Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS

3. Dinamika motornog mehanizma

3.1. Sile pritiska gasova
2
g
ig
k
F
N
p
A mm
o
(
=
(

( )
g K g o
F A p p
o o
=

]

o g
p -pritisak usljed gasne sile

Poloaj Brigsove take

[]

3.2. Sile inercije pokretnih masa motornog mehanizma

3.2.1. Raspored i redukcija masa motornog mehanizma

=
kc i
m m - redukovana masa
k r k 0 k
m m m = +


0
0
k k
m a m L

=
0 k k
a
m m
L

=
L
b
m m
k r k
=

0 k
m

-oscilatorni dio mase klipnjae
r k
m

-rotaciono dio mase klipnjae
k
m -masa klipnjae

Slika 5 Redukcija masa klipnog mehanizma
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
Na osnovu 8 , 0 7 , 0
L
b
= , usvaja se 70 , 0
L
b
= 30 , 0
L
a
=

Vrsta motora Materijal klipa

]
2
g

cm
kc
kl
m
A
(
(


O
t
o
-

m
o
t
o
r

Putniko vozilo
Lake legure 7-17
10-20
LG 12-28
Teretna vozila
Lake legure 15-25
20-40
LG 20-40
Motocikli Lake legure 9-17 6-10
Avionski motori Lake legure 9-17 7-25
D
i
z
e
l
-
m
o
t
o
r

Teretna vozila
Lake legure 20-40
30-50
LG 25-55
Traktori Lake legure 25-35 35-55
Stacionarni i brodski brz. LG 60-110 45-90
Stacionarni i brodski spor. LG 150-300 130-300
Putnika vozila LG 20-30 25-35

Za putniko vozilo sa OTO motorom i za materijal klipa od lake legure usvaja se:
-masa klipne grupe (klip, kl. prstenovi, osovinica ...):

m
kg
=10
(

2
cm
g
= 100
(

2
m
kg


-masa klipnjae:

m
k
=15
(

2
cm
g
= 150
(

2
m
kg


a) pravolinijske oscilatorne mase

2
kg
150 0, 3 45
m
k o k
a
m m
l

(
= = =
(



2
100 45 145
o kg k o
kg
m m m
m

(
= + = + =
(


b) rotacione mase
-redukovani (rotativni) dio mase ruice koljena koljenastog vratila:

1
T ru r ru
r m r m =

r
r
m m
1
T
ru r ru
=

Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
-redukovani (rotativni) dio mase klipnjae:



2
kg
150 0, 7 105
m
k r k
b
m m
l

(
= = =
(




-masa rukavca koljena i redukovana masa ruice koljena koljenastog vratila uzimaju se kao
redukovane mase koljena
ko
' m :


Na osnovu: ( )
r k ko
m 8 , 1 3 , 1 m

= ' , usvaja se: 1, 4
ko k r
m m

' =


2
kg
1, 4 105 147
m
ko
m
(
' = =
(



-ukupna rotativna masa:

2
kg
147 105 252
m
r ko k r
m m m

(
' = + = + =
(




3.2.2. Sile inercije pravolinijskih oscilatornih masa



0
'
io
F m a
o o
=

[]

