MEVLANADA ZM R.

Bahar AKARPINAR ZET Bu almada, Mevlna Celleddin Rmnin Mesnevi ve Rubiyyatnda meyve ve zm szcklerine yklenen tasavvuf anlamlar zerinde durulmu, koruk, zm, arap sembolleri ve ba, arap, meyhane, saki, sarho ilikisi ele alnmtr. Anahtar kelimeler: Tasavvuf, Mevlna Celleddin Rmi, Mesnevi, Rubiyyat, Sembol, Meyve, zm. GRAPE IN MEVLANA ABSTRACT This study analyses the mystical meanings attributed to fruit and grape in the works (Mesnevi and Rubaiyyat) of Mevlana Celaleddin Rumi, and discusses the relations between the symbolism of the unripe grape, grape, wine and vineyard, wine, drinking place, wine bearer, drunken. Key words: Mysticism, Mevlana Celaleddin Rumi, Mesnevi, Rubaiyyat, symbol, fruit, grape.

Bam koyduum her yerde secde edilen Odur. Alt ynde ve tesinde, ibadet edilen Odur. Ba, bahe, gl, blbl, sem, sevgili hep birer bahanedir. Maksut olan hep Odur! Divan- Kebirden

Dr. R. Bahar Akarpnar, Hacettepe niversitesi Edebiyat Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blm Trk Halk Bilimi Anabilim Dal retim yesi, Ankara.

Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

Mevlanada zm

144

Mesnev ve Rubayyatta meyva Mesnev, Mevlanann babas Bahaeddin Veled, hocas Seyyid Burhaneddin, mridi ems, fikr ve manev geliiminde etkileri bulunan Feridddn Attar ve Senayden rendiklerini kendi duyu, gr ve kabiliyeti ile zmledii eseridir (Glpnarl: 1990). Rubayyat, onun cokun Allah sevdasn, vahdet birlii dncesini, manev olgunluunu zl szlerle dile getirdii rubailerinin toplamdr. Gerek Mesnev, gerek Rubayyat, Mevlana sembolizmini ayrntlaryla rneklendirebilecek veriyi iermektedir. Sembol kullanmnda sufi geleneklerini izleyen Mevlana evrende bulunan canl cansz pek ok varl nitelikleri bakmndan sembol ve sembol gruplar hlinde didaktik amala kullanmtr. Semboller arasnda ceviz, nar, elma, incir, hurma, kavun, karpuz, zm, badem, fstk gibi trleriyle rneklendirilen veya herhangi bir bitkinin rn anlamnda kullanlan meyvann ayrcalkl bir yeri olduu grlmektedir. Meyva, bolluk, bereket, verimlilik, Allah tarafndan kalbe verilen ilim irfan karlnda feyz; yiyecek, iecek, Allahn herkese verdii nimet karlnda rzk anlamlarn karlamakta; irade-i kll (Allahn snrsz gc) ve hikmete (ancak Allahn bilecei srlar) iaret etmektedir. Bu balamda rahmet meyvas (Mesnevi III/3635) Allahn akl sr erdirilemeyen sonsuz balaycl; yokluk meyvas (Mesnevi III/4759) madde ve gayb lemleri arasnda akna dnen an vecd hlinde Allah katnda ulat srlar ve sonsuz saadettir. Meyvann zahir ilimle uraan limler - zahitler ve btn sr ile donanm arifler - sufiler arasndaki fark vurgulamak; akl ve ilmin gerei (hikmeti) kefetmekte sezgi, duygu ve gnl gzne oranla yetersiz kalacan ifade etmek amacyla da kullanld grlmektedir. Ekmeden nce meyva devirmek bu kartl hatrlatr. Mevlana, lime duvar olan sufiye kap, ta olan incidir. Bir tene dmeden nce nice mrler geirdiler, ekmeden nce meyvalar devirdiler. (Mesnevi II/165-166) derken,

Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

145

R. Bahar AKARPINAR

ariflerin ezelden beri Allah ile bir arada bulunduklarn, levh-i mahfuzda onun srlarn paylatklarn, gayb lemi erleri olarak lmszlklerini vurgular. Meyvann kabuu ve ii srasyla akl (akl- cz) ve akln akl (akl- kll) ile ten (madde) ve ilh ak gcyle paklanan, parlayan gnl (mana) karlamaktadr. Meyva kabuu hayvan yemidir. Hayvan hep kabuk arar. arayan kabuu sevmez, ondan usanr. Her meyvann ii kabuundan iyidir. Sevgiliyi arayan onu tende (vcutta, maddede) deil, gnlde (ite, manada) aramaldr. Ltif bir varlk olan insan, i dnyaya sahiptir. nsan olmay bilen iini aydnlatr ve Allah iinde arar. temiz kiilere helldir. Akln akl (akl- kll) evreni aydnlatr (Mesnevi III/2417, 2526-2529). Tasavvuf dncesinde insan, lem-i sagir (kk lem); evren, lem-i kebir (byk lem)dir. slm limleri ve sufiler, eref-i mahlkat olan insann varlk anlayndaki yeri zerinde durmulardr. Mevlana bu konuya deinirken dal ve meyva sembol grubunu kullanr. Meyva daln ucunda, dal meyvann iindedir. Her ne kadar meyva grnte aatan domusa da gerekte, aa meyvada vcut bulmutur. nsan evrende, evren insann iindedir. Daln varlk sebebi meyva vermesi (hakikati ortaya karmas), evrenin varlk sebebi Allahn tm zelliklerine ksmen sahip olan insan barndrmasdr (Mesnevi IV/521-525). Meyva elde etmeye bir meyli, meyva elde etmeye bir midi olmasayd hi bahvan aa diker miydi? (Mesnevi IV/523) sorusu dal - meyva sembolnn ilevini kavramaya yetmektedir. nsan, hayvan, nebat, cemat her ey, birbirine ktr. (Mesnevi III/4444), nk; her nesne, her tecelli ortak bir z tamaktadr. Tasavvufta esas olan bu ba (ortak kayna) hissedebilmektir. Varln srrn kefetmek iin manen olgunlamak gerekir. nsann olgunlamas da meyvannki gibi sabr ve sebatla olur. Mevlanaya gre yaratc, meyvay ve insan bir anda olgunlatrmaya elbette muktedirdir ancak; her ikisi de ar ar olgunlarken tat, lezzet, rayiha kazanr (Mesnevi III/3501-3514). Her insann ve her meyvann tad baka bakadr, ama hepsinin asl Allahtadr (Mesnevi III/3515).

Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

Mevlanada zm

146

Yukarda da grld gibi hem meyva sembol, hem de hevenk (salkm, tane) sembol grubu kesret vahdet kartln vurgulamakta; zsu ve ekirdek hikmet, sr, ilh ak karlnda kullanlmaktadr. Sufi geleneinde zellikle ceviz, nar, incir, zm bu balamda ska anlan meyvalardr. Mesnevi ve Rubayyatta zm zm, bacln gelitii corafyalarda, zellikle Ege, Akdeniz, Orta Dou ve Anadolu uygarlklarnda mitolojik devirlerden beri bollua, berekete, verimlilie iaret eden kutsal bir meyva olarak kabul edilmi; mistik ve din sistemler ile edeb geleneklerde gl bir sembol olarak yerini almtr. Eserlerde zm, kuru zm, salkm, zm salkm, zm tanesi, zm ubuu, zm yapra, asma, asma dal, asma yapra, koruk, zm suyu, zm arab, arap, ba, bac szlerine ska rastlamak mmkndr. Mevlana, din - tasavvuf grlerini aktarrken zm ve zmle ilgili pek ok sembole yer vermitir. Onun bu alkanln (seimini), Dou ve Batda yetien mistikleri, eserlerini ve dolaysyla sembollerini tanmasna; Fars dili, edebiyat ve kltryle yakndan ilgilenmesine; Anadoluda yaygn olan baclk ile ilikilendirmek mmkndr. Yzyllardan beri Konya ili ile zdeleen ba ve bahelerin sufinin semboller dnyasna katkda bulunmu olabilecei de unutulmamaldr. zm ubuunun verimi, sudan ziyade gnee ve scaa baldr. Yaz mevsiminde olgunlaan meyva, sonbahara doru toplanr. Mevlana bu deneyimden yararlanarak elebi Hsameddin ile arasndaki gnl dostluunu zm ubuunu rnek gstererek aklar: zm ubuu yazdan nasl holanrsa, onunla nasl badamsa biz de seninle yle badamz, senden yle holanmaktayz... stiyorsan emret, ek de ekip gtrelim! (Mesnevi IV/13). Mevlanann dilinde koruk, zm ve arap, srasyla bilmek, bulmak ve olmak hllerini karlamaktadr. Koruk hamlk, zm pimilik, arap yanmlk semboldr. Sufinin vuslata ermek, varlktan gemek bir baka deyile lemleri yaratan Allah ebediyyen gnlde yaatmak ve ebediyyen onun yannda Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

