Putin Từ Trung Tá KGB Đến Tổng Thống Liên Bang Nga - Lý Cảnh Long

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA
MUC LUC
LI NOI U: PUTIN CON NGI B HI M, Y N S ................................................2

XUT PHAT T KGB - T CU HOC SINH TIU HOC TI TRUNG TA KGB ...................7
THI AI HOC CUA PUTIN - THANH TCH IM 5, DANH HIU KIN TNG ......... 12
LENINGRAD: 8 NM TE NHAT ......................................................................................... 21
CNG HOA DN CHU C - 5 NM B HIM ................................................................. 25
NI DANH TRN CHNH TRNG - T SAINT PETERSBURG N MATXCVA........ 33
LANH LUNG XEM THI CUC XOAY VN ..................................................................... 48
T NGA CHNH TR N THU TNG CNG RN ............................................ 63
NHM CHC LUC NGUY NAN, PUTIN NM QUYN CHNH PHU ............................... 83
CON THUYN NGC DONG - PUTIN CHEO CHNG C BAO LU ..................... 105
V TNG T LNH TIU PH - PUTIN TRONG CHIN TRANH CHECHNYA .............. 116
http://ebooks.vdcmedia.com
Ly Canh Long
LI NOI U: PUTIN CON NGI B HIM, Y N S
Vladimir Vladimirovich Putin sinh ngay 7/10/1952, tai thanh

ph Saint Petersburg (thi o la Leningrad), trong mt gia nh
cng nhn thng. B ng la cng nhn gng mu trong nha
may, co ngi con noi ng la thanh vin KGB, me ng la mt phu
n ni tr in hnh. Putin la con mt cua gia nh. Ngi con trai
o khng ch co t cht thng minh, hoc gioi, hanh kim tt ma
thng co nhng cach ngh khac vi moi ngi. Trong mt ln
chm bai, khi gi n bai tp lam vn cua Putin, thy giao phai
ku ln ngac nhin v y tng cua cu hoc tro: "Ly tng cua em la
lam mt ip vin, cho du cai tn goi nay chng gi chut cam tnh
nao vi moi ngi trn th gii, nhng xut phat t li ch quc
gia, li ch cua nhn dn, em cam thy nhng cng hin cua mt
ip vin la ht sc to ln".
Khi la sinh vin, Putin rt chuyn cn, at thanh tch xut
sc. Putin rt thch th thao, ng a tng v ch trong cuc thi
u Judo cua thanh ph Leningrad, c nhn danh hiu kin
tng th thao. Thi ky nay, Putin khng thch bc l, khng thch
tham gia hoat ng vn ngh, ma thng lam nhng vic khin
ngi ta phai kinh ngac. Mt hm, Putin t lai chic t con hiu
"Giaporogiets" n trng, thi o loai xe nay c goi la vt xa x.
Con Putin th giai thch, t la do rut thm trung thng, nhng
ai ma tin c cach giai thch cua ng?
Nm 1975, Putin tt nghip ai hoc, c may bay a n
mt ni b him, o la Phn hiu nc c cua trng tnh bao
Prakhovka, cach thanh ph Minsk v pha ng bc khoang 70
km. ng c hun luyn chuyn nganh vi cng cao trong
mt nm ri, ni goi la "thanh c vu". Sau o ng tr v qu
hng la thanh ph Leningrad hoat ng trong 8 nm.
Nm 1984, thiu ta Putin 32 tui, c KGB phai sang nc
Cng hoa Dn chu c, vi danh ngha cng khai la chu nhim
Hip hi Hu ngh X - c, c quan t tai Leipzig, con chc
danh thc t la C vn qun s do KGB phai n "Stassy", b may
tnh bao cua ng c t tai Dresden. T o Putin bt u cuc

sng b him trong 5 nm. Trong thi gian nay Putin a lam
nhng vic g? Cho n nay kho ai bit c. V vic nay, sau khi
Putin lam quyn Tng thng Lin bang Nga, c quan tnh bao c
a thanh lp ring mt uy ban iu tra c bit, phu trach iu
tra hoat ng gian ip cua Putin ng c. C quan tnh bao
ng c a thm vn cac v quan chc tnh bao ng c trc
y a tng co quan h ca nhn mt thit vi Putin, trong o co ca
Hesto Giemlixi, tng co 30 nm lam cng tac c bit, tr ly ring
cua Bosim trum "Stassy" thi o, nhng cung khng co kt qua g.
Giemlixi noi vi phong vin: "ung la Chnh phu c co lo lng v
vic nhng gian ip do Putin chiu m con lam vic cho Nga. Ho
thm vn ti my ting ng h, nhng chung ti chng h bit g
hoat ng cua ngi Nga. KGB lam vic hoan toan c lp vi
chung ti, vic chiu m cng tac vin cung ht sc b mt. n
nay ti cung mi bit la co mt "hoat ng anh sang", "ti cam
thy mnh b ban re"...
T 1984-1989, khi thng nht hai nc c, trong thi gian
o, Putin a lam nhng vic g, lai cho nc c thng nht
nhng g? Khng ai bit. Cho n nay, ngun tin chnh thc cua
Nga cha h l cng vic cu th Putin Dresden thi o, nhng
cung a xut hin mt s tin n. Xem ra, nhng vic cua Putin
ng c, ch co chnh ng ta mi ro.
Nm 1989, i vi Putin la mt bc ngot trong i. Sau khi
nhn thy bc tng Berlin sup , khi Varsava b giai th, KGB
suy sup, Putin a quyt nh chuyn nganh. Mi u v lam tr ly
hiu trng v vn quc t cho ai hoc Leningrad, sau c s
nng cua thy giao cu Sovchak, luc o la Chu tch X vit
Leningrad, Putin ra lam c vn v vn quc t cho X vit
thanh ph.
Ngay 12/6/1991, sau khi Sovchak trung c Th trng
Leningrad, Putin ra lam Chu tch Uy ban Quan h i ngoai cua
thanh ph, sau kim Pho Th trng. Nm 1994 gi chc Pho Th
trng th nht kim Chu tch Uy ban Quan h i ngoai. T
1994-1996 gi chc Pho Th trng th nht.
T 6/1991-6/1996, Putin thanh nhn vt quyn uy Saint
Petersburg. Nhng ngi quen bit trc mt ng u goi la "giao
chu ao xam". V moi cng vic thanh ph u phai thng qua
Putin. Sovchak rt tin tng Putin, khi ng ta i cng can trong
Ly Canh Long
hay ngoai nc, th chc th trng khng phai do Pho Th trng

thay th, ma giao cho Putin lam quyn Th trng. Con Putin
cung rt chu y gi ung v tr cua mnh, mt s vic Putin hoan
toan co th t quyt nh cung ban vi Sovchak ri mi quyt.
Ngay ca thi gian lam quyn Th trng, Putin vn c ong vai tro
"cp pho".
Vao 6/1996, sau khi Sovchak khng tai trung c chc th
trng Leningrad, Putin a cng quyt t chi lam vic vi Th
trng mi Yakovlev. Khi Sovchak b t cao dnh n tham , phai
sang Phap lanh nan, Putin vn gi mi quan h tt vi ng ta. Moi
ngi cung khng bit, tai sao hai thy tro y vn gi mi quan h
khng kht nh vy.
Nm 1996, la mt nm ma Putin u tin bc vao "con
ng cao tc quan trng". c s tin c tch cc cua Chubai,
Putin c gi chc Pho Cuc trng Cuc Quan ly s vu Tng
thng. Khng ai ng, trong 4 nm Moscow, Putin c thng lin
5 cp: 1997-1998 lam Pho Chu nhim Vn phong Tng thng kim
Cuc trng Tng cuc giam sat cua Tng thng; t 5-7/1998 lam
Pho Chu nhim th nht Vn phong Tng thng; nm 1998 lam
Cuc trng Cuc an ninh Lin bang Nga; t 3-8/1999 lam Cuc
trng Cuc an ninh Lin bang Nga kim B th Hi ng an ninh;
t 8-30/12/1999 gi chc Thu tng Lin bang Nga; vao
31/12/1999 lam quyn Tng thng Lin bang Nga.
Mi 47 tui, Putin trc y cha my ai bit, "ngi sao
chnh tr mi" a tng trai KGB vn con thiu nhng thanh tu
chnh tr lai co th nhanh chong leo ln ti tt nh quyn lc,
khng tranh khoi nay ra mt loat nghi vn cho moi ngi.
Putin nhanh chong ni ln la da vao u? Nng lc? Vn
may? du? Hay la s la chon cua lch s? Tai sao Yeltsin lai
chon Putin? Hanh ng nay cua Yeltsin nhm muc ch g? Vn
quen gin tro quyn lc, lun co nhng thay i bt thng v
chnh tr, co phai Yeltsin lai mun din tro "thay lin 5 i chnh
phu"? Sinh mnh chnh tr cua Putin co nhanh chong cht yu sau
khi vot tin? Liu quyn Tng thng Putin co th xoay chuyn
c tnh th gay go bin ng phc tap cua nc Nga? "Tn quan
mi nhm chc ang hng", sau khi nm quyn se mua may ra
sao?
Yeltsin bng nhin t chc trc thi han, co ngha la vic

bu Tng thng Nga se tin hanh vao thang 3 ch khng phai vao
thang 6 nh d nh. Chnh ang nao ung h Putin? Cac ang
phai c a ra cac ng c vin ra tranh c chc Tng thng, cui
cung ai thng ai? Putin lam th nao loai Primakov, chin thng
Diuganop, gianh thng li trong bu c Tng thng? Cuc chin
tranh Chechnya a phat huy tac dung nh th nao trong gi
phut quyt nh cuc i chnh tr cua Putin?
Vi thng li cua Putin trong bu c Tng thng, nhn dn
Nga a bc vao thi ai Putin. Nc Nga se phat trin nh th
nao? La bu nhn cua Yeltsin hay la thc hin cai cach cp tin?
Putin se thc hin tp quyn trung ng con cng rn hn ca
Yeltsin? Trong cng vic quc t, chu trng xy dng th gii mt
cc hay th gii a cc? Nc Nga thi ai Putin se giai quyt
quan h nc ln Nga - Trung, Nga - My nh th nao?
Putin la con ngi th nao? i vi nhiu ngi, Putin tht
la mt du hoi ln.
Nhng ngi sung bai Putin th ca ngi ng la mu ngi ly
tng dn dt nc Nga thoat khoi nhng thang nm en ti
nht. Ho noi, Putin chu trng tng cng quyn lc cua in
Kremlin, nhng ni tm lai thc hin dn chu, dc sc cho vic
Chnh phu kim soat kinh t, nhng lai tn sung sc manh th
trng, la ngi ung h Yeltsin nhng khng ging nhng ke lm
m mu, u cang, bon eo cua cng di quyn Yeltsin.
Andrei Piantkovsky, nha phn tch chnh tr co thai ph
bnh manh me Putin, a anh gia: "Tht kho noi ro Putin la ai.
ng ta la mt cai bch c bao goi rt ep". ng cho rng Putin
co th la "Pinoche cua nc Nga", la mt nhn vt cng rn ma
phai t do va phai cai cach dn chu ang khat vong, loai ngi
lanh ao mun vt kit trong toan quc n nhng hng phn cui
cung cua s thng tr chuyn ch Sa hoang, cho chu ngha t ban
n r khp ni.
Co le ng hiu th trng trc y cua Saint Petersburg la
ngi hiu Putin nht. ng noi: " Nga ch co nhng thng ngc
va n n mi so sanh vi Pinoche. Ho chng bit Pinoche la ai,
va cung khng bit Pinoche la cai g. Ch da cua Putin khng
phai la qun i, ma la quyn lc chnh tr. Putin thanh lp chnh
ang cua mnh lam hu thun. Ti va Putin a tng trai qua
Ly Canh Long
hai cuc chnh bin: mt ln nm 1991 va mt ln vao nm 1993.

Ti bit ban lnh Putin trc nhng th thach o, Putin la mt con
ngi ang tin cy, can am va hiu bit, Putin quyt khng lam
tro la bp. i vi tng lai quc gia, Putin co cach nhn theo
khuynh hng dn chu. Nhng Putin bit rt ro, mt quc gia nh
Nga cn phai co chnh quyn manh. Khng co chnh quyn nh
th, nc Nga se khng gi c oan kt thng nht".
u nm 2000, B trng Ngoai giao Phap, Ben Vidrina
ving thm Matxcva va lam quen vi Putin. ng ta nhn xet:
"Putin la con ngi y sc sng, bit n noi, co nim tin vng
chc vao le phai cua mnh".
Co phai Putin la mt con ngi t li, khng bit noi nng?
Dmitri Yakuski, c vn cua Chu nhim Vn phong Putin noi: "Noi
chuyn vi ng y rt d dang, nhanh chong i thng vao vn .
Putin khng noi l th dai dong. o la con ngi hin ai, khng
thanh kin, rt trong thc t, sn sang trao i vi tt ca moi
ngi. Putin lam vic trc ht va chu yu la v li ch cua dn tc
Nga. Putin mong mun dung phng thc tt nht giai quyt
mi quan h gia tp th quyn trung ng vi cac a phng.
Putin ung la mt ngi sao chnh tr mi, trung thanh, cn
mn va kn ao, mt con ngi y b him, mi c nhiu ngi
ung h va quy mn.
Putin cung la mt ai biu cua phai cng rn trn vu ai
chnh tr Nga, co tnh cach kin nhn, thai cng rn, biu hin
rt ro trong thai cua ng i vi chin tranh Chechnya. Co
ngi noi chnh v thai o nn c nhiu ngi ung h. V
ngi Nga khat vong mt con ngi co thai cng quyt khi
phuc kinh t, khi phuc hnh tng va a v nc ln cua Nga.
i vi Putin b him, kho co th noi ro ht c, co th sau
khi oc cun sach nay, Putin cung chng lai n tng su sc,
tht ro rang cho cac ban, o khng phai la sai sot cua chung ti,
bi v Putin la mt nhn vt nh vy.
XUT PHAT T KGB - T CU HOC SINH TIU HOC

TI TRUNG TA KGB
Trn hai b sng Neva co mt thanh ph ni ting vi sng

ngoi ngang doc, ao nho l nh, phong canh m m, vn c coi
la "thanh Venice cua phng Bc" o la Saint Petersburg.
Saint Petersburg la mt thanh ph ln th hai cua nc Nga,
nm b sng Vnh Phn Lan cua bin Baltic, ca sng Neva, la
trung tm cng nghip, khoa hoc va vn hoa quan trong. y co
cng nghip luyn kim en, luyn kim mau, hoa hoc, cao su, cng
nghip nhe, thc phm, n loat. Co nhiu vin nghin cu, ai
hoc, nha hat chuyn nghip, th vin va bao tang.
Saint Petersburg la mt thanh ph lch s ni ting cua Nga.
Nm 1703, Pie ai xy dng n trn Petersburg trn ao Con
tho tam giac chu sng Neva, sau m rng lam thanh quach,
khin cho Petersburg tr thanh mt ca ngo thng ra bin thi ai
quc Nga. Nm 1712, thu nc Nga chuyn t Matxcva v
Petersburg. T o v sau trong thi gian hn 200 nm, Petersburg
la trung tm chnh tr, kinh t, vn hoa cua nc Nga, cho n sau
cuc Cach mang thang 3, thang 10 nm 1917 thng li, mi a
thu nc Nga X Vit mi ra i chuyn v Matxcva. Trong
thanh Petersburg va nha th ln Petersburg (ni chn ct Pie ai
), gn n trn con co ngi nha nho do t tay Pie ai xy
dng khi khai pha, thanh Petersburg, Hoa vin Mua he va Cung
in Mua he cua Pie ai trn ao b hai qun, Cung Menskov
trn ao Vasiliev la dinh th cua th trng thanh ph u tin
Menskov, ngi ban thn cua Pie ai , cung in cua ai thn
Vorodov va cung in cua ai thn Stroganov bn b sng Neva...
Co nhng kin truc cui th ky 18 gm: in Smolnyi, Cung in
Mua ng, Cung in a cm thach... Co Nha th ln Khasan,
Nha th ln Issak Kiev u th ky 19; co cung Pie hanh cung cua
Sa hoang c mnh danh la "Cung in Versaille cua nc Nga",
khu bit th Pavlovsko co khng kh ti mat, nh uyn cua
hoang cung va lang bit th Mua he cua Sa hoang...
Ly Canh Long
Saint Petersburg la cai ni cua cac cuc cach mang Nga.

Cuc khi ngha cua nhng ngi "ang thang 12" vao nm 1825,
cuc Cach mang Nga ln th nht nm 1905-1907, cuc Cach
mang Dn chu t san thang 2 nm 1917, cuc cach mang thang 10
nm 1917 u bung n tai y. Trong cuc chin tranh V quc v
ai, qun c a tng vy ham thanh ph nay ti 900 ngay vn
khng chim c thanh ph, iu o chng to tinh thn yu nc
v ai va y ch qut cng cua nhn dn Lin X.
Saint Petersburg cung ng thi la ni dng duc va bi
dng cac danh nhn th gii. Nm 1895, tai ni nay Lenin a t
chc ra "Hip hi u tranh giai phong giai cp cng nhn", la
mm mng u tin cua chnh ang Marxist Nga. Tai y,
Lomonosov, Mendeleev, Paplov a tng co nhng cng trnh
nghin cu khoa hoc c th gii cng nhn; tai y Puskin,
Gogol, Lermontov a lai nhng ang th vn c truyn tung
rng rai; y cung la ni a sinh ra cac ngi sao m nhac sang choi
Glinka, Tchaikovski. Nhng cho n khi loai ngi sp bc vao
thin nin ky mi va sp bc sang mt th ky mi, bng nhin
phat hin ni y con sinh ra mt con ngi phi thng va co th
a nc Nga bc vao thi ai mi, o la Vladimir Vladimirovich
Putin.
Cu hoc sinh tiu hoc mun lam ip vin
Ngay 7/10/1952, mt be trai a c sinh ra trong mt gia
nh cng nhn Saint Petersburg, ng b a t tn cho cu ta la
Vladimir, co ngha la "chi phi th gii". o la cu con mt cua gia
nh, nn c b me va moi ngi trong ho rt yu quy. Nhng b
cu be nhn thy ngay nu qua chiu chung, se rt co hai cho con
mnh, ng bt u bi dng va yu cu nghim khc i vi cu
be ma ca nha t rt nhiu hy vong.
Ngay t be, Vladimir Vladimirovich Putin a co biu hin
thng minh va lanh li khac ngi, bit suy lun, cp mt su tr
tu va dung cam. B cua Putin la cng nhn gng mu cua mt
nha may quc doanh, mt con ngi thanh tht, thng thn, cht
phac ma kin ngh nn c moi ngi knh n. ng rt nghim
khc trong vic day con, c bit chu y n ren luyn cho con v
phm cht y ch va giao duc long yu nc. ng thng khuyn
con phai tch cc vn ln, phai bit da vao sc lc cua ban thn
mnh kim sng, t v, tm c hi phat trin; giao duc con

phai cn cu hoc tp, co ly tng phuc vu T quc, c gng tr
thanh ngi tai co ch cho nc. S day d cua b a t nn tang
vng chc cho s trng thanh sau nay cua Putin.
Nm 1958, Putin ln 6 tui, bt u cuc i hoc sinh. Trong
trng, Putin la mt hoc sinh gioi ca v hoc tp ln ao c.
Nhng ca thy giao va ban hoc u nhanh chong phat hin cu
hoc sinh co nhiu mt tch cc va hoc gioi lai khng thch bc l va
khoe mnh, cung t chuyn tro vi be ban, co biu hin hng ni
va c c, luc nao cung nh co iu phai suy t. Nhn cu hoc tro
"ng cu non", ngay n thy giao trong long cung cam thy Putin
b him.
Co ln trong gi tp lam vn, thy giao ra la "ly tng cua
ti". Luc o thy oc my bai mu, t chc cho hoc tro thao lun,
phat biu, gi m cach suy ngh lam bai tp. Ly tng cua hoc
tro lm kiu, mun lam u moi th.
Mt hoc sinh a vit trong bai lam vn: "... Ly tng cua em
la lam ky s thit k con tau vu tru, em mun em hiu bit va tr
tu cua mnh bin thanh nhng cuc du hanh vu tru thn diu..."
Thi o Lin X a phong con tau vu tru u tin cua th gii, o
la s kin gy s chu y trn toan th gii, lam ky s thit k con
tau vu tru chnh la s thi thuc cua long vinh d va t hao.
Con Putin th vit: "... Ly tng cua em la lam mt ip vin,
cho du cai tn goi nay chng gi chut cam tnh nao vi moi ngi
trn th gii, nhng xut phat t li ch quc gia, li ch cua nhn
dn, em cam thy nhng cng hin cua ip vin la ht sc to
ln...".
Trong bai vn nay, u tin Putin gi nh lai tac dung to ln
cua ip vin trong nhng nm chin tranh, nu ln s tch anh
hung cua nhng ip vin danh ting Lin X, tip o trnh bay
vai tro to ln cua ip vin trong thi ky chin tranh lanh i u
gia X - My. Cui bai vn Putin vit: "... T nho, em a c b
day phai lam mt con ngi co cng hin cho quc gia va nhn
dn. Thy c vn thng day chung em phai hoc tp tht tt
phuc vu T quc va nhn dn. Cach phuc vu T quc va nhn dn
cua em la lam mt ip vin xut sc, dung cai tn goi xu x cua
mnh i ly s tht bai cho qun ch, dung s hy sinh cua mnh
gianh ly thng li cho T quc va nhn dn".
Ly Canh Long
10
oc bai vn cua Putin, thy giao tht khng dam tin rng
mt bai vn co ch hng to ln, ngu y su xa, quan im c ao,
trnh bay suc tch nh th, lai c vit bi tay mt cu hoc sinh
tiu hoc. ng thi thy giao cung thy i vi cu hoc tro bnh
thng khng bit n noi nay cn phai co cach nhn nhn khac.
n nay, xem ra t tng ma Putin din at trong bai vn
o xut phat t tm nguyn ban u phuc vu T quc va nhn
dn, cung con do ng b day d luc nha. Bi v, b cua Putin tuy
la mt cng nhn bnh thng, nhng lai la thanh vin cua Uy ban
An ninh quc gia Lin X (tc KGB).
Thc ra, KGB cung va mi thanh lp khi Putin hoc tiu
hoc. Thang 3/1953, Stalin qua i, Beria nhn c hi sap nhp B
An ninh quc gia vao B Ni vu, min chc cua Krulov (B trng
B Ni vu) va Ignatev (B trng B An ninh quc gia), t nm B
Ni vu, t o b bt, cui nm x bn. Sau o, Khrusov thanh lp
b may mi la KGB, tn goi la "Uy ban An ninh quc gia" chuyn
trach cac nghip vu an ninh quc gia la tnh bao, phan gian, bao
v, an ninh chnh tr quc ni va bao v bin gii. Nhim vu cu th
cua KGB la: Mt mt trin khai cng tac anh cp tnh bao b mt
i ngoai, mt khac tham d u tranh chnh tr trong nc. Cho
nn KGB co b may vi quyn lc rng rai, a c cac can b ra bn
ngoai kim soat co chng mc cng tac cua nhiu nganh ngoai
giao, ngoai thng, thng tin, hang khng dn dung, vin khoa
hoc, vin nghin cu... ho lam mt s nhim vu cho KGB.
KGB thu nap nhng ngi u tu nht trong cac nganh ang,
chnh quyn, qun i cua Lin X, ho lnh lng cao (cao hn
qun i), c hng nhng iu kin phuc li tt (nh c i
ngh trong hay ngoai nc, vao cac ca hang c bit mua nhng
th quy him, hang ngoai), c hng mt s quyn lc rng rai,
nn a hnh thanh mt s mang cng tac tinh nhay, manh me at
hiu qua cao.
KGB trn danh ngha chu s lanh ao cua Hi ng B
trng Lin X, nhng trn thc t chu s kim soat cua B
Chnh tr Trung ng ang Cng san Lin X, thc t la chu s
ch huy trc tip cua Tng B th ang Cng san Lin X. Cho
nn KGB trum ln ca Chnh phu Lin X, trn ca qun i, trn ca
t chc ang, thc cht la mt quc gia trong quc gia, chnh
quyn trong chnh quyn, nn c goi la "Siu B".
11
Thi o, Nha nc Xa hi Chu ngha Lin X ang trong thi

ky xy dng va trng thanh, hoan canh trong va ngoai cc ky
phc tap, nhiu dn tc tn giao khac nhau, t ai rng ln, cac
quc gia xung quanh dom ngo, cac quc gia phng Ty ng u
la My tm trm ngan phng k pha hoai, lt . Cho nn, Lin X
tn tai c va phat trin, khng th khng tha nhn KGB a
phat huy c vai tro tch cc quan trong, thm ch co khi con co
tnh cht quyt nh na. Cac nha bnh lun nc ngoai vn coi
KGB la hon a tang chu yu nht cua Lin X.
Cho nn, la mt thanh vin cua KGB, b cua Putin khng
th khng day con trai ao ly trn, khu gi cho Putin t thi nin
thiu hng n KGB.
Ly Canh Long
12
THI AI HOC CUA PUTIN - THANH TCH IM 5,

DANH HIU KIN TNG
Nm 1970, Putin 18 tui, tt nghip trung hoc va at thanh

tch xut sc. ng thi vao Khoa Lut ai hoc Leningrad, nganh
Lut Quc t. Tht la mt nim vui to ln i vi mt gia nh
cng nhn. Trong con mt ngi b, Putin a tr thanh nim hy
vong cho ca gia nh.
Khoa Lut ai hoc Leningrad vn rt ni ting, nm trn
ph 22 ao Vasilevski, i din vi b sng Neva. By gi, trn
ng ph nay hu nh toan quan ca ph va cac tim n th thai.
Con thi by gi sinh vin phai qua my ph mi ti c quan ca
ph pha bng thung. Mun ung ru phai mua tai quan hang
ngm canh ga xe in ngm va ch co th chui vao ky tuc xa ma
ung.
Cac ban thi ai hoc cua Putin nh lai hu nh chng co luc
nao Putin i ung ca ph hay ung ru ma ch nh chuyn Putin
cn cu hoc tp.
Trong trng ai hoc cua Lin X nhng nm 1970 cua th
ky 20, sinh hoat vn hoa rt a dang. Mi ti cac khoa u t chc
cac bui da hi hoc hoat ng vn ngh. Nhng Putin cung t khi
tham gia vao cac bui da hi. Vao nhng luc o, Putin thng trn
vao th vin oc sach, nn cac ban ch co th gp Putin trong th
vin. Nhn Putin oc sach rt chm chu trong th vin, my ai n
quy ry hoc keo cu ta i da hi. Do vy, thanh tch hoc tp cua
Putin lun xp hang u, thanh tch cac mn u at im 5.
La mt sinh vin ai hoc, Putin rt quan tm n tnh hnh
nc nha vi mt tinh thn trach nhim cao. Putin a chon tai
lun vn tt nghip cua mnh la: "Nguyn tc ti hu quc trong
Lut Quc t". Luc o, quan h gia hai cng quc Nga - My ang
hoa hoan, cac hang muc hp tac kinh t va khoa hoc ky thut ang
tng nhiu. Chang thanh nin Putin a nhay cam chup bt nhiu
vn mu cht nht trong i sng kinh t mt cach gian tip
13
qua s giao lu kinh t mu dch o, u thy s nhay cam cua

Putin trong lnh vc kinh t.
Trong thi gian hoc ai hoc, ngoai vic thch oc sach, Putin
con thch hoat ng th thao va tch cc tham gia cac mn thi u
khng phai cua dn tc Nga nh vt kiu Sambo va Judo. Khi
ang hoc nm th 2 ai hoc, nha trng c Putin thanh lp mt
i vt tham gia thi u gia cac trng ai hoc. Luc o i
vin co kinh nghim rt t, nn s ngi thi u cung khng nhiu.
t chc mt i vt tham gia thi u gia cac trng ai hoc,
gianh vinh quang cho trng va cho thanh ph Leningrad, Putin
kin nhn i thuyt phuc mt s ban hoc ghi tn thi u.
Trong s o, co mt ban ng song va mi tip xuc vi mn
vt Sambo va cung la ngi ban thn nht cua Putin c Putin
thuyt phuc ghi tn thi u. Nhng vic khng may xay ra, ngi
ban nay trong khi thi u a b gay t sng c, a vao bnh vin
cp cu c my hm th cht. S vic nay la mt on nng n
khng chu ng ni i vi Putin, chang trai con thiu tng trai.
Xot thng khoc loc va hi hn khin Putin xa lanh ban be, cuc
sng c c tach khoi moi ngi cho n khi tt nghip ai hoc.
Tuy sau nay s nghip cua Putin thun bum xui gio, cung
khng lam vi ni au trong tm kham, hn su trong tnh cach
cua Putin. Nm 1974, Putin oat chc V ch thi u Judo thanh
ph Leningrad va at danh hiu kin tng th thao.
Nm 1975, vao ngay khai giang ai hoc nm th 5, mt
ngi tn la Ivan Vasilevich a co cuc tro chuyn kha lu vi
Putin trong phong hoc. Cuc tro chuyn nay lam cho Putin thc
hin c ly tng cua mnh thi nin thiu la gia nhp KGB.
Ivan Vaxilievich la nhn vin cng tac KGB, noi vi Putin:
"Anh ban Vladimir Putin, my hm nay ti a thng qua nha
trng va t chc oan thanh nin cng san cua Khoa Lut tm
hiu v anh. Thi gian qua, thng qua nhiu iu tra tm hiu va
quan sat, ti thy anh co u oc linh hoat, t duy sc ben, la mt
thanh nin tt him co".
Nhng cu noi o lam cho Putin ngng ngung. Anh noi:
"Tha ng ch Ivan Vasilevich, ng ch noi th ch, ti cha lam
c g". Ivan Vasilevich hoi: "a nm th 5 ai hoc ri, tt nghip
xong nh lam g?".
Ly Canh Long
14
Ngng mt chut, nhn Putin, khng Putin kp tra li, Ivan

Vasilevich noi thng lun: "Ti la nhn vin cua KGB Leningrad,
anh co mun sau khi tt nghip vao cng tac trong c quan an
ninh quc gia khng?".
Luc o vic KGB chiu m nhn vin tnh bao tng lai trong
sinh vin la rt ph bin. Co mt nguyn tc cng khai la tm moi
cach thu hut nhn tai u tu co tri thc, long can am, y ch kin
cng. Nn khi tuyn ngi thng trc ht do t chc c s
ang tin c, ri do "Ban can b" cua t chc ang chuyn nhng
ngi d tuyn n Cuc Quan ly nhn s cua KGB thm tra, ng
thi do b phn iu tra c bit tin hanh iu tra moi mt, thm
ch con gai by th thach i tng d tuyn, tt ca nhng iu
o u khng c cho i tng bit.
Ro rang Ivan Vasilevich la nhn vin iu tra moi mt cua
b phn iu tra va Putin a la i tng d tuyn t lu, trai qua
thm tra cht che, c chp nhn u tiu chun.
Luc o Putin xuc ng. Tuy co bit v KGB, nhng noi chung
KGB i vi Putin vn y b him. ng thi o cung la ngh
nghip ma cac ban hoc u ngng m. V ngoai c hi ra nc
ngoai, nhn vin KGB con c ai ng lng cao ma ngi
thng khng th so c. Thng thng s quan KGB, nht la s
quan cng tac nc ngoai, co cach tnh tin lng rt phc tap.
Lng c ban xac nh theo qun ham, c thng mt cp lai tng
thm 10 rup mt thang. Sau 5 nm phuc vu trong KGB c tng
5% lng c ban, sau 10 nm tng 20%. Ngoai qun ham va tui
qun, nu c bat vao cng v lanh ao th cung se c tng
lng. Thiu ta tr ly trng phong hoc pho phong c quan b
Matxcva, co th c mc lng con cao hn ai ta trng phong
thng thng. Ngoai ra, s quan lam vic nc ngoai con c
lnh tin tr cp vo boc ngh nghip. Ngi co vo boc la phong
vin, nu vit mt bai ng bao c tr cp thm tin, khuyn
khch ho lam tt vo boc. Ngoai ra, mi thang con c mt khoan
tin bng na thang lng bnh thng chuyn vao tai khoan cua
ho KGB.
Cho nn nghe noi c KGB tuyn m, Putin a xuc ng
noi: "Ti vn mun vao KGB t lu, ti thch cng tac tnh bao, v
ti co nhng t tng ln. Ti cho rng ti co th s dung tt s
trng cua mnh lam ngi co ch nht cho xa hi. Ti nguyn
hin dng T quc tui thanh xun va bu mau nong cua mnh".
15
T o Putin tr thanh mt nhn vin cua KGB Leningrad. t

lu sau cac ban hoc sinh ngac nhin thy Putin co mt chic t
con "Giaporogiets", luc o co th coi la mt loai hang xa x. Ban
thn Putin giai thch, anh ta rut thm trung thng t, nhng t
ai tin li giai thch o.
Khi va bao v xong lun an, 3 sinh vin trong o co Putin
c a ngay n Cuc tnh bao i ngoai KGB Lin X hun
luyn chuyn nganh, t o Putin bc vao i sng ip bao 15
nm, thoa man nim m c thua nho.
Thi ai hoc, Putin con co mt vn may la quen bit
Sovchak. Luc o Sovchak la Giao s Lut Kinh t, thng chu tr
cac bui thao lun trn giang ng cua sinh vin khoa lut, Putin
thng tham gia thao lun. Putin cung thng xin y kin ch ao
cua Sovchak v mt s vn hoc thut, qua o Putin a gy c
n tng rt tt vi Sovchak. Cang may mn hn, giao s ch ao
va bao v lun an cua Putin lai la Sovchak. Vi ban lun an
"Nguyn tc ti hu quc trong Lut Quc t", Putin a at im
u tu him thy thi o, iu cang lam cho Sovchak thm yu mn
Putin. Nhng Putin hoan toan khng bit rng mi tnh thy tro
trn ao Vasilevski a quyt nh vn mnh cuc i mnh.
ao tao trong "thanh c vu"
KGB la mt t chc c chon la ky cang, co nhiu c
quyn, mun gia nhp KGB phai qua nhiu sang loc, co th noi
trm ngi chon mt. Ma mun tr thanh mt nhn vin KGB co
cng v cng tac lai khng d.
Putin sau khi gia nhp KGB u tin phai tp trung v
trng ao tao KGB hun luyn. i sng nha trng qun s
hoa, ky lut ht sc nghim khc, lin lac th t phai dung a ch
gia, thi gian hun luyn mt nm ri.
Lin X, KGB m hn 200 trng ao tao, u la nhng
"thanh c vu", khng co ghi trn ban . Co 7 trng loai ln, o
la:
"Kaduma" nm ng nam cach Kubyshev khoang 200 km,
trng chia thanh cac b phn: Anh, Canada, My, Australia, New
Zealand, n , Nam Phi.
Ly Canh Long
16
"Chitaitskaia" pha nam Yarkusk khoang 75 km, gn h

