Volume 3, Issue 36

Shtator 05 , 2011

Our Words Weekly Issue

N E W L I F E J E T A E R E

SPECI AL POI NT S OF I NTERE ST : The day that mother Teresa was born. No Sided articles and no restriction for our members, our guest and our friends. Latest needs for our community and the latest resolutions Our Free Voice through our words.

LETRSIA E LUTJES, SHENJTRIMI (GONXHE BOJAXHIU NNA TEREZE 1910-1997) nga Prend Buzhala (fq. 10)
LETRSIA E LUTJES, SHENJTRIMI shenjtorsh. Dhe tash e tutje, ksaj plejade t prndritjes bvotrore, do ti shtohet edhe nj emr botkumbues, ai i Nns Tereze, m 19 (GONXHE BOJAXHIU NNA TEREZE tetor 2003. Dhe tash e tutje Lutjen Ton do ta 1910-1997) Arti i dashuris tereziane shqiptojm nn emrin e Nns Tereze. Ajo lutej prvujtrisht. Ne prkulemi prpara (Refleksione me rastin e PRVJETORIT t sht rast i rrall n historin e ksaj prvujtrie. Si te Shn Hieronimi e deri lindjes s Nns Tereze, duke e interpretuar krshiterimit q t shpallet E LUMNUEtek Barleti, si te Formula e Pagzimit t Pal librin e saj POEZI DHE URAT, q i SHME vetm Engjllit e deri tek prkthyesi modern i zgjodhi dr. don Lush Gjergji dhe i botoi Bibls, imzot Simon Filipaj, ashtu edhe Fjala Fondacioni Kulturor i Kosovs, Prishtin e Lutjes dhe Urata e Nns Tereze do t hyjn 2000) n trashgimin ton shpirtrore e historikoletrare si vlera t amshueshme t Letrsis s Nna Tereze do t shpallet e LUMNUELutjes, t Letrsis s Prshpirtshme, si SHME m 19 tetor 2003, pr ti hapur rrug histori shpirti dhe histori e etosit nacional. Te shenjtrimit. Ajo sht fituesja e par shqipLetrsia e saj e Lutjes vihen n grshet unitare e mimit Nobel pr paqe. N krishterversalizmi i saj pr paqe e afrim midis izm ekziston Kulti i Shenjtit: kur nj jet e Agnes Gonxhe Bojaxhiu njerzve; aty, te kjo frym universale, rektotr njerzore i kushtohet fes dhe Hyjit. N jn gjamt e fryms shqiptare pr drejtsi e leksikun e krishterimit, n liturgjin e liri, ajo frym e ajo rrnj fisnikrie shqiptare mbas kaq pak vitesh, si sht emri i krishter, ekziston koncepti pr personin e npr ravt e historis s prgjakshme t shenjt, q ngrthen forc t jashtzakonshme Nns Tereze dhe menjher t nis martrizimeve t pafund shqiptare. Tashma "procedura" pr t'u shpallur shenjtore.... hyjnore e shpirtrore: q bn mrekullira emri i shpirtit shqiptar, me emrin e saj shtriKa, n historin e krishterimit iliroshruese a mrekulli bamirsie n dobi t het kudo npr hapsirat planetare, po me at shqiptar, dhjetra e dhjetra emra q jan Njeriut e t Njerzimit. Ndrkaq, n martishpallur shenjtor, si jan t shenjtruarit drit qiellore, po me at vul t historis son. rologjin e krishter, shenjtori sht ai q ka Ajo do t na prcjell si emr roje e e t martirizuarit e EPOKS ILRE: si nj vdekje heroike pr hir t besimit n Jeprshpirtrie npr shtegtimet, npr Shn Eluteri- pap, Shn Flori, Shn zusin e n doktrinn e tij religjioze; prej Lauri, Shn Prokuli, Shn Maksimi, Shn haprimet tona, npr shtigjet e errta t fatit kndej vjen edhe fjala martir. N t vrtet, e np theqafjet e historis, npr caqet e krishterimi e legjitimoi martirizimin si veprim Asti, apo si jan poeti, kompozitori e dhe si sakrific njerzore kundr padrejtsis muzikologu i njohur Shn Niket Dardani, pafund e t pakundskaj t Hyjit. Shn Kostandini, Shn Justiniani etj); apo, skllavopronare, politike a kundr forcave Imazhi i martirizimeve n pamjet e histories m n fund, si sht prkthyesi i Bibls, shtypse. Shenjtor jan ata persna q kan shenja t dashuris hyjnore ndaj t afrmit e Shn Heronimi, pr t vazhduar, ndr shekuj, me emra t njohur e t pa njohur q punojn me prkushtim hyjnor ndaj bashksis njerzore.

I N S I D E T H I S I S S U E :

Nene Tereza Zanafilla e Krenarise Cafo Boga, Sevime Nebija, Marieta Zace, Vasil Tabaku, Ilir Magjistari, Gresa Pirana, Ferit Ramadani Laureta Roshi, Mentor Quku, Silvana Berki, Robert Papa, Xheladin Zeneli, Cun Paluca

Faqe 1-10 Faqe 1-14

Faqe 2-3, 4-5

Faqe 5-7 9, 12

ZANAFILLA E KRENARIS KOMBTARE Nga Anastas S. Shuke (fq.14)

Pse duhet ta njohim?! Prgjigje ndaj Krizs s Identitetit Sumeriant, - Djepi i Vrtet i Kulturs Botrore, - Gjuha e tyre, Shqipja N Fillim - Sumerian, pastaj Pelazg/Pelarg, m pas Ilir e Arbr, e sot SHQIPTAR N librat e shkolls 8-vjeare apo t mesme kemi msuar se Laibnici, matematikani e filozofi gjerman i shekullit 17, ishte njkohsisht edhe albanolog i madh. Ndokush pyeste se lidhje ka albanologjia me matematikn por nuk gjente prgjigje n ato libra. Asnj her nuk sht prmendur thnia e tij se: Nse doni t zbuloni historin para Krishtit dhe shkencat e asaj kohe duhet t studjoni gjuhn shqipe. Dhe i madhi profesor Eqrem abej thot: HISTORIA E GJUHS SHT HISTORIA E POPULLIT Q E FLET. Sa pak histori e kombit dhe sa e cunguar i sht servirur ajo brezit ton...!!! Krenaria kombtare, identiteti kombtar, apo patriotizmi krkon nj mbshtetje t fuqishme e

Ali Asllani, Vullnet Faqe Mato, Vasil Tabaku, 6-7 Zhorzh Send, Anastas 7,-9, Shuke, Prend Buzhala 10-14

Adresa Anetaresimi

Faqe 14

P a g e

O u r

W o r d s

Si ndodhi asimilimi I ilirve t romakzuar, prgjat Adriatikut e Malit t Zi nga Cafo Boga (fq. 11)
karshi serbve, ai n fakt ndihmoi n krijimin e mbretris s par serbe, duke bashkuar serbt ortodoks dhe shqiptart e asimiluar kundr hungarezve, t cilt n 1153 kishin tashm nn kontroll hapsirat e Kroacis dhe Dalmacis. Megjithse, n krahasim me vllezrit e tij, Stefan Nemanja mori siprfaqen m t vogl t toks, rreth Toplics n Serbin jugore, ai u b shum popullor dhe doli fitimtar nga konkurrenca ndrfamiljare. Ai rivendosi kontrollin mbi territoret fqinje, duke prfshir edhe Zetn (Doclea) dhe i bashkoi ato n at q do t bhej m von Mbretria Serbe. Quo vadis shqiptart e Malit t Zi (3) Nga viti 1162, perandori biznantin Manuel kishte arritur t vinte nn zotrimin e tij Dukljn, Raskn dhe Bosnjen si dhe ua kishte ndar kt territor pr ta qeverisur katr vllezrve: Tihomir, Stracimir, Miroslav dhe Stefan Nemanja. Ndonse Manuel nuk nisej nga ndonj dashamirsi Ndikimi sllav mbi fiset shqiptare Sipas biografis t shkruar nga djali i tij, Nemanja u lind n 1122 n Zeta dhe u pagzua si katolik, por ai do t ripagzohej m von nga nj prift ortodoks lindor. Me ndihmn e ushtris bizantine, Nemanja pushtoi Kosovn, Maqedonin Veriore dhe Luginn Morava. Ai vazhdoi duke dbuar Mbretin Radoslav nga Zeta dhe duke aneksuar Trbinjn, Zahumlen dhe Neretvn, t cilat ia la n dor djalit t tij Vukanit. Pr 200 vitet q vijuan, Zeta ekzistoi kryesisht si pjes e mbretris t krijuar nga Dinastia Nemanji ndonse autonome dhe nganjher praktikisht e pavarur. Udhheqsi m i shquar i Dinastis Nemanji ishte Dushan Nemanji, i cili zgjeroi zotrimet duke prfshir tokat e Maqedonis s sotme dhe pjes t mdha t Shqipris dhe Greqis. E deklaroi veten car t Perandoris s Serbve, Romakve, Bullgarve dhe Shqiptarve nj titull i ekzagjeruar duke pasur parasysh pushtetin e tij t vrtet. Shumica e Greqis mbetej nn kontrollin bizantin dhe Shqipria jugore ishte nn Mbretin e Napolit Sharl DAnzhu nga 1269 n 1368. Kontrolli i Nemanjiit mbi veriun e Shqipris ishte disi siprfaqsor krahasuar me pushtetin q ushtronin familjet e fuqishme si Muzakt, Topiajt dhe Balshajt. Car Dushani vdiq n 1355, prpara se t realizoheshin planet e tij pr t pushtuar far kishte mbetur nga Perandoria Biznatine dhe pr ta shpallur veten perandor.Gjat ksaj periudhe ndikimi t tepruar sllav, shum fise shqiptare prvetsuan gjuhn dhe fen serbe por ruajtn traditat dhe mnyrat e tyre t jetess. Pr shembull fiset e Brdas konsideroheshin si nj njsi m vete nga Mali i Zi i Cetnjs, deri von n shekullin e 19. Pr t kuptuar se pse ndodhte kjo, duhet t shkojm pas n vitin 395 kur Diokletiani e ndau n dysh Perandorin Romake, gj q solli ndarjen n dysh edhe t tokave ilire, t cilat mbetn prgjat kufirit mes dy forcave t fuqishme: Perandoris Ortodokse Bizantine n lindje dhe Perandoria Romake Katolike n perndim. Krishtrimi mbrriti n tokat ilire gjat shekullit t par t ers son, kur edhe Shn Pali shkroi se kishte predikuar n provincn romake t Iliris (Illyricum). Pas ndarjes s perandoris, tokat shqiptare q mbetn nn pushtetin perndimor romak

Koha per te Shperndare parlamentin dhe dergimi ne burgun e Hages!!!!

Poezi nga Sevime Kumanova Nebija

Nga veprat e atdhedashurise edhe toka e pergjakosur ndjene zemren tend te pashembur Ushtaret krenohen me ty Krenohen me trashegimtaret qe ia le ketij memedheu. Si udheprijes per qellimin e shqipes se Karadakut kjo toke meriton burra me besnikerine e gjakut Per Shqiperine Etnike shume te rinje u vrane aty rane,flijuan jeten tek malet e Tanushes per amanetin Lirine e atdheut amanetin e gjysherve tane . Ne livadhet,ne zonen e Karadakut edhe fisi yte ra deshmore femi,djeme e bije,nena e baballare ketu rane eshtrat e fisit tend nga varri masiv qe Sllavet ia bene. Prej shume te plagosurve njeri ishe ti qe ke mbijetuar por ende sot nuk e ke shpirtin e qetesuar. Gjakun e deshmoreve cdo nete na kujtone Gjakun e vellezerve te rene per liri Ti ende po endesh ne kohen e Komunizmit ende po shpalos kujtimet e dhembjes Sikur i bere njeqinde ore udhetim pak ishin per ty shpirti yte cdo caste po takohet me miqet e luftes Po rrefen sikur ushtaret po kendojne kenge dasmash, Vinin krushqit, pushkat krisnin, e ti gjyshi im po prisje nusen e Karadakut. Por fatkeqesisht, shume heret shpirti i saje u largua e tani gjindet ne porten e re te fatit Ende nuk dha doreheqje prej atij realiteti, kuptohet eshte mallengjim dhe kujtese e thelle kur kujton vrasjen mizore te nuseve te Karadakut. Eshte mallengjim kur kujton fustanin e nuserise te zhytur perplot ne gjake per kete Zoti i madhe ata ekstremiset do i denoje e neve duhet te lutemi dhe sa eshte e thene te jetojme

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 6

P a g e

Kreshnik Spahiun and the people on the move!!!

INTERVISTE:-AZEM HAJDARI KA MBETUR ENDE STUDENT I DHJETORIT (fq.4 )

Dervishit te Luzhes.Ne dhome Azemi na prezanton edhe me nje plake me citjane qe fliste puro labce.Kishte nje hall dhe sic tha edhe vete,vetem Azemi mund t ia zgjidhte.Ai mbasi e siguroi nenen se do ta ndihmonte per hallin qe kishte,nuk la te largohej dhe e mbajti te flinte aty ate nate.Ndersa pergatitej darka,une shfrytezova rastin per ti shkeputur disa intimitete njerezore e politike nga ato te Azemit pa kostum dhe kravate....... Pellumb Tare:-Edhe pse jeni kthyer tashme ne nje simbol te levizjes se Dhjetorit 90 ,njerezit shume pak dine per jeten tuaj.pra.... Azem Hajdari:-Ashtu eshte vertet,Pellumb,por nuk me eshte dhene rasti ndonjehere te flas per jeten time personale ,megjithese nuk kam ndonje gje te vecante.Jemi rritur me veshtiresi shume te medha.Nena ,te cilen un e kam dashur shume,ashtu sic duhen nenat,iku nga kjo jete me merakun ne shpirt dhe ne zemer per te ardhmen tone.Ishim shtate femije.Kam kater vellezer dhe dy motra dhe un jam femija me i vogel.Kam mbaruar nje shkolle profesionale ne Tirane dhe me qe krijova familje shume shpejt,kam qene i detyruar te punoja .duke mos lene menjane edhe shkollimin tim.Pasi mbarova shkollen e mesme ,me doli e drejta e studimit per filozofi ne Universitet.Me vone kam mbaruar edhe fakultetin e Drejtesise.Kam dy femije ,nje djale 12 vjec dhe nje vajze 7 vjece.E ctju them me shume.Jeta ime eshte porte e hapur per kedo....... oksidentale,kuptova se kisha fuqi jo vetem ti mbroj keto ide,por edhe ti vija ato ne jete.Keto ide u perputhen plotesisht me mendimet e shokeve te mi studente dhe pedagoge,u pasqyruan ne programin e PD es ,program te cilit une e shoket e mi i qendrojme besnik. Pellumb Tare:-Eshte krjuar nje opinion sikur Azem Hajdari eshte rebel i perhershem..... -E thashe edhe me lart.Mua ne politike nuk me solli kush,por levizja e Dhjetorit dhe lufta ime antikomuniste ne te cilen kam qen dhe jam konsekuent. Pellumb Tare:-E kisha fjalen me konkretisht per hyrjen tuaj ne greven e ish-te perndjekurve...?

Homazh Tribunit te Demokracise ......interviste e vitit 95 by Pellumb Tare Jo rastesisht Azem Hajdari banon prane qytetit "Studenti".Jo rastesisht ne sutdion e tij gjejm nje grup studentesh te dhjetorit 90,qe ate mbremje kishin ardhur per te festuar hyrjen e Shqiperise ne Keshillin e Evropes dhe pranimin e PD-ne, ne UECD.Azemi ka mbetur ende student i dhjetorit te 90-es.Si ne dhomen e studentit ,edhe tani ne studion e tij ka shume libra.Ne mur bie ne sy nje kalendar me portretin e Shote Galices dhe bri tij fotografia plot drite e

-Greva e urise e ish "Mandelave "te Shqiperise ishte nje nga momentet me te veshtira te jetes politike Shqipetare ne vitin e kaluar.Kjo greve nuk mund te kalonte pa prekur zemren ,mendjen dhe -Eshte e vertet se kam patur shpirtin tim ndaj ju gjenda prane ,jo kritika nga te tjeret,qofte kur vetem politikisht ,por edhe fizikisht.Nuk mora persiper drejtimin e game kane shqetesuar asnjehere zetes "Koha Jone"ne mbrojtje te thashethemet e dites,sepse ato sjane shtypit te lire,qofte kur u futa ne vecse cimcakiza qe shiten ne qoshe te greven e ish te perndjekurve rruges,sidomos kur serviren nga gazeta politike,ose kur mbrojta pavare- Z.P.Njerezit kane qene deshmitare qe ato sine e gjykatave.Dua tju them se sjane provuar kurre.Qenien per krah te un gjithnje udhehiqem nga ish -te perndjekurve nuk e quaj sakrikoncepti i lirise dhe i se drejtes.E fice,por obligim moral dhe politik ndaj Pellumb Tare:-Dhe erdhi dhjetori di qe ka edhe nga ata qe thone se sakrificave te tyre te cilat na dhane force kur u futet ne politike.... "Azemit nuk i pelqen rreshti"do per te shembur diktaturen.Mua me vjen tu thosha se mungesa e diverkeq qe njerez qe sot kane poste u - Ai ishte revolucion.Politika erdhi sitetit te mendimit ne raport me prononcuan kunder tyre,duke vene edhe me pas.Une hyra ne Levizjen veten ,mikun ,shoqerine,s eshte dore mbi ta.Kjo kolone e rendesishme Demokratike i ndergjegjshem se gje tjeter vecse mungese e vertebrale e demokracise nuk duhej te ne jeten tone kishte shume gjera lirie.Pa kete liri individuale largohej nga PD-ja ,nga logjika e zhvilqe duheshin ndryshuar.Diktatura demokracia vdes. limit demokratik.Shpresoj se ata qe u ishte bere e padurueshme dhe sollen ne ate menyre ,sot jan penduar. popullit i kishte vajtur thika ne Pellumb Tare:-Eshte thene se kocke.Nuk mund te jetohej me Azemi ben lojen e dikujt Pellumb Tare:-Azem po flitet shume per ashtu.Duke arritur te pervetesoj tjeter..... hapjen e dosjeve.Pse nuk hapen?Nga se idete me progresive dhe thellesisht kan frike?Cfare do te ndodh pastaj?

