1.ta je to prethodilo modernom razvoju kvaliteta XX vijeka?

Modernom razvoju kvaliteta prethodio je period izmeu dva svjetska rata koji je obiljeen primjenom opte statistike u kontroli kvaliteta i intezivnim razvojem specifinih statistikih alata i metoda. 2.U emu se ogleda i u kom pravcu se razvijala statistika kontrola kvaliteta za vrijeme II svjetskog rata? Statistika kontrola kvaliteta je u vrijeme II svjetskog rata, osim svog daljnjeg razvoja, ukazala na dvije injenice:uprkos nesumnjive koristi za poizvodnju, sama sta-tistika kontrola kvaliteta je nedovoljna za daljni uspjean razvoj proizvodnje,ma koliko proizvodnja bila idealno ustrojena, konana kvaliteta poizvoda zavisi od niza faktora koji su izvan nje i na koje nikako ne moe uticati. 3.ta se desilo s teorijom i praksom kvaliteta u SAD po zavretku II svjetskog rata? Iz II svjetskog rata SAD su izale definitivno kao svjetska velesila i pobjednik koja nije smatrala da su potrebna dalja maksimalna ulaganja u mnoga podruja koje je rat zahtjevao meu njima i u kvalitetu. Kraj II svjetskog rata vratio je preko nodi SAD u mirnodopsko stanje u kome su se ponovo zamijenile vrijednosti i u kome je vrlo brzo zavladao kla-sini duh amerike demokratije privatnog kapitala i slobodnog trita.Amerika roba je doslovno preplavila svijet i bila traena u svim oblicima kao pomod, kao proizvod, kao znanje, kao kultura, kao muzika, kao film, kao nain ivota 4.Kako je zapoela era kvaliteta u Japanu? Uz punu podrku generala McArthura, Homer M. Sarahson je krenuo s uvoenjem nove filozo-fije kvaliteta uz pomod jednog saradnika i niza predavanja. Time su udareni temelji ere kvaliteta u Japanu. 5. Pojasnite predemingovski period u Japanu. Preddemingovski period po pitanju kvaliteta u Japanu obiljeen je stvaranjem i razvojem ideja, institucija, perspektive i, prije svega, spremnodu za uenjem i promjenama. U veoma kratkom vremenskom periodu (1945.-1947. godine) u Japanu su se desile stvari koje de pripremiti teren za dogaaje koji de kasnije iznenaditi cijeli svijet. 6. Kako se dijeli moderna istorija kvaliteta? Moderna istorija kvalitete dijeli se, u osnovi, na etiri osnovna perioda: 1. 2. 3. 4. postavljanje temelja, izgradnja novih tehnika i tehnologija, uspostavljanje savremene teorije kvaliteta, nastanak i svjetska implementacija serije normi ISO 9000

7. U emu se ogleda vanost spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta? Spoljni informacioni sistem kvaliteta ukazuje na sve aspekte istorije, razvoja i tekudeg stanja nauke, struke, tehnike i tehnologije u teoriji i pra-ksi kvaliteta bez kojih se ne moe zamisliti sistem kvaliteta u organizaciji bilo da se radi o javnoj ili privatnoj ustanovi. 8. Pojasnite sve etiri podgrupe informacionog sistema kvaliteta. Elementi spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta mogu se svrstati u etiri osnovne grupe: 1. naune, Prvu podgrupu spoljnjeg informacionog siste-ma kvaliteta predstavljaju naune informacije kvaliteta. Naune informacije o kvalitetu podrazumijevaju slijededa podruja: istorija teorije i prakse kvalitete, razvoj naune misli do dananjih dana, uvid u saznanja, tehnike i tehnologije, pradenje literature, pradenje naunih sku PA razvoj vlastite naune misli davanje vl. dopr.Naune informacije kvaliteta su od vrhunskog znaaja za bilo koga ko se misli imalo serioznije baviti kvalitetom. strune, Strune informacije kvalitete dijele se na:osnovne i dodatne. Osnovne strune informacije o kvalitetu obuhvadaju podruja koja grade temeljne alate i tehnike struke o kvalitetu. Tu prije svega spadaju: teorija mjerenja i ispitivanja, statistika i sve statistike metode (od teorije uzorkovanja i kontrolnih karata pa sve do statistikog upravljanja proces i faktorske analize), zakonske i Tredu podgrupu spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta predstavljaju Zakonske informacije o kvaliteti predstavljaju dio pravnog sistema i regulative koji se bavi na bilo koji nain kvalitetom. Dijele se na:internacionalne, regionalne i nacionalne. markentike U svom osnovnom, irem smislu marketing podrazumijeva trgovanje (prodaju i razmjenu roba) i sve ostale aktivnosti u vezi to boljeg plasmana proi-zvoda i usluga. U uem smislu marketing je ciljano istraiva-nje i analiza postojedeg i eventualnog bududeg trita prvenstveno radi plasmana vlastite robe.