147

R. Bahar AKARPINAR

yaamak istei, sabr ve cesaret gerektiren bir yolda ar admlarla ilerlemek demek. Mevlana Sabrla koruktan helva yaplr, acele etme. (Rubai 743); Akta evvel cz nameye balar, sonra kl..., bada nce koruk olur, sonra araplk zm. (Rubai 1226) szleriyle, derviin seyr- slkta acele etmemesini, sabrla kemale ereceini hatrlatr. Sufi kltrnde, bir mride balanmak ve onun aydnlatt yoldan ilerlemek, seyr- slkun esaslarndandr. Rubaiyytta gnln Allah sevdasna aan aa mridinin ve Hak aklarnn eteklerine tutunmas, onlardan ayrlmamas tlenir. Zira, zm zme baka baka kararacak, meyva kendi aacnda salkm hline gelecektir. (Rubai 1206). zm olmak, kendini bilmek, zn kavramak, hakikate ulamaktr. Ben zmm, tekmeler altnda dnp duruyorum. Ak, beni nereye ekerse, oraya gidiyorum. Bana Ne diye benim evremde dnyorsun? dedin. Ben, senin evrende deil, kendi evremde dnyorum. (Rubai 1289) zm olan dervi, varln srrn kefetmi; Allah dta (madde) deil, ite (mana) bulmutur. zm olmak, yokluu tadp asla dnmektir. Asl olana yzn dnen arnr, temizlenir ve daima temiz kalr: Pi, ol da bozulmadan kurtul., Kendinden kurtuldun mu Burhan olursun, kul yol oldu mu sultan kesilirsin. (Mesnevi II/1318-1320). Hibir meyva tekrar turfanda hle dnemeyecei gibi hibir zm de tekrar koruk olmaz (Mesnevi II/1318). Cevizin asl tad ve gdas yanda, zmnki suyundadr. Varln Allaha adayan, varln Hak ile tamamlayan insann deeri gnlnde gizlidir. Hak erinin cismi ceviz ve zmdr. (Mesnevi II/200).

Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

Mevlanada zm

148

Her ne kadar zm pimilii gstermekte ise de araba gre hl hamdr. Meyvann asl, tad, kokusu, gdas arapta etkisini gsterir. Ham zm suyu yllannca olgunlar. arabn iinde zm tanesi grnmese bile asl zmdr. zmn arapta erimesi gibi k da ilh ak ateinde yanp kl olur; varlktan geip yoklua ular. Sadece somut - soyut geililiiyle aklanabilecek varlk - yokluk anlay tasavvufun dayanak noktalarndan biridir. Mevlana bu konuda zm ve arap ikilisinden yararlanr: Ruh, zmden arab, yoktan var grr. (Mesnevi II/178), zm yaratlmadan araplar imiler, muhabbet sarhou olmulardr... zmn gnlnde arab, tamam yoklukta btn varl mahede ederler. (Mesnevi II/180, 182). Ona gre varlk - yokluk geililiini yaayanlar zme bakp arab, yoka bakp var grrler. (Mesnevi II/4540) Mkaefe ve mahedeyi tadanlar fnide, ezel ve ebedyi; surette (tecelli) tek gerek varl (asl) bulurlar. Mevlanann dilinde arap ender de olsa iilen nesneyi karlamakla birlikte ounlukla gayb leminin kokusuyla sarho eden ak arabn iaret etmektedir. zm arab ise iilen nesneyi gsterir. kisi arasndaki fark tekrar tekrar vurgulanmtr: Telsiz yanmza gelme. nk biz dndeyiz. Sen kalk davul al leme duyur ki Biz Mansruz. Ak ilkimini ele geirmiiz. Sarhouz ama zm arabnda sarho deiliz. Senin dncenden, hayl ettiklerinden ok uzaklardayz. (Rubai 1428) Korukken sabrla zm olamayan, zme bakp arab gremeyen, zm arabyla sarho olan, ocuk gibi ceviz - zm yiyerek oyalanr. Tasavvuf bir hl ilmidir. Sufilikte edinilen bilgi ve deneyimin dnya yaamn ekillendirmesi, manev olgunluun sz, hl ve davrana yanstlmas beklenir. Bu nedenle tasavvuf, bir dnce sistemi ve bir yaam ekli olarak tanmlanmtr. lm-i hle ulaamayan, kll kl (bo Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

