃkLkk
rþ»ÞkuLku Ãký òýðkLkwt fktR çkkfe Lk hnu. 29-31
»¼ÓÀé¢ê¯±ï }¢sæ ±QUé}¢ãüç ¢}¢ ! J ²j±¢Îëà¢çà¢c²¢¢¢æ ¿¢¢¼Ã²æ Ý¢±çà¢c²¼ï JJ31JJ
§y²¢ÜU²ü ±S¼S² ¿¢¢Ýæ ~¢ñÜU¢çHÜUæ x¢¼: J ¢èãÚï: ÜUëÐ²¢ |¢êÐæ Ðí¢ãïçX¼ç±}¢éçÝ: JJ32JJ
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼çÎç¼ã¢ÜUÝï
çmÎëC¢èãçÚS±MÐçÝMÐ¢Ý¢}¢¢C}¢¢ïù²¢²: JJ8JJ
-------------------------------
¥²¢² 9
¼S² Ðé²}¢¼ï: Ðé²æ ±ë¢¢¼æ ÜU²¢ç}¢ ¼ï J ¥y²jé¼æ }¢ã¢Ï¢éhï ! ¢é¢é y±æ S±Sï¼¢ JJ1JJ
¥¼±ïüÎ¢ç|¢{¢ï Îïà¢¢ï Îïà¢¢Ý¢}¢ç¼Ð¢±Ý: J |¢±y²ç¼±Ú¢ï Îï±ñ: ï±Ýè²¢ï }¢ã<¯ç|¢: JJ2JJ
ÐéL¯¢ ²~¢ ±¼ü¼ï S±S±{}¢¢üÝé¢Ú¼: J à¢êÚ¢: y²ÐÚ¢ {èÚ¢ ²¢ï¯¢: ç¼ Ðç¼±í¼¢: JJ3JJ
ç~¢Îà¢ï Îí Ð é Ú SÐ<{ ç±l¼ï ¼~¢ |¢ê Ð ¼ï ! J ÜU¢qæ ¿ ¢æ Ðé Ú æ é C æ ç±|¢±ñ Ú }¢ÚçÐí ² ñ : JJ4JJ
íku hkòLkwt yk «{kýuLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e ©enrhLke f]ÃkkÚke suLku ºkýfk¤Lkwt

¿kkLk Au yuðk þíkkLktË{wrLk hkòLkk ÓËÞøkík yr¼«kÞLku òýe íkuLkk «íÞu fnuðk
÷køÞk. 32
íku çkúkñýLke RríknkMk fÚkk{kt íku çkúkñýu òuÞu÷wt MkkûkkíkT ©enrhLkk
MðYÃkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u ykX{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. >> 8 >>
---------------------------------------
yæÞkÞ - 9
ÃkwÛÞ{rík rð«Lkwt yiríknkrMkf yËT¼qík ð]¥kktík :- þíkkLktË
Mðk{e fnu Au, nu {nkçkwrØ{kLkT hkò ! ÃkwÛÞ{rík íku rð«Lkwt yrík yËT¼qík Ãkrðºk
ð]¥kktík nwt ík{Lku fnwt Awt, ík{u MðMÚkr[¥ku Mkkt¼¤ku. 1
Mkðuo Ëuþku{kt yíÞtíkÃkrðºk ytíkðuoË Lkk{Úke «rMkØ yuf Ëuþ ykðu÷ku Au,
yk ËuþLkwt {n»kyku yLku Ëuðíkkyku Ãký MkuðLk fhu Au, íkuÚke yíÞtík ©uc Ëuþ Au.
su Ëuþ{kt ÃkwÁ»kku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk ðýko©{-Ä{oÃkhkÞý ðíkuo Au. Mkðuo MkíÞÃkhkÞý
ðíkuo Au. Mkðuo Äeh yLku þqhðeh Au. yu ËuþLke eyku Ãký Mkðuo Ãkríkðúíkk Au. 2-3
nu ¼qÃkrík ! ykðk Ãkrðºk Ëuþ{kt ËuðíkkykuLku r«Þ yuðk ði¼ðkuÚke Þwõík fkLkÃkwh
y. 9 {knkíBÞ{T 73
Îï ± ï Îí ¢ H²V¢à¢ñ ã ï ü } ¢à¢ë X ç±Ú¢ç¼ñ : J S±¢ü ¢Hñ } ¢ü ç ¢S¼}|¢¢|¢ü ± Ýñ Ú ç¼}¢çÇ¼}¢ì JJ5JJ
ç±Ú¢}¢¢Ý}¢¢Ú¢}¢ñ LçÚ¢^¢Hx¢¢ï Ð é Ú ñ : J }¢¢^Ðæ ç QUç|¢: ÜU¢ï C ñ H ü çjÎï ü ± }¢çÎÚñ : JJ6JJ
ÜU}¢Ýè²|¢¢S¢Ýñ: Ðí¢ÜU¢Úï¢ }¢¼¼: J ç±HÎìx¢éË}¢ÜUÿ¢¢ç|¢S¼¢ïÚ¢ñ: }¢HæÜUë¼}¢ì JJ7JJ
¢¼é±ü²üÝñüéc²æ S±S±{}¢¢üÝé±<¼ç|¢: J ±ïÎç±çj: ÜUë¼ñ<±Ðíñ±ïüÎÝ¢Îñ<±Ú¢ç¼}¢ì JJ8JJ
Ú¢ï ç |¢}¢ü ç Ç¼æ Ú}²ñ ç mü ¢çHÜUé H æ Ü Uë H ñ : J ÜUé } ¢é Î ¢ï y ÐHÜUt¢Úà¢¼Ð~¢¢çÎÚ¢ç¼ñ : JJ9JJ
©Ðà¢Ë²ï ±Úï ²S² S±x¢üX¢ Ð¢ç±Ýè ÝÎè J ±ãy²ï± Ý¢ ²S²¢æ F¢¼¢ï |¢¢ç¼ ²¢}¢Ú¢: JJ10JJ
ÜU¢²ÜUéÏ¢ç|¢{¿¢¢¼ï<±ÐíS² ¼~¢ ¼Sé¯: J ¥¢è}¢¢{±Ú¢}¢S² Ðé~¢: ÜUË²¢¢çó¢ëÐ ! JJ11JJ
x¢x¢üx¢¢ï~¢è ²é±ïüÎè ±ïÎ±ïÎ¢XÐ¢Úx¢: J Ð¢Ú¢ïÿ²ï¢¢ÜUÚ¢ïjôQU ¢èÜUëc¢S² çÝy²Î¢ JJ12JJ
¼S² Ðí¢QUÝæSÜU¢Ú¢çmç±{¢Ý¢æ S±}¢Ý¢}¢ì J |¢ê¼¢Ý¢æ |¢ç±c²¢¢¢æ ¿¢¢Ýæ ¢ÿ¢¢¼¢²¼ JJ13JJ
Lkk{Lkwt Lkøkh ykðu÷tw Au. yk Lkøkh ËuðLu ÿÃkwhe y{hkðíkeLke Mk{]rØLke MkkÚku MÃkÄko
Ãký fhu Au. 4
yk Lkøkh {rý{Þ MkUfzku Míkt¼kuÚke þku¼u Au, Mkwðýo{Þ ò¤eykuÚke
þku¼u Au. ft[Lk{Þ f¤þkuÚke rðhkSík Au, ËuðuLÿLkk ¼ðLk Mk{kLk ¼ðLkkuÚke
y÷tf]ík Au. yk Lkøkh Ëuðíkkykuyu Mkuððk ÞkuøÞ MkwtËh ykhk{Lkk MÚk¤kuÚke MkwtËh
yxkheyku, sY¾kyku, økkuÃkwhku, yuf MkkÚku nkhçktÄ h[u÷e nðu÷eLke ÃktÂõíkyku
yLku ½hLkk ytËhLkk ¼køku hnu÷k Ëuð{trËhkuÚke y÷tf]ík Au. 5-6
ð¤e yk Lkøkh h{ýeÞ Mk¼kMÚkkLkku, [khuçkksw þku¼e hnu÷k rfÕ÷kLke
MkkÚku MkwtËh Íkzeyku fu MkwtËh îkhku, ¼ú{ý{køkkuo yLku íkkuhýkuÚke Mk{÷tf]ík Au.
ÃkkuíkÃkkuíkkLkk Ä{oÃkhkÞý hnu÷k çkúkñý, ûkrºkÞ ykrË [khuðýoLkk {Lkw»ÞkuÚke
Ãkqýo Au. íku{s ðuËLku òýLkkhk rðîkLk rð«kuLkk «ríkrËLk Úkíkk ðuË½ku»kÚke økwtS
hÌkwt Au. 7-8
yLku ð¤e yk Lkøkh ÃkkuÞýkt, fÕnkh yLku f{¤ ykrËÚke Mkwþkur¼ík Au,
yLku íkuÚke s ¼{hkykuLkk Mk{qnkuÚke yLku ntMkkrË ÃkûkeykuLkk Mk{wËkÞÚke þku¼e
hnu÷k MkhkuðhkuÚke Mk{÷tf]ík Au. yk LkøkhLkk Auzu ÷kufÃkkðLke MðøkoLke øktøkkLkËe
ðne hne Au, su{kt MLkkLk fhLkkhk {Lkw»Þku ËuðLke Mk{kLk sýkÞ Au. 9-10
nu Lk]Ãk ! ykðk ¼ÔÞ Lkøkh{kt økøkoøkkuºk{kt sL{u÷k, ÞswðËou Lkk yÇÞkMke,
ðuË ðuËktík{kt Ãkhtøkík fkLÞfwçs Lkk{Lkk çkúkñý Ãkrhðkh{kt fw¤ ÃkhtÃkhkÚke yks
Lkøkh{kt rLkðkMk fhe hnu÷k fkuR {kÄðhk{ rð«Lkku fÕÞkýS Lkk{u Ãkwºk ÚkÞku.
íku n{uþkt ©ef]»ýLke Ãkhkuûk¼kðu ¼Âõík fhíkku.11-12 yk rð«Lku íkuLkk Ãkqðo MktMfkhLkk
²lyÜUC}¢|¢ê¢è±íæ S±ïÎ¢çÎ¯é ¢ç¼¯é J |¢ç±c²Ó ¼¢ ±Z Îëà²æ ¼S²¢|¢±ó¢ëÐ ! JJ14JJ
¥sÐèÇæ ²yÜUCæ x¢|¢ü±¢}¢éj±}¢ì J Ý¢Ý¢ç±{æ S±²æ |¢éQUæ ¼yÐíy²ÿ¢}¢±ñÿ¢¼ JJ15JJ
Ðíç±C¢ï ²~¢ çÝ|¢éZQUï ç±}¢ê~¢¢çÎ}¢H¢SÐÎï J |¢éxÝÐëDçà¢Ú¢: ÜUCæ ¼è±íæ ¼éÚ±¢æ}¢é¶: JJ16JJ
¢ñÜUé}¢¢²¢üyÜUëç}¢±í¢¼ñ: ÿ¢¼±ü¼Ýé: Î¢ J E¢¢±ÜU¢à¢}¢Ðí¢#: vHïà¢¢}¢êÓÀ¢ü}¢éÐñç¼ : JJ17JJ
¥à¢QU: S±¢XïC¢²¢æ Lh: Ðÿ¢è± ÐTÚï J ¢ÆÚè²¢ÝHÁ±¢H¢ÐçÚÎx{¢ç¶H¢ÜUëç¼: JJ18JJ
§y²¢læ S±ïÝ ²yÐê±Z |¢éQUæ ÜUCæ éÎé:ã}¢ì J x¢|¢ü±¢|¢±æ ±Z ¼yÐíy²ÿ¢¼²¢ç±Î¼ì JJ19JJ
¼¢ç}¢d¢{¼¢ç}¢dÚ¢ñÚ±¢l¢: ãdà¢: J çÝÚ²¢ ç¼ ²ï Í¢¢ïÚ¢S¼yÜUCæ ¢²Ï¢êÏ¢é{¼ì JJ20JJ
RU¢ïà¢¢¼¢ï ²~¢ ¼¢Ç²¼ï H¢ïãÎÇñ²ü}¢¢Ýéx¢ñ: J ÜUà¢¢ç|¢}¢éüeÚñ: à¢ñ<Ýôà¢¢lñp Ð¢çÐÝ: JJ21JJ
©yÐ¢Å²ç¼ Ýï~¢¢ç¢ ¼ï¯¢æ ²Îæx¢ï¯é ¼ï }¢éãé: J çÝcÐï¯²ç¼ L{ç¼ ÿ¢¢ÚÐVï Hï ¼¢Ýì JJ22JJ
Ð¢¼²ç¼ Ýx¢¢¢éX¢¢#¼ñHï çÿ¢Ðç¼ J çÝ:¢Ú²ç¼ ¢~¢¢ç¢ ¼ï¯¢æ ¼ï è±¼¢}¢çÐ JJ23JJ
ÃkrhÃkkfLkk çk¤u ¼qík, ¼rð»ÞLkwt íku{s rðrðÄ sL{kuLkwt ¿kkLk «økx ÚkÞwt. nu Lk]Ãk
! íkuLkk ðeíke økÞu÷k MðuËs ykrË yLktík ÞkurLkyku{kt Ãkkuíku ¼kuøkðu÷kt Ëw:¾kuLkku
yLku f{koLkwMkkhu ¼rð»Þ{kt ÚkLkkhk sL{ku{kt ¼kuøkððk ÃkzLkkhk Mk{Mík Ëw:¾kuLkku
Mkkûkkífkh ÚkR økÞku. 13-14 íku{s øk¼oðkMk ykrËf{kt ¼kuøkðu÷kt Ëw:¾kuLkwt yLku
yMkÌkÞ yLktík çkeS ÃkezkykuLkk yLkw¼ðLkwt MkkûkkíkT ¿kkLk ÚkR økÞwt. yÚkkoíkT fu íku
Ëw:¾ku yLku ÃkezkykuLku «íÞûkÃkýu rLknk¤ðk ÷køÞku. 15
rð«u «íÞûk yLkw¼ðu÷kt Ëw:¾kuLkwt ðýoLk :- rðük {qºk ykrË
{¤Lkk ¼hu÷k øk¼koþÞ{kt «ðuþu÷ku þhehÄkhe Sð fuz Lku {MíkfÚke ðktfkuð¤e
Äu {kÚku ÷xfu Au yLku íkeðú ÃkezkLku ¼kuøkðu Au. 16 f]r{ykuLkk Mk{qnku íkuLkk þhehLku
ð¤øku Au íÞkhu þheh yríkþÞ Mkwfku{¤ nkuðkLkk fkhýu yu íkeðú ztþkuLku ÷uþ{kºk
Ãký MknLk fhe þfíkku LkÚke. íÞkhu ïkMk ÷uðkLkku ÷uþ{kºk íkuLku yðfkþ «kó Úkíkku
LkÚke Lku {nkf÷uþLku Ãkk{e {qAík ÚkR òÞ Au. 17 Ãkktshk{kt Ãkqhu÷kt ÃkûkeLke su{
ÃkkuíkkLkk ytøkLku n÷kððk Ãký rçk÷fw÷ Mk{Úko Úkíkku LkÚke, yLku sXhkÂøLkLke
ßðk¤kÚke çk¤íkk Mk{økú þheh{kt íkeðú ðuËLkkLkku yLkw¼ð fhu Au. 18
yk «{kýu Ãkkuíku Ãkqðou ¼kuøkðu÷k øk¼oðkMk ykrËfLkk Mk{økú yMkÌk Ëw:¾kuLku
«íÞûkÃkýu òÛÞwt. íku{s íkkr{Mkú, ytÄíkkr{Mkú, hkihð ykrË nòhku ½kuh LkhfLkk
fwtzku hnu÷k Au íku{kt ¼kuøkðkíkk fükuLku Ãký «íÞûk òÛÞk. su Lkhf{kt Wå[ Mðhu
yk¢LË fhíkk ÃkkÃke «kýeykuLku Þ{Ëqíkku rLkËoÞÃkýu ÷kunLkk ËtzÚke, [kçkwfkuÚke,
{wËTøkhkuÚke íku{s {kuxe ík÷ðkh ykrË þkuÚke íkkzLk fhu Au. LkuºkkuLku {q¤{ktÚke
y. 9 {knkíBÞ{T 75
Î¢ã²ç¼ Á±Hmq¢ñ ¼¢Ýì L{y²ç¼Îé:ãï J ç±¯¢ÝHS² ¼ï {ê}¢ï çÀ±¢ è±²ç¼ ¼±: JJ24
¥¢ÔHï¯²ç¼ ¼¢æS¼#¢: Ðíç¼}¢¢p¢²è}¢éüãé: J ¼è±í¢: ¢ïùÐà²çÎy²¢l¢ sÝ¼¢ ²}¢²¢¼Ý¢: JJ25JJ
¼ïÝ ¼S²¢|¢±çÓ¢ï ÐçÚ¼¢Ð¢ï }¢ã¢ó¢ëÐ ! J çÝà¢¢é Ý¢|¢±çó¢Îí¢ ~¢¢Ã²¢ÜUéHï¼: JJ26JJ
Ý¢çyÐé~¢ÜUH~¢¢Î¢ñ |¢¢ïÝ¢Î¢ñ ÜU<ãç¼ì J Ã²¢¼üS² é¶æ ¼S² ç±|¢±ïc±çÐ ±üà¢: JJ27JJ
¼¼S¼ó¢¢à¢Ý¢ïÐ¢²¢Ýì ¢ïùÐëÓÀy±üÐçÇ¼¢Ýì J ¼yÐí¢Qï U¢ÝçÐ ¼¢Ýì ÜUëy±¢ ¼ÓÀ¢ô¼ Ý¢|²Ðl¼ JJ28
ÜUéÅé}Ï¢æ ¼¼: S±è²æ |¢±Ýæ ÐçÚÓÀÎ}¢ì J çãy±¢ x¢¢}¢ çÝ<±¢S¼èü²¢~¢¢ç±ç{y²¢ JJ29JJ
Ðí²¢x¢æ çm: ÜU¢à¢èæ x¢ó¢¢ÐéÚèæ à¢é|¢¢}¢ì J ¥²¢ï²¢æ ç~¢ÜUêÅæ Ðé²æ ±ëÎ¢±Ýæ ²²¢ñ JJ30JJ
Ú¢}¢Ý¢æ ãçÚm¢Úæ ÜUéLÿ¢ï~¢æ Ð¢±Ý}¢ì J Ðí¢²¢yÐécÜUÚæ ¼èZ Ðé²æ ÐéHã¢¢}¢}¢ì JJ31JJ
¥x¢¢çyhÐéÚæ ¼èZ Ðí|¢¢æ m¢çÚÜU¢æ ¼¢ J §y²¢Îè²<¼Ý¢à¢¢Z Ï¢ãéÿ¢ï~¢¢²x¢¢çh : JJ32JJ
x¢X¢æ ²}¢éÝ¢æ Úï±¢æ Ú²êæ ¼Ð¼èæ ÝÎè}¢ì J x¢¢ïÎ¢±ÚèÐí}¢éw²¢ç¢ Ðí¢x¢¢¢è¢üçÝ çm: JJ33JJ
W¾uze Lkk¾u Au. ðkhtðkh Þtºkku{kt Lkk¾e Ãke÷u Au. ¾khk fkËðÚke ¼hu÷k s¤{kt
zqçkkze ÁtÄu Au. õÞkhuf [k Ãkðoík ÃkhÚke Lke[u Ãkxfkðu Au. íkÃkkðu÷k íku÷{kt VUfe
ËuAu. SðíkkLku Sðíkkt s yktíkhzkt ¾U[e fkZu Au. ¼¤¼¤íkk yÂøLk{kt çkk¤u Au.
yrík Ëw:Mkn Íuhe÷k Äw{kzk{kt YtÄu Au. [k{ze [eheLku ð¤e {kuxk MkkuÞkÚke Mkeðu
Au. ÷kuZkÚke çkLkkðu÷e yLku íkÃkkðu÷e e ÃkwÁ»kLke «rík{k MkkÚku çkkÚk ¼hkðu Au.
ykðk «fkhLke yLktík íkeðú Þ{ÞkíkLkkLkwt íkuLku «íÞûk ËþoLk ÚkÞwt. 21-25
nu hksLkT ! yk «{kýuLkkt Ëw:¾ ËþoLkÚke íkuLkk r[¥k{kt {kuxku ÃkrhíkkÃk
ÚkÞku, hkºku rLkÿk Lk ykðe. ºkkMkÚke íkuLkwt {Lk ykfw¤-ÔÞkfw¤ ÚkR økÞwt. sL{ {hý
yLku øk¼oðkMkLkk íkeðú ºkkMkÚke ÔÞrÚkík çkLku÷k rð«Lku Ãkwºk, ÃkíLke, r{ºk, Ãkþw,
yÒk, ðknLk ykrË Mk{]rØ{kt õÞktÞ Mkw¾ s hÌkwt Lknª, Ãkhtíkw [khuçkksw Ëw:¾
Ëw:¾ s Ëu¾kðk ÷køÞwt. 26-27
íÞkhÃkAe ykøk¤ ¼rð»Þ{kt ÚkLkkhk Ëw:¾kuLku Lkkþ fhðkLkk WÃkkÞku Mkðo
ÃktrzíkkuLku ÃkqAðk ÷køÞku. íku ÃktrzíkkuLkk fnuðk yLkwMkkh Mkðo «fkhLkk WÃkkÞkuLkwt
yLkwckLk Ãký fÞw.O Aíkkt {LkLke Ãkezk þktík ÚkR Lknª, íkuÚke íku ðihkøÞ Ãkk{u÷ku rð«
íkeÚkoÞkºkkLkk çknkLku fkuR Mkk[k MkíÃkwÁ»kLkku Mk{køk{ {u¤ððkLke RåAkÚke Ãkwºk, ÃkíLke
ykrË fwxçtw kLkku yLku WÃkfhýkuyu Mkrník ½hLkku íÞkøk fheLku [k÷e LkeféÞku. 28-29
yu rð« «Þkøk, fkþe, søkÒkkÚkÃkwhe, yÞkuæÞk, r[ºkfqx, ð]Ët kðLk, hk{uïh,
nrhîkh, fwÁûkuºk, Ãkw»fhíkeÚko, Ãkw÷nk©{, rMkæÄÃkwh, «¼kMk íkÚkk îkrhfk ykrË
yLkuf Ãkrðºk íkeÚkku{
o kt ÃkkuíkkLkkt Ëw:¾Lkku rðLkkþ fhðk VÞku.o 30-32
x¢yÐíçh¼¢æ Ðí¢#¢S¼èüÿ¢ï~¢ï¯é ÐçÇ¼¢: J x¢éÚ±¢ï ²ï ¼¢¢²¢üS¼ï¯¢æ Xæ ÜU¢Ú : JJ34JJ
S±vHïà¢Ý¢à¢¢ïÐ¢²¢æS¼¢ç±Ýè¼: ¢ïù±ÐëÓÀ¼ J ç±Î{ï ¼ÎéQU¢æS¼¢ó¢¢Ð à¢¢ô¼ ¼¢çÐ : JJ35
çÝÚ¢à¢: ¼¼¢ï x¢ÓÀó¢ç¼ç¼¢ÜUéH¢¼Ú: J Îïà¢¢Ýì Ðçp}¢Ð¢@¢H¢Ý¢x¢¢}¢ ²ÎëÓÀ²¢ JJ36JJ
Ýï|²p¢à¢ë¢¢ïyS±¢ç}¢Ý¢Ú¢²¢ç±{¢çÐ¼}¢ì J ¢ïù~¢ Îéx¢üÐéÚï Ú}²æ ¢èx¢¢ïÐèÝ¢}¢çÎÚ}¢ì JJ37JJ
¢éy±¢~¢y²¢}¢ã¢¢{êæS¼ï|²¢ï ã¯üÐçÚHé¼: J ¢ïù~¢¢x¢¢Î|¢±ÓÀ¢ç¼S¼S²ñ± x¢}¢Ýÿ¢¢ï JJ38JJ
¥~¢ ÜUçp}¢ã¢Ýì ¢{é|¢ü±¼èy²±Ï¢é² : J æF¢²¢ï}¢¢x¢X¢²¢æ ¢èx¢¢ïÐèÝ¢}¢ñÿ¢¼ JJ39JJ
¢èx¢¢ïÐèÝ¢æ±èÿ¢¢Ðí¢#à¢¢ç¼}¢éüÎ¢ç±¼: J ¥~¢¢S¼èç¼ }¢ã¢Ýì ¢{é|¢üQUæ ÜUç@yÐÐíÓÀ : JJ40JJ
¥Ï¢í±èy }¢éÎ¢ ÐëC¢ï |¢QUS¼ïÝçï ¼ ¼æ çm}¢ì J yÜU¢±¢Ý¢Ú}|¢¢ï ¢¼¢ïùçS}¢Ýì çÎ±ï çm ! JJ41
¢¢ï¼éæ ¼: ÜU¢æ Ðé²¢æ yçXè±ÝS² J |¢¢²¢}¢¢çS¼¢: ç¼ ±ïü yçXÝS¼¢ JJ42
íku{s yu rð« øktøkk, Þ{wLkk, huðk, MkhÞw, íkkÃke, økkuËkðhe ykrË íkeÚkku{
o kt
Ãký VÞkuo yLku íku íkeÚkku{
o kt «ÏÞkík ík¥ðËþeo Ãktrzíkku, çkúñrðãkLku ¼ýkðíkk fux÷kf
økwÁyku yLku yLkuf rþ»ÞkuÚke MkuðkÞu÷k yk[kÞkuoLkku Mk{køk{ Ãký fÞkuo. íkuykuLku
ÃkkuíkkLkk f÷uþLku Lkkþ fhðkLkk WÃkkÞku Ãký rðLkÞÚke ÃkqAâk yLku íkuykuyu fnu÷k
WÃkkÞku Ãký fhe òuÞk, Aíkkt íkuLkk Ëw:¾Lke fkuR þktrík ÚkR Lknª. 33-35
íÞkhu rLkhkþ ÚkÞu÷ku yu rð« yrík ®[íkkÚke ykfw¤-ÔÞkfw¤ {Lkðk¤ku
ÚkR Ëiðe RåAkyu Vhíkku Vhíkku yk Ãkrðºk Ãkrù{ Ãkt[k¤ Ëuþ{kt ykÔÞku. íÞkt
íku{Lkk fkLku fkuR {Lkw»Þ ÃkkMkuÚke Mkkt¼¤ðk{kt ykÔÞwt fu ¼økðkLk ©eMðkr{LkkhkÞýu
ynª ËwøkoÃkwh{kt ©eøkkuÃkeLkkÚkS ¼økðkLkLkwt h{ýeÞ {trËh çktÄkÔÞwt Au. yLku
Mðkr{LkkhkÞý ¼økðkLkLkku Mkkûkkífkh Ãkk{u÷k MkkÄwyku ynª hnu Au. ykx÷wt
Mkkt¼¤íkkLke MkkÚku s yu rð«Lku n»ko Q¼hkÞku Lku Wíkkð¤Úke ynª ykÔÞku, ynª
ykðíkktLke MkkÚku s íkuLkk {LkLke ÔÞkrÄ níke íku þktík ÚkR økR. 36-38
ynª fkuR {kuxk MkíÃkwÁ»k hnuíkk nkuðk s òuRyu, yu{ òýe
WL{¥køktøkk{kt MLkkLk fhe ©eøkkuÃkeLkkÚkS ¼økðkLkLkk [hýkh®ðËLkkt ËþoLk fÞkO.
íku{Lkk ËþoLkÚke Ãkh{ þktrík yLku Ãkh{kLktËLke «kró ÚkR. Mkk{u ykðu÷ fkuR ¼õíkLku
ÃkqAðk ÷køÞku fu y®n fkuR {nkLk MkkÄw Au ? «u{ ¼hu÷e íku{Lke ðkýe Mkkt¼¤e
yk fkuR rs¿kkMkw Au, yu{ òýe yu ¼õík íku rð« «íÞu fnuðk ÷køÞku fu, nu rîs
! yksu MkíMktrøkSðLk Lkk{u økútÚkLke þw¼ fÚkkLkku «kht¼ ÚkÞku Au. yu fÚkkLkk ðõíkk
çknw {kuxk MkkÄw Au. yu MkíMktrøkSðLk økútÚkLke ÃkkðLkfkhe fÚkk Mkkt¼¤ðk Mkðuo
Mktíkku yLku MkíMktøke ¼õíksLkku yu Mk¼k{kt WÃkÂMÚkík ÚkÞk Au. 40-42
y. 9 {knkíBÞ{T 77
¢éy±ïy²~¢¢x¢¼: Ðíèy²¢ |¢¢}¢ÝêÐç±à² : J yçXè±Ýx¢íÜU¢æ à¢é¢¢± }¢yÜUë¼¢}¢ì JJ43JJ
¥à¢ë¢¢ïÓ |¢±yÐëCæ ¢h²¢ çm¢ï¢}¢: J yçXè±Ýx¢í}¢¢ã¢y}²æ ÐÚ}¢¢jé¼}¢ì JJ44JJ
»¼S²ïç¼¢é¼ïÚ¢è}¢ã¢ÜUC¢yÐéÚ¢ïçÎ¼¢¼ì J çÝ}¢éüQU: ÜUë¼¢üp Ðíy²ÿ¢¢èãÚèÿ¢¢¢¼ì JJ45JJ
§y²ï¼çó¢à¢}¢ÝHÏ{±üçhï±ëü¢¢¼æ x¢çÎ¼ç}¢Îæ }¢²¢ çmS² J
Ðíèy²¢ ¼ï ¢±¢Ú¼¢² à¢éhÏ¢éhï ! y±yÐíÔ¢A¢ï¢Ú}¢çÐ ¢¼}¢ï¼Îévy²¢ JJ46JJ
yçXè±Ýà¢é|¢¢±¢ïÝ ¼ê¢Z }¢¢ïÿ¢¢ü}¢ïç¼ ÐÚà¢}¢üÜUÚæ }¢Ýéc²: J
²yÐí¢#²ï çÿ¢ç¼|¢é¢ïù²x¢}¢ó¢Ú²æ x¢ÓÀï¼ìç~¢±x¢ü}¢±Ýèà¢ ! çÜU}¢~¢ ç~¢}¢ì JJ47JJ
²¢ï ²pïÓÀï¢¼¢ï ²æ ²æ ÐéL¯¢ü¼éC²ï J ¼¢çyçhç}¢²¢¼ì ¢éy±¢ yçXè±Ýæ : JJ48JJ
S±{}¢ü ¿ ¢¢Ý±ñ Ú ¢x²|¢x¢±jçQUæ ² é ¢ J ²pñ Ü U¢ç¼ÜU{}¢ï ü ¢ Ðí ¢l Ðé L ¯¢ï ¢}¢}¢ì JJ49JJ
yk «{kýu yu ¼õíkLkwt Ãkh{ r«Þ ð[Lk Mkkt¼¤e yu rð« Mk¼k{kt

ykðeLku çkuXku yLku {khk {w¾Úu ke yk MkíMktrøkSðLk økúÚt kLke fÚkkLkwt ©ðý fÞw.O 43
nu nu{ít k®Mkn hksLkT ! ík{u ÃkqA÷
u Ãkh{ yËT¼íq k yk MkíMktrøkSðLk økúÚt kLkwt
{knkíBÞ Ãký yu ©uc çkúkñýu ©ØkÚke Mkkt¼éÞwt. ©Øk yLku Ãkh{ «eríkÚke fhu÷k
yk økúÚt kLkk ©ðýÚke «íÞûk ¼økðkLk ©enrhLkwt íku{Lku ËþoLk ÚkÞw,t íkuÚke íku fÕÞkýS
rð« Ãkqðuo fnu÷k MktMkkhLkk çkes¼qík f{kuoLkk fü{ktÚke {wõík ÚkR þkufhrník ÚkR
f]íkf]íÞ ÚkR økÞku. 44-45
nu þwØçkwrØðk¤k hkò ! yk «{kýu {knkíBÞu Mkrník yk MkíMktrøkSðLk
økútÚkLke fÚkkLkk ©ðýÚke Mk{økú rMkrØLku Ãkk{u÷k yk rð«Lkwt Mkðo ð]¥kktík Mkkt¼¤ðk
RåAíkk ík{Lku {U «eríkÃkqðof fÌkwt Au. suLkkÚke ík{khk «&Lkku W¥kh Ãký ík{Lku
{¤e økÞku Au. 46
nu yðLkeþ ! yk MkíMktrøkSðLk þkLkk ©ðýÚke ¼økðkLkLke MkuðkYÃk
Ãkh{ Mkw¾ ykÃkLkkh, {kuûkYÃk [kuÚkk ÃkwÁ»kkÚkoLku {Lkw»Þ íkífk¤ Ãkk{u Au, yu
{kuûkYÃk ÃkwÁ»kkÚkoLke «kró {kxu {kuxk {kuxk hkòyku Ãký hkßÞ ÷û{eLkku íÞkøk
fhe ðLk{kt íkÃk fhðk [kÕÞk òÞ Au. íkku yk fÚkkÚke yøkkWLkk ºký ÃkwÁ»kkÚkoLke
rMkÂæÄ ÚkkÞ yu{kt fnuðwt s þwt ? [khu ÃkwÁ»kkÚkkuo{ktÚke su su ÃkwÁ»kkÚkoLku Ãkk{ðkLke
RåAk hk¾e {Lkw»Þ yk MkíMktrøkSðLkLke fÚkk Mkkt¼¤u Au, íku íku ÃkwÁ»kkÚkoLku [ku¬Mk
Ãkk{u Au. 47-48 nu ¼qÃkrík ! MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼økðËT¼Âõíkyu Þwõík
yufktríkf Ä{oÚke ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLku hkS fhe íku{Lkk [hýf{¤Lke Mkuðk{kt
rLkhtíkh rLkðkþ RåAíkk nkuÞ íkuLku yuLke rMkrØ yk MkíMktrøkSðLkLke fÚkk
§ÓÀï¢Îè²ï±¢²¢æ S¢¼éæ ¼çyçh}¢¢Ýé²¢¼ì J yçXè±Ýx¢í¢é¼ïÚï± |¢êÐ¼ï ! JJ50JJ
§yæ ãï}¢¼ôãS¼m¢æ ¢éy±¢ é{¢ïÐ}¢¢}¢ì J Ðí}¢¢ïÎæ Ðí¢Ð |²¢p Ðí¢ÐéÚï± ÐÚ¢æ }¢éÎ}¢ì JJ51JJ
{}¢¢üüÜU¢}¢}¢¢ïÿ¢¢¢¢ç}¢ÓÀç¼ S}¢ à¢ÚèçÚ¢: J ²ï ²ï ²æ ²ç}¢ã Ðí¢#éæ ÐéL¯¢Z S±ï¼ç JJ52JJ
yçXè±Ýx¢íæ ¼S² ¼S²¢#²ï à¢é|¢}¢ì J ¼ï ¼ïùà¢ë±}¢éÎ¢ ²éQU¢: S±¢±ÜU¢à¢¢Ýé¢Ú¼: JJ53JJ
¼~¢ {}¢üS² æçôh {}¢¢üèü Ðí¢Ð çÝçp¼}¢ì J ²¢ïù¢üèü ¼S² æçôh ÐíÐïÎïùT¢ Îíé¼}¢ì JJ54
ÜU¢}¢çôh ÜU¢}¢¢èü }¢¢ïÿ¢¢èü ²p }¢¢Ý±: J }¢¢ïÿ¢S² ÐéL¯¢üS² Ðí¢Ð çôh y±Ú}¢ì JJ55JJ
§ÓÀïÎïÜU¢¼{}¢ïü¢ Ðí¢l ¢èãôÚ ²: J S¢¼éæ ¼Îè²¢±¢²¢æ Ðí¢Ð ¼çyh}¢ï± : JJ56JJ
ãï}¢¼ôã¢ï }¢¢ïÿ¢¢üç}¢}¢ç}¢ÓÀÝì ÐÚæ ÝëÐ: J ²¢ç±ç{ S±ÜUï x¢ïãï ±¢ç²y±ñÝ}¢¢à¢ë¢¢ï¼ì JJ57JJ
}¢¢ïÿ¢¢üS² æçôh Ðí¢Ð y±S² }¢ãèÐç¼: J à¢¼¢ÝÎ¢S²ÎíÓ²éyÜU¢}¢ë¼éçÝ±ëü¼: JJ58JJ
yçXè±Ýx¢í}¢¢ã¢y}²æ Îç ¢é¼}¢ì J à¢¼¢ÝÎ}¢éÝï±üv~¢¢lñ±ïÎæ }¢²¢ SÈUéÅ}¢ì JJ59JJ
Mkkt¼¤ðkÚke s ÚkR òÞ Au. 49-50

yk «{kýuLkwt þíkkLktË Mðk{eLkwt y{]íkLke Mk{kLk ð[Lk Mkkt¼¤e nu{ít k®Mkn
hkò Ãkh{ ykLktËLku ÃkkBÞk yLku Mk¼ksLkku Ãký Ãkh{ ykLktË ÃkkBÞk. 51
íÞkhçkkË yk søkík{kt su fkuR Ãký òríkLkk sLkku Ä{o, yÚko, fk{ yLku
{kuûkYÃk [khu ÃkwÁ»kkÚko{ktÚke su su ÃkwÁ»kkÚkoLku Ãkk{ðkLke ÃkkuíkkLkk {Lk{kt RåAk Ähkðíkk
níkk íku íku ÃkwÁ»kkÚkoLke «kró fhkðe ykÃkíkk yk MkíMktrøkSðLk þw¼ þkLku ÃkkuíkkLku
{¤íkk yðfkþLku yLkwMkkh WíMkknÚke Mkkt¼¤ðk ÷køÞk. 52-53
íku{kt Ä{koÚkeo Ä{oLke rMkrØLku rLkùu ÃkkBÞk, yÚkkoÚkeo «ÞkMk rðLkk íkífk¤
yÚko rMkrØLku ÃkkBÞk, fk{kÚkeo fk{ rMkrØLku ÃkkBÞk, {kuûkkÚkeo {Lkw»Þku Ãkh{
ÃkwÁ»kkÚkoYÃk {kuûkrMkrØLku íkífk¤ ÃkkBÞk. 54-55
suyku yufktríkf Ä{oÚke ©enrhLku «MkÒk fhe (yûkhÄk{{kt) íku{Lke
Mkuðk{kt hnuðkLke RåAk Ähkðíkk níkk íkuyku Ãký yk økútÚkLke fÚkk Mkkt¼¤ðkÚke
íkífk¤ íku rMkrØLku ÃkkBÞk. 56
{wõíkkLktË Mðk{e fnu Au. íÞkhçkkË þíkkLktË Mðk{eLkk {w¾f{¤{ktÚke
Lkef¤u÷k fÚkk{]íkLkwt ©ðý fhðkÚke yíÞtík ykLktË Ãkk{u÷k nu{tík®Mkn hkòyu
¼økðkLkLke MkuðkYÃk Ãkh{ ÃkwÁ»kkÚkoYÃk {kuûkLke «króLku {kxu ÃkkuíkkLkk ¼ðLk{kt
þkrðrÄ yLkwMkkh ÞkuøÞ rð« ðõíkk ÃkkMku yk MkíMktrøkSðLk økútÚkLke fÚkk
fhkðe yLku ©ØkÚke íkuLkwt ©ðý fÞwO. 57-58
AuÕ÷u {wõíkkLktË Mðk{e fnu Au :- yk «{kýu Mk¼k{kt þíkkLktË Mðk{eLkk
y. 9 {knkíBÞ{T 79
yçXè±Ý}¢¢ã¢y}²¢w²¢ï x¢íS¼¢ }¢²¢ J ¥²æ ç±Úç¼: }²x¢¢y}¢Ï¢éhKÝé¢Ú¼: JJ60JJ
¥¢Î¢ñ x¢íç}¢}¢æ ¢éy±¢ Ðp¢yyçXè±Ý}¢ì J ¢¢ï¼Ã²ç}¢ç¼ }¢¢}¢¢ã à¢¼¢ÝÎ}¢éçÝ±ü: JJ61JJ
§}¢æ ¢¢ïc²ç¼ ²ï |¢vy²¢ ÐçÆc²y²~¢ }¢¢Ý±¢: J HS²ç¼ ¼ï ¼é yçXè±Ý¢éç¼æ ÈUH}¢ì JJ62
¢èãÚïp Ðí¢Î¢¢ï Ðí¢S²ç¼ S±ïç¼æ é¶}¢ì J §ç¼ y²æ ÐéÝ: y²æ }¢éQU¢ÝÎ¢ï Ï¢í±è}²ã}¢ì JJ63JJ
²¢ï çÎÃ²¢ÜUëç¼Úÿ¢Úï ±Ú¼Úï }¢¢²¢ÐÚï Ú¢¼ï çÎÃ²¢Ý¼}¢ã¢x¢é¢ñÜUçÝH²: ±¢üç¼çÚQU¢±¢: J
Ðí¢Îé|¢êü² {}¢ü|¢çQU}¢¼Ý¢ïjê}¢¢ñ Î²¢±¢çÚç{±üÎï {}¢üôÝ Îñ± ã¢ÝÎæ ãôÚ ¼æ }¢éÎ¢ JJ64JJ
¢è}¢}¢XH}¢ê<¼}¢¢<¼à¢}¢Ýæ }¢¢H¢æ ÜUÚï ¼¢ñHèæ Îÿ¢ï êÿ}¢±Hÿ¢¢Îí±Ý¢²çÏ¢|¢í¼æ ±üÎ¢ J
¢LS}¢ïÚ}¢é¶¢}Ï¢éæ HÎéÚ:¢è±yHÿ}¢¢çV¼æ ²¢²ï |¢ê¯¢|¢ê¯¢¢X}¢çÝà¢æ ¢èS±¢ç}¢Ý¢Ú¢²¢}¢ì JJ65
²¢ïùÿ¢Úï ÐÚ¼Úïùÿ¢Ú}¢éQUñ: ïÃ²}¢¢ÝÚ¢¢ï Ú}¢¢è²: J
Ðí|¢é<±ç{}¢é¶ïà¢çÝ²¼¢ }¢¢Ýï ±¼é }¢ï ãçÚÜUëc¢: JJ66JJ
{w¾uÚke {U yk MkíMktrøkSðLk þkLkwt {knkíBÞ su heíku MÃküÃkýu Mkkt¼éÞwt níkwt

yus heíku {khe çkwrØLku yLkwMkkh MÃküÃkýu ©eMkíMktrøkSðLk {knkíBÞ Lkk{u
økútÚkLke {U {wõíkkLktËu h[Lkk fhe Au. 59-60
«Úk{ yk MkíMktrøkSðLk {knkíBÞLku Mkkt¼¤e ÃkAeÚke s MkíMktrøkSðLk
økútÚkLkwt ©ðý fhðwt, yu{ þíkkLktË Mðk{eyu {Lku ð[Lk fnu÷wt Au. 61 søkík{kt su
{Lkw»Þku yk MkíMktrøkSðLk {knkíBÞ økúÚt kLkku ¼Âõík¼kðÃkqðfo ÃkkX fhþu fu ©ðý
fhþu íkuyku Ãký ©e{íkT MkíMktrøkSðLk økútÚkLkk ÃkkXLkwt yLku ©ðýLkwt V¤ «kó
fhþu, ©enrhLke «MkÒkíkkÚke íkuyku RåAeík Mkw¾Lku Ãkk{þu, yu{kt MktþÞ s LkÚke.
©enrhLke «MkÒkíkkLkk Ãkkºk¼wík nwt {wõíkkLktË {wrLk yk ðkík MkíÞ s fnwt Awt. 62-63
MkËTøkwÁ {wõíkkLktË Mðk{e AuÕ÷u ðtËLkkí{f æÞkLk fhu Au :-
Ä{oLktËLk ©eMknòLktË ©enrhLku nwt yrík n»koÚke MkËið ðtËLk fÁt Awt. yk ©enrh
{kÞkÚke Ãkh Mkðkuo¥k{ yûkhÄk{{kt rËÔÞ MðYÃku MkËkMkkfkh rçkhksu Au. íku rËÔÞ
yLktík fÕÞkýfkhe {nkøkwýkuLkk yuf {kºk Äk{MðYÃk Au. su MkðkuoÃkhe feíkLku
Äkhe hnu÷k Au. yk Ãk]Úðe Ãkh {Lkw»Þ MðYÃku «økx ÚkR Ä{o Mkrník ¼Âõík
{køkoLkwt ¾qçk «ðíkoLk fÞwO Au. íku{s ËÞkLkk {nkrMktÄw Au. yuðk yk Mðkr{LkkhkÞý
¼økðkLkLkwt nwt æÞkLk fÁt Awt. su ©e{kLkT ©enrhLke {qík {tøk¤YÃk Au, ËþoLk
fhLkkhLke ÃkezkLku Mk{kðu Au, s{ýk nkÚk{kt íkw÷MkeLke {k¤k MkËk Äkhe hÌkk Au.
Mkqû{, ïuík yuðkt rËÔÞ ðkuLku Äkhý fhu÷kt Au, {tË {tË MkwtËh nkMÞ {Lkkunh
{w¾ þku¼e hÌkwt Au, su ð]ûkMÚk¤{kt ytrfík ©eðíMkLkk r[öÚke þku¼e hÌkk Au.
²¢ïù~¢ Ðê¢üÎ²²¢ùùÜUëç¼{¢Úè çy²¢L¼Úçó¢çÚ~¢: J

S±¢ç¢¼¢ç¶H|¢²ÿ¢²ÜU¢Úè {¢<}¢Úï¼é ãçÚ}¢üç² ¼¢ï¯}¢ì JJ67JJ
¼yÐÎ¢ÏÚ¼ç¼ç}¢çHÎ¢ çÝ<¼ïçÎí²ã²¢ç¶H±ïx¢¢: J
¢{±: ÐÚçã¼¢ÝéÚ¼¢ ²ï ¼é ¼ï çã ¼¼æ }¢ç² ¼éC¢æ JJ68JJ
§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼çÎç¼ã¢ÜUÝï
çm±ë¢¢¼çÝMÐ¢Ý¢}¢¢ Ý±}¢¢ïù²¢²: JJ9JJ
-------------------------------
fzkt, çkkswçktÄ, fwtz¤ yLku nkh ykrË yk¼q»kýkuLku Ãký y÷tf]ík fhíkk su{Lkkt
rËÔÞ ytøkku Au. 64-65 su ¼økðkLk ©enrhLkk [hý f{¤Lkwt MkðoÚkfe Ãkh
yûkhÄk{{kt hnu÷k yûkh{wõíkku MkËkÞ MkuðLk fhu Au, su{Lkwt rËÔÞ {tøk÷ þheh
h{ýeÞ Au. íku{s su ©enrh çkúñk ykrË ËuðíkkykuLkk Ãký rLkÞtíkk Au yuðk
©enrhf]»ý ¼økðkLk {khk ytíkh{kt rLkhtíkh rLkðkMk fheLku hnku. 66 su ¼økðkLk
ík{u Ãkqýo ËÞk fheLku yk Ãk]ÚðeÃkh rËÔÞ {Lkw»Þkf]rík ÄkheLku «økxâk Aku. ík{khk
yLkuf rðÄ h{ýeÞ rËÔÞ [rhºkku ®[íkðLk fhðk ÞkuøÞ Au, suýu fheLku ík{u
ÃkkuíkkLkk ykr©ík ¼õíksLkkuLkk Mk{økú ¼ÞLku rðLkkþ fhku Aku, yuðk nu Ä{oLktËLk
©enrh ! {khk WÃkh «MkÒk Úkkyku. 67
MktíkkuLke «kÚkoLkk :- Ä{oLktËLk ©enrhLkk [hýf{¤{kt s ÃkkuíkkLkk
{LkYÃke ¼{hkykuLku Mkíkík ykMkõík hk¾Lkkhk, íkuÚke s RrLÿÞkuYÃk ÃkkuíkkLkk Ëwü
½kuzkykuLkk íkeðúðuøkLku SíkLkkhk, íku{s ÃkhLkwt rník fhðk{kt MkËið íkíÃkh yuðk
MkkÄwÃkwÁ»kku Ãký {khk WÃkh rLkhtíkh «MkÒk hnku. 68
yk «{kýu ©enrhLkk [hýkh®ðËLkk Ãkh{ yLkw ø kú n Lkk
ÃkkºkYÃk {wõíkkLktË Mðk{e rðhr[ík ©e{íkT MkíMktrøkSðLk økútÚkLkk
{knkíBÞ{kt þíkkLktË Mðk{e yLku nu{tík®Mkn hkòLkk MktðkË YÃku íku
çkúkñýLke RríknkMk fÚkk{kt íku s çkúkñýLkk ð]¥kktíkLkwt MktÃkqýo rLkYÃký
fÞwO yu Lkk{u Lkð{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. >> 9 >>
©e{íkT MkíMktrøkSðLk {knkíBÞ Mk{kó:
©e{íkT MkíMktrøkSðLk {knkíBÞ økútÚkLkwt fåA ¼ws rLkðkMke MkkÄw
rð¿kkLkMðYÃkËkMkS f]ík Mkh¤ økwshkíke ¼k»kktíkh Mk{kó.
---------------------------------------
81
81
H
JJ ¢èSÃ¢¢ç}¢¢¢Ú¢Ä¢¢¢ï çÃ¢Á¢Ä¢y¢ïy¢Ú¢}¢ì JJ
S¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢}¢ì
Ðí¢}¢´ ÐíÜUÚ¢}¢ì x¢éüÚ¢Ýé±¢Î çã¼}¢ì
Ðí¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
¢èÜëUc¢¢Ä¢ ¢}¢Sy¢S}¢ñ Ä¢: S¢¢ÿ¢¢h}¢ü¢Î¢: J |¢éçÃ¢ |¢êyÃ¢¢ ãÚyÄ¢y¢Sy¢}¢Sy¢}¢ §Ã¢¢´à¢é}¢¢¢ì JJ 1
¢Ú¢ÜëUçy¢ ¢Ú´¾ír¢ çS¢y¢¢ï Ä¢¢ïùÿ¢Ú¢¢}¢ç¢ J ç¢x¢éü¢¢ï ç¢<Ã¢ÜU¢Úp S¢çÓÎ¢¢ÎHÿ¢¢: JJ 2
¥¢ïÜUÜU¢ïçÅ¾ír¢¢Ç¢¢¢Ú¢ïù¢y¢¢ïùç¢ Ä¢: SÃ¢Ä¢}¢ì J ¢÷¢¢´ ç¢:¢ïÄ¢S¢¢Ä¢ñÃ¢ çÎÃÄ¢}¢¢¢éc¢çÃ¢°íã: JJ 3
Mkh¤ økw s hkíke ¼k»kkt í kh.

yæÞkÞ - 1
{t ø k÷k[hý
yk økúÚt kLkk «kht¼{kt þkfíkko MkËTøkwÁ þíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLkk RüËuð
«íÞûk Ãkh{kí{k ©enrhLku Lk{Mfkh fhu Au.
su yûkhÄk{Lkk yrÄÃkrík, Mkðkoðíkkhe Ãkhçkúñ ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý Au,
íku yk Ähíke WÃkh Ä{oËuðLkk ¼wðLk{kt MkkûkkíkT ÃkwºkYÃku «økx ÚkÞk yLku su{ MkqÞo
çknkhLkk ytÄfkhLkku Lkkþ fhu íku{ sLkkuLkk ytíkh{kt hnu÷k y¿kkLkYÃke ytÄfkhLkku
rðLkkþ fÞkuo Au. yuðk rLkhríkþÞ ykLktË{qík ©ef]»ý Ãkh{kí{k «íÞûk ©enrhLku
nwt «ýk{ fÁt Awt. 1
rËÔÞ {qík :- íku Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k yûkhÄk{Lke ytËh rËÔÞ
Lkhkf]ríkYÃku yux÷u fu MkËk Mkkfkh MðYÃku hnu÷k Au. {kÞkLkk MkíðkrË økwýkuÚke
Ãkh, rLkøkwoý Au. RrLÿÞkuLkk {krÞf rðfkhkuÚke Ãkh rLkðfkhe Au. íku MkíÞMðYÃk
[iíkLÞMðYÃk yLku ykLktËMðYÃk Au. 2 íku yLktíkfkuxe çkúñktzkuLkk ykÄkh Au, íku
Á¢x¢yS¢x¢üçS¢çy¢Ny¢èÄ¢üSÄ¢ñÃ¢ çã ç¢Îïà¢y¢: J ÜU¢Hï ÜU¢Hï çÃ¢Î¢y¢ï çÃ¢¢¢y¢ëãçÚà¢}|¢Ã¢: JJ4
Ã¢¢S¢éÎïÃ¢¢ÎÄ¢¢ï Ä¢S}¢¢ÎìÃÄ¢êã¢: Ðí¢Îé|¢üÃ¢çy¢ Ó¢ J Ó¢yÃ¢¢Ú: ÜïUà¢Ã¢¢l¢p Ó¢y¢é=Ã¢à¢çy¢Úèçà¢y¢é: JJ5
Ä¢: RU¢ïÇ¢lÃ¢y¢¢Ú¢¢¢´ ¢y¢¢ü Ã¢ñÚ¢Á¢¢éLc¢: J S¢ãdà¢èc¢¢ü Ó¢ Ä¢y¢¢ï sçSy¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢¢uÄ¢: JJ6
ç¢yÄ¢¢S¢æw²ïÄ¢ÜUËÄ¢¢¢çÎÃÄ¢S¢Îìx¢é¢}¢çÇy¢: J S¢ïçÃ¢y¢p |¢x¢ñ: c¢Çìç|¢: çS¢çhç|¢p¢ç¢}¢¢çÎç|¢: JJ7
Ä¢Î¢¿¢Ä¢¢ y¢¢yÄ¢ÜU¢ïü çÃ¢Ó¢ÚyÄ¢ç¢H¢ïùç¢ Ó¢ J ¢ ç¢}¢Áçy¢ |¢êp¢S¢é |¢èy¢pÚçy¢ Ó¢¢y¢ÜU: JJ8
ÎïÃ¢¢¢¢}¢ç¢ Ä¢¢ï ÎïÃ¢ §üEÚ¢¢¢´ y¢¢ïEÚ: J ÜU¢HSÄ¢¢ç¢ çã Ä¢: ÜU¢H: ÜU¢Ú¢¢¢¢´ Ó¢ ÜU¢Ú¢}¢ì JJ9
Ó¢y¢é = Ã¢à¢çy¢y¢Ã¢ñ p à¢çQUç|¢p S¢ãdà¢: J ¥¢y¢¾í r ¢LÎí ¢ lñ Ú ÓÄ¢ü } ¢¢¢¢Î¢}Ï¢é Á ¢: JJ10
S¢´Sy¢êÄ¢y¢ï Ä¢¢ï ç¢x¢}¢ñ: S¢ãdÃ¢Î¢¢çÎç|¢: J Ã¢¢Ñì}¢¢¢ïùx¢¢ïÓ¢Ú¢ï Ä¢p ¢Ú}¢¢y}¢¢ ¢Ú¢y¢Ú: JJ11
MðYÃk, Mð¼kð, økwý, rð¼qrík ykrËÚke y{kÃk nkuðkÚke yLktík Au, Aíkkt
Sðkí{kykuLkwt fÕÞký fhðk MðÞt rËÔÞ {Lkw»Þ þhehLku ÄkÞwO Au. 3 íku{Lke yk¿kkÚke
çkúñk, rð»ýw yLku rþð Mk{Þu Mk{Þu rðïLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷Þ fhu Au.
4
søkíkLke Mk]rü {kxu íku{Lkk{ktÚke ðkMkwËuð ykrË [íkwÔÞqon MðYÃkku «økx ÚkkÞ Au.
yLku fuþðkrË [kuðeþ Rïhku «økx ÚkkÞ Au. 5 íku ðhkn ykrË yðíkkhkuLku Ãký
Äkhý fhLkkhk Au. su{Lkk{ktÚke nòh {MíkfÄkhe LkkhkÞý Lkk{u ðihkxÃkwÁ»k
«økx ÚkkÞ Au. 6 íku{Lkwt MðYÃk MkíÞ, þki[ ykrË rLkíÞ íku{s yMktÏÞ fÕÞkýfkhe
rËÔÞ MkËTøkwýkuÚke Mkwþkur¼ík Au. ¿kkLk, þÂõík, çk÷, yiïÞo, ðeÞo (Ãkhk¢{) yLku
íkus yk A ¼økku yLku yrý{k ykrËf yü rMkÂæÄyku íku{Lke rLkíÞ Mkuðk fhu Au.
7
íku{Lke yk¿kkÚke MkqÞo íkÃku Au, ðkÞw ðkÞ Au, Ãk]Úðe Ãkkýe{kt zqçke Lknª síkkt ÂMÚkh
hne Au, yLku fk¤ ¼Þ¼eík çkLke [hk[h rðïLkwt Mk{Þu Mk{Þu ¼ûký fhu Au.
8
yu Ãkh{kí{k rþð, çkúñk ykrË ËuðkuLkk Ãký Ëuð Au. ðihksÃkwÁ»kkrË RïhkuLkk
Ãký Rïh Au, fk¤Lkk Ãký fk¤ yLku «f]ríkÃkwÁ»k ðøkuhu fkhýYÃk ík¥ðkuLkk Ãký
fkhý «uhf Au. 9
çkúñktzLkk fkhý¼qík [kuðeþ ík¥ðkuLkk yr¼{kLke Ëuðíkkyku, Mkkrðºke
ykrË yLktík þÂõíkyku, çkúñk, Yÿ ykrË yLktík Rïhku yk Ãkh{kí{kLkk [hýLke
Ãkqò fhu Au. 10 {qík{kLk [kh ðuËku yu{Lke Míkwrík fhu Au. nòh {w¾ðk¤k þu»kS
íku{s MkLkfkrËf {wrLkyku yu{Lkkt rËÔÞ [rhºkkuLkwt n{uþkt økkLk fhu Au. yu Ãkh{kí{k
¼Âõíkhrník {Lkw»ÞkuLkkt {Lk, ðkýeLku yøkku[h Au (íkuykuLkkt {Lk, ðkýeÚke ¼økðkLk
Ãkfzkíkk LkÚke.) yu MkðoSðkuLkk ytíkÞko{e ykí{k Ãkh{kí{k Au. yu ûkh yûkhÚke
y. 1 «Úk{ «fhý 83
S¢ »Ã¢ S¢¢ÿ¢¢jx¢Ã¢¢¢ì SÃ¢¢ç}¢¢¢Ú¢Ä¢¢¢wÄ¢Ä¢¢ J ÐíçS¢h¢ïùçSy¢ S¢ }¢¢´ ¢¢Ä¢¢hçÚ: S¢Ã¢¢üy¢Ú¢Ä¢y¢: JJ12
S¢Î¢¢Î¢}|¢¢ïç¢: çS}¢y¢LçÓ¢Ú¢ê¢ïüÎéÃ¢Î¢: ÐíÈéUÌ¢}|¢¢ïÁ¢}¢ÓÀÎS¢Îëà¢à¢¢ï|¢¢çÿ¢Ä¢éx¢H: J
ÜëU¢¢¢¢Ú¢Ã¢¢Ú: ç¢y¢S¢ÜUHÁ¢èÃ¢¢çy¢S¢éw¢Î¢ï }¢ã¢¢ïÄ¢¢ï}¢ê<y¢Á¢üÄ¢çy¢ S¢ çã ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢: JJ13
S¢éÎéÁ¢ïüÄ¢´ ç¢yÄ¢´ çÃ¢çÃ¢¢ç¢Ä¢}¢¢Ó¢¢Úç¢Úy¢ñÚç¢ ¾ír¢ïà¢¢¢Ðí}¢éw¢S¢éÚS¢Yñ: SÃ¢}¢ãS¢¢ J
}¢¢Sy¢¢ê¢Z Ä¢: ÐíS¢|¢}¢ç¢ ÜéUÃ¢üçÀîy¢Ã¢à¢ï ¢Ú¢ï |¢¢yÄ¢¿¢¢¢¢´ çÎà¢y¢é S¢ }¢ôy¢ }¢ï ãçÚÚS¢¢ñ JJ14
¥çy¢ÿ¢¢yÄ¢¢ Î¢yÄ¢¢ }¢ëÎéHÃ¢Ó¢¢ñàÀ¢çÎy¢ç¢Á¢{íéÃ¢¢ y¢vÄ¢ñüEÄ¢¢üçmHçS¢y¢¢ë¢¢ÅK¢Ä¢ x¢éÚÃ¢ï J
Ã¢S¢¢¢¢Ä¢ Eïy¢¢}Ï¢ÚÄ¢éx¢H}¢¢Ã¢¢<¢Ä¢à¢S¢ï ¢}¢Sy¢S}¢ñ ç¢yÄ¢´ NçÎ |¢x¢Ã¢y¢ï Ä¢ïÄ¢Ã¢¢éc¢ï JJ15
Ãký Ãkh Au . 11 yu s MkkûkkíkT ¼økðkLk yíÞkhu yk ¼q { t z ÷ WÃkh

Mðkr{LkkhkÞý yuðk Lkk{Úke «rMkØ Au. yLku Mkðo {Lkw»ÞkuLkk LkÞLkøkku[h ðíkuo
Au. íku ¼økðkLk ©enrh yk økúÚt k h[Lkk{kt ykðLkkh rðÎLkku Úkfe {kÁt hûký fhku. 12
rËÔÞ{qík yus yk «íÞûk {tøk¤{qík :- MkËkÞ ykLktËLkk
{nkMkkøkh íkÚkk MktíkkuLku ykLktË ykÃkLkkhk, Ãkqý{kLkk [tÿ{kLke Mkh¾k {tË{tË
nkMÞÚke þku¼íkk MkwËt h {w¾f{¤ðk¤k , rðfMku÷k, f{¤Lke Ãkkt¾ze Mk{kLk MkwËt h
Lkuºkkuðk¤k, yÃkkh fÁýkLkk Mkkøkh, þhýu ykðu÷k SðkuLku yrík Mkw¾ ykÃkLkkhk
yuðk {nk fÕÞkýfkhe {qík ©eLkkhkÞý{wrLk Lkk{u «rMkØ ©enrh yk søkík{kt
MkðkuoÃkheÃkýu ðíkuo Au. 13
yLktík «fkhLkk rLkÞ{kuLkwt rLkhtíkh yLkwckLk fhðk{kt íkíÃkh hnuíkk çkúñk,
rþð ykrË ËuðíkkykuLkkt ð]tËku Ãký su çk¤ðkLk {LkLku ÃkkuíkkLkk íkÃkkuçk¤Úke Síke
þfðk Mk{Úko LkÚke yu {nk çk¤ðkLk {LkLku ©enrh ÃkkuíkkLkk ¼õíkku ÃkkMku íkífk¤
ðþ fhkðe ÃkkuíkkLke {qík{kt òuzkðe ykÃku Au. yuðk yk ©enrh {nk«íkkÃke Au.
yuLkk yk «íkkÃkLku Lknª òýLkkhk y¿kkLke {Lkw»Þku suLku ÃkkuíkkLkk suðk s yuf
{kýMk íkhefu swðu Au, íku ¼økðkLk ©enrh {Lku yk økútÚk h[ðkLke ÃkrhÃkõð çkwrØ
ykÃkku. 14 «¼w, ík{u SðkuLkk yÃkhkÄLku ûk{k ykÃkLkkhk Aku, RrLÿÞkuLkwt Ë{Lk
fhLkkhk Aku, íku{s nwt íkku yuf rËLk MkkÄw Awt, Ãký ¼økðkLk õÞkt Awt ? yuðkt
{]Ë÷ w ð[LkkuÚke ÃkkuíkkLkk rLkíÞrMkØ yíkõÞo y{kÃk yiïÞoLku ZktfeLku {Lkw»Þ÷e÷kLkku
rðMíkkh fhíkk ðíkkuo Aku, økwÁYÃku ðíkeo ÃkkuíkkLkk ykr©ík ðøkoLkwt rník ®[íkðLk fhku
Aku, MkËkÞ ïuík ðÄkhe Aku, ík{khe feík Mk{wÿ ÃkÞOík økðkR hne Au, yuðk
yLku ÓËÞ f{¤{kt rLkíÞ æÞkLk fhðk ÞkuøÞ {qíkðk¤k, »kzT yiïÞo MktÃkÒk
Ã¢¢çÀy¢¢¢üÐíÎ: ¢è}¢¢çÃ¢ÍÝ¢ñÍ¢ÎH¢ÿ¢}¢: J ¢èx¢¢ïà¢: S¢Î¢ }¢ïùSy¢é ¢èÜëUc¢¢Ã¢y¢¢Ú: ç¢Ä¢ï JJ16
¢è}¢ÓÀy¢¢¢ÎÜë U y¢ï ù ~¢ Ú}Ä¢ï S¢Î|¢ü S ¢¢Úï ù çw¢HÃ¢ï Î S¢¢Ú: J
S¢é S ¢C}¢ñ Ü U¢çy¢ÜU¢}¢ü ©QU: SÄ¢¢lï ¢ S¢l¢ï |¢Ã¢¢¢à¢}¢é ç QU: JJ 17
S¢¢ÿ¢¢hÚ¢ñ S¢ÜUHH¢ïÜUx¢éÚ¢ñ ÚS¢¢Ä¢¢ ¥y¢<ãy¢ï ¢¢é }¢é}¢éÿ¢éÁ¢¢ñÜUÏ¢¢¢ñ J
ç¢Sy¢¢Ú¢¢Ä¢ HÍ¢é S¢´S¢ëçy¢S¢¢x¢ÚSÄ¢ ¢¢ñÜïUÎ}¢ïÃ¢ |¢éçÃ¢ }¢¢¢Ã¢Îïã|¢¢Á¢¢}¢ì JJ18
HèH¢ÚS¢¢ï çã S¢ÜUH¢ïù}¢ëy¢çÎÃÄ¢}¢êy¢ïü: SÃ¢ïÓÀ¢¢Ú¢ÜëUçy¢¢ëy¢¢ï |¢éçÃ¢ ¢}¢üS¢ê¢¢ï: J
S¢yS¢çX¢¢´ ¢Ú}¢Á¢èÃ¢¢}¢SyÄ¢y¢¢ïùS¢¢ñ S¢}Ä¢çÑì¢Mç¢y¢ §ãïçy¢ S¢ ¢èÄ¢y¢¢´ y¢ñ: J 19
»y¢y¢éÄ¢}¢H´ ¢çÃ¢~¢}¢}¢H´ S¢h}¢üà¢¢´ ¢Ú´ ¢}¢ü¿¢¢¢çÃ¢Ú¢x¢|¢çQUç¢|¢ëy¢´ S¢ïÃÄ¢´ S¢y¢¢´ ç¢yÄ¢Î¢ J
¢¢¢¢ñÍ¢Ðíà¢}¢´ ¢ë¢¢´ ÜUçH}¢HÐíÿ¢¢H¢´ S¢Ã¢ü¢¢ Á¢¢ÇKÃ¢¢y¢ç¢Ã¢¢Ú¢´ S¢éÜUë çy¢ç|¢: S¢}Ðí¢Ä¢y¢ï ¢ïy¢Úñ: J20
¼økðkLk ©enrh ík{khk [hýku{kt nwt ðtËLk fÁt Awt. 15

økýÃkrík ðtËLkk :-RÂåAík {LkkuhÚkkuLku MkV¤ fhLkkhk, ÃkkuíkkLkwt M{hý
fhLkkh sLkkuLkk rðÎLkkuLkk Mk{wËkÞkuLkku rðLkkþ fhðk{kt Mk{Úko, íku{s ¼økðkLk
©ef]»ýLkk ytþkðíkkh, rMkÂæÄ yLku çkwÂæÄ MðYÃkk ÃkíLkeykuyu Mkrník økýÃkrík
Ëuð, ykÃkLku nwt ðtËLk fÁt Awt. ykÃk yk økútÚk h[Lkk{kt {khk ©uÞfkhe çkLkku. 16
økútÚk økkihð :-RüËuð ¼økðkLk ©enrhLke yk¿kkÚke nwt þíkkLktË{wrLk
yk MkíMktrøkSðLk økútÚkLke h[Lkk fÁt Awt. h{ýeÞ yk økútÚk {khk «íÞûk òuÞu÷kt
©enrhLkkt ÷e÷k[rhºkhMkÚke Mk¼h Au. ©enrhLku {kLÞ ykX MkíþkLkk MkkhYÃk
Au, yk økúÚt k{kt Mk{økú ðuËkuLkk Mkkh¼qík yufktríkf Ä{oLkwt MÃküÃkýu «ríkÃkkËLk fhu÷tw
Au. su yufktríkf Ä{oLkk yLkwckLkÚke Sðkí{kykuLku íkkífkr÷f ¼ðçktÄLk{ktÚke
{wÂõík {¤íkkt ykíÞtríkf {kuûk ÚkkÞ Au. 17 Mkf÷ ÷kufLkk økwÁ yLku {w{wûkw SðkuLkk
ykí{çktÄw «íÞûk ©enrh ÃkkuíkkLke RåAkÚke yk÷kuf{ktÚke ytíkÄkoLk ÚkÞk ÃkAe
{Lkw»ÞkuLku þe½ú ¼ðMkkøkh Ãkkh fhðk {kxu yk MkíMktrøkSðLk økúÚt k s yuf LkkifkYÃk
Au. 18 Ãk]Úðe Ãkh MðuåAkÚke {Lkw»Þ þheh Äkhý fhLkkhk, y{]ík íku{s
rËÔÞMðYÃk yuðk Ä{oÃkwºk ©enrhLkkt Mk{økú ÷e÷k[rhºkYÃk hMk ÃkkuíkkLkk ykr©ík
MkíMktøkeykuLku {kxu Ãkh{ SðLk Au. yLku íkuÚke s yk ÷e÷khMkLkwt yk økúÚt k{kt Mkkhe
heíku ðýoLk fhu÷wt Au, yux÷k {kxu nu hrMkf ¼õíkku ! ík{u yk ÷e÷khMkLkwt Ãkh{
ykËhÚke yð~Þ ÃkkLk fÞko s fhku. 19
yk MkíMktrøkSðLk þk su{Lkkt yLktík sL{Lkkt ÃkwÛÞ WËÞ ÚkÞkt nkuÞ
y. 1 «Úk{ «fhý 85
S¢ÜUH¢}¢ü ç Ã¢ç¢¢ü Ä ¢}¢TS¢¢ S¢ÜUHà¢¢}¢y¢½í } ¢Ã¢¢Ú¢}¢ì J
S¢ÜUHÃ¢¢çÀy¢¢ê Ú ¢}¢é ¢}¢´ S¢ÜUHH¢ï Ü U}¢¢:¢é ç y¢ÚT¢}¢ì JJ 21
çÃ¢çÃ¢¢S¢´à¢Ä¢à¢ËÄ¢S¢}¢éhÚ´ ¢Ã¢¢}¢¢~¢y¢ »Ã¢ ÜéUÏ¢éçhNy¢ì J
}¢Î¢ÜU¢ï¢}¢éw¢¢çÚ|¢Ä¢¢¢ã´ Á¢Ä¢çy¢ à¢¢ç}¢Î´ ÜUçÃ¢|¢êc¢¢}¢ì JJ 22
¢éÄ¢´ |¢éçÃ¢ ÜéULÿ¢ï~¢´ ¢}¢üÃ¢ëçh}¢|¢èS¢éç|¢: J S¢ïÃÄ¢}¢¢¢´ S¢é}¢çy¢ç|¢Ã¢üc¢ïü |¢Ã¢çy¢ |¢¢Úy¢ï JJ 23
¾ír¢<c¢: S¢é±íy¢Sy¢~¢ |¢QU ¥¢S¢èhÚï}¢üã¢¢ì J SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢à¢¢yÄ¢¢çÎx¢é¢}¢çÇy¢: JJ 24
|¢vy²¢ Ã¢à¢èÜëUy¢¢ï Ä¢ï¢ x¢ëØ¢çy¢ |¢x¢Ã¢¢SÃ¢Ä¢}¢ì J ¢êÁ¢¢ï¢ã¢Ú¢¢ì S¢ÜUH¢¢ì ÐíyÄ¢ÿ¢´ Ðíçy¢Ã¢¢S¢Ú}¢ì JJ 25
¿¢¢¢´ ~¢ñÜU¢çHÜÚ Ðí¢#: ÐíS¢¢Î¢ÎïÃ¢ y¢SÄ¢ Ä¢: J Ã¢ïlp |¢x¢Ã¢jQñU<Ã¢à¢éhç¢c¢¢ñ¢ëüç|¢: JJ 26
íkuLkus «kó ÚkkÞ Au, Ãký çkeòLku «kó Úkíkwt LkÚke. yíÞtík Ãkrðºk yuðwt yk Ä{oþk
Au. ©kuíkk yLku ðõíkk çkÒkuLku Ãkrðºk fhLkkÁt yk þk rLkíÞ rLkËkuo»k Au. Mkðuo yLÞ
þkku fhíkkt MkðkuoÃkhe ðíkuo Au. Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞu Mkrník ¼økðËT ¼ÂõíkhMkÚke
¼hÃkqh Au. yk þk MkíÃkwÁ»kkuyu rLkíÞ MkuðLk fhðk ÞkuøÞ Au. yk þk MktMkkhe
{Lkw»ÞkuLkk ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLku çkk¤e Lkk¾Lkkh Au. íku{s fr÷ÞwøkLkk fk{, ¢kuÄkrË
Ëku»kkuYÃk {¤Lku ÄkuR Lkk¾Lkkh Au. yk þk çkwrØLke szíkkYÃk ytÄfkhLku Ëqh
fhðk{kt MkqÞo Mk{kLk Au. ykðk yÃkkh {rn{kðk¤wt yk Ä{oþk Au. 20 yk
þk{kt ðýko©{krË Ä{oLkkt çkÄkt s ytøkkuLkku MkwtËh rLkýoÞ fhðk{kt ykÔÞku Au.
yk þk ðuËkrË ykXþkkuLkk rMkØktíkkuLke rðhkuÄk¼kMkYÃke ¼ú{ýkykuLku Ëqh
fhLkkh Au. yk þk RÂåAík {LkkuhÚkku Ãkqýo fhLkkh nkuðkÚke Mkðkuo¥k{ Au. íku{s
Mkkt¼¤ðk {kºkÚke ¼økðËT ¼õíkkuLkkt {Lk yLku fkLkLku ykLktË WÃkòðu Au. 21 yk
þk Mkkt¼¤ðk {kºkÚke ÓËÞ{ktÚke rðrðÄ MktþÞku YÃke þÕÞku çknkh fkZe Lkk¾u
Au. fwçkwrØLku nhe ÷u Au. fk{ ¢kuÄkrËf ytík:þºkwykuLkk ¼ÞLku Ëqh fhu Au. íku{s
frðsLkkuLkk yk¼q»kýYÃk nkuðkÚke yk MkíMktrøkSðLk þk MkðkuoÃkhe ðíkuo Au. 22
ðõíkk Mkwðúík{wrLkLkwt SðLk [rhºk:-yk Ãk]Úðe Ãkh ¼khíkËuþLku
rð»ku fwÁûkuºk Lkk{Lkwt ÃkkðLkfkhe «rMkØ Ãkrðºk íkeÚko ykðu÷wt Au. yk íkeÚko Ä{oLke
yr¼ð]rØ RåAíkk çkwrØþk¤e {nkÃkwÁ»kkuyu Mkuððk ÞkuøÞ Au. 23 yk Ãkrðºk
íkeÚko ¼qr{{kt MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞ, þktrík ykrË MkËTøkwýkuÚke Mkwþkur¼ík, ©enrhLkk
yufktríkf ¼õík çkúñ»k Mkwðúík{wrLk rLkðkMk fheLku hnuíkk níkk. 24 íku{Lke ¼ÂõíkÚke
ðþ ÚkÞu÷k ¼økðkLk MðÞt íku{ýu yÃkoý fhu÷k ÃkqòLkk Mk{økú WÃk[khkuLku «íÞûk
S¢¢ïùy¢<ãy¢ï |¢x¢Ã¢çy¢ ãÚ¢ñ x¢éÃ¢¢ü¿¢Ä¢¢ }¢éç¢: J y¢è¢¢üç¢ ÃÄ¢Ó¢Újê}¢¢Ã¢¿¢¢¢ì S¢my}¢ü Îà¢üÄ¢¢ì JJ 27
Ã¢ëÎ¢Ã¢¢´ S¢ ÜU¢à¢è´ Ó¢ x¢yÃ¢¢ y¢è¢üçÃ¢¢¢ñ Úy¢: J Ðí¢¢Áx¢ó¢¢¢¢éÚè}¢é¢ÜUÆï }¢ã¢ïÎ¢ï: JJ 28
Î¢ï Ä¢~¢ SÃ¢|¢QïU|Ä¢: ÜëUc¢: S¢¢ÿ¢¢ySÃ¢Îà¢ü¢}¢ì J ¢ëç¢ÃÄ¢¢´ ¢¢ï¢}¢¢ Ä¢SÄ¢¢: Ðíy¢¢¢¢çy¢à¢Ä¢¢hÚï: JJ 29
Ä¢~¢ ¢@S¢é ÜU¢Hïc¢é Ðí¢y¢Ú¢çÎc¢é Ó¢¢Ã¢ã}¢ì J Á¢¢Ä¢y¢ï Ã¢¢S¢éÎïÃ¢SÄ¢ }¢ã¢¢ïÃ¢¢Ó¢ü¢¢ïyS¢Ã¢: JJ 30
y¢yÿ¢ï ~ ¢Îà¢ü ¢Ðí ¢ #¢Ú}¢¢¢Î ¥¢y}¢¢: J ¥¢Ã¢¢S¢}¢ÜUÚ¢ï ¢~¢ Ó¢RUy¢è¢ï ü ù çy¢¢¢Ã¢¢ï JJ 31
ÐíyÄ¢ã´ ¢@ÜU¢H´ Ó¢ ¢èÁ¢x¢ó¢¢¢Îà¢ü¢}¢ì J Ó¢ÜU¢Ú ¢¢HÄ¢¢ì ¢}¢Z |¢ôQU Ó¢ ¢Ã¢¢¢ ãÚï: JJ 32
Ðí¢#ï|Ä¢: SÃ¢¢çy¢ÜÚ ¢ë|Ä¢¢ï }¢é}¢éÿ¢é|Ä¢ ©¢¢çÎà¢y¢ì J ÜëUc¢|¢ôQU SÃ¢¢}¢Z Ó¢ ç¢}¢¢ü¢¢ï çÃ¢çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢: JJ 33
y¢~¢¢x¢y¢¢ïù|¢êÎí¢Á¢<c¢x¢éüÁ¢üÚ¢¢¢}¢¢èEÚ: J ¢¢}Ý¢ Ðíy¢¢¢ôS¢ãp yÄ¢QUÚ¢ÁÄ¢¢ï çÃ¢Ú¢x¢Ã¢¢¢ì JJ 34
ykðeLku Mðefkhíkk níkk. 25 íku ¼økðkLk ©enrhLke f]ÃkkÚke Mkwðíú k{wrLkLku ºkýu fk¤Lkwt
¿kkLk «kó ÚkÞu÷wt níkwt. yk Mkwðúík{wrLkLku rðþwØçkwrØðk¤k fkuRf s ¼økðkLkLkk
¼õíkku yku¤¾e þfíkk níkk. 26 yu Mkwðúík{wrLk yk Ãk]Úðe WÃkhÚke ©enrh ßÞkhu
MðuåAkyu ytíkÄkoLk ÚkÞk íÞkhu økwÁ þíkkLktË{wrLk yuðk {khe yk¿kkÚke yk ¼qr{Ãkh
hnu÷k y¿kkLke sLkkuLku «økx ¼økðkLkLkk MðYÃkLke «króLkku WÃkkÞ Ëu¾kzðk
íkeÚkku{
o kt rð[he hÌkk níkk. 27 Vhíkk Vhíkk y®nMkk ykrË Ä{kuLo ke MkkÚku íkeÚkorðrÄLkk
rLkÞ{kuLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhíkk Mkwðúík{wrLk fkþe, ð]tËkðLk ðøkuhu íkeÚkkuo{kt VheLku
Ãkqðuo Mk{wÿ rfLkkhu ykuheMkk«ktík{kt ykðu÷ íkeÚkohks søkÒkkÚkÃkwhe{kt ykÔÞk 28
yk íkeÚko{kt ¼økðkLk ©ef]»ý ÃkkuíkkLkk ¼õíkkuLku MkkûkkíkT ËþoLk ykÃku Au. ©enrhLkk
«¼kðÚke yíÞtík «¼kðe çkLku÷k yk íkeÚkoMÚkkLkLke WÃk{k ykÃke þfkÞ íkuðkt
yLÞ fkuR íkeÚkkuo LkÚke. 29 yk íkeÚko¼qr{{kt «ríkrËLk Ãkkt[ ð¾ík søkÒkkÚk
¼økðkLkLke Ãkqò y[oLkkLkku {nkLk WíMkð WsðkÞ Au. 30 ÃkkðLkfkhe yk íkeÚkoLkkt
ËþoLkÚke Mkwðúík{wrLkLku yríkþÞ ykLktË ÚkÞku. yLku ÃkAe íÞkts [¢íkeÚko Lkk{Lkk
yrík Ãkrðºk MÚk¤{kt rLkðkMk fheLku hÌkk. 31 íkuyku MðÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhíkk yLku
©enrhLke LkðÄk ¼Âõík{Þ SðLk Sðíkk, rLkíÞ Ãkkt[ ð¾ík ©esøkÒkkÚk
¼økðkLkLkkt ËþoLk fhíkk níkk. 32 íkuyku rLk{koLke yLku RrLÿÞku WÃkh rðsÞ
{u¤ðLkkhk MkkÄwÃkwÁ»k níkk. íku{s ÃkkuíkkLke Mk{eÃku ykðíkk {w{wûkwykuLku MðÄ{o
yLku «íÞûk ©enrhf]»ý¼ÂõíkLkku WÃkËuþ ykÃkíkk níkk.33
ðõíkk©eLke MkkÚku ©kuíkk «íkkÃk®MknLkwt r{÷Lk:- íku søkÒkkÚkÃkwhe{kt
«íkkÃk®Mkn Lkk{u økwshkíkLkk Ä{c hkò ykÔÞk. «íÞûk ¼økðkLkLkkt ËþoLk
fhðkLke RåAkÚke íkeðú ðihkøÞLkk ðuøku ½hLkku íÞkøk fheLku Lkef¤e økÞk níkk. 34
y. 1 «Úk{ «fhý 87
¢}¢èü ÜëUc¢SÄ¢ |¢QUp y¢yÐíyÄ¢ÿ¢ïÿ¢¢¢ïyS¢éÜU: J ¥Ã¢S¢yS¢¢ïùç¢ y¢~¢ñÃ¢ y¢è¢ïü S¢yS¢XH¢HS¢: JJ 35
S¢ »ÜUÎ¢ y¢}¢Îí¢ÿ¢èÎ¢S¢è¢´ ÜU¢ñà¢ ¥¢S¢¢ï J Ï¢¢ï¢Ä¢y¢´ }¢é}¢éÿ¢ê¢ì ¢÷¢ì ÜëUc¢}¢¢ã¢y}Ä¢}¢¢ÎÚ¢y¢ì JJ 36
y¢¢çSÃ¢¢´ Ðíà¢¢y¢´ Ó¢ SÃ¢¢}¢üS¢´ à¢éôÓ¢ }¢ëÎé}¢ì J ¢¢HÄ¢y¢´ ¾ír¢Ó¢Ä¢Z çy¢çy¢ÿ¢é´ çS¢hÄ¢¢ïçx¢¢}¢ì JJ 37
çÃ¢Ã¢ïÜUÃ¢ñÚ¢xÄ¢Ä¢éy¢´ çÁ¢y¢¢y¢Ã¢ñüçÚ¢´ çS¢Ú}¢ì J ¥¢y}¢ç¢Dæ Ã¢ñc¢Ã¢ïÎí´ ¢Åé´ S¢h}¢üÏ¢¢ï¢¢ï JJ 38
S¢¢¢éHÿ¢¢S¢}¢ó¢´ ¢ê¢üÜU¢}¢}¢Ã¢ïyÄ¢ y¢}¢ì J çÃ¢¢Ä¢ï¢¢ï¢S¢¢l¢¢ Ðí¢}Ä¢¢ïÃ¢¢Ó¢ |¢ê¢çy¢: JJ 39
}¢éç¢Ã¢Ä¢ü ! Ðí¢ó¢¢ïùçS}¢ yÃ¢¢}¢ã´ S¢¢¢éHÿ¢¢}¢ì J }¢éÓÄ¢ïÄ¢ S¢´S¢ëy¢ïÄ¢ïü¢ y¢}¢ï yÃ¢´ Ã¢QéU}¢ãüçS¢ JJ 40
§çy¢ ¢ëC: S¢ çÃ¢Ðí<c¢}¢¢ü¢çÄ¢yÃ¢¢ y¢}¢¢ÎÚ¢y¢ì J ©Ã¢¢Ó¢ ¢ë¢ôy¢ Ðíèy¢¢ï }¢é}¢éÿ¢éÁ¢¢Ã¢Ì|¢: JJ 41
S¢¢¢é ¢ëCæ yÃ¢Ä¢¢ |¢ê¢ ! Ä¢y¢¢ïùçSy¢ çãy¢}¢¢y}¢¢: J ÜU¢Ä¢Z ¢ëÎïãï¢ñy¢mñ Ä¢çm}¢éÓÄ¢ïy¢ S¢´S¢ëy¢ï: JJ 42
íku Äk{f yLku ¼økðkLkLkk ¼õík níkk. íkuLkk ytíkh{kt «íÞûk f]»ýËþoLkLke Wífx
RåAk ðíkoíke níke. fkuR «íÞûk ¼økðkLkLkkt ËþoLk fhkðu íkuðk MktíkLke þkuÄ{kt
íkuyku íÞkts Ãkrðºk søkÒkkÚkíkeÚko{kt rLkðkMk fheLku hnu÷k níkk. 35 [¢íkeÚko{kt
Vhíkkt Vhíkkt yuf rËðMk íku «íkkÃk®Mkn hkòyu Ë¼koMkLk WÃkh çkuMke {w{wûkwykuLku
ykËhÃkqðof MkkûkkíkT ©enrhLkk {rn{kLkku çkkuÄ ykÃkíkk Mkwðúík{wrLkLku òuÞk. 36 íku
{wrLk íkÃk{kt rLkckðk¤k yLku Mð¼kðu þktík níkk. ÃkkuíkkLkk MkkÄwLkk Ä{o{kt hnu÷k,
íku{Lkwt çkkÌk yLku yktrºkf SðLk yíÞtík Ãkrðºk níkwt. fku{¤r[¥k yLku çkúñ[ÞoLkwt
Ãkk÷Lk fhLkkhk níkk. Mkw¾Ëw:¾ ykrË îtîkuLku MknLk fhLkkhk ûk{kðkLk níkk, MkkûkkíkT
¼økðkLk ©enrhLkk MðYÃk{kt Mk{krÄLke ÂMÚkríkYÃk ÞkuøkrMkrØLku Ãkk{u÷k níkk.
37
íku ykí{k yLkkí{kLkk ÞÚkkÚko rð[khYÃk rððuf yLku íkeðú ðihkøÞu Þwõík níkk.
fk{ ¢kuÄkrËf ytík:þºkwyku WÃkh íku{ýu rðsÞ {u¤ÔÞku níkku. rð»k{ Ëuþfk¤{kt
Ãký ÃkkuíkkLkk Ä{o{kt ÂMÚkhçkwrØðk¤k níkk. ykí{MðYÃk{kt yzøk rLkckðk¤k,
ÂMÚkík«¿k íku Mkwðúík{wrLk ¼økðËT¼õíkku{kt ©uc yLku ¼køkðíkÄ{oLkku çkkuÄ
ykÃkðk{kt [íkwh níkk.38 «íkkÃk®Mkn hkò ykðk Mkwðíú k{wrLkLku MkðoMkkÄwøkwýu MktÃkÒk
yLku Ãkqýofk{ òýe rðLkÞÃkqðof íku{Lke Mk{eÃku ykðe Mkküktøk «ýk{ fhe çkÒku
nkÚk òuze fnuðk ÷køÞk.39
nu {wrLkðÞo ! nwt MkkÄwøkwýu MktÃkÒk yuðk ík{khu þhýu ykÔÞku Awt. yuÚke su
MkkÄLk fhðkÚke nwt yk sL{ {hýYÃk MktMk]rík{ktÚke {qfkR òWt íkuðku WÃkkÞ {Lku
çkíkkðku.40 yk «{kýuLkku «íkkÃk®Mkn hkòLkku rðLkÞ «& Mkkt¼¤e {w{wûkw sLkkuLku
ðnk÷k Mkwðúík{wrLk çknw «MkÒk ÚkÞk yLku hkòLku ykËh ykÃke fnuðk ÷køÞk.41
ÜëUc¢SÄ¢¢SÄ¢ Á¢x¢ó¢¢¢¢¢}Ý¢ï ¢Ã¢çÃ¢¢¢´ ¢ë¢ ! J ÜéUL |¢ôQU y¢Ä¢ñÃ¢ yÃ¢´ Ðí¢SÄ¢S¢ï ¢ïÄ¢ §üçS¢y¢}¢ì JJ 43
§yÄ¢éQU: çà¢ÚS¢¢ùùÎ¢Ä¢ y¢m¢vÄ¢´ S¢ y¢¢¢ùÜUÚ¢ïy¢ì J S¢}¢¢x¢}¢´ Ó¢ ç¢àÀk }¢é¢ïSy¢SÄ¢¢¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì JJ44
§y¢´ çã |¢Á¢y¢: ÜëUc¢´ y¢SÄ¢¢S¢èçó¢}¢üH¢ }¢çy¢: J y¢y¢¢ï }¢éç¢}¢Ã¢ñÎí¢Á¢¢ S¢¢ÿ¢¢ÓÀîèÜëUc¢S¢ïçÃ¢¢}¢ì JJ45
¥¢ Ðí¢}Ä¢ y¢´ |¢êÄ¢: Ðí¢Ãï ¢¢Ó¢ Ðí¢@çH¢ëü ¢: J yÃ¢´ S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢S¢ïÃ¢èçy¢ çÃ¢Ðíc¢ïü ! Ðíçy¢|¢¢çy¢ }¢ï JJ 46
|¢¢c¢y¢ï çã yÃ¢Ä¢¢ ÜëUc¢¢ï |¢éÑìQUï Ó¢¢ó¢´ yÃ¢Ä¢¢<¢y¢}¢ì J §y¢´ çã |¢¢çy¢ }¢ï çÓ¢qñSy¢Ã¢ H¢ïÜUçÃ¢Hÿ¢¢ñ: 47
S¢}¢¢¢ïüùçS¢ y¢y¢¢ï ¾ír¢}¢ÄÄ¢ç¢ yÃ¢}¢¢é°íã}¢ì J ÜUy¢éü}¢ãüçS¢ Ä¢ï¢¢ã´ S¢¢ÿ¢¢mèÿ¢ïÄ¢ y¢´ Ðí|¢é}¢ì JJ 48
»Ã¢}¢éQU¢ï ¢ë¢ï¢¢ïÓ¢ï S¢é±íy¢: Ðíèçy¢}¢¢S¢ y¢}¢ì J ¥y¢èÃ¢ ÎéHü|¢´ ¢÷¢¢´ S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢ïÿ¢¢´ ¢ë¢ ! JJ 49
»y¢Î¢Z Á¢ãê Ú¢ÁÄ¢´ }¢ã¢y¢pRUÃ¢<y¢¢: J ©°í´ y¢¢p ÜéUÃ¢üçy¢ yÄ¢QUx¢ïã¢ çÃ¢Ã¢ïçÜU¢: JJ 50
Mkwðúík{wrLk yLku «íkkÃk®Mkn hkòLkku MktðkË :- nu ¼qÃk ! ík{u

çknw Mkkhku «& fÞkuo Au. yk «&{kts ík{kÁt ÃkkuíkkLkwt rník hnu÷wt Au. MktMkkhLkk
çktÄLkku{ktÚke {wÂõík {u¤ððe yus {kLkð sL{Lkwt Ãkh{ fíkoÔÞ Au.42 nu hksLkT !
søkÒkkÚk MðYÃku rðhksíkk yk ¼økðkLk ©ef]»ýLke LkðÄk ¼Âõík fhku. íku ¼Âõík
fhðkÚke s ík{Lku RÂåAík ykíÞtríkf {wÂõík «kó Úkþu.43
yk «{kýuLkkt Mkwðúík{wrLkLkkt ð[LkkuLku hkò {Míkf WÃkh [zkðe íku s
«{kýu ðíkoðk ÷køÞk yLku íku{Lkku Ëhhkus rLk»fk{¼kðu Mk{køk{ fhðk ÷køÞk.44
yk heíku ©ef]»ý Ãkh{kí{kLkwt ¼sLk fhíkk «íkkÃk®Mkn hkòLke çkwrØ rðþwØ ÚkE
økR yLku {wrLkLke Mkk{u ykðe çkuXu÷k MkkûkkíkT ©ef]»ýLke MkuðkÃkqò {wrLk fhu Au
yuðkt íku{Lku ËþoLk ÚkÞkt.45 ykðk «fkhLke yLkw¼qrík ÚkðkÚke Mkwðúík{wrLkLku çku nkÚk
òuze hkò fnuðk ÷køÞk fu nu {wrLk ! ík{u «økxÃkýu ©ef]»ý Ãkh{kí{kLke Mkuðk
Ãkqò fhku Aku íkuðe {Lku yLkw¼qrík ÚkkÞ Au.46 ík{khkt Mkk{kLÞ {Lkw»ÞkuÚke rð÷ûký
r[öku òuíkkt {Lku yuðe «íkerík ÚkkÞ Au fu «íÞûk Ãkh{kí{k ík{khe MkkÚku çkku÷u Au.
yLku ík{u yÃkoý fhu÷ Lkiðuã Ãký ykhkuøku Au.47 nu çkúñLkT ! ík{u «íÞûk
Ãkh{kí{kLkk WÃkkMkf Aku yLku þhýu ykðu÷k {w{wûkwLkk MktMk]ríkçktÄLkLku íkkuzðk
Mk{Úko Aku. yux÷u ík{khu þhýu ykðu÷k {khk WÃkh yLkwøkún fhku.suýu fheLku nwt
Ãký íku fk¤{kÞk ykrËLkk rLkÞk{f yuðk MkkûkkíkT ©ef]»ý Ãkh{kí{kLkkt «íÞûk
ËþoLk fhe þfwt.48
yk «{kýuLkkt «íkkÃk®Mkn hkòLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e yíÞtík «MkÒk ÚkÞu÷k
Mkwðúík{wrLk hkòLku fnuðk ÷køÞk, nu Lk]Ãk ! {Lkw»ÞkuLku «íÞûk Ãkh{kí{k ©ef]»ýLkkt
ËþoLk Úkðkt yrík Ëq÷o¼ Au. 49 «íÞûk ¼økðkLkLkkt ËþoLk {kxu íkku {kuxk {kuxk
y. 1 «Úk{ «fhý 89
¢}¢ü¿¢¢¢çÃ¢Ú¢x¢¢çÎS¢¢¢¢¢¢¢´ Ó¢ S¢yÈUH}¢ì J »y¢ÎïÃ¢¢ïçÎy¢´ S¢çjÄ¢üyS¢¢ÿ¢¢çmc¢éy¢¢ïc¢¢}¢ì JJ 51
y¢¢¢ç¢ SÃ¢ïÓÀÄ¢¢ Ä¢<ã S¢ ¢}¢Z S¢y¢¢ïùçÃ¢y¢é}¢ì J ãy¢é´ Ó¢ y¢ÎìÎíéã¢ï |¢ê}¢¢ñ Á¢¢Ä¢y¢ï y¢<ã ÎëàÄ¢y¢ï JJ 52
S¢¢ÿ¢¢gëàÄ¢¢ïùç¢ S¢Ã¢ïüc¢¢}¢ïc¢ Ã¢ñ |¢x¢Ã¢¢¢ì SÃ¢Ä¢}¢ì J §çy¢ y¢é ¿¢¢Ä¢y¢ï ÜñUçpó¢ y¢é S¢Ã¢ñü¢üÚ¢ÜëUçy¢: JJ 53
Á¢¢y¢¢ïù|¢êy¢ì S¢¢}Ðíy¢´ |¢ê}¢¢ñ ÜU¢ïS¢Hïc¢ê¢Úïc¢é S¢: J |¢QU¢ñ ¢}¢¢ühçÚçÚçy¢ ÐíçS¢h: S¢¢ÚÃ¢¢ï çmÁ¢: JJ54
S¢¢ÿ¢¢yS¢ }¢¢´ çã ç}¢çHy¢¢ïù¢é°íã´ ÜëUy¢Ã¢¢}¢çÄ¢ J y¢ï¢ y¢´ S¢Ã¢üÎ¢ Ú¢Á¢¢ì ! Ã¢èÿ¢ï ç¢Á¢Îëà¢¢ïù°íy¢: JJ55
Á¢¢}¢XH}¢ê<y¢: S¢ Ðí|¢é: S¢¢}Ðíy¢}¢ïÃ¢ çã J ¥y¢<ãy¢¢ïù|¢Ã¢ySÃ¢¢¢¢´ }¢¢¢´SÄ¢¢ÜëUcÄ¢ Ó¢¢y}¢ç¢ JJ56
x¢éÃ¢¢ü¿¢Ä¢¢ Ó¢Ú¢}Ä¢~¢ y¢è¢¢ïügïà¢ï¢ |¢êy¢Hï J }¢é}¢éÿ¢êÐíçy¢ y¢m¢y¢¢ü: ÜéUÃ¢üó¢¢c¢ü|¢Ã¢y¢ü¢: JJ 57
}¢éç¢Ã¢¢vÄ¢ç}¢çy¢ ¢éyÃ¢¢ S¢¢ïùçy¢NC}¢¢¢ ¢ë¢: J Ðí¢}Ä¢¢ïÃ¢¢Ó¢ y¢´ |¢êÄ¢¢ï Ï¢h¢TçH¢éÅ: S¢é¢è: JJ 58
[¢ðíkeo hkòykuyu Ãký hkßÞLkku íÞkøk fÞkuo Au, ½hçkkhLkku íÞkøk fÞkuo Au. MkíkT
yMkíkTLkku rððuf «kó fhe Wøkú íkÃkùÞko Ãký fhe Au. 50 «íÞûk Ãkh{kí{kLke
«MkÒkíkk yus Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ ykrË MkkÄLkkuLkwt W¥k{ V¤ Au. yu{ LkkhËkrË
Mktíkkuyu fnu÷wt Au. 51 íku{ Aíkkt ¼økðkLk ßÞkhu ÃkkuíkkLke RåAkÚke ¼køkðíkÄ{oLkwt
yLku MkíÃkwÁ»kkuLkwt hûký fhðk íku{s íku{Lkk ÿkune yMkwhkuLkku rðLkkþ fhðk Ãk]Úðe
Ãkh yðíkkh Äkhý fhu Au íÞkhu Mkðuo sLkkuLku «íÞûk ËþoLk ÚkkÞ Au. 52
{Lkw»Þkf]rík{kt hnu÷k yu «íÞûk ¼økðkLk MkðuLo ku Ëu¾kíkk nkuðk Aíkkt yk ¼økðkLk
s Au. ykðk «fkhLkwt ¿kkLk íkku fkuR íkuLkk yufktríkf ¼õíkkuLkk Mk{køk{ðk¤k
rðh÷kykuLku s ÚkkÞ Au, Ãký MkðuoLku Úkíkwt LkÚke. 53 íku Ãkh{kí{k ©ef]»ý íkku nk÷
yk Ãk]Úðe WÃkh W¥kh fkiþ¤ Ëuþ{kt MkhðheÞk çkúkñý fw¤{kt Ä{oËuð yLku
¼ÂõíkËuðe Úkfe «økx ÚkRLku nrh yuðk Lkk{Úke Mkðoºk «rMkØ ÃkkBÞk Au. 54 nu
hksLkT ! íku «íÞûk ©enrhLkwt {Lku r{÷Lk ÚkÞwt Au. yLku íkuýu {khk WÃkh {kuxku
yLkwøkún Ãký fÞkuo Au. íkuÚke nwt {khe Lksh Mk{ûk íku{Lkkt «íÞûk ËþoLk n{uþkt fÁt
Awt. 55 {Lkw»ÞkuLkwt {tøk¤ fhLkkh «íÞûk yu ©enrh xwtf Mk{Þ{kt s ÃkkuíkkLkk
¼õíksLkkuLke r[¥kð]r¥k ÃkkuíkkLke {qík{kt ¾U[eLku ytíkÄkoLk ÚkR økÞk Au. 56 íÞkh
ÃkAe nwt sz¼híkLke su{ rð[hý fhíkku fhíkku {khk økwÁËuð þíkkLktË{wrLkLke
yk¿kkÚke {w{wûkw sLkkuLke ykøk¤ íku ¼økðkLk ©enrhLkkt {rn{kMk¼h [rhºkkuLkwt
økkLk fhíkku fhíkku yk ¼qr{ WÃkh íkeÚkkoxLk fhðkLkk çknkLku rð[Át Awt. 57 yk
«{kýuLkk Mkwðúík{wrLkLkk ð[Lkku Mkkt¼¤e rðþwØ{ríkðk¤k íku «íkkÃk®Mkn hkòLkwt
{Lk yríkþÞ «MkÒk ÚkÞwt. çku nkÚk òuze {wrLkLku Lk{Mfkh fhe Vhe fnuðk ÷køÞk.
Ú¢Á¢¢ïÃ¢¢Ó¢ -
¥ã¢ï ! |¢¢xÄ¢´ }¢}¢ ¾ír¢ó¢l }¢ï S¢ÈUH´ Á¢¢é: J Ä¢Ã¢yS¢}¢¢x¢}¢´ Ðí¢#: S¢éÚ¢¢¢}¢ç¢ ÎéHü|¢}¢ì JJ 59
ÜUL¢¢ |¢x¢Ã¢jQU¢: ¢ê¢üÜU¢}¢¢ ¥ç¢ çÿ¢y¢¢ñ J ¥¢é°íã¢Ä¢ Á¢èÃ¢¢¢¢´ çÃ¢Ó¢Úçy¢ }¢é}¢éÿ¢y¢¢}¢ì JJ 60
¥y¢SyÃ¢´ ÜëU¢Ä¢¢ ¾ír¢´pçÚ~¢´ S¢ÜUH´ ãÚï: J Ã¢QéU}¢ãüçS¢ }¢ï y¢SÄ¢ Ä¢¢¢ÎëC´ Ä¢¢¢¢éy¢}¢ì JJ 61
¥¢çÃ¢Ú¢S¢èl¢¢ |¢ê}¢¢ñ Ä¢lÓ ÜëUy¢Ã¢¢Ðí|¢é: J y¢¢ÓÀ>¢êc¢Ã¢ï }¢s}¢ÃÄ¢°í}¢¢S¢ï Ã¢Î JJ 62
§çy¢ çÿ¢y¢èà¢ï¢ ãÚïpçÚ~¢´ ¢h¢Ã¢y¢¢ y¢ï¢ çãy¢¢Ä¢ ¢ëC: J
Ä¢¢¢¢éy¢´ SÃ¢ï¢ y¢¢¢ S¢ S¢Ã¢Z ÐíÃ¢QéU}¢¢Úï|¢ «Uçc¢: ÐíS¢ó¢: JJ 63
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï
S¢é±íy¢Ðíy¢¢¢ôS¢ãS¢}¢¢x¢}¢¢¢}¢¢ Ðí¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 1 JJ
58
«íkkÃk®Mkn hkò fnu Au, nu çkúñLkT ! nwt yríkþÞ ¼køÞþk¤e Awt, {khku sL{
yksu MkV¤ ÚkÞku. fkhý fu ËuðíkkykuLk Ëw÷o¼ yuðku ykÃkLkku Mk{køk{ {Lku {éÞku
Au. 59 fYýkhMkÚke ¼hÃkwh yLku Ãkqýofk{ yuðk ykÃkLkk suðk Mktíkku {w{wûkw
Sðkí{kykuLku «íÞûk ¼økðkLkLke «kró fhkðe ykÃkðkYÃk yLkwøkúnLku yÚkuo s
yk ¼qr{ WÃkh rð[hý fhu Au. 60 yux÷k {kxu nu çkúñLkT ! íku Ä{o ¼Âõík Úkfe
«økxu÷k ¼økðkLk ©enrhLkkt Mk{økú [rhºkku su ík{u òuÞkt nkuÞ yLku Mkkt¼éÞkt
nkuÞ íku æÞkLk fheLku {Lku Mkt¼¤kðku. 61 yu Mk{Úko ¼økðkLk ©enrh yk Ãk]Úðe
WÃkh su heíku «økx ÚkÞk yLku su su ÷e÷k [rhºkkuLkku rðMíkkh fÞkuo íku Mk{økú
[rhºkku Mkkt¼¤ðkLke {khk {Lk{kt íkeðú RåAk ÚkR Au, íku{s íku [rhºkku Mkkt¼¤ðk
{kÁt {Lk yufkøkú çkLÞwt Au, {kxu {Lku Mkt¼¤kðku. 62 ¼økðkLkLkkt [rhºkku
Mkkt¼¤ðk{kt ©Økðk¤k «íkkÃk®Mkn hkòyu ÃkkuíkkLkk ykí{fÕÞký {kxu «íÞûk
¼økðkLk ©enrhLkkt [rhºkku Mkkt¼¤ðk MktçktÄe «& fÞkuo, íkuÚke Mkwðúík {wrLk çknws
«MkÒk ÚkÞk yLku ÃkkuíkkLkk økwÁ þíkkLktË{wrLk ÃkkMkuÚke su heíku Mkkt¼éÞkt níkkt íku
Mk{økú [rhºkku «MkÒk {Lku «íkkÃk®Mkn hkòLku Mkt¼¤kððk ÷køÞk. 63
yk «{kýu yðíkkhe ©e LkkhkÞýLkk [rhºkYÃk ©e{íkT
MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt Mkw ð ú í k{w r Lk yLku
«íkkÃk®Mkn hkòLkk Mk{køk{Lkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u Ãknu÷ku yæÞkÞ
Ãkqýo ÚkÞku. -- 1 --
--------------------------------------
y. 2 «Úk{ «fhý 91
çmy¢èÄ¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢y¢y¢´ ç¢Á¢}¢ê < y¢çÓ¢y¢ÜU¢¢¢}¢ç¢ÜUEï y ¢}¢¢¢ï ã ÚÐí Ü U¢à¢ï J
NçÎ Î<à¢y¢Ú}Ä¢çÎÃÄ¢M¢´ |¢x¢Ã¢y¢´ y¢}¢ã´ ãôÚ ¢}¢¢ç}¢ JJ 1
à¢Ú¢¢x¢y¢Îï ç ã¢¢´ Ó¢ }¢¢Ä¢¢´ ç~¢x¢é ¢¢´ Ä¢p ÜUÆ¢ï Ú ÜU}¢ü Ï ¢¢¢¢ì J
ÜUL¢¢Îí ü Î ë à ¢ñ Ã ¢ ¢¢à¢çÄ¢yÃ¢¢ ¢Ä¢çy¢ ¾í r ¢¢é Ú ´ S¢é Î é H ü | ¢´ y¢¢¢ì JJ 2
ç¢Á¢¢ï ~ ¢Ó¢ÜU¢ï Ú Ó¢Îí } ¢èà¢´ çÃ¢HS¢y¢´ NÎÄ¢ï Ï¢çãp Ú}Ä¢}¢ì J
ÜU}¢H¢|¢Ä¢Î¢¢¢¢ç¢}¢èÇï Á¢HÎàÄ¢¢}¢y¢¢é ´ çS¢y¢¢´ à ¢é Ü ´ U y¢}¢ì JJ 3
¥à¢ïc¢¾ír¢¢ÇÐí|¢éÚç¢ ç¢Á¢ïÓÀ¢¢¢ëy¢¢éÁ¢üÄ¢yÄ¢ïÜU: SÃ¢¢}¢è S¢ Ó¢ S¢éÚ¢ÚïÎí¢<Ó¢y¢¢Î: J
y¢}¢èà¢¢}¢èà¢¢¢´ ÿ¢Ú¢Ú}¢ã´ Ó¢¢ÿ¢Ú¢Ú´ ãôÚ Ã¢Îï Ã¢¢Ó¢´ }¢}¢ S¢ çã ÜUÚ¢ïyÃ¢l çÃ¢}¢H¢}¢ì JJ 4
yæÞkÞ - 2
-: ðõíkkLkwt {tøk÷k[hý :-
«íkkÃk®Mkn hkòyu ¼økðkLk ©enrhLkkt [rhºkku Mkt¼¤kððkLke rðLktíke
fhe íkuÚke yríkþÞ «MkÒk ÚkÞu÷k Mkwðúík{wrLk fÚkkLkk «kht¼{kt RüËuð ©enrh
yLku økwÁ©e þíkkLktË{wrLkLku «Úk{ nkÚk òuze ykt¾ku {ª[e ðtËLkk fhu Au.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, {khk RüËuð ¼økðkLk ©enrhLku nwt fkÞk, {Lk,
ðkýeÚke ¼kðÃkqðfo ðtËLk fÁt Aw.t yu ©enrh n{uþkt ÃkkuíkkLke {qíkLkwt y¾tz M{hý
fhLkkh yufktríkf ¼õíksLkkuLkk ytíkh{kt «økxu÷k yríkþÞ h{ýeÞ ïuík «fkþLku
rð»ku yríkþÞ h{ýeÞ ÃkkuíkkLkk rËÔÞ MðYÃkLkwt ËþoLk fhkðLkkhk Au.1 yLku ÃkkuíkkLku
þhýu ykðu÷k Sðkí{kykuLkkt fXkuh f{kuoLkkt çktÄLkku yLku ytíkh{kt Ãkzu÷e
yrðãkYÃk rºkøkwýe {kÞkLkk ykðhýLku ÃkkuíkkLke fYýk ¼hu÷e árüÚke ¼uËe
íkuykuLku Ëw÷o¼ yuðwt çkúñÃkwhÄk{Lku rð»ku ÷R òÞ Au.2 yLku ð¤e ÃkkuíkkLkk
¼õíksLkkuLkk LkuºkYÃke [fkuh ÃkûkeLku [tÿ{kLke ÃkuXu ykLktË WÃkòðLkkhk Au. Mkf÷
yiïÞkuoLkk Mðk{e Au, ¼õíkLkk ÓËÞf{¤{kt yLku çknkh Lkuºkku ykøk¤ h{ýeÞ
rËÔÞ MðYÃku MkËkÞ þku¼e hÌkk Au. s{ýk nkÚk{kt fku{¤ f{¤ Äkhý fhLkkhk,
zkçkk nkÚku ¼õíksLkkuLku y¼ÞËkLk ykÃkLkkhk, LkðeLk {u½ Mk{kLk ~Þk{MkwtËh
þhehðk¤k yLku MkËkÞ ïuík ð{kt þku¼íkk yuðk {khk RüËuð ©enrhLke nwt
Míkwrík fÁt Awt.3
Ã¢ñÚ¢xÄ¢Ã¢ïx¢¢çÚã¢y¢S¢}¢ïçÎíÄ¢¢¢Z çÃ¢c¢éÐíS¢¢ÎS¢ç}¢y¢¢çw¢HÄ¢¢ïx¢çS¢çh}¢ì J
ÜëUc¢¢ÑìÍ¢íKé¢¢S¢¢Ï¢H¢#ÎëÉ¢y}¢ç¢Dæ y¢´ çÃ¢c¢éÎ¢y¢¢Ä¢´ SÃ¢x¢éL´ ¢}¢¢ç}¢ JJ 5
S¢Ã¢ü ¿ ¢y¢¢´ Ðí ¢ Ä¢ ãÚï : Ðí S ¢¢Î¢¢çÓ~¢Ó¢¢çÚ~¢ç}¢Î´ ÚçÓ¢yÃ¢¢ J
Ä¢¢ïù¢¢ÆÄ¢mK¢S¢S¢éy¢¢ÜëUçy¢¢ü: Ðíèy¢: à¢y¢¢¢Î}¢éç¢: S¢ |¢êÄ¢¢y¢ì JJ 6
ÐíàÝSyÃ¢Ä¢ñc¢ Ú¢Á¢c¢ïü ! ÜëUy¢: S¢}Ä¢Ñì}¢é}¢éÿ¢é¢¢ J Ä¢y¢ëÓÀçS¢ ÜU¢¢´ çÃ¢c¢¢ïÁ¢ü¢S¢´S¢ëçy¢}¢¢ïÓ¢¢è}¢ì JJ 7
Á¢}¢¢y¢ÚS¢ãd¢ïy¢¢ï Ä¢ïc¢¢´ SÄ¢¢y¢éÄ¢S¢@Ä¢: J ÜU¢¢Ä¢¢: ¢Ã¢¢ï Ï¢éçhSy¢ïc¢¢}¢ïÃ¢ ãÚï|¢üÃ¢ïy¢ì JJ 8
¢èãÚï@çÚy¢´ Ã¢¢èü à¢y¢¢¢Î¢ï Á¢éx¢é}ÈU ã J y¢yÜëU¢¢HÏ¢S¢¢Ã¢ü¿Ä¢: çS¢hÄ¢¢ïx¢: ÜéUà¢¢°í¢è: JJ 9
yLktík fkuxe çkúñktzLkk Mðk{e nkuðk Aíkkt MðuåAkÚke {Lkw»ÞþhehLku Äkhý

fhLkkhk nu ©enrh ! ík{u yLkwÃk{ yuf s Aku. yÚkkoíkT ík{khe Mk{kLk fu ík{khkÚke
rðþu»k yk søkík{kt çkeswt fkuR LkÚke. ík{u Mkðuo Sð RïhkuLkk Mðk{e Aku. çkúñkrË
Ëuðíkkyku Ãký ík{khkt [hý f{¤Lku Ãkqsu Au, ík{u MkðuoLkk rLkÞtíkk Aku. RïhkuLkk
Ãký ík{u Rïh Aku. ûkh yLku yûkhÚke Ãký ík{u Ãkh Aku. yuðk ©enrh ík{u Mkðoºk
sÞfkhe «ðíkkuo. yuðk ykÃkLkkt [hý f{¤{kt nwt ËkMk ¼kðu ðtËLk fÁt Awt. ík{u
yíÞkhu {khe ðkýeLku rLk{o¤ fhku.4
økwÁðtËLkk:- ðihkøÞLkk ðuøkÚke RrLÿÞkuLkk Ãkt[rð»kÞkuLkku íÞkøk fhe,
MkðoLkk ytíkÞko{e Ãkh{kí{k ©enrhLke f]ÃkkÚke Mk{Mík ÞkuøkrMkrØLku ðhu÷k yLku
MkkûkkíkT ¼Âõík Ä{oLkk Ãkwºk ©enrhLkk [hý f{¤Lke WÃkkMkLkkLkk çk¤u áZ
ykí{rLkckLku Ãkk{u÷k r{rÚk÷kËuþLkk rð»ýwË¥k rð«Lkk Ãkwºk yuðk {khk økwÁ
þíkkLktË Mðk{eLku nwt çkÒku nkÚk òuze «ýk{ fÁt Awt.5 {n»k ðuËÔÞkMkLkk Ãkwºk
þwfËuðS Mk{kLk ykf]ríkðk¤k ykÃkLku ¼økðkLk ©enrhLke f]ÃkkÚke rºkfk¤¿kkLk
«kó ÚkÞwt yLku yu ¿kkLkLkk «¼kðÚke ík{u ©enrhLkkt ykùÞofkhe [rhºkkuÚke Mk¼h
yk MkíMktrøkSðLk þkLke h[Lkk fhe {khk suðk rþ»ÞkuLku ¼ýkÔÞwt, yuðk {khk
økwY þíkkLktË{wrLk {khk WÃkh «MkÒk Úkkyku.6 yk «{kýu Mkwðúík{wrLk RüËuð yLku
økwYLke ðtËLkk fhe hkò «íÞu fnuðk ÷køÞk.
nu hks»k ! ík{u ¾hu¾h {w{wûkw Aku, ík{u yk yrík MkwtËh «& fÞkuo Au.
fkhý fu ¼økðËTfÚkk MktçktÄe «& {Lkw»ÞkuLku MktMkkhLkkt çktÄLkkuÚke {wfkðLkkh Au.7
su {Lkw»ÞkuLkkt nòhku sL{Lkkt ÃkwÛÞ WËÞ ÚkÞkt nkuÞ íkuLku s yk ¼økðËTfÚkk
©ðý fhðk{kt Ár[ WíÃkÒk ÚkkÞ Au.8 ¼økðkLk ©enrhLke f]ÃkkÚke Mkðo¿k çkLku÷k
y. 2 «Úk{ «fhý 93
y¢Îã´ ¢Ú}¢´ ¢éÄ¢´ ¢ë¢ ! S¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢}¢ì J y¢S}¢¢ÎïÃ¢ sç¢x¢y¢}¢à¢ïc¢´ ÜU¢Ä¢¢ç}¢ y¢ï JJ 10
Ú¢Á¢¢ïÃ¢¢Ó¢
ÜU¢ïùS¢¢ñ à¢y¢¢¢Î}¢éç¢: ÒU Á¢¢y¢: ÜUSÄ¢ Ã¢¢ S¢éy¢: J ÜU¢´ Ó¢¢Ðíè¢Ä¢çmc¢é´ ÒïïUÎ´ ÃÄ¢ÚÓ¢Ä¢yS¢ Ó¢ JJ 11
»y¢}¢ï }¢éç¢Ã¢Ä¢ü ! yÃ¢´ ¾íêçã S¢Ã¢Z Ï¢é|¢éyS¢y¢ï J S¢Ã¢ü¿¢SÄ¢ ¢ y¢ï çÜUç@ÎçÃ¢¿¢¢y¢´ }¢ã¢}¢é¢ï ! JJ 12
¥ã}¢ÃÄ¢°íçÓ¢¢¢ïùçS}¢ yÄ¢QU°í¢}Ä¢S¢éw¢ñc¢¢: J y¢y¢: ¢¢Ã¢Ä¢ y¢ÓÀ¢´ à¢é¢êc¢é´ }¢¢}¢à¢ïc¢y¢: JJ 13
§çy¢ |¢ê¢çy¢¢¢ y¢ï¢ ¢ëC¢ï |¢¢x¢Ã¢y¢¢ï çmÁ¢: J Ä¢¢¢¢é|¢êy¢´ y¢yS¢Ã¢Z ÜU¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢´ }¢éÎ¢ JJ 14
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢
¥çSy¢ |¢êç}¢y¢Hï ¢éÄ¢¢ ¢x¢Úè ç}¢ç¢H¢ ¢ë¢ ! J y¢SÄ¢¢}¢|¢êÎìçmÁ¢Ã¢Ú¢ï çÃ¢c¢éÎ¢¢ïùçy¢¢¢<}¢ÜU: JJ 15
y¢SÄ¢ ¢é~¢: à¢y¢¢¢Î¢ï ¢ñçDÜÚ ±íy¢}¢¢çS¢y¢: J wÄ¢¢y¢¢ï x¢é¢x¢¢ñ: S¢çjx¢éüLà¢é¢êc¢ÜU¢ïù|¢Ã¢y¢ì JJ 16
yLku ÞkuøkrMkrØLku ðhu÷k fwþkøkú çkwrØðk¤k çkúñ[khe {khk økwÁ þíkkLktË Mðk{eyu
íku «økx ¼økðkLk ©enrhLkkt [rhºkkuLkwt yk þk håÞwt Au.9 nu Lk]Ãk ! íku yk
þkLkku yÇÞkMk {U íku{Lke ÃkkMkuÚke s fÞkuo Au íku yk Mkðkuoíf]ü MkíMktrøkSðLk
þkLke Mk{økú fÚkk nwt ík{Lku Mkt¼¤kðeþ.10
hkòLkk «&ku:- «íkkÃk®Mkn hkò fnu Au, nu {wrLk ! yu ykÃkLkk økwÁ
þíkkLktË {wrLk fkuý níkk ? íku{Lke sL{¼qr{ fR ? íku fkuLkk Ãkwºk níkk ? íku{ýu
¼økðkLk ©enrhLku fuðe heíku hkS fÞko ? yLku yk MkíMktrøkSðLk þkLke h[Lkk
íku{ýu fÞkt hneLku fhe ?.11 nu {wrLkðÞo ! yk çkÄwt òýðkLke {Lku RåAk Au. {kxu
ík{u {Lku fnku. nu {nk{wrLk ! ík{u Mkðo¿k nkuðkÚke ík{khkÚke yòÛÞwt fktR LkÚke.12
{U {krÞf Ãkt[rð»kÞkuuLkk ¼kuøkLke RåAkLkku íÞkøk fhe ËeÄku nkuðkÚke {kÁt {Lk
yufkøkú çkLÞwt Au. íkuÚke nðu {Lku Mk{økú MkíMktrøkSðLk þk Mkkt¼¤ðkLke RåAk
ÚkR Au. {kxu {Lku ík{u yk þkLke fÚkk Mkt¼¤kðku.13
yk «{kýu «íkkÃk®Mkn hkòyu ÃkqAâwt íkuÚke ©enrhLkk yufktríkf Mktík
Mkwðúík{wrLk Ãkkuíku su òÛÞwt níkwt, òuÞwt níkwt yLku Mkkt¼éÞwt níkwt íku Mkðuo þíkkLktË{wrLkLkwt
ð]¥kktík yLku ©enrhLkkt [rhºkku yrík n»koÚke «íkkÃk®Mkn hkòLku fnuðk ÷køÞk.14
þíkkLktË Mðk{eLkwt SðLk ð]íkktík:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT !
yk Ãk]Úðe WÃkh r{rÚk÷k Lkk{Lke Ãkrðºk Lkøkhe ykðu÷e Au. íku Lkøkhe{kt yrík
Äk{f rð»ýwË¥k Lkk{Lkk Ãkrðºk ©uc çkúkñý hnuíkk níkk.15 íku{Lku íÞkt þíkkLktË
Lkk{Lkk Ãkwºk ÚkÞk, íku Lkircf çkúñ[ÞoðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk níkk, þk{kt fnu÷k
Ã¢ïÎà¢¢¢éÚ¢¢¿¢: ¢@Ú¢~¢¢¢üÜU¢ïçÃ¢Î: J çÃ¢c¢Ä¢ïc¢é çÃ¢ÚQUp SÃ¢¢}¢¢üÓ¢HS¢´çS¢çy¢: JJ 17
à¢¢ï¢ Ó¢ÿ¢éc¢¢ Ó¢¢S¢¢ñ ÎñÃ¢}¢¢¢éc¢Hÿ}¢çÃ¢y¢ì J S¢ÎS¢ÎìÃ²çQUçÃ¢ÓÀ¢y¢ ©Î¢Ú¢ï }¢ëÎé|¢¢c¢¢: JJ 18
¥ôãS¢Ã¢ëç¢: ÜUL¢: S¢yS¢}¢¢x¢}¢ç¢Ã¢ëüçy¢: J ¢¢Ú¢ïÿÄ¢ï¢ |¢Á¢çÃ¢c¢é´ y¢yÐíyÄ¢ÿ¢ïÿ¢¢ñc¢¢: JJ 19
¢àÄ¢çy¢ çã ãôÚ S¢¢ÿ¢¢gëÉ|¢QU¢ }¢é}¢éÿ¢Ã¢: J §çy¢ ç¢çpy¢Ã¢¢¢ì à¢¢ÎëCK¢ S¢ Ó¢ y¢¢¢çÃ¢¢: JJ 20
|¢QUK¢ ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ ¢Æçy¢ S}¢ S¢ ç¢yÄ¢Î¢ J y¢Î¢Z Ó¢¢ç¢ }¢¢S¢¢ ÃÄ¢çÓ¢çÓ¢y¢Îíã: çS¢y¢: JJ 21
»ÜUÎ¢ ¢@}¢SÄ¢¢S¢¢ñ SÜU¢SÄ¢¢¢Z çÃ¢çÓ¢y¢Ä¢¢ì J ©¢¢SÄ¢´ |¢¢Úy¢ï Ã¢c¢ïü ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢´ sÃ¢ñy¢ì JJ 22
S¢ Ó¢ ÐíyÄ¢ÿ¢ »Ã¢¢Sy¢ï çÃ¢à¢¢H¢Ä¢¢´´ y¢¢pÚ¢ì J ¥¢ÜUË¢¢y¢´ SÃ¢Ä¢´ Á¢éC¢ï ¢¢ÚÎï¢¢ïhÃ¢ï¢ Ó¢ JJ 23
¥¢¢ïyÜUSy¢çgÎëÿ¢¢Ä¢ñ ÜUçÚcÄ¢S¢ÈUH¢´ ¢ëy¢¢}¢ì J y¢ñ<¢ÜñU: S¢ã S¢ Ðí¢Ä¢¢Á¢ñÏ¢üÎçÚÜU¢¢}¢}¢ì JJ 24
Mkðo MkËTøkwýkuÚke rðÏÞkík níkk yLku økwÁMkuðk ÃkhkÞý SðLk SðLkkhk níkk.16
íku ðuË, þk yLku Ãkwhkýku{kt íku{s Ãkt[hkºk þk{kt «ðeý níkk, Ãkt[ rð»kÞku{kt
rðhõík yLku Ëuþfk¤Lke rð»k{ ÃkrhÂMÚkrík{kt Ãký ÃkkuíkkLkk Ä{o{kt y[¤
rLkckðk¤k níkk.17 íku{Lke ÃkkMku þkYÃke árü nkuðkÚke Mkk{u ykðu÷k Ëuð fu
{Lkw»ÞLku íkuLkkt ÷ûkýkuÚke òýe síkk, MkíkT yMkíkTLkk rððufe yuðk íku þktík, WËkh
yLku {]Ë¼ w k»ke níkk.18 y®nMkkð]r¥kðk¤k íku yrík ËÞk¤w Mð¼kðLkk níkk. Mkk[k
MktíkkuLkku Mk{køk{ fhe íku{kts ykLktË {u¤ðíkk íku rð« {Lk{kt «íÞûk ¼økðkLkLkkt
ËþoLkLke RåAk hk¾e Ãkhkuûk¼kðu ¼økðkLkLkwt ¼sLk fhíkk níkk.19 MktMkkhLkkt
çktÄLkku{ktÚke {wõík ÚkðkLke RåAk Ähkðíkk {w{ûw kw yLku rLkckðkLk ¼õíkku s «íÞûk
©enrhLkkt ËþoLk fhe þfu Au. yk «{kýuLkk þkLkkt ð[Lk {wsçk áZ rLkùÞ
fhe Ãkkuíku Ãký íkuðe s rLkckðk¤k ¼õík ÚkÞk.20 íku þíkkLktË rð« n{uþkt ¼Âõík¼kð
Ãkqðof ©e{ËT¼køkðík ÃkwhkýLkku ÃkkX fhíkk níkk yLku yufktík MÚk¤{kt çkuMke
yufkøkúr[¥kÚke íkuLkk yÚkoLkku Ãký rð[kh fhíkk hnuíkk.21 yuf ð¾ík Ãkt[{ MftÄLkk
yÚkoLkku rð[kh fhíkk níkk íÞkhu ¼hík¾tz{kt WÃkkMkLkk fhðk ÞkuøÞ yuf
LkhLkkhkÞý ¼økðkLk Au, yu{ íku{ýu òÛÞwt.22 yu ©eLkhLkkhkÞý ¼økðkLk
çkËrhfk©{{kt «íÞûk rðhkSLku SðkuLkk fÕÞký {kxu fÕÃk ÃkÞOík íkÃkùÞko fhu
Au. yLku íku «íÞûk Ãkh{kí{kLke LkkhË, WØð ykrË {wõíkku Mkuðk fhe hÌkk Au.23
yk «{kýu ©e{ËT¼køkðík{ktÚke Lk¬e fhe «íÞûk ¼økðkLkLkkt ËþoLk
fhðk ykíkwh çkLku÷k þíkkLktË rð« ÃkkuíkkLkk {kLkðsL{Lku MkV¤ çkLkkððk ½hLkku
íÞkøk fhe ËeÄku yLku íkeÚkoðkMke sLkkuLke MkkÚku çkËrhfk©{{kt ykÔÞk.24 íÞkt
y. 2 «Úk{ «fhý 95
Ä¢~¢ S¢¢ÿ¢¢çmc¢é¢Îè x¢X¢ùçSy¢ |¢Ã¢}¢¢ïÓ¢¢è J ¢éÄ¢´ ¢¢ÚÎÜéUÇU´ Ó¢ y¢#ÜéUÇ}¢Í¢¢¢ã}¢ì JJ 25
©Ã¢üà¢èS¢X}¢´ y¢è¢Z Ä¢~¢ ¢@çà¢H¢Sy¢¢¢ J ¢éÄ¢¢: S¢çy¢ Ó¢ y¢è¢¢üç¢ Ä¢~¢¢Ä¢¢Ä¢ç¢ |¢êçÚà¢: JJ 26
¥ÿ¢Ä¢¢wÄ¢y¢ëy¢èÄ¢¢Ä¢¢´ Ðí¢Ä¢ y¢´ y¢~¢ S¢ çmÁ¢: J ¢¢Ú¢Ä¢¢c¢ïüÚÜUÚ¢ïÎÓ¢¢üM¢SÄ¢ Îà¢ü¢}¢ì JJ 27
¢}¢üà¢¢¢¢éS¢¢Úï¢ y¢ñ<¢ÜÚ çÃ¢ç¢}¢¢Ó¢Ú¢ì J y¢~¢ñÃ¢¢Ã¢¢S¢}¢ÜUÚ¢ïm¢èüÎí¢ïù¢¢ÜéUH¢y¢Ú: JJ 28
S¢ã¢x¢y¢ïc¢é H¢ïÜïUc¢é ÜëUyÃ¢¢ Ä¢¢~¢¢´ x¢y¢ïcÃ¢¢ J ÐíS¢¢ÎçÄ¢y¢é}¢¢Úï|¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢ëôc¢ ¢ë¢ ! JJ 29
çÃ¢¢¢Ä¢ ¢ñyÄ¢ÜÚ ÜU}¢ü ÐíyÄ¢ã´ ¢éÚy¢¢ï ãÚï: J ¢¢¢Æ Îà¢}¢SÜU¢´ S¢}¢ê¢Z çÃ¢ç¢Ã¢yS¢é¢è: JJ 30
»Ã¢´ y¢}¢¢Ú¢¢Ä¢y¢: ÜUÎ}¢êHÈUH¢çà¢¢: J ÃÄ¢y¢èÄ¢éSy¢SÄ¢ c¢}¢¢S¢¢ ÎèÍ¢üÎëCïÚçw¢ly¢: JJ 31
»ÜU¢ÎàÄ¢¢´ ÐíÏ¢¢ï¢Ä¢¢´ çÎÃ¢¢ ¢¢Æ¢Ó¢ü¢¢çÎ S¢: J çÃ¢¢¢Ä¢ Á¢¢x¢Ú´ Ó¢RïU ç¢Ú¢ã¢Ú¢ï ç¢çà¢ çmÁ¢: JJ 32
MkkûkkíkT Ãkh{kí{kLkk [hýf{¤{ktÚke «økxu÷e yLku ¼ðçktÄLkku{ktÚke SðLku {wõík

fhLkkhe Ãkrðºk y÷fLktËk Lkk{Lke øktøkkLkËe ðnu Au. yLku íku yk©{{kt ÃkkðLkfkhe
LkkhËfwtz yLku ÃkkÃkLku «ò¤Lkkh íkófwtz Lkk{Lkkt íkeÚkkuo ykðu÷kt Au.25 yLku íÞkt
WðoþeMktøk{ Lkk{Lkwt Ãký íkeÚko ykðu÷tw Au. íÞkt ÃkkðLkfkhe Lkkh®Mkne, LkkhËe rðøkuhu
Ãkkt[ rþ÷kyku hnu÷e Au. íku{s yLÞ Ãkrðºk çkeòt çknw íkeÚkoMÚk¤ku ykðu÷kt Au.26
þíkkLkt Ë rð«u ði þ k¾ Mkw Ë e ºkes yu x ÷u yûkÞík] í keÞkLkk rËðMku yu
çkËrhfk©{íkeÚko{kt ykðe y[ko MðYÃku rðhksíkk ¼økðkLk ©eLkhLkkhkÞýLkkt
ËþoLk fÞkO.27 íku{s Ä{oþkLku yLkwMkkhu íkeÚkoLku rð»ku fhðkLkku Mk{Mík rðrÄ
Ãkqýo fheLku ðý©uc þíkkLktË rð« {LkLku yufkøkú fhe íku yk©{{kts LkhLkkhkÞý
¼økðkLkLke Mk{eÃku rLkðkMk fhðk ÷køÞk.28 MkkÚku ykðu÷k íkeÚkoðkMkeyku íkeÚkoÞkºkk
fhe [kÕÞk økÞk ÃkAe nu hksLkT ! íku þíkkLktË rð«u ¼økðkLk ©eLkkhkÞýÉr»kLku
«MkÒk fhðkLkku «kht¼ fÞkuo.29
MkËTçkwrØ{kLk þíkkLktË rð« Ëhhkus MktæÞk ðtËLkkrË rLkíÞrðrÄÚke Ãkhðkhe
y[ko MðYÃku rçkhksíkk ¼økðkLk ©eLkkhkÞýÉr»kLke ykøk¤ rðrÄÃkqðof ©e{ËT
¼køkðíkLkk Ëþ{k MftÄLkku ÃkkX fhðk ÷køÞk.30 yk «{kýu ykhkÄLkk fhíkk
Ëe½o árüðk¤k, íkÃk{kt ¾uË Lkrn Ãkk{Lkkhk yLku ¼kusLk{kt {kºk ftË{q¤ yLku
V¤Lkku yknkh fhLkkhk þíkkLktË rð«Lku A {kMk rðíke økÞk.31 yu{ fhíkkt fkhíkf
MkwË «çkkuÄLke yufkËþe ykðe. íku rËðMku n{uþLkk {wsçk rLkhknkhe hne
Ëþ{MftÄLkku ÃkkX fhe ¼økðkLkLkwt ÃkqsLk fÞwO. yLku hkºkeyu ¼økðËT økwý
MktfeíkoLkLke MkkÚku òøkhý fÞwO.32
¥¢ ÐíS¢ó¢¢ï |¢x¢Ã¢¢ÎÄ¢¢ç¢ç¢Sy¢S}¢ñ S¢ ¥¢y}¢èÄ¢Ã¢¢éSy¢ÎïÃ¢ çã J
¥ÎèÎëà¢çgÃÄ¢}¢¢Ä¢}¢¢¢S¢ñÎëüàÄ¢´ ç¢Á¢ñÚjééy¢}¢¢y}¢S¢´S}¢ëy¢ñ: JJ 33
S¢ã¢ïly¢¢¢ïÜUçÎÃ¢¢ÜUÚ¢|¢´ y¢´ Ã¢<¢Ã¢ïc¢´ çm|¢éÁ¢´ Ã¢Ä¢:S¢}¢ì J
y¢¢çSÃ¢¢´ àÄ¢¢}¢}¢çy¢Ðíà¢¢y¢´ ÎëcÅì±ïCÎïÃ¢´ S¢ãS¢¢ S¢ çÃ¢çS}¢y¢: JJ 34
¥Ã¢ïyÄ¢ S¢l¢ï Ï¢ÎÚè¢ôy¢ y¢}¢éy¢¢Ä¢ ¢yÃ¢¢ ¢Ú¢¢ñ ç¢¢yÄ¢ J
Ðíï}¢¢¢é¢ï~¢: ¢éHÜU¢Ã¢ëy¢¢X¢ï Ï¢h¢@çHmm §y¢èà¢}¢ñ^ JJ 35
à¢y¢¢¢ÎÜëUy¢Ï¢ÎÚè¢çy¢S¢}¢¢Ú¢¢¢¢¢}¢¢ çmy¢èÄ¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ2JJ
----------------------------
LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt rËÔÞ ËþoLk :- òøkhýLku ytíku çkúkñ{wnqíko{kt

ËÞkrLkrÄ ¼økðkLk ©eLkkhkÞýu y[kLkf «MkÒk ÚkR þíkkLktË rð«Lku ÃkkuíkkLkwt yrík
yËT¼qík rËÔÞ ËþoLk fhkÔÞwt, ykðk rËÔÞ MðYÃkLkwt ËþoLk ¼økðkLk suLku RåAu
yuðk yLkLÞ rLkckðk¤k yufktríkf ¼õíkkuLku s ÚkkÞ Au.33 yuf MkkÚku WËÞ
Ãkk{u÷k yLkuf MkqÞLo kk Mkh¾e Í¤n¤íke fktríkðk¤k, Ér»kYÃk Lkircf çkúñ[kheLkk
ðu»kLku Äkhe hnu÷k, rî¼ws, rfþkuh-yðMÚkk{kt hnu÷k, íkÃkMðe, LkðeLk {u½Lke
Mk{kLk ~Þk{ MkwtËh þhehðk¤k yLku þktík MðYÃk ykðk RüËuð ©eLkkhkÞýLkkt
y[kLkf ËþoLk fheLku þíkkLktË rð« yríkþÞ rðM{Þ ÃkkBÞk.34 çkËrhÃkrík
¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkkt MkkûkkíkT rËÔÞ ËþoLk ÚkíkktLke MkkÚku s þíkkLktËrð« íkífk¤
Q¼k ÚkR Ãk]Úðe Ãkh Ãkze Mkküktøk ËtzðíkT «ýk{ fhðk ÷køÞk. þheh hku{ktr[ík
çkLÞwt yLku çku nkÚk òuze ¼økðkLk ©eLkhLkkhkÞýLke Míkwrík fhðk ÷køÞk.35
MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt þíkkLkt Ë Mðk{eyu
fhu÷ çkrÿÃkrík ©e LkkhkÞýLke ykhkÄLkkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u
çkeòu yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. -2-
--------------------------------------
y. 3 «Úk{ «fhý 97
y¢ëy¢èÄ¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
à¢y¢¢¢Î ©Ã¢¢Ó¢ -
¢èÃ¢¢S¢éÎïÃ¢ §ã S¢Ã¢ü}¢é}¢éÿ¢éH¢ïÜUÿ¢ï}¢¢Ä¢ ç¢Á¢üÚ«Uçc¢: ÜUL¢¢ç¢ç¢SyÃ¢}¢ì J
¥¢ÜUË¢}¢¢Ó¢ÚçS¢ y¢è±íy¢¢¢´çS¢ y¢´ yÃ¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 1
¢è¢¢Ú¢Î¢çÎ}¢éç¢}¢ÇHS¢ïçÃ¢y¢¢æçÍ¢í´ ç¢¢èüÇx¢¢ÉÎHS¢æÜéUçHy¢¢´ çÃ¢à¢¢H¢}¢ì J
¥Ä¢¢SÄ¢ Ã¢ïÎ NÎÄ¢SÄ¢ ç¢M¢ÜÚ yÃ¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 2
ÎïÃ¢¢X¢¢x¢¢Ã¢S¢y¢S¢éx¢ç¢Ã¢¢y¢ñÄ¢éüQU: S¢éÚ¢ç¢¢çy¢}¢¢ïãÜUx¢¢Ä¢ÜU¢ñÍ¢ñ: J
ÜU¢}¢¢ïùç¢ Ä¢ï¢ S¢ãS¢¢ çÃ¢çÁ¢y¢p y¢´ yÃ¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 3
Ä¢}¢¢¢S¢´ çÁ¢y¢y¢¢çSÃ¢x¢¢¢ïùç¢ Ú¢ïc¢: SÐíCéæ ÜU¢@¢ ÜUÎ¢Ó¢¢ ¢¢ùù¢ à¢çQU}¢ì J
y¢´ yÃ¢¢ Ó¢ çÏ¢|Ä¢çy¢ Ä¢y¢¢ïùy¢ÚÃ¢ñçÚ¢¢ïùÄ¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 4
yÃ¢´ ¢êÃ¢üÜU¢}¢¢çy¢ÚÄ¢¢éÃ¢¢S¢Ú´ SÃ¢´ ÎñÃ¢´ Ó¢ ç¢~Ä¢}¢ç¢ ÜU}¢ü ÜUÚ¢ïçc¢ ÜU¢Hï J
S¢Ñì°í¢ãÄ¢ó¢çw¢H¢ñçDÜUÃ¢<¢¢SyÃ¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 5
yæÞkÞ - 3
þíkkLkt Ë rð«Lke Míkw r ík :-
þíkkLktËrð« fnu Au, nu çkÿeÃkrík ©eLkkhkÞý ¼økðkLk ! nwt ykÃkLke
Míkwrík fÁt Awt. fYýkLkk Mkkøkh ©eðkMkwËuð ykÃk yk ¼hík¾tzLkk {w{wûkw
¼õíksLkkuLkk fÕÞkýLku {kxu Ëuð»kYÃku fÕÃkÃkÞOík íkeðú íkÃkLku fhLkkhk {nk{wrLkðh
Aku.1 LkkhËkrË {wrLk{tz¤ku ík{khk [hýf{¤Lke Mkuðk fhu Au. ík{u ÃkûkeykuLkk
{k¤kyu hrník ½u½qh rðþk¾k Lkk{Lke çkkuhzeLkk ð]ûkLke[u ðurËfk WÃkh çkuMke íkLkw
ykrË {wrLkyku ykøk¤ ðuËkuLkkt hnMÞLku «økx fhLkkhk Aku.2 ËuðkrÄÃkrík RLÿËuðLku
{kun WÃkòðLkkhk øktÄðkuoLkkt økkÞfð]tËku yLku yÃMkhkykuLkk Mk{wËkÞ MkkÚku
MkwøktÄe{kLk ðMktíkÉíkwLkk ðkÞwËuðu Mkrník ykðu÷k fk{ËuðLku yuf ûkýðkh{kt
Ãkhk¼ð fhLkkhk ykÃkLke nwt Míkwrík fÁt Awt.3 {kuxk {kuxk íkÃkMðeykuLku Síke
sLkkhku ¢kuÄ, rð»k{ ÃkrhÂMÚkrík{kt Ãký ík{khk ytík:fhýLku õÞkhuÞ Ãký MÃkþo
fhðk Mk{Úko çkLkíkku LkÚke. íku{s yLÞ ÷ku¼, {kun ykrË ytík:þºkwyku Ãký
ík{khkÚke ÚkhÚkh ftÃku Au, yuðk çkÿeÃkrík LkkhkÞý ykÃkLke nwt Míkwrík fÁt Awt.4
ík{u {LkkuhÚkkuÚke ÃkrhÃkqýo Aku, íku{s Ãkqýo {LkkuhÚkðk¤k {nkÞkuøkeykuLkk Mðk{e
Aku. Aíkkt Ãký yr¾÷ Lkircf çkúñ[kheykuLkk Mk{wËkÞLku rþûký ykÃkðk Ëið
Ä¢S}¢¢yÐíÃ¢y¢üy¢ §ã¢çw¢HS¢¢ñwÄ¢ãïy¢é: S¢ÓÀ¢Ã¢ëÎ}¢çw¢H´ w¢Hé ¢ñçDÜUïÎí¢y¢ì J
Ä¢yÜU}¢ü ÎécÜUÚ}¢}¢yÄ¢üx¢¢ñp y¢´ yÃ¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 6
Ä¢ï Ä¢ï ç¢Ã¢ëç¢}¢é¢Ä¢çy¢ çÃ¢Ú¢x¢Ã¢ïx¢¢yS¢´S¢¢Ú|¢èçy¢Á¢ç¢y¢¢Îç¢|¢êç}¢ y¢ï y¢ï J
Ä¢SÄ¢¢¢Ä¢ï¢ S¢éçw¢¢¢ïù~¢ |¢Ã¢çy¢ y¢´ yÃ¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 7
Ä¢y¢¢Î¢k}¢ÜUÚÎÚS¢ñÜUHéÏ¢¢ï ¾ír¢¢ÇS¢¢ñwÄ¢}¢çw¢H´ çã ÜUÎ¢çÓ¢ÎïÃ¢ J
ÚV¢ïùç¢ ¢ïÓÀçy¢ S¢éw¢¢}Ï¢éç¢}¢ïÃ¢ y¢´ yÃ¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ }¢éç¢Ã¢Ú´ Ï¢ÎÚèà¢}¢èÇï JJ 8
}¢¢¢ï Ú ¢¢ï }¢ï Ï¢ãé Ü U¢HÁ¢¢y¢SyÃ¢Îèÿ¢Ä¢ñ Ã ¢¢l ÈUHï ¢ ¢ê ¢ü : J
Üë U ¢¢ çÃ¢¢ï Ä ¢¢ }¢çÄ¢ |¢çQU|¢¢çÁ¢ y¢Ã¢¢çÑì Í ¢í ¢kï ÜUL¢¢ÚS¢¢Îí ï ü JJ 9
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ Sy¢é Ã ¢y¢´ y¢}¢é Ã ¢¢Ó¢ |¢Q´ U ¢¢Ú¢Ä¢¢: SÃ¢¢ç¢y¢ÜUË¢Ã¢ë ÿ ¢: J
Ðíèy¢¢ïùçS}¢ y¢ï }¢mÚ}¢èçS¢y¢´ yÃ¢´ Ã¢ë¢ècÃ¢ Ã¢<¢¢ì ! S¢ÜUH¢¢üçS¢hï: JJ 10
MktçktÄe yÂøLknkuºk ykrË yLku rÃkík] MktçktÄe ©kØ ykrË f{kuLo kwt íku íku Mk{Þu yLkwckLk
fhku Aku. yuðk ykÃk çkËheÃkríkLke nwt Míkwrík fÁt Awt.5
yk÷kuf{kt Mk{Mík Sð«kýe {kºkLkk Mkw¾{kt fkhý¼qík yuðkt ðuËkrË
yr¾÷ MkíþkkuLkwt «ðíkoLk Lkircf çkúñ[khe yuðk ykÃkLkk Úkfe s ÚkkÞ Au,
fkhý fu yu «ðíkoLk fkÞoLku çkúñkrË Ëuðíkkyku Ãký fhe þõíkk LkÚke yuðwt yu Ëw»fh
fk{ Au, su ík{khk Úkfe s þõÞ çkLku Au, yuðk ykÃk çkËheÃkríkLke nwt Míkwrík fÁt
Awt.6 yk ¼qr{{kt su su ÃkwÁ»kku Ëw:¾{Þ MktMk]ríkLkk ¼ÞÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k íkeðú
ðihkøÞLkk ðuøkÚke rLkð]r¥k Ä{oLkku yk©Þ fhu Au. yLku íku Mk{Mík ÃkwÁ»kku òu ykÃkLke
s yuf þhýkøkrík Mðefkhe ík{khu s þhýu hnu Au. íku s yk÷kuf{kt Mkw¾e ÚkkÞ
Au, yuðk ykÃk çkËheÃkríkLke nwt Míkwrík fÁt Awt.7 ykÃkLkk [hý f{¤Lkk {fhtË
hMk{kt ÷wçÄ çkLku÷ku yuf htf sLk Ãký yk Mk{Mík çkúñktzLkk Mkw¾Lke RåAk
hk¾íkku LkÚke fkhý fu íku{Lku çkÄwt LkfkÁt ÷køku Au. yuðk Mkw¾Lkk yLku ykLktËLkk
{nkMkkøkh, yuðk ykÃk çkËheÃkríkLke nwt Míkwrík fÁt Awt.8
nu ¼økðkLk ! ykÃkLkkt «íÞûk ËþoLk fhðkLkku {LkkuhÚk ½ýk ð¾íkÚke
{khk {Lk{kt níkku. íku yks ykÃkLkkt «íÞûk ËþoLkÚke ÃkrhÃkqýo ÚkÞku Au, ykÃk
fYýkhMkÚke ¼hu÷k Aku. nwt ykÃkLkk [hýf{¤Lku ¼Âõík¼kðÃkqðof ¼swt Awt.
ykÃk {khk WÃkh rLkhtíkh ykðwt ËþoLk ÚkÞk fhu yuðe ËÞk fhku.9 yk «{kýu
y. 3 «Úk{ «fhý 99
»Ã¢}¢éQU¢ï |¢x¢Ã¢y¢¢ y¢´ Ðí¢}Ä¢ }¢éÎ¢ ¢é¢: J S¢ ¾ír¢Ó¢¢Úè Ðí¢ïÃ¢¢Ó¢ y¢yS¢ïÃ¢¢ïyS¢éÜU}¢¢¢S¢: JJ 11
Ä¢çÎ ÐíS¢ó¢¢ïùçS¢ çÃ¢|¢¢ï ! Ã¢Ú¢ï ÎïÄ¢p }¢ï y¢Î¢ J Úÿ¢ }¢¢´ SÃ¢¢çy¢ÜïU ç¢yÄ¢´ Îïçã S¢ïÃ¢¢´ yÃ¢}¢¢y}¢¢: JJ 12
x¢é¢x¢¢¢´ y¢Ã¢ñÃ¢ïã ÜUy¢éüç}¢ÓÀ¢ç}¢ ¢¢Eüx¢: J S¢¢ÈUËÄ¢´ Ä¢ï¢ Ã¢Ó¢S¢: à¢éçh: SÄ¢¢Ó¢y¢Ú¢y}¢¢: JJ 13
çS¢hKñEÄ¢¢üçÎ ¢ïÓÀ¢ç}¢ yÃ¢¢¢ïùã´ çÜU}¢ç¢ Ðí|¢¢ï ! J S¢¢´S¢¢çÚÜïU çÃ¢ÚQU¢ïùçS}¢ S¢éw¢ï }¢¢Ä¢¢}¢Ä¢ï {íÃé ¢}¢ì JJ 14
§yÄ¢éQUÃ¢y¢´ |¢x¢Ã¢¢´Sy¢}¢éÃ¢¢Ó¢ }¢ã¢}¢çy¢}¢ì J ¾ír¢´SyÃ¢Ä¢¢ ÃÄ¢Ã¢çS¢y¢´ S¢}Ä¢x¢ïy¢}¢é}¢éÿ¢é¢¢ JJ 15
çÜUyÃ¢ã´ S¢¢}Ðíy¢´ |¢ê}¢¢ñ ÜU¢ïS¢Hïc¢ê¢ÚïçcÃ¢ã J Á¢¢y¢¢ïùçS}¢ ¢}¢üy¢¢ï |¢QU¢ñ ãçÚÝ¢}Ý¢ çã çÃ¢¢éy¢: JJ 16
Ã¢y¢ïü ¢çp}¢¢@¢HÎïà¢ï Îéx¢ü¢éÚïù¢é¢¢ J S¢¢ïùã´ yÃ¢¢}¢çy¢ÜïU SÃ¢SÄ¢ Úçÿ¢cÄ¢¢ç}¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 17
}¢ÎèÄ¢x¢é¢x¢¢¢ïÓÀ¢ Ã¢y¢üy¢ï y¢Ã¢ Nly¢: J y¢SÄ¢ }¢ï yÃ¢´ Ó¢çÚ~¢¢¢¢´ °í¢ÜUy¢¢ü |¢çÃ¢cÄ¢çS¢ JJ 18
þíkkLktË rð«u ¼økðkLkLke Míkwrík fhe, íkuLkwt MíkðLk Mkkt¼¤e ÃkkuíkkLkk ykr©ík
¼õíksLkku {kxu fÕÃkð]ûk Mk{kLk ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»k fnuðk ÷køÞk. nu
çkúñ[khe ! nwt ík{khk WÃkh «MkÒk ÚkÞku Awt, Mk{Mík ¼õíksLkkuLkk Mkf÷ {LkkuhÚkLku
Ãkqýo fhLkkh {khe ÃkkMkuÚke ík{u fktRf ðhËkLk {køkku.10 ¼økðkLkLkwt ykðwt ð[Lk
Mkkt¼¤e íku ¼økðkLkLke y¾tz Mkuðk{kt hnuðkLke Wífx RåAkðk¤k þíkkLktËrð«
¼økðkLk LkkhkÞýÉr»kLku Lk{Mfkh fhe çkÒku nkÚk òuze n»koÚke fnuðk ÷køÞk.11
nu MkðkoLíkÞko{e ! ykÃk òu {khe WÃkh «MkÒk ÚkÞk nku íkku {Lku MkËið
ykÃkLke Mk{eÃku hk¾ku yLku ykÃkLke Mkuðk fhðkLkku rLkíÞ yðMkh ykÃkku.12
yk÷kufLku rð»ku ykÃkLkk MkktrÒkæÞ{kt rLkðkMk fhe ykÃkLkk økwýkuLkwt MktfeíkoLk fhðk
{kÁt {Lk ík÷Mku Au. ykÃkLkk ÃkkðLkfkhe økwýkLkwðkËÚke {khe ðkýe MkV¤ çkLkþu.13
nu «¼w ! nwt ykÃkLke ÃkkMkuÚke yürMkrØyku fu Mkk{úkßÞLkk ði¼ð Mkw¾Lke rçk÷fw÷
RåAk hk¾íkku LkÚke. fkhý fu {kÞkLkk rðfkh¼qík Ãkt[rð»kÞkuLkkt MkktMkkrhf
Mkw¾{ktÚke {Lku ðihkøÞ ÚkÞku Au.14 þíkkLktË rð«Lkwt ykðwt ð[Lk Mkkt¼¤e
LkkhkÞýÉr»k fnuðk ÷køÞk. nu çkúñLkT ! ík{u {nkçkwrØþk¤e {w{wûkw Aku. {khe
Mkuðk fhðkLkku ík{u çknw Yzku rLkýoÞ fÞkuo Au.15 Ãkhtíkw yíÞkhu nwt Ãk]Úðe WÃkh
W¥kh fkiþ¤ Ëuþ{kt Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðe Úkfe «økx ÚkÞku Awt, yLku nrh
yuðkt Lkk{Úke «rMkØ Awt.16 íku{kt Ãký yíÞkhu nwt Ãkrù{ Ãkkt[k¤ Ëuþ{kt WL{¥k
øktøkkLkk íkehu ËwøkoÃkwh Lkk{Lkk LkøkhLku rð»ku rðhks{kLk Awt, ík{u íÞkt {khe Mk{eÃku
ykðòu. nwt ík{Lku {khe Mkuðk{kt sYh hk¾eþ. íku{kt ÷uþ{kºk Ãký MktþÞ LkÚke.17
ík{khk ytíkh{kt {khk økwýkLkwðkËku økkðkLke RåAk ðíkuo Au. íkuÚke ík{u {khkt [rhºkkuÚke
S¢¢ïùã´ ¢ê¢Z ÜUçÚcÄ¢¢ç}¢ yÃ¢m¢çÀy¢}¢y¢SyÃ¢Ä¢¢ J S¢¢ïùÃ¢ïcÄ¢ Ðí¢Ä¢ §yÄ¢évyÃ¢¢ |¢x¢Ã¢¢¢ì S¢ çy¢Ú¢ïÎ¢ï JJ 19
y¢y¢: S¢¢ïùçy¢ÐíNC¢y}¢¢ y¢mèÿ¢¢#}¢¢¢ïÚ¢: J çÃ¢¢¢Ä¢ ¢¢Ú¢¢´ Ðí¢y¢: ¢@¢H¢ç|¢}¢éw¢´ Ä¢Ä¢¢ñ JJ 20
¢¢Ú¢Ä¢¢ïÿ¢¢¢¢Î¢ï çmÁ¢¢ï }¢¢S¢mÄ¢ï¢ S¢: J wÄ¢¢y¢´ x¢éÁ¢üÚÎïà¢ïc¢é Ðí¢¢ ¢è¢x¢Ú´ ¢éÚ}¢ì JJ 21
y¢~¢ à¢é¢¢Ã¢ ¢@¢H¢hçÚÎü|¢¢üÃ¢y¢è´ ¢éÚ}¢ì J ¥¢x¢yÄ¢ S¢ãÁ¢¢¢Î¢ï Ã¢¢èü Ä¢¿¢´ ÜUÚ¢ïçy¢ çã JJ 22
¢¢Ú¢Ä¢¢¢Ã¢y¢¢Ú´ y¢´ ÎíÿÄ¢¢}¢¢ï ç}¢C|¢¢ïÁ¢¢}¢ì J ÜëUyÃ¢¢ ¢¢´ Ó¢ Ðí¢SÄ¢¢}¢ §çy¢ çÃ¢Ðíçx¢Ú¢ïùà¢ëë¢¢ïy¢ì JJ 23
}¢ã¢}¢w¢¢ïyS¢Ã¢´ ÎíCéæ x¢ÓÀçj¾í¢ür¢¢±íÁ¢ñ: J S¢ã S¢¢ïùç¢ S¢}¢¢x¢ÓÀÎì çmy¢èÄ¢ïùãç¢ y¢¢´ ¢éÚè}¢ì JJ 24
¢¢¢¢Îïà¢S¢}¢¢Ä¢¢y¢ñ: ÜUÚ¢¢Ï¢çHç|¢Á¢ü¢ñ: J Ã¢ëy¢¢Ä¢¢´ y¢çgÎëÿ¢¢ïyÜñUSy¢SÄ¢¢}¢ñÿ¢y¢ y¢´ Ðí|¢é}¢ì JJ 25
¼hÃkqh {nkLk økútÚkLke h[Lkk fhLkkhk Úkþku.18 {khe Mkuðk{kt hnuðkLkku ík{khku
{LkkuhÚk nwt Ãkqýo fheþ, yuÚke Ãk]Úðe WÃkh su MÚk¤u nwt «økxÃkýu rçkhkswt Awt íku
MÚk¤ þkuÄeLku {Lku {¤ku. yk «{kýu fneLku ¼økðkLk ©eLkkhkÞýÉr»k ytíkÄkoLk
ÚkR økÞk.19
íÞkhÃkAe ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkkt «íÞûk ËþoLkÚke {LkkuhÚk Ãkqýo Úkíkkt
þíkkLktËrð« {Lk{kt yrík «MkÒk ÚkÞk yLku îkËþeLkk «kík:fk¤u ðúík Mk{kró{kt
Ãkkhýkt fhe Ãkrù{ Ãkkt[k¤ Ëuþ íkhV sðk «Þký fÞwO.20 ¼økðkLk LkkhkÞýLkkt
ËþoLkÚke {nkykLktË Ãkk{u÷k íku þíkkLktË rð« çku {kMku økwshkíkLkwt «rMkØ ©eLkøkh
þnuh y{ËkðkË{kt ykÔÞk.21 ynª íku{Lku yuðwt Mkkt¼¤ðk {éÞwt fu, Ãkrù{
Ãkt[k¤ ËuþÚke z¼ký Ãkwhe{kt ykðu÷k Lkircfðúíkðk¤k ©eMknòLktË Mðk{e
{nkrð»ýwÞkøk Þ¿k fhu Au.22 MknòLktË Mðk{e ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkku yðíkkh
Au. íku{Lkkt ËþoLkLkku Õnkðku ÷uþwt. RÂåAík ¼kðíkkt ¼kusLk s{eLku ÄLkLke Ërûkýk
Ãký «kó fhþwt. [k÷ku z¼ký. yk «{kýuLke çkúkñýkuLke ðkýe þíkkLktË rð«u
©eLkøkh{kt Mkkt¼¤e.23
þíkkLktËrð«Lkwt ©enrh MkkÚku «Úk{ r{÷Lk:-{nk rð»ýwÞkøkLkkt
ËþoLk fhðk síkk çkúkñýkuLkk Mk{wËkÞLke MkkÚku {¤eLku þíkkLktË rð« Ãký çkesu
rËðMku z¼kýÃkwhe{kt ykÔÞk.24 yk Lkøkh{kt {nkrð»ýwÞkøk{kt ©enrhLkkt ËþoLk
fhðkLke RåAkÚke ËuþËuþktíkh{ktÚke ykðu÷k ¼õíksLkkuLke ¼ez ò{e níke.
ËþoLkkÚkeoyku nkÚk{kt yLkuf «fkhLke ¼uxku MkkuøkkËku ÷RLku ©enrhLkkt ËþoLk fhðkLke
WíftXkÚke ÃktÂõíkçkØ Q¼k níkk. ykðe ¼ez ðå[u hnu÷k ¼økðkLk ©enrhLkkt
þíkkLktË rð«Lku ËþoLk ÚkÞkt.25
y. 3 «Úk{ «fhý 101
©ÓôS¢ã¢S¢¢¢MÉ´ àÄ¢¢}¢´ Ó¢ÎíS¢}¢léçy¢}¢ì J |¢QUNó¢Ä¢¢¢¢Î´ Ã¢<¢Ã¢ïc¢´ Ó¢ çÏ¢½íy¢}¢ì JJ 26
ãñ}¢ñ ÚÕ}¢Ä¢ñ: ¢¢ñc¢ñ|¢êüc¢¢ñÏ¢üãé¢¢´à¢éÜñU: J ¥|Ä¢ÓÄ¢ü}¢¢¢´ |¢QU¢ñÍ¢ñpÎ¢ï¢ S¢éx¢ç¢¢¢ JJ 27
ÜUÚ¢¢Ä¢CK¢ x¢ëØy¢´ ã¢Ú¢¢ì ¢¢ñc¢¢S¢ãdà¢: J¢ñÜUÎïà¢S¢}¢¢Ä¢¢y¢ñÎèüÄ¢}¢¢¢¢ó¢Ú±íÁ¢ñ: JJ 28
ãñ}¢è Ú¢ñÄ¢¢ }¢éçÎíÜU¢p Ã¢¢S¢¢´SÄ¢¢|¢Ú¢¢ç¢ Ó¢ J çÃ¢Ðíï|Ä¢¢ï ÎÎy¢´ ÐíèyÄ¢¢ S¢ã¢S¢}¢éw¢¢VÁ¢}¢ì JJ 29
y¢´ ÎëcÅì±¢ ÎÇÃ¢jêê}¢¢ñ ¢çy¢yÃ¢¢ Ðí¢¢¢}¢ S¢: J Ï¢ÎìÃ¢¢TçH¢éÅ´ Ðí¢ïÓ¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢ ! ãÚï ! Á¢Ä¢ JJ 30
ãçÚSy¢´ }¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢}Ðíèy¢: SÃ¢¢x¢y¢¢çÎç|¢: J Ã¢ÚÎ¢¢´ S¢ÈUHÄ¢SÃ¢ÜëUy¢´ |¢QUÃ¢yS¢H: JJ 31
SÃ¢¢çy¢ÜïU Ã¢¢S¢Ä¢¢}¢¢S¢ ÎÃ¢¢ Îèÿ¢¢´ Ó¢ y¢´ çmÁ¢}¢ì J Ðí¢ó¢¢|¢Ä¢Î: SÃ¢¢}¢è ÜUL¢¢Ã¢L¢¢HÄ¢: JJ 32
}¢¢¢ïÚ¢ÈUH´ Ðí¢Ä¢ S¢ Ó¢ NC}¢¢¢: Ðí|¢é}¢ì J S¢ïÃ¢}¢¢¢¢ïùÃ¢S¢çó¢yÄ¢´ y¢là¢¢ïÃ¢¢ü¢¢ïyS¢éÜU: JJ 33
¼økðkLk ©enrh [k ®MknkMkLk WÃkh rçkhks{kLk ÚkÞk níkk. LkðeLk

{u½Lke Mk{kLk ~Þk{ þhehu þku¼íkk, Lkircf çkúñ[kheLkk ðu»kLku Äkhe hnu÷k yuðk
©enrhLke fktrík [tÿ{kLke Mk{kLk þku¼íke níke, yLku ¼õíksLkkuLkk Lkuºkku yLku {LkLku
ykLktË QÃkòðíkk rðhks{kLk níkk.26 ©enrhyu híLksrzík MkwðýoLkkt yk¼q»kýku
yLku rðrðÄ Ãkw»ÃkkuLke {k¤kyku Äkhý fhe níke. þheh WÃkh yLkuf çknw{Õq Þðk¤kt
ðku þku¼e hÌkkt níkkt, íku{s ¼õíksLkkuLkk Mk{wËkÞu ¼k÷{kt MkwøktÄe{kLk
fuþh[tËLkLke y[ko fhe ÃkqsLk fÞwO níkwt.27 ¼økðkLk ©enrh ËuþËuþktíkh{ktÚke
ykðu÷k ¼õíksLkkuLke ¼ez{ktÚke yÃkoý fhkÞu÷k Ãkw»ÃkLkk nkhkuLku nkÚk{kt Äkhu÷e
Aze ðzu økúný fhe hÌkk níkk.28 íku{s {tË {tË nkMÞ fhíkk ¼økðkLk ©enrh
ÃkkuíkkLke Ãkqò{kt ykðu÷kt MkkuLkk{nkuhku, YÃkk{nkuhku, ÄLk, ÿÔÞ, ðMºk íkÚkk y÷tfkhku
hkS ÚkRLku ËkLk{kt yÃkoý fhe hÌkk níkk.29 ykðkt ©enrhLkkt yËT¼qík ËþoLk
fhe íku þíkkLktËrð«u Ãk]Úðe WÃkh ËtzLke su{ Ãkze ©enrhLku Mkküktøk «ýk{ fÞko,
ÃkAe çku nkÚk òuze fnuðk ÷køÞk fu nu LkkhkÞý ! nu ©enrh ! ík{khku rðsÞ
Úkkyku.30 çkËrhfk©{Lku rð»ku Ãkkuíku LkkhkÞýÉr»kMðYÃku su ðhËkLk ykÃÞwt níkwt
íkuLku MkV¤ çkLkkððk «MkÒk ÚkÞu÷k ¼õíkðíMk÷ ¼økðkLk ©enrhyu þíkkLktË rð«Lku
Lkk{, økkuºk, Ëuþ ykrËf Mðkøkík «&ku fhe íku{Lkwt MkL{kLk fÞw.O 31 þhýu ykðu÷kLku
y¼ÞËkLk ykÃkLkkhk, fYýkLkk {nkMkkøkh ¼økðkLk ©enrh MknòLktË Mðk{eyu
þíkkLktË rð«Lku ÃkkuíkkLkk WØðMkt«ËkÞLke ¼køkðíke Ëeûkk ykÃke, þíkkLktË{wrLk
Lkk{ Äkhý fhkðe ÃkkuíkkLke Mk{eÃku hkÏÞk.32
yk «{kýu ¼økðkLkLkk Mk{eÃkLke MkuðkLke «króÚke þíkkLktË{wrLkLkku {LkkuhÚk
ÜU¢Hï¢¢Ë¢ï¢ Ó¢ ãÚï: ÜëU¢Ä¢¢ y¢SÄ¢ S¢çhÄ¢: J S¢}¢¢ç¢çS¢çhÚC¢XÄ¢¢ïx¢¢|Ä¢¢S¢´ çÃ¢¢¢ù|¢Ã¢y¢ì JJ 34
Ä¢¢Ä¢´Sy¢´ NçÎ S¢¢ïùÎí¢ÿ¢èyÐí¢xÎëC´ Ï¢ÎÚèEÚ}¢ì J ÿ¢¢¢y¢ïùy¢<ãy¢: S¢¢ïù¢ Ä¢¢¢ S¢¢ñÎ¢}¢¢è çÎçÃ¢ JJ 35
ÁÄ¢¢ïçy¢}¢üÄ¢ïùÿ¢Úï¢¢ç}Ý çS¢y¢´ y¢´ ÜëUc¢}¢ñÿ¢y¢ J S¢}¢°íñEÄ¢üS¢}¢ó¢´ S¢¢¢c¢üÎ¢çÚ°íã}¢ì JJ 36
x¢¢ïH¢ïÜU}¢¢ Ã¢ñÜéUÆ´ Eïy¢mè¢¢çÎ ¢¢}¢ Ä¢y¢ì J y¢Îñÿ¢Ä¢yS¢ãñEÄ¢Z ãçÚSy¢S}¢¢y¢ì ¥H¢ñçÜUÜU}¢ì JJ 37
Ä¢¢¢ SÃ¢Ä¢´ Ó¢¢çÃ¢Ú¢S¢èh}¢¢ïü |¢çQUSy¢¢c¢üÄ¢: J y¢ïc¢¢´ M¢´ Ä¢¢¢ ¢êÃ¢ü}¢~¢yÄ¢´ Ó¢¢Ä¢Ï¢êÏ¢é¢y¢ì JJ 38
SÃ¢SÄ¢ |¢QU¢p Ä¢ï |¢ê}¢¢ñ ¢éLc¢¢ Ä¢¢ïçc¢y¢Sy¢¢¢ J ¥ç¢ y¢ïc¢¢}¢é|¢ï M¢ï y¢S}¢ñ ãçÚÚçÁ¢¿¢¢y¢ì JJ 39
Á¢}¢ÜU}¢¢üçÎ y¢ïc¢¢´ Ó¢ SÃ¢SÄ¢ñEÄ¢Z Ó¢ S¢Ã¢üà¢: J |¢êy¢´ |¢Ã¢|¢çÃ¢cÄ¢´ Ä¢¢Á¿¢¢¢´ ÐíÎÎ¢ñ Ðí|¢é: JJ 40
ÃkrhÃkqýo ÚkÞku. íkuÚke «MkÒk {Lkðk¤k þíkkLktË{wrLk ©enrhLkk ÞþkuLkwt ðýoLk fhðkLke
yrík WíftXkðk¤k ÚkR RåAk {wsçk {¤u÷e MkuðkLku fhíkk fhíkk ©enrhLkk
MkkrLkæÞ{kt s hnuðk ÷køÞk.33 ¼økðkLk ©enrhLke f]ÃkkÚke MkkÂíðf çkwrØðk¤k
íku þíkkLktË{wrLkLku yüktøkÞkuøkLkk yÇÞkMk rðLkk Ãký yÕÃk Mk{Þ{kt s Mkns
Mk{krÄËþk «kó ÚkR.34 þíkkLktË{wrLk ÃkkuíkkLkk ÓËÞf{¤{kt ©enrhLkwt æÞkLk
fhíkk níkk, Lku y[kLkf Ãkqðuo çkËrhfk©{{kt «íÞûk òuÞu÷k çkËheÃkrík LkkhkÞý
Ér»kLkkt yufkyuf «íÞûk ËþoLk ÚkÞkt yLku ûkýðkh{kt s ðes¤eLke {kVf yu
Ér»kMðYÃk ytíkÄkoLk ÚkR økÞwt.35 yLku ÃkAe íkhíks ÓËÞ{kt rËÔÞ íkuòu{Þ
yûkhÄk{Lku rð»ku rðhks{kLk Mk{økú yiïÞuo MktÃkÒk yLku yLktík yûkh-{wõíkkuLke
MkuðkLku Mðefkhíkk ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ¼økðkLk ©enrhLkkt ËþoLk ÚkÞkt.36
íÞkhÃkAe ©enrhyu þíkkLktË{wrLkLku ykLktË yiïÞoÚke Mk¼h yuðk økku÷kuf,
ðifwtX, ïuíkrîÃk ykrË y÷kirff rËÔÞ Äk{kuLkkt ËþoLk fhkÔÞkt.37 íku{s Ä{o
¼Âõík yLku {heåÞkrËf Ér»k{wrLkyku yk Ãk]ÚðeÃkh su heíku «økxâk íkÚkk Ãkkuíku
MðÞt ¼økðkLk su heíku «økxâk íkuLkwt ËþoLk fhkÔÞwt, íkuðes heíku íku MkðuoLkk sL{
Ãknu÷kLkkt YÃkkuLkwt yLku {Lkw»Þ sL{ ÃkAeLkk YÃkkuLkwt Ãký ¿kkLk fhkÔÞwt.38 yk heíku
ÃkkuíkkLkk sL{Lke MkkÚku yk Ãk]Úðe WÃkh sL{u÷k ÃkkuíkkLkk ¼õík su LkhLkkhe níkkt íku
MkðuLo kkt {wõíkMðYÃk yLku {Lkw»ÞMðYÃk çkÒku YÃkkuLkwt ËþoLk þíkkLktË{wrLkLku ©enrhyu
fhkÔÞwt.39 íÞkhÃkAe yrík Mk{Úko yuðk ¼økðkLk ©enrhyu þíkkLktË {wrLkLku
¼qíkfk¤{kt ÃkkuíkkLkk Mkrník Ä{o¼Âõík yLku yLktík {wõíkkuLkk su heíku su fw¤{kt
sL{ ÚkÞk, íkuykuyu su f{kuo fÞkO, íkuykuLkk sL{ f{o{kt su fktR ½xLkkyku ½xe íku
y. 3 «Úk{ «fhý 103
y¢y¢¢ïù|¢êyS¢¢ïùç¢ S¢Ã¢ü¿¢: à¢y¢¢¢Î¢ï }¢ã¢}¢çy¢: J Ä¢¢¢Ã¢¢yS¢Ã¢ü}¢Ã¢ñ}¢ñ~¢ïÄ¢´ SÃ¢}¢ëôc¢ y¢¢¢ JJ 41
S¢¢ïù¢ Ðíèy¢}¢¢¢ Ã¢¢èü y¢ÎèÄ¢x¢é¢Ã¢¢ü¢ñ: J SÃ¢èÄ¢´ ¿¢¢¢´ y¢¢¢ çÃ¢l¢: S¢ÈUHèÜUy¢éü}¢¢ã y¢}¢ì JJ 42
yÃ¢là¢¢ïx¢é}ÈU¢ï¢ñÃ¢ ÐíÏ¢¢ñ<Ã¢çÃ¢¢ñ: Ðí|¢¢ï ! J SÃ¢¿¢¢¢´ S¢ÈUHèÜUy¢éü}¢éyÜU¢Ä¢¢ùù¿¢¢´ y¢é Îïçã }¢ï JJ 43
§çy¢ ç¢cÜU¢Å´ y¢ï¢ Ä¢¢çÓ¢y¢¢ï ãçÚÚ¢ãy¢}¢ì J }¢¢¢ïÚ¢¢ïùÄ¢´ S¢ÈUH¢ï |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ y¢Ã¢ çmÁ¢ ! JJ 44
¥¢Ä¢¢çã yÃ¢´ }¢Ä¢¢ S¢¢ÜÚ Îéx¢ü¢¢¢}¢é¢}¢}¢ì J y¢~¢¢ã´ ÜU¢ÚçÄ¢cÄ¢¢ç}¢ Ú¢¢¢ÜëUc¢SÄ¢ }¢çÎÚ}¢ì JJ 45
y¢~¢¢çy¢¢¢Ã¢¢ï ÿ¢ï~¢ï Ã¢S¢´SyÃ¢´ çS¢Ú}¢¢¢S¢: J à¢¢´ çÃ¢ÚÓ¢Ä¢ïÃ¢ü<¢¢ì ! Ä¢¢¢y}¢¢¢é|¢Ã¢´ }¢}¢ JJ 46
§yÄ¢¢é¿¢¢y¢ §üà¢ï¢ NC: S¢ ÜëUy¢Ã¢¢´Sy¢¢¢ J S¢¢ÜÚ |¢x¢Ã¢y¢¢ Îéx¢ü¢éÚ}¢ïyÄ¢¢Ã¢S¢çpÚ}¢ì JJ 47
MkðuoLkwt «íÞûk ËþoLk fhkÔÞwt, ÃkkuíkkLkk ËþoLk {kºkÚke nòhku {Lkw»ÞkuLku ÚkR síke
Mk{kÄe ykrË yLktík yiïÞoþk¤e ½xLkkykuLkwt «íÞûk ËþoLk fhkÔÞwt. íku{s
ðíko{kLk{kt ÃkkuíkkLkkyu Mkrník íku Mkðuo ßÞkt hnu÷k Au Lku íkuLkk SðLk f{oLke MkkÚku su
½xLkkyku ½xe hne Au íku MkðuoLkwt «íÞûk ËþoLk fhkÔÞwt, yLku ¼rð»Þ{kt ÃkkuíkkLkkyu
Mkrník yk Ãk]Úðe WÃkh «økxu÷k Mkðuo {wõík yuðkt LkhLkkheykuLkkt SðLk f{oLke
MkkÚku su ½xLkkyku ½xðkLke Au íku MkðuoLkwt «íÞûk ËþoLk ©enrhyu fhkÔÞwt.40 yk
«{kýu {nkçkwrØþk¤e íku þíkkLktË{wrLk ¼økðkLk ©enrhLke f]ÃkkÚke ¼økðkLk suðk
Mkðo¿k, MkðoËþeo, rºkfk÷¿k ÚkÞk yLku Ãkqðuo fnu÷e Mkðuo nrffík ÞÚkkÚkoÃkýu òýðk
÷køÞk íku{s þíkkLktË{wrLk Ãkkuíku Ãký {iºkuÞ Ér»kLkku yðíkkh Au, yk Ãký òÛÞw.t 41
yk «{kýu Mkðo¿kíkk «kó ÚkÞk ÃkAe Mk{kÄe{ktÚke çknkh ykðu÷k «MkÒk {Lkðk¤k
Lkircf çkúñ[khe yuðk þíkkLktË Mðk{e ©enrhLkk økwý[rhºkkuLkwt økútÚk{kt ðýoLk
fhðk îkhk ÃkkuíkkLkk ¿kkLk yLku rðãkLku MkV¤ çkLkkððk {kxu ©enrh «íÞu fnuðk
÷køÞk.42 nu «¼w ! yLkuf «fkhLkk «çktÄYÃku ykÃkLkk ÞþLkwt ðýoLk fhíkk økúÚt kîkhk
{khk ¿kkLkLku nwt MkV¤ çkLkkððk RåAwt Awt, íkku WíMkkne {Lku økútÚk h[ðkLke yk¿kk
ykÃkku.43
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mknhkò ! yk «fkhLkkt þíkkLktË Mðk{eLkkt
rLk»fÃkx ð[Lk Mkkt¼¤e ©enrh fnuðk ÷køÞk, nu {wrLk ! ík{khk {LkkuhÚk MkV¤
Úkþu. ík{u {khe MkkÚku økZÃkwh [k÷ku. yu W¥k{ økZÃkwhLkøkh{kt {Lku økkuÃkeLkkÚk
¼økðkLkLkwt {trËh fhðkLke RåAk Au. íku yríkÃkrðºk íkeÚkoûkuºk{kt ík{u ÂMÚkh {Lk
fhe rLkðkMk fhku. yLku ík{Lku suðku yLkw¼ð ÚkÞku Au íkuðk {khkt [rhºkkuÚke Mk¼h
S¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢´ ¢¢}¢ ¢}¢üà¢¢ç}¢Î´ çã S¢: J ãçÚHèH¢}¢Ä¢´ Ó¢RïU ¢èx¢¢ï¢è¢¢¢}¢çÎÚï JJ 48
à¢¢ï¢çÄ¢yÃ¢¢ù¢ y¢jQU¢¢ì ãÚï}¢üyÐí}¢éw¢¢¢ì çÃ¢Î: J ÜUçy¢çÓ¢y¢ì ¢¢ÆÄ¢¢}¢¢S¢ çÃ¢Ðí¢¢y¢<ãy¢ï ãÚ¢ñ JJ 49
§çy¢ y¢ï ÜUç¢y¢´ |¢ê¢ ! Á¢}¢ÜU}¢¢üçÎ }¢ï x¢éÚ¢ï: J S¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢}¢¢¢ï S¢ÓÀ¢´ Ã¢çÓ}¢ y¢yÜëUy¢}¢ì JJ 50
S¢ÜUH¢}¢ü|¢ëy¢´ ãçÚHèHÄ¢¢ S¢}¢é¢Ï¢ë´çãy¢}¢ïy¢çÎã¢jéy¢}¢ì J
ÚS¢çÃ¢Î¢´ |¢éçÃ¢ }¢¢¢S¢ÚT¢´ ÜUçH}¢H¢ï¢à¢}¢´ à¢ë¢é S¢¢ÎÚ}¢ì JJ 51
à¢y¢¢¢Î}¢¢¢ïÚ¢çS¢çh¢¢}¢¢ y¢ëy¢èÄ¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ3JJ
-------------------------------
økútÚkLke h[Lkk fhku.44-46 nu hksLkT ! ©enrhLkk yk «fkhLkk ykËuþÚke þíkkLktË

Mðk{e yríkþÞ «MkÒk ÚkÞk yLku ©enrhLkk fnuðk {wsçk íku{Lke MkkÚku økZÃkwh{kt
ykðe çknwfk¤ ÃkÞOík rLkðkMk fheLku hÌkk.47 Ãkrðºk íkeÚko ©eøkkuÃkeLkkÚkS
¼økðkLkLkk {trËh{kt çkuMke þíkkLktË Mðk{eyu ¼økðkLk ©enrhLkkt ÷e÷k [rhºkkuÚke
Mk¼h MkíMktrøkSðLk Lkk{u yk Ä{oþk økúÚt kLke h[Lkk fhe.48 íÞkhÃkAe ÃkqðkoÃkh
yLkw¢{Lkku {u¤ fhe yk þkLkwt MktþkuÄLk fÞwO yLku ¼økðkLk ©enrhLkk ytíkÄkoLk
ÚkÞk ÃkAe {Lku yLku yLÞ rðîkLk Ãkrðºk rð« ¼õíkkuLku yÇÞkMk fhkÔÞku.49
nu hksLkT ! {khk økwÁ þíkkLktË Mðk{eLkwt sL{ yLku f{oYÃk rËÔÞ[rhºk
{U ík{Lku Mkt¼¤kÔÞwt, nðu ÃkAe íku{ýu h[u÷k yk MkíMktrøkSðLk MkíþkLke fÚkk
Mkt¼¤kðwt Awt.50 yk þk{kt A «fkhLkk MktÃkqýo Ä{oLkwt «ríkÃkkËLk fhu÷wt Au. yk
þk ©enrhLkk ÷e÷k[rhºkkuÚke ¼hÃkqh yLku yËT¼íq k Au. yk Ãk]Úðe ÃkhLkk hMkef
{Lkw»ÞkuLkk {LkLku htsLk fhLkkh yLku fr¤ÞwøkLkk fk{ ¢kuÄkrË {u÷Lku ÄkuLkkh Au,
íkuÚke Mkðuo sLkku yk MkíþkLkwt «u{Ãkqðof ©ðý fhku.51
MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt þíkkLktË{wrLkLkk {LkkuhÚk
rMkØ ÚkÞkLkwt ðýoLk fÞwO yu Lkk{u ºkeòu yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --3--
--------------------------------
y. 4 «Úk{ «fhý 105
Ó¢y¢é¢¢ïüùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢¢y¢é´ ¢}¢ü}¢¢}¢ü}¢éyw¢¢çÄ¢y¢é´ ¢è|¢çQU¢}¢¢üXy¢¢ï Á¢¢y¢¢Ä¢¢ï¢ÚÜU¢ïS¢Hïc¢é çÃ¢Ï¢é¢¢¢Î¢Ä¢ S¢h<}¢¢ï J
¢è}¢ÓÎ¢¢éc¢ã¢ÚLÓ¢Ä¢ï à¢é½í¢´à¢éÜïU çÏ¢½íy¢ï y¢S}¢ñ ¢èx¢éÚÃ¢ï ¢}¢¢ïùSy¢é ãÚÄ¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢¢Ä¢c¢üÄ¢ï JJ 1
Ä¢¢ï Ï¢¢ËÄ¢ïùÄ¢çw¢H<hÃ¢ñ|¢Ã¢|¢ëy¢ïù¢¢S¢QU »Ã¢¢y}¢¢¢ï x¢ïãï SÃ¢ïCÏ¢ëãÎì±yí ¢¢ïçÓ¢y¢}¢Ã¢¢Ä¢¢ùùà¢ê¢¢¢Ä¢´ ç¢y¢é: J
çãyÃ¢¢ y¢è±íçÃ¢ÚçQUy¢: S¢ã ç¢Á¢ñ: S¢}Ï¢ç¢ç|¢Sy¢Îìx¢ëãë ´ ÜUy¢éZ y¢è±íy¢¢¢´SÄ¢ÚÄ¢}¢x¢}¢l¢ïx¢ïEÚ¢y}¢çÐíÄ¢: JJ 2
SÃ¢¢|¢¢çÃ¢vÄ¢|¢Ã¢Ó Ä¢SÄ¢ S¢y¢y¢´ ¾ír¢SÃ¢M¢çS¢çy¢
¢ü}¢¢ïü |¢çQUÚç¢ SÃ¢ÜñU: S¢ã Ó¢ Ä¢hëy¢k}¢Ä¢êc¢y¢é: JJ
à¢ÏÎ¢l¢ ¢ë¢ÎéHü|¢¢p çÃ¢c¢Ä¢¢: ¢@¢ç¢ Ä¢}¢¢¢S¢´ J
¢¢RUCé´ Ò Ó¢¢¢ç¢ à¢ïÜéUÚ}¢H´ Ä¢ï|Ä¢¢ïùçSy¢ |¢èSyÄ¢¢çx¢¢¢}¢ì JJ 3
yæÞkÞ - 4
Mkwðúík{wrLk fÚkkLkku «kht¼ fhíkkt «Úk{ ©enrhLkwt M{hý
fhu Au.
yufktríkf Ä{oLkwt hûký fhðk yLku yÄ{oLkku rðLkkþ fhðk W¥kh fkiþ÷
Ëuþ{kt ¼økðËT«u{Lke þku¼k Ähíkk Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðe Úkfe «økx ÚkÞu÷k,
Þ¿kLke «ð]r¥k yLku Ä{oLke «ð]r¥kîkhk ËuðíkkykuLku ykLktrËík fhLkkhk, yufktríkf
Ä{oLkwt Ãkk÷Lk yLku hûký fhLkkhk, ©uc MkwøktÄe{kLk [tËLk yLku Ãkw»ÃkkuLkk nkhÚke
yríkþÞ þku¼íkk, yrík Wßsð÷ ïuíkðÄkhe yLku MkðuLo kk økwÁMÚkkLku rçkhksíkk
©enrhLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.1 ¼økðkLk ©enrh çkkÕÞkðMÚkk{kt s Mk{]rØÚke
Mk¼h ÃkkuíkkLkk ¼ðLk{kt yLkkMkõík ¼kðÚke hnuíkk níkk. íkuLku Lkircf çkúñ[Þoðúík
yríkþÞ ðnk÷wt níkwt, íkuÚke íku{Lkwt Ãkku»ký fhðk {kxu rÃkíkk Ä{oËuð Úkfe Þ¿kkuÃkrðík
MktMfkh «kó fhe íkeðú íkÃkùÞko fhðk Mk{]rØ Mk¼h ½h yLku fwxwtçk ÃkrhðkhLkku
íkeðú ðihkøÞLkk ðuøku íkífk¤ íÞkøk fhe {kuxk {kuxk ÞkuøkesLkkuLkk ykí{ðíkT r«Þ
¼økðkLk ©enrh {nkðLk{kt rMkÄkÔÞk.2
¼økðkLk ©enrh {Lkw»Þ¼kðLkwt yLkwfhý fhíkk níkk Aíkkt ÃkkuíkkLke
çkúñMðYÃk{kt y¾tz ÂMÚkrík {w{wûkwykuLku Mðk¼krðfÃkýu sýkR ykðíke níke.
©enrhLkk ÓËÞ{kt ¿kkLk, ðihkøÞ ykrËf ÃkkuíkkLkk Ãkrhðkhu Mkrník Ä{o yLku
|¢QU¢SÃ¢¢ó¢Ú¢¢Å¢ï¢ Ï¢ãé¢¢ Ä¢: Ðíè¢Ä¢|¢êy¢Hï J Ú¢}¢¢¢Îx¢éÚ¢ïÚÃ¢¢¢ }¢ãy¢è´ Îèÿ¢¢}¢éÎ¢Ú¢Ã¢¢: JJ
çÃ¢wÄ¢¢y¢p y¢y¢¢ï Ï¢|¢êÃ¢ S¢ãÁ¢¢¢Î¢uÄ¢¢ S¢Îìx¢éL: J à¢écÜU¿¢¢ç¢ÜéUH¢Ä¢ü¢¢çSy¢ÜU}¢y¢Ã¢¢y¢ñÜUÓ¢Ç¢´à¢é}¢¢¢ì J 4
Ä¢p¢¢}¢üÜéUH¢çó¢Á¢¢ç¢y¢Á¢¢¢´Sy¢ê¢Z çÃ¢}¢¢ïÓÄ¢¢çw¢H¢´-
Ì¢ï|¢ïcÄ¢¢ü }¢Î}¢¢¢}¢yS¢ÚÜUçHRU¢ï¢¢y}¢|¢êS¢ñÄ¢y¢: JJ
SÃ¢èÄ¢´ ¢¢}¢ y¢}¢:¢Ú´ ¢Ä¢çy¢ y¢¢Îïã¢Ã¢S¢¢¢ïùÿ¢Ú´ J
¾ír¢¢ç¢çÿ¢çy¢ S¢ Ðí|¢é<Ã¢Á¢Ä¢y¢ï |¢êçÚÐíy¢¢¢¢ï ãçÚ: JJ 5
ÒUÓ¢¢ ç¢Á¢}¢éw¢¢ÚçÃ¢ÎÎëCKñ ç¢Á¢}¢éÅÁ¢´ ¢çÚÃ¢ïCK }¢ÇHï¢ J
çS¢y¢}¢ëçc¢x¢¢}¢¢ÜUHÄÄ¢ y¢ê¢Z Ï¢çãL¢x¢ÓÀçy¢ }¢ï }¢¢¢ïùSy¢é y¢çS}¢¢ì JJ 6
¼ÂõíkLkku y¾tz rLkðkMk níkku. {kuxk {kuxk hkò {nkhkòykuLku {kxu su Ãkt[rð»kÞku
Ëw÷o¼ Au, yuðk ¼khu ¼khu Ãkt[ rð»kÞku ©enrhLkk {LkLku Ãkkuíkk íkhV ykf»koðk
õÞkhuÞ Ãký Mk{Úko çkLkíkk Lk níkk. {kuxk {kuxk íÞkøkeykuLku Ãký su ¼khu Ãkt[
rð»kÞku ¼úü fhe Lkk¾ðkLkku ¼Þ WÃkòðu Au íku ©enrhLkk {LkLku õÞkhuÞ MÃkþo
Ãký fhe þfíkk Lk níkk.3 yk ÷kuf{kt {nkLk WËkh feíkðk¤k ¼økðkLk ©enrh
ÃkkuíkkLkk Mk{Mík ykr©ík ¼õíksLkkuLku çknw «fkhLke {kLkð÷e÷k fhe ykLktË
WÃkòðíkk níkk, WØðkðíkkh søkíøkwÁ ©ehk{kLktË Mðk{e ÃkkMkuÚke ¼køkðíke
{nkrËûkk Ãkk{e MknòLktË yuðk Lkk{Úke «rMkrØ ÃkkBÞk níkk. yLku ÃkkuíkkLkk ykr©ík
¼õíksLkkuLkk økwÁ MÚkkLku rçkhkSLku su{ «[tz {nkíkusÚke Í¤n¤kx fhíkku MkqÞo
Ãk]ÚðeÃkhLkk ytÄfkhLkku Lkkþ fhu íku{ ðirËf {køkoLkk rðhkuÄe yuðk þw»fðuËktíke,
þÂõíkÃktÚke íku{s LkkÂMíkfkuLkk {íkYÃke ytÄfkhLkku rðLkkþ fÞkuo níkku.4
÷ku¼, R»Þko, {Ë, {kLk, {íMkh, f÷n, ¢kuÄ yLku fk{YÃke yÄ{oMkøkoLkk
MkiLÞÚke ÃkkuíkkLkk ykr©ík ¼õíksLkkuLku íkífk¤ {wõík fhe ËunkðMkkLku {kÞkLkk økkZ
ytÄfkhÚke Ãkh íkuò{ u Þ yûkhçkúñÄk{Lku rð»ku ÷R sLkkhk {nk«íkkÃke ¼økðkLk
©enrh yk ¼q{tz÷ Ãkh Mkðoºk sÞfkhe «ðíkuo Au.5 fkuR fkuuR Mk{Þu ßÞkhu
©enrh Ãkýofrw x{kt rçkhksíkk nkuÞ, íÞkhu íku{Lkkt ËþoLkLke «íkeûkk fhíkkt {wrLk{tz¤ku
ÃkýofwrxLke [khu çkksw rðxkRLku Q¼k nkuÞ Au. íku Mk{Þu Ér»køký ËþoLku ÃkÄkÞko
Au, yu{ òýe íkhík s Ãkýofrw xLke çknkh ykðe ËþoLk ykÃkíkk ©enrhLkk MðYÃk{kt
{kÁt {Lk MkËið {øLk hnku.6 fkuR Mk{Þu {wrLk{tz¤ku Ëuþktíkhku{ktÚke ÃkkuíkkLku ËþoLku
ykðe hÌkk Au yuðtw Mkkt¼¤íkktLke MkkÚku s íkífk¤ íkuykuLke Mkk{k sðkLke Wíkkð¤{kt
y. 4 «Úk{ «fhý 107
ÒUÓ¢¢ }¢é ç ¢x¢¢¢x¢}¢´ ç¢à¢}Ä¢ Îí é y ¢}¢ç|¢S¢@H¢¢S}¢ë y ¢¢ï ¢ÚèÄ¢ï J
¢Ã¢¢çH¢Îëà¢¢ùç|¢y¢¢ï ç¢Á¢¢´Sy¢¢S¢éw¢Ä¢çy¢ }¢ïù~¢ }¢¢¢ïùSy¢é Ó¢ñÜUÓ¢ñHï JJ 7
ÒUÓ¢ S¢ÎçS¢ }¢ã¢S¢¢¢ï¢çÃ¢Cï ÜUÚçÃ¢HS¢¢éHS¢è¢¢dÁ¢èà¢}¢ì J
S}¢Úçy¢ |¢x¢¢}¢Ä¢x¢ïÎéà¢¢ï|¢ï }¢éç¢¢Ä¢¢ñÜU¢Îï }¢¢¢ïùSy¢é y¢çS}¢¢ì JJ 8
ÒUÓ¢ }¢éç¢Á¢¢}¢¢¢¢¢¢à¢évH¢}Ï¢Úçy¢HÜU¢ÿ¢y¢çÓ¢~¢¢éc¢}¢¢Hï J
çS¢y¢Ã¢çy¢ ¢ëy¢¢¢ÎéÜïUùSy¢é Ó¢ïy¢¢ï |¢x¢Ã¢çy¢ }¢ï ÜUçÅÎ¢ ¢¢ç¢¢kï JJ 9
¥Á¢¢Á¢ç¢}¢é w ¢¢ï y S¢Ã¢ï c ¢é ¢¢¢¢Á¢¢¢ÎS¢Xy¢|¢ê ç Ú|¢QUS¢Yñ : J
çÃ¢çÃ¢¢Ã¢S¢¢|¢êc¢¢ñ: S¢éx¢¢ñÚ¢çÓ¢y¢ »c¢ }¢éÎïùSy¢é ¢éc¢ã¢Úñ: JJ 10
ÒUÓ¢¢ }¢éç¢Á¢¢¢çy¢ç¢çRUÄ¢¢Ä¢¢´ ÎëÉÜUçÅÏ¢¢ç¢¢h¢èy¢Ã¢¢S¢¢: J
SÃ¢Ä¢}¢ç¢ ¢çÚÃ¢ïc¢Ä¢}¢éãéSy¢¢¢çy¢S¢éçãy¢¢¢ì çÃ¢Î¢yS¢ }¢ïùSy¢é çS¢hKñ JJ 11
WÃkhLkk ðLku Ãký ÄkhðkLkwt ¼q÷e síkk yLku yuf {kºk Äkuíke ÃknuheLku Mkk{u sR
LkðeLk f{¤ Mkhe¾e «u{ ¼hu÷e árüÚke [khu íkhV rLknk¤e ËþoLk fhíkk
{wrLk{tz¤kuLku ykLktË WÃkòðíkk yk ¼økðkLk ©enrh{kt {kÁt {Lk MkËið ÂMÚkh
hnku.7
fkuR Mk{Þu Mk¼k{kt {nk{q÷k [k ykMkLk WÃkh rðhks{kLk ÚkR
s{ýk nkÚk{kt íkw÷MkeLke {k¤k Vuhðe RïhLkku sÃk fhíkk, íkkhk{tz¤{kt [tÿ{kLke
su{ Mktík{tz¤{kt þku¼íkk yLku {wrLkykuLkk LkuºkkuLkk yuf{kºk ykÄkh MðYÃk
¼økðkLk ©enrh{kt {kÁt {Lk MkËkÞ ÷køke hnku.8 fkuR Mk{Þu {wrLkykuyu ÃkqsLk
fhu÷ nkuðkÚke ïuík ð, ¼k÷{kt [ku¾kyu Mkrník rík÷f yLku ftX{kt htøkçkuhtøke
Ãkw»ÃkkuLke {k¤kÚke yríkþÞ þku¼e hnu÷k yLku [hý{kt ÃkkËwfk Ãknuhe zkçkk nkÚkLku
fuz WÃkh xufðeLku Q¼k hnu÷k ¼økðkLk ©enrh{kt {khe r[¥kð]r¥k MkËið ÂMÚkh
hnku.9 õÞkhuf ysL{k ¼økðkLk ©ef]»ýLkk sL{kü{e ykrËf {nkuíMkðLku rð»ku
Ëuþ Ëuþktíkh{ktÚke ykðíkk ½ýk çkÄk ¼õíkkuLkk Mkt½kuyu yLkuf «fkhLkkt ð,
yk¼q»ký, y÷tfkh íkÚkk MkwøktÄe{kLk þeík¤ [tËLkÚke Ãkqs÷u k yk ¼økðkLk ©enrh
{khk økútÚk rLk{koý{kt yrík WíMkkn «uhLkkhk Úkkyku. 10
fkuR Mk{Þu {wrLksLkkuLkku ykríkÚÞ Mkífkh fhðk ÃkkuíkkLkk ¾uMkLku zkçkk

¾¼k WÃkhÚke ÷R fuz MktøkkÚku áZ fAkuxku çkktÄe ðkhtðkh rÃkhMke {wrLksLkkuLku
yrík ík]ó fhLkkhk ¼økðkLk ©enrh yk økútÚk Mk{króLke rMkrØYÃk {khku {LkkuhÚk
Ã¢Á¢Ä¢Ã¢ÜU}¢H¢æÜUéà¢¢ïÃ¢üÚïw¢¢LçÓ¢Ú¢ÎRU}¢¢ñçÚ}¢¢´ ¢çÚ~¢è}¢ì J
çÃ¢Î¢Îçy¢çÎÃ¢´ S¢ ¢}¢üS¢ê¢é<¢Á¢S¢çw¢¢}¢üÜUÚ¢ï ÎÎ¢y¢é Ï¢éçh}¢ì JJ 12
ÒUÓ¢¢ ç¢Á¢S¢éy¢mÄ¢¢Ä¢ Îïà¢¢¢ì S¢ÎçS¢ S¢}¢´ çã çÃ¢|¢ÁÄ¢ Î¢Ã¢y¢}¢ì J
|¢é ç Ã¢ Ã¢ë c ¢¢çÚÚÿ¢¢ñ Ü U|¢¢Ã¢´ Ã¢ë c ¢y¢¢Ä¢´ y¢}¢ã´ ç¢Ä¢ñ S}¢Ú¢ç}¢ JJ 13
§ã Á¢Ç}¢y¢Ä¢p ¢¢ç¢Á¢èÃ¢¢ ¥ç¢ Ä¢Îé Î ¢ÚS¢Î¢¢Ä¢ï ¢ ¢ñ Ü ï U J
Îíéy¢y¢Ú¢çÚã¢y¢Îé:w¢|¢¢Ã¢¢: S¢éÜëUçy¢Ã¢Ú¢: SÄ¢éÚS¢¢ñ S¢ }¢ïùSy¢é y¢éC: JJ 14
ÒUÓ¢¢ ç¢Á¢Á¢¢¢¢ì Ä¢¢¢ç¢ÜU¢Ú´ ¢¢é ç¢x¢}¢S}¢ëçy¢S¢}}¢y¢´ SÃ¢¢}¢ü}¢ì J
Ä¢Îé¢çy¢|¢Á¢¢¢ÉK}¢¢çÎà¢´Sy¢´ çÃ¢Î¢Î¢ SÃ¢Ä¢}¢èà¢ »c¢ y¢écÄ¢¢y¢ì JJ 15
ÒUÓ¢¢ çÃ¢Î¢çÎCÜU}¢ü à¢éh´ ÒUÓ¢ çÃ¢Î¢jéçÃ¢ ¢êy¢üÜU}¢ü Ó¢ïà¢: J
¥x¢ç¢y¢}¢éw¢Á¢¢¢ì Ä¢¢ïC|¢¢ïÁÄ¢ñÚçy¢ S¢éçãy¢¢¢ì çÃ¢Î¢ï S¢ }¢ïùSy¢é y¢éC: JJ 16
ÃkrhÃkqýo fhku.11 æðs, sð, f{¤, ytfwþ yLku Wæðohu¾k ykrË Mkku¤ r[ökuÚke
yríkþÞ þku¼íkkt ©e[hýLkkt Ãkøk÷kt {qfðkÚke yk ÄhíkeLku Mðøko fhíkkt Ãký yrÄf
Mkki¼køÞþk¤e fhLkkhk íkÚkk ÃkkuíkkLkk Mk¾k ¼õíkkuLke MkkÚku nkMÞ rðLkkuËLku fhLkkhk
Ä{oÃkwºk ¼økðkLk ©enrh {Lku yk økútÚk h[ðk{kt rLkÃkwýçkwrØ yÃkoý fhku.12 fkuR
Mk{Þu ÃkkuíkkLkk ¼õíksLkkuÚke ¼hÃkqh Mk¼k{kt ËuþLkk rð¼køk fhe ÃkkuíkkLkk
çktÄwykuLkk ÃkwºkkuLku økkrË yÃkoý fhe íkuLkk îkhk yk Ãk]Úðe Ãkh yuf Ä{oLkwt hûký
fhðkLke s ytíkh{kt RåAk Ähkðíkk Ä{oíkLkÞ ¼økðkLk ©enrhLkwt {khe nrh[rhºk
M{hýÚke «¼kðe çkLku÷e çkwrØÚke nwt M{hý fÁt Awt.13
yk ¼qík÷{kt yLkuf sz{rík ÃkkÃkeSðku Ãký su ©enrhLkk WËkh MktíkkuLkku
yuf Mk{k©Þ fhðk {kºkÚke íkífk¤ Ëwü Mð¼kðLkku íÞkøk fhe {nk ÃkqÛÞþk¤e
çkLku Au íku yk ¼økðkLk ©enrh {khk WÃkh «MkÒk Úkkyku.14 fkuR Mk{Þu ©wrík,
M{]ríkyu «ríkÃkkËLk fhu÷k ¼økðkLkLke ¼Âõíkyu MkrníkLkk MðÄ{oLkku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
yrÄfkh yLkwMkkh ¼õíksLkkuLku çkkuÄ ykÃkLkkhk yLku MðÞt Rïh nkuðk Aíkkt
Ãký ¼õíksLkkuLkk rþûkýLku yÚkuo MðÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhíkk yk ¼økðkLk ©enrh
{khk WÃkh «MkÒk Úkkyku.15
fkuR Mk{Þu yk Ãk]Úðe Ãkh þwØ y®nMkk{Þ Þ¿k íkÚkk yÒkûkuºkkrËf Rü
f{oLkwt «ðíkoLk fhíkk, fkuR Mk{Þu ðkð, fqðk øk¤kððk, ík¤kð çktÄkððkt, Ä{oþk¤k
íkÚkk {trËhkuLkkt rLk{koý fhðkt rðøkuhu Ãkqíkof{oLkwt «ðíkoLk fhíkk, íku{s [kh «fkhLkkt
y. 4 «Úk{ «fhý 109
ÒUÓ¢ ç¢çà¢ }¢éç¢Ã¢ëÎ}¢Ä¢S¢´S¢: SÃ¢Ä¢}¢éLS¢´à¢Ä¢¢ëÓÀK}¢éçm|¢¢ÃÄ¢ J
Ðí ç y¢¢Î}¢é L ¢¢ï ¢ÚÐí Î ¢y¢¢ ãçÚçÚã S¢¢¢é y¢¢¢ï y ¢é }¢XHæ }¢ï JJ 17
¥ÜëUy¢çÃ¢çÃ¢¢Ä¢¢ïx¢S¢¢¢¢¢ïùç¢ {íéÃ¢}¢¢éÃ¢èÿ¢¢}¢¢~¢y¢¢ïùç¢ Ä¢SÄ¢ J
§ã S¢ÜUHS¢}¢¢ç¢çS¢çh}¢ïçy¢ Ðí|¢éÚçw¢H´ }¢}¢ }¢XH´ çRUÄ¢¢yS¢: JJ 18
|¢Ã¢y¢èã |¢é Ã ¢Sy¢Hï }¢ã¢ó¢x¢Ú¢Á¢¢ï çã}¢Ã¢¢¢é Î çxÎçà¢ J
çÃ¢y¢y¢¢ï Ó x¢ë ã ¢|¢ÜUÎÚ: ¢ë ¢é M Ä¢¢ï Ó Ä¢à¢é ½ í Ü U¢çy¢}¢¢¢ì JJ 19
ÒUçÓ¢ÎT¢¢é T S¢çó¢|¢: ÒUçÓ¢ÎC¢¢ÎS¢¢¢é à ¢¢ï | ¢¢: J
ÒUçÓ¢Îï c ¢ Ó¢ Ú¢ñ Ä¢à¢ë X |¢ë Î ì Ï ¢ãé ¢¢ Ã¢¢ü ç Ã¢çÓ¢~¢Îà¢ü ¢: JJ 20
çÃ¢}¢H¢: ¢é L ç¢Û¢ü Ú ¢ï j Ã¢¢: ¢çÚy¢: S¢¢ÚS¢ã´ S ¢}¢çÇy¢¢: J
S¢çÚy¢: Ðí S ¢Úçy¢ Ã¢¢ Ä¢y¢: à¢y¢à¢¢ï H¢ï H y¢ÚXà¢çÏÎy¢¢: JJ 21
RÂåAík ¼kusLk s{kze yøkrýík ¼qËuðkuLku ík]ó fhíkk Ãkh{uïh ©enrh {khe
Ãkh f]Ãkk ðhMkkðku.16 õÞkhuf hkºke Mk¼k{kt {wrLkykuLke ðå[u rðhks{kLk ÚkR
yLkuf «fkhLkk MktþÞÞwõík «&ku fhíkk yLku íku «&kuLkk W¥kh ßÞkhu fkuRÚke Lk
ÚkkÞ íÞkhu Ëhuf «&Lkwt çknw«fkhu Mkh¤ íku{s MkðuoLkuu çkkuÄ ÚkkÞ yu heíku MkwtËh
Mk{kÄkLk fhíkk Ä{oLktËLk ©enrh {kÁt Mkðo«fkhu {tøk¤ rðMíkkhku.17 yk Ãk]Úðe
Ãkh yLkuf ¼õíkku yüktøkÞkuøkLke MkkÄLkk fÞko rðLkk Ãký su{Lke árü {kºkÚke
Ãký rLkùu Mk{økú Mk{krÄrMkrØ{kt Mðíktºkíkk «kó fhu÷e Au, yuðk {nk Mkk{Úkeo
Mk¼h ¼økðkLk ©enrh {kÁt Mk{økú {tøk÷ rðMíkkhku.18 (yk «{kýu fÚkkLkk
«kht¼ Ãkqðou ©enrhLkkt [rhºkkuLkkt M{hý Ãkqðfo Lkwt {tøk÷k[hý fhe Mkwðíú k{wrLk «íkkÃk®Mkn
hkòLku nðu yk MkíMktrøkSðLkLke MktÃkqýo fÚkk Mkt¼¤kððkLkku «kht¼ fhu Au.)
rn{k÷Þ ðýoLk:- yk Ãk]Úðe Ãkh íku{kt Ãký yk ¼khík ËuþLke
W¥khrËþk{kt LkøkkrÄhks rn{k÷Þ Lkk{Lkku {nkLk Ãkðoík ykðu÷ku Au. íku rn{k÷Þ
rðþk¤ yLku [k hks{nu÷ Mkh¾e økwVkyku íkÚkk [k [ktËeLkk Zøk÷k suðe
ïuík fktríkÚke þku¼u Au.19 yk rn{k÷Þ fkuR ¼køk{kt fks¤Lkk Zøk÷k suðku
fk¤ku íkku fkuR ¼køk{kt Mkwðýo suðe MkkuLkuhe rþ¾hkuðk¤ku Au. íku{s yLkuf «fkhLke
htøkçkuhtøke r[ºkrðr[ºk þku¼kLku Äkhe hÌkku Au.20 yk rn{k÷Þ{ktÚke rLk{o¤
s¤ðk¤e, f÷f÷ fhíkkt yLkuf Íhýktyku{ktÚke WËT¼ðu÷e íku{s WA¤íkk
íkhtøkkuÚke þçË æðrLk fhíke MkUfzku LkËeyku ðne hne Au. yu LkËeykuLkk rfLkkhk
¢Ã¢ÜïUy¢ÜUÜéU}|¢¢¢ÅH¢ç|¢: ÜUÜéU|¢ñ: ÜéUÎÜUÎ}Ï¢¢¢çHÜïUÚñ: J
Ã¢ÅçÏ¢ËÃ¢ÜUç¢y¢Î¢çÇ}¢ñ Ä ¢¢ï ü LçÓ¢ÚSy¢¢Hy¢}¢¢HS¢¢HÁ¢¢Hñ : JJ 22
S¢ÚHñ Ã ¢ü Ú ¢ñ Ú à¢¢ï Ü UÃ¢ë Îñ Ï ¢ü Ü é U H¢¹í ¢ y¢ÜUÓ¢}¢Üñ U ÚS¢¢Hñ : J
ÜUÎHèÐí}¢éw¢ñ: ÈUHÎíé}¢ñÄ¢¢ïü Ú}¢¢èÄ¢: ÜéUS¢é}¢Îíé}¢ñ: S¢}¢y¢¢y¢ì JJ 23
çÃ¢ÜUÓ¢ñ : Üé U S¢é } ¢ñ ç ÚÃ¢ï ÿ ¢}¢¢¢p¢Hà¢¢w¢Îí é ç |¢Ú¢uÄ¢çó¢Ã¢¢ÍÄ¢¢ü ¢ì J
}¢¢é Ú ñ : ç¢ÜUÜê U çÁ¢y¢ñ p Î|¢ñ ü : ÈUH}¢ê H ¢çÎç|¢ÚÄ¢¢¢çy¢¢ï Ä ¢: JJ 24
LLç|¢}¢ü ç ãc¢ñ Ï ¢ü H è}¢é w ¢ñ : çÜUçÅà¢ËÄ¢ñ : ç¢y¢ «ÿ¢x¢ÇÜñ U : J
Üë U ÜUÃ¢¢Üé U }¢Ä¢ê Ú Ó¢¢y¢Üñ U çÚy¢Úñ : ¢çÿ¢x¢¢ñ p S¢ï ç Ã¢y¢: JJ 25
x¢Á¢Ï¢ë ´ ç ãy¢ç¢Û¢ü Ú SÃ¢¢ñ L ¢Îï Ã ¢¢lé ¢Ã¢è¢¢ñ S y¢¢¢ J
ç¢x¢}¢Ã¢ç¢ç|¢¢é ü ¢èÚÃ¢ñ < ¢¢Îñ : ¢çÿ¢x¢¢SÄ¢ Hçÿ¢y¢: JJ 26
hksntMk yLku MkkhMk ÃkûkeykuÚke þku¼e hÌkk Au.21

yk rn{k÷Þ [khu çkksw Q¼u÷kt Äkðzku, fuðzku, økw÷økw÷k, hkíkku hkurnzku,
yswLo k, {kuøkhku, fËBçk, Lkkr¤Þuhe, ðz, çke÷eÃkºk, ÃkeÃk¤ku, Ëkz{e, íkkz, ík{k÷,
Mkkøk, çkÃkkuheÞk ykrËf yLkuf ð]ûkkuÚke þku¼e hÌkku Au.22 íku{s [khu íkhV
Q¼u÷kt ËuðËkÁ, ðhýku, ykMkkuÃkk÷ð, çkkuhMk¤e, yktçkk, [tÃkk, VýMk, fu¤
rðøkuhu V¤«ÄkLk yLku fux÷k Ãkw»Ãk «ÄkLk ð]ûkkuÚke Ãký yk rn{k÷Þ yrík h{ýeÞ
¼kMku Au.23 ð¤e yk rn{k÷Þ ¾e÷u÷kt Ãkw»ÃkkuYÃke LkuºkÚke ÃkqsLkeÞ yríkrÚkykuLku
òýu rLknk¤íkku nkuÞ Lku þwt ! ðkÞwLkk ðuøkÚke [k÷íke ð]ûkLke zk¤eykuYÃke nkÚkLkk
nu÷fkhkÚke yLku xnwfk fhíke fkuÞ÷kuLkk {Äwh þçËkuÚke òýu yríkrÚk ÃkwÁ»kkuLku
ÃkkuíkkLke Mk{eÃku çkku÷kðíkku nkuÞLku þwt ! íkÚkk Ë¼oðzu yríkrÚkykuLku ykMkLk ykÃkíkku
nkuÞLku þwt ! íkÚkk V¤{q¤ ykrË ¼ûÞ ÃkËkÚkkuo ðzu yríkrÚkykuLku ík]ó fhíkku nkuÞLku
þwt ! íku{ ¼kMku Au.24
yk rn{k÷Þ{kt ÁÁ Lkk{Lkkt {]øk÷ktyku, Ãkkzkyku, ðkLkhku, ðhknku,
þuZkRyku, hªAku, økUzkyku, íku{s fwfzkyku, {kuh yLku [kíkf ykrËf ¼kík¼kíkLkkt
htøkçkuhtøke r[ºkrðr[ºk Ãkþw ÃkûkeykuLkk Mk{qnku rLkðkMk fheLku hnu Au.25 yk
rn{k÷Þ nkÚkeykuLkk þçËæðrLk, ¾¤¾¤ ðnuíkkt ÍhýkykuLkku æðrLk, øktÄðkuoLke
ðeýkðkËLkLkku æðrLk, {wrLkykuLkk {w¾{ktÚke rLkf¤íkk ðuË{tºkkuLkku æðrLk, ½w½ðkxk
fhíke øktøkkLkk «ðknLkku æðrLk yLku ÃkûkeykuLkk f÷hðLkk æðrLkÚke yríkþÞ økwtS
y. 4 «Úk{ «fhý 111
çÃ¢Î¢ï çÃ¢ç¢¢ñ Ã ¢ Ä¢¢ï ù ç¢¢: S¢ÜUH¢¢¢}¢ç¢ |¢ê | ¢ë y ¢¢´ ¢é Ú ¢ J
ç¢çw¢H¢ï ¢}¢ÚÕS¢}|¢Ã¢: ç¢y¢ »Ã¢¢çSy¢ çà¢Ã¢¢çÎç|¢p Ä¢: JJ 27
Ä¢~¢ çÎÃÄ¢¢ ç~¢¢¢x¢¢ Ðí¢}¢´ S¢éÐíçy¢çCy¢¢ J ¾ír¢H¢ïÜU¢Î¢¢RU¢y¢¢ Ã¢y¢üy¢ï S¢#¢¢ çÜUH JJ 28
Ã¢SÃ¢¢ñÜUS¢¢Ú¢ ¢çH¢è ¢¢Ã¢¢è Ó¢ S¢ÚSÃ¢y¢è J Á¢}Ï¢ê¢Îè Ó¢ S¢èy¢¢ Ó¢ x¢X¢ çS¢¢ép S¢#}¢è JJ 29
y¢~¢ ÿ¢¢ïç¢¢Ú¢ç¢¢ï |¢x¢Ã¢y¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢¢¢}¢: J S¢¢ÿ¢¢ÓÀîè¢éLc¢¢ï¢}¢SÄ¢ ÜëU¢Ä¢¢ «cÄ¢¢ÜëUôy¢ çÏ¢½íy¢: J
SÃ¢ÐíïCÐí|¢éS¢ïÃ¢¢¢¢Ï¢ÎÚèÎ¢Ã¢¢ÜëUçy¢ÓÀ¢çÎy¢SÃ¢¢¢y¢¢ÿ¢Ú¢¢}¢y¢¢ïùSyÄ¢çy¢S¢éw¢´ Ä¢¢ï Î¢ »Ã¢ïÿ¢¢¢y¢ì JJ30
Ï¢ÎÚèy¢L}¢ÇH¢ï Ì S¢Îí S ¢Ã¢yÜU¢ï H x¢é H é ÀÜU¢p Ä¢y¢ì J
Î¢y¢ï çã ÜU}¢ÇHé ½ í } ¢´ Ðí | ¢é Ã ¢èÿ¢¢x¢y¢}¢é Q UNySÃ¢ç¢ J 31
¢çÚy¢Sy¢L}¢ê H S¢´ ç ¢y¢¢ ç¢x¢}¢¢¢Z |¢x¢Ã¢}¢é w ¢¢ÓÀ> y ¢}¢ì J
NÎÄ¢ï çÃ¢Á¢¢ï ¢é ¢: ¢é ¢}¢é ü ¢Ä¢¢ï Ä¢~¢ çÃ¢|¢¢Ã¢Ä¢çy¢ Ó¢ JJ 32
hÌkku Au.26
çkúñkSyu yk rn{k÷ÞLke Ãknu÷ktÚke s Mkðo ÃkðoíkkuLkk hkòrÄhks
Ãkðoíkhks íkhefu rLk{ýtwf fhe Au. yk rn{k÷ÞLkk Ãkuxk¤{ktÚke y{qÕÞ híLkku
rLkÃksu Au, yk rn{k÷Þ ¼økðkLk ¼ku¤kLkkÚk ykrË yLkuf ÞkuøkeykuLkku ykðkMk¼qík
Au.27 MkíÞ÷kuf{ktÚke Lke[u Qíkhe ykðu÷e, rðhkx çkLku÷k ¼økðkLk ðk{Lk
LkkhkÞýLkk ©e[hýkuLkk MÃkþoÚke rËÔÞ çkLku÷e yLku ºký {køkuo ðnuíke ÃkkðLkfkhe
LkËe øktøkkS, yuf ðMðkifMkkhk, çkeS Lkr÷Lke, ºkeS ÃkkðLke, [kuÚke MkhMðíke,
Ãkkt[{e sBçkw, Aêe y÷fLktËk yLku Mkkík{e Mkeíkk yk «{kýuLke Mkkík Äkhkyku
yk rn{k÷Þ{ktÚke ðne hne Au.28-29
çkËrhfk©{Lkwt ðýoLk:- ykðk ÃkkðLkfkhe Ãkðoíkhks rn{k÷Þ{kt
MkkûkkíkT ©eÃkwÁ»kku¥k{ ¼økðkLkLkk yðíkkhYÃk, MktMkkhe Sðku WÃkh ËÞk fheLku
Ér»kYÃk Äkhe hnu÷k ¼økðkLk ©eLkhLkkhkÞýLkku yk©{ ykðu÷ku Au. MðÞt
yûkhÄk{ s ÃkkuíkkLkwt {q¤ MðYÃk ZktfeLku ÃkkuíkkLkk r«Þík{ ¼økðkLk ©enrhLke
Mkuðk fhðk {kxu òýu çkËrhfk©{ MðYÃku «økx ÚkÞwt nkuÞ íku{ ¼kMku Au, yLku
ËþoLk{kºkÚke yk yk©{ íÞkt ykðu÷k MkðoLku yríkþÞ Mkw¾ ykÃku Au.30 yk
rËÔÞ çkËrhfk©{{kt çkkuhzeLkk ð]ûkku{kt ÷xfíkkt Mkw{Äwh hMk¼hu÷ MðkrË»x
V¤kuLkkt Íw{¾ktyku ¼økðkLkLkkt ËþoLk fhðk ykðíkk {wõíkkuLkk ÓËÞf{¤{kt
f{tz÷kuLke ¼úkrt ík WÃkòðu Au.31 yk yk©{{kt yLkuf ð]ûkkuLkk Lke[u yufktíkMÚk¤{kt
à¢à¢ÜU¢: w¢¢ÜU¢: w¢x¢¢ }¢ë x ¢¢: S¢ÎÄ¢´ }¢é Q UÁ¢¢ñ L Îèçÿ¢y¢¢: J
¥Ó¢H¢: w¢Hé çÓ¢y¢Ä¢çy¢ Ä¢}¢éç¢Ï¢¢H¢ §Ã¢ çà¢çÿ¢y¢¢ ãçÚ}¢ì JJ 33
Á¢¢y¢¢¢çÚ¢èÇ¢¢ï l y¢¢ ãçÚ|¢èy¢¢ }¢Î¢¢lçÚçm¢¢: J
Ðí | ¢Ã¢çy¢ ¢ }¢é Q U¢¢}¢ Ä¢´ NÎÄ¢ï ¢¢Ä¢ç|¢x¢y¢é } ¢TS¢¢ JJ 34
ç¢Á¢}¢¢¢S¢y¢¢¢à¢¢y¢Ä¢ï ¢çÚy¢¢ï }¢é Q UÁ¢¢¢ Ä¢Î¢x¢y¢¢: J
ãçÚÃ¢¢x¢}¢ë y ¢ï ¢ ç¢Ã¢ë ü y ¢¢ Ï¢ë ã Î¢¢ÎS¢é w ¢¢pÚçy¢ Ó¢ JJ 35
}¢ë x ¢Ú¢Á¢}¢é w ¢¢p Ä¢~¢ Ã¢ñ x¢y¢¢ñ S ¢<x¢ÜUÎé C Ã¢ë ¢Ä¢: J
¢à¢Ã¢¢ïùç¢ Ä¢¢¢ Ã¢ç¢çmÁ¢¢ «çc¢Ã¢ëô¢ Î¢y¢ï çã ç¢SS}¢Ú¢: JJ 36
©Úx¢¢ ¢ÜéUHñ<m¢¢p ôS¢ãñÃ¢ëüc¢Î´à¢ñ: w¢¢ÜU¢ Ã¢ëÜñU: à¢ëëx¢¢H¢: J
ãçÚ¢¢p y¢Úÿ¢é ç |¢pÚçy¢ S¢ã Ä¢~¢¢ç¢ çÎÃ¢¢à¢Ä¢¢ ¥çÚCñ : JJ 37
çÃ¢HS¢yÄ¢çy¢ç¢}¢ü H ¢ï Î ÜU¢ ç¢çw¢H¢Í¢¢ñ Í ¢çÃ¢à¢¢ï ¢¢ï ÿ ¢¢¢ J
çã}¢Úçà}¢LçÓ¢Sy¢ÚçXy¢¢ çÃ¢y¢y¢¢ çÃ¢c¢é ¢Îè Ó¢ Ä¢~¢ Ã¢ñ JJ 38
çkuXu÷k {n»kyku ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»kLkk {w¾uÚke Mkkt¼¤u÷k ðuËLkk hnMÞLkwt

ÃkkuíkkLkk {Lk{kt ðkhtðkh {tÚkLk fhu Au.32
yk yk©{{kt ðMkíkkt MkMk÷kt, ôËh, nhýkt yLku Ãkûkeyku ËÞk MkkÚku
{wõíkkí{kykuÚke MkwtËh rþûký Ãkk{u÷kt Ér»k{wrLkykuLkkt òýu çkk¤fku nkuÞ Lku þwt,
íku{ y[¤Ãkýu ¼økðkLk LkkhkÞýLkwt ®[íkðLk fhu Au.33 su{ ®Mkn Úkfe ¼Þ
Ãkk{u÷k nkÚkeyku ®Mkn hnuíkk nkuÞ íÞkt sðkLku MktfÕÃk Ãký fhíkk LkÚke, íku{ {Lkw»ÞkuLkk
{LkLku íkÃkkðLkkhk fk{, ¢kuÄkrË ytík:þºkwyku YÃke {ËkuL{¥k nkÚkeyku ¼økðkLk
LkkhkÞýÚke ¼ÞÃkk{e {wõík ÃkwÁ»kkuLkk Äk{YÃk yk çkËrhfk©{{kt {LkÚke Ãký
«ðuþ fhðk Mk{Úko Úkíkk LkÚke.34 {Lk{kt hnu÷k rºkrðÄ íkkÃkLke þktrík {kxu, [khu
çkkswLkk yLÞ yk©{ku{kt ðMkíkk {w{wûkwyku ßÞkhu yk yk©{{kt ykðu Au íÞkhu
¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkk {w¾{ktÚke ðhMkíkk ð[Lkk{]íkLkk ÃkkLkÚke rºkrðÄ íkkÃkÚke
{wõík ÚkR çkúñkLktËLkk Mkw¾u Mkw¾eÞk ÚkR rð[hý fhu Au.35 ßÞkhu ®Mkn ykrË
®nMkf Ãkþwyku «ðuþ fhu Au íÞkhu ÃkkuíkkLke ÃkhMÃkhLke Mkns ðihð]r¥kLku Akuze
rLk»fk{e {wrLkykuLke su{ Ér»kð]r¥k Äkhý fhe MkÃko Lkkur¤ÞkLke MkkÚku, nkÚkeyku
®MknLke MkkÚku, ôËh rçk÷kzkLke MkkÚku yLku rþÞk¤ ðÁykuLke MkkÚku, íku{s ½wðz
fkøkzkLke MkkÚku yLku nhýkt ËeÃkzkLke MkkÚku fk{ ¢kuÄkrË Ëku»kkuÚke hrník ÚkR rð[hý
fhu Au. fkhý fu yk yk©{{kt íku Ëku»kkuLkku «ðuþ LkÚke.36-37
y. 4 «Úk{ «fhý 113
ÜU¢ñ¢è¢ÜU¢¢´à¢éÜUÃ¢ËÜUH¢ç¢ ¢ëy¢¢ç¢ à¢¢w¢¢S¢é Ó¢ Ä¢¢M¢¢}¢ì J
S¢¢à¢V}¢ïÃ¢ S¢ëà¢çy¢ çmÁ¢¢¢¢´ Ã¢¢y¢¢ïùç¢ x¢X¢ïÎÜUà¢¢ïç¢y¢¢ç¢ JJ 39
S¢ê Ä ¢ü Ã ¢çqS¢Îë à ¢Ðí | ¢ñ p Ä¢¢ï ¾í r ¢|¢ê y ¢Ä¢çy¢ç|¢<Á¢y¢ï ç Îí Ä ¢ñ : J
y¢¢¢S¢ñ LL}¢ë x ¢¢çÁ¢¢¢}Ï¢Úñ : S¢Ã¢ü ç Ã¢çjÚç|¢S¢ï Ã Ä¢y¢ï ù ç¢à¢}¢ì JJ 40
|¢ê ç Ú¢é Ä¢Ó¢Ä¢ãè¢Îé x ¢ü } ¢¢ï ¾í ¢ r¢Hÿ}Ä¢¢é x ¢y¢p ÜU¢}¢Î: J
çà¢vÄ¢Hç}Ï¢ÜUçÆ¢ñ : ¢Ä¢¢ï Í ¢Åñ } ¢ü ç Çy¢: ¢}¢ãÚp ¢àÄ¢y¢¢}¢ì J 41
çÎÃÄ¢¢é c ¢ç¢Ã¢ã¢ §y¢Sy¢y¢: S¢çy¢ Ä¢~¢ ãçÚ¢ê Á ¢Üñ U : Üë U y¢¢: J
|¢ê ç Úy¢ï Á ¢çS¢ ¢ Ä¢~¢ Ï¢¢¢y¢ï Ú¢ç~¢Á¢´ Ó¢ çy¢ç}¢Ú´ }¢ã¢y}¢¢: JJ 42
|¢ê ç Ú|¢S}¢ç¢Ó¢Ä¢¢ç¢ à¢é Ó ¢è¢¢´ Ä¢~¢ Ó¢¢çxÝà¢Ú¢¢ç¢ }¢é ¢è¢¢}¢ì J
S¢¢XÃ¢ï Î çÃ¢Îé c ¢¢´ Á¢çÅH¢¢¢´ S¢çy¢ S¢´ Ä ¢}¢Üë U à¢¢XHy¢¢¢¢}¢ì JJ 43
yk yk©{{kt MðåA s¤ðk¤e, ËþoLk {kºkÚke Mk{økú ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLku

ÄkuLkkhe, [tÿLkk Mkh¾e ïuík fkÂLíkðk¤e yLku Ãknku¤k Ãkxðk¤e Ãkrðºk rð»ýwÃkËe
øktøkk LkËe ðnu Au. yk yk©{{kt øktøkkLkk rLk{o¤ s¤Úke ÄkuR ð]ûkkuLke þk¾kyku
Ãkh Mkqfðu÷kt {wrLkykuLkkt fkiÃkeLk, ftÚkk yLku ðÕf÷kuLku ðkÞw Ãký yk {khkÚke
yÃkrðºk íkku Lk®n ÚkR òÞ Lku ? yuðe þtfk MkkÚku MÃkþo fhu Au.38-39 hkºke rËðMk
yk çkËrhfk©{Lkwt MkuðLk fhíkk çkúñÂMÚkríkLku Ãkk{u÷k Ãkh{ntMkku MkqÞo yLku yÂøLk
Mkh¾k Wßsð¤ fktríkðk¤k Au, rsíkurLÿÞ yLku íkÃkkurLkc Au, ÁÁ Lkk{Lkk
{]øk[{oLku Äkhý fhLkkhk íku rºkfk¤Ëþeo Au.40
yLktík sL{Lkk ÃkwÛÞ hrník ÃkwÁ»kkuLku yk yk©{Lke «kró yríkþÞ Ëw÷¼ o
Au. su çkúñÂMÚkríkLku ÃkkBÞk nkuÞ íkuLku s yuf yk©Þ {kxu «kÃÞ Au. ynª hnuLkkhLkk
Ãkkuíku RåAu÷k Mkðo {LkkuhÚkku Ãkqýo ÚkkÞ Au. yk yk©{ þefkyku{kt ÷xfkðu÷
s¤fXkhe yLku ½zkykuÚke yríkþÞ þku¼e hÌkku Au, ykðk yk yk©{Lkkt Ëþo
{kºkÚke {wrLkykuLkk Ãkrh©{Lku nhe ÷u Au.41 yk yk©{{kt ¼økðËT ÃkqsLk fhLkkhk
{wrLkyku îkhk XufXufkýu {qfe hk¾u÷e MkwøktÄe{kLk Ãkw»ÃkkuLke Zøk÷eyku Lkshu Ãkzu Au.
Mðík:rMkØ yríkþÞ «fkþ{kLk yk yk©{{kt ðMkíkk {wrLkykuLku hkºkeLkku ytÄfkh
Ãký çkkÄ fhe þfíkku LkÚke.42 yk yk©{{kt ytøku Mkrník [kh ðuËLku òýLkkhk,
sxkÄkhe yLku íkÃkÚke þhehLku f]þ fhe Lkk¾Lkkhk ðÕf÷ ðÄkhe Ãkrðºk {wrLkykuLke
Ãkrðºk ¼M{kuÚke ¼hÃkqh yuðe yMktÏÞ yÂøLkþk¤kyku ykðu÷e Au.43
Ä¢~¢ Üï U Ó¢¢ S¢Üë U }¢Ljé Á ¢¢ï ¢èÚ¢¢: ÜUçy¢Ó¢¢¢ï c }¢¢¢Sy¢¢¢ J
Èï U ¢¢¢ çÃ¢¢é } ¢ÚèçÓ¢¢¢Sy¢¢¢ï ¢ê } ¢¢¢p Ã¢ç¢¢: Ðí Ü é U Ã¢ü y ¢ï JJ 44
Ó¢èÚÓ¢}¢ü Î HÃ¢ËÜUHÃ¢¢: Üï U Ó¢¢¢ç¢ y¢ë ¢y¢y¢é Á ¢Ã¢¢: J
¥à}¢Üé U ^}¢¢Ã¢¢ ÚÎÜé U ^´ Ä¢~¢ Üï U çÓ¢Îë c ¢Ä¢¢ï ù l}¢Îçy¢ JJ 45
|¢ÿ¢Ä¢çy¢ Ó¢H¢~¢ÈUH¢ç¢ Üï U çÓ¢Î}Ï¢é ç ¢HÄ¢¢ Á¢¢ç¢D¢: J
yÄ¢QUS¢Ã¢ü ç Ã¢c¢Ä¢¢ ±í y ¢}¢ï Ü ï U ù½í ¢ Ã¢ÜU¢à¢}¢ç¢ Ä¢~¢ Ó¢Úçy¢ JJ 46
Ðí ï } ¢Ã¢ë ç h}¢ç¢ÜU¢´ ¢ÚÏ¢¢¢ñ HÏ¢é } ¢é ç ÁÛ¢y¢ÚS¢¢: Üë U à¢Îï ã ¢: J
¢ñçDÜU±íy¢¢Ú¢: S¢ÜUH¢ Ä¢çÓy¢Ä¢çy¢ NçÎ y¢´ çÃ¢HS¢y¢}¢ì JJ 47
Ä¢~¢yÄ¢¢ «c¢Ä¢¢ï ±í Á ¢yÄ¢¢é ç Î¢´ ¢èÃ¢¢S¢é Î ï Ã ¢´ çS¢y¢´ J
Eï y ¢mè¢ «y¢ï ù }¢ë y ¢ï ù çy¢}¢ãçS¢ Îí C é ´ ç¢Á¢ï ¢¢}¢ç¢ JJ
{wrLkykuLke SðLk[Þko:- yk yk©{{kt fux÷kf ðkLk«MÚk {wrLkyku

yufðkh s ðkÞw¼ûký fheLku hnu Au. fkuR {kºk s¤ÃkkLk fheLku, íkku fkuR ðhk¤Lkwt
ÃkkLk fheLku íkÃk fhu Au, fkuR VeýLkwt ¼ûký fheLku íkku fkuR [tÿLkk rfhýkuLkwt ÃkkLk
fhe íkÃk fhu Au, yLku fux÷kf {kºk Äq{Lkwt ÃkkLk fhe íkÃk fhu Au.44 yk yk©{{kt
íkÃk fhíkk fux÷kf Ér»k{wrLkyku Sýo ðku, {]øk[{o, ð]ûkLkkt Ãkºkku yLku ðÕf÷
ðkuLku Äkhý fhu Au. íkku fux÷kf {wrLk ½kMk{ktÚke çkLkkðu÷e ftÚkk Äkhý fhu Au,
fkuR {wrLk ÃkÚÚkhÚke fqxu÷kt yÒk íkÚkk V¤Lkwt ¼ûký fhu Au. íkku fkuR {sçkqík
Ëktíkðk¤k {wrLkyku {kºk ËktíkÚke [kðeLku s ¼kusLk fhðkLkk ykøkúnðk¤k Au.45
yk yk©{{kt hne íkÃk fhíkk fux÷kf Ér»k{wrLkyku ÃkeÃk¤kLke ÃkeÃkheLkku yknkh
fhu Au, fkuR {wrLk Ãkkýe{kt çkuMke sÃk fhu Au, íkku fkuR Ãkt[rð»kÞkuLkku íÞkøk fhe
WÃkh ykfkþðk¤e ¾wÕ÷e søÞk{kt çkuMkðkYÃk y¼úkðfkþðúíkLku yk[he sÃk
Lku íkÃk fhu Au.46 yk heíku ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»kLku rð»ku «u{Lke yr¼ð]rØ
fhðk MkktMkkrhf rð»kÞkuLkk ykMðkË Akuze íkÃkÚke þhehLku Ëwçko¤ fhLkkhk Lkircf
çkúñ[Þoðíú kLku Ähe hnu÷k Mk{Mík Ér»k{wrLkyku yk yk©{{kt rð÷Mkíkk ¼økðkLk
LkkhkÞýÉr»kLkwt ÓËÞ{kt n{uþkt ®[íkðLk fhu Au.47
yk çkËrhfk©{{kt rLkðkMk fhíkk Ér»k{wrLkyku yrík WíMkknÃkqðof
ykfkþ{køkuo fkI[ ÃkûkeykuLkk Mk{wËkÞLke ÃkuXu ¼u¤k ÚkR ÄLkw»k{ktÚke Lkef¤u÷k
çkkýÚke Ãký yrÄf ðuøkðk¤k ÚkR Wå[u Mðhu ¼økðkLk ©eLkhLkkhkÞýLkk
y. 4 «Úk{ «fhý 115
Ó¢¢¢¢ï}¢éQUà¢Ú¢çy¢x¢¢: S¢ã¢Ú´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ Ó¢¢ïÓÜñUx¢¢üÄ¢y¢¢ï J
x¢x¢¢¢Ã¢¢¢ï y S¢é Ü UNÎ: RU¢ñ @ ¢ Ä¢¢¢ Ä¢ê ¢à¢: JJ 48
Eï y ¢mè¢¢Î¢ó¢Úï ¢ S¢çãy¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ Ã¢èçÿ¢y¢é ´ J
Ä¢~¢¢Ä¢¢yÄ¢¢é Ã ¢¢S¢Ú´ Ó¢ }¢é ¢Ä¢: ¢èÃ¢¢S¢é Î ï Ã ¢ï ç y¢ w¢ï JJ
Üé U Ã¢ü y¢¢ï Ã¢ç¢}¢é Ó Üñ U : çS¢y¢LÓ¢: Ré U Ñì Ä¢ê¢Ã¢Ó¢Ã¢ç¢ J
Ðí ¢ #¢´ p ¢¢}¢y¢¢ï ¢}¢y¢ ©L¢¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢èÄ¢¢}¢é ¢è¢ì JJ 49
F¢y¢é ´ Ä¢¢SÄ¢y¢ §ü ç à¢y¢é ç S~¢¢¢x¢¢´ S¢Îà¢ü ¢¢Ä¢ Îí é y ¢´ J
Ä¢~¢ Ðí ¢ y¢L¢ï y Ä¢ Ó¢¢Ã¢ç¢ S¢Î¢ çy¢Dçy¢ Ã¢ñ ¢çÑì QUà¢: JJ
¥l¢S}¢hçÚÚï c Ä¢y¢èyÄ¢çy¢y¢Ú¢}¢é y ÜUçÆy¢¢p¢ï }¢é w ¢¢ J
¥¢ÚÄ¢¢: ¢à¢é ¢çÿ¢¢¢x¢}¢¢é Á ¢¢SyÄ¢QU¢Ä¢S¢Ã¢ü ç RUÄ¢¢: JJ 50
Ä¢~¢ à¢¢mH}¢Ä¢ï S¢}¢èÜë U y¢ï ãè¢Î´ à ¢}¢à¢Üï U }¢ë Î é S ¢Hï J
©ey¢¢ùçSy¢ Ï¢ÎÚè S¢éà¢¢ïç|¢y¢¢ çFx¢ÜU¢ï}¢HÎHñ: ÈUH±íÁ¢ñ: JJ 51
{tºkLkku òÃk fhíkk Úkfk MkíÞMðYÃk, y{]íkMðYÃk yLku yríkþÞ «fkþ{kLk yuðk
ïuíkrîÃkÄk{{kt hnu÷k ¼økðkLk ©eðkMkwËuð LkkhkÞýLkkt ËþoLk fhðk {kxu
«ríkrËLk òÞ Au.48 yLku íkuðe s heíku ïuíkrîÃk Äk{ðkMke rLkhÒk{wõíkku Ãký fkI[
Ãkûkeyku L kk Mk{w Ë kÞLke su { ¼u ¤ k {¤eLku ykfkþ{køku o Mkk{k {¤íkk
çkËrhfk©{ðkMke {wõíkkuLku Lk{Mfkh fhe, sÞ ©eðkMkwËðu ! sÞ ©eðkMkwËðu ! fneLku
©eLkhLkkhkÞý ¼økðkLkLkkt ËþoLk fhðk rLkíÞu çkËrhfk©{ «íÞu ykðu Au.49
çkËherðþk÷kLkwt ðýoLk:-yk çkËrhfk©{{kt rLkðkMk fhíkkt Ãkþw,
Ãkûke, MkÃko yLku ¼e÷ ykrË {Lkw»Þku «kík:fk¤u ¼økðkLkLkkt ËþoLk rMkðkÞLke çkÄe
r¢ÞkLkku íÞkøk fhe, n{ýkt s ykÃkýk ¼økðkLk ©eLkkhkÞý ynªÚke «Mkkh
Úkþu, yuðe yrík WíftXkðk¤k ÚkR ykøk{LkLkk {køko{kt [kt {w¾ hk¾e ÃktÂõíkçkØ
Q¼e ÃkríkíkÃkkðLke øktøkkS íkhV síkk ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkkt ËþoLk fhu Au.
yLku MLkkLk fhe ¼økðkLk ÃkkAk ÃkÄkhu íÞkhu ÃkwLk: ËþoLk fhe Ãkh{ Mkw¾Lkku yLkw¼ð
fhu Au.50 yk çkËrhfk©{{kt {åAh ykrË WÃkÿðe stíkwyku hrník, nrhÞk¤e
yLku Mk{ík¤ yuðe {]Ë¼ w rq {{kt rðþk÷k Lkk{Lke çkkuhze Wøku÷e Au. íkuLke ykMkÃkkMk
ÃktÂõíkçkØ Wøku÷kt ð]ûkkuÚke, [ªfýkt [¤fíkkt fku{¤ ÃkktËzktykuÚke yLku ÷xfíkkt
Mkw{Äwh Ãkkfu÷kt çkËheV¤kuÚke rðþu»k þku¼e hne Au.51 [khuçkksw hnu÷kt rLkíÞ
ç¢yÄ¢¢éc¢ÈUHà¢¢çHç|¢p Ä¢¢ çÎÃÄ¢¢¢Î¢Ã¢Úñ: ¢çÚç¢y¢¢ J
ÿ¢é ¢ë Ç é c ¢çã}¢Î¢ï c ¢Ã¢<Á¢y¢¢ ¢ê ç Á¢y¢¢ Ó¢ Ï¢çHã¢ï } ¢ÜU}¢ü ç |¢: JJ 52
çÃ¢Sy¢ëy¢¢çy¢çÃ¢}¢Hléçy¢à¢¢w¢¢ ÜUÅÜñU: ¢çÚNy¢¢ Ó¢ }¢¢¢ï¿¢¢ J
ç¢:S¢Ú}¢¢é Ú S¢¢ ¢¢é çÎÃÄ¢¢ Ã¢èÿ¢¢¢Îçw¢H¢¢¢ç¢ã~¢è JJ 53
¢¢çÎy¢¢ }¢¢é Ú Ã¢ñ p çÃ¢ãXñ : S¢ï ç Ã¢y¢¢ S¢é Ú x¢¢ñ Ú ¢é Ã ¢ï H }¢ì J
À¢Ä¢Ä¢¢ ç¢çÏ¢ÇÄ¢¢ ¢Ä¢¢èÄ¢¢ Ä¢¢´ Ã¢Îçy¢ }¢é¢Ä¢p çÃ¢à¢¢H¢}¢ì JJ 54
¿¢¢¢çÃ¢¿¢¢¢S¢}¢ó¢: ¢èÜëUc¢SÄ¢ ç¢Îïà¢y¢: J ç¢Ã¢S¢yÄ¢éhÃ¢¢ï Ä¢~¢ çS¢h¢ï |¢¢x¢Ã¢y¢¢°í¢è: JJ 55
Ã¢ñã¢Ä¢S¢¢ï NÎ¢ï Ä¢~¢ S¢çy¢ Ú¢Á¢c¢üÄ¢p Ä¢y¢ì J Ä¢~¢ Ó¢¢Eçà¢Ú¢ ç¢yÄ¢´ Ã¢ïÎ¢¢ì ¢Æçy¢ à¢¢Ey¢¢¢ì JJ 56
Ä¢~¢ à¢RU: ¢éÚ¢ ãyÃ¢¢ Ã¢ë~¢´ Ã¢ïÎ¢¢ü¢¢Úx¢}¢ì J ¾ír¢ãyÄ¢¢¢¢¢ïÎ¢¢Z Ó¢RïU Ã¢c¢¢üÄ¢éy¢´ y¢¢: JJ 57
S¢¢Ã¢<¢: S¢êÄ¢üy¢¢Ä¢¢ï ¢¢ÚÎï¢ S¢éçà¢çÿ¢y¢: J S¢h}¢¢ü¢|Ä¢S¢¢ì Ä¢~¢ y¢¢SÄ¢çy¢ ãôÚ |¢Á¢¢ì JJ 58
Ãkw»Ãk, V¤ yLku Ë¤ðk¤kt ÃkkrhòíkLkkt ð]ûkkuÚke ®ðxkÞu÷e yk çkËherðþk÷k Lke[u

çkuMkLkkhk MkkÄfLku õÞkhuÞ ¼q¾, íkhMk, xkZ, íkzfku ykrË þkherhf Ëku»kku MÃkþo
fhe þfíkk LkÚke. ¼økðkLkLkk rLkðkMkLku fkhýu Mkðo©c u ÃkýkLku Ãkk{u÷e yk çkkuhzeLkwt
Ãký MkkÄfku [tËLk Ãkw»Ãk yLku nku{krËf r¢ÞkÚke ÃkqsLk y[oLk fhu Au.52 yk
çkkuhzeLke rðþk¤ þk¾kyku yríkMkwtËh yLku [¤fíke Au. yk çkkuhze{kt yuf Ãký
fktxku LkÚke, íkuÚke yrík MkwtËh {Lkkunh ÷køku Au. yk çkkuhze Mkíkík Íhíkk {Äwh
hMkðk¤e yLku ËþoLk{kºkÚke ÃkkÃkeykuLkkt ÃkkÃkLku Mk{kðLkkhe rËÔÞ Au.53 suLke
þk¾kyku WÃkh çkuMke Ãkûkeyku {Äwh f÷hð fhu Au, RLÿkrË Ëuðíkkyku ykLkwt
rLkíÞ MkuðLk fhu Au. yk çkkuhzeLke ½kxe AkÞk yk©Þ fhðk ÞkuøÞ nkuðkÚke
LkkhË ykrËf Ér»k{wrLkyku yu{Lku rðþk÷k Lkk{Úke MktçkkuÄu Au.54
ykðk çkËrhfk©{Lku rð»ku ¿kkLkrð¿kkLk MktÃkÒk, ¼õíkku{kt yøkúuMkh yLku
rMkØËþkLku Ãkk{u÷k WØðS ¼økðkLk ©ef]»ýLkk ykËuþÚke rLkíÞ rLkðkMk fheLku
hnu Au.55 yk yk©{{kt ðinkÞMk Lkk{Lkku Ähku ykðu÷ku Au. yk yk©{{kt {Áík
ykrË hks»k Ëuðíkkyku Ãký rLkðkMk fhu Au. íku{s yïrþhk Lkk{Lkk Ér»k þkïík
ðuËkuLkku rLkíÞ ÃkkX fhu Au.56 Ãkqðuo ðuËÃkkhtøkík ð]ºkkMkwhLkku ðÄ fhðkÚke ÷køku÷e
çkúñníÞkLkk rLkðkhýLku {kxu RLÿ {nkhkòyu Ëþnòh ð»ko ÃkÞOík yk yk©{Lku
rð»ku íkeðú íkÃkùÞko fhe níke.57
Ëuð»k LkkhËS Úkfe MkktÏÞÞkuøk yLku Ãkt[hkºkLkku WÃkËuþ Ãkk{u÷k MkqÞÃo kwºk
y. 4 «Úk{ «fhý 117
¢ïÄ¢S¢ï |¢éçÃ¢ |¢QU¢¢¢´ Ä¢~¢ñÃ¢ |¢x¢Ã¢¢SÃ¢Ä¢}¢ì J ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢¢ï ç¢yÄ¢´ y¢¢pÚçy¢ ÎécÜUÚ}¢ì JJ 59
ÐíÃ¢y¢üy¢ï ¢ñÃ¢ ÜUçH: ÜU<ãçÓ¢l~¢ Ó¢¢¢}¢ï J ¢ïÄ¢¢ï}¢êy¢ïü|¢üx¢Ã¢y¢: S¢¢ÿ¢¢m¢S¢¢Áx¢y¢y¢ï: JJ 60
¥w¢Ç|¢x¢Ã¢hK¢¢¢¢Îç¢Ã¢ëüy¢}¢¢¢S¢: J ç¢yÄ¢´ S¢ïÃ¢¢¢Ú¢ï Ä¢~¢ ¢¢ÚÎ¢ï Ã¢y¢üy¢ï }¢éç¢: JJ 61
Ä¢~¢yÄ¢S¢éw¢Hïà¢ï¢ ¢¢Ú}¢ïDK¢çÎ¢¢}¢Á¢}¢ì J S¢éw¢´ S¢}¢´ ¢ñÃ¢ Ï¢é¢ñ}¢èüÄ¢y¢ï ÚS¢Ã¢ïçÎç|¢: JJ 62
}¢éQñUÚ¢ïÜñUp }¢é}¢éÿ¢éÃ¢ëÎñ: S¢}¢¢ç¢y¢¢ï Ä¢¢ï çÃ¢Ï¢é¢ñ ÚS¢¿¢ñ: J
S¢ ¥¢¢}¢¢ï Îà¢ü¢}¢¢~¢y¢¢ïùç¢ ãÚó¢Í¢´ à¢¢ï|¢Ä¢y¢èã |¢êç}¢}¢ì JJ 63
Ï¢ÎçÚÜU¢¢}¢Ã¢¢ü¢¢¢}¢¢ Ó¢y¢é¢¢ïüùÄ¢¢Ä¢: JJ4JJ
--------------------------
Mkkðý{Lkw yk yk©{{kt hne ¼køkðíkÄ{oLkwt yLkwckLk fhu Au yLku MkkûkkíkT
LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt «u{ Ãkqðof ¼sLk fhíkk Úkfk íkÃk fhu Au.58 yk yk©{{kt
MðÞt ¼økðkLk ©eLkhLkkhkÞýËuð Ãký ¼hík¾tzðkMke ¼õíksLkkuLkk ykíÞtríkf
fÕÞkýLku yÚkuo rLkíÞ Ëw»fh íkÃk fhu Au.59 fÕÞký{qík íku{s Mk{Mík søkíkLkk
Mðk{e yuðk MkkûkkíkT ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkku yk yk©{ nkuðkÚke fr¤Þwøk ÃkkuíkkLkwt
Mkk{Úko Ëu¾kzðk õÞkhuÞ Ãký Mk{Úko Úkíkku LkÚke.60 ¼økðkLkLkk y¾tz æÞkLkÚke
WíÃkÒk ÚkÞu ÷ k ykLkt Ë Úke {Lk{kt Ãkh{ Mkw ¾ Lku Ãkk{u ÷ k yLku ¼økðkLk
©eLkhLkkhkÞýLke y¾tz MkuðkÃkhkÞý yuðk LkkhË{wrLk Ãký yk yk©{{kt
rLkðkMk fheLku hnu Au.61 ¼økðËT hMkLku {kýLkkhk hMk¿k ¼õíkku çkúñÃkË fu
RLÿÃkËLkk {nkMkw¾Lku Ãký yk çkËrhfk©{Lkk yuf yÕÃk Mkw¾Lke íkku÷u Ãký
økýíkk LkÚke.62
yuðk yk çkËrhfk©{{kt ¼økðkLkLkk ¼ÂõíkhMkLku {kýLkkhk yMktÏÞkík
{wõíkku yLku {w{wûkwykuLkk Mk{qnku íkÚkk Ëuðíkkyku rLkðkMk fheLku hnu Au. íku{s
árü{kºkÚke yk yk©{ ËþoLk fhLkkhk {Lkw»ÞkuLkkt ÃkkÃkLku nhu Au, yuðku yk
çkËrhfk©{ Mk{økú ÄhíkeLku þku¼kðu Au, yÚkkoíkT yk yk©{Lkk fkhýu Ähíke
ÃkkuíkkLku f]íkkÚko {kLku Au.63
MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt çkËrhfk©{Lkwt ðýoLk
fÞwO yu Lkk{u [kuÚkku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --4--
--------------------------------------
¢@}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢~¢ñÜUÎ¢ |¢x¢Ã¢y¢¢ï ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢ çã J Îà¢ü¢¢¢ü}¢é¢¢Á¢x}¢é}¢éü¢Ä¢Sy¢yS}¢ëy¢¢ ¢ë¢ ! JJ 1
y¢è¢üÄ¢¢~¢¢´ Ï¢ãéçÃ¢¢¢´ çÃ¢¢¢Ä¢ Á¢x¢y¢èy¢Hï J §ÓÀy¢Sy¢yÈUH´ Ðí¢#é´ Îà¢ü¢ï¢ Á¢x¢Îìx¢éÚ¢ï: JJ 2
}¢ÚèÓ¢p Ã¢çS¢D¢ïùç~¢ÚïÜUy¢p çmy¢çèy¢: J ÜUàÄ¢¢p |¢Úm¢Á¢: à¢¢ÜUËÄ¢¢ï |¢ëx¢éÚçXÚ¢: JJ 3
ã¢Úèy¢¢ï x¢¢ñy¢}¢: ÜUÃ¢¢ï Ä¢¢¿¢Ã¢ËvÄ¢¢Ú¢à¢Ú¢ñ J ôà¢à¢¢¢Ä¢¢ ¥¢ñÃ¢üp çÃ¢E¢ç}¢~¢Sy¢¢¢ùùS¢éçÚ: JJ 4
S¢´ Ã ¢y¢¢ï ü Ï¢½í é } ¢ñ ~ ¢ï Ä ¢¢ñ Ï¢ë ã ÎE¢ï ù ¢ H¢ï } ¢à¢: J ©y¢Ä¢ §Îí Ð í ç }¢çy¢Ã¢ñ ü à ¢´ ¢¢Ä¢¢Îï Ã ¢H¢ñ JJ 5
¢éHSyÄ¢: ¢éHã¢ï x¢x¢ü: à¢Ü ìç~¢Ã¢¢ïüÎéÏ¢ëüãS¢çy¢: J Ã¢¢}¢ÎïÃ¢: ¢@çà¢w¢: ÐíÓ¢ïy¢¢: ÜUÎü}¢: RUy¢é: JJ 6
Á¢ñx¢èc¢ÃÄ¢: S¢é}¢y¢ép Ã¢¢Ë}¢èçÜUàÓ²Ã¢¢¢ïùLç¢: J ÜU¢yÄ¢¢Ä¢¢¢ï Á¢ÚyÜU¢LÚ¢Sy¢èÜUp çÃ¢|¢¢ÇÜU: J 7
«cÄ¢à¢ëX: à¢Úm¢´p à¢}¢èÜU¢ï Á¢ñç}¢ç¢Ä¢üçy¢: J ¥C¢Ã¢RU: ¢¢ç¢ç¢p }¢¢ÇÃÄ¢: à¢¢ÜUÅ¢Ä¢¢: JJ 8
ÜëUc¢¢~¢ïÄ¢: S¢êHçà¢Ú¢: à¢é¢ÜU¢ï x¢¢xÄ¢üçy¢¢Úè J ÜU¢HÃ¢ëÿ¢èÄ¢ ©¢æÜU¢ïï ¢¢çÓ¢ÜïUy¢p }¢¢ÆÚ: JJ 9
yæÞkÞ - 5
çkËrhfk©{{kt Ér»kyku L kw t ykøk{Lk.
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! yuf Mk{ÞLku rð»ku Mkðuo {wrLkyku
{khkt ËþoLk fhðk ynª ÃkÄkhu. yk «{kýu ¼økðkLk ©eLkkhkÞýu ÓËÞÚke ÞkË
fhu÷k {her[ ykrË {wrLkyku ¼økðkLk ©e LkhLkkhkÞýLkkt ËþoLk fhðkLku yÚkuo
çkËrhfk©{{kt ÃkÄkÞko.1 Ãk]Úðe ÃkhLkkt rðrðÄ íkeÚkkuoLke Þkºkk fhe søkËTøkwÁ
¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkkt «íÞûk ËþoLk fhe íkeÚkoÞkºkkLkkt MktÃkqýo V¤Lku «kó fhðkLke
RåAkÚke Mkðuo {wrLkyku çkËrhfk©{Lku rð»ku ÃkÄkÞko.2
{her[, ðrMkc, yrºk, yufík, rîík, rºkík, f~ÞÃk, ¼hîks, þkfÕÞ,
¼]økw, ytrøkhk, nkrhík, økkiík{, fÛð, Þk¿kðÕõÞ, Ãkhkþh, ®þþÃkkÞLk, ykiðo,
rðïkr{ºk, ykMkwrh, Mktðíko, çk¼úw, {iºkuÞ, çk]nËï, ÷ku{þ, WíkÚÞ, RLÿ«r{rík,
ðiþtÃkkÞLk, Ëuð÷, Ãkw÷MíÞ, Ãkw÷n, økøko, þr¢, ðkuZw, çk]nMÃkrík, ðk{Ëuð,
Ãkt[rþ¾, «[uíkk, fËo{, ¢íkw, siøke»kÔÞ, Mkw{tíkw, ðkÕ{erf, åÞðLk, yÁrý,
fkíÞkÞLk, shífkÁ, ykMíkef, rð¼ktzf, É»Þþ]tøk, þhîkLk, þ{ef, sir{rLk,
Þrík, yükð¢, ÃkkrýLke, {kÛzÔÞ, þkfxkÞLk, f]»ýkºkuÞ, MÚkq÷rþhk, þwLkf,
økkøÞo, rík¥krh, fk÷ð]ûkeÞ, W¥ktf, Lkkr[fuík, {kXh, {kIòÞLk, ÃkýkoË, çk]nËÂøLk,
Ãkðoík, òíkqfÛÞo, É[ef, nrh~{©w, ytþw{kLk, ðiíktze, ûkkhÃkkýe, fX, íkktzâ,
y. 5 «Úk{ «fhý 119
}¢¢ñT¢Ä¢¢p ¢¢¢üÎ¢ï Ï¢ëãÎçxÝp ¢Ã¢üy¢: J Á¢¢y¢êÜUÄ¢ü «Ó¢èÜUp ãçÚà}¢¢éSy¢¢¢´à¢é}¢¢¢ì JJ 10
Ã¢ñy¢Çè ÿ¢¢Ú¢¢ç¢p ÜUÆSy¢¢ÇKp x¢¢HÃ¢: J ¥çxÝÃ¢ïàÄ¢p ÜU¢ñçÇÄ¢: à¢¢çÇËÄ¢¢ï |¢¢HéçÜUSy¢¢¢ J 11
Eïy¢ÜïUy¢ép çÃ¢¢éH¢ï }¢çVx¢¢ñüÚçà¢Ú¢Sy¢¢¢ J |¢¢Ç¢Ä¢ç¢Á¢üÄ¢y¢p }¢¢ÇêÜïUÄ¢p à¢¢ÜüUÚ: JJ 12
ÜU¢¢Î: ÜUÃ¢c¢: ¢ñH: ç¢¢H¢Ä¢¢|¢¢x¢éÚè J ÜUÿ¢èÃ¢¢ç¢}¢Ã¢¢ãp Ã¢yS¢¢ï x¢¢ñÚ}¢éw¢Sy¢¢¢ JJ 13
Á¢¢Ï¢¢çHL¢}¢Ä¢ép à¢éRU¢ï Ã¢ïÎçà¢Ú¢ }¢éç¢: J }¢ï¢¢çy¢ç¢p¢<cÅc¢ï¢¢ïù¢Ã¢ïüÎíÐí}¢ÎSy¢¢¢ JJ 14
ÜéUçà¢ÜU¢ï ¢ÚÎ: à¢W¢ï çHçw¢y¢: S¢éy¢¢¢: à¢éÜU: J Ðí¢¢¢ï Î¢Ë|Ä¢¢ï Ã¢èy¢ãÃÄ¢: S¢¢Ã¢Ä¢¢ïgü ¢HÜU¢ñ y¢¢¢ J 15
S¢¢Ã¢ïy¢S¢¢ï Ã¢ñy¢ãÃÄ¢: S¢¢Ã¢<¢|¢¢üx¢üÃ¢Sy¢¢¢ J x¢¢ïç|¢H¢ï Á¢¢Á¢çHÄ¢¢üSÜU: ÜU¢àÄ¢¢¢ï Ã¢¢ySÄ¢¢ñ{íéÃ¢¢ñ JJ 16
S¢¢ñ|¢çÚ: à¢¢ñ¢ÜU¢ïùx¢SyÄ¢¢ï }¢éeH: S¢ñ¢Ã¢¢Ä¢¢: J S¢¢ÚSÃ¢y¢¢ï |¢êçÚc¢ï¢¢ï ÎïÃ¢Ú¢y¢¢ïùÜëUy¢±í¢: JJ 17
»y¢ï S¢çà¢cÄ¢¢pÄ¢ïùç¢ ç¢¢H¢Î¢ÎÄ¢¢ï ¢ë¢ ! J ¢¢Ú¢Ä¢¢¢¢}¢´ Ðí¢¢é: ÜñUH¢S¢¢Ó¢HS¢çó¢¢¢ñ JJ 18
x¢X¢}¢Ó¢ÿ¢y¢ Ó¢ y¢~¢ çS¢y¢¢ïÎÜU¢´ y¢ï Ðí¢y¢Sy¢¢¢ÜüUÚy¢ïçÁ¢y¢H¢ïH|¢Xè}¢ì J
©¢é X ÎèÍ¢ü y ¢ÚHÃ¢ç¢¢¢çÎy¢¢à¢¢´ |¢S}¢¢Ã¢à¢ï c ¢S¢x¢Ú¢y}¢Á¢}¢é ç QUÎ¢~¢è}¢ì JJ 19
økk÷ð, yÂøLkðu~Þ, fkIrzLÞ, þktrzÕÞ, ¼k÷wfe, ïuíkfuíkw, rðÃkw÷, {trf, økkihrþhk,

¼ktzkÞrLk, sÞtík, {ktzqfuÞ, þkfoh, fýkË, fð»k, Ãki÷, rÃkÃ÷kÞLk, ¼køkwrh,
fûkeðkLkT, RÈðkn, ðíMk, økkih{w¾, òçkk÷e, WÃk{LÞw, þw¢, ðuËrþhk,
{uÄkríkrÚk, yk»x»kuý, yÚkðko, RLÿ«{Ë, fwrþf, LkhË, þt¾, r÷r¾ík, MkwíkÃkk,
þwf, «ký, ËkÕÇÞ, ðeíknÔÞ, MkkðÛÞo, WÆk÷f, MkkðuíkMk, ðiíknÔÞ, Mkkðý,
¼køkoð, økkur¼÷, òsr÷, ÞkMf, fk~ÞÃk, ðkíMÞ, LkiÄúwð, Mkki¼he, þkuLkf,
yøkMíÞ, {wËTøk÷, MkIÄðkÞLk, MkkhMðík, ¼qrh»kuý, Ëuðhkík, yf]íkðúý rðøkuhu
yufMkku ykuøký[k÷eMk {wrLkyku ÃkkuíkkLkk rþ»Þ{tz¤Lku MkkÚku ÷R çkËrhfk©{{kt
ÃkÄkÞko. íkÚkk çkeò rÃkÃ÷kË ykrË {wrLkyku Ãký fi÷kMk ÃkðoíkLke Mk{eÃku hnu÷k
çkËrhfk©{Lku rð»ku ¼økðkLk ©eLkhLkkhkÞýLkk yk©{{kt ÃkÄkÞko.3-18
{rn{k MkkÚku «Úk{ øktøkkMLkkLk:- çkËrhfk©{{kt ÃkÄkhu÷k
{wrLkykuyu íku yk©{Lke Mk{eÃk{kt s ðnuíke ¼køkehÚke øktøkkLkkt ËþoLk fÞkO. ïuík
s¤ðk¤e, yk øktøkkLkk íkhtøkku «kík:fk¤u MkqÞoLkkt rfhýkuÚke [¤fu Au. yk øktøkk
[u WA¤íkk íkhtøkkuLkk ½ku»kÚke Ëþu rËþkykuLku økòðu Au, íkÚkk yk øktøkkS Mkøkh
hkòLkk ¼M{e¼qík ÚkÞu÷k MkkXnòh ÃkwºkkuLku {wÂõík ykÃkLkkhe Au.19
¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkkt rLkíÞ MLkkLkÚke yk øktøkkS yrík Ãkrðºk Au,
yux÷k s {kxu yk øktøkkLkwt ËþoLk yLku M{hý fhðk {kºkÚke sL{ktíkhkuLkkt Mk{økú
Ä¢¢ ç¢yÄ¢Î¢ |¢x¢Ã¢Î¢HÃ¢¢¢çy¢¢êy¢¢ ÎëC¢ S}¢ëy¢¢ùç¢ ç¢çw¢H¢Í¢Ó¢Ä¢¢¢ã~¢è J
S¢à¢ïü¢ ¢¢y¢ÜUãÚïçy¢ y¢é ôÜU¢é Ã¢¢ÓÄ¢´ ¢¢}ÝñÃ¢ ÎêÚx¢¢ë¢¢}¢ç¢ ¢¢y¢ÜUÍÝè JJ 20
Ä¢yS¢Xy¢¢ï Á¢¢¢Î¢ ¥ç¢ ÜUèÜUÅ¢l¢: S¢yS¢ïÃÄ¢¢éÄ¢¢Îy¢¢}¢é¢Ä¢¢çy¢ S¢l: J
Ä¢¢}¢y¢Ú¢ ¢¢é }¢ã<h|¢ëy¢¢ïùç¢ Îïà¢¢ ç¢Sy¢¢ïÄ¢¢l §Ã¢ Ä¢¢çy¢ çÃ¢x¢èy¢y¢¢´ Ã¢ñ JJ 21
Ä¢yS¢ïÃ¢¢¢eçy¢ç}¢ã¢à¢é Ä¢¢´ H|¢y¢ï H¢ïÜU¢ ¢ y¢¢´ y¢é y¢¢S¢¢ ¢ }¢w¢ñ±íüy¢ñÃ¢¢ü J
Ó¢¢Îí¢Ä¢¢±íy¢¢éÚpÚ¢¢çÎç|¢Ä¢¢ü SÄ¢¢yÜU¢Ä¢à¢éçhçÚã S¢¢}Ï¢éÜU¢ï¢ Ó¢¢SÄ¢¢: JJ 22
¢¢¢¢}¢w¢¢çÎÜUÚ¢¢}¢}¢y¢Ú¢ùç¢ ¢¢¢¢y}¢¢¢}¢ç¢ ¢ë¢¢´ S¢ÜëUÎ}Ï¢éS¢X¢y¢ì J
¥ÜüUÐí|¢¢ïÁÁ±HçÃ¢}¢¢¢Ã¢Úï¢ S¢l: SÃ¢x¢üÐíÎ¢¢ç¢¢é¢¢ ¢ ¢Ú¢ùçSy¢ Ä¢SÄ¢¢: JJ 23
Ä¢¢ ¢è}¢ãïEÚÁ¢Å¢}¢éÜéUÅñÜU|¢êc¢¢S¢ïÎíñ: S¢éÚñ: S¢éÚx¢¢ñp ç¢c¢ïÃÄ¢}¢¢¢¢ J
}¢éQñU}¢éü}¢éÿ¢éç|¢Ú¢¢çw¢HçS¢çhÜU¢}¢ñ: S¢Ã¢¢ü¢üÎïçy¢ S¢y¢y¢´ |¢éçÃ¢ S¢ïÃ¢¢èÄ¢¢ JJ 24
ÃkkÃkLkk Mk{qnLkku rðLkkþ ÚkkÞ Au, íkku «íÞûk s÷MÃkþo fhðkÚke ÃkkÃk Ëqh ÚkkÞ
íku{kt þwt fnuðwt ? øktøkkSLkk Lkk{Lkwt W[khý fhðk {kºkÚke Ëqh ðMkíkk {Lkw»ÞkuLkkt
Ãký ÃkkÃk Lkkþ Ãkk{u Au.20 øktøkkSLkk MktçktÄ {kºkÚke fefx ykrË yLkkÞo Ëuþku
Ãký íkkífkr÷f MkkÄwsLkkuLku Mkuððk ÞkuøÞ yLku ÃkkðLkfkhe ÃkwÛÞûkuºk ÚkÞk Au. yLku
øktøkkSLkk MktçktÄ rðLkkLkk «Ëuþku íkku {nkMktÃkr¥kÚke ¼hÃkqh nkuðk Aíkkt Ãký Ãkkýe
ðøkhLke LkËeLke Mk{kLk Lk¬e ½]ýkLku Ãkkºk sýkÞ Au.21
ykðkt øktøkkSLkk MkuðLkÚke yk÷kuf{ktÚke {Lkw»ÞLku suðe W¥k{ økrík «kó
ÚkkÞ Au. íkuðe LkkLkk «fkhLkkt ðúík íkÃk yLku Þ¿kÞkøkkrËfu fheLku Ãký Úkíke LkÚke.
íku{s [ktÿkÞý ðúík, {tºk Ãkwhùhý íkÚkk íkeÚkkoxLk ðøkuhu MkkÄLkkuLkk yLkwckLkÚke
suðe þhehLke þwrØ ÚkkÞ Au, íkuðe þwrØ íkku yk øktøkkSLkkt Ãkrðºk s¤Lkk {kºk
yuf çkwtË yk[{Lke ÷uðkÚke ÚkkÞ Au.22 yLkufrðÄ Þ¿kÞkøkkrË ÃkqÛÞf{o fhðkLkk
Ãkrh©{ rðLkk Ãký ÃkkÃkkí{k {Lkw»Þku yufðkhLkk yk øktøkkSLkk MkuðLkÚke s MkqÞLo ke
fktrík Mkh¾k «fkþ{kLk rð{kLk{kt çkuMke íkífk¤ Mðøkuo MkeÄkðu Au. yLku íkuÚke s
yk øktøkkS Mk{kLk yLÞ fkuR Ãký ©uc LkËe LkÚke.23 yk øktøkkS søkËtçkk
Ãkkðoíke ËuðeLke MkkÚku rçkhksíkk {nuïh ¼økðkLk rþðSLkk sxk{wfwxLkk
yk¼q»kýYÃk Au. rþðS Ãký ÃkkuíkkLke Ãkrðºkíkk {kxu MkËkÞLku {kxu ÃkkuíkkLkk {Míkf
WÃkh Äkhe hk¾u Au, íku{s RLÿu Mkrník Ëuðíkkyku yLku Ëuðøkýku rLkhtíkh yk
øktøkkSLkwt MkuðLk fhu Au. yLku {wõík¼kðLku Ãkk{u÷k {wrLksLkku yLku {wÂõíkLke
y. 5 «Úk{ «fhý 121
Ä¢~¢ v± ±¢ùç¢ ¢éLc¢SÄ¢ }¢ëy¢SÄ¢ Ó¢¢çS¢ Ä¢SÄ¢¢: ¢y¢ïy¢ì ¢HH|¢ÿ¢ÜU¢çÿ¢Ó¢Ó±¢: J
Ä¢l}|¢çS¢ {íéÃ¢}¢S¢¢Ã¢ç¢ ÎïÃ¢H¢ïÜÚ S¢l¢ï H|¢ïy¢ çÜU}¢é y¢<ã y¢Î}Ï¢éS¢ïÃ¢è JJ 25
Ä¢éQU¢ï }¢ã¢}¢éç¢x¢¢ñ: ¢éLc¢¢ï¢}¢: ¢è¢¢Ú¢Ä¢¢: Ðíçy¢çÎ¢´ S¢çHHï Ä¢ÎèÄ¢ï J
F¢çy¢ SÃ¢Ä¢´ S¢ÜUH¢éÄ¢ç¢ç¢: S¢HèH´ }¢¢ã¢y}Ä¢Ã¢¢ü¢¢Åé|¢éüçÃ¢ ÜU¢ï ¢é y¢SÄ¢¢: JJ 26
y¢SÄ¢¢´ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢F¢yÃ¢¢ Ðí¢y¢: ÜëUyÄ¢´ çÃ¢¢¢Ä¢ y¢ï J |¢x¢Ã¢gà¢ü¢´ ÜUy¢éZ Ï¢ÎÚè´ y¢¢}¢é¢¢Ä¢Ä¢é: JJ 27
¥¢ y¢ï ÎÎëà¢é<Ã¢Ðí¢ |¢x¢Ã¢y¢´ ¢Ú´ }¢éç¢}¢ì J ¥¢:çS¢y¢´ çÃ¢à¢¢H¢Ä¢¢ Ï¢ÎÄ¢¢ü x¢x¢¢S¢ëà¢: JJ 28
Á¢Å¢çÜUÚèÅï SÃ¢¢¢ü|¢ï }¢éç¢¢¢çÚy¢à¢ïw¢Ú}¢ì J çS¢y¢¢ïÃ¢ü¢éÇî´ y¢éHS¢è}¢¢çH¢´ Eïy¢Ã¢¢S¢S¢}¢ì JJ 29
ÜUçÃ¢ãüçÚÚy¢çÚÿ¢: ÐíÏ¢éh: ç¢¢H¢Ä¢¢: J ¥¢çÃ¢ã¢ïü~¢¢ïù¢ Îíéç}¢Hp}¢S¢: ÜUÚ|¢¢Á¢¢: JJ 30
RåAkðk¤k {w{wûkwykuLku Ãký Mkuððk ÞkuøÞ Au. ð¤e yk øktøkkS Mkf÷ {LkkuhÚkLku
rMkØ fhLkkhe nkuðkÚke MkktMkkrhf Mk{økú ¼kuøkLke RåAkðk¤k Mkfk{e {Lkw»Þkuyu
Ãký rLkhtíkh Mkuððk ÞkuøÞ Au.24
yhu !!! fkuR yLÞ MÚk¤Lku rð»ku {]íÞw Ãkk{u÷k ÃkwÁ»kLkwt yÂMÚk {ktMk¼ûke
ÃkûkeLkk {w¾{ktÚke yk øktøkkSLkk Ãkrðºk s¤Lku rð»ku Ãkzu íkku Ãký íkuLkku Sð íku s
ûkýu Ëuð÷kufLke ÃkËðeLku «kó fhu Au. íkku ÃkAe yk øktøkkSLkk s¤Lkwt «íÞûk MkuðLk
fhLkkhk {Lkw»Þku MðøkoLkk Mkw¾Lku «kó fhu íku{kt íkku fnuðwt s þtw ? 25 fkhý fu
Mkf÷ ÃkwÛÞLkk rLkrÄ ¼økðkLk ©eLkkhkÞý íkLkw ykrË {wrLkykuLke MkkÚku yk
øktøkkSLkk s¤Lku rð»ku n{uþkt s¤r¢zk fhu Au, {kxu ykðkt øktøkkSLkkt {rn{kLkwt
ðýoLk fhðk yk ÄhíkeÃkh fkuý Mk{Úko ÚkR þfu ?.26 {kxu s {heåÞkrËf
{wrLkykuyu þkkuõík rðrÄÚke yk øktøkk LkËe{kt ©ØkÃkqðof MLkkLk fÞwO, íÞkhçkkË
«kík:fk÷eLk MktæÞkðtËLk ykrË rLkíÞ f{oLke Mk{kró fhe ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkkt
ËþoLk fhðk íku rðþk÷k Lkk{Lke çkkuhzeLke Mk{eÃku ykÔÞk Au.27 {rhåÞkrË
{wrLkykuLku økøkLk[wtçke rðþk÷k Lkk{Úke «rMkØ çkkuhzeLkk ð]ûk Lke[u ðurËfk WÃkh
rðhks{kLk ÚkÞu÷k ¼økðkLk LkhÉr»kLkkt «Úk{ ËþoLk ÚkÞkt.28 íku ¼økðkLk LkhLke
Mkwðýo Mk{kLk Wßsð÷ fktrík níke. íku{Lkk {Míkf WÃkh sxksqxLkku {wfxw þku¼íkku
níkku. yk©{ rLkðkMke {wrLkykuyu Ãkqò{kt yÃkoý fhu÷k Ãkw»ÃkLkk íkkuhkyku Äkhý
fÞko níkk, ¼k÷Lku rð»ku ïuík WæðoÃkwtzÙ rík÷f þku¼íkwt níkwt, ftX{kt íkw÷MkeLke {k¤k
Äkhe níke, yk heíku ïuíkðÄkhe ©eLkh ¼økðkLk þku¼e hÌkk níkk.29 íkÚkk
frð, nrh, ytíkrhûk, rÃkÃ÷kÞLk, ykrðnkuoºk, ÿwr{÷, [{Mk, fh¼ksLk yk Lkð
§yÄ¢ïy¢ñ¢üÃ¢ç|¢}¢éüwÄ¢ñ}¢üã¢Ä¢¢ïx¢ïEÚñSy¢¢ J ±ë¼æ ¼±¢çÎç|¢<±Ðíñ: ÜUH¢Ðx¢í¢}¢±¢çç|¢: JJ 31
çm|¢éæ Á¢HÎàÄ¢¢}¢´ Ã¢<¢Ã¢ïc¢¢Ú´ ÜëUà¢}¢ì J S¢éÐíS¢ó¢}¢éw¢¢}|¢¢ïÁ¢´ y¢´ ÎëcÅì±¢ Á¢Nc¢é<mÁ¢¢: JJ 32
}¢é¢èçÃ¢H¢ïvÄ¢¢¢ S¢ Ó¢¢y}¢¢: çÐíÄ¢¢¢ì ¾ír¢Ä¢ÎïÃ¢¢ïùç¢ Á¢x¢eéL}¢éüÎ¢ J
¥|Ä¢ïyÄ¢ S¢l: Ðí¢¢¢}¢ }¢¢ç¢y¢Sy¢ñ: S¢¢ïùç¢ x¢¢É´ ¢çÚÚ|Ä¢ }¢éjÚñ: JJ 33
y¢y¢¢ï ç¢c¢ï Î é } ¢é ü ¢Ä¢¢ï ¢Úï ¢ Üé U à¢ï c ¢é Î ¢ï c ¢é Ã¢ë c ¢èc¢é Ó¢¢¢ J
S¢ ¢ê Á ¢²¢}¢¢S¢ Ä¢¢¢ï ç Ó¢y¢´ y¢¢¢ì ¢¢l¢çÎç|¢: ¢ê Á Ä¢y¢}¢¢S¢ÎÓÄ¢ü : JJ 34
ÜëUyÃ¢¢çy¢Ä¢}¢ëc¢è¢¢´ S¢ Îïà¢ÜU¢H¢ïçÓ¢y¢´ ¢Ú: J çÃ¢¢Ä¢ï¢¢ï¢S¢X}Ä¢ Ã¢Ó¢¢´ Ó¢ïÎ}¢¾íÃ¢èy¢ì JJ 35
¢Ú ©Ã¢¢Ó¢ -
¥l¢¢Î¢ï }¢ã¢T¢y¢¢ï |¢Ã¢y¢¢´ Îà¢ü¢¢}¢}¢ J S¢Ã¢Z S¢éH|¢}¢ïÃ¢¢çSy¢ ÎéHü|¢: S¢yS¢}¢¢x¢}¢: JJ 36
{nkÞkuøkuïhku íkÚkk f÷kÃkøkúk{ðkMke íkLkwykrË {wrLkykuLke MkkÚku ©eLkh¼økðkLk

çkuXk níkk.30-31 íku rî¼ws LkðeLk {u½Lke Mk{kLk ~Þk{, ðýðuþLku Ähe hnu÷k,
íkÃkùÞkoÚke þhehLku f]þ fhLkkhk íkÚkk «MkÒk {w¾f{¤ðk¤k Lkh¼økðkLkLkkt
ËþoLk fhe {rhåÞkrË {wrLkyku yrík n»koLku ÃkkBÞk.32 íÞkhÃkAe søkíkLkk økwÁ
yLku çkúñðkËeyku{kt yøkúuMkh yuðk LkhÉr»kyu ÃkkuíkkLku yíÞtík Ônk÷k ykðk
MktíkkuLkkt ËþoLk ÚkíkktLke MkkÚkus Mkn»ko Q¼k ÚkR MkL{w¾ sR MktíkkuLku Lk{Mfkh fÞko
yLku íku {rhåÞkrË {wrLkyku Ãký yrík n»ko¼uh Mkk{u Ëkuze Lkh¼økðkLkLku çkkÚk{kt
½k÷e ¼uxeLku íku{Lkk MkífkhLkku Ãký ykËh fÞkuo.33 {wrLkykuLkk Mkífkh{kt
Lkh¼økðkLku yÃkoý fhu÷kt Ë¼o yLku ík]ýLkkt ykMkLk WÃkh {heåÞkrË {wrLkyku
rçkhks{kLk ÚkÞk, íÞkhÃkAe Ãkkuíku MkíÃkwÁ»kkuLkk ÃkqßÞ nkuðk Aíkkt Lkh¼økðkLku
Ãkkã yÎÞo ðøkuhu ÞÚkkÞkuøÞ Ãkqò Mkk{økúeÚke {wrLkykuLkwt ÃkqsLk fÞwO.34 yk «{kýu
Lkh¼økðkLku Ëuþfk¤Lku yLkwMkkhu Ér»kykLkku ÞÚkkÞkuøÞ ykríkÚÞ Mkífkh fÞkuo
yLku rðLkÞÚke Lk{ú¼kðu {wrLkykuLke Mk{eÃku ÃkÄkhe íkuykuLku yk «{kýu fnuðk
÷køÞk.35
Mktík yLku MkíMktøkLkku {rn{k:- LkhÉr»k fnu Au, nu Mktíkku ! ykÃkLkkt
ËþoLkÚke yks {Lku çknws ykLktË ÚkÞku. yk MktMkkh{kt Mkf÷ ÃkËkÚkkuo Mkw¾uÚke «kó
ÚkR þfuAu Ãký ík{khk suðk Ãkrðºk MktíkkuLkku Mk{køk{ {¤ðku yrík Ëw÷o¼ Au.36
Ãkrðºk Mktíkku{kt Ãký ík{u yrík ©uc Aku, fkhý fu íkÃkkurLkrÄ Ér»kMðYÃk yk «økx
©eLkkhkÞý ¼økðkLkLku rð»ku ík{khe {rík ÂMÚkh ðíkuo Au. ¼økðkLkÃkýwt økwó hk¾u÷
y. 5 «Úk{ «fhý 123
y¢~¢¢ç¢ S¢¢}¢¢ Ä¢êÄ¢´ Ä¢ïc¢¢´ ÎëÉy¢Ú¢ }¢çy¢: J «cÄ¢¢ÜëUy¢¢ñ |¢x¢Ã¢çy¢ Ã¢y¢üy¢ïùç¢ y¢¢SÄ¢çy¢ JJ 37
Ä¢ïc¢¢´ NçÎ S¢Î¢ ¢è}¢¢Ï¢ÎÚèÃ¢¢Ã¢Ì|¢: J ãçÚ: SÈéUÚçy¢ S¢¢ÿ¢¢¢¢Ã¢Ä¢´ çÃ¢k¢ï }¢ã¢}¢¢¢ì JJ 38
Ä¢êÄ¢´ }¢éQUÁ¢¢¢: S¢Ã¢ïü ÎëCKñÃ¢ Á¢¢¢¢Ã¢¢¢: J y¢ïc¢¢´ Ã¢: S¢X}¢´ }¢Ä¢ï Á¢èÃ¢¢¢¢}¢çy¢ÎéHü|¢}¢ì JJ 39
Ä¢SÄ¢¢S¢ó¢¢ |¢Ã¢¢}¢éçQUSy¢SÄ¢ Ã¢: S¢X}¢¢ï |¢Ã¢ïy¢ì J Ä¢ï¢ñÃ¢ Á¢¢Ä¢y¢ï Ðíèçy¢: ¢è}¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢ï Ðí|¢¢ñ JJ 40
y¢Ä¢ñÃ¢ Îïãx¢ïã¢Î¢ñ yÄ¢QUS¢X: Ðíà¢¢y¢¢è: J ¢Úæ ¢Î}¢Ã¢¢Ý¢ïçy¢ ¢é}¢¢¢ì ¾ír¢¢çÎÎéHü|¢}¢ì JJ 41
ÜïU¢¢ï¢}¢¢ |¢Ã¢ï¢ïc¢¢´ S¢y¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢¢y}¢¢¢}¢ì J |¢ê}¢¢ñ ¢Ú¢ï¢ÜU¢Ú¢Ä¢ y¢è¢üÃÄ¢¢Á¢çÃ¢Ó¢¢çÚ¢¢}¢ì JJ 42
¢Ú¢ï¢ÜU¢Úà¢èH¢ çã S¢çy¢ S¢y¢¢ï ÎÄ¢¢HÃ¢: J ç¢y¢Ú¢}¢ïÃ¢ |¢x¢Ã¢jQU¢ Ã¢ñ Ä¢éc}¢Î¢ÎÄ¢: JJ 43
Ä¢êÄ¢}¢é¢}¢±ïH¢Ä¢¢}¢¢x¢y¢¢ |¢x¢Ã¢çyÐíÄ¢¢: ! J ¥l ¢¢Ú¢Ä¢¢: SÃ¢¢}¢è Î¢SÄ¢y¢ï Îà¢ü¢´ Ðí|¢é: JJ 44
SÃ¢Îà¢ü¢¢Ä¢¢¢éçÎ¢´ }¢é¢è¢¢´ Ó¢ çÎÃ¢¢ñÜUS¢¢}¢ì J ¥¢x¢ÓÀy¢¢´ Ã¢y¢üy¢ïùl y¢SÄ¢ SÃ¢ïÿ¢¢¢ü¢ÿ¢¢: JJ 45
nkuðk Aíkkt ík{u íkuLku yku¤¾ku Aku.37 {nk yiïÞo MktÃkÒk íku{s çkËrhðLkðÕ÷¼
¼økðkLk LkkhkÞý su{Lkk ÓËÞ{kt MkËkÞ MkkûkkíkT rðhksíkk nkuÞ íkuðk MkíÃkwÁ»kkuLku
s y{u MkkiÚke ©uc {kLkeyu Aeyu.38 ík{u Mkðuo {wõík ÃkwÁ»kku árü{kºkÚke s
{Lkw»ÞkuLku ÃkkðLk fhku Aku. yux÷ks {kxu yk MktMkkhLku rð»ku ykMkõík ÃkwÁ»kkuLku
ík{khku Mk{køk{ «kó Úkðku yríkþÞ Ëw÷o¼ Au.39 nu Mktíkku ! suLku yk ¼ðçktÄLk
Úkfe AqxðkLkku Mk{Þ LkSf ykÔÞku nkuÞ íkuLku s ík{khk suðk MkíÃkwÁ»kkuLkku Mk{køk{
«kó ÚkkÞ Au, yLku ík{khk Mk{køk{YÃk MkíMktøkÚke ©e{ÒkkhkÞý ¼økðkLkLkk
MðYÃkLku rð»ku {Lkw»ÞLku økkZ «erík ÚkkÞ Au.40 yLku íku «eríkLkk fkhýu þheh,
½h, Ãkwºk, e ykrË ÃkËkÚkkuo{ktÚke ykMkÂõíkLkkt çktÄLkku íkqxu Au. Ãkt[rð»kÞ{ktÚke
çkwrØ ÃkkAe ðzu Au. yLku çkúñkrË ËuðíkkykuLku Ãký Ëw÷o¼ yuðk ¼økðkLkLkk
yûkhÄk{Lku {Lkw»Þ Ãkk{u Au.41
yk Ãk]ÚðeÃkh íkeÚkkoxLkLkk r{»kÚke rð[hý fhLkkhk yLku Sðkí{kykuLku
y¼ÞËkLk ykÃkðkYÃk ÃkhkuÃkfkh fhLkkhk íku{s ¼økðkLkLkk MðYÃkLku rð»ku
{LkLke y¾tzð]r¥k hk¾Lkkhk ykÃk suðk MkíÃkwÁ»kkuLku nwt fkuLke MkkÚku WÃk{k ykÃke
þfwt ?.42 ËÞk¤w Mð¼kðLkk Mktíkku Mknusu ÃkhkuÃkfkhe nkuÞ Au, yLku íku{kt Ãký
ík{khk suðk MkkûkkíkT ¼økðkLkLkk ¼õíkku íkku rLkùÞ yríkþÞ ÃkhkuÃkfkhe Au.43 nu
¼økðkLkLku ðnk÷k Mktíkku ! ík{u yíÞkhu W¥k{ ðu¤kyu ÃkÄkÞko Aku. fkhý fu n{ýkts
yLktík SðkuLkwt fÕÞký fhLkkhk {nk yiïÞoþk¤e ¼økðkLk LkkhkÞý Ér»k ík{Lku
ËþoLk ykÃkþu.44 fkhý fu ÃkkuíkkLkk ËþoLku ÃkÄkhíkk {wrLkyku yLku ËuðíkkykuLku
¥SÄ¢¢}¢ïÃ¢ çã Ã¢ïH¢Ä¢¢´ çÃ¢ô¢ ¢¢ñÃ¢¢üçØÜÚ Ðí|¢é: J S¢}¢¢Ä¢¢~¢ S¢}¢¢Ä¢¢çy¢ ¢ñçDÜU¢ïçÓ¢y¢}¢Ã¢ã}¢ì JJ 46
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§y¢´ }¢¢éÚÄ¢¢ Ã¢¢Ó¢¢ ÜéUÃ¢üy¢´ S¢çyRUÄ¢¢´ ¢Ú}¢ì J }¢é¢Ä¢Sy¢yÐí|¢¢Ã¢¿¢¢Sy¢ ªÓ¢éNüC}¢¢¢S¢¢: J 47
}¢é¢Ä¢ ªÓ¢é: -
Á¢¢¢è}¢SyÃ¢¢´ Ã¢Ä¢´ S¢Ã¢ïü «c¢Ä¢¢ï Á¢x¢ÎèEÚ}¢ì J ¾ír¢¢Ç¢¢}¢¢ïÜU¢¢¢}¢èEÚ´ çã ¢Ú¢ï¢}¢ ! JJ 48
y¢¢pÄ¢¢Z ÐíÜéUÃ¢üy¢´ S¢ïÃ¢}¢¢¢´ S¢Î¢ Ðí|¢é}¢ì J ¥ç¢ yÃ¢¢}¢èEÚ´ çÃ¢k: S¢¢ÿ¢¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢´ Ä¢¢¢ JJ 49
S¢Ã¢ïüc¢¢´ }¢¢¢¢èÄ¢¢ïùçS¢ ¢êÁÄ¢¢ï Ã¢lSyÃ¢}¢èEÚ: J »ÜU¢ }¢ê<y¢<m¢¢ |¢¢çy¢ ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢¢çÃ¢çy¢ JJ 50
nhn{uþkt ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»k yk yðMkhu ÃkkuíkkLkkt ËþoLkLkku Õnkðku ykÃku

Au.45 Lkircf çkúñ[kheykuyu rLkíÞ fhðk ÞkuøÞ ËuðÃkqò ykrË f{o Mk{kó fhe
¼økðkLk ©eLkkhkÞýÉr»k yk Mk{Þus ynª ËþoLk ykÃkðk ÃkÄkhu Au.46 yk
«{kýu {ÄwhðkýeÚke ÃkkuíkkLkku Mkífkh fhíkk Lkh¼økðkLk «íÞu íku{Lkku {rn{k
òýLkkhk {rhåÞkrË {wrLkyku «MkÒk {Lku fnuðk ÷køÞk. nu ¼økðkLk Lkhku¥k{ !
y{u Mkðuo Ér»kyku ík{Lku søkíkLkk Mðk{e yLku yLkuf çkúñktzkuLkk rLkÞtíkk òýeyu
Aeyu. ¼økðkLk LkkhkÞýLke Mkuðk{kt MkËkÞ íkíÃkh çkLke íkÃkùÞko fhLkkhk ík{u
¼økðkLk ©eLkkhkÞýLke {kVf s Rïh Aku, yu «{kýu y{u ík{Lku Mk{Syu
Aeyu.47-49 Mkðuoïh ík{u Mkðuo Ëuðíkkyku yLku {wrLkykuLku {kLkLkeÞ, ðtËLkeÞ yLku
ÃkqsLkeÞ Aku. {q¤ yuf MðYÃk nkuðk Aíkkt Lkh yLku LkkhkÞý yu{ çku MðYÃku
¼kMkku Aku.50
nu Lkh¼økðkLk !{íMÞ, sð, ytfwþ, ð@, f¤þ, f{¤, Qæðohu¾k
ykrË r[ökuÚke rðrþc yuðkt ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkkt [hýf{¤ðzu ytrfík
ÚkÞu÷e yk ¼khík¼qr{Lkk ¼køÞLkku fkuR Ãkkh LkÚke, «ríkrËLk ¼økðkLk LkkhkÞýLke
árü Ãkk{u÷e yk ð]ûkLke ÃktÂõíkykuLku Ãký ÄLÞ Au. íku{s y{u Ãký ¼õíkr«Þ
¼økðkLkLkk yk çkËrhfk©{Lkkt ËþoLk ÚkðkÚke {nk¼køÞþk¤e ÚkÞk Aeyu.51
yk «{kýu yðíkkhe ©e LkkhkÞý ¼økðkLkLkk [rhºkYÃk
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt çkËrhfk©{{kt
{heåÞkrË {wrLkykuLkwt ykøk{Lk yLku Lkh¼økðkLkLkkt ËþoLkLkwt rLkYÃký
fÞwO yu Lkk{u Ãkkt[{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --5--
y. 6 «Úk{ «fhý 125
¢Ä¢¢ |¢¢Úy¢|¢êçÚÄ¢´ |¢x¢Ã¢y¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢¢çVy¢¢ J ¢çj}¢üySÄ¢Ä¢Ã¢¢Väà¢¢à¢ç¢Í¢Å¢}|¢¢ïÁ¢¢ïÃ¢üÚwï ¢¢çVy¢ñ: J
¢Ä¢ïÄ¢´ y¢LS¢y¢çy¢p ãçÚ¢¢ S¢´Ã¢èçÿ¢y¢¢ ÐíyÄ¢ã´ J ¢Ä¢¢p¢¢}¢Îà¢ü¢¢Îç¢ Ã¢Ä¢´ |¢QUçÐíÄ¢SÄ¢ïçà¢y¢é: J51
}¢éÄ¢¢x¢}¢¢¢ÚÎà¢ü¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ¢@}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 5 JJ
--------------------------------------
c¢D¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢´ ¾íéÃ¢yS¢é }¢éç¢c¢é ¢Úï çS}¢y¢}¢éw¢ï Ðí|¢é: J S¢}¢¢#ÎñÃ¢ç¢~Ä¢¢ïùS¢¢Ã¢¢Ä¢¢¢~¢ ç¢Á¢¢ïÅÁ¢¢y¢ì JJ 1
Ä¢¢ï x ¢çS¢hy¢¢é ç |¢: ¢ç¢}¢é Q ñ U : S¢¢¢é x ¢¢}¢Úx¢¢ñ p ¶S¢´ S ¢ñ : J
Ã¢l}¢¢¢ ©L¢¢ùçy¢çÃ¢¢èy¢ñ : SÃ¢¢¢é x ¢¢ï h Ã¢S¢}¢èçÿ¢y¢¢¢Î: JJ 2
Îï ç ãÎé c ÜUÚy¢¢¢ï ç mLQUÄ¢¢ ¢ñ Ü U|¢¢SÜUÚ}¢ã:S¢}¢¢¢Ä¢¢ J
à¢¢ï | ¢¢¢çw¢Hç¢Á¢¢XÁ¢Ä¢Ä¢¢ ½í ¢ Á¢}¢¢¢ ©L¢¢Çé Ú çyÃ¢c¢¢ JJ 3
yæÞkÞ - 6
©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkw t çkËheík¤u ykøk{Lk.
Mkwðúík {wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýuLkkt Ér»k{wrLkykuLkkt Míkwrík
ð[Lkku Mkkt¼¤e Lkh ¼økðkLk {tË{tË nkMÞ fhíkk níkk, íku s Mk{Þu Ëuðf{o yLku
rÃkík]f{oLke Mk{kró fhe ÃkkuíkkLke Ãkýoþk¤k{ktÚke ©eLkkhkÞý ¼økðkLk çknkh
ykÔÞk.1 íku Mk{Þu ÞkuøkLkk «¼kðÚke rMkØ þhehLku Ãkk{u÷k ïuíkîeÃkðkMke yLku
çkËrhfk©{ðkMke {wõíkku {køko{kt ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLku «ýk{ fhe hÌkk Au.
ytíkrhûk{kt ÃkkuíkkLkk yLkw[hkuLke MkkÚku ykðu÷k ËuðíkkLkkt ð]tËku Ãký ©eLkkhkÞý
¼økðkLkLku «ýk{ fhe hÌkk Au. ¼økðkLkLkk [hýkh®ðË{kt s yuf árüðk¤k
WØðS ÃkkA¤ ÃkkA¤ ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLku yLkwMkhe hÌkk Au.2 ËunÄkhe
Ëuð {Lkw»Þku Ãký Lk fhe þfu íkuðk Ëw»fh íkÃk fhðkÚke çk{ýe ð]rØ Ãkk{u÷e yMktÏÞ
MkqÞoLkk íkusLke Mk{kLk ïuík fkÂLík ÃkkuíkkLkk rËÔÞ þhehLkk ytøkku{ktÚke Lkef¤e [khu
íkhV «fkþ ÃkÚkhkðe hne Au.3 yu ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkk òLkw ÃkÞOík ÷ktçke çku
¼qòyku þku¼e hne Au. þhehLkku ~Þk{ MkwtËh ðýo Au. LkðeLk f{¤Lke Mk{kLk
«VwÂÕ÷ík Lkuºkf{¤ku fýo MkwÄe ÷ktçkkt þku¼e hÌkkt Au. Ãkqý{kLkk [tÿLke Mk{kLk
ÎèÍ¢ü Ï ¢¢ãé Ä ¢é x ¢H¢ï ù çS¢y¢Ã¢¢¢ï ü ¢ê Õ ¢VÁ¢ÎH¢Ä¢y¢¢ï ~ ¢: J
¢ê ¢ü Ó ¢Îí Ã ¢Î¢: çS}¢y¢Ú¢Á¢gy¢Ú¢çÁ¢LçÓ¢Ú¢ï }¢ë Î é ¢¢Î: JJ 4
S¢ê ÿ }¢Ú}Ä¢ÜUç¢H¢¢ë Á ¢é Ü ï U à¢¢ï Ï¢hS¢é ÎÚÁ¢Å: ¢ë ¢é Ã ¢ÿ¢¢: J
Üé @ ¢Ú¢à¢¢ÎH¢ï Î ÚÚ¢Á¢yS¢mçHp ¢y¢S¢½í } ¢¢¢ç|¢: JJ 5
¢¢Çé Ú ¢ï Ã¢ü ç y¢HÜUSy¢é H S¢èdx¾í r ¢S¢ê ~ ¢¢Ú §ü ÿ Ä¢çà¢Ú¢X: J
}¢ë y ÜU}¢ÇHé ¢H¢à¢Á¢ÎÇ¢ñ Ã¢<¢Ú¢çÇçy¢ Î¢Ó ÜUÚ¢|Ä¢¢}¢ì JJ 6
¥´ à ¢é Ü ´ U ¢çÚÎ¢ÓÀé ç Ó¢à¢é P Uæ U SÜU¢Hç}Ï¢y¢çS¢y¢¢ï ¢ÚÃ¢¢S¢¢: J
S¢Ã¢ü Î ñ Ã ¢ y¢L¢¢ï ù }¢ë y ¢Ã¢ë C K¢ Ðí è ¢Ä¢çó¢Á¢Îë à ¢¢ }¢é ç ¢Ã¢ë Î}¢ì JJ 7
SÃ¢¢çy¢Ã¢Ì|¢}¢é ¢èÿ¢¢Á¢¢y¢´ |¢ê ç Úãc¢ü } ¢é Î Úï ¢ ç¢¢¢y¢é } ¢ì J
à¢vÝé Ã ¢çÃ¢ÜUS¢Î¢SÄ¢Îë x ¢ÏÁ¢¢yd¢Ã¢Ä¢çó¢Ã¢ }¢¢¢ï ã Ú}¢ê < y¢: JJ 8
{tË{tË nkMÞÚke þku¼íke ËtíkÃktÂõíkÚke yrík MkwtËh sýkíkk {w¾kh®ðËÚke þku¼e

hÌkk Au. yLku íku{Lkkt çkÒku [hýku f{¤Lke Mk{kLk fku{¤ Au.4 ykðk ©eLkkhkÞý
¼økðkLk yrík Mkqû{, h{ýeÞ Ãke¤k íku{s ðktfrzÞk¤k ðk¤Úke þku¼e hÌkk Au.
{Míkf WÃkh MkwtËh sxk çkktÄe Au. rðþk¤ ðûk:MÚk¤ ðnk÷wt ÷køku Au. ÃkeÃk¤kLkk
ÃkkLk Mkh¾k MkwtËh WËh{kt rºkð¤e Ãkzu Au. íkuLkk {æÞ{kt økku¤ økt¼eh ze Lkk¼e
þku¼e hne Au.5 rðþk¤ ¼k÷{kt ïuík QæðoÃkwtzÙ rík÷f yLku ftX{kt íkw÷MkeLke
çkuðze ftXe Äkhý fhu÷e Au. zkçku ¾¼u ïuík Þ¿kkuÃkrðík ÄkÞwO Au, íku{Lkkt f]þ
þheh{kt MÃkü heíku LkkzeykuLkwt ËþoLk ÚkR hÌkwt Au. ðýeohkx nkuðkÚke yuf nMík
f{¤Lku rð»ku {kxeLkwt f{tz÷ yLku çkeò nMík{kt Ãk÷kMkLkku Ëtz Äkhý fÞkuo Au.6
MkVuË htøkLke yuf Ãkrðºk Äkuíke Äkhý fhu÷e Au. íku{s ¾¼k WÃkh
÷xfíkwt íkuðk s htøkLkwt ïuík W¥kheÞð {qfu÷wt Au. MkËkÞ rfþkuh yðMÚkk{kt
hnu÷k yk LkkhkÞý ¼økðkLk ÃkkuíkkLke y{]ík{Þ árüYÃk ð]rüÚke Mkðuo {heåÞkrËf
{wrLkykuLku «MkÒkíkk WÃkòðu Au.7 ÃkkuíkkLkk «kýÚke Ãký r«Þ ðnk÷k MktíkkuLkkt ËþoLk
ÚkðkÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k ykLktËkríkþÞLku ÃkkuíkkLkk WËh{kt Mk{kððk Mk{Úko Lkrn
ÚkðkÚke rËÔÞ {Lkkunh{qík ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLk rðfMku÷k {w¾f{¤ yLku
Lkuºkf{¤îkhk nkMÞMðYÃku yLku n»koLkk y©wMðYÃku çknkh ðnuðzkðíkk nkuÞ
yu{ ÷køku Au.8
y. 6 «Úk{ «fhý 127
y¢´ çÃ¢H¢ï v Ä¢ }¢é ¢Ä¢¢ï |¢x¢Ã¢y¢´ |¢ê ç Úãc¢ü ç Ã¢Ã¢à¢¢ ¢}¢¢¢Î¢ñ J
Ðí ï } ¢S¢}|¢Ã¢Á¢H¢Ã¢ë y ¢¢ï ~ ¢¢: Ðí ¢ ï ç y¢y¢¢ |¢é ç Ã¢ ç¢¢yÄ¢ Ó¢ ¢ï } ¢é : JJ 9
Îà¢ü ¢ÿ¢¢ §}¢ï ¢ÚÏ¢¢¢ï | ¢ê ü ç ÚÃ¢¢S¢ÚçÃ¢Ä¢¢ï x ¢Á¢y¢¢¢}¢ì J
S¢l »Ã¢ çÃ¢Á¢é ã é N ü ç Î NC¢: Üñ U ÚçÃ¢Ä¢ §Ã¢ ¢ê ¢ü ç ã}¢¢´ à ¢¢ï : JJ 10
y¢´ ç¢Ï¢y¢ §Ã¢ H¢ïÓ¢¢ñ}¢éüw¢ñSy¢ï çHãy¢ §Ã¢ Ï¢¢ãéç|¢: Ðí|¢é}¢ì J
S¢ç}}¢Hy¢ §Ã¢ S¢¢ÎÚ´ y¢Î¢ S¢Ã¢ü à ¢¢ï ÎÎë ç à¢Úï ¢Ú}¢é w Ä¢ñ : JJ 11
y¢¢¢ì Ä¢¢¢Ã¢ÎéL¢¢ù¢ }¢¢¢Ä¢}¢¢¢Î: SÃ¢¢çÚÚ}|¢¢¢çÎç|¢: J
¥¢S¢S¢¢Î Ï¢ÎÚèy¢Ú¢ï Ú ¢¢ï Ã¢ï ç ÎÜU¢´ Sy¢ë y ¢Üé U à¢¢S¢¢¢´ ãçÚ: JJ 12
¢èÆï y¢~¢ }¢¢¢ï ã Úï }¢é ç ¢¢çy¢|¢ü Q UçÐí Ä ¢: S¢¢ï ù ÓÄ¢é y ¢: J
S¢}Ðí è yÄ¢ñ ç¢c¢S¢¢Î Ã¢ï Î çÃ¢Îé c ¢¢´ y¢ï c ¢¢}¢¢¢ï Î Ñì }¢é w ¢: J
y¢S}¢ñ y¢ï Ó¢ ç¢c¢ï Î é c ¢ï Ó¢¢HÄ¢¢ Îë C K¢ùç|¢y¢: ¢àÄ¢y¢ï J
çÃ¢Ðí ¢ ¢ñ D ÜUÃ¢<¢¢ï |¢x¢Ã¢y¢ï Ðí è yÄ¢¢ ¢}¢pçRUÚï JJ 13
ykðk ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkLku ykðíkk òuR {heåÞkrË {wrLkyku

Ãký ykMkLk WÃkhÚke íkífk¤ Q¼k ÚkÞk. yríkþÞ n»koÚke Ãkhðþ çkLÞk. «u{Úke
WËT¼ðu÷kt y©wykuÚke Lkuºkku ¼hkR økÞkt, yLku Lke[u Ähíke Ãkh Ãkze Mkküktøk
ËtzðíkT «ýk{ fhðk ÷køÞk.9 {Lk{kt yríkþÞ «MkÒk ÚkÞu÷k {wrLkykuLkku çknw
rËðMkLkk rðÞkuøkLkku íkkÃk LkhçktÄw ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkkt ËþoLk Úkðk {kºkÚkes
su{ [tÿLkkt ËþoLkÚke fw{wrËLkeLkku rðhnsLÞ íkkÃk Ëqh ÚkkÞ íkuu{ Ëqh ÚkÞku.10
{heåÞkrË {wrLkyku ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkwt LkuºkÚke ÃkkLk fhíkk nkuÞLku þwt
! {w¾uÚke ¼økðkLkLku [kxíkk nkuÞLku þwt ! ¼wòyku ¼he òýu ¼uxíkk nkuÞLku þwt !
ykðwt á~Þ Lkh ¼økðkLku íkÚkk íkLkw ykrË {wrLkykuyu òuÞ.tw 11 MkðuLo ku {kLk ykÃkLkkhk
©eLkkhkÞý ¼økðkLku Mkðuo {wrLkykuLku ¼uxe çknw «fkhu íku{Lkwt MkL{kLk fÞw.O íÞkhÃkAe
çkËrhð]ûk Lke[u ðurËfk WÃkh ÃkkÚkhu÷kt Ë¼oLkk ykMkLk WÃkh rðhks{kLk ÚkÞk.12
{wLkeïh, ¼õíkr«Þ, yåÞwík ©eLkkhkÞý ¼økðkLk yríkþÞ {Lkkunh ykMkLk
WÃkh W¥kh rËþk íkhV {w¾kh®ðË hk¾e {wrLkykuLku hkS fhðk rðhks{kLk
ÚkÞk. ykMkLk WÃkh çkuMke [Ãk¤ árüÚke [khu íkhV {wrLk{tz¤Lku rLknk¤íkk Lkircf
ðúíkÄkhe ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLku {heåÞkrË {wrLkyku Vhe ËtzðíkT «ýk{ fhðk
÷køÞk.13
y¢y¢: ¢é ¢ê Á ¢é < ¢Á¢ç}¢CÎï Ã ¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ y¢´ çÃ¢ç¢¢¢ ¢Ú´ Ó¢ J
¢ê Á ¢¢ï ¢ã¢Úñ < Ã¢çÃ¢¢ñ } ¢é ü ¢èÎí ¢ : S¢Fï ã }¢ÃÄ¢°í ç ¢Ä¢¢ï çÃ¢à¢é h ñ : JJ 14
ÜUSy¢ê ç ÚÜU¢Üé U æ Ü Ué } ¢Üï U S¢Ú¢lñ Ä ¢é ü Q ï U ¢ S¢yS¢¢ñ Ú |¢Ó¢Î¢ï ¢ J
S¢}¢çÌÜU¢Ó¢}¢ÜUÜï U y¢ÜU¢lñ : ¢é c ¢ñ Ú ¢ï Ü ñ U Sy¢é H S¢èÎHñ p JJ 15
çÃ¢çÓ¢~¢¢é c ¢¢ï ¢}¢Ó¢¢Lã¢Úñ Ú}Ä¢¢Ã¢´ y ¢S¢ñ : à¢é | ¢à¢ï w ¢Úñ p J
S¢é x ¢ç¢¢ê ¢ñ Ï ¢ü ã é ç |¢p Îè¢ñ : S¢çj<¢Ã¢ï l ñ p ÈUHñ Ú ¢ï Ü ñ U : JJ 16
¢èÚ¢Á¢¢ï ¢¢çy¢}¢¢¢ï ã Úï ¢ S¢}¢~¢¢é c ¢¢TçHç|¢: Ðí ¢¢}¢ñ : J
¥¢¢Ó¢é ü Ú èà¢´ }¢é ¢Ä¢¢ï çÃ¢ç¢¿¢¢ Ã¢ï Î ¢ï Q U}¢~¢ñ : ¢çÆy¢ñ S y¢}¢é Ó ñ : JJ 17
§yÄ¢<Ó¢y¢´ ç¢Á¢Á¢¢¢x¢}¢|¢êçÚãc¢Z ÃÄ¢¢Hç}Ï¢çÓ¢~¢ÜéUS¢é}¢¢ï¢}¢à¢ïw¢Ú¢çH}¢ì J
ÜUÆ¢y¢Î¢Ã¢ç¢HS¢yS¢é}¢ã¢ÚÚ¢ôÁ¢ Ä¢¢¢¢S¢Î´ y¢}¢Ó¢Hñ¢üÄ¢¢ñ<¢ÎÄ¢é: JJ 18
©eLkkhkÞý ¼økkðLkLkwt {wrLkykuyu fhu÷wt ÃkqsLk:- íÞkh

ÃkAe {heåÞkrË {n»kykuyu «u{Ãkqðof yufkøkúr[¥kÚke rðrÄ yLkwMkkh RüËuð
©eLkkhkÞý ¼økðkLk yLku ©eLkh ¼økðkLkLkwt rðrðÄ «fkhLke Ãkqò Mkk{økúeÚke
ÃkqsLk fÞwO.14 rðrðÄ«fkhLkk WÃk[khku{kt fMíkqhe, fwtfw{, fuMkh yLku fÃkqh
r{r©ík ©uc MkwøktÄe{kLk [tËLkÚke íku{s MkwøktÄe{kLk þku¼íkk {kuøkhk, [tÃkk yLku
fuðzk ykrË yLkuf «fkhLkkt htøkçkuhøt ke Ãkw»ÃkkuÚke yLku {ktsh MkrníkLkk íkw÷MkeÃkºkkuÚke
©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkwt ÃkqsLk fÞwO.15 ð¤e {wrLkykuyu htøkçkuhtøke W¥k{ Ãkw»ÃkkuLke
MkwtËh {k¤kyku ¼økðkLkLkk ftX{kt Äkhý fhkðe. Ãkw»ÃkkuÚke çkLkkðu÷k h{ýeÞ
økwåA yLku f÷tøke Ãký Äkhý fhkÔÞkt. {Míkf WÃkhLke sxk{kt MkwtËh Ãkw»ÃkLkk
íkkuhk Äkhý fhkÔÞk. íÞkhÃkAe MkwøktÄe{kLk ÄqÃk yLku ËeðzkykuÚke ÃkqsLk fÞwO,
íku{s MkwtËh MðkrËü rðrðÄ V¤kuLkwt ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLku Lkiðuã yÃkoý fÞwO.16
yrík {Lkkunh ykhíke Wíkkhe ¼økðkLkLkk Ãkrðºk ©e[hýku{kt {tºkÃkw»Ãkktsr÷
Mk{Ãkoý fhe Mkküktøk «ýk{ fÞko. yk «{kýu rðrÄ{kt «ðeý {wrLkykuyu Wå[u
Mðhu WËT½ku»k fhu÷k ðuË{tºkkuÚke ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkwt «u{¼ÞwO ÃkqsLk fÞwO.17
yk «{kýu ÃkqòÞu÷k ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkLkk ytíkh{kt yufktríkf
MktíkkuLkk ykøk{LkÚke yríkþÞ ykLktË ÚkÞku, Mktíkkuyu ÃkqsLk fhðkÚke ÷xfíkk Ãkw»ÃkkuLkk
yLkufrðÄ íkkuhkykuLke ÃktÂõíkÚke ¼økðkLk þku¼ðk ÷køÞk, ftXÚke ykht¼eLku [hý
ÃkÞOík ÷ktçke Ãkw»Ãk{k¤kLke ÃktÂõíkÚke þku¼íkk yu æÞkLkLkk yuf {kºk yk÷tçkLk MðYÃk
y. 7 «Úk{ «fhý 129
y¢´ y¢¢Îëà¢´ SÃ¢NÎÄ¢ïcÃ¢çy¢|¢¢S¢éÚ¢Xæ ¢¢}²ÿ¢Úïùç¢ ÎÎëà¢é: ÜëU¢Ä¢ñÃ¢ y¢SÄ¢ J
¥¢¢Î¢ê¢üS¢ÜUH¢Ã¢Ä¢Ã¢¢: ¢é¢Sy¢ï ÎëcÅì±¢ Ï¢çãp }¢éçÎy¢¢ ¥¢ y¢CéÃ¢éSy¢}¢ì JJ 19
|¢x¢Ã¢gà¢ü¢¢êÁ¢¢}¢ã¢ïyS¢Ã¢¢¢}¢¢ c¢D¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 6 JJ
--------------------------
S¢#}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
«c¢Ä¢ ªÓ¢é: - Á¢Ä¢ Á¢Ä¢¢Á¢ ! ÜëU¢¢ÚS¢ç¢x¢üy¢ñ<Ã¢y¢y¢}¢¢ïã}¢ã¢¢y¢}¢¢ï¢ãñ: J
yÃ¢}¢Ó¢Hñ Ã ¢ü Ó ¢¢ñ Ï ¢ü ã é Á ¢}¢Á¢½í } ¢ãÚ¢ï |¢Ã¢S¢èã Á¢x¢eé L : JJ 1
¢Ä¢çS¢ ¢¢¢ ! ç¢Á¢¢æçÍ¢íç¢c¢ïçÃ¢¢¢ï ¢ëçy¢}¢y¢¢ y¢¢S¢¢ ÿ¢ç¢y¢ñ¢S¢: J
ç¢Á¢¢Î´ ¢Ú}¢´ s}¢ë y ¢¢ç|¢¢´ Ï¢ãé H |¢¢SÜUÚ|¢¢SÃ¢Ú}¢ÿ¢Ú}¢ì JJ 2
©e LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt {heåÞkrË {wrLkyku ÂMÚkh LkuºkkuÚke æÞkLk fhðk ÷køÞk.18

æÞkLk fhíkk Ér»k{wrLkykuyu ÃkkuíkkLkk ÓËÞf{¤Lku rð»ku LkkhkÞý ¼økðkLkLke
f]ÃkkÚke yríkþÞ íkusMðe rËÔÞ þhehÄkhe íku{Lkkt (LkkhkÞýLkkt) ËþoLk fÞkO,
yLku yûkhÄk{Lku rð»ku hnu÷k íku{Lkks {q¤ rËÔÞ MðYÃkLkkt Ãký ËþoLk fÞkO,
Ãkh{kí{kLkkt ykðkt rËÔÞ ËþoLk ÚkðkÚke ytøkkuytøk{kt ykLktËÃkqýo {heåÞkrË
{wrLkyku ÓËÞÚke çknkh ðurËfk WÃkh rðhksíkk ykðk s ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkkt
ËþoLk fhe ykLktË rð¼kuh ÚkR Míkwrík fhðk ÷køÞk.19
©e{íkT MkíMktrøk-SðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt çkËrhfk©{{kt
Ér»k{wrLkykuyu fhu÷k ¼økðkLkLkkt ËþoLk ÃkqsLk {nkuíMkðLkwt rLkYÃký
fÞwO yu Lkk{u Aêku yæÞkÞ. 6
--------------------------------------
yæÞkÞ - 7
{rhåÞkrËf {wrLkyku Míkwrík fhu Au.
nu ysL{k ! ykÃkLkku sÞ Úkkyku. sÞ Úkkyku. fYýk hMkÚke ¼hu÷k
yrð[¤ ð[Lkk{]íkkuÚke ík{u rðþk¤ {kunYÃke {kÞkLkk økkZ ytÄfkhLku Ëqh fhe
çÃ¢à¢Î¢}¢ü ¢¢´ ¢çÚÚçÿ¢y¢é ´ |¢é ç Ã¢ Ä¢é x ¢¢y¢ãy¢¢S¢é Ü ë U y¢çÐí Ä ¢ ! J
S¢ÜUHà¢¢¢é Ú ¢¢S¢Î¢x¢}¢¢´ S yÃ¢}¢é L ¢ñ Ã ¢ S¢}¢èÚÄ¢S¢ï Ðí | ¢é : JJ 3
¢çã çÃ¢Îçy¢ |¢Ã¢y¢ç}¢ãï E Ú´ ç¢çw¢HÁ¢èÃ¢|¢Ã¢½í } ¢}¢¢ï Ó ¢¢}¢ì J
|¢é ç Ã¢ S¢y¢¢´ Ã¢Ó¢¢ñ Ú ç¢ Ä¢ï ¢Ú¢Sy¢ «c¢Ä¢¢ï ù ç¢ ãy¢¢Sy¢Ã¢ }¢¢Ä¢Ä¢¢ JJ 4
¢çã S¢é w ¢´ |¢Ã¢Î¢¢Ä¢}¢y¢Ú¢ y¢¢é | ¢ë y ¢¢´ çÎçÃ¢ Ã¢¢ |¢é ç Ã¢ Ã¢¢}Ï¢Úï J
y¢Î¢é ¢¢ùÏÎà¢y¢¢y¢ ©y¢¢ç¢y¢¢Sy¢Ã¢ Ä¢Î¢ SÄ¢é ç Ú}¢ï S¢é ç w¢¢Sy¢Î¢ JJ 5
¥¢ç¢x¢}Ä¢ S¢}¢ÿ¢}¢¢é ° í ã ´ Ðí ¢}¢Á¢¢ ¥ç¢ ¢¢ï }¢ãÎ¢ÎÄ¢: J
ç¢Á¢ÜëUy¢¢ Ã¢à¢ÜU¢ì çã ÜéUy¢: ¢é¢<Ã¢c¢çÄ¢¢¢ï çÃ¢}¢éw¢¢: S¢éw¢}¢¢ÝéÄ¢é: JJ 6
Sðkí{kykuLke sL{ sL{ktíkhÚke WËT¼ðu÷e ¼úktríkLku nhku Aku. yuÚke yk Ãk]Úðe

