Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto.

Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh

Hoang Iuc Iuc
Ngay 8 thang 12 nam 2011
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 1 / 9
Noi dung bai giang
ai giang duoc trinh bay trong 2 tict.
1
I|nh nghia anh xa tuycn tnh
2
Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh
J
Cac tnh chat co ban cua anh xa tuycn tnh
4
Khong gian cac anh xa tuycn tnh L(X, Y)
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 2 / 9
I|nh nghia anh xa tuycn tnh
I|nh nghia
Cho X, Y la hai khong gian vccto trcn truong K. Anh xa f : X Y duoc goi
la anh xa tuyen tnh ncu
i) x
1
, x
2
X : f(x
1
+ x
2
) = f(x
1
) + f(x
2
)
ii) x X, K : f(x) = f(x)
V du 1: Anh xa f : R
2
R
(x, y) x 2y
la mot anh xa tuycn tnh. 1hat vay, ta kicm tra hai dicu kicn
i) (x
1
, y
1
), (x
2
, y
2
) X = R
2
ta co
f[(x
1
, y
1
) + (x
2
, y
2
)] = f(x
1
+ x
2
, y
1
+ y
2
) = x
1
+ x
2
2(y
1
+ y
2
)
= (x
1
2y
1
) + (x
2
2y
2
) = f(x
1
, y
1
) + f(x
2
, y
2
) (thoa)
ii) (x, y) R
2
, K = R ta co
f((x, y)) = f(x, y) = x 2y = (x 2y) = f(x, y) (thoa)
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 J / 9
V du 2:
a) Anh xa
g : K K
n
x (x, 0, . . . , 0)
la mot anh xa tuycn tnh.
1a goi g la phep nhung tu K vao K
n
b) \oi i = 1, 2, . . . , n. Anh xa
h
i
: K
n
K
(x
1
, x
2
, . . . , x
n
) x
i
la mot anh xa tuycn tnh.
1a goi h
i
la phep chieu lcn thanh phan thu i cua K
n
Kicm tra v du 2 tuong tu nhu v du 1. Xcm nhu bai tap.
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 4 / 9
Nhan xet:
a) Coi 0
X
, 0
Y
la cac vccto khong trong X va Y.
\i f(x) + 0
Y
= f(x) = f(x + 0
X
) = f(x) + f(0
X
) ncn f(0
X
) = 0
Y
b) Coi x, f(x) la cac vccto doi cua x va f(x).
\i 0
Y
= f(0
X
) = f(x + (x)) = f(x) + f(x)
ncn f(x) la vccto doi cua f(x). Io do f(x) = f(x)
c) Cac dicu kicn i) va ii) cua d|nh nghia axtt co thc thay bang dicu kicn
K, x
1
, x
2
X : f(x
1
+ x
2
) = f(x
1
) + f(x
2
)
\i tu i) va ii) ta co: f(x
1
+ x
2
) = f(x
1
) + f(x
2
) = f(x
1
) + f(x
2
)
Nguoc lai, cho = 1 K ta co
f(x
1
+ x
2
) = f(1.x
1
+ x
2
) = 1.f(x
1
) + f(x
2
) = f(x
1
) + f(x
2
) (thoa i)
va cho x
2
= 0
X
ta co
f(x) = f(x + 0
X
) = f(x) + f(0
X
) = f(x) (thoa ii)
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 b / 9
I|nh nghia nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh
I|nh nghia
Cho anh xa tuycn tnh f : X Y
Nhan cua axtt f, k hicu
Ker(f) := f
1
(0
Y
) = {x X|f(x) = 0
Y
} X
Anh cua axtt f, k hicu
Im(f) := f(X) = {y Y| x X, y = f(x)} Y
V du 3: 1im nhan va anh cua axtt f : R
2
R, f(x, y) = x 2y
Ker(f) = {(x, y) X = R
2
|f(x, y) = 0
Y
} = {(x, y) R
2
|x 2y = 0}
= {(x, y) R
2
|x = 2y} = {(2y, y) R
2
|y R}
Im(f) = f(R
2
) = R.
1hat vay, hicn nhicn (x, y) R
2
, f(x, y) = x 2y R f(R
2
) R.
Nguoc lai, z R, ta chon (x, y) = (z, 0) R
2
, z = f(z, 0) f(R
2
)
R f(R
2
)
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 b / 9
Cac tnh chat cua anh xa tuycn tnh
Ncnh dc
Gia s f : X Y la mot anh xa tuyen tnh. Khi o
i) Neu E la khong gian con cua X th f(E) la khong gian con cua Y
ii) Neu F la khong gian con cua Y th f
1
(F) la khong gian con cua X
Do o Im(f) = f(X) la khong gian con cua Y va Ker(f) = f
1
(0
Y
) la
khong gian con cua X
Chng minh. (y tuong)
i) Ic chung minh f(E) la khong gian con cua Y, ta chung minh
y
1
, y
2
f(E) : y
1
+ y
2
f(E) va K, y f(E) : y f(E)
ii) Ic chung minh f
1
(F) la khong gian con cua X, ta chung minh
x
1
, x
2
f
1
(F) : x
1
+ x
2
f
1
(F) va K, x f
1
(F) : x f
1
(F)
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 7 / 9
Khong gian cac anh xa tuycn tnh L(X, Y)
Iat L(X, Y) la tap hop tat ca cac anh xa tuycn tnh tu X vao Y:
L(X, Y) = {f : X Y | l la anh xa tuycn tnh}
1rcn L(X, Y) ta d|nh nghia cac phcp toan sau:
+ phcp cong hai anh xa: (f + g)(x) = f(x) + g(x), x X
+ phcp nhan vo huong: (f)(x) = f(x), K, x X
1a co thc dc dang kicm chung mcnh dc sau
Ncnh dc
i) L(X, Y) la khong gian vect tren K vi phep cong va phep nhan vo
hng neu tren.
ii) Neu f L(X, Y) va g L(Y, Z) th g f L(X, Z)
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 8 / 9
I|nh nghia
Anh xa tuycn tnh f L(X, Y) duoc goi la n cau (toan cau, ang cau)
ncu f tuong ung la mot don anh (toan anh, song anh).
Khi f la mot dang cau thi ta noi hai khong gian X va Y dang cau voi nhau,
k hicu X Y
V du 4:
+ Anh xa f(x, y) = x 2y va h
i
(x
1
, . . . , x
n
) = x
i
o vd1 va vd2 la toan cau.
+ Anh xa g(x) = (x, 0, . . . , 0) o vd2 la don cau.
+ Anh xa f : R
2
R
2
, f(x, y) = (x, x 2y) la dang cau.
Kicm tra v du 4 xcm nhu bai tap.
Hoang Iuc Iuc () Anh xa tuycn tnh giua hai khong gian vccto. Nhan va anh cua mot anh xa tuycn tnh Ngay 8 thang 12 nam 2011 9 / 9