2.

3.

4.

9. U emu se ogleda znaaj Edwarda Deminga u razvoju kvaliteta Edward William Deming (1900. 1993.) je ameriki naunik koji je udario temelje modernoj teoriji kvaliteta i, to treba posebno istaknuti, znaajno pomogao razvoju prakse kvaliteta u itavom svijetu, prvenstveno u Japanu. 10. Kakav je uticaj imao Frederic Taylor na Deminga? Demingovo uenje zasniva se, prije i iznad sve-ga, na radovima amerikog naunika Fredericka Taylora koji je prvi priao problemima moderne proizvodnje na nauan nain. U cijelom toku svoga dugog i plodnog naunog rada Deming nikada i nigdje nije tajio kako se njegova filozo-fija, teorija i praksa kvaliteta umnogome zasniva i oslanja na ono to su mu u naslijee ostavio Frederick Taylor. 11. Pojasnite Shewhartov ciklus poboljanja. Shewhartov ciklus poboljanja (Shewhart's Improvement Circle) je tzv. PDCA ciklus kontinuiranog unapreivanja kvaliteta (Continuous improve-ment of quality) koji je danas skoro iskljuivo poznat kao Demingov krug.

12. Koji su osnovni postulati Demingovog uenja? Osim intezivnog poduavanja primjenjene statistike i objanjavanja koristi od primjene Stewhartovog ciklusa, Edward Deming je, tokom vremena, utvrdio i proklamirao, izmeu ostalog, slijedede temeljne postulate svog uenja: 14 taaka za upravu preduzeda za dobro upravljanje kvalitetom, 7 smrtnih bolesti preduzeda kada je u pitanju kvalitet i 4 osnova nauke kvalitet 13. Koje su to Demingove take, na ta se one odnose? Demingovih 14 taaka su njegove upute upravi (menadmentu) kada je u pitanju stvaranje odno-sa i praktinih mjera za povienje sistema kvalite-ta u vlastitom preduzedu. U osnovnom, skradenom obliku, navedene take glase: 1. Usvoji stalne ciljeve (kreiraj i objavi misiju preduzeda i provodi je), 2. Usvajaj novu filozofiju, 3. Prekini praksu najjeftinije nabave, 4. Institualizuj rukovoenje, 5. Eliminii prazne slogane, 6. Eliminii numerike ciljeve, 7. Uvedi obrazovanje uz rad, 8. Eliminii strahovanja (i stvaraj povjerenje), 9. Lomi barijere izmeu organizacionih jedinica (unutar preduzeda), 10. Provedi aktivnosti u skladu s promjenama (transformacijama), 11. Unapreuj stalno procese u proizvodnji i servisu, 12. Smanji zavisnost od masovne kontrole kvaliteta, 13. Uklanjaj barijere koje onemogudavaju ljudima da budu ponosni svojim radom, 14. Provodi energino dokolovanje

14. ta su Demingova etiri temeljna elementa kvaliteta? U svom zrelom razdoblju rada Deming je izdvojio etiri parametra koji su, po njemu, temelji na kojima se mora za-snivati kompletna filozofija, teorija i praksa modernog kvaliteta: 1. 2. 3. 4. sistemi, statistika, poznavanje varijacija i Psihologija

