Professional Documents
Culture Documents
BIRZIKLAPENA Zaborra
Ingurunea
Konposta
Ataza honetan,
etxeko zaborra
birziklatzeko dauden
aukerei buruz
arituko gara
(en esta unidad
trataremos sobre las
opciones que hay para
reciclar la basura de
casa).
Horretarako:
a. Birziklapenari
buruzko argibideak
irakurri eta hainbat
ariketa egingo dituzu
(leerás varios textos
sobre el reciclaje y
harás varios
ejercicios).
b. Konpostajeari
buruzko argibideak
irakurri eta gaiari
buruzko iritzia
prestatuko duzu
(leerás varios textos
sobre el compostaje y
prepararás tu opinión
sobre el tema).
AUTOIKASKUNTZA
TUTOREAREN ORRIA
TUTORETZA
Galdetu ikasleari ea arazo berezirik izan duen: iragarkiarekin, lexikoarekin,...
B KONPOSTAJEARI BURUZKO ARGIBIDEAK IRAKURRI ETA GAIARI BURUZKO IRITZIA PRESTATUKO DU.
TUTORETZA
Galdetu ikasleari ea arazo berezirik izan duen: lexikoarekin, konpostatzea zer den ulertu duen,...
BIRZIKLAPENA Birziklapena eta konposta zer diren ikusi eta gaiaz hitz egingo dugu taldeka
Gaia aurkeztu eta birziklatzen ote dugun esango dugu.
Hirunaka jarri eta 15. orriko lehen bi ariketak egingo dugu gaiari buruzko lexikoa
ikasteko: ulertzen ez ditugun hitzak azpimarratu eta fitxak ordenatuko ditugu.
Guztiok bildu eta zalantzak argituko ditugu; lexikoari dagozkionak, fitxen ordena,...
Hirunaka jarri eta galderen laguntzaz (15. or.) gaiaz hitz egingo dugu: gure ohiturak
aipatu eta iritzia emango dugu.
Guztiok bildu eta taldetxoetan hitz egindakoa laburbilduko dugu.
2
IKASLEAREN ORRIA
ATAZA: BIRZIKLAPENA
EGINKIZUNAK ZUZENKETAK
Entzun ”Iragarkia”. Ondoren irakurri A ariketako A ariketa zuzentzeko entzun berriro iragarkia (para
hitzak eta borobildu entzun dituzunak. Azkenik, corregir el ejercicio A, escucha de nuevo el anuncio).
irakurri iragarkia eta bete hutsuneak (4. or.). B ariketa zuzentzeko entzun berriro iragarkia.
Zalantzarik baduzu, ikus 12. orria (para corregir el
Escucha “Iragarkia”. Luego lee las palabras del ejercicio ejercicio B, escucha de nuevo el anuncio. Si tienes
A y redondea las que has escuchado. Finalmente lee
dudas ve la página 12).
el anuncio y rellena los huecos (pág. 4)
5. orrian ordenatu fitxak eta bete hutsuneak. Erantzunak 12. orrian (soluciones en la página 12).
Ordena las fichas de la página 5 y rellena los huecos.
Erantzun “Non bota?” ariketako galderak (6. or.). Erantzunak 12. orriko fitxetan (soluciones en las
fichas de la página 12).
Responde las preguntas de “Non bota?” (pág. 6).
B KONPOSTAJEARI BURUZKO ARGIBIDEAK IRAKURRI ETA GAIARI BURUZKO IRITZIA PRESTATUKO DUZU.
(LEERÁS VARIOS TESTOS SOBRE EL COMPOSTAJE Y PREPARARÁS TU OPINIÓN SOBRE EL TEMA).
EGINKIZUNAK ZUZENKETAK
“Konpostatzea” orrian hiru ariketak egin (7. or). Erantzunak 13. orrian (soluciones en la página 13).
Prestatu gaia mintza saiorako galderen laguntzaz Azaldu ikaskide, mintza lagun edo tutoreari
(11. or.). prestatu duzuna (explica lo que has preparado).
Prepara el tema para el mintza saio con ayuda de las
preguntas (pág. 11).
3
IRAGARKIA
a. Estali b ariketa ez ikusteko. Iragarkia entzun duzu eta ziur hitz batzuk oraindik buruan dituzula. Irakurri hitz
sorta hau eta iragarkian agertu direnak azpimarratu. Ulertzen ez badituzu, begiratu esanahia hiztegian.