m
o
=145 kg/m
2
- pravolinijska oscilatorna masa


3.2.3. Rezultujua sila na klip


0 k g i
F F F
o o o
= +










Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
Tabela 5
taka o p
go
, bar a
o
[m/s
2
] F
go
[N] F
ioo
[N] F
ko
[N]
0 0 1.15 13702.14 66.225 -8771.8 -8705.575
1 30 0.85 10863.05 -66.225 -6954.2 -7020.425
2 60 0.85 4110.64 -66.225 -2631.5 -2697.725
3 90 0.85 -2740.43 -66.225 1754.4 1688.175
4 120 0.85 -6851.06 -66.225 4385.9 4319.675
5 150 0.85 -8122.63 -66.225 5199.9 5133.675
6 180 0.85 -8221.28 -66.225 5263.1 5196.875
7 210 0.87 -8112.63 -57.395 5193.5 5136.105
8 240 0.94 -6851.06 -26.491 4385.9 4359.409
9 270 1.13 -2740.43 57.395 1754.4 1811.795
10 300 3.73 4110.64 1205.295 -2631.5 -1426.205
11 330 8.97 10863.05 3518.755 -6954.2 -3435.445
12 360 42.25 13702.14 18211.875 -8771.8 9440.075
1' 390 51.72 10863.05 22392.881 -6954.2 15438.681
2' 420 32.71 4110.64 13999.965 -2631.5 11368.465
3' 450 17.67 -2740.43 7359.805 1754.4 9114.205
4' 480 8.77 -6851.06 3430.455 4385.9 7816.355
5' 510 4.62 -8122.63 1598.231 5199.9 6798.131
6' 540 2.71 -8221.28 754.965 5263.1 6018.065
7' 570 1.15 -8112.63 66.225 5193.5 5259.725
8' 600 1.15 -6851.06 66.225 4385.9 4452.125
9' 630 1.15 -2740.43 66.225 1754.4 1820.625
10' 660 1.15 4110.64 66.225 -2631.5 -2565.275
11' 690 1.15 10863.05 66.225 -6954.2 -6887.975
12' 720 1.15 13702.14 66.225 -8771.8 -8705.575

Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
o
o
|
o

Slika 6. Dijagram sila koje djeluju na klip

3.3. Razlaganje i analiza dejstva sila motornog mehanizma



( ) sin
cos
k
T F
o o
o |
|
+
= -tangencijalna sila

( ) cos
cos
k
R F
o o
o |
|
+
= -radijalna sila
( ) o = |
o
sin arcsin -ugao zakretanja klipnjae
25 , 0
L
r
= = - kinematska karakteristika



Slika 7. Razlaganje sila motornog mehanizma











-15000
-10000
-5000
0
5000
10000
15000
20000
25000
0
6
0
1
2
0
1
8
0
2
4
0
3
0
0
3
6
0
4
2
0
4
8
0
5
4
0
6
0
0
6
6
0
7
2
0
F
[
N
]

KV
fg alfa
fio alfa
fk alfa
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
Tabela 6
taka o |
o


F
k
[N]
T
a
[N] R
a
[N]
0 0 0 -8705,57 0 1 0 -8705,57
1 30 7,18 -7020,42 0,61 0,8 -4282,45 -5616,34
2 60 12,5 -2697,72 0,98 0,31 -2643,77 -836,29
3 90 14,48 1688,17 1 -0,26 1688,17 -438,92
4 120 12,5 4319,67 0,76 -0,69 3282,95 -2980,57
5 150 7,18 5133,67 0,39 -0,93 2002,13 -4774,31
6 180 0 5196,87 0 -1 0 -5196,87
7 210 -7,18 5136,10 -0,39 -0,93 -2003,08 -4776,57
8 240 -12,5 4359,40 -0,76 -0,69 -3313,15 -3007,99
9 270 -14,48 1811,79 -1 -0,26 -1811,79 -471,06
10 300 -12,5 -1426,20 -0,98 0,31 1397,68 -442,12
11 330 -7,18 -3435,44 -0,61 0,8 2095,62 -2748,35
12 360 0 9440,07 0 1 0 9440,07
1' 390 7,18 15438,68 0,61 0,8 9417,59 12350,94
2' 420 12,5 11368,46 0,98 0,31 11141,09 3524,22
3' 450 14,48 9114,20 1 -0,26 9114,20 -2369,69
4' 480 12,5 7816,35 0,76 -0,69 5940,42 -5393,28
5' 510 7,18 6798,13 0,39 -0,93 2651,27 -6322,26
6' 540 0 6018,06 0 -1 0 -6018,06
7' 570 -7,18 5259,72 -0,39 -0,93 -2051,29 -4891,54
8' 600 -12,5 4452,12 -0,76 -0,69 -3383,61 -3071,96
9' 630 -14,48 1820,62 -1 -0,26 -1820,62 -473,36
10' 660 -12,5 -2565,27 -0,98 0,31 2513,96 -795,23
11' 690 -7,18 -6887,97 -0,61 0,8 4201,66 -5510,38
12' 720 0 -8705,57 0 1 0 -8705,57










sin( +)

cos( +)

Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
3.3.1. Odreivanje ukupne tangencijalne sile

-usvojeni redoslijed paljenja za i=3: 1,3,2
-razmak paljenja koji je ujedno i raspored koljena koljenastog vratila:

1
= 0
o

3
=
1
+ (720
palj
) = 720 240 = 480
o

2
=
1
+ (720 2*
palj
) = 720 2*240 = 240
o

(T
u
)
0
= (T
u
)
0
+ (T
u
)
4'
+ (T
u
)
8

(T
u
)
1
= (T
u
)
1
+ (T
u
)
5'
+ (T
u
)
9

.......
Tabela 7
I III II taka
o
T [N]

T
U
[N]
0 4' 8 0 0 0,00 0,00
1 5' 9 1 30 -4282,45 -4944,33
2 6' 10 2 60 -2643,77 -1246,09
3 7' 11 3 90 1688,17 1732,50
4 8' 12 4 120 3282,95 -100,66
5 9' 1' 5 150 2002,13 9599,10
6 10' 2' 6 180 0,00 0,00
7 11' 3' 7 210 -2003,08 11312,78
8 12' 4' 8 240 -3313,15 2627,27
9 1 5' 9 270 -1811,79 -3442,97
10 2 6' 10 300 1397,68 -1264,09
11 3 7' 11 330 2095,62 1732,50
12 4 8' 12 360 0,00 0,00
1' 5 9' 1' 390 9417,59 9599,10
2' 6 10' 2' 420 11141,09 13655,05
3' 7 11' 3' 450 9114,20 11312,78
4' 8 12' 4' 480 5940,42 2627,27
5' 9 1 5' 510 2651,27 -3442,97
6' 10 2 6' 540 0,00 0,00
7' 11 3 7' 570 -2051,29 1732,50
8' 12 4 8' 600 -3383,61 -100,66
9' 1' 5 9' 630 -1820,62 9599,10
10' 2' 6 10' 660 2513,96 11651,97
11' 3' 7 11' 690 4201,66 11312,78
12' 4' 8 12' 720 0,00 0,00




Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS


Slika 8. Dijagram ukupne tangencijalne sile

[]

A(+) = 1127,62 [mm
2
]
A = 847,05 [mm
2
]
A(-) = 280,57 [mm
2
]

l = 36 mm

[]

T
m
= h
t
* U
t
= 23,52 * 100 = 2352

T
m
graf
= 2352


Odstupanje:


|

| |

|





-10000,00
-5000,00
0,00
5000,00
10000,00
15000,00
0
6
0
1
2
0
1
8
0
2
4
0
3
0
0
3
6
0
4
2
0
4
8
0
5
4
0
6
0
0
6
6
0
7
2
0
T

[
N
]

KV
T
Tu
Tm
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
3.3.2. Odreivanje vika rada za proraun zamajca


2
1
2
2
2
3
' 2
4
' 2
5
' 2
6
' 2
7
2
68, 4
254, 3
44, 58
392, 67
oitano sa dijagrama
37, 51
356, 92
853, 4
92,17
s
W
A mm
A mm
A mm
A mm
A mm
A mm
A mm
A mm
' ( =