15. Da li postoji mogudnost uvida u cjelokupno Demingovo djelo? Demingovi postulati i filozofija mogu se pregle-dno prikazati ako se sve grafiki povee u oblik koji se uslovno moe nazvati Demingova maina kvali-teta. Dati jedinstven uvid u cjelokupno djelo, nain miljenja i filozofiju jednog od klasika kvaliteta vrlo je sumnjiv posao. Meutim, ako se na jednostavan nain eli uputiti u osnovne postulate, onda dosta dobro moe posluiti grafiki prikaz koji se, vrlo slobodno, moe nazvati Demingova maina kvaliteta. 16. Kako je Demingov rad prihvaden u svijetu? Na osnovu vrhunskog kvaliteta praktinog rada, odra-nih niz predavanja, objavljenih pet knjiga i 170 radova te ogro-mnog naunog doprinosa, Deming je jo za ivota dobio niz zavidnih priznanja i odlikovanja. Najvede priznanje koje se uopte moe dobiti u oblasti kvaliteta primio je Edward Deming od Japanaca koji su 1951. godine, na prijedlog Japanskog udruenja naunika i inenjera (JUSE), ustanovili prestinu godinju Demingovu nagradu (Deming's Prize) za najbolji dostignuti kvalitet japanskih preduzeda u nizu kategorija. Za doprinose u primjenjenoj statistici odlikovan je 1956. godine Shewhartovom medaljom (Shewhart's Medal),od strane Amerikog drutva za kontrolu kvaliteta (American Society for Quality Control). Predsjednik SAD Ronald Reagan uruio mu je1986. godine Nacionalnu medalju za tehnologiju (National Medal of Technology). 17. Ko je bio Joseph Juran? Joseph Moses Juran (1904-2008 ) je ameriki naunik iji je rad u podruju kvaliteta ravnopravna nadopuna nau-nom djelu Edwarda Deminga. I on je, kao i Deming, jedan od glavnih utemeljivaa japanskog privrednog uda i burnog razvoja vrhunskog kvaliteta u Japanu. 18. Pojasnite u emu se ogleda Juranova filozofija kvaliteta. Juranova filozofija kvalitete zasniva se na istim teme-ljima na kojima je svoj sistem kvaliteta stvarao i Edward Deming: na primjenjenoj statistici prve polovine dvadese-tog vijeka i analizi kvaliteta kompletne organizacije koja stvara proizvode ili nudi usluge.Za Jurana je kontrola kvaliteta bila i ostala sredinja ta-ka koja se podrazumijeva u bilo kojoj organizaciji i pri tome on ne umanjuje uticaj svih amerikih pionira u toj, za njega, veo-ma vanoj oblasti.

19. U emu se ogleda Juranova spirala kvaliteta? Juran smatra da je razvoj sistema u organizaciji nuno povezan s naputanjem postojedeg nivoa kvaliteta i prela-skom na vii nivo uz pomod dobro pripremljenog i izve-denog proboja. Ako se tek pristupa implementaciji sistema kvaliteta u nekoj organizaciji, onda se sa bezbjednodu moe utvrditi kako je u njoj skoro uvijek opti nivo kontrole kvaliteta vrlo nizak. Taj osnovni, poetni nivo Juran oznaava sa q. Da bi se stiglo na vii nivo kvalitete (koju Juran oznaava sa Q), potrebno je provesti temeljite pripreme koje obino traju jedan cijeli proizvodni krug ili ivotni ciklus nekog proizvoda ili usluge. Prva faza se kod Jurana zove Planiranje kvalitete. Nakon toga se provodi proboj ili 2. faza pod nazivom Poboljanje kvaliteta (tj. proboj na vii nivo). Kada je sve korektno provedeno, potrebno je osigurati postignuto i pripremiti se za slijededi proboj u 3. fazi Planiranje kvalitete ali na novoj, viem nivou.. 20. ime se dokazuje uspjeno proveden proboj na vii nivo kvaliteta u proizvodnim segmentima? Prema Juranu, osnovni pokazatelj uspjeno provedenih faza i, prije svega, proboja na vii nivo je smanjenje ukupnih trokova kvaliteta. Prati li se vrijeme potrebno da se skoi na vii nivo kvaliteta (koje je, po Juranu, u najboljem slua-ju, jedan proizvodni ciklus ili minimalno jedna godi-na), tada se mora dobiti slijededa karakteristina kriva smanjenja trokova kvaliteta 21. U emu se ogleda Juronova Putna karta planiranja kvaliteta? Juranova Putna karta kvaliteta upuduje, nakon uspjeno izvedenog proboja, na niz akti-vnosti koje su neophodne u organizaciji da bi se na novom, viem nivou, dobio maksimalni kvali-tet proizvoda i usluga. Kroz ovakav praktian pristup Juran daje sasvim konkretnu proceduru implementacije vieg nivoa kvaliteta u proizvod i uslugu. 22. Kako je Juronov rad prihvaden u svijetu? Priznanja i poasti to ih je Joseph Juran dobio u itavom svijetu su na istom rangu kao sto je to sluaj kod Edwarda Deminga. Razlika je samo u fazi Juran je za Demingom po tom pitanju uvijek kasnio nekoliko godina. Joseph Moses Juran je jedan od rijetkih doseljenika koji je ostvario uveni ameriki san u zemlji neogranienih mogudnosti. Juranov pisani opus obuhvata 12 knjiga (od kojih su mnoge, u izvornom obliku ili temeljito preraene, doivjele niz izdanja i prevoda na sve glavne svjetske jezike) i preko dvijestotine (200) objavljenih naunih radova.Posebno treba istadi slijedede dvije knjige: Quality Control Book (Knjiga kontrole kvaliteta), 1951. i The Quality Trilogy (Trilogija kvalitete), 1986.

