Professional Documents
Culture Documents
Editor :
E-mail: zonunmawi@gmail.com RZ-a Dawr & R.C. Drugs Store Ph. 9436141143 Ph. 9436361939
November ni 17, 2012
SILV
ER
JU B I
MOTTO 1. Hun wl hman \hat 2. Kristian nun dn \ha ngaihsan 3. Zofate hmaswnna ngaihtuah
ZONUNMAWI
LE
E
ission Vengthlang Sporting Club buatsaihin Nov. ni 13 leh 17, 2012 hian Mission Vengthlang YMA Basket ball Court-ah Local Basketball Tournament neih a ni. He tournament-ah hian veng chhung a\angin Team 6 an chhuak a, pool 2-a in\henin leaque system-a khelh a ni. Player-te an inbuatsaih nasa a, inkhel a hmuhnawmin an thiam hle. YMA, veng chhung tlawmngai pawl hrang hrang, K|P leh mipuiten theihtawp chhuaha kan hmalakna vanga Basketball Court \ha tak kan neih hian hmasawnna min thlen zel turin hruaitu leh player-ten hma la-in theihtawp i chhuah tlang zel ang u. HUN HMASA: Contact Sports Centre a awm hma khan heti lai hmunah hian Basketball khelh ve \hin a ni a, kan field neih chhun chu infiamna hrang hrang tih nan hman \hin a ni. Hetih hun lai hian Mizoram pum huapah Basketball-ah lawmman te kan \halaiten an lo la tawh \hin a, an lawmman lak Dekchi leh thil dang pawh hmuh theihin a la awm reng a ni. Court kan neih takloh hnuah player-te mahni tui tuia khel \awk \awk \hinte tih mai loh chu veng anga lanna kan nei ta meuh lova, tunah Court \ha tak kan nei ta a, player-ten Zoram pum huapa veng tihming \ha turin theihtawp han chhuah leh \an tawh teh se. TUN HNAIAH: Basketball Court \ha tak kan neih hnuah hma kan sawnzia a lo lang \an a, kum 2009 khan MBBA Silver Jubilee lawmna, Under 14 Basketball Tournament Zoram pum huapa neihah lawmman 1-na kan han dawng ta nawlh mai a, 2011-a MBBA buatsaih tho Rampum huap Age Group hrang hrang inelnaa Under 16-ah Semi final kan thleng leh bawk. Kan veng \halai/naupangte an nep lova, zirtir a, enkawlzui tlak an ni takzet e. LOCAL TOURNAMENT CHU: Hmasawn tur chuan inkhelh tam a ngai a, inelna neih fo a \ul \hin. Sporting Club ten hetianga Local Tournament an buatsaih hian hmasawnna kailawnah min chuan kaipui ngei ang tih a rinawm a ni. Nov. ni 13, 2012 khan Tournament hi khelh \an a ni a, result hetiang hi a nji 1st match : Rovers BC def. Last King Junior (Under 16) 2nd match : Gangnam Style def. Basket Bowlers (GURU) 3rd match : Leiris def. Last King Junior (Under 16) 4th match : Last King def. Basket Bowlers (GURU) Vawiin, Nov. ni 17, 2012 (Inrinni) hian chhunzawm leh a ni a; hengte hi inkhelin pool champion ve veten Final an khel nghal dawn a ni. 1st match : Rovers BC vs. Leiris 2nd match : Last King vs. Gangnam Style Heta a chak zawk ve ve te hian Final an khel nghal dawn a ni. VENG TAN TUTE NGE?: Kan basketball player-te an thiam a, an \ha. Veng hrang hrang infawmkhawma Team/
Nt. Malsawmtluangi d/o Pu Zosangkima, Y Sec. (CP Road), Durtlang Hospital-ah enkawl mek a ni. Pu K. Lalbiakvela, Y Sec. (ZNM Manager), Durtlang Hospital-ah enkawl mek a ni. Pi Romawii w/o Pu C. Lalramthanga, Y Sec., Aizawl Hospital a\anga lo chhuakin In lamah enkawl mek a ni. Pu C. Liankunga, Y Sec., Durtlang Hospital-ah enkawl mek a ni. Pi Lal\hazuali w/o Pu Lalawmpuia, A Section, Kulikawn Hospital-ah enkawl mek a ni. Pu H. Lalbiaktluanga, A Sec., Mumbai-ah in checkup turin a thang mek.