SHTREMBRIME T HISTORIS S EPIRIT NGA AKADEMIA E ATHINS nga Profesor Kristo Frashri
hershme t ilirishtes, kurse n Epir, thekson ai, gjuha e tyre ishte ndoshta greqishtja (pra nj etnikon me dy gjuh!). Megjithat, m posht Hammondi e thot prerazi se krert kurgan ishin greqishtfols. Si dshmi ai sjell varrezat tumulare q jan zbuluar n Helladikun e Mesm (1900-1600 vjet p.e.s.), n disa vise t Greqis s sotme qendrore dhe n disa pika t ndryshme t Peloponezit. Por, si e pohon edhe vet historiani britanik, varrezat tumulare u prkasin krerve kurgan dhe jo shtresave t gjera t popullsis. Ai shkruan: Ishin krert kurgan t Shqipris dhe Leukasit, t cilt solln varrimin tumular n Greqin jugore dhe themeluan aty shum prej qendrave mikene, t cilat si msojm nga deshifrimi i Shkrimit Linear B prdorn greqishten si gjuha e klass sunduese. (It was the Kurgan leaders of Albania and Leukas who brought tumulus-burial to southern Greece and founded many of the Mycenaeau centrues which, as we know from the decipherment of the Linear B. Script, used Greek as the language of the rulin class). (Epirus, f. 36). Sipas tij, dshmi se popullata greqishtfolse shfaqen n Epir 2100 vjet p.e.s. jan spatat pr luft prej guri me vrim, t cilat jan zbuluar edhe n stacionin e Maliqit pran Kors. Pra, nga nj spat me vrim zbuluar n Maliq del, sipas tij, se n pellgun e Kors n fund t mijvjearit III p.e.s. popullatat ishin greqishtfolse (!). Ne gjithashtu, e kemi t vshtir ta besojm bindjen q ka Hammondi se trsia e objekteve miniane, t cilat shfaqen n Epir n fund t Helladikut t hershm, jan prodhuar nga fiset e para greqishtfolse, t cilat u vendosn n Epir, gjithnj sipas tij, si e tregojn dshmit arkeologjike, paqsisht. M tej N. Hammond thot pa na sjell asnj argument binds se krert e varrezave tumulare e prhapn helenizmin nga Maqedonia n Epirin e Jugut, pastaj nga Epiri i Jugut n Epirin e Veriut, ku dihet se mbisundojn strkat malore. Ai nxjerr konkluzionin krejtsisht hipotetik se qysh n Helladikun e Mesm gjuha greqishte u shtri n nj trev, n Epir, prej s cils ajo nuk do t nxirrej m kurr (Many of them may have joined in the southwards movement which was to establish what we call Mycenaean civilization and to introduce the Greek language into an area from hich it was never to be ousted). (Epirus, f. 36). Nuk kuptohet se si popullatat kurgane qenkan prhapur nga jugu n veri, kur dihet se tipari kryesor i shtegtimeve t popullsive gjat Parahistoris, Protohistoris dhe Antikitetit ka qen t paktn prsa i prket Gadishullit Ballkanik nga veriu drejt jugut, pra drejt Egjeut. Kjo pr arsye se Egjeu ka shrbyer si pol magnetik pr hir t ujrave t tij t ngrohta, por ca m tepr pr eprsin e tij kulturore. Q ktu fillon, mendon Hammondi, historia e pandrprer 4000-vjeare e helenizmit n provincn e Epirit. Sikurse shihet, ky sht nj supozim i cili ka n themelin e vet jo argumentin shkencor, por nj prapavij.

e folmja e popullatave t varrezave tumulare apo t kulturs kurgane, pra e folmja e popullatave protoindoevropiane q mbuluan Epirin n fund t mijvjearit III p.e.s. ose n fillim t mijvjearit II p.e.s. mund t ishte sa ilirishtja, aq edhe greqishtja. Nuk ka dyshim, shton ai, se n veriun e largt krert kurgan flisnin nj form t

P a g e

O u r

W o r d s

YLLI I SPORTIT SHQIPTARE KUSHTRIM ZACE QE ASNJEHRE NUK DO TE SHUHET .

tris Vienerberger .Ja shkruan Z.Bellova pr kt ndeshje : Qartsi taktike , basketboll I shpejt , ndoshta I rrufeshm . Austriaket krkojn me do kusht ta ulin tempin e shpejt t Partizanit . E mbajn topin , lvizin ngadal n fush dhe hera hers ja arrijn qllimit . Pjesa e dyte ka barazime t njpasnjshme : Fagu shnon .S bashku me t edhe Zae pastaj dhe Mushi dhe Papavangjeli Koshin e fundit e ka shnuar Fagu dhe rezultati kalon pr ekipin e Partizanit ka shkakton ovacione pa fund nga sportdashsit .Fitore t tjera arshivon gjat ktij viti Partizani m ekipin e Algjeris 104-49. Ne vitin 1974 Partizaniduke qndruar shum m lart se Sparta Bentranzh . Sistemi q kaluam prgjithsisht varfiton 2 her kundr saj kalon n turin e fronte shpirtrat e njerzve, aq sa, nj pjes dyt . e tyre gzohej kur dikujt I ndodhte fatViti 1975 ekipi I partzanit shkruan episode keqsi apo dnohej, apo merreshin shum t bukura n takimin me skuadrn shum me jetn privat t do individi , t fort franceze Aspo t Turit n pavarsisht se flitej gjithmon nn z . kupn e kupave t Evrops n prbrje t Kushtrimi pavarsisht ktyre peripecive s cils kishte 4 lojtar t kombtares t jets vazhdonte t prparonte n lojn franceze si dhe lojtar t huaj shume e bukur t basketbollit , pavarsisht se shtatlart 206 .m dhe 208 . E veanta e prballeshin edhe me t tilla qndrime t ktyre ndeshjeve ishte se kur mbrojtja cilat ishin pjes e jets dhe vshtirsive q fokusohej tek lojtari m I mir Fagu krijoheshin ndonjher edhe pa qn athere Zaja dhe Mushi dhe Papapvangnevoja . jeli dhe Kuqo sidomos n tabel e ruajn Aktivitetet ndrkombtare madje e thellojn rezultatin dhe arijn n Basketbolli ishte nj sport n rritje dhe po fund t fitojn me rezultatin 83-80 . shnonte arritje t reja . pjesmarrja n Basketbolli shqiptar n kt periudh kupat e Europs ishin nj konkurrim I njihej edhe n Europ si nj sport I cilsis bukur dhe dinjitoz I basketbollistve ku s lart . bnte pjes edhe Zaja . Viti 1978 Partizani prsri bn nj Viti 1973 Partizani do t kalonte nj prov fitore t bujshme me ekipin kampion t tjetr , madje prball nj kundrshtari m ekosllovakis Zbrojovka zetor e t fort 72-71 kundr kampiones s AusBrnos e cila ishte n nj ndr m t fortat n bot .Fitorja 100-79 ishte product I lojs s mrekullueshme e Mushit e Zaes, por tashm edhe e nj plejade tjetr t rinjsh si aci e Prifti e nj kombinimi perfekt me Kuqon e Shanon , nj fitore tashm edhe pa lojtarin e madh Fagu,fitore q tregoi progresine qart t basketbollit shqiptar . N kt vit Partizani zuri vendin e tret n grup pasi mundi edhe skuadrn e Honved t Hungaris apo fitoren tjetr me ekipin Itihad t Siris me rezultatin 105-93 . Pikrisht duke qn kta basketbollist protoganist , Partizani u ngjit kshtu nj shkall m lart n grupin e tij, n edicionin e vitit 1979, pr kupat e kampioneve t Europs , dhe shorti e vuri prball Partizanit I Beogradit n kohn kur basketbolli jugosllav ishte n majat e tij dhe Partizani humbi me nj rezultat shum t ngusht 98-101. Kush jan tofet apo arritjet m t spikatura t Zaces .. Nga viti 1970-1981 vit kur la basketbollin ka fituar 10 her titullin ekipi kampion I Shqiprise dhe 8 her fitues I Kups s Republiks , fitues I 2 spartakiadave Kombtare .Nga media europiane sht cilsuar n disa ndeshje si nj ndr lojtaret m t mir n ndeshjet e realizuara .Pallati I sportit Partizani e ruan ne celuloidin e kujtess me britmat e mijra sportdashesve Zae Zae Megjithse I kishte plotsuar t gjitha kriteret pr titullin m t lart sportive Mjeshtr I Merituar I Sportitdhe lojtart bashkekohs e

kishin marr vite prpara ai e fitoi kt t drejt vetm pas ndryshimit t sistemit n vitin 1994 Cfar bri Kushtrimi pas lmies s sportit .? Kushtrimi pas lenies s sportit n vitin 1981 punon pr disa vjet si msues I edukimit fizik deri n vitin 1985 ne klasat sportive t basketbollit ku prcjell prvojn e tij m t mir dhe duke prgatitur talente te reja . Mbas viti 1985 ai vendos t strvis ekipin e Studentit , pas propozimit q ju b nga ky klub ku punoi me shum prkushtim e passion . (vazhdon javen e ardhshme)

INTERVISTE:-AZEM HAJDARI KA MBETUR ENDE STUDENT I DHJETORIT (nga fq.3 )

demokracise te denonim edhe krimin.Dhe fakti qe ne akoma nuk e kemi denuar ket krim na ka kushtuar shume.Se njerezit na thone:"Zoterinje ,na hiqni kriminelet nga rruga!E dime se ato qe humbem per 50 vjet nuk mund ti fitojm dot,por bashkejetesa me krimin eshte e padurueshme"Mungesa e perkushtimit per ta luftuar ate per mendimin tim ka nje ndikim shume te madh negativ tek njerezit:Vret besimin.Sot Drejtesia jone eshte ne gjendje te vendose pergjegjesine per cdo njeri qe ka kryer krime .Kuadrin ligjor e kemi te plote Pellumb Tare:-Le te kalojme nga intimitetet politike tek ato njerezore.Cilat jane hobet e tua ne jete? -Nje nga hobet e mia eshte rreshqitja me ski,te cilen e kam kohe qe nuk po e ushtroj.Me pelqen shume muzika dhe letersia.Kohet e fundit lexoj shume literature politike dhe filozofike.Nje hob tjeter imi jane shetitjet me miqte shoket mbremjeve ne bulevard,duke pire ndonje kafe. Pellumb Tare:-Ju shoh shpesh me avokat Spartak Ngjelen ,hyn tek miqte apo shoket..? -Spartaku hyn te te dyja,ai per mua eshte simboli te qendreses se disidences,i mbijeteses fizike dhe intelektuale ndaj "gulageve"te diktatures.Ai ka nje vizion te qarte e modern politik per ardhmerine dhe prosperitetin e Shqiperise dhe nje zemer qe dritherohet edhe per nje fije bari a fatin e nje zogu.Nje dite ndersa pinim kafe ,nje "vella opozitar"na u afrua ne tavoline dhe iu drejtua Ngjeles :"Zoteri avokat ,nuk po te shohim te besh me kritika.!"Ngjela iu kthye:"Shok ,a djall ,cje ,ky eshte regjimi im.Edhe kur e kritikoj ,un e luftoj per civilizmin e tij.Kurse ti dhe shoket tuaj germoni si urithe per shkaterimin e demokracise.Nostalgjike te mjere te historise!" I tille eshte Spartaku !Personaliteti i tij rrezaton njekohesisht Diogjenin edhe Kantin...... Pellumb Tare:-Po tifoz sporti eshte Azemi? -Me pelqen shume sporti.Ai ka qene pjese e jetes time.Sa per tifoz jam pas Kombetares se futbollit.Ajo me ben te ndjehem tifoz i vertete packa se shpesh here na ngroh e shpesh na ftoh....... eshte shqip.Nuk di te urrej,por nuk pajtohem kurre me te keqen. Pellumb Tare:-Jeni ber pishman qe jeni martuar shpejt? Pellumb Tare:-Nuk je pronar i ndonje kioske? -Jo jam vec frenkuentues. Pellumb Tare:-Dhe ku te pelqen ta pish kafene? -Tek "Piano Bar" dhe tek kafe "Artisti" Pellumb Tare:-Dhe se fundmi...... -Nje falenderim per ju gazetaret,Pellumb.Nuk mund te kete politike pa publicistike e publicistike pa politike.Prandaj duhet te bashkepunojne e ta kuptojme njeri tjetrin................ ps: Faleminderit Azem, per pishtarin, qe ndeze dje.. Perulem me respekt te thelle para vepres tende....

-Kur bisedoj me Kirin e Rudinen ,femijet e mij,e harroj ket "gabim"...Dhe ata na e falin ket mekat Pellumb Tare:-Parlamenti ta ka bashkeshortor... hequr nje her imunitetin.Po ne shtepi te eshte hequr ndonjePellumb Tare:-Cilin her? politikan keni si idhull? -Persa i perket te pares thash:"Fali o zot,se nuk dine cte bejne.!"Kurse ne shtepi imunitetin e var te dera se bashku me xhaketen.Per familjaret e mi jam thjesht Azem. Pellumb Tare:-Joshesh nga bukuria dhe a mundohesh ta shijosh ate? -Bukurine e pranoj "a priori".Ndersa lufta qe bej per ta shijuar eshte rruga drejt lumturise... Pellumb Tare:-Urreni..? -Me duket sikur fjala urrej nuk -Do te vleresoja jo nje po tre qe kan nje vazhdimesi:Pitin,Theceri n dhe Curcillin.Gjithemon me kujtohet se ne monumentin e Curcillit ne Londer shkruhen keto fjale:"Gjithcka i dhashe Anglise dhe s fitova as nje pen". Pellumb Tare:-Po ju jeni i pasur? -Kam te ardhura vetem rrogen e deputetit dhe te gruas sime.

-Ke te drejte Pellumb,me ket varge pyetjesh.Cdo te ndodh me hapjen e dosjeve?..Thone qe do te bjer "Termet",thone qe do te lekundet politika.Mendimi dhe bindja ime eshte qe jo.Prandaj une jam i vendosur ti shkoj kesaj gjeje deri ne fund.Hapja e dosjeve, eshte betimi yne, per te drejtuar politiken e paster per neser.Dhe populli e pret ket gje nga ne.... Pellumb Tare:-Listat e perkrahesve te shoqates se luftes kunder Genocidit po shtohen dita dites.C,mendoni per kete? -Ne luftuam qe krahas shembjes se komunizmit dhe vendosjes se

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 6

P a g e

Ndre Mjeda, Zbulohet Gramatika shqipe n dorshkrim Nga Mentor Quku

3. Por n kjoft se kuptimi plotsohet mb nji propozicjon t vetem, ky k rndsn e nji perjudhs. 4. M shuma e perjudhavet perbhet prei nji propozicjonit kryesuer, qi sundon nji o m shum propozicjone t dyta o t varuna. P.sh. Njifi t mirat e tua (kryesuer) qi, t dijsh me i mue (e mvarun). 5. Mb ket ras thohet se perjudha sht perb me mvras, d.m.th. prei nji propozicjonit kryesuer prei s cillit mvaren propozicjonet e mvaruna. 6. Baba m kqyri nder sy, une ula syt, nana shni. Kjo perjudh perbhet prei tr propozicjonesh, e se i cilli propozicjon k nji kuptim t plot. 7. Mb ket ras thohet se perjudha perb me krahshtim, neper t cillin krahishtohen nji a m shum propozicjone t krahishtueme. Lekcjoni II Krahishtim e mvars Pjetri oi Gjonin qi t thirrte sherbetorin (qellimore) Rregull.1. Kr tham: Karli erdh te na, qi t 7. Perpjekset pshtetse lypin gjithmon mnyren shkote Luigji n shp, une perbj nji perdiftore. Perpjekset pershtatse e vndtore duen judh me mvars, ku Karli erdh te na sht mnyren diftore; por kr sht nji snd i pcakpropozicjoni kryesuer, e qi Luigji t shkote tuem, e i dyshimshem, duen mnyren lidhtore. n shp sht propozicjoni qi varet o i Mnde-hollt zgiedhin m fort njato dije qi mvarun. Por me than: Karlja erdh te na, qi jan m t vshtira e ma t mbyllta. Dava na Luigji t shkote n shp k e pritte i ati, une thirr t tan miqt, qi tu gjshin at dit n shtoj nji tjeter propozicjon t mvarun, qi gjytet. nuk varet prei propozicjonit kryesuer, por 8. Perpjekset qellimore, duen gjithmon prei nji tjeter s mvarun, d.m.th. prei qi mnyren lidhtore. E dne gjytetin gjasht Luigji t shkote n shp. pjessh, e zgodhne dymbdhet gjytets qi ta 2. Edh prei propozicjonesh s mvaruna sundoshin. munden me u mvr propozicjone tjera. Prandej propozicjonet e mvaruna munden 9. Kush do me than ai qi me dasht me me kn shkalle s par, s dyt, s tret imtue ket propozicjon: Kush shkon kadl, etj.P.Sh. Bylbyli kndote (kryesuer), ms shkon shendosh, do ta shkafnjyjm perpara, tui hna ecte n qiell (i mvarun shkalle s par) than: Ai shkon shendosh (kryesuer), qi (i cilli) k shndritshin pak hyj (i mvarun shkalle s shkon kadal (perpjeks pershtats). dyt), qi i bshin kunor (i mvarun shkalle s tret).