Ãkh ík{u søkíkLkk økwÁMÚkkLkLku þku¼kðe hÌkk Aku.1 nu LkkÚk ! ÄehsLke MkkÚku
íkÃkùÞko fhe ÃkkuíkkLkkt ÃkkÃk ÄkuR ykÃkLkk ©e[hýkuLke WÃkkMkLkk fhíkk {wrLksLkkuLku
ík{u y{]ík Lkk{Úke «rMkØ ÃkkuíkkLkk ïuíkîeÃk Äk{Lku rð»ku «Úk{ ÷R òyku Aku.
íÞkh ÃkAe yLktík MkqÞkuoLke Wßsð÷ fktrík Mk{kLk «fkþ{kLk yuðk ÃkkuíkkLkk
yûkhÄk{Lku rð»ku ÷R òyku Aku.2 nu Mkwfí] kr«Þ «¼w ! ík{u yufktríkf Ä{o MÚkkÃkLk
fhðk{kt Mk{Úko Aku. yu yufktríkf rðþwØ Ä{oLkwt Mkthûký fhðk yLku fr¤ÞwøkLkk
«¼kðÚke Lkü«kÞ ÚkR økÞu÷k Mk{økú ðuË, Ãkwhkýku, íkÚkk ykøk{ ykrË MkåAkkuLku
yk Ãk]Úðe WÃkh «ðíkkoððk çknw«fkhu «ÞíLk fhku Aku.3 nu ¼økðLkT Mk{Mík
Sð«kýe{kºkLku yk MktMkkhLke ¼ú{ýk{ktÚke {wõík fhLkkh yLku MkðuoLkk Rïh
yuðk ykÃkLku ykÃkLkk MktíkÃkwÁ»kkuLkk WÃkËuþðkõÞkuÚke Ãký su {Lkw»Þku yku¤¾e
þõíkk LkÚke íku ÃkAe ¼÷uLku þheh-RrLÿÞkuLkwt Ë{Lk fhLkkhk Ér»kyku nkuÞ Aíkkt íku
ík{khe yrðãkYÃk {kÞkÚke nýkR {kuûk{køko{ktÚke ðtr[ík hne òÞ Au.4
nu «¼w ! ËunÄkhe Sðkí{kykuLku ík{khk þhý rðLkk Mðøko{kt fu Ãk]Úðe{kt,
ykfkþ{kt fu Ãkkíkk¤{kt yíÞkhu fu Mkku ð»ko ÃkAe yrðLkkþe Mkw¾ «kó Úkíkwt LkÚke.
Ãký yu ßÞkhu íÞkhu ík{khkt [hýLkku yk©Þ fhþu íÞkhu s yrðLkkþe Mkw¾Lkku
¼kuõíkk Úkþu.5 nu ©enrh ! Ãkqðuo WíÃkÒk ÚkÞu÷kt {nËkrË [kuðeMk ík¥ðku ÃkkuíkkLkk
[uíkLk rðþu»kku MkkÚku nkuðk Aíkkt Ãký ykÃkLkk «íÞûk «ðuþLkk yLkwøkún rðLkk rðhkxLku
Q¼k fhðkYÃk ÃkkuíkkLkk fkÞo{kt Mk{Úko ÚkÞk Lkrn, íkku ÃkAe fuð¤ rð»kÞku{kts
ykMkõík yLku ykÃkLkkÚke rð{w¾ yuðk {Lkw»Þku ík{khk yk©ÞrðLkk Mkw¾Lku õÞktÚke
y. 7 «Úk{ «fhý 131
Ã¢Ä¢}¢|¢ê } ¢ ãÚï ! Üë U çy¢¢¢ï ù l Ã¢ñ ¢Úy¢Ú´ ÿ¢Úy¢¢ï ù ÿ¢Úy¢¢ï ù ç¢ Ä¢y¢ì J
«çc¢y¢¢é ´ Î¢y¢´ ¢é L c¢¢ï ¢}¢´ NçÎ çÃ¢Î¢}¢ |¢Ã¢y¢}¢ã¢ï |¢x¢}¢ì JJ 7
ç¢x¢}¢à¢¢¢é Ú ¢¢S¢é Î ï ç à¢Üñ U ÚÓ¢H|¢¢Ã¢|¢Úï ¢ ç¢c¢ï ç Ã¢y¢ñ : J
Ä¢çÎ |¢Ã¢ï ó ¢ }¢¢SyÃ¢çÄ¢ ç¢pHæ çÃ¢y¢¢¢Ã¢¢ÎÈUH´ w¢Hé y¢¢Î¢ JJ 8
S¢¢æ w ²Ä¢¢ï x ¢ ç¢x¢}¢¢x¢}¢Ã¢¢Ó¢¢´ ¢¢pÚ¢~¢Ã¢ë c ¢à¢¢}¢y¢¢¢¢}¢ì J
¥¢ü Ã ¢¢ï ù ~¢ ¢Ä¢S¢¢ç}¢Ã¢ S¢¢ÿ¢¢Ã¢´ RU}¢ï ¢ Ó¢ |¢Ã¢SÄ¢ç¢ ç¢D¢ JJ 9
¥ç¢x¢}Ä¢ Ã¢¢Ñì}¢Ä¢ç}¢Î´ yÃ¢¢èã Ä¢ï ¢ |¢Á¢çy¢ y¢eçy¢|¢Ã¢y¢Î¢}Ï¢éÁ¢}¢ì J
ç~¢x¢é¢¢y}¢ÜU¢y}¢}¢çy¢ÜUçË¢y¢¢à¢Ä¢ñÚ¢Ã¢ïyÄ¢ ã¢Îüç}¢çy¢ y¢ï ±íÁ¢yÄ¢¢: JJ 10
y¢¢çSÃ¢Îë C K¢ùÃ¢x¢¢ÄÄ¢ Ä¢ï yÃ¢¢}¢¿¢¢y¢y¢Ã¢¢ ¢ |¢Á¢çy¢ }¢ê É ¢: J
çvHàÄ¢çy¢ y¢ï Ã¢ñ Ï¢ãé¢¢ùùS¢éÚèc¢é Ä¢¢ïç¢cÃ¢|¢èÿ¢´ ¢çÚy¢¢ï ½í}¢y¢: JJ 11
«kó fhe þfu ?.6 ÃkhLíkw nu nrh ! y{ku Mkðuo Ér»kyku yksu f]íkf]íÞ ÚkÞk Aeyu,
fkhý fu y{u ík{Lku òýeyu Aeyu, Ér»kYÃkÄhe hnu÷k ykÃk ¾hu¾h ûkh
yûkhÚke Ãkh yûkhÄk{krÄÃkrík MkðuLo ku WÃkkMkLkk fhðk ÞkuøÞ, ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý
¼økðkLk Aku. ynku ! y{u fuðk ¼køÞþk¤e Aeyu.7 y[¤ Ãkqýo¼kð yLku
©ØkÚke ðuË, þkku, Ãkwhký ykrË MkíþkkuLkwt MkuðLk fhLkkhk yk[kÞkuo fu økwÁykuLku
Ãký òu ykÃkLku rð»ku y[¤ yufktríkf ¼Âõík WíÃkÒk Lk ÚkkÞ íkku íkuLkku yÚko þwt Au ?
sÞ ÃkhksÞ {kxu fhu÷ku ðkýe rð÷kMk {kºk çkfðkMk Au. íkuLkkÚke fkuR ÷k¼
Lkrn.8 MkktÏÞ, Þkuøk, ðuË, {e{ktMkk, Ãkt[hkºkþk fu Mk{økú Ä{oþkkuLkk rMkØktíkkuLkwt
÷ûÞ «íÞûk fu Ãkhkuûk ykÃk s Aku. yk ÷kuf{kt su{ Mk{Mík LkËeykuLkwt ytrík{
÷ûÞ Mk{wÿ Au, íku{ «íÞûkÃkýu ykÃkLkwt «ríkÃkkËLk fhu fu ÃkhkuûkÃkýu Ëuð, RïhkuLkk
ðýoLkîkhk «ríkÃkkËLk fhu Ãký ytíku yu Mk{Mík þkkuLkwt «ríkÃkkã MðYÃk ykÃk s
Aku.9 Aíkkt yk Ãk]Úðe WÃkh su ÃkwÁ»kku yk Mk{økú þkkuLku ¼ýeLku Mkkhe heíku
Mk{S ÷eÄk ÃkAe Ãký ÃkkuíkkLke Mk¥ð, hs yLku ík{kuøkwýkí{f rðÃkrhík çkwrØÚke
W÷xk yr¼«kÞkuLku Q¼k fhe Mkðoºk yuf Ãkh{kí{k s «ríkÃkkã Au. yuðk Mkðuo
þkkuLkk rMkØktíkLku yðøkýeLku su {Lkw»Þku ík{khk [hýf{¤Lkku yk©Þ fhíkkt
LkÚke Lku yLÞk©Þ fhu Au. íku ÃkwÁ»kku yÄkuøkríkLku Ãkk{u Au.10
nu LkkhkÞý ! ík{u Ér»kYÃk{kt rðhkòu Aku íkuÚke ík{khk MðYÃkLku ÞÚkkÚko
Lkrn Mk{sLkkhk su {qZ ÃkwÁ»kku ík{Lku yuf íkÃkMðe òýeLku ík{khe yðøkýLkk
Ä¢ï yÃ¢¢´ çÃ¢ã¢Ä¢ SÃ¢Ä¢}¢¢y}¢y¢Ã¢´ Îí C é ´ Ä¢y¢y¢ï ù Ä¢}¢é ¢¢SÄ¢ Ã¢¢ç¢ J
½í C ¢Sy¢y¢Sy¢ï ù Ä¢¢Ã¢¢#ÜU¢}¢¢: SÃ¢¢Ã¢@Ä¢y¢¢ï ç¢ÚÄ¢´ ±í Á ¢çy¢ JJ 12
Ï¢çH}¢¢ü Ä ¢çy¢ S¢|¢Ä¢¢p ¢¢é Ï¢çH|¢é Á ¢¢ï ù Ä¢Á¢¢ÎÄ¢: J
y¢é | Ä¢}¢çw¢H¢y¢Ä¢ï à¢Ú¢´ |¢Ã¢Îæ ç Í¢í } ¢ï Ã ¢ y¢y¢ ¥¢ç¢y¢¢ Ã¢Ä¢}¢ì JJ 13
¥l ¢Ä¢¢ Ã¢Ä¢´ SÃ¢¢ô}¢SyÃ¢y¢¢Î¢}Ï¢éÁ¢Îà¢ü¢¢y¢ì J Ï¢ãéç|¢<ÎÃ¢S¢ñ: Ðí¢#´ }¢¢¢ïÚ¢ÈUH´ çyÃ¢Î}¢ì JJ 14
yÃ¢jçQU}¢y¢Ú¢ Á¢èÃ¢¢: ÜU¢}¢H¢ï|¢ÎÃ¢¢çxÝ¢¢ J ÎÎs}¢¢¢¢ ¢àÄ¢çy¢ y¢Ã¢¢´ Ã¢Ä¢}¢é¢¢x¢y¢¢: JJ 15
x¢¢ïH¢ïÜU¢ç¢¢çy¢SyÃ¢}¢ïÃ¢ |¢x¢Ã¢¢¢ì ¢èÃ¢¢S¢éÎïÃ¢: SÃ¢Ä¢´ J
}¢êy¢¢ñü ¢}¢üy¢ ¥¢çÃ¢Ú¢S¢ Á¢¢y¢¢ç¢:¢ïÄ¢S¢¢Ä¢ {íéÃ¢}¢ì JJ
|¢çQU¿¢¢¢çÃ¢Ú¢x¢¢}¢üS¢çãy¢´ ÜUÃ¢ZSy¢¢¢ï ÎécÜUÚ´ J
çS¢h¢´ Ðí¢¢Ä¢S¢ï Îà¢¢ç}¢ã }¢é¢èó¢ñcÜU}Ä¢üÜU}¢¢üÎÚ: JJ 16
fhu Au, yLku ykÃkLkwt ¼sLk, M{hý fhíkk LkÚke íku ÃkwÁ»kku ðkhtðkh ykMkwhe ÞkurLkLku
rð»ku ¼xfe çknw füLku Ãkk{u Au.11 nu ¼økðLkT ! su ÃkwÁ»kku ík{khe WÃkkMkLkk
AkuzeLku yLÞ ËuðLke fu økwÁLke WÃkkMkLkk fhu Au, íku ÃkwÁ»kku fËk[ ÃkkuíkkLkk
ykí{MðYÃkLkku Mkkûkkífkh fhðk «ÞíLk fhu íkku Ãký ÃkkuíkkLkwt ykí{ËþoLk Ãkk{e
þfíkk LkÚke. íkuyku ÃkkuíkkLkk rþ»ÞMk{wËkÞLku Auíkhe {kuûk{køko{ktÚke ¼úü ÚkkÞ Au
yLku rþ»Þkuyu Mkrník Lkhf{kt Ãkzu Au.12
ÃkkuíkkÚke Lke[uLkk RLÿkrË Ëuðíkkykuyu fu {Lkw»Þkuyu yÃkoý fhu÷ ÃkqòLkk
ÃkËkÚkkuoLku ¼kuøkðíkk çkúñkrËf Rïhku Ãký ykÃkLkkÚke ¼Þ Ãkk{eLku ík{khk
[hýf{¤{kt yu ÃkqòLkk ÃkËkÚkkuo Mk{Ãkík fhe Ëu Au. íkuÚke s ykÃkLkk ykðkt
rLk¼oÞ [hýf{¤Lkku y{u yk©Þ fheyu Aeyu.13 nu Mðkr{LkT ! ykðkt ykÃkLkkt
©e[hýkuLkkt ËþoLkÚke y{u yíÞkhu ¼køÞþk¤e çkLÞk Aeyu. çknw rËðMkku ÃkAe
y{Lku ykÃkLkkt ËþoLkYÃk y{khk {LkkuhÚkLkwt V¤ «kó ÚkÞwt Au.14 nu nrh ! ík{khe
¼Âõík rðLkk Sðku fk{ yLku ÷ku¼YÃke ËkðkLk¤{kt Mkíkík çkéÞk fhu Au, íkuÚke
Ãkh{ ÃkwÁ»kkÚkoYÃk {kuûk{køko{ktÚke ¼úü ÚkR òÞ Au. {kxu y{u Mkðuo {wrLkyku
ík{khk þhýu ykÔÞk Aeyu.15 økku÷kufÄk{Lkk yrÄÃkrík ¼økðkLk ©eðkMkwËuð
yuðk ík{us sLk Mk{wËkÞLkk ykíÞtríkf {kuûk fhðkLku yÚkuo Ä{o yLku {qíkËuðe
Úkfe «økx ÚkÞk Aku. rLk»fk{f{oLku rð»ku yrík ykËh¼kð hk¾e ík{u Ä{o, ¿kkLk,
ðihkøÞ yLku ¼Âõíkyu Þwõík íkeðú íkÃkùÞko fhku Aku yLku yk çkËrhfk©{ðkMke
y. 7 «Úk{ «fhý 133
y¢Ã¢ x¢é¢x¢¢´ à¢ïc¢¢ïùãèà¢: S¢ãd}¢éw¢ñÚç¢ Ðí|¢Ã¢çy¢ J Ä¢y¢: S¢¢ÜUËÄ¢ï¢¢ïçÎy¢é´ ¢ ÜUÎ¢Ä¢ã¢ï JJ
ÜU¢ç}¢ã y¢Î¢ à¢QU¢ ¥Ä¢ï |¢Ã¢ïÄ¢éÚÁ¢¢ÎÄ¢: J SÃ¢Ã¢Ó¢¢ÈUHÐí¢y²ñ y¢Ã¢¢´ Ä¢¢¢}¢çy¢ Ó¢ñÑì}¢çã JJ 17
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ - §çy¢ çÃ¢¢¢Ä¢ ãÚï: Sy¢Ã¢¢´ çmÁ¢¢: S¢ÜUHÜUË}¢c¢¢¢à¢¢S¢´S}¢ëy¢ï: J
y¢ ©¢çÃ¢àÄ¢ y¢Î°íy¢ »Ã¢ y¢mÎ¢¢èÚÁ¢ô¢ çÃ¢HéH¢ïçÜUÚï JJ 18 JJ
¢è¢¢Ú¢Ä¢¢Sy¢éçy¢¢¢}¢¢ S¢#}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 7 JJ
-------------------------------
{wrLkykuLku rMkØËþk Ãk{kzkuu Aku.16 ykðk ykÃkLkk yLktík fÕÞkýfkhe økwýkuLkk

Mk{qnLkwt MktÃkqýÃo kýu ðýoLk fhðk nòh {w¾ðk¤k Mkðo MkÃkkuLo kk Mðk{e MðÞt þu»kS
Ãký Mk{Úko ÚkÞk LkÚke. íkku çkúñkrËf Ëuðíkkyku ykÃkLkk økwýkuLkk ÃkkhLku fu{ Ãkk{e
þfu ? íkuÚke yíÞkhu y{u íkku {kºk y{khe ði¾he ðkýeLku MkV¤ çkLkkððk y{khe
çkwrØ «{kýu ykÃkLke Míkwrík fheAu, hkS hnuòu.17 Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT
! su{Lkwt MktM{hý Mk{økú ÃkkÃkLku ÄkuLkkÁt Au yuðk ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLke
{heåÞkrË {wrLkykuyu yk «{kýu Míkwrík fhe íku{Lke ykøk¤ s çkuMke hÌkk yLku
Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkk {w¾kh®ðËLkkt ËþoLk fhðk ÷køÞk.18
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt {heåÞkrË
{w r Lkyku y u ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLke Míkw r ík fhe yu Lkk{u Mkkík{ku
yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. -7-
--------------------------------------
¥C}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢éw¢¢ï¢çÃ¢C¢¢¢ y¢¢¢ì |¢x¢Ã¢¢|¢QUÃ¢yS¢H: J ÐíS¢ó¢¢ï }¢¢éÚ´ Ã¢¢vÄ¢}¢éÃ¢¢Ó¢ Ðí¢@Hè}¢é¢è¢ì JJ 1
¢è|¢x¢Ã¢¢¢éÃ¢¢Ó¢ -
SÃ¢¢x¢y¢´ Ã¢¢ï }¢éç¢¢ïD¢ ! Ä¢êÄ¢}¢~¢ S¢}¢¢x¢y¢¢: J y¢yÐíS¢ó¢¢ïùçS}¢ ç¢y¢Ú¢´ Îà¢ü¢´ Ã¢¢ï }¢}¢ïçS¢y¢}¢ì JJ 2
x¢¢ïH¢ïÜU¢Îèç¢ ¢¢}¢¢ç¢ y¢¢¢ Ä¢¢ïx¢S¢}¢ëhÄ¢: J ¾ír¢¢ÎÄ¢¢ï Ï¢çHãÚ¢ Ä¢¢¢ Ä¢êÄ¢´ ¢ y¢ï çÐíÄ¢¢: JJ 3
Ä¢êÄ¢}¢¢y}¢çÐíÄ¢¢ }¢ï S¢ Ä¢}¢¢´ çÓ¢y¢Ä¢¢¢ç¢à¢}¢ì J Ï¢¢ï¢Ä¢y¢¢ïù¿¢Á¢èÃ¢¢´p ÜëU¢Ä¢¢}¢éçQUS¢¢¢¢}¢ì JJ 4
}¢ã¢Î¢¢¢ç¢ S¢Ã¢¢üç¢ y¢¢¢ïÄ¢¿¢±íy¢¢ç¢ Ó¢ J Á¢èÃ¢¢|¢Ä¢ÐíÎ¢¢SÄ¢ ÜUHÄ¢¢ç¢ S¢}¢¢ç¢ ¢¢ï JJ 5
¢Ú¢ï¢ÜU¢çÚ¢¢ï Ä¢éc}¢¢´Sy¢y¢¢ïùÄ¢´ NÎÄ¢ï S¢Î¢ J çÓ¢¼Ä¢¢ç}¢ }¢ã¢|¢¢x¢¢ ! }¢çó¢D¢ÀéhÓ¢ïy¢S¢: JJ 6
yæÞkÞ - 8
Ér»kykuyu fhu÷wt ¼økðkLkLke ykøk¤ yÄ{oLkwt rLkðuËLk
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! {wrLkyku Míkwrík fheLku çkuXk ÃkAe
¼õíkðíMk÷ ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLk yrík «MkÒk ÚkÞk yLku çkÒku nkÚkòuze
Mkw¾Ãkqðof ÃkkuíkkLke Mkk{u çkuXu÷k Ér»k{wrLkykuLku {Äwh ð[Lku fnuðk ÷køÞk.1
Mðkøkík «&ku:- ©eLkkhkÞý ¼økðkLk fnu Au, nu ©uc {n»kyku !
nwt ík{kÁt Mðkøkík fÁt Awt. ík{u ynª ÃkÄkÞko íkuÚke nwt yríkþÞ «MkÒk ÚkÞku Awt,
ík{kÁt ËþoLk {Lku çknws r«Þ ÷køku Au.2 nu {wrLkyku ík{u {Lku suðk ðnk÷k Aku
íkuðk økku÷kufkrËf Äk{ku Ãký {Lku ðnk÷kt LkÚke. yrý{k ykrËf yürMkrØykuLkwt
yiïÞo Ãký {Lku yux÷wt ðnk÷wt LkÚke. {khe Ãkqò fhe {Lku çkr÷ yÃkoý fhLkkhk
çkúñkrËf Ëuðku Ãký {Lku yux÷k ðnk÷k LkÚke.3 þk {kxu fu, nu Mktíkku ! ík{u {kºk
ËÞkyu fheLku y¿kkLke {Lkw»ÞkuLku {wÂõíkLkk MkkÄLkYÃk ¼ÂõíkLkk fkhý¼qík {khk
MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃkku Aku yLku hkºke rËðMk {kÁt M{hý fhíkk Úkfk Ãk]ÚðeÃkh
rð[hku Aku, íkuÚke ík{u {Lku {khk ykí{kLke su{ yrík ðnk÷k Aku.4
Mkðkuo¥k{ y¼ÞËkLk:- nu Mktíkku ! Mk{økú ¼qr{, økkÞ, ík÷ rðøkuhuLkwt
{nkËkLk fhu, yÚkðk íkeðú íkÃkku fhu, yÚkðk Þ¿k yLku ðúíkkuLkkt yLkwckLk fhu Aíkkt
Ãký {Lkw»ÞkuLku {khk MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃke fk¤Lkk ¼Þ{ktÚke AkuzkððkYÃk su
y¼ÞËkLk ykÃkðkLkk yuf ytþ íkku÷u Lk ykðe þfu.5 nu {nk¼køÞþk¤e Mktíkku
y. 8 «Úk{ «fhý 135
ç¢:¢ïÄ¢S¢¢Ä¢ Á¢èÃ¢¢¢¢´ |¢éÃ¢¢ïcÃ¢çw¢HïcÃ¢ç¢ J ¥çSy¢S¢@Ú¢´ ¢ê¢´ Ä¢éc}¢¢ÜUç}¢çy¢ Ã¢ïÎì}²ã}¢ì JJ 7
S¢¢}Ðíy¢´ ÎïÃ¢H¢ïÜU¢ôyÜU |¢Ã¢çjÃ¢¢ü ÚS¢¢y¢H¢y¢ì J ¥¢x¢}Ä¢y¢ï Ã¢¢ |¢êH¢ïÜU¢¢}¢ï Ã¢Îy¢ S¢¢}¢¢: ! JJ 8
«c¢Ä¢ ªÓ¢é: -
w¢ÇïùçS}¢¢ì |¢¢Úy¢ï SÃ¢¢ô}¢Sy¢è¢üÄ¢¢~¢¢}¢à¢ïc¢y¢: J çÃ¢¢¢Ä¢ Îà¢ü¢´ ÜUy¢éZ y¢Ã¢¢~¢ Ã¢Ä¢}¢¢x¢y¢¢: JJ 9
¢è|¢x¢Ã¢¢¢éÃ¢¢Ó¢ -
¢¢HÄ¢çy¢ ÐíÁ¢¢: ÜUçÓh}¢üS¢ïy¢ê}¢Ä¢¢ ÜëUy¢¢¢ì J w¢ÇïùçS}¢¢ì |¢¢Úy¢ï çÃ¢Ðí¢ ! ¢ëy¢¢´ Ðí¢#¢: S¢éÎH
é |ü ¢¢}¢ì J 10
«c¢Ä¢ ªÓ¢é: -
|¢x¢Ã¢S¢¢}Ðíy¢´ |¢ê}¢¢ñ S¢¢ã¢ÄÄ¢´ Ðí¢Ä¢ Ã¢ñ ÜUHï: J ¥¢}¢ü: S¢¢Ã¢Ä¢: S¢Ã¢üÐíÁ¢¢SÃ¢ç|¢çÃ¢Ã¢¢üy¢ï JJ 11
Ä¢ï ¢}¢üÚÿ¢ÜU¢ |¢ê¢¢ x¢éÚÃ¢Sy¢ïcÃ¢ç¢ Ðí|¢¢ï ! J S¢ ÐíÃ¢ë¢¢ïùSyÄ¢y¢: S¢Ã¢ñü<|¢ó¢¢SyÃ¢yÜëUy¢S¢ïÃ¢y¢: JJ 12
}¢ã¢¢¢¢¢ï¢¢¢¢ïc¢é ÐíS¢QU¢: S¢çy¢ }¢¢¢Ã¢¢: J çÃ¢c¢Ä¢ïùcÃ¢çy¢HéÏ¢¢p S¢Î¢Ó¢¢ÚçÃ¢Ã¢<Á¢y¢¢: JJ 13
!ík{u SðkuLku y¼ÞËkLk ykÃke {kuxku ÃkhkuÃkfkh fhLkkhk Aku. {khk MðYÃk{kt
y[¤ rLkckðk¤k nkuðkÚke ík{kÁt ytík:fhý rðþwØ çkLku÷wt Au, yuÚke s ykÃk
suðk MktíkkuLkwt {khk ÓËÞ{kt nwt y¾tz M{hý fÞko fÁt Awt.6 nwt òýwt Awt fu, ík{u
Sðkí{kykuLkwt ykíÞtríkf fÕÞký fhðk {kxu Mk{økú ¼q{zt ¤ WÃkh MkËkÞ rð[hý
fhku Aku.7 nu ©uc {wrLkyku ! ík{u yíÞkhu þwt Ëuð÷kuf{ktÚke ÃkÄkÞko ? fu hMkkík÷
yÚkðk Ãkkíkk¤÷kuf{ktÚke ÃkÄkÞko Aku ? fu ÃkAe Ãk]Úðe÷kuf{ktÚke ÃkÄkÞko Aku ? íku
{Lku ík{u sýkðku.8 íÞkhu {wrLkyku fnu Au, nu Mðkr{LkT ! y{u Mkðuo {wrLkyku yk
¼hík¾tzLkkt Mk{økú íkeÚkkuoLke Þkºkk fheLku ík{khkt ÃkkðLkfkhe ËþoLk fhðk ynª
ykÔÞk Aeyu.9 íÞkhu LkkhkÞý ¼økðkLk fnu Au, nu Mktíkku ! ¼hík¾tzLku rð»ku
ËuðíkkykuLku Ãký Ëw÷o¼ yLku çknwsL{Lkk ÃkwÛÞLku ytíku «kó Úkíkk yuðk {Lkw»Þ
sL{Lku Ãkk{u÷ {khe «ò {U çkktÄu÷e Ä{o{ÞkoËkLkwt Ãkk÷Lk fhu Au fu Lknª ?.10
¼hík¾tzLke ËwËoþkLkwt ðýoLk:- íÞkhu Ér»kyku fnu Au, nu ¼økðLkT
! yíÞkhu yk ¼hík¾tzLku rð»ku fr÷ÞwøkLke MknkÞíkkÚke ÃkkuíkkLkk ðtþu Mkrník
yÄ{oMkøko Mk{økú «òsLkku{kt yríkþÞ ð]ÂæÄ Ãkk{e økÞku Au.11 nu «¼w ! ík{u
fnuþku fu Ä{ohûkf hkò yLku Ä{oøkwÁyku þwt fhu Au ? íkku íku{kt Ãký yÄ{oMkøkuo
«ðuþ fÞkuo Au, íkuÚke ík{kuyu çkktÄu÷e Ä{oLke {ÞkoËk Ãký íkuykuyu rAÒk r¼Òk fhe
Lkk¾e Au.12 yLku {Lkw»Þku çkúñníÞk ykrË {nkÃkkÃk yLku økkiníÞk fu Ãkheøk{Lk
ykrË WÃkÃkkÃkku{kt ¾qçks «ð]¥k ÚkR Ãkt[rð»kÞku{kt yrík ykMkõík çkLÞk Au.
¥y¢: S¢´Ä¢ç}¢¢èÃ¢y}¢ü Á¢¢y¢´ y¢ñÚçy¢S¢VäH}¢ì J ÜU¢ïùç¢ ÜUSÄ¢¢ç¢ ¢ ~¢¢y¢¢ ÎëàÄ¢y¢ï Á¢x¢y¢èy¢Hï JJ 14
yÃ¢´ çã |¢¢Úy¢H¢ïÜU¢¢¢´ |¢Á¢¢èÄ¢¢ïùçS¢ Ä¢yÜëUy¢ï J Ó¢ÚSÄ¢é°í´ y¢¢¢ïùy¢Sy¢¢¢¢}¢¢üy¢ì ¢¢y¢é}¢ãüçS¢ JJ 15
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢ëc¢è¢¢´ Ã¢Ó¢: ¢éyÃ¢¢ S¢ Á¢¢y¢ÜUL¢: Ðí|¢é: J ¢¢y¢é}¢ñÓÀÎ¢}¢¢üySÃ¢¢: Ðí¢Îé|¢êüÄ¢ |¢éçÃ¢ ÐíÁ¢¢: JJ 16
»y¢çS}¢¢ì S¢}¢Ä¢ï y¢~¢ ¢}¢¢ïü }¢êyÄ¢¢ü S¢ã¢Ä¢Ä¢¢ñ J ¥¢x¢}¢´ }¢éç¢Ã¢ëÎ¢¢¢}¢Ã¢¢¢Ä¢ü ¢Ú¢ç¢¢ ! JJ 17
x¢¢ñÚSy¢¢: ÜëUà¢y¢Úp Á¢Å¢ï¢}¢¢X: ¢ê¢ïüÎéÚ}Ä¢Ã¢Î¢: S¢ÎÄ¢¢çÿ¢¢k: J
Ä¢¿¢¢ï¢Ã¢èy¢LçÓ¢Ú: à¢éçÓ¢à¢évHÃ¢¢S¢¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ S¢ y¢}¢Ã¢ñÿ¢y¢ Î|¢ü¢¢ç¢: JJ 18
Ó¢¢LÐíS¢ó¢}¢éw¢¢VÁ¢à¢¢y¢}¢ê=y¢ ÜU¢LÄ¢¢ê¢ü¢Ä¢¢ïçÿ¢y¢|¢QUÃ¢ëÎ}¢ì J
|¢êçÚÿ¢}¢¢ç¢HÄ¢}¢èEÚ}¢¢y¢üÏ¢¢é´ SÃ¢¢Xç¢Ä¢¢çw¢H}¢¢¢ï¢Ä¢¢¢ç|¢Ú¢}¢}¢ì JJ 19
yk{ MkËk[khYÃk Ä{oLku Akuze MðuåAk[khe ÚkÞk Au.13 íkuÚke íku ÃkkÃkeykuLkk
ykðkøk{LkLku fkhýu Þ{ÃkwheLkku {køko Ãký yríkþÞ Mkktfzku çkLÞku Au. yíÞkhu
Ãk]Úðe Ãkh fkuR fkuRLkku hûkýnkh hÌkku LkÚke.14 nu ¼økðLkT ! ík{u ¼hík¾tzðkMke
sLkkuLkk ykhkæÞ RüËuð Aku. íku{Lku {kxu s ík{ku íkeðú íkÃkùÞko fhku Aku. íkuÚke
¼hík¾tzðkMke sLkkuLke yÄ{o Úkfe hûkk fhðk yuf ík{us ÞkuøÞ Aku.15
{kíkkrÃkíkk Ä{o-¼ÂõíkLkwt ykøk{Lk:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT
! ykðk «fkhLkkt Ér»kykuLkkt ð[Lk Mkkt¼¤e ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkLkk ytíkh{kt
fÁýk «økxe, MkðuoLkwt hûký fhðk Mk{Úko ¼økðkLk LkkhkÞýu ¼hík¾tzLku rð»ku
yðíkkh Äkhý fhe ÃkkuíkkLke «òLkwt yÄ{oðþ t Úkfe hûký fhðkLke RåAk fhe.16
{kuxk {kuxk {wrLkyku ¼økðËT ËþoLku ÃkÄkÞko Au, yu{ òýe {kíkk {qíkËuðeLke MkkÚku
rÃkíkk Ä{oËuð íÞkt ÃkÄkÞko.17 Ä{oËuðLkwt þheh økkihðýoLkwt Au, íkÃkÚke fkÞk f]þ
çkLke Au, {Míkf WÃkh W¥k{ sxk þku¼u Au, Ãkqý{kLkk [tÿ Mkh¾wt h{ýeÞ
{w¾kh®ðË Au, çkÒku Lkuºkku fYýkhMkÚke ¼hu÷kt Au. zkçku ¾¼u MkwtËh Þ¿kkuÃkrðík
Äkhe Au. Ãkrðºk ïuík ðku Äkhý fÞkO Au. íku{s nkÚk{kt Ë¼o Äkhý fhu÷k yuðk
Ä{orÃkíkkyu ykðe LkkhkÞý ¼økðkLkLkkt ËþoLk fÞkO.18 íku Mk{Þu ¼økðkLk
LkkhkÞý{wrLkLkwt {w¾kh®ðË «MkÒk{wÿk{kt Au. MkkiBÞ ykf]rík yLku fYýk ¼hu÷kt
LkuºkkuÚke ¼õík Mk{wËkÞLku rLknk¤e hÌkk Au. ûk{kLkk rLkrÄ, MkðoLkk rLkÞtíkk yLku
Ëw:¾e Sðkí{kykuLke MknkÞ fhLkkhk íku ÃkkuíkkLkk þhehLke {LkkunhfktríkÚke Mkk{u
çkuX÷u k Mkðo ¼õíksLkkuLkk Lkuºkku yLku {LkLku ykLktË WÃkòðe hÌkk Au.19 {wrLk{tz¤Lku
y. 8 «Úk{ «fhý 137
}¢éç¢}¢ÇH}¢Ä¢S¢´ y¢´ çÃ¢H¢ïvÄ¢ñÃ¢ S¢yÃ¢Ú}¢ì J ©¢¢x¢}¢y¢ì S¢ y¢ïSÃ¢è |¢êçÚãc¢ü|¢ëy¢¢y¢Ú: JJ 20
¢}¢Z çÃ¢H¢ïvÄ¢ |¢x¢Ã¢¢¢¢Ä¢¢y¢´ ç¢y¢Ú´ Îíéy¢}¢ì J ©y¢¢Ä¢ ¢èÆ¢Î|Ä¢ïyÄ¢¢çÚÚ|Ä¢¢¢}¢y¢ì ¢Î¢ï: JJ 21
ãc¢¢ü¢é¢Ä¢¢: S¢¢ïùç¢ y¢´ ¢Ú´ Ó¢ y¢¢¢çÃ¢¢}¢ì J }¢éÎ¢ S¢Î¢à¢èÃ¢üÓ¢¢ñÚ|Ä¢¢Îy¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 22
Ðí¢ï}¢y¢éSy¢y¢¢ï }¢ê=y¢ ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢¢ñ ç¢Á¢¢}¢ì J Á¢¢¢è´ S¢¢ Ó¢ y¢¢Ã¢¢à¢èÃ¢¢üÎñ: ¢é~¢¢Ã¢Ä¢êÄ¢éÁ¢y¢ì JJ 23
y¢Î¢ïy¢¢Ä¢c¢üÄ¢: S¢Ã¢ïü y¢¢Ã¢|Ä¢ïyÄ¢¢ÎÚï¢ y¢ï J S¢}½í¢y¢¢ §Ã¢ ãc¢ïü¢ Ðí¢ï}¢éÎü}¢y¢è ¢ë¢ ! JJ 24
}¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢y¢éSy¢¢ñ Ó¢ y¢¢¢ì Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢¢ÎÚ¢y¢ì J ç¢c¢èÎy¢éSy¢y¢¢ï Ã¢ëcÄ¢¢´ Î¢¢Ä¢¢´ y¢¢ñ ¢Úï¢ Ó¢ JJ 25
S¢¢ÜÚ |¢x¢Ã¢y¢¢ S¢Ã¢ïü ç¢c¢ïÎéSy¢ï Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢ì J ¢ÐíÓÀ SÃ¢¢x¢y¢´ Ðíèy¢¢ï ¢}¢Z ¢¢Ú¢Ä¢¢: Ðí|¢é: JJ 26
y¢y¢: S¢ }¢éç¢ç|¢: Ðí¢ïQU}¢¢}¢¢ïü¢ÎíÃ¢´ |¢éçÃ¢ J Ä¢¢¢Ã¢yÜU¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢ïc¢¢´ ÐíèyÄ¢¢ï¢à¢ëÃ¢y¢¢}¢ì JJ 27
{æÞu rðhksíkk ykðk LkkhkÞý ¼økðkLkLkkt ËþoLk fhe yríkþÞ n»koÚke ½u÷k
ÚkÞu÷k {nkíkusMðe rÃkíkk Ä{oËðu yufË{ íku{Lke Mk{eÃku ykÔÞk.20 rÃkíkkLku ykðíkk
òuR ©eLkkhkÞý{wrLk Ãký yufË{ ÃkkuíkkLkk ykMkLk ÃkhÚke Q¼k ÚkR økÞk Lku
íku{Lke MkL{w¾ Ëkuze rÃkíkkLku yk®÷økLk fhe íku{Lkkt [hýku{kt {Míkf {qfe «ýk{
fÞko.21
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu ¼qÃkrík «íkkÃk®Mkn hkò ! Ä{orÃkíkkLkkt Lkuºkku{ktÚke
n»koLkkt y©wyku W¼hkÞkt. çkÒku Ãkwºk Lkh yLku LkkhkÞý{wrLkLku ík{khku sÞ
Úkkyku, ykðkt MkwtËh ykþeðo[LkkuÚke yr¼ðkËLk fÞwO.22 íÞkh ÃkAe Lkh yLku
LkkhkÞýu {kíkk {qíkËuðeLkk [hý{kt ðtËLk fÞko, yLku {kíkkyu Ãký çkÒku ÃkwºkkuLku
ykþeðkoË ykÃÞk.23 nu hksLkT ! íku Mk{Þu Mk{økú {wrLkyku Ãký ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
ykMkLk ÃkhÚke Q¼k ÚkR ykËhÃkqðof Ä{o yLku {qíkËuðeLke MkL{w¾ ÃkÄkÞko Lku
yrík n»ko ½u÷k ÚkR ¼Âõík Ä{oLku «ýk{ fhðk ÷køÞk.24 íkuÚke çkÒkuyu Ãký
Ér»k{wrLkykuLku ykËhÃkqðfo ÞÚkkÞkuøÞ {kLk ykÃÞw.t ÃkAe Lkh{wrLkyu «u{Úke yÃkoý
fhu÷k Ë¼oLkkt ykMkLk WÃkh rðhks{kLk ÚkÞkt.25 íÞkhÃkAe Mkðuo {wrLkyku Ãký
Lkh yLku LkkhkÞý ¼økðkLkLke MkkÚku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk ykMkLk Ãkh ÞÚkk ÞkuøÞ
rðhks{kLk ÚkÞk, Lku ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkyu {kíkkrÃkíkkLku fwþ¤ Mk{k[kh
ÃkqAâk.26 íÞkh ÃkAe íku{ýu Ér»kykuyu fnu÷e ¼hík¾tz{kt ð]rØ Ãkk{u÷k
yÄ{oMkøkoLkk WÃkÿðLke ðkíkko «u{Ãkqðof su ©ðý fhíkk níkk, íku Mkðuo ð]¥kktík
Ér»k{wrLkykuLkk s MkktrÒkæÞ{kt {kíkkrÃkíkkLku ÞÚkkÚko fne Mkt¼¤kÔÞwt.27
¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢¢¢¢¢kç¢: S¢ëy¢¢´ Ã¢¢y¢¢Z y¢Î¢¢è}¢é¢à¢ëÃ¢y¢¢´ S¢y¢¢}¢ì J
y¢ïc¢¢´ }¢¢¢ïÃ¢ë¢Ä¢ »ÜUS¢´¢Ä¢¢ ¥¢S¢S¢}¢¢¢¢çÃ¢Ã¢ |¢ê¢ ! S¢Ã¢üà¢: JJ 28
¥{}¢¢ïüÐÎí±çÝ±ïÎÝÝ¢}¢¢C}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 8 JJ
--------------------------------------
¢Ã¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§y¢´ }¢éç¢c¢é ¢}¢ïü Ó¢ à¢ëÃ¢yS¢é |¢x¢Ã¢mÓ¢: J y¢Î¢¢¢¢ÏÁ¢ñÜU¢ÎçS¢ÚÎëçvÓ¢¢Ã¢ëç¢c¢é JJ 1
¢¢Ú¢Ä¢¢ï Ó¢ y¢m¢y¢¢üÜU¢¢ñÜU¢°íÓ¢ïy¢çS¢ J y¢ï¢¢y¢: ÐíïçÚy¢Sy¢~¢ ÎéÃ¢¢üS¢¢ }¢éç¢Ú¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 2
ÜñUH¢S¢¢Î¢x¢y¢¢ï x¢X¢´ y¢~¢ ¢¢ñ±¢üçØÜUæUçÃ¢ç¢}¢ì J çÃ¢¢¢Ä¢¢Î¢ñ y¢y¢: Ðí¢#¢ï Ï¢ÎÚè´ y¢¢´ y¢¢¢ïç¢ç¢: JJ 3
Mkwðúík{wrLk fnu Au, hksLkT ! íku Mk{Þ ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkk

{w¾f{¤{ktÚke Lkef¤íke yk y{]íkMk{kLk ðkíkkoLku Mkkt¼¤íkk {wrLksLkku, Ä{o,
¼Âõík, WØð, LkkhË ykrË MkðuoLkk {LkLke ð]r¥k Mk{krÄ{kt su{ ÂMÚkh ÚkkÞ íku{
ÂMÚkh ÚkR økR.28
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt Ér»kyku y u
rLkðuËLk fhu÷k yÄ{o WÃkÿðLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u ykX{ku yæÞkÞ
Ãkqýo ÚkÞku. --8--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 9
ËwðkoMkk{wrLkLkwt ykøk{Lk yLku ykÃku÷k þkÃkLkwt ðýoLk
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Lkuºk yLku {LkLke ð]r¥kLku ¼økðkLk
©eLkkhkÞýLkk {w¾f{¤Lku rð»ku s yuf ÂMÚkh fheLku {heåÞkrË {wrLkyku Ä{oËðu ,
¼ÂõíkËuðe, WØð ykrË Mkðuo y{]ík Mk{kLk ¼økðkLkLkkt ð[LkkuLkwt ©ðý fhe
hÌkk Au.1 ¼økðkLk ©eLkkhkÞý Ãký ¼hík¾tzLke ðkík fhðk{kt íkÕ÷eLk ÚkÞk
Au. íku s Mk{Þu íku{Lke s «uhýkÚke ËwðkoMkk {wrLkLkwt íÞkt ykøk{Lk ÚkÞwt.2 fi÷kMk
Ãkðoík ÃkhÚke ÃkÄkhu÷k íkÃkkurLkrÄ ËwðkoMkk {wrLkyu «Úk{ ¼køkehÚke øktøkk{kt MLkkLk
y. 9 «Úk{ «fhý 139
¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢´ y¢~¢ }¢éç¢}¢ÇH}¢Ä¢x¢}¢ì J ÎÎà¢ü }¢ê<y¢¢}¢¢ñü Ó¢ çS¢hÎïã´ y¢¢¢ïhÃ¢}¢ì JJ 4
¢¢¢àÄ¢¢~¢ y¢´ ÜU¢ïùç¢ Ã¢¢y¢¢üS¢QU}¢¢Sy¢Ä¢¢ J ¥¢ÎÚ´ ¢¢ÜëUy¢ y¢y¢¢ï }¢¢Ä¢SÄ¢¢Ä¢SÄ¢ çÜU@¢ JJ 5
çy¢Dó¢¢S¢èyS¢ Í¢çÅÜU¢´ ¢àÄ¢ó¢ïÃ¢ S¢|¢¢S¢Î: J ¥Ã¢¿¢¢y¢ç}¢Ã¢¢y}¢¢¢}¢¢~¢ïÄ¢¢ï Nl}¢Ä¢y¢ JJ 6
Ó¢éÜU¢ï¢ S¢l: S¢Ã¢ïü|Ä¢: RéU¢¢ ÚQUçÃ¢H¢ïÓ¢¢: J Ã¢ï¢}¢¢¢¢X ©i¢ãé: à¢SÄ¢´Sy¢¢¢¢ã ç¢|¢üÄ¢: JJ 7
¥ã¢ï ! ÜU¢HçÃ¢¢Ä¢¢üS¢¢ï Ä¢ï¢ S¢}¢¢x¢üÃ¢y¢ü¢¢: J ÐíÃ¢ë¢¢: ÜU¢¢¢ï S¢çy¢ |¢xÝS¢ïy¢Ã¢ ©}¢Î¢: JJ 8
çÃ¢l¢çÎ}¢Î}¢¢yÃ¢¢ÎÃ¢Á¢¢¢y¢é }¢¢´ çmÁ¢¢: J çÜUy¢é ¢}¢¢ïüùÄ¢¢}¢¢ïüù|¢êÎÃ¢Á¢¢¢¢çy¢ }¢¢´ Ä¢y¢: JJ 9
Î¢¢ü¢¢¢ïÎ}¢ï y¢ïc¢¢´ ÜéUÃ¢ïü y¢Îã}¢l Ã¢ñ J Ä¢¢¢ ¢ñÃ¢´ ¢é¢: ÜéUÄ¢éüçÚyÄ¢évyÃ¢¢ïÓñ: à¢à¢¢¢ y¢¢¢ì JJ 10
S¢Ã¢ïüùç¢ Ä¢êÄ¢´ }¢¢¢écÄ¢´ H|¢y¢¢ï |¢¢ï Ã¢ëc¢¢ÎÄ¢: ! J ÜUËÄ¢¢}¢¢üÉK¢S¢éÚï|Ä¢Sy¢~¢ ÜUC´ Ó¢ |¢êçÚà¢: JJ 11
fhe «kík: MktæÞkðLËLkkrË rðrÄ Mk{kó fÞko ÃkAe çkËherðþk÷kLke Mk{eÃku

ÃkÄkÞko.3 íÞkt rðþk÷kLke Lke[u ðurËfk WÃkh {wrLk{tz¤Lkk {æÞ{kt rðhksíkk
¼økðkLk ©eLkhLkkhkÞýLkkt, íkÚkk {qíkËuðeÄ{o yLku rËÔÞ þhehLku Ãkk{u÷k
WØðSLkkt íku ËwðkoMkk{wrLkLku ËþoLk ÚkÞkt.4
©eLkkhkÞý ¼økðkLkLke ðkík Mkkt¼¤ðk{kt MkðuoLkk {Lk ykMkõík nkuðkLku
fkhýu fkuRyu Ãký íku ËwðkoMkk {wrLkLku òuÞk Lkrn. íkuÚke {kLkLkeÞ yu ËwðkoMkk {wrLkLkku
fkuRÚke Ãký ykËh Mkífkh ÚkÞku Lkrn.5 íkuÚke yrºkÃkwºk ËwðkoMkk {wrLk yuf ½ze
ÃkÞOík íku Mk¼kMkËku Mkk{u s yuf árü fhíkk Q¼k hÌkk, yLku yk Mk¼kMkËkuyu
{kÁt ½kuh yÃk{kLk fÞwO Au, yu{ ÃkkuíkkLkk {Lk{kt {kLkðk ÷køÞk.6 ¢kuÄÚke íku{Lkkt
Lkuºkku ÷k÷[ku¤ ÚkÞkt þheh ftÃkðk ÷køÞwt, nkuX Vhfðk ÷køÞk, Ä{oËuð ykrË
Mkðuo Mk¼kMkËku WÃkh ¢kuÄLkk ytøkkhk ð»kkoðíkk çku nkÚk [k fhe rLk¼oÞÃkýu
þkÃk ykÃkíkk fnuðk ÷køÞk.7 ynku !!! ykùÞoLke ðkík Au Lku, yk fuðku rðÃkheík
Mk{Þ ykÔÞku Au ? suÚke MkíÃkwÁ»kkuLkk {køkuo [k÷Lkkhk ÃkwÁ»kku Ãký fw{køkuo [k÷Lkkhk
ÚkÞk Au. {nkÃkwÁ»kkuyu çkktÄu÷e Ä{o{ÞkoËkLku íkkuze hÌkk Au yLku yr¼{kLkÚke
{ËkuL{¥k çkLÞk Au, yríkrÚkykuLkk yÃk{kLk fhðk MkwÄeLkk yÄ{o{køkuo sR hÌkk
Au.8 yhu !!! yk {heåÞkrË rð«ku rðãk, íkÃk rðøkuhuLkk {ËÚke WL{¥k ÚkÞk Au,
íkuÚke yu {kÁt yÃk{kLk fËk[ ¼÷u fhu Ãký yk MkkûkkíkT Ä{oËðu Ãký Ä{o{ÞkoËkLkku
¼tøk fhe {kÁt yÃk{kLk fhu Au ?.9 íkuÚke yks yu MkðuoLkk økðoLkku nwt Lkkþ fheþ.
suÚke VheLku ykðwt f{o íku fhu Lkrn. yk «{kýu Wå[ Mðhu øksoLkk fhíkk íku MkðuoLku
þkÃk ykÃkðk ÷køÞk.10 fu nu Ä{korË {wrLkyku ! ík{u Mkðuo Ãk]Úðe WÃkh {Lkw»Þ
}¢ÎÃ¢¿¢¢ÜëUy¢¢ï Ä¢êÄ¢}¢Ã¢¿¢¢´ y¢ï|Ä¢ »Ã¢ çã J y¢¢Ç¢´ Ó¢¢SÄ¢¢ °í¢}¢¢y¢ì ¢éÚ¢çó¢cÜU¢S¢¢¢çÎ Ó¢ JJ 12
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢Î:S¢¢ç¢çy¢ y¢¢¢ì S¢Ã¢¢ü¢ì à¢y±¢ y¢êc¢èZ Ï¢|¢êÃ¢ S¢: J
¢ÿÄ¢}¢¢¢ §Ã¢¢ÜUS}¢¢Îì¾ír¢¢Ç}¢çw¢H´ çS¢y¢: JJ 13
y¢y¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢¢ï ¢}¢¢ïü }¢é¢²p¢ïhÃ¢¢ï ¢ë¢ ! J y¢ÎéÓ¢RU¢ïà¢}¢¢ÜUÄ¢ü y¢}¢ñÿ¢y¢¢çxÝS¢çó¢|¢}¢ì JJ 14
¥çy¢RU¢ï¢¢¢HÁÃ¢¢H¢Îs}¢¢¢¢X±ï¢¢é}¢ì J S¢à¢ÏÎÎy¢ç¢çc¢C¢¢Ú´ ÎécÐíïÿÄ¢H¢ïÓ¢¢}¢ì JJ 15
S¢Ã¢ïüùÄ¢éy¢¢Ä¢ S¢ãS¢¢ y¢´ Ðí¢}Ä¢¢ÎÚï¢ y¢ï J çÃ¢¢èy¢¢: S¢¢yÃ¢Ä¢¢}¢¢S¢éL¢Ã¢ïàÄ¢¢S¢¢ï à¢é|¢ï JJ 16
Ä¢éQUK¢ù¢é¢èÄ¢}¢¢¢¢ïùS¢¢ñ ãçÃ¢c¢¢çxÝçÚÃ¢<c¢ç|¢: J |¢ëà¢´ çÎÎè¢ï |¢êÄ¢¢ïùç¢ ¢yÃ¢à¢¢}Ä¢y¢ |¢êç}¢¢ ! JJ 17
y¢´ à¢#Ã¢y¢}¢çw¢H¢¢¢ ¢}¢üÎïÃ¢¢ï ç¢cÜU¢Ú¢´ S¢çÃ¢¢Ä¢´ ¢Ú¢¢ñ ç¢¢yÄ¢ J
Ï¢h¢TçHmÄ¢ ©Î¢Ú}¢çy¢: Ðí¢}Ä¢ Ðí¢ïÃ¢¢Ó¢ S¢¢yÃ¢¢¢Åé: çÐíÄ¢|¢êç}¢ÎïÃ¢: JJ 18
sL{Lku Ãkk{ku, íÞkt fr¤Þwøk yLku yÄ{oÚke ð]rØ Ãkk{u÷k yMkwhku Úkfe {nk fü
Ãkk{ku. {kÁt yÃk{kLk fhLkkhk ík{khk MkðuoLkwt íku yMkwhku îkhk ½kuh yÃk{kLk Úkkyku
yLku íkkzLk Ãkk{ku. íku{s Ä¬k {khe økk{ yLku Lkøkh{ktÚke çknkh fkZe {qfðk
ykrË ½ýkf yÃk{kLkLku Ãkk{ku.11-12
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yfM{kík òýu yk¾k çkúñktzLku çkk¤e
Ëuþu fu þwt ? yu{ ËwðkoMkk{wrLk yk «{kýu Ä{oËuð ykrË Mk¼kMkËkuLku þkÃk ykÃke
{kiLk ÚkÞk.13 nu hksLkT ! íku Mk{Þu Wå[ Mðhu yk¢kuþ ¼hu÷k þçËku Mkkt¼¤e
¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLk, Ä{oËuð, {wrLkyku yLku WØðSyu ÃkkAtw ð¤eLku òuÞwt,
íÞkt íkku fk¤Ík¤ ¢kuÄYÃke yÂøLkÚke Ä¾íkk ËwðkoMkk{wrLkLku òuÞk.14 yrík ¢kuÄYÃke
yÂøLkÚke íku{Lkwt þheh çk¤e hÌkwt níkwt yLku fktÃkíkwt níkwt, fx fx þçË fhíkk Ëktík
ðå[u nkuXLku Ëçkkðe hÌkk níkk, yu{Lkkt Lkuºkku yríkþÞ ÷k÷[ku¤ çkLÞkt nkuðkÚke
íku{Lke Mkk{u òuðkLke fkuRLke ®n{ík Ãký [k÷íke Lk níke.15
ykðk ËwðkoMkkLku òuRLku Mkðuo {wrLkyku íkífk¤ ykMkLk WÃkhÚke Q¼k ÚkÞk,
ykËhÃkqðof ðtËLk fhe MkwtËh ykMkLk WÃkh íku{Lku çkuMkkzâk yLku yrík rðLk{ú
çkLke MkktíðLkk ykÃkðk ÷køÞk.16 nu ¼qÃkrík ! {heåÞkrË {wrLkykuyu yLkuf «fkhLkk
WÃkkÞkuÚke þktík ÃkkzðkLke fkurþ»k fhe Ãký ËwðkoMkk {wrLkLkku ¢kuÄ íkku òýu yÂøLk{kt
½eLkku nku{ fhu Lku yÂøLk «ßðÂÕ÷ík ÚkkÞ íku{ Vhe yíÞtík ¼¼qfe QXâku Ãký
þktík ÚkÞku Lkrn.17 ÃkAe {nk WËkhçkwrØðk¤k MkktíðLkk ykÃkðk{kt [íkwh,
y. 9 «Úk{ «fhý 141
¢}¢ü ©Ã¢¢Ó¢ -
¢é´S¢é ÜëUy¢¢¢Ú¢¢ïc¢é y¢çhy¢¢Ä¢ñÃ¢ S¢Ã¢ü¢¢ J çà¢ÿ¢¢ÎÇ¢ï Ä¢éÁÄ¢y¢ï Ã¢ñ }¢ãc¢ïü ! yÃ¢¢Îëà¢¢´ S¢y¢¢}¢ì JJ 19
Ï¢éhK¢ù¢Ú¢¢¢ï ¢¢S}¢¢ç|¢: ÜëUy¢Sy¢ï ¢ Ó¢ ÜñUy¢Ã¢¢y¢ì J ãÄ¢éüçQUS¢QUçÓ¢¢yÃ¢¢ó¢Ï¢éh¢ï Ä¢éc}¢¢Î¢x¢}¢: JJ 20
S¢l¢ï Á¢s¢}¢ S¢Ã¢üSÃ¢´ SÃ¢Ðí¢¢¢¢ç¢ Ä¢yÜëUy¢ï J ¾ír¢<c¢}¢¢x¢y¢´ y¢´ yÃ¢¢´ ¢¢Ó¢üÄ¢ï}¢¢Ä¢¢¢ ÜU¢}¢ì JJ 21
¥Ä¢¢S¢QU}¢¢SyÃ¢ï¢ S¢}¢¢¢´ y¢ï ¢ ÜéUÃ¢üy¢¢}¢ì J ÿ¢¢yÃ¢¢ù¢Ú¢¢}¢S}¢¢ÜÚ S¢Ã¢¢ü¢ì à¢¢¢¢çm}¢¢ïÓ¢Ä¢ JJ 22
¢Ã¢¢èy¢S¢}¢yÃ¢ï¢ ¢Ú¢¢é°íãÁ¢}¢¢¢}¢ì J NÎÄ¢´ ¾í¢r¢¢¢¢¢´ Ã¢ñ Ðí¢ïQÚ çà¢ÿ¢¢Lc¢¢´ ÿ¢¢}¢ì JJ 23
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§y¢´ ¢èçy¢ôÃ¢Î¢ y¢ï¢ ç¢àÀk Ðí¢<¢y¢¢ï }¢éç¢: J à¢¢y¢RU¢ï¢ÚÄ¢: çÜUç@¢}¢éÃ¢¢Ó¢ ÜëUy¢¢çH}¢ì JJ 24
çkúkñýr«Þ Ä{oËuð, rðLkk fkhýu þkÃk ykÃkíkk íku ËwðkoMkk{wrLkLkk [hý{kt Ãkze
çku nkÚk òuze rðLkÞÃkqðof «ýk{ fhe fnuðk ÷køÞk.18 Ä{oËuð fnu Au, nu {n»k
! su ÃkwÁ»kkuyu yÃkhkÄ fÞkuo nkuÞ íkuLkk rníkLku yÚkuo ík{khk suðk MkíÃkwÁ»kkuyu
fhu÷ku rþûkkËtz rLkùu ÞkuøÞ s Au. Ãkhtíkw nu {wrLk ! y{u ík{kÁt yÃk{kLk òýe
òuRLku fÞwO LkÚke, yÚkðk fÃkxÚke Ãký fÞwO LkÚke, Ãkhtíkw yk ¼økðkLk LkkhkÞýLke
ðkík Mkkt¼¤ðk{kt y{kÁt r[¥k ykMkõík níkwt íkuÚke ykÃk©eLkk ykøk{LkLku y{ku
òýe þõÞk Lkrn.19-20 yhu !!! ykÃkLkk suðk Mktík {kxu y{u y{kÁt MkðoMð
yÃkoý fhe ËRyu, yux÷wt s Lk®n y{khk «kýLkwt Ãký çkr÷ËkLk ykÃke ËRyu íkku
ÃkAe MðuåAkÚke ynª ÃkÄkhu÷k ykÃk çkúñ»kLkwt y{u MkL{kLk fu{ Lk fheyu ?.21
Ãkhtíkw yk ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLke ðkíkko Mkkt¼¤ðk{kt y{kÁt {Lk ykMkõík níkwt
íkuÚke ykÃk ÃkÄkÞko íkuLke y{khu òý Lk nkuðkÚke ykÃk©eLkwt MkL{kLk ÚkR þõÞwt
Lkrn, yk yòýíkkt ÚkÞu÷k y{khk yÃkhkÄLku ûk{k fhku. yLku y{ku MkðoLku
þkÃkÚkfe {wõík fhku.22 nu {wrLk ! yLÞ WÃkh yLkwøkún fhðkLku yÚkuo s ík{khk
suðk MktíkLkku yðíkkh nkuÞ Au. Ãkhtíkw yÃkhkÄeykuLku Ëtz Ëuðk {kxu ¢kuÄ íkku ûký
{kºk nkuÞ Au, ðkMíkð{kt ykÃkLkk suðk çkúkñýkuLkwt ÓËÞ íkku {k¾ý suðwt fku{¤
nkuÞ Au.23
Mkwðúík {wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! Lkerík{kt fwþ¤ Ä{oËuð
yk«{kýu rLk»fÃkx ¼kðÚke ËwðkoMkk{wrLkLke «kÚkoLkk fhe íkuÚke ¢kuÄ fktRf Úkkuzku
þktík ÚkÞku yLku çku nkÚk òuze Q¼u÷k Ä{oËuð «íÞu fnuðk ÷køÞk.24
ÎéÃ¢¢üS¢¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢ñÃ¢¢ã´ ÿ¢¢LÅì ¢}¢ü ! ¢ SÃ¢à¢¢¢¢Ó ÜU@¢ J çÃ¢}¢¢ïÓ¢Ä¢¢ç}¢ ~¢ñH¢ïvÄ¢ï Ò ¢¢èçy¢ wÄ¢¢çy¢ÚçSy¢ }¢ï JJ 25
y¢¢¢Ä¢¢Í¢ ! }¢çÓ¢´ ¢éÄ¢}¢êy¢ïüSy¢Ã¢¢çy¢ÜïU J ¥lñÃ¢ïà¢ïÓÀÄ¢¢ çÜUç@}¢ëÎé Á¢¢y¢ç}¢Ã¢ïÿÄ¢y¢ï JJ 26
}¢ÓÀ¢¢SyÃ¢Ä¢¢¢ ¢ñÃ¢ |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ ÜUÎ¢Ó¢¢ J y¢¢¢Ä¢¢é°íã´ ÜéUÃ¢ïü Ä¢éc}¢¢ÜÚ ¢}¢ü ! y¢ÓÀë¢é JJ 27
}¢¢¢écÄ¢ïùç¢ y¢Ã¢ñc¢ñÃ¢ }¢ê<y¢: ¢Õè |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ J ¢é~¢p |¢x¢Ã¢¢¢ïc¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢ «çc¢: ¢é¢: JJ 28
S¢ Ä¢éÃ¢¢´ Ó¢ }¢é¢èS¢Ã¢¢ü¢ì ¢}¢¢üS¢éÚÜUCy¢: J Úçÿ¢cÄ¢yÄ¢Ã¢¢¢ñ ¢ê¢´ ¢¢ïÿÄ¢çy¢ yÃ¢¢´ Ó¢ S¢Ã¢ü¢¢ JJ 29
¢é~¢è|¢êy¢ï |¢x¢Ã¢çy¢ Fïã¢çy¢à¢Ä¢y¢¢ï Ä¢éÃ¢¢}¢ì J ç¢LhçÓ¢¢¢ñ }¢ÓÀ¢¢¢}¢¢ïÿÄ¢ï¢ï ¥Ë¢ÜU¢Hy¢: JJ 30
y¢y¢¢ï çÎÃÄ¢x¢ôy¢ ¢}¢ü ! Ðí¢SÄ¢¢¢ï Ã¢¢´ SÃ¢Ã¢¢çÀy¢¢}¢ì J |¢çÃ¢cÄ¢yÄ¢ïy¢ÎïÃ¢´ çã ¢¢Ä¢¢¢ }¢mÓ¢: ÒUçÓ¢y¢ì JJ 31
}¢é¢Ä¢: ! S¢¢ïhÃ¢¢ Ä¢êÄ¢´ çmÁ¢¢çy¢yÃ¢´ ¢ëc¢é çÿ¢y¢¢ñ J Ðí¢SÄ¢¢¢¢ñc¢ Ä¢éc}¢¢S¢é ãçÚ: S¢wÄ¢´ ÜUçÚcÄ¢çy¢ JJ 32
ËwðkoMkk{wrLkyu fhu÷ku yLkwøkún:- ËwðkoMkk{wrLk fnu Au, nu Ä{o ! nwt

ûkýðkh ¢kuÄ fhLkkhku ÔÞÂõík LkÚke, rºk÷kurfLku rð»ku fkuRÃkýLku nwt {khk þkÃk Úkfe
õÞkhuÞ Ãký {wõík fÁt Lkrn yuðe {khe ÏÞkrík Au.25 Aíkkt Ãký nu rLk»ÃkkÃk !
Ä{oËuð ! ÃkwÛÞ{qík! ykÃk©eLkk MkktrLkæÞÚke yLku fktRf yk ¼økðkLkLke RåAkÚke
{kÁt r[¥k fktRf fku{¤ ÚkÞwt nkuÞ íku{ {Lku sýkÞ Au.26 nu Ä{oËuð ! {khku þkÃk
íkku õÞkhuÞ r{ÚÞk Úkíkku LkÚke. Aíkkt Ãký ík{khk WÃkh yLkwøkún fÁt Awt íkuLku ík{u
Mkkt¼¤ku.27 {Lkw»ÞÞkuLke{kt Ãký yk {qíkËuðe ík{khkt ÃkíLke íkhefu sL{ Äkhý
fhþu yLku yk MkkûkkíkT LkkhkÞýÉr»k VheLku ík{khk Ãkwºk MðYÃku «økx Úkþu.28
Ãkwºk MðYÃku «fxu÷k yk Ãkh{kí{k ík{kÁt yLku yk Mkðuo {wrLkykuLkwt yÄ{o yLku
yMkwhkuLkk fü Úkfe hûký fhþu, yLku Ãk]Úðe WÃkh ík{kÁt Mkðo «fkhu [ku¬Mk
Ãkk÷Lk Ãkku»ký fhþu.29 ÃkwºkYÃku «økxu÷k yk Ãkh{kí{kLku rð»ku ík{khku MLkun
yríkþÞ ð]rØ Ãkk{ðkÚke íku{Lkk MðYÃkLku rð»ku ík{khkt çkÒkuLkkt r[¥kLkku rLkhkuÄ
Úkþu. íÞkh ÃkAe xwtf Mk{Þ{kt s {khk þkÃk Úkfe {wõík ÚkR sþku.30 nu Ä{oËuð
! íÞkh ÃkAe ík{u ík{khe {LkkuðktrAík rËÔÞøkríkLku «kó fhþku, yLku nwt su ð[Lk
fnwt Awt íku «{kýu s Úkþu Ãký õÞkhuÞ çkeS heíku Lkrn ÚkkÞ.31
nu {wrLkyku ! ßÞkhu ík{u Ãk]Úðe WÃkh WØðSLke MkkÚku ºkiðýf rîòrík{kt
{Lkw»ÞÞkurLk{kt sL{ Äkhý fhþku íÞkhu yk LkkhkÞý ¼økðkLk ík{khk Mk¾k
çkLke ík{khe MkðuoLke MknkÞ fhþu.32 íÞkh ÃkAe {khk þkÃk Úkfe {wõík ÚkR rËÔÞ
økríkLku «kó fhþku. yk «{kýu yLkwøkún fhe MkðuoLku Lk{Mfkh fhe ËwðkoMkk{wrLk
y. 9 «Úk{ «fhý 143
y¢y¢¢ï }¢ÓÀ¢¢ç¢}¢éüQU¢ x¢ôy¢ çÎÃÄ¢¢´ ÐíÄ¢¢SÄ¢¢ J »Ã¢}¢évyÃ¢¢ S¢ y¢¢ó¢yÃ¢¢ ÜñUH¢S¢´ ÐíÄ¢Ä¢¢ñ ¢é¢: JJ 33
}¢é¢Ä¢Sy¢ï y¢é y¢~¢¢ïc¢éÎïüã¢y¢ÚçÁ¢Í¢ëÿ¢Ã¢: J à¢#é´ ÎéÃ¢¢üS¢S¢´ à¢QU¢ ¥ç¢ à¢ï¢é¢ü S¢çhÄ¢: JJ 34
¢}¢üSÄ¢¢~¢ «c¢è¢¢´ Ó¢ à¢¢¢ï ãy¢é<¢Ú¢x¢S¢¢}¢ì J §ÓÀ¢ |¢x¢Ã¢y¢¢ï ¿¢ïÄ¢¢ ¢}¢üÎ¢ïx¢÷¢ì ãçÚcÄ¢y¢: JJ 35
¥y¢¢ï ÎéÃ¢¢üS¢S¢´ RU¢ï¢¢ÓÀ¢y¢´ SÃ¢¢¢ÜU¢Ú¢}¢ì J ¢¢ï¢¢H|¢y¢ çÜUç@mñ à¢¢¢´ Ó¢¢ÜëUy¢ ¢¢Ä¢¢¢ JJ 36
¥¢¢ïÃ¢¢Ó¢ ãôÚ ¢}¢¢ïü ¢¢Ú¢Ä¢¢ ! }¢}¢ yÃ¢Ä¢¢ J «c¢è¢¢´ Ó¢¢Ã¢¢´ ÜU¢Ä¢ü}¢¢}¢¢üS¢éÚÜëUÓÀîy¢: JJ 37
y¢}¢¢ã |¢x¢Ã¢¢´Sy¢¢y¢ ! çÓ¢y¢¢´ }¢¢ ÜéUL Ó¢ïy¢çS¢ J }¢çÎÓÀÄ¢ñÃ¢ à¢¢¢¢ïùÄ¢´ Á¢¢y¢ §yÄ¢Ã¢¢¢Ä¢üy¢¢}¢ì JJ 38
ÐíÃ¢ë¢¢ïùSyÄ¢¢é¢¢ |¢êÄ¢¢¢¢}¢¢ïü |¢éçÃ¢ S¢Ã¢üy¢: J ÜUHïÏ¢üH´ S¢}¢¢S¢¢l ¢èÇKy¢ï y¢ï¢ }¢¢¢Ã¢¢: JJ 39
¥y¢SyÃ¢y¢é~¢y¢¢´ |¢êÄ¢¢ï ãçÚ¢¢}¢¢ùã}¢¢Ä¢ y¢}¢ì J S¢Ã¢üy¢¢ï ¢¢à¢çÄ¢cÄ¢¢ç}¢ ¢¢HÄ¢S¢¢¢é¢êLc¢¢¢ì JJ 40
¢}¢ü¿¢¢¢çÃ¢Ú¢x¢¢ÉK¢´ |¢çQUæ |¢éçÃ¢ Ä¢¢¢ ¢éÚ¢ J ÐíÃ¢y¢üçÄ¢cÄ¢ï Ä¢éc}¢¢ç|¢: S¢ãñÃ¢ çÃ¢Ó¢Úó¢ã}¢ì JJ 41
Vhe fi÷kMk «íÞu [kÕÞk økÞk.33

Mkwðúík {wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íÞkh ÃkAe {heåÞkrË {wrLkyku {Lkw»Þ
Ëun Äkhý fhðkLke RåAk fhíkk fux÷kuf Mk{Þ íÞkt çkËrhfk©{{kt s rLkðkMk
fheLku hÌkk, yk çkÄk ËwðkoMkk{wrLkLku ÃkkAku þkÃk ykÃkðk Mk{Úko níkk Aíkkt
MkËTçkwrØðk¤k íkuykuyu þkÃk ykÃÞku Lkrn.34 þkÃk íkku rLkr{¥k {kºk níkku. nu hksLkT
! rLkhÃkhkÄe {wrLkyku yLku Ä{o-¼ÂõíkLku su þkÃk ÚkÞku íkuLkwt {wÏÞ fkhý
Ä{oÿkuneykuLkku rðLkkþ fhðk RåAíkk ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLke RåAk s
òýðe.35 íkuÚke s ÃkkuíkkLkk yLkLÞ ¼õík yuðk Ä{oËðu ykrË {wrLkykuLku yfkhý
¢kuÄÃkqðof þkÃk ykÃkíkk ËwðkoMkk{wrLkLku hkuõÞk Lkrn, XÃkfku Ãký ykÃÞku Lkrn yLku
þkÃkLku Ãký r{ÚÞk fÞkuo Lkrn.36
íÞkh ÃkAe Ä{oËuð ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLku fnuðk ÷køÞk fu, nu LkkhkÞý
! ík{u y{kÁt yLku yk {wrLkykuLkwt Ãk]ÚðeÃkh yMkwhku yLku yÄ{oLkk Mk{økú fü
Úkfe hûký fhòu.37 íÞkhu ¼økðkLk ©eLkkhkÞý fnuðk ÷køÞk fu, nu íkkík ! ík{u
{Lk{kt shk Ãký ®[íkk Lk fhþku, {khe RåAkÚke s yk þkÃk ÚkÞku Au yu{ ík{u
òýku.38 Ãk]Úðe Ãkh yíÞkhu yÄ{o fr¤ÞwøkLke MknkÞíkk ÷R [khu íkhV ¾qçk s
ð]rØ ÃkkBÞku Au. íku yÄ{oÚke {khk ¼õíkku ¾qçks ÃkezkR hÌkk Au.39 íku fkhýÚke
nwt ík{khu íÞkt Vhe Ãkwºk MðYÃku «økx ÚkR nrh yuðk Lkk{Úke rðÏÞkík ÚkRþ.
MkkÄw ÃkwÁ»kkuLkwt Ãkk÷Lk fheþ yLku yÄ{oLkku MktÃkqýoÃkýu [khu çkkswÚke rðLkkþ
fheþ.40 ík{khe MkkÚku rð[hý fheLku nwt Ä{o, ¿kkLk yLku ðihkøÞu Þwõík ¼ÂõíkLkwt
yÄ¢vyÃ¢¢ çÓ¢y¢¢´ y¢y¢: S¢Ã¢ïùü Ä¢éy¢lÃ¢´ ¢ëc¢é çÿ¢y¢¢ñ J Ä¢SÄ¢ïÓÀ¢ Ä¢~¢ y¢~¢¢S¢¢ñ Á¢¢Ä¢y¢¢´ Ã¢¢ï çmÁ¢¢çy¢c¢é JJ 42
§yÄ¢éQU¢Sy¢ï y¢}¢¢¢}Ä¢ Á¢x}¢é: S¢Ã¢ïü ç¢Á¢¢¢}¢¢¢ì J S}¢Úy¢ »Ã¢ NÎÄ¢ï ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢´ çãy¢}¢ì JJ 43
ÜU¢ïS¢Hïc¢é y¢y¢¢ï ¢}¢ü: S¢ã ¢y²¢ Á¢ô¢ ¢ëc¢é J çÁ¢Í¢ëÿ¢é: ç¢y¢Ú¢ñ SÃ¢SÄ¢ ÃÄ¢çÓ¢çÓ¢y¢¢¢¢ïhÃ¢: JJ 44
çÁ¢Í¢ëÿ¢Ã¢¢ï Á¢}¢ }¢¢écÄ¢Á¢¢y¢¢ñ Îïà¢¢¢¢ïÜU¢´Sy¢é }¢ãc¢üÄ¢Sy¢ï J
x¢y¢¢Sy¢y¢¢ï |¢êç}¢¢y¢ï ! çmÁ¢ïc¢é ÜU¢Hï¢ S¢Ã¢ïü Á¢x¢ëãéÁ¢ü¢ê´çc¢ JJ 45
{}¢¢üçÎà¢¢Ð¢Ýéx¢íãçÝMÐ¢Ý¢}¢¢ ¢Ã¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 9 JJ
-------------------------------
¼khíkLke ¼qr{ WÃkh Vhe ÃkqðoðíkT «ðíkoLk fheþ.41 íkuÚke ík{u Mkðuo ®[íkk AkuzeLku
su{Lke ßÞkt RåAk nkuÞ íkuðk ºkiðýf rîòrík {Lkw»Þ ÞkurLk{kt Ãk]Úðe Ãkh sL{
Äkhý fhku.42 yk «{kýu ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkLkkt ð[Lk Mkkt¼¤e þktík
ÚkÞu÷k íku Mkðuo {wrLkyku ¼økðkLkLku «ýk{ fÞko yLku ÓËÞ{kt ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkwt
M{hý fhíkk fhíkk ÃkkuíkkLkk yk©{ku «íÞu MkeÄkÔÞk.43
Mkwðúík {wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Ä{orÃkíkk, {qíkËuðe yLku WØðS Ãký
Ãkrðºk ¼qr{-W¥kh fkiþ¤ ËuþLku rð»ku {Lkw»Þ ÞkurLk{kt sL{ Äkhý fhðkLke
RåAkÚke ÞkuøÞ {kíkk-rÃkíkk rð»ku ®[íkðLk fhðk ÷køÞk.44 nu ¼qr{Ãkrík ! íku
{heåÞkrË {n»kyku Ãký {Lkw»Þ òrík{kt sL{ ÷uðkLke RåAkÚke yLkuf Ëuþku{kt
rð[hý fhðk ÷køÞk yLku Mk{Þ síkkt ÞkuøÞ rîs {kíkk-rÃkíkkLku íÞkt sL{ Äkhý
fÞkuo.45
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{oËuð ykrËLku
ÚkÞu÷k ËwðkoMkkLkk þkÃkLkwt yLku ¼økðkLkLkk sL{ ÷uðk YÃk yLkwøkúnLkwt
rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u Lkð{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --9--
--------------------------------------
y. 10 «Úk{ «fhý 145
Îà¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: (10)
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ú¢Á¢ó¢~¢¢y¢Úï Á¢¢y¢¢ ¢ÚïcÃ¢¢S¢S¢ãdà¢: J ¥ÎïÃ¢¢ Î¢¢Ã¢¢ ÎñyÄ¢¢ Ä¢ÿ¢¢ Úÿ¢¢´çS¢ Ó¢ çÿ¢y¢¢ñ JJ 1
¢éÚ¢ ÎïÃ¢¢S¢éÚ}¢ë¢ï S¢ã¢Ä¢ï¢ ãÚï: S¢éÚñ: J Ä¢ï ãy¢¢ ¥S¢éÚ¢Sy¢ï çã Ï¢Ï¢¢éÃ¢ñüÚ}¢ÓÄ¢éy¢ï JJ 2
¥çy¢çÐíÄ¢´ |¢x¢Ã¢y¢¢ï Ï¢éÎì±¢ ¢}¢Z S¢¢¢y¢¢}¢ì J y¢ó¢¢à¢ï¢ñÃ¢ y¢ó¢¢à¢´ ç¢çpvÄ¢éSy¢ï yÃ¢¢¢<}¢ÜU¢: JJ 3
ÜUçHm¢¢ÚÄ¢¢ï: S¢¢¢ñ |¢éÃÄ¢Á¢¢Ä¢y¢ y¢ï y¢y¢: J ¢ëc¢é ÜïUçÓ¢Ó ¢à¢éc¢é ¢ÿÄ¢¢çÎcÃ¢ç¢ ÜïUÓ¢¢ JJ 4
Ã¢ïÎÎïÃ¢<c¢çÃ¢Ðí¢¢¢´ Ó¢RéUÎí¢ïüã´ Ó¢ y¢ï S¢y¢¢}¢ì J y¢ïc¢¢´ |¢x¢Ã¢ÎèÄ¢yÃ¢´ Á¢¢¢y¢p¢ï}¢Î¢ |¢ëà¢}¢ì JJ 5
|¢ê|¢¢Ú|¢êy¢¢´Sy¢¢ãy¢é´ y¢y¢: ¢èÏ¢ÎÚè¢çy¢: J ¢¢Ú¢Ä¢¢: SÃ¢Ä¢´ Á¢¿¢ï ÜëUc¢¢wÄ¢¢ï Ä¢Îéc¢é çÿ¢y¢¢ñ JJ 6
SÃ¢Ä¢´ Á¢Í¢¢¢ ÜUçy¢çÓ¢yS¢¢ïùS¢éÚ¢¢jéy¢ïçãy¢: J ÜUçy¢çÓ¢Ù¢y¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ï¢HÎïÃ¢¢Á¢éü¢¢çÎç|¢: JJ 7
y¢~¢ SÃ¢Ä¢´ ãy¢¢Sy¢ï¢ Ä¢ï Ä¢ï Ó¢¢Ä¢ãy¢¢ ¥ç¢ J y¢çÓ¢¢ }¢Ú¢´ Ðí¢¢éÄ¢ïü Ó¢¢y¢ï y¢ï¢ Ã¢èçÿ¢y¢¢: JJ 8
yæÞkÞ - 10
¼khík¼qr{{kt nòhku yMkwhkuLkku sL{ yLku ykMkwhe «ð]rík
{kxu Mðefkhu÷e swËe swËe ¼qr{fkyku.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk yhMkk{kt yk Ãk]Úðe Ãkh nòhu nòh
yMkwhku, ËkLkðku, ËiíÞku, Þûkku yLku hkûkMkkuyu Ãký sL{ ÷eÄk.1 Ãkqðuo ËuðkMkwh
ÞwØ{kt ¼økðkLkLke MknkÞíkk ÷R Ëuðu íkkykuyu su su yMkwhkuLku {kÞko níkk, íku Mkðuy
o u
¼økðkLkLke MkkÚku ðih çkktæÞwt.2 MkLkkíkLk Ä{o ¼økðkLkLku yríkþÞ r«Þ Au, yuðwt
òýeLku yÄ{orLkc íku yMkwhkuyu Ä{oLkk rðLkkþÚke s ÃkkuíkkLkk þºkw ¼økðkLkLkku
rðLkkþ Úkþu, yuðku áZ rLkùÞ fÞkuo.3 Mk{Þ síkkt íku Mkðuo yMkwhku fr÷ yLku
îkÃkhÞwøkLke MktrÄLkk Mk{Þu Ãk]Úðe WÃkh sL{ ÷eÄk, íku{kt fux÷kf yMkwhkuyu
{Lkw»ÞÞkurLk{kt yLku Ãkþw-ÃkûkeLke ÞkurLk{kt sL{ ÷eÄk níkk.4 yíÞtík {ËkuL{¥k
çkLku÷k íku yMkwhku ðuË, Ëuð, Ér»k, rð« yLku MktíkkuLku ¼økðËeÞ òýe íku{Lkku
¼hÃkwh ÿkun fhðk ÷køÞk.5 íku Mk{Þu ¼qr{Lkk ¼khYÃk yMkwhkuLkku Mktnkh fhðk
©eçkËheÃkrík MðÞt LkkhkÞý yk Ãk]Úðe WÃkh ÞËwfw¤Lku rð»ku ©ef]»ý Ãkh{kí{k
MðYÃku «økx ÚkÞk.6 yíÞtík ykùÞofkhe Ãkhk¢{ku fhLkkhk MðÞt ©ef]»ý
¼økðkLku fux÷kf yMkwhkuLkku Mktnkh fÞkuo, yLku fux÷kf yMkwhkuLku çk¤Ëuð íkÚkk
yswoLk îkhk {hkÔÞk.7 íku {hý Ãkk{u÷k yMkwhkuLke {æÞu su yMkwhkuLkku Mktnkh
¥S¢éÚ¢Sy¢ï y¢é |¢ê¢¢H ! Hïç|¢Úï }¢éçQU}¢èçS¢y¢¢}¢ì J Ã¢ñÚ¢èÚç¢ Ä¢}¢ï¢ï |¢çQUSy¢ï¢ ÜëU¢¢Hé¢¢ JJ 9
y¢¢¢|¢êy¢¢ ¢ Ã¢ñ Ä¢ï y¢é }¢ëy¢¢Sy¢ôS}¢p Ã¢ñçÚ¢: J }¢¢:S¢¢@çÃ¢c¢Ä¢|¢¢ïx¢y¢èÿ¢y¢ëc¢p Ä¢ï JJ 10
ãy¢¢ Ä¢é¢èÎëx}¢çH¢Ã¢¢S¢¢¢Sy¢ï ÜUH¢çÃ¢ã J Á¢¢y¢¢ çÃ¢çÎyÃ¢¢ ÎéÃ¢¢üS¢:à¢#¢}¢¢üÁô¢ Ðí|¢¢ï: JJ 11
S¢¢ÕèÜUSÄ¢ ¢}¢üSÄ¢ }¢é¢è¢¢´ ¢èÇ¢ï¢ Ó¢ J §ÓÀy¢¢ï |¢éçÃ¢ y¢ï ÜëUc¢Ã¢ñÚç¢Ä¢¢üy¢¢´ ¢é¢: JJ 12
¢}¢¢üÎïÁ¢ü}¢y¢: S¢Ã¢ïü y¢ï Ðí¢x¢ïÃ¢¢S¢éÚ±íÁ¢¢: J Á¢¢y¢¢ ¢ë¢ ! ¢ÚïcÃ¢ïÃ¢ à¢y¢à¢p S¢ãdà¢: JJ 13
y¢~¢ ÎñyÄ¢¢ Î¢¢Ã¢¢ Ä¢ï Á¢¢y¢¢ Ú¢Á¢ÜéUHïc¢é y¢ï J Ä¢ÿ¢Úÿ¢¢´çS¢ Ó¢ ¾ír¢x¢ésÁ¢¢ ¾í¢r¢¢¢çÎc¢é JJ 14
»y¢ï y¢é SÃ¢èÄ¢¢S¢éÚy¢¢´ x¢¢ï#é´ çÃ¢c¢¢ï: çà¢Ã¢SÄ¢ Ó¢ J ÜU¢ËÄ¢¢p Îèÿ¢¢}¢¢Î¢Ä¢ x¢éLy¢¢´ |¢ïçÁ¢Úï ¢ë¢¢}¢ì JJ 15
S¢Ã¢ïüùç¢ ÜëUc¢Ã¢ñÚï¢ y¢Î¢y}¢¢ç¢ÜUÃ¢Ì|¢}¢ì J Ã¢¢¢ü¢}¢¢y}¢ÜÚ ¢}¢Z y¢jôQU Ó¢¢ÎüÄ¢}¢éãé: JJ 16
MðÞt ©ef]»ýu fÞkuo níkku, íkÚkk su{Lkku çk¤Ëuð ykrËyu Mktnkh fÞkuo níkku, íku{ktÚke
su{Lkk WÃkh ©ef]»ý ¼økðkLkLke f]Ãkk árü Ãkze níke íku, íkÚkk su yMkwhku ¼økðkLk
©ef]»ý{kt r[¥kð]r¥k hk¾eLku {]íÞw ÃkkBÞk íku, Mkðuo yMkwhku ÃkkuíkkLku RÂåAík {wÂõíkLku
ÃkkBÞk. yLku nu ¼qÃkk÷ ! ¼økðkLk fuðk ËÞkLkk Mkkøkh Au fu su ðih çkwrØÚke Ãký
ÃkkuíkkLkwt M{hý fhu Au íkuLku Ãký ¼ÂõíkYÃk {kLke {wÂõík ykÃku Au.8-9 Ãkhtíkw su
yMkwhku {]íÞw Lknkuíkk ÃkkBÞk yLku suLkkt {Lk {r÷Lk ðkMkLkkÚke ½uhkÞu÷kt níkkt íkÚkk
Ãkt[rð»kÞkuLkk ÷ku¼Lke íkeûký ík]»ýk Ähkðíkk níkk, yLku ÞwØ{kt ¼økðkLkLkk MktçktÄu
hrník ÚkR fuð¤ ðih¼kðÚke {]íÞw ÃkkBÞk níkk, íku Mkðuo yMkwhku yíÞkhu ËwðkoMkkLkk
þkÃkÚke ¼økðkLkLkwt Ä{oËuð Úkfe «køkxâ ÚkðkLkwt Au yu{ òýeLku yk fr¤Þwøk{kt
WíÃkÒk ÚkÞk.10-11 íku yMkwhku {qíkËuðeyu Mkrník Ä{o«òÃkríkLku íkÚkk {wrLkykuLku
ÃkezeLku ©ef]»ý MkkÚkuLkk ðihLkku çkË÷ku ðk¤ðk RåAíkk níkk. yLku íkuÚke s nu
hksLkT ! Ä{oËuð ykrËLkk «køkxâ Ãknu÷kt s Ãk]Úðe Ãkh Mkku yu Mkku yLku nòhu
nòh yMkwhkuLkkt Íwtzu Íwtz {Lkw»ÞÞkurLk{kt WíÃkÒk ÚkÞkt.12-13 íku yMkwhkuLku {æÞu su
ËiíÞku yLku ËkLkðku níkk íku hksfw¤ku{kt sL{e hkòyku ÚkÞk, su çkúñkLkk
økwÌkytøk{ktÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k Þûkku yLku hkûkMkku níkk íku çkúkñýkrËf ºký ðýo{kt
sLBÞk.14 yk yMkwhku ÃkkuíkkLkku ykMkwhe¼kð økwó hk¾ðkLku {kxu rð»ýw, rþð
yLku {nkfk¤eLke rËûkk Äkhý fhe Mkðuo {Lkw»ÞkuLkk økwÁ ÚkR Ãkqòðk ÷køÞk.15
yu Mkðuo hkòyku íkÚkk MkkÄwykuLkk YÃk{kt AkLkk yMkwhku nkuðkÚke íku Mkðuo ©ef]»ý
Ãkh{kí{k MkkÚku ðihçkwrØ nkuðkLkk fkhýu Ãkh{kí{kLku ÃkkuíkkLkk ykí{kÚke Ãký yrÄf
ðnk÷k yuðk ðýko©{ Ä{oLkwt yLku yríkþÞ ðnk÷e ¼ÂõíkLkwt ðkhtðkh ÞwÂõíkykuÚke
y. 10 «Úk{ «fhý 147
Îïçà¢ÜU¢Sy¢~¢Ã¢ñÄ¢SÄ¢ Ä¢¿¢|¢X¢Ä¢ Ã¢çí¢¢ J ¢ëy¢ã¢y¢¢¢¢ñ¢¢}Ä¢¢ü¢¢ÜUË¢¢Ï¢ãé¢¢ùù¢Ä¢¢ì JJ 17
y¢¢¢ Ï¢H¢S¢éÚ¢SÄ¢¢ïy¢ç~¢çÃ¢¢èx¢¢ïEÚ¢: J ÎïÃ¢¢<¢y¢¢ó¢}¢¢æS¢ïÚ¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ Ï¢ãé¢¢ïçÓ¢Úï JJ 18
ÐíH¢ï|¢çÄ¢yÃ¢¢ Î}|¢ï¢ sïy¢ñÃ¢ïüc¢¢çÎç|¢çç|¢: J ÎñÃ¢¢¢½í´à¢Ä¢TèÃ¢¢SÃ¢¢}¢üãçÚ|¢çQUy¢: JJ 19
}¢l}¢¢´S¢¢Úèc¢é S¢QU¢Sy¢ï Ó¢ ÚS¢ï ¢¢ï J }¢~¢Ä¢~¢¢çÎç|¢H¢ïüÜU¢Ã¢à¢èÓ¢RéU: ÜUHïÏ¢üH¢y¢ì JJ 20
¥¢y}¢¢¢´ ¢¢<}¢ÜÚ }¢yÃ¢¢ çÃ¢ESÄ¢ Ó¢ Ä¢¢¢ Á¢¢¢: J Îlé: è¢¢|¢QU¢çÎ ÜéUÃ¢üçy¢ S}¢ y¢¢¢ çRUÄ¢¢: JJ 21
¾ír¢¿¢¢¢SÄ¢ |¢QïUp SÃ¢¢}¢üSÄ¢¢ç¢ Ï¢¢ï¢¢}¢ì J SÃ¢¢¢üçS¢hK¢éÜêUH´ y¢ï Ó¢RéU: à¢¢¢¢üç¢¢üÄ¢ñ: JJ 22
Á¢x¢Îép¢çw¢H´ Ã¢ïÎ´ ôãdÄ¢¿¢¢Ú´ Ó¢ y¢ï J Ä¢¿¢¢ïgïà¢ï¢ Ó¢ Ï¢ãêçó¢Á¢ÍÝé: ¢à¢é¢çÿ¢¢: JJ 23
à¢ÏÎ|¢ïÎñ: ¢éy¢è¢¢´ Ó¢ S}¢ëy¢è¢¢}¢Ä¢ÜéUÃ¢üy¢ J çÃ¢¢Úèy¢¢¢ïÃ¢ Ó¢¢¢¢üSÃ¢SÃ¢LÓÄ¢¢éS¢¢Úy¢: JJ 24
¾tzLk fhðk ÷køÞk.16

íkuyku{ktÚke økwÁyku çkLku÷k yMkwhku ðuLkÃkwºk Ãk]Úkw¼økðkLkLkk Þ¿kLkku ¼tøk
fhðk ykðu÷k RLÿu Mðefkhu÷ yLku ÃkkA¤Úke Akuze ËeÄu÷ Ãkk¾tze ðu»kLkku çknw
«fkhu yk©Þ fhe hnuðk ÷køÞk.17 íku yMkwhku çk÷ Lkk{Lkk yMkwhLkk {w¾{ktÚke
WíÃkÒk ÚkÞu÷ ºký «fkhLke su fkr{Lke, Mðirhýe yLku Ãkwtù÷e eyku MkkÚku Ãkhýe
ÃkkuíkkLkk RüËuðíkkykuLku rLkðuËLk fhu÷k yÒk, {ktMk yLku {rËhkLkwt çknw «fkhu
{knkíBÞ ðýoðe íkuLkk ¼ûký{kt çknw s {kuxk V¤Lke «kró ÚkkÞ íku{ fnuðk
÷køÞk.18 yk yMkwhku ºký «fkhLkk WÃkkÞÚke yÚkkoíkT Ãkk¾tze ðu»ku, e÷ku÷wÃkíkk
yLku {ã{ktMkLkk ¼ûkýLkku {rn{k Ëu¾kze Ëiðe ¼ku¤k Sðkí{kykuLku Ët¼Úke
Auíkhe yu ¼õíkkuLku ÃkkuíkkLkk Ä{uo Mkrník nrh¼Âõík{ktÚke ¼úü fhðk ÷køÞk.19
{ã, {ktMk, ÃkhËkhk, hMkkMðkË yLku Ãkkhfk ÄLkLku rð»ku ykMkõík íku yMkwhku
fr÷ÞwøkLkk «¼kðLkk Mknkhu ðþefhý {tºkku yLku íkuLkk {Lºkku îkhk ÷kufkuLku ðþ
fhe ÃkkuíkkLkk rþ»Þku çkLkkðíkk níkk.20 {Lkw»Þku ÃkkuíkkLku Äk{f {kLke rðïkMkÃkqðfo
e, ÿÔÞ yLku {ktMk ykËe Mkkhkt ¼kusLk yÃkoý fhu íkuðe heíkLke r¢Þkyku íku
yMkwhku fhðk ÷køÞk.21 e, ÄLk yLku ¼kusLkLke «króYÃk ÃkkuíkkLkk MðkÚkoLke
rMkrØLku yLkwf¤ q íku yMkwhku fÂÕÃkík þkLkk {Lk½xík rMkØktíkkuÚke ÷kufkuLku çkúñ¿kkLk,
Ä{o yLku ¼ÂõíkLkku WÃkËuþ ykÃkðk ÷køÞk.22 íku yMkwhku Mk{økú ðuËLku ®nMkk{ÞÞ¿k
ÃkhkÞý ðýoðe Þ¿kLkk çknkLku nòhku Ãkþw-ÃkûkeykuLkku Mktnkh fhðk ÷køÞk.23
íku ÃkkÃke yMkwhku ©wrík yLku M{]ríkLkk yÚkkuoLku yLkufrðÄ þçËkuLkk ¼uËÚke W÷xk
fhe ÃkkuíkkLke Ár[ yLkwMkkhu rðÃkheík heíku ðýoðíkk níkk.24
¾ír¢¢y}¢¢: SÃ¢M¢SÄ¢ S¢¢ÿ¢¢yÜU¢Úï Ó¢ S¢¢¢¢}¢ì J }¢éwÄ¢´ Ðí¢ãé: S¢éÚ¢¢¢¢´ Ã¢ñÚ¢xÄ¢¢lç¢ÜÚ y¢¢¢ JJ 25
ÐíS¢¢Î¢ï Ó¢ ÐíyÄ¢ÿ¢Îà¢ü¢ï }¢éwÄ¢S¢¢¢¢}¢ì J çÃ¢Îé<Ã¢cÃ¢èà¢ÜU¢Hè¢¢´ }¢l´ }¢¢´S¢´ Ó¢ }¢ñ¢é¢}¢ì JJ 26
ÎñÃ¢ï ç¢~Ä¢ï Ó¢ ÎïÃ¢¢çÎÐíèyÄ¢ñ }¢¢´S¢Ï¢ôH çÃ¢Îé: J S¢¢çÃ¢ÜU¢¢ç¢ }¢¢´S¢¢lñÄ¢üÁ¢çy¢S}¢ S¢éÚ¢}¢éãé: JJ 27
Ó¢RéU: S¢Xæ ¢Úè¢¢´ SÃ¢ïCÎïÃ¢¢HÄ¢ïcÃ¢ç¢ J }¢ã¢¢¢¢¢Ä¢ç¢ Ðí¢Ä¢: SÃ¢¢¢üçS¢hÄ¢ ¥¢Ó¢Ú¢ì JJ 28
Ðí¢Ä¢¢ïùÃ¢¢yS¢é: ¢éÄ¢y¢è¢üÎïÃ¢¢HÄ¢¢éÚïc¢é y¢ï J ÜïUçÓ¢¢¢çSÃ¢Ã¢ïc¢¢p ÜïUçÓ¢ÓÀ¢Ä¢¢¢ÚÄ¢¢ì JJ 29
Ä¢~¢ SÃ¢çà¢cÄ¢à¢¢w¢¢Ä¢¢ Ï¢H´ SÄ¢¢¢~¢ y¢ï çyÃ¢}¢}¢ì J ¥¢çÃ¢pRéUÎéüÚ¢Ó¢¢Ú´ x¢é#}¢Ä¢~¢ Ó¢¢Ó¢Ú¢ì JJ 30
§üÎëÜìUSÃ¢}¢y¢¢éCKñ Ó¢ °í¢¢¢ì ¢êÕ¢¢Ó¢èvHë¢¢ì J ¥¢Z y¢Î¢éS¢¢Úï¢ Ã¢ïÎ¢ÎïÚç¢ Ó¢çRUÚï JJ 31
»y¢¢¢ïÃ¢¢¢Ä¢|¢ê¢¢ x¢éLyÃ¢ï¢¢S¢éÚ¢´à¢Á¢¢: J Ã¢y¢ü}¢¢¢ñSy¢Î¢¿¢¢Ä¢¢´ y¢ñÚç|¢ly¢ S¢ïy¢Ã¢: JJ 32
y¢Î¢ yÃ¢¢}¢¢üÓ¢Ú¢ï y¢¢jê¢ÐíÁ¢¢ ¢ë¢ ! J ¥|¢Ã¢çó¢|¢üÄ¢¢ |¢ê}¢¢ñ Ä¢¢¢ Ú¢Á¢¢ y¢¢¢ ÐíÁ¢¢: JJ 33
íku yMkwhku çkúñYÃk yuðk ÃkkuíkkLkk ykí{kLkk Mkkûkkífkh{kt ðihkøÞ fhíkkt

Ãký MkwhkÃkkLkLku {wÏÞ yLku yrÄf ©uc fnuíkk níkk.25 rð»ýw, rþð yLku
{nkfk¤eLkk «íÞûk ËþoLk yLku «MkÒkíkkLkkt {wÏÞ MkkÄLk {ã, {ktMk yLku {iÚkwLk
Au, íku{ íku yMkwhku çkeòLku fnuíkk níkk.26 yÂøLknkuºkkrË Ëuðf{o{kt yLku ©kØkrË
rÃkík]f{o{kt {ktMkçkr÷Lkwt rLkðuËLk s íku ËuðíkkykuLke «MkÒkíkkLkwt MkkÄLk Au, íku{ íku
yMkwhku {kLkíkk níkk yLku íkuÚke s MkkÂ¥ðf yuðkt Ëuð ËuðeykuLkwt Ãký {ktMkkrËfÚke
ðkhtðkh Lkiðuã fu ÃkqsLk fhíkk níkk.27 ÃkkuíkkLkk MðkÚkoLke rMkrØLku yÚkuo çkúñníÞk
ykrË Ãkt[ {nkÃkkÃkkuLkwt yk[hý fhLkkhk yk yMkwhku Ëuðk÷ÞkuLku rð»ku Ãký
ÃkheykuLke MkkÚku ÔÞr¼[kh f{o fhíkk níkk.28 íku yMkwhku {kuxu ¼køku Ãkrðºk
íkeÚkkuo, {trËhku yLku Lkøkhku{kt rLkðkMk fheLku hnuíkk níkk. íku{kt fux÷kf íkÃkMðeLkk
ðu»k{kt níkk, yLku fux÷kf y - þLku Äkhý fhLkkhk níkk.29 ßÞkt ÃkkuíkkLkk
rþ»ÞkuLke «çk¤íkk nkuÞ íÞkt s ÃkkuíkkLkku ÃkkÃkk[kh «økx fhíkk yLku çkeS søÞkyu
íkku økwó heíku ÃkkÃk÷e÷k yk[híkk níkk.30 Ëwhk[kh ¼hu÷k ÃkkuíkkLkk {íkLke ÃkwrüLku
yÚkuo íku yMkwhku Lkðk økúÚt kkuLke h[Lkk fhíkk yLku ðuËkrË þkkuLkk yÚkkuo Ãký ÃkkuíkkLkk
fÂÕÃkík økútÚkkuLku yLkwMkkhu fhíkk níkk.31 íkuðe s heíku yMkwhktþ hkòyku Ãký
ykðk yMkwh økwÁykuLkku yk©Þ fhe íku{Lke yk¿kk{kt ðíkeo Ä{o{ÞkoËkykuLkku ¼tøk
fhíkk níkk.32
nu hksLkT ! hkòyku Ãký ßÞkhu yÄ{o{kt «ð]¥k ÚkÞk íÞkhu íku{Lke «ò
Ãký Ãk]ÚðeÃkh yÄ{o yk[hðk{kt rLk¼oÞ ÚkR, fkhý fu suðku hkò íkuðe «ò
y. 10 «Úk{ «fhý 149
Ä¢¿¢}¢¢x¢ü: S¢}¢éçÓÀó¢: S¢Ã¢üy¢¢ïù|¢êÓ Ã¢ñçÎÜU: J y¢ï¢ ÜU¢à²Z ¢Ú´ Ðí¢¢éÎïüÃ¢¢ ¾ír¢¢ÎÄ¢¢ïùçw¢H¢: JJ 34
ÎéCñ: ÐíÃ¢yÄ¢ü}¢¢¢ï y¢ñ: ÜUçH Ú¢Á¢Ï¢Hñç¢y¢ñ: J ¥S¢éÚ¢´à¢ñÚ¢}¢ïüù~¢ }¢éãé|¢êüç}¢ÚÜU}¢y¢ JJ 35
¢ |¢¢Ú´ Ó¢ÿ¢}¢ï y¢ïc¢¢´ ÿ¢}¢¢ S¢¢ïÉé}¢S¢çhÄ¢¢}¢ì J S¢h}¢üy¢è¢üÎïÃ¢¢p S¢Á¢¢ Ä¢Ä¢éÚ¢y¢üy¢¢}¢ì JJ 36
}¢é ã é Î é ü < |¢ÿ¢}¢|¢Ã¢çmlé y ¢¢y¢¢p |¢ê y ¢Hï J Ã¢¢y¢ï ¢ }¢ãy¢¢ ¢ï y ¢é Ï ¢ü ã é à ¢p }¢ã¢Îí é } ¢¢: JJ 37
§y¢´ |¢éçÃ¢ ÿ¢¢ïç¢¢y¢ï ! ÐíÃ¢ë¢ï Á¢¢ïcÃ¢¢}¢ïü S¢ãÎé<¢ç}¢¢ï J
Á¢°í¢ã ¢}¢ü: SÃ¢Á¢¢é¢éüÁ¢¢y¢¢ñ S¢ã çÄ¢¢ù¢c¢üÄ¢ ©hÃ¢p JJ 38
¥S¢éÚÎéÚ¢Ó¢¢ÚÐíÃ¢ëç¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ Îà¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 10 JJ
-------------------------------
yk ÷kuf«rMkØ LÞkÞ Au.33 Ãk]Úðe Ãkh MkLkkíkLk ðirËf Ä{oLkku Mkðoºk WåAuË Úkðk
÷køÞku suÚke çkúñkrË Ëuðíkkyku Ãký Ëwçko¤ÃkýkLku ÃkkBÞk.34 fr÷ÞwøkLkk «¼kðÚke
ð]rØ Ãkk{u÷k yMkwhktþ hkòyku íkÚkk økwÁyku ßÞkhu yÄ{oLku rð»ku «ð]¥k ÚkÞk
íÞkhu Ähíke ðkhtðkh ftÃkðk ÷køke.35 yLku Ëwü çkwrØðk¤k íku yMkwhkuLkk ¼khLku
MknLk fhðk Mk{Úko Lk ÚkR. ¼køkðíkÄ{o, íkeÚkkuo, Ëuðíkkyku yLku MkßsLk ÃkwÁ»kku
Ãkezkðk ÷køÞk.36 Ãk]Úðe Ãkh ðkhtðkh Ëw»fk¤ Ãkzðk ÷køÞk, ðes¤e Ãkzðk
÷køke yLku «[tz ðkÞwLkk ðuøkÚke yLkuf rðþk¤ ð]ûkku ÄhkþkÞe Úkðk ÷køÞkt.37
nu ÄhýeÃkrík ! yk «{kýu Ãk]Úðe Ãkh ykðk «fkhLkk WíÃkkíkku Úkðk ÷køÞk
yLku {Lkw»ÞkuLku rð»ku yÄ{oLke «ð]r¥kyku Úkðk ÷køke. íku Mk{Þu {qíkËuðeLke MkkÚku
Ä{oËuðu Ãk]ÚðeÃkh sL{ Äkhý fÞkuo. íku{s {heåÞkrË {wrLkyku yLku WØðS
ykrËyu Ãký {Lkw»ÞÞkurLk{kt sL{ Äkhý fÞko.38
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt Ãk] Ú ðe Ãkh
yMkw h ku y u fhu ÷ e Ëw h k[kh «ð] r ¥kLkw t rLkYÃký fÞw O yu Lkk{u Ëþ{ku
yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --10--
--------------------------------------
»ÜU¢Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥çSy¢ ÜU¢ïS¢HÎïà¢ïc¢é ¢éÚç}¢^¢ÚS¢´¿¢ÜU}¢ì J S¢ÚÄÃ¢¢ ©¢Úï y¢èÚï Ó¢¢y¢éÃ¢üÄ¢üÁ¢¢¢Ã¢ëy¢}¢ì JJ 1
y¢~¢ S¢¢Ã¢<¢x¢¢ï~¢¢ïù|¢êçmÐí¢ï Ä¢yÐíÃ¢Ú¢Ä¢: J |¢¢x¢üÃ¢¢ï Ã¢ñy¢ãÃÄ¢p S¢¢Ã¢ïy¢S¢ §çy¢ ¢éy¢¢: JJ 2
Ã¢ïÎ: S¢¢}¢¢ç|¢¢: à¢¢w¢¢ ÜU¢ñ¢é}¢è Ä¢SÄ¢ Ó¢ ¢éy¢¢ J ¢¢}Ý¢ Hÿ}¢¢à¢}¢ïüçy¢ çÃ¢wÄ¢¢y¢¢ïù|¢êyS¢ |¢êy¢Hï JJ3
Ã¢´à¢è¢Ú¢ïù|¢ê¢y¢é~¢¢ï Ã¢ïÎ}¢¢¢p y¢yS¢éy¢: J ¢é~¢Sy¢SÄ¢¢|¢Ã¢hè}¢¢ÜU¢èÄ¢¢ç¢çy¢ çÃ¢¢éy¢: JJ 4
ÜUÎ¢çÓ¢ÎÃ¢yS¢ÜUç@}¢ïãÎ¢Ã¢ï ¢éÚïù¢ S¢: J S¢éÚ¢ïy¢ë¢Ú¢¢èà¢ÜéUH¢êÁÄ¢p ¢çÇy¢: JJ 5
y¢yS¢éy¢¢ï Ï¢¢Hà¢}¢¢üù|¢êmïÎà¢¢çÃ¢à¢¢ÚÎ: J ¢}¢üçÐíÄ¢¢ï çÃ¢à¢éh¢y}¢¢ S¢yÄ¢Ã¢¢Îè çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢: JJ 6
¾ír¢¢´à¢: à¢éhÜéUHÁ¢¢ï Ä¢¢ç¿¢ÜUp }¢ã¢}¢çy¢: J çÃ¢l¢à¢¢çy¢ÎÄ¢¢HÁ¢S¢¢ñà¢èËÄ¢¢çÎx¢é¢¢çÃ¢y¢: JJ 7
y¢SÄ¢ |¢¢Ä¢¢ü |¢¢xÄ¢Ã¢y¢èS¢´¿¢¢ù|¢êeé¢}¢çÇy¢¢ J y¢Ä¢¢ S¢ã ¾í¢r¢¢¢ïùS¢¢ñ ¢}¢ü}¢ïÃ¢ S¢Î¢ùùÓ¢Úy¢ì JJ 8
yæÞkÞ -11
Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðeLkwt Ãk]ÚðeÃkh «køkxâ.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! W¥kh fkiþ÷ ËuþLku rð»ku MkhÞq LkËeLkk
W¥kh rfLkkhu Rxkh Lkk{Lkwt Lkøkh ykðu÷wt Au. yk Lkøkh{kt [khu ðýoLkk {Lkw»Þku
rLkðkMk fhu Au.1 íku{kt ÷û{ý þ{ko Lkk{Úke Mkw«rMkØ yuf rð«Lkku sL{ ÚkÞku.
íku{Lkwt økkuºk Mkkðý níkwt. ¼køkoð, ðiíknÔÞ yLku MkkðuíkMkT yk ºký íku{Lkk «ðh
níkk. íku{s Mkk{ðuËe íku rð«Lke fkiÚk{e þk¾k níke. íku ÷û{ý þ{ko rð«Lku íÞkt
ðtMkeÄh Lkk{Lkk Ãkwºk ÚkÞk. íku{Lkk ðuË{kLk yLku íku{Lkk {nkçkwrØþk¤e fröhk{
Lkk{Lkk Ãkwºk ÚkÞk.2-4
íku fröhk{ rð« fux÷kf fk¤ ÃkÞOík {unËkð Lkk{Lkk Lkøkh{kt hÌkk níkk
yLku íÞktLkk MkwhLkuºk Lkk{Lkk hkòLkk fw÷ÃkhtÃkhkLkk ÃkqßÞ hksÃktrzík níkk, yÚkkoíkT
íku Ãkktzu yxfÚke «rMkØ níkk.5 íku fröhk{ ÃkktzuLku íÞkt çkk÷þ{ko Lkk{u ÃkwºkLkku
sL{ ÚkÞku. yk çkk÷þ{ko ðuËþk{kt Ãkkhtøkík yLku Ä{o«u{e níkk. íku{Lkwt {Lk
yrík Ãkrðºk níkwt. íkuyku MkíÞðkËe yLku SíkurLÿÞ níkk.6 çkúñkSLkk ytþ¼qík
yLku Ãkrðºk fw¤ ÃkhtÃkhk{kt sL{u÷k yk çkk÷þ{ko yLkuf Þ¿kku fhíkk níkk. íku
WËkhçkwrØðk¤k níkk, íku{s rðãk, þktrík, ËÞk, ÷ßò, MkkiþeÕÞ ykrË yLktík
fÕÞkýfkhe økwýkuLkk ¼tzkh níkk.7 íku çkk÷þ{ko ÃkktzuLku íÞkt ¼køÞðíke Lkk{u
y. 11 «Úk{ «fhý 151
çÃ¢¢¢y¢é´ SÃ¢SÄ¢ ç¢y¢Ú¢ñ ¢}¢üSy¢¢Ã¢ïÃ¢ Î}¢y¢è J ç¢pÄ¢´ Ó¢ïy¢S¢¢ Ó¢RïU à¢éh¢y¢:ÜUÚ¢¢ñ ¢ë¢ ! JJ 9
¥¢çÃ¢|¢êüÄ¢ y¢y¢Sy¢çS}¢¢}¢ü: ÜU¢Hï¢ Ã¢¢ÇÃ¢ï J |¢¢xÄ¢Ã¢yÄ¢éÎÚï x¢|¢¢ïü |¢êyÃ¢¢ }¢yÄ¢üÃ¢Î¢Ã¢S¢y¢ì JJ 10
Îà¢}¢ï }¢¢çS¢ S¢}Ðí¢#ï }¢¢¢écÄ¢´ ¢¢Å²Ã¢ëc¢: J Ðí¢ÎéÚ¢S¢èySÃ¢y¢~¢¢ïùS¢¢ñ S¢éw¢çÄ¢cÄ¢S¢y¢¢ï Á¢¢¢¢ì JJ 11
S¢¢ïyÜUÆ´ çÃ¢Ï¢é¢ïc¢é ¢Î¢Ã¢¢¢Î¢¢èÄ¢ ¢éc¢¢ç¢ w¢ï J
séyÐíïÿ¢¢´ ç¢Á¢Á¢}¢¢: S¢çÃ¢¢Ä¢´ ÜéUÃ¢üyS¢é Ï¢h¢@Hè¢ì JJ
S¢¢Ü´ U y¢yÜUÚ¢é c ¢Ã¢c¢ü ¢Á¢Ä¢Ã¢¢¢ñ S y¢¢¢y}¢Îí é ã ¢- J
}¢y¢S~¢¢S¢|¢Úñ : SÃ¢¢¢à¢ç¢à¢é ¢ñ Á ¢ü ¿ ¢ï Á¢x¢h¢ÚÜU: JJ 12
çÃ¢RU}¢¢ÜüUà¢ÜUSÄ¢¢ÏÎï ÚS¢¢æÜU¢x¢ïÎéS¢ç}}¢y¢ï J Ðí}¢¢ïÎ¢wÄ¢ï Ã¢yS¢Úï Ó¢ Îçÿ¢¢¢Ä¢¢x¢ï ÚÃ¢¢ñ JJ 13
à¢ÚÎëy¢¢ñ ÜU¢<y¢ÜUSÄ¢ à¢évHñÜU¢Îçà¢ÜU¢çy¢¢¢ñ J S¢¢ñ}Ä¢ïùçãÏ¢éüK|¢ï Ã¢íï ÜUËÄ¢¢¢èÜUÚ¢ï y¢¢¢ JJ 14
ÃkíLke níkkt. íku Ãký Ãkríkðúíkk LkkheLku Wr[ík yLktík þw¼økwýkuÚke ¼hÃkqh níkkt.
çkk÷þ{ko Ãký ÃkkuíkkLke ¼køÞðíke ÃkíLke MkkÚku MðÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhðk{kt rLkhtíkh
íkíÃkh hnuíkk.8
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu Lk]Ãk ! rðþwØ ytík:fhýðk¤kt yk ËtÃkíkeLku s ÃkkuíkkLkkt
{kíkk-rÃkíkk fhðkLkku Ä{oËðu u {LkÚke áZ rLkýoÞ fÞku.o 9 íÞkhçkkË Ä{uo çkk÷þ{koLkk
ytík:fhý{kt «ðuþ fÞkuo yLku íku Úkfe {kíkk ¼køÞðíke ËuðeLkk WËh{kt øk¼oYÃk
ÚkR «kf]ík {Lkw»ÞLke {kVf rLkðkMk fheLku hÌkk.10 øk¼o{kt Ãký Mðíktºk hnu÷k
{Lkw»Þ¼kðLkwt Lkkxâ fhíkk Ä{oLku Ëþ{ku {rnLkku «kó Úkíkkt MkíÃkwÁ»kkuLku Mkw¾
WÃkòððk {kíkk Úkfe «økx ÚkðkLke MktÃkqýo íkiÞkhe fhe ÷eÄe.11 Mk{Mík rðïLku
Äkhý fhLkkhk MðÞt Ä{oLkwt yk Ãk]Úðe Ãkh «køkxâ ÚkR hÌkwt Au, íÞkhu yrík
WíMkkn{kt ykðe økÞu÷k çkúñkrËf Ëuðíkkyku LktËLkðLk{ktÚke Ãkw»Ãkku ÷kðeLku
rðLkÞÃkqðfo çku nkÚkòuzeLku ykfkþ{kt Q¼k hne Ä{oLkk «køkxâLke «íkeûkk fhíkk
sÞsÞfkh fhðk ÷køÞk Lku ÃkkuíkkLkk nkÚk{ktÚke Ãkw»Ãkð]rü fhðk ÷køÞk Au, íku
Mk{Þu Ä{oLkk ÿkune yMkwhkuLkkt ytíkh{kt ÃkkuíkkLkk rðLkkþLku Mkq[ðíkku {nkºkkMk WíÃkÒk
ÚkÞku.12
rð¢{ MktðíkT 1796 {kt «{kuË Lkk{Lkk MktðíMkh{kt MkqÞo ßÞkhu
ËrûkýkÞLk{kt hnu÷k níkk íÞkhu þhËÉíkw{kt çkwÄðkhu fkíkf MkwË yufkËþe ríkrÚkLkk
Ãkrðºk rËðMku W¥kh¼kÿÃkË Lkûkºk{kt ð@Lkk{Lkk Þkuøk{kt, fÕÞkýe Lkk{Lkk
fhý{kt íkÚkk fwt¼ ÷øLk{kt, {tøk¤, çkwÄ, økwÁ yLku þw¢ yk [kh økúnku fuLÿ
ÜéU}|¢HxÝï Ó¢ |¢¢ñ}¢¢çÎÓ¢y¢écÜïU ÜïUÎíS¢´çS¢y¢ï J |¢¢xÄ¢Ã¢yÄ¢¢ S¢êÄ¢y¢ï S}¢ ¢}¢¢ïü }¢¢éÁ¢M¢¢ëy¢ì JJ 15
S¢¢ÿ¢¢h}¢ïü çÿ¢y¢¢ñ Á¢¢y¢ï çÜUÚy¢: S¢é}¢¢¢´çS¢ w¢ï J Ã¢¢l¢Ä¢Ã¢¢ÎÄ¢ÎïÃ¢¢ ÎéÎéç|¢Ðí}¢éw¢¢ç¢ Ó¢ JJ 16
ÎïÃ¢ñSy¢ñÃ¢¢ül}¢¢¢¢¢¢´ ãc¢ïü¢ }¢ãy¢¢ |¢ëà¢}¢ì J Ã¢¢l¢¢¢´ S¢é}¢ã¢ó¢¢ÎçH¢ïÜUè´ ÃÄ¢¢¢à¢ï y¢Î¢ JJ 17
x¢èy¢ÐíÏ¢¢ñx¢ü¢Ã¢¢ü: S¢éSÃ¢Ú´ Ó¢ Á¢x¢éSy¢Î¢ J ¢ëyÄ¢}¢S¢ÚS¢pRéU: S¢´ãy¢¢çÎà¢¢HÄ¢ï JJ 18
©yS¢Ã¢¢ïù|¢ê}¢ã¢´Sy¢ïc¢¢´ ç~¢Îà¢¢¢¢´ }¢ã¢y}¢¢¢}¢ì J ÜéUÃ¢üy¢¢´ ¢éc¢Ã¢c¢¢üç¢ ¢}¢¢üçÃ¢|¢¢üÃ¢Ã¢ïà}¢ç¢ JJ 19
|¢ê}¢¢ñ Ó¢ }¢XH¢Ä¢¢S¢¢ì ¢éÚ°í¢}¢±íÁ¢¢çÎc¢é J Ã¢qÄ¢¢ï Ä¢¢ç¿¢ÜU¢¢¢´ Ó¢ ç¢¢êü}¢¢ çã çÎÎèç¢Úï JJ 20
S¢l¢ï Ï¢|¢êÃ¢épïy¢¢´çS¢ ç¢}¢üH¢ç¢ S¢y¢¢´ y¢Î¢ J ÐíÈéUÌ¢}|¢¢ïLã¢Ä¢¢S¢çó¢}¢üH¢ç¢ S¢Ú¢´çS¢ Ó¢ JJ 21
Ã¢Ã¢é: S¢éw¢ÜUÚ¢ Ã¢¢y¢¢ ç¢}¢üH´ Ó¢¢|¢Ã¢ó¢|¢: J çS¢h¢ Á¢Ä¢Ã¢ô¢ Ó¢RéU«üc¢Ä¢p¢çà¢c¢¢ï ÎÎé: JJ 22
y¢y¢: S¢}½í¢y¢¢ï Ã¢¢ S¢éy¢Á¢¢¢ãc¢ïü¢ }¢ãy¢¢ çmÁ¢: J F¢¢´ Ó¢RïU S¢¢çÎ S¢ y¢é ¢}¢¢üx¢}¢¢Åé: J
çmÁ¢¢¢ì S¢}¢êÁÄ¢¢Î¢ñ y¢ÎéçÎy¢çÃ¢¢´ Á¢¢y¢ÜU}¢¢¢ï J çmÁ¢¢çy¢|Ä¢¢ï Î¢¢´ ç¢Á¢çÃ¢|¢Ã¢y¢éËÄ¢´ Ó¢ çÃ¢ç¢¢¢ JJ 23
MÚkkLk{kt hnuíkkt ¼køÞðíke Ëuðeyu {Lkw»Þ þhehÄkhe MkkûkkíkT Ä{oLku sL{

ykÃÞku.13-15 Ãk]Úðe WÃkh MkkûkkíkT Ä{oLkwt «køkxâ Úkíkkt ykfkþ{kt hnu÷k Ëuðíkkyku
MkwøktÄe{kLk Ãkw»ÃkLke ð]rü yLku sÞsÞfkh fhíkk ËwtËwr¼ ykrË yLkuf «fkhLkkt
ðkrstºkku ðøkkzðk ÷køÞk.16 Ëuðíkkykuyu {nk n»koLke MkkÚku ðøkkzu÷kt ðk®sºkkuLkku
{nkæðrLk rºk÷kuf{kt Mkðoºk ÔÞkÃke økÞku Au.17 íku Mk{Þu Mðøko{kt ¼u¤k ÚkÞu÷k
øktÄðkuo Mkw{Äwh Mðhu økeíkkuLkwt økkLk fhðk ÷køÞk yLku yÃMkhkyku Lk]íÞ fhðk
÷køke. Ä{oËuðLkk «køkxâ ¼wðLk WÃkh Ãkw»ÃkLke ð]rü fhíkk {nk n»koðk¤k
ËuðíkkykuLku íÞkt {kuxku WíMkð ÚkÞku.18-19 ¼qr{ WÃkh Lkøkh, økk{ yLku LkuMkzkyku
ykrË Mkðoºk {tøk¤ ðíkkoðk ÷køÞwt yÂøLknkuºkeykuLkk Þ¿kfwzt {kt «ßðr÷ík yÂøLkyku
rLkÄqo{ ÚkÞk.20 íku Mk{Þu MkíÃkwÁ»kkuLkkt {Lk yríkþÞ rLk{o¤ ÚkÞkt. MkhkuðhkuLku
rð»ku f{¤ku ¾eÕÞkt yLku MkkÚku íkuLkkt s¤ Ãký yrík MðåA ÚkÞkt.21 íku Mk{Þu
Mkw¾kfkhe {tË MkwøktÄ yLku þeík¤ ðkÞw ðkðk ÷køÞku Au, ðkË¤kt ðøkhLkwt ykfkþ
rLk{o¤ ÚkÞwt Au, rMkØku sÞ sÞfkhLkku æðrLk fhðk ÷køÞk Au yLku Ér»k{wrLkyku
Ä{oLku Yzk ykþeðkoË ykÃke hÌkk Au.22 íku Mk{Þu Ä{oþk{kt «ðeýrÃkíkk
çkk÷þ{ko rð«u Ãkwºk sL{Lkk ykLktËÚke n»ko½u÷k ÚkR íkífk¤ ðu Mkrník MLkkLk
fÞw.O íÞkh ÃkAe yktøkýu ykðu÷k çkúkñýkuLkwt ÃkqsLk fÞwO yLku íkuykuLkk fnuðk «{kýu
ÃkwºkLkku òíkf{o MktMfkh fÞkuo. íÞkh ÃkAe ÃkkuíkkLke þÂõík yLkwMkkh þkkuõík rðrÄ
{wsçk çkúkñýkuLku ËkLk ËeÄkt.23
y. 11 «Úk{ «fhý 153
S¢é Ü U¢ï } ¢H¢X¢ï }¢à¢Üñ U p Î´ à ¢ñ : S¢ y¢é l }¢¢¢¢ï ù ç¢ LÁ¢´ çÃ¢c¢ï ã ï J
ÿ¢¢ôy¢ çÃ¢H¢ïvÄ¢ïçy¢ Ó¢ y¢SÄ¢ S¢é¿¢¢: Ðí¢xÄ¢¢ïçx¢¢´ y¢´ çÃ¢çÃ¢Îé: çÄ¢¢ïùç¢ JJ 24
y¢´ ¢êy¢¢¢}Ï¢é¢ÚS¢éÎÚ|¢¢S¢éÚ¢X}¢¢Á¢¢¢éÏ¢¢ãéÄ¢éx¢H´ LçÓ¢ÚçS}¢y¢¢SÄ¢}¢ì J
Ï¢¢H´ ¢ë¢¢ÅK}¢éL¢¢ çÃ¢Î¢¢¢}¢èà¢´ }¢yÃ¢¢y}¢Á¢´ Ó¢ ç¢y¢Ú¢Ã¢çy¢ãc¢ü}¢¢#¢ñ JJ 25
y¢SÄ¢¢ç|¢¢¢¢´ Á¢¢ÜU: S¢é y ¢SÄ¢ S¢ m¢Îà¢¢ãï çÃ¢ç¢¢¢ Ó¢ÜU¢Ú J
»c¢¢ïùXÜU¢yÄ¢¢ LçÓ¢Ú¢ï Ä¢y¢¢ïùy¢: wÄ¢¢y¢¢ïùSy¢é ¢¢}Ý¢ |¢éçÃ¢ ÎïÃ¢à¢}¢¢ü JJ 26
»Ã¢´ S¢ ç¢~¢¢ Üë U y¢¢¢}¢¢ï Ä ¢¢ï Á¢ã¢Ú çÓ¢¢´ Ó¢ çÎ¢ï çÎ¢ï ù SÄ¢ J
¿¢¢y¢ï : SÃ¢ÜUèÄ¢SÄ¢ ¢ÚSÄ¢ Ó¢¢S¢¢ñ }¢é ã é : S¢é y ¢¢ï ù |¢ê Î çy¢Îà¢ü ¢èÄ¢: JJ 27
S¢ ¢è}¢¢Ðíçy¢çÎ¢}¢¢à¢éÃ¢¢ü}¢¢¢: àÄ¢¢}¢¢X¢ï çã}¢LçÓ¢ÜU¢y¢ ¥¢#Îy¢: J
Ä¢¢}¢êÓ¢ï Ðí¢}¢çx¢Ú´ ÜUH¢´ y¢é Ï¢¢ËÄ¢ï Á¢¢y¢¢ùS¢èyS¢ÜUH}¢¢:Ðíãc¢ü¢è S¢¢ JJ 28
çkk¤fLkwt þheh yrík fku{¤ nkuðk Aíkkt {åAh ykrË Mkqû{ stíkwykuLkk
ËtþLke ÃkezkLku MknLk fhíkk níkk yLku õÞkhuÞ Ãký YËLk fhíkk Lk níkk. yk «fkhLke
çkk¤fLke MknLkþe÷íkk òuRLku çkwrØ{kLk ÃkwÁ»kku yLku eyku Ãký íkuLku yk çkk¤f
ÃkqðoLkk fkuR {kuxk Þkuøke Au yu{ òýðk ÷køÞk.24 çkk¤f Ä{oËuðLkwt þheh
LkðeLk {u½Lke Mk{kLk ~Þk{ MkwËt h yLku «fkþ{kLk níkw.t òLkw ÃkÞOík ÷ktçke ¼qòyku
níke. {tË{tË nkMÞÚke MkwtËh íku{Lkwt {w¾kh®ðË yríkþÞ þku¼íkwt níkwt. yk çkk¤f
{Lkw»Þ LkkxâLku fhíkk fkuR RïhLkku ytþ Au yu{ {kLke çkÒku {kíkk rÃkíkk yríkþÞ
n»koLku Ãkk{íkkt níkkt.25
sL{Úke çkkh{u rËðMku rÃkíkk çkk÷þ{koyu rðrÄ«{kýu ÃkwºkLkku Lkk{fhý
MktMfkh fÞkuo. yk çkk¤fLke ytøkfktrík Ëuð Mk{kLk MkwtËh nkuðkÚke Ãk]Úðe Ãkh
Ëuðþ{ko yuðk Lkk{Úke rðÏÞkík Úkkyku. yu «{kýu rÃkíkk yLku MktçktÄesLkku
fnuðk ÷køÞk.26 yk «{kýu rÃkíkk çkk÷þ{koyu ÃkwºkLkku Lkk{fhý MktMfkh fÞkuo.
yk çkk¤f rËðMku rËðMku ðÄwLku ðÄw ÃkkuíkkLkk rÃkíkkLkk {LkLku Ãkkuíkk íkhV ¾U[íkk
síkk níkk. yu{ fhíkkt ÃkkuíkkLkk MktçktÄesLkku yLku RíkhsLkkuLkk ytíkh{kt ðkhtðkh
ËþoLkLke RåAk sL{kðu íkuðk yríkþÞ ËþoLkeÞ ÚkÞk.27 y¼qíkÃkqðo þku¼kLkku
¼tzkh yk çkk¤f Ëuðþ{ko rËLk «ríkrËLk íkífk¤ ð]rØ Ãkk{ðk ÷køÞk. ~Þk{
MkwtËh þheh yLku [tÿ Mkh¾e fktríkðk¤k yk Ëuðþ{koLku MkwtËh Ëktík WøÞk. íÞkh
ÃkAe Mk{økú sLkkuLkkt {LkLku n»ko WÃkòðu íkuðe fk÷e½u÷e yMÃkü {Äwh ðkýeLkwt
S¢´SÜU¢Ú¢Ðí¢Ä¢ S¢Ã¢¢üS¢ ç¢x¢}¢çÃ¢ç¢¢¢ùó¢¢à¢¢¢Îè¢ì RU}¢ï¢ J
Ï¢Ã¢¢ }¢¢ñTè´ ±íy¢S¢¢ï x¢HçÃ¢Ó¢HÎS¢êÁèÃ¢Ä¢¾ír¢Ó¢Ä¢ü}¢ì JJ
Ã¢ïÎ¢¢Ä¢ñ¼ S¢¢X¢¢ì x¢éLÜéUHÃ¢S¢çy¢m¢üÎà¢¢ÏÎ¢´Sy¢y¢Sy¢´ J
S¢y¢¢ï c Ä¢¢|¢èCÎ¢¢ñ : RU}¢x¢y¢}¢ÜUÚ¢ï ¢yS¢}¢¢Ã¢y¢ü ¢´ Ó¢ JJ 29
F¢y¢ÜU±íy¢ç¢D¢ïùS¢¢ñ |¢¢Ä¢¢ü}¢¢y}¢S¢}¢¢´ y¢y¢: J ©m¢ïÉé}¢ñÓÀó¢ë¢y¢ï ! ÜéUHè¢¢´ Ó¢¢ïçÓ¢y¢¢´ x¢é¢ñ: JJ 30
Îïà¢ï y¢~¢ |¢Ã¢yÄ¢ïÜU¢ ¢Îè ¢¢}Ý¢ }¢¢¢ïÚ}¢¢ J y¢SÄ¢¢´ y¢è¢Z }¢w¢¢ñÉ¢wÄ¢´ Ã¢y¢üy¢ïùÍ¢Ó¢Ä¢¢¢ã}¢ì JJ 31
y¢Îé¢ÚçÎçà¢ °í¢}¢àÀé¢Ä¢¢ §çy¢ çÃ¢¢éy¢: J Ó¢¢y¢éÃ¢üÄ¢üÁ¢¢¢ÜUè¢¢ïü Ä¢¢ç¿¢ÜU¢¢¢}¢çy¢çÐíÄ¢: JJ 32
y¢Ç¢x¢ï¢¢çy¢}¢ãy¢¢ à¢¢ïç|¢y¢¢ï ç¢}¢üH¢}|¢S¢¢ J ¢çÚy¢¢ï }¢ãy¢èç|¢p Ï¢uèç|¢Îíéü}¢Á¢¢çy¢ç|¢: JJ 33
y¢~¢¢|¢êÎ¾ì rí ¢¢¢ï çÃ¢m¢¢ì ÜëUc¢à¢}¢¢ü çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢: J Ä¢SÄ¢ |¢¢Ä¢¢üù|¢Ã¢yS¢¢Ã¢è |¢Ã¢¢¢èyÄ¢ç|¢çÃ¢¢éy¢¢ JJ 34
«Úk{ðkh Wå[khý fÞwO.28 íku{ýuu ðuËkuõík rðrÄÚke yÒk«kþLk ykrË Mk{økú

MktMfkhku rÃkíkk çkk÷þ{ko Úkfe ¢{þ «kó fÞko. {ws t Lke {u¾÷k Äkhý fhe WÃkLkÞLk
MktMfkh «kó fhe suLkk ftXu «ký ykðe økÞu÷k Au yuðkt çkúñ[ÞoðúíkLku ÃkwLk: SðLk
ykÃkíkk nkuÞ íku{ íkuLkwt áZ Ãkk÷Lk fhíkk íku Ëuðþ{koyu økwÁfw÷{kt rLkðkMk fhe
ytøku Mkrník ðuËkuLkwt çkkh ð»ko ÃkÞOík yæÞÞLk fÞwO. íÞkh ÃkAe yæÞkÃkf økwÁLku
RÂåAík ðMíkwykuLkwt ËkLk fhe Mktíkku»k Ãk{kze ¢{þ ykðíkku çkúñ[Þoðíú kLkku Mk{kðíkoLk
Lkk{Lkku MktMfkh «kó fÞkuo.29
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íÞkhÃkAe MLkkíkfðúík{kt «ðuþu÷k
Ëuðþ{koyu ÃkkuíkkLkk Mk{kLk økwýðk¤e íkÚkk Wå[ fw¤{kt sL{u÷e ÞkuøÞ fLÞkLke
MkkÚku ÃkhýðkLke RåAk fhe.30 yu s W¥kh fkiþ÷ Ëuþ{kt {Lkkuh{k Lkk{u MkwtËh
LkËe ðne hne Au. íkuLku rfLkkhu ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLkku rðLkkþ fhLkkh {¾kuzk Lkk{Lkwt
«rMkØ íkeÚkoMÚkkLk ykðu÷wt Au.31 íkuLke W¥khrËþk{kt AÃkiÞk Lkk{Lkwt LkkLkfzwt
hr¤Þk{ýwt «rMkØ økk{ ykðu÷wt Au. [khu ðýoLkk {Lkw»Þku yk økk{{kt hnu Au. yk
økk{Lke ¼qr{ Þ¿k fhLkkhk ÃkwÁ»kkuLku {kxu yrík r«Þ Au.32 rLk{o¤ s¤Úke ¼hu÷k
yrík rðþk¤ LkkhkÞý MkhkuðhÚke yríkþÞ þku¼íkwt yk økk{ Wøku÷k yLkuf «fkhLkk
rðþk¤ ð]ûkkuÚke yríkþÞ Mkkunk{ýwt ÷køku Au.33
ykðkt AÃkiÞk økk{{kt f]»ýþ{ko Lkk{Lkk MkhðheÞk çkúkñý hnuíkk níkk,
íku {nk rðîkLk yLku SíkurLÿÞ ÃkwÁ»k níkk, íku{Lkkt ¼ðkLkeËuðe Lkk{u Ãkríkðúíkk
ÃkíLke níkkt.34 íku çkÒku ËtÃkíke Ãkrðºk yLku ÓËÞÚke rLk»fÃkx níkkt. íkuyku ÃkhkíÃkh
y. 11 «Úk{ «fhý 155
y¢¢Ã¢é|¢¢ñ Î}¢y¢è ç¢yÄ¢´ Ã¢¢S¢éÎïÃ¢ï ¢Ú¢y¢Úï J Ó¢RUy¢é: ¢Ú}¢¢´ |¢ôQU ç¢àÀkNÎÄ¢¢ñ à¢éÓ¢è JJ 35
y¢Ä¢¢ï: ¢é~Ä¢|¢Ã¢yS¢¢ÿ¢¢}¢ê<y¢¢ü}¢üS¢¢<}¢¢è J à¢èHHÿ¢¢S¢}¢ó¢¢ ¢¢¢¢S¢eé¢}¢çÇy¢¢ JJ 36
à¢ÜU¢ÏÎï çÃ¢RU}¢¢ÜüUSÄ¢ x¢Á¢¢V¢EïÎéS¢ç}}¢y¢ï J ªÁ¢ïü à¢évHïU ¢¢ñ¢ü}¢¢SÄ¢¢´ S¢¢ñ}Ä¢ï S¢¢ùÁ¢ç¢ Ã¢çq|¢ï JJ 37
¢ê¢ïüÎé¢ñÎíèÃ¢Î¢ï ÜUÚÜéUæÜéU}¢çHç}¢y¢ï J Ðí¢ÎéÏ¢ü|¢êÃ¢ S¢ãS¢¢ S¢¢ l¢ïy¢çgÃÄ¢çÃ¢°íã¢ JJ 38
Ä¢Î¢ }¢ê<y¢|¢êü}¢¢Ã¢Á¢ç¢ }¢éç¢à¢¢¢ï¢ y¢é y¢Î¢ J ¢éy¢¢ñ ÜUèyÄ¢¢üÎ¢ñ Ó¢¢ïyS¢éÜUy¢Ú}¢|¢êÎy¢Ú}¢ç¢ JJ
¢ë¢¢´ ¢èÜëUc¢SÄ¢ Ðíçy¢x¢ëã}¢|¢êÎéyS¢Ã¢|¢Ú¢ï J |¢Ú¢ï |¢ê}¢ïpñÃ¢¢S¢éÚç¢ÜUÚ ¥¢¢¢ï¢ÚÃ¢Ä¢: JJ 39
¢}¢ü|¢çQUÁ¢}¢¢ïyS¢Ã¢¢¢}¢ñÜU¢Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 11 JJ
-------------------------------
Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©eðkMkwËðu Lke «ríkrËLk Ãkh{ yufktríkfe ¼ÂõíkÃkhkÞý SðLk

Sðíkkt níkkt.35
nu hksLkT ! rð¢{ MktðíkT 1798 Lkk fkíkf MkwËe Ãkqý{kLke Ãkrðºk ríkrÚkyu
çkwÄðkhu f]ríkfk Lkûkºk{kt ÃkrhÄÞkuøk{kt Ãkqý{kLkk [tÿ{kyu ÃkkuíkkLkkt fwtfw{ðýkO
rfhýkuÚke Ãkqðo rËþkLku ßÞkhu þku¼kÞ{kLk fhe íÞkhu «fkþ{kLk rËÔÞ þhehÄkhe
Ä{oËuðLkkt Mkn[krhýe, þe÷ yLku Mkki¼køÞ ÷ûkýu MktÃkÒk íkÚkk yLkuf rðÄ
MkËTøkwýkuÚke Mkwþkur¼ík MkkûkkíkT {qíkËuðeLkwt {k ¼ðkLke yLku rÃkíkk f]»ýþ{koLku íÞkt
ÃkwºkeYÃku «køkxâ ÚkÞwt.36-38
ËwðkoMkk {wrLkLkk þkÃkLku fkhýu su Mk{Þu {qíkËuðeLkwt yk ¼qr{ WÃkh
«køkxâ ÚkÞwt íÞkhu {Lkw»Þku yLku ËuðíkkykuLkk ytíkh{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLke ©ðý,
rfíkoLk ykrË LkðÄk ¼Âõík fhðkLkku yLkuhku WíMkkn ð]rØ ÃkkBÞku. íkÚkk ©ef]»ý
¼økðkLkLkkt «íÞuf {trËhku{kt yríkþÞ {kuxk WíMkðku ÚkÞk. ¼qr{Lku ¼kh n¤ðku
ÚkÞku. yLku íku s Mk{Þu yMkwhkuLkk Mk{qnkuuLku ftXu òýu «ký ykðe økÞk nkuÞ íku{
{hý yðMÚkkLku LkSf ÃknkUåÞkLke yLkw¼qrík ÚkR.39
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{o yLku
¼ÂõíkLkk sL{ku í MkðLkw t rLkYÃký fÞw O yu Lkk{u yrøkÞkh{ku yæÞkÞ
Ãkq ý o ÚkÞku . --11--
--------------------------------------
m¢Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢´SÜU¢Ú¢çÃ¢Î¢ï y¢SÄ¢¢: ÜëUc¢à¢}¢¢ü Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ J Ï¢¢Hïçy¢ ¢¢}¢ ÜUÄ¢¢Ä¢¢pÜU¢Ú¢çy¢}¢éÎ¢ ¢ë¢ ! JJ 1
y¢Á}¢çÎ¢y¢Sy¢SÄ¢ çÃ¢ÐíSÄ¢ x¢ëã}¢Ã¢ã}¢ì J çÃ¢Ã¢ëh¢¢¢¢Ä¢¢çÎS¢}¢Î¢S¢èçó¢Ú¢}¢Ä¢}¢ì JJ 2
¢ÎÄ¢y¢è SÃ¢ç¢y¢Ú¢ñ Ï¢¢H¢ à¢ñà¢Ã¢HèHÄ¢¢ J çÃ¢Ã¢ë¢ï Ó¢ÎíHïw¢ïÃ¢ Ðí¢v¢ÿ¢ï Ðíçy¢Ã¢¢S¢Ú}¢ì JJ 3
ÎïÃ¢ãêy¢èS¢}¢ñÃ¢¢S¢èyS¢¢ M¢x¢é¢Hÿ¢¢ñ: J ÜëUc¢|¢çQUSÃ¢|¢¢Ã¢¢ Ó¢ Ï¢¢ËÄ¢¢Î¢S¢èÓ S¢yÄ¢Ã¢¢ÜìU JJ 4
S¢Ã¢üÎ¢ ÜéUÃ¢üy¢è´ |¢ôQU }¢éÎ¢ ÜëUc¢SÄ¢ Ã¢èÿÄ¢ y¢¢}¢ì J Á¢¢: S¢Ã¢¢ïüùÄ¢¢Á¢éã¢Ã¢ |¢çQU¢¢}ÝñÃ¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 5
ÜUÄ¢¢´ y¢¢´ ÜëUc¢à¢}¢¢üùÎ¢l¢ïxÄ¢¢Ä¢ x¢é¢à¢¢çH¢ï J y¢S}¢ñ ÎïÃ¢¢Ä¢ çÃ¢Ðí¢Ä¢ SÃ¢x¢ëãï çÃ¢ç¢¢êÃ¢üÜU}¢ì JJ 6
y¢~¢¢x¢y¢¢ï Ï¢¢Hà¢}¢¢ü Á¢Ä¢ñ: SÃ¢ñÏ¢ü¢éç|¢: S¢ã J ¢é~¢}¢ém¢ãÄ¢¢}¢¢S¢ }¢¢ç¢y¢: ÜëUc¢à¢}¢ü¢¢ JJ 7
yæÞkÞ -12
¼ÂõíkËuðeLkwt Lkk{fhý yLku MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! f]»ýþ{ko rð«u rðrÄ «{kýu
ÃkwºkeLkk òíkf{o ykrË MktMfkhku fÞko, yLku yrík n»koÃkqðfo ÃkkuíkkLke ÃkwºkeLkwt çkk÷k
yuðwt Lkk{fhý fÞwO.1 íku çkk÷kLkk sL{Úke ykht¼eLku f]»ýþ{korð«Lkk ¼ðLk{kt
ÄLk, ÄkLÞ ykrËLke Mk{]rØ «ríkrËLk ðÄðk ÷køke yLku ½h WÃkÿðkuÚke {wõík
ÚkÞwt.2 ÃkkuíkkLke çkk¤÷e÷kÚke {kíkkrÃkíkkLku ykLktË WÃkòðíkkt çkk÷kËuðe MkwËÃkûkLkk
[tÿ{kLke f¤kLke su{ ð]rØ Ãkk{ðk ÷køÞkt.3 íku çkk÷kËuðe YÃk, økwý ykrË þw¼
÷ûkýkuÚke {kíkk ËuðnqríkLke Mk{kLk þku¼íkkt níkkt. íkuyku çkkÕÞkðMÚkkÚke s MkíÞð[Lk
çkku÷Lkkhkt yLku ©ef]»ý Ãkh{kí{kLke LkðÄk ¼Âõík fhðkLkk Mð¼kððk¤k níkk.4
nu ¼qÃkrík ! íkuLku rLkhtíkh yrík n»koÃkqðof ©ef]»ýLke ¼Âõík fhíkkt òuRLku Mkðuo
{Lkw»Þku ¼Âõík yuðk Lkk{Úke çkku÷kððk ÷køÞkt, íkuÚke ¼ÂõíkËuðeLkk Lkk{Úke
Mkðoºk «rMkrØLku ÃkkBÞkt.5
Ä{o-¼ÂõíkLkku rððkn :- ¼ÂõíkËuðeLkk rÃkíkk f]»ýþ{koyu MkËTøkwýkuLkk
¼tzkh yuðk íku çkk÷þ{koLkk Ãkwºk Ëuðþ{ko rð«Lku ÞkuøÞ òýe RxkhÃkwhÚke ÃkkuíkkLku
íÞkt çkku÷kðe ÃkkuíkkLke ÃkwºkeLkwt rðrÄÃkqðof ðkøËkLk yÚkkoíkT MkøkÃký fÞwO.6 íÞkhu
ÃkkuíkkLkk MktçktÄesLkkuLke MkkÚku rÃkíkk çkk÷þ{ko Ãký AÃkiÞkÃkwh ykÔÞk, ríkðkhe
f]»ýþ{ko rð«u íku MkðuoLkwt Mðkøkík fÞwO, yLku çkk÷þ{koyu ÃkkuíkkLkk Ãkwºk Ä{oËuðLku
y. 12 «Úk{ «fhý 157
¢ÚS¢Ú¢ïçÓ¢y¢¢ñ ÎëcÅì±¢ y¢¢Ã¢é|¢¢ñ Î}¢y¢è Á¢¢¢: J Ðíà¢à¢´S¢é}¢éüãé: Ðíï}¢¢ ¢¢Ã¢üy¢èà¢VÚ¢çÃ¢Ã¢ JJ 8
Á¢¢}¢¢y¢Ú´ S¢éà¢èH´ y¢´ ÜëUc¢à¢}¢¢ü x¢é¢¢çÃ¢y¢}¢ì J Ðíï}¢¢ ç¢Ã¢¢S¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢}Ðí¢Ä¢ü SÃ¢SÄ¢ Ã¢ïà}¢ç¢ JJ 9
Ä¢éÃ¢¢S¢ y¢~¢ y¢yÐíèyÄ¢ñ ¢çÇy¢: S¢ çmÁ¢¢ï¢}¢: J ¥¢¿¢Ä¢ñÃ¢ ç¢y¢é: SÃ¢SÄ¢ ¢y²¢ ¥¢é}¢y¢ï¢ Ó¢ JJ 10
çÎ¢¢ç¢ ÜUçÓ¢¢~¢ çS¢yÃ¢¢ ç¢Á¢¢éÚ´ ±íÁ¢¢ì J çÃ¢ÐíÃ¢Ä¢¢ïü Ï¢¢Hà¢}¢¢ü sçà¢c¢yS¢ Féc¢¢´ ç¢Á¢¢}¢ì JJ 11
¢èÏ¢¢Hà¢}¢¢ïüÃ¢¢Ó¢ -
à¢ë¢é ÜUËÄ¢¢ç¢ ! |¢Îí´ y¢ï Ã¢Ó¢¢´ çãy¢ÜëU}¢}¢ J S¢éà¢èH¢ ¢¢¢|¢èLSyÃ¢´ |¢Ã¢ ç¢yÄ¢´ ¢çy¢±íy¢¢ JJ 12
Ä¢¢Ã¢ySÃ¢H¢ï}¢S¢WK¢ùçSy¢ y¢¢Ã¢yÜU¢ïÅKÄ¢éy¢¢ç¢ Ó¢ J |¢~¢¢ü SÃ¢x¢üS¢éw¢´ |¢éÑìQUï Ú}¢}¢¢¢¢ ¢çy¢±íy¢¢ JJ 13
¢Ä¢¢ S¢¢ Á¢¢¢è H¢ïÜUï ¢Ä¢¢ïùS¢¢ñ Á¢¢ÜU: ¢é¢: J ¢Ä¢: S¢ Ó¢ ¢çy¢: ¢è}¢¢¢ì Ä¢SÄ¢ x¢ïãï ¢çy¢±íy¢¢ JJ 14
¢éÄ¢´ Ä¢SÄ¢ |¢Ã¢ïy¢é´S¢: à¢y¢Á¢}¢S¢}¢<Á¢y¢}¢ì J x¢ëãï y¢SÄ¢ |¢Ã¢ïó¢¢Úè ¢}¢üç¢D¢ ¢çy¢±íy¢¢ JJ 15
¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku ÃkhýkÔÞkt.7 íkuyku çktLkuLku ÃkhMÃkh ÞkuøÞ yLku þtfh ÃkkðoíkeLke
ÃkuXu yrík «u{ðk¤kt ËtÃkíkeLku òuRLku Mkðuo {Lkw»Þku ðkhtðkh «þtMkk fhðk ÷køÞkt.8
MkwtËh Mkh¤ Mð¼kðLkk yLku økwýkuLkk rLkrÄ ÃkkuíkkLkk s{kR Ëuðþ{koLku
MkMkhk f]»ýþ{koyu «kÚkoLkkÃkqðfo «u{Úke ÃkkuíkkLkk ½uh s rLkðkMk fhkÔÞku.9 rð«ku{kt
©uc rðîkLkT Ëuðþ{ko Ãkktzu ÃkkuíkkLkk rÃkíkk çkk÷þ{koLke yk¿kk yLku ÃkíLke
¼ÂõíkËuðeLke yLkw{ríkÚke ÃkkuíkkLkk MkMkhk f]»ýþ{ko rð«Lku hkS fhðk íku{Lkk
½uh AÃkiÞk{kt ½h s{kR ÃkýkLkku ¼kð Mðefkhe rLkðkMk fheLku hÌkk.10
Ãkríkðúíkk-Ä{oLkku «¼kð :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rð«ðÞo
çkk÷þ{ko fux÷kf rËðMkku MkwÄe íÞkt AÃkiÞkÃkwh{kt f]»ýþ{koLku ½uh rLkðkMk fheLku
hÌkk, ÃkAe çkk÷þ{koyu ÃkkuíkkLkk RxkhÃkwh «íÞu sðkLke RåAk fhe. íku Mk{Þu
ÃkwºkðÄq ¼ÂõíkËuðeLku Yze rþ¾k{ý ykÃkíkkt fnuðk ÷køÞk.11 nu fÕÞkýe !
ík{kÁt MkËkÞ {tøk¤ Úkkyku, ík{u {kÁt rníkfkhe ð[Lk Mkkt¼¤ku. ík{u Mkkhkt Mkwþe÷
Ãkríkðúíkk Lkkhe Úkkyku, yLku ÃkkÃkÚke n{uþkt zhíkkt hnku, yuðk {khk ykþeðkoË
Au.12 fkhý fu Ãkríkðúíkk Lkkhe ÃkkuíkkLkk þheh{kt sux÷k Átðkzkt Au íkuLkkÚke
Ëþnòh ½ýk fhkuz ð»ko MkwÄe ÃkríkLke MkkÚku hne MðøkoLkk {nk Mkw¾Lku ¼kuøkðu
Au.13 suLku ½uh Ãkríkðúíkk ÃkwºkeLkku sL{ ÚkkÞ Au íkuLke {kíkkLku ÄLÞ Au yLku rÃkíkkLkk
¼køÞLkku fkuR Ãkkh LkÚke. íku{ s suLku ½uh Ãkríkðúíkk LkkheLkku rLkðkMk Au íku ©e{kLk
ÃkríkLku Ãký ÄLÞ Au.14 su ÃkwÁ»kLkwt Mkku sL{Lkwt ÃkwÛÞ WËÞ ÚkkÞ íkuLkk ½uh s
Ä{o{kt rLkckðk¤e Ãkríkðúíkk ÃkíLke ÃkÄkhu Au. fkhý fu ykðe Ãkríkðúíkk LkkheLkku
ç¢y¢ëÃ¢´àÄ¢¢ }¢¢y¢ëÃ¢´àÄ¢¢: ¢çy¢Ã¢´àÄ¢¢Ä¢Ä¢: J ¢çy¢±íy¢¢Ä¢¢: ¢éÄ¢ï¢ SÃ¢x¢üS¢¢ñwÄ¢¢ç¢ |¢éTy¢ï JJ 16
çÏ¢|Ä¢y¢çy¢±íy¢¢S¢à¢Z ÜéULy¢ï |¢¢¢é}¢¢¢ç¢ J S¢¢ï}¢¢ï x¢¢Ã¢ãp¢ç¢ SÃ¢¢¢çÃ¢~Ä¢¢Ä¢ ¢¢Ä¢¢¢ JJ 17
¢ëç¢ÃÄ¢¢´ Ä¢¢ç¢ y¢è¢¢üç¢ y¢¢ç¢ S¢çy¢ S¢y¢è¢Îï J y¢ïÁ¢p S¢Ã¢üÎïÃ¢¢¢¢´ y¢¢¢ñ y¢SÄ¢¢Sy¢¢çSÃ¢¢¢}¢ì JJ 18
S¢¢Ã¢è¢¢ÎÚÁ¢¢ïç|¢|¢êü: ¢êy¢¢ S¢l¢ï çã Á¢¢Ä¢y¢ï J ¢}¢SÜëUyÄ¢ Ó¢ y¢¢´ ¢¢¢è ¢¢¢ï|Ä¢¢ï }¢éÓÄ¢y¢ï çÜUH JJ 19
¢çy¢±íy¢¢ yÃ¢L¢yÄ¢¢ S¢¢çÃ¢~Ä¢¢ Ó¢¢¢S¢êÄ¢Ä¢¢ J à¢¢çÇËÄ¢¢ùãËÄ¢Ä¢¢ S¢yÄ¢¢ Îí¢ñ¢l¢ à¢y¢M¢Ä¢¢ JJ 20
}¢ï¢Ä¢¢ Ó¢ S¢é¢èyÄ¢¢ Ó¢ S¢´¿¢Ä¢¢ SÃ¢¢ãÄ¢¢ y¢¢¢ J y¢éËÄ¢¢ H¢ï¢¢}¢éÎíÄ¢¢ùçSy¢ y¢y¢SyÃ¢´ y¢¢Îëà¢è |¢Ã¢ JJ 21
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢SÄ¢ñ ¢çy¢±íy¢¢¢}¢¢ü¢ì S¢¢ïù¢éà¢¢SÄ¢¢çw¢H¢¢¢ J ¢¢}Ý¢ Ðíï}¢Ã¢y¢èyÄ¢¢ã ÎëcÅì±¢ y¢yÐíï}¢ |¢y¢üçÚ JJ 22
y¢y¢: SÃ¢Ã¢´à¢lé}¢ô¢ Ï¢¢ËÄ¢¢ÎïÃ¢ S¢éçà¢çÿ¢y¢}¢ì J ¢é~¢´ S¢Ã¢üx¢é¢¢ï¢ïy¢}¢éÃ¢¢Ó¢ Ã¢Îy¢¢´ Ã¢Ú: JJ 23
Ãkrík MðÄ{orLkc yLku ¼økðËT ¼õík nkuÞ Au ykðku Mktfíu k Au.15 Ãkríkðúíkk LkkheLkk
ÃkwÛÞLkk «¼kðu rÃkíkk, {kíkk yLku ÃkríkLkk ºký ºký ÃkuZeLkk ðtþòu MðøkoLkk
ði¼ðMkw¾kuLku ¼kuøkðu Au.16 íkusMðe MkqÞo Ãký ÃkkuíkkLku Ãkrðºk Úkkðk {kxu h¾uLku
yÃkhkÄ Lk ÚkR òÞ yuðk ¼Þ MkkÚku Ãkríkðúíkk LkkheLkku MÃkþo fhu Au. íku{s ðkÞw
yLku [tÿ{k Ãký Ãkkuíku Ãkrðºk çkLku íkuðk nuíkwÚke s Ãkríkðúíkk LkkheLkku MÃkþo fhu Au
Ãký çkeòu fkuR ¼kð LkÚke.17 Ãk]Úðe WÃkh sux÷kt íkeÚkkuo Au íku Mkðuo Ãkríkðúíkk
LkkheLkkt [hý{kt rLkíÞ rLkðkMk fheLku hnu Au. Mkðuo ËuðíkkykuLkwt íkus yLku
íkÃkMðeykuLkwt íkÃk Ãký Ãkríkðúíkk LkkheLkk þheh{kt rLkðkMk fheLku hnu Au. yuðe íku
íkusMðe nkuÞ Au.18 Ãkríkðúíkk LkkheLke [hýhsÚke ¼qr{ Ãký íkífk¤ Ãkrðºk ÚkkÞ
Au yLku íkuLku Lk{Mfkh fhLkkh ÃkkÃke ÃkwÁ»kku Ãký íkífk¤ Mkðuo ÃkkÃk Úkfe {wõík ÚkR
òÞ Au.19 MkMkhk çkk÷þ{ko fnu Au, nu ¼ÂõíkËuðe ! ík{u ðrMkc{wrLkLkkt ÃkíLke
yÁtÄíke, çkúñkSLkkt ÃkíLke Mkkrðºke, yrºk{wrLkLkkt ÃkíLke yLkMkqÞk, Ér»kfw{khefk
þktrz÷e, økkiík{{wrLkLkkt ÃkíLke ynÕÞk, þtfhLkkt ÃkíLke Ãkkðoíke, Ãkktzð ÃkíLke ÿkiÃkËe,
MðkÞt¼w{LkwLkkt ÃkíLke þíkYÃkk, rn{k÷ÞLkkt ÃkíLke {uLkk, W¥kkLkÃkkËLkk ÃkíLke
MkwLkerík, MkqÞÃo kíLke Mkt¿kk, yÂøLkLkk ÃkíLke Mðknk yLku yøkMíÞLkkt ÃkíLke ÷kuÃkk{wÿk
ðøkuhu Ãkrðºk Ãkríkðúíkk eykuLke Mk{kLk Ãkríkðúíkk çkLkku.20-21
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! MkMkhk çkk÷þ{koyu ¼ÂõíkËuðeLku ÃkríkðúíkkLkk
Mk{økú Ä{kuoLke rþ¾k{ý ykÃke yLku íku{Lkk Ãkrík Ä{oËuðLku rð»ku yMkkÄkhý «u{
òuRLku «u{ðíke yuðk Lkk{Úke «rMkØ Úkþku yu{ fÌkwt.22 Ä{oþkLkk
y. 12 «Úk{ «fhý 159
Ï¢¢Hà¢}¢¢ïüÃ¢¢Ó¢ -
¢é~¢ ! yÃ¢´ ¢¢é S¢é¿¢¢ïùçS¢ Ã¢ïÎà¢¢¢¢ü¢¢Úx¢: J y¢¢¢ç¢ à¢¢çS}¢ |¢Îí´ y¢ï Ã¢ëhyÃ¢¢çy¢y¢ë|¢¢Ã¢y¢: JJ 24
F¢¢´ S¢Ä¢¢´ Á¢¢´ ã¢ï}¢´ SÃ¢¢Ä¢¢Ä¢´ ç¢y¢ëy¢¢ü¢}¢ì J ÎïÃ¢¢Ó¢ü¢´ Ã¢ñEÎïÃ¢´ Ó¢¢çy¢Ä¢´ ç¢yÄ¢}¢¢Ó¢Úï: JJ 25
Ä¢SÄ¢ è SÄ¢¢eé¢Ã¢y¢è x¢ëçã¢}¢¢üS¢ ¥¢Ó¢Úïy¢ì J ¢Õè y¢Ã¢ñc¢¢ Ï¢¢H¢ç¢ SÃ¢¢Ã¢èçy¢ Ðíçy¢|¢¢çy¢ }¢ï JJ 26
y¢S}¢¢ÎSÄ¢¢: çÐíÄ¢´ ÜU¢Ä¢Z yÃ¢Ä¢¢ x¢¢ãüSÄ¢ç}¢ÓÀy¢¢ J ¢¢Ã¢}¢¢Ä¢¢ x¢é¢Ã¢y¢è |¢¢Ä¢ïüÄ¢´ ¢}¢üÃ¢Ì|¢¢ JJ 27
¥¢S¢ó¢S¢}Ï¢¢Ã¢y¢è´ çÃ¢¢¢ ÒU¢ç¢ ¢Úç²¢}¢ì J çÃ¢¢Ã¢¢´ y¢é çÃ¢à¢ïc¢ï¢ ¢ S¢ëà¢ïSyÃ¢}¢}¢XH¢}¢ì JJ 28
Á¢èÃ¢ãè¢¢ï Ä¢¢¢ Îïã: ÿ¢¢¢Îà¢éçÓ¢y¢¢´ ±íÁ¢ïy¢ì J |¢y¢ëüãè¢¢ y¢¢¢ Ä¢¢ïçc¢yS¢éF¢y¢¢ùÄ¢à¢éçÓ¢: S¢Î¢ JJ 29
¥}¢XHï|Ä¢: S¢Ã¢ïü|Ä¢¢ï çÃ¢¢Ã¢¢ syÄ¢}¢XH¢ J çÃ¢¢Ã¢¢Îà¢ü¢¢çyS¢çh: ÒU¢ç¢ ¢é´S¢¢ï ¢ Á¢¢Ä¢y¢ï JJ 30
¥¿¢¢¢¢çm¢Ã¢¢S¢à¢ïü ÜUy¢üÃÄ¢´ F¢¢}¢¢~¢ÜU}¢ì J ¿¢¢yÃ¢¢ ÜëUy¢ï y¢é y¢yS¢à¢ïü çÎ¢}¢ïÜU}¢é¢¢ïc¢¢}¢ì JJ 31
«ðõíkkyku{kt ©uc çkk÷þ{ko rð«, Mkf÷ MkËTøkwýkuLkk Mðk{e yLku çkkÕÞkðMÚkkÚke

s Ãkkuíkk Úkfe rþûký Ãkk{u÷k íku{s ÃkkuíkkLkk ðtþLkk íkusMðe MkqÞo Mk{kLk Ãkwºk
Ëuðþ{ko «íÞu fnuðk ÷køÞk.23
Ãkwºk Ä{oËuðLku rþ¾k{ý:- çkk÷þ{ko fnu Au, nu Ãkwºk ! ík{u Mkw¿k
Aku, ðuËþk{kt Ãkkhtøkík Aku Aíkkt ð]Ø rÃkíkkLkk Lkkíku ík{Lku rþûkkLkkt çku ð[Lkku fnwt
Awt. ík{kÁt fÕÞký Úkkyku.24 nu Ãkwºk ! ík{khu rLkíÞu MLkkLk, MktæÞk, sÃk, nku{,
MðkæÞkÞ, rÃkík]íkÃkoý, ËuðíkkykuLkwt ÃkqsLk, ðiïËuð yLku yríkrÚkykuLkku Mkífkh ykx÷wt
«ríkrËLk yð~Þ fhðwt. yk «{kýu Lk fhðkÚke çkúkñýLku Ëku»k ÷køku Au.25 su
ÃkwÁ»kLke ÃkíLke MkËTøkwýe nkuÞ íku s ÃkwÁ»k øk]nMÚk Ä{oLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhe þfu
Au. ík{khkt yk ÃkíLke «u{ðíke ô{h{kt LkkLkkt nkuðk Aíkkt ÃkríkðúíkkLkk Ä{o{kt
rLkckðk¤kt {Lku sýkÞ Au.26 yuÚke øk]nMÚkÄ{kuLo kwt Mkkhe heíku Ãkk÷Lk fhðk RåAíkk
ík{khu yk ík{khk ÃkíLkeLkwt rLkhtíkh r«Þ ÚkkÞ íku{s fhðwt. Ä{or«Þk yLku økwýðtíke
yk ík{khk ÃkíLkeLkwt õÞkhuÞ yÃk{kLk Lk fhþku.27 ík{khu Mk{eÃk MktçktÄ rðLkkLke
yLÞ eykuLkku õÞkhuÞ MÃkþo Lk fhðku. íku{kt Ãký rðþu»kÃkýu fheLku rðÄðk LkkheLkku
íkku õÞkhuÞ Ãký MÃkþo Lk fhðku. y{tøk¤Lku Ãký yzðwt Lkrn.28 Sð hrníkLkku
Ëun su{ ûkýðkh{kt yÃkrðºk ÚkR òÞ Au, íku{ Ãkrík ðøkhLke e ¼÷uLku Mkkhe
heíku MLkkLk fhu Aíkkt yÃkrðºk s hnu Au.29 Mkðuo yÃkrðºkku{kt rðÄðk e yríkþÞ
yÃkrðºk Au. íkuÚke íkuðe eLkkt ËþoLkÚke ÃkwÁ»kLku fkuR fkÞoLke rMkrØ Úkíke LkÚke.30
íkuÚke yòýíkkt òu íkuLkku MÃkþo ÚkkÞ íkku MLkkLk {kºk fhðwt, yLku òýe òuRLku íkuLkku
y¢S}¢¢ó¢ çÃ¢¢Ã¢¢´ ¢¢Úè´ ¢ïÄ¢SÜU¢}¢: S¢ëà¢ïy¢é}¢¢¢ì J ¥¢çà¢c¢¢ïùç¢ ¢ Ã¢ñ °í¢s¢Sy¢SÄ¢¢ ¥¢à¢èçÃ¢c¢¢ï¢}¢¢: J32
çÃ¢ã¢Ä¢ñÜU¢´ ç¢Á¢¢´ |¢¢Ä¢¢ü}¢ïÜU¢y¢ï yÃ¢Ä¢Ä¢¢ S¢ã J }¢¢~¢¢ SÃ¢d¢ Îéçã~¢¢ùç¢ ¢¢ï¢Ã¢ïàÄ¢æ ÜUÎ¢Ó¢¢ JJ 33
}¢l´ }¢¢´S¢´ ¢¢ÚÎ¢Ä¢Z Sy¢ñÄ¢´ SÃ¢¢ÚôãS¢¢}¢ì J Á¢¢çy¢½í´à¢ÜUÚ´ ÜU}¢ü S¢Ã¢ü¢¢ ÎêÚy¢SyÄ¢Á¢ï: JJ 34
¢ÚÎ¢Ú¢ ¢ x¢y¢ÃÄ¢¢: S¢Ã¢üÃ¢¢ïüc¢é ÜU<ãçÓ¢y¢ì J §C¢¢êy¢¢üÄ¢éc¢¢´ ã~¢è ¢ÚÎ¢Úx¢çy¢¢ëü¢¢}¢ì JJ 35
Ä¢¢Îëà¢´ ¢éLc¢SÄ¢ïã ¢ÚÎ¢Ú¢ï¢S¢ïÃ¢¢}¢ì J ¢ y¢¢Îëà¢}¢¢¢Ä¢écÄ¢´ H¢ïÜïU çÜU@¢ çÃ¢ly¢ï JJ 36
}¢¢S¢¢ Ó¢ ÐíÎéCï Ä¢ï ¢àÄ¢çy¢ ¢ÚçèÄ¢}¢ì J y¢ï Á¢}¢Ú¢ïçx¢¢¢ï |¢ê}¢¢ñ Á¢¢Ä¢y¢ï ¢éLc¢¢: S¢éy¢ ! JJ 37
¢ÚÎ¢Úïc¢é Ä¢ï }¢êÉ¢pÿ¢éÎéüC´ ÐíÄ¢éTy¢ï J y¢ï¢ ÎéCSÃ¢|¢¢Ã¢ï¢ Á¢¢yÄ¢¢¢Sy¢ï |¢Ã¢çy¢ çã JJ 38
Ä¢ï Ó¢ }¢êÉ¢ ÎéÚ¢Ó¢¢Ú¢ çÃ¢Ä¢¢ï¢¢ñ }¢ñ¢é¢ï Úy¢¢: J ¢éLc¢ïc¢é Ó¢ ÎécÐí¿¢¢ Á¢¢Ä¢y¢ï y¢ïù~¢ ¢ÇÜU¢: JJ 39
ñ¢S¢X¢y¢¢ÚÎ¢Ä¢ïü ÐíÃ¢ëç¢Á¢¢üÄ¢y¢ï ¢ë¢¢}¢ì J ¢ ÜU¢Ä¢ü: ÜU<ãçÓ¢yS¢X: çà¢àÝ¢ïÎÚy¢ë¢¢´ y¢y¢: JJ 40
MÃkþo ÚkkÞ íkku yuf rËðMk WÃkðkMk fhðku.31 íkuÚke fÕÞkýLku RåAíkk ÃkwÁ»ku
rðÄðk LkkheLkku MÃkþo fhðku Lkrn. yLku íku{Lkk ykþeðkoË Ãký rð»k Mk{kLk nkuðkÚke
økúný fhðk Lkrn.32
nu Ãkwºk ! ÃkkuíkkLke ÃkíLke rMkðkÞLkkt {k, çknuLk fu rËfheLke MkkÚku õÞkhuÞ
Ãký yufktík MÚk¤{kt hnuðwt Lkrn.33 {ã, {ktMk, ÃkhËkhkøk{Lk, [kuhe, ÃkkuíkkLke fu
ÃkkhfkLke ®nMkk yLku ÃkkuíkkLke òríkÚkfe ¼úü fhLkkh yÃkrðºk yÒk s¤Lkku Mðefkh
fhðkYÃk f{oLkku Mkðo«fkhu ËqhÚke s íÞkøk fhe Ëuðku.34 [khu ðýoLkk {Lkw»Þkuyu
ÃkhËkhkøk{Lk õÞkhuÞ Ãký Lk fhðwt. fkhý fu ÃkhËkhkøk{Lk {kýMkLkk
Þ¿kÞkøkkrËf Rü f{kuoLkk ÃkwÛÞLkku íku{s Ãkh{kÚkuo ðkð, fqðk, ík¤kð ykrËLkk
rLk{koý fhðkYÃk Ãkqíkof{oLkk ÃkwÛÞLkku yLku ykÞw»ÞLkku ûkÞ fhLkkÁt f{o fnu÷wt
Au.35 ÃkhËkhkøk{Lk ÃkwÁ»kLkk ykÞw»ÞLku sux÷e nkLke ÃknkU[kzu Au íkuðwt yrníkfh
f{o çkeswt fkuR LkÚke.36 nu Ãkwºk ! su ÃkwÁ»kku ÃkheLku fk{¼kðu Þwõík Ëwü{LkÚke
swðu Au íku ÃkwÁ»kku Ãk]ÚðeÃkh sL{Úke s hkuøke sL{u Au.37 íku{s su {qZ ÃkwÁ»kku
ÃkheÃkh fk{¼kðu Þwõík árü òuzu Au íku ÃkwÁ»kku sL{Úke s yktÄ¤k ÚkkÞ Au.38
su ÃkwÁ»kku fk{kMkõík ÚkR rðòíkeÞ Ãkþw fu ÃkwÁ»kLku rð»ku {iÚkwLk fhu Au, íku ËwçkworØ
ÃkwÁ»kku sL{Úke s LkÃkwtMkf ÚkkÞ Au.39
{Lkw»ÞkuLku e ykMkõík ÃkwÁ»kLkku MknðkMk ÚkkÞ íkku ÃkhËkhkMktøkLku rð»ku
«ð]r¥k ÚkR òÞ Au. íkuÚke rþ& yLku WËh ík]ró ÃkhkÞý e÷tÃkx ÃkwÁ»kkuLkku
«Mktøk õÞkhuÞ Ãký Lk fhðku.40 nu Ãkwºk ! ©eLkkhkÞý MðYÃkLku rð»ku ykMkõík
y. 12 «Úk{ «fhý 161
S¢y¢¢}¢ïÃ¢ S¢Î¢ S¢X: ÜU¢Ä¢¢ïü ¢¢Ú¢Ä¢¢¢y}¢¢¢}¢ì J ¢}¢¢ü¢}¢¢ñü çÃ¢ç¢çpyÄ¢ ¢}¢ü: S¢ïÃÄ¢¢ï }¢¢èçc¢¢¢ JJ 41
¢}¢ü »Ã¢ S¢ã¢Ä¢è SÄ¢¢y¢ÚH¢ïÜïU ¢ Ó¢¢¢Ú: J ¥y¢: S¢Ã¢üÐíÜU¢Úï¢ ¢}¢üç¢D: S¢Î¢ |¢Ã¢ï: JJ 42
»ÜU¢Îà¢è±íy¢´ Ä¢Ó ¢ÿ¢Ä¢¢ï: à¢éÌÜëUc¢Ä¢¢ï: J Ðíçy¢}¢¢S¢´ |¢Ã¢çy¢ y¢léÃ¢¢|Ä¢¢´ ÜU¢Ä¢ü}¢¢ÎÚ¢y¢ì JJ 43
S¢Ã¢ü±íy¢ï|Ä¢¢ï sç¢ÜÚ ¿¢ïÄ¢}¢ïÜU¢Îà¢è±íy¢}¢ì J Ä¢yÜëUyÃ¢¢ è Ó¢ ¢éLc¢¢ï |¢éôQU }¢éôQU Ó¢ çÃ¢Îçy¢ JJ 44
çÃ¢c¢¢ï±íüy¢¢ç¢ Ó¢¢Ä¢¢ç¢ y¢¢¢ Á¢}¢}¢ã¢ïyS¢Ã¢¢: J ç¢Á¢à¢QUK¢éS¢¢Úï¢ ÜUy¢üÃÄ¢¢: Ðíçy¢Ã¢yS¢Ú}¢ì JJ 45
|¢¢Îíà¢évHÓ¢y¢éÄ¢¢Z Ó¢ ÜéUÄ¢¢ü x¢¢¢çy¢±íy¢}¢ì J çà¢Ã¢Ú¢ç~¢±íy¢´ }¢¢Í¢ï ÜéUÄ¢¢ü: ¢èÜëUc¢y¢éCÄ¢ï JJ 46
¥S}¢¢ÜÚ ÜéUHÎïÃ¢¢ïùçSy¢ ã¢ê}¢¢¢ì Ú¢}¢|¢QUÚ¢Åì J §c¢ÜëUc¢Ó¢y¢éÎüàÄ¢¢´ ÜUy¢üÃÄ¢´ y¢SÄ¢ ¢êÁ¢¢}¢ì JJ 47
F¢¢´ y¢ñHï¢¢XÚ¢x¢: çS¢ÎêÚï¢ Ó¢ ¢êÁ¢¢}¢ì J ÜUÚÃ¢èÚ¢ÜüUÜéUS¢é}¢ñ: ÜU¢Ä¢Z y¢SÄ¢¢ïÃ¢üÚïy¢S¢: JJ 48
¢ñÃ¢ïl´ }¢¢c¢Ã¢ÅÜñUHüaäÜñUp¢ÜñUÚç¢ J ÜUy¢üÃÄ¢´ x¢éÇ¢¢¢¢ç|¢Sy¢SÄ¢ ¢é~¢ ! SÃ¢à¢çQUy¢: JJ 49
Ä¢¢¢à¢QUK<Ó¢y¢¢ï |¢QUK¢ }¢¢Lçy¢: S}¢ëy¢ »Ã¢ çã J ¢¢à¢çÄ¢cÄ¢çy¢ S¢VC´ S¢Ã¢ü}¢~¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 50
{Lkðk¤k ÃkwÁ»kLkku s Mk{køk{ fhðku, íkÚkk çkwrØþk¤e zkÌkk {Lkw»Þu Ä{o yLku
yÄ{oLku yku¤¾e Ä{oLkwt s MkuðLk fhðwt.41 fkhý fu Ãkh÷kuf{kt MknkÞ fhLkkhku
fuð¤ Ä{os Au, Ãký çkeòu fkuR LkÚke. íkuÚke ík{u çkÒku MkËkÞ Ä{o ÃkhkÞý hnuò.u 42
nu Ãkwºk ! Ëh {rnLkkLku rð»ku þwõ÷Ãkûk yLku f]»ýÃkûkLke çkÒku yufkËþeykuLkwt
ðúík ík{khu çkÒkuLku ykËh Ãkqðof fhðwt. fkhý fu yLÞ Mkðuo «fkhLkkt ðúíkku Úkfe
yufkËþeLkwt ðúík Mkðo ©uc Au, suLkk yLkwckLkÚke e yLku ÃkwÁ»k yk÷kuf{kt ¼wÂõík
yLku Ãkh÷kuf{kt {wÂõíkLku «kó fhu Au.43-44 íku{s Ëh ð»kuo ¼økðkLkLkk su
sL{kü{e ykrËf ðúíkku yLku íku{Lkk WíMkðku Au íkuLku ÃkkuíkkLke þÂõíkLku yLkwMkkhu
fhðk yLku Wsððk.45 ¼kËhðkMkwrË [íkwÚkeoLku rËðMku økýÃkríkLkwt ðúík ykËhÚkfe
fhðw,t íkÚkk {nkðË [kiËþLku rËðMku {nkrþðhkºkeLkwt ðúík Ãký ¼økðkLk ©ef]»ýLku
hkS fhðk ykËhÃkqðof fhðwt.46 hk{¼õík Mk{úkx nLkw{kLkS ykÃkýk fw¤Ëuð
Au, íkuÚke ykMkkuðË [kiËþLku rËðMku íku{Lkwt ÃkqsLk fhðwt.47 WæðohuíkMkT Lkircf
çkúñ[khe ©enLkw{kLkSLku íki÷Úke MLkkLk fhkððwt yLku ®MkËqhÚke ytøkkuyøt kLkwt ÷uÃkLk
fhðwt. fhuý yLku ykfzkLkkt Ãkw»ÃkkuLke {k¤k Äkhý fhkððe. íkÚkk íku{Lku yzËLkkt
ðzkt, Mkw¾ze, [ýk íkÚkk økku¤ÄkýkLkwt Lkiðuã Ãký ÞÚkkþÂõík Ähkððwt.48-49 yk
«{kýu ÞÚkkþÂõík yLku ÞÚkk¼ÂõíkÚke ÃkqòÞu÷k nLkw{kLkS MktfxLkk Mk{Þu M{hý
fhðk {kºkÚke ík{khk Mkðo «fkhLkkt MktfxkuLkwt rLkðkhý fhþu, íku{kt fkuR Ãký «fkhLkku
MktþÞ LkÚke.50 rÃkíkk çkk÷þ{ko Úkfe yk «{kýu Mkkhe rþûkkLku Ãkk{u÷kt íku ËtÃkíke
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§y¢´ S¢éçà¢çÿ¢y¢¢ñ y¢ï¢ Î}¢y¢è Ï¢¢Hà¢}¢ü¢¢ J »Ã¢}¢ïÃ¢¢Ó¢çÚcÄ¢¢Ã¢ §yÄ¢évyÃ¢¢ y¢´ Ðí¢ï}¢y¢é: JJ 51
ÜëUy¢Ðí¢¢}¢´ y¢¢Ä¢´ Ã¢¢ê´ Ó¢ à¢é|¢¢çà¢c¢¢ Ä¢¢ïÁ¢Ä¢çy¢ S}¢ y¢éC: J
y¢h}¢ü ç ¢D¢ÎÚÎà¢ü ¢ï ¢ ¢}¢¢ï ü ¢Îï C ¢ S¢ y¢y¢¢ï ù °í Á ¢}¢¢ JJ 52
y¢y¢: ¢éÚ´ Ðí¢Ä¢ ç¢Á¢´ S¢Á¢Ä¢: S¢y¢é~¢HÏ¢¢y}¢S¢}¢Sy¢ÜU¢}¢: J
ÜU¢Hï¢ çãyÃ¢¢ Ã¢¢éÚ¢¢ çÃ¢c¢¢ï: ¢Ú´ ¢Î´ ¢}¢üÜëUy¢ÐíS¢¢Î¢y¢ì JJ 53
|¢çQU¢}¢¢ü¢éà¢¢S¢¢¢¢}¢¢ m¢Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 12 JJ
-------------------------------
yu heíku s y{u ðíkoþwt yu{ fne rÃkíkkLkk [hý{kt ðtËLk fÞkO.51 Ä{oËuð yLku
¼ÂõíkËuðeLke Ä{o{kt rLkck yLku yrík ykËh¼kð òuRLku Ä{oLkku MkËwÃkËuþ fhíkk
rÃkíkk çkk÷þ{ko yíÞtík «MkÒk ÚkÞk yLku ÃkkuíkkLku «ýk{ fhíkk Ãkwºk yLku ÃkwºkðÄqLku
ík{u n{uþkt Ä{orLkc hnku, y¾tz Mkki¼køÞðk¤kt çkLkku yLku ÷ktçkw Sðku yuðk
Yzk ykþeðkoË ykÃÞk.52
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rð[ûký yLku Mkðo MkËTøkwýkuÚke MktÃkÒk
ÃkwºkhíLkLke «króÚke Ãkqýo{LkkuhÚkðk¤k çkk÷þ{ko MktçktÄeykuLke yk¿kk {u¤ðe
ÃkkuíkkLke MkkÚku ykðu÷kt òLkiÞkykuLke MkkÚku RèkhÃkwh ÃkkAk ÃkÄkÞko. íku{s Mk{Þ
síkkt yk Ãkt[¼kiríkf ËunLkku íÞkøk fhe Ãkwºk Ä{oËðu Lkk yLkwøkúnÚke ¼økðkLk rð»ýwLkk
Ãkh{ÃkËLku ÃkkBÞk.53
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt ¼ÂõíkÄ{oLkk
rððkn yLku rÃkíkk çkk÷þ{koyu fhu÷ WÃkËuþLkwt ðýoLk fÞwO yu Lkk{u
çkkh{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. -12-
--------------------------------------
y. 13 «Úk{ «fhý 163
~¢Ä¢¢ïÎà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
x¢y¢ï ç¢y¢çÚ çÃ¢ÐíïÎíSy¢ÎéQU¢¢¢Ó¢Ó¢¢Ú S¢: J x¢ëãS¢¢}¢¢üçÃ¢ç¢¢¢ Eà¢éÚ¢Ã¢¢éÚTÄ¢¢ì JJ 1
}¢¢¢Ä¢y¢èEÚç}¢Ã¢ Ðíï}¢Ã¢yÄ¢¢y}¢¢: ¢çy¢}¢ì J çÃ¢¢Ä¢ï¢¢¢éÃ¢ëÄ¢¢ Ó¢ çS¢c¢ïÃ¢ï Î}|¢Ã¢<Á¢y¢¢ JJ 2
»ÜU¢Îà¢è±íy¢´ y¢ê|¢¢ñ Î}¢y¢è ç¢Ä¢}¢ï¢ Ã¢ñ J Ðíçy¢¢ÿ¢´ ç¢Ú¢ã¢Ú¢ñ Ó¢RUy¢é: ¢Ú}¢¢ÎÚ¢y¢ì JJ 3
¢¢ñy¢¢S}¢¢y¢¢Zp çÃ¢ç¢¢¢ ¢}¢¢ü¢¢Ó¢Úy¢¢ïSy¢Ä¢¢ï: J çÎ¢ï çÎ¢ïùç¢ÜñUÃ¢¢S¢èçmà¢éçhpïy¢S¢¢ï ¢ë¢ ! JJ 4
S¢VCïùÄ¢¢y}¢¢¢ï ¢}¢Z ÎïÃ¢Sy¢yÄ¢¢Á¢ ¢ ÒUçÓ¢y¢ì J S¢X´ Ó¢ ¢<}¢¢¢´ Ó¢RïU ¢ïy¢Úïc¢¢´ S¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì JJ 5
¢}¢üç¢D¢´ ¢Ú¢´ y¢SÄ¢ ¢àÄ¢y¢: S¢ÜUH¢ Á¢¢¢: J ¢}¢ïüyÄ¢ïÃ¢¢uÄ¢´Sy¢ï¢ ¢}¢ü¢¢}¢¢ S¢ çÃ¢¢éy¢: JJ 6
y¢SÄ¢ ¢h¢ÎÄ¢: ¢y²¢ï m¢Îà¢¢¢ S¢ã¢y}¢Á¢¢: J Ðí¢ÜëUy¢¢ÎëàÄ¢çÎÃÄ¢¢X¢Sy¢}¢S¢ïÃ¢y¢ ç¢yÄ¢Î¢ JJ 7
ç¢yÄ¢´ ç~¢c¢Ã¢¢F¢¢´ ç~¢: S¢Ä¢¢Ã¢Î¢´ y¢¢¢ J S¢¢Ä¢´ Ðí¢y¢ã¢ïü}¢ÜU}¢ü Á¢¢´ SÃ¢¢Ä¢¢Ä¢ÜU}¢ü Ó¢ JJ 8
yæÞkÞ -13
Ä{o - ¼ÂõíkLke SðLk[Þko .
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rÃkíkk çkk÷þ{koLkk økÞk ÃkAe rð«ðÞo
Ëuðþ{ko, MkkMkw yLku MkMkhkLku htsLk fhíkk fhíkk, rÃkíkkyu WÃkËuþ÷ u k øk]nMÚkÄ{kuLo kwt
þkkuõík rðrÄÃkqðof yLkwckLk fhðk ÷køÞk.1 yLku «u{ðíke ÃkkuíkkLkk Ãkrík
Ëuðþ{koLku Rïh{kLke rLkËO¼Ãkýu rðLkÞ yLku yLkwð]r¥k Mkk[ððk Ãkqðof íku{Lke
Mkuðk fhðk ÷køÞkt.2 Ä{o yLku ¼Âõík çkÒku ËtÃkíke Ëh ÃktËh rËðMku ykðíke
yufkËþeLkwt ðúík Ãký rLkÞ{Ãkqðof ykËhLke MkkÚku rLkhknkh hneLku fhíkkt níkkt.3
nu hksLkT ! ©wrík yLku M{]rík{kt «ríkÃkkËLk fhu÷k øk]nMÚkÄ{kuLo kwt rðrÄÃkqðfo yk[hý
fhíkkt íku ËtÃkíkeLkwt r[¥k rËðMku Lku rËðMku yrÄf Lku yrÄf rðþwØ çkLkíkwt síkwt níkwt.4
{nkMktfxLkk Mk{Þu Ãký Ä{oËuð õÞkhuÞ ÃkkuíkkLkk Ä{kuoLkku íÞkøk fhíkk Lkrn. íku
n{uþkt Äk{f ÃkwÁ»kkuLkku s Mk{køk{ fhíkk Ãký çkeòLkku Mktøk íkku õÞkhuÞ Ãký
fhíkk Lkrn.5 íku Ëuðþ{koLke yrík Wíf]ü Ä{orLkck òuRLku Mkðuo {Lkw»Þku nu
Ä{oËuð yu «{kýu fneLku çkku÷kððk ÷køÞk, íÞkhÚke íku Ä{o yuðk Lkk{Úke
yk÷kuf{kt «rMkrØ ÃkkBÞk.6 ÷k¼ þw¼ ðøkuhu ÃkwºkkuLke MkkÚku ©Øk, {iºke ðøkuhu
Ä{oËðu Lke çkeS çkkh ÃkíLkeyku Ãký «kf]ík {Lkw»Þku òuR Lk þfu íku heíku rËÔÞMðYÃku
rLkhtíkh Ä{oËuðLke Mkuðk{kt nksh hnuíke níke.7
Ä{oËuð n{uþkt rºkfk¤ MLkkLk yLku MktæÞkðtËLk fhíkk, íku{s «kík:fk¤u
ç¢y¢÷¢¢´ y¢¢ü¢´ çÃ¢c¢¢ï: ¢êÁ¢¢´ Ã¢ñEÎïçÃ¢ÜU}¢ì J ¥¢çy¢Ä¢´ Ó¢¢Ã¢ã´ Ó¢RïU S¢ ¢}¢¢ïü ç¢Ä¢}¢ï¢ Ã¢ñ JJ 9
SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢|¢çQUÎ¢ÉK¢üÄ¢ Ó¢¢ÜUÚ¢ïy¢ì J Ã¢ïÎà¢¢¢éÚ¢¢ïçy¢ã¢S¢¢¢¢´ ¢çÚà¢èH¢}¢ì JJ 10
SÃ¢SÃ¢¢}¢Z ¢¢HÄ¢y¢¢ñ Î}¢y¢è y¢¢Ã¢é|¢¢Ã¢ç¢ J Ðíï}¢¢ |¢Á¢y¢¢ñ ¢èçÃ¢c¢é´ y¢Îì±íy¢¢ç¢ Ó¢ Ó¢RUy¢é: JJ 11
SÃ¢¢}¢ïü çÃ¢c¢é|¢QU¢ñ Ó¢ y¢Ä¢¢ïÚyÄ¢¢°íãçS¢çy¢: J §y¢}¢¢S¢è¢¢c¢èü¢¢´ Á¢¢y¢¢¢¢´ |¢éçÃ¢ S¢Ã¢üà¢: J 12
ÜU¢Hï¢ y¢¢Ä¢¢ï Á¢¿¢ï y¢Ä¢¢ïÚïÜU: S¢ ¢}¢ü¢è: J Ú¢}¢Ðíy¢¢¢S¢´¿¢¢ïù|¢êyS¢Vc¢ü¢S¢}¢¢ï x¢é¢ñ: JJ 13
¥S¢éÚ¢ |¢éçÃ¢ Ä¢ï Á¢¢y¢¢: ¢êÃ¢Z y¢ïù¢ S¢ãdà¢: J ¢¢<}¢ÜU¢|¢x¢Ã¢jQU¢¢ì LLÁ¢éÏ¢üãé¢¢ Á¢¢¢¢ì JJ 14
y¢¢¢ëc¢è´Sy¢é çÃ¢à¢ïc¢ï¢ Á¢¢¢y¢¢ï ç¢Á¢Ã¢ñçÚ¢: J Ðí¢ÎüÄ¢´Sy¢ï Ó¢ ¢}¢Z y¢é y¢ï|Ä¢¢ïùÄ¢ç¢ÜU}¢é}¢Î¢: JJ15
¥çy¢à¢~¢é´ y¢}¢ïÃ¢ñÜÚ ç¢çpyÄ¢ Ó¢ S¢Ä¢¢ïçc¢y¢}¢ì J Ä¢¢¢ Ä¢¢¢ S¢ Îé:w¢è SÄ¢¢yÜéUÃ¢üçy¢S}¢ y¢¢¢ y¢¢¢ JJ 16
yLku MkkÞtfk¤u nku{f{o, økkÞºkeLkku sÃk, MðkæÞkÞ{kt ðuËÃkkhkÞý, rÃkík]íkÃkoý,

rð»ýwÃkqsLk, ðiïËuð yLku yríkrÚkykuLkku Mkífkh ykx÷wt «ríkrËLk yð~ÞÃkýu
fhíkk níkk.8-9 MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼ÂõíkLke áZíkkLku yÚkuo ðuË, þk,
Ãkwhký, {nk¼khík ykrË RríknkMkkuLkku ðkhtðkh yÇÞkMk fhíkk níkk.10 nu hksLkT
! íku ËtÃkíke ÃkkuíkÃkkuíkkLkk Ä{kuoLkwt áZíkk Ãkqðof Ãkk÷Lk fhíkkt «u{Ãkqðof ¼økðkLk
©erð»ýwLkwt ¼sLk fhíkkt níkkt, yLku sL{kü{e, hk{Lkð{e ykrË rð»ýwLkk ðúíkkuLkwt
yLkwckLk Ãký fhíkkt níkkt.11 yk heíku MðÄ{o{kt yLku ¼økðËT¼ÂõíkLku rð»ku
suðe áZ ÂMÚkrík Ä{o-¼ÂõíkLku níke íkuðe s áZ ÂMÚkrík ËwðkoMkkLkk þkÃkÚke Ãk]Úðe
Ãkh sL{u÷k {heåÞkrË {wrLkykuLke Ãký níke.12
hk{«íkkÃkSLkku sL{ :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Mk{Þ
ÔÞíkeík Úkíkkt Ä{o yLku ¼ÂõíkËuðeLku íÞkt yuf Ãkwºk híLkLkku sL{ ÚkÞku, íku MðÄ{orLkc
yLku økwýku{kt Mktf»koý Mk{kLk níkk, íkuLkwt hk{«íkkÃk yuðwt Lkk{ hk¾ðk{kt
ykÔÞwt.13
yMkwhkuyu fhu÷ku WÃkÿð :- Ä{oËuðLkk «køkxâ Ãknu÷kt yk Ãk]Úðe
WÃkh su nòhku yMkwhku WíÃkÒk ÚkÞk íku Mkðuo Ä{orLkc ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLku çknw
«fkhu Ëw:¾ ykÃke Ãkezðk ÷køÞk.14 {heåÞkrË {n»kykuLku íkku ÃkkuíkkLkk rðþu»k
ðihe {kLke WØík íku yMkwhku Ëw:¾ ykÃkíkk níkk, yLku íku{kt Ä{oËuðLku íkku yrík
yrÄf Ãkezk ykÃkðk ÷køÞk.15 ¼ÂõíkËuðeyu Mkrník Ä{oËuðLku ÃkkuíkkLkk yuf
{kºk þºkw òýeLku su heíku íkuyku Ëw:¾e ÚkkÞ íku{ íku yMkwhku yrÄf Lku yrÄf WÃkkÞku
fhðk ÷køÞk.16 íku yMkwhku Ä{oËuðLkk Mk{økú økwýkuLku rð»ku Ëku»kkuLkwt ykhkuÃký fhe
y. 13 «Úk{ «fhý 165
x¢é¢ïcÃ¢¢Ú¢ï¢Ä¢y¢Sy¢ï Î¢ïc¢¢´Sy¢SÄ¢¢çw¢HïcÃ¢ç¢ J ç¢ç¢Îép çy¢ÚpRéUÚ¢Ã¢¢Î¢}¢éãéÎüÎé: JJ 17
x¢ëãï S¢¢y¢é}¢éÎ¢S¢è¢¢ï ÎéÁ¢ü¢¢ï¢Îíéy¢Sy¢y¢: J ¥Ä¢¢ïÄ¢¢}¢ïyÄ¢ Ä¢Ã¢S¢h}¢¢ïü |¢¢Ä¢¢üS¢éy¢¢çÃ¢y¢: JJ 18
S¢ÚÄÃ¢¢}¢Ã¢ã´ F¢yÃ¢¢ ç¢yÄ¢¢ñç}¢ç¢ÜUè: çRUÄ¢¢: J ÜéUÃ¢ZSy¢~¢¢ç¢ y¢ñ Ú¢Á¢}¢éãé: S¢ ©¢ÎéÎíéÃ¢ï JJ 19
¢çy¢±íy¢¢´ S¢éà¢èH¢´ Ó¢ S¢Ã¢üÎ¢ïc¢çÃ¢Ã¢<Á¢y¢¢}¢ì J ¥ç¢ Ðíï}¢Ã¢y¢è´ ÎéC¢: Ðí¢ÎüÄ¢´Sy¢ï }¢éãé¢ëü¢ ! JJ 20
Ä¢¢¢ ¢éÚ¢ ¢}¢üÚ¢Á¢: S¢Ï¢¢é: à¢¢~¢Ã¢´ }¢ãy¢ì J Ðí¢¢ÜëUÓÀî´ y¢¢¢ ¢}¢¢ïü |¢çQUp Îí¢ñ¢Îè Ä¢¢¢ JJ 21
y¢y¢¢ï Îé:w¢Ðíy¢èÜU¢Ú´ çÓ¢ÜUèc¢ü¢ì S¢ Ä¢¢¢}¢çy¢ J ÜU¢à¢è´ çà¢Ã¢¢éÚè}¢ïyÄ¢ }¢¢S¢: ÜUçy¢Ó¢¢¢Ã¢S¢y¢ì JJ 22
y¢~¢¢ç¢ ¢¢<}¢Üï U y¢ôS}¢Sy¢~¢yÄ¢ñ p ¢¢Úñ Ú ç¢ J }¢ã¢¢é ¢Îí Ã ¢pRï U y¢Îçy¢mï c ¢¢¢S¢é Ú ñ : JJ 23
¥ç¢CHçÏ¢S¢~¢Sy¢Sy¢y¢: S¢èS¢éy¢¢ï Ã¢ëc¢: J ¥çÃ¢¿¢¢y¢¢ïùS¢éÚñ¢èüÚ: ÐíÄ¢¢x¢ÿ¢ï~¢}¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 24
çÃ¢¢¢Ä¢ y¢~¢yÄ¢çÃ¢ô¢ ç¢Ä¢}¢¢¢ì ¢¢HÄ¢S¢ Ó¢ J ©Ã¢¢S¢ ÜUçy¢çÓ¢¢~¢ çÎ¢¢ç¢ ±íy¢ÜU<à¢y¢: JJ 25
ðkhtðkh ®LkËk yLku ríkhMfkh fhíkk níkk, íku{s r{ÚÞk yÃkðkËLkwt ykhkuÃký
Ãký fhíkk níkk..17
yMkwhkuLkk ºkkMkÚke çk[ðk yÞkuæÞk øk{Lk:- nu hksLkT ! ËwsoLkkuLkk
yrík ºkkMkÚke AÃkiÞk{kt hnuíkk Ä{oËuð íÞkt hnuðk{kt yíÞtík WËkMk ÚkÞk, íkuÚke
AÃkiÞk økk{Lkku íÞkøk fhe ÃkíLke yLku ÃkwºkLke MkkÚku yÞkuæÞk{kt ykðeLku hÌkk.18
nu hksLkT ! íku yÞkuuæÞk{kt Ãký rLkíÞ MkhÞwøktøkk{kt MLkkLk fhe ÃkkuíkkLkwt MktæÞkðtËLk
ykrË rLkíÞf{o yLku Lkir{r¥kf f{oLkwt yLkwckLk fhíkk Ä{oËuðLku yMkwhku ðkhtðkh
ðÄw Ãkezðk ÷køÞk.19 nu hksLkT ! ÃkríkðúíkkLkk Ä{oLku rð»ku rLkckðk¤e, MkËk[krhýe
yLku rçk÷fw÷ rLkËkuo»k, øk¼Á, ¼ÂõíkËuðeLku Ãký íku Ëwü yMkwhku ðkhtðkh Ëw:¾
ykÃkðk ÷køÞk.20 suðe heíku Ãkqðuo ÃkkuíkkLkk ¼kRyku yLku ÃkíLke ÿkiÃkËeyu Mkrník
Ä{ohks ÞwrÄrch ÃkkuíkkLkk þºkwyku Úkfe {nkfüLku ÃkkBÞk níkk íkus «{kýu Ä{oËðu
Ãký ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeyu Mkrník þºkwyku Úkfe {nkfüLku ÃkkBÞkt.21
fkþeÃkwhe øk{Lk :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íÞkhçkkË ÃkkuíkkLke
çkwrØ «{kýu Ëw:¾Lkku «ríkfkh fhðkLke RåAkðk¤k Ä{oËðu yÞkuæÞkÃkwheLkku íÞkøk
fhe ¼økðkLk ©e rðïLkkÚkLke fkþeÃkwhe{kt ykðe íÞkt fux÷kf {kMk rLkðkMk fheLku
hÌkk.22 íÞkt fkþe{kt Ãký Ä{oËuðLkk îu»ke fux÷kf yMkwhkuyu Ä{oËuðLku fktRf
çkeS heíkLkk WÃkÿðkuÚke yrík Ãkezðk ÷køÞk.23 yMkwhkuLkk ºkkMkÚke yrík ÃkezkÞu÷k
Ä{oËuð Äehs hk¾e ÃkíLke yLku ÃkwºkLku MkkÚku ÷R fkuR Lk òýu íku{ fkþeÚke Lkef¤e
«Þkøkûkuºk{kt ykÔÞk.24 «ÞkøkíkeÚko{kt Ä{oËuðu fhðk ÞkuøÞ Mkðuo rðrÄ fÞkuo yLku
¥¢àÄ¢mñc¢Ã¢¢Ó¢¢Ä¢Z y¢~¢¢Ä¢¢y¢´ y¢¢¢ïç¢ç¢}¢ì J Ú¢}¢¢¢Î}¢éô¢ ¢¢}Ý¢ y¢è¢üÄ¢¢~¢¢çÃ¢ç¢yS¢Ä¢¢ JJ 26
SÃ¢çà¢cÄ¢Ï¢¢ï¢¢¢Åé´ çà¢cÄ¢ñ: ÜUçy¢¢Ä¢ñÃ¢ëüy¢}¢ì J Ï¢¢ï¢Ä¢y¢´ }¢é}¢éÿ¢ê´p Ã¢<¢Ã¢ïc¢´ ÎÄ¢¢ÜUÚ}¢ì JJ 27
ªÃ¢ü¢éÇî´ HH¢Åï Ó¢ çÏ¢½íy¢´ ÜñUS¢Ú´ à¢é|¢}¢ì J ÜU¢à}¢èÚÓ¢ÎíÜU¢ï¢ïy¢´ ÜUÆï Ó¢ y¢éHS¢èdÁ¢¢ñ JJ 28
à¢ÏÎ¾ír¢¢Ú¾ír¢ç¢c¢¢y¢´ S¢¢¢éHÿ¢¢}¢ì J ¿¢¢yÃ¢¢ y¢´ çS¢hÄ¢¢ïx¢èÎí´ çS¢c¢ïÃ¢ï ¢Ú}¢¢ÎÚ¢y¢ì JJ 29
ç¢c¢ïÃ¢}¢¢¢: S¢ y¢}¢¢y}¢ç¢D´ |¢QÚ Ã¢çÚD´ Ó¢ Á¢¢¢Îü¢SÄ¢ J
çÃ¢Ó¢ÿ¢¢´ H¢ñçÜUÜUÃ¢ñçÎÜïUc¢é ÜU¢Ä¢ïüc¢é Ï¢éhK¢ïhÃ¢y¢éËÄ¢}¢êãï JJ 30 JJ
¥S¢éÚ¢ï¢Îíéy¢¢}¢üSÄ¢ ¢èÚ¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢ç}¢Îà¢ü¢¢¢}¢¢ ~¢Ä¢¢ïÎà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 13 JJ
-------------------------------
y®nMkk ykrË rLkÞ{kuLkwt Ãkqýo Ãkk÷Lk fhíkk Äkhýk Ãkkhýk ykrË ðúíkkuLkwt yLkwckLk
fhe þhehLku yíÞtík f]þ fhe {qõÞwt. yk{ fux÷kf rËðMkku MkwÄe «Þkøkûkuºk{kt
rLkðkMk fheLku hÌkk.25
«Þkøk{kt hk{kLkt Ë Mðk{eLke MkkÚku Ä{o Ë u ð Lkw t r{÷Lk :-
«Þkøkûkuºk{kt íkeÚkoÞkºkk fhðkLke RåAkÚke ÃkÄkhu÷k íkÃkkurLkrÄ yLku ði»ýðk[kÞo
©ehk{kLktË Mðk{eLkkt Ä{oËuðLku ËþoLk ÚkÞkt.26 hk{kLktË Mðk{e rþ»ÞðøkoLku
¼køkðíkÄ{oLkku WÃkËuþ ykÃkðk{kt çknw fwþ¤ níkk. fux÷kf rþ»Þku íku{Lke MkkÚku
níkk, Mðk{e fux÷kf {w{wûkwsLkkuLku çkkuÄ ykÃkíkk níkk. Lkircf çkúñ[kheLkk ðu»kLku
Ähe hnu÷k, ËÞkLkk Mkkøkh yuðk hk{kLktË Mðk{eyu ÷÷kxLku rð»ku fwtfw{Lkk
[ktË÷kyu Mkrník fuMkhr{r©ík [tËLkÚke WæðoÃkwtzÙ rík÷f Äkhý fÞwO níkwt, ftX{kt
çkuð¤e íkw÷MkeLke ftXe Äkhe níke. ðuËkrË þkkuYÃk þçËçkúñLku yLku MkkûkkíkT
©ef]»ýYÃk ÃkhçkúñLku òýðk{kt íku yLkw¼ðe níkk. MkkÄwíkkLkk ÷ûkýkuÚke MktÃkÒk
ykðk hk{kLktË Mðk{eLku ©uc rMkØÞkuøke òýe Ä{oËuð Ãkh{ ykËh Úkfe íku{Lkwt
MkuðLk fhðk ÷køÞk.27-29 ykí{rLkc yuðk hk{kLktË Mðk{eLke Mkuðk fhíkk Ä{oËðu
íku{Lku ÔÞðnkrhf yuðkt ÷kirff fkÞkuoLke yLku {kuûk WÃkÞkuøke yuðkt ðirËf fkÞkuoLke
çkwrØ{kt rð[ûkýíkk òuR MkkûkkíkT WØðS íkwÕÞ {kLkðk ÷køÞk.30
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt yMkw h ku L kk
WÃkÿðÚke yríkþÞ ÃkezkÞu÷k Ä{oËuðLku ©ehk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLk
ÚkÞkt yu Lkk{u íkuh{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --13--
--------------------------------------
y. 14 «Úk{ «fhý 167
Ó¢y¢éÎüà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
Ú¢Á¢¢ïÃ¢¢Ó¢ -
Ú¢}¢¢¢Î}¢éç¢: ÜU¢ïùS¢¢ñ ÜUSÄ¢ çà¢cÄ¢p S¢é±íy¢ ! J ÒUUÃ¢¢S¢Sy¢SÄ¢ Ó¢ñy¢}¢ï Ã¢QéU}¢ãüçS¢ y¢Ã¢y¢: JJ1
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
à¢ë¢é y¢ï |¢ê¢ ! Ã¢ÿÄ¢¢ç}¢ Ó¢çÚ~¢´ y¢SÄ¢ S¢eéÚ¢ï: J |¢éÃÄ¢éhÃ¢¢Ã¢y¢¢ÚSÄ¢ Ï¢hS¢h}¢üÃ¢y}¢ü¢: JJ 2
¥Ä¢¢ïÄ¢¢¢x¢Úï Ú}Ä¢ï çmÁ¢: ÜU¢àÄ¢¢x¢¢ï~¢Á¢: J ¥¢EH¢Ä¢¢à¢¢w¢ï¢ «xÃ¢ïÎè Ó¢¢|¢Ã¢ó¢ë¢ ! JJ 3
¥Á¢Ä¢¢wÄ¢: ¢éÄ¢}¢çy¢: ¢êÃ¢ü}¢¢Ú¢ç¢y¢ïEÚ: J çÃ¢l¢çÃ¢¢Ä¢S¢}¢ó¢: S¢yÄ¢Ã¢¢Îè çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢: JJ 4
S¢é}¢y¢¢ñ y¢SÄ¢ |¢¢Ä¢¢üÄ¢¢´ à¢#¢ï ÎéÃ¢¢üS¢S¢¢ïhÃ¢: J ¢èÜëUc¢|¢çQUÜéU}¢éÎà¢à¢¢V: Ðí¢ÎéÚ¢S¢ S¢: JJ 5
çÃ¢RU}¢¢ÜüUà¢ÜUSÄ¢¢ÏÎï Ï¢¢¢¢V¢x¢|¢êç}¢y¢ï J ¥C}Ä¢¢´ ¢¢Ã¢¢ï }¢¢çS¢ ÜëUc¢¢Ä¢¢´ S¢¢ïùÁ¢ç¢ Ðíx¢ï JJ 6
yæÞkÞ -14
WØðkðíkkh ©ehk{kLkt Ë Mðk{eLkw t SðLk [rhºk.
«íkkÃk®Mkn hkò ÃkqAu Au, nu Mkwðúík{wrLk ! yu hk{kLktË Mðk{e fkuý níkk ?
fkuLkk rþ»Þ níkk ? íku{Lkwt rLkðkMk MÚkkLk õÞkt níkwt ? yLku íkuLku ði»ýðkuLkwt yk[kÞoÃkË
fuðe heíku «kó ÚkÞu÷ níkwt ? yk Mkðuo ð]¥kktík {Lku ík{u ÞÚkkÚko heíku fnku.1
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íku MkËTøkwÁ hk{kLktË Mðk{eLkwt SðLk [rhºk
nwt ík{Lku ÞÚkkÚko Mkt¼¤kðwt Awt. yk Ãk]Úðe WÃkh ¼køkðíkÄ{oLkwt «ðíkoLk fhLkkhk íku
¼økðkLk ©ef]»ýLkk Mk¾k WØðSLkku yðíkkh níkk.2 nu hksLkT ! h{ýeÞ
yÞkuæÞk LkøkheLku rð»ku ysÞ Lkk{Lkk yuf W¥k{ çkúkñý hnuíkk níkk. yu rð«Lkwt
fk~ÞÃkøkkuºk níkwt. ykï÷kÞLk þk¾kLkk yu ÉøðuËe çkúkñý níkk. fk~ÞÃk,
ykðíMkh yLku LkiÄúwð yk ºký íkuLkk «ðh níkk. íku ysÞrð« ÃkwÛÞ f{kuo fhðk{kt
rLkckðkLk níkk. íkuýu Ãkqðo sL{{kt Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ýLke ykhkÄLkk
fhe níke. rðãk yLku rðLkÞÚke MktÃkÒk, MkíÞðkËe yu rð«u RrLÿÞkuLku Síke ÃkkuíkkLku
ðþ fhe níke.3-4 ykðk {nkLk ysÞrð« yLku Mkw{rík Lkk{Lkkt íku{Lkkt Ãkrðºk
ÃkíLke Úkfe ËwðkoMkk {wrLkLkk þkÃkLku fkhýu ¼økðkLk ©ef]»ýLke ¼ÂõíkYÃke fw{Ëw ðLkLku
«VwÂÕ÷ík fhðk{kt [tÿ{k Mk{kLk MkkûkkíkT WØðS «økx ÚkÞk níkk.5
rð¢{ MktðíkT 1795 Lkk ©kðýðËe yü{eLku þw¼ rËLku «¼kíkLkk Mk{Þu
WØðSLkwt «køkxâ ÚkÞwt.6 íku{Lkwt þheh økkihðýoLkwt níkwt; {tË{tË {w¾nkMÞÚke íku
x¢¢ñÚ¢X: çS}¢y¢S¢éÎÚ¢SÄ¢LçÓ¢Ú: Ðí¢ñÉ¢ÜëUçy¢ÎèüÍ¢üÎ¢ïÎüÇ: J
ÜU¢ï } ¢H¢¢ÎÐÌÃ¢Ä¢é x ¢¢ï x¢}|¢èÚ¢¢ç|¢: S¢ Ó¢ J
à¢¢ï ¢¢¢¢XLçÓ¢<Ã¢à¢¢HNÎÄ¢p¢ÚQUçÏ¢}Ï¢¢¢Ú¢ï J
Ã¢RUàÄ¢¢}¢çà¢Ú¢ï L ã: S¢é ¢Ä¢¢¢ï çÃ¢Sy¢è¢ü x ¢¢ï ç ¢Ï¢ü | ¢¢ñ JJ 7
¥¢¢Á¢Ä¢¢ï çmÁ¢¢ïD: ¢é~¢Á¢}¢}¢ã¢ïyS¢Ã¢: J F¢yÃ¢¢ çÃ¢Ðí¢S¢}¢¢ãêÄ¢ Á¢¢y¢ÜU}¢ü S¢}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 8
Ú}¢¢¢Îí¢}¢ §yÄ¢¢wÄ¢¢´ m¢Îà¢ïùçq Ó¢ y¢SÄ¢ S¢: J Ó¢ÜU¢Ú S¢ÐíNC¢y}¢¢ SÃ¢çSy¢Ã¢¢Ó¢¢¢êÃ¢üÜU}¢ì JJ 9
çÃ¢Ã¢ë¢ï S¢¢ïùË¢ÜU¢Hï¢ ç¢y¢ë|Ä¢¢}¢é¢H¢çHy¢: J Á¢¢Ä¢ó¢Ä¢¢¢¢Î´ Ï¢¢HÓ¢Îí §Ã¢¢ïçÎy¢: JJ 10
ÜëUy¢¢ï¢¢Ä¢¢p¢S¢¢Ã¢C}¢ïùÏÎï Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ J ¢¢HÄ¢¢}¢¢S¢ ¢}¢¢üy}¢¢ ¾ír¢Ó¢Ä¢ü±íy¢´ ÎëÉ}¢ì JJ 11
x¢ëã¢¢}¢}¢ç¢ÓÀÃ¢ñ ¢ñçDÜU±íy¢Ã¢Ì|¢: J S¢X´ ç¢Ã¢ë¢¢}¢¢ü¢¢´ Ó¢ÜU¢Ú Ðí¢Ä¢à¢: S¢y¢¢}¢ì JJ 12
ç¢Á¢ç¢~¢¢ Ã¢¢ÓÄ¢}¢¢¢´ ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ ¢ë¢ ! J à¢é¢¢Ã¢¢¢éçÎ¢´ ÐíèyÄ¢¢ S¢ ¢¢ñx¢ÇÃ¢Ä¢¢ ¥ç¢ JJ 13
yríkþÞ þku¼íkk níkk. þheh Ãkwü níkwt. òLkwt ÃkÞOík ÷ktçke çkÒku ¼wòyku, f{¤
Mk{kLk fku{¤ íku{Lkk çku [hý, WËh{kt ze økku¤ økt¼eh Lkk¼e yLku ÷k÷
f{¤Lke Mk{kLk fktríkðk¤k LkuºkkuÚke íku þku¼e hÌkk níkk, íku{Lkwt ÓËÞ rðþk¤ yLku
nkuX ÷k÷ rçktçkV¤ suðk þku¼íkk níkk. {Míkf WÃkh ðktfzeÞk¤k ~Þk{ MkwtËh
fuþ, MkwtËh f{¤Lke Ãkkt¾ze Mk{kLk þku¼kÞ{kLk Lkuºkku yLku þku¼kÞ{kLk rðþk¤
¼k÷«ËuþÚke íku WØðS yríkþÞ þku¼íkk níkk.7
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ykðk ÃkwºkLkk sL{Úke yríkþÞ n»ko Ãkk{u÷k
ysÞrð«u ðu Mkrník MLkkLk fÞw,O yLku ðuËrðrÄ¿k rðîkLk rð«kuLku çkku÷kðe ÃkwºkLkku
òíkf{o MktMfkh fhkÔÞku.8 yíÞtík n»kík {Lkðk¤k ysÞ rð«u ÃkwºkLkk sL{Úke
çkkh{u rËðMku MðÂMíkf ðk[Lk f{o fhe MkðoLku n»ko WÃkòðíkk nkuðkÚke ÃkwºkLkwt Lkk{
hk{ yuðwt hkÏÞwt.9 {kíkk Mkw{rík rÃkíkk ysÞ ©ehk{Lkwt «u{Ãkqðof ÷k÷Lk
Ãkk÷Lk fhu Au, yLku íku Ãký ykfkþ{kt WËÞ Ãkk{u÷k çkk÷[tÿLke ÃkuXu MkðuLo kk LkuºkkuLku
ykLktË WÃkòðíkk yÕÃk Mk{Þ{kt s ¾qçk ðÄðk ÷køÞk Au.10 ©ehk{u ykX{k
ð»kuo rÃkíkk Úkfe rðrÄ«{kýu Þ¿kkuÃkrðík MktMfkh «kó fÞko. ÃkAe Ä{koí{k íku hk{
áZíkk Ãkqðof çkúñ[ÞoðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhðk ÷køÞk Au.11 {LkÚke Ãký øk]nMÚkk©{Lku
Lkrn RåAíkk yLku Lkircf çkúñ[Þoðúík suLku yríkþÞ ðnk÷wt Au, yuðk ©ehk{
«ríkrËLk rLkð]r¥kÄ{o{kt rLkckðk¤k MkíÃkwÁ»kkuLkku s Mk{køk{ fÞko fhíkk níkk.12
nu hksLkT ! hk{ Ëþ ð»koÚke ytËhLke Ãkkiøktz yðMÚkk{kt níkk Aíkkt Ãký rÃkíkkLkk
y. 14 «Úk{ «fhý 169
ÎëÉ´ |¢çQUSy¢y¢¢ï çÃ¢c¢¢ñ Ï¢|¢êÃ¢¢SÄ¢ Ó¢ }¢¢¢S¢ï J Ðíçy¢}¢¢¢êÁ¢¢´ y¢SÄ¢ ç¢Ä¢}¢ï¢ Ó¢ÜU¢Ú S¢: JJ 14
çÃ¢c¢é´ çÎÎëÿ¢é: ÐíyÄ¢ÿ¢}¢¢¢S¢QU¢ï x¢ëã¢çÎc¢é J ç¢Á¢üx¢¢}¢ x¢ëã¢¢ê¢Z Ã¢ïÎ¢Ä¢Ä¢¢ÜñUy¢Ã¢¢y¢ì JJ 15
y¢è¢üÄ¢¢~¢¢´ Ó¢Úó¢¢¢¢Îïà¢ïc¢é çÃ¢x¢y¢S¢ëã: J ¢èãôÚ NÎÄ¢ï Ä¢¢Ä¢Ðí¢¢ ÚñÃ¢y¢ÜÚ çx¢çÚ}¢ì JJ 16
x¢¢ï¢¢¢¢¢H²S¢¢y¢éx¢¢ïü¢¢H¢¢ÎÄ¢¢ïçx¢¢: J çà¢cÄ¢}¢¢y}¢¢¢ÎS¢´¿¢´ }¢éô¢ y¢~¢ S¢}¢ñÿ¢y¢ JJ 17
¥C¢XÄ¢¢ïx¢ÜUH¢¢¢ñ¢éÄ¢ï Ä¢¢ïçx¢S¢}}¢y¢}¢ì J S¢}¢¢ç¢ç¢D´ S¢}Ðí¢#}¢ïÜUyÃ¢´ ¾ír¢¢¢y}¢¢: JJ 18
çÓ¢ÚÜU¢H´ SÃ¢ÎïãSÄ¢ Úÿ¢¢ï S¢l »Ã¢ Ã¢¢ J yÄ¢¢x¢ï SÃ¢¢y¢~Ä¢}¢¢¢ó¢´ ÐíS¢¢Î¢ÎïÃ¢ S¢eéÚ¢ï: JJ 19
ÜëU¢Ä¢¢ SÃ¢¢ï¢Îïà¢ï¢ Ä¢¢ïx¢çS¢çh}¢é¢¢x¢y¢ñ: J Ã¢ëy¢´ çà¢cÄ¢ñ: S¢ Ï¢ãéç|¢: Ðí¢¢¢}¢ y¢}¢¢ÎÚ¢y¢ì JJ 20
S¢¢ÎÚ´ }¢¢ç¢y¢Sy¢ï¢ Ðíy¢¢¢Ðíç¢y¢ï¢ S¢: J y¢~¢¢Ã¢S¢}¢¢S¢}¢ïÜÚ Ã¢<¢¢}¢üÎëÉçS¢çy¢: JJ 21
{w¾ Úkfe ©e{ËT ¼køkðíkLkwt «ríkrËLk «u{Ãkqðof ©ðý fhíkk níkk.13

©e{ËT¼køkðíkLkwt Mkíkík ©ðý fhðkÚke yk hk{Lkk {Lk{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLku
rð»ku áZ ¼Âõík WíÃkÒk ÚkR, íkuÚke íku rLkÞ{Ãkqðof ¼økðkLk ©ef]»ýLke «rík{kLkwt
ÃkqsLk fhðk ÷køÞk.14 ½h{kt yLkkMkõík hk{Lku ytíkh{kt ©ef]»ý ¼økðkLkLkk
«íÞûk ËþoLkLke Wíf]ü RåAk òøke, íkuÚke ðuËkæÞÞLkLkk çknkLku íkífk¤ ½hLkku
íÞkøk fhe Lkef¤e økÞk.15 ytíkh{kt çkeS fkuR MÃk]nk LkÚke yLku ÓËÞ{kt
©ef]»ýLkwt MkËkÞ æÞkLk fhu Au, yuðk ©ehk{þ{ko yLkuf Ëuþku{kt íkeÚkoÞkºkk fhíkk
fhíkk hiðíkk[¤ (Mkkihk»xÙLkk røkhLkkh) ÃkðoíkLke ík¤uxe{kt ÃkÄkÞko.16
hk{þ{koLkwt ykí{kLktË{wrLk MkkÚku r{÷Lk:- yk røkhLkkh ÃkðoíkLke
ík¤uxe{kt «rMkØ ©e økkuÃkLkkÚk {nkËuðLkk {trËhu hnu÷k økkuÃkk¤kLktË ÞkuøkeLkk rþ»Þ
ykí{kLkt Ë {w r LkLkkt ©ehk{þ{ko y u Ëþo L k fÞkO . 17 yk ykí{kLktË{wrLk
yüktøkÞkuøkLke f¤k{kt Ãkkhtøkík níkk, Mk{Mík Þkuøkeyku íku{Lkwt MkL{kLk fhíkk níkk.
íku Mk{krÄrLkc níkk, yLku ÃkkuíkkLkk ykí{kLke yûkhçkúñLke MkkÚku yufíkk Ãký níke.18
MkËTøkwÁ økkuÃkk¤kLktË ÞkuøkeLke f]ÃkkÚke íku ÃkkuíkkLkk þhehLku ÷ktçkku Mk{Þ MkwÄe yu{Lku
yu{ xfkðe hk¾ðw,t yÚkðk íkífk¤ íku{Lkku íÞkøk fhe Ëuðku íku{kt MðíktºkíkkLku ÃkkBÞk
níkk.19 økwÁLke f]Ãkk ðzu «kó fhu÷k ÃkkuíkkLkk Þkuøk{køkoLkk WÃkËuþÚke ÞkuøkrMkrØLku
Ãkk{u÷k ½ýk çkeò rþ»ÞkuÚke ®ðxkÞu÷k ykðk rMkØÃkwÁ»k ykí{kLktË{wrLkLkkt ËþoLk
fhíkktLke MkkÚku ©ehk{þ{koyu çknws ykËh Ãkqðof Mkküktøk ËtzðíkT «ýk{ fÞko.20
íku Mk{Þu ÃkkuíkkLkk «¼kðÚke Mkðoºk ÏÞkíkeLku Ãkk{u÷k ©e ykí{kLktË {wrLkyu
©ehk{þ{koLkku ykËh Mkífkh fÞkuo yLku Lkircf çkúñ[kheLkk Ä{o{kt áZ ÂMÚkríkðk¤k
S¢}¢¢¢¢ñ çÃ¢c¢éÃ¢èÿ¢¢ùSÄ¢ |¢Ã¢ïçÎyÄ¢Ã¢¢¢Ä¢ü y¢}¢ì J S¢}Ðí¢¢üÄ¢Îí¢}¢à¢}¢¢ü Ðí¢}Ä¢ Ðí¢TçH¢ëü¢ ! JJ 22
SÃ¢¢ç}¢S¢¢ÿ¢¢hçÚ}¢ã´ çÎÎëÿ¢¢ç}¢ y¢y¢¢ï |¢Ã¢¢¢ì J y¢çyS¢çhÜëUyS¢¢¢¢´ }¢ï ÜëU¢Ä¢¢ Ã¢QéU}¢ãüçy¢ JJ 23
§yÄ¢éQU: S¢ }¢é¢èÎíSy¢´ Ðí¢ã Ä¢¢ïx¢´ S¢éS¢¢¢Ä¢ J y¢ï¢ S¢ïySÄ¢yÄ¢|¢èC´ y¢ §yÄ¢éQU: S¢¢ïùNc¢ó¢ë¢ ! JJ 24
y¢y¢: S¢ çS¢hÄ¢¢ïx¢´ y¢´ ¿¢¢yÃ¢¢ Ä¢¢ïx¢¢ï¢HÏ¢Ä¢ï J çà¢cÄ¢y¢¢´ y¢SÄ¢ S¢}Ðí¢¢ }¢¢¢Ä¢çÃ¢¢Ä¢ï¢ y¢}¢ì JJ 25
¢¢}¢ Ú¢}¢¢¢Î §çy¢ y¢SÄ¢ S¢ Ðíèy¢}¢¢¢S¢: J }¢éç¢pÜU¢Ú¢¢ Ä¢¢ïx¢´ S¢ã¢XñSy¢}¢çà¢ÿ¢Ä¢y¢ì JJ 26
çS¢hÄ¢¢ïx¢¢ïù|¢Ã¢yS¢¢ïùç¢ ÜU¢Hï¢¢Ë¢ï¢ Ã¢<¢Ú¢Åì J ¾ír¢¢ñvÄ¢´ Ó¢ S¢}Ðí¢¢ x¢éLÃ¢ySÃ¢¢y}¢¢Sy¢¢¢ JJ 27
S¢}¢¢¢¢ñ ¾ír¢y¢ïÁ¢p ÃÄ¢¢ÝéÃ¢yÜUÜéU|¢¢ï Îà¢ J S¢¢ïù¢àÄ¢çó¢yÄ¢Î¢ Ã¢¢èü y¢~¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ ¢ y¢é JJ 28
¥S¢y¢éC¢ï ÃÄ¢¢ÜéUHp y¢Î¢ùS¢¢ñ x¢éL}¢¢ã y¢}¢ì J S¢}¢¢ç¢çS¢ôh Ðí¢#¢ïùã´ SÃ¢¢ç}¢ÜUL¢Ä¢¢ y¢Ã¢ JJ 29
íku hk{þ{ko íÞkt ykí{kLktË{wrLkLke Mk{eÃku yuf {kMk MkwÄe rLkðkMk fheLku hÌkk.21
yk ykí{kLktË {wrLkLku Mk{kÄe{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt «íÞûk ËþoLk sYh Úkíkwt
nþu, yk «{kýu rLkùÞ fheLku nu hksLkT ! ©ehk{þ{ko çku nkÚk òuze Lk{Mfkh
fheLku «kÚkoLkk fhðk ÷køÞk.22 fu nu Mðkr{LkT ! {khkt ytíkh{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt
«íÞûk ËþoLk fhðkLke «çk¤ RåAk ðíkuo Au. íku nuíkwÚke ík{u {Lku íku{Lkkt «íÞûk
ËþoLkLkwt MkkÄLk f]Ãkk fheLku Ëu¾kzku.23 nu hksLkT ! hk{þ{koLkkt ykðkt ð[Lkkuu
Mkkt¼¤e ykí{kLktË{wrLk yríkþÞ ykLktËLku ÃkkBÞk yLku íku{Lkk «íÞu fnuðk ÷køÞk,
fu ík{u yüktøkÞkuøkLke MkkÄLkk fhku, íkuLkkÚke ík{khk {LkLke Mk{økú RåAkyku Ãkqýo
Úkþu.24 Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íku hk{þ{koyu ykí{kLktË {wrLkLku rMkØÞkuøke
òýeLku yüktøkÞkuøkLke rMkrØLku yÚkuo rðLkÞÃkqðof íku{Lkk økwÁÃkýkLkku ykËh fhe
íku{Lkwt rþ»Þíð MðefkÞwO. íÞkhu ykí{kLktË {wrLk çknws hkS ÚkÞk yLku
©ehk{þ{koLku rËûkk ykÃke ©ehk{kLktË yuðwt Lkk{ Ãkkzâwt. ÃkAe íku{Lku Þ{
rLkÞ{krËf ytøkkuyu Mkrník yüktøkÞkuøkLke MkkÄLkk rþ¾ððk ÷køÞk.25-26 yLku
íku ðýhkxT ©ehk{kLktË{wrLk Ãký økwÁf]ÃkkÚke yÕÃk Mk{Þ{kts rMkØÞkuøke ÚkÞk
yLku økwÁLke {kVf Ãkkuíku Ãký ÃkkuíkkLkk ykí{kLke yûkhçkúñLke MkkÚku yufíkkLku «kó
fhe ÷eÄe, yÚkkoíkT hk{kLktË Mðk{eLku Ãký çkúñLkku Mkkûkkífkh ÚkÞku.27
ðýhkxT ©ehk{kLktË Mðk{eyu Mk{krÄLku rð»ku Ëþu rËþkyku{kt «Mkhe
hnu÷k yûkhçkúñ «fkþLku MkËkÞ Ëu¾ðk ÷køÞk, Ãkhtíkw íku íkusLku rð»ku MkkûkkíkT
©ef]»ý ¼økðkLkLkwt ËþoLk Lk ÚkÞwt.28 íkuÚke íku{Lkk {Lk{kt yíÞtík ¾uË ÚkÞku yLku
yríkþÞ ykfw¤ ÔÞkfw¤ Úkðk ÷køÞk, økwÁ ykí{kLktË Mðk{e «íÞu fnuðk ÷køÞk
y. 14 «Úk{ «fhý 171
¾ír¢y¢ïÁ¢¢ï ç¢Ú¢ÜU¢Ú´ y¢~¢ ¢àÄ¢¢ç}¢ ÜïUÃ¢H}¢ì J S¢¢ÜU¢Ú´ ¾ír¢ ÜëUc¢´ y¢é ¢ñÃ¢ ¢àÄ¢¢}Ä¢|¢èçS¢y¢}¢ì JJ 30
¥yÄ¢éçmxÝ}¢¢¢ ¥çS}¢ çÃ¢¢ïÿ¢¢´ ÜU}¢H¢¢y¢ï: J ¥¢ê¢üÜU¢}¢´ SÃ¢´ }¢Ä¢ï y¢ï¢ Ó¢¢y}¢¢¢}¢TS¢¢ JJ 31
y¢Î¢ x¢éL: Ðí¢ã çÃ¢c¢éSy¢ïÁ¢¢ïM¢¢ï ç¢Ú¢ÜëUçy¢: J »c¢ »Ã¢¢çSy¢ Ã¢ñ Ã¢<¢ó¢¢ÜU¢ÚSyÃ¢çSy¢ }¢¢çÄ¢ÜU: JJ 32
¥¢ÜU¢ÚSÄ¢ çÃ¢¢¢à¢¢ïùçSy¢ ç¢Ú¢ÜU¢ÚSÄ¢ ¢¢çSy¢ S¢: J §yÄ¢éQU ©hÃ¢Sy¢ï¢ S¢l¢ïù}¢êÀüó¢Ú¢ç¢¢ ! JJ 33
Ðí¢¢¢ïÓÂ¢S¢´ }¢éãêy¢¢üy¢ï LÚ¢ïÎ S¢ y¢y¢¢ï |¢ëà¢}¢ì J ãÄ¢¢üÜëUyÄ¢S¢ÎéôQU y¢´ çãyÃ¢¢ Îí¢çxÝÄ¢üÄ¢¢ñ y¢y¢: JJ 34
x¢éL¢¢ Ã¢¢Ä¢ü}¢¢¢¢ïùç¢ ¢¢S¢¢¢~¢ S¢ S¢}¢çy¢: J S¢¢ÜU¢Ú¾ír¢çS¢h¢y¢S¢¢¢ÜÚ }¢ëx¢Ä¢¢ì x¢éL}¢ì JJ 35
Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢ü¢Îï S¢ SÄ¢¢çÎyÄ¢Ã¢¢¢Ä¢ü S¢: J ãÚïÚçy¢çÐíÄ¢´ S¢¢¢´ ¢èÚX¢wÄ¢´ Ä¢Ä¢¢ñ y¢y¢: JJ 36
fu, nu Mðkr{LkT ! ík{khe ËÞkÚke {Lku Mk{krÄLke rMkrØ «kó ÚkR Ãký íku Mk{krÄ{kt
{Lku {kºk rLkhkfkh çkúñíkusLkkts ËþoLk ÚkkÞ Au, Ãkhtíkw su nwt RåAwt Awt íku Mkkfkh
Ãkhçkúñ ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt ËþoLk {Lku Úkíkkt LkÚke.29-30 f{÷kÃkrík ¼økðkLk
©ef]»ýLkkt ËþoLk rðLkk {khk {Lk{kt yríkþÞ Wîuøk ÚkR hÌkku Au, yLku {khk
ykí{kLku nwt MktÃkqýoÃkýu yf]íkkÚko {kLkwt Awt.31
íÞkhu økwÁðÞo ykí{kLktË{wrLk hk{kLktË Mðk{e «íÞu fnu Au, nu ðýLkT !
su ¼økðkLk rð»ýw Au íkus rLkhkfkh íkuò{ u Þ MðYÃk Au, íku{Lkku çkeòu fkuR ykfkh
LkÚke. fkhý fu søkík{kt su fkuR ykfkh Ëu¾kÞ Au íku Mkðuo {krÞf Au.32 þk {kxu
{krÞf Au ? íkku fnu Au fu ykfkh {kºkLkku rðLkkþ yð~Þ Au. Ãkhtíkw rLkhkfkhLkku
rðLkkþ LkÚke, ¼økðkLk yrðLkkþe Au. nu LkhkrÄÃk ! ykí{kLktË{wrLk yk «{kýu
çkkuÕÞk fu íkhík s WØðkðíkkh ©ehk{kLktË Mðk{e {qAík ÚkRLku Ãk]Úðe WÃkh
Z¤e Ãkzâk.33 yuf {wnqíko ÃkAe {qAko Wíkhe òøkúík ÚkÞk Lku [u MkkËu yríkþÞ
ÁËLk fhðk ÷køÞk, íÞkh ÃkAe ¼økðkLkLkk ykfkhLkwt ¾tzLk fhLkkh íku økwÁLkku
íkífk¤ íÞkøk fhe íku MÚk¤{ktÚke íku Lkef¤e økÞk.34
MkkfkhçkúñLkwt «ríkÃkkËLk fhLkkh økwÁLke þkuÄ:- ¼økðkLk
MkËkÞ Mkkfkh Au, yuðk þkeÞ rMkØktíkLke áZ {kLÞíkk Ähkðíkk MkËTçkwrØ{kLk
©ehk{kLktË Mðk{e, økwÁ ykí{kLktË Mðk{eyu ¾qçk ðkÞko Aíkkt Ãký hkufkÞk Lkrn
yLku Mkkfkh çkúñLkk rMkØktíkLkwt «ríkÃkkËLk fhLkkhk økwÁLke þkuÄ{kt hðkLkk ÚkR
økÞk.35 Mkkfkh çkúñLkwt «ríkÃkkËLk fhLkkhk økwÁ íkku ©ehk{kLkwò[kÞuo MÚkkÃkLk
fhu÷ økkËeMÚkkLku nkuðk òuRyu. yuðku {Lk{kt rLkùÞ fhe íku hk{kLktË Mðk{e
¼økðkLk ©enrhLku yríkþÞ r«Þ MÚkkLk yuðk ©ehtøkûkuºk{kt ykÔÞk.36 Lkircf
y¢~¢ ¢èÚXÎïÃ¢SÄ¢ }¢çÎÚ¢çy¢ÜU »Ã¢ S¢: J SÃ¢¢Ã¢¢S¢}¢ÜUÚ¢ïm¢èü |¢x¢Ã¢y¢´ S}¢Ú¢ì NçÎ JJ 37
ÜU¢Ã¢ïÄ¢¢Z ÐíyÄ¢ã´ F¢yÃ¢¢ ç¢yÄ¢ÜU}¢ü çÃ¢¢¢Ä¢ Ó¢ J Ó¢ÜU¢Ú ç¢Ä¢}¢ï¢ ¢èÚX¢¢¢SÄ¢ Îà¢ü¢}¢ì JJ 38
S¢¢ÜU¢Úy¢¢S¢¢¢ÜU¢ç¢ ¢ÚSÄ¢ ¾ír¢¢¢ï ãÚï: J S¢ÓÀ¢S~¢¢ç¢ ¢¢ïy¢é}¢¢¢: S¢ ¥¢S¢èó¢ïy¢Ú¢ç¢ y¢é JJ 39
ÐíyÄ¢ÿ¢|¢x¢Ã¢mèÿ¢¢S¢¢¢¢SÄ¢ Ó¢ Îïçà¢ÜU}¢ì J x¢Ã¢ïc¢}¢¢¢¢ï ÃÄ¢Î¢¢mñc¢Ã¢¢¢¢´ S¢}¢¢x¢}¢}¢ì JJ 40
¥¢ Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢üÓ¢çÚ~¢ï¢¢ï¢Ï¢ë´çãy¢}¢ì J Ðí¢ó¢¢}¢ëy¢¢¢}¢¢¢´ °í¢´ y¢~¢¢¢ë¢¢ïó¢ë¢ ! JJ 41
y¢y¢: ¢èÃ¢ñc¢Ã¢¢Ó¢¢Ä¢Z ¢èÚ¢}¢¢¢éÁ¢}¢ïÃ¢ S¢: J §Ä¢ïc¢ Îïçà¢ÜÚ ÜUy¢éZ çS¢hÎïãçS¢y¢´ S¢Î¢ JJ 42
°í¢¢´p y¢yÜëUy¢¢ÐíèyÄ¢¢ S¢¢ÜU¢Ú¾ír¢ç¢pÄ¢¢¢ì J à¢é¢¢Ã¢¢¢éçÎ¢´ Ã¢¢èü ¢è|¢¢cÄ¢¢ÎèSÃ¢Ã¢Ì|¢¢¢ì JJ 43
¢è}¢Îí¢}¢¢¢éÁ¢SÄ¢¢S¢¢ñ ¢¢}Ý¢}¢C¢ï¢Ú´ à¢y¢}¢ì J ¢¢¢Æ¢¢éçÎ¢æ |¢QUK¢ ÎÄ¢¢ñ y¢´ Ó¢ Ä¢¢¢¢éy¢}¢ì JJ 44
§y¢´ çÃ¢Î¢y¢Sy¢SÄ¢ }¢¢S¢~¢Ä¢}¢x¢¢ó¢ë¢ ! J ¢@}Ä¢¢´ }¢¢é}¢¢S¢ïù¢ y¢SÄ¢ SÃ¢Ý¢ïù|¢Ã¢yÐíx¢ï JJ 45
çkúñ[khe yuðk yu hk{kLktË Mðk{e ¼økðkLk ©ehtøkLkkÚkSLkwt ÓËÞ{kt M{hý

fhíkk Úkfk ©ehtøk ¼økðkLkLkk {trËhLke Mk{eÃku s Ãkkuíku rLkðkMk fheLku hÌkk.37
fkðuhe øktøkk{kt «ríkrËLk MLkkLk fhe MktæÞkðtËLk ykrË rLkíÞf{o fhe rLkÞ{Ãkqðof
©ehtøkLkkÚk ¼økðkLkLkwt ËþoLk fhíkk níkk.38 íku{Lkk {Lk{kt Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k
¼økðkLk ©enrhLkk MkËk Mkkfkh MðYÃkLkwt «ríkÃkkËLk fhLkkhkt Mkíþkku
Mkkt¼¤ðkLke s RåAk hnuíke níke, Ãký Ríkh þkkuLku Mkkt¼¤ðkLke rçk÷fw÷
RåAk hk¾íkk Lk níkk.39 ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt «íÞûk ËþoLkLkwt MkkÄLk çkíkkðu
íkuðk MkËTøkwÁLke þkuÄ{kt ©ehk{kLktË Mðk{e rLkhtíkh íÞkt hnu÷k ði»ýðkuLkku Mk{køk{
fhíkk níkk.40
©e hk{kLkw ò [kÞo Ú kfe Ëeûkkøkú n ý yLku yk[kÞo Ã kËLkku
Mðefkh:- Mkwðúík {wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! ©ehk{kLktËMðk{eyu
¼økðËTÃkkË ©ehk{kLkwò[kÞoLkkt [rhºkkuÚke ¼hÃkqh «ÃkÒkk{]ík yu Lkk{Lkk økúÚt kLkwt
ði»ýðkuLkk Mk{køk{ ð¾íku ©ðý fÞw.O 41 íku økúÚt kLkwt ©ðý fÞko ÃkAe ©e Mkt«ËkÞ{kt
MkËkÞ rMkØËunu rðhksíkk ©e ði»ýðk[kÞo ©ehk{kLkwò[kÞoLku s økwÁ fhðkLke
áZ RåAk fhe.42 ÃkAe hk{kLktË Mðk{e ©ehk{kLkwò[kÞuo h[u÷k Mkkfkh çkúñLkwt
«ríkÃkkËLk fhíkk ©e¼k»Þ ykrËf ÃkkuíkkLku r«Þ økútÚkkuLkwt «ríkrËLk ©ðý fhðk
÷køÞk.43 Ëhhkus ©e hk{kLkwò[kÞoLkk yufMkku Lku ykX Lkk{Lkk MíkkuºkLkku «eríkÃkqðfo
ÃkkX fhu yLku «ÃkÒkk{]ík{kt suðwt íku{Lkwt ðýoLk fhu÷wt Au íkuðk MðYÃkLkwt æÞkLk fhu.44
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! «ríkrËLk yk «{kýu fhíkk ©ehk{kLktË
y. 14 «Úk{ «fhý 173
S¢¢ÿ¢¢Îí¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢Z y¢~¢¢¢àÄ¢y¢ìç~¢ÎçÇ¢}¢ì J ÜU¢yÄ¢¢ S¢êÄ¢üÐíy¢èÜU¢à¢´ çÎÃÄ¢Îïã´ S¢éH¢ïÓ¢¢}¢ì JJ 46
¢éÇî¢ç¢ m¢Îà¢¢ïÃ¢¢üç¢ çÏ¢½íy¢´ S¢çS}¢y¢¢¢¢}¢ì J Ðí¢¢}¢¢}¢Ã¢ïyÄ¢¢à¢é ¢è}¢ó¢¢¢´ Ó¢ Hÿ¢¢ñ: JJ 47
y¢y¢¢ïùÃ¢Îly¢èÎíSy¢´ Ï¢h¢TçH¢éÅ´ çS¢y¢}¢ì J Ã¢Ú´ Ã¢ÚÄ¢ }¢m<¢¢ì ! Ú¢}¢¢¢éÁ¢}¢Ã¢ïçã }¢¢}¢ì JJ 48
§yÄ¢éQU: S¢¢ïùçy¢NC¢y}¢¢ y¢}¢éÃ¢¢Ó¢ Ä¢y¢èEÚ ! J }¢¢¢ïÚ¢¢ïùl }¢ï ¢ê¢üSyÃ¢ÎìÎëCK¢ Ï¢ãéÜU¢HÁ¢: JJ 49
¢è}¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢¢ã´ S¢¢ÿ¢¢çÎÓÀ¢ç}¢ Îà¢ü¢}¢ì J y¢}¢ï Ä¢¢¢ |¢Ã¢ïÓÀèÍ¢í´ y¢}¢é¢¢Ä¢´ Ã¢Î Ðí|¢¢ï ! JJ 50
y¢y¢: ÐíS¢ó¢: ÐíÎÎ¢ñ y¢S}¢ñ Îèÿ¢¢´ S¢ Ã¢ñc¢Ã¢è}¢ì J }¢¢ê m¢ñ Ó¢ Ðí¢ó¢¢Ä¢ y¢y¢pïÎ}¢éÃ¢¢Ó¢ ã JJ 51
¢è}¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢´ |¢QUK¢ |¢Á¢ïSyÃ¢´ Ã¢<¢S¢¢}¢ ! J °í¢¢´p }¢yÜëUy¢¢çó¢yÄ¢}¢|Ä¢S¢ïSy¢çÎíÃ¢<Á¢y¢: JJ 52
SÃ¢¢}¢Z çÃ¢c¢é|¢ôQU Ó¢ Ã¢ñc¢Ã¢¢¢¢´ S¢}¢¢x¢}¢}¢ì J ÐíyÄ¢¢ã¢Ú´ Ó¢ïçÎíÄ¢¢¢¢´ ¢ yÄ¢Á¢ïSyÃ¢´ Ó¢y¢éCÄ¢}¢ì JJ 53
Mðk{eLku ºký {kMk ðeíke økÞk. íÞkhÃkAe ©ehk{kLkwò[kÞoLkk sL{ rËðMku yux÷u
[i º kMkw Ë 5 Lke ðnu ÷ e Mkðkhu æÞkLk Mk{krÄ ÚkR. 45 íÞkhu MkkûkkíkT
©ehk{kLkwò[kÞoLkkt «íÞûk ËþoLk ÚkÞkt, rºkËtz Äkhý fhu÷k íku{Lke fktrík MkqÞMo k{kLk
íkusMðe níke, rËÔÞËun{kt MkwËt h Lkuºkf{¤Úke íkuyku yríkþÞ þku¼íkk níkk, þheh
WÃkh çkkh WæðoÃkwtzÙ rík÷fLku Äkhý fÞkO níkkt, {tË{tË nkMÞLku fhíkk ©e{ÒkkÚk
yuðk ©ehk{kLkwò[kÞoLku «ÃkÒkk{]ík{kt fnu÷k íku{Lkkt yk yMkkÄkhý r[ökuÚke
yku¤¾eLku ©e hk{kLktË Mðk{e íkífk¤ ËtzðíkT «ýk{ fhðk ÷køÞk.46-47 ÃkAe
çkunkÚk òuze ÃkkuíkkLke Mkk{u Q¼u÷k ©ehk{kLktË Mðk{eLku ÞíkeLÿ©e fnuðk ÷køÞk
fu, nu ðýeo ! nwt hk{kLkwò[kÞo Awt. ík{u {khe ÃkkMkuÚke ðhËkLk {køkku.48 yk
«{kýu fÌkwt íkuÚke ©ehk{kLktË Mðk{e {Lk{kt yríkþÞ hkS ÚkÞk, yLku çku nkÚk
òuze fnuðk ÷køÞk fu, nu Þíkeïh ! ykÃkLkkt {tøk÷fkhe ËþoLkÚke {khk ½ýk
Mk{ÞLkku {LkkuhÚk yksu Ãkqýo ÚkÞku Au.49 nu Mk{Úko Mðk{e ! ©e{ÒkkhkÞý
¼økðkLkLkkt nwt «íÞûk ËþoLk fhðk RåAwt Awt, íku ËþoLk {Lku s÷ËeÚke ÚkkÞ íkuðku
WÃkkÞ çkíkkðku.50
íÞkhÃkAe yríkþÞ «MkÒk ÚkÞu÷k ¼økðËTÃkkË ©ehk{kLkwò[kÞuo þhýu
ykðu÷k ©ehk{kLktË Mðk{eLku ði»ýðe Ëeûkk ykÃke yLku çku {tºkku ykÃÞk, yLku
íÞkhÃkAe fnuðk ÷køÞk.51 nu ðýhks ! ík{u ¼økðkLk ©e{ÒkkhkÞýLke
«u{÷ûkýk ¼Âõík yk¤Mk AkuzeLku fhðk {ktzku yLku {khk h[u÷k ©e¼k»ÞkrË
økútÚkkuLkku rLkíÞ yÇÞkMk fhku.52 nu ðýeo ! yuf MðÄ{o, çkeS «u{÷ûkýk LkðÄk
¼økðËT¼Âõík, ºkeswt ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLkku Mk{køk{ yLku [kuÚkwt rð»kÞkuLkk hkøk{ktÚke
§y¢´ çã Ã¢y¢ü}¢¢¢SÄ¢ ÜU¢Hï¢¢Ë¢ï¢ y¢ïù¢Í¢ ! J ¢è}¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢ïÿ¢¢ S¢¢ÿ¢¢ÎïÃ¢ |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ JJ 54
Îèÿ¢¢´ yÃ¢´ Ã¢ñc¢Ã¢è´ Îl¢: Ðí¢ó¢ï|Ä¢¢ï }¢}¢¢¿¢Ä¢¢ J çS¢çhSy¢Ã¢ïÃ¢ y¢ïc¢¢´ Ó¢ |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 55
çÃ¢ÿ¢ï¢¢ï |¢x¢Ã¢jQU¢ñ ¢éÄ¢ÿ¢ï~¢ïc¢é Ä¢~¢ y¢ï J ¢ SÄ¢¢¢~¢ Ã¢S¢ïyÄ¢évyÃ¢¢ Hÿ}¢¢¢Ä¢üçSy¢Ú¢ïÎ¢ï JJ 56
ÐíÏ¢éh: S¢ Ã¢¢é: SÃ¢èÄ¢}¢¢àÄ¢ÓRUH¢çÀy¢}¢ì J à¢¢ï|¢}¢¢¢´ Ó¢¢ïÃ¢ü¢éÇîñNüC: S¢yÄ¢}¢Ã¢ñÓ y¢y¢ì JJ 57
SÃ¢¢}¢üS¢¢ï |¢Á¢|¢QUK¢ S¢¢ïùË¢ÜU¢Hï¢ |¢ê¢y¢ï ! J ÎÎà¢ü ¾ír¢y¢ïÁ¢:S¢´ Hÿ}¢è¢¢Ú¢Ä¢¢´ NçÎ JJ 58
¢ê¢üÜU¢}¢Sy¢y¢¢ï |¢ê}¢¢ñ y¢è¢¢üç¢ çÃ¢Ó¢Ó¢¢Ú S¢: J y¢~¢ y¢~¢ Ðí¢ó¢ï|Ä¢¢ï Îèÿ¢¢´ Ðí¢Î¢Ó Ã¢ñc¢Ã¢è}¢ì JJ 59
Îèçÿ¢y¢¢Sy¢ï¢ Ä¢ï Ä¢ïù~¢ Á¢¢¢Sy¢ï y¢ï y¢é |¢êç}¢¢ ! J SÃ¢¢}¢üS¢¢p ç¢Îü}|¢¢ ÎëÉ|¢çQUÄ¢éÁ¢¢ïù|¢Ã¢¢ì JJ 60
RrLÿÞkuLke ð]r¥kykuLku ÃkkAe ðk¤ðe, yk [khLkku õÞkhuÞ Ãký íÞkøk Lk fhðku.53

nu rLk»ÃkkÃk {wrLk ! yk «{kýu ðíkoðkÚke ík{Lku xqtf Mk{Þ{kts ¼økðkLk
©e{ÒkkhkÞýLkkt «íÞûk ËþoLk Úkþu s.54 ík{u {khe yk¿kkÚke yks ÃkAe ík{khu
þhýu ykðu÷k {w{ûw kw Sðkí{kykuLku ði»ýðe Ëeûkk ykÃkòu, ík{khe ÃkkMkuÚke Ëeûkk
÷eÄu÷k ¼õíksLkkuLku Ãký ík{khe su{s MkkûkkíkT ¼økðËT ËþoLkLke rMkrØ «kó
Úkþu, íku{kt fkuR òíkLkku MktþÞ LkÚke.55 ík{u Ãký ¼økðËT¼Âõík fhðk{kt rðûkuÃk
WíÃkÒk Lk ÚkkÞ íkuðk ÃkwÛÞûkuºk{kt rLkðkMk fheLku hnuòu, fkuR MÚkkLk{kt rðûkuÃk ÚkkÞ
íkku íku MÚkkLk AkuzeLku fkuR yLÞ MÚkkLku ßÞkt rðûkuÃk Lk ÚkkÞ íÞkt [kÕÞk sðwt, yk
«{kýu fneLku ©ehk{kLkwò[kÞo ytíkÄkoLk ÚkR økÞk.56
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íÞkhçkkË ©ehk{kLktË Mðk{e Mk{krÄ{ktÚke
òøkúík ÚkÞk yLku ÃkkuíkkLkk þhehLku íkó MkwËþoLk [¢Lkk r[öÚke ytrfík yLku WæðoÃkwzt Ù
rík÷fkuÚke Mkwþkur¼ík òuRLku çknws n»koLku ÃkkBÞk. íku{s Mk{krÄ{kt ½xu÷e ½xLkk
rçk÷fw÷ MkíÞ Au. yk fkuR Mð¡ LkÚke, yu{ {kLke ¾qçks hkS ÚkÞk.57 økwÁLkk
fnuðk {wsçk MðÄ{o{kt hne hk{kLktË Mðk{e «u{Ãkqðof ¼økðkLkLke ¼Âõík fhðk
÷køÞk, íkuÚke yÕÃk Mk{Þ{kts íku{Lku ÃkkuíkkLkk ÓËÞ f{¤Lku rð»ku çkúñíkusLke
{æÞu hnu÷k ¼økðkLk ©e÷û{eLkkhkÞýLkkt ËþoLk ÚkÞkt.58 «íÞûk ËþoLkÚke
hk{kLktË Mðk{eLkku {LkkuhÚk Ãkqýo ÚkÞku yLku Ãk]ÚðeÃkh íkeÚkkuo{kt rð[hý fhðk
÷køÞk, íku{s íku íku íkeÚkkuo{kt su su {w{wûkw þhýu ykðu íku{Lku ði»ýðe Ëeûkk ykÃkðk
÷køÞk.59 nu hksLkT ! yk Ãk]Úðe WÃkh hk{kLktË Mðk{eyu su su {w{wûkwsLkkuLku
ði»ýðe Ëeûkk ykÃke níke íku Mkðuo MðÄ{o{kt hne rLkËO¼Ãkýu áZíkkÃkqðfo ¼økðkLkLke
y. 15 «Úk{ «fhý 175
S¢¢ÿ¢¢jx¢Ã¢gèÿ¢¢´ Ó¢ Ðí¢¢ly¢¢çÓ¢Úï¢ Ã¢ñ J y¢y¢Sy¢ï y¢~¢ y¢~¢¢SÄ¢ }¢¢ã¢y}Ä¢´ Ï¢ãé¢¢ïçÓ¢Úï JJ 61
y¢éCSÄ¢ S¢¢ÿ¢¢lçy¢|¢êç}¢¢SÄ¢ S¢¢ïù¢é°íãï¢¢ ãÚï: ÐíS¢¢Î¢y¢ì J
¥¢S¢èÓ ç¢Îü}|¢S¢¢}¢ü|¢QïU|¢êüçÚÐíy¢¢¢Ðíç¢y¢: ¢ëç¢ÃÄ¢¢}¢ì JJ 62
¢èÚ¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢ç}¢Á¢}¢¢çÎÓ¢çÚ~¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ Ó¢y¢éÎüà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 14 JJ
-------------------------------
¢@Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 15 JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ðíçy¢D¢´ }¢ãy¢è´ y¢SÄ¢ Ã¢èÿÄ¢¢Ä¢ï Ã¢ñc¢Ã¢¢ Á¢¢¢: J ¢ S¢ïçãÚï }¢yS¢çÚ¢¢ï Î¢ç}|¢ÜU¢ çÃ¢c¢Ä¢ñçc¢¢: JJ 1
¼Âõík fhðk ÷køÞk.60 ¼Âõík fhíkk íku Mkðuo Ëerûkík {Lkw»ÞkuLku yÕÃk Mk{Þ{kts
MkkûkkíkT ©eLkkhkÞý ¼økðkLkLkwt ËþoLk «kó ÚkÞwt, íkuÚke íku Mkðuo ¼õíksLkku íku íku
MÚk¤u ßÞkt íkuyku hnuíkk níkk, íÞkt økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkku {rn{k ¾qçks økkððk
÷køÞk.61 nu hksLkT ! «MkÒk ÚkÞu÷k MkkûkkíkT Þríkhks økwÁðÞo ©ehk{kLkwò[kÞoLke
Ãkqýo f]ÃkkÚke yLku ¼økðkLk ©e÷û{eLkkhkÞýLke Ãkqýo «MkÒkíkkÚke íku{s rLkËO¼Ãkýu
fhkíke Ä{uo Mkrník ¼ÂõíkLkk {kæÞ{Úke yk hk{kLktË Mðk{eLkku «íkkÃk yLku «¼kð
yk Ãk]Úðe WÃkh Mkðoºk ¾qçk s Vu÷kðk ÷køÞku.62
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ©ehk{kLkt Ë
Mðk{eLkk sL{krË [rhºkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u [kiË{ku yæÞkÞ Ãkqýo
ÚkÞku . --14--
--------------------------------------
yæÞkÞ -15
ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkLkk «¼kðu hk{kLktË Mðk{eyu
¼kuøkðu÷wt yÃkkh Ëw:¾.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn ! ÷kufMk{wËkÞ{kt yíÞtík ð]rØ Ãkk{u÷e
íku hk{kLktË Mðk{eLke «ríkck yLku «¼kð òuRLku {íMkhøkúMík Ët¼e yLku
Ä¢¢¢ Ä¢¢¢¢}¢¢¢: SÄ¢¢Ì¢ïÜïU y¢SÄ¢ y¢¢¢ y¢¢¢ J ç}¢Ä¢¢ç|¢à¢´S¢¢¢Îèç¢ çÃ¢Î¢ép ÃÄ¢¢¢¢Ä¢¢ì JJ 2
Ðíy¢¢¢¢çy¢à¢Ä¢´ y¢SÄ¢ y¢¢¢Ä¢ÿ¢è¢}¢ïÃ¢ y¢ï J ÎëcÅì±¢ Ó¢RéU: à¢¢Ã¢¢Î¢´Sy¢~¢ Ðí¢¢é: ¢Ú¢Á¢Ä¢}¢ì JJ 3
y¢y¢¢ïùçy¢RU¢ï¢}¢¢¢ó¢¢Sy¢¢Ç¢´ |¢yS¢ü¢¢çÎ Ó¢ J Ó¢RéUSy¢ï S¢ y¢é y¢yS¢ïãï Ï¢éhK¢ùùÃ¢yÄ¢ÜUÎÄ¢üÃ¢y¢ì JJ 4
ÜïUçÓ¢ó¢xÝ¢p Á¢çÅH¢ ¥Ä¢çpç¢Å¢¢¢Ä¢: J y¢SÄ¢¢ïÃ¢ü¢éÇî¢Ä¢¢}¢ëÁÄ¢¢~¢¢ïÅÄ¢´Sy¢éHS¢èdÁ¢}¢ì JJ 5
Ï¢|¢TéÃ¢¢üS¢éÎïÃ¢SÄ¢ ôS¢ã¢S¢¢}¢ç¢ RéU¢¢ J ¥ãÚÐíçy¢}¢¢´ ÜïUçÓ¢çó¢yÄ¢¢ÓÄ¢¢Z y¢SÄ¢ Ó¢¢ïhy¢¢: JJ 6
§y¢´ S¢ ÎéÁ¢ü¢ÜëUy¢}¢é¢ÎíÃ¢}¢ÜU¢Ú¢}¢ì J Ðí¢ÚÏ¢|¢¢ïx¢´ }¢Ã¢¢¢¢ïùHÿÄ¢çHçX¢ïùÓ¢ÚjéçÃ¢ JJ 7
yÄ¢vyÃ¢¢ Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢üÃ¢y}¢ü S¢¢ï¢ÎíÃ¢´ Ï¢çã: J |¢Á¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢´ çÓ¢¢ï Ã¢ëÎ¢Ã¢¢}¢é¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 8
rð»kÞkMkõík su yLÞ ði»ýðkuLkk ðu»k{kt yMkwhku níkk íku MknLk fhe þõÞk Lkrn.
yLku hk{kLktË Mðk{eLkwt su su heíku yÃk{kLk ÚkkÞ íkuðk íkuðk WÃkkÞku fhðk ÷køÞk.
íku{Lkk WÃkh r{ÚÞkÃkðkËLkwt f÷tf Lkk¾ðk ÷køÞk, yLku ÃkkuíkkLkk rþ»Þku ÃkkMku Ãký
íku yMkwhku r{ÚÞkÃkðkËLkwt ykhkuÃký fhkððk ÷køÞk.1-2 ykðku {kuxku WÃkÿð
fÞkuo Aíkkt Ãký hk{kLktË Mðk{eLkku yíÞtík ð]rØ Ãkk{u÷ku «¼kð ÷uþ Ãký ûkeý
ÚkÞku Lkrn. íkuÚke íku{Lku þkkÚko{kt Síkðk «ÞkMkku fÞko Ãkhtíkw íku{kt Ãký íkuykuLkkus
ÃkhksÞ ÚkÞku.3 íkuÚke yríkþÞ ¢kuÄu ¼hkÞu÷k íku yMkwhku hk{kLktË Mðk{eLku ÷kfze
íkÚkk [erÃkÞkLkk {kh {khðk ÷køÞk yLku yLkuf «fkhLke økk¤ku ¼ktze ríkhMfkh
fhðk Aíkkt Ãký yðtíkeLkøkheLkk fËÞo Lkk{Lkk çkúñËuðLke su{ hk{kLktË Mðk{e
çkÄwt s MknLk fhíkk hÌkk.4 íku{ktÚke fux÷kf rËøktçkh, sxkÄkhe yLku nkÚk{kt
[erÃkÞkÄkhe yMkwhku ykðe hk{kLktË Mðk{eLkk WæðoÃkwtzÙ rík÷fLku ¼qtMke LkkÏÞkt
yLku íkw÷MkeLke ftXe yLku íkw÷MkeLke sÃk{k¤kLku íkkuze Lkk¾ðk ÷køÞk.5 íku{ktÚke
fux÷kf WØík R»kko¾kuh yMkwhkuyu ¢kuÄÚke ¼økðkLk ©eðkMkwËuðLkwt ®MknkMkLk Ãký
íkkuze LkkÏÞwt yLku fux÷kf rLkíÞ ÃkqòLke ¼økðkLkLke {qíkLku nhe økÞk.6
ð]tËkðLk{kt ykøk{Lk yLku ©ef]»ýLkwt «íÞûk ËþoLk:- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu yMkwhkuyu yfkhý fhu÷k WÃkÿðLku ÃkkuíkkLkwt «khçÄ
{kLke hk{kLktË Mðk{e fkuR Lk yku¤¾e þfu íkuðkt r[öku Äkhý fhe y÷ûÞ®÷øku
yk Ãk]Úðe Ãkh rð[hðk ÷køÞk.7 WÃkÿðLku fkhýu hk{kLkwò[kÞoLkk Mkkt«ËkrÞf
WæðoÃkwtzÙ r[ökuLku WÃkhÚke Akuze r[¥k{kt ©e{ÒkkhkÞýLkwt M{hý fhíkk fhíkk
ð]tËkðLk{kt ykÔÞk.8 íku ð]tËkðLkíkeÚko{kt hk{kLktË Mðk{e «ríkrËLk Þ{wLkkS{kt
MLkkLk fhe ÃkkuíkkLkku rLkíÞrðrÄ fhíkk níkk. yLku ð]Ët kðLkLkkt Ëhuf {trËhku{kt ©ef]»ý
y. 15 «Úk{ «fhý 177
ÐíyÄ¢ã´ Ä¢}¢é¢¢Ä¢¢´ S¢ F¢yÃ¢¢ ÜëUyÃ¢¢ Ó¢ ¢ñyÄ¢ÜU}¢ì J }¢çÎÚïc¢é S¢}¢°íïc¢é Ó¢RïU ¢èÜëUc¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 9
¥¢Ú¢qï Ó¢ à¢é¢¢Ã¢ ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ ¢ë¢ ! J Ã¢¢ÓÄ¢}¢¢¢´ y¢~¢ y¢~¢ ¢éÚ¢¢´ Ã¢ñc¢Ã¢ñ<mÁ¢ñ: JJ 10
»Ã¢´ ç¢Ã¢S¢y¢Sy¢SÄ¢¢HÿÄ¢çHXSÄ¢ S¢}¢y¢ï: J |¢çQU: ÜëUc¢ï çÃ¢Ã¢ëh¢ù|¢êgÄ¢¢ñ y¢´ Ó¢¢¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì JJ 11
y¢S}¢ñ ÐíS¢ó¢¢ï |¢x¢Ã¢¢S¢}¢¢¢¢ñ ç¢Á¢Îà¢ü¢}¢ì J ÎÎ¢ñ Ú¢S¢ïEÚèÜU¢y¢¢ï Ã¢ëÎ¢Ã¢¢çÃ¢ã¢ÚÜëUy¢ì JJ 12
»ÜU¢°íï¢ñÃ¢ }¢¢S¢¢ ¢èÜëUc¢ïçy¢ Á¢¢¢ì NçÎ J SÈéUçÚy¢´ S¢ãS¢¢ù¢àÄ¢Îì¾ír¢ÁÄ¢¢ïçy¢Ú¢y¢ÜU}¢ì JJ 13
¢èÚ¢¢¢S¢çãy¢´ ÜëUc¢´ y¢~¢¢Îí¢ÿ¢è}¢¢¢ïãÚ}¢ì J }¢éÚHè´ Ã¢¢ÎÄ¢y¢´ Ó¢ çm|¢éÁ¢´ àÄ¢¢}¢S¢éÎÚ}¢ì JJ 14
¢ÅÃ¢Ä¢üS¢}¢¢ÜUË¢´ ¢¢¢¢|¢êc¢¢|¢êçc¢y¢}¢ì J çÜUÚèçÅ¢´ Ã¢ñÁ¢Ä¢y¢è´ çÏ¢½íy¢´ }¢¢çHÜU¢´ x¢Hï JJ 15
y¢´ ÎëcÅì±¢ ¢Ú}¢¢¢Î´ Ðí¢¢ }¢~¢mÄ¢´ y¢y¢: J ¢éLc¢¢ï¢}¢S¢}Ðí¢y²¢ SÃ¢´ Ó¢ ¢ê¢ü}¢}¢Ä¢y¢ JJ 16
Ãkh{kí{kLkwt ËþoLk fhðk síkk.9 nu hksLkT ! çkÃkkuh ÃkAeLkk Mk{Þu hk{kLktË

Mðk{e ði»ýð rð«ku îkhk íku íku {trËhku{kt ðt[kíke ©e{ËT¼køkðík ÃkwhkýLke fÚkkLkwt
©ØkÃkqðof ©ðý fhíkk níkk.10
nu hksLkT ! y÷ûÞðu»ku ð]tËkðLk{kt rLkðkMk fheLku hnu÷k MkËTçkwrØ
©ehk{kLktË Mðk{eLke ©ef]»ý ¼økðkLkLku rð»ku ¼Âõík yríkþÞ ð]rØ Ãkk{e íkuÚke
Ëhhkus íkuLkwt ÓËÞ{kt æÞkLk fhíkk níkk.11 íku fkhýu hkMkuïhe hkÄkLkk Ãkrík
¼økðkLk ©eð]tËkðLkrðnkheyu Mðk{e WÃkh yíÞtík «MkÒk ÚkRLku æÞkLkYÃk
Mk{krÄ{kt ÃkkuíkkLkwt «íÞûk ËþoLk ykÃÞwt.12 yufkøkú{LkÚke ©ef]»ý... ©ef]»ý...
yk «{kýu ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt sÃk fhe hÌkk níkk íÞkhu y[kLkf ÓËÞf{¤{kt
«økx ÚkÞu÷ku yLktík yÃkkh çkúñíkusLkku Mk{qn òuÞku.13 íku íkusLkk {tz¤Lku rð»ku
©ehkÄkyu Mkrník ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt ËþoLk ÚkÞkt, íku ¼økðkLk fuðk níkk íkku
rî¼ws, {kuh÷eLku ðøkkzíkk, ~Þk{ MkwtËh yLku yíÞtík {Lkkunh yuðk íku «íÞûk
¼økðkLkLku òuÞk.14 ð¤e íku ©ef]»ý ¼økðkLk LkxðhLke Mk{kLk ðu»kÄkhe, yLktík
yk¼q»kýkuÚke rð¼qr»kík níkk. {Míkf WÃkh {wøkx Äkhý fÞkuo níkku, ftX{kt
ðisÞtíke{k¤kLku Äkhe hÌkk níkk. ykðk Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k ©ef]»ýLkkt rËÔÞ ËþoLk
fhe hk{kLktË Mðk{e Ãkh{ ykLktËLku ÃkkBÞk, yLku yu Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ý
Úkfe hk{kLktË Mðk{eyu çku {tºkku «kó fÞko. ykðe heíku ¼økðkLk ©eÃkwÁ»kku¥k{
LkkhkÞýLke «íÞûk «króÚke ÃkkuíkkLku ykí{khk{ yLku Ãkqýofk{ {kLkðk ÷køÞk.15-
16
ykðe heíku ßÞkhu ßÞkhu hk{kLktË Mðk{e ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt æÞkLk fhíkk
íÞkhu íku{Lkwt «íÞûk ËþoLk Úkíkwt yLku ÃkqòLkk Mk{Þu Ãký {qík MðYÃk{ktÚke y[kLkf
»Ã¢´ Ä¢Î¢ Ä¢Î¢ùÄ¢¢Ä¢¢´ ÎÎà¢ü y¢Î¢ y¢Î¢ J ¥Ó¢¢üÄ¢¢´ SÈéUçÚy¢´ y¢´ Ó¢ ¢êÁ¢¢ÜU¢HïùÄ¢Ã¢ñÿ¢y¢ JJ 17
¢êÁ¢¢ï¢ã¢Ú¢ÐíyÄ¢ÿ¢´ S¢ ÎÎ¢Ã¢¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì J ÐíèyÄ¢¢ |¢x¢Ã¢y¢ï y¢S}¢ñ y¢y¢ ¥¢¢ S¢ ç¢Ã¢ëüçy¢}¢ì JJ 18
S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢¢ïÿ¢¢¢¢Î¢ï ç¢Ú¢ç¢p S¢ Ã¢<¢Ú¢Åì J y¢çÎÓÀÄ¢ñÃ¢ SÃ¢}¢Ã¢ñ¢ÎïÜU¢çy¢ÜU}¢éhÃ¢}¢ì JJ 19
ÎéÁ¢ü¢¢ï¢ÎíÃ¢´ y¢´ Ó¢ ÎéÃ¢¢üS¢:à¢¢¢S¢}|¢Ã¢}¢ì J çÃ¢Ã¢ïÎ¢¢ }¢éÎ¢ |¢ïÁ¢ï ¢èÜëUc¢´ SÃ¢ïCÎïÃ¢y¢¢}¢ì JJ 20
y¢y¢¢ï çãy¢¢Ä¢ Á¢èÃ¢¢¢¢´ ÜëUc¢ï¢ S¢¢¢¢´ |¢éçÃ¢ J ÜëUy¢´ SÃ¢SÄ¢ïçy¢ S¢´S}¢ëyÄ¢ y¢ÎïÃ¢ S¢ S¢}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 21
S¢ÓÀ¢|¢x¢Ã¢m¢vÄ¢S¢¢Ú}¢¢Î¢Ä¢ y¢Ã¢y¢: J ¢Ã¢è¢´ S¢}ÐíÎ¢Ä¢´ S±´ Ï¢Ï¢¢ ¢ë¢ ! ç¢|¢üÄ¢}¢ì JJ 22
Á¢èÃ¢ïà¢}¢¢Ä¢¢M¢¢¢¢´ ç¢¢üÄ¢´ Ðí¢Ä¢à¢: S¢ y¢é J Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢üÜëUy¢°í¢¢ïQÚ ÐíyÄ¢¢¢ÎÄ¢y¢ì JJ 23
«økx ÚkÞu÷k ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt «íÞûk ËþoLk Úkíkkt níkkt.17 «ríkrËLk ÃkqòLkk
Mk{Þu {qík{ktÚke «økx ÚkÞu÷k ¼økðkLk ©ef]»ýLku «eríkÃkqðof ÃkqòLkk WÃk[khku
yÃkoý fhe hk{kLktË Mðk{e Ãkqsíkk níkk, yLku ¼økðkLk Ãký «íÞûkÃkýu íku
Mðefkhíkk, íkuÚke hk{kLktË Mðk{e Ãkh{ Mkw¾Lkk {nkMkkøkh{kt ÷eLk ÚkR síkk
níkk.18
MðLku WæÄðMðYÃkLkwt ¿kkLk yLku WæÄðMkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk:-
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt «íÞûk ËþoLk ÚkðkÚke ðýhkx
©ehk{kLktË Mðk{eLkk ytíkh{kt ykLktË ÔÞkÃÞku yLku íku{Lkwt {Lk Mkðuo ®[íkkÚke {wõík
ÚkÞw,t íkÚkk ¼økðkLk ©ef]»ýLke RåAkÚke Ãkkuíku ©ef]»ýLkk Ãkh{ yufktríkf Mk¾k¼õík
yLku ríkhkuÄkLk Mk{Þu ÃkkuíkkLkwt ¿kkLk ykÃke çkËrhfk©{{kt suLku {qfðk{kt ykÔÞk
níkku, íku WØðS nwt Awt, ykðwt ¿kkLk ÚkÞwt.19 yLku ËwsoLkkuLkku su WÃkÿð ÚkÞku Au íku
Ãký ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkLku fkhýu ÚkÞku Au, íkuðwt Ãký hk{kLktË Mðk{eLku ¿kkLk ÚkÞwt,
yLku íÞkhÚke ÃkkuíkkLkk RüËuð ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt yrík ykLktËÃkqðfo ¼sLk M{hý
fhðk ÷køÞk.20 yLktík SðkuLkk ykíÞtríkf fÕÞký fhðkLku ðkMíku ¼økðkLk
©ef]»ýu {Lku yk Ãk]Úðe WÃkh {qfÞku Au, íkuLkwt M{hý fhíkk ©ehk{kLktË Mðk{e íku
yLktík SðkuLkwt fÕÞký ÚkkÞ íkuðe «ð]r¥k fhðk ÷køÞk.21 nu hksLkT ! Mkíþkku{ktÚke
¼økðkLkLkk ð[LkkuLkku Mkkh Mkkh ík¥ð Ãkqðof Mðefkhe ©ehk{kLktË Mðk{eyu
rLk¼oÞÃkýu ÃkkuíkkLkk LkðeLk Mkt«ËkÞLke ¼økðkLkLke RåAk {wsçk MÚkkÃkLkk fhe.22
WæÄðMkt«ËkÞLkwt ykøkðwt ÷ûký:- yk LkðeLk Mkt«ËkÞ{kt Sð,
Rïh yLku {kÞkLkk MðYÃkLkk rLkýoÞ{kt hk{kLkwò[kÞoLkk økúÚt kku{kt fhu÷k rLkýoÞLkwt
y. 15 «Úk{ «fhý 179
SÃ¢Ã¢¢¢ü¢}¢¢}¢ïü¢ Ä¢éQU¢ ¢èÚ¢ç¢ÜU¢¢y¢ï: J |¢çQU: ÜU¢Ä¢¢ü ÎëÉïyÄ¢ïy¢Ìÿ¢¢´ séhÃ¢¢Ã¢¢: JJ 24
}¢é}¢éÿ¢êÀÚ¢¢¢ó¢¢´Sy¢ÎïÃ¢¢ï¢çÎà¢SÃ¢Ä¢}¢ì J Ðí¢ÜìU SÃ¢¢¢é|¢êy¢ï y¢yS¢¢¢ï ÐíèyÄ¢ñÜÚ }¢¢S¢}¢¢Ã¢S¢y¢ì JJ 25
S¢ y¢ñ<¢ÜU¢ï Ã¢<¢Ã¢Ú¢ï }¢é}¢éÿ¢ê¢ì ¢èÜëUc¢|¢ôQU x¢}¢Ä¢S¢¢}¢¢ü}¢ì J
Ðí¢#¢ïù|¢Ã¢¢ó¢ë¢ ! y¢è¢üÚ¢Á¢´ ¢}¢ü: çS¢c¢ïÃ¢ï y¢ç}¢çy¢ sÃ¢ïçã JJ 26
©hÃ¢S¢}ÐíÎ¢Ä¢ÐíÃ¢ëç¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ¢@Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 15 JJ
-------------------------------
s hk{kLktË Mðk{eyu çknwÄk «ríkÃkkËLk fhu÷ Au.23 Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk ðýko©{Lkk

Ä{o{kt hneLku s ©ehkrÄfkLkk Ãkrík ¼økðkLk ©ef]»ýLke áZ ¼Âõík fhðe,
yus yk WØð Mkt«ËkÞLkwt yMkkÄkhý ÷ûký òýðwt.24 MðÞt hk{kLktË Mðk{e
Ãký þhýu ykðíkk {w{ûw kwsLkkuLku ÃkkuíkkLkk Mkt«ËkÞLkk yMkkÄkhý ÷ûkýYÃk MðÄ{uo
Mkrník ¼økðkLkLke ¼Âõík fhðkLkku s WÃkËuþ ykÃkðk ÷køÞk. yLku ÃkkuíkkLkk Ãkqðo
yðíkkh WØðS MðYÃku yLkw¼ðu÷k «rMkØ MÚkkLk íku ð]tËkðLkíkeÚko{kt yuf {kMk
ÃkÞOík rLkðkMk fheLku hÌkk.25 ykðe heíku íku ©ehk{kLktË Mðk{e íkeÚkkuoLku rð»ku
Vhíkk Vhíkk yLku {w{wûkwykuLku ©ef]»ý ¼økðkLkLke Ä{uo Mkrník s ¼Âõík fhðkLkku
çkkuÄ ykÃkíkk ykÃkíkk, íku «rMkØ íkeÚkohks «Þkøkûkuºk{kt ÃkÄkÞko yLku íÞkt Ä{oËðu Lkwt
r{÷Lk ÚkÞwt. ykðk hk{kLktË Mðk{eLkwt Ä{oËuð MkuðLk fhíkk níkk, yk «{kýu
hk{kLktË Mðk{e rð»kÞf ÃkqAu÷k [kh «&kuLkku yk W¥kh Au, íku ík{u òýku.26
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt WØð Mkt«ËkÞLke
«ð]r¥kLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u ÃktËh{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --15--
--------------------------------
c¢¢ïÇà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢¢ÎS¢´Ã¢¢ã¢´ ÜéUÃ¢ZSy¢SÄ¢¢S¢¢Ã¢ïÜUÎ¢ ç¢çà¢ J SÃ¢Ýï ÎÎà¢ü ¢èÜëUc¢´ y¢ïÁ¢¢ï}¢ÇH}¢Ä¢x¢}¢ì JJ 1
y¢´ ÎëcÅì±¢ ¢Ú}¢¢pÄ¢Z ÐíS¢¢Î´ ¼S² y¢´ çÃ¢Î¢ì J }¢é¢ïSy¢y¢Sy¢}¢ïÃ¢ñÜÚ S¢eéL´ ç¢çpÜU¢Ä¢ S¢: JJ 2
S¢Ã¢ü|¢¢Ã¢ï¢ à¢Ú¢´ y¢}¢ïÃ¢ Ðíçy¢¢l Ó¢ J y¢S}¢¢j¢x¢Ã¢y¢è´ Îèÿ¢¢´ S¢|¢¢Ä¢ü: S¢¢ïù°íãèó¢ë¢ ! JJ 3
¥C¢ÿ¢Ú¢ñ ÜëUc¢}¢~¢¢ñ y¢S}¢ñ S¢¢ïùç¢ }¢é}¢éÿ¢Ã¢ï J ©¢¢çÎà¢}¢éç¢ÎüÃ¢¢ y¢éHS¢èÜU¢DÁ¢ï dÁ¢¢ñ JJ 4
¢èÜëUc¢ïçy¢ yÃ¢}¢¢çÎp x¢çy¢}¢ümÄ¢}¢y¢y¢: J }¢¢éÚ¢l §çy¢Ðí¢ïQU¢ï Ã¢ñc¢Ã¢yÃ¢çÃ¢¢¢¢ÜU: JJ 5
¾ír¢¢ã}¢¢çÎ Ó¢ ¢Î´ Î¢y¢´ ÜëUc¢ïçy¢ y¢y¢Ú}¢ì J S¢¢ïùS}¢èyÄ¢éQU¢ï çmy¢èÄ¢¢ïùç¢ }¢¢éçÚCÈUHÐíÎ: JJ 6
yæÞkÞ -16
Ä{oËuðu hk{kLktË Mðk{eLku økwÁ íkhefu MðefkÞko yLku
{t º kËeûkk økú n ý fhe.
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yuf ð¾ík hkºkeLku rð»ku Ä{oËðu ©ehk{kLktË
Mðk{eLke [hý[tÃke fhe hÌkk níkk. íÞkhu íku{Lke $rÿÞkuLke ð]r¥k ytíkh MkL{w¾
ÚkR Lku Mð¡ ÚkÞwt, íku Mð¡{kt íkusLkk {tz¤Lku {æÞu rçkhksíkk ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt
«íÞûk ËþoLk ÚkÞkt.1 Ãkh{ ykùÞofkhe {qík yuðk ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt ËþoLk
ÚkÞkt íkuLku Ä{oËuð ©ehk{kLktË Mðk{eLke f]ÃkkLkwt V¤ {kLkðk ÷køÞk yLku íku{Lku s
yuf ÃkkuíkkLkk økwÁ íkhefu MðefkhðkLkku rLkùÞ fÞku.o 2 nu hksLkT ! íÞkhÃkAe Ä{oËðu
ÃkkuíkkLkk ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku Mkðo¼kðu hk{kLktË Mðk{eLkwt þhýwt Mðefkhe
íku{Lkk Úkfe ¼køkðíke Ëeûkk økúný fhe.3
yLku hk{kLktË Mðk{eyu Ãký Ä{oËuðLku ¾hk {w{wûkw òýe íkw÷MkeLkk
fk»XLke çkuðze ftXe Äkhý fhkðe íku{Lku ¼økðkLk ©ef]»ýLkk çku yükûkh {tºkLkku
WÃkËuþ fÞkuo.4 íku{kt Ãknu÷k {tºk{kt «Úk{ ©ef]»ý yLku ÃkAe íð{T ÃkË yLku
ÃkAe økrík: ÃkË yLku AuÕ÷u {{ yu heíkLkk çku {fkhðk¤wt ÃkË su{kt ykðu÷wt Au
yuðk ði»ýðÄ{oLke rMkÂæÄ fhkðLkkh yuðk «Úk{ yükûkh {tºkLkku WÃkËuþ fÞkuo.
yLku íÞkhÃkAe çkeòu yükûkh{tºk fu suLku rð»ku çkúñknt yu ÃkË «Úk{ Au yLku íku
ÃkAe Ëk ÃkË suLkk Auzu Au yuðwt ©ef]»ý ÃkË ykðu Au íku ÃkAe MkkuùÂM{ yuðwt
ÃkË suLkk ytík¼køk{kt ykðu÷wt Au yuðk yk Mk{økú {LkkuhÚkkuLku Ãkqýo fhLkkh ykðk
y. 16 «Úk{ «fhý 181
¥¢l: à¢Ú¢}¢~¢¢ïù~¢ S¢¢}¢¢Ä¢ §çy¢ ÜUè<y¢y¢: J çmy¢èÄ¢Sy¢é }¢ã¢}¢~¢¢ï çÃ¢à¢ïc¢ §çy¢ çÃ¢çh |¢¢ï: JJ 7
y¢y¢Sy¢S}¢ñ Ó¢ S¢h}¢¢ü¢ì ¢¢H¢èÄ¢¢}¢é}¢éÿ¢éç|¢: J ©¢¢çÎÎïà¢ Ä¢ñÄ¢éüQU: ¢êÁÄ¢¢ïù~¢ SÄ¢¢y¢ì ¢Ú~¢ Ó¢ JJ 8
S¢}ÐíÎ¢Ä¢ïùS}¢ÎèÄ¢ïùçS}¢S¢´çS¢y¢¢ Ä¢ï y¢é ¢êLc¢¢: J |¢Ã¢ïÄ¢ép çÄ¢Sy¢ïc¢¢´ ç¢Ä¢}¢¢ÓÀë¢é Ã¢çÓ}¢ y¢ï JJ 9
ÎïÃ¢y¢¢ç¢y¢ëÄ¢¢x¢¢¢ü}¢ç¢ ÜUSÄ¢¢ç¢ Îïçã¢: J Ò ¢çÐ ôãS¢¢ ¢ ÜUy¢üÃÄ¢¢ Îèÿ¢¢´ ÜU¢c¢èü}¢é¢¢ç¢y¢ñ: JJ 10
»ÜU¢Îà¢çÃ¢¢´ }¢l´ S¢éÚ¢ Ó¢ ç~¢çÃ¢¢¢ çmÁ¢ ! J ¥¢¢lç¢ ¢ Ã¢ñ ¢ïÄ¢¢ ¢¢l´ y¢yS¢ëC}¢¢ñc¢¢}¢ì JJ 11
|¢ÿ¢¢èÄ¢´ ¢ Ã¢ñ }¢¢´S¢´ Ä¢¿¢çà¢C}¢ç¢ ÒUçÓ¢y¢ì J ¢}¢¢ü¢ü}¢ç¢ çÃ¢ÐíïÎí ! ¢ ÜU¢Ä¢Z Sy¢ï¢ÜU}¢ü Ó¢ JJ 12
¢Úèx¢}¢¢´ ¢é´S¢¢ çÄ¢¢ Î¢¢´ ¢ ÒUçÓ¢y¢ì J Á¢¢ÚS¢XSy¢¢¢ ¢¢Ä¢¢ü ¢ ÜU¢Ä¢¢ïüùç¢ }¢ã¢¢çÎ JJ 13
x¢ëãèy¢Ú¢ ¥¢¢ç}¢¢¢ï Ä¢ï SÄ¢éSy¢ñSyÃ¢C¢¢ çmÁ¢ ! J S¢X: çÄ¢¢ ¢ ÜUy¢üÃÄ¢¢ï }¢Ä¢¢üÎñc¢¢ S¢¢¢y¢¢è JJ 14
çkeò {nk{tºkLkku Ãký Ä{oËuðLku hk{kLktË Mðk{eyu WÃkËuþ fÞkuo.5-6 íku{kt «Úk{
{tºk Au íku þhýkøkrík{tºk Au yLku íku Mkk{kLÞ Ëeûkk {kxu Au. yLku çkeòu {tºk Au íku
{nk{tºk fnuðkÞ Au yLku íku {nkËeûkkLkk yrÄfkhe {Lkw»ÞkuLku WÃkËuþ ykÃkðk
{kxuLkku {tºk Au yu{, nu Ä{oËuð ! ík{u òýku. (Mkk{kLÞ Ëeûkk yLku {nkËeûkkLkwt
rððu[Lk [kuÚkk «fhý{ktÚke MÃkü òýe ÷uðwt.7 )
økwÁyu WÃkËuþu÷ku ¼køkðíkÄ{o:- çku {tºkkuLkku WÃkËuþ ykÃÞk
ÃkAe ©e hk{kLktË Mðk{eyu Ä{oËuðLku {w{wûkwsLkkuLku Ãkk÷Lk fhðk ÞkuøÞ
¼køkðíkÄ{oLkku WÃkËuþ ykÃkðk ÷køÞk, su Ä{oLkwt Ãkk÷Lk fhðkÚke {Lkw»Þ yk÷kuf
íkÚkk Ãkh÷kuf{kt ÃkqßÞ çkLku Au.8 nu Ä{oËuð ! ykÃkýk yk WØðMkt«ËkÞ{kt hnu÷k
ÃkwÁ»kku yLku eykuLkk rLkÞ{ku nwt ík{Lku fnwt Awt, íku ík{u Mkkt¼¤ku.9 ©ef]»ý
¼økðkLkLke Mkk{kLÞ fu {nkËeûkkLku Ãkk{u÷k {khk ykr©ík ¼õíksLkkuyu Ëuðíkk
yLku rÃkík]Lkk Þ¿kLku yÚkuo Ãký fkuR Sð«kýe {kºkLke ®nMkk õÞkhuÞ fhðe Lkrn.10
nu rð« ! yrøkÞkh «fkhLkwt {ã yLku ºký «fkhLke MkwhkLkwt ykÃkífk¤Lku rð»ku Ãký
ÃkkLk fhðwt Lkrn, íkÚkk Mkwhk yLku {ã-{ktMk r{rûkík yki»kÄLkwt Ãký MkuðLk fhðwt
Lkrn.11 yLku ð¤e nu rð«uLÿ ! Þ¿kLke «MkkËe¼qík nkuÞ íkku Ãký {ktMk õÞkhuÞ
¾kðwt Lkrn. yLku Ä{oLku yÚkuo Ãký õÞkhuÞ [kuheLkwt f{o fhðwt Lkrn.12 nu Ä{o ! Mkðuo
ðýoLkk ÃkwÁ»kkuyu Ëuð, çkúkñý yLku yÂøLkLke Mkkûkeyu Ãkhýu÷e e rMkðkÞLke
ÃkheLkwt øk{Lk õÞkhuÞ fhðwt Lkrn. íku{s Mkðuo eykuyu {nk ykÃkífk¤{kt Ãký
òhÃkwÁ»kkuLkku Mktøk õÞkhuÞ Lk fhðku.13
nu Ä{oËuð ! øk]nMÚkk©{Úke Ríkh yk©{{kt hnu÷k çkúñ[khe, íÞkøke
¢é́S¢¢ù¢ çÃ¢¢Ã¢¢S¢à¢ü: ¢é́S¢: S¢à¢üSy¢¢¢ y¢Ä¢¢ J Ï¢éhK¢ ¢ ÜU¢Ä¢ü: S¢à¢üp yÄ¢¢çx¢¢: S¢¢Ã¢çÄ¢¢ JJ 15
¥¢y}¢Í¢¢y¢Sy¢é y¢è¢ïùü ç¢ Ï¢éhK¢ ÜU¢Ä¢¢ïü ¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì J ç|¢ó¢S¢}¢¢x¢ü}¢Ä¢¢üÎ¢ÓÀîÃÄ¢¢ ÜëUc¢ÜU¢¢ ¢ Ó¢ JJ 16
ÜëUc¢Ðí¢S¢¢çÎÜU¢ó¢¢Îï}¢¢üã¢y}Ä¢ï¢¢ç¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì J SÃ¢Á¢¢çy¢½í´à¢ÜUÚ¢´ ÜUy¢üÃÄ¢´ ÜU}¢ü ¢ñÃ¢ Ó¢ JJ 17
ç}¢Ä¢¢¢Ã¢¢Î¢ï ¢¢Ú¢ïÄ¢¢ïùÄ¢çS}¢SÃ¢SÄ¢¢ç¢ Ã¢ë¢Ä¢ï J ¢¢¢¢y}¢¢¢´ ¢ ÜUy¢üÃÄ¢: S¢X¢ï ÃÄ¢S¢ç¢¢¢´ y¢¢¢ JJ 18
y¢¢SÃ¢è RU¢ï¢Ä¢éQU¢ï Ä¢: ÜëUc¢|¢QUp ÜU¢}¢Ã¢¢¢ì J SÃ¢¢}¢üS¢¢ïùÄ¢|¢QU¢ï Ä¢SyÄ¢¢x¢è H¢ï|¢Ä¢éy¢p Ä¢: JJ 19
Ä¢¢ï x¢éL: çà¢cÄ¢Ã¢x¢Z SÃ¢´ Ä¢¢¢à¢¢´ ¢ Ã¢y¢üÄ¢ïy¢ì J Ä¢p ¿¢¢¢è SÃ¢Ä¢´ |¢êyÃ¢¢ ç|¢l¢léQUK¢ùùÜëUôy¢ ãÚï: JJ 20
»y¢ïc¢¢}¢ç¢ c¢¢¢´ Ã¢ñ S¢X: S¢}¢çy¢w¢Ç¢: J ¥S¢yS¢X §Ã¢ yÄ¢¢ÁÄ¢: SÃ¢ÿ¢ï}¢¢Ä¢ }¢é}¢éÿ¢éç|¢: JJ 21
ÎïÃ¢y¢¢¢¢´ Ó¢ y¢è¢¢ü¢¢´ Ã¢ïÎ¢¢¢´ Ó¢ x¢Ã¢¢}¢ç¢ J ¾í¢r¢¢¢¢¢´ Ó¢ S¢¢¢ê¢¢´ ç¢Î¢ ÜU¢Ä¢¢ü ¢ ¢<}¢¢¢}¢ì JJ 22
fkuR Ãký ÃkwÁ»kkuyu yü«fkhu eykuLkku íÞkøk hk¾ðku. yk MkLkkíkLk {ÞkoËk

Au.14 yLku øk]nMÚkk©{e ÃkwÁ»kkuyu Ãký ÃkkuíkkLkk Mk{eÃk MktçktÄ rðLkkLke rðÄðk
eykuLkku òýeLku MÃkþo Lk fhðku. yLku rðÄðk eykuyu Ãký ÃkwÁ»kLkku òýeLku
MÃkþo Lk fhðku. íkuðes heíku MkÄðk Lkkheyu Ãký MkkÄwÃkwÁ»kkuLkku òýeLku MÃkþo Lk
fhðku.15 íku{s òýe òuRLku íkeÚkoLku rð»ku Ãký õÞkhuÞ ykí{½kík Lk fhðku. íkÚkk
MkØ{oLke {ÞkoËk íkkuzLkkhk ÃkwÁ»kÚkfe ¼økðkLk ©ef]»ýLke fÚkk ðkíkko {rn{k
rð[kheLku Ãký Mkkt¼¤ðe Lkrn.16 íku{s ¼økðkLkLkk «MkkËe¼qík yÒkLkk {knkíBÞu
fheLku Ãký ÃkkuíkkLkk ðýko©{ Ä{oÚke ¼úü ÚkðkÞ íkuðwt ¼kusLk ÷uðkYÃk f{o õÞkhuÞ
Ãký fhðwt Lkrn.17
ÃkkuíkkLkk MðkÚkoLke rMkrØLku yÚkuo Ãký fkuRLkk WÃkh r{ÚÞkÃkðkËLkwt ykhkuÃký
fhðwt Lkrn. íkÚkk ÃkkÃke íkÚkk ÔÞMkLke sLkkuLkku Mktøk fhðku Lkrn, íku{s íkÃkMðe nkuÞ
Ãký ¢kuÄu Þwõík nkuÞ, ©ef]»ý ¼økðkLkLkk ¼õík nkuÞ Ãký fk{u Þwõík nkuÞ,
MðÄ{orLkc nkuÞ Ãký òu ¼økðkLkLkku ¼õík Lk nkuÞ, íÞkøke nkuÞ Ãký òu ÷ku¼u
Þwõík nkuÞ, økwÁ nkuÞ yLku ÃkkuíkkLkk rþ»Þ Mk{wËkÞLku þkLke {ÞkoËk{kt ðíkkoðíkk
Lk nkuÞ, yk A «fkhLkk {Lkw»ÞkuLkku Mktøk MkL{ríkLku Lkkþ fhLkkh Au. {kxu {w{wûkw
¼õíksLkkuyu yMkíÃkwÁ»kLkk MktøkLke {kVf s yk A ÃkwÁ»kkuLkk MktøkLkku ÃkkuíkkLkk
fÕÞkýLku RåAíkk yuðk ÃkwÁ»ku íÞkøk fhðku.18-21
Ëuðíkk, íkeÚko, ðuË, økkÞ, çkúkñý, MkkÄw yLku Äk{f ÃkwÁ»kLke rLkLËk
õÞkhuÞ Ãký fhðe Lkrn. yLku su þkLku rð»ku ¼økðkLk ©ef]»ýLkk rËÔÞ Mkkfkh
MðYÃkLkwt ¾tzLk fhðk{kt ykÔÞwt nkuÞ íkuðkt þkkuLku õÞkhuÞ {kLkðkt Lkrn yLku
y. 16 «Úk{ «fhý 183
Ä¢~¢ ¢èÜëUc¢ÎïÃ¢SÄ¢ SÄ¢¢yS¢¢ÜU¢ÚyÃ¢w¢Ç¢}¢ì J y¢ÓÀ¢´ ¢ñÃ¢ }¢y¢ÃÄ¢´ ¢ ¢¢ïy¢ÃÄ¢´ Ó¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì JJ 23
¥¢Ä¢é¢´ Ó¢ çÃ¢c¢´ Á¢¢H´ ¢çÿ¢}¢ySÄ¢¢çÎÏ¢¢ÜëUy¢ì J ÜUS}¢ñçÓ¢Îç¢ ¢¢ï ÎïÄ¢´ ôãS¢¢}¢êH´ Ä¢y¢¢ïùçSy¢ y¢y¢ì JJ 24
¾í¢r¢¢ï¢¢¢}¢Ã¢y¢¢ ¢¢Ä¢Z ¢ñÃ¢¢Ä¢é¢´ ÒUçÓ¢y¢ì J Á¢èÃ¢ôãS¢¢ÜUÚ´ Ä¢¢é y¢Ó Ò ¢ç¢ ¢ çÜU@¢ JJ 25
Ðí¢y¢: F¢yÃ¢¢ Ó¢¢ïÃ¢Z¢éÇî´ ÜUy¢üÃÄ¢´ Ðíçy¢Ã¢¢S¢Ú}¢ì J ÜëUc¢ÐíS¢¢çÎx¢¢ï¢ y¢e¢ï¢èÓ¢Î¢ï¢ Ã¢¢ JJ 26
¢éÇîÎíÃÄ¢ï¢ y¢}¢Ä¢ï ¢é´S¢¢ Ã¢y¢éüHÓ¢ÎíÜU: J Ú¢¢¢Hÿ}¢èÐíS¢¢Îï¢ ÜUy¢üÃÄ¢: ÜéUÑìÜUé}¢ï¢ Ã¢¢ JJ 27
ÜëUc¢¢êÁ¢¢Ã¢çà¢Cï¢ Ó¢Î¢ï¢ S¢éÃ¢¢çS¢¢è J ¢¢Úè y¢é ÜéUÄ¢¢ühëÎÄ¢ï Ó¢ÎíÜÚ Ðíçy¢Ã¢¢S¢Ú}¢ì JJ 28
Ú¢¢¢¢êÁ¢¢çà¢Cï¢ ÜU¢à}¢èÚï¢ Ó¢ S¢¢Ã¢ã}¢ì J }¢Ä¢Îïà¢ï HH¢ÅSÄ¢ ÜéUÄ¢¢ümy¢éüHÓ¢ÎíÜU}¢ì JJ 29
Ú¢¢¢ÜëUc¢¢Ó¢¢üÃ¢çà¢C´ ÜéUÑìÜéU}¢´ Ó¢Î¢´ y¢¢¢ J ç}¢¢èÜëUyÄ¢¢Ë¢ÜÚ ÜéUÄ¢¢üçm¢±¢ Ó¢ÎíÜÚ x¢Hï JJ 30
Ä¢¢¢ç¢ÜU¢Ú´ S¢Ä¢¢çÎ y¢y¢: ÜëUyÃ¢ñÃ¢ ¢ñyÄ¢ÜU}¢ì J Ú¢ç¢ÜU¢ÜëUc¢Ä¢¢ïÚÓ¢¢ü S¢Ã¢ñü: ÜU¢Ä¢¢ü Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 31
¢@¢Ä¢¢Ä¢è Ú¢S¢HèH¢ ¢è}¢jx¢Ã¢y¢¢ïçÎy¢¢ J ¢Æ¢èÄ¢¢ Ðíçy¢çÎ¢´ Ú¢¢¢ÜëUc¢´ S¢}¢ÓÄ¢ü Ó¢ JJ 32
Mkkt¼¤ðkt Ãký Lkrn.22-23 ykÞwÄ, Íuh yLku Ãkûke íkÚkk {kA÷ktLku ÃkfzðkLke
ò¤ ðøkuhu ®nMkk{q÷f MkkÄLkku fkuRLku ËkLk{kt fu ðu[kíkkt ykÃkðkt Lkrn, fkhý fu
yk MkkÄLkkuÚke ®nMkk ÚkkÞ Au.24 çkúñ[Þo yk©{{kt hnuLkkh çkúkñýu õÞkhuÞ
ykÞwÄ Äkhý fhðkt Lkrn, íku{s su ðMíkwÚke SðLke ®nMkk Mkt¼rðík nkuÞ íkuðe
ðMíkwLkwt Äkhý õÞkhuÞ fhðwt Lkrn.25 «ríkrËLk «kík:MLkkLk fhe ¼økðkLk ©ef]»ýLke
«MkkËe¼qík [tËLk yÚkðk økkuÃke[tËLkÚke ÃkwÁ»kkuyu QæðoÃkwtzÙ rík÷f fhðwt. yLku
rík÷fLke {æÞu [tËLk yÚkðk økkuÃke[tËLkLkku økku¤ [ktË÷ku fhðku, yÚkðk hkÄk
÷û{eLkk «MkkËeLkwt fwtfw{ íkuLkkÚke Ãký økku¤ [ktË÷ku fhðku.26-27
MkÄðk Lkkheyu ¼økðkLk ©ef]»ýLke Ãkqò fhíkkt çkkfe hnu÷ «MkkËe¼qík
[tËLkÚke «ríkrËLk ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt [ktË÷ku fhðku. íkÚkk hkÄkSLke Ãkqò fhíkkt
çkkfe hnu÷ «MkkËe¼qík fwtfw{Úke ÷÷kxLku {æÞu økku¤ [ktË÷ku fhðku.28-29 yLku
rðÄðk Lkkheykuyu hkÄkf]»ýLke Ãkqò fhíkkt çkkfe hnu÷k «MkkËeLkk fwtfw{ yLku
[tËLkLkwt r{©ý fhe ftX{kt LkkLkku yuðku [ktË÷ku fhðku.30 yk «{kýu ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
rLkÞ{ {wsçk rík÷f yLku [ktË÷ku fhe Mkkiyu ÃkkuíkkLkk yrÄfkh {wsçk MktæÞkðtËLk
ykrË rLkíÞf{oLke Mk{kró fhe þkkuõík rðrÄ «{kýu ©ehkÄkf]»ýLkwt ÃkqsLk
fhðwt.31 ÃkqsLk fÞko ÃkAe ©e{ËT ¼køkðíkLku rð»ku ðýoðu÷ hkMk÷e÷kLkk Ãkkt[
yæÞkÞkuwt «ríkrËLk yæÞÞLk fhðwt.32 «ríkrËLk Mk{økú hkMk Ãkt[kæÞkÞeLkku ÃkkX
fhðk yMk{Úko ÃkwÁ»ku íkuLkk yuf ytrík{ yæÞkÞLkku Ëhhkus ÃkkX fhðku, íku{
S¢}¢°í¢Ä¢¢ ¥à¢QUSy¢é ¢¢Æï y¢SÄ¢¢: S¢ »ÜUÜU}¢ì J ¢Æï¢Îçy¢}¢¢Ä¢¢Ä¢´ y¢¢Ã¢y¢¢ y¢SÄ¢ y¢yÈUH}¢ì JJ 33
SÃ¢SÃ¢à¢QUK¢éS¢¢Úï¢ y¢}¢~¢SÄ¢ Á¢¢¢ïùÃ¢ã}¢ì J ç¢Ä¢}¢ï¢ñÃ¢ ÜUy¢üÃÄ¢¢ï çÎÃ¢¢ ç¢çà¢ Ó¢ |¢çQUy¢: JJ 34
¢èÜëUc¢¢¢}¢}¢~¢p ~Ä¢ÿ¢Ú: S¢ÜUHñÚç¢ J ÜUèyÄ¢ü: S}¢Ä¢ü: S¢Ã¢üÜU¢H´ Îèÿ¢¢}¢ïy¢¢´ S¢}¢¢ç¢y¢ñ: JJ 35
SÃ¢ÜUÆ¢çÚÃ¢<y¢Ä¢¢ñ y¢éHS¢èÜU¢DÁ¢ï dÁ¢¢ñ J Ä¢¿¢¢ï¢Ã¢èy¢Ã¢çó¢yÄ¢´ ¢¢Ä¢ïü S¢êÿ}¢}¢¢è à¢é|¢ï JJ 36
y¢éHSÄ¢H¢|¢ï mï }¢¢Hï çmÁ¢ñpÎ¢ÜU¢DÁ¢ï J ¢¢Ú¢èÄ¢ïù¢ à¢êÎíñSy¢é ç¢yÄ¢´ Ó¢Î¢ÜU¢DÁ¢ï JJ 37
ÜëUc¢¢æçÍ¢íS¢à¢ü¢´ ¢êÃ¢Z ÜU¢ÚçÄ¢yÃ¢ñÃ¢ }¢¢çHÜU¢ J S¢Ã¢¢üç¢ ÜUÆï S¢¢¢Ä¢¢ü ¢éç}|¢: èç|¢p S¢Ã¢üÎ¢ JJ 38
¢}¢¢ü¢ïy¢¢¢ì ¢¢HÄ¢çj: ¢éç}|¢: èç|¢p ç¢yÄ¢Î¢ J |¢QUK¢ ¢Ã¢¢XÄ¢¢ ÜëUc¢¢ï |¢Á¢¢èÄ¢ §çy¢ çS¢çy¢: JJ39
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢´ ¢}¢¢ü¢ôãS¢¢Îè´Sy¢S}¢ñ S¢Ã¢¢üS¢Ä¢¢ïçc¢y¢ï J ©¢¢çÎàÄ¢ ¢éÚpÄ¢¢üçÃ¢ô¢ Ó¢¢ã S¢ }¢~¢Ä¢¢ï: JJ 40
fhðkÚke Ãký MktÃkqýo hkMk÷e÷kLkk ÃkkXLkwt V¤ «kó ÚkkÞ Au.33 ÃkkuíkÃkkuíkkLke þÂõík
yLkwMkkh ¼økðkLk ©ef]»ýLkk yükûkh{tºkLkku rLkÞ{ yLku ¼ÂõíkÃkqðof rLkíÞu
hkºke rËðMk sÃk fhðku.34 yk WØðMkt«ËkÞLke Mkk{kLÞ fu {nk ¼køkðíke
ËeûkkLku ÃkkBÞk nkuÞ yuðk y{khk Mk{økú ykr©íksLkkuyu ©ef]»ý yuðk ºký
yûkhLkk {tºkLkku sÃk Mkðofk¤u fÞko fhðku. yLku Mkðofk¤u íku {tºkLkwt M{hý Ãký
fÞko fhðwt.35 ð¤e Ëeûkk Ãkk{u÷k Mkðuoyu ÃkkuíkkLkk ftXLku rð»ku Mkw¾uÚke Vhíke hnu
íkuðe íkw÷MkeLkk fkc{ktÚke çkLkkðu÷e Mkqû{ Ãkkhkðk¤e ¼økðkLkLkk [hý{kt
«MkkËe¼qík fhu÷e þw¼ çkuðze ftXe su{ Þ¿kkuÃkrðík y¾tz Äkhý fhðkLke nkuÞ
Au íku{ rLkíÞu Äkhý fhðe.36 rîòrík ºký ðýoLkk sLkkuyu íkw÷MkeLke ftXe òu Lk
{¤u íkku [tËLkLkk fkc{ktÚke çkLkkðu÷e çkuðze ftXe Äkhý fhðe. íku{s þqÿ ðýoLkk
{Lkw»Þu MkËkÞLku {kxu [tËLkLkk fkc{ktÚke çkLkkðu÷e çkuðze ftXe Äkhý fhðe.37
Mkðuo e, ÃkwÁ»kkuuyu n{uþkt ¼økðkLk ©ef]»ýLkk [hýLke «MkkËe fhkðeLku s Mkðuo
«fkhLke ftXe ftXLku rð»ku Äkhý fhe hk¾ðe.38 yk fnu÷k Mk{Mík Ä{kuoLkwt Ãkk÷Lk
fhLkkh e yLku ÃkwÁ»kkuyu rLkhtíkh Lkð «fkhLke ¼Âõíkîkhk ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt
¼sLk MkuðLk fÞko fhðwt. yk WØð Mkt«ËkÞLke heík Au.39
hk{kLkt Ë Mðk{eyu Ä{o Ë u ð Lku Ëeûkk ykÃkðkLkku ykÃku ÷ ku
yrÄfkh:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu ¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku
Ä{oËðu Lku y®nMkkrËf Mkðo «fkhLkk Ä{oLkku WÃkËuþ ykÃkeLku økwÁ hk{kLktË Mðk{eyu
çkÒku yükûkh{tºkLkk ÃkwhùhýLkku Mk{økú rðrÄ fÌkku Au.40 yk heíku MðÄ{o,
y. 16 «Úk{ «fhý 185
SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢¢ï¢ïy¢¢´ ¢èÚ¢ç¢ÜU¢¢y¢ï: J ¥¢Ä¢|¢ôQU S¢¢X¢´ S¢ ©¢¢çÎàÄ¢ïÎ}¢êçÓ¢Ã¢¢¢ì JJ 41
¢Ä¢¢ïùçS¢ çmÁ¢Ã¢Ä¢ü ! yÃ¢´ ¢ïÄ¢S¢ï Ä¢y¢S¢ï Ä¢y¢: J yÃ¢çÄ¢ S¢çy¢ x¢é¢¢ Ä¢ï y¢ï Îïçã¢¢}¢çy¢ÎéHü|¢¢: JJ 42
}¢çÓÀcÄ¢¢¢¢´ çã S¢Ã¢ïcü ¢¢´ }¢¢Ä¢¢ï }¢éwÄ¢p S¢}¢y¢ï ! J |¢çÃ¢y¢¢ yÃ¢´ Ä¢y¢¢ï ÁÄ¢ñDK´ x¢é¢ñÚÃï ¢¢çSy¢ ¢¢ïùÃ¢ç¢ JJ43
x¢ëã´ x¢yÃ¢¢ S¢|¢¢Ä¢üSyÃ¢´ }¢ã¢}¢~¢´ Á¢¢ï: S¢Î¢ J ©¢¢çÎà¢ïp¢ç¢y¢ï|Ä¢¢ï Ä¢¢¢Ä¢¢ïxÄ¢´ }¢¢émÄ¢}¢ì JJ 44
~¢ñÃ¢<¢ÜïU|Ä¢: ¢é}|Ä¢p S¢ÓÀêÎíï|Ä¢Sy¢¢¢¢Í¢ ! J S¢}Ä¢x¢é¢¢çÎà¢ïSyÃ¢´ çã }¢¢é}¢¢l´ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 45
©¢}¢ï|Ä¢¢ïùç¢ÜU¢çÚ|Ä¢¢ï Á¢¢Îì|²¢ï }¢¢é}¢¢çÎ}¢}¢ì J ¢éLc¢ï|Ä¢¢ï çmy¢èÄ¢´ y¢é çÃ¢ç¢¢¢ï¢¢çÎà¢ï}¢ü¢é}¢ì JJ 46
¢éÚpÄ¢¢üùSÄ¢ ÜUy¢üÃÄ¢¢ S¢æÜUC¢Î¢ñ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ J Ä¢y¢¢ïùSÄ¢ ÎïÃ¢y¢¢ ÜëUc¢: S¢ Ðí|¢é: SÃ¢ïCçS¢çhÎ: JJ 47
Á¢èÃ¢}¢¢Ä¢¢¢Úïà¢¢¢¢´ SÃ¢M¢´ Ï¢¢ïhé}¢TS¢¢ J Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢üÜëUy¢¢ °í¢¢: ¢¢ÆK¢SyÃ¢Ä¢¢ÎÚ¢y¢ì JJ 48
¢ñ¢éÄ¢´ Hÿ}¢¢¢Ä¢üSÄ¢ Ä¢y¢¢ï ¿¢¢¢¢´à¢ç¢¢üÄ¢ï J Ä¢¢¢ùçSy¢ ¢ y¢¢¢ùÄ¢ïc¢¢ç}¢yÄ¢ïy¢ï S¢}}¢y¢¢ }¢}¢ JJ 49
¿kkLk, ðihkøÞ ykrË ytøku Mkrník hkrÄfkLkk Ãkrík yuðk ©ef]»ý ¼økðkLkLke yLkLÞ
¼Âõík fhðkLkku çkÒkuLku WÃkËuþ ykÃkeLku hk{kLktË Mðk{e ykøk¤ fnuðk ÷køÞk41
nu rð«ðÞo ! ík{u ÄLÞ Aku. fkhý fu ykíÞtríkf fÕÞký {kxu ík{u «ÞíLk fhku Aku.
ík{khe ytËh ËunÄkheykuLku Ãký Ëw÷o¼ yuðk yÃkkh MkËTøkwýku hnu÷k Au.42 nu
MkËTçkwrØðk¤k Ä{oËuð ! {khk rþ»Þ Mk{wËkÞ{kt ík{u yksÚke {wÏÞ Aku yLku
MkðuoLkk MkL{kLkLkeÞ Úkþku, fkhý fu ykÃkýk WØð Mkt«ËkÞLku rð»ku økwýkuÚke s
{kuxkR {kLku÷e Au.43 ík{u nðu yk ík{khkt ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku ½uh òyku,
íÞkt n{uþkt yükûkh {nk{tºkLkku {k¤kðzu sÃk fhòu yLku þhýu ykðu÷k
{w{wûkwykuu íkuLkk yrÄfkh yLkwMkkh yk çkÒku {tºkLkku ÞÚkkÞkuøÞ WÃkËuþ fhòu.44
nu rLk»ÃkkÃk Ä{oËuð ! ºkýu ðýoLkk ÃkwÁ»kkuLku íkÚkk Mkíþqÿ ÃkwÁ»kkuLku rðrÄ «{kýu
Ãknu÷k yükûkh{tºkLkku Ä{oLke MkkÚku WÃkËuþ fhòu.45 yLku íÞkh ÃkAe Ãknu÷k
{tºkLkku sÃk fhe, íku {Lkw»Þ ßÞkhu W¥k{ yrÄfkhLku «kó fhu íÞkhu rðrÄ «{kýu
çkeò {nk{tºkLkku WÃkËuþ fhòu.46
nu Ä{oËðu ! ík{u Ãký MktfxLkk Mk{Þ{kt rðrÄ «{kýu yk çkeò {nk{tºkLkwt
Ãkwhùhý fhòu. fkhý fu Mkðo«fkhLke {LkkuðktÂåAík rMkrØLku ykÃkLkkhk MkkûkkíkT
©ef]»ý ¼økðkLk yk {tºkLkk Ëuðíkk Au.47 yLku ð¤e Sð, Rïh yLku {kÞkLkk
MðYÃkLku ÞÚkkÚko òýðk {kxu ©ehk{kLkwò[kÞuo h[u÷k økútÚkkuLkku ykËhÃkqðof
yÇÞkMk fhòu.48 fkhý fu Sð, Rïh yLku {kÞk ykrËLkk ¿kkLkktþLkk
rLkýoÞ{kt suðe hk{kLkwò[kÞoLke rLkÃkwýíkk Au íkuðe yLÞ yk[kÞkuo{kt LkÚke, íkuÚke
íku{Lkk ©e¼k»ÞkrË økútÚkku y{u {kLÞ fÞko Au.49
§yÄ¢évyÃ¢¢ S¢}ÐíÎ¢Ä¢SÄ¢ ÚãSÄ¢}¢ç¢ S¢¢ïùçw¢H}¢ì J y¢S}¢ñ SÃ¢´ ÜU¢Ä¢¢}¢¢S¢ çFx¢çà¢cÄ¢¢Ä¢ y¢Ã¢y¢: JJ 50
y¢y¢Sy¢´ SÃ¢x¢ëã´ x¢y¢}¢¢çÎàÄ¢ SÃ¢Ä¢}¢éhÃ¢: J m¢Ú¢Ã¢y¢è}¢¢éÄ¢Ä¢¢ñ ¢}¢üp¢ç¢ ç¢Á¢¢HÄ¢}¢ì JJ 51
S¢eéLÐí¢ç#¢Ú}¢¢¢Î: S¢èS¢éy¢¢ï ç¢Á¢}¢ì J °í¢}¢}¢ïyÄ¢¢ùùÓ¢ÚjôQU ¢èÜëUc¢SÄ¢ S¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 52
S¢êH¢çÎÎïãç~¢y¢Ä¢¢y¢ë¢vÓ¢ñy¢Ä¢}¢¢y¢y¢}¢ì J ¥w¢Ç}¢¢y}¢¢¢ï M¢´ }¢ï¢ï ÜëUc¢SÄ¢ S¢ïÃ¢ÜU}¢ì JJ 53
Á¢èÃ¢ïà¢ÜU¢H}¢¢Ä¢¢¢¢´ ç¢Ä¢y¢¢ ¢éLc¢SÄ¢ Ó¢ J ÜëUc¢ §yÄ¢ïÃ¢ ç¢çpyÄ¢ ¢EÚ´ Á¢x¢çÎyÄ¢Ã¢ñy¢ì JJ 54
°í¢¢¢ì Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢üÜëUy¢¢¢ì x¢éÃ¢¢ü¿¢Ä¢¢ S¢ Ó¢ J ¢¢¢Æ x¢èy¢¢|¢¢cÄ¢¢Îè¢ì ¢¢ÆÄ¢¢}¢¢S¢ Ó¢¢ÎÚ¢y¢ì JJ 55
¢èÜëUc¢´ |¢Á¢y¢Sy¢SÄ¢ ¢}¢üç¢D¢çÎç|¢x¢éü¢ñ: J S¢¢ÿ¢¢h}¢¢ïüùÄ¢ç}¢çy¢ y¢´ ÎñÃ¢¢ Á¢èÃ¢¢ çÃ¢Îé¢ëü¢ ! JJ 56
y¢y¢Sy¢SÄ¢¢¢Ä¢´ Ó¢RéUSy¢ï SÃ¢ç¢:¢ïÄ¢S¢¢Ä¢ çã J x¢éLHÿ¢¢ãè¢¢SÃ¢¢¢ì çãyÃ¢ñÃ¢¢S¢éÚÎïçà¢ÜU¢¢ì JJ 57
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! økwÁ hk{kLktË Mðk{e yk «{kýu fneLku

ÃkAe MLkunk¤ rþ»Þ Ä{oËuðLku WØðMkt«ËkÞLkk Mk{Mík hnMÞLke Mkðuo ðkík
ík¥ðÃkqðfo ÞÚkkÚko fne Mkt¼¤kðe.50 íÞkhÃkAe WØðkðíkkh ©ehk{kLktË Mðk{eyu
Ä{oËuðLku ÃkkuíkkLku ½uh sðkLke yk¿kk ykÃke. íkuyku îkrhfk íkhV hðkLkk ÚkÞk yLku
Ä{oËuð Ãký ÃkkuíkkLkk ½h íkhV hðkLkk ÚkÞk.51
nu hksLkT ! Mk{Úko MkËTøkwÁLke «króÚke Ãkh{kLktË Ãkk{u÷k Ä{oËuð ÃkíLke
¼ÂõíkËuðe yLku Ãkwºk hk{«íkkÃkLke MkkÚku ÃkkuíkkLkk ½uh AÃkiÞk ykÔÞk yLku ¼økðkLk
©ef]»ýLke ¼Âõík fhðk ÷køÞk.52 ÃkkuíkkLku MÚkq÷, Mkqû{ yLku fkhý yk ºký
ËunÚke swËku yLku yk¾k þheh{kt ¿kkLkþÂõíkÚke Lk¾Úke rþ¾k ÃkÞOík ÔÞkÃkeLku
hnu÷ku y¾tz yrðLkkþe yuðku nwt ykí{k, íku ¼økðkLk ©ef]»ýLkku Mkuðf Awt. yk
«{kýu {kLke ¼sLk fhðk ÷køÞk.53 Sð, Rïh, fk¤, {kÞk íku{s «ÄkLkÃkwÁ»k
íkÚkk «f]ríkÃkwÁ»kLkk rLkÞtíkk Mkðuï
o h ©ef]»ý ¼økðkLk Au yk «{kýu rLkùÞ fheLku
Ä{oËuð yk søkíkLku Lkkþðtík {kLkðk ÷køÞk.54 íku{s nu hksLkT ! økwÁ hk{kLktË
Mðk{eLke yk¿kk «{kýu Ä{oËuð hk{kLkwò[kÞuo h[u÷k økeíkk¼k»Þ ykrË økútÚkkuLkku
ykËh Ãkqðof ÃkkX fhðk ÷køÞk yLku ÃkkuíkkLkk rþ»ÞkuLku ¼ýkððk ÷køÞk.55 nu
hksLkT ! ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ¼sLk fhíkk Ä{oËðu Lke ÃkkuíkkLkk Ä{o Ãkk÷Lk{kt yríkáZ
rLkck ykrË yLktík MkËTøkwýkuLku òuRLku Ëiðe Sðkí{kyku yk MkkûkkíkT MðÞt
Ä{o«òÃkrík s Ä{oËuðYÃku yðíkÞko Au yu{ {kLkðk ÷køÞk.56 yLku íku Ëiðe
Sðkuyu ÃkkuíkkLkk økwÁLkk ÷ûkýu hrník yuðk yMkwh økwÁykuLkku íÞkøk fhe ÃkkuíkkLkk
ykíÞtríkf fÕÞkýLku {kxu Ä{oËuðLkku økwÁÃkýu yk©Þ fhðk ÷køÞk.57
y. 17 «Úk{ «fhý 187
çãyÃ¢¢ x¢éMSÃ¢¢¢ì Ã¢ëc¢}¢¢ç¢y¢¢¢¢}¢ç¢ Ðí¢C¢ x¢éL¢è¢ü y¢ïc¢é J
Ä¢g}|¢HÏ¢¢ç¢ÚS¢¢ïçÓy¢ïc¢é S¢¢ùù#¢S¢Î¢ùS¢¢çyÜUH y¢m¢écc¢é JJ 58
¢}¢üÜëUy¢Ú¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢ç}¢S¢}¢¢¢Ä¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ c¢¢ïÇà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 16 JJ
-------------------------------
S¢#Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
ÎïÃ¢¢ §Ã¢ ÃÄ¢Ú¢Á¢y¢ Ä¢ïù~¢ ¢}¢ïü¢ Îèçÿ¢y¢¢: J yÄ¢QU¢S¢éÚçRUÄ¢¢ |¢ê¢ ! Ã¢c¢¢ü¢¢Ä¢ïÎéS¢çó¢|¢¢: JJ 1
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ÃkkuíkkLkk yMkwhøkwÁykuLkku íÞkøk fhe
Ä{oËuðLkku yk©Þ fÞkuo Aíkkt íku Ëiðe SðkuLku ÃkkuíkkLkk ÃkqðoLkk økwÁykuLku rð»ku økwÁ
þçËLke çkwrØ Lkkþ Ãkk{e Lkrn Ãký økwÁ þçËLkk swËk yÚkoÚke ÂMÚkh hne økR.
fkhý fu Ët¼Úke «kó fhu÷k yLkuf «fkhLkk hMkkMðkËÚke íku{Lkkt þheh ¾qçks
Ãkwü yLku ¼khu ÚkÞkt nkuðkÚke íku{kt økwÁÃkýwt yux÷u fu ¼khuÃkýwt su{Lkwt íku{s hÌkwt
níkwt, yÚkkoíkT Ä{oËuðLkku Mk{køk{ fhe su{Lkk ytíkh{kt MkíÞ, yMkíÞLkku rððuf
WËÞ ÚkÞku níkku íkuðk ËiðeSðku Mkkhe heíku Mk{síkk níkk fu ykÃkýk swLkk økwÁyku
{kºk þhehÚke s økwÁ Au çkkfe økwÁLkkt ÷ûký íku{kt yuf Ãký LkÚke.58
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{oËuðu økwÁ
hk{kLkt Ë Mðk{eLkk yk©Þ fÞko L kw t rLkYÃký fÞw O yu Lkk{u Mkku ¤ {ku
--------------------------------------
yæÞkÞ -17
Ä{oËuðLku yMkÌk ykMkwhe ÃkezkLkku WÃkÿð.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Ä{oËuð Úkfe ¼køkðíke ËeûkkLku Ãkk{u÷k
ÃkwÁ»kku ®nMkk ðøkuhu ykMkwher¢ÞkLkku íÞkøk fhe þhËÉíkwLkk [tÿ{kLke Mk{kLk
Wßßð¤ ¢ktríkðk¤k çkLke MðøkoLkk òýu Ëuð nkuÞ íku{ þku¼ðk ÷køÞk.1 yLku
íkuyku yÒk, ÄLk, ðkrËf ÃkËkÚkkuoÚke ðkhtðkh Ä{oËuðLkwt yríkþÞ MkL{kLk fhðk
Ã¢¢S¢¢ïó¢¢¢Ä¢¢¢¢lñ: S¢}¢¢¢´ y¢SÄ¢ y¢ï |¢ëà¢}¢ì J Ó¢RéU}¢éüãéSy¢ï¢ ¢}¢ü: S¢}¢ëh¢ïù|¢êó¢ë¢ïÎíÃ¢y¢ì JJ 2
S¢´SÜU¢Ú¢¢ì ç¢Á¢¢é~¢SÄ¢ }¢¢ñTèÏ¢¢¢Ã¢ç¢ SÃ¢Ä¢}¢ì J Ó¢ÜU¢Ú y¢ïc¢é Î¢¢¢çÎ Á¢¢çÃ¢S}¢Ä¢ÜëUÓ S¢: JJ 3
¥¢S¢éÄ¢¢ü S¢}¢Î¢ }¢¢¢Sy¢gëcÅì±¢ }¢¢éÁ¢¢S¢éÚ¢: J S¢éÚ¢çÚ¢ë¢S¢¢ã¢ÄÄ¢¢Sy¢´ y¢ÎèÄ¢¢´Sy¢¢¢ùùÎüÄ¢¢ì JJ 4
¢}¢üSÄ¢ Á¢èçÃ¢ÜU¢Ã¢ëô¢ ¢¢¢ç¢ à¢y¢à¢p x¢¢: J Á¢OéÄ¢¢ü¢¢çÎ Ó¢RéUp Ï¢ãé¢¢ y¢ïù¢}¢¢¢¢¢}¢ì JJ 5
Î¢çÚÎíKÎé:w¢}¢y¢éH´ Ðí¢#: à¢~¢éÜëUy¢´ }¢ãy¢ì J ¢}¢ü §yÄ¢¢Ó¢RéUSy¢´ ¿¢¢y¢Ä¢¢ïùç¢ S¢}¢yS¢Ú¢: JJ 6
Ðí¢Í¢ê<¢ÜU¢p Ï¢ãéà¢¢ï x¢ëãï y¢SÄ¢ ¢Ú¢ç¢¢ ! J ¥¢x¢ÓÀçy¢ S}¢ x¢ÓÀçy¢ Ä¢¢Ó¢ÜU¢p¢ó¢ÜU¢Ñìçÿ¢¢: JJ 7
Ðíÿ¢è¢¢¢¢¢Ä¢¢çÎãüy¢Ã¢ëç¢¢çÚÓÀÎ: J Ä¢¢¢ÜU¢ç@¢yS¢ïÃ¢¢´ Ó¢RïU S¢ x¢ëçãS¢}}¢y¢¢}¢ì JJ 8
S¢ã}¢¢¢´ çmc¢gé:w¢´ ¢ñÄ¢ïü¢ }¢ãy¢¢ ¢çy¢}¢ì J »ÜUÎ¢ Ðíï}¢Ã¢yÄ¢¢ã çÃ¢¢èy¢¢ y¢}¢éÎ¢Ú¢è: JJ 9
¥ã¢ï ! ! ÎñÃ¢x¢çy¢: SÃ¢¢ô}¢Sy¢Ã¢¢¢èÎëxÎà¢¢ Ä¢y¢: J ¥¢ÜU¢çÚÄ¢ç¢ Ò ¢ç¢ s¢ÜU¢Ú´ ¢ ÜéUÃ¢üy¢: JJ 10
÷køÞk, íkuÚke Ä{oËuð Ãký fkuR hkò {nkhkòLke su{ Mk{]rØðkLk ÚkÞk.2 íkuÚke
Ä{oËðu u ÃkkuíkkLkk Ãkwºk hk{«íkkÃkLkk ykÃkífk¤Lku ÷eÄu nsw MkwÄe Lkrn fhu÷k WÃkLkÞLk
MktMfkh MkwÄeLkk ík{k{ MktMfkhku ÞÚkkrðrÄ fÞko yLku íku{kt {Lkw»ÞkuLku rðM{Þ
WÃkòðu íkuðkt ËkLk ËeÄkt.3 Ä{oËuðLke MktÃkr¥k ykðe heíku ð]rØ Ãkk{íke òuRLku
ykMkwhe MktÃkr¥kÚke {ËkuL{¥k ÚkÞu÷k yLku {Lkw»ÞLkk YÃk{kt Vhíkk yMkwhku ykMkwhe
hkòykuLke ÃkûkÃkkíke MknkÞÚke Ä{o-¼ÂõíkLku íkÚkk íku{Lkk ykr©íksLkkuLku çknws
Ãkezk ykÃkðk ÷køÞk.4 íku yMkwhku Ä{oËuðLke ykSrðfk, ÄLk, ÄkLÞ, Mk{Mík
økkÞku yLku ðknLkkuLkwt nhý fhe yLkuf «fkhu yÃk{kLk fhðk ÷køÞk.5 ykðe
heíkLke yMkwhkuLke yrík WÃkkrÄÚke Ä{oËðu ËkÁý ËrhÿíkkLkwt Ëw:¾ ÃkkBÞk. ËrhÿeLku
fkuý ykðfkh ykÃku ? íkuÚke MktçktÄesLkku Ãký Ä{oËuðLkku ríkhMfkh fhðk ÷køÞk.6
nu LkhkrÄÃk ! ðÄw{kt íku yMkwhku yríkrÚk, yÒkkÚkeo yLku r¼¾kheLkk MðYÃku
Ä{oËuðLkk ½uh yðh-sðh fhðk ÷køÞk. íkuÚke Ä{oËuðLkkt ÄLk ÄkLÞ rçk÷fw÷
¾wxe økÞkt, yLku ykSrðfk nhkR økR, Aíkkt Ãký Ä{oËðu øk]nMÚkLkk þkeÞÄ{oLku
yLkwYÃk yríkrÚkykuLke Mkuðk su íku «fkhu fhe øk]nMÚkÄ{o çkòðíkk níkk.7-8 fkuR
Ãký heíku MknLk Lk ÚkkÞ íkuðk ¼Þtfh «Mktøkku Q¼k ÚkÞk Aíkkt {nkLk Äehs
Äkhý fheLku þºkwykuLke ÃkezkLku MknLk fhíkk Ä{oËuð «íÞu WËkh çkwrØðk¤k ÃkíLke
«u{ðíke yufð¾ík rðLkÞÃkqðof fnuðk ÷køÞkt.9
Ãkrík «íÞu ¼ÂõíkËuðeLkkt rðLkÞ ð[Lkku:- ¼ÂõíkËuðe fnu Au, nu
Mðkr{LkT ! ËiðLke økrík íkku swyku ! fuðe ykùÞofkhe Au ! fkhý fu yÃkfkh fhLkkh
y. 17 «Úk{ «fhý 189
©¢ÎíÃ¢¢ï }¢ã¢¢ì Á¢¢y¢: à¢¢~¢Ã¢¢ï ç¢<¢ç}¢¢ÜU: J Á¢èçÃ¢ÜU¢ç¢ ãy¢¢ Ä¢~¢ S¢ã S¢Ã¢ñü: ¢çÚÓÀÎñ: JJ 11
¥¢Ä¢¢yÄ¢ó¢¢<¢¢¢ï |¢êÄ¢¢ï Ã¢y¢üy¢ïùó¢´ yÃ¢à¢ïc¢ÜU}¢ì J Ã¢Ä¢´ ÿ¢é¢´ çÃ¢S¢¢ïÉ¢Ú¢ï Ã¢çÎcÄ¢¢}¢¢ïùçy¢¢è´Sy¢é çÜU}¢ì JJ 12
çmy¢èÄ¢ï Ã¢¢ y¢ëy¢èÄ¢ïçq ç}¢HyÄ¢¢Ã¢¢ç}¢ã¢à¢¢}¢ì J ¥ó¢´ ÒUçÓ¢yÈUH´ ÒU¢ç¢ à¢¢ÜU¢~¢´ y¢é ÜéU~¢çÓ¢y¢ì JJ 13
yÃ¢Ä¢¢ ¢ñÄ¢ïü¢ y¢yS¢Ã¢Z S¢sy¢ï ¢éLc¢ï¢ çã J ¥¢èÚ¢Ä¢¢: ç²¢ }¢ï y¢é |¢ëà¢}¢éçmÁ¢y¢ïùy¢Ú}¢ì JJ 14
çÏ¢|¢ïç}¢ ¢¢¢ ! Î¢çÚÎíK¢yS¢y¢è¢}¢üçÃ¢Ú¢ïç¢¢: J Ä¢yS¢Ã¢ïùó¢¢çÎÜU¢}¢¢ è ¢}¢ü½íC¢ çÃ¢¢àÄ¢çy¢ JJ 15
¥¢ïÜUà¢¢ç¢c¢¢y¢: S¢Ã¢ü¿¢¢ï Ã¢y¢üy¢ï |¢Ã¢¢¢ì J ¥y¢ »y¢yÜUC}¢éQUKñ S¢¢¢¢´ çÜUç@Îêsy¢¢}¢ì JJ 16
çÃ¢¢yÜU¢Hïùçy¢}¢ãçy¢ Ðí¢#ïùÄ¢çS}¢Ä¢¢¢ ¢éÚ¢ J çS¢çy¢: SÃ¢S¢y¢Ä¢¢ SÃ¢¢ô}¢Sy¢Ã¢¢pÄ¢¢üÃ¢ã¢çSy¢ ¢: JJ 17
§çy¢ ¢y²¢ }¢ëÎé Ðí¢ïQU: S¢ ¢}¢ü: S¢Ã¢üçÃ¢yÐí|¢é: J Ðíè¢Ä¢´Sy¢¢}¢éÃ¢¢Ó¢ïÎ´ çvHàÄ¢y¢è´ Ï¢ãé¢¢ùù¢Î¢ JJ 18
sLkku WÃkh Ãký WÃkfkh fhLkkhk {nkÄ{oðk¤k ík{khe Ãký Ëw:¾Úke ykðe ¼Þtfh
ÂMÚkrík ÚkR Au.10 ykMkwhe þºkwykuLku ÷eÄu ykÃkýLku yfkhý ykðku {nkWÃkÿð
WíÃkÒk ÚkÞku Au. ykÃkýe ykSrðfk Ãký íkuyku nhe økÞk íkÚkk ½hLke Mkk{økúe
Ãký fktR hnuðk ËeÄe LkÚke.11 ykÃkýu íÞkt yÒkkÚkeoyku ðkhtðkh ykðu Au, Ãký
½h{kt yLkks yþu»k Au, (yÚkkoíkT rçk÷fw÷ LkÚke, Aíkkt ½h{kt yLkks LkÚke yu{
fnuðwt ÃkríkðúíkkLkkheLkk Ä{o{kt rLk»kuÄ Au íkuÚke yþu»k Au íkuðwt nfkhkí{f ðkõÞ
¼Âõík{kíkk çkkuÕÞkt.) nu ÃkríkËuð ! ykÃkýu íkku Ëw:¾ MknLk fheþwt Ãký yríkÚkeykuLku
þwt sðkçk ykÃkeþwt ?.12
yLku ð¤e ykÃkýLku íkku çkesu yÚkðk ºkesu rËðMku ¼kusLk {¤u Au, íku{kt
Ãký yÒk õÞkhuf {¤u Au, õÞkhuf {kºk þkf yLku õÞkhuf {kºk V¤ ðøkuhu «kó
ÚkkÞ Au.13 ík{u ÃkwÁ»k Aku íkuÚke ÄehsÃkqðof yk çkÄwt fü MknLk fhe þfku Aku,
Ãký nwt e Awt íkuÚke Äehs Ähe þfíke LkÚke, yLku {khk ytíkh{kt {kuxku Wîuøk hÌkk
fhu Au.14 nu LkkÚk ! ËrhÿíkkLkwt Ëw:¾ ÃkríkðúíkkLkk Ä{o{kt rðhkuÄe Au íkuÚke íkuLkkÚke nwt
yíÞtík ¼Þ Ãkk{wt Aw,t ËrhÿíkkLkk Ëw:¾Lku ÷eÄu yÒkLkk fýLku yÚkuo ßÞkt íÞkt ¼xfíke
e Ä{o¼úü ÚkR rðLkkþ Ãkk{u Au.15
nu ÃkríkËuð ! ík{u yLkuf þkku{kt Ãkkhtøkík Aku. íkuÚke ykÃkr¥kLkk Ëw:¾Lku
Ëqh fhðkLkk WÃkkÞLku òýku Aku. íku nuíkwÚke yk ËkÁýËw:¾Lke {wÂõíkLku {kxu fktR
WÃkkÞ rð[khku íkku MkkÁt.16 nu Mðkr{LkT ! ykðku {kuxku ykÃkífk¤ ykÔÞku Au Aíkkt
ík{u ÃkqðoLke su{ s MðMÚk r[¥ku ðíkeo þfku Aku, íku {Lku ykùÞo WÃkòðu Au.17
ÃkkuíkkLke ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeyu yk «{kýu fku{¤ ð[Lkku fÌkkt íku Mkkt¼¤e Mkðo WÃkkÞLku
ÜUËÄ¢¢ç¢ ! ¢ë¢é }¢m¢vÄ¢´ Ä¢Îì¾íéÃ¢ï à¢¢S¢}}¢y¢}¢ì J ¢ñÄ¢ïü¢ y¢èÄ¢üy¢ï ¢ê¢}¢¢¢ÎçÏ¢}¢ü¢èçc¢ç|¢: JJ 19
Ðí¢ÚÏ¢ÜU}¢¢ü¢è¢¢ïùçSy¢ Îïã¢ï Ã¢ñ S¢Ã¢üÎïçã¢: J Ðí¢Ä¢y¢ï Ä¢yS¢éw¢´ Îé:w¢´ y¢çh y¢SÄ¢¢¢éS¢¢Úy¢: JJ 20
Ðí¢ÚÏ¢¢ï¢çS¢y¢´ Îé:w¢}¢S}¢¢ç|¢: Ðí¢#}¢çSy¢ çã J ç¢ç}¢¢}¢¢~¢y¢¢ y¢~¢ S¢¢Õ¢ÎïSy¢é ÜUèyÄ¢üy¢ï JJ 21
|¢¢ïx¢´ çÃ¢¢¢ ¢ Ðí¢ÚÏ¢´ ÜU}¢¢ïü¢¢Ä¢ñ: SÃ¢¢éçDy¢ñ: J ÜUSÄ¢¢ç¢ ÿ¢èÄ¢y¢ï ¢ê¢ç}¢çy¢ |¢ÎíïùçSy¢ ç¢pÄ¢: JJ 22
ÎéCÐí¢ÚÏ¢Á¢ç¢y¢´ ÜëUÓÀî´ |¢êçÚy¢Ú´ S¢çy¢ ! J ÎïÃ¢ñ¢ëü¢¢çÎç|¢: ¢êÃ¢ñü: S¢}¢¢ñüÚÄ¢|¢éÁÄ¢y¢ JJ 23
~¢ñH¢ïvÄ¢SÄ¢¢Ä¢ç¢¢çy¢: à¢ÓÄ¢¢ S¢ã ¢éÚÎÚ: J Ðí¢¢ ÜUC´ }¢ãjÎíï ! Ã¢ë~¢¢lçÚÜëUy¢´ ¢éÚ¢ JJ 24
¢éÄ¢ÔH¢ïÜUSy¢¢¢ Ú¢Á¢¢ ç¢c¢¢¢¢¢}¢¢èEÚ: J Î}¢Ä¢yÄ¢¢ çÄ¢¢ S¢¢ÜÚ Ðí¢¢ |¢êÄ¢üçÚ¢èÇ¢}¢ì JJ 25
Ã¢çS¢D<c¢ÚL¢yÄ¢¢ S¢ã ¾ír¢çÃ¢Î¢´ Ã¢Ú: J à¢¢~¢Ã¢´ Ï¢ãé¢¢ Îé:w¢´ çÃ¢ç¢y¢éËÄ¢¢ïùç¢ HÏ¢Ã¢¢¢ì JJ 26
òýLkkhk Mk{Úko Ä{oËuð ykÃkífk¤Úke çknw Ãkezk Ãkk{u÷ ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLku hkS
fhðk fnuðk ÷køÞk.18
ÃkíLke «íÞu Ä{oËuðLkkt ÄehsLkkt ð[Lkku:- nu fÕÞkýe ! Mkðo
þk Mkt{ík {kÁt ð[Lk ík{u Mkkt¼¤ku. {Lkw»Þ {kºk ÄehsYÃke LkkðÚke
ykÃkífk¤YÃke {nkMkkøkhLku yð~Þ Ãkkh fhe þfu Au.19 nu Ëuðe ! MkðoSð
«kýe{kºkLkku Ëun «khçÄ f{oLku ykÄeLk Au, yLku su fktR Mkw¾Ëw:¾ «kó ÚkkÞ Au
íku «khçÄLku yLkwMkkhu s «kó ÚkkÞ Au.20 yLku ykÃkýLku su yk Ëw:¾ «kó ÚkÞwt Au
íku «khçÄÚke s ÚkÞwt Au, yk þºkwyku íkku fuð¤ íku{kt rLkr{¥k{kºk Au.21 {kxu nu
¼ÿu ! «khçÄ f{o ¼kuøkÔÞk rðLkk íkuLke rLkð]r¥kLkk øk{u íkux÷k WÃkkÞku fkuR fhu
Aíkkt Sð«kýe{kºkLkwt «khçÄ Lkkþ Ãkk{íkwt LkÚke, yk MkðoþkLkku rLkýoÞ Au.22
nu Mkrík ! Ãkqðou Mk{Úko nkuðk Aíkkt Ãký Ëuðíkkyku, {nkhkòyku yLku hkòyku
ykrËfu frXLk «khçÄf{kuoÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷kt {nkËw:¾kuLku ¼kuøkÔÞkt Au.23 nu
fÕÞkýe ! Mk{Mík rºk÷kufeLkk yrÄÃkrík RLÿ{nkhkò Ãký ÃkkuíkkLke ÃkíLke þ[eLke
MkkÚku ð]ºkkMkwh rðøkuhu þºkwykuyu ykÃku÷kt {nkfüLku ¼kuøkÔÞkt Au.24 íku{s rLk»kÄ
ËuþLkk yrÄÃkrík yLku ÃkwÛÞ&÷kuf yuðk Lk¤hkòyu Ãký ÃkkuíkkLke ÃkíLke Ë{ÞtíkeLke
MkkÚku þºkwykuyu ykÃku÷e ½ýe çkÄe ÃkezkLku ÃkkBÞk Au.25 yhu ! çkúñkSLke íkwÕÞ
yLku çkúñðu¥kkyku{kt ©uc yuðk ðrMkcÉr»kyu Ãký ÃkkuíkkLkkt ÃkíLke yÁtÄíkeLke
MkkÚku rðïkr{ºk Úkfe yLkuf «fkhLkkt Ëw:¾ ¼kuøkÔÞkt Au.26 ykðk yLkuf Mk{Úko
ÃkwÁ»kkuyu Ãký yk heíku «kó ÚkÞu÷kt «khçÄLkkt füLku ÄehsÚke MknLk fÞkO Au yLku
ykÃkýu Ãký yus heíku Äehs hk¾e MknLk fhðkLkwt Au.27
y. 17 «Úk{ «fhý 191
»Ã¢´ S¢}¢¢ñüÏ¢üãéç|¢Úç¢ Ðí¢ÚÏ¢Hç}|¢y¢}¢ì J ÜUC´ ¢ñÄ¢ïü¢ñÃ¢ S¢¢ïÉ}¢S}¢¢ç|¢: S¢sy¢ï y¢¢¢ JJ 27
¢yÄ¢éçÚy¢´ Ã¢Ó¢¢ï |¢çQU: ¢éyÃ¢¢ çw¢ó¢¢y¢Ú¢ ¢ë¢ ! J ¥¢àÄ¢y¢è SÃ¢Îé:w¢¢y¢´ x¢y¢¢ñÄ¢¢ü LÚ¢ïÎ S¢¢ JJ 28
y¢¢´ S¢¢yÃ¢Ä¢¢ì ¢é¢¢ü}¢ü: Ðí¢ïÃ¢¢Ó¢ }¢¢éÚ´ Ã¢Ó¢: J w¢ïÎ´ }¢¢ ÜéUL |¢Îíï ! yÃ¢´ ÜUSÄ¢¢Ä¢¢¢ó¢ S¢Ã¢üÎ¢ JJ 29
ÜU}¢ü¢¢ï Îé<¢Ã¢¢Ä¢üyÃ¢¢yÐí¢ÚÏ¢SÄ¢ ¢é¢:¢é¢: J ãy¢¢ïl}¢¢ ¥ç¢ Ðí¢Ä¢¢ï ¢èÚ¢ ¢¢ïl¢ïx¢}¢éÁãé: JJ 30
¥ã´ y¢¢ñÃ¢ yÃ¢yÐíèyÄ¢ñ S¢¢¢¢´ ÜUC¢¢à¢¢}¢ì J Ä¢çyÜUç@Îç¢ ÜUy¢¢üçS}¢ çÓ¢y¢¢´ }¢¢çS¢ }¢¢ ÜëU¢¢: JJ 31
§yÄ¢¢E¢SÄ¢ S¢y¢è´ ¢Õè´ ¢}¢¢ïüùçÚ|¢Ä¢¢¢à¢¢}¢ì J ÜU}¢é¢¢Ä¢´ ÜUÚ¢ï}¢èçy¢ Ó¢ïy¢S¢¢ùçÓ¢y¢Ä¢¢y¢: JJ 32
à¢èÍ¢íçS¢çhÐíÎ´ ¢÷¢¢´ NçÎ çÓ¢y¢Ä¢y¢¢ïùSÄ¢ y¢}¢ì J SÃ¢y¢¢y¢ï¢¢ï¢çÎCSÄ¢ S}¢ëçy¢Ú¢S¢èh¢ê}¢y¢: JJ 33
ã¢ê}¢¢ÜéUHÎïÃ¢¢ïùçSy¢ S¢Ã¢üS¢VC|¢T¢: J S¢ »Ã¢¢l¢ùùÚ¢Ä¢ §çy¢ ç¢çpÜU¢Ä¢ Ã¢ëc¢¢ï ¢ë¢ ! JJ 34
ÿ¢ï~¢´ ¢éÄ¢}¢Ä¢¢ïÄ¢¢wÄ¢´ Á¢¢çS¢çhÐíÎ´ Îíéy¢}¢ì J »yÄ¢ y¢~¢ ÜëUy¢¢Ã¢¢S¢Sy¢Î¢Ú¢¢¢}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 35
Ëw:¾Lkku ytík Lknª Ëu¾kíkkt ¼ÂõíkËuðeLkwt fÁý ÁËLk:-

Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Ëw:¾e ÓËÞðk¤kt ¼ÂõíkËuðeyu ÃkkuíkkLkk ÃkríkËuðLkkt
ykðk «fkhLkkt MknLk fhðkLkkt ð[Lkku Mkkt¼éÞkt Lku Ëw:¾Lkku ytík Lkrn Ëu¾kíkkt
Äehs ¾qxe økR Lku YËLk fhðk ÷køÞkt.28 nu hksLkT ! YËLk fhíkkt ¼ÂõíkËuðeLku
MkktíðLkk ykÃkíkk Ä{oËuð Vhe fnuðk ÷køÞk, fu nu fÕÞkýe ! ík{u ¾uË Lk Ãkk{ku,
fkuRLkwt Ãký Ëw:¾ n{uþkt hnuíkwt LkÚke.29 «khçÄ f{oLkku rðLkkþ þõÞ LkÚke, Aíkkt
ÄehÃkwÁ»kku ðkhtðkh «khçÄLku nxkððk «ÞíLkku fhu Au yLku íku «ÞíLk rLk»V¤
òÞ Aíkkt Ãký íkuyku õÞkhuÞ «ÞíLk Akuze Ëuíkk LkÚke.30 íkuðe s heíku nwt Ãký
ík{khe «MkÒkíkkLku yÚkuo MktfxLku Ëqh fhðkLkku WÃkkÞ fheþ, yuÚke {Lk{kt þkuf Lk
fhku.31 yk «{kýu Ä{oËðu ÃkkuíkkLkkt Ãkríkðúíkk ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLku ykïkMkLk ykÃke
þºkwykuLkku ¼Þ fÞk WÃkkÞÚke Lkkþ Ãkk{þu? yuðku rð[kh fhðk ÷køÞk.32
þe½ú rMkÂæÄLku ykÃku yuðku WÃkkÞ Ä{oËuð ytíkh{kt rð[khe hÌkk níkk íÞkhu
rððknLkk Mk{Þu rÃkíkk çkk÷þ{koyu ykÃku÷ WÃkËuþ ð[LkkuÚke nLkw{kLkSLkwt M{hý
ÚkR ykÔÞwt.33 Mkðo MktfxLku Ëqh fhLkkhk nLkw{kLkS ykÃkýk fw¤Ëuð Au. ykðe
rðfx ÃkrhÂMÚkrík{kt íku{Lkwt s ykhkÄLk fÁt. ykðwt Ä{oËuðu Lk¬e fÞwO.34 ÃkAe
Ä{oËðu u íkífk¤ sÃkLke rMkÂæÄ ykÃku yuðk Ãkrðºk MÚk¤ yÞkuæÞkíkeÚko{kt sR rLkðkMk
fÞkuo yLku íÞkt nLkw{kLkSLke ykhkÄLkk fhðk ÷køÞk.35 yMkwhku Lk òýe þfu yu
heíku Ä{oËuð «ríkrËLk nLkw{kLkSLkk {trËhu òÞ yLku íÞkt nLkw{kLkSLkwt ÃkqsLk
fhe íku{Lkk Mkku¤ yûkhLkk {tºkÚke øk¼ík nLkw{kLkMíkkuºkLkku yk «{kýu ÃkkX fhðk
¥¿¢¢y¢ïã¢ïùS¢éÚx¢¢ñãü¢é}¢}¢çÎÚïùÃ¢ã}¢ì J x¢yÃ¢¢ S¢}¢êÁÄ¢ y¢}¢~¢¢y}¢ÜÚ Sy¢¢ï~¢´ ¢¢¢Æ S¢: JJ 36
¢}¢Sy¢ ¥¢T¢ïÄ¢¢Ä¢ Ã¢¢Ä¢é¢é~¢¢Ä¢ ¢è}¢y¢ï J Ú¢}¢Îêy¢¢Ä¢ }¢ãy¢ï S¢é°íèÃ¢S¢çÓ¢Ã¢¢Ä¢ Ó¢ JJ 37
¢}¢¢ïùSy¢é y¢ï }¢ã¢Ã¢èÚ ! }¢ã¢Ï¢H¢Ú¢RU}¢ ! J Ã¢ñçÚ|¢èc¢¢M¢¢Ä¢ Ú¢Ã¢¢~¢¢S¢Î¢çÄ¢¢ï JJ 38
¢}¢¢ï ãÚ¢Ã¢y¢¢Ú¢Ä¢ çà¢H¢Ã¢ëÿ¢¢Ä¢é¢¢Ä¢ Ó¢ J Úÿ¢:S¢ñÄ¢çÃ¢}¢Î¢üÄ¢ ¢}¢Sy¢é|Ä¢´ Ä¢à¢çSÃ¢¢ï JJ 39
¢}¢¢ï ã¢é}¢y¢ï y¢é|Ä¢´ HV¢¢x¢ÚÎ¢çã¢ï J Îà¢°íèÃ¢S¢éy¢ÍÝ¢Ä¢ S¢èy¢¢à¢¢ïÜUçÃ¢¢¢çà¢¢ï JJ 40
¢}¢¢ïùSy¢é y¢ï }¢ãÄ¢¢ïçx¢S¢Î¢ à¢éh¢y¢Ú¢y}¢¢ï J S¢èy¢¢Ú¢}¢¢çy¢Nl¢Ä¢ ¢}¢Sy¢ï çÓ¢ÚÁ¢èçÃ¢¢ï JJ 41
¢}¢: ÜU¢èÎí ! y¢ï ç¢yÄ¢´ S¢Ã¢üÚ¢ïx¢çÃ¢¢¢çà¢¢ï J |¢êy¢Ðíïy¢ç¢à¢¢Ó¢¢çÎ|¢Ä¢çÃ¢Îí¢Ã¢¢¢ç|¢¢ ! JJ 42
¢}¢Sy¢é|Ä¢´ Ú¢}¢|¢Îí¢éLÐíïD¢Ä¢ |¢êÄ¢S¢ï J ¢}¢¢ïùçy¢S¢êHM¢¢Ä¢ S¢êÿ}¢M¢¢Ú¢Ä¢ Ó¢ JJ 43
÷køÞk.36
Ä{oËuðu fhu÷e Mkku¤ &÷kufkí{f nLkw{kLkSLke «kÚkoLkk:- nu
ytsLkeMkwík yLku ðkÞwËðu Lkk Ãkwºk ! ík{Lku Lk{Mfkh. nu hk{[tÿSLkk {nkçkwrØþk¤e
Ëqík ! ík{Lku Lk{Mfkh, nu ËuðíkkykuLkk ÃkqsLkeÞ yLku MkwøkúeðLkk Mkr[ð nLkw{kLkS
! ík{Lku Lk{Mfkh.37 nu {nkðeh ! nu {nkçk÷e ! nu Ãkhk¢{e ! ík{Lku Lk{Mfkh,
nu þºkwykuLku òuðk {kºkÚke ºkkMk WÃksu yuðe ¼e»ký ykf]ríkðk¤k ! yLku hkðý
suðk Ãkhk¢{e yMkwhLku Ãký ºkkMk ykÃkLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh.38
nu YÿLkk yðíkkh MðYÃk ! ík{Lku Lk{Mfkh, ÃkÚÚkhLke rþ÷k yLku ð]ûkku suLkkt
ykÞwÄku Au yuðk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh, hkûkMkkuLkk MkiLÞLkwt {ËoLk fhLkkhk
yLku {nkÞþMðe nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh.39
÷tfkLkøkheLku ¼M{e¼qík fhLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh. Ëþ
{kÚkktðk¤k hkðýLkk Ãkwºk yûkÞfw{khLkku ûkÞ fhLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku
Lk{Mfkh. nu MkeíkkLkk þkufLkku rðLkkþ fhLkkh nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh.40 nu
{nkÞkuøke ! nu MkËkÞ þwØ ytík:fhýðk¤k nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh. {k
òLkfe yLku ¼økðkLk hk{[tÿSLku yíÞtík ðnk÷k yLku r[htSðe yuðk nu
nLkw{kLkS ík{Lku Lk{Mfkh.41 nu ðkLkhku{kt ©uc ! nu MkðohkuøkLkwt rLkíÞ þ{Lk
fhLkkhk ! ík{Lku Lk{Mfkh. nu ¼qík, «uík, rÃkþk[ ykrËfLku ¼Þ WÃkòðu yLku
íkkífkr÷f íkøkuze {qfu yuðwt {tøk¤ Lkk{ Äkhý fhLkkhk nLkw{kLkS ! ík{Lku
Lk{Mfkh.42 nu {tøk¤{qík ©ehk{Lku yríkþÞ r«Þ yuðk nLkw{kLkS ík{Lku
ðkhtðkh Lk{Mfkh Au, íku{s yríkþÞ MÚkq÷ {nk {kuxku ykfkh ÄhLkkhk yLku
y. 17 «Úk{ «fhý 193
¢}¢¢ïùçw¢H|¢Ä¢ÍÝ¢Ä¢ ç¢|¢üÄ¢¢Ä¢ }¢ã¢y}¢¢ï J Ï¢¢H¢ÜüUléçy¢Îïã¢Ä¢ }¢éçCÐíãÚ¢¢Ä¢ Ó¢ JJ 44
¢}¢¢ï HVïEÚ¢ïl¢¢|¢XçÃ¢~¢¢çS¢y¢¢d¢ ! J Ú¢}¢¢¢}¢¢¢éÚQU¢Ä¢ Hÿ}¢¢Ðí¢¢Î¢Ä¢ y¢ï JJ 45
¢}¢Sy¢ï çÃ¢EÃ¢l¢Ä¢ çÃ¢Á¢²¢Ä¢ Ã¢ÚèÄ¢S¢ï J |¢QUS¢VCS¢´ã~¢ïü ¢}¢üç¢D¢Ä¢ çÁ¢c¢Ã¢ï JJ 46
¢}¢¢ï ¢ñçDÜUÃ¢Ä¢¢üÄ¢ çÃ¢Á¢¢¢ÚÄ¢Ã¢¢çS¢¢ï J |¢QU¢|¢èCÐíÎ¢~¢ï Ó¢ ¢¢ÇÃ¢çÐíÄ¢ÜU¢çÚ¢ï JJ 47
¢}¢¢ï ¢}¢¢üçÚ¢¢à¢¢Ä¢ çÃ¢}¢H¢Ä¢ Ó¢ |¢¢SÃ¢y¢ï J ç¢yÄ¢´ Ú¢}¢¢Ä¢¢ÜU¢¢¢Ã¢¢¢ïyS¢éÜUÓ¢ïy¢S¢ï JJ 48
¢}¢¢ï ¢¢<}¢ÜUS¢ïÃÄ¢¢Ä¢ ¾ír¢Ä¢¢Ä¢ S¢éÚ¢<Ó¢y¢ ! J y¢é|Ä¢´ Ï¢ëãÎì±íy¢ÐíïD ! S¢Ã¢ü¢¢¢¢¢ã¢çÚ¢ï JJ 49
¢}¢¢ï Î¢çÚÎíÎé:w¢ÍÝ ! }¢¢Ly¢ï ! Ï¢¢w¢Ç¢ ! J S¢éw¢Î¢Ä¢ à¢ÚÄ¢¢Ä¢ ¢}¢Sy¢ï «çc¢Ã¢ë¢Ä¢ï JJ 50
¢}¢¢ï Ã¢ÚÎ ! y¢ï ç¢yÄ¢´ Ú¢}¢Ä¢¢¢¢l¢¢ÜéUH ! J S¢éw¢¢Ú¢Ä¢ ! ÎéÚ¢Ú¢Ä¢ ! ¢}¢Sy¢ï çÎÃÄ¢Mç¢¢ï JJ 51
yríkþÞ Mkqû{YÃkLku Ähðk{kt Ãký Mk{Úko yuðk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh.43

nu yr¾÷ ¼ÞLku Lkkþ fhLkkhk yLku MðÞt rLk¼oÞMðYÃk yuðk nu nLkw{kLkS !
ík{Lku Lk{Mfkh. nu yríkþÞ WËkh {Lkðk¤k yLku çkk÷MkqÞoLke Mk{kLk íkusMðe
fktrík{kLk þhehLku Äkhý fhLkkhk ! ík{Lku Lk{Mfkh. {wrüfkYÃke ykÞwÄÚke þºkwLku
«nkh fhLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh.44 nu ÷tfï u hLkk çkøke[kLku W¾uze
hkûkMkkuLku ºkkMk ykÃkLkkhk nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh. nu hk{Lkk{{kt yríkþÞ
yLkwhkøkðk¤k yLku MktSðLke yki»kÄe ÷kðe ÷û{ýSLkk «kýLkwt hûký fhLkkhk
nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh.45 nu rðïðLã ! nu Mkðoºk rðsÞ «kó fhLkkhk
! nu «ÏÞkík MkËTøkwýkuÚke ©uc ! ík{Lku {khk Lk{Mfkh. nu ¼õíksLkkuLkk MktfxLku
nhLkkhk ! nu Ä{o{kt rLkckðk¤k ! nu Mkðoºk SíkLkku ztfku ðøkkzLkkhk nu nLkw{kLkS
! ík{Lku Lk{Mfkh.46 nu Lkircf çkúñ[kheyku{kt ©uc ! nu rLksoLk ðLk«Ëuþ{kt
hnuLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh. íku{s nu ¼õíksLkkuLkk RÂåAík{LkkuhÚkkuLku
Ãkqýo fhLkkhk íkÚkk nu ÃkktzðkuLkwt r«Þ fhLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku Lk{Mfkh.47
nu Ä{oLkk þºkwykuLkku rðLkkþ fhLkkhk ! rLkËkuo»k yLku íkusMðe MðYÃk yuðk ykÃkLku
nwt Lk{Mfkh fÁt Aw,t íku{s hk{kÞýLke fÚkk Mkkt¼¤ðk{kt rLkhtíkh WíMkwf {Lkðk¤k
nu nLkw{kLkS ! ík{Lku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.48 nu Äk{f ÃkwÁ»kkuLku Mkuððk ÞkuøÞ !
nu çkúkñýkuLkwt rník fhLkkhk ! nu ËuðíkkykuÚke ÃkqòÞu÷k nu nLkw{kLkS ! ík{Lku {khk
Lk{Mfkh Au. íku{s nu çkúñ[Þoðíú k{kt yríkr«Þ yLku Mkðo «fkhLkk ÃkkÃkLku nhLkkhk
nu nLkw{kLkS ! ík{Lku {khk Lk{Mfkh.49 nu ËrhÿíkkLkk Ëw:¾kuLkku rðLkkþ fhLkkhk
! nu çktÄLkkuLku íkkuzLkkhk ! nu {kÁrík ! ík{Lku {khk Lk{Mfkh, nu ¼õíksLkkuLku RÂåAík
¢}¢¢ïùÜüUS¢ê¢ã¢Ú¢Ä¢ y¢é|Ä¢´ }¢¢}¢|¢Ä¢´ ÜéUL J Îà¢ü¢´ Îïçã S¢¢ÿ¢¢¢ï ¢}¢Sy¢ï S¢Ã¢üÎ<à¢¢ï JJ 52
§çy¢ ¢èã¢é}¢ySy¢¢ï~¢Ðíçy¢ÔH¢ïÜñUÜUÃ¢¢üÜU}¢ì J SÃ¢¢ã¢ÈUÇy¢}¢Á¢¢}¢~¢´ S¢ y¢é Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 53
Á¢¢¢y¢ï ÐíyÄ¢ã´ Sy¢¢ï~¢´ Ï¢h¢TçHçÚÎ´ ¢ë¢ ! J »ÜUÜïU¢ ¢Î¢ çy¢D¢éÚy¢Sy¢SÄ¢ S¢¢ïù¢Æy¢ì JJ 54
¢èçy¢ÐíÃ¢è¢ ! ç¢x¢}¢¢x¢}¢à¢¢Ï¢éhï ! Ú¢Á¢¢ç¢Ú¢Á¢ÚÍ¢é¢¢Ä¢ÜU}¢ç~¢Ã¢Ä¢ü ! J
çS¢ÎêÚÓ¢<Ó¢y¢ÜUHïÃ¢Ú ! ¢ñçDÜïUÎí ! ¢èÚ¢}¢Îêy¢ ! ã¢é}¢¢ì ! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï JJ 55
Mkw¾ ykÃkLkkhk ! íkÚkk nu þhýkøkíkkuLkwt hûký fhLkkhk ! yLku Ér»kykuLkk suðe

MkkÂ¥ðfð]r¥kLku ðhu÷k ! nu nLkw{kLkS ! ík{Lku {khk Lk{Mfkh Au.50
nu ¼õíksLkkuLku RÂåAík ðhËkLkLku ykÃkLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku {khk
Lk{Mfkh Au. yufkøkú r[¥kÚke rLkíÞu ©ehk{[tÿSLkwt æÞkLk fhLkkhk ! íkÚkk suLke
ykhkÄLkk ¼õíksLkku {kxu MknsÃkýu Mkh¤ Au yuðk yLku y¼õíksLkku {kxu
yrík frXLk Au yuðk íkÚkk rËÔÞ MkwtËh ykf]rík ÄhLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{Lku
{khk Lk{Mfkh Au.51 nu ykfzkLkk Ãkw»ÃkLkku nkh ÃknuhLkkhk ! ík{Lku Lk{Mfkh, su
fkuR Ãký søÞkyu hneLku ÃkkuíkkLke ykhkÄLkk fhLkkhk ¼õíksLkku WÃkh f]Ãkkárü
fhLkkhk nu nLkw{kLkS ! ík{u {khk WÃkh f]Ãkkárü fhe {Lku rLk¼oÞ fhku. yLku
ykÃkLkwt MkkûkkíkT rËÔÞ ËþoLk {Lku ykÃkku, nwt ykÃkLku Lk{Mfkh fÁt Awt.52
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! «ríkrËLk yk «{kýu Ä{oËuð
¼õíksLkkuLkk MktfxLku rðLkkþ fhLkkhk MíkkuºkÚke nLkw{kLkSLke «Úk{ Míkwrík fhíkk
yLku íÞkh ÃkAe íku MíkkuºkLkk yuf yuf &÷kufLku rð»ku yuf yuf yûkhLkku Mðefkh
fheLku yÚkkoíkT «Úk{ &÷kufLkku Ãknu÷ku yûkh, çkeòLkku çkeòu yLku ºkeòLkku ºkeòu
yuðe heíku Mkku¤ &÷kuf{ktÚke yuf yuf yûkhLkku Mðefkh fhðkÚke ÚkÞu÷ H
Lk{ku nLkw{íku ¼Þ¼tsLkkÞ Mkw¾t fwÁ yk {tºkLku Auzu VxT Mðknk òuzeLku
Ä{oËuð yk Mkku¤ yûkhLkk {tºkLkku rðrÄÃkqðof sÃk fhíkk níkk.53 nu hksLkT ! yk
Mkku¤ yûkhLkk {tºkLkk sÃkLku ytíku Ä{oËuð nLkw{kLkSLke ykøk¤ s{ýk ÃkøkLku
zkçkk ÃkøkLkk MkkÚk¤ WÃkh {qfe yuf zkçkk Ãkøku Q¼k hne çkÒku nkÚk òuzeLku
ykøk¤ fnu÷k MíkkuºkLkku rLkhtíkh ÃkkX fhíkk níkk.54
Ä{o Ë u ð f] í k MkíMkt ø k «rMkØ Lkerík«ðeýMíkku º k:- Ä{o Ë u ð
nLkw{kLkSLke «kÚkoLkk fhíkkt fnu Au, nu hksLkerík{kt «ðeý ! nu ðuË yLku þk{kt
y. 17 «Úk{ «fhý 195
S¢èy¢¢¢ã¢ÚÁ¢ÚÍ¢ê ¢}¢|¢ê ç ÚÜUCÐí ¢ ï y S¢¢Ú¢ñ Ü UÜUS¢ã¢Ä¢ ! ãy¢¢d¢¢ñ Í ¢ ! J
ç¢Îüx¢Ä¢¢y¢é¢çy¢ã¢ÅÜUÚ¢Á¢¢¢¢ï! ¢èÚ¢}¢Îêy¢! ã¢é}¢¢ì! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï JJ 56
Îé Ã ¢¢ü Ä ¢ü Ú ¢Ã¢¢çÃ¢S¢<Á¢y¢à¢çQUÍ¢¢y¢ÜUÆ¢ S¢é H ÿ}¢¢S¢é w ¢¢Ny¢Á¢èÃ¢Ã¢Ìï ï ! J
Îí ¢ ï ¢¢Ó¢H¢¢Ä¢¢¢çÎy¢Ú¢}¢¢ÿ¢! ¢èÚ¢}¢Îê y ¢! ã¢é } ¢¢ì ! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï JJ 57
Ú¢}¢¢x¢}¢¢ïçQUy¢çÚy¢¢çÚy¢Ï¢Ã¢Ä¢¢ïx¢ Îé:w¢¢çÏ¢}¢xÝ|¢Úy¢¢<¢y¢¢¢çÚÏ¢ãü ! J
Ú¢}¢¢çÑìÍ¢í¢k}¢¢é¢è|¢Ã¢Îy¢Ú¢y}¢¢ì! ¢èÚ¢}¢Îêy¢! ã¢é}¢¢ì! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï JJ 58
Î¢y¢¢y}¢Üï U S¢çÚ}¢ã¢ÜUç¢Ú¢Åì y ¢ÎèÄ¢ |¢¢Ä¢¢ü T ¢è¢é L y¢¢:ÈUH¢é ~ ¢|¢¢Ã¢ ! J
y¢¢ÿÄ¢¢ïü¢}¢¢ïçÓ¢y¢Ã¢¢éÏ¢üHy¢è±íÃ¢ïx¢ ! ¢èÚ¢}¢Îêy¢ ! ã¢é}¢¢ì ! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï JJ 59
fwþ¤ ! nu hkòrÄhks ©ehk{[tÿS ¼økðkLkLkk {trºkðÞo ! nu þhehÃkh ®MkËwhLkku

÷uÃk fhLkkhk ! nu Lkircf çkúñ[kheyku{kt ©uc ! nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS ! {kÁt
Mktfx Ëqh fhku.55
MkeíkkSLkwt yÃknhý ÚkðkÚke ©ehk{[tÿS ¼økðkLkLku yÃkkh fü W¥ÃkÒk
ÚkÞwt íkuLkwt rLkðkhý fhðk{kt yuf «ÄkLkÃkýu MknkÞ fhLkkhk, hkûkMkhks hkðýLke
Mkwðýo{Þe ÷tfkLkøkheLku yÂøLkÚke ¼M{e¼qík fhLkkhk nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS
! {kÁt Mktfx Ëqh fhku.56
÷û{ýSLku {khðk ËþkLkLk hkðýu Akuzu÷ þÂõík Lkk{Lkk ykÞwÄLkk
½kíkÚke «ký ftX{kt ykðe økÞk íÞkhu ÷û{ýSLkk Mkw¾Lku {kxu MktSðLke yki»krÄLku
÷kðe ykÃkLkkhk íkÚkk ÿkuýk[÷ Ãkðoík ÷kðeLku hk{ÃkûkLke ðkLkh MkuLkkLku ykLktrËík
fhLkkhk nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS ! {kÁt Mktfx Ëqh fhku.57
¼kRLkk rðÞkuøkÚke Ëw:¾YÃke {nkMkkøkh{kt zqçku÷k ¼híkSLku
©ehk{[tÿS ¼økðkLk ÷tfkÃkwheÚke yÞkuæÞk ÃkkAk ÃkÄkhe hÌkk Au, ykðk «fkhLkkt
ð[LkYÃke Lkkifk{kt çkuMkkze Ëw:¾Lkk ®MkÄw{ktÚke WØkhLkkhk yLku íkuÚke s «MkÒk
ÚkÞu÷k ¼híkSyu su{Lku yLkuf «fkhLke Ãknuhk{ýe yÃkoý fhe Au yuðk íkÚkk
©ehk{[tÿS ¼økðkLkLkk [hýkh®ðËLku rð»ku s ¼ú{hðíkT ÃkkuíkkLkk r[¥kLku
ykMkõík hk¾Lkkhk nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS ! {kÁt Mktfx Ëqh fhku.58
{LkLkwt Ë{Lk fhLkkhk {nkfrÃkhks fuMkhe yLku íku{Lkkt ÃkíLke ytsLke
{kíkkLkk íkeðú íkÃkùÞkoLkk V¤YÃku ÃkwºkYÃkÚke «økx ÚkÞu÷k íkÚkk økÁzSLke Mk{kLk
þhehþÂõík yLku íkeðúðuøkLku Äkhý fhLkkhk nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS ! {kÁt
¢¢¢¢ç|¢Ó¢¢çÚÜUçÃ¢S¢ëCS¢Ã¢èÚÜëUyÄ¢¢ çÃ¢Îí¢Ã¢¢¢L¢S¢}¢èÿ¢¢Îé:Ðí¢cÄ¢ü ! J
Ú¢ïx¢ÍÝS¢yS¢éy¢ÎçÃ¢¢Î}¢~¢Á¢¢¢ ! ¢èÚ¢}¢Îêy¢ ! ã¢é}¢¢ì ! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï JJ 60
Ä¢ó¢¢}¢¢ï Ä ¢¢ÎÜU¢é ç y¢}¢¢~¢y¢¢ï ù ç¢ Ä¢ï ¾í r ¢Ú¢ÿ¢S¢ç¢à¢¢Ó¢x¢¢¢p |¢ê y ¢¢: J
y¢ï }¢¢çÚÜU¢p S¢|¢Ä¢´ s¢Ä¢¢çy¢ S¢ yÃ¢´! ¢èÚ¢}¢Îêy¢! ã¢é}¢¢ì! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï 61
yÃ¢´ |¢QU}¢¢¢S¢S¢}¢èçS¢y¢¢ê<y¢à¢QU¢ï ÚVSÄ¢ Îé}¢üÎS¢¢Õ|¢Ä¢¢<y¢|¢¢Á¢: J
§C´ }¢}¢¢ç¢ ¢çÚ¢êÚÄ¢ ¢ê¢üÜU¢}¢ ! ¢èÚ¢}¢Îêy¢ ! ã¢é}¢¢ì ! ãÚ S¢VÅ´ }¢ï JJ 62
§yÄ¢¢ï¢ S¢ y¢éC¢Ã¢ S¢Ã¢üS¢VCã¢çÚ¢¢ J Sy¢¢ï~¢ï¢ }¢¢Lôy¢ ¢}¢ü: ÐíyÄ¢ã´ ç¢Ä¢y¢±íy¢: JJ 63
ÈUHÜUÎÎH¢ã¢Ú: à¢¢ÜU}¢¢~¢¢à¢¢: ÒUçÓ¢y¢ì J Á¢H¢ã¢Ú¢ï ç¢Ú¢ã¢Ú: S¢¢ïùÃ¢y¢üy¢ S¢ã çÄ¢¢ JJ 64
Mktfx Ëqh fhku.59

yLkuf «fkhLkk ykr¼[krhf «Þkuøk fhLkkhk (yÚkkoíkT {ur÷rðãk
ys{kðLkkhk) ÃkwÁ»kkuyu {qfu÷e ðehøkýkuyu Mkrník f]íÞkykuLku ¼økkzðk {kxu
ÃkkuíkkLkk ¼ÞkLkf ÷k÷[ku¤ Lkuºkku fhLkkhk Aku yLku íkuÚke s fkuRLkkÚke Ãký Mkk{u
árü {ktzeLku Lk òuR þfkÞ íkuðk íkÚkk ík{khk {tºkLkku sÃk fhLkkhk hkuøkÚke Ãkezkíkk
{Lkw»Þku íku hkuøk{ktÚke {wõík ÚkkÞ Au, ÃkwºkLke RåAkðk¤ku MktMfkhe ÃkwºkLku «kó fhu
Au yLku ÄLkkÚkeo ÄLkLku «kó fhu Au yuðk nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS ! {kÁt Mktfx
Ëqh fhku.60 ík{khk Lkk{Lkk ÃkËLkwt yuf{kºk ©ðý ÚkðkÚke çkúñhkûkMk, rÃkþk[,
¼qík, «uík ykrË íkÚkk {hfe rðøkuhu yrLkü ík¥ðku íkífk¤ ¼Þ Ãkk{eLku Ãk÷kÞLk
ÚkR òÞ Au, yuðk nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS ! {kÁt Mktfx Ëqh fhku.61
ík{u ¼õíksLkkuLkk {LkkuhÚk Ãkqýo fhðk Mk{Úko Aku, yux÷k s {kxu ËeLk
Ëw:¾e íku{s WØík þºkwykuLkk ¼ÞÚke yíÞtík Ãkezk Ãkk{u÷k yuðk {khk Ãký {LkkuhÚk
Ãkqýo fhku, nu Ãkqýofk{ ! nu ©ehk{Ëqík nLkw{kLkS ! {kÁt Mktfx Ëqh fhku.62
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Ä{oËuð «ríkrËLk rLkrùíkðúík
÷RLku Mkðo MktfxLku nhLkkhk yk Míkkuºkðzu nLkw{kLkSLke Míkwrík fhðk ÷køÞk.63
yLkwckLkLkku «kht¼ fÞkuo íÞkhÚke ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku Ä{oËuð õÞkhuf V¤,
õÞkhuf ftË yLku ÃkºkLkku yknkh fhu Au, õÞkhuf {kºk þkf s{e ÷u, õÞkhuf {kºk
s¤ÃkeLku hnu yLku õÞkhuf íkku WÃkðkMk Ãký ÚkkÞ, yk«{kýu ðúík fhe nLkw{kLkSLke
ykhkÄLkk fhíkk níkk.64
y. 17 «Úk{ «fhý 197
y¢S}¢ñ çmy¢èÄ¢}¢¢S¢¢y¢ï SÃ¢Ý}¢¢x¢yÄ¢ }¢¢Lçy¢: J S¢¢ÿ¢¢ySÃ¢Îà¢ü¢´ Ðí¢Î¢yÐíèy¢¢y}¢ïy¢}¢éÃ¢¢Ó¢ Ó¢ JJ 65
¢}¢ü ! y¢é|Ä¢´ ÐíS¢ó¢¢ïùçS}¢ ÜUC¢Ã¢´ }¢¢ïÿÄ¢S¢ï Îíéy¢}¢ì J Ä¢¢çã Ã¢ëÎ¢Ã¢¢´ y¢~¢ HÏ¢¢ Ðí¢çÑì}¢~¢S¢X}¢}¢ì JJ 66
S¢çw¢ç|¢: S¢ã S¢XyÄ¢ SÃ¢S¢}¢¢¢¢S¢éÚ¢Îü¢ñ: J }¢ÚèçÓ¢Ðí}¢éw¢ñ<Ã¢Ðí ! Ðí¢SÄ¢S¢ï S¢éw¢}¢èçS¢y¢}¢ì JJ 67
§yÄ¢évyÃ¢¢y¢<¢}¢¢¢ïÎï }¢¢Lçy¢: S¢¢ïù¢ ã<c¢y¢: J Á¢Á¢¢x¢¢Ú Ó¢ y¢ySÃ¢¢Ýæ Ã¢ë¢´ y¢Ä¢}¢}¢Ä¢y¢ JJ 68
S¢}¢¢Ä¢ SÃ¢±íy¢´ Ðí¢y¢: ¢é~¢´ }¢¢y¢éHÃ¢ïà}¢ç¢ J çÃ¢Ä¢SÄ¢ |¢¢Ä¢üÄ¢¢ S¢¢ÜÚ Ã¢¢´ Ã¢ëÎ¢Ã¢¢´ Ä¢Ä¢¢ñ JJ 69
¥S¢éÚ¢¢éx¢y¢ï|¢èüy¢¢ñ ÐíÓÀó¢´ ç¢x¢üy¢¢ñ x¢ëã¢y¢ì J ¥S¢ã¢Ä¢¢Ã¢¢¢¢ïÄ¢¢ñ Ó¢ïHy¢é: S¢|¢Ä¢´ ¢ç¢ JJ 70
S¢êHSÄ¢êy¢Á¢Úm¢ñ ÜëUà¢¢X¢ñ }¢¢é|¢¢çc¢¢¢ñ J ç¢y¢Ú¢ñ y¢¢ñ Ó¢ Á¢x¢y¢¢´ ¢ñç}¢c¢¢ÚÄ¢}¢èÄ¢y¢é: JJ 71
Îà¢}¢ïùãç¢ S¢}Ðí¢#¢ñ ÿ¢ï~¢´ y¢¢~¢ y¢ñ<¢ÜU}¢ì J çÃ¢ô¢ çÃ¢Î¢y¢é: à¢QUK¢ Î}¢y¢è ¢ñÄ¢üà¢¢çH¢¢ñ JJ 72
nLkw{kLkSLkwt «íÞûk ËþoLk:- yu{ fhíkkt çku {rnLkkLkk ytíku íku{Lkk

æÞkLkÚke «kó ÚkÞu÷e Mð¡ Mk{krÄ{kt Wíkhe økÞu÷k Ä{oËðu Lku nLkw{kLkSyu «íÞûk
ykðe ÃkkuíkkLkwt ËþoLk ykÃÞwt yLku çknws «MkÒk{Lku Ä{oËuðLku fnuðk ÷køÞk, nu
Ä{oËuð ! ík{khe WÃkh nwt çknw s hkS ÚkÞku Awt. ®[íkk Lk fhku. ík{u s÷ËeÚke yk
fü{ktÚke {wõík ÚkR sþku, yíÞkhu ík{u ð]tËkðLkíkeÚko{kt òyku, íÞkt ík{khk ÃkqðoLkk
r{ºkku {heåÞkrË {wrLkyku Ãký ík{khe su{ s yMkwhku Úkfe füLku ÃkkBÞk Au,
íkuykuLkku MktøkkÚk {¤íkkt ík{u RÂåAík Mkw¾Lku «kó fhþku.65-67
Ä{o ¼ÂõíkLkwt ð]tËkðLkíkeÚko íkhV «Þký:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu
hksLkT ! ykx÷wt fneLku nLkw{kLkS ytíkÄkoLk ÚkR økÞk. íÞkhÃkAe yíÞtík ¾wþ
ÚkR økÞu÷k Ä{oËuð Mk{krÄ{ktÚke òøÞk yLku íku Mð¡Lkk ð]¥kktíkLku MkíÞ {kLÞwt.68
«kík:fk¤u ÃkkuíkkLkk ðúíkLke Mk{kró fhe Ãkwºk hk{«íkkÃkLku íku{Lkk {k{kLku ½uh AÃkiÞk{kt
AkuzeLku ÃkíLke ¼ÂõíkËuðe MkkÚku Ä{oËuð ð]tËkðLk íkeÚko{kt sðk LkeféÞk.69 fkuR
yMkwh ÃkkA¤ ÃkkA¤ ykðþu yuðk ¼ÞÚke fkuR Lk òýe þfu yu heíku ½uhÚke
¼kÚkwt ÷eÄk rðLkk LkeféÞk, ¼Þ Ãkk{íkkt Ãkk{íkkt MktøkkÚk rðLkk yuf÷k s [kÕÞkt
òÞ Au.70 nu hksLkT ! íku Mk{Þu Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðeyu òzkt, MkktÄu÷kt yLku
Sýo þeýo ðku ÃknuÞkO níkkt, íku{Lkkt þheh yrík Ëwçko¤ níkkt, Aíkkt yhMk ÃkhMk
{Äwh ðkíkku fÞuo síkkt níkkt. yk «{kýu søkíkLkkt {k-çkkÃk Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðe
Lkir{»kkhÛÞ ûkuºk{kt ykÔÞkt.71 Ëþ{u rËðMku yk íkeÚkoûkuºk{kt ÃkÄkhu÷kt
{nkÄehsþk¤e ËtÃkíke Ä{o-¼Âõíkyu Mk{økú íkeÚkoLkku rðrÄ ÃkkuíkkLke þÂõík «{kýu
fÞkuo.72 íÞkh ÃkAe ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt ð]tËkðLkrðnkhe ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt M{hý
S}¢Úy¢¢ñ NÎÄ¢ï ÜëUc¢´ Ã¢ëÎ¢Ã¢¢çÃ¢ã¢çÚ¢}¢ì J ¥Ä¢¢çÓ¢y¢±íy¢¢ñ ç¢yÄ¢´ y¢y¢¢ï ±íÁ¢}¢é¢ïÄ¢y¢é: JJ 73
¢éc¢Î¢ïH¢ïyS¢Ã¢´ ÎíCé´ ±íÁ¢y¢¢´ S¢Yà¢¢ï ¢ë¢¢}¢ì J ¢ç¢ S¢Xæ ¢ Ó¢RU¢y¢ï y¢ey¢¢S¢éÚà¢VÄ¢¢ JJ 74
}¢¢S¢ï¢ñÜïU¢ à¢¢ÜñU±íüÁ¢¢ì ¢}¢ü: S¢ãçÄ¢¢ J ¢éÄ¢´ Ã¢ëÎ¢Ã¢¢´ Ðí¢¢ Î¢ïH¢ïyS¢Ã¢çÎ¢ï ¢ë¢: ! JJ 75
Îïà¢¢y¢ÚèÄ¢Á¢¢S¢YS¢}¢ÓÄ¢ü}¢¢¢´ x¢¢ïÃ¢¢ü¢ï ÜéUS¢é}¢Î¢ïHx¢y¢´ S¢ ÜëUc¢}¢ì J
S¢}¢êÁÄ¢ Ã¢èÿÄ¢ Ó¢ y¢ÎèÄ¢çÃ¢çÓ¢~¢à¢¢ï|¢¢´ Ó¢RïU ÐíÎçÿ¢¢}¢}¢é´ çÃ¢ç¢¢ñÃ¢ ¢}¢ü: JJ 76
|¢çQU¢}¢üÄ¢¢ïÃ¢ëüÎ¢Ã¢¢¢x¢}¢¢¢¢}¢¢ S¢#Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ17JJ
-------------------------------
fhíkkt rLkhtíkh {køÞk rðLkk su fktR {¤u íkuLkkÚke þheh rLkðkon fhíkkt Ä{o-¼Âõík
íÞktÚke ð]tËkðLk íkeÚko íkhV sðk rLkféÞkt.73
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLkLkk Ãkw»ÃkËku÷kuíMkðLkkt ËþoLk fhðk
síkkt {Lkw»ÞkuLkk Mkt½ku{kt Ãký yMkwhkuLkk ¼ÞLke þtfkÚke {køko{kt íku{Lkku MktøkkÚk
Akuze yuf÷kts Ä{o-¼Âõík [k÷íkkt níkkt, yk heíku ¼ÂõíkLke MkkÚku Äehu Äehu [k÷íkk
Ä{oËuð Lkir{»kkhÛÞÚke yuf {rnLku VkøkýðË ÃkzðkLkk þw¼ Ãkw»ÃkËku÷kuíMkðLkk
rËðMku Ãkrðºk ð]tËkðLkíkeÚko{kt ÃknkUåÞk.74-75
ËuþËuþktíkh{ktÚke ËþoLkkÚkuo ÃkÄkhu÷k {Lkw»Þkuyu su økkuðÄoLk ÃkðoíkLkwt
yLkwÃk{ ÃkqsLk fÞwO Au, yuðk Ãkðoík{kt Ãkw»ÃkkuÚke þýøkkhu÷k ®nzku¤k{kt rðhks{kLk
ÚkÞu÷k ¼økðkLk ©eçkk÷f]»ý Íw÷íkk níkk íkuLkwt ËþoLk yLku ÃkqsLk fhe íku økkuðÄoLk
ÃkðoíkLke h{ýeÞ þku¼kLku rLknk¤e Ä{o Lku ¼Âõík rðrÄ «{kýu røkrhhksLke
«Ërûkýk fhðk ÷køÞkt.76
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt çku {rnLkkLke
ykhkÄLkkLku ytíku «MkÒk ÚkÞu÷k ©enLkw{kLkSLkk fnuðkÚke Ä{o¼Âõíkyu
ð]tËkðLkíkeÚko{kt ykøk{Lk fÞwO. yu Lkk{u Mk¥kh{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku.
--17--
--------------------------------------
y. 18 «Úk{ «fhý 199
¥C¢Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢éc¢Î¢ïH¢ïyS¢Ã¢´ ÎíCé´ Á¢¢¢Sy¢~¢ S¢ãdà¢: J Îïà¢¢y¢Úï|Ä¢ ¥¢Ä¢¢y¢¢ ¥¢S¢|¢ê¢ ! S¢Ä¢¢ïçc¢y¢: JJ 1
à¢¢¢¢géÃ¢¢üS¢S¢¢ï |¢ê}¢¢ñ Ä¢ï Á¢¢y¢¢ }¢é¢Ä¢¢ï ¢ëc¢é J ½í}¢y¢Sy¢ïùç¢ y¢~¢¢Ä¢ó¢S¢éÚñÏ¢üãé¢¢<Îy¢¢: JJ 2
Ðí¢#¢ Á¢¢çy¢S}¢ëôy¢ ÜëUc¢ïÓÀÄ¢¢ ¿¢¢y¢¢ÚS¢Ú¢: J Á¢¢ñÚ¿¢¢y¢y¢Ã¢¢p ÎñÃ¢¢ÎïÜU~¢ S¢Xy¢¢: JJ 3
çx¢Úï: ÐíÎçÿ¢¢¢´ ÜéUÃ¢ZSy¢¢¢ì ¢çÚRU¢}¢y¢: ¢ç¢ J Hÿ¢¢ñÏ¢éüÏ¢é¢ï ¢}¢üSy¢ï Ó¢ y¢´ }¢¢¢éc¢¢ÜëUçy¢}¢ì JJ 4
¢ÚS¢Ú´ ç}¢çHyÃ¢¢ y¢ï SÃ¢SÃ¢Ã¢ë¢¢y¢}¢¢çÎy¢: J ÜU¢Ä¢¢}¢¢S¢éÚçw¢H´ ÜUC´ Ó¢¢S¢éÚÄ¢ê¢Á¢}¢ì JJ 5
}¢éç¢ÜëUÓÀîïÿ¢Ä¢¢ ¢}¢¢ïü ¢}¢üÜëUÓÀîïÿ¢Ä¢¢ çmÁ¢¢: J ¥ÃÄ¢¢y¢¢¢ }¢é¢Ä¢¢ï ¢}¢Z Ðí¢ãéçÚÎ´ Ã¢Ó¢: JJ 6
yæÞkÞ -18
Ä{oËuð yLku {heåÞkrË {wrLkykuLkwt ð]tËkðLk{kt r{÷Lk.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! ËuþËuþktíkh{ktÚke
ÃkkuíkkLke ÃkíLkeykuyu Mkrník nòhku sLkku Ãkw»ÃkËku÷kuíMkðLkkt ËþoLk fhðk yk Ãkrðºk
ð]tËkðLkíkeÚko{kt ykÔÞk níkk.1 íku{s ËwðkoMkk {wrLkLkk þkÃkÚke yk Ãk]Úðe Ãkh
{kLkðÞkurLk{kt sL{u÷k yLku yMkwhku Úkfe yríkþÞ ÃkezkÞu÷k {heåÞkrË {wrLkyku
Ãký Vhíkk Vhíkk íku ð]tËkðLkûkuºk{kt ykÔÞk níkk.2 ¼økðkLk ©ef]»ýLke RåAkÚke
íkuykuLku ÃkkuíkkLkk Ãkqðo {q¤ MðYÃkLkwt ¿kkLk «kó ÚkÞwt, íkuÚke ÃkhMÃkh yuf çkeòLku
yku¤¾e økÞu÷k íku {wrLkyku çkeò MktMkkhesLkku ÃkkuíkkLku yku¤¾e Lk þfu íku heíku
Ëiðe RåAkÚke íku ð]Ët kðLkLkk yufktík «Ëuþ{kt Mkðuo ¼u¤k ÚkÞk. yLku økkuðÄoLkÃkðoíkLke
Ãkrh¢{k fhðk ÷køÞk. íku Mk{Þu «Ërûkýk fhíkk Ä{oËuðu {køko{kt íkuykuLku
÷kufku¥kh ÷ûkýkuÚke yku¤¾e ÷eÄk yLku íku {heåÞkrË {wrLkykuyu Ãký
{Lkw»Þkf]rík{kt hnu÷k Ä{oËuðLku yku¤¾e ÷eÄk.3-4
nu hksLkT ! yhMkÃkhMk yku¤¾e sðkÚke yuf çkeòLku yrík nuíkÚke ¼uxe
Ãkzâk yLku ÃkkuíkkLkwt Mk{økú SðLkð]¥kktík yuf çkeòLku fne yMkwhkuyu su yrík fü
ykÃÞwt níkwt íku Mkðuo fnuðk ÷køÞk.5 Ä{oËuð {wrLkykuLkkt Ëw:¾u Ëw:¾e ÚkÞk yLku
{wrLkyku Ä{oLkk Ëw:¾u Ëw:¾e ÚkÞk, íÞkhÃkAe {wrLkyku Ä{oËuð «íÞu fnuðk ÷køÞk,
nu Ä{oËuð ! YÿLkk yðíkkh yuðk ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkÚke yk sL{{kt ykÃkýu
¼Þtfh füLku ÃkkBÞk, nðu ík{khe «kÚkoLkk Mkkt¼éÞk ÃkAe çkrÿfk©{{kt su Ëw:¾Lkku
Ú¢ñÎí´ Ú¢ñÎíSÄ¢ à¢¢¢ï¢ ÜëUÓÀî}¢¢#ç}¢ã¢S¢éÚ}¢ì J ¥S}¢¢ç|¢Ú¢ y¢SÄ¢¢y¢Sy¢ÎéQU¢ï ÎíÿÄ¢y¢ï ÜUÎ¢ JJ 7
¢}¢üSy¢¢¢¢ã y¢m¢vÄ¢´ ¢¢Ä¢¢¢ |¢çÃ¢y¢¢ çmÁ¢¢: ! J ¥y¢¢ï ¢ñÄ¢ïü¢ S¢¢ïÉÃÄ¢´ ÜëUÓÀî´ ÜëUc¢ïÿ¢¢¢Ã¢ç¢ JJ 8
ÜU¢Ä¢¢ïüùS}¢¢ç|¢L¢¢Ä¢¢ïù~¢ ÜëUc¢¢Ú¢¢¢Hÿ¢¢: J Ä¢ï¢ y¢éC: SÃ¢Ä¢´ ÜëUc¢: S¢¢ÿ¢¢gl¢ySÃ¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 9
¥ã´ ÜëUc¢¢C¢ÿ¢ÚSÄ¢ ¢éÚpÄ¢¢Z çÃ¢¢¢¢y¢: J ÜUçÚcÄ¢¢ç}¢ y¢ÎX¢ç¢ Ä¢êÄ¢}¢Ä¢¢éçy¢Dy¢ JJ 10
ç¢à¢}Ä¢ïy¢´ ¢}¢üÃ¢Ó¢¢ï }¢é¢Ä¢Sy¢ï Ðíã<c¢y¢¢: J »y¢ÎïÃ¢´ çã ÜUy¢üÃÄ¢ç}¢çy¢ ÃÄ¢Ã¢çS¢y¢¢ ¢ë¢ ! JJ 11
y¢¢SÄ¢SÄ¢ çmy¢èÄ¢¢Ä¢¢´ ÜëUc¢¢Ä¢¢}¢¢ y¢ï ÃÄ¢¢é: J Ðí¢Ú}|¢´ çÃ¢c¢éÄ¢¢x¢SÄ¢ x¢éÚ¢ïÃ¢¢üÚï Ó¢ ãSy¢|¢ï JJ 12
Ä¢Á¢}¢¢¢Sy¢~¢ ¢êÃ¢Z S¢}¢¢Úï|¢ï SÃ¢Ä¢´ Ã¢ëc¢: J ÜëUc¢}¢~¢¢éÚpÄ¢¢Z Ä¢¢¢à¢çQU Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 13
¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ ÜïUçÓ¢y¢éÚ¢¢´ ¢ïÆéÚ¢ÎÚ¢y¢ì J ¢éÚpÄ¢¢üçÃ¢¢¢¢ï¢ Ã¢¢S¢Úñ: S¢#S¢#ç|¢: JJ 14
|¢¢Úy¢ï |¢x¢Ã¢eèy¢¢ Ä¢¢ùçSy¢ y¢¢´ ÜïUÓ¢¢¢¢Æ¢ì J ¢èÃ¢¢S¢éÎïÃ¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ ¢Æçy¢ S}¢ Ó¢ ÜïUÓ¢¢ JJ 15
ytík íkuýu ík{Lku Mkq[ÔÞku níkku íku ytík õÞkhu ykðþu ?.6-7
íÞkhu Ä{oËuð íkuykuLku fnu Au, nu {wrLkyku ! ËwðkoMkk{wrLkLkwt ð[Lk õÞkhuÞ
r{ÚÞk Lkrn ÚkkÞ. yuÚke ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt «íÞûk ËþoLk ßÞkt MkwÄe ykÃkýLku Lk
ÚkkÞ íÞkt MkwÄe Äehs hk¾e yu füLku ykÃkýu MknLk fhðwt hÌkwt. {kxu nu {wrLkyku !
ykÃkýu yk Ãkrðºk ð]tËkðLk íkeÚkoLku rð»ku ftRf yuðku ¼økðkLk ©ef]»ýLke
ykhkÄLkkYÃk WÃkkÞ fheyu fu suLkkÚke ©ef]»ý ¼økðkLk s÷ËeÚke «MkÒk ÚkkÞ
yLku ÃkkuíkkLkwt «íÞûk MkkûkkíkT ËþoLk ykÃkýLku ykÃku.8-9
©e f]»ýLkk «íÞûkËþoLk {kxu sÃkkí{f rð»ýwÞkøkLkku «kht¼:-
Ä{oËuð fnu Au, nu {wrLkyku ! nwt ¼økðkLk ©ef]»ýLkk yükûkh{tºkLkwt þkMºkkuõík
rðrÄ «{kýu Ãkwhùhý fheþ, yLku ík{u Mkðuo {wrLkyku Ãký yu ÃkwhùhýLkk ytøk¼qík
yLÞ yLkwckLkku fhku.10 nu hksLkT ! Ä{oËuðLkwt yk ð[Lk Mkkt¼¤e {wrLkyku çknws
«MkÒk ÚkÞk yLku íku «{kýu s fhðkLkku {Lk{kt áZ MktfÕÃk fÞkuo.11
íÞkhçkkË Ä{o-¼Âõík yLku Mkðuo {wrLkykuyu Mktðík 1836 Lkk VkøkýðËe
çkes Lku økwÁðkhu nMík Lkûkºk{kt ©erð»ýwÞkøkLkku «kht¼ fÞkuo.12 íku{kt MkðoÚke
Ãknu÷kt {wÏÞ Þs{kLk MðÞt Ä{oËuðu ©ef]»ýLkk yükûkh {tºkLkk ÃkwhùhýLkku
ÃkkuíkkLke þÂõíkLku yLkwMkkhu þkkuõík rðrÄ {wsçk «kht¼ fÞku.o 13 íÞkhÃkAe fux÷kf
{wrLkyku ©e{ËT¼køkðíkLkwt ÃkkhkÞý Ãkwhùhý rðrÄ yLkwMkkh Mkkík Mkkík rËðMku
MktÃkqýo ÚkkÞ íku heíku fhðk ÷køÞk.14 fux÷kf {wrLkyku {nk¼khíkLku rð»ku
¼e»{Ãkðo{kt hnu÷ ©e{ËT ¼økðËTøkeíkkLkku ÃkkX fhðk ÷køÞk. fux÷kf
y. 18 «Úk{ «fhý 201
çÃ¢c¢¢ï¢¢ü}¢S¢ãd¢wÄ¢´ Sy¢¢ï~¢´ ¢ïÆép ÜïUÓ¢¢ J ÜUçy¢çÓ¢çmc¢éx¢¢Ä¢~¢è´ Á¢¢çy¢ S}¢ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 16
¢è¢¢Ú¢Ä¢¢Ã¢}¢ñüÜïU ¢ïÆé<Ã¢Ðí¢ ©ÎÑì}¢éw¢¢: J ¢¢}¢S}¢Ú¢}¢¢~¢´ Ó¢ ÜïUçÓ¢yÜëUc¢SÄ¢ Ó¢çRUÚï JJ 17
¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢S¢¢´ Ó¢ Ú¢S¢HèH¢ï¢Ã¢¢ü¢¢}¢ì J ¢@¢Ä¢¢Ä¢è´ ÎëÉ}¢çy¢<¢yÄ¢´ |¢çQU: ¢¢¢Æ Ó¢ JJ 18
ç¢çà¢ S¢é#ïùçw¢HÁ¢¢ï x¢èy¢x¢¢ïçÃ¢Îx¢¢Ä¢¢}¢ì J Ã¢è¢¢}¢ëÎX¢çÎÄ¢éy¢´ S¢Ã¢ïü S¢´ãyÄ¢ Ó¢çRUÚï JJ 19
»Ã¢´ S¢}¢¢Ú¢¢Ä¢y¢¢´ ÜëUc¢´ y¢ïc¢¢´ Ä¢y¢¢y}¢¢¢}¢ì J Ã¢ñà¢¢w¢SÄ¢ çS¢y¢¢ Ðí¢#¢ }¢¢ïçãÄ¢ïÜU¢Îà¢è ¢ë¢ ! JJ 20
y¢¢:ÜëUà¢y¢Ú¢Xïc¢é y¢ïcÃ¢¢¢ó¢ïcÃ¢¢ Ðí|¢é: J Ðíèy¢: ÜUL¢Ä¢¢ ÜëUc¢¢ï ÎÎ¢ñ S¢¢ÿ¢¢ySÃ¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 21
¥w¢ÇÚ¢S¢HèH¢Ä¢¢´ x¢¢ïH¢ïÜïU Ä¢¢Îëà¢: SÃ¢Ä¢}¢ì J y¢¢Îëà¢¢ïùÎëàÄ¢y¢ y¢Î¢ S¢ Ã¢ëÎ¢Ã¢¢Ó¢Îí}¢¢: JJ 22
MftËÃkwhký{kt hnu÷ ©eðkMkwËuð {knkíBÞLkk ÃkkX fhðk ÷køÞk.15 fux÷kf

{wrLkyku rð»ýwMknMkúLkk{ MíkkuºkLkku ÃkkX fhðk ÷køÞk yLku fux÷kf Ér»kyku rðrÄ
«{kýu rð»ýwøkkÞºke H ©eLkkhkÞýkÞ rðÈnu ðkMkwËuðkÞ Äe{rn íkÒkku rð»ýw:
«[kuËÞkíkT yu {tºkLkku sÃk fhðk ÷køÞk.16 fkuR {wrLkyku W¥kh rËþk íkhV
{w¾ hk¾e ©eLkkhkÞýfð[Lkku ÃkkX fhðk ÷køÞk yLku fux÷kf {wrLkyku {kºk
¼økðkLk ©ef]»ýLkk Lkk{{tºkLkwt M{hý fhðk ÷køÞk.17 nu hksLkT ! MðÞt
¼ÂõíkËuðe ©e{ËT¼køkðíkLkk Ëþ{ MftÄLkk ÃkqðkoÄo{kt hnu÷ ¼økðkLk ©ef]»ýLke
hkMk÷e÷kLkwt su{kt ðýoLk Au íku hkMkÃkt[kæÞkÞeLkku y[¤ {LkÚke ÃkkX fhðk
÷køÞkt.18
nu hksLkT ! hkºkeLku rð»ku ßÞkhu Mkðuo íkeÚkoðkMke Þkºkeyku MkqR òÞ íÞkhu
Ä{o¼Âõík yLku Ér»k{wrLkyku ¼u¤k {¤e ðeýk, {]Ëtøk ykrË ðkrstºkkuLkk LkkËLke
MkkÚku sÞËuð frðyu h[u÷k økeíkøkku®ðË Lkk{Lkk fkÔÞLkwt økkÞLk fhíkk níkk.19
yk «{kýu {LkLku rLkÞ{{kt hk¾e Ä{o-¼Âõík yLku Ér»k{wrLkyku ¼økðkLk
©ef]»ýLke ykhkÄLkk fhíkk níkk, íÞkhu çku {rnLkkLkk ytíku ðiþk¾ MkwË {kurnLke
yufkËþeLkku Ãkrðºk rËðMk ykÔÞku.20 íkÃkÚke yrík f]þ ÚkR økÞu÷kt þhehðk¤k
yLku ÃkkuíkkLku þhýu ykðu÷ íku Ä{o-¼Âõík yLku Ér»k{wrLkyku WÃkh «MkÒk ÚkÞu÷k
Mk{Úko ¼økðkLk ©ef]»ýu íku rËðMku ËÞk fheLku ÃkkuíkkLkwt MkkûkkíkT ËþoLk ykÃÞwt.21
¼økðkLk ©ef]»ýLkwt MkkûkkíkT ËþoLk:- økku÷kufÄk{Lku rð»ku y¾tz
hkMk÷e÷k{kt suðk MðÞt rðhks{kLk Au íkuðk Lku íkuðk s MðYÃku ð]tËkðLkLku rð»ku
ÃkkuíkkLke ykhkÄLkk fhe hnu÷k Ä{o-¼Âõík yLku Ér»k{wrLkykuLku [tÿ{kLke su{
þeík¤íkk ykÃkLkkhk ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt ËþoLk ÚkÞkt.22
¢èÜëUc¢SÄ¢ }¢ã¢¢êÁ¢¢´ ÜëUyÃ¢¢ y¢çó¢çà¢ Á¢¢°íy¢: J ¾í¢r¢ï }¢éãêy¢ïü ÎÎëà¢é: S¢ãS¢¢ y¢ï çS¢y¢´ }¢ã: JJ 23
ÜU¢ïçÅÜU¢ïÅèÎéS¢êÄ¢¢ü|¢ï S¢çÓÎ¢¢ÎHÿ¢¢ï J y¢ôS}¢Sy¢ï ÎÎëà¢é: ÜëUc¢´ S¢Ã¢ïü }¢ãçS¢ |¢êÄ¢çS¢ JJ 24
¢ê y ¢¢¢}Ï¢é ¢ÚS¢é ÎÚ}¢ê = y¢ y¢ï Á ¢S¢¢ùçy¢}¢ãy¢¢ çS¢y¢|¢¢S¢}¢ì J
ÜU¢ï ç Å}¢}¢¢çÃ¢}¢¢ï ã ¢M¢´ ±çq¢¢ñ y ¢ÜU¢ÜUÐí | ¢Ã¢}¢ì JJ 25
¢¢ç¢¢kÄ¢é x ¢Hï ¢ Ó¢ Ã¢ï ¢é ´ S¢çó¢¢¢Ä¢ LçÓ¢Ú¢¢ÚçÏ¢}Ï¢ï J
Ã¢¢ÎÄ¢y¢}¢é L ¢¢ SÃ¢Ú|¢ï Î ñ : à¢¢ï | ¢¢´ ¢ÅÃ¢Ú¢ï ç Ó¢y¢Ã¢ï c ¢}¢ì JJ 26
¢ñ Ü UÚÕy¢çy¢çÓ¢~¢çÜUÚèÅ´ }¢è¢Ú¢Á¢S¢}¢Üé U ÇHà¢¢ï | ¢}¢ì J
S¢ê H Ã¢ë ¢S¢}¢}¢¢ñ ç QUÜU}¢¢H´ Ó¢¢Lx¢¢Üé U S¢é } ¢¢ï ¢}¢ã¢Ú}¢ì JJ 27
|¢¢HÜñ U S¢ÚçÃ¢à¢ï c ¢ÜUÜU¢y¢´ H}Ï¢}¢¢¢S¢é } ¢à¢ï w ¢ÚÚ¢çÁ¢}¢ì J
ãï } ¢ÚÕ}¢Ä¢|¢ê ç ÚçÃ¢|¢ê c ¢´ ¢ê ¢ü à ¢¢ÚÎS¢é ¢¢´ à ¢é S ¢}¢¢SÄ¢}¢ì JJ 28
Ä{o-¼Âõík yLku Ér»k{wrLkyku Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ÃkqsLk fhe

íku yufkËþeLke hkºkeyu ðúíkLkk ytøk¼qík òøkhý fhíkk níkk. yu{ fhíkkt çkúkñ{wníq ko
ÚkÞwt íÞkhu yufkyuf þeík¤ þktík {nkíkusLkwt íkuykuLku «Úk{ ËþoLk ÚkÞwt.23 yLku
íÞkh ÃkAe fhkuzu fhkuz MkqÞo yLku [tÿ{kLke fktrík Mk{kLk yLku íkusMðe íku{s
MkÂå[ËkLktËYÃk yuðk yk yûkhçkúñ íkusLku rð»ku MkkûkkíkT ©ef]»ýLkkhkÞýLkk
Ä{korËfLku ËþoLk ÚkÞkt.24
LkðeLk {u½Lke Mk{kLk ~Þk{ MkwtËh {qík nkuðk Aíkkt yríkþÞ íkusLkk ÷eÄu
ïuík sýkíkk níkk. fkurx fkurx fk{ËuðLku Ãký {kun WÃkòðu íkuðk yríkþÞ YÃkk¤k
níkk. yÂøLkÚke íkÃkkðu÷k MkwðýoLkk ðýoLke Mk{kLk Ãke¤k ÃkeíkktçkhLku Äkhe hÌkk
níkk.hÃk MkwtËh ÷k÷ ½e÷kuzk suðk yÄhkuc WÃkh f{¤ Mkh¾k nMíkf{¤Úke
ðuýwLku Äkhe çknw «fkhLkk Mðh¼uËÚke ðøkkzíkk níkk, Lkxðh suðku MkwtËh ðu»k
ÄkÞkuo níkku.h6 {Míkf WÃkh híLkLke ÃktÂõíkyku srzík MkwðýoLkku {wøkx þku¼íkku níkku.
fkLk{kt {fhkfkh fwtz¤ þku¼e hÌkkt níkkt. ftX{kt yuf Mkh¾k økku¤kfkh {kuxkt
{kuíkeykuLke {k¤k yLku MkwøktÄe{kLk MkwtËh Ãkw»ÃkkuLke {k¤kyku Äkhý fhe níke.h7
rðþk¤ ¼k÷{kt fuMkh [tËLkLkk MkwtËh rík÷fÚke yríkþÞ þku¼e hÌkk níkk. íku{s
÷xfíkk MkwtËh Ãkw»ÃkkuLkk íkkuhkLke ÃktÂõíkykuÚke Ãký þku¼e hÌkk níkk. híLksrzík
MkwðýoLkkt ½ýkt yk¼q»kýku Äkhý fÞkO níkkt. íku{Lkwt {w¾kh®ðË Mkku¤u f¤kyu ¾e÷u÷k
þhËÉíkwLkk [tÿ{kLke Mk{kLk þku¼íkwt níkw.t h8 þhËÉíkw{kt ¾e÷u÷kt LkðeLk f{¤Lkkt
y. 18 «Úk{ «fhý 203
à¢¢ÚÎ¢ç|¢ÝÃ¢Á¢}¢çÃ¢ç¢Îí ¢ }|¢¢ï L ãÓÀÎS¢}¢¢Ä¢y¢¢ï ~ ¢}¢ì J
S¢ê ÿ }¢Ã¢v~¢}¢ë Î é } ¢ï Ó ¢ÜUÜï U à¢´ Îà¢ü ¢èÄ¢ç¢çw¢H¢Ã¢Ä¢Ã¢¢|¢}¢ì JJ 29
|¢ñc}¢èÚ¢¢¢Hÿ}¢¢¢S¢yÄ¢|¢¢}¢¢ S¢yÄ¢¢|¢Îí¢Á¢¢}Ï¢Ã¢yÄ¢¢çÎç|¢p J
èç|¢: Ðíï}¢¢ ¢êÁÄ¢}¢¢¢¢æçÍ¢í¢k´ ÎëCK¢ y¢¢S¢¢}¢¢ÎÎ¢¢´ }¢¢¢´çS¢ JJ 30
¢Îï¢ Ú¢}¢ï¢ Ä¢à¢¢ïÎÄ¢¢ Ó¢ ¢yÄ¢¢ S¢}¢´ ÎïÃ¢ÜUÜUÄ¢Ä¢¢ùç¢ J
¢Î¢S¢é | ¢Îí ¢ S¢é Ú |¢è}¢é w ¢¢ç|¢x¢¢ï ü ç |¢p S¢Fï ã }¢é Î èÿÄ¢}¢¢¢}¢ì JJ 31
¢ë X ¢çÚÜUÎí Ã Ä¢ÜUÚñ Ú ¢ï Ü ñ U x¢¢ï ü ¢¢X¢¢¢¢}¢ç|¢y¢p Ä¢ê ¢ñ : J
Ðí è yÄ¢ï ÿ Ä¢}¢¢¢¢¢¢¢kÚ¢Á¢ç}¢y¢çS}¢y¢¢¢çÎy¢|¢QUH¢ï Ü U}¢ì JJ 32
y¢´ ÎëcÅì±¢ ¢Ú}¢¢¢Î´ Ðí¢#¢Sy¢ï y¢é S¢çÃ¢S}¢Ä¢}¢ì J Ðí¢}Ä¢ ÎÇÃ¢jê}¢¢ñ Ï¢h¢TçH¢éÅ¢: çS¢y¢¢: JJ 33
}¢êy¢¢ñü |¢x¢Ã¢y¢Sy¢ïc¢¢ç}¢çÎíÄ¢¢¢¢´ y¢é Ã¢ë¢Ä¢: J ÜëUC¢Sy¢S¢éSy¢y¢¢ï Á¢¢y¢¢Sy¢ï ÜU¢DÐíçy¢}¢¢ §Ã¢ JJ 34
ÃkºkLke Mk{kLk rðþk¤ Lkuºkku þku¼íkkt níkkt. {Míkf WÃkh Íeýkt, ðktfrzÞk¤k fku{¤
yuðk fk¤k fuþ þku¼e hÌkk níkk. ykðe heíku ¼økðkLk ©ef]»ý ËþoLkeÞ Mk{Mík
þhehLkk yðÞðkuÚke þku¼e hÌkk níkk.h9 ÁÂõ{ýe, hkÄk, ÷û{ýk, MkíÞ¼k{k,
MkíÞk, ¼ÿk yLku òtçkwðíke ykrËf Ãkxhkýeyku yrík «u{Úke íku{Lkkt [hýf{¤Lkwt
MkuðLk fhe níke. yLku ÃkkuíkkLke árü{kºkÚke MkðuoLkk {LkLku Ãkkuíkk{kt ¾U[e ÷uíkk níkk
yuðk MkkûkkíkT ©ef]»ýLkkhkÞýLkkt Ä{o-¼Âõík yLku Ér»k{wrLkykuLku «íÞûk ËþoLk
ÚkÞkt.30
ð¤e LktË, ÞþkuËk, ðMkwËðu , Ëuðfe, çk÷hk{, Mkw¼ÿk rðøkuhu ÃkrhðkhsLkku
íkÚkk LktËk, Mkw¼ÿk Mkwhr¼ ykrË økkÞku MLkunÃkqðfo yu ©ef]»ý ¼økðkLkLkk MðYÃkLkwt
ËþoLk fhe hÌkkt níkkt. íku{s yLkuf «fkhLkk þ]tøkkrhf ÿÔÞku nkÚk{kt ÷R Q¼u÷e
økkuÃkkÜLkkykuLkk Mk{qnku «u{Úke [khu çkksw ®ðxkRLku íku{Lkk {w¾kh®ðËLkwt ËþoLk
fhe hÌkk níkk. MðÞt Ãkkuíku Mkðuo ¼õík Mk{wËkÞLku {tË{tË nkMÞ ðzu ykLktrËík fhe
hÌkk níkk. ykðk Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ýLkk MkkûkkíkT ËþoLk Ãkk{e
Ãkh{ ykLktË íkÚkk ykùÞoLku Ãkk{u÷k Ä{o-¼Âõík íkÚkk Ér»k{wrLkyku íku{Lku ËtzðíkT
«ýk{ fhe çkÒku nkÚk òuze Mkk{u Q¼k hÌkk.31-33
íku Ä{o-¼Âõík íkÚkk Ér»k{wrLkykuLke LkuºkkrËf RÂLÿÞkuLke ð]r¥kyku ¼økðkLk
©ef]»ýLke yríkþÞ h{ýeÞ rËÔÞ {qík{kt ¾U[kR økR, íkuÚke íkuyku fkcLkkt
Ãkqík¤ktLke su{ ÂMÚkh Q¼k hÌkk.34 ¼økðkLk ©ef]»ýLke RåAkÚke íku Mkðuo yk{
ÜëUc¢ïÓÀÄ¢ïy¢´ y¢é }¢éãêy¢ü}¢ïÃ¢ y¢ï y¢S¢éSy¢Ä¢ñÃ¢¢¢ ¢é¢Ã¢ü¢é:S}¢ëçy¢}¢ì J
Ðí¢¢éSy¢y¢Sy¢SÄ¢ ¢éÚ:çS¢y¢¢ï Ã¢ëc¢Sy¢éC¢Ã¢ S¢¢ÜÚ }¢éç¢ç|¢Sy¢}¢èEÚ}¢ì JJ 35
çÃ¢c¢éÄ¢¢x¢¢Ú¢ç¢y¢¢èÜëUc¢Îà¢ü¢¢¢Îç¢M¢¢¢¢}¢¢ùC¢Îà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ18JJ
--------------------------------------
»ÜU¢ï¢çÃ¢´à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
¢}¢ü ©Ã¢¢Ó¢ -
|¢x¢Ã¢´Sy¢Ã¢ Îà¢ü¢´ ¢ë¢¢}¢çw¢H¢Í¢¢ñÍ¢çÃ¢¢¢à¢¢ÿ¢}¢}¢ì J
Ðí ç y¢HÏ¢ç}¢ã¢l Ó¢¢¢Î¢}¢çw¢H¢¢¢}¢ç¢ Ã¢¢Ú¢´ HÍ¢é JJ 1
yÃ¢}¢çS¢ Ðí|¢çÃ¢c¢éÚèçà¢y¢¢ Á¢x¢y¢¢}¢¢çÎÚ¢¢çÎÏ¢¢Ny¢ì J
ÿ¢Úy¢¢ïùÿ¢Úy¢Sy¢¢¢ ¢Ú¢ï ¢¢é ÜUy¢¢ü ¢éLc¢¢ï¢}¢: Ðí|¢¢ï ! JJ 2
yuf {wnqíko ÃkÞOík ÂMÚkh Lku ÂMÚkh Q¼kt hÌkkt, íÞkh ÃkAe íku{Lkes RåAkÚke Vhe
ËunLke M{]rík «kó ÚkR íÞkhu ¼økðkLk ©ef]»ýLkkhkÞýLke MkL{w¾ Q¼k hne
Ä{oËuðkrË Mkðuo Ér»k{wrLkyku íku Mkðuoïh ©ef]»ý Ãkh{kí{kLke Míkwrík fhðk
÷køÞk.35
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ð] t Ë kðLk{kt
Ä{o¼Âõík yLku {wrLkykuyu rð»ýwÞkøkLke ykhkÄLkkÚke «MkÒk fhu÷k
MkkûkkíkT ¼økðkLk ©ef]»ýu ÃkkuíkkLkk ËþoLkÚke ykÃku÷k ykLktËLkwt rLkYÃký
fÞwO. yu Lkk{u yZkh{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --18--
--------------------------------------
yæÞkÞ -19
{heåÞkrË {wrLkykuLke MkkÚku Ä{oËuðu fhu÷e ¼økðkLkLke Míkwrík.
Ä{oËðu fnu Au, nu ¼økðLkT ! ykÃkLkwt ËþoLk {Lkw»ÞLkkt Mkðo «fkhLkk ÃkkÃkLkk
Mk{qnLku Lkkþ fhðk{kt Mk{Úko Au, yLku Mkðuo ykÃkr¥kykuLku íkífk¤ Ëwh fhLkkÁt Au.
ykðwt ykÃkLkwt rËÔÞ ËþoLk yks y{Lku «kó ÚkÞwt Au, ynku !!! ykÃkLke f]ÃkkLkk
yuf {w¾u þwt ð¾ký fÁt ?.1 nu «¼w ! ík{u ÃkkuíkkLkk ykr©ík ¼õíkkuLkwt hûký
y. 19 «Úk{ «fhý 205
y¢Ã¢ ¢¢}¢ }¢y¢´ ¢Ú¢y¢Ú´ Ï¢ë ã Îï Ã ¢¢ÿ¢Ú}¢ÃÄ¢Ä¢´ S¢Î¢ J
¥çy¢y¢ï Á ¢çS¢ y¢~¢ Ú¢S¢ï S¢ÜUHñ E Ä¢ü ¢é Ú ¢ï x ¢à¢çQUç|¢: JJ 3
S¢}¢ÜU¢Ú¢ ! Ã¢¢S¢éÎïÃ¢}¢éwÄ¢Ðíç¢y¢ÃÄ¢êã}¢±¢é¢üÚSyÃ¢}¢ïÃ¢ J
S¢ÜUHñÚç¢ S¢¢Ã¢y¢ñÚç|¢¿¢ñ<Ã¢ç¢¢¢ y¢~¢}¢Ä¢ï¢ ¢êÁÄ¢S¢ï Ã¢ñ JJ 4
Á¢x¢y¢¢ï Á¢¢¢´ Ó¢ ¢¢H¢´ ãÚ¢´ Ó¢¢ç¢ ÜUÚ¢ïçc¢ ãèEÚ: J
çÃ¢ç¢çÃ¢c¢é ã Ú¢Üë U y¢èÎü ¢çó¢x¢}¢¢çÎÐí ç y¢¢¢çÎy¢¢Ã¢¢: JJ 5
y¢¢é y ¢¢´ |¢é ç Ã¢ ¢}¢ü Ã ¢y}¢ü ç ¢ ¢ë ¢é H ¢¢}¢ü ¢¢ñ L ¢¢x¢y¢ï J
¥çÃ¢y¢é ´ y¢çÎã Ðí Á ¢¢Ä¢S¢ï Ï¢ãé ¢¢ S¢¢¢é S ¢é Ú ¢´ p |¢ê y ¢Hï JJ 6
çy¢ç}¢M¢¢ëy¢¢ S¢}¢¢Ny¢¢ ç¢x¢}¢¢: Ðí¢x|¢Ã¢y¢¢çÎÎñyÄ¢y¢: J
ÜU}¢Æ¢Üë U çy¢¢¢ y¢¢¢ Î¢ï ç¢Á¢¢ë D ï ¢¢é }¢ÎÚ¢Ó¢H: JJ 7
fhðk Mk{Úko Aku. søkíkLkk rLkÞtíkk Aku. SðkuLkk yLkkrË yrðãkYÃk çktÄLkLku
íkkuzLkkhk Aku. ûkh yuðk çkØSðku yLku yûkh yuðk {wõíkkí{kykuÚke Ãký ík{u
Ãkh Aku. yuÚke ÃkwÁ»kku¥k{ yuðk ykÃk yk yLktíkfkuxe çkúñktzLkk fíkko Aku.2 ykðwt
ykÃkLkwt Äk{ Au íku «f]ríkÃkwÁ»kkrË RïhkuLkk MÚkkLkku fhíkkt Ãký Ãkh Au. Mkðkuo¥k{,
yÄku Wæðo «{kýu hrník, yûkh, MkËkÞ yrðLkkþe Au. ykðk yríkþÞ íkuòu{Þ
Äk{Lku rð»ku Mk{økú yiïÞo yLku þÂõíkyu Mkrník ykÃk rçkhkòu Aku.3 nu MkðoLkk
fkhý ! Ëuð {Lkw»ÞkrË Mk{-rð»k{ Mk]rüLke h[Lkk fhðk Aíkkt Mk{-rð»k{íkkLkk
rðfkhe ¼kðkuÚke Ãkh hnu÷k yuðk ykÃks ðkMkwËuðkrË «rMkØ [íkwÔÞqon Äkhý
fhLkkhk Aku. ík{khku {rn{k òýLkkh Mk{Mík yufktríkf ¼õíksLkku Ãkt[hkºk
þk{kt fnu÷k rðrÄ «{kýu ykÃkLkwt s ÃkqsLk fhu Au.4
ðuË, RríknkMk, ÃkwhkýkrË Mk{Mík Mkíþkku ík{khe s yuf rðþwØ feíkLkwt
økkLk fhu Au, ík{us fk¤, {kÞkrËLkk rLkÞtíkk Aku, ík{us çkúñk, rð»ýw, rþðYÃk
Äkhý fhe yk søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞLkk fhLkkhk Aku.5 yk Ãk]Úðe
WÃkh [khu íkhV Vu÷kÞu÷k yÄ{oÚke ßÞkhu Ä{o{køko ûkeý ÚkkÞ Au, íÞkhu yk
ÄhkÃkh íku Ä{oLkwt hûký fhðk íkÚkk Mktíkku, ¼õíkku yLku ËuðíkkykuLkwt hûký fhðk
ík{u yLktík yðíkkhkuLku Äkhý fhku Aku.6 nu ¼økðLkT ! Ãkqðuo ík{u {íMÞkðíkkh
Äkhý fhe nÞøkúeð yMkwh ÃkkMkuÚke ðuËku ÃkkAk ÷kÔÞk níkk, íkuðe s heíku Mk{wÿ
{tÚkLk ð¾íku ík{u fq{koðíkkh Äkhý fhe {tÿk[¤ ÃkðoíkLku ÃkkuíkkLke ÃkeX WÃkh
çÿ¢çy¢Lçó¢Î¢ïù°íÎĆîÄ¢¢ |¢Ã¢y¢¢ S¢êÜUÚMç¢¢¢}Ï¢é¢ï: J
¢ÚôS¢ãÃ¢¢é ¢ë ü y ¢¢ y¢¢¢ ç¢ãy¢¢ï Îñ y Ä¢¢çy¢<Á¢y¢¢y¢ÜU: JJ 8
ÀçHy¢p Ï¢çHSyÃ¢Ä¢¢ ãÚï ! Ã¢¢éc¢¢ Ã¢¢}¢¢ÜïU¢ ÜU¢ñy¢éÜU¢y¢ì J
¢Ú¢è´ ÃÄ¢ç¢y¢¢¢ë¢¢Ã¢Ä¢¢´ Á¢}¢ÎxÝïSy¢¢Ä¢¢ï |¢Ã¢¢¢ì |¢Ã¢¢ì JJ 9
ãy¢Ã¢¢¢çS¢ Ú¢Í¢Ã¢: ¢éÚ¢ Ï¢çH¢´ ÜU¢ñ¢¢Ä¢ê¢¢¢ç¢¢}¢ì J
Á¢¢Ú¢Ã¢¢}¢èà¢ ! Ú¢Ã¢¢´ çÃ¢çãy¢¢}|¢¢ïç¢ç¢S¢ïy¢éÏ¢¢¢: JJ 10
}¢¢¢ï: ¢éçÚ Ðí¢xÃ¢S¢éÎïÃ¢ÎïÃ¢ÜUèS¢éy¢yÃ¢}¢ïyÄ¢ ±íÁ¢}¢¢x¢y¢¢ïùSÄ¢¢ J
x¢¢ïx¢¢ï¢x¢¢ï¢è±íÁ¢|¢êçÚÎéÃÄ¢ü¢¢´ ãÚÃÄ¢ã¢c¢èüÄ¢ü}¢é¢¢y¢Åïù~¢ Ó¢ JJ 11
ç¢ãyÄ¢ ÜÚS¢Ðíçãy¢¢¢¢ïÜU¢¢ì ÎñyÄ¢¢´p x¢¢ï¢èÁ¢¢Ã¢Ì|¢SyÃ¢}¢ì J
x¢yÃ¢¢ ¢é¢Á¢ü}¢|¢éÃ¢´ Á¢Í¢¢ S¢¢¢éÎíéã´ }¢¢y¢éH}¢¢ñ°íS¢ïç¢}¢ì JJ 12
m¢Ú¢Ã¢y¢è}¢ïyÄ¢ Ú}¢¢}¢éw¢¢: èLÎês Ó¢¢çÃ¢cÜëUy¢|¢êçÚM¢: J
|¢ê|¢¢Ú|¢êy¢¢¢S¢éÚ¢¢ì Ã¢ëc¢Îíéã¢ï ãyÃ¢¢ùùl¢}¢Z Ðí¢Ä¢¢pÜU¢ü JJ 13
Äkhý fÞkuo níkku.7 ík{u ðkhknYÃk Äkhý fhe ËktíkLkk yøkú¼køkÚke hMkkík¤{kt
økÞu÷e Ãk]ÚðeLku [feLku Ãkkýe WÃkh MÚkkÃkLk fhe níke. íku{s Lk]®Mkn yðíkkh
Äkhý fhe ík{u {]íÞwÃkh rðsÞ {u¤ðLkkh ËiíÞÃkrík rnhÛÞfrþÃkwLkku Mktnkh
fÞkuo níkku.8 nu ©enrh ík{u ðk{Lk yðíkkh Äkhý fhe ºký Ãkøk÷kt s{eLkLkk
çknkLku fÃkxÚke çk÷eLku AuíkÞkuo níkku. ð¤e ík{u s{ËÂøLk Ér»kLku íÞkt Ãkhþwhk{
MðYÃku «økx ÚkR Ãk]ÚðeLku yufðeþðkh ûkrºkÞ hrník fhðk VÞko níkk.9 nu
Rïh ! Ãkqðuo ºkuíkkÞwøk{kt ík{u hk{[tÿYÃku yðíkkh Äkhý fhe Mk{wÿ WÃkh Mkuíkw
çkktÄe Mk{Mík rðïLku hzkðLkkh, íku{s hkûkMkkuLkku yrÄÃkrík, {nkçk¤ðkLk,
Ãkw÷MíÞÃkwºk hkðýLkku Mktnkh fÞkuo níkku.10
íku{s nu nrh ! ík{u Ãkqðuo {Úkwhk Lkøkhe{kt «Úk{ ðMkwËuð-ËuðfeLku íÞkt
ÃkwºkYÃku «økx ÚkR ðús{kt ÃkÄkÞko. íÞkhÃkAe ykÃkLku rð»ku yLkLÞ «u{ðk¤kt
økkÞku, økkuðk¤ku, økkuÃkeyku ykrË ðúsðkMkeykuLkkt yLkuf MktfxkuLkwt rLkðkhý fhe
íkuykuLku ykLktË ykÃkíkk yk Þ{wLkkLkk íkx{kt rðnkh fÞkuo níkku.11 nu økkuÃkesLk
ðÕ÷¼ ! ík{u ftMku {kuf÷u÷k ÃkqíkLkk, ík]ýkðíko ykrË yLkuf yMkwhkuLkku Mktnkh fhe
sL{¼qr{ {Úkwhk ÃkÄkÞko yLku MkkÄwsLkkuLkku ÿkun fhLkkh {k{k ftMkLkku ðÄ fÞkuo
níkku.12 íÞkh ÃkAe ík{u îkrhfkLkøkhe{kt ÃkÄkhe yLkuf rËÔÞMðYÃkkuLku Äkhý
y. 19 «Úk{ «fhý 207
¢Úï¢ S¢¢ÜÚ Ó¢ x¢Á¢¢uÄ¢¢Î¢ñ RUèÇ¢ì ç¢Á¢ÐíïDy¢}¢ï¢ |¢ê}¢¢ì ! J
¢¢Ç¢ï: S¢éy¢¢¢¢}¢ç¢ S¢çÐíÄ¢¢¢¢´ Ó¢ÜU¢ü ¢¢¢! çÐíÄ¢}¢èEÚSyÃ¢}¢ì JJ 14
Üë U y¢Ã¢¢¢çS¢ Îñ y Ä¢}¢¢ï ã ¢´ ¢¢é Ï¢é h ¢ï ù ¢ çÃ¢¢¢SÄ¢y¢ï yÃ¢Ä¢¢ J
ã¢¢´ Ó¢ ÎéÚ¢y}¢¢¢´ ÜUHïÚÃ¢S¢¢¢ï |¢éçÃ¢ ÜUçËÜU¢¢ Ðí|¢¢ï ! JJ 15
yÃ¢Ä¢¢ çOÄ¢y¢ï ç¢Á¢S¢ïÃ¢ÜU¢¢¢}¢¢¢e¢¢ ! ¢¢¢ ! }¢éãé¢üÚ¢Ä¢¢}¢ì J
¾ír¢Ä¢ÎïÃ¢¢ïùçS¢ S¢Î¢ SÃ¢y¢~¢: ÜU¢LÄ¢}¢S}¢¢S¢é çÃ¢¢ïsy¢¢ïùl JJ 16
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ S¢´Sy¢êÄ¢ }¢éç¢ç|¢: S¢ã ¢è¢éLc¢¢ï¢}¢}¢ì J ÎïÃ¢à¢}¢¢üù|¢Ã¢¢êc¢è}¢¢¢Î¢¢éHéy¢ïÿ¢¢: JJ 17
¥¢ ÜëUc¢´ y¢}¢¢H¢ïvÄ¢ ÐíyÄ¢ÿ¢´ çÎÃÄ¢çÃ¢°íã}¢ì J Ï¢h¢TçH¢éÅ¢ |¢çQU: Ðí¢¢¢}¢ }¢éÎ¢ Ðí|¢é}¢ì JJ 18
S}¢Úy¢è |¢QUÃ¢àÄ¢yÃ¢´ y¢SÄ¢ Ã¢ëÎ¢Ã¢¢ï Ðí|¢¢ï: J çx¢Ú¢ x¢eÎÄ¢¢ùSy¢¢ñc¢èhëCÚ¢ï}¢¢ù¢é¢ê¢üÎëÜìU JJ 19
fhe ÷û{eMðYÃkk ÁÂõ{ýe ykrË eykuLke MkkÚku ÷øLk fÞkO níkkt. íkÚkk Ä{oLkku
ÿkun fhLkkh, Ãk]ÚðeLkk ¼khYÃk yMkwhkuLkku rðLkkþ fhe MkLkkíkLk Ä{oLkwt MÚkkÃkLk
fÞwO níkwt.13 yuðk yÃkkh {rn{kðk¤k nu LkkÚk ! MkðoLkk rLkÞtíkk ík{u ÃkkuíkkLku yrík
Ônk÷k yuðk LkhLkk yðíkkhYÃk yswoLkLke MkkÚku nÂMíkLkkÃkwh{kt yLkuf ÷e÷k fhe
r«Þ ÃkíLke ÿkiÃkËeyu Mkrník ÞwrÄrchkrË ÃkktzðkuLkwt r«Þ fÞwO níkwt.14 yuðk nu «¼w
! ík{u çkwØkðíkkh Äkhý fhe ËiíÞkuLku {kun WÃkòÔÞku níkku. yLku nðu fr÷ÞwøkLkk
ytíku fÂÕf yðíkkh Äkhý fhe ík{u Ãk]Úðe WÃkh hnu÷k ËwüsLkkuLkku rðLkkþ
fhþku.15 yuðk nu LkkÚk ! ík{u Ãk]Úðe WÃkh ÃkkuíkkLkk þhýkøkík ¼õíksLkkuLke
ykÃkr¥kykuLku ðkhtðkh nhku Aku, ík{u MkkÄw, çkúkñýLkwt rník fhLkkhk Aku, yLku
yrík Mk{Úko Aku, íkuÚke yíÞkhu ík{ku y{khk WÃkh {kuxe f]Ãkk fhku suÚke y{kÁt
Mkðuo Mktfx Ëqh ÚkkÞ.16
¼ÂõíkËuðeyu fhu÷e ©ef]»ý¼økðkLkLke Míkwrík:- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu MkkûkkíkT ¼økðkLkLkkt ËþoLk ÚkðkÚke suLkkt Lkuºkku{kt
n»koLkkt y©wyku ykðu÷kt Au yuðk Ä{oËuð Ér»k{wrLkykuLke MkkÚku ¼økðkLk
©eÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLke Míkwrík fhe {kiLk ÚkÞk.17 íÞkhÃkAe ¼ÂõíkËuðe rËÔÞ
þhehÄkhe yuðk ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt «íÞûk ËþoLk fhe yrík n»koÚke çkÒku nkÚk
òuze ¼økðkLkLku «ýk{ fÞko.18 yk ð]tËkðLk{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLkk
¼õíkkrÄLkÃkýkLkk økwýLkku rð[kh fhíkkt ¼ÂõíkËuðeLke ykt¾ku{kt n»koLkkt yktMkwyku
|¢çQULÃ¢¢Ó¢ -
¥¢¢Î}¢¢¢ÎÜUÚ´ ÎÄ¢¢Hé ´ Ã¢Î¢L}¢Î¢Ú¢Î¢ÚçÃ¢Î}¢ì J
y¢´ ¢Îx¢¢ï¢SÄ¢ Ó¢ ¢Î¢´ yÃ¢¢´ Ã¢Îï S¢Î¢¢çÎy¢|¢QUÃ¢ëÎ}¢ì JJ 20
}¢éÜéUÎ}¢¢¢Îç¢ô¢ Ã¢Îy¢´ ¢Î¢HÄ¢ï ÜU¢ÜUçHÜU¢}¢}¢Î}¢ì J
ãñÄ¢XÃ¢è¢´ x¢}¢Ä¢¢}Ï¢ ! }¢ïçy¢ Ã¢Îï Ä¢à¢¢ïÎ¢Vx¢y¢´ Ï¢ëãÃ¢¢}¢ì JJ 21
©Hêw¢HïÄ¢¢ï ¢Ã¢¢èy¢Ó¢¢ñÄ¢ïü Ä¢à¢¢ïÎÄ¢¢ ÜU¢ïç¢y¢Ä¢¢ Ï¢Ï¢¢ï J
ÎÚ~¢¢¢¢¹í}¢éw¢¢ïù¢é¢ï~¢Sy¢´ yÃ¢¢´ |¢Á¢ï |¢èy¢Îëx¢èçÿ¢y¢¢}Ï¢}¢ì JJ 22
Ä¢: Sy¢¢ïç|¢y¢¢ïùx¢¢Ä¢y¢ x¢¢ïç¢ÜU¢ç|¢¢ü¢y¢ü |¢êÄ¢¢ï çÏ¢|¢Ú¢}Ï¢|¢êÃ¢ J
©}¢¢¢ÜÚ ¢èÆÜU¢¢ÎéÜïU y¢´ Ã¢Îï çÿ¢¢y¢´ Ó¢ |¢éÁ¢¢ñ y¢Î°íï JJ 23
x¢¢ï¢¢HÏ¢¢Hñ: ÜëUy¢w¢ïH¢¢Ä¢ x¢¢ïÃ¢yS¢S¢@¢Ú¢y¢y¢Ú¢Ä¢ J
Ã¢´ à ¢èÚÃ¢¢¢çÎy¢x¢¢ï Ü é U H¢Ä¢ ¢}¢¢ï ù Sy¢é y¢ï ¢<y¢y¢}¢Üü U Å¢Ä¢ JJ 24
A÷fkÞkt yLku þheh Ãkw÷rfík ÚkÞwt. íkuÚke hku{ktr[ík ÚkRLku økËTøkËT ftXu ©ef]»ý
¼økðkLkLke Míkwrík fhðk ÷køÞkt.19 nu ¼økðLkT ! ykÃkLkwt MðYÃk MkËkÞ ykLktË{Þ
Au. ykÃk ¼õíksLkkuLku Ãký RÂåAík {nkMkw¾ ykÃke ykLktË ykÃkku Aku, ËÞk¤w
Aku. ykÃkLkkt ©e[hýku ðtËLk fhLkkh ¼õíksLkku {kxu fÕÃkð]ûkLke Mk{kLk {LkkuhÚk
Ãkqýo fhLkkhkt Au, íkuÚke ¼õíksLkkuLkk Mk{wËkÞLku MkËkÞ ykLktË Ãk{kzLkkhk LktËLktËLk!
ík{khk [hýku{kt nwt ¼Âõík, ðtËLk fÁt Awt.20
ík{u ¼õíksLkkuLku {wÂõík ykÃkLkkhk nkuðkÚke ðuËku ík{Lku {wfËtw yLku ykLktËLkk
Mkkøkh fnu Au. Aíkkt ¼õíksLkku WÃkh ðkíMkÕÞ¼kð nkuðkÚke LktËSLkk ¼ðLk{kt
{k ÞþkuËkSLkk ¾ku¤k{kt çkuMkeLku yMÃkü fk÷e½u÷e {Äwh ðkýeÚke nu {k ! {Lku
{k¾ý ykÃk yu «{kýu Þk[Lkk fhLkkhk Ãkhçkúñ ykÃkLkk ©e[hýku{kt nwt ¼Âõík
ðtËLk fÁt Awt.21 ík{u {k¾ýLke [kuhe fhe íkuÚke ¢kuÄu ¼hkÞu÷kt {k ÞþkuËkS
ík{Lku ¾ktzýeÞk MkkÚku çkktæÞk yLku íku Mk{Þu ¼Þ yLku ÷ksÚke Lke[wt {w¾ fhe
y©wyku MkkÚku ¼Þ¼eík ÚkÞu÷e ykt¾kuÚke {k ÞþkuËkSLke Mkk{u òuR hnu÷k ykÃkLku
nwt fkÞk, {Lk yLku ðkýeÚke Mk«u{ ¼swt Awt.22
ð¤e ík{u økkuÃkeykuLkk nkÚkLke íkk¤eÚke «kuíMkkrník ÚkR ðkhtðkh økkÞLk
fhku Aku, yLku ðkhtðkh MkwtËh Lk]íÞ fhku Aku, íÞkhu fuðk þku¼ku Aku! ð¤e økkuÃkeyku
fnu, fkLkk, yk Ëký ykÃkðkLkwt {kýwt ÷kðe ykÃkku íkku, yk çkkòuX ÷kðku íkku, yk
y. 19 «Úk{ «fhý 209
Ã¢ëÎ¢Ã¢¢ï x¢¢ï¢¢Ó¢¢Ú¢¢Ä¢ x¢¢ïÃ¢¢ü¢ï¢¢çÃ¢y¢x¢¢ïÜéUH¢Ä¢ J
ÜëUc¢¢Ä¢ x¢¢ï¢èÁ¢¢Ã¢Ì|¢¢Ä¢ ¢}¢¢ïùSy¢é Ú¢¢¢Ú}¢¢¢Ä¢ y¢é|Ä¢}¢ì JJ 25
SÃ¢ïÿ¢¢ïhëy¢¢¢ïÜUÓ¢Ú¢Ó¢Ú¢Ä¢ çÁ¢Í¢¢´S¢éÎñy¢ïÄ¢çÃ¢}¢éçQUÎ¢Ä¢ J
¥Í¢¢ñÍ¢S¢l:ÿ¢Ä¢ÜU¢çÚ¢¢}Ýï y¢é|Ä¢´ ¢}¢: SÜU¢çÃ¢Hç}Ï¢Î¢}Ýï JJ 26
Ã¢ëÎ¢Ã¢¢ï ¢ê¢üà¢à¢¢VÚ}Ä¢ï ç¢à¢¢S¢é S¢Ã¢¢üSÃ¢ç¢ à¢¢ÚÎèc¢é J
Ä¢¢ï ù ÚèÚ}¢e¢ï ¢Ã¢¢ê Ú ¢ï Ü U¢Sy¢¢Ã¢m¢é S y¢´ Ðí ¢}¢¢}Ä¢ã´ yÃ¢¢}¢ì JJ 27
¾í r ¢ï à ¢ï Îí à ¢à¢¢Vx¢èc¢çy¢}¢é w ¢¾í r ¢<c¢Á¢ï y ¢ë y Ã¢y¢: J
ÜU¢}¢´ Ã¢¢}¢}¢w¢Ã¢ü x ¢Ã¢ü ç ¢|¢ë y ¢´ Ú¢S¢¢ï y S¢Ã¢ï S¢Xy¢}¢ì JJ
RUèÇ¢´ Ã¢ÌÃ¢Ã¢Ì|¢¢ç|¢Úç|¢y¢: à¢ë X ¢Úà¢¢¢ï ç Îy¢¢´ J
ÜéUÃ¢üó¢ïÃ¢ çÁ¢x¢ï¢ ¢¢¢ ! à¢Ú¢´ Ðí¢#¢ùçS}¢ y¢´ yÃ¢¢}¢ã}¢ì JJ 28
ÃkkËwfk ÷kðe ykÃkku íkku. íÞkhu ðMíkwyku ÷kððk {kxu yMk{Úko nkuÞ íku{ çkkòuX
ykrËLku Ãkfze yk{ íku{ ½kuzku fheLku ÃkAe fnuíkk, Lkk. nwt Lkrn ÷R ykðwt, íkwt ÷R
÷u, yu{ fneLku nkÚk Mkrník ¾¼kLku Lkfkh{kt W÷k¤íkk yuðk ykÃkLkk ©e[hýku{kt
nwt ¼Âõík ðtËLk fÁt Awt.23 ÃkkuíkkLke Mk{kLk ðÞLkk økkuÃkçkk¤fku MkkÚku ¾u÷fqË
fhLkkhk, økk{Lkk ÃkkËh{kt ÷R sR økkÞLkk ðkAhzktykuLku [khðk{kt íkíÃkh
çkLku÷k, çktMkeLkk LkkËÚke Mk{økú økkufw¤Lku ykLktrËík fhLkkhk íkÚkk sLkkðhkuLku Lkk[
Lk[kðLkkhk nu çkk÷f]»ý ! ík{Lku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.24 ð]tËkðLk{kt økkuÄLk
[khLkkhk, x[÷e yktøk¤e WÃkh økkuðÄoLk Ãkðoík Äkhý fhe økkufw¤Lkwt hûký
fhLkkhk, økkuÃkesLkkuLku yríkþÞ r«Þ yÚkðk økkuÃkeyku suLku yrík r«Þ Au yuðk
íkÚkk ©ehkÄkLke MkkÚku h{ý fhLkkhk íku{s ¼õíksLkkuLkk r[¥kLku Ãkkuíkk íkhV
ykf»koý fhe ÷uLkkhk ykÃkLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.25
yíÞtík ËÞkÚke ¼hÃkqh ÃkkuíkkLke árü{kºkÚke [hk[h yLktík SðkuLkku
WØkh fhLkkhk, ÃkkuíkkLku {khðk ykðíkk ËiíÞkuLku Ãký {wÂõík ykÃkLkkhk, ÃkkÃkLkk
Mk{qnkuLkku íkífk¤ rðLkkþ fhe Lkk¾u íkuðk Lkk{Lku Äkhý fhLkkhk íkÚkk ¾¼k WÃkh
økkÞkuLku çkktÄðkLkk Ëk{ýktLku Äkhý fhe hnu÷k ykÃkLku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.26
Mkku¤u f¤kyu r¾÷u÷k Ãkqý{kLkk [tÿ{kLkk íkusÚke yríkþÞ h{ýeÞ çkLku÷k yuðk
ð]Ët kðLk{kt þhËÉíkwLke Mkðo hkºkeyku{kt sux÷e økkuÃkktøkLkkyku íkux÷kt MðYÃkku Äkhý
fhe íkuykuLke MkkÚku hkMk÷e÷k fhLkkhk ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.27 çkúñk, rþð,
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ Sy¢éyÃ¢¢ Ó¢ y¢´ ¢yÃ¢¢ ÃÄ¢Ú}¢yÐíï}¢Ã¢yÄ¢ç¢ J y¢¢¢¢ã |¢x¢Ã¢¢¢ì |¢QU¢Sy¢éC¢}¢më¢éy¢ïçS¢y¢}¢ì JJ 29
¢}¢üSy¢}¢êÓ¢ï |¢x¢Ã¢ó¢S¢éÚñ}¢ü¢éÁ¢ÓÀHñ: J ©¢Îíéy¢¢ |¢ëà¢´ S¢Ã¢ïü Ã¢Ä¢´ yÃ¢¢´ à¢Ú¢´ x¢y¢¢: JJ 30
y¢ï|Ä¢Sy¢yÜëUy¢Î¢çÚÎíK¢jèy¢¢¢S}¢¢´SyÃ¢}¢ïÃ¢ çã J ¢¢y¢é}¢ïÜU: S¢}¢¢¢ïüùçS¢ y¢y¢: ¢¢HÄ¢ ÜïUà¢Ã¢ ! JJ 31
§çy¢ ¾íéÃ¢y¢´ ¢èÜëUc¢¢ï Ï¢h¢TçH¢éÅ´ Ã¢ëc¢}¢ì J ©Ã¢¢Ó¢ ¢}¢ü ! }¢¢ |¢ñC Ä¢êÄ¢´ ÎéC¢S¢éÚ¢ñÍ¢y¢: JJ 32
¥S¢éÚ¢: S¢Ã¢ü »Ã¢ñy¢ï S¢çy¢ Ä¢éc}¢yÐí¢èÇÜU¢: J }¢çÄ¢ ¢êÃ¢Z Ï¢hÃ¢ñÚ¢ }¢y¢Ú¢ |¢Ã¢ÜU¢}¢éÜU¢: JJ 33
Ä¢éc}¢¢}¢ÎèÄ¢¢çÃ¢¿¢¢Ä¢ ¢èÇÄ¢çy¢ çÃ¢à¢ïc¢y¢: J ©¢ÎíÃ¢çy¢ ÎïÃ¢¢´p S¢éÚ¢}¢¢´S¢ç¢Ã¢ïÎ¢ñ: JJ 34
RLÿ, [tÿ, çk]nMÃkrík ykrË çkúñ»kykuLku Síke ÷uðkÚke {nk økðc çkLku÷k yLku
ík{Lku Síkðk hkMkkuíMkð{kt ykðu÷k yLku ð¢árüÚke ík{khe Mkk{u òuR hnu÷k
fk{ËuðLkku ík{u økkuÃkktøkLkkykuÚke [khu íkhV ðªx¤kRLku þ]øt kkhhMk þk{kt çkíkkðu÷e
Mkðuo r¢zk fheLku Ãký ÃkhksÞ fhLkkhk ykðk Mk{Úkoþk¤e nu LkkÚk ! ík{khk þhýLku
nwt Ãkk{e Awt. ík{u {kÁt fü Úkfe hûký fhku.28 nu hksLkT ! yk «{kýu ¼økðkLk
©ef]»ýLke Míkwrík fhe Lk{Mfkh fhe «u{ðíke rðhk{ ÃkkBÞkt. íÞkh ÃkAe MðÞt
¼økðkLk Ä{o-¼Âõík yLku {heåÞkrË {wrLkyku «íÞu fnuðk ÷køÞk, nu ¼õíksLkku
! ík{khk WÃkh nwt ¾qçk «MkÒk ÚkÞku Awt, ík{u {khk Úkfe RÂåAík ðhËkLk {køkku.29
íÞkhu Ä{oËuð fnuðk ÷køÞk, nu ¼økðLkT ! {Lkw»ÞÞkurLk{kt sL{u÷k yMkwhku Úkfe
y{u yíÞtík Ãkezk ÃkkBÞk Aeyu, yLku íkuÚke Mkðuo y{u {nkËÞk¤w ykÃkLkk þhýu
ykÔÞk Aeyu. nu fuþð ! íku yMkwhku Úkfe yLku íkuykuyu ykÃku÷k ËkrhÿÞLkk Ëw:¾
Úkfe ¼Þ Ãkk{u÷k y{kÁt hûký fhðk {kxu ík{u yuf s Mk{Úko Aku, {kxu y{khe
hûkk fhku.30-31
ÃkwºkYÃku «økx ÚkðkLkwt ©ef]»ý ¼økðkLku ykÃku÷wt ðhËkLk:-
yk «{kýu çku nkÚk òuze fne hnu÷k Ä{oËuð «íÞu ¼økðkLk ©ef]»ý MðÞt fnuðk
÷køÞk, nu Ä{o ! Ëwü yMkwhkuLkk Mk{wËkÞÚke ík{u ¼Þ Lk Ãkk{þku. ík{Lku ÃkezLkkhk
íku Mkðuo yMkwhku Ãkqðuo f]»ý-yðíkkhÚke s {khe WÃkh ðih hk¾e {khku Ãkhk¼ð
fhðk RåAu Au, yLku ík{Lku {khk òýeLku íku Mkðuo yMkwhku yrÄf heíku Ãkezu Au íkÚkk
ËuðíkkykuLku Ãký {khk òýe MkkÂíðf nkuðk Aíkkt íkuykuLku Mkwhk, {ktMkLkwt rLkðuËLk
fheLku WÃkÿð ykÃku Au.32-34
y. 19 «Úk{ «fhý 211
|¢¢Ú|¢êy¢¢ |¢éÃ¢¢ï sïy¢ï }¢ÎÄ¢ï¢ y¢é ÜïU¢çÓ¢y¢ì J ¢ çÃ¢¢¢à¢çÄ¢y¢é´ à¢vÄ¢¢ Î}|¢ÓÀ¢çÎy¢ÎéçcRUÄ¢¢: JJ 35
¥y¢¢ïùã}¢ïÃ¢ ¢é~¢yÃ¢´ Î}¢yÄ¢¢ïÄ¢éüÃ¢Ä¢¢ïÃ¢ëüc¢ ! J Ðí¢Ä¢ y¢çó¢°íã´ S¢}Ä¢PUçÚcÄ¢¢ç}¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 36
S¢¢ÜÚ |¢Ã¢çj}¢éüç¢¢¢ à¢#¢ïùçS}¢ Ï¢ÎÚèÃ¢¢ï J ÎéÃ¢¢üS¢ S¢¢ã}¢ç¢ y¢jçÃ¢cÄ¢¢ç}¢ ¢Ú¢ÜëUçy¢: JJ 37
S¢¢ÕèÜUSÄ¢ y¢ï y¢ï|Ä¢¢ï }¢é¢è¢¢´ Ó¢¢}¢ëy¢¢¢S¢¢}¢ì J ÜUy¢¢üçS}¢ Úÿ¢¢´ |¢Îí ! ãçÚ¢¢}Ý¢ù~¢çÃ¢¢éy¢: JJ 38
»y¢ñ: S¢¢ÜÚ Ä¢¢¢ |¢QñU<Ã¢ãÚ¢}Ä¢~¢ S¢Ã¢üÎ¢ J y¢¢ñÃ¢ S¢ã Ä¢éc}¢¢|¢è Ú´SÄ¢ï S¢¢ïùã´ Ó¢Ú¢ì |¢éçÃ¢ JJ 39
¢¢à¢}¢ïcÄ¢çy¢ Î¢çÚÎíK}¢l¢Ú|Ä¢ y¢Ã¢¢¢Í¢ ! J ¢¢¢¢Ä¢¢çÎS¢}¢Ó |¢¢ÃÄ¢¢ y¢ï ¢êÃ¢üy¢¢ïùç¢ÜU¢ JJ 40
à¢¢¢¢géÃ¢¢üS¢S¢¢ï Ä¢éc}¢¢}¢¢ïÓ¢çÄ¢cÄ¢¢ç}¢ Ó¢ Îíéy¢}¢ì J ¢}¢ü}¢ïÜU¢çy¢ÜÚ ÿ¢è¢´ Ðí¢çÄ¢cÄ¢¢ç}¢ S¢Ã¢ü¢¢ JJ 41
}¢}¢~¢SÄ¢ Á¢¢´ Ä¢ïù~¢ ÜUçÚcÄ¢çy¢ |¢Ã¢¢ç¢Ã¢ J ¢¢Æ´ Ó¢ ¢è|¢¢x¢Ã¢y¢¢éÚ¢¢¢Îï<Ã¢¢¢¢y¢: JJ 42
y¢ïc¢¢´ }¢¢¢ïÚ¢: S¢Ã¢ü: çS¢ôh Ðí¢SÄ¢çy¢ ç¢çpy¢: J Îïã¢y¢ï ¢¢}¢ ¢Ú}¢´ }¢}¢ Ðí¢SÄ¢çy¢ y¢ï {íéÃ¢}¢ì JJ 43
nu Ä{o ! Ët¼k[khÚke Ëwhk[khLku ZktfLkkhk yk yMkwhku Ãk]ÚðeLkk ¼khYÃk

Au, yLku {khk rðLkk çkeò fkuRÚke Ãký íku{Lkku rðLkkþ þõÞ LkÚke, íkuÚke nu Ä{o-
¼Âõík ! ík{khu íÞkt nwt ÃkwºkYÃku «økx ÚkRþ yLku íku Mkðuo yMkwhkuLkku nwt Mkðo«fkhu
rLkøkún fheþ, íku{kt fkuR òíkLkku MktþÞ LkÚke.35-36 ík{khe MkkÚku {Lku Ãký
çkrÿfk©{{kt ËwðkoMkk{wrLkLkku þkÃk ÚkÞku Au, íkuÚke nwt Ãký {Lkw»ÞYÃku yðíkheþ.
{kxu nu fÕÞký{qík Ä{o ! yk Ãk]Úðe Ãkh nwt nrh yuðk Lkk{Úke rðÏÞkík ÚkRþ,
yLku ík{khk ÃkwºkÃkýkLku Ãkk{u÷ku nwt ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeyu Mkrník ík{kÁt, yk
Ér»k{wrLkykuLkwt yLku ËuðíkkykuLkwt íku yMkwhku Úkfe hûký fheþ.37-38 suðe heíku
y®n rËÔÞ ð]tËkðLkLku rð»ku nwt yk ¼õík Mk{wËkÞLke MkkÚku MkËkÞ rð[Át Awt, íku{
{Lkw»ÞYÃku Ãk]Úðe WÃkh ík{khe MkkÚku MkËkÞ rð[hý fheþ. nu rLk»ÃkkÃk ! yksÚke
ykht¼eLku ík{kÁt ËkrhÿÞ Lkkþ Ãkk{þu yLku ÄLk, ÄkLÞ ykrË MktÃkr¥k Ãknu÷kt níke
íkuLkk fhíkkt yrÄf «kó Úkþu.39-40 ík{Lku ËwðkoMkkLkk þkÃk Úkfe íkífk¤ {wõík
fheþ yLku ûkeý ÚkR økÞu÷k yufktríkf ¼køkðík Ä{oLkwt Mkðo«fkhu «ðíkoLk fheþ.41
sÃkkí{f rð»ýwÞkøkLkwt V¤:- nu Ä{o ! yk÷kufLku rð»ku ík{khe
su{ su fkuR Ãký yLÞ ÃkwÁ»kku yk {khk yükûkh{tºkLkku sÃk fhe Ãkwhùhý
rðrÄÃkqðof fhþu íkÚkk ©e{ËT ¼køkðík Ãkwhký fu ¼økðËTøkeíkk ykrËLkku ÃkkX
rðrÄÃkqðof fhþu íkuLkk Mkf÷ {LkkuhÚkku rLkùÞ rMkØ Úkþu yLku ËunLkk ytíku rLkùÞ
{khk Ãkh{ Äk{Lku Ãkk{þu, íku{s {khk ïuíkîeÃk, ðifwtX yLku økku÷kufÄk{Lku rð»ku
su yiïÞo yLku ¼kuøkku hnu÷k Au íku MkðuoLke íku{Lku rLkùu «kró Úkþu.42-44
Eïy¢mè¢ï Ó¢ Ã¢ñÜéUÆï x¢¢ïH¢ïÜïU ¢¢ç}Ý Ä¢ï }¢}¢ J »ïEÄ¢ü|¢¢ïx¢¢Sy¢¢S¢Ã¢¢üÐí¢SÄ¢yÄ¢ïÃ¢ çã y¢ï {íéÃ¢¢¢ì JJ 44
§çy¢ Ã¢ëc¢}¢ç|¢¢¢Ä¢ S¢<c¢Ã¢ëÎ´ ÜëUy¢ÜUL¢¢ïù~¢ çy¢Ú¢ïÎ¢ï S¢ ÜëUc¢: J
Ðí}¢éçÎy¢ «çc¢ç|¢: S¢ã¢¢ ¢}¢¢ïü ±íy¢çÃ¢ç¢}¢¢à¢é S¢}¢¢¢Ä¢¢´Ï¢|¢êÃ¢ JJ 45
¢}¢¢üçÎÜëUy¢¢èÜëUc¢Sy¢éçy¢Ã¢ÚÐíÎ¢¢ç¢M¢¢¢¢}¢ñÜU¢ï¢ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ19JJ
--------------------------------------
ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Á¢¢¢y}¢ÜÚ çÃ¢c¢éÄ¢¢x¢´ Ä¢¢¢à¢çQU S¢}¢¢Ä¢ y¢ï J çÃ¢Î¢é: ¢¢Ú¢¢´ |¢ê¢ ! ÜëUc¢ïÿ¢¢}¢ã¢}¢éÎ: JJ 1
y¢y¢Sy¢ï S¢´çÃ¢Î´ Ó¢RéU: çS¢yÃ¢ñÜU~¢ ¢ÚS¢Ú}¢ì J ÜUSÄ¢¢Ä¢°íï ÜUÎ¢Ä¢ïy¢më¢´ Ã¢¢ÓÄ¢´ ¢ ¢çSyÃ¢çy¢ JJ 2
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! fÁýk fhLkkhk fÁýkrLkrÄ
MðÞt ¼økðkLk ©ef]»ý Ér»kykuLkk ð]tËu Mkrník Ä{oËuðLku yk «{kýu fÁýkLkkt
ðkõÞku fneLku ytíkÄkoLk ÚkÞk, íÞkh ÃkAe yíÞtík ¾wþ ÚkÞu÷k Ér»kykuLke MkkÚku
Ä{oËuð ÃkwhùhýLkku ðúíkrðrÄ íkífk¤ Mk{kó fÞkuo.45
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{oËuð yLku
Ér»k{wrLkykuyu íkÚkk ¼ÂõíkËuðeyu fhu÷e Míkwrík yLku ¼økðkLk ©ef]»ýu
ykÃku÷k ðhËkLkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u ykuøkýeMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo
ÚkÞku . --19--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 20
yMkwhkuLkk ¼Þu ¼økðkLkLkk ðhËkLkLku økwó hk¾ðkLkku
rLkýoÞ fhe ½h íkhV «Þký.
Mkwðúík {wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! ¼økðkLkLkk «íÞûk ËþoLk
yLku ðhËkLkÚke {nk ykLktËLku Ãkk{u÷k Ä{korË {wrLkykuyu sÃkkí{f rð»ýwÞkøkLke
þÂõík yLkwMkkh fhu÷k rðrÄÚke Ãkqýkonwrík fheLku çkkhMkLkkt Ãkkhýkt fÞkO.1 íÞkh
ÃkAe yufktík MÚk¤{kt çkuMke ÃkhMÃkh rLkýoÞ fÞkuo yk fu ð]¥kktík ykÃkýk{ktÚke fkuRyu
y. 20 «Úk{ «fhý 213
Ðí¢Îé|¢êüy¢ï y¢é ÜëUc¢ïù~¢ x¢¢ï#é´ à¢vÄ¢ïy¢ ÜïU¢ y¢y¢ì J y¢Î¢ y¢é ÜU¢ç¢ ¢ñÃ¢¢çSy¢ çÓ¢y¢¢ Ä¢yS¢¢ïùSyÄ¢¢èEÚ: JJ3
çÃ¢¢¢Ä¢ïy¢´ S¢´çÃ¢Î´ y¢ï ç}¢çHyÃ¢¢ Ó¢ ¢ÚS¢Ú}¢ì J ¢}¢SÜëUyÄ¢ Ó¢ S¢Ã¢ïüùç¢ SÃ¢´ SÃ¢´ S¢¢¢´ y¢y¢¢ï Ä¢Ä¢é: JJ4
}¢ãc¢èü¢¢´ Ó¢ ¢}¢üSÄ¢ ¢êÃ¢üÁ¢}¢S}¢ëçy¢çSyÃ¢ã J ¥¢S¢èyÒUçÓ¢yÒUçÓ¢Îí¢Á¢ó¢ y¢é ç¢yÄ¢´ ãÚèÓÀÄ¢¢ JJ 5
¢}¢ü: S¢|¢¢Ä¢ü: S¢}Ðíèy¢: S¢}¢ê¢üSÃ¢}¢¢¢ïÚ¢: J x¢ÓÀSÃ¢°í¢}¢}¢¢¢ïÎï ¢é¢Sy¢ó¢ñç}¢c¢´ Ã¢¢}¢ì JJ 6
y¢~¢¢ÚÄ¢ï Ó¢Úy¢¢ñ y¢¢ñ Ã¢ëÿ¢Á¢¢HS¢}¢¢ÜéUHï J ¥¢x¢ÓÀy¢¢ïùS¢éÚ¢¢ì ÜU¢´çpgëcÅì±¢ y¢¢´ Á¢ãy¢é: S¢ëçy¢}¢ì JJ 7
}¢ã¢}¢¢x¢üS}¢ëçy¢¢üC¢ Ðí¢y¢Úï ½í}¢y¢¢ïSy¢Ä¢¢ï: J §Ä¢¢Ä¢ |¢¢¢é}¢¢¢Sy¢´ °í¢}¢: Ðí¢#¢ï ¢ ÜUp¢ JJ 8
ç¢c¢ïÎy¢éSy¢¢ñ y¢~¢ñÃ¢ ÒUUÄ¢¢Ã¢¢ï Ã¢¢y¢ §yÄ¢é|¢¢ñ J Ä¢éQU¢ñ ¢ñÄ¢ïü¢ }¢ãy¢¢ ÿ¢éç¢y¢¢ñ y¢ëçc¢y¢¢ñ ¢ë¢ ! JJ 9
y¢¢ñ y¢~¢ Îñ Ã ¢¢Îé ¢Ä¢¢y¢}¢ï Ü U}¢¢àÄ¢y¢¢´ ÜU@¢ }¢ï Í ¢¢èH}¢ì J
y¢¢çSÃ¢¢´ ¢QUçÃ¢Ã¢ë ¢¢ï ~ ¢´ Á¢Å¢¢Ú´ Ú¢ñ Î í Ã ¢¢é : ÜUÚ¢H}¢ì JJ 10
Ãký fkuR Ãký {Lkw»ÞLke ykøk¤ õÞkhuÞ Ãký fnuðwt Lkrn.2 yLku ¼økðkLk ßÞkhu
yk Ãk]Úðe WÃkh «økx Úkþu íÞkhu fkuRLkkÚke Ãký yk ðkík AqÃke hnuþu Lkrn. yLku
íÞkhu íkku fkuR Ãký òíkLke ®[íkk Lkrn hnu. fkhý fu ¼økðkLk íkku yÄeïh Au. (íku
çkÄwtÞ fçksu fhðk Mk{Úko Au. íkuÚke yMkwhkuLkk ¼ÞLke þtfkLkku fkuR ÷uþ Lkrn
nkuÞ.)3
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu ÃkhMÃkh rLkýoÞ fhe yuf
çkeòLku ÃkhMÃkh ¼uxeLku Lk{Mfkh fheLku Mkðuo Ä{korË {wrLkyku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk MÚkkLku
sðk LkeféÞk.4 nu hksLkT ! Ä{o íkÚkk {wrLkykuLku nrhRåAkÚke õÞkhuf õÞkhuf
ÃkkuíkkLkk Ãkqðo sL{Lke M{]rík ÚkR ykðíke, Ãký Mkðofk¤ íku ¿kkLk hnuíkwt Lkrn.5
ÃkkuíkkLkkt ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku «MkÒk yLku Ãkqýofk{ yuðk Ä{oËuð ÃkkuíkkLku økk{
ÃkkAk Vhíkkt Vhe Lkir{»kkhÛÞ ûkuºk{kt ykÔÞk.6 Mk½Lk ð]ûkkuÚke ½uhkÞu÷k yk ½kuh
støk÷{kt [kÕÞkt síkkt Ä{o yLku ¼Âõíkyu {køko{kt yMkwhkuLku ykðíkk òuR íku {køkoLku
Akuze ËeÄku, yLku ykøk¤ síkkt çktÄ Ãkze síke Ãkøkfuzeyu [k÷íkkt Ä{o-¼ÂõíkLku
{wÏÞ {køkoLkwt ¼kLk ¼q÷kR økÞwt, íkuðk{kt MkqÞkoMík ÚkÞku yLku fkuR økk{ ykÔÞwt
Lkrn. nu hksLkT ! ¼qÏÞkt íkhMÞkt çkÒku sý {nk Äehs hk¾e yk ½kuh ytÄkhe
hkík{kt ykÃkýu õÞkt sþwt ? ykðwt rð[kheLku íÞkt Lku íÞkt s çkuMke hÌkkt.7-9
ykMkwhe yïMÚkk{kLkku Ä{o-¼ÂõíkLku þkÃk:- nu hksLkT ! íkuðk{kt
íku çkÒkuyu Ëiðe RåAkÚke íÞkt ykðe ÃknkU[u÷k fkuR yuf íkÃkMðeLku òuÞku, íku {u½
Mk{kLk ~Þk{ þhehðk¤ku, ÷k÷[ku¤ Ãknku¤kt Lkuºkkuðk¤ku, sxkÄkhe, ¼Þtfh
w¢ËÃ¢¢Åà¢èc¢Z ¢ëy¢Ã¢<¢Ã¢ïc¢´ y¢´ çS¢h »Ã¢¢Ä¢ç}¢çy¢ Ðí¢}Ä¢ J
Ï¢h¢TçHSy¢y¢éÚy¢: S¢ y¢S¢¢ñ ¢}¢üSy¢}¢êÓ¢ï Ã¢Ó¢¢´ y¢¢SÃ¢è JJ 11
ÜUSyÃ¢´ S¢|¢¢Ä¢¢ïü ½í}¢çS¢ ÐíÎ¢ïc¢ï Îéx¢ïüùç¢ ÜU¢y¢¢Ú §ã¢çS¢ ¢èÚ: J
Ä¢¢¢Ã¢Îïy¢yÜU¢Ä¢¢ùùà¢é S¢Ã¢üç}¢y¢èçÚy¢Sy¢ï¢ Á¢x¢¢Î ¢}¢ü: JJ 12
çÃ¢Ðí¢ïùS}Ä¢ã´ ÜU¢ïS¢HÎïà¢Á¢}¢¢ ÎïÃ¢¢ç|¢¢¢ï Ã¢ñçÚ|¢Ä¢¢çy¢çw¢ó¢: J
|¢ëà¢´ ÎçÚÎíp çÃ¢ã¢y¢x¢ïã¢ï Ã¢ëÎ¢Ã¢¢´ ÿ¢ï~¢}¢x¢¢´ çã Ã¢<¢¢ì ! JJ 13
¥¢Ú¢Ä¢ ÜëUc¢´ Á¢¢çÃ¢c¢éÄ¢¢x¢çÃ¢¢¢¢y¢: Ðí¢Ä¢ Ã¢Ú´ Ó¢ y¢S}¢¢y¢ì J
±íÁ¢¢ì x¢ëã´ ÎñÃ¢Ã¢à¢¢ÓÓ²éy¢¢Ã¢¢ ½í}¢¢ì |¢Ã¢y¢´ }¢éçÎy¢¢ïùçS}¢ ÎëcÅì±¢ JJ 14
ÜëUc¢¢ç|¢¢¢¢¢Ã¢¢¢ïy¢}¢Ä¢é|¢êüÄ¢: S¢ Ã¢¢èü y¢}¢éÃ¢¢Ó¢ ¢}¢ü}¢ì J
ÜëUc¢¢mÚ: ÜU¢ï |¢Ã¢y¢¢ùù# »y¢Îì¾íêãèyÄ¢¢¢ïÃ¢¢Ó¢ y¢¢çSÃ¢¢´ S¢: JJ 15
ÜëUc¢´ ÐíS¢ó¢´ Ðíçy¢ S¢Ã¢ü}¢éQÚ }¢Ä¢¢ùùy}¢Îé:w¢´ çÃ¢çãy¢´ S¢¢Õñ: J
y¢Î¢ S¢ }¢¢}¢¢ã y¢Ã¢¢ÚÄ¢Sy¢é S¢çy¢ ÿ¢}¢¢Ä¢¢}¢S¢éÚ¢ çã S¢Ã¢ïü JJ 16
rçknk{ýkt þhehðk¤ku, {Míkf WÃkh xk÷ðk¤ku yLku çkúñ[kheLkk ðu»kLku Ähe
hnu÷ku níkku, íkuLku fkuR rMkØÃkwÁ»k {kLke Ä{o-¼Âõík W¼k ÚkR «ýk{ fÞko, Ä{oËðu
íku{Lke Mkk{u nkÚk òuze W¼k hÌkk íÞkhu íku íkÃkMðe Ä{oËuðLku ÃkqAðk ÷køÞku.10-11
yk ¼Þtfh støk÷{kt MktæÞk Mk{Þu ÃkíLkeLke MkkÚku rð[hLkkhk ÄehÃkwÁ»k ík{u fkuý
Aku ? su nku íku {Lku íkífk¤ Mkk[wt fnku. yk «{kýu íkÃkMðeLkk ÃkqAðkÚke Ä{oËuð
fnuðk ÷køÞk.12 nu ðýLkT ! nwt fkiþ÷ËuþLkku çkúkñý Awt, Ëuðþ{ko {kÁt Lkk{ Au.
þºkwykuLkk ¼ÞÚke nwt yríkËw:¾e Awt, íku{s yíÞtík Ërhÿ Awt, íkuÚke ½hçkkhLkku
íÞkøk fhe ð]tËkðLk íkeÚkoûkuºk{kt økÞku níkku.13 íÞkt sÃkkí{f rð»ýwÞkøkLkk
yLkwckLkÚke ¼økðkLk ©ef]»ýLke ykhkÄLkk fhe. íÞkhu «økx ÚkÞu÷k íku{Lkk Úkfe
ðhËkLk {u¤ðe y{khu ½uh ÃkkAku sR hÌkku Aô, ËiððþkíkT {wÏÞ{køko ¼q÷kÞku
íkuÚke yk ¼Þtfh støk÷{kt ¼xfe økÞku Awt, yLku ykðk Mk{Þu ykÃkLkwt ËþoLk
y{Lku ÚkÞwt, íkuÚke çknw s ykLktË ÚkÞku.14 ÃkkuíkkLkk ÃkqðoLkk ðuhe ©ef]»ýLkwt Lkk{
Mkkt¼¤íkkts íkÃkMðeLkku ¢kuÄ ¼¼qfe WXâku Lku Vhe Ä{oËuðLku ÃkqAðk ÷køÞku, nu
rð« ! ©ef]»ý Úkfe ík{Lku fÞwt ðhËkLk «kó ÚkÞwt Au ? íku {Lku fnku. íku{Lkkt ð[Lk
Mkkt¼¤e Ä{oËuð íku íkÃkMðe «íÞu fnuðk ÷køÞk.15
nu çkúñ[khe ! «MkÒk ÚkÞu÷k ¼økðkLk ©ef]»ýLku yMkwhkuyu ykÃku÷kt Mkðo
Ëw:¾Lkwt {U rLkðuËLk fÞwO, íÞkhu ¼økðkLku {Lku fÌkwt, su yk Ãk]Úðe WÃkh ík{khk
y. 20 «Úk{ «fhý 215
çy¢cÄ¢¢Ã¢y¢¢ÚSÄ¢ S¢éÄ¢¢ï¢¢SÄ¢ S¢¢ã¢ÄÄ¢ÜUy¢¢üÚ §}¢ï ¢éÚ¢ùùS¢¢ì J
|¢è}¢¢Á¢éü¢¢lñÄ¢éüç¢ y¢ïc¢é ÜïUçÓ¢hy¢¢ }¢Ä¢¢ ÜïUùç¢ Ï¢Hï¢ Ó¢¢Ä¢ï JJ 17
y¢~¢¢ç¢ Ä¢ï Ã¢ñÚç¢Ä¢¢ }¢ÎèÄ¢´ S¢}Ï¢¢}¢¢¢é|¢éüçÃ¢ Ã¢èÿ¢¢¢çÎ}¢ì J
Ðí ¢ï ç ÎÚï y¢ï y¢é ç¢Á¢ï C }¢é ô QU Îñ y Ä¢¢Sy¢¢¢ Î¢¢Ã¢Ú¢ÿ¢S¢¢p JJ 18
}¢ë y ¢¢p Ä¢ï Ã¢ñ c ¢çÄ¢Üï U S¢é w ¢ï ù ~¢ ç¢Ï¢hy¢c¢¢ü Îë É Ã¢¢S¢¢¢p J
}¢mñÚ|¢¢Á¢: w¢Hé y¢ïùlÁ¢¢y¢¢: S¢çy¢ ÿ¢}¢¢Ä¢¢}¢S¢éÚ¢: ÐéÝp JJ 19
yÃ¢¢´ ¢}¢üç¢D´ ¢¢é ¢}¢ü}¢ïÃ¢ çÃ¢Îy¢ »y¢ï Ó¢ }¢ÎèÄ¢M¢}¢ì J
}¢mñÚç¢Ä¢¢üy¢¢|¢êçÚÜU¢}¢¢ LÁ¢çy¢ Ó¢¢Ä¢¢¢ç¢ }¢¢}¢ÜUè¢¢¢ì JJ 20
y¢Ã¢ñÃ¢ ¢é~¢yÃ¢}¢é¢ïyÄ¢ y¢S}¢¢¢¢ó¢¢à¢çÄ¢cÄ¢¢ç}¢ çÜUH¢}¢Ú¢Úè¢ì J
Ã¢Ú´ ÐíÎ¢Ä¢ïy¢}¢|¢êç¢Ú¢ïùS¢¢Ã¢ã´ ±íÁ¢¢ì SÃ¢¢HÄ¢}¢¢x¢y¢¢ïù~¢ JJ 21
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
ÜëUc¢¢ïyÜUc¢ü}¢Ä¢èç}¢y¢´ SÃ¢¢¢ÜUc¢¢ïü¢Hÿ¢¢¢}¢ì J ¢éyÃ¢¢ ¢}¢üçx¢Ú´ S¢¢ïù|¢êÎçy¢ÜU¢ï¢¢ÜéUH¢ï ¢ë¢ ! JJ 22
þºkwyku Au íku Mkðuo yMkwhku Au, yLku íkuykuyu Ãkqðuo fr÷ÞwøkLkk yðíkkhYÃk yuðk
ËwÞkuoÄLkLku MknkÞ fhe níke, íku{ktÚke fux÷kf yMkwhku ÞwØLku rð»ku ¼e{ yLku yswoLk
ykrËLkk nkÚku {hkÞk. fux÷kfLkku {U yLku çk÷hk{u rðLkkþ fÞkuo, íku{ktÚke Ãký su
yMkwhku ðihçkwrØÚke Ãký {khkt ËþoLk fu MÃkþo fhðkYÃk MktçktÄLku ÃkkBÞk íku Mkðuo
ËiíÞku, ËkLkðku yLku hkûkMkku ÃkkuíkkLku RÂåAík {wÂõíkLku ÃkkBÞk, íkÚkk su yMkwhku {krÞf
Ãkt[rð»kÞkuLkk Mkw¾{kt s yuf ík]»ýk çkktÄe áZ ðkMkLkkyu Mkrník {]íÞw ÃkkBÞk íku
Mkðuo yMkwhku {khe MkkÚku ðih hk¾eLku Vhe yíÞkhu Ãk]Úðe WÃkh sLBÞk Au.16-19
yíÞkhu ¼qr{Ãkh WíÃkÒk ÚkÞu÷k íku Mkðuo yMkwhku {khe MkkÚku ðih ÷uðkLke
yríkþÞ RåAkðk¤k nkuðkÚke Ä{o s ¼økðkLkLkwt MðYÃk Au, yu{ òýe Ä{orLkc
yuðk ík{Lku Ãkezu Au, íkÚkk yLÞ {khk {rhåÞkrËf {wrLkykuu Ãký Ãkezu Au. yus
fkhýÚke nwt ík{khu íÞkt ÃkwºkYÃku «økx ÚkR ËuðíkkykuLkk þºkw yuðk yu Mkðuo yMkwhkuLkku
rðLkkþ fheþ. nu çkúñ[khe ! {Lku yk «{kýu ðhËkLk ykÃke ¼økðkLk ytíkÄkoLk
ÚkÞk, íÞkhÃkAe nwt {khk ½h «íÞu síkkt yrn Lkir{»kkhÛÞLkk støk÷{kt ykÔÞku
Awt.20-21
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! yk «{kýu ¼økðkLk ©ef]»ýLkku
Wíf»ko yLku ÃkkuíkkLkku íkÚkk ÃkkuíkkLkk r{ºk ËqÞkuoÄLk ykrËLkku yÃkf»ko sýkðLkkhe
Îãçó¢Ã¢ Îëà¢¢ ¢}¢ü}¢¢Ú´ Ó¢ ÚÎñÎüà¢¢ì J ©Ã¢¢Ó¢ çÃ¢Ðí ! ¢é~¢Sy¢ï S¢ ÜëUc¢¢ï |¢çÃ¢y¢¢ {íéÃ¢}¢ì JJ 23
y¢SÄ¢ S¢Ã¢¢ü¢ì x¢é¢¢Î¢ïc¢¢¢l¢ã´ Ã¢ïçk ¢¢¢Ú: J ¥S}¢çyÐíÄ¢SÄ¢¢çÐíÄ¢ÜëUyS¢ ÎéÄ¢¢ïü¢¢|¢ê|¢éÁ¢: JJ 24
}¢s´ y¢ï¢ }¢ãgé:w¢´ ¢¢¢üS¢¢Úç¢¢¢ ÎÎï J ÎéÄ¢¢ïü¢¢S¢w¢´ }¢¢´ y¢é çÃ¢hKEy¢¢}¢S¢´ç¿¢y¢}¢ì JJ 25
}¢çyÐíÄ¢¢S¢éÚS¢YSÄ¢ Ðíèy¢Ä¢ïùy¢¢ï }¢Ä¢¢ çmÁ¢ ! J à¢¢¢ ©yS¢ëÁÄ¢y¢ï ¢êÃ¢üÃ¢ñÚç¢Ä¢¢üy¢¢¢Ä¢ Ã¢ñ JJ 26
S¢ y¢ï ¢é~¢¢ï ¢ à¢vÝ¢ïy¢é à¢´ ¢¢ÚçÄ¢y¢é´ ÒUçÓ¢y¢ì J çÃ¢¢¢ Ä¢ï¢ |¢Ã¢ïó¢ñÃ¢ ç¢Á¢Ã¢ñçÚçÃ¢¢¢à¢¢}¢ì JJ 27
à¢êÚ¢ï }¢ã¢¢ç¢ ¢é}¢¢ó¢èçy¢à¢¢¢¢üÃ¢ïlç¢ J çÃ¢¢¢ à¢´ à¢~¢éÃ¢¢ï ÿ¢}¢y¢ï ¢ ÜUÎ¢Ó¢¢ JJ 28
©ÌYK S¢ y¢é }¢m¢vÄ¢´ ¢¢ÚçÄ¢cÄ¢çy¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì J à¢æ Ó¢ïy¢ì Ðí¢SÄ¢çy¢ y¢Î¢ SÃ¢Ã¢ñçÚ|Ä¢: ¢Ú¢|¢Ã¢}¢ì J 29
à¢y±ïy¢}¢|¢Ã¢ÎìÎí¢ñç¢ÚÎëàÄ¢¢ïù¢ çmÁ¢¢ñ Ã¢¢ï J y¢ÓÀ¢¢çÓ¢y¢Ä¢¢ w¢ïÎ´ Ðí¢Ýéy¢: S}¢ |¢ëà¢´ ¢ë¢ ! JJ 30
¥¢¢ÚçÃ¢¢Î}|¢¢ï¢¢ñ }¢xÝÄ¢¢ïÚS¢ã¢Ä¢Ä¢¢ï: J ÜëUc¢ïÓÀ¢HÏ¢}¢ïÜÚ çã ¢ñÄ¢Z y¢Úç¢y¢¢´ Ä¢Ä¢¢ñ JJ 31
èSÃ¢|¢¢Ã¢¢çyw¢l}¢¢¢¢´ ¢}¢ü: Ðíï}¢Ã¢y¢è´ y¢Î¢ J ©Ã¢¢Ó¢ |¢Îíï ! çS¢h´ ¢: ÜU¢Ä¢Z ÎñÃ¢ï¢ çÃ¢çÍÝy¢}¢ì JJ 32
Ä{oËuðLke ðkýe Mkkt¼¤eLku íku íkÃkMðe yríkþÞ ¢kuÄÚke ykfw¤ ÔÞkfw¤ ÚkÞku,
yLku ÃkkuíkkLke árüÚke Ä{o-¼ÂõíkLku òýu n{ýkts çkk¤e Ëuþu fu þwt ? yu{ Ä¾íkku
Úkfku ËktíkÚke nkuXLku Ëçkkðe íku íkÃkMðe Ä{oËuðLku fnuðk ÷køÞku, nu rð« ! íku f]»ý
¼÷u ík{khku Ãkwºk ÚkkÞ. íkuLkk Mkðuo økwý yLku Ëku»kLku nwt òýwt Awt Ãký çkeòLku yuLke
¾çkh LkÚke, {khk r«Þ r{ºk hkò ËwÞkuoÄLkLkwt íku yr«Þ fhLkkhku Au, yswoLkLkk
MkkhÚke yu f]»ýu {Lku yríkþÞ Ëw:¾ ykÃÞwt Au, nwt ËwÞkuoÄLkLkku r{ºk yïíÚkk{k Awt,
yu{ ík{u òýku. nu çkúkñý ! {Lku r«Þ yuðk yMkwh Mk{wËkÞLku hkS fhðk {kxu
yLku {khk ÃkqðoLkk ðihLkku çkË÷ku ÷uðk {kxu nwt ík{Lku þkÃk ykÃkwt Awt fu íkkhk
ÃkwºkYÃku sL{Lkkhku yu f]»ý õÞkhuÞ Ãký nrÚkÞkh Äkhý Lkrn fhu yLku yhu !!!
nu çkúkñý ! þÄkÞko rðLkk ÃkkuíkkLkk þºkwykuLkku rðLkkþ ÚkðkLkku LkÚke, fkhý fu
{nkLk þqhðeh ÃkwÁ»k nkuÞ, LkeríkþkLkk yÚkoLku Mkkhe ÃkuXu Mk{síkku nkuÞ, Aíkkt
Ãký þ rðLkk þºkwLku {khðk Mk{Úko Úkíkku LkÚke. fËk[ íkkhku Ãkwºk íku f]»ý {khkt
ð[LkLkku yLkkËh fhe þ Äkhý fhþu íkku W÷xkLkku ÃkkuíkkLkk þºkwyku Úkfe
Ãkhk¼ð Ãkk{þu.22-29
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ÿkuýÃkwºk íku yïíÚkk{k yk «{kýu þkÃk
ykÃke yá~Þ ÚkÞku, íÞkhÃkAe ½kuh støk÷{kt hnu÷kt Ä{o-¼Âõík yïíÚkk{kLkk
þkÃkLke ®[íkk{kt yíÞtík Ëw:¾e ÚkÞkt.30 yÃkkh rðÃkr¥kLkk {nkMkkøkh{kt zqçku÷kt
Ä{o¼ÂõíkLku fkuR Mknkhku {éÞku Lkrn íÞkhu AuÕ÷u nrh RåAkyu yuf {kºk
y. 20 «Úk{ «fhý 217
S¢Ã¢üçÃ¢ÍÝç¢Ã¢ëÄ¢¢Z ±íy¢´ x¢¢¢y¢ï: ç¼ ! J Ðí¢ïQU}¢çSy¢ ¢éÚ¢¢ïc¢é SÃ¢}¢¢¢ïÚ¢çS¢çhÎ}¢ì JJ 33
Ã¢ñÃ¢¢çãÜU¢ïyS¢Ã¢¢y¢ï Ó¢¢Ä¢¢Ã¢Ä¢¢ï: SÃ¢¢éÚ´ ±íÁ¢¢ì J »y¢Îì±íy¢´ ÜU¢Ä¢üç}¢çy¢ }¢çy¢y¢¢Ä¢¢çÎÎïà¢ }¢¢}¢ì JJ 34
¢èÜëUc¢SÄ¢¢Ã¢y¢¢Ú¢ï çã Ðí¢ïQU¢ïùçSy¢ x¢¢¢¢Ä¢ÜU: J ¥y¢Sy¢SÄ¢ ±íy¢´ ¢÷¢¢´ S¢Ã¢üS¢VC¢¢à¢¢}¢ì JJ 35
|¢¢Îíà¢évHÓ¢y¢éÄ¢¢Z y¢yÜUçÚcÄ¢¢Ã¢¢ïù¢éÃ¢yS¢Ú}¢ì J y¢ï¢ y¢éC: S¢: çÃ¢ÍÝï|Ä¢¢ï Úÿ¢¢´ ¢¢ñ ÜUçÚcÄ¢çy¢ JJ 36
»Ã¢´ y¢¢ñ ç¢Ä¢}¢´ çÃ¢Ðí¢ñ }¢¢S¢¢ Ó¢RUy¢é¢ëü¢ ! J |¢çQU}¢êÓ¢ï ¢é¢¢ü}¢¢ïü Îé:w¢à¢¢ïÜUãÚ´ Ã¢Ó¢: JJ 37
Îé:w¢}¢ïy¢¢Îëà¢´ |¢ê}¢¢Ã¢¢Ã¢¢|Ä¢¢}¢ïÃ¢ S¢éÎçÚ ! J Ðí¢#ç}¢yÄ¢ïÃ¢ }¢¢ }¢´S¢¢ Ä¢y¢¢ï Îé:w¢}¢Ä¢´ Á¢x¢y¢ì JJ 38
¢éÚ¢ ¢èÚ¢}¢Ó¢Îíï¢ S¢ã ¢y²¢ Ó¢ Ï¢¢é¢¢ J |¢éQU}¢èà¢ï¢¢ç¢ Îé:w¢´ Ã¢¢Ã¢¢S¢Ã¢y¢¢ |¢ëà¢}¢ì JJ 39
ÄehsYÃke Lkkð «kó ÚkR. íku{kt çkuMke Mk{Þ «Mkkh fhðk ÷køÞkt. íku Mk{Þu e
Mð¼kðLku fkhýu yíÞtík ¾uË fhíkkt «u{ðíkeLku Ä{oËuð fnuðk ÷køÞk, nu fÕÞkýe
! ykÃkýkt rMkØ ÚkÞu÷kt fkÞo{kt Ëw¼koøÞu rðÎLk fÞwO.31-32
økýÃkríkðúíkLke «rík¿kk:- nu Mkrík ! Mkðo «fkhLkkt rðÎLkkuLke rLkð]r¥kLku
yÚkuo Mkf÷ {LkkuhÚk Ãkqýo fhLkkh økýÃkríkSLkwt ðúík fhðkLkwt çkúñðiðíko ykrË
Ãkwhkýku{kt fnu÷wt Au. nu Ëurð ! ykÃkýku rððkn Ãkqýo ÚkÞku ÃkAe Rèkh økk{u ÃkkAk
Vhe hnu÷k {khk rÃkíkk çkk÷þ{koyu Ãký rðÎLk Mk{Þu yk rðÎLkníkko økýÃkríkLkwt
ðúík fhðkLkku {Lku ykËuþ ykÃÞku níkku. yk økýLkkÞf økýÃkríkËuð ¼økðkLk
©ef]»ýLkk ytþkðíkkh Au. íku nuíkwÚke íku{Lkwt ðúík yLkufrðÄ MktfxkuLkku Lkkþ fhLkkh
fnu÷tw Au. {kxu yksÚke ykht¼eLku Ëh ð»kuo ¼kËhðkMkwË [íkwÚkeoLku rËðMku økýÃkríkLkwt
ðúík ykÃkýu fhþwt. suLkkÚke «MkÒk ÚkÞu÷k íku økýÃkríkËuð ykÃkýwt yLkuf «fkhLkk
rðÎLkkuÚke hûký fhþu.33-36
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu yk rð« ËtÃkíkeyu {Lk{kt
rLkùÞ fhe yk ðúík fhðkLkwt rLkÞ{ økúný fÞwO, yLku íÞkhÃkAe Vhe Ä{oËuð
Ëw:¾ yLku þkufLku nhLkkhkt ð[Lkku ¼ÂõíkËuðeLku fnuðk ÷køÞk, nu MkwtËhe ! Ãk]Úðe
Ãkh ykðwt Ëw:¾ ykÃkýLku s ykÔÞwt Au yuðwt ík{u Lk òýþku, fkhý fu yk rðïLkwt
MðYÃk s Ëw:¾{Þ Au, (suðe heíku ¼ÔÞ {nu÷{kt Ãký «ßðr÷ík ytøkkhk WÃkh
fkuR [k÷u Lku ËkÍu Lkrn yu þõÞ Au ? íku{ Ëw:¾{Þ «Ãkt[e yk søkík{kt hnu÷k
ykÃkýk suðkLku õÞkhuÞ Ëw:¾ ykðu Lkrn yu þõÞ LkÚke.) 37-38
Ãkqðuo ðLk{kt rLkðkMk fhíkk ¼økðkLk ©ehk{[tÿSyu Ãký ÃkíLke Mkeíkk
yLku ¼kR ÷û{ýLke MkkÚku yÃkkh Ëw:¾ ¼kuøkÔÞkt Au, yk «{kýu fneLku Ä{oËuðu
§yÄ¢évyÃ¢¢ùÜUÄ¢¢SÄ¢ñ ¢èÚ¢}¢Ó¢çÚy¢´ Ã¢ëc¢: J ã¢é}¢}¢çã}¢¢ï¢ïy¢´ ç¢à¢¢ï Ä¢¢}¢¢Ä¢¢ï x¢y¢¢: JJ 40
¢ëÃ¢y¢è S¢¢ y¢~¢ y¢~¢ S¢¢ã¢ÄÄ¢´ Á¢¢¢ÜUè¢y¢ï: J }¢éãé: ÜëUy¢´ ã¢é}¢y¢¢ çÓ¢y¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ó¢ïy¢çS¢ JJ 41
¥ã¢ï ¢: ÜéUHÎïÃ¢¢ïùçSy¢ ã¢é}¢¢¢ì Ú¢}¢Ã¢Ì|¢: J ©¢ïÿ¢y¢ï S¢¢ïùç¢ ÜU¢´ S¢}¢¢¢ïüùS}¢¢}¢ã¢¢çÎ JJ 42
ã¢ê}¢¢ì ! Úÿ¢ Úÿ¢ïçy¢ Ä¢¢Ã¢mÎçy¢ S¢¢ çx¢Ú}¢ì J y¢¢Ã¢yÐíyÄ¢ÿ¢y¢¢´ Ðí¢¢ }¢¢Lçy¢<Ã¢ÐíM¢¢ëy¢ì JJ 43
S¢ çã Ú¢}¢ÜU¢¢´ Ú¢~¢¢ñ ÜUèyÄ¢ü}¢¢¢¢´ çÄ¢´ Ðíçy¢ J ¢}¢ïü¢ ¢¢ïy¢é}¢¢Ä¢¢y¢Sy¢~¢¢ÎëàÄ¢¢ï Á¢¢ñ: çS¢y¢: JJ 44
ÐíyÄ¢ÿ¢è|¢êÄ¢ y¢¢ñ Ðí¢ã |¢QïU ! ¢}¢ü ! ÃÄ¢¢¢´ yÄ¢Á¢ J ÜéUHÎïÃ¢¢ïùçS}¢ ã¢é}¢¢¢ì Ä¢éc}¢¢ÜÚ Úçÿ¢y¢¢ùçS}¢ Ã¢: JJ 45
Îí¢ñ¢ï: à¢¢¢ï¢ Ã¢¢´ ¢é~¢¢ï ¢¢ÚçÄ¢cÄ¢çy¢ ¢¢Ä¢é¢}¢ì J y¢¢¢ç¢ Á¢ïy¢é´ ~¢ñH¢ïvÄ¢´ à¢QU¢ï |¢¢ÃÄ¢: S¢ Ã¢ñ ç¢Ä¢¢ JJ 46
|¢çÃ¢y¢¢ S¢yÃ¢à¢¢ïùç¢ S¢Î¢ Ã¢ñçÚ|¢Ä¢¢ïçÁÛ¢y¢: J Î¢çÚÎíKÎé:w¢}¢ç¢ y¢ï ¢¢à¢çÄ¢cÄ¢çy¢ ç¢çpy¢}¢ì JJ 47
§yÄ¢évyÃ¢¢ y¢¢ñ }¢ã¢}¢¢x¢Z Ðí¢¢ÄÄ¢¢pÄ¢ü}¢¢¢S¢¢ñ J çy¢Ú¢ïÏ¢|¢êÃ¢ ã¢é}¢¢´Sy¢¢ñ y¢y¢¢ï x¢y¢é}¢ñÓÀy¢¢}¢ì JJ 48
nLkw{kLkSLkk {rn{kLkk ðýoLkLke MkkÚku ¼økðkLk ©ehk{[tÿSLkk ÷e÷k[rhºkLke

fÚkk ¼ÂõíkËuðeLku fne Mkt¼¤kðe, yu{ fhíkkt hkºke ºký «nh ÔÞríkík ÚkR økE.39-
40
fÚkkLkwt ©ðý fhíkkt ¼ÂõíkËuðeLku íku íku fÚkk«Mktøkku{kt òLkfeÃkrík
©ehk{[tÿSLke nLkw{kLkSyu ðkhtðkh MknkÞ fhe, íkku ykÃkýe fu{ MknkÞ fhíkk
LkÚke ? yu{ MknkÞ {kxu ðkhtðkh nLkw{kLkSLkwt {Lk{kt M{hý Úkðk ÷køÞwt yhu !
! ! hk{r«Þ nLkw{kLkS íkku ykÃkýk fw¤Ëuð Au, yLku {nkMk{Úko nkuðk Aíkkt Ãký
yk {nkrðÃkr¥kfk¤{kt ykÃkýe WÃkuûkk fu{ fhu Au ?.41-42
nLkw{kLkSLkwt «køkxâ:- nu nLkw{kLkS ! y{khe hûkkfhku, hûkkfhku.
yk «{kýu ßÞkt ÃkkufkheLku ¼ÂõíkËuðe çkkuÕÞkt fu íku s ûkýu {kÁrík rð«Lkwt YÃk
ÄheLku íÞkt «íÞûk ÚkÞk. hkºku ßÞkhÚke Ä{oËuð ¼ÂõíkËuðeLku hk{fÚkkLkwt ©ðý
fhkðíkk níkk íÞkhÚke s fkuR {Lkw»Þku òuR Lk þfu íku heíku nksh hne fÚkkLkwt
©ðý fhíkk níkk. Ãkhtíkw ßÞkhu ÞkË fÞko íÞkhu «íÞûk ËþoLk ykÃkeLku íku nLkw{kLkS
çkÒku «íÞu fnuðk ÷køÞk, nu ¼Âõík ! nu Ä{o ! ík{u ®[íkkLkku íÞkøk fhku. fkhý fu nwt
ík{khku fw¤Ëuð nLkw{kLkS çkuXku Awt, nwt ík{kÁt «íÞuf «Mktøku hûký fheþ.43-45
yïíÚkk{kLkk þkÃkLku fkhýu ík{khk Ãkwºk ¼økðkLk ykÞwÄ Äkhý fhþu Lkrn,
Aíkkt Ãký ÃkkuíkkLke þÂõíkÚke yk¾e rºk÷kufeLku Síkðk Mk{Úko Úkþu. íku{kt ík{khu fkuR
«fkhu MktþÞ fhðku Lkrn. þ rðLkk Ãký ík{khku Ãkwºk MkËkÞ þºkwykuLkk ¼ÞÚke
hrník ÚkRLku Vhþu yLku ík{khk ËkrhÿâLkk Ëw:¾Lkku Ãký [ku¬Mk rðLkkþ fhþu.46-47
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu fne ykùÞo{kt økhfkð ÚkÞu÷kt
y. 20 «Úk{ «fhý 219
y¢y¢ ¥¢Ú|Ä¢ y¢¢Ã¢¢Sy¢¢´ x¢y¢S¢Ã¢üÃÄ¢¢¢ñ ¢ë¢ ! J Ðí¢Ä¢}¢¢¢¢ó¢Ã¢¢l¢ñ ç¢çpy¢¢ñ SÃ¢S¢}¢¢¢S¢¢ñ JJ 49
}¢ã¢}¢¢x¢ïü¢ Ó¢çHy¢¢ñ ¢êÃ¢üÎëCï¢ ç¢|¢üÄ¢¢ñ J çÓ¢y¢Ä¢y¢¢ñ Ó¢ NÎÄ¢ï ¢èÜëUc¢´ |¢QUÃ¢yS¢H}¢ì JJ 50
Ðíè¢Ä¢y¢è ¢ôy¢ Ã¢¢vÄ¢ñ: Ðíï}¢¢ Ðíï}¢Ã¢y¢è ¢ç¢ J Ã¢ë¢´ ã¢ê}¢y¢¢ïùÐí¢ÿ¢èçÓÚÁ¢èçÃ¢yÃ¢Hïÿ¢¢}¢ì JJ 51
ç¢à¢}Ä¢ Ó¢ ç¢à¢¢}Ä¢¢ç¢ Ðí|¢¢Ã¢´ ¢èã¢ê}¢y¢: J ¥¢¢Î: ¢Ú}¢¢ï ¢¢¢ ! Á¢¢Ä¢y¢ï }¢}¢ Ó¢ïy¢çS¢ JJ 52
çÓ¢ÚÁ¢èÃ¢è ÜU¢´ Á¢¢y¢: SÃ¢¢ç}¢¢ì ! ¢Ã¢Ý¢Î¢: J çÎÃ¢´ çÃ¢ã¢Ä¢ |¢êH¢ïÜUï çS¢y¢¢ï ç¢yÄ¢´ ÜUÚ¢ïçy¢ çÜU}¢ì J 53
§çy¢ ÐíèyÄ¢¢ Ðíï}¢Ã¢yÄ¢¢ùù¢ëC¢ï ¢}¢ü ©Ã¢¢Ó¢ y¢¢}¢ì J ã¢ê}¢¢´çpÚÁ¢èÃÄ¢çSy¢ S¢èy¢¢Ú¢}¢ÐíS¢¢Îy¢: JJ 54
ç¢ãyÄ¢ Ú¢Ã¢¢´ Ä¢éhï SÃ¢S¢ñÄ¢¢çÚÃ¢¢çÚy¢: J »yÄ¢¢Ä¢¢ïÄ¢¢´ ¢ë¢¢Î}¢Ä¢çy¢Dy¢ì S¢ Ú¢Í¢Ã¢: JJ 55
Ã¢¢¢Ú¢ Ú¢ÿ¢S¢¢ «ÿ¢¢çÎÃÄ¢M¢¢Ú¢: S¢çy¢ ! J y¢çmÄ¢¢ïx¢¢S¢ã¢Sy¢~¢ Ä¢Ã¢S¢ó¢ïÜUã¢Ä¢¢}¢ì JJ 56
y¢´ À~¢Ó¢¢}¢Ú¢lñSy¢ï S¢ïÃ¢}¢¢¢¢ çÎ¢ï çÎ¢ï J Ðíï}¢Ã¢ëôh ¢Ú¢´ Ðí¢¢é<Ã¢S}¢ëy¢¢çw¢HH¢ñçÜUÜU¢: JJ 57
íku çkÒkuLku {nk{køko Ëu¾kze nLkw{kLkS ytíkÄkoLk ÚkÞk, yLku íku çkÒku Ãký ykøk¤
ÃkkuíkkLkk Ëuþ íkhV sðk «Þký fÞwO.48 íÞkhÚke ykht¼eLku Ä{o-¼ÂõíkLke Mkðo
«fkhu WÃkkrÄ Lkkþ Ãkk{e. ®[íkk Ëqh ÚkE. yÒk, ÄLk yLku ðLke «kró ÚkR yLku
{Lk Ãký MðMÚk ÚkÞwt. íkÚkk ÓËÞ{kt ¼õíkðíMk÷ ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt M{hý
fhíkkt fhíkkt rLk¼oÞ ÚkÞkt. Ãkqðuo òuÞu÷k {nk{køkoLku rð»ku [kÕÞkt òÞ Au.49-50
{køko{kt [k÷íkkt [k÷íkkt «u{ðíke «u{Ãkqýo {Äwh ð[LkkuÚke ÃkríkËuð Ä{oËðu Lku «MkÒk
fhíkkt fhíkkt ÃkqAðk ÷køÞkt fu, nLkw{kLkS r[htSðe fu{ Au ? nu LkkÚk !
nLkw{kLkSLkku «íkkÃk ík{khk Úkfe Mkkt¼¤eLku, íku{s yíÞkhu «íÞûk yLkw¼ð
fheLku {khk {Lk{kt Ãkh{ ykLktË ÚkÞku Au.Ãk1-Ãkh nu Mðkr{LkT ! ÃkðLkÃkwºk nLkw{kLkS
r[htSðe fuðe heíku ÚkÞk ? rËÔÞ ¼økðkLkLkkt ðifwtX ÷kufLku rð»ku Lkrn sRLku yk
Ãk]Úðe WÃkh rLkhtíkh rLkðkMk fheLku yu þwt fhu Au ?.53
nLkw{kLkSLkk r[htSðeÃkýkLkwt fkhý:- nu hksLkT ! yk «fkhu
«u{Úke «u{ðíkeyu «& ÃkqAâku, íÞkhu Ä{oËuð íku{Lku fnuðk ÷køÞk, nu Ëuðe !
Mkeíkkhk{SLke f]ÃkkÚke nLkw{kLkS r[htSðe ÚkÞk Au.Ãk4 ßÞkhu ©ehk{[tÿS
¼økðkLk ÞwØ{kt hkðýLku {khe ÃkkuíkkLkk MkiLÞ íkÚkk ÃkrhðkhLke MkkÚku yÞkuæÞk
ÃkÄkÞko yLku hksøkkËe WÃkh yrÄrcík ÚkÞk, íku Mk{Þu nu Mkrík ! ¼økðkLkLkku
rðÞkuøk MknLk Lkrn fhLkkhk rËÔÞYÃkÄkhe MkwøkúeðkrË ðkLkhku, rð¼e»kýkrË hkûkMkku
yLku òtçkwðkLk ykrË hªAku yuf ð»ko MkwÄe yÞkuæÞkLkøkhe{kt hÌkk.5Ãk-56 Aºk,
[k{h ykrËÚke íku h½wfw÷LkkÞf ¼økðkLk ©ehk{[tÿSLke Mkuðk fhíkkt íku{Lkk
SÃ¢SÃ¢x¢ëã¢Ðíïc¢çÄ¢cÄ¢ó¢Ä¢¢y¢: SÃ¢¢°íy¢¢ïùç¢ y¢¢¢ì J y¢yS¢}¢¢¢´ Ðí|¢épRïU Ã¢|¢êc¢¢¢¢¢çÎç|¢: JJ 58
Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢´ }¢¢¢çÄ¢yÃ¢¢ S¢é°íèÃ¢¢ÎèS¢ Ã¢¢¢Ú¢¢ì J çÜUçcÜU¢¢´ Ðíïc¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢¢¢é¢ï~¢¢Ï¢H¢çm|¢é: JJ 59
y¢Î¢ x¢ç}¢cÄ¢¢ì ã¢é}¢¢dÃ¢yÐíï}¢¢¢éH¢ïÓ¢¢: J ¢çÚyÄ¢QéU}¢à¢QUSy¢´ Ï¢h¢TçH¢éÅ¢ïù¾íÃ¢èy¢ì JJ 60
Fïã¢ï }¢ï ¢Ú}¢: SÃ¢¢ô}¢SyÃ¢çÄ¢ çy¢Dy¢é ç¢yÄ¢Î¢ J |¢çQUp ç¢Ä¢y¢¢ Ã¢èÚ ! |¢¢Ã¢¢ï ¢¢Ä¢~¢ x¢ÓÀy¢é JJ 61
Ä¢¢Ã¢¢Ã¢ ÜU¢¢ Ú¢}¢ ! ÐíÓ¢çÚcÄ¢çy¢ |¢êy¢Hï J y¢¢Ã¢¢¢: S¢Ã¢üÎ¢ ¢ëÃ¢¢ì Á¢èÃ¢¢}Ä¢~¢ïçy¢ }¢ï LçÓ¢: JJ 62
çS¢y¢´ çÜU}¢éLc¢ï w¢Çï x¢¢Ã¢¢ü ¥ç¢ }¢¢´ S¢Î¢ J ¢¢Ã¢Ä¢ïÄ¢é: ÜU¢¢ Ú¢}¢ ! y¢Ã¢ïçy¢ }¢}¢ Ä¢¢çÓ¢y¢}¢ì JJ 63
yÃ¢yÜU¢¢}¢ëy¢¢¢¢ïÓÀ¢ Ä¢¢¢ }¢ï NçÎ Ã¢y¢üy¢ï J y¢¢¢ ¢ çÎÃÄ¢H¢ïÜïUÓÀ¢ ¢ñEÄ¢ïüÓÀ¢ Ó¢ ç¢çpy¢}¢ì JJ 64
»Ã¢´ ¾íéÃ¢¢¢´ Ú¢}¢Sy¢é ã¢é}¢y¢´ Ã¢Ú¢S¢¢¢y¢ì J ©y¢¢Ä¢ S¢SÃ¢Á¢ï Fïã¢m¢vÄ¢}¢ïy¢ÎéÃ¢¢Ó¢ Ó¢ JJ 65
»Ã¢}¢ïy¢yÜUç¢¢ïD ! |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: J Ã¢ÚÎ¢¢ï¢ }¢ï S¢Ã¢Z S¢ïySÄ¢yÄ¢ïÃ¢ yÃ¢ÎèçS¢y¢}¢ì JJ 66
ytíkh{kt rËðMku rËðMku ¼økðkLk{kt yrík økkZ «u{ WíÃkÒk ÚkÞku.Ãk7 íkuÚke Mk{Mík
ÔÞðnkrhf fkÞkuoLku ¼q÷e økÞk, «¼wLkk MkkrLkæÞLkku íÞkøk fhe ÃkkuíkÃkkuíkkLkk ½h
«íÞu sðkLke yrLkåAkðk¤k íku MkwøkúeðkrË MkuðfkuLku ¼økðkLk ©e hk{u Ãkhkýu
ÃkkuíkÃkkuíkkLkk ½uh {kuf÷ðkLke RåAkÚke ðku, yk¼q»kýku yLku ÄLkÚke MkðuLo kwt MkL{kLk
fÞw.O yk heíku ÞÚkkÞkuøÞ MkL{kLk fhkÞu÷k íku y©wÃkqýo Lkuºkkuðk¤k MkwøkúeðkrË ðkLkhkuLku
¼økðkLk ©ehk{u Ãkhkýu rf®»fÄk {kufÕÞk.58-59 íÞkhu sðkLkk Mk{Þu
nLkw{kLkSLkkt Lkuºkku{ktÚke «u{Lkkt y©wykuLke Äkhk ðnuðk ÷køke yLku ©ehk{[tÿS
¼økðkLkLku AkuzeLku sðk Mk{Úko ÚkÞk Lkrn. íkuÚke çku nkÚk òuzeLku fnuðk ÷køÞk fu,
nu Mðkr{LkT ! ík{khu rð»ku {khku MLkun rLkhtíkh ÂMÚkh hnku. nu ðeh ! yLkwðr] ¥kÃkqðfo Lke
¼Âõík ík{khu rð»ku y[¤ hnku, yLku ík{khk rMkðkÞ çkesu õÞktÞ «erík Lk Úkkyku.60-
61
nu hk{ ! yk Ähíke WÃkh ßÞkt MkwÄe ík{khkt ÃkkðLkfkhe [rhºkkuLke fÚkk ÚkÞk
fhu íÞkt MkwÄe íku fÚkkLku Mkkt¼¤ðk {kxu yk ÷kuf{kt nwt Sðíkku hnwt, yLku MkËkÞ
fÚkk Mkkt¼éÞk fÁt. yuðe {khe RåAk Au.6h nu hk{ ! ®fÃkwÁ»k¾tz{kt ðMkíkk
øktÄðkuo Ãký {Lku MkËkÞ ík{khe fÚkk Mkt¼¤kÔÞk fhu, yuðe {khe ytíkhLke
yr¼÷k»kk Au. nu ¼økðLkT ! ík{khk fÚkk{]íkLkwt ÃkkLk fhðkLke suðe {khk ytíkh{kt
RåAk ðíkuo Au, íkuðe rËÔÞ ðifXtw ÷kufLku Ãkk{ðkLke fu yrý{krË yiïÞkuLo ku Ãkk{ðkLke
RåAk Úkíke LkÚke. yu rLkrùík ðkík Au.63-64
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu nLkw{kLkSyu fÌkwt, íkuÚke
¼økðkLk ©ehk{[tÿS ÃkkuíkkLke hksøkkËe WÃkhÚke íkífk¤ Lke[u Wíkhe
y. 20 «Úk{ «fhý 221
§çy¢ HÏ¢Ã¢Ú¢ï Ú¢}¢¢h¢ê}¢¢ç¢ã é±íy¢ï ! J ÚÍ¢é¢¢¢ÜU¢¢Ðí¢¢çpÚÁ¢èÃ¢è çã Ã¢y¢üy¢ï JJ 67
Ä¢~¢ Ä¢~¢ ÜU¢¢ |¢ê}¢¢ñ Ú¢}¢Ó¢ÎíSÄ¢ Á¢¢Ä¢y¢ï J y¢~¢ y¢~¢¢Ä¢S¢¢ñ x¢yÃ¢¢ ¢ë¢¢ïçy¢ Ã¢ÚÎ¢¢y¢: JJ 68
yÃ¢yS¢}¢è¢ï }¢Ä¢¢ Ú¢~¢¢ñ ÜUÄ¢}¢¢¢¢´ ÜU¢¢}¢S¢¢ñ J ¢¢ïy¢é´ ¢ê¢}¢é¢¢Ä¢¢y¢¢ï Ä¢¢y¢¢ï ÎÃ¢¢ SÃ¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 69
x¢¢ïà¢±íy¢S¢VË¢¢çmÍÝ¢¢à¢ï ã¢ê}¢y¢¢ J Î¢´ SÃ¢Îà¢ü¢´ y¢ï¢ ÜU¢Ä¢üçS¢çhÚ|¢êçh ¢: JJ 70
§çy¢ |¢y¢éüÃ¢üÓ¢: ¢éyÃ¢¢ Ðíèy¢¢ |¢çQUÚ|¢êó¢ë¢ ! J y¢Ä¢¢ S¢ã Ä¢¢¢à¢çQU ±íÁ¢¢ì SÃ¢°í¢}¢}¢¢¢ S¢: JJ 71
S¢¢¢ü}¢¢S¢ï¢ S¢}Ðí¢#´ SÃ¢°í¢}¢´ y¢´ S¢}¢ïyÄ¢ Ó¢ J SÃ¢Á¢¢¢ ¿¢¢y¢Ä¢: S¢Ã¢ïü |¢ëà¢´ }¢é}¢éçÎÚï ¢ë¢ ! JJ 72
¢èÜëUc¢SÄ¢ Ðíy¢¢¢ï¢ Ã¢ñçÚ¢: S¢ÜUH¢ ¥ç¢ J ç}¢~¢¢¢èÃ¢¢|¢Ã¢´Sy¢SÄ¢ çÏ¢|Ä¢çy¢ S}¢ y¢Îèÿ¢¢¢y¢ì JJ 73
¢¢Ä¢Ä¢¢¢¢à¢éÎíÃÄ¢S¢}¢ëçhSy¢SÄ¢ Ã¢ïà}¢ç¢ J y¢y¢: ¢êÃ¢¢üç¢ÜñUÃ¢¢S¢èm¢ü}¢¢¢¢ù¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì JJ 74
nLkw{kLkSLku yrík MLkunÚke ¼uxe Ãkzâk yLku fnuðk ÷køÞk, nu frÃk©uc ! ík{u su
{køÞwt íku{ Úkþu, íku{kt fkuR «fkhLkku MktþÞ LkÚke. {khk ðhËkLkÚke ík{khk ÓËÞLke
Mkðuo RåAkyku rMkØ Úkþu.65-66
Ä{oËuð fnu Au, nu MkwtËhðúíkLku Äkhý fhLkkhkt Mkrík ! ¼økðkLk
©ehk{[tÿS Úkfe yk «{kýu ðhËkLkLku «kó fhLkkhk nLkw{kLkS ¼økðkLk
©ehk{[tÿSLkkt fÚkkYÃke y{]íkLku s yuf ÃkkuíkkLkwt SðLk çkLkkðLkkhk r[htSðe
çkLÞk Au.67 yk Ãk]Úðe WÃkh su su MÚk¤u ¼økðkLk ©ehk{[tÿSLke fÚkk ÚkkÞ Au
íku íku MÚk¤u ¼økðkLkLkk ðhËkLkÚke nLkw{kLkS íÞkt ÃkÄkhu Au yLku fÚkkLkwt ©ðý
fhu Au.68 hkºku ík{khe ykøk¤ nwt ßÞkhu hk{fÚkk fnuíkku níkku íÞkhÚkes íkuyku
¾hu¾h fÚkk Mkkt¼¤ðk ÃkÄkÞko níkk, yLku yíÞkhu ykÃkýLku «íÞûk ËþoLk ykÃke
ytíkÄkoLk ÚkÞk Au.69 yk heíku nu Mkíke ! økýÃkríkSLkk ðúík fhðkLkku MktfÕÃk {kºk
fÞkuo íÞkt ykÃkýkt rðÎLkku {kºk Lkkþ Ãkk{e økÞkt Lku Ãknu÷uÚke s ynª ykðeLku
hnu÷k nLkw{kLkSyu ÃkkuíkkLkwt ËþoLk ykÃÞwt, íku{s ykÃkýk fkÞoLke rMkrØ ÚkR.70
nu Lk]Ãk ! yk heíkLkkt ÃkríkËuð Ä{oLkkt ð[Lk Mkkt¼¤e Mkíke ¼ÂõíkËuðe
«MkÒk ÚkÞkt, yk heíku Ä{oËuð íku{Lke MkkÚku Äehu Äehu [k÷íkk [k÷íkk ÃkkuíkkLkk økk{
AÃkiÞkÃkwhu ÃkÄkÞko.71 nu Lk]Ãk ! ð]tËkðLkÚke rLkf¤e ËkuZ {rnLku AÃkiÞkÃkwh ykðe
ÃknkU[u÷kt Ä{o-¼ÂõíkLku MktçktÄesLkku yLku ¿kkríksLkku {éÞkt yLku yíÞtík ykLktËLku
ÃkkBÞkt.7h ¼økðkLkLkk «íkkÃkÚke þºkwyku níkk íku Ãký WÃkhÚke r{ºkku ÚkÞk yLku
Ä{oËðu Lkkt ËþoLk {kºkÚke ytíkh{kt ¼Þ Ãkk{ðk ÷køÞk.73 ykðe heíku ¼økðkLkLkk
«íkkÃkÚke Ä{oËðu Lkk ¼ðLk{kt ÄLk, ÄkLÞ, ðknLk, Ãkþw, ÿÔÞ ykrË yLktík «fkhLke
§y¢´ ãÚï: ÐíS¢¢ÎSÄ¢ Á¢¢y¢yÃ¢¢yS¢ çmÁ¢¢ï¢}¢: J ãçÚÐíS¢¢Î¢¢}ÝñÃ¢ çÃ¢¢éy¢¢ïù|¢êy¢é¢: çÿ¢y¢¢ñ JJ 75
|¢x¢Ã¢¢¢¢ Á¢èÃ¢¢¢¢´ ¢ïÄ¢S¢ï ÜUL¢¢ç¢ç{: J ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢¢ïgïà¢¢ó¢ëyÃ¢´ SÃ¢èÜUy¢éü}¢ñãy¢ JJ 76
»ÜU}¢ê=y¢ SÃ¢ï¢ ÜëUyÃ¢¢ çmM¢´ y¢´ ç¢Á¢ïÓÀÄ¢¢ J ¢}¢üSÄ¢ NÎÄ¢¢}|¢¢ïÁ¢ ¥¢çÃ¢Ú¢S¢èÎS¢¢ñ ¢ë¢ ! JJ 77
¥¢çÃ¢|¢¢üÃ¢´ |¢x¢Ã¢y¢: SÃ¢çS}¢T¢y¢´ çÃ¢Ã¢ïÎ S¢: J ÜU¢yÄ¢¢çy¢}¢yÄ¢üÄ¢¢ Ú¢Á¢ó¢¢ÜUçS}¢vÄ¢¢ Ó¢ S¢}¢Î¢ JJ 78
x¢|¢Z y¢y¢¢ïùS¢¢Ã¢ëy¢éc¢¢ïÇà¢ïùçq x¢éÚ¢ñ Ó¢ ¢écÄ¢ï ç¢Î¢¢Ú |¢QU¢ñ J
S¢¢ y¢ï¢ |¢ê}¢¢ñ à¢éà¢é|¢ï à¢é|¢¢Xè ¢èÎïÃ¢ãêy¢èÃ¢ çÃ¢Ú¢ïÓ¢}¢¢¢¢ JJ 79
§çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï ¢}¢üSÄ¢¢Ey¢¢}¢à¢¢¢-
SÃ¢°í¢}¢ÐíyÄ¢¢x¢}¢¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 20 JJ
--------------------------------------
Mk{]rØ rËLk «ríkrËLk Ãknu÷kt fhíkkt Ãký yrÄf ð]rØ Ãkk{ðk ÷køke.74 yk «{kýu
©enrhLke «MkÒkíkkLkku «MkkË «kó ÚkðkÚke rð«ðÞo ©e Ä{oËuð nrh«MkkË
yuðk Lkk{Úke Ãk]Úðe WÃkh «rMkrØLku ÃkkBÞk.75
íÞkhÃkAe yûkhÄk{krÄÃkrík Ãkqýo ÃkwÁ»kku¥k{ fÁýkrLkrÄ ¼økðkLku yLktík
SðkuLkkt fÕÞký fhðk ©eLkhLkkhkÞýËuðLkwt rLkr{¥k çkLkkðeLku Ãkkuíku {Lkw»ÞËun
Äkhý fhðkLke RåAk fhe, íÞkhu «Úk{ ÃkkuíkkLkk yðíkkhÁÃk Lkh yLku LkkhkÞý
yk çku MðÁÃkLku yðíkkhe yuðk ÃkkuíkkLku rð»ku yuf fheLku MðuåAkyu Ä{oËuðLkk
ÓËÞ{kt ykðe rLkðkMk fÞku,o yLku Ä{oËðu Lku ÓËÞ{kt MkkûkkíkT ÃkkuíkkLkwt ËþoLk ykÃkðk
÷køÞk.76-77
øk¼koÄkLk MktMfkh:-Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Ríkh {Lkw»ÞkuLke
fktríkLku WÕ÷t½e sLkkhe yuðe ÃkkuíkkLkk þheh{kt ykfÂM{f WíÃkÒk ÚkÞu÷e
yðÞðkuLke y{kLkwr»k fktríkÚke yLku «ríkrËLk rðLkk rð÷tçku ðÄíke síke Mk{]rØLkk
fkhýu ÃkkuíkkLku rð»ku ¼økðkLk ©ef]»ýLkku ykrð¼koð ÚkÞku Au, yu{ Ä{oËuðu
òÛÞwt.78 ÃkkuíkkLku rð»ku MkkûkkíkT ¼økðkLkLkku ykrð¼koð ÚkÞku Au, yu{ òÛÞk
ÃkAe ¼ÂõíkËuðeLkk Éíkwfk¤Lkk Mkku¤{k rËðMku økwÁðkhu yLku Ãkw»ÞLkûkºk{kt Ä{oËðu u
¼ÂõíkËuðeLkk WËh{kt øk¼o ykhkurÃkík fÞku.o íkuLkkÚke ËuËeÃÞ{kLk çkLku÷kt yLku Ãkrðºk
þku¼kÞ{kLk ytøkðk¤kt ÚkÞu÷kt ¼ÂõíkËuðe Ãký frÃk÷ ¼økðkLkLke {kíkk ËuðnqríkLke
su{ yk Ãk]Úðe WÃkh þku¼ðk ÷køÞkt.79
y. 21 «Úk{ «fhý 223
»ÜUçÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»y¢çS}¢ó¢y¢Úï Ú¢Á¢´p¢y¢éÃ¢üÄ¢ü|¢Ã¢¢S¢éÚ¢: J S¢´ãyÄ¢ à¢y¢à¢¢ï ÎïÃ¢è}¢¢¢Ó¢éü<Ã¢Ä¢Ã¢¢çS¢¢è}¢ì JJ 1
¢Ã¢}Ä¢¢ç}¢c¢}¢¢S¢SÄ¢ à¢évH¢ÿ¢ï }¢ã¢ïyS¢Ã¢: J y¢ïc¢¢}¢|¢ê}¢çÎÚïùç¢ ÎïÃÄ¢¢ ÎécÜU}¢ü ÜéUÃ¢üy¢¢}¢ì JJ 2
¥Á¢¢S¢ãdà¢¢ïùÃ¢è´p }¢çãc¢¢Îèó¢Ú¢´Sy¢¢¢ J ãyÃ¢¢ ç¢Ã¢ïÎÄ¢¢}¢¢S¢éÎïüÃÄ¢ñ y¢ï Ó¢ S¢éÚ¢Í¢Å¢¢ì JJ 3
¥Ã¢¢ }¢¢´S¢´ S¢éÚ¢´ ¢èyÃ¢¢ ÎïÃÄ¢¢x¢¢Úï }¢Î¢ïhy¢¢: J SÃ¢ñçÚ¢è: ÜU¢ç}¢¢èp èL¢Á¢x}¢ép ¢é´pHè: JJ 4
¥¢}¢üç}¢y¢´ Ó¢¢Ä¢¢Ä¢´ ÎëcÅì±¢ y¢ï|Ä¢péÜU¢ï¢ S¢¢ J ÜU¢HèÎ¢¢Ä¢ y¢é |¢ëà¢´ y¢ïc¢¢}¢¢Ó¢¢Ä¢üy¢¢¢ëy¢ï JJ 5

©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt yïíÚkk{kyu
Ä{oËuðLku þkÃk ykÃÞku yLku Ä{o-¼Âõík ÃkkuíkkLkkt økk{ AÃkiÞk ÃkkAkt
ÃkÄkÞkO yu Lkk{u oðeMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --20--
--------------------------------------
yæÞkÞ -21
yMkwhkuyu þÂõík {u¤ððk rðtæÞkðkrMkLke ËuðeLkwt fhu÷wt
ÃkqsLk WÕkxwt Ãkzâwt Lku rðLkkþLkku þkÃk {éÞku.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLk «økx ÚkðkLkk Au yu ËhBÞkLk
[khu ðýo{kt WíÃkÒk ÚkÞu÷k MkUfzku yMkwhkuyu ¼u¤k{¤e ®ðæÞkðkrMkLke ËuðeLkwt ÃkqsLk
fÞwO.1 íku ËuðeLkk {trËh{kt Ãký ÔÞr¼[khkrË Ëw»f{o fhLkkhk íku yMkwhkuyu ykMkku
MkwË Lkð{eLku rËðMku {kuxku WíMkð WsÔÞku.2
íku yMkwhkuyu nòhku çkfhkt, ½uxkt, Ãkkzkt íkÚkk {Lkw»ÞkuLku ðÄuheLku íku
®ðæÞkðkrMkLke ËuðeLke ykøk¤ íku{Lkk {ktMkLkwt rLkðuËLk fÞw,O yLku {rËhkLkk ½zkyku
¼he ¼he Lkiðã u {kt ËuðeLke ykøk¤ ÄÞko.3 {ktMkLkwt ¼ûký fhe yLku ºký «fkhLke
{rËhkLkwt ÃkkLk fhe {nkWæÄík çkLku÷k íku yMkwhkuyu ËuðeLkk {trËh{kt s Mðirhýe,
fkr{Lke yLku Ãkwtù÷e eykuLke MkkÚku ÔÞr¼[kh fÞkuo.4 ykðk «fkhLkk yÄ{oLku
yLku yLÞkÞLku òuR Ëuðe yMkwhku WÃkh ¢kuÄkÞ{kLk ÚkR. yLku íku{kt Ãký MkðoLkk
yk[kÞo ÚkR çkuXu÷k fkr÷Ë¥k WÃkh íkku ËuðeLkku yrÄf fkuÃk ÚkÞku.5
ç¢çà¢ SÃ¢Ý}¢é¢ïyÄ¢¢}¢é´ ÎïÃÄ¢éÃ¢¢Ó¢ |¢Ä¢VÚ¢ J ç~¢à¢êH´ ÜUÚÃ¢¢H´ Ó¢ çÏ¢½íyÄ¢¢ÚQUH¢ïÓ¢¢¢ JJ 6
S¢Ã¢ïüùç¢ S¢¢S¢éÚ¢ Ä¢êÄ¢´ ç¢}¢üÄ¢¢üÎ¢ }¢Î¢ïhy¢¢: J }¢Îégïà¢ï¢ ÜéUL¢ S¢éÚ¢}¢¢´S¢¢à¢¢´ çmÁ¢ ! JJ 7
¢à¢éôãS¢¢´ ¢ëôãS¢¢´ Ó¢ ¢¢ÚÎ¢Ä¢Z }¢Î¢HÄ¢ï J ÜéUÃ¢üy¢¢ï ç¢ÎüÄ¢¢¢ì Ä¢éc}¢¢À¢¢}Ä¢S¢éÚÃ¢@ÜU ! JJ 8
Ã¢´à¢¢ïÓÀïÎ¢ï çã S¢Ã¢ïüc¢¢´ Ä¢éc}¢¢ÜÚ y¢é |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ J ¢¢Ã¢ëç¢çÃ¢¢¢à¢p ¢¢à¢}¢ïcÄ¢¢ Ó¢ Îíéy¢}¢ì JJ 9
¥l¢Ú|Ä¢ Ó¢ }¢y¢êÁ¢¢´ Ä¢¢¢ Ä¢êÄ¢´ S¢éÚ¢çÎç|¢: J ¢ëç¢ÃÄ¢¢´ Ä¢ï ÜUçÚcÄ¢çy¢ ¾í¢r¢¢ÿ¢ç~¢Ä¢¢ÎÄ¢: JJ 10
Ä¢éc}¢¢ÜUç}¢Ã¢ y¢ïc¢¢´ Ó¢ Ã¢´à¢¢ïÓÀïÎ¢ï |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ J ¢¢¢¢Ä¢¢çÎãè¢¢Sy¢ï Ä¢¢SÄ¢çy¢ ¢ÚÜU¢}¢ëy¢¢: JJ 11
Ä¢éc}¢y¢êÃ¢üçÚ¢é: ÜëUc¢¢ï ¢}¢¢üjQU¢ñ S¢ ÜU¢ñS¢H¢y¢ì J |¢êyÃ¢¢ ãçÚÏ¢éüçhà¢¢ï Ä¢éc}¢¢¢é}¢êHçÄ¢cÄ¢çy¢ JJ 12
¢Ä¢üÅ¢ëç¢Ã¢è´ S¢Ã¢¢Z Hè¢¢Ä¢éc}¢¢ç¢y¢Sy¢y¢: J »ÜñUÜUà¢¢ïùç¢ S¢¢ïùçÃ¢cÄ¢ ÜUy¢¢ü ç¢}¢êüH¢´ çã Ã¢: JJ 13
Ä¢éc}¢yS¢¢ã¢ÄÄ¢ÜUy¢¢üÚ¢ï Ä¢ï Ó¢ |¢ê¢y¢Ä¢: çÿ¢y¢¢ñ J S¢çy¢ y¢ïùç¢ Ä¢¢¢ Ä¢êÄ¢´ çÃ¢¢æÿÄ¢çy¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 14
Ú¢Á¢¢ y¢¢¹í}¢éw¢: ÜUçpy¢¢Ã¢Ä¢¢ çÎà¢ ¥¢x¢y¢: J y¢¢Ã¢à¢èÜëUyÄ¢ S¢ãS¢¢ |¢¢ïÿÄ¢yÄ¢çw¢H}¢ïçÎ¢è}¢ì JJ 15
¼Þtfh YÃkðk¤e, ÷k÷[ku¤ Lkuºkkuðk¤e yLku nkÚk{kt ík÷ðkh yLku rºkþq÷

Äkhý fhe hnu÷e Ëuðeyu hkºku Mð¡k{kt ykðe fkr÷Ë¥kLku fÌkwt fu nu rîs ! ík{u
Mkðuo yMkwhku {ËÚke WL{¥k ÚkR {ÞkoËkLkwt WÕ÷t½Lk fhku Aku, íku{s {khk Lkk{u
Mkwhk yLku {ktMkLkwt ¼ûký fhku Aku.6-7 íkuÚke nu ËiíÞkuLku AuíkhLkkhk fkr÷Ë¥k ! {khk
{trËh{kt Ãkþw®nMkk, {kLkðrntMkk íkÚkk ÃkhËkhkLkku Mktøk fhLkkhk rLkËoÞ ík{Lku MkðuLo ku
nwt þkÃk ykÃkwt Awt fu ík{khk MkðuoLkk ðtþLkku WåAuË Úkkyku, ík{khk ÄLk, ÄkLÞ íkÚkk
ykSrðfkLkku Lkkþ Úkkyku, yLku ík{u Mkðuo Ãký xqtf Mk{Þ{kt s rðLkkþLku Ãkk{ku.8-
9
yk Ähk Ãkh yks rËðMkÚke ykht¼eLku ík{khe ÃkuXu su fkuR çkúkñý, ûkrºkÞ,
ði~Þ fu þqÿ ykrË {kÁt Mkwhk fu {ktMkÚke ÃkqsLk fhþu, íkuLkk ðtþLkku Ãký ík{khe
su{ s rðLkkþ Úkþu. íku ÄLk, ÄkLÞ ykrË ykSrðfkÚke hrník Úkþu yLku {heLku
LkhfLku Ãkk{þu.10-11 ík{khku ÃkqðoLkku þºkw ©ef]»ý fkiþ÷Ëuþ rLkðkMke Ä{oËuð
Úkfe ¼ÂõíkËuðeLku íÞkt nrh Lkk{u «økx Úkþu yLku çkwrØYÃke þÚke ík{khk MkðuoLkku
{q¤{ktÚke rðLkkþ fhþu.12 íÞkhÃkAe íku ©enrh Mk{wÿ ÃkÞOík Ãk]Úðe WÃkh
Ãkrh¼ú{ý fhe, ßÞkt íÞkt AqÃkkÞu÷k ík{khk suðk yuf yufLku ¾ku¤e ¾ku¤eLku
rLk{qo¤ fhþu.13 yk Ãk]Úðe WÃkh ík{Lku MknkÞ fhLkkhk su hkòyku nþu íkuLkku
Ãký yuLke RåAkÚke ík{khe su{ rðLkkþ Úkþu, íku{kt fkuR òíkLkku MktþÞ LkÚke.14
íkuLke RåAkÚke ðkÞw rËþk{ktÚke íkk{ú{w¾ðk¤ku fkuR hkò ykðþu yLku yfM{kík
Mkðuo hkòykuLku ÃkkuíkkLku ðþ fhe Mk{økú ÄhíkeLkwt íku Ãkk÷Lk fhþu.15
y. 21 «Úk{ «fhý 225
»Ã¢´ à¢yÃ¢¢ y¢é S¢¢ ÎïÃ¢è LC¢ y¢ï|Ä¢çSy¢Ú¢ïÎ¢ï J ÜU¢HèÎ¢¢ïùçy¢S¢~¢Sy¢Sy¢ÓÀ>yÃ¢¢ùÁ¢¢x¢Úèó¢ë¢ ! JJ 16
S¢Ã¢ï|ü Ä¢: ÜU¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢¢ïùS¢éÚ|ï Ä¢¢ïùç}Ï¢ÜU¢Ã¢Ó¢: J ¢éyÃ¢¢ y¢mï¢}¢¢¢¢Sy¢ï Á¢¢y¢¢çpy¢¢ÃÄ¢¢¢ÜéUH¢: JJ 17
SÃ¢ÜU}¢¢ïü¢çS¢y¢´ à¢¢¢}¢ç¢Ã¢¢Ä¢Z çã S¢¢¢¢ñ: J }¢yÃ¢¢ ÿ¢}¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢éSy¢¢´ |¢êÍ¢í¢¢Í¢ëc¢¢çÎç|¢: JJ 18
y¢y¢: à¢¢¢Ðíy¢èÜU¢Ú´ SÃ¢SÃ¢à¢QUK¢ çÓ¢ÜUèc¢üÃ¢: J S¢Ã¢ïü çÃ¢Ó¢¢ÚÄ¢¢@RéUÚçy¢ÜU¢ï¢çS¢y¢¢¢Î: JJ 19
©y¢¢l ÜëUyÄ¢¢Sy¢¢ç|¢p à¢ñÚñp S¢¢ç¢y¢ñ: J Ã¢èÚñ}¢ü~¢ñp Ä¢~¢ñÃ¢¢ü ãçÚÍ¢¢üyÄ¢: S¢ à¢ñà¢Ã¢ï JJ 20
çÃ¢Ã¢ëhÏ¢Hç}¢~¢¢çÎ: Ðíçy¢ÜUy¢éZ ¢ à¢vÄ¢y¢ï J çÚ¢éSy¢y¢¢ï Ï¢¢H}¢ïÃ¢ y¢´ ãç¢cÄ¢¢}¢ ©ly¢¢: JJ 21
§çy¢ ç¢çpyÄ¢ Á¢x}¢éSy¢ï SÃ¢´ S±æ S¢¢¢´ Ã¢ëc¢çmc¢: J Ðíy¢èÿ¢}¢¢¢¢Sy¢Á}¢ ÜëUyÄ¢¢ïy¢¢Î¢çÎ}¢¢¢S¢¢: JJ 22
ËuðeLkk þkÃkLkeðkhý {kxuLke {tºkýk:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu

hksLkT ! yk «{kýu yMkwhku WÃkh fwrÃkík ÚkÞu÷e Ëuðe þkÃk ykÃke ytíkÄkoLk ÚkR
økR. yu çkÄwt Mkkt¼¤eLku fkr÷Ë¥k yMkwh yríkþÞ ºkkMk ÃkkBÞku yLku ½{ktÚke
òøkúík ÚkÞku.16 íÞkh ÃkAe íkuýu Mkðuo yMkwhkuLku ¼u¤k fhe ytrçkfk ËuðeLkkt ð[Lkku
fne Mkt¼¤kÔÞkt. íku ð[Lkku Mkkt¼¤e Mkðuo yMkwhku ftÃkðk ÷køÞk yLku ®[íkkLke ÃkezkÚke
ykfw¤ ÔÞkfw¤ ÚkR økÞk.17 ÃkkuíkkLkk Ëw»f{kuoÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k ËuðeLkk þkÃkLkwt
rLkðkhý fkuR Ãký WÃkkÞÚke nðu ÚkR þfþu Lkrn. yu{ {kLke Ãk]Úðe Ãkh Lkkf
½Mkðk ÷køÞk yLku {w¾{kt íkhýkt ÷R ËuðeLke ûk{k {køkðk ÷køÞk.18 ûk{k
{køkðk Aíkkt ÃkkuíkkLkwt fkÞo rMkØ ÚkÞwt Lkrn íkuÚke Mk{eÃk{kt s ykðe Ãkzu÷e
ykÃkr¥kðk¤k íku yMkwhku ÃkkuíkÃkkuíkkLke çkwrØ yLku Mkk{ÚkeoLku yLkwMkkhu ËuðeLkk þkÃkLkwt
rLkhkfhý ÷kððkLke RåAkÚke yufktík{kt ¼u¤k {¤e {tºkýk fhðk ÷køÞk.19 íku
©enrhLku çkkÕÞkðMÚkk{kt s ykÃkýu {khe Lkk¾ðku. íku fuðe heíku ? íkku f]íÞkyku
WíÃkÒk fhe íku f]íÞkykuLkk ík÷ðkh ykrË nrÚkÞkhku îkhk, íkÚkk rMkØ fhu÷k yku
fu þku îkhk yÚkðk rMkØ fhu÷k ðehku fu ðiíkk÷krË îkhk, yÚkðk Ãkwhùhý fhe
MkkÄu÷k {khý{tºkku îkhk yÚkðk Ãkkt[, Ëþ fu ðeþ Ëwøkko ykrËLkk yLkuf Þtºkkuîkhk,
yÚkðk yu Mk{Mík WÃkkÞku îkhk ©enrhLku çkkÕÞkðMÚkk{kts {khe Lkk¾ðku.20
suLkk r{ºkku yLku suLkwt çk¤ ð]rØ ÃkkBÞwt nkuÞ yuðk {kuxk ÚkR økÞu÷k þºkwLkku fkuR
«ríknkh fhe þfíkwt LkÚke, íku fkhýÚke yíÞkhÚke «ÞíLkþe÷ ÚkR çkkÕÞkðMÚkk{kt
s hnu÷k íku ©enrhLku f]íÞkrËLkk WÃkkÞkuÚke s {khe Lkk¾þwt.21
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Ä{oLkk îu»ke íku yMkwhku yk «{kýu rLkùÞ
ç¢Á¢¢çÚÁ¢}¢SÃ¢Ã¢¢Ðíçy¢¿¢¢¢éçy¢dÃ¢hñÄ¢ü|¢Ú¢ ¢Ú¢Ä¢¢}¢ì J
çÓ¢y¢¢ÁÃ¢Ú¢y¢¢ü: S¢|¢Ä¢´ ÜU¢ç@¢ïùã¢ç¢ ç¢Ä¢éÄ¢éüx¢S¢¢}Ä¢|¢¢çT JJ 23
y¢jèçy¢ãè¢: S¢ ãçÚÐíS¢¢Î¢ï ±íy¢´ x¢¢ïà¢SÄ¢ ¢|¢SÄ¢}¢¢S¢ï J
¢êÁ¢¢ïyS¢Ã¢´ Ó¢¢çE¢}¢¢çS¢ Ó¢RïU }¢LyS¢éy¢SÄ¢¢ç¢ Ä¢¢¢çÃ¢¢¢¢}¢ì JJ 24
§çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï-
ùS¢éÚ¢¢¢´ çÃ¢Ä¢Ã¢¢çS¢¢èà¢¢¢¢ï ¢¢}¢ñÜUôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 21 JJ
-------------------------------
fhe ÃkkuíkÃkkuíkkLkk MÚkkLkfu økÞk. íÞkh ÃkAe f]íÞkyku WíÃkÒk fhðe, ðehku WíÃkÒk
fhðk ðøkuhu WÃkkÞkuu{kt {Lk ÷økkðe, {kiLk hne íku ©enrhLkk sL{Lke «íkeûkk
fhðk ÷køÞk.22 yk Ãk]Úðe Ãkh ÃkkuíkkLkk þºkw nrhLkwt «køkxâ Úkþu yLku íkuLkk îkhk
ÃkkuíkkLkku rðLkkþ Úkþu, yuðtw ËuðeLkwt ð[Lk Mkkt¼¤íkktLke MkkÚku s su{Lke Äehs [k÷e
økR Au yuðk íku yMkwhku ®[íkkYÃke íkkÃkÚke Ãkezkðk ÷køÞk yLku ¼ÞLku fkhýu
íkuykuLkku yuf yuf rËðMk ÞwøkLke ÃkuXu ðeíkðk ÷køÞku.23 yk çkksw yMkwhkuLkku ¼Þ
suLku [kÕÞku økÞku Au yuðk Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkk rLkÞ{ {wsçk ¼kËhðk MkwË [kuÚkLku
rËðMku rMkrØrðLkkÞf økýÃkríkSLkku yLku ykMkku ðËe [kiËþLku rËðMku {nkðeh
nLkw{kLkSLkku Ãkqò WíMkð rðrÄÃkqðof fÞkuo.24
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt yMkw h ku L ku
ÚkÞu÷k ®ðæÞkðkrMkLke ËuðeLkk þkÃkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u yufðeþ{ku
--------------------------------
y. 22 «Úk{ «fhý 227
m¢ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥¢ Ðíï}¢Ã¢y¢è x¢|¢Z çÏ¢½íy¢è S¢¢ù|¢Ã¢y¢ì çÿ¢y¢¢ñ J ÎïÃ¢}¢¢y¢ïÃ¢ S¢Ã¢¢üS¢¢´ }¢¢¢¢èÄ¢¢ çã Ä¢¢ïçc¢y¢¢}¢ì JJ 1
S¢¢ Ó¢ y¢´ Á¢x¢Î¢¢¢Ú´ ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢¢èEÚ}¢ì J x¢|¢ïü Î¢¢¢¢ S¢ãS¢¢ Ï¢|¢êÃ¢ïÎéS¢}¢léçy¢: JJ 2
¥X¢ï S¢´çS¢y¢¢´ y¢¢´ Ó¢ ÎÎëà¢é: S¢Yà¢¢ï Á¢¢¢: J §y¢Sy¢y¢: S¢}¢¢x¢yÄ¢ S¢çÃ¢S}¢Ä¢}¢y¢çmÎ: JJ 3
¥y¢Ã¢üÕè S¢HÁ¢ Ó¢ SÃ¢ÜU¢yÄ¢¢ çy¢ç}¢Ú´ ÍÝy¢è J SÃ¢çÎÎëÿ¢éÁ¢¢¢ñÍ¢¢y¢¢ü ç¢Ä¢üÄ¢¢ñ ¢ x¢ëã¢içã: JJ 4
S¢ Ó¢ çmÁ¢¢ï Ã¢ïÎx¢|¢¢Z S¢¢çÃ¢~¢èç}¢Ã¢ y¢¢´ çÄ¢}¢ì J çÃ¢H¢ïvÄ¢ çÃ¢S}¢Ä¢´ Ðí¢¢ }¢ã¢y¢´ ãc¢ü}¢ïÃ¢ Ó¢ JJ 5
y¢¢´ Ó¢ y¢ïÁ¢çSÃ¢¢è´ ÎëcÅì±¢ çÄ¢¢ïùÄ¢¢: S¢çS}¢y¢¢¢¢¢}¢ì J ÒU¢Ä¢ÎëCÓ¢Úè´ y¢Ã¢è}¢Ä¢¢ïÄ¢´ Ðí¢Óï ¢éÚ¢Îëy¢¢: JJ 6
yæÞkÞ -22
Mk¼oøkk ¼ÂõíkËuðeLke þku¼kLkwt ðýoLk yLku ©e½Lk~Þk{
{nkhksLkku ÃkkËw ¼ ko ð .
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! {tøk÷{Þ ¼økðkLkLku WËh{kt Äkhe hnu÷kt
¼ÂõíkËuðe Ëuð{kíkk yrËríkLke su{ yk Ãk]Úðe WÃkh Mk{økú LkkheykuLku ÃkqsLkeÞ
ÚkÞk.1 yr¾÷ rðïkÄkh yLku RïhkuLkk Ãký Rïh íkÚkk MkðkOíkÞko{e yuðk
¼økðkLk ©eLkkhkÞýLku WËh{kt Äkhý fhðkÚke ¼ÂõíkËuðe yufkyuf [tÿ{kLke
fktrík Mk{kLk þku¼ðk ÷køÞkt.2
MkðuoLku rðM{Þ Ãk{kzu yuðkt ¼ÂõíkËuðeLkk MkkIËÞoLkwt fkhý Lkrn òýLkkhk
÷kufku [khu çkkswÚke Mkt½u Mkt½{kt ykðe, yktøkýk{kt çkuX÷
u kt ¼ÂõíkËuðeLku rðM{ÞÃkqðfo
rLknk¤ðk ÷køÞk. ÃkkuíkkLke y¼qíkÃkqðo fktríkÚke rËþkykuLkk ytÄfkhLkku rðLkkþ
3
fhíkkt yLku Mkøk¼ko nkuðkÚke ÷ßò Ãkk{íkkt ¼ÂõíkËuðe ÃkkuíkkLkwt ËþoLk fhðkLke
RåAk Ähkðíkk sLkMk{wËkÞÚke Ãkezk Ãkk{e ½h{ktÚke çknkh Ãký Lkef¤íkkt Lk
níkkt.4 Ãkrík nrh«MkkË rð« Ãký ðuËøk¼ko Mkkrðºke ËuðeLkk Mk{kLk þku¼íkkt ÃkkuíkkLkkt
ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLku òuRLku yrík ykùÞo ÃkkBÞk yLku yríkþÞ nh¾kðk ÷køÞk.5
«MktþkÞkuøÞ íkusMðeLke, {tË{tË nMkíkkt {w¾ðk¤e, õÞkhuÞ Ãký fkuR søÞkyu
Lkrn òuÞu÷e, yuf ðeh÷Lkkhe yuðkt ¼ÂõíkËuðeLku òuRLku LkøkhLke yLÞ eyku
ykËhÃkqðof ÃkhMÃkh fnuðk ÷køke, ynku !!! ykÃkýu yk Ähíke WÃkh yLkuf
Mkøk¼ko eyku rLknk¤e Au, Ãkhtíkw yk ¼ÂõíkËuðe Mk{kLk eLku õÞkhuÞ òuR LkÚke,
¥ã¢ï !! Ï¢uK: çÄ¢¢ï ÎëC¢ ¥y¢Ã¢üy²¢ïùü ~¢ |¢êy¢Hï J »y¢¢Îëà¢è y¢é ¢ ÒU¢ç¢ ÎëC¢ùS}¢¢ç|¢: ¢éy¢¢ç¢ Ã¢¢ JJ 7
§üÎë°íê¢¢ S¢éÚñÃ¢ül¢ S¢¢ }¢¢çS¢ Îà¢}¢ï y¢y¢: J ¥çÚCx¢ïãï Ä¢Ã¢S¢}¢éãêy¢ïü ¾í¢r¢¢¢ïçÎy¢ï JJ 8
S¢¢ïcÄ¢y¢èÜU}¢üS¢¢}¢°íè´ ÎïÃ¢¢ïùç¢ S¢}¢S¢¢¢Ä¢y¢ì J S¢¢çÃ¢ÜU¢l¢ Ä¢¢ïçc¢y¢p S¢é¿¢¢Sy¢~¢¢Ã¢S¢ó¢ë¢ ! JJ 9
¥¢¢çy¢à¢¢ï|¢¢: ÜU¢H: S¢Ã¢ü}¢XHÜU¢Ú¢}¢ì J ¥|¢Ã¢yS¢ãS¢¢ Ä¢ï¢ S¢Ã¢ü ¥¢S¢S¢éçÃ¢çS}¢y¢¢: JJ 10
¥¢çÃ¢|¢¢üÃ¢SÄ¢ S¢}¢Ä¢ï ãÚï: S¢¢ÿ¢¢yS¢éw¢¢}Ï¢é¢ï: J ¥¢¢Î »Ã¢ ~¢ñH¢ïvÄ¢ï Ðí¢Ã¢y¢üy¢ ã S¢Ã¢üy¢: JJ 11
¢}¢¢üHÄ¢´ çÃ¢c¢éçÃ¢çÚ@LÎí¢ §Îí¢ÎÄ¢¢ï çÎv¢y¢Ä¢p S¢Ã¢ïü J
çÃ¢¿¢¢Ä¢ S¢Ã¢ü¿¢y¢Ä¢ñÃ¢ |¢¢ÃÄ¢´ Ðí¢ÜUÅK}¢¢¢Îç¢¢ï: S¢}¢èÄ¢é: JJ 12
ÎïÃ¢¢p y¢ï SÃ¢SÃ¢çÃ¢}¢¢¢S¢´S¢¢: Ðí¢ÜUÅK}¢¢y}¢¢ç¢¢y¢ï: S¢Ä¢¢ïc¢¢: J
Ðí y ¢èÿ¢}¢¢¢¢ x¢x¢¢ï çã y¢S¢é S y¢mï à }¢}¢¢~¢¢<¢y¢ÎèÍ¢ü ¢ï ~ ¢¢: JJ 13
|¢Qï U ÚX¢¢Î¢¢è´ S¢ÜUHy¢¢é | ¢ë y ¢¢}¢¢y¢Ú¢¢¢´ Í¢¢¢¢¢´ J
Ï¢¢s¢¢¢´ Ó¢¢Ä¢ÜUS}¢¢yÿ¢Ä¢¢Åé y¢}¢S¢¢´ y¢ïÁ¢ ¥¢çÃ¢Ï¢ü|¢êÃ¢ JJ
fu Mkkt¼¤e Ãký LkÚke.6-7 íÞkhÃkAe nu hksLkT ! ËuðíkkykuLku Ãký ðtËLk fhðk

ÞkuøÞ yLku MkkIËÞoLkkt rLkrÄ yuðkt ¼ÂõíkËuðeyu Ëþ{ku {kMk çkuMkíkkt çkúkñýkuyu
çkíkkðu÷k {wnqíko{kt Mkqríkfkøk]n{kt «ðuþ fÞkuo. íÞkhu Ä{oËuðu Ãký Mkw¾Ãkqðof «Mkð
ÚkkÞ íku {kxu Mkku»ÞLíke nku{ nðLk fhðkLke Mkk{økúe íkiÞkh fhe yLku «Mkqrík f{o
fhkððk{kt rLkÃkqý yuðe Mkkrðfk eyku Ãký íÞkt nksh ÚkR.8-9 íÞkhÃkAe MkðoLkwt
{tøk¤ fhLkkhk ¼økðkLkLkk «køkxâLkku yríkþÞ þw¼ Mk{Þ «kó Úkíkkt Mkðuo {Lkw»Þku
rðM{Þ Ãkk{ðk ÷køÞk. Mkw¾Lkk Mkkøkh MkkûkkíkT ¼økðkLk ©enrhLkk «kËw¼koðLkk
Mk{Þu Mk{økú rºk÷kufe{kt ykLktË ykLktË Lku ykLktË s ðíkoðk ÷køÞku.10-11
ykLktËrLkrÄ ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ¼økðkLk xqtf Mk{Þ{kts «økx Úkþu yu{
Mkðo¿kÃkýu òýe çkúñk, rð»ýw, rþð, RLÿkrË Ëuðku yLku Ëþu rËøÃkk¤ku ¼økðkLkLkkt
ËþoLk {kxu Ä{oËuðLkk ¼ðLk «íÞu ykððk ÷køÞk.12 ÃkkuíkÃkkuíkkLke ÃkíLkeykuyu
Mkrník ÃkkuíkkLkk rð{kLk{kt çkuMkeLku ykðu÷k Ëuðíkkyku Ä{oËuðLkk ¼ðLk WÃkh s
LkuºkkuLku ÂMÚkh fhe ÃkkuíkkLkk Mðk{e yLku MkðoLkk ytíkÞko{e Mkðkoí{k ¼økðkLk
©enrhLkk «køkxâLke «íkeûkk fhðk ÷køÞk.13
¼ÂõíkËu ð eLkk WËh{kt Ú ke {nkíku s YÃku ÚkÞu ÷ w t ¼økðkLkLkw t
«køkxâ:- nu hksLkT ! ¼økðkLkLkk ÃkkËw¼koð Mk{Þu ¼ÂõíkËuðeLkk ytøkku{ktÚke
y[kLkf {nkíkus «økx ÚkÞw.t yk íkus Mk{økú Sð«kýe{kºkLkk yktíkh yLku çkkÌk
y. 22 «Úk{ «fhý 229
x¢ï ã ´ y¢Îì Ã ²¢Ä¢ S¢Ã¢Z çS¢y¢y¢Ú}¢}¢H´ x¢¢É}¢¢¢ÎM¢´ J
ÃÄ¢¢¢Ó¢ùù¾ír¢H¢ïÜU¢yS¢ÜUHS¢éÚ¢Ú¢¢ì |¢êçÚ çÃ¢S}¢¢¢Ä¢¢y¢ì JJ 14
y¢yÜU¢ïçÅÜU¢ïÅKçxÝÚÃ¢èÎéS¢Yy¢ïÁ¢¢ïç¢ÜÚ y¢ïÁ¢ ©LÐíÜU¢à¢}¢ì J
y¢y¢¢ïùÇx¢¢ïH¢Ã¢Ú¢¢ç¢ Ó¢¢C¢ñ ÃÄ¢¢¢yS¢}¢y¢¢Îç¢ Ã¢¢ü}¢¢¢}¢ì JJ 15
y¢yS¢çÓÎ¢¢Î}¢Ä¢´ çã y¢ïÁ¢: S¢Ã¢ñü: S¢}¢y¢¢gÎëà¢ï ¢ Ó¢¢Ä¢y¢ì J
¢¢ïÃ¢Z ¢ Ó¢¢¢¢ï ¢ y¢¢y¢Ú¢H´ SÃ¢x¢¢ïü ¢ |¢êç}¢¢ü çÎà¢p ÎëC¢: JJ 16
y¢~¢¢x¢y¢¢ Ä¢ï ç¢Á¢à¢çQUÄ¢éQU¢: ¢éÚñÃ¢ y¢Îì²¢¢Ï¢Hï¢ Ï¢éÎìÃ¢¢ J
Ðí¢ÜUÅK}¢èà¢SÄ¢ çÃ¢¢èEÚ¢l¢ ÎïÃ¢¢Sy¢Î¢H¢ïvÄ¢ çÃ¢çS¢çS}¢Úï y¢ï JJ 17
©y¢ç¢¢¢à¢çS¢çy¢ãïy¢Ã¢¢ïùç¢ ¾ír¢¢ÎÄ¢Sy¢ï Ó¢ S¢}¢Sy¢ÎïÃÄ¢: J
S¢Ã¢ïüùç¢ y¢ïÁ¢:Ðíçy¢Lh¢ï~¢¢ ¿¢¢yÃ¢¢ùùx¢y¢´ y¢´ Ðí|¢é}¢èÇy¢ï S}¢ JJ 18
yLkkrË y¿kkLkYÃk ytÄfkhLku rðLkkþ fhðk{kt Mk{Úko níkwt, íkÚkk yríkþÞ

Wßsð÷ rLk{o¤ yLku ½kxwt níkwt, íku{s yríkþÞ ykLktËYÃk yuðwt yk íkus níkwt.
ykðwt yk íkus «Úk{ Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt ÔÞkÃke íÞkhçkkË Mk{Mík Ëuðku yLku
{Lkw»ÞkuLku rðM{Þ Ãk{kzíkwt çkúñkLkk MkíÞ÷kuf MkwÄe ÔÞkÃke økÞw.t 14 íku íkus fkurxfkurx
yÂøLk, MkqÞo yLku [tÿ{kLkk Mkk{qrnf íkus fhíkkt Ãký yríkþÞ «fkþ{kLk níkwt.
ykðwt yk íkus ð]rØ Ãkk{íkkt Ãkk{íkkt çkúñLkk ÷kufÚke Ãký ykøk¤ «Mkhíkkt yü
ykðhýu Þwõík yk Mk{økú çkúñktz{kt ÔÞkÃke økÞwt.15
Mkðuo Ëuðíkkyku [khu íkhV «Mkhu÷k yk MkÂå[ËkLktËYÃk {nkíkusLku s
òuíkk níkk. çkeswt fktR òuR þfíkk Lk níkk. WÃkhLkk, Lke[uLkk fu {æÞLkk ÷kuf{kt
fktR Ãký òuR þfíkk Lk níkk. yhu ! Mðøko÷kuf yLku yk Ãk]Úðe÷kuf Ãký Ëu¾kíkku
Lk níkku. Ëþu rËþkyku Ãký Ëu¾kíke Lk níke. Ãkhtíkw fuð¤ yuf yk {nkíkus s
Ëu¾kíkwt níkwt.16 ¼økðkLkLkk æÞkLkLkk çk¤u Ãknu÷uÚke s ÃkkuíkkLkk RüËuð ¼økðkLk
©enrhLkk «køkxâLku òýeLku ÃkkuíkÃkkuíkkLke ÃkíLkeykuyu Mkrník ynª ÃkÄkhu÷k çkúñk,
rð»ýw, rþð ykrË Ëuðíkkyku ykðk y÷kirff {nkíkusLkkt ËþoLk fheLku rðM{Þ
Ãkk{e økÞk.17
søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞLkk fkhý¼qík nkuðk Aíkkt íku çkúñkrË
Ëuðíkkyku íkÚkk yLÞ RLÿkrË Ëuðíkkyku yLku íkuLke ÃkíLkeykuyu Mkrník MkðuoLkkt Lkuºkku
yk {nkíkusLkk fkhýu ytòR økÞkt yLku ¼økðkLk ©enrhLkwt «køkxâ ÚkR økÞwt
ÎïÃ¢¢ ªÓ¢é: -
¢}¢Sy¢ïÁ¢Sy¢ïÁ¢: ! ¢Ú}¢}¢ãS¢ïùS¢ëCy¢}¢S¢ï J ¢}¢¢ï }¢¢Ä¢¢}¢¢Ä¢¢¢Ú¢éLc¢S¢ç@yÄ¢Ã¢¢éc¢ï J
¢}¢¢ï |¢êy¢ï |¢êy¢ï ç¢Ä¢}¢¢çÃ¢¢¢ñ Ó¢ çS¢y¢Ã¢y¢ï J ¢}¢¢ï |¢êÄ¢¢ï |¢êÄ¢: ¢Ú}¢¢éLc¢¢¢y¢x¢é¢ ! y¢ï JJ 19
Ä¢¢ñÜUSÄ¢¢Ä¢çSy¢ ÐíÜUÅç}¢ã ÜéUÄ¢¢ü Ä¢çÎ y¢¢¢ J SÃ¢Ú¢ï}¢Sy¢ïÁ¢SyÃ¢´ y¢Îç¢ ¢éÚ¢éç}|¢Sy¢Î¢Ú}¢ì J
¢ çÜUç@mèÿÄ¢ïy¢ Ðí|¢Ã¢ §ã ôÜU y¢<ã çÃ¢Ï¢é¢¢S y¢y¢¢ï Á¢¢y¢¢Á¢y¢¢çx¢é¢}¢y¢Ä¢SyÃ¢¢}¢Ã¢çS¢y¢é}¢ì JJ 20
Ã¢Ä¢´ yÃ¢ïy¢¢ïÁ¢¢ï}¢Ä¢Á¢Hç¢}¢xÝ¢Ç¢çy¢y¢¢ J ¢ ¢àÄ¢¢}¢: çÜUç@y¢Ú}¢¢Ú}¢Ä¢´ ¢ Ó¢ ç¢Á¢}¢ì J
SÃ¢ÜUèÄ¢´ Îïã´ Ã¢¢ ÜéUy¢ §ã y¢ÎÄ¢Ó |¢éÃ¢¢´ ¢Ú´ J y¢ïÁ¢SyÃ¢ïÜÚ Îëçà¢ x¢y¢ç}¢Î´ |¢¢yÄ¢çy¢Í¢¢}¢ì JJ 21
¢ y¢ÎìÎíCé´ à¢QU¢ Ã¢Ä¢ç}¢Î}¢¢¢Ú´ y¢Ã¢ }¢ã: J ç¢¢¢¢ï Ó¢ SÃ¢ïc¢¢´ ¢Ä¢¢Ä¢éx¢H¢¢¢}¢ç¢ ÜëUy¢ï JJ
y¢Îy¢: ¢àÄ¢¢}¢:U ÐíÓ¢éÚy¢Úy¢ïÁ¢: w¢Hé ãÚï ! J y¢y¢: S¢}½í¢y¢¢¢¢´ yÃ¢}¢çS¢ x¢çy¢ÚïÜU¢ çÎçÃ¢c¢Î¢}¢ì JJ22
Au, yu{ òýeLku ¼økðkLkLke Míkwrík fhðk ÷køÞk.18

Ëuðíkkykuyu fhu÷e íkuòu{Þ Ãkh{kí{kLke Míkwrík:- Ëuðíkkyku
¼økðkLkLke Míkwrík fhíkkt fnu Au, nu ¼økðLkT ! MkqÞo ykrËf MkðuLo kk íkusLkk «fkþf,
íkusMðYÃk ík{Lku y{u Lk{Mfkh fheyu Aeyu. ík{u yûkhkrËf MkðoLkk íkus fhíkkt
Ãký yrÄf íkusMðe Aku, yux÷k {kxu s {kÞkLkk ytÄfkhÚke MkËkÞ Ãkh hnu÷k
ykÃkLku Lk{Mfkh fheyu Aeyu. nu Ãkh{ÃkwÁ»k ! ík{kÁt rËÔÞ MðYÃk Au íku {q¤«f]rík
yuðe {kÞk yLku {kÞkÚke Ãkh hnu÷k yûkhkí{f {q¤ ÃkwÁ»k îkhk Ãký æÞkLk
fhðk ÞkuøÞ ÚkkÞ Au. yuðk ík{Lku y{u Lk{Mfkh fheyu Aeyu, nu yLktíkøkwýLkk
{nkMkkøkh ! ík{u yLktíkfkuxe çkúñktzkuLkk rLkÞ{LkLku yÚkuo «íÞuf ¼qíkku{kt ytíkÞko{e
þÂõíkÚke «ðuþ fheLku hnu÷k Aku. yuðk ík{Lku y{u ðkhtðkh Lk{Mfkh fheyu
Aeyu.19
nu ¼økðLkT ! ík{khk þhehLkk yuf hku{{kt sux÷wt íkus hnu÷wt Au, {kºk
íkux÷wt Ãký íkus òu ík{u ynª «økx fhku íkku íku íkusÚke ytòRLku {kÞkÚkeÃkh hnu÷k
yûkhkí{f ÃkwÁ»kku Ãký íku íkus rMkðkÞ çkeswt ftR Ãký òuðk Mk{Úko ÚkR þfu Lkrn.
íkku ÃkAe íku{Lkk Úkfe WíÃkÒk ÚkÞu÷k «ÄkLkÃkwÁ»k, yLku «ÄkLkÃkwÁ»kÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k
ðihksÃkwÁ»k yLku íkuÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k yLku yk÷kuf{kt hnu÷k rºkøkwý {ríkðk¤k
y{u çkúñkrË Ëuðíkkyku ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý yuðk ykÃkLkk yiïÞoLku ÞÚkkÚko òýðk
fuðe heíku Mk{Úko ÚkRyu ? Lk s ÚkRyu.20 nu ©enrh ! yk íkusLkk {nkMk{wÿ{kt
zqçku÷k yk çkúñktzLku rð»ku hnu÷k y{u Mkðuo Ëqh fu LkSfLke fkuR Ãký ðMíkwLku òuR
y. 22 «Úk{ «fhý 231
¢ Á¢¢¢è}¢: Sy¢¢ïy¢é´ ¢Ú}¢}¢ãS¢¢ ½í¢y¢}¢¢S¢SyÃ¢ÎèÄ¢ï¢¢y¢SyÃ¢¢´ à¢Ú¢}¢é¢Ä¢¢y¢¢: çÜUH Ã¢Ä¢}¢ì JJ
y¢y¢Sy¢ïÁ¢: SÃ¢èÄ¢´ S¢ÜUH}¢é¢S¢ŃyÄ¢ ÜëU¢Ä¢¢ J SÃ¢ÜUèÄ¢¢´ }¢ê=y¢ ¢: ¢ë¢éÜUL¢ ! S¢Îà¢üÄ¢ çÃ¢|¢¢ï ! JJ 23
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§y¢´ Sy¢éy¢Sy¢ñ: S¢ Ï¢|¢êÃ¢ ÎëàÄ¢: ÜëUc¢: SÃ¢Ä¢´ ¢}¢üÃ¢ÚÐíÎ¢y¢¢ J
y¢~¢ñ Ã ¢ y¢ï Á ¢SÄ¢ç¢ y¢ï ¢ Îë C K¢ Ðí Î ¢Ä¢¢ |¢QUçãy¢¢Ã¢ãï ¢ JJ 24
y¢Ã¢¢y}¢y¢ïÁ¢: SÃ¢Ä¢}¢¢y}¢¢èà¢: S¢ S¢´ãÚ¢ì ¾ír¢ãÚ¢çÎÎïÃ¢ñ: J
ÎëàÄ¢: S¢éw¢ï¢¢S¢ Ó¢ S¢Xy¢¢ç|¢Sy¢ÎX¢¢ç|¢}¢éüç¢ç|¢p S¢Ã¢ñü: JJ 25
x¢¢ïH¢ïÜU »Ã¢¢ÿ¢Ú¢¢ç}Ý çÎÃÄ¢ïù¢y¢ï Ó¢ Ä¢¢Îë°í}¢y¢ï S¢ ç¢yÄ¢}¢ì J
y¢´ y¢¢Îëà¢´ y¢ï ÎÎëà¢é<mãSy¢´ ç¢¢¢ÎÄ¢y¢´ }¢éÚHè´ }¢éÜéUÎ}¢ì JJ 26
þfíkk LkÚke. ÃkhLku fu ÃkkuíkkLku yLku ÃkkuíkkLkk þhehLku Ãký y{u òuR þfíkk LkÚke. íkku
yLÞ søkíkLku íkku y{u õÞktÚke òuR þfeyu ? y{khe árü{kt fuð¤ ík{kÁt yrík
½kxwt íkus s Ëu¾kÞ Au.21 yuÚke nu nrh ! yLktík yÃkkh yk ík{khk rËÔÞ {nkíkusLku
òuðk y{u Mk{Úko LkÚke. fËk[ ík{u fnuþku fu ykt¾ku {ª[e Ëku íkku nu ¼økðLkT ! y{u
y{khkt Lkuºkku çktÄ fheyu Aeyu Aíkkt Ãký ytíkh{kt [khu íkhV «Mkhu÷k ykÃkLkk
yk {nkíkusLku s rLknk¤eyu Aeyu. yk íkusLku MknLk Lkrn fhe þfðkÚke y{u
ykfw¤ ÔÞkfw¤ ÚkÞk Aeyu, nðu íkku ík{u s yuf y{khe økríkYÃk Akìu.22 nu
rð¼wMðYÃk ! nu Ãkh{kí{k ! ík{khk yk Ãkh{íkusLku fkhýu y{khkt {Lk ykfw¤
ÔÞkfw¤ ÚkR sðkÚke ykÃkLke Míkwrík fu{ fhðe, yu y{Lku Mkqsíkwt LkÚke. yuÚke y{u
ík{khk þhýu ykÔÞk Aeyu. íkuÚke nu ËÞkLkk Mkkøkh ! y{khe WÃkh ËÞk fhe
ík{khkt yk Mk{økú {nkíkusLkku WÃkMktnkh fhku yLku ík{khe {Lkkunh h{ýeÞ {qíkLkwt
ËþoLk fhkðku.23
{nkíkusLkk {æÞu rðhkrsík Ãkh{kí{kLkwt ËþoLk:- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! Ëuðíkkykuyu yk «{kýu ßÞkhu Míkwrík fhe, íÞkhu ð]tËkðLkLku
rð»ku Ä{oËðu Lku ÃkwºkYÃku «økx ÚkðkLkwt ðhËkLk ykÃkLkkhk yLku ÃkkuíkkLkwt MkuðLk fhLkkhk
¼õíksLkkuLkwt MkËkÞ rník fhLkkhk MkkûkkíkT ¼økðkLk ©ef]»ýu ykÃku÷e rËÔÞ árüÚke
íku ËuðíkkykuLku íku {nkíkusLkk {æÞu íku{Lkwt «íÞûk ËþoLk ÚkÞwt.24 íÞkhÃkAe MðÞt
¼økðkLk ©ef]»ýu ÃkkuíkkLkwt {nkíkus ÃkkuíkkLke {qík{kt MktfÕu Þwt yLku çkúñk, rþð ykrË
Ëuðíkkyku íkÚkk íku{Lke ÃkíLkeyku íkÚkk ÃkÄkhu÷k Mkðuo {wrLkykuLku Mkw¾uÚke ËþoLk ÚkkÞ
S¢ ÎïÃ¢à¢}¢¢üùç¢ S¢Î¢ S}¢Ú´Sy¢´ |¢çQUp y¢SÄ¢¢ï¢à¢}¢ï çÃ¢H¢ïvÄ¢ J
ç¢Á¢ï C Îï Ã ¢´ S¢é y ¢|¢¢Ã¢|¢¢Á¢´ S¢}Ðí ¢ ¢y¢é < Ã¢S}¢Ä¢}¢S}¢Ä¢¢ñ y¢¢ñ JJ 27
Ã¢ëÎ¢Ã¢¢ï Ä¢¢Îëà¢ ¥¢y}¢¢¢ Ðí¢x¢¢Ú¢Ä¢ ÎëC: ¢çÚÃ¢¢ÚÄ¢éQU: J
y¢´ y¢~¢ y¢¢ñ y¢¢Îëà¢}¢ïÃ¢ ÎëcÅì±¢ ç¢çpvÄ¢y¢é: ÜëUc¢ §çy¢ SÃ¢çÓ¢¢ï JJ 28
¥¢ ÎïÃ¢¢ çÃ¢çÎyÃ¢¢ y¢´ S¢¢ÿ¢¢ÓÀîè¢éLc¢¢ï¢}¢}¢ì J Ðí¢Îé|¢êüy¢´ S¢y¢: ¢¢y¢é´ ¢}¢Z Ó¢¢S¢éÚS¢x¢üy¢: JJ 29
Ðí¢}Ä¢ ÎÇÃ¢jQUK¢ Ï¢h¢TçH¢éÅ¢ ¢ë¢ ! J çÃ¢¢Ä¢ï¢¢ï¢S¢X}Ä¢ y¢éCéÃ¢éÁ¢üx¢ÎèEÚ}¢ì JJ 30
ÎïÃ¢¢ ªÓ¢é: -
SÃ¢¢ç}¢¢ì ! |¢QUK¢ |¢QUÁ¢¢¢çy¢çÐíÄ¢}¢¢l´ J }¢¢Ä¢¢y¢èy¢´ }¢XHM¢´ Á¢x¢Îèà¢}¢ì J
¥¢çÃ¢|¢êüy¢´ ¢}¢üx¢ëãï yÃ¢¢æ Ðí¢}¢¢}¢: J ÜëUc¢´ S¢¢ÿ¢¢Î¢S¢éÚS¢x¢üÿ¢Ä¢ãïy¢é}¢ì JJ 31
íkuðk ÚkÞk.25 MkwtËh økku÷kufLkk {æÞu hnu÷k yLktík yÃkkh yLku rËÔÞ yuðk
yûkhÄk{Lku rð»ku suðk MðYÃku íku MkËkÞ rðhks{kLk Au, íkuðkLku íkuðk s rî¼ws
MðYÃku {kuh÷e ðøkkzíkk {wfwtË ¼økðkLkLkkt íku çkúñkrË ËuðíkkykuLku ËþoLk ÚkÞkt.26
ËuðíkkykuLke «kÚkoLkkÚke ßÞkhu [khu íkhV «Mkhu÷wt íkus Mktfu÷kÞwt íÞkhu
MkðoËk ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt M{hý fhLkkh Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðe Ãký ÃkkuíkkLkk
ÃkwºkYÃku «økx ÚkÞu÷k ÃkkuíkkLkk RüËuð ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt MkkûkkíkT ËþoLk fhe
Ãkh{ rðM{Þ ÃkkBÞkt, yLku ykðe y÷kirff «króLkku fkuR økðo Ãký íku{Lku MÃkþeo
þõÞku Lkrn.27 Ãkqðuo ð]tËkðLkLku rð»ku ykhkÄLkk fhe íÞkhu Ãkrhðkhu Þwõík suðk
¼økðkLkLkkt ËþoLk ÚkÞkt níkkt íkuðkt s MðYÃkLkk yíÞkhu ËþoLk fhe Ä{oËuð yLku
¼ÂõíkËuðeyu yk yu s ¼økðkLk ©ef]»ý ykÃkýk ÃkwºkYÃku «økx ÚkÞk Au, yu{
{Lk{kt rLkùÞ fÞkuo.28
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yÄ{oMkøko yLku yMkwhkuÚkfe MkkÄwÃkwÁ»kkuLkwt
yLku Ä{oLkwt hûký fhðk «kËw¼koð Ãkk{u÷k ¼Âõík Ä{oLkk ÃkwºkLku çkúñkrË
Ëuðíkkykuyu yLktík fkuxe çkúñktzLkk LkkÞf «íÞûk ©eÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý òýe
¼Âõík ¼kð Ãkqðof ËtzðíkT «ýk{ fÞko yLku Mk{eÃk{kt ykðe rðLkÞ Ãkqðof çku nkÚk
òuze Ëuðíkkyku Míkwrík fhðk ÷køÞk.29-30
Ëuðíkkykuyu fhu÷e «íÞûk Ãkh{kí{kLke Míkwrík:- nu Mðkr{LkT !
ík{Lku ¼õíksLkku yríkþÞ Ônk÷k Au. ík{u MkðoLkk ykrË {q¤fkhý Aku. ík{u {kÞkÚke
Ãkh Aku. yÚkkoíkT ºký fk¤{kt ík{Lku {kÞk fu {kÞkLkk fkÞoLkku MktMkøko MÃkþeo þfíkku
y. 22 «Úk{ «fhý 233
S¢x¢üSÄ¢¢Î¢ñ à¢éh¢é}¢¢´SyÃ¢´ ç¢Á¢}¢¢Ä¢¢´ J ¢àÄ¢SÄ¢ïÜUp¢x¢ç¢y¢¢Ç¢ïjÃ¢ÎëCK¢ J
©y¢ly¢ï sÇS¢}¢êã¢p S¢ãïà¢¢Sy¢SÄ¢¢: J S¢Ã¢ïü ¢¢¢ ! y¢y¢SyÃ¢´ Á¢x¢Îèà¢: JJ 32
yÃ¢¢¢ï Á¢¢y¢¢p¢x¢ç¢y¢¢Ç¢¢Ä¢|¢ê y ¢¢ J ¢¢Ú¢S¢´ ¿ ¢¢}¢¢¢é ç Úã¢¢¢ï sy¢ »Ã¢ JJ
S¢ yÃ¢´ çÃ¢E¢¢¢Ú §Î¢¢è´ ¢Ú¢¢ÅK´ J ¢y¢¢ü ¢¢¢ ! SÃ¢¢ç¢y¢Á¢èÃ¢¢Ã¢¢ãïy¢¢ï: JJ 33
¢¢Ú¢SÃ¢¢Î¢ñ y¢¢S¢é Ó¢ çà¢cÄ¢ï ¢éLc¢¢ï Ä¢: J wÄ¢¢y¢¢ï Ã¢ïÎï y¢ï¢ çã ¢¢Ú¢Ä¢¢¢¢}¢¢ JJ
ÎïÃ¢: S¢¢ïùXæ ÎïÃ¢ ! y¢Ã¢ñÃ¢¢çÎ}¢¢é´S¢¢ï J ÎëcÅì±¢ S¢¢ÿ¢¢yS¢}Ðíçy¢ y¢´ yÃ¢¢´ }¢éçÎy¢¢: S}¢: JJ 34
LkÚke. {tøk÷{qík ykÃkLkwt MðYÃk MkðoLku ©uÞ ykÃkLkkÁt Au. ík{Lku Mkf÷ søkíkLkk
Mðk{e Aku. yÄ{oMkøko yLku yMkwhkuLkku rðLkkþ fhðk {kxu s Ä{oËuðLkk ½uh «økx
ÚkÞk Aku, yuðk nu «økx ÚkÞu÷k Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ý ! ík{Lku y{u Mkðuo
Ëuðíkkyku «u{Ãkqðof «ýk{ fheyu Aeyu.31
nu LkkÚk ! søkíkLke Mk]rü Ãknu÷kt rðþwØ yûkhkí{f ÃkwÁ»kMðYÃku ík{u
yLktíkfkurx çkúñktzLke WíÃkr¥k fhðkLkk MktfÕÃkÚke ÃkkuíkkLke {q¤«f]rík yuðe
{nk{kÞkLke Mkk{u árü fhku Aku. íÞkhu íku{Lkk Úkfe nòhku «ÄkLkÃkwÁ»kkuyu Mkrník
yøkrýík çkúñktzkuLkwt MksoLk ÚkkÞ Au, ykðk Mkk{Úkeoðk¤k nkuðkÚke ík{u s yuf
søkËeþ Aku. yÚkkoíkT søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷Þ fhðkYÃk Mkk{ÚÞo yuf
ík{kÁt s Au Ãký y{khk suðk ËuðíkkykuLku WíÃkr¥k ykrËLkwt ykÃku÷wt Mkk{ÚÞo yuf
÷uþ{kºk Au.32 nu LkkÚk ! yLktíkfkurx çkúñkutzkuLkk ykÄkhYÃk yuðwt øk¼korËf s¤
Lkh Mkt¿kkðk¤k yûkhÃkwÁ»k YÃk yuf ykÃkLkk Úkfe s WíÃkÒk ÚkÞwt íkuÚke s íku Lkkh
yuðk Lkk{Lku ÃkkBÞwt Au {kxu ík{u rðïkÄkh Aku. ykðk ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ík{u
ÃkkuíkkLkk ykr©ík ¼õíksLkkuLkwt hûký fhðkLku yÚkuo yk Ãk]Úðe WÃkh {Lkw»Þ MðYÃku
yíÞkhu «økxâk Aku.33
Mk]rüLkk ykrËfk¤{kt Lkkh Lkk{ðk¤k yLku ÃkkuíkkLkk s ÃkhMkuðk{ktÚke
WíÃkÒk ÚkÞu÷k yuðk øk¼kuoËf s¤Lku rð»ku su Lkh Lkk{ðk¤k yûkhÃkwÁ»ku þÞLk
fÞwO íkuÚke íku ÃkwÁ»k ðuË{kt LkkhkÞý yuðk Lkk{Úke rðÏÞkík ÚkÞk, yûkhÄk{Lku
rð»ku ÃkkuíkkLkk yLktíkfkurx yûkh{wõíkku MkkÚku ykLktËfhe hnu÷k nu Ëuð ! íku LkkhkÞý
MðYÃk ykÃkLkwt yuf ytøk Au. yÚkkoíkT su{ [¢ðíkeo {nkhkò ykøk¤ Q¼u÷k
yuf yk¿kkfkhe «ÄkLkLke ÃkkMku ÃkkuíkkLkk Mk{Mík fkÞo¼khLkwt rLkÞ{Lk fhkðu, íku{
»ÜñUÜU¢Ç´ yÃ¢´ w¢Hé S¢Vc¢ü¢S¢´¿¢: J à¢ïc¢¢ï |¢êyÃ¢¢ à¢èçc¢ü Î¢¢SÄ¢ïÃ¢ Ä¢¢¢ù¢é}¢ì JJ
¢¢¢¢çS¢hñ ¢¢ü x ¢x¢¢ï Îí ñ p ¢Úèy¢: J ¢¢y¢¢HS¢¢ï Ï¢¢ï ¢Ä¢S¢èà¢¢y}¢x¢ôy¢ Ó¢ JJ 35
ç¢yÄ¢´ |¢¢SÃ¢}¢ÇH}¢Ä¢ïù}Ï¢éÁ¢S¢´S¢S¢ì J y¢ïÁ¢¢ï}¢ê<y¢: ÜU}¢üÜëUy¢¢´ yÃ¢´ ÜëUçy¢S¢¢ÿ¢è JJ
¥<Ó¢}¢¢üx¢¢üç¢çDy¢ÎïÃ¢ñp ç¢Ä¢y¢¢ J }¢éQU¢¢¢´ Ã¢ñ ¾ír¢x¢ôy¢ Ðí¢¢çÄ¢y¢¢ùçS¢ JJ 36
|¢QUK¢ ç¢yÄ¢´ S¢´S¢ëçy¢Ï¢¢¢ySÃ¢çÃ¢}¢éQUKñ J Ä¢¢ïçx¢Ä¢¢y¢´ m¢Îà¢¢~¢ï NÎÄ¢¢ÏÁ¢ï JJ
y¢ïc¢¢}¢y¢Ã¢¢üy¢ãÚ´ Ä¢ó¢w¢ÜU¢yÄ¢¢ J y¢y¢¢Î¢}|¢¢ïÁ¢´ y¢Ã¢ Ã¢Î¢}¢ã §üà¢ ! JJ 37
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
ÎïÃ¢¢ÎÄ¢ §çy¢ Sy¢éyÃ¢¢ y¢´ Ðí¢}Ä¢¢¢ ÎêÚy¢: J çS¢yÃ¢¢ y¢gà¢ü¢´ Ó¢RéU: ÐíS¢ó¢Ã¢Î¢ïÿ¢¢¢: JJ 38
ytíkÞko{eÃkýu ykÃk s íku ðuËÃkwÁ»k LkkhkÞýLke ytËh hneLku MkðoLkwt rLkÞ{Lk fhku
Aku. ykðk MkðoLkk ytíkÞko{e ykÃkLkkt «íÞûk ËþoLk fheLku yksu y{u çknws
ykLktrËík ÚkÞk Aeyu.34
nu Rïh ! Mktf»koý yuðk Lkk{Lku Äkhý fhLkkhk ík{u nòhku {Míkf
ðk¤k þu»kLkkhkÞý MðYÃku ÚkRLku yuf yuf çkúñktzLku yuf yuf Výk WÃkh yýwLke
su{ Äkhý fhku Aku, ykðk ík{u yLkuf rMkØ ÃkwÁ»kku íkÚkk MkÃkkuoLkk Mðk{e yuðk
ðkMkwrfLkkøkÚke MkuðkÞu÷k Úkfk Ãkkíkk¤{kt Ãký rLkðkMk fheLku MkLkfkrËf yLktík
rMkØ ÃkwÁ»kkuLku ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkk ¿kkLkLkku çkkuÄ ykÃkku Aku.35 MkËkÞ «fkþíkk
MkqÞoLkk íkuòu{Þ {tz¤Lkk {æÞ¼køk{kt hnu÷k f{¤Lkk ykMkLk WÃkh rLkhtíkh
rðhks{kLk yuðk rnhÛÞ{Þ ÃkwÁ»k MðYÃku hneLku ík{u f{o fhLkkhk {Lkw»ÞkuLkk
f{oMkkûke ÚkR íku íku f{oLkwt V¤ Ãký ík{u s ykÃkku Aku. ykðe heíku MkðoLkk rLkÞtíkk
ík{us íku MðYÃku y[{køkoLkk yrÄckíkk ykríkðkrnf Ëuðíkkyku îkhk ík{khk
yLkLÞ {wõíkkí{kykuLku ík{u ÃkkuíkkLkk çkúñÄk{Lke «kró fhkðku Aku.36 nu Rïh !
sL{{hýYÃk MktMkkhLkk çktÄLkkuÚke ÃkkuíkkLkk ykí{kLku {wõík fhðkLku yÚkuo yLku
ík{khe «króLku yÚkuo çkkh Ãkkt¾zeðk¤k ÓËÞf{¤{kt ÞkuøkeÃkwÁ»kku rLkhtíkh
MLkunÃkqðof ík{khk rLk¼oÞ [hýf{¤Lkwt æÞkLk fhu Au. yLku ík{u æÞkLk fhLkkhk
ÃkwÁ»kkuLkk ytíkhLkk ytÄfkhLku su [hýf{¤Lkk Lk¾{rýykuLke fktríkÚke nhku Aku.
íku ík{khk [hýf{¤{kt y{u ðtËLk fheyu Aeyu.37
Ä{oËuðu fhu÷e «økx Ãkh{kí{kLke Míkwrík:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu
hksLkT ! «MkÒk{w¾ yLku «MkÒk Lkuºkkuðk¤k çkúñkrË Ëuðíkkyku yk «{kýu «økx
y. 22 «Úk{ «fhý 235
S¢¢ïù¢ çÃ¢Ðí: S¢|¢¢Ä¢üSy¢´ Ã¢ëÎ¢Ã¢¢çÃ¢ã¢çÚ¢}¢ì J S¢yÄ¢Ðíçy¢¿¢´ y¢éC¢Ã¢ Ï¢h¢TçH¢éÅ: S¢é¢è: JJ 39
ÎïÃ¢à¢}¢¢ïüÃ¢¢Ó¢ -
Á¢Ä¢}¢éÚHè¢Ú¢ÓÄ¢éy¢ ! }¢éÜéUÎ ! ÎÄ¢¢}Ï¢éç¢¢ï ! J ç¢Á¢à¢Ú¢¢x¢y¢¢çw¢HS¢}¢èçS¢y¢Î¢¢¢Å¢ï ! JJ
S¢ÜUHx¢é¢ñÜU¢¢}¢ S¢ÎÄ¢ïÿ¢¢ ! çÃ¢E¢y¢ï ! J y¢Ã¢ ¢Î¢VÁ¢mÄ¢}¢ã´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ãÚï ! JJ 40
|¢Ã¢|¢Ä¢}¢éQUÄ¢ï NçÎ çÃ¢çÓ¢yÄ¢}¢à¢ïc¢Á¢¢ñ<¢Á¢Á¢¢ÜUCS¢´çÀÎ}¢y¢èÃ¢ ¢çÃ¢~¢ç}¢Î}¢ì J
¢çÚ¢éy¢}¢ÏÁ¢Á¢¢çÎç|¢Ú}¢yÄ¢üx¢¢ñ: S¢y¢y¢´ NçÎ çÃ¢Î¢ï }¢ã¢¢éLc¢ ! y¢ïùçÑìÍ¢íS¢Ú¢ïÁ¢Ä¢éx¢}¢ì JJ 41
çÁ¢y¢}¢LçÎçÎíÄ¢ñÚ}¢HNyÜU}¢HïùÜüUà¢y¢léçy¢ J ¢w¢}¢ÇH´ Îëçà¢¢ëy¢´ ç¢Á¢Ä¢¢ïçx¢Á¢¢ñ: JJ
Sy¢éy¢}¢ç¢à¢´ ¢ÎRU}¢c¢ÇXÄ¢éy¢ñ<¢x¢}¢ñ: J à¢Ú¢}¢é¢¢x¢y¢¢ïùçS}¢ y¢Ã¢ y¢y¢Î¢kç}¢Î}¢ì JJ 42
ÚkÞu÷k Ãkh{kí{kLke Míkwrík fhe íku{s «ýk{ fheLku Ëqh Q¼k hneLku «økx
¼økðkLkLkkt ËþoLk fhðk ÷køÞk.38 íÞkhÃkAe ¼kÞko ¼ÂõíkËuðeyu Mkrník
MkËTçkwrØ{kLk Ä{oËuð ð]tËkðLkrðnkhe yLku ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃku «økx ÚkðkLke «rík¿kk
MkíÞ fhLkkhk Ãkh{kí{kLke çku nkÚkòuze Míkwrík fhðk ÷køÞk.39 Ëuðþ{ko fnu Au,
nu {kuh÷eÄh ! nu yåÞwík ¼økðkLkT ! ykÃkLkku rðsÞ Úkkyku, nu {wfwLË ! nu ËÞkLkk
Mkkøkh ! nu ÃkkuíkkLku þhýu ykðu÷k Mk{Mík Sðkí{kykuLku RÂåAík ðhËkLkLku
ykÃkðk{kt Mk{Úko ! nu Mk{Mík fÕÞkýfkhe MkËTøkwýkuLkk Äk{MðYÃk ! nu fÁýkhMkÚke
¼hu÷kt Lkuºkkuðk¤k ! nu rðïLkkÃkrík ! nu nrh ! ík{khu þhýu ykðu÷ku nwt Ä{o,
ík{khkt [hýf{¤{kt ðtËLk fÁt Awt.40 nu {nkÃkwÁ»k ! Mk{Mík {w{wûkwyku MktMkkhLkk
sL{-{hýYÃk ¼Þ Úkfe {wõík ÚkðkLku yÚkuo ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt suLkwt Mkíkík æÞkLk
fhu Au. íkÚkk su ¼õíksLkkuLkkt yLkufrðÄ Ëw:¾kuLku Ëqh fhLkkh Au, íkÚkk ÃkkuíkkLkwt
æÞkLk fhLkkhLkkt ÃkkÃkku ÄkuRLku su Ãkrðºk fhu Au, yÚkðk MkðoÃkkÃkesLkkuLku Ãký
Ãkrðºk fhLkkh øktøkkS Ãký suLkk MÃkþoÚke ykðk {rn{kðk¤kt ÚkÞkt Au. íkÚkk
çkúñkrËËuðíkkyku Ãký suLkkt yuf yuf r[öLkku {rn{k økkíkkt økkíkkt Míkwrík fhu Au.
yuðk ykÃkLkkt yk çkÒku [hýf{¤Lkwt nwt {khk ÓËÞ{kt rLkhtíkh æÞkLk fÁt Awt.41
ÃkkuíkkLkk «ký yLku $rÿÞkuLku SíkeLku ðþ fhLkkh ÞkuøkeÃkwÁ»kku ÃkkuíkkLkk rLk{o¤
ÓËÞf{¤{kt yktíkrhf rLk{o¤ Lkuºkkuîkhk suLkwt æÞkLk fhu Au. íkÚkk yuf MkkÚku WËÞ
Ãkk{u÷k yLkuf MkqÞoLkkt rfhýku Mk{kLk fktríkðk¤k Lk¾{tz¤ suLkk þku¼e hÌkk Au,
íku{s ÃkË rð¼køkÚke íkÚkk ¢{ rð¼køkÚke íkÚkk rþûkk, fÕÃk, ÔÞkfhý, AtË,
ßÞkurík»k yLku rLkÁõík yk A ytøkkuLkk rð¼køku Mkrník [khu ðuËku su [hýf{¤Lke
çÃ¢Ï¢é¢Ã¢ÚñÚç¢ ÐíÏ¢HÏ¢éçhÏ¢Hï¢ ç¢Á¢´ J ÎéÚç¢x¢}¢´ SÃ¢M¢ç}¢çy¢ Ó¢¢¢ÝÚ¢çÎy¢¢é: JJ
SÃ¢Ä¢}¢¢Ã¢¢ù¢Ú¢ïÿ¢ç¢Á¢çÃ¢ç¢S¢Î¢y}¢y¢Ä¢¢ J sÃ¢x¢}¢Ä¢´Sy¢Îèà¢ ! Á¢x¢y¢¢ïùçS¢ S¢ÎïÜUx¢éL: JJ 43
¥S¢é|¢ëÎ¢¢çÎÏ¢¢¢ç|¢Î¢Ðí|¢éy¢¢ y¢Ã¢ Ã¢ñ J Ðí|¢éÚçS¢ y¢Ã¢}¢ïÃ¢ Á¢¢y¢¢¢Ä¢¢èÄ¢y¢Ú: JJ
yÃ¢Îé¢ÜëUôy¢ ¢ ÜU¢ïùç¢ |¢Ã¢çy¢ Ðíçy¢ÜUy¢éü}¢H´ J S¢}¢é¢x¢y¢¢ïùS}Ä¢y¢¢ïù~¢ |¢Ã¢ÎæçÍ¢í}¢ã´ à¢Ú¢}¢ì JJ 44
Îï Ã ¢¢Sy¢eé Ú Ã¢¢ï ¢Ú¢Sy¢Îç¢¢¢p¢Ä¢ï ù ç¢ Ä¢ï ù ¢èEÚ¢: J
S¢Ã¢ïü ÜU¢ïçÅy¢}¢¢´à¢y¢éËÄ¢}¢ç¢ y¢ï ÎïÃ¢ ! ÐíS¢¢ÎSÄ¢ Ã¢ñ JJ
Î¢y¢é ´ ¢ Ðí | ¢Ã¢çy¢ çÜU@¢ ÈUH´ y¢S}¢¢Îã´ yÃ¢èà¢ ! J
y¢ï Ðí ¢ #: ¢¢ÎS¢Ú¢ï Á ¢ç}¢CÈUHÎ´ ç¢:à¢ï c ¢Îé : w¢¢¢ã}¢ì JJ 45
Ä¢¢Ã¢ó¢ñÃ¢ ¢Î¢}Ï¢éÁ¢´ ¢Ä¢çy¢ y¢ï |¢QUK¢ S¢éÚïà¢¢ïùç¢ Ã¢¢ J
y¢¢Ã¢yÜU¢H|¢Ä¢´ ¢ ¢àÄ¢çy¢ ãÚï ! ÜéU~¢¢ç¢ ÜUSÄ¢¢ç¢ Ã¢¢ JJ
ynLkþ Míkwrík fhu Au, íku yk «økx ËþoLkeÞ ykÃkLkk [hýf{¤Lku þhýu nwt
ykðu÷ku Awt.42 nu Rþ ! Ëuðíkkyku{kt ©uc yuðk çkúñkrË Ëuðku Ãký ÃkkuíkkLke «çk¤
çkwrØLkk çk¤Úke Ãký ykÃkLkk MðYÃkLku òýðk Mk{Úko Úkíkk LkÚke, yuðk ykÃkLkk
MðYÃkLkwt ¿kkLk fkt ykÃk MðÞt {Lkw»ÞYÃku «økx ÚkRLku SðLku çkkuÄ fhkðku, fu {kÁt
MðYÃk ykðwt Au íkku ÚkkÞ. yÚkðk ykÃkLkk MðYÃkLkku suLku «íÞûk yLkw¼ð ÚkÞku Au
yuðk MkíÃkwÁ»kku îkhk òu ík{u ík{kÁt MðYÃk yku¤¾kðku íkku s SðLku íkuLkku çkkuÄ
ÚkkÞ Au, Lkrn íkku fËkrÃk Úkíkku LkÚke. {kxu Mkðo søkíkLkk ík{u s yuf Mkk[k MkËTøkwÁ
Aku.43
«kýÄkhe Sðkí{kykuLkkt yLkkrË {kÞkLkkt su çktÄLk Au, íkuLku íkkuzðk{kt
yuf ík{us Mk{Úko Aku. íkuÚke Mkðo Sð«kýe{kºkLku yk©Þ fhðk ÞkuøÞ ík{u s
Aku. ykðk ík{khk {kÞkLkwt çktÄLk íkkuzðkYÃk WÃkfkhLkku çkË÷ku ykÃkðk fkuR
Sð«kýe {kºk Mk{Úko LkÚke. yus fkhýÚke yíÞkhu nwt ykÃkLkkt [hýf{¤Lkk
þhýu ykÔÞku Awt, ykÃkLkwt {Lk, f{o ð[Lku nwt ¼sLk fÁt Awt. {khk îkhk fhkÞu÷wt
¼sLk s ík{khk Éý{ktÚke {Lku {wõík fhLkkÁt ÚkkÞ, yuðku {khku ¼kð Au.44 nu
Ëuð ! Ëuðíkkyku fu {Lkw»Þku íkÚkk íkuykuLkk økwÁ yuðk çk]nMÃkrík ykrË yk[kÞkuo íkÚkk
$ÿkrË Ëuðíkkyku íkÚkk çkúñkrË Rïhku Ãký ík{khe «MkÒkíkkÚke {¤íkk V¤Lkk
fkuxe{k ¼køkLkwt Ãký V¤ ykÃkðk Mk{Úko Úkíkk LkÚke. íku fkhýÚke íku MkðuLo kk yÄeïh
yLku Mkðo Ëw:¾kuLkku rðLkkþ fhLkkhk íkÚkk RÂåAík V¤Lku ykÃkLkkhk yuðk yuf
y. 22 «Úk{ «fhý 237
¿¢¢yÃ¢ï y ¢´ ¢çÚNyÄ¢ Îé : w¢ç¢|¢ë y ¢¢}¢Ä¢¢´ Îé Ú ¢à¢¢´ ç¢Ä¢¢ J
Ä¢SyÃ¢y¢¢ÎS¢Ú¢ï Á ¢}¢ï Ã ¢ S¢y¢y¢´ S¢ï Ã ¢ï y ¢ ¢Ä¢: S¢ çã JJ 46
¾ír¢¢ÇÜU¢ïçÅÐí|¢Ã¢¢çÎãïy¢éSyÃ¢´ ÜU¢Ú¢¢¢¢}¢ç¢ ÜU¢Ú¢´ çã J
S¢Ã¢¢ü ¢Ä¢: S¢Ã¢ü ¢çy¢SyÃ¢}¢ï Ã ¢ Ã¢ÚÐí Î ¢y¢¢ }¢}¢ Üë U c¢ »Ã¢ JJ 47
¢ëyÃ¢¢Ã¢y¢¢Ú¢¢ì Ï¢ãéà¢SyÃ¢}¢ïÃ¢ Ä¢éx¢ï Ä¢éx¢ï ¢¢çS¢ Ó¢ ¢}¢üS¢ïy¢ê¢ì J
Úÿ¢¢ì S¢y¢¢ï ã´çS¢ Ó¢ ¢}¢üãy¢÷¢ì ¿¢¢¢´ SÃ¢M¢SÄ¢ y¢¢¢ïçc¢ Ó¢ïà¢ ! JJ 48
S¢ S¢¢}Ðíy¢´ yÃ¢´ ÜUçH¢¢ çÃ¢Ã¢ëh}¢¢}¢üS¢x¢Z x¢éL|¢ê¢S¢´S¢}¢ì J
ç¢Ã¢yÄ¢ü ¢¢y¢é´ SÃ¢¢Î¢ï¢S¢ó¢¢¢ì x¢ëãï }¢ÎèÄ¢ïù~¢ Ï¢|¢êçÃ¢¢¢çÃ¢: JJ 49
ykÃkLkk [hýf{¤Lkkt ykþhu nwt ykÔÞku Awt.45

nu nrh ! ËuðíkkykuLkk yrÄÃkrík ËuðuLÿ fu çkúñkS Ãký ßÞkt MkwÄe ík{khk
[hýf{¤Lkku ¼Âõík¼kðÃkqðof yk©Þ fhíkk LkÚke íÞkt MkwÄe íku{Lkk {kÚkuÚke Ãký
fk¤Lkku ¼Þ Ëqh Úkíkku LkÚke. su yuf ík{khk ykþhkÚke ÚkkÞ Au. íku fkhýÚke su
ÃkwÁ»k yk «{kýu rððufçkwrØÚke rð[kheLku Ëw:¾kuÚke ¼hÃkqh yLÞ ËwhkþkykuLkku
íÞkøk fhe yuf ík{khk [hýf{¤Lkwt rLkhtíkh MkuðLk fhu Au, íkus ÃkwÁ»k ÄLÞ Au.
fkhý fu fk¤Lkku ¼Þ Akuze ík{khku Ãkk»koË ÚkkÞ íkuLkkÚke ðÄw çkeS ÄLÞíkk fR
nkuR þfu ?.46
nu ¼økðLkT ! yLktíkfkurx çkúñktzLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞLkk Ãký
fkhý ík{u s Aku, fkhý fu «f]rík ÃkwÁ»k ykrË MkðoLkk fkhý ík¥ðkuLkk Ãký ík{u
{q¤ fkhý MðÁÃk Aku. MkðuoLkk yk©ÞÁÃk yuf ík{u s Aku. MkðuoLkk Mðk{e Ãký
ík{u s Aku, yLku ð]tËkðLk{kt ðhËkLk ykÃkLkkhk su ©ef]»ý ¼økðkLk íku Ãký ík{u
s Aku.47 nu Rïh ! Þwøk ÞwøkLku rð»ku yLktík yðíkkhku Äkhý fhe Ä{o{ÞkoËkLkwt
Ãkk÷Lk Ãký ík{u s fhku Aku. MkíÃkwÁ»kkuLkwt hûký yLku Ä{oLkk îu»keykuLkku Mktnkh Ãký
ík{u s fhku Aku. yLku ík{khk MðYÃkLkwt ¿kkLk Ãký ík{us ykÃkku Aku.48 yuðk
MkkûkkíkT ¼økðkLk ík{u yíÞkhu fr¤ÞwøkLkwt çk¤ ÷R ð]rØ Ãkk{u÷k yLku {Lkw»ÞYÃku
sL{u÷k yMkwhøkwÁyku yLku yMkwh hkòyku{kt ÂMÚkh ÚkR økÞu÷k yÄ{oMkøkoLkku
rðLkkþ fheLku ík{khk ©e[hýkuLkk þhýu ykðu÷k Sðkí{kykuLkwt hûký fhðk
{kxu yk {khk ½uh «økx ÚkÞk Aku. yuðk ykÃk©eLku {khk fkurx fkurx «ýk{
Au.49
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ Sy¢éy¢¢ï çÃ¢ÐíÃ¢Úï¢ ÜëUc¢¢ï }¢¢¢écÄ¢¢¢ÅK´ Ï¢ãé¢¢ çÃ¢ç¢yS¢é: J
©Ã¢¢Ó¢ y¢´ Ðí ï } ¢ÚS¢¢Îí ü | ¢¢Ã¢´ |¢QUçÐí Ä ¢: S¢Ã¢ü ç ãy¢¢Ã¢y¢¢Ú: JJ 50
¢è|¢x¢Ã¢¢¢éÃ¢¢Ó¢ -
yÃ¢´ S¢¢ÿ¢¢h}¢üÎïÃ¢¢ïù|¢ê: ¢êÃ¢üS¢x¢ïü çmÁ¢¢ï¢}¢ ! J §Ä¢´ Ó¢ }¢ê<y¢SyÃ¢y¢Õè yÃ¢¢}¢ïÃ¢¢¢é±íy¢¢ S¢Î¢ JJ 51
ÎéÃ¢¢üS¢S¢¢ï }¢é¢ï: à¢¢¢¢yÐí¢#¢ñ }¢¢¢écÄ¢}¢~¢ Ã¢ñ J ©¢Îíéy¢¢ñ }¢éãéÎéüCñ: ÜUËÄ¢¢}¢¢üç¢y¢ñ¢ëüç|¢: JJ 52
SÃ¢¢}¢üS¢¢Ã¢é|¢¢ñ H¢ïÜïU ½í}¢y¢¢ñ y¢è¢ü|¢êç}¢c¢é J S¢}Ðí¢#¢ñ Ã¢ñc¢Ã¢è´ Îèÿ¢¢}¢éhÃ¢¢}¢Îé¢¢ç¢y¢¢y¢ì JJ 53
Ã¢ëÎ¢Ã¢¢}¢é¢ïyÄ¢¢¢ çÃ¢c¢éÄ¢¢x¢ï¢ |¢êÄ¢S¢¢ J }¢Î¢Ú¢¢¢}¢ÃÄ¢°í¢ñ ÜéUÃ¢¢üy¢ï S}¢ñÜUÓ¢ïy¢S¢¢ñ JJ 54
Ã¢ñçÚÎ¢çÚÎíK¢çy¢¢èÇ¢çÃ¢ÓÀïÎ´ Ó¢¢y}¢Úÿ¢¢}¢ì J ¥|¢èS¢y¢¢ñ }¢¢ »Ã¢ ç¢àÀkS¢ÜUHçRUÄ¢¢ñ JJ 55
çÁ¢y¢¢ã¢Ú¢ñ ç}¢y¢¢ã¢Ú¢ñ ¾ír¢Ó¢Ä¢üÎëÉçS¢y¢è J çÁ¢y¢ç¢Îí¢Ã¢ïÜU|¢¢Ã¢¢ñ }¢¢}¢¢Ú¢¢Ä¢y¢´ Ä¢éÃ¢¢}¢ì JJ 56
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rð«ðÞo Ä{oËuð yk «{kýu Ãkh{kí{kLke

Míkwrík fhe íÞkhu çknw «fkhu {Lkw»Þ [uük fhðk RåAíkk yLku Mkðo SðkuLkwt rník
fhðkLku yÚkuo su{ýu yðíkkh ÷eÄku Au yuðk ¼õíkr«Þ ¼økðkLk ©ef]»ý «u{hMkÚke
hMkçkMk ¼kððk¤k ÚkR økÞu÷k Ä{oËuð «íÞu fnuðk ÷køÞk.50
Ä{o-¼ÂõíkLku ¼økðkLku Ãkqðo½xLkkLkwt íkkswt fhkðu÷wt M{hý:-
¼økðkLk fnu Au, nu rîòu¥k{ Ä{o ! ík{u ÃkqðosL{{kt MkkûkkíkT Ä{o«òÃkrík
níkk, yLku yk ¼Âõík rLkhtíkh ík{khe yLkwðr] ¥k{kt hnuLkkhkt ík{khkt ÃkíLke {qíkËuðe
níkkt.51 ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkLku fkhýu ík{u çkÒku yk ¼hík¾tz{kt {Lkw»Þ sL{Lku
ÃkkBÞkt Aku. íku{s fr¤Þwøk íkÚkk yÄ{oLkku yk©Þ fhLkkhk Ëwü {Lkw»ÞkuÚke ðkhtðkh
ÃkezkLku Ãký ÃkkBÞkt Aku.52 Äk{f yuðk ík{u çkÒku Ãk]Úðe÷kuf{kt hnu÷kt íkeÚkoûkuºkku{kt
Ãkrh¼ú{ý fhíkkt fhíkkt {khk yLkLÞ ykr©ík yuðk WØðkðíkkh ©ehk{kLktË
Mðk{e ÃkkMkuÚke {khe ði»ýðe ËeûkkLku Ãký ÃkkBÞkt Aku.53 íÞkhÃkAe ð]tËkðLk{kt
ykðe yLku yufkøkú{LkÚke {nkrð»ýwÞkøkLkk {kæÞ{Úke ík{u çktLku yu {khe ykhkÄLkk
fhe. fkhý fu rLk»fÃkxr¢Þkðk¤kt ík{u çkÒku ðiheykuyu Mksuo÷e ËrhÿíkkLke yrík
ÃkezkLkku Lkkþ íkÚkk ykí{hûký yuf {khk Úkfe s RåAíkkt níkkt.54-55
SðLk{kt ík{u çkÒkuyu yknkhLku SíkeLku ðþ fÞkuo, r{íkknkh fhíkkt hÌkkt,
çkúñ[ÞoðúíkLkwt áZÃkýu Ãkk÷Lk fhíkkt Úkfkt rLkÿkLku Ãký ík{u Síke ÷eÄe yLku yuf
{khu rð»ku s áZ ¼Âõík¼kð hk¾e, {khe ykhkÄLkk fhíkkt fhíkkt íkÃkÚke þhehLku
y. 22 «Úk{ «fhý 239
ÎëcÅì±¢ Ã¢¢´ y¢¢S¢¢ ÜU¢àÄ¢Z |¢¢Ã¢´ Ó¢ ÎëÉ}¢¢y}¢ç¢ J ÜU¢Hï¢¢Ë¢ï¢ y¢éC¢ïùã}¢èÎë°íê¢}¢Îà¢üÄ¢}¢ì JJ 57
y¢y¢: ÐíS¢ó¢ï¢ }¢Ä¢¢ Ã¢Ú¢ïÎ¢SyÃ¢ÎèçS¢y¢: J Ðí¢ïQÚ Ó¢ çÃ¢Ðí ! y¢ï Úÿ¢¢´ ÜUy¢¢ü |¢êyÃ¢¢ S¢éy¢çSyÃ¢çy¢ JJ 58
¥y¢<ãy¢Sy¢y¢¢ïù|¢êÃ¢´ yÃ¢´ Ó¢ SÃ¢x¢ëã}¢¢x¢y¢: J y¢y¢ ¥¢Ú|Ä¢ y¢ï Ã¢ñçÚ|¢èçy¢¢üC¢ Ó¢ Îè¢y¢¢ JJ 59
»y¢yS}¢ëyÄ¢¢ü}¢ïÃ¢ïÎ´ M¢´ çÎÃÄ¢´ ÐíÎ<à¢y¢}¢ì J Ðí¢#¢ïùçS}¢ Ä¢éc}¢y¢é~¢yÃ¢´ |¢Ã¢ SÃ¢S¢¢ï çmÁ¢c¢ü|¢ ! JJ 60
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢´ y¢}¢é v yÃ¢¢ Á¢x¢ÎèEÚ¢ï ù S¢¢ñ S¢l¢ï ù |¢Ã¢}¢¢¢é c ¢çÎÃÄ¢Ï¢¢H: J
|¢Qï U : SÃ¢}¢¢y¢é : à¢Ä¢¢ï ù ¢ Úï } ¢ï ¢ê ¢ï ü Îé Ü U¢çy¢p }¢¢¢ï ã Ú¢X: JJ 61
ÜëUc¢ïÓÀÄ¢ñÃ¢¢¢ S¢ çÃ¢ÐíÃ¢Ä¢¢ïü ¢CS}¢ëçy¢: S¢¢ Ó¢ Ï¢|¢êÃ¢ |¢çQU: J
¢é ~ ¢´ Ðí Á ¢¢y¢´ y¢}¢Ã¢ï y Ä¢ Nl´ ãc¢Z }¢ã¢y¢´ NçÎ Ó¢¢¢y¢é S y¢¢ñ JJ 62
Ãký f]þ fhe LkkÏÞkt, ík{khku {khu rð»ku ykðku áZ ¼Âõík¼kð òuRLku nwt
yÕÃkfk¤{kt s «MkÒk ÚkRLku yíÞkhu ík{u su {khk MðYÃkLku rLknk¤e hÌkkt Aku íku
s MðYÃku ík{kuLku {U {kÁt «íÞûk ËþoLk ykÃÞwt.56-57
íÞkhÃkAe «MkÒk ÚkÞu÷k {U ík{Lku RÂåAík ðhËkLk ykÃÞwt yLku fÌkwt fu, nu
rð« ! nwt ík{khu íÞkt ÃkwºkYÃku «økx ÚkRLku ík{kÁt hûký fheþ.58 yk heíku ík{Lku
ðhËkLk ykÃke nwt ytíkÄkoLk ÚkÞku, yLku ík{u çkÒku ík{khu ½uh ykÔÞkt. íÞkhÚke
ykht¼eLku ík{khu þºkwykuLkku ¼Þ yLku Ërhÿíkk Lkü ÃkkBÞkt.59 nu çkúkñý©uc
Ä{oËuð ! Ãkqðuo ½xu÷e yk Mk{økú ½xLkkLkwt M{hý íkkswt ÚkkÞ íku {kxu {U yíÞkhu
ík{Lku {khk rËÔÞ MðYÃkLkwt ËþoLk fhkÔÞwt Au, çkkfe nwt ík{khu íÞkt nðu ÃkwºkYÃku
«økx ÚkÞku Awt íkuÚke ík{u MðMÚk Úkkyku.60
¼økðkLk ÚkÞk çkk¤fYÃk:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yr¾÷
søkíkLkk Mðk{e ¼økðkLku Ä{oËðu Lku yk «{kýu fÌkwt yLku íkus ûkýu rËÔÞ y÷kirff
çkk¤f suðwt {kLkð þheh Äkhý fhe ÷eÄwt, yLku ¼Âõík{kíkkLke økkuË{kt h{ðk
÷køÞk. Ãkqý{kLkk [tÿLke fktrík Mk{kLk Wßsð¤ fktríkðk¤k yLku {Lkkunh
ytøkðk¤k çkk÷«¼w çknw þku¼e hÌkk níkk.61 ¼økðkLk ©ef]»ýLke RåAkÚke
Ä{oËuð íkÚkk ¼ÂõíkËuðeLku ¼økðkLkLkk rËÔÞÃkýkLkk ¿kkLkLke rðM{]rík ÚkR økR
yLku ÃkkuíkkLku íÞkt {Lkkunh ÃkwºkhíLkLkku sL{ ÚkÞku Au yu{ òýe çkÒku ÓËÞ{kt
çknws n»ko Ãkk{ðk ÷køÞkt.62 su{ Lkxrðãk{kt rLkÃkwý Lkx yLkuf «fkhLkk ðu»kLku
Äkhý fhu íku{ MðíktºkÃkýu {Lkw»ÞMðYÃkLku Äkhý fhe hnu÷k ¼økðkLk ©enrhLkkt
y¢´ Ï¢¢HÜë U c¢´ ¢ë y ¢}¢yÄ¢ü | ¢¢Ã¢´ Îï Ã ¢¢ÎÄ¢Sy¢ï Ó¢ S¢ Îï Ã ¢à¢}¢¢ü J
Ã¢ï c ¢¢y¢Ú´ Ðí ¢ #ç}¢Ã¢¢y}¢y¢~¢´ ¢Å¢ï ¢}¢´ S¢ÎÎë à ¢é : S¢ãc¢Z JJ 63
S¢ySÃ¢çSy¢ÜU¢çÎ¢Ã¢Hÿ¢¢Îÿ¢¢¢Î´ }¢ySÄ¢¢çÎS¢#ÜUS¢éHçÿ¢y¢Ã¢¢}¢¢¢Î}¢ì J
¥¢ÚQU¢ÌÃ¢ç¢|¢¢XäçHÚ¢çÁ¢Ú¢Á¢yS¢éçFx¢ÜU¢ï}¢H}¢¢¢ïãÚ¢¢Î¢k}¢ì JJ 64
©¢éXà¢¢ï¢¢w¢ç¢x¢üy¢S¢}¢Ä¢êw¢ñ}¢éüc¢y¢}¢éc¢çÜUÚ¢¢çÎLÓ¢: S¢}¢°í¢: J
§ü c ¢yS¢}¢é ó ¢y¢S¢é Ã ¢y¢é ü H x¢é Ë ÈUÓ¢¢LÁ¢Y¢S¢é Á ¢¢¢é Ü UÚ|¢¢ï L Ä¢é x ¢¢çy¢à¢¢ï | ¢}¢ì JJ 65
Ú¢Á¢iëãyÜUçÅy¢Å´ ¢éÚÅ¢|¢Ó¢@çyFx{¢çy¢S¢êÿ}¢çÃ¢ÚH¢ïey¢Ú¢ï}¢Ú}Ä¢}¢ì J
x¢}|¢èÚÃ¢y¢é ü H S¢é à ¢¢ï ç |¢y¢¢¢ç|¢Ú¢Á¢ÎEy¢¢~¢S¢}¢y¢é ÎÃ¢çH~¢Ä¢¢V}¢ì JJ 66
ã¢S¢¢Ã¢Î¢y¢LçÓ¢S¢XK¢Ú¢L¢¢è¢èÃ¢yS¢à¢¢ï ç |¢y¢¢ë ¢ê ó ¢y¢Ã¢ÿ¢S¢´ Ó¢ J
¥¢Á¢¢¢éHç}Ï¢ÎëÉ¢èÃ¢ÚÏ¢¢ãéÎÇ´ y¢éX¢L¢¢ïÁÁ±H}¢ã:ÜUÚÁ¢ç¢Ä¢´ Ó¢ JJ 67
ËþoLk íÞkt ykðu÷k çkúñkrË Ëuðíkkyku, íkuLke ÃkíLkeyku, Ér»k{wrLkyku íkÚkk ¼Âõíkyu
Mkrník Ä{oËuð Ãký n»koÃkqðof fhðk ÷køÞk.63 çkk÷ ©enrhLkku s{ýku [hý
MðÂMíkf ykrË Lkð r[ökuÚke þku¼e hÌkku Au. yLku zkçkku [hý {íMÞ ykrË Mkkík
r[ökuÚke þku¼e hÌkku Au, yk çkÒku [hýf{¤ ÷k÷ htøkLkk Lkðk Vwxu÷kt ÃkktËzktLkk
suðe MkwtËh ÷k÷ yktøk¤eykuLke ÃktÂõíkÚke rðhkSík fku{¤, ÂMLkøÄ yLku
yrík{Lkkunh ÷køku Au.64 Ëhuf yktøk¤eykuLkk WÃkzíkk ÷k÷ Lk¾{ktÚke Lkef¤íkkt
MkwtËh rfhýku MkqÞo, [tÿ yLku yÂøLkLke Mk{økú fktríkLku Ãký òýu Íkt¾e Ãkkze hÌkk
Au. ÷økkhuf WÃkzíke, MkwtËh yLku økku¤ ½wtxe þku¼e hne Au. {Lkkunh çku Ãkªze,
MkwtËh çku økkuXý, yLku fh¼Lke Mk{kLk Mkwtðk¤k çkÒku MkkÚk¤Úke çkk÷ ©enrh
yríkþÞ þku¼e hÌkk Au.65
rðþk¤ frx«Ëuþ suLkku þku¼e hÌkku Au, íku{s Mkwðýo Mkh¾k [¤fíkk
yrík Mkqû{ yLku Ãkkt¾k Wøku÷k þheh WÃkhLkk hku{Úke ©enrh þku¼e hÌkk Au.
íkÚkk ÃkeÃk¤Lkk ÃkkLk Mkhe¾k WËh{kt MkwËt h rºkð¤e Ãkzu Au, íkuLkk {æÞu økku¤ økt¼eh
ze Lkkr¼ þku¼e hne Au.66 {tË{tË {w¾nkMÞLke Wäð÷ fktríkLke yk¼kÚke
÷k÷ yÄhkuc suLkk þku¼e hÌkk Au, rðþk¤ yLku WÃkzíkwt yuðtw ðûkMÚk¤ ©eðíMkLkk
r[öÚke þku¼e hÌkwt Au, òLkw ÃkÞOík ÷ktçkk ÁüÃkwü çku ¼wsËtz suLkk þku¼e hÌkk
Au, nkÚkLke yktøk¤eykuLkk WÃkzíkk yLku ÷k÷ Lk¾Lke fktríkðzu ©enrh yríkþÞ
þku¼e hÌkk Au.67
y. 22 «Úk{ «fhý 241
S¢êÿ}¢¢Ä¢y¢¢XäçHçÃ¢Ú¢çÁ¢y¢à¢¢ï¢¢kÜU¢y¢SÃ¢|¢¢Ã¢ÜUçÅ¢¢ï¢}¢¢¢ç¢Ä¢éx}¢}¢ì J
S¢´à¢¢ïç|¢y¢¢Ä¢y¢ã¢éléçy¢ÜU}Ï¢éÜUÆ´ ¢¹í¢°íy¢éXçy¢H¢éc¢S¢}¢¢¢¢¢S¢}¢ì JJ 68
¢SÐí¢y¢ÜU¢ü¢éÅÜU¢y¢ÚS¢êÿ}¢çÏ¢Îé´ ¢ê¢ïüÎé}¢ÇHç¢|¢S}¢Ä¢}¢¢¢Ã¢RU}¢ì J
à¢¢ï¢¢y¢Ú}Ä¢¢Ã¢à¢¢ÚÎ¢éÇÚèÜU¢~¢¢Ä¢y¢¢çy¢Ó¢¢H¢çÿ¢ç¢Úèÿ¢}¢¢¢}¢ì JJ 69
y¢éX¢Ä¢y¢¢}¢çÃ¢à¢¢HHH¢Åà¢¢ï|¢¢Ú¢Á¢yÜU¢¢ïHÜéUçÅH½íéÜéUçÅç¢Ä¢´ Ó¢ J
ã¢S¢¢ïÌS¢}¢ëÎéHx¢ÇS¢}¢¢¢ÜU¢Z S¢éçFx¢S¢êÿ}¢ÜéUçÅH¢çS¢y¢}¢TéÜïUà¢}¢ì JJ 70
»Ã¢´ }¢ã¢¢éLc¢Hÿ¢¢Hçÿ¢y¢¢X}¢é¢¢¢à¢¢çÄ¢¢}¢Ó¢ÿ¢y¢ y¢´ çã S¢Ã¢ïü J
¢yÃ¢¢ y¢}¢¢ÎÚ|¢Úï¢ y¢çÎÓÀÄ¢¢ù¢¢ï ¾ír¢¢ÎÄ¢Sy¢é ç¢Á¢¢¢}¢ Ä¢Ä¢éÄ¢Sy¢ï JJ 71
©enrhLkk Ãkkík¤e yLku ÷ktçke yktøk¤eykuÚke rðhkSík yLku {sçkqík

