Professional Documents
Culture Documents
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ:
Βιολογικά προϊόντα
2009
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το 15% σχεδόν των τροφίμων που βάζουμε στο σπίτι μας καταλήγει στις
χωματερές. Το ποσοστό αυτό μάλιστα φτάνει ενίοτε και το 50% της
παραγόμενης τροφής, αν υπολογίσουμε το μακρύ δρόμο από το χωράφι ως το
πιάτο μας και από εκεί στη χωματερή.
Σαν να μην έφτανε αυτή η σπατάλη, αυτό που φτάνει στο πιάτο μας δεν είναι
πάντα ασφαλές. Οι διατροφικοί κίνδυνοι είτε αφορούν υπολείμματα
φυτοφαρμάκων στα τρόφιμα είτε μεταλλαγμένους οργανισμούς έχουν γίνει
δυστυχώς ρουτίνα.
Παρ’ όλα αυτά, ο συνειδητός καταναλωτής μπορεί να αντιδράσει, καθώς έχει
επιλογές. Προτιμήστε τα βιολογικά προϊόντα. Προσέξτε όμως. Τα προϊόντα με
τον χαρακτηρισμό «βιολογικά», θα πρέπει να φέρουν ειδική σήμανση από
κάποιον αναγνωρισμένο φορέα (εθνικό ή του εξωτερικού). Συγκεκριμένα, θα
πρέπει να φέρουν μία από τις παρακάτω σημάνσεις ή, αν πρόκειται για
εισαγόμενα προϊόντα, αντίστοιχα αναγνωρισμένα σήματα του εξωτερικού.
Τα τελευταία χρόνια η ολοένα αυξανόμενη ανάγκη όλων και περισσοτέρων
ανθρώπων να γευθούν κάτι από την αγνότητα της φύσης(όσο μέρος της έχει
μείνει ανέπαφο από τούς επιδρομείς τού Κρατισμού και των πολυεθνικών
ναών τής υπερκατανάλωσης) πού αποτυπώνεται όσο περνά ο καιρός μόνο ως
νοσταλγικό ντοκιμαντέρ στις οθόνες πόλεων-φυλακών όπου κυριαρχεί η
τσιμεντοποίηση,η ρύπανση,ο ατομικισμός και μοιραία η αποξένωση και η βία,
τούς έχει οδηγήσει στο να επικοινωνήσουν με τον χώρο των βιολογικών
προϊόντων ,τα καταστήματα λιανικής πώλησης ,τούς μικροπαραγωγούς
βιοκαλλιεργητές και ευρύτερα με τον πολιτισμό και την ποιότητα τού
οικολογικού κινήματος πού αγωνίζεται για την διάσωση τού οικοσυστήματος
πού περνά την χειρότερη περίοδο και πιο κρίσιμη όσο αφορά την ύπαρξη του.
Τι είναι τα Βιολογικά Προϊόντα;
Είναι κυρίως, αλλά όχι μόνον, Αγροτικά Προϊόντα που η παραγωγή τους
στηρίχθηκε σε φυσικές διεργασίες. Αυτό σημαίνει χρησιμοποίηση
εναλλακτικών, προς τα χημικά, μεθόδων αντιμετώπισης εχθρών, ασθενειών
και ζιζανίων (όχι χρήση συνθετικών φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων και
ζιζανιοκτόνων), καθώς και τεχνικών παραγωγής, όπως η εναλλαγή των
καλλιεργειών, η ανακύκλωση φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων, η χρήση,
κατά το δυνατόν, ιθαγενών φυλών ζώων και φυτών, η φυσική διατροφή, η
ελεύθερη και υγιεινή βόσκηση κ.λπ.
Στην περίπτωση της βιολογικής κτηνοτροφίας, το παραγόμενο προϊόν
προέρχεται από ζώα που μεγαλώνουν υπό καθορισμένες συνθήκες και
τρέφονται με πιστοποιημένες βιολογικές τροφές.
Ένα προϊόν για να είναι βιολογικό πρέπει να πληροί πολύ συγκεκριμένες
προϋποθέσεις, τόσο στο στάδιο της παραγωγής και καλλιέργειας, όσο και στο
στάδιο της μεταποίησης και τυποποίησης. Ο συνεχής έλεγχος αυτών των
σταδίων αποτελεί άλλωστε και το βασικό λόγο για την αυξημένη διατροφική
ασφάλεια που προσφέρει το τελικό προϊόν που καταλήγει στο τραπέζι μας.