Club \ha tak insiamte hneh thei tur khawpa \ha kan nei e. Heng kan player \ha tak takte hian hmun dangah an khel chhuak nual. Age Group-ah kan naupangte an \ha tawk, zirtirna \ha (Coaching) pek an ngai, kum 2/1 hnuah Senior level-a champion reng thei tur khawpin an thiam. Mahse, hengho hian huikhawma, tuipuia, hmalakpuitu an mamawh, Veng tan tute nge lo penchhuak dawn le? Sporting Club tan Sports item/decipline hrang hrang enkawl tur a tam si a, Sporting Club hnuaiah hian Autonomous body-in Basketball Club \ha tak din te hi a \ha em le?
ZONUNMAWI
P-2
Z O N U N M A W I
EDITOR
Editorial Board
LALMUANKIMA
JOINT EDITORS C. VANLALHLUA R. LALFAKZUALA ASSO. EDITORS R. LALRINZUALA VANMALSAWMA LALVUANSANGA MANAGER K. LALBIAKVELA CIR. MANAGER LALRAMLIANA ROKHUM ANDY LALRINMAWIA RUALZAKHUMA COLNEY OB I/C R. ZOTHANSANGA, BR. SECRETARY
RUL CHUK
Editorial
an hriat \heuh angin YMA chu Mizoram-a tlawmngai pawl (NGO) lian ber, Zoram pawn thlenga zawmtu Branch nei a ni. Tunah hian YMA member 3,88,146 lai kan awm nghe nghe. A len leh member tam ang bawkin a hmalakna huam a zau a, ram leh hnam \hatna turin kawng hrangin chak takin hma a la \hin. YMA hi sawrkar lakah emaw, mimal leh pawl dang lakah thu petu ni lovin, ram leh hnam, khawtlang \hatna duh vanga, zaidawh taka ngenna nena hna thawk \hin a ni tih kan hriat a pawimawh. A thim a var thlu lova theitawpa a thawhnaah hian mipuite \awiawmna a mamawh a; a hnathawhte hlawhtlinna tura a ngennate zawm thiam leh zah pawh kan zavaia \hat tlanna tur a ni tih kan hriat fo a \ha awm e. Hetia ngenna nen, zaidawh taka khawtlang tan hma a lak lai hian khawtlang leh vantlang zah lova, a ngenna ngaipawimawh lo leh, pal zut a, sual rawngbawl lui tlatte chungah thikthu han chhiat deuh chang a awm \hin. Chuvangin khawtlang \hatna tura a ngenna te mipuiten ngaihpawimawh leh zawm thiam hi kan mawhphurhna leh khawtlang nawmna tur a nih ngei a rinawm.