Krahishtim e mvars Rregulla: 1. Kena xan perpara sintaksin (a permbledhjen) e fjalvet; tesh do t xm sintaksin e propozicjonevet n perjudh. T parit i thon sintaks i fjesht; t dytit sintaks i perbm. 2. Perjudha sht nji mbledhje d o m shum propozicjonesh, qi s bashku apin nji kuptim t plot.

Shkrime nga Nga Robert Papa (vazhdon Javen e ardhshme)

nuk kishte instalime uji brenda. ezmat e ujit ishin jasht. "N vitin 1834 u instalua uji brenda. Dritat me gaz u instaluan n vitin 1848 dhe n vitin 1845, Shtpia e Bardh pati frigoriferin e pare". (Brenda Shtpis s Bardh, Kesler, Roland, faqe 5) N vitin 1879 telefoni me numrin nj, u fiksua n Shtpin e Bardh, por ishte kot se nuk kishte shum telefona. Pas nj viti, hyn makina e par e shkrimit. N vitin 1881, pr her t par nj sistem primitiv kondicioneri freskonte Shtpin e Bardh. Drita e elektrikut hyri n vitin 1891. 132 dhoma. N ast, n mnyr elektronike, nga CIA vijn t gjitha q krkon presidenti nga Bota. Lidhje drejt me Departamentin e Shtetit dhe Pentagonin. Prmes satelitit, presidenti shikon t gjitha lvizjet e trupave , n do skaj t Bots. N tarrac jan video kamera dhe rojet e shrbimit sekret me automatikt gati pr zjarr. do lvizje e Familjes s Par, vezhgohet prmes nj kutie dixhitale. Dikur me nj numr telefoni, sot ka nj entral q operon 48 mij telefonata n dit. M bukur e prshkruan Nenci Regan n librin e saj Turn: "Nse krkonim dika, na e sillnin pr 5 minuta. Ka njerz q marrin pakot dhe t rregullojn edhe akrepat e ors. Sapo presidenti t marr nj kostum, ia marrin n ast pr t'ia pastruar, fshir. Pecetat t'i ndrojne sapo i prdor vetm nj her." ( Reagan, Nancy. Turn. ) 1600 Pennsylvania Avenue. Sipas zyrave t Uashingtonit vlersohet 340 milion dollar, por kjo shtpi nuk del kurr per shitje. Kati i dyt dhe i tret jan mjediset familjare t presidentit. Kati i par sht kati i stafit. Buxheti i saj nuk dihet, por mendohet t jet 2 miliard $ n vit. Punojn afro dy mij vet. sht nj vend gjigand burokratik. Kam kaluar me qindra her pran saj, dhe mbase nga kjo, m sht dukur dika rutine, por kur e shikon n TV, revist apo ndonj foto, t jep nj ndjesi t veant. Ktu ka ngjar, ngjet dhe mbase do t ngjas, gjithka. N vitin 1789, Burokracia ka qen qesharake. Departamenti i Shtetit kishte vetm 9 punonjs, Departamenti i Lufts vetm 2 dhe ai i Thesarit 39 punonjs. Sekretari i Shtetit kishte 7 sekretare dhe shpenzonte rreth 500 dollar (me kursin e sotm 5500) pr shkresat e ndryshme. Sot, Burokracia sht gjigande, duke prjashtuar Ushtrin, 2.7 milion punonjs prbjn burokracin federale t SHBA. Departamenti i Shtetit, sot ka 25 mij e 596 punonjs dhe ai i Mbrojtjes 879 mij e 651 punonjs. Zyra Ekzekutive e Presidentit, zyrtarisht ka 1575 vet, por shum q punojn n Shtpin e Bardh, paguhen nga Agjenci t tjera Federale.

Kadri Roshi : Germo, Tare, germo! nga Pellumb Tare (vazhdon javen e ardhshme)
bisedojme...... K.Roshi -Ah alamet lokali, taman si ne Amerike qenka P.Tare -Mos na hidh dege me dege, po fillo tani e rrefehu.. K.Roshi - Nga tia nis? P.Tare -Nga femijeria. K.Roshi- Ishte fillimi i vitit 1945. Per te siguruar buken e gojes, beja cdo lloj pune, si hamall, llustraxhi, sherbetor etj. Nje dite, perpara Hotel Kontinental (Drini i sotem)ndersa po degjoja korin e grupit partizan te Priskes, ne sup ndjej nje dore. Nje thirrje, nje perqafim, dhe sakaq u gjenda ne krahet e mesuesit tim te dashur, ne filloren e Ballshit Gjergj Kamino, i cili mbasi mori vesh gjendjen time, me propozoi te hyja ne kursin qe ishte hapur ato dite, per aktor teatri. E ndoqa pas drejt Ministrise se Arsimit dhe te Kultures, ku mbasi bisedoi frengjisht me drejtorin, me letren time te provimit ne dore, me tha :-Rruga qe do nisesh eshte nga me te veshtirat, po una kam besim se ti do tia dalesh, kur kujtoj recitimet e tua ne shkolle Drejtori Zihni Sako me porositi si prind e me ra pas kraheve: - Mos harro kurre vendlindjen, Libohoven e Avni Rustemit dhe burrave te mencur e trimave te tjere. Edhe une Gjirokastrit jam. Te lexoj ne sy aktorin e ardhshem, por shpirti dhe puna do te te cojne nje dite shume larg Keshtu nisi rruga ime drejt artit, ne nje dhome provash ne Hotel Kontinental Nr.63, ne kohen kur Shqiperia perballej me nje varferi te tejskajshme, zi e bukes, kudo shkaterrim e djegie, pasojat e luftes. Ishin fillimi i vitit 1945, kur trupin une e mbuloja me rrecka dhe kembet me dy kepuce te majta.P.Tare -Te majta the? Vete e paske fajin, pse si zgjodhe te djathta, sot do kishe kioske, maune me cigare, vile. Do te ishe minister, deputet Apo te humbi kepuca si Hirushes ? K.Roshi- E thashe me siper sapo kishim dale nga lufta. Kepucet qe na hidhnin nga ajri marshallet te mengjera ishin, te dyja femijeria ime jetime e gjeti ngrohtesine time ne te, edhe sot i mengjer jam ne shpirt. Borxh i perjetshem ndaj popullit tim, i cili me ka rrethuar gjithmone me dashuri dhe ngrohtesi, edhe sot me shume se kurre. Pellumb o biri im, po vajten si shume keto dopiot, peshk nuk ka me ne tigan P.Tare -Mos u merzit, rri bej qejf. Paguan gazeta, nje Kadri Roshi kemi. K.Roshi- Meqe ra fjala e pelqej shume ate gazete. Nje verejtje te vogel kisha: shkruani edhe me shume per artistet shqiptareme mir se ty; kush mund ta bej kete gje? P.Tare-Mire prof, atehere le te kthehemi ku e lame. I pari dolet ne kurs? K.Roshi- (Mendohet disa caste, rrokollin me fund goten e nen ze permend emra). Ne jete ju jam mirenjohes shume njerezve. Nga keta eshte edhe i ndjeri burre me zemer te madhe Xhemal Broja, i cili kur me pa duke qare perballe listes se fituesve, duke qeshur me tha - Ah, keshtu jane burrat! Ani se ske fituar, do punosh ne teater si "sufler". Duke fshire lotet i them : - Do te marr rroge?Njelloj si shoket- mu pergjigj. Ne fund te muajit, per here te pare ne jeten time, e ndjeva veten te pasur ne xhep kisha 45 napolona. Dija permendesh tekstin e te gjitha roleve dhe kur semureshin i zevendesoja ne rolet e tyre ne skene. P.Tare -Nga vrima e suflerit aktor profesionist ne skene. Si u ngjitet? K.Roshi- Tashme thelle brenda vetes time e ndjeja nje pasion, nje deshire e besim te madh, per ta provuar veten time, ne nje rol timin ne skene. Nje dite i them nje shokut tim maturant, i cili zoteronte tre gjuhe te huaja shkelqyeshem Kole Hoti nga Shkodra, qe te na perkthente ndonje pjese per ne, qe ishim me pikepyetje ne ate teater si Naimi ,Frasheri, Lazrer Filipi, Beluli etj. Ne krye te javes me jep Martesen e Gogolit, te cilen mu deshen 10 dite per shtypur ne 5 kopje. Filluam punen me venjen ne skene, naten mbas pune, koridoreve te zyrave te Teatrit nen drejtimin e regjizorit tim te pare Andrea Malo, njeri dhe regjizor i madh. Eshte nje turp per historine e teatrit, qe nuk ka vendosur ate, ne majen e olimpit te regjizures dhe ka ngritur ca sharlatane atje Nuk e di, se si kete gje e mori vesh i ndjeri Xhemal Broja, benim prova naten

Pellumb Tare -Kisha nje cope here, qe po rremoja neper xhepa per bileten e shfaqjes, kur nga mbrapa, degjova nje ze te njohur:- germo Tare, germo.. Ne cast, me pushtoi ne krahet e tij eshtake. Duartrokitje te stuhishme, e shoqeruan hyrjen e ti ne salle. Mbas shfaqies u takuam perseri. Pellumb Tare:- Vazhdojme. Vete me tha Kadriu, Germo Tare germo, se Kadri Roshi:- Ej bela, cme gjeti. Ore po cfar te te them? Kadri Roshi jam. Me thone nderi kombit, por ne xhep skam nje kacidhe, me nje pension qe sme del per ujin e dritatDjalin aktor te talentuar , 6 vjet pa pune, i martuar, me femije. I ngarkuar me mekatin e madh qe eshte djali i Kadri Roshit Po degjo, keshtu ne kembe te pyesni ju te sotmit? Sflas ne kembe une! (qesh) P.Tare - Mire , hajde ulemi tek ky lokali ketu, pime ndonje gote raki e

P a g e

O u r

W o r d s

Manastiri i shen Naumit "Diplomacia" e Zogut dhe harresa e diplomateve nga Laureta Roshi
matike dhe ushtarake do te njohi Ahmet Zogun si kryetar shteti ne jet gjate, dhe I atribuon me nji here nje kontribut vjetor te shtetit. 4)Ministrija e luftes Shqiptare do te anullohet dhe Shqiprija heq dore qe te ket nje ushtri kombtare. 5)Shqiperija do te mbaj nji gjindarmeri aq te forte sa te mbaj qetsi e brendsheme te vendit, per te ndaluar e # farosur #do levizje te ngritur kunder Ahmet Zogut dhe kundra rregjimet te vendosur prej ti. varet nga ajo Jugosllave. 12)Qeverija shqiptare do te heq dore nga nje politik ngushtesishte kombetare dhe nuk do te interesohet nga elementi shqiptar jashte kufivet te veta. Ajo impenjohet vec kesaj qe te mos pranoj ne token e saje Kosovaret dhe elementa te tjere te ditur Ansambleja Kushtetuese shpalli Republiken Shqiptare 31 janar miratohen nenet e para te statutit, duke e zgjedhur A.Zogun president te saj. Ne prill te 1925 zgjedhjet e pergjithshme ku Zogu legalizoi pushtetin e vet. Senati dhe dhoma e deputeteve te dale nga keto zgjedhje u mblodhen me 1 qershor 1925.

Manastiri i shen Naumit "Diplomacia" e Zogut dhe harresa e diplomateve njohur e politiks europiane, ashtu sic u b edhe m Plavn, Gucin apo Ulqinin dhe pr ta kjo ishte m tepr nj zgjidhje konflikti se sa kufijsh, cka konsiderohet edhe si rrjedhoj e gabimeve me pasoja te gjata negative, t Konferencs s Paqes s Parisit. Ne tekstet te historise se Shqiperise permendet nje marrveshje ndermjet Zogut dhe Pashiqit me 1924. Deri me sot teksti I kesaj marrveshjeje wshtw bwrw I ditur sipas raportimeve te Farnesina-s prej diplomateve te saj ne Tirane, por ende nuk eshte gjetur origjinali I kesaj marrveshjeje, qe ndoshta gjendet ne arkivat e Beogradit. Nw Arkivin e Ministrisw sw Punwve tw Jashtme Shqipwri, Tiranw gjendet njw shkrese me titullin Akord secret midis Pasich dhe Ahmet Bej Zogut. Pas ndihmws se drejtores se Arkivit ne MPJ prof dr Pranvera Dibra arrita te lexojw dokumentin. ( AQSH, F. 146, V.1925, D.40, fl 9) Akord secret midis Pasich dhe Ahmet bej Zogut Ne te shkruhet Person I autorizuar dhe ne gjendje qe mund te jete shume mire I informuar me ka sjelle, ne menyre krejt rezervate, kopjen e Akordit, qe ka nderin te transmetoj, qe ishte bere ne Gusht 1924, midis Ahmet Bej Zogut, qish atehere refugjat ne Belgrad, dhe Presidentit Pasich, ne relacion te ndihmes qe ngarkohesh per te dhene qeverija Jugosllave per te sjelle ne fuqi z.Ahmet Bej Zogun. E gjith ate kjo mund te shpjegoj aksionin e ballancimit midis neve dhe Jugosllavet, te ndjekur ne keto kohet e fundit nga Presidenti I Republikes. T. Anereti Nxjerre kopja e marrveshjes se perfunduar ne Belgrad ne gusht 1924 midis Presidentit Pachiq dhe Ahmet Zogut. 1) Shqiperija impenjohet te bashkohet Jugosllavis me bashkim personal 2) Kryetari I Shtetit Shqiptar do te jet Ahmet Zogu, qe me vone dote njohi dinasin Caragiorgvitch 3)Qeverija Jugosllave me gjithe mjetet dipllo-