' ( =

' ( =

( =

`
( =

( =

( =

( =

)





| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
2
37 116,18 mm
116,18
3, 227
36 36
3, 227
1
100
1
10
1
92,17 3, 227 100 10 297432, 59
297, 43
s
st
st
l
l
T
A
s W l T A
s
l r
l
U
l l mm
mm
U
mm
N
U
mm
mm
U
mm
W A U U U Nmm
W Nm
t t = = =

= = =
`
=

)
=
=
(

=
= = =
=










Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS


A
6
'






A
4
'
A
ws

A
5
'




A
2
'
A
7
'
0 A
3
' 0



A
1
'


Slika 9. Skica odreivanja vika rada za proraun zamajca

3.4. Proraun zamajca

3.4.1. Stepen neravnomjernosti ugaone brzine

Stepen neravnomjernosti se usvaja prema zahtjevima prikljunog potroaa snage.
Za pogon motornih vozila se prema tabeli 9 uzima =(0,0033-0,01)
Tabela 8
Stepen neravnomjernosti o Prikljuni potroa
1/20 1/40 Pogon broda preko brodske elise
1/75 1/125 Pogon broda preko generatora jednosmjerne struje
1/100 1/300 Pogon motornih vozila
1/100 1/180 Pogon traktora
1/20 1/30 Pogon pumpi
1/30 1/40 Pogon klipnih kompresora
1/35 1/100 Pogon radionica preko transmisije, mlinovi i sl.
1/100 1/150 Pogon elektromotora jednosmjerne struje
1/150 1/300 Pogon elektromotora naizmjenine struje
1/1000 Pogon avionskih motora (raunata i sila inercije elise)
Usvojena vrijednost: o=0,005

Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
3.4.2. Dimenzije zamajca

Prema Bussien-u dimenzije zamajca za automobilske motore biraju se u zavisnosti od ukupne
radne zapremine (tabela 10)

Tabela 9
Ukupna radna zapremina [dm
3
] Prenik zamajca [mm] Priblina irina vijenca [mm]
1 280 40
1.5 300 40
2 2.5 300 30
3 4 330 50


D
s
=280 [mm] - spoljanji prenik

3.4.3.Masa zamajca

2
v m
2
v m
E E W
2
min z
2
max z
min K max K S

= =
( ) ( )
min max min max
z
S
v v v v
2
m
W + =
e = r v
( ) ( )
min max min max
2
z
S
2
r m
W e + e e e

=



| |
max min
max min
max min
max min
2 2 2
2 2 2
2 2 2 2 2 2

2
2
4
297, 43
0, 28 93 0, 005
8, 899
m
m
m m
S z m m z m
S z
S
z
S
z
W m r m r
W m r n
W
m
D n
m kg
e e
o e e e o
e
e e
e e e e
e o e e o
t o
t o t

= =
+
= + =
= =
=
= =

=
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS

Slika 10. Osnovne dimenzije zamajca

3.4.4. Masa vijenca zamajca

m
vz
=0,9m
z | | 0, 9 8,899 8, 009 kg = =

3.4.5. Dimenzije vijenca zamajca


t
= t = =
sv
vz
sv vz vz
D
m
b a D b a V m

D
s
prenik inercije mase zamajca
D
sv
prenik teita vjenca zamajca


| | | |
sv 3 3
kg kg
7,8 =7800 ; D 280 0, 28
dm m
s
D mm m
( (
= ~ = =
( (




2
2
8, 009
0, 001167874 m
0, 28 7800
1167,87
a b
a b mm
t
( = =


( =






Odnos veliina a/b usvajamo. Preporuuje se a/b=(0,5-2)
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS


| |
| |
1, 8 1, 8 1, 8
1167, 87
25, 47
1,8 1, 8
1,8 45, 85
a
a b a b b b
b
a b
b mm
a b mm
= = =