Mizoram hi ram hnawng, rul awm duhna ram a ni a. Tin, mihring chengte hi ramhnuaia ke-a kala ei zawng tam zawk awmna a ni a. Lui dung leh ram pik tak taka kal hrat kan tam em em mai a; hei vang hian rul chuk tuar pawh kan tam hle a ni. Chuvangin, mipuite hian a sawngbawl dan tlangpui hi hria ila, mangang phi ruaiin kan awm lo deuhin a rinawm. Kan rama rul min chuktu tam ber chu Rultuha hi a ni a; a tr hi a chak vak loh avangin thihna a thlen tlem hle a. Mahse, ruh na leh kulcho nana hman phah an awm nual a ni. Rulngan leh Chawngkawr trte hi chu a chak em avangin a chuk tawhte chu an thi deuh zel mai. A NATNA LAN DAN TLANGPUI: A ngho thla pahnih (2) a awm duh \hin a; tr nei lo rul chu a tlangpulin U shape-in a lang \hin. A chukna hmuamhma chu a na-in a hik mur mur a, a vungin a sa huai huai \hin. A sen tur a, a bul hnaia \halbe chu a nain a vung \hin. Luakchhuak, luna te, khawsik te leh thak huai huainate a awm thei. A \henah chuan tha a zawi a, mit a phe ruai a, hmai mar leh chauhna tak a thlen a; a thenah phei chuan thawk a tiharsain, kaih hialte a awm tir \hin. Tin, lung lam a tawh thlen chuan lungphu a buai a, mar a phu rang a; a lo chau hluah hluah a, engmah hre lovia a lo tlu \hin. A \henah chuan zun a lo thi a, mitliamte a lo siam a, ha-hni te a thi a, luak leh khuh thi te a awm tir \hin. A leite a lo tawt a, \awng te a lo harsat chuan trin a hneh hle tawh tihna a ni a; chhan hman an har \hin. ENKAWL DAN TLANGPUI: A chuk hlim/tir a nih chuan a rul tr chu taksaa a insem chak lutuk tur dan nan a chukna a\anga inches 2 velah (lung lam hnaih tihna a nih chu) hruia hrn tur a ni. Hrn nat viau chuan thisen dawt chhung zawk (arterial vessel) a hren beh theih a, chu chuan na a tizual thei; chuvangin, Venomous ritum (thisen pawn zawk) chauh hren kha a \ha zawk. Heng hi kut leh ke-a a chuk chauhin a tih theih a ni tih hriat tur a ni. A chukna kut/ ke chu tihchet loh deuh tum tur a ni. Kan pi pute lo chin \hin, a sehna/chukna hmuamhma chu zai kak belh a, a tam thei ang ber thisen hmeh chhuah emaw, hip chhuah emaw tur a ni. Hetia tih hian a hliam chhunga mi chu a tr zatve vel chu a paih chhuak leh hman a ni. A hnu fea hmuh a nih chuan tih a sawt vak lo va; a vung vel tihreh hma nan a chukna lai chu dah sn zawk tur a ni. Magnesium Sulphate tuam hnan a, Heparinoid ointment tah tel tur a ni. Tin, antibiotic damdawi ei tel ngei a \ha. Rul tr thahna hlo a awm \hin a; mahse hmuh mai tur a vang \hin. A awm chuan thisen-a zawi muanga chiu luh tur a ni a; dakar hnih danah pek leh mai tur a ni. Naupang leh puitling dose a inang. Tin, tui titam Texoid injection pek tur a ni. Anhistanin drugs - Avil, Astemazole, Benadryl, Tarfenadine, etc. te hi pek tur. Tin, na chhawkna - Analgesic te, Diazepam te pek theih a ni. A nat viau chuan Betnasol/Dixona injec-
P-3
ZONUNMAWI
Branch Executive Committee thurel angin YMA Hall-ah Telephone thar dah a ni ta a, Phone No. chu 2313080 a ni e.
BRANCH MEETING K A W N C H E I TA N TA
Krismas leh Kumthar vuakvet a, chhunglam leh pawnlama Lal thar hlim taka chibai kan buk theihna turin Branch YMA chuan Veng chhung mipuite duhsakna a hlan a. Pawnlama veng chhung mawi taka a lan theihna tura hmala mektu Decoration Sub-Committee lam chuan Kawn chei an \an ta der mai. Branch hmalakna leh veng chhung mi inphalte zarah kum eng emaw ti chhung chu Kawn kan lo chei ve ta a, rilru leh thinlung piahlama pawnlam lang theiah pawh mawi taka Lal thar chibai kan bukna hian Krismas leh Kumthar hman a ti nuam hle a ni. Kumin ah pawh Branch Executive Committee chuan Decoration Sub-Committee siamin an ni hian hma an la chho char char a. Branch, Sub-Committee leh veng chhung mi inphalte zarah Kawn chu kum dang zawng zawng aia mawi leh ropuia chei a tum a ni. Karhmasa issued-ah khan Branch, Sub-Committee leh veng chhung mi inphalte thawhkhawm Rs 67,290/- a nih thu tarlan a ni tawh a, kha mi bakah khan veng chhung mi inphalte hnen a\angin hetiang hian sum a lo luh belh leh tawh a, heng bak pawh hi lo la lut tur beisei a la awm cheu bawk. Y Section area a\angin Rs 8,000/M Section area a\angin Rs 1150/A Section area a\angin Rs 20950/Total Rs 30,100/A hmaa mi tlingkhawm Rs 67,290/Grand Total Rs 97,390/Branch YMA leh Decoration Sub-Committee chuan Kawn chei hnatlang hi an la rawn ko dawn a, YMA member leh veng chhung mipui a thei apiangte chu hnatlang a thawk chhuak turin an ngen lawk e. Tin, veng chhung kawngpui dunga awmte pawh a theih ang anga mahni kawtkai/varandah-te lo chei turin a ngen bawk e. Veng chhung cheina tur hmanrua leh \ul dangte lei turin Sub Committee member-te karleh tawp lam hian Silchar-ah an bazar dawn. Branch YMA leh Decoration Sub-Committee chuan veng chhung cheina tura tha leh tui, sum leh pai thei ang anga thawhtu zawng zawngte chungah lawmthu a sawi mawlh mawlh e.