23. Na kojim postavkama se zasniva uspijena realizacija totalne kontrole kvaliteta (TQC)?Prema Armandu Feigenbaumu osnovne pretpo-stavke uspjene realizacije totalne kontrole kvali-teta (TQC) mogude su ako postoje etiri predu-slova: 1. 2. 3. ispunjenje zahtjeva kupaca i korisnika, potpuna podrka vrhovne uprave, prihvadanje TQC i uestvovanje svih zaposlenih I potpuna kontola trokova kvaliteta.

24. Kako se provodi filozofija totalne kontrole kvaliteta (TQC)? Armand Feigenbaum zahtjeva provoenje filozofije totalne kontrole kvaliteta na slijededih pet nivoa: 1. 2. 3. 4. vrhovna uprava, razvoj i konstrukcija, nabava i distribucija, proizvodnja i

5. saradnici. 25. ta odlikuje filozofiju kvaliteta Armanda Feigenbauma u njegovoj zreloj fazi 90. godina 20. vijeka? Svoje poglede na teoriju i praksu kvaliteta a time i cjelokupni nain miljena kada je u pitanju filozofija kvaliteta dao je Armand Feigenbaum u svom 40. ju-bilarnom izdanju knjige Total Quality Control iz 1990.god. u obliku tzv. 10 naela (The Ten Tenets of Quality) totalnog upravljanja kvalitetom. Deset (10) naela (ili zapovijedi) koje je za TQM propisao Armand Feigenbaum su: 1. Kvalitet je sveobuhvatni proces u organizaciji, 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Kvalitet je ono to kupac kae da jeste, Kvalitet i trokovi kvalitete su zbir a ne razlika, Kvalitet zahtjeva individualnu i kolektivnu potpunu predanost, Kvalitet je nain miljenja, Kvalitet i inovacije su meusobno zavisni, Kvalitet je etika, Kvalitet zahtjeva stalno poboljanje, Kvalitet je trokovno najdjelotvornijii i najjeftiniji put ka produktivnosti,

10. Kvalitet je implementarsistem koji obuhvata sve subjekte. 26. ta je zajedniko za rane Amerikance po pitanju kvaliteta? Karakteristino za rane Amerikance jeste da svaki od njih ima linu opisnu definiciju a time i pristup i filozo-fiju kvaliteta. To upuduje na relativnu ogranienost u istrai-vanju same sutine kvaliteta, posebno kada su u pitanju sistemi, procesi, proizvodi i usluge.

27. Koje zahtjeve moraju ispunjavati proizvodi i usluge da bi se mogli ukljuiti na meunarodno trite? Za ukljuenje na meunarodno trite potrebni su: visok stepen kvaliteta, maksimalna fleksibilnost, snienje trokova (tenja ostvarenju i odravanju trokova na nivou neopho-dnog minimuma) i skradenje vremena razvoja, oblikovanja i izrade proizvoda i/ili usluge /time to market/,

odnosno to znai da se u uslovima rasta ue-stalosti promjena uslova na relaciji sistem - okolina organizacije: u to kradem roku pojavljuju na tritu, sa konkurentnim proizvodima i uslugama, efektivnim izmjenama i stalno u vremenu, niim trokovima.

28. Objasni razvoj sistema kvaliteta u vremenu, i na kom nivou je sistem kvaliteta u razvijenim zemljama i BiH? Naime u svijetu se polazi od injenice da je kva-litet proizvoda ogledalo drutva, jer on pokazuje kako ono racionalno koristi raspoloive resurse Kada je u pitanju naa privreda, tada se sa pravom moe redi da se naa privreda nije dovoljno pripremi-la za krupne promjene u nainu proizvodnje i poslo-vanja evropskih i svjetskih preduzeda. U njoj profit dugo vremena nije bio zavisan od efikasnosti (produktivnost, ekonominost, rentabilnost i slino) i efektivnosti (izrada proizvoda razliite vrste, kvaliteta i kvantiteta u ugovorenim rokovima) rada, nego od odluka donesenih izvan preduzeda (administrativne odluke), koje su esto bile mimo interesa same privrede. To je prouzrokovalo niz problema, od kojih su najizraeniji: tehnoloka nedisciplina, precjenjivanje vlastitog znanja,svi sve znaju, povrno rjeavanje velikog broja problema i slino.