Baical, giap bin gii Lin X - Mng C, trng chia thanh cac b
phn Trung Quc, Nht Ban, Triu Tin, Vit Nam.
"Prakhovka", ng bc thanh ph Minsk khoang 70 km,
trong trng chia lam my b phn: b phn Bc la 4 nc Bc u
(Na Uy, Thuy in, an Mach, Phn Lan); Ty Nam la b phn
Ha Lan; Nam la Thuy S va Ao; ng Nam la c.
"Sukivnaia" cach Chicalop 110 km, chuyn hun luyn gian
ip quc gia ng h Latinh gm: Italia, B ao Nha, Ty Ban
Nha, Phap.
"Ostodonaia" pha ng Khabarovsk 105 km, hun luyn
ip vin Lin X cac nc chu A khac ngoai trng
Chitaitskaia.
"Novaia" ty nam Tasken khoang 90 km, i pho vi cac
nc chu Phi.
"Suidonaia" ng nam thanh ph Tula khoang 85 km,
chuyn nhm vao cac nc ng u, gm: b phn Ty Bc la
Tip Khc; Bc la Ba Lan; Nam la Rumania; ng Nam la
Albania va Nam T.
Nhng "thanh c vu" nay, nu khng co giy phep c bit
cua KGB, bt c ai cung khng c n gn v bn ngoai co mt
n v b i tinh nhu cua KGB bao boc, toan b khu vc c
KGB bao v nghim ngt. Trn ban cua Lin X cung khng
tm thy v tr cua trng, ngay ca dn Lin X cung khng bit co
ni nh th.
Putin va nhng ngi khac c may bay ring cua KGB on
t Leningrad a thng n Phn hiu c cua trng
"Prakhovka" ng bc Minsk khoang 70 km. Khi o ho khng
bit c tu nghip trng g va sau mi bit mnh c t
trong mt mi trng nc ngoai.
Cung ging nh cac trng qun s khac, bai hoc u tin
i vi hoc vin mi la giao duc truyn thng cach mang. Bai hoc
nay cho Putin s hiu bit va nhn thc su sc, toan din v
KGB.
Tin thn cua KGB vn la Uy ban c bit trn ap phan
cach mang va lan cng c thanh lp ngay 20/12/1917, goi tt la
"Che ka". Luc o chu yu la i pho vi nhng hoat ng bao
17
loan, gy ri, pha hoai va am sat cua bon cu s quan qun i Sa

hoang va giai cp t san. Nm 1918, Lenin b am sat, "Che ka" a
iu tra bt gi ngay thu pham. "Che ka" nhanh chong phat trin
thanh mt t chc cng tac c vu tp trung cac cng vic thu thp
tnh bao, phan gian, bao v bt b, thm vn, xet x, tng giam va
thi hanh an. V sau cn c vao tnh hnh thay i va nhu cu cua
cuc u tranh, tn goi va chc trach cua b may "Che ka" cung
thay i nhiu ln: thang 2/1922 c i thanh Cuc bao v Chnh
tr B Ni vu, thang 11/1922 tach khoi B Ni vu; i thanh Tng
cuc Bao v Chnh tr; thang 7/1934 i thanh Tng cuc An ninh
Quc ni, lai sap nhp vao B Ni vu; nm 1942 lai tach ra c
lp, m rng thanh B An ninh Quc gia; thang 6/1942, B An
ninh Quc gia nhp vi B Ni vu, ng thi thanh lp ring b
phn tr gian lam cng tac phan gian, trn ap phan cach mang va
bon Nga gian hang c (con co tn la Cuc Dit gian ip); thang
4/1943, B An ninh Quc gia lai tach khoi B Ni vu, cho n khi
kt thuc ai chin th gii ln th 2.
Thang 10/1946, nhn vic My rm rch thanh lp Cuc Tnh
bao Trung ng, Lin X hp nht toan b cac b phn c vu tnh
bao i ngoai trong b may B An ninh Quc gia, B Ngoai giao va
ca Tng cuc Tnh bao cua B Tng tham mu qun i, thanh Uy
ban Tnh bao Trung ng thng nht, hung manh thuc Trung
ng ang Cng san Lin X. Nm 1952, Uy ban Tnh bao Trung
ng lai giai tan, cac thanh vin thuc b nao lai v b cu, lam vic
theo chc nng ring.
Thang 3/1954, cn c vao tnh hnh ngay cang nghim trong
cua cuc chin tranh lanh X - My, Khrusov ln nm quyn sau
khi Stalin qua i, a lnh cho cac nganh ang, Chnh quyn,
Qun i iu cac can b nong ct, t chc ra Uy ban An ninh
Quc gia Lin X, goi tt la KGB do Tchelov lam Chu tch u
tin.
KGB la mt b may cng tac c vu c thanh lp co quy
m ln nht trong lch s loai ngi, c quan tng b hn 1 van
ngi, nhn vin cac nganh tnh bao, phan gian va trinh sat ky
thut, phn b trong va ngoai nc hn 20 van ngi, con co 30
van b i bin phong, y u cac qun chung hai, luc, khng
qun. Tng qun s cua b may nay vt qua 50 van ngi, tng
kinh ph hang nm ti 110 ty USD, nn ngi ta goi no la khung
long trong b may cng tac c vu th gii.
Ly Canh Long
18
Cn c vao iu l Uy ban An ninh Quc gia Lin X, nhim

vu cua KGB la:
1. Lam cng tac tnh bao, gian ip i ngoai, gm ca nhng
hoat ng c bit nh am sat, lt , pha hoai va tuyn truyn
kch ng.
2. Phu trach cng tac phan gian trong nc, gm theo doi,
giam sat ngi nc ngoai n Lin X, kim soat cac nganh trong
yu cua chnh phu va qun i.
3. u tranh vi nhng phn t co chnh kin khac, cac phn
t dn tc ly khai, cac nhn vt tn giao hoat ng ngm, gm ca
nhng hoat ng khng ch giam sat lam mt danh d, a vao
bnh vin tm thn, bo tu, bt lao ng cai tao.
4. Bao v an toan cho nhng ngi lanh ao ang va Nha
nc, gm ca c bao v tip cn chuyn trach cho nhng ngi
lanh ao t Uy vin B Chnh tr tr ln, bao v cac chnh khach
quan trong nc ngoai n thm.
5. Giam sat va kim soat thng tin lin lac, gm bao am an
toan cho thng tin mt ma trong nc, va kim soat thu nghe, ma
tham mt ma thng tin nc ngoai.
6. Bao v ng bin gii quc gia cua Lin X.
7. Chp hanh cac nhim vu c bit ma Trung ng ang va
Chnh phu Lin X giao cho.
hoan thanh nhng nhim vu o, KGB a lp ra 4 Tng
cuc (tng ng cp b), 7 cuc quan ly va 5 phong c lp. Luc o,
lanh ao Lin X a phat ng trong toan xa hi cuc tuyn
truyn vn ng nhm nng cao uy tn cua KGB va canh sat nhn
dn. Gii bao ch a tuyn truyn nhiu cho KGB. ng thi xut
hin hang loat cac tac phm vn hoc vi cac hnh thc hi ky,
truyn ky, phim tai liu va phim truyn mao him, ca ngi KGB
va thanh tch cua KGB. Thng qua cac loai phng tin thng tin
thi o, tuyn truyn rm r cho nhn vin KGB bng vic oc va
xem xet rt nhiu tac phm vn hoc phan anh cuc u tranh va
i sng cua nhn vin KGB, chang trai tre Putin thy vic la
chon ngh nghip cua mnh la chnh xac, cang tng thm y thc
trach nhim va long t hao lam vic cho KGB.
19
Nhng vic hoc tp va hun luyn lai khng lang man va thu
v nh tac phm vn hoc m ta. No hoan toan kh khan, cng
thng va gian kh.
Khi s quan hun luyn cng b k hoach hun luyn, Putin
va cac ban hoc u ng ca ngi. Chng trnh hun luyn va hoc
tp phai nhi nhet rt cng thng. Trong thi gian mt nm ri,
phai hoan thanh 2.913 gi hoc, nh vy ngha la khng co ngh he,
ngh ng. Tr cac ngay chu nht, mi ngay t nht phai hoc tp
va hun luyn 6-7 gi, nh vy, i vi cac chang trai nh Putin,
va mi bc chn khoi mai trng y lang man, tht la ht chu
ni.
Hoc tp cac khoa muc c s co S hoc, Hoa hoc, Vt ly, Hi
hoa, Tc ky, a ly, Ngoai ng, Kinh t nc ngoai, Giao duc,
Chnh tr thng thc, Vn hoc nc ngoai, chim 698 gi. Khoa
trnh qun s co bin ch, thit b cng trnh qun s, vu kh
trang b cua t chc qun s nc ngoai, tin tc tnh bao v ngi
lanh ao nc ngoai, gm nhng t liu t m cua tng nhn vt
lanh ao trong yu, ca tp quan va c trng sinh hoat cua ho,
chim 392 gi.
Khoa muc c bit co ni dung phong phu nht, chim 1.824
gi gm: a hnh hoc, ky thut chup anh, ky thut thu phat v
tuyn in, phng phap thng tin lin lac c chung, dung mc
tang hnh ghi chu va anh du b mt trn ban , ky thut c
bit ghi chep tin tnh bao b mt ln mt knh, hun luyn phan
gian, phng phap giai vy, t cu va chay trn; v dc hoc gm
cach s dung thuc c, ma tuy, thuc m.
Trong cac khoa muc c bit, co cac muc nh cach bt mi
lin lac, cach tranh b theo doi, cach ct ui bam, cach hen gp
cac nhn vin khac trong mang v.v... la nhng bai c ban. Khoa
trnh bay nay chia lam 2 phn:
Phn mt, trc ht phai hoc cach nhn bit mt tham, nu
b ho bam sat phai s dung cach nao ct ui bam. Ch khi nao
hoan toan ct c "ui" mi co th bt c lin lac vi nhn
vin mi. hun luyn mn nay sat vi thc tin, con s dung ca
hnh thc thc tp.
Phn hai cua khoa trnh con phc tap hn nhiu, o la cach
"chiu m cng tac vin cung cp tnh bao", thy giao ong vai
quan chc, nha khoa hoc, nhn vin ky thut, hoc vin phai tm
Ly Canh Long
20
cach "mua chuc" ho lam gian ip, ng nhin nhng thy giao
o khng phai d ma "mua chuc" c, hoc vin se nhn thc
c "i tng" nc ngoai khng d dang tr thanh "con mi"
cua ho. Nh vy, cac hoc vin se phai ngh ra nhiu mu k, tm
cach t by, i tng sa by. Thy giao con day ho cach nm
nhng nhc im khac nhau cua cac loai ngi, tin hanh
cng vic ung ngi ung tt. Nhng ke ham tin, d dung tin
du d; co mt s ngi lai phong tung v sinh hoat tnh duc, d
dung gai ep mi chai; i vi nhng ke co bin thai v sinh
hoat tnh duc th dung ng tnh luyn ai du chung mc cu,
khi chung ang lam tro i bai th chup anh hoc quay phim,
e doa khng ch chung, buc phai vao khun phep. at c
muc ch, ca hoc vin nam va n u phai hoc s dung moi cach
mi chai, thm ch dung ca ban thn mnh lam mi.
Nh vy, trai qua mt nm ri hun luyn, lai qua cuc
khao th nghim ngt vi cac chuyn gia c bit trong oan giam
khao, Putin a tt nghip trng tnh bao "Prakhovca", vi thanh
tch loai u. oan giam khao a nhn xet v Putin: "Co u oc linh
hoat, phan ng nhanh nhay, cn trong, gia dn, kin cng, cng
ngh, tnh ky lut vng, co y thc trach nhim cao".
21
LENINGRAD: 8 NM TE NHAT
Nm 1977, sau khi tt nghip trng tnh bao "Prakhovka",
Putin c phong qun ham trung uy luc qun, phn v lam cng
tac ip bao tai tram cng tac Leningrad thuc Tng cuc 1 KGB
trong khoang thi gian 8 nm.
KGB co 4 tng cuc (tng ng cp b), 7 cuc quan ly va 5
phong c lp. Bn tng cuc la:
Tng cuc 1 phu trach cng tac tnh bao i ngoai, di co 4
cuc, 3 vn phong va 16 phong.
Tng cuc 2 quan ly cng tac phan gian, chng lt trong
nc, di co 3 cuc nghip vu, 8 phong nghip vu va 8 phong khu
vc.
Tng cuc 3 chu quan b i bin phong, di co B T lnh,
Cuc Hu cn, Cuc Hai qun, Cuc Khng qun, phong Nghin cu
ky thut bin phong. Tng cuc nay co 30 tng i luc qun, 7 i
tun tiu hai qun 5 lin i khng qun, tt ca ti 30 van ngi.
Tng cuc 4 la Tng cuc Canh sat Mt, lam nhim vu trn ap
moi phn t phan ng va nhng hoat ng phan ng trong nc
va n t nc ngoai. No la qua tim cua y thc h KGB, chuyn
hoat ng chng chin tranh tm ly. Di co 9 cuc anh s th t
t 1 n 9, ngoai ra con co mt s phong trc thuc.
Bay cuc quan ly gm: Cuc Quan ly Qun i (Cuc 3); Cuc
Quan ly Ky thut (Cuc 6); Cuc Theo doi Giam sat (Cuc 7); Cuc
Quan ly Thng tin (Cuc 8); Cuc Quan ly Canh b (Cuc 9); Cuc
Quan ly Hanh chnh va Cuc Quan ly Nhn s.
Nm phong c lp gm: Phong iu tra vu vic c bit;
Phong Phn tch kinh nghim hoat ng; Phong Thng tin quc
gia; Phong Bao v; Phong ng ky h s.
Bt u t nhng nm 70 cua th ky 20, quan h X - My i
n hoa hoan, hai nc tng cng giao lu kinh t va quan h
mu dch. Trong cuc giao lu o, Lin X thy mnh ang tut
hu. Trong mt bao cao nghin cu cho thy, cng nghip in t
Ly Canh Long
22
luc o cua Lin X a lac hu so vi phng Ty t nht 10-20

nm. Cho nn Lin X cang coi trong thu thp tnh bao khoa hoc
ky thut, c bit la tnh bao khoa hoc ky thut qun s. D tnh
thng qua vic s dung nhng tin tc tnh bao khoa hoc ky thut
o Lin X co th rut ngn thi gian ui kp phng Ty. Do o
Lin X khng tic trong vic ngi va cua vao vic nay. V
tin, hang nm Lin X bo ra hang ty -la thu thp tnh bao
khoa hoc ky thut va trang b ky thut mui nhon. S kinh ph ln
o, ai b phn u t 12 b co lin quan n san xut cng
nghip quc phong. V nhn tai, hang nm KGB tuyn la khoang
100 hoc vin u tu t cac trng hoc vin khoa hoc t nhin
khp ni trong toan quc, a vao hoc trong cac trng tnh bao
KGB, hun luyn ho co c ky nng chon la muc tiu, nhn bit
tai liu, anh cp va chuyn tin tc tnh bao, sau khi tt nghip
phn cng v Cuc T cng tac. Putin a gia nhp KGB trong trng
hp nh vy.
Luc o thu thp tnh bao khoa hoc ky thut ngoai KGB con
co Uy ban Cng nghip Qun s Lin X, B Tnh bao B Tng
Tham mu qun i Lin X, Cuc Ngoai vu Uy ban khoa hoc ky
thut quc gia, Cuc Ngoai vu Vin khoa hoc Lin X, Uy ban Kinh
t i ngoai, B Ngoai thng, Vin Nghin cu tnh bao khoa hoc
ky thut toan Lin X, Thng hi Lin X... Nhn vin chuyn
trach lam cng tac tnh bao khoa hoc ky thut trn 10 van ngi,
trong o co 9 van ip vin Lin X phn tan khp ni trn th
gii sn tm t kiu khoa hoc ky thut va thit b ky thut tin
tin.
Pham vi thu thp tnh bao khoa hoc ky thut cung m rng
khng ngng, hu nh bao gm moi lnh vc khoa hoc ky thut
ma Lin X b tut hu. Muc tiu trong im la nhng ky thut
mui nhon co th trc tip hoc gian tip dung cho muc ch qun
s, nh cng nghip hang khng va hang khng vu tru, la-de, may
tnh in t, v tinh, phn ra hat nhn, kh ng hoc hang khng,
nhit thp, in t, gm s, rbt, cap quang... nhng san
phm tng chng khng co lin quan ti cng nghip qun s,
nh Lin X a tng n cac quc gia phng Ty mua cac tro
chi trn may vi tnh, v nhng mach in t o co th dung trong
mt s tn la. Ngun tnh bao khoa hoc chu yu la My, Ty u va
Nht Ban. Trong o My chim 61,5%, Ty c chim 10,5%, Phap
chim 8%, Anh chim 7,5%, Nht Ban chim 3%. i vi nhim vu
23
va muc tiu thu nhp tnh bao tng quc gia cu th, tuy theo tnh
hnh ma co s chu trong khac nhau, nh i vi My chu yu la thu
thp nhng t liu khoa hoc ky thut v cac mt ky thut vi in
t, laser, vi tnh, nng lng hat nhn, cng nghip hang khng
vu tru va khai thac du mo, kh t thin nhin; i vi Nht Ban
lai nng v thu nhp vt liu gm s (dung thay cho st thep ch
tao xe tng, ham tau va may bay), in t, rbt, cap quang, ky
thut cng trnh gen di truyn.
Luc o, Cuc T cua KGB a phat trin thanh cuc ln th hai
cua Tng cuc 1, di co 4 phong, vi mt i ngu tnh bao gm
2000 nhn vin khoa hoc ky thut chuyn nganh, cng tac trong
va ngoai nc. Mt b phn nhn vin cng tac trong nc lam
vic tai c quan Cuc T, con mt b phn na cai trong b may cua
cac nganh co dnh lu n nc ngoai va lin quan n khoa hoc ky
thut B Ngoai thng, Cng ty Xut nhp khu. Ho khng
nhng co quyn quyt nh chon la cac nha khoa hoc i d hi
ngh quc t ma con co th c ngi i cung oan ra nc ngoai
trc tip tip xuc vi cac hoc gia nc ngoai. oan ai biu Lin X
i d cac hi ngh khoa hoc quc t cung khng ngoai l, u co s
quan cua Cuc T hoc c ngi hp tac tin cy tham d. Nhng
nhn vin tnh bao cua Cuc T cng tac nc ngoai u co vo boc
vi danh ngha hp phap la quan chc ngoai giao, c vn khoa hoc,
ai biu cng ty... hoat ng thu thp tnh bao khoa hoc ky
thut; mt b phn nho di danh ngha nguy tao va giy t gia,
nhp canh bt hp phap vao cac nc hoat ng gian ip khoa
hoc ky thut. Putin thuc phong D chuyn phi hp vi nganh tnh
bao cac nc v tinh cua Lin X v tnh bao khoa hoc ky thut.
Tin tc thng li trn mt trn tnh bao lin tip truyn v.
Nh vu "Toshiba" ni ting, vu vic tuy xay ra vao nm 1987,
nhng vic mua ban la t nm 1982-1983. Cng ty Toshiba cua
Nht Ban ban mt cach bt hp phap 8 may phay cao cp va mt
cng ty cua Na Uy ban may tnh tin tin iu khin loai may
phay o cho Lin X, t o Lin X co th ch tao c tau ngm
giam m tin tin, buc My va cac nc phai bo ra 30 ty la
nghin cu ch tao h thng theo doi tau ngm th h mi, co
th tai lp c u th cua NATO trong cuc chin chng tau
ngm. Lai nh "vu ky thut tn la", do Lin X a s dung ky
thut cua phng Ty nng cao xac sut trung ch cua tn la co
b phong trn mt t, khin NATO buc phai bo ra 30 - 50 ty
Ly Canh Long
24
la nghin cu ch tao tn la MX mi, thay cho tn la co b

phong trn t trc y va t k hoach chi thm 9,1 ty USD
b tr 50 tn la MX trn xe la, phong Lin X pha huy cac tn
la MX b tr c nh. Sau khi xay ra vu vic nay, KGB a trong
thng nhng nhn vin va ngi lanh ao chu yu lam vic nay,
gy tac ng manh trong gii tnh bao Lin X.
25
CNG HOA DN CHU C - 5 NM B HIM

Nhng Putin lai khng co c hi tham gia nhng hoat ng
ln nh vy. ng vn im lng mit mai vi nghip vu tham mu
tnh bao tram cng tac Leningrad, phi hp hanh ng cua
KGB vi b may tnh bao cac nc v tinh, trao i tin tc tnh
bao, vit bao cao tnh bao, bao cao ln cp trn va phn phat mt
s tin mt. Nhng vu vic nay khng th bc l tai tr thng minh
cua Putin, lai rt mt moi va vun vt. Co khi hoan thanh mt
ban bao cao, Putin phai lam vic thu m.
La mt s quan tre mi nhn cng v cng tac, ai chng
mun lam nhng cng v d to nng lc va tai hoa cua mnh? Ai
chng mun lp thanh tch trn cng v cua mnh va nhanh
chong c bat?
Nhng Putin khng v th ma l la cng tac, ngc lai ng
cang c gng hoan thanh moi nhim vu cp trn giao, cung khng
bt man gp lanh ao xin i cng tac. Putin cho rng mun lam
mt ngi thanh at, c bit i vi ngi lam cng tac tnh bao,
phai bit chu ng im lng, khng th qua l mt, cang khng
nn ra mt trc thin ha. Phai lam tht chc cng vic hin nay,
da vao thc tai, vao thanh tch cng tac cua mnh, gianh ly long
tin cua t chc, cua lanh ao, ma cng vic hin nay chnh la s
th thach cua t chc i vi mnh, o la c hi tt ren luyn y
ch va tnh cach
Trn cng v cng tac o, Putin a lam vic gn 10 nm.
Thi gian o dng nh a ren giua con ngi hin nay cua Putin:
gia dn, cn trong, kheo bit iu khin moi vic hu trng, rt
t bc l mnh, y b him.
Nm 1984, Thiu ta Putin 32 tui, c phai sang Cng hoa
Dn chu c. Danh ngha cng khai la Chu nhim Hip hi hu
ngh X - c, c quan Leipzig, danh ngha thc la C vn Qun
s do KGB phai n Stassy - B may Tnh bao ng c t c
quan tai Dresden. Nhim vu cua Putin la lam ch vn trong nhn
Ly Canh Long
26
vin tnh bao ng, Ty c, cai cm chn rt KGB trong ni b,

m rng hang ngu KGB.
ng c thi o la tiu im ma Lin X ht sc quan tm,
co 38 van qun Lin X ong tai y. Thu Berlin la trung tm
chin tranh gian ip gia ng va Ty. Lin X t c quan Tng
b tnh bao Kasoster ngoai Berlin, hang nghn quan chc KGB
phai bao cao nh ky v Tng b. ng nhin KGB phai c nhiu
nhn vin thng tru ti ng c, nhng hoat ng tnh bao ti
quan trong u do Stassy, T chc Canh sat mt cua ng c
tin hanh. Nghe noi "Stassy" theo doi hang chuc van ngi va lp
h s hang triu ngi. Do Lin X va ng c co quan h tt
ep, KGB thng s dung mang li tnh bao cua Stassy thu
thp nhng tin tnh bao nguyn thuy, truyn trc tip v
Matxcva.
Luc o, Putin phu trach mt t tnh bao co 8 nhn vin KGB,
t nay lai t di s ch huy thng nht cua Tng KGB,
Vladimir Xerkhuv. a im cng tac cua ho la toa lu nho hai
tng s 4 ph Angieli Caxtrasi khng co ghi trn ban . T y,
co th nhn xung dong Elber m m. Mi khi hoan thanh mt
cng tac quan trong, Putin thch cung v la Lutmila va nhm
nhap ru Vodka va ngm canh mt tri ln hoc anh trng trn
sng Enb. gn khu vc nay phn ln la s quan cao cp cua
"Stassy". i din vi toa nha cua Putin pha bn kia ng la
C quan Tng b "Stassy". Hest Bosim, trum "Stassy", ch huy
iu hanh hang nghn nhn vin cng tac c bit y. Cach
khng xa la cn c qun s cua qun i Lin X ong tai
Dresden.
Ch cua Putin rt tin li cho cng tac vn ng va giam
sat va cung tin cho sinh hoat hang ngay. V Putin thng n
ca hang Nga mua sm, i v chng tre cung thng n cn
c cua qun i Lin X xem phim. T cui nm 1979, Lin X
a qun vao Afghanistan, c bit la nm 1981, Reagan lam
Tng thng My, quan h ng - Ty bt u xu dn i. Thai
cua cac nc phng Ty i vi Lin X theo chiu hng cng
rn, m rng cm vn thit b va ky thut tin tin cho Lin X,
khin cho vic thu thp thng tin tnh bao khoa hoc ky thut bng
thu oan hp phap b can tr, nn Lin X phai tng cng hoat
ng gian ip.
27
Luc o, nhng hoat ng bt hp phap cua KGB chu yu la:

1) Tm ngi thay th, tc la phat trin gian ip ngi a
phng; 2) Da vao nganh tnh bao cua cac nc ng u; 3) Cai
c m gian ip bt hp phap; 4) Dung cac thu oan ky thut vi
tnh, may nghe trm tinh vi; 5) anh cp; 6) Bun lu. Chc trach
chu yu cua phong D., cuc T., Tng cuc I ma Putin lam vic la nh
vao nganh tnh bao cua cac nc ng u thu thp nhng
thng tin tnh bao khoa hoc ky thut cn thit.
Tin tnh bao cua Lin X chu yu c thu thp bi cac tram
KGB nc ngoai, cac tram nay nm trong cac s quan Lin X
nc ngoai, la trung tm ch huy cac hoat ng ip bao cua Lin
X nc o. Tram ong tai nc ngoai co mt tram trng, mt
s tram pho. Quyn lc cua tram trng rt ln, phai trc tip
chu trach nhim vi Tng b KGB Matxcva, toan quyn ch huy
tt ca nhn vin ip bao vi cac loai danh ngha hp phap phai
n nc o. Ngoai ra, chc trach cua tram trng con bao gm:
Theo doi va ch huy nhn vin tnh bao qun i trong s quan;
gi lin h vi nhn vin tnh bao cac nc ng u (tr Romania)
va Cuba trong s quan nc o; ch ao v chnh sach va trang b
ky thut; oc va ky phat i cac bc in cua ngi ngoai tram gi
v Tng b KGB; thm duyt k hoach bt mi vi ip vin. Tom
lai, tr nhng ip vin ngm c phai i bng con ng bt
hp phap do Tng b KGB trc tip nm, tram trng la ngi
duy nht nm toan din nhn vin KGB n nc o.
Tram b cua tram nc ngoai co t chi vin ky thut, s quan
vit bao cao va phong b th. Di co 5 t nghip vu:
T 1 la tnh bao: Phu trach phat trin gian ip co th tip
xuc vi nhng vn c mt nc o, thu thp tnh bao chnh
tr, qun s, kinh t.
T 2 la phan gian: Bao am tt ca cac nhn vin cua Lin X
phai n nc o khng b c quan tnh bao cua ch mua chuc.
T 3 la tnh bao khoa hoc ky thut: Bao gm cac s quan tnh
bao a c hun luyn ky thut, phu trach thu thp tnh bao
khoa hoc ky thut tin tin cua cac quc gia phng Ty. Muc tiu
chu yu la My, Nht Ban va Ty c.
T 4 la chi vin nm vung: Bao gm nhng ip vin nm
vung c phai n bt hp phap, trc tip chu s ch huy cua
tng b Matxcva, khng co quan h vi tram nc ngoai cua
Ly Canh Long
28
KGB, nhim vu cua ho la nm vung lu dai nc o, khi xay ra

chin tranh hoc khi hai nc ct t quan h ngoai giao, phu
trach t chc va lanh ao tt ca cac mang gian ip cua KGB
nc o.
T 5 la hoat ng pha hoai: Phu trach xy dng mt mang
gian ip lam nhim vu hoat ng pha hoai khi xay ra chin
tranh.
Thiu ta Putin luc o la T trng T Tnh bao khoa hoc ky
thut KGB cua tram Dresden ng c. i vi Putin, c phai
n Dresden la mt c hi phat trin ln, v thanh ph nay la mt
trong 5 thanh ph ng u co nha may ky thut vi in t cho
toan phe ng u ng nhin la cho ca KGB. "Stassy" va KGB
u a nhn vin c vu vao lam nha may. c s hp tac cua
"Stassy", tram ip bao KGB do Putin lanh ao a thng qua vic
hp tac cua nha may vi cac x nghip co tn tui trn trng quc
t nh IBM, a anh cp c rt nhiu tin tc tnh bao mt v
khoa hoc ky thut cho Lin X. Ngoai ra, Dresden con co mt
trng hoc quy m tng i ln, no cung la tram trung chuyn
hoc thut, ky thut quan trong gia ng va Ty luc o. Qua cac
cuc giao lu hoc thut trng, KGB co th d dang thu thp
c rt nhiu tnh bao khoa hoc ky thut bng thu oan hp
phap.
Dresden la mt thanh ph giap vi bin gii Ty c, cac
nhn vin cua ng va Ty qua lai nh mc ci. S ngi qua lai
khin cho Putin co u th trong vic chiu m gian ip va thu
thp tnh bao ma cac tram tnh bao KGB khac khng th so sanh
c. Cho nn t tnh bao cua Putin va "Stassy" ng c c bit
chu y n nhng khach san Benlovuy sang trong nht thanh ph,
khi phat hin muc tiu co gia tr, se dung moi bin phap buc ho
phai khut phuc, at muc ch thu thp tnh bao cho KGB
Cac bin phap KGB thng dung chu yu: 1) B mt t
nhp, dung cac thu oan ky thut cao anh cp tnh bao, gm s
dung may ghi m lp trong but may, bt la, may truyn m, may
thu siu nho va nhng may phat co th lp trong rng gia, num vu
gia, may thu hnh mini (s dung thit k tu quang, co th thu thp
c nhng canh xa ro net trong m nh anh la thuc la)... 2)
Dung tin tai mua chuc, co th dung quan tc, tin tai
mua chuc, co th dung cach ep buc, bt i phng phai khut
phuc, chu theo.
29
V mt nay, t cua Putin va "Stassy" ng c phi hp rt

tt, ho lun thng li va thu c rt nhiu tnh bao khoa hoc ky
thut quan trong. Theo thng k, trong cac nc v tinh cua Lin
X, ch co ng c, Ba Lan, Tip Khc la co cng hin ln nht
cho cng tac tnh bao khoa hoc ky thut Lin X. Cho nn t cua
Putin va "Stassy" nhiu ln c Tng b KGB khen thng. Do co
thanh tch trong vic xuc tin quan h hu hao c - X, nm
1987, Putin c mi d ai hi ky nim 70 nm thng li Cach
mang Thang Mi do Tng b "Stassy" cua Dresden t chc, trong
hoat ng ky nim o Hest Bosim, Thiu tng phu trach
"Stassy" a t tay gn huy chng vang cho Putin.
Tai tic ru mng l ky nim, Trng phong Hanh ng 8
cua "Stassy" a cao hng nng cc noi vi Putin: "Cng vic rt
tt. Chung ta khng co thc lc kinh t chay ua vi phng
Ty v nghin cu ky thut, cho nn chung ta hay cho ho vic
o, ri chung ta se anh cp ky thut cua ho ma chng mt mt
xu".
Nhng thiu ta Putin khng phai ch chuyn xuc tin hp tac
hu hao X - c, ngoai vic ly cp tnh bao khoa hoc ky thut,
trong thm tm Putin con p u mt k hoach ln hn va co hiu
qua lu dai. K hoach o c goi la "Hanh ng anh sang", muc
ch cua no la xy dng mt mang li do tham tnh bao kinh t to
ln ng, Ty c luc o. Nh vy, cho du chnh quyn cng san
cua cac nc ng u co b, vn co th tip tuc cung cp tnh
bao cho Matxcva.
Luc o mt phn cng vic chu yu cua Putin la chiu m va
hun luyn nhn vin c vu cho KGB, x nghip in t ma Tng
b t tai Dresden cung la nha ch tao may tnh ln nht va trung
tm nghin cu simcard cua T chc Hip c Vacsava. o la
im chu yu cua Putin va "Stassy" anh cp tnh bao ky thut
cao cua cac quc gia phng Ty.
Thi o, may tnh cua T chc Hip c Vacsava a lac hu
so vi cac quc gia NATO, mt s nhn vin c vu Tng b
"Stassy" tha lam vic trn may tnh ca nhn cua quc gia phng
Ty san xut, ch khng mun ung n may tnh to tng trong
phong lam vic cua ho.
Luc o, Putin thng mn c giao lu hoc thut c nhng
nhn vin c vu di cai vo nhn vin ky thut sang cac nc
Ly Canh Long
30
phng Ty, hoc chiu m cac chuyn gia phng Ty cac cng
ty in t c ln nh IBM phai sang ng c cng tac lam
vic cho KGB. Putin con thng xuyn thng qua cac nhn mi
quc gia phng Ty thu thp tnh bao va ky thut in t qun
s NATO.
Stassy vn coi KGB la ban, con KGB cung cn s ung h
cua "Stassy. V sau Ailic Mayenkh, B trng An ninh quc gia
ng c mun han ch Stassy giup KGB. Ngay 2/3/1989,
Thiu tng Hesto Bosim phu trach phn b Dresden Stassy gi
th t giac cho cp trn trc tip cua Putin, ln an KGB chiu m
mt s nhn vin hu b ang tr v i sng dn thng cua qun
i ng c, ho thng c chiu m tam thi lam nhim vu
c bit. V sau, Bosim a t sat mt cach la lung. Mt tr ly cua
Bosim bc l rng luc o KGB ly c ky thut cua cac quc gia
phng Ty chiu m nhn vin c vu ng c, rt co th la
lam nhim vu ai loai nh th. Tuy b may tnh bao qun s cua
Lin X va KGB la ring re, nhng co th Putin a nhm vao tnh
bao qun s cac nc phng Ty.
C nh th, k hoach Hanh ng anh sang cua Putin vn
c lng le thc hin. Putin a phat trin c bao nhiu ngi, ly
cp c bao nhiu tnh bao khoa hoc ky thut, s dung phng
thc va thu oan g, n nay khng ai co th noi ro. Moi ngi dn
se qun i mt giai oan lch s tri qua cung nm thang, cho mai
n nm 2000, tc mi my nm sau o, khi Putin tr thanh
quyn Tng thng Lin bang Nga, t bao Tin Tc phanh phui i
sng tnh bao cua Putin c, nha ng cuc c mi vi vang
iu tra truy xet trong toan quc. Kt qua la qua ng h s cua
KGB lai khi rut khoi ng c, mi bit c hi o Putin nh
thc hin k hoach nay.
Sau khi phat hin ng dy nay, Chnh phu c rt lo
lng, ho s k hoach hanh ng ma KGB thc hin thi o nhm
do tham tnh bao b mt kinh t cua c vn con tin hanh, nghe
noi nhng gian ip trong k hoach o u do Putin phat trin
trong thi gian gi chc ng c.
S lo lng cua Chnh phu c khng phai la tha. Hai nm
nay trn vu ai chnh tr nc c va cac nc ng u trc y,
co khng t nhng vu tai ting gian ip.
31
Theo thng k t khi Bc tng Berlin b d bo nm 1989

n nay a phat hin hn 100 ngi tng lam gian ip cho B An
ninh quc gia ng c va KGB chui vao trong hang ngu chnh
quyn lp trn. Ch t nm 1990-1992 nc c a phat hin va
ha b my nhn vt chnh tr chu yu v co dnh lu n gian ip
mt thi ky ng c. Trong o ni bt nht la vu an gian ip
quan chc ngoai giao nm 1993, mt quan chc ngoai giao n cua
c 39 tui tn la Lipi. P. ang chun b i lam ai s, b t cao a
hoat ng gian ip thi ng c nn b huy bo, 20 nm trc,
khi con i hoc, ba ta a c chiu m lam gian ip. Thang
10/1993, mt quan chc ngoai giao 46 tui, tn la Karl Heind Lot
b bt v a tng hp tac vi B An ninh quc gia ng c.
cac nc ng u trc y, nhng vic nh th nay cung
rt nhiu. Nh Ilietxcu, Tng thng trc y cua Rumany b mt
t bao t cao ng a c KGB chiu m lam gian ip trong thi
gian du hoc Matxcva. "Vu gian ip Olexi" cua Ba Lan, v Tng
thng va Thu tng bt hoa, Tng thng t cao thu tng la gian
ip cua b may tnh bao KGB va Lin X.
lam ro thi ky lch s nay, c quan tnh bao c thanh
lp ring mt Uy ban iu tra c bit, phu trach iu tra nhng
hoat ng gian ip cua Putin ng c co quan h ca nhn mt
thit vi Putin trc y, trong o co ca tr ly ring cua Bosim,
trum "Stassy" thi o, co Hesto Giemilisi tng lam c vu 30 nm,
nhng khng thu lai kt qua g. Giemilisi noi vi phong vin:
"Chnh phu c rt lo s nhng gian ip ma Putin chiu m thi
o con lam vic cho Nga. Ho a cn vn ti my gi lin, nhng
chung ti u co bit nhng hoat ng cua ngi Nga. KGB lam
vic hoan toan giu chung ti, vic chiu m gian ip tin hanh
rt b mt. n by gi ti mi bit co cai hanh ng anh sang, ti
cam thy mnh b ban re".
ng thi, b may tnh bao c con tm thy nhiu t liu co
lin quan n Putin trong h s cua KGB lai. Nhng t liu
nay chng to ng a c mi d ai hi ky nim 70 nm thng
li cua Cach mang Thang Mi do Tng b "Stassy" t chc nm
1987. Trong hoat ng ky nim nay, Bosim a gn huy chng cho
Putin, khen thng nhng cng hin xut sc v cng tac cho quc
gia xa hi chu ngha. ng thi cung c chng thc t nht co
mt quan chc cao cp cua ng c thi o thiu chut na b
Putin mua chuc c, v cn c vao h s co ghi, phong hanh
Ly Canh Long
32
ng 15 cua "Stassy" nhn c ch th yu cu phai lp mt in

thoai b mt trong nha quan chc o.
Cn c vao nhng vu vic trn, Uy ban iu tra c bit a
vit mt bai bao cao dai 10 trang, gi v Berlin tip tuc nghin
cu.
Nhng vic Putin lam cng tac ip bao ng c cho n
nay cung ch bit co th. T nm 1984-1989 luc thng nht nc
c, trong 5 nm o, Putin a lam nhng vic g, lai cho nc
c thng nht cai g? Khng ai c bit. Chnh quyn Nga cho
n nay cha h tit l cng tac cu th cua Putin khi Dresden,
nhng cung xut hin mt s li n ai.
Cac nha chnh tr chuyn gia tnh bao cac nc phng Ty
phn tch va cho rng, rt co th khi ng c, Putin con chp
hanh mt nhim vu chnh tr la tip xuc vi nhng ngi ng
c ng tnh vi Gorbachev nh Hanx Modro, ngi lanh ao
ang Dresden phong chnh quyn Honek b lt .
Mun tm hiu ro giai oan lch s nay cua Putin qua la kho,
trong qua trnh nay, mt ln na moi ngi ch thy nhng b
him cua Putin. Vin s quan giu tn cua "Stassy" noi vi phong
vin: "Toan b k hoach hanh ng cua KGB u nhet trong oc
Putin, ng ta la mt ngi rt thng minh, co sc kim ch rt
manh, hanh ng ht sc cn thn. ng ta lun ch huy hu
trng, xa nay khng ai chu y ti mnh". Xem ra vic Putin
ng c, ch co th do Putin t noi ra.
Nm 1989, Putin la Trung ta KGB, mt nhn thy bc tng
Berlin sup , hai nc c thng nht, khi Hip c Vacsava
giai th, KGB suy yu, a nhn thc su sc rng: Trong nhng
ngay hoa bnh nu vn la qun nhn se kho lam nn chuyn, nn
quyt nh chuyn nganh.
33
NI DANH TRN CHNH TRNG