REFRIGERATOR (Fridge) chungchanga hriat tur pawimawh zual 10 lo thlir ila. I fridge chu a ti-lum/ti-up thei hnaih lo thei ang berah dah rawh. Bang nghengah emaw, bang hrulah emaw dah loh tur. Bang a\anga 30 cms (foot khat)-a hlaa dah tur. Foot khat aia hnaiah engmah dal thei tur dah suh. |henkhatah chuan foot khat ni lovin, inches 6 an ti bawk. A kawngkhar a phui \ha em? tih enfiah \hin ang che. Hemi hriat theih dan chu, lehkhapuan la la, a chanve a chhung lamah dah la, a chanve a pawn lamah; fridge kawngkhar chuan khar hnan la, lehkhapuan chu amaha a \awih deuh emaw, pawhchhuah a awl hle emaw chuan, a seal a \ha vak tawh lo tihna a ni a; thlak emaw, repair emaw a ngai tihna a ni. Fridge-a thil dah tur chu i dah hmain tidai phawt rawh. Thil tuiril chi chu khuh la; a tlang chi emaw chu fun ang che. Khuh loh emaw, fun loh emaw chuan a chhung a tihnawng a, a khawlpui (compressor) a rim a, a tlo lo vang. Fridge chu tihvawh lutuk loh tur a ni. Duhthusamah chuan thil dahna pangngai degree 2-5 celcius ni se; freezerah chuan -18 to -15 celcius degree aia sang lo ni thei se. Fridge-ah thil dahkhah lutuk loh tur; hmun 4-a \hena hmun 3 bak dah loh tur a ni. Fridge hi hawn zin lutuk loh a \ha. Hawn pawhin hawng rei lovin khar leh thuai ang che. Freezer leh refrigerator tih tui (defrost) \hin tur. Tuikhang a tamin powering hna a thawk tha thei lo va; tuikhang inchi hmun lia \hena hmun khat aia chhah awmtir loh tur. Vur i siam duh a nih pawhin tray hran ice-tray-ah siam rawh. Fridge hnunga thir inphan te, a kawngkhar hnuailam te kum khatah vawi thum tal tifai la. A nnung lam leh a hnuai lam thla tin tihfai a \ha. A kawngkhar leh a tiphuitu (sealing surface) tifai thin rawh. Fridge chu kum 10 a pelh tawh chuan a thar ngaihtuah la; in chhungkaw mil (a len leh tetah) ngaihtuah hram ang che.
CHUNGCHANG
R E F R I G ER A T O R
LEHKHATHAWN KAWNG BO
C. Lallawmkimi w/o C. Lalrinpuia, H/No. M-163, Asst. Exam tura kohna lehkha chu pek tur an hre lova; a neitu chuan Pu Rualzakhuma (Rz-a) Dawr, Dawrkawnah lam tur a ni e.
