THEVENIN VE NORTON TEOREMLER

Bu teoremler en gl analiz tekniklerindendir

EBE-215, .F.BAY

THEVENIN EDEER TEOREM

DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE A

+ vO _

a
b

DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE B

RTH
+

+ vO _

a
DORUSAL DEVRE

vTH
DEVRE A

b
vTH RTH

DEVRE B

Thevenin Edeer Devresi DEVRE A iin

Thevenin Esdeger Kaynagi Thevenin Esdeger Direnci

2

EBE-215, .F.BAY

NORTON EDEER TEOREM

DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE A

+ vO _

a
b

DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE B

a
DORUSAL DEVRE

i SC

RTH
DEVRE A

vO _

b
i SC RTH

DEVRE B

Norton Edeer Devresi DEVRE A iin

Norton Esdeger Kaynagi Thevenin Esdeger Direnci

3

EBE-215, .F.BAY

THEVENIN YAKLAIMI
DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE A

+ vO _

a
b

DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE B

vO = RTH i + vOC
RTH + _ i
Devre A nn Thevenin edeer devresidir

vOC

vO

Gerilim Kayna; THEVENIN EDEER KAYNAI olarak adlandrlr Diren; THEVENIN EDEER DRENC olarak adlandrlr
4

BU DEVRE, DEVRE A GB DAVRANMALIDIR

EBE-215, .F.BAY

NORTON YAKLAIMI
DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE A

+ vO _

a
b

DORUSAL DEVRE Bamsz ve baml kaynaklar ierebilir DEVRE B

i a
i SC RTH

vO = vOC RTH i i = vOC = i SC RTH

vOC v O RTH RTH

vO

Devre A icin Norton Esdeger Temsili

b
Bu devre Devre A gibi davranmaldr

iSC Norton Esdeger Kaynagi

EBE-215, .F.BAY 5

THEVENIN VE NORTON TEOREMLERNE BAKA BR BAKI

RTH + _
Thevenin

i a
+

vOC

vO

i SC

RTH
Norton

vO

i SC

vOC = RTH

Bu edeerlik kaynak dnm olarak da grlebilir. Burada direnle seri bal bir gerilim kaynann; Direnle paralel bal bir akm kaynana nasl dntrlecei grlmektedir.
KAYNAK DNM BR DEVRENN KARMAIKLIINI AZALTMAK N Y BR GERETR.
EBE-215, .F.BAY 6

Kaynak dnm bir devrenin karmakln azaltmak iin iyi bir geretir... NE ZAMAN UYGULANABLR!! ideal kaynaklar kaynaklarn gerek davranlar iin iyi bir model deildirler.
Gerek bir batarya ksa devre edildiinde sonsuz akm retmez

+ -

RV VS

a
RI b IS

a
b

MODELLER BIRBIRINE ESDEGERDIR EGER; RV = RI = R VS = RI S

Gerilim kayna iin gelitirilmi model

Akm kayna iin gelitirilmi model

Thevenin veya Norton Edeerini elde etmek iin Kaynak Dnm kullanlabilir, Eer devrede baml kaynak yoksa... FAKAT BUNDAN DAHA ETKL TEKNKLER DE MEVCUTTUR
EBE-215, .F.BAY 7

THEVENN ANALZ

EBE-215, .F.BAY

Thevenin Analizi
Kaynakl(baml ve/veya bamsz) ve direnli her devre,bir gerilim kayna ve bir direnli devreye dntrebilir. Thevenin teoreminde analizin amacna gre karmak devreleri basit devrelere dntrelebiliriz.

EBE-215, .F.BAY

Thevenin Edeeri (Bamsz Kaynakl)

Bamsz kaynakl devre

Thevenin edeer devresi

EBE-215, .F.BAY

10

Thevenin Edeeri (Bamsz Kaynaksz)

Bamsz kaynaksz devre

Thevenin edeer devresi

EBE-215, .F.BAY

11

Thevenin Edeerinin Hesaplanmas

Thevenin edeerini belirlemenin temel admlar
voc yi bul RTh (= voc / isc) yi bul

EBE-215, .F.BAY

12

Thevenin Analizi lem Basamaklar

1. Ak devre gerilimini hesapla, VOC. 2.Thevenin edeer direncini hesapla, RTh (a) eer sadece bamsz kaynak varsa btn gerilim kaynaklar ksa devre, btn akm kaynaklar ak devre yaplr. (b) eer sadece baml kaynak varsa hesaplama iin bir test gerilim veya akm kayna kullanlr. RTh = VTest/Itest (c) hem baml hem de bamsz kaynak birlike kullanlma VOC/ISC.den RTh yi hesaplarz
EBE-215, .F.BAY 13

Thevenin Analizi lem Basamaklar

3. Devre VOC ve ona seri bal RTh, ye dntrlr. Not: lem basama 2(b) de edeer devre sadece RTh den oluur, gerilim kayna yoktur.

EBE-215, .F.BAY

14

Thevenin Analizi RNEKLER

rnek-1 RL zerinde den gerilimi bulunuz,

6 voc = (18 ) = 12 V 6+3

EBE-215, .F.BAY

15

Thevenin Analizi
Rt

( 3)( 6 ) = 4 = 2+
3+ 6

EBE-215, .F.BAY

16

Thevenin Analizi
rnek-2 Devrenin a-b ularna gre Thevenin edeerini elde edelim

EBE-215, .F.BAY

17

Thevenin Analizi
12 i1 + 10 i1 6 ( i2 i1 ) = 0 6 ( i2 i1 ) + 3 i 2 18 = 0

7 1 voc = 3 i 2 + 10 i1 = 3 + 10 = 12 V 3 2
EBE-215, .F.BAY 18

Thevenin Analizi

12 (10 + 2 ) Rt = =6 12 + (10 + 2 )

EBE-215, .F.BAY

19

Thevenin Analizi
Yalnzca Baml Kaynak eren Devreler
rnek-3

Devrenin A-B ularna gre Thevenin edeerini bulalm

EBE-215, .F.BAY 20

V1 + V X = 1
V1 V1 2V X V1 1 + + =0 1k 2k 1k

Denklemler VX iin zldnde, VX=3/7 V bulunur. VX bilindiine gre I1, I2 ve I3 hesaplanabilir.

VX 3 I1 = = mA 1k 7 1 2V X 1 I2 = = mA 1k 7 1 1 I3 = = mA 2k 2

I 0 = I1 + I 2 + I 3 15 = mA 14

RTh

1 = I0 14 = k 15
21

EBE-215, .F.BAY

Thevenin Analizi
rnek-4 Devredeki ib akmn Thevenin analizi ile bulunuz

EBE-215, .F.BAY

22

Thevenin Analizi
12 + 6000 ia + 2000 ia + 1000 ia = 0 ia = 4 3000 A voc = 1000 ia = 4 V 3

ia = 0 (ksa devreden dolay)

12 + 6000 isc = 0 isc = 2 mA 4 voc = 3 = 667 Rt = isc .002

EBE-215, .F.BAY 23

Thevenin Analizi

4 3 ib = 667 + R

EBE-215, .F.BAY

24