- T SAINT PETERSBURG N MATXCVA
Mt qun nhn chuyn nganh co th nhanh chong ni ting

Saint Petersburg, la Chu tch Uy ban quan h i ngoai cua thanh
ph, Pho Th trung th nht, Putin co quan h th nao vi Th
trng. Tai sao sau khi Sovchak tht bai trong cuc tranh c th
trng. Putin lai t chi hp tac vi th trng mi, tha v vn
ui ga? Trong luc nguy nan tai sao Tshubai lai ra sc tin c
Putin lam Pho Cuc trng Cuc quan ly s vu Tng thng? Tai sao
3 nm Matxcva Putin c thng lin 4 cp ln n chc B th
Hi ng An ninh Lin bang Nga? Nng lc ? du ? Hay la s
la chon cua lch s ?
S cn nhc cua n s
T nc c tr v, Putin nhp lun vao phai cai cach
Saint Petersburg qu hng. Trong i sng chnh tr cua ng, co 3
ngi ong vai tro ht sc quan trong, o la: Sovchak, Tshubai va
Yelsin. trong nhng thi ky quan trong nht trong cuc i
Putin, ho a giup co tnh cht quan trong i vi Putin.
Dn dt Putin bc vao chnh trng la Sovchak. ng ta la
ngi ung h kin nh T duy mi cua Gorbachov, cung la nhn
s phai dn chu ni ting cua Lin X thi ky cui nhng nm 80
n thi ky u nhng nm 90 cua th ky 20. Ni u tin kt ni
s mnh cua ho vi nhau la ph s 4 trn ao Vaxiliepxki Khoa
Lut ai hoc Leningrad. Gia nhng nm 70, giao s Sovchak
phu trach giang bai cho sinh vin Khoa Lut, Putin a c nghe
ng giang bai. Nhng ho tht s quan h mt thit vi nhau la
cui nhng nm 70. Nghe noi Mekhuriev hiu trng ai hoc
Leningrad, a tin c Putin vi Sovchak.
Putin tha nhn, vic chon muc cho lun an tt nghip
ai hoc cua mnh la theo gi y cua Sovchak, luc o ng ta la Giao
s ch ao mn hoc va la thy hng dn bao v lun an tt nghip
Ly Canh Long
34
cua Putin. Luc o, Putin mun vit lun an T phap quc t ma

ti hiu bit nht", thm ch con chu ng noi vi hiu trng v
suy ngh o cua mnh. Nhng v sau theo li khuyn cua Sovchak,
Putin khng vit lun an o na ma i sang Nguyn tc ti hu
quc trong lut quc t, va at u tu. V chu nhim khoa thi o
khi tra li phong vn cua phong vin co noi, nm o Putin chon
vn nhay cam Nguyn tc ti hu quc trong Lut quc t
lam tai cho lun an tt nghip, ban thn vic chon a chng
to Putin co u oc suy lun, dam i su nghin cu. Phai nh
rng, Lin X nhng nm 70, t tng b phong b, quan nim bao
thu, vn dn tc khng c nha cm quyn coi trong ung
mc, ma trong lun an tt nghip cua mnh Putin lai manh dan
nu ln quan im bnh ng tn trong ln nhau gia cac dn tc.
Thi gian 10 nm sau o, Putin a khng phu s tin b o,
ng lun nh hnh vi bong cung Sovchak khng nhng trong
nhng trng hp chnh thc ma con theo Sovchak tham d cac
hoat ng nh bui biu din ca hat cua Ala Pugachova. Trong luc
ri rai Putin cung rt thch xem biu din nha hat Malinxki.
Putin sau khi trut b qun phuc tr v Saint Petersburg tm
c vic lam tr ly Hiu trng ai hoc Saint Petersburg, phu
trach cng tac ngoai vu. Luc o, cai thin tnh trang tai chnh,
nha trng co m mt s x nghip hp doanh, quan ly nhng x
nghip o, Putin thng phai chay khp ni. Tuy bn rn vi rt
nhiu vic vun vt, nhng ng lai c ren luyn trong mi trng
kinh t th trng hin thc. Putin a lam chc vu nay mt nm
ri. Nhng o ch la cai vo boc ngoai, con thc t Putin vn lam
cho KGB. Nhim vu cua ng la theo doi phong trao cai cach dn
tc dn chu ang phat trin manh me thanh ph Leningrad.
Putin khng phu nhn iu nay, ng giai thch rng, s d mnh
khng co c hi thng tin hn na KGB la v khng mun
chuyn nha v Matxcva. Putin noi: Ti co 2 con va b me gia u
a ngoai 80 tui, chung ti vn chung sng vi nhau. Cac cu la
nhng ngi a sng qua cuc chin tranh, cac cu a sinh ra y,
ln ln y, noi g cung khng chu ri y, ma ti lai khng th
bo mc ho.
Thang 3/1990, Lin X thc hin cuc tng tuyn cua u
tin sau hn 70 nm thanh lp nc. Trong s cac th trng
Matxcva, Leningrad, Kiev... do ang Cng san Lin X c ra, co
n 1/3 khng trung c ai biu nhn dn, cac vin t lnh qun
35
khu Matxcva, t lnh ham i phng Bc va trum KGB

Estonia u b rt trong cuc tranh c. Nhng nhng ngi b
KGB theo doi nh Yeltsin lai trung c vi s phiu cao. Yeltsin
sau o c bu lam Chu tch X Vit ti cao Lin Bang Nga. Nm
sau tranh c c bu lam Tng thng Lin Bang Nga, tr lai vu
ai chnh tr Lin X. Chc Th trng cac thanh ph chu yu cua
Lin X nh Matxcva va Leningrad cung ln lt vao tay Popov
va Sovchak thuc phai dn chu.
Mt ngay sau khi tr thanh Chu tch X Vit thanh ph
Leningrad, Sovchak a gp Putin hanh lang ai hoc Leningrad.
Thay tro gp nhau, sau mt hi han huyn, Sovchak noi vi ngi
hoc tro yu: Mnh by gi la Chu tch X Vit thanh ph, cu n
cng tac vi mnh nhe. Gp lai thy, Putin rt mng, c thy
mi mnh lam vic trong chnh quyn, Putin vui ve nhn li. Ai
bit u rng, bui trung phung o a dt chang trai tre Putin
bc vao Con ng cao tc quan trng.
Nhn li vi Sovchak, Putin n X Vit thanh ph lam c
vn v vn quc t, thc ra la tr ly cho Sovchak.
Ngay 12/6/1991, th ch hanh chnh cua Leningrad co bin
ng ln, Sovchak lai tr thanh Th trng u tin cua thanh ph
c i tn thanh Saint Petersburg. Putin lam Chu tch Uy ban
quan h i ngoai cua thanh ph. Hin nhin la Sovchak khng h
co chun b g v tm ly lam Th trng, nn thng xuyn va
cham vi nhng ngh s mi cua Duma. Mi ln nh vy, Sovchak
lai c Putin ng ra hoa giai, moi vic u c dep yn, chng to
kha nng phi hp hip ng rt tt.
Nu Putin ch bnh than ngi v tr nay, co th se tr thanh
Tng thng Lin bang Nga nh ngay nay. V nhn lun nm c
c hi n bn mnh, nht la vao nhng thi ky c bit.
Cuc th thach cua S kin 19 thang 8
Thang 8/1991, khi phai cng rn Lin X phat ng cuc ao
chnh, Putin a ong vai tro quan trong bn canh Sovchak.
Lin X - quc gia Xa hi Chu ngha t khi thanh lp va
trng thanh vi mt mi trng trong nc va ngoai nc cc ky
phc tap, nhiu dn tc khac nhau, tn giao khac nhau, t ai
rng ln cac quc gia xung quanh thng dom ngo vi cp mt cu
Ly Canh Long
36
vo. Trc y co c va Nht, sau ai chin th gii ln th hai

cac nc phng Ty ng u la My u co cai nhn thu ch,
thm ch con mun lt . Cho nn vic Lin X tn tai va phat
trin, khng th khng tha nhn Che ka trc kia va KGB sau
nay a phat huy tac dung quan trong, thm ch co khi con co tnh
quyt nh. c bit KGB la quc gia trong quc gia, lun coi vic
bao v an ninh Lin X la nhim vu cua mnh, cac nha bnh lun
nc ngoai cung coi KGB la hon a tang chu yu nht cua Lin X.
Nm 1985, Gorbachov ln nm quyn, vi cng v Tng B
th Trung ng ang Cng san Lin X, nhn thy nhng khung
hoang cua Lin X, mun tin hanh cai cach, nhng ht chu
nc bn lai ht lun ca a con, kt qua la gy hn loan moi mt
cho xa hi Lin X. Trc tnh hnh o, Gorbachov lai ao tng
da vao lc lng KGB, giup ng vt khoi kho khn trong thi ky
bc ngot cua xa hi. Gorbachov yu cu KGB phai u tranh vi
hin tng lan cng kinh t, giam sat vic phn phi san phm,
chng ch en va kinh t cai bong. tng thm kha nng cua
KGB ngn nga nhng xao ng xa hi va nhng hoat ng ly
khai dn tc, ng ta con giao thm quyn ch huy s oan du cho
KGB. Nm 1998, khi Chebulikov vi ham Nguyn soai, Chu tch
cua KGB ph phan nhng cai cach cua Gorbachov gy nn hang
loat hn loan, Gorbachov chi on cng khai la thng chc nhng
lai ngm ha b i vi Chebulikov, ngoai mt la giao cho lam B
th Trung ng chu quan cng tac chnh phap Lin X, nhng
thc t la giao chc Chu tch KGB nm thc quyn cho
Khliuchikov, mt ngi a tng ra nc ngoai va co t tng
thoang hn. Khliuchkov a tng cng tac nc ngoai nhiu nm,
giai quyt cng vic rt trn tru, c moi ngi goi la Tng
ci mm. Y nh u tin cua Gorbachov tip quan KGB, mong
ng ta co th lam cho KGB thch ng c vi thay i cua cai
cach, lai co th bao v c cng cuc cai cach phat trin thun li.
Mu cht s thanh bai cua mt nha chnh tr thng ch bit
dung ngi tt hay khng, con Gorbachov a b hin tng b
ngoai cua Khliuchikov m hoc.
Khliuchikov sau khi nhn chc a co mt s cai cach i vi
KGB, tuyn b phai cng khai hoa, phai hp tac vi b may tnh
bao phng Ty nh Cuc tnh bao Trung ng My, chng Chu
ngha khung b quc t v.v... V th thang 2/1990, Khliuchikov lai
37
c gi chc thanh vin Hi ng Tng thng, hi ng nay luc

o mi c thanh lp la hat nhn quyt sach ti cao cua Lin X.
ng thi vi vic tip quan KGB, Khliuchikov con sp xp
cho ho hang ba con mt s gh tt. Con trai cua Khliuchikov la
Sergei tng lam s quan tnh bao nc ngoai cua KGB vi vo boc la
B th th nht ai s quan Lin X Phap, em r Dorovik la
Chu tch Hi ng Hoa bnh Lin X, chc vu nay do KGB b
nhim; ga chau gai cho con trai cua Tng KGB Yaks, Yaks lai la
trng phong 1, tng cuc 1, phu trach cng tac tnh bao b mt cua
KGB Bc My. Ca ho Khliuchikov u sng kha gia. Nhng cai
cach ngay cang tin th tp oan c li ngay cang tr thanh lc
can cua cai cach. Khliuchikov cho rng cuc cai cach cua
Gorbachov a i vao ngo cut, cho nn KGB khng nhng mun
trum ln trn ang, chnh quyn, qun i, ma con mun trum ln
ca Tng B th Trung ng ang Cng san Lin X va Tng Thng
Lin X, trit chuyn hng cai cach cua Gorbachov, n nh
tnh hnh Lin X.
4 gi chiu ngay 17/8/1991, tai mt c im b mt cua KGB
ngoai Matxcva co mt danh la ABC, Khliuchikov a mi cm
Thu tng chnh phu Pavlov, B th Trung ng ang Cng san
Lin X Senhin, B trng Quc phong Yadov va my v tng
di quyn. Tai ba n ung cng vic o, Khliuchikov a cng
kch thng vao cuc cai cach cua Gorbachov, Khliuchikov noi Ti
thng xuyn thng bao cuc din kho khn cho Gorbachov, nhng
ng ta khng co phan ng, lai thng xuyn ngt li, lai sang vic
khac, ng ta khng tin tnh hnh ma ti thng bao... Cui cung
Khliuchikov vi giong tin tng ngh thanh lp Uy ban tnh
trang khn cp, c mt oan ai biu i gp Gorbachov ang ngh
tai Crm, sau o tuyn b Gorbachov b bnh, Pho Tng thng
Yanaev gi chc Tng thng. Khliuchikov con b sung, ng ta co
th c s ph chun cua X Vit ti cao. Sau o nhng ngi
khac b sung y kin, vu vic coi nh a quyt nh.
Chiu ngay 18/1/1991, Khliuchikov ch th cho Plekhanov,
Cuc trng canh b KGB, Chu nhim vn phong Tng thng
Bonkin, Pho Chu tch Hi ng quc phong Bakhlanov cung mt
s ngi mang theo xe boc thep va lnh c nhim n ni ngh
mat Bin en, yu cu Gorbachov ang ngh mat o phai
chuyn giao quyn Tng thng cho Pho tng thng Yanaev. Khi
yu cu nay b Gorbachov kin quyt t chi, 5 ngi nay a ha
Ly Canh Long
38
lnh bao vy cht bit th cua Tng thng va bt i phu ta cua

Metvechev, lai Pho Cuc trng Cuc canh b KGB la Xlekhanov
ch huy. Khliuchikov, t b i bin phong trn bin di quyn
ch huy cua Plekhanov va cp pho la Klekhanov, phong toa sn
bay Belibech co chuyn c cua Tng thng, c ngi trn ai quan
sat b bin dung knh vin vong giam sat nht c nht ng cua
moi ngi trong bit th Tng thng. Qun lnh thuc Cuc thng
tin KGB kim soat moi thit b thng tin cua Gorbachov, khng
lin lac vi bn ngoai. Trong tnh canh o, Tng thng ch con da
vao mi mt may thu thanh song ngn nghe ai ting noi Hoa
Ky bit s vic din ra 3 ngay sau o tai Lin X.
6 gi 5 phut sang ngay 19 thang 8, thng tn xa TASS cua
Nga phat i mt tin quan trong, tuyn b Gorbachov do tnh hnh
sc khoe khng th thc hin c chc trach Tng thng, cn c
vao khoan 7 iu 127 cua Hin phap Lin X c t trong tnh
trang khn cp 6 thang va t chc ra "Uy ban tnh trang khn
cp" gm 8 ngi. Cac thanh vin la Pho Tng thng Yanaev, Thu
tng Pavlov, Chu tch KGB Khliuchikov, B trng quc phong
Yadov, B trng Ni vu Purk, Pho Chu tch th nht Hi ng
quc phong Bakhlanov, Chu tch Lin minh nng dn Lin X
Xtaldubusev va Hi trng Hi Lin hip cac x nghip quc doanh
Lin X Dichiakov. Sau o "Uy ban tnh trang khn cp" con phai
lnh c nhim KGB va qun i tip quan cac b may thng tin,
tin tc nh ai Truyn hnh Lin X, ai Phat thanh, toa bao....
Tip o Khliuchikov ra lnh bt Yeltsin, luc o Yeltsin ang
ngh tai bit th Akkhanghesk ngoai Matxcva, trong tay
khng co qun i, cung chng co qun i truyn tin. ng ta hoa
trang thanh ngi cu ca, sau o ln xe b mt quay v Matxcva,
vao Bach Cung tc Cung ai hi Nga. o la mt toa kin truc ln
hn 10 tng mau trng, ngi v s tip cn cua Yeltsin la
Konchakov, b tr ni nay thanh tng hanh dinh cho Yeltsin, t
chc thanh trung tm i pho vi Uy ban tnh trang khn cp,
con anh ta t chc i vu trang bao v toa lu.
Luc o Sovchak cung Matxcva, ng ta th bao v Yeltsin.
Putin nghi ng ta lp tc quay v Leningrad, bao am
Leningrad ung h Yeltsin, phan i ao chnh. Sovchak mao him
ang m bay v Leningrad. Luc o Tng thng KGB a ra lnh
cho KGB Leningrad bt Sovchak sn bay. Tnh hnh ht sc
nguy cp, Putin vn gi quan h tt vi nganh an ninh a phng
39
a khng quan tnh hnh phc tap luc o, t dn i canh v vu

trang n sn bay Leningrad on Sochak, bao am an toan cho
Sovchak. Luc nay trn sn bay toan KGB, Putin ra lnh cho xe
t n thng chn cu thang may bay. Nhn vin KGB thy i
phng co vu trang, kh th hung manh, khng dam n bt
Sovchak, ng ta tr v toa th chnh an toan, phat ng qun
chung a phng phan i ao chnh bao v Yeltsin. My ngay
o, Sovchak mt mt lo phat ng qun chung, mt mt lo am
phan vi Uy ban An ninh quc gia Leningrad va ngi lanh ao
qun khu Leningrad, c gng lam cho qun i tru ong tai
Leningrad t chi chp hanh mnh lnh cua "Uy ban tnh trang
khn cp", gi th trung lp. Putin a ong vai tro rt quan trong
trong cac cuc am phan y.
Yeltsin thng qua cac knh tin tc c bit qun i va phai
cai cach dn chu cac ni u phan i ao chnh, ch thiu mt
ngi lanh ao co sc manh, thiu mt ngon c. Yeltsin a lao ra
ng cho v s thuyt phuc chic xe tng s hiu 110 cua s oan
Taman ni ting, quay nong phao tr lai, Yeltsin ng trn thap
phap xe tng, thng ngi trc ng knh cac may ghi hnh truyn
hnh Nga va nuc ngoai vi danh ngha Tng Thng dong dac oc
li ku goi bai cng phan i ao chnh.
o la mt c chiu quan trong nht p tan Uy ban tnh
trang khn cp, toan Nga va toan th th gii u nhn thy cho
du b kim soat thng tin, ngi Nga cung thng qua mang truyn
hnh hu tuyn cua My va ai Ting noi Hoa Ky xem va thu
nghe. Nhn dn va ca nhiu tng lnh qun s cung nhanh chong
biu th ung h Yeltsin, nhiu ni a bt u bai cng. o cung la
nhng gi phut huy hoang nht trong cuc i cua Yeltsin, hnh
tng gi tay h ln a lam ng tr thanh mt ngon c, mt v anh
hung, mt nhn vt co thc quyn ln nht cua nc Nga va Lin
X. Sau o Yadov lnh lnh du Krachov iu ng lnh du, nhng
Krachov luc o a thn tai Tao doanh tm tai Han, s oan
trng lnh du Lebet lai cang cng khai t chi chp hanh mnh
lnh cua Uy ban tnh trang khn cp. Luc o Khliuchikov ra
lnh cho i t kch Alpha a quyt nh tp th t chi chp
hanh lnh.
Nh vy, Uy ban tnh trang khn cp a dung ht at chu
bai, cuc ao chnh a kt thuc tht bai. B trng B Ni vu
Ly Canh Long
40
Purk t sat. Khliuchikov lai hin ro ban cht trn tru giao hoat, t
thn i on Gorbachov t Bin en v Matxcva.
Trai qua th thach cua cuc ao chnh, Yeltsin luc nay a
thc quyn, ng c ngi nhanh chong i bt nhng ngi phu
trach co lin quan n ao chnh. Khliuchikov cung nhng ngi
cua Uy ban tnh trang khn cp b bt giam my nm trong nha
tu Thuy binh tnh lng sau nay tuy c tha ra, nhng a thanh
nhng nhn vt sut ngay n tuc noi phet, khng con c coi ra
g na. cai thin cuc sng nhng nm cui i, Khliuchikov co
vit mt cun hi ky co tn "H s ring", loai sach nay ban kha
chay trong va ngoai nc Nga.
S kin 19 thang 8 i vi Sovchak hay i vi Putin u la
mt cuc sat hach nghim khc va a np bai tra li ung. Co
khac chng la tn tui Sovchak th ni danh ting, con Putin th
vn lng le nh khng. Thc ra moi vic ma Putin a lam trong s
kin nay, luc o Sovchak khng h bit, sau nay t ming ngi
khac mi bit vai tro quan trong cua Putin. Khi ngh lai s vic
nay, Sovchak noi: Putin la mt con ngi khng mun khoe
thanh tch cua mnh, trong anh ta thm m tinh thn t tin,
trung thanh, ang tin cy, ti a cung Putin lam vic vi nhau 6
nm tri, cha bao gi anh ta cha tay oi hoi vinh d, a v tin
tai.
Giao chu ao xam cua Saint Petersburg.
La mt thanh vin cua KGB nhng Putin khng ging nh
bon Khliuchikov. Putin co thc tai, y ve hai hc, co quan h tt
vi moi ngi, khng bao gi cai nhau vi ngi khac, khng bit
bc bi, thch thao lun theo ly tnh, giai quyt cng vic mt cach
quyt oan khng qua loa xong chuyn. Putin rt ghet li quan h
nh nhng, i vi nhng ngi o bao gi cung gi mt khoang
cach. ng thi trong cai th gii KGB va Judo, Putin a ren cho
mnh mt tnh cach deo dai, cc ky kin nhn. Putin co long trung
thanh tuyt i vi t chc va quan h trn di, t li ch quc
gia ln trn li ch ca nhn va coi vic hin thn cho T quc la
mt c tin.
Trai qua cuc th thach "S kin 19 thang 8", Putin tr
thanh ngi giup vic c lc cho Sovchak, phu trach giai quyt
quan h i ngoai va kinh t, c gng xuc tin vic u t cua
41
Ngn hang Dresden (c) va Cng ty Coca Cola, co cng trong vic
phuc hi kinh t cua Saint Petersburg. Nhng Putin khng h
khoe khoang, Saint Petersburg, Putin lun cn thn gi im lng,
c khng tranh cng vi Sovchak. Mi ln lanh ao Chnh quyn
thanh ph xut hin tp th trc may thu hnh, bao gi Putin
cung ng goc xa nht, cho nn s co mt Putin khng gy chu y
cho moi ngi. Nhng mt khac, la mt v Pho Th trng th
nht phu trach ph duyt cac vn kin, Putin a giai quyt moi
vic cua Chnh quyn thanh ph u ra y, tr thanh canh tay
c lc cua Sovchak va c Sovchak hoan toan tin tng. Ca tnh
t l liu o lai hoan toan ty l nghch vi nng lc cua Putin, moi
ngi a t bit hiu cho nha chnh tr thch giu mt hu
trng o la v giao chu ao xam trm t kho hiu.
Pho Th trng Xtanitlav Mainev co quen bit Putin khi lam
tr ly Hiu trng ai hoc quc gia Saint Petersburg nm 1990,
sau nay lai theo Putin vao lam trong Chnh quyn thanh ph
Saint Petersburg. Khi noi v n tng i vi v quan trn trc
y, co noi Putin la ngi lanh ao co tai va trnh chuyn mn
gioi, vi c gng cua mnh a thu hut c cac cng ty c ln nh
Coca-Cola va PSGT n Saint Petersburg u t, cho n nay
nhng x nghip hp doanh lam n co hiu qua Saint Petersburg
u co s tham d va xy dng cua Putin - v Pho Th trng thi
o. Putin bit cach lam n vi cac nha u t nc ngoai, la mt
chuyn gia th trng, gioi t chc va li keo nhn tai, nhng
ngi bn Putin u c hoc cach tn trong quy tc cuc chi.
Nm 1994, Putin c thng chc, Sovchak a Putin ln
lam Pho Th trng th nht Saint Petersburg, phu trach quan ly
cac c quan ai din nc ngoai, khach san, song bac, oan th xa
hi va cac nganh quyn lc, ng thi con phu trach cac hang muc
u t ln. Luc nay Putin a co anh hng tng i su vi
Sovchak. Sovchak thng c Putin tham gia cac loai hoat ng va
am phan. Co mt phong vin hoi Sovchak V sao ngai trong
dung mt KGB? Mi ln nh th ng ta u tra li Anh ta khng
la KGB, anh ta la hoc tro cua ti.
Xa nay du lam vic vn phong nao, Putin cung khng bao
gi oi hoi b tr xp lai vn phong, iu nay cung lam moi vin
chc phai kinh ngac. V du Tekhasev, nguyn Chu tch Uy ban
Quan h i ngoai n thm Putin sau khi tip nhn chc vu o
Ly Canh Long
42
a rt ngac nhin, phai tht ln: Ngay ca n cach sp t trong

phong ng ta cung khng h thay i.
T thang 6/1991-6/1999, Putin, mt nhn vin KGB trc
y a tr thanh nhn vt y quyn uy cua Saint Petersburg.
Putin, mt con ngi trung thanh cn cu, khng xut u l din,
mt nng lc din at bm sinh. Cac phong vin goi ng la Giao
chu ao xam cua in Smolnyi. Mt s ngi co ac y vn goi ng la
KGB. Khng co y kin cua ng, hu nh moi vic cua Chnh
quyn thanh ph u ngng lai. Sovchak, mt con ngi rt t tin
ngi khac, i vi nhng ngi xung quanh lai cang nghi nghi
ng ng, nhng i vi Putin ng ta ht sc tin tng. Nhng khi
i cng du trong, ngoai nc, chc vu cua Sovchak khng do Pho
Th trng thay th, ma do Putin lam quyn Th trng. Con
Putin cung rt chu y gi ung v tr cua mnh, mt s vic Putin
hoan toan co th t quyt nh cung ban bac vi Sovchak ri mi
quyt. Ngay gian thi gian lam quyn Th trng, Putin vn c
ong vai tro cp pho.
Trung thanh vi du b
So sanh Putin vi Yeltsin thy hoan toan khac nhau v biu
hin va ca tnh, mi li noi, hanh ng cua Yeltsin u bc l s
vui bun hay cau gin. Con Putin hoan toan khac, Putin gy cho
ngi ta n tng nghim tuc, trm mc, khng d noi ci, thm
ch co luc con ben len. Nhng ngi khng quen bit Putin kho ma
tin c hoat ng ni tm cua ng qua b ngoai kn ao cht che.
Con ngi co b ngoai lanh lung thng co th gii ni tm
phong phu, mt ngi ban a tng lam vic vi ng va co quan h
rt mt thit a noi Putin la mt chang trai tht s, nu anh ta
kt ban vi anh, o la dim phuc vi anh, nu anh ta ghet anh, o
la iu khng may vi anh.
Putin thng rt t biu l tnh cam, nhng nghe noi khi
c tin ngi ban thn thi ai hoc b gay c trong cuc thi u
vt Sambo, Putin a khoc loc vt va.
Putin xa nay khng bao gi keo be keo canh, la mt trong s
t nha chnh tr khng b anh hng cua con bun chnh tr. Chnh
trc, lim khit la mt trong nhng c tnh tt ma ng c quc
dn hoan nghnh. Putin kheo ng pho vi nhng khung hoang,
oi hoi cp di i vi cng vic phai lam tht tt, cung co ngi
43
cho rng ng co t cht ngm cua nha c tai. Nghe noi ng b

nm trn ging bnh bit tin Putin c Tng thng Yeltsin ch
nh la ngi thay th va a ra lam Thu tng, a khng nen
ni xuc ng, vui sng noi rng: Con trai ti ging nh Sa
hoang. B cua Putin a ri khoi coi trn trong cam xuc nh vy.
Co mt ban thn a giao hao vi nhau hn 30 nm tri noi
anh ta cha h thy Putin say ru. Putin co sc t kim ch rt
manh, khng bao gi co hanh ng qua mc. T nho, ng a la
nim kiu hanh cua ca nha.
Mt nha phn tch chnh tr co thai ph phan manh me
i vi Putin noi: Tht kho noi Putin la ai. ng la mt cai bch
c bao boc goi rt ep. ng ta cho rng Putin co th la Pinoche
cua nc Nga, la mt nhn vt cng rn ma phai t do va phai
cai cach dn chu ang khat vong, la loai ngi lanh ao mun vt
kit nhng hng phn cui cung s thng tr chuyn ch Sa hoang
trong toan quc, cho Chu ngha T ban n r khp ni .
Nhng Sovchak ngi hiu Putin nht lai cho rng cach
nhn o la ht sc sai lm. Khi tra li phong vn cac phong vin,
Sovchak noi: Nga ch nhng thng ngc, thng n mi so sanh
Putin vi Pinoche. Ho hoan toan chng bit Pinoche la ai, cung
khng bit Putin lam cai g. Ch da cua Putin khng phai la
qun i ma la quyn lc chnh tr. Putin thanh lp chnh ang
cua mnh va ly o lam hu thun. Ti cung Putin a trai qua 2
cuc chnh bin: mt ln nm 1991, mt ln nm 1993. Ti bit
ban lnh cua Putin trc nhng th thach o. Putin la con ngi
ang tin cy, can am va hiu bit, Putin quyt khng lam tro la
bp. i vi tng lai quc gia, ng ta co cach nhn theo khuynh
hng dn chu. Nhng Putin bit rt ro, mt quc gia nh Nga
cn phai co chnh quyn manh. Khng co chnh quyn manh, nc
Nga khng gi c oan kt thng nht.
Thang 6/1996, Sovchak b t cao dnh lu tham , b tht bai
trong cuc tranh c chc th trng Saint Petersburg, phai sang t
nan Phap, Putin vn gi mi quan h tt vi Sovchak va kin
quyt t chi cung lam vic vi Th trng mi Yakovlev va noi
rng nu lam th co ngha la phan bi.
Nm 1999, Sovchak lu lac Paris a ca khuc khai hoan
tr v bn b sng Neva. Khi xung may bay, ng ta a phat biu:
Ti a tr v vnh vin va mun chng to vic ng ra i la kt
Ly Canh Long
44
qua cua s ham hai chnh tr. Nhng ngi khac em vic
Sovchak tr v lin h vi a v cua Putin c cao.
Nm 1996, Putin a bao v lun an tai Hoc vin Mo Saint
Petersburg, at hoc v Pho Tin s Kinh t hoc.
Quen bit Tshubai.
Trong thi gian lam vic Saint Petersburg, Putin quen bit
mt nhn vt co ting tm trn chnh trng Nga, con ngi nay
la Tshubai, cha e Chng trnh t hu hoa Nga. iu nay a
mang n cho Putin ng lc vot tin ln th hai trn chnh
trng. Tshubai la nha chnh tr tre thuc phai cai cach Nga, mt
thi la ngi sao sang choi trn chnh trng Nga. Trong 10 nm
ngn ngui, v mt chnh tr, khi ln khi xung, my chm ni,
Tshubai t mt giao s ai hoc khng danh ting vot ln n chc
Pho Thu tng chu quan kinh t. Trong khi thc hin t hu hoa
tuy co b nhiu ngi Nga thoa ma chi rua, nhng ng ta lai rt
c long phng Ty va c xem la linh hn cua cai cach Nga.
Tshubai sinh ngay 16/6/1955 trong mt gia nh qun nhn
Thanh ph Borisov, b me la ngi Leningrad, sau khi tt nghip
lai trng lam giao vin. Nm 1983, ng hoan thanh bao v lun
an, at hoc v Pho Tin s Kinh t hoc.
Mua thu nm 1986, trong mt canh rng Khaleria, tu tp
mt tp nhng nha kinh t hoc tre tui, nhng ngi nay u co
hoc thc uyn bac, ni tri. Nh cach noi cua canh phong vin,
trong 2 ngi lai co mt ngi tr lc siu qun, c 3 ngi lai co
mt ngi bit lam th. Nhng phn t tr thc nay t chc thanh
mt hi kn, ban lun v cai cach. Luc o Tshubai mi 31 tui la
mt phn t tch cc nht, si ni nht trong s o.
Tshubai chu trng hoc tp kiu dang kinh t th trng
phng Ty, i con ng TBCN, xy dng quan h mt thit vi
t chc Quy tin t quc t (IMF). Vi kha nng din at khac
thng va thai cng kch kch lit th ch kinh t chnh tr Lin
X khin cho Tshubai c nhng ngi khac tn nhim. Khi hoat
ng t, Tshubai a quen bit Gaida v sau gi chc Pho Thu
tng. Mt hm, Tshubai cung Gaida va mt s thanh vin khac
trong t vao rng hai nm. Tshubai va Gaida a tranh cai quyt
lit, kt qua la hai ngi hm hc ra v, nhng t tng cai cach
do Gaida ra, a lai n tng rt su sc cho Tshubai, va
45
chnh luc o Gaida cung phat hin Tshubai la ngi ban cung ch
hng. Cai Hi kn o la im khi u cuc i chnh tr cua
Tshubai.
Khng lu sau o Tshubai tham gia va sang lp ra cu lac b
cac phn t tr thc co tn goi la tiu t cai cach. Nhiu thanh
vin cua tiu t nay v sau u tr thanh nhng nhn vt ni
ting trn chnh trng Nga, nh Vaxiliev a tng gi chc Chu
tch Uy ban Chng khoan Lin bang Nga, Aven nguyn B trng
Kinh t i ngoai, Gladiev cung tng gi chc B trng Kinh t
i ngoai Nga...
Tshubai va Putin quen bit nhau Leningrad. Nm 1990,
Tshubai 35 tui, bo ngh Giao s i lam chnh tr. Co s tin c
cua Alexand Senkhanov Chu tch Ban chp hanh X Vit
Leningrad va s ung h manh me cua phai dn chu trong X vit
Leningrad, Tshubai trung c chc Pho Chu tch Ban chp hanh X
vit thanh ph, v sau c bu la Pho Chu tch th nht. Trong
thi gian nay Tshubai ln ting xng xy dng khu kinh t t
do cua Leningrad, m rng thu hut u t nc ngoai, xy dng
cng trnh c s thch ng vi s phat trin kinh t th trng,
nhng chu trng o c Putin tch cc ung h va hng ng.
Putin thn chinh vao vic va a co cng hin kit xut v mt thu
hut u t nc ngoai, xy dng khu kinh t t do, Tshubai rt
khm phuc tinh thn lam vic thc t va kha nng giai quyt cng
vic cua Putin.
Mua xun nm 1991, Sovchak, Chu tch X Vit thanh ph
Leningrad ngh Tshubai gi chc Chu tch Ban Chp hanh X
Vit thanh ph. B Tshubai t chi kheo, khin Sovchak rt bc.
Khng lu sau o, khi bu Th trng, Tshubai b i x lanh
nhat, gi chc C vn kinh t Th trng, hu danh v thc, y
la ln u tin Tshubai b tht bai trn chnh trng. Con Putin la
tr thu c lc cua Sovchak, khng h dung thu oan keo be keo
canh nh ngi thng, vi tac phong lam vic thc t, vi phm
hanh trung thanh chnh trc, mt ln na Putin lai gianh c s
tn nhim cua Tshubai.
Thang 11/1991, Tng thng Yeltsin chun b y mach cai
cach, t chc ra "Chnh phu cai cach" do Gaida - nha kinh t tre
lam Thu tng. Sau khi chu quan cng tac Chnh phu, Gaida mi
Tshubai ra gi chc vu quan trong trong Chnh phu. Tshubai gp
thi vn, t mt c vn kinh t Th trng hu danh v thc, vot
Ly Canh Long
46
ln chc B trng T hu hoa trong Chnh phu Gaida, chu tr t