{rýçktÄÚke Mkwþkur¼ík ÷k÷ f{¤Lke Mk{kLk Mkns MkwtËh çkÒku nMíkf{¤ þku¼e
hÌkk Au, þku¼kÞ{kLk Ëe½o r[çkwf yLku ºký hu¾kðk¤ku íkusMðe þt¾ Mkhe¾ku ftX
Ãký þku¼e hÌkku Au. yøkú¼køku fktRf Lk{íke yLku WÃkzíke íku{s ík÷Lkk Ãkw»Ãk
íkwÕÞ MkwtËh LkkrMkfk þku¼e hne Au.68 ©enrhLkk s{ýk økk÷ WÃkh LkkrMkfkLke
Mk{eÃku íkÚkk zkçkk fkLkLkk {æÞu ytËhLkk ¼køku yuf yuf Mkqû{ fk¤k ík÷ þku¼e
hÌkku Au. þhËÃkqý{kLkk [tÿ{kLke Mk{kLk {tË{tË nkMÞ fhíkwt {w¾kh®ðË þku¼e
hÌkwt Au. ykðk çkk÷ ©enrh ¾qýkLkk ¼køku fktRf hõík nkuðkÚke h{ýeÞ sýkíkkt
yLku þhËÉíkw{kt rðõMku÷kt LkðeLk ïuík f{¤Lkk Ãkºk Mkh¾kt rðþk¤ íku{s yrík
[t[¤ yuðkt LkuºkkuLke [Ãk¤ árüÚke ÃkkuíkkLkwt ËþoLk fhíkk ¼õíksLkkuLku «u{Úke rLknk¤e
hÌkk Au.69 ð¤e ¼økðkLk ©enrh WÃkzíkk, W¥k{ rðþk¤ ¼k÷Lke þku¼kÚke
rðhkrsík çkÒku økk÷Úke yLku MkwtËh ðktfze ¼qúfwrxÚke yrík þku¼e hÌkk Au. ð¤e
{tË{tË nkMÞÚke rð÷Mke hnu÷k çkÒku fku{¤ økk÷Úke íkÚkk Mkh¾k yLku MkwtËh çkÒku
fýoÚke Ãký þku¼e hÌkk Au. íku{s {Míkf WÃkh Mkwtðk¤k, Mkqû{, ðktfrzÞk, fk¤k
yLku MkwtËh fuþ þku¼e hÌkk Au.70 Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Ãkqýo
ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞýLkk ÃkøkLkk ík¤k{kt hnu÷kt æðs, ð@ ykrË Mkku¤ r[öku ykrË
yLktík þheh{kt hnu÷kt ÷ûkýku îkhk yk MðÞt ¼økðkLk Au. yuðku çkkuÄ fhkðíkk
yLku {kíkkLke økkuË{kt çkuMke MíkLkÃkkLk fhe hnu÷k ykðk çkk÷ ©enrhLkkt ËþoLk
fhe çkúñkrË Ëuðku ¾qçks hkS ÚkÞk yLku íÞkh ÃkAe {nk ykËh MkkÚku çkk÷
©enrhLku Lk{Mfkh fhe íku{Lke s RåAkÚke ÃkkuíkÃkkuíkkLkk Äk{{kt økÞk.71
»Ã¢´ y¢SÄ¢ çmÁ¢ïÎíSÄ¢ x¢ïãï S¢ ¢éLc¢¢ï¢}¢: J Ðí¢ÎéÏ¢ü|¢êÃ¢ çÃ¢E¢y}¢¢ ÜU¢Hï Á¢¢}¢¢¢ïãÚï JJ 72
çÃ¢RU}¢¢ÜüUà¢ÜUSÄ¢¢ÏÎï ¢x¢¢çxÝÃ¢S¢é|¢êç}¢y¢ï J Ã¢c¢ïü çÃ¢Ú¢ï¢ÜëUó¢¢ç}Ý S¢¢ñ}Ä¢¢Ä¢¢x¢y¢ï ÚÃ¢¢ñ JJ 73
Ã¢S¢y¢y¢¢ñü }¢¢¢ñ à¢évH¢Ã¢}Ä¢¢ç}¢ÎéÃ¢¢S¢Úï J ¢écÄ¢ï S¢éÜU}¢üÄ¢¢ïx¢ï Ó¢ ÜUÚ¢ï ÜU¢ñHÃ¢¢uÄ¢ï JJ 74
HxÝï Ó¢ Ã¢ëçpÜïU Ä¢éQïU x¢éL¢¢ à¢ç¢¢¢ S¢ã J ©ÓS¢¢¢´ x¢y¢ï à¢éRïU SÃ¢Ú¢ôà¢ Ó¢ ç¢à¢¢ÜUÚï JJ 75
çÚ¢éS¢¢¢´ x¢y¢ï Ú¢ã¢ñ Ï¢éçhS¢¢¢´ x¢y¢ï Ï¢é¢ï J ¢¢S¢¢¢´ ÜéUÁ¢ï Ä¢¢y¢ï |¢¢SÜUÚï Ó¢ S¢éy¢¢HÄ¢}¢ì JJ 76
|¢ê y ¢Hï çÎçÃ¢ }¢ã¢ï y S¢Ã¢Sy¢Î¢ S¢Ã¢ü y ¢¢ï ù |¢Ã¢Îé Î ¢ÚÓ¢ï y ¢S¢¢}¢ì J
ãc¢üS¢}½í}¢Ã¢y¢¢´ ¢ë¢¢´ y¢¢¢ Ä¢¢ïçc¢y¢¢´ Ó¢ çÃ¢}¢y¢¢Ä¢ÜU}¢ü¢¢}¢ì JJ 77
Îï Ã ¢y¢¢: à¢y¢}¢w¢¢ÎÄ¢¢ï }¢é Î ¢ ¢é c ¢Ã¢c¢ü ¢}¢ÜU¢c¢é ü L yS¢é Ü U¢: J
x¢¢Ä¢¢´ Ó¢ S¢é Ú Ú¢Á¢x¢¢Ä¢ÜU¢p¢L ¢ë y Ä¢}¢Üë U y¢¢S¢Ú¢ï x ¢¢: JJ 78
©e nrhLke sL{fwtz÷e:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Mkðo

rðïLkk ykí{k Ãkhçkúñ ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý ¼økðkLk rð«ðÞo Ä{oËuðLkk
¼ðLk{kt su Mk{Þu «økx ÚkÞk íku Mk{Þ Mk{Mík {Lkw»ÞkuLkk {LkLku nhLkkhku þw¼
Mk{Þ níkku, rð¢{ MktðíkT 1837 Lkk [iºk MkwËe Lkð{eLke Ãkrðºk ríkrÚk níke, rðhkuÄe
Lkk{Lkwt MktðíMkh níkwt. MkqÞoËuð W¥khkÞý{kt «ðu~Þk níkk. Mkkunk{ýe ðMktík Éíkw
níke. Mkku{ðkh yLku Ãkw»ÞLkûkºk níkwt. Mkwf{o Lkk{Lkku Þkuøk níkku. fki÷ð Lkk{Lkwt
fhý níkwt. ð]rùf Lkk{Lkk ÷øLk{kt økwÁLke MkkÚku þrLkLkku Þkuøk «kó ÚkÞku níkku. þw¢
Wå[MÚkkLk {eLk hkrþLku ÃkkBÞk níkk. [tÿ ÃkkuíkkLke ffo hkrþLku ÃkkBÞku níkku, hknw
sL{ ÷øLkÚke Aêk rhÃkwMÚkkLkLku ÃkkBÞku níkku. çkwÄ sL{Úke Ãkkt[{k çkwrØ MÚkkLkLku
ÃkkBÞku níkku. {tøk¤ sL{Úke çkeò ¼ðLk ÄLk MÚkkLkLku ÃkkBÞku níkku. MkqÞo Ãkkt[{k
¼ðLk Mkqík MÚkkLkLku ÃkkBÞku níkku. ykðk þw¼ Mk{ÞLku rð»ku rðïkí{k ¼økðkLk
©enrhLkwt «køkxâ ÚkÞwt.72-76
sL{ku í MkðLke Wsðýe:- ©enrhLkk sL{ Mk{Þu ¼qr{Ãkh,
Mðøko÷kuf{kt íkÚkk yLÞ Mkðoºk søÞkyu íkÚkk WËkh {LkLkk {nkÃkwÁ»kkuLku íÞkt {nkLk
sL{- MktçktÄe WíMkðku WsðkÞk. ©enrhLkk «køkxâLkk n»koÚke ¼kðrð¼kuh çkLku÷k
Mkðuo LkhLkkheyku yLÞ Mkðo r¢ÞkykuLkku íÞkøk fhe yuf {kºk ¼økðkLkLkku sL{kuíMkð
Wsððk ÷køÞk. ykLktrËík ÚkÞu÷k Mkku Þ¿k fhLkkhk $ÿkrË Ëuðíkkyku Ãký ytíkhLkk
yLkuhk WíMkknLke MkkÚku LktËLkðLkLkk Ãkw»ÃkkuLke ð]rü fhðk ÷køÞk. $ÿLkk økkÞfð]Ët {kt
r[ºkhÚk ykrË økktÄðkuo çkk÷ ©enrhLkk økwýkLkwðkËLkwt økkÞLk fhðk ÷køÞk. Wðoþe
y. 22 «Úk{ «fhý 243
Ã¢qÄ¢¢ï LLçÓ¢Úï ù °í Á ¢}¢¢¢´ S¢l »Ã¢ |¢çS¢y¢¢Ã¢ë y ¢¢ ¥ç¢ J
}¢¢¢S¢¢Ä¢ç¢ y¢Î¢y¢Ú¢çÚç|¢Ã¢ü < Á¢y¢¢ç¢ Ó¢ S¢y¢¢´ S¢}¢¢S¢y¢ JJ 79
ÜU¢ñ H ¢¢çSy¢ÜUx¢é L yÃ¢à¢¢çH¢¢´ ¢¢ç¢¢¢´ ¢ë y ¢¢é Î ñ y Ä¢Úÿ¢S¢¢}¢ì J
~¢¢S¢}¢ï Ã ¢ S¢ãS¢¢ Ðí ¢ï ç ÎÚï |¢¢çÃ¢¢¢à¢x¢}¢Ü´ U }¢¢¢´ ç S¢ Ó¢ JJ 80
|¢ê | ¢é Á ¢¢´ ç¢HÄ¢¢ï c ¢é ¢ñ x ¢Ç¢ Ï¢¢}¢é ç QU}¢x¢}¢´ p y¢yÿ¢¢}¢ì J
y¢yÄ¢Á¢é: S¢ãÁ¢Ã¢ñçÚ¢Sy¢Î¢ ÎéSyÄ¢Á¢¢}¢ç¢ ç}¢¢¢ï çÃ¢Ú¢ïç¢y¢¢}¢ì JJ 81
Îé Îé ç |¢Ã¢ç¢Ú|¢ê Î ã<¢à¢´ Ï¢¢Hà¢}¢ü S ¢é y ¢}¢çÎÚï ¢ë ¢ ! J
Îï Ã ¢Îé Îé ç |¢ç¢¢¢Îç}¢ç¢y¢Sy¢SÄ¢ Á¢}¢S¢}¢Ä¢ï sÁ¢}¢¢: JJ 82
Ä¢¢ï ç c¢y¢¢ï ù ç¢ Á¢¢}¢XH´ Á¢x¢é : S¢Yà¢¢ï ù jé y ¢Üé U }¢¢Ú}¢¢çà¢c¢¢ J
Ä¢¢ï Á ¢Ä¢yÄ¢ ©L¢¢ ¢ÚS¢Ú´ Üé U Ã¢ü y ¢ï S}¢ ç¢à¢é ¢¢çÎHï ¢¢}¢ì JJ 83
ykrË yÃMkhkykuLkk økýku ÃkkuíkkLke Mkðuo f¤kyku{kt yr¼LkÞ fhe MkwtËh Lk]íÞ
fhðk ÷køke.77-78
nku{ fhLkkhk rîòuLkk yÂøLkfwtzkuLkk yÂøLk Ãký ¼M{Úke ykð]ík nkuðk
Aíkkt y[kLkf «sðr÷ík ÚkR ËeÃkðk ÷køÞk. MkíÃkwÁ»kkuLkkt {Lk fk{, ¢kuÄkrË
ytík:þºkwykuÚke hrník ÚkR rLk{o¤ ÚkR ykLktË yLkw¼ððk ÷køÞkt.79 fki÷ÃktÚk
yLku LkkÂMíkf ÃktÚkLkk økwÁ MÚkkLku [ze çkuXu÷k yk[kÞkuoLkk ÃkkÃke ÃkwÁ»kkuLkk yLku
{Lkw»ÞÞkuLke{kt sL{u÷k ËiíÞku yLku hkûkMkkuLkk {Lk{kt yufkyuf ÃkkuíkkLkk ¼rð»ÞLkk
rðLkkþLku Mkq[ðíkku {nkºkkMk ÃkuËk ÚkÞku.80 íku{s ©enrhLkk sL{ Mk{Þu hkòykuLkk
çktËe¾kLkkyku{kt çkurzÞwtLkk çktÄLkÚke çktÄkÞu÷k çktÄesLkkuLkkt çktÄLkku ykÃkkuykÃk
Aqxe økÞkt, ÃkhMÃkh Mkns ðihð]r¥kðk¤kt «kýeyku Ãký ©enrhLkk sL{ Mk{Þu
ÃkkuíkkLke ðihð]r¥kLkku íkífk¤ íÞkøk fhe ËeÄku.81
nu hksLkT ! ysL{k yuðk ¼økðkLkLkk «kËw¼koðLkk Mk{Þu Ä{oËuðLkk
¼ðLk{kt ËuðíkkykuLkk ËwtËwr¼ykuLkk LkkËLke MkkÚku r{r©ík ÚkR {Lkw»Þkuyu çkòðu÷
ËwtËwr¼ykuLkku LkkË ynLkþ Úkðk ÷køÞku.82 LkøkhLke Lkkheyku Ãký Mkt½{kt MkkÚku
{¤eLku Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt ykðe yËT¼qík çkk¤fLku ykþeðkoË ykÃkíke Mkíke
{tøk¤økeíkkuLkwt økkÞLk fhðk ÷køke yLku ÃkhMÃkh fwtfw{, n¤Ëh, Ënª, {k¾ý
ykrËLkwt çknw «fkhu ÷uÃkLk fhíke WíMkð {Lkkðk ÷køke.83 ¼økðkLkLkk «køkxâ
Mk{Þu {tË, þeík¤ yLku MkwøktÄe{kLk ðkÞw ðkðk ÷køÞku. íkkhk{tz¤Lke MkkÚku ykfkþ
Ã¢¢Ä¢Ã¢: S¢é w ¢ÜUÚ¢ Ã¢Ã¢é S y¢Î¢ ç¢}¢ü H ´ Ó¢ w¢}¢|¢ê y S¢ã¢ï Ç é ç |¢: J
Ó¢çRUÚï Á¢Ä¢ÚÃ¢´ S¢éÚ¢¢éx¢¢: ÜUèy¢üÄ¢çy¢ «c¢Ä¢: S}¢ Ó¢¢çà¢c¢: JJ 84
Ã¢¢¢è }¢XHMç¢¢è Ó¢ ãçS¢y¢´ Ä¢SÄ¢¢çSy¢ Ã¢ñ }¢XH´ J
¢ï ~ ¢ï }¢XHÎï Ó¢ Î¢ï < Ã¢HçS¢y¢´ ¢÷ ¢¢´ ¢Ú´ }¢XH}¢ì JJ
Ã¢v~¢´ }¢XHÜë U Ó ¢¢ÎÓ¢çHy¢´ Ä¢SÄ¢¢çw¢H´ }¢XH´ J
S¢¢ï ù Ä¢´ }¢X}¢ê < y¢Ú¢à¢é Á¢x¢y¢¢ï ç¢yÄ¢´ çRUÄ¢¢}¢XH}¢ì JJ 85
«çc¢ç|¢: ÜëUy¢}¢XH´ y¢ç}¢y¢´ S¢éy¢}¢¢¢ÎÜUÚ´ ç¢à¢¢}Ä¢ NC: J
S¢ Ó¢ÜU¢Ú ãçÚÐíS¢¢ÎçÃ¢Ðí¢ï ç¢x¢}¢¢ïQÚ yÃ¢¢ Á¢¢y¢ÜU}¢ü y¢SÄ¢ JJ 86
Ðí ¢}¢´ S¢çãÚÄ¢Ã¢¢çÚç|¢: F¢¢´ S¢¢´ à ¢é Ü U}¢ï Ã ¢ S¢yÃ¢Ú}¢ì J
SÃ¢x¢ë ã ï S¢ çÃ¢¢¢Ä¢ Ó¢¢Ó¢Úçy¢y¢ë S ¢y¢¢ü ¢}¢~¢ Ã¢ñ ç ÎÜñ U : JJ 87
¥¢ }¢XHÃ¢¢Ó¢¢´ S¢ S¢ê ¢¢ï ÚS¢¢¢}¢¢Á¢ü ¢}¢¢Ó¢Ó¢¢Ú ¢}¢ü : J
çÃ¢Î¢ï çÃ¢ç¢¢¢ïçÓ¢y¢´ Ó¢ }¢ï¢¢Á¢¢¢´ Î¢¢çÃ¢ô¢ y¢¢¢ y¢ÎX}¢ì JJ 88
S¢}¢ïy¢¢ ¿¢¢y¢Ä¢Sy¢SÄ¢ çÃ¢ÐíÃ¢Ä¢üSÄ¢ Ã¢ïà}¢ç¢ J ¥¢¢Î´ ¢Ú}¢´ Ðí¢#¢: ÜéU}¢¢Ú¢Ä¢¢ùùçà¢c¢¢ï ÎÎé: JJ 89
yrík MðåA ÚkÞwt, rMkØku yLku [khýku ¼økðkLkLkk Lkk{Lkku sÞ½ku»k fhðk ÷køÞk,
Mkó»kyku Yzk ykþeðkoË ykÃkíkkt fnuðk ÷køÞk fu, nu ¼økðLkT ! ík{khe ðkýe
{Lkw»ÞkuLkwt fÕÞký fhLkkh {tøk¤YÃk Au, ík{kÁt nMkðwt {tøk¤YÃk Au, ík{khkt çkÒku
Lkuºkku MkðoLkwt {tøk¤ fhLkkhkt Au, ík{khe ¼qòykuLkku rð÷kMk {tøk¤fkhe Au, ík{kÁt
{w¾f{¤ {tøk¤fkhe Au, ík{khk [hýLke [k÷ Ãký {tøk¤fkhe Au, ðýoLk fÞwO
íku rMkðkÞLkwt Ãký ík{kÁt MkðoMð {Lkw»ÞLku {kxu {tøk¤fkhe Au, ykðe {tøk¤fkhe
{qík ykÃk yk¾k rðïLkwt þe½úíkkrík þe½ú {tøk¤fhku.84-85
òíkf{o MktMfkh:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu
Mkó»kykuyu MkðoLku ykLktË ykÃkLkkhk Ãkh{kí{kLke {tøk¤ «kÚkoLkk ðýoðe íkuLku
Mkkt¼¤eLku yríkþÞ «MkÒk ÚkÞu÷k rð« nrh«MkkËu ðuËkuõík rðrÄÚke òíkf{o MktMfkh
fhkÔÞku.86 «Úk{ Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkk ¼ðLk{kt Mkwðýo Þwõík þeík¤ s¤Úke ðMºku
Mkrník MLkkLk fÞwO, ðirËf{tºkkuÚke rÃkík]íkÃkoý fÞwO. íÞkh ÃkAe çkúkñýku ÃkkMku ÃkwºkLkwt
ÃkwÛÞkn ðk[Lk f{o fhkÔÞwt, íÞkh ÃkAe hMkLkk{ksoLk MktMfkh fhkÔÞku, íku Mk{Þu
økwÌkMkqºkLke heík {wsçk Mk{ÞLku Wr[ík {uÄksLk Lkk{Lkku f{orðrÄ fhkðe òíkf{o
MktMfkhLkk ytøk¼qík yLkuf «fkhLkkt ËkLk fÞkO.87-88 íku Mk{Þu rð«ðÞo Ä{oËuðLkk
¼ðLk{kt ¼u¤kt ÚkÞu÷kt MktçktÄe sLkkuyu yríkþÞ ykLktË{kt ykðe çkk÷ ©enrhLku
y. 22 «Úk{ «fhý 245
x¢èy¢¢}¢XHÃ¢¢l¢ç¢ y¢~¢ °í¢}¢ï x¢ëãï x¢ëãï J y¢Î¢ Ï¢|¢êÃ¢é: S¢Ã¢ïüc¢¢}¢¢¢Îp }¢ã¢¢ì NçÎ JJ 90
ÎÎ¢ñ Ï¢ãêç¢ Î¢¢¢ç¢ ¢é~¢Á¢}¢Ðíã<c¢y¢: J ¾í¢r¢¢ï|Ä¢¢ï çmÁ¢ïÎí¢ïùS¢¢Ã¢Ä¢ï|Ä¢p Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢ì JJ 91
x¢Á¢¢¢ì ãÄ¢¢´Sy¢¢¢ ¢ï¢éÚS¢WK¢y¢¢: S¢éHÿ¢¢¢: J ¾í¢r¢¢ï|Ä¢¢ï ÎÎ¢ñ ÎïÃ¢: S¢¢ï¢SÜUÚx¢ëã¢´Sy¢¢¢ JJ 92
y¢¢¢ Î¢¢¢Ä¢S¢¢ñ Ðí¢Î¢lÓÀ>yÃ¢¢ |¢éçÃ¢ |¢êç}¢¢¢: J çÃ¢S}¢Ä¢´ Hïç|¢Úï |¢êçÚç¢¢èà¢´ y¢´ Ó¢ }¢ïç¢Úï JJ 93
}¢¢Ä¢Ä¢¢ ¢è¢y¢ïSy¢SÄ¢ çÃ¢ç¢yS¢¢ï¢üÚ¢¢Å¢}¢ì J |¢x¢Ã¢¢¢ïc¢ »Ã¢ïçy¢ y¢´ çÃ¢Ã¢ïÎ ¢ ÜUp¢ JJ 94
¥¢y}¢Á¢ï ¢é~¢|¢¢Ã¢¢ïù|¢êÓÀîèÜëUc¢ï |¢çQU¢}¢üÄ¢¢ï: J çÓ¢ÜUèc¢¢ï:ü à¢ñà¢Ã¢è´ HèH¢ç}¢ÓÀÄ¢¢ y¢SÄ¢ Ó¢ Ðí|¢¢ï: JJ 95
§üEÚyÃ¢ï¢ }¢Á¿¢¢¢¢y¢é~¢|¢¢Ã¢ï¢ H¢H¢}¢ì J }¢ÎèÄ¢´ ÎéHü|¢ç}¢çy¢ Ðí|¢éÚïÃ¢´ y¢¢¢ ÃÄ¢¢¢y¢ì JJ 96
y¢¢ñ Î}¢y¢è Ðí¢Ä¢ }¢¢¢ïÚ¢SÄ¢ ÈUH´ ÐíNC¢ñ ç¢y¢Ú¢}¢|¢êy¢¢}¢ì J
Ï¢Ï¢¢y¢é: Fïã|¢Ú´ y¢¢êÁ¢ï ¢Ú¢ÜëUçy¢¾ír¢ç¢ Ã¢¢S¢éÎïÃ¢ï JJ 97
Yzk ykþeðkoË ykÃÞk, íku Mk{Þu AÃkiÞkÃkwh{kt ½uh ½uh {tøk¤økeíkku økðkíkkt níkkt,
yLku yLkuf «fkhLkk ðk®sºkkuLkk LkkË Úkíkk níkk, yLku Mkðuo LkhLkkheykuLkk ytíkh{kt
yLkuhku ykLktË W¼hkíkku níkku.89-90 ÃkwºkLkk sL{Úke yríkþÞ n»kík ÚkÞu÷k
çkúkñý©uc Ä{oËuðu çkúkñýkuLku çknw «fkhLkkt ËkLk ykÃÞkt yLku yLÞ sLkkuLku Ãký
ÞÚkkÞkuøÞ ¾qçk ËkLk ykÃÞkt.91 çkúkñýkuLku nkÚke, ½kuzk íkÚkk yMktÏÞkík ËqÍýe
økkÞkuLkkt ËkLk ykÃÞkt, íkÚkk yÒk, ðku, ðkMký ykrË yLktík Mkk{økúeykuLke MkkÚku
½hLkkt Ãký ËkLk ykÃÞkt.92 Ä{oËuðu yuðk WËkh{LkÚke ËkLk ykÃÞkt fu íku ËkLkLku
Mkkt¼¤eLku Ãk]ÚðeÃkhLkk {kuxk {kuxk hkòyku Ãký ykùÞo[rfík ÚkR økÞk, yLku
íku{Lku y¾qx ÄLkLkk {kr÷f ÄLkfwçkuh {kLkðk ÷køÞk.93
{Lkw»Þ÷e÷kLkku rðMíkkh fhðkLke RåAk Ähkðíkk ©eÃkrík ¼økðkLk
©enrhLke {kÞkÚke çkwrØ ykåAkrËík Úkíkkt yk çkk¤f ¼økðkLk Au yu{ íku ©enrhLku
fkuR òýíkwt Lk níkwt.94 Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðeLku Ãký ©enrh{kt Ãkwºk ¼kðs
«økx Úkíkku níkku, fkhý fu çkk¤÷e÷kLkku rðMíkkh fhe çkÒkuLku ¾qçks Mkw¾ Ãk{kzðkLke
¼økðkLkLku RåAk níke.95 òu {Lku MkðoLkku Rïh {kLkþu íkku {kíkk-rÃkíkk y÷ÇÞ
Ãkwºk¼kðÚke {kÁt ÷k÷Lk Ãkk÷Lk Lkrn fhe þfu. ykðwt rð[kheLku ¼økðkLku
{kíkkrÃkíkkLku ÃkkuíkkLkk rËÔÞ¼kðLke rðM{]rík fhkðe ËeÄe.96 ÃkkuíkkLkk {LkLkku
{LkkuhÚk Ãkqýo ÚkÞku nkuðkÚke Ä{o yLku ¼ÂõíkËuðe çkÒku yríkþÞ «MkÒk ÚkÞkt yLku
{Lkw»ÞMðYÃku rðhksíkk Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©e ðkMkwËðu Lku rð»ku Ãkwºk¼kðu
yíÞtík økkZ MLkun fhðk ÷køÞkt.97
Ðí ¢ Îé | ¢¢ü Ã ¢ÜU¢¢ùjé y ¢ï Ä ¢}¢é ç Îy¢¢ y¢é | Ä¢´ }¢Ä¢¢ |¢ê ¢y¢ï ! J
x¢¢ï~¢¢Ä¢¢´ ¢Ú¢¢Å¢´ Ï¢ãéçÃ¢¢´ ÐíèyÄ¢¢ çÓ¢ÜUèc¢¢ïü: Ðí|¢¢ï: J
¢èÚ¢¢¢Ú}¢¢SÄ¢ Ä¢: ¢Ú}¢Ä¢¢ |¢vy²¢ ¢Æïm¢ ¢é}¢¢¢ì ç¢yÄ¢´ J
y¢¢´ ¢ë ¢é Ä ¢¢y¢é } ¢¢ü } ¢çw¢H´ S¢ Ðí ¢ Ýé Ä ¢¢çó¢çpy¢}¢ì JJ 98
§çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï
¢¢Ú¢Ä¢¢Ðí¢Îé|¢¢üÃ¢¢ïyS¢Ã¢¢¢}¢¢ m¢ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 22 JJ
-------------------------------
~¢Ä¢¢ïôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥¢¢Ã¢x¢yÄ¢¢ï j Ã¢}¢¢y}¢à¢~¢¢ï Ú ¢ÜUçS}¢Üñ U Hü ÿ }¢ç|¢Ú¢S¢é Ú ¢ñ Í ¢¢: J
NyÜU}¢Ã¢¢}¢¢Ã¢Ä¢Ã¢SÈé U Ú¢lñ L y¢¢ÎÄ¢¢}¢¢S¢é Ú ¢ï Ü UÜë U yÄ¢¢: JJ 1
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! {U ík{Lku yk ¼økðkLkLkk «kËw¼koðLke

yËT¼íq k fÚkk «u{Úke Mkt¼¤kðe. yk Ähíke WÃkh yLkuf «fkhLke {kLkwr»kf ÷e÷kLkku
«u{Ãkqðof rðMíkkh fhðk RåAíkk fk¤{kÞkLkk rLkÞtíkk yLku hkÄkLkk Mðk{e yuðk
¼økðkLk ©enrhLke yk ÃkkðLkfkhe fÚkk su fkuR ÃkwÁ»k rLkhtíkh økkZ yLkwhkøkÚke
økkþu yÚkðk Mkkt¼¤þu íku çkÒku «fkhLkk ÃkwÁ»kku Mk{økú [khu ÃkwÁ»kkÚkoLke rMkrØLku
rLkùÞ Ãkk{þu.98
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ¼økðkLk
©eÃkw Á »kku ¥ k{LkkhkÞýLkk «kËw ¼ ko ð WíMkðLkw t rLkYÃký fÞw O yu Lkk{u
çkkðeMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. - 22
--------------------------------------
yæÞkÞ -23
nLkw{kLkS îkhk f]íÞkyku Úkfe çkk÷«¼w ©enrhLkwt
hûký.
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhLkk «kËw¼koðÚke yMkwhkuLkk
Mk{qnkuLku ykfÂM{f yLkuf «fkhLkkt yÃkþwfLkku Úkðk ÷køÞkt. fkuRLkkt ÓËÞ ftÃkðk
y. 23 «Úk{ «fhý 247
y¢~¢¢çÎy¢àÀé ¢Ä¢S¢´ S¢ ÜU¢HèÎ¢Sy¢é Üë U yÄ¢¢x¢¢}¢¢y}¢S¢ë C }¢ì J
Ré U h¢ï ù Çé É ¢ñ Ü Uó¢ë ¢ ! ÜU¢ï Å Ú¢ôÎ |¢Ä¢VÚ¢ÜU¢Ú}¢é Î ¢¢à¢}¢ì JJ 2
ãçÚÐí S ¢¢ÎSÄ¢ x¢ë ã ´ S¢}¢ï y Ä¢ Á¢¢ï S y¢é c¢Dï ù ãç¢ Ï¢¢HÜUSÄ¢ J
ç¢à¢è¢ÜU¢Hï ¢çÚS¢é # H¢ï Ü ï U S¢ê y ¢èx¢ë ã ´ y¢óÄ¢çÃ¢à¢yS¢ y¢ê ¢ü } ¢ì JJ 3
ÃÄ¢Ó¢C S¢¢ïù¢ïÜUÃ¢¢é<mÁ¢èSy¢~¢ ÐíS¢é#¢: ÜUçy¢çÓ¢y¢çHvÝè: J
à¢ÄÄ¢¢ï ¢çÃ¢C¢´ çmÁ¢Ú¢Á¢¢Õè´ |¢ôQU Ó¢ Ï¢¢H¢¢¢Î¢Îë ç C}¢ì JJ 4
¥|Ä¢yÄ¢ü c¢Dè´ }¢ãy¢è´ S¢ã¢Xñ: c¢ÅìÜëUç¢ÜU¢c¢}¢éw¢çÃ¢c¢é}¢éwÄ¢ñ: J
x¢Á¢¢¢¢¢|Ä¢Ó¢ü ¢¢ê Ã ¢ü Ü ´ U Ã¢ñ Ä¢¢¢çÃ¢¢¢¢´ ¢ë ¢ ! Á¢¢°í y ¢è´ Ó¢ JJ 5
Ï¢¢H´ y¢Îé y S¢Xx¢y¢´ Ó¢ Îë c Åì ± ¢ Ðí y ¢è#Ã¢çqlé ç y¢}¢é Î ì ° í ã èy¢é } ¢ì J
y¢y¢¢Eü}¢¢x¢yÄ¢ Á¢x¢¢Î Ã¢¢vÄ¢´ |¢Ä¢¢¢ÜU¢SÄ¢¢ çÜUH ÜU¢ïÅÚñÜU¢ JJ 6
÷køÞkt, íkku fkuRLkkt zkçkkt Lkuºkku íkÚkk zkçkk nkÚk ykrË zkçkkt ytøkku Vhfðk ÷køÞkt,
ykðkt yþw¼ ÷ûkýkuÚke ÃkkuíkkLkk þºkwLkku «kËw¼koð ÚkR [qõÞku Au yu{ òýe
yMkwhkuyu çkk÷½kríkLke yLkuf fkuxhk ykrË f]íÞkyku WíÃkÒk fhe.1 íku{kt Ãký
yríkþÞ ¢kurÄík ÚkÞu÷k yMkwhøkwÁ fkr÷Ë¥ku Mkki «Úk{ Ãkkuíku ðþ fhu÷e ¼Þtfh
ykf]ríkðk¤e fkuxhk ykrË f]íÞkykuLkk økýLku AÃkiÞkÃkwh «íÞu {kuf÷e. íku{ýu
nkÚk{kt ¾zTøk ykrË yLkuf «fkhLkkt ykÞwÄku WøkkBÞkt níkkt.2 ¼økðkLk ©enrhLku
«økx ÚkÞu nsw A rËðMk s ÚkÞk níkk, {æÞhkºkeLkku Mk{Þ níkku. Mkðuo {Lkw»Þku
økkZ rLkÿk{kt Mkqíkk níkk, íkuðk Mk{Þu Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt LkiÉíÞ¾qýk{kt MÚkkÃkLk
fhu÷k Mkqríkfkøk]n{kt yu f]íÞkykuyu «ðuþ fÞkuo.3 yLkufrðÄ þhehðk¤e íku
f]íÞkykuyu Mkqríkfkøk]n{kt òuÞwt íkku fux÷ef ð]Ø rð«eyku þÞLk fhe hne níke,
yLku çkúkñý ©uc nrh«MkkËLkkt ÃkíLke ¼ÂõíkËuðe þGÞk WÃkh çkuMkeLku ÃkkuíkkLkk
ðnk÷k ÃkwºkLkk {w¾ WÃkh árü hk¾eLku ðnk÷Lkk Mkkøkh{kt zqçke økÞkt níkkt.4 nu
Lk]Ãk ! Mkki «Úk{ økýÃkríkSLkwt ÞÚkkÞkuøÞ ÃkqsLk fhðk Ãkqðof rþðk, Mkt¼qrík, «erík,
MkÒkrík, yLkMkqÞk yLku ûk{k yk A f]ríkfkyku íkÚkk fkíkfuÞ yLku rð»ýw ykrË
çkk÷hûkf ytøkËuðíkkykuLke Ãkqò MkkÚku {nk»kce Lkk{Lkkt ði»ýðe ËuðeLkwt rðrÄÃkqðfo
ÃkqsLk fheLku ¼ÂõíkËuðe òøkhý fhe hÌkkt níkkt.5
íku Mk{Þu ¼ÞkLkf {w¾ðk¤e {wÏÞ yuf fkuxhk Lkk{Lke f]íÞkyu
«ßsðr÷ík yÂøLkLke fktrík Mk{kLk íkusMðe ¼økðkLk çkk÷©enrhLku ¼ÂõíkËuðeLkk
çÎx¢}Ï¢Ú¢ù~¢dx¢é Î ¢¢à¢ê H ¢ ÜUÚï ÜU¢¢H´ Î¢y¢è S¢ÚQU}¢ì J
çÃ¢ÜUè¢ü Ü ï U à¢¢T¢¢èHÃ¢¢¢ü Ã¢ë ¢¢L¢¢ÿ¢¢ çÃ¢y¢y¢¢ï ° í Î ´ C î ¢ JJ 7
Ï¢¢H°í ã ¢¢¢}¢ç¢¢¢ùçS}¢ }¢ê É ï ! |¢ÿ¢¢ç}¢ ¢é ~ ¢´ y¢Ã¢ ¢ê ¢}¢l J
S}¢Úï C Îï Ã ¢´ ç¢Á¢Úçÿ¢y¢¢Ú´ }¢ÎèÄ¢Î´ C î ¢ y¢Ú}¢é ç y¢¢yS¢é } ¢ì JJ 8
©vyÃ¢ïçy¢ y¢SÄ¢¢ |¢Ä¢Ã¢<Á¢y¢¢Ä¢¢ ¢ñÄ¢üçS¢y¢¢Ä¢¢: S¢ãS¢¢VÎïà¢¢y¢ì J
Á¢°í ¢ ã Ï¢¢H´ x¢H »Ã¢ Îé C ¢ ÃÄ¢¢¢¢¢¢¢ çy¢x}¢ÜUÚ¢HçÁ¢u¢ JJ 9
§üÄ¢ép y¢¢Ã¢ÓÀy¢à¢: ÜUÚ¢H¢ Ï¢¢H°íã¢ ÃÄ¢¢¢}¢éw¢¢: ÜéUM¢¢: J
y¢ï çÀçh ç|¢hK¢¢Ä¢ }¢¢ÚÄ¢ïçy¢ RU¢ïà¢y¢ ©Óñp çy¢Ú¢ïÏ¢|¢êÃ¢é: JJ 10
x¢Hï x¢ë ã èyÃ¢¢ çà¢à¢é Ü ´ U x¢y¢ï c ¢é Ï¢¢H°í ã ¢ñ Í ¢ï c ¢é LÚ¢ï Î |¢çQU: J
y¢~¢¢Ä¢Ä¢¢ñ Ä¢¢é ç¢à¢}Ä¢ Üé U Ã¢ü ó ¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢ S}¢Ú¢´ S¢ çÃ¢Ðí : JJ 11
¾ku¤k{kt h{íkk òuÞk. çkk÷©enrhLku WÃkkze sðk {kxu ¼ÂõíkËuðeLke LkSf

ykðeLku çkku÷ðk ÷køke.6 íÞkhu ¼ÂõíkËuðeLkku árü¼tøk ÚkÞku Lku WÃkh {w¾ fheLku
òuÞwt íkku ÃkkMku ¼Þtfh fkuxhk Q¼e Au. íku þhehu LkøLk Au. {Lkw»ÞkuLkk yktíkhzkLke
{k¤k øk¤k{kt Ãknuhe Au. [k fhu÷k yuf nkÚk{kt rºkþq¤ ÄkÞwO Au. çkeò nkÚk{kt
÷kuneÚke ¾hzkÞu÷ {kLkð ¾kuÃkhe Ãkfze Au. {kÚkkLkk fuþ rð¾hkÞu÷k Au. þhehu
fks¤ suðe fk¤e Au, økku¤ ÷k÷½q{ LkuºkkuLkk zku¤k fkZe hne Au. ÷ktçkk ¼Þtfh
Ëktík Ëu¾kÞ Au.7 ykðe ¼Þtfh fkuxhk ¼ÂõíkËuðeLku fnuðk ÷køke, nu {qZ
¼Âõík ! nwt çkk¤fkuLku ÃkezLkkhk økúnkuLke yrÄÃkríkLke fkuxhk Awt, yíÞkhu s
íkkhk ÃkwºkLkwt rLkùÞ ¼ûký fÁt Awt, {khk Wøkú ËktíkkuLke ðå[u «ðuþðk sR
hnu÷k íkkhk ÃkwºkLkwt hûký fhLkkh íkkhk su RüËuð nkuÞ íkuLkwt Ãký M{hý
fhðwt nkuÞ íkku yíÞkhu fhe ÷u. òu íku y®n íkkhk ÃkwºkLkwt hûký fhðk ykðu, íkku
íkuLku Ãký yks {khk Wøkú ËktíkkuÚke [kðeLku xwfzu xwfzk fhe ¾kR sRþ. íkku
ÃkAe íkkhk ÃkwºkLke þe rðMkkík Au ?.8
yk «{kýu fneLku Ãknku¤k {w¾ðk¤e yLku íkeûý íke¾e S¼ðk¤e Ëwü
fkuxhkyu ¼økðkLkLkk çk¤u rLk¼oÞÃkýu çkuX÷ u kt yLku yrík Äehsþk¤e ¼ÂõíkËuðeLkk
¾ku¤k{ktÚke y[kLkf çkk÷ ©enrhLku øk¤u ÃkfzeLku WÃkkze økR.9 íku Mk{Þu yLÞ
rðfhk¤ Ãknku¤k {w¾ðk¤e yLku fwÁrÃkýe huðíke ykrË Mktufzku f]íÞkyku Ëkuze
ykðeLku yk çkk¤fLku AuËe Lkk¾ku. yuLku ¼uËe Lkk¾ku. yhu, {khe ÃkkMku ÷kðku,
y. 23 «Úk{ «fhý 249
Fï ã ï ¢ x¢¢Éï ¢ y¢Îñ Ã ¢ Ï¢¢H¢ ã¢ ! ¢é ~ ¢ ¢é ~ ¢ï ç y¢ LÎyÄ¢}¢ê Ó Àü y ¢ì J
¢C´ S¢éy¢´ S¢¢ïùÄ¢Ã¢x¢yÄ¢ çÃ¢Ðí¢ï }¢é}¢êÓÀü Ó¢¢Ä¢ïùÄ¢LÎ¢ì x¢ëãS¢¢: JJ 12
y¢¢ñ ¢CS¢´ ¿ ¢¢Ã¢Ã¢x¢yÄ¢ y¢¢|Ä¢¢}¢¢Ú¢ç¢y¢: Ðí ¢ xÏ¢ãé ¢¢ï ¢Ó¢¢Úñ : J
}¢LyS¢é y ¢Sy¢ê ¢ü } ¢é ¢ï y Ä¢ y¢~¢ Ðí Ï ¢¢ï ¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ó¢ Î}¢y¢è y¢¢ñ JJ 13
S¢é#¢ùçS¢ ôÜU Á¢¢x¢ëçã ÎïçÃ¢ ! |¢QïU ! ãçÚÐíS¢¢Î ! çmÁ¢ ! Á¢¢x¢ëçã yÃ¢}¢ì J
¥¢u¢¢ç}¢y¢´ y¢é ç¢à¢}Ä¢ y¢SÄ¢ y¢¢ñ Á¢¢x¢Ú¢´ Ó ¢RUy¢é Ú ¢é ¢ï ~ ¢¢ñ JJ 14
©y¢¢Ä¢ S¢}½í ¢ y¢Ã¢Îï Ã ¢ y¢¢ñ y¢´ y¢Îñ Ã ¢ çÎÃÄ¢´ ÜUç¢}¢ñ ÿ ¢y¢¢´ Ó¢ J
S¢y¢ñ H çS¢Îê Ú S¢é Ó ¢<Ó¢y¢¢X}¢Üü U Ðí S ¢ê ¢LÁ¢}¢èÿ¢¢èÄ¢}¢ì JJ 15
yuLku {khe Lkk¾ku. yk «{kýu [uÚke çkhkzk Ãkkzíke Ãkkzíke ©enrhLku WÃkkze ÷R
sR ykfkþ{køkuo yá~Þ ÚkR økR.10
nu hksLkT ! fkuxhkrË f]íÞkyku ßÞkhu ¼økðkLk ©enrhLku øk¤u ÃkfzeLku
÷R økR íÞkhu ¼ÂõíkËuðe fÁý ÁËLk fhðk ÷køÞkt, íku Mk{Þu LkkhkÞýLkwt M{hý
fhe {k¤k fhíkk rð«ðÞo Ä{oËuð ¼ÂõíkËuðeLkwt ÁËLk Mkkt¼¤eLku íkífk¤ ËkuzeLku
íÞkt ykÔÞk.11 íku Mk{Þu ¼ÂõíkËuðe økkZ MLkunÚke nu Ãkwºk ! nu Ãkwºk ! yu «{kýu
yk¢tË fhíkkt fhíkkt {qåAík ÚkRLku Z¤e Ãkzâkt, yLku ÃkwºkLku Lkrn òuíkkt Ä{oËuð
Ãký {qåAík ËþkLku ÃkkBÞk. íkÚkk yLÞ ½h{kt hnu÷kt e ÃkwÁ»kku Ãký þkufkíkwh
ÚkR hzðk ÷køÞkt.12
hûkýkÚkuo fw¤ËuðLkwt ykøk{Lk:- nu hksLkT ! ¼Âõík yLku Ä{o
©enrhLkk rðÞkuøkÚke {qAko ÃkkBÞk Au, yuðwt òýeLku íku çkÒku îkhk Ãkqðuo çknw {kuxk
WÃk[khkuÚke ykhkÄLkk fhkÞu÷k nLkw{kLkS íkífk¤ íÞkt ykÔÞk Lku çkÒkuLku {qAko{ktÚke
søkkzðk ÷køÞk, nu Ëuðe ! nu ¼Âõík ! ík{u Mkqíkkt Aku fu{ ? òøkkuu... òøkku... nu
rð« ! nu nrh«MkkËS ! ík{u Ãký òøkku, fu{ Mkqíkk Aku ? yk «{kýu nLkw{kLkSLkwt
yknTðknLk Mkkt¼¤eLku Ä{o yLku ¼Âõík {qAko{ktÚke òøk]ík ÚkÞkt yLku ykt¾{kt
[kuÄkh yktMkwyu hze hÌkkt níkkt.13-14 yk heíku yufË{ ÔÞkfw¤ ÚkÞu÷kt, Q¼kt
ÚkR hnu÷kt Ä{o yLku ¼ÂõíkLku rËÔÞ þhehÄkhe frÃk©uc nLkw{kLkSLkkt ËþoLk
ÚkÞkt. íku{ýu íku÷u Mkrník ®MkËqhLkku þhehÃkh MkwËt h ÷uÃkLk fÞkuo níkku. ftX{kt ykfzkLkk
Ãkw»ÃkLke {k¤k Äkhý fhe níke. íku{Lkwt MðYÃk yrík ËþoLkeÞ yLku h{ýeÞ sýkíkwt
níkwt.15 ík{u ykx÷ku çkÄku þk {kxu ¾uË fhe ÁËLk fhku Aku ? yk «{kýu
ÜéUy¢¢ï |¢Ã¢y¢¢ñ LÎy¢¢ïùçy¢çw¢ó¢¢çÃ¢çy¢ ¾íéÃ¢¢¢´ y¢}¢éÃ¢¢Ó¢ |¢çQU: J
yÃ¢´ ÜUèà¢Ï¢¢H: S¢éw¢ÜU¢ÚÜU¢ï }¢ï ¢èÄ¢êc¢Ã¢¢PU¢ïùçS¢ ¢çÃ¢~¢}¢ê<y¢: JJ 16
Ï¢¢H°í ã ñ } ¢ï ü ù l S¢é y ¢¢ï ù ¢¢èy¢¢ï Ú¢ï ç Î}Ä¢y¢¢ï ù ã´ Ï¢ãé Ü ë U ÓÀî H Ï¢: J
§y¢´ Ã¢Îy¢è}¢Ã¢ÎÓ Ï¢¢H¢´ S¢ }¢¢Lçy¢: SÃ¢ïÿ¢¢HÏ¢¢ñÄ¢¢ü}¢ì JJ 17
¢èÚ¢}¢Î¢S¢¢ïùçS}¢ ã¢ê}¢Î¢wÄ¢¢ï |¢QU¢ñ Ä¢éÃ¢¢´ }¢ï |¢Ã¢¢¢ï ÎëÉ´ Ã¢ñ J
y¢Ä¢¢ï ç ÚÎ´ ÜUC}¢Ã¢ï y Ä¢ Á¢¢y¢´ y¢hy¢é ü } ¢ï Ã ¢¢ãç}¢ã¢x¢y¢¢ï ù çS}¢ JJ 18
Ï¢¢H°í ã ñ Ã ¢¢ü Ä¢S¢é Ú ñ p ôãFñ ã ü y¢é ´ ¢ à¢vÄ¢: w¢Hé Üñ U çpÎ~¢ J
Ï¢¢HSy¢Ã¢¢S¢¢ñ Ä¢Îy¢¢ïùçSy¢ |¢èçy¢|¢üÄ¢ÐíÎSÄ¢¢Ä¢çw¢HSÄ¢ }¢ëyÄ¢¢ï: JJ 19
¥¢E¢SÄ¢ y¢¢ç}¢y¢}¢¢çy¢y¢ê¢Z S¢ SÃ¢ïÓÀÄ¢¢ SÃ¢èÜëUy¢}¢¢¢Ã¢yÃ¢}¢ì J
¢¢Ú¢Ä¢¢´ |¢QU}¢¢¢ï ã Ú´ y¢´ Ï¢¢H°í ã ¢}¢¢ï Ó ¢çÄ¢y¢é ´ Á¢x¢¢}¢ JJ 20
Ï¢¢H´ x¢ëãèyÃ¢¢ïy¢çy¢y¢¢ù¢ ÜëUyÄ¢¢ °í¢}¢¢mçãSy¢Îì°íS¢¢¢ç|¢H¢c¢¢ J
y¢yÄ¢¢Á¢ y¢´ y¢ÁÁ±H¢¢|¢Îë C K¢ ÎÎs}¢¢¢¢ç¶HÎèÍ¢ü Î ï ã ¢ JJ 21
nLkw{kLkSyu ÃkqAâwt íÞkhu íku{Lkkt ykðkt {Äwh ð[Lkku Mkkt¼¤e ¼ÂõíkËuðe fnuðk
÷køÞkt fu nu çkk÷frÃk ! {Lku Mkw¾ WÃkòðu yuðkt {eXkt {Äwhkt ð[Lkku çkku÷Lkkhk
Ãkrðºk {qík ykÃk fkuý Aku ? íku fnku.16 yrík Mktfx{kt ykðe hnu÷k {khk ÃkwºkLku
n{ýkts fkuxhkrË çkk÷økún f]íÞkyku WÃkkze økR Au yuÚke nwt hzwt Awt. ÃkkuíkkLkkt
ËþoLkÚke fktRf Äehs Ãkk{u÷kt ¼ÂõíkËuðeLkwt ykðwt ð[Lk Mkkt¼¤e nLkw{kLkS
fnuðk ÷køÞk, nu ¼Âõík ! nwt nLkw{kLkS MkeíkkÃkrík ¼økðkLk ©ehk{[tÿSLkku
Mkuðf Awt. ík{u çkÒku {khk áZ ¼õík Aku. ík{Lku Ëw:¾ Ãkzâwt Au yu{ òýe yu
Ëw:¾Lku Ëqh fhðk {kxu nwt ík{khe Mk{eÃku ykÔÞku Awt.17-18
nu ¼ÂõíkËuðe ! yk Ãk]Úðe Ãkh ík{khk ÃkwºkLku çkk÷økún f]íÞkyku fu íkuLkk
ðihe yMkwhku fu ®Mkn, ðk½ ykrË ®nMkf Ãkþwyku Ãký {khe þfu íku{ LkÚke. fkhý
fu ík{khk Ãkwºk Úkfe íkku yr¾÷ çkúñktzLku ¼Þ WÃkòðLkkh fk¤ Ãký ÚkhÚkh ftÃku
Au. íkuÚke ík{kuLku fkuR Ãký òíkLke ®[íkk fhðe Lkrn.19
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! nLkw{kLkS yk «{kýu ¼Âõík{kíkkLku
ykïkMkLk ykÃkeLku Ãkkuíku MðuåAkyu {Lkw»Þþheh Äkhý fÞwO, yLku ÃkkuíkkLkk
¼õíksLkkuLkk r[¥kLku nhý fhLkkhk Au yuðk çkk÷{qík LkkhkÞý ¼økðkLk
©enrhLku f]íÞkyku Úkfe {wõík fhðk {kxu íkífk¤ íÞktÚke LkeféÞk.20 yLku yk
y. 23 «Úk{ «fhý 251
çÿ¢#¢ï ¢Ú¢Ä¢¢´ y¢ÚS¢¢ ç¢à¢¢ÓÄ¢¢ S¢¢ïùç¢Îüà¢¢ã: çà¢à¢éÜUSy¢ÎñÃ¢ J
S¢écÃ¢¢¢ à¢èy¢léçy¢¢¢ S¢é¢¢ÎíñüÚ¢Ä¢¢çÄ¢y¢¢ïù|¢êySÃ¢ÜUÚñp à¢èy¢ñ: JJ 22
ãy¢é ´ y¢y¢: à¢¢Ã¢}¢é Î ¢¢à¢ê H ¢ ÜUÚ¢HÎë C K¢ y¢}¢Ã¢ï ÿ ¢}¢¢¢¢ J
y¢S¢¢Ã¢}¢yÄ¢¢ü Ã¢ç¢ S¢¢¢Ú¢ï D ´ ç¢cÅì ± ¢ ÚÎñ Ú ¢Ä¢y¢Ã¢RUy¢èÿ¢ñ : JJ 23
ÃÄ¢¢ï}¢çS¢y¢¢ S¢¢ù¢ S¢S¢}½í}¢´ y¢´ ÜU¢H¢çxÝÚ¢ñÎí´ S¢ãS¢¢ çÃ¢H¢ïvÄ¢ J
ÎÎs}¢¢¢¢ùçy¢|¢Ä¢¢ùçy¢ÜU}¢¢ ÜëUyÄ¢¢ ¢ à¢QU¢ùSÄ¢ ç¢Úèÿ¢¢ïùç¢ JJ24
Ó¢éÓÄ¢¢ïy¢ à¢êH´ Ó¢ S¢ÜU}¢ãSy¢¢¢SÄ¢¢: ¢éLçSÃ¢ó¢Ã¢¢éSy¢y¢: S¢¢ J
¢¢~¢¢x¢ç}¢cÄ¢¢ç}¢ ¢é¢: çÜUHïçy¢ Ó¢èyÜëUyÄ¢ ÎéÎí¢Ã¢ S¢ã¢y}¢Ã¢xÄ¢ñü: JJ 25
¢}¢¢ü H Ä¢¢Îé y ¢çy¢y¢¢ï ù y¢çÚÿ¢´ ÃÄ¢¢¢¢¢¢¢ï ÎèÍ¢ü Ü UÚ¢HÎ´ C î : J
S¢ }¢¢Lçy¢: SÈê U Á¢ü ¢é | ¢è}¢¢¢Î¢ï ¢¢é < Ã¢}¢é Q U¢à¢é x ¢à¢èÍ¢í Ä ¢¢¢: JJ 26
çkksw f]íÞkyku çkk÷ ©enrhLku ykfkþ {køkuo WÃkkzeLku økk{ çknkh ykðu÷e, íÞkt
{Lk{kt ©enrhLku ¾kR sðkLke RåAk Ähkðíke níke Ãký çkk÷ ©enrhLke yÂøLk
ð»kkoðíke árüÚke f]íÞkykuLkkt ¼Þtfh hkûkMke þhehku òýu yøkLkøkku¤ku WÃkkzâku
nkuÞ íku{ çk¤ðk ÷køÞkt, íkuÚke íkífk¤ íkuýu ©enrhLku ykfkþ{ktÚke Ãkzíkk {u÷e
ËeÄk.21 sL{Úke suLku nsw Ëþ rËðMk Ãký ÚkÞk LkÚke, {kºk A rËðMkLkk Au yuðk
çkk÷ ©enrhLku rÃkþk[ýe f]íÞkykuyu ßÞkhu Lke[u Ähíke Ãkh Vutfe ËeÄk, íÞkhu
òýu fktR ÚkÞwt s Lk nkuÞ íku{ Ãk]Úðe Ãkh íku s ûkýu rLkÿkrÄLk ÚkÞk, íku Mk{Þu
þeík¤ rfhýkuðk¤k [tÿ{k ÃkkuíkkLkkt y{]ík{Þ rfhýku ðzu ©enrhLku Mkw¾ ykÃkíkk
nkuÞ íku{ Mkuðk fhðk ÷køÞk.22 yk çkksw ykfkþ{ktÚke ©enrhLku Lke[u Ãkzíkk
{qõÞk ÃkAe Ãký fkuxhk ykrË f]íÞkyku nkÚk{kt Äkhý fhu÷kt rºkþq¤ku Wøkk{eLku
rðfhk¤ árüÚke çkk¤©enrhLku òuíke òuíke ÃkkuíkkLkk ¼Þtfh ÷ktçkk ÷ktçkk íkeûý
ËktíkkuÚke yÄhkucLku Ëçkkðe {khðkLkk ykþÞu ykfkþ{kt yk{ íku{ ½w{ðk
÷køke.23 íÞkt íkku íkuykuLku yufkyuf «÷Þfk¤Lkk yÂøLk suðk {nk¼Þtfh ©enrh
òuðk{kt ykÔÞk, yLku ykfkþ{køkuo hnu÷e íku fkuxhk ykrË f]íÞkyku ykfw¤ ÔÞkfw¤
ÚkR çk¤ðk ÷køke, ¼ÞÚke þheh yríkþÞ fktÃkðk ÷køÞkt, ÃkAe íkku ©enrhLku
Mkk{u Ãký òuðk Mk{Úko ÚkR Lkrn. íÞkh ÃkAe Úkh Úkh Äúqsíkk íkuykuLkk nkÚk{ktÚke
rºkþq¤ku Lke[u Ãkze økÞkt yLku þhehu ÃkhMkuðku Aqxe økÞku, y{u VheLku yk
AÃkiÞkÃkwh{kt õÞkhuÞ ykðþwt Lkrn, yu{ çkku÷íke yLku rÃkþk[ òríkLkk [e...,
Îí Ã ¢y¢}¢¢Üë U cÄ¢ ç¢Ï¢Ä¢ y¢ê ¢Z ¢é Ó Àï ¢ y¢ë Ä¢¢ç}¢Ã¢ Ó¢¢Ä¢y¢ï ¢ J
SÃ¢Ðí ï D Ï¢¢H¢Îü ¢Á¢¢y¢ÜU¢ï ¢: ¢Î¢ S¢ Üë U yÄ¢¢x¢¢}¢¢y¢y¢¢Ç JJ 27
y¢y¢¢ï }¢ë y ¢Ðí ¢ Ä¢}¢é ¢ï y ¢Îé : w¢´ Ðí ¢ ÚÏ¢à¢ï c ¢¢çÃ¢y¢Á¢èÃ¢ÜUÆ}¢ì J
©yS¢ëÁÄ¢ y¢´ ÎêÚy¢ ¥¢à¢éÏ¢¢H´ ÐíèyÄ¢¢ Î¢¢ñ S¢¢ñ}Ä¢Ã¢¢é: S¢ Î¢ïc¢¢ï: JJ 28
ç}¢y¢çS}¢y¢´ Ã¢èÿÄ¢ çà¢à¢é´ à¢¢ñSy¢´ ÎÎ¢ñ S¢}¢¢¢èÄ¢ y¢y¢: S¢ |¢QUKñ J
}¢ëyÄ¢¢ï}¢éüw¢¢Ä¢¢y¢ç}¢Ã¢¢y}¢Ï¢¢H´ S¢¢ Ðí¢Ä¢ y¢´ Ðí¢ã Ã¢Ó¢: ÜU¢èÎí}¢ì JJ 29
ÎïÃ¢ ! yÃ¢Ä¢¢ }¢¢ïçÓ¢y¢ »c¢ }¢ëyÄ¢¢ïÏ¢¢üH¢ïùSÄ¢y¢SyÃ¢´ }¢}¢ Á¢èÃ¢Î¢y¢¢ J
¢¢S¢¢Ä¢}¢ï y ¢yÜUÚ¢´ y¢Ã¢ï ç y¢ Á¢¢¢¢ç}¢ Ú¢}¢¢¢é Á ¢Á¢èÃ¢Î¢y¢é : JJ 30
[e..., yuðk þçËkuLke r[r[Þkheyku Ãkkzíke, ÃkkuíkkLkk Mk{qn MkkÚku fkuxhk íÞktÚke
¼køkðk ÷køke.24-25
nLkw{kLkS îkhk f]íÞkykuLku {uÚkeÃkkf :- yk çkksw Ä{oËuðLkk
¼ðLk{ktÚke ykfkþ{køkuo Wzu÷k nLkw{kLkS ÄLkw»k{ktÚke Aqx÷ u k íkehLke su{ ðuøkÚke
íkífk¤ íÞkt ykÔÞk, íku Mk{Þu ¼Þtfh þhehÄkhe, Ãknku¤k {w¾ðk¤k, ÷ktçkk
íkeûý Ëktíkðk¤k, ð@Ãkkík suðku ¼ÞkLkf rf÷rf÷kx yðksLku fhíkk nLkw{kLkS
¼køkðk {kxu ËkuzkËkuz fhíke f]íÞkykuLku ÷ktçkw ÃkqAzwt fhe ¼u¤e fheLku ½kMkLkk
Ãkq¤kLke su{ çkktÄe. ÃkkuíkkLkk «kýr«Þ ©enrhLku Ãkezk ykÃkíke nkuðkÚke íkuyku WÃkh
yíÞtík ¢kuÄu ¼hkÞu÷k nLkw{kLkS ÃkøkLkku «nkh fhðk ÷køÞk. nLkw{kLkSLkk
«nkhÚke {]ík«kÞ ÚkÞu÷e f]íÞkyku yíÞtík Ëw:¾e Ëw:¾e ÚkR økR yLku ftXu «ký
ykðe økÞk, Ãkhtíkw «khçÄf{oðþu íkuykuLkk Sð çkåÞk. íÞkh ÃkAe f]íÞkykuLkk
økýLku Ëqh VUfe nLkw{kLkSyu MkkiBÞ {Lkkunh þheh Äkhý fhe íkífk¤ «u{Úke
©enrhLku çku nkÚku íkuze ÷eÄk.26-28
íÞkhÃkAe {tË{tË nkMÞ fhíkk ¼økðkLk ©enrhLku Lkeh¾e nLkw{kLkSyu
«u{Úke ËþoLk fÞkO, yLku Äehu Äehu [k÷eLku ½h íkhV ykÔÞk, Lku ¼Âõík{kíkkLku
©enrh MkkUÃÞk. {]íÞwLkk {w¾{ktÚke ÃkkAk Vhu÷k ÃkkuíkkLkk çkk¤fLku Ãkk{e ¼ÂõíkËuðe
frÃk©uc nLkw{kLkS «íÞu fnu÷k ÷køÞkt, fu nu Ëuð ! ík{u yk {khk çkk¤fLku
{]íÞwLkk {w¾{ktÚke WøkkÞkuo Au, íkuÚke ík{u {khk SðLkËkíkk Aku, hk{Lkk yLkws
÷û{ýSLku SðLkËkLk ykÃkLkkhk ík{khk {kxu yk fkÞo y½Át LkÚke, íku Ãký nwt
òýwt Awt.29-30
y. 23 «Úk{ «fhý 253
ç¢à¢}Ä¢ Ã¢¢Ó¢´ |¢x¢Ã¢Á¢Ä¢¢: S¢¢ïù¢¢¾íÃ¢èyS¢Ã¢üçÃ¢Î¢T¢ïÄ¢: J
|¢Îíï ! y¢Ã¢¢Ä¢´ çà¢à¢éÜUSy¢é çÎÃÄ¢¢ï ¢ Ðí¢ÜëUy¢¢ïùSy¢èyÄ¢Ã¢¢ïçã S¢yÄ¢}¢ì JJ 31
S¢´ S ¢¢ÚÜë U ÓÀî ¢ ÎçÃ¢y¢¢ S¢¢¢ï c Ä¢¢ñ Ä¢é Ã ¢¢´ y¢¢¢Ä¢¢ÀÚ¢¢ï ¢¢ó¢¢¢ì J
¥y¢: S¢éÚÿÄ¢¢ïùjéy¢Ï¢¢HÜU¢ïùÄ¢´ S¢Ã¢¢üç¢ÜU: Fïã §ãñÃ¢ ÜU¢Ä¢ü: JJ 32
y¢¢ç}¢yÄ¢é Î èÄ¢ñ ü ÿ ¢y¢ y¢yS¢é y ¢¢SÄ¢´ y¢¢Ã¢}¢¢¢ï ¿ ¢: S¢ çà¢à¢é Á ¢ü ã ¢S¢ J
¢ë ¢¢Å¢´ y¢SÄ¢ ãÚï < Ã¢ç¢yS¢¢ï Ú ¢ï Ó ÀÄ¢¢ y¢~¢ çy¢Ú¢ï Î ¢ï S¢: JJ 33
y¢y¢¢ïùyÄ¢¢pÄ¢ü}¢¢¢ó¢¢ñ y¢¢ñ Ã¢èÿÄ¢ ã¢é}¢iH}¢ì J ¢é¢Á¢¢üy¢´ SÃ¢y¢¢Ä¢´ }¢ï¢¢y¢ï H¢ñçÜUÜÚ Ä¢¢¢ JJ 34
¥¢pÄ¢ïü¢¢ïÓ¢y¢éSy¢¢ñ Ó¢ Á¢¢¢ó¢¢ñ Ï¢¢HÜU¢ïù¢é¢¢ J ã¢ê}¢y¢¢ Úçÿ¢y¢¢ï Ã¢ñ ç¢à¢¢Ó¢è¢¢´ x¢¢¢çÎçy¢ JJ 35
ã¢ê}¢çy¢ y¢y¢¢ï |¢ôQU ¢Ú}¢¢´ Ðí¢¢y¢ép y¢¢ñ J }¢¢ã¢y}Ä¢´ y¢SÄ¢ Ï¢ãé¢¢ SÃ¢S¢}Ï¢ç¢¢ ªÓ¢y¢é: JJ 36
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLkLke {kíkk ¼ÂõíkËuðeLkkt ykðkt
ð[Lkku Mkkt¼¤e çkÄwt s òýLkkhk ytsLkeÃkwºk nLkw{kLkS fnuðk ÷køÞk, nu
fÕÞkýe ! ík{khku yk çkk¤f Au íku rËÔÞ Au, fkuR «kf]ík çkk¤f LkÚke, ykx÷wt ík{u
MkíÞ òýku. nu ¼Âõík ! yk ykùÞofkhe çkk¤f Ãkku»Þðøkuo Mkrník ík{kÁt hûký
fhþu, yLku ÃkkuíkkLkk þhýu ykðu÷k yLÞ MktMkkhesLkkuLku Ãký MktMkkhLkk Ëw:¾ku
Úkfe hûkk fhþu. yux÷k s {kxu yuLkwt ík{u síkLk fhòu yLku yuLku rð»ku s ík{u
yrÄf Lku yrÄf MLkun hk¾òu.31-32 yk «{kýu ¼ÂõíkËuðeLku fne, nLkw{kLkS
¼ÂõíkÃkwºk ¼økðkLkLkkt h{ýeÞ {w¾f{¤Lkkt ËþoLk fhðk ÷køÞk. íku Mk{Þu
{Lkkunkhe çkk÷«¼w Ãký {tË{tË nkMÞ fhðk ÷køÞk, {Lkw»Þ÷e÷kLkku rðMíkkh
fhðk RåAíkk çkk÷{qík ©enrhLke RåAkÚke ¼økðkLkLkku MktfÕÃk Mk{SLku
nLkw{kLkS íÞktÚke ytíkÄkoLk ÚkÞk.33
yk heíku nLkw{kLkSLkwt Mkk{ÚÞo rLknk¤e Ä{o yLku ¼Âõík yríkþÞ
ykùÞo[rfík ÚkÞkt, yLku ÷kirff çkk¤fLke su{ ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLku Ãký Lkðwt SðLk
«kó ÚkÞwt Au, yu{ {kLkðk ÷køÞkt, yLku yk {khk çkk¤fLke ðkÞwÃkwºk nLkw{kLkSyu
rÃkþk[e yuðe fkuxhk ykrËLkk Mk{qn Úkfe hûkk fhe Au. yk«{kýu Ä{o yLku
¼Âõík yrík ykùÞoÃkqðof sLkMk{qn «íÞu fnuíkkt níkkt.34-35 fu su rËðMkÚke
nLkw{kLkSyu ÃkkuíkkLkk çkk¤fLke hûkk fhe íku rËðMkÚke Ä{o yLku ¼ÂõíkLku
nLkw{kLkSLku rð»ku Ãkh{ ¼ÂõíkLke ð]rØ ÚkR, yLku ðkhtðkh MktçktÄesLkku ykøk¤
íku nLkw{kLkSLkku {rn{k fnuðk ÷køÞkt, yLku íku s rËðMkÚke ykht¼eLku íku çkÒku
y¢y¢ ¥¢Ú|Ä¢ y¢¢ñ y¢ï Ó¢ }¢ÎÃ¢¢Úï ã¢ê}¢y¢: J ç¢Ä¢}¢´ Á¢x¢ëãé: ÐíèyÄ¢¢ Îà¢ü¢SÄ¢¢Ó¢ü¢SÄ¢ Ó¢ JJ 37
ÜëUyÄ¢¢Îü¢¢ï¢à¢}¢¢¢Ä¢ y¢y¢Sy¢é ¢}¢ü: à¢¢ôy¢ Ó¢ÜU¢Ú ç¢x¢}¢¢ïçÎy¢Ã¢y}¢ü¢ñÃ¢ J
S¢y¢¢ü¢æ Ó¢ S¢éÚS¢ñ¢üÚ¢èS¢éÚ¢¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢èÄ¢ÜUÃ¢Ó¢SÄ¢ Á¢¢´ Ó¢ |¢ê¢ ! JJ 38
Ú¢Á¢çó¢Î´ çà¢à¢éÓ¢çÚ~¢}¢Í¢¢ñÍ¢¢¢à¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢SÄ¢ Ã¢Îy¢¢ç}¢ã ¢ëÃ¢y¢¢´ Ó¢ J
y¢é|Ä¢´ }¢Ä¢¢ ÜUç¢y¢}¢¢y}¢¢y¢ï: ¢çÃ¢~¢´ ¢h¢çÃ¢y¢¢Ä¢ ¢Ú}¢¢ÎÚy¢¢ïùÃ¢¢¢Ä¢ü}¢ì JJ 39
ã¢é}¢yÜëUy¢Ï¢¢HÚÿ¢¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ~¢Ä¢¢ïôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ23JJ
-------------------------------
sýkt íkÚkk íkuLkk Mkðuo MktçktÄesLkku Ãký Ëh þrLkðkhu «u{Úke nLkw{kLkSLkkt ËþoLk
yLku ÃkqsLk fhðkYÃk ðúíkLkwt rLkÞ{ økúný fÞwO.36-37 nu hksLkT ! íÞkhÃkAe
nrh«MkkË f]íÞkykuyu WíÃkÒk fhu÷ ÃkezkLke þktríkLku {kxu ðuËkuõík{tºkkuÚke þktrík
f{o fhkÔÞwt yLku Mkw{Äwh ¼kusLk ðzu ¼qËuðkuLku ík]ó fÞko íku{s LkkhkÞý fð[Lkk
ÃkkX fhðkYÃk sÃkkí{f Þ¿k Ãký fÞkuo.38
WÃkhkuõík çkk¤÷e÷kLkwt V¤ fÚkLk:- yk heíku ¼økðkLkLkkt
çkk÷[rhºkkuLke fÚkk Mkt¼¤kðíkk Mkwðúík{wrLk «íkkÃk®Mkn hkòLku fnu Au, nu hksLkT
! yk÷kuf{kt ¼økðkLkLkwt yk çkk÷[rhºk fnuLkkhLkkt íkÚkk ykËhÃkqðfo Mkkt¼¤LkkhLkkt
Mk{Mík ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLku çkk¤eLku ¼M{ fhe Lkk¾u Au. yux÷k {kxu Sðkí{kykuLkk
yrÄÃkrík Ãkh{kí{k LkkhkÞýLkk yk çkk÷[rhºkkuLke fÚkk ©ØkÃkqðof Mkkt¼¤íkk
ík{Lku {U «u{Úke Mkt¼¤kðe Au, ík{u Ãký Ãkh{ ykËhLke MkkÚku yk fÚkkLku ík{khk
ytíkh{kt Äkhý fhku.39
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt nLkw{kLkSyu
çkk÷©enrhLke hûkk fhe yu Lkk{u ºkuðeMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --
23--
--------------------------------------
y. 24 «Úk{ «fhý 255
Ó¢y¢é=Ã¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»ÜU¢ÎàÄ¢¢}¢¢Ä¢ü}¢¢ï }¢¢¢Ã¢ï }¢¢çS¢ |¢¢x¢üÃ¢ï J ¥qSy¢éÄ¢üÿ¢¢ï ÐíïW¢æ Ï¢¢H¢ùÄ¢¢Ú¢ïãÄ¢yS¢éy¢}¢ì JJ 1
Hÿ}¢è´ SÃ¢ÜéUHÎïÃ¢è´ S¢¢ S}¢Úy¢è Ä¢¢ïx¢à¢¢çÄ¢¢}¢ì J ¥SÃ¢¢¢Ä¢yÐí¢çvà¢ÚS¢´ à¢¢ïç|¢y¢¢Ä¢¢´ Ó¢ y¢~¢ y¢}¢ì JJ 2
çmy¢èÄ¢}¢¢S¢SÄ¢¢Ú}|¢ï x¢¢ïÿ¢èÚ´ x¢¢çHy¢´ à¢é|¢}¢ì J ¥¢¢Ä¢Ä¢yS¢¢ à¢Wï¢ y¢¢Ä¢´ x¢éLÃ¢¢S¢Úï JJ 3
Ó¢RïUù¢ ç¢cRU}¢¢S¢´SÜëUçy¢}¢¢y}¢Á¢SÄ¢ S¢êÄ¢ïüÿ¢¢´ S¢ Ó¢ y¢ëy¢èÄ¢ÜU}¢¢S¢ »Ã¢ J
¢éÄ¢¢ãÃ¢¢Ó¢¢}¢ÜU¢ÚÄ¢Î~¢ Ã¢ëçh ¢¢h´ y¢é ¢¢ÜëUy¢ Ã¢ëc¢: w¢Hé S¢¢}¢x¢yÃ¢¢y¢ì JJ 4
y¢´ Ó¢ÎíÎà¢ü¢}¢ÜU¢ÚÄ¢Î¢Ã¢ëy¢¢X´ ~¢ñ}¢¢çS¢ÜÚ Ó¢ à¢éçÓ¢¢¢ Ã¢S¢¢ï¢ ¢}¢ü: J
¢êÁ¢¢´ çÃ¢¢¢Ä¢ à¢çà¢¢¢ïù¢ Ó¢ Ã¢¢}¢ÎïÃÄ¢´ S¢¢}¢¢Ä¢x¢¢¢Ä¢ÎS¢¢ñ çÃ¢ç¢Ã¢yÐíÎ¢ïc¢ï JJ 5
yæÞkÞ -24
çkk÷©enrhLkk þkeÞ Mkt M fkhku L kw t ðýo L k.
ÃkkhrýÞkLkku MktMfkh :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rð¢{
MktðíkT 1837 Lkk ðiþk¾ ðË yufkËþe ríkrÚkLkk W¥khk VkÕøkwLke Lkûkºk{kt þw¢ðkhu
rËðMkLkk [kuÚkk {wnqíko{kt {kíkk ¼ÂõíkËuðeyu ©enrhLku ÃkkhrýÞk{kt ÃkÄhkÔÞk,
sL{Úke Ëþ, çkkh, Mkku¤, çkkðeMk fu yLÞ fkuR çkeò rËðMkku{kt ðå[u Mkkhkt
{wnqíko Lk {¤íkkt yksu çkºkeMk{k rËðMku {k ¼Âõíkyu ÃkkuíkkLkkt fw¤Ëuðe ÷û{eS
yLku ÞkuøkþkÞe ©e þu»kLkkhkÞýLkwt Ãký MkkÚku M{hý fhíkkt fhíkkt ©enrhLku Ãkqðo
rËþk íkhV {Míkf hk¾eLku þýøkkhu÷k ÃkkhrýÞk{kt þÞLk fhkÔÞwt.1-2
ÃkÞ:ÃkkLk MktMfkh:- nu hksLkT ! sL{Úke çkeò {rnLkkLkk «kht¼Lkk
yufºkeMk{k rËðMku ðiþk¾ ðË 10 Lkk økwÁðkhu {k ¼ÂõíkËuðeyu ©enrhLku ðÚke
økk¤u÷wt Ãkrðºk økkÞLkwt ËqÄ þt¾{kt ¼heLku íku ðzu ÃkkLk fhkðe ÃkÞ:ÃkkLk MktMfkh
Ãký fÞkuo níkku.3 nu hksLkT ! íÞkhÃkAe sL{Úke ºkesu {rnLku Ä{oËuð yLku
¼ÂõíkËuðeyu ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLkku ½hÚke «Úk{ çknkh ÷R sðkYÃk MktMfkh yLku
«Úk{ MkqÞoËþoLk fhkððkYÃk MktMfkh fÞkuo. yk rLk»¢{ý MktMfkh{kt Ä{oËuðu
MðÂMíkfðk[Lk f{o fhkÔÞw,t Ãkhtíkw Ãkkuíku Mkk{ðuËe nkuðkÚke LkktËe©kØ fhkÔÞwt Lkrn.4
íku{s Mktðík 1838 Lkk «Úk{ {kMku, y»kkZ MkwË ík]ríkÞkLkk þw¼ rËðMku MkkÞt
MktæÞk ÃkAe «Ëku»kLkk Mk{Þu hkºke Ãknu÷kt Ä{oËuðu sL{Úke ºký {kMkLkk ÚkÞu÷k
»ÜUÎ¢ y¢Îìx¢ëã}¢x¢¢}¢¢ÜüUÇïÄ¢¢ï }¢ã¢}¢éç¢: J ç~¢ÜU¢H¿¢p y¢ïÁ¢SÃ¢è S¢çà¢cÄ¢¢ï Ã¢<¢Ã¢ïc¢¢ëy¢ì JJ 6
S¢}|¢¢Ã¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢ y¢}¢¢çy¢Ä¢ï¢ Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢ì J ¾í¢r¢¢: S¢Ã¢ü¢}¢ü¿¢: S¢|¢¢Ä¢¢ïü ¢ë¢S¢¢}¢ ! JJ 7
|¢évyÃ¢¢ ¢èyÃ¢¢ S¢éw¢¢S¢è¢´ S¢ïÃ¢}¢¢¢Sy¢}¢çy¢ÜïU J ©¢çÃ¢C §Î´ Ðí¢ã Ðíè¢Ä¢S¢ ©Î¢Ú¢è: JJ 8
ÜéUy¢ ¥¢x¢}Ä¢y¢ï ¾ír¢¢ì ! |¢Ã¢y¢¢ |¢êçÚy¢ïÁ¢S¢¢ J ÜëUy¢¢¢èüÜéUÃ¢üy¢¢ H¢ïÜU¢¢ì ¢¢çÃ¢y¢¢ïùl }¢}¢¢¢}¢: JJ 9
¾ír¢¢ì ! ôÜU ôÜU yÃ¢Ä¢¢¢èy¢´ Ã¢ïÎà¢¢¢x¢}¢¢çÎc¢é J çÃ¢l¢ç¢ç¢çÚÃ¢¢|¢¢çS¢ y¢y¢¢ï }¢¢´ Ã¢QéU}¢ãüçS¢ JJ 10
§çy¢ ¢ëC: S¢ çÃ¢Ðí<c¢: S¢Ã¢ü¿¢¢ï }¢çy¢}¢¢ó¢ë¢ ! J y¢yS¢éy¢Ðíïÿ¢¢¢¢Î¢ï ¢}¢Z ÐíyÄ¢¾íÃ¢èçÎÎ}¢ì JJ 11
y¢è¢üÄ¢¢~¢¢´ Ó¢Ú¢}¢ü ! yÃ¢mïà}¢ñy¢lÎëÓÀÄ¢¢ J Ðí¢#¢ïùçS}¢ |¢ëx¢éx¢¢ï~¢´ }¢¢´ }¢¢ÜüUÇïÄ¢}¢Ã¢ïçã |¢¢ï ! JJ 12
©enrhLkwt {w¾ ¾wÕ÷tw hk¾e rðþwØ ðÚke yk¾wt þheh ðªxâwt yLku rðrÄÃkqðof
[tÿ{kLkwt ÃkqsLk fheLku [tÿËþoLk fhkÔÞwt, íÞkh ÃkAe Ãkrðºk çkúkñýku ÃkkMku ðk{Ëuð
MktçktÄe Mkk{ðuËLkwt økkLk fhkÔÞwt.5
Lkk{fhý MktMfkh:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yuf ð¾íku
{nk{wrLk {kfoÛzuÞ ÃkkuíkkLkk rþ»Þ{tz¤Lke MkkÚku Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt ÃkÄkÞko.
r[htSðe íku {wrLk rºkfk¤ Ëþeo níkk, yLku íkusMðe íku {wrLkyu Lkircf çkúñ[kheLkku
ðu»k Äkhý fÞkuo níkku. íku Mk{Þu Mkðo Ä{oLkwt ©uc ¿kkLk Ähkðíkk çkúkñý©uc
nrh«MkkËS rð«u ÃkkuíkkLkkt ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku hneLku yktøkýu ykðu÷k
{kfoÛzuÞ{wrLkLkku ÞÚkkÞkuøÞ ykríkÚÞ Mkífkh MkkÚku ¾qçk s Mkkhe Mkt¼kðLkk fhe.6-
7
íku {kfoÛzuÞ {wrLk Ä{oËuðu ÃkehMku÷kt LkkLkk «fkhLkkt ¼kusLkku s{e s¤ÃkkLk fÞwO
yLku íÞkhÃkAe MkwtËh ykMkLk WÃkh Mkw¾Ãkqðof rðhks{kLk ÚkÞk íÞkhu íku{Lke
Mkuðk{kt íkíÃkh WËkh çkwrØðk¤k Ä{oËuð, {wrLkLku «MkÒk fhíkk fnuðk ÷køÞk fu nu
çkúñLkT ! {nk«íkkÃke yuðk ykÃk©eLkwt õÞktÚke ykøk{Lk ÚkÞwt Au ? Mk{økú ÷kufkuLku
f]íkkÚko fhLkkhk ykÃku yks {khkt yktøkýkLku ÃkkðLk fÞwO Au.8-9
nu çkúñLkT ! ðuËþk yLku ykøk{ ykrË þkkuLku {æÞu ík{u fÞk fÞk
þkLkku yÇÞkMk fÞkuo Au ? {Lku íkku ík{u Mkf÷ rðãkLkk rLkrÄ nku yu{ sýkÞ Au.
Aíkkt ykÃk {Lku sýkðku, nu hksLkT ! Ä{oËuðu yk «{kýu ÃkqAâwt íÞkhu Ä{oÃkwºk
©enrhLkkt ËþoLkÚke {nk ykLktËLku Ãkk{u÷k çkwrØ{kLk yLku Mkðo¿k yuðk rð«»k
{kfoÛzuÞ{wrLk Ä{oËuð «íÞu fnuðk ÷køÞk.10-11 nu Ä{o ! nwt íkeÚkkoxLk fhíkku
fhíkku nrhRåAkyu yk ík{khk ¼ðLk{kt ÃkÄkÞkuo Aw.t nwt ¼]økwøkkuºk{kt WíÃkÒk ÚkÞu÷ku
{kfoÛzuÞ {wrLk Awt, {U ðuË, þk, Ãkwhký íkÚkk rþûkk ykrË ðuËLkkt ytøkku yLku
y. 24 «Úk{ «fhý 257
Ã¢ïÎà¢¢¢éÚ¢¢¢ç¢ ÁÄ¢¢ïçy¢:à¢¢´ çÃ¢à¢ïc¢y¢: J ¢çÆy¢´ ¢¢ÆKy¢ï Ó¢¢ç¢ Ã¢ïÎ¢X¢¢èy¢Ú¢ç¢ Ó¢ JJ 13
y¢y¢: ÐíS¢ó¢¢ï ¢}¢üSy¢´ Ðí¢}Ä¢¢ã ¢é¢Ã¢üÓ¢: J SÃ¢¢é~¢¢¢}¢ÜUÚ¢´ y¢ï¢ñÃ¢ çã çÓ¢ÜUèc¢üÄ¢¢ì JJ 14
¥S}¢j¢xÄ¢Ã¢à¢¢ÎïÃ¢ Á¢¢y¢¢ïù~¢ |¢Ã¢Î¢x¢}¢: J y¢S}¢¢}¢çÄ¢ ÜëU¢¢´ ÜëUyÃ¢¢ ÜUç@yÜU¢Hç}¢ã¢Ã¢S¢ JJ 15
ÁÄ¢¢ïçy¢c¢¢´ ¢¢ÚÎëE¢ yÃ¢´ ¾ír¢ó¢SÄ¢¢y}¢Á¢SÄ¢ }¢ï J ¢àÄ¢ |¢¢xÄ¢¢ïÎÄ¢: S¢}Ä¢x|¢çÃ¢cÄ¢´ à¢¢Ó¢ÿ¢éc¢¢ JJ 16
¢¢}¢ÜU}¢ü}¢éãêy¢Z Ó¢ ç¢çpyÄ¢¢SÄ¢ yÃ¢}¢ïÃ¢ çã J ÜéUL ¢¢}¢ }¢ã¢|¢¢x¢ ! x¢¢ñ¢}¢¢ÿ¢Z Ó¢ y¢Ã¢y¢: JJ 17
§çy¢ S¢}Ðí¢<¢y¢Sy¢ï¢ }¢ëÜUÇy¢¢Ä¢¢ï }¢éç¢: J ¢@¢X¢~¢ï ç¢çpyÄ¢ }¢éãêy¢Z ¢¢}Ý ¥¢ã y¢}¢ì JJ 18
»ÜU¢Îà¢¢ã¢çÎçÎ¢ï çÃ¢CK¢çÎÎ¢ïc¢S¢}|¢Ã¢¢y¢ì J ¢¢}²ÜëUy¢ï y¢é y¢yÜU¢Ä¢Z à¢y¢Ú¢~¢ÃÄ¢çy¢RU}¢ï JJ 19
E: S¢#}Ä¢¢´ x¢éÚ¢Ã¢SÄ¢ HxÝï ÜUÜüUÅÜU¢uÄ¢ï J S¢¢ñ}Ä¢ïc¢é ÜïUÎíS¢´S¢ïc¢é ¢¢}¢ÜU}¢ü çÃ¢¢èÄ¢y¢¢}¢ì JJ 20
yLÞ Ä{oþkkuLkku yÇÞkMk fÞkuo Au, íku{kt Ãký ßÞkurík»kþkLkku rðþu»kÃkýu

yÇÞkMk fÞkuo Au, yLku yk {khk rþ»ÞkuLku Ãký íku Mkðuo þkLkku yÇÞkMk fhkðwt
Awt.12-13
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! {wrLkLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e yíÞtík «MkÒk
ÚkÞu÷k Ä{oËðu u ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLkku Lkk{fhý MktMfkh {kfoÛzuÞ {wrLk ÃkkMku s fhkððkLke
RåAk fhe {wrLkLku «ýk{ fheLku Vhe áZ rLkùÞÃkqðof fnuðk ÷køÞk fu, nu {wrLk
! y{khkt ÃkqðoLkk ÃkwÛÞu ykÃk©eLkwt y{khk yktøkýu ykøk{Lk ÚkÞwt Au. íkuÚke {khk
WÃkh f]Ãkk fheLku Úkkuzku Mk{Þ ynª s rLkðkMk fheLku hnku.14-15 ð¤e nu çkúñLkT
! ík{u ßÞkurík»kþk{kt Ãkkhtøkík Aku, íkuÚke íku þkLku yLkwMkkhu ík{u {khk ÃkwºkLkwt
¼rð»Þ yLku ¼køÞkuËÞ Mkkhe heíku rð[kheLku fnku. nu {nk¼køÞþk¤e {wrLk !
ík{us yk y{khk ÃkwºkLkk Lkk{fhý MktMfkhLkwt {wnqíko Lk¬e fheLku yu{Lkk økwý
yLku sL{-LkûkºkLku yLkwYÃk ÞÚkkÚko rLkýoÞ fheLku Lkk{fhý fhku.16-17
nu hksLkT ! Ä{oËuðu yk «{kýu «kÚkoLkk fhe íkuÚke {]fLzÉr»kLkk Ãkwºk
{kfoÛzuÞ {wrLk Ãkt[køkÃkºk{ktÚke Lkk{fhý MktMfkhLkwt {wnqíko Lk¬e fheLku Ä{oËuð
«íÞu fnuðk ÷køÞk fu, nu Ä{oËuð ! sL{Úke yrøkÞkh fu çkkh{u rËðMku rðrü yLku
y{kMk Mkt¢ktrík ykrË fwÞkuøkLku ÷eÄu fËk[ Lkk{fhý MktMfkh Lk fhe þõkÞku nkuÞ
íkku Mkku hkºke ÔÞíkeík Úkíkkt yufMkkuLku yuf{k rËðMku Lkk{fhý MktMfkh fhðku.18-19
íkuÚke ykðíke fk÷u Mktðík 1838 Lkk y»kkZe ð»koLkk Ãknu÷k {rnLkk{kt y»kkZ MkwË
Mkkík{Lke ríkrÚkyu økwÁðkhu ffo Lkk{Lkk ÷øLk{wnqíko{kt [tÿ «Úk{Lkk ¼ðLk{kt, çkwÄ
[kuÚkk¼ðLk{kt, økwÁ Mkkík{k ¼ðLk{kt yLku þw¢ Ëþ{k ¼ðLk{kt hnuíkkt ykðk
à¢é|¢¢à¢é|¢´ Ó¢ Ä¢j¢çÃ¢ S¢éy¢SÄ¢¢SÄ¢ y¢ÎÄ¢ã}¢ì J ¢¢}¢¢y¢ï ÜU¢çÄ¢cÄ¢¢ç}¢ Á¢}¢ÜU¢H´ çÃ¢Ó¢¢Ä¢ü y¢ï JJ 21
§yÄ¢éQU: S¢¢ïùçy¢S¢ŃC: S¢}¢¢l¢ï¢SÜUÚ´ y¢Î¢ J Ðí¢y¢: ÿ¢¢ï y¢ëy¢èÄ¢ïùq: Ðí¢ÚÚ}|¢ï Ó¢ ÜU}¢ü y¢y¢ì JJ 22
Ã¢ëçh¢¢h´ S¢ ÜëUyÃ¢¢Î¢ñ ¢¢<¢Ã¢¢wÄ¢ãéy¢¢à¢¢}¢ì J Ðíçy¢D¢Ä¢¢Ó¢Úh¢ï}¢´ y¢~¢ ÃÄ¢¢Nçy¢¢êÃ¢üÜU}¢ì JJ 23
y¢y¢¢ïùSÄ¢ çÃ¢Î¢ó¢¢}¢ }¢éç¢ÚÃ¢¢ü}¢¾íÃ¢èy¢ì J ¥y¢ÎëüCKñÃ¢ ÜëUc¢SÄ¢ Á¢¢¢S¢Ã¢Z çÓ¢ÜUè<c¢y¢}¢ì JJ 24
Ä¢éÃ¢Ä¢¢ïp SÃ¢ÜUèÄ¢¢¢¢´ ãy¢¢üùS¢¢Ã¢¢¢Î¢ï çmÁ¢ ! J ãçÚS¢´¿¢¢ïùSyÃ¢y¢: ÜUÜüUÚ¢çà¢S¢ïÎ¢ïp Á¢}¢ç¢ JJ 25
ÜëUc¢¢wÄ¢: ÜëUc¢Ã¢¢üyÃ¢¢ySÃ¢ôS}¢p¢ÜUc¢ü¢¢hëÎ: J }¢¢é}¢¢S¢Á¢¢ïp¢S¢¢ñ S¢éy¢¢ï |¢Ã¢çy¢ y¢ï |¢éçÃ¢ JJ 26
»y¢ó¢¢}¢mÄ¢´ çÃ¢Ðí ! ¢é~¢SÄ¢ y¢Ã¢ Ä¢}¢Ä¢¢ J ÜUç¢y¢´ ÃÄ¢Sy¢}¢ç¢ y¢yS¢}¢Sy¢´ Ó¢ |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ JJ 27
yÄ¢¢x¢¿¢¢¢y¢¢¢ï¢}¢ñü: ¢¢Ã¢üy¢è¢çy¢¢¢ S¢}¢: J »c¢ |¢¢Ã¢è Ó¢ Ä¢¢ïx¢ï¢ ¢èHÜUÆ¢ç|¢¢¢ïùSyÃ¢y¢: JJ 28
»Ã¢´çÃ¢¢¢Ä¢¢ïÜU¢ç¢ x¢é¢ÜU}¢¢ü¢éS¢¢Úy¢: J ¢¢}¢¢Ä¢SÄ¢ |¢çÃ¢cÄ¢ç¼ yÃ¢yS¢ê¢¢ï<mÁ¢S¢¢}¢ ! JJ 29
þw¼ Mk{Þu ykÃkLkk ÃkwºkLkku Lkk{fhý MktMfkh ík{u fhkðku, ík{khk ÃkwºkLkwt su fktR
þw¼ yÚkðk yþw¼ ¼krð nþu íku sL{fk¤ rð[kheLku ÃkAe nwt ík{Lku sýkðeþ.20-21
nu hksLkT ! {kfoÛzuÞ{wrLkyu yk «{kýu fÌkwt íkuÚke Ä{oËðu yríkþÞ «MkÒk
ÚkÞk yLku íkus Mk{Þu Lkk{fhý MktMfkhLku WÃkÞkuøke Mk{Mík Mkk{økúe ¼u¤e fhe
÷eÄe. íÞkhÃkAe çkesu rËðMku MkðkhLkk ºkeò {wnqíko{kt Lkk{fhý MktMfkhLkku þw¼
«kht¼ fÞkuo. íku{kt Ä{oËuðu «Úk{ LkktËe©kØ fÞwO yLku íku yÂøLk{kt ÔÞkÓrík{tºkLkwt
Wå[khý fhðk Ãkqðof nku{ fÞkuo.22-23 íÞkhÃkAe ¼økðkLku ¼rð»Þ{kt su su
÷e÷k fhðkLkwt ÄkÞwO Au íkuLku ¼økðíkT «urhík ytíkËorüÚke òýeLku {kfoÛzuÞ ©enrhLkwt
yÚkoMk¼h Lkk{fhý fhðk ÷køÞk, fu nu rð« ! ík{khk yk Ãkwºk ík{khk çkÒkuLke
yLku ÃkkuíkkLku þhýu ykðu÷kt MktçktÄesLkku íkÚkk ykr©íksLkkuLke ykÃkr¥kykuLku nhLkkhk
Úkþu íkuÚke íkÚkk íku{Lkk sL{Mk{Þu [tÿ ffo hkrþ{kt nkuðkÚke nrh yuðk Lkk{u
rðÏÞkík Úkþu.24-25
ð¤e nu Ä{o ! ík{khk ÃkwºkLkku ðýo LkðeLk {u½Lke Mk{kLk ~Þk{ nkuðkÚke
íkÚkk ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt {Lkw»ÞkuLkk {LkLku ykf»koý fhíkk nkuðkÚke íku{s [iºk {kMk{kt
sL{ nkuðkÚke yk Ãk]Úðe WÃkh ík{khk Ãkwºk f]»ý yuðk MkkÚkof Lkk{u «rMkØ
Úkþu. íkÚkk nu rð« ! {U yk ík{khk ÃkwºkLkkt su çku Lkk{ fÌkkt íku swËkt swËkt Au, Ãký íku
çkÒku Lkk{ MkkÚku {¤eLku nrhf]»ý yuðk MkkÚkof Lkk{u Ãký «rMkØ Úkþu, yLku
ð¤e ík{khk yk Ãkwºk íÞkøk, ¿kkLk, íkÃk, Ä{o yLku ÞkuøkMkkÄLkkYÃk yk Ãkkt[
MkËTøkwýku{kt ÃkkðoíkeLkk Ãkrík rþðSLke Mk{kLk Úkþu íkuÚke Lke÷ftX yuðk Lkk{u
y. 24 «Úk{ «fhý 259
ÜU¢¢¢éy¢¢ñ ãÚïÚïc¢ ¢ë¢éy¢éËÄ¢¢ï |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ J |¢QUK¢ Ó¢ y¢mà¢èÜU¢Úï ÿ¢}¢¢Ä¢¢´ Ó¢¢}Ï¢Úèc¢Ã¢y¢ì JJ 30
Î¢SÄ¢ï |¢x¢Ã¢y¢pñc¢ |¢çÃ¢y¢¢ ã¢é}¢yS¢}¢: J ÜU¢Ä¢¢üÜU¢Ä¢ü¢Ä¢¿¢¢¢ï |¢çÃ¢y¢¢ çÃ¢ÎéÚ¢ï¢}¢: JJ 31
à¢éÜUÃ¢¢è±íÃ¢ñÚ¢xÄ¢ï Ï¢éh¢ñ Á¢¢ÜUÚ¢Á¢Ã¢y¢ì J Ðít¢ÎÃ¢Ó |¢çÃ¢y¢¢ ÜëUc¢SÄ¢ñc¢ S¢Î¢°íãï JJ 32
}¢¢Ä¢¢çÎy¢Ã¢ç|¢ó¢¢y}¢¿¢¢¢ï y¢é ÜUç¢H¢ï¢}¢: J Î¢¢~¢ïÄ¢¢ï¢}¢¢ï Î¢ïc¢yÄ¢¢x¢ï Ó¢ñc¢ x¢é¢°íãï JJ 33
¥¢}¢üS¢x¢ü|¢èLyÃ¢ï Ä¢éç¢çDÚ¢ë¢¢ï¢}¢: J ÎÄ¢¢Héy¢¢ïÎ¢Úy¢Ä¢¢ï|¢¢üÃÄ¢¢ïùS¢¢ñ Úçy¢ÎïÃ¢Ã¢y¢ì JJ 34
»c¢ ¢¢ÚÎÃ¢j¢ÃÄ¢¢ï çÃ¢c¢¢ï<¢pÄ¢ÜU¢Ú¢ï J §çÎíÄ¢¢çÚÁ¢Ä¢ï Ó¢ñc¢ |¢çÃ¢cÄ¢yÄ¢Á¢éü¢¢ï Ä¢¢¢ JJ 35
ÜëUc¢¢æçÍ¢íÚï¢é}¢¢ã¢y}Ä¢¿¢¢¢ï Ó¢¢RêUÚS¢çó¢|¢: J |¢x¢Ã¢jQU}¢¢ã¢y}Ä¢¿¢¢¢ï |¢¢ÃÄ¢ §Ã¢¢ïhÃ¢: JJ 36
S¢¢¢éy¢¢Ä¢¢}¢ïc¢ |¢ê}¢¢Ã¢¢c¢ü|¢¢ï |¢Úy¢¢ï Ä¢¢¢ J |¢çÃ¢cÄ¢yÄ¢°íãÄ¢¢ï Ã¢ñ yÄ¢¢çx¢¢¢}¢¢y}¢Î<à¢¢¢}¢ì JJ 37
¢¢¢¢ÐíÔA¢¢ï¢ÚçÃ¢¢¢Ã¢é¢Ú¢ï¢ÚÄ¢éçQUc¢é J y¢éËÄ¢¢ï x¢èc¢çy¢¢¢ |¢¢ÃÄ¢¢ï ¢ñÄ¢ïü Ó¢ñc¢ Ï¢çHÄ¢ü¢¢ JJ 38
«rMkØ Úkþu, nu rð«ðÞo Ä{oËuð ! ík{khk yk ÃkwºkLkk økwý yLku f{oLku yLkwMkkhu
çkeòt ½ýktf Lkk{ku «rMkØ Úkþu.26-29
©enrhLkk MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk :- {kfoÛzuÞ{wrLk Ä{oËuðLku ©enrhLkk
yLÞ MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk fhe çkíkkðu Au, nu Ä{o ! yk ík{khk Ãkwºk ¼økðkLkLke fÚkk
Mkkt¼¤ðk{kt Ãk]Úkwhkò suðk Úkþu. {knkíBÞ¿kkLku Mkrník ¼ÂõíkÚke ¼økðkLkLku ðþ
fhðk{kt yLku Ãkh yÃkhkÄLku MknLk fhe íkuLku ûk{k ykÃkðk{kt ytçkrh»k hkò
suðk Úkþu.30 ¼økðkLkLke ËkMkíð ¼Âõík fhðk{kt nLkw{kLkS suðk Úkþu. fhðk
ÞkuøÞ yLku Lkrn fhðk ÞkuøÞ fkÞoLke rððufçkwrØ{kt rðËwhS suðk Úkþu.31 íkeðú
ðihkøÞ{kt þwfËuðS Mk{kLk Úkþu. ykí{rð¿kkLk{kt sLkf Mk{kLk Úkþu. ¼økðkLkLkk
¼sLkM{hýLkk ykøkún{kt «FkËS suðk Úkþu.3h {kÞk ykrË ík¥ðkuÚke Ãkh
ykí{k yLku Ãkh{kí{kLkk ¿kkLkLkwt rLkÁÃký fhe ÷kufkuLku Mk{òððk{kt ¼økðkLk
frÃk÷ËuðS suðk Úkþu. Ëku»kkuLkku íÞkøk fhe økwýøkúný fhðk{kt Ë¥kkºkuÞ suðk
Úkþu.33 yÄ{oMkøko Úkfe ¼Þ Ãkk{ðk{kt ÞwrÄrch hkòLke Mk{kLk Úkþu. ËÞk¤wíkk
yLku WËkhíkk{kt htríkËuð hkò suðk Úkþu.34 yLÞ SðkuLku ¼økðkLkLkk MkkûkkíkT
rLkùÞ fhkððk{kt LkkhËS suðk Úkþu. RrLÿÞkuYÃke þºkwyku WÃkh rðsÞ
{u¤ððk{kt yswLo kS suðk Úkþu.3Ãk ¼økðkLkLke [hýhsLkwt {knkíBÞ Mk{sðk{kt
y¢whS suðk Úkþu. «íÞûk Ãkh{kí{k ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkk ¼õíkkuLkku {rn{k
Mk{sðk{kt WØðS suðk Úkþu.36 MkkÄwíkk{kt ykí{ËþeoÞkuøkeyku yLku íÞkøkeyku{kt
yøkúMu kh yuðk É»k¼ËuðLkk Ãkwºk sz¼hík Mk{kLk Úkþu.37 yLkuf «fkhLkk «&kuLkk
ÜUÚïùSÄ¢ ¢k´ Ó¢ S¢ëç¢MÃ¢üÚïw¢¢çÎÜÚ ¢Î¢ï: J |¢Ã¢y¢èçy¢ |¢çÃ¢cÄ¢¢ïùS¢¢ñ ¢ïy¢¢ ¢÷¢¢´ çã Hÿ¢à¢: JJ 39
ÜUCï|Ä¢¢ï ç¢çw¢Hï|Ä¢¢ïùç¢ S¢Ã¢üÎ¢ S¢éy¢ »c¢ Ã¢¢}¢ì J ÜUy¢¢ü S¢´Úÿ¢¢´ ¢}¢ü ! Ä¢¢¢ çÃ¢c¢é: S¢é¢¢|¢éÁ¢¢}¢ì JJ 40
»Ã¢´çÃ¢Î¢¢ïÜUx¢é¢¢ï |¢çÃ¢cÄ¢yÄ¢¢y}¢Á¢Sy¢Ã¢ J x¢é¢¢¢¢´ Ðí¢Ä¢y¢ï ¢¢y¢¢ï }¢Ä¢¢ yÃ¢SÄ¢ }¢ãèÄ¢S¢¢}¢ì JJ 41
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢évyÃ¢¢ çÃ¢Úy¢¢Ä¢¢S}¢ñ }¢é¢Ä¢ï S¢ ÎÎ¢ñ }¢éÎ¢ J ¢êÕÃ¢¢S¢¢´çS¢ |¢êc¢¢p Ï¢ãéH´ ÎíçÃ¢¢´ ¢ë¢ ! JJ 42
©çc¢yÃ¢ñÜÚ çÎ¢´ y¢~¢ }¢¢ÜüUÇïÄ¢¢ïùÄ¢Ã¢¢S¢Úï J ÜëUc¢ïÿ¢¢lçy¢S¢y¢éCSy¢è¢üÚ¢Á¢´ Ä¢Ä¢¢ñ y¢y¢: JJ 43
¢éyÃ¢¢y}¢Á¢SÄ¢ S¢ x¢é¢¢¢ç|¢Ã¢¢À¢èÄ¢¢Ðí¢#ñ}¢üãÃ¢¢ÎÃ¢è}¢ç¢ S¢Á¢¢ñÍ¢ñ: J
¢}¢ü: S¢|¢¢Ä¢ü ©çÎy¢¢ïyÜUÅãc¢üÃ¢¢<¢}¢xÝ¢ï Ï¢|¢êÃ¢ ¢ë¢ ! çÃ¢S}¢ëy¢H¢ïÜUÜU¢Ä¢ü: JJ 44
¢¢}¢ÜUÚ¢çÃ¢¢¢¢¢¢}¢¢ Ó¢y¢é=Ã¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ24JJ
-------------------------------
W¥kh ykÃkðk{kt íkÚkk W¥kh{kt W¥khku¥kh ÞwÂõíkykuLkwt «ríkÃkkËLk fhðk{kt ËuðøkwÁ
çk]nMÃkríkS suðk Úkþu. yLku Äehs Äkhý fhðk{kt çkr÷hkòLkk suðk Úkþu.38
nu Ä{oËuð ! yk ík{khk ÃkwºkLkk nkÚk{kt ÃkÈLkwt r[ö Au íku{s ÃkøkLkk ík¤k{kt
Wæðohu¾k ykrË Mkku¤ r[öku Au, íkuÚke yk ÷k¾ku {Lkw»ÞkuLkk rLkÞtíkk Úkþu.39 íku{s
nu Ä{o ! rð»ýw ¼økðkLk su{ ËuðíkkykuLke hûkk fhu Au íku{ yk ík{khk Ãkwºk ík{khe
Mk{økú fü Úkfe MkðoËk hûkk fhþu.40 ykðe heíku íkku nu Ä{o ! ík{khk Ãkwºk yrík
{kuxk yMktÏÞ MkËTøkwýkuLkk Mðk{e Úkþu. íkuLkk ðýoLkLkku fkuR ytík nwt Ãkk{e þfwt íku{
LkÚke.41
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu ©enrhLkk MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk
fhe {kfoÛzuÞ{wrLk rðhk{ ÃkkBÞk, íÞkhu Ä{oËuð íku {wrLkLku yrík n»koÚke LkðeLk
ðku y÷tfkhku íkÚkk ½ýwt ½ýwt ÿÔÞ ykÃkeLku hkS fÞko. yLku {kfoÛzuÞ {wrLk Ãký
Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt yuf rËðMk rLkðkMk fheLku hÌkk yLku ©enrhLkkt ËþoLk yLku
MÃkþoLkku íkÚkk Lkk{fhý fhðkLke MkuðkLkku y÷ÇÞ ÷k¼ {¤ðkÚke yríkþÞ «MkÒk
ÚkÞu÷k {wrLk çkesu rËðMku íkeÚkohks «Þkøkûkuºk{kt sðk {kxu Ä{oËuðLkk ¼ðLkÚke
hðkLkk ÚkÞk.42-43
nu hksLkT ! {nkLk ÃkËðeLku «kó fhu÷k MkßsLk ÃkwÁ»kku Ãký su økwýkuLke
ytíkh{kt RåAk Ähkðu Au yuðk ¼ÔÞ MkËTøkwýku ÃkkuíkkLkk Ãkwºk{kt Mkns hnu÷k Au
y. 25 «Úk{ «fhý 261
¢@ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢@}¢ï }¢¢çS¢ ¢é~¢SÄ¢ ¢é~¢ÎñÜU¢Îà¢èçÎ¢ï J }¢éãêy¢ïü S¢#}¢ï ¢}¢üpRïU |¢ê}Ä¢é¢Ã¢ïà¢¢}¢ì JJ 1 JJ
Ã¢Ú¢ã´ ¢ÚÄ¢¢ S¢¢ÜUç}¢ã¢¢Ó¢ü Ã¢ëc¢¢ï }¢éÎ¢ J x¢èy¢Ã¢¢çÎ~¢¢¢Îñp ç¢x¢}¢Ã¢ç¢ç|¢: S¢ã JJ 2 JJ
S¢#}¢ï }¢¢çS¢ ¢é~¢SÄ¢ S¢ Ä¢¢ïx¢ï x¢éL¢ê¢üÄ¢¢ï: J S¢}¢êÁÄ¢ ÜéUHÎïÃ¢¢ÎèÜU¢üÃ¢ï¢}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 3 JJ
S¢¢ñçÓ¢ÜU: ÜéUà¢H¢ï Ú¢ñÄ¢S¢êÓÄ¢¢ çmx¢é¢S¢ê~¢Ä¢¢ J çÃ¢ÃÄ¢¢¢ ÜU¢Z Îÿ¢¢ôÎ Ã¢ïÎ}¢~¢¢ç|¢}¢ç~¢y¢}¢ì JJ 4 JJ
yuðtw Mkkt¼¤e ÃkíLke ¼ÂõíkËuðeyu Mkrník Ä{oËðu ytíkh{kt WíÃkÒk ÚkÞu÷k ykLktËLkk
{nkMkkøkh{kt zqçke økÞk. íku{ s íku{Lku ÷kirff fkÞoLke rðM{]rík Ãký ÚkR økR.44
yk «{kýu yðíkkhe ©e LkkhkÞý ¼økðkLkLkk [rhºkYÃk ©e{íkT
MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt ©enrhLkk Lkk{fhý
rðrÄLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u [kuðeMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. -24-
--------------------------------------
yæÞkÞ -25
©enrhLkk Mkt M fkhku L ke fÚkk.
¼qr{-WÃkðuMkLk MktMfkh :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nuhksLkT ! sL{Úke
Ãkkt[{k {rnLkk{kt Mktðík 1838 Lkk ©kðý MkwË ÃkwºkËk yufkËþeLku rËðMku Mkkík{k
{wnqíko{kt ÃktËh ½ze yLku Ëþ Ãk¤ sux÷ku Mk{Þ ÔÞríkík ÚkÞku íÞkhu íkw÷k ÷øLk{kt
Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLkku ¼qr{ WÃkðuþLk MktMfkh fÞkuo.1 yk «Mktøk{kt
{tøk¤ ðk®sºkkuLkk æðrLk MkkÚku ðuË{tºkkuuLkwt Wå[khý fhðk Ãkqðof Ä{oËuðu yrík
«MkÒk ÚkR Ãk]Úðe Ëuðeyu Mkrník ðhkn ¼økðkLkLkwt ÃkqsLk fÞwO.2
fýoðuÄ MktMfkh:- íÞkhÃkAe Ä{oËðu sL{Úke Mkkík{k {rnLkk{kt Mktðík 1838
Lkk ykMkku MkwË rðsÞk Ëþ{eyu økwÁðkhLku rËðMku rMkrØÞkuøk{kt fw¤ËuðíkkykuLkwt
ÃkqsLk fhe fýoðuÄ MktMfkh fÞkuo, fkLk ®ðÄðk{kt fwþ¤ fkheøkh yuðk ËhSyu
çkuðzku Ëkuhku Ãkhkuð÷
u e YÃkkLke MkkuÞðzu çkúkñýkuîkhk Wå[khý fhkÞu÷k ðuË{tºkkuÚke
{trºkík fhu÷k s{ýk fkLkLkwt «Úk{ ðuÄLk fÞwO yLku íÞkhÃkAe zkçkk fkLkLkwt ðuÄLk
fhe ykÞw»ÞLke Ãkwrü fhLkkhku íkÚkk þw¼ MktÃkr¥kLku ðÄkhLkkhku fýoðuÄ Lkk{Lkku
MktMfkh fÞkuo.3-4
§c¢à¢évHçmy¢èÄ¢¢Ä¢¢´ y¢éH¢HxÝï çà¢à¢¢ïÃ¢ëüc¢: J Ó¢RïUùó¢Ðí¢à¢¢´ Ú¢Á¢}¢XHF¢Ý¢êÃ¢üÜU}¢ì JJ 5 JJ
ÜëUyÃ¢¢|Ä¢éÎçÄ¢ÜÚ ¢êÃ¢Z Ðíçy¢D¢Ä¢¢¢H´ à¢éçÓ¢}¢ì J Ó¢ÜU¢Ú Ó¢Lã¢ï}¢¢çÎ ¾ír¢¢Îè¢¢´ Ó¢ ¢êÁ¢¢}¢ì JJ 6 JJ
y¢´ }¢Îã¢S¢çÃ¢ÜUS¢}¢éw¢}¢¢y}¢}¢¢y¢éLyS¢Xx¢´ Ó¢ S¢}¢HæÜëUy¢}¢|¢üÜÚ S¢: J
y¢êc¢è´ S¢ÜëUyÜUÚS¢éÃ¢¢ü¢ëy¢´ S¢Îó¢´ ÐíèyÄ¢¢ùùÎÄ¢gç¢ãçÃ¢}¢ü¢éç|¢<Ã¢ç}¢¢}¢ì JJ 7 JJ
Ã¢ëô¢ ¢Úèçÿ¢y¢é}¢¢¢SÄ¢ ¢éÚ: S¢Ã¢¢¢~¢¢Ä¢é¢¢çÎ ç¢Î¢ï Ã¢S¢é ¢éSy¢ÜÚ Ó¢ J
y¢~¢¢°íãèyS¢ y¢é S¢éy¢¢ïùçy¢}¢}¢ïÃ¢ ãc¢¢üóÄ¢Sy¢´ ¢Î¢¢üç}¢çy¢ ãc¢ü}¢Ã¢¢¢ y¢¢y¢: JJ 8 JJ
S¢}¢¢ï c Ä¢}¢¢¢¢ï ù ¢é ç Î¢´ ç¢y¢ë | Ä¢¢´ S¢ Ã¢¢ü y ¢ï S}¢ï Îé ç ÚÃ¢¢l¢ÿ¢ï J
SÃ¢Ï¢¢HHèH¢Ó¢çÚy¢ñ L Î¢Úñ Á ¢ü ã ¢Ú Ó¢ï y ¢¢´ ç S¢ ç¢Á¢ï ÿ ¢ÜU¢¢¢}¢ì JJ 9 JJ
yÒk«kþLk MktMfkh :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! fýoðuÄ Ãknu÷kt

MktðíkT 1838Lkk ykMkku MkwË çkesLkk çkwÄðkhu íkw÷k ÷øLk{kt Ä{oËuðu «Úk{ {tøk÷
MLkkLk fhkðe ©enrhLku yÒk«kþLk Lkk{Lkku MktMfkh Ãký fhkÔÞku níkku. íku{kt «Úk{
Ä{oËuð {kík]Ãkqò fhðk Ãkqðof LkktËe©kØ fÞwO, ÃkAe yÂøLkfwtz{kt Ãkrðºk yÂøLkLke
MÚkkÃkLkk fhe íku{kt [Á ykrË nqík ÿÔÞkuLkku nku{ fhe çkúñk ykrË ËuðíkkykuLkwt
ÃkqsLk fÞw.Ãk-6 íÞkhÃkAe Ä{oËðu u {tË{tË nkMÞÚke «VwÂÕ÷ík {w¾f{¤ðk¤k yLkuf
«fkhLkk y÷tfkhkuÚke Mkwþkur¼ík fhkÞu÷k yLku ÃkkuíkkLke {kíkk ¼ÂõíkËuðeLkk
«u{ÃÞkhe økkuË{kt h{ý fhíkk çkk¤©enrhf]»ýLkk {w¾{kt rÃkíkk Ä{oËuðu nkÚk{kt
Äkhu÷e MkkuLkkLke Mk¤eÚke Ënª, ½e yLku {ÄÚke r{r©ík fhu÷k þw¼ yÒkLku yrík
MLkun MkkÚku {kiLk hneLku {qõÞwt. yk heíku yÒk«kþLk MktMfkh Ãký fhðk{kt ykÔÞku
níkku.7
ð]r¥kÃkheûkk:- yuf rËðMk Ä{orÃkíkkyu ÃkwºkLke ð]r¥kÃkheûkk fhðk {kxu
rðþk¤ çkkòuX WÃkh ð, Ãkkºk, ykÞwÄ, MkkuLkk{nkuhku yLku AuÕ÷u ÃkwMíkf yu{
¢{þ: Ãkkt[ ÃkËkÚkkuo ©enrhLke ykøk¤ {qõÞkt. íku {qfu÷kt ÃkËkÚkkuo{kt Ãknu÷k, çkeò,
ºkeò yLku [kuÚkk yk Mkðuo ÃkËkÚkkuoLku Akuze AuÕ÷u hnu÷kt ÃkwMíkfLku ©enrhyu yrík
n»koÃkqðof økúný fÞwO, íkuÚke Ä{oËuð yrík ykLktËLku ÃkkBÞk Lku yk {khku Ãkwºk
¼rð»Þ{kt {kuxku ík¥ððu¥kk Úkþu yu{ òÛÞwt.8
(ynª WÃkhkuõík MktMfkhkuLke ÷e÷kLkk ðýoLk{kt ÚkÞu÷k ykøk¤-ÃkkA¤Lkk ¢{Ëku»k{kt
ÔÞkÏÞkfkh þwfkLktË {wrLkyu Mkq[efxknLÞkÞu fkuR Ëku»k LkÚke. íku{kt ykÃkýu ¢{ økkuXðeLku Mk{S
÷uðwt yu{ fÌkwt Au, yk LÞkÞ ¼økðËT økku{tz÷{ktÚke òýe ÷uðku.)
y. 25 «Úk{ «fhý 263
Î}¢yÄ¢¢ï: ¢é~¢|¢¢Ã¢ï¢ ãôÚ H¢HÄ¢y¢¢ïSy¢Ä¢¢ï: J y¢Î¢y}¢¢¢ïÚã¢ïÚ¢~¢¢ Ä¢¢çy¢ S}¢ ÿ¢¢Ã¢ÎìÎíéy¢}¢ì JJ 10 JJ
y¢Îèÿ¢ÜU¢¢¢´ ¢¢Úè¢¢´ ¢é´S¢¢ Ó¢ S¢çx¢y¢¢y}¢¢¢}¢ì J ÐíÃ¢Cé´ ¢¢à¢ÜUyÒ ¢ç¢ NÎÄ¢ï |¢Ã¢Ã¢ïÎ¢¢ JJ 11 JJ
Ã¢ëh¢ ¥ç¢ Ó¢ çÃ¢m¢´S¢Sy¢yÐíï}¢çÃ¢Ã¢à¢¢y¢Ú¢: J çÓ¢RUèÇéSy¢ï¢ S¢¢ÜÚ Ã¢ñ çÃ¢S}¢ëy¢¢y}¢èÄ¢Ã¢¢¢üÜU¢: JJ 12
ÜUËÄ¢¢¢}¢ê<y¢|¢üx¢Ã¢¢´Sy¢ïc¢¢´ ç¢:¢ïÄ¢S¢¢Ä¢ S¢: J Ä¢¢¢ Ä¢¢¢ }¢¢¢ïÃ¢ëô¢ SÃ¢çS}¢SÄ¢¢ÎÜUÚ¢ï¢¢¢ JJ 13 JJ
Ï¢¢H´ y¢´ H¢HÄ¢y¢è¢¢´ Ä¢¢ïçc¢y¢¢´ çFx¢Ó¢ïy¢S¢¢}¢ì J ¢¢|¢êySÃ¢¢Ú|¢ïÎ¢ï Ã¢ñ S¢Ã¢¢üS¢¢}¢ç¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 14 JJ
Ã¢ëh¢Sy¢´ ¢é~¢|¢¢Ã¢ï¢ ½í¢y¢ë|¢¢Ã¢ï¢ Ó¢¢¢Ú¢: J H¢HÄ¢yÄ¢¢ï çÎÃ¢¢ Ú¢~¢¢ñ S¢S}¢L¢ü x¢éã¢çó¢Á¢¢¢ì JJ 15 JJ
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu {kíkk rÃkíkk, Ä{o-¼Âõík

¼økðkLk ©enrhf]»ýLkwt Ãkwºk¼kðu Ãkk÷LkÃkku»ký fhíkkt níkkt, yLku ¼økðkLk Ãký
þwõ÷ÃkûkLkk [tÿ{kLke {kVf «ríkrËLk ¾qçks ðÄíkk níkk. íku{s WËkh yLku
y÷kirff ÃkkuíkkLkkt çkk¤[rhºkkuÚke ÃkkuíkkLkkt ËþoLku ykðLkkh sLkkuLkk r[¥kLku nhe
÷uíkk níkk. Ãkwºk¼kðu Ãkk÷Lk Ãkku»ký fhíkkt Ä{o-¼ÂõíkLkwt {Lk n{uþkt ÃkkuíkkLkk Ãkwºk{kt
íkÕ÷eLk hnuíkwt níkwt, íku{s íku{Lkkt rËðMk yLku hkºke yuf ûkýLke su{ ÔÞíkeík ÚkR
síkkt níkkt.9-10
¼økðkLk ©enrhf]»ýLkkt ËþoLk fhe íku{Lku rð»ku s yríkþÞ ykMkõík
ÚkR síkkt LkhLkkheykuLkk ÓËÞ{kt yk MktMkkhLke ðuËLkk õÞkhuÞ Ãký «ðuþ fhðk
Mk{Úko ÚkR þfíke Lk níke, ¼økðkLk ©enrhf]»ýLku rð»ku yríkþÞ «u{Lku fkhýu
rððþ ÚkR síkk ðÞkuð]Ø yLku rðîkLk ÃkwÁ»kku Ãký ÃkkuíkkLke ð]Øíkk yLku rðî¥kk
rðMkhe sRLku çkk¤©enrhLke MkkÚku h{ðk ÷køke síkk níkk.11-12 ÃkkuíkkLkk MktçktÄ{kt
ykðLkkh nhfkuR «kýeLkwt fÕÞký fhðk {kxu {Lkw»Þ¼kðu ÃkkuíkkLkwt MkkûkkíkT ËþoLk
ykÃkLkkh fÕÞký{qík Mkf÷ yiïÞuo MktÃkÒk yuðk ¼økðkLk ÃkwÁ»kku¥k{ ©enrhf]»ý,
ÃkkuíkkLkkt ËþoLku ykðLkkhk {Lkw»ÞkuLke ð]r¥k ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kts yuf òuzkR òÞ
yuðk «fkhLke çkk¤÷e÷k fhíkk níkk.13
nu ¼qÃkrík ! çkk¤÷e÷kLku fhíkk ¼økðkLk ©enrhf]»ýLkwt MLkun¼kðÚke
÷k÷LkÃkk÷Lk fhíke økk{Lke Mkðo eykuLkkt {Lk{kt ÃkkuíkkLkk fu Ãkkhfk ÃkwºkÃkýkLkku
¼uË s õÞkhuÞ WËT¼ðíkku Lk níkku.14 ð]ØMºkeyku Ãkwºk¼kðu yLku LkkLke eyku
¼úkík]¼kðu hkík rËðMk h{kzíke hnuíke, íku{kt ÃkkuíkkLkkt ½hLkkt fk{fks Ãký ¼q÷e
síke níke, yuf Mk¾eLkk nkÚk{ktÚke ÷R ©enrhLku çkeS Mk¾e h{kzðk ÷køkíke.
y¢SÄ¢¢: ÜUÚ¢yS¢¢ y¢SÄ¢¢: S¢¢ y¢SÄ¢¢: S¢ïçy¢ ¢é¢: ¢é¢: J Ðí}ï ¢¢ Ï¢¢H´ çÁ¢Í¢ëÿ¢ê¢¢´ yÃ¢´ ¢ yÃ¢´ ¢ïyÄ¢|¢êyÜUçH: J16
Ï¢¢H¢ y¢é ¢¢y¢Ú´ Hï|¢ï S¢éy¢´ H¢HçÄ¢y¢é´ ç¢Á¢}¢ì J ¢¢¢ïçy¢ ¢¢¢¢¢¢Úè¢¢´ Ã¢Ó¢¢ñÃ¢¢üçÚy¢¢ }¢éãé: JJ 17 JJ
ÜUÜU¢´ }¢}¢¢´ Ó¢¢¢ ¾íÃé ¢y¢´ Ï¢¢HÜU¢ÜUHè}¢ì J y¢¢ Ä¢¢ïçc¢y¢¢ïù}Ï¢ ! y¢¢y¢ïçy¢ Ã¢¢ÎÄ¢çy¢ S}¢ y¢´ }¢éã:é JJ 18
ã¢S¢Ä¢´Sy¢¢Sy¢Î¢ù¾íêy¢ ÜUH}¢¢¢üÿ¢Úñ: ¢Îñ: J ¥¢lñùÏÎ »Ã¢ S¢¢ïùçà¢ÿ¢j¢çc¢y¢é´ çãçÇy¢é´ çà¢à¢é: JJ 19
¥¢¢ÎÄ¢çó¢Á¢Á¢¢¢ç¢y¢´ à¢ñà¢Ã¢HèHÄ¢¢ J Ã¢c¢ü}¢¢l´ ÃÄ¢y¢èÄ¢¢Ä¢ SÃ¢ïÓÀ¢¢ÚÃ¢¢éãüçÚ: JJ 20 JJ
çÃ¢Ã¢¢ã´ ÁÄ¢ïD¢é~¢SÄ¢ ¢}¢üpRïU ÜéUH¢ïçÓ¢y¢}¢ì J S¢}|¢¢Úï¢ñÃ¢ }¢ãy¢¢ y¢gïà¢¢ç¢¢çy¢Ä¢ü¢¢ JJ 21 JJ
Ï¢HÎïÃ¢¢ç|¢¢¢ï çÃ¢Ðí¢ï ç¢Á¢ÜUÄ¢¢´ S¢éÃ¢¢çS¢¢è}¢ì J ÎÎ¢ñ Ú¢}¢Ðíy¢¢¢¢Ä¢ çÃ¢ç¢¢¢ S¢}¢HæÜëUy¢¢}¢ì JJ 22 JJ
S¢éà¢èH¢ S¢¢ y¢é y¢´ Ðí¢Ä¢ ¢ôy¢ ¢Ú}¢¢¢<}¢ÜU}¢ì J ÐíèyÄ¢¢¢éÃ¢ëÄ¢¢ Ó¢ x¢é¢ñ: S¢¢Ã¢è{}¢üçS¢y¢¢|¢Á¢y¢ì JJ23J
çkeSLkk nkÚk{ktÚke ÷R ºkeS h{kzðk ÷køkíke. yk «{kýu «u{kLkwhkøkÚke ðkhtðkh

çkk¤ ©enrhLku h{kzðk RåAíke eyku{kt íkwt Lkrn nwt h{kzeþ. íkwt õÞkhLkeÞ
h{kzu Au. nðu nwt h{kzeþ. ðøkuhu LkkheykuLkku «u{f÷n MkËkÞ Úkíkku hnuíkku.1Ãk-16
nu hksLkT ! ¼økðkLk çkk¤©enrhLku h{kzðk ykðíke yLkuf Lkkheyku,
ðkhtðkh ¼Âõík{kíkk Lkk-Lkk fÌkk fhíkkt nkuðk Aíkkt Ãký h{kzðk{kt ÔÞMík hnuíke
nkuðkÚke íku{Lku ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLku h{kzðkLkku yðfkþ s «kó Úkíkku Lk níkku.17 íÞkhÃkAe
h{ýeÞ yLku yÔÞõík yuðe çkk¤fLku ÞkuøÞ {Äwh fk÷e fk÷e ðkýeLku çkku÷íkk
¼økðkLk ©enrhLku íku h{kzíke Lkkheyku nu {k ! nu íkkík ! yu «{kýu çkku÷íkkt
rþ¾ðíke níke. yLku ¼økðkLk ©enrh Ãký yÄko yÄko yûkhkuLkk Wå[khýÚke
yMÃkü Aíkkt {Äwh þçËku çkku÷e íkuykuLku ¾qçk nMkkðíkk níkk.18-19 yk heíku ©enrh
Ãknu÷k s ð»ko{kt çkku÷íkkt yLku [k÷íkkt þe¾e økÞk. yk «{kýu çkk¤÷e÷kÚke
ÃkkuíkkLkk MktçktÄesLkkuLku ykLktË WÃkòðLkkhk íku{s MðuåAkyu {Lkw»ÞþhehLku Äkhý
fhLkkhk ¼økðkLk ©enrhLku «Úk{ ð»ko ÔÞíkeík ÚkÞwt.20
hk{«íkkÃk¼kELkku rððkn:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT
! Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkk fw¤Lku þku¼u íku heíku {kuxk Ãkwºk hk{«íkkÃkSLkku rððkn Ãký íku
fkiþ¤ËuþLkk {nkhkòLke su{ ¾qçk s Äk{Äq{Úke WsÔÞku.h1 íkh økk{ rLkðkMke
çk¤Ëuð Lkk{Lkk rð«u y÷tfkhkuÚke Mkwþkur¼ík ÃkkuíkkLke MkwðkrMkLke Lkk{Lke fLÞk
rðrÄÃkqðof çkúñrððkn fhe hk{«íkkÃkSLku yÃkoý fÞkO, yLku Mkwþe÷ Mð¼kðLkkt
MkËTøkwýe MkwðkrMkLke, Äk{f ÃkríkLke «króÚke yrík ¾wþ ÚkÞkt yLku «u{Ãkqðfo ÃkríkLke
yLkwð]r¥k{kt hne ÃkríkðúíkkÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhðk ÷køÞkt.2h-23
y. 25 «Úk{ «fhý 265
çmy¢èÄ¢Ã¢c¢¢üÚ}|¢ïù¢ ¢Ã¢}Ä¢¢´ y¢é }¢ã¢ïyS¢Ã¢}¢ì J ãçÚÐíS¢¢Î: ¢é~¢SÄ¢ ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ |¢ê¢y¢ï! JJ 24 JJ
ã¢ê}¢y¢´ Ï¢ôH ÃÄ¢¢S¢´ ÜëU¢´ Îí¢ñô¢ çÃ¢|¢èc¢¢}¢ì J }¢¢ÜüUÇïÄ¢´ ¢à¢éüÚ¢}¢´ çÃ¢ç¢Ý¢ S¢}¢¢ê¢éÁ¢y¢ì JJ 25 JJ
¾í¢r¢¢¢|¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ ãçÚ|¢QU¢S¢ãdà¢: J §üçS¢y¢ñ: S¢éÚS¢ñ|¢¢ïüÁÄ¢ñÎüÎ¢ñ y¢ï|Ä¢p Îçÿ¢¢¢: JJ 26 JJ
Ï¢¢H}¢êy¢¢ñü |¢x¢Ã¢çy¢ S¢Ã¢ïüc¢¢}¢ç¢ Îïçã¢¢}¢ì J y¢çS}¢|¢êÄ¢¢¢|¢êyÐíï}¢¢ y¢çyÐí~¢¢ïSy¢é çÃ¢à¢ïc¢y¢: JJ 27 JJ
Ðí¢#ï y¢ëy¢èÄ¢ï Ã¢c¢ïüù¢ ç¢y¢¢ Ó¢¢ñH}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì J ¢é~¢SÄ¢¢çy¢çÃ¢¢èy¢SÄ¢ Ã¢ëhï|Ä¢¢ïùÄ¢çy¢¢è}¢y¢: JJ 28 JJ
à¢éRUSÄ¢ ÜëUc¢¢@}Ä¢¢´ ç¢c¢¢ï Ã¢¢S¢Ã¢ï Ó¢ |¢ï J ¥¢ãêÄ¢ Ã¢ñçÎÜU¢¢ì çÃ¢Ðí¢´Sy¢ÓÜU¢Ú Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 29
çÃ¢¢¢Ä¢ }¢XHF¢Ý´ }¢¢y¢ë¢êÁ¢¢¢êÃ¢üÜU}¢ì J ¢¢Îè¢¢h´ Ó¢ ¢éÄ¢¢ãÃ¢¢Ó¢¢´ S¢ yÃ¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 30 JJ
½Lk~Þk{Lkk «Úk{ sL{kuíMkðLke ¼ÔÞ Wsðýe:- nu hksLkT

! íÞkhÃkAe nrh«MkkË rð«u ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ¼økðkLk ©enrhf]»ýLkku çkeò ð»koLkk
ykht¼{kt Lkð{e ríkrÚkyu «Úk{ ðk»kf sL{kuíMkð {kuxk Äk{Äq{Úke WsÔÞku.h4
íku{kt ykX r[htSðe yuðk nLkw{kLk, çkr÷, ÔÞkMk, f]Ãkk[kÞo, yïíÚkk{k,
rðr¼»ký, {kfoÛzuÞ yLku Ãkhþwhk{Lkwt rðrÄ «{kýu ÃkqsLk fÞwO.hÃk íÞkhÃkAe
Ä{oËuðu nòhku ¼õíkkuLku íkÚkk nòhku çkúkñýkuLku yLkuf «fkhLkkt RÂåAík {Äwh
¼kusLk s{kze ík]ó fÞko yLku çkúkñýkuLku {Lk{kLke Ërûkýkyku ykÃke hkS fÞko.h6
(ynª nrh¼õíkkuLku nrhsÞtríkðúík rLkíÞ fhðkLkwt yLku çkesu rËðMku Ëþ{Lkk
çkúñýkuLku s{kzðk, ykðku ¼kð þwf{wrLkyu sýkÔÞku Au.) çkk÷{qík ¼økðkLk
©enrhLku rð»ku òuíkkðUík Mkki ËunÄkheykuLkuçknw s MLkun WíÃkÒk Úkíkku yLku íku{kt Ãký
Ä{o-¼Âõík yLku hk{«íkkÃk¼kR yLku MkwðkrMkLke¼k¼eLku íkku MkkiÚke rðþu»kÃkýu
MLkun W¼hkíkku níkku.27
[ki÷f{o MktMfkh:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! sL{Úke ºkeò
ð»koLkku «kht¼ Úkíkkt yríkþÞ rðLkÞe ÃkwÁ»kku fhíkkt Ãký yrÄf rðLkÞe yLku yríkþÞ
çkwrØ{kLk fhíkkt Ãký yrÄf çkwrØþk¤e yuðk ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ¼økðkLk ©enrhLkku
[ki÷f{o MktMfkh Ä{oËuðu fhkÔÞku.28
Mktðík 1839 Lkk suX ðË Ãkkt[{ Lku økwÁðkhu ÄrLkck Lkûkºk{kt ðirËf
©kurºkÞ çkúkñýkuLku rLk{tºký ykÃkeLku Ä{oËuðu MktÃkqýo rðrÄ {wsçk [ki÷f{o MktMfkh
fhkÔÞku.h9 íku{kt Ä{oËuðu Mkki «Úk{ {tøk÷ MLkkLk fÞwO ÃkAe {kík]fkykuLkwt ÃkqsLk
fhðk Ãkqðof LkktËe©kØ yLku ÃkwÛÞknðk[Lk f{o çkúkñýku ÃkkMku fhkÔÞwt. ÃkkuíkkLkk
S¢|Ä¢}¢çxÝæ Ðíçy¢D¢Ä¢ ¢¢~¢¢S¢¢Î¢}¢¢Ó¢Úy¢ì J ¢}¢ü: SÃ¢ÜéUH¢}¢ü¿¢¢ï çÃ¢ç¢¿¢¾í¢r¢¢¢ïçÎy¢}¢ì JJ 31 JJ
y¢~¢ñÜUôÃ¢à¢çy¢ÜéUà¢ç¢TéHèÎüÿ¢|¢¢x¢y¢: J ¥xÝïÄ¢ü¢¢m¢}¢y¢Sy¢é ÚQUx¢¢ïx¢¢ï}¢Ä¢¢çÎ Ó¢ JJ 32 JJ
ÜëUyÃ¢¢ ÃÄ¢¢Nçy¢ã¢ï}¢¢çÎ ÿ¢éÚ}¢¢Î¢Ä¢ Ó¢¢Ä¢S¢}¢ì J ÜU¢éçc¢ÜU¢ÓÀïÎçÃ¢ô¢ Ó¢ÜU¢Ú S¢ ¢Ú¢ç¢¢! JJ 33 JJ
ÜéUH¢Ó¢¢Ú¢¢é S¢çà¢w¢´ }¢éÇ¢´ ¢¢ç¢y¢ï¢ S¢: J ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ ¢é~¢SÄ¢ x¢¢ïÎ¢¢¢çÎ y¢y¢¢ïùÜUÚ¢ïy¢ì JJ 34JJ
|¢êçÚS¢<¢:à¢ÜUüÚ¢ÉKS¢ãÜU¢ÚÚS¢¢çÎç|¢: J y¢¢üÄ¢¢}¢¢S¢ à¢y¢à¢¢ï ¾í¢r¢¢¢¢ì ¢ÚÄ¢¢ }¢éÎ¢ JJ 35 JJ
y¢y¢: SÃ¢¿¢¢çy¢Ï¢¢ê´p °í¢}¢S¢¢ç¢y¢Ú¢¢ç¢ J |¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ çÃ¢ÐíïÎí¢ï Á¢¢¢´p¢x¢y¢éÜU¢¢ç¢ JJ 36 JJ
y¢yÜU}¢üç¢ ÃÄ¢°íçÓ¢¢¢ |¢çQU}¢¢üy¢¢ y¢é y¢çg¢ï J Ðí¢¢çÐíÄ¢SÄ¢¢ç¢ S¢ê¢¢ï¢¢üS¢èyS¢}|¢¢Ã¢¢ÿ¢}¢¢ JJ 37 JJ
¥|¢üÜïU|Ä¢: çÜUà¢¢ïÚï|Ä¢: S¢éy¢´ H¢HçÄ¢y¢é´ S¢y¢è J S¢}¢Ä¢¢ü|Ä¢¢x¢y¢¢ Ä¢¢ïc¢¢: S¢¢ùãüÄ¢¢}¢¢S¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ38
fw¤ÃkhtÃkhkLkk Ä{oLku òýLkkhk Ä{oËuð MkÇÞ Lkk{Lkk yÂøLkLkwt MÚkkÃkLk fheLku

ÃkAe Mkðo«fkhLke rðrÄLku òýLkkhk çkúkñýkuLkk fnuðk {wsçk ÃkkºkkMkkËLk Lkk{Lkwt
f{o fÞwO.30-31 íku{kt yÂøLkËuðLke s{ýe çkkswyu yufðeþ Ë¼oLkk ºký rð¼køk
îkhk økwtÚkðk{kt ykðu÷e Mkkík fku¤e{ktÚke rLk{koý fhkÞu÷ Ë¼oLke ºký Ãkq¤eyku
ðk¤eLku MÚkkÃkLk fhe yÂøLkËuðLke zkçke çkkswyu ÷k÷ ðýoLkk çk¤ËLkwt Aký íkÚkk
fwþh MÚkk÷eÃkkf yk çkÒkuLkwt MÚkkÃkLk fÞwO.32
nu LkhkrÄÃk ! yk «{kýu Ä{oËuð ÔÞkÓrík nku{ ykrË f{o fheLku ÷kunLkk
MkòÞkÚke {kÚkkLkk s{ýe çkkswLkk ðk¤Lke ÷x fkÃke, íÞkh ÃkAe ÃkkuíkkLkk
økkuºkfw¤Lkk heíkrhðks yLkwMkkh ðkýtË ÃkkMku ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLkwt rþ¾kyu Mkrník {wzt Lk
fhkÔÞwt, yLku økkÞkuLkkt ¾qçk ËkLk fÞkO.33-34
íÞkhÃkAe ¾qçk s ½e yLku Mkkfh Lkk¾e íkiÞkh fhu÷k MkwøktÄe{kLk {eXe
fuheykuLkk hMkLke MkkÚku Ãkqhe ykrËLkkt {Äwh ¼kusLkku «u{Úke s{kze MkUfzku çkúkñýkuLku
ík]ó fÞko. íÞkhÃkAe ÃkkuíkkLkk MktçktÄesLkkuLku íkÚkk AÃkiÞk økk{Lkk Mk{Mík yLÞ
sLkkuLku yLku çknkh økk{Úke ykðu÷k yk{trºkíkkuLku Ãký ¾qçks «u{Úke s{kzâk.35-
36
¼ÂõíkËuðe Ãký yk çkÄk fk{{kt hkufkÞu÷kt nkuðkÚke ÃkkuíkkLkk «kýr«Þ Ãkwºk
¼økðkLk ©enrhLke Mkt¼k¤ ÷uðkLkku íku rËðMku yðfkþ «kó Lk ÚkÞku. íkuÚke nu
hksLkT ! íkuýu ©enrhLku h{kzðk {kxu rfþkuh yðMÚkkðk¤k çkk¤fkuLku çkku÷kðeLku
fÌkwt fu, nu çkk¤fku ! ík{u yk ½Lk~Þk{Lku h{kzðk {kxu ÷R òyku. nwt ík{Lku
ÃkíkkMkkt ykÃkeþ. yu{ fneLku ©enrh çkk¤fkuLku MkkUÃke Ãkkuíku ÃkkuíkkLku ½uh ÃkÄkhu÷kt
MktçktÄeLke eykuLku s{kzðkLke «ð]r¥k{kt hkufkR økÞkt.37-38
y. 26 «Úk{ «fhý 267
RUèÇy¢¢ï |¢¢ïÁ¢¢¢y¢ï x¢y¢Ã¢çy¢ y¢Ú¢¢Ã¢Ä¢é¢¢yÄ¢´ }¢éãêy¢Z J
Í¢dSÄ¢¢|¢Z x¢ëãèyÃ¢¢ y¢}¢ç¢ Ó¢ ¢Ú}¢Ðíèçy¢y¢¢ï Ï¢¢HÜU¢Sy¢ï JJ
©l¢¢´ °í¢}¢y¢: Ðí¢ÜìU ¢éLçÃ¢Åç¢y¢çy¢ Ðí¢Ä¢ y¢~¢¢çy¢NC¢: J
¢ÒU¢Ä¢¢Î¢ì ÚS¢¢HÎíé}¢¢çy¢y¢ÈUH¢¢èÿ¢}¢¢¢¢ Îíé}¢¢çH}¢ì JJ 39 JJ
Ó¢¢ñHS¢´SÜU¢ÚçÃ¢ç¢¢¢}¢¢ ¢@¢ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ25JJ
-------------------------------
c¢ôÇìÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
RUèÇyS¢é y¢~¢ Ï¢¢Hïc¢é |¢ÿ¢Ä¢yS¢é ÈUH¢çÝ Ó¢ J ¥Sy¢¢ôÎí |¢¢SÜUÚ: Ðí¢Ä¢¢¢}¢: Ðí¢Ã¢y¢üy¢¢¢Í¢ ! JJ 1 JJ
y¢¢Ã¢¢~¢¢S¢éÚx¢éL: ÜU¢HèÎ¢ ©¢¢x¢}¢y¢ì J ÃÄ¢¢è´|¢êy¢¢y}¢S¢´S¢ëCÜëUyÄ¢¢x¢¢Ï¢H¢ï Îíéy¢}¢ì JJ 2 JJ
¼kusLk fheLku Mkðuo çkk¤fku h{ðk {kxu Ãkh{ ykLktË Ãkk{íkkt ©enrhLku
MkkÚku ÷R AÃkiÞkÚke ÃkqðorËþk{kt yLkuf «fkhLkkt ð]ûkkuLke ÃktÂõíkykuÚke þku¼íke
yktçkkðkze{kt økÞk. íÞkt ½ýktçkÄkt ð]ûkkuLke ÃktÂõíkyku rLknk¤e çkk¤fku yrík «MkÒk
ÚkÞkt yLku íÞkt hMkk¤ ð]ûkkuÃkhÚke Ãkzu÷kt Ãkkfkt {eXkt V¤kuLkwt ¼ûký fhe ¾u÷fqË
fhðk ÷køÞkt. yux÷k{kt MkqÞoLkkhkÞýu yMíkk[¤ íkhV sðkLke íkiÞkhe fhe Ãkhtíkw
¢ezk{kt {þøkq÷ ÚkÞu÷kt çkk¤fkuLku íkuLkku ÏÞk÷ Lk hÌkku.39
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ©enrhLkk
[ki÷MktMfkh rðrÄLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u Ãk[eMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo
ÚkÞku . --25--
--------------------------------------
yæÞkÞ -26
©enrhyu {nk yMkwhøkwÁ fkr÷Ë¥kLkku {kuûk fÞkuo.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! çkk¤fku yk «{kýu h{e hÌkkt níkkt yLku
V¤kuLkwt ¼ûký fhe hÌkkt níkkt, íÞkhu MkqÞoLkkhkÞý yMíkk[¤Lku ÃkkBÞk íkuÚke
[khuçkksw ytÄkÁt AðkR økÞwt.1 íku Mk{Þu yMkwh økwÁ fkr÷Ë¥k ßÞkt ¼økðkLk
ÜU¢Å¢ï¢¢¢S¢mïc¢¢ï }¢¢çÄ¢ÜU¢ï çÚ¢éÚ{íçÃ¢y¢ì J y¢ïc¢é Ï¢¢Hïc¢é çÓ¢RUèÇ Á¢Í¢¢´S¢é|¢üçQU¢Î¢}¢ì JJ 3 JJ
RUèÇÃ¢RU¢L¢¢çÿ¢|Ä¢¢´ |¢èc¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ï¢¢HÜU¢¢ì J çÁ¢Í¢ëÿ¢é¢ü}¢üÁ¢´ Ã¢ïx¢¢¢Îçy¢ÜU}¢é¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 4 JJ
ÐíS¢¢çÚy¢ÜUÚmm¢ïùç¢ °íãèy¢é´ ¼}¢|¢üÜU}¢ì J S¢´Ã¢y¢¢üçxÝç¢|¢´ ¢àÄ¢ó¢ à¢ïÜïUùç¢ ç¢Úèçÿ¢y¢é}¢ì JJ 5 JJ
Îé¢ücÄ¢Z SÃ¢ï¢ y¢´ ¿¢¢yÃ¢¢ }¢ç~¢ÜU: S¢ ÎéÚ¢°íã: J Ðí¢Ã¢y¢üÄ¢hôÚ ãy¢é´ }¢¢Ä¢¢}¢¢S¢éÚS¢}}¢y¢¢}¢ì JJ 6 JJ
Ï¢ãéÜU¢H´ S¢¢ç¢y¢ï¢ y¢ï¢ }¢~¢ï¢ Ä¢¢ïçÁ¢y¢¢ J Ã¢¢ü}¢¢¢¢ Ðí¢ÎéÚ|¢ê}¢¢Ä¢¢ Á¢¢|¢Ä¢VÚè JJ 7 JJ
Ã¢Ã¢¢ñ Ã¢¢y¢¢ï }¢ã¢Ã¢ïx¢¢ï Îíé}¢¢ï}¢êH¢ÜëUy¢ì w¢Ú: J ¥¢S¢èh¢Í¢Å¢ ÃÄ¢¢ïç}Ý Ðí¢SÈéUÚy¢é Ó¢ çÃ¢léy¢: JJ 8 JJ
¢¢Ú¢ç|¢Ã¢üÃ¢ëc¢éSy¢¢ïÄ¢´ x¢Á¢üy¢¢ï Á¢HÎ¢ |¢ëà¢}¢ì J ¥¢ÜUçS}¢ÜU §Ã¢¢ïy¢¢y¢: S¢ ÜU¢H¢ïù|¢êjÄ¢VÚ: JJ 9 JJ
¥çy¢Ã¢¢y¢¢çy¢Ã¢ëçC|Ä¢¢´ Ï¢ãÃ¢¢ïùç¢ }¢ã¢Îíé}¢¢: J ç¢¢ïy¢éSy¢ï¢ à¢y¢à¢¢ï çÃ¢¢ïà¢é: ¢à¢é¢çÿ¢¢: JJ 10 JJ
©enrh yLku çkk¤fku h{íkkt níkkt íÞkt ykÔÞo. íkuýu sL{ Mk{Þu ©enrhLku {khðk
fkuxhk ykrË f]íÞkykuLku {kuf÷u÷e Ãký íkuLkwt Mkk{ÚÞo ÔÞÚko økÞu÷wt, íkuÚke yíÞkhu
çkk¤fkuLku {kun WÃkòðu íkuðku fÃkxe çkk¤fLkku ðu»k Äkhe ÃkkuíkkLkk þºkw ¼ÂõíkLktËLk
©enrhLku {khðkLke RåAkÚke yðMkh þkuÄíkku {kÞkðe fkr÷Ë¥k çkk¤fkuLke MkkÚku
h{ðk ÷køÞku.2-3 çkk¤fLkwt YÃk ÷R çkk¤fkuLke MkkÚku ¾u÷fqË fhíkku fkr÷Ë¥k
ÃkkuíkkLke ð¢ yLku ÷k÷ ykt¾kuÚke çkk¤fkuLku zhkððk ÷køÞku, íku{s Ä{oÃkwºk ©enrhLku
ÃkfzðkLke RåAkÚke yríkðuøkÚke íku{Lke Mk{eÃku ykÔÞku Lku Ãkfzðk {kxu ÃkkuíkkLkk çku
nkÚk ßÞkhu fkr÷Ë¥ku ©enrh íkhV ÷ktçkk fÞko íÞkhu «÷Þfk¤Lkk yÂøLkLke Mk{kLk
©enrh sýkíkkt {ex {ktzeLku Mkk{wt òuR þõÞku Lkrn íkku ÃkfzeLku {khe íkku õÞktÚke
þfu ?.4-5
íÞkhÃkAe {tºkíktºkLke rðãk{kt fwþ¤ yLku Ëwhkøkúne yuðk fkr÷Ë¥ku {Lk{kt
òÛÞwt fu yk çkk¤f {khkÚke «íÞûk Ãkhk¼ð Ãkk{u íku{ LkÚke, íkuÚke ©enrhLku
{khðk {kxu íkuýu Mkðo yMkwhkuLku ð¾kýðk ÷kÞf {nk{kÞkLkku rðMíkkh fÞkuo. çknw
Mk{ÞLke MkkÄLkkÚke rMkØ fhu÷k yr¼[kh {tºkkuLkk «¼kðÚke WíÃkÒk fhu÷e
{nk{kÞk W¥khku¥kh ðÄðk ÷køke yLku {Lkw»ÞkuLkk {Lk{kt yríkþÞ ºkkMk WÃkòððk
÷køke. yLku ð]ûkkuLku {q¤{ktÚke W¾uze Vutfe Ëuíkku «[tz ðuøkðk¤ku íkeûý ðkÞw ðkðk
÷køÞku, ykfkþ{kt ½kxk {u½Lke ½xkyku AðkR íku{kt ðes¤eLkk [{fkhkyku
Úkðk ÷køÞk.6-8 yíÞtík øksoLkk fhíkk {u½ku {kuxe Äkhkyku ðzu ðhMkðk ÷køÞk,
òýu yku®[íkku {nkWíÃkkík MkòoÞku nkuÞLku þwt ? íku{ yk Mk{Þu ÷kufkuLku ¼Þ WÃkòðu
íkuðku {nk¼Þtfh ÷køkðk {ktzâku, ðkðkÍkuzkt MkkÚkuLkk yrík ðhMkkËÚke ½ýkt çkÄkt
y. 26 «Úk{ «fhý 269
¥¢ÜU¢Ú¢ï }¢ã¢¢¢S¢èÙ¢¢Í¢¢Í¢Å¢Ã¢à¢¢y¢ì J ¥¢y}¢¢¢´ Ó¢ ¢Ú´ ÜU¢ïùç¢ ¢¢¢àÄ¢¢ï¢ |¢êç}¢¢ ! JJ 11 JJ
¥Ú¢ïÎ¢SÃ¢|¢¢Ã¢yÃ¢¢hôÚ |¢ê}¢¢ñ ç¢¢¢Ä¢ y¢ï J çÜUà¢¢ïÚ¢ ã¢S¢Ä¢y¢Sy¢´ RUèÇçy¢ S}¢ Ä¢¢¢LçÓ¢ JJ 12 JJ
¥¢ÜUçS}¢vÄ¢¢ùçy¢Ã¢ëCK¢ y¢ï ÃÄ¢¢ÜéUH¢p S¢S¢}½í}¢¢: J çy¢Dçy¢ S}¢ Îí}é ¢¢Í¢Sy¢¢yS¢ÜU}¢¢ ¥¢ÎíÃü ¢¢S¢S¢: J13
¥lÿ¢¢ï ÿ¢¢¢y¢ï Ã¢¢ çÃ¢Úçy¢Ã¢¢üy¢Ã¢c¢üÄ¢¢ï: J |¢çÃ¢y¢ïçy¢ Ðíy¢èÿ¢¢´ y¢ï ÜéUÃ¢üy¢Sy¢~¢ S¢´çS¢y¢¢: JJ 14 JJ
Ðíçy¢ÿ¢¢´ Ã¢¢ü}¢¢¢¢ Ã¢ëçCÃ¢¢üy¢p Îé:S¢ã: J Ä¢Î¢ ¢¢ï¢¢Ú}¢¢<ã Á¢¢y¢¢çpy¢¢|¢Ä¢¢ÜéUH¢: JJ 15 JJ
Ä¢~¢ ã¢çÚÐíS¢¢çÎSy¢ñÄ¢üSy¢Sy¢´ y¢é Ã¢¢Îíé}¢}¢ì J çÃ¢S}¢ëyÄ¢¢Ä¢~¢ y¢´ S¢Ã¢ïü çÃ¢çÓ¢vÄ¢é: Ðí¢#S¢}½í}¢¢: JJ 16JJ
ãçÚÜëUc¢ ! ãÚï ! ÜëUc¢ ! ¢èHÜUÆïçy¢ y¢´ Ó¢ y¢ï J ©ÓÜñUÚ¢uÄ¢çy¢ S}¢ |¢Ä¢x¢eÎÄ¢¢ çx¢Ú¢ JJ17JJ
y¢ïc¢¢´ à¢ÏÎ´ S¢ ¢¢¢¢ñc¢è¢SÄ¢ à¢ÏÎ´ Ó¢ y¢ïùçw¢H¢: J Ã¢¢y¢Ã¢c¢¢üçy¢çÃ¢y¢y¢Í¢¢ïÚà¢ÏÎ¢ï¢Ï¢ë´ã¢ï JJ 18 JJ
{kuxkt {kuxkt ð]ûkku ÄhkþkÞe ÚkÞkt, suLku fkhýu íku{kt rLkðkMk fhe hnu÷kt MkUfzku Ãkþw
Ãkûkeyku Ãký {hýLku þhý ÚkÞkt. nu ¼qr{Ãkrík ! yrík ½kxk {u½Lke ½xkÚke [khu
íkhV økkZ ytÄfkh Vu÷kÞku íkuÚke fkuR Ãký {Lkw»Þ ÃkkuíkkLku fu ÃkhLku shk Ãký òuR
þõíkkt Lk níkkt.9-11
nu hksLkT ! {kÞkLke WíÃkr¥k Ãknu÷kt rfþkuh yðMÚkkðk¤k r{ºkkuyu
¼økðkLk ©enrhLku yktçkkLkk ð]ûk Lke[u ¼qr{ WÃkh çkuMkkzâk níkk íÞkts ©enrhLku
hzðkLkku Mð¼kð Lk nkuðkÚke íku{Lku nkMÞ fhkðíkk ÃkkuíkkLke Ár[ yLkwMkkhu íkuyku
¾u÷fqË fhíkk níkk.1h íkuðk{kt yfM{kíkT yríkð]rü Úkðk ÷køke, íkuÚke çkk¤fku
ykfw¤ ÔÞkfw¤ ÚkR øk¼hkR økÞkt yLku ðku ¼ªòðkÚke íkuyku ð]ûk nuX¤ ftÃkíkkt
níkkt. yk ÃkðLk yLku ðhMkkË n{ýkt Úkkuzeðkh{kt rðhk{ Ãkk{þu, yuðe ykþkÚke
íkuyku íÞkt s Q¼k hÌkkt.(yLku ©enrh yuf {sçkqík ð]ûkLke Lke[u sR çkuMke
økÞk.) 13-14
ûkýu ûkýu ð]rØ Ãkk{íkku ËwMkÌk ÃkðLk yLku ðhMkkË ßÞkhu rðhk{ ÃkkBÞku
Lkrn íÞkhu çkk¤fku ®[íkk yLku ¼ÞÚke ykfw¤ ÔÞkfw¤ ÚkÞkt yLku Ãkkuíku su ð]ûkLke
Lke[u ½Lk~Þk{Lku çkuMkkzâk níkk íku ð]ûkLku ¼q÷e økÞkt yLku çkesu MÚk¤u þkuÄðk
÷køÞkt.1Ãk-16 ÔÞkfw¤ ÚkÞu÷kt íku çkk¤fku nu nrh ! nu f]»ý ! nu nrhf]»ý ! nu
Lke÷ftX ! yk «{kýu ¼ÞÚke økËTøkrËík ÚkÞu÷e ðkýeÚke [k Mðhu MkkË Ãkkze
©enrhLku çkku÷kðíkkt níkkt.17 «[tz ðkÞw yLku {qþ¤Äkh ðhMkíkk ðhMkkËLkk
¼ÞkLkf æðrLk{kt ©enrh çkk¤fkuLkk þçËkuLku Mkkt¼¤e þõÞk Lkrn yLku çkk¤fku
Ãký ©enrhLkk þçËku Mkkt¼¤e Lk þõÞk, íku íku søÞkyu þkuÄðk Aíkkt ¼økðkLk
¢}¢¢üy}¢Á¢}¢¢àÄ¢y¢¢ï LLÎéSy¢~¢ y¢~¢ y¢ï J çÓ¢y¢¢ÃÄ¢¢ÜéUçHy¢¢y}¢¢¢¢ï x¢y¢¢ñÄ¢¢ü çÃ¢Ó¢ïy¢S¢: JJ 19 JJ
¥ã¢ï çÜU}¢ïy¢ÎS}¢¢ç|¢: ÜëUy¢´ |¢¢xÄ¢çÃ¢Ã¢<Á¢y¢ñ: J ¥¢¢èy¢¢ï çmÁ¢Ú¢Á¢SÄ¢ ã¢ ã¢ Ï¢¢H: ÜéUy¢¢ï çÃ¢ã JJ 20
x¢yÃ¢¢ °í¢}¢´ Ã¢Ä¢´ H¢ïÜU¢ôÜU Ã¢çÎcÄ¢¢}¢ ©¢Ú}¢ì J ÜU¢´ Ã¢¢ Îà¢üçÄ¢cÄ¢¢}¢¢ï |¢QUKñ ¢}¢¢üÄ¢ Ó¢¢¢¢}¢ì JJ 21
|¢Ä¢ï¢ Ã¢ï¢}¢¢¢¢¢¢ç}¢çy¢ çÓ¢y¢¢ÜéUH¢y}¢¢¢}¢ì J Îé:w¢¢y¢¢ï ¢¢|¢Ã¢¢ïc¢¢´ Ï¢ãÃ¢Sy¢ïc¢é }¢ê<ÓÀy¢¢:JJ 22 JJ
ãçÚÚ¢ NçÎ y¢¢}¢Ã¢ïyÄ¢ }¢¢Ä¢¢}¢S¢éÚÁ¢¢¢ï ÜëUy¢¢´ SÃ¢¢¢à¢ãïy¢¢ï: J
¥¢éçÎy¢çÃ¢ÜëUçy¢Sy¢¢ñÃ¢ y¢S¢¢Ã¢Ó¢H §Ã¢¢Ó¢H}¢ê<y¢Ú¢y}¢ÎëçC: JJ 23 JJ
ÐíÏ¢Hy¢Ú}¢LÎíÄ¢¢ç|¢Í¢¢y¢¢çh}¢çà¢w¢çÚÓÄ¢éy¢x¢Çà¢ñHM¢: J
Ä¢¢y¢Îé¢çÚ y¢SÄ¢ Ï¢¢H}¢êy¢ïü: S¢¢çÎ çÃ¢|¢xÝ¢Î¢ï }¢ã¢¹íÃ¢ëÿ¢: JJ 24 JJ
¢çy¢y¢: S¢ }¢ã¢Ã¢ëÿ¢: SÃ¢Ã¢RUyÃ¢¢Ã¢ÜU¢à¢x¢ï J À~¢¢çÄ¢y¢: ÜéU}¢¢Úïù|¢êm¢y¢Ã¢c¢üç¢Ã¢¢ÚÜU: JJ 25 JJ
çÃ¢H¢ïvÄ¢ Ï¢¢H´ Á¢èÃ¢y¢´ }¢ã¢Îíé}¢y¢Hïùç¢ y¢}¢ì J Ðí¢S¢¢ÚÄ¢yÜUÚ¢ñ m¢ñ Ó¢ °íãèy¢é´ ¢é¢ÚïÃ¢ S¢: JJ 26 JJ
©enrhLku Lknª òuðkÚke çkk¤fku ®[íkkÚke ÔÞkfw¤ ÚkÞkt. Äehs ¾qxe yLku
{kíkkrÃkíkkLkk XÃkfkLkk ¼Þu rð¼úktík ÚkÞu÷kt çkk¤fku çkøke[k{kt [u Mðhu hzíkkt
rð÷kÃk fhðk ÷køÞkt.18-19
yhu hu !!! ¼køÞ Vqxu÷kt y{u Mkðuo çkk¤fku yk þwt fÞwO ? nk ! nk !
Ä{oÃkwºk ©enrhLku ykÃkýu ynª þk {kxu ÷kÔÞk ? økk{{kt sR ÷kufkuLku ykÃkýu þwt
W¥kh ykÃkeþwt ? Ä{o yLku ¼ÂõíkËuðeLku ykÃkýu þwt {w¾ Ëu¾kzeþwt ? ykðk «fkhLke
®[íkk yLku ¼ÞÚke ÔÞkfw¤ ÚkÞu÷kt çkk¤fku fktÃkðk ÷køÞkt yLku íku{ktÚke fux÷ktfLku
{qAko Ãký ykðe økR. íku{Lkk Ëw:¾Lkku fkuR Ãkkh Lk hÌkku.20-22 ¼økðkLk ©enrh
fkr÷Ë¥ku yk ykMkwhe {kÞk {khk Lkkþ {kxu MkSo Au yLku nwt íkku MkðkoLíkÞko{e,
Mkðofíkko yLku {kÞkðeLkku Ãký {nk{kÞkðe MkkûkkíkT ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý Awt. íkku
{Lku yk hktf fkr÷Ë¥k yMkwh þwt fhe ÷uðkLkku Au ? yuðwt MÃk»x òýíkk nkuðkÚke
shk Ãký ûkku¼ ÃkkBÞk Lkrn, íku{s y[¤ ÃkðoíkLke su{ ÂMÚkh hÌkk.23 yrík
íkeðú ÃkðLkLkk ðuøkÚke rðþk¤ yktçkkLkwt ð]ûk rn{k÷Þ Ãkðoík ÃkhÚke Ãkzíke {kuxe
rþ÷kLke su{ íkífk¤ ©enrh WÃkh Ãkzâwt. íkuLkkt {qr¤Þkt Q¾ze økÞkt. Ãkzu÷wt íku
{nkð]ûk zk¤eyku yLku Úkz ðå[u yðfkþ Ãkk{ðkÚke ©enrhLku {kxu ðkÞw yLku
ðhMkkËLku hkufLkkhk AºkYÃku ÚkÞwt.24-25
ykx÷wt fÞko ÃkAe Ãký fkr÷Ë¥ku {nkð]ûkLke Lke[u Ãký ©enrhLku Sðíkk
òuÞk íkuÚke íkuLku Vhe Ãkfzðk çku nkÚk ÷ktçkk fÞko.h6 íkux÷k{kt íku ©enrhLke ð¢árüÚke
y. 26 «Úk{ «fhý 271
y¢¢Ã¢¢i¢HÎëCKñÃ¢ }¢é}¢¢ïã ½í¢y¢çÃ¢uH: J °íã¢çÃ¢C §Ã¢¢ÚÄ¢ï Ï¢½í¢}¢ S¢ §y¢Sy¢y¢: JJ 27 JJ
Ï¢¢H¢ çÃ¢léyÐíÜU¢à¢ï¢ y¢}¢¢àÄ¢|¢Ä¢¢ÜéUH¢: J ©ç¢Dy¢´ ¢y¢y¢´ Ó¢ ½í}¢y¢´ Ó¢ Ä¢y¢Sy¢y¢: JJ 28 JJ
¢y¢y¢çy¢y¢Ã¢ëÿ¢¢ñÍ¢¢Í¢¢y¢|¢êçÚÿ¢y¢¢XÜU: J ¢éçc¢y¢: ôÜUà¢éÜU §Ã¢ ÎëàÄ¢}¢¢¢¢ï }¢ëôy¢ Ä¢Ä¢¢ñ JJ 29 JJ
»Ã¢´ çã |¢x¢Ã¢¢¢ì ÜëUc¢¢ï çÃ¢à¢¢ïùç¢ }¢ã¢}¢çy¢: J SÃ¢Ðíy¢¢¢ï¢ y¢ó¢¢à¢´ ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢ ç¢Á¢ïÓÀÄ¢¢ JJ30JJ
Ã¢ëçCÃ¢¢y¢¢ñ }¢ëy¢ï y¢çS}¢¢ì Ä¢Ä¢y¢é<Ã¢Úôy¢ à¢¢ñ: J ©ÓÂ¢S¢´ Hïç|¢Úï y¢ï¢ }¢ê<ÓÀy¢¢Sy¢~¢ Ï¢¢HÜU¢: JJ 31 JJ
¥¢ °í¢}¢ï |¢çQU¢}¢¢ñü Á¢¢¢p¢Ä¢ï çmÁ¢¢ÎÄ¢: J ¥¢¢x¢y¢¢SÃ¢SÃ¢¢é~¢¢çÃ¢çÓ¢vÄ¢ê ÚÁ¢¢è}¢éw¢ï JJ 32 JJ
¥çy¢Ã¢¢y¢¢çÎ y¢ÎëcÅì±¢ ¢ ÎëcÅì±¢ Ó¢¢y}¢Á¢¢¢ì PUçÓ¢y¢ì J ¥yÄ¢éçmxÝ¢ Ï¢|¢êÃ¢éSy¢ï S¢}½í¢y¢}¢¢S¢¢ï ¢ë¢ ! J33
Ã¢¢}¢¢X¢Ä¢SÈéUÚ¢ì ¢é´S¢¢´ Îÿ¢¢X¢ç¢ Ó¢ Ä¢¢ïçc¢y¢¢}¢ì J }¢ïç¢Úï y¢ï¢ ¢é~¢¢¢¢´ çÚCÐí¢ô# y¢é y¢ï NçÎ JJ 34 JJ
íku fkr÷Ë¥k {kun ÃkkBÞku, yLku {rík¼ú{Úke ÔÞkfw¤ ÚkÞku. òýu fu Ãkkuíkk{kt ¼qíkLkku
«ðuþ ÚkÞku nkuÞ íku{ yktçkkðkze{kt yk{ íku{ ¼xfðk ÷køÞku.h7 íku Mk{Þu ¼ÞÚke
rðb¤ ÚkÞu÷kt çkk¤fkuyu ðes¤eLkk «fkþ{kt íku [u yÚkzkíkk Lku Lke[u Ãkzíkk
íku{s yk{íku{ ¼{íkk fkr÷Ë¥kLku òuÞku.h8 íku ðkÞwLkk yk½kíkÚke íku s ûkýu Lke[u
Ãkzíkkt yLku Ãkqðuo Ãkze økÞu÷kt yktçkkLkk ð]ûkkuLke MkkÚku ðkhtðkh yÚkzkíkku níkku, íkuÚke
íkuLkwt þheh ûkík-rðûkík Úkíkkt ÷kune÷wnký ÚkÞwt íku òýu ÷k÷ ¾e÷u÷kt fuMkwzkLkwt ð]ûk
nkuÞ íku{ sýkíkku íku fkr÷Ë¥k yMkwh íkus ûkýu {hýLku þhý ÚkÞku.29
Ä{o - ¼Âõík ykrË økk{ðkMkeyku y u ykht ¼ u ÷ e çkk¤fku L ke
þkuÄ:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Mkðo fhíkkt yrÄf {nk
«rík¼kðkLk ¼økðkLk ©enrhyu þ rðLkk Ãký ÃkkuíkkLkk MktfÕÃk {kºkÚke ykrð»f]ík
fhu÷k {nk«íkkÃkÚke fkr÷Ë¥kLkku rðLkkþ fÞkuo, fkr÷Ë¥kLkwt {hý Úkíkkt ðkÞw yLku
ðhMkkË Äehu Äehu rðhk{ ÃkkBÞkt yLku íku yktçkkðkze{kt {qåAík ÚkRLku Ãkzu÷kt
çkk¤fku Vhe Mk[uíkLk ÚkÞkt.30-31 yk çkksw AÃkiÞk{kt hkºkeLkku «kht¼ ÚkÞkt Aíkkt
ÃkkuíkÃkkuíkkLkkt çkk¤fku ½uh Lkne ykðu÷k nkuðkÚke Ä{o-¼Âõík íku{s yLÞ çkúkñýku
ÃkkuíkkLkkt çkk¤fkuLku hkºkeLkk Mk{Þu [khu íkhV þkuÄðk ÷køÞkt.3h nu hksLkT ! Ä{o-
¼Âõík ðøkuhu sLkkuyu yrík ÃkðLk, ðes¤eLkk [{fkhk yLku ðhMkkËLke Äkhkyku
òuR Ãký ÃkkuíkkLkk ÃkwºkkuLku õÞktÞ Lk òuÞk, íkuÚke yíÞtík WËkMke ÚkR ykfw¤ ÔÞkfw¤
ÚkÞkt.33 ÃkwÁ»kkuLkk zkçkkt ytøk Vhfðk ÷køÞkt yLku eykuLkkt s{ýkt ytøk Vhfðk
÷køÞkt, ykðkt yÃkþwfLkkuÚke ÃkkuíkkLkk ÃkwºkkuLku sYh fktR yrLkc «kó ÚkÞwt Au,
yu{ Mkðuo sLkku {kLkðk ÷køÞkt.34
¥çy¢Ã¢¢y¢¢çy¢Ã¢ëçC|Ä¢¢´ }¢ã¢S¢y¢}¢S¢ï¢ Ó¢ J ¢é~¢¢y²¢ü Ó¢ çÃ¢à¢ïc¢ï¢ Ä¢¢y¢´Sy¢ §y¢Sy¢y¢: JJ 35 JJ
ç¢à¢ ¥¢lï x¢y¢ï Ä¢¢}¢ï Ã¢¢y¢ï }¢ÎÚÄ¢ï S¢çy¢ J Ã¢c¢ïü Ó¢ çÃ¢Úy¢ï y¢ï y¢é Ðí¢Ï¢éÄ¢y¢ ãÚèÓÀÄ¢¢ JJ 36 JJ
ÜU¢Ó¢Ä¢~¢ÐíÎè¢¢´Sy¢ï }¢ãy¢èÎèüç¢ÜU¢ ¥ç¢ J ÜU¢ÚçÄ¢yÃ¢¢ y¢Îél¢¢´ Ä¢Ä¢éLçmxÝÓ¢ïy¢S¢: JJ 37 JJ
w¢XÓ¢}¢ü¢¢éãüSy¢¢: ÜUçy¢çÓ¢lçC¢¢¢Ä¢: J Ä¢Ä¢é°í¢ü}¢Á¢¢¢: S¢Ã¢ïü ¢é~¢ ¢é~¢ïçy¢ Ã¢¢çÎ¢: JJ 38 JJ
¥¢y}¢èÄ¢Ï¢¢é ¢ë y ¢Ï¢¢ãé Ä ¢é x ¢¢ï ù ¢ ¢}¢¢ï ü çÃ¢dSy¢¢çÚÃ¢ï ç Cy¢x¢¢~¢Ä¢çC: J
ÜUÆ¢x¢y¢¢S¢éÚS¢éÚ¢çÚç¢Á¢¢y}¢Á¢¢y}¢¢ }¢¢x¢ïü Ó¢Ó¢¢H à¢¢ÜñU: ÐíçÃ¢ÜUè¢üÜïUà¢: JJ39JJ
|¢çQU: à¢à¢¢VÜUçHy¢¢}Ï¢éÁ¢y¢éËÄ¢Ã¢v~¢¢ ãï ÜëUc¢ ! ÜëUc¢ ! }¢}¢ Ï¢¢H §y¢èÚÄ¢y¢è J
¢¢EümÄ¢S¢y¢L¢è¢ëy¢Ï¢¢ãéÄ¢éx}¢¢ ÜëUc¢¢S¢éÚÃ¢ç¢ Ó¢Ó¢¢H çÃ¢Á¢èçÃ¢y¢ïÃ¢ JJ 40JJ
nu hksLkT ! yrík ÃkðLk yLku yríkð]rüLkk íku{s hkºkeLkk økkZ ytÄfkhLku

fkhýu fktR Mkqsíkwt Lk nkuðkÚke Ëw:¾e ÚkÞu÷kt Lku rðþu»k{kt ÃkwºkrðÞkuøkLkk {nkËw:¾Lku
fkhýu yríkþÞ ÔÞkfw¤ ÚkÞu÷kt Ä{o-¼Âõík ykrËLku y[kLkf {qåAko ykðe síkkt
Ãk]ÚðeÃkh yk{íku{ Z¤e Ãkzâkt.3Ãk hkºkeLkku «Úk{ «nh Ãkqýo ÚkÞku. ÃkðLkLkku ðuøk
þktík ÚkÞku. íku{s ðhMkkË yLku ðes¤e Ãký rðhk{ ÃkkBÞkt íÞkhu ¼økðkLkLke
RåAkÚke íku Mkðuo {qåAko{ktÚke òøkúík ÚkÞkt.36 MkðuoLkkt {Lk ®[íkkíkwh níkkt íkuÚke íku
MkðuosLkku fk[Lkk VkLkMkku yLku {kuxe {kuxe {þk÷ku «økxkðeLku ßÞkt çkk¤fku h{íkkt
níkkt íku yktçkkðkze{kt íkuykuLku þkuÄðk LkeféÞkt, íku{kt fux÷kfu nkÚk{kt Zk÷, ík÷ðkh
yLku ÄLkw»kçkký ÄkÞkO níkkt yLku fux÷kfu nkÚk{kt ÷kfzeyku ÷eÄe níke. yk{ Mkðuo
økúk{sLkku nu Ãkwºk ! nu Ãkwºk ! yu{ Lkk{ MkkÚku MkkË Ãkkzíkkt Ãkkzíkkt [kÕÞkt síkkt
níkkt.37-38
nu hksLkT ! økk{{ktÚke LkeféÞk íÞkhu çku çktÄwsLkkuyu su{Lkk çkÒku çkknw
Ãkfze hkÏÞk Au yuðk Ä{oËuð {køko{kt Äehu Äehu [k÷íkk níkk. íku{Lkwt W¥kheÞ
ð ðkhu ðkhu þheh WÃkhÚke Ãkze síkwt níkwt, íkuLku çktÄwsLkku ðkhtðkh þhehÃkh
ðªxk¤íkk níkk. ÃkwºkLkk rðÞkuøk{kt íku{Lkk «ký ftXu ykðe økÞk, yLku {kÚkkLkk fuþ
rð¾hkR økÞk níkk. íÞkhu íku{Lkwt {Lk yuf ©enrhLkk MðYÃk{kt ÂMÚkh níkwt.39
íkuðe s heíku ¼ÂõíkËuðe Ãký ¼økðkLk ©enrhf]»ý s yuf ÃkkuíkkLkk «ký
nkuðkÚke {]ík«kÞ Ëþk{kt nkuÞ íku{ {køko{kt [k÷íkkt níkkt. çkÒkuçkksw çku ÞwðkLk
eykuyu íkuLkk çkÒku çkknw Ãkfze hkÏÞk níkk. [tÿkuËÞLkk fkhýu çkezkÞu÷k MkqÞfo {¤
Mkh¾wt íkuLkwt {w¾ yrík WËkMk níkwt, Lku nu f]»ý ! nu f]»ý ! nu {khkçkk¤ ! nu {khk
y. 26 «Úk{ «fhý 273
Ú¢}¢Ðíy¢¢¢ ©LÎé:w¢|¢ÚSy¢Î¢¢è´ à¢¢ïÓ¢¢ì SÃ¢S¢¢ïÎÚ}¢çy¢çÐíÄ¢y¢¢Ã¢à¢yÃ¢¢y¢ì J
}¢¢x¢ïü Ó¢Ó¢¢H à¢¢ÜñUp Ã¢Ä¢SÄ¢Ã¢Ä¢ñü: S¢¢ÜÚ LÎó¢çy¢y¢Ú¢´ çÃ¢Ã¢à¢: S¢ÜU}¢: JJ 41
¢h¢ÎÄ¢Sy¢é HH¢¢: S¢éÜëUy¢¢çy¢ÜUS¢¢Sy¢¤²ïüÃ¢ çÎÃÄ¢Ã¢¢éÚ¢à¢éÁ¢Ã¢¢ ¢éÚSy¢¢y¢ì J
ç¢x¢üyÄ¢ Ó¢¢ï¢Ã¢ç¢ÜU¢´ S¢¢çÎ Ðí¢l |¢xÝ¢¹íÃ¢ëÿ¢y¢Hx¢´ ÎÎëà¢é: SÃ¢Ï¢¢H}¢ì JJ 42 JJ
S¢´Ã¢èÿÄ¢ y¢¢: Féy¢¢Ä¢¢ï{Úãï}¢ÜéU}|¢¢ y¢c¢¢üÎé¢ïyÄ¢ Á¢x¢ëãé: ¢éLÜU}¢x¢¢~¢}¢ì J
¥¢Î¢Ä¢ Ó¢¢V}¢¢éÚ¢x¢|¢Úï¢ Ï¢¢H´ SÃ¢´ SÃ¢´ Sy¢¢´ ¢ë¢ ! }¢éÎ¢ y¢}¢¢¢Ä¢Ä¢´p JJ 43
¢é~¢Fïã|¢Ú´ y¢¢S¢¢}¢¢y}¢Ä¢¢é¢}¢´ ãçÚ: J ÎëcÅì±¢ y¢yÐíèy¢Ä¢ï S¢l ¥¢S¢èÎìm¢Îà¢}¢ê<y¢¢ëy¢ì JJ 44JJ
¢¢¢ñ Sy¢¢ÚS¢´ y¢¢S¢¢´ ¢èÄ¢êc¢}¢¢éÚ´ çà¢à¢é: J ãçÚ}¢ü}¢¢VU »Ã¢¢çSy¢ ¢¢Ä¢~¢ïyÄ¢çÃ¢Î´p y¢¢: JJ 45 JJ
¥|¢êÃ¢¢ì ¢ê¢üÜU¢}¢¢Sy¢¢: S¢Ã¢¢ü ¥ç¢ y¢Î¢ ¢ë¢ ! J ÜëUc¢: Ðí}ï ¢Ã¢y¢¢´ SÃ¢çS}¢¢ì sçSy¢ ÜUË¢y¢M¢}¢: JJ46
÷k÷ ! yu «{kýu çkku÷íkkt çkku÷íkkt {køko{kt [kÕÞkt síkkt níkkt.40 {kuxk¼kR

hk{«íkkÃkS Ãký ÃkkuíkkLkk LkkLkk¼kR ©enrh{kt yríkþÞ MLkun nkuðkÚke yríkþÞ
Ëw:¾e ÚkR økÞk. ©enrhLkk yíÞtík þkuf{kt yLku rðÞkuøk{kt íku ÁËLk fhíkk níkk,
yLku þhehu fktÃkíkk níkk. íku{Lke çkÒku çkksw [k÷íkk Mk{kLk ðÞLkk Mk¾kyku MkkÚku
{køko{kt Äehu Äehu [kÕÞk síkk níkk.41 ßÞkhu Ä{oËuð ykrË ©enrhLku þkuÄðk
økk{{ktÚke çknkh LkeféÞk íÞkhu rËÔÞ þhehu Ãkrík Ä{oËðu Lke Mk{eÃku MkËkÞ rLkðkMk
fhíke ©Øk ykrËf çkkh ÃkíLkeyku Ãký s÷ËeÚke Mkðo fhíkkt ykøk¤ sR
yktçkkðkze{kt yktçkkLkkt ¼ktøku÷kt ð]ûk Lke[u çkuX÷
u k ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLku òuÞk, nu
hksLkT ! ÃkwºkLku òuíkkt s íku{Lkk fLkff¤þ suðk MíkLkku{ktÚke ËqÄLke Äkhk ðnuðk
÷køke. íkuÚke yrík n»koÃkqðfo ©enrhLke Mk{eÃk{kt sR XtzeÚke yrÄf ftÃkíkk ©enrhLku
íkífk¤ íkuzeLku yrík MLkunÃkqðof ÃkkuíkkLkk ¾ku¤k{kt ÃkÄhkÔÞk yLku «u{Úke MíkLkÃkkLk
fhkððk ÷køke.42-43
çkkh {kíkkyku {kxu çkkh MðYÃku ©enrh:- ¼økðkLk ©enrh
Ãký ÃkkuíkkLku rð»ku çkkhu {kíkkykuLkku yríkþÞ «u{ òuR íku{Lku MkuðkLkku ÷k¼ ykÃke
hkS fhðk íku s ûkýu çkkh MðYÃku ÚkÞk, yLku íkuykuLkk ¾ku¤k{kt çkuMke ©enrh
íkuykuLkk y{]ík fhíkkt Ãký yrÄf {Äwh MíkLkhMkLkwt ÃkkLk fhðk ÷køÞk. íku Mk{Þu
çkÄe s {kíkkyku yu{ s {kLkíke níke fu ©enrh {khk ¾ku¤k{kt s rçkhksu Au,
çkeòLkk ¾ku¤k{kt LkÚke.44-45 çkkhu {kíkkyku çkk¤fLku MíkLkÃkkLk fhkðe Ãkqýofk{
ÚkR. fkhý fu ¼økðkLk ©enrhf]»ý ÃkkuíkkLke {qíkLku rð»ku «u{ðk¤k ¼õíksLkku
¥¢¢Ä¢Ä¢é: S¢¢¢é¢ï~¢¢Sy¢~¢ y¢ï °í¢}¢Ã¢¢çS¢¢: J çÃ¢çÓ¢Ã¢y¢: S¢éy¢¢Ðí¢¢é}¢êüÓÀ¢ïüy¢¢ÝíéÎy¢¢ï |¢ëà¢}¢ì JJ 47 JJ
Á¢èÃ¢y¢: SÃ¢¢y}¢Á¢¢Ðí¢Ä¢ °í¢}Ä¢¢ ¥¢S¢¢ì x¢y¢¢¢Ä¢:J ÜéU~¢ ¢}¢üS¢éy¢¢ïùSy¢èçy¢ y¢ï y¢¢¢ì ¢ÐíÓÀéÚ¢y}¢Á¢¢¢ì JJ 48
y¢Î¢ y¢ ªÓ¢éÚS}¢¢ç|¢çÚã Îíé}¢y¢Hïù|¢üÜU: J Ä¢Sy¢¢ï ¢}¢üSÄ¢ w¢ïH¢¢Z y¢~¢ yÃ¢l ¢ ÎëàÄ¢y¢ï JJ 49 JJ
Ã¢í¢¢y¢¢ï¢}¢´ Ã¢¢vÄ¢´ y¢çó¢à¢}Ä¢¢çy¢Îé:çw¢¢: J ÜéUÃ¢üy¢¢ï |¢ëà¢}¢¢RU¢ïà¢´ ÃÄ¢çÓ¢Ã¢´Sy¢ç}¢y¢Sy¢y¢: JJ 50JJ
y¢Î¢ ¢h¢ÎÄ¢: ÜëUc¢´ çÃ¢Ä¢SÄ¢¢¢¢ï Îíé}¢SÄ¢ y¢¢: J S¢¢¢ï SÃ¢ÜUÚS¢´}¢ëCï Á¢¢¢ÎëàÄ¢¢: S¢}¢¢S¢y¢: JJ 51
}¢¢x¢üÄ¢y¢è çà¢à¢é´ y¢~¢ }¢¢y¢éHè S¢éÎÚè ãÚï: J ÎÎà¢ü Ï¢¢H´ S¢ãS¢¢ ç¢|¢üÄ¢´ SÃ¢S¢}¢¢çS¢y¢}¢ì JJ 52 JJ
}¢Ä¢¢ HÏ¢¢ï }¢Ä¢¢ HÏ¢: çà¢à¢éçÚyÄ¢éÓ|¢¢çc¢¢è J x¢ëãèyÃ¢¢ y¢´ ÎÎ¢ñ |¢QUKñ S¢¢ Ó¢ y¢SÄ¢ñ HHçy¢ÜU¢}¢ì J53
Ðí¢Ä¢¢y}¢Á¢´ NÎ¢çHXK |¢çQU: Féy¢¢Ä¢¢ï¢Ú¢ J ¢¢Ä¢Ä¢y¢è Sy¢¢´ }¢ï¢ï ¢é¢Á¢¢üy¢ç}¢Ã¢¢y}¢Á¢}¢ì JJ 54 JJ
{kxu fÕÃkð]ûk Mk{kLk Au.46 nu hksLkT ! íÞkhÃkAe ÁËLk fhíkkt Mkðuo økúk{ðkMkesLkku
ÃkkuíkkLkk ÃkwºkkuLku þkuÄíkkt yktçkkðkze{kt ykÔÞkt, íÞkhu {qåAko{ktÚke òøku÷k yLku
¼økðkLk ©enrh Lkrn {¤ðkÚke yíÞtík ÁËLk fhíkk, ÃkkuíkkLkk çkk¤fkuLku Srðík
«kó fhe Úkkuzk ®[íkk{wõík ÚkÞk Lku ÃkqAðk ÷køÞkt fu Ä{oLktËLk õÞkt Au ?.47-48
íÞkhu ÃkkuíkkLkk rÃkíkkykuLkk ÃkqAðkÚke íku çkk¤fku fnuðk ÷køÞkt fu y{u Ä{oLktËLkLku
h{kzðk {kxu ynª yktçkkLkk ð]ûk Lke[u çkuMkkzâk níkk, Ãký yíÞkhu íÞkt Ëu¾kíkk
LkÚke.49 nu hksLkT ! çkk¤fkuLkwt ykðwt ð@Ãkkík Mk{kLk ð[Lk Mkkt¼¤e MkðuosLkku
yríkþÞ Ëw:¾e ÚkÞkt yLku fÁý yk¢tË MkkÚku Wå[ Mðhu hzðk ÷køÞkt íkÚkk
[khuíkhV Ä{oÃkwºkLku þkuÄðk ÷køÞkt.50
nu hksLkT ! íku Mk{Þu Ä{oËðu Lke rËÔÞËunÄkhe ©Øk ykrËf çkkh ÃkíLkeyku
ð]ûkLke Lke[u ÃkkuíkkLkk nkÚku Mkh¾e fhu÷e ¼qr{ WÃkh ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLku çkuMkkze çkeò
sLkku ÃkkuíkkLku Lk òuR þfu yu heíku íÞktÚke yá~Þ ÚkR økR.51 íku Mk{Þu ©enrhLku
þkuÄíkkt þkuÄíkkt MkwtËhe {k{e íÞkt ykÔÞkt Lku y[kLkf çkk÷{qík ©enrh WÃkh
íku{Lke árü Ãkze. yLku ©enrhLku òýu fktR çkLÞwt s Lk nkuÞ íku{ MðMÚk çkuXu÷k
níkk íku{Lku òuRLku {k{e ½Lk~Þk{ {Lku {éÞk! ½Lk~Þk{ {Lku {éÞk yu{
{kuxuÚke çkq{ku Ãkkzðk ÷køÞkt. Lku çkk¤ ©enrhLku íkuze ¼Âõík{kíkkLku ykÃÞk. íku
Mk{Þu ¼ÂõíkËuðeyu Ãký WíMkknÃkqðof ÃkkuíkkLkk ftXLkwt {nk{q÷wt yk¼q»ký
MkwtËhe{k{eLku ¼ux ykÃÞwt.52-53 «ký fhíkkt yrÄf r«Þ ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLku
Ãkk{e ¼Âõík{kíkkyu ÃkkuíkkLkk ÓËÞ MkhMkkt [ktÃÞk. {khk ÃkwºkLku Lkðku sL{ {éÞku
Au yu{ {kLke ¼ÂõíkËuðe ©enrhLku MíkLkÃkkLk fhkððk ÷køÞkt. Ä{oËuð,
y. 26 «Úk{ «fhý 275
¢}¢¢ïü Ú¢}¢Ðíy¢¢¢p ¿¢¢y¢Ä¢¢ï °í¢}¢Ã¢¢çS¢¢: J ¥ÿ¢y¢¢Ã¢Ä¢Ã¢´ Ðí¢Ä¢ ÜéU}¢¢Ú´ Hïç|¢Úï }¢éÎ}¢ì JJ 55 JJ
y¢y¢¢ïùS¢éÚx¢éL´ ÎëcÅì±¢ ¢çy¢y¢´ y¢ï S¢S¢}½í}¢¢: J ¢ÐíÓÀé: ÜU¢ï }¢ëy¢¢ï sï¯ Ï¢¢H¢ ªÓ¢éSy¢Î¢ Ã¢Ó¢: JJ 56
¥S}¢¢çÃ¢|¢èc¢Ä¢ó¢ïc¢ ãy¢éÜU¢}¢¢ï ãôÚ Lc¢¢ J ¥çÁ¢Í¢ëÿ¢yÐíS¢¢Ä¢ü m¢ñ Ï¢¢ãê çÃ¢ÜëUy¢H¢ïÓ¢¢: JJ 57 JJ
¥¢ï¢ ÎëC}¢¢~¢¢ïùS¢¢ñ ¢èHÜUÆï¢ y¢yÿ¢¢}¢ì J §y¢Sy¢y¢¢ï ½í}¢ó¢ïÃ¢ }¢}¢¢Ú ¢¢~¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 58 JJ
¢éyÃ¢¢ y¢i¢HÃ¢Ó¢¢´ çÃ¢çS}¢y¢¢: S¢|¢Ä¢¢p y¢ï J ªÓ¢é<ÎCK¢ }¢ëy¢: ¢¢}¢¢ SÃ¢SÄ¢ Ã¢ñ ¢¢¢ÜU}¢ü¢¢ JJ 59 JJ
y¢y¢¢ïùçy¢NC¢: S¢Ã¢ïüùç¢ °í¢}¢}¢èÄ¢é<¢à¢¢ÜUÚï J ©çÎy¢ï }¢ãÎ¢pÄ¢ü}¢¢¢ó¢¢ ¢Ú¢è¢y¢ï ! JJ 60 JJ
|¢çQU¢}¢¢ñü y¢é y¢ÓÀ>yÃ¢¢ Ï¢¢HÃ¢¢vÄ¢´ SÃ¢Ó¢ïy¢çS¢ J ÜëUc¢´ S¢S}¢Úy¢éSy¢¢Ã¢Á¢ì¿¢¢¢}¢¢S¢è¢çÎÓÀÄ¢¢ JJ 61 JJ
}¢ëy¢¢ïùS¢¢ñ ¢éLc¢¢ï ¢ê¢´ ÜU¢HèÎ¢¢ç|¢¢¢ïx¢éL: J ¥S¢éÚ¢¢¢´ Ä¢ï¢ ¢éÚ¢ Ã¢Ä¢´ }¢éãéL¢Îíéy¢¢: JJ 62 JJ
Ï¢¢H¢ïùç¢ ¢ñÃ¢ w¢Hé }¢¢çÄ¢ÜUçÃ¢°íã¢ïùS¢¢ñ ¢¢Ú¢Ä¢¢: SÃ¢Ä¢}¢ëçc¢¢ëüy¢}¢yÄ¢ü¢¢ÅK: J
Ã¢ëÎ¢Ã¢¢ï Ã¢ÚÎ »c¢ çã ¢¢ñ SÃ¢ÜUèÄ¢´ Á¢¢y¢¢ï Ã¢Ú´ S¢ÈUHÄ¢|¢éçÃ¢ ¢¢ñ ç¢ÜïUy¢ï JJ63JJ
hk{«íkkÃk¼kR yLÞ MktçktÄesLkku íkÚkk yLÞ Mkðuo økúk{ðkMkesLkku þhehu fkuR

Ãký òíkLke Rò Lkrn Ãkk{u÷k ©enrhLku Ãkk{e íkuykuLku çknq s ykLktË ÚkÞku.54-55
íÞkhÃkAe Mkki ÃkkAkt ð¤íkkt níkkt íÞkt Lke[u Ãkzu÷k {hu÷k yMkwhøkwÁ
fkr÷Ë¥kLku òuÞku. yLku Mkki ¼Þ¼eík ÚkÞkt Lku çkk¤fkuLku ÃkqAðk ÷køÞkt fu yk {hu÷ku
fkuý Au ? íÞkhu çkk¤fkuyu fÌkwt fu, yk y{Lku Ä{fkðeLku yLku ykt¾Lkk zku¤k
fkZeLku zhkðíkku níkku, rðf]ík ykt¾kuðk¤ku yk yMkwh ÷ktçkk nkÚk fhe ©enrhLku
¢kuÄÚke {khðk RåAíkku níkku.Ãk6-Ãk7 íkuðk{kt yk Ä{oLktËLk Lke÷ftX íkuLkk Ãkh {kºk
fhze árü fhe íkuÚke yk{íku{ ¼{íkku ð]ûkku MkkÚku yÚkzkíkku yÚkzkíkku yMkwh {]íÞw
ÃkkBÞku Au. íku{kt fkuR òíkLkku MktþÞ LkÚke.58
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! çkk¤fkuLkkt ð[Lk Mkkt¼¤e rðM{Þ Ãkk{u÷k
Ä{oËuð ykrËfLkk ïkMk yÄh ÚkR økÞk Lku ÃkAe fnuðk ÷køÞk fu, yk ÃkkÃke
ÃkkuíkkLku ÃkkÃku {hkÞku yu çknws MkkÁt ÚkÞwt, nu ÄhýeÃkrík ! Ä{oËuð ykrË Mkðuo
økúk{sLkku yk òuR ¾qçks «MkÒk ÚkÞkt Lku {nk ykùÞoLku ÃkkBÞkt, ÃkAe íku Mk{Þu
[tÿkuËÞ Úkíkkt Mkki økk{{kt ÃkkAkt ykÔÞkt.59-60
íÞkhÃkAe Ä{o yLku ¼Âõík çkk¤fkuLkkt ð[LkLku ÞkË fhe ÃkkuíkkLkk {Lk{kt
ÃkkuíkkLkk RüËuð ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt M{hý fhðk ÷køÞkt. íku s Mk{Þu ©enrhLke
RåAkÚke íku{Lku ¿kkLk ÚkÞwt fu, yk {]íÞw ÃkkBÞku íku ÃkwÁ»k yMkwhkuLkku økwÁ fkr÷Ë¥k
Au, Ãkqðuo yk yMkwhu ykÃkýLku ðkhtðkh ¾qçks Ãkezk ykÃke níke.61-6h ykÃkýku yk
¥S¢éÚ¢¢¢´ Ã¢¢¢ïù¢ï¢ çÚ¢ê¢¢´ ¢¢ñ ÎéÚ¢y}¢¢¢}¢ì J ¥¢Ã¢Ä¢¢ï Úÿ¢¢´ Ó¢ïçy¢ Ðíçy¢¿¢¢y¢´ ÐíS¢èÎy¢¢ JJ 64JJ
¥y¢¢ïù¢ï¢ñÃ¢ ç¢ãy¢¢ï }¢¢çÄ¢ÜU¢ïùS¢éÚÚ¢ÇS¢¢ñ J ¥Ä¢¢¢ à¢vÝéÄ¢¢yÜU¢ï Ã¢¢ ãy¢é}¢ï¢´ }¢ã¢Ï¢H}¢ì JJ 65 JJ
Ï¢Hï¢¢SÄ¢ñÃ¢ S¢Ã¢ïüùç¢ Ï¢çH¢: S¢çy¢ Î¢¢Ã¢¢: J }¢ëyÄ¢é¢¢SÄ¢ñÃ¢ S¢Ã¢ïüc¢¢´ y¢ïc¢¢´ }¢ëyÄ¢éÚ|¢êçyÜUH JJ 66 JJ
»c¢¢ïùS¢éÚ¢¢¢´ }¢êH´ Ã¢ñ S¢Ã¢ïüc¢¢}¢ç¢ |¢êy¢Hï J }¢êHï çÀó¢ïù¢ à¢¢w¢¢¢¢´ ¢ë¢xÝ¢à¢¢ï ¢ çÃ¢ly¢ï JJ 67 JJ
¥ã¢ï |¢x¢Ã¢y¢¢ù¢ï¢ çÃ¢à¢ï¢¢ç¢ ¢è}¢y¢¢ J Ï¢¢ËÄ¢ »Ã¢ ãy¢: S¢l¢ï ÎñyÄ¢ïà¢¢ïù°íï y¢é ôÜU ¢é¢: JJ 68 JJ
¥¢Ã¢Ä¢¢ï: ¢¢ïc¢¢´ |¢ê}¢¢Ã¢ïc¢ »Ã¢ ÜUçÚcÄ¢çy¢ J Á¢¢y¢¢ñ çã ç¢|¢üÄ¢¢Ã¢¢Ã¢¢}¢S}¢ÎèÄ¢¢p S¢Ã¢üà¢: JJ 69 JJ
ôÜU Ã¢Ä¢Z |¢QUÃ¢¢yS¢ËÄ¢´ ÜëUc¢SÄ¢¢SÄ¢ ÎÄ¢¢ç¢¢ï: J §yÄ¢éyS¢éÜUNÎ¢çHXK y¢S¢y¢é<¢Ã¢ëüy¢¢ñ |¢ëà¢}¢ì JJ70
Ãkwºk Ãký fkuR Mkk{kLÞ çkk¤f suðku çkk¤f LkÚke , Ãký {Lkw»Þ LkkxâLku fhLkkhk
MkkûkkíkT MðÞt LkkhkÞýÉr»k Au. yLku ð]tËkðLk{kt ykÃkýLku ík{khku Ãkwºk ÚkRþ
yuðwt ðhËkLk ykÃkLkkhk MðÞt ©ef]»ý ¼økðkLk ÃkkuíkkLkwt ð[Lk MkíÞ fhðk yk
Ãk]Úðe Ãkh ykÃkýk ¼ðLk{kt {Lkw»ÞYÃku «økx ÚkÞk Au.63 ð]tËkðLk{kt ykÃkýk
WÃkh «MkÒk ÚkÞu÷k yk Ãkh{kí{kyus ykÃkýe ykøk¤ yMkwh yuðk ykÃkýk
þºkwykuLkku rðLkkþ fhðkLke yLku ykÃkýwt hûký fhðkLke «rík¿kk fhe níke.64 íku
fkhýu s ykÃkýkt ½uh ÃkwºkYÃku «økx ÚkR {kÞkðe yuðk yMkwhhks yk fkr÷Ë¥kLkku
rðLkkþ fÞkuo Au. Lknª íkku ykðk {nkçk¤ðkLk yMkwhLkku Lkkþ fhðk fkuý Mk{Úko
ÚkkÞ ? fkuR s Lk ÚkkÞ.6Ãk yk çk¤ðkLk fkr÷Ë¥k yMkwhLkk çk¤Úke s yLÞ Mkðuo
yMkwhku çk¤ðkLk ÚkÞk níkk. íku nðu ßÞkhu ykLkwt {]íÞw ÚkÞwt Au íkuÚke Mkðuo yMkwhkuLkkt
{kuík ÚkR økÞkt, yu{ rLkùu òýku, fkhý fu yk Ãk]Úðe Ãkh fkr÷Ë¥k Mkðuo yMkwhkuLkwt
{q¤ níkku. {q¤Lkku rðLkkþ Úkíkkt þk¾kykuLkku rðLkkþ ykÃkkuykÃk ÚkR òÞ Au.66-
67
yhu !!! ykùÞoLke ðkík yu Au fu þ Äkhý fÞko rðLkk Ãký ykÃkýk yk
çkwrØ{kLk ÃkwºkYÃku Ãkh{kí{kyu s çkkÕÞ-yðMÚkk{kt s ËiíÞhks fkr÷Ë¥kLkku
rðLkkþ fÞkuo Au. íkku ykøk¤ síkkt yk çkk¤f þwt Lkrn fhu ? yk nrhf]»ý yk
Ãk]Úðe Ãkh ykÃkýwt Ãkku»ký fhþu. nðu ykÃkýu ykÃkýk MktçktÄesLkku yLku ¼õíkku
Mkki rLk¼oÞ ÚkÞkt Aeyu. yk ËÞkLkk Mkkøkh ykÃkýk ÃkwºkYÃku «økx ÚkÞu÷k
Ãkh{kí{kLke ¼õíkðíMk÷íkkLkwt ðýoLk ykÃkýu fu{ fhe þfeyu ? Lk s fhe þfeyu,
nu hksLkT ! yk «{kýu fne yíÞtík WíMkwf ÓËÞðk¤kt {kíkk-rÃkíkkyku ÃkkuíkkLkk
çkk¤fYÃk ¼økðkLkLku áZ yk®÷økLk ykÃke yríkþÞ Mkw¾Lkk Mkkøkh{kt zqçke
økÞkt.68-70
y. 26 «Úk{ «fhý 277
y¢y¢¢ï ãçÚ<¢Á¢¿¢¢¢´ y¢Ä¢¢ïÚ¢¢ãÚy¢é¢: J ¥¢S¢èl¢¢¢éÚ¢ ¢}¢ü: S¢|¢¢Ä¢ü: ¢é~¢¢èãüÚ¢ñ JJ 71 JJ
}¢ã¢ïy¢¢y¢ïùç¢ Ï¢¢HSÄ¢ Á¢èÃ¢¢´ Ó¢ çÚ¢éÿ¢Ä¢}¢ì J }¢ï¢ï ÜëUc¢ÐíS¢¢Î´ y¢´ ÜéUHÎïÃ¢ÜëU¢¢´ Ó¢ S¢: JJ 72 JJ
ÃÄ¢y¢èy¢¢Ä¢¢´ ç¢çà¢ Ðí¢y¢¢ü}¢¢ïü ¢}¢üçÃ¢Î¢´ Ã¢Ú: J çÃ¢ÍÝ¢ï¢à¢}¢¢´ ã¢ï}¢´ ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ Ã¢¢ÇÃ¢ñ: JJ 73 JJ
¢¢Æ¢´p ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ ¢è¢¢Ú¢Ä¢¢Ã¢}¢ü¢: J ¾í¢r¢¢¢|¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ ÎÎ¢ñ ¢ï¢êp ÜU¢@¢}¢ì JJ 74 JJ
¢êÁ¢¢´ Ï¢çHÎ¢¢´ Ó¢ ÜéUHÎïÃ¢SÄ¢ S¢ çmÁ¢: J }¢¢Ly¢ï: ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ çÃ¢ç¢¿¢ñÃ¢ñüçÎÜñU<mÁ¢ñ: JJ 75 JJ
Ã¢Î¢´ ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ ç¢Á¢¢é~¢ï¢ y¢SÄ¢ Ó¢ J ¾í¢r¢¢¢¢¢´ Ó¢ S¢Ã¢ïüc¢¢}¢¢çà¢c¢Sy¢ï ÎÎé: à¢é|¢¢: JJ 76 JJ
Ú}¢¢èÄ¢y¢Ú: SÃ¢|¢¢Ã¢y¢: ÜëUy¢S¢´SÜU¢ÚçÃ¢ç¢Sy¢é S¢¢ïù|¢üÜU: J
çÃ¢Ï¢|¢¢çÃ¢Ã¢ ¢èH ª<Á¢y¢¢ï }¢ç¢L¢ïçÁ¢y¢ ¥¢ÜUÚ¢ïjÃ¢: JJ 77 JJ
»y¢ÓçÚ~¢´ |¢Ã¢|¢èçy¢ãy¢é ü ã ü Ú ï L Î¢Ú´ ÜUç¢y¢´ }¢Ä¢¢ y¢ï J
Ä¢: ÜUèy¢üÄ¢ïl: ¢ë¢éÄ¢¢Ó Ú¢Á¢ó¢ ÎéHü|¢¢ y¢SÄ¢ S¢|¢éçQU}¢éçQU: JJ 78 JJ
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íÞkhÃkAe ¼økðkLk ©enrhyu ÃkkuíkkLkk

rËÔÞ ¿kkLkLke ÃkkuíkkLkkt {kíkk-rÃkíkk Ä{o-¼ÂõíkLku rðM{]rík fhkðe íkuÚke ¼ÂõíkËuðe
yLku Ä{oËuð ÃkqðoLke {kVf s ¼økðkLk ©enrh{kt ÃkwºkÃkýkLke ¼kðLkk fhðk
÷køÞk.71 íkÚkk {nk WíÃkkík ðå[u ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLkk «ký çkåÞk Lku {khðk
ykðu÷ þºkwLkku Lkkþ ÚkÞku íku{kt ÃkkuíkkLkk RüËuð ¼økðkLk ©ef]»ýLkku yLkwøkún
yLku fw¤Ëuð nLkw{kLkSLke f]ÃkkLkwt fkhý {kLkðk ÷køÞkt.72 Ä{o òýLkkhkyku{kt
©uc Ä{oËðu hkºke ÔÞíkeík Úkíkkt «kík:fk¤u çkúkñýkuLku çkku÷kðe rðÎLkkuLku þktík fhðk
{kxu nku{Ãkqðof þktríkf{o fhkÔÞwt, yLku LkkhkÞýfð[Lkk ÃkkX fhkÔÞk. íÞkhÃkAe
çkúkñýkuLku ¼kusLk fhkðe, ËqÍýe økkÞku yLku MkwðýoLkkt ËkLk fÞkO. íkÚkk nLkw{kLkSLkk
ÃkqsLkLkku rðrÄ òýLkkhk ¼qËðu ku ÃkkMku ÃkkuíkkLkk fw¤Ëuð nLkw{kLkSLkwt ÃkqsLk fhkÔÞw.t
yLku [ýk, ðxkýk, yzË, ðzkt ykrËLkwt çkr÷ËkLk fhkÔÞw.t 73-75 íÞkhÃkAe Ä{oËðu u
ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLku nLkw{kLkS íkÚkk çkúkñýkuLkk [hý{kt ðtËLk fhkÔÞw÷. yLku
íku çkúkñýkuyu Ëe½o ykÞw»ÞLkk ¾qçk Yzkt ykþeðkoË ykÃÞk.76
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Mðk¼krðf heíku ©enrhLke ykf]rík yríkþÞ
h{ýeÞ íkku níke s Ãký [ki÷ f{o MktMfkh fhkÔÞk ÃkAe òýu þkýu [zkðu÷k
Lke÷{rýLke su{ rðþu»k þku¼ðk ÷køÞk.77 nu hksLkT ! ¼ð¼ÞLku nhLkkÁt
©enrhLkwt yk {nkLk WËkh [rhºk {U ík{Lku Mkt¼¤kÔÞw. su fkuR ÃkwÁ»k yk [rhºkLkwt
feíkoLk fhþu, yLku {w{wûkwsLkkuLku Mkt¼¤kðþu íkÚkk su Mkkt¼¤þu íku çkÒku «fkhLkk
Ó¢¢ñHS¢´SÜU¢ÚïùS¢é}¢¢Ä¢¢ï¢}¢Îïü ÜU¢HèÎ¢}¢Ú¢´ ¢¢}¢ c¢ôÇìÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ26JJ
-------------------------------
S¢#ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
ãçÚÐíS¢¢Î¢ï çÃ¢Ðí<c¢: SÃ¢°í¢}¢ïùS¢éÚS¢}|¢Ã¢}¢ì J ©¢ÎíÃ¢´ }¢éãéÎëüc±¢ S¢¢y¢é}¢ñÓÀó¢ y¢~¢ y¢é JJ 1 JJ
¢éÄ¢ÿ¢ï~¢¢Ã¢¢S¢LçÓ¢¢ü¢¢¢²S¢}¢ëçh}¢¢¢ì J S¢l¢ï çÃ¢ã¢Ä¢ y¢´ °í¢}¢}¢Ä¢¢ïÄ¢¢´ x¢y¢é}¢ñãy¢ JJ 2 JJ
x¢ëã¢ï¢SÜUÚ}¢¢¢¢Ä¢ à¢ÜUÅ¢çÎc¢é S¢çÐíÄ¢: J ¢é~¢¢çÎç|¢: S¢ã Ä¢Ä¢¢ñ S¢¢ÜïUy¢¢x¢Úè´ ¢ë¢ ! JJ 3 JJ
S¢ÁÄ¢ïDy¢¢Ä¢¢ï ¢}¢ü »ÜÚ à¢ÜUÅ}¢¢Lãy¢ì J ãçÚ}¢éyS¢X}¢¢¢¢Ä¢ |¢çQUÚïÜÚ Ó¢ S¢Féc¢¢ JJ 4 JJ
{w{wûkwyku Ä{o, yÚko, fk{ yLku {kuûkLku rLkùu Ãkk{þu.78

[ki÷ MktMfkh{kt yMkwh fkr÷Ë¥ku WíÃkÒk fhu÷e {kÞkLkk WÃk{ËoLk{kt
fkr÷Ë¥kLkk {hýLkw t rLkYÃký fÞw O yu Lkk{u AðeMk{ku yæÞkÞ Ãkq ý o
ÚkÞku . --26--
--------------------------------------
yæÞkÞ -27
Ä{o ÃkrhðkhLkwt ÃkwÛÞûkuºk{kt rLkðkMkkÚkuo AÃkiÞkÚke
yÞku æ ÞkÃkw h øk{Lk.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! çkúkñý ©uc nrh«MkkËS rð« ÃkkuíkkLku
økk{ AÃkiÞkÃkwh{kt yMkwhkuLkk WÃkÿðku ðkhtðkh Úkíkk níkk íku òuRLku íÞkt çknw hnuðkLku
RåAíkk Lk níkk. íkuÚke Ãkkuíku ÄLk-ÄkLÞ ykrËf MktÃkr¥kÚke Mk{]rØ{kLk nkuðk Aíkkt
ÃkwÛÞûkuºk yuðk yÞkuæÞkÃkwhe{kt rLkðkMk fhðkLke rðþu»k Ár[ hk¾e. íkuÚke
AÃkiÞkÃkwheLkku íkífk¤ íÞkøk fhe yÞkuæÞk sðkLke íkiÞkhe fhe.1-h nu Lk]Ãk ! ½hLke
Mkðuo Mkk{økúe økkzktyku{kt ¼he r«Þ ÃkíLke ¼ÂõíkËuðe íku{s Ãkwºk hk{«íkkÃk ykrË
ÃkrhðkhLke MkkÚku Ä{oËuð yÞkuæÞkLkøkhe íkhV sðk LkeféÞk.3 nu hksLkT ! íku
Mk{Þu Ä{oËuð {kuxkÃkwºk hk{«íkkÃkSLke MkkÚku yuf økkzkt WÃkh çkuXk, yLku çkeò
y. 27 «Úk{ «fhý 279
¢ëÃ¢¢ì S¢éy¢SÄ¢ ÜUHÜU¢ÜUçHÜU¢}¢éÎ¢Ú¢´ ¢àÄ¢´p y¢mÎ¢¢VÁ¢ô¢ }¢éãé: S¢: J
¢}¢¢ïüùçy¢ãc¢üç¢|¢ëy¢¢ï ¢ çÃ¢Ã¢ïÎ }¢¢x¢Z RU¢y¢´ Ó¢ }¢¢x¢üÁ¢¢}¢SÄ¢ y¢¢ñÃ¢ ¢Õè JJ 5
¥qpy¢éÎüà¢}¢éãêy¢ü ©Î¢ÚÏ¢éçhSy¢èÚ´ }¢¢¢ïãÚ}¢Ã¢¢¢ Ã¢ëc¢: S¢ÚÄÃ¢¢: J
S¢¢ÜÚ S¢éNçjÚÃ¢H¢ïÜUÄ¢çy¢ S}¢ S¢¢ÿ¢¢y¢ì y¢¢}¢}Ï¢éÚ¢çà¢¢Ú}¢çÐíÄ¢Ä¢¢ïçc¢y¢´ Ó¢ JJ 6
F¢¢ï¢ Ä¢SÄ¢¢Îëçà¢}¢¢~¢y¢¢ïùç¢ Ä¢¢çy¢ ÿ¢Ä¢´ ¢¢¢x¢¢¢ïùç¢ ¢é´S¢¢}¢ì J
Ä¢¢ Ú¢}¢Ã¢¢:Üï U ËÄ¢çy¢¢ê y ¢y¢¢ï Ä ¢¢ ¢¢}Ý¢Ä¢Í¢¢¢¢}¢çy¢|¢èçy¢Î¢~¢è JJ 7
°í ¢ }¢¢ï ¢}¢¢ç|¢p ¢é Ú ¢ï ¢}¢¢ç|¢}¢ü ã ¢y¢Úèç|¢<Ã¢y¢y¢¢y¢Ú¢ç|¢: J
Ä¢¢ à¢¢ï | ¢}¢¢¢¢ Ó¢ y¢ÚXÁ¢¢Hñ : à¢ÏÎ¢Ä¢}¢¢¢ñ Ï ¢ü ã é ç |¢: S¢}¢y¢¢y¢ì JJ 8
Ä¢¢ ¢ê ç Á¢y¢¢ Ó¢Î¢¢é c ¢¢ê ¢ñ Î èü ¢¢Ã¢Hèç|¢p ÈUHñ Á ¢ü ¢¢ñ Í ¢ñ : J
RUèÇç¢ç}¢±í ¢ y¢çÃ¢S¢¢ü ¢ï ¢ à¢¢ï | ¢¢}¢é ¢ï y ¢¢ ÜUçÃ¢Ã¢¢ü ¢èÄ¢¢}¢ì JJ 9
økkzkt{kt ÃkwºkðÄw MkwðkrMkLkeLke MkkÚku ¼ÂõíkËuðe ÃkkuíkkLkk ÷kz÷k Ãkwºk ©enrhLku

¾ku¤k{kt ÷RLku çkuXkt.4 ÃkAe {køko{kt ©enrhLke WËkh fk÷efk÷e {ÄwhðkýeLku
Mkkt¼¤íkkt Mkkt¼¤íkkt yLku íku{Lkk {Lkkunh {w¾f{¤Lke þku¼kLku ðkhtðkh òuíkkt
{nkykLktËLkk Mkkøkh{kt rLk{øLk ÚkÞu÷kt íku{Lku fux÷ku {køko fÃkkÞku íkÚkk Mkk{u
fkuý {Lkw»Þku {éÞkt ðøkuhuLkku fkuR ÏÞk÷ hÌkku Lkrn.5
nu hksLkT ! WËkh çkwrØðk¤k Ä{oËuð ÃkkuíkkLkk ÃkrhðkhsLkkuLke MkkÚku
rËðMkLkk [kiË{k {wníq ko{kt MkkÞtfk¤u MkhÞwøktøkkLkk {Lkkunh íkehu ÃknkUåÞk, Mk{wÿLke
Ãkh{r«Þk ÃkíLkeMðYÃkk MkhÞwøktøkkLkkt ËþoLk fhðk ÷køÞkt Lku {rn{k rð[khðk
÷køÞkt fu, yk MkhÞwøktøkk{kt fkuR MLkkLk fhu fu {kºk íkuLkwt ËþoLk fhu, íkux÷k {kºkÚke
{Lkw»ÞkuLkkt Mkðuo ÃkkÃkLkk Ãkwtòu Lkkþ Ãkk{u Au. fkhý fu, ËþhÚkÃkwºk MkkûkkíkT ¼økðkLk
©ehk{[tÿSLke s¤¢ezkÚke yk MkhÞwøktøkkLkwt s¤, yíÞtík Ãkrðºk ÚkÞu÷wt Au.
yLku ð¤e yk LkËe MkhÞw yuðk Lkk{Lkwt Wå[khý fhðk {kºkÚke Mkðo ÃkkÃkLku
¼Þ WÃkòðu Au.6-7
ð¤e yk MkhÞwøktøkk fuðe þku¼e hne Au ? rðþk¤ s¤«ðkn{kt {kuxkt
{kuxkt økk{ yLku LkøkhLke WÃk{k ykÃke þfkÞ íkuðe {nkLkkifkykuÚke íku çknws
þku¼u Au. íku{s [khu íkhV {Äwh þçËkuLkku æðrLk fhíkk s¤íkhtøkkuÚke Ãký íku
yríkþÞ þku¼u Au. sLkMk{qnu [tËLk, Ãkw»Ãk, ÄqÃk, ËeÃk yLku V¤Úke Ãkqò fhe
nkuðkÚke s¤{kt íkhíkkt Vw÷ ËeðkÚke íku yríkþÞ þku¼u Au. s¤Lke ytËh hnu÷kt
Ä¢¢ }¢¢¢S¢¢wÄ¢¢yS¢ÚS¢: Ðí Á ¢¢y¢¢ S¢ó¢¢çÎy¢¢ }¢¢¢S¢Ã¢¢çS¢ç|¢p J
y¢ÅÎí é } ¢¢çHÐí ç y¢çÏ¢}Ï¢Îë à Ä¢¢ S¢ï Ã Ä¢¢ ç¢Á¢SÃ¢¢y¢çÃ¢à¢é ç hÜU¢}¢ñ : JJ 10
y¢Úè}¢¢¢Ls }¢ã¢¢Îè´ y¢¢´ S¢ã¢y}¢¢¢ï c Ä¢ñ Ã ¢ë ü c ¢ ©¢y¢¢Ú J
©¢SÜUÚ´ ¢¢ñ ç ¢çãy¢´ Ó¢ S¢Ã¢Z S¢}|¢¢Ã¢Ä¢¢}¢¢S¢ ¢é ¢: Ðí y ¢èÚï JJ 11
¢é Ú è}¢Ä¢¢ï Ä¢¢´ S¢}¢Ã¢¢Ä¢ y¢~¢ ãçÚÐí S ¢¢Î: Ðí S ¢S¢¢Î çÓ¢¢ï J
y¢¢Ã¢yÐí y ¢èÓ¢è¢çx¢ôÚ çÎ¢ï à ¢¢ï Á¢x¢¢}¢ Ú¢Á¢ó¢L¢¢XÃ¢¢ü : JJ 12
S¢ãdà¢¢ï Î è¢y¢y¢èSy¢Î¢¢è´ S¢¢ñ ¢ï c ¢é y¢èÚï Ó¢ Á¢¢¢: S¢ÚÄÃ¢¢: J
Ó¢Ré p Ä¢¢S¢¢´ Ðí ç y¢çÏ¢}Ï¢Ã¢ë Îñ : S¢Ã¢¢ü ¢Îè Îè¢}¢Ä¢èÃ¢ Úï Á ¢ï JJ 13
y¢~¢ çmÁ¢¢¢ì ÜéUÃ¢üy¢ »Ã¢ S¢Ä¢¢´ ÎëcÅì±¢ çÃ¢¢¢Ä¢ F¢¢´ SÃ¢Ä¢´ Ó¢ J
ç¢y¢ë Ð í S ¢ê ¢¢S¢¢}¢¢Ó¢Ó¢¢Ú Ðí y Ä¢æ } ¢é w ¢: ÜU}¢ü ç Ã¢ç¢Ðí Ã ¢è¢: JJ 14
{kA÷kt ðøkuhu s¤[h «kýeykuLke s¤¢ezkÚke Ãký MkhÞwøktøkk yríkþÞ þku¼u

Au. yk heíku Mkðuo þku¼k MktÃkÒk MkhÞqøktøkkLkk økwýkuLkwt ðýoLk frðsLkku Ãký økkÞ
Au.8-9 yk MkhÞwøktøkk fux÷e {nkLk Au ? íkuLkwt WËTøk{MÚkkLk rn{k÷ÞLkwt {kLkMkhkuðh
Au. {kLkMkhkuðh rLkðkMke ntMkku íÞkt {Äwh þçËku fhe íkuLke þku¼k ðÄkhe hÌkk Au.
rfLkkhk WÃkh Wøku÷kt ð]ûkkuLke ÃktÂõíkyku s¤{kt «rík®çkrçkík Úkíkkt MkhÞwøktøkk yrík
{Lkkunh ÷køku Au. {LkLke rðþwrØ EåAíkk sLkku yk MkhÞwøktøkkLkwt MkuðLk fhu Au. nu
hksLkT ! yk «{kýu Ä{oËðu u MkhÞwøktøkkLkwt yð÷kufLk fhíkkt fhíkkt {rn{k rð[kÞku.o
yLku íÞkhÃkAe ÃkkuíkkLkk Ãkku»Þ ðøkoLke MkkÚku Lkkð{kt çkuMke {nkLkËe yuðe MkhÞwLkk
Mkk{u rfLkkhu WíkÞko, íkÚkk Lkkifk{kt {qfu÷e ÃkkuíkkLke Mk{økú ½hð¾he Wíkkhe
÷eÄe.10-11
{wÂõík«Ë yÞkuæÞkLkøkheLkwt ðýoLk:- nu hksLkT ! yk «{kýu
Ä{oËuð yÞkuæÞkÃkwhe{kt ÃkÄkhe {Lk{kt çknw «MkÒk ÚkÞk Au. íkuðk{kt MkqÞoLkkhkÞý
÷k÷htøkLke fktrík ÄheLku Ãkrù{rËþk{kt yMík ÃkkBÞk Au.1h íku Mk{Þu MkðuosLkkuyu
MkhÞwøktøkkLkk rfLkkhu hnu÷k {nu÷ku{kt yLku ykðkMkku{kt nòhku ËeÃk{k¤kyku
«økxkðe Au. íkuLkkt «rík®çkçkku Ãkkýe{kt ÃkzðkÚke MkhÞwøktøkk ËeÃk{Þ çkLke yíÞtík
þku¼e WXe Au.13 íku{ s íku Mk{Þu MkhÞwøktøkkLku íkehu MktæÞkðtËLkkrË r¢ÞkLku fhíkk
çkúkñýkuLku òuR Ä{oËðu u Ãký MLkkLk fÞwO íkÚkk r¢ÞkrðrÄ{kt rLkÃkwý nkuðkÚke Ãkqð{
o ¾
w u
çkuMke MkkÞtMktæÞkLke WÃkkMkLkk fhe. yk «{kýu MkhÞwøktøkkLkk Mðøkoîkh Lkk{Lkk
y. 27 «Úk{ «fhý 281
SÃ¢x¢üm¢Ú¢ç|¢¢ï y¢~¢ ÜëUy¢S¢Ä¢¢çÃ¢ç¢<mÁ¢: J y¢è¢ïü y¢y¢¢ï Hÿ}¢¢SÄ¢ Îà¢ü¢´ ÜëUy¢Ã¢¢}¢éÎ¢ JJ 15 JJ
y¢éHS¢è¢éc¢Ã¢ëÿ¢¢çÎà¢¢ïç|¢y¢¢¢è¢üy¢Sy¢y¢: J ÐíçÃ¢Ã¢ïà¢ ¢éÚè´ Ú}Ä¢¢´ Ä¢¢}¢¢ãé}¢éüçQUÎ¢´ Ï¢é¢¢: JJ 16 JJ
Ä¢¢ïÁ¢¢¢ç¢ Îà¢ mï Ó¢ Ä¢¢ùùÄ¢y¢¢ S¢ÚÄ¢ê}¢¢é J çÃ¢Sy¢è¢¢ü ~¢èç¢ Ó¢ Ðí¢ïQU¢ }¢¢é¢¢ ç¢<}¢y¢¢ SÃ¢Ä¢}¢ì JJ 17
§ÿÃ¢¢ÜéUÃ¢´àÄ¢|¢ê¢¢¢¢´ Ú¢Á¢¢¢¢èçy¢ Ä¢¢ïçÎy¢¢ J Ä¢~¢ S¢¢ÿ¢¢m¢S¢éÎïÃ¢¢ï Ú¢}¢¢¢}¢¢Á¢ç¢ SÃ¢Ä¢}¢ì JJ 18 JJ
ÈUH¢éc¢|¢Ú¢¢¹í¢¢¢¢Îíé}¢Hy¢¢çÎç|¢: J à¢¢ï|¢}¢¢¢ñÏ¢üãéçÃ¢¢ñLl¢¢ñ: ¢çÚy¢¢ï Ã¢ëy¢¢ JJ 19 JJ
ÚÄ¢¢}¢ã¢Ã¢¢¢¢Ó¢yÃ¢Ú¢ç¢ Ä¢SÄ¢¢´ çÃ¢|¢QU¢ç¢ Ó¢ }¢¢<Á¢y¢¢ç¢ J
|¢Ã¢çy¢ ç¢yÄ¢´ Ó¢ S¢é¢êçÁ¢y¢¢ç¢ m¢Ú¢ç¢ ÎÄ¢ÿ¢y¢éÜéUVä}¢¢lñ: JJ 20 JJ
S¢¢ñ¢ñ<Ã¢à¢¢HñÚ¢ S¢¢#|¢¢ñ}¢ñ: ÜñUH¢S¢|¢ê|¢ëçÓÀw¢Ú¢ï¢}¢ïÄ¢ñ: J
¢çÑìQUçS¢y¢ñ: à¢é½íy¢ÚñÚ¢ïÜñU<Ã¢Ú¢Á¢}¢¢¢¢ Ó¢ }¢Æ¢çÎç|¢Ä¢¢ü JJ 21 JJ
Á¢¢¢py¢é Ã ¢ü ¢ü | ¢Ã¢¢Sy¢é Ä¢SÄ¢¢´ Ã¢S¢yÄ¢S¢Vè¢ü x ¢ë ã ¢HÄ¢p J
SÃ¢´ SÃ¢´ Ó¢ ¢}¢Z ¢çÚ¢¢HÄ¢y¢¢ï ¢}¢¢üÃ¢y¢¢ÚSÄ¢ ãÚï: Ðíy¢¢¢¢y¢ì JJ 22 JJ
íkeÚko{kt MLkkLk fhe MktæÞkðtËLk fhe Ä{oËðu u íÞkt ÷û{ýSLkk {trËh{kt yrík n»koÚke
ËþoLk fÞkO.14-15 Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íÞkhÃkAe íkw÷Mke íkÚkk Ãkw»ÃkLkkt
ð]ûkku yLku V¤Lkkt yLkuf ð]ûkkuÚke þku¼e hnu÷kt íku Mðøkoîkh íkeÚko{ktÚke Ä{oËuð
ykrË Ãkrhðkhu yÞkuæÞkLkøkhe{kt «ðuþ fÞkuo, su LkøkheLku ÔÞkMk{wrLk, ðkÕ{efe
ykrË ©uc ÃkwÁ»kkuyu {wÂõík ykÃkLkkh Lkøkhe fne Au.16 yk LkøkheLkwt rLk{koý
MðÞt ðiðMðík {Lkwyu fÞwO Au. yLku yk Lkøkhe MkhÞwøktøkkLkk rfLkkhu rfLkkhu çkkh
ÞkusLk ÷ktçke yLku ºký ÞkusLk rðMíkkhðk¤e Au, ð¤e yk Lkøkhe Rûðkfwðtþ{kt
WíÃkÒk ÚkÞu÷e MkqÞoðtþe hkòykue hksÄkLke íkhefu yku¤¾kÞ Au. su Lkøkhe{kt
MðÞt ¼økðkLk MkkûkkíkT ©ehk{[tÿS «økx ÚkÞk níkk.17-18
yk Lkøkhe V¤ yLku Ãkw»ÃkkuLkk ¼khÚke Lk{e økÞu÷kt yLkuf ð]ûkku yLku
÷íkkykuÚke íkÚkk ðkð, fqðkyku yLku þku¼kÞ{kLk çknw «fkhLke Ãkw»ÃkðkrxfkykuÚke
[khu íkhV þku¼e hne Au. su Lkøkhe{kt LkkLkk {køkkuo yLku {kuxk hks{køkkuo íkÚkk
ËwfkLkkuLke ÃktÂõíkyku íkÚkk [kuf yLku yktøkýktyku MkVkR fhe MðåA fhu÷kt Au, su
LkøkheLkkt ½hLkkt îkhkuLkwt Ënª, [ku¾k, fwtfw{ ykrË yLkuf þw¼ ÿÔÞkuÚke rLkíÞ ÃkqsLk
ÚkkÞ Au.19-20 yLku ð¤e fi÷kþ ÃkðoíkLkk rþ¾hkuLke WÃk{k ykÃkðk ÷kÞf yuðk
rðþk¤ yLku [k Mkkík Mkkík {k¤Lkk {nu÷ku ÃktÂõíkçkØ þku¼e hÌkk Au, íku {nu÷ku
ïuíkðýoLkk Au. íkÚkk yk Lkøkhe{kt MkLÞkMkeykuLkk íkÚkk ðihkøkeykuLkk {X yLku
S¢éS¢VäH¢ Ä¢¢ ÜUçÚ¢¢´ Í¢Å¢ç|¢py¢é<Ã¢¢¢¢¢´ Ó¢ çÃ¢|¢êçc¢y¢¢¢¢}¢ì J
S¢é H ÿ¢¢ñ Ã ¢¢ü y ¢Á¢Ã¢ñ S y¢é Ú Xñ Ã ¢ë ü c ¢ñ p }¢¢ñ ç ÚÃ¢ |¢Îí ¢¢x¢ñ : JJ 23JJ
à¢é¢¢Ã¢ y¢SÄ¢¢´ Ðíçy¢Ú¢}¢}¢çÎÚ´ Í¢d¢y¢¢èÚ¢Á¢¢¢lx¢èçy¢ÜU¢: J
Ã¢è¢¢}¢ëÎX¢}Ï¢éÁ¢y¢¢HÛ¢ÌÚèy¢êÄ¢¢ü¢ÜU¢¢¢´ ç¢¢Î¢´p S¢¢ïù¢Í¢ ! JJ 24 JJ
Îè¢¢Ã¢Hè½í ¢ çÁ¢y¢¢çÑì Q US¢´ S ¢çÃ¢çÓ¢~¢¢Ä¢¢¢¢Ã¢èç¢ÜU¢: S¢: J
¢¢ñÚ¢´p ÎïÃ¢¢ç¢Ã¢ Ú¢Á¢}¢¢¢¢¢ì ¢àÄ¢ó¢y¢èÄ¢¢Ä¢ ¢éÚ´ S¢¢¢ïcÄ¢: JJ 25 JJ
Ú¢}¢Í¢¢ÅSÄ¢ ç¢ÜUÅï Ã¢Úã^¢ç|¢¢´ y¢y¢: J y¢ÓÀ¢w¢¢¢x¢Ú´ Ðí¢¢ Ó¢¢y¢éÃ¢üÄ¢üÁ¢¢¢ç¢y¢}¢ì JJ 26
~¢ïy¢¢çxÝÐí¢àÄ¢}¢¢¢¢¢¢´ ãçÃ¢c¢¢}¢çy¢S¢¢ñÚ|¢}¢ì J çÁ¢Í¢í´Sy¢~¢¢ÜUÚ¢ïm¢S¢´ ç¢Á¢Ðí¢Ó¢è¢ÜïUy¢¢ï JJ 27
ç~¢ÜU¢H´ S¢ÚÄ¢êF¢¢´ S¢Ä¢¢Îèç¢ Ó¢ ç¢yÄ¢Î¢ J ÜéUÃ¢üÜU}¢¢üç¢ ç¢yÄ¢¢ç¢ ÜëUc¢ï |¢çQUæ S¢}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 28
{trËhku Ãký ykðu÷kt Au.h1 íku{s yk Lkøkhe{kt çkúkñýykrË [khu ðýoLkk {Lkw»Þku
ÃkkuíkÃkkuíkkLke òríkLkk Aqxk Aqxk rðMíkkh{kt ykðu÷k ¼ðLkku{kt hnu ík. yLku Ä{oLktËLk
©enrhLkk «íkkÃkÚke ÃkkuíkÃkkuíkkLkk ðýko©{Lku ÞkuøÞ Ä{oLkwt Mkw[kÁ Ãkk÷Lk Ãký fhu
Au.22 yLku ð¤e Íq÷kuÚke þýøkkhu÷k ¼ÿ, {tË, {]øk yLku r{© yk [kh «fkhLkk
nkÚkeyku íkÚkk Mkw÷ûkýk yLku ÃkðLkLke Mk{kLk ðuøkðk¤k yïku íkÚkk ¼ÿòríkLkk
nkÚke suðk {ËkuL{¥k ykt¾÷kykuÚke yk Lkøkhe yíÞtík ¼h[f Au.23
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu rLk»ÃkkÃk hksLkT ! ykðe yk þku¼kÞ{kLk yÞkuæÞk
Lkøkhe{kt MktæÞk Mk{Þu «íÞuf hk{S {trËh{kt Úkíke ykhíke ÃkãøkkLk, ðeýk,
{]Ëtøk, þt¾, fktMkk, fhíkk÷, Ík÷h, íkwhR, Lkøkkhkt ykrË yLkuf ðk®sºkkuLkk
{Äwh LkkËLku Mkkt¼¤íkk Mkkt¼¤íkk íku{s «økxu÷k yLkuf ËeðzkykuLke ÃktÂõíkykuÚke
þku¼íke íkÚkk yLkuf «fkhLke ËwfkLkkuLke ÃktÂõíkykuÚke þku¼íke þuheykuLke þku¼kLku
rLknk¤íkk, íkÚkk Ëuð Mk{kLk sýkíkk íÞktLkk {Lkw»ÞkuLku òuíkk òuíkk Ãkrhðkhu Mkrník
Ä{oËuð yk¾e yÞkuæÞkLkøkheLku Ãkkh fhe hk{½kxLke Mk{eÃku hnu÷k çkhnèk
Lkk{Lkk þk¾kLkøkh{kt ÃkÄkÞko, y®n Ãký [khu ðýoLkk {Lkw»Þku hnu Au.24-26
nu hksLkT ! ynª ºkuíkkÂøLk{kt nku{ fhu÷k nrð»ÞkÒkLke Mkkih¼Lku Mkwt½íkk
Ãkrhðkhu Mkrník Ä{oËuðu íku çkhnèk þk¾kLkøkh{kt hnu÷k ÃkkuíkkLkk «k[eLk ½h{kt
rLkðkMk fÞkuo. ynª Ä{oËuð rLkhtíkh MkhÞwøktøkk{kt rºkfk÷ MLkkLk MktæÞkðtËLk ðøkuhu
rLkíÞf{o fhíkk níkk yLku RüËuð ¼økðkLk ©ef]»ýLke LkðÄk ¼Âõík Ãký fhíkk
níkk.27-28
y. 27 «Úk{ «fhý 283
çRUÄ¢}¢¢¢¢´ ÜëUc¢|¢ôQU ç¢~¢¢ ÜëUc¢¢ïù|¢üÜU¢ïùç¢ y¢¢}¢ì J ÎëcÅì±¢ y¢¢¢ SÃ¢Ä¢}¢ç¢ ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢¢|¢üHèHÄ¢¢ JJ29
S¢ Ï¢¢H: à¢ñà¢Ã¢ïùÄ¢¢S¢èyS¢¢¢éà¢èHx¢é¢¢çÃ¢y¢: J ÜëUc¢¢Ó¢¢üçÎLçÓ¢SyÄ¢QU°í¢}Ä¢RUèÇ¢¢çÚÓÀÎ: JJ 30
F¢y¢é´ S¢ y¢êc¢çS¢ Ðí¢Ä¢yS¢ÚÄ¢ê´ Á¢¢¢è}¢¢é J ÐíyÄ¢ã´ à¢èy¢ÜU¢Hïùç¢ ÜU}¢üÆ¾í¢r¢¢¢ï Ä¢¢¢ JJ 31J
x¢ëã}¢ïyÄ¢¢Ó¢üÄ¢¢}¢¢S¢ ÜëUc¢´ Ï¢¢H¢çÚÓÀÎñ: J y¢ÌxÝ}¢¢¢S¢y¢Ä¢¢|¢¢ïÁÄ¢¢çÎ ÒU¢ç¢ ¢¢S}¢Úy¢ì JJ 32
ç¢~¢¢ Á¢¢Ä¢¢Ä¢¢ãêy¢: S¢Ã¢Ä¢¢ïç|¢pÏ¢¢HÜñU: J ÜëUc¢Ä¢¢¢¢Ú: ÒU¢ç¢ S¢éçÓ¢Ú´ ¢ à¢ë¢¢ïçy¢ y¢y¢ì JJ 33
Ï¢¢ËÄ¢ï çÃ¢c¢éÜU¢¢ÜUè<y¢¢Ã¢¢¢ïyS¢éÜU ¥¢S¢ S¢: J Ú¢}¢¢Ä¢¢´ y¢é Ï¢ãéà¢¢ï s¢ë¢¢ï¢~¢ y¢~¢ Ó¢ JJ 34
Ðí¢Ä¢à¢¢ï Ú¢}¢|¢QU¢¢¢´ S¢}¢¢x¢}¢Ã¢à¢¢¢é S¢: J Ðí¢¢ ¢èÁ¢¢¢ÜUè¢¢¢ï |¢ôQU |¢QUÁ¢¢çÐíÄ¢ï JJ 35
yÄ¢QU°í¢}Ä¢çÃ¢ã¢Ú¢è: S¢ |¢x¢Ã¢¢¢ÏÎ´ Á¢¢ï: ¢@}¢´ J
Ðí¢#: SÃ¢èÜëUy¢à¢éhS¢¢¢éS¢Úç¢Sy¢¢´ S¢¢¢Ä¢|¢êy¢Hï JJ
¢¢ÎïÄ¢¢}|¢çS¢ ç¢yÄ¢}¢¢HÃ¢çÃ¢ô¢ Ðí¢y¢<Ã¢¢¢Ä¢¢ÎÚ¢y¢ì J
S¢¢ÜïUy¢¢ çw¢H ÎïÃ¢y¢¢ ¢}¢çÄ¢y¢é´ Ä¢¢çy¢ S}¢ y¢¢Îìx¢ëã¢¢ì JJ 36 JJ
rÃkíkkLkwt yLkwfhý fhíkk ©enrh :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT

! çkk¤[uük fhíkk ©enrh Ãký rÃkíkk Ä{oËuðLku ¼Âõík fhíkk òuR MðÞt ¼økðkLk
nkuðk Aíkkt rÃkíkkLkwt yLkwfhý fhíkk níkk.h9 ©enrh çkkÕÞkðMÚkk{kt hnuðk Aíkkt
MkkÄwÃkwÁ»kkuLku þku¼u íkuðk rLk{oíMkhkrË íkÚkk ËÞk ykrË økwýkuÚke Þwõík ÚkR
¼økðkLkLke Ãkqò fhðe ykrË þw¼ r¢Þk{kt «erík hk¾íkk, Ãkhtíkw ÷kirff
h{fzktykuLke MkkÚku h{ðkLke íku{Lku õÞkhuÞ Ár[ Úkíke Lkrn.30 rþÞk¤kLke Éíkw
nkuðk Aíkkt «ríkrËLk «kík:fk¤u f{oX ÃkeZ çkúkñýLke su{ ¼Âõík{kíkkLke MkkÚku
MkhÞwøktøkk{kt MLkkLk fhðk síkk.31 MLkkLk fhe ½uh ÃkkAk ykÔÞk ÃkAe çkk¤fLku
Wr[ík ÃkqòLke Mkk{økúe ÷R ©ef]»ý ¼økðkLkLke Ãkqò fhíkk níkk, õÞkhuf ©enrhLkwt
{Lk Ãkqò{kt yux÷tw íkÕ÷eLk ÚkR síkwt fu ¼kusLk ðøkuhuLku Ãký ¼q÷e síkk.3h õÞkhuf
©ef]»ý ¼økðkLkLkk æÞkLk{kt yux÷k zqçke síkk fu {kíkk ¼Âõík, rÃkíkk Ä{oËuð fu
íkÚkk ÃkkuíkkLkk Mk¾k çkk¤fku çkku÷kðu Aíkkt ÷ktçkku Mk{Þ MkwÄe íku Mkkt¼¤íkk Lknª.33
çkkÕÞk yðMÚkkÚkes ¼økðkLkLkkt fÚkkfeíkoLkku fhðk{kt yLku Mkkt¼¤ðk{kt WíMkwf
hnuíkk, yLku yÞkuæÞkLkk {trËhku{kt ðt[kíke hk{kÞýLke fÚkkLku çknwðkh MkwÄe
Mkkt¼¤íkk.34 nu hksLkT ! çkkÕÞkðMÚkk nkuðk Aíkkt ©enrh Ä{o¼õík MkíÃkwÁ»kkuLkku
Mk{køk{ fhíkk, íkuÚke ¼õíkðíMk÷ ¼økðkLk ©eòLkfeLkkÚkLku rð»ku íku{Lku økkZ
yLkwhkøk ÚkÞku.35
S¢èy¢¢Hÿ}¢¢x¢¢Ã¢¢ãy¢¢Ä¢ñ Ä ¢é ü Q ´ U Ó¢ Ú¢}¢´ |¢Á¢¢ì J
¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ ¢é Ú ¢¢}¢çw¢H´ Ú¢}¢¢Ä¢¢´ Ó¢¢à¢ë ¢¢ï y ¢ì JJ
Ðíèôy¢ ¢ñÃ¢ Ï¢Ï¢¢ ÜéU~¢çÓ¢ÎS¢¢ñ S¢¢´S¢¢çÚÜïU Ã¢Sy¢éç¢ J
SÃ¢ëhï Ã¢ïà}¢ç¢ }¢¢y¢ëç¢y¢ë¢à¢éc¢é ÎíÃÄ¢ïc¢é ç}¢~¢ïcÃ¢ç¢ JJ 37 JJ
S¢h}¢¢ü ¢ç¢ Üë U c¢|¢QUç¢y¢ë y ¢: à¢é ¢¢Ã¢ S¢Ã¢¢ü ¢S¢¢ñ J
¢¢ñy¢S}¢¢y¢üçÃ¢ÎSy¢y¢p ç¢çw¢H¢Ã¢¢¢ü¢}¢¢¢¢´ Ã¢ëc¢¢¢ì JJ
¢}¢¢Z p ¢çw¢HÄ¢¢ï ç c¢y¢¢´ SÃ¢Á¢¢¢èÃ¢v~¢¢Îà¢ï c ¢¢¢S¢¢ñ J
S¢Ã¢ü¿¢¢ïùç¢ ¢ë¢¢Å¢´ ¢çÚÓ¢ÚÏ¢¢ËÄ¢ïù|¢Ã¢y¢çÇy¢: JJ 38 JJ
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢S~¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï
¢}¢üSÄ¢¢Ä¢¢ïÄ¢¢x¢}¢¢´ ¢¢}¢ S¢#ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 37 JJ
-------------------------------
çkk¤©enrhLkwt {nkÃktrzík suðwt ðíkoLk :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu

hksLkT ! yk{ fhíkkt ©enrhLke Ãkkt[ ð»koLke yðMÚkk ÚkR. nðu íku{ýu ÷kirff
h{íkøk{íkLke çkwrØ Mkns Akuze ËeÄe, yLku yk Ãk]Úðe WÃkh Mkíþk «ríkÃkkrËík
rðþwØ MkkÄwíkkLkk {køkoLkwt «ðíkoLk fhðk MðÞt «ríkrËLk «kík:fk¤u MkhÞwøktøkk{kt
MLkkLk fhðk síkk. íÞkhÃkAe rLkíÞu yrík ykËhÃkqðfo yÞkuæÞkÃkwheLkk hk{, Mkeíkk,
÷û{ý yLku nLkw{kLkSLkk ík{k{ {trËhku{kt ËþoLk fhðk síkk.36 yk heíku ©enrh
Mkeíkk, ÷û{ý yLku nLkw{kLkSyu Mkrník hk{[tÿSLkwt ¼sLk M{hý fhíkk,
yLku {trËhku{kt ðt[kíke fÚkk Mkkt¼¤íkk. yu{ fhíkkt MktÃkqýo ¼køkðíkÃkwhký yLku
MktÃkqýo hk{kÞýLkwt ©ðý íkuýu fÞwO. ykðe heíku ðíkoíkk ¼økðkLk ©enrhLku {kíkk-
rÃkíkk, økkÞ ykrË Ãkþw, ÿÔÞ, r{ºkku fu Mk{]rØMk¼h ½h ðøkuhu MkktMkkrhf ÃkËkÚkku{ o kt
õÞktÞ MLkun çktÄkÞku Lknª. yk{ MkËkÞ yLkkMkõík hnuíkk, ½h{kt ¼økðkLkLkk
37
yufktríkf ¼õík ÃkkuíkkLkk rÃkíkk Ä{oËðu Úkfe íku{ýu MktÃkqýo yufktríkf ¼køkðík Ä{oLkwt
©ðý fhu÷.tw íku{s ©kiík yLku M{kíko Ä{o{kt rLkÃkwý Ä{oËðu Úkfe Mk{økú ðýko©{Lkk
Ä{kuoLkwt ©ðý fhíkk íkÚkk {kíkk ¼ÂõíkËuðeLkk {w¾uÚke MkÄðk íku{s rðÄðk
LkkheykuLkk Mk{Mík Ä{kuLo kwt Ãký ©ðý fhíkk. nu hksLkT ! yk heíku ¼økðkLk ©enrh
MðÞt Mkðo¿k nkuðk Aíkkt Ãký {Lkw»Þ¼kðLkwt yLkwfhý fhíkk nkuðkÚke çkkÕÞkðMÚkk{kt
s {nkLk Ãktrzík suðk ÚkÞk.38
y. 28 «Úk{ «fhý 285
¥¢ ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥çS}¢ó¢ÏÎï }¢¢¢ñ à¢évHïU çmy¢èÄ¢¢Ä¢¢´ |¢ëx¢¢ñ ¢ë¢ ! J ÎFï ôS¢ãï ãôÚ ¢}¢¢ïü çÃ¢l¢Ú}|¢}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 1
Hÿ}¢è¢¢Ú¢Ä¢¢´ Ã¢¢¢è´ S¢¢}¢Ã¢ïÎ´ Ó¢ x¢¢ïç|¢H}¢ì J ¢é¢êÁ¢¢~¢ Ä¢¢¢à¢¢´ x¢¢ïà¢¢Ó¢ü¢¢êÃ¢üÜU}¢ì JJ 2
ÜëUyÃ¢¢ Í¢ëy¢ï¢ ã¢ï}¢´ Ó¢ |¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ã¢¢ÇÃ¢¢¢ì J y¢ï|Ä¢p Îçÿ¢¢¢: Ðí¢Î¢e¢: S¢éÃ¢¢Z Ó¢ à¢çQUy¢: JJ 3
ÜéUà¢¢°íÏ¢éçh: ÜëUc¢¢ïù¢ ÜU¢Hï¢¢Ë¢ï¢ S¢Ã¢üà¢: J Ã¢¢¢ü¢V¢´p çà¢çÿ¢yÃ¢¢ °í¢}¢¢~¢}¢Ã¢¢Ó¢Ä¢y¢ì JJ 4
Ï¢éôh y¢èÿ¢¢´ y¢SÄ¢ ÎëcÅì±¢ ¢}¢üçÃ¢h}¢ü ¥¢ÎÚ¢y¢ì J Ã¢ïÎSÄ¢¢X¢ç¢ c¢Çç¢ ¢¢ÆÄ¢¢}¢¢S¢ y¢´ ¢ë¢ ! JJ 5

©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{o Ë u ð
Ãkrhðkh MkkÚku yÞku æ Þk ÃkÄkÞko íkÚkk MkhÞw ø kt ø kkLkw t rLkYÃký
fÞw O . yu Lkk{u Mk¥kkðeMk{ku yæÞkÞ Ãkq ý o ÚkÞku . --27--
--------------------------------------
yæÞkÞ -28
©e½Lk~Þk{ «¼wLkku rðãkht¼.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ©enrh Ãkkt[ ð»koLkk ÚkÞk íÞkhu Mktðík
1841 Lkk [iºk MkwË çkesLkk þw¢ðkhu yrïLke Lkûkºk{kt yLku ®Mkn ÷øLk{kt rÃkíkk
Ä{oËuðu ©enrhLku rðãkht¼ fhkÔÞku. (©e½Lk~Þk{ «¼wLku yûkh¿kkLk {u¤ððk
çkuMkkzâk.)1 íku{kt «Úk{ ©enrhîkhk Ä{oËuðu økýÃkríkSLkwt ÃkqsLk fhkÔÞwt. yLku
íÞkhÃkAe þkkuõík rðrÄ «{kýu ©e÷û{eLkkhkÞý Ëuð, MkhMðíke Ëuðe, Mkk{ðuË
yLku økkur¼÷ yk[kÞoLkwt ÃkqsLk fhkÔÞw.t ½eÚke nku{ fhe çkúkñýkuLku ¼kusLk fhkÔÞw.t
yLku íku MkðuoLku þÂõík «{kýu økkÞku yLku MkwðýoLkkt ËkLk yÃkkÔÞkt.h-3
nu hksLkT ! rðãkLkku «kht¼ fÞko ÃkAe Úkkuzk Mk{Þ{kts fwþkøkú çkwrØðk¤k
©enrh Mkðuo ðýkoûkhku yLku ytfkûkhku þe¾e økÞk. íÞkhÃkAe rÃkíkk ÃkkMkuÚke ÃkkX
÷R çkÄk MktMf]ík yLku «kf]ík çkÄk økútÚkkuLkwt ðkt[Lk fhðk ÷køÞk.4 yLku ÃkkuíkkLkk
Ãkwºk ©enrhLke ykðe íkeûý çkwrØ òuR Ä{oËuðu Ãkh{ ykËhÚke ðuËLkkt A ytøkku su
rþûkk, fÕÃk, ÔÞkfhý, AtË, ßÞkurík»k yLku rLkÁõík Au íkuLkku Ãký yÇÞkMk
¥¢¢Ä¢¢S¢ï¢ S¢Ã¢¢üç¢ y¢¢ç¢ S¢¢ïùÄ¢Ä¢x¢èC Ó¢ J }¢¢ñTèÏ¢¢¢y¢êÃ¢ü}¢ïÃ¢ }¢é}¢éÎï y¢ï¢ y¢çy¢y¢¢ JJ 6
ÜU¢ñ}¢¢Ú´ S¢}¢çy¢RU}Ä¢ çÃ¢cÃ¢Ó¢¢ü}¢Ä¢w¢ïH¢ñ: J ¢¢ñx¢Ç¢wÄ¢¢}¢Ã¢S¢¢´ S¢ Ðí¢ïÎï ¢}¢ü¢Î¢: JJ 7
c¢DïùÏÎï }¢¢¢Ã¢SÄ¢¢SÄ¢ çmy¢èÄ¢¢Ä¢¢´ çS¢y¢ïÚÃ¢¢ñ J ¾í¢r¢ï Ðí¢y¢: S¢éy¢¢ï |¢QUK¢ S¢éc¢éÃ¢ïùÄ¢¢ï ¢Ú¢ç¢¢ ! JJ 8
x¢é¢ñ: Ðílé}Ýy¢éËÄ¢¢ïùS¢¢ñ ç¢yÄ¢´ ãçÚ}¢¢é±íy¢: J §ÓÀ¢Ú¢}¢ §çy¢ wÄ¢¢y¢¢ï Ï¢|¢êÃ¢ Á¢¢¢êçÁ¢y¢: JJ 9
Ä¢¢}¢ïùçy¢}¢ï ç¢à¢¢ï ç¢yÄ¢´ S¢ÚÄ¢ê}¢¢HÃ¢¢Ä¢ S¢: J Ä¢¢çy¢ S}¢ ¢¢}¢}¢~¢ï¢ ÚÍ¢é¢¢¢}¢¢ê¢éÁ¢y¢ì JJ 10
Ó¢Î¢¢ÿ¢y¢¢éc¢ñp ¢ê¢Îè¢ç¢Ã¢ïÎ¢ñ: J y¢}¢|Ä¢ÓÄ¢ü y¢ÎéçÓÀC}¢é¢¢Ä¢éæQU ¢ Ó¢ïy¢Úy¢ì JJ 11
Ú¢}¢¢¢}¢Á¢¢´ ÜUy¢éZ y¢éHS¢èÜU¢D}¢¢çHÜU¢}¢ì J à¢éçÓ¢|¢êüy¢: ÜUÚï Îÿ¢ï Î¢¢çy¢ S}¢¢¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì JJ 12
F¢y¢: ÜëUy¢¢ïÃ¢ü¢éÇî¢ïùS¢¢ñ Ú¢}¢ÜêUÅÐíÎçÿ¢¢¢}¢ì J Ï¢¢H¢ïùÄ¢¢¢ÜéUHpRïU Á¢¢Ä¢@¢çÃ¢S}¢Ä¢}¢ì JJ 13
fhkÔÞku.Ãk yk heíku ©enrhyu Þ¿kkuÃkrðík MktMfkh «kó fÞko Ãknu÷kt s yLkkÞkMku

ðuËLkkt Mkðuo ytøkkuLkku yÇÞkMk MktÃkqýo fÞkuo. íkuÚke rÃkíkkLku yrík n»ko ÚkÞku.6 yk{
yÇÞkMk íkÚkk ¼økðkLkLke Ãkqò y[oLkkYÃk çkk¤¢ezkÚke fki{kh yðMÚkk Ãkqýo
fhe, ©enrhyu ÃkkiøktzyðMÚkk{kt «ðuþ fÞkuo.7
EåAkhk{¼kELkku sL{:- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLk
©enrh A ð»koLkk ÚkÞk íÞkhu Mktðík 1842 Lkk ðiþk¾ MkwrË çkesLkk hrððkhu
çkúkñ{wnqíko{kt «kík: Mk{Þu {k ¼ÂõíkËuðeyu ºkeò ÃkwºkLku sL{ ykÃÞku. yk Ãkwºk
«ãwBLk Mk{kLk økwýðkLk níkk, íku{s yLÞ sLkkuLku {kxu ykËhýeÞ yLku ÃkqsLkeÞ
økwýku Ähkðíkk níkkÃkT. íku n{uþkt ¼økðkLk ©enrhLke RåAkLku yLkwMkhíkk nkuðkÚke
RåAkhk{ yuðk Lkk{Úke «rMkrØLku ÃkkBÞk.8-9
©enrhLkku ËirLkf ¢{ yLku ©ehk{[tÿ ¼økðkLkLke Ãkqò :-
nu hksLkT! ¼økðkLk ©enrh «ríkrËLk hkºkeLkk AuÕ÷k «nh{kt MLkkLk fhðk {kxu
MkhÞwøktøkk «íÞu síkk. íÞkh ÃkAe ©e hk{[tÿkÞ Lk{: yu {tºkÚke [tËLk, Ãkw»Ãk,
[ku¾k, ÄqÃk, ËeÃk yLku Lkiðuã yÃkoý fhe ©eh½wLkkÚkSLke Ãkqò fhíkk. yk heíku
¼økðkLkLku yÃkoý fhu÷k ÃkËkÚkkuoÚke s ÃkkuíkkLkk þhehLkku rLkðkon fhíkk níkk,
¼økðkLkLku yÃkoý fÞko rMkðkÞLke ðMíkw yufuÞ ðMíkw Mðefkhíkk Lkrn.10-11
nu hksLkT ! ©enrh MLkkLk fhe Ãkrðºk ÚkR hk{ Lkk{ {tºkLkku sÃk
fhðk {kxu íkw÷MkeLkk fkc{ktÚke çkLkkðu÷e {k¤k s{ýk nkÚk{kt ÷R Ëhhkus
Vuhðíkk níkk. LkkLkk nkuðk Aíkkt Ãký rLkíÞu MkhÞwøktøkk{kt MLkkLk fhðk sðw,t ¼k÷{kt
MkwtËh WæðoÃkwtzÙ rík÷fu Mkrník [ktË÷ku fhðku, ¼q¾ íkhMkLku MknLk fhe hk{fqxLke
y. 28 «Úk{ «fhý 287
Á¢}¢S¢¢¢ï Ðíçy¢çÎ¢´ Hÿ}¢¢SÄ¢ Ó¢ y¢è¢üÜïU J çÃ¢l¢ÜéUÇ¢çÎc¢é ÎíCé´ Ú¢}¢}¢êy¢èü: S}¢ Ä¢¢çy¢ S¢: JJ 14
Ú¢}¢SÄ¢ Îà¢ü¢´ ÜëUyÃ¢¢ y¢´ Ðí¢}Ä¢ Ó¢ ÎÇÃ¢y¢ì J Ú¢}¢¢Ä¢¢¢éçy¢¿¢¢y¢y¢}¢¢ã¢y}Ä¢¢ï ¢é¢¢Ã¢ S¢: JJ 15
Ä¢¢ïùãËÄ¢¢´ ç¢Á¢ÜU}¢ü¢ñÃ¢ }¢ãy¢è´ Ðí¢#¢´ x¢ôy¢ Îé<Ã¢¢¢´ J
Îè¢¢´ x¢¢ñy¢}¢Ä¢¢ïçc¢y¢´ ç¢¢çy¢y¢¢´ ç¢:S¢¢¢¢¢´ ÜU¢¢¢ï JJ
S¢l¢ïù}¢¢ïÎÄ¢Î¢y}¢¢¢ÎÜU}¢HS¢à¢ïü¢ y¢´ ¢¢Ã¢¢´ Ú¢}¢´ J
Á¢èÃ¢çãy¢´ |¢Á¢ï ù çy¢ÜUL¢´ ç¢ãï ü y ¢é Ü U¢ï ¢çRUÄ¢}¢ì JJ 16 JJ
Ä¢¢ï Ã¢¢ y¢¢}¢S¢ôãdÁ¢¢çy¢Á¢ç¢y¢´ RêUÚ´ ç¢c¢¢Î¢ç¢¢´ J
Í¢¢ïÚ¢ÚÄ¢çÃ¢ã¢çÚ¢´ ¢à¢éS¢}¢´ ¢ë¢¢´ Ó¢ ãè¢´ ç¢Ä¢¢ JJ
Ðíï}¢¢ S¢}¢çÚc¢SÃ¢Á¢ï ÜUL¢Ä¢¢ù¢¢ÎëyÄ¢ Á¢¢yÄ¢¢çÎ J
y¢´ Ú¢}¢´ Á¢èÃ¢çãy¢´ |¢Á¢ïùçy¢ÜUL¢´ ç¢ãïüy¢éÜU¢ï¢çRUÄ¢}¢ì JJ 17 JJ
«Ërûkýk fhðe, yk çkÄwt òuRLku ÷kufkuLku {nkykùÞo Úkíkw.t 12-13 ¼økðkLk ©enrh
©ehk{[tÿSLkkt ËþoLk fhðk {kxu «ríkrËLk sL{MÚkkLku síkk, ÷û{ý½kxu
÷û{ýSLkkt ËþoLk fhðk Ãký síkk. íku{s rðãkfwtz íkÚkk MkqÞofwtzu Ãký «ríkrËLk
síkk. hk{kÞýLke fÚkk Mkkt¼¤ðkÚke ©enrh ©ehk{[tÿSLkku {rn{k ytíkh{kt
¾qçk Mk{síkk, íkuÚke sL{¼qr{{kt ©ehk{[tÿSLkkt ËþoLk fhe ËtzðíkT «ýk{
fhíkk yLku yk yüfÚke ©ehk{[tÿSLke Míkwrík fhíkk.14-15
©ehk{[tÿ Míkwrík-yüf:- nu ÃkríkíkÃkkðLk ! nu yrík fÁýkLkk
Mkkøkh ! nu ©e hk{[tÿS ¼økðkLkT ! ykÃkLku nwt rLkhtíkh ¼sw Awt, fkhý fu ík{u
Sðku WÃkh rLknuoíkwfe ËÞk fhLkkhk Aku. su{ fu økkiík{ÃkíLke ynÕÞkLku ík{u {wÂõík
ykÃke, yu RLÿLkk «MktøkYÃk ÃkkuíkkLkk ÃkkÃkf{oÚke økkiík{{wrLkLkk þkÃku ÃkÚÚkhLke
rþ÷k ÚkRLku {nkËwøkoríkLku Ãkk{e níke. íku rçk[khe rLksoLk støk÷{kt yuf÷e yxq÷e
Ãkze níke. íkuLke ÃkkMku AqxðkLkku fkuR WÃkkÞ Lknkuíkku. íkuLku ík{u ík{khk [hýLkku
MÃkþo fhkðe íkífk¤ þkÃk Úkfe {qfkðeLku Ãkqðoðík Ãkrðºk fhe níke.16 nu hk{ !
ð¤e ík{u fuðk Ãkríkík ÃkkðLk Aku. ík{kuuøkwý«ÄkLk yLku ®nMkf «f]ríkðk¤k fw¤{kt
sL{u÷k, Mð¼kðÚke yríkþÞ ¢qh yLku ½kuh støk÷{kt rLkðkMk fhLkkhk {Lkw»Þ
nkuðk Aíkkt Ãkþw íkwÕÞ SðLk SðLkkhk yçkwØ yuðk rLk»kkËÃkrík øk]nhksLku Ãký
íkuLke Lkkík-òík òuÞk rðLkk «u{ yLku fÁýkÚke ¼uxe Ãkzâk níkk. yuðk nu fÁýkLkk
Mkkøkh ! ©ehk{[tÿS ¼økðkLk ík{Lku nwt rLkhtíkh ¼swt Awt.17
S¢èy¢¢Îí ¢ ï ã ÜUÚ´ S¢é Ú ï Îí y ¢¢Ä¢´ ÜU¢ÜU¢Üë U ôy¢ çÏ¢½í y ¢´ J
Ã¢Ä¢´ Ó¢¢ç¢ à¢Úï¢ S¢Ã¢ü|¢éÃ¢¢ïcÃ¢½í¢}¢Ä¢l: Ðí|¢é: JJ
½í ¢ y¢´ à¢¢ï Ü Uãy¢´ Ó¢ y¢´ SÃ¢à¢Ú¢´ Ðí ¢ #´ }¢é } ¢¢ï Ó ¢ñ Ã ¢ J
Á¢¢yÄ¢¢ ãè¢y¢}¢¢´ çÄ¢´ Ó¢ à¢Ï¢Úè´ ÜU¢ïHèÚÃ¢y¢è}¢ç¢ J
¿¢¢yÃ¢¢ SÃ¢ïÿ¢¢ç}¢ÓÀy¢è´ ÜUL¢Ä¢¢ y¢SÄ¢ñ ç¢Á¢´ Îà¢ü¢}¢ì JJ
Ä¢¢ïùÎ¢Î¢ùùà¢ Ó¢ y¢yÈUH¢ç¢ }¢éçÎy¢Sy¢´ Á¢¢¢ÜUèÃ¢Ì|¢´ J
Ú¢}¢´ Á¢èÃ¢çãy¢´ |¢Á¢ïùçy¢ÜUL¢´ ç¢ãïüy¢éÜU¢ï¢çRUÄ¢}¢ì JJ 19 JJ
çy¢Ä¢üxÄ¢¢ïç¢S¢}¢éjÃ¢SÄ¢ ¢HH¢ã¢ÚSÄ¢ Ä¢: ¢çÿ¢¢¢ï J
x¢ë { í S Ä¢¢ç¢ Á¢Å¢Ä¢é c ¢¢ï ±í y ¢y¢¢¢ï Î ¢¢ñ < Ã¢ãè¢SÄ¢ Ó¢ JJ
Ó¢RïUùyÄ¢¢´ S¢ÜUH¢´ çRUÄ¢¢´ S¢éy¢ §Ã¢ ÐíèyÄ¢¢ SÃ¢y¢¢y¢SÄ¢ J
S¢é ° í è Ã¢´ ç¢Á¢Ï¢¢é | ¢èy¢}¢x¢ë ã ´ à¢¢w¢¢}¢ë x ¢¢¢¢´ ¢ôy¢ J
ÎëcÅì±¢ SÃ¢´ à¢Ú¢´ x¢y¢´ ÜU¢}¢ç¢ ÐíèyÄ¢¢ SÃ¢S¢wÄ¢ïùÜUÚ¢ïy¢ì JJ
nu «¼w ! ík{u fuðk ËÞk¤w Aku, RLÿÃkwºk sÞtík fkøkzkLkwt YÃk ÷R [kt[Lkku
«nkh fheLku MkeíkkSLkku yÃkhkÄ fÞkuo, íÞkhu íku sÞtík ík{khk çkkýÚke ðÄ fhðk
ÞkuøÞ níkku. Aíkkt ík{u íkuLku {kÞkuo Lkrn Lku ËÞk fheLku rºk÷kufe{kt ¾qçk ¼{kðe ¾qçk
ÚkfkÔÞku Lku [khu çkksw fkuR hûký fhLkkÁt Lk {éÞwt íÞkhu þkufÚke ½uhkR ík{khu
þhýu ykÔÞku. íkuLku ík{u ík{kÁt þhýkøkíkLke hûkkLkwt rçkÁË ÞkË fhe ík{khk çkkýLkk
¼ÞÚke {wÂõík ykÃke, sðk ËeÄku. yuðk nu fÁýkLkk Mkkøkh ©ehk{[tÿS ¼økðkLkT
! ík{Lku nwt rLkhtíkh ¼swt Awt.18 nu yÄ{ ykuÄkhý ! ík{u fuðk «u{k¤ Aku, òríkyu
fheLku neLk ¼e÷òrík{kt sL{u÷e yuf þçkhe Lkk{Lke e níke, støk÷{kt íku
çkkuhzeLkwt hûký fhíke Lku ík{khkt ËþoLkLke hkn òuRLku çkuXe níke. ytíkÞko{e ík{u
ËÞk fheLku ík{kÁt ËþoLk íkuLku fhkÔÞwt Lku íkuLkk «u{Lku ðþÚkR íkuýu ykÃku÷kt çkkuh Ãký
sBÞk. yuðk nu òLkfeðÕ÷¼ ©ehk{[tÿS ¼økðkLkT ! ík{Lku nwt rLkhtíkh ¼swt
Awt.19 nu MkðoLkk {kr÷f ! ík{u fuðk MLkune Aku, yuf {ktMkknkhe ÃkûkeLke ÞkurLk{kt
sL{u÷k økeÄhks sxkÞwyu Lk íkku fkuR ðúík fÞwO fu Lk íkku fkuR íkÃk, yLku Lk íkku
fkuR «fkhLkkt ËkLk fÞkO, Aíkkt Ãkwºk su{ rÃkíkkLke ytrík{ r¢Þk fhu íku{ íkuLke
Ãký ík{u ytrík{ r¢Þk «u{Ãkqðfo fhe níke. yuðk nu fÁýkLkk Mkkøkh ©ehk{[tÿS
y. 28 «Úk{ «fhý 289
ãyÃ¢¢ Ï¢¢çH¢}¢¢à¢é Ó ¢ñ ¢}¢Î¢¢ySÃ¢èÄ¢ï ¢Îï Ä¢p J
y¢ï Ú¢}¢´ Á¢èÃ¢çãy¢´ |¢Á¢ïùçy¢ÜUL¢´ ç¢ãïüy¢éÜU¢ï¢çRUÄ¢}¢ì JJ 21 JJ
à¢~¢¢ï Ú Ä¢¢é Á ¢´ ç¢à¢¢Ó¢Ú}¢ç¢ Ðí ¢ #´ SÃ¢¢¢Î¢çy¢Ü´ U J
ÎêÚ¢mèÿÄ¢ çÃ¢|¢èc¢¢´ Ðí}¢éçÎy¢Sy¢yS¢}}¢éw¢´ Ó¢ñyÄ¢ Ä¢: JJ
ãSy¢¢|Ä¢¢´ ¢çÚÚÏ¢Ã¢¢ç¢Ã¢ ç¢Á¢´ S¢¢ñ ç }¢ç~¢}¢ï Ã ¢¢à¢é J
Ä¢yS}¢ëyÄ¢¢ç¢ à¢é|¢´ |¢Ã¢ïó¢çã¢ë¢¢´ y¢¢ÜUèà¢«Uÿ¢¢¢ç¢ ÐíèyÄ¢¢ J
Ã¢ñçÎÜU}¢~¢Ã¢ÓÀéçÓ¢y¢Ú¢¢ì Ä¢¢ïù~¢¢ ÜUÚ¢ïySÃ¢¢¢Ä¢¢y¢ì JJ
¥Ä¢¢´ p ¢ç¢ Ï¢ãê ¢y¢¢ÚÄ¢çÎy¢¢ï Á ¢èÃ¢¢|¢Ã¢¢Ï¢ï < ã J
Ï¢h¢TçH¢éÅ¢ï ç¢yÄ¢ç}¢y¢´ S¼¢ñçy¢ S}¢ Ú¢Í¢Ã¢}¢ì J x¢ëã}¢ïyÄ¢ S¢ Ó¢¢Ä¢ñy¢ Ã¢ïÎ¢X¢Ä¢ïÃ¢ |¢êç}¢¢ ! JJ 24
¼økðkLkT ! ík{Lku nwt rLkhtíkh ¼swt Awt.20 nu MkðoLkk Mkk[k r{ºk ! ík{u fuðk
ð[LkÃkk÷f Aku, ÃkkuíkkLkk Mkøkk¼kR ðk÷eÚke Mkíkík ¼Þ¼eík hnu÷k, ½hçkkh
ðøkhLkk yuðk ðkLkhkrÄÃkrík MkwøkúeðLku ÃkkuíkkLku þhýu ykðu÷ku òýe yuf ðkLkh
nkuðk Aíkkt íkuLke MkkÚku ík{u «u{Ãkqðof r{ºkíkk fhe ð[Lk rLk¼kððk {kuxk¼kR
ðk÷eLkku íkífk¤ ðÄ fheLku íku{Lku íkuLkk hkßÞ ®MknkMkLkLke økkËe WÃkh çkuMkkzâku
níkku. yuðk nu fÁýkLkk Mkkøkh ©ehk{[tÿS ¼økðkLkT ! ík{Lku nwt rLkhtíkh
¼swt Awt.21
nu þhýkøkík ðíMk÷ ! ÃkkuíkkLkk þºkw yuðk hkðýLkku LkkLkku ¼kR
rð¼e»ký yuf yrðïMkLkeÞ hkûkMkfw¤{kt WíÃkÒk ÚkÞku níkku Aíkkt Ãký ÃkkuíkkLkk
[hýLku þhýu ykðu÷ku Au, yuðwt ËqhÚke rLknk¤e, «MkÒk ÚkR íkífk¤ íkuLke
MkL{w¾ sRLku su{ ÃkkuíkkLkk Mkøkk¼kR ÷û{ýSLku ¼uxku, íku{ íkuLku ¼qòyku
¼heLku «u{Úke ¼uxâk níkk. yuðk nu fÁýkLkk Mkkøkh ©ehk{[tÿS ¼økðkLkT
! ík{Lku nwt rLkhtíkh ¼swt Awt.22
nu {tøk÷{qík ! ík{u fuðk {nkLk Aku, su{Lku ÞkË fhðkÚke {Lkw»ÞkuLkwt
{tøk¤ Lk ÚkkÞ íkuðk Mkkð y{tøk¤ ðkLkh, hªA ðøkuhuLku yuf fuð¤ ÃkkuíkkLkku
yk©Þ fÞkuo íkux÷k {kºkÚke íkuykuLku «eríkÃkqðof ðirËf {tºkku suðk Ãkrðºk fÞko,
yLku yuLkk rMkðkÞLkk çkeò yLkuf SðkuLkku yk ¼ðMkkøkh{ktÚke WØkh fÞkuo,
¢¢}¢ ÜéUÃ¢ü¢ì x¢é¢¢¢¢ã }¢¢ÜüUÇïÄ¢¢ïùSÄ¢ Ä¢¢ó¢ë¢ ! J ¥¢é|¢êÄ¢y¢ï S}¢ S¢Ã¢ïü y¢ï ¢}¢¢üçÎç|¢ÚTS¢¢ JJ 25 JJ
Ä¢¢ïx¢èÎíS¢ëã¢èÄ¢ñ: SÃ¢ñ<¢Ä¢}¢ñÏ¢¢üËÄ¢ »Ã¢ Ó¢ J S¢Ã¢üH¢ïÜUÐíçS¢h¢ïù|¢êçy¢~¢¢ÎïÚç¢ S¢¢ïùç¢ÜU}¢ì JJ 26 JJ
Ï¢¢ËÄ¢ïùÃ¢¢´ y¢Ã¢ Ó¢ÜU¢Ú çã Ú¢ÿ¢S¢è|Ä¢: S¢¢ÿ¢¢}¢LyS¢éy¢ §çy¢ yÃ¢ç}¢ã¢ÎÚï¢ J
S¢}¢êÁ¢Ä¢ïSy¢ç}¢çy¢ y¢´ ç¢y¢Ú¢Ã¢çà¢C¢´ |¢QUK¢ y¢Î¢Ó¢Úçy¢ Ó¢ S}¢ S¢ }¢¢¢Ä¢´Sy¢¢ñ JJ27
Ä¢ï ÜïUÓ¢¢¢SÄ¢ S¢éÜëUy¢çÐíÄ¢¢Î¢SÄ¢ ¢¢ñÚ¢: S¢}¢¢x¢}¢}¢ÜéUÃ¢üy¢ Ï¢¢HÜU¢Sy¢¢¢ì J
Ðít¢ÎÃ¢yS¢ çÜUH çà¢ÿ¢Ä¢çy¢ S}¢ ¢}¢¢ü¢ì ¢èçÃ¢c¢é¢êÁ¢¢}¢éw¢¢¢çw¢H¢ó¢ÚïÎí ! JJ28
S¢Ã¢ïüùç¢ y¢ï S¢Ã¢Ä¢S¢¢ïùSÄ¢ ãÚï: Ðíy¢¢¢¢çmRUèÇ¢´ çà¢à¢éÜUS¢}}¢y¢}¢¢à¢é çãyÃ¢¢ J
ÜëUc¢ñÜU|¢çQUç¢Úy¢¢: S¢¢ÜU¢çÎS¢¢}Ä¢´ Ðí¢¢é: S¢çÓ¢~¢}¢éÎ}¢èÄ¢éÚy¢Sy¢ÎèÄ¢¢: JJ 29
yuðk nu fÁýkMkkøkh ©ehk{[tÿS ¼økðkLkT ! ík{Lku nwt rLkhtíkh ¼swt Awt.23

Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu ¼qr{Ãkrík ! ¼økðkLk ©enrh yk «{kýu çkÒku
nkÚk òuze «ríkrËLk ¼økðkLk ©ehk{[tÿSLke Míkwrík fhíkk. íÞkhÃkAe {trËhuÚke
½uh ykðeLku ðuËLkk A ytøkkuLkwt yæÞÞLk fhíkk níkk.h4 nu hksLkT ! {kfoÛzuÞ
{wrLkyu Lkk{fhý MktMfkh fhíke ð¾íku ©enrhLkk suuðk økwýkuLkwt ðýoLk fÞwO
níkwt íku Mkðuo økwýkuLkku Ä{oËuð ðøkuhu ÷kufkuLku MkkûkkíkT yLkw¼ð Úkíkku níkku.hÃk su
Ä{o rLkÞ{kuLke Þkuøke ÃkwÁ»kku Ãký RåAk hk¾u Au, íkuðk ÃkkuíkkLkk MkhÞwøktøkk{kt
«kík:MLkkLkÚke ÷R Ãkqðuo su ðýoLk fÞwO íku Mkðuo Ä{orLkÞ{kuLkwt ÞÚkkÚko yLkwckLk
fhðkÚke çkkÕÞkðMÚkk{kt s rÃkíkk Ä{oËuð fhíkkt Ãký ÷kuf{kt ðÄkhu «rMkrØ
ÃkkBÞk.26 nu hksLkT ! yuf ð¾ík {kíkk-rÃkíkk ©enrhLku rþûký ykÃkíkkt yu{
fÌkwt fu, MkkûkkíkT ðkÞwÃkwºk nLkw{kLkSyu, ík{u nsw {kºk A rËðMkLkk níkk íÞkhu
Lkkswf çkkÕÞkðMÚkk{kt s fkuxhk ykrË hkûkMkeyku Úkfe ík{kÁt hûký fÞwO
níkwt. íkuÚke ykËhÃkqðof nLkw{kLkSLke ík{khu Ãkqò fhðe òuRyu. ykðwt Mkkt¼¤e
{kíkk-rÃkíkkLke rþûkk {kÚku [zkðe ©enrh ¼Âõík¼kð Ãkqðof nLkw{kLkSLke
Ãkqò fhðk ÷køÞk.27
nu LkhuLÿ ! fux÷kf yÞkuæÞkÃkwhðkMke çkk¤fku yk Ä{oLktËLk ©enrhLkku
Mk{køk{ fhíkk yLku ©enrh Ãký «FkËSLke su{ íku çkk¤fkuLku ¼økðkLkLke
Ãkqò fhðe ðøkuhu ¼køkðíkÄ{oLkwt rþûký ykÃkíkk níkk, íkuÚke ©enrhLke Mk{kLk
ðÞLkk Mkðuo Mk¾kyku Ãký ©enrhLkk «¼kðÚke çkk¤Mð¼kðLku ÞkuøÞ yuðe
¾u÷-fqË ykrË r¢ÞkykuLkku íÞkøk fhe ¼økðkLk ©ef]»ýLku rð»ku s yuf
y. 28 «Úk{ «fhý 291
ÐíÏ¢Hy¢ÚçÃ¢ÚçQUÏ¢¢üËÄ¢ »Ã¢¢y}¢ç¢D¢ï çÃ¢c¢Ä¢ÚS¢çÃ¢y¢ëc¢SyÄ¢QéUÜU¢}¢¢ï x¢ëã´ S¢: J
©¢¢Ä¢¢}¢¢ï ÿ Ä¢ ¾í r ¢Ó¢Ä¢¢ï ü ¢Ä¢é Q ´ U Ä¢Ã¢S¢çÎÃ¢S¢ÚSÄ¢¢}¢Ï¢~¢´ x¢ë ã ï c ¢é JJ 30
JJ §ç¼ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï
ãçÚ¢¢ñx¢ÇHèH¢Ã¢¢ü¢¢¢}¢¢ùC¢ôÃ¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 28 J J
-------------------------------
¼Âõík¼kððk¤k ÚkÞk. yLku çkkÕÞkðMÚkk{kt s íkuykuLku MkLkfkrËfkuLke Mk{kLk

ÂMÚkrík «kó ÚkR níke. yk nuíkwÚke íku çkk¤fkuLkkt {kíkk-rÃkíkk Ãký ykùÞo{kt
økhfkð ÚkR n»ko Ãkk{íkkt níkkt.28-29
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ©enrhLku çkkÕÞkðMÚkk{kt s yrík
íkeðú ðihkøÞ ðíkoíkku níkku, ÃkkuíkkLkk MðYÃkLku rð»ku s yuf ykí{rLkckðk¤k
©enrhLku rð»kÞ-MktçktÄe hMkku{kt ÷uþ{kºk ík]»ýk Lk níke, yuÚke ½hLkku íÞkøk
fhðkLke {Lk{kt ðkhtðkh RåAk fhíkk hnuíkk. ½h íÞkøk{kt çkúñ[ÞoðúíkLku
WÃkÞkuøke yuðk Þ¿kkuÃkðeík MktMfkhLke «íkeûkk fhíkk ©enrh Mkhkuðh{kt
f{¤Lke su{ ½h{kt rLk÷uoÃk Ãkýu rLkðkMk fheLku hnuíkk níkk.30
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ©enrhLke
Ãkki ø kt z ÷e÷kLkw t ðýo L k fÞw O yu Lkk{u yXâkðeMk{ku yæÞkÞ Ãkq ý o
ÚkÞku . --28--
--------------------------------------
»ÜU¢ï¢ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢é Ä ¢¢Z Ã¢S¢ó¢ï Ã ¢ ÚÍ¢ê ¢}¢SÄ¢ y¢SÄ¢¢´ S¢Îñ Ü U¢çy¢ÜU¢}¢ü S¢´ S ¢: J
¥¢ï Ü US¢¢¢ê ¢}¢S¢eé ¢¢ÉK: Sy¢é y Ä¢¢ï ù |¢Ã¢yS¢Ã¢ü Á ¢¢ñ S y¢é ¢}¢ü : JJ 1 JJ
ÎëcÅì±¢ y¢çS}¢S¢eéÚ¢ïHüÿ¢¢¢ç¢ Ðí¢Ä¢: ¢¢ñÚ¢ ¥¢¢Ä¢´ y¢SÄ¢ Ó¢RéU: J
¢¢Ä¢ñÎíüÃÄ¢ñÃ¢ü|¢êc¢¢çÎç|¢Sy¢´ |¢êÄ¢¢ï|¢êÄ¢: ¢êÁ¢Ä¢çy¢ S}¢ NC¢: JJ 2 JJ
Ä¢ï y¢´ Ðí¢ó¢¢: à¢Ú¢´ Á¢¢¢Sy¢¢S¢ ÜëUc¢}¢~¢´ S¢}¢é¢¢çÎÎïà¢ J
¢}¢¢Zp ¢¢ËÄ¢¢çó¢Á¢Îïçà¢ÜU¢SÄ¢¢y¢ì Ä¢ï S¢´¢éy¢¢Sy¢¢¢çw¢H¢¢ì Ä¢¢¢ãü}¢ì JJ 3 JJ
y¢Îé Q U¢}¢ï ü c ¢é Ó¢ Ã¢y¢ü } ¢¢¢¢Sy¢ï ¿¢¢¢Ã¢ñ Ú ¢xÄ¢Ã¢ë c ¢¢ï ¢¢ó¢¢}¢ì J
¥¢Ä¢|¢ôQU çÃ¢Î¢é : ¢é } ¢¢´ S ¢¢ï Ú¢S¢ï E ÚèÐí ¢ ¢¢y¢ï Ý ü Ú ï Îí ! JJ 4 JJ
yæÞkÞ -29
þhýu ykðu÷k ÃkwÁ»kkuLku yk[kÞoÃkËu hnu÷k Ä{oËuðu
f] » ý{t º kLke Ëeûkk ykÃke.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! h½wðtþeyku{kt W¥k{ yuðk ¼økðkLk
©ehk{[tÿSLke yÞkuæÞkLkøkhe{kt rLkðkMk fhe hnu÷k Ä{oËuð rLkhtíkh MðÄ{o,
¿kkLk yLku ðihkøÞu Þwõík áZ ¼økðkLkLke ¼Âõík fhðkYÃk yufktríkf Ä{oLkwt Ãkk÷Lk
fhíkk níkk. íku MkíÃkwÁ»kkuLku ÞkuøÞ yLkuf W¥k{ MkËTøkwýkuÚke MktÃkÒk níkk, yLku íkuÚke
s Mkðuso Lkku íkuLke ¾qçks «Mktþk fhíkkt níkkt.1 yk yÞkuæÞkðkMke sLkkuyu Ä{oËðu {kt
MkËTøkwÁLkkt ÷ûkýku òuÞkt íkuÚke fux÷kÞ {Lkw»Þku Ä{oËuðLkku yk©Þ fhíkk níkk,
yÚkkoíkT yk[kÞoÃkýu Ä{oËuðLkku Mðefkh fÞkuo. yLku ¾qçks «MkÒk ÚkR yÒk, ÿÔÞ,
ð, ¼q»ký ykrË ÃkËkÚkkuoÚke Ä{oËuðLkwt ðkhtðkh ÃkqsLk fhe Mkuðk fhðk ÷køÞk.2
nu hksLkT ! su sLkku Ä{oËuðLkku yk©Þ fhíkk íku MkðuoLku Ä{oËuð ©ef]»ýLkk «Úk{
þhý{tºkLkku WÃkËuþ fhíkk yLku ÃkAe ÃkkuíkkLkk økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkk {w¾uÚke su
Ä{kuoLkwt ©ðý fhu÷ íku Mkðuo Ãkk÷Lk fhðk ÞkuøÞ Ä{kuoLkku yrÄfkhLku yLkwMkkhu
WÃkËuþ Ãký fhíkk.3 yLku nu hksLkT ! íku Ëerûkík Mkðuo ÃkwÁ»kku Ä{oËuð WÃkËuþ
fhu÷k Ä{o{kt áZ ðíkeo hkrÄfkÃkrík ¼økðkLk ©ef]»ýLke Ä{o, ¿kkLk yLku ðihkøÞu
Þwõík yufktríkfe ¼Âõík Ãký fhíkk níkk.4
y. 29 «Úk{ «fhý 293
ÜïUçÓ¢yS¢éÚ¢¢¢ ¥ç¢ y¢SÄ¢ S¢X¢Áãé: S¢éÚ¢¢¢¢}¢¢¢ç}¢c¢¢Î¢: J
ÎñÃ¢ï Ó¢ ç¢~Ä¢ïùç¢ ÜU¢@¢¢ç¢ S¢´S¢x¢ü}¢Ä¢¢à¢é Á¢ãé: ¢HSÄ¢JJ 5 JJ
y¢Î¢ç¢y¢¢ Ä¢ï x¢ëçã¢Sy¢é y¢ïc¢¢´ ¢èçÃ¢c¢éÄ¢¢x¢¢ÎÄ¢ »Ã¢ Ä¢¿¢¢: J
ôãS¢¢çÃ¢ãè¢¢ Ä¢Ã¢à¢¢çHÎé x ¢çS¢y¢¢çÎç|¢: à¢é h ãçÃ¢<|¢Ú¢S¢¢ì JJ 6 JJ
y¢´ çà¢ç¢Ä¢éÄ¢ïü ¢ë¢ ! S¢¢çxÝÜU¢p y¢ïùç¢ RUy¢¢ñ ÒU¢ç¢ ¢à¢é´ y¢é S¢¢ÿ¢¢y¢ì J
¢ñ Ã ¢¢H|¢y¢¢¢ ¢¢é ¢ü çÃ¢Ðí ¢ : S¢¢ñ ~ ¢¢}¢¢èÄ¢¢´ p é Ú ¢x¢í ã ¢æ S ¼ï JJ7JJ
çÝ¢¢²æ ÜU¼éü}¢|¢èÓÀ¼èS¼é ²¢ï¯¢: }¢èÿ²¢ ãdà¢¢ïùS¢¢ñ J
çÃ¢Ó¢¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ ç¢Ä¢¢ }¢¢èc¢è çãy¢¢Ã¢ã: çà¢cÄ¢¢Ú}¢Ú¢Ä¢¢: JJ 8 JJ
¢ï Ä ¢¢Àé | ¢´ Ã¢¢Ä¢à¢é | ¢´ Ä¢Î~¢ S¢}¢¢Ó¢Úï ¢çh y¢ÎèÄ¢Ã¢x¢ü : J
¥Ä¢p H¢ïÜU¢ïùç¢ S¢}¢¢Ó¢Úïmñy¢ÓÀîïÄ¢S¢¢ ÜU}¢ü çÃ¢Ó¢¢Ä¢ü ÜU¢Ä¢ü}¢ì JJ 9 JJ
è¢¢´ x¢éLyÃ¢´ |¢éçÃ¢ ÜéUÃ¢üy¢ï Ä¢ï y¢ï çà¢cÄ¢|¢êy¢¢S¢é ¢Ú¢X¢¢S¢é J
çÃ¢à¢ïc¢y¢: SÃ¢SÄ¢ Ã¢à¢¢S¢é y¢¢S¢é ½íC¢ |¢Ã¢yÄ¢ïÃ¢ Úy¢ÐíS¢QU¢: JJ 10 JJ
Ä{oËuðLke Mk{ksMkwÄkhf «ð]rík:- nu hksLkT ! Ä{oËuðLkku Mk{køk{

ÚkðkÚke fux÷kf MkwhkÃkkLk fhLkkhk sLkkuyu íkífk¤ MkwhkLkku íÞkøk fhe ËeÄku. {ktMk
¾kLkkhkyu {ktMkLkku íÞkøk fÞkuo. íku{s ËuðMktçktÄe f{o{kt yLku rÃkík]MktçktÄe f{o{kt
Ãký {ktMkLkk Mkðo «fkhLkk MktMkøkoLkku íkífk¤ íÞkøk fhe Ëuíkk níkk.Ãk Ä{oËuðLkk
ykr©ík øk]nMÚk ¼õíksLkkuLku íÞkt ©erð»ýwÞkøk ykrËf su fkuR Ãký Þ¿kku Úkíkk íku
®nMkk hrník sð, zktøkh, ËqÄ, Mkkfh ykrËf þwØ MkkÂ¥ðf nwíkÿÔÞkuðzu s Úkíkk
níkk.6 nu hksLkT ! Ä{oËuðLkku yk©Þ fhLkkhk yÂøLknkuºke rð«ku níkk íku Ãký
õÞkhuÞ Mkku{ÞkøkkrË Þ¿k{kt MkkûkkíkT ÃkþwLkku ðÄ fhíkk Lkrn. yLku Mkkiºkk{ýeÞ¿k{kt
MkwhkÃkkLk rðrník nkuðk Aíkkt Ãký MkwhkÃkkLk fhíkk Lkrn.7
eykuLkk yk[kÞoÃkËu ¼ÂõíkËuðeLke ðhýe:- Mkwðúík{wrLk fnu
Au, nu hksLkT ! íÞkh ÃkAe nòhku eyku ÃkkuíkkLkku yk©Þ fhðk RåAíke nkuðkÚke
çkwrØ{kLk Ä{oËuð ¼krð rþ»ÞÃkhtÃkhkLkwt rník ÚkkÞ íkuðku rð[kh fhðk ÷køÞk fu
yk÷kuf{kt ©uc ÃkwÁ»kku su fktR þw¼ fu yþw¼ f{oLkwt yk[hý fhu íku Mk{økú
f{oLkwt yLkwfhý íkuLkku ykr©ík ðøko fu yLÞ ÷kufku Ãký fhíkk nkuÞ Au. íku fkhýÚke
©uc ÃkwÁ»kkuyu ¾qçks rð[kheLku fk{ fhðwt òuRyu.8-9 yk Ãk]Úðe WÃkh su ÃkwÁ»kku
eykuLkk økwÁÃkËu hnu÷k nkuÞ Au íku ÃkwÁ»kku ÃkkuíkkLkk rþ»ÞÃkËu hnu÷e yLku íkuÚke s
¢é´S¢¢ ÐíS¢XSy¢é y¢y¢¢ïùX¢¢Ä¢¢ ÜUSÄ¢¢ç¢ çã ÒU¢ç¢ Ó¢ ¢ñÃ¢ Ä¢éQU: J
çÄ¢¢ |¢éÁ¢XK¢ §Ã¢ y¢ó¢Úï¢ |¢ïy¢ÃÄ¢}¢SÄ¢¢ x¢éL¢¢ çÃ¢à¢ïc¢¢y¢ì JJ 11 JJ
è¢¢´ çãy¢´ Ä¢Sy¢é x¢éL<Ã¢ç¢yS¢é: S¢ ÜëUc¢}¢~¢´ ç¢Ä¢}¢ñ: S¢ãñÃ¢ J
SÃ¢Ä¢¢ïçc¢y¢¢ y¢¢ ©¢Îïà¢Ä¢ïmñ SÃ¢Ä¢´ y¢é ¢ïÿ¢ïy¢ ¢ |¢¢c¢Ä¢ï¢¢: JJ 12 JJ
¥¢S¢ó¢S¢}Ï¢¢Ã¢y¢èSy¢é Ä¢¢ïc¢¢ çÃ¢ã¢Ä¢ ¢¢Ä¢¢ x¢éL¢¢ Ó¢ ÎëàÄ¢¢ J
S¢ëàÄ¢¢ ¢ |¢¢cÄ¢¢ ¢ Ó¢ ÜéU~¢çÓ¢mñ ¢}¢¢ïü }¢ã¢¢ïc¢ §Î´ }¢y¢´ }¢ï JJ 13 JJ
§y¢´ S¢ ç¢çpyÄ¢ ¢ÚïÎí ! ¢y²¢ |¢vÄ¢¢ï¢Îïà¢´ S¢}¢Î¢¢Ä¢¢¢: J
S¢éÃ¢¢çS¢¢è¢¢´ Ó¢ çÃ¢|¢y¢ëüÜU¢¢¢´ ¢}¢¢Zp y¢¢|Ä¢¢ïùÓ¢ÜU¢l¢¢ãü}¢ì JJ 14JJ
Ä¢¢ Ä¢¢ïçc¢y¢: çà¢ç¢Ä¢éÚ~¢ |¢çQU SÃ¢|¢y¢ëüç¢D¢ ÜéUHÅ¢S¢}¢¢ Ã¢¢ J
y¢¢: S¢Ã¢üà¢¢ïùÄ¢SÄ¢ ãÚï: Ðíy¢¢¢¢y¢ì ¢çy¢±íy¢¢: wÄ¢¢y¢x¢é¢¢: Ï¢|¢êÏ¢é: JJ15JJ
ÃkkuíkkLku ðÄw ðþ ðíkoLkkhe ÃkheLku rð»ku ykMkõík ÚkR ¼úü ÚkkÞ Au.10 íku fkhýÚke
fkuR Ãký {w{wûkw fu {wõík ÃkwÁ»ku ÃkheLkku «Mktøk õÞkhuÞ fhðku òuRyu Lkrn. yLku
LkkøkýeLke su{ ÃkheykuÚke ¼Þ Ãkk{ðku. íku{kt Ãký Mk{ksLkk økwÁÃkËu çkuXu÷k
ÃkwÁ»ku íkku rðþu»kÃkýu ¼Þ hk¾ðku òuRyu.11 eykuLkwt rník RåALkkh økwÁyu
ÃkkuíkkLke ÃkíLke ÃkkMku y®nMkkrËf rLkÞ{kuLke MkkÚku f]»ý{tºkLkku WÃkËuþ yÃkkððku
Ãký MðÞt ÃkwÁ»ku eykuLku WÃkËuþ Lk fhðku.1h ðÄw{kt økwÁykuyu Mk{eÃk MktçktÄ
rðLkkLke yLÞ eykuLku íkku õÞkhuÞ árü {ktzeLku òuðe Ãký Lkrn, yLku íkuLkku MÃkþo
fhðku Lkrn. íku{s íkuykuLke MkkÚku õÞkhuÞ çkku÷ðwt Ãký Lkrn. økwÁÃkËLku þku¼kðíkk
ÃkwÁ»kkuLkku yks ©uc Ä{o Au, yLku MkðoþkLkk hnMÞYÃku yk s {khku {ík Au.
íku{kt fkuRyu rðíktzkðkËÚke MktËun fhðku òuRyu Lkrn.13
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu LkhuLÿ ! yk «{kýu rð[kh fhe Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkkt
ÃkíLke ¼ÂõíkËuðe îkhk þhýu ykðu÷e eykuLku ©ef]»ýLkk þhý{tºkLkku WÃkËuþ
yÃkkÔÞku yLku MkÄðk íkÚkk rðÄðk LkkheLkk Mk{økú Ä{oLkku WÃkËuþ Ãký ÃkíLke
¼ÂõíkËuðe îkhk s yÃkkÔÞku.14 yk ÷kuf{kt su eykuyu ¼ÂõíkËuðeLkku rþ»ÞkÃkýu
yk©Þ fÞkuo níkku íku eyku fkuR Ãkrík{kt rLkckðk¤e níke, fkuR fw÷xk níke Aíkkt
Ãký ¼ÂõíkËuðeLkku yk©Þ fÞko ÃkAe ¼økðkLk ©enrhLkk «íkkÃkÚke rLk{o¤
{Lkðk¤e ÃkríkðúíkkLkk Ä{o{kt rLkckðk¤e yLku Mkwþe÷ Mð¼kððk¤e ÚkR søkík{kt
«rMkrØLku Ãkk{e.15
y. 29 «Úk{ «fhý 295
S¢¢¢ïcÄ¢¢ï ç¢Ã¢S¢´Sy¢~¢ ¢}¢ü: Ðíçy¢çÎ¢´ ¢ë¢ ! c¢ÅìÜU}¢¢üÄ¢¢Ó¢Ú¢ì ÜëUc¢}¢ã¢¢êÁ¢¢´ S¢}¢¢Ó¢Ú¢ì JJ 16 JJ
Ä¢Ã¢ïÎÄ¢yÐíyÄ¢ã´ Ó¢ }¢ã¢¢ñÃ¢ïl}¢é¢}¢}¢ì J ÜëUc¢¢Ä¢ y¢SÄ¢ Ó¢ }¢ã¢¢èÚ¢Á¢¢}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 17 JJ
ÜëUc¢Á¢}¢¢C}¢è}¢éwÄ¢¢Ä¢¢Ó¢Ó¢¢Ú ±íy¢¢ç¢ S¢: J y¢ïc¢é Á¢¢x¢Ú¢´ Ó¢RïU ÜëUc¢SÄ¢ Ó¢ }¢ã¢ü¢}¢ì JJ 18 JJ
©yS¢Ã¢¢¢ó¢ÜêUÅ¢Îè¢¢çÏÎÜU¢¢ì Ú¢ç¢ÜU¢¢y¢ï: J }¢ãçjÚïÃ¢ S¢}|¢¢Úñ: S¢¢ïùÜUÚ¢ïó¢ë¢çy¢Ä¢ü¢¢ JJ 19 JJ
ÐíyÄ¢ÏÎ´ }¢¢çS¢ |¢¢Îíï Ó¢ x¢¢ïà¢SÄ¢ }¢ã¢ïyS¢Ã¢}¢ì J Ó¢RïU à¢évHÓ¢y¢éÄ¢¢Z Ó¢ }¢Ä¢¢qï çÃ¢ç¢Ã¢ó¢ë¢ ! JJ 20
¥¢çE¢SÄ¢ Ó¢y¢éÎàü Ä¢¢´ ÜëUc¢¢Ä¢¢´ Ó¢ }¢ã¢ïyS¢Ã¢}¢ì J }¢¢Ly¢ï: ÜéUHÎïÃ¢SÄ¢ ÐíyÄ¢ÏÎ´ çÃ¢ç¢¢¢ùÜUÚ¢ïy¢ì JJ 21
¥Ã¢y¢¢ÚÓ¢çÚ~¢¢¢¢´ ¢èÜëUc¢SÄ¢ S¢y¢¢´ ¢y¢ï: J ¥¢Ú¢Øï Ðíçy¢çÎ¢´ ÜU¢¢´ SÃ¢Ä¢}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 22 JJ
¢Æ¢´ ¢¢Æ¢´ Ó¢ñÃ¢ S¢Îì°í¢¢¢¢´ çÃ¢çÓ¢y¢¢¢}¢ì J Ä¢¢¢Ã¢ÜU¢à¢´ }¢çy¢}¢¢ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢¢Ã¢ã´ S¢ Ó¢ JJ 23 JJ
§y¢´ SÃ¢¢}¢üç¢Úy¢¢ï çÃ¢çÁ¢y¢¢y¢Ú¢çÚ: ÜëUc¢Ðíy¢¢¢çÃ¢x¢y¢¢S¢éÚ|¢êçÚ|¢èçy¢: J
SÃ¢S¢¢ïùÃ¢S¢yS¢éy¢ÜUH~¢Ä¢éy¢: S¢ y¢~¢ S¢my}¢üç¢ SÃ¢à¢Ú¢¢ç¢ã Ã¢y¢üÄ¢ó¢ë¢ì JJ 24
nu hksLkT ! yk «{kýu ÃkkuíkkLkk Ãkku»ÞðøkoLke MkkÚku Ä{oËðu yÞkuæÞkÃkwhe{kt

rLkðkMk fhíkk íÞkhu «ríkrËLk MLkkLk, MktæÞk, sÃk, ËuðíkkykuLkwt ÃkqsLk, ðiïËuð
yLku ykríkÚÞ Mkífkh yk A f{oLkwt rLkíÞ yk[hý fhíkk yLku ¼økðkLk ©ef]»ýLke
{nkÃkqò Ãký fhíkk níkk.16 íku {nkÃkqò{kt Ä{oËuð «ríkrËLk ¼økðkLk ©ef]»ýLku
W¥k{ {nkLkiðuãLkwt rLkðuËLk fhíkk yLku {nkykhíke Ãký fhíkk níkk.17 íku{s
Ä{oËðu ¼økðkLk ©ef]»ýLkk sL{kü{e íkÚkk yufkËþe ykrË ðúíkkuLkwt Ãkk÷Lk fhíkk
yLku íku ðúík rLkr{¥ku ¼økðkLkLke {kuxk WÃk[khkuÚke {nkÃkqò Ãký fhíkk íkÚkk hkºku
íku ðúík rLkr{¥ku òøkhý Ãký fhíkk níkk.18 nu hksLkT ! íkuðe s heíku Ä{oËuð
Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ýLkk yÒkfqxkrË {kuxk ðk»kf WíMkðku Ãký fkuR {kuxk
hkòLke su{ yLkufrðÄ Mkk{økúeÚke Wsðu íku{ Wsðíkk níkk.19
íkuðes heíku Ä{oËuð Ëh ð»kuo ¼kËhðk MkwrË [kuÚkLku rËðMku {æÞkö Mk{Þu
rðrÄÃkqðfo økýÃkríkLkwt ÃkqsLk fhíkk íkÚkk ykMkku {kMkLkk ðË ÃkûkLke [kiËþLkkt rËðMku
fw¤Ëuð nLkw{kLkSLkk ÃkqsLkLkku rðrÄ «{kýu {nkuíMkð Wsðíkk níkk.h0-h1 íku{s
«ríkrËLk çkÃkkuhÃkAeLkk Mk{Þu Ä{oËuð MkíÃkwÁ»kkuLkk Mðk{e yuðk ¼økðkLk
©ef]»ýLkk ðhkn ykrË yðíkkhkuLke fÚkk ÃkkuíkkLkk rþ»Þ ©kuíkkykuLku Mkt¼¤kðíkk
níkk.hh ykðk çkwrØ{kLk Ä{oËðu «ríkrËLk ©e{ËT¼køkðík ykrË MkíþkkuLkwt ÃkXLk
yLku ÃkkXLk íkÚkk íkuLkk hnMÞLkwt ®[íkðLk ÃkkuíkkLku Mk{Þ {¤u íku heíku fhíkk níkk.23
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Ä{oËuð MðÄ{o{kt rLkck hk¾e
¢}¢üÜëUy¢è¢éLc¢x¢éL}¢Ä¢¢üÎ¢çÎç¢M¢¢¢¢}¢ñÜU¢ï¢ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 29 JJ
-------------------------------
ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥¢¢ï ¢¢èôy¢ y¢¢Ä¢SÄ¢ çÃ¢Ðí ¢ ï çÃ¢¢¢y¢é } ¢yÄ¢é y S¢é Ü U}¢¢¢S¢: S¢: J
S¢}¢¢ÎÄ¢¢}¢¢S¢ çÃ¢Îï à ¢y¢¢ï ù ç¢ Ä¢¢¢ï Q US¢}|¢¢Ú|¢Ú¢¢é Î ¢Ú: JJ 1
¥¢ãê Ä ¢ Îñ Ã ¢¿¢}¢}¢é ´ S¢}¢ÓÄ¢ü ÜU¢à}¢èÚ¢é c ¢¢}Ï¢ÚÎçÿ¢¢¢ç|¢: J
ÈUH´ ç¢¢¢Ä¢¢SÄ¢ ¢é Ú : S¢ÚÕ´ ¢Ðí Ó À ¢é ~ ¢±í y ¢Ï¢¢ÜU¢H}¢ì JJ 2
ÃkkuíkkLkk Ãkwºk, ÃkíLke ykrË Ãkrhðkh MkkÚku yÞkuæÞkÃkwhe{kt hnuíkk yLku fk{, ¢kuÄkrË
ytík:þºkwyku SíkeLku ðþ fÞko níkk, íkÚkk çknkhLkk yMkwhkuLkku ¼Þ Ãký ÃkkuíkkLkk
Ãkwºk ©enrhf]»ýLkk «íkkÃkÚke MkËtíkh rLkð]¥k Ãkk{e økÞku níkku, íkuÚke MktÃkqýo MðMÚk
r[¥ku ðíkoíkk níkk. yLku yk Ãk]Úðe Ãkh hnu÷k ÃkkuíkkLkk ykr©ík ¼õíksLkkuLku
MkËT{køkkoYÃk WØð Mkt«ËkÞ{kt Mkkhe heíku ðíkkoðe hÌkk níkk.24
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{o Ë u ð u e
ÃkwÁ»kkuLku {kxu økwÁ {ÞkoËkLkwt MÚkkÃkLk fÞwO yu Lkk{u ykuøkýºkeMk{ku
yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --29-
--------------------------------------
yæÞkÞ - 30
©enrhLkku Þ¿kku Ã kðeík Mkt M fkh.
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! nðu Ä{oËðu Lkk {Lk{kt ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLkku
Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh fhðkLke yríkþÞ RåAk ÚkR, íkuÚke íkuLku ÷økíke Mkðuo Mkk{økúe
Ëqh ËuþÚke Ãký WËkh {Lku MktÃkkËLk fhðk ÷køÞk.1 MkkÚku Ä{oËuðu ßÞkurík»kþkLku
òýLkkhk rð«Lku çkku÷kðe íkuLkwt fk~{ehe fwtfw{, Ãkw»Ãk, ð, Ërûkýkðzu ÃkqsLk
fhe, íkuLke ykøk¤ híLk Mkrník ©eV¤ ÃkÄhkðe ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhf]»ýLkk
WÃkLkÞLk MktMfkhLkwt {wnqíko Ãký ÃkqAðk ÷køÞk.2
y. 30 «Úk{ «fhý 297
S¢ Ðí ¢ ã x¢|¢¢ü C }¢ »Ã¢ Ã¢c¢ï ü y¢¢SÄ¢}¢¢S¢ï ù l y¢é Ã¢y¢ü } ¢¢¢ï J
çy¢¢¢ñ Îà¢}Ä¢¢´ Ó¢ çÃ¢¢¢ñ ÜéULyÃ¢´ çy¢cÄ¢ïùÁ¢HxÝï ±íy¢Ï¢¢ÜU}¢ü JJ 3
ç¢à¢}Ä¢ }¢¢ñ ã ê < y¢ÜUÃ¢¢vÄ¢ç}¢y¢´ y¢Îï Ã ¢ Á¢°í ¢ ã S¢ ç¢pÄ¢ï ¢ J
y¢y¢¢ï ù çHw¢}¢XH¢ç~¢ÜU¢p SÃ¢¿¢¢çy¢S¢}Ï¢ç¢S¢é N yS¢çw¢|Ä¢: JJ 4
y¢ ¥¢Ä¢Ä¢é S y¢~¢ S¢ã¢ï ¢ã¢Ú¢ ¥¢¢ï Ú ¢¢E¢çÎçÃ¢çÓ¢~¢Ä¢¢¢¢: J
S¢¢Ü´ U S¢é N y¢é ~ ¢ÜUH~¢Î¢S¢ñ : Üë U c¢ï ÿ ¢¢¢yÄ¢é y S¢é Ü U}¢¢¢S¢¢p JJ 5
S¢}|¢¢Ã¢Ä¢ó¢ï Ã ¢ Ä¢¢¢ï ç Ó¢y¢´ y¢¢¢ì S¢}|¢¢Ú}¢¢ã¢Ä¢ü }¢ã¢y¢}¢ï Ã ¢ J
S¢ ¢é ~ ¢}¢¢XËÄ¢Á¢|¢ê ç Úãc¢¢ï ü ÎÎ¢ñ SÃ¢Üï U |Ä¢¢ï ¢Ã¢Ã¢|¢ê c ¢¢: JJ 6
S¢ ¥¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ó¢ Îê y ¢Ã¢Ä¢ñ ü Î ï ü à ¢¢y¢Úï | Ä¢¢ï Ï¢ãé } ¢¢Ý¢ê Ã ¢ü } ¢ì J
çÃ¢Ðí¢´py¢éÃ¢ïüÎçÃ¢Î: S¢éà¢èH¢¢ì ¢¢ñÚ¢ç¢ÜU¢¢ì à¢¢çÃ¢Î: ÜUÃ¢è´p JJ 7
nu hksLkT ! íku Mk{Þu ßÞkurík»k¿k rð« ÃkkuíkkLkwt Ãkt[ktøk òuR Ä{oËuð «íÞu
fnuðk ÷køÞk fu, nu Ä{oËuð ! ík{khk ÃkwºkLkk øk¼oÄkhý fÞkoLkk ykX{k ð»kuo
yux÷u fu yíÞkhu ðíko{kLk Mk{Þu s Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh fhku. yk ðíko{kLk Mktðík
1841 Lkk Vkøký MkwË Ëþ{eLkk rËðMku Mkku{ðkhu Ãkw»ÞLkûkºk íku{s {u»k ÷øLk{kt
nrhRåAkyu {wnqíko ¾qçks MkkÁt «kó ÚkÞwt Au. íkuÚke yk {wnqíko sðk Ëuþku Lkrn,
yÚkkoíkT Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh yk {wnqíko{kt s fhðku yk «{kýu Lk¬e fÞwO.3
nu hksLkT ! ßÞkurík»kfkhLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e Ä{oËuðu íku s {wnqíkoLkku Mðefkh
fÞkuo. íÞkhÃkAe MktçktÄesLkku ¿kkríksLkku, MkwÓË r{ºkku yLku Mk¾kyku WÃkh {tøk¤
Ãkrºkfkyku MðÞt ÷¾e yLku fux÷kfLku yLÞ ÃkkMkuÚke ÷¾kðe.4 Ãkrºkfk {¤íkktLke
MkkÚku WÃknkhkuÚke ¼hu÷kt økkzkt, hÚk, ½kuzk, rþrçkfk ykrË yLkufrðÄ ðknLkku
¼økðkLk ©enrhLkkt ËþoLk fhðkLke Wífx RåAk Ähkðíkk Mkðuo MktçktÄesLkku ÃkkuíkkLkk
r{ºk, Ãkwºk, ÃkíLke yLku ËkMk ËkMkeykuLke MkkÚku yÞkuæÞkÃkwhe{kt Ä{oËðu Lkk ¼ðLk{kt
ÃkÄkÞko.5 Ä{oËuðLkk ytíkh{kt Ãkwºk ©enrhLkk Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh {nkuíMkðLkku
yLkuhku WíMkkn ðíkoíkku níkku, íkuÚke yktøkýu ykðu÷kt MktçktÄesLkkuLke {kuxe {kuxe
Mkk{økúeÚke ÞÚkkÞkuøÞ Mkt¼kðLkk fhe, MkkiLku Lkðkt Lkðkt ðku yLku yk¼q»kýku rðøkuhu
yÃkoý fhe çknw þku¼kÔÞkt, suÚke ÃkwºkLkk yk {nkuíMkð{kt fkuR QýÃk Lk ÷køku.6
íkuðe s heíku Ä{oËðu u ËqíkkuLku {kuf÷e ËuþËuþktíkh{ktÚke {kuxk {kuxk MkËk[khe rðîkLk
çkúkñýkuLku MkL{kLkÃkqðof çkku÷kÔÞk. WíMkð{kt ÃkÄkhu÷k íku çkúkñýku{kt fkuR [kh
y¢ï y¢´ çmÁ¢ïÎí¢ ç}¢çãÚÐíÜU¢à¢¢: ¢¢ñÚ¢p çÃ¢Ðí¢ ç¢x¢}¢¢x¢}¢¿¢¢: J
SÃ¢¢Ó¢¢Ä¢ü}¢éwÄ¢¢ }¢éç¢x¢¢ïç|¢H¢ïQUx¢ësï¢ ÜU}¢ü S}¢ çÃ¢¢¢¢Ä¢çy¢ JJ 8
}¢XËÄ¢Ã¢¢l¢ç¢ Ï¢ãê ç ¢ y¢SÄ¢ x¢ë ã ï c Ã¢Ã¢¢ly¢ çÎÃ¢¢ Ó¢ Ú¢~¢¢ñ J
Á¢x¢é p x¢èy¢¢ç¢ }¢¢¢ï ã Ú¢ç¢ S¢é Ã ¢¢çS¢¢è¢¢´ ç¢ÜUÚ¢: S¢}¢ï y ¢¢: JJ 9
¢é ~ ¢¢ï ¢¢èy¢¢Ã¢ç¢ÜU¢ÚçS¢hKñ ÜU¢Ä¢ü S Ä¢ Üë U ÓÀî ç ~¢y¢Ä¢±í y ¢SÄ¢ J
çÃ¢Ðí : S¢ ¢ï ¢é ~ ¢Ä¢Î¢¢}¢¢à¢é Ó¢ÜU¢Ú |¢ê ¢ ! Ðí ç y¢çÏ¢}Ï¢}¢ï Ã ¢ JJ 10
Ä¢yÜU¢}¢Ó¢¢Ú¢à¢¢Ã¢¢Î}¢é w Ä¢Î¢ï c ¢¢ï ¢à¢¢yÄ¢ñ y¢¢Ä¢ï ¢ ÜU¢Ä¢ü } ¢ì J
Üë U ÓÀî ~ ¢Ä¢´ y¢Ó y¢¢ñ Ã ¢ ¢ï ¢é ~ ¢Ä¢Ðí Î ¢¢ï ¢ ç¢y¢¢ Ó¢ÜU¢Ú JJ 11
¢ê Ã ¢ï ü l é Ú ï Ã ¢¢ï ¢¢Ä¢¢XÜU}¢ü S¢ }¢¢y¢ë ¢ê Á ¢¢çÎ Ó¢ÜU¢Ú S¢Ã¢ü } ¢ì J
¢¢Îè}¢é w ¢´ SÃ¢SyÄ¢Ä¢¢´ °í ã ¢¢¢´ à¢¢ôy¢ S¢Îó¢ñ < mÁ¢y¢¢ü ¢´ Ó¢ JJ 12
ðuËLkk ¿kkíkk níkk, fkuR ÃkwhkýkuLkk òýLkkhk níkk, fkuR {e{ktMkk ykrË þkkuLkk
¿kkíkk níkk, íkku fkuR frðyku Ãký níkk.7
ËuþkLíkh{ktÚke ÃkÄkhu÷k MkqÞo Mk{kLk íkusMðe yk Mkðuo rð«kuyu íkÚkk ykøk{
yLku rLkøk{Lku òýLkkhk yÞkuæÞkÃkwhLkk rLkðkMke rð«kuyu ÃkkuíkkLkk fw¤ÃkhtÃkhkLkk
yk[kÞoLku ykøk¤ hk¾e økkur¼÷ {wrLkyu h[u÷k øk]ÌkMkqºk yLkwMkkh Ä{oËuð ÃkkMku
økúnþktrík ykrË f{o fhkÔÞwt, íku Mk{Þu Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt hkrºk rËðMk yLkuf
«fkhLkkt ðk®sºkkuLkku {tøk÷ æðrLk Úkðk ÷køÞku, yLku ¼ku¤e ÚkÞu÷e MkwðkrMkLke Mkðuo
Lkkheyku {Lkkunh {tøk¤ økeíkku økkðk ÷køke.8-9 nu hksLkT ! WÃkðeík MktMfkhLkk
yrÄfkhLke «kró {kxu Ãkwºku ºký f]åAÙðúík fhðkt òuRyu. íkuLkk «ríkrLkrÄ íkhefu
rÃkíkk Ä{oËðu u íkífk¤ ºký økkÞkuLkkt ËkLk fÞkO.10 íkuðe s heíku fk{[kh, fk{¼ûký
yLku fk{ðkË yÚkkoíkT RåAkLkwMkkh Vhðwt, RåAkLkwMkkh ¾kðwt, yLku RåAkLkwMkkh
çkku÷ðwt, yk ºký çkk¤fLkk Mðk¼krðf Ëku»kku Au, íkuLke rLkð]r¥k {kxu Þ¿kkuÃkðeík
Mðefkhðk ÞkuøÞ ÚkÞu÷k Ãkwºku çkeòt ºký f]åAÙðúík fhðkt òuRyu. íkuLkk «ríkrLkrÄ
íkhefu Ãký rÃkíkk Ä{oËuðu íkífk÷ ºký økkÞkuLkkt ËkLk fÞkO.11
nu hksLkT ! Þ¿kkuÃkðeík MktMfkhLku ykøk÷u rËðMku s Ä{oËuðu {kík]ÃkqsLk,
LkktËe©kØ, ÃkwÛÞknðk[Lkf{o yLku MkqÞkorË økúnkuLke þktríkf{o ykrË fhkÔÞkt. íkÚkk
Mkkhkt ¼kusLkÚke çkúkñýkuLku ík]ó fÞko. yk çkÄkt f{kuo Þ¿kkuÃkðeík MktMfkhLku ytøk¼qík
níkkt. íÞkhÃkAe Ä{oËuðu Ëþ{eLkk Mkw«¼kíku ÃkkuíkkLkk ¼ðLkLke ykøk¤Lkk ¼køku
y. 30 «Úk{ «fhý 299
Ðí ¢ y¢Îü à ¢}Ä¢¢´ ¢é Ú y¢¢ï x¢ë ã SÄ¢ S¢}}¢¢Á¢ü ¢¢lñ Ú ç|¢S¢´ S Üë U y¢ï ù S¢¢ñ J
S¢´S¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢}¢éjÃ¢¢wÄ¢´ ãéy¢¢à¢¢´ S¢çÇH ¥¢Ó¢üÄ¢Ó JJ 13
SÃ¢Ã¢ï Î à¢¢w¢¢ï ç Ó¢y¢ÜU}¢ü } ¢¢x¢Z SÃ¢Ã¢´ à ¢¢}¢Z Ó¢ çÃ¢Îó¢à¢ï c ¢}¢ì J
çmÁ¢¢çy¢S¢´ S ÜU¢ÚçÃ¢¢¢¢çÃ¢¿¢çÃ¢Ðí ¢ ï Q UÚèyÄ¢ñ Ã ¢ Ó¢ÜU¢Ú S¢Ã¢ü } ¢ì JJ 14
F¢y¢´ Ó¢ |¢éQÚ ÜëUy¢ÜïUà¢Ã¢¢¢´ F¢y¢´ Á¢¢Ä¢¢ S¢}¢HÑìÜUëy¢´ Ó¢ J
SÃ¢Îÿ¢|¢¢x¢ï çÃ¢¢Ä¢¢ï ¢çÃ¢C´ S¢´ S ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ S¢é y ¢´ Ä¢¢¢Ã¢y¢ì JJ 15
¥¢Ï¢hK ÜUÅK¢´ ÜUçÅS¢ê~¢}¢ï¢´ ÜU¢ñ¢è¢w¢Ç´ ¢çÚ¢¢Ä¢ Ó¢¢S¢¢ñ J
Ä¢¿¢¢ï ¢Ã¢èy¢´ ¢Ã¢y¢y¢é à ¢é h ´ ÜU¢¢¢ü S ¢Ü´ U S}¢ ç~¢x¢é ¢´ ÎÎ¢çy¢ JJ 16
¥xÝï ±íy¢ï yÄ¢¢çÎç|¢Ú¢ÁÄ¢ã¢ï}¢´ çÃ¢¢¢Ä¢ ¢¢|Ä¢¢çÎ y¢ÎX}¢¢Ä¢ü: J
S¢ëcÅì±¢ùÃ¢ÎÓ¢lçÎ¢¢hÚ¢Ä¢¢´ yÃ¢´ ¾ír¢Ó¢¢Úè |¢Ã¢S¢èçy¢ ÜëUc¢}¢ì JJ17
Ðíñc¢¢¢ì x¢éMQU¢´Sy¢¢Ä¢¢Ä¢ ¢}¢ü: S¢Ã¢¢ü¢ì Ä¢¢¢Ã¢yS¢}¢Ï¢êÏ¢é¢Ó J
¥¢¢ïçã ç¢yÄ¢´ S¢ç}¢¢: S¢éy¢ ! yÃ¢´ Ðí¢y¢p S¢¢Ä¢´ Ä¢çÎÃ¢ñÃ¢ S¢¢Ä¢}¢ì JJ 18
MkwMktMf]ík søÞk{kt ðurËfkLke h[Lkk fhe íku{kt Mk{wËT¼ð Lkk{Lkk yÂøLkËuðLkwt

