MRENO PLANIRANJE

10/7/2011
prof. dr.sc. Nives Ostoji komrlj, dipl. ing. gra.

Osnovne definicije tehnike mrenog planiranja

Mreni dijagram vor i veza Poetni i zavrni vor Put u mrenom dijagramu Zatvoreni i otvoreni mreni dijagrami Oznaavanje vorova

Najee koriteni izrazi za mree aktivnosti

CPM (Critical path method) Precedence Diagramming Method PERT (Project evaluation and review technique)

Vrste mrea activity-on-arc (AOA) activity-on-node (AON)

AKTIVNOST
dogaaj 1 dogaaj 2

AOA

AKTIVNOST 1

AKTIVNOST 2

AKTIVNOST 3

AON

AOA
Dogaaj: prikazuje se pomou krugova; - oznaava trenutak poetka ili kraja aktivnosti; - nema vremensko trajanje; - ima vrijeme nastupa. Aktivnost: - prikazuje se pomou punih strelica - aktivnost je sve to ima neko vremensko trajanje

Znaajke mrenih metoda

Imaju isti tip dijagrama i slian proraun vremenskih veliina. Metoda CPM bazira se na vrstom vremenu trajanja aktivnosti (vjerojatnost >= 95%) - pretpostavlja se da e tako odreeni rok zavretka projekta takoer biti ostvaren s vjerojatnou od 95% Metoda PERT bazira se na procijenjenom - oekivanom vremenu trajanja aktivnosti (vjerojatnost 50 %) - pretpostavlja se da e tako odreeni rok zavretka projekta takoer biti ostvaren s vjerojatnou od 50%

Primjena svih mrenih metoda temelji se na:

analizi strukture sustava, a samim time i analizi odnosa i procesa (aktivnosti) u sustavu, te odreivanju trajanja svake aktivnosti u sustavu

AON mrea, primjer

Slikovni prikaz veza aktivnosti Kritini put i rezerve El. obrada

B 2 3 A 2 2 2 0 0 6 C 2 2 6 6 4 0 0 6 11 6 G 8 13 F 13 13 7 0 0 2 5 5 5 6 3 1 0 6 8 5 10 E 11 13 D 8 13 3 5 5 5 2 2 13 13 H 16 16 3 0 0

0 0

PROJEKT / TEHNOLOKA IZVEDBA

WBS STRUKTURA / AKTIVNOSTI REDOSLIJED AKTIVNOSTI (analiza strukture) MRENI PLAN (analiza vremena) KRITINI PUT OPTIMIZACIJA VREMENA KORITENJA RESURSA TRAJANJE AKTIVNOSTI

KONANI MRENI PLAN

WBS

Work Breakdown Structure (WBS) je proizvodno orijentirano stablo koje vodi identifikaciji aktivnosti, funkcija, zadaa, podzadaa, jedinica posla, itd, koji se moraju obaviti kako bi se izvrio zadani projekt. WBS nije organizacijska shema u smislu pridjeljivanja posla i odgovornosti, ve predstavlja organizaciju dijelova posla izraenog s namjerom planiranja projekta, budgeting, ugovaranja i izvjetavanja metoda kojom se postie logina dekompozicija cjeline u manje dijelove ili hijerarhija posla potrebnog da se zavri projekt, koji definira proizvod ili uslugu

Analiza strukture
Analiza strukture mrenog dijagrama: odrediti logian slijed aktivnosti
povezati aktivnosti i nacrtati funkciogram

Kod crtanja treba koristiti slijedea pravila: Aktivnost Veza prethodne akt. vor Izbjegavati povratne veze Veza slijedee akt.
Svaku aktivnost koja slijedi crtati desno

Analiza strukture

Funkciogram - je odlino pomono sredstvo kod primjene bilo koje mrene metode, jer omoguava prikaz odnosa izmeu aktivnostima

FUNKCIOGRAM Proces (aktivnost) Veza

AOA dijagram Aktivnost

AON dijagram Zadatak

Dogaaj

Uvjet

Analiza strukture Funkciogram sustava sa sedam elemenata

Analiza vremena (PDM)

Analiza vremena u mrenom dijagramu: Odrediti trajanja aktivnosti, odrediti vremenske veze aktivnosti i izvriti proraune u mrenom dijagramu Odreivanje trajanja aktivnosti vri se proraunom kao i kod ostalih metoda Q NS ta = h D RG

Analiza vremena

Oznake polja u mrenom planu (AON)

Opis aktivnosti

tA

RP KP

RZ KZ

TU TS

RP rani poetak RZ rani zavretak KP kasni poetak KZ kasni zavretak Tu ukupna vrem. rezerva Ts slobodna vrem. Rezerva tA trajanje aktivnosti

Analiza vremena
ES early start EF early finish LS late start LF late finish Tf total float Ff free float

Opis aktivnosti

tA

ES LS

EF LF

TF FF

Analiza vremena
RP - rani poetak: Oznaava prema nekoj vremenskoj skali najraniji termin kada neka aktivnost proces moe poeti. Odreuje se proraunom kroz PD dijagram unaprijed. Najkraniji poetak za poetne procese RPp = 0. RP(PA) = KRZ(PrA) (max) PA promatrana aktivnost PrA prethodna aktivnost RZ - rani zavretak: Odreuje se proraunom kroz PD dijagram unaprijed. RZ = RP + tA

Analiza vremena
KP - kasni poetak: Oznaava posljednje vrijeme na vremenskoj skali kada aktivnost mora poeti da bi mogao biti zavren u predvienom vremenu. Odreuje se proraunom kroz PD dijagram unatrag. KP = KZ - tA KZ - kasni zavretak: Oznaava krajnji dozvoljeni rok za zavretak aktivnosti u okviru zadanog vremena. Odreuje se proraunom kroz PD dijagram unatrag.