ra cng lnh t hu hoa ghi danh. T o Tshubai bt u chu y
xy dng nn tang quyn lc cho mnh, dn dn bc vao trung
tm quyn lc, cho n chc Pho Thu tng.
Cn c Hin phap Nga, v Tng thng u tin cua Nga se
man nhim vao thang 6/1996, cho nn, sau cuc bu c ngh vin
thang 12/1995, lc lng chnh tr cac phai cua Nga a bt u
bc vao cuc vn ng tranh c Tng thng. Cn c vao cuc
thm do y kin dn chung, luc nay Yeltsin ang au yu, ty l ung
h trong c tri khng cao, nu tham gia tranh c, kha nng tai c
Tng thng rt t, ty l ung h Diuganov, ngi lanh ao ang
Cng san Nga se rt cao, tr thanh nhn vt nng ky nht. Trong
luc gay go o, Tshubai c lnh tham gia Ban vn ng tranh c
cua Yeltsin, chu quan tai vu, khi thao chnh ly vn kin. Tshubai
s dung phng tin thng tin ai chung do cac ai tai phit
khng ch, t chc cuc tin cng d lun manh me, lam tng
manh ty l ung h Yeltsin trong c tri.
Trong tun thang 2, Quy tin t quc t cho Nga vay 10,2 ty
USD tai tr cho Yeltsin vt qua kho khn. Nu khng co
khoan tin nay th Yeltsin kho thc hin c li ha tra ht n
lng va lng hu i vi c tri. Ngay 19/4, nguyn thu 7 nc
phng Ty tham gia "Hi ngh tng cng an ninh hat nhn" do
Yeltsin chu tr. Moi ngi d dang nhn thy nguyn thu cua 7
nc tp trung Matxcva trc tng tuyn c, thc cht la s
ung h rt ln Yeltsin tai c c.
Ln bu c nay u th ln nht cua Yeltsin la Chnh quyn
nm trong tay, khin ng ta co th iu chnh kip Chnh phu
chiu theo tm ly cua c tri, nh ra cac bin phap lam yn long
dn, s dung b may tuyn truyn tao thanh th rm r cho hoat
ng tranh c. c bit la ng ta li dung chc quyn t chc
mang li va kip c ng tranh c ln manh, bao gm quan chc
cao cp, nn a phat huy tac dung to ln trong hoat ng tranh c.
Yeltsin b nhim Tng Lebed, ngi ng th 3 trong vong
bu c ln u lam Th ky Hi ng An ninh Lin bang Nga va b
sung nhng ngh cua ng ta lin quan n an ninh quc gia,
tn cng ti pham, trng tr bon hu bai va chnh n trt t xa hi
vao cng lnh tranh c cua minh, nn c Lebed va phn ln cac
c tri cua ng ta ung h. Yeltsin cung dung sach lc "hp tac"
linh hoat i vi Yaplinxki va Pheodotov. Trong gi phut quan
47
trong sat ngay bu c vong 2, Yeltsin a anh con bai bt ng,

chi tro mao him, thay B trng Quc phong, i trng i cn
v va 7 vin tng "co y xu" khac. iu o bt ng chin thng,
gianh c long dn.
tranh thu c nhiu c tri i bo phiu, Yeltsin con
Chnh phu ra lnh ly ngay ngay th t, 3/7 lam ngay ngh, i
bu c, tranh c vic nhiu c tri i ngh chu nht anh hng
n bu c, kt qua la 67,5% c tri a i bo phiu, vic nay cang
chng to nhay cam giac quan chnh tr cua Yeltsin.
Ngay 3/7, cuc bu c Tng thng vong 2 a din ra ung ky
han, Yeltsin at s phiu bu cao hn Chu tch ang Cng san
Nga Diuganov hn 10%, tai c c thanh cng nh y nguyn.
Nm 1996, Tshubai b min chc, nhng sau o a lp cng
trong vic ung h Yeltsin tranh c lai c b nhim vn phong
Tng thng kim tr ly hang u cua Tng thng.
Ly Canh Long
48
LANH LUNG XEM THI CUC XOAY VN

Nm 1996, Sovchak tht bai trong bu c, Putin cung ri
Saint Petersburg v Matxcva, ung luc cuc tng tuyn c Nga
ang vao giai oan rm r. Thang 6/1996, Tshubai tin c Putin
vi Borokin luc y ang phu trach kinh doanh tai san cua Chnh
phu va in Kremlin, Putin c b nhim lam Pho Cuc trng
Cuc S vu Tng thng, quan ly cng vic mu dch i ngoai va
phap lut.
Borokin tuy la Cuc trng Cuc S vu Tng thng nhng lai
co anh hng rt ln Nga. Borokin phu trach quan ly tai san cua
Chnh phu Yeltsin, bao gm in Kremlin, nhiu nha ca, vn
phong, bnh vin, nha an dng. Cuc S vu Tng thng ma ng ta
lanh ao, thc t la mt vng quc c lp to ln, vi tng s
nhn vin hn 15 van ngi, d toan chi ph hang nm ti 2,5 ty
USD. Ngoai ra ng ta con co quan h mt thit vi nha Tng thng
Yeltsin, la mt trong s t nhng ngi thn tn cua Tng thng.
Borokin a nhn ung tai nng cua Putin, b nhim Putin
lam cp pho cua mnh, iu nay cho thy Putin bt u bc vao
gia tc Yeltsin.
Cha y mt nm, thang 3/1997, Putin c mi tham gia
kip hanh chnh cua Yeltsin, tr thanh Pho Chu nhim Vn phong
Tng thng, kim Tng Cuc trng Tng cuc Giam sat (phu trach
giam sat vic chp hanh mnh lnh hanh chnh cua Tng thng)
rt co th lc. ng thi Tshubai cung t chc Chu nhim Vn
phong Tng thng c iu gi chc Pho Thu tng th nht cua
Chnh phu kim B trng Tai chnh.
Trong thi gian nay, Putin con phu trach quan h gia in
Kremlin vi 89 vung cua nc Nga va c ting la "phn t
quc" cng rn, v Putin kin tr khng giao nhiu quyn lc cho
ngi lanh ao khu vc cua chu th Lin bang co t tng c lp.
Chu nhim Trung tm Nghin cu Chnh tr, kho t tng
cua Nga la Igo Buhin noi: "Putin la mt quan chc co t tng cp
49
tin, khi cng tac Tng cuc Giam sat, a ap dung chnh sach rt
cng rn i vi cac thu lnh mt s vung".
Putin c coi trong khng phai ch v co s tin c cua
Tshubai, ma chu yu la do nng lc va tnh cach cua Putin. Putin
thng khng xut u l din, lun kn ao, nhng lun co quan
h tt vi cac nganh co sc manh cua Nga.
Ngay12/11/1997, Minkin, phong vin Nga vn ni ting v
vic a nhng tin tc co tnh cht t giac, a tung ra mt tin nh
qua bom n, trong tit muc phat trc tip trn mt ai phat thanh:
Mt "kip tac gia" ng u la Tshubai a mn c bin soan tp
"Lch s t hu hoa nc Nga" ly tin nhun but cao phi ly.
Minkin kch lit ln an hanh vi cua Tshubai va mt s quan chc
Chnh phu va ph phan li lam o la mt hanh vi "nhn hi l bin
tng" va "li dung chc quyn pham ti".
Vic cac quan chc Chnh phu s dung thi gian ngoai gi
lam vic vit sach la khng co g phai ban cai, nhn mt s tin
nhun but cung la le ng nhin, nhng Tshubai va mt s ngi
lai thu nhn mt s tin nhun but cao ti mc qua ang trong luc
cun "Lch s t hu hoa nc Nga" vn cha ra i. Theo li
Minkin t giac, tham gia bin soan cun sach nay con Pho Thu
tng Chnh phu kim Chu tch Uy ban quan ly tai san Boiko,
Chu tch Uy ban pha san Lin bang Moxtavoi, Pho Chu nhim th
nht Vn phong Tng thng Khachakov va nguyn Pho Thu tng
Chnh phu kim Chu tch Uy ban quan ly tai san Kokh. Theo hp
ng xut ban, mi ngi trong bon ho c nhn 9 van USD
trong vic xut ban cun sach nay, co ngha la mi hang ch trong
cun tr gia 72 USD.
Nhng con co nhiu vn khng ch ring trong chuyn
nhun but, ma con la nhng ap phe ngm ng sau "hp ng
xut ban". Minkin t giac, thang 5/1997, bon Tshubai a ky kt
hp ng vi tp oan xut ban nganh bao ch "Ngay nay", nhng
thang 6 vn cha cm but vit sach, Tshubai va mt s ngi a
c d chi 60% tin nhun but. Va sau o khng lu trong cuc
ban u gia Cng ty u t in tn Nha nc Nga va mt phn
tai san cua Cng ty Niken Noritsk, Chu tch Tp oan Xut ban
nganh bao "Ngay nay" la Botanin a mua c vi gia rt hi. Da
vao nhng vu vic trn, Minkin a ln an cac tac gia cun "Lch s
t hu hoa nc Nga" la nhn hi l bin tng. Tin cua Minkin
a ra nh tang a nem xung nc sng bn tung toe, lp tc gy
Ly Canh Long
50
chn ng manh trn chnh trng Nga, lam Tshubai xa nay vn

xui cheo mat mai khng con sc i pho.
Sau khi nhun but tai ting b t giac, phe i lp thuc canh
ta ng u la Cng san Nga a nhn c hi Duma thao lun d
toan nm 1998 va D thao mt lut thu lam kho d cho
Yeltsin, yu cu nhanh chong bai chc Pho Thu tng th nht
cua Tshubai. Ban thn Tshubai cung n t chc ln Yeltsin,
nhng b t chi, v v mt cai cach kinh t, Yeltsin phai tm ngay
c ngi hp y thay th Tshubai, ma luc o Ngh vin lai
ang thao lun d toan nm 1998 va D thao Lut Thu, vic
Tshubai, Pho Thu tng th nht kim B trng Tai chnh t
chc, v hnh chung se pha v s n nh cua c quan chp hanh
quyn lc, lam tn tht kinh t quc gia. Cui cung Yeltsin phai ra
lnh bai cac chc vu cua Boik, Motxtavoi, Khachakov, Cokh... la
nhng ke thn tn cua Tshubai. Do sc ep manh me cua phe i
lp, Yeltsin anh phai bai cac chc kim nhim B trng Tai
chnh va B trng B Nng lng cua Tshubai va Nemsov. Bon
ho khng con khng ch c 3 nganh rt quan trong la B Tai
chnh, B Nng lng va Uy ban quan ly tai san Nha nc. Quyn
lc v mt kinh t cua Tshubai b suy yu, b giam anh hng rt
ln i vi Yeltsin, vai tro chnh tr cua Tshubai cung giam manh.
Tshubai tuy con gi c chc Pho Thu tng, nhng au n b
mt ht "tay chn", a v trong Chnh phu cung b giang mt on
nng n, tin chnh tr cua ng ta cung b phu mt lp my u
am.
Sau khi Tshubai b ha b, Yeltsin mt mt tr thu c lc,
a nhm vao Putin, ke n t cung mt thanh ph vi Tshubai. Co
th Putin se lp vao ch cua Tshubai, v mt chc ma dn n cuc
din lam suy yu quyn lc cua Tng thng. Thang 5/1998, Yeltsin
ct nhc Putin ln lam Pho Chu nhim th nht Vn phong Tng
thng, chnh t v tr nay, Putin bt u c Yeltsin trong dung.
Cuc trng Cuc An ninh Lin bang tre tui
Thang 7/1998, Yeltsin b nhim Putin lam Cuc trng Cuc
An ninh Lin bang, lanh ao b may tnh bao ni ting t KGB.
Ngun gc cua Cuc An ninh Lin bang Nga la Tng cuc 2 KGB
(phan gian) va Cuc Quan ly 3 (tnh bao qun i). Di Cuc An
ninh Lin bang co cac Cuc Hanh ng, Cuc Phan gian Qun s
51
(kim soat qun i), Cuc Bao v Chin lc, Cuc Kinh t, Cuc
Phn tch Tnh bao, Cuc Trinh sat Ky thut... Tng cng ti 21
n v cp cuc. Trai qua nhiu ln thay i, t 4 van thanh vin
phat trin ln ti hn 10 van.
Cuc An ninh Lin bang bt u t Tng cuc 2 KGB, trai qua
my ln thay i i lai b may, thay nhiu i lanh ao, ti my
nm tri mi hnh thanh va s b n nh. Co ngi a tng kt: 6
i lanh ao, 6 ln cai cach t chc.
Ngay 3/12/1991, Balakhin lam theo nguyn tc phn quyn
phn lp cua b may Tnh bao an ninh My, chia ct khi thng
nht KGB, i Tng cuc 2 thanh Cuc An ninh cac nc SNG va t
lam Cuc trng. Trc o ngay 6/5/1991, Nga cung a thanh lp
Cuc An ninh Lin bang ring cua Nga, Cuc trng la Ivanenko.
n 19/12/1991, Elsin a tip quan moi quyn lc cua Lin X
Nga, ky sc lnh cua Tng thng, quyt nh huy bo b may an
ninh va ni vu cu cua Lin X va Nga, cai t thanh B An ninh va
Ni vu Lin bang Nga thng nht va b nhim Barannikov, ngi
a tng lam B trng Ni vu Lin bang Nga va Lin X gi chc
B trng cua "siu b o, ng thi bai chc ca Bakhakin va
Ivanenko.
Nhng sc lnh thanh lp siu b cng tac c vu o cua
Yeltsin gy nn phan ng manh me trong cac gii nhn s Nga va
mi thoat khoi bong en cua KGB. Moi ngi ph phan o la tn
hiu cua vic tng cng thanh loc va kim soat. Ngay
24/12/1991, bn uy ban cua X Vit ti cao Lin bang Nga a nghe
giai trnh v vn nay, tuyt ai a s cac ai biu d hop u
cho rng thanh lp mt b may ma quyn lc qua tp trung nh
vy la khng thch hp va xut s vic nay phai c X Vit
ti cao thm ngh. Ngay 14/1/1992, Toa an Hin phap Lin bang
Nga con m phin toa ra quyt nh, tuyn b sc lnh cua Yeltsin
v vic thanh lp siu b gp ca quyn lc cua KGB va B Ni vu
la trai vi Hin phap Lin bang Nga, cn phai huy bo. Quyt nh
nay khng c khang cao va lp tc co hiu qua. n 17/1/1992,
Yeltsin huy bo sc lnh v vic thanh lp B An ninh va Ni vu
Lin bang Nga, va thanh lp ra 2 b c lp, chc B trng B
An ninh Quc gia Lin bang Nga do Baranikov va mt s ngi
ng v pha Chu tch Ngh vin va Pho Tng thng Nga chng
Yeltsin. Cuc Phan gian co quyn lc nho hn mi c thanh lp
do Grutsuko lam Cuc trng, v sau Xtepasin thay th.
Ly Canh Long
52
Ngay 3/4/1995, Yeltsin ky sc lnh cai t Cuc Phan gian Lin

bang Nga thanh Cuc An ninh Lin bang. Cn c vao quy nh cua
phap lnh Lut C quan Cuc An ninh Lin bang Nga, qun ham
va a v cua Cuc trng Cuc nay tng ng B trng Quc
phong. Nhim vu cu th cua Cuc nay la: Thu thp tnh bao co lin
quan n an ninh nc Nga; u tranh vi cac hanh vi khung b;
u tranh vi cac oan th va lc lng vu trang bt hp phap;
Ngn chn nhng hoat ng lt cua c quan tnh bao nc
ngoai; lam cng tac phan gian trong qun i; bao v c mt quc
gia; tn cng bon ti pham co t chc; thanh lp b i c nhim.
Hn 2 thang sau Cuc trng Cuc An ninh Lin bang la Stepasin b
cach chc, Bansukov xut thn t i trng Canh v in
Kremlin a lam Tng Cuc trng Tng cuc Bao v Lin bang ln
lam Cuc trng.
Ngay 19/6/1996, v Bansukov cung vi i trng Canh v
cua Yeltsin la Konchakov, t y tuyn truyn tam hoan cuc bu c
Tng thng, lai bt gi nhn vin cng tac trong kip vn ng
tranh c Tng thng cua Yeltsin, ma cho Yeltsin rt tc gin, ca
hai u b cach chc. Pho Cuc trng Kovalev ln lam Cuc trng.
Nhng thay i v b may va ngi lanh ao nh en cu, chng to
tnh nhay cam va tnh cht quan trong cua ngi lanh ao va b
may o.
Thang 5/1997, do nhu cu cn bng quyn lc chnh tr,
Yeltsin tach mt phn cng tac cua Cuc nay chuyn sang B Ni
vu, ng thi chuyn b i c nhim Alpha di quyn Cuc
nay sang di quyn ch huy cua in Kremlin. Yeltsin con ch th
cho Cuc An ninh Lin bang chuyn trong im cng tac sang i
pho vi nhng vn cua xa hi Nga, nh tin cng vao nhng
hoat ng cua bon maphia, bun lu vu kh va gian ip cng
nghip.
Nm 1997, Cuc An ninh Lin bang Nga ln lt pha an 28
vu m mu gian ip cua nc ngoai nhm vao Nga, bt 29 tn
can ti gian ip, iu tra lam ro 400 tn gian ip nc ngoai.
Ngoai ra con pha tan m mu ban tin tc, tai liu tnh bao quan
trong cho ngi nc ngoai cua 18 cng dn Nga.
Ngay 25/7/1998, Tng thng Nga Yeltsin ky sc lnh, b
nhim Vladimir Putin, Pho Chu nhim th nht Vn phong Tng
thng, gi chc Cuc trng Cuc An ninh Lin bang Nga, thay th
Kovalev.
53
Kovalev trc o khng h bit t g, khi xem tin tc truyn

hnh mi bit mnh b bai chc Cuc trng Cuc An ninh. Tng
thng Yeltsin mt st v t a a ra quyt nh nh th va
cung chng h co y cam n nhng thanh tch va qua cua Kovalev
va ng ta anh lng le chp nhn qua ng o.
Ngay 27/7/1998, trong bui gp mt cac can b lanh ao cua
Cuc An ninh Lin bang, Putin a ch ro, ng cung ging nh
Kovalev u n vi c quan an ninh t luc con tre, u bt u
cng vic t ngi trinh sat, 23 nm a tri qua, nay c tr v
ngi nha cua mnh. Putin nhn manh, Tng thng b nhim mnh
lam Cuc trng Cuc An ninh Lin bang la mt s tn nhim to ln,
ng se co bin phap bao am hoan thanh nhim vu cua Cuc An
ninh Lin Bang nh trc y.
Luc o vic Putin gi chc Cuc trng Cuc An ninh Lin
bang, moi ngi co cach nhn khng ging nhau. Co ngi cho
rng, Putin lam Cuc trng se co li cho Cuc An ninh Lin bang,
v Putin xut thn la nhn vin tnh bao. Nhng cung co rt t
ngi tin Putin co th cai thin c cng tac tnh bao, trinh sat
va iu tra cua quan h mt thit vi phai Leningrad ng u la
Tshubai, se anh hng n uy tn lanh ao cua Putin tai Cuc An
ninh Lin bang. Nhng khi con cng tac Tng cuc Giam sat
thuc Vn phong Tng thng, a tch luy c kinh nghim u
tranh chng ti pham kinh t, nn cung la c s vng chc, lam
c Cuc trng An ninh Lin bang.
Do qun ham cua ngi lanh ao Cuc nay thng la cp
tng, con qun ham cua Putin luc o ch la Trung ta ngach d b,
nn nhn vin cng tac cua Cuc An ninh rt bt man vi vic b
nhim nay. Nhng nhng ngi nay a nhanh chong phat hin
Putin la mt ngi lanh ao tinh thng nghip vu, gioi quan ly.
Trong thi gian nay, Putin a tin hanh cai t ln c quan Trung
ng t 6 nghn ngi xung con 4 nghn ngi, ng thi tng
cng lc lng cua b may an ninh cac a phng.
Qut Tng kim sat trng
T thang 5-8/1998, hai cuc khung hoang tin t a giang
vao nc Nga, khin cho nn kinh t vn suy yu cua Nga cang
thm kho khn, i mt vi s tan v, Chnh quyn Yeltsin lung
lay. Duma nhn c hi gy kho khn, yu cu Thu tng Kirienko
Ly Canh Long
54
va Tng thng Yeltsin nhn khuyt im t chc. Yeltsin va Ngh

vin ri vao tnh trang i khang kch lit, tnh hnh ht sc nguy
cp, thm ch phng tin thng tin ai chung Nga a v cuc din
luc o nh cuc khung hoang Hin phap nm 1993. Ngay
11/9/1998, sau khi c Ha vin tan thanh ng vin Thu tng,
Yeltsin a ky sc lnh b nhim Evgheni Primakov lam Thu tng
Chnh phu. Nhng sau khi Primakov lam Thu tng, rt nhiu
vic a xay ra mu thun vi Tng thng, a v va quyn li cua
Yeltsin b th thach nghim trong.
Luc nay Putin vn khng ri Yeltsin "a mt li th" biu
hin long trung thanh vi Yeltsin.
4/1999, Yeltsin mun bai chc Tng kim sat trng cua
Skhuratov c tnh mun lam ro mt s vu an kinh t ln cua cng
ty Hang khng Nga va mt cng ty Thuy in. Cng ty nay u
thu tu sa nhng cng trnh ln cua in Kremlin va Bach Cung,
a b nghi ti pham kinh t, cac quan chc cao cp cua Nga a
nhn lai qua khoan tin ln, a va nhn hi l. Cng ty hang
khng cung b t giac co hanh vi pham phap lut kinh t rt ln,
mt trong nhng ngi lanh ao cng ty nay la con r cua Yeltsin.
Trn thc t, nguyn nhn nay cung khng phai chu yu.
Vic Skhuratov b bai chc chnh la kt qua cua mu thun va u
tranh gi Beredovxki va Skhuratov va nguyn nhn su xa hn
na la s tranh gianh quyn li gia Tng thng va Thu tng.
Primakov ln lam Thu tng khng lu th m cuc tin cng
vao quc Beredovxki. 12/1998, canh sat a cng ch luc soat
ai Truyn hnh cng cng do Beredovxki kim soat va Ngn
hang Ngoai thngdo Chnh phu kim soat a cng ep gop
vn vao ai Truyn hnh nay 100 triu la, lam suy yu s kim
soat cua Beredovxki i vi ai Truyn hnh nay.
Thang 2/1999, Primakov bt u danh chnh ngn thun
cng kch tp oan chnh tr trum so, iu tra nhng hoat ng
thng mai cua bon trum, trong 12 tn tai phit Nga b lit vao
danh sach iu tra th Beredovxki ln lt b mt quyn kim soat
Cng ty Hang khng quc gia va ai Truyn hnh cng cng Nga,
ct t ngun tai lc beo b ma Beredovxki kh tm kinh doanh
by lu.
Tip o, c s ung h cua Primakov, Tng kim sat trng
Nga Skhuratov a ra lnh luc soat Cng ty Bao an Anton va b
55
phn bao an cua Cng ty Du mo Siberi do Beredovxki kim soat,

kt qua phat hin Beredovxki a s dung nhng b phn bao an
nay t chc nghe trm vi quy m ln, nghe trm in thoai cua
nhng ngi lanh ao cp cao, ca in thoai cua nha Tng thng,
lam Beredovxki b in ao mt thi gian.
Hanh ng cua Primakov c s ung h cua nhiu ngh s
trong Duma quc gia, ho ra mt ung h hanh ng cua Chnh phu.
Duma quc gia a 2 ln ngh phai bai chc B th chp hanh s
vu SNG cua Beredovxki. Sau o, Vin kim sat ti cao khi t
Beredovxki, ngay 7/4/1999 ra lnh bt gi Beredovxki.
Nhng Beredovxki cung khng ngi chu cht, sau khi lnh
bt giam c phat ra, hn vi va t nc Phap quay v Nga t
chc phan kch lai Primakov.
Beredovxki li dung nhng phng tin thng tin ai chung
ma hn va nhng tn trum khac kim sat trin khai chin
tranh tuyn truyn, ln an Primakov m mu lt Tng thng,
pham ti cc ln nhm nhe ngi v Tng thng. Nhng phng
tin thng tin ai chung nay con tuyn b Primakov mu can
tr cuc cai cach, phuc hi th ch cng san. Beredovxki con li
dung moi thu oan kch ng mi quan h gia Yeltsin va
Primakov, kt qua la tin n Primakov co th b bai chc, m
mt thi gian, khin cho Tng thng Yeltsin phai a ra li cai
chnh.
tra thu Tng kim sat trng Skhuratov, m 16/3, ai
Truyn hnh Nga do trum tai phit kim sat a phat mt oan
bng canh Tng kim sat trng mnh trn nh nhng lam tnh
vi 2 c gai tre, cac khan gia Nga u xem c canh nay. Kt qua
la Yeltsin ha lnh nh ch cng tac Skhuratov iu tra.
Nhng Skhuratov kin quyt phu nhn s vic nay. Cac gii
xa hi Nga cung cho rng a nhng canh sex, chiu hnh quan
chc Nha nc trn trung trn truyn hnh, nhm anh guc mt
con ngi la iu khng th chp nhn c nhng quc gia vn
minh, hung h nhng canh o co th la gia mao. Thng vin
Nga a phu quyt quyt nh cua Yeltsin bai chc Skhuratov.
Yeltsin buc phai thanh lp mt Uy ban tam thi, iu tra vn
bng hnh co lin quan n Skhuratov.
qut c Skhuratov co s tham gia trc tip cua
Putin va cui cung a thu thp c nhng chng c cn thit
Ly Canh Long
56
ha b Skhuratov Putin a nim phong Vn phong Tng kim sat

trng, thc hin trung thanh quyt nh cua Tng thng.
Sang ngay 7/4/1999, Duma quc gia thao lun vn tam
thi bai chc Tng kim sat trng cua Skhuratov. Skhuratov a
phat biu tai Duma quc gia rng ngay 2/4, Yeltsin bai chc cua
ng ta la vic lam bt hp phap, v quyn bai chc Tng kim sat
trng la thuc Hi ng Lin bang (Thng vin). ng noi, ban
thn mnh thanh minh khng phai tip tuc gi chc Tng kim
sat trng, nhng ti cung khng chun b u hang. ng noi do
Beredovxki, cho Beredovxki chay c ra nc ngoai.
Skhuratov khng chu noi ai a gy sc ep i vi ng, cung khng
chu noi tn nhng quan chc cao cp khac dnh dang n nhng
vu tham , n hi l, cho rng co nhng vu vic Co th gy ra n
tung ca xa hi. Duma quc gia cung khng thng qua bt c ngh
quyt nao v vn Skhuratov.
Ngay 27/4, ai Phat thanh Ting vong a tin Skhuratov,
v Tng kim sat trng a b nh ch cng tac sang nay phat biu
vi phong vin bao Komsomol Matxcva la Beredovxki nguyn B
th chp hanh khi SNG tch cc hoat ng, sai ngi phat hnh
sex trn ai Truyn hnh ham hai ng ta, kch ng vic bai
chc Tng kim sat trng cua ng ta, ngoai ra con co mt s
ngi vn lam vic bn canh Tng thng cung vao hua vi
Beredovxki cng kch ng.
Skhuratov noi, ng mun gp Tng thng Yelsin, trnh
bay s tht. Xkhuratp con noi ngay 17/1, ng ta tuyn b iu ta
vu an ngoai hi Cng ty Hang khng Nga, ngay 27/1, b may t
phap Thuy in kim tra Cng ty Mabekchek u thu cng
vic tu sa in Kremlin va Bach Cung. Ngay 1/2, Tng thng mi
ng ta n yu cu nh ch iu tra vu an trn. Tip o la ai
Truyn hnh cho chiu phim sex co lin quan n ng ta.
Skhuratov ch trch Sesuev Pho Chu nhim th nht Vn
phong Tng thng yu cu ng nh ch iu tra hanh vi phi phap
trong qua trnh t hu hoa thanh ph Xamara (Sesuev a tng
gi chc Th trng TP Xamara), nhng ng va Vin Kim sat ti
cao a khng lam yu cu cua Sesuev, vn tip tuc iu tra vu vic
cua thanh ph nay nn Sesuev a bt man vi ng va Vin Kim
sat ti cao.
57
Skhuratovcho rng, Thng vin ung h ng tip tuc lam

vic khng phai la phan i Tng thng Yeltsin, ma la ung h cuc
u tranh cua nganh t phap quc gia chng tham , hi l. Cac
Ngh s Thng vin ung h ng tip tuc lam vic cung nhn thc
c rng, nu ke ng sau lng vu vic chiu bng hnh sex ma
ham hai c Skhuratov th trong tng lai, cac Ngh s thng
vin u co th b ham hai bi cac thc nh th, o la iu ma cac
Ngh s Thng vin khng th chp nhn c.
B th Hi ng An ninh Lin bang
Trong mt loat nhng thay i lam chong mt moi ngi.
Putin vn mt mc gi c tac phong trung thanh, thc tha va
lam vic cn cu, rt c Yeltsin tn nhim. Thang 3/1999, Putin
chnh thc bc vao vong xoay cua Yeltsin, gi chc B th Hi
ng an ninh lin bang va vn gi nguyn chc vu Cuc trng Cuc
An ninh lin bang. Luc nay Putin a tr thanh tm la chn chu
yu cua Tng thng Yeltsin.
Theo quy nh trong lut An ninh quc gia Lin bang Nga,
Hi ng an ninh quc gia la b may co tnh Hin phap giup Tng
thng chun b nhng quyt nh thanh vin thng vu, do Tng
thng b nhim va X Vit ti cao ph duyt. B may lam vic cua
Hi ng an ninh quc gia Nga co my cuc, mt phong B th va
mt s phong khac, cng vic hang ngay cua Hi ng An ninh do
B th an ninh giai quyt, B th chu s lanh ao trc tip cua
Tng thng.
V a v va chc trach cua Hi ng An ninh Nga la
Manilov a co bai phat biu ngay 23/1/1995 giai thch mt cach
hnh tng xac nh a v va tac dung cua Hi ng An ninh
Nga trong i sng cua nc Nga va trong quan h vi cac quc gia
khac, cn lam ro b may Hin phap ti quan trong nay phat huy
tac dung trong h thng toa nao la quan trong. Gia du, h
thng nay c hp phap bi 3 toa , trong o th nht la toa
c s, noi la tao c ban cung co th noi la toa chu yu cua
toan h thng, o la li ch quc gia cua Nga, th hai la s thach
thc uy hip i vi nhng li ch o va nhng rui ro, nguy him
cua li ch o, th ba la lc lng, bin phap va tin bac bao am
thc hin va bao v li ch quc gia. Giao im cua 3 toa la khi
im cua h thng toa , tc la a v cua Nga trn th gii hin
Ly Canh Long
58
nay. Trn ai th o la khng gian chnh tr va lnh vc sinh tn

Hi ng An ninh Nga phap huy tac dung. Bai vit con gii
thiu, Hi ng An ninh quc gia do Tng thng lam Chu tch, Thu
tng va B th Hi ng An ninh la Uy vin thng vu, Chu tch
Thng vin va Ha vin, Pho Thu tng, B trng Ngoai giao, B
trng Quc phong, B trng Ni vu, Cuc trng An ninh lin
bang, Cuc trng Tnh bao i ngoai, Cuc trng Bin phong la
thanh vin Hi ng.
u nm 1998, nc Nga cng b Hoc thuyt an ninh quc
gia Nga a tng thm chc nng cua Hi ng An ninh trong hoat
ng bao v an ninh quc gia, ngoai nhng chc nng a co nh
nghin cu tnh hinh an ninh quc gia, t ra cac bin phap bao
am an ninh, phi hp hanh ng vi cac nganh, con tng thm
chc trach giam sat, tc la giam sat c quan chp hanh quyn lc
lin bang va c quan chp hanh quyn lc cac chu th lin bang
thc hin cac chnh sach bao am an ninh quc gia. Sau o, Tng
thng Yeltsin con nhiu ln iu chnh nhn s va b may cua Hi
ng An ninh
Ngay 2/3/1998, B th Hi ng An ninh Ivan Rebulkin tham
gia Chnh phu gi chc Pho Thu tng. Hm sau, B th Hi ng
Quc phong, giam sat trng qun s quc gia Andrei Khokhosin
c b nhim lam B th Hi ng An ninh quc gia.
Khokhosin sinh nm 1945 a gi chc Pho Vin trng Vin
Nghin cu My va Canada cua Lin X trc y va Nga, thang
4/1992 gi chc Th trng th nht B Quc phong Nga, thang
8/1997 gi chc B th Hi ng quc phong, Vin trng Vin
Kim sat qun s. Hm nhm chc, Khokhosin a phat biu tai
cuc hop bao rng se khng co nhng thay i co tnh cach mang
i vi cng tac cua Chnh phu.
Thang 3/1998, Tng thng Yeltsin ky sc lnh xoa bo Hi
ng Quc phong, sap nhp b may nay vi Vin Kim sat qun s
quc gia va lam mt b phn cua Hi ng An ninh quc gia. ng
thi giao quyn B th Hi ng An ninh quc gia phi hp hip
ng cng tac an ninh quc gia vi quc phong. Vic lam nay v c
ban a xoa bo c Hi ng Quc phong la mt b may trung lp,
ma con em vic t chin lc phong thu quc gia va an ninh
quc t quy vao mt h thng quan ly thng nht, va tao iu kin
tng cng lanh ao xy dng qun i va cai cach qun i.
59
Ngay 1/6/1998 Yeltsin b nhim Moliakov lam Pho B th