29. ta predstavlja orjentacija prema kvalitetu u preduzedima? Uvidjevi da je kvalitet najbolji nain da se obezbje-di vjernost kupaca, kao i pravi put ka rastu proizvo-dnje i profita, meunarodna zajednica je 1987 god. usvojila seriju standarda ISO 9000 sa ciljem uvoenja reda u meusobnoj razmjeni proizvoda i usluga. U tu svrhu je donesena odluka da su isti obavezu-judi za primjenu u preduzedima od 01.01.1993. godine, koja ele sa svojim proizvodima uestvovati u meunarodnoj razmjeni proizvoda i usluga. Pri tom treba napomenuti da su isti revidirani 1994. Navedana faza u razvoju sistema kvaliteta na-zvana je fazom obezbjeenja kvaliteta.

30. Koja su etiri fenomena obiljeila dananji vijek u razvijenim zemljama s ciljem poboljanja efikasnosti poslovanja? Objasniti ciljeve. U razvijenim zemljama u elji za stalnim povedanjem efikasnosti poslovanja, govori se o etiri fenomena koji obiljeavaju dananji vijek, a to su: 1. Reininjering poslovnih procesa - Fundamentalno promi-ljanje i radikalno reprojektovanje postojedih poslovnih pro-cesa. 2. Totalno upravljanje kvalitetom - Tu se kvalitet ugrauje u sve procese rada, da bi kvalitet proizvoda bio isti prvi put i svaki naredni put. 3. Kreiranje proizvoda atraktivnog kvaliteta - To je kvalitet koji pored podrazumijevanih elemenata sadri i neke druge elemente o kojima korisnik i ne razmilja, ali ije postojanje dovodi do povedanog zadovoljstva. 4. Agilni proizvodni sistemi - Oni su zasnovani na vjetakoj intelegenciji, gdje se vri dalja alokacije intelegencije izme-u ovjeka i maine, ali u korist maine. 31. ta podrazumjevate pod pojmom kvalitet? Kvalitet je osnova za zadovoljenje potreba potroaa. Sve aktivnosti proizvoaa ili davalaca usluga su usmjerene ka potroau, na zadovoljavanju njegovih potreba za proizvodom ili uslugom, naravno da je kvalitet prvorazredan. Na osnovu datih iskaza moemo zakljuiti da je kvalitet osnova za zadovoljenje: 1. trinih zahtjeva (zahtjevi potroaa, pogodnost za

upotrebu proizvoda, obezbeenja ueda na tritu i vjernost dobavljaa za isporuku sirovina i sl.) 2. poslovni zahtjevi (zahtjevi akcionara za rast, opstanak i

razvoj drutva, kvalitet ivota i rada zaposlenih u proizvodnim pogonima i potovanje konkurentskih prednosti na tritu) 3. zahtjevi drutva (potovanje zahtjeva ISO 14000 zatite

ivotne okoline, podmirenje drutvenih potreba za PDVom, porezima i doprinosima na lina primanja, potovanje odluka uprvnog odbora.

32. Kako Joseph Juran definie pojam kvaliteta? Osnovu pristupa kvalitetu ine planiranje (na primjer:oblikovanje planova kvaliteta), inoviranje i posebno stalno unapreenje kvaliteta. Polazedi od konstatacije da se kvalitet ugrauje u proizvod u svim fazama, od istraivanja i razvoja, preko proizvodnje pa sve do plasmana proizvoda na trite, to je potrebno unutar organizacije (u cjelini i po pojedinim segmentima rada) ovladati kvalitetom 33. Kakav je pristup Edwarda Deminga u definisanju pojma kvaliteta? etiri grupe aktivnosti dovode do unapreenja kvaliteta, na jednostavan ali originalan nain, planiranje aktivnosti na sprovoenju preventivnih i korektivnih mera: 2. 3. 4. izdvajanje podataka, obradu podataka, izbor aktivnosti definisanje ciljeva, izbor tima utvrivanje preventivnih i korektivnih mjera, sprovoenje preventivnih i korektivnih mjera ocjenu rezultata dokumentovanje sprovedenih mjera.