MÚkkÃkLk fhe íkuLkwt ÃkqsLk fÞwO.12-13 Ä{oËuð ÃkkuíkkLkk Mkk{ðuË yLku fkiÚk{e þk¾kLku
ÞkuøÞ Mk{Mík f{o{køkoLkk ¿kkíkk níkk. íku{s ÃkkuíkkLke fw¤ÃkhtÃkhkøkík Ä{oLkk ¿kkíkk
níkk. Aíkkt Ãký rîòrík MktMfkhkuLkk rðrÄrðÄkLkLku òýLkkhk ÃkkuíkkLkk yk[kÞo
çkúkñýu fnu÷e herík {wsçk s ÃkkuíkkLke þk¾kLku Wr[ík Mk{økú r¢Þkõ÷kÃkLkwt yLkwckLk
fÞwO. íÞkhÃkAe Ä{oËuðu ©enrhLku «Úk{ MLkkLk fhkÔÞwt, íÞkhÃkAe ¼kusLk fhkÔÞwt.
ÃkAe ðkýtË ÃkkMku {Míkf WÃkhLkk ©enrhLkk fuþ Wíkhkðe MLkkLk fhkÔÞwt. yLku
¼Âõík{kíkkyu ©enrhLku þýøkkÞko. íÞkhÃkAe Ä{oËuðu ÃkkuíkkLke s{ýe çkkswyu
©enrhLku çkuMkkze þkkuõík MktMfkhrðrÄ fÞku.o 14-15 yu{kt Ä{oËðu u ©enrhLke fuz{kt
fxeMkqºk çkktæÞwt,fkiÃkeLk Äkhý fhkÔÞwt, yLku fÃkkMkLkk Lkð íktíkw{ktÚke h[u÷k ºký
Mkqºkðk¤e ïuíkhtøkLke Þ¿kkuÃkðeík ©enrhLku Äkhý fhkðe.16 íÞkhÃkAe yøLku
ðúíkÃkíku ðúíkt [rh»Þkr{ yk {tºkðzu yk[kÞo çkúkñýu Ãkkt[ ½eLke yknwríkyku
ykÃke, Lkkr¼ ykrË Ãkkt[ ytøkkuLkku MÃkþo fheLku fÌkwt fu yksrËLkÚke ykht¼eLku
ík{u Ãk]Úðe Ãkh çkúñ[khe ÚkÞk Aku.17
rÃkíkk Ä{oËuðu Ãkwºk ©enrhLku fhu÷ çkúñ[kheLkk Ä{oLkku WÃkËuþ :-
fw¤Lkk yk[kÞuo WÃkËuþ fhu÷kt [kh «fkhLkk WÃkËuþ ðkõÞkuLku ÞÚkkÚko heíku ©enrhLku
¥¢Î¢ñ y¢¢¢y¢ïùà¢¢ÜU}¢ü¢SyÃ¢´ ÜéUÄ¢¢ü ¥¢¢ïà¢¢¢çÃ¢ô¢ Ó¢ ç¢yÄ¢}¢ì J
yÄ¢Á¢ï < ÎÃ¢¢SÃ¢¢¢}¢ç¢ Ðí Ä ¢Õ¢Î¢Ó¢¢Ä¢ü S ¢ï Ã ¢¢ç¢Úy¢¢ï |¢Ã¢ï p JJ 19
ç¢~¢ñ Ã ¢}¢é Q U: S¢ ãS¢Üé U }¢¢Ú¢ï Ï¢¢É´ Ðí ç y¢Ðí ñ c ¢}¢é Ã ¢¢Ó¢ Ó¢¢ï Ó ñ : J
y¢ï¢¢çy¢ãc¢Z S¢ Ó¢ y¢SÄ¢ ¢Õè S¢}Ï¢ç¢¢¢ïùÄ¢ï Ó¢ Ä¢Ä¢é: ÐíÜU¢}¢}¢ì JJ 20
ÜUÅK¢´ x¢éLSy¢SÄ¢ Ï¢Ï¢¢ }¢¢ñTè´ ÔHÿ¢¢´ ç~¢Ã¢ë¢¢´ Úà¢¢¢´ çÃ¢ç¢¿¢: J
°í ç ¢~¢Ä¢´ Ó¢¢ç¢ Ó¢ÜU¢Ú y¢SÄ¢¢ ãçÚÐí S ¢¢Î: Ðí Ã ¢Ú¢¢é M ¢}¢ì JJ 21
¥xÝï L ÎÜì U Ðí ¢ Ñì } ¢é w ¢ ©¢Ú¢°í Ü é U à¢¢S¢¢S¢¢ï Á¢¢ÜU: S¢é y ¢¢Ä¢ J
ÐíyÄ¢Ñì}¢éw¢¢Ä¢¢çÎà¢çy¢ S}¢ }¢~¢´ ¾í¢r¢´ ç¢c¢¢¢Ä¢ S¢}¢¢¢¢èÆï JJ 22
y¢Î¢ }¢ã¢Îé Îé ç |¢Í¢¢ï c ¢ ¥¢S¢èm¢l¢Ä¢Ã¢¢ly¢ Ó¢ S¢Ã¢ü à ¢¢ï ù ç¢ J
¾ír¢Ã¢ç¢: èx¢¢x¢èçy¢ÜU¢ç|¢: S¢}¢´ çÎÎè¢ï Á¢Ä¢à¢ÏÎç}¢¢: JJ 23
Mk{òðíkkt Ä{oËuð fnuðk ÷køÞk fu, nu Ãkwºk ! ík{u rLkíÞu «kík:fk÷u yLku MkkÞtfk÷u
yÚkðk yuf {kºk MkkÞtfk÷u Mkr{Ä økúný fhku. íkÚkk nu Ãkwºk ! ík{u rLkíÞu ¼kusLk
fhíkkt Ãknu÷kt yLku ¼kusLk fÞko ÃkAe yÃkkuþLk rðrÄ fhku, ¼kusLk Ãknu÷kt
y{]íkkuÃkMíkhý{rMk Mðknk yLku ¼kusLk fÞko ÃkAe y{]íkkrÃkÄkLk{rMk
Mðknk yk {tºkkuÚke yk[{Lk fhðkYÃk yÃkkuþLk rðrÄ fhðku. íku{s «ÞíLk
Ãkqðof rËðMkLke rLkÿkLkku íÞkøk fhku. yLku yk[kÞoLke Mkuðk ÃkhkÞý Úkkyku.18-19
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rÃkíkk Ä{oËuð yk «{kýu fnuíkk níkk íÞkhu
fw{kh ©enrhf]»ý nMkíkkt nMkíkkt «íÞuf WÃkËuþ Mkk{u çkkZ{T çkkZ{T yÚkkoíkT
nwt yu «{kýu s fheþ. yu «{kýu Wå[ Mðhu çkku÷íkk níkk, íkuÚke rÃkíkk Ä{oËuð,
{kíkk ¼ÂõíkËuðe yLku yLÞ MktçktÄesLkku yríkþÞ n»ko Ãkk{íkkt níkkt.20 rðrÄLku
òýLkkhk yk[kÞuo ©enrhLke fuz{kt {wtsLkk ½kMkLke Mkqû{ ºkuðze {u¾÷k Äkhý
fhkðe. íÞkhÃkAe Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkk ºký «ðhLku yLkwMkkhu íku frx{u¾÷k{kt ºký
økútÚkeyku Ãký fhe.21
økkÞºke{tºkLkku WÃkËuþ :- íÞkhÃkAe yÂøLkfwtzÚke W¥kh ¼køk{kt
íku{s W¥kh rËþk íkhVLkk yøkú¼køkðk¤k Ë¼oLkk ykMkLk WÃkh Ãkqðo{w¾u çkuXu÷k
Ä{oËðu u Ãkrù{{w¾u Ë¼oLkk ykMkLk WÃkh çkuX÷ u k ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLku çkúkñýkuLku
ykÃkðk ÞkuøÞ økkÞºke{tºkLkku WÃkËuþ ykÃÞku. íku Mk{Þu {nk ËwtËwr¼ykuLkku LkkË
ÚkÞku, íkÚkk yLkuf «fkhLkkt ðk®sºkku ðkøkðk ÷køÞkt.hh [khu çkkswyu sÞsÞLkk
y. 30 «Úk{ «fhý 301
¥¢}¢¢ñ ç HÎÇ´ x¢é L Ú¢y}¢Á¢¢Ä¢ ¾í r ¢Îí é } ¢SÄ¢ñ Ã ¢ ÎÎ¢ñ S¢}¢~¢}¢ì J
»ï¢´ y¢¢ñÃ¢¢çÁ¢¢}¢é¢ÚèÄ¢´ S¢Ä¢¢çÃ¢ô¢ çà¢ÿ¢Ä¢çy¢ S}¢ ¢p¢y¢ì JJ 24
}¢Ä¢¢qS¢Ä¢¢ Ðí ¢}¢´ sé ¢¢SÄ¢ S¢¢Ä¢y¢¢è Ã¢ï ç y¢ S¢ÎSÄ¢Ã¢¢Îï J
Ðí Ã ¢y¢ü } ¢¢¢ï Ï¢ãé ¢¢ y¢Î¢¢è´ }¢¢Ä¢¢qÜUèyÄ¢ï Ã ¢ Ã¢ë c ¢¢ï Á¢x¢¢Î JJ 25
Ðí ñ c ¢¢¢é ¢: ¢ê Ã ¢ü Ã ¢Îï Ã ¢ ¢}¢ü ¥¢çÎàÄ¢}¢¢¢¢¢ì x¢é L ¢¢ S¢é y ¢¢Ä¢ J
¥Ï¢¢ï ¢Ä¢yS¢Cy¢Ú´ Ã¢Ó¢¢ï ç |¢Sy¢y¢¢H¢¢yÄ¢é y S¢é Ü U}¢¢¢S¢¢Ä¢ JJ 26
çÃ¢l¢x¢é Ú ¢ï Ã ¢¢ü ç Ó¢ S¢Îñ Ã ¢ çy¢Dï Ú Ä¢~¢ ¢¢¢¢Ó¢Ú¢Ðí Ã ¢ë ¢ï : J
RU¢ï ¢¢¢ë y ¢ï Ã¢Á¢ü Ä ¢ }¢ñ ¢é ¢´ Ó¢ Ä¢ÎC¢¢ Ã¢ñ Ðí ç y¢çc¢h}¢çSy¢ JJ 27
°í¢}Ä¢´ y¢é x¢èy¢´ yÄ¢Á¢ ¢y¢ü¢´ Ó¢ Ã¢¢l¢ç¢ x¢¢¢l¢éHï¢¢´ Ó¢ J
¥|Ä¢X}¢é m y¢ü ¢}¢T¢´ Ó¢ S¢Ñì Í ¢ë c ² Ó¢ SÃ¢¢Ñì Í ¢í Ä ¢Ã¢¢ï Á ¢¢´ Ó¢ JJ 28
½ku»kLke MkkÚku çkúkñýku îkhk ðuË{tºkkuLkku Ãký ½ku»k Úkíkku níkku. yLku yu ½ku»k eykuLkk
Mkw{Äwh ftXu økðkíkkt økeíkkuLkk MðhLke MkkÚku yufYÃk ÚkR MkkiLku yrík fýor«Þ ÷køkíkku
níkku.23 økwÁ Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLku çkúñ Lkk{Lkk ¾k¾hkLkk ð]ûk{ktÚke
çkLkkðu÷ku {Míkf ÃkÞOík ÷ktçkku fnuðkíkku Ãk÷kþËtz Mkw©ðMk RíÞkrË {tºkkuLkk
Wå[kh MkkÚku Äkhý fhkÔÞku. yLku íkuðe s heíku r{ºkMÞ RíÞkrË {tºkkuLkk Wå[kh
MkkÚku W¥kheÞ ðLku MÚkkLku {]øk[{o Äkhý fhkÔÞwt. íÞkhÃkAe MktæÞkðtËLk f{oLke
rþûkk ykÃke.24 Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! «Úk{ {æÞköMktæÞk fhðe ? fu
ÃkAe MkkÞt MktæÞk fhðe ? yk çkkçkíkLkku çknw «fkhLkku Mk¼kMkËku{kt ÃkhMÃkh ßÞkhu
rððkË ÚkÞku íÞkhu Ä{oËuðu ©enrhLku «Úk{ {æÞköMktæÞk fhðkLkku rLkýoÞ ykÃÞku.
íÞkhÃkAe Vhe Ãkqðuo fnu÷e heík yLkwMkkhu yk[kÞuo su yLÞ WÃkËuþ ð[Lkku fÌkkt,
íkuLku s Ä{oËuð Ãkk÷Lk fhðk{kt yrík WíftXkðk¤k ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLku MÃkü
ð[Lkku ðzu Mk{òððk ÷køÞk.25-26
rÃkíkkLkkt WÃkËuþ ð[Lkku :- nu Ãkwºk ! ÃkkÃkf{o{kt «ð]¥k fhu íkuðkt
ð[Lkku rMkðkÞLkkt çkeòt Mkðuo rðãkøkwÁLkkt ð[Lkku{kt MkËkÞ rLkckÚke ðíkoðwt. ¢kuÄ
õÞkhuÞ fhðku Lkrn. r{ÚÞk ¼k»kýLkku MkðoÚkk íÞkøk hk¾ðku. ykXu «fkhLkk eLkk
MktçktÄLkku MkËkÞ íÞkøk hk¾ðku.h7 ¼økðkLkLkk MktçktÄ rMkðkÞLke Ríkh økúkBÞðkíkko
Lk fhðe yLku ÷kirff Lkk[økkLk ykrË Lk fhðwt. ðk®sºkku ðøkkzðkt Mkkt¼¤ðkt
Lkrn. [tËLk ykrË MkwøktÄe{kLk ÿÔÞkuÚke ytøk÷uÃkLk Lk fhðwt. íki÷Úke ytøk{ËoLk Lk
©Ó¢S¢¢´ Ó¢¢ç¢ x¢éÚ¢ï: ¢éÚSy¢¢gy¢¢çy¢à¢éôh S¢éy¢ ! ÜUVy¢¢lñ: J
Üï U à¢Ðí S ¢¢Ú´ Ó¢ ¢Ú¢Ã¢Hï w ¢´ ç¢ãï ü y ¢é Ü ´ U }¢¢ Üé U L Üï U à¢Ã¢¢¢}¢ì JJ 29
}¢l´ Ó¢ }¢¢´S¢´ S¢ëà¢ ¢ ÒUçÓ¢Ã¢´ x¢¢ïÄ¢éQUÄ¢¢¢´ Ó¢ Ä¢¢ïCÓ¢ïC¢}¢ì J
¥¢Îà¢ü Ã ¢èÿ¢¢´ yÄ¢Á¢ Ó¢¢Ä¢ç¢Î¢}¢é ¢¢¢ã¢Ã¢¢y¢¢Ã¢¢Ú¢´ Ó¢ JJ 30
ôãS¢¢´ y¢é Ã¢¢Ó¢¢ç¢ ¢ ÜUSÄ¢çÓ¢Ã¢´ Á¢y¢¢ïSy¢¢¢ SÃ¢SÄ¢ Ó¢ }¢éQUÄ¢ïùç¢ J
ÜéUÄ¢¢ü: ÜéUS¢X´ ¢ Ó¢ ¢é~¢ ! |¢ê}¢¢ñ ¢ |¢¢ïÁ¢¢´ ÒU¢ç¢ Ó¢ ÜU¢´SÄ¢¢¢~¢ï JJ 31
léy¢´ Ó¢ y¢¢}Ï¢êH}¢ç¢ yÄ¢Á¢ïSyÃ¢´ |¢X¢l¢ïÄ¢´ Hà¢é¢¢l|¢ÿÄ¢}¢ì J
x¢¢ïçÃ¢Ðíy¢è¢¢ü}¢ÚS¢¢¢éS¢¢Ã¢èS¢ÓÀ¢ç¢Î¢´ ÜéUL }¢¢ ÜUÎ¢çÓ¢y¢ì JJ 32
ÜU¢ñ ¢è¢}¢¢ñ T èÜUçÅS¢ê ~ ¢ÎÇÄ¢¿¢¢ï ¢Ã¢èy¢¢ç¢ ÜU}¢ÇHé ´ Ó¢ J
»ï¢´ Ó¢ Ó¢}¢ïüçy¢ y¢é ç¢yÄ¢}¢ïÃ¢ S¢¢¢ÚÄ¢ïSyÃ¢´ S¢éy¢ ! |¢ñÿ¢¢¢~¢}¢ì JJ33
F¢¢´ Ó¢ S¢Ä¢¢´ Ó¢ Á¢¢´ Ó¢ ã¢ï}¢´ SÃ¢¢Ä¢¢Ä¢ÎïÃ¢¢çÎÜUy¢¢ü¢ï Ó¢ J
S¢}¢Ó¢ü¢´ à¢çQUy¢ »Ã¢ çÃ¢c¢¢ï: ÜéUÄ¢¢ü: S¢Î¢ yÃ¢´ ¢Ã¢¢¢çÎ|¢çQU}¢ì JJ 34
fhðwt. fks¤Úke ykt¾{kt yktsý Lk yktsðwt. ÃkhMÃkh ½MkeLku Ãkøk Äkuðk Lkrn.h8
íku{s nu Ãkwºk ! ÃkkuíkkLkk økwÁ fu yk[kÞoLke ykøk¤ [k ykMkLk WÃkh çkuMkðwt
Lkrn. ËktíkLku yrík ½MkeLku Äkuðk Lkrn. fktMkfkÚke ðk¤ yku¤ðkt Lkrn. ÄhíkeÃkh
÷u¾Lk fhðwt Lkrn. rÃkík]{hýkrË fkhý rðLkk {wtzLk fhðwt Lkrn. yLku {ã{ktMkLkku
MÃkþo íkku õÞkhuÞ fhðku Lkrn. çk¤Ë òuzu÷k økkzkt WÃkh õÞkhuÞ çkuMkðwt Lkrn,
[ûkwykrË RrLÿÞkuLku ÃkkuíkkLkk {Lkøk{íkk rð»kÞku{kt «ð]¥k Úkðk Ëuðe Lkrn. yheMkk{kt
rík÷f fÞko rMkðkÞLkk fk{ {kxu {w¾ òuðwt Lkrn. yLÞLke ®LkËk fhðkLkwt Akuze
Ëuðwt. Ãkøk{kt Ãkøkh¾kt Ãknuhðkt Lkrn. íkÚkk Aºk Äkhý fhðwt Lkrn.29-30
nu Ãkwºk ! fkuR Ãký Sð«kýe {kºkLke rntMkk ð[LkÚke Ãký Lk fhðe,
ÃkkuíkkLke {wÂõíkLku {kxu Ãký þk{kt Ëþkoðu÷e íkeÚkoLku rð»ku ykí{níÞk Lk fhðe,
íku{s fwMktøkLkku Mktøk íkku õÞkhuÞ Ãký Lk fhðku, ¼qr{ WÃkh fu fktMkkLkk Ãkkºk{kt
õÞkhuÞ ¼kusLk Lk fhðwt, swøkkh Lk h{ðku, íkktçkq÷ Lk ¾kðwt, ¼ktøk, økktòu, yVeý
ðøkuhu fuVe Ãkeýkt Lk Ãkeðkt. ÷Mký yLku zwtøk¤e ðøkuhu y¼ûÞ ðMíkwLku ¾kðe Lkrn.
økkÞ, rð«, íkeÚko, Ëuðíkk, MkkÄw, ÃkríkðúíkkLkkhe yLku MkíþkLke ®LkËk õÞkhuÞ Ãký
fhðe Lkrn.31-32 nu Ãkwºk ! fkiÃkeLk, frxMkqºk, {u¾÷k, Þ¿kkuÃkðeík, Ëtz, f{tz÷wt,
{]øk[{o yLku r¼ûkkÃkkºk ykx÷kt çkúñ[khe yuðk ík{khu rLkíÞu Äkhðkt. íkÚkk MLkkLk,
y. 30 «Úk{ «fhý 303
»Ã¢´ çã y¢¢y¢ï¢ S¢éÏ¢¢ïç¢y¢¢ïùS¢¢ñ SÃ¢ïÓÀ¢Ï¢ÅéSy¢´ ãçÚÚ¢ã Ï¢¢É}¢ì J
|¢¢SÃ¢y¢}¢é m ¢ãé Ú ¢¢ï ¢y¢S¢ï Ðí Î çÿ¢¢¢´ Ó¢¢Ä¢¢HSÄ¢ Ó¢Rï U JJ 35
ç|¢ÿ¢¢´ ÎÎ¢Ã¢¢çÎy¢ »Ã¢ y¢S}¢ñ |¢çQU: S±Ä¢´ s¢üÄ¢y¢ï S¢éy¢¢Ä¢ J
S¢éÃ¢¢çS¢¢è}¢éwÄ¢S¢éNçyS~¢Ä¢¢ïùÄ¢¢Sy¢y¢¢ï ÎÎé: Ðíèçy¢Ä¢éy¢¢ ¢Úïà¢ ! JJ 36
¥¢Ó¢¢Ä¢ü Ã ¢Ä¢¢ü Ä ¢ ç¢Ã¢ï l |¢ñ ÿ ¢´ y¢Îé Q U}¢ï Ã ¢¢y}¢¢ ¥¢ÎÎï ù S¢¢ñ J
S¢}¢¢¢Ä¢¢}¢¢SÄ¢ Ä¢¢¢çÃ¢¢¢¢´ y¢yÜU}¢ü ¢}¢ü: S¢ÜUH´ çÃ¢ç¢¿¢: JJ 37
Ã¢<¢Ã¢ï c ¢}¢}¢H´ S¢ Î¢¢¢¢ï HÏ¢S¢´ S Üë U çy¢ÚãSÜUÚÜU¢çy¢: J
y¢~¢ çÃ¢Ðí Ã ¢Ú}¢ÇH}¢Ä¢ï ¾í r ¢Ó¢Ä¢ü ç }¢Ã¢ }¢ê y ¢ü } ¢Ú¢Á¢y¢ì JJ 38
çÃ¢Ðí ï | Ä¢¢ï ù ¢ S¢ çÃ¢Ðí ©yS¢é Ü U}¢¢¢ x¢¢: SÃ¢¢ü } ¢é Î í ¢ Sy¢¢¢ J
Ã¢¢S¢¢´ S Ä¢¢|¢Ú¢¢ç¢ Ä¢¢¢ÜUÃ¢Ú¢Ä¢¢ñ Î ¢Ä¢ü y ¢¢ï Î¢Ã¢¢¢ì JJ
MktæÞk, økkÞºkeLkku sÃk, nku{, ðiïËuð yLku MðkæÞkÞ íkÚkk Ëuðíkk yLku rÃkík]ykuLkwt
íkÃkoý íku{s þÂõík {wsçk rð»ýwLkwt ÃkqsLk yLku íkuLke Lkð «fkhLke ¼Âõík, ykx÷wt
ík{khu «ríkrËLk fhðwt.33-34
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rÃkíkk Ä{oËðu u yk «{kýu ©enrhLku MkËTçkkuÄ
ykÃÞku, íÞkhu MðuåAkyu çkúñ[kheLkk ðu»kLku ÄhLkkhk ¼økðkLk ©enrhyu Ãký
«íÞuf WÃkËuþLkk ð[LkLku ytíku çkkZ{T çkkZ{T yu{ çkku÷e íku «{kýu fhðkLke
«rík¿kk fhe. íÞkhÃkAe çku nkÚk [k fhe MkqÞoLkkhkÞýLke «kÚkoLkk fhe yLku
yÂøLkLke «Ërûkýk fhe.35 íÞkhÃkAe r¼ûkk {køkíkk ©enrhLku ¼Âõík{kíkkyu
«Úk{ r¼ûkk yÃkoý fhe. íÞkh ÃkAe MkwðkrMkLke ykrË MktçktÄeLke eykuyu Ãký
«u{Úke r¼ûkk ykÃke, yLku ©enrhyu r¼ûkk{kt «kó ÚkÞu÷wt Lkiðuã yk[kÞoðÞoLku
yÃkoý fÞwO. íÞkhÃkAe íku{Lkk fnuðk «{kýu ÃkkuíkkLku sYhe r¼ûkkLkku Mðefkh
fÞkuo. íÞkhu rðrÄLku òýLkkhk Ä{oËuðu rðrÄ «{kýu Mk{økú Þ¿kkuÃkðeík MktMfkhLkku
rðrÄ Mk{kó fÞkuo.36-37
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk Mk{Þu ©enrhyu çkúñ[kheLkk rLk{o¤
ðu»kLku Äkhý fÞkuo níkku, íku{kt Þ¿kkuÃkðeík MktMfkh ÃkkBÞk ÃkAe MkqÞLo ke Mk{kLk fktríkÚke
©enrh rð«ðÞkuLo ke Mk¼k {æÞu MkkûkkíkT {qík{kLk çkúñ[ÞoLke ÃkuXu þku¼íkk níkk.38
íÞkhÃkAe Ä{oËðu u WíMkkn yLku WËkhíkk Ãkqðfo ÃkkuíkkLkk ½uh ykðu÷k Mkðuo çkúkñýkuLku
økkÞ, Mkwðýo{wÿk, ðMºkku, y÷tfkhku íkÚkk ©uc ðknLkkuLkkt ËkLk fÞkO. íku{s yk
y¢S}¢ñ Ó¢¢ç¢ Á¢¢¢ Ä¢¢¢ï ç Ó¢y¢}¢Îé Ã ¢ü ¢ç¢ çÃ¢¢¢çÎ Ó¢ J
Ðí ¢ Î¢ySÃ¢èÄ¢Á¢¢ï | Ä¢ »c¢ Ó¢ Ä¢¢¢Ä¢é Q ´ U Ó¢ Ã¢¢lç¢ JJ 39
¢¢ñ Ú ¢¢Ä¢¢´ p çÃ¢Ðí ¢ SÃ¢x¢ë ã }¢é ¢x¢y¢¢|¢¢ï Á ¢Ä¢¢}¢¢S¢ J
S¢}Ä¢x|¢ÿÄ¢ñ|¢¢ïüÁÄ¢ñ<Ã¢çÓ¢~¢ñÏ¢üãéçÃ¢¢S¢éÚS¢ñ: SÃ¢ïçS¢y¢ñ: S¢yÜëUy¢ñp JJ
S¢Ã¢¢Z S y¢¢¢ì Îçÿ¢¢¢ç|¢¢ë ü ¢çy¢çÚÃ¢ Ã¢ë c ¢Sy¢¢ï c ¢çÄ¢yÃ¢¢ çÃ¢S¢ë Á Ä¢ J
|¢ê Ä ¢¢ü ¢Î: SÃ¢¢é ~ ¢´ SÃ¢ç¢x¢}¢}¢çw¢H´ ¢¢Æ¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢¢¢ü } ¢ì JJ 40
ãÄ¢éü¢¢Ä¢Ý¢ïyS¢Ã¢¢¢}¢¢ ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 30 JJ
-------------------------------
«Mktøku ÃkÄkhu÷k Mkðuo MktçktÄeyku rþ»Þku yLku r{ºkðøkoLkk Mkðuo sLkkuyu Ãký ÄLk,
ð íkÚkk yk¼q»kýkrËfÚke Ä{oËuðLkku Mkífkh fÞkuo. yLku Ä{oËuð íku MkðuoLkku Ãký
íkuðe s heíku Mkífkh fÞkuo. yk heíku Ä{oËuðu ÃkkuíkkLkk ½uh ÃkÄkhu÷k LkøkhðkMke sLkku
íkÚkk Ëuþ ËuþkLíkh{ktÚke ÃkÄkhu÷k rð«kuLku {kuxk fkuR {nkhkòLke su{ ¼ûÞ,
¼kußÞ, ÷uÌk yLku [ku»Þ yk [kh «fkhLkkt MkwtËh MðkrËü hMkkuðk¤kt ¼kusLkku
s{kze ík]ó fÞko. yLku ¾qçk Ërûkýkyku ykÃke, rðËkÞ fÞko. íÞkhÃkAe {nkuíMkðLke
rLkðÎLk MkV¤íkkÚke yríkþÞ «MkÒk ÚkÞu÷k Ä{oËuðu ©enrhLku yÚkuo Mkrník Mk{økú
Mkk{ðuËLkku yÇÞkMk fhkÔÞku.39-40
WÃkLkÞLk MktMfkh {nkuíMkðLkwt ðýoLk fÞwO yu Lkk{u ºkeMk{ku yæÞkÞ
--------------------------------------
y. 31 «Úk{ «fhý 305
»ÜUô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
ãçÚ: Ðí¢#¢ï¢¢Ä¢¢: SÃ¢¢}¢¢ü¢ì x¢éL¢¢ïçÎy¢¢¢ì J ¢¢HÄ¢¢ì ç¢y¢Ú¢ñ ÐíèyÄ¢¢ çS¢c¢ïÃ¢ï ¢ë¢S¢¢}¢ ! JJ 1
y¢y¢¢ï x¢ëã´ çÁ¢ã¢S¢é: SÃ¢´ SÃ¢¢Ã¢y¢¢ÚÐíÄ¢¢ïÁ¢¢}¢ì J ¢}¢üS¢´S¢¢¢¢´ ÜUy¢éZ |¢êy¢Hï S¢ ÃÄ¢çÓ¢y¢Ä¢y¢ì JJ 2
çÃ¢çÁ¢yÄ¢¢ïy¢¢x¢¢}¢èç¢ Ã¢ëÎ¢ç¢ çÃ¢Ï¢é¢çmc¢¢}¢ì J ¢}¢ü: S¢¢Ä¢¢ï }¢Ä¢¢ |¢ê}¢¢ñ S¢¢}Ðíy¢´ Ä¢yÜëUy¢ïùÁ¢ç¢ JJ 3
¥lñÃ¢ Á¢s¢´ x¢ïã´ Ó¢ï}¢yÐí¢#¢çy¢S¢éw¢¢ñ y¢Î¢ J Ã¢èy¢çmc¢jêçÚ|¢Ä¢¢ñ |¢Ã¢ïy¢¢´ Îé:çw¢y¢¢çÃ¢}¢¢ñ JJ 4
ç¢y¢Ú¢ñ }¢çmÄ¢¢ïx¢¢=y¢ S¢¢ïÉé´ ¢ñÃ¢ çã à¢vÝéy¢: J ¥y¢ »y¢¢ñ çÃ¢Ðíà¢¢¢¢}¢¢ïÓ¢çÄ¢yÃ¢¢ïyS¢ëÁ¢¢}Ä¢Î: JJ 5
»Ã¢´ S¢ x¢êÉS¢VË¢¢ï Ã¢ïÎ¢Ä¢Ä¢¢ÜñUy¢Ã¢¢y¢ì J y¢~¢¢ïÃ¢¢S¢ |¢Á¢¢ì Ú¢}¢´ ÜëUc¢´ Ó¢ ç¢x¢}¢¢ÎÚ: JJ 6
çÃ¢l¢x¢éL´ y¢é ç¢y¢Ú´ ¢¢Ä¢´ çÃ¢l¢Ã¢y¢¢´ ¢ë¢¢}¢ì J S¢ Ó¢ÜU¢Ú y¢y¢¢ïùÄ¢ñy¢ y¢ëy¢èÄ¢´ Ã¢ïÎ}¢¢çÎy¢: JJ 7
yæÞkÞ -31
©enrhyu fuh÷ku yðíkkh «ÞkusLkLkku rð[kh yLku {kºk
ðu Ë kæÞÞLkLkk r{»kÚke ½h{kt rLkðkMk.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu ©uc hksLkT ! WÃkLkÞLk MktMfkhLku «kó
fhe ©enrh økwÁyu WÃkËuþ fhu÷k MðÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhíkk fhíkk {kíkk-rÃkíkk Ä{o-
¼ÂõíkLke Ãkh{MLkunÚke Mkuðk fhíkk níkk.1 Aíkkt íkuLkk {Lk{kt øk]níÞkøk fhðkLke
RåAk ðíkoíke níke. fkhýfu Ähíke WÃkh Ä{oLkwt MÚkkÃkLk fhðk {kxu s ÃkkuíkkLkk
yðíkkhLkwt {q¤ «ÞkusLk Au. íkuÚke íku rð[khðk ÷køÞk fu, yÄ{oLku {køkuo [k÷Lkkhk
yuðk Ä{oLkk îu»ke yMkwhkuLkku Ãkhk¼ð fhe yk Ãk]ÚðeÃkh yufktríkf Ä{oLkwt MÚkkÃkLk
fhðk {kxus nwt «økx ÚkÞku Awt. íkuÚke {khu ½h Akuzðwt s òuRyu. h-3 Ãkhtíkw {khe
«króÚke {kíkkrÃkíkk Mkw¾e ðíkuo Au. íku{Lku þºkwykuLkku ¼Þ Ãký rLkð]¥k ÃkkBÞku Au. òu
nwt yíÞkhu ½hLkku íÞkøk fheþ íkku {khk rðÞkuøkÚke {khk {kíkkrÃkíkk Ä{o-¼Âõík
çknw Ëw:¾e Úkþu yLku {khk rðÞkuøkLkwt Ëw:¾ MknLk fhe þfþu Lkrn. íkuÚke «Úk{ {k-
çkkÃkLku rð« ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkÚke {wõík fhe {Lkw»Þ¼kð Akuzkðe rËÔÞ¼kðu
{khe MkkÚku hk¾e, ÃkAeÚke s nwt ½hLkku íÞkøk fheþ. 4-5
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu ÃkkuíkkLkk ytíkh{kt økqZ rLkhÄkh
fhe ¼økðkLk ©enrh ðuËLku rð»ku ykËh¼kð hk¾e íkuLkk yuf yæÞÞLkLkk r{»ku
ÃkkuíkkLkk ¼ðLk{kt rLkðkMk fheLku hÌkk yLku ©e hk{f]»ýLkwt ¼sLk-M{hý fhðk
y¢è±íÏ¢éçhy¢Ä¢¢ Ã¢ïÎ}¢Ë¢ÜU¢Hï¢ çÃ¢S}¢Ä¢}¢ì J y¢¢y¢}¢Ä¢¢´p çÃ¢Îéc¢: Ðí¢¢Ä¢ó¢S¢}¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 8
y¢y¢: ÜU¢ÃÄ¢¢ç¢ à¢¢¢ç¢ ¢éÚ¢¢¢ç¢ ¢¢¢Æ Ó¢ J }¢ã¢|¢¢cÄ¢¢çÎ Ä¢çyÜUç@h}¢¢ïü Ã¢ïÎ y¢ÎÄ¢x¢¢y¢ì JJ 9
¢}¢¢ïüù¢ Á¢ÚS¢´ Ðí¢#¢´ ÎëcÅì±¢ S¢¢WK}¢é¢¢ç¢y¢: J y¢è±í´ Ã¢ñÚ¢xÄ¢}¢¢¢ó¢: ÜëUc¢Ä¢¢¢¢Ú¢ïù|¢Ã¢y¢ì JJ 10
SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢Ä¢¢ïx¢¢¢ì |¢ôQU Ó¢ y¢Ã¢y¢: J Ä¢¢¢¢é|¢êçy¢ ¢é~¢¢Ä¢ Ä¢¢¢à¢¢}¢é¢¢çÎà¢y¢ì JJ 11
}¢¢ã¢y}Ä¢´ SÃ¢x¢éÚ¢ïSy¢S}¢ñ S¢¢ñÚ¢Cî¢çÎc¢é y¢çyS¢çy¢}¢ì J Ä¢¢¢Ã¢Î¢y}¢Á¢¢Ä¢¢ùùã´ Úèôy¢ Ó¢ SÃ¢¢±¢¢ïùçw¢H¢}¢ì JJ 12
çÃ¢l¢ç|¢p x¢é¢ñ: S¢Ã¢ñ:ü ç¢y¢ëy¢éËÄ¢¢ï }¢ã¢Ä¢à¢¢: J ¥¢S¢èyS¢¢ïùË¢ï¢ ÜU¢Hï¢ }¢¢Ä¢¢: ¢êÁÄ¢Sy¢¢¢ ¢ë¢¢}¢ì JJ 13
SÃ¢x¢ëãï ÐíyÄ¢ã´ ç¢~¢¢ Ã¢¢ÓÄ¢}¢¢¢´ Ó¢ S¢¢ïù¢ë¢¢ïy¢ì J ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ ¢¢}¢ ¢éÚ¢¢´ sïÜUÓ¢ïy¢S¢¢ JJ 14
÷køÞk.6 ©enrhyu rðãkÇÞkMk {kxu çkeò fkuR rðîkLk økwÁLkku ykþhku ÷eÄku
Lkrn. fkhý fu Mkðo fhíkkt ©uc Ä{oËuðLku s rðãkøkwÁ íkhefu MðefkÞko níkk, íkuÚke
íku{Lke ÃkkMkuÚke ðuËku{kt ºkeò ðuË yuðk Mkk{ðuËLkwt «Úk{Úke s yæÞÞLk þÁt fÞwO.
yLku íkeðúçkwrØ nkuðkÚke xqf Mk{Þ{kts Mkk{ðuËLkwt yæÞÞLk Mk{kó fÞwO. íkuÚke
rÃkíkk Ä{oËuð yLku yLÞ rðîkLkku Ãký yrík ykùÞo{kt økhfkð ÚkÞk.7-8 íÞkh
ÃkAe ©enrhyu hk{kÞýkrË {nkfkÔÞku, {e{ktMkk ykrË þkku, ¼køkðíkkrË
Ãkwhkýku yLku hk{kLkwò[kÞof]ík {nk¼k»Þ ykrËf su fkuR økútÚkkuLkwt Ä{oËuðLku ¿kkLk
níkwt íku MkðuoLkku yÇÞkMk rÃkíkk Ä{oËuð ÃkkMkuÚke Mkkhe heíku fÞkuo.9 yLku ÃkAe Ä{oËuð
Ãký Ãkkuíku ð]Ø ÚkÞk Au yu{ òýe MktMkkh{ktÚke íkeðú ðihkøÞLku Ãkk{e íkÚkk
MkktÏÞ¿kkLkLkku yk©Þ fhe ¼økðkLk ©ef]»ýLkk æÞkLk ÃkhkÞý SðLk Sððk
÷køÞk. 10
Ä{oËðu Ãkwºk ©enrhLku MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞ, Þkuøk yLku ¼ÂõíkLkku ÃkkuíkkLkk
yLkw¼ð {wsçkLkku ÞÚkkþk WÃkËuþ ykÃÞku. ÃkAe Mkkihk»xÙ ykrË «ktík{kt rð[hý
fhíkk WØðkðíkkh MkËTøkwÁ ©e hk{kLktË Mðk{eLkku {rn{k Mk{òÔÞku. ÃkAe
ÃkkuíkkLkk WØðMkt«ËkÞLke Mk{økú herík, Lkerík, «ð]r¥k-ðíkoLk ykrËLkku «fkh
ík¥ðÃkqðof ©enrhLku Mk{òÔÞku. 11-12 nu hksLkT ! ©enrh Ãký yÕÃkfk¤{kts
rðãkrË íkÚkk MðÄ{korË Mkðo økwýku{kt rÃkíkk Ä{oËuð íkwÕÞ ÚkÞk. {nkÞþMðe ÚkÞk.
yLku Mkðuo sLkkuLku {kxu {kLÞ, «þtMkLkeÞ yLku ÃkqsLkeÞ ÚkÞk. rÃkíkk Ä{oËðu ÃkkuíkkLkk
¼ðLk{kt ßÞkhu ©e{ËT¼køkðíkLke fÚkk fnuíkk, íÞkhu ©enrh yufkøkúr[¥kÚke
rLkhtíkh íkuLkwt ©ðý fhíkk. íÞkhÃkAe ©enrhyu Mk{økú {nk¼khíkLkwt yLku Mk{økú
y. 31 «Úk{ «fhý 307
}¢ã¢|¢¢Úy¢}¢¢¢ñc¢èy¢ì ç¢y¢éÚïÃ¢ y¢y¢¢ïùçw¢H}¢ì J S¢#w¢Ç¢y}¢ÜÚ SÜU¢Î´ ¢éÚ¢¢}¢çw¢H´ Ó¢ S¢: JJ 15
¥¢c¢¢ü: S¢Ã¢¢ü: S}¢ëy¢èp¢¢ ¢}¢üà¢¢¢Ä¢¢¢ÜéUH: J ¢}¢üçÐíÄ¢: S¢ à¢é¢¢Ã¢ ç¢y¢éÚïÃ¢ ¢Ú¢ç¢¢ ! JJ 16
y¢y¢: ÜéUà¢¢°í¢èSy¢ïc¢¢´ S¢¢Ú´ ç¢Á¢}¢¢èc¢Ä¢¢ J S¢ ç¢çpyÄ¢ SÃ¢¢¢Æ¢¢Z çHHïw¢ Ó¢ ¢ë¢ÜìU¢ë¢ÜìU JJ 17
¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢¢ySÜU¢´ ¢@}¢´ Îà¢}¢´ Ó¢ S¢: J ¢èÃ¢¢S¢éÎÃï ¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ SÜU¢Î¢Ó¢Ä¢çHw¢y¢ì ¢ë¢ÜìU JJ 18
y¢y¢: ¢è|¢x¢Ã¢jèy¢¢´ ¢èôy¢ Ã¢ñÎéçÚÜUè´ Ó¢ S¢: J çÃ¢c¢¢ï¢¢ü}¢S¢ãdæ Ó¢ïyÄ¢çHw¢j¢Úy¢¢y~¢Ä¢}¢ì JJ 19
y¢y¢: S¢ ¢}¢üà¢¢¢¢¢´ S¢Ã¢ïüc¢¢´ S¢¢Ú}¢é¢}¢}¢ì J »ÜU¢}¢ïÃ¢¢çHw¢yÐíèyÄ¢¢ Ä¢¢¿¢Ã¢ËvÄ¢S}¢ëôy¢ ¢ë¢ÜìU JJ 20
çHçw¢yÃ¢ñy¢hçÚ: ç¢~¢ï Ó¢y¢éCÄ¢}¢ÎèÎëà¢y¢ì J ÐíS¢ó¢Sy¢ï¢ S¢¢ïùÁ¢¢¢¢¢iéçh}¢çy¢}¢¢¢éc¢è}¢ì JJ 21
Ðí¢ã Ó¢¢SÄ¢¢Ã¢ã´ ¢¢Æ´ SÃ¢¢Ã¢ÜU¢à¢¢¢éS¢¢Úy¢: J ÜéUL yÃ¢´ ÜëUc¢¢êÁ¢¢ùy¢ï S¢yS¢é ¢¢ïy¢ëc¢é Ã¢¢ ÜU¢¢}¢ì JJ 22
¥¢ïç}¢yÄ¢¢Î¢Ä¢ y¢m¢vÄ¢´ y¢y¢¢Æ´ ç¢yÄ¢}¢¢Ó¢Úy¢ì J Ó¢ÜU¢Ú Ó¢ ÜU¢¢´ y¢SÄ¢ ¢¢ïy¢ëÜU¢ü}¢¢¢ïÚ}¢¢}¢ì JJ 23
MftËÃkwhkýLkwt rÃkíkk Ä{oËuð Úkfe ©ðý fÞwO. íkÚkk Ä{or«Þ yuðk ©enrhyu
Þk¿kðÕõÞ ykrË Ér»k{wrLkykuyu h[u÷e Mk{økú M{]ríkyku yLku Ä{oþkkuLkwt Ãký
rÃkíkk Ä{oËuð ÃkkMkuÚke þktík r[¥ku ©ðý fÞwO. 13-14
MkíþkLkk MkkhYÃk økwxfkLke h[Lkk :- Mkwðúík{wrLk fnu Au. nu
hksLkT ! íÞkh ÃkAe fwþkøkúçkwrØðk¤k ©enrhyu ÃkkuíkkLke Wífwü çkwrØÚke Mk{økú
Mkíþkku{ktÚke Mkkh-Mkkh rLkrùík fhe, íku Mk{økú MkkhLkku rLkíÞ ÃkkX fhðk{kxu
y÷økÚke yuf økútÚk økwxfkYÃku ÷¾e ÷eÄku. íku{kt ©e{ËT¼køkðík{ktÚke MkkhYÃku
Ãkt[{MftÄ yLku Ëþ{MftÄ, MftËÃkwhký{ktÚke MkkhYÃk ©eðkMkwËðu {knkíBÞ, Mk{økú
{nk¼khík{ktÚke MkkhYÃku ¼økðËTøkeíkk, rðËwhLkerík yLku rð»ýwMknMkúLkk{ yLku
Mkðo Ä{oþkkuLkk MkkhYÃku Mkðkuo¥k{ Þk¿kðÕõÞ-M{]ríkLkwt y÷økÚke «u{Ãkqðof
yk÷u¾Lk fhe ÷eÄwt. 17-20 yk [kh MkkhLkku økwxfku ÷¾eLku ©enrhyu Ä{oËuðLku
Ëu¾kzâku. íku Mkðo þkLkk MkkhYÃk økwxfkLku òuRLku rÃkíkk Ä{oËuð yrík «MkÒk
ÚkÞk, yLku yk fkuR y{kLkw»ke çkwrØ Au yu{ òýe fnuðk ÷køÞk fu, nu Ãkwºk !
¼økðkLkLke Ãkqò fÞko çkkË Mk{ÞLke yLkwfq¤íkkyu yk Mkkh[íkwüÞLkku ík{khu
ÃkkX fhðku, yLku òu fkuE ©kuíkkyku nkuÞ, íkku íku{Lke ykøk¤ ykLke fÚkk Ãký
fnuðe. 21-22
nu hksLkT ! ¼÷u yu{ nwt fheþ yu «{kýu rÃkíkk Ä{oËuðLkkt ð[Lk
Mðefkhe ©enrh «ríkrËLk Mkkh[íkwüÞLkku ÃkkX fhíkk yLku ©kuíkkykuLku fýor«Þ
ykLke fÚkk Ãký Mkt¼¤kðíkk. Mk{Þ {¤íkkt ©enrhyu MkíþkLkk Mkkh[íkwüÞLku
y¢y¢: S¢¢ÚÓ¢y¢écÜUSÄ¢ SÃ¢ÿ¢Ú¢´ S¢êÿ}¢¢ç~¢ÜU¢}¢ì J çÃ¢¢¢Ä¢ ¢éçSy¢ÜU¢}¢ïÜU¢´ S¢¢ïùÚÿ¢ySÃ¢¢çy¢ÜïU S¢Î¢ JJ 24
¢èj¢x¢Ã¢y¢¢Îèç¢ ÐíyÄ¢ã´ y¢SÄ¢ ¢ëÃ¢y¢: J ©¢¢SÄ¢¢è: ÜëUc¢ »Ã¢ S¢éÎëÉ¢ S¢}¢Ã¢y¢üy¢ JJ 25
y¢y¢: ç¢y¢¢ ÎÎ¢ñ SÃ¢èÄ¢S¢}ÐíÎ¢Ä¢¢¢éS¢¢Úy¢: J S¢¢}¢¢Ä¢¢´ Ã¢ñc¢Ã¢è´ Îèÿ¢¢´ y¢S}¢ñ y¢¢´ Ðí¢#éç}¢ÓÀy¢ï JJ 26
}¢~¢}¢C¢ÿ¢Ú´ ÜU¢c¢Z ÎÃ¢¢ Ó¢ ~Ä¢ÿ¢Ú´ y¢y¢: J ©¢¢çÎà¢Ó S¢h}¢¢ZSy¢S}¢ñ çÃ¢¢Ä¢à¢¢çH¢ï JJ 27
y¢y¢Sy¢ÎéQUÚèyÄ¢ñÃ¢ ÜëUc¢¢Ó¢¢ü}¢¢Ó¢Ú}¢éÎ¢ J ¢¢HÄ¢¢}¢¢S¢ S¢ÜUH¢¢ì SÃ¢çS}¢¢ì çS¢h¢SÃ¢y¢¢ï Ã¢ëc¢¢¢ì JJ 28
¾ír¢Ó¢Ä¢ü±íy¢´ |¢ê}¢¢ñ ¢¢ïc¢Ä¢´Ì¢ïÜUÎécÜUÚ}¢ì J §üà¢¢ïùç¢ Á¢¢çà¢ÿ¢¢¢ü}¢¢Ó¢Ó¢¢Ú SÃ¢Ä¢´ ¢ë¢ ! JJ 29
ÜëUc¢ç}¢y¢´ |¢Á¢çó¢yÄ¢´ S¢ÓÀ¢¢|Ä¢¢S¢}¢¢Ó¢Ú¢ì J Á¢¢ïÚïÜU¢Îà¢´ Ã¢c¢Z ãçÚà¢}¢¢ü S¢ ¥¢#Ã¢¢¢ì JJ 30
MkwtËh, MÃkü yLku Mkqû{ yûkhkuÚke fkøk¤{kt ÷¾e yuf LkkLke ÃkwÂMíkfk çkLkkðe,
MkËkÞ ÃkkuíkkLke MkkÚku hk¾íkk. 23-24 «ríkrËLk ©e{ËT¼køkðíkkrË MkíþkkuLkwt ©ðý
fhíkk hnuíkk nkuðkÚke ©enrhLku ¼økðkLk ©ef]»ý Ãkh{kí{kLku rð»ku s yuf MkwáZ
WÃkkMÞ çkwrØ ÚkR. íÞkhÃkAe Mkk{kLÞ ði»ýðe Ëeûkk «kó fhðk RåAíkk ©enrhLku
WØðMkt«ËkÞLkk yk[kÞoÃkËu hnu÷k rÃkíkk Ä{oËuðu Mkt«ËkÞLke heík yLkwMkkh Ëeûkk
yÃkoý fhe. íku{kt Ä{oËuð rððufþe÷ ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLku ©ef]»ýLkk
yükûkh{tºkLkku WÃkËuþ fÞkuo. íÞkhÃkAe ºký y®nMkkrË MkØ{oLkku Ãký WÃkËuþ
fÞkuo. 25-27
nu hksLkT ! íÞkhÃkAe ©enrh rÃkíkk Ä{oËuðu WÃkËuþu÷e herík {wsçk s
yrík n»koÚke ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt «ríkrËLk ÃkqsLk fhíkk yLku MðMðYÃk{kt
Mðk¼krðfe y¾tz ÂMÚkrík nkuðk Aíkkt íkÚkk Mkðuo Ä{kuo ÃkkuíkkLkk MðYÃk{kt MkËkÞ
hnu÷k nkuðk Aíkkt ÷kufrþûkýLku {kxu íkuLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhíkk níkk. ð¤e nu
hksLkT ! {Lkw»ÞkuLku {kxu yrík Ëw»fh yuðk yü«fkhLkk çkúñ[ÞoðúíkLku yk Ãk]Úðe
WÃkh Mkkhe heíku Ãkku»kðk {kxu MðÞt Ãkh{kí{k nkuðk Aíkkt ©enrh ÷kuf rþûkkLku
{kxu ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhíkk níkk. 28-29 nu hksLkT ! yk «{kýu MkkûkkíkT MðÞt s
©ef]»ý ¼økðkLk nkuðk Aíkkt, sLkrþûkkLku {kxu MkíþkLkku yÇÞkMk yLku rLkhtíkh
¼økðkLkLke ¼Âõík fhíkk Ä{oÃkwºk ©enrhLku sL{Úke yrøkÞkh{wt ð»ko «kó ÚkÞwt.
30
íku Mk{Þu yïíÚkk{kLkk þkÃkLku fkhýu rðLkk þu Vhíkk yuðk yLku ÃkkuíkkLkk
yuf {kºk þºkw, Ä{oÃkwºk ©enrhLku {khðkLku {kxu «ÞíLkþe÷ ÚkÞu÷k yLkuf yMkwhku
ðkhtðkh xku¤k{kt {¤e yÞkuæÞkÃkwhe{kt ykðe yktxk {khðk ÷køÞk. íku yMkwhkuyu
y. 31 «Úk{ «fhý 309
¥S¢éÚ¢: à¢y¢à¢Sy¢~¢ ç}¢çHyÃ¢¢ Ä¢ê¢à¢¢ï }¢éãé: J ¥¢Ä¢Ä¢é: SÃ¢çÚ¢é´ ÜëUc¢´ çÃ¢à¢æ ãy¢é}¢ély¢¢: JJ 31
Î}|¢¢¢Ã¢ñc¢Ã¢¢ÜUË¢¢ Ï¢çH¢¢ïùL¢H¢ïÓ¢¢¢: J ÜUÚ¢HÜUÚÃ¢¢H¢çÎà¢¢¢¢Ä¢ ©}¢Î¢: JJ 32
S¢Ã¢ïüùç¢ y¢ï ¢èHÜUÆÄ¢¢ïx¢ï¢ñÃ¢ çÃ¢}¢¢ïçãy¢¢: J ¢ÚS¢Ú¢ïy¢¢çÚ|¢¢Ã¢¢ Á¢ÍÝé: à¢ñ: ¢ÚS¢Ú}¢ì JJ 33
Ä¢¢¢ S¢´à¢#ÜU¢: ¢êÃ¢Z yÃ¢¢Cî¢ï¢ çÜUÚèçÅ¢: J }¢êÉ¢: ¢ÚS¢Ú´ ãyÃ¢¢ }¢ëy¢¢Sy¢ïùç¢ y¢¢¢ }¢ëy¢¢: JJ 34
y¢~¢¢x¢y¢¢´Sy¢é ÎïÃ¢¢Úè¢Ú¢|¢¢ÃÄ¢ïy¢}¢èEÚ: J »ïÓÀy¢Ú¢|¢¢Ã¢çÄ¢y¢é´ Îïà¢¢y¢Úx¢y¢¢¢ç¢ JJ 35
ªÁ¢ïü ±íy¢S¢¢ù¢ |¢çQU: à¢évH¢C}Ä¢¢´ }¢ã¢ç¢çà¢ J Ðí¢¢ ÁÃ¢Ú´ ±íy¢ÜëUà¢¢ çà¢ç¢H¢X¢ùùS¢ y¢ï¢ S¢¢ JJ 36
Ët¼Úke ði»ýðe ¼õíkkuLkku ðu»k ÄkÞkuo níkku. Ãkhtíkw þhehu {nkçk¤ðkLk yLku {ËkuL{¥k
sýkíkk yu yMkwhkuLkk Lkuºkku ÷k÷[ku¤ níkkt, yLku nkÚk{kt ¼Þtfh ík÷ðkhkrË þku
Äkhý fÞkO níkkt 31-32
Ët¼eyMkwhkuLkku fhu÷ku Ãkhk¼ð :- {khðk ykðu÷k íku Mkðuo yMkwhku
Ä{oÃkwºk Lke÷ftXLkk Þkuøk«¼kðÚke ÃkhMÃkh {kun ÃkkBÞk. íkuÚke ÃkhMÃkh þºkw¼kð
WíÃkÒk ÚkÞku, yk s Lke÷ftX Au yu{ ÃkhMÃkh {kLke ytËhkuytËh yuf çkeòLkku
Mktnkh fhðk ÷køÞk. suðe heíku Mktþóf Lkk{Lkk ûkrºkÞku yÚkkoíkT yufðkh «rík¿kk
fhe ÞwØ{kt Wíkhu ÃkAe fËe ÃkkAk Lk nxu, íkuðk ûkrºkÞku Ãkqðo {nk¼khíkLkk ÞwØ{kt
WíkÞko, íÞkhu yswoLkLkk íðk»xÙ Lkk{Lkk yÚke ÃkhMÃkh {kun Ãkk{e yuf çkeòLku
yswoLk {kLke ÃkhMÃkh ÞwØ fhðk ÷køÞk yLku Lkkþ ÃkkBÞk. íkuðe s heíku ynª
yÞkuæÞkÃkwhe{kt Ãký Mkðuo yMkwhku ÃkhMÃkh MkkiLku Lke÷ftX {kLke ÷zeLku Lkkþ
ÃkkBÞk.33-34
¼Âõík{kíkkyu Mðefkhu÷e ytrík{ íkkðLke rçk{khe :- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hkßLkT ! yk «{kýu Mkf÷ yiïÞoMktÃkÒk ©enrhyu íÞkt hnu÷k Mk{Mík
yMkwhkuLkku Lkkþ fÞkuo. nðu ËuþËuþktíkh{kt hnu÷k yMkwhkuLkku Ãký Lkkþ fhðkLke
RåAk fhe. yu{ fhíkkt Mktðík 1848Lkk fkíkf {kMkLkku Mk{Þ ykÔÞku.
¼Âõík{kíkk fkíkfeðúíkLkwt yLkwckLk fhíkkt níkkt. íkuÚke íku{Lkwt þheh yrík f]þ ÚkR
økÞwt níkwt. fkhíkf MkwË ykX{Lke hkºkeyu ¼Âõík{kíkkLkk þhehu íkkð ykÔÞku, íkuÚke
þhehLkkt yðÞðku rþrÚk÷ ÚkÞkt. 35-36 hk{«íkkÃk ykrË MktçktÄesLkkuyu Mkkhk
Mkkhk ðiãkuLku ÃkkuíkkLkk ½uh çkku÷kðe Mkki ÃkkuíkÃkkuíkkLke çkwrØ yLku òýfkhe yLkwMkkh
Mkkhðkh fhkððk ÷køÞk. íku ðiãkuyu Ãký íkkðLkku «ríkfkh fhðk yLkuf WÃkkÞku
Ú¢}¢Ðíy¢¢¢Ðí}¢éw¢¢ ¥¢¢èÄ¢ ç|¢c¢Á¢¢ï x¢ëãï J ÜéUÃ¢üçy¢ S}¢ Ä¢¢¢Ï¢éçh Ï¢¢Ã¢Sy¢yÐíçy¢çRUÄ¢¢}¢ì JJ 37
ÜëUy¢Sy¢ñ LvÐíy¢èÜU¢Ú¢ï ¢¢S¢è¢¢¢¢à¢¢y¢Ä¢ï J ¢Ã¢}Ä¢¢ ç¢çà¢y¢¢´ ÜëUc¢¢ï Ï¢¢ï¢Ä¢¢}¢¢S¢ }¢¢y¢Ú}¢ì JJ 38
¥y¢ÜU¢H´ çÃ¢Î´Sy¢SÄ¢¢: S¢ïÃ¢}¢¢¢p y¢¢´ S¢ y¢é J ©¢çÃ¢àÄ¢¢çy¢ÜïU Ðí¢ã ÎÎySÃ¢¿¢¢¢ç}¢ÓÀÄ¢¢ JJ 39
S¢ÓÀ¢S¢}}¢y¢´ }¢¢y¢: ! ¢ë¢é }¢mÓ¢¢´ çãy¢}¢ì J }¢¢Ä¢ñÃ¢ çÃ¢c¢¢ï: S¢Ã¢ïüc¢¢}¢çSy¢ S¢´S¢ëçy¢ÜUCÎ¢ JJ 40
y¢SÄ¢¢Sy¢é S¢çó¢Ã¢ëç¢: SÄ¢¢yÜëUc¢ï |¢QUK¢çy¢y¢è±íÄ¢¢ J SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢¢ï¢ïy¢Ä¢¢ }¢¢çS¢ çS¢Úï JJ 41
}¢¢Ä¢¢Ä¢¢Sy¢Ú¢¢ï¢¢Ä¢¢ï }¢êHSÄ¢ S¢ÜUH¢¢Î¢}¢ì J »c¢ »Ã¢ S¢}¢èÓ¢è¢¢ï |¢Ã¢y¢èyÄ¢ïÃ¢ |¢¢çy¢ }¢ï JJ 42
»Ã¢´ S¢¢WK´ Ó¢ Ä¢¢ïx¢p ¢@Ú¢~¢}¢éw¢¢Ä¢ç¢ J Ã¢Îçy¢ çÜUH à¢¢¢ç¢ y¢çmÎp }¢ãc¢üÄ¢: JJ 43
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢é~¢SÄ¢ïy¢´ Ã¢Ó¢Sy¢SÄ¢¢: ¢ëÃ¢yÄ¢¢: S¢¢ÎÚ´ ¢ë¢ ! J S}¢ëçy¢Ï¢ü|¢êÃ¢ NÎÄ¢ï Ä¢¢¢ ¢êÃ¢Z y¢çÎÓÀÄ¢¢ JJ 44
fÞko Aíkkt íkkðLke Ãkezk þktík ÚkR Lkrn yu{ fhíkkt Lkð{eLke hkºke ykðe, {kíkkLke
Mkuðk fhíkk ©enrh ¼Âõík{kíkkLku çkkuÄ ykÃkíkkt fnuðk ÷køÞk. 37-38
©enrhyu {kíkkLku ykÃku÷wt Mð-MðYÃkLkwt ¿kkLk :- {kíkkLkku
ytíkfk¤ LkSf{kt s ykÔÞku Au yu{ òýe {kíkkLke Mkuðk fhe hnu÷k ©enrhyu
ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃkðkLke RåAkÚke {kíkkLke LkSf çkuMke fnuðk ÷køÞk.
nu {k ! MkíþkkuLkk «{kýðk¤wt yLku MkðoLkwt íkÚkk ík{kÁt rník fhLkkÁt {kÁt ð[Lk
Mkkt¼¤ku. nu {k ! ¼økðkLk rð»ýwLke {kÞk Au íku s Sð«kýe{kºkLku sL{ {hýLkk
«ðknYÃk yk MktMkkh{kt Ëw:¾ ykÃkLkkhe Au. 39-40 nu {k ! MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞu
Þwõík yrík íkeðú «u{ÃkqðofLke ¼Âõík ðzu ¼økðkLkLkk MðYÃkLku rð»ku ßÞkhu {Lk
ÂMÚkh ÚkkÞ Au. íÞkhu {kÞkLke MktÃkqýoÃkýu rLkð]r¥k ÚkkÞ Au. ykLkkÚke çkeòu fkuR
©uc WÃkkÞ LkÚke. {kÞk Au íku Mkðuo ykÃkr¥kykuLkwt {q¤ Au íkuLku AuËðkLkwt ©u»X
MkkÄLk yuf ¼økðËT¼ÂõíkÞkuøk s Au. yu{ nwt {kLkwt Awt. nu {k ! su {U fÌkwt íkus
MkktÏÞ, Þkuøk, Ãkt[hkºk ykrË Mkíþkku fnu Au yLku íku{Lkk ¿kkíkk {n»kyku Ãký íku
s fnu Au. 41-43
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Ãkh{ MLkune ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhLkk
{w¾f{¤{ktÚke Lkef¤íkkt ð[Lkk{]íkLku Ãkh{ ykËhÚke Mkkt¼¤íkkt {k ¼ÂõíkLku
Ãkqðou fkr÷Ë¥k yMkwhLkk LkkþLkk Mk{ÞLke su{ ¼økðkLk ©enrhLke RåAkÚke yíÞkhu
Ãký {khk Ãkwºk MkkûkkíkT ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞý Au yuðtw ¿kkLk ÚkÞw.t íÞkhÃkAe ðýðu»ku
ÃkkuíkkLke Mk{eÃku çkuXu÷k ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLku MkkûkkíkT LkkhkÞý Au yu{ òýe yríkþÞ
y. 31 «Úk{ «fhý 311
Ã¢<¢Ã¢ïc¢´ y¢y¢: ¢é~¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢Ã¢ïyÄ¢ y¢}¢ì J Ðí¢ïÎï à¢Ú¢´ Ðíèy¢¢ çÃ¢ÚQU¢ùÄ¢~¢ Ã¢Sy¢éc¢é JJ 45
©y¢¢Ä¢ Ï¢h¢TçHÄ¢éx}¢}¢S}¢ñ ¢yÃ¢¢ï¢çÃ¢àÄ¢¢°íy¢ »Ã¢ Ó¢¢SÄ¢ J
S¢}Ðí¢#S¢´S¢¢ÚçÃ¢}¢éçQUÏ¢éçh: ¢ÐíÓÀ ç¢:¢ïÄ¢S¢S¢¢¢¢´ S¢¢ JJ 46
çÃ¢l¢Ä¢Ä¢¢S¢¢}¢¢Ä¢ Îèÿ¢¢°íã¢¢S¢éÚÄ¢ê¢ç¢Í¢¢y¢ç¢M¢¢´ ¢¢}¢ñÜUô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 31 JJ
-------------------------------
«MkÒk ÚkÞkt. yLku søkíkLkk ÃkËkÚkkuo{ktÚke ðihkøÞ ÚkÞku, íkuÚke ©enrhLku þhýu ÚkÞkt.
Zkur÷Þk{ktÚke {k ¼Âõík íkífk¤ çkuXkt ÚkÞkt. çkunkÚk òuze ©enrhLku «ýk{ fÞko.
©enrhLke ykøk¤ MðMÚk r[¥ku çkuMke ytíkh{kt MktMkkhLkk çktÄLkku{ktÚke {wõík ÚkðkLke
RåAk ÚkR Au. íkuÚke Ãkqðuo MktûkuÃkÚke Mkkt¼éÞwt nkuðk Aíkkt Ãký ykíÞtríkf{kuûkLkwt
MkkÄLk rðMíkkhÚke ÃkqAðk ÷køÞkt. 44-46
MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{o þkLkk «Úk{ «fhý{kt ©enrhyu rðãkLkku
yÇÞkMk fÞkuo, rÃkíkk ÃkkMkuÚke Mkk{kLÞ Ëeûkk økúný fhe yLku ykðu÷k
yMkw h ku L kk Mk{q n ku L kku Mkt f ÕÃk{kºkÚke rðLkkþ fÞku o íkÚkk {k ¼ÂõíkLku
íkkð ykÔÞku yu «MktøkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u yufºkeMk{ku yæÞkÞ
-----------------------------
m¢ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
ãçÚx¢èy¢¢ - ¢@¢Ä¢¢Ä¢è S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢Ã¢üS¢eé¢S¢}¢ó¢¢ }¢¢y¢¢ Ðíï}¢Ã¢y¢è ãçÚ}¢ì J ¢¢Ú¢Ä¢¢¢Ã¢y¢¢Ú´ SÃ¢´ ¢é~¢´ Ðí¢ïÃ¢¢Ó¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 1
Ðíï}¢Ã¢yÄ¢éÃ¢¢Ó¢ -
¢}¢Sy¢é | Ä¢´ |¢x¢Ã¢y¢ï ãÚÄ¢ï ÜUCã¢çÚ¢ï J ¢¢Ú¢Ä¢¢¢Ä¢ «c¢Ä¢ï Ðí ¢l¢Ä¢ }¢é } ¢é ÿ ¢é ç |¢: JJ 2
¥¿¢¢¢SÄ¢ ç¢Ã¢ëç¢: SÄ¢¢}¢¢Ä¢¢wÄ¢SÄ¢ Ä¢¢¢TS¢¢ J ãÚï ! S¢´S¢ëçy¢ }¢êHSÄ¢ y¢¢¢ }¢¢}¢¢éà¢¢ç¢ |¢¢ï: ! JJ 3
°í¢}Ä¢S¢¢ñwÄ¢çÃ¢ÚQU¢ùã´ yÃ¢¢´ Ðí¢ó¢¢ùçS}¢ S¢}¢y¢ï! J ¥y¢¢ï }¢é}¢éÿ¢Ã¢ï }¢s´ Ã¢QéU}¢ãüçS¢ Ä¢çhy¢}¢ì JJ 4
Á¢¢¢¢ç}¢ yÃ¢¢}¢ã´ S¢¢ÿ¢¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢}¢ëôc¢ Ðí|¢é}¢ì J ÜëUy¢¢Ã¢y¢¢Ú´ ÿ¢ï}¢¢Ä¢ |¢êy¢Hï S¢Ã¢üÎïçã¢¢}¢ì JJ 5
S¢ yÃ¢´ }¢}¢¢¿¢¢¢}¢¢¢ã¢Ú¢à¢é Ä¢¢¢ y¢}¢¢ïùÜüU: ÐíÜUÅÐíy¢¢¢: J
SÃ¢}¢¢Ä¢Ä¢¢ x¢¢ïç¢y¢çÎÃÄ¢|¢¢Ã¢: S¢}Ðí¢¢üÄ¢¢}¢èçy¢ |¢Ã¢y¢}¢èà¢}¢ì JJ 6 JJ
yæÞkÞ - 32
{k «u { ðíkeLkk «&Úke ©enrhøkeíkkLkku «kht ¼ .
Mkwðúík{wrLk fnu Au. nu hksLkT ! Mkðo MkËTøkwýkuÚke MktÃkÒk,
¼økðkLkLkkt {kíkk «u{ðíke, MkkûkkíkT ÃkwÁ»kku¥k{ LkkhkÞýLkk yðíkkh yuðk ÃkkuíkkLkk
Ãkwºk ©enrhLku ÃkqAðk ÷køÞkt 1 «u{ðíke fnu Au, nu «¼w ! ík{Lku {khk Lk{Mfkh.
ík{u Mkf÷ yiïÞo MktÃkÒk ¼økðkLk Aku. ík{u þhýkøkíkLke {nk ykÃkr¥kykuLku Ãký
nhLkkhk nrh Aku. ík{u MkkûkkíkT LkkhkÞýÉr»k Aku. yuÚke {w{wûkwykuLku {kxu yuf
yk©Þ fhðk ÞkuøÞ Aku. {kxu nu nrh ! ík{u fÌkwt su {kÞk sL{ {hý YÃk
MktMkkhLkwt {q¤ fkhý Au. SðLku çktÄLk fhLkkh íku {kÞkYÃke y¿kkLkLke rLkð]r¥k su
WÃkkÞðzu ÚkkÞ íkuðwt MkkÄLk {Lku ÞÚkkÚko sýkðku. 2-3
nu MkkiLku MkL{rík «ËkLk fhLkkhk «¼w ! nwt ¼Âõík, ík{khu þhýu ykðe Awt.
{Lku søkíkLkkt MkktMkkrhf Mkw¾ku{ktÚke ðihkøÞ ÚkÞku Au. íkuÚke {w{wûkw yuðe {Lku, ík{u
{kÁt rník ÚkkÞ íkuðwt Ãkh{ fÕÞkýfkhe MkkÄLk ÞÚkkÚko heíku fnku. fkhý fu ík{u yk
Ãk]Úðe WÃkh Mk{Mík Sð «kýe{kºkLkwt fÕÞký fhðk {kxu s «økx ÚkÞu÷k MkkûkkíkT
LkkhkÞý Ér»k Aku, yu{ nwt òýwt Awt. nu nrh ! MkqÞo su{ çkkÌk ytÄfkhLkku Lkkþ
fhu, íku{ «økx «íkkÃke yuðk ík{u {khk ytíkhLkk ytÄfkhLkku íkífk¤ rðLkkþ fhku.
{Lkw»ÞLke su{ ðíkoíkk ík{u ík{khk rËÔÞ MktfÕÃkÚke ík{kÁt y÷kirff rËÔÞ yiïÞo
y. 32 «Úk{ «fhý 313
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢´ Á¢¢Ä¢¢ Ðí¢Ä¢ï¢ ¢ëC¢ï ãçÚ: SÃ¢y¢:çS¢hçÃ¢à¢éhÏ¢¢ï{: J
}¢é}¢éÿ¢éÃ¢ïùÄ¢¢çy}¢ÜUà¢¢}¢¢l´ Ðíèy¢: S¢ y¢SÄ¢ñ ¢ë¢y¢ï ! Á¢x¢¢Î JJ 7 JJ
¢èãçÚLÃ¢¢Ó¢ -
¢ë¢é }¢¢y¢<ãy¢´ Ã¢çÓ}¢ |¢Ã¢y²ñ à¢¢S¢}}¢y¢}¢ì J }¢é}¢éÿ¢Ã¢ï çÃ¢ÚQU¢Ä¢ñ ç¢¢èüy¢´ Ã¢ïÎÃ¢ïçÎç|¢: JJ 8
¢èÜëUc¢¢ï |¢x¢Ã¢¢¢ì S¢¢ÿ¢¢l¢ï çÃ¢c¢é: ¢éLc¢¢ï¢}¢: J S¢ »Ã¢ S¢Ã¢ü|¢¢Ã¢ï¢ S¢ïÃ¢¢èÄ¢¢ï }¢é}¢éÿ¢éç|¢: JJ 9
y¢SÄ¢ñÃ¢ }¢¢Ä¢Ä¢¢ H¢ïÜU¢ï }¢¢ïçãy¢¢ï Ä¢¢çy¢ S¢´S¢ëçy¢}¢ì J ¥y¢Sy¢´ Ä¢ï Ðí¢ly¢ï y¢¢´ y¢Úçy¢ y¢ »Ã¢ çã JJ 10
S¢y¢¢´ S¢Xï¢ Ï¢éÎì Ã¢¢ùùÎ¢ñ y¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ y¢Î¢#Ä¢¢ J SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢Ä¢éÁ¢¢ |¢QUK¢ S¢ S¢ïÃÄ¢y¢¢}¢ì JJ 11
Ä¢éQU¢XñSy¢é SÃ¢¢}¢¢ülçç|¢|¢üçQU}¢üã¢±íy¢ï ! J ÒU¢ç¢ ÜïU¢¢ç¢ çÃ¢ÍÝï¢ ¢ñÃ¢ïã Ðíçy¢ãÄ¢y¢ï JJ 12
AwÃkkÔÞwt Au. {kxu nu Rþ ! ík{khk [hýf{¤{kt nwt «kÚkoLkk fÁt Awt. 4-6
ykíÞtríkf {kuûkLkwt MkkÄLk þhýkøkrík :- Mkwðúík{wrLk fnu Au nu
hksLkT ! yk «{kýu {kíkk «u{ðíkeyu «u{Úke «kÚkoLkk fhe íkuÚke Mðík:rMkØ rðþwØ
¿kkLke Ãkh{kí{k ©enrh yrík «MkÒk ÚkÞk. yLku {w{wûkw {kíkk ¼ÂõíkLku ykí{k
Ãkh{kí{k MktçktÄe MkLkkíkLk yæÞkí{ þkLkku WÃkËuþ fhðk ÷køÞk. 7 © e n r h
fnu Au, nu {k ! ík{u {w{ûw kw Aku, MktMkkh{ktÚke rðhõík Aku. yuÚke s ík{kÁt rník ÚkkÞ
íkuðwt {kuûkLkwt MkkÄLk nwt ík{Lku sýkðwt Awt. su MkkÄLk Mkðo þkkuLku {kLÞ Au yLku
þkkuLku òýLkkhk Ér»k{wrLkykuyu Ãký rLkýeoík fhu÷wt Au. 8 nu {k ! MkðkoLíkÞko{e,
rð»ýw, ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý yuðk MkkûkkíkT ©ef]»ý Ãkh{kí{k, yuf s {w{ûw kwsLkkuLku
Mkðo«fkhu ykhkÄLkk fhðk ÞkuøÞ yLku ¼sðk ÞkuøÞ Au. íku{Lke s {kÞkLku fkhýu
{kun Ãkk{u÷ku Sð Mk{wËkÞ sL{{hýYÃk MktMk]rík{kt ¼BÞk fhu Au. íku{ktÚke su
Sð Ãkh{kí{kLku þhýu òÞ Au ík us íku{Lke {kÞkLku íkhe þfu Au. yLkLÞ
þhýkøkrík rMkðkÞ ykíÞtríkf {kuûk fËkrÃk þõÞ LkÚke. 9-10
Ãkh{kí{kLku þhýu sðkLke heík yLku íkuLkwwt V¤ :- nu {k !
Mkðo«Úk{ MktíkkuLkk Mk{køk{Úke íku Ãkh{kí{kLkku {rn{k òýðku. yLku ÃkAe {rn{k
òýðkÚke «kó ÚkÞu÷k MðÄ{o ¿kkLk yLku ðihkøÞu Þwõík íkuLke yufktríkfe ¼ÂõíkÚke
yu Ãkh{kí{kLkwt MkuðLk ¼sLk fhðwt. nu {nkðúíkÄkhe {k ! ykðe heíku MðÄ{o,
¿kkLk, ðihkøÞu Þwõík ¼Âõík fkuR fhu íkku íku{kt fkuR Ãký rðÎLkku õÞkhuÞ Ãký Ãkhk¼ð
fhe þõíkkt LkÚke. Ãkhtíkw rð»k{ Ëuþfk¤Lkk Þkuøku fheLku òu yu ¼Âõík{kt fu íkuLkk
»y¢ïcÃ¢ïÜUy¢}¢ï¢¢ç¢ S¢¢ ãè¢¢Xï¢ Ó¢ïjÃ¢ïy¢ì J Îïà¢ÜU¢H¢çÎÃ¢ñc¢}Ä¢ï y¢SÄ¢¢´ çÃ¢ÍÝ¢ï |¢Ã¢ïÎì{íéÃ¢}¢ì JJ 13
ÜU¢Ä¢üÜU¢Ú¢M¢¢Ä¢¢ }¢¢Ä¢¢Ä¢¢: S¢Ã¢ü¢ñÃ¢ y¢é J çÃ¢ç¢Ã¢ëç¢Sy¢Ä¢ñÃ¢ SÄ¢¢ó¢¢Ä¢¢ï¢¢Ä¢ï¢ Ã¢ñ ¢ë¢¢}¢ì JJ 14
y¢SÄ¢¢´ y¢é çÃ¢ç¢Ã¢ë¢¢Ä¢¢´ à¢éh: ÜëUc¢SÄ¢ S¢ïÃ¢ÜU: J ¢Ú}¢´ Ä¢¢çy¢ y¢h¢}¢ Ä¢Îì¾ír¢ïyÄ¢¢ãéÚ¢x¢}¢¢: JJ 15
¥¢y¢´ Ó¢¢ÿ¢Ä¢´ y¢çS}¢ÜU¢H}¢¢Ä¢¢|¢Ä¢¢ïçÁÛ¢y¢ï J {¢ç}Ý S¢¢ñwÄ¢´ S¢}¢¢Ý¢ïçy¢ SÃ¢}¢¢¢ïÃ¢¢çÀy¢´ Ó¢ S¢: JJ 16
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ã¢ïÎà¢¢¢éÚ¢¢¢¢¢´ ¢@Ú¢~¢¢x¢}¢SÄ¢ Ó¢ J çS¢h¢y¢´ ¢é~¢Ã¢¢vÄ¢´ S¢¢ ¢éyÃ¢¢ïÃ¢¢Ó¢ ¢é¢: ÐíS¢ê: JJ 17
S¢Ã¢üà¢¢¢¢üy¢Ã¢¿¢ ! çS¢h¢y¢¢ïùÄ¢´ yÃ¢Ä¢¢ïçÎy¢: J S¢¢XÄ¢¢ ÜëUc¢|¢QUKñÃ¢ }¢¢Ä¢¢Ä¢¢ Ä¢çó¢Ã¢y¢ü¢}¢ì JJ 18
y¢Îïy¢¢Ã¢y¢: S¢Ã¢Z çÃ¢çÃ¢yS¢¢ç}¢ }¢ã¢}¢y¢ï ! J Ä¢¢ïc¢¢Ä¢¢ }¢ï Ä¢¢¢ Ï¢¢ï¢: SÄ¢¢¢¢¢ Ã¢QéU}¢ãüçS¢ JJ 19
ãÚï}¢¢üã¢y}Ä¢Ï¢¢ï¢¢l¢ SÃ¢¢}¢¢ülXS¢´Ä¢éy¢¢ J |¢çQU: Ðí¢Ä¢¢ Ä¢y¢Sy¢ïc¢¢´ ¾íêçã Hÿ}¢¢ç¢ }¢ï S¢y¢¢}¢ì JJ 20
ºký ytøk{kt fktR Ãký WýÃk MkòoÞ íkku íku{kt sYhÚke rðÎLkku Ãkhk¼ð fhu Au. 11-
13
¼økðkLkLkwt ¼sLk fhLkkh ¼õíksLkkuLke fkÞo yLku fkhýYÃk {kÞkLke
Mkðo«fkhu rLkð]r¥k íkku yuf {kºk ºký ytøkkuyu Mkrník ¼ÂõíkYÃke MkkÄLkÚke s ÚkkÞ
Au. {kÞkLke rLkð]r¥kLkku yLÞ fkuR WÃkkÞ s LkÚke. yLku ykðe {kÞkLke ßÞkhu
MktÃkqýoÃkýu rLkð]r¥k ÚkkÞ Au íÞkhu s ¼økðkLkLkku yufktríkf ¼õík íku{Lkk Ãkh{
Äk{Lku Ãkk{u Au. su Äk{Lku ðuËku çkúñ yuðk Lkk{Úke fnuA.u ßÞkt {nkfk¤ yLku
{nk{kÞkLkku Ãký ¼Þ LkÚke yuðk yûkhçkúñÄk{Lku rð»ku yu yufktríkf ¼õík yLktík
yÃkkh yLku yrðLkkþe yuðk {LkkuðktrAík yríkþÞ rËÔÞMkw¾Lku «kó fhu Au. 14-16
nu hksLkT ! ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLkkt ðuË, þk, Ãkwhký yLku Ãkt[hkºk ykøk{Lkkt
rMkØktíkYÃk ð[Lkku Mkkt¼¤e {k ¼Âõík Vhe ÃkqAðk ÷køÞkt 17
rðMíkkhÃkqðof òýðk {k «u{ðíkeLkku ÃkwLk: «& :- «u{ðíke fnuAu, nu
Mkf÷ þkLkk ík¥ððuíkk ! MðÄ{o, ¿kkLk yLku ðihkøÞ- yk ºký ytøku Mkrník
¼økðkLkLke yLkLÞ ¼ÂõíkYÃke MkkÄLkÚke fkÞofkhýYÃk {kÞkLke rLkð]r¥k ÚkkÞ
Au. yk rMkØktík ík{u su fÌkku. íkuLkk MðYÃkLku rðMíkkhÃkqðof nwt ÞÚkkÚko òýðk
RåAwt Awt. nu {nkçkwrØ{kLkT ! nwt e Awt {Lku su heíku Mkh¤íkkÚke ÞÚkkÚko çkkuÄ ÚkkÞ
íku heíku ík{u ðýoLk fhku. 18-19 çkeswt fu ík{u fÌkwt fu Mktíkku ÃkkMkuÚke ¼økðkLkLkk
MðYÃkLkk {rn{kLkwt ¿kkLk íkÚkk MðÄ{korË ytøkkuyu Mkrník ¼ÂõíkLkwt ¿kkLk «kó ÚkkÞ
Au. íkku íku Mktíkku fuðk nkuÞ ? íkuLkkt ÷ûkýku Ãký {Lku sýkðku. íkuðes heíku nu nrhf]»ý
y. 32 «Úk{ «fhý 315
¢}¢¢üÎè¢¢´ Hÿ¢¢¢ç¢ çÃ¢çÃ¢ÓÄ¢ Ó¢ ¢ë¢ÜìU ¢ë¢ÜìU J ¾íçê ã }¢ï y¢Ã¢y¢: ÜëUc¢ ! S¢Ã¢ü¿¢¢ïùçSy¢ Ä¢y¢¢ï |¢Ã¢¢¢ì JJ 21
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Á¢¢Ä¢ïy¢´ S¢ ¥¢¢ëC: ¢éÚ¢y¢¢}¢éç¢ãüçÚ: J y¢¢}¢éÃ¢¢Ó¢¢Îëy¢Sy¢SÄ¢¢: S¢h}¢¢üçÎçÃ¢çÃ¢yS¢Ä¢¢ JJ 22
S¢}¢èÓ¢è¢´ yÃ¢Ä¢¢ ¢ëCç}¢Î´ S¢Ã¢üçãy¢¢Ã¢ã}¢ì J ¥¢y}¢¢: ¢ïÄ¢ §ÓÀyÄ¢¢ }¢¢y¢Ã¢ïül´ Ï¢é¢ñÚç¢ JJ 23
S¢¢X¢Ä¢¢ ãïy¢é|¢êy¢¢¢¢´ |¢QïUÚ¢Î¢ñ S¢y¢¢´ S¢çy¢ ! J Hÿ¢¢¢ç¢ ¾íéÃ¢ï y¢é|Ä¢´ S¢ïÃÄ¢¢¢¢´ çã }¢é}¢éÿ¢éç|¢: JJ 24
ÎÄ¢¢HÃ¢: ÿ¢}¢¢à¢èH¢: S¢Ã¢üÁ¢èÃ¢çãy¢ïÓÀÃ¢: J çy¢çy¢ÿ¢Ã¢p¢¢S¢êÄ¢¢: à¢¢y¢¢ ¥¢éçÎy¢¢ÚÄ¢: JJ 25
¥¢ècÄ¢üÃ¢p ç¢Ã¢ñüÚ¢ ç¢}¢¢ü¢¢p çÃ¢}¢yS¢Ú¢: J Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢´ }¢¢¢Î¢p çÐíÄ¢S¢yÄ¢çx¢ÚSy¢¢¢ JJ 26
çÁ¢y¢ÜU¢}¢¢ çÁ¢y¢RU¢ï¢¢ çÁ¢y¢H¢ï|¢¢p ç¢}¢üÎ¢: J ¥ãy¢¢}¢}¢y¢¢ãè¢¢: SÃ¢¢}¢üÎëÉÃ¢y¢ü¢¢: JJ 27
ç¢Îü}|¢¢: à¢éÓ¢Ä¢¢ï Î¢y¢¢ «UÁ¢Ã¢¢ï ç}¢y¢|¢¢çc¢¢: J çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢¢ ¥Ðí}¢¢¢ ç¢müm¢ ¢ñÄ¢üà¢¢çH¢: JJ 28
! ík{u Mkðo¿kAku, íkuÚke MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼ÂõíkLkkt ÷ûkýku Ãký swËkt
swËkt rððu[Lk fheLku ÞÚkkÚkoÃkýu {Lku Mk{òðku. 20-21
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Ä{o, ¿kkLk ykrËLkk MðYÃkLku ÞÚkkÚko
òýðkLke RåAkÚke {k ¼Âõíkyu yk «{kýu «& fÞkuo íÞkhu yLkkrËrMkØ
ÃkwhkíkLk{wrLk Lkircfðýðu»kÄkhe ¼økðkLk ©enrh yrík ykËhÃkqðof {k ¼Âõík
«íÞu fnuðk ÷køÞk. 22 nu {k ! ykí{fÕÞký RåAíkkt ík{khku yk «& yrík
MkwtËh Au. íku{kt Mkðo Sð«kýe{kºkLkwt rník hnu÷wt Au, yLku ¿kkLke ÃkwY»kkuyu Ãký yk
ík{khku «& Mk{sðk ÞkuøÞ Au. íkuÚke nu Mkíke ! {k ! {w{wûkwykuLku {kxu Mk{køk{
fhðk ÞkuøÞ íkÚkk MðÄ{korË ytøkkuyu Mkrník ¼ÂõíkLku «kó fhkðe ykÃkðk{kt
fkhý¼qík yuðk Ãkrðºk MkíÃkwY»kkuLkkt ÷ûkýku «Úk{ ík{Lku fnwt Awt. 23-24
þhýwt ÷uðk ÞkuøÞ MkíÃkwY»kkuLkkt ÷ûkýku :- su ËÞk¤w nkuÞ,
ûk{kþe÷ nkuÞ, MkðoSðkuLkwt rník fhLkkhk nkuÞ, «khçÄLkkt Mkw¾Ëw:¾Lku MknLk
fhLkkhk nkuÞ, yMkqÞkyu hrník nkuÞ, þktík nkuÞ, yòíkþºkw nkuÞ, R»kkohrník
nkuÞ, fkuRLke MkkÚku ðihçkwrØ Lk hk¾íkk nkuÞ, rLk{koLke nkuÞ, {íMkhhrník nkuÞ,
ÞkuøÞíkkLku yLkwMkkh yLÞLku {kLk ykÃkLkkhk nkuÞ, r«Þ yuðe MkíÞðkýe çkku÷Lkkhk
nkuÞ, fk{ ¢kuÄ yLku ÷ku¼ WÃkh suýu rðsÞ {u¤ÔÞku nkuÞ, {Ëhrník nkuÞ,
yntíkk yLku {{íkkÚke Ãkh ðíkoíkk nkuÞ, MðÄ{o{kt áZ nkuÞ, Ët¼hrník nkuÞ,
ytËh yLku çknkh Ãkrðºk hnuíkk nkuÞ, çkúkÌk RrLÿÞkuLkwt Ë{Lk fhLkkhk nkuÞ,
¥¢ÜêUçy¢çÓ¢ç¢Ó¢¢¢ËÄ¢Úçãy¢¢ ç¢c¢çÚ°íã¢: J Ï¢¢ï¢¢ï ç¢¢é¢¢ ¥¢y}¢ç¢D: S¢Ã¢¢ïü¢ÜU¢çÚ¢: JJ 29
ç¢|¢üÄ¢¢ ç¢Ú¢ïÿ¢¢p lêy¢¢çÎÃÄ¢S¢¢¢ïçÁÛ¢y¢¢: J ¢h¢HÃ¢ ©Î¢Ú¢p y¢¢¢ïç¢D ç¢Úï¢S¢: JJ 30
yÄ¢QU°í¢}Ä¢ÜU¢¢Ã¢¢y¢¢ü: S¢ÓÀ¢ÃÄ¢S¢¢¢Sy¢¢¢ J çÃ¢c¢Ä¢¢S¢çQUÚçãy¢¢ ¥¢çSy¢ÜU¢p çÃ¢Ã¢ïçÜU¢: JJ 31
}¢l}¢¢´S¢¢çÎS¢´S¢x¢üÚçãy¢¢p ÎëÉ±íy¢¢: J ¢ñà¢éÄ¢Sy¢ñÄ¢ãè¢¢p¢ ¢Úx¢és¢ÐíÜU¢à¢ÜU¢: JJ 32
çÁ¢y¢ç¢Îí¢ çÁ¢y¢¢ã¢Ú¢: S¢y¢éC¢: çS¢ÚÏ¢éhÄ¢: J ¥ôãS¢Ã¢ë¢Ä¢¢ïùy¢ëc¢¢: S¢éw¢Îé:w¢S¢}¢¢Sy¢¢¢ JJ 33
¥ÜU¢Ä¢üHÁ¢: SÃ¢ÔH¢Í¢¢Ä¢ç¢Î¢|Ä¢¢´ çÃ¢Ã¢<Á¢y¢¢: J Ä¢¢¢ïQU¾ír¢Ó¢Ä¢¢üp Ä¢}¢ñp ç¢Ä¢}¢ñÄ¢éüy¢¢: JJ 34
çÁ¢y¢¢S¢¢¢ çÁ¢y¢Ðí¢¢¢: ¢èÜëUc¢¢çÑìÍ¢íÎÉë ¢¢Ä¢¢: J ÜëUc¢|¢çQU¢Ú¢ ç¢yÄ¢´ ÜëUc¢¢¢üS¢ÜUHçRUÄ¢¢: JJ 35
¥Ã¢y¢¢ÚÓ¢çÚ~¢¢ç¢ ÜëUc¢SÄ¢¢¢éçÎ¢´ }¢éÎ¢ J ¢ëÃ¢y¢: ÜUèy¢üÄ¢y¢p ÜëUc¢Ä¢¢¢¢Ú¢Ä¢¢¢: JJ 36
rsíkurLÿÞ nkuÞ, MðÄ{oÃkk÷Lk{kt MkkðÄkLk nkuÞ, Mkw¾-Ëw:¾, {kLk-yÃk{kLk yLku

n»ko-þkufLkk îLîu hrník nkuÞ, ÄehsðkLk nkuÞ, f{o-RrLÿÞku yLku ¿kkLk-RrLÿÞkuLke
[Ãk¤íkkyu hrník nkuÞ, Ãkrhøkún fhíkk Lk nkuÞ, SðkuLku ¿kkLkðkíkkoLkku çkkuÄ fhðk{kt
rLkÃkwý nkuÞ, ºkýËun yLku ºký yðMÚkkÚke Ãkh ykí{MðYÃk{kt rLkckðk¤k nkuÞ,
MkðoSðÃkkýe WÃkh WÃkfkh fhLkkhk nkuÞ, n{uþkt rLk¼oÞÃkýu ðíkoíkk nkuÞ, {krÞf
ÃkËkÚkkuLo kk WÃk¼kuøkLke yÃkuûkk Lk nkuÞ, swøkkh ykrË ÔÞMkLkÚke hrník nkuÞ, rLkÞ{ku
Ãkk¤ðk{kt ©Økðk¤k nkuÞ, WËkh Mð¼kðLkk nkuÞ, íkÃk fhðk{kt rLkckðk¤k
nkuÞ, rLk»ÃkkÃke nkuÞ, økúkBÞðkíkkoyku õÞkhuÞ Lk fhíkk nkuÞ, MkíþkkuLkk ÔÞMkLke
nkuÞ, «kó Úkíkk Ãkt[ rð»kÞku{kt ykMkÂõíkyu hrník nkuÞ, yLkkMkfík yLku rððufe
nkuÞ, {ã{ktMkkrËfLkk MktMkøkuo hrník nkuÞ, rLkÞ{Ãkk÷Lk{kt áZ nkuÞ, fkuRLke
[kze[wøk÷e Lk fhíkk nkuÞ, [kuheLkwt f{o Lk fhíkk nkuÞ, çkeòLke økwó ðkíkLku õÞkhuÞ
«fkþ Lk fhíkk nkuÞ, rLkÿkLku SíkeLku ðíkoíkk nkuÞ, yknkh WÃkh rðsÞ {u¤ÔÞku
nkuÞ, Mktíkku»ke nkuÞ, ÂMÚkhçkwrØðk¤k nkuÞ, y®nMkk{Þ ð]r¥kðk¤k nkuÞ, ík]»ýkyu
hrník ðíkoíkk nkuÞ, Mkw¾ yLku Ëw:¾{kt yÚkkoíkT ÃkkuíkkLku yLkwfq¤ yLku «ríkfq¤
ÃkrhÂMÚkrík{kt Mk{Ëþeo nkuÞ, þkrLkr»kØf{o fhðk{kt ÷ßòðk¤k nkuÞ,
Mð&÷k½k yLku Ãkh®LkËkLkku íÞkøk fhLkkhk nkuÞ, þkkuõík çkúñ[ÞoðúíkLkwt Ãkk÷Lk
fhLkkhk nkuÞ, Þ{ yLku rLkÞ{kuÚke Þwõík ðíkoíkk nkuÞ, ykMkLkLku SíÞwt nkuÞ, «ký
WÃkh Ãký rðsÞ {u¤ÔÞku nkuÞ, ¼økðkLk ©ef]»ýLkk [hýf{¤Lkku suLku yuf
áZ ykþhku nkuÞ, MkËkÞ ¼økðËT¼ÂõíkÃkhkÞý SðLk Sðíkk nkuÞ, rLkíÞ
¼økðkLkLku yÚkuo s Mkðo r¢Þk fhLkkhk nkuÞ, «u{Úke rLkíÞ ¼økðkLkLkk yðíkkh
y. 32 «Úk{ «fhý 317
¥Ä¢¢y¢|¢x¢Ã¢jçQUÃ¢<Á¢y¢ÿ¢¢}¢¢~¢ÜU¢: J »Ã¢´ Hÿ¢¢S¢}¢ó¢¢ ¿¢ïÄ¢¢: S¢y¢SyÃ¢Ä¢¢¢Í¢ï ! JJ 37
»y¢ïc¢¢}¢ïÃ¢ S¢Xï¢ S¢¢X¢|¢çQU}¢éü}¢éÿ¢éç|¢: J ÜëUc¢SÄ¢ Ðí¢Ä¢y¢ï ¢ê¢´ }¢¢ã¢y}Ä¢¿¢¢¢¢ê<Ã¢ÜU¢ JJ 38
»|Ä¢: ÜëUc¢¢Ã¢y¢¢Ú¢¢¢´ Ó¢çÚ~¢¢Ã¢¢´ |¢Ã¢ïy¢ì J ¥jéy¢¢¢¢´ Ó¢çÚ~¢¢¢¢´ ÜëUc¢SÄ¢ Ó¢ |¢Ã¢ïÓÀ>çy¢: JJ 39
x¢¢ïH¢ïÜU¢ÿ¢ÚÃ¢ñÜéUÆ¢çÎc¢é ¢¢}¢S¢é Ä¢yÐí|¢¢ï: J ¥¢y¢}¢çSy¢ Ó¢ñEÄ¢Z y¢ÎÄ¢ï|Ä¢¢ïùÃ¢x¢}Ä¢y¢ï JJ 40
y¢¢¢ ÿ¢èÚ¢¢üÃ¢S¢SÄ¢ ÃÄ¢¢#SÄ¢ ¾ír¢y¢ïÁ¢S¢¢ J Eïy¢mè¢SÄ¢ }¢¢ã¢y}Ä¢}¢ï|Ä¢ »Ã¢¢Ã¢x¢}Ä¢y¢ï JJ 41
Ï¢ëÎ¢Ã¢¢SÄ¢ m¢Ã¢üyÄ¢¢ çÃ¢à¢¢H¢Ä¢¢p Ï¢ély¢ï J ¥~¢yÄ¢|¢x¢Ã¢h¢}Ý¢´ }¢¢ã¢y}Ä¢´ Ó¢ñ|Ä¢ »Ã¢ çã JJ 42
¢éHã¢¢}¢}¢éwÄ¢¢¢¢´ ÿ¢ï~¢¢¢¢´ }¢ãy¢¢}¢ç¢ J x¢X¢Ä¢}Ä¢¢çÎy¢è¢¢ü¢¢´ w¢ÇïùçS}¢|¢Úy¢ï S¢y¢¢}¢ì JJ 43
}¢ã¢y}Ä¢´ ÜëUc¢S¢}Ï¢¢¢llÎSyÄ¢jéy¢´ S¢y¢: J y¢¢Óñ|Ä¢: S¢Ã¢ü}¢ç¢ ¿¢¢Ä¢y¢ï ¢¢ïy¢ëç|¢Á¢ü¢ñ: JJ 44
S¢jì² »y¢ÓÀ>y¢ï: ÜëUc¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ S¢}Ä¢x¢èÄ¢y¢ï J y¢ï¢ñÃ¢ |¢çQU: ÜëUc¢ï SÄ¢¢ySÃ¢¢}¢¢üçÎç|¢ÚçÃ¢y¢¢ JJ 45
[rhºkkuLkwt ©ðý yLku feíkoLk fhLkkhk nkuÞ, ¼økðkLk ©ef]»ýLkk MðYÃkLkk

æÞkLkÃkhkÞý SðLk Sðíkk nkuÞ, yLku ¼økðkLkLke ¼Âõík rðLkkLke ûký Ãký
ÔÞÚko økw{kðíkk Lk nkuÞ, nu rLk»ÃkkÃk {k ! ykðkt ÷ûkýkuÚke MktÃkÒk nkuÞ íkuLku Mktík
òýðk.25-37
nu {k ! ykðk MktíkLkk «MktøkÚke s ¼økðkLkLke {knkíBÞ¿kkLku Mkrník
yufktríkfe ¼Âõík «økx ÚkkÞ Au, yLku ykðk Mktík Úkfe s ¼økðkLk yLku ¼økðkLkLkk
yðíkkhkuLke yrík yËT¼qík ÃkkðLkfkhe [rhºkkuLke fÚkk Mkkt¼¤ðk {¤u Au.38-39
¼økðkLkLkk økku÷kuf, ðifwtX íkÚkk yûkh ykrËf Äk{ku{kt ¼økðkLkLkkt su yLktík
yÃkkh yiïÞkuo hnu÷kt Au, íku Ãký ykðk MktíkkuLkk «MktøkÚke {w{wûkw òýe þfu Au.40
íkuðe heíku ûkehMkkøkhLku rfLkkhu ykðu÷k yLku çkúñíkusÚke Mk¼h yuðk ïuíkrîÃk
Äk{Lkku {rn{k Ãký íku{Lkk Úkfe s Mk{òÞ Au.41 ð]tËkðLk, îkrhfk çkËrhfk©{
ðøkuhu yk ÄhíkeÃkhLkkt ¼økðkLkLkkt Äk{Lkku {rn{k Ãký ykðk Mktíkku Úkfe s
òýðk{kt ykðu Au. yk ¼khíkð»koLkk Ãkw÷nk©{ ykrË Ãkrðºk ûkuºkkuLkku íkÚkk
þku¼kÞ{kLk Ãkrðºk øktøkk, Þ{wLkk ykrËf íkeÚkkuoLkku {rn{k Ãký ykðk Mktíkku Úkfe
s Mk{òÞ Au. 4h-43 nu {k ! ¼økðkLk ©ef]»ý MktçktÄe su fktR yËT¼qík ykùÞkuo
hnu÷kt nkuÞ íku MkðuoLkwt {knkíBÞ {w{wûkw ©kuíkksLkkuLku ykðk Mktíkku Úkfes òýðk
{¤u Au. «Úk{ Mktíkku Úkfe ¼økðËT[rhºkkuLkwt ©ðý ÚkkÞ Au. íku ©ðý Úkfe s
¼økðkLkLkku {rn{k Mkkhe ÃkuXu Mk{òÞ Au, íkuýu fheLku MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞu
Þwõík ¼økðkLkLku rð»ku ¼Âõík «økx ÚkkÞ Au. 44-45
ÎëC¢: S¢ëC¢ ¢y¢¢ Ã¢¢ ÜëUy¢¢çÚÓ¢Ú¢¢ |¢¢ïçÁ¢y¢¢: ¢êçÁ¢y¢¢ Ã¢¢
S¢l: ¢é´S¢¢}¢Í¢¢ñÍ¢´ Ï¢ãéÁ¢ç¢Á¢ç¢y¢´ Í¢íçy¢ Ä¢ï Ã¢ñ S¢}¢êH}¢ì J
Ðí¢ïQU¢: ÜëUc¢ï¢ Ä¢ï Ã¢¢ ç¢Á¢NÎÄ¢S¢}¢¢ Ä¢y¢Îï y¢è¢üÁ¢¢y¢´
y¢ïc¢¢´ }¢¢y¢: ! ÐíS¢X¢çyÜUç}¢ã ÝÝé y¢¢´ ÎéHü|¢´ SÄ¢¢}¢é}¢éÿ¢¢ï: JJ 46
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï ãçÚx¢èy¢¢Ä¢¢´
S¢y¢éLc¢Hÿ¢¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢m¢ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 32 JJ
-------------------------------
nu {k ! ykðk MkíÃkwÁ»kkuLkkt ËþoLk fhðkÚke íku{Lkku MÃkþo fhðkÚke, íku{Lku

Lk{Mfkh fhðkÚke íku{Lkk [hýLke Mkuðk fhðkÚke, íku{Lku ¼kusLk fhkððkÚke,
íku{Lkwt [tËLk Ãkw»Ãknkhðzu ÃkqsLk fhðkÚke yLktík sL{kuÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k ÃkkÃkLkk
Mk{qnku íkífk¤ {q¤Mkrník Lkkþ Ãkk{uAu. íku{Lkk [hý{kt Mk{økú íkeÚkkuo rLkðkMk
fheLku hÌkkt Au, ¼økðkLk ©ef]»ýu ykðk MkíÃkwÁ»kkuLku ÃkkuíkkLkk ÓËÞ Mk{kLk fnu÷k
Au. nu {k ! ykðk MkíÃkwÁ»kkuLkk «MktøkÚke {w{ûw kwsLkkuLku yk søkík{kt fkuR Ãký ðMíkw
Ëw÷o¼ hnuíke LkÚke. Ãkhtíkw Mkðuo Mkw÷¼ ÚkkÞ Au, 46
MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þkLkk «Úk{ «fhý{kt ©enrhøkeíkkLkk
«Úk{ yæÞkÞ{kt MkíÃkwY»kkuLkkt ÷ûkýkuLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u çkºkeMk{ku
yæÞkÞ. --32--
------------------------------------
y. 33 «Úk{ «fhý 319
~¢Ä¢ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
ãçÚLÃ¢¢Ó¢ -
¢}¢¢üÎè¢¢´ Hÿ¢¢¢ç¢ |¢QUKX¢¢¢}¢¢¢}Ï¢ y¢ï ! J ÜU¢Ä¢¢ç}¢ çÃ¢çÃ¢ÓÄ¢ñÃ¢ ~¢Ä¢¢¢¢}¢ç¢ y¢Ã¢y¢: JJ 1
y¢~¢ ~¢Ä¢¢¢¢´ H¢ïÜU¢¢¢´ S¢ïEÚ¢¢¢´ y¢é ¢¢ÚÜU: J ¢¢Ú¢èÄ¢p Á¢èÃ¢ïà¢ñ: S¢Î¢ ¢}¢ü: S¢ ©ÓÄ¢y¢ï JJ 2
¢}¢üç¢DSy¢é ¢éLc¢¢ï ãè¢Á¢¢çy¢ÜéUH¢ïùç¢ Ä¢ :J S¢¢ïùç¢ ¾ír¢¢çÎç|¢: ¢êÁÄ¢: ÔH¢Í¢¢èÄ¢p Á¢¢Ä¢y¢ï JJ 3
¢}¢üÓÄ¢éy¢pïÎì¾ír¢¢çÎÚèEÚ¢ïùç¢ |¢Ã¢ïyÒ çÓ¢y¢ì J y¢<ã S¢¢ïùÄ¢Ë¢ÜñUx¢üsü: SÄ¢¢yS¢ïÄ¢´ ¢}¢ü »Ã¢ y¢y¢ì JJ 4
S¢ Ó¢¢ç¢ Ã¢y¢üy¢ï ¢÷¢¢´ Ã¢¢¢ü¢}¢çÃ¢|¢¢x¢y¢: J ¢éçy¢S}¢ëçy¢ S¢Î¢Ó¢¢Úñ: Ðíç}¢y¢¢ï çã ¢ë¢v¢ë¢ÜìU JJ 5
çÃ¢Ðíÿ¢ç~¢Ä¢çÃ¢Åìà¢êÎí¢ Ã¢¢¢üpyÃ¢¢Ú §üçÚy¢¢: J ¾ír¢Ó¢Ä¢Z Ó¢ x¢¢ãüSÄ¢´ Ã¢¢´ Ä¢¢S¢Sy¢¢¢¢}¢¢: JJ 6
S¢¢¢¢Ú¢¢ï çÃ¢à¢ïc¢pïyÄ¢ïÃ¢´ y¢ïc¢¢´ çm¢¢çSy¢ S¢: J S¢}¢¢S¢ï¢¢ï|¢Ä¢çÃ¢¢}¢ç¢ y¢ï Ã¢Ó}Ä¢ã´ à¢é|¢ï ! JJ 7
yæÞkÞ 33
¼ÂõíkLkk ytøk¼qík Ä{oLkwt rLkYÃký.
©enrh fnuAu, nu {k ! nðu nwt ík{Lku ¼ÂõíkLkk ytøk¼qík Ä{o,
¿kkLk yLku ðihkøÞLkkt ÷ûkýku su{ Au íku{ rðMíkkhÚke swËkt swËkt rððu[Lk fheLku
fnwt Awt íkuLku ík{khk ÓËÞ{kt Äkhý fhku. 1
íku ºký ytøkLku {æÞu Ä{oLkwt «Úk{ rððu[Lk fÁt Awt. çkúñkrË Rïhkuyu
Mkrník rºk÷kufeLkwt Äkhý fhu íkuLkwt Lkk{ Ä{o Au. yk Ä{of{oÚke Ãkhíktºk Mkðuo
Sðkí{kykuLku yLku ¼økðkLkLke WÃkkMkLkkÚke suLku yiïÞo «kó ÚkÞwt Au yuðk çkúñkrË
RïhkuLku Ãký {kuûk Lk ÚkkÞ íÞkt MkwÄe Äkhe hk¾ðk ÞkuøÞ Au.h òrík yLku fw¤Úke
¼÷u neLk nkuÞ, Aíkkt òu ÃkwÁ»k Ä{orLkc nkuÞ íkku íkuLke çkúñkrË Ëuðíkkyku Ãký
¾qçk «þtMkk fhu Au yLku ykËh ykÃku Au yLku çkúñkrË Eïhku suðku {kuxku nkuÞ
Aíkkt Ãký òu Ä{o{ktÚke ¼úü ÚkkÞ íkku íkuLke íkwåA {kýMkku Ãký ®LkËk fhu Au. íkuÚke
MkðuoLku Ä{oLkk {køkuo [k÷ðwt íku s ¾hu¾h Mkw¾fkhe Au. 3-4
nu {k ! ©wrík yLku M{]ríkyu «ríkÃkkËLk fhu÷k MkËk[khÚke «{krýík
fhkÞu÷ku yk Ä{o {Lkw»ÞLkk [kh ðýo yLku [kh yk©{Lkk ¼uËÚke yrÄfkhLku
yLkwMkkhu swËkuswËku ðýðkÞu÷ku A.u íku{kt çkúkñý, ûkrºkÞ, ði~Þ yLku þqÿ yk [kh
ðýo Au yLku çkúñ[Þo, øk]nMÚk, ðkLk«MÚk yLku MktLÞkMk yk [kh yk©{Lkk rð¼køk
fÌkk Au. 5-6
¥ôãS¢¢ S¢yÄ¢}¢Sy¢ïÄ¢´ ÜU¢}¢H¢ï|¢RéU¢¢´ Á¢Ä¢: J }¢l}¢¢´S¢¢ÚSÄ¢¢ÎïSyÄ¢¢x¢¢ï ÃÄ¢S¢¢Ã¢Á¢ü¢}¢ì JJ 8
Á¢¢çy¢S¢VÚy¢¢ãïy¢¢ïÃ¢üÁ¢ü¢´ ¢¢¢ÜU}¢ü¢: J S¢yS¢ïÃ¢¢ çÃ¢c¢é|¢çQUp ¢}¢¢ü: S¢¢¢¢Ú¢¢ ¢ë¢¢}¢ì JJ 9
à¢}¢¢ï Î}¢Sy¢¢¢ï ¿¢¢¢´ ÎÄ¢¢ ¢h¢ ÿ¢}¢¢ÎÄ¢: J SÃ¢¢|¢¢çÃ¢ÜU¢ çã çÃ¢ÐíSÄ¢ ¢}¢¢ü »y¢ï ÐíÜUè<y¢y¢¢: JJ 10
à¢¢ñÄ¢Z ¢ñÄ¢Z Ï¢H¢ñÎ¢Ä¢ïü S¢¢¢éx¢¢ïçÃ¢ÐíÚÿ¢¢}¢ì J ÿ¢~¢SÄ¢ S¢ãÁ¢¢ ¢}¢¢ü: Ðí¢ïQU¢ Ã¢¢y¢¢ü çÃ¢à¢Sy¢¢¢ JJ 11
à¢é¢êc¢¢´ çmÁ¢¢y¢è¢¢´ ¢}¢ü: à¢êÎíSÄ¢ Ó¢¢¢Í¢ï ! J ôãS¢¢Sy¢ñÄ¢¢çÎÚçãy¢¢ï ¢}¢¢ïüùÄ¢ïc¢¢´ ÜéUH¢ïçÓ¢y¢: JJ 12
Ä¢¢Á¢¢¢çÎp çÃ¢ÐíSÄ¢ ÿ¢~¢SÄ¢¢Ä¢é¢¢¢Ú¢}¢ì J ÃÄ¢¢¢¢Úp çÃ¢à¢¢ïùyÄ¢SÄ¢ S¢ïÃ¢¢ïQU¢ Á¢èçÃ¢ÜU¢ RU}¢¢y¢ì JJ 13
[khuðýoLkk MkkÄkhý yLku rðþu»kÄ{kuo :- nu {tøk÷YÃkk {k !

{Lkw»ÞLkk MkkÄkhý yLku rðþu»k yu{ çku «fkhLkk ðýoÄ{o y÷økÚke fÌkk Au.
yLku yk©{Ä{o Ãký y÷økÚke fÌkk Au. yk{ çkÒku «fkhLkk Ä{kuo nwt ík{Lku MktûkuÃkÚke
Mkt¼¤kðwt Awt. 7 ®nMkk Lk fhðe. MkíÞ çkku÷ðwt, [kuhe Lk fhðe. fk{, ¢kuÄ yLku
÷ku¼Lku Síkðk, {ã yLku {ktMkLkku íÞkøk hk¾ðku. ÃkheLkku íÞkøk hk¾ðku. fkuR
Ãký òíkLkwt LkkLkwt-{kuxwt ÔÞMkLk Lk fhðwt. ÃkkuíkkLke òrík Úkfe ¼úü fhu yuðwt, fkuR
Ãký ÃkkÃkf{o hkuxe-çkuxe ykrËLkk ÔÞðnkh{kt Lk yk[hðwt. Ãkqðkuoõík MktíkkuLke
ÞÚkkÞkuøÞ yLkwðr] ¥k Mkk[ððkÃkqðfo Mkuðk fhðe. ¼økðkLkLke LkðÄk ¼Âõík fhðe.
yk íkuh {wÏÞ Au yLku çkeò yLkuf [khu ðýoLkk MkkÄkhý Ä{kuo þk{kt fnu÷k
Au.8-9 yktíkh RrLÿÞkuLkwt þ{Lk fhðwt yLku çkkÌk RrLÿÞkuLkwt Ë{Lk fhðwt, íkÃk fhðwt
¿kkLk MkkÄðwt, Ëw:¾e WÃkh ËÞk hk¾ðe, MðÄ{o Ãkk÷Lk{kt ©Øk hk¾ðe, WÃkÿðeLku
ûk{k ykÃkðe ðøkuhu çkúkñýkuLkk Mðk¼krðf rðþu»kÃkýu Ãkk÷Lk fhðkLkk Ä{kuo fÌkk
Au. þqhðehíkk, Äehs, çk¤, WËkhíkk, MkkÄw, økkÞ yLku çkúkñýLkwt Ëwüku Úkfe
hûký fhðwt, ðøkuhu ûkrºkÞkuLkk rðþu»k Ä{o fÌkk Au. ¾uíke, ðuÃkkh, økkuhûkk yLku
ÔÞksðxku ykrË ði~ÞkuLkk rðþu»k Ä{kuo fÌkk Au. yLku nu rLk»ÃkkÃk {k ! ºkýu ðýoLkk
{Lkw»ÞkuLke Mkuðk- (Lkkufhe) fhðe íku þqÿLkku rðþu»k Ä{o fÌkku Au. [khu ðýoÚke
Ríkh òríkLkk Mkðuo sLkMk{wËkÞ {kxu su{kt ®nMkk Lk nkuÞ, [kuhe Lk nkuÞ yLku
ÔÞr¼[khf{o Lk nkuÞ íkuðe ÃkkuíkkLkk fw¤Lku Wr[ík fkuR Ãký «ð]r¥k fhðe íku íkuykuLkku
rðþu»k Ä{o fnu÷ku Au. 10-12
[khuðýoLke ykSrðfkLkkt MkkÄLk :- nu {k ! Þ¿kÞkøk MðkæÞkÞ
ykrË fhðkt yLku ËkLk Mðefkhðwt yu çkúkñýLke ykSrðfkLkwt MkkÄLk Au. ykÞwÄ
y. 33 «Úk{ «fhý 321
¥¢¢ó¢Ä¢¢ïÃ¢ñüàÄ¢Ã¢ëç¢<Ã¢Ðíÿ¢ç~¢Ä¢Ä¢¢ï}¢üy¢¢ J çÃ¢à¢: à¢êÎíSÄ¢ y¢SÄ¢¢ç¢ ÜU¢Ã¢¢üÎï: SÃ¢ñÃ¢ Ó¢¢Ä¢Î¢ JJ 14
~¢ñÃ¢¢ç¢üÜU¢ï Ä¢: S¢´SÜU¢Úñ: S¢}Ðí¢#: SÄ¢¢çÎìmÁ¢¢çy¢y¢¢}¢ì J ¾ír¢Ó¢Ä¢¢ü¢}¢ï çy¢DçÃ¢l¢Ä¢ñ S¢ x¢éL´ ¢Ä¢ïy¢ì JJ 15
ÜU¢ñÐè¢¢ÓÀ¢Î¢¢Îèç¢ Ã¢¢S¢¢´SÄ¢¢Ã¢àÄ¢ÜU¢ç¢ S¢: J ÜU¢¢¢üS¢¢Ä¢çÁ¢¢¢ï¢¢üçÎ Úÿ¢ïgÇ ÜU}¢ÇHê JJ 16
Á¢¢}¢¢H¢´ ¾ír¢S¢ê~¢´ çÏ¢|¢ëÄ¢¢Ó Á¢Å¢: ÜéUà¢¢¢ì J ¥T¢¢|Ä¢Xx¢¢dx|¢êc¢¢¢çÎ çÃ¢Ã¢Á¢üÄ¢ïy¢ì JJ 17
}¢éQïUm¢üÚ´ }¢ãyS¢X: ñ¢S¢XSy¢é S¢´S¢ëy¢ï: J m¢Ú}¢Sy¢èçy¢ ç¢çpyÄ¢ ÜéUÄ¢¢üÎ¢l´ ¢Ú´ yÄ¢Á¢ïy¢ì JJ 18
Äkhý fhe «òLkwt Ãkk÷Lk-hûký fhðwt íku ûkrºkÞkuLke ykSrðfkLkwt MkkÄLk Au. ðuÃkkh,
¾uíke ykrË ði~ÞkuLke ykSrðfkLkwt MkkÄLk Au yLku ºkýu ðýoLku íÞkt Mkuðk fhðe yu
þqÿLke ykSrðfkLkwt MkkÄLk Au. 13 íku{kt Ãký ykÃkífk¤ Ãkzu Lku ÃkkuíkkLke rLkrùík
ykSrðfkð]r¥kÚke SðLk [÷kððwt {w~fu÷ Ãkzu íÞkhu çkúkñý yLku ûkrºkÞkuyu ¾uíke-
ðuÃkkh ykrË ði~ÞLke ð]r¥k Mðefkhe ÷uðe. yLku ði~ÞkuLku ÃkkuíkkLke ykSrðfk{kt
ykÃkr¥k W¼e ÚkkÞ íÞkhu þqÿkuLke Mkuðk fhðkYÃk ykSrðfk Mðefkhe ÷uðe yLku
þqÿkuyu ykÃkífk¤{kt þtfhLkeríkLke ykSrðfkÚke SðLk [÷kðe ÷uðwt. Ãkhíkwt
ykÃkífk¤ ÔÞíkeík ÚkR òÞ íÞkhu ÃkkuíkkLke {q¤ ykSrðfkLke ð]r¥k WÃkh ykðe
sðwt. 14
çkúñ[Þko©{Lkk MkkÄkhýÄ{kuo :- nu {k ! çkúkñý, ûkrºkÞ yLku
ði~Þ, yk ºký ðýoLkk ÃkwÁ»kkuLku Þ¿kkuÃkðeík ykrË MktMfkhkuÚke rîsíð «kó ÚkkÞ
Au. ykðk rîs ÃkwÁ»kkuyu Ãknu÷k çkúñ[Þo yk©{{kt hneLku ðuËkrË yæÞÞLk {kxu
økwÁLkku yk©Þ fhðku.1Ãk økwÁLkk yk©{{kt hnuíkk íku çkúñ[kheyu fÃkkMkLkk íktíkw{ktÚke
çkLkkðu÷kt, fkiÃkeLk íkÚkk WÃkh ÄkhðkLkkt ykð~Þf ðku hk¾ðkt. {]øk[{o hk¾ðwt,
fk{¤ku hk¾ðku, Ëtz yLku f{tz÷wt Ãký hk¾ðkt. økki{¾ w eyu Mkrník íkw÷MkeLkk fkcLke
sÃk{k¤k Ãký hk¾ðe, Ë¼o yLku Ë¼o{ktÚke rLk{ík ykMkLk ykrË hk¾ðkt.
ykt¾{kt õÞkhuÞ yktsý Lk yktsðw.t íku÷Úke þhehLkwt {ËoLk Lk fhðw,t þhehu [tËLkLkku
÷uÃk Lk fhðku, Vw÷Lke {k¤k Äkhý Lk fhðe yLku MkwðýoLkkt yk¼q»kýku Ãký
çkúñ[khe yu Äkhý Lk fhðkt 16-17
nu {k ! çkúñ[kheyu yk ðkíkLkwt ¾kMk æÞkLk hk¾ðwt fu, {nkÃkwÁ»kkuLkku Mktøk
íku s {wÂõíkLkwt îkh Au yLku e÷tÃkx ÃkwÁ»kkuLkku Mktøk íku MktMk]ríkLkwt îkh Au. {kxu
MktíkkuLkku Mktøk fhðku Ãký yMktíkLkku Mktøk õÞkhuÞ Ãký Lk fhðku. yLku yü «fkhu
¥C¢¢ Ã¢Á¢ü¢´ è¢¢´ y¢yS¢à¢üSÄ¢ y¢é S¢Ã¢ü¢¢ J ÜéUÄ¢¢üm¢èü x¢éÚ¢ï|¢¢üÄ¢¢ü}¢ç¢ Ã¢Îïy¢ ÎêÚy¢: JJ 19
Ðí¢ç¢}¢¢~¢æ Ó¢ ç}¢¢é¢è|¢êy¢´ y¢é }¢çy¢¢êÃ¢üÜU}¢ì J ¾ír¢Ó¢Ä¢ü±íy¢¢Ú¢ï ¢ñÃ¢ Ã¢èÿ¢ïy¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì JJ 20
¥ç¢ çÓ¢~¢}¢Ä¢è´ Ä¢¢ïc¢¢´ ÎïÃ¢y¢¢Ðíçy¢}¢¢´ çÃ¢¢¢ J ÒU¢ç¢ ¢ñÃ¢ S¢ëà¢ïm¢èü x¢éLæ S¢ïÃ¢ïy¢ |¢çQUy¢: JJ 21
ÜéUÄ¢¢üyÜU¢H~¢Ä¢ï S¢Ä¢¢Ã¢Î¢´ Ðíçy¢Ã¢¢S¢Ú}¢ì J Á¢¢´ Ó¢ ç¢Á¢à¢QUKñÃ¢ }¢¢ñ¢´ Ðí¢y¢: ÐíÎ¢ïc¢Ä¢¢ï: JJ 22
ã¢ï}¢´ Ðí¢y¢Sy¢¢¢ S¢¢Ä¢´ ÜéUÄ¢¢üçjÿ¢¢Å¢´ Ó¢ S¢: J Ã¢ïÎ¢|Ä¢¢S¢¢Ú¢ï ç¢yÄ¢´ Ã¢S¢ïeéLÜéUHï Ã¢à¢è JJ 23
S¢¢X´ Ã¢ïÎ´ S¢ã¢¢Z Ó¢ Îïà¢ÜU¢H¢¢éS¢¢Úy¢: J ¥¢èyÄ¢ S¢ Ä¢¢¢à¢çQU S¢}¢¢Ã¢y¢ü¢}¢¢Ó¢Úïy¢ì JJ 24
x¢ëãè SÄ¢¢ÎçÃ¢ÚQUSy¢é ÎÃ¢¢ S¢ x¢éLÎçÿ¢¢¢}¢ì J çÃ¢ÚQUpïm¢´ Ä¢¢S¢´ ¢Ä¢ïm¢ ¢ñçDÜU¢ï |¢Ã¢ïy¢ì JJ 25
x¢ëãè Ï¢é|¢êc¢é: ÜéUHÁ¢¢´ S¢Ã¢¢¢Z Ã¢Ä¢S¢¢ùÃ¢Ú¢}¢ì J ¥çÝl¢}¢émãïyÜUÄ¢¢´ Ä¢¢Ä¢ï¢¢ï¢¢Á¢üÄ¢ïh¢}¢ì JJ 26
eLkku íÞkøk hk¾ðku. íku{kt Ãký òýe òuRLku eLkk ytøkLkku MÃkþo Lk ÚkkÞ íku ¾kMk
òuðwt. yLku çkúñ[kheyu økwÁÃkíLkeLku Ãký ËqhÚke Lk{Mfkh fhðk. 18-19
íkuðes heíku çkúñ[kheyu {iÚkwLkr¢Þk{kt ykMfík yuðkt «kýe{kºkLku
çkwrØÃkqðof õÞkhuÞ Ãký òuðkt Lkrn. íkÚkk ÷û{e ykrË ËuðeykuLke «rík{k rMkðkÞ
yLÞ eykuLke r[ºk yÚkðk Ãkk»kkýLke «rík{kLkku õÞkhuÞ Ãký çkwrØ Ãkqðof MÃkþo
fhðku Lkrn. íku{s ¼Âõík¼kðÃkqðof økwÁLke Mkuðk fhðe. «ríkrËLk rºkfk÷MktæÞk
Ãký çkúñ[kheyu fhðe íkÚkk þÂõík «{kýu Mkðkh Mkkts økkÞºke{tºk yLku
¼økðkLkLkk Lkk{{tºkLkku òÃk Ãký fhðku. Mkðkh Mkkts {kiLk Ãkk¤ðwt yLku yÂøLk{kt
nku{ fhðku, r¼ûkkxLk fhðw,t ðuËkæÞÞLkÃkhkÞý SðLk Sððw,t RrLÿÞkuLku SíkeLku
ðíkoðwt. yk heíku nu {k ! çkúñ[kheyu ðíkeoLku økwÁfw¤{kt rLkíÞu rLkðkMk fhðku. yk
«{kýu Ëuþfk¤Lku yLkwMkkhu ÃkkuíkkLke çkwrØLke ûk{íkk {wsçk A ytøk yLku íkuLkk
yÚkkuoyu Mkrník ðuËkæÞÞLk fheLku øk]nMÚkk©{{kt «ðuþ fhðk {kxuLkku Mk{kðíkoLk
MktMfkh fhðku. 20-24
øk]nMÚkk©{Lkk MkkÄkhýÄ{kuo :- nu {k ! su çkúñ[kheLku ðihkøÞ
Lk nkuÞ íkuýu ÃkkuíkkLke þÂõík «{kýu økwÁLku Ërûkýk ykÃke øk]nMÚkk©{{kt «ðuþ
fhðku Ãký suLku íkeðú ðihkøÞ nkuÞ íkuðk çkúñ[kheyu íkku MkeÄk ðkLk«MÚk fu MkLÞkMk
yk©{{kt «ðuþ fheLku Lkircf çkúñ[khe Úkðwt.25 nu {k ! øk]nMÚkk©{{kt «ðuþ
fhðkLke RåAkðk¤k ÃkwÁ»ku þwØfw¤{kt sL{u÷e, Mk{kLk ¿kkríkðk¤e, íkÚkk
ÃkkuíkkLkkÚke ô{h{kt LkkLke-rLkËkuo»k fLÞk MkkÚku rððkn fhðku. LÞkÞ íkÚkk LkeríkÚke
y. 33 «Úk{ «fhý 323
F¢¢´ S¢Ä¢¢~¢Ä¢´ ã¢ï}¢´ y¢¢ü¢´ çÃ¢c¢é¢êÁ¢¢}¢ì J SÃ¢¢Ä¢¢Ä¢´ à¢çQUy¢: ÜéUÄ¢¢ümñEÎïÃ¢´ Ó¢ S¢¢ïùÃ¢ã}¢ì JJ 27
Ðí¢y¢: ÜéUÄ¢¢üÎ¢¢çÎ y¢é S¢Ä¢¢´ }¢¢Ä¢çqÜUè}¢ç¢ J Ðí¢y¢|¢üÃ¢¢´ Ó¢ }¢Ä¢¢qï ç¢çà¢ S¢¢Ä¢y¢¢è´ y¢é S¢: JJ 28
S¢Ä¢¢Ã¢Î¢x¢¢Ä¢~¢èÁ¢¢çÃ¢cÃ¢Ó¢ü¢¢ïçÁÛ¢y¢: J Ó¢y¢éÃ¢ïülÄ¢S¢¢ñ çÃ¢Ðí: à¢êÎí »Ã¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 29
¥¢¢ñy¢´ ¢ S¢ëà¢ïm¢S¢: F¢yÃ¢¢ ÜU¢¢¢üS¢S¢}|¢Ã¢}¢ì J ¥F¢y¢ï¢¢¢çÃ¢~¢ï¢ S¢ëC´ ¢¢ñy¢´ Ó¢ ¢ S¢ëà¢ïy¢ì JJ 30
çÃ¢Ã¢¢ãÜU¢Hï Î¢Ä¢SÄ¢ çÃ¢|¢¢x¢¢Ã¢S¢Úïù¢Ã¢¢ J çmÁ¢¢çy¢Ú¢Î¢èy¢¢ôxÝ S¢çy¢ çÃ¢¢¢çÎS¢}|¢Ã¢ï JJ 31
Ä¢¢¢ÜU¢H´ ¢¢ïcÄ¢Ã¢x¢Z ¢¢ïc¢Ä¢ïó¢y¢é ¢èÇÄ¢ïy¢ì J ¥ó¢¢}Ï¢éÃ¢ñÚçy¢ô¢ y¢¢ïc¢Ä¢ïyS¢Ã¢üÎ¢ x¢ëãè JJ 32
ç¢yÄ¢´ ÜéUÄ¢¢üyS¢y¢¢´ S¢X´ |¢ôQU Ó¢ ¢Ã¢¢¢ ãÚï: J ÜéUS¢X´ ¢ñÃ¢ ÜéUÃ¢èüy¢ x¢ëã¢S¢ôQU Ó¢ }¢êÉÃ¢y¢ì JJ 33
Á¢èÃ¢ï|Ä¢: S¢ÜUHï|Ä¢¢ïùç¢ |¢QU¢¢¢ïÜU¢çy¢ÜU¢ãÚï: J ¥¢ç¢vÄ¢ï¢ çÃ¢Á¢¢¢èÄ¢¢}¢¢¢Úÿ¢¢ãü¢¢çÎc¢é JJ 34
ÄLk f{kðwt. «ríkrËLk MLkkLk fhðwt, rºkfk÷ MktæÞk fhðe, Mkðkh Mkkts nku{ fhðku,
rÃkík]ykuLkwt íkÃkoý fhðwt rð»ýw ¼økðkLkLkwt ÃkqsLk fhðw.t íku{s þÂõík «{kýu MðkæÞkÞ
íkÚkk ðiïËuðf{o fhðwt. 26-27
nu {k ! øk]nMÚk ÃkwÁ»ku ykÃkífk¤{kt {æÞkö Mk{Þu fhðkLke MktæÞk Mkðkhu
«kík:fk¤u s fhe ÷uðe íkÚkk «kík:Mk{Þu fhðkLke MktæÞk {æÞköu fhðe. íku{kt Ãku÷e
«kík:MktæÞk fhðe, ÃkAe {æÞkö MktæÞk fhðe. íkuðe s heíku ykÃkífk¤{kt MkkÞtfk¤u
fhðkLke MktæÞk hkrºkLku rð»ku fhðe. ykðe heíku nu {k ! MktæÞkðtËLk, økkÞºkesÃk
yLku rð»ýwLkwt ÃkqsLk fÞko ðøkhLkku rð« [kh ðuËLkku ¿kkíkk nkuðk Aíkkt Ãký þqÿ s
fnu÷ku Au. íku{kt fkuR MktþÞ LkÚke. 28-29 nu {k ! MLkkLk fÞko ÃkAe ÄkuÞk ðøkhLkk
MkqíkhLkk ðLkku MÃkþo Lk fhðku. yLku MLkkLk Lk fÞwO nkuÞ íkuðk yÃkrðºk ÃkwÁ»ku suLkku
MÃkþo fÞkuo nkuÞ íkuðk ÄkuðkÞu÷kt ðLkku Ãký MLkkLk fÞko ÃkAe MÃkþo Lk fhðku. nu
{k ! ºkýu ðýoLkk rîòrík ÃkwÁ»ku ÄLk-ÄkLÞ ykrËfLkku Ãkqýo ði¼ð nkuÞ íÞkhu
rððkn Mk{Þu íkÚkk ÃkkuíkkLke r{ÕfíkLkk ¼kR¼køk fhíku Mk{Þu yÂøLkLkwt ykÄkLk
yð~Þ fhðwt, yÚkkoíkT yÂøLkLke Mkkûke sYhÚke hk¾ðe. 30-31 nu {k ! øk]nMÚk
ÃkwÁ»ku Mk{Þu Mk{Þu {kíkk rÃkíkk ykrË Ãkku»ÞðøkoLkwt yÒk ðkrËfu fheLku Ãkku»ký
fhðwt Ãký íku{Lku Ãkezðk Lkrn. íkuðe s heíku yktøkýu ykðu÷k yríkrÚkykuLke
yÒk, s¤ yLku ðkrËfÚke rLkhtíkh Mkt¼kðLkk fhðe. rLkíÞu MktíkkuLkku Mk{køk{
fhðku yLku ¼økðkLkLke Lkð «fkhLke ¼Âõík Ãký fhðe yLku fwMktøkLkku fu
fwMktøkeLkku Mktøk õÞkhuÞ Lk fhðku íkÚkk {qZ {kýMkLke su{ ½h{kt ykMkõík
ÚkRLku Ãkzâk Lk hnuðwt. 32-33
¥à}¢¢çÎ|Ä¢¢ïùÓ¢ Á¢èÃ¢ï|Ä¢: ¢ïD¢: S¢çy¢ y¢ë¢¢ÎÄ¢: J ¥ó¢¢ñc¢Ä¢¢ÎÄ¢Sy¢ï|Ä¢Sy¢y¢: ¢ïD¢p Ã¢èL¢: JJ 35
y¢y¢ ¥¢¹í¢ÎÄ¢¢ï Ã¢ëÿ¢¢: ¢ïD¢ ÎïÃ¢Îíé}¢¢Sy¢y¢: J S¢¢FéçcÃ¢çy¢ çÃ¢à¢ïc¢¢ïùçSy¢ Ó¢ÚïcÃ¢¢ Ã¢Î¢ç}¢ y¢}¢ì JJ 36
ç¢¢èçHÜU¢çÎy¢: ¢ïD¢ Á¢èÃ¢¢Sy¢é à¢H|¢¢ÎÄ¢: J ½í}¢Ú¢l¢Sy¢y¢Sy¢ï|Ä¢pÅÜUÐí}¢éw¢¢ }¢y¢¢: JJ 37
à¢à¢¢ÎÄ¢Sy¢y¢¢ïùÁ¢¢l¢Sy¢ï|Ä¢Sy¢ï|Ä¢¢ï x¢Ã¢¢ÎÄ¢: J y¢y¢p }¢¢éÁ¢¢Sy¢ïc¢é Ã¢¢¢üpyÃ¢¢Ú ©¢}¢¢: JJ 38
¾í¢r¢¢¢Sy¢ïc¢é y¢ïc¢¢´ Ó¢ SÃ¢¢}¢üç¢Úy¢¢ Ã¢Ú¢: J ¿¢¢¢ç¢D¢Sy¢ïc¢é y¢ïc¢é |¢QU¢ »ÜU¢çy¢ÜU¢ ãÚï: JJ 39
y¢ï|Ä¢: ¢ïD¢ï ¢ ÜU¢ïùÄ¢çSy¢ S¢Î¢ùùSy¢ï y¢ïc¢é Ä¢hçÚ: J y¢¢Úy¢}Ä¢´ çÃ¢çÎyÃ¢ïy¢´ Ï¢ãé}¢¢Ä¢¢ ãçÚç¢y¢¢: JJ 40
MÚkkðhMk]rü{kt ÃkeÃk¤ku yLku støk{{kt Mkk[ku ¼økðËT¼õík

Mkðo©uc :- nu {k ! øk]nMÚk ÃkwÁ»ku çkeò çkÄk Sðku fhíkkt ¼økðkLkLkk yufktríkf
¼õíkkuLkku {rn{k yrÄfÃkýu òýðku. çkeò fhíkk yrÄf {kLk ykÃkðwt, yrÄf
hûký fhðwt. íku{s çkeò fhíkkt yrÄf íkuLku ykËh ykÃke Ãkqsðk. fkhýfu
¼økðkLk rMkðkÞ Mkðo Mk]rü {kºk{kt yufktríkf ¼õík Mk{kLk yLÞ fkuR ©uc LkÚke.
34
nu {k ! yk÷kufLke MÚkkðh Mk]rü{kt Ãkk»ký ykrËLkk Sðku fhíkkt ík]ýkrË Sðku
©uc Au. íkuLkk fhíkkt zktøkh rðøkuhu ÄkLÞ yLku yki»kÄeyku ©uc Au. íkuLkk fhíkkt
÷íkkyku ©uc Au. íkuLkkÚke yktçkk ykrËfLkkt ð]ûkku ©uc Au íku Mkðo fhíkkt ÃkeÃk¤ku
yrÄf ©uc Au. yk «{kýu MÚkkðh Mk]rü{kt LÞqLkkrÄfÃkýu rðþu»kíkk hnu÷e Au.
íkuðe s heíku støk{ Mk]rü{kt LÞqLkkrÄfÃkýu rðþu»kíkk hnu÷e Au. 35-36
nu {k ! yk søkíkLke støk{ Mk]rü{kt Ãk]ÚðeÃkh [k÷íke feze fhíkkt
ykfkþ{kt Wzíkkt ÃkíktrøkÞkt ©uc Au. íkuLkk fhíkkt MkwøktÄ«u{e ¼{hk ©uc Au. íkuLkk
fhíkkt [f÷kt ykrËf Ãkûkeyku ©uc Au, íkuLkk fhíkkt þkfknkhe MkMk÷kt ykrËf
«kýeyku ©uc Au, yLku íkuLkk fhíkkt økkÞku ykrË ©uc Au, íkuLkkÚke {Lkw»Þ ©uc Au,
íku{kt Ãký þwØ [kh ðýoLkk {Lkw»Þku ©uc Au. íku [kh{ktÚke Ãký çkúkñý ©uc Au,
íkuLkk fhíkkt Ãký Ä{oLkwt yk[hý fhLkkh fkuR Ãký òríkLkku ÃkwÁ»k ©uc Au, íkuðk
Äk{f ÃkwÁ»kku{kt Ãký ykí{¿kkLke ÃkwÁ»k ðÄw ©uc Au, yLku ¿kkLkeyku{kt Ãký su
¼økðkLkLkku yufktríkf ¼õík Au íku Mkðo fhíkkt ©uc Au. 37-39
nu {k ! ykðk ¼økðkLkLkk yufktríkf ¼õíkku Úkfe çkeò fkuR ©uc Au
Lkrn. fkhý fu, MðÞt ©enrh ¼økðkLk íkuLkk ytíkh{kt MkËkÞ rðhks{kLk nkuÞ
Au. yk «{kýu íkkhíkBÞíkk Mk{SLku ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLku Mkðo fhíkkt yrÄfÃkýu
y. 33 «Úk{ «fhý 325
Ä¢ »Ã¢´ ¢ çÃ¢Á¢¢¢èÄ¢¢yS¢ÎS¢yS¢}¢¢è: S¢ y¢é J Î¢ïc¢´ }¢ã¢y¢}¢¢Ý¢ïçy¢ çÃ¢Ã¢ïÜÚ çÃ¢Î¢èy¢ y¢y¢ì JJ 41
x¢¢¢¢ì ¢éc¢dÁ¢¢ï |¢êc¢¢ Ã¢¢ó¢¢çÎ Ó¢ |¢çQUy¢: J x¢ëãè ç¢Ã¢ïl ãÚÄ¢ï ç¢c¢ïÃ¢ïy¢ Ó¢ Ã¢ñc¢Ã¢: JJ 42
ÎïÃ¢¢¢ì ç¢y¢ë´p y¢ñÚïÃ¢ Ã¢¢S¢éÎïÃ¢ç¢Ä¢¢ùÓ¢üÄ¢ïy¢ì J Ä¢¢¢ÜU¢H´ Ó¢ ç¢~¢¢Îï: ¢¢h´ ÜéUÄ¢¢ül¢¢çÃ¢ç¢ JJ 43
¥ÜëUC¢ÓÄ¢ñ}¢éüÄ¢ó¢ñ: ÜUy¢üÃÄ¢´ ¢¢hÜU}¢ü Ó¢ J ±íès¢lñ: ÜëUC¢ÓÄ¢ñÃ¢ñü ¢¢Ä¢ñSy¢é à¢éçÓ¢ç|¢: S¢çy¢ ! JJ 44
}¢¢´S¢´ yÃ¢¢¢lç¢ ÒU¢ç¢ ¢¢hï ÎïÄ¢´ ¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì J ¥ôãS¢¢¢}¢ü¢Ú}¢¢ Ã¢ñc¢Ã¢¢: ç¢y¢Ú¢ï Ä¢y¢: JJ 45
}¢l´ }¢¢´S¢´ Ó¢ Ä¢S}¢ñ SÄ¢¢çó¢Ã¢ïl´ Ä¢SÄ¢ Ó¢¢°íy¢: J SÄ¢¢ÁèÃ¢ ôãS¢¢ y¢´ ÎïÃ¢´ ÎïÃ¢è´ Ó¢¢ç¢ ¢ }¢¢¢Ä¢ïy¢ì JJ 46
Îïà¢ÜU¢H¢¢éS¢¢Úï¢ y¢è¢¢üç¢ Ó¢ ±íy¢¢ç¢ Ó¢ J ÜéUÃ¢èüy¢ S¢ Ä¢¢¢à¢¢´ SÃ¢¢ç¢ÜU¢Ú¢¢éS¢¢Úy¢: JJ 47
¢éÄ¢Îïà¢ï ¢éÄ¢ÜU¢Hï ¢éÄ¢¢¢~¢ï çÃ¢à¢ïc¢y¢: J ¢éÄ¢´ ÜéUÃ¢èüy¢ Ä¢çyÜUç@jÃ¢ïÎÿ¢Ä¢}¢ïÃ¢ y¢y¢ì JJ 48
¥¢ÉKSy¢é ÜU¢ÚÄ¢ïÎí}Ä¢´ ÎëÉ´ ¢èçÃ¢c¢é }¢´çÎÚ}¢ì J Ã¢ëç¢ Î¢¢ï¢ ¢êÁ¢¢Ä¢¢: ÐíÃ¢¢ã}¢ì Ã¢y¢üÄ¢ïhÚï: JJ 49
{kLkðk yLku Ãkqsðk. su ÷kufku yk «{kýu íkkhíkBÞ¼kð Lkrn Mk{SLku Mktík yLku
yMktík{kt Mk{¼kð hk¾u Au íku {nk{q¾o Au yLku íku {kuxk Ëku»kLkk ¼køkeËkh Au. íku
fkhýÚke Ëhuf MkíkT yLku yMkíkT Lkku rððuf sYhÚke þe¾ðku. 40-41
ÃkwLk: øk]MÚkk©{Lkk MkkÄkhýÄ{oLkwt ðýoLk :- nu {k ! ði»ýð
yuðk øk]nMÚk ¼õíku [tËLk, Ãkw»Ãk{k¤k, y÷tfkhku, ðku íku{s yLkks ykrË
rðøkuhu ¼kuøÞ ÃkËkÚkkuo «Úk{ ¼økðkLkLku rLkðuËLk fhe ÃkAeÚke s ÃkkuíkkLkk WÃkÞkuøk{kt
÷uðkt. Ëuðíkkyku yLku rÃkík]ykuLkwt ÃkqsLk Ãký íku{kt ¼økðkLk y¾tz hnu÷k Au
yuðe çkwrØÚke ¼økðkLkLkkt s «MkkrËLkk [tËLkkrËf WÃk[khkuÚke s fhðwt.
þkkuõíkrðrÄÚke ©kØLkk Mk{Þu rÃkík]©kØ fu {kík]©kØ Ãký fhðwt. 42-43 nu Mkíke,
{k ! ¾uíke fÞko rðLkk Ãkkfu÷k {wrLk-yÒkÚke yÚkðk ¾uíkeÚke Ãkkfu÷k Ãkrðºk zktøkh
ykrË ÄkLÞÚke Ãký ©kØf{o fhðwt. yk ©kØf{o{kt ykÃkífk¤ ykðe Ãkzu Aíkkt
õÞkhuÞ {ktMkLkwt rLkðuËLk Lk fhðwt. fkhý fu rÃkík]yku n{uþkt y®nMkkÄ{o-ÃkhkÞý
s ¼økðkLkLkk ¼õíkku nkuÞ Au. 44-45 nu {k ! su Ëuðíkk fu ËuðeLke ykøk¤ {ã{ktMkLkwt
Lkiðuã Úkíkwt nkuÞ fu, Sð®nMkk Úkíke nkuÞ íkuðk Ëuð fu ËuðeLku õÞkhuÞ {kLkðk-Ãkqsðk
Lkrn. íkuðe s heíku nu {k ! ÃkkuíkkLkk yrÄfkhLku yLkwMkkhu Ëuþfk¤Lku æÞkLk{kt ÷R
þkkuõík rðrÄ «{kýu øk]nMÚkkuyu íkeÚkkoxLk fhðwt íkÚkk yufkËþe ykrË ðúíkkuLkwt
yLkwckLk Ãký fhðwt. ÃkrðºkËuþ{kt, Ãkrðºk fk¤{kt yLku Ãkrðºk MkíÃkkºk{kt su fktR
rðþu»k heíku ÃkwÛÞf{o fhu÷wt nkuÞ íku yrðLkkþe V¤Lku ykÃkLkkÁt ÚkkÞ Au. 46-48
ÄLkkZâ øk]nMÚkLkk rðþu»kÄ{o :- nu {k ! ÄLkkZâ øk]nMÚk ¼õíkkuyu
¥ôãS¢¢¢ì Ã¢ñc¢Ã¢¢¢ì Ä¢¿¢¢¢ì ÜéUÄ¢¢üy¢ì ÐíÓ¢éÚÎçÿ¢¢¢¢ì J Ã¢¢ç¢ÜêU¢y¢Ç¢x¢¢ÎèÝì çÃ¢c¢Ã¢¢¢Zp¢ç¢ ÜU¢ÚÄ¢ïy¢ì JJ 50
ÐíÓ¢éÚ¢ÁÄ¢çS¢y¢ñ|¢¢ïüÁÄ¢ñ: S¢¢¢êçÃ¢Ðí¢´p y¢¢üÄ¢ïy¢ì J ¢¢Ã¢}¢Ä¢ïy¢ y¢¢¢ì ÒU¢ç¢ S¢yS¢é ç¢cÜU¢Å¢ï |¢Ã¢ïy¢ì JJ 51
¢¢çy¢H¢ï|¢è ¢¢çy¢ÜU¢}¢è ¢¢çy¢RU¢ï¢è ¢ }¢yS¢Úè J ¢¢çy¢}¢¢¢è |¢Ã¢ïyÒU¢ç¢ ÎÄ¢¢´ ÜéUÃ¢èüy¢ Îïçãc¢é JJ 52
¥¢S¢ó¢S¢}Ï¢¢ãè¢¢ çÃ¢¢Ã¢¢: èÚ¢¢¢çÎ J ¢ S¢ëà¢ïiéçh¢êÃ¢Z y¢é x¢ëãS¢¢ïùç¢ ÜUÎ¢Ó¢¢ JJ 53
SÃ¢SÄ¢ }¢¢~¢¢ |¢çx¢Ä¢¢ç¢ Îéçã~¢¢ Ã¢¢ ÜUÎ¢Ó¢¢ J ¢ñÃ¢ çy¢DïÎíã:S¢¢¢ï x¢ëãè Ó¢¢¢Î}¢y¢Ú¢ JJ 54
y¢è¢¢üÎ¢Ã¢¢y}¢¢¢ï Í¢¢y¢}¢¢y}¢¢p ¢ÚSÄ¢ Ã¢¢ J }¢éQUÄ¢ïùç¢ ¢ ÜéUÃ¢èüy¢ ¢}¢üç¢D: S¢Î¢ |¢Ã¢ïy¢ì JJ 55
èç|¢: S¢|¢y¢ëÜü U¢ç|¢p ÎïÃ¢Ã¢ySÃ¢¢çy¢: S¢Î¢ J S¢ïÃÄ¢: ¢çy¢±íy¢¢¢}¢ïü çS¢yÃ¢¢ S¢yÄ¢ÁÄ¢ Ó¢¢¢H}¢ì JJ 56
çÃ¢¢Ã¢¢ç|¢p ¢¢Úèç|¢: ¢çy¢Ï¢éhK¢ Ú}¢¢¢çy¢: J S¢ïÃ¢¢èÄ¢: SÃ¢Îïãp ÜUà¢ü¢èÄ¢¢ï ±íy¢¢çÎç|¢: JJ 57
¢ïÿ¢ïy¢ ¢ S¢ëà¢ïyÒU¢ç¢ SÃ¢S¢}Ï¢ç¢Á¢¢ïy¢Ú}¢ì J çÃ¢¢Ã¢¢ ¢Ú}¢¢~¢´ Ó¢ yÄ¢¢x¢Ã¢¢¢ì Ä¢¢ïçc¢y¢´ Ä¢¢¢ JJ 58
íkku LkÔÞ ¼ÔÞ MkwÿZ h{ýeÞ ¼økðkLkLkk {trËhLkwt rLk{koý fhkððwt. íkËwÃkhktík
ÄLk-ûkuºk ykrËfÚke ykSrðfkLke ÔÞðMÚkk fhkðe ¼økðíkT ÃkqsLkLkk «ðknLku
y¾tz [k÷w h¾kððku.49 ð¤e ÄLkkZâ øk]nMÚku Aqxu nkÚku Ërûkýkyku ykÃkðkLke
MkkÚku ®nMkkhrník rð»ýwÞkøk Þ¿kku fhðk. íkÚkk ¼økðkLkLke fu ¼õíkkuLke MkuðkLku
yÚkuo ðkð, fwðk, ík¤kð rðøkuhu s¤MktøkúnLkk rLk{koý Ãký fhkððkt.Ãk0 íku{s
½ýkt ½e yLku Mkkfhr{r©ík r{»x¼kusLk ðzu ¼økðkLkLkk ¼õík MkkÄw yLku
çkúkñýkuLku ík]ó fhðk, Ãký íku{Lke yðøkýLkk fÞkhuÞ Lk fhðe. MkíÃkwÁ»kku ykøk¤
n{uþkt rLk»fÃkxÃkýu ðíkoðwt.Ãk1 yrík ÷ku¼ Lk fhðku. yrík fk{e Lk Úkðwt yLku yrík
¢kuÄ Ãký Lk fhðku. íkuðe s heíku {íMkh Lk hk¾ðku. fÞktÞ Ãký yrík{kLke Lk Úkðwt.
íku{s Mk{Mík ËunÄkheyku WÃkh ËÞkðk¤k Úkðwt.52 ð¤e nu {k ! øk]nMÚk ÃkwÁ»kkuyu
ÃkkuíkkLkk Mk{eÃk MktçktÄ rðLkkLke rðÄðk eykuLkku ykÃkífk¤ Ãkzâk rðLkk òýe
òuRLku õÞkhuÞ MÃkþo fhðku Lkrn.Ãk3 íku{ s øk]nMÚk ÃkwÁ»kkuyu ÃkkuíkkLke {k-çkuLk
yLku rËfheLke MkkÚku Ãký ykÃkífk¤ Ãkzâk rðLkk yufktík MÚk¤{kt õÞkhuÞ Lk hnuð.tw Ãk4
íkuðes heíku íkeÚkkorËf MÚkkLkfLku rð»ku {kuûkLku {kxu Ãký ÃkkuíkkLke fu ÃkkhfkLke níÞk
Lk fhðe yLku rLkíÞu Ä{oÃkhkÞý s SðLk Sððwt.55
MkÄðk-rðÄðk Lkkheyku L kk MkkÄkhýÄ{ku o :- nu {k !
MkÄðkLkkheyu ÃkríkðúíkkLkk Ä{o «{kýu ÂMÚkh hne [t[¤íkkLkku íÞkøk fhðku yLku
ÃkkuíkkLkk ÃkríkLkwt rLkhtíkh ËuðLke {kVf MkuðLk fhðwt íkÚkk rðÄðk Lkkheyu ¼økðkLk
©e ÷û{eÃkríkLke ÃkríkçkwrØÚke Mkuðk fhðe, íku{s [ktÿkÞý ykrËfLkk ðúík
y. 33 «Úk{ «fhý 327
ç¢~¢¢ ¢é~¢¢çÎ¢¢ Ã¢¢ç¢ çÃ¢¢Ã¢¢ y¢é Úã:S¢Hï J ¥¢¢yÜU¢H´ çÃ¢¢¢ ¢ñÃ¢ S¢ã çy¢DïyÜUÎ¢Ó¢¢ JJ 59
y¢ëy¢èÄ¢ ¥¢Ä¢éc¢¢ï |¢¢x¢ï x¢ëãS¢¢ï Ã¢¢}¢¢çÃ¢à¢ïy¢ì J S¢èÜU: è S¢éà¢èH¢ Ó¢ïÎÄ¢¢¢ yÃ¢ïÜUH: SÃ¢Ä¢}¢ì JJ 60
y¢~¢ °íèc}¢ï ¢@y¢¢¢ ©ÎÃ¢¢S¢p à¢ñçà¢Úï J ¥¢S¢¢Úc¢¢Åì Ã¢c¢¢üS¢é |¢Ã¢ïçmc¢é¢Ú¢Ä¢¢: JJ 61
Ã¢Ä¢ñÚïÃ¢¢çxÝã¢ï~¢¢çÎ ÜéUÄ¢¢üh¢Ä¢ÈUH¢çÎç|¢: J ¥xK¢Z Ó¢ ÜéUÅè´ ÜéUÄ¢¢üySÃ¢Ä¢´ y¢é Ï¢çãÚ¢Ã¢S¢ïy¢ì JJ 62
¥ÜëUC¢ÓÄ¢ñÚó¢¢lñÁ¢èüÃ¢ïySÃ¢Ä¢}¢é¢¢Ny¢ñ: J Ä¢¢¢à¢çQU Ã¢¢ï çS¢yÃ¢¢ y¢y¢: S¢óÄ¢¢S¢}¢¢¢Ä¢ïy¢ì JJ 63
ÜU¢¢}¢ïÜU¢´ Ó¢ ÜU¢ñ¢è¢ï mï y¢Î¢ÓÀ¢Î¢ï Ó¢ S¢: J çÃ¢|¢ëÄ¢¢m¢S¢S¢è ÎÇ´ Ã¢ñ¢Ã¢´ Ó¢ ÜUÇHé}¢ì JJ 64
¥C¢ÿ¢Ú´ Á¢¢ïçó¢yÄ¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢¢Ú¢ï Ä¢çy¢: J |¢çQU}¢ïÃ¢ ãÚï: ÜéUÄ¢¢Á¿¢¢¢çÃ¢¿¢¢¢S¢´Ä¢éy¢: JJ 65
WÃkðkMkÚke ÃkkuíkkLkk þhehLku f]þ fhe hk¾ðwt.Ãk6-Ãk7 yLku ð¤e su{ íÞkøke ÃkwÁ»kku
e{kºkLku árü {ktze òuíkk LkÚke yLku MÃkþo fhíkk LkÚke íku{ rðÄðk eykuyu Ãký
ÃkkuíkkLkk Mk{eÃk MktçktÄ rMkðkÞLkk Mk{økú ÃkwÁ»k{kºkLku òuðk Lkrn yLku íkuLkku MÃkþo
Ãký fhðku Lkrn. íkuðes heíku rðÄðk eyu yufktík MÚk¤{kt ÃkkuíkkLkk rÃkíkk fu
ÃkwºkLke MkkÚku Ãký ykÃkífk¤ Ãkzâk rðLkk õÞkhuÞ hnuðwt Lkrn.58-59
ðkLk«MÚkk©{Lkk MkkÄkhýÄ{kuo :- nu {k ! øk]nMÚk ÃkwÁ»kkuyu
ykÞw»ÞLkk ºkeò ¼køk{kt yufkðLk{k ð»koLkk «kht¼u ðkLk«MÚk-yk©{Lkku Mðefkh
fhðku. òu ÃkkuíkkLke e Mkwþe÷ Mð¼kðLke nkuÞ íkku MkkÚku ÷uðe, Lkrn íkku ÃkkuíkkLkk
ÃkwºkkuLku MkkUÃke yuf÷ks ðLk{kt «ðuþ fhðku.60 ðLk{kt íku ðkLk«MÚkeyu WLkk¤kLke
Éíkw{kt Ãký Ãkt[kÂøLkLkwt MkuðLk fhðwt. rþÞk¤k{kt rLkÞnÃkqðof s¤{kt çkuMkðwt.
ð»kkoÉíkw{kt ðhMkkËLke Äkhkyku MknLk fhðe. íkÚkk MkËkÞ ¼økðkLkLke ¼Âõík
ÃkhkÞý SðLk Sððwt.61 íkuðes heíku ðLk{kt Ãkkfu÷kt ¾zÄkLÞ fu V¤Úke yÚkðk
ftË{q¤Úke yÂøLknkuºk f{oLkwt yLkwckLk fhðwt. íku yÂøLk hk¾ðk {kxu fwxehLke
h[Lkk fhðe Ãký Ãkkuíku fwxehÚke çknkh rLkðkMk fhðku.62 ¾uíke fÞko rðLkk Ãkkfu÷k
yLku MðÞt støk÷{ktÚke MkkuÄe ÷kðu÷k ¾zÄkLÞ ykrËfÚke ÃkkuíkkLkk SðLkLkku rLkðkon
fhðku. ÃkkuíkkLke þÂõík yLkwMkkh ðLk{kt rLkðkMk fhe, ÃkAeÚke [kuÚkk MktLÞkMk
yk©{Lkku Mðefkh fhðku.63
MktLÞkMkk©{Lkk MkkÄkhýÄ{kuo :- nu {k ! yu MktLÞkMk yk©{{kt
«ðuþ fhu÷k ÃkwÁ»ku yuf ftÚkk Lku çku fkiÃkeLk íkÚkk çku ykåAkËLk ðku hk¾ðkt.
ðkt M k{kt Ú ke çkLkkðu ÷ ku Ët z hk¾ðku yLku f{t z ÷w t Äkhý fhðw t . 64 ð¤e
Ã¢c¢¢üÜU¢H´ çÃ¢¢ñÜU~¢ ¢ Ã¢S¢ïyS¢ yÃ¢¢¢¢çÎ J à¢éçÓ¢çÃ¢Ðíx¢ëãï |¢ñÿ¢´ ÜéUÄ¢¢üçó¢yÄ¢´ S¢ÜëUç}¢y¢}¢ì JJ 66
»ÜU¢ÎàÄ¢¢Îè¢è ãÚï±íüy¢¢ç¢ çÃ¢ç¢¢¢ Ó¢Úïy¢ì J ¢¢HÄ¢ïÎì¾ír¢Ó¢Ä¢Z Ó¢ çÁ¢y¢¢y}¢¢ Ó¢ çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢: JJ 67
Ã¢¢¢ÐíS¢p S¢óÄ¢¢S¢¢ï ç¢çc¢h¢ñ |¢Ã¢y¢: ÜUH¢ñ J ¥y¢¢ï çÃ¢ÚQU¢ï Ã¢¢èü Ã¢¢ x¢ëãè ~¢ñÃ¢¢èüÜU¢ïùç¢ Ó¢ JJ 68
Ã¢¢S¢éÎïÃ¢è´ }¢ã¢Îèÿ¢¢´ x¢ëãèyÃ¢¢ Ã¢ñc¢Ã¢¢ï |¢Ã¢ïy¢ì J SÃ¢¢¢}¢S¢¢ï ¾ír¢Ó¢Ä¢Z ¢¢HÄ¢S¢ ãôÚ |¢Á¢ïy¢ì JJ 69
yÄ¢vyÃ¢¢ Ã¢¢ SÃ¢x¢ëã}¢S¢¢ñ S¢¢¢é}¢ÇH}¢Ä¢x¢: J S¢¢¢éà¢èH¢ï |¢Á¢ïyÜëUc¢´ Ä¢¢¢ Ðí¢x|¢Úy¢¢ï Á¢Ç: JJ 70
¢ïÿ¢ïy¢ ¢ S¢ëà¢ïiéhK¢ ÜU¢DÁ¢¢}¢ç¢ Ä¢¢ïçc¢y¢}¢ì J çãÚÄ¢¢çÎ ¢¢´ Á¢s¢Ä¢¢x¢è ç¢Á¢çãy¢¢ïly¢: JJ 71
èñ¢S¢X »ÜU¢ï çã }¢éQU¢¢¢}¢ç¢ Ï¢¢ÜëUy¢ì J ãçÚ}¢ïÜÚ çÃ¢¢¢ùSy¢èçy¢ S¢Ã¢ü¢¢ y¢´ ¢çÚyÄ¢Á¢ïy¢ì JJ 72
¿¢¢¢´ |¢çQUSy¢¢¢ï Ä¢¢ïx¢SyÄ¢¢x¢: S¢ÓÀ¢çÓ¢y¢¢}¢ì J §yÄ¢¢ÎÄ¢¢ï x¢é¢¢ ÃÄ¢¢¢ü |¢Ã¢çy¢ èÐíS¢Xy¢: JJ 73
LkkhkÞýÃkhkÞý yu MktLÞkMkeyu ( H Lk{ku LkkhkÞýkÞ) yu yükûkh{tºkLkku

rLkhtíkh sÃk fÞko fhðku, ¿kkLk-rð¿kkLk MktÃkÒk ÚkR MktLÞkMkeyu ©enrhLke LkðÄk
¼Âõík fhðe.65 ykÃkífk¤ Ãkzâk rðLkk fu ð»kkoÉíkw rðLkk yuf søÞkyu õÞkhuÞ
ðkMk fhðku Lkrn. n{uþkt Ãkrðºk çkúkñýLkk ½hLke yÕÃk{kºkk{kt yufs ð¾ík
r¼ûkk økúný fhðe.66 yufkËþe ykrËf ¼økðkLkLkkt ðúíkkuLkwt rðrÄÃkqðof Ãkk÷Lk
fhðwt íkÚkk çkúñ[ÞoðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhðwt. {Lk yLku RrLÿÞkuLku SíkeLku ðíkoðwt.67
ðihkøÞðkLk {kxu fr¤Þwøke ÔÞðMÚkk :- nu {k ! ðkLk«MÚk yLku
MktLÞkMk yk çku yk©{Lkku fr¤Þwøk{kt rLk»kuÄ Au. íkuÚke ½h{ktÚke rðhõík ÚkÞu÷k
çkúñ[kheyu yÚkðk ºkýu ðýoLkk øk]nMÚkkuyu Ãký ¼køkðíke {nkËeûkkLkku Mðefkh
fhe ykí{rLkðuËe ¼õík Úkðwt.68 yLku ÃkkuíkkLkks yk©{{kt hne yü«fkhu
çkúñ[ÞoðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhe nrh¼sLk ÃkhkÞý SðLk ÔÞíkeík fhðwt.69 yÚkðk
½hLkku íÞkøk fheLku MkkÄwykuLkk {tz¤{kt sELku {nkËeûkk ÷RLku MkkÄwøkwýu MktÃkÒk
ÚkR É»k¼ËuðLkk Ãkwºk sz¼híkLke su{ rLk{koLkeÃkýu ðíkeo ¼økðkLkLkwt y¾tz ¼sLk
M{hý fhðw.t 70 nu {k ! ÃkkuíkkLkwt rník RåAíkk MkkÄw ÃkwÁ»ku ËuðíkkLke «rík{k rðLkkLke
yLÞ eLke r[ºk fu fkcLke «rík{kLku Ãký çkwrØÃkqðof òuðe Lkrn yLku íkuLkku MÃkþo
Ãký fhðku Lkrn, íku{s Mkwðýo fu YrÃkÞk ykrËf ÿÔÞLkku Ãký íÞkøk fhðku.71 nu
{k ! e yLku e{kt ykMkõík ÃkwÁ»kLkku Mktøk yuf ¼økðkLk rMkðkÞ {wõík ÃkwÁ»kkuLku
Ãký Mkðo «fkhu çktÄLk fhLkkhku Au, {kxu íkuLkk MktøkLkku MkkÄwÃkwÁ»ku MkËtíkh íÞkøk
hk¾ðku.72 eLkku «Mktøk ÚkÞk ÃkAe øk{u íkuðku rMkØ MkkÄw nkuÞ íkkuÃký íkuLkkt ¿kkLk,
¼Âõík, Þkuøk, íkÃk, íÞkøk yLku MkíþkLkwt {LkLk, ®[íkLk rðøkuhu yLktíkøkwýku rLk»V¤
y. 33 «Úk{ «fhý 329
ÜëUc¢¢çã|Ä¢ §Ã¢ è|Ä¢¢ï }¢é}¢éÿ¢é<Ï¢ç|¢Ä¢¢¢y¢: J S¢}¢¢ç¢ç¢D¢´ Ðí¢#¢ïùç¢ ¢é}¢¢´Sy¢¢ ÎêÚy¢SyÄ¢Á¢ïy¢ì JJ 74
ÜU¢}¢´ H¢ï|¢´ RéU¢´ }¢¢¢´ °í¢}Ä¢Fïã´ ÚS¢ñc¢¢¢}¢ì J m¢Ú¢Ä¢ïÃ¢ c¢Çïy¢¢ç¢ ç¢ÚÄ¢SÄ¢ïçy¢ S¢yÄ¢Á¢ïy¢ì JJ 75
¾ír¢Ó¢Ä¢Z S¢¢ïùCçÃ¢¢´ Úÿ¢´SyÄ¢¢x¢è çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢: J ãÚï¢üÃ¢çÃ¢¢¢´ |¢ôQU ÐíèyÄ¢¢ ÜéUÃ¢èüy¢ S¢Ã¢üÎ¢ JJ 76
çÃ¢ãè¢¢´ S¢ïÃ¢Ä¢¢ çÃ¢c¢¢ïÚS¢¢ñ }¢éôQU Ó¢y¢é<Ã¢¢¢}¢ì J ¥ç¢ ¢ïÓÀïÓ ÜñUÃ¢ËÄ¢´ y¢éÓÀ´ SÃ¢x¢¢üçÎ ôÜU ¢é¢: JJ 77
çÃ¢c¢éS¢ïÃ¢ïy¢Ú¢à¢ïc¢Ã¢¢S¢¢¢ï}¢êH¢¢ïly¢: J ¥HÏ¢¢y}¢ÐíÃ¢ïà¢¢Ã¢ÜU¢à¢¢ïùy¢: à¢~¢éç|¢p S¢: JJ 78
Îïà¢ÜU¢HçRUÄ¢¢à¢¢S¢X¢Îè¢S¢y¢SyÄ¢Á¢¢ì J S¢y¢Sy¢¢´p ¢Ä¢çó¢yÄ¢´ Ã¢y¢ïüy¢¢Ã¢ç¢ S¢çÓÀîy¢ï JJ 79
S¢Ã¢ïücÃ¢ïy¢ïc¢é ¢}¢ïüc¢é Ä¢SÄ¢ Ä¢SÄ¢ ÓÄ¢éçy¢|¢üÃ¢ïy¢ì J Ã¢¢¢ü¢}¢è Ä¢¢¢à¢¢´ ÜéUÄ¢¢ü¢¢SÄ¢ ç¢cÜëUçy¢}¢ì JJ 80
§y¢´ }¢Ä¢¢ y¢ï Á¢¢çÄ¢ç~¢ ! ¢}¢¢ïü Ã¢¢¢ü¢}¢¢¢¢´ çÃ¢çãy¢py¢é¢¢ü}¢ì J
¢ë¢ÜìU ¢ë¢vS¢¢¢é ç¢Mç¢y¢¢ï Ã¢ñ ¿¢¢¢SÄ¢ Ã¢ÿÄ¢¢}Ä¢¢ Hÿ¢¢´ y¢ï JJ 81JJ
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï ãçÚx¢èy¢¢Ä¢¢´
Ã¢¢¢ü¢}¢¢}¢üç¢M¢¢¢¢}¢¢ ~¢Ä¢ôà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:JJ 33JJ
-------------------------------
ÚkR òÞ Au, íkuÚke {w{wûkwyu fk¤k MkÃkoLke su{ e Úkfe n{uþkt ¼Þ Ãkk{íkk hnuðwt
òuRyu, yhu ! fkuR Mk{krÄ ÂMÚkríkLku «kó fhe nkuÞ íkku Ãký MkkÄw ÃkwÁ»ku eLkku
«Mktøk íkku ËqhÚke s Akuze Ëuðku.73-74
ð¤e nu {k ! fk{, ¢kuÄ, ÷ku¼, {kLk, ¼økðkLkLkk ¼õíkku rMkðkÞ yLÞºk
MLkun yLku hMkkMðkË{kt ykMkÂõík, yk A LkhfLkkt îkh Au, íkuÚke íkuLkku ËqhÚke s
íÞkøk fhðku. ð¤e yu íÞkøke ÃkwÁ»ku RrLÿÞku Síke nkuÞ Aíkkt Ãký yü«fkhLkk
çkúñ[ÞoLkwt Ãkk÷Lk fhíkkt Úkfkt rLkhtíkh ©enrhLke Lkð«fkhLke ¼Âõík r«rík Ãkqðof
fhðe.75-76 nu {k ! ¼økðkLkLkk yufktríkf ¼õík ykðk MkkÄw ÃkwÁ»kku ¼økðkLkLke
Mkuðk rMkðkÞ [kh«fkhLke {wÂõík fu fiðÕÞ{wÂõíkLku Ãký RåAíkk LkÚke íkku ÃkAe
íkwåA yuðkt MðøkoLkkt Mkw¾Lke íkku yÃkuûkk s fu{ hk¾u ? ¼økðkLkLke Mkuðk rMkðkÞ
Ríkh ðkMkLkkLkku Lkkþ fhðk{kt íkíÃkh hnuLkkhk ykðk MkkÄwÃkwÁ»ku ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt
fk{, ¢kuÄu krË ytík:þºkwykuLku «ðuþðkLkku yðfkþ «kó Lk ÚkkÞ yu heíku MkkðÄkLkÃkýu
ðíkoðwt.77-78 ð¤e nu {k ! ykðk MkkÄwÃkwÁ»ku yþw¼ yuðk Ëuþ, fk¤, r¢Þk,
þk, Mktøk, Ëeûkk, {tºk yLku æÞkLkLkku íÞkøk fhðku, yLku þw¼ Ëuþfk¤krËfLkwt
n{uþkt MkuðLk fhðwt, íku{s Ãkqðkuoõík MkkÄw ÷ûkýu MktÃkÒk ÃkwÁ»kkuyu yk[hu÷k {køkuo
[k÷ðwt. íku{ Aíkkt nu {k ! {U çkíkkðu÷k yk rLkÞ{ku{ktÚke su su rLkÞ{Lkku ¼tøk ÚkkÞ
íkuLkwt ðýko©{e Ëhuf ÃkwÁ»kkuyu ÞÚkkþk «kÞrùík fhðwt.79-80
Ó¢y¢éôà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
Ä¢mSy¢é Ä¢¢Îëà¢´ y¢SÄ¢ y¢¢ÎëvyÃ¢ï¢ Ðí}¢¢¢y¢: J Ã¢ïÎ¢´ Ä¢¢ÎéçÎy¢´ }¢¢y¢¿¢¢ü¢SÄ¢ Hÿ¢¢}¢ì JJ 1
y¢Ó ¿¢¢¢´ çm¢¢ Ðí¢ïQÚ y¢~¢ñÜÚ ¿¢¢¢}¢¢y}¢¢: J ¢Ú}¢¢y}¢SÃ¢M¢SÄ¢ ¿¢¢¢´ Ó¢ïyÄ¢¢Ú´ }¢y¢}¢ì JJ 2
¥¢y}¢¢Á¢èÃ¢ §ã Ðí¢ïQU¢ï ÃÄ¢¢Ä¢ S¢Ã¢Z Ã¢¢é: çS¢y¢: J Ï¢¢s¢y¢:ÜUÚ¢¢¢¢´ y¢gïÃ¢¢¢¢´ Ó¢ ÐíÜU¢à¢ÜU: JJ 3
Á¢¢°íÎ¢çÎcÃ¢Ã¢S¢¢S¢é S¢êH¢çÎc¢é Ã¢¢écc¢é Ó¢ J Ï¢hSy¢¢Î¢y}Ä¢S¢}Ï¢¢¢mSy¢éy¢Sy¢çmHÿ¢¢: JJ 4
nu sLkLke ! yk «{kýu {U [khu ðýo yLku [khu yk©{Lkk þkrðrník
Ä{kuoLkwt ík{khe ykøk¤ Ãk]ÚkfT Ãk]ÚkfT MÃkü heíku rLkÁÃký fÞwO, nðu ík{Lku ¿kkLkLkwt
÷ûký fnwt Awt.81
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt nrhøkeíkkLkk
çkeò yæÞkÞ{kt ðýko©{ Ä{oLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u íkuºkeMk{ku
--------------------------------------
yæÞkÞ 34
¼ÂõíkLkk ytøk¼qík ¿kkLkLkwt rLkYÃký.
©enrh fnu Au, nu {k! su ðMíkw suðk «fkhLke nkuÞ íku ðMíkwLku «íÞûk
«{ký, yLkw{kLk «{ký, WÃk{kLk «{ký fu þçË «{kýÚke íkuðk «fkhu s MktÃkqýo
òýe ÷uðe íkuLkwt Lkk{ ¿kkLk fnuðkÞ Au. íku ¿kkLk þkMºkku{kt çku «fkhLkwt fnu÷wt
Au. yuf ykí{kLkk MðYÃkMktçktÄe ¿kkLk yLku çkeswt Ãkh{kí{kLkk MðYÃk MktçktÄe
¿kkLk. 1-2
ykí{MðYÃkLkwt ¿kkLkrLkYÃký :- nu {k! ynª ¿kkLkLkk «fhý{kt ykí{k
þçËÚke þheh{kt hnu÷k SðLku fnu÷ku Au, su Sðkí{k ¿kkLkþrõíkÚke Lk¾Úke
rþ¾k ÃkÞOík yk¾k þheh{kt ÔÞkÃkeLku hnu÷ku Au. yLku íku þheh{kt hnu÷k ykt¾-
fkLk ðøkuhu çkkÌk RrLÿÞku íkÚkk {Lk çkwrØ ðøkuhu yktíkh ErLÿÞku íkÚkk íku MkðuoLkk
MkqÞkorË ËuðíkkykuLkku yk Sðkí{k «fkþf Au. òøkúík, Mð¡ yLku Mkw»kwrÃík yk ºký
yðMÚkk íkÚkk MÚkq÷, Mkqû{ yLku fkhý yk ºký þheh{kt yk Sð íkkËkíBÞ
y. 34 «Úk{ «fhý 331
Ä¢¢ñÃ¢ x¢¢ïHÜÚ H¢ñã´ y¢¢Î¢y}Ä¢ï¢ ¢¢TÄ¢: J ÃÄ¢¢Ä¢ çS¢y¢¢ïùç¢ y¢çjó¢Hÿ¢¢¢ïùçSy¢ y¢¢¢ sS¢¢ñ JJ 5
¢ Ã¢ñ çÃ¢ÜéULy¢ï Îïãï çÃ¢ÜU¢Ú¢Ðí¢ÝéÃ¢yÄ¢ç¢ J y¢¢¢ ¢àÄ¢çy¢ Îïãïùç¢ ¢¢S¢¢ñ ¢àÄ¢çy¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì JJ 6
S¢çÓÎíê¢¢ïùÿ¢Ú: S¢êÿ}¢¢ï Îé¿¢ïüÄ¢p S¢ Ã¢y¢üy¢ï J §y¢´ Ä¢Î¢y}¢¢¢ï ¿¢¢¢}¢¢y}¢¿¢¢¢´ y¢ÎéÓÄ¢y¢ï JJ 7
¢Ú}¢¢y}¢SÃ¢M¢SÄ¢ ¿¢¢¢´ y¢ï ÜU¢Ä¢¢}Ä¢¢ J ¢èÜëUc¢¢ï Ä¢: ¢Ú´ ¾ír¢ ¢Ú}¢¢y}¢¢ S¢ ÜUè<y¢y¢: JJ 8
¥Ðí ¢ Üë U y¢x¢é ¢¢ï çÃ¢c¢é < ¢x¢é ü ¢pï E Úï E Ú: J ¢¢Ú¢Ä¢¢p |¢x¢Ã¢¢Ã¢¢S¢é Î ï Ã ¢¢ï Ä¢ ©ÓÄ¢y¢ï JJ 9
MktçktÄÚke yÚkkoíkT íkuLke MkkÚku yufhMk ÚkE sðkYÃk MktçktÄÚke çkæÄ ÚkÞku Au.
Ãký ðMíkwíkkyu yðMÚkk yLku þhehÚke íkÆLk swËku Au. 3-4
nu {k! suðe heíku yrøLk ÷ku¾zt Lkk økku¤k{kt yufhMk ÚkEu ÔÞkÃke sðkÚke
yufYÃk ÚkE òÞ Au Ãkhtíkw ðMíkwíkkyu ÷ku¾tzLkk økwýÄ{kuoÚke íku yrøLk íkÆLk swËku
s Au. íku{ Sðkí{k Ãký yk þheh íkÚkk yðMÚkkYÃk sz ðMíkwÚke íkÆLk swËku s
Au. þheh{kt çkk÷-ÞkiðLk-ð]Ø ykrË rðf]ríkyku «kÃík ÚkkÞ Aíkkt íku{kt hnu÷k
Sðkí{kLkk MðYÃk{kt fkuE rðf]rík ÃkuËk Úkíke LkÚke. íku{s Ëun Lkkþ Ãkk{u Aíkkt
Sð Lkkþ Ãkk{íkku LkÚke. yk Sð MkíÞ MðYÃk Au. [iíkLÞ MðYÃk Au. AuËkðwt-
fÃkkðwt ykrË ûkh Ä{kuoÚke hrník yûkh Au. yýw Mkh¾k Mkqû{ nkuðkÚke yk MÚkq÷
Ë]rüÚke òuR þfkíkku LkÚke. ¼økðËTf]Ãkk rðLkk íku Ëw¿kuoÞ Au. yÚkkoíkT íkuLkk MðYÃkLku
¼økðkLkLkk ¼õíkku rMkðkÞ Mkk[e heíku fkuR òýe þõíkwt LkÚke. Mkk[e heíkLkk yk
Sðkí{kLkk MðYÃkLku òýðwt íkuLkwt Lkk{ ykí{¿kkLk fnuðkÞ Au. 5-7
Ãkh{kí{MðYÃkLkwt ¿kkLkrLkYÃký :- nu {k ! nðu ík{Lku Ãkh{kí{kLkk
MðYÃkLktw ¿kkLk fnwt Awt, MðYÃk, Mð¼kð, økwý yLku rð¼qrík ykrËfÚke yûkh
çkúñ Úkfe Ãký Wíf]»x nkuðkÚke suLku Ãkhçkúñ fnuðkÞ Au yuðk ©ef]»ý ¼økðkLk
Au, íku s Ãkh{kí{k Au. íku Mk¥ð, hs yLku ík{ yk «kf]ík økwýkuÚke hrník Au íkuÚke
rLkøkwoý fÌkk Au. íkÚkk íku sz r[Ëkí{f yk Mk{økú Mk]rü{kt ytíkÞko{eÃkýu y¾tz
rLkðkMk fheLku hnu÷k nkuðkÚke íkuLku rð»ýw fÌkk Au. íku «ÄkLk ÃkwÁ»kkrËf EïhkuLkk
Ãký Eïh nkuðkÚke Ãkh{uïh fÌkk Au, íkuðes heíku çkæÄ fu {wõík SðkuLkk
Mk{qnLke ytËh fu çknkh hneLku íkuLkwt rLkÞ{Lk fhu Au íkuÚke íkuLku LkkhkÞý fÌkk Au.
yiïÞo ykrË A ¼økLkk rLkrÄ nkuðkÚke íkuLku ¼økðkLk fnuðkÞ Au. íkÚkk suLkwt
ytík:fhý þwæÄ nkuÞ íÞkts «økx Úkíkk nkuðkÚke íkuLku ðkMkwËuð fÌkk Au. 8-9
S¢¢ÿ¢¢yS¢}Ï¢¢y¢¢ï Ä¢SÄ¢ ÜUy¢¢ü ¢h¢ S¢éw¢´ y¢¢¢ J ¿¢¢¢´ S¢¢¢´ Ó¢ ÎíÃÄ¢¢çÎ x¢éÄ¢ç¢ SÄ¢¢çh ç¢x¢éü ¢}¢ì JJ 10
SÃ¢y¢~¢: SÃ¢ÐíÜU¢à¢p S¢Ã¢üÜU¢Ú¢ ÜU¢Ú¢}¢ì J ¾ír¢|¢êy¢ñÚÄ¢é¢¢SÄ¢: ÜU¢ïçÅS¢êÄ¢¢üçÎ|¢¢SÃ¢Ú: JJ 11
Ðí¢¢¢¢l¢C¢Ã¢Ú¢¢Ã¢ëy¢¢¢ïÜU¢ÇÜU¢ïÅÄ¢: J Ä¢~¢¢¢éÃ¢çyS¢y¢¢ ¾ír¢¢ÿ¢Ú´ y¢h¢}¢ Ä¢SÄ¢ Ó¢ JJ 12
çÎÃÄ¢M¢¢ïùÿ¢Ú¢y}¢¢ Ó¢ ¢éy¢¢ï Ä¢p¢ÿ¢Ú¢y¢Ú: J ¥y¢Ä¢¢ü}¢è Ó¢ S¢Ã¢ïüc¢¢}¢¢y}¢¢¢´ Ä¢¢ïùÓÄ¢éy¢¢ï ãçÚ: JJ 13
ÜU¢H¢ï }¢¢Ä¢¢ ¢é}¢¢¢ì Ä¢SÄ¢ }¢ã¢yÃ¢¢ÎÄ¢Sy¢¢¢ J à¢QUK: S¢yÄ¢ïÜU}¢ïÃ¢¢çmy¢èÄ¢´ ¾ír¢ Ä¢: Ðí|¢é: JJ 14
¢ïÄ¢S¢ï |¢éçÃ¢ H¢ïÜU¢¢¢´ Ä¢¢ïùÃ¢y¢¢Ú¢çÃ¢|¢<y¢ Ó¢ J ¥¢ïÜUÜUËÄ¢¢¢x¢é¢: S¢ ¿¢ïÄ¢: ¢éLc¢¢ï¢}¢: JJ 15
nu {k ! yk Ãkh{kí{kLkku MkkûkkíkT MktçktÄ fux÷ku {nkLk Au. yk ÷kuf{kt

r¢ÞkLkku fhLkkh ÃkwÁ»k ©Øk, Mkw¾, ¿kkLk, MÚkkLk íkÚkk ÿÔÞku yk Mkðuo {kÞkLkk ºký
økwýÚke Þwõík nkuðk Aíkkt íkuLku Ãkh{kí{kLkku MkkûkkíkT MktçktÄ òu «kÃík ÚkkÞ íkku íkhíks
íku Mkðuo rLkøkwoý ÚkE òÞ Au. fkhý fu Ãkh{kí{k MkËkÞ rLkøkwoý Au. íku MkËkÞ
Mðíktºk Au, Mðík:rMkæÄ y¾tz «fkþ{kLk Au. søkíkLkwt {q¤ fkhý, {q¤ «f]rík
yLku {q¤ ÃkwÁ»k, íkuk Ãký íku fkhý Au. çkúñ¼kðLku Ãkk{u÷k {nk{wõíkku Ãký íkuLke
y¾tz WÃkkMkLkk fhu Au. íkÚkk íku fhkuzku MkqÞoLkk «fkþÚke Ãký ðÄw «fkþ{kLk
Au.10-11 nu {k ! «ÄkLk ykrË yü ykðhýu Þwõík yLktíkfkuxe çkúñktzkuLkk Mk{qnku
su yûkhçkúñ{kt yýwLke su{ Qzíkk Vhu Au, íku yûkhçkúñ yk Ãkh{kí{kLktw Äk{
Au, yk Ãkh{kí{k MkËkÞ Mkkfkh rËÔÞMðYÃku ynª rðhksu Au. íku yûkhLkk ykí{k
Au. íkuÚke íku yûkhçkúñÚke Ãký Ãkh þkku{kt ðýoðkÞu÷k Au. Mkðuo Sð«kýe {kºkLkk
yLku ðihkxkrË RïhkuLkk Ãký íku ytíkÞko{e Au. íku MðYÃk, Mð¼kð, økwý, rð¼qrík
yLku yiïÞo Úkfe õÞkhuÞ åÞwík Úkíkk LkÚke íkuÚke yåÞwík fnu÷k Au. 12-13 nu {k !
íku Ãkh{kí{k yuf s Au. yrîíkeÞ Au, yÚkkoíkT íkuLke Mk{kLk fu íkuLkkÚke [rzÞkíkwt yk
rðï{kt fkuE LkÚke, yLku fk¤, {kÞk, ÃkwÁ»k yLku {n¥k¥ð ykrËf su Au, íku íkku
íkuLke þrõíkyku Au yLku Ãkkuíku íkku íkuLkwt rLkÞ{Lk fhLkkhk «¼w Au. íkus Ãkh{kí{k
¼økðkLk ©enrh yk Ãk]Úðe WÃkh ÃkkuíkkLkku rðhn MknLk Lknª fhe þfLkkhk ÃkkuíkkLkk
yufktríkf ¼õíkkuLku ÃkkuíkkLke {qríkoLkwt Mkw¾ ykÃkðk {kxu íkÚkk yLktík SðkuLkkt fÕÞkýLku
yÚkuo yLku yMkwhkuLkku rðLkkþ fhðkLku yÚkou hk{f]»ýkrËf yðíkkhkuLku Äkhý
fhLkkhk Au. yk Ãkh{kí{k MkíÞ, þki[, ËÞk ykrË yLktík fÕÞkýfkhe økwýkuLkk
Äk{ Au. ûkh yLku yûkhÚke Ãký W¥k{ nkuðkÚke íkuLku ÃkwÁ»kku¥k{ fnu÷k Au. 14-15
y. 34 «Úk{ «fhý 333
¢èÜëUc¢ »c¢¢ïùÿ¢Ú¢êLc¢¢y}¢¢¢ SÃ¢à¢çQU}¢êHÐíÜëUôy¢ S¢}¢èÿ¢y¢ïJ
çS¢S¢ëÿ¢éÚïÃ¢¢x¢ç¢y¢¢Çx¢¢ïHÜU¢¢¢ï Ó¢ S¢¢ x¢|¢ü}¢¢ïÿ¢¢¢y}¢ÜU}¢ì JJ 16
S¢êy¢ï y¢y¢: S¢¢ S¢ã¢êLc¢¢ç¢ Ðí¢¢¢y¢Ã¢¢ç¢ Ó¢ ÜU¢ïçÅà¢¢ïù¢ J
y¢y¢êLc¢¢y}¢Ðí|¢éÃ¢èçÿ¢y¢ï|Ä¢Sy¢ï|Ä¢¢ï Á¢x¢yÜU¢Ú¢y¢Ã¢S¢x¢ü: JJ17
¾ír¢¢Çç¢ Ï¢ãê¢èy¢´ S¢}|¢Ã¢çy¢ ãÚèÓÀÄ¢¢ J y¢~¢ñÜUSÄ¢¢¢éRU}¢ï¢ S¢}|¢Ã¢´ ÜU¢Ä¢¢ç}¢ y¢ï JJ 18
»ÜUSÄ¢¢Ä¢éjÃ¢´ Ã¢QéÚ çÃ¢Sy¢Úï¢ ¢ à¢vÄ¢y¢ï J ¥y¢: S¢Ñìÿ¢ï¢y¢¢ï }¢¢y¢Sy¢Îéy¢ç¢}¢üÄ¢¢ïÓÄ¢y¢ï JJ 19
Ðí¢¢¢y¢Ã¢¢¢S}¢¢¢é ¢é´ÎëC¢ç~¢x¢é¢¢y}¢ÜU¢y¢ì J Á¢x¢ÎÑìÜUéÚM¢´ çã }¢ã¢yÃ¢´ ÐíÁ¢¢Ä¢y¢ï JJ 20
Ðí¢¢¢ï¢¢Ã¢ëy¢¢¢S}¢¢m¢S¢éÎïÃ¢ïÓÀÄ¢¢ S¢çy¢ ! J }¢ã¢Ã¢¢ÎãV¢ÚççÃ¢¢¢ï Á¢¢Ä¢y¢ï y¢y¢: JJ 21
S¢¢çÃ¢ÜU¢ï Ú¢Á¢S¢pñÃ¢ y¢¢}¢S¢pïçy¢ S¢ç~¢¢¢ J Ä¢¢¢ Ðí¢¢¢ï¢ }¢ã¢}¢ãy¢¢ S¢ y¢¢¢Ã¢ëy¢: JJ 22
çkúñktzkuLkku WíÃkr¥k ¢{ :- nu {k ! yks Ãkh{kí{k ÃkwÁ»kku¥k{

LkkhkÞý ¼økðkLk ©ef]»ý yLktíkfkurx çkúñkzkuLkwt MksoLk fhðkLke EåAkÚke
yûkhÃkwÁ»k îkhk ÃkkuíkkLke þÂõík yuðe {q¤«f]ríkLke Mkk{u ÿrü fhu Au. íÞkhu íku
{q¤ «f]rík ¼økðkLkLkk ÿrüYÃk øk¼ou Äkhý fhu Au. íÞkhÃkAe íku {q¤ «f]rík
fhkuzu fhkuz ÃkwÁ»kkuLke MkkÚku «ÄkLk Lkk{Lke «f]ríkykuLku sL{ ykÃku Au. íku «ÄkLk
Lkk{Lke fhkuzu fhkuz þÂõíkyku íku ÃkwÁ»kku MkkÚku òuzkELku íkuLke ÿrü Ãkk{eLku øk¼oÄkhý
fÞko ÃkAe søkíkLke WíÃkr¥kLkk fkhý¼qík {n¥k¥ðkrËf ík¥ðkuLku WíÃkÒk fhu Au.16-
17
nu {k ! yk «{kýu ¼økðkLkLke EåAkÚke ytík fkurx çkúñktzku WíÃkÒk ÚkkÞ
Au, íku{kt yuf çkúñktzLke WíÃkr¥kLkku ¢{ ík{Lku sýkðwt Awt, òufu yuf çkúñktzLke
WíÃkr¥kLkwt ðýoLk Ãký rðMíkkh Ãkqðof MktÃkqýo fhðtw þfÞ LkÚke íkuÚke, yuf
çkúñktzLke WíÃkr¥k Ãký nwt ík{Lku MktûkuÃk{kt sýkðwt Awt.18-19
nu {k ! íku Ãkh{kí{f ÃkwÁ»kLke ÿrü Ãkk{u÷e rºkøkwý{Þe «ÄkLk Lkk{Lke
þÂõík Úkfe søkíkLkk ytfwhYÃk {ník¥ðLke WíÃkr¥k ÚkkÞ Au. nu Mkíke ! nu {k !
íÞkhÃkAe ¼økðkLk ©e ðkMkwËuðLke EåAkÚke «ÄkLkík¥ðLkk yLðÞu Þwõík yu
{n¥k¥ð Úkfe ºký «fkhLkku yntfkh WíÃkÒk ÚkkÞ Au. MkkÂ¥ðf, hksMk yLku
íkk{Mk yk ºký «fkhLkku yntfkh Ãký n{uþkt {n¥k¥ðLkk yLðÞu Þwõík hnu÷ku
nkuÞ Au, suðe heíku {n¥k¥ð Au, íku «ÄkLk ík¥ðLkk yLðÞu MkËk Þwõík nkuÞ Au.20-
22
íÞkhÃkAe nu {k ! ¼økðkLk ©eðkMkwËuðLke EåAkÚke íku ºký{ktLkk yuf íkk{Mk
yntfkh{ktÚke þçË WíÃkÒk ÚkkÞ Au, íku þçË Úkfe þçË suLke íkL{kºkk, Au yuðku
¥ãX¢Ú¢¢¢}¢S¢¢Ó Ã¢¢S¢éÎïÃ¢ïÓÀÄ¢ñÃ¢ çã J à¢ÏÎ¢ï |¢Ã¢çy¢ y¢S}¢¢y¢ì w¢´ Á¢¢Ä¢y¢ï à¢ÏÎ}¢¢~¢ÜU}¢ì JJ 23
¥ãV¢Ú¢Ã¢ëy¢¢¢S}¢¢Î¢ÜU¢à¢¢ÓÀÏÎ}¢¢~¢ÜU¢y¢ì J S¢à¢ü ©y¢ly¢ï S¢à¢¢üm¢Ä¢ép S¢à¢ü}¢¢~¢ÜU: JJ 24
¥¢ÜU¢à¢ï¢¢ùùÃ¢ëy¢¢m¢Ä¢¢ï M¢}¢éy¢ly¢ï y¢y¢: J y¢S}¢¢¢ïÁ¢¢ï M¢}¢¢~¢´ Á¢¢Ä¢y¢ï Ã¢¢Ä¢é¢¢ùùÃ¢ëy¢}¢ì JJ 25
y¢ïÁ¢S¢p ÚS¢Sy¢S}¢¢Î¢¢Sy¢é ÚS¢}¢¢ç~¢ÜU¢: J ©y¢ly¢ï Ó¢ y¢¢: S¢çy¢ Ã¢ïçCy¢¢Sy¢ï¢ y¢ïÁ¢S¢¢ JJ 26
¥Îì|²¢ï x¢¢Sy¢y¢: ¢ëÃ¢è Á¢¢Ä¢y¢ï x¢¢}¢¢ç~¢ÜU¢ J ¥çj: S¢´Ã¢ïçCy¢¢ ¢ëÃ¢è çÃ¢à¢ïc¢¢wÄ¢¢ Ó¢ ÜUÄ¢y¢ï JJ 27
¥¢ÜU¢à¢¢Îèç¢ ¢@¢~¢ }¢ã¢|¢êy¢¢ç|¢¢¢ç¢ Ó¢ J à¢ÏÎ¢ÎÄ¢p ÜUÄ¢y¢ï ¢@ y¢}¢¢ç~¢ÜU¢ §çy¢ JJ 28
¥ãV¢Ú¢Îí¢Á¢S¢¢¢é ¢@ ¿¢¢¢ïçÎíÄ¢¢ç¢ Ó¢ J ¢@ ÜU}¢ïüçÎíÄ¢¢Ä¢¢}Ï¢ ! Ðí¢¢¢ï Ï¢éçhp Á¢¢Ä¢y¢ï JJ 29
¢¢ï~¢´ yÃ¢ÜìU Ó¢¢çÿ¢ çÁ¢u¢ Ó¢ Í¢í¢¢¢ï ¿¢¢¢ïçÎíÄ¢¢Ä¢¢ J Ã¢¢x¢ì Î¢ï: ¢¢Î ©¢S¢p ¢¢Ä¢é: ÜU}¢ïçü ÎíÄ¢¢ç¢ Ó¢ JJ 30
¥ãV¢Ú¢yS¢¢çÃ¢ÜU¢Ó ÜUÚ¢¢¢¢´ y¢é ÎïÃ¢y¢¢: J Ï¢¢s¢¢¢}¢¢y¢Ú¢¢¢´ Ó¢ ÐíÁ¢¢Ä¢y¢ï }¢¢Sy¢¢¢ JJ 31
ykfkþ WíÃkÒk ÚkkÞ Au. nðu íkk{Mk yntfkh suLkwt {q¤ fkhý Au yLku þçËsuLke
íkL{kºkk Au yuðk ykfkþ{ktÚke MÃkþo WíÃkÒk ÚkkÞ Au. yu MÃkþo Úkfe MÃkþo suLke
íkL{kºkk Au yuðku ðkÞw WíÃkÒk ÚkkÞ Au. ykfkþ ykð]¥k íku ðkÞw Úkfe YÃk WíÃkÒk
ÚkkÞ Au. ðkÞw ykð]¥k íku YÃk Úkfe YÃk suLke íkL{kºkk Au yuðwt íkus WíÃkÒk ÚkkÞ Au.
íÞkhÃkAe íku íkus{ktÚke hMk WíÃkÒk ÚkkÞ Au. íÞkhÃkAe íkus ykð]¥k íku hMk Úkfe
hMksuLke íkL{kºkk Au yuðwt s¤ WíÃkÒk ÚkkÞ Au. íku s¤{ktÚke øktÄ WíÃkÒk ÚkkÞ Au.
øktÄ Úkfe øktÄ suLke íkL{kºkk Au yuðe Ãk]Úðe WíÃkÒk ÚkkÞ Au. yLku íku Ãk]ÚðeLku rðþu»k
yuðk Lkk{Úke Ãký fnuðk{kt ykðu Au. 23-27 nu {k ! WÃkhkuõík ykfkþ, ðkÞw,
íkus, s¤ yLku Ãk]Úðe yk Ãkkt[ íkíðkuLku Ãkt[{nk¼qík fnuðk{kt ykðu Au. yLku íkuLkk
fkhý¼qík þçË, MÃkþo, YÃk, hMk yLku øktÄLku Ãkt[íkL{kºkk fnuðk{kt ykðuAu. 28
hksMkkntfkh Úkfe WíÃkr¥k :- nu {k ! çkeò hksMk yntfkh{ktÚke Ãkkt[
¿kkLk RrLÿÞku. Ãkkt[ f{o-ErLÿÞku, Ãkt[«ký yLku çkwÂæÄ WíÃkÒk ÚkkÞAu, ©kuºk
(fkLk), íðfT ([k{ze), [ûkw (ykt¾), Sbk (S¼) yLku ½úký (Lkkf) yk
Ãkkt[ ¿kkLkurLÿÞku Au. íku{s ðkfT (ðkýe) Ãkkýe (nkÚk), ÃkkË (Ãkøk), ðkÞw (økwËk)
yLku WÃkMÚk (rþ&) yk Ãkkt[ f{uro LÿÞku Au, 29.30 nu {k ! ºkeò MkkÂ¥ðf yntfkh
Úkfe çkúkÌk yLku yktíkh ErLÿÞkuLkk Ëuðíkk yLku {Lk WíÃkÒk ÚkkÞ Au. rËøÃkk¤ ©kuºk
ErLÿÞLkk Ëuðíkk Au. ðkÞwËuð íðfT ErLÿÞLkk, MkqÞo [ûkw ErLÿÞLkk, «[uíkk yux÷u
ðÁýËuð Sbk ErLÿÞLkk, yrïLkefw{kh ½úký ErLÿÞLkk, yÂøLkËuð ðkfT
ErLÿÞLkk, RLÿËuð nkÚk ErLÿÞLkk, WÃkuLÿ rð»ýw ÃkkË ErLÿÞLkk, r{ºkËuð økwËk
y. 34 «Úk{ «fhý 335
çÎxÃ¢¢y¢¢ÜüUÐíÓ¢ïy¢¢ïùçEÃ¢ãèÎí¢ï¢ïÎíç}¢~¢ÜU¢: J Ó¢Îí¢ï ¾ír¢ ÿ¢ï~¢çÃ¢Ó LÎípïyÄ¢ç¢ÎïÃ¢y¢¢: JJ 32
»y¢ï S¢Ã¢ïü y¢Ã¢S¢´¿¢¢ ÎïÃ¢¢ |¢x¢Ã¢çÎÓÀÄ¢¢ J S¢´ãyÄ¢ñÃ¢ çÃ¢Ú¢ÇìÎïã´ SÃ¢SÃ¢¢´à¢ñ ÚÓ¢Ä¢çy¢ çã JJ 33
y¢yS¢ ¥¢y}¢¢ y¢é Ã¢ñÚ¢Á¢: ¢éLc¢: Ðí¢ïQU §üEÚ: J SÃ¢¢X¢ïy¢ó¢¢}Ï¢éà¢Ä¢¢¢lp ¢¢Ú¢Ä¢¢: S}¢ëy¢: JJ 34
y¢ó¢¢ç|¢ÜU}¢H¢ir¢¢ Á¢¢Ä¢y¢ï Ú¢Á¢S¢: S¢çy¢ ! J Á¢èÃ¢¢´Sy¢Î¢y}¢¢¢ S¢Ã¢¢üÓÀîèÜëUc¢: S¢ëÁ¢¼èEÚ: JJ 35
ÐíÁ¢ï¯¢´p }¢¢êÎïÃ¢¢¢ëc¢èç¢y¢ë¢ì ¢ë¢ÜìU ¢ë¢ÜìU J x¢¢Ã¢¢Zp¢Ú¢¢çS¢h¢¢ì Ä¢ÿ¢¢çÃ¢l¢¢Ú¢S¢éÚ¢¢ì JJ 36
ôÜU¢éL¯¢´p¢S¢ÚS¢: çÜUó¢Ú¢¢éÚx¢¢´Sy¢¢¢ J }¢¢y¢ë: ç¢à¢¢Ó¢¢¢ì Úÿ¢¢´çS¢ |¢êy¢¢¢ì Ðíïy¢¢çÃ¢¢¢Ä¢ÜU¢¢ì JJ 37
Ã¢ïy¢¢H¢ï}¢¢ÎÜêUc}¢¢Ç¢ì Ã¢ëhÏ¢¢H°íã¢´Sy¢¢¢ J ¢à¢ê}¢ëx¢¢¢ì w¢x¢¢Ã¢ëÿ¢¢¢ì ¢Ã¢üy¢¢´p S¢ÚèS¢ë¢¢¢ì JJ 38
S¢¢Ã¢Ú¢ Á¢X}¢¢ Ä¢ïùÄ¢ï |¢êÃ¢¢çÚx¢x¢¢¢ñÜUS¢: J S¢Ã¢¢ZSy¢¢´p Ä¢¢¢ÜU}¢üx¢é¢Îïã¢¢ì S¢ëÁ¢yÄ¢S¢¢ñ JJ 39
à¢éhS¢Ã¢¢ ç}¢¢ Ú¢¢S¼¢}¢¢S¼¢ J ¼ï¯é ç}¢¢x¢é¢¢pñÜïU S¢çy¢ ÜñUçÓ¢Ó ç¢x¢éü¢¢: JJ40
ErLÿÞLkk yLku f~ÞÃk rþ& ErLÿÞLkk, Ëuðíkk Au íkuðes heíku [tÿ{k {LkLkk,
çkúñk çkwrØLkk, ðkMkwËuð r[¥kLkk yLku hwÿ yntfkhLkk Ëuðíkk Au. yk «{kýu yu
Ëþ ErLÿÞku yLku [kh ytík:fhýLkk yrÄÃkrík Ëuðíkkyku MkkÂ¥ðf yntfkh Úkfe
WíÃkÒk ÚkkÞAu.(31.32)
©e ðihkxÃkwÁ»kLke WíÃkr¥k :- íÞkhÃkAe nu {k ! ¼økðkLkLkk
MktfÕÃkÚke íku Ëuðíkkykuyu Mkrník {nËkrË [kuðeMk ík¥ðku ¼u¤kt {¤eLku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
ytþLkk yiïÞuo Þwõík rðhkx ÃkwÁ»kLkwt MksoLk fhu Au. íku rðhkxLkk þheh{kt hnu÷k
ykí{k yuðk ðihksÃkwÁ»kLku Rïh yuðk Lkk{Úke fnuðk{kt ykðu Au. íku rðhkxu
ÃkkuíkkLkk ytøk{ktÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k Lkkh Lkk{Lkk øk¼kuoËf s¤{kt þÞLk fÞwO íkuÚke
íkuLku LkkhkÞý Ãký fnu Au. (33-34) nu {k ! íku rðhkxLkkhkÞýLkk Lkkr¼f{¤{ktÚke
hòuøkwý«ÄkLk çkúñk WíÃkÒk ÚkkÞ Au. Ãkh{kí{k MkkûkkíkT ©ef]»ý ¼økðkLk çkúñk
îkhk yk Mk{økú SðMk]rüLkwt MksoLk fhu Au. íku Mk{økú Mk]rü{kt «òÃkríkyku, [khýku,
Ëuðíkkyku, Ér»kyku, rÃkík]yku, øktÄðkuo, [khýku, rMkØku, Þûkku, rðãkÄhku, yMkwhku,
®fÃkwÁ»kku, yÃMkhkyku, rfÒkhku, MkÃkkuo, {kík]økýku, rÃkþk[ku, hkûkMkku, ¼wík, «uíkku,
rðLkkÞfku, ðiíkk÷ku, WL{kËku, ð]Øøkúnku íkÚkk çkk¤økúnku, Ãkþwyku, {]økku, Ãkûkeyku,
ð]ûkku, Ãkðoíkku, Ãkux ½MkeLku [k÷Lkkhk MkheMk]Ãkku, íku{s MÚkkh støk{ yLktík Sðku
íkÚkk Ãk]Úðe, s¤ yLku ykfkþ{kt økrík fhLkkh yøkrýík SðkuLkwt ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
økwý yLku f{oLku yLkwMkkh MksoLk fhu Au. (35-39)
nu {k! çkúñk îkhk ¼økðkLku Mksuo÷e Mk]rüLkk þhehÄkheyku{kt fux÷kf
x¢é¢SÃ¢|¢¢Ã¢¢¢éM¢´ ¢éÄ¢´ Ã¢¢ù¢´ Ó¢ ç}¢ç¢y¢}¢ì J ÜU}¢ü y¢ï ÜéUÃ¢üy¢ï Á¢èÃ¢¢: ÜëUc¢|¢ôQU y¢é ç¢x¢éü¢¢: JJ 41
»Ã¢´ S¢ |¢x¢Ã¢¢}¢¢y¢¾íür¢¢y}¢ S¢ëÁ¢çy¢ ÐíÁ¢¢: J ¢¢çy¢ y¢¢ çÃ¢c¢éM¢p çà¢Ã¢¢y}¢¢ S¢´ãÚyÄ¢ç¢ JJ 42
¥S¢¢ñ Á¢èÃ¢ïc¢é S¢Ã¢ïüc¢é ÐíçÃ¢àÄ¢ ¢éLc¢¢y}¢¢¢ J Ä¢¢¢ ÜU}¢ü ÈUH´ Î¢ï y¢ï|Ä¢: S¢¢}Ä¢}¢é¢¢ç¢y¢: JJ 43
S¢ ãçÚSyÃ¢ÿ¢ÚSÄ¢¢¢ ÐíÜëUy¢ï: ¢éLc¢SÄ¢ Ó¢ J Ðí¢¢¢¢éLc¢¢¢¢´ Ó¢ }¢ãÎ¢çÎx¢¢SÄ¢ Ó¢ JJ 44
ÜU¢HSÄ¢ S¢êHS¢êÿ}¢SÄ¢ Ó¢Úy¢¢ïùÇï Ó¢ y¢içã: J »y¢ïc¢¢´ ÜU¢Ä¢ü|¢êy¢SÄ¢ Ã¢ñÚ¢Á¢SÄ¢ }¢ã¢}¢y¢ï ! JJ 45
y¢Á¢y¢¢¢¢´ ÐíÁ¢ïà¢¢¢¢´ ¾ír¢¢Îè¢¢´ Ó¢ S¢Ã¢üà¢: J ç¢Ä¢y¢¢ sïÜU »Ã¢¢çSy¢ S¢¹í¢Åì w¢Ç|¢éÁ¢¢ç}¢Ã¢ JJ 46
»c¢¢´ Ä¢~¢¢ç¢ÜU¢Úï Ä¢ï Á¢x¢y¢Sy¢ï¢ Ä¢¢ïçÁ¢y¢¢: J y¢ï S¢¢Ã¢¢¢¢¢Sy¢jèy¢¢Sy¢Î¢¿¢¢Ä¢¢´ S¢Î¢ çS¢y¢¢: JJ 47
»Ã¢´ çã }¢¢y¢: ! S¢Ã¢ïùü ç¢ ¢Úy¢~¢¢ |¢Ã¢çy¢ çã J ÜëUc¢ »ÜU: SÃ¢y¢~¢¢ïùçSy¢ S¢Ã¢üS¢ïÃÄ¢Sy¢y¢Sy¢é S¢: JJ48
Sð þwØ Mk¥ðøkwý«ÄkLk nkuÞ Au. fux÷kf r{© Mk¥ðøkwý«ÄkLk nkuÞ Au. fux÷kf
hksMkøkwý«ÄkLk nkuÞ Au. fux÷kf ík{kuøkwý«ÄkLk nkuÞ Au. yLku fux÷kf
r{©økwý«ÄkLk Sð nkuÞ Au. íku{s fux÷kf ºkýu økwýu hrník rLkøkwoý Sðku Ãký
nkuÞ Au. 40 nu {k ! íku Mkðuo Sðkí{kyku ÃkkuíkkLkk økwý f{o yLku Mð¼kðLku yLkwMkkhu
ÃkwÛÞf{o, ÃkkÃkf{o íkÚkk ÃkwÛÞÃkkÃk r{r©ík f{o fhu Au yLku su rLkøkwoý Sðku Au íku
¼økðkLkLke ¼ÂõíkYÃk Mkíf{kuo s fhu Au.41 nu {k ! yk «{kýu çkúñkYÃku hneLku
¼økðkLk «òLkwt MksoLk fhu Au, rð»ýwYÃku hneLku ¼økðkLk «òLkwt Ãkku»ký fhu Au
yLku rþðYÃku hneLku ¼økðkLk yk Mk]rüLkku Mktnkh Ãký fhu Au, ð¤e yu Ãkh{kí{k
yûkhÃkwÁ»kYÃku fheLku Mk{Mík SðMk]rü{kt «ðuþ fheLku íku{Lkk f{kuoLku yLkwMkkhu
Mkðo «íÞu Mk{kLk árü hk¾eLku íkuLkk f{oLkwt V¤ íkuLku ykÃku Au.42-43
MkðoLkk rLkÞtíkk Mk{úkx yuf Ãkh{kí{k Au :- nu çkwrØ{kLk {k !
suðe heíku [¢ðíkeo Mk{úkx yLÞ ¾trzÞk hkòykuLkk yuf rLkÞtíkk Au, íkuðe s heíku
¼økðkLk ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ©enrh yuf Ãkkuíku yûkhçkúñÄk{Lkk rLkÞtíkk Au,
{q¤ÃkwÁ»kLkk yLku {q¤«f]ríkLkk rLkÞtíkk Au, yLktíkfkurx çkúñktzkuLkk yLktíkfkurx «ÄkLk
ÃkwÁ»kkuLkk Ãký rLkÞtíkk Au. íkuðe s heíku yLktíkfkurx çkúñktzkuLkk fkhýYÃk {n¥k¥ðkrË
ík¥ðkuLkk Ãký rLkÞtíkk Au, yLku ð¤e MÚkq÷ yuðk rËðMk, {rnLkk, ð»ko ykrËYÃku
íkÚkk ÃkhkÄo, rîÃkhkÄo ykrË Mkqû{YÃku yk yLktíkfkurx çkúñktzLke ytËh yLku çknkh
rð[híkk, fk¤Lkk Ãký íku Ãkh{kí{k rLkÞtíkk Au, íku {nËkrË ík¥ðkuÚkfe WíÃkÒk
ÚkÞu÷k rðhkx ÃkwÁ»kLkk rLkÞtíkk Au. rðhkx{ktÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k çkúñk, rð»ýw yLku
y. 34 «Úk{ «fhý 337
¢Ú}¢¢y}¢SÃ¢M¢SÄ¢ ¿¢¢¢ç}¢y¢´ ÐíÜUè<y¢y¢}¢ì J Ðí¢#ï¢ S¢eéÚ¢ïÄ¢ïü¢ ¿¢¢y¢ÃÄ¢´ ¢¢Ã¢çà¢cÄ¢y¢ï JJ 49
Ä¢ §y¢}¢¢y}¢¢¢}¢¢¢y}¢¢¢¢´ S¢y¢¢´ ÐíS¢X¢ÎÃ¢x¢yÄ¢ S¢}Ä¢ÜìU J
ÜUÚ¢ïçy¢ |¢ôQU |¢Ã¢Ï¢¢ãy¢éü: ¢èÃ¢¢S¢éÎïÃ¢SÄ¢ S¢ }¢éQU ©QU: JJ 50
ãçÚx¢èy¢¢Ä¢¢´ ¿¢¢¢SÃ¢M¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ Ó¢y¢éôà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 34 JJ
-------------------------------
rþðLkk Ãký rLkÞtíkk Au, íku{s íku çkúñkÚkfe WíÃkÒk ÚkÞu÷k «òÃkrík ykrË Mk{Mík
ËuðíkkykuLkk íku yuf s rLkÞtíkk Au.44-46
nu {k ! yk yûkhkrËf{ktÚke suLku suLku yk søkíkLke Mk]rü{kt ßÞkt ßÞkt
su su yrÄfkh ykÃkeLku ¼økðkLku òuzâk Au íku Mkðuo íku ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý Úkfe
¼Þ Ãkk{eLku MkkðÄkLkeÃkqðof íku{Lke yk¿kk{kt rLkhtíkh ðíkuo Au. yuðe heíku nu {k !
yûkhkrËf Mkðuo Ãkhíktºk Au Ãkhtíkw yuf Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ý s Mðíktºk Au.
íkuÚke íku s yuf yûkhkrË MkðuoLku Mkuððk ÞkuøÞ yLku WÃkkMkLkk fhðk ÞkuøÞ Au.47-
48
nu {k ! yk heíkLkwt Ãkh{kí{kLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk {U ík{Lku fÌkw,t nu {k ! MkËTøkwÁLkk
{kæÞ{Úke yk ¿kkLk suLku «kó ÚkkÞ íkuLku çkeswt fktR òýðkLkwt çkkfe hnuíkwt LkÚke. nu
{k ! yk «{kýu Ãkqðkuoõík ÷ûkýðk¤k MkíÃkwÁ»kkuLkk «MktøkÚke su ÃkwÁ»k ykí{k yLku
Ãkh{kí{kLkk MðYÃkLku ÞÚkkÚko heíku òýe ¼ðçktÄLkLku nhLkkhe ¼økðkLk
©eðkMkwËuðLke ¼Âõík fhu Au íku ÃkwÁ»kLku {wõík fnuðk{kt ykðu Au.49-50
ík]íkeÞ yæÞkÞ{kt ¿kkLkLkk MðYÃkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u [kuºkeMk{ku
yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --34
--------------------------------------
¢@ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
Ã¢ñÚ¢xÄ¢SÄ¢ SÃ¢M¢´ y¢ï ÜU¢Ä¢¢}Ä¢¢ }¢¢¢Îï ! J |¢x¢Ã¢y¢´ çÃ¢¢¢ùÄ¢~¢ Ú¢x¢¢|¢¢Ã¢Sy¢ÎéÓÄ¢y¢ï JJ 1
Îïãï Ó¢ ÎñçãÜïUcÃ¢}Ï¢ ! è¢é~¢¢¢Ã¢ïà}¢S¢é J ¢à¢éÄ¢¢¢¢ï¢ÜUÚ¢ÿ¢ï~¢¢çÎcÃ¢LçÓ¢Sy¢¢¢ JJ 2
à¢ÏÎ¢çÎ¢@çÃ¢c¢Ä¢|¢¢ïx¢ïc¢é ç±ç±{ï¯é Ó¢ J ¥¢ÍÄ¢üÃ¢|¢êc¢¢Î¢ñ Ú¢ÁÄ¢|¢¢ïx¢ïc¢é Ó¢¢LçÓ¢: JJ 3
SÃ¢x¢¢üÎ¢ñ ¢éÄ¢H¢ïÜïU Ó¢ S¢j¢ïx¢ïcÃ¢çS¢HïcÃ¢ç¢ J ¥¢¢S¢çQU: S¢Ã¢ü¢ïçy¢ Ã¢ñÚ¢xÄ¢´ S¢C}¢èçÚy¢}¢ì JJ 4
Ã¢ñÚ¢xÄ¢}¢èÎëà¢´ ÜëUc¢ ! Á¢èÃ¢¢¢¢}¢éçÎÄ¢¢yÜU¢}¢ì J Ã¢QéU}¢ãüçS¢ S¢Ã¢ü¿¢¢ï }¢s´ y¢¢Ã¢y¢¢ï |¢Ã¢¢¢ì JJ 5
Ã¢ñÚ¢xÄ¢SÄ¢ S¢}¢éy¢ç¢: S¢Ã¢ïüc¢¢}¢ç¢ Îïçã¢¢}¢ì J H¢ïÜU¢¢¢´ Ó¢ñÃ¢ |¢¢ïx¢¢¢¢´ |¢Ã¢çy¢ ÿ¢Ä¢Îà¢ü¢¢y¢ì JJ 6
yæÞkÞ - 35
¼ÂõíkLkk ytøk¼qík ðihkøÞLkwt rLkYÃký.
©enrh fnu Au, ÞÚkkÞkuøÞ MkðoLku {kLk ykÃkLkkh nu {k ! nðu nwt ík{Lku
ðihkøÞLkwt MðYÃk fnwt Awt, ¼økðkLk rðLkk çkesu õÞktÞ «erík Lk hk¾ðe íkuLku ðihkøÞ
fnuðk{kt ykðu Au.1 nu {k ! ÃkkuíkkLkk þheh{kt yÁr[, ½h, Ãkþw, ðknLk, þGÞk,
ûkuºk ykrË WÃk¼kuøkLkkt ÃkËkÚkkuo{kt yÁr[ íkÚkk rðrðÄ þçËkrË Ãkt[rð»kÞkuLkk
¼kuøk{kt yÁr[ íkÚkk {nk ®f{íke ðku yLku yk¼q»kýkrË ÃkËkÚkkuo{kt íkÚkk hkßÞ
ði¼ðLkk Mkw¾ku{kt yÁr[, íku{s Þ¿k, ËkLk ykrË ÃkwÛÞÚke «kó Úkíkk MðøkkorË
÷kuf{kt fu Mðøko suðkt Mkw¾ ßÞkt «kó ÚkkÞ Au yuðk Ãk]Úðe ÃkhLkk MÚkkLkku{kt Ãký
«kó Úkíkkt Mk{økú h{ýeÞ rð»kÞkuLkk ¼kuøk MktçktÄe Mkw¾{kt Mkðo «fkhu yÁr[
ðíkoðe íkuLkwt Lkk{ ðihkøÞ Au.h-4
ðihkøÞ WíÃkr¥kLkkt fkhýku :- {kíkk «u{ðíke fnu Au, nu f]»ý !
{w{wûkw SðkuLku ík{u fÌkku yuðku ðihkøÞ þwt MkkÄLk fhðkÚke WíÃkÒk ÚkkÞ Au ? ík{u
Mkðuo hnMÞLku òýLkkhk Mkðo¿k Aku íkuÚke {Lku su{ Au íku{ ÞÚkkÚko Mk{òðku.5
¼økðkLk ©enrh fnu Au, nu {k ! «ÄkLkÃkwÁ»kÚke ÷R fex ÃkÞOík Mk{Mík ÷kuf yLku
¼kuøkLkk LkkþðtíkÃkýkLkk ¿kkLkLkku WËÞ ÚkkÞ íkku ðihkøÞ sL{u Au. nu {k ! [kh
«fkhLkk «÷ÞLkku rð[kh fhðkÚke ¿kkLkLkku WËÞ ÚkkÞ Au. íku [kh «fkh{kt yuf
y. 35 «Úk{ «fhý 339
ç¢yÄ¢¢ï Îñ¢çÎ¢pñÃ¢ Ðí¢ÜëUy¢¢wÄ¢Sy¢ëy¢èÄ¢ÜU: J ¥¢yÄ¢çy¢ÜUpïçy¢ }¢¢y¢: ! ÐíHÄ¢¢ïùçSy¢ Ó¢y¢é<Ã¢¢: JJ 7
y¢~¢ ÐíÜUçy¢ÜU¢Ä¢üSÄ¢ ¾ír¢¢ÇSÄ¢¢çw¢HSÄ¢ Ó¢ J ¾ír¢¢Îï: S¢¢Ã¢Ú¢y¢SÄ¢ |¢¢ïx¢¢¢¢´ Ó¢¢ç¢ S¢Ã¢üà¢: JJ 8
çÃ¢¢¢à¢¢ï Á¢¢Ä¢y¢ï ¢ê¢´ ÜU¢Hï¢ñÃ¢ Ï¢HèÄ¢S¢¢ J »Ã¢´ ÿ¢Ä¢´ H¢ïÜUÄ¢y¢¢´ Ã¢ñÚ¢xÄ¢´ y¢ïc¢é S¢}|¢Ã¢ïy¢ì JJ 9
y¢¢ñÃ¢ Îé:w¢ÎëCK¢ç¢ Îïçã¢¢´ y¢yS¢}¢éjÃ¢: J |¢Ã¢ïÎé:w¢´ y¢é S¢Ã¢ïüc¢¢´ ÈUH´ ÎécÜëUy¢ÜU}¢ü¢: JJ 10
çà¢ÔA¢¢ïÎÚy¢ë¢¢´ |¢ê}¢¢ñ S¢X¢ÎïÃ¢¢S¢y¢¢´ ¢ë¢¢}¢ì J ÐíÃ¢ëç¢Á¢¢üÄ¢y¢ï ¢¢¢ï Ðí¢ç¢¢¢}¢çy¢Îé:w¢Î¢ JJ 11
çÃ¢HèÄ¢y¢ï Ó¢ S¢iéçh¢ü}¢üç¢D¢ y¢y¢¢ï ¢ë¢¢}¢ì J ¿¢¢¢¢ÎÄ¢¢ï x¢é¢¢: S¢Ã¢ïü ¢àÄ¢çy¢ Ó¢ ÜéUS¢Xy¢: JJ 12
Îïãïùãy¢¢ Ó¢ y¢ï¢ñÃ¢ }¢}¢y¢¢ ÎñçãÜïUc¢é Ó¢ J çÃ¢Ã¢¢üy¢ï y¢y¢Sy¢ïc¢é s¢S¢çQUÁ¢¢üÄ¢y¢ï |¢ëà¢}¢ì JJ 13
Îïãè¢é~¢çÃ¢¢¢Î¢ñ y¢ïùãy¢¢}¢}¢y¢¢Ã¢à¢¢y¢ì J ¥¢S¢QU¢Sy¢yÜëUy¢ï ¢¢¢¢¢¢¢ÜU}¢¢üç¢ ÜéUÃ¢üy¢ï JJ 14
rLkíÞ «÷Þ, çkeòu ðihksÃkwÁ»kLkk rËðMkLku ytíku rºk÷kufeLkk Lkkþ¼qík rLkr{¥k

«÷Þ, ºkeòu «ÄkLkÃkwÁ»k yLku íkuLkk {nËkrË ík¥ðkuLkk fkÞoLkku {q¤«f]rík{kt ÷Þ
ÚkR sðk YÃk «kf]ík «÷Þ yLku [kuÚkku {q¤«f]rík {q¤ÃkwÁ»k yLku íkuLkk fk¤Lkku
Ãký ¼økðkLkLke RåAkÚke ¼økðkLkLkk Äk{YÃk yûkhçkúñíkus{kt ríkhkuÄkLk ÚkR
sðkYÃk ykíÞtríkf «÷Þ. ykðe heíku [kh «fkhLkk «÷Þ fnu÷k Au.6-7
nu {k ! yk [kh«fkhLkk «÷Þ{kt çk¤ðkLk fk¤Lkk ðuøkÚke «f]ríkLkk
fkÞo¼qík yr¾÷ çkúñktzLkku íku{s çkúñkÚke ÷R Mkðuo MÚkkðh [hk[h søkíkLkk
Mk{Mík ÷kuf yLku ¼kuøkLkku rLkùÞ rðLkkþ ÚkkÞ Au. fktR çk[ðk Ãkk{íkwt LkÚke, yk
«{kýu su LkkþðtíkÃkýkLkku rð[kh fhu Au, íkuLkk ytíkh{kt ðihkøÞ WíÃkÒk ÚkkÞ
Au.8-9 nu {k ! ËunÄkheykuLkkt yLktík «fkhLkkt Ëw:¾kuLkwt yð÷kufLk fhðkÚke Ãký
ytíkh{kt ðihkøÞ WíÃkÒk ÚkkÞ Au, yLku yu Mkðuo Ëw:¾ku ÔÞÂõíkLkk Mk{Mík ÃkkÃkf{oLkk
V¤YÃku s «kó ÚkkÞ Au, yLku íku Mkðuo SðkuLke ÃkkÃkf{o{kt «ð]r¥k Ãký {kºk rþ&
yLku WËh ík]ró{kt «ð]¥k yMkíÃkwÁ»kkuLkk MktøkÚke ÚkkÞ Au. ÃkAe yu ÃkkÃkf{kuo
Sðkí{kykuLku yrík Ëw:¾ ykÃkLkkhkt ÚkkÞ Au, fkhý fu yMkíÃkwÁ»kLkk «MktøkÚke
{Lkw»ÞLke MkËTçkwrØ Lkkþ Ãkk{u Au, MkËTçkwrØLkk LkkþÚke Ä{o{kt Ár[ Lkkþ Ãkk{u Au.
íkuLkkÚke ¿kkLkkrË MkËTøkwýkuLkku rðLkkþ ÚkkÞ Au, yLku þheh{kt yntçkwrØ ðÄu Au,
íku{s þhehLkk MktçktÄe{kt {{íkk ðÄu Au, íÞkhÃkAe SðLku þheh yLku þhehLkk
MktçktÄe{kt yíÞtík ykMkÂõík WíÃkÒk ÚkkÞ Au. nu {k ! yk heíku SðLku þheh, e,
Ãkwºk, ÄLk rðøkuhu{kt yntíkk yLku {{íkkLku ÷eÄu yrík ykMkÂõík ÚkðkÚke íku MkðuoLku
{kxu yLkuf «fkhLkkt ÃkkÃkf{kuo fhðk ÷køku Au.10-14
Ã¢@Ä¢çy¢ ¢ÚÄ¢¢S¢¢çÃ¢ESy¢´ Í¢¢y¢Ä¢çy¢ Ó¢ J Î}|¢¢ñà¢éÄ¢à¢Æy¢¢¢ëy¢Ã¢¢Î ¢Ú¢ ¢Ú¢: JJ 15
ç}¢Ä¢¢¢Ã¢¢Î¢¢Ä¢ïc¢é ÎÎ¢p ¢ÚÎíéã: J ôãd¢: Sy¢ï¢¢ ¥¢èyÄ¢ñÃ¢ ÜéUÅé}Ï¢´ ¢¢ïc¢Ä¢çy¢ y¢ï JJ 16
§y¢Sy¢¼ ©¢¢¢èÄ¢ Ä¢ï¢ ÜïU¢¢çÐ ¢¢}¢¢¢ J ÜU}¢ü¢¢ x¢<ãy¢ï¢ñÃ¢ SÃ¢¢ç¢ ¢éc¢çy¢ y¢ñ<¢Á¢¢¢ì JJ 17
y¢Î¢S¢QUK¢ SÃ¢Ã¢ïÎ¢ïQÚ ¢}¢Z Ã¢¢¢ü¢}¢¢y}¢ÜU}¢ì J yÄ¢vyÃ¢¢ï¢¢}¢üÃ¢ïc¢¢çÎ Î¢¢ï Ó¢ ç¢ÚVäà¢¢: JJ 18
x¢¢ïçÃ¢Ðí¢¢¢´ Ó¢ S¢¢¢ê¢¢´ Ã¢ïÎy¢è¢¢ü}¢ëy¢¢¢S¢¢}¢ì J Îí¢xï ¢¢Ú¢ï }¢¢ç¢¢: Sy¢Ï¢¢ çÃ¢}¢éw¢¢ çÃ¢c¢é|¢çQUy¢: JJ 19
w¢¢Îçy¢ }¢¢´S¢¢ç¢ S¢éÚ¢ }¢l¢ç¢ Ó¢ ç¢Ï¢yÄ¢ç¢ J S¢Á¼ïï Ó¢ ¢Úèc¢é çÃ¢¢Ã¢¢S¢é Ó¢ ÜU¢}¢y¢: JJ 20
¥¢ïÄ¢¢¢¢´ Ó¢¢|¢ÿÄ¢|¢ÿ¢¢´ ÜéUÃ¢üy¢ï }¢éãé: J Ã¢ÎyÄ¢Ã¢¢ÓÄ¢¢ç¢ Ó¢ y¢ï ç¢¢¢p }¢Î¢ïhy¢¢: JJ 21
Ä¢ §y¢´ ÎéCÜU}¢¢ü¢¢ï }¢¢¢Ã¢¢: S¢çy¢ |¢êy¢Hï J ¥y¢ÜU¢Hï H|¢y¢ï y¢ï ÜëUÓÀî´ |¢êçÚy¢Ú´ S¢çy¢ ! JJ 22
Ä¢}¢Îêy¢¢Sy¢Î¢ùùÄ¢¢çy¢ ¢ïy¢é´ y¢¢¢çy¢ç¢ÎüÄ¢¢: J Ã¢RUy¢éÇ¢:U ¢¢à¢ãSy¢¢ |¢Ä¢VÚS¢}¢èÿ¢¢¢: JJ 23
ÃkkÃkLkwt {q¤ Mkøkk-MktçktÄe{kt ykMkÂõík :- nu {k ! Ët¼, fÃkx,

þXíkk yLku r{ÚÞkr¼{kLk-ÃkhkÞý yu ÃkkÃke ÃkwÁ»kku yLÞLke ÚkkÃký Ãký AuíkheLku
nhe ÷u Au. íku{s rðïkMke ÔÞÂõíkLke ½kík fhu Au íkuðe s heíku ®nMkf yLku [kuh
yuðk yu ÃkkÃke ÃkwÁ»kku çkeò WÃkh r{ÚÞkÃkðkËLkwt ykhkuÃký fhe íkuykuLku nuhkLk
ÃkhuþkLk fhe íkuLkwt ÄLk ykrË nrhLku yLkeríkÚke ÃkkuíkkLkk fwxwtçkLkwt ¼hýÃkku»ký fhu
Au. íku{s íku ÃkkÃke ÃkwÁ»kku ÃkkuíkkLke e, çknuLk, Ãkwºke ykrËf ÃkkMku ðu~Þkð]r¥k
fhkððk ykrË þk rLk»kuÄ su íku «fkhLkkt ÃkkÃkf{oÚke ßÞkt íÞktÚke ÄLk ¼u¤wt fhe
ÃkkuíkkLkk ÃkrhðkhLkwt ¼hýÃkku»ký fhu Au.15-17 nu {k ! rLkhtfwþ ÚkÞu÷k íku ÃkkÃke
ÃkwÁ»kku ÃkkuíkkLkk fwxçtw kLkk ¼hý Ãkku»ký fhðkLke ykMkÂõíkLkkt ÷eÄu ÃkkuíkkLkk ðuËkuõík
ðýko©{ Ä{oLkku íÞkøk fhe Ãkk¾tz Ä{o yLku Ãkk¾tz ðu»kLku Äkhý fhu Au.18 íkÚkk
¼økðkLkLke ¼ÂõíkÚke rð{w¾ yLku {kLke íkÚkk MíkçÄ yuðk yu ÃkkÃke ÃkwÁ»kku økkÞ,
çkúkñý, MkkÄw, ðuË, íkeÚko yLku ËuðíkkykuLkku ÿkun fhu Au.19 {ktMkLkwt ¼ûký fhu Au,
Mkwhk yLku {ãLkwt ÃkkLk fhu Au, fk{¼kðÚke Ãkheyku{kt yLku rðÄðk eyku{kt
ykMkõík ÚkkÞ Au.h0 rLk÷oßs yLku {ËÚke WØík ÚkÞu÷k yu ÃkkÃke ÃkwÁ»kku ðkhtðkh
Lk Ãkeðk ÞkuøÞ ðMíkwLkwt ÃkkLk fhu Au, Lk ¾kðk ÞkuøÞ ðMíkwLkwt ¼ûký fhu Au íku{s Lk
çkku÷ðk ÞkuøÞ þçËkuLku çkku÷u Au.21
ÃkkÃkf{kuoLkwt V¤ Þ{ÞkíkLkk :- nu Mkíke ! nu {k ! Ãk]Úðe Ãkh yk
«{kýu Ëwüf{o fhLkkhk {Lkw»Þku ytíkfk¤u yríkþÞ {kuxk Ëw:¾Lku Ãkk{u Au. íku
Mk{Þu íku ÃkkÃke ÃkwÁ»kkuLku Þ{Ãkwhe{kt ÷R sðk {kxu yrík rLkËoÞ, ¼Þtfh
y. 35 «Úk{ «fhý 341
y¢ïc¢¢´ Ã¢èÿ¢¢}¢¢~¢ï¢ y¢ï ~¢éÅKgïãÏ¢¢¢¢: J S¢~¢Sy¢¢Ã¢ï¢}¢¢¢¢X¢ Á¢¢Ä¢y¢ï sçy¢çÃ¢vHÃ¢¢: JJ 24
y¢ï çHXÎïã ¥¢Ï¢Ä¢ S¢êH¢çy¢ÎëÉ|¢¢Ã¢¢ï J ¢Ä¢çy¢ y¢¢¢ì Ä¢}¢¢éÚ´ ÎèÍ¢ïü¢ñÃ¢ ÜUÎÃ¢¢¢ JJ 25
ÜUà¢¢ç|¢H¢ïüãÎÇñp y¢¢ÇK}¢¢¢¢ |¢ëà¢´ ¢ç¢ J RêUÚñÄ¢ü}¢¢¢éx¢ñ: ¢ëDï LÎyÄ¢éÓñÚ¢¢¢Ä¢¢: JJ 26
¥ÜüUÎ¢Ã¢¢çxÝS¢y¢#Ã¢¢HéÜïU |¢êçÚÜUÅÜïU J ¥à¢QU¢pçHy¢é´ }¢¢x¢ïü y¢¢ÇKy¢ï y¢ï Ó¢ y¢ñ|¢ëüà¢}¢ì JJ 27
¢çy¢y¢¢: ÜëUÓÀîy¢¢ï |¢ê}¢¢±éy¢¢Ä¢ ¢é¢ÚÎü¢ñ: J Ó¢¢ËÄ¢y¢ï ¢¢ç¢¢¢ï Ä¢¢}Ä¢ñ: S¢yÃ¢Ú´ ÒU¢Ä¢çÃ¢¢}¢}¢ì JJ 28
y¢ »Ã¢}¢çy¢ÜëUÓÀîï¢ ¢èÄ¢y¢ï y¢ñÄ¢ü}¢¢HÄ¢}¢ì J Ä¢¢¢ Ú¢Á¢|¢ÅñÚ~¢ Sy¢ï¢¢l¢ Ú¢Á¢}¢çÎÚ}¢ì JJ 29
y¢ïc¢¢´ ÎéC¢ç¢ ÜU}¢¢üç¢ }¢¢¢ïÃ¢¢PU¢Ä¢Á¢¢Ä¢ç¢ J Ä¢}¢¢ï Á¢¢¢¢çy¢ S¢Ã¢¢üç¢ çÓ¢~¢x¢é#p y¢~¢ Ã¢ñ JJ 30
}¢éçQUS¢¢¢¢}¢¢¢écÄ¢ÎïãÃÄ¢¢èüÜëUy¢ï Lc¢¢ J ¥¢àÄ¢´Sy¢¢¢ì Ä¢}¢¢ï Îêy¢ñÎ¢ü¢Ä¢yÄ¢çy¢Ä¢¢y¢¢¢: JJ 31
ð¢{w¾ðk¤k, nkÚk{kt Ãkkþ Äkhý fhu÷k íku{s árü{kºkÚke ÃkkÃkeLku ºkkMk

WÃkòðLkkhk Þ{Ëqíkku ykðu Au, íku{Lku òuðk{kºkÚke íku ÃkkÃke Sðkí{kykuLkkt þhehLke
LkkzeykuLkkt çktÄLkku íkqxe òÞ Au, yLku ¼Þ¼eík ÚkÞu÷k íku ÃkkÃkeykuLkkt þheh ftÃkðk
÷køku Au, yLku yíÞtík rðb¤ ÚkR òÞ Au.22-24
nu {k ! íku Mk{Þu Þ{Lkk Ëqíkku íku ÃkkÃke Sðkí{kykuLku MÚkq¤ þhehLkk
MktMfkhkuLke ¼kðLkk ßÞkt yíÞtík «økkZ ÚkR økR Au yuðk Mkqû{ þheh{kt çkktÄu
Au. ÃkAe Mkqû{ þhehLke MkkÚku íku ÃkkÃke SðLku yíÞtík Ëw:¾ ¼hu÷k ÷ktçkk {køkoÚke
Þ{Ãkwhe{kt ÷R òÞ Au.¢qh Þ{Lkk Ëqíkku {køko{kt ÃkkÃkeSðkuLke ÃkeX{kt [kçkqfku
yLku ÷ku¾tzLkk ËtzkuÚke {kh {khu Au, íÞkhu yLkkÚk íku ÃkkÃkeSðku Wå[u Mðhu ÁËLk
fhu Au. Ãkhtíkw íÞkt fkuR Mkkt¼¤LkkÁt nkuíkwt LkÚke. íkuðe s heíku íku ÃkkÃkeyku MkqÞo yLku
ËkðkÂøLkÚke yíÞtík Äøku÷e huíkeðk¤k íkÚkk ¾qçk fktxkðk¤k {køko{kt [k÷ðk yMk{Úko
ÚkkÞ Au íÞkhu Þ{Lkk Ëqíkku ¢qh heíku íkuykuLku yríkþÞ {kheLku ykøk¤Lku ykøk¤
[÷kðu Au, íku Mk{Þu yMkÌk {khLkk Ëw:¾Úke çku¼kLk ÚkR Ãk]Úðe Ãkh Ãkze òÞ
Au,25-27 íÞkhu Þ{Ëqíkku Vhe íkuykuLku nÚkkuzkLkk {kh {khe çkuXk fhu Au yLku ðå[u
fkuR Ãký «fkhLkku rðMkk{ku fhkÔÞk rðLkk Wíkkð¤e økríkÚke [÷kðu Au.28 suðe
heíku ynª {Lkw»Þ÷kuf{kt hkßÞLkk MkirLkfku fkuR [kuh ykrË økwLkuøkkhkuLku hksMkËLk{kt
÷R òÞ Au, íku{ Þ{®ffhku ÃkkÃke SðkuLku yrík Ëw:¾ ykÃkíkk ykÃkíkk Þ{Ãkwhe{kt
÷R òÞ Au.29 íÞkt hnu÷k Ä{ohkò MðÞt yLku íkuLkk ÷u¾f r[ºkøkwó Ãký yk
ÃkkÃke Sðkí{kykuyu {Lk, f{o yLku ð[LkÚke fhu÷kt ÃkkÃkkuLku òýíkk nkuÞ Au.30
íkuÚke {wÂõíkLkk MkkÄLk¼qík {kLkðþhehLku ÔÞÚko økw{kðLkkhk íku ÃkkÃke Sðku WÃkh
¢ÚÜU¢¢¢´ Î¢L¢¢¢¢´ |¢¢ïxÄ¢¢¢¢´ ¢¢¢ÜU}¢üç|¢: J à¢y¢¢ç¢ Ó¢ S¢ãd¢ç¢ Ã¢y¢üy¢ï çã Ä¢}¢¢HÄ¢ï JJ 32
¢¢ç¢¢Sy¢ïc¢é }¢ãy¢è´ Ðí¢ÝéÃ¢çy¢ çã Ã¢ïÎ¢¢}¢ì J ¢¢}¢¢ç¢ y¢~¢ ÜïUc¢ç@ÓÀë¢é }¢¢y¢Ã¢üÎ¢ç}¢ y¢ï JJ 33
y¢¢ç}¢dp¢¢y¢¢ç}¢d¢ï }¢ã¢Ú¢ñÚÃ¢Ú¢ñÚÃ¢¢ñ J ÜéU}|¢è¢¢ÜU: ÜU¢HS¢ê~¢}¢çS¢¢~¢Ã¢¢´ y¢¢¢ JJ 34
¥¢ÜêU¢: à¢êÜUÚ¢SÄ¢´ S¢Î´à¢: ÜëUç}¢|¢¢ïÁ¢¢: J y¢#S¢ê<}¢Ã¢ñüy¢Ú¢è à¢¢Ë}¢çHÃ¢üíÜUÅÜU: JJ 35
Ðí¢¢Ú¢ï¢p ¢êÄ¢¢ïÎ: S¢¢Ú}¢ïÄ¢¢Î¢´ y¢¢¢ J H¢H¢|¢ÿ¢¢ï Ã¢ñà¢S¢¢}¢Ä¢:¢¢¢}¢Ã¢èçÓ¢ÜU¢ JJ 36
ÿ¢¢ÚÜUÎü}¢}¢éwÄ¢¢p S¢yÄ¢ïÃ¢¢Ä¢ï S¢ãdà¢: J RU¢ïà¢y¢¢ï Ä¢~¢ ¢ÓÄ¢y¢ï ¢Ú¢ ÎécÜëUy¢ÜU¢çÚ¢: JJ 37
ÎécÜëUy¢´ Ä¢¢Îëà¢´ Ä¢SÄ¢ y¢¢Îëà¢ï ç¢ÚÄ¢ï y¢é y¢}¢ì J Ä¢}¢: ÿ¢ï¢Ä¢çy¢ RéUh¢ï Îêy¢ñSy¢yÜUÎ¢¢ïly¢ñ: JJ 38
¥X¢ç¢ ¢¢ç¢¢¢´ Ä¢¢}Ä¢¢çàÀÃ¢¢ çÀÃ¢¢ ÜéUÆ¢ÚÜñU: J Ó¢Ã¢üçy¢ Ã¢íÎà¢¢¢: w¢¢ÎÄ¢çy¢ Ó¢ y¢¢ç¢ y¢ñ: JJ 39
Î¢ãÄ¢çy¢ ÐíÎè#ïùxÝ¢ñ y¢# y¢ñHïçÿ¢¢çy¢ Ó¢ J S¢¢ñüp Ã¢ëçpÜñUx¢ëü{íñ: Eç|¢Sy¢¢¢ì w¢¢ÎÄ¢çy¢ Ó¢ JJ 40
©h¢ÚÄ¢çy¢ Ó¢¢~¢¢ç¢ y¢ïc¢¢´ y¢ï Á¢èÃ¢y¢¢}¢ç¢ J |¢¢ïxÄ¢ÜU}¢üÃ¢à¢¢¢~¢ ç¹íÄ¢y¢ï ¢ñÃ¢ ¢¢ç¢¢: JJ 41
Þ{hkò ¢kuÄ{ÞárüÚke swðu Au, yLku ÃkkuíkkLkk Ëqíkku ÃkkMku íku ÃkkÃkeSðkuLku yLkuf
LkhfkuLke yrík ÞkíkLkkyku yÃkkðu Au.31
{wÏÞ LkfoLkk fwtzkuLkkt Lkk{ :- nu {k ! ÃkkÃkf{o fhLkkhk SðkuLku
¼kuøkððk ÞkuøÞ Mkku yu Mkku yLku nòhu nòh ËkÁý LkhfLkk fwtzku Þ{Ãkwhe{kt
hnu÷k Au. íku fwtzku{kt ÃkkÃke Sðku íkeðú ðuËLkkLku Ãkk{u Au. íku{ktÚke fux÷kf {wÏÞ
LkhffwtzkuLkkt Lkk{ ík{Lku fnwt Awt. nu {k ! íku ík{u Mkkt¼¤ku, íkkr{Mkú, ytÄíkkr{Mkú,
{nkhkihð, hkihð, fwt¼eÃkkf, fk÷Mkqºk, yrMkÃkºkðLk, ytÄfqÃk, þqfhkþÞ,
MkLËtþ, f]r{¼kusLk, íkóMkq{, ðiíkhýe, þkÕ{r÷, ð@ftxf, «kýhkuÄ, ÃkqÞkuË,
Mkkh{uÞkËLk, ÷k÷k¼ûk, ðiþMkLk, yÞ:ÃkkLk, yðer[fk, ûkkhfËo{ yu ykrË
{wÏÞ fwtzku Au yLku çkeò yLÞ fwtzku Au íku fwtzku{kt ÃkkÃk f{o fhLkkhk ÃkkÃke
Sðkí{kyku yk¢tË fhíkk fhíkk LkhfLke ÃkezkykuLku ¼kuøkðu Au.32-37
suðwt ÃkkÃk íkuðwt Lkhf :- nu {k ! ÃkkÃkeykuLku òuRLku yríkþÞ
¢kuÄkÞ{kLk ÚkÞu÷k Þ{hkò ÃkkÃkeSðkuLku Ëw:¾ Ëuðk{kt íkíÃkh ÃkkuíkkLkk Ëqíkku îkhk
suðwt suLkwt ÃkkÃk íkuðk «fkhLkk Lkhf{kt Lk¾kðu Au.38 Þ{Lkk Ëqíkku ÃkkÃke SðkuLkkt
þhehLkk ytøkkuLku fwnkzkÚke fkÃke fkÃke ð@ suðk ËktíkÚke Ãkkuíku ¾kÞ Au yLku íku
ÃkkÃkeykuLku Ãký ¾ðzkðu Au.39 ð¤e íku ÃkkÃkeykuLku «Ëeó yÂøLk{kt çkk¤u Au, yLku
íkÃkkðu÷k íku÷{kt Lkk¾e hktÄu Au, íkÚkk MkÃko, ðªAe, økeÄ yLku fqíkhkyku ÃkkMku ¾ðzkðu
Au.40 íku ÃkkÃkeykuLkk Sðíkk þheh{kt yktíkhzkyku ¾U[e fkZu Au. íku{ Aíkkt íku
y. 35 «Úk{ «fhý 343
Ä¢¢¢ Ä¢¢ïã y¢ñÁ¢èüÃ¢¢ ãy¢¢ Ä¢ï Ä¢ï y¢¢¢ y¢¢¢ J y¢ñS¼ñSy¢¢¢ì Í¢¢y¢Ä¢yÄ¢é°í¢ Ä¢¢}Ä¢¢ }¢éeÚ¢¢¢Ä¢: JJ 42
Î¢ÚÄ¢çy¢ x¢Á¢ñ: ÒU¢ç¢ ¢¢y¢Ä¢çy¢ Ó¢ y¢¢ó¢x¢¢y¢ì J çÃ¢c¢¢çxÝ¢ê}¢ï L¢çy¢ Á¢Hï Ó¢ ÿ¢¢ÚÜUÎü}¢ï JJ 43
ÔHïc¢Ä¢çy¢ y¢#H¢ïãÐíçy¢}¢¢Sy¢¢¢ì Ä¢}¢¢¢éx¢¢: J ÐíÃ¢ïà¢Ä¢çy¢ ¢ï~¢ïc¢é à¢H¢ÜU¢p¢Ä¢S¢èÚç¢ JJ 44
çS¢@çy¢ S¢èS¢´ ÜU¢ïüc¢é ÚS¢´ H¢ñãæ }¢éw¢ïc¢é Ó¢ J Úïy¢¢ïçÃ¢}¢ê~¢¢êÄ¢¢ç¢ ¢¢Ä¢Ä¢çy¢ Ó¢ |¢êçÚà¢: JJ 45
S¢èÃÄ¢çy¢ ÎèÍ¢üS¢êÓ¢èç|¢SyÃ¢Ó¢Sy¢ïc¢¢´ çÃ¢Î¢Ä¢ü Ó¢ J ç¢c¢ïc¢Ä¢çy¢ Ä¢~¢ïc¢é y¢¢´p RêUÚ¢ Ä¢}¢¢¢éx¢¢: JJ 46
»Ã¢´ çÃ¢¢¢Sy¢ï Ï¢ãéà¢¢ï Ä¢¢y¢¢¢: Ðí¢ÝéÃ¢yÄ¢¢ J Á¢Ú¢Ä¢éÁ¢¢ÇÁ¢¢ïçjÁSÃ¢ïÎÁ¢¢wÄ¢¢: w¢¢èp y¢ï JJ 47
x¢|¢üÃ¢¢S¢}¢ã¢Îé:w¢´ Á¢}¢Îé:w¢´ y¢y¢¢ï }¢ãy¢ì J ÃÄ¢¢ç¢Îé:w¢´ Á¢Ú¢Îé:w¢´ }¢ëyÄ¢éÎé:w¢´ ¢é¢: ¢é¢: JJ 48
¥¢Ä¢¢çy}¢ÜU¢çÎ ç~¢çÃ¢¢´ Îé:w¢´ }¢¢y¢p y¢ï Á¢¢¢: J Ä¢¢¢ÜU}¢ü H|¢y¢ï Ã¢ñ LÎy¢¢ï |¢éTy¢ï Ó¢ y¢y¢ì JJ 49
Ä¢éx¢¢¢¢´ Ó¢ S¢ãd¢ç¢ à¢y¢¢ç¢ Ó¢ ¢é¢: ¢é¢: J ½í}¢çy¢ y¢¢S¢é y¢ï Á¢èÃ¢¢ |¢êçÚÎé:w¢}¢Ä¢èc¢é Ó¢ JJ 50
ÃkkÃkeykuLkwt f{o ¼kuøkððkLku ykÄeLk nkuðkÚke {]íÞw Úkíkwt LkÚke.41

nu {k ! suðe heíku ÃkkÃkesLkkuyu yk÷kuf{kt suLku suLku su su heíku {kÞko
nkuÞ íku íku Sðkí{kyku îkhk s íku íku heíku {wËøT khÄkhe ¢qh Þ{LkkËqíkku íku íku ÃkkÃkeykuLku
{hkðu Au. õÞkhuf nkÚkeykuLkk Ãkøk Lke[u f[zkðu Au, õÞkhuf Ãkðoík WÃkhÚke Lke[u
Vuft u Au, õÞkhuf rð»k ¼hu÷k yÂøLkLkk Äq{kzk{kt ÁtÄu Au, õÞkhuf ¾khk fkËððk¤k
s¤{kt zqçkkze ÁtÄu Au.42-43 nu {k ! ð¤e íku Þ{Ëqíkku ÔÞr¼[khe ykrË ÃkkÃkeSðkuLku
yÂøLkÚke íkÃkkðu÷ ÷kunLke «rík{kLke MkkÚku yk®÷økLk fhkðu Au, yLku íkuLke ykt¾ku{kt
yrík íkeûý ÷ku¾tzLkk Mk¤eÞkyku ¼kUfu Au, íkuLkk fkLk{kt Wf¤íkk MkeMkkLkku hMk huzu
Au. íkÚkk ¾qçk s rðük, {qºk, ðeÞo yLku ÃkõðÁrÄhLkwt ÃkkLk fhkðu Au. ¢qh Þ{LkkËqíkku
ÃkkÃkeSðkuLke «Úk{ [k{zeLku [ehe ÃkAe ÷ktçkk MkkuÞkðzu Mkeðu Au. íkÚkk r[[kuzk{kt
þuhzeLke su{ Ãke÷u Au.44-46
ÃkwLk: ÃkwLk: ¼ð¼xfý :- nu {k ! yk «{kýu ÃkkÃke Sðkuu çknw
«fkhLke Þ{ÞkíkLkk ¼kuøkðu Au. íÞkh ÃkAe shkÞws, ytzs, WËTr¼s, yLku
MðuËs yk [kh «fkhLke ¾ký{kt yufðeMk yufðeMk ÷k¾ðkh sL{u Au, yu{
[kuÞkoMke÷k¾ ÞkurLk{kt ¼xfu Au. yhu ! ! ! íku{kt øk¼oðkMkLkwt íkku {nkËw:¾ Au,
sL{Lkwt íkku íkuLkkÚke yrÄf ËkÁý Ëw:¾ Au. yk «{kýu sL{e yLkuf «fkhLke
ÔÞkrÄykuLke Ãkezk, ð]Øk©{Lke Ãkezk, yLku {]íÞwLke Ãkezk yu Sðkí{kyku ðkhtðkh
Ãkk{u Au.47-48 nu {k ! yk «{kýu {Lkw»Þku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk f{oLku yLkwMkkhu ykæÞkÂí{f,
ykrÄ¼kiríkf yLku ykrÄËirðf yk ºký «fkhLkkt Ëw:¾kuLku Ãkk{u Au. yLku hzíkkt
Ðí¢ÝéÃ¢y¢: S¢ëy¢èçÚy¢´ ÒU¢ç¢ ÜëUc¢ÜëU¢¢Ã¢à¢¢y¢ì J ¢ÚÎïã´ H|¢y¢ï y¢ï |¢Ã¢}¢éQUKïÜUS¢¢¢¢}¢ì JJ 51
y¢´ Ðí¢Ä¢ Ä¢ï y¢é S¢yS¢X´ ÜëUyÃ¢¢ ÜëUc¢´ |¢Á¢çy¢ y¢ï J |¢éôQU Ó¢ SÃ¢ïçS¢y¢¢´ }¢éôQU H|¢y¢ï Á¢¢ç¢ ! {íÃé ¢}¢ì JJ 52
Ä¢ï yÃ¢S¢yS¢Xy¢: ìÄ¢¢Î¢ñ S¢Áy¢ïù~¢ ÜéUÏ¢éhÄ¢: J ÜëUc¢|¢çQUçÃ¢ãè¢¢Sy¢ï Îé:w¢´ Ä¢¢yÄ¢ïÃ¢ ¢êÃ¢üÃ¢y¢ì JJ 53
Ä¢}¢Îêy¢ÜUÚ¢Ðí¢Ä¢ }¢ãy¢è²¢üçy¢ Ä¢¢y¢¢¢: J Ä¢¢ï¢èpy¢éÚà¢èôy¢ Ó¢ Hÿ¢¢ç¢ ¢é¢ÚïÃ¢ y¢ï JJ 54
»Ã¢´ S¢´S¢ëçy¢Îé:w¢´ Ä¢ï ¢àÄ¢yÄ¢~¢ }¢éãê¢ëü¢¢}¢ì J y¢ïc¢¢}¢éÎïçy¢ Ã¢ñÚ¢xÄ¢´ S¢yS¢X¢¢Ó Ã¢¢üy¢ï JJ 55
y¢y¢¢ï çÃ¢ÚQU¢: ÜéUÃ¢üçy¢ Îé:w¢ÿ¢Ä¢|¢Ä¢¢ïçÁÛ¢y¢}¢ì J ÜëUc¢¢¢Ä¢´ S¢Î¢¢Î´ |¢èy¢¢ Îé:Xy¢: S¢çy¢ ! JJ 56
Ã¢ñÚ¢xÄ¢ãè¢SÄ¢ S¢éw¢´ ¢¢çSy¢ Îé:w¢çÃ¢Ã¢<Á¢y¢}¢ì J |¢çQU¢ü Ã¢¢üy¢ï ¢é´S¢¢´ Ã¢ñÚ¢xÄ¢ï¢ çÃ¢¢¢ Îíéy¢}¢ì JJ 57
}¢¢çÄ¢ÜïUc¢é çÃ¢ÚQU¢¢¢´ ¢Î¢¢ïüc¢é çÃ¢Ã¢¢üy¢ï J ÜëUc¢ïù¢éÚ¢x¢¢ï Á¢¢ç¢ ! y¢ï¢ Ä¢¢çy¢ ¢Ú¢´ x¢çy¢ JJ 58
hzíkkt ¼kuøkðu Au, yk «{kýu Sðkí{kyku ÞwøkkuLkk Þwøkku MkwÄe yríkþÞ Ëw:¾{Þ
yu [kuÞkoMkeLke ÞkuLkeyku{kt ðkhtðkh ¼xõÞk fhu Au.49-50 ÃkkÃkeSðkuLku fkuR
Mkwf]íkðþkíkT nrh RåAkyu ¼ðçktÄLk{ktÚke {wÂõíkLkk yuf{kºk MkkÄLkYÃk yk
{Lkw»Þ þheh «kó ÚkkÞ Au. nu sLkrLk ! ykðk Ëw÷o¼ {Lkw»Þ þhehLku Ãkk{e su
{Lkw»Þku MkíMktøk fhu Au yLku ¼økðkLke LkðÄk ¼Âõík fhu Au, íku {Lkw»Þku yk÷kuf{kt
RÂåAík ¼wÂõík yLku {]íÞw ÃkAe RÂåAík {wÂõíkLku rLkùÞ Ãkk{u Au.51-52
nu {k ! ykðwt Ëw÷o¼ {kLkð þheh ÃkkBÞk ÃkAe su fwçkwrØðk¤k sLkku
fwMktøkLkk ÞkuøkÚke ¼økðkLkLke ¼ÂõíkÚke rð{w¾ ÚkR e ykrËf ÃkËkÚkku{ o kt ykMkõík
ÚkR çktÄkÞ Au, íku Vhe ÃkqðoLke {kVf s ðkhtðkh Þ{ÞkíkLkkLkk Ëw:¾Lku Ãkk{u Au.
yk heíku ÃkkÃkesLkku þhehLku ytíku Þ{ËqíkkuLkk nkÚk{kt ykðe LkhfLkk yÃkkh Ëw:¾kuLku
¼kuøkðe Vhe Vhe [kuÞkoMke÷k¾ ÞkurLk{kt ¼xõÞk fhu Au.53-54 nu {k ! yk ÷kuf{kt
yk «{kýu {Lkw»ÞkuLkkt Ëw:¾ku íkhV su sLkku ðkhtðkh árüÃkkík fhu Au. íkuLkk ytíkh{kt
[ku¬Mk ðihkøÞ WíÃkÒk ÚkkÞ Au. yLku ÃkAe WíÃkÒk ÚkÞu÷ku ðihkøÞ MkíMktøkLkk
{kæÞ{Úke ð]rØ Ãkk{u Au, íÞkhÃkAe nu Mkíke, {k ! fwMktøkÚke ¼Þ Ãkk{u÷k ðihkøÞðkLk
ÃkwÁ»kku ßÞkt fkuR Ëw:¾ LkÚke, ßÞkt fkuR ¼Þ LkÚke yLku MkËkÞ rLkhríkþÞ ykLktË
Lku ykLktË s hnu÷ku Au yuðk Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ýLkku yk©Þ fhu Au.55-56
nu {k ! ðihkøÞneLk ÃkwÁ»kkuLku Ëw:¾Lkku fkuR ytík LkÚke yLku Mkw¾ õÞkhuÞ
«kó ÚkÞwt LkÚke. íkÚkk ðihkøÞ rðLkk {Lkw»ÞkuLku ¼økðkLkLke ¼ÂõíkLke íkífk¤ rMkrØ
Úkíke LkÚke, Ãkhtíkw su ÃkwÁ»kkuLku {krÞf ÃkËkÚko{ktÚke ðihkøÞ ÚkÞku nkuÞ íkuLku s ¼økðkLk
©ef]»ýLku rð»ku yLkwhkøk ð]rØ Ãkk{u Au, yLku nu sLkLke ! íkuLkkÚke s ykíÞtríkf
y. 36 «Úk{ «fhý 345
SÃ¢M¢ç}¢y¢´ Á¢¢çÄ¢ç~¢ ! y¢é|Ä¢´ Ðí¢ïQÚ çÃ¢ÚQïU: S¢ã ÜU¢Ú¢ï¢ J
Ã¢Î¢ô}¢ |¢QïUÚ¢ y¢}¢é}¢éÿ¢¢ïÚ|¢èCÎ¢Ä¢¢ |¢Ã¢¢¢à¢Ï¢¢¢y¢ì JJ 59
§çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï
ãçÚx¢èy¢¢Ä¢¢´ Ã¢ñÚ¢xÄ¢SÃ¢M¢Hÿ¢¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ¢@ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 35 JJ
-------------------------------
c¢Åìô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢:
|¢Á¢¢¢y¢¢ïSy¢é S¢ïÃ¢¢¢ü: Ðíï}¢ çQUÐíyÄ¢SÄ¢ Ó¢ J Fïãï¢ |¢x¢Ã¢yS¢ïÃ¢¢ |¢çQUçÚyÄ¢éÓÄ¢y¢ï Ï¢é¢ñ: JJ 1
¢çy¢±íy¢¢ Ä¢¢¢ ¢¢Úè S¢ïÃ¢ïy¢ SÃ¢¢ôy¢ y¢¢¢ J ¥¢Ä¢|¢¢Ã¢ï¢ ãôÚ }¢é}¢éÿ¢é: S¢Ã¢üÎ¢ |¢Á¢ïy¢ì JJ 2
¢Ã¢¢´ ÜUèy¢ü¢´ çÃ¢c¢¢ï: S}¢Ú¢´ ¢¢ÎS¢ïÃ¢¢}¢ì J ¥Ó¢ü¢´ Ã¢Î¢´Î¢SÄ¢´ S¢wÄ¢}¢¢y}¢ç¢Ã¢ïÎ¢}¢ì JJ 3
{wÂõík «kó ÚkkÞ Au.57-58 nu sL{Ëkºke {k ! yk «{kýu WíÃkr¥kLkk fkhýu Mkrník

ðihkøÞLkwt MðYÃk {U ík{Lku fÌkw.t nðu ík{Lku nwt ¼ðÃkkþLkk çktÄLk{ktÚke {wõík ÚkðkLke
RåAk Ähkðíkk sLkkuLku RÂåAík Mkw¾Lku ykÃkLkkhe ¼ÂõíkLkwt MðYÃk Mk{òðwt Awt.59
[kuÚkk yæÞkÞ{kt ðihkøÞLkk MðYÃkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u ÃkktºkeMk{ku
yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. 35
--------------------------------------
yæÞkÞ - 36
Lkð MkkÄLk ¼Âõík yLku Ëþ{e «u{÷ûkýk ¼ÂõíkLkwt
rððu [ Lk.
©enrh fnu Au, nu {k ! ¼Âõík ÃkË{kt ¼sT ÄkíkwLkku Mkuðk fhðe yuðku
yÚko ÚkkÞ Au, yLku íku ÄkíkwLku ÷køku÷k ÂõíkLkT «íÞÞLkku MLkun yÚko ÚkkÞ Au.
yÚkkoíkT nu {k ! MLkunÃkqðof ¼økðkLkLke Mkuðk fhðe íkuLku ¿kkLkeÃkwÁ»kkuyu ¼Âõík
fnu÷e Au. suðe heíku Ãkríkðúíkk Lkkhe ÃkkuíkkLkk ÃkríkLkwt yLkLÞ ¼kðÚke MkuðLk fhu Au.
íkuðe s heíku {w{ûw kwyu yLkLÞ ¼kðÚke ¼økðkLk ©enrhLke ¼Âõík fhðe. íku ¼Âõík
Lkð «fkhLke Au.1-2
Hÿ¢¢¢ç¢ ¢Ã¢ñy¢¢ç¢ y¢SÄ¢¢: S¢çy¢ çã Ä¢ïc¢é Ó¢ J ç¢y¢ »ÜU}¢ç¢ Ðí¢¢è S¢|¢éôQU }¢éçQU}¢¢ÝéÄ¢¢y¢ì JJ 4
¢Ã¢¢´ y¢~¢ ÜUy¢üÃÄ¢´ S¢Ã¢üÎ¢ Á¢}¢ÜU}¢ü¢¢}¢ì J ¢èÜëUc¢SÄ¢ SÃ¢¢}¢üSy¢jQUÃ¢Î¢¢yS¢çy¢ ! JJ 5
Ã¢Ú¢ã¢lÃ¢y¢¢Ú¢¢¢´ ¢èÜëUc¢SÄ¢ñÃ¢ Ä¢¢ç¢ Ó¢ J Ó¢çÚ~¢¢Ä¢¢Î¢Ú¢¢¢ç¢ ¢¢ïy¢ÃÄ¢¢ç¢ }¢é}¢éÿ¢é¢¢ JJ 6
y¢¢¢ ¢èÜëUc¢|¢QUSÄ¢ Ðít¢ÎSÄ¢ {íéÃ¢SÄ¢ Ó¢ J çÐíÄ¢±íy¢¢}Ï¢Úèc¢¢Îï: ¢¢ïy¢ÃÄ¢¢ùùÎÚy¢: ÜU¢¢ JJ 7
ÜUèy¢ü¢´ Ú¢ç¢ÜU¢|¢y¢éüpçÚ~¢¢¢¢´ Ó¢ y¢yS¢y¢¢}¢ì J ÜUy¢üÃÄ¢´ Ó¢ ÜU¢¢Ã¢¢y¢¢üSy¢ïc¢¢}¢ïÃ¢ S¢Î¢ÎÚ¢y¢ì JJ 8
ÜëUc¢y¢jQUS¢}Ï¢¢°í¢¢¢¢´ ¢Æ¢´ y¢¢¢ J ¢¢Æ¢´ ç¢yÄ¢¢¢Æp ÜUy¢üÃÄ¢: SÃ¢çãy¢¢<¢¢¢ JJ 9
ÀÎ¢ïç¢Ï¢h¢l¢¢¢´ x¢l¢¢¢´ Ó¢ ±íÁ¢ïçà¢y¢é: J S¢´SÜëUy¢¢¢¢´ Ðí¢ÜëUy¢¢¢¢´ ÜU¢Ä¢Z Ã¢¢ x¢¢Ä¢¢´ }¢éÎ¢ JJ 10
¼økðkLkLke fÚkkLkwt ©ðý fhðwt, ¼økðkLkLke fÚkk feíkoLkLkwt økkLk fhðwt,
ÓËÞ{kt ¼økðkLkLkwt M{hý fhðwt, yLkwð]r¥k Mkk[ððkÃkqðof ¼økðkLkLke [hý
Mkuðk fhðe, rðrÄÃkqðof ¼økðËT y[oLk fhðwt, ¼økðkLkLku Mkk»xktøk ðtËLk fhðk,
ËkMkLke su{ rLk{koLke ÚkR ¼økðkLkLke Mkuðk fhðe, ¼økðkLkLku rð»ku yrík MLkun
MkkÚku Mk¾k¼kð hk¾ðku, yLku ÃkkuíkkLkwt ¼økðkLkLku MktÃkqýo ykí{Mk{Ãkoý fhe
¼økðkLkLku s yuf ykrÄLk ðíkoðwt, nu {k ! ¼ÂõíkLkk yk Lkð «fkh Au. íku{ktÚke
yuf Ãký ¼ÂõíkLkku fkuR ËunÄkhe yk©Þ fhu íkku ¼wÂõíkyu Mkrník {wÂõíkLku rLkùÞ
«kó fhu Au.3-4
©ðý ¼Âõík :- nu {k ! MðÄ{orLkc ¼økðËT ¼õíkLkk {w¾uÚke
rLkhtíkh ¼økðkLk ©ef]»ýLkk sL{f{oLke Ãkrðºk fÚkkLkwt ©ðý fhðw,t íku{Lkk ðkhkn
ykrËf yðíkkhkuLkkt ÃkkðLkfkhe WËkh [rhºkkuLkwt Ãký {w{wûkwykuyu ©ðý fhðwt,
íkuðe s heíku ¼økðkLkLkk yufktríkf WÃkkMkf yuðk «FkË, Äúðw , r«Þðúík, ytçkrh»k,
WØð ykrË ¼õíksLkkuLkkt [rhºkkuLke fÚkkLkwt Ãký ykËhÃkqðof ©ðý fhðwt, yk
Ãknu÷e ©ðý ¼Âõík fnu÷e Au.5-7
feíkoLk ¼Âõík :- nu {k ! hkrÄfkLkk Ãkrík yuðk ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt
[rhºkkuLkwt íkÚkk íku{Lkk yufktríkf Mktíkku¼õíkkuLkkt [rhºkLkwt n{uþkt MktfeíkoLk fhðw,t íku{s
ykËhÃkqðof íku{Lke fÚkkLkwt økkLk fhðwt, yLku ÃkkuíkkLkwt rník RåAíkk {w{wûkwykuyu
©ef]»ý ¼økðkLk yLku íkuLkk WØðkrË ¼õíkkuLkk MktçktÄðk¤k MkËTøkútÚkkuLkwt yæÞÞLk
fhðwt íkÚkk çkeòLku fhkððwt, íkÚkk rLkÞ{Ãkqðof rLkíÞ íkuLke ÃkkhkÞý Ãký fhðe.
ð¤e ðúsÃkrík ¼økðkLkLkk MktçktÄu Þwõík MktMf]ík yÚkðk «kf]ík ¼k»kkyu Þwõík AtËkuçkØ
økã íku{s ÃkãLkwt yrík n»koÚke økkÞLk fhðw,t íku Ãký ðeýk ykrËf ðkãku ðøkkzðk{kt
y. 36 «Úk{ «fhý 347
ÜU¢ñà¢ËÄ¢ï S¢çy¢ Ã¢è¢¢çÎÃ¢¢l¢¢éx¢y¢}¢ïÃ¢ y¢y¢ì J ÜU¢Ä¢Z Ã¢¢ y¢¢çHÜU¢Ã¢¢¢ñSy¢hè¢´ Ã¢¢ç¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì JJ 11
Ðí|¢¢ï: Sy¢éçy¢: Ðí¢¢ü¢¢ Ó¢ ¢¢}¢S¢Vèy¢ü¢´ y¢¢¢ J ÜU¢Ä¢Z ÔH¢ïÜU¢çÎç|¢Ã¢¢ü}Ï¢ ! ÐíèyÄ¢¢ Ã¢¢vÄ¢ñ}¢ü¢¢ïÚ}¢ñ: JJ 12
S¢¢X¢ï¢¢X¢ |¢x¢Ã¢y¢¢ï }¢ê<y¢çpyÄ¢¢ NÎ}Ï¢éÁ¢ï J »ÜñUÜU}¢X´ ¢¢Î¢çÎ y¢y¢p ãçS¢y¢¢Ã¢ç¢ JJ 13
¢¢}Ý¢´ Ã¢ëÎ¢Ã¢¢çÃ¢¢¢ï: ÜUy¢üÃÄ¢´ S}¢Ú¢´ NÎ¢ J Ó¢çÚ~¢¢¢¢´ x¢é¢¢¢¢´ Ó¢ Á¢#ÃÄ¢Sy¢}¢¢éSy¢¢¢ JJ 14
y¢¢¢ x¢¢ïH¢ïÜUÃ¢ñÜéUÆ¢Îè¢¢´ ¢¢}Ý¢´ Á¢x¢y¢y¢ï: J y¢~¢yÄ¢¢¢c¢üÎ¢Îè¢¢´ ÜU¢Ä¢Z Ó¢ S}¢Ú¢´ ÐíS¢ê: ! JJ 15
¢¢ÎS¢´Ã¢¢ã¢´ ÜU¢Ä¢Z ÐíyÄ¢ÿ¢SÄ¢ y¢é S¢y¢y¢ï: J ¥Ä¢¢¢ }¢¢¢S¢´ ÜU¢Ä¢Z S¢à¢¢ïüùÑìÍ¢íï: Ðíçy¢}¢¢S¢é y¢é JJ 16
©y¢ç¢çS¢çy¢¢¢à¢à¢çQU}¢Á¢Ä¢¿¢ïà¢¢ çã Ä¢yS¢ïÃ¢Ä¢¢ Ðí¢¢é: J
S¢à¢ü y ¢ »Ã¢ Ä¢SÄ¢ Ó¢ ¢é ¢¢yÄ¢Ç´ ç~¢Ã¢y}¢ü ± í Á ¢¢ JJ
}¢¢Ä¢¢ÜU¢H|¢Ä¢´ Ä¢Î¢¢Ä¢Ã¢y¢¢´ ¢àÄ¢yÄ¢¢¢ï S¢ï Ã Ä¢y¢ï J
Ä¢¢ï Ú¢¢¢ÜU}¢H¢çÎç|¢|¢üx¢Ã¢y¢¢ïùôÑìÍ¢í y¢´ ¢ S¢ïÃ¢ïy¢ ÜU: JJ 17
fwþ¤ nkuÞ íku{ýu ðk®sºku Mkrník yÚkðk íkk÷eLkk æðrLkLke MkkÚku feíkoLk fhðwt. nu
{k ! &÷kufkrËLkwt Wå[khý fu {Lkkunh MkwtËh ðkõÞkuLkwt Wå[khý fhðk Ãkqðof
yrík «u{Úke Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ýLke Míkwrík «kÚkoLkk yLku MktfeíkoLk Ãký
fhðwt. yk çkeS feíkoLk ¼Âõík fnu÷e Au.8-12
M{hý ¼Âõík :- nu {k ! «Úk{ MkktøkkuÃkktøk ¼økðkLkLke {qíkLkwt ÃkkuíkkLkk
ÓËÞõ{¤{kt ®[íkðLk fhðwt, íÞkhÃkAe [hýf{¤Úke ÷R ðËLkf{¤ ÃkÞOíkLkk
yufyuf ytøkkuLkwt ®[íkðLk fhðwt, íÞkhÃkAe íku ð]tËkðLk[tÿ Ãkh{kí{kLkk Lkk{kuLkwt
ÓËÞ{kt M{hý fhðwt, íkÚkk íku{Lkk økwýku yLku [rhºkkuLkwt Ãký ÓËÞ{kt M{hý
fhðwt. íkuðes heíku íku{Lkk Lkk{ {tºkkuLkku ÓËÞÚke sÃk fhðku. íku søkíkÃkrík
¼økðkLkLkk økku÷kuf yLku ðifwtX ykrË Äk{ku íkÚkk íku Äk{ku{kt hnu÷k Ãkk»koËku íkÚkk
yiïÞo ykrËLkwt M{hý fhðwt. íku ºkeS M{hý ¼Âõík fnu÷e Au.13-15
ÃkkËMkuðLk ¼Âõík :- nu {k ! MktíkkuLkk Mðk{e yuðk Ãkh{kí{kLkk
«íÞûk ©e[hýkuLke [tÃke fhðe. òu ¼økðkLk «íÞûk Lk nkuÞ íkku {kLkMke Ãkqò{kt
¼økðkLkLkk ©e[hýkuLke [tÃke fhðe, yÚkðk «rík{k{kt rçkhksíkk ¼økðkLkLkk
©e[hýkuLkku MÃkþo fhðku. nu {k ! yk ÃkkËMkuðLk ¼ÂõíkLkku {rn{k çknw {kuxku Au.
fkhý fu ¼økðkLkLkk [hýLke MkuðkÚke çkúñk, rð»ýw yLku rþð yk søkíkLke
WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷Þ fhðkLkwt Mkk{ÚÞo ÃkkBÞk Au. yhu !!! yk [hýLkk
MÃkþo {kºkÚke Ãkrðºkíkk Ãkk{u÷k yLku íkuÚke s Mðøko, Ãkkíkk¤ yLku {]íÞw÷kuf{kt
Ä¢yS¢´ S ¢ï Ã ¢¢y¢p ¢kç¢HÄ¢¢çÎ|Ä¢¢ï ù ç¢ ÜUè=y¢ J
Ä¢Ä¢é | ¢ê ü ç Ä¢D¢´ ±í Á ¢Ä¢¢ï ç c¢y¢: ÜUçÃ¢Ã¢ÚÃÄ¢¢S¢¢çÎx¢ï Ä ¢¢´ |¢é ç Ã¢ JJ
y¢ÌèH¢¢ÚÝ¢Å¢SÄ¢ Ó¢Ú¢´ Ã¢ë Î¢Ã¢¢ï Î¢ï } ¢é ü Î ¢ J
S¢ïÃÄ¢´ S¢´S¢ëçy¢}¢éçQUÜU¢}¢éÜU¢ÚñSy¢ïc¢¢´ çã ¢¢Ä¢¢ x¢çy¢: JJ 18
¥Ó¢ü¢´ y¢é çm¢¢ Ðí¢ïQÚ }¢¢y¢: ! ÜëUc¢SÄ¢ S¢¢Ã¢y¢ñ: J ¥¢|Ä¢y¢Ú´ y¢¢¢ Ï¢¢s´ Ä¢¢¢à¢çQU Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ J19
Ä¢¢¢¢éy¢´ NçÎ Ä¢¢yÃ¢¢ ÜëUc¢´ }¢¢¢S¢ÜUçË¢y¢ñ: J }¢ã¢ï¢Ó¢¢ÚñÚÓ¢¢ü y¢é Ðí¢ïQÚ y¢~¢¢çÎ}¢´ Ï¢é¢ñ: JJ 20
©¢Ó¢¢ÚñÄ¢ü¢¢HÏ¢ñÏ¢üçã: ÜëUc¢SÄ¢ ¢êÁ¢¢}¢ì J Ä¢¢¢ç¢ÜU¢Ú´ Ã¢ïÎ¢ïQU}¢~¢¢lñSy¢çÎìm¼èÄ¢ÜU}¢ì JJ 21
ðnuíkkt øktøkkS yk çkúñktz{kt hnu÷k MkðuoLku ÃkkðLk fhu Au. ð¤e suLku ¼økðkLkLkk
[hýf{¤Lkku yk©Þ Au yuðk sLkkuLku fk¤ yLku {kÞkLkku ¼Þ Ãký hnuíkku LkÚke.
íku{s hkÄk yLku h{k ykrË þÂõíkyku Ãký yk ¼økðkLkLkk [hýLke Mkuðk MkËkÞ
fhu Au. íkku ÃkAe ykðk {rn{kðk¤kt ©e[hýkuLkwt fkuý MkuðLk Lk fhu ? Mkki fkuR
fhu.16-17 nu {k ! yk Ähíke WÃkhLke ðúsMkwtËheyku ¼økðkLkLkk [hýf{¤Lkwt
MkuðLk fhðkÚke ÷û{e ykrËf Ëuðeyku yLku çkúñk ykrËf Ëuðíkkyku fhíkkt Ãký
yrÄf feíkLku Ãkk{e Au. íku{s ÔÞkMkkrË ©uc frðykuLku Ãký økkLk fhðk ÞkuøÞ
WËkh feíkLku Ãký íku økkuÃkeyku Ãkk{e Au. íku fkhýÚke yk MktMkkhLkk çktÄLkku{ktÚke
{wõík ÚkðkLku RåAíkk {w{wûkwykuyu yk Ãk]ÚðeÃkh rËÔÞ÷e÷kLkku rðMíkkh fhðk
LkhLkkxfLku fhíkk ð]tËkðLkrðnkheLkkt [hýf{¤Lkwt yð~ÞÃkýu «u{Úke MkuðLk
fhðwt. fkhý fu, ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLku ¼økðkLkLkk [hýf{¤Lkk MkuðLk rðLkk
çkeS fkuR økrík LkÚke, Mkuðk yus {wÂõík Au, yk [kuÚke ÃkkËMkuðLk ¼Âõík fne
Au.18
y[oLk ¼Âõík :- nu {k ! LkkhËkrË ¼økðkLkLkk ¼õíkkuyu ÞÚkkþÂõík
yLku ÞÚkkrðrÄ «{kýu su ¼økðËT y[oLk fhðkLkwt fÌkwt Au íku yktíkh {kLkMkeÃkqò
yLku çkkÌk «íÞûkÃkqò yu{ çku «fkhu fhðkLkwt fÌkwt Au.19 nu {k ! ¼økðkLkLkkt
þkku îkhk fu Mktíkku îkhk suðk ¼økðkLkLku Mkkt¼éÞk nkuÞ íkuðk «íÞûk «rík{kYÃk
¼økðkLkLkwt ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt æÞkLk fhe {kLkrMkf MktfÕÃkkuÚke fÕÃku÷kt [tËLk Ãkw»ÃkkrË
{nk WÃk[khkuÚke ÃkqsLk fhðw.t íkuLku ¿kkLke ÃkwÁ»kkuyu ykÇÞtíkh {kLkrMkf y[oLk fÌkwt
Au.20 nu {k ! Ëuþ, fk¤Lku yLkwMkkhu «kó ÚkÞu÷k [tËLkkrË WÃk[khkuÚke ÃkkuíkkLkk
yrÄfkhLku yLkwMkkhu ðuË{tºkîkhk fu Ãkkihkrýf {tºkkuîkhk ¼økðkLk ©eðkMkwËðu Lkwt ÃkkuíkkLke
y. 36 «Úk{ «fhý 349
¥¢l}¢¢Î¢ñ çÃ¢¢¢Ä¢ñÃ¢ çmy¢èÄ¢´ y¢y¢ ¥¢Ó¢Úïy¢ì J Ó¢H¢Ä¢¢´ Ðíçy¢}¢¢Ä¢¢´ y¢é ÜëUc¢}¢¢Ã¢¢s ¢êÁ¢Ä¢ïy¢ì JJ 22
}¢l}¢¢´S¢¢çÎS¢´S¢x¢üÚçãy¢ñ: à¢éçÓ¢ç|¢Sy¢¢¢ J ÎíÃÄ¢ñ: ÐíçS¢hñ: ÜëUc¢¢ïùÓÄ¢¢ïü sÄ¢ÎïÃ¢¢S¢}¢<¢y¢ñ: JJ 23
ÜUëc¢´ S¢´éF¢Ä¢ Ã¢¢S¢¢´çS¢ ¢¢ÚÄ¢ïy¢ Ä¢¢¢çÓ¢y¢}¢ì J ¥HV¢Ú¢´p çÃ¢çÃ¢¢¢¢ì Ä¢¢¢S¢¢¢´ y¢é ¢¢ÚÄ¢ïy¢ì JJ 24
ÜU¢à}¢èÚÜïUS¢Ú¢ï¢ïy¢Ó¢Î¢¢l¢éHï¢¢}¢ì J Ä¢¢¢ «yÃ¢Ó¢üÜU: ÜéUÄ¢¢üy¢ì Ðíï}¢¢ Ó¢ çy¢HÜÚ Ðí|¢¢ï: JJ 25
ã¢Ú¢S¢éx¢ç¢¢éc¢¢¢¢}¢Ã¢y¢´S¢¢´p à¢ïw¢Ú¢¢ì J |¢x¢Ã¢y¢´ ¢¢ÚçÄ¢yÃ¢¢ ¢ê¢´ Îè¢´ S¢}¢¢üÄ¢ïy¢ì JJ 26
Ä¢¢y¢éü Ó¢ Ä¢¢¢à¢çQU ¢ñÃ¢ïl}¢é¢ÜUË¢Ä¢ïy¢ì J }¢ã¢¢èÚ¢Á¢¢´ ÜéUÄ¢¢üm¢çÎ~¢ç¢¢Îñ: S¢ã JJ 27
ÐíÎçÿ¢¢¢´ Ó¢ Sy¢Ã¢¢´ Ðí¢¢ü¢¢´ Ó¢ S¢¢}¢SÜëUçy¢}¢ì J ÜéUÄ¢¢üçÎy¢´ Ðíçy¢çÎ¢´ y¢y¢ì ÜëUc¢SÄ¢¢Ó¢ü¢´ S}¢ëy¢}¢ì JJ 28
Ðí¢y¢:S¢XÃ¢}¢Ä¢¢q¢¢Ú¢Øïc¢é ç¢à¢¢}¢éw¢ï J ÜëUc¢SÄ¢ïy¢´ ¢@ÜU¢H}¢Ó¢ü¢´ Ðí¢ïQU}¢é¢}¢}¢ì JJ 29
ykøk¤ ®MknkMkLk{kt «íÞûk ÃkqsLk fhðw.t íkuLku çkkÌk-«íÞûk y[oLk fnu÷tw Au.21
nu {k ! íku{kt «Úk{ {kLkMkeÃkqsLk fhðwt, yLku íÞkhÃkAe s «íÞûk ÃkqsLk
fhðw.t íku «íÞûk ÃkqsLk Ãký ¼økðkLkLke [÷ «rík{k{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt {tºkkuÚke
ykbkLk fÞko ÃkAe fhðwt, Ãkhtíkw y[÷ «rík{k{kt ykbkLk fhðkLkwt nkuíkwt LkÚke.
ykbkLk fÞko ÃkAe {ã, {ktMk, fuþ, fezk ykrËLkk MktMkøkuo hrník nkuÞ, fkuRyu
Ãkqðuo Mkqt½eLku yÃkrðºk Lk fhu÷kt nkuÞ, Ãk]ÚðeÃkh Ãkze sðkYÃk Ëku»kkuÚke hrník nkuÞ,
íku{s yLÞ ËuðíkkykuLku yÃkoý fhu÷kt Lk nkuÞ yuðkt Ãkrðºk [tËLk, Ãkw»ÃkkrË ÿÔÞkuÚke
¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ÃkqsLk fhðwt.22-23
nu {k ! yk heíku çkkÌk ÃkqsLk fhLkkhk ¼õíku «Úk{ «rík{kYÃk Ãkh{kí{kLku
Ãkrðºk s¤Úke Mk{tºkf MLkkLk fhkððwt. íÞkhÃkAe ÞÚkkÞkuøÞ ðku ÃkrhÄkLk
fhkððkt, yLku rðrðÄ y÷tfkhku ÞÚkkMÚkkLku Ähkððk, ð¤e Ãkqò fhLkkh ¼õíku
fk~{ehe fwtfw{ yLku fuMkhu Þwõík [tËLkLkwt ÷uÃkLk ÉíkwLku yLkwMkkhu «u{u Mkrník fhðwt,
÷÷kx{kt rík÷f Äkhý fhkððwt, MkwøktÄe{kLk Ãkw»ÃkkuLke {k¤kyku, økwåA yLku
íkkuhkyku Ähkððk, ÃkAe MkwøktÄe{kLk ÄqÃk yLku ËeÃk yÃkoý fhðk. íÞkhÃkAe ÉíkwLku
yLkwMkkhu þÂõík «{kýu Lkiðuã yÃkoý fhe ËwLËwr¼ ykrËfLkk {nkLkkËLke MkkÚku
çknw ðkxku «økxkðeLku ¼økðkLkLke {nkykhíke fhðe. íÞkhÃkAe «Ërûkýk, Míkwrík,
«kÚkoLkk yLku Lk{Mfkh fhðk. yk heíku «ríkrËLk y[oLk fhðwt íkuLku ¼økðkLkLkwt
çkkÌk y[oLk fnuðk{kt ykðu Au.24-28
Ãkqò{kt W¥k{, {æÞ{ yLku frLkc ¼uË :- nu {k ! «kík:fk¤u
MkqÞkuoËÞÚke ÷R A ½ze MkwÄeLkkt Mk{Þu Mktøkð Mk{Þu, MkqÞkuoËÞ ÃkAeLke Mkkík{e
ÐíyÄ¢êc¢ÜU¢Hï }¢Ä¢¢qï S¢¢Ä¢´ Ó¢ïçy¢ ç~¢ÚÓ¢ü¢}¢ì J }¢Ä¢}¢´ sïÜUÜU¢H´ y¢yÜU¢èÄ¢¢ïùà¢QUÎïçã¢¢}¢ì JJ 30
Á¢}¢¢ïyS¢Ã¢ïc¢é S¢Ã¢ïüc¢é ÜëUc¢SÄ¢ñÜU¢Îà¢èc¢é Ó¢ J ÜUy¢üÃÄ¢¢ }¢ãy¢è ¢êÁ¢¢x¢èy¢Ã¢¢çÎ~¢S¢´Ä¢éy¢¢ JJ 31
©¢Ã¢¢S¢¢ï Á¢¢x¢Úp ÜUy¢üÃÄ¢Sy¢ïc¢é à¢çQUy¢: J ¢¢Ú¢¢ãïc¢êyS¢Ã¢ïc¢é |¢¢ïÁÄ¢¢ çÃ¢Ðí¢p S¢¢¢Ã¢: JJ 32
¢ç¢ÜU: ÜU¢ÚÄ¢ïyÜëUc¢}¢çÎÚ¢ç¢ ÎëÉ¢ç¢ Ó¢ J Ðíçy¢D¢´ y¢ïc¢é ÜëUc¢SÄ¢ ÜU¢ÚÄ¢ïyS¢ }¢ã¢ïyS¢Ã¢ñ: JJ 33
¢êÁ¢¢ÐíÃ¢¢ãçS¢hK¢Z °í¢}¢ÿ¢ï~¢¢¢¢çÎç|¢: J y¢mëç¢}¢ç¢ ç¢Ï¢¢ü¢¢´ S¢¢y¢yÄ¢ï¢ñÃ¢ Ã¢y¢üÄ¢ïy¢ì JJ 34
ÜêU¢´ Ã¢¢¢è´ y¢Ç¢x¢¢ôÎ ÜëUc¢¢¢Z ¢éc¢Ã¢¢çÅÜU¢}¢ì J ÜU¢ÚÄ¢ïmñc¢Ã¢¢¢ì Ä¢¿¢¢¢ôãS¢¢çÃ¢Î¢èy¢ Ó¢ JJ 35
¢èÜëUc¢SÄ¢ñÃ¢ }¢~¢¢¢¢´ ¢éÚpÄ¢¢Z çÃ¢¢¢¢y¢: J °í¢¢¢¢´ y¢y¢Ú¢¢¢´ Ó¢ ÜU¢ÚÄ¢ïmñc¢Ã¢ñ<mÁ¢ñ: JJ 36
½zeÚke 12 ½ze MkwÄeLkk Mk{Þu {æÞkö Mk{Þu, yÃkhkö Mk{Þu - çkÃkkuh ÃkAeLkk
[kh ðkøÞkLkk Mk{Þu, yLku MkkÞt Mk{Þu yk Ãkkt[ ð¾ík ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ÃkqsLk
fhðwt íku W¥k{ ÃkqsLk fnu÷wt Au, «kík:, {æÞkö yLku MkkÞt Mk{Þu yk ºký ð¾ík
ÃkqsLk fhðwt íkuLku {æÞ{ ÃkqsLk fnu÷wt Au. yLku {kºk yufðkh «kík: Mk{Þu s
ÃkqsLk fhðwt íkuLku frLkc ÃkqsLk fnu÷wt Au. yk frLkc Ãkqò íkku {kºk yþõík ¼õíkku
{kxu s fnu÷e Au.29-30
nu {k ! sL{kü{e íkÚkk hk{Lkð{e ykrËf ¼økðkLkLkk «køkxâLkk
rËðMku íku{s Mkðuo yufkËþeykuLkk ðúíkLkk rËðMku økeík ðk®sºkLkk LkkËLke MkkÚku
¼økðkLkLke {nkÃkqò fhðe, þÂõík «{kýu WÃkðkMk fhðku, yLku òøkhý Ãký
fhðwt. çkeò rËðMku Ãkkhýk fhðkt. íku ÃkkhýkLkk rËðMkku{kt fu yÒkfqx ykrË
WíMkðkuLkk rËðMkku{kt ¼økðkLkLkk áZ ¼õíkku yuðk MkkÄw íkÚkk çkúkñýLku
s{kzðk.31-32 nu {k ! ÄLkkZâ su ¼õík nkuÞ íkuýu ¼økðkLkLkkt LkÔÞ¼ÔÞ {sçkqík
rþ¾hçktÄ fu nrh{trËhkuLkkt rLk{koý fhkððkt íkÚkk {kuxk WíMkðkuLke MkkÚku íku{kt
þkkuõík rðrÄÚke ¼økðkLkLkk y[ko MðYÃkLke «ký«ríkck fhkððe. íku{kt rLkíÞu
ÃkqòLkku «ðkn [k÷w hnu íku {kxu økk{, ykðkMk, ûkuºk, ÄLk, YrÃkÞk ykrËfLkkt ËkLk
ykÃke rLkçkkoÄ ykSrðfkLkku «ðkn çkktÄe ykÃkðku. íku{s íku ÄLkðkLk øk]nMÚk
¼õíkkuyu ¼økðkLkLke Ãkqò Mkuðk{kt WÃkÞkuøke yuðkt fqðk, ðkð, ík¤kð yLku
Ãkw»Ãkðkrxfk ykrËfLkkt rLk{koý fhkðe ykÃkðkt, íkÚkk y®nMkk{Þ rð»ýwÞkøk ykrË
{kuxk {kuxk Þ¿kku fhðk.33-35
nu {k ! ¼økðkLk ©ef]»ýLkk yükûkh{tºkLkwt s íkÚkk íkuLkkt su{kt [rhºkku
Au yuðk ©e{ËT ¼køkðíkkrË økúÚt kkuLkwt Ãkwhùhý ði»ýðe ËeûkkLku Ãkk{u÷k MðÄ{orLkc
y. 36 «Úk{ «fhý 351
ÜëUc¢¢Ó¢¢üçà¢Cx¢¢¢lñÚÓÄ¢¢ü: S¢±¢üp ÎïÃ¢y¢¢: J ç¢y¢Ú: S¢¢¢Ã¢¢ï çÃ¢Ðí¢Sy¢Ä¢¢ü: ÜëUc¢¢<¢y¢¢¢S¢¢ JJ 37
S¢¢C¢X´ Ã¢Î¢´ ÜU¢Ä¢Z ¢èÜëUc¢¢Ä¢ Ó¢ ¢êLc¢ñ: J ¢@¢X}¢ïÃ¢ ¢¢Úèç|¢|¢üQU¢ç|¢Sy¢é à¢éçÓ¢±íy¢ï ! JJ 38
¢èÜëUc¢¢¢ÎS¢ëCïc¢é ÚÁ¢:S¢é ¢çÚHéÆ¢}¢ì J ÜU¢Ä¢ü}¢RêUÚÃ¢ÓÀèc¢ïü ç¢¢¢y¢ÃÄ¢¢ç¢ y¢¢ç¢ Ó¢ JJ 39
Î¢SÄ¢´ |¢x¢Ã¢y¢: ÜU¢Ä¢Z çãyÃ¢¢ }¢¢¢´ Ó¢ ÎêÚy¢: J Ä¢¢¢ÜU¢H´ Î¢S¢ §Ã¢ ¢çÚÓ¢Ä¢¢ü¢Ú¢ï |¢Ã¢ïy¢ì JJ 40
SÃ¢Ä¢}¢ïÃ¢¢ãÚï¢¢ïÄ¢´ ÜëUc¢¢¢Z ÜéUS¢é}¢¢ç¢ Ó¢ J y¢éHS¢è´ Í¢c¢üÄ¢ïe¢´ ÜéUÄ¢¢üy¢ì ¢¢ÜÚ à¢éçÓ¢: à¢é|¢}¢ì JJ 41
y¢¢HÃ¢ëy¢¢çÎç|¢: ÜëUc¢´ Ã¢èÁ¢Ä¢ïÓ Ä¢¢¢«Uy¢é J S¢}}¢¢Á¢ü¢´ Ó¢¢ï¢Hï¢´ ÜéUÄ¢¢üÓÀîèÜëUc¢}¢çÎÚï JJ 42
Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢´ Ó¢ |¢QU¢¢¢}¢ó¢y¢¢ïÄ¢ÈUH¢çÎç|¢: J ÜéUÃ¢èüy¢ S¢ïÃ¢¢´ ÐíèyÄ¢¢ ç¢}¢¢ü¢: Ðí¢}¢ïÓ y¢¢¢ì JJ 43
Îí¢ñ¢lÁ¢éü¢Ã¢yÜU¢Ä¢Z S¢wÄ¢´ ÜëUc¢ï¢ }¢¢¢Îï ! J Îïãè¢é~¢çÃ¢¢¢lñ: ÜU¢Ä¢ü: Fïã¢ïùç¢ÜU: Ðí|¢¢ñ JJ 44
çkúkñýku ÃkkMku rðrÄLku yLkwMkkhu fhkððwt. ¼økðkLkLke Ãkqò fhíkkt çkkfe hnu÷k
«MkkrË¼qík [tËLkkrË WÃk[khkuÚke Mkðuo Ëuðíkkyku, rÃkík]yku, MkkÄwyku yLku çkúkñýkuLku
Ãkqsðk íkÚkk ¼økðkLkLkk «MkkrË¼qík LkiðuãÚke MkðuoLku Mkkhe heíku ík]ó fhðk. ykðe
heíkLke Ãkkt[{e y[oLk ¼Âõík fnu÷e Au.36-37
ðtËLk ¼Âõík :- nu ÃkríkðúíkkLkk Ä{oÃkhkÞý {k ! ¼økðkLkLkk ¼õík
ÃkwÁ»kkuyu ¼økðkLkLku Mkküktøk ðtËLk fhðk, ßÞkhu ¼økðkLkLke ¼õík eykuyu
Ãkt[kÜ s ðtËLk fhðk, çknuLkkuyu Mkküktøk ðtËLk Lk fhðk, ÃkwÁ»k Ãkt[kÜ ðtËLk
Ãký fhe þfu Au, íkuðe s heíku y¢qhSLke ÃkuXu ¼økðkLk ©ef]»ýLkk [hý f{¤Lkk
MÃkþoðk¤e hs{kt yk¤kuxðwt íkÚkk íku hsLku ÃkkuíkkLkk {Míkf WÃkh Ãký [zkððe.
yk Aêe ðtËLk ¼Âõík fnu÷e Au.38-39
ËkMÞ ¼Âõík :- nu {k ! ¼økðkLkLkk ¼õíkkuyu ytíkhÚke yr¼{kLkLkku
ËqhÚke s íÞkøk fhe ¼økðkLkLkk ËkMk ÚkRLku MkËkÞ ðíkoðwt. yLku Mk{Þu Mk{Þu
ËkMkLke su{ rLk{koLke ÚkR y¾tz ¼økðkLkLke MkuðkÃkhkÞý hnuð.tw íku{kt ¼økðkLkLku
yÚkuo òíku s¤ ÷kððwt, Ãkw»Ãkku ÷kððkt, íkw÷Mke ÷kððkt, [tËLk ½Mkðwt, íku{s Ãkrðºk
ÚkR hMkkuR çkLkkððe. ðehýLkk ðªsýkÚke fu [k{hÚke ÉíkwLku yLkwMkkh ¼økðkLkLku
ÃkðLk Zku¤ðku, {trËhLku ðk¤ðwt, ÷ªÃkðwt íkÚkk yÒk, s¤, V¤ rðøkuhu ÃkËkÚkkuoÚke
{trËhu ykðíkk ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLke Ãký «u{Ãkqðof ÞÚkkÞkuøÞ Mkuðk fhðe. íku{s
rLk{koLke ÚkRLku íku MkðuoLku Lk{Mfkh fhðk. yk Mkkík{e ËkMÞ ¼Âõík fnu÷e
Au.40-43
Mk¾k ¼Âõík :- nu MkkiLku {kLk ykÃkLkkhkt {k ! ¼økðkLkLkk ¼õíkkuyu
}¢¢¢écÄ¢¢¢ÅK´ Î¢y¢: çRUÄ¢¢SÃ¢SÄ¢ ¢ Î¢ïc¢¢è: J ÒU¢ç¢ ÜU¢Ä¢¢üù¢ çÃ¢E¢S¢: ÜU¢Ä¢¢ïùü SÄ¢ñÃ¢ ÎëÉ: S¢çy¢ ! JJ45
Hÿ¢¢´ ¢Ã¢}¢´ |¢QïU: ¢ëÃ¢¢y}¢ç¢Ã¢ïÎ¢}¢ì J ÜëUc¢¢¢ü »Ã¢ ÜUy¢üÃÄ¢ ¥¢y}¢¢ Á¢¢ç¢ ! S¢Ã¢ü¢¢ JJ 46
ÎïãïçÎíÄ¢¢y¢:ÜUÚ¢SÃ¢|¢¢Ã¢¢¢¢´ y¢¢¢ ç¢y¢é: J ¢é~¢¢Îï: SÃ¢Á¢¢SÄ¢¢ç¢ Ã¢à¢ï Ã¢y¢ïüy¢ ¢ ÒUçÓ¢y¢ì JJ 47
ÜëUc¢¢¢è¢¢ï |¢Ã¢ïçó¢yÄ¢´ ÜëUc¢¢¢üS¢ÜUHçRUÄ¢: J ÜëUc¢|¢QU¢ñ çÃ¢ÍÝÜëUy¢: SÃ¢|¢¢Ã¢SÃ¢Á¢¢¢´SyÄ¢Á¢ïy¢ì JJ 48
ÜëUc¢SÄ¢ñÃ¢ïÿ¢¢´ ÜéUÄ¢¢üÎëà¢¢ ¢éyÄ¢¢ Ó¢ y¢yÜU¢¢}¢ì J ¢ë¢éÄ¢¢Ó yÃ¢Ó¢¢ S¢à¢Z ÜéUÄ¢¢ü¢SÄ¢ñÃ¢ ¢¢ÎÄ¢¢ï: JJ49
y¢eé¢¢ïÓ¢Ú¢ï çu¢´ y¢ó¢ñÃ¢ïl¢à¢¢ï y¢¢¢ J ÜéUÄ¢¢üó¢¢S¢¢´ y¢ÎéçÓÀC¢éc¢¢l¢°íã¢ï ¢Ú}¢ì JJ 50
ãSy¢¢ñ y¢y¢çÚÓ¢Ä¢¢üÄ¢¢´ à¢èc¢Z y¢Îç|¢Ã¢Î¢ï J ÐíÎçÿ¢¢¢Ä¢¢´ y¢SÄ¢¢ÑìÍ¢íè ÜéUÄ¢¢ü¢çó¢ÜUc¢¢x¢y¢¢ñ JJ 51
S¢VË¢¢}¢¢S¢¢ ÜéUÄ¢¢üyÜëUc¢SÄ¢ñÃ¢ Ó¢ ç¢pÄ¢}¢ì J ç¢Ä¢¢ Ó¢ Ó¢ïy¢S¢¢ùSÄ¢ñÃ¢ ÜéUÄ¢¢üçÓy¢¢}¢TS¢¢ JJ 52
ÿkiÃkËeS íkÚkk yswoLkLke ÃkuXu ¼økðkLkLke MkkÚku Mk¾k¼kð hk¾ðku, íku{s ÃkkuíkkLkku
Ëun, ÃkíLke, Ãkwºk, ÄLk, ¾uíkh, ÃkkËh ykrË fhíkkt Ãký ¼økðkLk{kt yrÄf MLkun
hk¾ðku, íkÚkk nu {k ! {Lkw»Þ LkkxâLku fhíkk ¼økðkLkLkkt [rhºkku{kt õÞkhuÞ Ëku»k
çkwrØ Lk fhðe Lku WÕkxkLkk áZ rðïkMk MkkÚku «u{ ðÄðku, íku ykX{e Mk¾k¼Âõík
fnu÷e Au.44-45
ykí{rLkðuËLk ¼Âõík :- nu sLkLke ! {k ! nðu nwt ík{Lku ykí{rLkðuËLk
Lkk{Lke Lkð{e ¼ÂõíkLkwt ÷ûký fnwt Awt, íku ík{u Mkkt¼¤ku. ÃkkuíkkLkk Ëun $rÿÞku {Lk
yLku Mð¼kðLke MkkÚku ¼økðkLkLku MktÃkqýo ykí{Mk{Ãkoý fhe ¼økðkLkLku s ykÄeLk
ðíkoðwt,Ãký Ëun, $rÿÞku, ytík:fhý, Mð¼kð, rÃkíkk, Ãkwºk yLku MðsLkkuLku ykÄeLk
õÞkhuÞ Lk Úkkðwt. rLkíÞu ¼økðkLkLku ykÄeLk ðíkoðwt, Lku Mkðuo r¢Þk ¼økðkLkLku yÚkuo
fhu, íku{kt ÃkkuíkkLkku Mð¼kð rðÎLk fhu fu MktçktÄeyku rðÎLk fhu íkku íkuLkku íÞkøk fhu
Ãký ¼økðkLkLke ykÄeLkíkkLkku íÞkøk Lk fhu.46-48
¼økðkLkLku y¾tz fuðe heíku ykÄeLk ðíkeo þfu ?íkku nu {k ! ykí{rLkðuËe
¼õík LkuºkkuÚke ¼økðkLkLkkt ËþoLk fhu, fkLkÚke ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLkk {w¾uÚke
¼økðkLkLkkt fÚkk feíkoLkkrË økwýkuLku Mkkt¼¤u, íð[kÚke ¼økðkLkLkk [hýf{¤Lkku
s MÃkþo fhu.49 S¼uÚke ¼økðkLkLkk økwý feíkoLk yLku Lkk{Lkwt Wå[khý fhu íkÚkk
¼økðkLkLke «MkkËe yÒkLkwt s ¼ûký fhu, LkkrMkfkÚke {kºk ¼økðkLkLku s yÃkoý
fhu÷kt [tËLk Ãkw»ÃkkrËfLke MkwøktÄ ÷u.50 nkÚkÚke {trËh ðk¤ðwt, ÷ªÃkðwt, Úkk¤ íkiÞkh
fhðk, Vw÷ çkøke[k íkiÞkh fhðk, rðøkuhu ¼økðËTMkuðk fÞko fhu, {MíkfÚke ¼økðkLk
fu ¼økðkLkLkk Mktíkku ¼õíkkuLku Lk{Mfkh fhu, ÃkøkÚke «Ërûkýk fhu fu [k÷eLku {trËhu
y. 36 «Úk{ «fhý 353
ÜëUc¢Î¢S¢yÃ¢¢ç|¢}¢¢¢: SÃ¢çS}¢ÜU¢Ä¢üSy¢¢¢ùã}¢¢ J ÜëUc¢¢¢ü}¢ïÃ¢ ÜU¢Ä¢¢ü Ó¢ ÜëUçc¢ÃÄ¢¢ü¢¢Ú ©l}¢: JJ 53
Ä¢lySÃ¢ïC´ |¢Ã¢ï¢¢yÜëUc¢¢Ä¢ñÃ¢ ç¢Ã¢ïÎÄ¢ïy¢ì J x¢¢¢éc¢¢´à¢éÜU¢Îèç¢ y¢yÐíS¢¢Îèç¢ ¢¢ÚÄ¢ïy¢ì JJ 54
¢~¢}¢¢~¢}¢ç¢ ÒU¢ç¢ ÜëUc¢¢Ä¢¢¢<¢y¢´ y¢é Ä¢y¢ì J y¢ó¢ |¢ÿÄ¢´ y¢¢¢|¢êy¢´ ¢ ¢ïÄ¢´ Ã¢¢çÚ Ó¢¢¢Í¢ï ! JJ 55
y¢¢¢ïÄ¢¿¢±íy¢´ Î¢¢´ Ã¢ñc¢Ã¢¢¢¢´ Ó¢ S¢ïÃ¢¢}¢ì J ÐíS¢ó¢y¢¢Ä¢ñ ÜëUc¢SÄ¢ ÜUy¢üÃÄ¢´ y¢SÄ¢ S¢ïÃ¢ÜñU: JJ 56
»Ã¢´ |¢Á¢çy¢ Ä¢ï ÜëUc¢´ ¢éyÄ¢¢çÎ¢Ã¢Hÿ}¢Ä¢¢ J |¢QUK¢ y¢ï ÜUç¢y¢¢ |¢QU¢ çmçÃ¢¢¢Sy¢ïùç¢ ÜUè<y¢y¢¢: JJ57
y¢~¢¢l¢Sy¢é S¢ÜU¢}¢¢Sy¢ï ¢}¢ü}¢¢Z Ó¢ çÃ¢Sy¢ëy¢}¢ì J ÜU¢}¢´ Ó¢ SÃ¢ïçS¢y¢´ }¢¢ïÿ¢´ ÜëUc¢¢ÎïÃ¢¢ÝéÃ¢çy¢ çã JJ 58
Îïã¢y¢ï y¢ï Ó¢ ÜëUc¢SÄ¢ x¢¢ïH¢ïÜU¢çÎc¢é ¢¢}¢S¢é J H|¢y¢ï SÃ¢ïCS¢¢ñwÄ¢¢ç¢ y¢S}¢¢ÎïÃ¢¢ÿ¢Ä¢¢ç¢ çã JJ 59
ç¢cÜU¢}¢¢ §y¢Úï y¢ï y¢é ÜëUc¢S¢ïÃ¢¢}¢y¢Ú¢ J }¢éQUèpy¢é<Ã¢¢¢ çS¢hèp¢C¢ñ ¢ïÓÀçy¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì JJ 60
¼økðkLkLke Mk{eÃku òÞ.51 {LkÚke ¼økðkLkLkk s MktfÕÃkku fÞko fhu, çkwrØÚke

¼økðkLkLkk s yuf rLkùÞ MktçktÄe rLkýoÞ fhu, r[¥kÚke yíÞtík ¼økðkLkLkwt s
®[íkðLk fhu.52 yntfkhÚke nwt ¼økðkLkLkku s ËkMk Awt, ykðwt yr¼{kLk Ähu, Ãkkuíku
su fktR ÄtÄku fhu, ¾uíke, ÔÞkÃkkh rðøkuhu fhu íku ¼økðkLkLku yÚkuo s fhu.53 ÃkkuíkkLku
su fktR r«Þ ÃkËkÚko «kó ÚkkÞ fu íkhík s ¼økðkLkLku yÃkoý fhu, ¼økðkLkLkkt
«MkkËe¼qík ÚkÞu÷kt nkuÞ yuðkt s [tËLk, Ãkw»Ãk yLku ðkrËfLkwt Äkhý fhu.54 nu
rLk»ÃkkÃk {k ! ykðk ykí{rLkðuËe ¼õíkku ¼økðkLkLku yÃkoý fÞko rðLkkLkwt yuf
ÃkktËzwt Ãký s{u Lkrn, yLku s¤ Ãký Ãkeðu Lkrn.55 ykí{rLkðuËe ¼õíkku íkÃk fhu,
ðúík fhu, ËkLk fhu, Þ¿k fhu fu ¼õíksLkkuLke Mkuðk fhu íku Mkðuo yuf ¼økðkLkLku s
hkS fhðk fÞko fhu.Ãk6 nu {k ! yk «{kýu ©ðýkrË Lkð «fkhLke ¼Âõíkîkhk su
¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ¼sLk fhu Au, íkuLku s ykí{rLkðuËe ¼õíkku fnuðkÞ Au.
yLku íku ¼õíkku Ãký çku «fkhLkk fnu÷k Au.57
Mkfk{ ¼õíkku :- nu {k ! íku çku «fkhLkk ¼õíkkuLke {æÞu Ãknu÷k
Mkfk{e ¼õíkku Au. íku Ä{o, Ãkw»f¤ ÄLk, yLkuf «fkhLkk ¼kuøkkuLke RåAkÃkqík yLku
Mkk÷kuõÞkrË RÂåAík {wÂõík, íku ¼ÂõíkÚke ðþ ÚkÞu÷k yuf ¼økðkLk ÃkkMkuÚkes
«kó fhu Au. çkeò ÃkkMkuÚke fËkrÃk RåAíkk LkÚke. íku Mkfk{ ¼õíkku yk ËunLku ytíku
¼økðkLk Úkfe s íku{Lkk økku÷kufkrË Äk{ku{kt ÃkkuíkkLku RÂåAík yrðLkkþe Mkw¾kuLku
«kó fhu Au.58-59
rLk»fk{ ¼õíkku :- nu {k ! çkeò rLk»fk{e ¼õíkku Au íku ¼õíkku
¼økðkLkLke Mkuðk rðLkk çkeS [kh «fkhLke {wÂõíkLku Ãký RåAíkk LkÚke yLku
ÎèÄ¢}¢¢¢´ |¢x¢Ã¢y¢¢Ä¢ñEÄ¢üç}¢Î}¢ê<Á¢y¢}¢ì J y¢SÄ¢ S¢ïÃ¢¢y¢Ú¢Ä¢yÃ¢¢ó¢ x¢ëØçy¢ NÎ¢ùç¢ y¢ï JJ 61
ç¢cÜU¢}¢|¢¢Ã¢ï¢ïy¢´ Ä¢¢ï }¢¢y¢: ! ÜëUc¢´ |¢Á¢ïó¢Ú: J |¢QU¢ï¢}¢: S¢ çÃ¢¿¢ïÄ¢: ¢ê¢¢ïü NÎÄ¢}¢SÄ¢ çã JJ 62
|¢x¢Ã¢y¢´ Ðíçy¢çÎ¢´ S¢ïÃ¢}¢¢¢SÄ¢ y¢SÄ¢ Ó¢ J Ðíï}¢¢ çÃ¢Ã¢¢üy¢ïùyÄ¢¢Z S¢ Ó¢ çÃ¢ÍÝñ¢ü ãÄ¢y¢ï JJ 63
²¢ ÐíÃ¢¢ã¢ï x¢X¢Ä¢¢ ¥y¢Ú¢Ä¢¢¢ì çx¢Úè¢ç¢ J çÃ¢ç|¢l¢Ã¢x¢¢ÄÄ¢¢à¢é S¢}¢éÎí}¢ç|¢Ä¢¢çy¢ çã JJ 64
y¢¢¢ Ðíï}¢¢ùSÄ¢ |¢QUSÄ¢ Îïà¢ÜU¢HçRUÄ¢¢}¢éw¢¢¢ì J çÃ¢ÍÝ¢}¢ãy¢ ©ÌYK ÜëUc¢}¢ïÃ¢ Ðí¢ly¢ï JJ 65
¥¢y¢Ú¢¢¢´ Ó¢ Ï¢¢s¢¢¢´ ÜUÚ¢¢¢¢´ y¢é S¢Ã¢üà¢: J SÃ¢|¢¢Ã¢¢më¢Ä¢: ÜëUc¢ï y¢SÄ¢ SÄ¢é<Ã¢c¢Ä¢ïçcÃ¢Ã¢ JJ 66
S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢ï |¢x¢Ã¢çy¢ Ðí¢#Fïã|¢Ú: S¢ y¢é J ¢¢¢éÚQU¢ï |¢Ã¢ïyÒU¢ç¢ y¢´ çÃ¢¢¢ùÄ¢~¢ Ã¢Sy¢éç¢ JJ 67
H¢ïÜïUùçSy¢ çmçÃ¢¢´ Ã¢Sy¢é Ú}¢¢èÄ¢´ y¢¢ïy¢Úy¢ì J y¢ó¢¢SÄ¢ Ú}¢¢èÄ¢´ Ä¢Îé:w¢M¢´ |¢Ã¢ïçh y¢y¢ì JJ 68
yrý{krË yü rMkrØykuLku Ãký RåAíkk LkÚke. ¼økðkLk MðÞt íku rLk»fk{e ¼õíkkuLku
[íkwÄko {wÂõík fu yrý{krË yiïÞkuo Ãkhkýu yÃkoý fhu Aíkkt íkuLku ¼økðkLkLke Mkuðk{kt
ytíkhkÞYÃk òýe {LkÚke Ãký íkuLkku Mðefkh fhíkk LkÚke, yk Lkð{e ykí{rLkðuËLk
¼Âõík fnu÷e Au.60-61
Ëþ{e «u{÷ûkýk ¼Âõík :- nu {k ! su {Lkw»Þku yk «{kýu
rLk»fk{¼kðÚke ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ¼sLk fhu Au íkuLku Mkðuo ¼õíkku{kt ©uc ¼õík
òýðku. íkuLku Ãkqýo f]íkf]íÞ Mk{sðku yLku yu ¼økðkLkLkwt ÓËÞ Au yu{ òýðwt.62
yk «{kýu «ríkrËLk ¼økðkLk ©ef]»ýLke rLk»fk{¼kðÚke su ¼õík Mkuðk fhu Au
íku ¼økðkLkLku rð»ku økkZ «u{ð]rØ Ãkk{íkku òÞ Au. ÃkAe íku «u{ fkuR Ãký «fkhLkk
rðÎLkkuÚke Lkkþ Ãkk{íkku LkÚke.63 suðe heíku øktøkkSLkku «ðkn ÃkkuíkkLku yðhkuÄ fhLkkhk
rn{k÷ÞykrËLkk rþ¾hkuLku Lkrn økýeLku íkuLku íkkuze Vkuze íkífk¤ Mk{wÿ «íÞu økrík
fhu Au. íkuðe heíku yk rLk»fk{ ¼õíkkuLkku «u{ yMkËT Ëuþfk¤krËLke r¢Þkyku YÃke
{kuxk {kuxk rðÎLkkuLkwt WÕ÷t½Lk fhe yuf ©ef]»ý ¼økðkLk «íÞu s økrík fhu Au
yLku ¼økðkLkLku s Ãkk{eLku hnu Au.64-65
nu {k ! «kf]ík rð»kÞku{kt ykMkõík ÃkwÁ»kLku su{ Ãkt[ rð»kÞ{kt ÃkkuíkkLke
$rÿÞkuLkku ÔÞkÃkkh Mkns hnu÷ku Au, íku{ rLk»fk{e ¼õíkkuLku ÃkkuíkkLke çkkÌk yLku
yktíkh $rÿÞkuLke ð]r¥kLkku su ÔÞkÃkkh íku Mkns heíku ¼økðkLk ©ef]»ýLkk MðYÃkLku
rð»ku s hnu÷ku nkuÞ Au. MkkûkkíkT ¼økðkLk ©ef]»ýLku rð»ku Ãkh{ MLkunLku Ãkk{u÷ku yu
rLk»fk{e ¼õík ¼økðkLk rðLkk yLÞºk ðMíkw{kt õÞktÞ «erík fhíkku LkÚke, MkËkÞ yuf
¼økðkLk{kt s «u{ {øLk hnu Au. íkuLku Ëþ{e «u{÷ûkýk ¼Âõík fnu÷e Au.66-67
y. 36 «Úk{ «fhý 355
¥Ú}Ä¢ïc¢é ¢Î¢¢ïüc¢é ÒU¢ç¢ çÜUç@yS¢éw¢´ |¢Ã¢ïy¢ì J Ú}Ä¢ïc¢é y¢é }¢ãÎé:w¢´ |¢Ã¢ïyÜëUc¢¢¢éÚ¢çx¢¢: JJ 69
çÃ¢c¢¢V¢Ä¢y¢ï y¢SÄ¢ }¢HÄ¢¢x¢LÓ¢Î¢}¢ì J S¢¢¢üÄ¢y¢ï ¢éc¢ã¢Ú¢ |¢êc¢¢´ Îêc¢¢¢Ä¢y¢ï JJ 70
LçÓ¢Ú¢: ÜU¢ñS¢é}¢¢: à¢ÄÄ¢¢ Îè#¢¢Ã¢ÜUS¢çó¢|¢¢: J |¢Ã¢çy¢ y¢SÄ¢ Ó¢Îí¢ïùç¢ |¢QUS² y¢¢¢¢Ä¢y¢ï JJ 71
LçÓ¢Ú´ }¢çÎÚ´ y¢SÄ¢ Í¢¢ïÚ¢ÚÄ¢¢Ä¢y¢ï ¢Ã¢}¢ì J S¢éx¢ç¢: à¢èy¢H¢ï Ã¢¢Ä¢éÎ¢üÃ¢ÁÃ¢¢H¢Ä¢¢ï |¢ëà¢}¢ì JJ 72
|¢¢Ú¢Ä¢y¢ï S¢êÿ}¢Ã¢¢S¢: SÃ¢Á¢¢p Ã¢ëÜU¢Ä¢y¢ï J M¢´ ÜéUD¢Ä¢y¢ï y¢SÄ¢ SÃ¢¢Îé |¢¢ïÁÄ¢´ çÃ¢c¢¢Ä¢y¢ï JJ 73
}¢¢¢ï¿¢´ x¢¢Ä¢¢´ y¢SÄ¢ y¢èÿ¢Ï¢¢¢¢Ä¢y¢ï y¢¢¢ J Ú¢ÿ¢S¢èÃ¢ |¢Ã¢yÄ¢ïÃ¢ ¢¢Úè ÎïÃ¢¢X¢¢ï¢}¢¢ JJ 74
Fïã¢ïù¢é}¢ïÄ¢¢ï |¢QUSÄ¢ çÓ¢qñÚïy¢ñ<Ã¢Ú¢çx¢¢: J ÜëUc¢ »Ã¢ SÈéUÚyÄ¢ïÜUSy¢SÄ¢¢y¢p Ï¢çã: S¢Î¢ JJ 75
S¢ãS¢¢ SÈéUçÚy¢´ Fïã¢¢´ ÎëcÅì±¢ ãS¢çy¢ ÒUçÓ¢y¢ì J ÒUçÓ¢Îì±íÁ¢y¢}¢¢H¢ïvÄ¢ çÃ¢Úã¢çÎÃ¢ Ú¢ïçÎçy¢ JJ 76
yufktríkf ¼õíkLke heík søkíkÚke LÞkhe :- nu {k ! yk ÷kuf{kt

çku «fkhLke ðMíkwyku Au, yuf h{ýeÞ yLku çkeS yh{ýeÞ, ¼økðkLkLkk yk
yufktríkf ¼õíkLku h{ýeÞ ðMíkw Ëw:¾YÃk ÷køku Au.68 ¼økðkLk ©ef]»ýLkk
yLkwhkøke ykðk ¼õíkkuLku WÕkxkLkwt yh{ýeÞ ÃkËkÚkku{ o ktÚke ËunrLkðkon-yÚkuo fktRf
Mkw¾ «kó ÚkÞw,t yuðtw yLkw¼ðkÞ Au, Ãkhtíkw h{ýeÞ ÃkËkÚkku{ o ktÚke íkku LkfÁt yríkþÞ
Ëw:¾ s yLkw¼ðkÞ Au. íkuLkwt fkhý íku{kt íkuLku Ãknu÷uÚke s Ëku»k árü nkuÞ Au.69
nu {k ! ykðk ¼õíkkuLku {ÕÞkøkh [tËLkLkku ÷uÃk rð»k yÚkðk fkËð Mk{kLk
÷køku Au, MkwøktÄe Ãkw»ÃkLke {k¤k fk¤k MkÃkoLke Mk{kLk ÷køku Au, yLku yk¼q»kýku
Ãknuhðkt {nkËw:¾YÃk ÷køku Au.70 MkwËt h Vw÷kuLke þGÞk Í¤n¤íkk yÂøLkLke ßðk¤k
Mk{kLk ÷køku Au. þhËÉíkwLkku Xtzku [tÿ økúe»{ ÉíkwLkk MkqÞo Mk{kLk ÷køku Au.71
MkwtËh LkqíkLk {nu÷ rLksoLk støk÷ suðkt ÷køku Au. MkwøktÄe{kLk þeík¤ ðkÞw yíÞtík
¼Þtfh ËkðkLk¤ Mk{kLk ÷køku Au.72 ð¤e ykðk ¼õíkLku Mkwðk¤kt Mkqû{ ðku
þheh WÃkh ¼khYÃk ÷køku Au. ÃkkuíkkLkk ÃkwºkkrË MðsLkku ðÁ Mk{kLk ÷køku Au,
þhehLkwt YÃk MkkiLËÞo fkuZ LkeféÞk ÃkAeLkk suðwt r[ºk-rðr[ºk ÷køku Au, MðkËw
¼kusLk Íuh Mk{kLk ÷køku Au.73 {Lkkunh fýor«Þ ÷kirff økkÞLk Akíke{kt íkeûý
çkký {kÞko Mkh¾kt ÷køku Au, ËuðktøkLkkyku suðe MkwtËh YÃkMkwtËheyku ¼q¾e hkûkMke
suðe ÷køku Au.74 nu {k ! ykðk «fkhLkk ðíkoLkLkk r[ökuÚke ðeíkhkøke rLk»fk{e
¼õíkkuLkku ¼økðkLk «íÞuLkku økkZ «u{ fuðku Au, íkuLkwt yLkw{kLk fhe þfkÞ Au. ykðk
«u{e ¼õíkkuLkk ytíkh{kt yLku çknkh MkËkÞ yuf ¼økðkLkLkku s ¼kMk Úkíkku nkuÞ
Au.75 MLkunkríkþÞLku ÷eÄu y[kLkf ¼kMk{kLk ÚkÞu÷k ¼økðkLkLkkt ËþoLk fheLku
¥¢¢Î¢ó¢ëyÄ¢çy¢ ÒU¢ç¢ ÒU¢ç¢ S¢}|¢¢c¢y¢ïù}¢é¢¢ J S¢¢C¢X´ Ã¢Îy¢ï ÒU¢ç¢ ÒUçÓ¢¢êc¢è´ Ó¢ çy¢Dçy¢ JJ 77
¥¢Ú¢¢¢¢ì ÿ¢}¢SÃ¢ïçy¢ ÒU¢ç¢ Ðí¢¢üÄ¢y¢ï ãçÚ}¢ì J Fïãï¢ çÃ¢Ã¢à¢: ÒU¢ç¢ S¢ Ó¢ x¢¢Ä¢çy¢ ç¢¢: JJ 78
ãÚï! ¢¢Ú¢Ä¢¢! SÃ¢¢ç}¢¢ì ! ÜëUc¢ ! x¢¢ïçÃ¢Î ! }¢¢¢Ã¢! §yÄ¢¢l¢: ÜUèy¢üÄ¢yÄ¢éÓñÚç|¢¢¢: ÒU¢ç¢ S¢y¢y¢ï: JJ 79
§yÄ¢¢çÎç|¢Ï¢üãéçÃ¢¢ñçpqñ: S¢ ©¢Hçÿ¢y¢: J ¢é¢¢çy¢ |¢éÃ¢¢´ |¢QU: SÃ¢¢¢ÎÚÁ¢S¢¢ùçw¢H}¢ì JJ 80
¥¢¢Ä¢¢S¢ï¢ñÃ¢ }¢¢y¢|¢üÃ¢yÄ¢SÄ¢ ãÚïSy¢¢¢ñ J ç¢Ú¢ï¢: Ðí¢¢}¢¢S¢¢ï: Ðíï}¢|¢QUSÄ¢ ç¢çpy¢}¢ì JJ 81
Ðí¢ÚÏ¢¢y¢ï çÃ¢ã¢Ä¢¢S¢¢ñ ¢é}¢¢Ã¢¢ è ÜUHïÃ¢Ú}¢ì J x¢é¢¢}¢¢Ä¢¢}¢Ä¢¢´ è´p çãyÃ¢¢ |¢Ã¢çy¢ ç¢x¢éü¢: JJ 82
çÎÃÄ¢¢´ y¢¢é´ ¾ír¢M¢¢´ Ðí¢Ä¢ ÜëUc¢ïÓÀÄ¢¢ S¢ Ó¢ J çÎÃÄ¢´ çÃ¢}¢¢¢}¢¢Ls SÃ¢ïC´ y¢h¢}¢ Ä¢¢çy¢ Ã¢ñ JJ 83
x¢¢ïH¢ïÜUï S¢¢ïùÿ¢Úï ¢¢ç}Ý Ã¢ñÜUé Æï Ã¢¢ç¢ |¢QUÚ¢Åì J ÜëUc¢SÄ¢ Ã¢y¢üy¢ïùw¢Ç´ S¢ïÃ¢¢Ä¢¢´ S¢Ã¢üÃ¢çÎy¢: JJ 84
y¢ï¢ ÜëUc¢ï¢ Î¢¢ç¢ s¢y¢¢Ä¢ÿ¢Ä¢¢ç¢ Ó¢ J y¢~¢ çÎÃÄ¢¢ç¢ S¢¢ñwÄ¢¢ç¢ Ðí¢Ý¢ïçy¢ Á¢¢ç¢ ! {íéÃ¢}¢ì JJ 85
yu ¼õík nMku Au. õÞkhuf ¼økðkLkLku íÞktÚke [kÕÞk økÞu÷k òuR rðhnÚke ÁËLk
fhu Au.76 ð¤e õÞkhuf ¼økðkLkLkku y[kLkf ¼kMk ÚkðkÚke íku ¼õík ykLktË{kt
ykðe Lk]íÞ fhu Au yLku õÞkhuf íkuLke MkkÚku Mkt¼k»ký fhu Au. yLku õÞkhuf Mkküktøk
«ýk{ fhðk ÷køku Au, õÞkhuf ¼økðkLkLkkt ËþoLk fhe {nkykLktË{kt økhfkð
ÚkR {kiLk çkuMke hnu Au.77 ð¤e yu ¼õík õÞkhuf nu nrh ! ík{u {khk yÃkhkÄkuLke
ûk{k ykÃkku, ykðe «kÚkoLkk fhu Au. õÞkhuf ¼økðkLk{kt økkZ «u{Lku ÷eÄu rððþ
ÚkR ÷kuf÷ßòLkku íÞkøk fhe Wå[ Mðhu ¼økðkLkLkk økwýkuLkwt MktfeíkoLk fhðk ÷køku
Au.78 ð¤e íku ¼õík õÞkhuf nu nrh ! nu LkkhkÞý ! nu Mðk{e ! nu f]»ý ! nu
økku®ðË ! nu {kÄð ! yk «{kýu MktíkkuLkk Mðk{e yuðk ¼økðkLkLkkt Lkk{kuLkwt Wå[
Mðhu feíkoLk fhu Au.79 nu {k ! ykðkt çknw «fkhLkkt ÷ûkýkuLku fkhýu søkíkÚke
LÞkhe heíkLku Äkhý fhíkku ¼økðkLkLkku «u{e¼õík ÃkkuíkkLkk [hýf{¤Lke hsÚke
yr¾÷ ¼wðLkLku ÃkkðLk fhu Au.80 nu {k ! ykðk «u{e¼õíkLku fkuR «ÞkMk rðLkk
Mknusu Mknusu ¼økðkLk ©enrhLke MkkûkkíkT {qík{kt «ký yLku {LkLke ð]r¥kLkku rLkhkuÄ
ÚkkÞ Au.81 nu {k ! ykðk «u{e¼õíkku{kt ÃkwÁ»k nkuÞ fu e, «khçÄLku ytíku yk
þhehLku AkuzeLku {kÞk{Þ ºký økwýkuÚke Ãkh ÚkR rLkøkwoý ÂMÚkríkLku «kó fhu Au.82
íÞkhÃkAe ¼økðkLkLke RåAkÚke rËÔÞ çkúñ{Þ ËunLku Ãkk{e rËÔÞ rð{kLk{kt çkuMke
ÃkkuíkkLku r«Þ yuðk ¼økðkLkLkk Äk{{kt rMkÄkðu Au.83 nu {k ! økku÷kuf, ðifwtX fu
yûkhÄk{{kt rMkÄkðíkk ykðk «u{e ¼õíkLku íku íku Äk{Lkk {wõíkku Ãkw»ÃkkuÚke ðÄkðe
ðtËLk fhu Au yLku ¼õík íÞkt ¼økðkLkLke Mkuðk{kt y¾tz òuzkR òÞ Au. íkÚkk íku
y. 36 «Úk{ «fhý 357
¥Ä¢¢y}¢à¢¢ç}¢çy¢ y¢ï }¢Ä¢¢ Ðí¢ïQU}¢à¢ïc¢y¢: J »y¢¢Ã¢ÎïÃ¢ Á¢èÃ¢¢¢¢´ }¢y¢´ ç¢:¢ïÄ¢S¢¢Ä¢ }¢ï JJ 86
Ã¢ïÎ¢¢¢´ ¢@Ú¢~¢SÄ¢ ÚãSÄ¢´ S¢¢WKÄ¢¢ïx¢Ä¢¢ï: J ¢}¢üà¢¢SÄ¢ Ó¢¢Ä¢ïy¢çmS¢C}¢éçÎy¢´ }¢Ä¢¢ JJ 87
y¢S}¢¢Îïy¢jÃ¢yÄ¢¢ç¢ ¢ïÄ¢S¢ï ¢¢Ä¢ü}¢¢y}¢ç¢ J y¢ï¢ }¢éQU¢ S¢Ã¢üÜUC¢yÐí¢SÄ¢S¢ï ¢Ú}¢´ S¢éw¢}¢ì JJ 88
»y¢ÎíãSÄ¢´ ¢Ú}¢´ Ä¢: ¢¢ïcÄ¢çy¢ ¢çÆcÄ¢çy¢ J |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ y¢Ä¢¢ï: ÜëUc¢ï |¢çQUp S¢éw¢}¢èçS¢y¢}¢ì JJ 89
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
ÚãSÄ¢ç}¢çy¢ ¢é~¢ï¢ x¢èy¢´ }¢¢y¢¢ ç¢à¢}Ä¢ S¢¢ J ÐíS¢ó¢NÎÄ¢¢ùyÄ¢y¢´ Ðí¢ïÓ¢ï ç¢:S¢´à¢Ä¢¢ S¢y¢è JJ 90
SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢ñL¢ïy¢¢ ¢Ã¢Hÿ¢¢¢ J |¢çQU: ÜëUc¢ï yÃ¢Ä¢¢ Ðí¢ïQU¢ ¢ë¢¢´ ¢ïÄ¢SÜUÚè ãÚï ! JJ 91
S¢ y¢é ÜëUc¢SyÃ¢}¢ïÃ¢¢çS¢ ãçÚ¢¢}¢¢ù~¢ S¢¢}Ðíy¢}¢ì J ç¢pÄ¢ï¢ïçy¢ Á¢¢¢¢ç}¢ yÃ¢m¢vÄ¢ñ¢üCS¢´à¢Ä¢¢ JJ 92
íku Äk{{kt ¼økðkLkLku yÃkoý fhu÷k yLktík yrðLkkþe rËÔÞ Mkw¾kuLku íku rLkùÞ
«kó fhu Au.84-85
nu {k ! yk «{kýu {U ík{Lku Mk{Mík yæÞkí{ þkLkwt hnMÞ MÃküÃkýu
Mk{òÔÞwt. {Lkw»Þ ËunÄkhe SðkuLkk ykíÞtríkf fÕÞký {kxu ykx÷e ðkík ÃkÞkoó
Au, yu{ nwt {kLkwt Awt.86 nu {k ! [khðuË, Ãkt[hkºk þk, MkktÏÞþk, Þkuøkþk
yLku Ä{oþkkuLkwt hnMÞ ík{Lku suðe heíku çkkuÄ ÚkkÞ íkuðe heíku Mkh¤íkkÚke Mk{òÔÞwt
Au.87 íkuÚke nðu ík{u Ãký ík{khk ykí{fÕÞkýLku {kxu yk Ãkh{ hnMÞLku ík{khk
ytíkh{kt Äkhý fhku yLku MkËkÞ ®[íkðLk fhku. ykLkk ®[íkðLk {kºkÚke ík{u Mk{økú
MkktMkkrhf fükuÚke {qfkRLku Ãkh{ Mkw¾Lku Ãkk{þku.88 nu {k ! yk Ãkh{ hnMÞLku su
fkuR {Lkw»Þ ©ØkÃkqðof Mkkt¼¤þu, ÃkkX fhþu, fu Mkt¼¤kðþu yLku ÃkkX fhkðþu
íku MkðuoLku ¼økðkLk ©ef]»ýLku rð»ku yufktríkfe ¼Âõík «kó Úkþu. yLku íku RÂåAík
Mkw¾Lku «kó fhþu.89
nrhøkeíkkLkk ©ðýÃkAe {k ¼ÂõíkLkku rLkýoÞ :- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃk ¼økðkLk ©enrhyu yk «{kýu økkLk fhu÷
yæÞkí{Lkk hnMÞLku Mkkt¼¤eLku {k ¼ÂõíkËuðeLkwt ÓËÞ yíÞtík «MkÒk ÚkÞwt. yLku
íkuÚke MktÃkqýo rLk:MktþÞ ÚkÞu÷kt ¼ÂõíkËuðe ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ¼økðkLk ©enrhLku fnuðk
÷køÞkt.90 nu nrh ! {Lkw»Þ{kºkLku ykíÞtríkf {kuûkLku ykÃkLkkhe su ¼økðkLk
©ef]»ýLke Ä{o, ¿kkLk yLku ðihkøÞu Þwõík Lkð «fkhLke ¼Âõík fhðkLke ík{u su
ðkík fhe íku ©ef]»ý ¼økðkLk íkku MðÞt ík{u s Aku. yíÞkhu nrh Lkk{Úke yk÷kuf{kt
yÃ¢ÄÄ¢ïÃ¢ S¢´Ä¢¢ïÁÄ¢ }¢¢¢ï }¢¢Ä¢¢ÜU¢HS¢}¢éjÃ¢¢y¢ì J S¢}¢°íÜUC¢}¢éQU¢çS}¢ Ä¢¢ç}¢ ¢¢}¢¢l y¢ï ¢Ú}¢ì JJ 93
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢évyÃ¢¢ S¢¢ y¢}¢ïÃ¢¢y¢ãüôÚ ¢¢Ú¢Ä¢¢´ Ðí|¢é}¢ì J ÎÄ¢¢ñ çÃ¢à¢éh}¢¢S¢¢ y¢ï¢¢|¢êgïãçÃ¢S}¢ëçy¢: JJ 94
x¢èy¢¢}¢ï y ¢¢´ çã S¢¢ÿ¢¢hçÚ}¢é w ¢ÜU}¢H¢çó¢:S¢ë y ¢¢´ Ã¢ï Î S¢¢Úæ J
ÜëUc¢´ S¢´¢êÁÄ¢ |¢QUK¢ Ðíçy¢çÎ¢}¢çw¢H¢}¢~¢ Ã¢¢²¢Ä¢}¢ïÜU}¢ì JJ
¢¢¢¢ÜU¢}¢¢ç|¢H¢c¢è ¢¢é ¢Úç¢¢y¢ï ! Ä¢: ¢Æïm¢ ç¢à¢¢}Ä¢ïl¢Ä¢¢ySÃ¢ïC´ J
S¢ S¢¢ñ w Ä¢´ yÃ¢çÚy¢}¢¢ Á¢¢: Üë U c¢|¢ôQU ç¢Ú¢à¢è: JJ 95 JJ
ãçÚx¢èy¢¢Ä¢¢´ |¢çQUSÃ¢M¢Hÿ¢¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ c¢Åìô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 36 JJ
-------------------------------
«rMkØ Aku, yu{ nwt rLkùÞ òýwt Awt. fkhý fu ík{khkt ð[LkkuÚke {khk Mk{økú
MktþÞku Lkkþ ÃkkBÞk Au.91-92 nu ¼økðLkT ! yíÞkhu MkkûkkíkT ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý
yuðk ík{khk MðYÃk{kt {kÁt {Lk òuze ËuðkÚke fk¤{kÞkÚke WíÃkÒk ÚkÞu÷k Mk{økú
¼ÞLkk Ëw:¾Úke nwt {wõík ÚkR Awt yLku yíÞkhu s ík{khk yûkhçkúñÄk{Lku rð»ku
òô Awt.93
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu fne {k «u{ðíke MkðoLkk
ytíkÞko{e yLku MkðoMk{Úko, MkðoLkk rLkÞtíkk ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃk MkkûkkíkT ©enrhLkkhkÞýLkwt
ytíkh{kt rðþwØ {LkÚke æÞkLk fhðk ÷køÞkt yLku æÞkLk fhíkktLke MkkÚku s þhehLke
rðM{]rík ÚkR økR.94 MkkûkkíkT ©e ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ¼økðkLk ©enrhLkk
{w¾f{¤{ktÚke Lkef¤u÷e Ãkkt[ yæÞkÞðk¤e yk yæÞkí{ þkYÃk nrhøkeíkk
Mk{Mík ðuËLkk Mkkh¼qík Au. íkuÚke yLkuf «fkhLke yr¼÷k»kk Ähkðíkk fkuR Ãký
e fu ÃkwÁ»k ¼økðkLk ©enrhf]»ýLkwt rLkíÞ ÃkqsLk fhe yrík «u{Ãkqðof «ríkrËLk
yk Mk{økú nrhøkeíkk Lkku ÃkkX fhþu fu {kºk yuf yæÞkÞLkku ÃkkX fhþu yÚkðk
Mk{økú nrhøkeíkkLkwt ©ðý fhþu fu yuf yæÞkÞLkwt rLkíÞ ©ðý fhþu íku Mkðuo {Lkw»Þku
{LkkuðktrAík Mkw¾Lku íkífk¤ «kó fhþu, yLku su {Lkw»Þ ¼økðkLk rMkðkÞLke fkuR
Ãký ykþk hkÏÞk rðLkk fuð¤ rLk»fk{ ¼kðÚke yk nrhøkeíkkLkku ÃkkX fhþu fu
Mkkt¼¤þu íkuLku rð»ku ¼økðkLk ©enrhf]»ýLke Ãkkuíku RÂåAík yufktríkfe ¼Âõík «økx
Úkþu.95
y. 37 «Úk{ «fhý 359
S¢#ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 37 JJ
Ú¢Á¢¢ïÃ¢¢Ó¢ -
Ä¢¢Ä¢y¢è |¢x¢Ã¢y¢´ S¢¢ |¢çQU: S¢}Ðí¢¢ ÜU¢´ x¢ôy¢? J y¢y¢¢ï ãçÚp ôÜU Ó¢RïU? ¾íêsïy¢}¢ï }¢ã¢}¢é¢ï! JJ 1
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢SÄ¢¢´ Ä¢¢¢çS¢y¢¢Ä¢¢´ y¢é |¢ê¢¢S¢èÎL¢¢ïÎÄ¢: J çÃ¢¢¢y¢é}¢¢çqÜÚ ÜëUc¢: F¢yÃ¢¢ùx²¢x¢¢Ú}¢¢çÃ¢à¢y¢ì JJ 2
ÎÎà¢ü S¢¢ù¢ Ä¢¢Ä¢y¢è ãôÚ y¢´ NÎÄ¢¢}Ï¢éÁ¢ï J ¥¢çÃ¢|¢êüy¢´ Ä¢¢¢ÎëC´ Ðí¢}¢¢¢}¢S¢´çS¢y¢}¢ì JJ 3
ÐíS¢ó¢}¢éw¢Ó¢Îí¢|¢´ Ã¢¢çÚÁ¢ÓÀÎH¢ïÓ¢¢}¢ì J çm|¢éÁ¢´ Ú}¢¢èÄ¢¢X´ àÄ¢¢}¢S¢éÎÚçÃ¢°íã}¢ì JJ 4

Ãkkt[{k yæÞkÞ{kt ¼ÂõíkLkkt MðYÃkLkkt ÷ûkýkuLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u
AºkeMk{ku yæÞkÞ. -36-
--------------------------------------
yæÞkÞ - 37
¼Âõík{kíkkyu ©enrhLke Míkw r ík fhe.
«íkkÃk®Mkn hkò ÃkqAu Au, nu {nk{wrLk ! {k ¼ÂõíkËuðe ¼økðkLk
©enrhf]»ýLkwt æÞkLk fhíkkt fhíkkt fR økríkLku ÃkkBÞk ? íÞkh ÃkAe ¼økðkLk
©enrhf]»ýu þwt fÞwO ? yk Mkðo ð]¥kktík {Lku Mkt¼¤kðku.1
hkòLkku «& Mkkt¼¤e yíÞtík ¾wþ ÚkÞu÷k Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu ¼qÃk !
{k ¼ÂõíkËuðe æÞkLkkðMÚkk{kt níkkt íkuðk{kt MktðíkT 1848 Lkk fkhíkf MkwË Ëþ{e
ríkrÚkLkwt ÃkhkuZ ÚkÞwt. MkqÞoLkkhkÞý WËÞ ÚkðkLke íkiÞkhe fhíkk níkk, íku Mk{Þu
©enrhyu Xtzk s¤Úke MLkkLk fhe ykröfrðrÄ fhðk yÂøLkþk¤k{kt «ðuþ fÞku.o 2
yk çkksw ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ¼økðkLk ©enrhLkk æÞkLkÃkhkÞý {k ¼ÂõíkËuðeLku æÞkLk
Ãknu÷kt ÃkkuíkkLke árü ykøk¤ ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃku çkúñ[kheLkk ðu»k{kt suðk ¼økðkLk
©enrhf]»ýLku òuÞk níkk íkuðkLku íkuðk s æÞkLk fhíkkt ÓËÞf{¤{kt ykrð¼koð
Ãkk{u÷k ¼økðkLk ©enrhLkkt ËþoLk ÚkÞkt.3
¼økðkLk ©enrhLke {Lkw»ÞYÃkLke {kÄwhe :- nu hksLkT ! {kíkkLkk
ÓËÞ{kt «økx ÚkÞu÷k ¼økðkLk ©enrh «MkÒk {w¾[tÿLke rËÔÞ fktríkÚke þku¼e
ÜU¢ñ¢è¢¢ÓÀ¢Î¢´ Eïy¢}¢é¢ÚèÄ¢´ Ó¢ çÏ¢½íy¢}¢ì J ¢QUÜU¢Ï¢hÜéUçÅHàÄ¢¢}¢S¢êÿ}¢çà¢Ú¢ïLã}¢ì JJ 5
çS¢y¢Ä¢¿¢¢ï¢Ã¢èy¢´ Ó¢ ÜUÚ¢¢Á¢¢}¢¢çHÜU}¢ì J ÜUÆS¢S¢êÿ}¢y¢éHS¢èÜU¢DdxmÄ¢à¢¢ï|¢¢}¢ì JJ 6
|¢¢Hï ÜUÆï Ó¢ NÎÄ¢ï |¢éÁ¢Ä¢¢ï: à¢¢ï|¢¢¢ç¢ Ó¢ J ÜU¢à}¢èÚÓ¢ÎíÜU¢ï¢ïy¢¢Ä¢êÃ¢ü¢éÇî¢ç¢ çÏ¢½íy¢}¢ì JJ 7
»Ã¢´ ãôÚ S¢¢ ¢àÄ¢y¢è ¢ë¢ÜìU SÃ¢¢y}¢¢}¢ñÿ¢y¢ J ÎïãïçÎíÄ¢}¢¢:Ðí¢¢x¢é¢ï|Ä¢Sy¢yÐíÜU¢à¢ÜU}¢ì JJ 8
S¢}¢¢~¢´ y¢´ ¾ír¢¢ñvÄ¢}¢¢¢ó¢´ sÿ¢Úï¢ Ó¢ J S¢¢ ÎÎà¢ü y¢y¢Sy¢çS}¢Sy¢}¢ïÃ¢ S¢}¢Ã¢ñÿ¢y¢ JJ 9
S¢¢ïù¢ SÃ¢}¢ïÃ¢ ¢èÜëUc¢´ Á¢¢¢y¢è´ ç¢pÄ¢ï¢ y¢¢}¢ì J y¢Îíê¢´ Îà¢üÄ¢¢}¢¢S¢ S¢¢pÄ¢Z S¢¢ y¢}¢ñÿ¢y¢ JJ 10
ÜU¢ïçÅÜUÎ¢üH¢Ã¢Ä¢´ ¢Ã¢è¢Á¢HÎ¢çS¢y¢}¢ì J ÐíyÄ¢Xç¢:S¢ÚyÜU¢ïçÅÜU¢ïçÅÓ¢ÎíS¢}¢léçy¢}¢ì JJ 11
hÌkk Au. f{¤Lke Ãkkt¾zeLke Mk{kLk rðþk¤ çkÒku Lkuºkku rð÷Mke hÌkkt Au. çku ¼qòyku
yLku h{ýeÞ ytøkkuyu Þwõík íkusMðe ~Þk{ MkwtËh fkÞk {LkLku ¾U[e hne Au.
çkúñ[kheLkk ðu»k{kt ïuík fkiÃkeLk WÃkh ïuík ykåAkËLk ð yLku WÃkhLkwt ïuík
ð ÃkrhÄkLk fhe rðhkS hÌkk Au. {Míkf WÃkh ðktfrzÞk¤k Ãkkík¤k, fk¤k
fuþ yuf Mkqû{ ðLkk ¾tzÚke çkktæÞk Au. zkçkk ¾¼u ïuík Þ¿kkuÃkrðík Äkhý fhe
Au. s{ýk nkÚk{kt íkw÷MkeLke sÃk{k¤k Vuhðe hÌkk Au, MkwËt h {Lkkunh þt¾ Mkhe¾k
ftX{kt Mkqû{ {ýeÞkðk¤e íkw÷MkeLke çkuðze ftXe þku¼e hne Au. çkúñ[khe nkuðkÚke
Ãkkt[ søÞkyu rðþk¤ ¼k÷, ftX, ÓËÞ yLku çkÒku ¼qòyku WÃkh fk~{ehe fwft { w Lkk
økku¤ [ktË÷kyu Mkrník þku¼kÞ{kLk WæðoÃkwtzÙ rík÷fku Äkhý fÞkO Au. 4-6
{k ¼ÂõíkLku ykí{MðYÃkLkwt ËþoLk :- nu hksLkT ! yk «{kýu

¼økðkLk ©enrhLkk MðYÃkLkwt ËþoLk fhíkkt fhíkkt {k ¼ÂõíkËuðeLku Ëun, RrLÿÞku,
{Lk, Ãkt[«ký yLku Mk¥ðkrË ºkýøkwýÚke swËk yLku yu ËunkrË MkðuoLku [uíkLkðtíkk
fhLkkhk, ÃkkuíkkLkk «fkþ{kLk ykí{MðYÃkLkwt ËþoLk ÚkÞwt. íku Mk¥kk{kºk ÃkkuíkkLkku
ykí{k yûkhçkúñLke MkkÚku yuf ¼kðLku Ãkk{u÷ku Au, yuðtw Ãký ¼Âõík{kíkkLku òuðk{kt
ykÔÞwt. íÞkhÃkAe yûkhçkúñLkk íkusLke MkkÚku yufíkk Ãkk{u÷k ÃkkuíkkLkk
ykí{MðYÃk{kt MkkûkkíkT ©enrhLkkt rËÔÞ ËþoLk ÚkÞkt.7-9 yk «{kýu Ãknu÷uÚke s
rLkùÞÃkqðfo ÃkkuíkkLkkt Ãkwºk ©enrhLku MkkûkkíkT ©ef]»ýLkkhkÞý ¼økðkLk íkhefu òýíkkt
{k ¼ÂõíkËuðeLku ©enrhyu ÃkkuíkkLkk y÷kirff rËÔÞ MðYÃkLkwt ËþoLk fhkÔÞwt, yLku
¼Âõík{kíkk Ãký ykùÞoÃkqðof y÷kirff rËÔÞ ©enrhLkkt ËþoLk fhðk ÷køÞkt.10
©enrhLke rËÔÞYÃk {kÄwhe :- fkurx fkurx fk{ËuðLku Ãký ÷ßò
Ãk{kzu íkuðe þhehLke ÷kðÛÞíkk þku¼e hne Au, LkðeLk {u½Lke Mk{kLk ~Þk{ MkwtËh
y. 37 «Úk{ «fhý 361
à¢é h ãï } ¢¢|¢Ã¢S¢¢´ ÚÕÜU¢@è}¢¢¢ï ã Ú}¢ì J }¢Ä¢ê Ú Ï¢ãü } ¢é Ü é U Å´ }¢ÜUÚ¢Üë U çy¢Üé U ÇH}¢ì JJ 12
ÜUÆ¢ïÌS¢yÜU¢ñSy¢é|¢´ Ó¢ }¢éQU¢ã¢ÚçÃ¢|¢êc¢¢}¢ì J Ã¢ñÁ¢Ä¢y¢è´ dÁ¢´ ÜUÆï Î¢y¢´ Ó¢ }¢¢¢ïãÚ}¢ì JJ 13
|¢éÁ¢Ä¢¢ï: ÜUÅÜïU ãñ}¢ï ¢ëWHï Ó¢¢XÎï à¢é|¢ï J Î¢y¢´ ¢ê¢éÚï Ó¢¢æÍíÄ¢¢ï: çÜUà¢¢ïÚ´ Ó¢¢LH¢ïÓ¢¢}¢ì JJ 14
¢ÅÃ¢Ä¢üS¢}¢¢ÜUË¢´ Ó¢Î¢ï¢ S¢éÓ¢<Ó¢y¢}¢ì J ¢¢ñc¢¢ã¢Ú¢Àïw¢Ú¢´p çÏ¢½íy¢´ Ó¢¢Ã¢y¢´S¢ÜU¢ñ JJ 15
çm|¢éÁ¢´ Ã¢¢ÎÄ¢y¢´ Ó¢ }¢éÚHè´ }¢¢éÚSÃ¢Ú}¢ì J ¥¢pÄ¢üÎà¢ü¢´ y¢´ Ó¢ ÎëcÅì±¢ NC¢ ¢¢¢}¢ S¢¢ JJ 16
¢é¢Sy¢}¢¢ S¢¢ù¢àÄ¢l¢¢¢êÃ¢ü}¢Ã¢çS¢y¢}¢ì J Ã¢<¢Ã¢ïc¢´ SÃ¢y¢¢Ä¢´ y¢y¢¢ï ¢yÃ¢¢ ¢é¢¢Ã¢ y¢}¢ì JJ 17
|¢çQULÃ¢¢Ó¢ -
Ä¢: ¢¢y¢é´ S¢Î}¢yÄ¢üçÃ¢ÐíÃ¢ëc¢x¢¢çSy¢cÄ¢¢Ã¢ëc¢¢ÉK¢S¢éÚ±í¢y¢ï|Ä¢¢ïùÁ¢ç¢ }¢iëãyÜUL¢Ä¢¢ sïÜU¢y¢¢}¢üçÐíÄ¢: J
}¢êH¢¿¢¢¢y¢}¢pÄ¢¢ÜüU! çÃ¢¢ëy¢¢¢ïÜU¢Ã¢y¢¢Ú! Ðí|¢¢ï ! Ã¢Ä¢¢üÜUË¢Ã¢y¢ï ¢}¢¢ïùSy¢é ãÚÄ¢ï y¢S}¢ñ ¢Úïà¢¢Ä¢ y¢ï JJ 18
þheh rð÷Mke hÌkwt Au. ykðk MkwtËh þhehLkk «íÞuf ytøkku{ktÚke Lkef¤íke fkurx
fkurx [tÿ{kykuLke fktríkLke Mk{kLk rËÔÞ fktrík [khuçkksw «Mkhe hne Au.11 þwØ
Mkwðýo Mk{kLk Wßßð÷ ðku ÃkrhÄkLk fÞkO Au. fuz{kt çkktÄu÷e híLksrzík
frx{u¾÷kÚke {Lkkunh ÷køku Au. {Míkf WÃkh {ÞqhÃkªALkku {wøkx Äkhý fÞkuo
Au. fkLk{kt {fhkfkh fwtz¤ Äkhý fÞkO Au.12 ftX{kt fkiMíkw¼{rý þku¼e hÌkku
Au. ftX{kt {kuíkeykuLke {k¤k rð÷Mke hne Au. íku{kt Ãký ftX{kt Äkhu÷e ðisÞtíke{k¤k
yrík {Lkkunh ÷køku Au.13 çkÒku nkÚk{kt MkwðýoLkkt fzkt, ÃkkU[e yLku çkkswçktÄ çkktæÞk
Au. [hý{kt ÍktÍh ÃknuÞkO Au, ÃktËh ð»koLke rfþkuh-yðMÚkk ðnk÷ WÃkòðu Au,
MkwtËh Lkuºkku «u{ ðhMkkðe hÌkkt Au,14 LkxðhLkk suðk MkwtËh ðu»ku ©enrh þku¼e
hÌkk Au. rðþk¤ ¼k÷{kt MkwtËh [tËLkLke y[ko {LkLku ykf»kuo Au. yLkufrðÄ
Ãkw»ÃkkuLkk nkh, íkkuhk yLku økwåALku Äkhý fÞko Au.15 çku nkÚku nkuX WÃkh {kuh÷eLku
Äkhý fhe {Äwh Mðhu ðøkkze hÌkk Au. ynku !!!! ykùÞofkhe su{Lkwt ËþoLk Au,
yuðk MkkûkkíkT ©ef]»ýLkk YÃk{kt ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLkkt ËþoLk fhe ¼Âõík{kíkk yríkþÞ
ykLktË{kt ykðe «ýk{ fhðk ÷køÞkt.16 «ýk{ fhe WÃkh WXeLku Vhe Mkk{u
òuÞwt íkku ÃkqðoLke {kVf s ÃkwºkYÃk ðýðu»k MðYÃku s ©enrhLkkt ¼Âõík{kíkkLku
ËþoLk ÚkÞkt Au. íÞkh ÃkAe Vhe ÃkwºkYÃk Ãkh{kí{k ©enrhLku Lk{Mfkh fhe Míkwrík
fhðk ÷køÞkt.17
¼Âõík{kíkkyu fhu÷e ©enrhLke Míkwrík :- ¼Âõík{kíkk fnu Au,
nu «¼w ! ík{u Sðkí{kykuLkk ytíkh{kt Ãkzu÷k yLkkrË y¿kkLkYÃke ytÄfkhLku Ëqh
S¢Ã¢ZS¢ã¢Ã¢¢¢¢TÄ¢x¢¢Ã¢¢ã¢y¢¢Ä¢ü}¢¢}Ï¢éÁ¢ãÚ¢}¢ëy¢Ã¢¢ãç}¢~¢ï J
S¢yÐíï}¢Ã¢yÄ¢éçÎy¢S¢¢¢éx¢é¢¢y}¢ç¢Dï Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é JJ 19
»ÜU¢y¢¢}¢ü¢Ú! ¢èÚ! Ã¢Ú¢|¢Ä¢¢V¢¢¢ïùÍ¢S¢YÎÃ¢Î¢Ã¢S¢}¢¢ç|¢¢¢¢ ! J
¥ÍK¢¢Ú¢}¢Ú¢Ú¢}¢ÚS¢¢¢éÚÿ¢ï Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é JJ 20
¢¢c¢Çc¢Ç¢çÚw¢Ç¢¢çÇy¢! ¢èx¢¢ïH¢ïÜU¢¢}¢x¢ç}¢y¢¢ç}¢y¢|¢QUÁ¢èÃ¢ï J
|¢QïUçS¢y¢¢çw¢H¢é}¢¢üçÃ¢y¢¢¢ÜUË¢ï Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é J21
ôãS¢¢çÃ¢ãè¢}¢w¢Ã¢y¢ü¢! ÎñÃ¢ç¢~Ä¢ÜëUh}¢üÃ¢ïÎ¢çÃ¢Ú¢x¢x¢|¢çQUÏ¢¢ï¢ï J
à¢éhï Ï¢ëãÎì±íy¢}¢ã¢±íy¢à¢¢y¢Î¢y¢ï Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é JJ22
fhðk{kt hkºkeLkk ytÄfkhLku Ëqh fhLkkh MkqÞoLke Mk{kLk yrík íkusMðe Aku, ík{Lku
yufktríkf Ä{o yríkþÞ ðnk÷ku Au, íkuÚke íkuLkwt hûký fhðk yLku ðnk÷k ¼õíkkuLkwt
hûký fhðk {kxu ík{u ðhkn ykrË yLkuf yðíkkhkuLku Äkhý fÞko Au. yLku yíÞkhu
Ãký fr÷Þwøk yLku yÄ{oLkk çk¤Úke ð]rØ Ãkk{u÷k yMkwhkuLkk Mk{qn Úkfe MkkÄw,
Ëuðíkk, çkúkñý, økkÞ yLku Ä{oLkwt hûký fhðk {kxu yríkþÞ fYýk fheLku {khu
½uh ík{u «økx ÚkÞk Aku, yufktríkf Ä{oLkwt «ðíkoLk fhðk ðýðu»ku rð[híkk ykÃkLku
nwt Lk{Mfkh fÁt Awt. yûkh, fk¤, {kÞk ykrËLkk rLkÞtíkk yLku ¼õíkkuLkkt Ëw:¾
nhe nrh Lkk{Lku MkkÚkof fhLkkhk ík{Lku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.18
nu nrh ! ík{u Ãk]Úðe, s¤, íkus, ðkÞw, ykfkþ, MkqÞo, [tÿ, rþð yLku {u½
íkuLkk r{ºk Aku, yÚkkoíkT Ãk]ÚðeLkk suðe ûk{k ðk¤k Aku, s¤ suðk rLk{o¤ Aku,
yÂøLksuðk ysuÞ Aku, ðkÞwLke su{ MkðoLku Mkw¾fkh Aku, ykfkþ suðk rLk÷uoÃk
Aku, MkqÞo suðk «íkkÃke Aku, [tÿLke su{ MkðoLkk Ãkku»kf Aku, rþðSLkk suðk ÃkhkuÃkfkhe
Aku yLku {u½Lke su{ MkðoLku «kÚkoLkk fhðk ÞkuøÞ Aku, yLku ð¤e ík{u Mkk[k Mktíkku{kt
yríkþÞ MLkun hk¾Lkkhk Aku. ykøk¤ fnu÷k ykí{rLkckrË Ãkt[kuíkuh MkkÄwykuLkk
økwýkuÚke ík{u MktÃkÒk Aku. yÚkkoíkT yíÞkhu yufktríkf ¼õíkLke ÂMÚkrík{kt ðíkeo hÌkk
Aku yuðk nu nrh ík{khu rð»ku {khe çkwrØ y[¤ hnku.19 ð¤e nu yufktríkf Ä{oLku
Äkhý fhLkkhk ! nu Äeh ! nu ÃkkuíkkLkk ykr©íksLkkuLku ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk
ykÃkLkkhk ! nu çkÒku nMíkðzu ðhËkLkLke {wÿk yLku y¼ÞLke {wÿkLku Äkhý fhLkkhk
íkÚkk Sðkí{kykuLkk ytíkh{kt Ãkzu÷k yLkkrË fk¤Lkk Mktr[ík ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLku çkk¤e
Lkk¾ðk{kt ËkðkLk¤Lke Mk{kLk Mk{Úko Lkk{ðk¤k ! íkÚkk økkÞ, Ãk]Úðe, Ëuðíkk, çkúkñý
y. 37 «Úk{ «fhý 363
S¢ÓÀ¢S¢´¢Ä¢ ! çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢ ! S¢yÄ¢ ! S¢yÄ¢S¢VË¢ ! }¢¢¢Ã¢ ! ãçÚçmÁ¢S¢¢¢é¢êÁ¢ï J
¢¢hï S¢}¢¢ç¢}¢çy¢Ä¢¢ïx¢ÜUH¢ÐíÃ¢ë¢¢ñ Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï ! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é J23
Î}|¢¢±ñçÎÜU¢¢¢S¢éÚÎïçà¢ÜUÿ}¢¢¢¢H¢ïçÓÀÎïùL¢}¢éw¢¢à¢Ä¢¢¢ïÎãïy¢¢ï ! J
çÃ¢E¢S¢é|¢ëyÜUL¢y¢¢ç¢y¢ë|¢¢Ã¢|¢¢çÁ¢ Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï ! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é J24
»ïEÄ¢üS¢¢ÚçÃ¢¢Ä¢Ðíçy¢|¢¢¢Ã¢lçÃ¢l¢y¢¢¢ï¢Ä¢S¢Î¢°íãÎ¢ç¢y¢¢ÉKï J
¢¢¢¢S¢éHÿ¢¢çÃ¢Hçÿ¢y¢S¢¢ñ}Ä¢}¢êy¢ïü ! Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï ! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é J25
yLku MkkÄwsLkkuLkwt hûký fhLkkhk nu nrh ! ík{khu rð»ku {khe çkwrØ y[¤ hnku.20
ð¤e nu Ãkk¾tzeykuLkk Mk{qnLkwt «çk¤ yLku «{krýík ðkõÞkuÚke ¾tzLk
fhðk{kt çkwrØ{kLk ! nu ©enrh ! ík{u yøkrýík ¼õíksLkkuLku økku÷kufÄk{Lke «kró
fhkðLkkhk Aku, íkÚkk ¼õíksLkkuyu RÂåAík yr¾÷ ÃkwÁ»kkÚkoLke «kró fhkðk{kt
Ãký Mk{Úko Aku, yuðk nu nrh ! ík{khu rð»ku {khe çkwrØ y[¤ hnku.21 ð¤e nu
nrh ! ík{u Ãk]Úðe Ãkh ®nMkk ðsík Þ¿kkuLkwt «ðíkoLk fhLkkhk Aku, ËuðMktçktÄe yLku
rÃkík]MktçktÄe f{oLku fhLkkhk Aku, íkÚkk MðÄ{o, ¿kkLk yLku ðihkøÞu Þwõík ¼ÂõíkLkku
çkkuÄ ykÃkLkkhk Aku, MkËkÞ þwØ MðYÃk Aku, y¾tz çkúñ[ÞoðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk
Aku, MkLkíMkwòík{kt fnu÷k Ä{korË çkkh {nkðúíkkuLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk Aku, ytík:fhýLku
ðþ fhe þktík ðíkkuo Aku yLku [ûkw ykrËf $rÿÞkuLkwt Ë{Lk fhLkkhk Aku, yuðk nu
nrh ! ík{khu rð»ku {khe çkwrØ y[¤ hnku.22 ð¤e nu «{krýf ð[Lkku {kxu
©e{ËT ¼køkðíkkrË MkíþkkuLkku yk©Þ fhLkkhk ! nu rsíkurLÿÞ ! nu MkËkÞ
MkíÞMðYÃk ! nu {kÄð ! nu nrh ! ík{u MkkÄw yLku çkúkñýLkwt ÃkqsLk fhLkkhk Aku
yÚkðk MkkÄw yLku çkúkñýku ík{kÁt ÃkqsLk fhu Au yuðk ík{u Aku, ík{u Ä{o{kt yríkþÞ
©Økðk¤k Aku, ík{u MkËkÞ MðMðYÃkLke ÂMÚkrík{kt y[¤ hnuLkkhk Aku, íkÚkk
Ãk]ÚðeÃkh yüktøk ÞkuøkLke f¤kLke «ð]r¥k fhþku yuðk nu nrh ! ík{khu rð»ku {khe
y[¤ çkwrØ hnku.23
ð¤e nu nrh ! ík{u Ët¼Úke ÷kufkuLku Auíkhðk {kxu ðirËf {køkoLku økúný
fhLkkhk yMkwhøkwÁyku yLku yMkwh hkòykuLkk rðLkkþ {kxu fkuR ytøkús u økðLkohLkk
ytík:fhý{kt «uhýk fhðk{kt fkhý¼qík çkLkþku, íkÚkk fÁýkÚke rðïLkk Mkf÷
Sðkí{kykuLkwt {kíkk-rÃkíkkLke su{ Ãkk÷Lk Ãkku»ký fhLkkhk nu nrh ! ík{khu rð»ku
{khe çkwrØ y[¤ hnku.24 ð¤e nu nrh ! ík{u yrý{krË yiïÞo, Mkkh, rðLkÞ,
¢ê¢ïüÎéç¢çÎÃ¢Î¢¢}Ï¢éÁ¢¢~¢¢ï~¢ï Ã¢¢S¢¢ïçÃ¢|¢êc¢¢S¢éÃ¢ïc¢S¢éÎà¢ü¢èÄ¢ï J
}¢ÎçS}¢y¢ïÿ¢¢Ny¢¢çw¢HÁ¢èÃ¢ÎñÄ¢ï Ï¢éçh: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ ãÚï! }¢}¢ ç¢pH¢ùSy¢é JJ26
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ S¢´Sy¢éÃ¢y¢è ÜëUc¢´ y¢yS¢}¢¢çãy¢}¢¢¢S¢¢ J çÃ¢Hè¢}¢êH}¢¢Ä¢¢ S¢¢ çÃ¢ÚÚ¢}¢¢Ó¢HçS¢çy¢: JJ 27
¢¢¢y¢ ÎïãSy¢sïüÃ¢ ¢ñÃ¢¢Ï¢éÄ¢y¢ y¢´ y¢é S¢¢ J S¢l¢ï çÎÃÄ¢y¢¢é´ Ðí¢¢ Á¢¢¢ÎëàÄ¢¢´ Ä¢¢¢ ¢éÚ¢ JJ 28
y¢Ä¢ñÃ¢ SÃ¢¢ôy¢ Ðíï}¢¢ S¢ïÃ¢}¢¢¢¢ ç¢Úy¢Ú}¢ì J ¢h¢çÎç|¢: S¢ã¢Ã¢¢yS¢èçm}¢éQU¢ ¾ír¢à¢¢¢y¢: JJ 29
çÃ¢RU}¢¢ÜüUà¢ÜUSÄ¢¢ÏÎï Ã¢S¢éÃ¢ïÎx¢Á¢ïÎéç|¢: J Ðíç}¢y¢ï Ã¢y¢ü}¢¢¢ï Ó¢ |¢¢SÜUÚï ¢èÓ¢Ú¢çà¢x¢ï JJ 30
ªÁ¢ïü }¢¢çS¢ çS¢y¢ï ¢ÿ¢ï Îà¢}Ä¢¢´ }¢ÎÃ¢¢S¢Úï J çÃ¢ã¢Ä¢ |¢¢ñçy¢ÜÚ Îïã´ |¢çQU: çS¢hÎà¢¢´ Ä¢Ä¢¢ñ JJ 31
«rík¼k, rLkËkuo»k rðãk, íkÃk, Lkerík{¥kk, Ä{o{kt áZkð, ËkLkþe÷íkk rðøkuhu

MkËTøkwýkuÚke MkËkÞ MktÃkÒk Aku. yLkuf «fkhLkkt {nkÃkwÁ»kLkkt þw¼ r[ökuÚke Þwõík
nkuR MkkiBÞ{qíkLku Äkhý fhLkkhk nu nrh, ík{khu rð»ku {khe çkwrØ y[¤ hnku.25
nu nrh ! ík{u Ãkqý{kLkk [tÿLke Mk{kLk MkwËt h {w¾f{¤ðk¤k yLku f{¤Lkk ÃkºkLke
Mk{kLk rðþk¤ Lkuºkf{¤ ðk¤k Aku, íkÚkk MkwtËh ð íkÚkk MkwtËh yk¼q»ký îkhk
MkwËt h ËþoLkeÞ ðu»kLku Äkhý fhLkkhk Aku, íku{s {tË{tË nkMÞu Þwõík {Äwh árüÚke
Mk{Mík SðkuLkk ËiLÞLku (økheçkeLku) nrh Mkw¾e fhLkkhk Aku, yuðk nu nrh ! ík{khu
rð»ku {khe çkwrØ y[¤ hnku.26
{k ¼ÂõíkLkku ËuníÞkøk yLku rËÔÞøkrík :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu
hksLkT ! yk «{kýu rLkíÞ¢{{ktÚke Ãkhðkhe ÃkkuíkkLke ykøk¤ ykðeLku çkuXu÷k
ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ¼økðkLk ©enrhLke {k ¼Âõíkyu ¼qík, ðíko{kLk yLku ¼rð»Þ{kt
ÚkLkkhkt [rhºkkuLku ¼økðËTf]ÃkkÚke ÞkË fheLku Míkwrík fhe rðhk{ ÃkkBÞkt. íÞkhÃkAe
©enrhLkk MðYÃk{kt {Lk ÂMÚkh ÚkÞwt yLku yLkkrË y¿kkLkYÃk {q¤ {kÞkLke rLkð]r¥k
ÚkR.27 yk heíku ¼Âõík{kíkk ©enrhLkk MðYÃk{kt {LkLke ð]r¥k ÂMÚkh hk¾e MkËkÞLku
{kxu rðhk{ ÃkkBÞkt. ÃkkuíkkLkk þhehLkku íÞkøk ÚkÞku íkuLke Ãký íkuLku ¾çkh hne Lkrn.
yk «{kýu {Lkw»Þku òuR Lk þfu íku heíkLkk ÃkqðoLke {kVf íkífk¤ rËÔÞ þhehLku
ÃkkBÞkt.28 nu hksLkT ! yk «{kýu ËwðkoMkk {wrLkLkk þkÃkÚke {wõík ÚkR ¼ÂõíkËuðe
rËÔÞËunu yrík MLkunÃkqðfo ÃkríkËuð Ä{oËðu Lkwt rLkhtíkh MkuðLk fhíkkt ÃkríkËuðLke Mk{eÃku
MkËkÞ rLkðkMk fhíke ©ØkrË çkkh ÃkíLkeykuLke MkkÚku rLkðkMk fhðk ÷køÞkt.29 yk
«{kýu Mktðík 1848 Lkk fkíkf MkwrË Ëþ{eLkk þrLkðkhu MkqÞoËuðu ßÞkhu íkw÷k
y. 37 «Úk{ «fhý 365
¢çÚÃ¢ïCKçS¢y¢¢Sy¢¢´ Ó¢ y¢Î¢ y¢i¢Ã¢¢ïùçw¢H¢: J çÃ¢S¢´¿¢¢´ ¢C¢¢Çè´ Ó¢ ÎëcÅì±¢ùÁ¢¢¢}¢ëy¢ïçy¢ y¢ï JJ 32
LÎçy¢ S}¢ |¢ëà¢´ y¢<ã y¢y¢é~¢¢ ¿¢¢çy¢Ï¢¢¢Ã¢¢: J ¥¢E¢S¢Ä¢¢¢¢}¢üSy¢é H¢ñçÜUÜUè´ Îà¢üÄ¢¢ì x¢çy¢}¢ì JJ 33
Ä¢¢¢à¢¢æ Ä¢¢¢çÃ¢¢}¢¢ñÃ¢üÎñçãÜUÜU}¢ü S¢: J ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ ¢}¢ü¿¢Sy¢SÄ¢¢ ÁÄ¢ïDï¢ S¢ê¢é¢¢ JJ 34
ÜëUc¢Sy¢é y¢SÄ¢¢´ ¢ë¢! çÎÃÄ¢Îïã}¢é¢¢x¢y¢¢Ä¢¢´ ç¢Á¢}¢¢y¢ë|¢¢Ã¢}¢ì J
Ó¢RïU S¢é¢è: SÃ¢¢°íÁ¢Ä¢¢ïçc¢y¢¢Ä¢¢´ y¢¢´ }¢¢¢Ä¢ó¢ïÃ¢ S¢Î¢ù¢éÃ¢ëÄ¢¢ JJ 35
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï Ðíï}¢Ã¢yÄ¢¢
çÎÃÄ¢x¢çy¢Ðí¢ç#¢¢}¢¢ S¢#ô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 37 JJ
-------------------------------
hkrþ{kt «ðuþ fÞkuo íÞkhu ¼ÂõíkËuðe Ãkt[¼kiríkf þhehLkku íÞkøk fheLku rMkØøkríkLku
ÃkkBÞkt.30-31
nu hksLkT ! yk yðMkhu ¼ÂõíkËuðeLke [khu çkkswyu ®ðxkRLku çkuXu÷kt
Mkðuo MktçktÄesLkkuyu [uíkLkkyu hrník íkÚkk «kýLkk Mkt[khu hrník Lkkze òuR íÞkhu
{k ¼Âõíkyu þhehLkku íÞkøk fÞkuo Au. yu «{kýu Mkkiyu òÛÞwt íkuÚke hk{«íkkÃk
ðøkuhu ºkýu Ãkwºkku yLku MktçktÄesLkku ¼Âõík{kíkkLkk økwýkuLku ÞkË fhe yíÞtík ÁËLk
fhðk ÷køÞkt. íku Mk{Þu rÃkíkk Ä{oËuð su sL{u íkuLkwt {]íÞw rLkrùík nkuÞ Au. yksu,
fk÷u, ð»kuo fu Mkku ð»kuo Ãký yuf rËðMk MkkiLku rLkùu sðkLkwt s Au yk «{kýuLke
÷kirff økríkLkku çkkuÄ ykÃke ÃkwºkkrË MkkiLku ykïkMkLk ykÃÞw.t 32-33 íÞkhÃkAe Ä{oLku
òýLkkhk Ä{oËðu u þkkuõík rðrÄLku yLkwMkkhu íkÚkk ÄLk ykrËfLke þÂõíkLku yLkwMkkhu
{kuxk Ãkwºk hk{«íkkÃk¼kR ÃkkMku ¼ÂõíkËuðeLke ykiæðoËurnf r¢Þk fhkðe.34
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼Âõík{kíkk rËÔÞøkríkLku ÃkkBÞkt ÃkAe çkwrØ{kLk
¼økðkLk ©enrh {kuxk¼kRLkkt ÃkíLke MkwðkrMkLkeËuðeLku rð»ku {kík]¼kð hk¾e MkËkÞ
íkuLke yLkwð]r¥k{kt hnuðk ÷køÞk yLku {kLkk suðwt MkL{kLk ykÃke Mkuðk fhðk
÷køÞk.35
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ¼Âõík{kíkk
rËÔÞøkríkLku ÃkkBÞkLkwt rLkYÃký fÞwO, yu Lkk{u MkkzºkeMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo
ÚkÞku . --37--
-------------------------------
¥Cô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 38 JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥¢ ¢}¢ü: SÃ¢¢}¢üS¢: S¢¢WKÄ¢¢ïx¢}¢é¢¢ç¢y¢: J S¢ïÃÄ¢}¢¢¢: S¢éy¢ñ|¢ïüÁ¢ï ÜëUc¢}¢ïÃ¢ çÎÃ¢¢ç¢à¢}¢ì JJ 1
yÄ¢QUÐíÃ¢ëç¢ÜU}¢¢üS¢¢ñ çÃ¢ÚQU¢ï çÃ¢c¢Ä¢ïcÃ¢H}¢ì J çÁ¢y¢SÃ¢¢Î¢ï ç}¢y¢¢ã¢Ú¢ï ¾ír¢Ó¢Ä¢ü±íy¢ï Úy¢: JJ 2
y¢¢:ÜëUà¢èÜëUy¢y¢¢éÍÄ¢¢ü¢Ä¢¢ïx¢Ï¢H¢ï<Á¢y¢: J ¢é~¢M¢ï |¢x¢Ã¢çy¢ x¢¢ÉçFx¢}¢¢¢ ¥|¢êy¢ì JJ 3
y¢¢¢ïÄ¢¢ïx¢çÃ¢à¢éh¢y}¢¢ Hÿ¢¢ñÚ¢çXÜñUÚ¢ J SÃ¢¢Ýñp¢S¢ó¢}¢ëyÄ¢éyÃ¢´ S¢¢ïùÃ¢ñÓÀ¢Îëà¢¢ùùy}¢¢: JJ 4
y¢y¢: ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢Îà¢}¢SÜU¢}¢¢ÎÚ¢y¢ì J ç¢Ä¢}¢ï¢¢¢Æçó¢yÄ¢´ çÓ¢y¢Ä¢ÜëUc¢}¢¢y}¢ç¢ JJ 5
Ðíçy¢}¢¢S¢´ }¢¢çS¢ÜU¢ç¢ Ðíï}¢Ã¢yÄ¢¢ ¥ÜU¢ÚÄ¢y¢ì J y¢¢¢ï¢}¢¢çS¢ÜÚ ¢¢h´ ~¢ñ¢ÿ¢´ Ó¢ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 6
yæÞkÞ - 38
rÃkíkk Ä{oËuðLku ©enrhyu ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk
ykÃÞwt.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼Âõík{kíkkLkk ykiæðoËurnf r¢ÞkLkku rðrÄ
Ãkqýo ÚkÞk ÃkAe MðÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk Ä{oËuð MkktÏÞ yLku ÞkuøkLkku yk©Þ fhe
¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ynLkþ ¼sLk fhðk ÷køÞk yLku hk{«íkkÃkkrË rËfhkyku
íku{Lke Mkuðk fhðk ÷køÞk.1 nðu Ä{oËuðu ½h MktçktÄe Mkðuo «ð]r¥k Akuze ËeÄe Au,
Ãkt[rð»kÞku{ktÚke ðihkøÞ ÃkkBÞk Au, hMkLke ÷ku÷wÃkíkk Akuze yknkh ykuAku fÞkuo Au
yLku yrík «u{Úke çkúñ[ÞoðúíkLkwt áZ Ãkk÷Lk fhu Au.2 yk{ íkÃkùÞko fhíkkt þhehLku
f]þ fhe {qõÞwt Au, ¼økðkLkLkk Mkíkík æÞkLk fhðkYÃk ÞkuøkLkk çk¤Úke yríkþÞ
íkusMðe ÚkÞk Au, íku{s ÃkwºkYÃk Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©enrhf]»ý{kt íku{Lkwt {Lk
yríkþÞ MLkunu Þwõík ÷ku÷wÃk ÚkÞwt Au.3
nu hksLkT ! íkÃk yLku æÞkLkYÃk ÞkuøkÚke yíÞtík rLk{o¤ {Lkðk¤k ÚkÞu÷k
Ä{oËðu u þkárüÚke þhehLkkt r[ökuÚke yLku Mð¡Lkk {kæÞ{Úke ÃkkuíkkLkwt {]íÞw LkSf
ykÔÞwt Au yu{ òÛÞwt.4 íkuÚke Ä{oËuð MkËkÞ ÃkkuíkkLkk {Lk{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt
M{hý fhíkk fhíkk rLkÞ{ Ãkqðfo ©e{ËT¼køkðíkLkk Ëþ{ MftÄLkku yrík ykËhÚke
ÃkkX fhðk ÷køÞk.5 yk çkksw {kuxk Ãkwºk hk{«íkkÃkS ÃkkMku ÃkkuíkkLkkt ÃkíLke
«u{ðíkeLkwt «rík {kMku MkwË Ëþ{e ríkrÚkLkk fhðkLkwt {krMkf ©kØ Ãký þkkuõík
rðrÄ yLkwMkkh fhkÔÞwt. íkuðe s heíku WL{krMkf ©kØ, rºkÃkkrûkf yÚkkoíkT ºký
y. 38 «Úk{ «fhý 367
ª¢c¢¢}¢¢çS¢ÜÚ ¢¢h´ y¢y¢: c¢¢}¢¢çS¢ÜÚ ¢ë¢ ! J S¢ãdà¢Sy¢~¢ çÃ¢Ðí¢¢ì Ä¢¢ïçS¢y¢}¢|¢¢ïÁ¢Ä¢y¢ì JJ 7
S¢#}¢ï }¢¢çS¢ÜïU Ó¢¢S¢¢ñ |¢¢ïÁ¢çÄ¢yÃ¢¢ çmÁ¢¢ï¢}¢¢¢ì J çÃ¢S¢ëÁÄ¢ Ï¢é|¢éÁ¢ï S¢¢ÜÚ ç¢Á¢Ï¢¢éÁ¢¢¢çÎç|¢: JJ 8
ÁÃ¢Ú¢<y¢Ú¢S¢è}¢ãy¢è à¢ÚèÚï y¢SÄ¢ y¢çg¢ï J y¢Î¢y¢ÜU¢H¢ñÜUÅK´ çÃ¢çÃ¢Îï S¢¢ïùç¢ Ó¢ïy¢S¢¢ JJ 9
çÃ¢ã¢Ä¢ S¢Ã¢üy¢: S¢X´ ÜëUc¢Ä¢¢¢¢Ú¢Ä¢¢: J »ÜU¢ÎàÄ¢¢´ ç¢Á¢üH¢Ä¢¢´ ÜëUc¢´ çÃ¢ÐíñÚ¢ê¢éÁ¢y¢ì JJ 10
ç¢çà¢ S¢é#ïc¢é S¢Ã¢ïüc¢é ¢¢ÎS¢´Ã¢¢ã¢´ ç¢y¢é: J ÜéUÃ¢ü¢ì ãçÚÁ¢üÁ¢¢x¢¢Ú S¢ãÁ¢¢x¢Ú¢±íy¢è JJ 11
ç¢Îí¢}¢H|¢}¢¢¢¢ïù¢ ÁÃ¢ÚÃ¢ïÎ¢Ä¢¢ Ã¢ëc¢: J S¢}¢¢ô¢ S¢ãS¢¢ Ðí¢¢ ãÚïÚïÃ¢ïÓÀÄ¢¢ù¢Í¢ ! JJ 12
¾ír¢ÁÄ¢¢ïçy¢pÄ¢ï y¢~¢ çÃ¢ãÚy¢´ Ï¢ëãm¢ï J Ä¢¢¢ ¢éÚñçÿ¢ y¢´ ÜëUc¢´ ÎÎà¢ü }¢éÚHèÜUÚ}¢ì JJ 13
y¢gà¢ü¢¢¢ÎS¢}¢éÎí}¢xÝ: S¢ŃCÚ¢ï}¢¢ù¢éÜUH¢Ã¢ëy¢¢ÿ¢: J
S¢S¢}½í}¢´ ÎÇÃ¢Î¢¢}¢¢´ y¢S¢¢ñ y¢y¢: Ðí¢TçHÚ°íy¢¢ïùSÄ¢ JJ 14
Ãk¾ðkrzÞk{kt fhðk{kt ykðíkwt ©kØ Ãký fhkÔÞwt. íÞkhÃkAe nu hksLkT !