Είναι σαφώς πιο υγιεινά, καθώς δεν αναπτύχθηκαν με παρεμβάσεις που είναι
έξω από την «φυσιολογική» τους ζωή, όπως ορμόνες, συνθετικά λιπάσματα,
βιταμίνες, αντιβιοτικά κ.α. Είναι ασφαλή για την υγεία μας, μια και δεν έχουν
υπολείμματα λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων που, πιθανώς, αθροιστικά και
στη διάρκεια, μπορεί να προκαλέσουν σωρεία προβλημάτων υγείας, ιδίως στα
παιδιά. Έχουν ανώτερη διατροφική αξία και, συχνά, είναι πιο γευστικά και
μυρωδάτα. Τέλος, καλλιεργούνται με μεθόδους που είναι πολύ πιο φιλικές για
το περιβάλλον, συντελώντας, έτσι, στην αειφορία του πλανήτη.
Πώς διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα που αγοράσαμε είναι
βιολογικά;
Υπάρχουν ανεξάρτητοι φορείς, διαπιστευμένοι από το κράτος, που ελέγχουν,
σε όλη την διάρκεια της καλλιέργειας, της ζωής αλλά και της μεταποίησης των
Αγροτικών Προϊόντων, ότι αυτά παράχθηκαν με τις προϋποθέσεις που
απαιτούνται ώστε να είναι Βιολογικά. Εάν όλα είναι σύμφωνα με τις αρχές της
Βιολογικής καλλιέργειας, τότε πιστοποιούνται από τους φορείς αυτούς με
«σφραγίδα» που υπάρχει στην συσκευασία και που εγγυάται ότι το προϊόν
είναι Βιολογικό.
Επίσης, απαιτείται ο συσκευαστής και ο λιανοπωλητής των προϊόντων αυτών
να είναι πιστοποιημένος από τους ίδιους ελεγκτικούς φορείς, ώστε να μπορεί
να μεταποιεί ή να πουλά τα προϊόντα αυτά, σε «χύμα» μορφή, με δική του
ευθύνη.
Η λεπτομερής αυτή σειρά ελέγχων, εγγυάται ότι τα προϊόντα που Θα
αγοράσουμε, εφ' όσον είναι από πιστοποιημένους φορείς, είναι απολύτως
σίγουρα Βιολογικά. Εξ' άλλου, το ελεγκτικό αυτό σύστημα εφαρμόζεται
παγκοσμίως και, για την σωστή του υλοποίηση, παρεμβαίνουν φορείς και
εκτός της Ελληνικής επικράτειας.
Οι Βιολογικές καλλιέργειες στην Ελλάδα, παρ' όλο που ξεκίνησαν εδώ και
τουλάχιστον 20 χρόνια, δεν αναπτύχθηκαν, για διάφορους λόγους, στο μέτρο
που θα μπορούσαν. Σήμερα, καλλιεργούνται στην χώρα μας μόλις 300 χιλ.
στρ. περίπου ή το 0,8% της συνολικής έκτασης (στην Ιταλία καλλιεργούνται
11,5 εκατ. στρεμ.). Τεράστιο και σοβαρό πρόβλημα αποτελεί η ανυπαρξία
συντονισμού παραγωγής και εμπορίου και η ερασιτεχνική προσέγγιση του
θέματος από την πλευρά κάποιων παραγωγών και εμπόρων. Επίσης,
σημαντικό στοιχείο καθυστέρησης αποτελεί και η μη ικανοποιητική στήριξη
της Βιολογικής καλλιέργειας από την πλευρά του κράτους, σε αντίθεση με ό,τι
συμβαίνει στη Ευρώπη. Για τους λόγους αυτούς, τα Βιολογικά Προϊόντα,
συχνά, ή δεν παράγονται, ή παράγονται αλλά δεν φτάνουν εγκαίρως στον
καταναλωτή, ή τέλος, όταν φτάσουν, δεν καλύπτουν την ποικιλία και τις
ποσότητες που απαιτούνται.