(Historia e Shqiperise, 1912-2000 Prof .dr Valentina Duka fq 163) Fjala pershendetese e presidentit I ngjante nje memorandum antijugosllav. Ai ja kushtoi ate kryesisht pushtimit te Shen Naumit nga trupat 6)Ne kete gjindarjugosllave dhe u kekronte meri do te bejne pjese atyre te largohehsin edhe oficeraRus t eish ushtrise se dhe dyshimet ne sentimentet e tyre kunurgjentisht prej ketyre territoreve. Ky fjalim Gjeneralit Erangel qe nashti ndodhet dershtare te politikes Jugosllave. pak I habitshem per kohen, ose ishte nje alibi ne JUgosllavi. Everij Jugosllave do te e Zogut, per te maskuar ate qe shume histombaj ate gjindarmeri me mjetet 13)Per cdo koncesion qe Shqiperija, do te rian e konsiderojne nje marrveshje verbale financiare dhe arme. beje vendeve te tjera, ajo esht e detyruar te me Pashiqin. Ne te vertete gjate vitit te pare marr pelqimin nga Jugosllavija. te qeverisjes se tij Zogu nuk tregoi asnje lloj 7)Ne gjinadrmeri mund te hyjn per te gadishmerie per te kenaqur pretendimet e sherbyer edhe oficerat jugosllave dhe 14)Ne qofte se Jugosllavija esht ne lufte qeverise jugosllave per shen Naumin dhe te tjere qe qeverija Jugosllave do te me Bullgarin dhe Greqine, qeverija Vermoshin. Vetem pas 15 muajsh nga ardhja pranoj ninteresa te dy vendeve. Jugosllave do te kete te drejten te rekrutoj e tij ne pushtet, qeverija shqiptare dhe ajo ne Shqiperi nje ushtri prej 25.000 vulljugosllave hyne ne bisedime te drejteperdrejta 8)Midis Shqiperis dhe Jugosllavis do netaresh me qellim per tI perdorur ne per ceshtjen e permendur me lart (po aty, fq te stabilizohet nje bashkim doganal frontin Bullgaro-Grek. Ne rast gjendje 164) lufte midis Jugosllavis dhe Italis Ne AQSH . f 152 V 1925 D 832 fl 1 Shqiperija do te mbaj nji neutralitet faNe nje leterkembim zyrtar mes minsitrise se vorizimi kundrejt Punevet te Jashmte , zev ministri dhe MinisJugosllavis. Ne rast trise se P. Te Mbrendshme per zyren e shtypit lufte tItalis dhe te Tirane(prot no 1178) percillet shkurt pergenGreqise kundrejt jeshtrim te lajmevet mbi ceshtjen e ShenShqiperis, ushtrija Naumit. (me 22 prill 1925) Jugosllave do te kete te drejte tokupoj ca gazeta te huaja kan botuar se Qeverija gjith toen shqiptare, Shqiptare ka ardhur ne nje marrveshje me per te siguruar keshtu Qeverin Jugosllave permbi punen e Shen Shqiperis gjith token Naumit. e saj nga invadimin Ministria e p. te Jashtme pergenjeshtron keto eventual Italian ose botime dhe deklaron se pun e Shen Naumit Grek. eshte dhe ne bisedim ne konferencen e Ambasadorevetne Paris. 15)Qeverija shqiptare Po n kto dit, n AQSH F 152 D 832 fl 3, nuk mund te deklaroj nga Shteti shqiptar, ministria e P. te Mbrendlufte asnji shteti , pa shme nr prot 277/1, shkruar ne 4 maj 1925 u ne baze se ciles akordohet liri e plot e pelqimin preventive te Jugosllavis. percillte prefekturave permes Drejtorise se importimeve dhe eksportimeve te Fletoreve se mallrave te dy vendeve. 16)Ky traktat eshte secret dhe nuk mund vijon teleg nr 277 me 23/IV/925. Kunder te zbulohet e te shtypet pa pelqimin e dy propogandave te perhapura me paramendim 9)Perfaqesuesit e jashtem Jugosllave aneve. me ne fund u justifikua teksti I telegramit te do te ngarkohen edhe per interest e siperm. Stop. Shqiperise, e cilaheq dore qe te mbaje Askush nuk e ka parw dokumentin origji- Konferenca e ambasadorve ne vendimin qe zyra dipllomatike dhe konsullatate nal (nwse ekziston me tw vwrtetw njw i kish marr ne bisedimet e saj ceshtjen e Shen saja jasht shtetit. tillw). naumit verifikoj vendimin e Gjyqit te hages dhe Shen naumin ja le Shqiperis dhe keshtu 10)Qeverija Shqiptare duhet te Njoftimet publike pr kt marrveshje pa ceshtja u perfundua plotesisht ne favorin tone. dekllaroje pran konferences tAMdhn detajat e saj, fillimisht u botuan n BASADORVE ne Paris qe terheq faqet e shtypit t diaspors shqiptare n Lutemi cpalljeni popullit keto lajme gazmore pretendimin e saje per sovranitetin Gazetn "Dielli", gazete e kundershtarwve mbi monastir Shen Naun dhe Loka- politikw tw Zogut. Por Zogu siguroi mbshtetjen e kthimit n litetet e Vermoshit e Klimentit, qe Shqipri me ushtri serbo-kroatombeten ne zotrimin e Jugosllavis. Me 24 dhjetor 1924 Zogu hyri ne Tirane sllovene;Paic siguroi rikthimin n pushtet me ushtrine e tij dhe e shpalli kete date si kundrejt premtimit q mori nga Zogu pr 11)Kisha OrtodDiten e legalitetit dhurimin e Shn Naumit.Zogu e legjitimoi hokse Shqiptare do te terhiqet nga ndryshimin e kufirit prmes Asambles, duke Patriarkali Kostandinopolit Me 6 janar 1925 Zogu formoi qeverine e diktuar edhe mbajtjen e seancave me dyer t dhe te bashkohet gjerarkis Orthodre, te kryesuar prej tij. mbyllura (shih kujtimet e M. Frashrit); hokese te Belgradit, keshtu dhe Myftinija myslimane Shqiptare do te Me 21 janar 1925 me prozimin e tij (vazhdon javen e ardhshme)

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 6

P a g e

Shkrime nga Vullnet Mato

fuqishme e bateris q ushqen lvizjen e tij. Bateria ime me energjin e dashuris pr vajzn e tij, kishte aq fuqi sa mund t m shpinte pa frik edhe te tehu gjer i spats s madhe q mbante kurdoher me vete. Mirpo kur u afrova, befas u rrqetha i stopuar Fragmenti 3- nga romani n vend, sikur t kisha Vajza e Kyur shkelur mbi nj varr. Po Teksa isha duke lexuar tragjed- sikur tani q ishte i in antike t Eskilit Prometeu zemruar rnd, ai t i mbrthyer q m kishte bnte vrtet ndonj t plqyer aq shum, pash nga pabr aq t tmerrdera e hapur e dhoms, Klean shme? Sm kishte me t mn q doln at pasndodhur ndonjher dite pr vizit. Ato kaprcyen m par t psoja nj t heshtura gardhin me listela tronditje si ajo q t kopshtit dhe hyn n ndjeva, kur pash se shtpin prdhese t komshiut. ndodhesha ball pr N mnyr t pavetdijshme ball me dern e tij. ktheva vshtrimin posht dhe Megjithse largsia pikasa sharrxhiun gjigant, nga njerzit e kishte teksa po ngjitej pr n shtpi, br kolosin e pyjeve me supe t prkulur prpara. t afrt n shoqri, M trokoi zemra menjher. thoshin se ai kishte N ast e gradova trurin nj damar t egr, t vendosmrisht dhe u nisa drejt fshehur, q, po ti dhoms s tij. Nuk e kuptova shfaqej ndonjher, as vet, se si i bra ato pak duhej ti hapje rrug metra q ndanin banesat tona. se t pinte e zeza. Kmbt kishin ecur pa i koNdonse kjo ndodhte manduar koka. Pothuaj, si nj rrall, pikrisht at rast t robot i shtyr nga energjia e rrall, kur shfaqet me gjith egrsin e vet nj damar i till i mbetur prej kohve t vjetra, pata fatin e keq ta provoja un. Nj grim her e kundrova dern e tij hijernd me nj frik mistike, sikur ajo t ishte vet porta e Zeusit. Dhe nuk mund t rri pa br edhe prngjasimin paksa hiperbolizues. Se mu duk vetja si i biri i Prometeut t dnuar mizorisht. Prfytyrim ky q m vinte jo vetm nga prjetimi i subjektit n tragjedin e sapolexuar. Por edhe sepse gjiganti i pyjeve ishte i lidhur ngusht me Olimpin e Partis, nprmjet dy vajzave t mdha t martuara me kuadro t larta ushtarake. dhe e konsiderova veten nj cop frikacak ordiner, q, prapseprap, shkon pr t krkuar nuse. N mnyr t pavetdijshme pyeta veten: A do t pranoja t vritesha, sikur Klea t ishte vrtet bija hyjnore e Zeusit?... Po, po, pa asnj hezitim. Vdekja nuk m tremb, kur ashtu si n tragjedit greke fati e detyron heroin t zgjedh vdekjen dhe asgj se ndalon dot. E pra, le t vritem e t vdes pr dashurin, si heronjt e lashtsis! Dhe i thash vetes: Hyre n kt valle me aq dshir, o Veno, hajde bhu burr e hiqe tani ! Ather me njrn dor shtrngova dorezn dhe me tjetrn trokita dy her. Sprita prgjigje. Hyra brenda trimrisht, por pa frym. Zeusi gjigant ishte aty fare vetm. Ndonse aq t afrt dikur, gjendeshim tani ball pr ball, n nj Kmbt e kishin br punn e situat dramatikisht t tyre pa pyetur fare psonte ndryshme. Ai u ngrit koka... Por pasi u ndrmenda prgjysm nga kanapeja. nj ast, u mbusha me frym Shajnitja e tij ishte aq e madhe, sa e bardha e syve iu zmadhua deri n masn e nj zgurdullimi t pazakonshm. Dhe vshtrimi i tij i egr m goditi n zemr, sikur t ishte shigjet indiansh nga ato me tri pupla n bisht, q kisha par npr filma. Pastaj i befasuar nga kjo vizit krejt e papritur, ai shtangu n at pozicion, si i mbrthyer me gozhd kovai. Nga stepja e tij aq e rnduar, ndjeva se mu pren gjunjt dhe m rrahu fort damari i qafs. Kaluan kshtu disa sekonda memece. Fytyra e tij e rrept, si e farktuar prej metali, ishte ftohur krejtsisht. E vetmja gj q mund t thuhet pr kt ast, sht kjo: kishim mbetur t dy pa goj. Megjithat, vshtrimi i egr i tij nuk m sprapsi. Pr nj ast e prmblodha t gjith guximin tim dhe iu drejtova, duke i ngrn fjalt padashur: - M... fal, erdha t bisedoj pak me ty... Nuk mund ta marr me mend far ndodhi n trurin e tij q nuk m flaku nga dera prjashta. - Pr far? - pyeti ai me ton t rnd e po me at pamje t egr. - Po qe se ke pak durim t m dgjosh... - i thash duke mu dridhur zri. - H, fol! - thirri me zrin si jehon dhe drejtoi trupin e strmadh. Sa i frikshm mu duk n ato aste! Ndjeva se mu zu fryma dhe ndrrova pozicion. Nuk di pse e bra kt, por padashur u kollita leht dhe njoma buzt. - Nuk mund t flas, kur ti m qndron kaq ashpr... - Pse, si do t t rrin ty? ma ktheu me armiqsi t dukshme. - Si rri shqiptari kur i vijn njerz n shtpi... - pshprita. U duk se ai u ftillua pr traditn. Hodhi syt mbi nj karrige aty pran t br me drurin e panjs s bardh. - H, ulu! - pranoi me nj z grykor t trash, duke i lshuar fjalt si ato ashklat gjat prerjes s trungut. Ra heshtje. Ai u lshua n kanape dhe me peshn e rnd shkaktoi krcitjen e drrasave. Un drejtova vshtrimin e thyer. - Dikur bisedonim bashk si miq t mir... - ia nisa me keqardhje. - E far do t thuash ti me kt? - ma preu shkurt. - Nuk ka pse t krijojm armiqsi mes nesh... vijova, duke e ditur mir reagimin e tij. (vazhdon javen e ardhshme)

Shkrime nga Fjoralba Brahimaj (vazhdon javen e ardhshme)

Ne rrjedhen e ardhme Letrsia shqiptare midis dy luftrave botrore sht edhe letrsia q pati prodhimtarin m t pakt por edhe m frytdhnse n historin e letrsis shqipe t t gjitha kohrave.U kalua nga nj letrsi me themele romatikopatriotike(n qoft se do t guxojm ta quajm t till letrsin q kultivoi Naim Frashri etj)n nj letrsi q po shkonte ngadal n rrjedhn e letrsive si motra Europiane e Botrore.N kt koh, pra midis viteve 20-30 t shekullit t XX patn deputimin e tyre shum shkrimtar t rinj t cilt do ta vazhdonin punn e tyre edhe mbas lirimit t vendit por me ndryshimin e vetm se ishin t detyruar tu prmbaheshin normave t shkruara e t pashkruara t atij pushteti,duke humbur pjesrisht apo trsisht forcn shprehse t artit t tyre.Ata autor q nuk u pajtuan me kto lloj normash u detyruan t heshtin artin e tyre forcrisht. N rrjedhn e atyre viteve t para t shtetit t pavarur Shqiptar prve forcimit shoqror dhe ekonomik duhesh konsoliduar edhe kultura e popullit si pjes e rndsishme e qndrushmris s kombit t ri.N nj koh kur shumica e institucioneve apo normave ishin n hapat e para dhe ku kuadrot e arsimuar jasht vendit ishin shum pak n krahasim me at pjes q kishte nj arsimim gjysmak apo ishin t pashkoll.N nj koh kur shoqria shqiptare sapo ishte shkputur nga nj sundim 500 vjear I cili gjithsesi la pasojat e tij n arsimimin e shoqris shqiptare.N vitet 1920-1940 filloj t prhapja e arsimimit t rinis shqiptare q solli si pasoj edhe nisjen e nj letrsie ndryshe, m afr letrsis europiane t asaj kohe.Kushtet e mjedisit intelektual dhe kulturor ,me nj kultur q sa vinte e rritej po ashtu edhe me botimet t cilat n kt koh nuk konsistonin vetm n botim periodiksh dhe gazetash por edhe librash. N dy shkrime t botuara n revistn Tomorri-n, e 8 gushtit dhe 24 shtatorit 1942 ,t E. Ruta dhe t Kostaq V. Stefa ,t cilt flasin rreth rolit t kritiks s kritikve n dy kndvshtrime t ndryshme. Rreth polemikave t ndryshme n lidhje me shterpsin e letsis dhe t kritiks s asaj periudhe Kostaq V.Stefa I shtyr nga artikujt e ndryshm botuar tek revista Tomorri do t theksoj se shpeshher duke mos pasur argument t mjaftueshme shkojn duke u degjeneruar n polemika personale apo biografike. Kt situat do t vm re edhe n mjaft shkrime t cilat jan kushtuar konflikteve t ndryshme nga Vangjel Koa: Radhazi sht konstatuar se jo vetm problemat tona letrare ,por edhe parimet shoqrore politikoekonomike ,shpesh her kan humbur formimin e nj

E ardhmja e shqiptarve n Mal t Zi DSHMIA E XHELADIN ZENELIT N KONGRESIN AMERIKAN

parlamentit pr nj koh t shkurtr, ka qen nj prvoj e madhe pr mu.E kam par dhe kam qen i informuar pr s afrmi lidhur me politikn antishqiptare t pushtetit malazez dhe me t ciln jam ballafaquar n mnyr direkte, politik kjo pra ,e urrejtjes dhe e cila e kishte burimin nga partia n pushtet dhe me prkrahje t organeve m t larta t qeverisjes si dhe t parlamentit. Nj ndr t drejtat me fundamentale me ligj t deputetit sht e drejta pr t folur. Deputetve shqiptar, shpesh her iu sht privuar kjo e drejt. Ky privilegj ka qen i rezervuar pr deputett e partis shumic si dhe pr antert e tjer serbo-malazez t parlamentit. Duke u nisur nga kjo prvoj, kam qen i bindur se vazhdimi i pjesmarrjes n kt parlament sht iracional. Edhe pas zgjedhjeve pluraliste , ky parlament vazhdoj t mbetet,ashtu si ishte edhe m par, sundim njpartiak. Kam dhn dorheqje dhe qllimi kryesor i dorheqjes time ka qen q t protestoj n mnyr publike kundr politiks anti-shqiptare n Mal te Zi. Gjithashtu, kam pasur pr qllim q ti trheq vmendjen Malit t Zi si dhe bots demokratike lidhur me faktin q e njjta politik diskriminuese q sht udhhequr ndaj shqiptarve nga ish regjimi komunist i Malit te Zi, po vazhdon prsri, por tani nn maskn e demokracis pluraliste. Z. Kryesues, 12 vjet kan kaluar q kur kam dhn dorheqje si antar i parlamentit t Mali te Zi. Dhe mund t them, me shum prgjegjsi, se shum pak ka ndryshuar q nga ajo koh sa i prket pozits s shqiptarve n Mal t Zi.N t vrtet, n disa aspekte t jets situata sht keqsuar.Kryeministri Gjukanoviq shikohet nga nj pjes e komunitetit ndrkombtar si lider pro-prendimor dhe prodemokratik. Kjo nuk sht e vrtet kur jan n pyetje t drejtat e shqiptarve n kt republik. Ju falenderoj z.Kryesues q m ftuat q t dshmoj n kt seanc.