Deming, u svijetu kvaliteta poznatim krugom unapreanja. 34. Pojasnite Crosbyjev pristup kvalitetu. Crosbyjevi najvaniji elementi prilaza podrazumijevaju: 1. 2. 3. 4. da se pod pojmom kvalitet misli na saglasnost sa zahtjevima, da osnovu sistema kvaliteta ine preventivne aktivnosti, da se standardi rada zasnivaju na principu nula greaka i da je mjera kvaliteta cijena neusaglaenosti.

35. ta podrazumijevate pod pojmom integralno upravljanje kvalitetom? U emu se ogleda sutina sistema modela za integralno upravljanje kvalitetom. Razvoj Integralnog sistema za upravljanje kvali-tetom, izmeu ostalog, podrazumijeva: 1. utvrivanje zahtjeva i potreba korisnika proizvoda i usluga, 2. razumevanje zahtjeva i potreba korisnika proizvoda i usluga, 3. projektovanje organizacije za kvalitet, 4. ocjenu sposobnosti organizacije da udovolji zahtjevima i potrebama na ekonomski prihvatljivim osnovama, 5. obezbeivanje materijala i ugovorenih usluga da svojim karakteristikama zadovoljavaju postavljene standarde, 6. orjentaciju na filozofiju preventivnih aktivnosti, 7. stalno obrazovanje i obuku za unapreenje kvaliteta i 8. stalno, u vremenu, preispitivanje sistema integralnog upra-vljanja kvalitetom u svrhu stvaranja podloga za poboljanje i unapreenje procesa rada. 36. Pojasnite model sistema upravljanja kvalitetom zasnovan na procesima. Model integralnog sistema za upravljanje kvalitetom obuhvata osam modula i to: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. predvianje i planiranje kvaliteta kvalitet u fazi razvoja projektovanje podloga za obezbeenje kvaliteta izvoenje postupka rada-izdavanje podataka sistemska podrka za analizu i unapreenje analiza trokova kvaliteta merenje, analiza i ocena unapreenja sistema kvaliteta i projektovanje postupaka unapreenja sistema kvaliteta. sistema kvaliteta

37. Koje su osnovne postavke timskog rada i ta je neophodno za dobar timski rad? 1. Osposobljenost lanova tima razumijevanje svakog pojedinca za ciljeve i namjere orga-nizacije u kojoj rade, znaajno je podsjedanje Isaka Adidesa na staru priu o tri radnika, tim kao skup izabranih pojedinaca mora raspolagati neo-phodnim znanjima.

2. Ravnopravnost lanova tima ohrabruje i podstie zdravu atmosferu u timu, meusobno povjerenje lanova tima, spontanost u razmiljanju o problemima koji se rjeavaju i kreativan doprinos, neravnopravnost uzrokuje razdor, meusobno nepovjerenje i guenje spontanosti.

3. Oslobaanje od straha strah nikada ne treba koristiti za "motivisanje zaposlenih, lider voa tima treba ohrabrivati i usmjeravati u radu lanove tima,

38. Koje su osnovne postavke QMS? 1. obezbjeenje kvaliteta proizvoda i usluga je dio poslovne politike preduzeda, pa ciljevi kvaliteta moraju biti jasno i nedvosmislemo definisani od strane najvieg rukovodstva preuzeda, 2. uloga rukovodstva u postavljanju i primjeni sistema kvaliteta je presudna, pa odatle i proizilazi njegova primarna odgovornost za funkcionisanje sistema kvaliteta, 3. kvalitet proizvoda i usluga obezbjeuje se funkcionisa-njem cjelokupne organizacije preduzeda, 4. svaka poslovna aktivnost u preduzedu mora biti jasno i nedosmisleno propisana adekvatnim doku-mentom, pod uslovom da postojanje takvog doku-menta ne sputava neophodnu kreativnost u proce-sima realizacije, 5. procedure i upustva za rad moraju se striktno sprovoditi u svim organizacionim dijelovima predu-zeda, 6. obavljanje aktivnosti od znaaja za upravljanje kvalitetom proizvoda i procesa mora da bude dokumentovano odgovarajudim zapisom i 7. sistem kvaliteta mora da bude stalno kontroli-san, preispitivan i poboljavan.

