You are on page 1of 15

Bi ging PTVP NG CP, PTVP TT CP I v PHNG TRNH BERNOULLI

GV: Nguyn An Khng BM Ton, Khoa CNTT, HUTECH


TP HCM, Thng 11/2011

1 Phng trnh ng cp: a) Dng: b) Cch gii: t Thay

y y' f ( ) x

y u y u.x y ' u xu ' x y =f(u) vo phng trnh u ta s c:


xu' f (u ) u

VD1: Tm nghim ca phng trnh:

y y' e 1 x y u y u.x y ' u xu ' x


y x

Thay y v vo phng trnh u ta c phng trnh:

u xu' e u 1 xu' e 1
u u

du dx u e 1 x

(y l phng trnh tch bin)

du u dx x 1 e
u ln(1 e ) ln x c
u

Thay

y u x

ta c

y ln(1 e y x ) ln x c x

VD2: Tm nghim ca phng trnh

(x 2y)dx xdy 0

dy y 1 2 dx x
t
Thay

(K :x 0)

y u y u.x y' u xu' x

y vo phng trnh ta c u xu' 1 2u


du dx ( K : 1 u 0) 1 u x

ln 1 u ln x c 1 u c.x
Thay

y u x

ta c:

y x(cx 1)

Trng hp

x0

y x

tha mn phng

trnh u nn ta nhn 2 nghim ny.

2 Phng trnh tuyn tnh cp 1


a. Dng: Nu

y ' P( x) y Q( x)

(*)

Q( x) 0

th phng trnh y ' P( x) y

c gi l phng trnh tuyn tnh cp 1 thun nht. Nu

Q( x) 0 th phng trnh
y ' P( x) y Q( x)

c gi l phng trnh tuyn tnh cp 1 khng

thun nht.

b. Cch gii: Nghim tng qut ca phng trnh tuyn tnh cp 1 (*) c dng:

ye

P ( x ) dx

[ Q( x).e

P ( x ) dx

dx c]

VD1: Tm nghim ca phng trnh

y' y cos x sin x cos x


p dng cng thc nghim :
P ( x ) dx

ye

[ Q( x).e

P ( x ) dx

dx c]

ye

cos xdx

[ sin x cos x.e

cos xdx

dx c]

ye

sin x

[ sin x cos x.e dx c]


sin x

ye

sin x

[e (sin x 1) c]
sin x

y (sin x 1) c.e

sin x

VD2: Tm nghim ca phng trnh

y ' tg x. y 1 cos x
p dng cng thc nghim

ye

P ( x ) dx

[ Q( x).e

P ( x ) dx

dx c]

ye

tg xdx

1 .e tg xdxdx c] [ cos x

1 y cos x[ .( cos x)dx c] cos x

y cos x(c x).


3 Phng trnh Bernouli a) Dng

y' P( x) y Q( x). y zy
1

; 0,1

b) Cch gii: t

sau s a phng trnh u v dng phng trnh tuyn tnh cp 1 vi hm cn tm l Sau khi tm c

z (x)
1

z (x) ta li thay z y

vo.

y ' 1 y x VD1: Gii phng trnh 2x 2y y l phng trnh Bernouli vi =-1


t z

y z ' 2 y. y'
2

Nhn 2 v phng trnh u vi 2y ta c:

1 y2 x2 2y.y' x 1 z x 2 (y l PT tuyn tnh cp 1) z ' x 1 1 dx x dx 2 z ( x) e [ x e x dx c]

z ( x) x[ x . 1 dx c] x 2 2 y x( x c) 2
2

VD2: Gii phng trnh

xy' y (2 y ln x 1) 0 y 2 ln x 2 y ' y x x

y l phng trnh Bernouli vi t

=2

x y

y 1 ( K : y 0) y
1

y' z' 2 y
Nhn 2 v phng trnh u vi

12 y

ta c:

1 y ' 1 2 ln x 2 xy x y

z ' 1 z 2 ln x x x
(y l phng trnh tuyn tnh cp 1)

2 ln x dx c] z ( x) x[ 2 x

z ( x) x[ 2 ln x 2 c] x x
1 2 ln x 2 cx y
Trng hp

y0

tha mn phng trnh u

tin ta nhn c nghim ny.

You might also like