Βιολογική Καλλιέργεια
Με μια ματιά
Η Βιολογική Καλλιέργεια απορρίπτει τη χρήση συνθετικών χημικών ουσιών,
όπως τα συνθετικά ζιζανιοκτόνα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και γενετικά
τροποποιημένους οργανισμούς (Γ.Τ.Ο.). Σε μερικές χώρες, κυρίως στην
Ευρώπη, η βιολογική καλλιέργεια ορίζεται και από το νόμο, ώστε η εμπορική
χρήση του όρου «Βιολογικό» να υπόκειται σε έλεγχο από την κυβέρνηση και
το κράτος. Κάποιο είδος «διαπίστευσης» προσφέρεται στους αγρότες έναντι
αμοιβής, καθιστώντας παράνομη την πώληση προϊόντων με τον τίτλο
«Βιολογικό» χωρίς αυτή τη διαπίστευση.
Ζητήματα
Φυτοφάρμακα
Το κύριο ζήτημα της Βιολογικής Καλλιέργειας είναι η αντικατάσταση
συνθετικών χημικών ουσιών με άλλες που βρίσκονται στη φύση. Αντί
συνθετικών φυτοφαρμάκων χρησιμοποιούνται οργανικά φυτοφάρμακα όπως
για παράδειγμα το Bt, το πύρεθρο και η ροτενόνη. Οι βιολογικοί καλλιεργητές
υποστηρίζουν ότι οι συγκεκριμένες οργανικές ουσίες είναι βιοδιασπώμενες
και άρα δεν μένουν στο τελικό προϊόν. Αντίθετα υποστηρίζουν, έχοντας στα
χέρια τους έρευνες ανεξάρτητων επιστημόνων, ότι πολλά από τα συνθετικά
χημικά παραμένουν αδιάσπαστα στην τροφική αλυσίδα μέχρι τον τελικό
καταναλωτή, που είναι ο άνθρωπος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
εντομοκτόνου που περνά στην τροφική αλυσίδα αποτελεί το DDT. Οι μεγάλες
εταιρίες της αγροβιομηχανίας πραγματοποιούν δικές τους έρευνες που
αποδεικνύουν το αντίθετο.
Γενετική Διασταύρωση
Γενετική διασταύρωση (ή μόλυνση) είναι η διαφαινόμενη διαδικασία όπου
μη-Γ.Τ. φυτά διασταυρώνονται με Γ.Τ. φυτά που καλλιεργούνται σε κοντινά
χωράφια ή την ευρύτερη βιοπεριοχή, επιμολύνοντας το γενετικό υλικό τους.
Αυτή τη στιγμή πραγματοποιούνται μελέτες πάνω στο τρόπο και στη
διαδικασία που συμβαίνει αυτό, αφού ολόκληρη η διαδικασία είναι ακόμη
άγνωστη.
Το ζήτημα προέκυψε αρχικά στον Καναδά, έπειτα από αγωγή αποζημίωσης
για χρήση Γ.Τ. προϊόντων κατοχυρωμένων με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της
εταιρίας Μονσάντο κατά του Καναδού αγρότη Percy Schmeiser, το 1997. Η
εταιρία υποστήριξε ότι βρέθηκαν ίχνη Γ.Τ.Ο. στη σοδειά του και ότι είχε
χρησιμοποιήσει τους Γ.Τ. σπόρους της χωρίς να έχει λάβει άδεια
εκμετάλλευσης από την εταιρεία, που ήταν κάτοχος του διπλώματος
ευρεσιτεχνίας στους συγκεκριμένους σπόρους. Ο αγρότης αρνήθηκε
κατηγορηματικά ότι κάτι τέτοιο συνέβη εν γνώσει του και υπέδειξε τα
διπλανά χωράφια καλλιεργημένα με Γ.Τ. φυτά ή το δρόμο δίπλα στο χωράφι
του όπου περνούσαν φορτηγά μεταφέροντας Γ.Τ. σοδειές ως τις δύο πιο
πιθανές αιτίες της γενετικής διασταύρωσης. Η περίπτωση έφθασε μέχρι το
ανώτατο δικαστήριο, το οποίο τελικά δέχθηκε ευθύνη του αγρότη. Η
μαχητικότητα του Schmeiser ενάντια στην πολυεθνική εταιρία τον έκανε
είδωλο του κινήματος της Βιολογικής Καλλιέργειας.
Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι η γενετική διασταύρωση είναι
αναπόφευκτη αν Γ.Τ. φυτά και μη-Γ.Τ. καλλιεργούνται στην ίδια βιοπεριοχή
και ότι η απόσταση που μπορεί να ταξιδέψει το γενετικό υλικό μπορεί να
φτάσει μέχρι και τα 21 χλμ. μέσω της γύρης και του αέρα.
Η εταιρία Μονσάντο πρώτη δημιούργησε ένα στείρο σπόρο, που δεν παράγει
γύρη και άρα δεν μπορεί να παράγει νέους σπόρους. Η εταιρία υποστήριξε ότι
κατά αυτό τον τρόπο θα μειώσει τη γενετική διασταύρωση και την γενετική
μόλυνση. Ο σπόρος εξολοθρευτής, όμως, έδωσε την αφορμή στους
υποστηρικτές της βιολογικής καλλιέργειας, οικοακτιβιστές, κ.α. να
οργανώσουν μία κατά μέτωπο επίθεση ενάντια στην εταιρία.
Αιτία το ότι κατά αυτό τον τρόπο ο αγρότης θα αναγκάζεται αντί να
χρησιμοποιεί σπόρο που παράγει η σοδειά του για να φυτέψει νέα φυτά, όπως
γινόταν από την ανακάλυψη της γεωργίας έως σήμερα, να αγοράζει νέο
σπόρο από την εταιρία που έχει την πατέντα. Έτσι, φτωχοί αγρότες από
χώρες σαν την Ινδία θα καταστρεφόντουσαν οικονομικά, αν έπρεπε να
αγοράζουν κάθε χρόνο σπόρο από την εταιρία. Η πολυεθνική Μονσάντο,
προσφάτως, ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει την τεχνολογία Εξολοθρευτής.
Η πιστοποίηση βιολογικών προϊόντων είναι απαραίτητη, μέσα από το νόμο,
για τη χρήση του όρου «βιολογικό». Την πιστοποίηση την εφαρμόζουν νομικά
πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου τα οποία ονομάζονται «Πιστοποιητικοί
Οργανισμοί» και υπόκεινται στο Υπουργείο Γεωργίας, έναντι αμοιβής. Το
ζήτημα της πιστοποίησης έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις στους κόλπους
των βιολογικών καλλιεργητών.
Πολλοί πιστεύουν ότι, με τη δημιουργία αυτού του προτύπου, προστατεύεται
και ελέγχεται το τελικό προϊόν. Όμως, εκφράζονται φόβοι και ασκείται
κριτική από κάποιους άλλους. Επειδή την πιστοποίηση την κάνουν ιδιωτικοί
οργανισμοί θέτουν το εξής ερώτημα: «Πώς είναι δυνατόν να διασφαλιστεί η
ποιότητα στο πρότυπο όταν δίνει τις πιστοποιήσεις μια ιδιωτική εταιρία,
δηλαδή ένας οργανισμός που οφείλει να έχει κέρδος; Μήπως το κερδοσκοπικό
κίνητρο που έχει κάθε εταιρία οδηγήσει στον εκφυλισμό της ποιότητας αντί
στην εξασφάλισή του;» Μια άλλη κριτική που ασκείται είναι ότι μέσα από το
χρηματικό αντίτιμο, που απαιτείται για την απόκτηση της πιστοποίησης,
αυξάνει περισσότερο η τιμή των βιολογικών προϊόντων.
Απολύμανση εδάφους
Πώς παράγονται
1. καλλιέργεια ψυχανθών
2. με χλωρή λίπανση
3. με καλλιέργεια βαθύρριζων φυτών (αμειψισπορά)
4. με την ενσωμάτωση οργανικών λιπασμάτων (κοπριά, κομπόστ) τα
οποία πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Βιολογική Κτηνοτροφία
Πώς αναγνωρίζονται
Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία,
φέρουν ειδική σήμανση που αφορά το βιολογικό τρόπο παραγωγής τους. Η
σήμανση πρέπει να περιέχει:
την επωνυμία της επιχείρησης που παράγει, συσκευάζει ή εμπορεύεται το
προϊόν και τον κωδικό πιστοποίησης,
την ένδειξη "προϊόν βιολογικής γεωργίας", ή "προϊόν βιολογικής γεωργίας σε
μετατροπή", ανάλογα με το στάδιο πιστοποίησης και το όνομα (λογότυπο)
του φορέα πιστοποίησης ο οποίος πρέπει να είναι αναγνωρισμένος από την αρμόδια
αρχή (Υπουργείο Γεωργίας).