Tapa el ejercicio b para no verlo. Has escuchado el anuncio y seguro que todavía recuerdas algunas palabras.
Lee las siguientes palabras y subraya las que han aparecido en el anuncio. Si no las entiendes mira en el diccionario.
EDUKIONTZIA
PLASTIKOZKO
BIZITZA
ONTZIAK ZAINDU
BEIRA BERROGEITA HAMAR
HOGEITA HAMAR
METALEZKO
INGURUMENA
b. Irakurri iragarkia eta sartu falta diren hitzak hutsuneetan. Zuzentzeko, entzun iragarkia berriro.
Lee el anuncio y coloca las palabras que faltan en los huecos. Para corregirlo vuelve a escuchar el anuncio.
PLASTIKOZKO
ZABORTEGIAN
INGURUMENA
BIZITZA BERRIA
4
ZABORRAREN BIRZIKLAPENA
Hemen dituzu zaborra birziklatzeko eman behar diren pausuak desordenaturik. Eskuineko koadrotxoetan idatzi
fitxa bakoitzari dagokion zenbakia. Hitz batzuk ere desagertu dira, beteko dituzu hutsuneak?
Aquí tienes desordenados los pasos que hay que dar para reciclar la basura. Escribe en el cuadro de la derecha el
número de cada ficha. También han desaparecido algunas palabras. ¿Puedes rellenar los huecos?
Pilak edukiontzi
txikietan sartu behar
dituzu.
A. Kartoiak B. Pilak C. Kristalak D. Olioa A. Dendetara B. Euskaltegietara C. Lantegietara
A. Apurtzen B. Birziklatzen C. Biltzen D. Aldatzen A. Papera / Plastikozko B. Latak / Beirazko C. Latak / Kartoizko
5
NON BOTA BEHAR DIRA?
Erantzun galderak (responde las preguntas):
1. ................................................................................................................
..............................................................................................................
.
2. ................................................................................................................
...............................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
pilak .......................................................................................................... papera
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
.......................................................................................................... beira
brikak
..........................................................................................................
..........................................................................................................
..........................................................................................................
plastikozko
poltsak
6
KONPOSTATZEA
a. Irakurri zer den konposta eta nola egiten den. Hiru aditz laguntzaile falta dira, kokatuko dituzu bere lekuan?
(Lee qué es el compostaje y cómo se hace. Faltan tres auxiliares del verbo, ¿los puedes colocar en su sitio?)
ZER DA KONPOSTA?
Konposta etxeko zaborraren deskonposizioa ............................. Oxigenoarekin *hartzitu behar da. Edonork egin
............................. bere etxean. Zaborra solidoa izan behar da. Janarien sobra egosi edo frijituak ez ....................
konpostatzen. Zaborra deskonposatu eta gero *ongarri antzeko zerbait sortzen da, eta ongarri hau lurrarekin
nahasten da. Etxeko zaborra birziklatzeko alternatiba ekologikoa da.
*hartzitu: fermentar
DIRA, DA, DEZAKE *ongarri: abono
ZER BEHAR DUGU KONPOSTA EGITEKO?
b. Idatzi irudien ondoan falta diren lau hitzak. C ariketan dituzu aukerak, ezkerreko zutabean.
(Escribe las cuatro palabras que faltan. Tienes las opciones en el ejercicio c, en la derecha)
.......................
BAHE BAT:
..................................... ...................
0,5-1 CM-KO ZULOEKIN
c. Lotu lanabesak eta beraien funtzioa. Hurrengo ariketa egiteko lagungarri izango zaizu.
(Une los instrumentos con sus funciones. Te será de ayuda para hacer el ejercicio de la próxima página)
7
ZERTARAKO?
Hemen dituzu konposta egiteko erabiltzen diren tresnak. Baina, ZERTARAKO dira? Erantzun galderak.
Aquí tienes los instrumentos que se utilizan para el compostaje. Pero, ¿para qué son? Responde las preguntas.
Zertarako erabiltzen da
Zertarako erabiltzen bahea? Zertarako
dira guraizeak? .................................................... erabiltzen dira kirten
.................................................. .................................................... luzeko pala eta sardea?
.................................................. .................................................... .........................................
.................................................. .................................................... .........................................
.................................................. .................................................... .......................................
.................................................. .................................................... ...................................
.................................................. ....................................................