Hi ng An ninh, phu trach cng tac an ninh tnh bao, an ninh xa
hi va quc hi Nga.
Ngay 10/9/1998, mi c na nm, Khokhosin a b Tng
thng Yeltsin bai chc B th Hi ng An ninh. Bn ngay sau,
Nicola Bochiutcha c b nhim lam B th Hi ng An ninh.
Bochiutcha sinh thang 10/1949 tai Orel, t 1971-1972 lam
vic trong nganh an ninh quc gia va qun i, 1991-1992 gi chc
Pho Cuc trng th nht Cuc Nhn s c quan thng tin tnh bao
Chnh phu lin bang, 1992-1995 gi chc Pho t lnh B i bin
phong Lin bang Nga, 1995-1998 gi chc Pho Cuc trng Cuc
Bin phong lin bang, t thang 1-9/1998 gi chc Cuc trng Cuc
Bin phong lin bang.
Ngay 20/11/1998, Yeltsin lai iu chnh nhn s Hi ng An
ninh B th Hi ng An ninh Bochiutcha, B trng Ngoai giao
Ivanp, Cuc trng Cuc An ninh lin bang Putin va B trng
Quc phong Xecgyep lam uy vin thng vu Hi ng An ninh; va
con b nhim 2 Pho Thu tng th nht, Chu nhim Vn phong
Tng thng, B trng Ni vu, Cuc trng Tnh bao i ngoai, Cuc
trng Bin phong ....gm 13 ngi la thanh vin Hi ng
Ngay 7/12/1998, Yeltsin lai b nhim Bochiutcha con ngi
trung lp v chnh tr kim chc Chu nhim Vn phong Tng
thng. Ngay 23 thang 12, cac thng tn xa cua Nga cng b mt
tin lam kinh ng moi ngi, Cuc trng Cuc An ninh lin bang
trc y Mikhain Bansukov c b nhim lam Cuc trng Cuc
Giam sat qun s Hi ng An ninh, di quyn con co 21 ngi,
trong 12 v giam sat vin co 11 v qun ham cp tng. Hu nh
tt ca cac nganh lc lng manh cua quc gia u t di s
giam sat cua Bansukov. iu o chng to Yeltsin rt coi trong Hi
ng An ninh lin bang.
D lun cho rng, Yeltsin b nhim Bansukov gi chc B
th Hi ng An ninh v nng lc cng tac va v ng ta khng co
da tm chnh tr. Hin nhin vao v tr nay phai co t cht o.
Putin c Yeltsin coi trong cung chnh v im nay: Co kha nng
lai trung thanh tuyt i.
Khi Putin ln gi chc B th Hi ng An ninh Lin bang
Nga, ung luc NATO tp kch ng khng vao nc Cng hoa
Lin bang Nam T, ng minh truyn thng cua Nga. Nn an
Ly Canh Long
60
ninh cua Nga ng trc th thach quan trong. Putin a thay i

tp quan khng thch xut u l din, a lin tip ra mt trc
phng tin thng tin ai chung, bao v quyn li quc gia Nga,
ln an hanh ng ngang ngc cua NATO.
Ngay 28/4/1999, sau khi NATO bt u m cuc tin cng
vao Nam T, Nga a co cuc hop c bit cua Hi ng An ninh
quc gia ban vic phat trin lc lng hat nhn cua Nga, cuc
hop a nhn manh vai tro ct loi cua lc lng hat nhn trong
nguyn tc phong thu cua Nga. Sau hi ngh, Putin a ky 2 mnh
lnh hanh chnh y manh k hoach phat trin vu kh hat
nhn chin lc va chin thut. Hi ng An ninh quc gia con
ng y, trong nm 1999 Nga se tin hanh phi hp mt loat nhng
th nghim hat nhn gii han tai ao "t mi" (t ngay 14/9/1998
- 13/12/1998 Nga a tin hanh 5 cuc th loai nay). Muc ch cua
th nghim hat nhn ln nay la kim nghim nng lc chin
u thc t va tnh nng an toan cua u an hat nhn. Putin noi,
nhng kinh nghim nay khng vi pham hip c cm th vu kh
hat nhn toan din. ng c bit nhn manh phai thng qua vic
keo dai nin han s dung h thng hin co va thng qua vic y
manh b tr tn la va u an th h mi, nh tn la SS-27 (tn
la Bach Dng-M) tng cng lc lng hat nhn cua Nga,
thc hin lp trng cng rn cua ng i vi cac quc gia phng
Ty.
Putin nhn manh cuc hop ln nay la a co k hoach t lu,
khng co lin quan trc tip n tnh hnh Balcan. Nhng theo
mt s ngi trong Hi ng An ninh, trong qua trnh ph chun
vn kin, Hi ng co ban n nhng thay i quan trong trong
chin lc va chin thut cua NATO khu vc Trung u.
Putin nhn manh cuc hop ln nay la a co k hoach t lu,
khng co lin quan trc tip n tnh hnh Balcan. Nhng theo
mt s ngi trong Hi ng An ninh, trong quan trnh ph duyt
vn kin, Hi ng co ban n nhng thay i quan trong trong
chin lc va chin thut cua NATO gn y va hanh ng qun
s cua NATO khu vc Trung u
i vi tt ca cac vn kin co lin quan n phat trin lc
lng ngn chn hat nhn, trong cuc hop, t y tng n k
hoach trang b va ky thut cu th u co tu sa ln. V du: qun
chung tn la chin lc cua Nga a ly vic anh tra va anh
phu u lam tn ch trin khai hanh ng qun s, huy bo
61
phng chm ch anh tra lam c s trc y. Tng quan gia

ba lc lng hat nhn se la: u an hat nhn chin lc chim
khoang 65%, tn la an ao phong t tau ngm chim 25%, may
bay oanh tac hang nng chim 10%. Trong nhng vn kin c
thng qua co mt chu trng phat trin vu kh hat nhn phi chin
lc (chin thut). iu o co ngha la Nga se phat trin vu kh
hat nhn ti n v b i lam nhim vu thng thng (luc qun).
u an hat nhn tn la va an ao phao (co tm bn 40 km) se
c chun b cho cuc chin tranh mt t.
Trong nhng bin phap co th c s dung con bao gm vic
qun chung tn la chin lc c b tr h thng tn la kiu
Bach Dng-M. Thit b hang khng vu tru va b i phong thu
tn la chng tn la t xa. Luc nay, ch co 6 trong s 9 tram
radar canh gii tm xa con hoat ng.
Ro rang nhng bin phap nay u yu cu phai da trn
nhng c s san xut trn t Nga. V sau khi Lin X giai th, co
n 60% c s san xut tim lc hat nhn chin lc quc gia u
nm ngoai lanh th Nga.
Mt loat nhng vn kin nay oi hoi phai co kinh ph thc t
cc ky ln. Putin khng noi ro kinh ph d chi la bao nhiu, nhng
nhn manh nhng sa i nay se rt ln.
Putin con ngh Tng thng giao cho Phong thng tin qun
chung tn la chin lc Nga thng bao, Nga hin co 756 qua an
tn la vt ai chu ang lam nhim vu trc ban chin u.
Trong lc lng ngn chn hat nhn chin lc con co 75 may bay
nem bom chin tau ngm (co 1824 u an hat nhn), ly o
nhc nh nhng nc coi thng Nga cho rng: Nga vn la mt
cng quc hat nhn.
Phng Ty a i pho lai, huy bo vic cho Nga vay tin
e doa, luc nay Nga ang kho khn trong i ni, i ngoai,
Cheknomukdin, c s cua Tng thng gi vai tro s gia hoa bnh,
nh mt con thoi gia cac nc NATO va Lin bang Nam T.
Ngay 12/5/1999, Nga lai triu tp cuc hop Hi ng An ninh
lin bang thao lun tnh hnh Nam T, phn tch cac bc hoa giai
chnh tr cua Nga v vn Balcan. Yeltsin a phat biu tai hi
ngh, nu nhng ngh va n lc hoa giai cua Nga b bo qua, Nga
se rut khoi nhng hoat ng hip tac trong am phan. Yeltsin
ra mt loat nhim vu phai hoan thanh trong thi gian ngn cho B
Ly Canh Long
62
trng Quc phong, B trng Ngoai giao, B th Hi ng An

ninh va cac thanh vin khac cua Chnh phu. Yeltsin canh cao, nu
quan im cua Nga khng c cac nc coi trong, co th Nga se
khng tham gia vao nhng n lc quc t giai quyt hoa bnh
cuc khung hoang Kosovo.
Yeltsin noi: Chung ti khng phai la nc tham chin,
chung ti cung khng gy ra cuc chin tranh nay... Nhng li ku
goi va moi chu trng cua chung ti (co lin quan n vic giai
quyt hoa bnh cuc khung hoang Kosovo) ro rang khng at c
muc ch
B th Hi ng An ninh Lin bang Putin phat biu vi cac
phong vin, Nga khng th ng y lam ngi truyn at ky thut
am phan, Nga co lp trng cua mnh co li ch cua ring mnh
vung Balcan. Vn cuc din Nam T khng ch xay ra xung t
qun s Balcan, mu cht cua vn la ch, mt bn t y pha
hoai trt t th gii c hnh thanh t sau ai chin th hai.
Trc tnh hnh o, Nga cn co phan ng tng xng, va cn th
hin trong s thay i hoc thuyt an ninh quc gia. ng thi Nga
cung tnh n vic ai b phn cac quc gia chu u ung h hanh
ng qun s cua NATO Balcan, cho nn Nga hanh ng trc
ht la xut phat t li ch cua nc mnh.
Nu chung ta nghin cu ky li phat biu cua Putin, se thy
t ng cua ng ta nghim khc, su xa va im ung huyt. Putin
a suy xet n hoc thuyt an ninh quc gia mi cua Nga.
Trong con mt cua Putin a thy s nhuc nha cua mt nc
ln nh Nga, thy ro b mt cua phng Ty phai de chng.
Thang 7/1999, Yeltsin t ngt loai bo Stepasin, y Putin ra
trc chnh trng.
63
T NGA CHNH TR N
THU TNG CNG RN
Yeltsin thay i i lai Thu tng Chnh phu nhm muc ch

g vy? V sao nhn vt khng ting tm trn chnh trng
Matxcva bng nhin c Yeltsin b nhim lam Thu tng Chnh
phu Lin bang Nga. c b nhim trong thi cuc gay go, Putin
lam g xoay chuyn tnh th? Putin - con nga chnh tr ni
danh trong 4 thang nhm chc, vi thanh tch chnh tr tuyt vi
tr thanh v Thu tng cng rn.
Thi cuc chnh tr bt n, Yeltsin tm vt i trong
Ngay 9/8/1999, i vi Putin la mt ngay khac thng, ai
Truyn hnh quc gia Nga phat toan vn bai phat biu cua Yeltsin
do phong Tin tc cua Tng thng Nga phat i.
Cac cng dn Nga tn knh:
Hm nay, ti a ky sc lnh v vic bu c Duma quc gia.
Cuc bu c nay se c tin hanh vao ngay 19/12, hoan toan
ung thi gian quy nh theo Hin phap va phap lut.
S thc cuc tranh c kiu maraton a m man ri. o la
mt thi ky ht sc kho khn va quan trong. Cho nn ti xin moi
ngi hay c bit quan tm, thm ch c bit cn thn anh
gia nhng biu hin cua nhng ngi ra tranh c. Ti a ha vic
bu c Duma se c tin hanh mt cach trung thc, ti tin rng
ngi c cac ban bu ra la xng ang va ung n.
Nhng cung khng nn qun rng ung mt nm na se tin
hanh bu c tng thng. By gi ti quyt nh noi ra ngi ma ti
thy co th da vao lc lng chnh tr rng rai nht oan kt xa
hi, bao am tip tuc cuc cai cach Nga. Ngi ma co th oan
kt xung quanh mnh tt ca ngi lam nhim vu chn hng nc
Nga v ai bc vao th ky 21.
Ly Canh Long
64
Ngi o la B th Hi ng An ninh, Cuc trng Cuc An

ninh Lin bang Vladimir Vladimirovich Putin. Hm nay ti a
quyt nh giai tan Chnh phu Sergei Vadimovich Stepasin. Ti a
cn c vao Hin phap thnh cu Duma quc gia ph chun Putin
gi chc Thu tng Chnh phu Lin bang Nga.
Ti tin tng Putin trn chc vu cao cp o co th mang lai
li ch rt ln cho quc gia, ngi Nga cung co th anh gia cng
tac va cung cach i x cua Putin, ti cung mong n thang
3/2000 (bu c tng thng) c n tram bo phiu lam vic
la chon cua mnh, tt ca moi ngi co th tin tng vao Putin. Ti
cho rng Putin co u thi gian t th hin.
Ti rt hiu Putin khi lam Pho Th trng th nht Saint
Petersburg, ti a chu y quan sat. My nm nay chung ti a k
vai sat canh cng tac bn nhau. Trn moi chc vu, Putin u rt
manh dan va kin nh trong cng tac va at kt qua tt. Vladimir
Vladimirovich co kinh nghim cng tac quc vu rt phong phu.
Thu tng Chnh phu la mt cng vic nng n, la mt th
thach to ln, ti tin tng Putin co th ganh vac c, ngi Nga se
ung h Putin. Ti cung to long cam n i vi cng tac rt tt cua
Sergei Vadimovich, a thanh cng trong vic xy dng mt ni cac
co sc manh, duy tr c tnh hnh chnh tr va kinh t quc gia
n nh. Ti tin tng Sergei Vadimovich se ung h ngi ban va
lam ngi k tha mnh.
Nc Nga ang bc vao mt giai oan chnh tr mi. Mt
nm sau v tng thng Nga u tin trong lch s nc ta se ban
giao chnh quyn cho tng thng mi c c. Cac cng dn Nga tn
knh, du th nao i na ngi o se la v tng thng gianh thng
li trong cuc bu c trong sach va trung thc cua moi ngi.
Xin cam n.
Nh vy, nhn dn Nga lai co mt ngi lanh ao mi. Putin
luc nay la nhn vt co vai v trn chnh trng Nga, rt nhiu
ngi t lu a d oan Putin se tr thanh ngi ng u
Chnh phu mi, nhng uy tn trong xa hi cha cao. Sau khi bai
phat biu cua Yeltsin c truyn i, phong vin bao c lp
Nga" t chc mt cuc phong vn trn ng ph Matxcva v vn
giai tan Chnh phu Stepasin, Putin ln thay Thu tng.
65
Mt thng gia tn la Nina Anisenko noi: Ti khng bit

Putin. Tai sao chung ti lai phai bu ngi do Yeltsin tin c. Ti
cho rng moi ngi se khng bu cho ng ta.
Mt th ngui tn la Alekxei Phumin noi: Yeltsin goi ai la
ngi k tha i vi ti chng co ngha ly g. Putin la ai. Ti
khng bit. Ti chng bit g vic quc gia ai s. Nay goi ngi
nay, mai goi ngi khac k tha, ti thy chng co g khac nhau,
lng cung chng v th ma c tng.
Mt vin chc tn la Maria Khulakova noi: Bt k Putin la
ai, 2 thang sau anh ta se b cach chc, cung ging nh Stepasin
ma thi.
Mt v giao s tn la Igor Tanhin noi: Ti khng thy Putin
va Stepasin co g khac nhau. Ti ngh, gia ca Matxcva se tng,
ng la cung ln gia. Putin khng lam c Tng thng, moi
ngi trong nc chng ai bit c ng ta.
Xem ra dn chung Nga i vi vic thay i Chnh phu va
thu tng nh en cu cua Yeltsin a chng con coi la la na,
nhng i vi a v cua V. Putin bng nhin tng vot, a gy chn
ng rt ln trong gii thng tin ai chung va trn chnh trng
Nga. Co mt kiu noi c thu dt rt nhiu la KGB lai tri
dy, Nganh tnh bao b mt la con ng cao tc thng n chc
v cao trong in Kremlin.
Cach noi nay co sc thuyt phuc nht nh va ngoai ban
thn Putin a co gn 20 nm cng tac trong nganh tnh bao
trong va ngoai nc, mi u la KGB cua Lin X trc y, sau
nay tr thanh Cuc trng Cuc An ninh Lin bang Nga, trc Putin
con co 2 v trum tnh bao, u la thu tng, mt v la Sergei
Stepasin mi b cach chc mt tun, a tng la ngi phu trach
Cuc An ninh Lin bang; mt v khac la tin nhim cua Stepasin,
nguyn B trng Ngoai giao Evgheni Primakov, a tng chu tr
cng tac cua nganh tnh bao i ngoai.
Khng nhng th, sau khi gi chc Thu tng, Primakov con
a nhiu quan chc tnh bao b mt trc y vao gi cac chc vu
lanh ao cao cp trong cac nganh ngh cua Nha nc va thng tin
ai chung.
Vn phong Tng thng ni tu hi cac tr ly cao cp cua Tng
thng a tng do quan chc cao cp KGB Nikolai Bonchiutcha chu
Ly Canh Long
66
tr, mt quan chc KGB khac la Makhlov cung tng gi trong

trach nay.
Quan chc tnh bao i ngoai trc y Boritx Ivanov tng
c b nhim lam ngi phu trach u tin cua Phong Thng tin
bao ch in Kremlin.
Primakov b nhim cp pho c quan tnh bao trc y cua
ng ta la Iuri Chubakov gi chc Chu nhim Vn phong Chnh
phu, b nhim mt quan chc cua b may tnh bao i ngoai trc
y Valeri Kanchelov lam ngi lanh ao nganh cng nghip qun
s an ninh.
Phng tin thng tin cua Nga giai thch vic Yeltsin b
nhim nhng nhn vin cua b may tnh bao b mt gi cac chc
vu mu cht, o la phng phap keo nhng ngi ang tin
cy n vi mnh trong thi ky chnh quyn Yeltsin ngay cang
suy yu lung lay.
Nhng nhn vin tnh bao cu con c b nhim lam ngi
phu trach cac x nghip va cac nganh co ngun tai chnh quan
trong, tuy rng mt s sau o a b thay th.
Grigori Rabota la mt cp pho khac trong b may tnh bao
cua Primakov c b nhim lam ngi phu trach Cng ty Xut
nhp khu Kh tai Ky thut va Vu kh Nga la cng ty vu kh chu
yu cua Nga, cho n u thang 8/1999 th b thay th bi mt
quan chc co quan h mt thit vi Tachiana Chiasenko, con gai
cua Yeltsin.
Nganh thng tin Nga cung khng nm ngoai l nay, Iuri
Khbarade ngi phat ngn cua b may tnh bao b mt trc y
tr thanh Pho Giam c Thng tn xa TASS cua Nga, trum phan
gian Kosuliakov hoa thn thanh ngi phu trach b phn phuc vu
thng tin ai Truyn hnh va ai Phat thanh cng cng Nga.
Tuy trong cuc cai cach Chnh phu sau o, nhng quan chc
cua b may tnh bao b mt c Primakov hoc Stepasin b
nhim co mt s b bai chc, nhng ho tip tuc tm vic lam trong
nganh an ninh, cac x nghip Nga hoc ngn hang t nhn.
Do Yeltsin a tuyn b ng ta chon Putin trum tnh bao
trc y lam ng c vin tham gia tranh c tng thng nm 2000
cua in Kremlin, nn Putin co hy vong t v tr Thu tng hin
nay, bc ln ngi bau tng thng, Nhng dn chung Nga to thai
67
thi vi vic Yeltsin chon ai lam ngi tha k cung co cai ly

ring, trn chnh trng Nga ang b lung lay, Yeltsin ang khng
ngng tm kim vt i trong.
Do nn kinh t Nga vn khng thoat khoi ay vc, nhn dn
bt man vi hin trang, bt u nui tic i sng trc y. Cho
nn anh hng cua ang Cng san Nga do Diuganov lanh ao
ngay cang ln. Yeltsin vn bam gi Chnh phu canh hu, ang
phai tp trung vao vn phat trin kinh t quc gia, giai quyt
mu thun dn tc, lai con phai i pho khng ngng vi Duma do
canh ta chim th ap ao, lam cho thi cuc chnh tr Nga lai bc
vao mt thi ky xao ng.
Yeltsin cam thy uy quyn cua mnh b thach thc, ngay
7/9/1998, trc khi Duma quc gia hop hi ngh toan th, lin triu
tp hi ngh ban tron co Tng thng, quyn Thu tng, B th Hi
ng An ninh, ai biu Thng va Ha vin, Th trng Matxcva
va lanh ao cng oan tham gia, nhng cac bn khng thng nht
c y kin vi ng vin thu tng, ngh Duma quc gia ph
chun, ng thi cho Chnh phu mi co 6-8 thang th vic.
Duma cng quyt chng lai sc ep cua Tng thng, trong
vong bo phiu ln th hai tai Hi ngh toan th Duma quc gia
tin hanh trong m o, mt ln na lai phu quyt chc danh Thu
tng cua Cheknomukdin do Tng thng Yeltsin a ra.
Tnh hnh cang tr ln phc tap, Yeltsin lai e doa, nu ln
th 3 ma ngi ng ta a ra khng c ph chun, ng ta se
tha hanh quyn lc Hin phap cho phep, giai tan Duma. Cuc
khung hoang Chnh phu cua Nga xem ra cang nghim trong.
Ngay 10/9, tnh hnh t nhin du xung, Tng thng Nga
Yeltsin c quyn B trng Ngoai giao Primakov lam Thu
tng Chnh phu ln Duma quc gia. o la s la chon cua Yeltsin
trong hai ngay suy tnh, sau cuc bo phiu vong hai cua Duma
quc gia ngay 7/9, phu quyt ngh cua Yeltsin a
Checnomukdin ln lam Thu tng.
Duma quc gia sau cuc biu quyt vong hai ang i Yeltsin
a tn ng vin thu tng ln th ba, Ngay 8/9, Yeltsin gp
quyn Thu tng Cheknomukdin va Chu nhim Vn phong Tng
thng Iumaxep, ngay 9/9 lai thng lng vi Cheknomukdin va
quyn B trng Ngoai giao Primakov, ngay 10/9 gp
Ly Canh Long
68
Cheknomukdin va Primakov, sau o mi a ra quyt nh a

tn Primakov.
Tip o tai Hi ngh c bit cua Duma quc gia a ra quyt
nh, chiu ngay 11 se hop hi ngh toan th, thng qua vn
a Primakov lam Thu tng.
Trong cac nhn vt quan trong cua nhiu Chnh phu Nga, B
trng Ngoai giao Primakov la ngi c hoan nghnh va anh
gia tt. Tng thng Yeltsin noi Primakov la Mt nha hoat ng
quc vu co kinh nghim phong phu, thanh thao cng tac t chc co
con mt nhn xa trng rng va thanh thc, chnh trc. Ngay ca
n Giulinovxki Chu tch ang Dn chu T do, con ngi soi moi,
cung noi Primakov con kha hn Kovalev B trng Ngoai giao
trc y.
Evgheni Primakov sinh thang 10/1929, hn Yeltsin 2 tui.
Yeltsin vn thch ngi tre, nhng lai trong dung Primakov. Tai
sao? Primakov tt nghip chuyn nganh Kinh t Hoc vin Phng
ng Matxcva, at hoc v Tin s Kinh t. ang ly ra ng nn tm
con ng phat trin v mt kinh t. Khng ng ng lai gn bo vi
cng tac thng tin bao ch. Sau khi ri ai hoc Matxcva, ng lam
bin tp cho ai Phat thanh quc gia, sau lam phong vin bao
"Pravda" thng tru tai Trung ng. Nm 1970 bt u chuyn
tm nghin cu vn quc t va gi chc Vin trng Vin
Nghin cu Quan h quc t va Kinh t th gii thuc Vin Khoa
hoc Lin X. ng con la Vin s Vin Khoa hoc Nga va Lin X.
Primakov co nhng thanh qua hoc tp phong phu, nhng
ng khng phai loai th sinh mu ni che tai. T nm 1995 n
cui nm 1991, khi Lin X giai th, ng vn la ang vin ang
Cng san Lin X. Gorbachov rt khen ngi hoc thc va tai nng
cua ng. Nm 1985 sau khi Gorbachov ln nm quyn, Primakov
rt khen ngi hoc thc va tai nng cua ng. Nm 1985 khi
Gorbachov ln ngi nm quyn, Primakov c thng tin lin
tuc; nm 1986 trung c Uy vin d khuyt Trung ng ang Cng
san Lin X, nm 1988 trung c Ngh s, nm 1989 vao B Chnh
tr, trong nm c bu lam Chu tch Vin Lin minh X Vit ti
cao, nm 1990 la thanh vin Hi ng Tng thng Lin X, tip o
lam c s cua Tng thng hoa giai cuc khung hoang vung Vnh.
Thang 9/1991 c b nhim lam Pho Chu tch th nht KGB,
phu trach cng tac tnh bao i ngoai. Primakov t Tin s n
Vin s, t phong vin n chuyn gia vn quc t, t Ngh s
69
n Chu tch Vin lin minh, t ang vin ang Cng san Lin X
n Uy vin d khuyt B Chnh tr, t thanh vin Hi ng Tng
thng n c s cua Tng thng, ln lt qua cac lnh vc Thng
tin, Hoc thut, Chnh tr va lnh vc Ngoai giao, ip bao, mt con
ngi lch lam trong cac nhn vt chnh tr quan trong cua Nga.
Trong tng lnh vc ma ng a trai qua ng u bc l tai hoa
tuyt vi, tac phong chc chn. Cha trach sau khi Lin X giai th,
Yeltsin a pha l giao cho v lao thn tin triu tui ngoai luc
tun gi chc Cuc trng Cuc Tnh bao i ngoai cua Nga.
Trn cng v Cuc trng Cuc Tnh bao i ngoai, Primakov
lam c 4 nm vi thanh tch tuyt vi. Ngay 9/1/1996, Yeltsin b
nhim ng lam B trng Ngoai giao thay cho Kovalev t chc
trc o 4 ngay, luc nay Primakov a 66 tui. Quyt nh nay cua
Yeltsin c cac bn hoan nghnh. B Ngoai giao goi Primakov la
ng vin tt nht vao chc B trng Ngoai giao, ai biu Duma
quc gia noi ng hoan toan xng ang vi chc vu o. Primakov
sau khi gi chc a khng h then vi s mnh c giao, ng tch
cc thc hin ngoai giao toan phng v, t ngoai giao phng
ng va ngoai giao Phng Ty vao cung v tr quan trong nh
nhau. Primakov kin quyt phan i m rng NATO sang pha
ng, nhn manh khng th lam ng ch i trc th hung
hng cua phng Ty, phai tm mt th cn bng lc lng, bao
v li ch quc gia duy tr a v nc ln cua Nga.
Cac nha quan sat cho rng, sau khi Primakov ra lam B
trng Ngoai giao Nga, nhng ch trch cua Ngh vin Nga i vi
B Ngoai giao giam hn. Trong tnh hnh Yeltsin b bnh lu dai
khng quan xuyn c cng vic, cng tac ngoai giao cua Nga vn
tin trin tt, hoan toan nh vao v B trng Ngoai giao tai nng
Primakov.
Quyt nh danh Primakov lam Thu tng cua Tng
thng Yeltsin thc t la mt s thoa hip vi Duma, Primakov co
quan h tt vi Duma, Seledniov Chu tch Duma quc gia hoan
nghnh quyt nh cua Tng thng, ng noi Ha Ngh vin do ang
i lp chi phi se ph chun Primakov lam Thu tng.
Seledniov ang vin ang Cng san noi: o la quyt nh
rt hp tnh hp ly, ng nhin Primakov se c Duma quc gia
ung h.
Ly Canh Long
70
Khi nhn c th danh chnh thc cua Yeltsin, Duma

quc gia se phai biu quyt trong thi han mt tun. Nhng
nhng ngi lanh ao cua nhiu phai trong Duma quc gia noi,
ngay ngay mai Duma quc gia se biu quyt ngi c c lam
Thu tng.
Nhng ngi lanh ao Duma cung hiu ro nu lai phu quyt
Primakov, tt se phai t ng giai tan, t chc bu c Quc hi
mi.
Primakov cung hiu rt ro, c hi vt qua ca ai cua ng rt
cao, v Quc hi do ang Cng san Nga chim a s, trong danh
sach 5 ng vin co th c chp nhn do ang Cng san Nga
trnh ln Tng thng trong tun, co tn cua Primakov.
Primakov tng la Uy vin B Chnh tr ang Cng san Lin
X. Tuy i theo Yeltsin, nhng ng ta cung c s ung h cua
phai Yabloko, c cac phn t theo chu ngha dn tc yu mn.
Schoev, Chu tch Hi ng Lin bang Thng Ngh vin Nga
cung hoan nghnh quyt nh cua Tng thng. ng noi: Quyt
nh nay phu hp vi y mun cua moi ngi.
Diuganov, lanh tu cua ang Cng san Nga cung to ra hoan
nghnh, ng cho rng Primakov se c s ung h cua Duma. ng
noi vi phong vin: Ti cho rng Duma quc gia se kin quyt ung
h Primakov.
Nhng nhng ngi ph phan ng noi, con co im cha hay
la Primakov thiu kinh nghim v mt kinh t, ang luc nc nha
ri vao khung hoang nng n, ng rup mt gia, gia ca tng vot,
quc gia ang cn chnh la nhn tai kinh t.
Primakov cung hiu ro Yeltsin chon mnh, khng phai v co
thm nin cng tac, tai nng tuyt vi, quan im chnh tr trung
dung, cac phe phai u co th chp nhn ma thc tai la do khng
con cach la chon nao khac. Ngay n Yeltsin trong li phat biu
truyn hnh sau o cung tha nhn Chon la Primakov la kt
qua cua s thoa hip. Noi cach khac Yeltsin hy sinh
Checnomukdin thay vao bng Primakov, chu yu la tranh cuc
khung hoang gia lp hin vi chnh quyn, khng lin quan g
n vic thoat khoi khung hoang kinh t trc mt. Yeltsin khng
mun noi ro la Primakov yu th khng co mu chnh tr, tng
71
i d ch ng. Nu khng th cng v tng thng cua ng ngay

cang khng co nn tang dn chu, se gp rt nhiu phin phc.
iu ang noi la, cho n nay Primakov la v nguyn lao tin
triu duy nht con hoat ng trn vu ai chnh tr ( kp chnh tr
cua Gorbachov, tr ng ra, con tt ca u a tr thanh cat bui cua
lch s), u thy ng co mt tr tu chnh tr khac thng va co kha
nng x ly tnh hung. Ch co iu vu ai hoat ng cua ng trn
c ban khng tach ri tnh bao va ngoai giao, o cung la nguyn
nhn ma co ngi d oan ng se la thu tng cht non, v i vi
cng vic kinh t, c ban ng la mu tt.
Thang 12/1995, ang Cng san Nga chim a s gh trong
Quc hi, Primakov con ngi c ang Cng san cho la cung ch
hng gi chc B trng Ngoai giao. V B trng Ngoai giao tin
nhim thuc phai thn phng Ty ni ting, cung la mt chu
tng cai cach cp tin b thay th bng Primakov, ng nhin
cac quc gia phng Ty khng thch, cho nn Primakov khng
gianh c s tn nhim cua cac quc gia nay trong mt thi gian
dai. Nhng v sau vi s nhanh nhay, linh hoat, chc chn cua
mnh ng dn dn gianh c s thng cam cua cac ng nghip
phng Ty, thm ch gianh c tnh ban cua Olbrai B trng
Ngoai giao My.
Kinh nghim ngoai giao khng u cho kha nng tr quc, khi
Quc hi thng qua vi a s ap ao b nhim ng lam Thu tng,
ng a ku goi toan xa hi nay oan kt lai, cung vt qua thi ky
kho khn va ng con am bao tra ht tt ca cac khoan n, Chnh
phu phai bt tay vao vic iu tit ch s vu kinh t. Nhng,
Diuganov lanh tu ang Cng san Nga tuyn b trc khi biu
quyt, ch cho ng hai thang cu van nn kinh t Nga ang i
mt vi s suy sup, nu khng...
Thi gian 2 thang cu van mt xa hi to ln rach nh t
a, ngay ca thng cung v tt lam ni.
Nhng Primakov a lam c, vi thi gian 2 thang ngn
ngui, khng nhng a s b n nh c tnh hnh trong va ngoai
nc, ng tr thanh nhn vt co thc quyn nng ky Nga.
Sau khi gi chc Thu tng, Primakov a c s chp nhn
rng rai cua xa hi va cac vung, tng lp chnh tr cp trn, ng
thi cung do Tng thng thng xuyn m au nn quyn hanh
chp chnh quc gia a co thay i ro rt.
Ly Canh Long
72
Duma quc gia a ph chun mt cach thun li danh