Pjes nga libri DIASPORA DHE VENDLINDJA i autorit Xheladin Zeneli Megjithse kam shrbyer si antar i

P a g e

O u r

W o r d s

BALETI I DRERIT TE PLAGOSUR nga Vasil Tabaku

autentik te truallit t Ne do t rrinim aty disa dit, EPOSIT, ktu elementt pasi nj nga pikat e xhirimit modern ishin t teprt apo ishte dhe Hani i dy thn ndryshe t panevoRrobertve.Saranda krkoj t jshm.Gjithka vepronte kontaktonte me pronarin, por dhe gjente terren si njmij maxhordomi, tha se pronari vjet m par. Tek oxhaku vinte nj or vetm n dark, madhshtor, i br me gur ndaj duhej t prisnim vetm t mdhenj zjarrdurues, kur ai t vinte.Un i krkova granit apo edhe numrin e telefonit, por maxhor- mermer, ishin shtruar domi m pa paksa i habitur, lkura deBaca, nuk mban telefon , ai i shsh.Npr mure ka t caktuara qysh m prpara kishte koka drersh veprimet. m brirt si -Po telefon mobil?,pyeti pem ,koka ujqrish, akademiku. dhe dhelprash. Diku, -As q bhet fjal, n fakt ktu ishte nj ari i ballnuk sht e nevojshme pasi aq samosur, tepr i hapsir sht, dil mbi shkmb madh.Kamarieri na e vr duart hing dhe thirr, pr serviri vern nga dy minuta e ke ktu njeriun q calikt e lkurs krkon, kshtu komunikojm , npr gota prej balte kjo sht forma m efikase, t pjekur. fshati prbhet vetm nga rreth -Profesor, thirri tetdhjet shtpi.Po kshtu dhe Buroni, e shikon, fshatrat rreth, ne lajmin e gota balte t pjekur ojm me z fshat m fshat dhe dhe jo qelqi gjithka merret vesh shum Akademiku buzqeshi, sakt.N raste ekstreme t -E bjn pr tju nderuar, ndonj sulmi apo dickaje t ma do mendja se nuk i till ne ndezim zjarre n maj nxjerrin kollaj kto gota t shpatit.Drita sht sinjali m duhet t jen s paku i sakt se gjithcka... njqintvjearembase Ishim vrtet n nj terren edhe m tepr pasi un nuk marr vesh shum nga kjo an , po ju garantoj kto gota dalin vetm pr miq t rrall dhe tepr t nderuar... -Jan m t lashta profesor, foli pronari i Hanit t Dy Rrobertve, i cili kishte hyr pa u vn re, ai na ndonj arkeolog apo shum shum msues historie. Saranda pasi e vshtroi me kujdes iu lut q nse mundej t njoftonte aedin e njohur, njhersh dhe pronarin e Hanit. -sht njoftuar zonj, tha pr dokumentarin ton mbi Eposin Shqiptar.Me Sazanin kisha br me qindra emisione dhe dhjetra dokumentar televiziv.Po ashtu dhe dhjetra emisione kushtuar lufts dhe prpjekjeve t Kosovs dhe njerzve t saj pr liri dhe Ne kishim mbetur t shtandemokraci,pr shkputje gur.T gjith, duke iu nga skllavria serbe dhe referuar ambjentit,rekuizits triumfin e pavarsis, kjo s lokalit,tradits dhe ishte dhe nj nga arsyet pse mnyrs se si ishte trajtuar un isha kaq i njohur dhe gjithka, prisnim q aedi publik n Kosov dhe n popullor dhe njhersh proShqipri.Ekrani i Televizionari i Hanit, t isht i veshur nit Shtetror dhe m pas me kostum popullor me plis puna n kanalin televiziv n kok apo rrub, kur prATN-l dhe Radio Kontakt, ball kishim nj burr q m kishte dhn nj dimenshklqente nga eleganca,luksi sion t ri pr dgjuesin dhe dhe intelekti. shikuesin shqiptar. Rama buzqeshte, ai hapi t dyja duart dhe na uroj mirVon un u ndala n nj seardhjen. bised t afrt me Aedin -Juve ju njoh nga ekrani m popullor Ram Sokolin.Aedi tha mua por edhe nga librat, ishte i t njjtit mendim me gzohem q ju takoj. mua, se Eposi ishte ende n burri, ndrsa kamerieri Ne pim ver t mrekullueproces.Kuptohet, sipas tij buzqeshi.Bri nj hapo shme dhe hngrm mish t ishin mbyllur pjest, ku prapa dhe duke nxjerr pjekur n hell.Saranda kishte trajtohej dyndja e Balozve dorn prpara na u drejtua mbetur e sugjestionuar, t Zinj,por jo bmat e n mnyr cermoniale: ndrsa un i thash Sazanit, ktyre Balozve.Pikrisht, -Kam mirsin zotrinj t operatorit t kanalit tim (vazhdon javen e nderuar tju paraqes zotin televiziv t fillonte xhirimet ardhshme) Ram, aedin e njohur dhe pronarin e Hanit t dy Rrobertve, nga fisi i shquar i Sokolve.Rama i Ri pasi Rama i vjetr nuk del m n publik, sht krejt i rrgjuar dhe thuajse e pamundur komunikimi...

prqafoi t gjithve.Ishte nj burr rreth t shtatdhjet viteve, i gjat, i mbajtur mir dhe i veshur me kostum firmato. Fillimisht ne e morrm pr ndonj intelektual t zons,

Gresa Pirana, Pilo Zyba, Kujtim Stojku, Deshira Haxhi, Ferit Ramadani, Ilir Magjistari
Gresa Pirana Shiut n nj dit me diell e di sa koh i duhet q ai t dal?! e po aq ishte pritja ime pr ty.. Sot un dola tek dielli vendosa t mos pres shiun Ditt me diell jan shum m t bukura se sa ato t pritjes s shiut At qoshkun tim ti e di ku shiu nuk pushonte dite e nat u braktis . Nse shiu do t doj t bjer . dielli tashm nuk do ta lejoj , sepse ai sht plot shklqim aq shklqeim saqe buzqeshjen vizaton edhe pa ty Kenan Berisha TROKITJE N PORTN E HESHTUR Nj dor e vogl e njom Troket n portn q shapet. Pret jasht n t ftoht, Mendon: ka fluturon skapet. Jo ve, fluturimet nhapsir, Po dora e tij spo prek gj. Jo lmosh, krkon drejtsi: Pret dika ku nuk ka asgj. Ai se kuptoi kurr tvrtetn: Se kjo port nuk hapt m. Nj dit iku m su kthye, Vdiq pa e par hapur at. KUJTIM STOJKU SHEKULLI I RI. Shekulli i ri erdhi si t gjith shekujt e tjer Dhe tveantn e tij un nuk mund ta dalloj Erdhi me fjalt m tbujshme demokratike Liri, demokraci, shance pr t gjith plot. Un nuk kam jetuar n t gjitha shekujt Por me sa kam lexuar nlibra jam ndrydh n shpirt,dhe njerzit i ka korr vekja Ata vdiqn duke dhn shpirt me shpresa. Me pak vargje mundohem t gjitha ti kujtoj Si hije fantazmash npr vargje bredh I plagosur nshpirt pr dhmbjet njerzore Dhe nkt shekull t them, tkemi shpres. Duke u shprehur kshtu me shpres e besim Jeta do tvazhdoj rrugn e saj hyjnore Duke marr fuqi nga gjaku q rrjedh ndamar Ky shekulli i ri me sa duket sht pavioni ..i smundjeve nervore Deshira Haxhi Meditimi! Me ballin rrudhur mendimeve jetes dhimbjet e ndjesive mbuluar thinje bardh' digjen eshtrat gurgullojne emocionet meditimet uragan Missisip e Nihagar. Dashuri larg te tjerash meridjane hesht syrin e saj ndjenja fort therret shpresa e pare , e fundite ne jete shpresa renkon shpres vetes pret! Falem o shpirt trazuar i shenjte tendit trup ate mban prehr kufomen tokes se baltosur vetes ne qiell shpirtit njollosur A mundet magjia mitike meditimit tim t'i flasi zemres dashuri te degjoi ndoshta meditimi im i asaj nate rrahjet times te degjoi... Do ikin vitet.. vetmis times vetmi serish meditimeve te mia je ti si tonja ndoshta rrugve te shikoj por shpirti prap te ndjen si tani !!!! Ferit Ramadani VARGJE PR MARTIRT Sa vargje t bj pr martirt vepra e tyre sht lavdi ata jan liria q na flaku zinxhirt ata jan shpresa pr ardhmri ! Ata kan nj emr pr Atdheun : - Heronj! Q ndriojn si yje mbi re . Ata jan t njjt me Skenderbeun Jan himni i kushtrimit pr ne! Ata jan si Isa, i ngjajn Adem Jasharit edhe Shots i ngjajn Sulltana e Nuria n varganin e gjat t Flaks s Janarit Jusuf Grvalla ringjallet tek Iliria! Npr sheshe Xheva e Fehmi komandanti kan lshuar jehonn i dgjon Vatani pas shpine n shnjestr i mori naganti tradhtia i vrau mos u dgjohet zani! Harun Aliu - Kushtrimi , dhe shokt e tij si Ukshin Hoti e shum vigan ! I vran ! I zhdukn me mister t zi ! - Nuri heroik u ndrion n cdo an Ilir Magjistari Kur mbremja te vije... E yjet te ndrijne, Lehte Do trokas ne deren tende, Me Henen perdore.... Buzeqeshur do puthemi, Si engjejt do zhvishemi, Do rrime perqafuar, Per ti thene nates Se vetem nuk jemi... Kur diellii majave Tingujt e dites Te nis e kendoje Ofshamat e nates Me nuk do ndihen, Ti.... Endera ime do thuash, ''Te lutem rri dhe pak...'' Por ti e di Po me pa dielli, Une kthehem ne djall E lotet e tu per ikjen time Nuk do ti fshij, Do ti le pa thare, Ne gjoks do ti mbaj, Per sa kohe serish Nata do vije, E une tek ty Prape do trokas... Se naten vijne yjet Me Henen nga pas Ishte kohe fishkellimash S'kishte celular, Janari ne dritaren tende Gjurme te bardha Kish lene mbi parmak. Nen te Une fishkelleja I ngrire si ne sarkofag. Ishte kohe fishkellimash Ti..... Fshehur zbrisje te me ngrohje. Perqafimi, Jete me jepte S'isha me ne sarkofag Ndizej drita, Pershendesje, Shkrinte bryma mbi parmak. Ishte kohe fishkellimash... S'kishte celular... Macka... by Ilir Magjistari Ti macke Qe ne preherin tim rri, Shtriqesh perkedhelshem, Tek une ngrohesh E gishtat me lepin, E pastaj te dy, Shihemi sy me sy Adhurohemi.... Pa fjale grindemi, Une per dembelizmin tend Ti,se une jam ''pronari''. E ti, Thonjte nxjerr me pas, Kemishen me gris Kerkon me thonj Te me hysh ne mish. E prap perkedhelesh Hunden thelle me gerric. Me perze, Se s'me do per shok E prap vjen perkedhelesh Si te thuash se :-Je Me i miri macok...

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 6

P a g e

PASHKO VASO: GREKT MORN FEN DHE PERNDIT E TYRE NGA PELLAZGT
PASHKO VASA: GREKT MORN FEN DHE PERNDIT E TYRE NGA PELLAZGT Athena pra sht fjala e perndis, po ajo fjal q e gjejm n t gjitha fet t vjetrat dhe modernet, t folurit e Zotit t pellazgve, q ka dal nga Zeusi- forca, fuqia, dhe nga Metiszgjuarsia e mendja. Hera, , Junona e grekve sht ajri: er, era n gjuhn shqipe kan kuptimin; ajr, er. Nemese, . N gjuhn shqipe nm, nms, kan kuptimin e mallkimit t nj gjje q ndjell t keqen, q shkakton vuajtje dhe prodhon fatkeqsi. Besojm se atributet e Nemeses prfshihen n kuptimin e fjalve shqipe nm, nms. (Bjeshkt e namuna, t mallkuara shnim i S.I) Erint, . Kjo rrjedh nga err, errni, i rim. Muze, . N gjuhn shqipe msoj dhe musoi do t thot nx,msoj pr vete, dhe msoj t tjert. Musoise sht ajo q mson, q frymzon dije, shkenc. Theti, . Dihet se Therni sht nj hyjni detare, n gjuhn shqipe kemi fjaln det. Afrdita, . Venera sht perndesha e dashuris, e bukuris, po ashtu si e Yllit t Mngjesit; Afrdit n gjuhn shqipe do t thot, q ndodhet ndaj t gdhiri, Ylli i mngjesit. Delos, . Idhull q i kushtohet diellit. N gjuhn shqipe kemi fjaln diell, duke i shtuar pjeszn greke os kemi dielos. Ktu po ndalemi pr t mos lodhur vmndjen e lexuesit, meqnse jemi t bindur q kta shmbuj jan m se t mjaftueshm pr t prforcuar pohimin ton, dhe pr t konfirmuar n mnyr prfundimtare t drejtn e lasht q kan kombsia dhe gjuha shqipe mbi gjith gjuht e kombsit e tjera q njihen n Evrop. Marr nga libri: E vrteta mbi Shqiprin dhe shqiptart i autorit Pashko Vasa

errt errsir, ose nga rrne,

rrnime, rrnoja, shkatr-

Shkrime nga Zhorzh Sand (Viktoria Xhako) (vazhdon javen e ardhshme)

trotuarit. Ndjeva n zverk nj dhimbje prvluese. N spital......(vazhdonin disa faqe t shkruara, po mbi to ishin hedhur dy vija kryq. Vendosa ti kaprcej e tu kthehem m von.) Sapo dola nga spitali, puna e par q bra, desha t prshndetem me portretin e tij. ...Para dritares sime ishte ngritur nj skel e lart, q ma pengonte diellin Zvarrita kmbt para kafenes son, po zemra nuk m dha sinjale U nisa drejt stolit jeshil, po asgj Ktu mbaronin shnimet. udi! E hapa bllokun nga fillimi. Po t njjtt rreshta. udi!!! Nuk erdhi m n stolin jeshil. Mbase, ngaq ishte e shtun. As t dieln nuk e pash. T hnn, plot n orn dhjet, trokita n dern e apartamentit t saj. -Nuk ka njeri aty, - tha nj djal i vogl, q zbriti nga shkallt me vrap duke kafshuar nj pica. Komshiu prball uli antat n tok dhe nxori elsin. -Nuk ka njeri, - tha. Zonja u nis t shtunn. Si duket, i bri prshtypje heshtja ime. La elsin n der dhe m pa me vrejtje. Befas buzqeshi. -Aa, je ti! Hapi dern e apartamentit t tij dhe m ftoi t futem. Ndrsa u ula n kolltukun m t afrt, ai mori xhezven dhe ndezi furnelln e vogl t gazit. Ishte nj burr relativisht i ri. Quhej Toni. I gjat, me sy t kaltr. Buzqeshte mbl. Zbrazi kafen n dy filxhan dhe mu ul prball. -Zonja, para se t nisej, m foli pr ty, - tha. U ndjeva pak n vshtirsi. Mbase m ngatrronte me njeri tjetr. -Pas disa ditsh do t vij ktu nj mik, m tha, - vazhdoi fjaln Toni. sht me sy blu, do ta njohsh menjher. Jepi, t lutem, kt paket. Mos u shqetso. Ai do t vij patjetr. Toni heshti. E mora paketn e vogl, t mbshtjell me nj flet gazete elsi. U ngrita. -Po kt bllok, ku mund ta l? Toni mblodhi supet. -Nuk e di. Ajo nuk do t kthehet m. Ika me bllokun e saj gri dhe me paketn e vogl, brenda s cils duhej t zbuloja dika. Ecja dhe mendoja. Pse u lidha kaq fort me at grua? A nuk jan si ajo t gjitha grat, q mund t ken psuar dika t ngjashme n jet? Mos duhej ta krkoja t veantn n pritjen e prditshme nga ora dhjet e tridhjet gjer n dymbdhjet e tridhjet? Apo n at rrudhn e trishtimit n cepin e djatht t gojs? I rash ballit me pllmb: Luiza Miler, hapur n faqen 316. .....dhe krkova nj pasazh q m vrtitej n kok prej kohsh... Zgjidha paketn me aq nxitim, sa nuk vura re dika q rrshqiti prej saj. Fleta e vizatimit tim, e palosur. Asgj e re. Disa flet fletoreje. U ula. ....Para se t prplasja zverkun n buz t trotuarit, e pash D. Ishte i shoqruar. N krah, nj femr. Shpejtova hapat, q ta takoj, pa menduar gjat. Kishim kaq dit pa u takuar, pa folur. Kisha mall. T parin dhe t vetmin e jets sime. E qeshura e tij gurgulluese m prkdheli vesht, por... U stepa. Dora e tij kishte n pllmb dorn e saj. Ia shtrngonte dhe i tregonte dika, duke e shoqruar fjaln me t qeshurn gurgulluese. Ajo e shihte n sy, ashtu si e shihte nga portreti.... Para pak ditsh arrita t marr nj kontakt telefonik me t, po m shpjegoi se ishte n udhtim. M njoftoi se kur do t kthehet, po nuk m tha se do t m telefonoj. Arrita ti them vetm:

Copat fluturuan nga t katr ant. Dy prej tyre m goditn n fyfyr dhe n gjoks me trbim. Ndjeva nj dhimbje t mpreht n zverk. Nj lng ngjits, i trash, i kuq, krijoi nj pellg posht koks sime. Nj rrkez e holl, e holl, nisi udhtimin, duke m treguar drejtimin nga duhej t shkoja. E fundit gj q pash mbi kokn time, ishin pemt q fluturuan n qiell. Kur hapa syt, fytyra t panjohura ishin prkulur mbi mua. Nuk kuptova gj, dhe bra t ngrihem. Dy duar t forta m mbajtn mbrthyer n tok. -Mos lviz, moj motr. Autoambulanca vjen tani. Vazhdonte t m shtrngonte shpatullat pas

Shkrime nga Silvana Berki

Ka dashuri nga t afrmit e mi.... Por kujtimin m t mbl kam dy syt e but q dhe sot pas m ndjekin, kur shkoj n Shqipri. Ah, syt q det e mbushn mrgimin e vrar ...tek lotonin sa her Pejn e tij kujtonte Ja fshinte im at lott dhe vet duke qar, Nuk dinte, si mallin pr vndlindjen t`ja largonte. Kufij n bordura, kufij dhe n zemr.... ndaj me sy i fliste tim eti dhe fmijve t tij Me sy dhe im at i kthente prgjigje i shkreti... Mos u mrzit vlla...ajo dit do t vij. E di, do m thoni kngt thuren pr ndrrat e mdha: Pr Mandeln q pr lirin luftoi Pr Luther King q pr t drejtat njerzore jetn e dha pr nn Terezn q me dashuri botn pushtoi. E kjo knga ime i kushtohet atdhedashuris pr at q xhaxha e thrrisja, sa her pran i veja... Pr pragun e tij t dashur, t vegjlis.... Pr miqsin e Vlonjatit me shqiptarin nga Peja. Ndryshe...! N rrjedhn tnde dhe t kohs... Jan dy vrshime...paralelisht: Ajo e jotja...epok larg bots... Ajo e kohs......globalisht. Ti epokn tnde bots hyjrore... Nuk ua dftove posht e prpjet, N labirintet q sillte koha... Emblem n dallg...lundroje vet. Packa se dor e dyt t quajtn... dhe sot .kohort mistik, Ti prjetove...kur paqen gjuajtn, Ata....Modernistt.......?biokimik. Vrshojn kolose parahistorie, Parakalojn c`do kilometr.... Kufij zhdukin me krraba magjie, T rinj...vulosin n nj cop letr. E Ti, n rrjedhn tnde dhe t kohs, Do t vecoje ...at e di....! T tnden qnsi... larg bots... Me kaotikun....n histori. Tani, ndihem e corientuar. Kur nj rrufe afr drit lshoi M nxiu, m vrau sic bn rrufeja... dhe shpirtin pezull...shum lart ma coi. E shkundi gjethin afr tek ishte Ma hodhi mua n prehrin tim Mbuluar ishin, gjith ato vite dhe bashk me to...Yti kujtim. Ather m shfaqje patriarkalizm q femrat dot nuk e durojn M ironizoje me shovinizm... ndaj dallg e shpirtit...larg fluturoi. Kaluan vite dhe ne t dy... si teori ngelm pazgjidhur... E dhimbshmja, e plangshmja jon histori, e kohs ton ...nj nyje lidhur. Tani, ndihem e corientuar..... Ah, t mos kishte qn rrufeja Kujtimin tnd s`de kisha zgjuar.. Teorin tnde...kurr s`de zbrtheja.