..................................
................................................. ....................................................
..............................
...........................
8
PRODUKTUAK
Argazki bakoitzaren azpian idatz ezazu bere izena.
Escribe debajo de cada imagen su nombre.
ARRAINA
SUKALDEKO PAPERA
...............................
.............................
GAZTA
ARRAUTZA-ONTZIAK
OGIA
PASTA EGOSIA
...............................
ZIGARROEN IRAGAZKIAK
..............................
FRUTA
BELARRA
HEZURRAK
LASTOA JOGURTA
...............................
ARRAUTZA-OSKOLAK ...............................
ALDIZKARIAK
HOSTOAK ETA LOREAK
KAFE-HONDARRAK
.............................. HARAGIA ...............................
BARAZKIAK
.............................. ............................
10
ETXEKO ZABORRAREKIN, ZER?
Orain zure txanda da. Presta ezazu mintza saiorako izenburuko gaia. Laguntzeko, galdera sorta bat duzu hemen.
Ahora te toca a ti. Prepara el tema del título para presentarlo en el mintza saio. Para ayudarte aquí tienes algunas preguntas.
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
11
ZUZENKETA ORRIA
IRAGARKIA
Transkripzioa: BIRZIKLATU: BIZITZA BERRIA (IKASBIL 298911 ZKIA). Iraupena: 00:00:20
IRAGARKIA A ARIKETAN AGERTZEN DIREN HITZAK AZPIMARRATUAK DITUZU. B ARIKETAN HUTSUNEETAN FALTA DIREN
HITZAK, BERRIZ, LETRA LODIZ JARRI DIZKIZUGU:
ZABORRAREN BIRZIKLAPENA
Etxean zaborra bildu eta sailkatu
1 egin behar duzu:
2 3
Paperak eta kartoiak
edukiontzi urdinean
sartu behar dituzu.
dituzu
Pilak edukiontzi
txikietan sartu behar
dituzu.
KONPOSTATZEA
Zer da konposta? Konposta etxeko zaborraren deskonposizioa DA. Oxigenoarekin
hartzitu behar da. Edonork egin DEZAKE bere etxean. Zaborra solidoa izan behar da.
Janarien sobra egosi edo frijituak ez DIRA konpostatzen. Zaborra deskonposatu eta
gero ongarri antzeko zerbait sortzen da, eta ongarri hau lurrarekin nahasten da. Etxeko
zaborra birziklatzeko alternatiba ekologikoa da.
12
ZUZENKETA ORRIA
PRODUKTUAK
ZERTARAKO?
UREZTONTZIA: MATERIALA UREZTATZEKO.
KIRTEN LUZEKO PALA EDO SARDE BAT: MATERIALA IRAULI ETA HARROTZEKO.
LOREZAINTZAKO GURAIZEAK: HONDARRAK ZATIKATZEKO.
BAHE BAT (ZULOEKIN): KONPOSTA BAHETU ETA KONPOSTONTZIARI ERANSTEN ZAION MATERIAL LODIA BEREIZTEKO.
LOREZAINTZARAKO ESKUZORROAK: MATERIALA ETA LANABESAK SEGURTASUNEZ ERABILTZEKO.
OLANA EDO PLASTIKOA: BEHAR IZANEZ GERO, MATERIALA EGUZKITIK EDO EURITIK BABESTEKO.
13
ZUZENKETA ORRIA
KONPOSTA DAITEKE?
ZER KONPOSTA DAITEKE
SUKALDETIK LORATEGITIK
ZER EZ DA KONPOSTATZEN?
KONTUZ HONAKOEKIN:
Zitrikoen azalekin. Konposta daitezke, baina deskonposatzeko denbora asko behar dute eta metatuz
doaz, beraz, gutxi botatzea gomendatzen da.
Tomateekin. Haziek konpostean iraun dezakete, eta nahi ez den tokietan ereingo dira.
Fruitu lehorren azalekin. Hobe da tximinian edo barbakoan erretzea eta errautsak konpostatzeko
tresnan botatzea.
Fruta-hezurrekin. Deskonposatzeko denbora asko behar dute.
14
MINTZA SAIORAKO ORRIA
“Birziklapena”
1. ORDENATU FITXAK:
3. ERANTZUN GALDERAK:
ZENBAT ONTZI DITUZU ETXEAN ZABORRA BOTATZEKO? NON?
15