= = =
= =



3.4.6. Ostale dimenzije zamajca

| |
2
6 mm a =
| |
1
40 mm a =
| | 30 mm
g
d =
| | 60 mm
g
D =

3.4.7. Provjera momenta inercije mase formiranog zamajca

a
b
A2
S2
a2 R
1
R
2
R
3
A3,S3
a1
r
g
R
g
R
u


Slika 11. Skica za odreivanje momenta inercije zamajca



Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
( )
( )
| |
2
Z i i
i i i
3
Z i i
3 3 3
Z 1 1 2 2 3 3
2
1
g 2
2 2 u
sv
u 1
g
3 1
I m R
m A 2 R
I 2 A R
I 2 A R A R A R
A a b 45, 85 25, 47 1167, 87 mm
D
A a R 6 114, 53 30 507,18 mm
2
D b b 25, 47
R R 140 127, 27 cm
2 2 2 2
D
A a
2
' =
= t
' = t
' = t + +
(
= = =

| |
(
= = =
|

\ .
= = = =
=

( )
| |
| |
| |
g 2
sv
1
u g
2
g g
3
d
40 30 15 600 mm
2
D 280
R 140 mm
2 2
R R
114, 53 30
R 72, 26 mm
2 2
R r
30 15
R 7, 5 mm
2 2
| |
(
= =
|

\ .
= = =
+
+
= = =
+

= = =



( )
6 3 3 3
Z
2 2
Z
I 2 7,8 10 1167,87 140 507,18 72, 26 600 7, 5
I =166361,94 kg mm 0,16636194 kg m

' = t + +
( ( ' =



2 2
2 2 SV
Z Z
D 280
I m 8,899 174420, 4 kg mm 0,1744204 kg m
4 4
( (
= = = =



Zadovoljen je uslov
z z z z
I I i I I ' ' > ~ tako da usvojene dimenzije zamajca odgovaraju za dalji
proraun.

3.4.8. Provjera naprezanja zamajca

2 2 2 v sv sv
iv v sv
2 2
2 2 iv sv
e sv
v
A D D 1
F A D
2 2
F D
R v
2 A 4
t
= e = e
t
e
o = = = e =

Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
S obzirom da je mjerodavno naprezanje pri maksimalnom broju obrtaja motora i da je zbog
zanemarene nejednakosti naprezanja po presjeku A
v
bolje je da se rauna sa spoljnim prenikom
zamajca, moemo za izraunavanje naprezanja primjeniti sledei izraz:










Slika 12. Naprezanje zamajca






3.5.Uravnoteenje motora

3.5.1. Sile od pritiska gasova



Sile od pritiska gasova su uravnoteene u okviru jednog cilindra.






| |
2
2
2 2 2 2 2 2 2
e max max max max
sv
e
max nom
D D
v 4 n D n
2 4
b 25, 47
D D 2 280 2 305, 47 mm
2 2
D spoljanji prenik zamajca
naprezanje na istezanje
v - obodna brzina
Na osnovu n 1, 6 n za OTO mot
| |
o = = e = t = t
|
\ .
= + = + =

o
=
-1
max
2 2 2 6
e
2
6
doz
2
ore imamo:
n 1, 6 93 148, 8 s
N
7800 305, 47 148, 8 158, 74 10
m
Dobijena vrijednost je manja od :
N
200 10
m
(
= =

(
o = t =
(

(
o =
(

S
Fiv
Fiv
Av
Av
Dsv/pi
D
u
D
s
v
D
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
3.5.2. Sile inercije pokretnih dijelova


Da bi motor bio prirodno uravnoteen mora biti:


ir r
I
2
io o
II
2
io o
ir ir i
I I
ir io i
II II
ir io i
1. F m r 0
2. F m r cos 0
3. F m r cos 2 0
1. M F l 0
2. M F l 0
3. M F l 0
= e=
= e o =
= e o =
= =
= =
= =












l
1
l
2


lr
1



1


or
1
or
2
or
3
or
4
P
e




lr
2 2
lr
3 3


a l
1
= l
2
= a


Slika 13.Odreivanje teine ravni









Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
2
ir r
F m r = e


1

F
ir2
F
ir1




ir
F 0 =

F
ir3

2 3


Zvijezda I reda



F
io
I
2
F
io
I
1

I 2
io o
F m r cos = e o




I
io
F 0 =

F
io
I
3

Zvijezda II reda



1

F
io
II
2

F
io
II
1


F
io
II
3


3 2







II
io
F 0 =

Slika 14. Slaganje sila inercije



II 2
io o
F m r cos 2 = e o
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
Moment inercije rotacionih masa:

M
ir3
1 1
2
3 3
ir ir 1
ir
ir ir 3
M F l
M 0
M F l
=
=
=
M
ir
M
ir1



2
ir r
M m R a 3 = e

ir
M 0 =

Moment inercije pravolinijski oscilatornih masa:


M
io
I
3

I 2
io o i
M m R cos l = e o


M
io
I
M
io
I
1

I
io
M 0 =

Moment inercije pravolinijski oscilatornih masa drugog reda:

M
io
II
3


II 2
io o i
M m R cos 2 l = e o


M
io
II

M
io
II
1
II
io
M 0 =

Slika 15. Slaganje momenata sila inercije

Zakljuak: Iz konstruisanih poligona inercijalnih sila i njihovih momenata vidimo da su sve vrste
sila inercije prirodno uravnoteene. Momenti inercije rotacionih masa nisu uravnoteeni, ali se
mogu potpuno uravnoteiti protivtegovima na koljenastom vratilu. Momenti inercije
pravolinijski oscilatornih masa prvog reda se mogu samo djelimino uravnoteiti pomou
protivtegova, dok se momenti inercije pravolinijski oscilatornih masa drugog reda ne mogu
uopte uravnoteiti. Jo jedna napomena da se u proraunu uzima vrijednost projekcije momenta
na pravac ose cilindra, a ne maksimalna vrijednost tog vektora.





Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
rpt
r
Fio'
Fiptr Fipto
Fio'
Fir
H
V
3.5.3. Uravnoteenje mase protivtegova

| |
2
ir r
r r k
2
klipa
F m r
kg
m' 252 m 252 A 252 0, 004415 1,112 kg
m
= e
(
= = = = (
(


2 2
ipt ir ptr pt r
ipt
F F m r m r
F inercijalna sila protutega
= e = e

ptr r
pt
I
io I
ipto io
ipto
r
m m
r
V k F
F cos k F
V F cos
1
k faktor uravnoteenja obino se uzima da je k=
2
=

=

o =
`
= o

)
| |

|
\ .

| |
( )
( )
( ) | |
I 2
io o
2 2
pto pt o
pto o
pt
o
pt pt
pt ptr pto r o
pt
F m r cos
m r cos k m r cos
r
m k m
r
m ' 0, 640175 kg
r 0, 7 1 r r 0, 8 r
a r
m m m 3 m k m
b r
r
3 1, 8 1,112 0, 5 0, 640175 3, 56 kg
0, 8 r
= e o
e o = e o
=
=
= =
= + = + =
= + =

Slika 16.Uravnoteenje masa






1


or
1
or
2
or
3
or
4
P
e




r
pt

2 3

Slika 17. Postavljanje protivtegova

Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
3.6. Konstrukcija dijagrama optereanja rukavca i leita koljena koljenastog vratila


3.6.1. Polarni dijagram optereenja leteeg rukavca

lr ik r
F R T F

= + +

R, T - tabela 6.
ik r
F

- inercijalna sila koja potie od rotativnog dijela mase klipnjae

| |
| |
2 2
ik r k r
2
k r k r
2
klipa
F m ' r 0, 463575 0, 037 586,13 5892, 64 N
kg D
m 105 m ' 105 0, 463575 kg
4 m