WLk»kkÛ{krMkf ©kØ yLku A {krMkf ©kØ Ãký fhkÔÞw.t nu hksLkT yk çkÄk ©kØku{kt
nòhku çkúkñýkuLku RÂåAík ¼kusLk fhkðe ík]ó fÞko, yLku AuÕ÷u Mkkík{k {rnLkk{kt
yk W¥k{ çkúkñýkuLku ¼kusLk fhkðe MkL{kLkÃkqðof rðËkÞ ykÃÞk çkkË MðÞt
Ä{oËuðu Ãký ÃkkuíkkLkk MktçktÄeykuLke MkkÚku ¼kusLk MðefkÞwO.6-8
Ä{oËuðu Mðefkhe ytrík{ íkkðLke rçk{khe :- nu hksLkT ! íku
rËðMku Ä{oËðu Lkk þheh{kt yrík íkeðú íkkðLke ðuËLkk ÚkR, íkuÚke Ä{oËðu Ãký {Lk{kt
ÃkkuíkkLkku ytík Mk{Þ nðu LkSf ykÔÞku Au yu{ òýðk ÷køÞk.9 íkuÚke MktMkkhLkkt
Mkðuo ÃkËkÚkku{o ktÚke ykMkÂõík íkkuze Ä{oËðu yuf ¼økðËT æÞkLk ÃkhkÞý ÚkÞk, íku{s
MktðíkT 1848 Lkk suX MkwË rLkso¤k yufkËþeLkk rËðMku rð«ku ÃkkMku ¼økðkLk
©ef]»ýLkwt ÃkqsLk fhkÔÞwt.10 íÞkhÃkAe hkºkeyu çkÄk s þÞLk fhe økÞk íÞkhu
¼økðkLk ©enrh rÃkíkkLke [hý[tÃke fhðk ÷køÞk yLku rÃkíkkLkk òøkhýLke MkkÚku
MkkÚku ÃkkuíkkLkwt Ãký yufkËþe òøkhý fhðk ÷køÞk.11 nu rLk»ÃkkÃk hksLkT ! Ä{oËðu Lku
íkkðLke Ãkezk ½ýe nkuðkÚke òøkhý ÃkAe Ãký rLkÿk ykðe Lkrn, Ãkhtíkw ÃkkuíkkLkk
Ãkwºk ¼økðkLk ©enrhLke RåAkÚke yufkyuf Mk{krÄËþkLku ÃkkBÞk.12 íku Mk{Þu
Ãkqðuo ð]tËkðLk{kt suðk MðYÃku ËþoLk ÚkÞkt níkkt íkuðk s MðYÃku yûkhçkúñíkusLku
rð»ku rðnkh fhíkk {wh÷eÄh ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt Ä{oËuðLku Mk{krÄ{kt ËþoLk
ÚkÞkt.13 ¼økðkLkLkkt rËÔÞ ËþoLkÚke Ä{oËðu ykLktËLkk Mkkøkh{kt ÷eLk ÚkÞk. íku{Lke
hku{kð÷e Q¼e ÚkR, Lkuºkku{kt n»koLkkt y©wyku ykÔÞkt íkuÚke yíÞtík n»ko ½u÷k ÚkR
y¢´ Ã¢èÿ¢}¢¢¢: S¢ãS¢¢ ãçÚ}¢ïÃ¢ñÿ¢y¢¢y}¢Á¢}¢ì JÜëUc¢y¢éËÄ¢¢çw¢H¢ÜU¢Ú´ Ã¢<¢Ã¢ïc¢}¢Ã¢çS¢y¢}¢ì JJ 15
¥Ã¢y¢è¢¢ïü ç¢Á¢x¢ëãï ¢èÜëUc¢¢ï ãçÚS¢´¿¢Ä¢¢ J ¥Sy¢èçy¢ y¢yÿ¢¢ï y¢SÄ¢ S}¢ëçy¢Ú¢S¢èó¢Ú¢ç¢¢ ! JJ 16
Ä¢¢Ã¢Î¢çÔHcÄ¢çy¢ Ðíï}¢¢ y¢´ y¢¢Ã¢yS¢ çy¢Ú¢ïÎ¢ï J ÃÄ¢éçy¢y¢¢ïùS¢¢ñ ÎÎà¢¢ü°íï ç¢Á¢S¢ïÃ¢¢¢Ú´ ãçÚ}¢ì JJ 17
y¢´ x¢¢É´ S¢ ¢çÚcÃ¢ÁÄ¢ ¢éHÜU¢X¢ïù¢éH¢ïÓ¢¢: J Ðí¢}Ä¢ Ðí¢¢üÄ¢¢}¢¢S¢ ¢ë¢¢ÆKç¢çãy¢ñEÚ}¢ì JJ 18
¢}¢ü ©Ã¢¢Ó¢ -
¿¢¢y¢¢ïùSÄ¢l ãÚï ! }¢Ä¢¢ùç¶HÁ¢x¢ySÃ¢¢}¢è yÃ¢}¢ïÜU: J
Ðí|¢é}¢üyÐíïD¢ï Ã¢ÚÎ¢ï Á¢x¢eéLÚÁ¢: ¢èÜëUc¢ »Ã¢ SÃ¢Ä¢}¢ì JJ
|¢QU¢|¢èCÈUHÐíÎSy¢é¢é|¢ëy¢¢´ S¢ïÃÄ¢: S¢Î¢ ¢ïÄ¢S¢ï J
}¢¢Ä¢¢Ä¢¢: ¢Úy¢: ¢Ú¢Ä¢ çÃ¢|¢Ã¢ï y¢S}¢ñ ¢}¢Sy¢ïùSy¢é }¢ï JJ 19
Q¼k ÚkR Ãkh{kí{kLku ËtzðíkT «ýk{ fhðk ÷køÞk. íÞkhÃkAe ¼økðkLkLke

ykøk¤ çku nkÚk òuze Q¼k hÌkk.14
nu hksLkT ! yk «{kýu Ä{oËuð ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt rËÔÞ MðYÃkLkkt
ËþoLk fhe hÌkk níkk íkuðk{kt y[kLkf íku ©ef]»ýLkkt çkúñ[kheLkk ðu»kLku Ähe
hnu÷k ÃkkuíkkLkk Ãkwºk ©enrhf]»ý MðYÃku ËþoLk ÚkÞkt. íkuÚke ¼økðkLk ©ef]»ý MðÞt
nrh yuðk Lkk{Úke ÃkkuíkkLkk ¼ðLk{kt «økx ÚkÞk Au. yuðwt Ä{oËuðLku íku s ûkýu
¿kkLk «økx ÚkÞwt.15-16 nu hksLkT ! ykðwt ¿kkLk «økx Úkíkkt Ä{oËuð «u{Úke ÃkkuíkkLkk
ÃkwºkYÃk Ãkh{kí{kLku ßÞkt ¼uxðk òÞ Au, íÞkt íkku rËÔÞMðYÃk ytíkÄkoLk ÚkR økÞwt
Lku Ä{oËuð Mk{krÄ{ktÚke òøkúík ÚkÞk. íÞkt íkku ÃkkuíkkLke árü ykøk¤ s ÃkkuíkkLke
[hý[tÃke fhe hnu÷k ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃk ¼økðkLk ©enrhLku òuÞk, íÞkhu íkhík s
Q¼k ÚkR ©enrhLku økkZ yk®÷økLk fÞwO þhehLke hku{kð÷e Q¼e ÚkR, Lkuºk{kt
«u{Lkkt y©wyku ðnuðk ÷køÞkt. íÞkh ÃkAe {Lkw»ÞLkkxâÚke yiïÞoLku ZktfeLku ðíkoíkk
ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃk Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©enrhLku Lk{Mfkh fhe çku nkÚk òuze Ä{oËðu
«kÚkoLkk fhðk ÷køÞk.17-18
©enrhLke Ä{oËuðu fhu÷e Míkwrík Mkn «kÚkoLkk :- Ä{oËuð fnu
Au, nu nrh ! ík{u yuf {kºk Mk{Mík søkíkLkk Mðk{e Aku, Mk{Úko Aku yuLkwt {Lku yksu
¿kkLk «kó ÚkÞwt Au. {Lku ík{u yríkr«Þ Akuu, {Lku ðhËkLkLku ykÃkLkkhk Ãký ík{u s
Aku. ík{u søkËTøkwÁ Aku, ysL{k Aku, ík{u MðÞt MkkûkkíkT ©ef]»ý Aku, ¼õíksLkkuLkk
RÂåAík V¤Lku ykÃkLkkhk ík{u ÃkkuíkkLkwt fÕÞký fhðk RåAíkk {w{wûkw Sðkí{kyku
y. 38 «Úk{ «fhý 369
S¢ »Ã¢ ÜëUc¢¢ï |¢x¢Ã¢¢´SyÃ¢}¢èà¢: S¢¢ÿ¢¢y¢Ú´ ¾ír¢ çã ç¢x¢éü¢´ Ä¢y¢ì J
«y¢´ çÃ¢¢¢y¢é´ ç¢Á¢Ã¢¢vÄ¢}¢~¢ }¢y¢é~¢¢¢ÅK´ ¢ÚçS¢ SÃ¢y¢~¢: JJ 20
ãÚï ! à¢ÚèÚ´ w¢Hé ¢@c¢ñ}¢ïü ¢çy¢cÄ¢y¢èçy¢ Ðíçy¢|¢¢çy¢ Í¢dñ: J
¢ y¢jÄ¢´ çÜUç@Îç¢ SÃ¢çÓ¢¢ï }¢}¢¢çSy¢ Ä¢Ã¢´ ÎëÉ}¢¢ç¢y¢¢ïùçS¢ JJ 21
»ÜUSy¢é ¶ïÎ¢ï NçÎ Á¢¢Ä¢y¢ï }¢ï ÜU¢´ S¢çãcÄ¢ï çÃ¢Úã´ y¢Ã¢ïçy¢ J
Îïã¢y¢Ú¢#¢Ã¢ç¢ y¢ï çÃ¢Ä¢¢ïx¢¢ï }¢¢ |¢ê}¢}¢ïçy¢ yÃ¢Îã´ Ã¢ë¢¢ïç}¢ JJ 22
¢è|¢x¢Ã¢¢¢éÃ¢¢Ó¢ -
çÎCK¢ y¢¢y¢ ! yÃ¢Ä¢¢ ¿¢¢y¢´ }¢ySÃ¢M¢´ Ä¢¢¢çS¢y¢}¢ì J ¿¢ïÄ¢´ Ðí¢Ä¢´ Ó¢ y¢ï çÜUç@ó¢¢Ã¢çà¢C}¢y¢: ¢Ú}¢ì JJ 23
çãyÃ¢ï}¢´ |¢¢ñçy¢ÜÚ Îïã´ çÎÃÄ¢Îïãï¢ S¢Ã¢üÎ¢ J }¢y¢¢Eü »Ã¢ SÃ¢Á¢¢ñ: S¢¢ÜÚ S¢¢SÄ¢SÄ¢S¢´à¢Ä¢}¢ì JJ 24
¥y¢çpy¢¢´ çÃ¢ã¢Ä¢ñÃ¢ ç¢:S¢X¢ï }¢y¢Ú¢Ä¢¢: J çÃ¢à¢éhï¢¢y}¢ç¢ NÎ¢ }¢Îì²¢¢ç¢Úy¢¢ï |¢Ã¢ JJ 25
îkhk MkËk Mkuððk ÞkuøÞ Aku, {q¤{kÞkÚke Ãký Ãkh hnu÷k yûkhçkúñ Úkfe Ãký
ík{u Ãkh Aku. yuðk rð¼w MðYÃk nu nrh ! ík{Lku nwt Lk{Mfkh fÁt Awt.19
nu nrh ! þk{kt su Ãkh{kí{kLku MkðoLkk Rïh, rLkøkwoý yLku yûkhçkúñ
Úkfe Ãký Ãkh MðYÃku ðýoÔÞk Au íku MkkûkkíkT ©ef]»ý ¼økðkLk ík{u s Aku. íku{ s
ík{u Mðíktºk nkuðk Aíkkt ík{khkt ð[LkkuLku MkíÞ fhðk {kxu {khu íÞkt ÃkwºkYÃku «økx
ÚkÞk Aku. nu nrh ! yk {kÁt þheh Ãkkt[ fu A rËðMk{kt Ãkze sþu, yuðku {Lku ¼kMk
ÚkkÞ Au. Aíkkt Ãký íkuLkku {khk {Lk{kt ÷uþ {kºk ¼Þ LkÚke, fkhý fu {U ík{khku
áZ¼kðu yk©Þ fÞkuo Au. Ãkhtíkw {khk {Lk{kt yuf ðkíkLkku ¾uË hÌkk fhu Au fu, nwt
ík{khku rðhn MknLk fu{ fhe þfeþ ? íkuÚke ËunkLíkh «kró ÃkAe Ãký ík{khku
rðÞkuøk {Lku Lk ÚkkÞ, yuðwt ðhËkLk nwt ík{khe ÃkkMku {køkwt Awt.20-22
íÞkhu ¼økðkLk ©enrh fnu Au, nu rÃkíkkS ! ík{Lku {khk MðYÃkLkwt ÞÚkkÚko
¿kkLk ÚkÞwt Au. íku çknws MkkÁt ÚkÞwt. nðu ík{khu ykLkk rMkðkÞ çkeswt fktR òýðkLkwt
fu Ãkk{ðkLkwt çkkfe hnuíkwt LkÚke. ík{u yk ¼kiríkf þhehLkku íÞkøk fhe rËÔÞËunu
Ãkrhðkhu Mkrník MkËkÞ {khe Mk{eÃku s rLkðkMk fheLku hnuþku. íku{kt fkuR MktþÞ
LkÚke. {kxu ík{u Mkðuo ®[íkkLkku íÞkøk fhe yLkkMkõík ¼kðu {khk ÃkhkÞý ÚkR
rðþwØ {Lkðzu ík{khk ykí{MðYÃk{kt Ãkh{kí{k {Lku ÄkheLku {khk æÞkLk ÃkhkÞý
Úkkyku.23-25
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhyu ßÞkhu yk «{kýu
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢}¢éQU¢ï |¢x¢Ã¢y¢¢ S¢¢ïùçy¢NC}¢¢¢ Ã¢ëc¢: J ¢}¢SÄ¢´Sy¢´ Á¢x¢¢Îïy¢´ çÃ¢¢C¢çw¢HÃ¢¢S¢¢: JJ 26
Ðíçy¢ÜUy¢éü}¢~¢ ¢çã ÜU¢ïùç¢ |¢Ã¢Îé¢ÜëUôy¢ çÃ¢¢¢TçH}¢ì J
Ðí|¢Ã¢çy¢ y¢y¢ ©L}¢¢ïããÚï ! Ó¢Ú¢¢}Ï¢éÁ¢´ y¢Ã¢ ¢y¢¢ïùçS}¢ ÎÇÃ¢y¢ì JJ 27
§yÄ¢évyÃ¢¢ y¢}¢S¢¢ñ ¢¢¢}¢ }¢éçÎy¢: ÜëUc¢´ SÃ¢Ï¢éçhÐíÎ´ y¢´ Ã¢¢¢ïü S¢}¢}¢¢¢Ä¢yS¢ |¢x¢Ã¢¢SÃ¢¢|¢¢çÃ¢ÜUÐí¢Ä¢: J
¢é~¢¢Ã¢çy¢ÜU ¥¢Á¢éã¢Ã¢ Ó¢ Ã¢ëc¢Sy¢SÄ¢¢°í¢p¢jÃ¢¢ñ Ä¢¢SÄ¢¢ì ÎèÍ¢ü¢¢´ ÐíÎ¢y¢é}¢}¢H´ y¢Á¿¢¢¢çÓ¢y¢¢}¢ç¢}¢ì J28
¢}¢üÃ¢ÚÐíÎ¢¢¢¢}¢¢ùCô~¢à¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 38 JJ
-------------------------------
fÌkwt íÞkhu Ä{oËuð yríkþÞ «MkÒk ÚkÞk íku{Lke Mk{økú ðkMkLkkyku Lkü ÚkR økR.
ÃkAe ©enrhLku Lk{Mfkh fhe yk «{kýu fnuðk ÷køÞk, nu {nk {kunLku nhLkkhk
! nu nrh ! yk ÷kuf{kt ík{Lku çku nkÚk òuzâk rMkðkÞ yrÄf fktRf fheLku ík{khk
WÃkfkhLkku çkË÷ku ykÃkðk fkuR Ãký ÃkwÁ»k Mk{Úko LkÚke. íku fkhýÚke nwt ík{khk
[hý{kt Mkküktøk ËtzðíkT «ýk{ fÁt Awt.26-27
nu hksLkT ! yk «{kýu fne Ä{oËuð ÃkkuíkkLku MðMðYÃkLkwt rËÔÞ ¿kkLk
ykÃkLkkhk íku ¼økðkLk ©enrhf]»ýLku yrík n»koÃkqðof Lk{Mfkh fÞko, íku Mk{Þu
Mkns rðLkÞÞwõík ©enrhyu Ãký rÃkíkkLkku ykËh fhe «þtMkk fhe. íÞkhÃkAe
yÃkwLkhkð]r¥kYÃk {nkÃktÚku «Þký fhðk RåAíkk Ä{oËuðu ¼økðkLk ©enrhLkk
rðþwØ ¿kkLk ®[íkk{rýYÃk ðkhMkkLku ÃkkuíkkLkk ÃkwºkkuLku MkkUÃkðkLke RåAkÚke {kuxkÃkwºk
hk{«íkkÃkS íkÚkk LkkLkk Ãkwºk RåAkhk{SLku ÃkkuíkkLke Mk{eÃku çkku÷kÔÞk.28
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ¼økðkLk
©enrhyu rÃkíkk Ä{oËuðLku y¾tz Mk{eÃku hÌkkLkwt ðhËkLk ykÃÞwt yu
Lkk{u ykzºkeMk{ku yæÞkÞ. --38--
--------------------------------
y. 39 «Úk{ «fhý 371
JJ »ÜU¢ïÝÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢¢Ã¢é¢ïyÄ¢¢à¢é y¢´ ¢yÃ¢¢ ½í¢y¢Ú¢ñ Ï¢éçh}¢¢Ú¢ñ J ç¢c¢ïÎy¢éSy¢´ ç¢ÜUc¢¢ ¢}¢ü: Ðí¢ïÃ¢¢Ó¢ y¢¢ñ y¢y¢: JJ 1
¢ë¢éy¢´ }¢mÓ¢: ¢é~¢¢ñ ! ÚãSÄ¢´ Ã¢çÓ}¢ Ã¢¢´ çãy¢}¢ì J y¢Ó¢Ã¢¢¢Ä¢Z NÎÄ¢ï Ðíy¢èçy¢Ä¢üçÎ Ã¢¢çÓ¢ }¢ï JJ 2
©¢¢S¢¢¢´ Ä¢SÄ¢ ÜéU}¢¢ïü Ã¢Ä¢´ ¢èÚ¢ç¢ÜU¢¢y¢ï: J S¢ »Ã¢ ãçÚ¢¢}¢¢ùÄ¢´ Ã¢y¢üy¢ï S¢¢ïÎÚ¢ï çã Ã¢¢}¢ì JJ 3
¥y¢¢ïùlçÎ¢y¢¢ï |¢çQU: SÃ¢¢}¢ïü ¢ Ä¢}¢ñ: S¢ã J ç¢àÀk¢ùSÄ¢ñÃ¢ ÜUy¢üÃÄ¢¢ S¢ïÄ¢´ Ã¢¢çÓ¢ S¢Î¢ùSÄ¢ Ó¢ JJ 4
ÜëUc¢¢Ó¢¢üÄ¢¢: Ðíçy¢çÎ¢´ Ä¢SÄ¢¢: ÜéU}¢üp ¢êÁ¢¢}¢ì J S¢¢Ä¢SÄ¢ñÃ¢ïçy¢ çã ¿¢¢yÃ¢¢ ¢êÁ¢¢èÄ¢¢ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 5
Ä¢éÃ¢¢|Ä¢¢}¢é¢çÎC¢ñ Ðí¢Ñì}¢~¢¢ñ ÜëUc¢SÄ¢ Ä¢¢ñ }¢Ä¢¢ J y¢¢Ã¢SÄ¢ñÃ¢ïçy¢ çÃ¢¿¢¢Ä¢ Á¢¢¢èÄ¢¢Ã¢|¢èCÎ¢ñ JJ 6
|¢Á¢y¢¢ïÚ¢ÎÚ¢Îï¢´ }¢Î¢¿¢¢Ã¢y¢ü}¢¢¢Ä¢¢ï: J |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ çã Ã¢¢´ ¢ïÄ¢ §ã¢}¢é~¢ Ó¢ ç¢çpy¢}¢ì JJ 7
yæÞkÞ - 39
Ä{oËuðu çkÒku ÃkwºkkuLku ðkhMkk{kt ¿kkLkLkku WÃkËuþ fÞkuo.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! Ä{oËuðu çkÒku ÃkwºkkuLku çkku÷kÔÞk
íkuÚke çkwrØþk¤e çkÒku ¼kRyku íkífk¤ rÃkíkkLke ÃkkMku ykÔÞk Lku «ýk{ fhe íku{Lke
ÃkkMku çkuXk. íÞkhu Ä{oËðu íku{Lku fnuðk ÷køÞk fu, nu Ãkwºkku ! {kÁt ð[Lk ík{u Mkkt¼¤ku,
ík{kÁt rník ÚkkÞ íkuðwt MkðoþkLkk Mkkh¼qík hnMÞ nwt ík{Lku fnwt Awt. ík{Lku òu
{khk ð[Lk{kt rðïkMk nkuÞ íkku íkuLku ík{khk ÓËÞ{kt Wíkkhòu.1-2
nu Ãkwºkku ! hkrÄfkLkk Ãkrík ¼økðkLk ©ef]»ýLke su ykÃkýu WÃkkMkLkk fheyu
Aeyu. íkus ©ef]»ý yk ©enrh Lkk{u ynª rçkhksu Au Lku ík{khk Mkøkk ¼kR
Au.3 íku {kxu yks rËðMkÚke ykht¼eLku yk ©enrhLke s rLk»fÃkx¼kðu
Þ{rLkÞ{krË MðÄ{uo Mkrník ¼Âõík fhðe, íku{s íku{Lkkt ð[Lk{kt MkËkÞ ðíkoðwt,
yLku su ¼økðkLk ©ef]»ýLke y[ko MðYÃkLke ykÃkýu «ríkrËLk Ãkqò fheyu Aeyu,
íku Ãkqò Ãký yk ©enrhLke s Au yu{ Mk{SLku rðrÄÃkqðof Ãkqò fhðe.4-5
nu Ãkwºkku ! Ãkqðuo {U ík{Lku ©ef]»ýLkk çku {tºkkuLkku su WÃkËuþ fÞkuo Au, íku
þhý{tºk yLku {nk{tºk Ãký yk ©enrhLkk s Au yu{ Mk{SLku RÂåAík V¤Lku
ykÃkLkkhk íku {tºkLkku sÃk fhðku.6 nu Ãkwºkku ! yk heíku {khe yk¿kk{kt hne ykËh
Ãkqðof yk ©enrhLkwt ¼sLk fhþku íkku ík{kÁt yk÷kuf íkÚkk Ãkh÷kuf{kt rLkùÞ
Ãkh{ fÕÞký Úkþu.7
©}¢êHçÄ¢cÄ¢çy¢ sïc¢ ÜUËÄ¢¢}¢ñüç¢y¢¢|¢éçÃ¢ J ¥S¢éÚ¢}¢¢¢éc¢¢ÜU¢Ú¢¢à¢¢ïùç¢ }¢¢èc¢Ä¢¢ JJ 8
¢¢ïc¢çÄ¢cÄ¢çy¢ S¢h}¢Z xHç¢y¢´ |¢éçÃ¢ ÎéÁ¢ü¢ñ: J ÐíÃ¢y¢üçÄ¢cÄ¢çy¢ ÜëUc¢ |¢ôQU Ó¢ñc¢ çÃ¢à¢ïc¢y¢: JJ 9
¥¢Ó¢¢Ä¢üyÃ¢´ Ó¢ Ä¢éÃ¢Ä¢¢ï: S¢¢¢çÄ¢yÃ¢¢ ÜéUHï ç¢Á¢}¢ì J SÃ¢ÜUèÄ¢´ ¢¢}¢ ¢Ú}¢´ ÐíÄ¢¢SÄ¢çy¢ }¢ã¢Ä¢à¢¢: JJ 10
¥SÄ¢¢ç¢y¢¢Sy¢y¢: S¢Ã¢ïü ÜëUc¢SÄ¢¢SÄ¢ñÃ¢ ç¢yÄ¢Î¢ J Ðíçy¢}¢¢´ ¢êÁ¢çÄ¢cÄ¢çy¢ Ä¢¢SÄ¢yÄ¢ïÃ¢¢y}¢Ã¢¢çÀy¢}¢ì JJ 11
»y¢çó¢Ï¢h}¢Ä¢¢üÎ¢çS¢y¢¢p¢SÄ¢ S¢}¢Ó¢üÜU¢: J |¢QU¢py¢éÃ¢üx¢üçS¢ôh Ä¢¢SÄ¢yÄ¢ïÃ¢ ç¢Á¢ïçS¢y¢¢}¢ì JJ 12
§yÄ¢éQUÃ¢çy¢ ¢}¢ïü y¢¢ñ ÐíNC¢ñ y¢yÿ¢¢ï ãçÚ}¢ì J Ðí¢}Ä¢ Ðí¢ïÓ¢y¢é: ÜëUc¢! y¢Ã¢ SÃ¢: ¢¢çã ¢¢ñ S¢Î¢ JJ 13
y¢¢Ã¢éÃ¢¢Ó¢ ãçÚ: Ðíèy¢: ÜëUc¢}¢ïÃ¢¢ÎÚ¢léÃ¢¢}¢ì J |¢Á¢y¢´ y¢ï¢ y¢¢ïÿÄ¢¢ç}¢ çy¢Dy¢¢ñ ç¢y¢ëà¢¢S¢¢ï JJ 14
y¢y¢Sy¢¢ñ y¢é y¢}¢ïÃ¢ ¢èÜëUc¢´ |¢ïÁ¢y¢éÚ¢Îëy¢¢ñ J y¢Á¿¢¢¢´ çyÃ¢ÓÀÄ¢¢ y¢SÄ¢ ÒU¢çÓ¢yÜU}¢|¢Ã¢¢Ä¢¢ï: JJ 15
Ä{oËuðu fÞwO ©enrhrð»kuLkwt ¼rð»ÞfÚkLk :- nu Ãkwºkku ! yk

ík{khk ¼kR ©enrh Au íku Ãk]Úðe Ãkh fr÷Þwøk yLku yÄ{oLkwt çk¤ ÷R ð]rØ
Ãkk{u÷k {kLkðYÃk{kt rð[híkk yMkwhkuLku þ Äkhý fÞko rðLkk {kºk çkwrØLkk
çk¤Úke {q¤Úke W¾kze VUfe Ëuþu, yLku ËwsoLk yuðk yMkwhku îkhk ûkeý fhkÞu÷k
MkØ{oLkwt ÃkwLk: Ãkku»ký fhþu, íku{s rðþu»k Ãkýu f]»ý¼ÂõíkLkwt yk Ãk]Úðe Ãkh «ðíkoLk
fhþu.8-9 nu Ãkwºkku ! {nkÞþMðe yk ©enrh ík{khk fw¤{kt ÃkkuíkkLkk yk[kÞoÃkËLke
MÚkkÃkLkk fhþu yLku ÃkAe ÃkkuíkkLkk yûkhçkúñ Lkk{Lkk Ãkh{Äk{{kt MkeÄkðþu.10
íÞkhÃkAe yk ©enrhLkk ykr©ík Mkðuo ¼õíksLkku «íÞûk yk ©enrhf]»ýLkk
y[koMðYÃkLke «ríkrËLk Ãkqò y[oLkk fhþu yLku íkuýu fheLku íkuykuLku RÂåAík V¤Lke
«kró Úkþu. ð¤e yk ©enrhyu çkktÄu÷e ðýko©{Lke Ä{o{ÞkoËk{kt hne su fkuR
¼õíksLk íku{Lke {qíkLke Ãkqò y[oLkk fhþu íkuLku {LkkuðktrAík [khu ÃkwÁ»kkÚkoLke
rLkùu rMkrØ «kó Úkþu.11
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Ä{oËuðu çkÒku ÃkwºkkuLku hnMÞLkwt
¿kkLk ykÃÞwt íkuÚke çkÒku ¼kRyku yíÞtík «MkÒk ÚkÞk, íkus ûkýu Q¼k ÚkR ©enrhLku
Mkküktøk «ýk{ fhe fnuðk ÷køÞk fu nu nrhf]»ý ! y{u ík{khk Aeyu, ík{u
y{kÁt rLkhtíkh hûký fhòu.12-13 íÞkhu çkÒku ¼kRykuLkkt ð[Lk Mkkt¼¤e ©enrh
Ãký «MkÒk ÚkÞk yLku fnuðk ÷køÞk fu, nu ¼kRyku ! ík{u rÃkíkkLke yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk
fhe íku{Lkk fnuðk {wsçk ¼økðkLkLkwt ¼sLk ykËhÃkqðof fhþku íkku nwt yð~Þ
«MkÒk ÚkRþ.14 ÃkAe çkÒku ¼kRyku ÃkkuíkkLkk ¼kR ©enrhLku s MkkûkkíkT ©ef]»ý
òýe yrík ykËhÃkqðfo íku{Lkwt ¼sLk fhðk ÷køÞk, íÞkhÃkAe íku çkÒkuLku ©enrhLke
y. 39 «Úk{ «fhý 373
ãÄ¢éü¢¢SyÄ¢é¢Îïà¢¢ïùÄ¢}¢ïÜU¢ÎàÄ¢¢ ç¢à¢¢ïùçy¢}¢ï J Ä¢¢}¢ï S¢éy¢¢|Ä¢¢´ ¢}¢ïü¢ ÜëUy¢¢ïù¢¢ÜU¢ïüÎÄ¢¢ïù|¢Ã¢y¢ì JJ 16
ãçÚ: ¢ÐíÓÀ ç¢y¢Ú´ ½í¢~¢¢Îè¢¢´ Ó¢ ¢ëÃ¢y¢¢}¢ì J Ä¢¢ïù|¢èC´ NçÎ SÄ¢¢¢Îì¾íêçã ÜUy¢¢üS}Ä¢ã´ ç¢y¢: JJ 17
y¢}¢éÃ¢¢Ó¢ y¢Î¢ ¢}¢ü: ¢ê¢üÜU¢}¢¢ïùS}Ä¢ã´ ãÚï ! J ¢¢çSy¢ |¢QU¢ñ y¢é y¢ï y¢ëç#: ÜëUc¢ ! ÒUÓ¢¢ }¢ï NçÎ JJ 18
Îïã¢¢y¢¢Ã¢ç¢ y¢y¢: ÜUy¢éüç}¢ÓÀ¢ç}¢ y¢¢}¢ã}¢ì J çÜUyÃ¢à¢QïU¢ ¢êÁ¢¢çÎ ÜUy¢éZ à¢vÄ¢´ }¢Ä¢¢ ¢ Ã¢ñ JJ 19
¥y¢¢ïùã´ ¢¢ïy¢éç}¢ÓÀ¢ç}¢ ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ ãÚï ! J S¢¢¢Z S¢#¢ãçÃ¢ç¢¢¢ y¢yS¢}¢¢ÎÄ¢ }¢ï Îíéy¢}¢ì JJ 20
§yÄ¢|¢èC´ ç¢y¢é: ¢éyÃ¢¢ ãçÚNüC: Ðíà¢SÄ¢ y¢}¢ì J y¢ÎñÃ¢ ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ }¢Ç¢¢çÎ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 21
Ú¢}¢Ðíy¢¢¢ï¢ y¢y¢ ¥¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ã¢ñc¢Ã¢}¢ì J Ä¢¢¢ïQUHÿ¢¢´ çÃ¢Ðí´ ¢¢ñÚ¢ç¢ÜU}¢éL¢éy¢}¢ì JJ 22
¥¢¢h}¢¢ü¢éS¢¢Úï¢ ¢}¢ü: ÜëUyÃ¢¢ù¢ ¢ñyÄ¢ÜU}¢ì J çÃ¢ç¢æ çÃ¢ç¢¿¢¢ï çÃ¢Î¢ï ¢éÚ¢¢¢Ã¢¢SÄ¢ Ó¢ JJ 23
RåAkÚke íku{Lkkt rËÔÞMðYÃkLkwt ¿kkLk õÞkhuf õÞkhuf Úkíkwt, n{uþkt hnuíkwt Lkrn. yk
«{kýu Ä{oËuðu Mktðík 1848 Lkk suX MkwË rLkso¤k yufkËþeLke hkrºkLkk ytrík{
«nh{kt ÃkkuíkkLkk çkÒku ÃkwºkkuLku ¼økðkLk ©enrhf]»ýLke WÃkkMkLkkLkku Yzku WÃkËuþ
fÞkuo Lku íkuðk{kt îkËþeLkwt Lkð÷wt «¼kík ÚkÞwt.15-16
Ä{oËuðLke ¼køkðíkfÚkk©ðýLke ytrík{ EåAk Ãkqýo ÚkE :-
nu hksLkT ! íku Mk{Þu hk{«íkkÃk yLku RåAkhk{ ykrË MktçktÄeykuLkk Mkkt¼¤íkkt s
©enrhyu rÃkíkk Ä{oËuðLku ÃkqAâwt, fu nu rÃkíkkS ! ík{khk {Lk{kt fktR RåAk nkuÞ
íkku fnku, nwt yu Ãkqýo fheþ.17 íÞkhu Ä{oËuð ©enrh «íÞu fnuðk ÷køÞk fu, nu nrh
! ykÃkLkk ÞkuøkÚke nwt Ãkqýofk{ ÚkÞku Awt, nu f]»ý ! ík{khe ¼Âõík fhðk{kt {Lku
ÓËÞ{kt õÞkhuÞ ík]ró Úkíke LkÚke. {kxu ßÞkt MkwÄe {kÁt þheh Lk Ãkzu íÞkt MkwÄe
ík{khe ¼Âõík{kt hnuðk RåAw Awt, Ãkhtíkw yþõík {khkÚke ík{khe Ãkqò ðøkuhu fktR
ÚkR þfu íku{ LkÚke.18-19 yuÚke nu nrh ! Mkkík rËðMk ÃkÞOík yÚkuo Mkrník
©e{ËT¼køkðík ÃkwhkýLke fÚkk Mkkt¼¤ðkLke {khk ytíkh{kt RåAk ðíkuo Au. íku
{khe RåAk Ãkqýo ÚkkÞ íku{ fhku.20 nu hksLkT ! yk «{kýuLke rÃkíkkLke RåAk
Mkkt¼¤e ©enrh yíÞtík «MkÒk ÚkÞk yLku rÃkíkkLke «þtMkk fhe íku{Lku hkS fÞko,
Lku íku s ûkýu rðrÄ «{kýu {tzÃkkrËLke h[Lkk fhkðe.21 {kuxk ¼kR hk{«íkkÃkSLku
{kuf÷e rðîkLk Ä{orLkc yLku þk÷ûký MktÃkÒk ¼køkðík fÚkkfkh ði»ýð rð«Lku
yk{tºký ykÃke çkku÷kÔÞk.22 íÞkhÃkAe rðrÄLku òýLkkhk Ä{oËuðu ykÃkífk¤Lkk
Ä{oLku yLkwMkkhu MLkkLkMktæÞkrË rLkíÞrðrÄ fhe ©e{ËT¼køkðík Ãkwhký-©ðýLkku
rðrÄ fÞkuo.23 ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃk «íÞûk ©ef]»ý íÞkt y¾tz rçkhks{kLk nkuðk
ÐíyÄ¢ÿ¢ÜëUc¢ïùç¢ S¢çy¢ }¢Ä¢¢üÎ¢S¢¢¢¢¢Ä¢ S¢: J Ðí¢çy¢çD¢yÜëUc¢}¢ê=y¢ S¢#¢ã¢Ã¢ç¢ ¢¢ñÚÅè}¢ì JJ 24
¥¢Î¢ñ ç¢<Ã¢ÍÝy¢¢çS¢hKñ S¢}¢|Ä¢Ó²ü x¢¢¢ç¢¢}¢ì J ÜéUHÎïÃ¢´ }¢¢Lôy¢ Ó¢ y¢y¢: ÜëUc¢}¢¢ê¢éÁ¢y¢ì JJ 25
x¢¢Ä¢~¢èÜëUc¢}¢~¢¢¢¢´ Á¢¢¢¢Z ¾í¢r¢¢¢çÃ¢Î: J Ã¢±íï ¢@ñÃ¢ y¢ï|Ä¢¢ïùÎ¢m¢S¢¢ï|¢êc¢¢S¢¢¢çÎ Ó¢ JJ 26
Ã¢ëy¢¢Sy¢ï y¢Á¢´ Ó¢RéU: S¢#¢ã¢ç¢ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ J ¢}¢ü ©Ó¢S¢¢ï çÃ¢Ðí´ y¢}¢é¢¢çÃ¢çÃ¢à¢¢y¢: JJ 27
¥¢Î¢ñ ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ S¢}¢êÁÄ¢ ¾í¢r¢¢´ y¢y¢: J ¢é¢êÁ¢ ÃÄ¢¢S¢¢¢}ÝñÃ¢ ¢¢ïy¢ëçÃ¢Ðí¢´Sy¢y¢p S¢: JJ 28
ÁÃ¢Ú¢<y¢Úç¢ }¢Î¢ùùS¢è¢SÄ¢ ¢}¢üÎëÉçS¢y¢ï: J çÎÃ¢¢ ¢éÚ¢¢´ à¢é¢¢Ã¢ S¢}¢¢ô¢ ç¢çà¢ Ó¢¢¢ S¢: JJ 29
Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ ÜU¢¢´ ç¢yÄ¢´ ¢ëÃ¢y¢¢ïùSÄ¢ çÎ¢¢ç¢ c¢Åì J Ä¢Ä¢épy¢éÄ¢¢Z |¢ëx¢éÁ¢ï Ðí¢y¢Sy¢¢}¢S¢}¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 30
Aíkkt Ä{oËuðu ©e{ËT ¼køkðík-©ðý rðrÄ{kt fnu÷k f]»ý «rík{kLkk MÚkkÃkLkLke

{ÞkoËkLkwt hûký fhðk ¼økðkLk ©ef]»ýLke MkwðýoLke «rík{kLkwt yuf Mkókn ÃkÞOíkLkk
rðrÄ «{kýu MÚkkÃkLk fhkÔÞwt.24
nu hksLkT ! yk MÚkkÃkLkrðrÄ{kt Ä{oËuðu rLkðÎLkíkkLke rMkrØ {kxu «Úk{
økýÃkríkSLkwt ÃkqsLk fÞwO. ÃkAe fw¤Ëuð nLkw{kLkSLkwt ÃkqsLk fÞwO yLku íÞkhÃkAe
ÃkkuíkkLkk RüËuð ¼økðkLk ©ef]»ýLke Ãkqò fhe.25 íkÚkk Ä{oËuðu økkÞºke{tºk yLku
©ef]»ýLkk îkËþkûkh, yükûkh, »kzûkh yLku îÞkûkh {tºkLkk sÃk fhðk Ãkkt[
rðîkLk çkúkñýkuLkwt ðhý fÞwO. íku{s íku çkúkñýkuLku ðku, y÷tfkh, ykMkLk, Ãkkºk,
WÃkÃkkºk, yk[{Lke yLku økki{w¾e ykrË ÃkËkÚkkuoLkwt ËkLk fÞwO.26 ðhýe fhkÞu÷k íku
çkúkñýku Mkkík rËðMk ÃkÞOík rðrÄ «{kýu {tºkLkku sÃk fhðk ÷køÞk. íÞkhÃkAe
¼køkðíkLkk ðõíkk rð«Lku [k ykMkLk WÃkh çkuMkkze ¼økðkLk ©ef]»ýLkk ðkÜ{Þ
MðYÃk ©e{ËT ¼køkðíkLkwt «Úk{ ÃkqsLk fÞwO, ÃkAe ÔÞkMkSLkk «ríkfYÃk ðõíkk
rð«Lkwt ÃkqsLk fÞwO, íku{s fÚkk Mkkt¼¤ðk ykðu÷k yLÞ ði»ýð çkúkñýkuLkwt Ãký
Ä{oËuðu ÃkqsLk fÞwO.27-28
nu hksLkT ! Ä{o{kt áZ ÂMÚkríkðk¤k Ä{oËuðLku íkkðLke Ãkezk fktRf ykuAe
ÚkR íkuÚke rËðMku ©e{ËT ¼køkðíkLke fÚkkLkwt ©ðý fhu yLku hkºkeLku rð»ku ©enrhLkk
æÞkLkYÃk Mk{krÄ{kt rðhk{ fhu, yk «{kýu rðrÄÃkqðof fÚkkLkwt ©ðý fhíkkt fhíkkt
Ä{oËuðLkk A rËðMk Ãkqýo ÚkÞk yLku Mkkík{k rËðMku MktðíkT 1848 Lkk suXðËe
[kuÚk Lku þw¢ðkhLkk rËðMku «kík: Mk{Þu fÚkkLke Mk{kró fhe.( suX MkwË 12 Lkk
rËðMku þYykík ÚkR yLku ðå[u Ãkqý{kLkku ûkÞ nkuðkÚke ºkesLku çkË÷u [kuÚkLke
y. 39 «Úk{ «fhý 375
S¢}¢êÁÄ¢ Ã¢¢Ó¢ÜÚ y¢S}¢ñ SÃ¢¢ü}¢éÎí¢S¢ãdÜU}¢ì J ÎÎ¢ñ |¢êc¢¢p Ã¢¢S¢¢´çS¢ ãñ}¢´ ôS¢ã´ Ó¢ x¢¢´ à¢é|¢¢}¢ì JJ 31
Ú¢}¢Ðíy¢¢¢}¢éwÄ¢ñSy¢´ x¢èy¢Ã¢¢çÎ~¢ ç¢:SÃ¢¢ñ: J S¢ãñÃ¢ Ðí¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ ãÄ¢¢MÉ´ SÃ¢ÜïUy¢¢}¢ì JJ 32
Ã¢ëy¢ï|Ä¢¢ï ¾í¢r¢¢ï|Ä¢¢ïù¢ ÎÎ¢Ã¢é¢}¢Îçÿ¢¢¢}¢ì J ã¢ï}¢´ y¢é Îïà¢ÜU¢H¿¢¢ï Á¢¢¢y}¢ÜU}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 33
¢êÃ¢¢üØ »Ã¢ ç}¢C¢ó¢ñSy¢¢üÄ¢¢}¢¢S¢ Ã¢¢ÇÃ¢¢¢ì J çÃ¢S¢Á¢üÄ¢¢}¢¢S¢ Ó¢ y¢¢¢ì ÎÃ¢¢ |¢¢ïÁ¢¢Îçÿ¢¢¢}¢ì JJ 34
ÁÃ¢Ú¢<y¢Ú¢S¢èÎç¢ÜU¢ù¢ y¢SÄ¢ Ú¢}¢Ðíy¢¢¢¢çÎc¢é |¢éQUÃ¢yS¢é J
à¢èÍ¢í´ y¢y¢Sy¢ï SÃ¢Á¢¢¢p S¢Ã¢ïü ç¢c¢ïÎéÚïyÄ¢¢çy¢ÜU »Ã¢ y¢SÄ¢ JJ 35
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï ¢}¢üÜëUy¢¢é~¢¢ï¢Îïà¢
¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢S¢#¢ã¢Ã¢¢ÜU¢¢¢¢}¢ñÜU¢ï¢Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 39
-------------------------------
Mk{kró ÚkR.)29-30
nu hksLkT ! fÚkkLke Mk{kró{kt Ä{oËuðu ðõíkk rð«Lkwt ÃkqsLk fhe yuf
nòh MkkuLkk{nkuhku, fzkt ykrË y÷tfkhku yLku {nkðku íku{s Mkwðýohr[ík ®Mkn
íkÚkk þw¼ ÷ûkýðk¤e økkÞLkwt Ërûkýk{kt ËkLk ykÃÞwt. ÃkAe hk{«íkkÃkS ðøkuhu
MktçktÄesLkku îkhk økeík yLku ðk®sºkLkk LkkËLke MkkÚku y÷tf]ík fhu÷k yï WÃkh
ðõíkkLku çkuMkkhe íku{Lkk ¼ðLk MkwÄe ð¤kððk økÞk.31-32
íÞkhÃkAe sÃkLku {kxu ðhýe fhu÷k çkúkñýkuLku W¥k{ Ërûkýkyku ykÃke
Ëuþfk¤Lku yLkwMkkhu Ä{oËðu u sÃkLkku nku{ fhkÔÞku.33 çkÃkkuh Ãknu÷kt s íku çkúkñýkuLku
r{ükÒkÚke ík]ó fhe, ¼kusLkLku ytíku ykÃkðkLke W¥k{ Ërûkýkyku ykÃke rðËkÞ
fÞko.34 íÞkhÃkAe hk{«íkkÃkS ðøkuhu MktçktÄesLkkuyu ¼kusLkLke Mk{kró fheLku
ÃkhðkÞko. íkux÷k{kt s Ä{oËuðLku íkkðLke Ãkezk ðÄðk ÷køke íkuÚke Mkki íkífk¤
Ä{oËuðLke Mk{eÃku ykðeLku çkuXk.35
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{oËuðu ÃkwºkkuLku
WÃkËu þ fÞku o yLku ©e{ËT ¼ køkðíkLke MkóknLkw t ©ðý fÞw O yu Lkk{u
yku ø ký[k÷eMk{ku yæÞkÞ Ãkq ý o ÚkÞku . --39--
--------------------------------------
JJ Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
ç¢y¢é: à¢ÚèÚà¢ñç¢ËÄ¢´ ÎëcÅì±¢ ¢é~¢¢ çÃ¢Ó¢ÿ¢¢¢: J ¥¢S¢ó¢}¢ëyÄ¢éy¢¢´ y¢SÄ¢ ç¢çpvÄ¢éNüçÎ |¢ê¢y¢ï ! JJ 1
çÃ¢ç¢¿¢¢Ã¢ñçÎÜU¢çÃ¢Ðí¢S¢}¢¢ãêÄ¢ ãçÚÎíéüy¢}¢ì J ¥y¢ÜU}¢üçÃ¢ô¢ S¢Ã¢Z ç¢y¢Ú´ y¢ñÚÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 2
Ðí¢Ä¢çp¢´ c¢ÇÏÎ´ y¢ï Îïãà¢éhK¢ü}¢¢çÎy¢: J ÐíyÄ¢¢}Ý¢Ä¢ï¢ ãï}Ý¢ùùà¢é çÃ¢ç¢¢¢ y¢}¢ÜU¢ÚÄ¢¢ì JJ 3
¢c¢üÎ¢ïù¢é}¢y¢ï y¢~¢ Ã¢¢¢´ Ðí¢x¢ÜU¢ÚÄ¢¢ì J çà¢w¢¢ÜUÿ¢¢ï¢S¢Ã¢Á¢Z F¢¢´ Îà¢çÃ¢¢´ y¢y¢: JJ 4
¢^¢X¢¢ç|¢: S¢çãy¢´ Lçv}¢Ä¢¢çÎç|¢ÚCç|¢: J ÜëUc¢}¢CÎHï çÃ¢Ðí¢ Ã¢ïÎ }¢~¢ñSy¢}¢¢Ó¢üÄ¢¢ì JJ 5
Ðí¢Ä¢çp¢¢Xx¢¢ïÎ¢¢´ Î¢¢¢ç¢ Ó¢ y¢y¢¢ï Îà¢ J x¢¢ï|¢êç}¢çy¢H}¢éwÄ¢¢ç¢ çÃ¢Ðíï|Ä¢Sy¢}¢Î¢¢Ä¢¢ì JJ 6
¥¢}¢¢ó¢¢¢¢´ y¢¢¢ ÐíS¢¢¢ì S¢ãd´ S¢¢ÁÄ¢Îçÿ¢¢¢¢ì J ¥Î¢¢Ä¢´Sy¢¢¢ïyRU¢çy¢¢ï¢é´ Ã¢ñy¢Ú¢è´ y¢y¢: JJ 7
yæÞkÞ - 40
©enrhLkk yLkwøkúnÚke Ä{oËuðLke ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃk
Úkfe {w Â õík.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! rÃkíkk Ä{oËuðLkk þhehLke rþrÚk÷íkk òuR
rð[ûký Ãkwºkkuyu íku{Lkwt {]íÞw LkSf{kt Au, yuðtw {Lk{kt Lk¬e fhe ÷eÄw.t 1 ¼økðkLk
©enrhyu ytíÞurü ykrË rðrÄLku òýLkkhk ðirËf rð«kuLku íkífk¤ çkku÷kÔÞk yLku
íkuLkk îkhk rÃkíkk ÃkkMku ËunkðMkkLk ÚkðkLkk Mk{Þu fhðkLkku rðrÄ fhkÔÞku.2 íku rðrÄ{kt
rð«kuyu «Úk{ ËunþwrØLku yÚkuo A ð»koLkk «kÞrùíkLkk «ríkrLkrÄYÃku rðrÄÃkqðof
íkífk¤ MkwðýoLkwt ËkLk fhkÔÞwt.3 íÞkhÃkAe rðrÄ¿k rð«kuyu «kÞrùíkLkk «kht¼{kt
«Úk{ Mk¼kMkË çkúkñýkuLke yLkw{ríkÚke Ä{oËuðLkwt rþ¾k fûk yLku WÃkMÚk ðsík
{wtzLk fhkÔÞwt. íÞkhÃkAe ykøLkuÞkrË Ëþ«fkhLkwt MLkkLk fhkÔÞwt. íkuðe s heíku
rðrÄ fhkðLkkhk rð«kuyu Yû{rý ykrËf yü Ãkxhkýeykuyu Mkrník ¼økðkLk
©ef]»ýLkwt yûkíkÚke h[u÷k yüË¤Lkk f{¤{kt ðirËf{tºkkuÚke ÃkqsLk fhkÔÞwý.
íkÚkk «kÞrùíkLkk ytøk¼qík ði»ýð©kØ Ãký fhkÔÞwt.4-5 ð¤e rð«kuyu Ä{oËuð
ÃkkMku «kÞrùíkLkk ytøk¼qík økkiËkLk fhkÔÞwt. ÃkAe økkÞ, ¼qr{, ík÷, MkkuLkwt, ½e,
ð, ÄkLÞ, økku¤, YÃkw yLku {eXwt rðøkuhu Ëþ «fkhLkkt ËkLk Ãkkºk¼qík çkúkñýkuLku
yÃkkÔÞkt íkÚkk ½e yLku ËrûkýkLke MkkÚku yuf þuh fk[k yÒk ¼hu÷kt nòhku ÃkkºkkuLkwt
Ä{oËðu ÃkkMku ËkLk fhkÔÞw.t 6-7 íku{s Wí¢kÂLíkÄuLkw, ðiíkhýeÄuLkw, ÉýÄuLkw, ÃkkÃkÄuLkw
y. 40 «Úk{ «fhý 377
«¢¢ï¢é´ ¢¢¢¢ï¢éæ }¢¢ïÿ¢¢ï¢é´ Ó¢ y¢ï¢ y¢ï J ¥Î¢¢Ä¢}¢éwÄ¢ÜUË¢}¢¢ç¢yÄ¢ñÃ¢ ¢Ú¢ç¢¢ ! JJ 8
»ÜUÎÇ¢ÜëUçy¢E¢S¢´ y¢æ ÎëcÅì±¢ù¢ S¢éy¢¢ Îíéy¢}¢ì J y¢è¢¢ïüÎÜïU¢ F¢Ä¢¢@RéU: S¢¢¢éçÃ¢H¢ïÓ¢¢¢: JJ 9
x¢¢ï}¢Ä¢ï¢¢ï¢çH#¢Ä¢¢´ |¢éÃÄ¢¢Sy¢èÄ¢ü ÜéUà¢¢´çSy¢H¢¢ì J çÃ¢ÜUèÄ¢ü Ï¢ãéH¢´Sy¢~¢¢ïÎçvà¢ÚSÜU}¢S¢êc¢é¢¢ì JJ 10
y¢y¢: S¢Vèy¢ü¢´ sïÃ¢ ¢¢}Ý¢´ ÜëUc¢SÄ¢ y¢ïùçw¢H¢: J Ó¢RéULÓñÏ¢ü¢éÁ¢¢¢: S¢Ã¢üÎé:w¢¢¢ã¢çÚ¢¢}¢ì JJ 11
¢éÚ:çS¢y¢ï |¢x¢Ã¢çy¢ çS¢ÚèÜëUy¢çÃ¢H¢ïÓ¢¢: J ¢}¢¢ïüù²¢Ä¢|¢¢Ã¢¢ïù¢ Á¢ã¢ñ S¢l: ÜUHïÃ¢Ú}¢ì J 12
ãÚï: ÐíS¢¢Î¢çó¢}¢éüQU¢ï ÎéÃ¢¢üS¢: à¢¢¢Ï¢¢¢¢y¢ì J S¢l »Ã¢ y¢¢é´ çÎÃÄ¢¢´ Ðí¢ïÎï Ó¢ éw¢ï¢ S¢: JJ 13
y¢y¢¢ï |¢QUK¢çÎç|¢: S¢¢ÜÚ ÜëUc¢´ y¢´ ¢é~¢Mç¢¢}¢ì J S¢ïÃ¢}¢¢¢: S¢Î¢ y¢SÄ¢ ¢¢Eü »Ã¢¢Ã¢S¢yS¢ Ã¢ñ JJ 14
¢Ú¢S¢é´ y¢´ çÃ¢H¢ïvÄ¢¢¢ S¢éy¢¢Sy¢~¢¢ïçÓ¢y¢´ ÃÄ¢¢é: J Ú¢ïÎ¢SÄ¢ ç¢çc¢hyÃ¢¢¢Î¢¢è´ ¢ñÄ¢ü}¢¢çS¢y¢¢: JJ 15
Ã¢¢¢´ ÜU¢ÚçÄ¢yÃ¢¢ y¢ï S¢Fé: à¢èy¢¢ïÎÜïU¢ Ó¢ J ç¢y¢ë}¢ï¢çÃ¢¢¢¢ï¢ y¢yÜU}¢¢üùÓ¢ÚÎ°íÁ¢: JJ 16
yLku {kuûkÄuLkwLkwt {wÏÞÃkûkLku ykþheLku nu LkhkrÄÃk ! íku rð«kuLku Ä{oËuð ÃkkMku ËkLk
fhkÔÞwt.8
nu hksLkT ! rÃkíkkLkku yufËtzku ïkMk [k÷íkku òuR hk{«íkkÃk ykrË Ãkwºkkuyu
ykt¾{kt yktMkw MkkÚku rÃkíkkLku íkeÚkos¤Úke MLkkLk fhkÔÞwt.9 økkÞLkk AkýÚke ÷ªÃku÷e
¼qr{ WÃkh Ë¼o rçkAkðe íkuLke WÃkh ïuík ík÷ ðuÞko yLku íkuLkk WÃkh W¥kh rËþk
íkhV {Míkf hk¾eLku rÃkíkkLku Mkwðkzâk.10 yLku Mkðuo MktçktÄesLkku Mkðo Ëw:¾kuLku nhe
÷uLkkh ¼økðkLk ©ef]»ýLkk Lkk{{tºkkuLkwt Wå[Mðhu MktfeíkoLk fhðk ÷køÞk.11 íÞkhu
¼økðkLk ©enrh{kt yLkLÞ ¼kððk¤k Ä{oËuð ÃkkuíkkLke ykøk¤ s rçkhksíkk
¼økðkLk ©enrhf]»ý{kt Lkuºkð]r¥k ÂMÚkh fhe íkífk¤ Ãkt[¼kiríkf þhehLkku íÞkøk
fÞkuo.12 nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhLke f]ÃkkÚke ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkÚke {wõík ÚkR
Ä{oËuð íkífk¤ rËÔÞ þhehLku ÃkkBÞk yLku rËÔÞþhehÄkhe ¼ÂõíkËuðe Mkrník
çkkh ÃkíLkeykuLke MkkÚku ÃkkuíkkLkk ÃkwºkYÃk ¼økðkLk ©enrhf]»ýLke rLkhtíkh Mkuðk
fhíkk íku{Lke Mk{eÃk{kt s y¾tz hnuðk ÷køÞk.13-14
hk{«íkkÃkSîkhk Ä{o Ë u ð Lke rðrÄÃkq ð o f Lke W¥khr¢Þk :-
rÃkíkk Ãkh÷kufðkMke ÚkÞk Au, yu{ òýe hk{«íkkÃkkrË Ãkwºkkuyu «kýrðÞkuøkLkk
yðMkhLku yLkwYÃk Wr[ík f{o fÞwO. íku Mk{Þu ÁËLk fhðkLkku rLk»kuÄ nkuðkÚke
ÄehsÄkhý fhe íkuykuyu {wtzLk fhkÔÞwt yLku Xtzks¤Úke MLkkLk fÞwO. ÃkAe
hk{«íkkÃk¼kRyu rÃkík]Þ¿k rðrÄÚke rÃkíkkLkk þhehLkku MktMfkh fÞku.o Ãkhtíkw rÃkíkkLkk
WæðkuoÂåAükrË Ëku»kku{kt ÃkwºkLku fhðkLkwt þk{kt fnu÷wt «kÞrùík hk{«íkkÃku
ªÃ¢¢ïüçÓÀC¢çÎÎ¢ïc¢¢¢¢´ S¢Ã¢ü¢ñÃ¢ sS¢}|¢Ã¢¢y¢ì J Ðí¢Ä¢çp¢´ y¢çó¢ç}¢¢´ ¢¢Ó¢Ó¢¢Ú S¢ Ã¢ñ ç¢y¢é: JJ 17
¥ç¢ÜU¢ÚSÄ¢ çS¢hK¢Z ç¢y¢éL¢ÚÜU}¢üç¢ J SÃ¢Ä¢´ y¢é ÜëUÓÀîÐíçy¢}¢¢SÃ¢¢üS¢VË¢}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 18
Í¢ëy¢ï¢¢|Ä¢ÁÄ¢ S¢´F¢Ä¢ Ðíïy¢´ Ã¢S¢¢}¢ïÜUÜU}¢ì J ¢çÚ¢¢Ä¢ çS¢y¢´ ¢êÕ´ Ðí¢xÃ¢ÎSÃ¢¢¢Ä¢Ó S¢: JJ 19
¥Ä¢Ó y¢¢Îëà¢´ Ã¢¢S¢Sy¢}¢¢ÓÀ¢ÎÄ¢Îé¢}¢}¢ì J y¢y¢pÎ¢¢éc¢dxx¢éH¢H¢çÎç|¢Ú¢<Ó¢Ó¢y¢ì JJ 20
çÀÎíïc¢é S¢#S¢é SÃ¢¢üw¢ÇÜU¢¢ì S¢ }¢éw¢¢çÎc¢é J Ðíçÿ¢Ä¢¢ïyRU}¢¢¢¢h´ }¢ëy¢S¢¢¢ï Ó¢ÜU¢Ú Ó¢ JJ 21
à¢Ã¢¢¢}Ý¢ y¢~¢ ç¢Ç}¢¢S¢ÃÄ¢ï¢ S¢ yÃ¢Î¢y¢ì J m¢ÚÎïà¢ï ¢¢¢¢¢}Ý¢ Ó¢ñÜU¢ïçgCçÃ¢¢¢¢y¢: JJ 22
Ðíyï ¢´ Ã¢´à¢ÜUÅï Ï¢Îì±¢ Ã¢¢S¢S¢¢ÓÀ¢çÎy¢´ y¢y¢: J ¢é~¢¢: S¢ç¢Ç¢: SÃ¢Á¢¢¢: Ðí¢Ó¢è´ ç¢ÚãÚ¢ì çÎà¢}¢ì JJ 23
ÁÄ¢ïD¢ï Ú¢}¢Ðíy¢¢¢SÄ¢ ¢ÎÚ¢}¢¢ç|¢¢: S¢éy¢: J }¢ëyS¢¢ËÄ¢¢´ H¢ñçÜUÜÚ Ã¢çq´ x¢ëãèyÃ¢¢ùÓ¢ÚÎ°íy¢: JJ 24
ÎÎ¢ñ ç¢Ç´ y¢ëy¢èÄ¢´ Ó¢ Ó¢yÃ¢Úï w¢ïÓ¢Ú¢wÄ¢Ä¢¢ J Ú¢}¢Ðíy¢¢¢: Ðíïy¢¢Ä¢ çÃ¢¢¢}¢ï |¢êy¢S¢´¿¢Ä¢¢ JJ 25
fÞwO Lkrn. fkhý fu, Ä{oËuðLkk þheh{kt ykðk Ëku»kku{ktLkku yuf Ãký Ëku»k ÚkÞku Lk
níkku. þwØ heíku þheh Akuzâwt níkwt.15-17
nu hksLkT ! rÃkíkkLke W¥khr¢Þk fhðk{kt yrÄfkh «kó fhðk {kxu MðÞt
hk{«íkkÃkSyu ºký f]åAÙ[ktÿkÞý ðúíkLkk «ríkfYÃku MkwðýoLkk ËkLkLkku MktfÕÃk
fÞkuo.18 ÃkAe rÃkíkkLkk þçkLku ½eÚke ÷uÃkLk fhe MLkkLk fhkÔÞwt Lku yuf LkðeLk ïuíkð
Äkhý fhkÔÞwt. ÃkAe ÃkqðoLke {kVf s W¥khrËþk íkhV {Míkf hk¾e þÞLk
fhkÔÞwt.19 çkeswt W¥k{ ïuík ð íkuLkk Ãkh ykuZkzâw.t íÞkhÃkAe [tËLk, Ãkw»Ãk{k¤k,
økw÷k÷ ykrËfÚke ÃkqsLk fÞwO.20 þhehLkk {w¾ ðøkuhu Mkkík rAÿku{kt hk{«íkkÃku
MkwðýoLkk Mkkík xwfzk ÃkÄhkÔÞk yLku su MÚk¤{kt {]íÞw ÚkÞwt níkwt íku MÚk¤Lku rð»ku
Wí¢{ý Lkk{Lkwt ©kØ fÞwO.21 íku Wí¢{ý©kØLkk f{o{kt hk{«íkkÃku Þ¿kkuÃkðeíkLku
zkçkk ¾¼k WÃkhÚke Vuhðe s{ýk ¾¼k WÃkh {qfe yufkurËü rðÄkLkÚke yÚkkoíkT
yufLku WÆuþeLku ykÃkðk{kt ykðíkk {tºkhrník ®ÃkzËkLk rðrÄÚke þçk Lkk{Úke
®ÃkzËkLk fÞwO. ÃkAe îkh{kt ÃkkLÚk Lkk{Úke ®ÃkzËkLk fÞwO, ÃkAe Ãkwºkku yLku Mkøkkuºke
yLÞ MktçktÄesLkkuyu ïuíkð Zktf÷kt þhehLku ðktMkÚke çkLkkðu÷ LkLkk{e{kt çkktÄeLku
Ãkqðo rËþk íkhV {Míkf nkuÞ íku heíku WÃkkzeLku [kÕÞk.22-23
nu hksLkT ! íku Mk{Þu hk{«íkkÃkSLkk {kuxk Ãkwºk LktËhk{ yuf {kxeLkk
fwtzk{kt ÷kirff yÂøLkLku ÷R þçkLke ykøk¤ [k÷ðk ÷køÞk.24 [kuf ykÔÞku íÞkhu
hk{«íkkÃk¼kRyu ¾u[h Lkk{Úke «uíkLku ºkeswt ®ÃkzËkLk fÞwO, yLku yÄo {køkuo
rðMkk{kLkk MÚkkLku ¼qík Lkk{Lkk [kuÚkk ®ÃkzLkwt ËkLk fÞwO.25 íku Mk{Þu {køko{kt MkðoÚke
y. 40 «Úk{ «fhý 379
Ó¢Hçy¢ S}¢¢°íy¢¢ï Ã¢ëh¢: ÜUç¢D¢: ¢ç¢ y¢¢¢¢é J çÄ¢Sy¢é Ó¢yÃ¢Ú¢y¢´ y¢}¢¢é±íÁÄ¢ Ä¢Ä¢é¢üÎè}¢ì JJ 26
à}¢à¢¢¢ï à¢Ã¢}¢¢S¢¢Ä¢ çÓ¢y¢¢S¢¢¢ïù°íÁ¢: S¢éy¢: J S¢ Ðíyï ¢¢Ä¢ ÎÎ¢ñ ç¢Ç´ çÃ¢ç¢Ã¢yS¢¢¢ÜU¢wÄ¢Ä¢¢ JJ 27
ÜëUy¢¢Ä¢¢´ S¢´SÜëUy¢|¢éçÃ¢ y¢éHSÄ¢Ey¢Ó¢Î¢ñ: J çÓ¢y¢¢Ä¢¢´ S¢¢ç¢y¢ï Ã¢q¢ñ RUÃÄ¢¢Îïù¢ Á¢éã¢Ã¢ y¢}¢ì JJ 28
Fç¢y¢´ Í¢ëy¢çH#´ y¢}¢ïÜU Ã¢}¢Ã¢¢Ñì}¢éw¢}¢ì J ãéyÃ¢¢ù¢üÎx¢ï y¢çS}¢p S¢çy¢H¢ÁÄ¢¢ãéy¢èÎüÎ¢ñ JJ 29
¢é~¢¢ÎÄ¢Sy¢y¢¢ï x¢¢É´ LLÎéSy¢~¢ Ï¢¢Ã¢: J Îx¢Ðí¢Ä¢ïù¢ y¢ôS}¢Sy¢ï sé¢S¢é: S¢à¢éÓ¢¢ï ¢ë¢ ! JJ 30
¥¢àÄ¢y¢çpy¢¢|¢êô}¢ ¢éÚSÜëUyÄ¢ ÜU¢èÄ¢S¢: J S¢ÚÄ¢ê´ y¢ï Ä¢Ä¢é: S¢Ã¢ïü S}¢Úy¢Sy¢´ }¢ã¢¢Îè}¢ì JJ 31
y¢~¢ Ðíÿ¢¢ËÄ¢ Ã¢¢S¢¢´çS¢ y¢¢Ä¢ïÃ¢ ¢çÚ¢¢Ä¢ Ó¢ J çà¢w¢¢}¢é}¢éÓÄ¢ S¢FéSy¢ï Ã¢ëh¢êÃ¢Z ÐíçÃ¢àÄ¢ y¢¢}¢ì JJ 32
S¢ÜëUçó¢}¢ÁÁ²ñyÄ¢ y¢Å´ Ðí¢Ó¢è¢¢Ã¢èçy¢¢p y¢ï J y¢~¢¢Ó¢}Ä¢ çà¢w¢¢´ Ï¢ÎìÃ¢¢Îÿ¢¢°í¢¢¢ÎÎé: ÜéUà¢¢¢ì JJ 33
ykøk¤ ð]Øku [k÷íkk níkk. íkuLke ÃkkA¤ íkuLkkÚke LkkLke ðÞLkk ÃkwÁ»kku [k÷íkk níkk.
íkÚkk eyku [kuíkhk MkwÄe þçkLke ÃkkA¤ ÃkkA¤ ykðe íÞktÚke MkhÞqøktøkk{kt MLkkLk
fhðk økR.26
nu hksLkT ! M{þkLk{kt ÃknkU[e þçkLku ¾¼k WÃkhÚke Lke[u Wíkkhe r[íkkLkk
MÚkkLku {kuxk Ãkwºk hk{«íkkÃkSyu rðrÄ «{kýu «uíkLku MkkÄf Lkk{Lkk Ãkkt[{k ®ÃkzLkwt
ËkLk fÞw.O 27 ÃkAe þwØ Ähíke WÃkh íkw÷Mke, ÃkeÃk¤ku yLku [tËLkLkk fkcÚke h[ðk{kt
ykðu÷e r[íkk{kt MLkkLk fhkðkÞu÷k, ½eÚke ÷uÃkLk fhkÞu÷k yuf ð ÃkrhÄkLk
fhkÞu÷k þçkLku Lke[u Lk{u÷wt {Míkf hk¾e ÃkÄhkÔÞwt yLku ¢ÔÞkË Lkk{Lkku yÂøLk
r[íkk{kt MÚkkÃkLk fÞkuo. yLku ßÞkhu þçk yÄwo çk¤e hÌkwt íÞkhu ík÷u Mkrník ½eLke
yknwrík ykÃke.28-29 nu hksLkT ! ÃkAe hk{«íkkÃk ykrË MktçktÄesLkkuyu íku
M{þkLk{kt yíÞtík ÁËLk fÞwO. yLku ßÞkhu þçk çk¤eLku ¼M{e¼qík ÚkÞwt íÞkhu
þkuf fhíkk fhíkk íku Mkðuo íÞktÚke Q¼k ÚkR ÃkkAk ð¤e [k÷ðk ÷køÞk, íÞkhu
LkkLke ô{hLkkLku ykøk¤ fhe r[íkk¼qr{Lku ÃkkAwt ð¤eLku Lknª òuíkkt Ä{oËuðLkk
økwýkuLkwt M{hý fhíkk fhíkk MkhÞqøktøkk{kt MLkkLk fhðk økÞk.30-31 nu hksLkT !
MkhÞwøktøkk «íÞu sR ÃkkuíkkLkkt ðku ÄkuRLku íkuLkk íku s ðku Ãknuhe {Míkf WÃkhLke
rþ¾k çkktÄu÷e níke íku AkuzeLku ð]Øku ykøk¤ yLku LkkLkk ÃkkA¤ yu heíku LkËe{kt
«ðuþ fheLku hk{«íkkÃkkrË Mkðuoyu MLkkLk fÞwO.32 Ãkkýe{kt Mkðuoyu yufðkh zwçkfe
{khe çknkh rfLkkhu ykðe Lkðe Þ¿kkuÃkrðíkLku zkçkk ¾¼u Äkhý fhe ºký ð¾ík
yk[{Lk fÞwO yLku rþ¾kLkwt çktÄLk fÞw,O íku{s Ërûký íkhV yøkú¼køkðk¤k Ë¼kuLo kwt
økúný fÞwO, ÃkAe íku Mkðuo ËrûkýrËþk íkhV {w¾ hk¾eLku «uíkLkk økkuºkLkwt Lkk{
ÎÎéÁ¢üH¢THèæèæèÐíïy¢¢Ä¢¢¢¢Ñì}¢éw¢¢p y¢ï J ç¢y¢ëy¢è¢ïü¢ S¢çy¢H¢¢ì Ã¢Îy¢¢ï x¢¢ï~¢¢¢}¢¢è JJ 34
¢é~¢¢: S¢ç¢Ç¢p y¢¢¢ S¢¢ïÎÜU¢ §y¢Úïùç¢ Ó¢ J ÎÎéÎ¢üÍ¢¢THèç¢y¢´ y¢S}¢ñ S¢}Ï¢ç¢¢¢ï ¢Ú¢: JJ 35
¢é¢: F¢yÃ¢¢ù¢ Ã¢¢S¢¢´çS¢ ¢çÚ¢¢Ä¢ïy¢Ú¢ç¢ y¢ï J ©¢¢çÃ¢à¢ó¢Îèy¢èÚï à¢¢ïÜUÃÄ¢¢ÜéUçHy¢¢y¢Ú¢: JJ 36
à¢¢ïÜU¢¢¢¢ïÎæ Ï¢ãé¢¢ Ó¢RéUSy¢ïc¢¢´ ¢éÚ¢ñÜUS¢: J Ã¢ëh¢ ¢èÚ¢: ¢éÚ¢¢¿¢¢ ¢ë¢y¢ï ! Ðí¢çÑìÝÎà¢ü¢ñ: JJ 37
ÜU¢èÄ¢S¢: ¢éÚSÜëUyÄ¢ y¢y¢ §üÄ¢éx¢ëüã¢À¢ñ: J ¥¢àÄ¢y¢: ¢Ú¢ÜìU S¢Ã¢ïü ¢ÑìQUè|¢êy¢¢ ¥¢¢ï}¢éw¢¢: JJ 38
F¢yÃ¢¢ çÄ¢Sy¢é à¢¢ïÜU¢y¢¢üSy¢ïc¢¢}¢°íy¢ ¥¢HÄ¢}¢ì J ¥¢Ä¢Ä¢é<}¢çHy¢¢: S¢Ã¢¢ü LÎyÄ¢Sy¢ï Ó¢ y¢¢ ¥¢é JJ 39
çÃ¢ÎàÄ¢ ç¢}Ï¢¢~¢¢ç¢ m¢çÚ çS¢yÃ¢¢ y¢y¢¢ïù¢H}¢ì J Ã¢ëc¢|¢¢Îè´p S¢´S¢ëàÄ¢ çÃ¢çÃ¢à¢éSy¢ï ç¢ÜïUy¢¢}¢ì JJ 40
¥¢E¢SÄ¢ LÎy¢: ¢é~¢¢¢ì S¢ç¢Ç¢l¢Sy¢y¢¢ï ¢Ú¢: J SÃ¢´ SÃ¢´ x¢ëã´ Ä¢Ä¢é: S¢Ã¢ïü y¢¢: èp¢E¢SÄ¢ y¢çyS~¢Ä¢: JJ 41
à¢¢ï¢çÄ¢yÃ¢¢ x¢ëã´ ¢é~¢¢ ¾ír¢Ó¢Ä¢ü¢Ú¢Ä¢¢¢: J Îà¢¢ã}¢¢S¢y¢¢ÿ¢¢ÚHÃ¢¢¢à¢¢p |¢êà¢Ä¢¢: JJ 42
Wå[khý fhíkk fhíkk ík÷r{r©ík ºký ºký s÷kts÷e rÃkík]Lku rÃkík]íkeÚkoÚke yÚkkoíkT
íksoLke yktøk¤eLkk {q¤Úke ykøk¤ Lk{kðe yÃkoý fhe.33-34 nu hksLkT ! yk
yts÷e{kt hk{«íkkÃkkrË Ãkwºkku íkÚkk Mk®Ãkz yÚkkoíkT Mkkík ÃkuZeLkk MktçktÄesLkku íkÚkk
íkuÚke WÃkhLkk MkkuËf-[kiËÃkuZeLkk MktçktÄesLkku íkÚkk yLÞ çkeò MktçktÄesLkkuyu Ãký
Ãkqðkuoõík heík «{kýu «uíkLku Ënkts÷e Ãký yÃkoý fhe íku Mkðuo Vhe MLkkLk fÞwO yLku
Lkðkt ðku Äkhý fhe þkufÚke ykfw¤ ÔÞkfw¤ {Lkðk¤k ÚkR íku MkhÞwøktøkkLku
rfLkkhu çkuXk.35-36 íku Mk{Þu MkkÚku ykðu÷k ¿kkLkð]Ø yLku ðÞkuðØ ] íku{s Ãkwhkýku{kt
«rðý yuðk sLkkuyu «k[eLk áüktíkkuLkk {kæÞ{Úke hk{«íkkÃkkrË MktçktÄesLkkuLkku
çknw «fkhu þkuf rLkðkhý fÞkuo, nðu íku Mkðuo LkkLkk çkk¤fkuLku ykøk¤ fhe ÃkkAtw
ðk¤eLku Lknª òuíkk Lke[wt {w¾ fheLku Äehu Äehu ÃktÂõíkçkØ [k÷íkk Ä{oËuðLkk
¼ðLk{kt ykÔÞk.37-38 Mkðuo eyku Ãký Ãknu÷uÚkes MkhÞwøktøkk{kt MLkkLk fhe
þkufkíkwh ÚkR ÁËLk fhíke Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt ykðe níke, yLku Mkðuo ÃkwÁ»kku Ãký
ykÔÞk íku ÃkwÁ»kkuyu Ä{oËuðLkk yktøkýk{kt çkuMkeLku ÷økkhuf ÷e{zku [kðe yÂøLk
yLku çk¤ËLkku MÃkþo fheLku Mkki ÃkkuíkÃkkuíkkLkk ¼ðLk «íÞu økÞk.39-40 yLku LkSfLkk
MktçktÄe Mkðuo ÃkwÁ»kkuyu þkufÚke hzíkk hk{«íkkÃkkrË Ä{oÃkwºkkuLku ykïkMkLk ykÃke
ÃkkuíkkLku ½uh økÞk. íkuðe s heíku LkSfLke MktçktÄe Mkðuo eyku Ãký ÁËLk fhíke
MkwðkrMkLke ðøkuhu eykuLku Ãký ykïkMkLk ykÃke ÃkkuíkkLku ½uh økR.41
nu hksLkT ! çkúñ[Þoðúík-ÃkhkÞý hk{«íkkÃkkrË Ãkwºkkuyu ½hLke þwrØ fhe
Ëþ rËðMk MkwÄe ûkkh yLku ÷ðýLkwt ¼ûký fÞwO Lkrn yLku Ãk]Úðe Ãkh þÞLk fÞwO,
y. 40 «Úk{ «fhý 381
S¢yÄ¢QUS¢Ã¢ü|¢¢ïx¢¢pã¢SÄ¢ãc¢¢üçÎÃ¢<Á¢y¢¢: J ÐíyÄ¢ã´ |¢x¢Ã¢eèy¢¢´ à¢é¢éÃ¢ép çÎ¢¢yÄ¢Ä¢ï JJ 43
Îà¢¢ã¢ç¢ S¢ç¢Ç¢p S¢¢ïÎÜU¢Sy¢é çÎ¢~¢Ä¢}¢ì J ¢¢HÄ¢¢}¢¢S¢éÚ¢à¢¢ñÓ¢}¢S¢ëà¢y¢¢ïùÄ¢}¢¢¢Ã¢¢¢ì JJ 44
x¢¢ï~¢S¢}Ï¢¢Úçãy¢¢ ¥ç¢ çà¢cÄ¢¢p y¢SÄ¢ Ä¢ï J ¥¢à¢¢ñÓ¢´ ¢¢HÄ¢¢}¢¢S¢é: ¢çÿ¢¢è´ S¢Ã¢ü »Ã¢ y¢ï JJ 45
¥ÍÄ¢¢üy¢¢´ }¢¢¢S¢è´ S¢Ä¢¢´ ÜéUà¢Ã¢¢çÚçÃ¢Ã¢<Á¢y¢¢}¢ì J Ó¢RéUSy¢ïùÍÄ¢Z y¢é ÐíyÄ¢ÿ¢´ ÎÎé: S¢êÄ¢¢üÄ¢ S¢êy¢ÜïU JJ 46
ÜëUc¢¢êÁ¢¢´ NÎ¢ Ó¢RéUgüà¢¢ y¢yÐíçy¢}¢ïÿ¢¢}¢ì J çÃ¢Î¢éSy¢~¢ y¢ï ç¢yÄ¢´ Ã¢ñEÎïÃ¢æ y¢é ¢¢Ó¢Ú¢ì JJ 47
Ã¢<¢±íy¢S¢¢ï ç¢Á¢ç¢yÄ¢ÜU}¢ü ãçÚSy¢é S¢Ã¢Z çÃ¢ç¢Ã¢ÓÜU¢Ú J
¢¢ÜÚ SÃ¢ãSy¢ï¢ ¢ë¢çxÃ¢¢¢Ä¢ SÃ¢¢¢S¢ëà¢Ã¢ñ Ï¢é|¢éÁ¢ïù¢éÍ¢d}¢ì JJ48
¢}¢üÎïã¢ïyS¢x¢ïü y¢g¢ãçÃ¢ç¢¢¢}¢¢ Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 40 JJ
-------------------------------
íkÚkk h{ýeÞ ði¼ð Mkw¾kuLkku íÞkøk fÞkuo yLku nkMÞrðLkkuËkrËfLkku Ãký íÞkøk
fhe «ríkrËLk MkkÞtfk¤u ©e{ËT ¼økðËTøkeíkkLkwt ©ðý fhíkk níkk.42-43 Mkkík
ÃkuZeLkk MktçktÄesLkkuyu yLÞ {Lkw»ÞkuLkku MÃkþo Lkrn fhe Ëþ rËðMk yLku ykXÚke
[kiË ÃkuZeLkk MktçktÄesLkkuyu ºký rËðMkLkwt {hýMkqíkfLkwt Ãkk÷Lk fÞwO.44 økkuºkLkk
ykøk¤-ÃkkA¤Lkk MktçktÄ rðLkkLkk Ãký Ä{oËuðLkk su rþ»Þku níkk íku{ýu økwÁLkk
MktçktÄu ËkuZ rËðMkLkwt {hýMkqíkfLkwt Ãkk÷Lk fÞwO.45
nu hksLkT ! íku hk{«íkkÃkkrË Mkkík ÃkuZeLkk sLkku Mkqíkf{kt yÎÞo yÃkoý
fÞko MkwÄeLke Ë¼o fu s¤Úke hrník fuð¤ {kLkMke MktæÞk fhíkk Lku MkqÞoLku økkÞºke
{tºkLkk Wå[khýÃkqðof {kºk «íÞûk s¤Úke yÎÞo yÃkoý fhíkk. íku Mkðuo Mkqíkf{kt
¼økðkLk ©ef]»ýLke Ãkqò Ãký {kLkMke fhíkk níkk. {kºk LkuºkkuÚke rLkíÞ «rík{kLkkt
ËþoLk fhe ÷uíkk yLku ðiïËuðLkwt Ãký yk[hý fhíkk Lk níkk.46-47
nu hksLkT ! ©enrh íkku çkúñ[khe nkuðkÚke þkkuõík rðrÄ «{kýu {wÏÞ
fÕÃkÚke s ÃkkuíkkLkwt MktæÞk ðtËLkkrË rLkíÞf{o fhíkk níkk, íku{s MktçktÄesLkkuLkku
MÃkþo Lkrn fhe ÃkkuíkkLke swËe hMkkuR çkLkkðe «ríkrËLk ¼kusLk ÷uíkk. fkhý fu
çkúñ[kheLku Mkqíkf nkuíkwt LkÚke.48
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{oËuðLkku Ëun
íÞkøk íkÚkk þkeÞ ËknrðrÄLkw t rLkYÃký fÞw O yu Lkk{u [k÷eMk{ku
yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. 40
JJ »ÜUÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 41 JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
çmy¢èÄ¢ïçq çÓ¢y¢¢|¢S}¢ S¢ÚÄÃ¢¢´ Ðí¢çÿ¢¢ó¢ë¢ J ¥çS¢S¢@Ä¢¢¢¢h´ ÁÄ¢ïD: ¢é~¢pÜU¢Ú S¢: JJ 1
¥¢}¢}¢ëy¢¢~¢ »ÜUçS}¢¢ì ¢Ä¢¢ïùÄ¢ôS}¢Sy¢é Ã¢¢çÚ S¢: J |¢ëyÃ¢¢y¢çÚÿ¢ï ç¢Î¢¢ñ ÐíÎ¢ïc¢ï Ðíïy¢y¢éCÄ¢ï JJ 2
Ðíïy¢ç¢Ç¢¢ì Îà¢ ÎÎ¢ñ ¢Ã¢¢¢h´ S¢ Ó¢¢Ó¢Ú¢ì J ¥C¢Îà¢¢ùùà¢è:Ðí}¢éw¢¢¢ì ¢Î¢¢¢ZSy¢~¢ ¢¢ùùÓ¢Úy¢ì JJ 3
Îà¢}¢ïùçqS¢ç¢Ç¢p ç¢ÇÎ¢¢¢Î¢y¢Ú}¢ì J ÜïUà¢à}¢Ã¢¢çÎÃ¢¢¢ï ¢éÚ¢içãÚÜU¢ÚÄ¢¢ì JJ 4
¼~¢ Ï¢¢éÁ¢¢¢S¢Ã¢¢ü|¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ ç¢ÇÎ: J Îïãà¢éôh çÃ¢¢¢Ä¢¢¢ Ó¢ÜU¢ÚñÜU¢Îà¢¢çãÜU}¢ì JJ 5
¢èÜëUc¢¢êÁ¢¢´ y¢~¢¢Î¢ñ ÜëUyÃ¢¢ ¢¢h´ Ó¢ Ã¢ñc¢Ã¢}¢ì J Ó¢ÜU¢Ú y¢¢ü¢´ çÃ¢c¢¢ï: S¢¢}¢ç|¢Ã¢ñüc¢Ã¢ñ: S¢ Ó¢ JJ 6
¢¢h¢Ä¢ïÜU¢Îà¢ y¢y¢: ¢@ çÃ¢c¢éx¢¢SÄ¢ Ó¢ J ¾ír¢¢Îè¢¢´ Ó¢ ¢@¢¢¢´ Ó¢ÜU¢Úïy¢´ S¢ c¢¢ïÇà¢ JJ 7
yæÞkÞ - 41
hk{«íkkÃkSyu fhu÷e Ä{oËuðLke ykiæðoËirnf r¢Þk.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! MktðíkT 1848 Lkk suXðË [kuÚk Lku þw¢ðkhu
Ä{oËuðu ËunLkku íÞkøk fÞkuo. íkuLkku yÂøLk MktMfkh fhe ykÔÞk ÃkAe çkesu rËðMku
þrLkðkhu {kuxk Ãkwºk hk{«íkkÃkSyu r[íkk¼M{ MkhÞwøktøkk{kt ÃkÄhkðe. Mkk{ðuËe
nkuðkÚke çkeò s rËðMku yÂMÚkMkt[Þ Lkk{Lkwt ©kØf{o fÞw,O ÃkAe «uíkLke «MkÒkíkkLku
{kxu fk[k {kxeLkk Ãkkºk{kt ËqÄ yLku çkeò Ãkkºk{kt s¤ ¼heLku MkkÞtfk¤u ¾wÕ÷e
søÞk{kt {qõÞkt, hk{«íkkÃkSyu Lkð©kØ - rð»k{©kØ fheLku «uíkLku Ëþ ®ÃkzkuLkkt
ËkLk fÞkO. yk ©kØ{kt híLkkðÕ÷e{kt çkíkkðu÷k ykrþ»k ykrË yZkh ÃkËkuLkku
rLk»kuÄ nkuðkÚke íkuLkwt yk[hý fÞwO Lkrn.1-3 Ëþ{u rËðMku ®ÃkzËkLk fÞko ÃkAe
Mk®Ãkz - Mkkík ÃkuZeLkk MktçktÄesLkkuyu yÞkuæÞkLkøkheÚke çknkhLkk «Ëuþ{kt fuþ,
ËkZe, {qA yLku fk¾Lkk ðkzLkwt {wtzLk fÞwO. íÞkhu ®ÃkzLkwt ËkLk fhLkkhk
hk{«íkkÃkSyu Mkðuo MktçktÄesLkkuLku ¼kusLk fhkÔÞwt. yk heíku Ëþ rËðMkLkku rðrÄ
Mk{kó fhe ËunþwrØ fhe yrøkÞkh{u rËðMku fhðk ÞkuøÞ f{oLkwt yk[hý fÞwO.4-
5
yufkËþknf{o{kt «Úk{ Ãkxhkýeykuyu Mkrník ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt {nkÃkqsLk
fhe ði»ýð©kØ fÞwO íkÚkk rð»ýwsuLkk Ëuðíkk Au íkuðk f]íÞ ®[íkk{rý{kt fnu÷k
Mkk{ðuËLkk {tºkkuÚke rð»ýw¼økðkLkLkwt íkÃkoý fÞwO.6
nu hksLkT ! hk{«íkkÃkSyu rð»ýw, rþð, Þ{, [tÿ, yÂøLk, fÔÞ, {]íÞw,
y. 41 «Úk{ «fhý 383
Ã¢ëc¢¢ïyS¢x¢Z y¢y¢: ÜëUyÃ¢¢ }¢ãñÜU¢ïçgC}¢ïÃ¢ Ó¢ J çÃ¢c¢é}¢|Ä¢ÓÄ¢¢ïüÎÜéU}|¢´ ÎÎ¢ñ S¢¢ó¢´ S¢S¢ê~¢ÜU}¢ì JJ 8
à¢ÄÄ¢¢´ S¢¢ï¢SÜUÚ¢´ Ðí¢Î¢y~¢Ä¢¢ïÎà¢ ¢Î¢ç¢ Ó¢ J çÃ¢Ðíï|Ä¢¢ïùCçÃ¢¢¢Ä¢ïÃ¢ S¢ã Îçÿ¢¢Ä¢¢ S¢ Ó¢ JJ 9
x¢¢ïÚ¢¢E}¢çãcÄ¢¢çÎÎ¢¢¢ç¢ ÐíÎÎ¢ñ y¢¢¢ J ¢¢h¢ç¢ c¢¢ïÇà¢ y¢y¢Sy¢~¢ï¢ñÃ¢ Ó¢ÜU¢Ú S¢: JJ 10
y¢~¢¢l´ }¢¢çS¢ÜÚ ¢¢h´ y¢y¢¢ïùS¢¢Ã¢ê¢}¢¢çS¢ÜU}¢ì J çmy¢èÄ¢}¢¢çS¢ÜÚ Ó¢RïU y¢y¢ñ¢çÿ¢ÜÚ ¢ë¢ ! JJ 11
y¢ëy¢èÄ¢}¢¢çS¢ÜÚ Ó¢¢¢ y¢éÄ¢ü}¢¢çS¢ÜU}¢¢Ó¢Úy¢ì J y¢y¢: ¢@}¢}¢¢SÄ¢´ Ó¢ sê¢c¢¢}¢¢çS¢ÜUæ Ó¢ S¢: JJ 12
c¢D}¢¢SÄ¢´ y¢y¢: ¢¢h´ Ó¢RïU S¢#}¢}¢¢çS¢ÜU}¢ì J y¢y¢¢ïùC}¢´ }¢¢çS¢ÜÚ Ó¢ ¢¢h´ ¢Ã¢}¢}¢¢çS¢ÜU}¢ì JJ 13
y¢y¢¢ï Îà¢}¢}¢¢SÄ¢´ Ó¢ y¢¢ñÜU¢Îà¢}¢¢çS¢ÜU}¢ì J Ó¢RïU m¢Îà¢}¢¢SÄ¢´ Ó¢ S¢ ª¢¢çÏÎÜU}¢çy¢ÜU}¢ì JJ 14
y¢y¢p |¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ SÃ¢¿¢¢y¢è¢ì ¾í¢r¢¢¢´Sy¢¢¢ J S¢ç¢ÇèÜUÚ¢¢¢h´ m¢Îà¢ïùçq Ó¢ÜU¢Ú Ó¢ JJ 15
Yÿ, ÃkwÁ»k yLku «uík yk rð»ýwøkýLkkt yrøkÞkh ©kØ íkÚkk çkúñk, rð»ýw, Yÿ,
Þ{ yLku «uík yk Ãkkt[ ËuðíkkykuLkkt Ãkkt[ ©kØ, yu{ fwÕ÷ {¤eLku Mkku¤ ©kØ
fÞkO.7 ÃkAe ð]»kkuíMkøko fÞkuo yÚkkoíkT rÃkík]íkku»ký {kxu ykt¾÷ku Aqxku {qfðk YÃk
rðrÄ fÞku.o ÃkAe {nifkurËü ©kØ yÚkkoíkT Mkku¤{ktÚke Ãknu÷tw ©kØ fÞw,O yLku rð»ýwLkwt
ÃkqsLk fhe yÒkLke MkkÚku ftX{kt Mkqºk ðªxu÷k íku{s s¤Úke ¼hu÷k ½zkLkwt ÞÚkkÞkuøÞ
çkúkñýkuLku ËkLk fÞwO.8
nu hksLkT ! íÞkhÃkAe hk{«íkkÃkSyu yrøkÞkh{k rËðMku fhðk{kt
ykðíkk f{orðrÄ «{kýu Ërûkýk{kt ykuþefw,t økkË÷w,t ykuAkz ykrËLkk WÃkfhýkuyu
Mkrník þGÞkLkwt çkúkñýkuLku ËkLk fÞw.O íkÚkk ykMkLk, Ãkøkh¾kt, Aºk, {wrÿfk, f{tz÷w,t
¼kusLk, ¼kusLkÃkkºk yLku ð yk ykX íkÚkk yLÞ íkuh «fkhLkkt ÃkËkuLkwt Ërûkýkyu
Mkrník çkúkñýkuLku ËkLk fÞwO. íku{ s økkÞ, hÚk, yï yLku {rn»ke ykrËfLkkt ËkLk
fÞkO. yuf íktºkLke ykð]r¥kÚke Mkku¤ «fkhLkkt ©kØkuLkwt yLkwckLk yuf s yrøkÞkh{k
rËðMk{kt fÞwO.9-10 hk{«íkkÃk¼kRyu íku Mkku¤ ©kØku{kt «Úk{ {krMkf©kØ fÞwO.
ÃkAe WLk{krMkf, rî{krMkf, ºký Ãk¾ðkzeÞk{kt fhðk{kt ykðíkwt rºkÃkkrûkf©kØ
yu{ {rnLku {rnLku ykðíkkt rºk{krMkf, [kh{krMkf, Ãkt[{krMkf, QLkA{krMkf,
A{krMkf, MkÃík{krMkf, yü{krMkf, Lkð{krMkf, Ëþ{krMkf, yufkËþ{krMkf,
yLku çkkh{krMkf ©kØ yufMkkÚku fÞkO. yLku ytrík{ WLkkÂçËf yÚkkoíkT yÄoðk»kf
©kæÄfÞwO. yk«{kýu Mkku¤ «fkhLkkt ©kØ fÞkO.11-14 íku{kt ÃkkuíkkLkk ¿kkríksLkkuLku
íkÚkk çkeò çkúkñýkuLku ¼kusLk fhkÔÞkt yLku çkkh{k rËðMku Mk®Ãkzefhý ©kØ
hk{«íkkÃk¼kRyu fÞwO. íku ©kØ{kt ®ÃkzLkwt MktÞkusLk fÞwO, ÃkAe rLk:ïkMkÄuLkw yLku
ç¢:E¢S¢¢ï¢é´ y¢~¢¢Î¢çy¢ÇS¢´Ä¢¢ïÁ¢¢¢Î¢é J }¢¢ïÿ¢¢ï¢é´ Ó¢ ÎÃ¢¢ùS¢¢ñ Ã¢¢}¢ÎïÃÄ¢}¢x¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 16
¾í¢r¢¢¢|¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ çÎ¢ï y¢~¢ S¢ãdà¢: J Ó¢y¢é<Ã¢¢¢ç¢S¢¢ïùó¢¢ç¢ SÃ¢¿¢¢y¢è´pïy¢Ú¢¢ç¢ JJ 17
~¢Ä¢¢ïÎà¢ïùçq S¢}¢êÁÄ¢ çÃ¢c¢é´ Ó¢ ¢Ã¢¢¢çÎÜU¢¢ì J ÎÃ¢¢ Î¢¢¢ç¢ Ï¢ãé¢¢ ¢¢¢ïÄ¢¢¢h}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 18
y¢y¢: F¢yÃ¢¢ çÃ¢à¢éhïùS¢¢ñ ¢çÚ¢¢Ä¢ Ó¢ Ã¢¢S¢S¢è J x¢¢ïà¢´ ¢êÁ¢çÄ¢yÃ¢ñÃ¢ ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ }¢XH}¢ì JJ 19
y¢Î¢ y¢S}¢ñ ¢}¢üçà¢cÄ¢¢: ¢¢ñÚ¢p à¢y¢à¢¢ïù¢Úï J ÎÎé¢ü¢´ Ï¢ãéçÃ¢¢´ ¢êy¢¢¢Ä¢´à¢éÜU¢ç¢ Ó¢ JJ 20
y¢~¢¢ç¢ |¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ çÎ¢ï çÃ¢Ðí¢S¢ãLà¢: J S¢¢ïùÄ¢¢´p¢x¢y¢éÜU¢´Ì¢ïÜU¢Ðí¢#¢´p¢ó¢¢<¢¢¢ïùçw¢H¢¢ì JJ 21
S¢¢çó¢Ä¢¢çh ãÚïSy¢çS}¢ó¢¢ñÃ¢üÎñçãÜUÜU}¢üç¢ J ÜëUy¢ïùç¢ }¢éwÄ¢ÜUË¢ï¢ Ä¢ê¢´ çÜU}¢ç¢ ¢¢|¢Ã¢y¢ì JJ 22
Ú¢}¢Ðíy¢¢¢: S¢S¢éy¢ §ÓÀ¢Ú¢}¢p S¢çÄ¢¢ñ J Á¢¢y¢: S}¢ ÜëUc¢}¢~¢´ y¢¢ñ ç¢y¢éHüÏ¢}¢Ã¢ã}¢ì JJ 23
{kuûkÄuLkwLkwt çkúkñýkuLku ËkLk ykÃke íku Mkk{ðuËe rð«ku ÃkkMku ðk{ËuÔÞ Lkk{Lkk Mkk{ðuËLkwt
økkLk fhkÔÞw,t íku rËðMku ÃkkuíkkLkk ¿kkríksLkkuLku yLku çkeò nòhu nòh çkúkñýkuLku
¼ûÞ, ¼kußÞ, ÷uÌk yLku [ku»Þ yk [kh «fkhLkkt W¥k{ ¼kusLkÚke ík]ó fÞko.15-17
nu hksLkT ! hk{«íkkÃk¼kRyu íkuh{kLkk rËðMku »kkuzMkkuÃk[khkuÚke
rð»ýw¼økðkLkLkwt ÃkqsLk fhe ©ðý ykrË íkuh ËuðíkkykuLkwt ÃkqsLk fÞwO, yLku
çknw«fkhLkkt ËkLk ykÃke ÃkkÚkuÞ Lkk{Lkwt ði»ýð©kØ fÞwO. íÞkh ÃkAe MLkkLk fheLku
ÄkuÞu÷kt ðku ÃkrhÄkLk fhe økýÃkríkSLkwt ÃkqsLk fhe MðÂMíkf ðk[Lk f{o fÞwO. íku
Mk{Þu Ä{oËuðLkk yÞkuæÞkðkMke MkUfzku rþ»Þkuyu íkÚkk MkøkkMktçktÄe íkÚkk
nuíkwMktíkku»kesLkkuyu hk{«íkkÃk¼kRLku çknw «fkhLkwt ÄLk yLku LkqíkLk ðkuLke ¼ux
Ähe. yLku hk{«íkkÃk¼kRyu íku rËðMku nòhu nòh çkúkñýkuLku ykøktíkwf yLÞ
nòhku sLkkuLku íkÚkk ykðu÷k Mk{økú yríkrÚk, yÒkkÚkeo MkðuoLku ¾qçks ¼kðÚke
s{kzâk.18-21 yk heíku Ä{oËuðLkk ykiæðoËurnf f{o{kt {wÏÞ fÕÃkÚke Ëhuf rðrÄ
fÞkuo. ½ýwt çkÄwt ÄLk Aqxu nkÚku ðkÃkÞwO, Aíkkt Ãký ©enrhLkk MkktrLkæÞLku fkhýu ÄLk{kt
fkuR Ãký «fkhLke ¾k{e ykðe Lkrn.22
nu hksLkT ! ÃkkuíkkLkk LktËhk{ ykrË Ãkwºkku yLku MkwðkrMkLke ÃkíLkeLke íkÚkk
yLkws RåAkhk{Lke MkkÚku hk{«íkkÃk¼kR rÃkíkk Ä{oËðu ÃkkMkuÚke ¼køkðíke Ëeûkk{kt
«kó fhu÷k ¼økðkLk ©ef]»ýLkk çkÒku yükûkh {tºkkuLkku rLkhtíkh sÃk fhíkk níkk.
nu hksLkT ! nðu ½h Akuze ðLk{kt sðk RåAíkk ¼økðkLk ©enrhLke RåAkÚke çkÒku
¼kRykuLku ÃkkuíkkLkk MknkuËh ©enrhLku rð»ku su ¼økðkLkÃkýkLkwt ¿kkLk níkwt íkuLke
rðM{]rík ÚkR.23-24
y. 42 «Úk{ «fhý 385
ãÚ¢ñ S¢ã¢ïÎÚïù¢¢S¢èyÜëUc¢¢è<Ã¢S}¢ëy¢¢ y¢Ä¢¢ï: J §ÓÀÄ¢ñÃ¢ Ðí|¢¢ïSy¢SÄ¢ Ðí±íçÁ¢cÄ¢y¢ ¥¢HÄ¢¢y¢ì JJ 24
ÜU}¢üÜU¢Ç¢¢ç}¢y¢}¢èEÚ¢ï |¢êy¢Hï Ðíçy¢ãy¢´ y¢é ¢¢çSy¢ÜñU: J
S¢}ÐíÃ¢y¢üÄ¢çy¢ S¢ S}¢ |¢ê¢y¢ï ! y¢¢y¢}¢ï¢çÃ¢ç¢Ó¢¢Ú¢ï¢ Ã¢ñ JJ 25
¢}¢¢ñüÃ¢üÎïçãÜUçRUÄ¢¢çÃ¢ç¢¢¢}¢ñÜUÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 41 JJ
-------------------------------
JJ çmÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 42 JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ä¢¢¢çÃ¢¢¢¢´ S¢´Ã¢ë¢ï ç¢y¢éL¢ÚÜU}¢üç¢ J »ïÓÀ¢y¢: Ðí±íçÁ¢y¢é´ ¢èHÜUÆ¢ï ¢Ú¢ç¢¢ ! JJ 1
Fïã´ SÃ¢çS}¢SÃ¢Ï¢¢ê¢¢´ S¢w¢è¢¢´ Ó¢ ¢éÚ¢ñÜUS¢¢}¢ì J S¢Ã¢¢üç¢ÜÚ S¢ çÃ¢¿¢¢Ä¢ SÃ¢Ðí±íÁÄ¢¢y¢Ú¢Ä¢ÜU}¢ì JJ 2
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu yûkh, fk¤, {kÞk, ykrË

MkðoLkk rLkÞtíkk ¼økðkLk ©enrhyu rÃkíkk Ä{oËðu Lkk ykiæðoËru nf f{oLkk yLkwckLkÚke
LkkÂMíkfkuyu ¾tzLk fhu÷k ðirËf f{ofktzLkk {køkoLkwt yk Ãk]Úðe Ãkh Vhe ¾qçks
Mkkhe heíku «ðíkoLk fÞwO.25
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt Ä{o Ë u ð Lkk
ykiæðoËurnf r¢ÞkrðrÄLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u yufíkk÷eMk{ku yæÞkÞ
--------------------------------------
yæÞkÞ - 42
øk] n íÞkøk fhðkLke RåAkÚke ©enrhyu fhu ÷ økýÃkríkLkw t
MíkðLk.
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! þkkuõíkrðrÄLku yLkwMkkh rÃkíkk Ä{oËðu Lke
W¥khr¢Þk Mk{kó ÚkR yux÷u ©eLke÷ftXðýeo yuðk ¼økðkLk ©enrhyu ½h
AkuzðkLke RåAk fhe.1 hk{«íkkÃk¼kR yLku MkwðkrMkLke¼k¼e ykrËf MktçktÄesLkku
íkÚkk çkk÷Mk¾kyku yLku Ãkkuíkk{kt yríkþÞ MLkun hk¾íkk yLÞ LkøkhðkMke sLkkuLkku
økkZ MLkun, øk]n íÞkøk fhðk{kt {nkrðÎLkYÃk ÚkkÞ yu{ òýe ©eLke÷ftXðýeoyu
y¢ÓÀ¢y¢Ä¢ï x¢¢¢¢èà¢´ S¢Ã¢üçÃ¢ÍÝç¢Ã¢¢Ú¢}¢ì J ÎêÃ¢¢üçÎç|¢: S¢ S¢}¢êÁÄ¢ y¢éC¢Ã¢ ÐíÄ¢y¢¢TçH: JJ 3
çÃ¢ÍÝïà¢ ! çÃ¢ÍÝÓ¢Ä¢w¢Ç¢¢¢}¢¢ïÄ¢ ! ¢èà¢VÚ¢y}¢Á¢ ! éÚ¢ç{Ð±lÐ¢Î ! J
Îéx¢¢ü}¢ã¢±íy¢ÈUH¢çw¢H}¢XH¢y}¢çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU ! yÃ¢}¢ì JJ4
S¢y¢kÚ¢x¢}¢ç¢Ã¢¢ü à ¢ÚèÚÜU¢çy¢: ¢èçS¢çhÏ¢é ç h¢çÚÓ¢<Ó¢y¢Üé U Vä } ¢¢è: J
Îÿ¢Sy¢¢ï Ã¢HçÄ¢y¢¢çy¢}¢¢¢ï¿¢à¢éÇ¢ï çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU ! yÃ¢}¢ì JJ5
¢¢à¢¢Vä à ¢¢ÏÁ¢¢Úà¢ê ´ p Î¢Óy¢é < |¢Î¢ï ü < |¢p à¢¢ï ¢Üé U S¢é } ¢dx¢é } ¢¢XÁ¢¢y¢: J
çS¢ÎêÚà¢¢ïç|¢y¢HH¢ÅçÃ¢¢éÐíÜU¢à¢¢ï çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU ! yÃ¢}¢ì JJ6
ÜU¢Ä¢ï ü c ¢é çÃ¢ÍÝÓ¢Ä¢|¢èy¢çÃ¢çÚç@}¢é w Ä¢ñ : S¢}¢ê ç Á¢y¢: S¢é Ú Ã¢Úñ Ú ç¢ }¢¢ï Î ÜU¢lñ : J
S¢Ã¢ïüc¢é Ó¢ Ðí¢}¢}¢ïÃ¢ S¢éÚïc¢é ¢êÁÄ¢¢ï çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU ! yÃ¢}¢ì JJ7
íku rðÎLkLke þktríkLku {kxu MkðorðÎLkníkko ©e økýÃkríkSLkwt Ëwðko ykrË yLkuf

WÃk[khkuÚke ÃkqsLk fÞwO yLku çku nkÚk òuze Míkwrík fhðk ÷køÞk.2-3
økýÃkrík-yüf :- nu rðÎLkuþ ! nu rðÎLkrðLkkÞfËuð ! nu rðÎLkkuLkk
Mk{qnkuLku Lkkþ fhLkkh {tøk÷Lkk{Äkhe ! nu þtfhÃkwºk ! nu $ÿkrËËuðkuLku ðtËLk
fhðk ÞkuøÞ [hý f{¤ ðk¤k ! nu ÃkkðoíkeËuðeLkk {nkðúíkLkk V¤MðYÃku «økxu÷k
! nu yr¾÷ {tøk÷{qík ! nu rMkrØ rðLkkÞf økýÃkríkËuð ! ík{u {khkt rðÎLkkuLku Ëqh
fhku.4 þwØ hkíkk htøkLkk {rý suðe þhehu ÷k÷fktríkLku Äkhý fhLkkhk, ÃkríkðúíkkLkk
Ä{oÚke yíÞtík íkusMðe þku¼kLku Äkhe hnu÷e rMkrØ yLku çkwrØ Lkk{Lke çkÒku
ÃkíLkeykuyu ¼k÷{kt [[uo÷k fk~{ehe fwtfw{Úke Ãkh{ þku¼kLku Äkhý fhLkkhk,
íku{s s{ýk MíkLk WÃkh ð¤u÷e yíÞtík {Lkkunh MkwËt h MkqZt ðk¤k nu rMkrØ rðLkkÞf
økýÃkríkËuð ! ík{u {khkt rðÎLkkuLku Ëqh fhku.5 [khu nMíkf{¤{kt Ãkkþ, ytfwþ,
f{¤ yLku fwXkhkLku íkÚkk ftX{kt ÷k÷ Ãkw»ÃkLke {k¤kLku Äkhý fhe hnu÷k, ÃkkðoíkeLkk
ytøkÚkfe «økx ÚkÞu÷k, ®MkËqh [[uo÷k MkwtËh ÷÷kx{kt [tÿ{kLkk «fkþ suðe
Wäð÷fktríkLku Äkhý fhLkkhk nu rMkrØ rðLkkÞf økýÃkríkËuð ! ík{u {khkt rðÎLkkuLku
Ëqh fhku.6 «kht¼ fhu÷kt fkÞo{kt ykzkt ykðíkkt rðÎLkkuLkk Mk{qnku òuR ¼Þ Ãkk{u÷k
Mkwh©uc çkúñk, rþð ykrË Ëuðku Ãký ÷kzw ykrË yLkuf WÃk[khkuÚke ík{khe Ãkqò
fhu Au yLku çkúñkrË Mkðuo Ëuðíkkyku{kt nh n{uþ «Úk{ Ãkqòíkk yuðk nu rMkrØ
rðLkkÞf økýÃkríkËuð ! ík{u {khkt rðÎLkkuLku Ëqh fhku.7 Wíkkð¤e økríkyu [k÷ðkÚke
y[kLkf yÚkzkR ÃkzðkÚke [ku ftX fhe [qt... [qt...yuðku LkkË fhíkk MÚkq÷
y. 42 «Úk{ «fhý 387
à¢èÍ¢í ¢ @¢Sw¢H¢Ó¢é @ é Ú Ã¢¢ï Ã¢ü Ü UÆS¢ê H ¢ï Îé L Îí Ã ¢¢ã¢çS¢y¢Îï Ã ¢S¢Y: J
à¢ê¢ü¢éçy¢p ¢ë¢éÃ¢y¢éüHy¢éXy¢éÎ¢ï çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU ! yÃ¢}¢ì JJ8
Ä¢¿¢¢ï ¢Ã¢èy¢¢ÎHç}|¢y¢¢¢x¢Ú¢Á¢¢ï }¢¢S¢¢çÎ¢é Ä¢ÎÎë à ¢èÜë U y¢«ÿ¢Ú¢Á¢: J
|¢QU¢|¢Ä¢ÐíÎÎÄ¢¢HÄ¢çÃ¢ÍÝÚ¢Á¢¢ï çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU ! yÃ¢}¢ì JJ9
S¢Îí Õ S¢¢Úy¢çy¢Ú¢çÁ¢y¢S¢çyÜUÚèÅ: ÜU¢ñ S ¢é } |¢Ó¢¢LÃ¢S¢¢mÄ¢ ª<Á¢y¢¢è: J
S¢Ã¢ü~¢ }¢XHÜUÚS}¢Ú¢Ðíy¢¢¢¢ï çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU ! yÃ¢}¢ì JJ10
Îï Ã ¢¢y¢ÜU¢lS¢é Ú |¢èy¢S¢é Ú ¢<y¢ãy¢¢ü J çÃ¢¿¢¢¢Ï¢¢ï ¢¢Ã¢Úï Ä¢y¢}¢¢ï ¢ãy¢¢ü J
¥¢¢çÎy¢ç~¢|¢éÃ¢¢ïà¢ÜéU}¢¢ÚÏ¢¢¢ï! çÃ¢ÍÝ´ }¢}¢¢¢ãÚ çS¢çhçÃ¢¢¢Ä¢ÜU! yÃ¢}¢ì JJ11
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ S¢´Sy¢êÄ¢ çÃ¢ÍÝïà¢æ y¢´ Ðí¢}Ä¢ Ó¢ |¢ê¢y¢ï ! J à¢éÓ¢ïÎüà¢}Ä¢¢´ à¢évH¢Ä¢¢´ ÐíÃ¢±í¢Á¢ ãçÚ: Ðíx¢ï JJ 12
þhehðk¤k, ôËhLku Vhe Vhe Ëkuzkðe ËuðíkkykuLkk Mk{qnLku nMkkðíkk yLku MkwÃkzk
suðk fkLkðk¤k íku{s rðþk¤ økku¤kfkh WÃkzíke VktËðk¤k nu rMkrØ rðLkkÞf
økýÃkríkËuð ! ík{u {khkt rðÎLkkuLku Ëqh fhku.8 Þ¿kkuÃkðeíkLkk MÚkkLku {nkLkkøkhksLku
Äkhe hnu÷k, {rnLkkLkk þwõ÷ÃkûkLke ÃkzðkLke ríkrÚkyu WËÞ Ãkk{íkk LkûkºkÃkrík
[Lÿ{kLkkt ËþoLkLku {tøk¤fkhe fhLkkhk, ¼õíksLkkuLku y¼ÞËkLk ykÃkLkkhk,
ËÞkMkkøkh yLku rðÎLkkuLku nhðkLkk hkò yuðk nu rMkrØ rðLkkÞf økýÃkríkËuð !
ík{u {khkt rðÎLkkuLku Ëqh fhku.9 {Míkf WÃkh rLk{o¤ ©uc híLkkuLke ÃktÂõíkÚke þku¼e
hnu÷k {wøkxLku Äkhe hnu÷k, fMkwtçk÷ MkwtËh çku ðkuLku ytøk WÃkh Äkhý fhe
hnu÷k, Wäð÷ þku¼kyu Þwõík yLku Mkðoºk {tøk÷fkhe Lkk{M{hýLkk «íkkÃkLku
Äkhý fhLkkhk nu rMkrØ rðLkkÞf økýÃkríkËuð ! ík{u {khkt rðÎLkkuLku Ëqh fhku.10
nu ËuðkLíkf Lkk{Lkk yMkwhkuÚke ¼Þ Ãkk{u÷k ËuðíkkykuLke ÃkezkLku nhý fhLkkhk !
rð¿kkLkLkk WÃkËuþÚke ðhuÛÞ hkòLkk y¿kkLkYÃke ytÄfkhLku Ëqh fhLkkhk íkÚkk
rºk¼wðLkLkk {kr÷f çkúñkrË ËuðíkkykuLku ykLktrËík fhLkkhk nu fkíkf Mðk{eLkk
çkLÄw nu rMkrØ rðLkkÞf økýÃkríkËuð ! ík{u {khkt rðÎLkkuLku Ëqh fhku.11
©enrhLkwt ½hÚkfe {nkr¼rLk»¢{ý :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu
hksLkT ! yk «{kýu ¼økðkLk ©enrh yûkh, fk¤, {kÞk ykrËLkk rLkÞtíkk nkuðk
Aíkkt ÷kufMktøkúnLku {kxu rðÎLkrðLkkÞf økýÃkríkËuðLke Míkwrík fhe «ýk{ fÞko yLku
rÃkíkk Ä{oËuðLkk ËuníÞkøk ÃkAe Ãkqhk [k÷eMk{k rËðMk Mktðík 1849Lkk y»kkZ
¥¢ëCì±ñÃ¢¢°íÁ¢¢ÎèSÃ¢¢Ï¢¢ê¢ì ¢¢ñÚ´ Ó¢ ÜU@¢ J »ÜU¢ÜUè ç¢Ä¢üÄ¢¢ñ x¢ïã¢çó¢yÄ¢éF¢¢ÓÀHï¢ S¢: JJ 13
©ÎÑì}¢éw¢pÓ¢¢H¢Î¢ñ y¢¢pÄ¢¢üS¢}¢éyS¢éÜU: J S¢}Ðí¢Ä¢ S¢ÚÄ¢êy¢èÚ}¢çy¢DçmÁ¢¢ï ÿ¢¢}¢ì JJ 14
S¢¢ÓÀ¢Î¢´ y¢é ÜU¢ñ¢è¢}¢é¢ÚèÄ¢´ }¢ëx¢¢çÁ¢¢}¢ì J çÏ¢½ígÇ´ Ó¢ ¢¢H¢à¢´ ¾ír¢S¢ê~¢´ çS¢y¢´ y¢¢¢ JJ 15
ÜU¢Æï Î¢¢¢Sy¢éHS¢èÜU¢DÁ¢´ }¢¢çHÜU¢mÄ¢}¢ì J S¢Ó¢ÎíÜU¢ïÃ¢ü¢éÇîSÄ¢ HH¢Åï Hÿ¢¢´ y¢¢¢ JJ 16
Á¢Å¢´ }¢¢ñTè´ }¢ïw¢H¢´ Ó¢ Á¢¢}¢¢H¢´ ÜU}¢ÇHé}¢ì J ç|¢ÿ¢¢¢¢~¢´ Ã¢w¢Ç´ çÏ¢½íy¢¢¢èÄ¢x¢¢H¢}¢ì JJ 17
à¢¢H°í¢}¢çà¢H¢´ Ï¢¢H}¢éÜéUÎ´ Ó¢¢Ë¢S¢}¢éÅï J ç¢¢¢Ä¢ Ã¢¢S¢S¢¢ùùÃ¢ïCK ÜUÆï çÏ¢½íÎ¢¢ÎéÜU: JJ 18
HÍÃ¢è´ Ó¢ ¢éçSy¢ÜU¢´ S¢¢ÚÓ¢y¢écÜUSÄ¢ S¢éÚçÿ¢y¢¢}¢ì J }¢¢êy¢¢QUS¢éÃ¢¢lñ: SÜU¢ï çÏ¢½íÎçy¢çÐíÄ¢¢}¢ì JJ 19
»Ã¢´çÃ¢¢: çS¢y¢¢ï ¢¢<}¢Lç¢y¢èc¢éü}¢üã¢¢Îè}¢ì J Á¢¢Îà¢ü¢|¢èy¢p y¢Ä¢¢ü: ÐíyÄ¢ñÿ¢y¢¢x¢}¢}¢ì JJ 20
y¢¢Ã¢¢~¢¢S¢é Ú : ÜUçpÎ¢Ä¢¢çmÜë U y¢çÃ¢°í ã : J Ðí ¢ x¢Ä¢¢ï Ä¢¢Ä¢é ¢ãy¢¢S¢é Ú à¢ï c ¢p y¢çÎí ¢é : JJ 21
MkwË Ëþ{eLkk þw¢ðkhu «kík:fk¤u ½hLkku íÞkøk fÞkuo.12 {kuxk¼kR hk{«íkkÃkS

rðøkuhu ÃkkuíkkLkk MktçktÄesLkku fu r{ºkkuLku ÃkqAâk rðLkk ©enrh rLkíÞ MkhÞwøktøkk{kt
MLkkLk fhðkLkk r{»ku ½hLkku íÞkøk fhe yuf÷k [k÷e LkeféÞk. íkÃkùÞko fhðk
{kxu yíÞtík WíMkwf ÚkÞu÷k ©enrh «Úk{ W¥khrfLkkhu ykðe rLksoLk «Ëuþ{kt
LkkifkLke hkn òuR Úkkuze ûký W¼k hÌkk.13-14
ðLkrðnkhe Lke÷ftXLkwt y÷kirffËþoLk :- yu Mk{Þu ¼økðkLk
©enrhyu ykåAkËLk ðu Mkrník fkiÃkeLk, W¥kheÞð, {]øk[{o, Ãk÷kþLkku Ëtz
yLku zkçku ¾¼u ïuík Þ¿kkuÃkðeík Äkhe níke, ftX{kt íkw÷MkeLkk fkc{ktÚke çkLkkðu÷e
çkuþuhðk¤e ftXe Äkhý fhu÷e níke, ¼k÷{kt fwtfw{Lkk [ktË÷kyu Mkrník
WæðoÃkwtzÙrík÷f Äkhý fhu÷wt níkwt. {Míkf WÃkh {tsw÷ ®[fýk [¤fíkk ~Þk{
MkwtËh fuþLke sxk çkktÄu÷e níke. fuz{kt {wtsLke {u¾÷k çkktÄu÷e níke yLku s{ýk
nkÚk{kt íkw÷MkeLkk fkcLke sÃk{k¤k Äkhe hÌkk níkk, íkÚkk f{tz÷wt, r¼ûkkÃkkºk
yLku Ãkkýe økk¤ðkLkku ðLkku xwfzku MkkÚku hk¾u÷ níkku. þkr÷økúk{ yLku çkk÷{wfËtw Lke
{qíkLku ðehýLkk LkkLkk ftrzÞk{kt ÃkÄhkðe WÃkh ðÚke ðªxe íkuLku ftX{kt Äkhý
fÞko níkk. [hý{kt ÃkkËwfkyu hrník, ÃkkuíkkLku yrík r«Þ [kh MkíþkLkk Mkkh¼qík
LkkLke ÃkwÂMíkfkYÃk økwxfkLku {eý ÃkkÞu÷k Mkqû{ðÚke Mkwhrûkík fhe, ¾¼k WÃkh
¼hkðeLku Äkhý fhu÷ku níkku, yk «{kýuLke þku¼kLku Ähe hnu÷k Ä{oLktËLk ©enrh
h¾uLku fkuR {Lkw»Þ {Lku òuR òÞ, yuðk ¼ÞÚke ¼Þ Ãkk{íkk MkhÞqøktøkkLku Ãkkh
WíkhðkLke RåAkÚke LkkifkLke hkn òuRLku Q¼k níkk.15-20 íkux÷k{kt íÞkt fkuR
y. 42 «Úk{ «fhý 389
}¢ëy¢¢¢¢}¢ç¢ S¢ SÃ¢¢¢¢´ çÐíÄ¢´ ÜUy¢éZ S¢}¢ély¢: J ¥S¢ã¢Ä¢´ çS¢y¢´ S¢l¢ï ¢l¢´ çÓ¢ÿ¢ï¢ y¢´ Lc¢¢ JJ 22
¢çy¢y¢: S¢ }¢ã¢¢l¢´ ¢èÚ¢ï Úÿ¢¢ì SÃ¢¢éçSy¢ÜU¢}¢ì J y¢Úçy¢ S}¢¢çy¢|¢è}¢¢´ y¢¢´ Ä¢¢Î¢ïç|¢Úçy¢|¢èc¢¢ñ: JJ 23
¥¢ ÚÃ¢ïLÎÄ¢¢¢¢´ y¢é S¢¢¢üÄ¢¢}¢~¢Ä¢´ y¢Ú¢ì J Ðí¢¢ ¢¢Ú´ y¢y¢Sy¢SÄ¢¢´ Ä¢¢ïÁ¢¢ç~¢y¢Ä¢¢y¢Ú}¢ì JJ 24
Ä¢¢¢ SÃ¢}¢S¢éÚ¢ï çÃ¢l¢}¢ëy¢ç}¢yÄ¢¢Ó¢Ú´Sy¢¢¢ J ©s}¢¢¢¢ï çãÜUÌ¢ïHñ<¢pïC¢ïùÎëàÄ¢y¢ïÃ¢ S¢: JJ 25
Ó¢ïC¢çÃ¢Úçãy¢yÃ¢¢¢´ }¢ëy¢ç}¢yÄ¢Ã¢x¢yÄ¢ S¢: J y¢}¢¢Ä¢¢}¢¢ïçãy¢¢ï ÎñyÄ¢Sy¢y¢¢ïùx¢¢Îçy¢ã<c¢y¢: JJ 26
Ä¢~¢ y¢~¢ çS¢y¢¢¢ì SÃ¢èÄ¢¢´Sy¢ySÃ¢ÜU}¢¢üÃ¢ÎÓ S¢: J ÜïUÓ¢}¢ëy¢´ ãôÚ y¢~¢ }¢ïç¢Úï ¢ Ó¢ ÜïUÓ¢¢ JJ 27
Ä¢¢ïx¢ñEÄ¢ïü¢ ÜëUc¢Sy¢é ¢ Ðí¢#¢ïù}Ï¢é ¢Ú¢|¢Ã¢}¢ì J y¢y¢¢ï Ä¢Ä¢¢Ã¢é¢ÚSÄ¢¢´ ÜëUc¢Ã¢¢Z çã}¢¢HÄ¢}¢ì JJ 28
¢}¢üSÄ¢ ÜéUHÎïÃ¢¢ïù¢ ã¢ê}¢¢´çpÚÁ¢èÃ¢¢: J ÜëUy¢¢çqÜU¢ï ãôÚ ÎíCé´ ÎïÃ¢x¢ïã}¢é¢¢x¢}¢y¢ì JJ 29
yMkwh ykÔÞku. íku ¼Þtfh ykf]ríkðk¤ku, Ãkqðuo yhMkÃkhMkLkk ÞwØ{kt y þÚke

fÃkkR {hu÷k yMkwhku{ktÚke íku çk[e økÞu÷ku ©enrhLkku þºkw níkku. íku ÷zkR{kt {]íÞw
Ãkk{u÷k ÃkkuíkkLkk MkkÚke r{ºkkuLkwt r«Þ fhðkLku {kxu Mkíkík Wã{þe÷ hnuíkku íku yMkwh
yíÞkhu ÷køk òuR rLk:MknkÞ yuf÷k Q¼u÷k ©enrhLku {nk¢kuÄÚke íkífk¤
MkhÞqøktøkk{kt VUfe ËeÄk.21-22
MkhÞw{kt íkýkíkk ðýeo :- nu hksLkT ! {nkLkËe{kt Ãkzu÷k yrík
Äehsþk¤e ¼økðkLk ©enrh ÃkkuíkkLkk LkkLkk ÃkwMíkfLke hûkk fhíkk yrík ¼ÞkLkf
{økh{åA ykrË s¤[h «kýeykuÚke ¼Þkðn sýkíke MkhÞwLkËe{kt íkhðk
÷køÞk. MkqÞkuoËÞÚke ykht¼e Mkkzk ºký «nh MkwÄe yÚkkoíkT Mkkzk Ëþ f÷kf ÃkÞOík
MkhÞwLkËe{kt íkhíkk íkhíkk ©enrh íÞktÚke ºký ÞkusLk çkhkçkh yux÷u AºkeMk
rf÷ku{exh Ëqh MkhÞwLkk Mkk{u rfLkkhu LkeféÞk.23-24 LkËe{kt VUfe ËuLkkhku yMkwh
ÃkkuíkkLku su heíku {]íÞw Ãkk{u÷k òýu íku heíkLke [uükLku fhíkk ©enrh íkhtøkkuLke MkkÚku
íkýkíkk òýu [uük hrník ÚkR økÞk nkuÞ íkuðk sýkíkk níkk, íkuÚke ©enrhLke {kÞk{kt
{kun Ãkk{u÷ku yMkwh íkuLku [uükhrník ÚkÞu÷k òuR yrík n»ko Ãkk{íkku íÞktÚke ÃkkAku
ðéÞku yLku ßÞkt ÃkkuíkkLkk MkkÚke yMkwhku hnuíkk íÞkt Ëkuzíkku sR Ãkkuíku ©enrhLku {khe
ykÔÞku Au yuðe ðkík yrík n»koÚke fnuðk ÷køÞku. íÞkhu fux÷kf yMkwhkuyu ©enrh
{]íÞw ÃkkBÞk Au íku ðkík Mðefkhe yLku fux÷kfu Lk Mðefkhe.25-27
nu hksLkT ! ÞkuøkuïhLkk «¼kðÚke ¼økðkLk ©enrhf]»ý s¤{kt zqçÞk
Lkrn Ãkhtíkw íku{ktÚke çknkh Lkef¤e íÞktÚke W¥kh rËþk{kt ~Þk{ðýoðk¤k rn{k÷Þ
íkhV «Þký fÞwO.28 yk çkksw yÞkuæÞkLkøkhe{kt Ä{oËuðLkk fw¤Ëuð r[htSðe
S¢ çã ¢èÚ¢}¢Ó¢ÎíSÄ¢ ÎëÉ|¢QU¢ïù¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì J y¢gà¢ü¢´ ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢ SÃ¢ïCÎïÃ¢´ çÃ¢Î¢ì çã y¢}¢ì JJ 30
¥¢àÄ¢´Sy¢~¢ y¢´ ¢éÄ¢¢Z çÃ¢çÃ¢ÓÄ¢ Ó¢ S¢}¢y¢y¢: J ¥Ðí¢Ä¢ S¢ÚÄ¢êy¢èÚï }¢éãêy¢Z Ä¢¢¢}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 31
¢}¢ü|¢QUè ¢¢ïc¢çÄ¢y¢é}¢éÓÀï¢é´ y¢çmÚ¢ïç¢¢: J Ó¢çÚy¢é´ |¢¢Úy¢ï Ã¢c¢ïü ç¢x¢üy¢´ y¢}¢Ã¢ñ¢y¢: JJ 32
çÃ¢çÎyÃ¢¢ y¢çyS¢ôy¢ y¢ê¢ü}¢éyHéyÄ¢ S¢ÚÄ¢ê´ y¢y¢: J Ï¢¢HM¢¢Ú: ÜëUc¢´ Ðí¢Ä¢ ¢yÃ¢¢ù°íy¢: çS¢y¢: JJ 33
y¢}¢éÃ¢¢Ó¢ ãçÚ: Ðíèy¢: Ðí¢}Ä¢¢ã¢ï ÜU¢èEÚ ! J ÜéUHÎïÃ¢¢ïùçS¢ ¢: S¢¢ÿ¢¢yÜéUy¢¢ïù~¢ S¢ãS¢¢ùùx¢y¢: JJ 34
Í¢¢ïÚ¢ÚÄ¢´ ç¢x¢üy¢SÄ¢ y¢¢¢´çS¢ y¢#éç}¢ÓÀy¢: J Îà¢ü¢´ }¢XH¢Ä¢ñÃ¢ Á¢¢y¢´ y¢ï }¢}¢ Ã¢¢çÀy¢}¢ì JJ 35
yÃ¢ó¢¢}¢¢ïÓ¢Ú¢¢ÎïÃ¢ x¢ëã¢Îì°í¢}¢¢y¢Ú´ ¢ë¢¢}¢ì J ±íÁ¢y¢¢´ ÜU¢Ä¢üçS¢çh: SÄ¢¢¢yS¢¢ÿ¢¢gà¢ü¢¢çyÜU}¢é JJ 36
nLkw{kLkS ©enrhyu ykröf rðrÄ Mk{kó fhe ÷eÄku nþu, yu{ {kLke íku{Lkkt
ËþoLk fhðk {kxu n{uþLkk rLkÞ{ «{kýu ykÔÞk.29 nu hksLkT ! ¼økðkLk
©ehk{[tÿSLkk yufktríkf ¼õík nLkw{kLkS ©enrhLku ÃkkuíkkLkk RüËuð MkkûkkíkT
hk{[tÿS ¼økðkLk òýíkk nkuðkÚke «ríkrËLk økkZ yLkwhkøkÚke íku{Lkkt ËþoLk
fhðk ykðíkk.30
fw¤Ëuð nLkw{kLkSLkwt ykøk{Lk :- nu hksLkT ! Ä{oËuðLkk ¼ðLk{kt
©enrhLku Lknª òuRLku nLkw{kLkS yÞkuæÞkLkøkheLke [khu çkksw ©enrhLku þkuÄðk
÷køÞk. AíkktÞ õÞktÞ {éÞk Lkrn íÞkhu MkhÞwøktøkkLku rfLkkhu ykðeLku yuf {wnqíko
ÃkÞOík æÞkLk{kt çkuXk. íku æÞkLk{kt òÛÞwt fu ©enrh yÄ{oLkku yLku yMkwhLkku WåAuË
fhðk íkÚkk íkeÚkkuoLku Ãkrðºk fhðk ¼khíkËuþLke Þkºkkyu ½h AkuzeLku [k÷e LkeféÞk
Au. nu hksLkT ! yu Mk{Þu ©enrh su MÚk¤{kt rðhksíkk níkk íkuLku æÞkLkÞkuøkÚke
òýeLku íkífk¤ MkhÞwøktøkkLku WÕ÷t½eLku Mkqû{YÃk Ähe nLkw{kLkS ÃkkuíkkLkk RüËuð
©enrhLke Mk{eÃku ykÔÞk yLku Mkküktøk «ýk{ fhe çku nkÚk òuze ©enrhLke Mkk{u
Q¼k hÌkk.31-33 MðÞt ©enrh Ãký çknws ¾wþ ÚkR nLkw{kLkSLku «ýk{ fheLku
fnuðk ÷køÞk fu, nu fÃkeïh ! ík{u y{khk fw¤Ëuð Aku. ynª ykÃkLkwt yufkyuf
«íÞûk ykøk{Lk ÚkÞwt Au íku fÞk nuíkwÚke ÚkÞwt Au ? íku {Lku sýkðku. íkÃkùÞko fhðkLke
RåAkÚke {nk¼Þtfh støk÷{kt «Þký fhðk RåAíkk {Lku RÂåAík ykÃkLkwt ËþoLk
ÚkÞwt yu {khk {kxu {tøk¤YÃk ÚkÞwt Au. nu fÃkeïh ! ½hÚke çkeò økk{ «íÞu «Þký
fhíkk {Lkw»ÞkuLku òufu ykÃkLkk Lkk{kuå[kh{kºkÚke s fkÞoLke rMkrØ ÚkR òÞ Au íkku
ÃkAe ykÃkLkkt «íÞûk ËþoLkÚke íku fkÞo MkV¤ ÚkkÞ íku{kt fnuðwt s þwt ?.34-36
y. 42 «Úk{ «fhý 391
ã¢é}¢¢¢éÃ¢¢Ó¢ -
Á¢¢¢¢ç}¢ yÃ¢¢}¢ã´ S¢¢ÿ¢¢çÎCÎïÃ¢´ }¢}¢ Ðí|¢¢ï ! J S¢èy¢¢¢ôy¢ Ú¢}¢Ó¢Îí´ ¢éÚïù~¢ Ã¢ÚÎ´ Ó¢ }¢ï JJ 37
çÎ¢ï Ä¢~¢¢x¢y¢¢ïùçS¢ yÃ¢´ Ðí|¢¢ï ! Àé¢Ä¢S¢: ¢éÚï J y¢y¢: Ðí|¢ëyÄ¢¢éçÎ¢´ ÜUÚ¢ïç}¢ y¢Ã¢ Îà¢ü¢}¢ì JJ 38
ç¢yÄ¢ÜU}¢ü çÃ¢¢¢Ä¢¢l S¢XÃ¢¢y¢ï yÃ¢Îèÿ¢¢}¢ì J ÜUy¢éZ ¢}¢üx¢ëã´ Ä¢¢y¢¢ï ¢ ÎëCSy¢~¢ Ã¢ñ |¢Ã¢¢¢ì JJ 39
y¢y¢SyÃ¢Îì²¢¢Ä¢¢ïx¢ï¢ ¿¢¢yÃ¢¢ y¢Ã¢ çÓ¢ÜUè<c¢y¢}¢ì J ¥~¢¢x¢y¢¢ï çÎÎëÿ¢éSyÃ¢¢´ ÜëU¢¢´ ÜéUL }¢çÄ¢ Ðí|¢¢ï ! JJ 40
}¢¢¢écÄ¢¢¢ÅK}¢¢S¢¢l Ä¢}¢¢´ Ã¢ÎçS¢ |¢QUÃ¢y¢ì J y¢¢ï à¢¢ï|¢¢}¢ïÃ¢¢çSy¢ Î¢S¢ »Ã¢¢çS}¢ y¢ï yÃ¢ã}¢ì JJ 41
S¢¢ÜÚ yÃ¢Ä¢¢ùùx¢ç}¢cÄ¢¢ç}¢ Ä¢l¢¿¢¢ y¢Ã¢ y¢<ã y¢é J S¢ïÃ¢¢´ Ã¢¢ï ÜUçÚcÄ¢¢ç}¢ ç¢yÄ¢´ y¢Ã¢ y¢¢SÄ¢y¢: JJ 42
¢è|¢x¢Ã¢¢¢éÃ¢¢Ó¢ -
}¢¢Ly¢ï! |¢QUÚ¢Á¢´ yÃ¢¢´ Á¢¢¢¢}Ä¢¢é¢}¢´ ÎëÉ}¢ì J S}¢Ú¢ç}¢ yÃ¢¢´ Ä¢Î¢ y¢<ã yÃ¢Ä¢¢ùùx¢}Ä¢´ }¢}¢¢çy¢ÜïU JJ 43
nu hksLkT ! yk «{kýu ©enrhLkkt {Lkw»Þ[rhºkLku fhíkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e

nLkw{kLkSLkwt ÓËÞ ¼hkR ykÔÞwt Lku fnuðk ÷køÞk fu nu «¼w ! nwt ykÃkLku {khk
RüËuð MkeíkkÃkrík MkkûkkíkT hk{[tÿS ¼økðkLk òýwt Awt. su ©ehk{ ¼økðkLku yk
yÞkuæÞkÃkwhe{kt {Lku r[htSðe ÚkðkLkwt ðhËkLk ykÃÞwt Au.37 nu «¼w ! ík{u su
rËðMkÚke ykht¼eLku AÃkiÞkÚke yÞkuæÞkÃkwhe{kt hnuðk ykÔÞk íku rËðMkÚke «ríkrËLk
rLkíÞu nwt ykÃkLkkt ËþoLk fhðk ykðwt Awt.38 yksu {khku rLkíÞrðrÄ Ãkqýo fheLku
Mktøkð Mk{ÞLku ytíku ykÃkLkkt ËþoLk fhðk Ä{oLkk ¼ðLk{kt ykÔÞku Ãký íÞkt ykÃkLkkt
ËþoLk ÚkÞkt Lkrn.39 nu «¼w ! íkuÚke {U ykÃkLkwt æÞkLk fÞwO íkuLkk «¼kðu ykÃku su
fhðk ÄkÞwO Au íku Mk{økú çkkçkík òýeLku nwt ykÃkLkkt ËþoLk fhðk {kxu ynª ykÔÞku
Awt. ykÃk ËÞk¤w {khk WÃkh f]Ãkk fhku.40 nu «¼w ! {Lkw»Þ LkkxâLku fhíkk ík{u
¼õíkLke su{, su fktR {Lku fnku Aku íku ykÃkLke þku¼k Au. Ãkhtíkw nwt íkku ykÃkLkk
[hýLkku s Mkuðf Awt, òu «¼w ! ykÃkLke yk¿kk nkuÞ íkku ík{khe MkkÚku ykðwt Lku
ðLk{kt íkÃk fhíkk ykÃkLke nwt rLkhtíkh Mkuðk fÁt.41-42
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu nLkw{kLkSLkwt rLk»fÃkx ð[Lk
Mkkt¼¤e ©enrh fnuðk ÷køÞk fu, nu {kÁrík ! ík{u {khk yufktríkf ¼õík Aku.
ík{khe WÃk{k fkuLke MkkÚku ykÃkwt ? Ãkhtíkw {kÁrík nwt ßÞkhu ík{kÁt M{hý fÁt íÞkhu
ík{u {khe ÃkkMku ykðòu.43 yíÞkhu {Lku íkeðú ðihkøÞ ðíkuo Au. MktMkkh{kt Mkðuo
XufkýuÚke nwt WËkMke Awt. íkuÚke ðLk{kt {Lku fkuRLkku Ãký MktMkøko øk{íkku LkÚke, {kxu nu
nLkw{kLkS ! ík{u yíÞkhu ík{khk MÚk¤u ÃkÄkhku, yLku ík{Lku Ãký {khkt ËþoLkLke
y¢è±íÃ¢ñÚ¢xÄ¢Ä¢éQUSÄ¢ séÎ¢S¢è¢SÄ¢ S¢Ã¢üy¢: J S¢¢}Ðíy¢´ Ú¢ïÓ¢y¢ï ¢ñÃ¢ S¢X: ÜUSÄ¢¢ç¢ }¢ï Ã¢¢ï JJ 44
SÃ¢S¢¢¢´ Ä¢¢çã Ä¢ãèüÓÀ¢ y¢Ã¢¢ç¢ SÄ¢¢}¢Îèÿ¢¢ï J y¢<ã Ä¢¢¢ï¢ Ï¢éÃ¢¢ }¢¢}¢é¢ïÄ¢¢ Ä¢~¢ y¢~¢ |¢¢ï ! JJ 45
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢éQUSy¢ï¢ ã¢é}¢¢´Sy¢ÎïÜU¢çy¢ÜU|¢QUÚ¢Åì J y¢çÎçXy¢¿¢: S¢ãS¢¢ y¢´ Ðí¢}Ä¢ çy¢Ú¢ïù|¢Ã¢y¢ì JJ 46
ÒUçÓ¢yÒUçÓ¢¢Îèÿ¢¢Ä¢ñ Ã¢¢}¢|Ä¢ïyÄ¢ ÎêÚy¢: J Ðí¢}Ä¢ y¢´ çy¢Ú¢ï¢¢ï ÒUçÓ¢ç¢Dçy¢ Ó¢¢°íy¢: JJ 47
Í¢¢ïÚïùÚÄ¢ï ÒUçÓ¢¢´ Ó¢ S¢}¢¢ç¢S¢}¢Ã¢ïyÄ¢ S¢: J |¢êy¢ôãd¢çÎy¢¢ï Úÿ¢¢´ ÜUÚ¢ïyÄ¢ïÃ¢¢ç|¢y¢pÚ¢ì JJ 48
x¢y¢ï }¢LyS¢éy¢ï S¢¢ïù¢ }¢¢S¢ï¢ñÃ¢ }¢ã¢±íy¢è J Ðí¢¢çh}¢çx¢ôÚ ÜëUc¢´ ÃÄ¢y¢èyÄ¢ Ï¢ãéà¢¢ïùÅÃ¢è: JJ 49
©¢yÄ¢ÜU¢Ä¢¢´ y¢SÄ¢¢Îíï<Î¢ñ: ÜUçy¢¢Ä¢ñÚS¢¢ñ J |¢êçÚÃÄ¢¢H}¢ëx¢¢ÜUè¢Z ÐíçÃ¢Ã¢ïà¢ }¢ã¢Ã¢¢}¢ì JJ 50
ôS¢ãñÃÄ¢¢üÍ¢íñÃ¢üÚ¢ãñp }¢çãc¢ñp }¢ã¢x¢Á¢ñ: J x¢Ã¢Ä¢ñ LLç|¢pñÃ¢ ÃÄ¢¢#´ ÜUSy¢êçÚÜU¢}¢ëx¢ñ: JJ 51
ßÞkhu RåAk ÚkkÞ íÞkhu nwt su MÚk¤u nkuô íÞkt {Lku æÞkLkÞkuøkÚke òýe {khe
Mk{eÃku ykðòu.44-45 íÞkhu ©enrhLkk ytíkhLkk yr¼«kÞLku òýLkkhk íkuÚke s
yufktríkf ¼õíkhks ©enLkw{kLkS ©enrhLku Mkküktøk «ýk{ fhe íkus ûkýu
ytíkÄkoLk ÚkR økÞk.46 ÃkAe õÞkhuf ©enrhLkkt ËþoLk fhðk støk÷{kt ykðíkk,
ËqhÚke s Mkküktøk «ýk{ fhe ytíkÄkoLk ÚkR síkk. yLku õÞkhuf ©enrh ÃkkuíkkLku
òuíkk nkuÞ íku{ íku{Lke ykøk¤ ykðeLku Q¼k hnuíkk. yLku õÞkhuf ½kuh støk÷{kt
©enrh Mk{krÄrLkc Au, yu{ òýe íku{Lke [khu íkhV Vhíkk hne ¼qík«uíkkrËÚke
íkÚkk ðk½, ®Mkn ykrË ®nMkf «kýeykuÚke ©enrhLkwt hûký fhíkk níkk.47-48
ÄLkw»k{ktÚke Aqxíkk çkký suðe ðýeoLke íkeðúøkrík :- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! nLkw{kLkS íÞktÚke ytíkÄkoLk ÚkÞk ÃkAe y®nMkk, çkúñ[ÞkorË
{nkðúíkLku Äkhý fhLkkhk ©enrh yLkuf ½Lk½kuh støk÷kuLku WÕ÷t½e Ãkqhk yuf
{rnLku ~Þk{ðýoLkk rn{k[÷ ÃkðoíkLke ík¤uxeyu ÃknkUåÞk.49 íÞkt ík¤uxe{kt rð[hý
fhíkk ©enrhyu fux÷kf rËðMkku ÃkAe yuf {nkyhÛÞ{kt «ðuþ fÞkuo. íku
{nkyhÛÞ{kt yLkuf «fkhLkk ysøkh ykrË {nkMkÃkkuo íkÚkk {]øk÷kt ykrË yLkuf
ðLkÃkþwyku suðkt fu ®Mkn, ðk½, Ãkkzk, {nkøkshkòu, ¼qtz, hkuÍ, ÁÁ{]øk yLku
fMíkqhe {]økkuÚke ¼h[f níkwt, íku{s çknw «fkhLkkt Ãkw»Ãkku yLku V¤kuLkk ¼khÚke
Lk{e økÞu÷e zk¤eykuðk¤kt yLkuf «fkhLkkt ð]ûkkuÚke íkÚkk rLk{o¤ Íhýkt yLku ¾z¾z
yðks fhíke ðnuíke LkËeykuÚke yLku MðåA s¤ðk¤kt MkhkuðhkuÚke íkÚkk yLkuf
«fkhLkkt ÃkûkeykuLkk Mk{qnkuÚke íku {nkðLk yíÞtík þku¼íkwt níkwt.50-52
y. 42 «Úk{ «fhý 393
Ï¢ãé¢éc¢ÈUH¢¢¹í¢¢¢¢|¢êLãÁ¢¢çy¢ç|¢: J S¢çÚçjp S¢Ú¢ïç|¢p Ä¢éQÚ ¢¢¢¢¢y¢ç~¢ç}¢: JJ 52
¥y¢èÃ¢ S¢éÜéU}¢¢Ú¢X¢ï Ã¢Ä¢ÜUÎÈUH¢à¢¢: J ç¢L¢¢¢y¢Î¢ï ¢èÚ¢ï Ï¢¢H¢ïùç¢ ôãdç¢|¢üÄ¢: JJ 53
¥¢y}¢Îà¢èü ÎèÍ¢üÎà¢èü ÜéUà¢¢°í}¢çy¢ÚS}¢Ä¢: J çÃ¢Ó¢Ó¢¢Ú Ã¢¢ï y¢~¢ SÃ¢¢}¢Z ¢çÚ¢¢HÄ¢¢ì JJ 54
Ã¢¢Ã¢¢S¢´ Îé:w¢M¢}¢ç¢ x¢ïãS¢éw¢¢ç¢ÜU}¢ì J }¢¢é¢ï S}¢ çÃ¢ÚQUyÃ¢¢Îì°í¢}Ä¢S¢¢ñwÄ¢|¢ëà¢¢LçÓ¢: JJ 55
|¢Úy¢¢wÄ¢¢¢¢¢Æ¢lñ: Ðí¢#¢S¢X}¢çy¢ãüçÚ: J ¢éHãSÄ¢¢¢}¢ï ÜUy¢éZ y¢¢¢´çS¢ |¢ëà¢}¢éyS¢éÜU: JJ 56
»ÜUÎ¢ çÃ¢S}¢ëy¢¢Ã¢¢ùS¢¢ñ çÎà¢}¢¢Ï¢Ä¢ S¢@H¢ì J ¥HÏ¢ÈUHy¢¢ïÄ¢¢çÎÃÄ¢üyÄ¢RU¢}¢çg¢~¢Ä¢}¢ì JJ 57
y¢éÚèÄ¢ïùçq ç¢Úó¢yÃ¢¢ÓÚy¢: çà¢ç¢H´ Ã¢¢é: J ¢ÚÄ¢¢´ Ä¢¢y¢¢SÄ¢ Ã¢¢y¢¢ãy¢ §Ã¢ Ã¢Á¢: JJ 58
S¢ }¢éãêy¢Z y¢¢¢|¢êy¢: à¢¢ñLy¢¢Ä¢ H¢ïÓ¢¢ï J ©}¢èËÄ¢ S¢Ã¢üy¢: ¢àÄ¢¢ì ¢Îè´ ÎêÚ¢ÎÃ¢ñÿ¢y¢ JJ 59
à¢¢ñpHó¢Ã¢¢¢¢¢´ çã}¢Ã¢y¢¢Îç¢:S¢ëy¢¢}¢ì J ¥¢¢h}¢¢ü¢éS¢¢Úï¢ y¢~¢ ¢ñyÄ¢ÜU}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 60
nu hksLkT ! ykðkt {nk½kuh støk÷{kt yríkþÞ fku{¤ ytøkðk¤k, ðLkLkkt

ftË{q¤ íkÚkk V¤Lkku {kºk yknkh fhíkk, W½kzu [hýu rð[híkk, LkkLke ô{h
nkuðk Aíkkt ðk½ ykrË ®nMkf ÃkþwykuÚke rLk¼oÞÃkýu Vhíkk níkk. {nkÄehsÄkhe,
ykí{Ëþeo íkÚkk ÃkqðkoÃkhLkku rð[kh fhe ÃkAeÚkes Mkðo fkÞo{kt «ð]¥k Úkíkk yuðk
Ëe½oËþeo, yíÞtík íkeûýçkwrØðk¤k Ãkkuíkk{kt yLktík þw¼ økwýku nkuðk Aíkkt Mkns
Ãký økðoLku Lkrn Ähíkk ¼økðkLk ©enrh ÃkkuíkkLkk ðýeoÄ{oLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhíkk
Úkfk ½kuh støk÷{kt rð[hý fhðk ÷køÞk.53-54
nu hksLkT ! ©enrhLku íkeðú ðihkøÞ nkuðkÚke íku MkktMkkrhf Mkw¾{kt yíÞtík
yÁr[ hk¾íkk. yíÞtík Ëw:¾YÃk ðLkðkMkLku Ãký ½hLkk Mkw¾ fhíkkt yrÄf Mkw¾YÃk
{kLkíkk níkk.55 ©e{ËT¼køkðíkLkk Ãkt[{ MftÄ{ktÚke sz¼híkSLkkt ykÏÞkLkLku
ðkt[e ©enrhyu yLkkMkõík çkwrØÞkuøkLkku yÇÞkMk fÞkuo, yLku Ãkw÷nk©{{kt sR
íkÃkùÞko fhðk {kxu yíÞtík WíftXkðk¤k ÚkÞk.56 íÞkhÃkAe Ãkw÷nk©{ íkhVLke
rËþkLku ÷ûÞ fhe [k÷ðk ÷køÞk, ©enrh yf ð¾ík {køko ¼qÕÞk yLku íku {køkuo
V¤ fu s¤ fktR «kó ÚkÞwt Lkrn. yu{ fhíkkt ºký rËðMk ÃkMkkh ÚkÞk.57 støk÷{kt
[k÷íkkt [k÷íkkt [kuÚku rËðMku Ãký fktR yknkh «kó ÚkÞku Lkrn, íkuÚke þheh rþrÚk÷
ÚkÞwt yLku ðkÞwLkk ÍÃkkxkÚke su{ æðsËtz Lke[u Ãkzu íku{ ©enrh ÄhýeÃkh Z¤e
Ãkzâk, íÞkhu yuf {wnqíko ðeíÞk ÃkAe Äehu Äehu Q¼k ÚkÞk Lku Lkuºkku W½kzeLku [khu
íkhV árü fhe íÞkhu Ëqh Ëqh yuf LkËe òuðk{kt ykðe.58-59
nu hksLkT ! {tË{tË økríkyu [k÷íkk ©enrh rn{k÷Þ ÃkðoíkLke ÃkkMkuLkk
¢¢¢ñ y¢¢ïÄ¢´ y¢y¢Sy¢SÄ¢¢: Ðí¢¢ çÜU@¢ ç¢Ã¢ëüçy¢}¢ì J y¢¢èÚS¢Ã¢Å¢¢Sy¢¢çmà¢¢¢}¢ S¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 61
SÃ¢ÐíïDSÄ¢ ãÚï: ÜëUÓÀî´ Ã¢¢Ã¢¢S¢S¢}¢éjÃ¢}¢ì J ¥à¢vÝéUÃ¢çó¢Ã¢ ÎíCé´ çÃ¢Ã¢ïà¢¢}Ï¢éç¢ô¢ ÚçÃ¢: JJ 62
S¢¢ïù¢S¢¢Ä¢ý¢¢è´ S¢Ä¢¢}¢é¢¢S¢¢}¢¢S¢ Îà¢üÄ¢¢ì J Ðí¢#¢¢¢´ y¢è±íÃ¢ñÚ¢xÄ¢´ ¢ñçDÜU¢¢¢´ çS¢ôy¢ Ðí|¢é: JJ 63
¥¢ÜU¢Ú¢ï }¢ã¢¢¢S¢è¢~¢ ÜëUc¢¢C}¢èç¢çà¢ J ¢¢ÎëàÄ¢y¢¢½íS¢y¢yÄ¢¢ Àó¢¢Ä¢ëÿ¢¢ç¢ Ó¢¢¢Í¢ ! JJ 64
çà¢Ã¢¢ Í¢êÜU¢p à¢¢ÎêüH¢: à¢ÏÎÄ¢y¢ §y¢Sy¢y¢: J ½í}¢çy¢ S}¢ Ó¢ çÛ¢Ìè¢¢´ à¢ÏÎ¢Sy¢èÿ¢¢p Á¢ç¿¢Úï JJ 65
¥¢S¢Í¢¢ÚÃ¢¢ |¢è}¢¢: S¢ãñÃ¢ Sy¢¢çÄ¢Õéç|¢: J ¢çÚy¢: ÐíSÈéUÚçy¢ S}¢ çÃ¢léy¢p }¢éãé}¢éüãé: JJ 66
|¢êy¢¢Ã¢ËÄ¢¢ï ½í}¢yÄ¢p ÎêÚ¢gÎëçà¢Úï }¢éãé: J |¢Ä¢VÚñÃ¢ S¢¢ Ú¢ç~¢¢èüÚ¢¢¢}¢Ä¢|¢êó¢ë¢! JJ 67
ãçÚSy¢é Ú¢¢¢¢çy¢}¢ïÃ¢ çÓ¢¢ï ÎëÉ¢S¢¢: SÃ¢´ ¢çÚçÓ¢y¢Ä¢¢¢: J
Ðí¢¢yS¢}¢¢ô¢ x¢y¢|¢è: Ðíà¢¢y¢ ¥¢S¢èm¢é|¢¢ü¢çÃ¢ãè¢Ã¢yS¢: JJ 68
LkkLkk Ãkðoík{ktÚke Lkef¤íke íku LkËeLku rfLkkhu ÃknkUåÞk. íku LkËe{kt MLkkLk fhe
ykÃkífk¤Lkk Ä{oLku yLkwMkkhu MktæÞkðtËLk ykrË rLkíÞ f{o fhe íku LkËeLkwt s¤ÃkkLk
fÞwO. suLkkÚke fktRf þktrík ÚkR. ÃkAe íku LkËeLku rfLkkhu Q¼u÷k rðþk¤ ðxð]ûkLke
Lke[u rð©k{ fÞkuo. íku Mk{Þu ÃkkuíkkLkk «kýr«Þ ¼økðkLk ©enrhLkk ðLkðkMk sLÞ
füLku Lknª òuR þfðkÚke ¼wðLk¼kMfh MkqÞoËuð Ãký yMíkk[¤Lku ÃkkBÞk.60-62
«Úk{ økkufw÷kü{eLke ytÄkhe hkík :- Úkkuzk rð©k{ ÃkAe
¼økðkLk ©enrhyu íkeðúðihkøÞðk¤k Lkircf çkúñ[kheykuLke Ä{o-{ÞkoËkykuLkwt
yk Ãk]Úðe Ãkh ÞÚkkÚko MÚkkÃkLk fhðk MkktsLke MktæÞk WÃkkMkLkk f{oLkwt yLkwckLk
fÞwO.63 nu hksLkT ! MktðíkT 1849 Lkk ©kðýðË økkufw÷kü{eLke hkºkeLkwt {nkLk
½kuh ytÄkÁt AðkÞwt. {u½kztçkhÚke ykfkþ ZtfkÞu÷wt nkuðkÚke íkkhk {tz¤Lkkt Ãký
ËþoLk Úkíkkt Lk níkkt. ykðku {nk ytÄfkh AðkÞku níkku.64 nu hksLkT ! ykðe ½kuh
ytÄkhe hkík{kt rþÞkr¤Þkt, ½wðz, ðk½ rðøkuhu «kýeyku ¼Þtfh þçËkuLkk yðks
fíkkO ynª íknª Ãkrh¼ú{ý fhe hÌkkt níkkt, íku{s ík{hktykuLkk íke¾k þçËku Ãký
Mkkt¼¤LkkhkLku fýoþq¤ Mk{kLk ÷køkíkk níkk. ykfkþ{kt ðes¤eLkk Ãkkík MkkÚku
{u½Lke ¼Þtfh øksoLkkyku Úkíke níke, yLku [khu íkhV ðkhtðkh ðes¤eLkk
Íçkfkhkyku Úkíkk níkk.65-66 Ëqh Ëqh ynª íknª ¼{íke ¼qíkkð¤kuLke nkh{k¤kyku
ðkhtðkh Ëu¾kíke níke. nu hksLkT ! {nk½kuh støk÷Lke yk ¼Þtfh hkºke
{nkÄehsþk¤e ÃkwÁ»kkuLku Ãký yríkþÞ rçknk{ýe ÷køku íkuðe níke.67
nu hksLkT ! ykðe ¼Þtfh hkºke{kt Ãký ¼økðkLk ©enrh þhehLkwt ¼kLk
y. 43 «Úk{ «fhý 395
y¢~¢¢Á¢x¢¢}¢ S¢ãS¢¢ ¢ëy¢S¢êÿ}¢M¢Sy¢Îà¢ü¢¢ïyS¢éÜU}¢¢¢: ¢Ã¢¢¢XÁ¢}¢¢ J
¢yÃ¢¢ y¢}¢¢ç¢y¢S¢}¢¢ç¢}¢Ã¢ïÿÄ¢ y¢¢é S¢¢¢´ |¢Ä¢VÚ}¢Ã¢ïyÄ¢ S¢ y¢~¢ y¢S¢¢ñ JJ69
ãçÚÐí±íÁÄ¢¢Ä¢¢´ çã}¢¢çÎíçÃ¢Ó¢Ú¢¢¢}¢¢ çmÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 42 JJ
-------------------------------
JJ ç~¢Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
}¢ã¢ç¢à¢¢Ä¢¢´ Ðí¢#¢Ä¢¢´ |¢ñÚÃ¢Sy¢~¢ |¢êy¢Ú¢Åì J ¥¢Ä¢Ä¢¢ñ S¢ãS¢¢ Ú¢Á¢¢ì ! ÜëUy¢¢y¢ §Ã¢ Îïçã¢¢}¢ì JJ 1
¼q÷e, áZ ykMkLkðk¤e Mk{krÄ{kt Wíkhe økÞk nkuÞ íku{ hkrÄfkLkk Ãkrík ¼økðkLk
©ef]»ýLkwt M{hý íku{s ykí{MðYÃkLkwt Ãkrh®[íkðLk fhíkk rLk¼oÞÃkýu «þktík
MðYÃku çkuXk níkk.68 íku Mk{Þu ¼økðkLk ©enrhLkkt ËþoLkLke yíÞtík WíftXk Ähkðíkk
ÃkðLkÃkwºk nLkw{kLkS LkkLkwt YÃk Äkhý fhe y[kLkf íku MÚk¤u ÃkÄkÞko Lku Mkküktøk
«ýk{ fhe òuÞwt íkku ©enrh Mk{krÄ ÂMÚkrík{kt rçkhksu Au, yLku yk støk÷{kt su
søÞkyu çkuXk Au íku MÚkkLk yríkþÞ ¼ÞkLkf Au yu{ òýe hûkk fhðk íÞktLku íÞkt
Q¼k hÌkk.69
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ©enrhyu
MkËt í kh ½hLkku íÞkøk fÞku o yLku rn{k÷ÞLkk ½ku h ðLk{kt rð[hý
rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u çkuíkk÷eMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --42--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 43
ðxð] û kðkMke fk¤¼i h ðkrË ¼q í kkð¤Lku nLkw { kLkSyu
[¾kzâku {u Ú keÃkkf.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! {æÞhkrºkLkku Mk{Þ ÚkÞku íkuðk{kt Mkðo
¼qík«uíkLkku yrÄÃkrík fk¤¼ihð ËunÄkheykuLkk SðLku ÷uðk ykðíkk fk¤Lke su{
ßÞkt ©enrh çkuXk Au íÞkt ykÔÞku.1
ç¢à¢¢Ó¢ñÇ¢üçÜU¢èç|¢p |¢ñÚÃ¢èÄ¢¢ïçx¢¢èx¢¢ñ: J Ã¢ëy¢çà¢êH¢¢ç¢p Á¢çÅH¢ïùL¢Ã¢èÿ¢¢: JJ 2
Îèç¢ÜU¢¢¢´ S¢ãdï¢ ÎëàÄ¢Sy¢¢HÎíé}¢¢ï¢}¢: J ÃÄ¢¢¢¢SÄ¢Sy¢èÿ¢ ÎĆî¢ï°í¢ï }¢c¢èÃ¢¢¢ïü |¢Ä¢VÚ: JJ 3
}¢¢é c Ä¢¢à¢é ¢ÿÄ¢¢çÎ}¢¢´ S ¢y¢ë # : w¢Ú¢ÚÃ¢: J Îy¢¢y¢Úx¢y¢¢´ p Ã¢ü ¢ì ¢à¢ê T èÃ¢y¢ »Ã¢ Ó¢ JJ 4
ÚQU¢ç@y¢S¢}¢°í ¢ X: Ðí ï y ¢ñ Ú ¢é x ¢y¢¢ï ù çS¢y¢ñ : J SÜU¢¢S¢QU¢Ny¢}¢ë x ¢Ã¢Ú¢ã}¢çãc¢¢çÎç|¢: JJ 5
y¢mÅÎíé}¢Ã¢¢S¢S¢p y¢m¢Ðí¢ç¢|¢¢ïÁ¢¢: J çÃ¢ã¢Ú¢¢Z Ó¢ |¢ÿÄ¢¢¢Z x¢y¢: ¢é¢L¢¢x¢y¢: JJ 6
y¢SÄ¢ y¢SÄ¢¢¢éx¢¢¢¢´ Ó¢ Í¢¢ïÚà¢ÏÎï¢ |¢êçÚ¢¢ J S¢~¢Sy¢¢ ÎéÎíéÃ¢éÃ¢üÄ¢¢: à¢¢ÎêüH¢l¢ §y¢Sy¢y¢: JJ 7
y¢ÓÀÏÎ´ }¢¢Lçy¢: ¢éyÃ¢¢ Ó¢RïU çÜUHçÜUHÃ¢ç¢}¢ì J y¢~¢S¢éSy¢ï¢ y¢ï S¢Ã¢ïü ÃÄ¢¢#ï¢ ÜUÜéU|¢p w¢}¢ì JJ 8
ãçÚSy¢ï¢ Á¢Á¢¢x¢¢Ú Ðíïy¢Ð´ Ó¢ ÎÎà¢ü y¢}¢ì J y¢¢¢Ä¢é¢éçmxÝ}¢¢¢: SÃ¢S¢Sy¢S¢¢ñ S¢ ç¢|¢üÄ¢: JJ 9
íku fk¤¼ihð rÃkþk[, zkrfLke, ¼ihðe yLku ÞkurøkLkeykuLkk Mk{wËkÞÚke
ðªxkÞu÷ku níkku, íkuýu nkÚk{kt rºkþq÷ Äkhý fÞwO níkwt. Ãkøk MkwÄe ÷ktçke sxkðk¤ku íku
÷k÷Äw{ LkuºkkuÚke yk{íku{ òuR hÌkku níkku.2 nòhku Ëeðzkyku Äkhe rÃkþk[Lkk
Mk{wËkÞLke ðå[u íkk÷ð]ûkLke su{ [ku Ëu¾kíkku níkku. Ãknku¤wt {w¾ yLku ¼Þtfh
íkeûý Ëktíkðk¤ku íku fk¤¼ihð fks¤ suðku fk¤ku nkuðkÚke {nk¼tÞfh sýkíkku
níkku.3 {Lkw»Þ, Ãkþw, Ãkûke ykrËfLkwt {ktMk ¾kR ¾kRLku ík]ó ÚkÞku níkku, økËo¼Lkk
suðk ¼Þtfh þçËkuLku fhíkku íku Ëktík{kt Sðíkkt ÃkþwykuLku [kðíkku nkuðkÚke ÷kuneÚke
íkuLkk Mk{økú yðÞðku ¾hzkÞu÷ níkkt, fks¤ suðk fk¤k ðýoLkk «uíkku íkuLke ÃkkA¤
ykðe hÌkk níkk. {hu÷kt {]øk÷kt, ¼qtzku yLku Ãkkzkyku ¾¼k WÃkh Lkk¾eLku íku
ykðíkku níkku. ©enrh su ð]ûk Lke[u rðhksíkk níkk íku ðxð]ûk{kt íkuLkku rLkðkMk níkku
yLku íku ðLkLkkt «kýeyku íkuLkwt ¼kusLk níkwt íkuÚke yknkh yLku rðnkh {kxu çknkh
sR ÃkkAku íku ðxð]ûk ÃkkMku ykÔÞku.4-6
nu hksLkT ! íku fk¤¼ihð yLku íkuLkk yLkwÞkÞe ¼qík«uíkkuLkk yLkuf ¼ÞkLkf
þçËkuÚke ºkkMk Ãkk{u÷kt ðLkLkkt ðk½ ykrË Ãkþwyku [khu íkhV yk{ íku{ ¼køkðk
÷køÞkt. íku Mk{Þu íkuLkk ¼Þtfh þçËku Mkkt¼¤e ©enrhLkkt ËþoLku ykðu÷k
nLkw{kLkSyu ðkLkh òríkLkku rf÷rf÷kx æðrLk fÞku,o Ëþu rËþkyku{kt ÔÞkÃke økÞu÷k
íku nLkw{kLkSLkk ¼ÞkLkf æðrLkÚke fk¤¼ihð yLku ¼qík«uíkLkk økýku {nkºkkMk
Ãkk{ðk ÷køÞk.7-8 íku Mk{Þu nLkw{kLkSLkku þçË Mkkt¼¤e ©enrh Mk{krÄ{ktÚke
òøkúík ÚkÞk Lku Mkk{u Q¼u÷k ¼qík«uíkkrËfLkk yrÄÃkrík ¼Þtfh ¼ihðLku òuÞku.
ykðk ¼Þtfh ¼ihðLku òuðk Aíkkt fkuR òíkLkku ¼Þ ÃkkBÞk ðøkh rLk¼oÞÃkýu
©enrh MðMÚkr[¥ku çkuXk hÌkk yLku Vhe Mk{krÄ{kt Wíkhe økÞk.9
y. 43 «Úk{ «fhý 397
y¢´ ÎëcÅì±¢ S¢x¢¢: RéUh¢ï |¢ñÚÃ¢¢ï |¢è}¢Îà¢ü¢: J Ðí¢ã¢S}¢yS¢¢¢x¢´ sï¢´ |¢êy¢ ! |¢ÿ¢Ä¢ S¢yÃ¢Ú}¢ì JJ 10
Ðíyï ¢ ! }¢¢ÚÄ¢ à¢êHï ¢ Úÿ¢: ! w¢¢Î¢SÄ¢ Ó¢¢ç}¢c¢}¢ì J ç¢Ï¢ Ç¢çÜUç¢ ! à¢èÍ¢í́ yÃ¢´ ÜUÃ¢¢ïc¢´ ÚQU}¢SÄ¢ Ó¢ JJ 11
Ã¢Îçó¢y¢´ y¢yS¢}¢è¢}¢¢x¢y¢¢ï ãy¢é}¢ély¢: J x¢¢¢ çÁ¢Í¢ëÿ¢Ã¢Sy¢´ Ó¢ Ó¢RéUÍ¢¢ïüÚ´ ÚÃ¢´ }¢éãé: JJ 12
y¢¢Ã¢ySÃ¢M¢´ Á¢°í¢ã }¢ã¢çx¢çÚç¢|¢´ ÜUç¢: J ¢éÓÀï¢¢Ã¢ïCK à¢y¢à¢: ç¢à¢¢Ó¢¢S¢¢ïùã¢y¢Î¢ JJ 13
}¢ëy¢Ðí¢Ä¢¢ Ï¢|¢êÃ¢éSy¢ï çÜUy¢é SÃ¢¢à¢é|¢ÜU}¢üç|¢: J ¢¢ÚÜU¢ §Ã¢ Îè¢¢üX¢ ¢ ç¹íÄ¢y¢ï S}¢ |¢êç}¢¢ ! JJ 14
|¢ñÚÃ¢´ ÎëÉ}¢éCKñÃ¢ y¢¢ÇçÄ¢yÃ¢¢ }¢ã¢ÚÃ¢}¢ì J Ó¢ÜU¢Ú |¢êÄ¢: ÜUèà¢ïÎí¢ï Îà¢üÄ¢çÃ¢ÜëUy¢¢¢¢}¢ì JJ 15
©m}¢ÚQU}¢¢SÄ¢ï¢ Ä¢¢y¢yS¢ ãy¢¢ï |¢éçÃ¢ J x¢Çà¢ñH §Ã¢¢x¢ïÎí¢Óê¢üÄ¢Ày¢à¢: SÃ¢ÜU¢¢ì JJ 16
¢é¢Sy¢¢Ç¢|¢èy¢¢ïùS¢¢ñ à¢¢ñÎêüÚ}¢x¢¢¢y¢: J ÎéÎíéÃ¢ép x¢¢¢Sy¢SÄ¢ ~¢Sy¢¢: S¢Ã¢ü §y¢Sy¢y¢: JJ 17
nu hksLkT ! òuðk {kºkÚke ¼Þtfh sýkíkku yLku ¼qík«uíkLkk xku¤k{kt Q¼u÷ku

¼ihð ©enrhLku ÃkkuíkkLkk MÚkkLk{kt çkuXu÷k òuRLku yíÞtík ¢kuÄkÞ{kLk ÚkÞku yLku
fnuðk ÷køÞku fu nu ¼qíkku ! yk íkÃkMðe ykÃkýk yrÄfkhLkk ûkuºk{kt ykÔÞku Au,
íkuLkwt ík{u ¼ûký fhku. nu «uíkku ! ík{u yuLku rºkþq÷Úke {khku. nu hkûkMkku ! ík{u yuLkwt
{ktMk ¾kyku. nu zkrfLkeyku ! ík{u yuLkwt økh{køkh{ ÷kune Ãkeyku. yk «{kýu
çkfíkku ©enrhLku {khðk íkíÃkh ÚkR ©enrhLke Mk{eÃku ykÔÞku, yLku íkuLkk yLkw[hku
Ãký ©enrhLku Ãkfzðk ðkhtðkh ½kuh yðkòu fhðk ÷køÞk.10-12
nu hksLkT ! íkuðk{kt íkku nLkw{kLkSyu {kuxk zwtøkhk suðwt rðþk¤ ÃkkuíkkLkwt
YÃk Äkhý fÞwO yLku ÃkkuíkkLkk [{ífkhe ÷ktçkkt ÃkqAzkt ðzu MkUfzku ¼qík«uíkkuLku ðªxeLku
çkktÄe ÃkkuíkkLkk ÃkøkLke ÷kíkkuLkku «nkh fhðk ÷køÞk.13 nu ¼qr{Ãkrík ! nLkw{kLkSLke
÷kíkkuLkk «nkhÚke íkuykuLkkt ytøkku íkqxe Vwxe rAÒkr¼Òk ÚkÞkt Lku {]ík:«kÞ ËþkLku
ÃkkBÞkt, Aíkkt Ãký Lkkhfe SðkuLke ÃkuXu ÃkkuíkkLkkt yþw¼ f{kuoLkwt V¤ ¼kuøkððkLkwt
çkkfe nkuíkkt fkuR {Þko Lkrn.14 ÃkAe nLkw{kLkSyu ¼ihðLku ÃkkuíkkLke ð@Mk{kLk
økkZ {wrüfkLkku òuhËkh «nkh fhe ¼ÞkLkf YÃk Ëu¾kze {kuxe øksoLkk fhe yuf
{wrüfkLkku «nkh fÞkuo íkuÚke ¼ihðLkk {w¾{ktÚke ÷kuneLke WÕkxeyku Úkðk ÷køke.
yLku ÃkkuíkkLkk MkkÚke MkUfzku ¼qík«uíkkuLkwt fh[h½ký ðk¤íkku íku ¼ihð røkrhrþ¾h
WÃkhÚke íkqxe Ãkzu÷k {kuxk ÃkÚÚkhLke {kVf Ähýe WÃkh Z¤e Ãkzâku.15-16 ÃkAe
nLkw{kLkSLke {wrüfkLkk ÃkwLk: «nkhLkk ¼ÞÚke ¼Þ¼eík ÚkR Äe{uÚke WXe Äehu
Äehu Ëqh Ëqh [kÕÞku økÞku. yLku íku{Lkk MkkÚke ¼qík«uíkLkk Mk{qnku Ãký ÚkhÚkh Äús w íkk
yk{ íku{ [khu íkhV Ãk÷kÞLk ÚkR økÞk. 17
y¢~¢ y¢~¢ ç¢HèÄ¢ñÃ¢ y¢S¢éSy¢ï S¢ÜUH¢´ ç¢à¢¢}¢ì J ÜU¢èÎí¢ùï çSy¢ x¢y¢¢ï Ã¢ïçy¢ Ã¢èÿ¢}¢¢¢¢: Ðíçy¢ÿ¢¢}¢ì JJ 18
Ä¢¢¢çS¢y¢Sy¢é |¢x¢Ã¢¢¢ì x¢êÉñEÄ¢ü: SÃ¢}¢¢Ä¢Ä¢¢ J ¢ñÃ¢¢¾íÃ¢èçyÜUç@Îç¢ ÃÄ¢é¢S¢¢ñ Ó¢¢L¢¢ïÎÄ¢ï JJ 19
F¢yÃ¢¢çqÜÚ ÜéUÃ¢üy¢ïùS}¢ñ ÈUH¢Ä¢¢NyÄ¢ }¢¢Lçy¢: J S¢éS±¢Îêç¢ ÎÎ¢ñ Á¢¢¢ó¢é¢¢ïc¢¢Ó¢y¢éCÄ¢}¢ì JJ 20
ãçÚ: ÜëUy¢¢çqÜUSy¢SÄ¢ Ðíà¢´S¢ó¢é¢ÜU¢çÚy¢¢}¢ì J |¢évyÃ¢¢ y¢¢ç¢ Á¢H´ ¢èyÃ¢¢ x¢y¢é}¢ñÓÀ¢y¢¢ïù°íy¢: JJ 21
ã¢ê}¢y¢´ ¢çÚcÃ¢ÁÄ¢ Ï¢¢H}¢ê<y¢¢Ú´ y¢y¢: J Ðí¢ã ÚÿÄ¢¢ Ã¢Ä¢´ ÜU¢Hï yÃ¢Ä¢¢ùçS¢ ÜéUHÎïÃ¢y¢¢ JJ 22
}¢¢Lçy¢Sy¢}¢éÃ¢¢Ó¢¢ }¢¢ }¢¢´ }¢¢ïãÄ¢ }¢¢Ä¢Ä¢¢ J Î¢S¢¢ïùçS}¢ y¢Ã¢ ãï Ú¢}¢! ¢}¢ü¢Î¢ ! }¢¢´ S}¢Úï: JJ 23
©vyÃ¢ïy¢}¢y¢<¢}¢x¢¢yÐíèy¢: ¢Ã¢¢ÝÎ¢: J ©ÎÑì}¢éw¢¢ï ãçÚ: Ðí¢Ä¢¢yÐí¢ç¢¢ïÄ¢SÜëUÎèÿ¢¢: JJ 24
nu hksLkT ! íku ¼ihð yLku íkuLkk ¼qíkøkýku {nkfrÃk nLkw{kLk økÞku fu Lkrn
? yu{ «ríkûkýu AqÃke heíku yk çkksw òuíkkt íku MÚkkLk{kt AqÃkkRLku yk¾e hkºke çkuMke
hÌkkt. Ãkhtíkw fkuRLku rLkÿk ykðe Lkrn.18 ÃkkuíkkLke {kÞkÚke yiïÞo «íkkÃkLku AqÃkkðeLku
æÞkLk ÂMÚkrík{kt çkuXu÷k ¼økðkLk ©enrh ykx÷ku fku÷kn÷ Úkðk Aíkkt yuf Ãký
þçË çkkuÕÞk Lkrn. yLku MkqÞkuoËÞ Úkíkkt æÞkLk Ëþk{ktÚke òøkúík ÚkÞk. ÃkAe LkËe{kt
MLkkLk fhe ÃkkuíkkLkku MktæÞkðtËLk ykrË rLkíÞrðrÄ fÞkuo. íkuðk{kt nLkw{kLkSyu
©enrhLku [kh rËðMkLkk ¼qÏÞk òýe MkwËt h MðkrËü V¤ku ÷kðeLku yÃkoý fÞkO.19-
20
íku Mk{Þu ykröf rðrÄÚke Ãkhðkhu÷k ©enrhyu nLkw{kLkSLkk WÃkfkhLke ¾qçk
«þtMkk fhe yLku íkuýu yÃkoý fhu÷kt V¤ku XkfkuhSLku Lkiðuã Ähe ©enrh «MkkË
sBÞk yLku s¤ÃkkLk fhe íÞktÚke ykøk¤Lkk «Ëuþku{kt sðkLke RåAk fhe.21
nLkw{kLkSLke MkuðkÚke yrík«MkÒk ©enrh :- nu hksLkT ! ©enrh
LkkLkwt çkk¤MðYÃk ÷R Q¼u÷k nLkw{kLkSLku çkkÚk{kt ÷R ¼uxâk yLku fnuðk
÷køÞk fu nu nLkw{kLkS ! ík{u {kÁt ykðk fkuR ykÃkífk¤{kt hûký fhíkk hnuòu.
fkhý fu ík{u y{khk fw¤Ëuð Aku. nu hksLkT ! íku ð¾íku nLkw{kLkS ¼økðkLk
©enrh «íÞu fnuðk ÷køÞk fu, nu {khk RüËuð hk{ ! ík{khe {Lkw»Þ÷e÷kYÃk
{kÞkÚke {Lku {kun Lk Ãk{kzku. fkhý fu, nu Ä{oLktËLk ! nwt ík{khku ËkMk Awt. õÞkhuf
ík{khk ËkMkLke økýLkk{kt {Lku ÞkË fhòu.22-23 nu hksLkT ! yk «{kýu fneLku
ÃkðLkÃkwºk ¾qçk «MkÒk ÚkÞk yLku íÞktÚke ytíkÄkoLk ÚkÞk. ÃkAe ËþoLk {kºkÚke Sð«kýe
{kºkLkwt fÕÞký fhLkkhk ¼økðkLk ©enrh íÞktÚke W¥khrËþk íkhV ykøk¤ [kÕÞk.
yk heíku ©enrh {køko{kt [k÷íkkt ßÞkt hkºke ÚkkÞ íÞkt s rLk¼oÞ ÚkR rLkðkMk
fhíkk yLku su fkuR V¤-Vq÷ fu yÒkkrË «kó ÚkkÞ íkuLkwt ¼kusLk ÷uíkk yLku õÞkhuf
y. 43 «Úk{ «fhý 399
Ä¢~¢ Ú¢ç~¢: ¢y¢ï}¢¢x¢ïü y¢~¢ñÃ¢¢ïÃ¢¢S¢ ç¢|¢üÄ¢: J Ä¢¢¢HÏ¢ÈUH¢ó¢¢çÎ |¢é@¢¢: Ò ¢²é¢¢Ã¢S¢¢ì JJ 25
çÎ¢ñ: ÜUçy¢¢Ä¢ñ: àÄ¢¢}¢´ y¢´ ÃÄ¢y¢èyÄ¢ çã}¢¢HÄ¢}¢ì J ¥°íï Eïy¢´ y¢}¢ïÃ¢¢ôÎí ÎÎà¢ü x¢x¢¢S¢ëà¢}¢ì JJ 26
Ú¢ñ²Ã¢¢Z Îíé}¢ñãèü¢´ ¢à¢é¢ÿÄ¢¢çÎÃ¢<Á¢y¢}¢ì J çÃ¢çÓ¢~¢¢¢y¢éw¢ç¢ç|¢Ä¢éüQÚ çÃ¢y¢y¢ÜUÎÚ}¢ì JJ 27
y¢¢çSÃ¢Á¢¢S¢´S¢ïÃÄ¢´ S¢ïçÃ¢y¢´ ÎïÃ¢y¢¢x¢¢ñ: J ÒUçÓ¢Ó ãï}¢Ã¢¢Z y¢´ ÎÎà¢ü çx¢çÚ}¢jéy¢}¢ì JJ 28
©¢yÄ¢ÜU¢SÃ¢ïÃ¢ Ó¢Ú´Sy¢SÄ¢¢S¢¢Ã¢ïÜUÎ¢ ¢ë¢ ! J çÃ¢S}¢ëy¢¢Ã¢¢ ¢Îè´ ÜU¢ç@yÐí¢¢ y¢y¢¢Îç¢:S¢ëy¢¢}¢ì JJ 29
y¢¢´ ÒUçÓ¢Á¢¢éÎÍÝ¢ïÎ¢´ ÒU¢Ä¢x¢¢¢Á¢H¢´ ãçÚ: J Ðíçy¢¢êÚ´ y¢Ú¢ì Ä¢¢y¢¢ï ÎÎà¢¢ü°íï ¢x¢mÄ¢}¢ì JJ 30
»ÜUSy¢SÄ¢¢: ¢çp}¢ï Ó¢ Ðí¢x¢ïÜUp¢ïó¢y¢¢ï çx¢çÚ: J y¢Ä¢¢ïÚy¢¢üÎè}¢êH}¢Ã¢ñÿ¢y¢ }¢ã¢x¢éã¢}¢ì JJ 31
WÃkðkMk Ãký Úkíkku.24-25

ðýeoLkwt ~Þk{røkrhÚke ïuíkrøkrhÃkh ykøk{Lk :- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! yk heíku fux÷kf rËðMkku «Mkkh Úkíkkt ©enrhyu rn{k÷ÞLkk
~Þk{røkrh rþ¾hkuLkwt WÕ÷t½Lk fhe ykøk¤Lkk «Ëuþ{kt rn{k÷ÞLkk økøkLkMÃkþeo
ïuíkrøkrh rþ¾hkuLkkt ËþoLk fÞkO.26 yk ïuíkrøkrh òýu [ktËeLkku Zøk÷ku nkuÞ íkuðku
sýkíkku níkku. íku Ãkþw, Ãkûke yLku ð]ûkkuÚke hrník níkku, Ãkhtíkw yLkuf «fkhLke Äkíkw
¼hu÷e ¾kýkuÚke Þwõík níkku, yLku íku{kt rðþk¤ økwVkyku Ãký níke.27 íkÃkMðe
ÃkwÁ»kku yLku ËuðíkkykuLkkt ð]tËku suLkwt çknw MkuðLk fhu Au yuðku yk ïuíkrøkrh MkqÞoLke
rfhýku ÃkzðkÚke õÞktf MkkuLkkLkk ðýo suðku sýkíkku níkku. ykðk yËT¼qík
ïuíkrøkrhLkkt ©enrhyu ËþoLk fÞkO.28 rn{k÷ÞLkk ïuíkrøkrhLke x¤uxe{kt rð[hý
fhíkk ©enrh yuf ð¾ík {køko ¼qÕÞk Lku Ãkðoík ytËhÚke Lkef¤eLku «Mkkh ÚkR
hnu÷e LkËeLku rfLkkhu ykÔÞk.29 yk LkËe fkuR søÞkyu Zª[ý ÃkÞOík s¤ðk¤e
íkku fkuR søÞkyu yøkkÄ s¤ðk¤e níke, ©enrh íku{kt Mkk{u Ãkqhu íkheLku [kÕÞk
íÞkt ykøk¤Lkk ¼køk{kt rðþk¤ økøkLk[wtçke çku ÃkðoíkkuLkkt ËþoLk ÚkÞkt.29-30
ðýeoLku {qík{kLk rn{k÷Þu Ëu¾kzâku {køko :- nu hksLkT !
íku{ktÚke yuf yrík [ku Ãkðoík íku LkËeLkk Ãkqðo ¼køk{kt níkku yLku çkeòu íkuðku s
Ãkðoík LkËeLkk Ãkrù{¼køk{kt níkku. ©enrhyu íku çkÒku ÃkðoíkLke ðå[u yk LkËeLkk
WËTøk{ MÚkkLkYÃku yuf {kuxe økwVk òuR.31 ynªÚke ykøk¤ sðkLkku nðu fkuR
{køko Ëu¾kíkku Lk níkku. ÃkkAwt Ãký ð¤kÞ Lkrn. íkuðk{kt MkqÞoLkkhkÞý yMíkk[¤
ÃkkBÞk. íku Mk{Þu ©enrhyu ÃkqðorËþkLkk Ãkðoík WÃkh fkuR Ëuðsuðku sýkíkk ÃkwÁ»kLku
òuÞku.32 nu hksLkT ! íku ÃkwÁ»k çkeswt fkuR Lkrn Ãkhtíkw {qík{kLk MðÞt rn{k÷Þ
y¢y¢¢ïùÃ¢¢¢´ S¢ ¢¢¢àÄ¢yS¢êÄ¢üp¢Sy¢}¢é¢¢x¢}¢y¢ì J ¥¢ Ðí¢v¢Ã¢üy¢ï ÜUçpy¢ì ¢é}¢¢¢ì ÎëC¢ïù}¢Ú¢ï¢}¢: JJ 32
S¢ çã }¢êy¢¢ïü çã}¢çx¢çÚSy¢´ ÜUç@çyS¢hÄ¢¢ïçx¢¢}¢ì J ÎñÃ¢¢Î}¢¢x¢üx¢´ ¿¢¢yÃ¢¢ y¢~¢ }¢¢x¢ü}¢Îà¢üÄ¢y¢ì JJ 33
ÐíçÃ¢àÄ¢¢SÄ¢¢´ x¢éã¢Ä¢¢´ yÃ¢´ ¢l¢}¢ïÃ¢ ±íÁ¢ÓÀ¢ñ: J ¥°íï Ã¢y}¢ü Ðí¢SÄ¢S¢èçy¢ y¢}¢évyÃ¢¢ù|¢êç¢Ú¢ï ¢x¢: JJ 34
y¢ÓÀ>yÃ¢¢ ÐíÓ¢H´Sy¢ï¢ ¢¢¢ |¢êçÚy¢}¢¢ï|¢ëy¢¢ J ç¢à¢: Ðí¢}¢Ä¢¢}¢¢y¢ï Ï¢çã}¢¢üx¢ü}¢Ã¢¢¢ S¢: JJ 35
y¢~¢x¢¢¢Á¢H¢ï ÎëC¢ï OÎSy¢ï ¢¢çy¢çÃ¢Sy¢ëy¢: J y¢Åï y¢SÄ¢¢Ã¢S¢¢¢´ y¢é ç¢à¢¢´ ÿ¢éç¢y¢ »Ã¢ S¢: JJ 36
Ðí¢y¢Sy¢y¢: ÐíÓ¢çHy¢Sy¢ëy¢èÄ¢ïùçq }¢ã¢¢¢}¢ì J Ðí¢¢ïy¢´ S¢ ÃÄ¢y¢èÄ¢¢Ä¢ Îéx¢üS¢¢¢¢ç¢ |¢êçÚà¢: JJ 37
§y¢´ s}¢¢Ýéc¢ÜëUçy¢¢ëü¢ ! Ã¢<¢Ú¢Á¢: ¢àÄ¢ó¢é}¢¢Á¢¢çÄ¢y¢é: S¢ çÃ¢çÓ¢~¢à¢¢ï|¢¢}¢ì J
Ðí¢¢¢¢}¢´ ÜUçy¢¢Ä¢ñ<ÎÃ¢S¢ñ}¢ü¢¢ï¿¢´ ¾ír¢¢y}¢Á¢SÄ¢ ¢éHã¢wÄ¢}¢é¢ï: ÐíçS¢h}¢ì JJ38
|¢ñÚÃ¢x¢¢¢Ú¢Á¢Ä¢¢éHã¢¢}¢¢x¢}¢¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ç~¢Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ43JJ
-------------------------------
níkk. ËiððþkíkT fkuR rMkØ çkk÷kÞkuøke {køko ¼qÕÞk Au, yu{ òýe {køko Ëu¾kzðk
ykÔÞk níkk, íku {køko Ëu¾kzíkkt çkkuÕÞk fu, nu Þkuøkuïh ! ík{u yk økwVk{kt «ðuþ
fhku. økwVk{ktÚke ykðe hnu÷e LkËe{kt Äehu Äehu ykøk¤ [k÷íkkt ík{Lku ykøk¤
{køko «kó Úkþu, nu hksLkT ! yk «{kýu ©enrhLku {køko Ëu¾kze rn{k÷Þ yá~Þ
ÚkR økÞk.33-34
nu hksLkT ! rn{k÷ÞLkkt ykðkt ð[Lkku Mkkt¼¤e ¼økðkLk ©enrh yríkþÞ
ytÄfkh{Þ íku økwVkLkk {køkuo LkËeLkk Mkk{u Ãkqhu [k÷ðk ÷køÞk. [k÷íkkt [k÷íkkt
hkºkeLkk yuf Ãknkuh ÃkAe ykþhu Lkð ðkøÞkLkk Mk{Þu økwVkÚke çknkh LkeféÞk Lku
yuf {køkoLku ÃkkBÞk.35 íÞkhu ©enrhyu íku MÚk¤u s¤Úke ¼hu÷ku rðþk¤ yLku
yøkkÄ yuf Ähku òuÞku. ¼qÏÞk ÚkÞu÷k ©enrh íku ÄhkLku rfLkkhu s hkíkðkMkku
hÌkk.36 «kík:fk¤u íku ÄhkLkk MÚkkLkuÚke ykøk¤ [k÷íkkt yLkuf {nk rðfx MÚk¤kuLku
WÕ÷t½Lk fhe ºkesu rËðMku fkuR yuf «rMkØ {nk{køkoLku ÃkkBÞk.37
«rMkØ Ãkw ÷ nk©{{kt «u { ðíkeÃkw º kLkw t ÃkrðºkÃkkËkÃko ý :- nu
hksLkT ! yk heíku ykøk¤ [k÷íkkt [k÷íkkt y{kLkwr»kf rËÔÞ÷e÷kLkku rðMíkkh fhíkk
Lkircf ðýeo ¼økðkLk ©enrh ÃkkðoíkeLkk rÃkíkk rn{k÷ÞLke yLkufrðÄ þku¼k
MktÃkr¥kLkwt ËþoLk fhíkk fux÷kf rËðMkku ÃkAe çkúñkLkk Ãkwºk Ãkw÷n{wrLkLkk Lkk{Úke
«rMkØ yuðk yíÞtík {Lkkunh Ãkw÷nk©{ ûkuºk{kt ykÔÞk.38
y. 44 «Úk{ «fhý 401
Ó¢y¢épyÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 44 JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢´ ÎÎà¢¢ü¢}¢´ ÜëUc¢¢ï Îà¢ü¢¢ÎïÃ¢ ¢¢Ã¢¢}¢ì J y¢¢: çS¢çhÐíÎ´ y¢ê¢Z ¢Ä¢¢èÄ¢´ }¢é}¢éÿ¢éç|¢: JJ 1
Ä¢~¢¢y}¢|¢QUÃ¢¢yS¢ËÄ¢¢çÎÓÀ¢M¢ï¢ ç¢yÄ¢Î¢ J S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢: S¢çó¢çãy¢¢ï |¢x¢Ã¢¢|¢Ã¢çy¢ {íéÃ¢}¢ì JJ 2
¥¢c¢ü|¢¢ï |¢Úy¢¢ï Ä¢~¢ y¢¢pRïU ¢éÚ¢ ¢ë¢ ! J }¢ã¢¢éÄ¢¢ Ó¢RU¢Îè ¢çÚy¢¢ï Ä¢~¢ Ã¢y¢üy¢ï JJ 3
y¢~¢ F¢yÃ¢¢ }¢ã¢¢l¢´ ç¢yÄ¢ÜU}¢ü çÃ¢¢¢Ä¢ Ó¢ J S¢ Ó¢RïU }¢éQU¢¢¢SÄ¢ çÃ¢c¢¢ïÎüà¢ü¢¢êÁ¢¢ï JJ 4
|¢Úy¢SÄ¢ y¢¢:S¢¢¢ï SÃ¢¢Ã¢¢S¢}¢ÜUÚ¢ï¢y¢: J y¢mÎ¢Ú¢¢¢´ çÃ¢c¢¢ïÚÜU¢c¢èüÓ }¢ã¢y¢¢¢: JJ 5
}¢ëx¢¢|¢ïü ÎÄ¢Ä¢¢ y¢SÄ¢ çÃ¢c¢ê¢¢S¢¢ ¥¢S¢ Ä¢: J çÃ¢ÍÝæ S}¢Ú´Sy¢´ Ó¢ }¢éãéÚS¢X¢ï ç¢yÄ¢}¢¢S¢ S¢: JJ 6

©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt ¼ihð yLku
íkuLkk ¼qík«uíkkrË økýkuLkku Ãkhk¼ð fhe ©enrh Ãkw÷nk©{ûkuºk{kt ÃkÄkÞko
yu Lkk{u íkuíkk÷eMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --43--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 44
Ãkw÷nk©{{kt ©enrhyu íkÃkùÞko fhe MkqÞoLkkhkÞýLku
«MkÒk fÞko .
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLk ! ËþoLk {kºkÚke ÃkkðLk fhLkkh íkífk¤
íkÃkLke rMkrØ ykÃkLkkh yLku {w{ûw kwsLkkuyu yk©Þ fhðk ÞkuøÞ yuðk Ãkw÷nk©{Lkkt
¼økðkLk ©enrhyu ËþoLk fÞkO.1 su yk©{{kt ¼õíkðíMk÷ ¼økðkLk ©ef]»ý
ÃkkuíkkLkk ¼õíksLkku WÃkh yríkþÞ ðkíMkÕÞ ¼kð nkuðkÚke íkuLku yÃkurûkík YÃkLku
Äkhý fhe rLkhtíkh rLkðkMk fheLku hnu Au.2
nu hksLkT ! yk yk©{{kt Ãkqðuo É»k¼ËuðLkk Ãkwºk ¼híkSyu íkÃkùÞko
fhe Au, íku{s ynª MLkkLk {kºkÚke yríkÃkkðLk fhLkkh øktzfe LkËe yk©{Lke
[khu íkhV [¢kfkhu ðne hne Au.3 ¼økðkLk ©enrhyu íku {nk Ãkrðºk LkËe{kt
MLkkLk fhe ÃkkuíkkLkku rLkíÞrðrÄ fhe ¼økðkLk rð»ýwLkk y[ko MðYÃku rçkhksíkk
{wõíkLkkÚk ¼økðkLkLkwt ËþoLk yLku ÃkqsLk fhe {nk íkÃkMðe ©enrhyu ¼híkSLkk
s íkÃkkuMÚkkLk{kt ÃkkuíkkLkku rLkðkMk fÞkuo yLku ¼híkSLke su{ s rð»ýwLke ykhkÄLkk
S¢yÄ¢QUÏ¢¢sS¢X¢ïùç¢ ¢éÚ@¢ÜU¢¢´ }¢éãé: J çÓ¢y¢Ä¢ó¢¢y¢ÚSÄ¢¢ç¢ Ï¢éhK¢Îï: S¢X}¢éÁã¢ñ JJ 7
¥S¢X´ ç¢x¢éü¢´ à¢éh´ ÐíÜU¢à¢´ ç¢yÄ¢}¢ÿ¢Ú}¢ì J S¢çÓÎíê¢´ SÃ¢}¢¢y}¢¢¢´ }¢Ä¢y¢ï S}¢¢Á¢}¢ÃÄ¢Ä¢}¢ì JJ 8
y¢~¢ñÜïU¢ ¢Î¢ çy¢Dó¢êÃ¢üÏ¢¢ãémÄ¢¢ï Á¢¢¢ì J x¢¢Ä¢~¢è´ Ã¢ïÎÁ¢¢¢è´ y¢¢¢ïùy¢Ä¢y¢ ÎécÜUÚ}¢ì JJ 9
¥ÜüU}¢ÇH}¢Ä¢S¢´ |¢x¢Ã¢y¢´ çãÚ}¢Ä¢}¢ì J à¢WÓ¢RU¢Ú´ ÎïÃ¢´ ÎÄ¢¢ñ NçÎ y¢¢pÚ¢ì JJ 10
ç~¢ÜU¢H´ x¢ÇçÜUF¢¢´ }¢éQU¢¢¢¢SÄ¢ ¢êÁ¢¢}¢ì J çÃ¢Î¢yÐíyÄ¢ã´ Ó¢RïU y¢¢: ÈUHÎH¢çÎ|¢éÜìU JJ 11
y¢SÄ¢ çÃ¢ÐíÏ¢Å¢ïÏ¢¢üËÄ¢ï ÎëcÅì±¢ |¢êçÚy¢Ú´ y¢¢: J çÃ¢S}¢Ä¢´ Ðí¢¢éÚyÄ¢¢Z Ï¢ãÃ¢¢ïùç¢ y¢¢çSÃ¢¢: JJ 12
ôÜU ÜU¢Ä¢¢¢Ã¢ »c¢ ôÜU {íéÃ¢ ©y¢ SÜUÎ: ÜéU}¢¢Ú¢ïù¢Ã¢¢ J
Î¢¢ï Ã¢¢ «|¢é Ú ï c ¢ çÜUó¢é |¢x¢Ã¢¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢<c¢¢ü Ú : JJ
fhðk ÷køÞk.4-5 ¼híkSLku su{ {]økçkk¤f WÃkh ËÞk fhðkÚke ¼økðkLkLke

ykhkÄLkk{kt su rðÎLk ÚkÞwt níkwt íkuLkwt {Lk{kt Mkíkík yLkwMktÄkLk hk¾e ©enrh n{uþkt
rLk:MktøkÃkýu ðíkoíkk níkk.6
nu hksLkT ! yk heíku ©enrh çknkhÚke rLk:MktøkÃkýu ðíkoíkk Aíkkt Ãký
©e{ËT¼køkðíkLkk [kuÚkk MftÄ{kt LkkhËSyu «k[eLk çkn»k hkòLku fnu÷e Ãkkt[
yæÞkÞðk¤e ÃkwhtsLkhkòLke fÚkkLku ÃkkuíkkLkk ytíkh{kt ðkhtðkh rð[khe çkwrØ
ykrËLkk MktøkLkku Ãký íÞkøk fhe ËeÄku. yLku ÃkkuíkkLkk ykí{kLku yMktøk, rLkøkwoý,
þwØ, rLkðfkhe, «fkþf, rLkíÞ, yLkkrË, yûkh, MkíÞMðYÃk, [iíkLÞMðYÃk,
ysL{k yLku yrðLkkþe {kLkðk ÷køÞk.7-8
ðýeoyu yufÃkøku Q¼k hne fhu÷wt íkeðúíkÃk :- nu hksLkT !
¼økðkLk ©enrh yk heíku yíÞtík rLk:Mktøk hne íku s MÚk¤u yuf Ãkøku Q¼k hne
çku nkÚk ô[k hk¾eLku ðuË{kíkk økkÞºke{tºkLkku sÃk fhíkk fkuR Ëuðíkk fu {Lkw»ÞÚke
fhðwt Ëw»fh yuðwt íkeðú íkÃk fhðk ÷køÞk. nu hksLkT ! íkÃkùÞko fhíkk ©enrhyu
MkqÞo{tz¤Lkk {æÞ ¼køk{kt rçkhksíkk þt¾, [¢Äkhe rËÔÞ{qík ¼økðkLk
©ernhÛÞ{Þ ÃkwÁ»kLkwt ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt æÞkLk fÞwO.9-10 yk heíku ©enrh «ríkrËLk
ºký ð¾ík øktzfe{kt MLkkLk fhe {wõíkLkkÚk ¼økðkLkLkwt ÃkqsLk fhíkk yLku V¤ Vq÷
ykrËLkku yknkh fhe íkeðú íkÃk fhíkk.11 çkkÕÞkðMÚkk{kt s rð« çkxwf çkúñ[kheLkwt
ykðwt íkeðú íkÃk òuRLku çkeò fux÷kÞ íkÃkMðe {wrLkyku yíÞtík rðM{Þ Ãkk{e økÞk
Lku íkfo fhðk ÷køÞk fu, Ãkqý{kLkk [tÿ suðe þktík þeík¤ fktríkLku Äkhý fhíkk yk
çkúñ[khe {Lkw»ÞkuÚke Lk ÚkR þfu íkuðwt Ëw»fh íkÃk fhu Au, íku fkuý nþu ? þwt yk
y. 44 «Úk{ «fhý 403
Îé:S¢¢Ä¢¢ç¢ ¢ëç|¢Sy¢¢¢´çS¢ ÜéULy¢ï ¢ê¢ïüÎéà¢¢y¢léçy¢-
çÚyÄ¢¢pÄ¢ü Ã ¢à¢¢¢¢çSÃ¢}¢é ç ¢ç|¢Sy¢ï ¢ï y¢¢Sy¢<ÜUy¢: JJ 13
y¢¢SÄ¢y¢´ Ó¢ y¢´ ÎëcÅì±¢ y¢ySÃ¢M¢çÃ¢Îp Ä¢ï J y¢ï y¢é xH¢ô¢ ¢Ú¢´ Ðí¢¢é: SÃ¢ÐíïDÜëUÓÀîÎà¢ü¢¢y¢ì JJ 14
S¢Î¢ S¢ãÓ¢Ú¢ñ y¢SÄ¢ |¢çQU¢}¢¢ñü y¢¢:çÐíÄ¢¢ñ J y¢¢: ÜéUÃ¢üçy¢ y¢çS}¢¢ì S}¢ çy¢Dy¢Sy¢SÄ¢ ¢¢EüÄ¢¢ï: JJ 15
ªÃ¢üÏ¢¢ã¢ïÚïÜU¢Î¢ çy¢Dy¢¢ïùçy¢ÜëUà¢SÄ¢ Ó¢ J |¢çQUÎüÿ¢ï Ã¢ëc¢¢ï Ã¢¢}¢ ¥¢Sy¢¢´ |¢ê¢¢y¢à¢VÄ¢¢ JJ 16
ç¢Îü}|¢}¢ïÃ¢ }¢éç¢±Î¢çÎyÄ¢}¢é¢çy¢Dy¢: J Ó¢¢y¢é}¢¢üSÄ¢´ ÃÄ¢y¢èÄ¢¢Ä¢ S¢¢pÄ¢¢üÜéUÃ¢üy¢¢ï }¢é¢è¢ì JJ 17
»ÜU¢ÎàÄ¢¢´ ÐíÏ¢¢ï¢Ä¢¢}¢¢ S¢¢ÿ¢¢çgÃ¢¢ÜUÚ: J ©¢ïÄ¢¢Ä¢¢çy¢ÜÚ y¢SÄ¢ çm|¢éÁ¢¢ï çÎÃÄ¢çÃ¢°íã: JJ 18
y¢´ çÃ¢H¢ïvÄ¢ ç¢Á¢¢|Ä¢¢à¢ï S¢¢ÿ¢¢j¢SÜUÚ}¢¢x¢y¢}¢ì J Ðí¢}Ä¢ S¢¢C¢X}¢S¢¢ñ Ï¢h¢TçH¢éÅ¢ïùÏ¢íÃ¢èy¢ì JJ 19
fÞkÄwÃkwºk «FkË nþu ? yÚkðk Äúwð fu fkíkf Mðk{e nþu ? fu ¼økðkLk Ë¥kkºkuÞ
fu É¼w nþu ? yÚkðk íkku MkkûkkíkT ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»k íkku MðÞt Lkrn nkuÞ Lku ?
yk «{kýu íkÃkMðeyku yLku {wrLkykuLku yíÞtík ykùÞo MkkÚku íkfo WÃkòðíkk ¼økðkLk
©enrh yrík Wøkú íkÃkùÞko fhe hÌkk níkk.12-13
©enrhLkk íkeðúíkÃkÚke Ëw:¾e ÚkÞ÷kt ¼õíkÌËÞku :- nu hksLkT
! ykðwt íkeðú íkÃk fhíkk ©enrhLku òuRLku yk MkkûkkíkT ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ¼økðkLk
Au yu{ íku{Lkk MðYÃkLku çkwrØÞkuøkÚke òýLkkhk Ér»k{wrLkyku ÃkkuíkkLkk «ký ÃÞkhk
RüËuðLkwt ykðwt íkÃkkusLÞ fü Ëu¾eLku ÓËÞ{kt yríkþÞ Ëw:¾e ÚkÞk yLku MkðoËk
rËÔÞ MðYÃku ©enrhLke MkkÚku hnuíkkt yLku íkÃk{kt ¾qçk Ár[ Ähkðíkkt {kíkk-rÃkíkkLku
Ãký ¾qçk s Ëw:¾ ÚkÞwt, íkuÚke íkÃkùÞko fhíkk ©enrhLke çkÒku çkkswyu rËÔÞ MðYÃku
íkuyku Q¼kt hnuíkkt.14-15 nkÚk [k fhe yuf Ãkøku Q¼k hne íkÃk fhíkk yLku
yríkþÞ f]þ þhehðk¤k ©enrhLke s{ýe çkkswyu ¼Âõík{kíkk yLku zkçke
çkkswyu Ä{orÃkíkk Q¼k hnuíkk yLku ©enrh ¼qr{ Ãkh Ãkze Lk òÞ íkuLkwt y¾tz
æÞkLk hk¾íkkt.16
¼wðLk¼kMfhLkwt «íÞûk ËþoLk :- nu hksLkT ! yk «{kýu WøkúíkÃk
fhíkk yLku íkÃkMðe {wrLkykuLke su{ rLkËO¼Ãkýu MkqÞoLkkhkÞýLkwt ykhkÄLk fhe íku
Ér»k{wrLkykuLku yrík ykùÞo{kt økhfkð fhíkk ©enrhLku [kíkw{koMk Ãkqýo ÚkÞku.
yLku fkíkf MkwË «çkkurÄLke yufkËþeLkk {tøk÷ rËðMku rËÔÞ rðøkúnÄkhe íku{ s
rî¼ws MkkûkkíkT MkqÞoLkkhkÞýËuð ©enrhLke Mk{eÃku ykðe Q¼k hÌkk. ÃkkuíkkLke
ÃkkMku Q¼k hnu÷k MkkûkkíkT MkqÞLo kkhkÞýLkkt ËþoLk fheLku ©enrhyu Mkküktøk «ýk{
Á¢Ä¢! Á¢Ä¢! Á¢x¢Î¢y}¢|¢¢SÜUÚ¢ãSÜUÚ! yÃ¢´ S¢ÜUHç¢x¢}¢}¢êy¢ïü! ¾í¢r¢¢¢Ú¢¢¢èÄ¢ ! J
|¢ëà¢y¢}¢çS¢ ç¢}¢xÝ´ yÃ¢¢´ çÃ¢¢¢ Á¢èÃ¢H¢ïÜÚ S¢éw¢çÄ¢y¢éç}¢ã ÜU¢ï Ã¢¢ à¢vÝéUÄ¢¢¢çó¢ÚSÄ¢ JJ 20
Á¢x¢ÎÃ¢¢ç¢Ú¢ï ¢¢ï y ¢ç¢ãï y ¢é S yÃ¢}¢èà¢¢ï ãçÚãÚçÃ¢ç¢}¢ê < y¢: S¢Ã¢ü H ¢ï Ü UÐí Ü U¢à¢: J
¥ç|¢}¢y¢ÈUHÎ¢y¢¢ï ¢¢S¢Üï | Ä¢: Üë U ¢¢H¢ï ! ¢}¢¢¢Ú¢ë ¢¢}¢Ä¢¢}¢Ä¢¢ñ Í ¢´ ç¢ã´ ç S¢ JJ21
¥¢Hçã}¢ÜUÚ¢l¢: S¢çy¢ y¢ï Á ¢çSÃ¢¢¢ï Ä¢ï y¢ §ã |¢Ã¢y¢ »Ã¢ Ðí ¢ Ä¢ y¢ï Á ¢pÚçy¢ J
y¢Ã¢ Ã¢ÚÎ! çÜUHñy¢}¢ÇH´ Ðí¢ÝéÄ¢éÄ¢ïü ¢é¢çÚã |¢Ã¢Ã¢¢¢¢ñü y¢ï ¢ }¢Áçy¢ }¢éQU¢: JJ 22
§ã y¢Ã¢ çÜUÚ¢SÄ¢¢SÄ¢ñ Ü UÜUSÄ¢¢ç¢ y¢ï Á ¢: S¢çãy¢é } ¢}¢ë y ¢¢ï c Ã¢Ä¢ÇÜU¢ï à ¢ï ¢ ÜU¢ï ù ç¢ J
Ðí|¢Ã¢çy¢ çÜU}¢é y¢<ã ¾ír¢¢Sy¢ï´ùà¢é}¢¢çH¢ì ! S¢ÜUHçÜUÚ¢y¢ïÁ¢Sy¢´ ¢}¢¢}¢èEÚ´ yÃ¢¢}¢ì JJ23
fÞko yLku çku nkÚk òuze Míkwrík fhðk ÷køÞk.17-19

©eLke÷ftXðýeof]ík MkqÞoËuð Míkwrík :- nu søkËkí{LkT MkqÞoËuð !
ík{khku sÞ Úkkyku, nu ¼k»kfh ! nu rËðkfh ! nu Mkf÷ ðuË{qík ! nu çkúkñýkuLkk
ykhkÄLkeÞ Ëuð ! ík{khku sÞ Úkkyku. nu MkðoLku «fkþ ykÃkLkkhk Ëuð ! yríkþÞ
økkZ ytÄfkh{kt zqçku÷k søkíkLkk SðkuLku ytÄfkhLkku rðLkkþ fhe «fkþ ykÃkeLku
Mkw¾e fhðk ík{khk rðLkk çkeswt fkuý Mk{Úko Au ? fkuR s LkÚke.20
nu f]Ãkk¤w ! nu MkðoLkk rLkÞtíkk Rïh ! ík{u søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku
«÷ÞLkk fkhý¼qík Aku. fkhý fu ík{u s çkúñk, rð»ýw yLku rþðMðYÃku hneLku
yk fkÞoLku fhku Au. ytÄfkhLkwt rLkðkhý fhe Mkðo÷kufLku ík{u s «fkrþík fhku Aku,
íkÚkk ÃkkuíkkLke ykhkÄLkk fhLkkhk MkkÄfkuLku Ãký ík{u RÂåAík V¤Lku ykÃkku Aku.
Mkðkhu WXe fkuR {Lkw»Þ MkqÞo Lk{Mfkh fhu íkku ík{u yuLkk þhehLkk hkuøk{kºkLku Ãký
Ëqh fhLkkhk Aku.21 nu ðhËkLkLku ykÃkLkkhk Ëuð ! yÂøLk, [tÿ{k, rðãwík, Lkûkºk
ykrË su fkuR íkusMðe Au íku Mkki ík{khk Úkfe íkus Ãkk{eLku s yk ¼q{tz÷{kt rð[hu
Au. ð¤e su ÃkwÁ»kku ¼økðkLkLke WÃkkMkLkk fheLku yk ík{khk íkus{tz÷Lku «kó fhu
Au, íku yLkkrË yrðãkLkk çktÄLk{ktÚke {wfkR {wõíkËþkLku Ãkk{u Au, yLku VheLku
íkuLku õÞkhuÞ Ãký yk ¼ðMkkøkh{kt ykððwt Ãkzíkwt LkÚke.22
nu nòhku rfhýkuðk¤k ytþw{kLk ! ykÃkLkk yuf rfhýLkk íkusLku MknLk
fhðk yk çkúñktzLkk fkuR Ãký Ëuðku Mk{Úko LkÚke, íkku çkúñ{qík çkúñkS ík{khkt
Mk{økú rfhýkuLkk íkusLku MknLk fhðk fu{ Mk{Úko ÚkkÞ ? yuðk nu MkðuoLkk Rïh
íkusMðe Ëuð ! ykÃkLku nwt Lk{Mfkh fÁt Aw.23 nu f{¤Lkku rðfkMk fhLkkhk Ëuð !
y. 44 «Úk{ «fhý 405
çÓ¢Úç}¢ã }¢}¢ çÓ¢¢ï ù |¢èçS¢y¢´ Îà¢ü ¢´ y¢ï Îé ç Úy¢ç¢Ó¢Ä¢}¢ê H ¢ï y Üë U y¢¢´ Ðí ¢ Ä¢ Ó¢¢l J
©ÎÄ¢ §Ã¢ S¢é ¢¢´ à ¢¢ï Ú ¢ü Ã ¢SÄ¢¢çy¢ãc¢¢ï ü NÎÄ¢Üé U ãÚ}¢Ä¢ï }¢¢çy¢ ¢ñ Ã ¢¢ÏÁ¢Ï¢¢¢ï ! JJ24
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ Sy¢éÃ¢y¢´ y¢´ Ðí¢ã S¢êÄ¢ü¢¢Ú¢Ä¢¢¢ï Ã¢Ó¢: J ãÚï! y¢é|Ä¢´ ÐíS¢ó¢¢ïùçS}¢ Ã¢Ú´ }¢mÚÄ¢ïçS¢y¢}¢ì JJ 25
y¢y¢¢ï ãçÚÄ¢üÄ¢¢Ó¢ï y¢´ Ã¢Ú´ SÃ¢SÄ¢¢ç|¢Ã¢¢çÀy¢}¢ì J |¢x¢Ã¢¢ì! Ä¢çÎ y¢éC¢ïùçS¢ y¢<ã Îïçã }¢ÎèçS¢y¢}¢ì JJ 26
y¢}¢¢ï¢ãSyÃ¢}¢ïÃ¢ïçy¢ y¢}¢: S¢Ã¢Z }¢}¢¢y¢Ú}¢ì J ãy¢éü}¢ãüçS¢ ÎïÃ¢ïà¢! Îé:w¢S¢´S¢ëçy¢ÜU¢Ú¢}¢ì JJ 27
ÜU¢}¢: RU¢ï¢pH¢ï|¢¢l¢ §çÎíÄ¢¢ç¢ Ó¢ Ã¢<¢¢: J }¢ã¢ÚÄ¢: S¢çy¢ y¢ï|Ä¢SyÃ¢Ä¢¢ ÜU¢Ä¢Z }¢}¢¢Ã¢¢}¢ì JJ 28
Mk{Mík ÃkkÃkLkk Mk{wËkÞLku {q¤{ktÚke W¾uzLkkhk ykÃkLkkt {tøk÷fkhe ËþoLk fhðkLke

{khk ytíkh{kt ½ýk rËðMkÚke yr¼÷k»kk níke. íku yksu Ãkqýo ÚkR ykÚke [tÿkuËÞ
Úkíkkt su{ Mk{wÿ{kt ¼híke ykðu íku{ {khk ÓËÞYÃke økwVk{kt n»koLke ¼híke [ze
Au íku õÞktÞ Mk{kíke LkÚke.24
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu ©enrhyu MkqÞoLkwt MíkðLk fÞwO íku
Mkkt¼¤e MkqÞoËuð ©enrh «íÞu fnuðk ÷køÞk fu, nu nrh ! nwt ík{khk WÃkh «MkÒk
ÚkÞku Awt íkuÚke ík{u RÂåAík fkuR ðhËkLk {khe ÃkkMkuÚke {køkku.25
MkqÞoËuðÃkkMkuÚke ðýeoyu {køku÷kt ðhËkLke ð[Lkku :- nu hksLkT
! MkqÞËo ðu Lkk ð[Lk Mkkt¼¤e ©enrhyu ÃkkuíkkLku RÂåAík ðhËkLk {køÞwt fu, nu ¼økðLkT
! òu ík{u {khk WÃkh «MkÒk ÚkÞk nku íkku {Lku RÂåAík ðhËkLk ykÃkku.26 nu Ëuðuþ !
yuf ík{u ytÄfkhLku Ëqh fhLkkhk Ëuð Aku, íkuÚke Ëw:¾YÃk MktMk]ríkLkk fkhý¼qík
{khk ytíkh{kt Ãkzu÷k Mk{økú ytÄfkhLku Ëqh fhku.27 çkeswt fk{, ¢kuÄ, ÷ku¼ ðøkuhu
ytík:þºkwyku íkÚkk ÃkkuíkkLkk rð»kÞ{kt «ð]¥k $rÿÞku Lkircf çkúñ[kheykuLkk {køko{kt
rðÎLk fhLkkhk çk¤ðkLk þºkwyku Au, íku Mkðo Úkfe {kÁt ík{u hûký fhku.28 ºkeswt
íkÃk fhðk{kt {Lku ÂMÚkhíkk «kó ÚkkÞ, ¼økðkLk rMkðkÞLke Ríkh ðkMkLkkyku {khe
Ëqh ÚkkÞ, Mkðuo $rÿÞku WÃkh {Lku rðsÞ «kó ÚkkÞ, íkÚkk Lkircf çkúñ[Þo ykrË
þw¼økwýku {khk{kt MkËkÞ rLkðkMk fheLku hnu.29 yLku nu «¼w ! ßÞkhu nwt {khk
ÓËÞ{kt ík{kÁt M{hý fÁt íÞkhu ík{u ykðk s MðYÃku {Lku ËþoLk ykÃkðwt.30 yk
{khe ytíkhLke ykþk Au. íku ík{u Ãkqýo fhku. {kÞkLkk çktÄLkku{ktÚke SðkuLku {wõík
fhLkkhk ík{khe ÃkkMkuÚke nwt çkeS {krÞf Mkw¾Lke fkuR ykþk hk¾íkku LkÚke.31
y¢¢:S¢ñÄ¢ü}¢ÜU¢}¢yÃ¢´ S¢Ã¢ïüçÎíÄ¢Á¢Ä¢Sy¢¢¢ J ¢ñçDÜU¾ír¢Ó¢Ä¢¢ül¢ x¢é¢¢: SÄ¢é: S¢Ã¢üÎ¢ }¢çÄ¢ JJ 29
Ä¢Î¢ Ä¢Î¢ S}¢ÚïÄ¢´ yÃ¢¢}¢ã´ SÃ¢NÎÄ¢ï Ðí|¢¢ï ! J y¢Î¢ y¢ÎïÎëà¢ï¢ñÃ¢ yÃ¢Ä¢¢ ÎïÄ¢´ SÃ¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 30
»y¢¢Ã¢ÎïÃ¢ }¢ïù|¢èC´ ÎïsÄ¢}¢¢ç²ÜÚ yÃ¢ã}¢ì J S¢éw¢´ çÜU}¢ç¢ ¢ïÓÀ¢ç}¢ yÃ¢¢¢ï }¢¢Ä¢¢çÃ¢}¢¢ïÓ¢ÜU¢y¢ì JJ 31
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥¢ïç}¢yÄ¢évyÃ¢¢ y¢y¢: S¢êÄ¢üSy¢´ Ðí¢}Ä¢¢¾íÃ¢èmÓ¢: J S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢SyÃ¢}¢ïÃ¢¢çS¢ Á¢¢¢¢}¢èçy¢ ãÚï! NçÎ JJ 32
y¢¢¢ç¢ ¢Ú¢¢ÅKï¢ }¢¢ç}¢y¢´ Ä¢¢Ó¢çS¢ Ðí|¢¢ï! J Ä¢¢¢ì Ä¢¢Ó¢çS¢ x¢é¢¢´Sy¢ï y¢é S¢çy¢ çS¢h¢: S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ JJ 33
yÃ¢jQïUcÃ¢ç¢ y¢ï ÜëUc¢ ! yÃ¢yÐíy¢¢¢¢jÃ¢çy¢ çã J ôÜU ¢é¢SyÃ¢çÄ¢ ÜUËÄ¢¢¢S¢eé¢¢ÜUÚ §üEÚï JJ 34
§yÄ¢évyÃ¢¢ ãçÚ}¢¢¢}Ä¢ Ðíèy¢: S¢¢ïùy¢Îü¢ï ÚçÃ¢: J ãçÚà¢}¢¢ü Ðíèy¢}¢¢¢Sy¢¢pÄ¢¢Z S¢}¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 35
MkqÞoËuðLke rð¿kkLkðkýe :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT !

{Lkw»Þ÷e÷k fhíkk ©enrhyu yk «{kýu ßÞkhu {køÞwt íÞkhu MkqÞoËuðu íkÚkkMíkw
fÌkwt Lku ©enrhLku «ýk{ fhe fnuðk ÷køÞk fu, nu nrh ! su ©ef]»ý Ãkh{kí{k Au
íku MkkûkkíkT ík{u s Aku, yu{ nwt {khk ytíkh{kt Ãknu÷uÚke s òýwt Awt.32 Aíkkt Ãký nu
«¼w ! {Lkw»Þ÷e÷k fhíkk nkuðkÚke {khe ÃkkMku ík{u su MkËTøkwýkuLke {ktøkýe fhku Aku
íku Mkðuo MkËTøkwýku íkku ík{khe ytËh MkËkÞ rLkðkMk fhLkkhk rLkíÞrMkØ Au.33 nu
f]»ý ! ík{khk «¼kðÚke ík{khku {rn{k Mk{sLkkhk ík{khk ¼õíksLkku{kt Ãký íku
Mkðuo økwýku hnu Au íkku fÕÞkýfkhe Mkðuo MkËTøkwýkuLkk ¾kýYÃk Ãkh{uïh yuðk ykÃkLku
rð»ku íku hnu÷k nkuÞ íku{kt þwt fnuðwt ?.34
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu MkqÞoLkkhkÞý ©enrhLku fneLku
ÃkwLk: «ýk{ fÞko yLku çknw s «MkÒk ÚkR ytíkÄkoLk ÚkÞk. íÞkhÃkAe yíÞtík «MkÒk
ÚkÞu÷k ©enrhyu íkÃkLke Mk{kró fhe.35 nu hksLkT ! íkífk¤ íkÃkLke rMkrØLku
ykÃkLkkhk íku Ãkw÷nk©{ ûkuºkLke yíÞtík «þtMkk fhíkk ©enrh íÞkt hnu÷k íkÃkMðeyku
îkhk çknw «fkhu fhkÞu÷wt MkL{kLk Mðefkhíkk yuf rËðMk ðÄw fkíkf MkwË çkkhMkLkk
rËðMk ÃkÞOík íku Ãkw÷nk©{ûkuºk{kt s rLkðkMk fheLku hÌkk.36
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt Ãkw÷nk©{{kt
©enrhLkk íkÃkÚke MkqÞoLkkhkÞý «MkÒk ÚkÞkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u
[w{k÷eMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --44--
--------------------------------------
y. 45 «Úk{ «fhý 407
y¢yÿ¢ï~¢}¢¢ã¢y}Ä¢}¢çy¢Ðíà¢´S¢´Sy¢ê¢Z y¢¢:çS¢çhçÃ¢¢¢y¢ëy¢¢çÎ J
S¢}¢¢ç¢y¢¢ï |¢êçÚ y¢¢çSÃ¢Ã¢Ä¢ñüLÃ¢¢S¢ y¢Îìm¢Îçà¢ÜU¢çÎ¢´ S¢: JJ 36
S¢êÄ¢ü¢¢Ú¢Ä¢¢ÐíS¢¢Î¢¢¢}¢¢ Ó¢y¢épyÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 44 JJ
-------------------------------
JJ ¢@Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 45
Ú¢Á¢¢ïÃ¢¢Ó¢ -
ãÚ¢ñ Ðí±íçÁ¢y¢ï x¢ïã¢i¢Ã¢Sy¢SÄ¢ S¢é±íy¢ ! y¢çS}¢çÃ¢Ã¢ëhÐíï}¢¢¢Sy¢çÓ¢¢: çÜU}¢ÜéUÃ¢üy¢ JJ 1
¢ëÃ¢ÜëUc¢ÜU¢¢ ¾ír¢}¢¢éÚ¢p }¢¢¢ïãÚ¢: J ÚS¢¿¢¢ï ¢ñÃ¢ y¢ëÄ¢¢ç}¢ Ä¢¢¢ }¢yÄ¢¢ïüù}¢ëy¢´ ç¢Ï¢¢ì JJ 2
yæÞkÞ - 45
©enrhLkk rðÞkuøkÚke yÞkuæÞk{kt MktçktÄesLkkuyu fhu÷ku
rð÷kÃk
«íkkÃk®Mkn hkò «& ÃkqAu Au, nu Mkwðíú k{wrLk ! ¼økðkLk ©enrhyu ßÞkhu
½hLkku íÞkøk fhe ðLk{kt «Þký fÞwO íÞkhu íku{Lku rð»ku yríkþÞ MLkun Ähkðíkk
yLku íkuÚke s íku{Lkk{kts MkËkÞ {Lk hk¾e ykLktË fhíkk hk{«íkkÃkkrË Mkðuo
MktçktÄesLkkuyu ©enrhLkku rðÞkuøk Úkíkkt þwt fÞwO ? nu çkúñLkT ! su{ y{]íkLkwt ÃkkLk
fhLkkhk hMk¿k ÃkwÁ»kkuLku íku{kt ík]ró Lk ÚkkÞ íku{ ©enrhLkk ÷e÷khMkLkwt ÃkkLk fhíkk
{Lku ík]ró Úkíke LkÚke.1-2
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrh ßÞkhu ½hLkku íÞkøk fhe
ðLk{kt rMkÄkÔÞk íÞkhu ©enrhLke Mk{kLkðÞLkk r{ºkku íku{Lkkt ËþoLk fhðk Ä{oËðu Lkk
¼ðLk{kt ykÔÞk.3 íku Mk{Þu íkuykuyu ©enrhLku ½h{kt òuÞk Lkrn íÞkhu MkhÞw-
rfLkkhu íkÚkk yÞkuæÞkÃkwhe{kt ©enrhLku çkuMkðkLkkt su su MÚkkLkfku níkkt íku Mkðo MÚk¤u
©enrhLku þkuæÞk, Ãký õÞktÞ ©enrhLku òuÞk Lkrn, íkuÚke çkk¤r{ºkku yLÞ MÚkkLkku{kt
þkuÄðk ÷køÞk. íku{ Aíkkt Ãký ©enrh õÞktÞ {éÞk Lkrn íkuÚke íkuyku ÁËLk fhíkk
©enrhLkk ¼ðLk{kt ÃkkAk ykÔÞk.4-5
nu hksLkT ! ¼ðLk{kt WËkMkeÃkýu çkuXu÷k ©enrhLkk {kuxk ¼kR
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ä¢Î¢ S¢ |¢x¢Ã¢¢¢ì x¢ïã´ yÄ¢vyÃ¢¢ Ðí±íçÁ¢y¢¢ï ¢ë¢ ! J y¢Î¢ y¢SÄ¢ Ã¢Ä¢SÄ¢¢Sy¢´ ÎíCéæ y¢eëã}¢¢Ä¢Ä¢é: JJ 3
¥ÎëcÅì±¢ y¢~¢ y¢ï ¢l¢´ çÃ¢çÓ¢Ã¢çy¢ S}¢ y¢´ ¢éÚï J y¢SÄ¢¢ï¢Ã¢ïà¢¢S¢¢¢´ Ä¢l¢¢ÎìÃ²H¢ïÜUÄ¢¢ì JJ 4
y¢~¢¢Ä¢ÎëcÅì±¢ùÄ¢~¢¢ç¢ y¢ï x¢Ã¢ïcÄ¢ S¢éN¢}¢}¢ì J Ä¢Î¢ ¢ Hïç|¢Úï y¢<ã LÎy¢Sy¢eëã´ Ä¢Ä¢é: JJ 5
¥°íÁ¢´ y¢SÄ¢ S¢XyÄ¢ y¢}¢éÎ¢S¢è¢}¢¢çS¢y¢}¢ì J ¢èHÜUÆ¢ï |¢Ã¢Îì½í¢y¢¢ x¢y¢: ÒU¢¢èçy¢ Ó¢¢ïçÓ¢Úï JJ 6
y¢Î¢ Ú¢}¢Ðíy¢¢¢¢ïùç¢ x¢ïãï x¢ïãï Ã¢¢ï Ó¢ y¢}¢ì J y¢¢ïÓÀ¢Ú¢}¢}¢éwÄ¢¢p çÃ¢çÓ¢vÄ¢éÏ¢ü¢Ã¢¢ïùçw¢H¢: JJ 7
S¢¢¢é¢ñ~¢¢p y¢ï S¢Ã¢ïü Ä¢Î¢ ¢ñÿ¢y¢ y¢´ ÒUçÓ¢y¢ì J y¢Î¢¢è´ yÃ¢°íÁ¢Sy¢SÄ¢ Á¢¢y¢çpy¢¢y¢éÚ¢ï |¢ëà¢}¢ì JJ 8
ãï ÜëUc¢! ãï ãÚï! Ï¢¢¢ï! ãçÚÜëUc¢! }¢}¢¢¢éÁ¢! J ãï ¢èHÜUÆ! ãï Ã¢<¢çó¢yÄ¢éÓ¢ñÚ¢Á¢éã¢Ã¢ y¢}¢ì JJ 9
}¢ã¢Îé:w¢¢çÏ¢¢çy¢y¢: à¢¢ïÓ¢¢ì SÃ¢x¢ëã}¢ïyÄ¢ S¢: J çÃ¢HH¢¢¢ïÓÜñU: Fïã¢Îì½í¢y¢½í¢üy¢çÚy¢èÚÄ¢¢ì JJ 10
hk{«íkkÃkSLku ÃkqAâwt fu, ík{khk ¼kR Lke÷ftX õÞkt økÞk Au ? íÞkhu y[kLkf
Q¼k ÚkR hk{«íkkÃk¼kR íkÚkk RåAkhk{¼kR ykrË Mkðuo MktçktÄesLkku ©enrhLku
½uh ½uh yLku çkkøk çkøke[k ykrË Mkðuo ykhk{Lkkt MÚkkLkku{kt þkuÄðk ÷køÞk.6-7
nu hksLkT ! ykt¾{kt yktMkwyku Mkkhíkk yLku Mkðoºk þkuÄ fhíkk íkuyku ßÞkhu
¼økðkLk ©enrhLku fkuR MÚk¤u òuÞk Lkrn, íÞkhu {kuxk¼kR yíÞtík ®[íkkíkwh ÚkR
nu f]»ý ! nu nrh ! nu çkLÄw ! nu nrhf]»ý ! nu {khk yLkws ! nu Lke÷ftX ! nu ðýeo
! yk «{kýu Lkk{ ÷R ÷RLku [u MkkËu ðkhtðkh çkku÷kððk ÷køÞk.8-9 {nk
Ëw:¾Lkk Mkkøkh{kt zqçku÷k yLku çknws þkuf fhíkk hk{«íkkÃk¼kR ÃkkuíkkLkk ¼ðLku
ÃkkAk ykÔÞk Lku nu ¼kR ! nu ¼kR ! yk «{kýu ©enrh{kt yríkþÞ MLkunðþ
ÚkR Wå[ Mðhu rð÷kÃk fhðk ÷køÞk, nu f{÷÷ku[Lk ¼kR ! {Lku AkuzeLku ík{u
õÞkt økÞk Aku ? yhu !! ík{khk rLkíÞ ¼kusLkLkku Mk{Þ Ãký ÔÞíkeík ÚkR økÞku Au.
nðu nwt õÞkt sRLku ík{Lku þkuÄwt ? ík{khk [tÿ Mkh¾k {Lkkunh{w¾Lkwt ËþoLk íkÚkk
ík{khk {w¾Lke ðkýeLkwt ©ðý õÞkhu fheþ ?.10-12
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu ©enrh{kt yríkþÞ MLkunLku
÷eÄu hk{«íkkÃk¼kR rð÷kÃk fhíkk hnuíkk yLku íku{Lkkt çkk¤[rhºkkuLkwt M{hý
fhíkk füÚke rËðMkku ÃkMkkh fhðk ÷køÞk.13 íkuðe s heíku RåAkhk{¼kR ykrË
MktçktÄesLkku íkÚkk ¿kkríksLkku Ãký rLkhtíkh ©enrhLkku þkuf fhíkk füÚke rËðMkku
«Mkkh fhðk ÷køÞk. yLku eyku{kt MkwðkrMkLke ykrË MktçktÄe eyku Ãký hkºke
rËðMk ©enrhLkku þkuf fhíke füÚke rËðMkku «Mkkh fhíke níke.14 nu hksLkT ! yk
y. 45 «Úk{ «fhý 409
ã¢ }¢¢´ yÄ¢vyÃ¢¢ x¢y¢: ÜU¢S¢¢ñ ½í¢y¢¢ ÜU}¢HH¢ïÓ¢¢: J y¢SÄ¢ |¢¢ïÁ¢¢Ã¢ïH¢ç¢ x¢y¢¢ ¢ê¢´ çã ¢ñyÄ¢ÜUè JJ 11
Ò x¢yÃ¢¢ y¢SÄ¢ Ã¢èÿ¢ïÄ¢´ }¢éw¢´ Ó¢Îí}¢¢¢ïãÚ}¢ì J ¢ë¢éÄ¢¢´ Ã¢¢ Ò x¢yÃ¢¢ã´ y¢ÎèÄ¢´ Ã¢Ó¢¢¢}¢ëy¢}¢ì JJ 12
§y¢´ S¢ ¾í¢r¢¢: Fïã¢ÎyÄ¢¢Z çÃ¢HH¢¢ ã J Ó¢çÚ~¢¢ç¢ S}¢Ú´Sy¢SÄ¢ ç¢¢¢Ä¢¢ã¢ç¢ Îé:w¢y¢: JJ 13
§ÓÀ¢Ú¢}¢¢ÎÄ¢Sy¢ï Ó¢ Ï¢¢±¢ï ¿¢¢y¢Ä¢Sy¢¢¢ J y¢}¢ïÃ¢ ç¢yÄ¢´ à¢¢ïÓ¢y¢¢ï ç¢Ä¢é: ÜëUÓÀîï¢ Ã¢¢S¢Ú¢¢ì JJ 14
çÄ¢: S¢éÃ¢¢çS¢¢è}¢éwÄ¢¢: à¢¢ïÓ¢yÄ¢Sy¢}¢ã<¢à¢}¢ì J ÜëUÓÀîï¢ñÃ¢¢ã¢ç¢ ç¢Ä¢éãüÚïÚ¢ ÜU¢¢´ ¢ë¢é JJ 15
}¢éQU¢¢¢æ ¢}¢SÜëUyÄ¢ y¢~¢yÄ¢¢´p y¢¢çSÃ¢¢: J y¢y¢¢ï çÃ¢ç¢Ä¢üÄ¢¢ñ Ðí¢y¢Ã¢ü¢èüÎí¢ï Îçÿ¢¢¢}¢éw¢: JJ 16
Ï¢ãêÄ¢ÚÄ¢¢ç¢ ¢x¢¢S¢çÚy¢p S¢Ú¢´çS¢ S¢: J ¥yÄ¢RU¢}¢ÎçÃ¢¿¢¢y¢y¢Ã¢¢ï Ï¢¢H}¢éç¢¢ëü¢ ! JJ 17
çã}¢¢HÄ¢¢ï¢yÄ¢ÜU¢Ä¢¢´ çÃ¢Ó¢Ú¢ì x¢ã¢´ }¢ãy¢ì J Ðí¢¢ ôS¢ãñp à¢¢ÎêüHñx¢üÁ¢ñ}¢ü¢ñ|¢üÄ¢VÚ}¢ì JJ 18
Ã¢Ú¢ãñ } ¢ü ç ã¯ñ : Rê U Úñ Ú ¢ÜUè¢Z x¢Ã¢Ä¢¢çÎç|¢: J }¢ãèLãñ p Ï¢ãé ç |¢}¢ü ã çjÚçy¢S¢Vä H }¢ì JJ 19
Îé:cÐíÃ¢ïàÄ¢ï }¢¢écÄ¢¢¢¢´ çÃ¢Ó¢Ú´Sy¢~¢ x¢uÚï J Ä¢~¢ S¢¢Ä¢´ y¢~¢ Ã¢S¢Ðí¢¢ Ï¢é^¢ïH¢¢¢}¢ì JJ 20
«{kýu ©enrh{kt «u{kríkþÞLkk fkhýu MktçktÄeykuLku ÚkÞu÷k rðÞkuøkLke fÚkk MktûkuÃk{kt

fne. nðu ©enrhLke ykøk¤Lke fÚkk fnwt Awt, íkuLku ík{u yufkøkúr[¥kÚke Mkkt¼¤ku.15
ðýeoLkwt {wõíkLkkÚkÚke ËrûkýrËþk íkhV «Þký :- nu hksLkT !
ðýeohks ©enrh {wõíkLkkÚk ¼økðkLkLku íkÚkk Ãkw÷nk©{ rLkðkMke Mkðuo íkÃkMðeykuLku
Lk{Mfkh fhe fkhíkf MkwË íkuhMkLkk «kík:fk¤u Ërûký rËþk íkhV {w¾ hk¾e
[k÷íkk ÚkÞk.16 nu hksLkT ! y¿kkLke {Lkw»Þku Lk Mk{S þfu íkuðk MðYÃk yLku
Mkk{ÚÞoLku Äkhý fhLkkhk ðýeohks yLkuf støk÷ku, Ãkðoíkku, LkËeyku yLku MkhkuðhkuLku
WÕ÷t½Lk fhíkk rn{k÷ÞLke ík¤uxe{kt ykÔÞk. íÞktÚke yuf {kuxk øknLk ðLk{kt
«ðuþ fÞkuo. rðþk¤ yk øknLkðLk fuMkhe rMktn, ðk½, {ËkuL{¥k nkÚke, ðkhkn,
¢qh yhýk Ãkkzkyku, hkuÍ ykrË yLktík «fkhLkk ÃkþwykuÚke yríkþÞ ¼ÞkLkf
níkwt, íku{s yLkuf økøkLk[wtçke ð]ûkkuÚke ÔÞkó níkwt.17-19
{kÞkhkýeLkk çkwxku÷Lkøkh{kt ðýeoLkwt ykøk{Lk :- {Lkw»Þku
ßÞkt {nkfüÚke Ãký {ktz «ðuþ fhe þfu íkuðk {nkøknLk ðLk{kt rð[hý fhíkk
fhíkk ©enrh ßÞkt hkºke Ãkzu íÞkt rLkðkMk fhíkk çkwxku÷Ãkwh{kt ÃkÄkÞko.20 íku Ãkwh{kt
hnuíkk {nkË¥k Lkk{u ÃkðoíkeÞ MkwçkwrØ{kLk hkòyu ©enrhLku ÃkkuíkkLkk ¼ðLk{kt
çkku÷kðe sR rLkðkMk fhkÔÞku, yLku çknw ¼kðÚke Mkuðk fhðk ÷køÞk.21 íku {nkË¥k
hkòLke {kÞkhkýe Lkk{u çknuLk níkkt, íku Ãký ÃkkuíkkLkk ykí{fÕÞkýLku {kxu
MLkunÃkqðof Ãkh{ ©ØkÚke ©enrhLke Ãkrh[Þko fhðk ÷køÞkt.22 nu hksLkT ! yk
y¢~¢ Ú¢Á¢¢ ¢Ã¢üy¢èÄ¢¢ï }¢ã¢Î¢¢ç|¢¢: S¢é¢è: J ¥¢Ã¢¢SÄ¢ S±¢HÄ¢´ y¢´ Ó¢ çS¢c¢ïÃ¢ï Ï¢ãé|¢¢Ã¢y¢: JJ 21
|¢çx¢¢è y¢SÄ¢ }¢¢Ä¢¢wÄ¢¢ Fïãï¢ ¢çÚÓ¢Ä¢üÄ¢¢ J çS¢c¢ïÃ¢ï ¢ÚÄ¢¢ |¢QUK¢ y¢}¢¢y}¢¢ïÄ¢S¢ï ¢ë¢ ! JJ 22
y¢Ä¢¢ï: ÐíS¢ó¢¢ï |¢x¢Ã¢¢ÎÃ¢¢ S¢´S¢ëçy¢}¢¢ïÓ¢¢}¢ì J ¿¢¢¢´ SÃ¢SÄ¢ y¢y¢: Ðí¢Ä¢¢m¢}¢ïÃ¢ y¢¢:çÐíÄ¢: JJ 23
}¢éQU¢¢¢¢çó¢x¢üy¢SÄ¢ Ðí¢#SÄ¢ñy¢m¢´ ãÚï: J Ã¢S¢y¢Sy¢~¢ y¢~¢¢SÄ¢ ÜU¢H: S¢´Ã¢yS¢Ú¢ïùyÄ¢x¢¢y¢ì JJ 24
Ã¢¢ï Í¢¢ïÚï S¢ çÃ¢Ó¢Ú¢ì SÃ¢¢}¢Z S¢}Ä¢x¢¢Ó¢Ú¢ì J }¢ã¢y¢}¢ïÜÚ Ä¢°í¢ï¢´ Ðí¢#Ã¢¢Ú}Ä¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 25
y¢Ç¢x¢ï¢¢çy¢}¢ãy¢¢ ¢êÃ¢ïü ¢l¢Sy¢¢¢ï¢Úï J à¢¢ïç|¢y¢´ Ó¢ ¢HSy¢}Ï¢ñ}¢üãçjÚç|¢y¢¢ï Ã¢ëy¢}¢ì JJ 26
¢çÚy¢¢ï x¢Á¢Ä¢ê¢ñp Ó¢ÚçjÚç|¢¢¢çÎy¢}¢ì J y¢´ ¢àÄ¢´Sy¢~¢ S¢¢ïù¢àÄ¢}¢ã¢Ä¢¢ïçx¢¢}¢ïÜUÜU}¢ì JJ 27
»ï¢}¢¢S¢¢}¢¢S¢è¢´ Á¢Å¢Ä¢¿¢¢ï¢Ã¢èçy¢¢}¢ì J S¢¢ÓÀ¢Î¢´ Ó¢ ÜU¢ñ¢è¢´ Ã¢S¢¢¢}¢¢çÚ°íã}¢ì JJ 28
«{kýu Mkuðk fhðkÚke çkÒku ¼kRçknuLk WÃkh «MkÒk ÚkÞu÷k ©enrhyu íku{Lku yLkkrË
sL{-{hýYÃk MktMk]ríkLkk çktÄLk{ktÚke {wõík fhLkkh ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkwt y÷kirff
rËÔÞ¿kkLk ykÃÞwt. íÞkhÃkAe íkÃk:r«Þ ¼økðkLk ©enrh íÞktÚke ðLk{kt ykøk¤
«Þký fÞwO.23
økkuÃkk¤ÞkuøkeMkkÚku ðýeoLkwt r{÷Lk :- nu hksLkT ! {wõíkLkkÚkLkkt
ËþoLk fhe Ãkw÷nk©{{ktÚke LkeféÞk ÃkAe {nkøknLk ðLk{kt «ðuþ fÞkuo. íÞkt
MÚk¤u MÚk¤u rLkðkMk fhíkk çkwèku÷Ãkwh{kt ykÔÞk. íÞktÚke LkeféÞk ÃkAe {nkðLk{kt
rLkðkMk fhíkk ðýeohks ©enrhLku yuf ð»ko ÔÞíkeík ÚkÞwt.24 nu hksLkT ! ÃkkuíkkLkk
ðýeoÄ{oLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhíkk ©enrh ½kuh støk÷{kt yk heíku rð[hý fhíkk
fhíkk ËþoLk {kºkÚke yríkþÞ h{ýeÞ yuðk yuf yrík [k yLku rðþk¤
ðxð]ûkLke Mk{eÃku ykÔÞk.25 yk ðxð]ûkÚke Ãkqðo rËþkLkk ¼køk{kt rðþk¤ Mkhkuðh
þku¼íkwt níkwt. yLku W¥kh rËþk íkhV {kuxe LkËe þku¼e hne níke. yLku íku ðxð]ûkLke
[khu çkksw [k ðktMkLkk Mkkuxkyku þku¼e hÌkk níkk. íku{Lke ykMkÃkkMk [híkk
økshkòuLkk yðkòu WXíkk níkk. ykðku h{ýeÞ þku¼kÞu Þwõík rðþk¤ ðxð]ûkLku
rLknk¤e hnu÷k ©enrhyu íku{Lke Lke[u rðhksíkk fkuR yuf {nkÞkuøkeLkkt ËþoLk
fÞkO.26-27
nu hksLkT ! íku {]øk[{oLkk ykMkLk WÃkh çkuXk níkk. {Míkf WÃkh ïuíksxk
yLku zkçku ¾¼u Þ¿kkuÃkðeík þku¼íke níke. fkiÃkeLk WÃkh ykåAkËLk ð Äkhý
fÞwO níkwt.28 yÃkrhøkúne íku Þkuøke þk÷økúk{Lke Ãkqò fÞko ÃkAe ©e{ËT
¼økðËTøkeíkkLkku ÃkkX fhðkLke íkiÞkhe fhíkk níkk. íku ÞkuøkeLkwt Lkk{ økkuÃkk÷Þkuøke
y. 45 «Úk{ «fhý 411
à¢¢H°í¢}¢¢Ó¢ü¢´ ÜëUyÃ¢¢ x¢èy¢¢¢Æ¢ ©ly¢}¢ì J x¢¢ï¢¢H¢¢}Ý¢ çÃ¢wÄ¢¢y¢´ ¢¢¢}¢ çÃ¢¢Ä¢ï¢ y¢}¢ì JJ 29
Ä¢¢ïx¢èÎí: S¢¢ïùç¢ y¢´ Ã¢èÿÄ¢ x¢¢ÉFïãç}¢Ã¢¢ÎÚ¢y¢ì J ©y¢¢Ä¢ S¢l¢ïùçy¢ÐíèyÄ¢¢ ¢çÚÚ|Ä¢¢¢ ç¢Ã¢ëçü y¢}¢ì JJ 30
x¢¢Éç}¢~¢ï §Ã¢¢ï|¢¢ñ y¢¢Ã¢¢Sy¢¢}¢Ä¢¢ïÄ¢Îà¢ü¢¢y¢ì J ©Ã¢¢S¢ y¢~¢ Ã¢¢èüÎí¢ï Ä¢¢ïx¢èÎíï¢¢çy¢}¢¢ç¢y¢: JJ 31
}¢¢¢Ä¢æSy¢´ x¢éLyÃ¢ï¢ Ï¢¢HSÃ¢¢}¢è S¢ Ä¢¢ïçx¢¢}¢ì J ¥çà¢ÿ¢yS¢ÜUH´ Ä¢¢ïx¢´ Ä¢¢ïx¢à¢¢´ y¢¢¢çw¢H}¢ì JJ 32
¥¢ÎÚ¢çÓÀÿ¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ä¢}¢¢´p ç¢Ä¢}¢¢S¢ y¢}¢ì J ¥¢S¢¢¢ç¢ çÃ¢çÓ¢~¢¢ç¢ Ðí¢¢¢Ä¢¢}¢ÜUH¢Sy¢¢¢ JJ 33
ÐíyÄ¢¢ã¢Ú´ ¢¢Ú¢¢´ Ó¢ Ä¢¢¢´ Ó¢ }¢¢S¢¢ ãÚï: J S¢}¢¢ç¢}¢X|¢êy¢´ S¢ çà¢ÿ¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ó¢¢çX¢}¢ì JJ 34
S¢ÜëUyÐí¢ïQÚ çã y¢yS¢Ã¢Z ÜU¢Hï¢¢Ë¢ï¢ S¢ Ðí|¢é: J Ä¢¢¢Ã¢ÎïÃ¢ Á¢°í¢ã x¢éL´ çÃ¢S}¢¢¢Ä¢´p y¢}¢ì JJ 35
níkw.t ¼økðkLk ©enrh íkuLke Mk{eÃku sR íkuLku yrík rðLkÞ¼kðÚke Lk{Mfkh fÞko.29
íku Mk{Þu økkuÃkk÷Þkuøke Ãký ©enrhLkkt ËþoLk fhe òýu Ãkqðo sL{Lkk fkuR økkZ
MLkune nkuÞ íku{ íkífk¤ ykMkLk WÃkhÚke Q¼k ÚkR yrík «u{Úke íku{Lku ¼uxe
Ãkzâk, yLku Ãkh{ þktríkLku ÃkkBÞk.30 ÃkhMÃkhLkkt ËþoLkÚke çkÒku sýu ÃkwhkíkLk økkZ
r{ºkku nkuÞ íku{ sýkíkk níkk. nu hksLkT ! økkuÃkk¤Þkuøke îkhk yrík ykËh Ãkk{u÷k
ðýeohks íkuLkk ykËhLku {kLk ykÃke íkuLke Mk{eÃku rLkðkMk fheLku hÌkk.31
ðýeoyu MkkæÞku yüktøkÞkuøk :- nu hksLkT ! ©enrh økkuÃkk÷Þkuøke{kt
økwÁ¼kð hk¾e íku{Lku íku heíku ykËh ykÃkíkk Úkfk íku{Lke ÃkkMkuÚke yüktøkÞkuøk
yLku Mk{økú ÞkuøkþkLkku yÇÞkMk fhðk ÷køÞk.32 yLku økkuÃkk÷Þkuøke Ãký
©enrhLku ykËhÃkqðof y®nMkk, MkíÞ, yMíkuÞ, çkúñ[Þo yLku yÃkrhøkún yk
Ãkkt[ Þ{ yLku þki[, Mktíkku»k, íkÃk, MðkæÞkÞ yLku RïhÃkqò yk Ãkkt[ rLkÞ{ku
íkÚkk yLkuf «fkhLkkt MðÂMíkf ykrË [kuÞkoMke ykMkLkku, «kýkÞk{Lkk «fkhku,
$rÿÞkuLku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk rð»kÞku{ktÚke ÃkkAe ðk¤ðkYÃk «íÞknkh, ÃkkuíkkLkk
ÓËÞf{¤{kt ¼økðkLkLke {qík WÃkh {LkLke MkkÚku «kýLku Äkhý yLku {LkÚke
¼økðkLkLkk yuf yuf ytøkLkwt ®[íkðLk fhðkYÃk æÞkLk ykrË ytøkkuyu Mkrník ÓËÞ
«fkþ{kt rLkhtíkh íki÷ÄkhkðíkT ¼økðkLkLke {qíkLkwt ËþoLk fhðkYÃk ytøke yuðe
Mk{krÄLku þe¾ððk ÷køÞk.33-34
nu hksLkT ! Mk{Úko ©enrh Ãký økwÁ økkuÃkk÷ÞkuøkeLku yrík rðM{Þ Ãk{kzíkk
nkuÞ íku{ íku{ýu yufðkh þe¾ðu÷kt Þ{-rLkÞ{krË MkkÄLkkuLku ÞÚkkÚko su{ nkuÞ
íku{ yÕÃkfk¤{kts þe¾eLku íku «{kýu s ÃkwLk: fhe Ëu¾kzíkk níkk. nu hksLkT !
WÃkhkuõík ÞkuøkkÇÞkMk Ãkqðou ðýeo økkuÃkk÷Þkuøke ÃkkMkuÚke LkkMkefkLkk {køkuo Mkwû{ ðLke
¢ïy¢è´ Ó¢ çmçÃ¢¢¢´ Ï¢ôSy¢ ÜU¢ñTÚè´ ¢¢ñçHÜU¢´ y¢¢¢ J à¢WÐíÿ¢¢H¢¢l¢p çRUÄ¢¢ ¥¢Î¢Ã¢S¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 36
y¢y¢: RU}¢ï¢ Ó¢¢C¢XÄ¢¢ïx¢´ S¢ S¢}¢S¢¢¢Ä¢y¢ì J x¢éM¢çÎC}¢¢x¢ïü¢ ÜU¢Hï¢¢Ë¢ï¢ |¢ê¢y¢ï! JJ 37
Ä¢¢ïx¢à¢¢´ y¢é ç¢çw¢H´ ¢éçy¢}¢¢~¢ï¢ S¢¢ïù°íãèy¢ì J y¢ï¢¢çy¢çÃ¢çS}¢y¢¢ï Ä¢¢ïx¢è y¢´ }¢ï¢ï ÜëUc¢S¢çó¢|¢}¢ì JJ 38
SÃ¢SÄ¢¢çy¢ç¢:S¢ëãSÄ¢¢ç¢ y¢çS}¢Ðíï}¢¢çy¢à¢¢çÄ¢y¢¢}¢ì J ÎëcÅì±¢ }¢çy¢}¢y¢¢´ ¢ïD¢ï }¢ï¢ï y¢´ x¢éL}¢ïÃ¢ S¢: JJ 39
¢ÚS¢Ú´ x¢éLç¢Ä¢¢ñ S¢ïÃ¢}¢¢¢¢ñ ¢ÚS¢Ú}¢ì J ÜUÎ}¢êHÈUH¢ã¢Ú¢Ã¢êc¢y¢éSy¢~¢ Ã¢yS¢Ú}¢ì JJ 40
ÃkèeLku «ðuþ fhkðe {w¾{ktÚke çknkh fkZðkYÃk Lkuíke þeÏÞk. íÞkhÃkAe çku
«fkhLke çkÂMík þeÏÞk, yÚkkoíkT Lkkr¼ MkwÄeLkk s¤{kt Q¼k hneLku økwËkîkhk
s¤Lkwt ytËh ykf»koý fhe ytËhLke MkVkR fhe Vhe økwËk îkhk s íku s¤Lku
çknkh fkZe Lkk¾ðkYÃk yuf «fkhLke çkÂMík íkÚkk rþ&îkhk s¤Lku ytËh
ykf»koý fhe Vhe rþ&îkhk s s¤Lku çknkh fkZðwt fu rþ&îkhk s¤Lku ytËh
ykf»koý fhe økwËkîkhk s¤Lku çknkh fkZðkYÃk çkeò «fkhLke çkÂMík r¢Þk
þeÏÞk. íÞkhÃkAe fwtshr¢Þk þeÏÞk yÚkkoíkT nkÚkeLke su{ «Úk{ {w¾Úke s¤
ÃkeLku Vhe {w¾îkhk WÕxe fheLku s¤Lku çknkh fkZe Lkk¾ðkYÃk r¢Þk þeÏÞk.
íkuLkk ÃkAe Lkkir÷fk rþÏÞk yÚkkoíkT WeÞkLk yðMÚkk{kt ¾¼k Mknus ykøk¤ Lk{kðe
økkuXý WÃkh çku nkÚkLku òuMkÚke xufðe ÃkuxLkk çkÒku Lk¤Lku ðuøkÃkqðof s{ýe íkÚkk
zkçke çkksw s¤[¢Lke su{ ½w{kððk YÃk r¢ÞkLku þeÏÞk. íkuðe s heíku þt¾
«ûkk÷Lk yux÷u fu {w¾uÚke ÃkkýeLku ÃkeLku íkuLku økwËkîkhk çknkh fkZðkYÃk r¢ÞkLku
þeÏÞk. nu hksLkT ! ykðe yLkuf r¢Þkyku ÞkuøkkÇÞkMkLku yLkwYÃk ©enrh «Úk{
þeÏÞk.35-36
nu hksLkT ! WÃkhkuõík Lkuíke ykrË r¢Þkyku þeÏÞk ÃkAe ©enrhyu økwÁ
økkuÃkk÷Þkuøkeyu çkíkkðu÷k {køkoÚke yÕÃk Mk{Þ{kt s ¢{kLkwMkkh yüktøkÞkuøk MktÃkqýo
rMkØ fÞkuo. yLku økwÁLkk {w¾Úke yufðkh Mkkt¼¤ðk {kºkÚke ©enrhyu Mk{økú
ÞkuøkþkLkk økútÚkLkku Ãký yÇÞkMk Ãkqýo fÞkuo. nu hksLkT ! íku{ ÚkðkÚke yríkþÞ
rðM{Þ Ãkk{u÷k økwÁ økkuÃkk÷Þkuøke ©enrhLku Þkuøkuïh f]»ý Mk{kLk {kLkðk
÷køÞk.37-38 ÞkuøkeykuLke {æÞu ©uc yuðk økkuÃkk¤Þkuøke Ãkkuíku yríkþÞ rLk:MÃk]ne
nkuðk Aíkkt ©enrh{kt yríkþÞ «u{ WíÃkÒk Úkíkku níkku íku òuR {Lkku{Lk ©enrhLku
økwÁ íkhefu {kLkðk ÷køÞk.39 nu hksLkT ! yk «{kýu ÃkhMÃkh økwÁçkwrØ hk¾e íku çkÒku
y. 45 «Úk{ «fhý 413
S¢ã}¢¢¢¢ñ çã}¢´ Ã¢¢y¢´ Ã¢c¢Z Ó¢¢y¢¢}¢Ã¢ã}¢ì J F¢y¢¢ñ ç~¢c¢Ã¢¢´ y¢è±í´ Ó¢RU¢y¢ï y¢¢ »Ã¢ y¢¢ñ JJ 41
y¢Î¢¢}¢S¢}¢è¢ïù¢ Í¢¢ïc¢¢ï x¢¢ï¢ñÚÜU¢Ä¢üy¢ J }¢çãc¢èx¢¢üp¢ÚÄ¢çjÚ¢Ä¢¢y¢ñp Ä¢ÎëÓÀÄ¢¢ JJ 42
y¢~¢¢x¢yÄ¢ Ðíçy¢çÎ¢´ à¢¢ÎêüH¢: ¢@c¢¢¢ì ¢à¢ê¢ì J ¥|¢ÿ¢Ä¢´Sy¢y¢¢ï x¢¢ï¢¢ Ï¢|¢êÃ¢é: çw¢ó¢Ó¢ïy¢S¢: JJ 43
Ä¢¢ïx¢èÎí´ Ðí¢¢üÄ¢¢}¢¢S¢éSy¢y¢Sy¢ï Úÿ¢ ¢: ¢à¢ê¢ì J Ä¢¢ïçx¢Ú¢Á¢! S¢}¢¢¢ïüùçS¢ ¢¢}¢ S±´ S¢¢¢üÜÚ ÜéUL JJ 44
¥à¢QU: ¢à¢éÚÿ¢¢Ä¢¢´ S¢¢ïù¢ çÓ¢y¢¢ÜéUH¢ïù|¢Ã¢y¢ì J y¢y¢Sy¢}¢¢ã Ã¢¢èüÎíçpy¢¢´ yÄ¢Á¢ }¢ã¢}¢é¢ï ! JJ 45
à¢W´ Ã¢¢ÎÄ¢ y¢ï¢ñÃ¢ ¢¢Ä¢¢SÄ¢yÄ¢~¢ ôãS¢ÜU¢: J y¢Ã¢ Ä¢¢ïx¢Ðíy¢¢¢ï¢ x¢ç}¢cÄ¢yÄ¢l ¼ï çyÃ¢y¢: JJ 46
§yÄ¢éQU: S¢¢ïùç¢ Ä¢¢ïx¢è y¢´ }¢¢¢Ä¢¢}¢ü¢Î¢}¢ì J y¢ÎñÃ¢ ÜëU¢Ä¢¢ Î}¢¢ñ à¢W´ ÎèÍ¢üç¢¢¢çÎ¢}¢ì JJ 47
sý yuf çkeòLke Mkuðk fhíkk yLku ftË{q¤, V¤ ðøkuhLu kku yknkh fhíkk çkÒku yuf
ð»ko MkwÄe íÞkt yk©{{kt MkkÚku hÌkk.40 «ríkrËLk Xtze, ðkÞw, ð»kko yLku økh{eLku
MknLk fhe rºkfk÷ MLkkLk MktæÞk ðtËLkkrË fhe çkÒku íkeðú íkÃkLku fhíkk hnuíkk.41
økkuÃkk¤Þkuøkeîkhk økkÞkuLke hûkk fhkðe :- nu hksLkT ! fkuR
ð¾ík økkÞku, ¼UMkku [hkðíkk økkuðk¤ku ËiðRåAkyu íÞkt ykÔÞk yLku økkuÃkk÷ÞkuøkeLkk
yk©{Lke Mk{eÃku ÞkuøkeLkk yk©Þu LkuMkzkyku çkktÄe hnuðk ÷køÞk.42 Ãkhtíkw çkLÞwt
yuðwt fu, «ríkrËLk ðk½ ykðíkk yLku Ãkkt[ A økkÞkuLkwt ¼ûký fhe síkk, íkuÚke íkuyku
çknw ®[íkkíkwh ÚkÞk.43 íÞkhu íkuykuyu økkuÃkk¤ÞkuøkeLku «kÚkoLkk fhe fu nu Þkuøkehks
! ík{u y{khk ÃkþwykuLkwt ®nMkf «kýeyku Úkfe hûký fhku. fkhý fu ík{u Mk{Úko
Aku. {kxu ykÃkLkwt økkuÃkk÷ yuðwt Lkk{ MkkÚkof fhku.44 nu hksLkT ! økkuðk¤kuLke «kÚkoLkk
Mkkt¼éÞk ÃkAe Ãký økkuÃkk¤Þkuøke ®nMkf «kýeykuÚke økkÞkuLke hûkk fhðk Mk{Úko
ÚkÞk Lkrn íkuÚke ®[íkk fhðk ÷køÞk. íku{Lku ®[íkkíkwh òuR ðýeohks ©enrhyu
økkuÃkk÷ÞkuøkeLku fÌkwt nu, {nk{wrLk ! ík{u ®[íkk Lk fhku Lku yk ík{khk þt¾Lkku LkkË
fhku, suLkkÚke yk yk©{Lkk ykMkÃkkMkLkk «Ëuþ{kt ®nMkf «kýeykuLkku «ðuþ s
Lknª ÚkkÞ. ík{khk ÞkuøkLkk «¼kðÚke íkuyku yíÞkhÚke s ynªÚke [kÕÞkt sþu.45-46
nu hksLkT ! ©enrhyu yk «{kýu fÌkwt íkuÚke økkuÃkk÷Þkuøkeyu Ä{oLktËLk
©enrhLkkt ð[LkkuLku {kLk ykÃke økkÞku WÃkhLke f]ÃkkË]rüÚke íku Mk{Þu Ëe½o yLku
økt¼eh þt¾ æðrLk fÞkuo.47 íku æðrLk sux÷k «Ëuþ{kt Mkt¼¤kÞku íkux÷k «Ëuþ{kt
fkuR ®nMkf «kýeyku ykðíkkt Lkrn yLku íku «Ëuþ{kt su ®nMkf «kýeyku hnuíkkt
níkkt íku Ãký ËqhLkk «Ëuþ{kt sRLku hnuðk ÷køÞkt.48 Mktík økkuÃkk÷ÞkuøkeLkk yLkwøkúnÚke
íku MÚkkLk rLk¼oÞ ÚkÞwt, íkuÚke rðM{Þ Ãkk{u÷k økkuðk¤ku økkÞ ykrË ÃkþwykuLke MkkÚku
S¢ ¢¢Î¢ï Ä¢¢Ã¢çy¢ ÿ¢ï~¢ï ÃÄ¢¢#¢Sy¢¢Ã¢çy¢ ÜUp¢ J ôãd¢ï ¢¢Ä¢¢Ó y¢ó¢S¢¢ï Á¢x¢¢}¢¢Ä¢~¢ S¢Ã¢üà¢: JJ 48
ç¢|¢üÄ¢´ y¢Î|¢êyS¢¢¢´ S¢¢¢¢ïSy¢SÄ¢ ÐíS¢¢Îy¢: J ªc¢é: S¢éw¢´ S¢¢à¢Ã¢¢ï x¢¢ï¢¢H¢: Ðí¢#çÃ¢S}¢Ä¢¢: JJ 49
S¢ Ó¢¢ç¢ çÃ¢çS}¢y¢¢ï Ä¢¢ïx¢è Ðíy¢¢¢´ y¢SÄ¢ y¢´ NçÎ J Á¢¢¢ó¢H¢ñçÜUÜU´ }¢ï¢ï ¢éLc¢´ y¢´ ¢Ú¢ÜëUçy¢}¢ì JJ 50
Ã¢<¢Ú¢Åì ç¢Ã¢S¢´Sy¢~¢ ÐíyÄ¢ã´ à¢éhÓ¢ïy¢S¢¢ J ¥Ä¢¢Ä¢}¢ïÜÚ x¢èy¢¢Ä¢¢ çmy¢èÄ¢´ S¢éçÃ¢Ó¢¢ÚÄ¢¢ì JJ 51
SÃ¢M¢}¢¢y}¢¢: à¢éh}¢S¢¢¢¢Ú¢Hÿ¢¢ñ: J y¢Ã¢y¢¢ï ç¢çpÜU¢Ä¢¢¢ SÃ¢¢¢é|¢êyÄ¢¢ Ó¢ Ï¢éçh}¢¢¢ì JJ 52
ÐíyÄ¢¢ã¢Úï¢ïçÎíÄ¢¢¢¢´ y¢¢¢y¢:ÜUÚ¢SÄ¢ Ó¢ J Ðí¢¢SÄ¢ Ã¢ë¢è: S¢ÜUH¢Sy¢çS}¢}¢éãéÚ¢¢ÚÄ¢y¢ì JJ 53
»Ã¢}¢|Ä¢S¢y¢Sy¢SÄ¢ ÜU¢Hï¢ çÜUÄ¢y¢¢y}¢ç¢ J Ï¢|¢êÃ¢ Ä¢¢¢Ä¢¢ïx¢SÄ¢ ¢Òy¢¢ ¢ë¢S¢¢}¢ ! JJ 54
y¢y¢¢ïùSÄ¢ NÎÄ¢ïùw¢Çç}¢çÎíÄ¢¢çÎÐíÜU¢à¢ÜU}¢ì J ¥¢y}¢ÁÄ¢¢ïçy¢}¢üãÎí¢Á¢S¢Ã¢üÜU¢H}¢ÎëàÄ¢y¢ JJ 55
»Ã¢´ çÃ¢à¢éh}¢¢y}¢¢¢}¢ÿ¢Ú¾ír¢¢¢ S¢ã J »ïvÄ¢ï¢ |¢¢Ã¢Ä¢çó¢yÄ¢´ ¾ír¢|¢êy¢ §Ã¢¢|¢Ã¢y¢ì JJ 56
Mkw¾Ãkqðof íÞkt hnuðk ÷køÞk yLku ©enrh íkÚkk økkuÃkk¤ÞkuøkeLke ËqÄ ykrËÚke Mkuðk
fhðk ÷køÞk. rðM{Þ Ãkk{u÷k økkuÃkk¤Þkuøke Ãký ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt yk ÃkþwhûkýLkku
«íkkÃk ©enrhLkku s Au yu{ òýe íku{Lku {Lkw»Þkf]rík{kt fkuR y÷kirff rËÔÞ
ÃkwÁ»k Au yu{ {kLkðk ÷køÞk.49-50 økkuÃkk¤ÞkuøkeLkk yk©{{kt rLkðkMk fhíkk
ðýeohks ©enrh «ríkrËLk rðþwØ{LkÚke ©e{ËT¼økðËTøkeíkkLkk fuð¤ çkeò
yæÞkÞLkwt Mkkhe heíku ®[íkðLk fhðk ÷køÞk.51 yk{ ®[íkðLk fhíkk çkwrØ{kLk
©enrhLku yMkkÄkhý ÷ûkýuÚke rðrþü ÃkkuíkkLkk rðþwØ ykí{MðYÃkLke yLkw¼rq ík
ÚkR yLku ík¥ðárüÚke íku «{kýu íkuLkku rLkùÞ fÞku.o 52 ©enrh «íÞknkhLkku yÇÞkMk
fhe RrLÿÞku, ytík:fhý yLku «kýLke Mk{økú ð]r¥kykuLku ðkhtðkh ÃkkuíkkLkk þwØ
ykí{MðYÃk{kt Äkhý fhðk ÷køÞk.53 nu Lk]Ãk ©uc ! yk «{kýu yÇÞkMk fhíkk
©enrhLku yÕÃk fk¤{kts ÃkkuíkkLkk þwØ ykí{MðYÃk{kt æÞkLkÞkuøkLke ÃkrhÃkõðíkk
«kó ÚkR.54 nu hksLkT ! ©enrhLku ºkýu yðMÚkk{kt ÃkkuíkkLkk ÓËÞf{¤{kt y¾tz
yLku RrLÿÞkuLkk «fkþf yuðk {nkLk ykí{ßÞkuríkLkku Mkkûkkífkh Úkðk ÷køÞku.55
yLku ÃkkuíkkLkk rðþwØ ykí{MðYÃkLke yûkhçkúñLke MkkÚku rLkhtíkh yufkí{ÃkýkLke
¼kðLkkLke áZ Äkhýk fhíkk ©enrh çkúñYÃk ÚkÞk. yÚkkoíkT çkúñLkk MkkÄBÞoÃkýkLku
ÃkkBÞk. nu hksLkT ! MðÞt ©enrh Ãkkuíku s yûkhçkúñíkusLkk {æÞu MkËkÞ rðhks{kLk
rËÔÞ{qík MkkûkkíkT Ãkhçkúñ Au, Aíkkt ykðe heíkLkwt yk[hý íku ¼õíksLkkuLke rþûkk
{kxu Au.56
økkuÃkk¤ÞkuøkeLku Mð-MðYÃkLkwt ¿kkLk ykÃkeLku rMkæÄøkrík ykÃke
y. 45 «Úk{ «fhý 415
Ä¢¢ïx¢}¢ïy¢´ SÃ¢ç}¢~¢´ y¢´ Ðí¢¢üÄ¢y¢}¢çà¢ÿ¢Ä¢y¢ì J ¾ír¢|¢êÄ¢´ x¢y¢Sy¢ï¢ y¢y¢¢ï x¢¢ï¢¢HÄ¢¢ïxÄ¢ç¢ JJ 57
Ã¢¢èüÎíæ Ó¢ ãôÚ S¢¢ÿ¢¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢}¢ëc¢èEÚ}¢ì J ¥Ã¢ñ¢çÎÓÀÄ¢ñÃ¢¢S¢¢ñ |¢ôQU y¢ôS}¢Sy¢y¢¢ïùÜUÚ¢ïy¢ì JJ 58
ÎÄ¢¢ñ y¢}¢ïÃ¢ NÎÄ¢ï çS¢hÄ¢¢ïx¢¢ï ÎëÉ¢S¢¢: J ¥yÄ¢y¢çÃ¢S}¢ëôy¢ Ðí¢¢ y¢y¢¢ïùS¢¢ñ Ã¢¢éc¢¢ï }¢éç¢: JJ 59
çÃ¢ã¢Ä¢ |¢¢ñçy¢ÜÚ Îïã´ çÎÃÄ¢Îïãï¢ S¢¢ïù¢Í¢ ! J x¢¢ïH¢ïÜÚ ÐíÄ¢Ä¢¢ñ S¢l¢ï ãÚïSy¢SÄ¢ ÐíS¢¢Îy¢: JJ 60
Ã¢<¢Ú¢Á¢: çS¢hÄ¢¢ïx¢Sy¢y¢p¢ÜUçS}¢ÜUçRUÄ¢: J S¢wÄ¢é: S¢´S¢¢çÃ¢ô¢ ÜëUyÃ¢¢ Ðí¢Ñì}¢éw¢: ÐíÄ¢Ä¢¢ñ y¢y¢: JJ 61
¥w¢Ç¾ír¢M¢S¢¢ï ¢¢S¢¢°íçS¢ÚÃ¢èÿ¢¢: J ¢¢é}¢éüQU: à¢Ú §Ã¢ ÐíÄ¢¢çy¢ S}¢¢Ã¢ç¢ Îíéy¢}¢ì JJ 62
Îïã¢¢éS¢¢¢¢ãè¢çpy¢Ä¢ÜëUc¢}¢ïÜUH: J ¥¢çÎÃ¢¢Ú¢ãy¢è¢Z S¢ Ðí¢Ä¢¢Ã¢¢yS¢èçg¢~¢Ä¢}¢ì JJ 63
:- nu hksLkT ! íÞkhÃkAe økkuÃkk¤Þkuøkeyu ©enrhLku «kÚkoLkk fhe íkuÚke ÃkkuíkkLkk

r{ºkÃkýu ðíkoíkk økkuÃkk÷ÞkuøkeLku Ãký ©enrhyu æÞkLkÞkuøkLkku yÇÞkMk fhkÔÞku
íkuÚke íku Ãký ÃkkuíkkLkk ykí{kLke yûkhçkúñLke MkkÚku yufíkkÚke çkúñYÃkLke ¼kðLkkLku
ÃkkBÞk.57 nu hksLkT ! yk Þkuøke ¼økðkLk ©enrhLke s RåAkÚke ðýeoYÃk ©enrhLku
MkðoLkk Mðk{e yLku MkkûkkíkT LkkhkÞýÉr»k òýðk ÷køÞk fu yk ©enrh Au. yu s
çkúñÃkwhkrÄÃkrík MkkûkkíkT ¼økðkLk ©ef]»ýLkkhkÞý Au. íku ÃkkuíkkLkk ¼õíksLkkuLke
hûkk {kxu yLku Ãk]ÚðeÃkh yufktríkf Ä{oLkwt MÚkkÃkLk fhðk {kxu {Lkw»ÞYÃku «økx
ÚkÞk Au. ykx÷wt ¿kkLk ÚkÞk ÃkAe íku økkuÃkk÷Þkuøke yuf ©enrhLke s ¼Âõík fhðk
÷køÞk.58
yk heíku rMkØÞkuøke {LkLkþe÷{wrLk økkuÃkk÷Þkuøke áZ ykMkLku çkuMke ÃkkuíkkLkk
ÓËÞf{¤{kt íku «økx ©enrhLkwt s æÞkLk fhðk ÷køÞk. yk{ æÞkLk fhíkkt fhíkkt
ÞkuøkeLku ÃkkuíkkLkkt þhehLke yíÞtík rðM{]rík ÚkR økR. nu rLk»ÃkkÃk hksLkT ! ÃkAe íku
økkuÃkk¤Þkuøke Ãkt[¼kiríkf þhehLkku íÞkøk fhe ©enrhLke f]ÃkkÚke rËÔÞ ËunLku «kó
fhe íkífk¤ økku÷kufÄk{Lku ÃkkBÞk.59-60 nu hksLkT ! økkuÃkk÷Þkuøke Äk{{kt økÞk
ÃkAe íkuLkku Ëirnf MktMfkh fhðkLkku ÔÞðnkh y[kLkf Ãkkuíkk WÃkh ykÔÞku, íkuÚke
rMkØÞkuøke ¼økðkLk ©enrhyu ÃkkuíkkLkk Mk¾k økkuÃkk¤ÞkuøkeLke Mk{Mík ykiæðoËri nf
r¢Þk fhe íÞktÚke Ãkqðo{w¾u [k÷e LkeféÞk.61
ðýeoyu fÞkO ykrËðhkníkeÚko{kt ËþoLk :- çkúñMðYÃkLke ÂMÚkrík{kt
y¾tz ðíkoíkk yLku LkkrMkfkLkk yøkú¼køk WÃkh s árüLku ÂMÚkh hk¾eLku [k÷íkk
©enrh ÄLkw»k{ktÚke Aqxu÷k çkkýLke su{ {køko{kt yrík Wíkkð¤e økríkyu [k÷íkk
níkk. þhehLkwt ¼kLk ¼q÷e ©ef]»ýYÃk yuf ÃkkuíkkLkk ykí{kLkwt s ®[íkðLk fhíkk
Ä¢~¢ Ä¢~¢ S¢ Ä¢Ä¢¢ñ Ï¢ÅéÃ¢Ä¢üSy¢~¢ y¢~¢ ¢ë¢y¢ï! Á¢¢y¢¢Ä¢¢: J
¥¢x¢y¢SÄ¢ çã x¢éÚ¢ïçÚÃ¢ ¢¢ÜU¢¢SÄ¢ Îà¢ü¢}¢ã¢ïyS¢Ã¢ ¥¢S¢èy¢ì JJ 64
Ä¢¢ïx¢¢|Ä¢¢S¢çÃ¢¢¢¢¢¢}¢¢ ¢@Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 45
-------------------------------
JJ ¯Åìy±¢ôÚà¢¢ïù²¢²: JJ
é±í¼ ©±¢ -
¼¼: ±XÎïà¢ï¯é Ðí¢²¢yèÚÐéÚæ Ï¢Åé: J çh±Ì|¢Ý¢}¢¢èÎí¢¢ ²~¢¢ç¼{¢<}¢ÜU: JJ1
¼ïÝ¢ç¼Ðí¢<¼¢ïù±¢yèÓ¢¼é}¢¢üS²æ }¢ã¢}¢éçÝ: J ¼géx¢ü »±¢Ýé±æ ïÃ²}¢¢Ý¢ï çã ¼ïÝ : JJ2
fhíkk ykrËðhkn íkeÚko{kt ykÔÞk yLku ºký rËðMk ÃkÞOík íku íkeÚkoûkuºk{kt rLkðkMk
fheLku hÌkk.62-63 nu hksLkT ! yk «{kýu ðýeoLÿ ©enrh su su íkeÚkoMÚkkLkku{kt
síkk íÞkt íÞkt rLkðkMk fheLku hnuíkk, íkuÚke {Lkw»ÞkuLku Mðøko÷kuf{ktÚke òýu økwÁ
çk]nMÃkrík ÃkÄkÞko nkuÞ Lku su ËþoLkLkku ykLktË ÚkkÞ íkuðku {nkykLktË íku{Lkkt ËþoLkÚke
Úkíkku níkku.64
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt økkuÃkk¤Þkuøke
ÃkkMku ©enrhyu ÞkuøkkÇÞkMk fÞkuo yu Lkk{u rÃkMíkk÷eMk{ku yæÞkÞ
Ãkqýo ÚkÞku. 45
--------------------------------------
yæÞkÞ - 46
økkuÃkk÷ËkMkLke hûkk fhe, rMkØkuLkwt yr¼{kLk WíkkÞwO
yLku íki÷tøkËuþe rð«Lku Mkw¾e fÞkuo.
MkehÃkwhþnuh{kt ðýeoLkwt ykøk{Lk :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nuhksLkT
! íku ykrËðkhkn íkeÚkoÚke Lkef¤e ðýeohks ©enrh ðtøkËuþ{kt ykðu÷k MkehÃkwh
Lkk{Lkk þnuh{kt ÃkÄkÞko, ßÞkt yríkÄk{f rMkØðÕ÷¼ Lkk{Lkk hkò hkßÞ
fhíkk níkk.1 íku hkòyu ©enrhLke «kÚkoLkk fhe fu, nu ðýeohks ! ík{u {khk WÃkh
f]Ãkk fheLku ynª rLkðkMk fheLku hnku. íÞkhu {nk{wrLk ©enrh [kíkw{koMk ÃkÞOík íku
y. 46 «Úk{ «fhý 417
x¢¢ïÐ¢HÎ¢Ý¢}¢ñÜU: ¢{é: à¢èHx¢é¢¢ç±¼: J ï±¢²¢æ Ðíy²ãæ ¼S² ±¼ü¼ï S}¢¢ç¼|¢¢±¼: JJ3
çh¼¢}¢}¢~¢¢p ¼~¢¢²ï çhæ¿¢ÜU¢: J ¥¢Ýì ãdà¢: ÿ¢éÎíÎï±¼¢ïÐ¢ÜU¢ ¥çÐ JJ4
y¢~¢ñÜïU Ã¢èy¢Ú¢x¢¢wÄ¢¢: ÜïUçÓ¢Î¢S¢´p Ã¢<¢¢: J »ÜïU ¢Ú}¢ã´S¢¢wÄ¢¢ Ä¢çy¢S¢´¿¢¢p ÜïUÓ¢¢ JJ 5
|¢ñÚÃ¢¢ï¢¢S¢ÜU¢: ÜïUçÓ¢yÜïUçÓ¢yÜU¢ËÄ¢¢ ©¢¢S¢ÜU¢: J ÜïUçÓ¢Ó Ä¢¢ïçx¢¢è|¢QU¢ Ã¢èÚçÃ¢l¢çÃ¢à¢¢ÚÎ¢: JJ 6
ÜU¢ñ¢è¢}¢¢~¢Ã¢S¢¢¢: çS¢h¢Sy¢~¢¢¢çÚ°íã¢: J ¥¢S¢ó¢ïÜUà¢y¢´ }¢éwÄ¢¢Sy¢¢pÄ¢¢üÚy¢¢ ¢ë¢ ! JJ 7
y¢¢S¢éÓÀ¢Ä¢¢ïçÁÛ¢y¢ï S¢¢¢ï Ã¢¢S¢Ä¢¢}¢¢S¢ |¢ê¢çy¢: J y¢~¢ñÃ¢¢}¢é´ ¢èHÜUÆ´ ¢êÁ¢çÄ¢yÃ¢¢ Ä¢Ã¢¢S¢Ä¢y¢ì JJ 8
ÐíÓ¢éÚ¢ÁÄ¢çS¢y¢¢ï¢ïy¢ñ|¢üÿÄ¢ñ|¢¢ïüÁÄ¢ñp y¢¢¢ì ¢ë¢: J ÐíyÄ¢ã´ y¢¢ïc¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢¢Îèçy¢Ã¢Sy¢éç|¢: JJ 9
¢^ÜU¢¢¢S¢¢¢¢Z Ó¢ ÎÎ¢ñ y¢ï|Ä¢: ¢ë¢ÜìU ¢ë¢ÜìU J SÃ¢çS¢hy¢¢´ Îà¢üÄ¢y¢¢ï Ä¢êc¢éSy¢ïùç¢ Ä¢¢¢S¢éw¢}¢ì JJ 10
rMkØðÕ÷¼ hkòLkk {nu÷{kts rLkðkMk fheLku hÌkk. yLku MðÞt hkò Ãký «ríkrËLk
©enrhLke Mk{Þkur[ík Mkuðk fhðk ÷køÞk.2 íkuðe s heíku [krhºÞ yLku rLk{koLkkrË
MkËTøkwýkuÚke Mk¼h yuf økkuÃkk¤ËkMk Lkk{Lkk MkkÄw níkk. íku Ãký ©enrh WÃkh
yríkþÞ MLkun¼kð hk¾e «ríkrËLk Mkuðk fhíkk níkk. íku hkòLkk hks{nu÷{kt
çkeò rMkØ yuðk Lkk{u «rMkØ ½ýk MkkÄwÃkwÁ»kku hnuíkk níkk. íkuyku íkk{Mk{tºkkuLke
MkkÄLkk fhLkkhk yLku íkk{Mk {r÷Lk ËuðíkkykuLke WÃkkMkLkk fhLkkhk níkk.3-4
íku{ktÚke fux÷kf ðeíkhkøke níkk, fux÷kf çkúñ[khe, fux÷kf Ãkh{ntMk,
fux÷kf MktLÞkMke, fux÷kf ¼ihðLkk WÃkkMkf, fux÷kf fkr÷Lkk WÃkkMkf, fux÷kf
ÞkurøkLkeLkk WÃkkMkf yLku fux÷kf ðeh rðãk{kt rðþkhË níkk. nu hksLkT ! íku
rMkØku{kt íkku fux÷kf {kºk fkiÃkeLk Äkhý fhLkkhk níkk, fux÷kf yÃkrhøkúnðúík
hk¾Lkkhk níkk. yLku Mkkuyuf sux÷k íkÃk ÃkhkÞýSðLk SðLkkhk {wÏÞ rMkØku
Ãký íku{kt níkk.5-7 nu hksLkT ! rMkæÄðÕ÷¼ hkòyu íku Mkkuyuf sux÷k {wÏÞ
rMkØkuLku ¾wÕ÷k ykfkþðk¤k {uËkLk{kt rLkðkMk fhkÔÞku yLku Lke÷ftX ðýeoLkwt ÃkqsLk
fhe íku{Lku Ãký íku {wÏÞ rMkØkuðk¤e søÞk{kt s rLkðkMk fhkÔÞku.8 hkò çknw
¼krðf nkuðkÚke Mkðo rMkØkuLku ¾qçk ½e yLku Mkkfh r{r©ík ¼ûÞ, ¼kußÞ ðøkuhu
íkuykuLku RÂåAík ¼kusLk yLku ðMíkw ÃkËkÚkoîkhk Mktíkku»k Ãk{kzíkk níkk. ð¤e hkòyu
íkuykuLku çkuMkðk {kxu Ãk÷tøk, çkkòuX rðøkuhu ðMíkwykuLkk ËhufLku y÷øk y÷øk ËkLk
fÞkO níkkt, yLku íku rMkØku Ãký ÃkkuíkkLke rMkØkRLkwt «ËþoLk fhíkk Mkw¾Ãkqðof íÞkt
rLkðkMk fheLku hÌkk níkk.9-10
rMkæÄkuLkku Ët¼ W½kzku Ãkkzðk ðýeoyu fhe EåAk :- yk
y¢¢g¢ç}|¢ÜUçS¢hyÃ¢´ }¢é}¢éÿ¢é´ y¢´ ¢Ú¢¢çy¢}¢ì J ãÚï<Ã¢çÁ¢¿¢¢¢çÄ¢c¢¢ïçÚÓÀÄ¢ïy¢}¢|¢êó¢ë¢ ! JJ 11
Ðí¢Ã¢ëÅìÜU¢Hï y¢~¢ Ã¢ëçC: Ðíçy¢Ã¢c¢¢üç¢ÜU¢ù|¢Ã¢y¢ì J ¥¢S¢¢Úñ: ¢èçÇy¢¢ ¥¢S¢´Sy¢ï y¢é çS¢h¢ç|¢}¢¢ç¢: JJ 12
Í¢¢¢Í¢¢¢ ÎÎëçà¢Úï Sy¢¢y¢: Sy¢¢çÄ¢Õéç|¢: J |¢Ä¢VÚ¢ç|¢<Ã¢léçj|¢èüc¢¢¢: S¢éÚÃ¢y}¢üç¢ JJ 13
Í¢¢ïÚÍ¢¢ïc¢¢çy¢Ã¢¢y¢ï¢ Ã¢íç¢Í¢¢ïüc¢¢ñSy¢¢¢ J çÎÃ¢¢ç¢à¢´ Ó¢¢çy¢Ã¢ëCK¢ çw¢ó¢¢Sy¢ï çS¢hy¢¢´ Á¢ãé: JJ 14
à¢¢ñ à¢¢ñSy¢y¢pRêU Ú¢~¢¢ñ Ú¢~¢¢ñ ¢H¢Ä¢¢}¢ì J ÒUçÓ¢y¢@ ÒUçÓ¢yS¢# Ã¢ï¢}¢¢¢¢ çã}¢¢ç¢Hñ: JJ 15
ÐíyÄ¢ã´ Ú¢Á¢|¢ëyÄ¢¢p y¢ÓÄ¢¢Z ÎÎëà¢é: çS¢y¢¢: J çÎ¢ñ: ÜUçy¢¢Ä¢ñ: S¢Ã¢ïü çS¢h¢pRéU: ¢H¢Ä¢¢}¢ì JJ 16
»ÜU}¢ïÃ¢¢Ã¢çà¢C´ y¢´ Ã¢<¢Ú¢Á¢´ ¢ë¢: S¢é¢è: J ÎëcÅì±¢ S¢yÄ¢´ y¢}¢ïÃ¢ñÜÚ çS¢h´ }¢ï¢ï ¢ Ó¢¢¢Ú}¢ì JJ 17
¥yÄ¢¢S¢¢Ú¢çy¢Ã¢¢y¢¢|Ä¢¢}¢Ä¢¢¢ÜéUH}¢ïÃ¢ y¢}¢ì J Ï¢ãé¢¢ }¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ú¢Á¢¢ ¢¢ñÚ¢p S¢Ã¢üà¢: JJ 18
¢H¢çÄ¢y¢¢´Sy¢é y¢çS¢h¢SÃ¢Îéx¢üx¢ëãÃ¢¢çS¢¢: J §y¢Ú¢´p ¢ë¢¢ï }¢ï¢ï °í¢}Ä¢ñ: S¢¢¢¢Ú¢¢çÜUH JJ 19
{w{wûkw rMkØðÕ÷¼ hkòLke Mkk{u s yu Ët¼e rMkØkuLkku Ët¼ ¾wÕ÷ku ÃkkzðkLke

RåAk Ähkðíkk ©enrhLkk MktfÕÃkÚke yuf ykùÞo MkòoÞwt, íku MkehÃkwh þnuh{kt
ð»kkoÉíkwLkk Mk{Þ{kt «rík ð»ko fhíkkt yk ð»kuo yríkð]rü ÚkR íkuÚke rMkØkRLkwt
yr¼{kLk Ähkðíkk Mkðuo rMkØku ðhMkkËLke ÄkhkÚke çknw Ãkezkðk ÷køÞk.11-12
fhkLke ð]rüÚke Úkíkkt æðrLkyku yLku ¼Þtfh ¼Þ WÃkòðLkkhk ðes¤eLkk Úkíkk
[{fkhkLke MkkÚku ¼ÞkLkf {u½ku ykfkþ{kt Ëu¾kíkk níkk. ðuøkðkLk MkwMkðkxk fhíkk
ÃkðLkÚke {u½kuLkk ð@Ãkkík suðk øksoLkkLkk ¼ÞkLkf þçËkuÚke yLku hkrºk rËðMk
ðhMkíke yríkð]rüÚke yríkþÞ ¾uË Ãkk{u÷k rMkØkuLku ÃkkuíkkLke rMkØkRLkwt yr¼{kLk
Wíkhe økÞwt.13-14 íkuÚke rn{ suðk Xtzk ÃkðLkÚke ftÃkíkk þhehðk¤k íku rMkØku Äehu
Äehu õÞkhuf Ãkkt[, õÞkhuf A fu Mkkík yu{ MkkÚku {¤eLku yuf ÃkAe yuf hkºkeLkk
Mk{Þ{kt ¼køkðk ÷køÞk.15 hkòLke yk¿kkÚke íÞkt hnu÷k hkòLkk Lkkufhku rMkØkuLke
n{uþLke rËLk[Þko rLknk¤íkk hnuíkk yLku hkòLku sýkðíkk. íÞkt íkku Úkkuzk rËðMkku{kt
s Mkðuo rMkØku íÞktÚke Ãk÷kÞLk ÚkR økÞk.16 íÞkhu çkwrØ{kLk rMkæÄðÕ÷¼ hkòyu
òuÞwt fu «[tz ðhMkkËLke Äkhkyku ðå[u yuf÷k {kºk ðýeo rçkhksu Au. yk yuf s
Mkk[k rMkØ Au, çkeò fkuR LkÚke, yu{ {kLkðk ÷køÞk.17 ðhMkkË þktík ÚkÞk ÃkAe
{qþ¤Äkhkyu ðhMkíkk ðhMkkË yLku ÃkðLkLkk MkwMkðkxk ðå[u Ãký ÔÞÚkk Lkrn
Ãkk{u÷k ÂMÚkík«¿k ©enrhLkwt hkòyu íkÚkk ÃkwhðkMke sLkkuyu çknw MkL{kLk fÞwO.
yLku çkeò íÞktÚke ¼køke Aqxu÷k yLku ÃkkuíkkLke Ä{oþk¤kyku{kt rLkðkMk fhíkk Mkðuo
rMkØkuLku hkòyu íkku MkkÄkhý {Lkw»Þku Mkh¾k òÛÞk.17-19
y. 46 «Úk{ «fhý 419
y¢Î¢ à¢¢QU¢ÎÄ¢: çS¢h¢Sy¢SÄ¢¢ïyÜUc¢Z çÃ¢H¢ïvÄ¢ y¢ï J ¥yÄ¢}¢c¢üÁÃ¢He¢~¢¢pRéUSy¢´ ãy¢é}¢él}¢}¢ì JJ 20
S¢}¢~¢}¢¢c¢ÿ¢ï¢¢lñ: SÃ¢ïCÎïÃ¢¢ïçÎy¢ñÚç¢ J ¥ç|¢Ó¢¢Úñp y¢´ ãy¢é´ ¢ à¢ïÜïU ÜU¢ïùç¢ }¢¢ç~¢ÜU: JJ 21
S¢Ã¢ïü ÐíÄ¢¢S¢¢ çÃ¢ÈUH¢Sy¢ïc¢¢´ y¢çS}¢çã Ã¢<¢ç¢ J à¢Í¢¢y¢¢ §Ã¢¢ÜU¢à¢ï Ï¢|¢êÃ¢éÝí¢üÜëUy¢èEÚï JJ 22
y¢´ y¢é ãy¢é}¢à¢QñUSy¢ñ}¢¢üc¢}¢éçCÎéüÚ¢y}¢ç|¢: J S¢¢¢¢ñ x¢¢ï¢¢H Î¢S¢¢wÄ¢ï y¢yS¢ïçÃ¢ç¢ ç¢çÓ¢çÿ¢¢ï JJ 23
}¢ëy¢Ðí¢Ä¢Sy¢ÎñÃ¢¢|¢êÌHçÁu: S¢ }¢ê<ÓÀy¢: J }¢éw¢ç¢Ä¢üyÈïU¢Á¢¢H¢ï ç¢pïC¢ï Ä¢¢y¢jéçÃ¢ JJ 24
S¢ãdà¢¢ï Á¢¢¢ ÎíCé´ y¢}¢¢x¢ÓÀçó¢y¢Sy¢y¢: J ¥Ðíy¢èÜU¢Ú}¢ïÃ¢¢ãé¢ëü¢¢l¢Sy¢}¢é¢ÎíÃ¢}¢ì JJ 25
çS¢h¢wÄ¢¢´Sy¢¢´Sy¢y¢¢ï Ú¢Á¢¢ Ðí¢ã |¢¢ï }¢~¢à¢¢ç¢ ! J ©¢¢Ä¢: çRUÄ¢y¢¢}¢SÄ¢ |¢Ã¢çj: çS¢hÄ¢¢ïçx¢ç|¢: JJ 26
y¢ ªÓ¢éÚÐíy¢èÜU¢Ä¢¢ïü |¢Ã¢yÄ¢SÄ¢ sé¢ÎíÃ¢: J ¢èHÜUÆ¢ï }¢ã¢Ýì çS¢h: ÜUÚ¢ïyÃ¢SÄ¢ çÓ¢çÜUçyS¢y¢}¢ì JJ 27
ðýeoLkk Mkuðf økkuÃkk¤ËkMk rMkæÄkuLke E»ÞkoLkku ¼kuøk çkLÞk

:- nu hksLkT ! ©enrhLkwt çknw «fkhu MkL{kLk ÚkÞwt íku Mk{Þu íkuLkku ykðku ¼ÔÞ
Wíf»ko òuR þÂõík WÃkkMkf íku Mkðuo rMkØkuLkkt økkºkku yíÞtík ¢kuÄkÂøLkLke ßðk¤k{kt
çk¤ðk ÷køÞkt. íkuÚke ©enrhLku {khe Lkk¾ðkLkk «ÞíLkku fhðk ÷køÞk.20 {r÷Lk
{tºkkuÚke {tºku÷k yzËLke {wêe ©enrh WÃkh VUfe. ÃkkuíkkLkk RüËuðkuLkkt ðhËkLk
ð[LkkuLkku Ãký ©enrh WÃkh «Þkuøk fÞkuo. íku{s yr¼[krhf {tºkkuLkku Ãký «Þkuøk
fÞkuo, Aíkkt fkuR Ãký {ktrºkf ©enrhLku {khðk Mk{Úko ÚkÞku Lkrn.21 suðe heíku fkuR
ykfkþ{kt þLkk «nkh fhu Lku rLk»V¤ òÞ íku{ þÂõík WÃkkMkf Mkðuo rMkØkuLkk
{Lkw»Þkf]rík Ähe hnu÷k Ãkh{uïh ðýeohks ©enrh WÃkh fhu÷k Mk{økú «Þkuøkku
rLk»V¤ økÞk.22 íkuÚke ©enrhLku {khðk yMk{Úko ÚkÞu÷k íku Ëwü rMkØkuyu ©enrh
WÃkh R»Þko¼kð hk¾e íkuLke Mkuðk fhíkk økkuÃkk¤ËkMk Lkk{Lkk MkkÄw WÃkh {tºku÷k
yzËLke {wêeLkku «Þkuøk fÞkuo.23 økkuÃkk¤ËkMk MkkÄw íkku íku s ûkýu {qAík ÚkRLku
Ãk]Úðe Ãkh Ãkzâku, S¼ çknkh Lkef¤e økR yLku {hýíkwÕÞ ÚkÞku. íkuLkk {w¾{ktÚke
Veý Lkef¤ðk ÷køke yLku [uükhrník ÚkÞku. íkuLku òuðk {kxu hkò yLku [khu
çkkswyuÚke nòhku {Lkw»Þku ¼u¤kt ÚkÞkt yLku fnuðk ÷køÞkt fu, yk WÃkÿLkwt rLkðkhý
fhðwt nðu fkuRLkkÚke þõÞ LkÚke.24-25 íku Mk{Þu rMkØðÕ÷¼ hkòyu þÂõík WÃkkMkf
íku rMkØkuLku fÌkwt fu nu {tºkþkeyku ! ík{u rMkØÞkuøke Aku, íkuÚke yk økkuÃkk¤ËkMkLkk
WÃkÿðLkwt rLkðkhý fhku.26 íÞkhu íku rMkØku fnuðk ÷køÞk fu, yk MkkÄwLkku WÃkÿð
y{khkÚke Lkkþ Ãkk{e þfu íku{ LkÚke. ík{u suLku Mkðo rMkØku Úkfe çknw {kuxk rMkØ
{kLkku Aku íku Lke÷ftX Þkuøke ÃkkMku ykLkk WÃkÿðLkku «ríkfkh fhkðku.27
}¢¢yS¢Ä¢¢üÎïÃ¢}¢éQïU y¢ñÚç¢ Ú¢¿¢¢<¢y¢: S¢ y¢é J S¢lSy¢y¢¢Eü}¢¢x¢yÄ¢ y¢ÎÃ¢ñÓÀ¢QUÎécÜëUy¢}¢ì JJ 28
à¢¢ñÚÃ¢¢Îè¢yÜU¢ïü ÜëUc¢SÄ¢¢C¢ÿ¢Ú´ }¢¢é}¢ì J y¢¢Ã¢yS¢ S¢ãS¢¢ï¢S¢¢ñ ¢ë¢y¢ï! ç¢L¢ÎíÃ¢: JJ 29
çÃ¢S}¢Ä¢´ ¢Ú}¢´ Ðí¢¢éSy¢Î¢ S¢Ã¢ïü Á¢¢¢ ¥ç¢ J S¢¢ÿ¢¢ÓÀîèÜëUc¢M¢´ y¢´ ÜëUc¢|¢QÚ Ó¢ }¢ïç¢Úï JJ 30
Ä¢ï¢ çÿ¢#¢ï }¢¢c¢}¢éçC: S¢¢¢¢Ã¢çS}¢¢é}¢¢S¢ y¢é J SÃ¢ÜëUy¢ï¢¢ç|¢Ó¢¢Úï¢ S¢l ¥¢S¢è¢¢¢çÃ¢¢: JJ 31
çS¢h¢Sy¢SÄ¢ Ðíy¢èÜU¢Ú´ Ä¢¢Ã¢iéçhÏ¢H¢ïÎÄ¢}¢ì J Ó¢RéUSy¢¢¢ç¢ ¢¢ï à¢ïÜéUx¢üy¢Î¢¢üSy¢y¢¢ïù|¢Ã¢¢ì JJ 32
Ðí¢}Ä¢ Ã¢<¢Ú¢Á¢´ y¢ï Ðí¢üçÄ¢yÃ¢¢ Ó¢ |¢êçÚà¢: J y¢Îçy¢ÜU}¢é¢¢ç¢Ä¢éx¢éü¢°íã¢à¢èçH¢}¢ì JJ 33
y¢~¢ x¢yÃ¢¢ S¢ |¢x¢Ã¢¢¢ì ÜëU¢¢ç¢ç¢LÎ¢Ú¢è: J §üÿ¢Ä¢¢ïy¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢l: ÜUÆ¢S¢é}¢ïÃ¢ y¢}¢ì JJ 34
y¢y¢¢ïùçy¢çÃ¢çS}¢y¢ñ: çS¢hñÚÓÄ¢ü}¢¢¢: S¢ y¢ñ: ¢é¢: J SÃ¢S¢¢¢}¢ïyÄ¢ Ä¢Ã¢S¢ySy¢êÄ¢}¢¢¢¢ï ¢ë¢ï¢ Ó¢ JJ 35
ðýeohksu fhu÷e økkuÃkk¤ËkMkLke hûkk :- nu «íkkÃk®Mkn hksLkT

! økðü rMkØkuLkkt ykðkt «fkhLkkt ©enrh WÃkhLkkt {íMkhøkúMík ð[Lkku Mkkt¼¤e
hkòyu ðýeoLke «kÚkoLkk fhe íkuÚke ©enrh íkífk¤ Q¼k ÚkÞk yLku økkuÃkk¤ËkMkLke
Mk{eÃku ykÔÞk Lku òuÞwt fu yk íkku þÂõík WÃkkMkfkuLkk ÃkkÃkLkwt f{o Au. íkuÚke íku s ûkýu
©enrhyu økkuÃkk¤ËkMkLkk s{ýk fkLk{kt Äehk yðksu ©ef]»ýLkk yükûkh {tºkLkku
sÃk fÞkuo, íkuÚke íkhík s økkuÃkk¤ËkMk Ãkezkyu hrník ÚkR yufË{ Q¼ku ÚkÞku.28-
29
yk òuR Mkðuo {Lkw»Þku Ãkh{ rðM{Þ ÃkkBÞkt yLku ©enrhLku MkkûkkíkT ©ef]»ý
¼økðkLk {kLkðk ÷køÞkt yLku fux÷kf ©enrhLku ¼økðkLk ©ef]»ýLkk {kuxk
yufktríkf ¼õík {kLkðk ÷køÞk.30 økkuÃkk¤ËkMk WÃkh su þÂõíkÃktÚke rMkØu {tºku÷k
yzËLke {wêeLkku «Þkuøk fÞkuo níkku íku rMkØ s ÃkkuíkkLkwt yr¼[kh f{o Ãkkuíkk WÃkh
ÃkkAwt Vhíkkt íkífk¤ {hýíkwÕÞ ÚkÞku.31 íÞkhu çkeò Mkðuo rMkØkuyu ÃkkuíkkLkkt
çkwrØçk¤Lkwt sux÷wt Mkk{ÚÞo [k÷u íkux÷wt [÷kðe íku rMkØLkk WÃkÿðLku Ëqh fhðk
yLkuf WÃkkÞku fÞko Aíkkt Ãký íkuLke Ãkezk ht[{kºk Ëqh ÚkR Lkrn.32íkuÚke íkuyku økðuo
hrník ÚkÞk. yLku íku Mkðuo ðýeohks ©enrhLke Mk{eÃku ykðe Mkküktøk «ýk{ fÞko
Lku çknw «kÚkoLkk fhe. ÃkAe ÃkkuíkkLke MkkÚku økwýøkúknf Mð¼kðLku ðhu÷k ©eLke÷ftX
ðýeoLku {]í«kÞ ÚkÞu÷k rMkØ ÃkkMku íkuze ÷kÔÞk.32-33 ËÞkLkk Mkkøkh yLku
WËkhçkwrØðk¤k ¼økðkLk ©enrh {hý ÃkÚkkheyu Ãkzu÷k íku WÃkÿðe rMkØLku Mk{eÃku
sRLku íkífk¤ fÁýk{Þ árüÚke çkuXku fÞkuo.34 ykðk «fkhLkwt ©enrhLkwt Mkk{ÚÞo
òuRLku yríkþÞ rðM{Þ Ãkk{u÷k íku rMkØkuyu ¼økðkLk ©enrhLkwt fuþh, [tËLkkrËfÚke
ÃkqsLk fÞwO. ÃkAe hkòyu «kÚkoLkk fhðkÚke ©enrh ÃkkuíkkLkk rLkðkMk MÚkkLku ÃkÄkÞko,
y. 46 «Úk{ «fhý 421
y¢y¢¢ïùçy¢çÃ¢çS}¢y¢¢ï Ú¢Á¢¢ ¿¢¢yÃ¢¢ S¢¢ÿ¢¢¢}¢èEÚ}¢ì J Ðí¢¢ y¢çÓÀcÄ¢y¢¢´ ÐíèyÄ¢¢ S¢ÜUH~¢S¢éy¢: S¢é¢è: JJ36
¢éÚï çÃ¢¢¢çÎH¢ï|¢ï¢ çS¢h¢Sy¢ï Ä¢´ Ä¢}¢¢ÎüÄ¢¢ì J S¢ S¢ y¢SÄ¢ Ðíy¢¢¢ï¢ S¢l¢ïù|¢êçó¢L¢ÎíÃ¢: JJ 37
¢¢ñÚñ|¢ëüà¢´ ÎèÄ¢}¢¢¢´ ¢¢´ çÜU}¢ç¢ ¢¢°íãèy¢ì J ¢ Ã¢´ Ã¢¢ã¢´ Ã¢¢ç¢ S¢ y¢é S¢Ã¢ü~¢ ç¢:S¢ëã: JJ 38
y¢y¢¢ï Ú¢¿¢¢ ÎèÄ¢}¢¢¢¢: SÃ¢¢ü}¢éÎí¢: S¢ãdà¢: J Ã¢¢ç¢ Ó¢ ¢ S¢¢ïùx¢ëØ¢Á¢¢}¢¢Ä¢¢}¢Ä¢´ çã y¢y¢ì JJ 39
»y¢çS}¢ó¢y¢Úï y¢~¢ y¢ñçHX: ÜUp¢ çmÁ¢: J ¥¢Ä¢¢çó¢:S±: ÜéUÅé}Ï¢è Ó¢ Ã¢ïÎà¢¢¢éÚ¢¢çÃ¢y¢ì JJ 40
¢¢<}¢ÜU: S¢ ÎÎ¢ñ y¢S}¢ñ }¢ã¢Î¢¢¢ç¢ |¢ê¢çy¢: J }¢¢y¢XÜU¢H¢éLc¢HÃ¢¢¢Îèç¢ |¢êçÚà¢: JJ 41
çÃ¢Ðí: S¢ x¢¢ñÚÃ¢¢¢ïüùç¢ }¢ã¢Î¢¢Ðíçy¢°íã¢y¢ì J ÜëUc¢Ã¢¢¢ïüù|¢Ã¢yS¢l¢ï H¢ïÜïUùç¢ x¢süy¢¢´ Ä¢Ä¢¢ñ JJ 42
y¢¢¢çÃ¢¢: S¢ SÃ¢Î¢ïc¢à¢¢yÄ¢¢Z ãçÚ}¢ïÃ¢ y¢}¢ì J H¢ïÜUÐíçS¢h}¢¢¢éyÄ¢ y¢}¢ïÃ¢ à¢Ú¢´ Ä¢Ä¢¢ñ JJ 43
S¢ ÎëcÅì±¢ ÎéÎàü ¢¢´ y¢SÄ¢ çÃ¢ÐíSÄ¢ ÜUL¢¢ç¢ç¢: J ÜU¢ïùü Ã¢ÎyÜëUc¢}¢~¢´ ¢¢¢ï|Ä¢¢ï S¢¢ïùÄ¢}¢éÓÄ¢y¢ JJ 44
yLku yríkþÞ ykùÞo[rfík ÚkÞu÷k çkwrØ{kLk hkò ©enrhLku MkkûkkíkT Rïh

Ãkh{kí{k òýeLku ÃkkuíkkLke ÃkíLke ÃkwºkkrË Ãkrhðkhu Mkrník yrík MLkunÚke íku{Lkk
rþ»Þ ÚkÞk.35-36 ÄLk, e, ¼kusLk, ðk÷tfkh, ðknLk ykrËLke «króLkk
÷ku¼ð]r¥kðk¤k rMkØku MkehÃkwh þnuh{kt hneLku su su {Lkw»ÞkuLku ÃkhuþkLk fhíkk
níkk íku Mkðuo ©enrhLkk «¼kðÚke íkífk¤ rLkÁÃkÿðe ÚkÞk.37 íkuÚke íku þnuhLkkt Mkðuo
{Lkw»Þkuyu ©enrhLku çknw ÄLk, ð yLku ðknLk ykrË ðMíkwyku yÃkoý fhe. Aíkkt
Ãký MkktMkkrhf ðMíkw{kºk{ktÚke rLk:MÃk]ne yuðk ©enrhyu íkuLkku Mðefkh fÞkuo Lkrn.38
íkuðe s heíku íku ¼õík rMkØðÕ÷¼ hkòyu Ãký ©enrhLku nòhku Mkwðýo{wÿk yLku
¼khu ðkuLke ¼ux Ähe, Aíkkt Ãký ÃkËkÚko{kºkLku {kÞkLkku rðfkh{kºk òýíkk
©enrhyu íkuLkku Ãký Mðefkh fÞkuo Lkrn.39
íki÷tøkËuþLkk rð«Lke fhu÷e hûkk :- nu hksLkT ! íku Mk{Þu fkuR
íki÷tøkËuþ rLkðkMke çkúkñý íÞkt ykÔÞku, íku çkúkñý rLkÄoLk yLku {kuxk fwxwtçkðk¤ku
níkku. ð¤e ðuË, þk, ÃkwhkýLku ¼ýu÷ku rðîkLk Ãký níkku. ËkLk Ä{o{kt rLkckðk¤k
íku hkòyu íku rðîkLk rð«Lku nkÚke, fk¤ÃkwÁ»k yLku ÷ðý ykrË ÃkËkÚkkuLo kwt {nkËkLk
fÞwO. íku Mk{Þu íku çkúkñý økkihðýoLkku níkku Aíkkt Ãký yk nkÚke ykrËLkwt {nkËkLk
MðefkhðkÚke íkífk¤ ~Þk{ðýoLkku ÚkÞku, íkuÚke ÷kuf{kt ¾qçk s ®LkËkLku Ãkkºk ÚkÞku.40-
42
fk¤ku ÚkÞu÷ku íku rð« ÃkkuíkkLkk Ëku»kLke þktríkLku {kxu ÷kufkuLkk {w¾uÚke suLke feík
Mkkt¼¤e Au yuðk søk«rMkØ ©eLke÷ftXðýeoLku þhýu ykÔÞku.43 íku rð«Lke ykðe
ËwËþ o k òuRLku fÁýkrLkrÄ ðýeoyu íkuLkk s{ýk fkLk{kt ©ef]»ýLkk yükûkh {tºkLkku
S¢l: S¢ ¢êÃ¢üM¢¢ïù|¢ê¢eé¢¢¢ïÃ¢ Ã¢¢üÄ¢¢ì J SÃ¢Îïà¢}¢x¢}¢hëC¢ï çÃ¢çS}¢y¢¢ï ¢Ú¢è¢y¢ï ! JJ 45
¥à¢ïc¢Ä¢¢ïx¢èÎíy¢¢çSÃ¢çS¢hÃ¢èÄ¢¢üç¢ÜU¢´ çÃ¢½íÎ¢èã à¢çQU}¢ì J
¥¢Ä¢çS¢h´ ç¢Á¢S¢¢¢é|¢¢Ã¢´ ¢¢ïçÎíÓÄ¢y¢ï S}¢ Ðí¢Ä¢¢ì ãçÚ: : JJ 46
çS¢h¢ç|¢}¢¢ç¢x¢éL¢Ú¢Á¢Ä¢¢¢}¢¢ c¢ÅìÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 46 JJ
-------------------------------
JJ S¢#Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ó¢¢y¢é}¢¢üSÄ¢ï ÃÄ¢y¢èy¢ïù¢ çS¢h¢ Îïà¢¢y¢Ú´ Ä¢Ä¢é: J ¢¢Ú¢Ä¢¢¢ïùç¢ y¢ñ: S¢¢ÜÚ Ä¢Ä¢¢ñ Ú¢¿¢¢ S¢}¢<Ó¢y¢: JJ 1
WÃkËuþ fÞkuo. íkuÚke íku íkífk¤ {nkËkLk ÷uðkLkk ÃkkÃk{ktÚke {wõík ÚkÞku.44 nu
ÄhýeÃkrík ! yLku íku s ûkýu íku Vhe Ãkqðoðík økkihðýoLkku ÚkÞku. rðM{Þ yLku yrík
«MkÒk ÚkÞu÷ku íku rðîkLk rð« ©enrhLkk ËÞk ykrË økwýkuLke «þtMkk fhíkku íÞktÚke
ÃkkuíkkLkk íki÷tøkËuþ «íÞu sðk hðkLkku ÚkÞku.45 Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk
«{kýu Mk{Mík ÞkuøkeLÿku, íkÃkMðeyku yLku rMkØÃkwÁ»kku fhíkkt Ãký yrÄf þÂõík,
Mkk{ÚÞo yLku «¼kð Ähkðíkk ¼økðkLk ©enrh yLÞsLkkuLku Ëw÷o¼ Ãký ÃkkuíkkLku
Mðík: rMkØ hnu÷e MkkÄwíkkLku yk÷kuf{kt rðMíkkhíkk níkk, Aíkkt Ãký ÃkkuíkkLkk ytíkh{kt
íkuLkku ÷uþ{kºk økðo Úkíkku Lk níkku.46
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt rMkØkr¼{kLke
økwÁykuLkku Ãkhk¼ð fÞkuo yLku íki÷tøkËuþe rð«Lku Mkw¾e fÞkuo yu Lkk{u
Auíkk÷eMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. -46-
--------------------------------------
yæÞkÞ - 47
fk{kûkeËu ð eLkkt {t r Ëh Mk{eÃku {nkíkkt r ºkf rÃkçku f Lkku økðo
WíkkÞku o .
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íku MkehÃkwh þnuh{kt [kíkw{koMk Ãkqýo Úkíkkt íku
Mkðuo rMkØku Ëuþktíkh{kt sðk LkeféÞk yLku rMkØðÕ÷¼ hkòîkhk yríkþÞ Mkífkh
y. 47 «Úk{ «fhý 423
ÎïÃÄ¢¢: S¢}¢è¢ï ÜU¢}¢¢ÿÄ¢¢: ÜUç@Îìx¢í¢í }¢}¢é¢ïyÄ¢ y¢ï J ¥¢Úïç|¢Úï Ï¢çãÃ¢¢üÅK¢´ ¢¢ÜÚ ÜUy¢éZ ¢ë¢ÜìU ¢ë¢ÜìU JJ 2
çS¢h¢´Sy¢¢¢¢x¢y¢¢ÀéyÃ¢¢ }¢ã¢ÜU¢ËÄ¢¢ ©¢¢S¢ÜU: J y¢¢Ã¢¢~¢¢x¢}¢yÜUçp¢~¢yÄ¢¢ï ¾í¢r¢¢¢ï }¢ã¢¢ì JJ 3
S¢ çã ¢êÃ¢Z SÃ¢¢}¢üS¢¢ï ç¢x¢}¢¢ïQUçRUÄ¢¢ÎÚ: J çÃ¢m¢SÃ¢Î¢Úç¢Úy¢ ¥¢S¢èÓÀèHx¢é¢¢çÃ¢y¢: JJ 4
S¢ Ó¢ñÜUÎ¢ à¢¢QUS¢X¢yÜéUH¢¢üÃ¢}¢à¢ïc¢y¢: J ¥¢x¢}¢´ Ã¢¢Ó¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢l:ÈUHç¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 5
y¢Î¢ y¢SÄ¢ LçÓ¢Sy¢çS}¢ó¢¢S¢èÎé:S¢XÎ¢ïc¢y¢: J y¢ÎéQU¢Ó¢¢ÚS¢QU¢ïù|¢êyÜU¢ñHS¢XçÐíÄ¢Sy¢¢¢ JJ 6
y¢y¢SyÄ¢vyÃ¢¢ SÃ¢¢}¢¢üÎè¢¢S¢èÓÀ¢QU¢°í¢èp Ä¢: J çS¢hïEÚ¢ç|¢}¢¢¢è S¢ y¢~¢¢Ä¢¢yÐíÁÃ¢H¢ì RéU¢¢ JJ 7
S¢éÚ¢¢¢¢}¢Î¢Í¢ê¢üÚQU¢ÿ¢: ¢HH¢à¢¢: J ÜéUH¢CÜUèx¢és¢Xÿ¢¢H¢¢}Ï¢éç¢Ï¢: S¢Î¢ JJ 8
fhkÞu÷k ¼økðkLk ©eLke÷ftX ðýeo Ãký íku rMkØkuLke MkkÚku hðkLkk ÚkÞk.1 ©enrhLke
MkkÚku Lkef¤u÷k íku Mkðuo rMkØku fk{kûkeËuðeLkkt {trËhLke Mk{eÃku fkuR yuf økk{Lke
¼køkku¤u hnu÷k çkøke[k{kt ykðe Wíkkhku fÞkuo yLku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk Mkt½Lke swËe swËe
hMkkuR fhðkLkku «kht¼ fÞkuo.2íku Mk{Þu Ãkw»Ãkðkrxfk{kt fkuR rMkØku ykÔÞk Au.
yuðwt Mkkt¼¤íkktLke MkkÚku íku økk{{kt hnuLkkhku {nkfkr÷Lkku WÃkkMkf íku{s
÷kuf«ríkrcík fkuR çkúkñý íÞkt ykÔÞku.3
fwMktøkLkku «çk¤ «¼kð :- nu hksLkT ! íku çkúkñý Ãknu÷kt {nk
Äk{f níkku, ðuËkrË Mkíþkku{kt «ríkÃkkËLk fhu÷k rºkfk÷ MktæÞkðtËLkkrË Mk{Mík
f{ofktzLkwt yLkwckLk fhLkkhku rðîkLk níkkuu. íku{s yuf ÃkíLkeðúíkLkwt Ãkk÷Lk fhLkkh
[krhºÞðkLk íkÚkk þ{-Ë{krË økwýkuÚke MktÃkÒk níkku.4 íkuLku fkuR ð¾ík þÂõík WÃkkMkf
fkuRf ÃkwÁ»kLkku MknðkMk ÚkÞku, íkuÚke íkífk¤ V¤ Ëu¾kzLkkh fki÷kðýo Lkk{Lkk
økútÚkLkku MktÃkqýoÃkýu yÇÞkMk fÞkuo.5 fwMktøkLkk «¼kðÚke íku{Lku íku ðuËrðÁØ økútÚk{kt
ykMÚkk ykðe, íkuÚke íku{kt «ríkÃkkËLk fhu÷k yk[kh Ãkk÷Lk{kt ykMkõík ÚkR
þÂõíkLke {r÷Lk WÃkkMkLkk fhLkkhk ÃkwÁ»kkuLkk Mktøk{kt «u{ðk¤ku ÚkÞku.6
nu hksLkT ! íÞkhÃkAe íkku íku çkúkñý MðÄ{oLkku íÞkøk fhe þÂõík{køkeoykuLkku
yøkúMu kh ÚkÞku, yLku nwt s Mkðo rMkØku{kt yuf ©uc rMkØ Awt yuðtw yuLku yr¼{kLk
ykÔÞwt. íkuÚke íku ¢kuÄÚke çk¤íkku çk¤íkku ßÞkt ©enrh MkkÚku rMkØku hMkkuR fhíkk níkk,
íÞkt çkøke[k{kt ykÔÞkuu .7Mk{Þu {rËhkÃkkLkLkk {ËÚke íkuLkkt Lkuºkku [f¤ðf¤ Úkíkkt
níkkt. íku {ktMkknkhe níkku, íku n{uþkt fw÷küf Lkk{Úke «ÏÞkík ykX «fkhLke eykuLkkt
økwÌkktøkkuLku ÄkuÞu÷k fw÷ðkhe Lkk{Lkk s¤Lkwt ÃkkLk fhíkku níkku.8 ®MkËqhLkku [ktË÷ku
fhu÷ ÷ku¾tzLkwt rºkþq¤ nkÚk{kt Äkhý fÞwO níkwt, íku{s ®MkËqh íkÚkk rLkk hs
Î¢¼ìç~¢à¢êH´ ãSy¢ï Ó¢ H¢ñã´ çS¢ÎêÚÓ¢ÎíÜU}¢ì J çÃ¢½íyÜêUÓ¢ïü Ó¢ çS¢ÎêÚ´ ÜéUH¢éc¢¢QUÜéUVä}¢}¢ì JJ 9