Στατιστικά Στοιχεία
Πρότυπο ποιότητας για τα βιολογικά προϊόντα
Βότανα
Υγιεινές διατροφές
Καλλυντικά
Φυσικά καλλυντικά πιστοποιημένα από Γερμανικές και Ιταλικές Οργανώσεις
Καλλυντικά που δεν περιέχουν Πετρέλαιο
1. Οι πρώτες ύλες που λαμβάνονται από τις εγκαταστάσεις όσο το δυνατόν
περισσότερο, πρώτες ύλες που λαμβάνονται από τις εγκαταστάσεις πρέπει να
χρησιμοποιηθούν από:
- ελεγχόμενη βιολογική καλλιέργεια, που λαμβάνουν την ποιότητα και η
διαθεσιμότητα υπόψη,
ή - ελεγχόμενες βιολογικές άγριες συλλογές
2. ζωική προστασία –
Καμία ζωική δοκιμή δεν μπορεί να εκτελεσθεί ή να ανατεθεί πότε τα τελικά
προϊόντα κατασκευάζονται, αναπτύσσονται ή εξετάζονται. –
- Είναι απαγορευμένο για να χρησιμοποιήσει τις πρώτες ύλες που
λαμβάνονται από τα νεκρά σπονδυλωτά (π.χ. spermaceti, έλαιο τερραπινών,
έλαιο βιζόν, λίπος μαρμοτών, ζωικά λίπη, ζωικό κολλαγόνο ή ζωντανά
κύτταρα).
3. Οι πρώτες ύλες με την περιορισμένη χρήση για την παραγωγή των φυσικών
καλλυντικών, αυτό είναι επιτρεπόμενες να χρησιμοποιήσουν τα συστατικά
που εξάγονται μέσω της υδρόλυσης, hydrogenation, esterification,
transesterification ή άλλων σχισιμάτων και condensations από τα ακόλουθα
φυσικά υλικά:
- λίπη, έλαια και κεριά
- λεκιθίνες
- lanolin
- monosaccharides, ολιγοσακχαρίτες και πολυσακχαρίτες
- πρωτεΐνες
4. Απαγορεύεται
- οργανικές-συνθετικές χρωστικές ουσίες - organic-synthetic dyes
- συνθετικά αρώματα - synthetic fragrances
- ethoxylised raw materials
- σιλικόνες - silicones
- παραφίνη και άλλα πετρελαιοειδή - paraffin and other petroleum products
5. Απαγορεύεται η χρήση ραδιενεργός ακτινοβολία για να απολυμάνει τις
οργανικές πρώτες ύλες και τα ολοκληρωμένα καλλυντικά προϊόντα
6. Σαφή και ενεργή αντίθεση με προϊόντα προερχόμενα οπό γενετικά
Μεταλλαγμένα φυτά η ζώα.
Αιθέρια Έλαια
Ας καταλάβουμε πλέον την αξία της ζωής, ας κινηθούμε έξυπνα και γρήγορα,
ας στηρίξουμε την ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ και τα ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ,
για να σώσουμε το περιβάλλον, τους εαυτούς μας, να ζήσουμε καλύτερα χωρίς
χρόνιες ασθένειες, να εξαλείψουμε τον ΚΑΡΚΙΝΟ! Να δημιουργήσουμε εκ
νέου έναν καθαρό, υγιή και γεμάτο ζωή πλανήτη!
Η ”στροφή” προς την υγιεινή διατροφή μεγάλου μέρους των καταναλωτών, τα
τελευταία χρόνια, έχει οδηγήσει στην ολοένα αυξανόμενη ζήτηση των
βιολογικών προϊόντων, για τα οποία ακούμε να γίνονται πολλές συζητήσεις –
ίσως με κάποια διστακτικότητα, η οποία άλλωστε χαρακτηρίζει τη στάση του
κοινού μπροστά σε κάθε νέα τάση.