Najkasniji zavretak zavrnih procesa je KZ (PA) = RKP (NA) min NA naredna aktivnost

Analiza vremena
Tu - Ukupna vremenska rezerva: Tu = KZ RZ ili KP-RP Ako je Tu>0, nalazi se na nekom od puteva koji nisu kritini i predstavlja vremensku rezervu koja se moe potroiti na odreenoj aktivnosti, a da se to ne odrazi na poveanje ukupnog trajanja projekta. Ts - Slobodna vremenska rezerva: Ts je dio ukupne vremenske rezerve Tu. Ts <= Tu Ts predstavlja vremensku rezervu na putevima koji nisu kritini i koja se moe potroiti, a da se druge aktivnosti ne moraju pomicati na kasnije, bez obzira da li se radi o kritinim ili nekritinim aktivnostima.

Vremenske veze (PDM)

Koristi se vie vrsta vremenskih veza u mrenom dijagramu koje realno prikazuju mogue odnose rada predstavljenog aktivnostima: Veza kraj- poetak (F-S, bez oznake) nakon kraja prethodne zapoinje slijedea

Veza poetak- poetak (S-S; oznaka S) aktivnosti zapoinju zajedno

S

Veza kraj kraj (F-F; oznaka F) aktivnosti zavravaju zajedno

F

Vremenske veze (PDM)

Sve ove veze mogu se jo zadati uz odreeno odgodu (eng. lag) poetka ili zavretka aktivnosti, pa to oznaavamo na slijedei nain: Veza kraj- poetak (F-S, oznaka n) nakon kraja prethodne i odgode n dana zapoinje slijedea aktivnost
n n

Veza poetak- poetak (S-S; oznaka S n) nakon isteka odreenog vremena (n dana)od poetka prethodne moe zapoeti slijedea akt.
Sn
n

Veza kraj kraj (F-F; oznaka F n) nakon isteka odreenog vremena (n dana) od zavretka prethodne moe zavriti slijedea akt
Fn
n

Vremenske veze (PDM)

Uvoenjem S i F veza mogu se u dijagramu bolje prikazati stvarne ovisnosti pojedinih radova koji su predstavljeni pojedinim aktivnostima, ali se istovremeno moe pojaviti i suprotnost izmeu postavljanja logike u analizi strukture i analizi vremena. Za pojavu efekata neuobiajenih karakteristika odgovara iskljuivo planer, koji slae logiku plana

Poloaj neke aktivnosti u mrei

(Numerika) oznaka aktivnosti Vrijeme najranijeg poetka Vrijeme najranijeg zavretka
Opis A

Rani poloaj ES EF Kasni poloaj

tA

Trajanje aktivnosti Ukupna vremenska rezerva

ES LS

EF LF

TF FF

LS

LF

Slobodna vremenska rezerva Vrijeme najkasnijeg zavretka Vrijeme najkasnijeg poetka Raspon vremena za izvrenje aktivnosti

Vremenske rezerve
Ukupna vremenska Rezerva (TF) Opis A 01 ES TF EF 10 LS FF LF ES Kasni poloaj A-1 A A+1

A-1
LF Rani poloaj Kasni poloaj

A
EF LS

A
LF Kasni poloaj Rani poloaj

A+1

Slobodna vremenska Rezerva (FF) Raspon vremena za pomak izvrenja ili produenje trajanja

ES

A+1

LS

FF TF

Kritini put

Analiza kritinog puta:

1. najranije i najkasnije vrijeme poetka mora biti jednako RP = KP ES = LS 2. najranije i najkasnije vrijeme zavretka mora biti jednako RZ = KZ EF = LF 3. ukupna i slobodna vremenska rezerva = 0 TU = T S = 0 TF = F F = 0

Primjer prorauna

Aktivno st A B C D E F G H

Trajanje akt. 2 3 4 3 5 7 2 3

Naredne aktivnosti B,C D,E,F E,F,G H H H H -

Resursi (broj radnika) 2 4 3 5

Cijena 10.000 45.000 80.000 30.000

2 125.000 4 105.000 1 3 60.000 30.000

- funkciogram

D B E A F C G H

Primjer prorauna

D B 2 3 A 0 0 2 2 2 0 0 6 C 2 2 6 6 4 0 0 6 11 6 G 8 13 F 13 13 5 6 3 1 0 6 8 5 10 E 11 13 8 13

3 5 5 5 2 2 13 7 0 0 2 5 5 13 H 16 16 3 0 0

Primjer za vjebu: izradi mrene plan, gantogram, histogram radne snage i S-krivulju ako je zadano:

Aktivnost A B C D E F G H I

Trajanje akt. 2 4 2 3 2 5 9 2 1

Naredne aktivnosti B,C, D E,F E,F,G F,G H H I I -

Resursi (broj radnika) 2 2 4 5 3 4 2 4 2

Cijena 20.000 16.000 36.000 45.000 28.000 75.000 45.000 16.000 12.000