}¢éÇ}¢¢H¢´ }¢ã¢ÜU¢Hè´ S}¢Ú¢ì ÜéUÌ¢´ }¢éãéãüS¢¢ì J ÜéU}¢¢Úè¢¢Ä¢éà¢éhK}Ï¢é}¢¢<Á¢y¢¢çw¢Hx¢¢~¢ÜU: JJ 10
¢¢¢¢y¢Ó¢<Ã¢y¢¢¢ÒUçy¢ç}¢ÎéÃ¢¢üçS¢y¢¢¢¢: J ç¢Ï¢ñÜU §çy¢ çÃ¢wÄ¢¢y¢: çà¢Ú¢ïÏ¢h¢L¢¢´à¢éÜU: JJ 11
Ã¢ëy¢: è¢éLc¢ñ°¢í }ü Ä¢ñ: SÃ¢çà¢cÄ¢ñp S¢ S¢yÃ¢Ú}¢ì J y¢~¢¢ùùx¢yÄ¢¢¾íÃ¢èçyS¢h¢´pçÜUy¢¢SÃ¢ïÿ¢Ä¢¢ùçw¢H¢¢ì JJ 12
¥ã¢ï ÜU¢´ çS¢hS¢´¿¢¢´ ¢êy¢¢ü ! çÏ¢|¢ë¢ ÎéH|ü ¢¢}¢ì J »ÜU »Ã¢ çã çS¢h¢ïùçS}¢ S¢¢}Ðíy¢´ |¢éçÃ¢ ¢¢¢Ú: JJ 13
Ä¢éc}¢¢Îëà¢¢ »Ã¢ }¢Ä¢¢ ÜëUy¢¢: çà¢cÄ¢¢: S¢ãdà¢: J Ä¢ñ}¢¢üç¢y¢´ ¢ }¢m¢vÄ¢´ y¢ï ¢èy¢¢p Ä¢}¢¢HÄ¢}¢ì JJ 14
y¢S}¢¢lêÄ¢´ S¢}¢é¢¢Ä¢ü ¢¢çÚy¢¢ ¾ír¢S¢ê~¢Ã¢y¢ì J ÜUÆdÁ¢¢ïù~¢}¢çÓÀcÄ¢¢ |¢Ã¢y¢¢lñÃ¢ |¢êy¢Ä¢ï JJ 15
¥Ä¢¢¢ Ã¢èÚ¢éLc¢¢ }¢Î¢¿¢¢}¢¢~¢ÜU¢çÑìÿ¢¢: J |¢ÿ¢çÄ¢cÄ¢çy¢ Ã¢: S¢Ã¢¢üTèÃ¢y¢¢ï çÃ¢ÜUÅ¢¢¢¢: JJ 16
y¢Î¢¢è´ y¢ïùçw¢H¢: çS¢h¢: Ðí¢xÏ¢ãé¢éy¢y¢eé¢¢: J ÐíyÄ¢ÿ¢´ Ó¢ y¢}¢¢H¢ïvÄ¢ Ã¢ï¢y¢ï S}¢ |¢Ä¢¢jëà¢}¢ì JJ 17
ÁrÄhÚke r{© fhu÷ fwtfw{Lkku [ktË÷ku çku ¼úqfwrxLkk {æÞ ¼køk{kt Äkhý fÞkuo
níkku.9 øk¤k{kt {wtzkuLke {k¤k Äkhý fhe níke. f]rºk{ íktºkøkútÚk{kt «rMkØ fwÕ÷k
Lkk{Lke {nkfkr÷ËuðeLkwt {Lk{kt M{hý fhíkku yLku fw{khe fLÞkykuLke økwËkLku
Äkuyu÷k s¤Lkku þheh WÃkh Atxfkð fheLku ykÔÞku. økðoÚke ðkhtðkh nMkíkku yLku
MkwhkÃkkLk fÞko ÃkAe Ëktíkkuðzu [kðu÷kt fk[kt {kA÷ktLke ËwøkOÄ íkuLkk {kuZuÚke ykðíke
níke. {kÚkk WÃkh ÷k÷ fÃkzktLkku ËwÃkèku çkktÄe rÃkçkuf Lkk{Lkku yuf çkúkñý íÞkt
ykÔÞku. íkuýu ftX MkwÄe MkwhkÃkkLk fÞwO níkwt. yLÞ MkwhkÃkkLk fhLkkhkyku{kt íku
yLkwÃk{,íkuÚke rÃkçkuf yuðk MkkÚkof Lkk{ðk¤ku níkku.10-11
nu hksLkT ! íku økk{Lkkt LkhLkkheyku íkuLke ÃkkMkuÚke Ëeûkk ÷R íku{Lkkt rþ»Þku
ÚkÞkt níkkt. íku Mkðuo rþ»ÞkuLke MkkÚku íku rÃkçkuf íkífk¤ íÞkt ykÔÞku, Lku ÃkkuíkkLku òuELku
¼Þ¼eík ÚkÞu÷k Mkðuo rMkØku «íÞu fnuðk ÷køÞku fu, yhu !!! Äqíkkuo ! ík{u ík{khe
òíkLku rMkØ {kLkeLku Ëw÷o¼ yuðk rMkØ Lkk{Lku fu{ ÄkheLku çkuXk Aku ? fkhý fu
yíÞkhu ðíko{kLkfk¤u yk Ãk]Úðe WÃkh nwt yuf s rMkØ Awt çkeòu fkuR s LkÚke.12-
13
yhu !! ík{khk suðk nòhkuLku {U {khk rþ»Þku çkLkkÔÞk Au yLku suýu {kÁt
ð[Lk LkÚke {kLÞwt íku MkðuoLku Þ{ÃkwheLkk yrÄfkhe Ãký {U fÞko Au.14 {kxu ík{u Mkðuo
Þ¿kkuÃkðeíkLke ÃkuXu ftX{kt Äkhý fhu÷e ftXeyku fkZe Lkk¾ku yLku ík{u Sððk
RåAíkk nku íkku yíÞkhu s {khk rþ»ÞÃkýkLku Ãkk{ku.15 òu yu «{kýu Lkrn fhku íkku
{khe yk¿kkLke hkn òuR hnu÷k Ãknku¤k {w¾ðk¤k ðehku ík{kÁt MkðuoLkwt yíÞkhu s
¼ûký fhe sþu.16 íku Mk{Þu Ãkqðuo su{Lke rMkØkR rð»ku çknw Mkkt¼éÞwt níkwt íku s
y. 47 «Úk{ «fhý 425
}¢çÚcÄ¢¢}¢¢ïùl Ã¢¢ï}¢¢¢ |¢çÃ¢cÄ¢¢}¢¢ï çã y¢ÎìÎyéí ¢}¢ì J çà¢cÄ¢¢ ¥SÄ¢ |¢Ã¢ï}¢ïçy¢ Ðí¢Óï ¢éSy¢ï Ó¢ ¢ÚS¢Ú}¢ì JJ 18
ÜUÆd¢ïÅçÄ¢y¢é}¢ély¢¢¢¢ y¢¢S¢ y¢é J ÎëcÅì±¢ ãçÚ¢ëü¢ ! Ðí¢ã çS¢h¢: ! ôÜU çRUÄ¢y¢ï çÃ¢Î}¢ì JJ 19
çÓ¢y¢¢ ÜU¢ç¢ ¢ ÜUy¢üÃÄ¢¢ ÿ¢éÎ¢í ùï Ä¢´ ôÜU ÜUçÚcÄ¢çy¢ J çà¢cÄ¢´ ÜUÚ¢ïy¢é }¢¢}¢¢Î¢±Ä¢´ Ä¢éc}¢¢Sy¢y¢: ¢Ú}¢ì JJ 20
¥¢ESy¢¢ ¥ç¢ y¢ï¢ïy¢´ |¢èy¢¢: çS¢h¢Sy¢}¢¾íÃé ¢¢ì J ¢¢Ä¢çS¢hS¢}¢¢ï sïc¢ ãÄ¢¢lÃ¢¢}¢ç¢ ÿ¢¢¢y¢ì JJ 21
ç¢Ï¢ñÜU¢ï Ã¢<¢¢´ ÎëcÅì±¢ SÃ¢ÜU¢Ä¢ïü çÃ¢ÍÝMç¢¢}¢ì J ÎëCK¢ ÜUÚ¢HÄ¢¢ ¢àÄ¢ó¢¢Á¢éã¢Ã¢ y¢}¢çy¢ÜïU JJ 22
yÄ¢vyÃ¢¢ ¢¢ÜUçRUÄ¢¢´ S¢l¢ï ¢èHÜUÆSy¢Îçy¢ÜU}¢ì J »yÄ¢ Ã¢èÚ¢S¢¢ï¢ñÃ¢ y¢yS¢}¢éw¢}¢é¢¢çÃ¢à¢y¢ì JJ 23
y¢y¢ëDy¢: çS¢hS¢Y¢Sy¢}¢éw¢¢<¢y¢ÎëCÄ¢: J ç¢c¢ïÎéÚ¢ çÃ¢Ðí¢ïùS¢¢ñ SÃ¢S¢¢}¢Ä¢ü}¢Îà¢üÄ¢y¢ì JJ 24
çÓ¢ÿ¢ï¢ }¢ç~¢y¢¢}¢¢c¢¢¢ì Í¢¢¢~¢ï Ã¢ÅÎíé}¢ï J S¢¢ïù|¢êÓÀécÜU: S¢l »Ã¢ çÏ¢|Ä¢é: çS¢h¢Sy¢Î¢ |¢ëà¢}¢ì JJ 25
rÃkçkufLku yksu ÃkkuíkkLke ykøk¤ «íÞûk Q¼u÷ku òuR Lke÷ftXðýeo rðLkk Mkðuo
rMkØku ¼Þ¼eík ÚkR yíÞtík ftÃkðk ÷køÞk, yhu ! ykÃkýu íkuLkk yíÞkhu s s÷ËeÚke
rþ»Þku ÚkR sRyu Lkrníkh n{ýkt s ykÃkýLku yu {khe Lkk¾þu yÚkðk Ãkkøk÷
fhe Ëuþu, ÃkhMÃkh yu{ fnuðk ÷køÞk.17-18 nu hksLkT ! íÞkhu ftX{kt Äkhu÷e
ftXeykuLku íkkuzðk íkiÞkh ÚkÞu÷k rMkØkuLku òuR ©enrh íku{Lku fnuðk ÷køÞk fu, nu
rMkØku ! ík{u yk þwt fhe hÌkk Aku ? ík{u fkuR Ãký «fkhLke ®[íkk Lk fhku. yk íkwåA
rÃkçkuf ík{Lku þwt fhe þfðkLkku Au ? yu rÃkçkuf Ãknu÷kt {Lku íkuLkku rþ»Þ fhu, ÃkAe
¼÷u ík{u íkuLkk rþ»Þku Úkkyku.19-20 nu hksLkT ! ©enrhyu yk «{kýu MkkiLku ykïkMkLk
ykÃÞw.t Aíkkt Ãký rÃkçkufÚke yíÞtík ¼Þ¼eík ÚkÞu÷k rMkØku ©enrhLku fnuðk ÷køÞk
fu, nu nrh ! yk rÃkçkuf çkeò rMkØku suðku Mkk{kLÞ rMkØ LkÚke, yk íkku çknw çk¤ðkLk
Au, íkuÚke ûkýðkh{kt yu ík{Lku Ãký {khe Lkk¾þu.21
nu hksLkT ! íku Mk{Þu ©enrhLku ÃkkuíkkLkk rMkØ Úkíkk fkÞo{kt ytíkhkÞYÃk
Úkíkk òuRLku rÃkçkuf ð¢árüÚke íku{Lke Mkk{u òuðk ÷køÞku yLku ÃkkuíkkLke Mk{eÃku
çkku÷kððk ÷køÞku.22 íÞkhu ¼økðkLk ©eLke÷ftXðýeo Ãký íkífk¤ hMkkuR
ÃkfkððkLkwt çktÄ fheLku íkuLkk {LkLkk yr¼«kÞLku òýe rÃkçkufLke Mk{eÃku ykðe
íkuLkk MkL{w¾ ðehkMkLku çkuMke økÞk.23 íku rÃkçkufLkk {w¾ Mkk{u s yuf árü hk¾eLku
Mkðuo rMkØku Ãký ©enrhLkk ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt çkuXk. íÞkhu rÃkçkuf ÃkkuíkkLkk {tºkçk¤Lke
Mkk{Úkeo Ëu¾kzðk ÷køÞku.24 rÃkçkufu ½kxkt ÃkktËzktykuÚke ÷e÷kA{ ðz÷kLkk ð]ûk
WÃkh {÷eLk {tºkkuÚke {tºku÷k yzËLke {wêe VUfe, fu íkhík s íku ð]ûkLkkt ÃkktËzkt
MkqfeLku Ãk]Úðe Ãkh nuXkt Ãkzâkt, yLku ðzLkwt ð]ûk MkqfkR økÞwt, íku òuRLku ðýeoLkk rMkØku
y¢¢¢Ä¢ÿ¢éÏ¢}¢¢S¢´ S¢éçS¢Ú´ Ã¢èÿÄ¢´ Ã¢<¢¢}¢ì J }¢¢c¢}¢éôC ç¢çÓ¢ÿ¢ï¢ y¢çS}¢ó¢¢à¢ÜUÚ´ çmÁ¢: JJ 26

y¢¢¢ç¢ Ó¢ Ä¢¢¢¢éÃ¢Z çS¢y¢´ y¢´ Ã¢èÿÄ¢ S¢¢ïùÃ¢Îy¢ì J ÜU¢H|¢ñÚÃ¢}¢éCK¢ yÃ¢¢´ çãç}¢ ÎïÃ¢´ ç¢Á¢´ S}¢Ú JJ 27
§yÄ¢éQUÃ¢y¢´ ÎéÏ¢éüôh ÃÄ¢¢¢|¢èc¢¢H¢ïÓ¢¢}¢ì J Ã¢<¢Ú¢Åì Ðí¢ã ÜU¢ çÓ¢y¢¢ Ä¢¢Ã¢ÓÀQUKél}¢´ ÜéUL JJ 28
y¢y¢¢ï |¢ñÚÃ¢Ã¢èÚ¢S¢ ÐíïÚÄ¢¢}¢¢S¢ y¢´ Ðíçy¢ J y¢´ ÎíCé}¢Ä¢à¢QU¢Sy¢ï Ðíãy¢¢üÚ´ Ã¢Ã¢çËx¢Úï JJ 29
y¢y¢: ¢¢¢y¢ S¢ ÿ¢¢ïÄ¢¢}¢ém}¢Ýíéç¢Ú´ }¢é¶¢y¢ì J }¢é}¢êÓÀü Ó¢ ÿ¢¢¢y¢ïù¢ Ðí¢ï¢S¢¢ñ RU¢ïç¢y¢¢ï |¢ëà¢}¢ì JJ 30
ÜëUyÃ¢¢ïÎÜïU¢ x¢Çêc¢¢Ã¢<¢¢´ ¢é¢Ú¾íÃ¢èy¢ì J çS¢Ú¢ï |¢Ã¢¢l yÃ¢¢´ ÍÝçy¢ Ã¢èÚ¢ Ï¢¢ÅéÜU|¢ñÚÃ¢¢: JJ 31
y¢Î¢ S¢ Ðí¢ã ÜU¢ çÓ¢y¢¢ ÐíñÚÄ¢¢¢´Sy¢y¢p S¢: J y¢ïùç¢ y¢´ ¢¢à¢ÜU¢ì ÎíCé´ ¢ïy¢é: S¢l: Ðíãy¢üçÚ JJ 32
¢êÃ¢üÃ¢y¢çy¢y¢: S¢¢ïù¢ ¢é¢Ly¢¢Ä¢ Ó¢¢¾íÃ¢èy¢ì J Ã¢èÚñÚl }¢ã¢ÜU¢ËÄ¢¢ ãç}¢ yÃ¢¢´ S¢éçS¢Ú¢ï |¢Ã¢ JJ 33
íkku yíÞtík ¼Þ Ãkk{ðk ÷køÞk.25 ykðk «fkhLkwt ykùÞo òuðk Aíkkt ©enrhLkk
{Lk{kt ÷uþ{kºk ûkku¼ ÚkÞku Lkrn yLku ÂMÚkh çkuMke hÌkk. yk «{kýu rLk¼oÞÃkýu
çkuXu÷k ðýeoLku òuR rÃkçkufu íku{Lkk «ký ÷uðk {tºku÷k yzËLke {wêe ©enrh WÃkh
VUfe.26 íku{ Aíkkt ÃkqðoLke {kVf ÂMÚkh çkuXu÷k ©enrhLku òuR rÃkçkuf fnuðk ÷køÞku
fu, nu ðýeo ! nwt fk¤¼ihðLke {wXÚke n{ýkt ík{khku rðLkkþ fÁt Awt. íkwt íkkhk
RüËuðLkwt M{hý fhe ÷u.27
nu hksLkT ! yk «{kýu rÃkçkufu fÌkwt íÞkhu Vkxu÷k Lkuºkkuðk¤k yLku
ËwüçkwrØðk¤k rÃkçkuf «íÞu ðýeohks fnuðk ÷køÞk fu, nu rÃkçkuf ! {Lku fkuR ®[íkk
LkÚke. íkkhk{kt sux÷e {tºkçk¤Lke þÂõík nkuÞ íkux÷ku «ÞkMk íkwt fhe ÷u.28 nu hksLkT
! ©enrhLkwt ykðwt rLk¼oÞ ð[Lk Mkkt¼¤e rÃkçkuf íkuLku {khðk fk¤¼ihðLkk ðehkuLku
«uhýk fhe. íku ¼ihððehku íkku ©enrhLke Mkk{u árü{ktzeLku òuðk Ãký Mk{Úko ÚkÞk
Lkrn. WÕkxkLkk «uhýk fhLkkh rÃkçkufLku sRLku ð¤øÞk. íkuÚke rÃkçkuf {w¾{ktÚke
ÁÄehLkwt ð{Lk fhíkku {qAko ¾kRLku ÄhýeÃkh Z¤e Ãkzâku, Úkkuze ðkh ÃkAe Vhe
MðMÚk ÚkRLku ¢kuÄLkk yríkþÞ ykðuøk{kt ykðe Q¼ku ÚkÞku.29-30
nu hksLkT ! ÃkkýeLkk fkuøk¤k fhe Vhe rÃkçkuf ©enrhLku fnuðk ÷køÞku fu,
nu ðýeo ! íkwt Äehku hnu, n{ýkts çkxwf ¼ihðLkk ðehku íkkhku rðLkkþ fhþu.31
íÞkhu ©enrhyu Vhe fÌkwt fu, {Lku fkuR ®[íkk LkÚke, íkkhu su fhðwt nkuÞ íku fhe ÷u.
íÞkhu rÃkçkufu çkxwf ¼ihðLkk ðehkuLku «uhýk fhe. íku ðehku Ãký ©enrhLku òuðk
Mk{Úko ÚkÞk Lkrn, íkuÚke íkífk¤ «uhýk fhLkkh rÃkçkuf WÃkh sRLku ÃkéÞk Lku ¾qçks
{kÞkuo.32 íkuÚke ÃkqðoðíkT {qAko ¾kR Ãk]Úðe Ãkh Z¤e Ãkzâku. Úkkuzeðkhu Vhe Q¼kuu
y. 47 «Úk{ «fhý 427
§yÄ¢évyÃ¢¢ ÐíñÚÄ¢¢¢´p y¢ïùç¢ y¢mèÿ¢¢¢ÿ¢}¢¢: J Ðíãy¢üÄ¢ïüÃ¢ Ä¢¢y¢´Sy¢y¢ ¥¢S¢èyS¢ ¢êÃ¢üÃ¢y¢ì JJ 34
¢é¢: ÿ¢¢¢y¢ ©y¢¢Ä¢ RéUh: S¢ Ðí¢ã Ã¢<¢¢}¢ì J Ã¢èÚñãü¢ê}¢y¢¢ïùl yÃ¢¢´ Í¢¢y¢Ä¢¢ç}¢ çS¢Ú¢ï |¢Ã¢ JJ 35
ÐíñÚÄ¢¢¢´Sy¢y¢¢ï çÃ¢ÐíSy¢ï y¢é y¢´ Ã¢èÿÄ¢ }¢¢Ly¢ï: J ÐíïD´ ¢yÃ¢¢ ¢Ú¢Ã¢ëyÄ¢ çÃ¢Ðí´ |¢ê}¢¢Ã¢¢¢y¢Ä¢¢ì JJ 36
}¢éw¢¢m}¢¢ì S¢ Lç¢Ú´ }¢êçÓÀüy¢¢ïùy¢èÃ¢ çÃ¢uH: J ¢¢à¢ÜUy¢é¢Ly¢¢y¢é´ ÜUÆ´ y¢ÎS¢Ã¢¢ï Ä¢Ä¢é: JJ 37
çÃ¢Ã¢ë¢¢ï~¢´ ¢çy¢y¢´ ç¹íÄ¢}¢¢¢´ çÃ¢Ó¢ïC¢}¢ì J y¢´ y¢yS¢}Ï¢ç¢¢¢ï Ã¢èÿÄ¢ çÃ¢Hï¢éã¢ü ãy¢¢ §çy¢ JJ 38
LÎy¢Sy¢ï ¢èHÜUÆ´ Ðí¢}¢y¢: ¢é¢: ¢é¢: J ªÓ¢é: SÃ¢¢ç}¢ÎÄ¢¢´ ÜëUyÃ¢¢ Á¢èÃ¢Ä¢ñ¢´ yÃ¢}¢èEÚ: JJ 39
§üÎëçxÃ¢x¢<ãy¢´ ÜU}¢ü ¢é¢¢¢üÄ¢´ ÜUçÚcÄ¢çy¢ J §yÄ¢évyÃ¢¢ |¢êçÚà¢¢ï ÎíÃÄ¢´ ç¢Î¢éSy¢y¢Î¢çy¢ÜïU JJ 40
¥¢}¢¢ó¢¢ç¢ Ó¢ çS¢hï|Ä¢: S¢Ã¢ïü|Ä¢: à¢¢ï|¢¢¢Ä¢Îé: J y¢y¢¢ï ÎÄ¢¢Hé|¢üx¢Ã¢¢¢ì ÜëU¢Ä¢ñÃ¢ y¢}¢ñÿ¢y¢ JJ 41
ÚkR ¢kuÄ fheLku ©enrhLku fnuðk ÷køÞku fu, n{ýkt s nwt {nkfkr÷Lkk ðehku {kuf÷eLku
íkkhku ½kík fhkðwt Awt, íkwt Äehku hnu su.33
nu hksLkT ! yk «{kýu fneLku rÃkçkufu {nkfkr÷Lkk ðehkuLku «uhýk fhe íku
Ãký íkuðe s heíku ©enrhLke Mkk{u Lksh fhðk Mk{Úko Lkrn ÚkÞu÷k {nkfkr÷Lkk
ðehku ÃkkAk ð¤e rÃkçkufLku ð¤øÞk. íkuÚke íku ÃkqðoLke su{ s {qAko ¾kR Ãk]Úðe Ãkh
Z¤e Ãkzâku.34 Vhe ûkýðkh hne Q¼ku ÚkÞku Lku ¢kuÄ fhíkku ©enrh «íÞu fnuðk
÷køÞku fu, nu ðýeo íkwt çkuXku hnusu, nwt n{ýkt s nLkw{kLkSLkk ðehkuLku {kuf÷wt Awt. íku
íkkhku yð~Þ ½kík fhþu.35 yu{ fneLku rÃkçkufu ©enrhLku {khðk nLkw{kLkSLkk
ðehkuLku «uhýk fhe. íku ðehkuyu íkku ©enrhLku ÃkkuíkkLkk Mðk{e ©enLkw{kLkSLkk
«kýr«Þ RüËuð òýe Lk{Mfkh fheLku íÞktÚke ÃkkAk ðéÞk; íku rÃkçkufLku ¼qr{
WÃkh ÃkAkzâku.36 íÞkhu rÃkçkufLkk {w¾{ktÚke Q÷xe Úkðk ÷køke Lku yríkþÞ
ykfw¤ ÔÞkfw¤ Úkíkku {qAko ¾kR Ãk]Úðe Ãkh Z¤e Ãkzâku. íku Vhe çkuXku Úkðk Mk{Úko
ÚkÞku Lkrn. íkuLkk «ký ftXu ykðe økÞk yLku Lkuºkku Ãký Vkxe økÞkt.37 yk«{kýu
yu{Lkwt {]íÞw LkSf{kt ykÔÞwt nkuÞ íkuðk [uükhrník rÃkçkufLku òuR íkuLkkt MktçktÄesLkku
nkÞ ! nkÞ ! y{u {he økÞkt. íkkhk rðLkk y{u fu{ Sðþwt ? yk «{kýu rð÷kÃk
fhðk ÷køÞkt.38 íÞkhÃkAe íku Mkðuo MktçktÄesLkku ÁËLk fhíkkt Lke÷ftXðýeoLku ðkhtðkh
«ýk{ fhe fnuðk ÷køÞkt fu, nu Mðk{e ! y{khk WÃkh ËÞk fheLku rÃkçkufLku
SðíkËkLk ykÃkku. fkhý fu ík{u MkkûkkíkT Ãkh{uïh Aku. VheLku íku ykðwt ÷kufþk-
®LkrËík f{o õÞkhuÞ Lkrn fhu.39-40 nu hksLkT ! yk «{kýu rðLktíke fheLku ©enrhLke
ykøk¤ [hý{ot ¾qçk s ÄLkLkku Zøk÷ku fÞkuo. Mkðuo rMkØkuLku MkwtËh ½e, Mkkfh íkÚkk
y¢¢Ã¢yS¢ S¢l ©y¢¢Ä¢ Ðí¢¢¢}¢ y¢}¢¢ÎÚ¢¼ì J ¢ñÃ¢æ ¢é¢: ÜUçÚcÄ¢¢}¢èyÄ¢évyÃ¢¢x¢¢yS¢¢Ã¢Ä¢¢ï x¢ëã}¢ì JJ 42
çS¢h¢Sy¢ï Ðí¢¢Î¢y¢¢Ú´ y¢´ ¿¢¢yÃ¢¢ Á¢x¢ÎèEÚ}¢ì J S¢çÃ¢S}¢Ä¢´ Ðí¢}Ä¢ñÃ¢ Ðí¢¢éSy¢çÓÀcÄ¢y¢¢´ ¢ë¢ ! JJ 43
ÜëUyÃ¢¢ ¢¢ÜÚ y¢y¢: S¢Ã¢ïü |¢¢ïÁ¢¢´ Ó¢ çÃ¢¢¢Ä¢ y¢ï J y¢¢´ Ú¢ç~¢}¢êc¢éSy¢~¢ñÃ¢ |¢Á¢y¢¢ï Ú¢ç¢ÜU¢¢çy¢}¢ì JJ 44
|¢xÝ}¢¢¢: ç¢Ï¢ñÜUSy¢é ¢¢Î¢ãy¢ §Ã¢¢ïÚx¢: J RU¢ï¢¢çxÝÎs}¢¢¢¢X¢ï ¢ñÃ¢ Ðí¢¢ S¢ ç¢Ã¢ëüçy¢}¢ì JJ 45
ÜU¢H|¢ñÚÃ¢}¢|Ä¢ÓÄ¢ü }¢ã¢}¢¢´S¢ñ}¢üã¢ç¢çà¢ J S¢éÚ¢´ ÚQÚ ¢¢Ä¢çÄ¢yÃ¢¢ Ã¢<¢¢´ ãy¢é}¢ñÚÄ¢y¢ì JJ 46
ÜUÚ¢HÃ¢Î¢¢ï ¢xÝ¢ï ÚQU¢ÿ¢¢ï }¢éQU}¢ê¢üÁ¢: J S¢¢ïùT¢¢çÎíç¢|¢: à¢êH´ çÏ¢½íhçÚ}¢é¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 47
y¢Îçy¢ÜïU y¢é S¢´S¢¢y¢é}¢à¢QU¢ï ÎêÚ »Ã¢ S¢: J y¢S¢¢ñ y¢´ Ó¢ S¢ ÎëcÅì±¢ç¢ ¢ çÏ¢|¢¢Ä¢ Á¢ã¢S¢ Ó¢ JJ 48
yÒkLkkt fk[kt MkeÄkt ykÃÞkt. íÞkhu ËÞk¤w ¼økðkLk ©enrhyu f]Ãkk fheLku íku rÃkçkufLke
Mkk{u árü fhe. ©enrhLke f]Ãkkárü ÚkðkÚke rÃkçkuf òøkúík ÚkÞku yLku yrík «u{Úke
©enrhLku Mkküktøk «ýk{ fÞko. Vhe nwt ykðwt f{o fËe Lkrn fÁt, yu{ fneLku
ÃkkuíkkLkk Ãkrhðkh MkkÚku ½uh økÞku. nu hksLkT ! ©enrhyu íku ÄLk çkúkñýkuLku ËkLk{kt
ykÃke ËeÄwt. Ãkkuíku íkku rLk:MÃk]n s hnuíkk.41-42
nu hksLkT ! ©enrhLke MkkÚku ykðu÷k íku Mkðuo rMkØkuyu {nk yÃkhkÄe
rÃkçkufLku SðLkËkLk ykÃkLkkhk ðýeoLku søkËeïh òýe ykùÞoLke MkkÚku Mkküktøk
«ýk{ fhe ©enrhLkk rþ»Þku ÚkÞk.43 ÃkAe íku Mkðuoyu hMkkuR çkLkkðe ¼kusLk fÞwO
yLku hkrÄfkLkk Ãkrík ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ¼sLk fhíkk íÞkt s hkºke rðíkkðe.44
Ãkhtíkw ©enrhÚke {kLk¼tøk ÚkÞu÷k rÃkçkufLku ÃkøkÚke Ëçkkyu÷k MkÃkoLke su{ õÞktÞ
[uLk Lk Ãkzâwt, yLku íkuLkk Mkðuo ytøkku ¢kuÄkÂøLk{kt çk¤ðk ÷køÞkt, {æÞhkºkeyu
fk¤¼ihðLku {nk{ktMkLkwt çkr÷ËkLk ykÃke ÃkqsLk fÞwO, yLku íkuLku ºký «fkhLke Mkwhk
yLku Ãkw»f¤ ÁrÄhLkwt ÃkkLk fhkðe ðýeohks ©enrhLku {khðkLke «uhýk fhe.45-
46
íku fk¤¼ihð ¼Þtfh {w¾ðk¤ku, Mkðuo ytøku rLkðMºk, LkøLk Ëþk{kt hnuíkku íkuLkkt
Lkuºkku ÷k÷ níkkt, {Míkf WÃkh ðk¤ rð¾hkÞu÷kt níkkt, fks¤suðku fk¤kuíku
fk¤¼ihð nkÚk{kt rºkþq÷ Äkhý fheLku ©enrhLku {khðk hkºke{kt íku{Lke Mk{eÃku
ykÔÞku. Ãký ©enrhLke LkSf Q¼ku hnuðk yuf ûkýðkh Ãký Mk{Úko ÚkÞku Lkrn,
íkuÚke Ëqh sRLku Q¼ku hÌkku. íÞkhu Lke÷ftXðýeo íku{Lku òuRLku shk Ãký ¼Þ
ÃkkBÞk Lkrn, Ãkhtíkw rÃkçkufLke ËwsoLkíkk yLku fk¤¼ihðLke ÂMÚkrík òuRLku ykùÞo
MkkÚku {tË{tË nMkðk ÷køÞk.47-48
y. 47 «Úk{ «fhý 429
©c¢:ÜU¢H¢Ã¢ç¢ RêUÚ: S¢ y¢S¢¢Ã¢¢ Ã¢<¢Ú¢Åì J F¢y¢é´ x¢ÓÀó¢¢HéH¢ïÜïU y¢}¢êÃ¢üÜUÚà¢êçH¢}¢ì JJ 49
y¢ÎìÎëCK¢ Ã¢ï¢}¢¢¢¢X¢ï |¢ñÚÃ¢¢ïùç¢ S¢ y¢jÄ¢¢y¢ì J Ó¢RïU ¢H¢Ä¢¢´ y¢ê¢Z ãç¢cÄ¢ÐíïÚÜÚ çmÁ¢}¢ì JJ 50
¢H¢Ä¢}¢¢¢´ y¢´ Ðí¢ã Ã¢<¢Ú¢Åì S¢ ÜëU¢¢ç¢ç¢: J }¢¢Ã¢¢è¾í¢ür¢¢´ y¢´ yÃ¢´ y¢Îó¢¢Î¢ Ä¢y¢¢ï Ã¢Ä¢}¢ì JJ 51
§yÄ¢éQU: S¢¢ïùç¢ y¢m¢vÄ¢´ Ðí¢ã çÃ¢Ðí}¢é¢ïyÄ¢ y¢}¢ì J y¢Î¢çy¢çÃ¢çS}¢y¢: S¢¢ïùç¢ }¢ï¢ï S¢¢ÿ¢¢¢}¢èEÚ}¢ì JJ 52
¥¢ÜU¢Ú´ ÐíÜéUÃ¢üy¢}¢¢y}¢¢¢}¢é¢ÜU¢çÚç¢ J ç¢PUëyÄ¢ y¢SÄ¢ çà¢cÄ¢yÃ¢´ Ðí¢#Ã¢¢ó¢ë¢S¢¢}¢ ! JJ 53
y¢y¢¢ïù|¢Ã¢l¢¢¢êÃ¢Z ¢}¢üç¢Dp ¢¢¢|¢è: J Ã¢ïÎÏ¢¢s¢Tã¢ñ S¢l¢ï °í¢¢ÜU¢ñH¢x¢}¢¢çÎÜU¢¢ì JJ 54
¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢´ x¢èy¢¢´ Ðí¢ïQU¢´ |¢x¢Ã¢y¢¢ Ó¢ S¢: J ¢ÆÀëÃ¢Ýí¢ç¢ÜïUà¢´ |¢ïÁ¢ï |¢QUK¢ çÃ¢Î¢ì çã y¢}¢ì JJ 55
nu hksLkT ! ¢qh íku fk¤¼ihð [k fhu÷k nkÚk{kt rºkþq÷ Äkhý fhe
«kík:fk¤ MkwÄe íÞkt Lku íÞkt Q¼ku hÌkku, Mkðkhu MLkkLk fhðk síkk ðýeohksu íku
fk¤¼ihðLku òuÞku, íÞkhu ©enrhLkk òuðk {kºkÚke íku ftÃkðk ÷køÞku yLku ÃkkuíkkLku
ynª ykððkLke «uhýk fhLkkh rÃkçkufLku s {khe Lkk¾ðkLke RåAkÚke ©enrhÚke
¼Þ Ãkk{íkku íÞktÚke ¼køkðk ÷køÞku.49-50 íÞkhu ðýeohks ©enrhyu ¼køkíkk
fk¤¼ihðLku fÌkwt fu, nu fk¤¼ihð ! íkLku ynª {kuf÷Lkkh íku rÃkçkuf çkúkñýLku íkwt
{kheþ Lkrn. fkhý fu y{u Mkðuo rMkØku íkuLkwt yÒk sBÞk Aeyu. {kxu íkuLkku ðÄ
fheþ Lkrn.51 nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhyu yk «{kýu su ð[Lkku fk¤¼ihðLku
fÌkkt íku íkuýu rÃkçkufLku ykðeLku Mkt¼¤kÔÞkt. íku Mkkt¼¤e rÃkçkuf yríkþÞ rðM{Þ
ÃkkBÞku fu, ykx÷ku çkÄku yÃkfkh fhLkkh {Lku fk¤¼ihð Úkfe Sðíkku hkÏÞku
{kxu íku ðýohks ©enrh MkkûkkíkT Ãkh{uïh Au.52
ytíku rÃkçkuf ©enrhLku þhýu :- nu Lk]Ãk©uc ! ÃkkuíkkLku SðíkËkLk
ykÃke WÃkfkh fhLkkh ©enrhLkku fk¤¼ihðLku {khðk {qfe yÃkfkh fhLkkh
rÃkçkufu ÃkkuíkkLke òíkLku rÄ¬khðk ÷køÞku. fk¤¼ihð Úkfe ÃkwLk: SðíkËkLk ykÃkLkkh
©enrhLku þhýu sR rþ»ÞÃkýwt MðefkÞwO.53 nu hksLkT ! rÃkçkuf Ãkqðuo suðku níkku íkuðku
s Ä{orLkc ÚkÞku. ÃkkÃkf{oÚke ¼ÞÃkk{Lkkhku, yLku ðuËçkkÌk íku{s fÂÕÃkík fki÷kðýo
økútÚkLkku íÞkøk fhe yLku ©e{ËT ¼køkðík Ãkwhký íkÚkk ¼økðkLku Mð{w¾u økkÞu÷e
økeíkkLkku ÃkkX yLku ©ðý fhðk ÷køÞku. íku{s ¼økðkLk ©enrhLku MkkûkkíkT hkrÄfuþ
©ef]»ý òýe «u{Ãkqðof íku{Lke ¼Âõík fhðk ÷køÞku.54-55
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ©enrh ÃkkuíkkLke MkkÚku ykðu÷k rMkØkuLku
Îïà¢¢y¢Úï çÃ¢Ó¢çÚy¢é´ çS¢h¢¢¢¿¢¢Ä¢ y¢¢¢¢ J »ÜU¢vÄ¢ïÃ¢ ãçÚ: Ðí¢Ä¢¢ó¢Ã¢Hÿ¢¢ç|¢¢´ çx¢çÚ}¢ì JJ 56
§y¢´ }¢¢¢éc¢¢¢Å¢´ S¢ çÃ¢Î¢jê¢¢çy¢}¢yÄ¢üçRUÄ¢: ÜéUÃ¢üó¢éyw¢¢¢´ }¢ã¢x¢éLx¢y¢¢¢}¢¢üÃ¢Ä¢SÄ¢¢ñÁ¢S¢¢ J
¢}¢ü¿¢¢¢çÃ¢Ú¢x¢Ä¢¢ïx¢S¢çãy¢¢´ ¢èÜëUc¢|¢ôQU ¢Ú¢´ |¢ê}¢¢ñ S¢}Ðí¢Ä¢´pÓ¢¢Ú S¢ }¢éÎï ¢è¢èHÜUÆ¢ïùSy¢é ¢: JJ 57
à¢¢QUç¢Ï¢ñÜU¢Ú¢Á¢Ä¢¢¢}¢¢ S¢#Ó¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 47 JJ
-------------------------------
JJ ¥CÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 48
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ðí¢Ä¢ y¢´ çx¢çÚ}¢¢Ls S¢ ÎÎà¢¢üjéy¢´ çÃ¢|¢é: J çS¢h¢¢¢´ ¢Ã¢Hÿ¢¢¢¢´ S¢¢¢¢Ä¢ñÿ¢y¢ S¢Ã¢üà¢: JJ 1
Ëuþktíkhku{kt rð[hý fhðkLke yk¿kk ykÃke yLku yuf÷k MðÞt ©enrhyu Lkð÷¾k
Ãkðoík íkhV «Þký fÞwO. nu ¼qÃk ! yk «{kýu ¼økðkLk ©enrh {Lkw»ÞLkkxâLku
fhíkk yLku {Lkw»ÞkuÚke Lk ÚkR þfu íkuðkt yLkuf rËÔÞ [rhºkkuLku fhíkk {nk y¿kkLke
yuðk rÃkçkuf ykrË yLkuf {nkøkwÁyku{kt hnu÷k yÄ{oðtþLkku ÃkkuíkkLkk «íkkÃkÚke
WåAuË fhe MðÞt ©ef]»ý yuðk ÃkkuíkkLke Ä{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku Þkuøku Þwõík
Ãkhk¼ÂõíkLkwt «ðíkoLk fhðk yk Ãk]Úðe Ãkh rð[hý fhíkk níkk. yk «{kýu
rËÔÞ÷e÷kLkku rðMíkkh fhíkk nu Lke÷ftX ¼økðkLk ! ík{u MkËkÞ y{Lku ykLktË
ykÃkLkkhk Úkkyku.56-57
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt þÂõíkÃkt Ú ke
rÃkçkufLkku ÃkhksÞ fhe íkuLku ðirËf {køkuo ÷kÔÞkLkwt rLkYÃký fÞwO yu
Lkk{u Mkwzíkk÷eMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --47--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 48
Lkð÷¾k Ãkðoík WÃkh Lkð÷k¾ ÞkuøkeykuLku Lkð÷k¾YÃku
Ëþo L k.
Mkwðúík{wrLk «íkkÃk®Mkn hkòLku fnu Au, nu hksLkT ! Mkðoºk ÔÞkÃkf ¼økðkLk
©enrh Lkð÷¾k Ãkðoíku ÃkÄkÞko. Ãkðoík WÃkh ykhkuný fhe íkuLkkt yËT¼íq k ykùÞoLku
y. 48 «Úk{ «fhý 431
¢Ã¢Hÿ¢S¢HècÃ¢çxÝÁÃ¢¢H¢ ¥ç¢ ç¢çÚ¢¢¢: J à¢èy¢¢}Ï¢êç¢ Ó¢ ÜéUÇ¢ç¢ y¢¢S¢êc¢¢}Ï¢êç¢ Ó¢ ÒUçÓ¢y¢ì J 2
¥¢pÄ¢üç}¢çy¢ S¢}¢àÄ¢çS¢h¢´Sy¢~¢ çS¢y¢¢¢ç¢ J ÎÎà¢ü S¢ÜUH¢}¢éQU¢ÎégüàÄ¢¢¢ç¢ Ä¢¢ïçx¢ç|¢: JJ 3
¢}¢pRïU S¢ y¢¢Ã¢èÿÄ¢ y¢ï Ó¢ y¢´ Ä¢¢ïçx¢¢¢´ x¢éL}¢ì J ¥¢¢ÎÄ¢S¢ y¢¢|¢QU¢´Sy¢~¢¢ïÃ¢¢S¢ çÎ¢~¢Ä¢}¢ì JJ 4
Ä¢¢Ä¢y¢¢ï Ã¢¢S¢éÎïÃ¢´ y¢ï y¢}¢ïÃ¢ SÈéUçÚy¢´ NçÎ J ¥ÿ¢Úï ¢¢ç}Ý ÎÎëà¢é|¢êüçÚy¢ïÁ¢S¢}¢jéy¢}¢ì JJ 5
y¢y¢Sy¢}¢ïÃ¢ ç¢çpyÄ¢ ÜëUc¢´ ¢ëy¢¢Ú¢ÜëUçy¢}¢ì J Ðí¢¢éSy¢¢:ÈUH´ S¢Ã¢ïü |¢ïçÁ¢Úï y¢´ y¢y¢¢ï ¢ë¢ ! JJ 6
Ã¢l}¢¢¢¢ïù¢ y¢ñ|¢üQUK¢ x¢Á¢}¢¢x¢ïü¢ ¢Ã¢üy¢¢y¢ì J ©¢èÄ¢¢ü¢: S¢ Ã¢ÇÃ¢¢ÜéUÇ´ ãçÚL¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 7
y¢~¢ S¢Y´ ç¢:S¢Úy¢´ |¢éÃ¢¢ï Ã¢¢ÄÃ¢çxÝ¢¢¢S¢¢}¢ì J ¢àÄ¢ó¢éÃ¢¢S¢ S¢¢pÄ¢Z ¢èHÜUÆ¢ï çÎ¢~¢Ä¢}¢ì JJ 8
òuíkk íkÚkk íku Ãkðoík WÃkh ðMkíkk ¼økðkLkLkk ¼õík Lkð÷k¾ rMkØÞkuøkeykuLkkt
rLkðkMk MÚkkLkkuLku Ãký òuÞkt. yLku íkuLkk Lkð÷k¾ yÂøLkfwtzku rLkÄqo{ yÂøLkykuÚke
«äðr÷ík níkk. fkuR MÚk¤{kt Xtzk ÃkkýeLkk fwtzku íkku fkuR MÚk¤{kt økh{ ÃkkýeLkk
fwtzkuLku ©enrhyu òuÞk.1-2 ykðk «fkhLkkt ykùÞoLku òuRLku íku Lkð÷¾k Ãkðoík
WÃkh rLkðkMk fhíkk íku{s {wõíkËþkLku Ãkk{u÷k Mk{økú rMkØkuLku Ãký òuÞk. su{Lkwt
ËþoLk ÞkuøkeÃkwÁ»kkuLku Ãký Ëw÷o¼ Au ykðk Mkk[k rMkØkuLku òuR ©enrhyu íku{Lku
Lk{Mfkh fÞko yLku íku Mkðuo Lkð÷k¾ rMkØkuyu Ãký ÞkuøkeykuLkk ÞkuøkøkwÁ yuðk
©enrhLku yufe MkkÚku ÃkkuíkkLke MkLk{w¾ Q¼u÷k òuR íkífk¤ Lk{Mfkh fÞko.
¼økðkLk ©enrh ÃkkuíkkLkk ¼õík yuðk íku Mk{økú rMkØkuLku ykLktË WÃkòðíkk Úkfk
ºký rËðMk MkwÄe íÞkt rLkðkMk fheLku hÌkk.3-4
nu hksLkT ! ¼økðkLk ©eðkMkwËuðLkwt æÞkLk fhíkk íku Lkð ÷k¾ rMkØkuyu
ÃkkuíkkLkk ÓËÞf{¤{kt ©enrhLke RåAkÚke ykrð¼koð Ãkk{u÷k rËÔÞ yûkhÄk{Lku
rð»ku rçkhks{kLk {nkíkuòu{Þ {qík yk ©enrhLkkt s yrík ykùÞofkhe ËþoLk
fÞkO. nu hksLkT ! ÃkAe íku Mkðuo rMkØku MðuåAkyu {Lkw»Þkf]rík ÄheLku ynª ÃkÄkhu÷k
©enrhLku s MkkûkkíkT yûkhÄk{krÄÃkrík MðÞt ©ef]»ý Au. yuðku áZ rLkùÞ fhe
yLktíkfk¤Lkk íkÃkLkwt V¤ ÃkkBÞk yLku íku{Lkwt s æÞkLk ¼sLk fhðk ÷køÞk.5-6
ðzðkfwtzíkeÚko{kt ykøk{Lk :- nu hksLkT ! íÞkhÃkAe Mkðuo rMkØkuyu
yLkwhkøkÃkqðfo ©enrhLku ðtËLk fÞko yLku íku MkðuLo ku yk heíku íkÃkLkwt V¤ ykÃke ¼økðkLk
©enrh nkÚkeykuLku [k÷ðkLkk {køkuoÚke Lkð÷¾k ÃkðoíkÚke Lke[u Qíkhe ðzðkfwtz
Lkk{Lkk íkeÚkoMÚkkLku ÃkÄkÞko. íku íkeÚko{kt Ãk]Úðe{ktÚke Lkef¤íkk ðkÞw, yÂøLk yLku
s¤Lkk VwðkhkykuLku ykùÞoÃkqðof òuíkk ¼økðkLk ©eLke÷ftX ðýeo ºký rËðMk
y¢y¢¢ï Ä¢Ä¢¢Ã¢çxÝçÎà¢´ x¢X¢S¢¢x¢ÚS¢X}¢}¢ì J Ðí¢Ä¢ F¢yÃ¢¢ Ó¢ y¢~¢¢ç¢ S¢ ©Ã¢¢S¢ çÎ¢~¢Ä¢}¢ì JJ 9
S¢}¢éÎíw¢¢Çè}¢é¢èÄ¢ü ¢¢Ã¢¢x¢¢yÜUç¢H¢¢}¢}¢ì J Ã¢ëy¢´ ¢çÚç¢|¢êy¢ï¢ S¢¢x¢Úï¢ S¢éà¢¢ï|¢¢}¢ì JJ 10
²~¢¢S¼ï |¢x¢±¢¢ÿ¢¢y¢WK¢¢²üx¢éL: S±²}¢ì J ¼ÐS²ÜUçÐH¢ï çÝy²æ ç~¢H¢ïv²¢: ¢ïÄ¢S¢ï ¢ë¢ ! J11
SÃ¢¢}¢ü¿¢¢¢Ã¢ñÚ¢xÄ¢Ä¢¢ïx¢|¢çQUç¢M¢ÜU}¢ì J y¢´ y¢~¢¢H¢ïvÄ¢ ¢Ú}¢¢´ Ðí¢¢ |¢QUK¢y}¢Á¢¢ï }¢éÎ}¢ì JJ 12
§üà¢Ã¢yS¢ïÃ¢}¢¢¢´ SÃ¢´ x¢êÉñEÄ¢ü}¢ç¢ Ðí|¢é}¢ì J çÃ¢Ã¢ïÎ ÜUç¢H: ÜëUc¢´ Ä¢¢¢ï¢¢S¢è¢y¢¢ïùçy¢}¢éy¢ì JJ 13
¢}¢üS¢¢¢¢ ©léQÚ SÃ¢ïÓÀÄ¢ñÃ¢ ¢Ú¢ÜëUçy¢}¢ì J ÐíèyÄ¢¢çS¢c¢ïÃ¢ïù¢éçÎ¢}¢¢çy¢Ä¢ï¢ Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢ì JJ 14
y¢¢çSÃ¢¢¢}¢çy¢ÐíïDï S¢¢¢ï y¢~¢ S¢ Ã¢<¢Ú¢Åì J }¢¢S¢}¢ïÜU}¢éçc¢yÃ¢¢¢ ¢éÚè}¢ïy¢¢´ S¢}¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 15
MkwÄe ðkzðkfwtz íkeÚko{kt hkufkÞk.7-8

økt ø kkMkkøkhu frÃk÷k©{{kt ÃkÄhk{ýe :- nu hksLkT ! íku
ðkzðkfwzt íkeÚko MÚk¤uÚke ©enrh yÂøLkrËþk íkhV [k÷ðk ÷køÞk. íku [k÷íkkt [k÷íkkt
øktøkkMkkøkhLkk Mktøk{u ÃkÄkÞko. íÞkt MLkkLk fhe ºký rËðMk MkwÄe hkufkÞk.9 íÞktÚke
Lkkð îkhk Mk{wÿLke ¾kze Wíkhe frÃk÷ ¼økðkLkLkk yk©{{kt ÃkÄkÞko. yríkþÞ
þku¼kÞ{kLk yk yk©{Lke [khuçkksw ¾kRYÃku økku¤kfkh Mk{wÿ hnu÷ku Au.10 nu
hksLkT ! yk yk©{{kt MkktÏÞ¿kkLkLkk yk[kÞkuoLkk Ãký økwÁ MðÞt MkkûkkíkT
frÃk÷¼økðkLk rçkhksu Au. yLku MkËkÞ rºk÷kufeLkk fÕÞkýLku {kxu íkÃkùÞko fhu
Au.11 nu hksLkT ! MðÄ{o, ¿kkLk, ðihkøÞ yLku yüktøkÞkuøku Þwõík ¼Âõík{køkoLkwt
ÃkkuíkkLke {kíkk ËuðnqríkLku WÆuþeLku rLkÁÃký fhLkkhk ¼økðkLk frÃk÷SLkkt ËþoLk
fhe ¼ÂõíkÃkwºk ¼økðkLk ©enrh Ãkh{ ykLktËLku ÃkkBÞk.12 {Lkw»ÞLkkxâÚke
yiïÞoLku AqÃkkðe, RïhLkk suðku ÃkkuíkkLku ykËh ykÃke ÃkkuíkkLke Mkuðk fhíkk
MkðorLkÞtíkk ¼økðkLk ©enrhLku frÃk÷Syu æÞkLkÞkuøkLkk «¼kðÚke yku¤ÏÞk fu,
yk MðÞt MkkûkkíkT ©ef]»ý sLkfÕÞký {kxu yûkhÄk{{ktÚke {Lkw»ÞLkkxâ Ähe
ynª ÃkÄkÞko Au. íkuÚke ¾qçks ykLktËLku ÃkkBÞk. nu hksLkT ! íÞkhÃkAe ¼økðkLk
frÃk÷S Ãký MðuåAkyu {Lkw»Þkf]rík ÄheLku Ä{oMÚkkÃkLk fhðk{kt íkíÃkh MkkûkkíkT
©enrhLkku ykríkÚÞ Mkífkh fhe íku{Lke rLkhtíkh yrík MLkunÚke Mkuðk fhðk ÷køÞk.
yk heíku yuf {rnLkk MkwÄe hkufkÞk.13-14
søkÒkkÚkÃkwhe{kt ©enrhLkwt ykøk{Lk :- íkÃkMðeykuLku yríkr«Þ
yuðk frÃk÷k©{{kt yuf {kMk ÃkÞOík rLkðkMk fheLku íÞktÚke [kÕÞk íku søkÒkkÚkÃkwhe
ÃkÄkÞko.15 yk ÃkwÁ»kku¥k{Ãkwhe{kt rLkðkMk fheLku hnu÷k ðýeohks ©enrh «ríkrËLk
y. 48 «Úk{ «fhý 433
ç¢Ã¢S¢ó¢~¢ Ã¢¢èüÎí: ¢éLc¢¢ï¢}¢¢¢¢ï J ¥Ï¢¢ñ F¢¢´ Á¢x¢ó¢¢¢Ã¢èÿ¢¢´ ÐíyÄ¢N}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 16
§Îílé}ÝS¢Ú¢ï}¢éwÄ¢y¢è¢ïüc¢é Ó¢ S¢ ¥¢HÃ¢}¢ì J ¥~¢yÄ¢ïc¢é ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢ çÃ¢¢¢¢´ y¢ñ<¢ÜÚ çÃ¢Î¢ì JJ 17
y¢y¢¢ïù~¢ Ã¢S¢y¢¢ïùÎí¢ÿ¢èÓÚy¢¢ï Ä¢ê¢à¢: ¢éÚï J ¥S¢éÚ¢Ï¢ãéà¢¢ï Ú¢Á¢Î}|¢|¢QU¢Ú¢ÜëUy¢è¢ì JJ 18
¢ÚS¢ÚS¢ë¢¢ï }¢¢¢RU¢ï¢à¢êÚyÃ¢}¢yS¢Úñ: J ©më¢¢¢}¢üçÃ¢}¢éw¢¢ÜU¢}¢RUèÇ¢ÜU¢¢ì w¢H¢¢ì JJ 19
x¢éLyÃ¢S¢¢¢éy¢¢wÄ¢¢yÄ¢ñ |¢êçÚÎ}|¢ï¢ çÏ¢½íy¢: J à¢ñÃ¢Ã¢ñc¢Ã¢à¢¢QU¢¢¢´ Ï¢¢sçHX¢ç¢ S¢Ã¢üà¢: JJ 20
}¢~¢çS¢çhÓ¢}¢yÜU¢ÚÎà¢ü¢ï¢ ¢éÚ¢ñÜUS¢: J Ã¢à¢èÜëUyÄ¢ ¢Ú¢¢ì è´p ¢}¢¢üã¢¢Ä¢y¢¢ï ç¢Á¢¢¢ì JJ 21
Ã¢y¢ü}¢¢¢¢ x¢éLyÃ¢ï¢ ç¢:S¢ëã¢ §Ã¢ Ï¢¢sy¢: J ¢é~¢èy¢éËÄ¢¢: çà¢cÄ¢¢Õè}¢éüãé: ÐíèyÄ¢¢ï¢x¢ÓÀy¢: JJ 22
ÐíH¢ï|Ä¢ }¢¢Ä¢Ä¢¢ H¢ïÜU¢¢ì }¢ã¢ÈUHç¢Îà¢ü¢ñ: J x¢ëØy¢¢ï ÎíçÃ¢¢´ y¢ï|Ä¢: ÜU¢´çpÓ |¢Ä¢Îà¢ü¢ñ: JJ 23
y¢~¢ ÜU¢´çp¢èÿ¢à¢S¢êHÄ¢CèSy¢¢¢Ä¢S¢¢¢ì J Î¢y¢çpç¢Å¢¢ì S¢êH¢Ä¢y¢¢´Sy¢¢¢S¢S¢çó¢|¢¢¢ì JJ 24
Mk{wÿMLkkLk yLku søkÒkLkkÚkSLkkt ËþoLk fhíkk.16 íku{s íkeÚkorðrÄLku òýLkkhk

©enrh yk ÃkwÁ»kku¥k{Ãkwhe{kt {wÏÞ íkeÚkoMðYÃku hnu÷kt RLÿãwBLk Mkhkuðh{kt Ãký
MLkkLk fhðk síkk.17 nu hksLkT ! yk Ãkwhe{kt ÃkkuíkkLkk rLkðkMk ËhBÞkLk ©enrhyu
íÞkt hnu÷k yLku xku¤k{kt Vhíkk nòhku yMkwhkuLku òuÞk. íkuyku Ët¼Úke ði»ýð, þið
ykrË ¼õíkkuLkkt r[öku Äkhý fhe {Lkw»ÞYÃku hnuíkk níkk.18 íkuyku {kLk, ¢kuÄ,
þqhðehíkk yLku {íMkhÚke ÃkhMÃkh yuf çkeòLke MÃkÄko fhíkk hnuíkk. WØík ðíkoLk
hk¾e Ä{oÚke MkËkÞ rð{w¾ ðíkoíkk níkk. íkuyku yríkþÞ fk{r¢zk{kt s ykMkõík
yLku ¾¤ÃkwÁ»kku níkk.19 søkík{kt økwÁÃkýkLke ÏÞkrík {kxu yLku MkkÄwíkkLke ÏÞkrík
{kxu ½ýku çkÄku Ët¼ fhíkk yLku þið, ði»ýð yLku þkõík Mkt«ËkÞLkkt Mk{økú çkkÌk
r[öku Äkhý fhe Vhíkk níkk.20 yu yMkwhku Ãkkuíku WÃkËuþu÷k {tºkkuLke rMkrØLkk
[{ífkhku Ëu¾kze LkøkhðkMke LkhLkkheykuLku ðþ fhe íkuykuLku ÃkkuíkkLkk ðirËf
Ä{kuo{ktÚke ¼úü fhíkk yLku MkðuoLkk økwÁ ÚkRLku çkuXu÷k íkuyku çknkhÚke rLkMÃk]ne
ðíkoLk hk¾íkk, Ãkhtíkw ÃkkuíkkLke Ãkwºke íkwÕÞ økýkÞ yuðe rþ»ÞkuLke ÃkíLkeykuLku ðkhtðkh
«eríkÃkqðof ¼kuøkðíkk níkk.21-22 íku yMkwhku ykMkwhe {kÞk Ëu¾kze {nkV¤Lkk
çknkLku ÷kufkuLku «÷ku¼Lk Ãk{kze íku{Lke ÃkkMkuÚke ÄLk Äqíke ÷uíkk yLku fux÷kf íkku
ÃkwºkLku {khe Lkk¾ðk ykrËfLkku ¼Þ Ëu¾kze ÷kufku ÃkkMkuÚke ÄLk Ãkzkðe ÷uíkk níkk.23
nu hksLkT ! yu yMkwhku{ktÚke fux÷kf íkku íkÃkMðeLkk ðu»k{kt hneLku íkeûý
ík÷ðkhkrË þkuLku Äkhý fheLku Vhíkk yLku fux÷kf frzÞkhe-zktøkku yLku ÷ku¾zt Lkk
òzk [erÃkÞkykuLku Äkhý fheLku Vhíkk hnuíkk.24 nu hksLkT ! fux÷kf íkku þ
¥à¢¢¢ïÃ¢ ÜU¢´çpÓ S¢¢ñ}Ä¢Ã¢ïc¢¢S¢ »ïÿ¢y¢ J Ã¢èÚÜëUyÄ¢¢}¢~¢²~¢ñ: ÐíÓÀó¢´ Îí¢ïçã¢¢ï ¢ë¢¢}¢ì JJ 25
à¢ñÃ¢¢À¢QU¢´Sy¢~¢ Ã¢¢}¢¢Ã¢x¢¢ÜU¢ñH¢x¢}¢¢çÎç|¢: J y¢}¢êH¢hçy¢°í¢ñ: çà¢Ã¢à¢QUKÓ¢ü¢ï Úy¢¢¢ì JJ 26
Ã¢ñc¢Ã¢¢Îçÿ¢¢¢Ã¢S¢¢}¢ÜU¢Ú¢çÎ}¢Ã¢<Á¢y¢¢¢ì J »y¢¢¢ì mÄ¢¢¢ç¢ SÃ¢èÄ¢çà¢cÄ¢SÃ¢¢Ó¢¢ÚÃ¢y¢ü¢¢¢ì JJ 27
S¢ãdà¢¢ï Ä¢ê¢Ó¢Ú¢Ã¢èÿÄ¢ñy¢¢SÃ¢ñÜUÃ¢ñçÚ¢: J ¢Ú¢}¢çy¢|¢Ú¢´ }¢ï¢ï ãçÚSy¢ñx¢êüÉÎéçcRUÄ¢ñ: JJ 28
¢@Ú¢~¢}¢éçc¢yÃ¢ñÃ¢ y¢y¢Sy¢è¢¢üy¢Ú´ Ðíçy¢ J x¢y¢éÜU¢}¢¢ïùÄ¢S¢¢Ã¢~¢ y¢y¢Ú¢|¢êy¢Ä¢ïùÃ¢S¢y¢ì JJ 29
§Îílé}ÝS¢ÚSÄ¢ïÃ¢ Ðí¢Ä¢¢ï Ã¢¢S¢´ S¢ Ó¢¢ÜUÚ¢ïy¢ì J S¢Ã¢ü~¢ ç¢:S¢ëã: à¢¢y¢: SÃ¢¢}¢Z |¢çQU}¢yÄ¢Á¢¢ì JJ 30
Ä¢¢¢ ¢ çÃ¢léÚS¢éÚ¢ ¥¢y}¢¢¢´ ç¢Á¢Ã¢ñçÚ¢}¢ì J y¢¢¢ S¢ Ã¢Ã¢ëy¢ï y¢~¢ Ã¢<¢Ú¢Á¢¢ï ¢Ú¢ç¢¢! JJ 31
ðøkhLkk yMkwhkuLku Ãký ©enrhyu òuÞk. íku{s fux÷kfLku íkku WÃkhÚke MkkiBÞðu»k
ÄkheLku VhLkkhk Ãký òuÞk. Ãkhtíkw íkuyku AkLke heíku ðehkuLku yLku f]íÞkykuLku MkkÄeLku
{r÷Lk {tºkkuÚke yLku íktºkkuÚke {Lkw»ÞkuLkku ÿkun fhíkk níkk.25 íku yMkwhkuLke {æÞu
fux÷kf þið, þkõík yLku ðk{{køkeo níkk. íkuyku íku{Lkk fÂÕÃkík fki÷kýoð ykøk{
ðøkuhu {q¤økúÚt kku{kt Ëu¾kzu÷e {ã, {ktMk, {íMÞ, {wÿk yLku {iÚkwLk yk Ãkkt[ {fkhLke
ÃkØríkÚke rþð yLku þÂõíkLkwt ÃkqsLk fhðk{kt ykMkõík níkk.26 íkÚkk fux÷kf ði»ýðe
ËeûkkLku «kó fhe Ërûký {køkoLke ÃkØríkÚke «Úk{ [kh {fkhLku Akuze {kºk Au÷k
{iÚkwLk{kt s ykMkõík ÚkR fkLk-økkuÃkeLkk ¼kð{kt rð»ýwLkwt yþwØ{køkuo ÃkqsLk fhíkk
níkk. yk heíku çkÒku {køkeoyku þwØ{køkoÚke ¼úü fhe ÃkkuíkkLkk rþ»ÞkuLku ÃkkÃkk[kh{kt
«ðíkkoðíkk níkk.27
yMkwhkuLkwt {q¤ W¾uzðk ðýeoyu fhu÷ku MktfÕÃk :- nu hksLkT !
Mk{qn{kt ¼u¤k{¤eLku Vhíkk yLku AqÃke heíku ÃkkÃk÷e÷kLku yk[híkk yu Mkðuo yMkwhkuLku
òuRLku yk Mkðuo yMkwhku Ãk]ÚðeLkk ¼khYÃk Au yLku {khk þºkwyku Au. yu{
©enrh {kLkðk ÷køÞk.28 ©enrhLku yk Ãkwhe{kt Ãkkt[ rËðMk hneLku çkeò íkeÚko{kt
sðkLke RåAk níke. Ãký íku Mkðuo yMkwhkuLkku Ãkhk¼ð fhðk ðÄw rËðMkku MkwÄe
hkufkðkLkku MktfÕÃk fheLku íÞkt hkufkÞk.29 nu hksLkT ! Mkðuo {krÞf ÃkËkÚkkuo{kt MkËkÞ
rLk:MÃk]ne yLku þktík Mð¼kðu ðíkoíkk yLku Ä{uo Mkrník ¼økðkLkLke ¼ÂõíkLkku õÞkhuÞ
Ãký íÞkøk Lkrn Úkðk ËuLkkhk ¼økðkLk ©enrh çknwÄk íkku RLÿãwBLk MkhkuðhLkk
rfLkkhu s ÃkkuíkkLkku rLkðkMk fhe hnuðk ÷køÞk.30
nu hksLkT ! ðýeohks ©enrh, su «fkhu yu yMkwhkuu ÃkkuíkkLku yk ðýeo
y. 48 «Úk{ «fhý 435
¢¢ñÚ¢Sy¢´ çÃ¢çÃ¢Îé: ÜUç@}¢ã¢y¢´ çS¢hÄ¢¢ïçx¢¢}¢ì J y¢y¢¢ïùSÄ¢ Îà¢ü¢´ Ó¢¢Ó¢¢Z Ó¢RéU: Ðíçy¢çÎ¢´ Á¢¢¢: J 32
y¢}¢¢¢ëÓÀK Á¢¢¢ Ä¢ï Ä¢ï ÜU¢Ä¢Z Ä¢lyS¢}¢¢Ó¢Ú¢ì J y¢ïc¢¢´ y¢ïc¢¢}¢çS¢Ä¢¢¢Îé:S¢¢Ä¢}¢ç¢ Îíéy¢}¢ì JJ33
çS¢hSÃ¢¢¢¢ü ¢Ú¢Sy¢SÄ¢ ¢éÚy¢¢ï ÎíçÃ¢¢´ |¢ëà¢}¢ì J ç¢Î¢éÃ¢üd¢¢~¢¢çÎ Ðí¢ïÓ¢épïÎ´ y¢Ã¢ïçy¢ y¢}¢ì JJ 34
S¢ y¢é ÎëCK¢ç¢ y¢çyÜUç@ó¢ Á¢°í¢ã¢çy¢ç¢:S¢ëã: J ¥yÄ¢¢pÄ¢Z y¢Î¢H¢ïvÄ¢ çÃ¢çÃ¢ÎéSy¢ï y¢}¢èEÚ}¢ì JJ35
¥S¢éÚ¢Sy¢ïù¢ çÃ¢¢èÚS¢¢SÃ¢¢Î¢çÎH¢ïHé¢¢: J Î}|¢|¢QU¢Sy¢ÎéyÜUc¢Z }¢¢yS¢Ä¢¢üó¢ñÃ¢ S¢ïçãÚï JJ 36
¥¢}¢¢¢´ y¢SÄ¢ Ó¢RéUSy¢ïù¢à¢ÏÎ}¢éw¢¢ }¢éãé: J y¢çS}¢ç}¢Ä¢¢¢Ã¢¢Î´ Ó¢¢Ú¢ï¢Ä¢¢}¢¢S¢éLhy¢¢: JJ 37
ÒUçÓ¢hK¢¢S¢}¢é¢¢ïËÄ¢ SÃ¢¢Ã¢¢S¢´ ç¢Ä¢éL}¢Î¢: J Ï¢ãé¢¢ |¢yS¢üÄ¢¢}¢¢S¢éSy¢~¢ y¢ï y¢´ }¢ã¢±íy¢}¢ì JJ 38
ÜïUçÓ¢¢´ ç¢ÎüÄ¢¢: RêUÚ¢ ¢ëyÃ¢¢ çÃ¢çC}¢ÜU¢ÚÄ¢¢ì J ¥|¢¢c¢Ä¢´p ÐíS¢|¢´ ÜïUçÓ¢¢´ }¢¢ñ¢}¢¢çS¢y¢}¢ì JJ 39
§y¢´ sé¢Îíéy¢¢ïùÄ¢¿¢ñÎïüã¢ã´}¢çy¢Ã¢<Á¢y¢: J ¥¢y}¢ç¢D¢ï ãçÚ: çÜUç@ó¢¢çw¢ly¢ ç¢Á¢¢y¢Úï JJ 40
ykÃkýku þºkw Au yu{ òýe Lk òÞ íku heíkLkwt ÃkkuíkkLkwt ðíkoLk Ëu¾kzðk ÷køÞk.31
yLku ÃkwhðkMkesLkku ©enrhLku fkuR yk {kuxk rMkØÞkuøke Au yu{ òýe íku{Lkwt «ríkrËLk
ËþoLk ÃkqsLk fhðk ÷køÞk.32 nu hksLkT ! su su sLkku ©enrhLku ÃkqAeLku su su fkÞo
fhíkk íku Mkðuo {Lkw»ÞkuLkk fkuRLkkÚke Ãký Lk ÚkR þfu íkuðkt Mkðuo fkÞkuo íkífk¤ rMkØ
Úkíkkt.33 íku Mkðuo {Lkw»Þku ©enrhLke ykøk¤ ÄLk, ð rðøkuhu ÃkËkÚkkuoLkk Zøk÷k
fhíkk Lku fnuíkk fu, nu ðýeo ! yk çkÄwt ík{kÁt Au. ík{u íkuLkku Mðefkh fhku.34 íÞkhu
yrík rLk:MÃk]rn ðýeo íkuykuyu yÃkoý fhu÷k ÃkËkÚkkuoLkku árüÚke Ãký Mðefkh fhíkk
Lkrn. ykðwt ykùÞo òuRLku íku Mkðuo sLkku ©enrhLku Ãkh{uïh {kLkðk ÷køÞk.35
íkuÚke ÄLk, e yLku hMkkMðkË{kt ÷ku÷wÃk yLku ¼õíkÃkýkLkku Ët¼ fhíkk íku Mkðuo
yMkwhku {kíMkÞoÚke ©enrhLkku Wíf»ko MknLk fhe þõÞk Lkrn.36 yLku WØíkkR fhe
y&÷e÷ þçËkuÚke ðkhtðkh ©enrhLkwt yÃk{kLk fhðk ÷køÞk. íkÚkk ©enrh WÃkh
r{ÚÞk f÷tfkuLkwt ykhkuÃký fhðk ÷køÞk.37 {ËÚke WæÄík ÚkÞu÷k íku yMkwhku fkuR
fkuR ðu¤kyuíkku æÞkLkkðMÚkk{kt rðhksíkk {nkðúíkÄkhe ©enrhLku WÃkkzeLku ÃkkuíkkLku
rLkðkMk MÚkkLku ÷R síkk yLku çknw «fkhu íku{Lke ¼íMkoLkk fhíkk.38 rLkËoÞ Mð¼kðLkk
fux÷kf ¢qh yMkwhku ©enrhLku çk¤kífk¤u ÃkfzeLku rðLkk {qÕÞu ÷kfzktLkk ¼khk
WÃkzkððk ðøkuhuLke ðuX fhkðíkk. yLku fux÷kf yMkwhku {kiLkðúíkÄkhe ©enrhLku
çk¤kífkhu çkku÷kðíkk.39 nu hksLkT ! yk «{kýu y¿kkLke yMkwhkuyu çknw s fü
ykÃÞwt. Aíkkt yntíkk yLku {{íkkÚke hrník ykí{rLkc ©enrh {Lk{kt ÷uþ{kºk
¾uË ÃkkBÞk Lkrn.40
S¢¢¢éy¢¢}¢yÄ¢Á¢¢ì SÃ¢SÄ¢ ÿ¢}¢¢à¢èH¢ï ãçÚSy¢y¢: J ÐíãS¢ó¢¢ã y¢¢¢ì Ú¢Á¢´Sy¢Î¢S¢éÄ¢üçÁ¢ãèc¢üÄ¢¢ JJ 41
Îïã¢ïùçSy¢ ¢EÚ¢ï ¢ê¢}¢¢y}¢¢ùÓÀïl¢çÎHÿ¢¢: J ¥Sy¢èçy¢ Ã¢ïÎà¢¢¢ç¢ Ðí¢ãé: ¢êÃ¢ïü Ó¢ S¢¢¢Ã¢: JJ 42
¥y¢¢ï }¢¢¢¢¢}¢¢¢¢ñ }¢ï ÎñçãÜUyÃ¢¢yS¢}¢¢Ã¢é|¢¢ñ J }¢y¢¢ñ |¢ôQU yÃ¢¢y}¢¢ñÃ¢ ÜéUÃ¢ïü ÜëUc¢SÄ¢ ç¢yÄ¢Î¢ JJ 43
RU¢ï¢SyÃ¢ïc¢ }¢¢écÄ¢¢¢¢´ à¢ÚèÚS¢¢ï }¢ã¢¢ì çÚ¢é: J Ã¢y¢üy¢ï ÐíÎã¢ì Îïã´ S¢éÜëUy¢¢ç¢ Ó¢ ¢¢à¢Ä¢¢ì JJ 44
|¢QU¢: S¢Ã¢ïü Ä¢êÄ¢}¢ç¢ |¢Ã¢¢¢y¢: RéU¢´ ç¢Ä¢¢ J |¢çQU¿¢¢¢}¢ã¢à¢~¢é´ çÁ¢yÃ¢ïC´ |¢Á¢y¢¢}¢Ú}¢ì JJ 45
§yÄ¢¢¢éyÄ¢ ãÚïÃ¢¢üvÄ¢´ y¢~¢ Ä¢ï ÎñçÃ¢ÜU¢ ¢Ú¢: J ÜéUS¢X¢#¢S¢éÚyÃ¢¢p y¢ï y¢é y¢´ ¢ïÄ¢S¢ïù¢Ä¢¢ì JJ 46
Á¢¢yÄ¢¢S¢éÚ¢Sy¢é Ä¢ï y¢ïc¢é ÜïUçÓ¢¢mÓ¢¢´ ¢ë¢ ! J Ä¢éQÚ Ðí¢ãéSy¢Î¢ yÃ¢Ä¢ï }¢ïç¢Úï y¢¢¢ç¢ çmc¢: JJ 47
y¢y¢¢ïù|¢êyÜUHãSy¢ïc¢¢}¢Ä¢¢ïÄ¢´ ¢}¢üÃ¢ñçÚ¢¢}¢ì J }¢ãmKçy¢RU}¢½íCÏ¢éhè¢¢´ à¢¢¢çÚ¢¢}¢ì JJ 48
ËiðeSðkuLku çk[kðe ÷uðk ðýeoLkku «ÞkMk :- nu hksLkT ! ÃkkuíkkLke
MkkÄwíkkLkku íÞkøk Lknª fhe ûk{kþe÷ ©enrh Mkðuo yMkwhkuLku Mk{òðe íkuLke
ykMkwheð]r¥kLkku Lkkþ fhðkLke RåAkÚke nMkíkk nMkíkk fnuðk ÷køÞk fu, nu ¼õíkku
! yk Ëun íkku rLkùÞ Lkïh Au. Ãkhtíkw íku{kt hnu÷ku ykí{k yAuãkrË ÷ûkýkuÚke
MktÃkÒk yrðLkkþe Au. yk «{kýu ðuËkrË þkku yLku ÃkqðoLkk MkíÃkwÁ»kkuyu fnu÷wt
Au.41-42 íkuÚke {kLk yLku yÃk{kLk yk þhehrLkc nkuðkÚke {khu {kxu íku çkÒku
Mk{kLk Au. nwt íkku çkúñYÃk ÚkR rLkhtíkh ©ef]»ý Ãkh{kí{kLke LkðÄk ¼Âõík fÁt
Awt.43 yk {Lkw»ÞLkk þheh{kt hnu÷ku ¢kuÄ íkku {Lkw»ÞkuLkku {nkþºkw Au. fkhý fu íku
þhehLku çkk¤Lkkhku yLku ÃkqðoLkk ÃkwÛÞLku ¼M{e¼qík fhLkkhku Au. yLku ík{u íkku
¼økðkLkLkk ¼õík Aku. íkuÚke ¼Âõík yLku ¿kkLk{kt yðhkuÄ fhLkkhk {nkþºkw YÃk
¢kuÄLku MkËTyMkËTLkk rððufðk¤e çkwrØÚke ðþ fheLku ÃkkuíkÃkkuíkkLkk RüËuðLkwt ¼sLk
M{hý fhku.44-45
nu hksLkT ! ©enrhLkkt yk «{kýuLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e íkuykuLkk {æÞu fwMktøkLkk
ÞkuøkÚke ykMkwhe¼kðLku Ãkk{u÷k fux÷kf Ëiðe Sðku níkk íkuykuyu ÃkkuíkkLkk
ykí{fÕÞkýLku yÚkuo ¼økðkLk ©enrhLkku yk©Þ fÞku.o íku{s sL{Úke Ãký ykMkwhe
MktÃkr¥kðk¤k yMkwhkuLke {æÞu fux÷kf yMkwhku ©enrhLkwt ðkõÞ ÞÚkkÚko Au, yu «{kýu
fnuðk ÷køÞk. íkuÚke çkeò ¾hk yMkwhku íkuLku ÃkkuíkkLkk îu»ke {kLkðk ÷køÞk.46-47
yMkwhku{kt Ãkze ÃkhMÃkh fqx :- nu hksLkT ! íku yMkwhku sL{Úke s
Ä{oLkk îu»ke íkku níkk s, Lku ð¤e Ãkh{kí{k yuðk ©enrhLkku ÿkun fhðkÚke íkuykuLke
çkwrØ ¼úü ÚkR, íkuÚke þÄkhe íkÚkk {kLk, R»Þko, {íMkh yLku ¢kuÄøkúMík ÚkÞu÷k
y. 48 «Úk{ «fhý 437
}¢¢¢ïcÄ¢¢ü}¢yS¢ÚRU¢ï¢°íSy¢¢¢¢´ }¢êÉÓ¢ïy¢S¢¢}¢ì J Ã¢ë¢¢ ÜUçHÚ|¢êjêÄ¢¢´Sy¢ïc¢¢}¢L¢Ó¢ÿ¢éc¢¢}¢ì JJ 49
y¢Î¢ SÃ¢S¢¢¢}¢¢x¢yÄ¢ y¢S¢¢ñ Ã¢<¢Ã¢ÚSy¢y¢: J ¥¢¢Îëy¢SÃ¢Ã¢¢vÄ¢¢¢¢}¢éÓÀïÎ´ ¢¢}¢¢¢´ çÃ¢Î¢ì JJ 50
¢ÚS¢Ú´ y¢ï S¢XyÄ¢ Ä¢ê¢à¢Sy¢~¢ y¢~¢ Ó¢ J RéU¢¢ïÎì½í¢y¢¢ §Ã¢¢Ä¢¢ïÄ¢´ Ðí¢ïÓ¢é}¢ü}¢üç|¢Î¢ï çx¢Ú: JJ 51
ÜUHã¢ïù|¢ê}¢ã¢´Sy¢ïc¢¢´ }¢êÉ¢¢¢´ }¢¢Ä¢Ä¢¢ ãÚï J ¥¢ÃÄ¢|¢êçÚÎéÃ¢¢üvÄ¢¢ï Í¢¢ïÚÎèÍ¢ü }¢ã¢ÚÃ¢: JJ 52
¢ÚS¢Ú´ |¢yS¢üÄ¢y¢: S¢l¢ïùS¢èTx¢ëãép y¢ï J ÜïUçÓ¢ÓÀQUè¢ü¢êćÄ¢ïÜïU ÜïUçÓ¢Ó ¢Úà¢êçÓÀy¢¢¢ì JJ 53
ÜéUy¢¢ÜïUçÓ¢yÜUà¢¢: ÜïUçÓ¢y¶Åì±¢X¢ç¢ y¢¢¢ù¢Úï J H¢ïãÎÇ¢ÜU¢DÎÇ¢´çpç¢Å¢¢ïÃ¢ ÜïUÓ¢¢ J54
çS¢ÎêÚ¢QU¢ç¢ Á¢x¢ëãéçà¢êH¢ç¢ Ó¢ ÜïUÓ¢¢ J |¢éà¢éÇèp ÿ¢éÚ¢ÜïUçÓ¢ÎçxÝÏ¢¢¢¢¢é¢¢ÎÎé: JJ 55
y¢y¢Sy¢ï ç¢ÎüÄ¢´ Á¢ÍÝéé: ¢ÚS¢Ú}¢}¢<c¢¢: J à¢ñÚñ}¢éüçCç|¢p Ä¢çCÎÇÎíé}¢¢çÎç|¢: JJ 56
{qZçkwrØðk¤k íku{s ÷k÷[ku¤ Lkuºkkuðk¤k íku yMkwhku{kt fkuR Ãký òíkLkkt «ÞkusLk
rðLkk ÃkhMÃkh f÷n ÚkÞku.48-49 nu hksLkT ! ÃkkuíkkLkkt ð[LkkuLkku yLkkËh fhLkkhk
ÃkkÃke ÃkwÁ»kkuLkku rðLkkþ LkSf{kt òýLkkhk ðýeohks ©enrh íku yMkwhkuLkk rLkðkMk
MÚkkLkuÚke ÃkkuíkkLkk rLkðkMk MÚkkLku ÃkÄkÞko.50 ÃkAe Mkðuo yMkwhku xku¤u {¤e íku íku
MÚkkLkku{kt ¼u¤k ÚkÞk yLku ¢kuÄÚke ykfw¤ ÔÞkfw¤ ÚkR ÃkhMÃkh yufçkeòLku
WæÄíkkRÚke {{o¼Ëu e ð[Lkku fnuðk ÷køÞk. ÃkAe ©enrhLke ¼q¼kh nhý fhðkLke
RåAkYÃk {kÞkÚke {kun Ãkk{u÷k {qZ yMkwhkuLkk {æÞu fËe òuÞku Lk nkuÞ yLku
Mkkt¼éÞku Ãký Lk nkuÞ íkuðku {kuxku f÷n ÚkÞku. íku yMkwhku Mkkt¼¤LkkhkLkk fkLk{kt
fezk Ãkzu íkuðk økk¤køkk¤eLkk yÃkþçËku Wå[Mðhu çkku÷ðk ÷køÞk. suÚke ¼Þtfh
øksoLkk Úkðk ÷køke.51-52
{tzkÞwt ½{kMkýÞwæÄ :- nu hksLkT ! yk «{kýu íku yMkwhku ÃkhMÃkh
yufçkeòLke ¼íMkoLkk yLku ríkhMfkh fhíkk íkífk¤ íke¾e ík÷ðkhku WXkðe ÷eÄe.
fkuR yMkwhkuyu þÂõík Lkk{Lkwt þ WXkÔÞwt íkku fkuRyu ÄLkw»Þ WXkÔÞwt yLku fkuRyu
íku íkeûý ÄkhËkh fwnkzeyku nkÚk{kt ÷eÄe. ð¤e fkuR ¼k÷k íkku fkuR [kçkwfku
WXkðe yLku fux÷kÞ íkku ¾kx÷kLkk ÃkkÞk yLku RMk ykrË WXkÔÞk. fkuRyu ÷kunËtz
Äkhý fÞko íkku fkuRyu fkcLkk Ëtz Äkhý fÞko. fkuRLkk nkÚk{kt ÷ku¾tzLkk [erÃkÞk
íkku fkuRLkk nkÚk{kt ®MkËqhÚke y[ko fhu÷kt rºkþq÷ yLku fkuRLkk nkÚk{kt çktËqfku íkku
fkuRyu Ahkyku Äkhý fÞko. yLku fkuR fkuR íkku yÂøLk çkkýku WXkÔÞkt.53-55 íku
yMkwhkuyu ¢kuÄÚke WXkðu÷kt yu þku yLku yku íku{s {wrüfkLkk «nkhku fhðk
÷køÞk. ð¤e fux÷kf ÷kfzeyku, ÷kunËtzku, ð]ûkLke zk¤eyku yLku ÃkÚÚkhkykuÚke
Ðíã¢Úà¢ÏÎp }¢ã¢¢¢S¢è¢ïc¢¢´ Ï¢HèÄ¢S¢¢}¢ì J |¢ïÚè¢Åãy¢êÄ¢¢ü¢¢´ à¢ÏÎp¢Ú|¢ÅèÄ¢éy¢: JJ 57
à¢êÚ¢¢¢}¢ç¢ ÎéÎëüàÄ¢´ y¢léh´ y¢é}¢éH´ y¢Î¢ J Ï¢|¢êÃ¢¢S¢éÚS¢Y¢¢¢´ }¢¢¢¢¢´ ¢HH¢à¢¢ñ: JJ 58
y¢Î¢ }¢ã¢ïyS¢Ã¢¢ï s¢S¢èjêy¢¢¢¢´ ¢HH¢çà¢¢¢}¢ì J ÜUV¢¢¢´ Ã¢¢Ä¢S¢¢¢¢´ Ó¢ x¢ë{í¢¢¢´ Ó¢ à¢é¢¢}¢ç¢ JJ 59
ç¢à¢¢Ó¢¢¢¢´ à¢¢çÜU¢è¢¢´ Ä¢¢ïçx¢¢è¢¢´ Ó¢ Úÿ¢S¢¢}¢ì J |¢ñÚÃ¢¢¢¢´ Ó¢ S¢Ã¢ïüc¢¢}¢d¢¢´ ¢H|¢¢ïçÁ¢¢¢}¢ì JJ 60
çà¢Ú¢´çS¢ ÜUÚÃ¢¢H¢lñSy¢ïc¢¢´ ÜëU¢¢ç¢ |¢êy¢Hï J ¢¢çHÜïUÚÈUH¢¢èÃ¢ ¢y¢çy¢ S}¢ S¢ãdS¢: JJ 61
çÀó¢¢çÑìÍ¢í}¢êH¢: Ðí¢¢ï ÜïUçÓ¢çÓÀó¢|¢éÁ¢mÄ¢¢: J ¢ïy¢é: ¢ëç¢ÃÄ¢¢´ çÃ¢çÓÀó¢S¢ÜUH¢X¢p ÜïUÓ¢¢ JJ 62
Îy¢ç¢C¢¢Ú¢ïD¢ç¢ ¢çy¢y¢¢Ä¢ç¢ |¢êy¢Hï J y¢ïc¢¢´ à¢èc¢¢üç¢ Ú¢Á¢ïÎí ! ÎéÎëüàÄ¢¢Ä¢|¢Ã¢T¢ñ: JJ 63
¥S¢éÚ¢¢¢´ S¢ãd¢ç¢ Îà¢ y¢çS}¢çÎ¢ï ¢ë¢ ! J à¢}¢¢¢çy¢ç¢y¢¢´ Ðí¢¢éÚÄ¢¢ïÄ¢´ ç¢ÍÝy¢¢´ Lc¢¢ JJ 64
y¢y¢:Ðí|¢ëyÄ¢|¢êléh´ y¢ïc¢¢´ ç¢yÄ¢´ Á¢Ä¢¢à¢Ä¢¢ J }¢¢´S¢¢ã¢ÚÏ¢çHD¢¢¢´ }¢¢¢¢¢´ }¢l¢¢¢y¢: JJ 65
rLkËoÞÃkýu ÃkhMÃkh yufçkeòLku {khðk ÷køÞk.56 çk¤ðkLk yMkwhkuyu «nkh fhu÷k

ykÞwÄkuLkk ¼Þtfh yðkòu Úkðk ÷køÞk. íku{s Zku÷ Lkøkkhkt yLku íkwhe ykrË
ðk®sºkkuLkk ¼ÞkLkf LkkËkuLke MkkÚku {khku {khku yuðk þçËLke Äzçkzkxe {[e
økR. {ktMk¼ûkýÚke {Ë{Mík çkLku÷k yMkwhkuLkwt íkw{w÷ ÞwØ þqhðeh ÃkwÁ»kku Ãký Lk
òuE þfu íkuðtw rçknk{ýwt ÷køkíkwt níkw.t 57-58 yíÞk[khe íku yMkwhkuLkk ÞwØ{kt {ktMk¼ûke
Mk{zk, fkøkzk, økeÄzkt, fqíkhkt ðøkuhu «kýeykuLkku {nkLk ykLktË WíMkð ÚkÞku.59
íkuðe s heíku {ktMk¼ûký fhLkkhk yLku ÁÄeh ÃkeLkkhk rÃkþk[ku, þkrfLke, ÞkurøkLke,
hkûkMk, ¼ihð ðøkuhu ¼qíkøkýkuLku Ãký {nk ykLktË WíMkð ÚkÞku.60 nu hksLkT ! íku
ÞwØ{kt ík÷ðkh ykrË íkeûý ykÞwÄkuÚke fÃkkÞu÷k yMkwhkuLkkt nòhku {kÚkkt Ãk]Úðe
Ãkh Ãkzíkkt níkkt.61 ð¤e íku ÞwØ{kt fux÷kfLkk Ãkøk fÃkkÞk, fux÷kfLkk nkÚk fÃkkÞk.
ykðe heíku þhehLkkt fux÷ktÞ ytøkku fÃkkRLku Ãk]Úðe Ãkh Ãkzðk ÷køÞkt.62
yíÞk[kheykuLkku çkqhku ytík :- nu hksLkT ! ËktíkÚke ÃkeMkkÞu÷k
nkuXðk¤k yLku Ähíke WÃkh Ãkzu÷kt íku yMkwhkuLkkt {kÚkktyku {Lkw»ÞkuÚke òuR Lk þfkÞ
íkuðkt rðYÃk çkLke økÞkt níkkt.63 nu hksLkT ! yk «{kýu ¢kuÄÚke yufçkeòLkku Mktnkh
fhíkk Ëþnòh sux÷k yMkwhku ÞwØkht¼Lkk «Úk{ rËðMku s Þ{hkòLkk yríkrÚk
ÚkÞk.64 yLku íku rËðMkÚke ykht¼eLku {ktMk¼ûkýÚke çk¤ðkLk yLku {rËhkÃkkLkÚke
{Ë{Mík çkLku÷k íku{s Ãknu÷k rËðMkLkk ÞwØ{kt çk[e økÞu÷k yMkwhku ÃkhMÃkh
rðsÞe ÚkðkLke ykþkÚke «ríkrËLk hýMktøkúk{ ¾u÷ðk ÷køÞk.65
nu hksLkT ! yk «{kýu fkuR rËðMk Ãkkt[ nòh, fkuR rËðMk çku nòh,
y. 48 «Úk{ «fhý 439
ÒUçÓ¢çg¢ï S¢ãdï mï ÒUçÓ¢y¢@à¢y¢¢ç¢ Ó¢ J ÒUçÓ¢y¢@S¢ãd¢ç¢ S¢ãdæ ÒU¢ç¢ y¢ï }¢ëy¢¢: JJ 66
mï à¢y¢ï ÒU¢ç¢ Ó¢ à¢y¢´ ¢@¢à¢Ó çÎ¢ï ÒUçÓ¢y¢ì J }¢ëy¢¢: ¢ÚS¢Ú¢Í¢¢y¢¢ÎïÃ¢´ }¢¢S¢mÄ¢´ s|¢êy¢ì JJ 67
»Ã¢´ ÜëUc¢ïÓÀÄ¢¢ Ú¢Á¢S¢Ã¢ïü ¢}¢üÎíéã¢ïùS¢éÚ¢: J çÃ¢¢ïà¢éSy¢ï¢ S¢}Ðí¢¢é}¢éüÎ´ ÎïÃ¢x¢¢¢ ¢ë¢ ! JJ 68
çÀó¢¢¢S¢¢çàÀó¢ÜU¢¢üçàÀó¢ãSy¢¢p ÜïUÓ¢¢ J S¢æx¢í¢}¢|¢èÚÃ¢pñÜïU y¢y¢pRéU: ¢H¢Ä¢¢}¢ì JJ 69
Îïà¢¢y¢ÚçS¢y¢ï|Ä¢Sy¢ï Ã¢ë¢}¢ïy¢Îà¢ïc¢y¢: J ¥S¢éÚï|Ä¢¢ï Ï¢çHDï|Ä¢ ÜU¢Ä¢¢}¢¢S¢éÚ¢çÎy¢: JJ 70
y¢Î¢ çÃ¢à¢ïc¢y¢: ÜëUc¢ï Ï¢hÃ¢ñÚ¢ çÁ¢Í¢¢´S¢Ã¢: J à¢¢Í¢¢y¢ÜUH¢|Ä¢¢S¢ï Ï¢|¢êÃ¢éSy¢y¢Ú¢ |¢ëà¢}¢ì JJ 71
}¢ëy¢ïcÃ¢S¢éÚS¢Yïc¢é ¢}¢ü{íéÿ¢é ãçÚSy¢Î¢ J ¥¢}¢ü}¢êH´ ¢C´ ãèyÄ¢ïÃ¢´ }¢ï¢ï ç¢Á¢¢y¢Úï JJ 72
y¢y¢: S¢ Ï¢¢ï¢çÄ¢yÃ¢ñÃ¢ ÎñÃ¢¢TèÃ¢¢´Sy¢Î¢ç¢y¢¢¢ì J yÄ¢¢Á¢çÄ¢yÃ¢¢ ÎéÚ¢Ó¢¢Ú´ S¢}¢¢x¢ïüùS¢¢¢Ä¢y¢é¢: JJ 73
ÜëUc¢|¢QU}¢ôãS¢¢Îè¢}¢¢ZSy¢ï|Ä¢p S¢¢ïùçw¢H¢¢ì J ©¢¢çÎÎïà¢ y¢ñ: ÐíèyÄ¢¢ }¢¢ç¢y¢p S¢é¢êçÁ¢y¢: JJ 74
fkuR rËðMk yuf nòh, fkuR rËðMk Ãkkt[Mkku, íkku fkuR rËðMk çkMkku, Mkku yLku
Ãk[kMk yk{ ÃkhMÃkh ÞwØ fhðkÚke yMkwhku {hýLku þhý ÚkÞk. nu hksLkT !
yk{ Lku yk{ çku {rnLkk MkwÄe {nkhýMktøkúk{ ¾u÷kÞku.66-67 yk «{kýu Ä{oÿkune
Mkðuo yMkwhkuLkku ¼økðkLk ©eLke÷ftXðýeoLke MktfÕÃkYÃk {kÞkÚkes {nk rðLkkþ
ÚkÞku íkuÚke Mkðuo ËuðíkkykuLku ¾qçks ykLktË ÚkÞku.68 Lkkf, fkLk íkÚkk nkÚk, Ãkøk
fÃkkÞu÷k fux÷kf yMkwhku yLku fux÷kf ¼e»ký hýMktøkúk{Úke ¼Þ Ãkk{u÷k yMkwhku
íÞktÚke LkkMke Aqxâk.69 íku yMkwhkuyu Ëuþktíkh{kt sR íÞkt hnu÷k ÃkkuíkkLkk çk¤ðkLk
MkkÚkeËkhkuLku ykht¼Úke ytík MkwÄeLke ík{k{ nfefík fne Mkt¼¤kðe.70 íku Mkkt¼¤e
yMkwhkuLku ¼økðkLk ©enrh WÃkh yíÞtík ðihçkwrØ ÚkR ÃkAe íku{Lku þkuÄeLku {khe
Lkk¾ðkLke RåAkÚke þ íkÚkk yLkk «nkhkuLke ÞwÂõík-«ÞwÂõíkykuLkku yÇÞkMk
{Lk ËRLku fhðk ÷køÞk.71 nu hksLkT ! íku søkÒkkÚkÃkwhe{kt Ä{oLkk ÿkune yMkwhkuLkk
Mk{qnku ßÞkhu {hýLku þhý ÚkÞk íÞkhu yÄ{oLkwt {q¤ Lkkþ ÃkkBÞwt. yu «{kýu
©enrh {kLkðk ÷køÞk.72
yïíÚkk{kLkku þkÃk hÌkku yfçktÄ :- nu hksLkT ! íÞkhÃkAe
¼økðkLk ©enrhyu fwMktøkÚke yMkwhku ÚkÞu÷k Ãkhtíkw ðkMíkrðõíkkyu Ëiðe MktÃkr¥kðk¤k
sLkkuLku ¿kkLkLkku çkkuÄ ykÃÞku yLku Ëwhk[khLkku íÞkøk fhkðe Vhe MkL{køkuo ðkéÞk.
íkuðe s heíku ©enrhyu íkuykuLku ¼økðkLkLke ¼Âõík yLku y®nMkk ykrË Mk{økú
Ä{oLkku Ãký WÃkËuþ fÞkuo yLku íku Mkðuo Ëiðe Sðkuyu MLkunÃkqðof ©enrhLkwt MkL{kLk
yLku ÃkqsLk fÞwO.73-74 íku ©enrhLkk «íkkÃkÚke Ëiðe SðkuLkk ytíkhLkwt ytÄkÁt Lkü
¢C¢y¢Sy¢}¢S¢: S¢Ã¢ïü Ðíy¢¢¢ï¢ñÃ¢ y¢SÄ¢ y¢ï J ¢¢Ú¢Ä¢¢´ y¢´ ç¢çpyÄ¢ |¢ïçÁ¢Úï y¢mÓ¢:çS¢y¢¢: JJ 75
»Ã¢´ S¢ |¢x¢Ã¢¢Ýíí¢Á¢ó¢à¢¢ïùç¢ Ã¢ëc¢Îíéã: J ¥S¢éÚ¢SÃ¢Ðíy¢¢¢ï¢ y¢}¢¢ï |¢¢SÃ¢¢ç¢Ã¢¢ãÚy¢ì JJ 76
§y¢´ ¢}¢Z Ó¢ |¢ôQU Ó¢ ¢¢ïc¢Ä¢¢ì ¢}¢ü¢Î¢: J y¢ÎìÎíéãp Á¢Ä¢ó¢~¢ ¢éÚï }¢¢S¢¢Îà¢¢Ã¢S¢y¢ì JJ 77
»y¢pçÚ~¢´ ¢ë¢éÄ¢¢hÚïÄ¢ü: S¢Vèy¢üÄ¢ïm¢ ÐíÄ¢y¢: ¢é}¢¢S¢: J
}¢éQU¢ï |¢Ã¢ïySÃ¢¢çÚçÃ¢¢Îì±íÁ¢ï|Ä¢¢ï H|¢ïy¢ Ó¢¢y¢ï ¢Î}¢ÓÄ¢éy¢SÄ¢ JJ 78 JJ
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ ÐíÜUÚ¢ï
©yÜUHÎïà¢èÄ¢¢S¢éÚS¢Y¢Ú¢|¢Ã¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢CÓ¢yÃ¢¢ôÚà¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 48 JJ
-------------------------------
ÚkÞwt, íkuÚke ©enrhLku «íÞûk LkkhkÞý òýe íku{Lkkt ð[Lkku{kt ðíkeo ¼sLk M{hý
fhðk ÷køÞk. nu hksLkT ! yk «{kýu yiïÞoLkk rLkrÄ ¼økðkLk ©enrhyu MkqÞo
su{ ytÄfkhLkku Lkkþ fhu íku{ þ rðLkk Ãký ÃkkuíkkLkk «íkkÃkÚke Ä{oÿkune yMkwhkuLkku
rðLkkþ fÞkuo.75-76
nu hksLkT ! Ä{oLktËLk ©enrh Ä{o yLku ¼ÂõíkLkwt Ãkku»ký yLku íkuLkk
ÿkuneykuLkku Ãkhk¼ð fhíkk fhíkk íku søkÒkkÚkÃkwhe{kt Ëþ {rnLkk MkwÄe hkufkÞk. nu
hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhf]»ýLkkt yk ÃkkðLkfkhe [rhºkLkwt su fkuR Ãký {Lkw»Þku
©ðý fhþu yÚkðk feíkoLk fhþu íku Mkðuo ÃkkuíkkLkk ytík:þºkwykuLke ykÃkr¥kykuLkk
Mk{qn Úkfe {wõík Úkþu yLku ËunLku ytíku ¼økðØk{Lku Ãkk{þu.77-78
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt ykuheMkk
«ktíkLke søkÒkkÚkÃkwhe{kt yMkwhkuLkk Mk{qnkuLkku Ãkhk¼ð fÞkuo,íkuLkwt
ðýoLk fÞwO yu Lkk{u yzíkk÷eMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --48--
--------------------------------------
y. 49 «Úk{ «fhý 441
JJ »ÜU¢ï¢¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§y¢¢ï Ä¢Ä¢¢ñ Ã¢<¢Ú¢Á¢¢ï Îçÿ¢¢¢´ çÎà¢}¢ïÜUH: J ¥¢ëS¢ëy¢¢ï çÎÃÄ¢Îïãñ¢ü}¢¢ülñ: S¢Ã¢üÎñÃ¢ S¢: JJ 1
x¢ç}¢cÄ¢S¢ïy¢éÏ¢¢´ S¢ ¥¢çÎÜêU}¢ü}¢é¢¢Ä¢Ä¢¢ñ J y¢y¢¢ï }¢ã¢Ã¢¢ï x¢ÓÀÐí¢¢ }¢¢¢S¢¢¢¢}¢ì JJ 2
y¢~¢ Ú¢Á¢¢ S¢~¢¢}¢¢ü ÎñÃ¢è´ S¢}ÐÎ}¢¢ç¢y¢: J y¢´ }¢ã¢¢éLc¢´ ¿¢¢yÃ¢¢ Ã¢¢S¢Ä¢¢}¢¢S¢ }¢¢¢Ä¢¢ì JJ 3
¥¢¢ÓÀó¢¢´ Úã:S¢¢¢ï S¢¢ïùÄ¢éÃ¢¢S¢ çÃ¢y¢<ÎÜU¢}¢ì J Ú¢Á¢ÜUèÄ¢¢ ¥¢éS¢Ã¢´ S¢ïÃ¢y¢ï S}¢ y¢}¢¢Îëy¢¢: JJ 4
Á¢x¢ó¢¢¢¢é Ú ½í C ¢S¢é Ú ¢ï Q USÃ¢Á¢¢ÿ¢Ä¢ï J ãï y ¢é ´ çÃ¢Îy¢Sy¢´ Îñ y Ä¢¢Sy¢~¢yÄ¢¢ ãy¢é } ¢é l y¢¢: JJ 5
»ÜU¢çÜU¢´ y¢}¢¢¿¢¢Ä¢ ç¢çà¢ Ã¢ïl¢}¢Ã¢çS¢y¢}¢ì J S¢ŃyÄ¢ Ó¢RéUSy¢ôS}¢Sy¢ï à¢y¢à¢¢ïùà}¢¢ç|¢Ã¢c¢ü¢}¢ì JJ 6
yæÞkÞ - 49
Lke÷ft X ðýeo Ërûký ¼khíkLke Þkºkkyu .
ðýeohksLkwt {kLkMkÃkwh{kt ykøk{Lk :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu
«íkkÃk®Mkn hksLkT ! rËÔÞËunu Ãkrhðkhu Mkrník Ä{o-¼Âõík MkËkÞ suLke MkkÚku [k÷u
Au yuðk ðýeohks ©enrhyu yuf÷k søkÒkkÚkÃkwheÚke Ërûký ¼khík íkhV «Þký
fÞwO.1 {nkLk «rMkØíkeÚko MkuíkwçktÄ hk{uïh sðkLke {Lk{kt RåAk hk¾e ykøk¤
[kÕÞk síkk ðýeohks ©enrh ykrËfq{o Lkk{Lkk íkeÚko{kt ÃkÄkÞko yLku íÞktÚke {nk
ðLk{kt [k÷íkk [k÷íkk {kLkMkÃkwh Lkk{Lkk Lkøkh{kt ykÔÞk.2 íÞktLkk Ëiðe MktÃkr¥kLku
ðhu÷k MkºkÄ{ko Lkk{Lkk {nkhkòyu ©enrhLku {kuxk ÃkwÁ»k òýe íku{Lkwt MkL{kLk
fÞwO, yLku ÃkkuíkkLkk hks¼ðLk{kt Wíkkhku fhkÔÞku.3 nu hksLkT ! Ãkhtíkw ©enrhyu
¾wÕ÷k ykfkþðk¤k yufktík MÚk¤{kt yuf ðurËfk WÃkh ÃkkuíkkLkku rLkðkMk fÞkuo yLku
hksMkuðfku Mk{Þu Mk{Þu ykËhÃkqðof ©enrhLke Mkuðk fhðk ÷køÞk.4 íku Mk{Þu
søkÒkkÚkÃkwheLkk ÞwØ{uËkLk{ktÚke LkkMke Aqx÷
u k yLku ynª ykðeLku ðMku÷k yMkwhkuyu
{kLkMkÃkwh{kt s hnuíkk yMkwhkuLku sýkÔÞwt fu, yuf LkkLkfzk çkúñ[kheyu Ãkwhe{kt
ykÃkýk r{ºkkuLku {hkðe LkkÏÞk íku s ynª ykÔÞku Au. íku òýeLku Mkðuo yMkwhku
ðýeohksLku {khðkLkk WÃkkÞku fhðk ÷køÞk.5
ÃkÚÚkhLkk ðhMkkË{kt Ãký ðýeoLkku yËT¼qík çk[kð :- hkºkeyu
ðurËfk WÃkh ©eLke÷ftX ðýeoLku yuf÷k çkuXu÷k òýe MkUfzku yMkwhku ¼u¤k {éÞk
yLku ©enrh WÃkh ÃkÚÚkhLkku ðhMkkË ðhMkkððk ÷køÞk.6 ÃkkÃkÚke íkuykuLke çkwrØ
ÐíÎ¢ïc¢¢Î¢Ðí|¢¢y¢¢y¢´ çÓ¢çÿ¢¢éSy¢ï }¢ã¢ï¢H¢¢ì J ç¢Î¢ïüc¢ï S¢¢¢éà¢èHïùç¢ ¢¢¢¢Cç¢Ä¢¢ï ãÚ¢ñ JJ 7
y¢mïçÎ}¢ç|¢y¢SyÃ¢¢S¢Ày¢à¢¢ï sà}¢Ú¢à¢Ä¢: J »ÜU¢ïùÄ¢à}¢¢ ¢¢S¢ëà¢¢´ y¢Î¢S¢èÎjéy¢´ }¢ãy¢ì JJ 8
»Ã¢´ |¢x¢Ã¢y¢¢ y¢ï¢ SÃ¢ñEÄ¢ïü Î<à¢y¢ïùç¢ y¢ï J y¢ÎìÎí¢ïãÏ¢éôh ¢ Á¢ãéÚçy¢ÜU¢x¢y¢}¢ëyÄ¢Ã¢: JJ 9
¥¢ ÃÄ¢¢üÐíÄ¢~¢¢Sy¢ï à¢ñSy¢h¢¢ïÓÀÃ¢: J SÃ¢SÃ¢¢Ä¢é¢¢ç¢ S¢´S¢¢Ä¢ y¢~¢¢S¢¢ì Ä¢ê¢à¢¢ïùçw¢H¢: JJ 10
y¢Î¢pÄ¢Z ¢ë¢: ¢éyÃ¢¢ Ðí¢y¢ÚÄ¢¢¢Îçy¢ÜU}¢ì J ¢¢ñÚ¢ Á¢¢¢p ç¢çw¢H¢Sy¢gëcÅì±¢ çÃ¢S}¢Ä¢´ Ä¢Ä¢é: JJ 11
çÃ¢çS}¢y¢¢ï ¢ë¢çy¢: Ðí¢ã Ðít¢ÎSÄ¢ Ä¢¢¢ ¢éÚ¢ J Úÿ¢¢ ¢ëôS¢ãï¢ ÜëUy¢¢ y¢¢¢ |¢x¢Ã¢y¢¢SÄ¢ çã JJ 12
»c¢ »Ã¢ |¢Ã¢ïôyÜU Ã¢¢ ? Ðít¢Î¢ï |¢QUÚ¢Åì SÃ¢Ä¢}¢ì J §yÄ¢évyÃ¢¢ y¢}¢éÃ¢¢Ó¢¢S¢¢ñ y¢Ã¢¢S}Ä¢lçÎ¢¢çÎçy¢ J13
y¢y¢¢ï ãçÚ}¢éü}¢éÿ¢é´ y¢´ ÜëUc¢¢¢Ä¢}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì J Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ y¢ÎèÄ¢¢´p }¢é}¢éÿ¢ê|¢ê¢y¢ï ! ¢Ú¢¢ì JJ 14
Lkü Ãkk{e níke íkuÚke rLkËkuo»k yLku MkËTøkwýu MktÃkÒk yuðk ©enrh WÃkh
MkkÞtfk¤Úke ykht¼e Mkðkh MkwÄe ÃkÚÚkhk VUõÞk.7 ðurËfkLke [khu íkhV MkUfzku
ÃkÚÚkhkuLkku {kuxku Zøk÷ku ÚkÞku, ykùÞo yu ÚkÞwt fu íku{ktÚke yuf Ãký ÃkÚÚkh
©enrhLku MÃkþeo þõÞku Lkrn.8
nu hksLkT ! yk «{kýu ¼økðkLk ©enrhyu ÃkkuíkkLkwt «økx yiïÞo Ëu¾kzâwt
Aíkkt {kuík LkSf ykðu÷wt nkuðkÚke íkuykuyu ©enrhLku rð»ku ÿkunçkwrØLkku íÞkøk fÞkuo
Lkrn.9 ÃkÚÚkh{khkLkku «ÞíLk rLk»V¤ sðk Aíkkt þkuÚke ©enrhLku {khe Lkk¾ðkLke
RåAk hk¾e íku Mkðuo yMkwhku ÃkkuíkÃkkuíkkLkkt nrÚkÞkhku Mkßs fhðk ÷køÞk yLku
xku¤k{kt Mkßs ÚkR ©enrhLku {khðkLkku yðMkh þkuÄðk ÷køÞk.10 «kík:fk¤u
MkºkÄ{ohkòyu ÃkÚÚkhLkk ðhMkkË{kt Ãký ðýeohksLkku çk[kð ÚkÞku òýe íkífk¤
íÞkt ykÔÞk yLku Mk{Mík ÃkwhðkMke sLkku Ãký íÞkt ykÔÞkt. Lku ©enrhLku yuf Ãký
Lkrn MÃkþuo÷k ÃkÚÚkhLkk Zøk÷kLku òuRLku MkkiLku ykùÞo ÚkÞwt.11
MkºkÄ{ohkò ©enrhLku þhýu :- rðM{Þ Ãkk{u÷k MkºkÄ{ko hkò
fnuðk ÷køÞk fu, Ãkqðou Lk]®Mkn ¼økðkLku su{ «FkËLke hûkk fhe níke íku{ {nkÃkwÁ»k
yk çkk÷kÞkuøkeLke ¼økðkLku [ku¬Mk hûkk fhe Au. íkku þwt yk ðýeo MðÞt ¼õíkhks
«FkËS íkku Lkrn nkuÞ Lku ? yk «{kýu rð[kh fhe MkºkÄ{ko hkò ©enrh«íÞu
fnuðk ÷køÞk fu, nu ðýeo ! yksÚke nwt ík{khku Awt.12-13 nu hksLkT ! ÃkAe ¼økðkLk
©enrhyu {w{wûkw MkºkÄ{kohkò íkÚkk {w{wûkw íkuLkkt MkøkkMktçktÄeyku yLku {w{wûkw
«òsLkkuLku þkrðrÄ yLkwMkkh ¼økðkLk ©ef]»ýLkku yk©Þ fhkðe {tºkLkku WÃkËuþ
fÞkuo.14 ©enrh ÃkkMku Ëeûkk ÷eÄk ÃkAe hkòLke çkwrØ yíÞtík rðþwØ ÚkR íkuÚke
y. 49 «Úk{ «fhý 443
y¢y¢¢ïùS¢éÚ¢´Sy¢¢´Sy¢g¢ïx{÷S¢Ã¢¢ü¿¢¢yÃ¢¢ùçy¢¢¢ç¢¢: J Í¢¢y¢Ä¢¢}¢¢S¢ |¢ê¢¢H: SÃ¢S¢ñÄ¢ñÚçy¢Î¢L¢ñ: JJ 15
SÃ¢¢¢¢ÜU}¢üç|¢¢¢üà¢´ Á¢¢¢´Sy¢´ ¢¢ç¢¢¢´ ãçÚ: J y¢ï¢¢<Ó¢y¢Sy¢y¢: Ðí¢Ä¢¢mïVÅ¢ôÎí }¢ãè|¢éÁ¢¢ JJ 16
y¢~¢S¢SÄ¢ïÿ¢¢´ ÜëUyÃ¢¢ ¢èçÃ¢c¢¢ïÚx¢}¢¢y¢: J çà¢Ã¢ÜU¢@è´ çÃ¢c¢éÜU¢@è´ y¢y¢: ¢èÚX}¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 17
¢l¢´ F¢yÃ¢¢ S¢ ÜU¢Ã¢ïÄ¢¢Z y¢yÐí¢ÜìU ¢éc¢ÈUH¢¢y¢ñ: J à¢¢ïç|¢y¢¢Ä¢¢´ Ã¢¢çÅÜU¢Ä¢¢´ S¢}¢éÃ¢¢S¢ }¢ãèLãñ: JJ18
y¢~¢ }¢¢S¢mÄ¢´ çS¢yÃ¢¢ Ã¢ñc¢Ã¢ñ: S¢ã S¢´Ã¢Î¢ì J SÃ¢Ðíy¢¢¢ï¢ y¢çó¢DÎéÚ¢Ó¢¢Ú}¢ã¢¢Ä¢y¢ì JJ 19
¢Ú¢|¢êÄ¢ Ó¢ y¢~¢yÄ¢¢¢¢ç|¢Ó¢¢çÚÜUÜU}¢ü¢: J çÃ¢Ðí¢ÎèÀy¢à¢: ÜëUc¢: SÃ¢Ðíy¢¢¢}¢¢Ðí¢y¢ì JJ 20
çÃ¢¢C}¢¢çÄ¢ÜU¢¿¢¢¢¢Sy¢yÐíy¢¢¢ï¢ y¢ï y¢y¢: J y¢}¢ïÃ¢ çÃ¢c¢é´ ç¢çpyÄ¢ |¢ôQU y¢SÄ¢ñÃ¢ Ó¢çRUÚï JJ 21
S¢ïy¢éÏ¢¢´ y¢y¢Sy¢è¢Z }¢ã¢¢¢y¢ÜU¢¢à¢¢}¢ì J Ðí¢Ä¢ F¢yÃ¢¢}Ï¢é¢¢ñ Ó¢RïU S¢ Ú¢}¢ïEÚÎà¢ü¢}¢ì JJ 22
©enrhLku s MkkûkkíkT f]»ý {kLke íku{Lku ÃkÚÚkh {khe ÿkun fhLkkhk yMkwhkuLku yrík
ÃkkÃke òýe ÃkkuíkkLkk ¢qh MkirLkfku îkhk íkuykuLkku rðLkkþ fhkÔÞku.15
ðýeo h ksLkw t ðU f xkrÿ, rþðfkt [ e, rð»ýw f kt [ e, yLku
©ehtøkûkuºk{kt ykøk{Lk :- ÃkkuíkkLkkt ÃkkÃku s ÃkkÃkeyku {hkÞk Au, yu{
òýíkk ©enrhLkwt MkºkÄ{ko hkòyu ÃkqsLk fÞwO. íÞkhÃkAe ©enrh íÞktÚke ðUfxkrÿ
íkeÚko{kt ÃkÄkÞko. íÞkt y[ko MðYÃku rçkhksíkk ¼økðkLk ðUfxuþ ©erð»ýwLkkt ËþoLk
fhe, íÞktÚke ©enrh rþðfkt[e yLku rð»ýwfkt[e íkeÚko{kt ËþoLk fhe ©ehtøkûkuºk{kt
ÃkÄkÞko.16-17 íÞkt fkðuhe LkËe{kt MLkkLk fhe ©enrhyu LkËeLkk Ãkqðo¼køk{kt Ãkw»Ãk
yLku V¤Úke Lk{e økÞu÷kt ð]ûkkuÚke þku¼íkku yuf çkøke[k{kt Wíkkhku fÞkuo.18 íÞkt
©enrh çku {kMk MkwÄe hkufkÞk yLku íÞktLkk ði»ýðku MkkÚku þw¼ MktðkËku ÞkuS ÃkkuíkkLkk
«¼kðÚke íkuyku{kt hnu÷k Ëwhk[khLkku íÞkøk fhkðe þwØ fÞko.19 yLku ð¤e íku
©ehtøkûkuºk{kt fux÷kf rð«ku {khý, {kunLk, Wå[kxLk ykrËf ykr¼[krhf f{o{kt
«ð]¥k ÚkR økÞu÷k níkk. íku MkUfzku rð«kuLku ©enrhyu ÃkkuíkkLkk «¼kðÚke Ãkhk¼ð
fhe Ëwü «ð]r¥k{ktÚke çknkh fÞko yLku ÃkkuíkkLkku y÷kirff «íkkÃk ©ehtøkûkuºk{kt
Vu÷kÔÞku.20 nu hksLkT ! ©enrhLkk «íkkÃkÚke íku rð«Lkwt yLkkrË {kÞkLkwt y¿kkLk Ëqh
ÚkÞwt yLku ©enrhLku s ÃkkuíkkLkk RüËuð MkkûkkíkT ÷û{eLkkhkÞý ¼økðkLk òýe
íku{Lke «økx ¼Âõík fhðk ÷køÞk.21
MkuíkwçktÄ hk{uïh{kt ÃkÄhk{ýe :- nu hksLkT ! ©enrh ©ehtøkûkuºkÚke
[kÕÞk íku {nkÃkkÃkkuLku «ò¤Lkkh MkuíkwçktÄ íkeÚko{kt ÃkÄkÞko. íÞkt Mk{wÿ{kt MLkkLk
fhe hk{uïhLkkt ËþoLk fÞkO yLku íkÃkMðeykuLku yríkþÞ r«Þ yuðk íkeÚkoûkuºk{kt çku
y¢~¢¢Ä¢éçc¢yÃ¢¢ m¢ñ }¢¢S¢¢ñ ÿ¢ï~¢ï y¢¢¢S¢Ã¢Ì|¢ï J y¢y¢: S¢éÎÚÚ¢Á¢¢wÄ¢çÃ¢c¢é}¢¢x¢ÓÀÎïÜUH: JJ 23
y¢y¢¢ï |¢êy¢¢éÚè´ x¢ÓÀ¢ì Ðí¢¢ Í¢¢ïÚ¢´ }¢ã¢ÅÃ¢è}¢ì J y¢~¢¢ã¢ç¢ Ó¢H¢ì ¢@ ¢¢ó¢´ Ðí¢¢¢ç¢ Ã¢¢çÚ Ó¢ JJ 24
¢@}¢ïùçq ÐíÎ¢ïc¢ïùS¢¢ñ ÜUç@yÐí¢¢ Á¢H¢à¢Ä¢}¢ì J y¢~¢ F¢yÃ¢¢ùÓ¢üÄ¢¢}¢¢S¢ à¢¢H°í¢}¢´ S¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ25
Ó¢y¢d¢ï Ã¢¢çà¢}Ï¢èp |¢Á¢üçÄ¢yÃ¢¢ùçxÝÝ¢ y¢y¢: J ç¢Ã¢ïl çÃ¢c¢Ã¢ï y¢~¢ Á¢Í¢¢S¢ y¢¢y¢¢´ x¢éL: JJ 26
¥¢lÄ¢¢}¢¢Ã¢ç¢ ç¢à¢Sy¢~¢ çS¢yÃ¢¢ y¢y¢¢ïù±íÁ¢y¢ì J ¢ÚïlÃÄ¢¢¢ }¢Ä¢¢qï ÜêU¢}¢ïÜÚ Ã¢¢¢y¢Úï JJ 27
y¢y¢¢ï ç¢cÜU¢SÄ¢ ¢¢¢èÄ¢´ S¢ ÜUÇHé¢¢ ¢ë¢ ! J F¢yÃ¢¢ Ã¢ÅÎíé}¢¢¢Sy¢¢çó¢c¢l¢ùùçqÜU}¢¢Ó¢Úy¢ì JJ 28
»y¢çS}¢ó¢y¢Úï y¢~¢ à¢VÚ¢ñ H¢ïÜUà¢VÚ¢ñ J Ú¢Á¢´Sy¢ê¢Z S¢}¢¢Ä¢¢y¢¢ñ çÃ¢Ó¢Úy¢¢ñ Ä¢gëÓÀÄ¢¢ JJ 29
ç¢y¢Ú¢ñ Á¢x¢y¢: S¢¢ÿ¢¢mÚÎ¢Ã¢¢à¢éy¢¢ïc¢¢¢ñ J y¢¢:çÐíÄ¢¢ñ y¢¢: S¢´S¢¢ñ y¢¢çSÃ¢Á¢¢Ã¢Ì|¢¢ñ JJ 30
S¢¢Ã¢ü¿Ä¢ï¢ñÃ¢ y¢´ ¿¢¢yÃ¢¢ S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢´ ç¢Á¢ïÓÀÄ¢¢ J ¢Ú¢¢ÅK´ çÃ¢Î¢y¢}¢¢çÃ¢|¢êüy¢´ |¢éçÃ¢ SÃ¢Ä¢}¢ì JJ 31
{kMk ÃkÞOík rLkðkMk fheLku hÌkk. íÞktÚke yufkfe [k÷u÷k ©enrh MkwtËhhks íkeÚko{kt
íku Lkk{Lkk rð»ýw ¼økðkLkLke Mk{eÃku ÃkÄkÞko.22-23
MkwtËhhksíkeÚkoÚke ¼qíkÃkwhe íkhV «Þký :- nu hksLkT ! MkwtËhhks
¼økðkLkLkkt ËþoLk fhe ¼qíkÃkwhe «íÞu «Þký fhíkk ¼økðkLk ©enrh yrík øknLk
{nkðLk{kt ykÔÞk. yu støk÷{kt [k÷íkkt ©enrhLku Ãkkt[ rËðMk MkwÄe yÒk fu s¤
fktR s {éÞwt Lkrn.24 nu hksLkT ! Ãkkt[{u rËðMku MkkÞtfk¤u ©enrh yuf s¤kþÞLke
Mk{eÃku ÃkÄkÞko. íku{kt MLkkLk fhe þk÷økúk{ ¼økðkLkLkwt [tËLkkrË ðzu ÃkqsLk fÞwO. íku
Mk{Þu íkÃkMðeykuLkk økwÁ ¼økðkLk ©enrhyu Ëið RåAkyu «kó ÚkÞu÷ [kh
ðLkV¤eykuLku yÂøLk{kt þufe þk÷økúk{ rð»ýwLku Lkiðuã fhe íkuLkku Ãkkuíku Ãký «MkkË
MðefkÞkuo.25-26 nu hksLkT ! ©enrh hkºkeLkk «Úk{ «nh MkwÄe íku s¤kþÞLkk fktXu
hkufkÞk ÃkAe íÞktÚke ykøk¤ [k÷íkk ÚkÞk. ykøk¤ síkkt Aêk rËðMkLkk {æÞkö
Mk{Þu ©enrh yuf fqðkLke Mk{eÃku ÃknkUåÞk. nu hksLkT ! ©enrhyu íku fqðk{ktÚke
f{tz÷wîkhk s¤ ®Mk[e MLkkLk fÞwO. yLku ðxð]ûkLke AkÞk{kt çkuMke ykröf rðrÄ
fÞkuo.h7-h8
yuðk Mk{Þ{kt søkíkLku Mkw¾e fhLkkhk søkíkLkk {kíkkrÃkíkk Ãk]ÚðeÃkh
MkËkÞ «íÞûkÃkýu rðhks{kLk hnu Au. íku WÃkkMkfkuLku ðhËkLk ykÃkLkkhkt, s÷Ëe
«MkÒk ÚkR síkkt yLku íkÃk yríkþÞ suLku Ônk÷wt Au yuðk yLku íkÃkMðeyku WÃkh
çknw nuík hk¾Lkkhkt çkÒku rþð yLku ÃkkðoíkeËuðe íkeÚkkuo{kt rð[hý fhíkkt fhíkkt
ËiðRåAkyu íÞkt ykÔÞkt.29-30 nu hksLkT ! íku çkÒkuyu Mkðo¿kÃkýkÚke òýe ÷eÄwt fu,
y. 49 «Úk{ «fhý 445
y¢gà¢ü¢}¢ã¢ïyS¢¢ã¢ñ y¢ó¢ë¢¢ÅK¢¢éS¢¢çÚ¢¢ñ J ¢ë¢¢´ SÃ¢y¢Ã¢¢¿¢¢¢¢Ä¢ ¢ëy¢ÜU¢¢üçÅÜU¢ÜëUy¢è JJ 32
Á¢¢y¢¢ñ çà¢Ã¢¢¢}¢¢ç¢ Î}¢y¢è Ó¢¢LÎà¢ü¢¢ñ J ¥¢Ä¢¢y¢¢´ Ã¢ëc¢}¢¢MÉ¢ñ y¢¢ñ y¢~¢ ÜëUà¢çÃ¢°íã¢ñ JJ 33
ÜU¢c¢¢Ä¢Ã¢S¢¢¢ñ y¢¢ñ Ó¢ y¢´ ÎëcÅì±¢çy¢y¢¢çSÃ¢¢}¢ì J ©¢èÄ¢ü Ã¢ëc¢|¢¢¢ê¢Z y¢´ ¢yÃ¢¢ùùÚ¢çó¢c¢èÎy¢é: JJ 34
y¢¢Ã¢yÐíÃ¢¢S¢çÃ¢ç¢¢¢ S¢Ä¢ï mï S¢}¢é¢¢SÄ¢ S¢: J à¢¢H°í¢}¢´ ¢êÁ¢çÄ¢y¢é}¢¢Úï|¢ï F¢¢¢çÎç|¢: JJ 35
Ã¢ïÎ}¢~¢¢¢ì ¢ÆÀ¢H°í¢}¢´ Ó¢Î¢¢¢~¢ÜïU J ç¢¢¢Ä¢¢ç|¢çc¢c¢ïÓ¢¢S¢¢ñ }¢ã¢ÜéUÇK¢Sy¢é ¢¢ÚÄ¢¢ JJ 36
ÐíS¢¢@ÜU}¢¢¢¢}Ï¢ê çÚQU ¥¢S¢èyÜU}¢ÇHé: J y¢¢¢Ä¢¢¢¢Ú¢¢~¢´ y¢l¢¢¢êÃ¢ü}¢ÎëàÄ¢y¢ JJ 37
»y¢¢Ã¢yÒ x¢y¢´ Ã¢¢ÚèyÄ¢évyÃ¢¢ïeës y¢Îñÿ¢y¢ J ¥çÓÀÎí}¢ïÃ¢ y¢mëcÅì±¢ ¢é¢|¢êü}¢¢ñ Ä¢¢¢ÚÄ¢y¢ì JJ 38
à¢¢H°í¢}¢ï¢ y¢y¢èy¢´ y¢ëçc¢y¢ï¢¢ç}ÏÃ¢çy¢ SÃ¢Ä¢}¢ì J ç¢çpyÄ¢ y¢¢ëc¢¢à¢¢çy¢}¢çÓ¢ÜUèc¢ühçÚ: SÃ¢Ä¢}¢ì JJ39
yk ðýeohks ©enrh Au íku ÃkkuíkkLke Mðíktºk RåAkÚke yk Ãk]Úðe Ãkh «økx ÚkR
{Lkw»ÞLkkxfLku fhíkk MkkûkkíkT MðÞt ©ef]»ý ¼økðkLk Au.31 íkuÚke íku{Lkkt ËþoLk{kt
çkÒkuLku {nk WíMkkn «økx ÚkÞku, yLku ¼økðkLku {Lkw»ÞLkkxâ fÞwO nkuðkÚke Ãkkuíku
Ãký çkÒku {Lkw»Þ LkkxâLku fhíkkt çkeò {Lkw»ÞkuLku ÃkkuíkkLkkt yMk÷ MðYÃkLke òý
Lk ÚkkÞ íku heíku fkÃkze Lkku ðu»k Äkhý fhe þhehu Ëwçko¤ Aíkkt h{ýeÞ sýkíkkt
Ãkrík-ÃkíLke LktËefuïh WÃkh Mkðkh ÚkR rþð, rþð yuðk Lkk{{tºkLkku sÃk fhíkkt
fhíkkt ©enrhLke Mk{eÃku ÃkÄkÞkO.32-33
nu hksLkT ! ¼økðktðÄkhe çkÒku rþð-Ãkkðoíke yrík íkÃkMðeLkk ðu»k{kt
çkuXu÷k ©enrhLku òuR íkífk¤ LktËeïh ÃkhÚke Lke[u Wíkhe íku{Lku Lk{Mfkh fhe
©enrhLke ÷e÷kLkkt ËþoLk fhíkkt fhíkkt Mk{eÃk{kt s çkuMke hÌkkt.34 íku Mk{Þu ©enrh
«ðkMkLku fkhýu Mkðkhu ÃkkýeLkku Þkuøk {¤íkkt {kuzwt ÚkÞwt nkuðkÚke «kík: yLku {æÞkö
çku MktæÞkLkwt yuf MkkÚku yLkwckLk fhe hÌkk níkk. íÞkhu þk÷økúk{ rð»ýwLke ÃkqòLkku
«kht¼ íku{Lku MLkkLk fhkðkLkk rðrÄÚke [k÷wt fÞkuo.35 ©enrhyu «Úk{ þk÷økúk{Lku
[tËLkLkk Ãkkºk{kt ÃkÄhkÔÞk ÃkAe ðuË{tºkLkk ½ku»kLke MkkÚku fk»XLkk {kuxk f{tz÷wLke
Äkhkyu íku{Lkku yr¼»kuf fhðk ÷køÞk.36
nu hksLkT ! Ãkkt[ «MÚk (ykþhu Ãkkt[ ÷exh) sux÷k s¤Úke ¼hu÷tw f{tz÷
þk÷økúk{Lku yr¼»kuf fhíkkt fhíkkt ¾k÷e ÚkR økÞw.t Aíkkt þk÷økúk{Lkk ykÄkh¼qík
[tËLkLke LkkLke fXkhe ÃkqðoðíkT s¤ rðLkkLke ¾k÷e ©enrhLku òuðk{kt ykðe.37
ykx÷wt çkÄwt s¤ õÞkt økÞwt nþu ? yk «{kýu rð[khe ©enrhyu fXkheLku [e
fheLku òuR Ãký íku{kt õÞktÞ rAÿ òuðk{kt ykÔÞwt Lkrn. íkuÚke íkuLku Vhe ÄhíkeÃkh
ÜéUÇK¢}Ï¢é ÜêU¢¢çó¢cÜU¢SÄ¢ ¢¢ÚÄ¢¢ç|¢çc¢c¢ïÓ¢ y¢}¢ì J y¢yS¢Ã¢ü}¢ç¢Ï¢yS¢¢ïùç¢ S¢¢ïùç¢ Ó¢RïU ¢é¢Sy¢¢¢ J40
¢¢¢ñ y¢Îç¢ ¢¢¢èÄ¢´ à¢¢H°í¢}¢Sy¢Î¢ S¢ y¢é J ãS¢|¢êÄ¢¢ïù}Ï¢é ç¢cÜU¢SÄ¢ ¢¢ÚÄ¢ñÃ¢¢|Ä¢c¢ïÓ¢Ä¢y¢ì JJ 41
y¢ÎÄ¢¢¢lÎ¢ y¢<ã ¿¢¢yÃ¢¢çy¢y¢ëçc¢y¢´ çã y¢}¢ì J ÜêU¢}¢¢Ä¢¢y¢é¢: ÜéUÇK¢: S¢ ç¢cÜU¢S¢çÄ¢y¢é´ ¢Ä¢: J42
¢}¢çw¢ó¢¢çw¢H¢XSÄ¢ Ï¢uã¢ï¢¢ïçc¢y¢SÄ¢ Ó¢ J |¢ôQU y¢¢´ y¢SÄ¢ ÎëcÅì±¢ y¢¢ñ Î}¢y¢è çÃ¢S}¢Ä¢´ x¢y¢¢ñ J43
à¢¢H°í¢}¢¢ïùç¢ |¢x¢Ã¢¢¢ì ¢¢y¢}¢¢¿¢¢Ä¢ Ã¢<¢¢}¢ì J ¥¢S¢èey¢y¢ëc¢: S¢l¢ï ç¢Á¢à¢é¢êc¢éÃ¢yS¢H: JJ 44
¥¢Ny¢¢}|¢¢: F¢¢¢¢~¢´ ãçÚÎëcÅì±¢ù¢ S¢¢ïÎÜU}¢ì J ¿¢¢yÃ¢¢ x¢y¢ç¢¢¢S¢´ y¢´ Ó¢Î¢¢çÎç|¢Ú¢Ó¢üÄ¢y¢ì JJ45
ÃÄ¢çÓ¢y¢Ä¢Ó }¢¢S¢¢ à¢¢H°í¢}¢SÄ¢ |¢êÄ¢S¢è J ç¢Ã¢ë¢ñÃ¢ y¢ëc¢¢ yÃ¢l ÿ¢éçó¢Ã¢ëç¢: ÜU¢´ |¢Ã¢ïy¢ì JJ 46
§y¢´ çÃ¢cÃ¢¢ü}¢ïÃ¢¢S¢¢ñ çÓ¢y¢Ä¢¢ùçw¢l Îy¢Úï J SÃ¢SÄ¢¢ï¢Ã¢¢S¢¢: c¢Çì Á¢¢y¢¢Sy¢Î¢Z y¢é ¢ çÃ¢ÃÄ¢¢ï J47
ÃkÄhkðe.38 ík]»kkíkwh ÚkÞu÷k þk÷økúk{ s Mk{økú s¤ÃkkLk fhe økÞk Au, yuðku
{Lk{kt rLkýoÞ fhe íku{Lke ík]»kk rLkð]r¥k fhðkLke MðÞt ©enrhyu RåAk fhe.39
nu hksLkT ! ©enrh fqðk{ktÚke f{tz÷wt îkhk s¤ ®Mk[e íkuLke Äkhkyu þk÷økúk{Lku
yr¼»kuf fÞkuo íku çkÄwt s¤ þk÷økúk{ Ãke økÞk.40 ð¤e ©enrhyu VheÚke s¤
Mkª[e yr¼»kuf fÞkuo íkku íku Ãký çkÄwt s¤ þk÷økúk{ Ãke økÞk. íkuÚke {tË{tË nMíkk
©enrhyu VheÚke fqðk{ktÚke s¤ MkªåÞwt yLku f{tz÷wtLke Äkhkyu yr¼»kuf fhðk
÷køÞk.41 íku s¤ Ãký ßÞkhu þk÷økúk{ Ãke økÞk íÞkhu ©enrhyu òÛÞwt fu þk÷økúk{
yríkþÞ íkhMÞk ÚkÞk Au. íkuÚke Vhe s¤Lkwt f{tz÷wt ¼hðk fqðkLke Mk{eÃku ykÔÞk.42
nu hksLkT ! fqðk{ktÚke ðkhu ðkhu s¤ Mkª[ðkLkk Ãkrh©{Úke ©enrhLkkt Mk{økú ytøk
WÃkh ÃkhMkuðkLkkt ®çkËw ÷køÞkt. ©enrh A rËðMkLkk WÃkðkMke níkk Aíkkt íku{Lke
Wíf]ü ¼Âõík òuR þtfh-Ãkkðoíke yríkþÞ rðM{Þ ÃkkBÞkt.43 nu hksLkT ! ÃkkuíkkLke
Mkuðk fhLkkhk Mkuðf WÃkh ðkíMkÕÞ ðhMkkðLkkhk ¼økðkLk þk÷økúk{ Ãký,
Lke÷ftXðýeoLku Úkkf ÷køÞku Au, yu{ òýe íkífk¤ ík]ó ÚkÞk.44 VheLku ©enrh
ßÞkt s¤ ÷RLku ykÔÞk íÞkhu MLkkLkÃkkºk{kt s¤ òuÞwt, íkuÚke nðu þk÷økúk{
¼økðkLkLke ík]»kk þktík ÚkR Au, yu{ òýe ©enrhyu [tËLkkrË WÃk[khkuÚke ÃkqsLk
fÞwO.45 íÞkhÃkAe ©enrh {LkÚke ®[íkk fhðk ÷køÞk fu þk÷økúk{Lke çknku¤e ík]»kk
íkku þktík ÚkR Ãkhtíkw yíÞkhu ûkwÄkLke rLkð]r¥k fu{ Úkþu ?46
ÃkkðoíkeSyu fÞkuo MkkÚkðku yÃkoý :- yk «{kýu ¼økðkLk ©enrh
þk÷økúk{Lkk ¼q¾Lke ®[íkk fhðk ÷køÞk, Ãký ÃkkuíkkLku A WÃkðkMk ÚkÞk Au íkuLke
÷uþ{kºk {Lk{kt ®[íkk fhíkk LkÚke.47 nu hksLkT ! ®[íkk fhíkk ©enrhLku òýe
y. 49 «Úk{ «fhý 447
§çy¢ ÃÄ¢Ã¢çS¢y¢´ y¢SÄ¢ ¿¢¢yÃ¢¢ Á¢¢Ä¢¢¢y¢è ©|¢¢ñ J Ðíèy¢¢Ã¢|¢êy¢¢´ ¢ë¢y¢ï! ¢é}¢¢¢ì Ä¢¢ïc¢¢}¢¢¢¾íÃ¢èy¢ì JJ 48
çÐíÄ¢ïùS}¢ñ Ï¢ÅÃ¢ï Îïçã ¢ñÃ¢ïl¢Ä¢ Ú}¢¢¢y¢ï: J S¢QêÚSyÃ¢´ x¢¢ïç¢ÜU¢Ï¢h¢¡ÌÃ¢¢´ Ó¢¢ç¢ S¢yÃ¢Ú}¢ì JJ 49
y¢y¢: S¢¢ °íç¢}¢é}¢éÓÄ¢ ¢ïà¢èS¢´ Ã¢<¢¢ï ÎÎ¢ñ J S¢QéUÐíS¢´ S¢ Ó¢¢ùùÎ¢¢¢¢ì Ä¢¢Ã¢Î¢Z ãçÚ¢ëü¢ ! JJ50
HÃ¢¢ï¢¢}Ï¢é¢¢ ç}¢¢èÜëUyÄ¢ S¢QêUS¢ çÃ¢c¢Ã¢ï J ç¢Ã¢ïl¢Ó¢¢üçÃ¢ô¢ y¢SÄ¢ çÃ¢ç¢¢ñÃ¢ S¢}¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 51
ÎçÚÎíç|¢ÿ¢éÜU¢ÜU¢Ú¢Ã¢ç¢ ÜU¢yÄ¢¢ùçy¢}¢¢¢Ã¢¢ñ J y¢¢Ã¢¢¢¢ëÓÀÎ¢¢}Ä¢ ÎñÃ¢}¢¢¢écÄ¢Hÿ}¢çÃ¢y¢ì JJ 52
¥¢ÜUçS}¢ÜU¢x¢}¢¢ñ à¢¢y¢¢ñ ÜU¢ñ Ä¢éÃ¢¢´ ÜUL¢¢ç¢¢è J Ä¢¢ïçx¢M¢Ðíçy¢ÓÀó¢¢ñ çà¢Ã¢¢çÃ¢Ã¢ }¢¢¢ïãÚ¢ñ JJ 53
Ä¢éc}¢¢Îëà¢ïÿ¢¢´ yÃ¢~¢ ÜU¢y¢¢Úï ÎéHü|¢´ w¢Hé J }¢yÄ¢¢ñü y¢é S¢Ã¢ü¢¢ ¢ S¢: SÃ¢y¢Ã¢´ Ï¢íê¼ }¢¢}¢ëy¢}¢ì JJ 54
y¢}¢¢ãy¢éSy¢¢ñ ÿ¢éó¢ëÑ|ì Ä¢¢´ xH¢¢¢ïùçS¢ yÃ¢´ ÜëUà¢¢ï |¢ëà¢}¢ì J Ã¢=¢Sy¢y¢: ç¢Ï¢ Á¢H}¢çh çÃ¢c¢éç¢Ã¢ïçÎy¢}¢ì J55
ÃkkuíkkLku MkuðkLkku yðMkh «kó Úkíkkt rþð-Ãkkðoíke yríkþÞ «MkÒk ÚkÞkt yLku rþðu
ÃkkðoíkeLku fÌkwt fu, nu r«Þu ! ík{u ¼økðkLk þk÷økúk{Lku Lkiðuã Ähðk {kxu Ãkkux÷e{kt
çkktÄu÷ku MkkÚkðku yLku {eXwt íkífk¤ yk çkúñ[kheLku yÃkoý fhku.48-49 nu hksLkT !
ÃkríkLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e íkífk¤ W{k{iÞkyu Ãkkux÷eLke økktX Akuze, LkkLke fkuÚk¤e{kt
hnu÷ku yuf þuh sux÷ku MkkÚkðku Lke÷ftXðýeoLku yÃkoý fÞkuo.50 íÞkhu ©enrhyu
MkkÚkðk{kt {eXwt r{© fhe s¤ {u¤ðe þk÷økúk{Lku Lkiðuã yÃkoý fÞwO. íÞkhÃkAe
þkrðrÄ yLkwMkkh þk÷økúk{ ¼økðkLkLke Ãkqò Mk{kó fhe.51
nu hksLkT ! Ëuð yLku {Lkw»ÞLku íkuLkkt ÷ûkýku WÃkhÚke Mkkhe heíku yku¤¾e
síkk ©enrh yk ËtÃkrík Ërhÿ r¼ûkwfLkk ðu»k{kt nkuðk Aíkkt fkuR y{kLkð Au,
yuðtw Lk¬e fheLku çkÒkuLku Lk{Mfkh fhe ÃkqAðk ÷køÞk fu, ykfÂM{f ynª ÃkÄkhu÷kt,
þktík Mð¼kððk¤kt, fÁýkLkk ¼tzkh Mk{k, ÞkurøkLkk YÃkÚke ÃkkuíkkLkk yMk÷
MðYÃkLku økwó hk¾Lkkhkt rþð-Ãkkðoíke suðkt sýkíkkt ík{u çkLku fkuý Aku ? ík{kÁt
Lkk{ þwt Au ? økkuºk þwt Au ? ykðk {nk støk÷{kt ykÃkLkk suðk ÞkuøkeykuLkkt ËþoLk
Ëw÷o¼ Au, ík{u çkÒku rLkùÞ {Lkw»Þ íkku LkÚke s yu Lk¬e Au. {kxu ykÃkLkku ÞÚkkÚko
Ãkrh[Þ {Lku ykÃkku. ¾kuxwt çkku÷þku Lkrn.52-54 ©enrhLkk ÃkqAðkÚke íkuyku fnuðk
÷køÞkt fu, nu çkk÷kÞkuøke ! ík{u ¼q¾ yLku íkhMkÚke ¾uË Ãkk{e hÌkk Aku, ík{kÁt
þheh yíÞtík Ëwçko¤ ÚkÞwt Au, íkuÚke ík{u s¤ÃkkLk fhku yLku rð»ýwLku Lkiðuã fhu÷ku
MkkÚkðku Ãký ykhkuøkku. ÃkAe ykÃkýu ÃkhMÃkh ðkíkko÷kÃk fheþwt. nu hksLkT ! yk
«{kýu çkÒkuyu fÌkwt íkuÚke ©enrhyu íku çkÒkuLku ykËh ykÃke MkkÚkðku sBÞk yLku
s¤ÃkkLk fÞwO. ÃkAe íku çkÒkuLke Mk{eÃku çkuXk.55-56
y¢y¢¢ï Ã¢¢y¢¢ü: ÜUçÚcÄ¢¢}¢ §yÄ¢éQU¢ï }¢¢¢Ä¢S¢ y¢¢ñ J S¢QêUÐí¢àÄ¢¢ïÎÜÚ ¢èyÃ¢¢ ç¢c¢S¢¢Î y¢Îçy¢ÜïU JJ 56
Ä¢¢ïx¢è y¢´ Ðí¢ã çÃ¢Ðí ! yÃ¢´ ¾ír¢Ó¢Ä¢ü±íy¢çS¢çy¢: J y¢¢SÃÄ¢ç¢ çÁ¢y¢RU¢ï¢: ÜëUc¢|¢QU¢ï }¢ã¢¢çS¢ JJ57
¥|¢¢çc¢y¢Ó¢Ú´ y¢S}¢¢yÃ¢Î°íï ¢¢¢ëy¢´ ¾íéÃ¢ï J ¥à¢ïc¢ ¢éÄ¢ÿ¢Ä¢ÜëU¢ÐSÃÄ¢°íïù¢ëy¢´ Ã¢Ó¢: JJ 58
à¢VÚ´ }¢¢´ çÃ¢Á¢¢¢èçã ¢¢Ã¢üyÄ¢¢ S¢ã Ã¢<¢Ú¢Åì ! J Ä¢ÎëÓÀÄ¢¢x¢y¢´ s~¢ ÎéÎüà¢Z y¢¢y¢¢}¢ç¢ JJ 59
§yÄ¢évyÃ¢¢ Îà¢üÄ¢¢}¢¢S¢ SÃ¢M¢´ S¢ãS¢ñÃ¢ S¢: J S¢¢pÄ¢Z ¢èHÜUÆSy¢}¢¢àÄ¢çgÃÄ¢çÃ¢°íã}¢ì JJ 60
ÜU¢êüÚx¢¢ñÚ}¢éL|¢¢SÜUÚ|¢¢éÚ¢X´ |¢S}¢¢XÚ¢x¢LçÓ¢Ú¢Ã¢Ä¢Ã¢ïÿ¢¢èÄ¢}¢ì J
Ä¢¿¢¢ï ¢Ã¢èy¢Ã¢HÄ¢¢çÄ¢y¢¢¢x¢Ú¢Á¢´ Üï U Ä¢ê Ú ã¢ÚÜUçÅS¢ê ~ ¢¢ÎS¢¢¢x¢}¢ì JJ 61
mèç¢çm¢¢çÁ¢¢S¢Î´à¢éÜUÄ¢éx}¢à¢¢ï|¢´ Ðí¢ïyÈéUÌ¢èÚÁ¢ç¢|¢¢¢¢}¢Îã¢S¢}¢ì J
à¢èy¢léçy¢léçy¢y¢Ú}Ä¢çÃ¢à¢¢H|¢¢H´ Ó¢@iëãy¢éÚÅç¢XÁ¢Å¢ÜUH¢¢}¢ì JJ 62
Ãkrh[ÞLke MkkÚku rþðSyu ykÃÞkt rËÔÞËþoLk :- nu hksLkT !

íÞkhu Þkuøkeðu»kÄkhe rþðS ©enrh «íÞu fnuðk ÷køÞk fu, nu rð« ! ík{u
çkúñ[Þoðúík{kt áZ rLkckðk¤k Aku. íkÃk{kt «eíkeðk¤k yLku ¢kuÄ WÃkh rðsÞ
{u¤ðLkkhk {nkLk ¼økðkLkLkk ¼õík Aku. íkuÚke íkÃkMðe ÃkwÁ»kLke ykøk¤ ¾kuxwt
çkku÷ðwt íku Mk{økú ÃkwÛÞLkku rðLkkþ Mksuo Au, yLku yíÞkh MkwÄe nwt fkuRLke ykøk¤
¾kuxwt çkkuÕÞku Ãký LkÚke íkuÚke ík{khe ykøk¤ Ãký ¾kuxwt çkku÷eþ Lkrn.57-58 nu
ðýeohks ! nwt MkkûkkíkT þtfh Awt, yk Ãkkðoíke Ëuðe Au, íkÃkMðeykuLku Ãký {kÁt ËþoLk
Ëw÷o¼ Au, Aíkkt Ëiðe RåAkyu nwt ík{khe Mk{eÃku ykÔÞku Awt. yk «{kýu fne
rþðSyu ÃkkuíkkLkk {q¤ MðYÃkLkwt ËþoLk fhkÔÞwt, íÞkhu Lke÷ftXðýeoyu Ãký
ykùÞoÃkqðof rËÔÞkfkh rþðSLkkt ËþoLk fÞkO.59-60
nu hksLkT ! íku Mk{Þu rþðSLkku fÃkqh Mk{kLk økkihðýo níkku. yLkuf MkqÞoLke
Mk{kLk Wßßð÷ þhehLke fktrík níke. ytøk WÃkh ¼¼qík ÷økkðe nkuðkÚke yðÞðku
ËþoLkeÞ yLku MkwËt h sýkíkkt níkkt. Þ¿kkuÃkðeíkLkk «ríkf MðYÃku LkkøkhksLku ¾¼kÚke
fuz MkwÄe ðíkwo¤kfkhu ÄkÞkuo níkku. çkkswçktÄ nkh yLku frx{u¾÷kLke søÞkyu Ãký
MkÃkkuo s Äkhý fÞko níkk.61 ðk½ktçkh yLku økòtçkhLkkt ð Þwøk÷Úke þku¼íkk
níkk. íku{Lkwt {w¾ ¾e÷u÷k f{¤Lke Mk{kLk {tË{tË nkMÞÚke þku¼íkwt níkw.t [tÿ{kLke
fktríkÚke [¤fíkk Mðík:rMkØ MkwËt h rðþk¤ ¼k÷Úke h{ýeÞ ÷køkíkk níkk. [¤fíkkt
Mkwðýo Mk{kLk ®Ãkøk÷ðýo sxk {Míkf WÃkh Äkhe níke.62 ©enrhLke ykøk¤
Ãk]Úðe Ãkh Ë¼oLkk ykMkLk WÃkh ðeh ykMkLkLke {wÿk{kt çkuXk níkk. íku{Lkkt ºkýu
y. 49 «Úk{ «fhý 449
Ã¢èÚ¢S¢¢ï¢ ¢éÚy¢¢ï ¢Ú¢¢ñ ç¢c¢¢´ ÜU¢ñà¢¢S¢¢ï çSy¢ç}¢y¢ÎëçRUy¢Ä¢´ çS¢Ú¢X}¢ì J
Ã¢¢}¢ï ÜUÚï ç¢Á¢Á¢¢¢|¢Ä¢Î¢¢}¢éÎí¢´ Îÿ¢ïùç¢ Î¢ïc¢ç¢ Ó¢ çÏ¢½íy¢}¢ÿ¢}¢¢H¢}¢ì JJ 63
¢¢Eïü Ó¢ Ã¢¢}¢ ©}¢Ä¢¢ çS¢y¢Ä¢¢ ç~¢H¢ïÜUèS¢¢Ã¢èx¢¢¢<Ó¢y¢¢Î¢}Ï¢éÁ¢Ä¢¢ùçy¢|¢QUK¢ J
S¢mèÁ¢¢ï ¢ ¢çÚS¢ï ç Ã¢y¢}¢¢y}¢ç¢D´ ¢ÎèEÚ¢çÎx¢¢}¢ÇH¢ê Ä ¢}¢¢¢}¢ì JJ 64
¾í¢r¢èæ Ï¢é|¢éyS¢éç|¢Là¢}¢çy¢ç|¢p çÃ¢l¢´ RU¢ñ@¢çÚ¢¢ÚÎS¢¢Î¢}¢éwÄ¢çÃ¢Ðíñ: J
¢¹íñ: çS¢y¢¢TçH¢éÅçmy¢Ä¢ñ: S¢ãc¢Z S¢}ÐíïÿÄ¢}¢¢¢ÜUL¢¢çÿ¢ÜUÅ¢ÿ¢¢¢¼}¢ì JJ 65
y¢´ Ã¢èÿÄ¢ S¢¢ÿ¢¢çÓÀÃ¢}¢ïÃ¢ Ã¢¢èü Ðí¢}Ä¢ Ï¢h¢TçHÚ¢é¢ï~¢: J
y¢é C ¢Ã¢ Ú¢Á¢Tx¢y¢¢}¢¢èà¢´ Ú¢ï } ¢¢ç@y¢¢X: Ðí ¢Ä¢ï ¢ ¢¹í : JJ 66
¢è¢èHÜUÆ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢Î¢çà¢Ã¢´ à¢¢Ey¢}¢èçà¢y¢¢Ú´ Ðíà¢¢y¢}¢¢à¢¢¢çy¢}¢ÇHïà¢}¢ì J
¾í r ¢¢çÎÎï Ã ¢¢<Ó¢y¢¢¢Î¢k´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ï ù çS}¢ JJ 67
Lkuºkku ÂMÚkh níkkt, íku{Lkwt þhehÃký ÂMÚkh níkwt. zkçkk nkÚku ÃkkuíkkLkk ¼õíkkuLku
y¼ÞËkLk ykÃkíke {wÿk Äkhý fhe níke. íkÚkk s{ýk nkÚk{kt ÁÿkûkLke {k¤k
Äkhý fhe níke.63 zkçku Ãkz¾u ÃkkðoíkeS çkuXkt níkkt yLku rºk÷kufeLke Ãkríkðúíkk
LkkheykuLkku Mk{qn ¼Âõík¼kðÃkqðof íku{Lkk [hýLke Ãkqò fhíkku níkku. çkksw{kt
çkuXu÷kt ÃkkðoíkeS MLkunÃkqðof ðªsýku Zku¤eLku Mkuðk fhe hÌkkt níkkt. LktËeïh ykrË
Ãkk»koËkuLkwt {tz¤ Míkwrík fhíkwt níkwt.64 çkúñrðãk «kó fhðkLke RåAkÚke MkwtËh {kuûk
MktçktÄe çkwrØLku ðhu÷k yLku rðLk{úíkkÚke çku nkÚk òuzeLku Mkk{u Q¼u÷k fkíkf Mðk{e,
LkkhËS, MkLktËLk ykrË [kh MkLkfkrËfku yLku yLkuf Ér»k{wrLkyku yrík n»koÃkqðfo
íku{Lkk fÁýk ¼hu÷k f]ÃkkfxkûkLku rLknk¤e hÌkk níkk.65 yk «{kýu «íÞûk
rËÔÞkfkh rþðSLkkt ËþoLk fhe ðýeohks ©enrh çku nkÚk òuze ðtËLk fhe
hku{ktr[ík økkºku «u{Ãkqðof rðLk{ú¼kðu ykt¾{kt n»koLkkt y©wyku MkkÚku søkíkLkk
yÄeïh ¼økðkLk rþðSLke Míkwrík fhðk ÷køÞk.66
rþðMíkwrík :- Lke÷ftXðýeo Míkwrík fhíkkt fnu Au, nu ¼økðkLk þtfh !
nwt ík{Lku «ýk{ fÁt Aw.t ík{u MkËkÞ fÕÞkýfkhe {qík Aku, þkïík Aku, MkðosøkíkLkk
Rïh Aku, «þktík{qík Aku, rËþkykuLkk Ãkrík RLÿkrË ËuðíkkykuLkk Ãký Rïh Aku.
çkúñkrË Mk{Mík Ëuðíkkyku ík{khkt [hý f{¤Lkwt ÃkqsLk y[oLk fhu Au. yuðk MkðuoLku
Mkw¾Lku fhLkkhk nu þtfh ! ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.67
S¢Ã¢ï ü E Ú´ S¢Ã¢ü x ¢é ¢¢ç¢Ã¢¢S¢´ Îï Ã ¢´ }¢ã¢Îï Ã ¢}¢é Î ¢ÚÜUè<y¢}¢ì J
çÃ¢l¢y¢¢¢ïÄ¢¢ïx¢ÜUH¢ç¢¢¢¢´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ïùçS}¢ JJ 68
S¢ÜU¢H}¢¢Ä¢¢Ä¢}¢|¢èçy¢|¢X´ Á¢x¢Áç¢~¢¢¢çÃ¢¢¢à¢ãïy¢é}¢ì J
ÐíÓ¢ïy¢S¢¢´ Îïçà¢ÜU}¢¢#ÜU¢}¢´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ïùçS}¢ JJ 69
}¢ã¢çÃ¢c¢~¢¢y¢S¢}¢Sy¢H¢ïÜÚ }¢ëyÄ¢éTÄ¢´ }¢yÄ¢üÁ¢¢¢à¢éy¢¢ïc¢}¢ì J
|¢S}¢¢Ã¢à¢ï c ¢èÜë U y¢ÜU¢}¢Îï ã ´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ï ù çS}¢ JJ 70
¥à¢ï ¯ ç±l¢x¢}¢}¢~¢}¢ê H æ ±ñ Ú ¢x²±ï x ¢¢ï ç ÁÛ¢¼±ü | ¢¢ï x ¢}¢ì J
}¢é}¢éÿ¢éç|¢}¢éüQUÁ¢¢ñp S¢ïÃÄ¢´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ïùçS}¢ JJ 71
x¢X¢¢Ú´ Ó¢¢¢ÜUÎñyÄ¢¢¢à¢´ ÜñUH¢S¢¢¢¢´ S¢éçw¢y¢¢y}¢Î¢S¢}¢ì J
¢¢¢¢ïÓÄ¢¢ï}¢êH¢¢¢}¢}¢¢~¢´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ïùçS}¢ JJ 72
¢èçÃ¢E¢¢¢´ ÜëUy¢ÜU¢çà¢Ã¢¢S¢´ Ðí}¢èy¢ÜU¢¢ïüçÎy¢y¢¢ÚÜÚ Ó¢ J
|¢Ã¢¢ï h ë y ¢¢¢ï Ü U}¢ã¢çÍ¢Á¢èÃ¢´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ï ù çS}¢ JJ 73
ík{u Mkðuoïh Aku. MkðoøkwýkuLkk ¼tzkh Aku. Ëuð Aku. {nkËuð Aku. WËkh
feíkðk¤k Aku. rðãk, íkÃk yLku Þkuøkf÷kLkk rLkrÄ Aku. yuðk nu ¼økðkLk þtfh !
ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.68 ík{u fk¤u Mkrník {kÞk yLku Þ{hksLkk ¼ÞLku
¼ktøkLkkhk Aku. søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞLkk fkhýYÃk Aku. «k[eLk
çkn»k hkòLkk Ãkwºkku «[uíkkykuLkk økwÁ Aku. Ãkqýofk{ Aku. yuðk nu ¼økðkLk þtfh
! ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.69 ík{u Mk{wÿ{tÚkLk ð¾íku Lkef¤u÷k n¤kn¤ fk¤fqx
rð»kÚke Mk{Mík rðïLkwt hûký fhLkkhk Aku. ík{u {]íÞw WÃkh rðsÞ «kó fhLkkhk
{]íÞwtsÞ Aku. ík{u Ãkqò fhLkkhk ¼õíkku WÃkh s÷ËeÚke «MkÒk ÚkLkkhk ykþwíkku»k
Aku. ºkeswt Lkuºk ¾ku÷e fk{ËuðLkk þhehLku ¼M{¼qík fhLkkhk yuðk nu ¼økðkLk
þtfh ! ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.70 ík{u Mk{Mík rðãk, þk yLku {tºkLke «ð]r¥kLkk
{q¤ fkhýYÃk Aku. ðihkøÞLkk ðuøkÚke Mk{økú rð»kÞ¼kuøkLkku íÞkøk fhLkkhk Aku.
{w{wûkwyku yLku {wõíksLkku îkhk MkËkÞ Mkuðk fhðk ÞkuøÞ Aku. yuðk nu ¼økðkLk
þtfh ! ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.71 ík{u {MíkfLke sxk{kt øktøkkLku Äkhý fhLkkhk
Aku. ytÄf Lkk{Lkk ËiíÞLkku rðLkkþ fhLkkhk Aku. fi÷kþLkk yrÄÃkrík Aku. ÃkkuíkkLkk
Mkuðfð]tËLku Mkw¾e fhLkkhk Aku. fuð¤ ík{khk Lkk{{tºkLkku fkuR Wå[kh fhu íkuLkk
ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLkku Lkkþ ÚkR òÞ Au. yuðk nu ¼økðkLk þtfh ! ík{Lku nwt «ýk{
fÁt Awt.72 ík{u fkþe{kt rðhksíkk ©erðïLkkÚk Lkk{Úke «rMkØ Aku. Mk{eÃk
y. 49 «Úk{ «fhý 451
ÎïÃ¢¢çÎS¢VCãÚ´ ãÚ¢wÄ¢´ ¢è¢¢Ã¢üy¢èÐí¢¢¢ôy¢ ¢éÚ¢çÚ}¢ì J
Ã¢ëc¢Ã¢Á¢´ }¢XH}¢ê<y¢}¢èà¢´ ¢èà¢VÚ´ yÃ¢¢}¢ã}¢¢¢y¢¢ïùçS}¢ JJ 74
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ Sy¢éyÃ¢¢ çà¢Ã¢´ |¢QUK¢ Ðí¢}Ä¢ Ó¢ S¢ ¢}¢ü|¢ê: J y¢éC¢Ã¢ Á¢x¢Î}Ï¢¢´ Ó¢ Îéx¢¢Z Îéx¢üçy¢¢¢à¢¢è}¢ì JJ75
}¢¢y¢:! çà¢Ã¢ï ! }¢XHÃ¢ëÎÎ¢~¢è´ S¢Ã¢ïüEÚè´ Ó¢¢çw¢HH¢ïÜU¢¢~¢è}¢ì J
}¢ã¢S¢y¢è´ à¢VÚà¢çQU}¢¢l¢}¢é}¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ÎïÃ¢è}¢ì JJ 76
S¢é Ú ï Îí } ¢é w Ä¢¢}¢ÚÜUCÎ¢y¢é < Ã¢¢¢à¢çÄ¢~¢è}¢S¢é Ú ±í Á ¢SÄ¢ J
S¢ÎñÃ¢ S¢Ã¢¢ü}¢ÚS¢¢ñwÄ¢Î¢~¢è}¢é}¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ÎïÃ¢è}¢ì JJ 77
ç¢à¢é } |¢à¢é } |¢¢S¢é Ú Î¢ü ã ~¢è´ ç¢Á¢¢ç¢y¢¢¢çó¢Ó¢Ä¢¢¢ã~¢è}¢ì J
¢èçÃ¢c¢éÜU¢Ä¢¢ïüly¢Ä¢¢ïx¢}¢¢Ä¢¢}¢é}¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ÎïÃ¢è}¢ì JJ 78
{]íÞwðk¤k {Lkw»ÞLkk s{ýk fkLk{kt ©ehk{ Lkk{Lkk íkkhf{tºkLkku WÃkËuþ fhLkkhk
Aku, ¼ðMkkøkh{ktÚke yLku {nkÃkkÃke SðkuLkku WØkh fhLkkhk Aku. yuðk nu ¼økðkLk
þtfh ! ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.73 ík{u Ëuð ykrË MkðoLkkt Ëw:¾Lku nhLkkhk Aku. nh
yuðk Lkk{Lku Äkhý fhLkkhk Aku. «ríkðúíkkLkk Ä{o{kt y[¤ yuðkt ÃkkðoíkeËuðeLkk
«kýLkkÚk Aku, rºkÃkwh Lkk{Lkk ËiíÞLkku ytík ÷kðLkkhk Aku. LktËeïhLkk{Lkk ð]»k¼Lkwt
r[ö æðò{kt Äkhý fhLkkhk Aku.ík{u {tøk¤ {qík Aku. yLku MkðuoLkk Rïh Aku.
yuðk nu ¼økðkLk þtfh ! ík{Lku nwt «ýk{ fÁt Awt.74
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Ä{oÃkwºk ¼økðkLk ©enrhyu
MkËkrþðLke Míkwrík fhe «ýk{ fÞko. íÞkhÃkAe Ëw{ro íkLkku rðLkkþ fhLkkhkt søkËtçkk
{k ËwøkkoËuðeLkwt MíkðLk fhðk ÷køÞk.75
søkËtçkkMíkwrík :- nu {kíkk ! ík{u yr¾÷ ÷kufLkkt {kíkk Aku. MkËkÞ
fÕÞkýfkhe Aku. MkðoLkwt {tøk÷fhLkkhkt Aku. Mkðuoïhe Aku. Mk{Mík ÷kufLku Äkhý
fhLkkhkt Aku. {nkMkíke Aku. þtfhLkkt þÂõíkMðYÃkk Aku. Mk{Mík søkíkLkkt ykrË
Aku. yuðkt nu W{kËuðe ! nwt ík{Lku «ýk{ fÁt Awt.76 ík{u RLÿkrË ËuðøkýkuLku fü
ykÃkLkkhk yMkwhkuLkkt ð]tËLku rðLkkþ fhLkkhkt Aku. yLku Mkðuo ËuðíkkykuLku MkËkÞ
Mkw¾ ykÃkLkkhkt Aku. yuðkt nu W{kËuðe ! nwt ík{Lku «ýk{ fÁt Awt.77 ík{u rLkþwt¼
yLku þwt¼ Lkk{Lkk yMkwhkuLkku økðo nýLkkhkt Aku. ÃkkuíkkLkk ykr©íksLkkuLke
S¢é Ú ¢çÚ¢¢à¢¢¢ü } ¢¢ï Ü Uà¢QUèLy¢¢ÎÄ¢y¢è}¢}¢Úï Îí ¢ÿ¢¢}¢ì J
}¢ã¢}¢ë¢¢çÃ¢cÜëUy¢|¢êçÚãSy¢¢}¢é}¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ÎïÃ¢è}¢ì JJ 79
S¢é Ú ¢¢HSÃ¢¢Ó¢ü Ü US¢Ã¢ü Ã ¢¢ü à ¢èc¢ü ç ÓÀÎ¢RU¢ï ¢ÜUÚ¢HÃ¢RU¢}¢ì J
¥|¢èCÎ¢~¢è´ ±íÁ¢ÜUÄ¢ÜU¢¢¢}¢é}¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ÎïÃ¢è}¢ì JJ 80
Î¢ÿ¢¢Ä¢¢è´ M¢¢Ú¢´ Ä¢éx¢¢Î¢ñ S¢y¢è´ y¢y¢: ¢èçx¢çÚÚ¢Á¢ ¢é~¢è}¢ì J
S¢¢Ã¢è±íy¢~¢¢¢¢Ú¢}¢¢¢çÎ}¢é}¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ÎïÃ¢è}¢ì JJ 81
¢Ú¢}¢Úñ Î é ü c ÜUÚ}¢é ° í } ¢¢Î¢ñ y¢¢pÚy¢è çx¢çÚà¢Ðí S ¢Ä¢ñ J
¢ ¢~¢}¢Ä¢¢Î §çy¢ s¢¢¢ü}¢é}¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí¢}¢¢ç}¢ ÎïÃ¢è}¢ì JJ 82
Ðí S ¢ê ´ x¢¢ï à ¢SÄ¢ S¢Îñ Ã ¢ S¢ï Ã ¢¢¢Ú¢Ä¢¢¢}¢}Ï¢! }¢ãï E ÚSÄ¢ J
¥}¢XHÍÝè´ ç¢Á¢S¢ï Ã ¢ÜU¢¢¢}¢é } ¢¢}¢ã´ yÃ¢¢´ Ðí ¢}¢¢ç}¢ Îï Ã ¢è}¢ì JJ 83
rðÃkr¥kykuLkk Mk{qnLkku rðLkkþ fhLkkhkt Aku. ¼økðkLk rð»ýwLkwt fkuR Ãký fkÞo
fhðk MkËkÞ íkíÃkh hnku Aku íkuÚke Þkuøk{kÞk Lkk{u «rMkØ Aku. yuðkt nu W{kËuðe !
nwt ík{Lku «ýk{ fÁt Awt.78 ík{u ËuðíkkykuLkk þºkw yuðk yMkwhkuLkk rðLkkþ {kxu
fkr÷fk ykrË yLkuf yLÞ þÂõíkykuLku WíÃkÒk fhLkkhkt Aku. Ëuðíkkykuyu Mkrník
RLÿLkk Ãkûk{kt MkËkÞ hne íkuLku MknkÞ fhLkkhkt Aku. sYh Ãkzâu {nkÞwØ{kt
nòhku ¼qòykuLku «økx fhLkkhkt Aku. yuðkt nu W{kËuðe ! nwt ík{Lku «ýk{ fÁt
Awt.79 ík{u Mkqhk yLku {ktMkÚke ÃkkuíkkLkwt ÃkqsLk fhLkkhk MkðoðýoLkk {Lkw»ÞkuLkk {MíkfLku
fkÃkðkLku yÚkuo {nk¢kuÄÚke rðfhk¤ {w¾Lku Äkhý fhLkkhkt Au. ©ef]»ýLku ÃkkuíkkLkk
Ãkrík fhðk RåAíke ðúsLke økkuÃk fLÞkykuLku RÂåAík ðhËkLk ykÃkLkkhkt yuðkt nu
W{kËuðe ! nwt ík{Lku «ýk{ fÁt Awt.80 ík{u ykrËÞwøk{kt MkwtËhYÃk Äkhý fhLkkhkt
ËûkÃkwºke Mkíke yuðk Lkk{Úke rðÏÞkík ÚkÞkt yLku ÃkAe rn{k÷Þ ÃkðoíkLke Ãkwºke Ãkkðoíke
yuðkt Lkk{Úke «rMkØ ÚkÞkt Aku. ík{u ÃkríkðúíkkÄ{oLkwt MkËkÞ hûký fhLkkhkt Aku.
íkÚkk yLkkrË rMkØMðYÃkk yuðkt nu W{kËuðe ! nwt ík{Lku «ýk{ fÁt Awt.81 ík{u
ÃkhÛÞk Ãknu÷kt rþðSLku «MkÒk fhðk {kxu fkuR Ãký {Lkw»Þ fu ËuðÚke Ãký Lk ÚkR
þfu íkuðe íkeðú íkÃkùÞko fhe níke. íku Mk{Þu ík{u ÃkktËzktLkwt Ãký ¼ûký fÞwO Lkrn
íkuÚke yÃkýko yuðk Lkk{Úke «rMkrØLku ÃkkBÞkt Aku. yuðkt nu W{kËuðe ! nwt ík{Lku
«ýk{ fÁt Awt.82 nu {k ! ík{u økýuþSLkkt sLkuíkk Aku. MkËkÞ {nuïhLke Mkuðk
ÃkhkÞý Aku yLku ÃkkuíkkLkk ¼õíkkuLkwt y{tøk¤Lku nhLkkhkt Aku yuðkt nu W{kËuðe ! nwt
y. 49 «Úk{ «fhý 453
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ Sy¢éyÃ¢ñÃ¢¢ï¢Úy¢´ Ã¢<¢¢´ y¢¢Ã¢é}¢¢çà¢Ã¢¢ñ J ªÓ¢y¢é¢¢ñü Ã¢Ú´ Ã¢<¢¢ì ! Ã¢ÚÄ¢yÃ¢´ ç¢Á¢ïçS¢y¢}¢ì JJ 84
Ä¢çÎ ÐíS¢ó¢¢ñ |¢Ã¢¢¢ï Á¢x¢y¢: ç¢y¢Ú¢ñ Ä¢éÃ¢¢}¢ì J Ä¢ÓÀy¢´ y¢<ã Ã¢ñÚ¢xÄ¢´ ÎëÉ´ S¢¢´S¢¢çÚÜïUc¢é }¢ï JJ 85
©}¢¢}¢ãïEÚ¢Ã¢êÓ¢y¢é: -
ç±íÄ¢y¢ï Ä¢Ã¢Ä¢¢ Ã¢=¢Sy¢¢é çS¢h´ S¢Î¢ yÃ¢çÄ¢ J y¢¢¢ç¢ y¢çmà¢ïc¢ï¢ |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ }¢ã¢}¢é¢ï! JJ 86
¢¢Ú¢Ä¢¢ «Uçc¢: S¢¢ÿ¢¢ÎçS¢ yÃ¢´ Ï¢ÎÚè¢çy¢: J }¢¢¢écÄ¢¢¢ÅK´ çÃ¢Î¢my¢üS¢ïù~¢ïçy¢ çÃ¢h Ã¢ñ JJ 87
¢}¢¢ïSy¢é Á¢x¢Îèà¢¢Ä¢ ¢Ú¢¢Ú¢Ä¢¢¢Ä¢ y¢ï J S¢ã¢Á¢éü¢¢Ä¢ ÜëUc¢¢Ä¢ ¢}¢üS¢´S¢¢¢¢¢Ä¢ Ó¢ JJ 88
yÃ¢´ çã S¢¢ÿ¢¢y¢Ú´¾ír¢ ÿ¢Ú¢ÿ¢Ú¢Ú´ çÃ¢|¢é J ¥¢ïÜUÜU¢ïçÅ¾ír¢¢Ç¢ïÎÄ¢çS¢yÄ¢y¢ÜU¢Ú¢}¢ì JJ 89
ík{Lku «ýk{ fÁt Awt.83

Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Míkwrík fheLku©enrh rðhk{
ÃkkBÞk íÞkhu çkÒku rþðS yLku Ãkkðoíke ©enrhLku fnuðk ÷køÞkt fu, nu ðýeo !
ykÃkLke RåAk yLkwMkkh y{khe ÃkkMkuÚke ðhËkLk {køkku.84 íÞkhu Lke÷ftXðýeo
fnuðk ÷køÞk fu nu søkíkLkkt {kíkkrÃkíkk ! ík{u çkÒku òu {khe WÃkh ¾qçks hkS nku
íkku {Lku MkktMkkrhf Ãkt[rð»kÞ{ktÚke yíÞtík áZ ðihkøÞ ÚkkÞ. yuðtw ðhËkLk ykÃkku.85
nu hksLkT ! ©enrhLkkt ykðkt ð[Lkku Mkkt¼¤e W{k-{nuïh fnuðk ÷køÞkt fu, nu
ðýeohks ! ykÃku su ðihkøÞLke {ktøkýe fhe Au íkuíkku ykÃkLkk{kt MkËkÞ Mðík:rMkØ
hnu÷ku s Au Aíkkt íku ðihkøÞ rðþu»kÃkýu ð]rØ Ãkk{þu yuðwt y{kÁt ðhËkLk Au.86
W{k-{nuïhu fhu÷e ©enrhLke Míkwrík :- nu ¼økðLkT ! nu
¼økðkLk ! ík{u çkËheÃkrík MkkûkkíkT LkkhkÞýÉr»k Aku. {Lkw»ÞLkkxâLku fhíkk ík{u
yíÞkhu yk÷kuf{kt y{khe Lksh Mk{ûk rðhkòu Aku, yu{ [ku¬MkÃkýu òýeyu
Aeyu.87 {kxu nu Mk{Mík søkíkLkk {kr÷f ík{Lku Lk{Mfkh. ©eLkhLkkhkÞýYÃku
hnu÷k ík{Lku Lk{Mfkh, yswoLkLke MkkÚku rçkhksíkk ©ef]»ý Ãkh{kí{k ík{Lku
Lk{Mfkh. yk Ãk]Úðe Ãkh yufktríkf Ä{oLkwt MÚkkÃkLk fhLkkhk ík{Lku y{khk
Lk{Mfkh.88 nu nrh, ík{u ûkh yLku yûkhÚkfe Ãký Ãkh Aku. MkðkoLíkÞko{e MkkûkkíkT
Ãkhçkúñ Aku. yLktíkfkuxe çkúñktzkuLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞLkk {q¤ fkhýYÃk
ík{u s Aku.89 ík{u økku÷kufLkk yrÄÃkrík Aku. rËÔÞ ð]tËkðLk{kt rðnkh fhLkkhk
Aku, y¾tz hkMk÷e÷k fhLkkhk ík{u Aku. yLku MðÞt hkrÄfkLkk Ãkrík Aku.90 nu «¼w !
x¢¢ïH¢ïÜU¢ç¢¢çy¢<ÎÃÄ¢Ã¢ëÎ¢Ã¢¢çÃ¢ã¢ÚÜëUy¢ì J ¥w¢ÇÚ¢S¢HèHSyÃ¢´ Ú¢ç¢ÜU¢Ú}¢¢: SÃ¢Ä¢}¢ì JJ 90
ÜUËÄ¢¢}¢¢üS¢éÚx¢éL¢¢c¢Ç¢ï¢Îíéy¢´ Ðí|¢¢ï ! J S¢h}¢Z ¢¢y¢é}¢~¢yÃ¢}¢¢çÃ¢|¢êüy¢¢ï ÎÄ¢¢ç¢ç¢: JJ 91
ç¢ç}¢¢èÜëUyÄ¢ ÎéÃ¢¢üS¢:à¢¢¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢¢y}¢¢¢ J |¢QU¢ñ Á¢¢y¢¢ïùçS¢¢}¢¢üÃ¢´ ãçÚ|¢üQUçÃ¢¢hÚ: JJ 92
|¢¢ÃÄ¢¢¢¢ç}¢ã H¢ïÜU¢¢¢´ ÜUH¢ñ S¢´S¢ëçy¢}¢éQUÄ¢ï J ÜUèy¢ü¢¢Ã¢¢¢ã¢üç¢ Ó¢çÚ~¢¢ç¢ ÜUÚ¢ïçc¢ Ã¢ñ JJ 93
¥lyÃ¢gà¢ü¢ï¢ SÃ¢: ¢Ú}¢¢¢Îç¢Ã¢ëü¢¢ñ J ¥¢Ã¢¢´ yÃ¢ÎèÄ¢|¢çQUS¢¢ñ S¢Î¢ yÃ¢gà¢ü¢¢ïyS¢éÜU¢ñ JJ 94
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ çà¢Ã¢p çà¢Ã¢¢ Ðíç¢x¢l y¢´ ÐíãçS¢y¢¢¢¢¢k}¢ëc¢èEÚ}¢ì J
y¢ÎÃ¢H¢ïÜU¢ãc¢ü|¢ëy¢¢y¢Ú¢ñ ¢ë¢ ! çy¢Ú¢ïÎ¢y¢é: S¢ãS¢¢ y¢y¢: JJ 95
}¢ã¢ÅÃÄ¢¢}¢é}¢¢}¢ãïEÚÎà¢ü¢´ ¢¢}¢ñÜU¢ï¢¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 49 JJ
-------------------------------
ík{u fr÷Þwøk yLku yÄ{oÚke ¼hÃkqh yMkwhøkwÁykuyu «ðíkkoðu÷k Ãk]Úðe ÃkhLkk
Ãkk¾tz Ä{oÚke Ãkezkíkk yufktríkf Ä{oLkwt hûký fhðk ËÞkrLkrÄ ík{u yk Ähíke
WÃkh «økx ÚkRLku rð[hku Aku.91 LkkhkÞýÉr»k MðYÃku ËwðkoMkkLkk þkÃkLku rLkr{¥k
fheLku ¼õíksLkkuLkkt Ëw:¾ nhLkkhk ík{u Ä{oËuð yLku ¼ÂõíkËuðeLku íÞkt nrhf]»ý
yuðk Lkk{Úke «økx ÚkÞk Aku.92 yíÞkhu ík{u fr÷ÞwøkLkk ¼krð Sðkí{kykuLku
MktMkkhLkkt çktÄLk{ktÚke {wõík fhðk {kxu íkuykuLku Mkkt¼¤ðk ÞkuøÞ íkÚkk økkLk fhðk
ÞkuøÞ rËÔÞ [rhºkkuLkku rðMíkkh fhe hÌkk Aku.93 nu ¼økðkLkT ! ík{khe ¼Âõík
fhðk{kt MkËkÞ íkíÃkh hnuLkkhkt yLku ík{khkt ËþoLkLke n{uþkt {Lk{kt WíftXk
hk¾Lkkhkt y{Lku çkÒkuLku yíÞkhu ykÃkLkkt ËþoLk ÚkÞkt íkuÚke Ãkh{ ykLktËLkk Mkkøkh{kt
y{u zqçke økÞkt Aeyu.94
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu rþð yLku ÃkkðoíkeËuðeyu {tË{tË
nkMÞÚke Mk¼h {w¾f{¤Úke þku¼íkk É»keïh ©enrhLke Míkwrík fhe yLku ©enrhLkkt
ËþoLk ÚkðkÚke ytíkh{kt yíÞtík n»ko Ãkk{íkkt íÞktÚke yufkyuf ytíkÄkoLk ÚkÞkt.95
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt W{k {nuïh
{nkðLk{kt ©enrhLkkt ËþoLku ykÔÞkt yu Lkk{u ykuøkýÃk[kMk{ku yæÞkÞ
Ãkqýo ÚkÞku. --49-
--------------------------------------
y. 50 «Úk{ «fhý 455
JJ ¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢
¥y¢<ãy¢ï à¢VÚïù¢ SÃ¢SÄ¢¢çy¢çÐíÄ¢Îà¢ü¢ï J ¢èHÜUÆSy¢y¢¢ïùx¢ÓÀyS}¢Ú¢ì |¢êy¢¢éÚè´ S}¢ y¢}¢ì JJ 1
y¢~¢ Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢üÐíçy¢}¢¢Ä¢¢: S¢ Îà¢ü¢}¢ì J ¢êÁ¢¢´ Ó¢ çÃ¢¢¢Ä¢¢x¢¢Îéx¢¢Z ÜUÄ¢¢ç|¢¢¢´ y¢y¢: JJ 2
y¢y¢¢ï Ä¢Ä¢¢ñ Ã¢<¢Ú¢Á¢: ¢k¢¢|¢´ Á¢¢¢Îü¢}¢ì J ¥¢çÎÜïUà¢Ã¢¢¢}¢¢¢´ y¢y¢¢ï çÃ¢c¢é}¢é¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 3
¥S¢éÚ¢¢¢´ S¢ãdï mï y¢~¢¢Sy¢¢´ à¢¢¢çÚ¢¢}¢ì J y¢ï y¢~¢yÄ¢¢ë¢ï¢ñÃ¢ ç¢ãy¢ï y¢çÁÍ¢¢´S¢é¢è JJ 4
}¢¢¢S¢ï ¢¢¢ï ¢êÃ¢Z ÿ}¢¢|¢éÁ¢¢ S¢~¢¢}¢ü¢¢ J ç¢ãy¢¢ ¥S¢éÚ¢ Ä¢m¢¢¢ Ú¢¿¢¢ù~¢ ¢<}¢¢¢ JJ 5
}¢HÄ¢¢wÄ¢´ y¢y¢: Ðí¢Ä¢¢ó¢¢¢¢Îíé}¢S¢}¢¢ÜéUH}¢ì J ¢¢Ú¢Ä¢¢: ÜéUHçx¢ôÚ y¢è¢üÄ¢¢~¢¢¢Ú¢Ä¢¢: JJ 6
¢@¢ã¢ç¢ çx¢Ú¢ñ y¢~¢ S¢¢çÿ¢x¢¢ï¢¢HÎà¢ü¢}¢ì J ÜéUÃ¢ZpÎ¢Ã¢ëÿ¢¢¢¢´ S¢S¢¢¢ü¢¢´ Ã¢¢ïùÃ¢S¢y¢ì JJ 7
yæÞkÞ - 50
©eLke÷ft X ðýeo ¼q í kÃkw h e, fLÞkfw { khe, sLkkËo L k,
ykrËfuþð yLku MkkûkeøkkuÃkk÷ íkeÚkoLkk ËþoLku ÃkÄkÞko.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhLkwt ËþoLk suLku yríkr«Þ
Au yuðk rþðS íÞktÚke ytíkÄkoLk ÚkÞk ÃkAe ©enrh Ãký íku{Lkwt M{hý fhíkk
fhíkk ©ehk{kLkwò[kÞoSLkwt sL{MÚkkLk ¼qíkÃkwheíkeÚko{kt (ÃkuhBçkwËqh) ÃkÄkÞko.1
nu hksLkT ! ¼qíkÃkwhe{kt ©ehk{kLkwò[kÞoSLke «rík{kLkkt ËþoLk ÃkqsLk
fhe íÞktÚke [k÷íkk ©enrh fLÞkfw{khe íkeÚkoûkuºk{kt ÃknkUåÞk.2 íÞktÚke ©enrh
[kÕÞk íku ÃkÈLkk¼ íkeÚko{kt ÃkÄkÞko. íÞktÚke [k÷íkk ykrËfuþð Lkk{Lkk rð»ýwLkk
íkeÚko{kt ÃkÄkÞko.3 ykrËfuþðíkeÚko{kt ík÷ðkh ykrË þÄkhe çku nòh yMkwhku
hnuíkk níkk. íkuyku Ãký Lke÷ftXðýeoLku ÃkkuíkkLkku þºkw òýe {khe Lkk¾ðk {køkíkk
níkk. íkuLkku Ãký íÞktLkk çkwrØ{kLk hkò îkhk ©enrhyu rðLkkþ fhkÔÞku. Ãkqðou
{kLkMkÃkwh þnuh{kt MkºkÄ{ko hkòîkhk su heíku yMkwhkuLkku Mktnkh fhkÔÞku níkku,
íkuðe s heíku yk ykrËfuþðíkeÚko{kt Ãký Äk{f hkò îkhk yMkwhkuLkku rðLkkþ
fhkÔÞku.4-5 íkeÚkoÞkºkk{kt suLku ¾qçks ykLktË ykðu Au yuðk ¼økðkLk LkkhkÞý
©enrh íÞktÚke ykøk¤ [k÷íkkt yLkuf rðÄ ð]ûkkuÚke ½uhkÞu÷k {÷Þk[÷ Ãkðoík Ãkh
ÃkÄkÞko. íÞkt rçkhksíkk MkkûkeøkkuÃkk÷ Lkk{Lkk ¼økðkLk rð»ýwLkkt ËþoLk fhe MkÃkuo
ðªx¤kÞu÷kt [tËLkð]ûkkuLkk ðLk{kt Ãkkt[ rËðMk ÃkÞOík rLkðkMk fheLku hÌkk.6-7
Ó¢Îí|¢¢x¢¢¢Îèy¢èÚï ¢éÇHèÜU¢éÚ´ Ä¢Ä¢¢ñ J y¢~¢ ¢èçÃ¢nHSÄ¢¢S¢¢ñ Ó¢RïU ¢è|¢y¢éüÚèÿ¢¢}¢ì JJ 8
¢l¢´ F¢¢´ çÃ¢nHSÄ¢ Îà¢ü¢´ x¢é¢ÜUèy¢ü¢}¢ì J ÜéUÃ¢ü¢ì Ðíçy¢çÎ¢´ y¢~¢ m¢ñ }¢¢S¢¢ñ Ä¢Ã¢S¢hçÚ: JJ 9
ÎñÃ¢¢ Á¢èÃ¢¢: S¢ãdï mï y¢~¢ Ó¢RéUSy¢Î¢¢Ä¢}¢ì J çãyÃ¢¢ Îé:S¢XÁ¢´ Î¢ïc¢´ |¢ïÁ¢éSy¢´ y¢mÓ¢:çS¢y¢¢: JJ 10
¢èçÃ¢nH´ y¢y¢¢ï ¢yÃ¢¢ ¢çÚcÃ¢ÁÄ¢ Ó¢ |¢çQUy¢: J Sy¢éÃ¢´Sy¢yÿ¢ï~¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ ÎÇÜU¢ÚÄ¢}¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 11
ÜéUÃ¢üÐíÎçÿ¢¢¢´ y¢SÄ¢ ¢¢çS¢ÜU¢wÄ¢¢´ ¢éÚ´ Ä¢Ä¢¢ñ J Îà¢ü¢´ ~Ä¢}Ï¢ÜïUà¢SÄ¢ ÜëUyÃ¢¢ùx¢¢¢¢y¢è´ ¢Îè}¢ì JJ 12
y¢y¢: S¢ ¢}¢üÎ¢Ä¢¢~¢¢´ ÜëUyÃ¢¢ï¢èÄ¢ü }¢ãè´ ¢Îè}¢ì J y¢èyÃ¢¢ü S¢¢½í}¢y¢è´ Ðí¢Ä¢¢jè}¢¢¢¢¢wÄ¢à¢VÚ}¢ì JJ 13
x¢¢ï¢¢¢¢}¢é¢ïyÄ¢¢¢ ¢@y¢èèZ S¢}¢¢Ó¢Ú¢ì J ¢èHÜUÆ ©¢ïÄ¢¢Ä¢ }¢ÜUÚ¢HÄ¢¢¢¢}¢ì JJ 14
»Ã¢´ y¢è¢¢üç¢ çÃ¢Ó¢ÚS¢h}¢Z ¢çÚ¢¢HÄ¢¢ì J ¥¢}¢üS¢x¢Z y¢è¢üS¢}¢éÓw¢¢¢ ç¢Á¢¢ñÁ¢S¢¢ JJ 15
rfÂ»fLÄkÚke ÃktZhÃkwhíkeÚko{kt ykøk{Lk :- nu hksLkT ! íku ðLk{ktÚke

[k÷íkk [k÷íkk ©enrh rfÂ»fLÄk ÃkÄkÞko, íÞkt ÃktÃkkMkhkuðh{kt MLkkLk fhe íÞktÚke
[tÿ¼køkk LkËeLku rfLkkhu ykðu÷kt ÃktZhÃkwh ÃkÄkÞko yLku íÞkt ÷û{eÃkrík
©erðê÷LkkÚk ¼økðkLkLkkt ËþoLk fÞkO.8 nu hksLkT ! ©enrh [tÿ¼køkkLkËe{kt rLkíÞu
MLkkLk fhe rðê÷LkkÚkSLkkt ËþoLk fhíkk íkÚkk rðê÷LkkÚkSLkkt økwý feíkoLk fhíkk
ÃktZhÃkwh{kt çku {rnLkk MkwÄe rLkðkMk fheLku hÌkk.9 íku Mk{Þu ÃktZhÃkwh{kt çkunòh
ËiðeSðkuLku ÃkkuíkkLkk ykr©ík fÞko yLku íku Mkðuoyu ËwsoLkLkk «MktøkÚke Úkíkk Ëku»kkuLkku
íÞkøk fhe ©enrhLkk ð[Lk{kt hne Ä{oLkwt Ãkk÷Lk fhíkk ©enrhLkwt s «økx «{ký
¼sLk fhðk ÷køÞk.10 íku Mk{Þu ©enrhyu rðê÷LkkÚk ¼økðkLkLku MLkunÃkqðof
Lk{Mfkh fhe {qíkLku çkkÚk{kt ÷RLku ¼uxâk yLku íku íkeÚkoûkuºkLkk {rn{kLkwt økkLk
fhíkk íÞktÚke ËtzfkhÛÞ ûkuºk{kt ÃkÄkÞko.11
ðýeohksLkku økwshkík«ktík{kt «ðuþ :- nu hksLkT ! ËtzfkhÛÞLku
«Ërûkýk fhe ©enrh LkkrMkfLkøkh ÃkÄkÞko. ºÞtçkfuïh {nkËuðLkkt ËþoLk fhe
íkkÃke LkËeyu ÃkÄkÞko.12 íÞktÚke Lk{oËkLke Þkºkk fhe {neLkËeLku Wíkhe Mkkçkh{íke
LkËeLku Ãkkh fhe ¼k÷ «Ëuþ{kt ykðu÷k ¼e{LkkÚk {nkËuðLke søÞk{kt ÃkÄkÞko.13
íÞktÚke Lke÷ftX ðýeo økkuÃkLkkÚk ÃkÄkÞko. yk heíku Ãkt[íkeÚkeoLu ku fhíkk fhíkk Mkkihk»xÙLkk
Mk{wÿfktXu ykðu÷ Mkw«rMkØ {ktøkhku¤ çktËh ÃkÄkÞko.14
íkeÚko«ðkMke ðýeohksLke ÂMÚkrík yLku heríkLkwt ðýoLk :- yk
«{kýu íkeÚkoMÚkkLkku{kt rð[hý fhíkk yLku yufktríkf Ä{oLkwt Ãkk÷Lk fhíkk ©enrhyu
ÃkkuíkkLkk «íkkÃkÚke íku íku íkeÚko{kt hnu÷k Ët¼, ÷ku¼ ykrË yÄ{o MkøkoLkku rðLkkþ
y. 50 «Úk{ «fhý 457
¢¢c¢çÇ¢¢ï x¢éMçTyÃ¢¢ Ã¢¢Îñ: S¢ÓÀ¢S¢}}¢y¢ñ: J }¢é}¢éÿ¢êÝíçÿ¢y¢¢´Sy¢ï|Ä¢¢ï }¢¢ïÓ¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢´S¢ëy¢ï: JJ 16
y¢¢p ¾ír¢Ó¢Ä¢¢üÎèçó¢Ä¢}¢¢¢¢Ó¢Ú¢ì SÃ¢Ä¢}¢ì J yÄ¢¢çx¢¢¢´ y¢ñ<¢ÜU¢¢¢´ Ó¢ çS¢çy¢Úèçy¢}¢Îà¢üÄ¢y¢ì JJ 17
à¢¢y¢çSy¢çy¢ÿ¢éÚïÜU¢ÜUè ç¢:S¢ëã¢ï ç¢c¢çÚ°íã: J ÜU¢ñ¢è¢}¢¢~¢Ã¢S¢¢¢ï }¢ëx¢¢çÁ¢Ý¢Ú¢ï Á¢Åè JJ 18
¥¢¢Ã¢ëy¢¢X: S¢Ã¢ïüc¢é «y¢écÃ¢ç¢ çÎÃ¢¢ç¢à¢}¢ì J Ï¢çã°í¢ü}¢¢ÎìÎíé}¢¢¢Sy¢¢mS¢¢ì °í¢}¢ï y¢é ¢ ÒUçÓ¢y¢ì JJ 19
ç¢yÄ¢´ ç~¢c¢Ã¢¢F¢Ä¢è ç~¢ÜU¢H´ ÜëUc¢¢êÁ¢ÜU: J ¢@¢Ä¢¢ÄÄ¢¢: ¢êÁ¢¢¢y¢ï ¢¢Æ´ ÜéUÃ¢üçÎ¢ïçÎ¢ï JJ 20
Ðí¢¢¢Ä¢¢}¢¢´çÜU¢H´ Ó¢ ÜéUÃ¢üó¢¢¢¢S¢¢¢ç¢ Ó¢ J SÃ¢ïÓÀÄ¢¢ çã}¢ÜU¢Hïùç¢ S¢ïÃ¢}¢¢¢¢ï ¢ Ó¢¢¢H}¢ì JJ 21
¥w¢Ç´ SÃ¢SÃ¢M¢S¢¢ï ç¢<¢}¢ïc¢çÃ¢H¢ïÓ¢¢: J yÃ¢x¢çS¢à¢ïc¢x¢¢~¢p |¢êÄ¢¢ï ¢}¢ç¢S¢y¢y¢: JJ 22
Îïã¢¢éS¢¢¢¢ãè¢: à¢ÜüUÚ¢ÜUÅÜU¢çÎc¢é J ç¢L¢¢¢ÓH}¢¢x¢ïü ¢ ¢ëÓÀÃ¢y}¢ü ÜU@¢ JJ 23
fÞku.o 15 Mkíþk Mkt{ík ðkËrððkËÚke Ãkk¾tze økwÁykuLku Síke {w{ûw kw SðkuLkwt hûký
fÞwO yLku íkuykuLku sL{-{hýYÃk MktMkkhLkk «ðkn{ktÚke {wõík fÞko.16 MðÞt
©enrhyu Ãký rð[hý ËhBÞkLk íkÃk yLku çkúñ[ÞkorË rLkÞ{kuLkwt ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk
fhe íkeÚkoðkMke yLku íÞkøke ÃkwÁ»kkuLke ÂMÚkrík yLku herík fuðe nkuÞ íkuLkwt rþûký
ykÃÞwt.17 nu hksLkT ! þktík Mð¼kðLkk ©enrh rð[hý ËhBÞkLk xkZ íkzfku
rðøkuhu îLîkuLku MknLk fhíkk íkeÚkoÞkºkk{kt yuf÷ks rð[híkk. fkuR ÃkËkÚkoLke yÃkuûkk
hkÏÞk ðøkh rLk:MÃk]ne SðLk Sðíkk. fkuR Ãký ðMíkwLkku Mktøkún fhe MkkÚku hk¾íkk
Lkrn. {kºk fkiÃkeLk¼uh hnuíkk, {]øk[{o Äkhý fhíkk, {Míkf WÃkh sxk çkktÄeLku
hk¾íkk.18 Ayu Éíkwyku{kt hkrºk rËðMk W½kzu þhehu Vhíkk, n{uþkt økk{Lke
çknkh ð]ûk Lke[u s ÃkkuíkkLkku rLkðkMk hk¾íkk, økk{{kt õÞkhuÞ hnuíkk Lknª.19
«ríkrËLk rºkfk÷ MLkkLk yLku rºkfk÷ MktæÞk fhíkk, {Lkw»Þ LkkxâLku yLkwMkhe
rðrÄÃkqðof ¼økðkLk ©ef]»ýLke Ãkqò fhíkk, «ríkrËLk ÃkqòLku ytíku ©ef]»ýLkk
hkMkÃkt[kæÞkÞeLkku ÃkkX fhíkk.20 rºkfk÷ «kýkÞk{ yLku yLkuf «fkhLkkt ÞkuøkkMkLkku
fhíkk, rþÞk¤kLke Éíkw{kt Ãký MðuåAkyu õÞkhuÞ Ãký yÂøLkLkwt MkuðLk fhíkk
Lkrn.21 y¾tz MðMðYÃkLke ÂMÚkrík{kt hne {u»kkuL{u»khrník ÂMÚkh árü hk¾íkk,
yux÷wt Wøkú íkÃk fÞwO fu, þheh{kt íð[k yLku yÂMÚk{kºk s çkåÞkt níkkt, suÚke f]þ
þheh{kt Lkkzeyku çknkh MÃkü Ëu¾kíke níke.22 íku ËunLkwt yLkwMktÄkLk õÞkhuÞ Ãký
hk¾íkk Lkrn yLku fktxk yLku fktfhk{kt Ãký W½kzu Ãkøku [k÷íkk, íku{s fkuRLku Ãký
hMíkku ÃkqAíkk Lkrn.23 íku økkZ støk÷ku{kt yLku Ãkðoíkku{kt rLk¼oÞÃkýu rð[híkk hnuíkk,
Aíkkt ®Mkn, ðk½ yLku yLÞ ®nMkf«krýyku íku{s MkÃkkorË Ãký õÞkhuÞ íku{Lkk
Í¢¢ïÚïcÃ¢ÚÄ¢ïc¢é Ó¢Ú¢ì ¢Ã¢üy¢ïc¢é Ó¢ ç¢|¢üÄ¢: J ôS¢ãÃÄ¢¢Í¢í¢ïÚx¢¢lñp ÜéU~¢¢Ä¢ÿ¢y¢çÃ¢°íã: JJ 24
S¢ÜëUÎÔA¢¢ì ÒUçÓ¢Ó¢ó¢´ ÈUH´ }¢êH´ Ó¢ Ã¢¢ ÎH}¢ì J çy¢Dçó¢Úà¢¢: ÒU¢ç¢ ¢èÚ¢ã¢Úp ÜéU~¢çÓ¢y¢ì JJ 25
çÎ¢¢ç¢ ÜUçy¢çÓ¢ç¢DÐí¢àÄ¢ñÃ¢ ¢Ã¢¢´ S¢ÜëUy¢ì J ÒU¢Ä¢Ä¢¢çÓ¢y¢Ã¢ëç¢p ÜëUÓÀî±íy¢¢Ú: Ò çÓ¢y¢ì JJ 26
çÃ¢ÚQU¢ï Ú}¢¢èÄ¢ïc¢é çÃ¢c¢Ä¢ïcÃ¢ç¢ ¢@S¢é J è¢¢´ yÃ¢S¢ã}¢¢¢p x¢¢}¢¢~¢}¢ç¢ {íéÃ¢}¢ì JJ 27
»ÜU¢Îà¢èc¢é S¢Ã¢¢üS¢é ãÚïÁ¢ü}¢çÎ¢ïc¢é Ó¢ J ¢¢ó¢x¢¢°íã: S¢¢ïù|¢êÎêÃ¢üÚïy¢¢ çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢: JJ 28
y¢¢çSÃ¢¢SyÄ¢¢çx¢¢¢ïùÄ¢ï y¢´ ÎëcÅì±¢çy¢y¢¢çSÃ¢¢}¢ì J SÃ¢Ä¢´ y¢¢¢ ÜUy¢éüÜU¢}¢¢Sy¢yS¢X´ ÜïUùÄ¢ÜéUÃ¢üy¢ JJ 29
Îïã¢ç|¢}¢¢¢Á¢¢y¢ï¢ ÎïãÎé:w¢ï¢ ¢èçÇy¢¢: J y¢yS¢}¢è¢ï ¢ y¢ï S¢¢y¢é´ à¢ïçÜUÚï }¢¢ç¢¢¢ïùç¢ Ó¢ JJ 30
ç~¢Ú¢~¢´ ¢@Ú¢~¢´ Ã¢¢ ÜëUyÃ¢¢ y¢SÄ¢ S¢}¢¢x¢}¢}¢ì J ¢¢HÄ¢y¢ï S}¢ y¢ï ÜïUçÓ¢gà¢Ú¢~¢´ Ó¢ ÜïUÓ¢¢ JJ 31
þhehLku ykt[ ÃknkU[kze þõÞk Lknkuíkkt.24 yufðkh ¼kusLk fhíkk íku{kt Ãký
õÞkhuf yÒk, õÞkhuf V¤, õÞkhuf {q¤ yLku õÞkhuf Ãkºk ðøkuhu su fktR {¤u
íkuLkku yknkh fhíkk. õÞkhuf WÃkðkMk Úkíkku íkku õÞkhuf {kºk s¤ÃkkLk fheLku
hnuíkk.25 yuðku rLkÞ{ hk¾íkk fu fux÷kÞ rËðMk {kºk yufðkh ðkÞw ¼ûký fheLku
hnuíkk, õÞkhuf yuðwt rLkÞ{ hk¾íkk fu {køÞk rðLkk su fktR {¤u íkuLkkÚke SðLk
rLkðkon fhíkk. f]åAÙ[ktÿkÞýkrË ðúíkku Ãký Mk{Þu Mk{Þu fhíkk hnuíkk.26 h{ýeÞ
Ãkt[ rð»kÞ{kt n{uþkt ðihkøÞ hk¾íkk yLku eLke øktÄLku íkku MknLk Ãký fhe þfíkk
Lkrn.27 Mkðuo yufkËþeLkkt ðúíkku fu ¼økðkLkLkk sL{kü{e ðøkuhu «køkxâLkk
rËðMkku{kt yÒkLke øktÄ Ãký õÞkhuÞ ÷uíkk Lkrn. íku n{uþkt WæðohuíkMkT, çkúñ[khe
yLku SíkurLÿÞÃkýu s ðíkoíkk.28
nu hksLkT ! çkeò fux÷kf íÞkøke ÃkwÁ»kku yLku íkÃkMðesLkku Ãký ©enrhLku
ÃkkuíkkLkk fhíkkt yrÄf íkÃkMðe òuRLku íku «{kýu íkÃk fhðkLke RåAkÚke ©enrhLkku
Mktøk fhíkk Lku MkkÚku hnuðkLke RåAk hk¾íkk. Ãký þhehkr¼{kLk Aqxâwt Lk nkuðkÚke
WíÃkÒk Úkíkk Ëirnf Ëw:¾Lku MknLk fhe þfíkk Lkrn. íkuÚke íkÚkk {kLkLku ÷eÄu Ãký
©enrhLke MkkÚku hnuðk Mk{Úko Úkíkk Lkrn.29-30 fkuR ºký rËðMk hnu, fkuR Ãkkt[
rËðMk hnu, íkku fkuR Ëþ rËðMk MkwÄe ©enrhLke MkkÚku hne þfíkk ÃkAe Ãk÷kÞLk
fhe síkk.31 nu hksLkT ! yk heíku {Lkw»ÞÚke Lk ÚkR þfu íkuðwt Ëw»fh íkÃk fhíkk yLku
{nkðLk{kt rð[híkk ©enrhLku Mkkík ð»ko yLku yuf {rnLkku ÃkMkkh ÚkÞku.32
÷kusLke ðkðÃkh yðíkkheLkwt ykøk{Lk :- nu hksLkT ! rð¢{
Mktðík 1856Lkk ð»ko{kt MkqÞo ËrûkýkÞLk{kt níkk íÞkhu þwõ÷ Lkk{Lkk MktðíMkh{kt
y. 50 «Úk{ «fhý 459
}¢¢écÄ¢ñÎéücÜUÚ¢¢èy¢´ y¢¢¢´SÄ¢¢Ó¢Úy¢¢ï Ã¢¢ï J Ó¢Úy¢: S¢# Ã¢c¢¢üç¢ }¢¢S¢p¢ñÜU¢ï Ä¢Ä¢éãüÚï: JJ 32
çÃ¢RU}¢¢çÎyÄ¢|¢ê¢SÄ¢ c¢Åì¢@¢CñÜUS¢ç}}¢y¢ï J à¢ÜUSÄ¢ Ã¢y¢ü}¢¢¢ïùÏÎï Îçÿ¢¢¢Ä¢¢x¢ï ÚÃ¢¢ñ JJ 33
S¢´Ã¢yS¢Úï Ó¢ à¢évH¢wÄ¢ï ¢|¢: ÜëUc¢ïùçxÝ|¢êçy¢¢¢ñ J ¢éÚ´ H¢ïÁ¢¢ç|¢¢´ Ðí¢¢ ÜU¢Hï S¢XÃ¢ »Ã¢ S¢: JJ 34
¢é Ú ¢mçãSy¢~¢ S¢ Ã¢¢ç¢ÜU¢Ä¢¢}¢é ¢¢çÃ¢à¢m<¢Ã¢Ú¢ï }¢é ã ê y ¢ü } ¢ì J
Ã¢ë Î¢Ã¢¢ï Îé ´ NçÎ çÓ¢¼Ä¢¢¢¢ï ç¢Á¢ï C Îï Ã ¢´ ¢ë ¢! Ú¢ç¢Üï U à¢}¢ì JJ 35
JJ §çy¢ ¢èS¢yS¢çXÁ¢èÃ¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢Ó¢çÚ~¢ï ¢}¢üà¢¢ï Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢ï H¢ïÁ¢¢éÚ¢x¢}¢¢¢¢}¢¢
¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 50 JJ
-------------------------------
©kðýðË AêLkk yÚkkoíkT yÂøLk Úkfe «økxu÷k fkíkf Mðk{eLke íkerÚk hktÄý
AêLku rËðMku Mktøkðfk¤u MkqÞkuËÞo ÃkAe A ½ze Mk{Þ ÔÞíkeík ÚkÞku íÞkhu {ktøkhku¤Úke
ºký fkuþ Ëqh ÷kusÃkwh{kt ©enrh ÃkÄkÞko. nu hksLkT ! yk «{kýu ðýeohks ©e
Lke÷ftX çkúñ[khe ÃkkuíkkLkk RüËuð ð]tËkðLk[tÿ ©ehkrÄfuþLkwt ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt
M{hý fhíkk fhíkk ÷kus økk{Lke ¼køkku¤u ykðu÷e ðkðLkk fktXk WÃkh yuf
{wnqíko ÃkÞOík çkuXk níkk. ykðe heíku MkíMktøkLkk ¿kkLkMkkøkhLku «fkrþík fhðk{kt
MkkûkkíkT MkqÞoMk{kLk yLku yufktríkf Ä{oLkwt rð[hý ËhBÞkLk Mkíkík Ãkku»ký fhLkkhk
yûkhÄk{krÄÃkrík MðÞt ¼økðkLk ©enrhLkku Mkðoºk MkËkÞ rðsÞ Úkkyku.33-35
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt ©enrh ÷kusÃkwh
ÃkÄkÞkoLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u Ãk[kMk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --50-
-
--------------------------------------
JJ »ÜU¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢~¢¢ïhÃ¢¢Ã¢y¢¢ÚSÄ¢ Ú¢}¢¢¢Î}¢é¢ï¢ëü¢ ! J }¢éQU¢¢Î¢ÎÄ¢: çà¢cÄ¢¢: ¢@¢à¢Ä¢¢çx¢¢¢ïùÃ¢S¢¢ì JJ 1
y¢ïc¢¢´ S¢éw¢¢¢Î¢¢}¢¢ S¢¢¢é: F¢¢¢¢ü}¢¢x¢y¢: J y¢~¢¢Îí¢ÿ¢èÎì²¢¢ç¢Dæ Ã¢<¢¢´ y¢}¢H¢ñçÜUÜU}¢ì JJ 2
y¢y¢Sy¢¢çSÃ¢ÐíÃ¢Ú´ y¢´ ¢}¢SÜëUyÄ¢ S¢¢ïù¾íÃ¢èy¢ì J ÜéUy¢ ¥¢x¢}Ä¢y¢ï Ã¢<¢ÜéU~¢ Ã¢¢ x¢}Ä¢y¢ï yÃ¢Ä¢¢ JJ 3
©¢Úï|Ä¢: ÜU¢ïS¢Hï|Ä¢Sy¢è¢¢üç¢ çÃ¢Ó¢Úó¢ã}¢ì J Ä¢ÎëÓÀÄ¢¢~¢¢ùùx¢y¢¢ïùçS}¢ ÜUSyÃ¢´ çà¢cÄ¢¢ïùçS¢ ÜUSÄ¢ Ó¢ J4
yæÞkÞ - 51
÷kusLke ðkð WÃkh Mkw¾kLktË Mðk{e MkkÚku {u¤kÃk.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! íku ÷kusÃkwh{kt WØðkðíkkh
søkËTøkwÁ ©ehk{kLktË Mðk{eLkk {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Ãk[kMk íÞkøke rþ»Þku
hnuíkk níkk.1 íku{ktLkk yuf Mkw¾kLktË Lkk{Lkk Mktík íÞkt ðkð WÃkh MLkkLk fhðk
ÃkÄkÞko yLku ðkðLkk fktXu æÞkLk{wÿk{kt çkuXu÷k yuf y÷kirff çkúñ[kheLku
rLknkéÞk.2 íku Mk{Þu íkÃkMðe©uc çkk÷kÞkuøkeLku Lk{Mfkh fhe Mkw¾kLktË Mðk{e
ÃkqAðk ÷køÞk fu, nu ðýeohks ! ykÃkLkwt fÞk Ëuþ{ktÚke þw¼ ykøk{Lk ÚkÞwt Au ? yLku
ynªÚke õÞk Ëuþ íkhV ykÃkLkwt «Þký Úkþu ? ykÃk f]Ãkk fheLku {Lku sýkðþku ?3
Mkw¾kLktË Mðk{eLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e ©eLke÷ftX çkúñ[khe fnuðk ÷køÞk
fu, nwt W¥kh fkiþ÷ ËuþÚke Lkef¤e íkeÚkkuo{kt rð[hý fhíkku fhíkku Ëið-RåAkÚke
ynª ykÔÞku Awt. Ãký ík{u fÞk Mkt«ËkÞLkk MkkÄw Aku ? yLku fkuLkk rþ»Þ Aku ? íku
{Lku fnku.4 yk «{kýu ©enrhLkku Mkk{ku «& Mkkt¼¤e Mkw¾kLktË Mðk{e fnuðk
÷køÞk fu, yk Ãk]Úðe Ãkh yíÞkhu ¼økðkLkÃkýkLke «rMkrØLku Ãkk{u÷k hk{kLktË
Mðk{e Au. íku{Lkk íÞkøke MkkÄwykuLke MkkÚku çkeò nòhku øk]nMÚk rþ»Þku Au.5 íku{kt
su íÞkøke rþ»Þku Au íkuLkk yøkúýe Mktík {wõíkkLktË Mðk{e {khk Mkrník Ãk[kMk
íÞkøke MkkÄwykuLkk {tz¤Lke MkkÚku ynª rðhksu Au.6 nwt ynª MLkkLk fhðk {kxu
ykÔÞku Lku MkËT¼køÞðþkíkT íkÃkkurLkrÄ ykÃkLkkt ËþoLk ÚkÞkt. íkuÚke ykÃkLke Mk{eÃku
ykÔÞku Awt, ykÃkLkwt ËþoLk Þkuøke ÃkwÁ»kkuyu Ãký fhðk suðwt Au.7
nu ðýeohks ! y{khk{kt {kuxhu k økwÁ¼kR {wõíkkLktË Mðk{e Au. íku ÞkuøkLkk
y. 51 «Úk{ «fhý 461
S¢éw¢¢¢Î ©Ã¢¢Ó¢ -
¢è}¢Îí¢}¢¢¢Î}¢é¢ï: wÄ¢¢y¢SÄ¢ïà¢y¢Ä¢¢ |¢éçÃ¢ J çà¢cÄ¢¢: S¢ãdà¢: S¢çy¢ yÄ¢¢çx¢¢¢ï x¢ëçã¢Sy¢¢¢ JJ 5
y¢~¢ Ä¢ï yÄ¢¢çx¢¢Sy¢ïc¢é }¢éQU¢¢Î¢ïù°í¢èçÚã J ¢@à¢y¢¢ }¢yÐí}¢éw¢ñSyÄ¢¢çx¢ç|¢: S¢ã Ã¢y¢üy¢ï JJ 6
¥~¢¢x¢y¢¢ïùã´ F¢¢¢¢Z çÃ¢H¢ïvÄ¢ yÃ¢¢´ y¢¢¢ïç¢ç¢}¢ì J y¢Ã¢¢çy¢ÜU}¢é¢ïy¢¢ïùçS}¢ Îà¢ü¢¢ãüSÄ¢ Ä¢¢ïçx¢¢¢}¢ì JJ 7
¥S}¢ÁÄ¢ïDS¢y¢èÄ¢¢ïüùç¢ Ä¢¢ïx¢¢¢Ú´ x¢y¢¢ïùçSy¢ çã J y¢¢SÃÄ¢ç¢ ÜëUc¢|¢QUSyÃ¢¢Îëà¢¢¢ì ÎíCéç}¢ÓÀçy¢ J8
¥¢¿¢Ä¢¢ SÃ¢x¢éÚ¢ïÚ~¢ yÃ¢¢Îëà¢¢´ S¢ïÃ¢¢¢Ä¢ Ã¢ñ J S¢¢ïùS}¢¢ç|¢Ã¢üy¢üy¢ï S¢¢ÜÚ Îà¢ü¢¢ãüp Îïçã¢¢}¢ì JJ 9
ÎïÄ¢´ SÃ¢Îà¢ü¢´ y¢S}¢ñ |¢Ã¢y¢¢ç¢ y¢¢çSÃ¢¢¢ J ¢¢x¢ç}¢cÄ¢çS¢ Ó¢ï¢~¢ S¢ »Ã¢¢~¢¢x¢ç}¢cÄ¢çy¢ JJ 10
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢¢¢éyÄ¢ Ã¢Ó¢Sy¢SÄ¢ Ã¢<¢Ú¢Åì Ðí¢ã y¢´ ¢ë¢ ! J y¢è¢üÄ¢¢~¢¢ÈUH´ Á¢¢¢´Sy¢¢ÎëxÄ¢¢ïx¢èÎíÎà¢ü¢}¢ì JJ11
°í¢}¢´ ¢éÚ´ Ã¢¢ç¢ }¢é¢ï! ÐíçÃ¢à¢¢ç}¢ ¢ ÜU<ãçÓ¢y¢ì J Ã¢ëÿ¢´ ¢Ã¢´ ¢Ã¢´ ç¢yÄ¢´ Ã¢¢ïcÃ¢ç¢Ã¢S¢ó¢ã}¢ì JJ12
y¢¢¢ç¢ y¢¢ÎëxÄ¢¢ïx¢èÿ¢¢´ S¢Ã¢üy¢è¢üy¢¢:ÈUH}¢ì J Á¢¢¢¢}¢èçy¢ yÃ¢Ä¢¢ S¢¢ÜU}¢¢Ä¢¢}Ä¢l y¢}¢èçÿ¢y¢é}¢ì JJ13
§yÄ¢évyÃ¢¢ S¢l ©y¢¢Ä¢ S¢¢ÜÚ y¢ï¢ y¢Î¢¢}¢}¢ì J ¥¢Ä¢¢yÐíyÄ¢ée}¢´ y¢SÄ¢ }¢éQU¢¢Î¢ÎÄ¢¢ï ÃÄ¢¢é: JJ14
S¢ y¢¢´Sy¢ï y¢´ ¢}¢SÜëUyÄ¢ Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢é¢¢çÃ¢à¢¢ì J S¢Ã¢ïüùç¢ S¢y¢Sy¢´ Ã¢èÿÄ¢ Ðí¢¢éÚ¢pÄ¢ü}¢ïÃ¢ y¢ï JJ15
ÃkkhLku Ãkk{u÷k Au. ¼økðkLk ©ef]»ýLkk yufktríkf ¼õík Au. Ãkkuíku íkÃkMðe nkuðk
Aíkkt ykÃkLkk suðk íkÃkkurLkrÄLkkt ËþoLk fhðkLke Ít¾Lkk Ähkðu Au.8 Mk{økú
ËunÄkheykuLku ËþoLk fhðk suðk yu Mktík Au. økwÁ hk{kLktË Mðk{eLke yk¿kkÚke
ykÃkLkk suðk ÞkuøkeÃkwÁ»kkuLke Mkuðk fhðk {kxu s yk ÷kusÃkwh{kt {khk suðk
økwÁ¼kRykuLke MkkÚku íku hnu Au. íkku íkÃkkurLkrÄ ykÃk, íku{Lku ykÃkLkwt ËþoLk ykÃkku.
òu ykÃk íÞkt Lk®n ÃkÄkhku íkku íku Mðk{e s {khe ÃkkMkuÚke ykÃkLkwt ð]¥kktík Mkkt¼¤e
íkhík s ykÃkLkkt ËþoLk fhðk ynª ÃkÄkhþu.9-10
{wõíkkLktËMðk{e MkkÚku {u¤kÃk :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk
«{kýuLkkt Mkw¾kLktË Mðk{eLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e {wõíkkLktË Mðk{e suðk ÞkuøkeÃkwÁ»kLkkt
ËþoLkLku s íkeÚkoÞkºkkLkwt Mkk[wt V¤ òýe ðýeohks ©enrh Mkw¾kLktË Mðk{eLku fnuðk
÷køÞk fu, nu {wrLk ! ðLk{kt Lkðkt Lkðkt ð]ûkku Lke[u rLkíÞu rLkðkMk fhíkku nwt Ãkwh fu
økk{{kt õÞkhuÞ «ðuþ fhíkku LkÚke. Aíkkt Ãký íkuðk ÞkuøkeLkkt ËþoLkLku s Mkðo
íkeÚkoÞkºkkLkwt V¤ òýwt Awt. íkuÚke nwt s ík{khe MkkÚku íku{Lkkt ËþoLk fhðk n{ýkt
ykðwt Awt.11-13 yu{ fneLku ©enrh íku s ûkýu Q¼k ÚkÞk yLku Mkw¾kLktË Mðk{e
MkkÚku hk{kLktË Mðk{eLkk yk©{{kt ÃkÄkÞko. íkusMðe çkúñ[kheLku ykðíkk òuR
{wõíkkLktË Mðk{e ðøkuhu Mktíkku íkífk¤ Q¼k ÚkR MkL{w¾ økÞk.14 ©enrhyu MktíkkuLku
Á¢¢ÁÃ¢ËÄ¢}¢¢¢´ y¢¢S¢¢ }¢¢¢ï¢Ä¢¢¢Î¢}¢ì J ¢àÄ¢y¢: à¢¢y¢}¢ê=y¢ y¢´ Ï¢ãé¢¢ y¢ï ÃÄ¢y¢ÜüUÄ¢¢ì JJ16
¥ã¢ï ! y¢¢çSÃ¢¢¢ï ÎëC¢ Ï¢ãÃ¢¢ï Ä¢¢ïçx¢¢¢ï |¢éçÃ¢ J §üÎëà¢Sy¢é ¢ ÜU¢ïùÄ¢ñçÿ¢ ¢ ¢éy¢¢ïùÄ¢~¢ S¢¢}Ðíy¢}¢ì J17
ÒïUÎ}¢é°í´ y¢¢: ÒïUÎ´ Ï¢¢Hw¢ïH¢ïçÓ¢y¢´ Ã¢Ä¢: J y¢y¢: S¢¢¢¢Ú¢¢ï ¢¢Ä¢´ ¢é}¢¢¢ì ÜU¢ùÄ¢çSy¢ ÎïÃ¢y¢¢ JJ 18
S¢êÄ¢üpÎí¢ïù¢Ã¢¢ Ã¢çq: ÜéU}¢¢Ú¢ï Ã¢¢ ¢Ú¢ÜëUçy¢: J ¢éy¢¢ï ç¢Úó¢}¢éQU¢ï Ã¢¢ }¢ê<y¢}¢¢¢ »Ã¢ Ã¢¢ JJ 19
¥Sy¢é Ä¢: ÜU¢ïùç¢ çÎCK¢l ÎëC¢ïùS}¢¢ç|¢Sy¢¢¢ïç¢ç¢: J S¢ïÃ¢Ä¢¢ùSÄ¢¢S}¢Îé¢çÚ ¢èSÃ¢¢}¢è y¢¢ïc¢}¢ïcÄ¢çy¢ J20
§y¢´ Ã¢Îy¢Sy¢ï y¢SÄ¢ ¢çÚÓ¢Ä¢¢Z ÐíÓ¢çRUÚï J }¢éQU¢¢Î: SÃ¢¢x¢y¢¢çÎ ¢ëcÅì±¢ùùçy¢Ä¢}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 21
Ã¢<¢Ú¢Á¢¢ïùç¢ y¢¢S¢¢¢êyÜUH¢Ã¢ç¢ çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢¢¢ì J ç¢Ä¢¢ S¢éà¢èH¢çó¢çpyÄ¢ SÃ¢S¢X¢ã¢ü¢}¢Ä¢y¢ JJ 22
Lk{Mfkh fÞko yLku Mktíkkuyu ©enrhLku Lk{Mfkh fÞko, íÞkhÃkAe Mkki ÞÚkkÞkuøÞ
ÃkkuíkÃkkuíkkLkk MÚkkLku ykðeLku çkuXk. rçkhksu÷k çkk÷ÞkuøkeLkkt ËþoLk fhe Mkki Mktíkku
ykùÞo Ãkk{ðk ÷køÞk.15
ykùÞofkhe{qík ðýeohks :- Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íkÃk
yLku íkusÚke ËuËeÃÞ{kLk, {Lk yLku LkuºkkuLku ykLktË WÃkòðíkk þktík{qík ©enrhLkkt
ËþoLk fhe {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku yLkuf «fkhLkk íkfo rðíkfo fhðk ÷køÞk.16
yhu..... ykÃkýu Ähíke Ãkh yLkuf íkÃkMðeyku yLku ÞkuøkeykuLku òuÞk Au. Ãkhtíkw
yk ðýeohks suðk Þkuøke yk ¼q{tz÷{kt yíÞkh MkwÄe òuÞk LkÚke yLku Mkkt¼éÞk
Ãký LkÚke.17 fkhý fu õÞkt yk çkúñ[kheLkwt Wøkú íkÃk yLku õÞkt çkk÷¢ezkLku Wr[ík
yu{Lke yðMÚkk ? íkuÚke yk fkuR MkkÄkhý {Lkw»Þ íkku LkÚke s, Ãkhtíkw {Lkw»ÞYÃk{kt
fkuR Ëuðíkk nkuÞ íku{ ÷køku Au.18 þwt ðýeoYÃku {Lkw»Þkf]rík ÄhLkkhk MkkûkkíkT MkqÞo
LkkhkÞý nþu ? yÚkðk [tÿ, yÂøLk fu MkLkífw{kh íkÚkk fkíkf Mðk{e nþu ?
yÚkðk ïuíkrîÃkÄk{ðkMke fkuR rLkhÒk{wõík íkku Lknª nkuÞ Lku ? yÚkðk {qík{kLk
íkÃk MðÞt yk Lke÷ftX MðYÃku íkku Lkrn ÃkÄkÞwO nkuÞ Lku ? ¼÷u øk{u íku nkuÞ Ãký
yksu ykÃkýu yk íkÃkkurLkrÄLkkt ËþoLk ÚkÞkt íku ykÃkýkt {kuxkt ¼køÞ yLku {nk
ykLktËLke ðkík Au. yu{Lke Mkuðk fhðkÚke ykÃkýk økwÁðÞo ©ehk{kLktË Mðk{e
ykÃkýk WÃkh ¾qçks «MkÒk Úkþu.19-20
nu hksLkT ! yk «{kýu íkfo-rðíkfoLke MkkÚku [[ko fhíkk Mktíkku ðýeohksLke
Mkuðk fhðk ÷køke økÞk, MðÞt {wõíkkLktË Mðk{eyu ðýeohksLkwt Mðkøkík fhe ykríkÚÞ
Mkífkh fhkÔÞku yLku ðýeohks Ãký ykðk n¤kn¤ fr÷Þwøk{kt Ãký íku MktíkkuLku
rsíkurLÿÞ yLku Mkwþe÷ Mð¼kðLkk òýe ÃkkuíkkLku Mk{køk{ fhðk ÞkuøÞ Au yu{
y. 51 «Úk{ «fhý 463
y¢y¢¢ï }¢éQU¢¢ÎS¢´¿¢´ y¢´ }¢ã¢y¢´ ¢Úèçÿ¢y¢é}¢ì J S¢ Ï¢ãé<Ã¢¢Ä¢ï¢ñÃ¢ ¢ëÓÀçy¢ S}¢ Ï¢é|¢éyS¢éÃ¢y¢ì JJ 23
}¢ã¢}¢é¢ïùçy¢S¢é¿¢¢ïùçS¢ S¢}}¢y¢¢ïùçS¢ S¢y¢¢}¢ç¢ J ¢ëÓÀ¢ç}¢ Ä¢Îã´ y¢SÄ¢ ÜUy¢éü}¢é¢Ú}¢ãüçS¢ JJ 24
M¢¢ç¢ Á¢èÃ¢ïEÚÄ¢¢ï}¢¢üÄ¢¢Ä¢¢ ¾ír¢¢Sy¢¢¢ J ¢ÚSÄ¢ ¾ír¢¢p¢ã´ çÃ¢çÃ¢yS¢¢ç}¢ ¢ë¢ÜìU ¢ë¢ÜìU JJ 25
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢êÿ}¢´ ÐíÔA¢ç}¢çy¢ ¢ëC: S¢ }¢éç¢Sy¢ï¢ Ã¢<¢¢¢ J Ä¢¢¢¢éy¢´ x¢éL}¢éw¢¢¢¢¢ïÃ¢¢Ó¢ y¢Îé¢Ú}¢ì JJ 26
}¢éQU¢¢Î}¢éç¢LÃ¢¢Ó¢ -
S¢êH¢çÎÎïãç~¢y¢Ä¢}¢¢¢w¢¢Î¢çà¢w¢´ Ó¢ Ä¢: J ÃÄ¢¢Ä¢ïçÎíÄ¢¢y¢:ÜUÚ¢ñ: ÜUÚ¢ïçy¢ çÃ¢çÃ¢¢¢: çRUÄ¢¢: JJ 27
¥Á¢¢ï ç¢yÄ¢: à¢¢Ey¢p ç¢Ú´à¢p ÐíÜU¢à¢ÜU: J S¢¢ïùÓÀïl¢çÎx¢é¢¢ï ¿¢ïÄ¢¢ï Á¢èÃ¢¢y}¢¢ Ã¢<¢S¢¢}¢ ! JJ 28
{kLkðk ÷køÞk.21-22
ðýeohksu ÃkqAâk Ãkkt[ «&ku :- nu hksLkT ! íÞkhÃkAe çkk÷Þkuøke
©enrh fuðk fuðk {kuxk økwýkuÚke rðrþü yk Mktík Au, yu{ òýðkLke RåAkÚke
{nkLk Mktík ©e {wõíkkLktË Mðk{eLke Ãkheûkk fhðk çku nkÚk òuze rðLkÞÃkqðof «&ku
ÃkqAðk ÷køÞk. ©e Lke÷ftXðýeo ÃkqAíkkt fnu Au, nu {nk{wrLk ! ík{u yrík Mkw¿k Aku.
Mkíþk{kt fnu÷kt ÷ûkýkuyu Þwõík MktíkÃkwÁ»kkuyu ík{Lku Mktík íkhefu «{krýík fÞko
Au. íkuÚke nu {nk{wrLk ! ík{Lku su nwt «&ku fÁt. íkuLkku ÞÚkkÚko W¥kh ykÃkòu. SðLkwt
MðYÃk þwt Au ? RïhLkwt MðYÃk þwt Au ? íku{s {kÞkLkwt MðYÃk þwt Au ? çkúñLkwt
MðYÃk yLku ÃkhçkúñLkwt MðYÃk þwt Au ? yk MkðuoLkkt Ãk]ÚkfT Ãk]ÚkfT ÷ûkýku òýðkLke
{khk ytíkh{kt RåAk ðíkuo Au. íkku ík{u íkuLkkt ÷ûkýku {Lku sýkðku.23-25 yk «{kýu
ðýeohksu Mkqû{ «&ku ÃkqAâk. íku Mkkt¼¤e {wõíkkLktË Mðk{e, økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkk
{w¾uÚke yÇÞkMk ËhBÞkLk su «fkhu òÛÞwt níkwt yLku Mkkt¼éÞwt níkwt, íku s «fkhu
íkuLkku W¥kh ykÃkðk ÷køÞk.26
SðLkwt MðYÃk :- nu ðýeohks ! Sðkí{k MÚkq¤, Mkqû{ yLku fkhý
þheh{kt Lk¾Úke rþ¾k ÃkÞOík ÔÞkÃkeLku hnu÷ku Au. íku [ûkw ykrË RrLÿÞku yLku {Lk
ykrË ytíkfhý îkhk rðrðÄ r¢ÞkykuLku fhu Au.27 nfefíku íku Sð ysL{k Au.
rLkíÞ Au. þkïík Au. fkuRLkkÚke Ãký rð¼køk Lk fhe þfkÞ íkuðku rLkhtþ Au.
yrðLkkþe Au. «fkþYÃk Au. íkÚkk RrLÿÞku ytík:fhýLku «fkþ fhLkkhku Au. íku{
s nu ðýeohks ! økeíkk{kt fnu÷k yAuã, y¼uã ykrË ÷ûkýkuÚke MktÃkÒk Au.28
Îïã~¢Ä¢ï çÃ¢Ú¢Ç¢Î¢ñ ÃÄ¢¢Ä¢¢ïy¢ç¢çS¢çy¢ÿ¢Ä¢¢¢ì J ÜUÚ¢ïçy¢ Á¢x¢y¢¢´ Ä¢Sy¢é S¢Ã¢ü¿¢¢ï ¿¢ïÄ¢ §üEÚ: JJ 29
Á¢}¢ÿ¢ï~¢´ Ó¢ Á¢èÃ¢¢¢¢}¢¢¢çÎçpÁÇ¢çy}¢ÜU¢ J y¢}¢¢ï}¢Ä¢è ãÚï: à¢çQU: ÜU¢Ä¢üÜU¢Ú¢Mç¢¢è JJ 30
x¢é¢~¢Ä¢¢çy}¢ÜU¢ Ó¢¢Á¢¢ Ä¢¢ Ó¢¢ïQU¢ù¿¢¢¢S¢´ç¿¢ÜU¢ J S¢¢ }¢¢Ä¢ïçy¢ yÃ¢Ä¢¢ ¿¢ïÄ¢¢ Ä¢¢´ y¢ÚyÄ¢¢ç¢y¢¢ ãÚï: JJ31
S¢yÄ¢´ ¿¢¢¢}¢¢y¢´ Ó¢ ¢ê¢Z Ó¢¢w¢Ç}¢ÿ¢Ú}¢ì J ¢¢}¢ Ä¢m¢S¢éÎïÃ¢SÄ¢ }¢êy¢Z Ó¢¢}¢êy¢ü}¢éÓÄ¢y¢ï JJ 32
à¢éh´ ç¢yÄ¢´ Ó¢¢çÃ¢ÜU¢çÚ }¢¢Ä¢¢Îè¢¢´ ÐíÜU¢à¢ÜU}¢ì J y¢Îì¾ír¢ïçy¢ çÃ¢Á¢¢¢èçã S¢Ã¢¢ü¢¢Úy¢Ä¢¢ }¢y¢}¢ì JJ 33
¢¢Ú¢Ä¢¢¢ï Ã¢¢S¢éÎÃï ¢: SÃ¢y¢~¢: SÃ¢ÐíÜU¢à¢ÜU: J ¥¢¢ÎçÎÃÄ¢}¢ê<y¢p çÃ¢c¢é: ÜëUc¢¢ïùÓÄ¢éy¢¢ïùÃÄ¢Ä¢: J34
RïhLkwt MðYÃk :- nu ðýeohks ! Rïh Au íku rðhkx, Mkqºkkí{k yLku

yÔÞkf]ík yk ºký þheh{kt yLðÞÃkýu WÃkkMkLkkLkk çk¤u «kó ÚkÞu÷e Mkk{ÚkeoÚke
søkíkLke WíÃkr¥k, ÂMÚkrík yLku «÷ÞYÃk f{oLku fhu Au, yLku íku Mkðo¿k Au. yuðk
ÃkwÁ»kLku Rïh òýðk.29
{kÞkLkwt MðYÃk :- nu ðýeohks ! {kÞk Au íku Sðkí{kLke WíÃkr¥kLkk
ûkuºkYÃk Au. su{ çkesLku Wøkðk Ãk]ÚðeLkku ykÄkh òuRyu íku{ SðLku þheh «kó
fhðk {kÞkLke sYh Ãkzu Au. íku yLkkrË Au, sz r[Ëkí{f Au, ík{ku{Þe yÚkkoíkT
økkZ ytÄfkhYÃk Au, ¼økðkLk ©enrhLke þÂõíkMðYÃkk Au, fkÞo yLku fkhý
MðYÃkk Au, Mk¥ð, hs yLku ík{ yk ºký økwýðk¤e Au. íku ysL{k Au, y¿kkLk-
MðYÃkk Au, ykðe {kÞkLku Ãký ¼økðkLk ©enrhLkku yk©Þ fhLkkhk Sðkí{kyku
íkhe òÞ Au. yk {kÞkLkkt ÷ûkýku Au.30-31
çkúñLkwt MðYÃk :- nu ðýeohks ! çkúñ Au íku MkíÞ MðYÃk Au, ¿kkLkMðYÃk
yÚkkoíkT [iíkLÞ MðYÃk Au, yLktík MðYÃk Au, Ãkqýo MðYÃk yÚkkoíkT MkðoÔÞkÃkf Au,
y¾tz, yrðLkkþe Au, yûkh Au. ykðwt su çkúñ íku ¼økðkLk ðkMkwËuðLkwt Äk{ Au.
y{qíko MðYÃku ¼økðkLkLku yLku {wõíkkuLku Äkhe hnu÷wt Au yLku {qík{kLk MðYÃku
y¾tz ¼økðkLkLke Mkuðk{kt nksh hnu Au.32 íku þwØ MðYÃk, rLkíÞMðYÃk yLku
yrðfkhe Au. yLku {kÞk ykrË MkðoLku «fkþf fhLkkÁt Au. íku Mkðuo çkúñktzkuLkku
ykÄkh Au. yk «{kýu çkúñLkkt ÷ûkýku Au. íku ík{u òýku.33
ÃkhçkúñLkwt MðYÃk :- nu ðýeohks ! su LkkhkÞý Au, íku s ðkMkwËuð Au
yLku íku s Ãkhçkúñ Au. íku Mðíktºk Au. MðÞt«fkþf Au. Lku MkËkÞ ykLktË{Þ rËÔÞ{qík
Au. Mkðo{kt ÔÞkÃkeLku hnuLkkhk rð»ýw Au. íku MkËkÞ ~Þk{ MkwtËh{qík f]»ý Au, íku
y. 51 «Úk{ «fhý 465
S¢Ã¢ü¿¢: S¢yÄ¢S¢VË¢: S¢Ã¢üÜU}¢üÈUHÐíÎ: J ¥y¢Ä¢¢ü}¢è S¢Ã¢üà¢çQUS¢ïçÃ¢y¢: ¢Ú}¢ïEÚ: JJ 35
S¢Ã¢ü~¢ñÃ¢¢çÃ¢y¢: à¢QUK¢ ÃÄ¢çy¢çÚQU: SÃ¢y¢: çS¢y¢: J ç¢Ä¢y¢¢ ÜU¢H}¢¢Ä¢¢Îï: S¢Ã¢üÜU¢Ú¢ÜU¢Ú¢}¢ì J36
¢Ú}¢¢y}¢ïçy¢ Ä¢yÐí¢ãéSy¢y¢Ú´¾ír¢ ÜUÄ¢y¢ï J ©¢¢S¢¢èÄ¢´ S¢Ã¢ïüc¢¢}¢ïy¢ÎïÃ¢ }¢é}¢éÿ¢y¢¢}¢ì JJ 37
§yÄ¢é¢Ú´ }¢Ä¢¢ Ðí¢ïQÚ Ä¢¢¢}¢çy¢ Ä¢¢¢¢éy¢}¢ì J ÃÄ¢¢wÄ¢¢¢´ çÃ¢Sy¢Úï¢¢SÄ¢ Á¢¢¢¢yÄ¢S}¢eéL Ðí|¢é: JJ 38
M¢¢Ä¢ïy¢¢ç¢ Ó¢ SÃ¢¢}¢è S¢ y¢é ÐíyÄ¢ÿ¢}¢èÿ¢y¢ï J }¢é}¢éÿ¢é|Ä¢: SÃ¢¢ñÁ¢S¢¢ Ó¢ y¢¢ç¢ Îà¢üÄ¢y¢ïùç¢ S¢: JJ39
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢évyÃ¢¢ çÃ¢ÚÚ¢}¢¢S¢¢Ã¢¢ñhÃ¢èÄ¢¢°í¢è}¢éüç¢: J S¢¢ïùç¢ y¢mÓ¢¢´ ¢éyÃ¢¢ ÐíS¢ó¢¢ï Ã¢<¢Ú¢Ç|¢êy¢ì JJ 40
«Á¢é´ ç¢cÜU¢Å´ S¢¢¢é´ y¢´ ç¢çpyÄ¢¢¾íÃ¢èÓ S¢: J yÃ¢Ä¢¢ï¢Ú´ Ä¢¢¢¢Z Ã¢ñ }¢é¢ï ! ÜëUy¢}¢S¢´à¢Ä¢}¢ì JJ 41
MðYÃk, Mð¼kð, økwý, rð¼qrík, yiïÞo yLku Mkk{ÚkeoÚke õÞkhuÞ Ãký Ëqh Úkíkk Lk
nkuðkÚke yåÞwík Au. íku{kt fkuR rðfkh Lk nkuðkÚke yÔÞÞ Au.34 íku Mkðo¿k Au, MkíÞ
MktfÕÃk Au. MkðoLkk f{oV÷«Ëkíkk Au, MkðkoLíkÞko{e Au, Mkðuo þÂõíkyku íkuLke MkËkÞ
Mkuðk fhu Au, íku Mkðuo RïhkuLkk Ãký Ãkh{uïh Au.35 íku ÃkkuíkkLke ÞkuøkiïÞoYÃk
ytíkÞko{e þÂõíkÚke Mkðoºk ÔÞkÃkeLku yLðÞÃkýu hnu÷k Au. yLku yûkhçkúñÄk{{kt
MðÞt MðMðYÃku {qík{kLk ÔÞríkhufÃkýu Ãký hÌkk Au. íku fk¤ {kÞk ykrË MkðoLkk
rLkÞtíkk Au. yLku íku Mkðuo fkhýLkk fkhý Ãký Au.36 yûkh ÃkÞOík Mkðuo ykí{kykuLkk
Ãký íku ykí{k nkuðkÚke Ãkh{kí{k fnu÷k Au. nu ðýeohks ! yk ÃkhçkúñLkkt ÷ûký
Au. íku Ãkhçkúñs yuf Mkðuo {w{wûkw Sðkí{kykuLku WÃkkMkLkk fhðk ÞkuøÞ, ¼sLk
M{hý fhðk ÞkuøÞ Au.37
nu ðýeohks ! yk «{kýu {U {khe {rík yLkwMkkh økwÁ{w¾uÚke su heíku
Mkkt¼éÞwt níkwt íkus heíku ðýoLk fhe ík{khk «&Lkkt W¥kh fÞko Au. yLku rðþu»kÃkýu
yu{Lkkt ÷ûkýku y{khk økwÁ hk{kLktË Mðk{e òýu Au. yux÷wt Lkrn Ãký Mðk{e íkku
yu MkðuoLkk MðYÃkLku «íÞûk Ëu¾u Ãký Au. ðÄw{kt ÃkkuíkkLkk «íkkÃkÚke {w{wûkwykuLku
íkuLkkt MkkûkkíkT ËþoLk Ãký fhkðu Au.38-39
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu fneLku Mkt«ËkÞLkk yøkúýe Mktík
©e {wõíkkLktË Mðk{e rðhk{ ÃkkBÞk. íÞkhu ðýeohks ©enrh Ãký íku{Lkk ð[Lkku
Mkkt¼¤eLku çknws «MkÒk ÚkÞk.40 yk MkkÄw Mð¼kðÚke Mkh¤ yLku rLk»fÃkx Mktík
Au, yu{ òýe ©eLke÷ftXðýeo fnuðk ÷køÞk fu, nu {wrLk ! ík{u su W¥kh fÞkuo íku
MktÃkqýo MkíÞ Au. íku{kt {Lku fkuR Ãký «fkhLkku MktþÞ LkÚke.41 nu {wrLk íkeÚkkuo{kt
Ï¢ãé|Ä¢: à¢¢çÃ¢jK¢ïùç¢ ¢ëC}¢ïy¢}¢Ä¢¢ ¢éÚ¢ J ÜïU¢¢ç¢ ¢ïÎëà¢´ Ä¢éQÚ ÜëUy¢}¢é¢Ú}¢SÄ¢ y¢é JJ 42
Ä¢êÄ¢´ }¢ã¢y¢: S¢Ã¢ïü S¢ Ä¢¢¢à¢¢¢ïQUHÿ¢¢¢: J S¢y¢¢ïùl Ã¢¢ï Îà¢ü¢ï¢ }¢}¢¢¢Î¢ï }¢ã¢¢|¢êy¢ì JJ 43
}¢éQU¢¢Î¢ïù¢ y¢´ Ðí¢ã }¢Ä¢¢Ä¢~¢ S¢ãdà¢: J ÎëC¢Sy¢¢çSÃ¢¢: wÄ¢¢y¢¢SyÃ¢¢Îëà¢Sy¢é ¢ ÜUp¢ JJ 44
§üÎëÜìUÐíÔA¢´ çÃ¢¢¢y¢é´ Ó¢ Ï¢¢ïhé´ Ã¢¢ç¢ y¢Îé¢Ú}¢ì J y¢Ã¢ñÃ¢ Ï¢éçhÄ¢¢ïüx¢èÎí ! S¢Ã¢¢ïü¢Ä¢ül Ã¢y¢üy¢ï JJ 45
¢èHÜUÆ¢ïù¢ y¢¢S¢¢¢ê¢ì S¢¢¢éHÿ¢¢à¢¢çH¢: J ¿¢¢yÃ¢¢ çÎ¢¢ç¢ ÜUçy¢çÓ¢yS¢ïÃÄ¢}¢¢¢ ©Ã¢¢S¢ y¢ñ: J46
y¢´ ÜU¢ïùç¢ ¾ír¢çÃ¢l¢Ä¢¢: ÐíÔA¢ï ÐíÔA¢¢ï¢Úïùç¢ Ã¢¢ J ¢¢çy¢Ó¢RU¢}¢ }¢çy¢}¢¢¢ì Ðí¢ÜëUy¢ï S¢´SÜëUy¢ï y¢¢¢ JJ47
ÎëcÅì±¢çy¢}¢¢¢éc¢è´ Ï¢éçhæ y¢ïùç¢ S¢Ã¢ïü çÃ¢Ó¢ÿ¢¢¢: J S¢¢¢¢Ú¢¢´ ¢Úç¢Ä¢´ y¢çS}¢ó¢ñÃ¢ çã Ó¢çRUÚï JJ 48
¥HÏ¢¢¢Ú¢Sy¢ï S¢Ã¢ïü S¢¢pÄ¢Z y¢SÄ¢ Ã¢<¢¢: J ¢Ú¢ÜëUy¢ï|¢üx¢Ã¢y¢: à¢é¢êc¢¢}¢ïÃ¢ Ó¢çRUÚï JJ 49
rð[hý ËhBÞkLk {U ½ýk çkÄk þkðu¥kk rðîkLkkuLku yk «&ku ÃkqAâk Au, Ãkhtíkw
íku{ktÚke fkuR Ãký ík{khk suðk ÞÚkkÚko W¥khku ykÃke þõÞk LkÚke.42ík{u Mkðuo Mktíkku
þkkuõík ÷ûkýÚke MktÃkÒk {nkLk MkkÄwÃkwÁ»kku Aku. ík{khk suðk MktíkkuLkkt ËþoLkÚke
{Lku ytíkh{kt çknw s ykLktË ykðu Au. ytíkh n»koÚke Lkk[e WXâwt Au.43 nu hksLkT
! ©eLke÷ftXðýeoLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e {wõík{wrLk Ãký íku{Lku fnuðk ÷køÞk fu, nu
ðýeohks ! yk ÷kuf{kt {U nòhku ÏÞkíkLkk{ íkÃkMðeyku òuÞk Au Ãký ík{khk
suðk íkÃkkurLkrÄLkkt õÞktÞ ËþoLk fÞkO LkÚke.44 nu Þkuøkehks ! ykðk y½hk «&ku
fhðk yLku ÃkAe íkuLkk ÞÚkkÚko W¥khku òýðk, yu{kt íkku ík{khe s çkwrØ Mkðo {Lkw»Þ
fhíkkt MkðkuoÃkhe ðíkuo Au.45 íÞkhÃkAe Lke÷ftXðýeo íku MktíkkuLku MkkÄw÷ûkýu MktÃkÒk
yLku Mkk[k MkkÄw òýe fux÷kf rËðMkku MkwÄe íÞkt ÂMÚkh ÚkÞk yLku íku Mkðuo Mktíkku Ãký
©enrhLke ©ØkÃkq ð o f Mku ð k Mk{køk{ fhðk ÷køÞk. 46 «kf] í k¼k»kk fu
MktMf]ík¼k»kkLkk økútÚkku{kt çkúñrðãk MktçktÄe «&ku ÃkqAðk{kt fu íkuLkk ÞÚkkÚko W¥khku
ykÃkðk{kt fkuR Ãký çkwrØ{kLk ÃkwÁ»k ©enrhLku Síkðk Mk{Úko Úkíkk Lkrn.47 rð[ûký
Mkðuo Mktíkku Ãký ©enrh{kt {Lkw»Þku{kt Mkt¼ðu Lkrn yuðe yMkkÄkhý çkwrØ òuR
MkkÄkhý {Lkw»ÞÃkýkLke çkwrØ ©enrh{kt õÞkhuÞ fhíkk Lkrn, fkuR rËÔÞ ÃkwÁ»k
Au yu{ òýíkk. ðýeoLkk ðu»k{kt hnuíkk MkkûkkíkT ©enrhLkk økwý yLku yiïÞoLkk
ÃkkhLku Lkrn Ãkk{u÷k yLku íkuÚke s yrík ykùÞo[rfík ÚkÞu÷k {wõíkkLktË ykrË Mkðuo
Mktíkku MðuåAkyu {Lkw»Þkf]rík ÄheLku ykðu÷k ¼økðkLk ©enrhLke «u{ yLku ¼kðÚke
¾qçk Mkuðk fhðk ÷køÞk.48-49
nu ¼qÃkk÷ ! ÂMÚkh árüðk¤k ¼økðkLk ©enrh ÷kusÃkwh{kt {wõíkkLktË
y. 52 «Úk{ «fhý 467
¢ëÃ¢ÜU¢¢: ¢éÄ¢y¢}¢¢: S¢ ç¢yÄ¢´ Ú¢S¢ïEÚèÐí¢¢¢y¢ï}¢ü¢¢ï¿¢¢: J
S¢Îì|²¢ïùçy¢|¢¢Ã¢ï¢ S¢Î¢ çS¢Ú¢ÿ¢Sy¢~¢¢ç¢ |¢ê¢¢H ! y¢¢pÜU¢Ú JJ 50
}¢éQU¢¢Î¢çÎS¢¢¢éS¢}¢¢x¢}¢¢¢}¢ñÜU¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 51 JJ
-------------------------------
JJ çm¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
S¢¢¢Ã¢Sy¢ï Ã¢ç¢ü¢¢ïùSÄ¢ Ä¢¢¢ÎëçvS¢Úy¢¢´ S¢Î¢ J ¢àÄ¢y¢¢ï çÃ¢S}¢Ä¢´ Ðí¢¢é}¢éüQU¢¢Î ©Ã¢¢Ó¢ y¢}¢ì JJ 1
ÎëvS¢ñÄ¢Z S¢Ã¢üÜU¢H´ y¢ï ÎëàÄ¢y¢ï Ã¢<¢S¢¢}¢! J ÜU¢´ ÎïÃ¢y¢¢´ Ä¢¢Ä¢çS¢ yÃ¢´ Ã¢QéU}¢ãüçS¢ y¢¢é ¢: JJ 2
Mðk{e MktíkkuLkk {w¾uÚke hkMkuïhe hkÄkLkk «kýÃkrík ¼økðkLk ©ef]»ýLke yrík

ÃkkðLkfkhe yLku {Lkkunkhe fÚkkLkwt rLkíÞu yrík¼kðÚke ©ðý fhíkk yLku MkkÚkku
MkkÚk MkËkÞ íkÃkùÞko Ãký fhíkk hnuíkk.50
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt Lke÷ftXðýeoyu
{wõíkkLktË Mðk{eLku Ãkkt[ «&ku fÞko yLku íkuLkk W¥khkuÚke çknws ¾wþe
ÚkR íÞkt hkufkÞk ðøkuhuLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u yufkðLk{ku yæÞkÞ
--------------------------------------
yæÞkÞ - 52
{wõíkkLktË Mðk{e yLku ðýeohksLkku MktðkË.
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mkðuo Mktíkku ðýeohksLku
MkËkÞ æÞkLkÃkhkÞý ÂMÚkh árüðk¤k òuRLku yríkþÞ ykùÞo ÃkkBÞk, yLku
{wõíkkLktË Mðk{eyu íku{Lku yufð¾ík ÃkqAâwt fu, nu ðýeohks ! Mkðofk¤u ík{khe
árü ÂMÚkh òuRLku y{Lku «& ÚkkÞ Au fu ík{u õÞk ËuðíkkLkwt æÞkLk fhku Aku ? íku
y{Lku sýkðþku ? yk «{kýu {wõíkkLktË Mðk{eLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e Lke÷ftX ðýeo
fnuðk ÷køÞk fu, nu rLk»ÃkkÃk {wrLk ! Mkðuo yiïÞuo MktÃkÒk Mkðuï
o h ©ehkÄefuþ ¼økðkLk
©ef]»ý Au. íku s Mkíþk Mkt{ík y{khk RüËuð Au.1-3
¢èÚ¢ç¢ÜïUà¢¢ï |¢x¢Ã¢¢¢ì Ä¢¢ïùçSy¢ S¢Ã¢ïüEÚ¢ïù¢Í¢ ! J §CÎïÃ¢: S¢ »Ã¢¢çSy¢ }¢}¢ S¢ÓÀ¢S¢}}¢y¢: JJ 3
¾ír¢¢}¢üçà¢Ã¢¢Îè¢¢´ ÎïÃ¢¢¢¢}¢ç¢ ÎïÃ¢y¢¢ J Ã¢Ú¢ã¢lÃ¢y¢¢Ú¢¢¢´ ¢y¢¢ü ÜëUc¢: ¢Ú´ Ï¢ëãy¢ì JJ 4
Ä¢¢Ä¢¢ç}¢ y¢}¢ã´ ç¢yÄ¢´ ¢êÁ¢Ä¢¢ç}¢ Ó¢ y¢´ }¢é¢ï ! J ÜUèy¢üÄ¢¢ç}¢ Ó¢ y¢ó¢¢}¢ Ä¢Î¢ãé: ÜUçHy¢¢ÚÜU}¢ì JJ 5
S¢´S¢¢Úï ½í}¢y¢¢´ ¢é´S¢¢´ Îé:çw¢y¢¢¢¢´ SÃ¢ÜU}¢üç|¢: J ÜëUc¢}¢ïÜÚ çÃ¢¢¢ ¢¢Ä¢¢ x¢çy¢ÚçSy¢ ÜUH¢çÃ¢ã JJ 6
¢è}¢y¢¢ïùSÄ¢ x¢Ã¢ïÎíSÄ¢ Ó¢Ú¢¢}Ï¢éLã¢}¢}¢ J ¥Ä¢~¢¢¢éÚç¢ Ðíèçy¢: ÒU¢ç¢ ¢¢SyÄ¢ïÃ¢ S¢Ã¢ü¢¢ JJ 7
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢éQUÃ¢y¢´ y¢´ ¿¢¢yÃ¢¢ ÜëUc¢|¢QÚ }¢ã¢}¢çy¢}¢ì J Ðíèy¢¢ï }¢éQU¢¢Î ªÓ¢ï Ú¢Á¢|¢¢x¢Ã¢y¢çÐíÄ¢: JJ 8
}¢éQU¢¢Î}¢éç¢LÃ¢¢Ó¢ -
S¢Ã¢ïü |¢Á¢¢}¢: ¢èÜëUc¢´ Ã¢Ä¢}¢Ä¢¢é¢¢ |¢éçÃ¢ J ÜëU¢Ä¢¢ S¢eéÚ¢ïÚïÃ¢ ¢àÄ¢¢}¢¢ï NÎÄ¢ïùç¢ y¢}¢ì JJ 9
íku Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©ef]»ý Au. íku çkúñk, rð»ýw yLku rþð
ykrË Mk{Mík ËuðkuLkk Ãký Ëuð Au. yLku ðhkn ykrË yLktík yðíkkhkuLku ÄhLkkhk
Au. nu {wrLk ! íku {khk RüËuðLkwt nwt rLkíÞu æÞkLk fÁt Awt, yLku rLkíÞu ÃkqsLk fÁt Awt,
íku{s fr÷ÞwøkLkk Ëku»k{ktÚke íkkhLkkÁt íku{Lkwt Lkk{MktfeíkoLk Ãký rLkíÞu fÁt Awt,4-5
nu {wrLk ! ÃkkuíkkLkk þw¼kþw¼ f{oÚke yk MktMkkhMkkøkh{kt ¼{íkk yLku Ëw:¾e Úkíkk
{Lkw»ÞkuLku ykðk ½kuh fr÷fk¤{kt MktMkkhMkkøkh{ktÚke WøkhðkLkku yuf ©ef]»ý
¼økðkLk rðLkk çkeòu fkuR yk©Þ LkÚke. {kºk íku{Lkwt yuf þhý s WÃkkÞ Au.
{kxu ÷û{eÃkrík ¼økðkLk økku®ðËLkk [hýf{¤ rðLkk yLÞ ðMíkw{kt {Lku yuf
yýw{kºk Ãký «erík Úke.6-7
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ©enrhyu yk «{kýu ÃkkuíkkLkku ÓËÞøkík
yr¼«kÞ fÌkku, íkuÚke yríkþÞ «MkÒk ÚkÞu÷k {wõíkkLktË Mðk{e ÃkkuíkkLku ¼økðkLkLkk
yufktríkf ¼õíkku n{uþkt ðnk÷k ÷køkíkk nkuðkÚke {nkçkwrØþk¤e yLku ¼økðkLk
©ef]»ýLkk Ãkh{ ¼õík ©enrhLku fnuðk ÷køÞk fu, nu ðýeohks ! y{u Mkðuo Mktíkku
Ãký yk Ãk]ÚðeÃkh yíÞkhu ík{u fÌkk íku s ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt WÃkkMkLkk ¼sLk
fheyu Aeyu. yLku økwÁ hk{kLktË Mðk{eLke f]ÃkkÚke ÓËÞf{¤{kt íkuLkwt MkkûkkíkT
ËþoLk Ãký fheyu Aeyu.8-9
©ehk{kLktËMðk{eLkku {rn{k :- nu ðýeohks ! yk÷kuf{kt hk{kLktË
Mðk{e Lkk{u «rMkØ su MðÞt WØðS Au, íku s y{khk MkËTøkwÁ Au, {w{wûkwykuLku
y. 52 «Úk{ «fhý 469
Ú¢}¢¢¢Î¢wÄ¢Ä¢¢ H¢ïÜïU ÐíçS¢h¢ï séhÃ¢: SÃ¢Ä¢}¢ì J ¥S}¢¢ÜÚ S¢eéL: S¢¢ïùçSy¢ ¢Ä¢¢èÄ¢¢ï }¢é}¢éÿ¢y¢¢}¢ì J
ÜëU¢¢´ S¢ ÜéULy¢ï Ä¢çS}¢S¢ S¢}¢¢¢¢ñ S¢}¢èÿ¢y¢ï J x¢¢ïH¢ïÜïUùw¢ÇÚ¢S¢S¢´ ¢èÜëUc¢´ }¢éÚHèÜUÚ}¢ì JJ 11
|¢Ã¢¢Îëà¢Sy¢é Ä¢ï ¾ír¢|¢çQU¢}¢üy¢¢¢ïçÃ¢y¢¢: J ÐíyÄ¢ÿ¢Îà¢ü¢´ Î¢ï y¢ï|Ä¢: ÜëUc¢p y¢mà¢: JJ 12
¢ë¢QUÄ¢¢ ¢ ¢àÄ¢¢}¢: ¢èÜëUc¢¢¢´ Ã¢Ä¢´ çyÃ¢ã J Ä¢y¢Sy¢Î¢y}¢¢¢ ÜëUc¢: ¢ïÄ¢S¢ï Ã¢y¢üy¢ï ¢ë¢¢}¢ì JJ 13
}¢é}¢éÿ¢ê¢¢´ x¢éLyÃ¢´ Ó¢ y¢çS}¢ó¢ïÃ¢ çã |¢êy¢Hï J SÃ¢Ä¢´ ÜëUc¢ï¢ ç¢çãy¢}¢çSy¢ y¢´ Á¢¢¢y¢¢y}¢Ã¢y¢ì JJ 14
¥y¢¢ï x¢éL¢Î´ ¾ír¢ó¢¢SyÄ¢Ä¢~¢ çã S¢¢}Ðíy¢}¢ì J ¥~¢ ¢è}¢j¢x¢Ã¢y¢ÔH¢ïÜU¢ñ ¢ëÃ¢¢çÎ}¢¢¢}¢ ! JJ 15
¥S}¢¢Ì¢ïÜU¢Îé¢Úy¢ï }¢çÄ¢ ¿¢¢¢´ }¢Î¢¢Ä¢}¢ì J ¥ãüyÄ¢éhÃ¢ »Ã¢¢h¢ S¢}ÐíyÄ¢¢y}¢Ã¢y¢¢´ Ã¢Ú: JJ 16
¢¢ïhÃ¢¢ïùÃ¢ç¢ }¢óÄ¢ê¢¢ï Ä¢eé¢ñ¢¢ü<Îy¢: Ðí|¢é: J ¥y¢¢ï }¢mÄ¢é¢´ H¢ïÜÚ °í¢ãÄ¢çó¢ã çy¢Cy¢é JJ 17
yk©Þ fhðk ÞkuøÞ Au.10 yu su{Lkk WÃkh f]Ãkk fhu Au, íku {Lkw»Þ Mk{krÄ{kt
økku÷kuf Äk{Lku rð»ku y¾tz hkMk÷e÷k{kt rçkhksíkk {wh÷eÄh ©ef]»ýLkkt ËþoLk
fhu Au.11 íkku ÃkAe nu çkúñLkT ! ¼Âõík, Ä{o yLku íkÃkÚke Þwõík ðíkoíkk ík{khk suðk
{nkÃkwÁ»kkuLku íku hk{kLktË Mðk{eLku ðþ ðíkoíkk ¼økðkLk ©ef]»ý «íÞûk ËþoLk
ykÃku yu{kt þwt fnuðwt ? yu íkku ykÃku s.12 nu ðýeohks ! y{u Mkðuo Mktíkku økwÁ
hk{kLktË Mðk{eLku ¼økðkLk ©ef]»ýÚkfe swËk òuíkk LkÚke. fkhý fu {Lkw»ÞkuLkk
fÕÞkýLku yÚkuo MðÞt ©ef]»ý ¼økðkLk s yíÞkhu økwÁ hk{kLktË Mðk{eYÃku hnu÷k
Au.( Mkðuoïh ©ef]»ý s økwÁYÃkÚke «fx ÚkRLku {w{wûkwykuLku WÃkfkh fhu Au, {kxu
rþ»Þkuyu økwÁ{kt ykðe árü fhðe yuðe þk{ÞkoËk Au.)13
nu ðýeohks WØðSLku ÃkkuíkkLke Mk{kLk økwýðk¤k òýeLku íku{Lku rð»ku
¼økðkLk ©ef]»ýu s ytíkÄkoLk Úkíke ð¾íku yk ¼hík¾tz{kt {w{wûkwSðkuLku {kuûkLku
{kxu økwÁÃkË MÚkkÃkLk fhu÷wt Au.14 íkuÚke nu çkúñLkT ! yk ðíko{kLkfk¤u WØðS
rMkðkÞ çkesu õÞktÞ økwÁÃkË hnu÷wt LkÚke. yk çkkçkík{kt ©e{ËT¼køkðíkLkk ík]íkeÞ
MftÄLkk [íkwÚko yæÞkÞLkk çku &÷kufku «{ký¼qík Au íku ík{u Mkkt¼¤ku.15
¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ykÃku÷wt økwÁÃkË :- nu ðýeohks ! ¼økðkLk
©ef]»ý fnu Au fu, yk÷kuf{ktÚke ßÞkhu nwt ytíkÄkoLk ÚkRþ íÞkhu {khk MðYÃkLku
ykþhu hnu÷k ¿kkLkLkk yrÄfkhe yíÞkhu ykí{rðËku{kt ©uc yuf {kºk WØðS
Au. WØðS {khk Úkfe yuf yýw{kºk Ãký LÞqLk LkÚke. fkhý fu, íku þçËkrË
Ãkt[rð»kÞkuÚke õÞkhuÞ ûkku¼ Ãkk{íkk LkÚke. íkuðwt íku{kt Mkk{ÚÞo Au. {kxu yk÷kufLkk
{Lkw»ÞLku {kÁt ¿kkLk ykÃkðk WØðS yk Ãk]ÚðeÃkh ¼÷u hnu. íkuLku Ér»kykuLkku
§y¢´ Ðí¢ã SÃ¢Ä¢´ ÜëUc¢Sy¢S}¢¢mÄ¢ç}¢ã¢¢Í¢ ! J y¢}¢¢ç¢y¢¢Sy¢Î¢¿¢¢Ä¢¢´ çS¢y¢¢: ÜëUc¢´ |¢Á¢¢}¢ãï JJ 18
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢´ }¢éQU¢¢ÎÃ¢Ó¢: ¢ëÃ¢y¢Sy¢SÄ¢ Ã¢<¢¢: J ç¢~¢éQUy¢eéLyÃ¢¢çÎS}¢ëçy¢Ú¢S¢èó¢ÚïEÚ ! JJ 19
y¢y¢: ÐíyÄ¢ÿ¢ÜëUc¢SÄ¢ ÜUy¢éZ Îà¢ü¢}¢éyS¢éÜU: J ¥¢S¢èÎí¢}¢¢¢Î}¢é¢ï: ÜëU¢¢´ S¢}¢¢l S¢ïÃ¢Ä¢¢ JJ 20
y¢y¢: Ðí¢}Ä¢ y¢´ ÐíèyÄ¢¢ Ðí¢ã¢ã}¢ç¢ S¢}¢y¢ï ! J Ä¢¢ñc}¢¢ÜUè¢¢ï |¢Ã¢¢}¢èçy¢ à¢¢S¢¢èÄ¢SyÃ¢Ä¢¢ çãy¢}¢ì JJ 21
Ä¢¢¢ Ó¢ Îà¢ü¢´ y¢SÄ¢ à¢èÍ¢í´ }¢ï SÄ¢¢¢¢¢ ÜéUL J §yÄ¢évyÃ¢¢ Á¢}¢ÜU}¢¢üçÎ SÃ¢SÄ¢ S¢Ñìÿ¢ï¢y¢¢ïùÃ¢Îy¢ì JJ22
y¢y¢Sy¢}¢°íÁ¢}¢¢¢´ }¢¢¢Ä¢S¢ S¢Î°í¢è: J ©Ã¢¢Ó¢ yÃ¢´ çã ¢Ä¢¢ïùçS¢ ÜéULc¢ï S¢¢¢üÜÚ Á¢¢é: J 23
S¢¢}Ðíy¢´ S¢eéL: SÃ¢¢}¢è yÃ¢¢Sy¢ï |¢éÁ¢x¢¢¢¢ï J çm~¢ñ}¢¢üS¢ñçÚã ¢é¢: S¢}¢¢Ä¢¢SÄ¢çy¢ ç¢çpy¢}¢ì JJ 24
þkÃk yzþu Lkrn.16-17

nu rLkËkuo»k Lke÷ftXðýeo ! yk «{kýu MðÞt ©ef]»ý ¼økðkLku ÃkkuíkkLkk
ríkhkuÄkLk Mk{Þu fÌkwt Au. íkuÚke íku{Lkk ykr©ík y{u Mkðuo íku økwÁLke yk¿kk{kt hneLku
©ef]»ýLkwt ¼sLk M{hý fheyu Aeyu.18 Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk
«{kýu {wõíkkLktË Mðk{eLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e ©eLke÷ftX ðýeoLku rÃkíkk Ä{oËuðu fnu÷
økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkwt yLku íkuLkk økwýkuLkwt M{hý ÚkR ykÔÞwt. íÞkhÚke {ktzeLku
MðÞt MkkûkkíkT ©ef]»ý nkuðk Aíkkt {Lkw»ÞLkkxâLku þku¼kððk {kxu ©enrhLku økwÁ
hk{kLktË Mðk{eLke Mkuðk fhe íku{Lke f]Ãkk MktÃkkËLk fhe «íÞûk ©ef]»ý [tÿLkkt
ËþoLk fhðkLke WíftXk òøkúík ÚkR.19-20
©eðýeohksLkku MkíMktøk{kts hkufkE sðkLkku áZ Xhkð :-
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íÞkhÃkAe Lke÷ftX ðýeo {wõíkkLktË Mðk{eLku «ýk{
fheLku yrík MLkunÚke fnuðk ÷køÞk, fu nu MkËTçkwrØ{kLk Mðk{e ! yksÚke nwt ík{khku
Awt, {kÁt rník ÚkkÞ íkuðwt {Lku rþûký ykÃkòu. çkeS fkuR þtfk Ähþku Lkrn.21 nu
Mðk{e ! økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLk {Lku s÷Ëe ÚkkÞ íkuðk WÃkkÞku fhku. nu
hksLkT ! yk «{kýu fneLku ðýeoyu ÃkkuíkkLkwt sL{ yLku f{o MktçktÄe Mkðo ð]¥kktík
MktûkuÃkÚke {wõíkkLktË Mðk{eLku fne Mkt¼¤kÔÞwt.22
nu hksLkT ! íÞkhÃkAe hk{kLktË Mðk{eLkk rþ»Þku{kt yøkúuMkh {wõíkkLktË
Mðk{e çkúkñý ©uc ©enrhLkku ykËh Mkífkh fhe fnuðk ÷køÞk fu, nu ðýeo !
ík{Lku ÄLÞ Au. fkhý fu ík{u {Lkw»Þ sL{Lku MkV¤ fhðk sR hÌkk Aku.23 yLku
MkËTøkwÁ hk{kLktË Mðk{e yíÞkhu íkku ¼wsLkøkh{kt rðhksu Au. çku ºký {kMk rðíÞk
y. 52 «Úk{ «fhý 471
|¢Ã¢ï¢gà¢ü¢ïÓÀ¢ Ó¢ïÎS}¢mÓ¢çS¢ S¢Ã¢ü¢¢ J çÃ¢ESÄ¢ ç¢Ã¢S¢¢~¢ñÃ¢ y¢¢Ã¢Î~¢yÄ¢Ã¢<¢Ã¢y¢ì JJ 25
y¢y¢: S¢ Ä¢Ã¢S¢¢~¢ S¢çj}¢¢üç¢y¢ ¥¢ÎÚ¢y¢ì J y¢SÄ¢¢x¢}¢´ Ðíy¢èÿÄ¢ñÃ¢ SÃ¢¢}¢Z ¢¢HÄ¢ó¢ë¢ ! JJ 26
ç¢}¢¢ü¢: S¢ çS¢c¢ïÃ¢ï y¢¢´Sy¢~¢yÄ¢¢S¢¢¢éÃ¢<¢¢: J ¢~¢ÜU¢DÜUÚèc¢¢l¢¢Ä¢¢¢ÜUçRUÄ¢¢çÎç|¢: JJ 27
¥¢y¢¢ü¢¢´ S¢ïÃ¢¢´ Ó¢¢S¢¢ñ S¢Îó¢¢ñc¢¢Ã¢¢çÚç|¢: J ¢¢ÎS¢´Ã¢¢ã¢¢lñp y¢~¢yÄ¢¢¢¢´ }¢éÎ¢Ó¢Úy¢ì JJ 28
y¢SÄ¢ S¢¢¢éx¢é¢¢¢ì ÎëcÅì±¢ ÎécÐí¢¢¢ÐíÄ¢y¢ñÚç¢ J SÃ¢x¢éÚ¢çÃ¢Ã¢ y¢ôS}¢Sy¢ï Ï¢|¢êÃ¢é: çFx¢Ó¢ïy¢S¢: JJ 29
S¢¢ïùç¢ S¢¢¢êS¢ïÃ¢}¢¢¢¢ï ¢}¢Z |¢ôQU Ó¢ ¢ yÄ¢Á¢¢ì J y¢¢ »Ã¢¢Ó¢Úçó¢yÄ¢}¢éhÃ¢ïÿ¢¢ïyÜU}¢¢¢S¢: JJ 30
ç¢Ã¢S¢|¢x¢Ã¢¢´Sy¢~¢ x¢êÉñEÄ¢¢ïü ¢ë¢¢ÅK¢ëy¢ì J y¢ïc¢¢´ SÃ¢çS}¢¢ì FïãÃ¢ëçh: SÄ¢¢l¢¢ Ã¢Ã¢ëy¢ï y¢¢¢ JJ 31
ÃkAe sYhÚke Vhe ynª ÃkÄkhþu.24 nu ðýeo ! ík{khk ytíkh{kt hk{kLktË Mðk{eLkkt
ËþoLkLke RåAk òu nkuÞ íkku y{khk ð[Lk{kt Mkðo «fkhu rðïkMk hk¾e Mðk{e Lk
ÃkÄkhu íÞkt MkwÄe ynªLkk çkúñ[kheykuLke {kVf y{khe ÃkkMku rLkðkMk fheLku
hnku.25 nu hksLkT ! {wõíkkLktË Mðk{eLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e ©enrh íÞkts rLkðkMk
fheLku hÌkk. Mktíkkuyu çknw «u{ ykÃÞku. íkuÚke MðÄ{oLkwt Ãkk÷Lk fhíkk ©enrh hk{kLktË
Mðk{eLkk ykøk{LkLke «íkeûkk fhðk ÷køÞk.26
{wûkwûkwykuLku MkíMktøk{kt hnuðkLke rþ¾ðkzu÷e heík :- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! yk©{{kt hÌkk ÃkAe ©enrh íkÆLk rLk{koLkeÃkýu ðíkeo rðrðÄ
Mkuðk fhíkk hnuíkk. Ãkºkkð÷e çkLkkððk {kxu ¾k¾hkLkkt ÃkkLk ÷kðíkk. hMkkuR
Ãkfkððk {kxu Mkqfkt $Äý ÷kðíkk, Akýkt ÚkkÃkíkkt íkÚkk ðÚkký{ktÚke Aký ¼u¤wt
fhe ÷kðíkk, s¤ ¼he ÷kðíkk. hMkkuR çkLkkððk ÄkLÞ MkkV fhíkk, hMkkuRLkkt
yuXkt ðkMkýku {ktS Lkk¾íkk. yk©{{kt hnuíkk Mktíkku ðýeoykuLke Mkuðk fhíkk. Mktík
{tz¤{kt fkuR Mktík-ðýeo rçk{kh Ãkzu íkku íkuLku Ár[fh hMkkuR fhe ykÃku. hkuøkLku
Ãkkh¾e íku «{kýuLke yki»kÄe íkiÞkh fheLku ykÃku. økh{ Xtzk s¤Lke suðe sYhík
nkuÞ íku íkiÞkh fhe ykÃku, [hý [tÃke fhu, {kÚkwt Ëçkkðu, ðesýku Zku¤u rðøkuhuLke
Mkuðk ¾qçks n»koÚke fhíkk.27-28 {Lkw»Þku øk{u íkux÷k «ÞíLk fhu Aíkkt su MkËTøkwýku
«kó Lk fhe þfu íkuðk rLk{koLkeÃkýu MkkÄwLke Mkuðk fhðe ËÞk ûk{k ykrË yLktík
MkËTøkwýku ©enrh{kt òuR {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktík{tz¤Lku suðku økwÁ hk{kLktË
Mðk{e{kt MLkun níkku íkuðku ©enrh{kt MkkiLku MLkun ÚkÞku, ytíkh{kt økwÁ hk{kLktË
Mðk{eLkkt ËþoLkLke yíÞtík WíftXk Ähkðíkk yLku MkËkÞ íkeðúíkÃkÃkhkÞý SðLk
ÒUçÓ¢y¢ì ÒUçÓ¢çó¢Á¢ñEÄ¢Z çÜUç@çyÜUç@ÎÎà¢üÄ¢y¢ì J ¢Ú¢S¢¢Ä¢¢´ S¢¢¢éy¢¢´ Ó¢ ÜUH¢ Ä¢¢ïx¢SÄ¢ ÎécÜUÚ¢: J32
Ä¢¢Ä¢y¢¢ï çÃ¢Á¢¢ï ÜëUc¢´ S¢y¢: ÜïUçÓ¢hëÎ}Ï¢éÁ¢ï J ãôÚ y¢}¢ïÃ¢ ÎÎëà¢éSy¢ïÁ¢:S¢´ çÎÃÄ¢çÃ¢°íã}¢ì JJ 33
Ú¢}¢¢¢ÎSÃ¢M¢´ Ó¢ y¢}¢ïÃ¢ NçÎ ÜïUÓ¢¢ J y¢}¢ïÃ¢ SÈéUçÚy¢´ S¢y¢¢ï Ä¢¢¢ÎëC´ ÃÄ¢H¢ïÜUÄ¢¢ì JJ 34
ÒUçÓ¢¢´ NÎÄ¢ï ÎëcÅì±¢ Ã¢<¢M¢´ ÿ¢¢¢y¢Úï J y¢}¢ïÃ¢ ÎÎëà¢é: S¢y¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢ëôc¢ ¢é¢: JJ 35
¥H¢ñçÜUÜUyÃ¢ç}¢y¢´ y¢ï y¢SÄ¢ ÎëcÅì±¢ y¢}¢èEÚ}¢ì J }¢ïç¢Úïù¢ ¢ë¢¢ÅKï¢ y¢SÄ¢ y¢çmS}¢ëôy¢ Ä¢Ä¢é: JJ 36
ÜïUc¢¢ç@Îì²¢¢ÜU¢Hïù¢ Ï¢H¢yÜëUc¢ï S¢ Ä¢¢ïçÁ¢y¢}¢ì J }¢¢¢ïùÄ¢~¢ ±íÁ¢ÎëcÅì±¢ ÎêÚS¢Sy¢¢¢Ï¢¢ï¢Ä¢y¢ì JJ 37
y¢ï¢¢çy¢çÃ¢çS}¢y¢¢Sy¢ï Ó¢ y¢ySÃ¢M¢SÄ¢ ç¢pÄ¢}¢ì J ÜUy¢éZ ¢ à¢QU¢ ¢ë¢y¢ï y¢}¢S¢ïÃ¢y¢ ÎïÃ¢Ã¢y¢ì JJ 38
ÒUçÓ¢ó¢ïy¢è´ ÒUçÓ¢h¢ñçy¢æ ÒUçÓ¢mSyÄ¢¢çÎÜU¢: çRUÄ¢¢: J S¢¢pÄ¢ïü ÎÎëà¢éSy¢ï Ó¢ y¢SÄ¢ SÃ¢ïc¢¢´ S¢éÎcé ÜUÚ¢: J39
Sðíkk ©enrh Mktíkku ðýeoyku yLku íkeÚkoðkMkeykuLke ¾qçks Mkuðk fhíkk Aíkkt ÃkkuíkkLkk
Ä{oLkk rLkÞ{ku fu ¼Âõík ¼sLkLkk rLkÞ{kuLkku õÞkhuÞ íÞkøk Úkðk Ëuíkk Lkrn.29-30
nu hksLkT ! yk heíku Ãkkuíku Mkf÷ yiïÞo MktÃkÒk ¼økðkLk nkuðk Aíkkt yiïÞoLku
AwÃkkðe {Lkw»Þ[rhºkLku fhíkk ©enrh ÷kusÃkwh{kt rLkðkMk fheLku hnuíkk yLku su
heíku {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktík{tz¤Lku Ãkkuíkk{kt MLkunð]rØ Ãkk{u yuðk «fkhLkwt
ðíkoLk hk¾íkk. òufu õÞkhuf õÞkhuf Úkkuzwt ÃkkuíkkLkwt yiïÞo Ëu¾kzíkk íkÚkk {Lkw»ÞkuÚke
yMkkæÞ MkkÄwíkk yLku Ëw»fh ÞkuøkLke f¤kyku Ãký Ëu¾kzíkk.31-32
Ãkh{uïhLkk YÃk{kt ©enrhLkwt MktíkkuLku ËþoLk :-nu hksLkT !
yufktík{kt çkuMke ©ef]»ýLkwt æÞkLk fhíkk fux÷kf MktíkkuLku ÃkkuíkkLkk ÓËÞf{¤{kt
«økx ÚkÞu÷k íkusLkk Mk{qn{kt ©ef]»ýLkkt rËÔÞ rðøkún Äkhe ©enrhLkks YÃk{kt
ËþoLk Úkíkkt yLku fux÷kf MktíkkuLkk ÓËÞf{¤{kt çknkh ðýeoðu»ku ËþoLk fhu÷k
©enrhLku s ÃkkuíkkLkk ÓËÞf{¤{kt MVwhkÞ{kLk Úkíkk ËþoLk Úkíkkt níkkt. õÞkhuf
fkuR MktíkLkk ÓËÞf{¤{kt MVwhkÞ{kLk ÚkÞu÷k ðýeoðu»k ©enrhLkkt ËþoLk Úkíkkt
nkuÞ yLku y[kLkf çkÿeÃkrík LkkhkÞýÉr»kLkkt YÃk{kt ËþoLk Úkðk ÷køku, ð¤e
ûkýðkh{kt íku s ðýeoðu»k ©enrhLkkt ËþoLk ÚkkÞ. nu hksLkT ! yk «{kýu ©enrhLkwt
y÷kirff yiïÞo òuR Mktíkku ©enrhLku s MkkûkkíkT Ãkh{uïh {kLkðk ÷køÞk. Ãkhtíkw
{Lkw»ÞLkkxâLku fhíkk ¼økðkLk ©enrhLke RåAkÚke yu rËÔÞ¼kðLkwt íkuykuLku
rðM{hý Ãký ÚkR síkwt.33-36
ytíkÞko{eÃkýkLkwt yLku Þkuøkf¤kLkwt «fxLk :- nu hksLkT ! æÞkLk
fhíke ð¾íku õÞkhuf fkuR MktíkLkwt {Lk ¼økðkLk ©ef]»ýLkk MðYÃk{kt òuzâwt nkuÞ
y. 52 «Úk{ «fhý 473
Ðí¢¢¢Ä¢¢}¢Ðí|¢ïÎ¢´p à¢êÄ¢ÜïU¢ S¢ãñÃ¢ y¢¢¢ì J ÒUçÓ¢yS¢ Îà¢üÄ¢¢}¢¢S¢ Ä¢¢ïçx¢¢¢}¢ç¢ çÓ¢~¢Î¢¢ì JJ 40
»ÜñUÜU¢Xï ÒUçÓ¢¢SÄ¢ S¢}¢¢¢¢ñ Ðí¢¢¢¢Ú¢}¢ì J çÃ¢H¢ïvÄ¢ S¢¢¢Ã¢Sy¢ï y¢´ çÃ¢çÃ¢Îê Ú¢Á¢Ä¢¢ïçx¢¢}¢ì JJ 41
Ä¢¢ Ä¢¢ ÜU¢çÓ¢çyRUÄ¢¢ y¢SÄ¢ y¢¢pÄ¢¢üçÎÜU¢ ¢ë¢ ! J S¢¢ S¢¢ çÓ¢~¢¢Ã¢ãñÃ¢¢S¢ègécÜUÚyÃ¢¢ó¢ë¢¢´ |¢éçÃ¢ JJ 42
¥H¢ñçÜUÜUçRUÄ¢¢ïùÄ¢ïÃ¢´ S¢ S¢¢¢éx¢é¢}¢¢ç¢y¢: J Î¢S¢Ã¢yS¢¢¢éS¢ïÃ¢¢Ä¢¢}¢Ã¢y¢üy¢ S¢y¢¢´ çÐíÄ¢: JJ 43
S¢}¢¢x¢y¢¢¢ó¢S¢~¢ï y¢~¢ S¢¢ïù|Ä¢¢x¢y¢¢¢ç¢ J y¢¢ÎèçS¢y¢Î¢¢ï¢ y¢¢üÄ¢¢}¢¢S¢ S¢Ã¢üà¢: JJ 44
y¢¢¢y¢ ¥¢S¢¢ÚS¢ã¢ï çã}¢y¢¢ñü ¢¢¢: çS¢çy¢: ¢@y¢¢¢ ç¢Î¢Í¢ï J
Ã¢S¢´p y¢~¢¢ï°íy¢¢¢: S¢ §y¢´ çÃ¢S}¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢¢çSÃ¢¢Sy¢¢¢ì JJ 45 JJ
Ú¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢ç}¢x¢éLyÃ¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ çm¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 52 JJ
-------------------------------
Lku ÃkqðoðkMkLkkLkk çk¤u Ríkh ÃkËkÚko{kt Ëkux {qfu íÞkhu íkuLkkÚke ½ýk Ëqh çkuXu÷k
¼økðkLk ©enrh íkuLku òýe æÞkLkÃkhkÞý MkkÄwLku çkkuÄ ykÃkíkk fu, nu MkkÄw
{nkhks ! ík{kÁt {Lk ¼økðkLkLku Akuze çkesu ¼xfe økÞwt Au. {kxu yk heíku íkuLku
ÃkfzeLku {qík{kt òuzku. yk «{kýu íku{Lku þe¾ ykÃkíkk.37 nu hksLkT ! íkuLkkÚke
yríkþÞ rðM{Þ Ãkk{u÷k Mktíkku ©enrhLkk MðYÃkLkku rLkùÞ fhðk Mk{Úko Úkíkk
Lkrn fu yk fkuý nþu ? íkuÚke ©enrhLke íkuyku ËuðLke ÃkuXu Mkuðk fhíkk.38 íku Mktíkku
¼økðkLk ©enrhLke õÞkhuf Lkuíke, õÞkhuf Äkiíke yLku õÞkhuf çkMíke ykrË yLkuf
Þkuøkr¢ÞkykuLkkt ËþoLk ykùÞoÃkqðof fhíkk, su r¢Þkyku ÃkkuíkkLkkÚke MkkÄðe ½ýe
Ëw»fh níke.39 íku{ s ¼økðkLk ©enrh ÞkuøkeykuLku Ãký ykùÞo WÃkòðu íkuðk
Mkns Mk{krÄLkk ÷ûkýðk¤k þqLÞf Lkk{Lkk «kýkÞk{u Mkrník Ãkqhf, hu[f yLku
fw¼
t f ykrË yLkuf «kýkÞk{Lkk «fkhku fheLku MktíkkuLku Ëu¾kzíkk.40 õÞkhuf ©enrh
Mk{krÄ ÷økkðíkk íÞkhu fkuR yuf ytøk{kt «kýLke Äkhýk fhíkk. íku «kýÄkhýkLke
f¤k òuRLku Mktíkku ©enrhLku yk fkuR {kuxk hksÞkuøke Au yu «{kýu Lk¬e {kLkíkk.41
nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhLke íkÃkùÞkorËf su su r¢Þkyku níke íku Mkðuo
Ãk]ÚðeÃkhLkk {Lkw»ÞkuLku fhðe Ëw»fh nkuðkÚke Mkðuo MktíkkuLku yíÞtík ykùÞo WÃkòðíke
níke.42 yk «{kýu ©enrhLke Mkðuo r¢Þk y÷kirff níke Aíkkt Ãkkuíku MkkÄwøkwýu MktÃkÒk
ÚkR MktíkkuLkk r«ÞÃkkºk ÚkR ËkMkLke {kVf MktíkkuLke Mkuðk fhíkk hnuíkk.43 yux÷wt s
Lkrn yÒkMkºk{kt fkuR yÇÞkøkíkku ykðu íkuLku Ãký íku{Lke RåAk yLkwMkkh yÒkËkLk
JJ ç~¢¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ã¢S¢y¢Sy¢SÄ¢ Ú¢Á¢ïÎí! y¢~¢ S¢}¢ÇHï ãÚï: J }¢¢S¢¢pñ~¢¢ï ÃÄ¢y¢èy¢¢ïùç¢ ¢¢x¢¢ySÃ¢¢}¢è y¢é y¢~¢ S¢: JJ 1
y¢Î¢çy¢çÓ¢y¢Ä¢¢çSÃ¢ó¢Sy¢çgÎë ÿ ¢¢Ny¢¢y¢Ú: J x¢y¢é ´ |¢é Á ¢X¢x¢Ú´ ãçÚÚñ Ó Àçó¢Ú¢à¢Ã¢y¢ì JJ 2
¥yÄ¢éyÜUÆSy¢y¢Sy¢SÄ¢ Îà¢ü¢¢¢Z S¢ Ã¢<¢Ú¢Åì J }¢éô¢ S¢Î°íx¢Ä¢´ y¢´ Ðí¢}Ä¢ïÎ´ Ã¢Ó¢¢ïù¾íÃ¢èy¢ì JJ 3
ÜU¢´ ¢¢Ä¢¢çy¢ ¢: SÃ¢¢}¢è ¢éÚïùçS}¢|¢QUÃ¢yS¢H: J yÃ¢yÜëUy¢¢ }¢¢S¢}¢Ä¢¢üÎ¢ ÃÄ¢çy¢RU¢y¢¢ }¢ã¢}¢é¢ï ! JJ4
fhe íkuykuLku Mktíkku»k Ãk{kze hkS fhíkk.44 nu hksLkT ! ð»kkoÉíkw{kt ©enrh {u½Lke
Äkhk MknLk fhíkk. rþÞk¤k{kt s¤{kt çkuMkíkk yLku WLkk¤k{kt Ãkt[Äqýe íkkÃkíkk.
yk «{kýu íkeðú íkÃkùÞko fhíkk ©enrh Mktík{tz¤{kt hne {wõíkkLktË Mðk{e ykrË
Mkki MktíkkuLku ykùÞo WÃkòðíkk níkk.45
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt hk{kLkt Ë
Mðk{eLkk økwÁÃkýkLkwt rLkÁÃký fÞwO yLku Úkkuzwt Úkkuzwt yiïÞo Ëu¾kzðkLke
MkkÚku Ãký ËkMkÃkýu MktíkkuLke Mkuðk ©enrh fhe hÌkk Au íkuLkwt rLkYÃký
fÞwO yu Lkk{u çkkðLk{ku yæÞkÞ. 52
--------------------------------
yæÞkÞ - 53
økwÁ hk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLk {kxu yÄehk ÚkÞu÷k
©enrh.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksuLÿ ! ¼økðkLk ©enrh ÷kusÃkwh{kt MktíkkuLkk
{tz¤{kt rLkðkMk fheLku hnuíkk níkk. hk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLkLke «íkeûkk{kt
[iºk{kMk Ãký ÔÞíkeík ÚkÞku, Aíkkt Ãký Mðk{eLkwt ÷kusÃkwh{kt þw¼ ykøk{Lk ÚkÞwt
Lkrn.1 íkuÚke ©enrh yríkþÞ ®[íkkíkwh ÚkÞk yLku ¾uË fhðk ÷køÞk. Mðk{eLkkt
ËþoLkLke íkeðú RåAkÚke íkuLkwt ytíkh ¾U[kðk ÷køÞwt. nðu rLkhkþ ÚkÞu÷k ©enrhyu
¼wsLkøkh sðkLke RåAk fhe.2 ÃkAe ËþoLkLke yrík WíftXkðk¤k ÚkÞu÷k ðýeohks
©enrh Mktíkku{kt yøkúuMkh Mktík ©e {wõík{wrLkLku «ýk{ fhe rðLktíkeÃkqðof fnuðk
÷køÞk.3 nu {nk{wrLk ! ¼õíkðíMk÷ hk{kLktË Mðk{e ynª ÷kusÃkwh{kt nsw MkwÄe
y. 53 «Úk{ «fhý 475
Ðíçy¢Ï¢¢¢ï |¢Ã¢çy¢ ôÜU }¢}¢¢ÎëC´ y¢Î¢x¢}¢ï J ¥Ä¢¢¢ S¢ ÜU¢´ ¢ïÄ¢¢ySÃ¢y¢~¢¢ï Á¢x¢y¢¢´ x¢éL: JJ 5
¥ã}¢ïÃ¢ x¢ç}¢cÄ¢¢ç}¢ }¢é¢ï ! y¢çó¢ÜUc¢¢ù¢é¢¢ J ¥¢¿¢¢ ÐíÎèÄ¢y¢¢´ }¢s´ x¢y¢é´ |¢éÁ¢x¢¢¢¢}¢ì JJ 6
§çy¢ y¢m¢vÄ¢}¢¢ÜUÄ¢ü y¢´ y¢é x¢y¢é´ S¢}¢ély¢}¢ì J S¢m¢vÄ¢ñ: Ðíè¢Ä¢Ðí¢ã }¢éQU¢¢Î}¢éç¢: S¢é¢è: JJ 7
Ã¢ñà¢¢w¢SÄ¢¢çS¢y¢ï ¢ÿ¢ï ¢èSÃ¢¢}¢è S¢ y¢é ç¢çpy¢}¢ì J ¥¢x¢ç}¢cÄ¢çy¢ y¢sïüÃ¢ yÃ¢´ ÜéUÄ¢¢üSy¢SÄ¢ Îà¢ü¢}¢ì JJ 8
y¢¢:ÜëUà¢èÜëUy¢¢Xï¢ yÃ¢Ä¢¢ x¢y¢é´ ¢ S¢¢}Ðíy¢}¢ì J à¢vÄ¢´ y¢¢çSÃ¢ÐíÃ¢Ú! y¢y¢¢ïù~¢ SÃ¢S¢}¢¢Ã¢S¢ JJ 9
§y¢¢ï ÎêÚï ¢éÚè S¢¢çSy¢ }¢Ä¢ï Ó¢¢SyÄ¢çÏ¢w¢¢çÇÜU¢ J }¢ãy¢è çÃ¢c¢}¢¢ï¢¢Ú¢ Ã¢S¢ S¢}¢ÇHïù~¢ y¢y¢ì JJ 10
¥¢é¢¢ yÃ¢yS¢éÃ¢ë¢¢y¢¢´ çHçw¢yÃ¢¢ ¢ç~¢ÜU¢}¢ã}¢ì J SÃ¢¢ç}¢¢ï Ðíïc¢çÄ¢cÄ¢¢ç}¢ w¢ïÎ´ çÜU@¢ }¢¢ ÜëU¢¢: J11
y¢Îé¢Ú¢¢éM¢¢ Ó¢ yÃ¢Ä¢¢ x¢çy¢çÃ¢Ó¢¢Ú¢¢ J ÜU¢Ä¢¢ü }¢çy¢}¢y¢¢´ ¢ïcÆ ! yÃ¢çÚy¢¢ï }¢¢ |¢Ã¢¢¢é¢¢ JJ 12
çÃ¢¢¢ y¢Î¢¿¢¢´ y¢y¢¢Eïü x¢}¢¢ï y¢é y¢Ã¢¢¢Í¢ ! J ¥|¢èCS¢éw¢Î´ ¢ñÃ¢ |¢çÃ¢y¢ïyÄ¢l }¢¢ ±í JJ 13
fu{ ÃkÄkÞko Lkrn ? yLku ík{u ykÃku÷ku çku ºký {kMkLkku ðkÞËku íkku õÞkhLkkuÞ «Mkkh
ÚkR [qõÞku Au.4
Mðk{eLkk ykøk{Lk{kt {kÁt «khçÄ yðhkuÄYÃk Úkíkwt nkuÞ íku{ {Lku ÷køku
Au. Lkrníkh søkíkLkk økwÁ yLku MðíktºkÃkýu rð[híkk Mðk{e fu{ Lk ykðe þfu ?5
nu {wrLk yíÞkhu nwt íkuLke Mk{eÃku ¼ws sRþ. ík{u {Lku ¼wsLkøkh sðkLke yk¿kk
ykÃkku.6 nu hksLkT ! yk «{kýu ðýeohksLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e ¼wsLkøkh sðk íkíÃkh
ÚkÞu÷k ðýeoLku çkwrØ{kLk {wõíkkLktË Mðk{e ÞÚkkÚko MkËTð[LkkuÚke Mktíkku»k Ãk{kzíkk
fnuðk ÷køÞk.7 nu ðýeohks ! økwÁ hk{kLktË Mðk{e ðiþk¾ {rnLkkLkk þwõ÷
Ãkûk{kt sYh ÃkÄkhðkLkk Au. íÞkhu ík{u Mðk{eLkwt rLkùÞ ËþoLk fhòu.8 nu
íkÃkMðe©uc ! íkÃkùÞkoÚke ík{kÁt þheh yríkþÞ f]þ ÚkÞwt nkuðkÚke ík{khkÚke
[k÷e þfkþu Lkrn. íkuÚke ynª s Mkw¾uÚke hnku, Wíkkð¤k Lk Úkkyku.9
nu ðýeo ! ¼wsLkøkh ynªÚke ½ýwt Ëqh Au. yux÷wt s Lkrn ðå[u Ãkkh Lk
fhe þfkÞ íkuðe Mk{wÿLke {kuxe ¾kze ykðu Au. íkuÚke ynª s MktíkkuLkk {tz¤{kt
Mkw¾uÚke hnku.10 nwt yíÞkhu s ík{kÁt MkËTð]¥kktík ÷¾eLku Mðk{e WÃkh Ãkrºkfk
{kuf÷wt Awt. ík{u shkÞ ®[íkk Lk fhku.11 nu {nk{uÄkðe ðýeo ! Mðk{eLkku «íÞw¥kh
ykðu ÃkAeÚke s íÞkt sðkLke rð[khýk fhòu. Ãkhtíkw yíÞkhu Wíkkð¤k Lk Úkkyku.12
nu rLk»ÃkkÃk ðýeo ! Mðk{eLke yk¿kk rðLkk ík{u òu íku{Lke Mk{eÃku sþku íkku ík{Lku
RÂåAík Mkw¾ «kó Lknª ÚkkÞ. íkuÚke yíÞkhu Lk sþku.13 yk «{kýu {wõíkkLktË
Mðk{eyu ykïkMkLk ykÃÞwt íkuÚke ðýeohkxT ©enrh íÞkts hkufkÞk. íÞkhÃkAe yufktík
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢}¢¢E¢çS¢y¢Sy¢ï¢ S¢¢ïùÃ¢S¢¢~¢ Ã¢<¢Ú¢Åì J }¢éQU¢¢Î¢ïùçH¶y¢~¢è}¢é¢çÃ¢àÄ¢ Úã: S¢Hï JJ 14
SÃ¢çSy¢ ¢è}¢Î¢ïÜUS¢eé¢x¢¢ñ<¢yÄ¢´ }¢ã¢çS¢çhç|¢¢¢ü¢¢à¢çQUç|¢ÚÄ¢é¢¢ç¢y¢¢Î´ S¢jQUHÿ¢ñ¢éüy¢}¢ì JJ
SÃ¢ïÓÀ¢çÃ¢cÜëUy¢}¢¢¢éc¢¢ÜëUçy¢}¢ã´ ¢è SÃ¢¢ç}¢¢´ S¢eéL´}¢éQU¢¢Î}¢éç¢|¢éüÁ¢X¢x¢Ú¢¢Î´ ¢}¢¢}¢èEÚ}¢ì J 15
¥~¢ yÃ¢yÜëU¢Ä¢ñÃ¢ H¢ïÁ¢¢x¢Úï ¢SyÃ¢y¢Î¢ÏÁ¢¢y}¢¢¢´ |¢QU¢¢¢´ Ã¢çÚÃ¢<y¢S¢¢ñwÄ¢}¢¢ y¢ÌïwÄ¢´ Ó¢ Ä¢¢ñc}¢¢ÜUÜU}¢ì J
¥¢¿¢¢Ä¢¢´ y¢Ã¢ S¢Ã¢ü »Ã¢ çã Ã¢Ä¢´ Ã¢y¢¢ü}¢ãïù~¢ Ðí|¢¢ï ! ¢~¢Ðíïc¢¢ÜU¢Ú¢´ |¢Ã¢çy¢ Ä¢¢ÓÀîÃÄ¢}¢ïÃ¢¢ÎÚ¢y¢ì J16
¥~¢ ÜUp¢ }¢ã¢}¢éç¢Ã¢Ä¢ü: S¢Xy¢¢ïùçSy¢ w¢Hé ÜU¢ïS¢HÎïà¢¢y¢ì J
Ã¢y¢ü y ¢ï ¢}¢ç¢S¢y¢y¢Îï ã ¢ï }¢ê < y¢}¢¢¢ §Ã¢¢ï ¢}¢ÜU¢çy¢: JJ 17
¢èHÜUÆ §çy¢ S¢ Ðíç¢y¢¢wÄ¢¢ï ¢èHÜUÆS¢}¢|¢êçÚçÃ¢ÚçQU: J
¢èHÜUÆS¢w¢Ã¢yS¢ÜUH¢Ä¢¢ï ü ¢èHÜUÆçÚ¢é Î ¢ü ã Úï ÿ ¢: JJ 18
MÚk¤{kt çkuMkeLku {wõíkkLktË Mðk{eyu Ãkrºkfk ÷¾ðkLke þw¼ þYykík fhe.14

{wõíkkLktË Mðk{eLkku Ãkºk :- MðÂMík©e þw¼ MÚkkLk ¼wsLkøkh
rLkðkMke MkËTøkwÁ Mk{Úko ©ehk{kLktË Mðk{e, ykÃkLkk ©e[hýku{kt rþ»Þ
{wõíkkLktËLkk Mkküktøk «ýk{. fkhý fu ykÃkLkk [hý f{¤Lkwt þkMkt{ík yLkuf
MkËTøkwýkuLkk Mk{qnku íkÚkk MkËTøkwýÄkhe Mktíkku íkÚkk yrý{krËf yü rMkrØyku íkÚkk
çk÷, yiïÞkorË yLkuf þÂõíkyku íkÚkk yufktríkf ÷k¾ku ¼køkðík¼õíkku rLkíÞu MkuðLk
fhu Au, yLku ðtËLk fhu Au. ykðk {rn{kðk¤k ykÃk©e RüËuðLkkhkÞýLkk
MktfÕÃkÚke yk Ãk]ÚðeÃkh «økx ÚkRLku MkËTøkwÁÃkýu MkkiLku WÃkËuþ ykÃkíkk ¼wsLkøkhLkk
¼õíksLkkuLku ¾qçks ykLktË WÃkòðe hÌkk Aku.15 nu «¼w ! yºk ÷kusÃkwh{kt
ykÃkLkkt [hýf{¤{kt {Lk hk¾eLku hnu÷k y{u Mkki Mktíkku ¼õíkkuLku ykÃkLke f]ÃkkÚke
fwþ¤íkk ðíkuo Au, ík{khe fwþ¤íkkLkk Mk{k[kh y{Lku ÷¾e sýkðþku. y{u Mkki
Mktíkku ¼õíkku ykÃkLke yk¿kk{kt ¾qçks ykLktËÚke ðíkeoyu Aeyu. çkeswt yk Ãkºk
÷¾ðkLkwt fkhý ík{khe ÃkkMku rLkðuËLk fÁt Awt íkuLku ík{u ykËhÃkqðof Mkkt¼¤òu.16
ynª ÷kusÃkwh{kt W¥kh fkiþ÷ËuþÚke fkuR yuf ©uc {nk{wrLk nrhRåAkyu ÃkÄkÞko
Au. íku{Lkk þheh{kt LkkzeykuLkwt MÃkü ËþoLk ÚkkÞ Au. íkuÚke òýu {qík{kLk íkÃk s
yu ðýeoLkwt YÃk ÄheLku ynª ykÔÞwt nkuÞ Lku þwt ? yuðe ykFkËfkhe W¥k{ íku{Lkk
þhehLke ¢ktrík Au.17 íku Lke÷ftX yuðk Lkk{u rðÏÞkík Au. Lke÷ftX {nkËuð suðk
ðihkøÞðkLk Au. Lke÷ftX yuðk {kuhLkk r{ºk {u½ suðk MknwLkk Mkw¾Äk{ Au, yLku íku
y. 53 «Úk{ «fhý 477
Ã¢<¢Ã¢ï c ¢¢Ú »c¢ }¢ã¢y}¢¢ ¾í r ¢M¢S¢y¢y¢çS¢çy¢}¢¢#: J
ç¢<¢}¢ï c ¢¢Ä¢¢: çS¢Úx¢¢~¢¢ï ç¢c¢çÚ°í ã ©Î¢Ú}¢çy¢p JJ 19
Ðí ¢ # »c¢ Ó¢ çÜUà¢¢ï Ú Ã¢Ä¢¢ï y¢´ ¢é Ä¢y¢è¢ü ¢çÚà¢èH¢Îÿ¢: J
S¢ê ÿ }¢Ã¢RUHÍ¢é } ¢Té H Üï U à¢: S¢CÜU¢ï } ¢H}¢¢¢ï ã ÚÃ¢¢vÓ¢ JJ 20
ñ ¢x¢¢}¢ç¢ S¢¢ï É é } ¢à¢QU¢ï }¢¢¢}¢yS¢ÚçÃ¢Ã¢<Á¢y¢çÓ¢¢: J
¢ S¢ë ã ¢´ NçÎ y¢é ÜUSÄ¢çÓ¢Îï c ¢ Üë U c¢}¢ï Ü U}¢¢ã¢Ä¢ ÜUÚ¢ï ç y¢ JJ 21
Á¢è¢üÃ¢ËÜUH}¢ëx¢¢çÁ¢¢Ã¢¢S¢¢ }¢¢çHÜU¢ÜUÚ «Á¢éçRUÄ¢ »c¢: J
çà¢ÿ¢Ä¢ó¢ç¢ }¢é¢è}¢éç¢¢}¢¢ü¢ì çà¢cÄ¢y¢¢´ |¢Á¢çy¢ ¢¢ïù~¢ }¢é¢è¢¢}¢ì JJ 22
çÜUç@Îó¢}¢ÚS¢´ Ò Ó¢ |¢éæQUï Ò ¢ç¢ çÜU@¢ ÈUH´ Ó¢ ÎH´ Ã¢¢ J
¢èÚ}¢¢~¢}¢ç¢ Ó¢ ÒUÓ¢ ¢èyÃ¢¢ Ã¢y¢ü y ¢ï ÒUÓ¢¢ Ã¢¢Ä¢é } ¢çà¢yÃ¢¢ JJ 23
|¢ñ ÿ ¢|¢é P Uçy¢çÓ¢Îï c ¢ çÎ¢¢ç¢ ÒU¢ç¢ ÜU<ãÓ¢ÎÄ¢¢çÓ¢Ã¢ë ç ¢: J
¢QU|¢é v ÒUÓ¢ y¢ë y ¢èÄ¢çÎ¢¢à¢è Îé p Ú´ Ó¢Úçy¢ ÜU}¢ü }¢¢é c Ä¢ñ : JJ 24
ËþoLk {kºkÚke Lke÷ftX {nkËuðLkk þºkw fk{ËuðLkk økðoLku Ãký nhLkkhk ~Þk{MkwËt h
Au.18 íkuýu ðýeoLkku ðu»k Äkhý fÞkuo Au. íku fkuR {kuxk ÃkwÁ»k nkuÞ íku{ sýkÞ Au.
ÃkkuíkkLkk MðYÃkLke çkúñÂMÚkrík{kt íku MkËkÞ ÂMÚkh hnu Au. rLkLk{u»kárü hk¾u Au.
yu{Lkkt ytøkku{kt õÞktÞ [t[¤íkk sýkíke LkÚke, íku fkuR ÃkËkÚkoLkku Mktøkún fhíkk LkÚke
yLku çknw WËkhçkwrØðk¤k Au.19
íku rfþkuhyðMÚkkLku Wíkhe ðeMk{k ð»koLke ÞwðkLk yðMÚkk{kt «ðu~Þk Au.
[íkwh íku ðýeoyu ÃkwÛÞfkhe Ãkrðºk Ãkw÷nk©{krË íkeÚkkuoLkwt MkuðLk fÞwO Au. íku{Lkk
{Míkf WÃkh Mkqû{ ðktfrzÞk¤k Íeýk yLku {tsw÷ fuþ çknw þku¼u Au. íku MÃkü
yLku {Lkkunh ðkýe çkku÷u Au.20 eLke øktÄ{kºkLku íku MknLk fhe þfíkk LkÚke.
íku{Lkwt {Lk {kLk yLku {íMkhÚke hrník Au. íku yuf ¼økðkLk f]»ý rMkðkÞLkk fkuR
Ãký ÃkËkÚkoLke ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt MÃk]nk fhíkk LkÚke.21
íku ytøk WÃkh õÞkhuf Sýo ðÕf÷ yLku õÞkhuf {]øk[{oLku Äkhý fhu
Au. nkÚk{kt íkw÷MkeLke {k¤k sÃk {kxu y¾tz Äkhe hk¾u Au. Mð¼kðu yíÞtík
Mkh¤ Au, ynª ÷kusÃkwh{kt Mkðuo MktíkkuLku MktíkkuLkk Ä{kuoLkwt økwÁLke su{ rþûký ykÃku
Au. Aíkkt Mkðuo MktíkkuLkk rþ»Þ ÚkRLku hÌkk Au.22 õÞkhuf hMku hrník Úkkuzk yÒkLkku
yknkh fhu Au, íkku õÞkhuf V¤ fu Ë¤Lkku yknkh fhu Au. õÞkhuf {kºk s¤ÃkkLk
fheLku hnu Au. yLku õÞkhuf {kºk ðkÞw¼ûký fheLku rËðMk ðeíkkðu Au.23 fkuR
¥SÄ¢ Ã¢¢S¢ «y¢éc¢é Îíé}¢}¢êHï c¢ÅìSÃ¢ç¢ {íéÃ¢}¢|¢èCy¢Ú¢ïùçSy¢ J
»c¢ S¢¢ñ ¢Ã¢S¢ôy¢ y¢é ç¢Á¢¢y¢Ã¢ï ü ç ¢ Ï¢çÎ|¢Ã¢¢ï ¢ S¢}¢¢¢¢}¢ì JJ 25
°íèc}¢ »c¢ ©L¢¢ùçxÝç¢c¢ïÃ¢è S¢çÇHï SÃ¢ç¢çy¢ Ó¢¢}Ï¢éÎÜU¢Hï J
à¢ñ ç à¢Úï çà¢çà¢Úy¢¢ï Ä ¢ç¢Ã¢¢S¢è à¢¢ï c ¢Ä¢yÄ¢çÃ¢Úy¢´ ç¢Á¢Îï ã }¢ì JJ 26
Ï¢¢H¶ïH ©çÓ¢y¢´ ÒU Ã¢Ä¢¢ï Ã¢¢ ÎéHü|¢¢ Ò Ó¢ S¢éçS¢hÎà¢¢ Ã¢¢ J
Ã¢èÿ² y¢ÎìmÄ¢}¢ç¢ {íéÃ¢}¢çS}¢S¢´à¢Ä¢¢ Ï¢ãéçÃ¢¢¢ çã |¢Ã¢çy¢ JJ 27
¥SÄ¢ ç¢}¢ü H y¢¢¢ï } ¢Ä¢¢¢ç}Ý sS}¢Îé ° í y ¢¢S¢¢´ LÓ¢Ä¢Sy¢é J
ÃÄ¢¢ï } ¢}¢Ä¢x¢y¢|¢¢SÜUÚÎè#¢ñ Îè¢ÜU¢çy¢S¢}¢y¢¢}¢é ¢Ä¢¢çy¢ JJ 28
Ã¢ïç¢ Ä¢: S¢ÜUHÄ¢¢ïx¢ÜUH¢ Ã¢¢ S¢¢ïùç¢ çà¢cÄ¢¢ÎÃ¢è´ |¢Á¢y¢ïùSÄ¢ J
ÜU¢ñà¢H´ çÜU}¢ç¢ ÜU¢ïùç¢ ¢Ú¢ïùS}¢ñ ¢ñÃ¢ Îà¢üçÄ¢y¢é}¢¢y}¢¢ §üCï JJ 29
à¢¢Á¢¢HÜU}¢¢ï ¢ çÜUÄ¢m¢ S¢eé Ú ¢ï Ú ç¢x¢y¢´ |¢Ã¢y¢èçy¢ J
ç¢pÄ¢´ y¢é çÃ¢Î¢èy¢ ¢é}¢¢¢ì Ä¢: S¢¢ïù~¢ ÜUp¢ ¢ |¢¢çy¢ ¢éÚï Ã¢ñ JJ 30
Mk{Þu íkku çknw rËðMk MkwÄe r¼ûkk{kt fktR {¤u íkuLkkÚke SðLk rLkðkon fhu Au. íkku
õÞkhuf {køÞk rðLkk su fktR {¤u íkuLkkÚke rLkðkon fhu Au. õÞkhuf {kºk hkºke¼kusLk
fhu Au. yLku õÞkhuf ºký ºký rËðMk ÃkAe ¼kusLk fhe rËðMkku rLkøko{Lk fhu Au.
yk heíku {Lkw»ÞkuÚke Lk ÚkR þfu íkuðwt Ëw»fh íkÃk fhu Au.24
yk ðýeoLku Ayu Éíkw{kt ðLk{kt ð]ûkLke[u ðMkðwt yríkþÞ Ônk÷wt ÷køku Au.
yLku hks{nu÷{kt ðMkðwt íkuLku fkhkøk]n suðwt ÷køku Au.25 íku WLkk¤kLkk Mk{Þ{kt
Mktøkðfk¤Úke ykht¼e çkÃkkuhÃkAeLkk Mk{Þ MkwÄe [khu çkksw yÂøLk yLku WÃkh
Ä¾íkku MkqÞo yu{ Ãkt[kÂøLkLkwt MkuðLk fhu Au. ð»kko Éíkw{kt íku çknkh ðurËfk WÃkh
þÞLk fhu Au. yLku rþÞk¤k{kt Xtzk s¤{kt çkuMku Au. yk «{kýu yrðhík ÃkkuíkkLkkt
þhehLkwt Ë{Lk fÞko fhu Au.26
çkk÷r¢zkLku Wr[ík yk ðýeoLke W{h õÞkt ? yLku Ëw÷o¼ yuðe yuLke
rMkØËþk õÞkt ? yk çku ÂMÚkríkLke íkw÷Lkk fhíkkt {khk {Lk{kt yLkuf «fkhLkk
MktþÞ WËT¼ðu Au.27 yk ðýeoLke rðþwØ íkÃkku{Þ íkusLke fktríkLke ykøk¤ y{khk
íkÃkLke fktrík MkqÞoLke fktrík ykøk¤ Ëeðk suðe ¼kMku Au.28 Mkf÷ Þkuøkf¤kLku
òýLkkhk ÞkuøkeÃkwÁ»kku Ãký yk Lke÷ftX ðýeoLke ykøk¤ nkÚk òuze íkuLkk rþ»Þ
ÚkRLku hnu Au. ðÄw þwt fnwt, MkktÏÞ¿kkLk ykrË Mkf÷ f¤kLku òýLkkhk fkuR Ãký
þkðu¥kk ÃkwÁ»kku yk ðýeo ykøk¤ ÃkkuíkkLkwt fkiþÕÞ «økx fhðk Mk{Úko Úkíkk LkÚke.29
y. 53 «Úk{ «fhý 479
ÐÔA¢}¢Ë¢}¢ç¢ ÜéUÃ¢üçy¢ Ó¢¢çS}¢ÜéUçÆy¢¢ §Ã¢ ç¢Ä¢¢ï çÃ¢Îéc¢¢´ Ã¢ñ J
ÿ¢è¢y¢Üü U y¢y¢Ä¢: Ðí ç y¢Ã¢¢Îï à¢ê Ä¢|¢¢Ã¢}¢é ¢Ä¢¢çy¢ S¢|¢¢Ä¢¢}¢ì JJ 31
S¢´à¢Ä¢´ ÜU}¢ç¢ à¢¢çÃ¢Î¢ç¢ ¢ëC »Ã¢ Û¢çÅçy¢ yÃ¢ç}¢Ã¢ñc¢: J
Ä¢é ç QUÄ¢é x Ï¢ãé ç Ã¢¢¢ï ¢ÚÎ¢¢ñ Ú ï Ã ¢ ôÜU Ðí | ¢é ç Úçy¢ Ðí ç Ã¢y¢vÄ¢ü : JJ 32
Ä¢¢¢}¢¢çS¢y¢Ã¢y¢¢´ Ó¢ }¢é¢è¢¢´ S¢éçS¢Ú¢S¢¢ÎëÉçS¢çy¢|¢¢Á¢¢}¢ì J
}¢¢¢S¢´ Ï¢çãçÚy¢: ÒU Ó¢ ç¢Ä¢ü m ï Ä¢S¢¢çÃ¢Ã¢ ç¢Á¢¢y¢ÚS¢¢ÿ¢è JJ 33
y¢èÿ¢Îé Á ¢ü ¢Ã¢Ó¢:à¢ÚÃ¢ë Îñ < |¢ly¢ï ¢ NÎÄ¢´ çÜUH Ó¢¢SÄ¢ J
S¢´ Ã ¢ë y ¢´ Îë É y¢Úÿ¢}¢Ä¢¢ y¢mí S ¢¢ÚS¢}¢y¢¢}¢é ¢Ä¢¢çy¢ JJ 34
¥Ä¢Îé : w¢HÃ¢Îà¢ü ¢}¢¢~¢¢¢yÿ¢¢ï Îí Ã ¢y¢ »Ã¢ NÎ¢ï ù SÄ¢ J
}¢¢Îü Ã ¢SÄ¢ ÜUç¢ÜU¢ çÜU}¢é Hï | ¢ï ¢kÜU¢ï à ¢¢Ã¢¢èy¢çà¢Úèc¢ñ : JJ 35
S¢¢¢éy¢¢ y¢é ç¢çw¢H¢ ç¢Á¢ÎëCK¢ Ã¢èÿÄ¢y¢ï }¢éç¢Ã¢Úïù~¢ Ä¢¢¢ Ã¢ñ J
¢ ¢éy¢¢ w¢Hé y¢¢¢ ÒUÓ¢¢c¢¢ñü yÃ¢¢´ çÃ¢ã¢Ä¢ Á¢¢y¢¢x¢éL}¢ïÜU}¢ì JJ 36
MkËTøkwÁ Úkfe íku{ýu fkuý òýu fux÷kt MkíþkLkku yÇÞkMk fÞkuo Au ? íkuLkku rLkýoÞ
fhðk yk ÷kusÃkwh{kt y{khkÚke fkuR Ãký ÃkwÁ»k Mk{Úko sýkíkku LkÚke.30
yk ðýeo yÕÃk yuðku fkuR «& fhu Au íÞkhu íkuLkku W¥kh Ëuðk{kt rðîkLkkuLke
çkwrØ fwtrXík ÚkR òÞ Au. íkuLkk íkfkuoLke ò¤ rðhk{ Ãkk{e òÞ Au, yLku Mk¼k Ãký
MkqLk{qLk ÚkR òÞ Au.31 yLku çkeS çkksw Mkf¤ þkMºkLkk ðu¥kk rðîkLkkuLkku fkuR
Ãký òíkLkku MktþÞ nkuÞ, ÃkqAíkktLke MkkÚku ykÃkLke su{ s çknw «fkhLkk ÞwÂõíkÞwõík
W¥khku ykÃke íkífk¤ þ{kðu Au. íÞkhu òýu yk «íÞûk Ãkh{kí{k nkuÞ yuðku
y{Lku ¼kMk ÚkkÞ Au.32 yíÞtík ÂMÚkh ykMkLku yufkøkú r[¥kuÚke æÞkLk{kt çkuXu÷k
y{khk Mkðuo {wrLkykuLkkt {Lk òu ©ef]»ý ¼økðkLkLkk æÞkLkLku Akuze çknkhLkk
ÃkËkÚko{kt õÞktÞ Ëkux {qfu íkku yk ðýeo y{khkt ytíkhLkk òýu Mkkûke nkuÞ íku{
òýe òÞ Au.33 yk ðýeoLkwt ÓËÞ ËwsoLkLkkt íke¾kt ð[Lk çkkýkuÚke Ãký õÞkhuÞ
ÔÞÚkk Ãkk{íkwt LkÚke. fkhý fu yríkþÞ áZ ûk{kYÃke Zk÷Úke hûkkÞu÷wt íkuLkwt ÓËÞ
ð@Mkkh suðwt {sçkqík ÚkR økÞwt Au.34 ykx÷wt fXý ÓËÞ nkuðk Aíkkt yLÞLkwt
yÕÃk Ãký Ëw:¾ òuðk {kºkÚke íku s ûkýu yíÞtík ÿðe¼qík ÚkÞu÷k íku{Lkk ÓËÞLke
fku{¤íkkLkku yuf {kºk ytþÃký f{¤Lkk fku{¤ íktíkwLku, {k¾ýLku yLku MkhMkðLkk
Vq÷Lke fku{¤íkkLku þh{kðu Au.35
»y¢ÎèÄ¢Ó¢çÚy¢´ ç¢çw¢H´ Ã¢ñ Ã¢èÿÄ¢ Ó¢ïy¢çS¢ }¢}¢ïyÄ¢ç¢ |¢¢çy¢ J
¥S}¢ÎèÄ¢}¢çy¢Î¢ÉKü ¢Úèÿ¢¢´ ÜUy¢é ü } ¢¢x¢y¢ §ã¢çSy¢ |¢Ã¢¢çÜU}¢ì JJ 37
Îà¢ü¢¢ïyS¢éÜU}¢¢¢Sy¢Ã¢Ó¢¢S¢¢Ã¢ély¢¢ïùç¢ S¢ }¢Ä¢¢ ç¢çc¢c¢ï¢ï J
Ðíïc¢Ä¢ïÄ¢ y¢}¢ãæ y¢Ã¢ ¢¢Eïü S¢¢}Ðíy¢´ çÜU}¢é ¢ Ã¢ïçy¢ y¢é HïwÄ¢}¢ì JJ 38
§yÄ¢ïy¢yS¢êÓ¢¢¢ãïy¢¢ï: ¢~¢}¢ïy¢l¢¢}¢çy¢ J çHçw¢y¢´ y¢çmH¢ïvÄ¢ñc¢ ÐíïcÄ¢´ à¢èÍ¢í´ y¢Îé¢Ú}¢ì JJ 39
S¢é¿¢ïc¢é Ï¢ãé¢¢ ôÜU SÄ¢¢Ìïw¢¢ï¢ y¢y¢: Ðí|¢¢ï ! J »y¢¢Ã¢ÎïÃ¢ çHçw¢y¢´ ÜëU¢¢ ÜU¢Ä¢¢ü S¢Î¢ }¢çÄ¢ JJ 40
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢~¢ç}¢y¢´ çHçw¢yÃ¢¢ù¢ Ã¢<¢Ú¢Á¢´ Á¢x¢¢Î S¢: J SÃ¢¢ç}¢¢ï çHçw¢y¢´ ¢~¢´ }¢Ä¢¢ yÃ¢}¢ç¢ y¢çÌw¢ JJ 41
¢~¢´ çÃ¢H¢ïvÄ¢ |¢Ã¢y¢: à¢èÍ¢í}¢¢Ä¢¢SÄ¢çy¢ Ðí|¢é: J §yÄ¢éQUSy¢ï¢ }¢éç¢¢¢ S¢¢ïùçHw¢y¢ç~¢ÜU¢´ S¢é¢è: JJ 42
©¢çÃ¢àÄ¢ Úã:S¢Hï ç¢Á¢¢ïÚ¢ñ ÈUHÜïU ÜU¢ÜéUÎ¢~¢ÜÚ ç¢¢¢Ä¢ J
S¢ y¢é Îÿ¢ÜUÚ¢¢Hïw¢¢èÜU¢ï çHw¢çy¢ S}¢¢¢y¢ÜU¢Ú: S¢éÃ¢¢ü}¢ì JJ 43
y{u çkwrØÃkqðof Mk{eûkk fheyu Aeyu íÞkhu {wrLk©uc yk ðýeoLke suðe