Thu tng Primakov cua Tng thng, iu hoa c mu thun
gia Duma va in Kremlin. Primakov nm cac lc lng chnh tr
trong xa hi. Cac ang phai chu yu trong Duma co ai biu tham
gia Chnh phu nn gia Duma va Chnh phu bnh an v s.
Nhng bin phap kinh t cua Chnh phu a phan anh li ch cua
phai ta trong Duma, nn phai ta khng nhng khng phan i
Chnh phu, ma con to ra ung h Chnh phu trong mt chng mc
nht nh. Cai goi la ang chnh quyncua phe trung hu cung
biu th khng phai la i lp. Cho nn thu tng mi khng
nhng c Tng thng tin tng, ma cung c cac lc lung
chnh tr chu yu cua xa hi ung h va sng chung.
Tuy lc lng chnh tr cac phai ph phan chnh sach kinh t
cua ng co khac nhau, nhng tr th lc cc hu, cac phai u
tha nhn ngi ma co th cn bng th lc cac phai hin nay tr
thanh ngi gi mt chu bangcho Yeltsin, ngoai Primakov
khng con ai khac. Kirienko, v Thu tng tin nhim tuy khng
tan thanh chnh sach cua Primakov, nhng cung phai tha nhn
tnh hnh chnh tr cua Nga c n nh lai, khng th phu nhn
cng cua Primakov. Ngay ca n Yaplinxki trc y vn hay moi
moc chnh sach cua Primakov, cung phai ca ngi vai tro t xut
cua Primakov giai quyt cuc khung hoang chnh tr va n nh
thi cuc. Con Primakov th vn nhn manh ng khng d nh
ng c Tng thng, nn tranh c nhiu phin phc co th xay ra
do tranh chc Tng thng ky ti vi mt s nhn vt chnh tr
hang u.
n nh tnh hnh a phng la mt trong nhng nhim vu
chu yu trong cng tac cua Chnh phu mi. Trong tnh th Tng
thng yu mt khung hoang kinh t nng n, mun tranh c xu
th ly tm, Primakov coi nhng ngi lanh ao cac chu th trong
Lin bang la nhng nhn vt mu cht n nh, ng tranh thu
giao lu vi nhng ngi lanh ao a phng, vic sp xp nhn
s trong Chnh phu cung coi trong y kin cua nhng ngi lanh
ao a phng, ha giao quyn t chu kinh t va quan ly cho a
phng, ng y a phng c hng nhiu u ai v thu.
ng mi Gutsov Chu tch Bang Leningrad, con ngi rt co anh
hng gi chc Pho Thu tng th nht Chnh phu va t chc
thanh lp oan Chu tch Chnh phu, cho 8 v lanh ao vung
tham giao vao nhng quyt sach cua Chnh phu, nn c s tn
73
nhim cua nhng ngi lanh ao vung. Thm ch mt s ngi

lanh ao vung con biu th ung h Primakov ra tranh cua Tng
thng khoa ti. n nh tnh hnh cung la trong im cng tac cua
Chnh phu mi. Tuy cuc thm do y kin dn chung vao ha tun
thang 9 cho thy s ung h Primakov a at 32%, mc cng thng
xa hi a giam. Nhng ngay 7/10, mu thun xa hi lai cng
thng, khp ni trong toan nc Nga a n ra nhng hoat ng
khang ngh quy m ln, o la th thach nghim trong sau khi
Primakov ln lam Thu tng. Theo anh gia cua mt s ngi, co
n hn 20 triu ngi tham gia nhng hoat ng khang ngh ln
nay. Primakov tuy phan i hoat ng khang ngh nay, nhng
tranh cho s vic m rng, trong nhiu trng hp ng vn thanh
khn bay to s thng cam vi nhng ni kh cua ngi khang
ngh, ku goi nhng ngi t chc cuc khang ngh cung ghe vai
vi Chnh phu. Hanh ng cua ng a co tac dung ln trong vic
hoa giai s phn n cua qun chung. Primakov con ch ao cac
nganh hu quan nhanh chong iu ng ngn quy phat 2 thang
lng cho qun i, phat bu mt phn tin lng, tin hu tr va
tr cp hoc bng con n ong. Theo ngun tin chnh thc c oan,
toan quc ch co mt triu ngi tham gia hoat ng khang ngh.
Do nha cm quyn ap dung bin phap cht trong long ngoai nn
a tranh c mu thun qua cng. Hoat ng khang ngh a du
lai vi phng thc vn minh, khng xay ra nhng hanh vi qua
khch va xao ng ln.
Khi Primakov ln lam Thu tng, moi ngi u cho rng
ng la mt Thu tng qua , thm ch co ngi con ca quyt
Chnh phu mi ch tn tai 4 n 6 tun. Nhng 3 thang a tri
qua, cng vic cua Primakov khng co g truc trc ln, cac bn bt
u hy vong ng. Moi ngi tuy khng trng mong ng co th lp
nn ky tch co hiu qua ngay, nhng a s tin ng co kha nng lam
cho quc gia thoat khoi hn loan. Cuc thm do y kin dn chung,
chng to ty l ung h Primakov ang ln theo ng thng, thm
ch con vt ca my nha chnh tr tham gia tranh c Tng thng,
chng to ng a c dn chung chp nhn.
Sc khoe cua Yeltsin ngay cang suy yu, trong tnh hnh
khng th lam vic bnh thng, thc t Primakov a thc hin
chc vu nh mt Pho Tng thng. Khi Primakov thanh lp ni cac,
Tng thng giao cho ng quyn lc ln hn nhiu so vi my i
Thu tng trc. Thm ch Primakov co th nhung tay vao cng
Ly Canh Long
74
vic cua nhng nganh sc manh ma trc y hoan toan do Tng

thng quan, phi hp hip ng cng tac cua nhng nganh nay.
Primakov khng nhng c quyn quyt sach kinh t ma
cac i Thu tng trc co m cung chng c, co quyn lc chu
tr cng vic Chnh phu, ma con c quyn thay mt Tng thng
giai quyt cac vn i ni, i ngoai.
Trn trng quc t, cac quc gia khu vc khi SNG, vung
bin Baltic u ca ngi Primakov va t rt nhiu hy vong vao
ng. Ngay ca cac Chnh phu phng Ty i vi Chnh phu cua
Primakov trc nay vn gi thai de dt cung a phai chp
nhn hin thc, coi Primakov la phai thc quyn cua Nga va giao
dch vi ng.
T khi Primakov bt u chu tr cng vic Chnh phu, ng
a nhn manh phai tip tuc cai cach lam kinh t th trng hng
vao xa hi. V mt quyt sach kinh t, ng co quyn t chu ln hn
cac v tin nhim.
Primakov xut, phai cn c vao tnh hnh cua t nc
Nga tin hanh cai cach kinh t, tng cng kim sat Nha nc.
Mun xoay vn c tnh hnh kinh t Nga ang tut dc nghim
trong, Chnh phu do Primakov lanh ao a ap dung nhng bin
phap chu yu sau: Nha nc cp vn giup cac x nghip va
nganh san xut co hiu qua kinh t cao, ng vn quay vong
nhanh, nng cac x nghip nganh khoa hoc ky thut cao kiu
tp trung cht xam, va cac x nghip cua nganh ch tao may co th
san xut ra san phm co kha nng canh tranh, t chc lai nganh
ngn hang, bao h nhng ngn hang trong im co tin phat
trin, cung cp cho ho vn vay n nh, sat nhp hoc cho pha san
nhng ngn hang vn hanh khng tt, hoan thin quy ch thu,
chia giai oan ha thu sut cua thu gia tr gia tng giam thu
sut cao nht cua thu li nhun hin hanh t 35% xung 30%
iu chnh c cu xut khu, khng ly xut khu nhin liu,
nguyn liu lam chnh na; n nh hi sut cua ng rup, ngn
chn lam phat.
Nguyn tc cua Primakov la phat trin cng nghip quc ni,
nhng khng b quan che chn; thu hut manh me u t cua nc
ngoai, nhng khng da vao vay vn sng qua ngay; hoc tp
kinh nghim co ch cua nc khac, nhng khng th lam theo yu
cu cua ho.
75
Nhng bin phap va n lc noi trn cua Primakov co th noi

ch mi thanh cng bc u. Khung hoang kinh t s b c giai
quyt, co hy vong ngn chn c xu th tut dc nhanh cua nn
kinh t Nga.
Matxliukov Pho Thu tng th nht Chnh phu Nga khi
phn tch tnh hnh kinh t Nga a noi, xu th suy giam tng gia
tr san lng quc dn Nga se b chn ng, kinh t na cui nm
1999 se tng chut t.
Thm ch theo kt qua iu tra y kin cua nhn dn,
Primakov trong cuc bu c Tng thng tng lai se ng trong
hang ngu nhng ngi co kha nng thng c gm: Ruzkov, Lebed,
Diuganov. Ma Primakov se co th lc rt ln, se gianh c trn
20% phiu bu.
Co ve nh tin cua Primakov rt sang sua, nhng trong
u trng chnh tr nc Nga, tt ca u co th thay i.
Ngay 7/4, Yeltsin noi bong gio rng: Trong giai oan nay,
Primakov rt co tac dung i vi chung ta, nhng sau nay ra sao,
chung ta phai ch xem a
Li phat biu nay lp tc khin ngi ta nghi ng v vic
Yeltsin se bai chc Thu tng cua Primakov.
iu nay co ngha la s chia re khng ngng gia Yeltsin mt ngi y bnh tt vi Primakov - mt ngi ma a v ang
khng ngng i ln ln u tin a c chng thc cng khai. Co
ngi phong oan rng, Primakov ang nhm vao ngi bau Tng
thng.
Tin tc t in Kremlin v vic Yeltsin se nhanh chong thay
th Primakov bng Cheknomukdin hoc Tshubai lan truyn khp
Matxcva.
Con co ngun tin noi rng, Yeltsin a gp Cheknomukdin.
Cung ngay, mt ai Truyn hnh c lp a thng bao, co ngi a
thy xe cua Tshubai trc phong lam vic cua Tng thng.
Thng qua cac thuc ha thn tn ngm thng bao kha
nng co th bai chc gi cn bng lc lng gia cac phe phai
la mt thu phap thng dung cua Yeltsin.
Yeltsin se phai i mt vi cuc hop cua Duma quc gia d
tnh vao ngay 15/4 i cht vi sai lm cua mnh. Cac nha phn
Ly Canh Long
76
tch noi rng Yeltsin yu cu Primakov li dung anh hng cua

mnh ngn tr hanh ng vach ti cua Quc hi
Nhng i vi Primakov ma noi vic o qua la rt kho khn,
bi v ng ta ch da vao s ung h cua phai ta, phai phan i, ma
phai nay lai ly vic phan i Yeltsin lam c s gianh ly s
ung h cho mnh.
Mt cuc u tranh quyn lc mi
n ngay 27/4, Yeltsin bt u hanh ng. Trc tin, ng
tin hanh iu chnh nhn s cua Chnh phu, bai chc cua Kustov
va a Stepasin lam Pho Thu tng th nht, Yeltsin a la chon
mt th chin thut buc Primakov phai xa ri vu ai chnh tr.
Yeltsin a cho mt vai pho thu tng trung thanh vi Kremlin
t o tng bc gat ng nay ra khoi Nha Trng cua Nga.
Tuy nhin, Tng thng bt u loai bo Primakov lai khng
phai t Matxliukov - thanh vin ang Cng san Nga phu trach
chnh sach kinh t, ma bt u ra tay t Kustov, ngi quan ly
chnh sach khu vc va quan h vi cac quc gia SNG. Ban thn
ng Kustov khng ng mnh b tht sung, v ng ta va mi gp
Tng thng, Tng thng khng h nhc ti chuyn bai chc, ng ta
ch nghe cac phong vin noi iu nay. Theo li nhng quan chc
cao cp in Kremlin, ng nay b bai chc khng ch v vic a lam
hong chnh sach khu vc, ma con v ng nay lun c gng thuyt
phuc gianh nhng iu co li cho Leningrad - qu hng cua mnh.
Kustov con mc mt sai lm nghim trong la: Cng khai ph bnh
mnh lnh t chc cua ng Sculatov, t o co biu hin khng
trung thanh vi Tng thng. Kha nng o khng phai la lp
trng nguyn tc cua ng ta, ma ch la trong khi noi chuyn bnh
thng vi canh phong vin a khng bit gi gn li noi, nhng
noi g i na cung khng bu p lai c.
Ban thn vic t chc cua Kustov cung khng th lam cho
Primakov qua lo lng. Trc o mt thang, ng ta a co d kin
Kustov va Kulek cung t chc. Nhng ng lai hy vong se tin
hanh vic nay trong tnh trang khng phai chu ap lc cua in
Kremlin, do o ng a y lui thi gian t chc cua hai ngi o.
Nay Primakov khng th khng tun theo chu trng cua Yeltsin
bt u thc hin loai bo mt s nhng ngi ang gi cac chc vu
77
trong ni cac cua mnh. Khi Yeltsin va Primakov gp nhau,

Yeltsin mi thng bao cho ng ta bit vic bai chc i vi Kustov.
i vi Primakov, vic a v cua Stepasin c nng cao rt
nguy him. Sau khi B trng Ni vu - mt b trng rt co nng
lc lanh ao ln lam Pho Thu tng th nht quan ly mt s cng
vic nh vn Kapkaz hay la tng cng thm cng tac cua
SNG, ngi lanh ao khu vc cung chng quan trong g. iu chu
yu la Primakov a co ngi k tuc thit thc. Cn c vao Hin
phap, mt khi thu tng t chc, quyn thu tng se thc thi chc
nng thu tng. Ma trong vong hai thang, Tng thng cung khng
cn phai a ngi c la chon se lam thu tng Duma quc
gia ph chun. Nu nh Primakov b mt chc th Stepasin co th
chu tr cng vic cua Chnh phu trong hai thang ma khng cn
phai at c s ng y cua s ng phai ta trong Duma quc gia.
Trc o mt thang, Vn phong Tng thng a thao lun vn
a Stepasin ln lam Thu tng, o khng phai la ngu nhin.
Ngay ma Stepasin ln lam Thu tng xem ra a n gn.
Vao hi 11h33' ngay 12/5, ai Truyn hnh quc gia Nga t
nhin ngng phat chng trnh Th gii ng vt va tuyn b:
Mi phut trc y, Vn phong Bao ch Phu Tng thng a
phat i ban tuyn b cua Tng thng Nga Yeltsin noi rng, Tng
thng a cach chc Thu tng Chnh phu cua Primakov"
Tuyn b cua Tng thng nu ro, ng a quyt nh a
Stepasin - Pho Thu tng th nht kim B trng Ni vu ln lam
quyn Thu tng va a tn ng nay vao danh sach la chon lam
Thu tng. Yeltsin nhn manh rng, Stepasin a hoan thanh xut
sc moi cng tac trong Chnh phu va c quan bao v phap lut.
Vic c ng lam Thu tng a c Primakov ung h.
Trong tuyn b nay, Tng thng Yeltsin noi, Primakov am
nhn chc vu Thu tng trong thi ky kho khn cua cuc khung
hoang nghim trong cua nc Nga, cac lc lng Chnh phu u
ung h vai tro Thu tng cua ng. Chnh phu cua ng a hoan
thanh nhim vu chin thut nhng tnh hnh kinh t cua Nga
vn cha c cai thin, vn chin lc kinh t vn c cha
giai quyt.
Trong cuc hop Chnh phu ln cui ngay trong ngay hm o,
Primakov noi: Ti cho rng, Chnh phu cua chung ta bin thanh
Ly Canh Long
78
mau hng cung chng sao. ng cam n ni cac cung ng lam vic
hu hao, hp tac gianh c nhiu thanh qua.
Primakov noi: Chung ta a mang ht kha nng va quyn
han cua mnh, ti cho rng a lam rt tt cng vic cua mnh.
ng nhn manh, chung ta a ngn chn c nan lam phat gay
gt a d kin co th xay ra. Ty sut gia ng rup va ng la
50/1 nh ngay hm nay cung khng ngoai d kin.
ng noi: V kinh t v m, chung ta a xoay chuyn c
cuc din xut hin sau ngay 17/8 nm ngoai. Du la trn phng
din kinh t hay xa hi. S ngi bai cng a giam i rt nhiu,
iu o noi ln hnh thai xa hi cung a c khng ch. ng noi
rng, a xy dng c k hoach phat trin nm 2000. Cac nganh
a thng qua k hoach nay, k hoach nay a c cac chuyn gia
trong t chc tin t quc t thm nh, ho cho rng, trong iu
kin trc mt, o la iu rt lac quan. Ti se giao k hoach lai
cho Stepasin, ti ngh, k hoach nay se hu dung i vi ng y.
Primakov con noi: Cam giac cua ti hin nay a kha hn
nhiu va co th hoan toan yn tm". Cam thy ngac nhin trc
quyt nh nay cua Yeltsin chnh la Chu tch Duma quc gia Nga
Genadi Selednikov. Sau khi xay ra s vic nay, ng ta nh lai a
nghe trong in thoai giong noi cua Yeltsin noi rng tn Thu
tng se la Nikola Aseneko - ng chu B ng st chng co danh
ting.
Sau khi nghe in thoai, Selednikov noi: Hm nay, tai ti
nghe rt chnh xac, ng dy in thoai cung khng co vn g,
m thanh cung rt ro, cai tn ma Tng thng noi vi ti la
Aseneko.
ng nh lai: Nhng mt luc sau, Yeltsin a b nhim B
trng Ni vu Stepasin vao chc vu nay. T luc o, trn thc t,
Nga co hai v Thu tng: mt la Stepasin va c b nhim va
mt la Asenenko - Pho Thu tng cha c nhn chc Thu tng.
Hai v nay tranh nhau gy anh hng i vi chc vu B trng
quan trong cua Chnh phu, ma tt ca cung ch la mt b phn cua
cuc tranh chp vi quy m ngay cang ln i vi tin bac va
quyn lc trong m tuyn c cua Quc hi Nga va Tng thng
Yeltsin. Ngoai ra, kt qua m h nay a khin cho nhiu ngi gi
thai phu nh i vi Yeltsin, dng nh cang ngay ng ta cang
nong nay, kho nm bt, d b tac ng t bn ngoai".
79
Genadi dung mt cu noi cu hnh dung trang thai hn loan

cua Nga trach moc rng : Trong thi gian mt tun cua Tng
thng co ti bay ngay th sau.
Genadi cho rng, khi Yeltsin tuyn b bai chc Thu tng
cua Primakov, ng noi ng mong mun co th co bin phap cai
cach manh me hn. Nhng s ra i cua Primakov lai khng mang
lai kt qua bt ng nh vy. Mt s ngi chu n in Kremlin,
gm mt s tr thu cua Tng thng nh Tachiana Chiasenko va
Boritx Beredovxki nhng ngi c coi la trong gia tc, a
khng l thi c a ngi thn vao trong c cu Chnh phu ni
co nhiu "lc" nht. Nhng ngi nay ung h Asenenko.
Nhng ho ang tranh chp vi mt nhom ngi do Anatoni
Tshubai cm u. Tshubai la ngi sang lp ra phong trao t hu
hoa cua Nga. Nay la ng chu cua Cng ty in lc lung oan, ng
ta co mt ng dy gy anh hng ring trong vong quay cua
Yeltsin.
C vn chnh tr Igor Bunkin noi: "y la kiu Chnh phu
hai u, la cuc u tranh gia hai dn tc.
Mt ln na, Boritx Beredovxki lai xut hin vi vai tro cua
mt ngi co quyn lc. Trong thi gian 8 thang tai chc cua
Primakov, ng nay a b iu tra bi vu an giao dch tin t, thm
ch a co lnh bt, nhng sau o a thu hi lai.
Khi c hoi v s bin ng nhn s gn y nht cua in
Kremlin, ng ta noi thng ra rng: Gia tp oan thng mai co
th lc manh me va tp oan chnh tr ang tn tai s u tranh
vi nhau. Ti tham gia cuc u tranh nay.
Cac nha chnh tr noi rng, Asenenko suyt na c lam Thu
tng a phan anh trong d kin cua thanh vin gia tc
Beredovxki trong o bao gm ca Chu nhim Vn phong Tng
thng Yeltsin trc y Valentin Iumasev va Chu nhim hin nay
Alekxand Vorosin va Beredovxki co quan h khng kht vi nhau.
Cuc u tranh quyn lc mi nht tai Kremlin a lam cho
cng chung Nga nhn ra mt b mt mi - Roman Abulamovich
i tac bun ban cua Beredovxki va chnh ng nay a khng ch
Cng ty Du la Nga, Cng ty Du la Xibir, co tin noi rng, ca
hai ng nay cung khng ch cng ty trn. V thng nhn du mo
33 tui nay my nm gn y lun tranh s chu y cua cng chung.
Ly Canh Long
80
Ngi ta noi rng, s gia tng anh hng cua ng ta hin nay i
vi ngi trong kip cua Yeltsin a vt qua ca Beredovxki, nhng
Beredovxki khng ng y vi cach noi nay.
iu khin nhiu nha phn tch cam thy ngac nhin la
Beredovxki va nhng ngi cung phe phai vi ng ta y manh tc
khng ch c cu co nhiu tin bac nht Nga. Nhng c cu
nay bao gm ca Cng ty Xut khu Vu kh cua Nga vi mc doanh
thu 25 ty USD mt nm va ca hai quan Nga - c quan nm tin
mt ln.
Valeri Xolovey - nha phn tch chnh tr cua Quy Gorbachov
noi: Muc ch cua ho la khng ch s lu thng tin t quan trong
cua Chnh phu. y la s am bao cho li ch tin t cua ho va
phuc vu cho nhu cu tch luy kinh ph.
Chic banh m nay cang nho i, y ti mun noi la, tai san
quc gia ngay cang t i, ma ngi n banh lai khng h giam. Ho
bt u chen ln x y, m rng a ban cua mnh.
Do o, Asenenko lp tc nm ly quyn khng ch Cng ty
Xut khu nguyn liu, Cng ty Cng nghip Qun s va cac cng
ty cng nghip ln cua Nga. Vikto Khaleoznuik c nhn chc B
trng Nhin liu va ng lc mi a nhanh chong phuc hi nh
mc tng b huy bo cua Cng ty Du la Xibir cua Beredovxki,
lam cho cng ty nay co kha nng mua c du mo cua Iraq trong
k hoach cua Lin Hp Quc. Khaleoznuik con cho rng, lam B
trng, ng ta co th tip quan 37,5% c phn Nha nc trong
Cng ty Kh t thin nhin cua Nga.
i vi c cu tin t t doanh cua Nga ma noi, quan ly nha
nc vi kim ngach rt ln trong cac lnh vc quc phong, nhin
liu va giao thng vn tai cung thng co li nhun rt ln. Chnh
phu se nh oat vic gi tin vao Ngn hang ma mnh a thch,
nhng ngn hang nay co th dung s tin o kinh doanh.
Trong cuc u tranh danh quyn lc gn y, Tshubai a
ng ra din mt vai.. Khi Yeltsin nh b nhim Asenenko, ng
ta vi va ti ch Yeltsin, lam cho Tng thng tin tng Stepasin
hn. Tshubai thng xuyn ca ngi ng nay mt cach thai qua va
c gng u tranh gi lai mt s nhn vt trung gian cua phai
cai cach trong Chnh phu mi nh Mikhain Chatonov. Tshubai
mun gi ng nay chc B trng Tai chnh nhng vn cha toai
nguyn.
81
Duma quc gia mun gy ap lc vi Yeltsin, a chun b mt

loat vn cht vn Tng thng, hin nay Yeltsin a giai tan
Chnh phu, Duma lp tc trin khai tn cng ngay, Chu tch
Duma Xeleznikov cho rng, bai min chc Thu tng cua
Primakov "la mt sai lm ln nht, nghim trong nht ma Yeltsin
pham phai trong thi gian gn y". Va biu th phu quyt vic
c tn Thu tng cua ng ta.
Mt cuc u tranh quyn lc mi lai n ra.
Luc o, Putin vn la Th ky Hi ng An ninh Lin bang
kim Cuc trng Cuc An ninh Lin bang a thay i, ha thp
giong iu va s thn b cua mt "giao chu ao chung thm", ngay
13 a t ngt tuyn b vi gii bao ch rng, nu Duma quc gia
khng ng y vic Yeltsin b nhim ng Stepasin lam Thu tng,
cung khng ng y vic Yeltsin c ng Asenenko - B trng B
Giao thng Vn tai la ng c vin th hai ln gi chc Thu tng,
th Yeltsin se phai tuyn b giai tan Duma, va sau 3 thang se tin
hanh bu c Duma trc thi han. Putin la ngi lanh ao cac
nganh co sc manh, luc y ng ta ai din cho Yeltsin phat biu li
tuyn b nay, mt mt noi ro a v cua ng ta trong mt trn cua
Yeltsin, mt khac, ng ta la ngi lun co tac phong cng rn, lai
lun lam cho ngi khac khng th khng nghe li ng ta.
Duma quc gia cung khng cam chu, chun b s dung
quyn lc Hin phap tin hanh lun ti Tng thng. Nh vy,
Duma quc gia co th tam thi huy bo mt s quyn lc cua Tng
thng, nu nh Duma a ra mt ban cao trang phan i Yeltsin
trnh ln Vin Kim sat ti cao va Toa an ti cao, th hai c quan
nay nht thit phai tin hanh bo phiu biu quyt Duma va sau
khi c tuyt tip nhn kin ngh cua Yeltsin ri se tin hanh iu
tra nhng iu buc ti o cua Duma.
Yeltsin - con ngi y mu meo trn vu ai chnh tr Nga
ng trc tnh hnh b Duma cng kch nay a loai bo ngay
Primakov, trn thc t, cuc u a nay rt co kha nng a nc
Nga lun su vao s hn loan trong man kch chnh tr y bao tap
nay. Kt qua ung nh mong mun cua Yeltsin, mt ln na ng
ta a thoat ra khoi cuc khung hoang chnh tr. Chiu ngay 15/5,
cac thanh vin Duma quc gia Nga tin hanh bo phiu quyt vic
co nn a Yeltsin ra truy t hay khng, kt qua c Duma chnh
Ly Canh Long
82
thc cng b nh sau: Ung h vic ln an Yeltsin pham ti giai th

Lin X c 239 phiu, 73 phiu phan i; 263 ung h vic ln an
Yeltsin pham ti gy ra vu tham sat tai Matxcva mua thu nm
1993, 60 phiu phan i; 241 phiu ung h vic ln an ng ta mc
ti lam suy yu qun i Nga, 77 phiu phan i; 283 phiu ln an
Yeltsin phan ti gy ra chin tranh tai Chechnya, 60 phiu phan
i; 238 phiu ln an ng ta pham ti lam nguy hai chung tc
nhn dn Nga, 88 phiu phan i. Nhng s phiu ln an 5 ti cua
Yeltsin u khng u s phiu co hiu lc mi ln la 300 phiu, do
o Duma quc gia Nga phu quyt ban an i vi Yeltsin.
Ngay 19, cuc din chnh tr nc Nga ang i theo hng kho
co th d oan c mt ln na lai xut hin s thay i mang
y kch tnh theo ng hng cu. Trong ln biu quyt u tin
cua Duma quc gia tin hanh trong ngay hm o i vi ngi
c c ln lam Thu tng cua Yeltsin, Stepasin a "qua ca
ai" mt cach thun li vi 297 phiu ung h, 55 phiu phan i va
14 phiu trng. Kt qua ln nay a lam cho iu ma trc o moi
ngi lo lng la cuc "quyt u" a ngi ln lam Thu tng
gia Yeltsin va phai ta phan i cua Nga a bin thanh s 0, hoa
giai c cuc din cng thng trc mt trong chnh trng nc
Nga.
Xem xet t tnh hnh luc o, hanh ng cua Duma quc gia
Nga i vi Stepasin a giai toa c cuc din trn chnh trng
nc Nga do vic Primakov b bai chc gy ra, th nhng iu nay
ch c ly giai la thi gian tam thi hoa hoan cua chiu "cui
cung" cua Tng thng Yeltsin vi phai i lp ma thi. Bi v phai
ta i lp va Tng thng Yeltsin con co s chia re cn ban trn rt
nhiu vn quan trong, va thi gian bu c Duma cung ang n
gn, hai bn u co th lai xay ra mc cuc xung t ac lit mi.
83
NHM CHC LUC NGUY NAN, PUTIN NM QUYN

CHNH PHU
Ngay 11/8, Putin b t nhin y ln vu ai chnh tr nc

Nga do quyt nh Yeltsin. Th ky bao ch Tng thng la
Yakuskin trong cuc hop bao thng bao lnh nay a giai thch:
"Vladimir Putin la Thu tng mi trong giai oan mi cua s
phat trin cua chnh tr nc Nga, co ngha vu oan kt cac gii
trong xa hi cung nhau n lc trc khi bu c Duma quc gia",
ng ta con noi rng: "o chnh la nhim vu chu yu cua Putin ma
Tng thng a giao pho".
Yakuskin con ch ra rng, trong bai phat biu trn truyn
hnh, Tng thng Nga Yeltsin noi, Nga a trai qua mt giai oan
c bit trong s phat trin cua nn chnh tr, hin nay ang bc
vao giai oan mi. ng con nhn manh la rt "hiu" Putin va a
sm bt u chu y ti cng vic cua ng". "Putin lanh ao Uy ban
An ninh Nga, mt c cu quan ly ng b khng phai ch mt hai
ngay. Trc o, ng a cng tac tai Vn phong Tng thng va
nhm chc Cuc trng An ninh Lin bang. Nhng kinh nghim
cng tac cua ng a lam cho Tng thng tin tng, Putin se khng
phai xu h khi nhn s mang nay".
Yakuskin cung phu nhn trong bai phat biu trn truyn
hnh, Yeltsin khng h noi rng Putin la "ngi k tuc" cua mnh.
ng thi ng ta cung khng nh: "Tng thng khng ph phan g
Stepasin, o cung chng phai ngu nhin".
Yakuskin ch ra rng: "Stepasin am nhn chc vu Thu
tng trong tnh hnh cc ky phc tap, la thi im Duma quc gia
Nga ang trc tip thao lun i vi nhng vn quan trong cua
Tng thng Nga. Tng thng Lin bang Nga cho rng, giai oan
cng tac nay cua Stepasin rt xut sc, a thc hin thanh cng
vic n nh nn chnh tr, kinh t trong nc. iu Tng thng
khng hai long la mt s ngi rt co danh ting trc khi bu c
Duma quc gia, ho a phn phat ban tuyn b gy chia re xa hi
Nga. Putin cn oan kt toan th xa hi, khng cho phep xa hi
Ly Canh Long
84
xut hin s chia re. Tng thng Yeltsin hiu rt ro rng, con
ng i ti gh tng thng cua Putin la v cung gian kh. Cho
n nay, s hiu bit v ng ta cua moi ngi t hn nhiu so vi
cac nha chnh tr va hoat ng xa hi khac cua Nga".
Nhng Yeltsin hy vong rng, trc khi tin hanh bu c,
Putin co th moi ngi bt u ban lun v ng ta, cung ging
nh cac cng dn Nga a tn nhim mnh.
Putin la "mt nha chnh tr trong thi ky mi xut hin trong
khoang 10 nm lai y, ng co th oan kt toan xa hi. ng ta
c sinh ra lam vic nay trong s nay sinh hang loat nhng
bin i quan trong gn y nc Nga". Yakuskin cho rng Tng
thng Yeltsin nhn thc c tt ca chung ta ang sng trc mt
nm y gian kh, Putin cung khng phai la ngoai l. ng ta nht
nh khc phuc c nhng cam giac khng tn nhim nay sinh
mt cach t nhin cua moi ngi.
Yakuskin a phat biu trong cuc hop bao rng, Thu tng
Nga trc mt khng phai la mt chuyn gia kinh t ang vng
vao nhng iu vun vt, ma cn phai la mt nha chnh tr bit
phi hp nhp nhang vi cac chuyn gia xy dng cac k hoach.
ng noi: La mt thu tng, Putin cn phai giai thch mt cach
cn ke ng li tin hanh. Qua trnh cng tac trc y cua Putin
cung a th hin tai nng quan ly hn ngi cua ng ta".
Yakuskin tin tng rng, Thu tng Putin se thun bum
xui gio. Putin a t mnh th hin la mt ngi rt kin cng.
ng khng ch mt ln th hin tnh nguyn tc va kin nh cua
mnh.
Yakuskin con a ra nhn nh, ngay hm nay, Yeltsin a
quyt nh thay i thu tng Nga khng th xay ra xung t
nghim trong vi Duma quc gia Nga.
Tng thng Yeltsin hm nay bai chc cua Stepasin va quyt
nh Putin la Thu tng Nga khng phai la t phat. Tng
thng khng phai lam vic trong mi trng chn khng". Hng
ngay, ng ta u phai b tr rt nhiu cuc gp g. Tng thng
thng xuyn nhn c rt nhiu thng tin, quyt nh ma ng
ban hanh hm nay a c suy ngh rt lu ri.
Li phat biu cua Yakuskin th hin cach nhn nhn cua
Yeltsin. Mc du ting tm cua Putin luc y cha cao, nhng
85
nhng ngi hiu ro in Kremlin lai cho rng, Putin hoan toan co
th tr thanh ngi co ban tay st. Thm ch co ngi con cho
rng, ng ta mun tr thanh mt nguyn thu quc gia qua bu c
hp phap la tng i kho khn. Thng qua ban hanh tnh trang
khn cp va thu tiu vic tuyn c cua Tng thng tr thanh
nha c tai se thch hp vi ng ta hn. V du nh t Thng Tn
cua Nga ngay 10/8 ng bai Ngi k tuc ch ro:
Hm qua, in Kremlin a a ra con bai cui cung. Yeltsin
a Stepasin va Chnh phu cua ng ta t chc, trong bai phat
biu trn truyn hnh, Tng thng a nhc ti tn ngi gi v tr
tng thng trong nm 2000. Putin c coi la ngi k tha do cac
quan chc ch nh. Putin lp tc tuyn b chun b canh tranh
trong cuc bu c tng thng. S ung h cua Yeltsin liu co giup g
cho ng ta hay khng vn con cha ro. Bi v hin nay, Putin
chng qua mi ch la ngi trong danh sach c c thu tng.
Trc mt, Duma quc gia nht thit phai ph chun chc thu
tng...".
Co ngi a sm d oan Stepasin se mt chc. Ban bao th
bay tun trc a phong oan rng Stepasin t chc se ng thi
vi s kin Tng thng ra lnh nh thi gian bu c Quc hi. Li
phong oan cua ban bao c ban la ung, nhng ch sai mt im
la 2 s kin nay phat sinh trong ngay 9/8 ch khng phai ngay
19/8. Vic Stepasin t chc la co lin quan n bu c.
Tng thng a giao cho Stepasin mt nhim vu. o la am
bao cho cuc bu c c tin hanh bnh thng. ng nhin
khng phai la giao cho Uy ban Bu c Trung ng ma la giao cho
Thu tng thc hin nhim vu nay, Hanh ng cua Thu tng cn
phai phu hp vi li ch cua ang cm quyn. Trong khi o, hanh
ng cua ng Stepasin lai khng phu hp vi li ch cua ang cm
quyn.
Cn ac mng cua nhng ngi trong in Kremlin a ng
nghim: Phong trao T quc a lin kt vi phong trao Toan
nc Nga. Stepasin khng th ngn chn s lin kt cua 2 ang
nay, ngay 3/8, khi Chu nhim Vn phong Tng thng Nga chi bai
nga vi nhng ngi lanh ao cua phong trao Toan nc Nga
mun a Stepasin sang in Kremlin xy dng cung c lin
minh, t nhin Stepasin khng phi hp na va bay to khng
mun tham gia bt c mt lin minh nao. Khi vao trn lai ao tu
la khng th tha th c. in Kremlin a trng phat ng ta ma
Ly Canh Long
86
khng i n ngay 19/8, Tng thng a ky sc lnh v ngay bu

c, chnh thc khi ng tin trnh tranh c, vy la vai tro thu
tng trong thi gian ngn ngui cua Stepasin a kt thuc.
Co th noi rng, ngay t ngay 5/8, in Kremlin a mun
Stepasin t chc. Theo nhng tin tc ma ban bao nhn c, trc
ngay 5/8 co ngi a nhn lnh khi thao cng bai noi chuyn
trn truyn hnh cua Tng thng. Tuyn b bai chc d kin vao
ti ngay 5/8. Nhng theo s giai thch cua cac quan chc in
Kremlin la do nguyn nhn v mt ky thut nn vic o c lui
lai. Cai goi la nguyn nhn v mt ky thut chnh la Stepasin co
cuc hi kin vi Tng thng, nghe noi sau khi gp Stepasin
Yeltsin a co chut do d. Ngay hm o, Tshubai - Tng Giam c
Cng ty c phn H thng in lc Thng nht Nga cung n in
Kremlin, kin quyt phan i vic Stepasin t chc va noi rng
vic iu chnh nhn s trc khi din ra bu c se anh hng n
tn nhim i vi chnh quyn hin nay cua c tri. Tshubai con
khuyn cac nha chin lc in Krelmin rng, phng Ty va tra
li ng ta danh cho Nga mt ngn khoan mi, luc nay nu
Stepasin t chc th chng khac nao nh vao mt nhng ngi
phng Ty.
Nhng nha lanh ao khu vc cam thy phn n i vi
nhng thn tn cua Tng thng ch trong vong mt nm ri ma
a thay i 5 v thu tng. y cung khng phai la mt lun c
cui cung phan i vic ngay 5/8 cho Stepasin t chc. i vi
tt ca nhng kt lun nay, li bin bach cua cac thn cn vi Tng
thng ch la nng lc cua Stepasin kem. Vic thuyt phuc
Yeltsin keo dai thi gian trong 3 ngay. Theo cac quan chc in
Kremlin, trong qua trnh thuyt phuc Yeltsin, s vic phat sinh
gn y bc Kapkaz a co tac dung rt quan trong.
Nu thay mt ngi cung co th lc nh vy vao chc vu
thu tng cua Nha Trng Nga th kha nng la Nga se thay i
lp trng trong chin tranh Kapkaz. Stepasin phan i vic ly ly
do qun s thi hanh tnh trang khn cp Nga. Trc mt
ngay, khi noi chuyn trn ai Truyn hnh Nga, Yeltsin a noi
cn phai tun thu thi han phap nh cua cuc bu c tng thng.
Putin cung tng noi khng co ly do g thi hanh tnh trang khn
cp.
Nhng xet v mt ly thuyt vn rt co kha nng thi hanh
tnh trang khn cp, n nay vn cha tm ra c ly do thch hp
87
hn so vi vic phat sinh cuc chin Kapkaz. iu may mn la

cuc chin tranh mi a khng con nhm vao nhng ngi theo
chu ngha phn lp Chechnya na ma la nhm vao y vu trang
cua vic xy dng cac quc gia Islan trn lanh th Nga, khng ch
co th Chechnya va Dagextan, thm ch khng ch Kapkaz u
co th tm thy nhng ngi mong mun tnh trang nay c
phat trin nh vy.
Cn phai noi rng, nu thay Stepasin bng Putin cung
khng phai la thay i chnh sach kinh t Nga. Sau khi ky kt
hip nh vi t chc tin t quc t, chnh sach kinh t a c
xac nh. ung nh li phat biu trong ngay hm qua cua c s
Alekxand Liphit cua 7 nc cng nghip vi Tng thng, vic
Stepasin t chc khng anh hng g ti mi quan h gia
Matxcva vi t chc tin t quc t va cac nc chu n. V s iu
chnh thanh vin ni cac ma Thu tng t chc cung la iu
khng ang co. Stepasin vn ch la mt ngi trong ni cac. Ngay
hm qua, trong khi oc din vn bao cao t cac thanh vin Chnh
phu. Stepasin a ch giu ngai Pho Thu tng th nht Asenenko
ln cui, iu o khng phai la khng co nguyn nhn.
Cung vi vic t chc cua Stepasin va vic thng chc cua
Putin, Nga co kha nng tng cng chnh sach i ni cua mnh.
in Kremlin a sm thao lun nhng bin phap khc nghit
nht, trc tip dn n vic thi hanh tnh trang khn cp va thu
tiu bu c tng thng. Cac nha chin lc in Kremlin cho rng
Putin cang thch hp vi vai tro ke c tai hn la ngi tha k.
Mun tr thanh nguyn thu quc gia qua bu c hp phap la iu
tng i kho so vi Putin. Nu nh tin hanh tnh trang khn
cp va thu tiu bu c tng thng, Putin co kha nng tr thanh
quyn Tng thng mai mai, vic Yeltsin t chc trc hay sau khi
ht nhim ky u tr nn khng cn thit.
Th nhng cung co kha nng khng th thc hin c tnh
trang khn cp. Nhng ngi thn tn in Kremlin cho rng,
Putin hoan toan co th tr thanh ngi thc hin "phng phap
ban tay thep". Do vy, quyn Thu tng gn y a quyt nh s
dung mt loat bin phap cc ky nghim ngt, v du nh tin hanh
bt b trn quy m ln, cng khai tin hanh xet x va thu tiu t
chc cp tin...
Ly Canh Long
88
Vic Yeltsin thay i Chnh phu a gp phai s chng i

cua lanh tu ang Cng san Nga Diuganov. Phong vin Khamakin
cua bao "c Lp" a phong vn ng v vic nay.
Khamakin hoi mt cach thng thn:
- Ngai anh gia th nao v vic Chnh phu cua Stepasin b
giai tan?
Diuganov tra li rt tc gin:
- Chnh sach ma Yeltsin vach ra a xut hin mt nguy c.
Trc y khng lu, Stepasin a ti thm My, Crumk va Balkans
vi t cach la mt Thu tng cua nc ln. ng cung a th sat
nhiu khu vc va a ra nhiu li ha, xut kin ngh, cung ra
nhiu ch th. ng ta va mi Dagextan, nay bng nhin b .
y la iu rt khng nghim tuc, ng thai nay ngm bao cho
toan th gii rng, o khng phai la quyt nh cua mt ngi mt
phng hng, ma chnh la ng ta a hoan toan b ngi khac
khng ch ri.
Vn khng phai la Stepasin, ng ta la mt thu tng
mm yu, v vn nay chung ta khng ch noi ti mt ln, ma
ch nhng s thay i lin min chng co chut ao ly nao, thay i
i lai cung u lam cho quc gia ri vao b vc cua tai hoa. Nay lai
a Putin ln lam Thu tng, ti cam thy chng co khac g nhau
ca, nhng ngi nay cung mt giuc vi nhau, ca quan im chnh
tr cung vy. Stepasin va Putin u xut x t cac c quan sc
manh, thiu kinh nghim quan ly kinh t. Nu Yeltsin con la
ngi nm quyn lc th t nc se ln xn hn na.
Ti cho rng, Quc hi Lin bang cn phai lp tc sa lai
Hin phap, phn lai rach roi quyn han cua c quan quyn lc,
ngn chn nhng hanh ng bt chp lut phap cua mt ca nhn,
mt ke chuyn ch vi nhng hanh vi khng th nao lng trc
c, nhng hanh vi in khung va hoan toan khng ging mt
chut nao vi v tng thng cua mt quc gia co hin phap.
Khamakin hoi tip:
- Trong ln i khang chnh tr gn y, in Kremlin a
chin thng phai i lp, gianh c thng li ro rang: Giai tan
c Chnh phu "mau hng" khin cho nhng s ch trch b tht
bai, ni cac c t chc theo kiu "gia tc" a c ph chun. S
tht bai cua phai i lp la khng th tranh khoi.
89
Diuganov tra li:

- y khng phai la nu vn ra ma la mt kt lun. Ti
cho rng, y la mt kt lun sai hoan toan. t nc ang b tan
pha nng n. in Kremlin xa nay la ai din cho quc gia, mt
nc ln, ai din cho chnh quyn. Hin nay no ai biu cho s
phan bi, pha hoai, la ru tht va bng hoai ao c. Do o, trong
mt t nc co ti 20 triu ngi tht nghip, 15 triu ngi v
gia c, 50 triu ngi b oi ret, th vic noi in Kremlin thng ai
khng ch la v ao c ma con la pham ti.
a v cua phai i lp c cung c, v sau cang c cung
c hn. Phai i lp hoan toan co kha nng chim a s trong
Duma va Hi ng Lin bang. Do o, Yeltsin bt chp Hin phap,
hng ngay u bn rn vao vic xy dng be phai. o la s cha
ap th bao i vi phap ch. Ho mun li dung thu oan hanh
chnh gi chnh quyn, cai ngi vao tip tuc thc hin
chnh sach cua ho.
Nhng y nay se tht bai. Ti tin rng, nhng lc lng
trong sach co th khng ch c bon ngi in khung nay. Muc
ch cua lu ngi nay ch co hai iu: Th nht la trn tranh trach
nhim, thay i kim sat trng, anh h thng bao v lut
phap, ra nhng ch th v c ban la khng hp phap... Th hai la
gianh git nhng ni beo b, gianh ly ngun tai nguyn cui
cung, ging nh Cng ty c phn Cng nghip Kh thin nhin,
ng st, Cng ty c phn H thng in lc thng nht va H
thng Thng tin lin lac... Ngoai hai im nay ra, ho chng co y
nao khac.
Li noi cua Diuganov lam cho bu khng kh chnh tr Nga
cng ln, liu co th xay ra mt cuc khung hoang chnh tr mi
khng? Liu Putin co th qua c ca ai thng qua Duma quc
gia khng? Liu co th lai la mt s xung thang cua in Kremlin
khng?
Sau o, quyn Thu tng Putin bt u chu ng tn cng,
trin khai mt cuc tuyn truyn rng ln. Ngay 15/8, trong bui
tra li phong vn muc tin tc bui ti cua ai Truyn hnh Nga,
Putin a ca ngi cuc gp g cua ng ta vi cac nha lanh ao
Thng ngh vin va Duma quc gia la rt "mang tnh xy dng".
ng noi rng: "Tt ca moi ngi u hiu rt ro tnh canh ma Nha
nc ang phai i mt".
Ly Canh Long
90
Quyn Thu tng cho rng, trong cuc gp nay, hai bn a

tin hanh "trao i mt cach tch cc", thao lun cac vn quc
t, cuc din chnh tr trong nc va tnh hnh hnh Kapkaz. Cac
nha lanh ao Ngh vin rt quan tm ti "nhng chnh sach ma
Chnh phu se xac lp nh th nao trong nhng vn nu trn".
Putin cho rng, nhng cuc i thoai sau nay "cung se mang tnh
xy dng".
Phong vin hoi rng, sau khi Duma quc gia ph chun ng
lam Thu tng, liu ng co s thay i i vi thanh vin Chnh
phu hay khng? Putin tra li, ng "khng chun b lam nh vy".
ng noi: "Trong cuc gp vi quan chc hanh chnh khu vc Xibir
tai Hi ngh Hip hi Xibir, ti a cam thy rng, khng nht thit
phai lam nh vy" va "Gia cac khu vc, cac b va cac nganh chu
quan a hnh thanh mt s mi lin kt. Sau khi ngi mi ln
nm chnh quyn, tt ca nhng iu nay trong mt mc tng
i ln nu khng b pha hoai th cung b buc ngng lai". Quyn
Thu tng cho rng se gi lai nhng ngi trong Chnh phu va
nhng ngi a tng la cng s cua Stepasin cang nhiu cang tt.
Putin nhn manh: "Cho du ni cac nay la nhng ngi ma ti tng
la chon cung ng ta, ti rt ng tnh vi "Phong trao Nga". ng
cho rng y la mt lc lng chnh tr nghim tuc trong phai
trung ta.
Nhng t khi Putin vao lam vic Vn phong Tng thng
Nga n nay, phong trao nay a ngng nhng cng tac tch cc".
ng con tit l: "Phong trao nc Nga cua chung ta a loai bo t
chc khu vc c thanh lp Saint Petersburg. T o n nay
cha h lam c mt vic g tch cc ca".
Trong khi tra li vn c quan chp hanh quyn lc se lam
th nao giam sat bu c Ngh vin sp ti va phong chng ti
pham hnh s xm nhp vao Duma quc gia, quyn Thu tng a
nhn manh trc tin cn phai cht che tai khoan cua nhng
ngi c a ra bu.
Putin noi, trong thi ky con cng tac Cuc An ninh Lin
bang, "chung ti a nghin cu mt cach cn thn kha nng
cho c quan bao v phap lut tham gia giai quyt vn nay". ng
con tit l Uy ban Bu c Trung ng va Uy ban Bu c cp a
phng a "yu cu B Ni vu va Cuc An ninh Lin bang tham gia
giam sat ngun tin bu c nay". Cac uy vin uy ban nay phai
91
trin khai cng tac khp cac a phng, giam sat cht che vic
s dung tin bac cua ngi ra tranh c.
Cung vi thi gian t chc Hi ngh Duma n gn, cuc mc
ca cua hai bn cang gay gt. Ngay 16/8, trong khi Duma quc gia
ang thao lun vn co b nhim ng lam Thu tng hay khng,
quyn Thu tng Putin a ch thn ti va t mnh giai thch
chnh sach cua Chnh phu. Sau nhng li xa giao, ng ta bnh tnh
noi:
Th nht, hin nay iu ma tt ca chung ta cung quan tm
la tnh n nh va ang tin cy cua chnh quyn. Chnh phu cang
khng nn nhc lai cai c la chung ta phai vt bo vn chin lc
ma Nha nc ta ang phai i mt. Do o, trn nguyn tc, Tng
thng Yeltsin ng y gi lai phn ln cac v b trng nguyn v
tr cu. Nhng, ti cung a cng khai noi rng mt mc rt ln,
ti va Stepasin a cung nhau la chon ti u ni cac nay.
Th hai, mt trong nhng nhim vu chu yu cua Chnh phu
la phai gi c trt t bnh thng cua t nc, tin hanh bu
c trung thc va cng bng, du o la cuc bu c Duma hay Tng
thng. Ti cho rng, du cho Chnh phu nay do ai t chc nn, o
u la mt trong nhng nhim vu chu yu trong lnh vc chnh tr
cua no. Bu c la mt cuc u tranh gianh quyn lc, nhng
khng phai la cuc u tranh chng t nc. V vn nay
chung ta cn phai lam tht tt, cn phai co cng ng trach
nhim. Ti mun canh bao tt ca nhng ai tham gia tranh c
rng: Trong pham vi quyn han cua mnh, Chnh phu ang ngn
chn bt ky hanh vi pham phap nao.
Th ba, i vi chung ta ma noi, vn quan trong nht la
cuc sng cua nhn dn. Khng th yu cu moi ngi tn nhim
ma lai coi nhe li ch thc t va nhu cu hng ngay cua ho. Ngay
mai la ngay 17/8, nhn dn a phai tra cai gia qua ln cho quyt
nh vao nm ngoai cua Chnh phu. Vn t ra trc mt
chung ta hin nay la phai phuc hi thu nhp cua nhn dn va kch
thch mc ln nht sc mua cua nhn dn. V mt nay, ta phai
hanh ng ngay lp tc, ch co pham phai nhng sai lm trc
y. Hiu ng trong thi gian ngn ngui cua vic ng rup b mt
gia a bin mt, gn y xut hin nhng tn hiu mi khin tnh
hnh bc Kapkaz xu i, vn ngun nng lng va vu thu hoach
mua thu. Tt ca nhng iu o noi ln rng th ch quan ly khng
thng sut, c ch nha nc cua ta rt long leo. Khng c thoa
Ly Canh Long
92
man vi con s thu thu tng ln, tnh trang nay ang tn tai
trc mt, nhng bt ky quc gia phat trin nao u khng phai
nh vy. cac quc gia phat trin 85% ngn kh nha nc la da
vao thu thu t cac x nghip, ch 15% la thu thu t cac cng dn.
Ch nn quy kt chnh sach thu thu thanh mt khu hiu u
a ht ln trn va ht lo lng. y, ti mun noi vi cac thanh
vin Duma quc gia ang knh rng phap lut nc ta vn gy tr
ngai ti vic phat huy tinh thn chu ng va ch tin thu cua moi
ngi. Nhn tai cua nc Nga a sm c cac nc phng Ty
li keo, co th la do trong nc khng s dung thoa ang. Chung ta
a mt i nhng ngi cn thit nht cho nhu cu cua chung
ta. Trc khi thao lun ngn sach nm 2000, cn phai xem xet t
goc nay, khi thao d toan. T phng din nay, tm ra kha
nng mi b sung nhn tai khoa hoc, vn hoa va giao duc cho nc
ta.
By gi noi v mt s mt u tin rt quan trong trong kinh
t. Chnh sach kinh t cua Chnh phu trong nhim ky nay trn
mt mc rt ln la s k tuc chnh sach cua Chnh phu nhim
ky trc. Ti cng nhn tip tuc thc hin s cai cach ch la c ch
cai thin i sng nhn dn - i sng cua nhng cng dn bnh
thng. Ti cho rng, chung ta cn oan tuyt vi cach lam trc
y. Hin nay, Nha nc vn phai tin hanh cai cach trong
nc khng con ngi ngheo. Rt ang tic, nhim vu nay ngay
cang phc tap thm. Khng th tn tai mt nha nc giau manh
vi c dn ngheo kh c. Do o, trong thang 10, chung ta phai
dc toan lc thanh toan n lng hu. Sau o bt u tng
bc nng cao khoan nay. Chung ta con phai tranh thu va tra
lng kp thi cho cng nhn vin chc hng lng t ngn sach.
Phuc hi va tng cng thc lc quc phong se la mt nhim
vu c ban cua Chnh phu. Nhim vu nay cha bao gi lai quan
trong nh hm nay. Nu nh khng ung h qun i ta ca v vt
cht ln tinh thn, khng phuc hi c danh ting va th din
cua nhng ngi lnh phuc vu t quc th khng co cach nao phuc
hi va tng cng c thc lc qun i. Chung ta nht thit
phai cung nhau lam cho ngi lnh c xa hi tn trong. Chung
ta phai ly cng tac co hiu qua cua cac tp oan gii cng nghip
va gii qun s quan tm su sc ti qun i. Do o, ti cho
rng giai toa cac khoan n i vi d toan cua cac x nghip quc
phong la ung. iu ma ti nhc ti trc tin la do d toan cp
93
vn cho cac x nghip quc phong khng u ma sinh ra s n nay.

Chung ta phai c gng thc hin quyt nh nay, tranh thu
khng gy tn tht cho kinh t, cung nh khng lam cho n nn
tip tuc tng.
An toan thc phm cung la mt nhim vu u tin quan
trong. Chung ta phai tch cc giup nganh nng nghip, suy cho
cung cung chnh la giup hang triu nng dn. iu ma ho quan
tm nht la cung cp nhng san phm cht lng cao cho nc
nha. Mt phn GDP vn ang nm trong tay nhng t chc kinh
t ma, tnh hnh nay la khng th nao chu ni. Nguyn nhn cua
no ng nhin la do mt s c quan hu quan cua Nha nc
khng lam n ni n chn. Nhiu khi cung chnh v vy ma mt
s nha san xut v ao c phat tai, lam cho mt s ngi nay co
c hi la bp cac c quan quyn lc va gy ap lc cho cac c quan
nay hai cng li t. Kt qua cua no la hin tng ti pham a
n su vao kinh t nc nha, tnh hnh nay tht v cung nguy
him. Trong cuc u tranh vi nhng hin tng nay, Chnh phu
phai huy ng tt ca cac lc lng hin co.
Chung ta con cn phai kt hp d toan a thng qua vi tnh
hnh thm nh cac d an lut co lin quan n lnh vc nay
thao lun nhiu ln chnh sach kinh t Chnh phu. Nhng ch co
nm trong c ch quan ly nha nc thng nht, khng mt a
phng nao lam khac i va cng tac cua c quan quyn lc cac cp
u phai phuc tung mt muc tiu: Cac a phng phai ung h s
thng nht va hoan chnh t nc va lut th trng th chnh
sach nay mi thc s co kt qua. Ti rt tn trong s t chu cua
cac khu vc. Ti cho rng, y la con ng quang minh chnh ai
phat trin lin bang nay. Nhng nhng hin tng mang tnh
v nguyn tc va chng cheo tiu chun cua cac chu th i vi
Lin bang la rt nguy him, khng th tip thu va rt co hai.
Nhng quy tc va s bnh ng cua cac nh c chu th Lin
bang cn phai ly mi lin h gia Chnh phu Trung ng va c
quan quyn lc a phng lam c s. Trong khi gp g cac ngh s,
chung ti a noi ti vn nay. Quyt nh cua Trung ng i vi
chnh sach ma mi chu Lin bang khng nn ap t ma nn tuy
theo tnh hnh kinh t thc t cua chu th Lin bang. Ky lut kinh
t, ch phap lut thng nht va co trach nhim vi nhau chnh
la ba b phn cu thanh quan trong nht cua chnh sach dn tc
nc ta.
Ly Canh Long
94
Ti c bit noi n vn bc Kapkaz. Mt nm nay, tnh

hnh khu vc nay xu i. Tt ca chung ta u nhn thy cac nc
cng hoa nh Chechnya, bc Osetchia, Inguxtan, Kara
Khayitomxk... u la nhng mt xch trong ca chui dai. Nhng
xung t vn co cha c giai quyt tt nhin se dn ti nhng
xung t mi. Dagetxtan chnh la mt vn . Trong Uy ban Lin
bang, ti a noi rt cn ke v tnh th cua Dagetxtan ri. Ngi
lanh ao khu vc ang ch i cac c quan thc thi phap lut cn
ap dung cac bin phap nghim khc i pho vi cac phn t
khung b. a thao lun n kha nng tin hanh tnh trang khn
cp ni o.
Hm nay, t sang n gi, chung ta cung a ban ky v vn
nay. Cung co ngi trong s cac ngai yu cu nhanh chong da
vao bin phap tnh trang khn cp giai quyt vn nay. Ti
cho rng, khng cn phai ap dung bin phap cc oan nay chung
ta cung co th lam du xung t va loai tr tn gc xung t, cn
phai lam nh vy. Chung ta hay Hi ng Lin bang thi hanh
ch lut phap c bit nhng "im nong" nay.
Ti cung mun ngay lp tc chu y ap ng li thnh cu cua
ti Vin Kim sat phn tch tnh hnh ma chung ta gp phai
hm nay. Chung ta hay nhanh chong cn c vao lut phap hin
hanh hanh ng.
Chung ta khng ch u tranh vi chu ngha khung b ma
con phai loai tr tn gc nguyn nhn kinh t xa hi cua hin
tng nay. Gn y, Uy ban v bc Kapkaz nc ta a bt u
hoat ng. Uy ban nay phu trach giai quyt mt loat vn bao
gm ca qun s, chnh tr va kinh t xa hi.
S toan ven lanh th Nga khng th la vn a ra thao
lun, ma cung khng phai la vn em ra ban bac nh gia hoc
tin hanh khung b vi nhng ke xm hai s toan ven lanh th.
Chung ta se ng vin tt ca nhng bin phap hin co cua mnh
hanh ng mt cach nghim tuc.
Lai noi v chnh sach i ngoai cua nc ta, chnh sach nay
vn khng h thay i, o la quyn lc cua tng thng, Chnh phu
khng h anh hng g ti chnh sach o. Xut phat t mt s
phng din di y, ti mun noi thm v vn nay.
Th nht, nhng n lc ngoai giao cua nc ta cui cung
phai gianh thng li, nu co th noi c nh vy. Cac quan chc
95
ngoai giao cn nh rng, kt qua cua ho trc tin la phai tao iu

kin thun li chim lnh th trng bn ngoai cho cac x nghip
trong nc.
Th hai, bao v li ch cua Nga nc ngoai la nhim vu u
tin. Chung ta khng co quyn cho phep ngi khac cha ap ln
quyn li cua cng dn nc ta va coi ho nh nhng cng dn loai
hai. V vy, chung ta co th ap dung moi bin phap ngoai giao
truyn thng ti bin phap mu dch kinh t nghim khc. Tt ca
moi ngi cn nh rng, bai xch nc Nga la vic khng th lam
c va cung khng co kt qua g.
Nhim vu cua chnh sach i ngoai la nng cao uy tn cua
nc Nga. Nu khng lam nh vy, chung ta va khng bao v
c cng dn nc mnh, va khng th giup c nganh xut
khu nc ta. Do o, t nay v sau, chung ta phai tch cc tham
gia gn gi hoa bnh va hanh ng, tham gia hoat ng cac t chc
khu vc va quc t.
Mc du ang tn tai rt nhiu iu phong oan i vi Putin,
nhng ng ta a qua c ca ai Duma quc gia mt cach thun
li.
Vi 233 phiu thun trong ln biu quyt th nht, Duma
quc gia Nga a thng qua chp nhn vic c Putin lam Thu
tng cua Tng thng Nga Yeltsin. Chnh phu Putin cung la chnh
phu th ba trong nm 1999 cua Nga chnh thc bc ln vu ai.
Cuc vn ng bu c cua Putin xem ra a thanh cng, trn
thc t, trc khi Duma biu quyt thng qua, vic nay a c
bit trc. Sau hai cuc thng thuyt con thoi cua Putin vi ang
oan Ngh s va oan Ngh s, cac ang phai nh "Nc Nga - ngi
nha chung cua chung ta", "Khu vc Nga" va ang T do dn chu
u biu th ro rang s ung h i vi Putin. Ma trc khi biu
quyt, ang Cng san Nga va tp oan Yabloko vi thai khng
ro rang cung a u giao "quyn la chon" cho ban thn cac ngh
s, iu nay trn thc t cung la s bt en xanh cho Putin vt
qua ca ai.
Phiu tuy a bo ri, nhng suy ngh trong long ngi bo
phiu lai khng ging nhau. Trong bui tra li phong vn cua ai
din toan quyn Duma quc gia Nga, ng Kochenkov, Tng thng
Nga noi rng, hm nay Duma quc gia bo phiu bu Putin lam
Thu tng Nga "trong mt mc nao o noi ln rng, phiu ma
Ly Canh Long
96
cac ngh s bu khng phai la phiu bu cho Putin ma kha nng

phiu nay la bao toan vic tham gia bu c trn v tr la nhng
ngh s cua Duma quc gia".
ng noi, cac ngh s a tnh toan rt chi li. "Ti bit rng
gia cac nha lanh ao ang, oan Ngh vin a co mt hip nh
kho khn - ai bo bao nhiu phiu mi co th at c s cn bng
ti thiu". "D oan cua chung ta la nu Putin gianh c u s
phiu ch trong mt ln th s cn bng nay se mc thp
nht". iu nay noi ln co rt t ngh s a thch nhn vt Putin,
ho khng hiu ng ta lm, trn thc t, ho ch bit ng ta gp g
ang oan cac Ngh s ma thi. Nhng v mt tng th ma noi,
"thai vi ng ta la tch cc".
Nhng cac quan chc a phng lai rt hoan nghnh, Thng
c bang Tomxk, Chu tch Hi Lin hp khu vc Xibir Victo
Khrexu sau khi Duma thng qua vic bu Putin lam Thu tng a
bnh lun: "Vladimir Putin co y u cac t cht cn thit tr
thanh mt thu tng u tu cua Nga".
Khretxu noi: "Putin nm c tt ca cac iu kin ma cac
khu vc da vao o sinh tn, ang lam ro mi quan h gia cac
d toan va ng cung khng h qun cac Hip ngh". chng
minh, ng ta a nu mt v du: Th sau tun trc, khi tham gia
Hi ngh Vn phong Lin hp "Hip ngh Xibir", Putin a ng y
danh cho thanh ph nay mt quy ch khoa hoc va giao duc, c
bit ngay hm sau ng a ky nhng quyt nh co lin quan.
Khretxu noi ua rng nhng ngi tham gia Hi ngh "Hip hi
Xibir" la mt im bao cho s trng tho v chnh tr. ng mm
ci noi: "Trong tt ca cac thu tng Nga, ch co Checnomodin a
tng tham gia hi ngh nay, ma chnh ng la ngi gi chc vu
trn vu ai chnh tr thi gian lu nht. iu o co ngha la Putin
- ngi a tng tham gia hi ngh nay cung co th gi v tr lu dai
trong Chnh phu.
Th trng Saint Petersburg Yakovlev rt hai long vi vic
Duma quc gia ch mt ln bo phiu a thng qua vic b nhim
Putin lam Thu tng. Chu nhim Vn phong Bao ch cua Th
trng noi rng trc bu c mt tun, Th trng Saint
Petersburg cung a noi kt qua bu c thu tng nh vy. Li tin
oan cua ng ta a thanh s thc.
97
Khi noi v thu tng mi, Th trng a nhn manh Putin co

kinh nghim cng tac thc t cac khu vc cu th. Putin a tng
la pho th trng Saint Petersburg. ng anh gia cao t cht
nghip vu cua thu tng mi: "T trc ti nay ng cha h gy
xung t vi ai va hanh ng rt cht che, cn thn". Ngay 17/8,
Th trng Saint Petersburg a t chc gp g vi thu tng mi
theo k hoach.
Nhng nha lanh ao "phong trao nc Nga - ngi nha chung
cua chung ta" va ang T do dn chu trong Duma quc gia Nga
cung hai long vi kt qua phiu bu thu tng mi cua Duma quc
gia, ng thi cung tnh ti kha nng vao ngay 19/12 se ng thi
bu c ca Duma quc gia va tng thng.
Luzkov cho rng vic Duma ung h bo phiu bu Putin lam
Thu tng noi ln rng, tnh hnh co kha nng phat trin theo
hng n nh. "Hin nay, bin gii gia Chechnya va Dagextan
ang phat sinh i khang, cac cng dn cua chung ta ang ng
trc s hy sinh, tnh hnh kinh t va xa hi ngay cang nghim
trong, nht thit phai giai quyt vn xy dng mt th ch
quan ly nha nc co hiu qua, do o Nha nc cn phai co mt v
thu tng hp phap a c Quc hi ph chun". ng con cho
rng, s mnh nay khng nghi ng g na, o la mt nhn t tch
cc.
Ngi lanh ao oan Ngh s Nng nghip Nikola
Khalitonov cho rng kt qua bo phiu ngay hm nay th hin moi
ngi a tn nhim Putin, nhng ng cung to ve hoai nghi Chnh
phu nhim ky nay ch co th lam vic n khi bu c ngh vin.
Ngi lanh ao ang oan Ngh s "khu vc Nga" Molotov
noi: "Hin nay, vic chung ta cn phai lam la hay bo phiu cho
Putin, moi vic khac hay qun i va cn tch cc lam vic".
ng con noi rng: "S thc la chung ta chng co g thao
lun. Chung ta khng bit k hoach cua Putin, chung ta khng th
tm hiu con ngi Putin, chung ta cung khng bit liu ng ta
lam vic tt hn hay xu hn so vi Stepasin".
Li phat biu cua ng ai din cho y kin cua nhiu ngi
trong Duma, cac ngh s u khng mun lam anh hng ti cng
tac chun b tin hanh bu c vao ngay 19/12 cua ho. Nu nh
trong ln bo phiu th ba ma Putin vn b phu quyt th co kha
nng tin hanh cuc tuyn c mi. iu nay co le se khng lam
Ly Canh Long
98
thay i g nhiu lm i vi thi gian tuyn c a nh, nhng

hnh nh khng co ngh s nao mun bo l c hi li dung quyn
han tng bu c. Cac ngh s con nhn thc rng, du g i chng
na, ho cung chng co cach nao gy anh hng vic bo phiu
bu v thu tng mi ma Yeltsin a la chon.
Cach nhn nhn cua cac ngh s mi ngi mi khac, nhng
qua o co th thy rng, vic bc qua ca ai mt cach thun li
cua Putin khng co ngha la cuc din chnh tr Nga a co s thay
i ln lao, ham cha trong o ch la chm lai khung hoang Chnh
phu mi dn ti xu th nguy him cua vic bin ng cuc din
chnh tr.
Trc tin, iu o khng noi ln chnh tr Nga a i vao th
n nh, cung khng noi c mu thun gia mt lc lng chnh
tr nao o i vi Tng thng Yeltsin a co s hoa hoan. Moi ngi
u bit rng, lc lng canh ta ng u la ang Cng san Nga
vn c la phai i lp chu yu cua Tng thng Yeltsin, nhng tnh
hnh hin nay a thay i. Cung vi s nhanh chong i ln cua lc
lng trung ta ma ai biu la phong trao "T quc", Tng thng
Yeltsin a lun su vao hoan canh b ng cua "cuc chin hai
mt". c bit la s lin hp cua phong trao "T quc" vi phong
trao "Toan Nga" a tr thanh mt cuc tng tuyn c tng lai cua
Tng thng Yeltsin. xoay chuyn cuc din bt li nay, Yeltsin
mi giai tan Chnh phu Stepasin, Putin ln lam Thu tng cung
khng th lam cho tnh th cuc tng tuyn c thay i v cn
ban, cung khng th hoa giai c mu thun gia Tng thng vi
lc lng phai trung va phai phan i canh ta. Do o, cung vi vic
tng bc trin khai cuc vn ng tng tuyn c Duma va Tng
thng, xu th cuc u tranh trn chnh trng Nga ngay cang
din ra ac lit la iu kho tranh khoi.
Mt khac, vic bc qua ca ai mt cach thun li cua Putin
cho thy lc lng chnh tr cac phe phai a khng th b vng
vao "vn chin thut" a lp i lp lai cua Chnh phu, ma la tp
trung s chu y vao "muc tiu chin lc" cua cuc tng tuyn c
bu Duma va tng thng. Trc mt, vic tranh thu gianh
thng li trong cuc tng tuyn c nay a tr thanh "ai s hang
u" cua cac lc lng chnh tr, cac phe phai. Phan ng u tin
sau khi nhn c tin Yeltsin c Putin vao chc vu Thu tng Nga
cua Chu tch Duma quc gia Seleznikov la " am bao cho bu c
Duma ung thi gian a quy nh, nu nh ngay mai bo phiu, ti
99
se bo mt phiu cho Putin". Li noi cua ng trn thc t tiu biu

cho nhn thc chung cua a s lc lng chnh tr Nga. Tom lai
vic Putin c Duma biu quyt thng qua ln th nht ch co
th xem la cuc khung hoang Chnh phu mi tam thi kt thuc,
nhng cung vi bu c Duma va Tng thng ang ti gn, gia cac
lc lng chnh tr cua cac phe phai se lai trin khai cuc u
tranh va so tai ngay cang ac lit hn.
Cac quc gia khac nhn nhn vic Putin ln lam Thu tng
mi nh th nao?
Ngay 16/8, ban tin thi s Nht Ban a phat i bai vit nhan
: "Duma quc gia Nga ph chun thu tng mi...", nu ln
rng:
"i vi Tng thng Nga Yeltsin - v lanh ao chnh tr
chuyn quyn lun thay i thu tng va gi thai i ch vi
Duma quc gia cho rng s d ch thng qua mt ln a ph chun
Putin lam Thu tng, chng qua ch la cac phe phai mun tranh
s i choi khng cn thit vi Chnh phu, dc sc vao vic chun
b cho bu c Duma vao cui nm".
Cn c vao quy nh cua Hin phap, nu Duma quc gia ba
ln con quy nh thm, trong tnh hnh o, thi gian bu c se
c tin hanh vao ngay chu nht tun u tin sau 3 thang k t
ngay b giai tan. Suy ngh cn ke hn se thy rng nu nh lai
thng qua hai ln bo phiu bu thu tng na th ngay trong cui
thang o giai tan Duma, cuc bu c se c tin hanh vao cui
thang 11, iu nay cung khng lch my so vi thi gian bu c
c d nh luc u vao 19/12.
Nhng nu Duma b giai tan, cac phe phai nht thit trong
vong 3 thang phai bai bo c quyn tranh c cua ngh s. Cac phe
phai hnh nh u cho rng nu nh nht tr tin hanh bu c
trong cung mt thi gian, duy tr cac iu kin co li la thng
sach, ma khng mun mao him bi nhng rui ro cua vic b giai
tan.
Phai cng san ln nht trong Duma chng lai th lc Tng
thng, k t khi b "tht bai" trong cuc bo phiu bt tn nhim
Tng thng vao thang 5 a mt i c hi tin cng Chnh phu, y
cung la mt nhn t quan trong. Co th noi rng, ln ph chun
Thu tng mi cua Duma quc gia nay mt ln na lai bc l s
thiu kha nng khng ch i vi Chnh phu".
Ly Canh Long
100
Knh thi s nay con phat i mt bai khac vi nhan : "V

