UNIVERZITET U SARAJEVU

akademska 2015./2016. godina

FAKULTET ZDRAVSTVENIH STUDIJA

RADIOLOKE TEHNOLOGIJE

SEMINARSKI RAD IZ TEHNIKA SNIMANJA

TEMA: Snimanje atlasa, aksisa i cervikotorakalnog prijelaza

STUDENT:

MENTOR:

Lejla Kubat

Prof. dr. Lidija Lincender-Cvijeti

Sarajevo, maj 2016.

SADRAJ:

SADRAJ:............................................................................................................2
1. UVOD...............................................................................................................3
2. ANATOMIJA....................................................................................................3
3. TEHNIKE SNIMANJA/APARAT....................................................................5
3.1 TEHNIKA SNIMANJA ATLASA I AKSISA..............................................5
3.2 SNIMAK CERVIKOTORAKALNOG PRIJELAZA..................................6
4. LITERATURA..................................................................................................7

1. UVOD
Priprema pacijenta za snimanje atlasa, aksisa i cervikotorakalnog prijelaza nije
potrebna neka posebna priprema, kako fizika (medikamentozna) tako i
psihika. Atlas i aksis spadaju u cervikalnu/vratnu kimu. Snimanje istih te
cervikotorakalnog prijelaza vri se u tri standardne projekcije:
1. dorzalna (AP), 2. ventralna (PA) i 3. profilna (LL).
Prije snimanja potrebno je da pacijent skine odjeu (sa podruja tijela koji se
snima), sve metalne predmete i nakit (ukosnice, naunice- ukrasne predmete).
to se tie pribora za snimanje: koriste se filmovi veliine:
1. 13x18cm - za snimanje atlasa i aksisa
2. 18x24cm za snimanje cervikotorakalnog prijelaza.
Snimanje se vri pomou reetke. FFD je 100cm. Oznake strane su obavezne: L
ili D. Pacijent se upozori da prilikom snimanja ne die i ne guta pljuvaku.
Pacijenta je obavezno prekriti olovnom keceljom, zatita.
2. ANATOMIJA
Atlas (C1), (nosa) je prvi vratni prljen i nalazi se neposredno ispod lobanje i
mozga. Atlas nosi lobanju, pomae da pomjeramo glavu naprijed i nazad, okree
se na drugom prljenu axis-u i pomae da okreemo glavu lijevo i desno. Atlas
je odgovoran za ravnoteu i upravljanje kimom i kada je rotiran uzrokuje
smetnje i promjene u dranju tijela.
Atlas se odlikuje time to nema tijelo, ve je sastavljen iz dva luka: prednjeg
(arcus anterior) i zadnjeg (arcus posterior). Oni okruuju/ine prljenski otvor
(foramen vertebrale). Lukovi su meusobno spojeni bonim masama (massae
laterales). Na bonim masama nalaze se dvije zglobne povrine: gornja (fovea
articulares superior) i donja (fovea articulares inferior). Gornja zglobna
povrina slui za zglobljavanje sa potiljanom kosti, a donja za zglobljavanje sa
axisom, drugim vratnim prljenom. Na dorzalnoj strani prednjeg luka nalazi se
otvor (fovea dentis) u koji se uvlai dens axis-a. Izmeu bonih masa nalazi se
lig. transversum atlantis koji dijeli prljenski otvor: na prednji dio u kojim je
dens axis, i stranji za kimenu modinu.
Iza bonih masa nalazi se popreni nastavak (processus transversus) na kojem
se nalazi foramen transversarium kroz koji prolazi a. Vertebralis.
3

Slika 1. Dijelovi altasa (C1)

Axix (obrta) (C2) je drugi vratni prljen. Na gornjoj strani svog tijela nosi
zubni nastavak (dens), koji se uvlai u fovea dentis atlasa. Ima dva trupa: jedan
svoj, a drugi je dens axix koji stoji vertikalno. Vrh densa se zove apex dentis. S
prijeda densa je zglobna povrina za atlas, a straga zglobna povrina za lig.
transverzum atlantis. Tijelo (corpus) se straga nastavlja u masivni processus
spinosus koji je na kraju rascijepljen. Sa strana trupa se nalazi popreni
nastavak.