Kujt i thuren kngt..? Kam dgjuar kng ti thuren trimave q pr nj ideal u bn martir Kam par dhe prmendore tu ngren lndinave Pr tu nderuar emrin e mir. Po un ksaj her do ta prish traditn dhe kngn nuk do e thur pr trimat q ran, as pr t pa-qndrueshme politikn... Por pr t thjeshtin, t mirin tim, xhaxhan. N fmijrin time ka ngjarje t shumt

P a g e

1 0

O u r

W o r d s

LETRSIA E LUTJES, SHENJTRIMI (GONXHE BOJAXHIU NNA TEREZE 1910-1997) (nga fq.1)
N pamjet e historis ajo do ta ket par imazhin e Jezuit t gozhduar n martirizimet e pafund t popullit t saj; Jezui rri n gjunj para Atit, si rri n poezin-urat t Nns Tereze. Ai lutet i vetm, diku npr vende t shkreta, kurse pasuesit e dishepujt e tij e vzhgojn nga largsia. E Shn Pjetri do ti lutet: Zotni, na mso edhe ne t lutemi(Luka 11,2). Tek Lutja Nna Tereze shikon patosin e zemrs. Ajo nuk shikon drejt lartsive t qiellit; ajo mbyll syt dhe shikon te vetvetja, shikon n hapsirat e brendshme e t pafund t shpirtit pr t kuvenduar n qetsi me Hyjin. Ajo i ndien ritmet e zemrs. Thuhet: zemra sht q lutet. Zemra sht vendbanim i qenies son. Simbas shkrimit t shenjt: zemra sht vendi ku njeriu sht vetja, vetvetja, vendi i vendimeve tona t brendshme, aty thuret lutja e krishter, si nj pakt me Hyjin; sht Akt i Njeriut dhe Hyjit; sht vendbanimi i fsheht i qenies, n t cilin nuk mund t deprtoj askush, pos Hyjit. E Nna Tereze e ndien se n lutje shpirti lartsohet drejt Hyjit dhe nga ai i krkon gjith fisnikrit dhe gjith t mirat. Prulja, ulja n gjunj. Njeriu qe mjra vjet sht n krkim t Hyjit. Ai e humbi shmbllimin me Hyjin me mkatet q bri a i bn, por ai e ruajti pamjen simbas shmblltyrs s Hyjit. Lutja, thuhet, duke qen lidhje e brendshme me Hyjin n vet ngjarjet hstorike, sht e ndrlidhur, pra, me vet historin njerzore Shqetsimet e mdha t Njerzimit tek Shpirti i Lutjes Fjala e mome shqipe urat, pos q e shnjon lutjen e besimtarit pr t shprehur dshirat dhe komunikimin me Hyjin, ka edhe domethnien e bekimit t prindit pr fmijn. Mirpo, kjo fjal ka edhe rrezatime t tjera, t shumta, kuptimore, estetike e jetsore. Urata sht e lasht sa vet njeriu. Pr t komunikuar me Hyjin, pr ti shprehur dshirat e bekimet, pr ti prballuar luftrat e betejat me jetn, pr tu takuar drejtprdrejt me fuqin e Hyjit (A.Gasparino), pr ta veten, - a nuk arrihen kto prmes forms m t thjesht t poezis, si sht vet urata? S kndejmi, kjo thjeshtsi e urats a nuk do t shprehej m s miri n trajtn e saj m t lart e m t bukur, si sht poezia? njeriut pr ta br Zot, i krkohet emocioni i bukur, dhimbje pr t prsosur vetveten, dashuri dhe drit pr terret e brendshme, hapsir pr endjet e shpirtit, nat pr tu lodhur prkohsisht prjetuar katarzn e plot shpirtrore, mshirn dhe prmirsimin; pr ta modeluar jetn simbas planeve t Hyjit, dhe, m n fund, pr tu gjendur prball vetes e pr tu takuar sy m sy me Prandaj, ka pasur t drejt shkrimtari yn, Visar Zhiti, i cili thot pr poezin e Nn Terezes (1910-1997), se sht form e lutjes, e lart artistikisht, q i drejtohet ose pr jet. Kurse E. M. Brunds do t nnvizonte se shqetsimi dhe lutja jan t lidhur ngusht me njri-tjetrin: Lutja ka vler t madhe pr shqetsimet Jan shqetsimet ato q shpesh i shtyjn njerzit te Perndia n lutje, ndrkoh q lutja nuk sht gj tjetr, vese zri i njeriut t shqetsuar. Nna Tereze do ti ket prjetuar thellsisht shqetsmet e mdha t njerzimit, prandaj e ka bashkuar zrin e saj t mbrendshm tek Shpirti i Lutjes. Libri, Poezi dhe Urat, n prkthim t don Lush Gjergjit, Visar Zhitit, don Pren Kols dhe Doruntina T. obanit, fillimisht qe botuar ktu, te ne, nga Shoqata e Shkrimtarve t Kosovs m 1998, kurse tani del si botim i Fondacionit Kulturor t Kosovs Nn Tereza. N gjuht e mdha botrore, si anglisht, frengjisht, italisht, spanjollisht, po edhe n dhjetra gjuh t tjera, jan botuar dhjetra e dhjetra prmbledhje poetike me urata e poezi t Nns Tereze. Pr t jan shgkruar dhjetra e dhjetra monografi anemban bots. Ky libr poezish-urata apo uratash-poezi, sht botuar edhe n Shqipri, ndrkoh q jan publikuar kudo npr bot dhe ka pasur jehon t madhe. Po me ato ritme dhe po me ato jehe t shtrirjes kohore e planetare t thnies artistike, kjo poezi vjen edhe n duart e lexuesit shqiptar, gjithnj me krenarin e ligjshme, se autorja e saj ishte bij e popullit ton. Prandaj, n t dy botimet nuk sht vn m kot letra lapidare e ksaj Nneje t madhe: Un gjithmon e kam n zemr popullin tem shqiptar. Shum luti Zotin q paqja e tij t vij n zemrat tona, n gjith familjet tona, n gjith botn. Dhe po ky tingull sa kombtar, aq edhe universal, i prshkon edhe krijimet e ktij libri. Mbi t gjitha, ajo synon pr ta zn esencn poetike t prjetimit t urats: ashtu si Ideali i Saj Absolut e Suprem, Jezusi, edhe Nna Tereze e dinte se prulja sht lartsimi m hyjnor. (vazhdon javen e ardhshme)

A do te NDODHE bashkimi KOMBETARE ndonjehere????!!!!!! Nga Uran Asllani

Avramin. Stefan Kondillari ka marr pjes edhe n Luftn e Orman Ciflikut q zhvilloi Ceta e Spiro Bellkamenit. Ai nuk u vra atje, por u smur rnd dhe vdiq m 15 mars 1912. Nxnsit e Shkolls s Kors e shoqruan pr n varreza dhe i kishin prgatitur nj kuror ku kishin shkruar :Mmdhetarit t shquar S.Kondi-llarit nga Shkolla Shqipe e Kors.. Pr jetn Lek Margjinit, megjithse ai jetoi gjate disponohen pak t dhna biografike. Sipas .Kamsit dhe t atit t tij Gjonit, q e kishte pasur shok e mik te tij, Lek Margjini ishte nj djalosh mirditor nga Oroshi, qe ishte shquar ne shkollen e famullise per zgjuarsi dhe rezultate te larta n shkoll. Ata shkruajn se me krkesn e Car Ferdinandit, diplomati bullgar dr. Stojan Danev, minister n Stamboll i kishte krkuar Abatit t Mirdits Preng Doit, nje djalosh malsor pr ti msuar gjuhn shqipe carevi Borisit. Zgjidhet Leka dhe drgohet ne Sofie. Djaloshi mirditor mbaroi shkollen ushtarake dhe u b oficer me gradn nntoger n Ushtrin Bullgare. Gjon e illi Kamsi, bab e bir shnojn se Lek Margjini si oficer bullgar merr pjes n luftime vetm mbas 1914, gjat Lufts I Botrore, me gradn e togerit, n Frontin e Selanikut kundra grekve e francezve edhe n vitin 1919 ishte kapiten i Ushtris Bullgare. Traktati i Neuilly-it e shkatroi ushtrin bullgare dhe kapiten Lek Margjini u kthye n atdhe pikrisht mbas Kongresit t Lushnjes edhe menjher u b kapiten i Ushtris Shqiptare. Nga shkrimet e historianve ushtarak shqiptar: Prof.dr.Proletar Hasani dhe nnkolonel Pjetr Hidri msohet se kapiten Lek si oficer n zonat veriore te vndit duke mbrojtur kufirin jugosllavoshqiptar nga sulmet e intervecionet e here pas hershme t ushtris jugosllave. Kapiten Lek Margjini gjat ngjarjeve t pranvers s vitit 1924 kaloi nme at pjes t ushtris q u bashkua me Qeverin e Fan Nolit. Madje s bashku me major Shefqet Korn luftuan ashprsisht n Gurin e Bardh t Tirans kundra forcave te Ahmed Zogut t ardhura nga Jugosllavia.. Mbas dhjetorit t vitit 1924 si shum antizogist migroi jasht atdheut, pr n Bari t Italis, ku jetoi vitet e emigracio-nit se bashku me Bahri Omarin e t tjer midis t cilve edhe Gjon Kamsin. Kthehet n Shqipri mbas prillit t vitit 1939, por aktualisht nuk disponojm t dhna se me far veprimtarie sht marr deri n vern e vitit 1941 Sipas Gjon Kamsit, Lek Margjini n korrik t vitit 1941 ishte dekretuar nnprefekt i Strugs. Nuk disponohen t dhna biografike se sa koh qndroi me at funksion, sepse historiant ushtarak Hasani e Hidri shkruajn se mbas 23 shtatorit t vitit 1943 kur Qeveria e Tirans drgoi n Kosov regjimente t ushtris nn komandn e nnkolonelve Qazim Komanit, Neshat Kolonjs dhe Fuad Dibrs, midis oficerve t atyre reparteve ishin Shefki Shatku, Gjon Qypi dhe Lek Margjini. Ndrkoh Gjon e illi Kamsi shkruajn se Lek Margjini ishte burgosur nga gjermant n Kampin e Prishtins. Ata tregojn se pr lirimin e mikut t tyre ata kishin lshuar garanci. N mosh madhore ishte martuar n Kor, me vajzn e atdhetarit t shquar Sotir Pecit dhe mbas lufts, vitet e fundit t jets s tij i kaloi si cigare shits n nj kiosk pran Kinema Majestikut. Duhet t ket vdekur n vitet 1955-1960. Le t shohim tani cili ishte Car Borisi? Boris Saxe Couburg kishte lindur n Sofie, m 18i30 janar t vitit 1894 dhe po n Sofie kishte marr arsimimin fillestar. Ai ishte djali i par i familjes dhe pas tij u lind edhe nj djal i dyt me emrin Ciril. M pas studimet e tij i vazhdoi n akademi ushtarake n Berlin edhe sapo i kishte mbushur 26 vitet ai u betua si car i Bullgaris prsri n Trnovo sikurse parardhsit e tij. (Vazhdon javen e ardhshme)

Margjini s bashku me oficert Prenk Jaku, Gjon Fusha, Prenk Previzi, Gjon Derani, Fiqiri Dine, Muharrem Bajraktarin, Ali Erebarn (q edhe ky kishte mbaruar shkollen ushtarake t Sofies) kan mbrojtur Kongresin e Lushnjes, pr krah Ahmed Zogut. Dihet gjithashtu se kapiten Lek Margjini ka shrbyer

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 6

P a g e

1 1

Poezi nga Agim Desku

kkova t m flake nga ndrrat prgjithmon Nuk dua t jem fmij i llastruar q vrapon pas lojrave t ksaj bote T rri me frymzimet e jets q m dhuron mikja e fjals,tek zri yt q e degjjon Zemra ime,fryma ime, Kt her jetoj dhe vdes pr seciln fjal t ndrrs sime,pr secilin varg, Q ma zgjon heshtjen,ndjenjen,e m krkon ku do q rri,ku do q jam mbret\ Aty ku kohn e ndajm bashk ,e ndrysojm botn ,e bjm m t lumtur se `sht Dua q sonte t`i ndez pak zjarret q m djegin shpirtin do dit ngapak E m bjn t mendem nga kjo bot ndrrash,nga m e krisura e jets, Q me sjell vetm lot pa shpetim ,pa drit,pa buzqeshje e vetm helm gjarprinjesh N shpirtin tim q kurr nuk dita t urreja as t dashuroja si sonte q dua t jem Bashk me Tirann ,bashk me Pejn,bashk me Toronton,sa bukur kur flasin edhe fotografit,e Tornadot sonte poi kin nga ktu ,nga e tr bota ikin bashk m`e djallin Anjher nuk rri pa vargjet tua mike q m sjellin botn time ktu mes rreshtash t lexoj Ca fjal m sjellin sonte buzqeshjen pr pak pranvera q do t vijn nesr n Tiran, Mbrmjeve me hn ,m dolli nritur p m t buikurn amri ,dhe mes nesh przihen fjalt m t bukura dhe ndrrat m nuk i duam as n fjalorin tim,as n ditarin tim,kurr m Ika sonte nga buzqeshja e shpirtit nga torturat `njrzore q m bjn ndrrat, Sa e dua botn pa ndrra. Fjala e miks Secila fjal m jep buzqeshje Pa ndrra t krisura Jam sonte me ty Vet princi Ti nuk je m nrra ime Ti je puthja e zemrs. Nj nat pa gjum Nj nat e vjedha nga ti Ishte dshira e jote Nuk e deshta si ndrr E dashurova me puthjen E laga me lotin Ti mike e fjals Q rri frymzimeve t mia M bhesh varg Her poezi e vetme. Nj nat mbeta pa gjum Pa ndrra pr ty Por fjaln ma dhuroje Ishe si mblsir q rri vargut tim.

M nuk i dua ndrrat Ylli shklen vetm ather kur sht si zjarr Ku te djeg ngapak mu n shpirt, mu n zemr Llafosa sot me shpirtin tim,i

Shining a glimpse on the scared truth in Albania...

Albania heading toward a new Dictatorship where the parliament commits fraud the president follows and the premier orders it.
It could save the democracy in the Balkan region...