149

R. Bahar AKARPINAR

sz, dedikodu) ile vaktini harcar; varlk birliini farkedip hikmetten nasibini alamaz. ocuun oyuncak ile avunmas gibi masiva ile yetinir. Can hikmete, bilgiye; ten baa, baheye zme meyleder. (Mesnevi III/4437). Mevlana, suretten ileriye geemeyen ekilcileri, kuru zm ile mutlu olabilen ocua benzetir: Ey aziz sufiyi suret sufisi sanma, ne vakte kadar ocuklar gibi cevize zme dp kalacaksn? (Mesnevi II/199-200), ocuklarn dncesi ya dad, ya st, ya kuru zm, ceviz ya da barp alama! O mukallit de illetli ocua benzer. nce bahislere giriir, deliller getirir ama aldrma, basiretsizdir. Hakikatten uzaktr. (Mesnevi V/12881289). Mesnevde Birbirlerinin dediini anlamayan drt kiinin zm iin kavgaya tutumalar balyla aktarlan hikyede (Mesnevi II/3681-3742), farkl milletten drt kiiye bir dirhem verilir. Her biri parann kendine ait olduunu iddia eder ve Fars engr, Arap inep, Trk zm, Rum istafil satn almak ister. Birbirlerinin dilini bilmedikleri iin kavgaya balarlar. Oysa, hepsi zm istemektedir; ancak, bilgisiz ve hogrsz olduklar iin uzlaamazlar. Hibiri isteine kavuamaz. Mevlanann zm zerine kurgulad bu anlatda; cahil - bilge, ahmak - akll, sava - bar, madde - mana, kesret - vahdet ztl ele alnmtr. nsanlar arasnda birlik ruhunun Hz. Sleyman gibi manev dilleri bilen, hikmet sahibi gnl erleri tarafndan kurulaca dncesi vurgulanmtr. Mevlana, Ruh, ilimle aklla dosttur. Ruhun Arapayla, Trkeyle ne ii var? (Mesnevi II/56) sorusuyla, hikmete ulamann din, dil, millet, rk ayrm ile ilikisi bulunmadn; tek yaratc gcn var ettii btn insanlarn ortak ama uruna aba sarfetmeleri ve bar benimsemeleri gerektiini vurgular. Mesnev ve Rubayyatta ba, arap, meyhane, saki, sarho Eserlerde ba, dnyann ekiciliini; dnyaya aldanan gafilin hatasn; suret ile asl, kesret ile vahdet kartln verir. Ak ba; Allahn gzelliinden oluan, meyvalarnn gnl eli ile toplanaca, snr bulunmayan lmszlk (sonsuzluk) badr. Bada bahede grlen

Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

Mevlanada zm

150

selviler gller aslnda o sevgilinin, o gzelin boynunun yanann aksidir. (Rubai 220), lem yeilliklerle dolu, her taraf ba ve bahelerle sslenmi. Her ey ezel gzelliin aksi ile glmsyor. Her yan, her zerre ilh madenden karlm cevherler gibi k samakta. Her tarafta, ayn ruhu tayan birlemi canlar var. (Rubai 2051), Sen baa baheye ayrla sahip olmak istersin. Bizler ise tevhid leminin yanklaryz. (Mesnevi III/466), ...yemyesil ak bann sonu, ucu, buca yoktur. Orada gamdan ve needen baka meyvalar var! (Mesnevi I/1793). Din - tasavvuf Trk edebiyatnda ve bu edeb gelenein gerek konu, gerek sylem asndan nemli lde etkiledii divan ve halk edebiyat rnlerinde arap, meyhane, saki, sarho ve maukun srasyla ilh ak, dergh - tekke, mrit, Allah (Allah akyla kendinden geen kii) ve Allah karlayan mazmunlar olduklar bilinmektedir. Din tasavvuf Trk edebiyatnn bir temsilcisi olarak Mevlana da grlerini aktarrken ayn mazmunlardan yararlanmtr. zellikle onun hakkal-yakin mertebesinde, cokusunu ve hlini dile getirdii Rubayyat bu mazmunlar evresinde olumutur. Kalplam ifadelere tat ve renk veren onun engin sylem eitliliidir. Deerlendirme Sufilik bir semboller sistemidir. Sistem, sufi ve sufi airlerin rettikleri metinlerin dikkatle incelenmesi ve zenle zmlenmesi yoluyla tannabilir. Farkl mill kimliklere sahip, farkl kltrlere mensup sufiler, yetitikleri ve etkilendikleri evrelerden edindikleri geleneksel bilgiyi kendi yetenekleri, beenileri ve seimleri ile harmanlayarak hedef kitlelerine aktarrlar. Kitlenin sosyal, kltrel, psikolojik gelimilik dzeyi ve manev ihtiyalar aktarmn eitli anlatm yollaryla ekillenmesini salar. Semboller, sufinin yaratc kudret Allah kabul, varlk ve yaratl tasarmlar, dnya insan anlay ve edep (manev terbiye) dncelerini somutlatrr. Mevlanann dilinde, hem zne - nesne seimi ve ilikisinin mazmunlat geleneksel; hem de onun slbunda ortaya kan yeni zne - nesne seimi ve Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