= e = =
(
t
= = = (
(



Sile
ik r
F

i R su kolinearne, pa ih moemo algebarski sabrati u rezultujuu radijalnu
komponentu na leteem rukavcu:


lr ik r
R R F

= +

Iz trougla sila na leteem rukavcu nalazimo silu koja djeluje na rukavac:


2 2
lr lr
F T R = +

Ova sila zaklapa sa ravni kolena ugao
lr
, koji
odreujemo iz odnosa:

lr lr
lr lr
T T
tg atg
R R
= =

Sa osom klipnjae ova sila zaklapa ugao:

| |
lr lr
= o+|








Slika 18. Odreivanje sila koje djeluju na letei rukavac


Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
Tabela 10
taka
o

o
F
k
[N] F
k
[N] F
ik-r
[N] R [N] R
lr
[N] T [N] F
lr
[N]
0 0 0 -8705,57 -8705,57 -5892,64 -8705,57 -14598,2 0 14598,21
1 30 7,18 -7020,42 -7075,9 -5892,64 -5616,34 -11509 -4282,45 12279,9
2 60 12,5 -2697,72 -2763,22 -5892,64 -836,29 -6728,93 -2643,77 7229,662
3 90 14,48 1688,17 1743,55 -5892,64 -438,92 -6331,56 1688,17 6552,753
4 120 12,5 4319,67 4424,55 -5892,64 -2980,57 -8873,21 3282,95 9461,058
5 150 7,18 5133,67 5174,24 -5892,64 -4774,31 -10667 2002,13 10853,22
6 180 0 5196,87 5196,87 -5892,64 -5196,87 -11089,5 0 11089,51
7 210 -7,18 5136,1 5176,69 -5892,64 -4776,57 -10669,2 -2003,08 10855,61
8 240 -12,5 4359,4 4465,24 -5892,64 -3007,99 -8900,63 -3313,15 9497,272
9 270 -14,4 1811,79 1871,23 -5892,64 -471,06 -6363,7 -1811,79 6616,59
10 300 -12,5 -1426,2 -1460,83 -5892,64 -442,12 -6334,76 1397,68 6487,118
11 330 -7,1 -3435,44 2001,76 -5892,64 -2748,35 -8640,99 2095,62 8891,475
12 360 0 9440,07 9440,07 -5892,64 9440,07 3547,43 0 3547,43
1' 390 7,18 15438,68 15560,7 -5892,64 12350,94 6458,3 9417,59 11419,31
2' 420 12,5 11368,46 11644,48 -5892,64 3524,22 -2368,42 11141,09 11390,05
3' 450 14,48 9114,2 9413,21 -5892,64 -2369,69 -8262,33 9114,2 12301,82
4' 480 12,5 7816,35 8006,13 -5892,64 -5393,28 -11285,9 5940,42 12753,85
5' 510 7,18 6798,13 6851,86 -5892,64 -6322,26 -12214,9 2651,27 12499,32
6' 540 0 6018,06 6018,06 -5892,64 -6018,06 -11910,7 0 11910,7
7' 570 -7,18 5259,72 5301,29 -5892,64 -4891,54 -10784,2 -2051,29 10977,54
8' 600 -12,5 4452,12 4560,22 -5892,64 -3071,96 -8964,6 -3383,61 9581,903
9' 630 -14,5 1820,62 1880,52 -5892,64 -473,36 -6366 -1820,62 6621,224
10' 660 -12,5 -2565,27 -2627,55 -5892,64 -795,23 -6687,87 2513,96 7144,76
11' 690 -7,18 -6887,97 -6942,41 -5892,64 -5510,38 -11403 4201,66 12152,48
12' 720 0 -8705,57 -8705,57 -5892,64 -8705,57 -14598,2 0 14598,21








Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS


Slika 19. Polarni dijagram optereenja leteeg rukavca










Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
3.6.2.Razvijeni dijagram optereenja leteeg rukavca