Si ndodhi asimilimi I ilirve t romakzuar, prgjat Adriatikut e Malit t Zi nga Cafo Boga (nga Fq.2)
vazhduan t praktikojn fen katolike dhe ruajtn gjuhn shqiptare (me prjashtim t ilirve t romakzuar, t cilt filluan t prdorin gjuhn sllave). Pjest e tjera q mbetn n Perandorin Bizantine (ndonse kufiri lvizi para mbrapa disa her) morn fen ortodokse lindore dhe gjuhn sllave prshkak t ndikimit t vazhdueshm sllav pr m shum se gjasht shekujsh. Shqiptart n Shqiprin e sotme jugore dhe n Greqin veriore prqafuan fen ortodokse lindore por ruajtn gjuhn shqipe. Asimilimi m i madh ndodhi me ilirt e romakzuar, prgjat bregdetit adriatik dhe Malit t Zi t sotm. Pas vdekjes s Dushanit dhe dobsimit t dinastis Nemanji, princt e prijsit lokal t Dukls, e cila tashm njihej si Zeta ose si Zenta nga bizantint, filluan t merrnin situatn n duart e tyre.. Udhheqsit m t shquar ndrmjet tyre prbjn Dinastin e Balshajve (Balsi pr sllavt), e cila jetoi nga 1356 deri n 1457. Fisi i Balshajve fliste shqip n shtpi por prdorte sllavishten gjat qeverisjes sepse kishin qen pr nj koh shum t gjat vasal t dinastis serbe. Dinastia e Balshajve u zvendsua nga nj tjetr prijs me origjin shqiptare q i hapi rrugn fuqizimit t Dinastis Crnojevi. Ajo filloi me dy vllezrit Gjergj dhe Llesh Gjurashaj (Gjuragj dhe Ljes Gjurasevic/Cernojivic n sllavisht), nga fisi shqiptar i Trieshit. Nj rol shum m t madh n imentimin e pushtetit t ksaj familje n Zeta luajtn Stefan Crnojevi (14261465) dhe djali i tij q qeverisi n vitet 1465-1490. Stefani ishte djali i tret i Gjergjit, Duks s Zets dhe i vajzs s fisnikut shqiptar Koj Zakaria. Stefani u martua me Marn, vajzn e madhe t princit shqiptar Gjon Kastriotit dhe motrn e Sknderbeut. Ivani u martua me Goislavn, motrn e princit shqiptar Gjergj Arianit Komneni i dinastis s shquar t Komnenve (Comnenus) dhe pas ksaj u b krushk me despotin serb Stefan Brankovic gruaja e t cilit ishte gjithashtu nga kjo familje shqipt mos lejuar nj fat t ngjashm, Ivan Crnojevi e zhvendosi kryeqytetin e tij nga Zhablak (Zhabljak n sllavisht) mbi Liqenin e Shkodrs, n Zeta n Cetinn malore (Cetinja n fundit i dinastis s ksaj familjeje. Me t mbaron edhe historia e Zts dhe fillon historia e Malit t Zi. Gjat shekullit t 17, Venediku luajti nj rol mbizotrues n jetn politike malazeze Tokat e Zets u pushtuan m s fundi nga otomant, por Mali i Zi i sapokrijuar mbeti n shumicn e kohs n formn e rajonit t pavarur t njohur si nahije. Gjat shekullit t 17, Venediku luajti nj rol mbizotrues n jetn politike malazeze. Nga 1516 deri n 1697, sundimtart e Malit t Zi ishin Princr-Peshkop (Valladikt). Ndonse nn sulme t prhershme t forcave turke, Mali i Zi ia doli mban t mbrohej derisa Suleiman Pasha m n fund e pushtoi Cetinjn n 1692. N 1697 Peshkopi Danilo, i pari vladik i Dinastis Petrovi, u ngjit n pushtet dhe mbretroi deri n 1735. Duhet thn se me ardhjen e Danilos n pushtet shnohet fillimi i historis s Malit t Zi t kohs s sotme dhe fundi i zotrimit turk mbi t. Hapi i tij i par n rigjallrimin e vendit q kishte vuajtur prej kohsh rrethimin turk dhe s fundi edhe shkatrrimin e Suleiman Pashs, ishte rindrtimi i kishs dhe manastirit n Cetinj. Ai gjithashtu besonte se rreziku i vrtet Malit t Zi nuk i vinte prej turqve por nga familjet q ishin konvertuar n fen myslimane. N mbrmjen e Krishtlindjes 1702, Danilo dhe figurat kryesore t vendit u bn thirrje t gjith t konvertuarve q t ktheheshin n fen e t parve duke u dhn nj ultimatum: kthehuni n krishtrimin ortodoks ose vdisni. Ajo q vijoi gati i prngjante nj masakre.

tare. Gjat qeverisjes s Cernojevive, ushtrit e fuqishme otomane thyen me lehtsi t gjith shtetet fqinje t Serbis, Bosnjes dhe Hercegovins. N at koh, Perandoria Otomane kishte pushtuar shumicn e tokave shqiptare. Pr

sllavisht), nj zon pr t ciln turqit nuk kishin ndonj interes pr ta pushtuar pr shkak se nuk kishte burime natyrore. Djali i Ivanit Gjergj Crnojevi, i cili qeverisi n vitet 1490 96 ishte edhe sundimtari i

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

Gjuha Pellazge nga Gentjan Hajdini (vazhdon javen e ardhshme)

Per te disaten here , Instituti Mbreteror i Suedise, Instituti me prestigjoz ne boten e gjuheve dhe te temave te tjera SEBASHKU ME kOLEGJIN TRINITETIT DHE oSKFORDIN KANE PUBLIKUAR se gjuha shqipe eshte gjuha me e vjeter indoEuropiane dhe Shqiptaret jane KOMBI ME I VJETER NE EUROPE. Kjo eshte arritur nga studimet e ADN, , gjeneve ne Universitetin Stanford te Kalifornise ( Luigi CavalliSforza). Per me shume , eshte percaktuar me analizat e radiokarbonit se Indo-Evropianet e pare erdhen ne Ballkan nga Azia e Vogel dhe u perhapen si bujq ne te gjithe kontinentin , duke ju dashur 3000 vjet per te udhetuar per kaq shume kilometra. Gjuha shqipe ne kete menyre ESHTE GJUHA NENE e te gjithe gjuheve evropiane qe ekzistojne sot. KJo shpjegon se pse shqiptaret mesojne shpejt cdo gjuhe evropiane (Xhorxh Fred Uilliams) History is who we are and why we are the way we are Once More Time, The Royal Institute Of Sweden, The Most Prestigious Institution In The World Of Languages And Other Doctorates Along With Trinity College And Oxford, Has Published That The Albanian Language Is The Oldest Indo-European Language and the Albanians are the oldest nation in Europe. The Albanian language has been determined to be the oldest of the European languages by DNA/genes studies at Stanford U.(Luigi Cavalli-Sforza). In addition it has been determined by radio carbon dating that the first IndoEuropeans came to the Balkans by way of Asia Minor and then propagated as agriculturalists throughout the continent taking three thousand years to travel that many kilometers, readily pick up any of the European languages and speak them without appreciateable accents. (George Fred Williams 1914) - If we return to pre-history, before rhapsodic homer sang to goddesses and methodology heroes, before Greek language was written, one well known nation lived with the name of Pellazg. Albanians are the only ancestors who have the origins from this powerful prehistoric race. Recently has been established that Pellazg - et were ancient Ilirs. Albanian was the true language of Homer, as the Greeks have copied from rapsodian Pellazg their wealthy epos. Kujtim Shehu, Kacanik - translated from the book by Dhimitri Pilika "Pellazg - Our Denied Origin" who has completed an extensive research on the origins of Pellazg. Johann Georg von Hahn in his 1854 Albanesische Studien identified the Pelasgian language with "UrAlbanian". In this, he followed earlier suggestions by Giuseppe Crispi (Memoria sulla lingua albanese, Palermo 1831). This "Pelasgian theory" of Albanian origins was shared by some other 19th-century authors "The ethnic mix of the Greekspeakers of the Ottoman empire (Greek was often learned as a second language by wealthier non-Greek people) was as diverse as any in the Ottoman Empire, possibly more.'The islands and the seafarers from the coastal regions were distinguished by their peculiar ethnicity, many were of mixed Albanian-Greek origin'. (P. 23 "The Balkans, Nationalism, War and the Great Powers" by Misha Glenny) "The Koundouriotes, for example, the most powerful maritime family on the island of Hydra, who led a substantial faction during the war (of independence), were of Albanian origin'. (P. 25 "The Balkans, Nationalism, War and the Great Powers" by Misha Glenny) ". the modern-day Greek has more in common genetically with the Albanians, the Latin speaking Vlachs and the Turks than with 'Plutarch's men'." "So too is the fact that in the early nineteenth century the population of Athens was 24 per cent Albanian, 32 per cent Turkish and only 44 per cent Greek."

UK(Colin Renfrow). The Albanian language is thus the "Mother-Language" of all the European languages existing today. This explains why Albanians

Lediana Kapaj
LEDIANA KAPAJ POEZI ATIJ QE DO DUA...! Do t t qndis jetn me ngjyrat e dashuris Duke prkdhelur nett me duar mndafshi. Do t vjedh vet kohn n kornizn e qetsis. Q n moment dshire t ndihet vetm afshi. Do t dhuroj lule t parfumuara ngrohtsie, Duke lshuar pendn nn puthjet e tua. Do t shkrihem si bora q preket nga dielli, Nuk do luaj me ndjenjn,do t them ve: T dua! Do kaprcej hnn,t t shikoj m mir, Nj re t bardh butsie do ta fal si betim, Do dgjoj syt e tu kur mrmrisin qetsin, N romancn time do gjesh shpirtin flijim! Do i iki s shkuars e n krah do m marrsh, Duke u prkundur mbl,nga i kthjellt zeri yt, Do t hap zemrn dhe le t gjakoset nga dashuria. Do t quaj "gjysmn time"...Dhe si ty nuk do ket t dyt!

Kosova, mes Shqipris dhe Jugosllavis, 1941-1945 (Fq. 13)

Marrdhniet n mes KOSMET dhe Gani Kryeziut kan qen korrekte dhe operacionet rastsore ushtarake jan kryer s bashku, por pr shkak t refuzimit t tij pr tu bashkuar me KOSMET, ai u krcnua nga forcat partizane t ksaj organizate dhe m von, n fund t vitit 1944 jeta tij do t rrezikohej tmerrsisht nga bashkpunimi i UNSH dhe UNJ, pr t cilin zhvillim do t flitet me tej n kt shtjellim. M tej, prpjekjet e UNJ pr t drguar trupa n Kosov nuk kan qen t suksesshme. Kjo sepse rezistenca q u bn atyre rojet kufitare kosovare ka qen shum e fuqishme dhe n muajin maj 1944 korpusi i dyt i UNJ, n prpjekje pr t hyrn n Kosov prmes Malit t Zi dhe n korrik 1944 forcat serbe t drejtuara nga Gjeneral Lejtnanti Popoviq, duke prparuar prej veriut t Gjilanit, u sprapsen nga forcat qeveritare kosovare (nnkuptoj forcat e qeveris shqiptar t periudhs s pushtimit gjerman). Pr shkak t ksaj disfate pothuajse t plot n Kosov dhe brutalitetit t kosovarve kundrejt kolonistve serb, pjesa m e madhe e partizanve jugosllav krijuan nj pamje krejt pesimiste pr mundsin e fitores me an paqsimi mbi kosovart. N prgjithsi, opinioni i pjess m t madhe t partizanve jugosllav, t cilt patn t bnin shum me shqiptart e Kosovs gjat viteve t lufts, mes t cilve shquhet Gjenerali Vukmanovic Tempo, shpesh patn deklaruar se ata ishin bandit t pakorrigjueshm, t cilt duhet t ohen n hell me metoda t ashpra kur vendi do t lirohet. (PRO.FO.371. 48090/8181/237/90, Mr. Ralph Skrine Stevenson to Mr. Eden, Belgrade, 27th April 1945.) Kjo ndoshta sht piknisja e politikave n mes Marshall Titos dhe FNC t Shqipris. Sulmet gjat periudhs s par t vitit 1944 mund t listohen si m posht: 1. N mes dats 11 dhe 20 shkurt 1944 etnikt serb dhe trupat e Nediq pushtuan fshatrat shqiptare n veri t Pejs; 2.me 29 maj 1944 njsit e 2 korpusit t dyt t mareshalit Tito kryen nj seri sulmesh nga zona e Beranes n drejtim t Morins, Plavs dhe Rozhajs. 3. N fund t qershorit 1944 shtabi i prgjithshm serb, duke punuar n bashkpunim me Marshall Titon, filloi pushtimin e Kosovs n zonn e Gjilanit. 4.Cili ka qen reagimi i qeveris shqiptare t Regjencs? Duke qen se FN shqiptar ishte i organizuar dhe i drejtuar nga serbt, asgj nuk mund t pritej prej ksaj organizate ndaj reagimit serb. Qeveria shqiptare e Regjencs n fuqi, pr kundrveprim, organizoi formacione luftarake vullnetare, sanksionoi dislokimin e ktyre formacioneve t rregullta si Divizioni SS Skanderbeg dhe krkoi mbshtetjen e gjermanve kundr FN Shqiptar n do mnyr. N t njjtn koh u vendosn marrdhnie miqsore me Kroacin dhe nj mirkuptim politikoushtarak u tentua me Turqin dhe Greqin. Pse nuk pritej asgj nga reagimi FNSH? Cilat jan ngjarjet q shnojn marrdhniet n mes Marshall Titos dhe FNC Shqiptar? 1.Mareshalli Tito me 4 dhjetor 1943 kishte shpallur nj komunikat sipas s cils e ardhmja e Kosovs do t vendosej prej nj referendumi dhe kufiri mes Shqipris s pas lufts me Jugosllavin, n qoft se do t ishte e nevojshme, do t rregullohej n t mir t Shqipris. Kjo ka qen formula q ka qen e pranuar prej FNSH, e cila nga ana e saj, theksoi se KOSMET dhe KOSOVA jan sfera t ndikimit t Titos. (PRO.HS.7.70, S.O.E. History, File number 37/B, Allied Military Mission in Albania, 1942-1945, faqe 38.) 2.Me 17 maj 1944, shrbimi sekret amerikan (SOA) raportonte, duke cituar Titon, se Fronti Nacional lirimtar i Shqipris sht nj lvizje jugosllave, pikpamjet e s cils dhe

t ndjekura n vijim nga komunistt jugosllav ndaj Kosovs dhe popullsis shqiptare n kt an t Ballkanit. Gjat vitit 1944 u zhvilluan nj seri sulmesh n territorin e Kosovs t pushtuar nga gjermant, t cilat kulmuan n bashkpunimin

V o l u m e

3 ,

I ss u e

3 6

P a g e

1 3

Kosova, mes Shqipris dhe Jugosllavis, 1941-1945 (nga Fq. 12)

armatosur (t UNJ) me ushtrin shqiptare n betejn kundr pushtuesve fashist. (po aty) 4 Gjat t njjtit muaj u shkmbyen nota diplomatike prgzimi dhe miqsie n mes Dr. Nishanit (Shqipri) dhe Dr. Ribar (Jugosllavi). Pasi japin t dhnat e msiprme, analistt britanik, mbi raportet e t cilve, n pjesn t rndsishme e kemi ndrtuar kt punim, shkruajn n pjesn konkluzive, se sht nj parim q partit politike, n rrugn e tyre t ngritjes n pushtet, prdorin fardo lloj mbshtetjeje q sht e mundshme. sht e pamundur me injorue ekzistencn e ambicieve serbe ose jugosllave n marrdhniet me Shqiprin. Por nga ana tjetr analistt britanik vrejn se sht br m i dukshm fakti q FN i Shqipris ishte br m nacional n karakterin e tij gjat gjysms s dyt t vitit 1944 dhe marrdhniet n kt periudh me komunistt jugosllav ishin m t pavarura se sa n periudhn pararendse. Analistt britanik gjithashtu raportonin se n fund t vitit 1944 ishte e pangjashme q prania e forcave partizane shqiptare n Kosov t ishte e motivuar vetm prej idealeve internacionale. Ata mendonin se Marshalli Tito nuk do ta injoronte faktin se trupat kuislinge shqiptare kishin luftuar kundr tij. Kordialitetit politik dhe ushtarak, shkruhet n nj raport t till, i sht br nj publicitet i madh koht e fundit, por gjeneral Hoxha sht cituar se fundmi t shprehet se ai nuk e sheh t mundshme n t ardhmen e afrt nj Federat Ballkanike. (po aty) Forcat gjermane u trhoqn nga Kosova duke filluar nga 19 nntori 1944, n rrugn e vet t trheqjes drejt Veriut, duke e ln krahinn n nj gjendje konfunzioni dhe pasigurie t prgjithshme pr t ardhmen. Me 19 nntor 1944, partizant e brigads 18 t UNSH u vun n zotrim t Kuksit, ndrsa partizant e brigadave 3 dhe 5 t t njejts ushtri liruan Pejn dhe Prizrenin n Kosov. (PRO.HS.7.70, S.O.E. History, File number 37/B, Allied Military Mission in Albania, 1942-1945, faqe 106.) Kur gjermant filluan t trhiqeshin edhe nga Shqipria dhe pushteti i FN n Shqipri filloi t zgjerohej, kundrshtart e lvizjes s FNSH u detyruan t trhiqeshin n malet ngjitur me kufirin me Jugosllavin dhe shum prej tyre kaluan n territorin e Kosovs dhe Maqedonis veriperndimore. UNSH lvizi pas tyre n drejtim t kufirit jugosllav. Nga ana jugosllave, trheqja e gjermanve i dha UNJ mundsin e par pr t deprtuar n Kosov. N kt moment qndrimi i zymt i kahershm i partizanve jugosllav prsa i prket mundsis s pajtimit m kosovart psoi nj ndryshim t papritur, pr shkak se pikrisht n kt koh nga njsit kuislinge kosovare pat nj dezertim masiv. U krijuan dy brigada t reja partizane kosovare dhe nga fundi tetorit 1944 edhe dy t tjera ishin n formim e sipr. Shqiptart e Kosovs dhe ata t pjess veriperndimore t Maqedonis filluan madje sulmet kundr gjermanve n trheqje e sipr. Ndrkaq, sulmi i partizanve bullgar n Kosov detyroi etnikt e Skospka Crna Gora dhe t Kopaonikut t Jugut, kto t fundit t drejtuara nga Zika Markovi, t futn serish n Kosov, ku u vendosn prkrah forcave t mbetura gjermane dhe njsive nacionaliste kosovare. N jugun e Malit t Zi, pr shkak t aktivitetit partizan, disa prej forcave etnike t drejtuara nga Gjurishiq kishin bashkuar forcat e tyre me ata t prijsve malsore katolik t Shqipris s Veriut n zonn n veri t Liqenit t Shkodrs. Duhet t nnvizojm se n Shkodr e n Shqiprin veriperndimore, lidhur para s gjithash me nj sri rrethanash kulturore dhe nivelit t emancipimit shoqror, qenies s nj klase t mesme qytetare mjaft mir t zhvilluar, ndikimit t Kishs Katolike n Malsi t Madhe dhe n Malsi t Dukagjinit, ka pasur nj indiferenc t plot ndaj propagands komuniste dhe kjo lvizje sht konsideruar dhe kuptuar gjersisht si nj lvizje antikombtare dhe e huaj pr qendrueshmrin e shtetit shqiptar e orientimin pro europian t Shqipris.