ZONUNMAWI
P-4
KHAWVEL THLAI DINHMUN A |HA LO: Khawvelah hian thlai chi (species) 380,000 vel a awm anga ngaih a ni a; tun hnaia mithiamten zirchianna an neih a\anga a lan danin heng zinga 22%, thlai chi 4,000 lai chu thih rem (extinct) hlauhthawnawm tak dinhmuna an din thu an puang a; chutih rual vek chuan 33% lai chu la zirchian an la nih loh avangin an dinhmun eng ang chiah nge a nih hriat a ni lo bawk. He zirchianna hi UK-a Royal Botanic Gardens leh Natural History Museum and International Union for the Conservation of Nature (IUCN)-te \angkawpin an neih a ni a; an sawi dan chuan khawvela thlai thih mang hlauhawma awm mekte hi an \o duhna hmun suasam nasat a nih vang leh agriculture atana hman nasat a nih vang niin an sawi. A bik takin tropical rainforest-a thlaite hi an dinhmun a \ha lo zual a ni. Mithiamte hian thlai thi mang mekte hi zirchian an nih hmaa an ral mai an hlau hle a. Damdawi, chaw leh thil dang \angkai tak tak atana pawimawh tak tak la ni thei turte an ni a; tunah hian tlai chi 12 a\ang chuahin khawvela kan ei-bar rinpui 80% hi kan dawng a ni.
LEMZIAK-AH HIAN HNUAI LAMA THIL LEMTE KHU ZAWNG CHHUAK VEK RAWH LEM.
NAUPANG BAWM
Mizoram State Aids Control Society buatsaih Red Ribbon Drama Competition chu Nov. ni 16, 2012 (Zirtawpni) zan khan zawh fel a ni ta. He Drama Competition hi Nov. ni 13, 2012 (Thawhlehni) zan a\ang khan Nov. ni 16, 2012 (Zirtawpni) zan thleng Top 20 ten zantin Group panga zelin inelna an nei a, zanin Nov. ni 17, 2012 (Inrinni) hian Vanapa Hall-ah Result puan a ni ang. Result puanna programme-ah hian nikum competition-a lawmman pahnihna latu Hmingliani Bakery Drama Party chuan an Drama ngai kha an chang nawn leh dawn bawk ani. Kan Branch chuan Nov. ni 14, 2012 (Nilaini) zan khan Drama hi an va chang veleh a, M Section Committee member mipaho ten Drama channa tura hmanraw \ul ang ang lo rempui leh senghawi a, kan veng thlenga dah fel leh hna an thawk a, Branch Committee member leh member \henkhat ten kan Branch a\anga Drama changte hi an \awiawm bawk a, an fakawmin Branch chuan an chungah lawmthu a sawi a. Tin, Drama channa tura hmanraw \ul leh pawimawh zawng zawng min hman hawh tirtute leh Drama zirna tura Synod HSS Hall hman min phalsaktu Principal chungah Branch chuan lawmthu a sawi bawk e.
MIZO-TE HLUTNA
R. Kapliana, A Section
|henawmte thenfai sa a bawlhhlawh paih hi a nalh lo hle a ni. Tlangval emaw, nula emaw tan chuan Mizo hnam tlawmngaihna hi zir fo a \ha e. Nauawmtu-in mi cushion-ah nau \hut tir a, nau an lo zun chuan a nalh lo khawp mai. Mitthi In-a len a, zai duh si lova ti ti chiam hi a nalh lo hle, lusunte tuarpui dan zir chian a \ha e. Thuhriltu 7:1-10-ah chhiar ula, Mizo hnam tlawmngaihnaa inlawm tawn zel hi inzirtir uar deuh deuh zel ila. Pathian \ih la, nu leh pa thu awih a \ha. YMA leh Kohhran bel lo, inkhawm duhlo te, lehkha zir duhlo-te an rethei \hin. Ruihhlo a \ha lo ber. A tawp berah chuan chhiartu zawng zawngte Lalpa Isua Krista hmingin chibai ka buk vek a che u.
Published & Edited by Young Mizo Association, Mission Vengthlang Branch. Aizawl, Mizoram. Printed at JP OFFSET PRINTERS, Tuikhuahtlang Ph-2312397.Copies - 900. Website: www.zonunmawimvt.blogspot.com