Mk{økú MkkÄwíkk hnu÷e Au íkuðe MkkÄwíkk søkíkLkk økwÁMÚkkLkLku þku¼kðíkk yuf ykÃkLkk
rMkðkÞ yLÞ fkuR {wrLkyku{kt hnu÷e y{u òuR LkÚke, yLku Mkkt¼¤e Ãký LkÚke.36
yk ðýeoLkwt Mk{økú ð]¥kktík òuRLku {khk {Lk{kt yuðku ¼kMk ÚkkÞ Au fu yufktríkf
Ä{o{kt y{khe çkwrØLke áZíkk òuðk fu Ãkheûkk fhðk ík{u s yk ðýeoYÃku y{khe
ÃkkMku ykÔÞk Aku fu þwt ?37 yk ðýeoLku ík{khkt ËþoLkLke yrík WíftXk ðíkuo Au. íkuÚke
ík{khe Mk{eÃku ykððk íkíÃkh ÚkÞk Au. Aíkkt Ãký {U íkuLku hkufe hkÏÞk Au. nðu nwt
yk ðýeoLku ík{khe ÃkkMku {kuf÷wt fu fu{ ? ík{ku Ãkºk îkhk W¥kh ÷¾òu.38 yk Ãkºk
{U Lke÷ftX ðýeoLkkt ð]¥kktíkLku sýkððk {kxu {khe {rík yLkwMkkh ÷ÏÞku Au. íkuLku
ðkt[e ðnu÷kMkh W¥kh ðk¤òu.39 nu «¼w ! ykÃkLkk suðk rð[ûký ÃkwÁ»kkuLku
ðÄkhu þwt ÷¾ðkLkwt nkuÞ ? íkuÚke ykx÷wt ÷¾e sýkÔÞwt Au. yk ËkMk WÃkh MkËkÞ
f]Ãkk ð»kkoðíkk hnuòu.40
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu Ãkºk ÷¾e {wõíkkLktË Mðk{e
ðýeohksLku fnuðk ÷køÞk fu nu ðýeo ! ík{khe n¬efík sýkððk {U Ãkºk ÷ÏÞku
nðu ík{u Ãký fktRf ÷¾ku.41 ík{khku Ãkºk rLkh¾e Mk{Úko Mðk{e sYhÚke sÕkËe
ÃkÄkhþu. nu hksLkT ! yk «{kýu {wõíkkLktË Mðk{eyu fÌkwt íkuÚke ©eLke÷ftX ðýeoyu
Ãký Ãkºk ÷¾ðkLke þw¼ þYykík fhe.42 yufktík MÚk¤{kt çkuMke ÃkkuíkkLkk çkÒku
y. 54 «Úk{ «fhý 481
}¢éQU¢¢ÎçHçw¢y¢¢ç~¢ÜU¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ç~¢¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 53 JJ
-------------------------------
JJ Ó¢y¢é:¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
SÃ¢|¢¢Ã¢x¢<|¢y¢¢´ ¢~¢è´ Ã¢¢èüÎí: S¢ Ä¢¢¢ùçHw¢y¢ì J y¢¢¢ y¢¢´ ¢ë¢y¢ï ! y¢é|Ä¢´ ÜU¢Ä¢¢ç}¢ ç¢à¢¢}¢Ä¢ JJ1
SÃ¢çSy¢ ¢èçÃ¢HS¢jéÁ¢X¢x¢Úï Ú¢Á¢¢ç¢Ú¢Á¢ç¢Ä¢¢ Á¢éC¢çÑìÍ¢í:í Ðí¢Ä¢|¢ëà¢´ çÃ¢Á¢Ä¢y¢ï ¢èÜëUc¢|¢çQUæ |¢éçÃ¢ J
¢¢¢¢S¢eé¢S¢}¢¢èÎíÚçÓ¢y¢¢ÜUË¢¢ï x¢éM¢¢´ x¢éL: SÃ¢ïÿ¢¢ÜëUCç¢Á¢¢ç¢y¢¢çw¢H|¢Ä¢: ¢èSÃ¢¢}Ä¢éÎ¢Ú¢Ã¢¢: J2
S¢¢ÿ¢¢ÎéhÃ¢ »Ã¢ Ä¢SÄ¢¢é|¢ëy¢¢´ ç¢:¢ïÄ¢S¢¢Ä¢¢çÃ¢y¢é´ ¢}¢Z Ó¢¢Á¢Ä¢çÃ¢Ðíy¢p S¢é}¢y¢¢ñ Á¢¢y¢¢ï sÄ¢¢ïÄ¢¢¢éÚï J
SÃ¢¢ô}¢Sy¢´ y¢é |¢Ã¢y¢}¢ïÃ¢ à¢y¢à¢¢ï ¢yÃ¢¢ ç¢¢yÄ¢ çÿ¢y¢¢ñ çÃ¢¿¢ô# çÃ¢Î¢ï yÃ¢ÎïÜUà¢Ú¢¢ïùã´ ¢èHÜUÆçmÁ¢: J3
MkkÚk¤ WÃkh Ãkkxe hk¾e. íku Ãkkxe WÃkh fkøk¤Lkku Ãkºk hkÏÞku. s{ýk fh{kt
f÷{ økúný fhe {MíkfLku ykøk¤ Lk{kðe MkwËt h yûkhkuðzu Ãkºk ÷¾ðk ÷køÞk.43
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt {w õ íkkLkt Ë
Mðk{eyu hk{kLktË Mðk{e WÃkh ¼wsLkøkhu Ãkºk ÷ÏÞkLkwt rLkYÃký fÞwO
yu Lkk{u ºkuÃkLk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --53--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 54
Lke÷ftX ðýeoyu ¼ws hk{kLktË Mðk{e WÃkh ÷¾u÷ku Ãkºk.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ðýeohks ©eLke÷ftX ðýeoyu ÃkkuíkkLkk
ÓËÞøkík yr¼«kÞÚke ¼hu÷ku Ãkºk ©ehk{kLktË Mðk{e WÃkh ÷ÏÞku. íku Ãkºk ík{Lku
nwt ðkt[e Mkt¼¤kðwt Awt íkuLku ík{u Mkkt¼¤ku.1
MðÂMík ©e {nk þw¼ MÚkkLk ¼ws Lkøkh {æÞu rðhks{kLk ©ehk{kLktË
Mðk{e, ykÃk Mkðkuoíf»koÃkýu ðíkkuo Aku. hkòrÄhks ©e [¢ðíkeo hkòLke hks÷û{e
Ãký ík{khk [hýf{¤Lke Mkuðk fhu Au. ykðk {nkLk ykÃk yk Ãk]Úðe WÃkh
¼økðkLk ©ef]»ýLke yufktríkfe ¼ÂõíkLku «ðíkkoðLkkhk Aku yLku íkuÚke s þktrík ykrË
yLkuf MkËTøkwýkuYÃke híLkku szu÷kt yk¼q»kýkuÚke y÷tf]ík Aku. MðÞt ©ef]»ý
¼økðkLku økwÁÃkË ykÃku÷wt nkuðkÚke ykÃk Mkðuo økwÁykuLkk Ãký økwÁ Aku. ÃkkuíkkLkk
çÃ¢ã¢Ä¢ S¢}Ï¢ç¢Á¢¢¢çó¢Á¢¢¢ã´ ç¢Á¢´ Ó¢ Îïà¢´ çÜUH ÜU¢ïS¢H¢ç|¢¢}¢ì J
y¢è¢¢üç¢ ÜéUÃ¢üçó¢ã H¢ïÁ¢¢¢¢ï çS¢y¢¢ïùçS}¢ S¢XyÄ¢ çÃ¢|¢¢ï ! yÃ¢Î¢ç¢y¢¢¢ì JJ 4
ÜëUc¢SÄ¢ S¢¢ÿ¢¢Îã}¢èÿ¢¢¢¢ïü ÐíyÄ¢ÏÎ}¢ïÃ¢ïã y¢¢¢y¢ ¥¢ÎÚ¢y¢ì J
±í y ¢´ y¢é }¢¢S¢¢´ p y¢é Ú : ÜUÚ¢ï ç }¢ Ä¢h¢Ú¢¢¢¢Ú¢ç}¢yÄ¢é Î èçÚy¢}¢ì JJ 5
}¢¢S¢¢ï¢Ã¢¢S¢´ çÃ¢Î¢ï y¢¢¢ïÁ¢ïü ÜëUÓÀî¢ç¢ Ã¢¢ ÜU<ãçÓ¢Î~¢ ÜéUÃ¢ïü J
Ó¢¢ÎíÄ¢¢´ Ó¢¢¢Í¢ ! }¢¢Í¢}¢¢S¢ï ¢¢Ú¢ÜUÜëUÓÀî´ Ó¢ çÃ¢|¢¢ï ! y¢Î¢ü}¢ì JJ 6
»ÜU¢Îà¢è}¢éwÄ¢y¢}¢¢ùçSy¢ Ä¢ïc¢¢´ ±íy¢¢ç¢ ç¢yÄ¢¢ç¢ Ó¢ y¢¢ç¢ ÜéUÃ¢ïü J
ÜëUc¢SÄ¢ y¢¢ïc¢¢Ä¢ ¢ ÎïãÎé:w¢´ çÜUç@ySÃ¢çÓ¢¢ï x¢¢Ä¢¢ç}¢ ¢ê¢}¢ì JJ 7
çãyÃ¢ñçÎíÄ¢¢¢@ Ó¢ à¢ÏÎ}¢éwÄ¢¢S¢éÎéSyÄ¢Á¢¢¢Ä¢y¢éHÐíy¢¢¢ ! J
y±x¢çSÚ¢ï ¯ æ S±±Ðé } ¢ü ² ¢ ±ñ RUï ¼Ð¢ï | ¢<¼ÚQU}¢¢æ }¢ì JJ 8
f]Ãkk fxkûkkuÚke ykr©íkkuLkk ¼ÞLku Ëqh fhLkkhk Aku. WËkh feíkðk¤k Aku.2 yk
Ãk]Úðe WÃkh yufktríkf Ä{oLkwt MÚkkÃkLk fhe ËunÄkhe Mk{Mík Sðkí{kykuLkwt ykíÞtríkf
fÕÞký fhðk {kxu yÞkuæÞkÃkwhe{kt ysÞrð« yLku Mkw{ríkËuðeLku íÞkt «økx
ÚkÞu÷k MkkûkkíkT WØðSLkk yðíkkh Aku. nu Mðk{e ! ykÃkLkkt yuf {kºk þhýu
ykðu÷ku nwt Lke÷ftX rð« Ãk]Úðe Ãkh Ãkze ykÃkLkkt [hýku{kt ðkhtðkh Mkküktøk
ËtzðíkT «ýk{ fhe yuf rðLktíke fÁt Awt.3
nu Mk{Úko Mðk{e ! nwt {khk MktçktÄesLkku íkÚkk fkiþ÷ËuþLkku íÞkøk fhe
yLkuf íkeÚkkuoLke Þkºkk fhíkku fhíkku yk ÷kusÃkwh{kt ykðe ykÃkLkk Mktík{tz¤{kt
hÌkku Aw.t 4 yk ÷kuf{kt s ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt MkkûkkíkT ËþoLk MkkÁt Ëhuf ð»kkoÉíkwLkk
[kíkw{koMk MkwÄe ykËhÃkqðfo yufktíkhu fhðkLkk WÃkðkMkðk¤wt ÄkhýkÃkkhýk Lkk{Lkwt
ðúík fÁt Awt.5 íkÚkk fkíkf {kMk{kt yuf {rnLkkLkwt {kMkkuÃkðkMk Lkk{Lkwt ðúík fÁt Awt.
fkuR ð»kuo yk fkíkf {kMk{kt MkktíkÃkLkkrË f]åAÙðúíkku fÁt Awt. íku{s rLkËkuo»k
{k½{kMk{kt «ríkð»kuo Þð ÃkeÃker÷fk ykrË [ktÿkÞý ðúík fÁt Awt. yÚkðk çkkh
WÃkðkMkÚke Úkíkwt Ãkkhkff]åAÙ ðúík Ãký fÁt Awt.6 nu Mðk{e ! rLkíÞu Ãkk÷Lk fhðk
ÞkuøÞ ðúíkku{kt yufkËþeLkwt ðúík yríkþÞ {wÏÞ Au. íkuÚke íku Mkðuo yufkËþeykuLkkt ðúík
nwt fÁt Awt. yk «{kýu ¼økðkLk ©ef]»ý «MkÒk ÚkRLku MkkûkkíkT ÃkkuíkkLkwt ËþoLk ykÃku
íku {kxu {khk ËunLkkt Ëw:¾Lku ÷uþ{kºk Ãký økýfkhíkku LkÚke.7 ð¤e nu {nk«íkkÃke
Mðk{e ! {U Ãkt[ $rÿÞkuLkk ËwMíÞs þçËkrË Ãkt[ rð»kÞkuLkku íÞkøk fhe, íkeðú íkÃkYÃke
y. 54 «Úk{ «fhý 483
y¢gà¢ü ¢¢à¢¢}¢ë y ¢Ã¢çÌ}¢ï Ü U¢}¢¢H}ÏÄ¢ Îï ã ï y Ã¢S¢Ã¢pHçy¢ J
¢ y±Ä¢Î¢H}Ï¢¢}¢çSy¢ y¢ï c ¢¢´ çÄ¢Ä¢¢S¢y¢¢}¢ó¢çÃ¢ãè¢Îï ã ¢y¢ì JJ 9
ç¢Úó¢ÎïãïùçS¢c¢é Ã¢y¢ü}¢¢¢¢: Ðí¢¢¢}¢ÎèÄ¢¢: Ðí¢y¢¢<y¢ãy¢: ! J
¥ó¢¢y}¢ÜïU s~¢ ÜUH¢ñ ¢Ú¢¢¢´ ÜéUÃ¢üçy¢ Ã¢ñ S¢yÄ¢Ä¢éx¢½í}¢´ y¢é JJ 10
¥C¢XÄ¢¢ï x ¢¢|Ä¢S¢¢¢<Á¢y¢ï ¢ çRUÄ¢¢ }¢}¢ñ E Ä¢ü Ï ¢Hï ¢ S¢Ã¢¢ü : J
Îñs¢ |¢Ã¢y¢èçy¢ çÃ¢|¢¢ï ! çÃ¢çÎyÃ¢¢ ÜëU¢¢´ ÜéUL yÃ¢æ }¢çÄ¢ ÜëUc¢|¢QïU JJ 11
ç¢y¢¢ Ó¢ }¢¢y¢¢ }¢}¢ ÜëUc¢ »Ã¢ SÃ¢¢}¢è Ó¢ Ï¢¢ép x¢éL: S¢éNÓ J
y¢çS}¢ó¢}¢}¢ Fïã|¢Ú¢ïùçSy¢ ¢ê¢¢ïü sÄ¢~¢ y¢é SÄ¢¢lçÎ y¢y¢ÚyÃ¢}¢ì JJ 12
¢@ïçÎíÄ¢¢¢¢´ çÃ¢c¢Ä¢¢ï¢|¢¢ïx¢ÐíÎSÄ¢ }¢ïùç¢ SÃ¢S¢éNÁ¢SÄ¢ J
ÜëUc¢ï ¢ Ó¢ïySÄ¢¢Î¢éÚ¢x¢ §üà¢ï y¢´ y¢<ã Á¢s¢´ çÚ¢éÃ¢çh S¢l: JJ 13
yÂøLk{kt {ktMk yLku ÁrÄhLku çkk¤e {U {khkt þhehLku yuðwt fhe {qõÞwt Au fu íku{kt
{kºk [kt{ze yLku yÂMÚk s çkkfe hÌkkt Au.8 fËk[ «& ÚkkÞ fu «ký fu{ hnu Au
? íkku fuð¤ «íÞûk ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt ËþoLkLke ykþkYÃke y{]íkðu÷Lku
yð÷tçkeLku s þheh{kt «ký xõÞk Au. yÒk hrník þhehLkku íÞkøk fhe sðk
RåAíkk {khk «kýLku ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt «íÞûk ËþoLkLke ykþk rMkðkÞ fkuR
yð÷tçkLk LkÚke.9
nu þhýkøkíkLkk Ëw:¾Lku nhLkkhk Mðk{e ! yÒk ðøkhLkk þheh{kt fuð¤
yÂMÚkLkk ykÄkhu hnu÷k {khk «ký fr÷Þwøk{kt yÒk Mk{k «kýLku Äkhý fhLkkhk
ÃkwÁ»kkuLku MkíÞÞwøke «kýLke ¼úktrík WÃkòðu Au.10 nu Mk{Úko Mðk{e ! {khk ËunLke
Mk{økú r¢Þk fuð¤ yüktøkÞkuøkLkk yÇÞkMkÚke MktÃkkËLk fhu÷k ÞkuøkiïÞoLkk çk¤Úke
s ÚkkÞ Au. nu Mðk{e ! yk «{kýuLkwt {kÁt ð]¥kktík òýe f]»ý¼õík yuðk {khk
WÃkh ykÃkLkkt ËþoËkLkLke f]Ãkk fhòu.11
nu Mðk{e ! ¼økðkLk ©ef]»ý s {khk Mkk[k {kíkk rÃkíkk Au, çktÄw Au,
økwÁ Au, yLku MkwÓË Au. fkhý fu, {Lku MktÃkqýo yMkkÄkhý «u{ yuf ©ef]»ý rð»ku
s Au. íku rMkðkÞ çkesu õÞktÞ Ãký MLkun ÚkkÞ Au íku íkku íku{Lkk ¼õík òýeLku ÚkkÞ
Au.12 yLku ð¤e {Lku Ãkt[ $rÿÞkuLkk rð»kÞ ¼kuøkLku ykÃkLkkhk {khk MktçktÄesLkkuLku
Ãký òu ¼økðkLk ©ef]»ýLkk MðYÃk{kt yLkwhkøk Lk nkuÞ íkku íkuLkku þºkwLke su{
íkífk¤ íÞkøk fhe Ëô Awt.13 yhu !!! {kÁt MLkunÚke ¼hýÃkku»ký fhLkkhkt {khkt
Fïãï¢ }¢y¢¢ïc¢¢ÜU¢çÚ¢¢ïùç¢ y¢¢y¢´ ÐíS¢ê´ S¢¢ïÎÚ}¢Ä¢ã´ SÃ¢}¢ì J
Ã¢èÿ¢ïÄ¢ Ó¢ï¢çm}¢éw¢¢ÜUÎ¢çÓ¢yS¢l: ÐíÁ¢s¢´ çÜU}¢éy¢¢Ä¢Ï¢¢ê¢ì JJ 14
¾íêÄ¢¢ Ä¢çÎ yÃ¢´ ç¢Á¢Ï¢¢éÃ¢x¢üyÄ¢¢x¢ï |¢Ã¢ïg¢ïc¢ §y¢èã Ã¢çÓ}¢ J
y¢jçQUãè¢¢ ç¢Á¢Ï¢¢Ã¢¢ï ù ç¢ Ðí ¢ Ó¢è¢|¢Qñ U Ï¢ü ã é ç |¢: Ðí ã ¢y¢¢: JJ 15
çÃ¢|¢èc¢¢¢ï ½í¢y¢Ú}¢Ä¢ã¢S¢èyÐíS¢ê´ SÃ¢ÜUèÄ¢¢´ |¢Úy¢p y¢my¢ì J
ÜéUH´ Á¢ã¢ñ S±´ çÃ¢ÎéÚ¢ïùç¢ |¢QU: S¢Ã¢¢üSÃ¢Ï¢¢ê¢ç¢ Ó¢<c¢¢y²: JJ 16
¢èÜëUc¢S¢XÐíçy¢c¢ï¢ÜUy¢ëü¢ì x¢¢ïÄ¢¢ï Á¢ãé: SÃ¢¢´p ¢y¢è¢¢èà¢! J
ÜëUÓÀîï¢ HÏ¢´ y¢¢Ä¢´ Ó¢ Ã¢ï¢´ yÄ¢vyÃ¢¢ ¢ë¢¢ïùX¢ïùç¢ Á¢x¢¢}¢Î¢Ã¢}¢ì JJ 17
§yÄ¢¢ÎÄ¢: S¢çy¢ çÃ¢|¢¢ï ! s¢ïÜïU y¢jçQUãè¢SÃ¢Á¢¢yÄ¢Á¢¢ïù~¢ J
¢ñÃ¢¢¢ÜUè<y¢: ÒUÓ¢¢¢ç¢ y¢ïc¢¢´ H¢ïÜïU Ó¢ à¢¢ïùç¢ Ó¢ ÜUè<y¢ÚçSy¢ JJ 18
§üÎëvS¢y¢¢´ Ã¢y}¢ü |¢Ã¢yÄ¢¢¢çÎ ÜëUc¢ï }¢Ä¢¢ùy¢p y¢ÎèÄ¢|¢QïU J
çÃ¢¢èÄ¢y¢ï Ðí ï } ¢ çÃ¢}¢é ç QUãï y ¢é ¢¢ü Ä¢~¢ y¢é ÒU¢ç¢ ¢Î¢¢ü §ü à ¢ ! JJ 19
{kíkk-rÃkíkk nkuÞ fu {khk Mkøkk ¼kRyku nkuÞ Ãký òu íkuykuLku ¼økðkLk ©ef]»ýÚke
rð{w¾ Ëu¾wt íkku íkuLkku Ãký íkífk¤ íÞkøk fhe ËW. ÃkAe ¼økðkLkÚke rð{w¾ çkeò
MkøkkMktçktÄeykuLke íkku ðkík s õÞkt fhðe ?14 ík{u fnuþku su {kíkk-rÃkíkk, çktÄðw økoLkku
su íÞkøk fhðku íku þkárüyu çkhkçkh LkÚke. íkku fnwt Awt, fu Ãkqðuo ½ýk çkÄk
¼økðkLkLkk ¼õíkkuyu ¼økðËT ¼ÂõíkneLk ÃkkuíkkLkkt {kíkk-rÃkíkk ¼kR ykrË
MktçktÄesLkkuLkku íÞkøk fÞkuo Au.15
rð¼e»kýu ÃkkuíkkLkk Mkøkk ¼kR hkðýLkku íÞkøk fÞkuo, ¼híkSyu ÃkkuíkkLke
{kíkk fifuÞeLkku íÞkøk fÞkuo, rðËqhSyu ÃkkuíkkLkkt Mk{økú fkihðfw¤Lkku íÞkøk fÞkuo,
{ÚkwhktLke Ér»kÃkíLkeykuyu ÃkkuíkkLkk Ãkrík, Ãkwºk yLku ¼kR ykrË MkðuLo kku íÞkøk fÞku.o 16
nu Rþ ! ðúsLke økkuÃkeykuyu ¼økðkLk ©ef]»ýLku rð»ku MLkun fhðk{kt yðhkuÄYÃk
ÃkkuíkkLkk ÃkríkykuLkku íÞkøk fÞkuo. yhu !!! ytøk Lkk{Lkk hkòyu íkku çknw füLkk ytíku
ÚkÞu÷k Ãkwºk ðuLkLkku íÞkøk fhe støk÷{kt [kÕÞk økÞk.17 nu Mk{Úko Mðk{e ! yk
«{kýu ½ýk çkÄk ¼õíkkuyu ¼økðkLkÚke rð{w¾ ÃkkuíkkLkk MðsLkkuLkku íÞkøk fÞkuo
Au. Aíkkt Ãký íku ¼õíkkuLke yk÷kuf{kt õÞktÞ yÃkfeík ÚkR LkÚke. W÷xkLke
yk÷kuf{kt yLku Mkðuo þkku{kt íkuykuLke feík s økðkÞu÷e Au.18 nu Rþ ! yk
«{kýuLke ¼økðkLkLkk ¼õík MktíkÃkwÁ»kkuLke heík yLkkrË fk¤Úke [k÷e ykðu Au.
íkuÚke nwt Ãký ¼økðkLk yLku ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLku rð»ku s {wÂõíkLkk fkhý¼qík
y. 54 «Úk{ «fhý 485
S¢y¢¢ïù~¢ Ä¢ï S¢çy¢ Ó¢ y¢¢Ã¢ÜUè¢¢ ç¢Ã¢ëç¢ç¢D¢ }¢}¢ y¢ï y¢é ¢êÁÄ¢¢: J
S¢Ã¢üSÃ¢}¢ïy¢ï Ó¢ |¢Ã¢çy¢ }¢ï Ã¢ñ }¢¢ã¢y}Ä¢Ä¢éQUy¢Ú|¢çQUÏ¢¢ï¢¢: JJ 20
Ä¢ïc¢¢´ ¢ y¢çS}¢çó¢ã |¢çQU|¢¢Á¢¢´ S¢X¢ïùçSy¢ y¢¢Ã¢ïçk ¢Ú¢¢ã´ y¢é J
¥¢EÜU¢ñ H ï Ä ¢ÜUc¢Çy¢é Ë Ä¢¢¢ì Ä¢mèÿ¢¢ï ¢¢ç¢ |¢Ã¢ï ç h Î¢ï c ¢: JJ 21
S¢QU¢Sy¢é Ä¢ï Ã¢ñc¢çÄ¢ÜïUù~¢ S¢¢ñwÄ¢ï ç¢Îí¢|¢Ä¢RU¢ï¢c¢Çê<}¢Á¢éC¢: J
y¢ïc¢¢´ ¢Ú¢¢¢´ Ó¢ çÃ¢|¢¢ï! ¢à¢ê¢¢´ Ã¢èÿ¢ï çÃ¢à¢ïc¢´ ¢çã ÜU@¢¢ç¢ JJ 22
¢ëÁ¢}¢ ÎïÃ¢¢çÎà¢¢HÄ¢ï Ä¢ySy¢éÃ¢çy¢ y¢¢ïc¢é ¢ çÜUç@ÎçSy¢ J
y¢jçQUÄ¢é Á¢}¢ ¢ë Á ¢}¢ Îï Ã ¢Sy¢é y Ä¢ãü } ¢Sy¢èyÄ¢ã}¢èà¢ ! Á¢¢¢ï JJ 23
y¢jçQUãè¢: ÜéUHM¢ÜUè<y¢¢¢¢¢x¢é¢ñEÄ¢üÄ¢éy¢¢ïùç¢ Ä¢Sy¢}¢ì J
¥y¢<Ã¢c¢´ Ã¢èÿ¢¢}¢¢~¢Ú}Ä¢´ ÈUH´ x¢Ã¢¢ÿÄ¢¢ §Ã¢ Hÿ¢Ä¢¢ç}¢ JJ 24
¥Ë¢¢ïùç¢ y¢jçQUx¢é¢¢ï ¢Ú¢¢¢´ °í¢s¢ÜUÚ¢ïyÄ¢ïÃ¢ x¢é¢¢¢à¢ïc¢¢¢ì J
S¢éS¢´SÜëUy¢¢Ã¢¢ùçÿ¢Ã¢}¢~¢ à¢¢ÜU¢¢ì ãïÄ¢¢ |¢Ã¢y¢èy¢Ú¢¢ y¢é y¢ï Ã¢ñ JJ 25
yuðku «u{ fÁt Aw.t Ãkhtíkw yLÞ ÃkËkÚkku{ o kt õÞktÞ «u{ fhíkku LkÚke.19 yk ÷kusÃkwh{kt
rLkð]r¥k Ä{oÃkhkÞý yLku {knkíBÞ¿kkLku Mkrník ¼økðËT¼ÂõíkLkku çkkuÄ ykÃkLkkhk
ykÃkLkk {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku hnu Au, íku {khu {kxu MkðoÚkk ÃkqsLkeÞ Au
yLku ykðk Ãkrðºk Mktíkku s {kÁt MkðoMð Au. yu{ nwt rLkùÞ òýwt Awt.20
nu Mðk{e ! su {Lkw»ÞkuLku ¼økðkLk ©ef]»ý MkkÚku íkÚkk íku{Lkkt ¼Âõíkðk¤k
MktíkkuLke MkkÚku MktçktÄ LkÚke íku{Lku nwt økÄuzkt, fqíkhkt yLku MkktZ Mk{kLk {kLkwt Awt. suLkkt
Ëþo fhðkÚke Ãký {nkÃkkÃk ÷køku Au.21 fkhý fu, nu Mk{Úko Mðk{e ! su ÃkwÁ»kku
yuf Ãkt[rð»kÞLkk Mkw¾{kt s {kºk ykMkõík Au yLku rLkÿk, ¼Þ, ¢kuÄ yLku A
Q{ykuyu Þwõík Au íkuðk {Lkw»Þku yLku Ãkþwyku{kt ÷uþ{kºk Ãký íkVkðík òuíkku
LkÚke.22 nu Rþ ! MðøkoðkMke Ëuðíkkyku Ãký su {Lkw»Þ sL{Lke «þtMkk fhe yk
Ãk]Úðe Ãkh {Lkw»Þ sL{ {køku Au. ykðk {kLkð sL{Lkwt íku rð»kÞe ÃkwÁ»kkuLku fkuR
{knkíBÞ LkÚke. fkhý fu ¼økðkLkLke ¼Âõík fhðe yus {kLkð sL{ ÃkkBÞkLkwt
Mkk[wt V¤ Au. yLku ykðk {kLkð sL{Lku Ëuðíkkyku RåAu Au. ¼Âõík hrníkLkk
{kLkð sL{Úke þwt Au ?.23 Mkkhk fw¤{kt sL{ nkuÞ, søkíkLke Lksh ¾U[u íkuðwt
þhehLkwt MkkiLËÞo nkuÞ, yLkuf fkiþÕÞku Ëu¾kze rðï{kt feík {u¤ðe nkuÞ íkÚkk
yLktík«fkhLkk økwýku yLku ÞkuøkiïÞoðk¤ku nkuÞ Ãký òu íku ¼økðkLkLke ¼ÂõíkÚke
y¢g¢SÄ¢ãè¢: SÃ¢y¢¢¢ïÏ¢Hï¢ ¾ír¢¢çÎH¢ïÜU¢¢ç¢ Ó¢ïyÐíÄ¢¢Ä¢¢y¢ì J
y¢~¢¢ç¢ ÜU¢H¢jÄ¢}¢çSy¢ y¢SÄ¢ ¢¢¢y¢S¢¢ñwÄ¢´ çyÃ¢çy¢ Ã¢ïÎçS¢h}¢ì JJ 26
¾ír¢ïà¢à¢RU¢ ¥ç¢ çS¢çh|¢¢Á¢¢ï ¾ír¢ñvÄ¢ç¢D¢p à¢éÜU¢ÎÄ¢¢ïùSÄ¢ J
Üé U Ã¢ü ç y¢ |¢ôQU ¢¢é }¢¢¢ãè¢¢ Ä¢¢ï y ¢Úï S¢´ S ¢ë ç y¢}¢é ç QUÜU¢}¢¢: JJ 27
y¢çS}¢¢ì x¢é¢¢: S¢çy¢ çã y¢¢Îëà¢¢ Ã¢ñ |¢ôQU Ä¢¢¢ }¢éçQUÁ¢éc¢¢ïùç¢ ÜéUÄ¢éü: J
Ú¢¢¢Ú}¢¢l¢ ¥ç¢ à¢QUÄ¢Sy¢´ |¢Á¢çy¢ S¢¹í¢Á¢ç}¢Ã¢ SÃ¢Î¢SÄ¢: JJ 28
¥Ë¢¢p Á¢èÃ¢¢ ¥ç¢ y¢SÄ¢ |¢QUK¢ |¢Ã¢çy¢ ¢ê¢´ x¢y¢ÜU¢H|¢èÜU¢: J
çÃ¢¢¢ y¢é y¢¢´ ¾í r ¢}¢é w ¢ï E Ú¢¢¢}¢Ä¢çSy¢ ÜU¢H¢jÄ¢}¢ï Ã ¢ |¢ê ç Ú JJ 29
neLk nkuÞ íkku íkuLku nwt òuðk{kºkÚke MkwËt h ÷køkíkk Ãký ytËh Íuh ¼hu÷k RLÿk{ýktLkk
V¤ suðku òýwt Awt.24 su{ ½e, íku÷ ykrË yLktík ÃkËkÚkkuoÚke ð½khe MkwMktMf]ík fhu÷wt
þkf yuf yÕÃk {kºk {eXktÚke MkðuoLku ¾kðk ÞkuøÞ çkLku Au, òu yÕÃk Mkh¾wt {eXwt Lk
nkuÞ íkku ½e ykrË fª{íke ÃkËkÚkkuLo ke fkuR fª{ík LkÚke, íku{ {Lkw»Þku{kt yÕÃk Mkh¾e
¼økðkLkLke ¼Âõík nkuÞ íkku yLÞ Mkkhk yLkuf økwýkuLku þku¼kðu Au. Ãký øk{u
íkux÷k MkËTøkwýku nkuÞ Ãkhtíkw ¼økðkLkLke ¼Âõík Lk nkuÞ íkku Mkðuo ÔÞÚko Au.25
nu Mðk{e ! ¼økðkLkLkwt ËkMkÃkýwt suýu LkÚke MðefkÞwO yuðk rð{w¾ ÷kufku
ÃkkuíkkLkk íkÃkkuçk¤Lkk Mkk{ÚÞoÚke çkúñkrË ËuðíkkykuLkk MkíÞkrË ÷kufLku «kó fhu,
Aíkkt Ãký íÞkt íkuLku fk¤Lkku ¼Þ Aqxíkku LkÚke yLku íÞkt íkuLku yLktíkMkw¾ Ãký «kó Úkíkwt
LkÚke. yk ðkíkLke ðuËku Ãký Mkkûke Ãkqhu Au.26 yk rðr[ºk søkíkLkwt MksoLk fhðwt
ykrË yLktík Mkk{ÚÞoLke rMkrØLku Ãkk{u÷k çkúñk, rð»ýw yLku rþð íkÚkk RLÿkrË
Ëuðíkkyku íku{s yûkhçkúñLke yufkí{¼kðLku Ãkk{u÷k þwf MkLkfkrËf suðk
{nk{wrLkyku Ãký {kLkLku {qfe su{ yk MktMkkhLkk çktÄLk{ktÚke {wõík Úkðk RåAíkk
{w{wûkwyku ¼Âõík fhu, íku{ ¼økðkLkLke ¼Âõík fhu Au.27 íku çkúñÂMÚkríkLku Ãkk{u÷k
þwf MkLkfkrËf suðk {nk{wrLkykuLku Ãký ¼Âõík fhðkLkwt {Lk ÚkR ykðu íkuðk
yÃkkh fkÁÛÞ, ðkíMkÕÞ ykrË økwýku íku ¼økðkLk ©ef]»ýLku rð»ku hnu÷k Au, yLku
íkuÚke s hkÄk h{k ykrËf yLktík þÂõíkyku Ãký íku{Lke su{ [¢ðíkeo Mk{úkxLke
yLktík ËkMkËkMkeyku Mkuðk fhu íku{ Mkuðk fhu Au.28 yÕÃk Mkh¾k Ãký Sðku nkuÞ
Ãký òu íkuLke ¼Âõík fhu íkku íkuLkk {kÚkuÚke fk¤ {kÞkLkku ¼Þ Ëqh ÚkR òÞ Au. Ãkhtíkw
çkúñkrË Ëuðíkkyku suðk {kuxk nkuÞ Ãký ¼ÂõíkneLk nkuÞ íkku íkuLkk {kÚkuÚke fk¤
y. 54 «Úk{ «fhý 487
}¢¢ã¢y}Ä¢}¢èÎëx|¢éçÃ¢ y¢SÄ¢ S¢jK: S¢ÓÀ¢y¢p¢ã}¢Ã¢ïyÄ¢ |¢çQU}¢ì J
y¢~¢ñÃ¢ ÜéUÃ¢ïü çÃ¢Î¢¢¢¢´çS¢ |¢QUçÐíÄ¢¢ï°í¢ç¢ çÃ¢ã¢Ä¢ y¢Îí¢}¢ì JJ 30
ÐíyÄ¢ÿ¢Ã¢èÿ¢¢}¢¢Ã¢¢Ä¢ y¢SÄ¢ ¢ SÃ¢¢SÄ¢}¢¢Ý¢ïç}¢ y¢ÎéyÜUÓ¢ïy¢¢: J
¥~¢yÄ¢S¢m¢vÄ¢x¢é ¢¢Ã¢Ï¢h¢ï Ã¢y¢ï ü Ðí y ¢èÿÄ¢¢x¢}¢¢´ y¢Ã¢ñ Ã ¢ JJ 31
ÜUè=y¢ çÃ¢¢¢ y¢SÄ¢ }¢¢¢ï¿¢x¢¢¢´ çÃ¢çÓ¢~¢¢l¢ç¢ Ó¢ H¢ïÜUà¢ÏÎ¢: J
y¢Îï Ü UçÓ¢¢SÄ¢ }¢}¢ï à ¢ ! ÜU¢ï ü çy¢x}¢¢°í à ¢ê H yÃ¢ç}¢ã¢ï ¢Ä¢¢çy¢ JJ 32
çÄ¢: S¢éM¢¢ ¥ç¢ Ä¢¢y¢é¢¢¢èS¢}¢¢ çã }¢ï ÎëçC¢¢´ Ðí¢ó¢¢: J
¥X¢ÚÃ¢¢SÄ¢ S¢é ¢é c ¢}¢¢H¢ |¢Ã¢çy¢ ÜUÆ´ Ó¢ }¢}¢¢ï ¢¢ó¢¢: JJ 33
¢èw¢ÇÜU¢à}¢èÚÁ¢ÜïUS¢Ú¢çÎçÃ¢Hï¢¢´ }¢ï çà¢çy¢¢Vy¢éËÄ¢}¢ì J
y¢çÓy¢¢ñ Ü U¢y}¢Úy¢ï } ¢é ü ¢èÎí ! Ðí ¢ S¢¢ÎÃ¢Ä¢¢ï ü ù ç¢ Ã¢¢¢Ä¢y¢ï }¢ï JJ 34
Í¢¢¢ç¢ S¢êÿ}¢¢ç¢ S¢Î´à¢éÜU¢ç¢ ÃÄ¢¢¢¢SÄ¢ ÜëUc¢¢çãS¢}¢¢ç¢ ÎïÃ¢ ! J
çÃ¢çÓ¢~¢|¢¢ï Á Ä¢¢ç¢ çÃ¢c¢¢ï ¢}¢¢ç¢ |¢Ã¢çy¢ }¢ï y¢çmÚã¢y¢é Ú SÄ¢ JJ 35
{kÞkLkku ¼Þ Ëqh Úkíkku LkÚke.29

nu ¼õíkr«Þ Mðk{e ! yk «{kýuLkwt ¼økðkLkLkwt {knkíBÞ yufktríkf
MkíÃkwÁ»kku yLku MkíþkkuÚkfe òýeLku nwt yk¤Mk «{kËLkku íÞkøk fhe íkeðú íkÃk
fÁt Awt, yLku ¼økðkLkLke ¼Âõík fÁt Awt.30 ytíkh{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt «íÞûk
ËþoLk fhðkLke WíftXk ðíkuo Au. Ãkhtíkw íku ËþoLk Lk ÚkðkÚke ytíkh{kt Wîuøk hÌkk fhu
Au. suÚke õÞktÞ Mkw¾ ykðíkwt LkÚke, íkuÚke ynª {wõíkkLktË Mðk{e ykrË ykÃkLkk
MktíkkuLke yk¿kk{kt ðíkeo ykÃkLkk þw¼ ykøk{LkLke «íkeûkk fhe hÌkku Awt.31 nu Rþ
! ¼økðkLk ©ef]»ýLku rð»ku {kÁt {Lk yufkøkú ÚkÞwt nkuðkÚke ¼økðkLkLke feíkLkk
©ðý rðLkkLkk yLÞ {Lkkunh økkÞLkku, yLkuf «fkhLkkt ÷kirffÃkËku fu ÷kirff
þçËku òýu fu {khk fkLk{kt íkeûý yýeËkh rºkþq÷ ¼hkðíkk nkuÞ íkuðk ÷køku
Au.32 YÃkðkLk e WÃkh fËkr[íkT {khe árü Ãkze òÞ íkku íku {Lku hkûkMke Mk{kLk
¼kMku Au. {khk ftX{kt ykhkuÃku÷e MkwøktÄe{kLk Ãkw»ÃkkuLke {k¤k òu ¼økðkLkLke
«MkkËe¼qík Lk nkuÞ íkku Mk¤økíkk ytøkkhk suðe ÷køku Au.33 nu {wrLkhks ! ¼økðkLk
©ef]]»ýLkkt s MðYÃkLkkt æÞkLk ®[íkðLk{kt s yuf «erík Ähkðíkk {Lku [tËLk,
fwtfw{, fuMkh ykrË h{ýeÞ ÃkËkÚkkuoLkku ytøk ÷uÃk fk¤k fkËðLke Mk{kLk ÷køku Au.
íku{s ði¼ð MktÃkÒk hks{nu÷ Ãký {Lku ½kuh støk÷ suðku ÷køku Au.34 nu rËÔÞ
ÃkwÁ»k ! ¼økðkLkLkkt «íÞûk ËþoLkLkk rðhn{kt ykfw¤ÔÞkfw¤ ÚkÞu÷k {Lku ½kxkt
Ä¢çyÜU@ H¢ïÜïU S¢éw¢ãïy¢éLQÚ y¢mSy¢é }¢ï Îé:w¢}¢Ä¢´ çã |¢¢çy¢ J
y¢SÄ¢¢Ã¢H¢ïÜÚ |¢x¢Ã¢ó¢HÏÃ¢¢ Ðí¢#¢ïùçS}¢ Ó¢¢ï}¢¢Îà¢¢}¢ã´ Ã¢ñ JJ 36
}¢¢¢ï Ú ¢SÄ¢¢SÄ¢ ÈUH¢ï ¢HçÏ¢SyÃ¢ÎçÑì Í ¢í S ¢´ S ¢ï Ã ¢¢}¢y¢Úï ¢ J
ÜU¢@¢¢¢èã |¢Ã¢ï ó ¢ }¢ï Ã¢ñ ÜUH¢ñ yÃ¢}¢ï Ã ¢¢çS¢ Á¢x¢eé L Ä¢ü y ¢ì JJ 37
¥y¢: ÜëU¢¢}¢¢à¢é çÃ¢¢¢Ä¢ y¢¢Ã¢ySÃ¢Îà¢ü¢´ ÎïÄ¢}¢éÎ¢ÚÜUèy¢ïü ! J
Ä¢¢Ã¢ó¢ Îïã¢ï ç¢¢y¢ï}¢ÎèÄ¢¢ï ÎÄ¢¢ç¢Í¢ï! SÃ¢¢ç¢y¢Á¢èÃ¢Ï¢¢¢ï ! JJ 38
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢~¢ç}¢y¢´ ¢èHÜUÆ¢ï çHçw¢yÃ¢¢ |¢çQU|¢¢Ã¢y¢: J }¢éQU¢¢Î¢Ä¢ }¢é¢Ä¢ï ÎÎ¢çy¢ S}¢ Á¢¢¢ç¢¢ ! JJ 39
SÃ¢¢~¢´ y¢SÄ¢ ¢~¢´ Ó¢ S¢¢ïùÄ¢ïÜUèÜëUyÄ¢ Ï¢éçh}¢¢¢ì J S¢´Ã¢¢ËÄ¢ }¢éÎíçÄ¢yÃ¢¢ Ó¢ ¢¢}¢¢ï¢Ä¢üçHw¢eéÚ¢ï: JJ 40
}¢Ä¢Ú¢}¢¢wÄ¢çÃ¢Ðíï¢ S¢¢ÜÚ y¢yÐíñc¢Ä¢¢y¢: J SÃ¢|¢¢Ã¢¢ÓÀèÍ¢íx¢çy¢¢¢ S¢Î¢Z y¢é çÃ¢à¢ïc¢y¢: JJ 41
Mkqû{ yLku y{qÕÞ ðku {w¾ VkzeLku çkuXu÷k fk¤k MkÃkoLke Mk{kLk ÷køku Au,
yLkufrðÄ [kh «fkhLkkt Mkkhkt ¼kusLkku {Lku n¤kn¤ fk÷fqx Íuh suðkt ÷køku
Au.35 yk÷kuf{kt su fktR Mkw¾fkhe ÃkËkÚkkuo fnuðkÞ Au íku Mkðuo ÃkËkÚkkuo {Lku Ëw:¾YÃk
s ÷køku Au. nwt ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt ËþoLk rðLkk yríkþÞ ÔÞkfw¤ Awt.36 yu «íÞûk
ËþoLkYÃk {LkkuhÚkLkk V¤Lke «kró ík{khkt [hýf{¤Lkkt MkuðLk rðLkk çkeò fkuR
Ãký WÃkkÞu fheLku þõÞ LkÚke. fkhý fu ykðk ½kuh fr¤fk¤{kt ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt
«økx ËþoLk fhkðLkkhk {kºk ík{u s yuf Mkk[k MkËTøkwÁ Aku.37 ykÚke nu WËkh
feíkðk¤k ! nu ËÞkLkk ®MkÄw ! nu ÃkkuíkkLkk ykr©ík ¼õíkkuLkwt çktÄwðíkT hûký fhLkkhk
! {khku Ëun Ãkze òÞ Lkrn íku Ãknu÷kt f]Ãkk fheLku íkwhtík ykÃkLkwt {tøk¤fkhe ËþoLk
{Lku ykÃkku. r÷r¾íkðkLk Lke÷ftXðýeoLkk sÞ ©ef]»ý.38
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk heíku ¼Âõík¼kðÚke Ãkºk ÷¾e
©eLke÷ftXðýeoyu {wõíkkLktË Mðk{eLkk nkÚk{kt yÃkoý fÞkuo.39 íÞkhu çkwrØ{kLk
{wõíkkLktË Mðk{eyu ÃkkuíkkLkk ÃkºkLke MkkÚku Lke÷ftXðýeoLkk ÃkºkLku ¼u¤ku fhe fðh{kt
çkeze íku{Lkk WÃkhLkk ¼køk{kt økwÁðÞo hk{kLktË Mðk{eLkwt Lkk{ ÷ÏÞw.t 40 íÞkhÃkAe
{Þkhk{rð«Lke MkkÚku íku Ãkºk Mðk{e WÃkh ¼wsLkøkh «íÞu {kufÕÞku. fkhý fu
{Þkhk{ rð«Lke [k÷ Wíkkð¤e níke. yLku MktíkkuLkk fk{{kt íku ðÄw Wíkkð¤e [k÷u
[k÷íkk íku {Þkhk{ rð« Mkkík{u rËðMku ¼wsLkøkh ÃknkUåÞk yLku ¼õík øktøkkhk{
{Õ÷Lku ½uh rðhks{kLk søkËTøkwÁ ©ehk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLk fÞkO.41-42 íku
y. 54 «Úk{ «fhý 489
|¢éÁ¢X¢x¢Ú´ Ðí¢Ä¢ S¢#}¢ïùãç¢ S¢ çmÁ¢: J x¢ëãï x¢¢XïÄ¢|¢QUSÄ¢ y¢´ ÎÎà¢ü Á¢x¢eéL}¢ì JJ 42
|¢QU¢¢¢¢ÎÄ¢y¢´ ¢Ã¢¢çH¢ÎHÃÄ¢¢Ä¢y¢¢çÿ¢mÄ¢´ y¢´ J
x¢¢ñ Ú ¢X´ ¢é C x¢¢~¢´ à¢à¢¢ÚÃ¢Î¢´ ¢è}¢Î¢Á¢¢¢é Ï ¢¢ãé } ¢ì JJ
Ã¢ï Eï y ¢ï Ã¢S¢¢¢´ Üé U çÅçHy¢|¢ë Ü é U ôÅ }¢Îã¢S¢´ Ðí S ¢ó¢´ J
à¢¢ï ¢¢}|¢¢ï Á ¢}¢Ú¢Á¢}¢ë Î é H ¢ÎÄ¢é x ¢´ S¢ Ðí ¢}Ä¢¢¢ü Ä ¢¢y¢ì JJ 43
¢è¢èHÜUÆçHçw¢y¢¢ç~¢ÜU¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ Ó¢y¢é:¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 54 JJ
-------------------------------
Mk{Þu hk{kLktË Mðk{e fuðk níkk ? íku ¼wsLkøkhLkk ¼õíksLkkuLku ykLktË WÃkòðíkk
níkk, LkðeLk f{¤Lkk ÃkºkkuLke Mk{kLk rðþk¤ yLku fýo MkwÄe ÷ktçkkt çkÒku Lkuºkku
þku¼e hÌkkt níkkt. íku{Lkwt þheh økkihðýo níkwt. íku{Lkkt økkºkku ÓüÃk]ü níkkt. íku{Lkwt
{w¾f{¤ [tÿ{kLke Mk{kLk ykFkË WÃkòðíkwt níkwt. çkÒku nMík, òLkwt ÃkÞOík ÷ktçkk
þku¼e hÌkk níkk. íku{ýu çkÒku ïuík ðku Äkhý fÞkO níkkt. ¼úfwrxyku ÄLkw»Þ suðe
ðktfze níke. íkuyku {tË{tË nkMÞ fhe hÌkk níkk. yríkþÞ «MkÒk {wÿk{kt níkk.
íku{Lkkt fku{¤ çkÒku [hý ÷k÷ f{¤Lke Mk{kLk þku¼íkkt níkkt. ykðk «fkhLke
þku¼kyu Þwõík hk{kLktË Mðk{eLkk ©e[hýku{kt Mkküktøk ËtzðíkT «ýk{ fhe
{Þkhk{ rð«u {wõíkkLktË Mðk{eyu ykÃku÷ku Ãkºk ©eMðk{eLkk nMík f{¤{kt
Mk{Ãkoý fÞkuo.43
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt ©eLke÷ftXðýeoyu
hk{kLktË Mðk{e WÃkh ¼wsLkøkh Ãkºk ÷ÏÞkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u
[kuÃkLk{ku yæÞkÞ yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --54--
--------------------------------------
JJ ¢@¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 55 JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ã¢¢Ó¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢y¢~¢mÄ¢´ S¢ }¢éç¢Ú¢Åì y¢y¢: J ÐíS¢ó¢¢ïù|¢êyS¢}¢¢Ä¢¢y¢´ çÃ¢çÎyÃ¢¢ Ã¢<¢S¢¢}¢}¢ì JJ 1
SÃ¢çS}¢|¢¢Ã¢´ y¢ÎèÄ¢´ Ó¢ y¢¢pÄ¢¢Z Ó¢ Ã¢¢Ó¢Ä¢¢ì J ¥|¢êeeÎÜUÆp S¢¢¢é¢ï~¢¢ï Á¢x¢eéL: JJ 2
¢~¢Ã¢ë¢¢y¢}¢çw¢H´ |¢QU¢S¢éÎÚçÁ¢}¢éw¢¢¢ì J ¢¢Ã¢Ä¢S¢ÎçS¢ SÃ¢¢}¢è Ðíà¢à¢´S¢ Ó¢ y¢eé¢¢¢ì JJ 3
y¢y¢Sy¢}¢¢E¢S¢çÄ¢y¢é´ }¢éQU¢¢Î¢Ä¢ ¢è}¢y¢ï J SÃ¢Ä¢´ çHHïw¢ ¢~¢´ Ó¢ y¢y¢~¢¢ï¢Úx¢<|¢y¢}¢ì JJ 4
SÃ¢SyÄ¢Sy¢é H¢ïÁ¢¢wÄ¢¢éÚï Ã¢S¢jK: S¢¢¢é|Ä¢ ¥¢¢çÎy¢Îé:çw¢y¢ï|Ä¢: J
Ï¢ë ã Îì ± í y ¢´ Ó¢¢Sy¢é ç¢Úy¢Ú¢Ä¢´ ¾í r ¢ï ç y¢ Ä¢yÐí ¢ ã S¢¢yS¢é Á ¢¢y¢: JJ 5
|¢é Á ¢X¢é Ä ¢¢Z Ã¢S¢y¢¢ù~¢ Ú¢}¢¢¢Îï ¢ Ï¢uè Ðí ç ãy¢¢ à¢é | ¢¢à¢è: J
°í ¢ s¢S}¢ÎèÄ¢´ Üé U à¢H´ Ó¢ }¢é Q U¢¢Îï ¢ Ã¢ï l ´ |¢x¢Ã¢yÐí S ¢¢Î¢y¢ì JJ 6
yæÞkÞ - 55
Ãkºkku ð kt [ e økËT ø kËT ÚkÞu ÷ k ©ehk{kLkt Ë Mðk{eyu
{wõíkkLktËMðk{e íkÚkk Lke÷ftXðýeo WÃkh Ãkºk ÷¾e
{ku f ÕÞku .
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu «íkkÃk®Mkn hksLkT ! {Þkhk{ rð«u Ãkºkku ykÃÞk
ÃkAe íkhík s {wrLkhkxT ©e hk{kLktË Mðk{eyu çkÒku ÃkºkkuLkwt ðkt[Lk fÞwO, yLku
ðýeohksLkk ykøk{LkLkk Mk{k[kh òýe Mðk{e yíÞtík «MkÒk ÚkÞk.1
Lke÷ftXðýeoLkku ÃkkuíkkLku rð»kuLkku «u{¼kð yLku ¼økðkLkLkkt «íÞûk ËþoLk {kxu
fhkíkk íkeðú íkÃkLkk Mk{k[kh ðkt[e Mðk{e økËTøkËTftX ÚkÞk yLku ykt¾{kt n»koLkkt
y©wyku W¼hkÞkt.2 hk{kLktË Mðk{eyu Ãkºk{kt ÷¾u÷ Mk{økú ð]¥kktík Mk¼k{kt
çkuXu÷k MkwtËhS MkwÚkkh ykrË ¼õíksLkkuLke ykøk¤ ðkt[e Mkt¼¤kÔÞwt yLku
Lke÷ftXðýeoLkk økwýkuLke ¾qçks «þtMkk fhe.3 hk{kLktË Mðk{eyu ÃkkuíkkLkk nMíku
©eLke÷ftX çkúñ[kheLku ykïkMkLk ykÃkðk íku{Lkk ÃkºkLkk ykÃku÷k «íÞw¥kh MkkÚku
çkwrØ{kLk {wõíkkLktË Mðk{e WÃkh yuf Ãkºk ÷ÏÞku.4
©e hk{kLktË Mðk{eLkku Ãkºk :- MktMkkhLkk rºkrðÄ íkkÃkÚke Ãkezkíkk
yLktík Ãkk{h SðkuLku ¼køkðík Ä{oLkku WÃkËuþ ykÃke íkuLkk íkkÃkLku Ëqh fhe ykLktË
WÃkòðíkk yLku ÷kusÃkwh{kt rLkðkMk fhe hnu÷k {wõíkkLktË Mðk{e ykrË ykÃk
Mkðo MktíkkuLkwt {tøk¤ Úkkyku. íkÚkk MkLkíMkwòík çkúñ»kyu su çkúñ[ÞoðúíkLku MkkûkkíkT
y. 55 «Úk{ «fhý 491
¢~¢´ yÃ¢Ä¢¢ Ä¢}¢Ä¢Ú¢}¢¢¢}Ý¢ çÃ¢Ðíï¢ S¢¢ÜÚ Ðíçãy¢´ y¢Î¢#}¢ì J
y¢m¢Ó¢çÄ¢yÃ¢¢ ç¢çw¢H¢ïùÄ¢éÎy¢¢ï }¢Ä¢¢ Ä¢¢¢Ã¢çmçÃ¢Îï yÃ¢ÎèÄ¢: JJ 7
Ï¢é h p Ã¢ë ¢¢y¢ ©Î¢ÚÏ¢é h ï S y¢~¢¢x¢y¢SÄ¢¢ç¢ Ó¢ Ã¢<¢Ú¢Á¢: J
¥SÄ¢¢çSy¢ Ã¢ëç¢: S¢ÜUH¢çy¢}¢yÄ¢¢ü y¢y¢¢ï ¢ S¢¢¢¢Ú¢¢êLc¢¢ïùS¢¢ñ JJ 8
Eï y ¢¢y¢Úè¢¢¢é ç¢Úó¢}¢é Q U: ÜUçp}¢é ¢èÎí ¢ ï Ï¢ÎÚèÃ¢¢¢m¢ J
Ä¢ÎëÓÀÄ¢¢ Ã¢¢ïùçy¢ÜU}¢¢x¢y¢: SÄ¢¢çÎçy¢ {íéÃ¢´ }¢ï Ðíçy¢|¢¢çy¢ çÓ¢¢ï JJ 9
¥y¢: ¢Ú´ y¢SÄ¢ }¢¢¢ï¢éÜêUH¢ S¢ïÃ¢¢ çÃ¢¢ïÄ¢¢ S¢y¢y¢´ |¢Ã¢çj: J
S¢çj: S¢}¢Sy¢ñ: SÃ¢Ï¢ëãÎìÎíy¢SÄ¢ x¢éy²ñ y¢y¢¢ï Ä¢¢ïx¢ÜUH¢p çà¢ÿÄ¢¢: JJ 10
¢ïy¢è Ó¢ ¢¢ñçy¢<mçÃ¢¢¢ Ó¢ Ï¢çSy¢¢¢ñüHè çRUÄ¢¢: ÜU¢ñTçÚÜU¢ÎÄ¢p J
à¢ÚèÚà¢é lñ Ðí ¢}¢´ y¢é çà¢ÿÄ¢¢ ¥C¢XÄ¢¢ï x ¢p y¢y¢: RU}¢ï ¢ JJ 11
Ä¢}¢¢p çà¢ÿÄ¢¢ ç¢Ä¢}¢¢S¢¢¢ç¢ Ðí¢¢¢ï¢Ä¢¢}¢¢ï Ï¢ãéç|¢: ÐíÜU¢Úñ: J
Ðí y Ä¢¢Nçy¢pï E Ú¢¢Ú¢¢ Ó¢ Ä¢¢¢´ S¢}¢¢ç¢p y¢Îé Q UÚèyÄ¢¢ JJ 12
çkúñLke WÃk{k ykÃke Au íku ík{kÁt çkúñ[Þoðúík rLkðÎLku Ãkqýo Úkkyku.5 yºk
¼wsLkøkh{kt rðhksíkk hk{kLktË yuðk {khk çknw Yzk ykþeðkoË Mðefkhþku.
{wõíkkLktË{wrLk ykrË ík{u Mkðuo ¼økðkLkLke f]ÃkkÚke y{Lku su fwþ¤íkk ðíkuo Au íku
Mkðuo Mk{k[kh òýþku.6 ík{u {Þkhk{ rð«Lke MkkÚku su çku Ãkºkku {kufÕÞk níkk íku
y{Lku {éÞk Au. íku ðkt[eLku ykÃk MkðuoLkwt su ð]¥kktík níkwt íku Mk{økú ð]¥kktík ÞÚkkÚko {U
òÛÞwt Au.7 yLku ík{khe Mk{eÃku ykðu÷k ðýeohks Lke÷ftXSLkwt Ãký Mk{Mík ð]¥kktík
{U òÛÞwt Au. íkuLke Mk{Mík ðíkoLk herík {Lkw»Þ{kt Mkt¼ðe þfu íkuðe LkÚke. íkuÚke íku
Mkk{kLÞ ÃkwÁ»k LkÚke. Ãkhtíkw {Lkw»ÞÄ{o{kt hnu÷k íku fkuR Rïh Au.8 {Lku yu{ Au
fu, nrh RåAkyu ík{khe Mk{eÃku ykðu÷k íku ðýeohks ïuíkrîÃkÄk{Lkk fkuR
rLkhÒk{wõík nkuÞ, yÚkðk çkËhefk©{ðkMke fkuR {wLkeLÿ nkuÞ.9 íku fkhýÚke ík{u
Mkðuo Mktíkku íku Lke÷ftXðýeoLkk {LkLku yLkwfq¤ Mkuðk fhòu yLku íku{Lke ÃkkMkuÚke
çkúñ[ÞoðúíkLkkt hûký {kxu ÞkuøkLke f¤kyku þe¾òu.10 Lkuíke, Äkurík, çku «fkhLke
çkÂMík, Lkku¤e yLku fwtsh r¢Þk ykrË ÞkuøkLke Mkðuo r¢Þkyku þhehLke þwrØ{kxu
«Úk{ þe¾òu yLku íÞkhÃkAe ¢{þ: yüktøkÞkuøkLke «r¢Þkyku þe¾òu.11 íku
Lke÷ftX çkúñ[khe fnu íku «{kýu ykMkLk yLku çknw «fkhLkk «kýkÞk{ku, íku{s
RrLÿÞkuLkk «íÞknkh, Äkhýk yLku ¼økðkLkLke {qíkLkwt æÞkLk yLku Mk{krÄLkku
yÇÞkMk þe¾òu.12 yüktøkÞkuøkLkk yÇÞkMk rðLkk Lkircf çkúñ[ÞoðúíkLke rMkrØ
¥C¢XÄ¢¢ïx¢¢|Ä¢S¢¢´ çÃ¢¢¢ y¢é Ï¢ëãÎì±íy¢´ çS¢lçy¢ ¢ñÃ¢ à¢éh}¢ì J
¥y¢Sy¢Î|Ä¢¢S¢¢Úñ | ¢ü Ã ¢çj: S¢¢Ä¢´ y¢Î¢y}¢±í y ¢Úÿ¢¢¢Ä¢ JJ 13
Ä¢ï ¾ír¢Ó¢Ä¢Z y¢é Ï¢ëãySÃ¢M¢´ Ä¢¢ïx¢ï¢ S¢´S¢¢Ä¢ çÁ¢y¢ïçÎíÄ¢¢:SÄ¢é: J
¾ír¢¢y}¢¢¢ ÜëUc¢}¢¢¢ï |¢Á¢ïÄ¢é: Ðí¢ïQU¢Sy¢ »Ã¢¢ï¢}¢|¢QUS¢´¿¢¢: JJ 14
S¢Ã¢¢ü¢üÎSÄ¢¢SÄ¢ Ï¢ëãÎì±íy¢SÄ¢ S¢}¢¢çÎy¢SÄ¢¢Ä¢Ã¢¢´ çÃ¢¢ïÄ¢}¢ì J
ÜU¢}¢¢wÄ¢à¢~¢¢ï Ã ¢ü ç ¢y¢¢Ðí S ¢X´ S¢Ã¢¢ü y }¢¢¢ Îê Ú y¢ »Ã¢ çãyÃ¢¢ JJ 15
Ä¢¢ï ¾ír¢Ó¢Ä¢Z ¢çÚ¢¢y¢éç}¢ÓÀïyS¢ Ï¢éçh¢êÃ¢Z Ã¢ç¢y¢¢ ¢ ¢àÄ¢ïy¢ì J
è¢¢´ ÜU¢¢ ¢¢ï ¢ë¢éÄ¢¢Ó Ã¢¢y¢¢üSy¢¢S¢¢´ x¢é¢¢¢ì ¢¢Ä¢x¢é¢¢Ã¢ÎïÓ JJ 16
x¢ÓÀïó¢ Ä¢¢ïc¢¢Ú}¢¢S¢H´ Ó¢ Ï¢¢H¢}¢¢èÿ¢ïy¢ ç¢Ä¢¢ ¢ ¢xÝ¢}¢ì J
è¢¢´ ¢ çÓ¢~¢´ Ðíçy¢}¢¢´ Ó¢ ¢àÄ¢ïó¢ Ó¢ S¢ëà¢ïó¢ñÃ¢ çHw¢ïÓ çÓ¢~¢}¢ì JJ 17
¢ ¢}¢üÃ¢¢y¢¢ü: ÒUÓ¢¢¢ç¢ ÜéUÄ¢¢üyèç|¢¢ü |¢¢c¢ïy¢ Ó¢ çÜU@¢¢ç¢ J
èç|¢: S¢ã¢Ã¢Ä¢ç¢ ¢ñÃ¢ x¢ÓÀïó¢ Ï¢¢ï¢Ä¢ï¢¢: ¢éLc¢¢y¢Úï¢ JJ 18
Úkíke LkÚke. íkuÚke çkúñ[Þ¼TðúíkLkk hûký {kxu yüktøkÞkuøkLkk yÇÞkMkÃkhkÞý

hne ÞkuøkrMkrØLkwt MktÃkkËLk fhòu.13 su ÃkwÁ»kku ÞkuøkMkkÄLkkLkk {kæÞ{Úke MkkûkkíkT
çkúñLkwt MðYÃk yuðkt çkúñ[Þoðíú kLke rMkrØ {u¤ðe rsíkurLÿÞ ÚkkÞ Au. yLku çkúñYÃku
¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ¼sLk fhu Au. íkuðk ÃkwÁ»kkuLku s þk{kt W¥k{ «fkhLkk
¼õíkku fnu÷k Au.14 çkúñ[Þoðúík Mkf÷ ÃkwÁ»kkÚkoLke rMkrØ fhkðLkkÁt nkuðkÚke
yküktøkÞkuøkLkk yÇÞkMkÚke rMkØ fhu÷k íku ðúíkLkwt Mkðo«fkhu hûký fhðwt. fu{
fhðwt ? íkku fk{YÃke þºkw yLku eykuLkk «MktøkLkku Mkðo«fkhu ËqhÚke s íÞkøk
fhðku.15
su ¼økðËT¼õík Þkuøke çkúñ[ÞoðúíkLkwt hûký fhðk RåAíkku nkuÞ íkuýu
òýe òuRLku eykuLke Mkk{u árü {ktzeLku õÞkhuÞ òuðwt Lkrn. eMktçktÄe þ]tøkkrhf
ðkíkku Mkkt¼¤ðe Lkrn yLku fhðe Lkrn. eykuLkk økwý yðøkwýLkwt ðýoLk fhðwt fu
Mkkt¼¤ðwt Lkrn.16 eykuLkkt h{ý fhðkLkkt MÚkkLku íÞkøke ÃkwÁ»ku sðwt Lkrn. rLkðo
LkkLke çkk¤k nkuÞ íkku Ãký òýe òuRLku íkuLku òuðe Lkrn. MºkeykuLke fkckrËfLke
Ãkwík¤e fu r[ºk«rík{kLku òuðe Lkrn, yLku MÃkþo Ãký fhðku Lkrn. ËuðíkkykuLke
«rík{k rðLkk yLÞ eykuLke «rík{k r[íkhðe Lkrn.17 ð¤e íÞkøke ÃkwÁ»ku eyku
MkkÚku õÞkhuÞ Ãký nkMÞrðLkkuË fhðku Lkrn. yLku íkuLke MkkÚku çkku÷ðwt Ãký Lkrn.
y. 55 «Úk{ «fhý 493
S¢ëà¢ïó¢ Ó¢ è¢çÚ¢¢Ä¢üÃ¢´ S¢VË¢¢´ y¢çmc¢Ä¢´ ¢ ÜéUÄ¢¢üy¢ì J
Ðí¢¢¢y¢ÜU¢Hïùç¢ ¢ Ï¢éçh¢êÃ¢Z S¢ëà¢ï¢ÎX´ çyÃ¢ã ÜëUc¢|¢QU: JJ 19
SÄ¢¢¢çyRUÄ¢¢ Ä¢~¢ Ó¢ Ä¢~¢ Ä¢¢ Ä¢¢ ÜéUÄ¢¢üó¢ y¢¢´ y¢¢}¢ç¢ y¢~¢ y¢~¢ J
è|Ä¢py¢é ã ü S y¢ç}¢y¢¢y¢Úï ¢ x¢ÓÀï y SÃ¢¢ï ó ¢ñ Ã ¢ x¢ë ã ñ S¢Ä¢¢ï c ¢ï JJ 20
§y¢´ S¢Î¢Ó¢¢Ú¢ÚSy¢é Ä¢¢ïx¢è SÄ¢¢ÎêÃ¢üÚïy¢¢ çÃ¢ç¢}¢éwÄ¢Ã¢l: J
»y¢ñM¢¢Ä¢ñ: SÃ¢Ï¢ëãÎì±íy¢´ y¢y¢ì ÜU¢}¢¢w²à¢~¢¢ï: ¢çÚÚÿ¢¢èÄ¢}¢ì JJ 21
ÜéUÄ¢¢ül §y¢´ ¢ S¢ y¢ê<Á¢y¢¢ïùç¢ Ä¢¢ïx¢è SÃ¢S¢VË¢Ã¢à¢: ÐíS¢X}¢ì J
è¢¢´ ÜUÚ¢ïyÄ¢ïÃ¢ y¢y¢¢ïùC}¢¢ySÃ¢¢iëãÎì±íy¢¢Îì½íC ©¢ñçy¢ Îé:w¢}¢ì JJ 22
RU¢ï¢p }¢¢¢¢ï }¢Î}¢yS¢Ú¢ñ Ó¢ H¢ï|¢Sy¢¢ïcÄ¢¢ü çÃ¢çÃ¢¢¢ï ÚS¢p J
»y¢ïùç¢ Ä¢¢ïx¢SÄ¢ |¢Ã¢çy¢ çÃ¢ÍÝ¢SyÄ¢¢ÁÄ¢¢Sy¢y¢¢ï Ä¢¢ïçx¢Á¢¢ï¢ ÎêÚ¢y¢ì JJ 23
¥¢ã¢Úç¢Îíï çÃ¢Î¢èy¢ Ä¢éQïU ÜU¢c¢üp Ä¢¢ïx¢è ÃÄ¢S¢¢´ y¢é çÜUç@y¢ì J
S¢ïÃ¢ïy¢ ¢ñÃ¢¢¢ S¢éÚ¢´ Ó¢ }¢¢´S¢´ ¢ Ó¢ S¢ëà¢ïÎí¢ïãç¢Ä¢´ yÄ¢Á¢ïÓ JJ 24
{køko{kt eykuLke MkkÚku íÞkøke ÃkwÁ»ku [k÷ðwt Lkrn, yLÞ ÃkwÁ»kLkk {kæÞ{ rðLkk
eykuLku MkkûkkíkT fkuR fkÞoLke «uhýk fu ¿kkLkLkku WÃkËuþ íÞkøke ÃkwÁ»ku fhðku Lkrn.18
eykuyu ytøk WÃkh Äkhý fÞko ÃkAe WíkkheLku {qfu÷kt ðkuLkku Ãký MÃkþo fhðku
Lkrn. eMktçktÄe fkuR Ãký «fkhLkk MktfÕÃkku {LkÚke Ãký fhðk Lkrn. ¼økðkLkLkk
¼õík íÞkøke ÃkwÁ»ku {kuxk ykÃkífk¤ Ãkzâk rðLkk eykuLkk þhehLkku MÃkþo fhðku
Lkrn.19 íku{ s su MÚkkLkfLku rð»ku eykuLke MLkkLkkrËf r¢Þk Úkíke nkuÞ íÞkt íku
r¢Þkyku íÞkøkeyu Lk fhðe. yLku {køko{kt [k÷íke ð¾íku eykuÚke [kh nkÚk Ëqh
[k÷ðwt, su ½h{kt e nkuÞ íku ½h{kt þÞLk fhðwt Lkrn.20
yk «{kýuLkwt MkËk[kh-ÃkhkÞý SðLk su Þkuøke ¼õík Sðu Au íku
Wæðohuíkk ¼õíkLku çkúñkrË Ëuðku Ãký ðtËLk fhu Au. íku {kxu yk WÃkh fnu÷k WÃkkÞku
îkhk fk{YÃke þºkw Úkfe ÃkkuíkkLkk çkúñ[ÞoðúíkLkwt Mkðo«fkhu hûký fhðwt.21 su Þkuøke
WÃkhkuõík MkËk[khLkwt Ãkk÷Lk fhíkku LkÚke yLku ÃkkuíkkLkk MktfÕÃkLku ðþ ÚkR eykuLkku
«Mktøk fhu Au íku Þkuøke rMkØ ÚkÞku nkuðk Aíkkt Ãký eLkk Mktøku ykX{k çkúñ[Þoðíú kÚke
¼ú»x ÚkkÞ Au. yLku ðkhtðkh sL{{hýYÃk MktMk]ríkLkkt Ëw:¾Lku Ãkk{u Au.22 su
Þkuøk{køkoÚke ðúíkLkwt hûký ÚkkÞ Au íku {køko{kt ¢kuÄ, {kLk, {Ë, {íMkh, ÷ku¼ íkÚkk
R»Þko íku{s yLkuf «fkhLkk hMk ykrË Ëku»kku rðÎLk fhLkkhk Au. íkuÚke Þkuøke ¼õíku
íku{Lkku ËqhÚke s íÞkøk fhðku.23 yLku yu Þkuøke¼õíkkuyu yknkh yLku rLkÿk Ãký
Îïãï¢ Ã¢¢Ä¢¢ }¢¢S¢¢ S¢ ôãS¢¢ ÜU¢Ä¢¢ü ¢ ÜUSÄ¢¢ç¢ ¢ Ó¢¢y}¢¢¢ïùç¢ J
Sy¢ïÄ¢´ Ó¢ S¢¢XÄ¢üÜUÚ´ Ó¢ ÜU}¢ü çãy¢¢<¢¢¢ Ä¢¢ïçx¢Á¢¢ï¢ Ã¢ÁÄ¢ü}¢ì JJ 25
»Ã¢´çÃ¢¢¢ Ä¢ï ¢éLc¢¢ |¢Ã¢ïÄ¢é: SÃ¢¢}¢üç¢D¢ |¢éçÃ¢ ÜëUc¢|¢QU¢: J
ÐíS¢ó¢y¢¢ y¢ïc¢é S¢Î¢ }¢}¢¢çSy¢ ÐíïD¢Sy¢ »Ã¢¢¢Í¢ ! ¢ÎS¢ê¢¢ï: JJ 26
y¢S}¢¢yS¢éÏ¢éhï ! yÃ¢}¢ç¢ SÃ¢ÜUèÄ¢ñ: S¢¢ÜÚ S¢y¢èÄ¢ñü}¢éüç¢¢èHÜUÆ¢y¢ì J
Üë U y¢¢eé L yÃ¢ï ¢ x¢ë ã ¢¢ Ä¢¢ï x ¢´ Ã¢y¢ü S Ã¢ ¢}¢ï ü c ¢é }¢Ä¢¢ï ç Îy¢ï c ¢é JJ 27
y¢¢:ÜëUà¢SÄ¢¢SÄ¢Ä¢¢¢ï¢Ä¢éQñU: S¢ïÃ¢¢ çÃ¢¢ïÄ¢¢ó¢Á¢H¢çÎç|¢p J
Ã¢Ä¢¢ïùÃ¢ÚyÃ¢¢çÎã Ï¢¢HÏ¢éçh¢ü ÒU¢ç¢ ÜU¢Ä¢¢ü y¢¢S¢¢´ ç¢¢¢ñ Ó¢ JJ 28
Îí¢x¢¢x¢ç}¢cÄ¢¢ç}¢ ç¢Î¢Í¢ÜU¢Hï Ú¢¢ï x¢y¢ï ç¢¢H¢¢ç}Ý w¢ïÅï J
y¢¢Ã¢jÃ¢çj: S¢ y¢é S¢ïÃ¢¢èÄ¢¢ï Ä¢¢¢ ¢ x¢ÓÀïÎçy¢ç¢:S¢ëã¢ïùS¢¢ñ JJ 29
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢~¢¢ï¢Ú´ çHçw¢yÃ¢ïy¢´ }¢éQU¢¢Î´ Ðíçy¢ Ðí|¢é: J ©¢Ú´ ¢èHÜUÆSÄ¢ ¢ç~¢ÜU¢Ä¢¢ çHHïw¢ S¢: JJ 30
ÞkuøÞ «{kýMkh fhðkt. ãwíkkrË ÔÞMkLk{kºkLkwt õÞkhuÞ Ãký yk[hý Lk fhðwt,

Mkwhk yLku {ktMkLkwt MkuðLk Lk fhðwt yLku íkuLkku MÃkþo Ãký Lk fhðku. íkÚkk
Sð«kýe{kºkLkku ÿkun Lk fhðku yLku fkuRLke MkkÚku ðihçkwrØ Ãký Lk fhðe.24
ÃkkuíkkLkwt rník RåAíkk Þkuøke¼õíku fkÞk, ðkýe yLku {LkÚke Ãký fkuR «kýeLke
®nMkk Lk fhðe, yLku ÃkkuíkkLke Ãký rntMkk Lk fhðe. [kuheLkwt f{o Lk fhðwt, íkÚkk
ðýko©{ Ä{oLkku ¼tøk ÚkkÞ íkuðwt f{o Ãký Lk fhðwt.25 nu rLkËkuo»k {wõík{wrLk ! yk
Ãk]Úðe Ãkh WÃkhkuõík heík «{kýu su ¼økðkLkLkk ¼õík Þkuøkeyku MðÄ{orLkc ÚkkÞ
Au íkuLkk Ãkh nwt MkËkÞ «MkÒk hnwt Awt. ©ef]»ý ¼økðkLkLkk ykðk MðÄ{orLkc
¼õíkku {Lku çknw ðnk÷k ÷køku Au.26 {kxu nu çkwrØ{kLk {wõík{wrLk ! ík{u Ãký {khk
rþ»Þð]Ët yuðk ík{khk økwÁ¼kR MktíkkuLke MkkÚku ©eLke÷ftXðýeoLku økwÁÃkýu Mðefkhe
íku{Lke ÃkkMkuÚke ÞkuøkLke heík þe¾òu.27 íkÃkÚke f]þ ÚkR økÞu÷k Lke÷ftXðýeoLke
ÞÚkkÞkuøÞ yÒks¤Úke Mkuðk fhòu. íku íkÃkkurLkrÄ ©eLke÷ftX ðýeo ô{h{kt ík{khk
Mkðo fhíkkt LkkLkk Au Aíkkt íku{Lku rð»ku çkk¤fçkwrØ õÞkhuÞ Ãký Lk fhþku.28 økúe»{
Éíkw{kt ðiþk¾{kMk Wíkhíkkt nwt rÃkÃk÷kýk Lkk{Lkk økk{u íkwhtík ykðeþ, yLku nwt Lk
ykðwt íÞkt MkwÄe rLk:MÃk]ne íku Lke÷ftXðýeo õÞktÞ [kÕÞk Lk òÞ íkuLkwt æÞkLk hk¾e
íkuLke Ár[ yLkwMkkh Mkuðk fhòu.29 nu hksLkT ! yk «{kýu hk{kLktË Mðk{e
{wõík{wrLkLkk ÃkºkLkku W¥kh ÷¾e ©e Lke÷ftXðýeoLkk ÃkºkLkku W¥kh ÷¾ðk ÷køÞk.30
y. 55 «Úk{ «fhý 495
SÃ¢çSy¢ Sy¢¢m<¢Ú¢Á¢ïù}¢ëy¢ç¢HÄ¢}¢ã¢}¢éQU}¢éwÄ¢¢çy¢¢¢}Ýï J
y¢è±í ñ : SÃ¢èÄ¢ñ S y¢¢¢ï ç |¢Á¢ü ¢NçÎ Î¢y¢ï ¢}¢ü ¢é ~ ¢yÃ¢à¢V¢}¢ì JJ
Ú¢}¢¢¢ÎSÄ¢ Ã¢¢ÓÄ¢¢ ç¢x¢}¢ç¢x¢¢çÎy¢¢ ¥¢çà¢c¢¢ï ¢}¢üÚÿ¢¢ J
Ï¢uKSy¢ï ¢ yÃ¢Ä¢¢çy¢Ðí } ¢é ç Îy¢}¢é ç ¢¢¢ ¢ï Ä ¢S¢ï ¢èHÜUÆ ! JJ 31
¢~¢´ Ðí ¢ #´ yÃ¢ÎèÄ¢´ y¢Îé ç Îy¢}¢çw¢H´ Ï¢é h }¢ï Ã ¢¢çSy¢ Ã¢ë ¢´ J
Îï ã ¢Ó¢¢ÚSy¢¢Sy¢ï çyÃ¢ã çã ÜUçHÄ¢é x ¢ï Îé p Ú¢ï }¢yÄ¢ü ¢}¢ñ ü : JJ
Ã¢ñ Ú ¢xÄ¢´ ¿¢¢¢|¢QUè Îë É y¢Úç¢Ä¢}¢¢ ¢}¢ü ç ¢D¢ Ó¢ à¢¢çy¢Úï J
y¢yÐí ¢ xÁ¢}¢çS¢h´ sç¢x¢y¢ç}¢ã y¢çmS}¢Ä¢¢ï ¢¢~¢ ÜU¢Ä¢ü : JJ 32
Ä¢¢¢ï Ä¢¢Îëà¢}¢ïÃ¢ ¢àÄ¢çS¢ S¢Î¢ ÜëUc¢¢ïùçSy¢ y¢¢ÎëQUy¢- J
SyÃ¢´ y¢hK¢¢¢Úp S¢yS¢é ç¢Ã¢S¢Üé U Ä¢¢ü : Ðí y ¢èÿ¢¢´ }¢}¢ JJ
°í ¢ }¢ï ç¢¢H¢¢ç}Ý Ú¢¢çÃ¢Úy¢¢ñ Ä¢é c }¢çyÐí Ä ¢¢Ä¢ Îí é y ¢´ J
s¢Ä¢¢SÄ¢¢}Ä¢ã}¢ï Ã ¢ y¢~¢ |¢Ã¢y¢¢ùùx¢}Ä¢´ Ó¢ S¢çj: S¢ã JJ 33
nu Lke÷ftX ðýhks ! ík{kÁt fÕÞký Úkkyku. ík{u ïuíkrîÃkÄk{ðkMke

rLkhÒk{wõíkku{kt {wÏÞ yuðk {nk{wõík suðk íkusMðe sýkyku Aku. ÃkkuíkkLke íkeðú
íkÃkùÞkoÚke {Lkw»ÞkuLkk ytíkh{kt çkËrhfk©{ðkMke Ä{oÃkwºk MkkûkkíkT LkkhkÞýÉr»k
nku Lku þwt ? yuðe þtfk WíÃkÒk fhku Aku. ykðk {nkLk íkÚkk {wõík{wrLk rðøkuhu
Mktík{tz¤Lku çknw s ykLktË WÃkòðLkkhk ík{Lku {khk Ä{oLke hûkk fhLkkhk íkÚkk
ðuËkrË Mkíþk Mkt{ík çknws Yzk ykþeðkoË Au.31
ík{khku Ãkºk {éÞku. íku{kt sýkðu÷tw ík{kÁt Mk{økú ð]¥kktík {U òÛÞw.t ík{khk
ËunLke ÂMÚkrík Ãký {U òýe. ík{kÁt íkÃk yk fr¤ÞwøkLkk {Lkw»ÞkuÚke Lk ÚkR þfu íkuðwt
Ëw»fh Au. ík{khku ðihkøÞ, ¿kkLk, ¼Âõík, rLkÞ{Ãkk÷LkLke áZíkk, Ä{o Ãkk÷Lk{kt
rLk»Xk yLku þktrík ykrË MkËTøkwýku Ãkqðo sL{{kt rMkØ fhu÷k nkuðkÚke ykx÷e LkkLke
ô{h{kt yk sL{{kt Mkns Ãkýu ðíkuo Au. íkuÚke íku{kt fktR ykùÞo Lk fhðwt, yLku
y{Lku Ãký LkÚke.32 æÞkLk{kt ík{u suðk ¼økðkLk ©ef]»ýLkkt rLkíÞ ËþoLk fhku Aku,
íku ©ef]»ý íkuðk s Au. íkuÚke íku{Lkk æÞkLkÃkhkÞý ÚkR {wõíkkLktË ykrË MktíkkuLke
ÃkkMku rLkðkMk fheLku hnku, yLku {khk ykððkLke «íkeûkk fhku, nwt ðiþk¾{kMk Wíkhíkkt
ík{khk MkðuoLke «MkÒkíkk {kxu íkífk¤ ÃkeÃk÷kýk økk{u ykðeþ, ík{u {wõíkkLktË
ykrË Mkðuo MktíkkuLke MkkÚku íÞkt ykðòu.33 ík{Lku {khkt ËþoLkLke yríkþÞu WíftXk
ðíkuo Au, íku{kt ©ef]»ýLkkt «íÞûk ËþoLkYÃk fkhýLku nwt òýwt Awt. Ãkhtíkw yíÞkhu
}¢mèÿ¢¢ï y S¢é Ü Uy¢¢çSy¢ y¢ï ù çy¢à¢çÄ¢y¢¢ Á¢¢¢¢ç}¢ y¢yÜU¢Ú¢´ J
}¢¢x¢ü : S¢¢}Ðí y ¢}¢çSy¢ Îé x ¢ü } ¢y¢Ú: ÜUV¢çÎ¢¢Åè|¢Ä¢¢y¢ì JJ
¢¢x¢y¢ÃÄ¢ç}¢ã¢y¢ »Ã¢ |¢Ã¢y¢¢ }¢ÄÄ¢çSy¢ Ó¢ï ç ÎÁÄ¢¢è- J
Sy¢sï ü y ¢}¢}¢ }¢¢¢Ä¢´ p Ã¢Ó¢¢´ Ä¢¢ï x ¢´ S¢y¢: çà¢ÿ¢Ä¢ï : JJ 34
¥¢ñ y S¢é v Ä¢´ |¢Ã¢y¢¢ï }¢Îèÿ¢¢Üë U y¢ï Ä¢¢Îë x |¢Ã¢yÄ¢y¢Úï J
y¢¢Îë x }¢ï ù ç¢ y¢Ã¢ï ÿ ¢¢¢Ä¢ |¢Ã¢y¢èyÄ¢ï Ã ¢´ yÃ¢Ä¢¢ Ï¢é h Ky¢¢}¢ì JJ
¥¢Ä¢¢SÄ¢¢ç}¢ y¢y¢¢ï Îí é y ¢´ Ó¢ |¢Ã¢y¢¢ S¢ï Ä ¢´ SÃ¢¢}¢ï ü S¢Î¢ J
yÃ¢¢Îë x ¢¢<}¢ÜU|¢QUS¢X}¢}¢ã´ Ä¢¢Ó¢ï Ä¢à¢¢ï Î ¢S¢é y ¢¢y¢ì JJ 35
Ä¢ï SÄ¢é ¢ü } ¢ü ¢Ú¢Ä¢¢¢ |¢é ç Ã¢ Á¢¢¢Sy¢ï ù çy¢çÐí Ä ¢¢: S¢çy¢ }¢ï J
y¢ï c ¢¢´ Îê Ú x¢y¢¢ï ¢ ÜU<ãçÓ¢Îã´ y¢ÌxÝçÓ¢¢yÃ¢y¢: JJ
S¢y¢SyÃ¢¢Îë à ¢ »Ã¢ }¢ï Ï¢ãé } ¢y¢¢ Ä¢y¢¢ÎÃ¢¢çÚ {í é Ã ¢´ J
y¢è¢ï ü | Ä¢¢ï ù ç¢ ¢ë ¢¢´ çÃ¢à¢é ç h}¢ç¢ÜU¢´ S¢ë C ´ çÃ¢¢¢ï Îí é y ¢}¢ì JJ 36
|¢¢ïÁ¢Ä¢çy¢ |¢éçÃ¢ ¢êÁ¢Ä¢çy¢ Ã¢¢ Ä¢ï y¢é S¢¢¢é¢éLc¢¢|¢Ã¢¢Îëà¢¢¢ì J
y¢ñ p Ú¢Ó¢Úç}¢Î´ S¢Îñ Ã ¢y¢´ ¢ê ç Á¢y¢´ Ó¢ Ï¢ãé ¢¢ S¢é | ¢¢ï ç Á¢y¢}¢ì JJ 37
{køko{kt fkXe, {eÞkýk ykrË ÄkzÃkkzwykuLkku ¼Þ ðíkuo Au, íkuÚke ynª ykððwt
Ëw»fh Au. {kxu ík{khu ¼wsLkøkh Lk ykððwt. òu ík{Lku {khkt{kt ÃkqßÞ çkwrØ ðíkoíke
nkuÞ íkku {khkt ð[LkLku ykËhÃkqðof Mðefkhòu. yLku íÞkt s hne MktíkkuLku ÞkuøkLkku
yÇÞkMk fhkðòu.34 nu ðýeohks ! ykÃkLkk ytíkh{kt {khkt ËþoLkLke suðe WíftXk
ðíkuo Au íkuðe s {khk ytíkh{kt Ãký ík{khkt ËþoLkLke WíftXk ðíkuo Au. yu{ ík{u rLkùu
òýòu yLku íkuÚke nwt íkífk¤ íÞkt ykðeþ, yLku ð¤e ík{u rLkhtíkh MðÄ{oLkwt Ãkk÷Lk
fhòu. ÞþkuËkLktËLk ¼økðkLk ©ef]»ýLkk [hý{kt {khe yus «kÚkoLkk Au fu, ík{khk
suðk Äk{f ¼økðkLkLkk ¼õíkLkku Mk{køk{ nh n{uþ {Lku «kó ÚkkÞ.35
yk Ãk]Úðe WÃkh su {Lkw»Þku Ä{o ÃkhkÞý SðLk Sðu Au íku {Lku yríkþÞu
Ônk÷k ÷køku Au. yufktríkf Ä{o{kt ykMkõík yuðk ÃkwÁ»kkuÚke nwt yýw {kºk Ãký Ëqh
LkÚke. íku{kt ykÃkLkk suðk Mktík íkku {khu {Lk çknw çknw ÃkqsLkeÞ Au. ykÃkLkk suðk
MkíÃkwÁ»kkuLkwt [hýkuËf íkku øktøkkrËf íkeÚkkuLo kkt s¤ fhíkkt Ãký MÃkþo fhLkkhk {Lkw»ÞkuLku
íkífk¤ yrÄf ÃkkðLk fhLkkÁt Au.36 yk Ãk]Úðe WÃkh su {Lkw»Þku ykÃkLkk suðk
yufktríkf Mktík ÃkwÁ»kkuLku s{kzu Au yLku ÃkqsLk fhu Au. íku sLkkuLku çkúñkrË Ëuðíkkyku
Mkrník [hk[h yk Mk{økú søkíkLku yLkuf ðkh s{kzâkLkwt yLku ÃkqsLk fÞkoLkwt
y. 55 «Úk{ «fhý 497
Ðíèçy¢ÚçSy¢ }¢}¢ S¢yS¢é Ä¢¢Îëà¢è y¢¢Îëà¢è y¢é ¢ ç¢Á¢ïùç¢ Ó¢¢y}¢ç¢ J
S¢y¢ »Ã¢ NÎÄ¢´ |¢Ã¢çy¢ }¢ï ÜëUc¢|¢çQUÚçS¢ÜU¢p ¢¢<}¢ÜU¢: JJ 38
w¢ïçÎy¢ÃÄ¢}¢y¢ »Ã¢ ¢ yÃ¢Ä¢¢ Ã¢èÿ¢¢¢Ä¢ }¢}¢ Ä¢yS¢}¢¢x¢}¢: J
¥¢Ã¢Ä¢¢ï Û ¢ü ç Åçy¢ S¢}|¢çÃ¢cÄ¢çy¢ °í ¢ }¢ »Ã¢ ¢¢é ç¢¢H¢uÄ¢ï JJ 39
¥¢x¢}¢¢ïù~¢ |¢Ã¢y¢¢ çÃ¢¢¢¿¢Ä¢¢ ¢ñÃ¢ ÜU¢Ä¢ü §çy¢ }¢ïù¢éà¢¢S¢¢}¢ì J
SÃ¢ïÓÀÄ¢ñÃ¢ Ä¢çÎ Ã¢¢x¢ç}¢cÄ¢çS¢ Ðí¢SÄ¢S¢ï ¢ çã S¢éw¢´ y¢ÎïçS¢y¢}¢ì JJ 40
Îà¢ü ¢çÐí Ä ¢y¢Ä¢¢ }¢}¢ yÃ¢Ä¢¢ }¢çó¢Îï à ¢}¢çy¢HYK S¢Ã¢ü ¢¢ J
¢¢x¢}¢¢ï ù ~¢ y¢é çÃ¢¢ï Ä ¢ ¥¢ÎÚ: S¢yS¢é Ü U¢Ä¢ü ©L¢¢ }¢Î¢y}¢S¢é JJ 41
ÿ¢è¢}¢ïÃ¢ ç¢y¢Ú¢´ Ã¢¢é<¢Á¢´ Ä¢ï¢ Ó¢¢ï°íy¢¢S¢¢ ÿ¢Ä¢´ ±íÁ¢ïy¢ì J
y¢¢Îë à ¢´ y¢é ¢ y¢Î¢Ó¢Úï : ¢é ¢¢ü } ¢ü S ¢¢¢¢ç}¢ã¢çSy¢ Ä¢m¢é : JJ 42
¢¢çy¢y¢ï ù çy¢y¢¢S¢¢çy¢Îé Ï ¢ü H ï Îé H ü | ¢ï ¢ÚÜUHï Ã ¢Úï ¢é ¢: J
¿¢¢¢|¢çQUy¢¢S¢¢´ ¢ Á¢¢Ä¢y¢ï S¢¢¢¢´ Ó¢ ç¢Á¢¢}¢ü Ã ¢y}¢ü ¢: JJ 43
y¢¢y¢! }¢mÓ¢¢y¢¢ï ç¢Á¢´ Ã¢¢é : ¢¢ï c ¢Ä¢ï } ¢ü } ¢ çãy¢¢Ä¢ S¢Ã¢ü ¢¢ J
|¢ê ç Ú ÜU¢Ä¢ü } ¢ç¢ }¢¢}¢Ü´ U yÃ¢Ä¢¢ S¢¢¢¢èÄ¢ç}¢ã Ã¢y¢ü y ¢ï Ä¢y¢: JJ 44
ÃkwÛÞ {¤u Au.37 nu ðýeo ! ík{khk suðk MkíkT ÃkwÁ»k{kt {Lku suðe «erík Au íkuðe
«erík íkku {khk Ëun{kt fu ykí{k{kt Ãký {Lku LkÚke. fkhý fu ©ef]»ý ¼økðkLkLke
LkðÄk ¼ÂõíkLkku hMk {kýLkkhk Äk{f MktíkÃkwÁ»kku Au, íku s {kÁt ÓËÞ Au. yuÚke
ík{khu {khu ËþoLk {kxu ¾uË Lk fhðku. fkhý fu xqtf Mk{Þ{kt s ÃkeÃk÷kýk økk{u
ykÃký çkÒkuLkwt rLkùu r{÷Lk Úkþu.38-39 ík{khu {khe yk¿kk rðLkk ynª ¼wsLkøkh
ykððwt Lknª. yuðku {khku ykËuþ Au. yLku òu MðuåAkÚke ykðþku íkku {Lk{kt RåAu÷tw
Mkw¾ ík{Lku fËe «kó Lkne ÚkkÞ.40 {khkt ËþoLkLkk «u{{kt Ãký ík{khu {khe yk¿kkLkwt
WÕ÷t½Lk fhe {khe Mk{eÃku MkðoÚkk ykððwt Lkne yLku {khk ykí{MðYÃk suðk
íkÚkk {Lku r«Þ {wõíkkLktË ykrË Mktíkku{kt ykËh¼kð hk¾ðku.41
yíÞtík ûkeý ÚkÞu÷wt ík{kÁt þheh suðe heíku íkeðú íkÃkùÞko fhðkÚke ðÄw
ûkeý ÚkkÞ íkuðe heíkLke íkeðú íkÃkùÞko nðu Lk fhþku. fkhý fu yk÷kuf{kt þheh Au
íku s Ä{orMkrØLkwt yLku ¼økðËT «MkÒkíkkLkwt MkkÄLk Au. ¼økðkLkLke f]Ãkk rðLkk {kLkð
þheh {¤ðwt yrík Ëw÷o¼ Au. yLku yu þhehLku íkeðú íkÃkùÞko fhe çknw Ëwçko¤ fhe
«kýhrník fhu íkku Vhe íkuLku ¿kkLk, ¼Âõík, ðihkøÞ yLku íkÃkLkwt MktÃkkËLk ÚkR þõíktw
LkÚke. íku{ s ÃkkuíkkLkk Ä{o{køkoLke rMkrØ Ãký Úkíke LkÚke.42-43 {kxu nu íkkík ! {kÁt
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
çHçw¢yÃ¢¢ ¢ç~¢ÜU¢ç}¢y¢´ Ú¢}¢¢¢Î}¢éç¢¢ëü¢ ! J }¢éÎíçÄ¢yÃ¢¢ ÎÎ¢ñ y¢S}¢ñ }¢Ä¢Ú¢}¢¢°íÁ¢}¢¢ï JJ 45
x¢ëãèyÃ¢¢ï¢Ú¢~¢è´ y¢¢´ S¢ Ó¢ çÃ¢ÐíÃ¢Ú: ¢é¢: J Ðí¢Ä¢¢Ì¢ïÁ¢¢éÚ´ y¢ê¢Z S¢#}¢ïçq y¢Î¢¢ Ó¢ JJ 46
y¢~¢ ¢~¢´ S¢ y¢y¢ì Ðí¢Î¢}¢éQU¢¢Î¢Ä¢ Ã¢¢ÇÃ¢: J S¢¢ïùç¢ S¢¢ÜÚ Ã¢<¢¢ñÃ¢ Ã¢¢Ó¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢}¢éç¢: JJ 47
SÃ¢¢ç}¢¢¢ï }¢¢¢Ä¢ó¢¢¿¢¢´ y¢~¢¢ïÃ¢¢S¢ y¢y¢¢ï ãçÚ: J ¥çà¢ÿ¢y¢ }¢éÎ¢ S¢y¢Sy¢S}¢¢l¢ïx¢ÜUH¢p y¢ï JJ 48
S¢ çà¢ÿ¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ä¢¢¢ï¢Îïà¢´ y¢¢¢ì Ä¢¢ïx¢}¢C¢X}¢à¢ïc¢}¢ïÃ¢ J
y¢ïùÄ¢Ë¢ÜU¢Hï¢ x¢éÚ¢ï: ÐíS¢¢Î¢¢SÄ¢ñÃ¢ y¢çyS¢hÎà¢¢}¢Ã¢¢¢é: JJ 49
Ú¢}¢¢¢ÎçHçw¢y¢¢ç~¢ÜU¢ç¢M¢¢¢¢}¢¢ ¢@¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 55 JJ
-------------------------------
ð[Lk {kLke ík{khk {kxu Lkrn Ãký {khk {kxu ík{khkt þhehLkwt Ãkku»ký fhðwt.
fkhý fu nu ðýeohks ! yk ÷kuf{kt {khu ík{khe ÃkkMkuÚke ½ýkt çkÄkt Ä{o fkÞkuo
rMkØ fhkððkLkkt Au. yMíkw yºk ¼wsLkøkhÚke hk{kLktË Mðk{eLkk sÞ ©ef]»ý.44
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! hk{kLktË Mðk{eyu yk «{kýu Ãkºkku ÷¾e
fðh{kt çkeze MkhLkk{wt fhe rð«ðÞo {Þkhk{ ¼èLkk nkÚk{kt ykÃÞk.45 rð«ðÞo
íku W¥kh Ãkrºkfkyku ÷R Vhe íkífk¤ Mkkík{u rËðMku ÷kusÃkwh ÃkkAk ÃkÄkÞko yLku
{wõíkkLktË Mðk{eLkk nkÚk{kt íku Ãkrºkfkyku yÃkoý fhe, íÞkhu {wõíkkLktË Mðk{e
Ãký Lke÷ftX ðýeoLku MkkÚku hk¾e íkuLkwt ðkt[Lk fÞwO.46-47 Ãkºkku ðktåÞk ÃkAe ©enrhyu
hk{kLktË Mðk{eLke yk¿kkykuLkku Mðefkh fÞkuo, yLku íÞkt s rLkðkMk fheLku hÌkk.
Mðk{eLke yk¿kk «{kýu Mkðuo Mktíkku Lke÷ftX ðýeoLke ÃkkMkuÚke n»koÃkqðfo Mk{Mík ÞkuøkLke
f¤kyku þe¾ðk ÷køÞk.48 yLku ¼økðkLk ©enrh Ãký Mðk{eLkk ykËuþLku
yLkwMkkhu íku {wõíkkLktË ykrË Mkðuo MktíkkuLku Mk{økú yüktøk ÞkuøkLkwt rþûký ykÃkðk
÷køÞk. WÃkËuük økwÁ ¼økðkLk ©enrhLke f]ÃkkÚke yÕÃk fk¤{kt s íku Mkðuo Mktíkku
Þkuøkf¤kLke rMkØËþkLku ÃkkBÞk.49
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt hk{kLktË Mðk{eyu
¼wsÚke ÃkºkkuLkk «íÞw¥kh ÷ÏÞkLkwt rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u Ãkt[kðLk{ku
--------------------------------------
y. 56 «Úk{ «fhý 499
JJ c¢Åì¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ã¢ç¢ü¢¢ï Ã¢S¢y¢Sy¢SÄ¢ Ä¢¢ïx¢´ çà¢ÿ¢Ä¢y¢: S¢y¢: J y¢¢SÄ¢y¢¢ï ÃÄ¢y¢èÄ¢¢Ä¢ y¢~¢ }¢¢S¢Sy¢é }¢¢¢Ã¢: JJ 1
¥l E¢ï Ã¢¢ ¢ÚE¢ï Ã¢¢ ¢ê¢}¢¢Ä¢¢SÄ¢çy¢ Ðí|¢é: J §çy¢ çÓ¢y¢Ä¢y¢Sy¢SÄ¢ à¢éRU}¢¢S¢¢¢ü}¢Ä¢x¢¢y¢ì JJ 2
y¢y¢¢ïùçy¢ÃÄ¢¢ÜéUH¢ï Ã¢¢èü y¢¢çpy¢¢çy¢ÜU<à¢y¢: J y¢Î¢x¢}¢Ðíy¢èÿ¢¢<y¢: SÃ¢¢SÄ¢´ ¢ Ðí¢¢ çÜU@¢ JJ 3
¥¢ S¢¢ïùç¢ S¢y¢¢´ SÃ¢¢}¢è y¢çgÎëÿ¢¢Ny¢¢y¢Ú: J |¢QñU: ÜUçy¢¢Ä¢ñ: S¢¢ÜU}¢çã¢éÄ¢¢ü çÃ¢ç¢Ä¢üÄ¢¢ñ JJ 4
Ú¢´ }¢ã¢y¢}¢¢MÉ¢ï ãï}¢ÚÕ¢çÚÓÀÎ}¢ì J ¢ç×à¢: S¢´çS¢y¢¢¢ì ¢¢ñÚ¢¢àÄ¢}¢¢éÚÄ¢¢ Îëà¢¢ JJ 5
S¢¢ïù¢éÄ¢¢y¢: ¢êçÁ¢y¢¢p ¢¢ñÚñ: S¢¢¢éçÏ¢H¢ïÓ¢¢ñ: J |¢QU¢¢¢¢ÎÄ¢}¢¢x¢ïü ç¢¢H°í¢}¢}¢¢Ä¢Ä¢¢ñ JJ 6
¢ÚôS¢ã¢wÄ¢çÃ¢ÐíSÄ¢ SÃ¢|¢QUSÄ¢ S¢ }¢çÎÚï J y¢~¢ ÃÄ¢Ú¢Á¢jx¢Ã¢¢¢êÁÄ¢}¢¢¢¢ï ç¢Á¢ñÁ¢ü¢ñ: JJ 7
yæÞkÞ - 56
hk{kLkt Ë Mðk{e fåA-¼w s Úke Lkef¤e ÃkeÃk÷kýk økk{u
ÃkÄkÞko .
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Lke÷ftXðýeo ÷kusÃkwh{kt rLkðkMk fhe
{wõíkkLktËkrË MktíkkuLkuu ÞkuøkLke f¤kyku þe¾ðíkk, íkÃkùÞko fhíkk níkk. íkuðk{kt ðiþk¾
{kMk Ãkqýo ÚkÞku.1 hk{kLktË Mðk{e yksu, fk÷u fu Ãkh{ rËðMku íkku [ku¬Mk ykðþu.
yk{ «ríkûký Lke÷ftXðýeo hkn òuÞk fhíkk níkk. íkuðk{kt yÄkuo suX {kMk Ãký
ðeíke økÞku.2 ©eMðk{eLkk ykøk{LkLke «íkeûkk{kt Ëw:¾e Úkíkk ¼økðkLk
©eðýeohksLku õÞktÞ Mkw¾ Ãkzíkwt Lk níkwt, yLku íkuÚke íku yríkþÞ ykfw¤ÔÞkfw¤
Úkíkk níkk, yuf íkeðúíkÃk yLku çkeS ®[íkkLkk fkhýu ðýeohksLkwt þheh yríkþÞ
f]þ Úkðk ÷køÞwt.3
nu hksLkT ! yk çkksw ¼wsLkøkh{kt rðhks{kLk MktíkkuLkk Mðk{e ©e
hk{kLktË Mðk{eLkwt Ãký ytíkh ©eLke÷ftX çkúñ[kheLkkt ËþoLk fhðkLke RåAkÚke
¾U[kðk ÷køÞwt, íkuÚke fux÷kf ¼õíksLkkuLke MkkÚku Mðk{e ¼wsLkøkhÚke [k÷e
LkeféÞk.4 Mk{Mík WÃkfhýkuyu Þwõík híLksrzík MkwðýoLkk hÚk WÃkh Mðk{e
rðhks{kLk ÚkÞk, íku Mk{Þu ÃkkuíkkLkkt ËþoLk {kxu ykðeLku ÃktÂõíkçkØ Q¼u÷k
LkøkhðkMke ¼õíksLkku WÃkh ÃkkuíkkLke MLkun¼he árüLkku «u{ð»kko ðhMkkðe hÌkk
níkk.5 ykt¾{kt þkufLkkt yktMkw MkkÚku Mkðuo ¼õíksLkkuyu Mðk{eLkwt ÃkqsLk fÞwO, yLku
y¢y¢: ÜéU}¢¢ÚçÁ¢yS¢´¿¢´ Îêy¢´ H¢ïÁ¢¢éÚ´ Ðíçy¢ J Ðí¢çã¢¢ïyS¢¢ïùçw¢H¢|¢QU¢´Sy¢~¢¢ÜU¢ÚçÄ¢y¢é´ ç¢Á¢¢¢ì JJ 8
y¢çS}¢ó¢ïÃ¢ çÎ¢ï à¢èÍ¢í´ S¢ H¢ïÁ¢¢éÚ}¢ïyÄ¢ y¢¢¢ì J Ðí¢ã ¢èSÃ¢¢ç}¢¢¢ Ä¢êÄ¢}¢¢ãêy¢¢: S¢ïçy¢ Î¢ñyÄ¢ÜëUy¢ì JJ 9
¢éyÃ¢¢ù}¢ëy¢¢Ä¢}¢¢¢´ y¢mÓ¢Sy¢ïùçy¢}¢éÎ´ Ä¢Ä¢é: J ¥lñÃ¢ Ó¢Hy¢ïyÄ¢¢ã ¢èHÜUÆSy¢Î¢ Ã¢Ó¢: JJ 10
y¢y¢¢ï çÃ¢Ó¢¢Ä¢ü y¢ï S¢y¢: S¢Ã¢ïü ç¢çà¢ çÃ¢¢êÎÄ¢ï J ÐíÄ¢Ä¢é: ç¢¢H°í¢}¢´ SÃ¢x¢éÚ¢ïÎüà¢ü¢¢ïyS¢éÜU¢: JJ 11
}¢éQU¢¢Î}¢éw¢¢: S¢y¢¢ï |¢QUÃ¢Ä¢üp ¢Ã¢üy¢: J ÎïÃ¢¢¢Î: ¢çÚ±í¢Åì Ó¢ |¢QU¢ ÁÄ¢ïD¢ÎÄ¢Sy¢¢¢ JJ 12
SÃ¢ÐíïDÎà¢ü¢¢ñyS¢évÄ¢S¢}¢¢ÜëUC¢y¢Ú¢Sy¢é y¢ï J çÃ¢Ó¢ïHé: S¢yÃ¢Ú´ }¢¢x¢ïü y¢´ Hÿ¢èÜëUyÄ¢ w¢ïÅÜU}¢ì JJ 13
¥çy¢ÜU¢àÄ¢¢üÓÀÚèÚSÄ¢ ¢èHÜUÆSy¢é Ã¢y}¢üç¢ J à¢èÍ¢í¢@¢E¢S¢¢ê¢üNÎÄ¢¢ï Ä¢¢y¢çyÿ¢y¢¢ñ JJ 14
çÜUç@l¢yÃ¢¢ù°íy¢: ¢p¢¢´ ¢àÄ¢y¢¢ïù°íx¢¢ç}¢¢: J y¢ï S¢y¢: ¢çy¢y¢´ ÎëcÅì±¢ y¢Îçy¢ÜU}¢é¢¢Ä¢Ä¢é: JJ 15
Mðk{eLku ð¤kððk hÚkLke ÃkkA¤ ÃkkA¤ [kÕÞk. ÃkAe Mðk{eyu íkuykuLku Mk{òðe
ÃkkAk ðkéÞk yLku {køko{kt ¼õíksLkkuLku ykLktË WÃkòðíkk Úkfk ÃkeÃk÷kýk økk{u
ÃkÄkÞko.6 íÞkt ÃkkuíkkLkk ¼õíkhks ©e Lkh®Mkn {nuíkkLkk ¼ðLk{kt ©ehk{kLktË
Mðk{eyu Wíkkhku fÞkuo yLku íku Mk{Þu Mk{økú ÃkwhðkMke ¼õíksLkku ykðe Mðk{eLkwt
Mðkøkík ÃkqsLk fÞwO.7 ÃkAe ©ehk{kLktË Mðk{eyu ÷kusÃkwhÚke {wõíkkLktËkrË Mk{Mík
ÃkkuíkkLkk rþ»ÞMk{wËkÞLku çkku÷kðe ÷kððk {kxu fwtðhS Lkk{Lkk çkúkñýLku íÞkt
{kufÕÞk.8 íku s rËðMku íku íkífk¤ ÷kusÃkwh{kt ÃknkU[e Mk{k[kh ykÃÞk fu,
©ehk{kLktË Mðk{e ík{Lku MkðuLo ku ÃkeÃk÷kýk økk{u çkku÷kÔÞk Au. íku Mk{Þu Ëqík fwðt hS
rð«Lkkt ð[Lk Mkkt¼¤e {wõíkkLktË ykrË Mkðuo Mktíkku yíÞtík n»ko ÃkkBÞk yLku
Lke÷ftXðýeo íkku íku s ûkýu {wõíkkLktË Mðk{eLku fnuðk ÷køÞk fu ykÃkýu yksu s
økwÁLkkt ËþoLk fhðk sRþwt.9-10 ykx÷k Mktíkku {XLke Mkuðk{kt ynª hnu yLku
ykx÷k MkkÚku [k÷u, ykðku rLkýoÞ fhe {wõíkkLktË Mðk{e, Lke÷ftXðýeo ykrË Mkðuo
Mktíkku [tÿkuËÞ Úkíkkt hkºku ÃkeÃk÷kýk økk{ íkhV [k÷ðk ÷køÞk.11 MkðuoLkk ytíkh{kt
ÃkkuíkkLkk økwÁLkkt ËþoLkLke yrík WíftXk níke. íkuÚke {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku
yLku ¼õíkhks Ãkðoík¼kR, ËuðkLktË MkLÞkMke yLku ðrýf suXk¼kR ykrË MkðuLo kkt
ytíkh ÃkkuíkkLkk «kýr«Þ økwÁðÞoLkkt ËþoLkLke WíftXkÚke ¾U[kÞkt nkuðkÚke íkuyku
yuf ÃkeÃk÷kýk økk{Lkwt ÷ûÞ hk¾e {køko{kt Wíkkð¤e økríkyu [k÷íkk níkk.1h-13
íkuðe s heíku ðýeohks ©eLke÷ftXS Ãký Wíkkð¤e økríkyu [k÷íkk níkk. Ãkhtíkw
íkÃkÚke þheh yrík fwþ ÚkÞwt nkuðkÚke yLku [k÷ðkLkk Ãkrh©{Lkkt fkhýu íku{Lkwt
ÓËÞ ïkMkÚke ¼hkR ykÔÞwt yLku {køko{kt s íku Ähýe WÃkh Z¤e Ãkzâk.14
y. 56 «Úk{ «fhý 501
¢¢ÎS¢´Ã¢¢ã¢´ Ó¢RéUSy¢SÄ¢ y¢ï Ó¢ à¢¢ñ: à¢¢ñ: J çÜUç@Î¢ESy¢}¢¢H¢ïvÄ¢ Ðí¢ïÓ¢éSy¢ï Ã¢<¢¢´ Ã¢Ó¢: JJ 16
çÎ¢ïù~¢ñÃ¢¢çSy¢ x¢y¢ÃÄ¢: ç¢¢H°í¢}¢ ¥¢à¢é ¢: J ¥¢¢Ä¢¢y¢SyÃ¢}¢}¢H¢}¢¢y}¢¢¢ï Ä¢¢ïx¢¢¢Ú¢¢}¢ì JJ 17
y¢iHï¢¢Ã¢¢: ¢¢Ú´ Ä¢¢SÄ¢SÄ¢ïÃ¢ ¢ Ó¢¢Ä¢¢¢ J §yÄ¢éQU: S¢ y¢¢¢ Ó¢RïU Ó¢Ó¢¢H ¢ç¢ S¢yÃ¢Ú}¢ì JJ 18
|¢x¢Ã¢y¢´ NçÎ Ä¢¢Ä¢¢ì ¢¢é}¢éüQU: à¢Ú¢ï Ä¢¢¢ J S¢ çÃ¢S}¢ëy¢Ã¢¢éSy¢ê¢ü S¢Ã¢ïüc¢¢}¢°íy¢¢ïùÓ¢Hy¢ì JJ 19
S¢y¢Sy¢}¢¢é¢¢Ã¢y¢¢ïùÄ¢Ã¢¢¢é¢ñüÃ¢ à¢èÍ¢íx¢}¢ì J Ðí¢¢éÚ¢ïÁ¢SÃ¢y¢èS¢´¿¢¢´ ¢Îè´ S¢Ã¢ïüùç¢ y¢ï Îíéy¢¢: JJ 20
Îçÿ¢¢ï ç¢¢H°í¢}¢¢mãy¢è´ ÜUHéc¢¢ïÎÜU¢}¢ì J Ã¢ëCK¢}Ï¢é¢êçÚy¢¢´ |¢è}¢ÜUÌ¢ïH¢}¢çy¢ ÎéSy¢Ú¢}¢ì JJ 21
Ã¢<¢Ú¢Åì y¢¢´ S¢}¢é¢èÄ¢ü S¢ãS¢ñÃ¢ ¢Ú´ y¢Å}¢ì J ¥¢¢ÜëUCSy¢ÚX¢ñÍ¢ñ: Ðí¢¢ S¢}¢éw¢Ã¢y}¢ü¢¢ JJ 22
¥Ã¢¢üÓÄ¢ïÃ¢ y¢Åï y¢S¢é|¢üQU¢: S¢Ã¢ïü y¢ÚçX¢è}¢ì J ¢¢ÃÄ¢¢´ |¢è}¢¢´ Ó¢ ¢àÄ¢y¢¢ï çÃ¢çÎyÃ¢¢ ÎéSy¢Ú¢´ Ó¢ y¢¢}¢ì J23
{wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku ©enrhLke ykøk¤ ykøk¤ Wíkkð¤e økríkyu

[k÷íkk níkk. Úkkuzk ykøk¤ [kÕÞk ÃkAe ßÞkt ÃkkAwt ð¤eLku òuÞtw íkku Lke÷ftXðýeoLku
Ãk]Úðe Ãkh Z¤e Ãkzu÷k òuÞk, íkuÚke íkífk¤ ÃkkAk Ëkuze íku{Lke Mk{eÃku ykÔÞk yLku
Äehu Äehu Lke÷ftXðýeoLke Ãkøk[tÃke fhðk ÷køÞk. íÞkhÃkAe Úkkuzk MðMÚk ÚkÞu÷k
ðýhksLku {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku fnuðk ÷køÞk fu, ykÃkýu yksu s
Wíkkð¤Úke ÃkeÃk÷kýk økk{u ÃknkU[ðkLkwt Au. íkuÚke ík{u ík{khe rðþwØ ÞkuøkÄkhýkLkku
yk©Þ fhku.1Ãk-17 ÞkuøkÄkhýkLkk çk¤Úke ÃktÚk Ãkkh fhe þfkþu. çkeòu fkuR WÃkkÞ
LkÚke. nu hksLkT ! yk «{kýu Mktíkkuyu fÌkwt íkuÚke ðýhksu ÞkuøkÄkhýkLkku yk©Þ
fÞkuo yLku {køko{kt MkðuoÚke Wíkkð¤e økríkyu [k÷ðk ÷køÞk.18
çkúñkí{¼kðu ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt ÃkkuíkkLkk ÓËÞ{kt ®[íkðLk fhíkk
ðýhks ©enrh þhehLkwt ¼kLk ¼q÷e ÄLkw»k{ktÚke Aqxu÷k íkehLke ÃkuXu Wíkkð¤e
økríkyu Mkðuo MktíkkuLke ykøk¤ [k÷ðk ÷køÞk.19 {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku
Wíkkð¤e økríkyu [k÷íkk ðýhksLke ÃkkA¤ ÃkkA¤ Ëkuzíkk ykðíkk níkk, Aíkkt
Ãký íku{Lku ÃknkU[e þõÞk Lkrn. yk heíku Wíkkð¤e økríkyu [k÷íkk íku Mkðuo ykusMðíke
LkËeLku rfLkkhu ÃknkUåÞk.20 ÃkeÃk÷kýk økk{Úke Ërûký rËþk íkhV ðnuíke íku
ykusMðíke LkËeLkwt s¤ ðhMkkË Ãkzâku nkuðkÚke znku¤wt yLku ¾qçks Ãkqh ykÔÞwt
nkuE çku fktXk ÷RLku ðnuíke LkËe{kt ¼Þtfh íkhtøkku WA¤íkk níkk.21 fwþ¤
íkhðiÞkykuÚke Ãký Lk íkhe þfkÞ íkuðe íku LkËe ËwMíkh níke. Aíkkt Ãký ðýhks
©enrh íkhtøkkuLkk Mk{qnÚke ¾U[kÞk ðøkh Mkh¤íkkÚke Mkk{u Ãkqhu íkhíkk LkËeLku Mkk{u
rfLkkhu ÃknkUåÞk.22
}¢ãy¢¢ù¢ ÐíÄ¢¢S¢ï¢ ÜU¢ïH}¢¢ç¢yÄ¢ y¢ïùçw¢H¢: J y¢¢}¢é¢èÄ¢ü S¢}¢ïyÄ¢¢}¢é´ ç¢¢H°í¢}¢}¢¢çÃ¢à¢¢ì JJ 24
ÁÄ¢ïDÜëUc¢m¢Îçà¢ÜU¢çÎ¢ï ¢êÃ¢¢üØ »Ã¢ y¢ï J ¢ÚôS¢ãçmÁ¢x¢ëãï ÎÎëà¢é: SÃ¢¢ç}¢¢æ ç¢Á¢}¢ì JJ 25
x¢¢ñÚ¢X´ ¢éC}¢ê<y¢ çS¢y¢Ã¢S¢¢¢Ú´ SÃ¢¢SÄ¢}¢¢Á¢¢¢éÏ¢¢ãé´ J
¢k¢ÿ¢´ }¢Îã¢S¢´ ç¢Á¢Á¢¢ç¢ÜUÚñpÎ¢ñ: ¢éc¢ã¢Úñ: JJ
|¢QUK¢ S¢}¢êÁÄ¢}¢¢¢´ S¢ÎçS¢ Ó¢ çÃ¢y¢y¢ï çÎÃÄ¢ôS¢ã¢S¢¢S¢´ J
SÃ¢èÄ¢¢¢¢¢ÎÄ¢y¢´ ¢Ú}¢S¢éw¢ç¢ç¢SÃ¢¢ç}¢¢´ y¢ï Ðí¢ï}¢é: JJ 26
Ã¢<¢Ú¢Á¢´ çÃ¢H¢ïvÄ¢¢ùùà¢é Ä¢¢Ã¢Îéç¢Dçy¢ Ðí|¢é: J S¢¢CX´ Ðí¢¢¢}¢¢S¢¢ñ y¢¢Ã¢jQU¢ï¢}¢: S¢ y¢é JJ 27
y¢}¢éy¢¢Ä¢ S¢ Ï¢¢ãé|Ä¢¢´ ¢çÚÚ|Ä¢ ç¢Á¢¢çy¢ÜïU J ©¢¢Ã¢ïà¢Ä¢ÎÄ¢¢´p Ðí¢y¢¢S¢}¢}¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 28
{wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku-¼õíkkuyu QA¤íkk íkhtøkkuðk¤e LkËeLku òuRLku

rð[kÞwO fu, yk LkËe Lkkð rðLkk íkhðe frXLk Au, íkuÚke rfLkkhu çkuMke hÌkk. ÃkAe
÷kfzktLkk íkhkÃkk WÃkh çkuMke çknw {kuxk «ÞkMkÚke íku ykusMðíkeLku Ãkkh fhe Mkk{u
rfLkkhu çkuXu÷k ðýeohks ©eLke÷ftXSLke ÃkkMku ÃknkUåÞk yLku Mkki MkkÚku {¤eLku
rÃkÃk÷kýk økk{{kt «ðuþ fÞkuo.23-24
©ehk{kLktË Mðk{e yLku ©eLke÷ftXðýeoLkku «Úk{ {u¤kÃk :-
nu hksLkT ! {wõíkkLktË Mðk{e yLku Lke÷ftXðýeo ykrË Mkðuo Mktíkku íkÚkk ¼õíkkuyu
Mktðík 1856 Lkk suX ðË çkkhMkLkk rËðMku çkÃkkuh Ãknu÷ktLkk Mk{Þu Lkh®Mkn
{nuíkk Lkk{Lkk çkúkñýLku ½uh rðhks{kLk MkËTøkwÁ ©ehk{kLktË Mðk{eLkkt ËþoLk
fÞkO.25 ©eMðk{e þhehu økkihðýoLkk yLku ÓüÃkwü níkk. íku{ýu ïuíkðku Äkhý
fÞkO níkkt. íku{Lkwt MkwtËh {w¾f{¤ yLku òLkwÃkÞOík ÷ktçke çkÒku ¼wòyku þku¼e hne
níke. ¾e÷u÷k f{¤Lke Ãkkt¾ze suðkt MkwtËh Lkuºkku yLku {tË{tË {w¾nkMk {Lk{kunf
níkkt. ÃkkuíkkLkk ¼õíksLkkuLkk Mk{qnkuyu [tËLk yLku Ãkw»Ãknkh ðøkuhu ÃkqòLkk ÿÔÞkuÚke
«u{Ãkqðof íku{Lkwt ÃkqsLk fÞwO níkwt. rðþk¤ Mk¼k¾tz{kt rËÔÞ ®MknkMkLk WÃkh çkuMke
ÃkkuíkkLkk ¼õíksLkkuLku ykLktË WÃkòðíkk níkk. ykðk Ãkh{ Mkw¾Lkk ®MkÄw ©eMðk{eLkk
[hýf{¤{kt {wõíkkLktË ykrË Mkðuo Mktíkku yLku ¼õíkku Mkküktøk ËtzðíkT «ýk{
fhðk ÷køÞk.26 Mkk{u ðýeohks ©eLke÷ftX çkúñ[kheLku òuR ©ehk{kLktË Mðk{e
ßÞkt ÃkkuíkkLkk ykMkLk WÃkhÚke Q¼k Úkðk ÷køÞk íÞkt s ¼õíkku{kt W¥k{ ðýeohks
©eLke÷ftX çkúñ[khe ½ýktf ËtzðíkT «ýk{ fhðk ÷køÞk.27 íÞkhu hk{kLktË
Mðk{e çkÒku nkÚku ðýeoLku W¼k fhe «u{Úke økkZ yk®÷økLk ykÃke ¼uxâk yLku
y. 56 «Úk{ «fhý 503
Ã¢¢èüÎí: SÃ¢¢ç}¢¢´ ÎëcÅì±¢ ¢éy¢´ S¢jK¢ï Ä¢¢¢ y¢¢¢ J ç¢Ã¢ëüy¢´ ¢Ú}¢¢}¢¢¢ Ðíï}¢¢¢é: ¢éHÜU¢ç@y¢: JJ 29
ç¢}¢ïc¢ãè¢Ä¢¢ ÎëCK¢ ¢àÄ¢y¢´ SÃ¢ïÿ¢¢ï ãçÚ}¢ì J y¢¢ÎëàÄ¢ñÃ¢ Îëà¢¢ù¢àÄ¢}¢éãêy¢üçmy¢Ä¢´ S¢ Ó¢ JJ 30
Ðí¢xÎïã|¢¢¢ãè¢´ Ó¢ y¢y¢: SÃ¢S¢´ y¢}¢¢ÎÚ¢y¢ì J ¢àÄ¢¢ì ¢ÐíÓÀ S¢ SÃ¢¢}¢è SÃ¢¢x¢y¢¢çÎ Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢ì JJ 31
}¢éQU¢¢Î: ÜUç¢y¢Ã¢¢´Sy¢gë¢¢y¢}¢à¢ïc¢y¢: J Ä¢¢¢ ¿¢¢y¢´ y¢Î¢ SÃ¢¢}¢è Ã¢<¢¢´ Ðíà¢à¢´S¢ y¢}¢ì JJ 32
Ðíï}¢¢ x¢eÎÜUÆï¢ Sy¢éyÃ¢¢ y¢´ Ã¢<¢Ú¢Çç¢ J Ðí¢ã¢l S¢ÈUH¢ï Á¢¢y¢¢ï }¢}¢¢¢ïÚ¢¢¢Î¢: JJ 33
S¢¢ÿ¢¢ÓÀîèÜëUc¢Ó¢ÎíSÄ¢ |¢éçÃ¢ |¢çQUÐíÃ¢y¢üÜU}¢ì J yÃ¢¢´ Ðí¢Ä¢¢l ÜëUy¢¢¢¢ïùü çS}¢ ¢ëÁ¢}¢ ÈUçHy¢´ }¢}¢ JJ 34
ÐíS¢ó¢: ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ y¢y¢Sy¢SÄ¢ Ó¢ y¢yS¢y¢¢}¢ì J Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢´ S¢ ¥¢çy¢Ä¢´ S¢yÈUHñ: ¢Ä¢ ¥¢çÎç|¢: JJ 35
n»koÃkqðfo ÃkkuíkkLke Mk{eÃk{kt s çkuMkkzâk. ÃkAe Ëtzðík «ýk{ fhe hnu÷k {wõíkkLktË
Mðk{e ykrË MkðuoLku ÞÚkkÞkuøÞ {kLk ykÃke çkuMkkzâk.28
nu hksLkT ! Ãkqðuo {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku ÃkkMkuÚke suðwt Mðk{eLkwt ðýoLk
Mkkt¼éÞwt níkwt íkuðk s MðYÃk{kt Mðk{eLkkt ËþoLk fhe ðýeohks hku{ktr[íkøkkºk
ÚkÞk, íkÚkk ykt¾ku{ktÚke «u{Lkkt y©wyku ðnuðk ÷køÞkt yLku Ãkh{ þktríkLku ÃkkBÞk.29
rLkLk{u»k ÃkkuíkkLkwt ËþoLk fhe hnu÷k ¼økðkLk ©enrhLkk {w¾kh®ðËLkwt íku s heíku
ËþoLk fhíkk ©ehk{kLktË Mðk{e [kh½ze ÃkÞOík yu{Lku yu{ Mkk{u òuR s hÌkk.30
©ehk{kLktË Mðk{eLkk {w¾kh®ðËLke Mkk{u árü fhíkkt «Úk{ ûkýu s Ëun¼kLk
¼q÷÷ u k «u{kíkwh Lke÷ftXðýeo Úkkuzeðkh ÃkAe ßÞkhu MðMÚk ÚkÞk íÞkhu ©ehk{kLktË
Mðk{e íku{Lku ÞÚkk ÞkuøÞ fwþ¤ Mk{k[kh ÃkqAðk ÷køÞk.31
nu hksLkT ! íku Mk{Þu {wõíkkLktËMðk{eyu Lke÷ftXðýeoLkwt Ãkkuíku yLkw¼ðu÷wt
Mk{økú ð]¥kktík Mk¼k{kt fne Mkt¼¤kÔÞwt. íku Mkkt¼¤e hk{kLktË Mðk{e
©eLke÷ftXðýeoLke {wõíkftXu «þtMkk fhðk ÷køÞk.32 yLku Lke÷ftXðýeo Ãký «u{Úke
øk¤øk¤k ÚkR ©ehk{kLktËMðk{eLke Míkwrík fhe fnuðk ÷køÞk fu, nu Mðk{e ! yks
{khk {LkkuhÚkYÃke ð]ûk{kt y{]ík suðkt {eXkt V¤ku ÷køÞkt, íkuÚke yk ð]ûk MkV¤
ÚkÞwt. yk Ãk]Úðe WÃkh MkkûkkíkT ¼økðkLk ©ef]»ý[tÿLke yufktríkfe ¼ÂõíkLkwt «ðíkoLk
fhLkkhk ykÃkLkkt «íÞûk r{÷LkÚke yíÞkhu nwt f]íkkÚko ÚkÞku Awt yLku {khku sL{ Ãký
MkV¤ ÚkÞku.33-34 Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! íku Mk{Þu yríkþÞ ¾wþ ÚkR
hk{kLktËMðk{eyu íku rËðMku yrÄf MkwË çkkhMk nkuðkÚke ði»ýðku {kxu íku rËðMku
yufkËþeðúík fhðkLkwt nkuR ¾sqh, ÿkûk ykrË yLktík MkwËt h V¤ku yLku ËqÄ rðøkuhÚu ke
{wõíkkLktËMðk{e ykrË Mk{Mík Mktíkku ¼õíkkuLkku ÞÚkkÞkuøÞ ykríkÚÞ Mkífkh fÞku.o 35
Ðíï}¢ç¢|¢ëy¢çÃ¢H¢ïÓ¢¢¢ÏÄ¢¢ï: çS¢hÄ¢¢ïÚ}¢ëy¢S¢¢ÚÃ¢¢Ó¢Ä¢¢ï: J
Ã¢<¢Ú¢Á¢}¢éç¢Ú¢Á¢Ä¢¢ïSy¢Î¢ Ä¢¢ïx¢ ¥¢¢ Á¢¢Îà¢ü¢èÄ¢y¢¢}¢ì JJ 36 JJ
Ú¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢ç}¢S¢}¢¢x¢}¢¢¢}¢¢ c¢Åì¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 56 JJ
-------------------------------
JJ S¢#¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
F¢yÃ¢¢ SÃ¢¢}¢è ÐíÎ¢ïc¢ïù¢ Ú¢ç¢ÜU¢¢èà¢¢êÁ¢¢}¢ì J ©¢Ó¢¢Úñ}¢üãçjp Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ Ó¢ÜU¢Ú S¢: JJ 1
»ÜU¢ÎàÄ¢¢ Á¢¢x¢Ú¢´ y¢y¢: ÜéUÃ¢üçó¢Á¢ñ: S¢ã J SÃ¢¢}¢è ¢é¢Ú¢ëÓÀ¢´ y¢µ¢}¢S¢¢¢}¢¢çÎy¢: JJ 2
Ãk]ÚðeLkk EríknkMkLkwt «Úk{ yËT¼qík á~Þ :- nu hksLkT ! ðýhks

©eLke÷ftXðýeo yLku {wrLkhks ©ehk{kLktË Mðk{eLkwt su «Úk{ rËÔÞ r{÷Lk ÚkÞwt
íku òuLkkhk Mkðo fkuR sLkkuLku yríkþÞ ykLktË WÃkòðu íkuðwt yËT¼qík níkwt. ÃkhMÃkh
òuR hnu÷k çkÒkuLkk Lkuºk f{¤{ktÚke «u{Lkkt y©wyku ðnuíkkt nkuÞ, çkÒku rMkØËþkLku
Ãkk{u÷k Mk{kLk rMkØÞkuøke ÃkwÁ»kku nkuÞ, fÕÃke Lk þfkÞ íkux÷kt {eXkt {Äwh ÃkhMÃkh
{w¾{ktÚke y{]íkð[Lkku ðhMke hÌkkt nkuÞ, yfÕÃkLkeÞ fux÷wt yËT¼íq k á~Þ níkw.t 36
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt ©ehk{kLkt Ë
Mðk{e yLku Lke÷ftXðýeohksLkwt yËT¼qík «Úk{ r{÷LkLkwt rLkYÃký fÞwO
yu Lkk{u AÃÃkLk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --56--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 57
hk{kLktËMðk{eyu Lke÷ftXðýeoLku Ãkrh[Þ ÃkqAâku.
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! MkkÞtfk¤u MLkkLk fhe ©ehk{kLktË Mðk{eyu
{kuxe ÃkqòLke Mkk{økúeÚke hkrÄfuþ ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt rðrÄÃkqðof ÃkqsLk fÞwO.1
Mktíkku yLku ¼õíkkuLke MkkÚku yufkËþeLkwt òøkhý fhíkk ©ehk{kLktËMðk{eyu
©enrhLku íku{Lkkt sL{MÚk¤ ykrËÚke ÷RLku «&ku ÃkqAðk ÷køÞk. õÞk Ëuþ{kt
yLku fÞk fw¤{kt sL{ Au ? {kíkk-rÃkíkk fkuý Au ? økkuºk fÞwt ? «ðh Ér»k fkuý Au ?
y. 57 «Úk{ «fhý 505
ÜéUH´ Ó¢ ç¢y¢Ú¢ñ x¢¢ï~¢´ ÐíÃ¢Ú¢Îïçà¢ÜÚ y¢¢¢ J Ã¢ïÎ´ à¢¢w¢¢ç}¢CÎïÃ¢´ Ã¢ñÚ¢xÄ¢´ SÃ¢Á¢¢yÄ¢çÁ¢}¢ì JJ 3
Ã¢¢Ã¢¢S¢´ y¢¢¢ï|¢ïÎ¢S¢¢XÄ¢¢ïx¢SÄ¢ S¢¢¢¢}¢ì J y¢è¢üÄ¢¢~¢¢´ y¢~¢ y¢~¢ y¢ñ<¢ÜU¢¢¢´ S¢}¢¢x¢}¢}¢ì JJ 4
»y¢y¢ëC: SÃ¢¢ç}¢¢¢ùS¢¢ñ Ä¢¢¢Ã¢yS¢Ã¢ü}¢¢çÎy¢: J RU}¢ï¢ ÜU¢Ä¢¢}¢¢S¢ s¢é|¢êy¢´ Ä¢¢¢ ²¢ JJ 5
S¢çÃ¢Sy¢Ú´ y¢më¢¢y¢´ S¢ ¢éyÃ¢¢ Ðíèçy¢}¢¢|¢ëà¢}¢ì J Ðí¢ã yÃ¢}¢S}¢ÎèÄ¢¢ïùçS¢ Ã¢<¢¢ì ! ¢}¢üSÄ¢ Ä¢yS¢éy¢: JJ 6
S¢ çã ÐíÄ¢¢x¢ï S¢}Ðí¢¢ |¢QUK¢ S¢ çã ç¢y¢¢ y¢Ã¢ J Îèÿ¢¢´ |¢¢x¢Ã¢y¢è´ ¢è}¢¢}¢¢ »Ã¢¢çw¢H¢¢üçÃ¢y¢ì JJ 7
}¢Î¢¿¢Ä¢¢ ÜU¢ïS¢Hïc¢é }¢é}¢éÿ¢êS¢ ç¢Á¢¢ç¢y¢¢¢ì J ©¢¢çÎà¢yÜëUc¢|¢çQU}¢ôãS¢¢lñÄ¢ü}¢ñ: S¢ã JJ 8
yÃ¢´ y¢é y¢S}¢¢Îç¢ x¢é¢ñÚç¢ÜU¢ïùçS¢ }¢ã¢y¢¢¢: J ¥}¢yÄ¢üà¢V¢´ NÎÄ¢ï ¢yS¢ï SÃ¢´ ¢àÄ¢y¢¢´ ¢ë¢¢}¢ì JJ 9
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¥¢é°ãí ´ SÃ¢ç¢y¢çÚ ¢éyÃ¢¢ùS¢¢ñ SÃ¢¢ç}¢¢¢ï |¢ëà¢}¢ì J }¢é}¢éÎùï ¢ x¢éL´ ÜUy¢éZ ç¢çpÜU¢Ä¢ y¢}¢ïÃ¢ çã JJ 10
rðãkøkwÁ fkuý Au ? ík{khku ðuË fÞku Au ? þk¾k fR Au ? WÃkkMÞ RüËuð fkuý

Au ? ðihkøÞ fu{ ÚkÞku ? MðsLkkuLkku íÞkøk fuðe heíku fÞkuo ? ðLkðkMk{kt õÞkt fu{
hÌkk ? fux÷k «fkhu íkÃkùÞko fhe ? yüktøkÞkuøkLke MkkÚku yLÞ fÞkt MkkÄLk
þeÏÞk ? õÞkt õÞkt íkeÚkoÞkºkk fhe ? íku íku íkeÚkkuo{kt MkkÄwÃkwÁ»kkuLkku Mk{køk{ fuðku
hÌkku ?2-4 yk «{kýu yLkuf «&ku hk{kLktËMðk{e ÃkqAíkk hÌkk yLku ©enrh
ykrËÚke ytík MkwÄe ÞÚkkLkw¼ð ÞÚkkÚko «&kuLkk W¥khku ¢{þ: ykÃkíkk hÌkk.5
nu hksLkT ! rðMíkkh ÃkqðofLkwt ©enrhLkwt sL{ð]¥kktík Mkkt¼¤e ©ehk{kLktË
Mðk{e yíÞtík «MkÒk ÚkÞk yLku fnuðk ÷køÞk, nu ðýeohks ! {khk rþ»Þ Ä{oËðu Lkk
ík{u Ãkwºk nkuðkÚke ík{u Ãký y{khk s ÚkÞk.6 ík{khk rÃkíkk Ä{oËðu çknw çkwrØþk¤e
níkk yLku Mk{økú MkíþkkuLkk yÚkoLku òýLkkhk níkk. íku{ýu ík{khe {kíkk
¼ÂõíkËuðeLke MkkÚku «Þkøkhks íkeÚko{kt {khe ÃkkMkuÚke s ¼køkðíke Ëeûkk økúný
fhe níke.7 {khe yk¿kkÚke íkuyku fkiþ÷Ëuþ{kt ÃkkuíkkLku ykþhu ykðu÷k {w{ûw kwsLkkuLku
y®nMkk ykrËf Þ{-rLkÞ{kuyu Mkrník ¼økðkLk ©ef]»ýLke yufktríkfe ¼ÂõíkLkku
WÃkËuþ fhíkk níkk.8 {nkíkÃkMðe ík{u íkku økwýu fheLku íkku rÃkíkk Úkfe Ãký yrÄf
Aku. fkhý fu ík{kÁt ËþoLk fhLkkhk {Lkw»ÞkuLkk ytíkh{kt ík{u yk {kLkð Lkrn
Ãký fkuR y÷kirff rËÔÞ ÃkwÁ»k Au yuðe þtfk WÃkòðku Aku.9
©ehk{kLktË Mðk{eLku s økwÁÃkýu MðefkhðkLkku ðýeoLkku
rLkýoÞ :- rÃkíkk Ä{oËuð WÃkh ©ehk{kLktË Mðk{eyu çknws yLkwøkún fÞkuo Au.
yu{ òýe ©enrh ¾qçks «MkÒk ÚkÞk yLku íku{Lku s økwÁÃkýu MðefkhðkLkku áZ
x¢é¢ñ: ÜëUc¢S¢}¢ï sçS}¢ó¢ïÃ¢ ÜëUc¢¢ïùçSy¢ ç¢yÄ¢Î¢ J Ã¢à¢ï Ó¢¢SÄ¢ïçy¢ x¢è: S¢yÄ¢ïyÄ¢ïÃ¢´ Ðí¢ã S¢y¢¢ï ãçÚ: JJ 11
y¢~¢¢ïÃ¢¢S¢ S¢éw¢ï¢ñÃ¢ S¢ y¢y¢¢ï ÎëÉç¢pÄ¢: J }¢¢ç¢y¢¢ï Ï¢ãé¢¢ y¢ï¢ x¢éL¢ïEÚMç¢¢¢ JJ 12
¥¢pÄ¢üÎà¢ü¢´ y¢´ Ó¢ ¢èHÜUÆy¢¢çSÃ¢¢}¢ì J ¢àÄ¢y¢¢´ SÃ¢¢ç}¢|¢QU¢¢¢´ çÃ¢S}¢Ä¢¢ïù|¢ê}¢ã¢¢¢ JJ 13
SÃ¢Ä¢´ SÃ¢¢}Ä¢ç¢ y¢´ ÎëcÅì±¢ Ä¢¢ïçx¢ÎécÐí¢¢S¢eé¢}¢ì J ÜëUc¢SÄ¢ñÃ¢ y¢¢é´ ÜU¢ç@}¢ï¢ï ¢}¢¢üÃ¢¢ÿ¢}¢¢}¢ì JJ 14
S¢Ã¢ü¿¢¢ïùÄ¢éhÃ¢Sy¢´ y¢é S¢¢ÿ¢¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢¢ï sÄ¢}¢ì J §çy¢ ¢¢Ã¢ñyÐí|¢¢ïSy¢SÄ¢ ¢Ú¢¢ÅKçÃ¢ç¢yS¢Ä¢¢ JJ 15
©h¢ïc¢¢ïù¢¢|¢Ã¢Ì¢ïÜUï ÜUp¢ SÃ¢¢ç}¢¢¢ïùçy¢ÜïU J Ï¢¢H¢ï Ã¢¢èü s¢x¢y¢¢ïùçSy¢ y¢¢SÃ¢è Ä¢¢ïçx¢Ú¢çÇçy¢ JJ 16
y¢gà¢ü¢¢¢ü}¢¢Á¢x}¢é¢¢ü¢¢Îïà¢ï|Ä¢ ¥¢Ny¢¢: J S¢ãdà¢¢ï ¢Ú¢ ¢¢Ä¢üSyÄ¢¢çx¢¢¢ï Ä¢¢ïçx¢¢¢ïùç¢ Ó¢ JJ 17
rLkùÞ fÞku.o 10 ÃkAe økwýu fheLku ¼økðkLk ©ef]»ý Mk{kLk yk MkËTøkwÁ{kt ¼økðkLk
©ef]»ý MkËkÞ rLkðkMk fheLku hnu Au yLku íku{Lku ðþ ðíkuo Au. yk «{kýuLke ík{khe
ðkýe ¾hu¾h MkíÞ Au, yu{ ©enrh Mktíkku ykøk¤ fnuðk ÷køÞk.11 íÞkhÃkAe
ÃkkuíkkLke ÃkkMku s hnuðkLkku áZ rLkùÞ fhe [qfu÷k ðýeohks ©enrhLku Rïh{qík
økwÁðÞo ©ehk{kLktË Mðk{eyu yrík «MkÒk ÚkRLku ykðfkh ykÃÞku yLku ðýeohks
©enrh hk{kLktËMðk{eLke Mk{eÃku Mkw¾Ãkqðof rLkðkMk fheLku hÌkk.12
nu hksLkT ! Mðk{eLkkt ËþoLku ykðíkk ¼õíksLkkuLkk ytíkh{kt íkÃkkurLkrÄ
©eLke÷ftXðýeoLkwt yrík ykùÞofkhe ËþoLk Ãkh{ rðM{Þ WÃkòðíkwt níkwt.13
yüktøkÞkuøkLku rMkØ fhu÷k ÞkuøkeÃkwÁ»kku Ãký su MkËTøkwýkuLke RåAk hk¾u Aíkkt
«kó Lk ÚkkÞ yuðk Mk{Mík MkËTøkwýkuLkk Äk{YÃk ¼økðkLk ©enrhLkkt ËþoLk fhe
økwÁðÞo hk{kLktË Mðk{e Ãký yuðwt {kLkíkk fu, yk ðýeohks Ä{ohûký fhðk{kt
Mk{Úko ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt fkuR yÃkh MðYÃk Au. Ãkhtíkw Ãkkuíku MðÞt WØðSLkku
yðíkkh Mkðo¿k nkuðk Aíkkt rþ»ÞÃkýkLkwt {Lkw»Þ-Lkkxâ fhðk RåAíkk fk¤-{kÞkLkk
rLkÞtíkk ¼økðkLk ©enrhLke MktfÕÃkYÃk-{kÞkLkk fkhýu yk Lke÷ftXðýeo MkkûkkíkT
LkkhkÞý Au, yu{ òýe þõÞk Lkrn.14-15
çkk÷ÞkuøkeLkk ËþoLku W{xâku ¼õíkMk{wËkÞ :- nu hksLkT !
hk{kLktËMðk{eLke Mk{eÃku íkÃkMðe Mk{úkxT Þkuøke fkuR çkk÷ çkúñ[khe ÃkÄkÞko
Au yuðku [khu íkhV WËT½ku»k ÔÞkÃke økÞku. íku Mkkt¼¤e ËuþËuþktíkh{ktÚke nòhku
LkhLkkheyku, íÞkøke ÃkwÁ»kku, ÞkuøkeÃkwÁ»kku yLku Mk{ksLkk ðze÷ ÔÞÂõíkyku Ãký
©eLke÷ftXðýeoLkkt ËþoLk fhðk {kxu rÃkÃk÷kýk økk{{kt ykððk ÷køÞk.16-17
yLku íkuyku økwYðÞo hk{kLktËMðk{eLku ÃkqAíkk fu yíÞkhu ík{khe Mk{eÃku su ðýeohks
y. 57 «Úk{ «fhý 507
¢ÐíÓÀ>Sy¢ï x¢éL´ ÜU¢ï Ã¢¢ Ã¢¢èü Ä¢¢ïùl¢ùùx¢y¢¢ïù~¢ S¢: J
y¢¢SÃ¢¢}¢è Îà¢üÄ¢¢}¢¢S¢ y¢}¢XäËÄ¢¢ùçy¢ÜïU çS¢y¢}¢ì JJ 18 JJ
y¢´ Ã¢<¢¢´ ÜëUà¢y¢¢é´ Ã¢èÿÄ¢ y¢ïùçy¢y¢¢çSÃ¢¢}¢ì J çÃ¢S}¢Ä¢´ ¢Ú}¢´ Ðí¢Ä¢ ¢ÐíÓÀé: SÃ¢¢ç}¢¢´ ¢é¢: JJ 19
ÜéUy¢¢ïùÄ¢}¢¢x¢y¢¢ï Ã¢¢èü Ï¢¢H¢ïùÄ¢çy¢y¢¢¢ïÏ¢H: J ¥¢pÄ¢Z Á¢¢Ä¢ó¢÷¢¢´ Ã¢ïç¢ Ä¢¢ïx¢ÜUH¢p Ä¢: JJ 20
©¢Ã¢èy¢è Ó¢ Á¢çÅH: à¢¢y¢¢ï ¢}¢ç¢S¢y¢y¢: J ªÃ¢ü¢éÇîæ Ó¢ y¢éHS¢è}¢¢Hï »ï¢¢çÁ¢¢´ Î¢y¢ì JJ 21
©Î¢S¢è¢ §Ã¢¢S¢è¢¢ï Ä¢¢¢çSy¢ç}¢y¢H¢ïÓ¢¢: J Îïã¢¢éS¢¢¢¢ãè¢¢ï ç¢c¢çÚ°íã »c¢ ÜU: JJ 22
y¢¢SÃ¢¢}¢è Ðí¢ã Ï¢¢H¢ïùÄ¢´ ÜU¢ïS¢Hï|Ä¢ ©¢¢x¢y¢: J ¥¢Sy¢¢´ |¢x¢Ã¢y¢¢ï |¢QU¢ñ ç¢y¢Ú¢Ã¢SÄ¢ ¢¢<}¢ÜU¢ñ JJ 23
|¢çQU¿¢¢¢çÃ¢Ú¢x¢¢¢¢´ }¢¢ã¢y}Ä¢´ y¢}¢éw¢¢ÎÄ¢}¢ì J à¢é¢¢Ã¢ Ï¢éçh}¢¢¢ì Ï¢¢HSy¢y¢Sy¢yÐí¢#é}¢ñãy¢ JJ 24
ykÔÞk Au íku fkuý Au ? íÞkhu Mðk{e MðÞt ytøkw÷e rLkËuoþ fhe ÃkkuíkkLke Mk{eÃku
rðhksíkk Lke÷ftXðýeoLku yku¤¾kðk ÷køÞk.18
nu hksLkT ! þhehu yríkþÞ Ëw ç k¤k yLku íkÃkMðe sýkíkk
©eLke÷ft X ðýeo L kkt Ëþo L k fhe Ãkh{ rðM{Þ Ãkk{u ÷ k sLkku VheÚke
©ehk{kLktËMðk{eLku ÃkqAðk ÷køÞk fu, çkkÕÞkðMÚkk nkuðk Aíkkt yrík íkÃkkuçk¤Lku
Äkhý fhLkkhk yk ðýeo õÞktÚke ÃkÄkÞko Au ? Mkkt¼éÞwt Au fu ËþoLk fhLkkh sLkkuLku
yrík ykùÞo WÃkòðíkk yk Þkuøke yüktøkÞkuøkLke Mkðuo f¤kykuLku òýu Au.19-20
suýu Þ¿kkuÃkðeík Äkhý fÞwO Au, {Míkf WÃkh Ãkkík¤k {tsw÷ fuþLke sxkçkktÄe Au.
Mð¼kðu þktík sýkÞ Au. íku{Lkkt þhehLke Lkkzeyku çknkh «økx Ëu¾kR hne Au.
ykðk yk ðýeohks fkuý Au ? ð¤e ÷÷kx{kt QæðoÃkwtzÙ rík÷f Äkhe hnu÷k yLku
ftX{kt íkw÷MkeLke çkuð¤e ftXe Äkhe hnu÷k íkÚkk {]øk[{o Äkhe hnu÷k, íku{s hkøk-
îu»k hrníkLke WËkMkeLkð]r¥k{kt rçkhks{kLk íku Lkuºkku{ª[eLku æÞkLk{wÿk{kt çkuXk Au.
íkuLke ÃkkMku fkuR òíkLke ðMíkwLkku Mktøkún Ëu¾kíkku LkÚke yLku yu{Lkk þhehLkwt ¼kLk
Ãký LkÚke yuðk yk ðýeohks fkuý Au ?.22
nu hksLkT ! ËþoLkkÚkeo ¼õíkkuyu yk «{kýu ßÞkhu ÃkqAâwt íÞkhu
hk{kLktËMðk{e fnuðk ÷køÞk fu, nu ¼õíksLkku ! yk çkk÷Þkuøke fkiþ÷Ëuþ{ktÚke
ykÔÞk Au. íku{Lkkt {kíkk-rÃkíkk Ä{o-¼Âõík {khe ÃkkMkuÚke Ëeûkk ÷R ¼økðkLk
©ef]»ýLkwt ¼sLk fhLkkhkt yrík Äk{f níkkt.23 çkkÕÞkðMÚkk{kt s çkwrØ{kLk
yk ðýeoyu ÃkkuíkkLkkt {kíkk-rÃkíkkLkk {w¾Úu ke ¿kkLk, ðihkøÞ yLku ¼ÂõíkLkk {knkíBÞLkwt
©ðý fÞwO, ÃkAeÚke íku MkËTøkwýku «kó fhðkLke íkuLkk ytíkh{kt yrík WíftXk òøke
©yÜUçÆy¢¢ïù¢ y¢çyS¢hKñ s¢¢¢ëÓÀK S¢éNÁ¢¢¢¢ì J çãyÃ¢¢ x¢yÃ¢¢ Ã¢¢´ Í¢¢ïÚ´ y¢¢pRïUùç¼Î¢L¢}¢ì JJ 25
y¢ï¢ñÃ¢ |¢çQUÄ¢éQïU¢ c¢}¢¢S¢¢|Ä¢y¢Úï ãçÚ}¢ì J ÐíS¢¢l y¢è¢¢üç¢ Ó¢ÚÐí¢#¢ïù~¢¢çSy¢ Ä¢ÎëÓÀÄ¢¢ JJ 26
»y¢SÄ¢ Ó¢çÚy¢´ yÃ¢ïy¢Îì{íéÃ¢SÄ¢ïÃ¢¢çSy¢ ç¢çpy¢}¢ì J çÃ¢c¢é´ Ðíè¢Ä¢y¢¢ï Ï¢¢ËÄ¢ï ÎéÚ¢Ú¢Ä¢´ S¢éÚñÚç¢ JJ 27
§çy¢ ¢éyÃ¢¢ |¢x¢Ã¢y¢¢ï Ã¢¢vÄ¢´ y¢ï çÃ¢çS}¢y¢¢ Á¢¢¢: J Ä¢Ä¢éÄ¢ü¢¢x¢y¢´ ¢yÃ¢¢ y¢´ {íéÃ¢¢|¢´ Ó¢ y¢´ ãçÚ}¢ì JJ 28
S¢éÏ¢éçh}¢¢ y¢´ Ú¢Á¢¢ì ! çRUÄ¢¢Ä¢¢ïx¢¢çy¢¢ñ¢é¢}¢ì J ©¢¢ãÚ¢Ny¢¢ñ SÃ¢¢}¢è ÜëUc¢¢Ó¢¢üÄ¢¢}¢Ä¢êÄ¢éÁ¢y¢ì JJ 29
S¢¢ïùç¢ SÃ¢¢}¢Z |¢ôQU Ó¢ ¢¢HÄ¢ó¢ïÃ¢ ç¢yÄ¢Î¢ J ÜëUc¢¢Ó¢¢üÃ¢S¢Úï y¢SÄ¢ x¢éÚ¢ï: S¢çó¢çãy¢¢ïù|¢Ã¢y¢ì JJ 30
F¢yÃ¢¢ ÜéUÃ¢üçy¢ y¢ôS}¢Sy¢é S¢Ä¢¢ôÎ ¢ñyÄ¢ÜÚ çÃ¢ç¢}¢ì J ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢¢Ó¢ü¢çÃ¢¢ï: ¢¢~¢¢¢¢´ ¢çÚ}¢T¢}¢ì JJ 31
¢êÁ¢¢Ä¢¢´ çRUÄ¢}¢¢¢¢Ä¢¢´ y¢éHS¢è¢éc¢Ó¢Î¢}¢ì J ¢ê¢´ Îè¢´ Ó¢ ¢ñÃ¢ïl´ y¢¢yÜU¢H ©¢¢ãÚy¢ì JJ 32
íkuÚke yk ðýeo íku økwýkuLku rMkØ fhðk ÃkkuíkkLkk {kuxk¼kR ykrË MktçktÄesLkkuLku
ÃkqAâk rðLkk íku MkðuoLkku yLku ½hLkku íÞkøk fhe ½kuh ¼Þtfh støk÷{kt MkeÄkðe
yrík íkeðú íkÃkùÞko fhðk ÷køÞk.24-25 ¼Âõík¼kð Ãkqýo íkeðú íkÃkùÞko fhe yk
ðýeoyu A {rnLkkLke ytËh s MkqÞoLkkhkÞýLke «MkÒkíkk «kó fhe íkuLkwt MkkûkkíkT
ËþoLk ÃkkBÞk. ÃkAe yLkuf íkeÚkkuo{kt rð[hý fhíkk fhíkk nrhRåAkyu ynª
ykÃkýe Mk{eÃku ÃkÄkÞko Au.26 Ëuðíkkykuyu Ãký fhðwt yþõÞ yuðtw çkkÕÞkðMÚkk{kt
Ãký ¼økðkLk rð»ýwLkwt ykhkÄLk fhe íkuLku «MkÒk fhðkYÃk yk ðýeoLkwt [rhºk Au,
íku rLkùÞ ÄúwðSLke Íkt¾e fhkðu Au.27 nu hksLkT ! yk «{kýu ¼økðkLk ©e
hk{kLktËMðk{eLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e íku MkðuosLkku yríkþÞ rðM{Þ ÃkkBÞk yLku
hk{kLktËMðk{eLku ¼õíkhks ÄúwðS suðk sýkíkk ðýeohks ©enrhLku Lk{Mfkh
fhe Mkki ßÞktÚke ykÔÞk níkk íÞkt ÃkkAk VÞko.28
hk{kLkt Ë Mðk{eyu ðýeo h ksLke Mk{eÃkLke Mku ð k{kt fhu ÷ e
rLkÞwÂõík :-hk{kLktË Mðk{eyu Þkuøkr¢Þk{kt yríkþÞ rLkÃkwý yLku MkËTçkwrØ{kLk
©eLke÷ftXðýeoLku ¼økðkLk ©ef]»ýLke ÃkqòLke Mkk{økúe ¼u¤e fhðkLke Mkuðk{kt
hkÏÞk.29 MðÄ{o yLku ¼ÂõíkLkwt Ãkk÷Lk fhíkk ©eLke÷ftXðýeo Ãký ¼økðkLk
©ef]»ýLke Ãkqò fhðkLkk Mk{Þu rLkhtíkh økwÁ hk{kLktËMðk{eLke Mk{eÃku s hnuðk
÷køÞk.30 Mðk{e ßÞkhu MLkkLk fhe MktæÞkðtËLkkrË rLkíÞf{oLkwt yLkwckLk fhíkk
nkuÞ íku ËhBÞkLk ðýeohks ÃkqòLkkt Ãkkºkku {ktS þwØ fhðk ÷køke síkk, yLku
Mðk{e ßÞkhu ¼økðkLkLke ÃkqòLkku «kht¼ fhu íÞkhu ©eLke÷ftXðýeo Mk{Þ Mk{ÞLku
Wr[ík íkw÷MkeÃkºkku, Ãkw»Ãkku, [tËLk, ÄqÃk, ËeÃk yLku Lkiðuã ykrË Mk½¤e Mkk{økúe
y. 57 «Úk{ «fhý 509
Ä¢¢¢ÜU¢H}¢¢éQU¢ïùç¢ ¢Î¢¢Z y¢´ y¢}¢¢ãÚy¢ì J §çXy¢¿¢¢ï ãçÚSy¢ï¢ x¢éÚ¢ïÚç¢ }¢¢¢ïùãÚy¢ì JJ 33
Ã¢<¢¢: ÜëUc¢S¢ïÃ¢¢Ä¢¢´ ¢h¢çy¢à¢Ä¢}¢é¢}¢}¢ì J S¢}¢èÿÄ¢ }¢éç¢Ú¢Åì y¢SÄ¢ Ã¢à¢ ¥¢S¢èó¢ÚïEÚ ! JJ 34
ÜëUc¢Sy¢é ç¢yÄ¢}¢Ó¢¢üÄ¢¢}¢¢çÃ¢|¢êüÄ¢¢ïhÃ¢¢<¢y¢¢¢ì J S¢¢ÿ¢¢Î¢Î¢¢ï¢ã¢Ú¢´Sy¢´ y¢ÎÄ¢Sy¢é ¢ñÿ¢y¢ JJ 35
»ÜUÎ¢ ¢èHÜUÆSÄ¢ S¢Ã¢ü¢ñÃ¢¢ç{ÜU¢çÚ¢: J y¢yÐíyÄ¢ÿ¢ïÿ¢¢¢Ä¢¢S¢¢ñ ÐíyÄ¢ÿ¢´ ÜëUc¢}¢¢¢üÄ¢y¢ì JJ 36
|¢x¢Ã¢ó¢èHÜUÆ¢Ä¢ }¢myÐíyÄ¢ÿ¢Îà¢ü¢}¢ì J yÃ¢çÄ¢ Ðíï}¢Ã¢y¢ïùyÄ¢¢Z Îïçã S¢eé¢à¢¢çH¢ï JJ 37
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢¢¢çSyÃ¢çy¢ y¢y¢: ÜëUc¢: Ðíçy¢Á¢¿¢ï }¢ã¢}¢éç¢}¢ì J ÐíãSÄ¢ Îà¢ü¢´ Ðí¢Î¢yÐíyÄ¢ÿ¢´ SÃ¢SÄ¢ Ã¢<¢¢ï JJ 38
¢çÚÓ¢Ä¢¢Z x¢éÚ¢ï: ÜéUÃ¢ü¢ì ãçÚ: ¢èÜëUc¢}¢ñÿ¢y¢ J ©¢Ó¢¢Ú¢¢¢ÎÎ¢¢´ ÐíyÄ¢ÿ¢´ SÃ¢¢ç}¢¢¢<¢y¢¢¢ì JJ 39
¢ñÃ¢ïl´ S¢}¢Îy¢´ y¢´ Ã¢èÿÄ¢ Ðí¢¢ S¢ }¢éjÚ}¢ì J ¢êÁ¢¢ÜU¢Hï x¢éÚ¢ïçÚy¢´ S¢¢ïùÎí¢ÿ¢èÎ¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì JJ 40
íkífk¤ ÷kðeLku Mðk{eLku yÃkoý fhu.31-32 Ãkqò{kt su Mk{Þu su ÃkËkÚkoLke sYh

Ãkzu íku ÃkËkÚko ÷kððkLkwt Mðk{e fnu íku Ãknu÷kt s íkuLkk {LkLkk yr¼«kÞLku òýe
çkksw{kts çkuX÷ u k ©eðýeo íku íku ÃkËkÚko íkífk¤ Mðk{eLku yÃkoý fhu. ykðe [kíkwheÚke
íku{ýu økwÁLkwt {Lk ÃkkuíkkLkk íkhV ¾U[e ÷eÄwt.33 yk «{kýu ©eLke÷ftXðýeoLke
¼økðkLk ©ef]»ýLke Mkuðk Ãkqò{kt yríkþÞ W¥k{ ©Øk òuR {wrLkhks
©ehk{kLktËMðk{e íku{Lku ðþ ÚkR økÞk.34 nu hksLkT ! WØð Mðk{e ßÞkhu Ãkqò
fhíkk íÞkhu ¼økðkLk ©ef]»ý y[koMðYÃk{ktÚke «økx ÚkR Mðk{eyu yÃkoý fhu÷k
ÃkqòLkk ÃkËkÚkkuo «íÞûkÃkýu Mðefkhíkk. yk «íÞûk ËþoLk fuð¤ íku{Lku s Úkíkwt çkeòLku
Lkrn.35 yuf ð¾ík hk{kLktËMðk{e Lke÷ftXðýeoLku ©ef]»ý ËþoLkLkk Mkðo«fkhu
yrÄfkhe òýe íku{Lku Ãký ¼økðkLkLkwt «íÞûk ËþoLk ÚkkÞ íku {kxu «økx ÚkÞu÷k
¼økðkLk ©ef]»ýLke «kÚkoLkk fhðk ÷køÞk fu, nu ¼økðLkT ! yk Lke÷ftX ðýeo
ík{khu rð»ku çknws «u{ Ähkðu Au. yLku MkËTøkwýkuLkk Äk{ Au. íkuÚke ík{u {Lku su{
«íÞûk ËþoLk ykÃkku Aku, íku{ yk ©eLke÷ftXSLku Ãký «íÞûk ËþoLk ykÃkku.36-37
ðýeohksLku ©ef]»ýLkwt «íÞûk ËþoLk :- íku Mk{Þu ©ef]»ý ¼økðkLkuu
íkÚkkMíkw fneLku {nk{wrLk ©e hk{kLktË Mðk{eLke ðkíkLkku Mðefkh fÞkuo. yLku
©ef]»ý ¼økðkLku {Lkkunh nkMÞ fheLku ©eLke÷ftXðýeoLku ÃkkuíkkLkwt «íÞûk ËþoLk
ykÃÞwt.38 yk «{kýu økwYLke Mkuðk fhíkk ðýeoLku WÃknkhku «økxÃkýu ¼økðkLk
©ef]»ý Mðefkhíkk nkuÞ íkuðwt «íÞûk ËþoLk ÚkÞwt. ©ef]»ýLkkt ËþoLk fhe Lke÷ftX
ðýeo ¼kðrð¼kuh ÚkÞk. nu hksLkT ! yk «{kýu økwYðÞoLke ÃkqòLkk Mk{Þu «ríkrËLk
»ÜUÎ¢ Ðí¢ã S¢ x¢éL´ ¢èHÜUÆ¢ï Úã: çS¢y¢}¢ì J }¢y¢êÁ¢¢Ã¢S¢Úïù¢èy¢´ ÜU¢´ SÄ¢¢yÜëUc¢Îà¢ü¢}¢ì JJ 41
Ä¢¢¢ï¢ã¢Ú¢¢ì x¢ëØ¢çy¢ yÃ¢Ä¢¢ Î¢¢S¢ ç¢yÄ¢Î¢ J y¢¢¢ }¢Î<¢y¢¢Ðíèy¢¢ï °íãècÄ¢çy¢ ÜUÎ¢ùÓÄ¢éy¢: JJ 42
¢èÚ¢}¢¢¢Î}¢éç¢LÃ¢¢Ó¢ -
ÜëUc¢Îèÿ¢¢}¢Ã¢¢#SÄ¢ }¢ãyS¢ïÃ¢¢Úy¢SÄ¢ Ó¢ J ¢}¢ïü |¢QU¢ñ Ó¢¢Îëy¢SÄ¢ SÄ¢¢ÓÀèÍ¢í´ ÜëUc¢Ã¢èÿ¢¢}¢ì JJ 43
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
çS¢c¢ïÃ¢ï S¢¢ïù¢ y¢´ ç¢yÄ¢´ |¢çQU¢h¢S¢}¢çÃ¢y¢: J Ó¢¢y¢é}¢¢üSÄ¢´ ÃÄ¢y¢èÄ¢¢Ä¢ y¢SÄ¢ïy¢´ ÜéUÃ¢üy¢: S¢y¢: JJ 44
çÃ¢RU}¢¢ÜüUSÄ¢ ¢ë¢y¢ïÚC¢Îà¢à¢y¢¢ï¢Úï J S¢#¢@¢à¢¢}¢ïùÏÎï Ã¢y¢ü}¢¢¢ï à¢ÜUSÄ¢ Ó¢ JJ 45
»ÜU¢ÎàÄ¢¢´ ÐíÏ¢¢ï¢Ä¢¢}¢é¢}¢¢Ä¢¢ç¢ÜU¢çÚ¢ï J y¢S}¢ñ Î¢y¢é´ }¢ã¢Îèÿ¢¢}¢ñÓÀySÃ¢´ Ä¢¢Ó¢y¢ï S¢ y¢¢}¢ì JJ 46
Îèÿ¢¢´ x¢ëãèy¢é´ }¢ãy¢è´ S¢ Ã¢<¢Ú¢Åì S¢}¢éyS¢éÜUSy¢S² x¢éÚ¢ïÚ¢é¿¢Ä¢¢ J
Ó¢ÜU¢Ú ¢êÃ¢ïüléL¢¢ïc¢¢´ à¢éçÓ¢<ÎÃ¢¢ç¢à¢´ ~Ä¢ÿ¢Ú}¢ïÃ¢ S¢T¢¢ì JJ 47
©eLke÷ftXðýeoLku ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt «íÞûk ËþoLk Úkíkkt.39-40 yufð¾ík

Lke÷ftXðýeo yufktík MÚk¤{kt çkuXu÷k økwÁ «íÞu fnuðk ÷køÞk fu, nu Mðk{e !
ík{khe su{ {khe Ãkqò{kt Ãký {Lku ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt «íÞûk ËþoLk õÞkhu Úkþu ?
suðe heíku ykÃku yÃkoý fhu÷k ÃkqòLkk WÃknkhku ¼økðkLk ¼kðÚke rLkhtíkh Mðefkhu
Au íkuðe s heíku {U yÃkoý fhu÷k WÃknkhku Ãký ©ef]»ý ¼økðkLk õÞkhu Mðefkhþu ?.
41-42
íÞkhu økwÁðÞo ©ehk{kLktË Mðk{e ©eLke÷ftX ðýeo «íÞu fnuðk ÷køÞk fu,
nu ðýeo ! suLku {kuxk ÃkwÁ»kkuLke Mkuðk{kt «erík ðíkoíke nkuÞ, Ä{oÃkk÷Lk{kt yLku ¼økðËT
¼Âõík{kt yrík ykËh¼kð nkuÞ yLku ©ef]»ý ¼økðkLkLke ¼køkðíke Ëeûkk økúný
fhe nkuÞ íkuðk ¼õíkLku s ¼økðkLkLkwt þe½ú «íÞûk ËþoLk ÚkkÞ Au.43
ðýeohksLke {nkËeûkk «ËkLkLke økwÁÃkkMku «kÚkoLkk :- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! økwÁðÞoLkkt ð[Lkku Mkkt¼¤e ©eLke÷ftXðýeo ¼Âõík¼kð yLku
©ØkÃkqðof økwÁ©e hk{kLktËMðk{eLke «ríkrËLk Mkuðk fhðk ÷køÞk. yu{ fhíkkt
[kíkw{koMk Ãkqýo ÚkÞku.44 íÞkhu ðýeohks økwÁ ©ehk{kLktËMðk{eLku {nkËeûkk «ËkLk
fhðk íku{Lkk [hýku{kt «kÚkoLkk fhe íkuÚke rð¢{ Mktðík 1857 Lkk fkíkf MkwË
«çkkurÄLke yufkËþeLkk Ãkrðºk rËðMku ©ehk{kLktË Mðk{eyu W¥k{krÄfkhe ©e
Lke÷ftXðýeoLku {nkËeûkk ykÃkðkLkku þw¼ MktfÕÃk fÞkuo.45-46 yLku {nkËeûkk ÷uðk
íkíÃkh ÚkÞu÷k WíMkkne ðýeohksu økwÁ hk{kLktËMðk{eLke yk¿kkÚke Ëeûkk MðefkhLkk
ykøk÷k rËðMku MLkkLkkrË rðrÄÚke Ãkrðºk ÚkR ºký yûkhLkk ©ef]»ý {tºkLkku
y. 58 «Úk{ «fhý 511
Ðí}¢¢ïÎS¢´Ã¢yS¢Ú ªÁ¢ü}¢¢S¢ï Ðí¢y¢: çS¢y¢ñÜU¢Îçà¢ÜU¢çÎ¢ï y¢}¢ì J
S¢ Îèÿ¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ä¢¢¢çÃ¢¢¢¢´ }¢ã¢ïyS¢Ã¢ï¢ñÃ¢ }¢éÎ¢ ¢ÚïÎí ! JJ 48
Ú¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢ç}¢à¢é¢êc¢¢¢¢}¢¢ S¢#¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 57 JJ
-------------------------------
JJ ¥C¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»ÜU¢ÎàÄ¢¢´ }¢éç¢¢çy¢Ú¢Á¢éã¢± çmÁ¢¢ï¢}¢}¢ì J ç¢Á¢¢Ã¢Ã¢y¢ü¢´ à¢¢y¢´ Îèÿ¢¢çÃ¢ç¢çÃ¢à¢¢ÚÎ}¢ì JJ 1
y¢ï¢ñÃ¢ ÜU¢ÚÄ¢¢}¢¢S¢ y¢~¢yÄ¢´ S¢ÜUH´ çÃ¢ç¢}¢ì J S¢¢ïùç¢ S¢Ã¢Z Ä¢¢¢à¢¢´ ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢ Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢ì JJ 2
¥¢Î¢ñ à¢ÚèÚà¢él¢Z Ðí¢Ä¢çp¢}¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì J ÐíyÄ¢¢}Ý¢Ä¢ï¢ ÜëUÓÀî¢¢¢´ ~¢Ä¢¢¢¢´ S¢ ãôÚ ¢ë¢! JJ 3
sÃk fhíkk fhíkk WÃkðkMk fÞkuo.47 nu LkhuLÿ ! hk{kLktËMðk{eyu «{kuË Lkk{Lkk

MktðíMkh{kt fkíkf {kMkLke MkwË «çkkurÄLke yufkËþeLku rËðMku «kík:fk¤u {kuxku
WíMkð Wsðe n»koÃkqðof ©eLke÷ftXðýeoLku {nkËeûkk ykÃkðkLkku «kht¼ fÞkuo.48
©e{íkT MkíMkt r økSðLk Lkk{u Ä{o þ k{kt «Úk{ «fhý{kt økw Á
hk{kLkt Ë Mðk{eLke Mku ð k fhe Lke÷ft X ðýeo y u íku { Lku «MkÒk fÞko L kw t
rLkYÃký fÞwO yu Lkk{u MkíkkðLk{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --57--
--------------------------------------
yæÞkÞ - 58
©enrhLke {nkËeûkkLkku rðrÄ.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! {wrLkÃkrík ©ehk{kLktËMðk{eyu «çkkuÄLke
yufkËþeLkk Mkw«¼kíku ÃkkuíkkLkk s WØðMkt«ËkÞLkk yLkwÞkÞe, þktík Mð¼kðLkk
yuf W¥k{ rð«Lku yk{tºký ykÃke çkku÷kÔÞk. íku Ëeûkk«ËkLkLkk rðrÄ{kt rðþkhË
níkk.1 hk{kLktËMðk{eyu íkuLkk îkhk Ëeûkk ykÃkðkLkku Mk{økú rðrÄ fhkÔÞku yLku íku
rð«u Ãký þk{kt fnu÷k ËeûkkrðrÄLke ÃkæÄrík yLkwMkkhu ÞÚkkÞkuøÞ Mk{økú rðrÄ
fÞkuo.2 hk{kLktËMðk{eyu «uhýk fhe íÞkhu íku rð«u «Úk{ ©enrhLke ÃkkMku þhehLke
þwrØ {kxu ºký f]åAÙðúíkLkk «ríkrLkrÄYÃku MkwðýoLkwt ËkLk yÃkkðe «kÞrùík f{o
}¢ÇH´ S¢Ã¢üy¢¢ï|¢Îí´ ¢¢¢¢Ã¢¢üS¢éà¢¢ï|¢¢}¢ì J çÃ¢¢¢Ä¢ S¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢ y¢~¢ ÜUHà¢¢ó¢Ã¢ JJ 4
y¢~¢ y¢¢¹í}¢Ä¢¢¢C¢ñ Ä¢¢¢çgÿÃ¢CS¢é RU}¢¢y¢ì J »ÜÚ ãï}¢}¢Ä¢´ }¢Ä¢ï S¢¢ïùS¢¢¢Ä¢ÎéÎ¢Ú¢è: JJ 5
S¢y¢¢ï Ä ¢ï c ¢é S¢ÚÕï c ¢é S¢¢ÌÃ¢ÈUHï c ¢é Ó¢ J S¢Ã¢¢S¢:¢ê ¢ü ¢¢~¢ï c ¢é y¢ï c ¢é Îï Ã ¢¢¢çy¢çD¢y¢ì JJ 6
¢èÚ¢¢¢S¢çãy¢´ ÜëUc¢´ y¢~¢ }¢Ä¢Í¢Åï Ä¢¢¢y¢ì J Ðí¢ÓÄ¢¢´ |¢x¢Ã¢y¢è´ Îéx¢¢Z Îçÿ¢¢ï |¢¢SÜUÚ´ y¢¢¢ JJ 7
Ðíy¢èÓÄ¢¢´ çÃ¢ÍÝÚ¢Á¢´ Ó¢ çà¢Ã¢´ S¢¢ñ}Ä¢¢}¢çy¢çD¢y¢ì J çÃ¢cÃ¢vS¢ï¢´ Ã¢çqçÎçà¢ ¢ñ«üyÄ¢¢´ x¢LÇ´ Ó¢ S¢: JJ8
¥S¢¢¢Ä¢Ó ÜUHà¢ï Ã¢¢Ä¢ÃÄ¢¢´ ¢Ã¢¢¢y}¢Á¢}¢ì J ¢èÎ¢}¢¢¢´ y¢¢ïà¢¢Ä¢¢´ RU}¢ï¢ñÃ¢ Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ JJ 9
y¢y¢¢ï Ã¢ïÎ¢éÚ¢¢¢ïQñU}¢ü~¢ñ}¢êüHï¢ Ó¢ çmÁ¢: J Ðí¢¢¢ÎïÃ¢y¢¢´ ÜëUc¢´ S¢ã¢XñÚ¢Ó¢üÄ¢yS¢éÚñ: JJ 10
©¢Ó¢¢Úñ: c¢¢ïÇà¢ç|¢: S¢ã ¢@¢}¢ëy¢ï¢ Ó¢ J }¢ã¢¢ñÃ¢ïlï¢ }¢ã¢Îè¢ï¢ S¢}¢¢ê¢éÁ¢y¢ì JJ 11
fhkÔÞwt.3 íÞkh ÃkAe íku rðrðÄhtøkkuÚke þku¼íkwt Mkðoíkku¼ÿ Lkk{Lkwt {tz¤ h[e íku{Lkk
Ãkh Lkð f¤þkuLke MÚkkÃkLkk fhe.4 íku{kt «Úk{ WËkhçkwrØ{kLk íku rð«u íkktçkkLkk
ykX f¤þkuLkwt ÃkqðorËþkÚke «kht¼ fhe «ËrûkýkLkk ¢{u ykXu rËþkyku{kt MÚkkÃkLk
fÞwO yLku íkuLkk {æÞ ¼køku yuf Mkwðýo f¤þLkwt MÚkkÃkLk fÞwO.5 s¤ ¼hu÷k íku{ s
híLk, Ãkt[ÃkÕ÷ð yLku WÃkh ÃkÄhkðu÷k Lkkr¤ÞuhLke MkkÚku ðkuÚke y÷tf]ík íku
f¤þku{kt ËuðíkkykuLkwt MÚkkÃkLk fÞwO.6 íku{kt {æÞ¼køk{kt MÚkkÃkLk fhu÷k MkwðýoLkk
f¤þ{kt ÷û{e yLku hkÄkyu Mkrník ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt MÚkkÃkLk fÞwO. ÃkAe
Ãkqðro Ëþk{kt MÚkkÃkLkk fhu÷k f¤þ{kt {k ¼økðíke ËwøkkoËðu eLkwt MÚkkÃkLk fÞw,O Ërûký
rËþkLkk f¤þ{kt ¼wðLk¼kMfh MkqÞoLkkhkÞýLkwt MÚkkÃkLk fÞwO. Ãkrù{rËþkLkk
f¤þ{kt rðÎLkrðLkkÞf økýÃkríkSLkwt, W¥khrËþk{kt rþðSLkwt, yÂøLkfkuýLkk
f¤þ{kt rðïfTMkuLkLkwt, LkiÉoíÞfkuý{kt økÁzSLkwt, ðkÞwfkuý{kt ðkÞwÃkwºk
nLkw{kLkSLkwt yLku RþkLkfkuýLkk f¤þ{kt ¼økðkLkLkk {wÏÞ Ãkk»koË ©eËk{kLkwt
MÚkkÃkLk fÞwO. yk «{kýu rËþk yLku rðrËþkLkk ¢{Úke rðrÄ «{kýu WÃkhkuõík
ËuðíkkykuLkwt MÚkkÃkLk fÞwO.7-9
nu hksLkT ! íÞkhÃkAe íku rð«u ðuË yLku Ãkwhkýkuõík {q¤{tºkkuÚke yÚkkoíkT íku
íku ËuðíkkykuLkk Lkk{{tºkkuÚke ¼økðíke ËwøkkoËuðe ykrË ytøkËuðíkkykuyu Mkrník
«ÄkLkËuðíkk ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt ©eLke÷ftXðýeo ÃkkMku ÃkqsLk fhkÔÞwt.10 íku{kt
Ãkt[k{]íku Mkrník »kkuzþkuÃk[khÚke ÃkqsLk fhkðe ytøkËuðíkk Mkrník «ÄkLk Ëuð ©ef]»ý
¼økðkLkLku {nkLkiðuã yÃkoý fhkÔÞwt. ÃkAe Mkðuo ËuðíkkykuLke {nkËeÃk îkhk
{nkykhíke Wíkkhe ÃkqsLk fhkÔÞw.t 11 íku Mk{Þu {]Ëøt k, fktMkk, Ík÷h, íkwhR, Lkøkkhkt
y. 58 «Úk{ «fhý 513
}¢ëÎXÜU¢´SÄ¢y¢¢H¢lñ|¢üQU¢¢¢´ ÜUèy¢ü¢Ã¢ç¢: J y¢êÄ¢¢ü¢ÜU¢çÎà¢ÏÎï¢ ç}¢¢ ¥¢S¢è}¢ã¢´Sy¢Î¢ JJ 12
S¢´SÜëUy¢¢Ä¢¢´ y¢y¢¢ï Ã¢ïl¢´ Ã¢ôq S¢´S¢¢Ä¢ Ó¢¢Á¢éã¢ïy¢ì J }¢êHï¢ }¢¢é¢¢ùùÁÄ¢SÄ¢ S¢¢ïùC¢ï¢Úà¢y¢¢ãéy¢è: JJ 13
y¢y¢¢ï }¢ã¢}¢éç¢: Ðí¢Î¢yÜU¢ñ¢è¢¢ÓÀ¢Î¢´ çS¢y¢}¢ì J ©¢ÚèÄ¢´ Ó¢ ãÚÄ¢ï çS¢y¢¢Ä¢ Ðí¢Ñì}¢éw¢¢Ä¢ S¢: JJ 14
Ðí¢S¢¢çÎvÄ¢¢ñ |¢x¢Ã¢y¢Sy¢éHS¢èÜU¢D}¢¢çHÜïU J S¢êÿ}¢ï ¢Ã¢è¢ï S¢ ÎÎ¢ñ ÜUÆ¢¢Ä¢ïü Ó¢ Ã¢<¢¢ï JJ 15
ÜëUc¢¢Ó¢¢üçà¢Cx¢¢ï¢ ¢éÇî}¢êÃ¢Z y¢Îy¢Úï J Ú¢¢¢Ó¢¢üçà¢CÜU¢à}¢èÚÓ¢ÎíÜÚ Ó¢¢Ä¢ÜU¢ÚÄ¢y¢ì JJ 16
©ÎÑì}¢éw¢Sy¢y¢: SÃ¢¢}¢è Ä¢¢yÃ¢¢ ¢èÜëUc¢}¢SÄ¢ Ó¢ J ¥C¢ÿ¢Ú´ ÜëUc¢}¢~¢´ Îÿ¢ÜU¢ü ©¢¢çÎà¢y¢ì JJ 17
ãÚÄ¢ï à¢éh}¢y¢Ä¢ï }¢~¢SÄ¢¢¢Z y¢y¢¢ï x¢éL: J Ä¢¢¢Ã¢i¢ï¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢}ÐíÎ¢Ä¢¢¢éS¢¢Úy¢: JJ 18
ÿ¢ï~¢´ ç¢Ç´ Ó¢ ¾ír¢¢Ç´ çmçÃ¢¢´ Ä¢¢ïùç|¢}¢Ä¢y¢ï J ¥Ë¢¿¢: S¢Ã¢üçÃ¢Ó¢S¢¢ñ ÿ¢ï~¢¿¢¢ïù~¢¢ã}¢¢ïÓÄ¢y¢ï JJ 19
¥çÃ¢y¢´ çmçÃ¢¢ï Ó¢¢~¢ ÿ¢ï~¢¿¢ï y¢çó¢Ä¢y¢ë Ó¢ J ÃÄ¢çy¢çÚQÚ y¢y¢¢ï Ä¢Ó y¢Îì¾ír¢¢ÿ¢Ú}¢éÓÄ¢y¢ï JJ 20
ykrË yLkuf ðk®sºkkuLkk æðrLk MkkÚku r{r©ík ÚkÞu÷ku yLku ¼økðkLkLkk ¼õíkkuLkk
{w¾u økðkíkkt feíkoLkkuLkku æðrLk ykfkþ{kt økwtsðk ÷køÞku.12 íku rð«u MktMfkh fhu÷e
ðurËfk{kt yÂøLkLkwt MÚkkÃkLk fhe ©ef]»ýkÞ Lk{: yk {q¤{tºkÚke yufMkku Lku
ykX ½eLke yknwríkyku yÃkoý fhe.13 ÃkAe hk{kLktËMðk{eyu Ãkqð{ o ¾w u rðhks{kLk
ÚkÞu÷k ©eLke÷ftXðýeoLku ïuíkfkiÃkeLk, ykåAkËLkð{kt Äkuíke yLku WÃkh ÄkhðkLkwt
W¥kheÞ ð yÃkoý fÞkO. ÃkAe ¼økðkLkLke «MkkrË¼qík íkw÷MkeLkk fkc{ktÚke
çkLkkðu÷e Mkqû{ yLku LkðeLk íkÚkk ftX{kt Äkhðk ÞkuøÞ çkuð¤e ftXe ðýeoLku yÃkoý
fhe.14-15 ¼økðkLkLke Ãkqò fhíkkt çk[u÷kt [tËLkÚke ©eðýeoLkk ÷÷kx{kt QæðoÃkwtzÙ
rík÷f Äkhý fhkÔÞwt yLku íku rík÷fLkk {æÞu hkrÄfkSLke Ãkqò fhíkkt çkkfe hnu÷k
fk~{ehe fwtfw{Lkku økku¤ [ktË÷ku fhkÔÞku.16
ðýeohksLku yÚkuo Mkrník {nk{tºkLkku WÃkËuþ :- nu hksLkT !
W¥kh MkL{w¾ {w¾kh®ðË hk¾eLku çkuXu÷k hk{kLktË Mðk{eyu ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt
æÞkLk fhe Ãkqðo MkL{w¾ çkuXu÷k ©eLke÷ftXðýeoLkk s{ýk fkLk{kt ©ef]»ý
¼økðkLkLkk yükûkh{tºkLkku WÃkËuþ fÞku.o 17 íÞkhÃkAe økwYðÞo hk{kLktË Mðk{eyu
rðþwØçkwrØðk¤k ©enrhLku {tºkhks ©e yükûkh{tºkLkku WæÄð Mkt«ËkÞLku yLkwMkkhu
ÞÚkkÚko W¥kh Mk{òÔÞku.18 nu ðýeohks ! ®Ãkz yLku çkúñktz yk çku «fkhLkwt ûkuºk
Au. íku{kt ®Ãkz{kt hnuLkkhku yÕÃk¿k Sð fnuðkÞ yLku çkúñktz{kt hnuLkkhk Mkðo¿k
ðihksÃkwÁ»k Rïh fnuðkÞ Au. íku çkÒkuLku ûkuºk¿k fnuðkÞ Au. yk yükûkh{tºk{kt
íku çkÒku ûkuºk¿kLkku yn{T þçËÚke rLkËuoþ fÞkuo Au.19 nðu yk Sð-RïhYÃk
Ä¢}¢¢ç¢yÄ¢ Ðí ï Ú Ä¢çy¢ ÿ¢ï ~ ¢¿¢ç}¢Î}¢ÿ¢Ú}¢ì J ¢é L c¢¢ï ¢}¢S¢´ ¿ ¢¢ï ù S¢¢Ã¢ÿ¢Ú¢y¢èy¢ ©ÓÄ¢y¢ï JJ 21
S¢ »Ã¢ ¢ïÄ¢S¢ï ¢÷¢¢´ ¢ëy¢çÎÃÄ¢¢Ú¢ÜëUçy¢: J SÃ¢¢¿¢¢¢´ ¿¢¢¢Î¢¢ï¢ ÜUc¢ü¢ì ÜëUc¢ §y¢èÄ¢üy¢ï JJ 22
Ðíï}¢¢ y¢yS¢ïÃ¢¢ï¢ñÃ¢ Ä¢ÓÀ¢ï|¢¢Ã¢Ã¢}¢¢y}¢¢: J S¢ »Ã¢ Î¢S¢à¢ÏÎ¢¢¢ïü }¢~¢¢ïùçS}¢¢ì ¢çÚÜUè<y¢y¢: JJ 23
¥S}¢èçy¢ ¢ê¢üÜU¢}¢yÃ¢´ ¿¢ïÄ¢ï Ðí¢Ä¢ïùç¢ Ó¢¢y}¢¢: J à¢ïc¢¢|¢¢Ã¢p çÃ¢¿¢ïÄ¢¢ï }¢éQUyÃ¢¢ÁèÃ¢y¢¢ï Ä¢y¢: JJ 24
Ã¢ñÜéUÆïù¢ Ó¢ x¢¢ïH¢ïÜïU Eïy¢mè¢ï Ï¢ëãy¢éÚï J Ä¢¢¢ Ðí¢y²¢ |¢x¢Ã¢y¢: ¢ê¢üÜU¢}¢¢p S¢ïÃ¢Ä¢¢ JJ 25
|¢QU¢: S¢çy¢ y¢¢ñÃ¢¢~¢ ãÚï: ÐíyÄ¢ÿ¢H}|¢¢¢y¢ì J S¢ïÃ¢Ä¢¢ Ó¢¢çSy¢ ¢ê¢üyÃ¢ç}¢çy¢ }¢~¢¢¢ü}¢¢ã S¢: JJ 26
¥y¢:ÜUÚ¢Ã¢ë¢è¢¢´ Ï¢çãx¢üçy¢ç¢Ú¢ï¢¢}¢ì J NçÎ ÐíÜU¢à¢: ÜëUc¢ïÿ¢¢ SÄ¢¢çÎyÄ¢¢ã Ó¢ y¢yÈUH}¢ì JJ 27
ûkuºk¿k{kt yLðÞÃkýu hneLku íkuLkk «fkþfÃkýu yLku rLkÞtíkkÃkýu hnu÷k íkÚkk íkuLkkÚke
ÔÞríkhuf MðYÃku hnu÷k su yûkhçkúñ Au. íkuLkku yk yükûkh{tºk{kt çkúñ þçËÚke
rLkËuoþ fÞkuo Au.20
yk yûkhçkúñ Au íku Ãkhçkúñ Ãkh{kí{k ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkku yk©Þ
fhe íkuLkk ðzu «kó fhu÷e Mkk{ÚkeoÚke Ãkqðkuoõík çkÒku ûkuºk¿kLku «uhýk fhu Au. íku
Ãkhçkú ñ Lku yûkhçkú ñ Úkfe Ãký Ãkh yu ð k Ãkw Á »kku ¥ k{ fÌkk Au . 21 íku
ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞý ¼økðkLk MðÞt yk Ãk]ÚðeÃkh {Lkw»ÞkuLkkt ykíÞtríkf fÕÞký
{kxu {Lkw»Þkf]rík Äkhý fhu Au. íÞkhu íku Sðkí{kykuLku ÃkkuíkkLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk
ykÃke yu Sðkí{kykuLke ytËh hnu÷k yLkkrË y¿kkLkLku nhu Au. ykðk y¿kkLk
nhLkkhk yu ÃkwÁ»kku¥k{LkkhkÞýLkku yk {tºk{kt f]»ý þçËÚke rLkËuþ o fÞkuo Au.22
íku{s «u{Ãkqðof íku ©ef]»ý ¼økðkLkLke Mkuðk fhðkÚke «økx Úkíke ÃkkuíkkLke rËÔÞ
þku¼kMÃkË ÂMÚkríkLkku yk {tºk{kt ËkMk yuðk ÃkËÚke rLkËuoþ fÞkuo Au.23 Ëun,
RrLÿÞku, ytík:fhý yLku «kýLke MkkÚku hnu÷k Aíkkt çkúñ¼kðu ¼Âõík fhðkÚke
{wõík ËþkLku Ãkk{u÷k ykí{kLku yk søkík{kt òýðk ÞkuøÞ fu Ãkk{ðk ÞkuøÞ fktR
çkkfe hnuíkwt LkÚke íkuÚke íkuLku Ãkqýofk{Ãkýwt fnuðkÞ Au. ykðe Ãkqýofk{ ÂMÚkríkLkku yk
yükûkh{tºk{kt yÂM{ yuðk ÃkËÚke rLkËuoþ fÞkuo Au.24 nu ðýeohks ! suðe
heíku ðifwtX, økku÷kuf, ïuíkrîÃk fu çkúñÃkwh{kt hnu÷k {wõíkku ¼økðkLkLke «króÚke
yLku Mkuðk «króÚke Ãkqýofk{ Au. íkuðe s heíku yk÷kuf{kt Ãký rËÔÞ Lkhkf]rík Ähe
hnu÷k «íÞûk ©enrhLke «króÚke yLku íku{Lke MkuðkÚke ynª hnu÷k ¼õíkku Ãký
Ãkqýofk{ ÂMÚkríkLku «kó fhu Au. çkMk ykx÷ku yk yükûkh {tºkLkku yÚko Au.25 nu
hksLkT ! yk «{kýu hk{kLktËMðk{eyu ðýeohksLku çkúñknt f]»ýËkMkkuàÂM{
y. 58 «Úk{ «fhý 515
}¢~¢¢¢Z Ï¢¢ï¢çÄ¢yÃ¢ïy¢´ x¢éLSy¢´ ¢é¢Ú¾íÃ¢èy¢ì J Ä¢¢Ã¢gïãS}¢ëçy¢Sy¢¢Ã¢h}¢Z ÒUÓ¢¢ ¢ yÄ¢Á¢ï: JJ 28
S¢çy¢ ¢éy¢¢SyÃ¢Ä¢¢ ¢}¢¢ü ¥S}¢ÎÃ¢¢¢éS¢¢çÚ¢: J S¢Ã¢ïüùç¢ Á¢¢ÜU¢ÎïÃ¢ ¢¢ËÄ¢y¢ï y¢ï Ó¢ ç¢yÄ¢Î¢ JJ 29
¥yÄ¢Á¢ó¢ïÃ¢ y¢¢S¢Ã¢¢üçÃ¢à¢ïc¢ç¢Ä¢}¢¢´pÚï: J ÜëUc¢¢Ó¢¢Z ç¢Ä¢}¢ï¢¢y¢Ï¢üçã: ÜéUÄ¢¢üp ç¢yÄ¢Î¢ JJ 30
¢@¢Ä¢¢Ä¢è´ ¢çÆyÃ¢¢Î¢ñ ¢êÁ¢¢y¢ï ç¢Á¢à¢çQUy¢: J ¢èÃ¢¢S¢éÎïÃ¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ ¢ÆïÚïÜU¢°í}¢¢¢S¢: JJ 31
|¢¢ïÁÄ¢´ ÜëUc¢ÐíS¢¢ló¢´ ¢ïÄ¢´ Ã¢¢çÚ Ó¢ y¢¢Îëà¢}¢ì J ¥¢<¢y¢´ y¢é ÜëUc¢¢Ä¢ ¢¢l´ ÈUHÎH¢lç¢ JJ 32
¢¢}¢S¢Vèy¢ü¢´ ÜéUÄ¢¢ü: ¢èÜëUc¢SÄ¢ Ó¢ S¢Ã¢üÎ¢ J |¢ôQU çÃ¢¢¢ |¢x¢Ã¢y¢¢ï ÃÄ¢¢Z ÜU¢H´ y¢é }¢¢ ÜëU¢¢: JJ 33
Ä¢~¢ ÜëUc¢SÄ¢ }¢¢ã¢y}Ä¢´ Ó¢çÚy¢´ Ã¢¢ |¢Ã¢ï}¢é¢ï ! J y¢Îìx¢í¢SÄ¢ ÜU¢¢ ¢ÃÄ¢¢ ÐíyÄ¢ã´ ç¢yÄ¢}¢ïÃ¢ Ó¢ JJ 34
y¢yÜU¢¢¢Ã¢¢¢ÎïÃ¢ y¢jçQUÃ¢ü¢üy¢ïy¢Ú¢}¢ì J S¢¢ùy¢: ¢ÃÄ¢¢ Ã¢v~¢|¢¢Ã¢ï Ã¢¢ÓÄ¢¢ S±ï¢ñÃ¢ ç¢yÄ¢Î¢ JJ 35
yk yükûkh {nk{tºkLkku yÚko Mk{òÔÞku.26 nu ðýeo ! çknkhLkk rð»kÞku{kt økrík

fhíke ytík:fhýLke ð]r¥kLkku rLkhkuÄ Úkðku, ÓËÞ{kt çkúñßÞkuríkLkwt ËþoLk Úkðwt yLku
íÞkhÃkAe íku çkúñßÞkurík{kt MkkûkkíkT ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt ËþoLk Úkðwt yu s yk
yükûkh{tºk sÃkðkLkwt V¤ Au.27
Mkwðíú k{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu økwÁ hk{kLktËMðk{e ðýeohksLku
{tºkkÚkoLkku çkkuÄ ykÃke Vhe fnuðk ÷køÞk fu, nu ðýeohks ! ßÞkt MkwÄe þhehLkwt
¼kLk nkuÞ íÞkt MkwÄe MðÄ{oLkku íÞkøk Lk fhðku.28 yk «{kýu WØðMkt«ËkÞLke
herík yLkwMkkhu ík{u rÃkíkk Ä{oËuð Úkfe Mkðuo Ä{kuoLkwt ©ðý fÞwO Au. yLku íkuLkwt rLkhtíkh
Ãkk÷Lk Ãký fhku Aku.29 íku Mkðuo Ä{kuoLkku ík{khu õÞkhuÞ íÞkøk Lk fhðku. yLku rðþu»k
Ä{kuoLkwt Ãký ík{khu Ãkk÷Lk fhðwt, íku Ä{kuo fnwt Awt. n{uþkt çkkÌk yLku ykÇÞtíkh
yu{ çku «fkhu ©ef]»ý ¼økðkLkLke Ãkqò fhðe.30 ÃkqòLku ytíku «Úk{ yufkøkú
{LkÚke hkMkÃkt[kæÞkÞeLkku ÃkkX fhðku. þÂõíkLku yLkwMkkhu ðkMkwËuð {knkíBÞLkku
Ãký yufkøkú {LkÚke ÃkkX fhðku.31 íÞkhÃkAe ¼økðkLkLke «MkkËe¼qík yÒk fu
s¤ nkuÞ íku s ¾kðwt yLku Ãkeðwt Ãký ¼økðkLkLku rLkðuËLk Lk fhu÷kt V¤ÃkºkkrËf
õÞkhuÞ ¾kðkt fu Ãkeðkt Lkrn.32 rLkhtíkh ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt Lkk{ MktfeíkoLk fÞko
fhðwt yLku ¼økðkLkLke ¼Âõík rðLkkLkku ÔÞÚko Mk{Þ økw{kððku Lkrn.33 nu {wrLk ! su
økúÚt k{kt ©ef]»ý ¼økðkLkLkk {knkíBÞ íkÚkk ÷e÷k [rhºkkuLkwt ðýoLk nkuÞ íkuðk økúÚt kkuLke
fÚkk «ríkrËLk rLkÞ{Ãkqðof Mkkt¼¤ðe.34 íkuLkk ðzu ¼økðkLkLke ¼Âõík yríkþÞ
ð]rØ Ãkk{u Au. íkuÚke íkuLkwt ©ðý yð~Þ fhðwt. yLku ðõíkkLke yLkwÃkÂMÚkrík{kt MðÞt
íkuLkwt ðkt[Lk fhðwt.35
»Ã¢´ ¢}¢¢ü¢é¢¢çÎàÄ¢ Ú¢}¢¢¢Î}¢éç¢¢ëü¢ ! J y¢SÄ¢ çà¢cÄ¢SÄ¢¢ç|¢¢¢¢´ Ó¢RïUùÃ¢¢ïü çÃ¢Ó¢¢Ä¢ü Ó¢ JJ 36
S¢ãÁ¢¢¢Î §yÄ¢¢ã Ðí¢}¢´ ¢¢}¢ y¢SÄ¢ S¢: J y¢y¢¢ï ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢çÚçy¢ Ó¢RïUùç|¢¢¢´ SÃ¢Ä¢}¢ì JJ 37
y¢¢S¢¢ Ó¢ SÃ¢|¢¢Ã¢ï¢ }¢êyÄ¢¢üÜU¢Úï¢ S¢Ã¢ü¢¢ J ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢é¢ï: S¢¢}Ä¢¢¢¢}¢ïÃ¢¢wÄ¢¢´ }¢éÎ¢ÜUÚ¢ïy¢ì JJ 38
y¢y¢¢ï ãçÚ: SÃ¢¢ç}¢¢´ y¢´ ¢êÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ S¢¢ÎÚ}¢ì J ÐíÎçÿ¢¢¢´ çÃ¢¢¢Ä¢ñÃ¢ ÎÇÃ¢yÐí¢¢¢}¢ Ó¢ JJ 39
S¢¢¢êçÃ¢Ðí¢Ã¢ñc¢Ã¢¢´p çÃ¢¢Ä¢ï¢¢Ó¢üÄ¢¢y¢: J çÃ¢Ðí: S¢}¢¢¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢çmô¢ çÃ¢ç¢Ã¢¢é S¢: JJ 40
Ï¢h¢@çH¢éÅSy¢S¢¢ñ Ã¢<¢Ú¢Åì x¢éLS¢çó¢¢¢ñ J y¢S}¢ñ ÐíS¢ó¢: S¢ Ðí¢ã SÃ¢ïçS¢y¢´ Ã¢ë¢é }¢mÚ}¢ì JJ 41
¥¢çÃ¢|¢êüÄ¢ yÃ¢ÎÓ¢¢üÄ¢¢´ S¢¢ÿ¢¢yÜëUc¢¢ï Ä¢¢¢ùÃ¢ã}¢ì J ©¢ã¢Ú¢S¢}¢¢Î¢ï |¢é×ï ãS¢çy¢ |¢¢c¢y¢ï JJ 42
y¢¢¢Ã¢ã´ }¢ÎÓ¢¢üÄ¢¢}¢¢çÃ¢|¢êüÄ¢ SÃ¢Ä¢´ S¢ Ó¢ J ÜéUÄ¢¢üçÎyÄ¢çSy¢ }¢ïù|¢èC´ Îïçã Ðíèy¢¢ïùçS¢ Ó¢ïçÎÎ}¢ì JJ 43
©eðýeo h ksLkw t MkkÚko f rËûkkLkk{fhý :- nu hksLkT !

hk{kLktËMðk{e yk «{kýu Lke÷ftXðýeoLku ¼køkðíkÄ{oLkku WÃkËuþ ykÃke {Lk{kt
rð[kh fheLku rþ»Þ ðýeohksLkwt MkkÚkof ËeûkkLkk{kr¼ÄkLk fÞwO.36 íkuýu Ãknu÷wt
MknòLktË yuðwt MkkÚkof Lkk{ hkÏÞwt. fkhý fu ðýeo{kt Mkknrsf ykLktË y¾tz
hnu÷ku níkku. yLÞ MkkÄLk sLÞ f]rºk{ ykLktËLke íkuLku fkuR sYh Lk níke. ÃkAe
MkkÚkof LkkhkÞý{wrLk yuðwt Lkk{ hkÏÞwt fkhý fu íkÃk, Mð¼kð yLku þhehLke
ykf]ríkÚke çkËheÃkrík LkkhkÞý ¼økðkLk Mk{kLk íku sýkíkk níkk.37-38 íÞkhÃkAe
©enrhyu økwÁ hk{kLktË Mðk{eLke ykËhÃkqðfo Ãkqò fhe, «Ërûkýk fheLku Mkküktøk
ËtzðíkT «ýk{ fÞko.39 ÃkAe {wõíkkLktË Mðk{e ykrË Mktíkku, {kÞkhk{ ¼è ykrË
rð«ku yLku yLÞ ði»ý¼õíkkuLke rðLkÞ Ãkqðof Ãkqò fhe. nu hksLkT ! ËeûkkrðrÄ
fhkðLkkh rð«u þkkuõík rðrÄ «{kýu ËeûkkrðrÄLke Mk{kró fhe.40
økwÁyu ykÃÞwt ©ef]»ý ËþoLkLkwt ðhËkLk :- nu hksLk T! ÃkAe
©enrh økwÁ hk{kLktËMðk{eLke ykøk¤ çkÒku nkÚk òuzeLku Q¼k hÌkk. íku Mk{Þu
Ëerûkík ÂMÚkrík{kt ðýeoLku òuRLku yíÞtík «MkÒk ÚkÞu÷k Mðk{e LkkhkÞý{wrLkLku fnuðk
÷køÞk fu, ík{u {khe ÃkkMkuÚke RÂåAík ðhËkLk {køkku.41 íÞkhu MknòLktË Mðk{e
rðLkÞÃkqðof fnuðk ÷køÞk fu, nu Mðk{e ! ík{u òu {khe WÃkh «MkÒk ÚkÞk nku íkku
{Lku yu ðhËkLk ykÃkku fu, ©ef]»ý ¼økðkLk «ríkrËLk ík{khk y[koMðYÃk{ktÚke
«økx ÚkR ík{u yÃkoý fhu÷k ÃkqòLkk WÃknkhku su{ MkËkÞ «íÞûkÃkýu Mðefkhu
Au. ík{u rLkðuËLk fhu÷wt ¼kusLk s{u Au. íku{ {khe Ãkqò{qík{ktÚke «ríkrËLk «økx
y. 58 «Úk{ «fhý 517
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
y¢¢¢çSyÃ¢yÄ¢¢ã }¢éç¢Ú¢Åì y¢S}¢ñ Ðíèy¢¢ïù¢ y¢çó¢çà¢ J S¢Ã¢ïü Á¢¢x¢Ú¢´ Ó¢RéU: ÜëUc¢S¢Vèy¢ü¢¢çÎç|¢: JJ 44
¥|¢¢ïÁ¢Ä¢yÐíx¢ï SÃ¢¢}¢è çÃ¢Ðí¢S¢¢¢ê´p Ã¢<¢¢: J y¢Î|¢èCñ|¢üÿÄ¢|¢¢ïÁÄ¢ñSy¢ï|Ä¢¢ïùÎ¢mÎçÿ¢¢¢: JJ 45
ãÚïp ¢êÁ¢¢Ã¢S¢Úï ÐíyÄ¢ÿ¢: SÃ¢¢ç}¢Ã¢ó¢ë¢ ! J ©¢ã¢Ú°íã¢Îèç¢ ÜëUc¢pRïUù¢éÃ¢¢S¢Ú}¢ì JJ 46
ÐíyÄ¢ÿ¢ÜëUc¢Ã¢èÿ¢¢lñ: S¢ S¢}¢ê¢ü}¢¢¢ïÚ¢: J ÜëUy¢ÜëUyÄ¢´ SÃ¢}¢¢y}¢¢¢´ x¢éÚÃ¢ï S¢´Ä¢Ã¢ïÎÄ¢y¢ì JJ 47
Ú¢¢Ä¢¢ S¢çãy¢´ ÜëUc¢´ ÒUçÓ¢yÐíyÄ¢ÿ¢}¢ñÿ¢y¢ J çm|¢éÁ¢´ Ã¢¢ÎÄ¢y¢´ Ó¢ Ã¢ï¢é´ ¢ÅÃ¢Ú¢ÜëUçy¢}¢ì JJ 48
ÒUçÓ¢Îí¢}¢ï¢ S¢çãy¢´ Lçv}¢Ä¢¢ S¢çãy¢´ ÒUçÓ¢y¢ì J Ò ¢Ä¢Á¢éü¢ï¢ S¢çãy¢´ y¢´ Ò ¢Ä¢ïÜUÜU}¢ñÿ¢y¢ JJ 49
çmÏ¢¢ãé}¢ç¢ y¢´ ÒU¢ç¢ Ó¢y¢é|¢éüÁ¢}¢Ã¢ñÿ¢y¢ J y¢y¢¢ïùSÄ¢ ¢Ú}¢: Ðíï}¢¢ ÜëUc¢ï |¢êÄ¢¢¢Ã¢¢üy¢ JJ 50
ÚkR {ut yÃkoý fhu÷k WÃknkhkuLku Ãký ©ef]»ý ¼økðkLk «íÞûk økúný fhu, {khe
MkkÚku nMku yLku {khe MkkÚku ðkíkku fhu.42-43
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! ©ehk{kLktËMðk{e ©enrh WÃkh yrík
«MkÒk ÚkR íkÚkkMíkw yu{ fne {køku÷wt ðhËkLk ykÃÞwt. hkºkeyu ©ef]»ýLkk Lkk{
MktfeíkoLk MkkÚku Mkkiyu yufkËþeLkwt òøkhý fÞwO.44 Mkðkhu îkËþeLkk Mkw«¼kíku
hk{kLktËMðk{eyu rð«ku, MkkÄw yLku çkúñ[kheykuLku {LkkuðktrAík ¼ûÞ íkÚkk ¼kußÞ
ykrËf MkwËt h ¼kusLkkuÚke ík]ó fÞko, yLku rð«kuLku ð ykrËfLke ¾qçks Ërûkýkyku
ykÃke.45 nu hksLkT ! ©ef]»ý ¼økðkLk su{ hk{kLktËMðk{eLke Ãkqò{kt «íÞûk
ÃkËkÚkkuo Mðefkhíkk íku{s ©enrhLke Ãkqò{kt Ãký yÃkoý fhu÷k ÃkËkÚkkuo «ríkrËLk
Mðefkhðk ÷køÞk.46 «íÞûk ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt ËþoLkkrËÚke ©enrhLkku {LkkuhÚk
MkV¤ ÚkÞku íkuÚke ÃkkuíkkLkk ykí{kLku f]íkf]íÞ {kLkðk ÷køÞk yLku økwÁLke ÃkkMku sR
yk çkÄe ½xíke rËÔÞ ½xLkkyku sýkðe.47
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! LkkhkÞý{wrLkLku õÞkhuf hkMkuïhe hkÄkLke
MkkÚku ðuýw ðøkkzíkk LkxðhLke Mk{kLk ykf]rík Äkhý fhLkkhk MkkûkkíkT rî¼ws
¼økðkLk ©ef]»ýLkkt «íÞûk ËþoLk Úkíkkt.48 õÞkhuf çk÷hk{SLke MkkÚku, õÞkhuf
Yõ{ýeËuðeLke MkkÚku, õÞkhuf yswLo kLke MkkÚku yLku õÞkhuf fuð¤ yuf÷k rçkhksíkk
«íÞûk ©ef]»ý ¼økðkLkLkkt ËþoLk Úkíkkt.49 ©ef]»ý ¼økðkLk MðÞt rî¼ws nkuðk
Aíkkt õÞkhuf [íkw¼s ow MðYÃku ËþoLk ykÃkíkk. íkuÚke ðýeohksLkku ©ef]»ý ¼økðkLkLku
rð»ku ½ýku çkÄku Ãkh{kuíf]ü «u{ «ríkrËLk ð]rØ Ãkk{ðk ÷køÞku.50
§y¢´ ¢ë¢¢ÅK´ ¢çÚà¢èHÄ¢¢ì ãçÚSy¢¢çSÃ¢HèH¢´ çÃ¢Î¢hÚïà¢ ! J
à¢é¢êc¢¢´ ÜëUc¢ç¢Ä¢¢ù¢éÜU¢H´ x¢éÚ¢ï: ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢ |¢ëà¢´ çÃ¢¢èy¢: JJ 51
}¢ã¢Îèÿ¢¢°íã¢¢¢}¢¢ùC¢@¢à¢¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 58 JJ
-------------------------------
JJ »ÜU¢ïÝc¢çCy¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ðí¢#ïùç¢ çà¢cÄ¢y¢¢´ y¢çS}¢SÃ¢à¢é¢êc¢¢Úy¢ï ãÚ¢ñ J SÃ¢¢ç}¢¢: S¢çw¢|¢¢Ã¢¢ïù|¢êyS¢Ã¢üS¢eé¢}¢çÇy¢ï JJ 1
Ï¢éçh}¢y¢´ y¢}¢ïÃ¢¢S¢¢ñ ¢ëcÅì±ñÃ¢ ÃÄ¢¢Ã¢ã¢çÚÜU}¢ì J ¥ç¢ ÜU¢Ä¢Z ÜUÚ¢ïçy¢ S}¢ Ðí¢ïÓ¢ï y¢æ SÃ¢}¢¢¢ïx¢y¢}¢ì JJ 2
nu Ähýeþ ! yk «{kýu {Lkw»Þ LkkxfLkwt yLkwfhý fhe íkÃkMðeykuLkk

suðe ÷e÷k fhíkk ¼økðkLk ©enrh yríkþÞ rðLkÞÞwõík ÚkR Mðk{e MkkûkkíkT
©ef]»ý ¼økðkLk Au yuðe çkwrØ hk¾eLku økwÁ hk{kLktË Mðk{eLke Mk{Þu Mk{Þu
©ØkÃkqðof Mkuðk fhðk ÷køÞk.51
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt hk{kLktËMðk{e
ÃkkMku Ú ke ©enrhyu {nkËeûkkLkku Mðefkh fÞku o yu Lkk{u yêkðLk{ku
--------------------------------------
yæÞkÞ - 59
©enrhLkwt hk{kLktËMðk{e MkkÚku MkkuhX «ktík{kt rð[hý.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! Mkðo MkËTøkwýkuÚke Mkwþkur¼ík ©enrh
MknòLktËMðk{e ÃkkuíkkLkk rþ»Þ ÚkR ÃkkuíkkLke Mkuðk-Ãkrh[Þko{kt MkËkÞ íkíÃkh hnuíkk
níkk Aíkkt, íku ©enrhLku rð»ku økwÁðÞo hk{kLktË Mðk{eLku MkËkÞ r{ºk¼kð s «økx
Úkíkku níkku. Ãkhtíkw rþ»Þ ¼kð Lkrn.1 ©ehk{kLktËMðk{e çknws «þtMkkÃkkºk
çkwrØðk¤k ©enrhLku ÃkwAeLku s Mk{økú ÔÞðnkrhf fkÞo íkÚkk ¼køkðíkÄ{oLkk «ðíkoLk
MktçktÄe fkÞo fhíkk íku{s ÃkkuíkkLkk {Lk{kt hnu÷e ðkík Ãký ©enrhLku fnuíkk.h yk
y. 59 «Úk{ «fhý 519
S¢¢ÜÚ y¢ï¢ SÃ¢|¢QU¢¢¢´ °í¢}¢ïc¢é çÃ¢Ó¢Ó¢¢Ú S¢: J ÚñÃ¢y¢¢ï¢yÄ¢ÜU¢SÃ¢ïÃ¢ ÜëUc¢|¢ôQU ÐíÃ¢y¢üÄ¢¢ì JJ 3
ÒUçÓ¢}¢¢S¢´ ÒUçÓ¢y¢ÿ¢´ ÒUçÓ¢y¢@çÎ¢¢ç¢ Ó¢ J Ã¢S¢ó¢é¢¢x¢}¢ySÃ¢¢}¢è Á¢Ä¢y¢¢wÄ¢´ ¢éÚ´ ¢ë¢ ! JJ 4
©ó¢Ç¢wÄ¢ï¢ |¢ê¢ï¢ ¢}¢üç¢Dï¢ y¢~¢ S¢: J Ï¢ãé¢¢ Ðí¢<¢y¢¢ïùÃ¢¢yS¢èÁ¢¢¢¢¢ÎÄ¢çó¢Á¢¢¢ì JJ 5
y¢~¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢x¢éüLS¢ïÃ¢¢¢Ú¢Ä¢¢: J ç¢yÄ¢´ y¢SÄ¢¢Ã¢çy¢RU}Ä¢ çà¢cÄ¢¢S¢Ã¢¢üçó¢Á¢ñx¢éü¢ñ: JJ 6
y¢ôS}¢SyÃ¢ïy¢ï x¢é¢¢ ç¢yÄ¢¢ ¥¢S¢ó¢ë¢çy¢S¢¢}¢ ! J S¢Ã¢ü~¢ S¢Ã¢üÜU¢Hïùç¢ SÃ¢SÃ¢M¢ïùÓ¢H¢ çS¢çy¢: JJ 7
S¢yÄ¢´ à¢¢ñÓ¢´ ÎÄ¢¢ ÿ¢¢çy¢SyÄ¢¢x¢: S¢y¢¢ïc¢ ¥¢Á¢üÃ¢}¢ì J à¢}¢¢ï Î}¢Sy¢¢: S¢¢}Ä¢´ çy¢çy¢ÿ¢¢ï¢Úçy¢: ¢éy¢}¢ì JJ8
¿¢¢¢´ çÃ¢ÚçQUÚñEÄ¢Z à¢¢ñÄ¢Z y¢ïÁ¢¢ï Ï¢H´ S}¢ëçy¢: J SÃ¢¢y¢~Ä¢´ ÜU¢ñà¢H´ ÜU¢çy¢¢ñüÄ¢Z }¢¢ÎüÃ¢}¢ïÃ¢ Ó¢ JJ 9
Ðí¢x¢Ë|Ä¢´ Ðí¢Ä¢: à¢èH´ S¢ã ¥¢ïÁ¢¢ï Ï¢H´ |¢x¢: J x¢¢}|¢èÄ¢Z S¢ñÄ¢ü}¢¢çSy¢vÄ¢´ ÜUè<y¢}¢¢ñü¢}¢x¢Ã¢üy¢¢ JJ 10
heíku økwÁðÞo Mðk{e ¼økðkLkLke yufktríkfe ¼ÂõíkLkwt «ðíkoLk fhíkk fhíkk

©eMknòLktËMðk{eLke MkkÚku hiðíkk[¤ Ãkðoík yÚkkoíkT røkhLkkh ÃkðoíkLke ík¤uxe{kt
ykðu÷kt ÃkkuíkkLkk ¼õíksLkkuLkkt økk{ku{kt rð[hý fhíkk níkk.3
suíkÃkwh{kt ykLkøk{Lk :- nu hksLkT ! fkuR økk{{kt yuf {kMk íkku
õÞktf ÃktËh rËðMk, õÞktf Ãkkt[ rËðMk MkwÄe rLkðkMk fheLku hnuíkk hk{kLktËMðk{e
usuíkÃkwh ÃkÄkÞko.4 íÞkt Äk{f SðLk Sðíkk WÒkzhkòLke çknw «kÚkoLkkÚke
¼õíksLkkuLku ykLktË WÃkòðíkk ©ehk{kLktËMðk{e íku{Lkk Ëhçkkh{kt rLkðkMk fheLku
hÌkk.5 íÞkt rLkhtíkh økwÁ hk{kLktËMðk{eLke Mkuðk{kt íkíÃkh ÚkRLku hnuíkk
LkkhkÞý{wrLk ÃkkuíkkLkk ykøk¤ sýkÔÞk yuðk Mkf÷ økwýkuÚke Mðk{eLkk yLÞ rþ»Þku
fhíkkt yrÄfLku yrÄf ©uc ÚkÞk.6
©enrhLkk MkËTøkwýkuLkwt ðýoLk :- nu ©uc hksLkT ! ©eLkkhkÞý{wrLk
MkËkÞ Mkðoºk ÃkkuíkkLkk MðMðYÃkLku rð»ku y[¤ ÂMÚkrík{kt hnuíkk yLku íkuLkk{kt MkíÞ,
þki[krË yLkuf MkËTøkwýku Mð¼kðrMkØ rLkíÞ níkk.7 íku MkíÞkrË økwýku{kt MkíÞ,
þki[, ËÞk, þktrík, íÞkøk, Mktíkku»k, Mkh¤íkk, þ{, Ë{, íkÃk, Mkðoºk MkkBÞçkwrØ,
ríkríkûkk, WÃkhrík, ©wík, ¿kkLk, ðihkøÞ, yiïÞo, þkiÞ,o íkus, çk÷, M{]rík, MðkíktºÞ,
fkiþÕÞ, fktrík, ÄiÞo, {kËoð, «køkÕÇÞ, «©Þ, þe÷, Mkn, ykus, çk÷, ¼øk,
økkt¼eÞo, MÚkiÞo, ykÂMíkõÞ, feík, {kiLk, yøkðo, y{kLk, yËt¼, r{íkknkh,
Ëûkíkk, {iºke, Mkðo Ãkh WÃkfkh fhðkÃkýwt, rð»kÞkuÚke r[¥kLke yûkku¼íkk, yÿkun,
yLÞLku {kLk ykÃkðwt, A W{ WÃkh rðsÞ, çkúkñýkuLkwt rník®[íkLk, þhýkøkíkkuLkwt
hûký, RåAkhrníkíkk, yÃkrhøkún, hkrÄfkLkk Ãkrík ©ef]»ý ¼økðkLk{kt y[¤
¥}¢¢ç¢yÃ¢}¢Îç}|¢yÃ¢´ ç}¢y¢¢ã¢Úp Îÿ¢y¢¢ J }¢ñ~¢è S¢Ã¢¢ïü¢ÜU¢çÚyÃ¢´ ÜU¢}¢ñÚÿ¢éÏ¢çÓ¢¢y¢¢ JJ 11
¥Îí¢ïã¢ï }¢¢¢ÎyÃ¢´ Ó¢ c¢Çê<}¢çÃ¢Á¢Ä¢Sy¢¢¢ J ¾ír¢Ä¢yÃ¢´ à¢ÚÄ¢yÃ¢}¢¢èã¢ Ó¢¢¢çÚ°íã: JJ 12
¢èÚ¢ç¢ÜU¢¢çÚÃ¢ëÉï |¢çQUp ¢Ú}¢¢ùÓ¢H¢ J ¥çy¢Ðíï}¢¢ Ó¢ ç¢Îü}|¢´ x¢éLà¢é¢êc¢¢´ y¢¢¢ JJ 13
çà¢cÄ¢¢ }¢éç¢¢y¢ïSyÃ¢ïy¢¢´Sy¢SÄ¢ S¢Ã¢¢üç¢ÜU¢¢ì x¢é¢¢¢ì J çÃ¢H¢ïvÄ¢ çÃ¢S}¢Ä¢´ Ðí¢¢é: SÃ¢¢ç¢ÜÚ }¢ïç¢Úï Ó¢ y¢}¢ì J14
x¢éÚ¢ï: çÐíÄ¢´ ÜéUÃ¢üy¢¢ïùSÄ¢ Ã¢S¢y¢p y¢Îçy¢ÜïU J Ã¢c¢ümÄ¢´ Ã²y¢èÄ¢¢Ä¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢é¢ï¢ëü¢ ! JJ 15
»Ã¢´çÃ¢¢´ y¢}¢¢HÿÄ¢ Ú¢}¢¢¢Î}¢éç¢Sy¢y¢: J y¢çS}¢óÄ¢SÄ¢ ¢éÚ´ SÃ¢èÄ¢¢ç}¢y¢¢ïùy¢¢¢üy¢é}¢ñãy¢ JJ 16
S¢Ã¢ïüc¢¢´ ç¢Á¢|¢QU¢¢¢}¢¢ y¢´ ¢ëÃ¢y¢¢´ S¢y¢¢}¢ì J S¢ ªÓ¢ï ÃÄ¢Ã¢ã¢Úïc¢é çÃ¢ÚQU}¢ç¢ Ä¢¢ïÁ¢Ä¢¢ì JJ 17
¢èÚ¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢}Ä¢éÃ¢¢Ó¢ -
¢¢Ú¢Ä¢¢}¢é¢ï! ¢è}¢ÓÀë¢é }¢m¢vÄ¢}¢¢ÎÚ¢y¢ì J ¢éyÃ¢¢ Ó¢ y¢¢¢ñÃ¢ yÃ¢´ ÜUy¢éü}¢ãüçS¢ S¢Ã¢ü¢¢ JJ 18
»y¢ï }¢Î¢ç¢y¢¢: S¢çy¢ ÜëUc¢|¢QU¢ ¢Ú¢: çÄ¢: J S¢¢¢¢èÄ¢¢SyÃ¢Ä¢¢ ¢}¢ü}¢Ä¢¢üÎ¢Ä¢¢´ y¢é y¢ïùçw¢H¢: J19
¢èÃ¢¢S¢éÎïÃ¢}¢¢ã¢y}Ä¢´ Ä¢Ã¢Ä¢¢ ¢ÆKy¢ïùÃ¢ã}¢ì J Ã¢¢¢ü¢}¢Ã¢y¢¢´ ¢}¢¢üS¼~¢ è¢¢´ Ó¢ S¢çy¢ çã JJ 20
Ãkhk¼Âõík yLku rLkËO¼Ãkýu yrík «u{Úke økwÁLke Mkuðk fhðe ykrË yLktík MkËTøkwýku
©enrh{kt rLkíÞrMkØ níkk.8-13
nu hksLkT ! {wrLkÃkrík hk{kLktËMðk{eLkk yLÞ Mkðuo rþ»Þku ©eMknòLktË
Mðk{e{kt WÃkhkuõík MkËTøkwýku Mkðo fhíkkt yrÄf òuRLku Ãkh{ rðM{Þ ÃkkBÞk,
yLku ÃkkuíkkLkk fhíkkt íku{Lku yrÄf ©uc {kLkðk ÷køÞk. nu hksLkT ! yk heíku økwÁ
hk{kLktËMðk{eLke MkkÚku hne íku{Lke Mkuðk fhe íku{Lku hkS fhíkkt fhíkkt
©eLkkhkÞý{wrLkLku çku ð»ko ðeíke økÞkt.14-15
©enrhLku Ä{oÄwhk MkkUÃkðkLke hk{kLktËMðk{eyu fhu÷e EåAk
:- hk{kLktËMðk{e Ãký yk «{kýu Mkðoøkwýu MktÃkÒk ©eLkkhkÞý{wrLkLku òuR ÃkkuíkkLke
Ä{oÄwhk íku{Lku MkkUÃke yk÷kuf{ktÚke ytíkÄkoLk ÚkðkLke RåAk fhe. íkuÚke íkuýu
©eLkkhkÞý{wrLk yríkþÞ rðhõík nkuðk Aíkkt MkðosLk Mk{wËkÞLkk rníkLku ¾kíkh
ÔÞðnkrhf fkÞo{kt òuze Ä{oÄwhk MkkUÃkðkLke RåAkÚke Mkðo ¼õíksLkku yLku MktíkkuLku
Mkkt¼¤íkkts Mk¼k{kt fnuðk ÷køÞk fu, nu çkwrØ{kLk LkkhkÞý{wrLk ! ík{u {kÁt
ð[Lk ykËhÃkqðof Mkkt¼¤ku yLku Mkkt¼éÞk ÃkAe ík{khu íku «{kýu s fhðkLkwt
Au.16-18 swyku, {khk ykr©ík yk Mkðuo LkhLkkheyku ¼økðkLk ©ef]»ýLkk Ãkh{
WÃkkMkf ¼õíkku Au. íku MkðuoLku ík{khu ÃkkuíkÃkkuíkkLke Ä{o{ÞkoËk{kt ðíkkoððk Au.19
yLku ík{u su ðkMkwËuð {knkíBÞLkku «ríkrËLk ÃkkX fhku Aku, íku{kt ðýko©{Ä{oLku
y. 59 «Úk{ «fhý 521
Ä¢¢¢ç¢ÜU¢Ú´ y¢ïcÃ¢ïÃ¢ S¢¢¢¢èÄ¢¢SyÃ¢Ä¢¢ Á¢¢¢: J °í¢s´ ¢èçÃ¢nHï¢¢ïQÚ ÜëUc¢S¢ïÃ¢¢Ã¢y}¢ü y¢é JJ 21
±íy¢¢¢¢}¢éyS¢Ã¢¢¢¢´ Ó¢ S¢Ã¢ïüc¢¢´ Ú¢ç¢ÜU¢¢y¢ï: J ÐíÃ¢y¢ü¢èÄ¢Sy¢yÐí¢ïQU¢ï ç¢¢üÄ¢¢ï Ã¢ñc¢Ã¢¢ïçÓ¢y¢: JJ 22
S¢}ÐíÎ¢Ä¢´ çS¢çy¢: ¢êÃ¢ü}¢¢S¢èÎí¢}¢¢¢éÁ¢SÄ¢ }¢ï J ©¢ÎíÃ¢¢ï }¢ã¢´Sy¢~¢ Ã¢ñc¢Ã¢ñ}¢üyS¢Ú¢yÜëUy¢: JJ 23
y¢y¢¢ï çãyÃ¢¢ Ï¢¢s}¢ïÃ¢ y¢my}¢ïüÎ´ }¢Ä¢¢ |¢éçÃ¢ J ¢êÕ´ ÐíÃ¢<y¢y¢´ Ã¢y}¢ü S¢ÓÀ¢¢Ä¢¢éS¢ëyÄ¢ Ã¢ñ JJ 24
¥Ä¢¢y}¢¿¢¢¢çS¢lñ y¢é Ú¢}¢¢¢éÁ¢ÜëUy¢¢ }¢Ä¢¢ J °í¢¢: S¢´S¢¢ç¢y¢¢: S¢çy¢ ÜëUc¢¢ï¢¢S¢¢¢¢ïc¢ÜU¢: JJ 25
¥y¢¢ï M¢¢ç¢ ç¢pïy¢é´ Á¢èÃ¢}¢¢Ä¢¢¢Ú¢y}¢¢¢}¢ì J Ú¢}¢¢¢éÁ¢¢Ó¢¢Ä¢üÜëUy¢|¢¢cÄ¢¢çÎ yÃ¢´ ÐíÃ¢y¢üÄ¢ï: JJ 26
§yÄ¢¢¿¢¢ }¢}¢ ¢¢ËÄ¢¢ y¢ï S¢Ã¢üà¢¢¢¢üÃ¢ïçÎ¢: J yÃ¢}¢ïÜU »Ã¢ }¢yS¢¢¢ï S¢¢y¢é}¢ã¢ïüùçS¢ S¢¢}Ðíy¢}¢ì JJ 27
Ä¢çS}¢çÎ¢ï |¢Ã¢¢¢ì ÎëCSy¢y¢ ¥¢Ú|Ä¢ }¢ï yÃ¢Ä¢}¢ì J }¢¢¢ïÚ¢¢ï |¢Ã¢çy¢ y¢´ yÃ¢´ ¢êÚçÄ¢y¢é}¢ãüçS¢ JJ 28
Ã¢ñÚ¢xÄ¢y¢è±íy¢¢´ Ã¢ïçk y¢Ã¢ ¢ê¢}¢ã´ }¢é¢ï ! J y¢¢¢Ä¢ïy¢Ã¢Ä¢ñÃ¢ SÄ¢¢yÜU¢Ä¢Z ¢¢Ä¢ï¢ ÜïU¢çÓ¢y¢ì JJ 29
yLkwMkkhu Mk{Mík LkhLkkheykuLkk Ä{kuo ðýoðu÷k Au. íkuÚke {khk ykr©ík MkðosLkkuLku
ík{khu Mkki MkkiLkk yrÄfkhLku yLkwMkkhu íku Ä{kuoLkwt Ãkk÷Lk fhkððwt yLku ©ef]»ý
¼økðkLkLke Mkuðk ÃkqòLkku {køko ðÕ÷¼k[kÞoLkk Ãkwºk ©erðê÷LkkÚkSyu su fnu÷ku
Au, íkuLkku s Mðefkh fhðku, yLku hkrÄfkLkk Ãkrík ©ef]»ý ¼økðkLkLkk ðúíkku yLku
WíMkðkuLkku ði»ýðkuLku ÞkuøÞ rLkýoÞ Ãký íku{ýu fnu÷e heík «{kýu s «ðíkkoððku.20-
22
nu LkkhkÞý{wrLk ! Ãkqðuo nwt hk{kLkwò[kÞoLkk Mkt«ËkÞ{kt níkku Ãkhtíkw

{íMkhøkúMík ði»ýðkuyu íÞkt {Lku {nkWÃkÿð fÞkuo. íkuÚke íku Mkt«ËkÞLkkt çknkhLkkt
r[ökuLku Akuze {U MkíþkLku yLkwMkkhu yk LkqíkLk Mkt«ËkÞLke MÚkkÃkLkk fhe Au.23-
24
Aíkkt yæÞkí{ ¿kkLkLke rMkrØLku {kxu ©ehk{kLkwò[kÞuo h[u÷k ©e¼k»ÞkrË
MkËTøkúÚt kku, rLkíÞrMkØ MkËkÞ rËÔÞ rðøkúnÄkhe ¼økðkLkLke Mkkfkh WÃkkMkLkkLkwt Ãkku»ký
fhLkkhk nkuðkÚke {U íkuLkku MkkËh Mðefkh fÞkuo Au. íkuÚke Sð, {kÞk yLku Ãkh{kí{k,
yk ºký yLkkrË ík¥ðkuLkk rLkýoÞLku {kxu ©e hk{kLkwò[kÞo h[u÷k ©e¼k»ÞkrË
MkËTøkútÚkkuLkwt s ík{u «ðíkoLk fhòu.25-26 yk heíku Mkðo þkkuLkk yÚkoLku òýLkkhk nu
{wrLk ! ík{u {khe yk yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk fhòu. fkhý fu, yíÞkhu ík{u yuf s {khe
Ä{oÄwhk Mkt¼k¤ðk ÞkuøÞ sýkð Aku.27 su rËðMkÚke ík{khkt {Lku ËþoLk ÚkÞkt Au íku
rËðMkÚke {khku yk s {LkkuhÚk hÌkku Au. íkuLku ík{u MkV¤ fhðk ÞkuøÞ Aku.28 nu
{wLku ! nwt ík{khk íkeðú ðihkøÞLkk ¼kðLku òýwt Aw,t Aíkkt Ãký yk fkÞo yuf ík{khkÚke
s fhðwt þõÞ Au. Ãký çkeò fkuRÚke fhðwt þõÞ LkÚke.29 nu {wrLk ! ík{u {Lkw»Þkuyu
SÃ¢èÜU¢Ä¢¢ü Á¢¢¢êÁ¢¢ Ó¢ Ã¢¢HV¢ÚS¢´Ä¢éy¢¢ J ¥¢Ú¢ïã¢´ yÃ¢Ä¢¢ ÜU¢Ä¢Z Ú¢Ã¢¢çÁ¢x¢Á¢¢çÎc¢é JJ 30
S¢Ã¢üy¢: ÜUçHÎ¢ïc¢ï|Ä¢¢ï Úÿ¢¢èÄ¢¢çSyÃ¢}¢ï yÃ¢Ä¢¢ J à¢QU¢ïùçS¢ Úÿ¢¢´ ÜUy¢éZ yÃ¢}¢ïÃ¢ïã y¢¢¢ï¢¢! JJ 31
ÎíÃÄ¢ñ èç|¢: RéU¢¢lñp ¢Ú¢|¢¢ÃÄ¢¢ï ¢ S¢Ã¢ü¢¢ J yÃ¢}¢S¢èyÄ¢ïÃ¢ Á¢¢¢¢ç}¢ x¢é¢ñ: ÜëUc¢½í}¢ÐíÎ: JJ 32
¢ ¢}¢üS¢VÚ´ ÜUy¢¢ü ¢èÚ¢ï x¢¢XïÄ¢Ã¢jÃ¢¢¢ì J |¢Ã¢y¢èçy¢ çÃ¢çÎyÃ¢ñÃ¢ SÃ¢¢ç}¢yÃ¢ï S¢¢Ä¢y¢ï }¢Ä¢¢ JJ 33
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
¢éyÃ¢ïçy¢ S¢eéÚ¢ïÃ¢¢üvÄ¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢¢ëü¢ ! ÿ¢¢´ çÃ¢çÓ¢yÄ¢ NçÎ y¢´ ÐíyÄ¢êÓ¢ï çÃ¢}¢¢¢ §Ã¢ JJ 34
¢è¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢LÃ¢¢Ó¢ -
çà¢cÄ¢ñÚ¢¿¢¢ x¢éÚ¢ï: ¢¢ËÄ¢¢ ¢}¢ü »c¢ S¢¢¢y¢¢: J y¢¢¢Ä¢ïy¢mÓ¢: ÜUy¢éZ Ðí|¢¢ï ! ¢¢ã´ SÃ¢}¢éyS¢ãï JJ 35
Ã¢<¢¢}¢¢üS¢}¢¢ç¢yÄ¢ çS¢y¢SÄ¢ w¢Hé S¢y¢y¢ï ! J »y¢Ã¢mÓ¢¢´ }¢Ä¢ï H¢ïÜUà¢¢Á¢éx¢éçS¢y¢}¢ì JJ 36
¥¢Í¢í¢Ä¢ Ä¢e¢}¢¢~¢}¢çÐ ÜéUÃ¢ïü ¢H¢Ä¢¢}¢ì J S¢¢ïùã´ y¢¢S¢¢´ ÜU¢´ è¢¢´ ÜUçÚcÄ¢ï ç¢ÜUÅï çS¢çy¢}¢ì JJ 37
yÃkoý fhu÷ ð yLku y÷tfkhu MkrníkLke ÃkqòLkku Mðefkh fhòu. hÚk, yï,
nkÚke ykrË ðknLk WÃkh çkuMkòu.30 nu íkÃkkuÄLk ! ík{khu s yk {wõíkkLktËMðk{e
ykrË Mktíkku ¼õíkkuLkwt fr¤ÞwøkLkk Ëku»kku fk{ ¢kuÄkrËÚke hûký fhðkLkwt Au. fkhý fu
yuf ík{u s íkuykuLkwt hûký fhðk Mk{Úko Aku.31 ÿÔÞ, e yLku ¢kuÄkrËfÚke MkðoÚkk
Ãkhk¼ð Lk Ãkk{u íkuðk {khk rþ»Þku{kt ík{u yuf s Aku. yLku yu nwt {khk ytíkh{kt
rLkùÞ òýwt Awt. fkhý fu økwýkuyu fheLku íkku òýu MkkûkkíkT ©ef]»ý s ÃkÄkÞko nku
yuðku ¼kð {Lku ík{khk rð»ku WíÃkÒk ÚkkÞ Au.32 øktøkkÃkwºk ¼e»{ suðk ÄehsÄkhe
ík{u õÞkhuÞ Ä{oLkwt MkktfÞoÃkýwt Lkrn fhku. yuðku áZ rLkùÞ fhe nwt ík{Lku {khe
Ä{oÄwhkLkk yk[kÞoÃkËu MÚkkÃkLk fÁt Awt.33
Ä{o Ä w h k MðefkhðkLke ©enrhyu Ëþko ð u ÷ e yrLkåAk :-
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! MkËTøkwÁ hk{kLktËMðk{eLkkt ykðkt ð[Lkku Mkkt¼¤e
©eLkkhkÞý{wrLk ÓËÞ{kt Úkkuzeðkh rð[kh fhe ÃkAe WËkMke{Lku økwÁ «íÞu fnuðk
÷køÞk.34 ©eLkkhkÞý{wrLk fnu Au, nu «¼w ! rþ»Þkuyu økwÁLke yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk
fhðwt òuRyu, yks MkLkkíkLk Ä{oLke heík Au. Aíkkt Ãký økkËe MðefkhðkYÃk
ykÃkLkwt yk ð[Lk Ãkk÷Lk fhðk{kt {Lku shkÞ WíMkkn LkÚke.35 fkhý fu, nu
MktíkkuLkk Mðk{e ! {U Lkircf çkúñ[kheLkk Ä{oLkku yk©Þ fÞkuo Au, íkuÚke òu ykÃkLkwt
yk ð[Lk MðefkÁt íkku ÷kuf yLku þk çkÒku{kt ®LkËkLku Ãkkºk Úkkô, yu{ nwt
[ku¬MkÃkýu {kLkwt Awt.36 çkeswt fu nwt eykuLke øktÄ{kºkÚke Ëqh ¼køkw Awt. íkku ÃkAe
y. 59 «Úk{ «fhý 523
èÐíS¢X¢ï }¢é}¢éÿ¢ê¢¢´ }¢ã¢¢ì ¢¢à¢¢ï çã Ï¢¢ÜëUy¢ì J }¢éQU¢ ¥²|¢Ã¢½íC¢ Ï¢ãÃ¢¢ï Ä¢ï¢ y¢yÿ¢¢ï JJ 38
¢ñçDÜU±íy¢Ã¢¢¢ì ¢é´è|¢ïÎÎëCK¢ç¢ Ã¢<Á¢y¢: J «UcÄ¢¢ëX: èÐíS¢X¢Îì½íC¢ï|¢êySÃ¢Ï¢ëãÎì±íy¢¢y¢ì JJ 39
S¢X¢yS¢T¢Ä¢y¢ï ÜU¢}¢: ÜU¢}¢¢yRU¢ï¢¢ïùç|¢Á¢¢Ä¢y¢ï J RU¢ï¢¢jÃ¢çy¢ S¢}}¢¢ïã: S¢}}¢¢ïã¢yS}¢ëçy¢çÃ¢½í}¢: JJ 40
S}¢ëçy¢½í´à¢¢iéçh¢¢à¢¢ï Ï¢éçh¢¢à¢¢yÐí¢àÄ¢çy¢ J èÐíS¢X¢¢y¢: SÃ¢¢ç}¢çÏ¢|¢ï}Ä¢ãç}¢ã {íéÃ¢}¢ì JJ 41
¢ ÜéUÄ¢¢üyÜU<ãçÓ¢yS¢wÄ¢´ }¢¢çS¢ s¢Ã¢çS¢y¢ï J Ä¢çmd}|¢¢çÓÚ¢Óè¢Z Ó¢SÜUÎ y¢¢ »ïEÚ}¢ì JJ 42
ç¢yÄ¢´ ÎÎ¢çy¢ ÜU¢}¢SÄ¢ çÀÎí´ y¢}¢¢é Ä¢ïùÚÄ¢: J Ä¢¢ïçx¢¢: ÜëUy¢}¢ñ~¢SÄ¢ ¢yÄ¢éÁ¢¢üÄ¢ïÃ¢ ¢é´pHè JJ 43
ÜU¢}¢¢ï }¢Ä¢é}¢üÎ¢ï H¢ï|¢: à¢¢ïÜU}¢¢ïã|¢Ä¢¢ÎÄ¢: J ÜU}¢üÏ¢¢p Ä¢}¢êH: SÃ¢èÜéUÄ¢¢üyÜU¢ï ¢é y¢ié¢: JJ 44
ÜUy¢üÃÄ¢¢ï }¢¢S¢: S¢X¢ï Ä¢çÎ |¢êy¢¢¢éÜU}¢Ä¢¢ J y¢~¢¢Ä¢é¢ïÿ¢¢ Ä¢éQñUÃ¢ Ä¢y¢: ÜU}¢üÈUH´ Á¢x¢y¢ì JJ 45
ÎÄ¢Ä¢¢ç¢ }¢¢¢ïùÄ¢~¢ ÜëUc¢¢lï Ä¢¢ïÁ¢Ä¢çy¢ y¢ï J }¢ëx¢S¢X¢jÚy¢Ã¢Îì½íàÄ¢yÄ¢ïÃ¢ ç¢Á¢çS¢y¢ï: JJ 46
íku{Lke Mk{eÃk çkuMkeLku nwt Ä{kuoÃkËuþ fuðe heíku fhe þfeþ ?37 íku{kt Ãký eykuLkku
«Mktøk {w{wûkw Sðkí{kykuLku çktÄLk fhLkkh {kuxku VktMk÷ku fnu÷ku Au. fkhý fu
{wõík ÂMÚkríkLku Ãkk{u÷k yLkuf ÃkwÁ»kku Ãký eLkk «MktøkÚke íku s ûkýu çkúñ[Þoðúík
Úkfe ¼úü ÚkÞk Au. yhu !!! e ÃkwÁ»kkuLkwt suLku ÷uþ {kºk ¼kLk Lk níkwt yuðk Lkircf
çkúñ[khe yuf÷þ]øt keÉr»k Ãký eLkk «MktøkÚke ÃkkuíkkLkk Lkircfðúík Ä{o{ktÚke ¼úü
ÚkÞk níkk.38-39 eLkk «MktøkÚke fk{ WíÃkÒk ÚkkÞ Au, yLku fk{Úkfe ¢kuÄ yLku
¢kuÄ Úkfe {nk{kun WíÃkÒk ÚkkÞ Au. íkuÚke þw¼M{]ríkLkku rðLkkþ ÚkkÞ Au. yLku
M{]ríkLkk rðLkkþÚke çkwrØLkku Lkkþ ÚkkÞ Au yLku çkwrØLkku Lkkþ Úkíkkt {kLkð, fÕÞkýLkk
{køkoÚkfe yufË{ ¼úü ÚkR òÞ Au. íkuÚke nu Mðk{e ! eykuLkk «MktøkÚke nwt
rLkùÞ çknw s ¼Þ Ãkk{wt Awt.40-41 {Lk yrík [t[¤ nkuðkÚke SíÞwt nkuÞ Aíkkt Ãký
õÞkhuÞ íkuLkku rðïkMk fhðku òuRyu Lkrn. fkhý fu, {LkLkkuu rðïkMk fhðkÚke
Mk{Úko yuðk Mkki¼he ykrË Ér»kykuLkwt çknw fk¤Úke ¼u¤wt fhu÷wt íkÃk yuf ûký{kt
Mkúðe økÞwt Au. òu Þkuøke ÃkwÁ»kku {LkLkku rðïkMk fhe íkuLke MkkÚku r{ºkíkk fhu íkku su{
Ãkwù
t ÷e Lkkhe ÃkkuíkkLkku rðïkMk fhLkkh ÃkríkLkku òh ÃkwÁ»kLku yðfkþ ykÃke rðLkkþ
fhkðu Au. íku{ {Lk Ãký fk{ yLku íkuLkk yLkwÞkÞe ¢kuÄkrË ytík:þºkwykuLku yðfkþ
ykÃke {kLkðLku fÕÞkýLkk {køko{ktÚke ¼úü fhu Au.42-43 fk{, ¢kuÄ, ÷ku¼, þkuf,
{kun, ¼Þ, {kLk, {íMkh ykrË yLkuf Ëku»kku yLku f{oLkwt çktÄLk rðøkuhu {LkLkk
ykÄkhu hnu Au. íku MkðuoLkwt {q¤ {Lk Au. nðu yk {LkLkku rðïkMk fÞku ¿kkLke ÃkwÁ»k
fhu ? ¼qík«kýe{kºk WÃkh íku{Lke fkuR ÃkezkLkk «Mktøku ËÞkyu fheLku Ãký òu
Ðíy¢è#ïùxÝ¢ñ ç¢¢¢y¢´ Ã¢¢Ã¢Ú´ }¢Ä¢ï çÃ¢c¢¢à¢¢}¢ì J ¢yÃ¢ã´ ñ¢S¢}Ï¢¢´ ÜUÎ¢çÓ¢Îç¢ ÜUSÄ¢çÓ¢y¢ì JJ 47
¢¢¢Îè¢¢´ ÐíS¢X¢ïùç¢ ¢ }¢ï LçÓ¢ÜUÚSy¢¢¢ J S¢éà¢èH¢ïùç¢ ÎéÚ¢Ó¢¢Úï ÐíÃ¢ë¢¢ï Ä¢ï¢ Á¢¢Ä¢y¢ï JJ 48
¢¢¢S¢QUK¢ Ã¢çS¢D¢ïùç¢ ¢éÚ¢ ½íC}¢çy¢¢ëü ¢}¢ì J ç¢ô}¢ à¢à¢¢¢ ¢<}¢D´ ÃÄ¢¢wÄ¢¢y¢ì mïàÄ¢¢S¢éy¢: SÃ¢Ä¢}¢ì JJ 49
Îïà¢: ÜU¢H: çRUÄ¢¢ Ä¢¢¢´ à¢¢´ Îèÿ¢¢ y¢¢¢ }¢¢é: J S¢Xp Ä¢¢Îëà¢¢ sïy¢ï y¢¢ÎëÜUì y¢yS¢ïçÃ¢¢¢´ ÈUH}¢ì JJ 50
à¢é|¢ñÚïy¢ñ: S¢ïçÃ¢y¢ñSy¢é à¢é|¢¢ Ï¢éçh|¢üÃ¢ïó¢ë¢¢}¢ì J ¥à¢é|¢ñSy¢ñ|¢üÃ¢ïiéçhÚà¢é|¢¢ ¢¢~¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 51
Ä¢¢Îëà¢è Ä¢SÄ¢ Ï¢éçh: SÄ¢¢yÜU}¢ü ÜéUÄ¢¢üyS¢ y¢¢Îëà¢}¢ì J ÜU}¢¢ü¢éM¢´ Ó¢ ÈUH´ Ðí¢ÝéÄ¢¢yS¢ y¢y¢: ¢é}¢¢¢ì JJ 52
¥S¢y¢¢ï Îïà¢ÜU¢H¢Îèó¢ S¢ïÃ¢ïy¢ y¢y¢: S¢é¢è: J çÃ¢ã¢Ä¢ y¢¢Àé|¢¢¢ïÃ¢ çãy¢¢¢èü à¢èÍ¢í}¢¢¢Ä¢ïy¢ì JJ 53
{LkLkku rðïkMk fhðkLkku «Mktøk Q¼ku ÚkkÞ íkku Ãký yk søkík{kt çkÄk f{koÄeLk
Au. yu{ òýeLku Ãký WËkMke hnuðtw Ãký {LkLkku rðïkMk fhe ykMkõík Úkðwt Lk®n.44-
45
su ÃkwÁ»kku ËÞk fhðkLkk «MktøkÚke Ãký òu ¼økðkLk rðLkk çkesu {Lk òuzu Au íkku
íku {]økçkk¤f WÃkh ËÞkyu fheLku «Mktøk fhðkÚke ÃkíkLk Ãkk{u÷k ¼híkSLke ÃkuXu
ÃkkuíkkLke ÂMÚkrík{ktÚke ¼úü ÚkkÞ Au.46
«ßðÂÕ÷ík yÂøLk{kt Ãkzðwt, íkuLku nwt ©uc {kLkwt Awt, rð»k ¼ûký fhðwt íkuLku
Ãký nwt ©uc {kLkwt Awt Ãkhtíkw fkuR Ãký ÃkwÁ»ku õÞkhuÞ Ãký eLkku «Mktøk fhðku íku
©uc {kLkíkku LkÚke.47 íkuðe s heíku ÄLkkrËLkku «Mktøk Ãký {Lku Ár[fh LkÚke. fkhý
fu, íku ÄLkkrËLkk «MktøkÚke íkku MkîíkoLkðk¤k ÃkwÁ»kkuLke Ãký Ëwhk[kh{kt «ð]r¥k ÚkkÞ
Au.48 Ãkqðuo ÄLk{kt ykMkÂõík fhðkÚke ¼úü ÚkÞu÷e {ríkðk¤k ðrMkc {n»kyu
Ãký Ä{c rLkr{hkòLku þkÃk ykÃÞku níkku. yLku ÃkAe íku ðrMkcÉr»k Ãký
rLkr{hkòLkk þkÃkÚke ðu~ÞkÃkwºk íkhefu søkík{kt rðÏÞkík ÚkÞk níkk.49
Ëuþ, fk¤, æÞkLk, Ëuðíkk, þk, Ëeûkk, {tºk yLku Mktøk yk ykX suðk
þw¼ fu yþw¼Lkwt ÃkwÁ»k MkuðLk fhu Au íku ÃkwÁ»kLku Ãký íkuðk þw¼ fu yþw¼ V¤Lke
«kró ÚkkÞ Au.50 þw¼ Ëuþfk¤krËLkwt MkuðLk fhLkkhk ÃkwÁ»kLke çkwrØ þw¼ ÚkkÞ Au
yLku yþw¼ Ëuþfk¤krËLkwt MkuðLk fhLkkh ÃkwÁ»kLke çkwrØ yþw¼ ÚkkÞ Au. íku{kt
fkuR Ãký òíkLkku MktþÞ LkÚke.51 yLku ÃkAe íkku suðe çkwrØ íkuðwt íku f{o fhu Au. yLku
íku f{oLku yLkwMkkhu þw¼kþw¼ V¤Lku íku ÃkwÁ»k ¼kuøkðu Au.52 {kxu ÃkkuíkkLkwt rník
RåAíkk zkÌkk ÃkwÁ»kkuyu yMkíkT Ëuþfk¤krËLkwt õÞkhuÞ Ãký MkuðLk Lk fhðwt yLku
íkuLkku íÞkøk fhe þw¼ Ëuþfk¤krËLkku íkífk¤ yk©Þ fhðku.53 ÃkeÄu÷e {Ëehk fu
¼ktøk su{ þkðu¥kk rðîkLk nkuÞ fu Mkk{kLÞ {kLkð nkuÞ íku çkÒkuLku {Ëðk¤k
y. 59 «Úk{ «fhý 525
ç¢¢èy¢´ }¢l|¢X¢çÎ à¢¢¿¢´ Ã¢¢ Á¢Ç´ ¢Ú}¢ì J }¢¢ÎçÄ¢yÃ¢¢ Ä¢¢¢ S¢l¢ï ¢Ä¢yÄ¢é}¢¢y¢¢´ w¢Hé JJ 54
y¢¢ñÃ¢ è ¢¢´ Ã¢¢ç¢ }¢¢ÎçÄ¢yÃ¢¢ SÃ¢S¢ïçÃ¢¢}¢ì J ©y¢¢´ Ðí¢¢Ä¢yÄ¢ïÃ¢ çÃ¢m¢´S¢}¢ç¢ S¢¢çÃ¢ÜU}¢ì JJ 55
§üÎëvSÃ¢|¢¢Ã¢}¢ïÃ¢ñy¢my¢üy¢ï Ã¢Sy¢é S¢Ã¢ü¢¢ J SÃ¢¢|¢¢çÃ¢ÜÚ x¢é¢´ ¢ñÃ¢ ã¢y¢é´ à¢vÝ¢ïçy¢ ÜUp¢ JJ 56
è¢¢´ Ã¢¢ùy¢¢ï ¢¢¢Îè¢¢´ ÐíS¢Xï }¢}¢ ç¢çpy¢}¢ì J SÃ¢¢|¢¢çÃ¢ÜUè LçÓ¢¢¢üçSy¢ S¢yÄ¢}¢ïy¢mÎ¢}Ä¢ã}¢ì JJ 57
S¢eéÚ¢ïSy¢Ã¢ Ó¢¢¿¢¢Ä¢¢: Ðíçy¢Ã¢¢Î¢ïùç¢ ¢¢ïçÓ¢y¢: J y¢ï¢ }¢ï çw¢ly¢ï Ó¢ïy¢Sy¢y¢SyÃ¢´ ¾íêçã }¢ï çãy¢}¢ì JJ 58
S¢Ã¢ïüc¢¢´ ¢}¢ü}¢Ä¢¢üÎ¢Úÿ¢¢ïùçSy¢ yÃ¢}¢èEÚ: J ¥y¢¢ïù~¢ ôÜU ¢é }¢ï ÜU¢Ä¢ü}¢ïy¢ÎÄ¢yÐíà¢¢ç¢ }¢¢}¢ì JJ 59
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
Ðíçy¢Ã¢¢vÄ¢´ x¢éL: ¢éyÃ¢¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢é¢ïçÚçy¢ J SÃ¢¢ç}¢yÃ¢´ S¢¢¢Ä¢´Sy¢çS}¢SÃ¢ã¢ÎZ y¢}¢éÃ¢¢Ó¢ S¢: JJ 60
¢èÚ¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢}Ä¢éÃ¢¢Ó¢ -
S¢}¢y¢ï! ¢ë¢é }¢m¢vÄ¢´ yÃ¢h¢ÎZ Ã¢ïÎì}²ã´ ¢¢é J }¢Ä¢¢ Ä¢çyRUÄ¢y¢ï y¢¢é çÃ¢Ó¢¢Ä¢ñüÃ¢ ¢ Ó¢¢Ä¢¢¢ JJ 61
fheLku íkífk¤ WL{¥k Ëþk{kt {qfe Ëu Au. íku{ e yLku ÄLkLkwt MkuðLk Ãký MkkÂíðf
yuðk rðîkLk ÃkwÁ»kLku Ãký {Ëu Þwõík fhe fw{køkuo Ëkuhe òÞ Au. fkhý fu eÄLkkrË
ÃkËkÚkkuoLkku Mð¼kð s yk «fkhLkku Au. yLku fkuR Ãký ÃkËkÚko ÃkkuíkkLkku Mð¼krðf
økwý Akuze þfíkk LkÚke. {kxu e yLku ÄLkLkk «Mktøk{kt {khe Mðk¼krðfe Ár[
{¤íke LkÚke. nu Mðk{e ! {U ík{khe ÃkkMku {khe yk MkíÞ nrffík fne Au.54-57 nu
økwÁðÞo ! ík{khe yk¿kk Ãkk¤ðe sux÷e ÞkuøÞ LkÚke íkux÷e ÃkkAe Xu÷ðe Ãký
ÞkuøÞ LkÚke. fkhý fu økwÁLke yk¿kk rþ»Þkuyu Ãkk¤ðe òuRyu. yk rîÄkÚke {khk
{Lk{kt ¾uË ðíkuo Au. nðu {kÁt su{ rník ÚkkÞ íku{ ík{u fnku.58 yLku ík{u MðÞt
MkðuLo kk Ä{oLke hûkk fhðk{kt Mk{Úko Aku. íkuÚke Ä{oÄhw k Mkt¼k¤ðkLkwt {kÁt þwt «ÞkusLk
Au ? yk rMkðkÞLke çkeS fkuR Ãký yk¿kk nkuÞ íkku {Lku sýkðku nwt rLkùÞ íkuLkwt
Ãkk÷Lk fheþ.59
©enrhLku Mk{òððk hk{kLktËMðk{eLkku «ÞíLk :- Mkwðúík{wrLk
fnu Au, nu hksLkT ! ©eLkkhkÞý{wrLkLkku ykðk «fkhLkku «íÞw¥kh Mkkt¼¤e økwÁðÞo
hk{kLktËMðk{e íku{Lku s ÃkkuíkkLke Ä{oÄwhk MkkUÃkðkLkwt ÃkkuíkkLkwt ÓËÞøkík nkËo
Mk{òððk ÷køÞk.60 ©e hk{kLktË Mðk{e fnu Au, nu MkËTçkwrØ{kLk LkkhkÞý{wrLk
! ík{u {kÁt ð[Lk Mkkt¼¤ku, nwt ík{khk ÓËÞøkík yr¼«kÞLku [ku¬Mk òýwt Awt.
Aíkkt nwt su fkÞo fhðk sR hÌkku Awt. íku rð[kheLku s fhðk sR hÌkku Awt. ðøkh
rð[khu nwt fktR Ãký fkÞo fhíkku s LkÚke.61 nwt ykr©íksLkkuLke hûkk fhðk Mk{Úko
S¢}¢¢¢ïü ¢}¢üÚÿ¢¢Ä¢¢}¢ã´ SÃ¢¢ç¢y¢Îïçã¢¢}¢ì J Ã¢y¢ïü çã S¢¢}Ðíy¢´ |¢ê}¢¢ñ S¢yÄ¢}¢ïy¢Ã¢Ä¢¢ïÓÄ¢y¢ï JJ 62
y¢¢¢ç¢ yÃ¢çÄ¢ S¢çÓÀcÄ¢ï ¢éÚ}¢Ä¢SÄ¢ S¢é±íy¢ ! J ç¢çpy¢: ÜëUy¢ÜU¢Ä¢¢ïüùã´ ã¢y¢éç}¢ÓÀ¢}Ä¢Î¢ï Ã¢¢é: JJ 63
¢ yÃ¢¢Îëà¢´ ÜUç@ÎÄ¢´ ¢àÄ¢¢}Ä¢~¢ Ó¢ ¢êÃ¢üã}¢ì J ¥y¢¢ï }¢mÓ¢¢´ y¢¢y¢ ! ÜUy¢éü}¢ãüçS¢ S¢Ã¢ü¢¢ JJ 64
Ã¢<¢¢¢´ ±íy¢|¢X: SÄ¢¢yèç|¢: S¢}|¢¢c¢¢¢çÎ¢¢ J §çy¢ yÃ¢Ä¢¢ïçÎy¢´ Ä¢¢yS¢yÄ¢}¢ïÃ¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 65
¥Ä¢ï y¢ï Ã¢<¢¢¢ï Ä¢ïc¢¢´ S~²¢çÎç|¢HéüÄ¢y¢ï ±íy¢}¢ì J ¥}¢¢¢éc¢çRUÄ¢SyÃ¢´ y¢é ¢ Ã¢¢èü Ðí¢ÜëUy¢¢ï sçS¢ JJ 66
Ã¢<y¢y¢é´ èS¢ãdïc¢é ç¢Ã¢üÜU¢Úy¢Ä¢¢ù¢Í¢ ! SÃ¢¢ü¢éTïcÃ¢ç¢ y¢¢¢ à¢çQUÚçSy¢ y¢Ã¢ñÃ¢ çã JJ 67
S¢êÄ¢ü¢¢Ú¢Ä¢¢: S¢¢ÿ¢¢mÚÎ¢y¢¢ y¢Ã¢ Ðí|¢é: J ÜU¢}¢¢Îï Úÿ¢¢´ ÜU¼¢ü Ú¢Á¢y¢ï NÎÄ¢ï y¢Ã¢ JJ 68
S¢Ã¢ü¢ñÃ¢ S¢}¢¢üSyÃ¢´ çÃ¢çÎy¢¢ïùçS¢ }¢Ä¢¢@S¢¢ J ¥y¢çpÚy¢¢¢¢ïy¢¢¢ç¢ çãyÃ¢¢ yÃ¢}¢Ä¢üS¢ï JJ 69
yÃ¢ÎÄ¢ï Ã¢<¢¢SyÃ¢X ! èÜU¢¢¢Ã¢¢¢Îç¢ J ½íC¢ |¢Ã¢ïÄ¢é: S¢ãS¢¢ ôÜU ¢é¢Îüà¢ü¢¢çÎç|¢: JJ 70
Awt yLku yíÞkhu nwt Ãk]ÚðeÃkh {kusqË Ãký Awt. su ík{u fnku Aku íku MkíÞ Au.62 Aíkkt
Ãký nu þw¼ðúíkLke rLkckðk¤k {wrLk ! ík{u {khk MkËTøkwýu MktÃkÒk rþ»Þ Aku íkuÚke
ík{Lku {khe Ä{oÄwhk MkkUÃke nwt rLk®ùík yLku f]íkf]íÞ ÚkR yk {kLkðþhehLku nðu
Akuzðk RåAwt Awt.63
nu íkkík ! {khk yk Mk{Mík rþ»Þðøko{kt ík{khk rMkðkÞ çkeòu fkuR {khe
Ä{oÄwhk Mkt¼k¤e þfu íkuðku Mk{Úko rþ»Þ nwt òuR þfíkku LkÚke. íkuÚke ík{u s {kÁt
ð[Lk Mkðo«fkhu Mðefkhku.64 eykuLke MkkÚku çkku÷ðk ykrËÚke çkúñ[kheykuLkk
ðúíkLkku ¼tøk ÚkkÞ Au. yu ík{kÁt ð[Lk Mkðo «fkhu MkíÞ Au. íku{kt fkuR òíkLkku
MktþÞ Ãký LkÚke.65 Ãkhtíkw íku çkúñ[kheyku çkeò Au fu su e ÄLkkrËf{kt ÷ku¼kRLku
¼úü ÚkkÞ. yLku ík{u íkku y{kLkw»ke r¢Þk fhLkkhk rËÔÞ ÃkwÁ»k Aku. fkuR «kf]ík
çkúñ[khe LkÚke.66 nu rLk»ÃkkÃk ! ík{u íkku nòhku eykuLke ðå[u yLku MkwðýoLkk
Zøk÷kLke ðå[u Ãký rLkrðofkh hne þfku íkuðk Mk{Úko Aku.67 fkhý fu ík{Lku ðhËkLkLku
ykÃkLkkhk yLku fk{krË Ëku»kku Úkfe Ãký hûký fhðk Mk{Úko yuðk MkkûkkíkT
MkqÞoLkkhkÞý ík{khk ÓËÞ{kt MkËkÞ «fkþ fhe hÌkk Au.68 ík{u Mkðo«fkhu Mk{Úko
Aku. yu{ nwt ÞÚkkÚko òýwt Aw.t íkuÚke nwt yk {wõíkkLktË rðøkuhu sqLkk MktíkkuLku AkuzeLku yuf
ík{Lku s Ä{oÄwhk Mðefkhðk Mk{òðwt Awt.69 nu LkkhkÞý{wrLk ! ík{u zkÌkk Úkkyku.
ík{khk rMkðkÞLkk yk çkúñ[kheyku íkku eykuLke ðkíkko Mkkt¼¤ðk {kºkÚke íkífk¤
¼úü ÚkkÞ, íkku ÃkAe íkuLkkt ËþoLk fu MÃkþoÚke ¼úü ÚkkÞ íku{kt þwt fnuðwt ? {kxu íku Mkðuo
çkúñ[kheykuyu íkku e-ÄLkkrËfLkku «Mktøk íkku Mkðo «fkhu Akuze Ëuðku yu s ÞkuøÞ
y. 59 «Úk{ «fhý 527
S¢´S¢x¢ü: è¢¢¢Îè¢¢´ yÄ¢¢ÁÄ¢¢ïùy¢: S¢Ã¢ü¢ñÃ¢ y¢ñ: J yÃ¢´ yÃ¢èEÚ: SÃ¢¢ç¢y¢¢¢¢´ ÜéUL ¢}¢¢üçÎÚÿ¢¢}¢ì JJ71
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§yÄ¢¢ÜUÄ¢ü x¢éÚ¢ïÃ¢¢üvÄ¢´ }¢¢¢Ä¢´Sy¢´ S¢ Ã¢<¢Ú¢Åì J Ðíçy¢Á¢°í¢ã y¢m¢vÄ¢}¢ç¢ÓÀó¢ç¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 72
SÃ¢Ã¢¢Ó¢èy¢´ SÃ¢èÜëUy¢¢Ä¢¢´ y¢ï¢¢¢ S¢ }¢é¢èEÚ: J ©¢Ã¢ïàÄ¢ SÃ¢¢S¢¢ï y¢´ Ó¢Î¢¢çÎç|¢Ú¢<Ó¢Ó¢y¢ì JJ 73
}¢ã¢ïyS¢Ã¢´ ÜU¢ÚçÄ¢yÃ¢¢ x¢èy¢Ã¢¢l¢éÚ¢ïx¢y¢}¢ì J S¢éÐíS¢ó¢}¢¢¢: SÃ¢¢}¢è SÃ¢¢ç¢y¢¢ç¢Î}¢¾íÃ¢èy¢ì JJ 74
¢èÚ¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢}Ä¢éÃ¢¢Ó¢ -
¢ëÃ¢y¢é }¢¢}¢ÜU¢: S¢Ã¢ïü x¢ëçã¢SyÄ¢¢çx¢¢Sy¢¢¢ J ¥Ä¢´ ¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢}¢ü}¢ S¢¢¢ïùçSy¢ ç¢çpy¢}¢ì JJ 75
}¢¢écÄ¢¢¢¢´ S¢éÎécÐí¢¢ñ: S¢}¢ó¢: S¢eé¢ñÚÄ¢}¢ì J Ä¢éc}¢¢ÜÚ ¢}¢ü}¢Ä¢¢üÎ¢¢¢H¢ïùSyÄ¢ïÃ¢ à¢çQU}¢¢¢ì JJ 76
Au. yLku ík{u íkku Mk{Úko Aku. {kxu {khk ykr©ík LkhLkkheykuLkk Ä{oLkwt hûký fhðk
Ä{oÄwhkLkku Mðefkh fhku.70-71
©enrhyu fÞkuo økwÁLkk ð[LkLkku Mðefkh :- Mkwðúík{wrLk fnu
Au, nu hksLkT ! ðýeohks ©eLkkhkÞý{wrLk økwÁ hk{kLktËMðk{eLkwt ykðwt ykøkún¼ÞwO
ð[Lk Mkkt¼¤e ytíkh{kt shk Ãký RåAk Lk nkuðk Aíkkt íku{Lkkt ð[LkLku {kLk
ykÃkeLku fÌkwt fu, ík{u su{ fnuþku íku{ fheþ.72 nu hksLkT ! LkkhkÞý{wrLk
©eMknòLktË Mðk{eyu ßÞkhu ÃkkuíkkLkkt ð[LkLkku Mðefkh fÞkuo íÞkhu {wLkeïh
©ehk{kLktË Mðk{eyu íkífk¤ ©enrhLku ÃkkuíkkLke Ä{oLke økkËe WÃkh çkuMkkzâk yLku
[tËLk Ãkw»ÃkkrË ðzu ÃkqsLk fÞwO, íkÚkk økeík-ðk®sºkkuLkk LkkËLke MkkÚku {kuuxku WíMkð
WsÔÞku. yíÞtík ¾wþ ÚkR økwÁ hk{kLktËMðk{e ÃkkuíkkLkk ykr©ík Mkðuo Mktíkku ¼õíkku
«íÞu fnuðk ÷køÞk.73-74
©ehk{kLktËMðk{e fnu Au, fu {khk íÞkøke íkÚkk øk]nMÚk Mkðuo ykr©íksLkku
Mkkt¼¤ku ! yk LkkhkÞý{wrLk yksÚke {khk MÚkkLku rçkhksu Au, íku ðkík rLkrùík
Au.75 yu çkeò {Lkw»ÞkuÚke «kó Lk ÚkR þfu íkuðk MkËTøkwýkuÚke MktÃkÒk Au. íkuÚke ík{Lku
MkðuoLku Ä{o{ÞkoËkLkwt Ãkk÷Lk fhkððk Mk{Úko Au.76 {kxu yks rËðMkÚke ykht¼eLku
{khk Mkðuo ykr©ík ík{kuyu yu{Lke yk¿kk{kt ðíkoðkLkwt Au. {khe yk yk¿kkLkwt ík{khu
MkðuoLku Mkðo«fkhu ÞÚkkÚko Ãkk÷Lk fhðkLkwt Au.77
nu hksLkT ! Mðk{eLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e Mkðuo Mktíkku ¼õíkkuyu fÌkwt fu, nu Mðk{e !
ykÃkLkk fnuðk «{kýu s y{u ðíkoLk fheþw.t yk «{kýu Mkðuo Mktíkku ¼õíkkuLke Mkn{rík
Mkkt¼¤e hk{kLktËMðk{e ÃkkuíkkLke MkL{w¾ çku nkÚk òuzeLku hnu÷k ©eLkkhkÞý{wrLkLku
y¢Îïy¢çg¢}¢¢Ú|Ä¢ S¢ïÄ¢}¢SÄ¢ñÃ¢ à¢¢S¢¢ï J S¢Ã¢ñü|¢üÃ¢çjçÚyÄ¢¢¿¢¢ }¢}¢ ¢¢ËÄ¢ñÃ¢ S¢Ã¢ü¢¢ JJ 77
SÃ¢¢ç}¢ó¢ïÃ¢´ ÜUçÚcÄ¢¢}¢ §yÄ¢êÓ¢éSy¢ï y¢y¢¢ïùçw¢H¢: J Ðí¢TôH Ã¢<¢Ú¢Á¢´ Ó¢ y¢Î¢ïÃ¢¢Ó¢ ¢é¢x¢éüL: JJ 78
}¢ã¢}¢é¢ï ! ÐíS¢ó¢¢ïùçS}¢ }¢Î¢¿¢¢¢¢H¢¢Ã¢çÄ¢ J ¥y¢SyÃ¢´ Ã¢¢çÀy¢¢SÃ¢SÄ¢ Ã¢Ú¢Ã¢ÚÄ¢ ÜU¢´p¢ JJ 79
¥ÎïÄ¢´ ¢¢çSy¢ }¢ï çÜUç@¢é|Ä¢´ ¾ír¢¢Çx¢¢ïHÜïU J }¢ã¢¢éLc¢ ! y¢Îì¾íêçã ç¢çpy¢´ ç¢Á¢Ã¢¢çÀy¢}¢ì JJ 80
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
§çy¢ S¢@¢ïçÎy¢Sy¢ï¢ Ã¢Ú¢¢Z S¢ }¢ã¢}¢éç¢: J ¢èHÜUÆ ©Ã¢¢Ó¢ïÎ´ S¢Ã¢üÁ¢èÃ¢ÎÄ¢¢ç¢ç¢: JJ 81
Ä¢çÎ y¢Ã¢ Ã¢ÚÎ¢¢¢¢~¢y¢¢ }¢ï çÃ¢y¢Ú y¢Î¢ y¢é }¢Ä¢ïçS¢y¢¢Ã¢Ú¢´SyÃ¢}¢ì J
}¢ë Î é H ¢ÎS¢Ú¢ï L ãmÄ¢ï }¢ï }¢çy¢ÚÓ¢H¢Sy¢é S¢Îñ Ã ¢ ¢ÎS¢ê ¢¢ï : JJ 82
§ã Ó¢ Ä¢Îé L Îé : w¢}¢y¢ÜU¢Hï sx¢ç¢y¢Ã¢ë ç pÜUÎ´ à ¢y¢é Ë Ä¢}¢¢ãé : J
Ä¢çÎy¢ÚÎç¢ y¢Ó Ã¢ñc¢Ã¢¢¢¢´ |¢Ã¢y¢é }¢}¢¢¢ Ó¢ y¢ï y¢é S¢yÃ¢Îé:w¢¢: JJ 83
Vhe fnuðk ÷køÞk fu, nu {nk{wrLk ! {khe yk¿kkLkwt ík{u Ãkk÷Lk fÞwO, íkuÚke nwt
¾qçks «MkÒk ÚkÞku Awt, íkuÚke nðu ík{Lku su RÂåAík ðhËkLkku {køkðkLke RåAk Au íku
{køkku.78-79 nu {nkÃkwÁ»k ! yk çkúñktzLkk økku¤k{kt yuðe fkuR ðMíkw LkÚke fu ík{u
{køkkuLku nwt Lk ykÃke þfwt. íkuÚke ík{khk ytíkh{kt su RåAk ðíkuo Au íku fnku.80
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! yk «{kýu økwÁðÞo©e hk{kLktË Mðk{eyu
ðhËkLk {køkðkLke «uhýk fhe íÞkhu Sð«kýe{kºk WÃkh ËÞk fhLkkhk {nk{wrLk
©e Lke÷ftXðýeo yuðk ©enrh yk «{kýu {køkðk ÷køÞk.81
©enrhyu {køku÷kt ðhËkLkku :- ©eLke÷ftXðýeo fnu Au, nu Mðk{e
! òu nwt ðhËkLk ykÃkðkLku Ãkkºk nkuô íkku {khk {LkLku RÂåAík yu ðhËkLk ykÃkku fu,
LktËLktËLk ©ef]»ý ¼økðkLkLkk fku{¤ [hýf{¤Lku rð»ku {khe {rík y[¤ hnu.82
yk÷kuf{kt ytíkfk¤u {Lkw»ÞkuLku yøkrýík ðªAeykuLkk ËtþLke ðuËLkk fhíkkt Ãký
yrÄf ðuËLkk ÚkkÞ Au. yu{ ðýoLk fhu÷wt Au. íkÚkk SðLk{kt Úkíke çkeS þkherhf
yLkuf ðuËLkkyku ðýoðe Au. íku ðuËLkk òu ík{khk ykr©ík ¼õíksLkkuLkk ¼køÞ{kt
¼kuøkððkLke ÷¾e nkuÞ íkku {Lku «kó ÚkkÞ Ãkhtíkw ík{khku ¼õík fËkrÃk Ëw:¾e Lk
ÚkkÞ.83 nu ÃkkuíkkLkk ykr©íksLkkuLkwt Ãkk÷Lk fhLkkhk Mðk{e ! íkuðe s heíku yk÷kuf{kt
ík{khku yk©Þ fhe ¼økðkLkLke ¼Âõík fhLkkhk ¼õíksLkkuLkk ¼k÷{kt ÃkkuíkkLkkt
fhu÷kt f{oLkk ¼køÞu yÒk-ðkrËfLke Ãkezk yð~Þ ¼kuøkððkLke ÷¾e nkuÞ íkku
y. 59 «Úk{ «fhý 529
ÒUçÓ¢Îç¢ |¢éçÃ¢ ÜëUc¢|¢çQU|¢¢Á¢¢´ ç¢Á¢ÜëUy¢ÜU}¢üÃ¢à¢¢ÎÃ¢àÄ¢|¢¢ïxÄ¢}¢ì J
§ã Ä¢ÎéL y¢¢¢ùó¢Ã¢Îé:w¢´ y¢Îç¢ }¢}¢¢Sy¢é ¢ y¢é ÐíÁ¢ïà¢ ! y¢ïc¢¢}¢ì JJ 84
±íÁ¢Ú}¢¢ÜU¢¢ Ó¢ Ä¢~¢ Ä¢~¢ Ðíç¢y¢x¢é¢¢p |¢Ã¢ïÄ¢éÚèà¢ ! S¢y¢: J
}¢}¢ |¢Ã¢y¢é S¢ÎñÃ¢ y¢~¢ Ã¢¢S¢¢ï ¢ y¢é |¢Ã¢S¢QUç¢Ä¢¢´ ÒUçÓ¢yÐíS¢Xï JJ 85
Ã¢¢¢è }¢ï x¢é ¢ÜUèy¢ü ¢ï |¢x¢Ã¢y¢: ÜU¢¢ñ ü ÜU¢¢Ä¢¢: ¢é y ¢¢ñ J
S¢ï Ã ¢¢Ä¢¢´ Ó¢ |¢ê Á ¢¢ñ S}¢ë y ¢¢ñ Ó¢ NÎÄ¢´ |¢ê Ä ¢¢gë à ¢¢ñ H¢ï Ó ¢¢ï JJ
ÜëUc¢¢¢ñüÃ¢ }¢}¢ çRUÄ¢¢ùSy¢é S¢ÜUH¢ à¢¢ÚèçÚÜUè }¢¢¢S¢è J
Îé : S¢X: ÒUÓ¢¢¢ç¢ }¢¢çSyÃ¢ã çÃ¢|¢¢ï ! Îï ç ã yÃ¢}¢ï y ¢¢Ã¢Ú¢¢ì JJ 86
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»Ã¢´ S¢ |¢x¢Ã¢¢¢ì ÜëUc¢¢ï¢¢S¢¢¢Úèçy¢}¢TS¢¢ J S¢ïÃ¢¢Úèôy¢ S¢eéÚ¢ïp çà¢ÿ¢Ä¢ó¢¢y}¢S¢´ç¢y¢¢¢ì JJ 87
à¢¢ï|¢Ä¢´p SÃ¢¢¢éÜëUy¢´ ¢Ú¢¢ÅK´ ¢Ú¢ç¢¢! J §üEÚ¢ïùç¢ x¢éL´ |¢QUK¢ Ðí¢¢üÄ¢¢}¢¢S¢ |¢QUÃ¢y¢ì JJ 88
§çy¢ S¢}Ðí¢¢üÄ¢y¢´ y¢´ Ðí¢ïÃ¢¢Ó¢ Ã¢Ó¢¢´ x¢éL: J }¢¢¢ïÚ¢¢Sy¢ï S¢}¢ê¢¢ü |¢çÃ¢cÄ¢çy¢ ¢ S¢´à¢Ä¢: JJ 89
íku Ãkezk {Lku ykðu Ãký íku ¼økðkLkLkk ¼õíkku yÒkðu fheLku õÞkhuÞ Ëw:¾e Lk
ÚkkÞ.84 nu Rþ ! su su MÚk¤{kt ðúsuïh ©ef]»ý ¼økðkLkLke fÚkk Úkíke nkuÞ íkÚkk
su su MÚk¤{kt MkËTøkwýkuÚke «rMkØ MktíkÃkwÁ»kkuLkku íkÚkk MkkûkkíkT ¼økðkLkLkk ¼õík
MktíkkuLkku rLkðkMk nkuÞ íkuðk MÚk¤{kt hnuðkLkwt MkËT¼køÞ {Lku MkËkÞ «kó ÚkkÞ.
Ãkhtíkw MktMkkh{kt ykMkõík çkwrØ{kLk ÃkwÁ»kkuLkku Ãký {Lku õÞkhuÞ MknðkMk «kó Lk
ÚkkÞ.85 ð¤e nu rð¼w ! {khe ðkýe MkËkÞ ¼økðkLkLkkt økwý feíkoLk fÞko fhu,
{khk fkLk ¼økðkLkLke fÚkkLkwt ©ðý fÞko fhu, {khk nkÚk ¼økðkLkLke Ãkrh[Þko
fÞko fhu. {khk ÓËÞ{kt Mkíkík ¼økðkLkLkwt M{hý ÚkÞk fhu, {khkt Lkuºkku ¼økðkLkLkwt
ËþoLk fÞko fhu. yk heíku {khe þkherhf yLku {kLkrMkf Mkf÷ r¢Þk ©ef]»ý
¼økðkLkLku yÚkuo s ÚkÞk fhu, íkÚkk yk MktMkkh{kt õÞkhuÞ Ãký {Lku fwMktøkLkku Þkuøk
Lk ÚkkÞ. ykðkt ðhËkLkku ík{u {Lku ykÃkku.86
nu hksLkT ! yk «{kýu ¼økðkLk ©enrh MðÞt Ãkh{uïh nkuðk Aíkkt
ÃkkuíkkLke Mðíktºk RåAkÚke Mðefkhu÷k {Lkw»ÞLkkxâLku þku¼kððk yLku ÃkkuíkkLkk
ykr©ík ¼õíksLkkuLku ¼økðkLk ©ef]»ýLke WÃkkMkLkk herík íkÚkk MkËTøkwÁLke Mkuðk
herík rþ¾ððk {kxu yufktríkf ¼õíkLke su{ Ãkh{ MLkunÚke økwÁ hk{kLktË Mðk{eLke
«kÚkoLkk fhe ðhËkLkku {køÞkt.87-88 ÃkAe ©eLkkhkÞý{wrLk «íÞu økwÁ hk{kLktËMðk{e
¢Ú¢ï ¢ÜU¢Úñ Ü U¢Ú¢Ä¢¢¢Ä¢ ¢¢Ú¢Ä¢¢¢Ä¢ï ç y¢ Ã¢Ú¢S¢ ÎÃ¢¢ J
çS¢y¢Sy¢ÎèÄ¢¢¢¢¢k}¢ï Ã ¢ çÃ¢H¢ï Ü Uy¢ï S}¢ çS¢ÚÄ¢¢y}¢Îë C K¢ JJ 90
y¢S}¢ñ ÐíS¢ó¢¢ïù¢ Ó¢ S¢¢ïùç¢ ÜëUc¢: SÃ¢¢çy¢çÐíÄ¢¢Ä¢¢y}¢Ä¢¢¢¢üÏ¢¢ï¢}¢ì J
ÎÎ¢Ã¢çÓ¢y¢´ çÃ¢Î¢¢}¢èà¢¢ï çÃ¢Ã¢ï Î y¢´ S¢¢ï ù ç¢ ç¢Á¢ï C Îï Ã ¢}¢ì JJ 91
x¢¢ïH¢ïÜUS¢´S¢¢ÿ¢ÚçÎÃÄ¢¢¢ç}Ý Ä¢¢ÎëÜìU SÃ¢ÎëCp Ï¢ëãm¢¢Î¢ñ J
çÃ¢H¢ïvÄ¢ y¢´ y¢¢Îëà¢}¢ïÃ¢ ÜëUc¢}¢¢¢ÎÃ¢¢¢¢ñü ç¢}¢}¢Á S¢l: JJ 92
çÓ¢Ú´ ç¢|¢¢ËÄ¢¢¢ y¢}¢ïÃ¢ |¢QUÚÿ¢¢çÃ¢¢¢¢¢Ä¢ Ó¢ ¢}¢üx¢éy²ñ J
y¢~¢¢x¢y¢´ NlÃ¢x¢yÄ¢ S¢l¢ï ç¢çpy¢ ¥¢S¢èó¢ë ¢ ! ¢ê ¢ü Ü U¢}¢: JJ 93
¢ë ¢¢Å¢´ y¢SÄ¢ çÃ¢|¢¢ï < Ã¢ç¢yS¢¢ï ã ¢ü Î Z çÃ¢Îó¢¢Ä¢Á¢¢¢Ä¢ y¢¢é J
Ðí ¢ ÜU¢à¢Ä¢mï Î ¢}¢¢y}¢Ï¢é h }¢ï Ü U¢çy¢ÜU¢ï |¢QUÃ¢Ú¢ï Ä¢y¢¢ï ù S¢¢ñ JJ 94
fnuðk ÷køÞk fu, nu ðýeohks ! ík{khk {LkkuhÚkku MktÃkqýo rMkØ Úkþu. íku{kt shkÞ
Ãký MktþÞ LkÚke.89 nu hksLkT ! Sð«kýe {kºk WÃkh yuf ÃkhkuÃkfkh fhðk {kxu
s MkËkÞ íkíÃkh hnuíkk ©eLkkhkÞý{wrLkLku yk «{kýu ðhËkLkku ykÃke, ykMkLk
WÃkh rçkhks{kLk ©ehk{kLktËMðk{e ÃkkuíkkLke ÂMÚkh rLkLk{u»k árüÚke ©enrhLkk
{w¾f{¤ Mkk{wt s òuR hÌkk.90
økwÁLku ykÃÞwt Mð-MðYÃkLkwt MkíÞ¿kkLk :- nu hksLkT ! íÞkhÃkAe
yríkþÞ «MkÒk ÚkÞu÷k ¼økðkLk ©enrh ÃkkuíkkLkk r«Þ Mk¾k WØðkðíkkh
©ehk{kLktËMðk{eLke ®[íkkËqh fhðk íku{Lku ÃkkuíkkLkk ©ef]»ý ¼økðkLkÃkýkLkk
MðYÃkLkku ÞÚkkÚko çkkuÄ fhkÔÞku yLku Mðk{e Ãký ©enrhLku ÃkkuíkkLkk RüËuð MkkûkkíkT
©ef]»ý Au yu{ {kLkðk ÷køÞk.91 økku÷kufLkk {æÞu hnu÷k rËÔÞ yûkhçkúñÄk{{kt
rðhks{kLk ¼økðkLkLkkt Ãkqðuo rËÔÞ ð]tËkðLkûkuºk{kt suðkt MðYÃku ËþoLk ÚkÞkt níkkt,
íkuðk s ©ef]»ý MðYÃku ¼økðkLk ©enrhLku òuR ©ehk{kLktË Mðk{e íkífk¤
ykLktËLkk {nkMkkøkh{kt ÷eLk ÚkÞk.92 nu hksLkT ! yk «{kýu hk{kLktËMðk{eLku
©enrhLkkt ËþoLk{kt yk{Lku yk{ çknwfk¤ ÃkÞOík yLkw¼qrík Úkíke hne íkuÚke Ãkkuíku
Ãkqýofk{ ÚkÞk yLku ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃkÚke Ä{o-¼Âõík yLku {heåÞkrË{wrLkyku
íkÚkk {kÁt hûký fhðk {kxu yLku yufktríkf Ä{oLkwt hûký fhðk {kxu «økx ÚkR
Mkkihk»xÙËþ
u {kt ykðu÷k yk ©enrh MkkûkkíkT Ãkh{uïh Au. yu{ {Lk{kt òýe íkífk¤
®[íkk hrník ÚkÞk.93 {Lkw»ÞLkkxf fhðk RåAíkk rð¼w yuðk ©enrhLkk ÓËÞøkík
y. 60 «Úk{ «fhý 531
y¢ôS}¢Sy¢y¢: çà¢cÄ¢ç¢Ä¢´ çÃ¢ã¢Ä¢ ç¢Á¢ïà¢Ï¢él¢ NçÎ |¢¢Ã¢Ä¢¢ì S¢: J
Ã¢ë y ¢Sy¢Î¢lñ < ¢Á¢çà¢cÄ¢}¢é w Ä¢ñ S y¢y¢: ÈUç¢°í ¢ }¢ç}¢Ä¢¢Ä¢ |¢ê ¢ ! JJ 95
¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢SÃ¢¢ç}¢yÃ¢S¢¢¢¢¢¢}¢ñÜU¢ï¢c¢çCy¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ 59 JJ
-------------------------------
¥Ä¢¢Ä¢: - 60
S¢é±íy¢ ©Ã¢¢Ó¢ -
»ÜU¢ÎàÄ¢¢ }¢¢ïÿ¢Î¢Ä¢¢Sy¢~¢ Ó¢RïU }¢ã¢ïyS¢Ã¢}¢ì J m¢ÎàÄ¢¢´ |¢¢ïÄ¢¢}¢¢S¢ S¢¢¢êçÃ¢Ðí¢S¢ãdà¢: JJ 1
ÎÃ¢¢ Î¢¢¢ç¢ çÃ¢Ðíï|Ä¢: Ðí¢y¢|¢üÎí¢ç|¢¢¢´ ¢Îè}¢ì J ©¢ïyÄ¢ y¢SÄ¢¢´ SÝ¢yÃ¢¢ Úã:S¢¢¢ ©¢¢çÃ¢à¢y¢ì JJ 2
yr¼«kÞLku òýíkk nkuðk Aíkkt ©enrhLke RåAk Lk nkuðkÚke WØðkðíkkh ©e

hk{kLktËMðk{eyu ÃkkuíkkLku ÚkÞu÷tw MkkûkkíkT ¼økðkLk ©enrhLkk MðYÃkLkwt ¿kkLk fkuRLke
ykøk¤ ònuh fÞwO Lkrn. fkhý fu, íku ¼økðkLkLkk Ãkh{ yufktríkf ¼õík níkk,
íkuÚke ¼økðkLkLke {hS rðÁØ ðíkuo Lkrn.94 nu hksLkT ! ©enrhLkk rËÔÞMðYÃkLkwt
¿kkLk ÚkÞk ÃkAe ©ehk{kLktË Mðk{e íku{Lku rð»ku rþ»ÞÃkýkLke çkwrØ Akuze ËeÄe
yLku ytíkh{kt yk {khk RüËuð MkkûkkíkT ©ef]»ý ¼økðkLk Au yuðe ¼kðLkk{kt
ykLktËÚke hnuðk ÷køÞk, yLku LkkhkÞý{wrLk ykrË íkÚkk {wõíkkLktËMðk{e ykrËLke
MkkÚku Vhíkk Vhíkk Výuýe økk{{kt ÃkÄkÞko.95
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt hk{kLktËMðk{eyu
©eMknòLktË Mðk{eLku ÃkkuíkkLke Ä{oÄqhk MkkUÃke yu Lkk{u ykuøkýMkkX{ku
--------------------------------------
yæÞkÞ - 60
Výu ý e økk{{kt ©ehk{kLkt Ë Mðk{eLke yt í kÄko L k ÷e÷k.
Mkwðúík{wrLk fnu Au, nu hksLkT ! hk{kLktËMðk{eyu Výuýe økk{{kt Mktðík
1858 Lkk {køkMkh þwË {kuûkËk yufkËþeLku rËðMku {kuxku WíMkð WsÔÞku yLku
çkkhMkLku rËðMku nòhku MkkÄw, çkúkñýkuLku ¼kusLk fhkÔÞwt.1 íkuhMkLkk «kík:fk¤u
Ï¢h¢k¢S¢¢Sy¢çS}¢¢ì S¢}¢¢ô¢ çÃ¢Î¢hÚ¢ñ J y¢çÎÓÀÄ¢¢ Á¢ã¢ñ S¢l¢ï }¢¢¢éc¢è´ y¢¢é}¢éhÃ¢: JJ 3
}¢éQU¢ï ÎéÃ¢¢üS¢S¢: à¢¢¢¢iÎÚè}¢ïyÄ¢ ¢êÃ¢üÃ¢y¢ì J Ðí¢Ã¢y¢üÄ¢y¢ì ÜëUc¢|¢ôQU çS¢hÎïã: S¢ |¢ê¢y¢ï ! JJ 4
çÃ¢RU}¢¢ÜüUà¢ÜU¢ó¢¢x¢à¢ÚãSy¢èÎéS¢ç}}¢y¢ï J Ã¢c¢ïü }¢¢x¢ïü ~¢Ä¢¢ïÎàÄ¢¢´ à¢évHïU S¢¢ïùy¢Îü¢ï x¢éÚ¢ñ JJ 5
S¢Vèy¢üÄ¢y¢¢ï ¢¢}¢¢ç¢ ¢èÜëUc¢SÄ¢ y¢Î¢ùçw¢H¢: J y¢}¢éw¢ñÜUÎëà¢: çà¢cÄ¢¢ çÃ¢çÃ¢ÎéSy¢}¢é¢¢Úy¢}¢ì JJ 6
y¢y¢¢Eü}¢ïyÄ¢ S¢´Ã¢èÿÄ¢ ¢¢ÇèÐí¢¢çÃ¢ãè¢y¢¢}¢ì J S¢¢¢é¢ï~¢¢ Ï¢|¢êÃ¢éSy¢ï çÃ¢½í¢y¢¢ §Ã¢ S¢Ã¢üà¢: JJ 7
ãçÚSy¢é ¢ñÄ¢ü}¢¢S¢¢l Îïà¢ÜU¢H¢ïçÓ¢y¢çRUÄ¢: J ¢}¢üà¢¢¢¢ü¢¢Úè¢: F¢yÃ¢¢ ÜïUà¢¢¢Ã¢¢¢Ä¢y¢ì JJ 8
¢é¢: F¢yÃ¢¢ Ó¢Î¢ï¢ Ó¢Ó¢üÄ¢¢}¢¢S¢ y¢m¢é: J ¢éc¢¢Ï¢èÚx¢éH¢H¢lñSy¢Î¢¢Ó¢ü ¢¢¢}¢ Ó¢ JJ 9
ç¢y¢ë}¢ï¢çÃ¢¢¢¢ï¢ RU}¢¢yÜéUÃ¢ü¢ì S¢ y¢çyRUÄ¢¢: J çÃ¢}¢¢¢´ ÜU¢ÚçÄ¢yÃ¢¢à¢é y¢ôS}¢Sy¢yS¢´Ä¢¢¢ÚÄ¢y¢ì JJ 10
MkwÃkkºk çkúkñýkuLku økkÞ, ¼qr{, Mkwðýo ykrËfLkkt ËkLk ykÃÞkt. íÞkhÃkAe ¼ÿkðíke
LkËeyu sR MLkkLk fhe ÃkkAk ÃkkuíkkLku MÚkkLku ykðe yufktík MÚk¤{kt rðhks{kLk
ÚkÞk.2 yk «{kýu WØðkðíkkh ©ehk{kLktË Mðk{e yufktík{kt ÃkÈkMkLku çkuMke
ÃkkuíkkLkk RüËuð yLku «økxÃkýu rðhksíkk MkkûkkíkT ©enrhf]»ýLkk MðYÃk{kt {LkLke
ð]r¥k yufkøkú fhe íku{Lke s rËÔÞ RåAkÚke íkífk¤ {Lkw»Þ þhehLkku íÞkøk fÞkuo.3
nu ¼qÃkrík ! yk heíku ËwðkoMkk{wrLkLkk þkÃk Úkfe {wõík ÚkR WØðS ÃkwLk:
çkËrhfk©{Lku rð»ku rMkÄkðe ÃkqðoLke {kVf s rMkØËunu f]»ý ¼ÂõíkLkwt «ðíkoLk
fhðk ÷køÞk.4
nu hksLkT ! yk heíku Mktðík 1858 Lkk {køkMkh MkwË íkuhMk Lku økwÁðkhLkk
Ãkrðºk rËðMku WØðkðíkkh ©ehk{kLktËMðk{e yk÷kuf{ktÚke ytíkÄkoLk ÚkÞk.5 íku
Mk{Þu økwÁLkk {w¾ Mkk{u s yuf árü fhe ¼økðkLk ©ef]»ýLkwt Lkk{ MktfeíkoLk fhe
hnu÷k ©eLkkhkÞý{wrLk ykrË Mk{økú rþ»Þ{tz¤u Mðk{e ytíkÄkoLk ÚkÞk Au, yu{
òÛÞwt. íku Mk{Þu yLÞ Mkðuo rþ»Þku íku{Lke Mk{eÃku ykÔÞk yLku Mðk{eLkk Lkkze«ký
çktÄ ÚkÞkt Au yu{ òýe ÔÞkfw¤ ÚkR ÁËLk fhðk ÷køÞk.6-7
nu hksLkT ! Ëuþfk¤Lku yLkwMkkhu Ä{oþk MktçktÄe r¢Þk fhðk{kt fwþ¤
©enrh MknòLktËMðk{eyu Äehs Äkhý fhe MLkkLk fÞwO yLku {Míkf WÃkh
rþ¾kLku Akuze {wtzLk fhkÔÞwt.8 ÃkAe Vhe MLkkLk fhe ©ehk{kLktË Mðk{eLkk þheh
WÃkh [tËLk [åÞwO yLku Ãkw»Ãk, yçkeh, økw÷k÷ ykrË Mkki¼køÞ ÿÔÞÚke ÃkqsLk fhe
Lk{Mfkh fÞko.9 ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkyu rÃkík]{uÄ rðrÄÚke yLkw¢{u
ykiæðoËirnfr¢ÞkLkwt yLkwckLk fhíkkt Mðk{eLkk rLkùuíkLk þhehLku íkífk¤ MkwtËh
y. 60 «Úk{ «fhý 533
¥¢ÍÄ¢üçS¢y¢S¢êÿ}¢ï¢ Ã¢¢S¢S¢¢ÓÀ¢l y¢¼ìç~¢ç|¢: J çà¢cÄ¢ñÚÄ¢ñ: S¢}¢´ ç¢Ä¢ï F¢y¢ñ|¢üÎí¢æ çÃ¢}¢¢¢ÜU}¢ì JJ 11
çÃ¢c¢éS¢êQÚ çmÁ¢¢: ¢ïÆéSy¢Î¢¢è´ ÜëUc¢ÜUèy¢ü¢}¢ì J }¢ëÎXÛ¢Û¢üÚ¢ï¢ïy¢´ Ó¢RéU: S¢y¢¢ïù¢éÓ¢ÿ¢éc¢: JJ 12
¢l¢Sy¢Åï à¢éçÓ¢S¢¢¢ï y¢çó¢¢¢Ä¢ Ó¢ y¢ï çÓ¢y¢¢}¢ì J Ó¢RéU: ¢èw¢Çy¢éHS¢èç¢¢H¢¢¢ÎíüÎ¢Lç|¢: JJ 13
y¢~¢ y¢gïã}¢¢¢¢Ä¢ Fç¢y¢´ dçxÃ¢|¢êçc¢y¢}¢ì J ¥¢Á²çH#´ y¢y¢: ÜëUc¢¢ï ÎÎ¢ã¢ï¢¢¢¢çxÝ¢¢ JJ 14
¥¢ÁÄ¢´ Á¢éã¢Ã¢ }¢Ä¢ï ¼é y¢y¢¢ï Îx¢ï ÜUHïÃ¢Úï J à¢}¢çÄ¢yÃ¢¢}|¢S¢¢ Ã¢çq´ ¢l¢´ y¢jS}¢ S¢¢ïùçÿ¢¢y¢ì JJ 15
S¢éFé: S¢Ã¢ïü y¢y¢¢ï ¢l¢´ çà¢cÄ¢¢ ãçÚ¢éÚ:S¢Ú¢: J ÎÃ¢¢ïÎÜÚ Ó¢ x¢éÚÃ¢ï ¢é¢: F¢çy¢ S}¢ y¢ï ¢ë¢ ! JJ 16
y¢y¢¢ï x¢yÃ¢¢ ÈUç¢°í¢}¢}¢êc¢éSy¢ï Ó¢ à¢éÓ¢¢çÃ¢y¢¢: J ©¢¢ïc¢¢´ çÎ¢ï y¢çS}¢ÜéUÃ¢üçy¢ S}¢ ç¢Ú¢ïÁ¢S¢: JJ 17
ykfkhLke Ãkk÷¾e íkiÞkh fhkðe íku{kt ÃkÄhkÔÞwt.10 fkuRyu Ä{oþkLkk

Ëuð÷{wrLkLkk ð[LkLku ÞkË fhe þtfk fhe fu, çkúñ[kheyu þçkLke Ëkn ykrËf
r¢Þk Lk fhðe òuRyu. íÞkhu ©enrhyu fÌkwt fu, rLkýoÞrMkLÄw{kt f{÷kfh yLku
{LkwLke WÂõík Au fu, ÃkkuíkkLkk yk[kÞo, rðãkøkwÁ, {kíkk, rÃkíkk yLku økwÁLkk þhehLke
ykiæðoËirnf r¢Þk Lkircfçkúñ[khe fhu Aíkkt ðúíkLkku ¼tøk Úkíkku LkÚke. íkuÚke yk{kt
fkuR þkçkkÄ LkÚke, yu{ fneLku çknw {qÕÞðk¤kt Mkqû{ ïuík ðkuÚke íku rð{kLkLku
þýøkkhe MLkkLk fhe Ãkrðºk ÚkÞu÷k yLÞ ºký Mðk{eLkk rþ»ÞkuLke MkkÚku
©eLkkhkÞý{wrLk íku rð{kLkLku ¼ÿkðíke LkËeLkkt íkehu ÷R [kÕÞk.11
nu hksLkT ! íku Mk{Þu Mðk{eLkk rðîkLk rþ»Þ çkúkñýku rð»ýwMkqõíkLkku ÃkkX
fhðk ÷køÞk yLku ykt¾{kt þkufLkkt yktMkw níkkt Aíkkt ÍktÍ {]Ëtøk ðøkkze Mktíkku,
¼õíkku ©ef]»ý ¼økðkLkLkwt Lkk{ MktfeíkoLk fhðk ÷køÞk.12 yk «{kýu ©enrh
yLku Mktíkku ¼õíkku Mðk{eLkk rð{kLkLku ¼ÿkðíke LkËeLkk Ãkrðºk íkxu ÷R ykðe.
Lke[u WíkkÞwO yLku [tËLk, íkw÷Mke yLku ÃkeÃk¤ku ðøkuhuLkkt Mkqfkt fkcLke r[íkk íkiÞkh
fhe, ÃkAe ©enrhyu Mðk{eLkk þhehLku MLkkLk fhkðe, ½eÚke ÷uÃkLk fhe Ãkw»ÃkkuLke
{k¤kykuÚke þýøkkheLku [tËLkLke r[íkk{kt ÃkÄhkÔÞw,t yLku W¥kÃkLk Lkk{Lkk yÂøLkÚke
Ëkn ykÃÞku.13-14
nu hksLkT ! Mðk{eLkwt þheh ßÞkhu yÂøLk{kt yÄwO çk¤e hÌkwt íÞkhu ðå[u
©enrhyu ½eLke yknwrík yÃkoý fhe yLku AuÕ÷u ßÞkhu þheh MktÃkqýo ¼M{e¼qík
ÚkÞwt íÞkhu s¤Úke yÂøLkLkwt þ{Lk fhe íku{Lke r[íkk¼M{ ¼ÿkðíke LkËe{kt ÃkÄhkðe
ËeÄe.15 nu hksLkT ! íÞkhÃkAe Mk{Mík rþ»Þð]tËLke MkkÚku ©enrhyu ¼ÿkðíke{kt
MLkkLk fÞwO yLku Mkkiyu økwÁLku s÷ktsr÷ yÃkoý fhe Vhe MLkkLk fÞwO. ÃkAe þkuf
çmy¢èÄ¢ïùãç¢ ¢~¢¢ç¢ çHçw¢yÃ¢¢ ÜUçy¢çÓ¢ó¢Ú¢¢ì J ¢¢¢¢Îïà¢S¢|¢QïU|Ä¢: Ðíñc¢Ä¢yS¢ S¢Î°í¢è: JJ 18
¼ïUÃ¢¢Ó¢çÄ¢yÃ¢¢ ¢~¢¢ç¢ ¿¢¢yÃ¢¢y¢=¢ x¢éÚ¢ï|¢éÃü ¢: J |¢ëà¢´ à¢éÓ¢¢ÜéUH¢ ¥¢S¢¢ì ¢éLc¢¢p çÄ¢¢ïùçw¢H¢: JJ 19
çãyÃ¢¢ S¢Ã¢¢üç¢ ÜU¢Ä¢¢üç¢ S¢Ä¢¢ïc¢¢ x¢ëçã¢¢ï Á¢¢¢: J à¢çQUy¢¢ï ¢¢}¢¢Î¢Ä¢ y¢~¢Á¢x}¢éSyÃ¢Ú¢çÃ¢y¢¢: JJ 20
Ã¢<¢¢SyÄ¢¢çx¢¢pñy¢´ Ã¢ë¢¢y¢}¢çy¢Îé:S¢ã}¢ì J ¢éyÃ¢¢ Ðí¢¢é: à¢éÓ¢´ |¢êçÚ ¾ír¢|¢êÄ¢´ x¢y¢¢ ¥ç¢ JJ 21
Ä¢~¢ Ä¢~¢ çS¢y¢¢ Ä¢ï Ä¢ï y¢ï y¢ï S¢lSy¢y¢Sy¢y¢: J ÈUç¢°í¢}¢}¢é¢¢Á¢x}¢é: F¢yÃ¢¢ |¢QU¢: S¢ã¢}Ï¢Ú}¢ì JJ 22
y¢~¢¢x¢y¢ï|Ä¢Sy¢ï|Ä¢p S¢¢¢éÎëx|Ä¢¢ï Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢}¢ì J Ã¢¢S¢S¢¢¢¢çÎ S¢ Ðí¢Î¢ó¢¢Ú¢Ä¢¢}¢éç¢¢ëü¢ ! JJ 23
çmy¢èÄ¢çÎ¢y¢¢ï ç¢yÄ¢´ ~¢Ä¢¢ïÎà¢çÎ¢¢Ã¢ç¢ J S¢¢¢¢Z ¢è|¢x¢Ã¢eèy¢¢}¢¢Ú¢Øïù¢ë¢¢ïÓÀéçÓ¢: JJ 24
¥ã¢ç¢ m¢Îà¢ y¢¢¢ ÿ¢¢Ú¢´p HÃ¢¢´ ¢ë¢! J ¥¢à¢¢ñÓ¢ç¢Ä¢}¢S¢¢ïùS¢¢ñ ¢¢|¢ÿ¢Ä¢ÎéÎ¢Ú¢è: JJ 25
fhíkk fhíkk Mkki Výuýe økk{{kt ykÔÞk. Mðk{eLkk ytíkÄkoLkÚke rLkMíkus ÚkÞu÷k
Mkðuoyu íku rËðMku WÃkðkMk fÞkuo.16-17 çkesu rËðMku MkËTøkwýe ©e LkkhkÞý{wrLkyu
Ãkºkku ÷¾e ËuþËuþktíkh{kt ðMkíkk ¼õíksLkkuLku Mk{k[kh ykÃkðk fux÷kf
¼õíksLkkuLku {kufÕÞk.18 íku Mk{Þu Ëuþktíkh rLkðkMke Lkh-Lkkhe ¼õíksLkkuyu Ãkºkku
ðkt[e Mðk{eLkk yk÷kuf{ktÚke ytíkÄkoLk ÚkÞkLkk Mk{k[kh òýe, ð Mkrník MLkkLk
fheLku çknws þkufkíkwh ÚkÞk.19 ÃkkuíkkLke ÃkíLkeykuLke MkkÚku íku Mkðuo øk]nMÚk ¼õíkku
íkífk¤ ÃkkuíkkLkkt ÔÞðnkrhf fkÞkuo AkuzeLku þÂõík «{kýu ÄLkkrË ÃkËkÚkkuo MkkÚku ÷R
Výuýe økk{u ykððk ÷køÞk.20
nu hksLkT ! Ëuþktíkh{kt hnu÷k Mðk{eLkk rþ»Þku çkúñ[khe yLku Mktíkð]tË
Ãký Ãkkuíku çkúñÂMÚkríkLku ÃkkBÞk nkuðk Aíkkt MknLk Lk ÚkR þfu íkuðk økwÁLkk
ytíkÄkoLk÷e÷kLkk Mk{k[kh Mkkt¼¤e yríkþÞ þkufkíkwh ÚkÞk.21 íku çkúñ[khe yLku
Mktíkku Ãkkuíku su su Ëuþ{kt rð[híkk níkk íÞkt Mk{k[kh {¤íkkt íkífk¤ ðu Mkrník
MLkkLk fhe íkífk¤ Výuýe økk{ «íÞu ykððk ÷køÞk.22 nu hksLkT ! íku Mk{Þu
¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkyu ykt¾{kt yktMkw Mkkhíkk íku Výuýe økk{u ykðu÷k Mkðuo
ËuþktíkhðkMke ¼õíksLkkuLku hnuðk {kxu ÞÚkkÞkuøÞ rLkðkMkMÚkkLkku yÃkkÔÞkt.23 ÃkAe
çkeò rËðMkÚke ykht¼eLku íkuh{k rËðMk MkwÄe çkÃkkuh ÃkAeLkk Lk{íkk rËðMku Ãkrðºk
ÚkR ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{w r Lkyu Mkrník Mðk{eLkw t Mk{Mík rþ»Þð] t Ë
©e{ËT¼økðËTøkeíkkLke yÚkuo Mkrník fÚkkLkwt ©ðý fhíkk níkk.24 íku Mk{Þu ykþki[
ykrËf rLkÞ{kuLkwt Ãkk÷Lk fhíkk WËkh çkwrØðk¤k ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkyu
çkkh rËðMk ÃkÞOík ûkkhr{© ÃkËkÚkkuo yLku {eXwt (÷ðý) ¼kusLk{kt ÷eÄwt Lkrn.25
y. 60 «Úk{ «fhý 535
S¢Ä¢¢çxÝÜU¢Ä¢ü}¢éwÄ¢¢ç¢ ç¢yÄ¢ÜU}¢¢üç¢ y¢é SÃ¢Ä¢}¢ì J ¥¢à¢¢ñÓ¢ïùç¢ S}¢ëçy¢Ï¢H¢ÓÓ¢ÇG¢ÜU¢Ú¢Ä¢¢´Sy¢é ¢¢S¢ëà¢y¢ì JJ26
¥¢à¢¢ñÓ¢¢yÄ¢çÎ¢ï Ó¢RïU ¢Ã¢¢¢h´ x¢éÚ¢ï: S¢ Ó¢ J »ïÜU¢Îà¢¢çãÜÚ ÜU}¢ü Ã¢ëc¢¢ïyS¢x¢üÄ¢éy¢´ y¢y¢: JJ 27
~¢Ä¢¢ïÎà¢¢Î¢¢èãçÃ¢Ðíï|Ä¢¢ïù¥CçÃ¢¢¢ç¢ S¢: J Îà¢ Î¢¢¢ç¢ Ó¢ Ðí¢Î¢eÃ¢¢Îèç¢ S¢Îçÿ¢¢}¢ì JJ 28
Ä¢¢¢çÃ¢ç¢ Ó¢ÜU¢Ú¢¢ ÜU}¢ü S¢ m¢Îà¢¢çãÜU}¢ì J ¾í¢r¢¢¢|¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢~¢ y¢~¢ Ó¢ ÜU}¢üç¢ JJ 29
~¢Ä¢¢ïÎà¢¢çãÜÚ ÜU}¢ü Ó¢ÜU¢Ú Ó¢ y¢y¢¢ï ãçÚ: J y¢~¢ Ó¢¢|Ä¢Ó¢üÄ¢¢}¢¢S¢ ô~¢à¢y¢¢ï ¾ír¢Ó¢¢çÚ¢: JJ 30
y¢ï|Ä¢Sy¢ÎéçÓ¢y¢¢Ä¢ïÃ¢ Ã¢¢S¢¢´SÄ¢ï¢¢çÁ¢¢¢ç¢ Ó¢ J }¢ç¢ÐíÃ¢¢H}¢¢H¢çÎ ÎÎ¢ñ y¢¢´p¢Ä¢|¢¢ïÁ¢Ä¢y¢ì JJ 31
SÃ¢çSy¢Ã¢¢Ó¢¢ÜU}¢¢üy¢ï y¢S}¢ñ Ó¢ x¢ëçã¢¢ï Á¢¢¢: J SÃ¢SÃ¢à¢QUK¢éS¢¢Úï¢ Ã¢¢S¢¢´çS¢ Ó¢ ¢¢´ ÎÎé: JJ 32
y¢çS}¢çÎ¢ï y¢é y¢¢S¢Ã¢¢ü¢ì x¢ëãS¢¢´SyÄ¢¢çx¢¢¢ï çmÁ¢¢¢ì J y¢Îì°¢í }¢S¢¢´p¢çy¢¢è´p |¢¢ïÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ Ã¢<¢Ú¢Åì JJ33
Ãkhtíkw Mkqíkf nkuðk Aíkkt MðÞt ¼økðkLk ©e LkkhkÞý{wrLk çkúñ[Þko©{{kt nkuðkÚke

Mkqíkf{kt Ãký ÃkkuíkkLkwt MktæÞkðtËLkkrË f{o Akuzðwt Lkrn yuðk M{]rík økúÚt kkuLkk rðÄkLkÚke
yLÞ sLkkuLkku MÃkþo Lknª fhíkk Úkfk MktæÞkðtËLk íkÚkk yÂøLk{kt MkkÞt-«kík: nku{
fhðku rðøkuhu rLkíÞ f{oLkwt yLkwckLk fhíkk níkk.26
nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhyu MkqíkfLkk AuÕ÷k Ëþ{k rËðMku økwÁ
©ehk{kLktËMðk{eLkwt Lkð©kØ f{o fÞwO yLku íÞkhÃkAe ð]»kkuíMkøko Mkrník
yufkËþkrËf ©kØf{o Ãký fÞw.O yk yufkËþkn ©kØf{o{kt ©enrhyu çkúkñýkuLku
ykX «fkhLkkt íkuhÃkËku yLku økkÞ ykrËf Ëþ «fkhLkkt ËkLkku ËrûkýkLke MkkÚku
ËkLk{kt yÃkoý fÞkO.27-28
nu hksLkT ! ¼økðkLk ©enrhyu îkËþkrnf ©kØ{kt ®ÃkzMktÞkusLkkrË f{o
øk]ÌkMkqºkLku yLkwMkkhu rðrÄÃkqðof fhe íku{kt yLkuf çkúkñýkuLku ¼kusLk fhkÔÞkt.29
ð¤e ©eLkkhkÞý{wrLk ¼økðkLku ºkÞkuËþkrnf f{o{kt rð»ýw¼økðkLkLkwt ©kØkrËf
f{o fÞwO. íku{kt ºkeMk çkúñ[kheykuLkwt fuMkh [tËLkkrËfÚke ÃkqsLk fÞwO yLku íkuykuLku
ÞkuøÞ yuðkt ð, {]øk[{o, {rý«ðk÷Lke sÃk{k¤kyku yLku økkuÃke[tËLk ykrËf
yÃkoý fhe ¼kusLk fhkÔÞwt.30-31 ÃkAe MðÂMíkf ðk[Lk f{o fhkÔÞwt. íku f{oLku
ytíku Mkðuo øk]nMÚk ¼õíksLkkuyu ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkLku ÃkkuíkÃkkuíkkLke þÂõíkLku
yLkwMkkhu ð ÄLk ykrËf ÃkËkÚkkouLke ©e[hýku{kt ¼ux Ähe, yLku ¼økðkLk
©enrhyu íku Mkðuo øk]nMÚk ¼õíkkuLku MkkÄw çkúñ[kheyku yLku çkúkñýkuLku íku Výuýe
økk{Lkk Mk{MíksLkkuLku íkÚkk ykðu÷k yLÞ Mkðuo yríkÚkeykuLku çknw«fkhLkkt ¼kusLk
fhkÔÞkt.32-33 nu hksLkT ! ð¤e ©enrhyu íkuh{kLku rËðMku økeíkkLke fÚkk ðkt[Lkkh
x¢èy¢¢Ã¢¢Ó¢ÜUçÃ¢Ðí´ Ó¢ ¢êÁ¢Ä¢¢}¢¢S¢ y¢çg¢ï J Ã¢¢S¢¢ï|¢êc¢¢Ó¢Î¢¢lñÎüçÿ¢¢¢ç|¢p |¢ê¢y¢ï ! JJ 34
Ä¢¢¢ïçÓ¢y¢´ |¢ê¢ ! çÃ¢¢¢Ä¢ S¢¢ïùçw¢H´ çRUÄ¢¢ÜUH¢¢´ çÃ¢ç¢¢¢ñÃ¢üÎñçãÜU}¢ì J
x¢éÚ¢ï: SÃ¢ÜUèÄ¢SÄ¢ S¢y¢èÄ¢ü}¢ÇH´ S¢}¢°í}¢ïÜU~¢ S¢}¢¢u²¢y¢: JJ 35
Ú¢}¢¢¢ÎSÃ¢¢ç}¢çy¢Ú¢ï¢¢¢y¢ÎêÃ¢üÎñçãÜUçRUÄ¢¢çÃ¢ç¢¢¢}¢¢ c¢çDy¢}¢¢ïùÄ¢¢Ä¢: JJ60JJ
-------------------------------
JJ Ðí¢}¢ÐíÜUÚ¢´ S¢}¢¢#}¢ì JJ
rð«Lkwt ð, yk¼q»ký, [tËLk, Ãkw»Ãk yLku MkwðýoLke Ërûkýk ykÃke ÃkqsLk fÞwO.34
nu hksLkT ! yk «{kýu ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{w r Lkyu økw Á ðÞo
©ehk{kLktËMðk{eLke ykiæðoËirnf r¢ÞkLkku Mk{økú r¢Þkf÷kÃk þkkuõík rðrÄ
«{kýu ÞÚkkÞkuøÞ Ãkqýo fhe Mkki rþ»Þð]tËLku ykðíke fk÷Lkk [kiË{kLkk rËðMkLke
þkufMk¼k {kxu rLk{tºký ykÃÞwt.35
©e{íkT MkíMktrøkSðLk Lkk{u Ä{oþk{kt «Úk{ «fhý{kt hk{kLktËMðk{eLke
ríkhkuÄkLk÷e÷k yLku ykiæðoËirnf r¢Þk rðrÄLkwt rLkYÃký fÞwO, yu Lkk{u
MkkX{ku yæÞkÞ Ãkqýo ÚkÞku. --60--
-: Rrík ©e MkíMktrøkSðLk «Úk{ «fhý Mk{kó :-

Satsangi Jivan 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Satsangi Jivan 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

MkíMktrøk SðLk «Úk{ «fhý

¼õíkku, Ëþ{e «u{÷ûkýk ¼Âõík, yufktríkf ¼õíkLke heík søkíkÚke

MkËTøkwÁ ©e {wõíkkLktË Mðk{erðhr[ík

{knkíBÞ økútÚk h[ðkLkku nuíkw :- yk MkíMktrøkSðLk økútÚkLkwt {knkíBÞ

ykÃkLkk {w¾uÚke y{u yu økútÚkLke fÚkk Mkkt¼¤ðk RåAeyu Aeyu. fkhýfu yk

yk þk ©enrhLkk [rhºkYÃke y{]íkhMkÚke ¼hÃkqh nkuðkÚke íkuLkwt ©ðý

fÚkk ©ðýLkwt V¤ :- Mkðo Þ¿kku, Mkðo «fkhLkkt ËkLkku íku{s Mkðo

fÚkk ©ðýLkwt MÚk¤ :- MkrhíkkLkk íkx{kt, þku¼kÞ{kLk ©ef]»ý

MkíMktrøkSðLk yuf ¿kkLkËeÃk :- {kxu ©enrhLke fÚkkLkwt ©ðý s

nu {neÃkrík ! eykuyu Ãký ÃkwÁ»kkuÚke ÄLkw»Þ-Ãkrhr{ík [kh nkÚk ËqhLkk

íkku fR søÞkyu fÚkk fhðe ? :- s¤, ð]ûk yLku ÄkLÞ ykrËÚke

fhðku nkuÞ íkku ík]íkeÞk ríkrÚkyu «kht¼ fhðku. 12-13

ykuXªøký {qfðkt. yk heíku ÔÞkMkkMkLkÚke Úkkuzk [k çkkòuXÃkh rçkAkðu÷k fku{¤

yk[{Lk {tºk :-nu ©eËwøkoÃkwh rLkðkMke sLkkuLku ykLktË WÃkòðíkk ! nu

MkwøktÄeíki÷«ËkLk {tºk :- nu ¼økðLkT ! MkwøktÄe{kLk yLkuf «fkhLkk

§ç¼ ¢èyçX è±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼ÓÀî±¢ç±à¢ï¯ ç±²éQU¢ñ

ykuøkýMkkX{ku, MkkX{ku, çkkMkX{ku, ºkuMkX{ku, [kuMkX{ku, ÃkktMkX{ku, AkMkX{ku,

nu hksLkT ! MkíMktrøkSðLk þkLkk ©ðýrðrÄ{kt {U yk rðþu»k rðrÄ

Ãkûk ÃkkhkÞýLkku ðk[Lk ¢{ :- «Úk{ rËðMku yufðeþ, çkeò

«kMkt r økf yLÞ Ãkw h ùhýku L ke Mk{s :- nu ¼qÃkrík ! yk

{kÁrík{tºk Ãkwhùhý :- nu hksuLÿ ! MkíMktrøkSðLkLkk «Úk{

V¤Lku «kó fhu Au. 1

Rrík ©e {wõíkkLktË Mðk{e rðhr[ík ©e{íkT MkíMktrøkSðLk

íku hkòLkwt yk «{kýuLkwt ð[Lk Mkkt¼¤e ©enrhLke f]ÃkkÚke suLku ºkýfk¤Lkwt

yk «{kýu yu ¼õíkLkwt Ãkh{ r«Þ ð[Lk Mkkt¼¤e yu rð« Mk¼k{kt

Mkkt¼¤ðkÚke s ÚkR òÞ Au. 49-50

{w¾uÚke {U yk MkíMktrøkSðLk þkLkwt {knkíBÞ su heíku MÃküÃkýu Mkkt¼éÞwt níkwt

²¢ïù~¢ Ðê¢üÎ²²¢ùùÜUëç¼{¢Úè çy²¢L¼Úçó¢çÚ~¢: J

Mkh¤ økw s hkíke ¼k»kkt í kh.

Ãký Ãkh Au . 11 yu s MkkûkkíkT ¼økðkLk yíÞkhu yk ¼q { t z ÷ WÃkh

¼økðkLk ©enrh ík{khk [hýku{kt nwt ðtËLk fÁt Awt. 15

Mkwðúík{wrLk yLku «íkkÃk®Mkn hkòLkku MktðkË :- nu ¼qÃk ! ík{u

yLktík fkuxe çkúñktzLkk Mðk{e nkuðk Aíkkt MðuåAkÚke {Lkw»ÞþhehLku Äkhý

MkkûkkíkT Ãkh{kí{kLkk [hýf{¤{ktÚke «økxu÷e yLku ¼ðçktÄLkku{ktÚke SðLku {wõík

LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt rËÔÞ ËþoLk :- òøkhýLku ytíku çkúkñ{wnqíko{kt

¼økðkLk ©enrh [k ®MknkMkLk WÃkh rçkhks{kLk ÚkÞk níkk. LkðeLk

økútÚkLke h[Lkk fhku.44-46 nu hksLkT ! ©enrhLkk yk «fkhLkk ykËuþÚke þíkkLktË

fkuR Mk{Þu {wrLksLkkuLkku ykríkÚÞ Mkífkh fhðk ÃkkuíkkLkk ¾uMkLku zkçkk

hksntMk yLku MkkhMk ÃkûkeykuÚke þku¼e hÌkk Au.21

çkuXu÷k {n»kyku ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»kLkk {w¾uÚke Mkkt¼¤u÷k ðuËLkk hnMÞLkwt

yk yk©{{kt MðåA s¤ðk¤e, ËþoLk {kºkÚke Mk{økú ÃkkÃkLkk Mk{qnkuLku

{wrLkykuLke SðLk[Þko:- yk yk©{{kt fux÷kf ðkLk«MÚk {wrLkyku

Ãkw»Ãk, V¤ yLku Ë¤ðk¤kt ÃkkrhòíkLkkt ð]ûkkuÚke ®ðxkÞu÷e yk çkËherðþk÷k Lke[u

økk÷ð, yÂøLkðu~Þ, fkIrzLÞ, þktrzÕÞ, ¼k÷wfe, ïuíkfuíkw, rðÃkw÷, {trf, økkihrþhk,

{nkÞkuøkuïhku íkÚkk f÷kÃkøkúk{ðkMke íkLkwykrË {wrLkykuLke MkkÚku ©eLkh¼økðkLk

nhn{uþkt ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»k yk yðMkhu ÃkkuíkkLkkt ËþoLkLkku Õnkðku ykÃku

{tË{tË nkMÞÚke þku¼íke ËtíkÃktÂõíkÚke yrík MkwtËh sýkíkk {w¾kh®ðËÚke þku¼e

ykðk ¼økðkLk ©eLkkhkÞý{wrLkLku ykðíkk òuR {heåÞkrË {wrLkyku

©eLkkhkÞý ¼økkðLkLkwt {wrLkykuyu fhu÷wt ÃkqsLk:- íÞkh

©e LkkhkÞý ¼økðkLkLkwt {heåÞkrË {wrLkyku ÂMÚkh LkuºkkuÚke æÞkLk fhðk ÷køÞk.18

Sðkí{kykuLke sL{ sL{ktíkhÚke WËT¼ðu÷e ¼úktríkLku nhku Aku. yuÚke yk Ãk]Úðe

{wrLkykuLku rMkØËþk Ãk{kzkuu Aku.16 ykðk ykÃkLkk yLktík fÕÞkýfkhe økwýkuLkk

Mkwðúík{wrLk fnu Au, hksLkT ! íku Mk{Þ ¼økðkLk ©eLkkhkÞýLkk

fhe «kík: MktæÞkðLËLkkrË rðrÄ Mk{kó fÞko ÃkAe çkËherðþk÷kLke Mk{eÃku

ËwðkoMkk{wrLkyu fhu÷ku yLkwøkún:- ËwðkoMkk{wrLk fnu Au, nu Ä{o ! nwt

Vhe fi÷kMk «íÞu [kÕÞk økÞk.33

¾tzLk fhðk ÷køÞk.16

íku yMkwhku çkúñYÃk yuðk ÃkkuíkkLkk ykí{kLkk Mkkûkkífkh{kt ðihkøÞ fhíkkt

MÚkkLk{kt hnuíkkt ¼køÞðíke Ëuðeyu {Lkw»Þ þhehÄkhe MkkûkkíkT Ä{oLku sL{

«Úk{ðkh Wå[khý fÞwO.28 íku{ýuu ðuËkuõík rðrÄÚke yÒk«kþLk ykrË Mk{økú

Ãkh{kí{k ¼økðkLk ©eðkMkwËðu Lke «ríkrËLk Ãkh{ yufktríkfe ¼ÂõíkÃkhkÞý SðLk

«ðõíkkyku{kt ©uc çkk÷þ{ko rð«, Mkf÷ MkËTøkwýkuLkk Mðk{e yLku çkkÕÞkðMÚkkÚke

yLku MkkÞtfk¤u nku{f{o, økkÞºkeLkku sÃk, MðkæÞkÞ{kt ðuËÃkkhkÞý, rÃkík]íkÃkoý,

yk þk ©enrhLkk [rhºkYÃke y{]íkhMkÚke ¼hÃkqh nkuðkÚke íkuLkwt ©ðý

nu {neÃkrík ! eykuyu Ãký ÃkwÁ»kkuÚke ÄLkw»Þ-Ãkrhr{ík [kh nkÚk ËqhLkk

ykuXªøký {qfðkt. yk heíku ÔÞkMkkMkLkÚke Úkkuzk [k çkkòuXÃkh rçkAkðu÷k fku{¤

§ç¼ ¢èyçXè±Ý}¢¢ã¢y}²ï à¢¼¢ÝÎãï}¢¼ôãæ±¢Îï ¼ÓÀî±¢ç±à¢ï¯ ç±²éQU¢ñ

nu hksLkT ! MkíMktrøkSðLk þkLkk ©ðýrðrÄ{kt {U yk rðþu»k rðrÄ

{w¾uÚke {U yk MkíMktrøkSðLk þkLkwt {knkíBÞ su heíku MÃküÃkýu Mkkt¼éÞwt níkwt

²¢ïù~¢ Ðê¢üÎ²²¢ùùÜUëç¼{¢Úè çy²¢L¼Úçó¢çÚ~¢: J

¼økðkLk ©enrh [k ®MknkMkLk WÃkh rçkhks{kLk ÚkÞk níkk. LkðeLk

çkuXu÷k {n»kyku ¼økðkLk LkkhkÞýÉr»kLkk {w¾uÚke Mkkt¼¤u÷k ðuËLkk hnMÞLkwt

s hk{kLktË Mðk{eyu çknwÄk «ríkÃkkËLk fhu÷ Au.23 Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk ðýko©{Lkk

fkuR Ãký ÃkwÁ»kkuyu yü«fkhu eykuLkku íÞkøk hk¾ðku. yk MkLkkíkLk {ÞkoËk

yLÞ Ä{oþkkuLkku yÇÞkMk fÞkuo Au, íku{kt Ãký ßÞkurík»kþkLkku rðþu»kÃkýu

fw¤ÃkhtÃkhkLkk Ä{oLku òýLkkhk Ä{oËuð MkÇÞ Lkk{Lkk yÂøLkLkwt MÚkkÃkLk fheLku

LkkhkÞýÃkhkÞý yu MktLÞkMkeyu ( H Lk{ku LkkhkÞýkÞ) yu yükûkh{tºkLkku