151

R. Bahar AKARPINAR

ilikisini rneklendiren zgn sembolleri grmek mmkndr. Gerek geleneksel, gerek zgn semboller, Mevlanann evrensel dncelerinin; dnyev ve tasavvuf bilgi birikiminin; derin i dnyasnn; gl estetik alg, dil hkimiyeti ve hitap yeteneine dayanan sanat kimliinin da vurumu olarak deerlendirilmelidir. Mesnevde hikyeler semboller ve almlar evresinde kurgulanmtr. Her hikyenin ardndan semboller tantlp, tasavvuf anlamlar ayrntlaryla verilerek kssadan karlacak hisse zerinde durulmutur. Bu hikye ii hermnotik almn yan sra, ortak veya benzer konulu farkl hikyelerde semboller, ayn veya farkl balamlarda tekrarlanp hatrlatlarak metin btnl salanm dolaysyla Mesnevdeki semboller sisteminin oluum ve kullanm ilkeleri aydnlatlmtr. Rubaiyytta da sembol - nesne tekrarlar dikkate alndnda ayn mantn geerli olduu sylenebilir. Szl ortamda retilip yazl ortama aktarlan Mesnev ve Rubayyatta konu tekrarlar kimi zaman teknik tekdzelik hissi uyandrmakta ise de sembol kullanmndaki eitlilik ve renklilik estetik ilginin srekli canl tutulmasn salamaktadr. Tekrarlarn, eitim srecinde bilgiyi pekitirdii de sylenebilir. Mesnevde zm, genellikle koruk - zm - arap sembol grubu iinde yer alan, pek ok hikyede tekrarlanan bir semboldr. Tasavvufta yakn, kukudan uzak kesin ve ak bilgidir. lmel-yakn bir ey hakknda habere dayanan, aynel-yakn bir ey hakknda grme yoluyla elde edilen, hakkal-yakn o eyi yaayarak, onunla i ie olarak elde edilen kesin bilgidir (Uluda 200l: 378). Manev olgunlama srecinin aamalar kabul edilen bu yakni Mevlana, bili, bulu, olu ifadeleriyle tanmlamtr. Koruk - zm - arap lsnde zm sembolnn nesnesi, ilh srr kefetmekten (hikmete ermek) ibaret olan bulu aamasdr. zm, Allah armaan olan bilgeliktir. Koruktan helva yaplmas, zm gibi pimek, zm olmak, Hak erinin cisminin zm olmas, zmn zme bakarak kararmas, seyr- slkta nefsin terbiye edilmesi, kesretten syrlp vahdete dn ve ilh akn gnlde hissedilmesidir. zmden arab grmek, zme Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