Slika. 20. Razvijeni dijagram optereenja leteeg rukavca


3.6.3. Polarni dijagram optereenja oslonakog rukavca

3 2 3
2 2
2
3 3
3
2 2 2
2
3 3 3
3
1 1 1
2
2 2 2
or lr lr i kolj
lr ik r lr
lr ik r
lr ik r lr
lr ik r
F F F F
F F R T R T
R F R
F F R T R T
R F R

= + +
= + + = +
= +
= + + = +
= +
( ) ( )
( ) ( )
( )
( )
3 2 3
3 2 3 3
3
3 2
2 3
2 3 3
2 3
3
1 1
2 2
1 1
2 2
1
2
1
2
or lr lr i kolj
or lr lr i kolj or or
or
or lr lr i kolj
F R T R T F
F T T R R F T R
T T T
R R R F

= + + + +
= + + + + = +
= +
= + +





2500
4500
6500
8500
10500
12500
14500
16500
0 180 360 540 720
F
l
r
[
N
]

KV
Flr
Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
Inercijalna sila koja potie od mase koljena rauna se po obrazcu:

| |
| |
2 2
i kolj ko
ko ko k
2
F m' r 0, 649 0, 037 586,13 8249, 63 N
kg
m' 147 m' 147 A 147 0, 004415 0, 649 kg
m

= e = =
(
= = = =
(



Tabela 11
Taka
Oslonaki rukavac 3
F
ik-r
F
i-kolj
R
or3
T
or3
F
or

0 0 -5892,64 -8249,63 -18342,89 1313,64 18389,87
1 30 -5892,64 -8249,63 -17538,93 419,74 17543,95
2 60 -5892,64 -8249,63 -17372,36 698,84 17386,41
3 90 -5892,64 -8249,63 -17962,22 22,17 17962,23
4 120 -5892,64 -8249,63 -10958,22 -1691,82 11088,05
5 150 -5892,64 -8249,63 -8203,48 3798,48 9040,22
6 180 -5892,64 -8249,63 -12777,78 6827,52 14487,47
7 210 -5892,64 -8249,63 -18082,29 6657,93 19269,07
8 240 -5892,64 -8249,63 -21191,68 2970,21 21398,82
9 270 -5892,64 -8249,63 -20111,58 -815,59 20128,11
10 300 -5892,64 -8249,63 -17569,44 -1321,88 17619,10
11 330 -5892,64 -8249,63 -16807,51 -181,56 16808,49
12 360 -5892,64 -8249,63 -17168,54 -50,33 17168,61
1' 390 -5892,64 -8249,63 -16766,13 90,76 16766,38
2' 420 -5892,64 -8249,63 -17138,32 1256,98 17184,35
3' 450 -5892,64 -8249,63 -19285,73 1099,29 19317,03
4' 480 -5892,64 -8249,63 -19999,04 -1656,58 20067,53
5' 510 -5892,64 -8249,63 -17185,98 -3047,12 17454,02
6' 540 -5892,64 -8249,63 -14781,48 -623,04 14794,60
7' 570 -5892,64 -8249,63 -15735,91 1891,89 15849,23
8' 600 -5892,64 -8249,63 -10912,52 1641,48 11035,29
9' 630 -5892,64 -8249,63 -10353,98 5709,86 11824,02
10' 660 -5892,64 -8249,63 -14978,59 5570,54 15980,90
11' 690 -5892,64 -8249,63 -17715,39 3555,56 18068,68
12' 720 -5892,64 -8249,63 -18342,89 1313,64 18389,87



Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS



Slika 21. Polarni dijagram optereenja oslonakog rukavca

Dinamiki proraun OTO motora Motori SUS
3.6.4. Razvijeni dijagram optereenja oslonakog rukavca


Slika 22. Razvijeni dijagram optereenja oslonakog rukavca

7000,00
9000,00
11000,00
13000,00
15000,00
17000,00
19000,00
21000,00
23000,00
0 180 360 540 720
F
o
r
[
N
]

KV
For