aktivitetet q ajo organizat zhvillon, nuk jan gj tjetr vese ato t Lvizjes Nacionallirimtare Jugosllave, e cila jep urdhrat dhe komandon; prandaj aktiviteti i partizanve shqiptar sht i prfshir n Ushtrin Nacional lirimtare Jugosllave, brenda s cils partizant shqiptar jan pjes. Si duket kjo ka qen arsyeja pse Radio Jugosllavia e Lir do t njoftonte se forcat tona nacional lirimtare jan vn t zotrim t Beratit dhe Tirans. (PRO.FO.371. 48090/SF/POL/2A/B6, Albano-Jugoslav Relations, 16 December, 1944.) 3. Nga vera e vitit 1944 dhe n vijim FNCSH dhe Marshalli Tito kryen veprime t prbashkta kundr gjermanve, t cilat kulmojn n veprimet e prbashkta ushtarake n Kosov me forcat serbe q vepronin n Prishtin dhe Gjilan dhe njsit partizane shqiptar q vepronin n Gjakove dhe Prizren. N muajin nntor 1944 n deklaratn pr shtyp t Marshallit Tito u njoftua pr bashkpunimin e

ARVANITT DHE VLERAT E TYRE Nga un Paluca (vazhdon Javen e ardhshme)

shumt.Por nuk ishin vetm piktort ehuaj q u frymzuan nga mnyra e jetess, veshja dhe figura e lufttarit arvanitas ose shqiptar.Nga fara arvanitase doln shum piktor q disa prej tyre u bn me fam botrore. Temat frymzuese t ktyre piktorve t mdhenj arvanitas ishin betejat fitimtare t princit t Arbris dhe Epirit Gjergj Sotiriu, Kostandin Sknderbeut, dhe i njohur nga Horemi, Aleksandr papa Piu i 2-t, mbret i AlDiomidhi, Maksim banis dhe Maqedonis m Miopulos, Vasil Malamo, 1458. lufta shekullore e Dhimitri Kaburoglu, kombit t Arbrit pr liri, Teofil Vorea etj.Kultura e shprnguljet me dhun nga lasht arvanitase drejt trojet tona shekullore etj. zhdukjes Mnyra e jetess Disa nga kta piktor me dhe veshja arvanitase ka fam botrore jan, Polikron trhequr vmndjen e Lebeshi, Eleni Bukura, Jani shum studiuesve t huaj Altamura Bukura, Niko q kan vizituar ballkanin Voko, Niko Engonopulos, n shekujt e m Alqi Gjini, Jani Kui, Taso parshme.Shum piktor Haxhi, Stamati Lazeru, t huaj t frymzuar nga Thanasi inko, Andrea lloj i mnyrs s jetess Kryezi, Niko (Gjika) dhe veshjes arvanitase ose Haxhiqiriako, Buzani, Gizi, shqiptare mbushn Biskini etj. T gjith kta tablot e tyre me kto piktor t mdhenj me fama tema.Shum tablo me botrore jan me preardhje portretin e lufttarit arshqiptare ku kan deklaruar vanit gjenden npr vet q jan arvanitas nga muzet e mdha t euzonat e banuara me shumic rops dhe kan trhequr drrmuese me arvanit si vmndjes e vizitorve t ishulli i Hidrs, Eubea, Atikia, etj q jan zemra e Greqis s lasht, dhe jan banuar dhe banohen edhe sot nga kjo rac. Arvanitasit kan ndrtuar dhe teatrin epar prej guri t Greqis. Mbas revolucionit t 1821, arvanitasi Jani Bukura ndrtoi teatrin e par prej guri t Greqis s Re n Athin. Jani Bukura ishte nj detar, lufttar i zoti, por mbi t gjitha ai kishte nj shpirt t pasur prej artisti.Jani Bukura sht babai i piktores s madhe greke Eleni Bukura-Altamura dhe djali i kryeplakut t fundit t ishullit t Specas Gjergj Bukura.Detari Jani Bukura, nj lufttar i guximshm, kishte edhe nj dashuri t veant pr artin, pr arsimin. Vdiq m 1861, n kraht e vajzs s tij Eleni Bukura, piktores s par femr n Greqi e cila krijoi parakushtet pr emancipimin e gruas. Gjendja e vrtet e arvanitasve sotMe kalimin edhjetravjearve arvanitasit u bindn ose u detyruan t binden se duhet t braktisin gjuhn e tyre n se dshiroheshin t bheshin qytetar t denj t shtetit t ri grek. Numri i sakt i arvanitasve ose shqiptarve n Greqi nuk dihet, por nga kuvendi i fundit q kam pasur me studiuesin, historianin dhe shkrimtarine njohur arbror Aristidh Kola, q vdiq vitin 2000, dhe q ky kuvend sht botuar n revistn EKSKLUZIVE, thot se N Greqi pak njers nuk e kan gjyshen apo gjyshin arvanitas,,.Sot burimet historike, gjuhsore, muzikore jan shum t kufizuara ose mungojn plotsisht n drejtim t arvanitasve t Greqis.N vitin 1983 arvanitasi Jorgo Maruga do formonte Lidhja e Arbrorve t Greqis,,. Por n kt vit, Jorgo Maruga vdes, duke u zgjedhur studiuesi i njohur Aristidh Kola kryetar, q me punn e tij madhore, mund t quhet me t drejt, De Rada i arvanitasve t Greqis. Lidhja e Arvanitasve t Greqis,, me n krye Aristidhin dhe pasuesin e tij Jorgo Miha dhe Jorgo Gjeru do t ngrinte n nj far mnyre lart figurn e arvanitit q luftoi dhe krijoi shtetin e ri Grek.Lidhja do t botonte revistn Besa,, dhe broshura t ndryshme pr historin shqiptare, n vitin 1986, do t bhej koncerti i par me kng dhe valle arbrore.Knga arbrore ka trhequr vmndjen e shum studiuesve dhe muzikologve grek dhe t huajve t tjer.Kngt arvanite i prkasin tekseve t kngve dhe poezis t lirikave t vjetra arvanitase. Kng pr lirin, dashurin dhe t tipit kaak, pra t njeriut t lir prej nj shpirti t pathyeshm dhe t ndjenjs popullore. Kngt arbrore jan ruajtur me fanatizm nga populli arvanit deri m sot dhe kndohen shpesh npr dasma.Mnyra se si sht ruajtur knga arvanitase sht interesante pr faktin se gjuha arvanitase ose shqipe nuk shkruhej m par, nuk e lan t tjert q t shkruhej! Kshtu populli arvanit zgjodhi rrugn e t knduarit pr t ruajtur gjuhn e tij arvanitase. Mnyr tjetr nuk kishte, kur osmant turq t pritnin kokn po t flisje shqip, ndrsa injorantt priftrinj t helmonin edhe me buk po t dgjonin t kuvendoje n gjuhn e mms shqipe.Nj dshmi q kemi nga P.Joti q shkruajti Historin e Shtat Ishuajve,, t vitit 1866, na vrteton se Suljott q ishin n Korfuz. Kur pastronin armt e tyre, ata kndonin kngt arvanitase t heronjve t tyre. N kngt arvanitase t Suljotve nuk kishte asnj fjal greke.Dy kng q kndoheshin nga arvanitt Suljot, gjenden n librin me titull Bleta Shqipni,, me autor Thimo Mitku botuar n vitin 1878 n Aleksandri. N vitin 1891, gjermani Arthur Milchkofer n veprn e tij me titull Attika und seine Heutigen,, ndr t tjera shkruan. Nga di un, kngt popullore greke, i jan prshtatur kngve t vjetra arvanite t dashuris, liris dhe kaake,,.Shum kng arvanite jan shkruajtur n gjuhn greke, kshtu kan humbur indentitetin e tyre t vrtet shqiptar.Kto 15 vjett e fundit fal vullnetit dhe ambisjes t studiuesit arvanitas Aristidh Kola, Dhimitri Leka dhe kngtarit Thanasi Moraiti, u b e mundur q t prodhohen dy CD me kngt arvanitase me titull Kngt Arvanitase,, dhe Trndafilat e Malit,, q kan prmbledhjen edisa kngve arbreshe t Italis s jugut dhe t arvanitasve t Greqis. Kto dy CD jan t vetmit q jan prodhuar n historin mbar shqiptare n gjuhn ton arbreshe.Orkestra q shoqron Thanasi Moraitin mbshtetet tek instrumentet e tradits s lasht arbreshe, q krijon nj bot interesante dhe t kndeshme muzikale. Veglat kryesore q prdorin muzikantt arvanitas jan, pipza, daullja, fyelli, zilja, lahuta, mandolina etj. Vitet kalojn, gjuha shqipe q flasin arvanitasit e Greqis, traditat, zakonet dhe doket e bukura shqiptare po harrohen dhe humbasin.Ndoshta,

WE ARE ALSO ON THE WEB WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable Organization

N E W

L I F E

J E T A

R E

1774 - 76 street Suite D3 Brooklyn, New York 11214 Phone: 718-594-0511 Fax: 201-795-4795 E-mail: Endri@newlifeaaco.org

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte. Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka cmim.

Building a Future One Person At a Time...

ZANAFILLA E KRENARIS KOMBTARE Nga: Anastas S. Shuke (nga FQ. 1)

REALE, prndryshe ajo nuk mund t jet nj shtys drejt prparimit kombtar, por kthehet n parull pa vler. Krenaria kombtare sht Baza m e Thell Morale e njeriut, Stimuli moral m i Natyrshm n gjith aktivitetin e tij. Formimi i Personalitetit t donjrit nga ne, bazohet n rradh t par n rrespektin ndaj Vetes dhe Kombit, prandaj njohja e Historis s Kombit sht elementi fillestar i Kulturs. Vini re ktu vmendjen e fqinjve tan dhe luftn e tyre pr problemet e identitetit, si dhe agresivitetin n rritje kundr identitetit shqiptar. Ne shqiptaret duhet t msojm nga fqinjt nj gj: Presioni sht Art m vete, dhe si i tille duhet patjetr t prdoret vazhdimisht, e sidomos kur raporti i forcave nuk sht n ann ton. Pr kto arsye, Identitetit ton Kombtar duhet ti hiqet mbulesa e rnd mijravjeare e mosdijes dhe e harress dhe media e shkruar dhe ajo vizive duhet ti bj nj Reklam t madhe studimeve dhe zbulimeve t fundit apo t mparshme pr gjuhn shqipe dhe identitetin ton kombtar, dhe historiant e gjuhtart tan duhet t jen shum m aktiv sot. GJUHA sht themeli i kombit, ajo q na bn t veant nga t tjert. Ne shqiptart krenohemi mjaft me heroin ton kombtar Sknderbeun, si pjes madhore e mozaikut ton t identitetit, e q shpesh prpiqen t na e vjedhin, e sidomos tja ulin vlerat. Megjithat duhet patur parasysh se, Sknderbeu i prket nj periudhe mjaft m t vonshme kohore se zanafilla e kombit ton, e cila shtrihet n mijvjear. Pra, aftsia konkuruese q nevojitet pr t shrbyer si shtyll qendrore e krenaris kombtare, e identitetit ton kombtar, kufizohet, pr arsye se i duhet t prballet me identitetin e kombeve t tjer, t cilt jan bazuar prgjithsisht n periudha kohore mjaft m t hershme, dhe n vazhdimsi. N mnyr q Krenaria Kombtare t ulet kmbkryq n subkoshiencn ton pr t na dhn qetsin, forcn dhe stimulin e pakrahasueshm dhe aq t nevojshm sot, na duhet t bazohemi n nj shtyll mjaft m t vjetr n koh, rreth s cils t mund t mblidhet e t qndroj fort i gjith mozaiku gjigant i historis son, i Identitetit ton Kombtar. Historia sht Politik, KRENARI dhe UNITET, forc shtytse e kombit. Prandaj do shtet dhe do klas politike duhet t investoj m shum pr zbulimin e saj. Dikush thot, na duhet historia?! Le t shohim Amerikn q me pak histori, vetm n 200 vjet, ka arritur majat, dhe t ecim prpara pa u interesuar pr historin. Por njkohsisht ata thon edhe se nuk ka dokumenta historike n shqip, se Ne, nuk paskemi as histori, as heronj, pra jemi kot...?!.... dhe t gjith e kuptojm se kur mendon se je kot, vetm demoralizohesh e nuk shkon prpara. Arijn deri aty sa qesndisin paturpsisht shqiptarizmn??!!. Do hyjm n Evrop thon..., por aty duhet hyr me dinjitet, e Identitet. Jo nga dera e pasme! Gjithashtu duhet t kuptojm se pr shkak t ndarjes s kufijve q kemi sot, Ne shqiptart kemi ndjesi e koncepte m t ngushta apo m t ulta pr veten, krahasuar me ato t shekullit t 19 e m par. Ndarja jo e favorshme e kufijve si jan deri sot, solli nevojn pr korrigjimin, n fakt dmtimin, e vetdijes son kombtare. Pse na pranon me vshtirsi Evropa, vetm pr nivelin e sotm apo..., sepse ajo, dhe ne vet, nuk e njohim prejardhjen ton, historin dhe zanafilln ton, me t ciln t prezantohemi n Evrop. Edhe n nj prezantim t thjesht midis njerzve t panjohur ne krkojm t dim pr prejardhjen e personit q kemi prball. Mosnjohja sjell frik dhe pasiguri. E njjta thot Tok e Ngir, e nginjur, e logjik vlen pr marrdhniet ngopur, Tok e begat. midis shteteve. Provat gjenden edhe n 3-4 E pra, Evropa nuk na pranon, miliard kopje t BIBLS, n t nuk na jep Viz, nse nuk gjith botn. Besohet se treginjohim dhe nuk ja tregojm met biblike, veanrisht asaj Historin ton, elementin kapitulli i par, zanafilla/ fillestar t kulturs. genesis, jan me prejardhje nga shkrimet e pllakave sumere si Arma jon kryesore, - Shtylla e Eposi i Krijimit, apo nga kopjet e tyre Akkadiane. Identitetit ton, me t ciln do t prballemi me konkurentt tan pr t rivendosur HisBibla sht prkthyer n mbi torin, duhet dhe do t jet, 2.000 gjuh t ndryshme por veoria baz e ekzistencs s pjesa e par e 39 librave prnj Kombi, - Gjuha. brs t "Dhjats s Vjetr", e quajtur Zanafilla, paragrafi 6:4, e prmban provn SHQIP, me Shqipja sht Gjuha e Par e shkruar n Bot, sht Gjuha e fjaln " N FILLIM". Ajo, ka qen problem i madh pr Fillimit!!! prkthyesit, t cilt prfundimisht e kan ln n gjuhn Po, po, mos kini frik, Provat jan t shumta dhe Sistematike. origjinale, dhe kshtu shprehja N fillim sht nj nga Ato gjenden n mbi 200.000 provat m t rndsishme pr libra (pllaka me shkrim prejardhjen nga gjuha kuneiform) t kulturs m t SHQIPE, edhe t tregimeve lasht t bots, asaj Sumere. biblike. Pasardhsit Akkadian e Babilonas, e kan quajtur at vend, Sumer/Shumer apo Shum Er. Vet Shumert e quanin KI.E.NGIR, q do t (vazhdon javen e ardhshme)