Mevlanada zm

152

bakp arab grmek olu aamasdr. ocuun kuru zm yemesi, zm peinde komak, ham sofulukla uramak, dnyann ekiciliine kaplp maddenin verdii geici mutlulukla yetinmek, sureti asl sanmak, kesretin nedenini fark edemeyip okluk iinde erimektir. Mevlana sembolizmini inceleyen Schimmel, onun sembollerinin tek anlaml olmadn, ayn semboln farkl balamlarda farkl anlamlara iaret ettiini ve yine balama gre ayn semboln olumlu ve olumsuz anlam yklenebileceini ifade ederek kalpleri arndran ak atei ve cehennem atei rneini vermitir (Schimmel 1955: 24). zm sembolnde de Schimmelin ate sembolyle rneklendirdii ift ynl anlamlandrmay grmek mmkndr. zm, hikmeti ve bilgelii temsil ederken olumlu; kll u kl, masiva, hamlk ve cehaleti temsil ederken olumsuz anlam yklenmitir. Mesnevde de bulunmakla birlikte asl ilevleri Rubaiyytta kesin izgilerle belirlen ba, arap, meyhane, saki ve sarho; bir mridin nderliinde srdrlen eitim ve sabrla kazanlan deneyim sayesinde manen olgunlamak, masivann varln esas olmadn anlamak, vahdet birliini kavrayp ilh ak arabnn verdii sarholuk sayesinde ebediyen tek gerek varlkla bir arada yaamaktr. Mevlanaya gre btn adlar, sfatlar, szler, semboller yalnz bir tek amaca hizmet eder: Tek yaratcnn doyumsuz gzelliini ve ancak akla kavranabilecek yceliini vurgulamak. Bir rubaisinde yle der: Ona bazen arab lkabn verdim, bazen kadeh dedim, Bazen sf altn, bazen de ham gm diye ad taktm, Bazen yem, bazen tuzak, bazen av diye onu ardm, Btn bu adlarn taklmasnn sebebi nedir? Adn sylememek iin. (Rubai 1143) Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

153

R. Bahar AKARPINAR

Adn sylememek arzusu, Mevlanann tarifi zor sayg, sevgi ve ball ile isel (gizemci) yaklamndan kaynaklanm olsa gerek. KAYNAKA BOLAY, Sleyman Hayri, Mevlnann Akl Anlay, Seluk niversitesi II. Mill Mevlna Kongresi (Tebliler) Konya 3-5 Mays 1986, Seluk niversitesi Basmevi, Konya 1987, s. 165-170. ELEB, Asf Hlet, Mevlnann Kitabevi, stanbul 1944. Rubaileri, Kanaat

ELEBOLU, mil, Mesnevi-i erif, Asl ve Sadeletirilmiiyle Manzum Nahif Tercmesi I-IIIII, Snmez Neriyat, stanbul, I (1967), II (1969), III (1972). ELEBOLU, mil, Muhtelif erhlere Gre Mesnevinin lk Beytiyle lgili Dnceler, Eski Trk Edebiyat Aratrmalar, Milli Eitim Basmevi, stanbul 1998, s. 525-545. GLPINARLI, Abdlbki, Mevlna Celleddin - Hayat, Felsefesi, Eserleri, nklb Kitabevi, stanbul 1952. GLPINARLI, Abdlbki, nsz, Mevlna - Mesnev, ev. Veled zbudak, Gzden Geiren: Abdlbki Glpnarl, Milli Eitim Basmevi, stanbul 1990, C. I, s. XIII-XXVII. KEKLK, Nihat, Mevlnada Metafor Yoluyla Felsefe, Seluk niversitesi I. Mill Mevlna Kongresi (Tebliler) Konya 3-5 Mays 1985, Seluk niversitesi Basmevi, Konya 1986, s. 39-73. Mevlna Celleddin, Rubaler, haz. Abdlbki Glpnarl, Remzi Kitabevi, stanbul 1964. Mevlna Celleddin-i Rmi Hz. Mevlnann Rubaileri, haz. efik Can, Kltr Bakanl, Ankara 2001. Mevlna - Mesnev I-II-III-IV-V-VI, ev. Veled zbudak, Gzden Geiren Abdlbki Glpnarl, Milli

Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008

Mevlanada zm

154

Eitim Basmevi, I-II stanbul 1990, III-IV-V-VI, stanbul 1991. MUTLU, Erol, letiim Szl, Ark Yaynlar, stanbul 1995. SCHMMEL, Annemarie, A Glimpse of Mevlana Celaluddin Rumis Immortal Symbolism, Turing ve Otomobil Kurumu Belleteni, 1955, 162: 24. SHAALAN, Muhammed, Sfi Uygulamalar ve Bireyleme Yolu Arasndaki Baz Paralellikler, Sfi Psikolojisi, haz. K. Sayar, nsan Yaynlar, stanbul 2000, s. 145-172. ULUDA, Sleyman, Kabalc Yaynlar, Terimleri Szl, stanbul 2001. Tasavvuf

Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 3/5 Fall 2008