39. Koji su osnovni ciljevi zahtjeva ISO 9001:2000? Objasni model sistema menadmenta kvalitetom. 1. upravljanja kvalitetom, 2. odgovornost rukovodstva, 3. upravljanje resursima, 4. realizacija proizvoda i usluga i 5. mjerenje, analiza i poboljavanja kvaliteta proizvoda i usluga usmjerenih prema korisnicima. 40. Koji su to minimalni zahtjevi za upravljanje kvalitetom koje treba ispuniti? Minimum zahtjeva koje treba ispuniti su da: uspostavite, dokumentujete, uvedete i odravate sistem upravljanja kvalitetom koji stalno povedava svoju efikasnost. Da bi se ostvarili ovi ciljevi potrebno je izvriti: 1. 2. 3. 4. 5. identifikovanje procesa, definisati redosljed i loginu vezu procesa, kriterijume za efikasno funkcionisanje i upravljanje procesima, obezbeenje resursa i informacija i primena aktivnosti za postizanje planiranih rezultata i stalnog poboljavanja procesa.

41. ta su to zahtjevi za dokumentovanjem? 1. Svoj sistem kvaliteta opiite poslovnikom kvaliteta, 2. Utvrdite, uvedite i dosledno sprovodite postupke i uputstva sistema kvaliteta, 3. Odobravanje, preispitivanje, identifikacija i distribucija dokumentacije sistema kvaliteta treba da su definisani i pod kontrolom, 4. U svim procesima gde se ugrauje kvalitet u va proizvod i/ili uslugu na raspolaganju treba da je vodeda dokumentacija sistema kvaliteta, 5. Va sistem ne smije da dozvoljava rad sa zastarjelim dokumentima a izmene morate sprovoditi na sistematian nain koji podrazumijeva uede svih onih koji su oblikovali prethodnu verziju dokumenta, 6. Zapisima dokazujte da posjedujete sistem kvaliteta, 7. Koji moraju biti raspoloivi svim korisnicima u definisanom periodu uvanja i 8. Dokumentacijom sistema kvaliteta jednoznano definiite sve aktivnosti i odgovornosti po osnovu upravljanja zapisima o kvalitetu.

42. Koji su to minimalni zahtjevi za odgovornost rukovodstva? Minimum zahteva koje treba da ispuni rukovodstvo je da ima dokaz o svom angaovanju na razvoju kvaliteta, primeni i poboljanju sistema upravljanja kvalitetom, a to u osnovi podrazumeva: 1. isticanje vanosti zadovoljenja zahteva korisnika, zakona i propisa,

2. definiciju politike i ciljeve kvaliteta, 3. 4. 5. preispitivanje podloga obezbeenje neophodnih resursa, najvie rukovodstvo mora da obezbijedi da su oekivanja korisnika: odreena prevedena u zahtjeve da su ispunjena

43. Pojasnite minimalne zahtjeve za mjerenje, analize i poboljanja kvaliteta. U cilju poboljanja kvaliteta potrebno je sprovesti ove aktivnosti: 1. 2. 3. 4. pradanje i mjerenje, upravljanje neusaglaenim proizvodom, analiza podataka i poboljavanje procesa u cilju povedanja kvaliteta.

44. Objasnite proces projektovanja i implementacije QMS. Proces projektovanja i implementacije QMS na-jede se izvodi kroz slededih deset faza: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Planiranje projekta, Definisanje stratekog plana, Definisanje poslovnih procesa, Uspostavljanje mree poslovnih procesa, Definisanje vlasnika i rezultata procesa, Definisanje i opis APR u okviru procesa, Implementacija procedura, Izrada poslovnika sistema menadmenta kvalitetom,

9. Interne provjere, 10. Priprema za sertifikaciju sistema menadmenta kvalitetom.

45. Koje su to smjernice za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta? Osnovu uspjeha svake organizacije ini upravljanje koje se zasniva na neprekidnom poboljanju performansi vodedi rauna o potrebama svih zainteresovanih strana. Sistem upravljanja kvalitetom je vaan deo ukupnog sistema upravljanja. Da bi primjenila sistem upravljanja kvalite-om saglasno zahtjevima ovog meunarodnog standarda, organizacija mora da ga prvo ustanovi, zatim dokumentuje, uvede i stalno poboljava. prvi korak je identifikacija procesa i podprocesa, to podrazumjeva dekompoziciju poslovnog sistema, odnosno funkcija sistema. 46. Pojasnite metodoloke osnove za izradu postupaka i uputa za upravljanjem kvalitetom. 1. Sadraj postupaka i upustava, 2. 3. Tok aktivnosti pri izradi postupaka i upustava, Izgled postupaka i upustava.