Slika 2. Dijelovi axix-a

3. TEHNIKE SNIMANJA/APARAT
3.1 TEHNIKA SNIMANJA ATLASA I AKSISA

Prilikom snimanja koriste se tri vrste snimaka: dorzalna, ventralna i profilna.

Dorzalna snimka atlasa i aksisa: izvodi se u leeem
poloaju, bolesnik lei na leima. Ruke su pruene niz
tijelo a brada je maksimalno privuena tijelu. Usta se
otvore, to je mogue vie. Medijalna ravan glave i
tijela okomita je na ravan stola. Centralna zraka pada
okomito, na sredinu maksimalno otvorenih usta.
Ova snimka se moe izvesti i u sjedeem poloaju pri
emu je pacijent leima naslonjen na stativ a CZ pada
okomito na sredinu maksimalno otvorenih usta.
Slika 3. Poloaj pacijenta za
AP snimak atlasa i aksisa

Profilna snimka atlasa i aksisa: Bolesnik lei na

leima sa rukama pruenim niz tijelo. Kaseta sa filmom
postavljena je vertikalno uz desnu ili lijevu stranu
bolesnikove glave, podloena je jastucima. Medijalna
ravan glave paralelna je sa ravni filma. Centralna
zraka je horizontalna i pada okomito na sredinu filma.
Cilja 2-3cm ispod processus mastoideus-a one strane
koja je blie cijevi.

Slika 4. Profilna snimka atlasa i aksisa

Ventralna snimka atlasa i aksisa: Bolesnik lei potrbuke, ruke su flektirane u

laktovima a dlanovi priljubljeni uz stol za snimanje. Brada/vrat je maskimalno
ekstendiran. Centralna zraka je okomita na sredinu spojnice dva processus
mastoideus-a u medijalnoj liniji. Zatita i imobilizacija su standardne.

3.2 SNIMAK CERVIKOTORAKALNOG PRIJELAZA

Za snimanje se izvode tri snimke: dorzalna (Pilarova projekcija), ventralna i

profilna. Centar kasete je u visini juguma.

Dorzalna snimka cervikotorakalnog prijelaza: pacijent

lei na leima, ruke su pruene niz tijelo a brada je
maksimalno podignuta. Medijalna ravan tijela je okomita
na ravans stola. Centraln zraka je ukoena 20-30
kranijalno i cilja na cervikotorakalni prijelaz.

Slika 5. Poloaj za dorzalnu snimku CK prijelaza

Ventralna snimka cervikotoralaknog prijelaza: pacijent lei potrbuke, ruke

su flektirane u laktu a dlanovi priljubljeni uz stol za snimanje. Centralna zraka
je ukoena 20 kranijalno i cilja cervikotorakalni prijelaz.

Profilna
snimka
cervikotorakalnog
prijelaza: pacijent lei na boku, u profilnom
poloaju. Ruka na kojoj bolesnik lei je
savijena u laktu i nalazi se ispod glave (tako je
vratna kima paralelna sa stolom). Druga ruka
je pruena na tijelu. Noge su savijene u
koljenima i privuene tijelu (zbog stabilnosti).
Centralna zraka je ukoena 10 kaudalno i
cilja ck prijelaz.
Slika 6. Poloaj za profilnu snimku CK prijelaza

4. LITERATURA
Tehnike snimanja u radiologiji, Lidija Lincender-Cvijeti, Teufik Orahovac,
Fuad Julardija, Adnan ehi, univerzitetsko izdanje, Sarajevo, 2013.
Anatomija oveka, dr. Marjan S. Bokovi, medicinska knjiga, Beograd-Zagreb,
1977.
Radioloka anatomija, doc.dr.sc. Amela Mornjakovi-Franca