47.Kako se uvaju dokumenta sistema kvaliteta? Ovim uputstvom, koje treba da vai za sve dokumente sistema kvaliteta, treba definisati nain njihovog oznaavanja. Osnovni cilj oznaavanja je da dokumenta budu pogodna za identifikaciju i odravanje.Kakav de se sistem usvojiti stvar je organiza-cije, ali uslov koji se mora zadovoljiti je da nijedan dokument ne smije imati dvije oznake i da istu oznaku ne smiju imati dva dokumenta. 48. Kako se vri izmjena dokumenata sistema kvaliteta? Ovim postupkom treba propisati nain sprovoenja izmjena na dokumentaciji sistema kvaliteta, kada se za to ukae potreba. Postupkom treba definisati: 1. Nain pokretanja zahtjeva za izmenu dokumenata 2. ko moe pokrenuti zahtjev za izmenu, 3. na koji nain se zahtjev podnosi i 4. kome se zahtjev podnosi 5. Nain razmatranja zahtjeva za izmenu dokumenata 6. ko vri razmatranje i 7. ko odobrava izmjenu 8. Nain sprovoenja izmjene dokumenata 9. ko i kako sprovodi izmjenu na samom dokumentu, 10. kako se vri evidentiranje izmjene i 11. kako se vri zamjena izdatih primeraka izmijenjenog dokumenta.

49. ta su to zapisi o kvalitetu? Zapisi o kvalitetu nastaju kao rezultat sprovoe-nja sistema kvaliteta, prema detaljima definisanim u poslovniku o kvalitetu, planu kvaliteta, postupcima i upustvima za posmatrane procese rada. Izmeu ostalog zapisi o kvalitetu daju informacije o: stepenu ostvarenja ciljeva kvaliteta, nivou korisnikovog zadovoljstva i nezadovoljstva, rezultatima preispitivanja sistema kvaliteta i poboljanja procesa rada, analizama poboljanja kvaliteta, korektivnoj akcijji i njenoj efikasnosti, odgovarajudem radu podugovaraa, osposobljavanju i poduavanju osoblja, uporeivanju sa konkurencijom itd.

50. Nabrojte sve zahtjeve koji se odnose na dokumentaciju. Dokumentacija sistema menadmenta kvalitetom mora da sadri: 1. dokumentovane izjave o politici kvaliteta i ciljevima kvaliteta; 2. poslovnik o kvalitetu; 3. dokumentovane procedure koje se zahtjevaju ovim meunarodnim standardom; 4. dokumente potrebne organizaciji da bi osigurala efektivno planiranje i izvienje svojih procesa, kao i upravljanje tim procesima i 5. zapise o kvalitetu koji se zahtjevaju ovim meunarodnim standardom.

51. ta obuhvata poslovnik o kvalitetu? To je dokument koji obezbjeuje usklaenost informacija, internih i eksternih, o sistemu upravljanja kvalitetom. Poslovnik kvaliteta je osnovni dokument sistema kvaliteta. Primjena i nadzor primene ispravno oblikovanog poslovnika kvaliteta doprinosi ostvarenju sljededih efekata: 1. cjelovit prikaz sistema kvaliteta prema ISO 9001:2000, 2. odraz stanja u sprovoenju sistema kvaliteta, 3. kako korisniku prezentirati sistem kvaliteta, 4. kako pomodi rukovodicu funkcije kvaliteta, 5. kako spreiti konfliktne situacije, 6. kako regulisati dunosti i odgovornosti za kvalitet, 7. kako sistematizovati postojedu dokumentaciju,dogovore i odluke, 8. kako odravati kontinuitet u politici i nainu rada, 9. kako pristupiti obrazovanju kadrova i 10. kako u organizaciji razviti pozitivnu klimu za kvalitet. 52. Kako se vri analiza trokova kvaliteta procesa? Obezbjeenje eljenog nivoa kvaliteta i pou-zdanosti procesa, proizvoda ili usluge neminovno povlai i odreene trokove kvaliteta i gubitke zbog loeg kvaliteta.Trokovi kvaliteta zavise od: 1. nivoa organizovanosti 2. sistema rada i 3. efikasnosti svih sektora i slubi, koji svojim radom doprinose ugradnji kvaliteta u proizvod, proces ili uslugu. Trokovi kvaliteta su mjera efikasnosti sistema kvaliteta. 53. Kako se vri obezbjeenje projektovanih parametara za funkcionisanje opreme?

54. ta obuhvata minimum sadraja izvjetaja o provjeri sistema kvaliteta?