Tng thng cang ngay cang b c lp", trong o co oan:
"Duma quc gia ch mt ln biu quyt a d dang thng qua
vic b nhim Putin lam Thu tng. y la mt phan ng khng
my vui ve cua d lun va ngh vin i vi mt tng thng lun
thay i thu tng. i vi Tng thng Yeltsin ma noi, iu nay
con cach tng i xa s thng li v mt chnh tr.
"Ngc lai, i vi nhng hanh vi chuyn ch, c oan cua
mt v tng thng khng cn nu ro ly do a cach chc thu tng
trc, phai cai cach cung a ra yu cu phai sa i Hin phap
han ch bt quyn lc qua rng ln cua tng thng. S c lp
cua phe canh tng thng cang ngay cang ro rang".
"Hay c cho rng, i mt vi cuc bu c Duma quc gia vao
thang 12, Tng thng Yeltsin a ly Putin - ngi a tng la Cuc
trng Cuc An ninh Lin bang lam Thu tng, xy dng lai th
ch, phan kch lai phai ta va phai trung lp ang chim u th.
"Nhng, ch co hy vong vao Th trng Matxcva Ruzkov
trong a v tng thng nhim ky sau se xy dng mt lin minh
tuyn c cua th lc trung gian. Ma theo ch c bit, v th
trng nay a tranh thu c Primakov, v thu tng trc a duy
tr c s ung h manh me. ang Cng san, mt th lc ln nht
trong Duma quc gia cung se ly s hn loan trong kinh t lam bi
canh thu hut s phiu bu cua ngi bt man vi Yeltsin, mu
gianh thng li trong cuc bu c Duma quc gia va sa i
Hin phap".
"Tng thng Yeltsin khng co mt ang chp chnh cua ring
mnh, ma do chu anh hng cua ln cach chc thu tng nay,
chnh ang cua phai cai cach ma Yeltsin da vao khng nghi ng
g na cn phai tip tuc chin u gian kh. Nu nh trong cuc
bu c Duma quc gia ma th lc cua phai cai cach b ha thp th
muc tiu thc hin "Putin tr thanh tng thng" trong cuc bu c
tng thng vao mua he nm ti se tr nn ngay cang xa vi".
Trong chnh gii cung a xut hin s lo lng: Tng thng
Yeltsin ly tnh hnh Kapkaz cng thng lam cai c nhm gy
hanh ng khac thng mu lam chm cuc bu c. S ra i
cua ni cac Putin cung co kha nng tr thanh s bt u hn loan
cuc din nc Nga.
101
Hang tin cua Phap phn tch rng: "S sp t cua tng
thng Nga tht la mao him". Hang tin con noi: "Cac nha phn
tch chnh tr hm nay noi rng, Tng thng Nga Yeltsin ch trong
vong 17 thang a thay ti v Thu tng th nm tht la mao him,
hanh ng nay cua ng ta u nhm duy tr nhng li ch cua
nhng ke theo ui ng ta ch khng phai li ch quc gia.
Cac nha phn tch noi rng, Vladimir Putin - ngi phu
trach an ninh quc gia KGB cua thi ai Lin X, bu ng ta lam
quyn Thu tng ch lam tng ln kha nng ap dung cac bin
phap "vi pham Hin phap", iu nay co kha nng pha hoai cuc
bu c Ngh vin d nh tin hanh vao ngay 19/12.
ng thi vi vic nay, cuc din cng thng v chnh tr nc
Nga ngay cang gia tng. Tp oan mi rt manh me do Th trng
Matxcva - ngi rt c dn chung hoan nghnh va nhng nha
lanh ao khac lp ra kho co th x ly c xung t mi phat sinh
bc Kapkaz. S phat trin cua ng thai nay rt co th thuc y
Nga tuyn b thi hanh tnh trang khn cp.
Cac nha ph bnh lun ra rng, quyt nh cua Yeltsin chu
anh hng cua ngi trong "gia tc" - tc la nhng ngi "tm
phuc" cua ng ta. Ho noi rng, trong s o bao gm ca con gai cua
Yeltsin la Tachiana Chiaslenko, Chu nhim Vn phong Vorodin,
nha tai phit Beredovxki va Abulamovic. ng c chu yu cua
nhng ngi nay la am bao cho Nga co mt ngi k cn co th
lam cho ho min b khi t. Makharenko thuc Trung tm Nghin
cu Chnh tr Nga noi: "Stepasin hin nhin khng th lam cho
nhng lc lng ung h chnh quyn Yeltsin oan kt nht tr
trc khi bu c Ngh vin, cung khng th hin c no co nng
lc bao v cho li ch cua Yeltsin va nhng ngi tm phuc cua
ng ta.
Ngay 10/8, bao Bu in Washington cua My vi hang tt ln
vit rng: "Cac nha phn tch anh gia nhn s trong in
Kremlin cang lam cho nc My tht vong", toan vn nh sau:
Ch trc y hai tun, Thu tng Nga luc o la Stepasin
trong mt ba tic tai khach san sang trong Wylat Washington
khi ng trc nhng ai din thuc gii cng nghip My a tra
li v vn Chnh phu cua ng liu co mun thi hanh mt phan
quyt i vi mt cng ty rt co quyn th cua Nga hay khng.
Ly Canh Long
102
Stepasin noi, ng khng h chu n mt tp oan x nghip

nao - nhng ngi mang danh la nhng nha chp chnh hang u
co quan h rt mt thit vi Yeltsin. Sau o, ng ta ci ma noi
rng, ng hy vong nhng li noi nay cua ng ta khng mao pham
nhng tp oan thm nc ngoai tr v cha kp lam g th ngay
hm qua, Tng thng Yeltsin a bai chc ng. Chuyn ving thm
nay cua ng c coi la dp u tin ng lam quen vi Tng
thng My Clinton, Pho Tng thng Al Gore va nhng thanh vin
cao cp khac cua Chnh phu Clinton. Hm qua, trong mt cuc hop
bao c Ngh vin t chc, mt nha bao kin ngh, c cu hai
nc lin hp giai quyt khung hoang c goi la Uy ban A.Go Checnomukdin hin nay a trai qua bn i thu tng nn goi no
la Uy ban A.Go - "in vao ch trng Ital".
a s nhng nha bao cho rng man kch tranh nhau gh
thng tng Chnh phu Nga lam cng thng thm vn cac nha
quyt sach ngoai giao My phai lam quen vi ban lanh ao mm
yu. V lun kin quyt ung h Yeltsin ma My phai chu mao
him. Nhng hin thc ang phi bay trc mt la: Yeltsin cang
tr nn trao tr, ma xem ra ng ta cung khng u sc giai quyt
vn xac nh ngi k tuc ng ta.
Thomas Graham - chuyn vin nghin cu cao cp cua Hip
hi Quy Hoa bnh Quc t Khanaki noi rng: "Trc khi nhn s
nc Nga thay i, ban rt kho lam c vic g. y khng phai
la vn cng vic ngoai giao ma in Kremlin tp trung vao ma
chnh la ang tp trung vao vn sinh tn cua chnh tr va mt
tp oan nho".
Nhng vic chuyn giao quyn lc cua Nga cung nh s nghi
hoc v quyn lc trc mt u khin cho ngi ta lo lng.
Graham noi rng, nhng ngi ra ng c chu yu trong cuc bu
c tng thng nm ti la "mt ang vin cng san, mt gian ip
cao thu, va mt th trng tham thi nat". Giao s hoc vin
Venxuli Gotman noi: "Sau 8 nm, Nga phat ng cai cach, hay
cho chung ta xem cui cung giai quyt c vn g, xem ra vn
cha thy iu g tt ep nht, chng co ai lam vic ung n ca".
V pha cac quan chc, Chnh phu Clinton ang rt bnh
tnh x ly vic Stepasin b bai chc.
Ngi phat ngn cua Quc hi My noi rng: "Ti cho rng,
chung ta khng nn qua coi trong vic nay. Nc My se tip tuc
103
thuc y vic khng ch qun s va cai cach kinh t. Ngi ng

u chnh phu thc s phai thng xuyn thay i. Nhng, gia
cac chnh phu phai tin hanh hp tac trn cac vn mang tnh
thc tin va cung nhau quan tm. ung nh mt cu chm ngn
ni ting: Mi nc phai hanh ng cn c vao li ch cua nc
mnh ch khng phai theo y mun cua ngi khac.
Cac quan chc chnh phu khac cung cho rng vic Stepasin
b bai chc, ho khng cam thy bt ng.
Theo mt tr ly Nha Trng, iu ho quan tm la muc tiu cu
th, ch khng phai quan tm ai ln ai xung Kremlin". Ho
mong mun hp tac co hiu qua vi Putin - ngi kt tuc Stepasin.
Thang 6 nm nay, Putin gp Pho Quc vu khanh My Talbott
a gop phn giai quyt cuc khung hoang xay ra khi qun i Nga
tin vao sn bay Pritxtina Kosovo. ng a noi chuyn in thoai
vi Bogo - C vn An ninh quc gia My sau Hi ngh Thng nh
t chc vao trung tun thang 6 gia Clinton va Yeltsin. Trong thi
gian Stepasin thm Washington gn y, hai bn tuyn b Putin
va Bogo se bt tay vao giai quyt tranh chp v mt s vu gian
ip Nga gy ra tai My.
Mt quan chc Quc vu vin nhn xet: "ng ta rt thng
minh, ep ngi khac co tnh co ly, song liu ng ta co c s ung
h cua moi ngi trong tuyn c hoc v chnh tr hay khng th
con phai ch xem. Putin nhm chc trong tnh hnh xung t
khng ngng gia tng gia qun i Nga va min Nam nc Nga
vi qun du kch Islam cua Dagextan, mt tnh tip giap vi
Chechnya ly khai. Cac quan chc My lo lng, cuc chin nay a d
bao tai din cuc xung t Chechnya m mau".
Robin noi: "Chung ta ang theo doi cht che tnh hnh o,
ro rang Dagextan la mt vung cc ky nhay cam. Tnh hnh o v
cung phc tap. S bung n xung t kiu nh Chechnya cung
nhng hanh ng cua Yeltsin khin cac chuyn gia v vn Nga
ph phan Chnh phu Clinton. Ho noi, Chnh phu Clinton a qua
mao him ung h ca nhn Yeltsin.
Giao s Graham cua Hoc vin Wensli cho rng do sai lm
nay, li ch cua My trong tng lai se b phng hai, du Yetlsin co
gi li ha trong nhiu vn then cht. "ang le ngay t u My
phai ap dung chnh sach cng rn". iu nay t ra cung co th xem
xet ngay t khi Yeltsin quyt nh na phao vao toa nha Quc hi
Ly Canh Long
104
nm 1993. ng noi: "Chung ta a mt i nim tin". Mt quan chc

My bac lai, ngoai vic ung h Yeltsin ra khng con cach la chon
nao khac. "ng y la Tng thng cua mt quc gia. Khng cn
chung ta phai can thip nho nht vao vic chnh tr cua Nga".
105
CON THUYN NGC DONG - PUTIN CHEO CHNG

C BAO LU
Putin khi nhm chc hiu rt ro vn phai i mt vi

Chnh phu mi la v cung gay cn, ngoai vic phai ngn chn s
phat trin cua th lc canh ta trong cuc tuyn c Duma quc
gia va bu tng thng, con mt vn quan trong na la tnh hnh
bc Kapkaz, o a bung n cuc khung hoang nghim trong
nht cua vung nay k t sau chin tranh Chechnya nm 1994.
T ngay 2/8, hn 200 phn t vu trang bt hp phap t
Chechnya a xm nhp vao cac lang heo lanh vung bin gii pha
nam Dagextan va a o sung vi lnh bin phong Nga tai a
phng.
Bi vy, ngi ta co ly do tin rng nhim vu chu yu trc
mt cua Putin v c ban vn la phn vic thi ng ta lam cuc
trng Cuc An ninh Lin bang. Chu yu giai quyt hai nhim vu:
n nh tnh hnh vung nui Dagextan va khu vc giap ranh vi
Chechnya bng mt s hy sinh nho nht, trc ngay bu c Ngh
vin va bu tng thng phai oan kt c cac quan chc hanh
chnh cua ia phng xung quanh Yeltsin. Putin tip nhn hai
vn nay t tay cua Stepasin. y co th la im ch mang ma
Stepasin b Yeltsin bai chc, in Kremlin ch trch ng ta to ra
mm tay i vi tnh hnh Dagextan va khng mun lin hip vi
cac quan chc hanh chnh khac chng lai phong trao "T quc
cua Luzkov.
Theo in Kremlin, Putin cn phai cng rn, cho du va qua
ng ta khng biu hin ro, nhng by gi phai lp tc chng minh
cho moi ngi thy ro im nay. Vic ui cac phn t vu trang
Chechnya ra khoi cac lang Dagextan khng nhng tr giup
Putin tao dng c mt hnh tng thu tng cng rn ng thi
con nng cao uy tn cua ng trong qun i. iu nay v cung
quan trong trc ngay bu c, ngoai vic co th ly thm c la
phiu cua qun i (ho se nht tr bo phiu bu) con tng thm
Ly Canh Long
106
nhn t n nh cho tnh hnh chnh tr ang ln xn trc thang

12/1999 va thang 6/2000.
Putin a quyt nh li dung c hi nay. Vic quan trong u
tin ma ng ta lam sau khi nhm chc quyn Thu tng la triu
tp Hi ngh An ninh v vn Dagextan, hi ngh a vach k
hoach va c Yeltsin ph chun. Putin noi n nh tnh hnh
Dagextan cn 1 tun ri n 2 tun, o la thi han ngn ngui.
Phng an nay y mao him i vi Putin. Nu hanh ng tht
bai, hoc qun i Lin bang hy sinh nhiu, ma pha Chechnya hy
sinh t, se phai co ngi chu trach nhim. Tng Tham mu trng
Khvatisnin khng ang chu ti, sau khi thc thi thun li phng
an Nga giai quyt hoa bnh vn Nam T, sau khi thanh cng
my man trong vic a qun vao o, Kremlin khng dam ng n
ng ta, s mt long qun i.
B trng Ni vu Grusailo cung khng ang kt ti, trong s
kin nay ng ta khng phai la nhn vt trong yu, tin hanh mt
hanh ng qun s quy m ln khng phai la vic cua canh sat.
Nh vy ngi co th ng u hng ti ch con lai Thu tng
Putin. Co le y la ln u tin va cung la ln cui cung trn
cng v thu tng ng ta th hin ro sc manh cua mnh, nht la
sau khi hanh ng qun s tht bai, chu ngha Hi giao cc oan
lan tran n cac vung khac cua Dagextan th se cang nh vy.
Con mt nhim vu na ma Putin tip nhn t Stepasin la
phai oan kt thng c cac khu vc xung quanh mnh i choi
vi lin minh cua Luzkov. Khng i Ngh vin ph chun chc vu
cua mnh, Putin a tin hanh hoat ng mt cach tch cc. Ti
12/8, ng ta i thm Tomsk. Ngay hm sau tham d Hi ngh Lin
minh khu vc Hip nh Xiberi c t chc tai o, vo boc bn
ngoai hanh ng cua ng ta la thao lun d an nm 2000, nhng
muc ch chnh la nhm tip xuc ring vi cac quan chc hanh
chnh cua Xiberi.
Mong mun trong vong 2-3 thang lam suy yu lc lng cua
Luzkov, bi vy Putin phai lam vic khn trng, song trong thi
im nay Luzkov cung khng lang ph thi gian. Ngi nha cua
chung ta - nc Nga khng mun gia nhp lin minh Tshubai Ditov, mt s quan chc hanh chnh se gia nhp phong trao
Cheknomukdin, nh vy nhim vu cua Putin xem ra khng n
gian chut nao.
107
Nhng thuc ha trong nganh an ninh cua Putin va ban be se

ht sc giup v tn Thu tng nay. Trong Hi ng An ninh
Lin bang co Cuc An ninh Hin phap, no phu trach cng vic
tuyn c cua Lin bang, co le gn y a tung ra nhng tai liu
en co lin quan n Luzkov, phong trao T quc, nhng ngi
lanh ao nc Cng hoa trong toan Nga va ang Cng san.
Nu Putin mun tr thanh ngi k tuc Yeltsin th phai
hoan toan chim c cam tnh cua in Kremlin, trong vong my
thang ng ta phai giai quyt c hai vn quan trong nu trn.
Mt khi tht bai se phai tm c ngi thay ng ta lam thu
tng, hoc tm ngi co th i trong vi Luzkov trong bu c
tng thng, trong bng an cua in Kremlin con co Lebed,
Cheknomukdin va Stepasin.
Putin a khng phu long mong i cua Yeltsin i vi ng ta,
m u la vn bc Kapkaz a th hin ro sc manh cua nhn
vt thep.
Ngay 10/8, va tr thanh quyn Thu tng Putin a cung
Tng thng Yeltsin va mt s nha lanh ao cac nganh hu quan
tin hanh thao lun tnh hnh Dagextan. Tip sau o quyn Thu
tng Putin chu tr Hi ngh Uy ban Hanh ng Lin bang Nga
chng chu ngha khung b. Trong hi ngh, ng bay to quan im
khng th nhun nhng trc hanh ng cha ap phap lut va
chu ngha khung b ang xut hin vung Kapkaz, phai co bin
phap chnh n trt t va ky cng o. ng noi, nhng nha lanh
ao cua Nga a trao nhim vu cho c quan quyn lc Lin bang va
a phng trit tn gc s hn loan o. Putin tuyn b vi cac c
quan thng tn rng: "Trong cac phn t vu trang hoat ng
Dagextan co phn t vu trang Chechnya, lp lai trt t
Dagextan, Chnh phu Nga a lp mt phng an hoan chnh c
Tng thng Yeltsin ph chun, ng thi tuyn b thanh lp B
T lnh qun s khi phuc trt t Dagextan.
Cung ngay, may bay trc thng vu trang khng qun Nga a
tin cng manh lit vao cac phn t vu trang bt hp phap ong
trn cac lang cua nc cng hoa Dagetxtan. Ngi phat ngn cua
khng qun Nga noi rng may bay a ct canh 78 ln, vi s phi
hp cua phao mt t, a tin hanh cng kch cac phn t vu
trang, s dung tn la oanh tac vao c im cua phin qun.
Ly Canh Long
108
Song, n thi im hin tai, nha ng cuc Nga vn cha

th xac nh c s thng vong chnh xac cua cac phn t ly
khai. Trong 10 ngay tn cng, qun Nga co 6 ngi cht, nhiu
ngi b thng. Ngoai ra, 2 may bay trc thng b cac phn t ly
khai bn hong, trong s nhn vin t lai gp nan co Trung oan
pho Trung oan trc thng 487, anh hung Nga Namov. Ngay 11,
qun Nga lai mt ln na trin khai hoat ng qun s quy m
ln i vi cac phn t ly khai. Theo Th trng B Ni vu Nga
th: Qun Nga co 10 ngi cht, 27 ngi b thng va gianh lai
mt b phn lang mac b cac phn t vu trang chim lnh t trc
o. Nga tung vao l oan mt 132 va tiu oan b binh 102 B
Ni vu.
Bc sang thang 11, Putin tin hanh mt loat hanh ng
quyt oan khin cho uy tn cua Chnh phu mi ngay mt ln cao.
Phai chng a v cua Putin a vng chc? Rt nhiu ngi vn
gi quan im phu nh.
c bit thang 11, Yeltsin t nhin bo d ky ngh Sochi
bt ng tr lai in Kremlin, cang la bng chng cho nhiu ngi
ban tan, trong o co Vin trng Vin Quy chnh sach Nga
Viacheslav Nikonov. Ngay 6/11 bao Lao ng ng bai vit cua
ng ta nhan : Hanh ng cua Yeltsin thm thuy khn lng
nu ro: "Uy tn cua Vladimir Putin ln rt nhanh, xem ra ng hu
nh khng co ly do phai lo lng. ng la thu tng duy nht cua
Chnh phu, la ngi k tha tng thng do chnh Yeltsin noi ra
trong dp b nhim thu tng, va lai t trc ti nay cha h co s
hoai nghi nao. Cho du cac nha phn tch a bnh lun xn xao t
lu rng thu tng se b bai chc ngay thi, nhng b ngoai hu
nh khng co du hiu o. Ti ch xin nhc mt cu, trc khi bai
min chc vu cua Krienko, Primakov hoc Stepasin, gii thng tn
bao ch cho rng in Kremlin hoc Beredovxki khng ch va trc
tip cng kch ho, lun xay ra xung t gia Thu tng vi ngi
phat ngn cua gia tc trong Chnh phu, vi Vn phong Tng thng,
con by gi tt ca u khng con na. Bt lun bao ch cua quc
gia hay cua bon trum tai phit u ch noi tt cho Putin, trong
Chnh phu cung la mt vung m a, Vn phong Tng thng ngi ca
khng bit mt cho ni cac Thu tng. Nhiu chuyn gia nhn
nh trong bi canh nay nu noi rng Putin tht sung th o la
mt thu oan che y.
109
Ngoai ra, iu ma in Kremlin tht s cn la mt ngi k

tha co th bao v c li ch cua nhn vt hin ng quyn va
thang 6 sang nm vn u kha nng gi ho lai trn vu ai chnh
tr. Putin a chng minh ng ta co u kha nng c s yu mn
cua a s dn se bu cho ng, va moi ngi cung bt u thc s
nhn ra ng u kha nng vt xa trong cuc vn ng bu c tng
thng sp ti. Va nhn chc thu tng lai co th tr thanh nhn
vt nh tng thng nhanh vy sao? Ch co Thng mi bit. Bi
vy co nn mao him mt ln na thay thu tng khng?
Con mt im cui cung, nu lai mt ln na thay thu tng
(trong vong mt nm ri ln lt thay ti 6 v thu tng) se khin
in Kremlin tr thanh tro ci trc d lun th gii va d lun
nc Nga.
Bi vy, nu ch nhn theo logic b ngoai th Kremlin khng
co ly do ht bo Putin. Nhng nu ngh su mt chut th ly do
vn c co th tm c. Trong tnh hnh hin tai ng quyn d li,
nu ti vao v tr tng thng, bt lun th nao ti cung khng bai
chc Putin. ng la mt con chim se y sc sng trong tay tng
thng, con hn chim thn nha tri co gioi cung khng tai nao bt
c no.
Co iu chung ta u bit in Kremlin thng lam nhng
vic mang tnh phi ly, ph trut Cheknomukdin, Kirinenk,
Primacp, Stepasin v ly tr khng ai giai thch c, song vn c
xay ra, hn na no hoan toan phu hp vi phong cach kiu
Bezantin cua ngai Tng thng.
ch thc, thai cng rn cua Chnh phu Putin trong vn
Kapkaz dn n tnh hnh xu i trong quan h gia Nga vi
cac nc phng Ty. Cac nc phng Ty do My ng u co s
ch trch nhe hanh ng qun s cua Nga tai bc Kapkaz. i vi
ap lc cua phng Ty, Putin hoc khng che du, hoc phan i.
i i vi vic o, My yu cu sa i Hip c chng tn la an
ao, am phan 2 ngay vi Nga, Putin cung khng h e ngai choi
lai ngh sa i ma My a ra, ng thi ngay hm o cung
Trung Quc, Belarus trao cho LHQ D thao ngh quyt v vic
bao v va tun thu (Hip c chng tn la an ao), ngh quyt
nay a c thng qua vi s phiu a s ap ao tai Uy ban Giai
tr qun b va An ninh quc t cua ai hi ng LHQ. Ngoai ra
Nga con phong thanh cng tn la chng tn la anh chn tm
gn. My rt bc tc trc hang loat vic lam cua Nga, goi Nga la
Ly Canh Long
110
ke be xe ra to trn nhiu vn , ng thi e doa My se rut khoi

"hip c chng tn la an ao. D lun Nga so sanh canh tng
Nga-My i u la ngay cang ging chin tranh lanh, con B
trng ngoai giao Nga th noi thng ra rng chin tranh lanh
phuc hi la iu co th.
c bit la sau khi Putin lai phai s oan qun tinh nhu
tiu tr phin qun Chechnya xm nhp Dagextan, truy ui n
tn sao huyt, bao vy dit qun chu lc ph ngay trn t
Chechnya. Hanh ng cua qun Nga Chechnya c s ung h
rng rai cua xa hi Nga, cung c nhiu quc gia trn th gii
thng cam, bi le Chechnya a tr thanh cn c cua nhng phn
t khung b quc t, bon khung b khng b tiu dit th nc Nga
khng c yn, th gii cung mt an ninh.
Tuy nhin, trc o khng lu My va cac nc phng Ty
a oanh tac Nam T, luc nay lai bt u ph phan hanh ng cua
qun Nga Chechnya. Quc vu khanh cua My Albright cho rng
hanh ng qun s cua Nga Chechnya la im chng lanh, My
quan tm theo doi. Hi ngh Thng nh Lin minh chu u Nga c triu tp trc o vi chu v kinh t cung t nhin
bin thanh cuc hi thao ln an hanh ng qun s cua Nga
Chechnya. Trong Hi ngh hoa bnh Trung ng Oslo, Tng
thng My Clinton gp Thu tng Nga Putin, ng ta nghim giong
yu cu Chnh phu Nga lp tc nh ch bao lc Chechnya.
Trc o ng ta con goi hanh ng chng khung b cua Nga la
xung t chung tc, thm ch co mt s chnh tr gia phng Ty
goi hanh ng qun s cua Nga la tan sat nhng ngi v ti, la
xm lc. i mt vi cac phan ng trn, Putin trong bui tip
Thu tng Th Nh Ky a nhn manh: Hanh ng qun s cua
qun i Lin bang Nga Chechnya la mt b phn cua Lin bang
Nga, hanh ng cua qun Nga Chechnya la khi phuc lai trt
t phap lut o, la tiu dit bon th ph, t xm lc dung
ch hanh ng qun s cua mt nc i vi mt quc gia co chu
quyn, hanh ng qun s cua qun Nga tiu dit chu ngha
khung b khng h co bt ky mu chnh tr nao. iu khin
cho Nga bc tc la mt s chnh tr gia cua My coi hanh ng cua
qun Nga Chechnya la phn bit chung tc. D lun Nga bnh
lun NATO do My ng u chnh la ly c thanh loc chung
tc Sebia Kosovo oanh tac da man i vi Nam T - mt quc
gia co chu quyn, by gi noi hanh ng cua qun Nga cung la
111
thanh loc chung tc ro rang la xuc pham trng trn i vi Nga.

Chu tch Duma Nga vach ro vn Chechnya thun tuy thuc v
ni b cua Nga. NATO do My ng u khng co quyn can thip.
V vn Hip c chng tn la an ao co sa hay khng sa,
Nga - My khng ch gii han trong li le ma hai bn u a co
hanh ng. Ngay 5/11, sau khi Uy ban An ninh quc t khoa 54 a
thng qua ngh quyt bao v va tun thu (Hip c chng tn la
an ao) , Th trng b quc phong My Slokom noi, nu cui
cung My khng thuyt phuc c Nga ng y sa i Hip c
chng tn la an ao , pha My se t h thng phong nga tn
la quc gia, Chnh phu My se tnh n vic rut khoi hip c nay.
Trc o My a phong th thanh cng mt tn la anh chn.
Trc sc ep cng kch cua My, Nga khng h nao nung. Ngay
2/11, Nga phong thanh cng tn la chng tn la anh chn tm
gn. Trc o Nga con nhiu ln phong th tn la chin lc vt
ai chu, Pho Thu tng Chnh phu Nga Klebanov tuyn b nu
My rut khoi Hip c chng tn la an ao, b i phong khng
Nga vn co y u kha nng va ky thut bao v T quc. i
mt vi s uy hip cua My, Tham mu pho th nht qun Nga ai tng Manilov noi: Nu b vu lc uy hip, Nga co th s dung
vu kh hat nhn trc. D lun Nga bnh lun v tnh hnh i
u Nga - My th cho rng cach noi cua Ngoai trng Ivanov v
phuc hi chin tranh lanh khng phai la lan gio thi vao ch
trng.
Ngay 24/11, cac thanh vin Chnh phu Nga t chc chuc
mng 100 ngay Putin chnh thc nhm chc Thu tng Chnh
phu, nhng tai o lai khng thy canh tng hn hoan vui ve.
Nghe noi cac quan chc Chnh phu quyt nh khng t chc to v
2 nguyn nhn: Hm o Thu tng Putin bn bao cao tnh hnh
kinh t t nc Duma quc gia, t chc mng khng ung luc e
se b trch cua cac Ngh vin, Putin vn la ngi khng thch cac
hnh thc huyn nao.
Putin a tr thanh chnh tr gia ni danh cua Nga. Trong
nhn dn Nga ang lu truyn mt cu ngan ng: Khng phai
chc v khin con ngi vinh d, ma con ngi lam cho chc v
quan trong. Danh ting cua Putin trong nhn dn ln cao khng
phai ng la thu tng, ma la thanh tch chnh tr trn cng v thu
tng cua ng a thu hut anh mt cua cng chung v pha mnh.
Trong thm do y dn c hoi: ng co tan thanh vic lam cua
Ly Canh Long
112
Thu tng Putin khng?, s ngi tra li khng nh chim 76%.

Ngay 21/11, trong mt iu tra d lun nhan Nu hm nay
bu tng thng, ngai bu ai?, s phiu bu Putin at ti 42%. Co
mt t bao a khng nh Putin la Thu tng thep.
Khng con nghi ng, vn Chechnya la vic ln hang u
ma Chnh phu Nga phai giai quyt, vn nay giai quyt tt xu
ra sao se anh hng trc tip n s phat trin kinh t va bu c
tng thng. Co nha bnh lun cho rng, trc khi Putin ln nm
quyn, vn Chechnya a tng la qua cn cua cac chnh tr gia,
cac nha lanh ao qun s va cac lanh tu dn tc a phng gianh
git vn chnh tr cho mnh, ng thi cung la u mi cng
kch ch thu, thoai thac trach nhim trong tnh hnh o vn
Chechnya din bin cang thm phc tap tr thanh bnh tim kho
x ly cua chnh quyn. Putin sau khi ln nm quyn a ganh ly
toan b trach nhim cua vn Chechnya. Nu ng khng co lp
trng cng rn, quyt sach dt khoat v vn nay th hm nay
y, Chnh phu Nga con ng trc nhiu vn kho khn hn.
Ngoai vn Chechnya con xut hin vn Dagextan, vn
Ingus, cac toa nha b anh bom nh Matxcva co th khng ch
co 4 ma la con nhiu hn, s thng vong cua qun Nga trong
chin dch tiu ph Chechnya se tng ln, dong ngi t nan se
gy ra s chu y nhiu hn cua th gii. Bi vy, thai kin quyt
cua Putin trong vn Chechnya c gii qun s tan thng va
c trn 90% dn chung ung h.
Co ngi cho rng, Putin ngoai thng li trn chin trng
ra, thanh tch v cac lnh vc khac khng ro net. Thm ch co
ngi lai Putin la qun phit khng hiu kinh t cung khng
nm c kinh t. Putin rt bt bnh v nhng li noi o, trn
truyn hnh, ng t cu hoi: Nu Chnh phu khng nm c
kinh t th lam sao san lng cng nghip tng 7,5%, ai a cai
thin c ang k hin tng n keo dai? Ai giup cho tin lng
cua ngi v hu c tng ln? Cng tm ma noi, nn kinh t cua
Nga gn y co chuyn bin tt ln, theo tai liu Chnh phu cng
b h s lu thng hang hoa nm 1999 la 30%, gia tr tng san
lng quc ni tng 1,5%-2%, khoan n lng ngi ngh hu giam
i, thang 10 tr cp cho mi ngi ngh hu 50 rup. Putin noi:
Tin khng nhiu, nhng chung ta nht nh phai lam c.
Ngoai ra cn i gia tr tin hang, Chnh phu quyt nh t thang
113
11 nng 15% lng cho ngi v hu, t thang 2 sang nm nng

tip 12%.
Thang 12/1999, tuyn c Duma quc gia Nga, thang 3/2000,
bu tng thng. Trc ngay bu c, Putin to ro kha nng ch
thc. Co ngi noi, nc Nga ch cn ln chc thu tng, s ung
h se tng ln, trc ngay bu c ai thi hanh chnh sach cng rn,
ngi o c ung h cao hn. V hai phng din nay, Putin u
chim th thng phong. Lin minh Thng nht mi thanh lp a
biu th hoan toan ung h Putin tranh c tng thng. S ung h
cua nhng ngi lanh ao lin minh T quc toan Nga Primakov
va Luzkov, i thu tranh c cua Putin th xung thp, iu o dn
n tnh hnh bu c co li cho Putin. Bn canh o, co ngi quy
tnh hnh co li y thuc in Kremlin. Ho cho rng chin lc cua
in Kremlin pham la nhng chuyn ch trch ngi, chuyn tnh
hnh phat trin bt li u do in Kremlin giai quyt con Putin
ch trnh din goc chnh din c gng tranh xay ra xung t
trc tip vi cac ca nhn va oan th, cho nn gn y rt t ngi
tm c ly do ph bnh ng ta. Hin tai, s ung h Putin vn tip
tuc tng cao, song iu o khng co ngha la cuc bu c tng
thng a c nh oat. Co y kin phn tch, tnh hnh cu th sau
tuyn c Duma quc gia va s ung h Putin sau thang 2 sang nm
mi la c s phan oan c cuc bu c tng thng. Nu luc o
Tng thng Yeltsin vn ung h ng ta, cng chung vn tht tm
bu ng ta, luc o ng ta mi co th tht s bin gic mng tng
thng thanh hin thc.
Hu ht moi ngi cho rng thanh tch chnh tr cua Putin ro
net, tnh hnh phat trin trong tng lai cung v cung co li cho
ng. Vi cng lnh kinh t cua ng, co th bc tip sau se hnh
thanh mt khim khuyt nao o v tnh cach ca nhn cua Putin
khi lam mt chnh tr gia, ma cung co th c khc phuc trong
bc i sau.
Thanh tch chnh tr cua Putin a c Tng thng Yeltsin
tan thng. Ngay 14/11, Yeltsin to y nhn nh chon Thu tng
Chnh phu Lin bang Nga Putin bu nguyn thu quc gia la
chnh xac. Yeltsin noi: ch co Putin co th lam c tng thng
a nc Nga tin ln. Bi vy trc y va hin nay ti u ung
h ng ra lam tng thng, ti khng ch ung h, ma long tin cua ti
a tng ln theo thi gian. Moi ngi co th thy moi vic ng a
lam: co ly, thng minh, manh me.
Ly Canh Long
114
Nhng s tan thng cua Yeltsin cha th chng minh hoan

toan tin cua Putin. Bi v Yeltsin la mt nhn vt bin hoa v
cung. Ngi ta nh rt ro, trong thi gian mt nm ri t thang
3/1998 n thang 8/1999, ng ta 4 ln thay thu tng Chnh phu
khin moi ngi khng lng kp. Th du: Yeltsin sung ai
Stepasin, thi gian chp chnh va c 3 thang, khng co giai
thch Yeltsin ha b ng ta khoi chic gh thu tng, thay vao bng
Putin.
Nhng khi s ung h Putin ngay mt ln cao, co du hiu
chng to Putin vn co kha nng b ha b lam con cu th ti.
Th nht la chin tranh Chechnya khng th tc chin tc
thng. Ngay t u Putin xut qun trn ap bon khung b vu
trang Chechnya, ng ta cho rng ch cn thi gian t 1 tun ri
n 2 tun la co th giai quyt c vn . Cho n nay a hn 2
thang vn cha gianh c thng li cui cung, dn thng b
thng vong. ng ta khng th khng suy ngh nhiu hn v tr
cua mnh trong lch s t nay v sau.
Th hai la quan h vi cac nc phng Ty ng u la My
xu i. Tng thng My Clinton ch trch Nga dung vu lc khng
phn bit i vi dn thng, khng tun thu cng c Geneva,
yu cu Nga nh ch hanh ng qun s, giai quyt vn
Chechnya thng qua am phan chnh tr. Tng thng Nga Yeltsin
phan i My khng co quyn ch trch Nga tiu dit bon th ph,
tn lu vong va bon khung b trn lanh th cua mnh, ng noi:
mt khi trong bin gii nc ta vn con bon khung b, chung ta se
khng ngng hanh ng qun s. iu nay chng to, sau chin
tranh Kosovo quan h hoa hoan vi cac nc phng Ty lai mt
ln na nay sinh mu thun gay gt.
Th ba la bt lc trong bin phap giai quyt vn kinh t
trong nc, Putin vi 47 tui i, xut thn t nganh an ninh tnh
bao quc gia, kinh t la mt lnh vc mi i vi ng, ng hiu bit
v no con qua t. Nhn vt quan trong trong nganh kinh t c
ng b nhim cung rt t, coi ng la Thu tng trach nhim hu
han. Co ngi con cho rng ngoai thng li trn chin trng,
thanh tch cua ng Putin trn cac lnh vc khac khng ro net,
thm ch co ngi goi ng Putin la qun phit, khng hiu kinh
t cung khng nm c kinh t, bi vy nguy c cua nn kinh t
Nga vn nh cu. Ganh nng chi tra hin chu yu da vao ngn
115
sach va lng s tr ngoai hi vang co han trong Ngn hang

Trung ng.
Th t la Yeltsin va gia tc t nay v sau co khng ch
c Putin khng, iu o vn cha am bao chc 100%. Ngi
c bu lam thu tng Nga thng la thay i i lai, nguyn
nhn chu yu la ngi k tuc Yeltsin khng c tuyn chon tt.
Trc y do Putin lun trung thanh v han i vi trn, cng rn
khac thng i vi di, trm lng t li, a c long Yeltsin.
Sau khi Putin ln nm quyn, khi ma long tin trong dn chung
khng ngng ln cao, ng a cng khai to y quyt tm ra tranh c
tng thng nm 2000. Luc o, ngi ta ban tan v mt quy lut la:
Mt khi Yeltsin hoc gia tc cua ng ta bt u lo lng, trin
vong cua ngi k tuc ma ho a chon vt qua Yeltsin th ngi o
se mau mau ha canh xung ng bng.
Nga, lan song phan i Yeltsin khng dt. Ngay 7 /11,
nhn dp ky nim 82 nm Cach mang Thang Mi, moi ngi
ging cao biu ng Yeltsin la ke thu . T lu Yeltsin v li ch
thit thn cua mnh a tnh n ngi k tha ng ta phai am
bao c an toan cho ban thn, gia tc va nhng ngi thn tn
khac. o la iu kin u tin, liu Putin co lam c iu o
khng?
Nga a co tin n Thu tng co th b bai chc. Bi vy
ngay 9/11, Sapdulasulov - Pho Chu nhim th nht Vn phong
Tng thng Nga bac bo tin n v vic Putin co th b ha b. ng
ta noi:
y ch la s ban tan v c, li n ai v vic thu tng
Chnh phu co th b ha b la c y nn ra xut phat t muc ch
chnh tr cua mt s ngi.
Khoang thi gian bu tng thng Nga ngay mt gn lai, liu
chic gh thu tng cua Putin co ngi c vng n ngay gic
mng tng thng cua ng tr thanh hin thc khng? Tt ca vn
con la n s.
Ly Canh Long
116
V TNG T LNH TIU PH - PUTIN TRONG

CHIN TRANH CHECHNYA
Oan hn tch tu cua lch s a u men cho chen ru ng

Chechnya khin cho Nga nh i th tic, nut vao chng tri.
Trc nhng hanh ng in cung cua nhng phn t ly khai
dn tc, trc s phong toa va km ham cua cac th lc phng
Ty, Putin mi nhm chc se la chon sao y? c n ca, nga
v khng, Putin a chon chin tranh, chon s i khang vi th
lc phng Ty. Vn mnh trong cuc chin tranh Chechnya cua
Putin, v Tng T lnh tiu ph nay se ra sao?
Chechnya c lp, cai nut cht trong long ngi lnh Nga
Mt ngay ha tun thang 10/1999, trong mt lu bat ln cua
cn c khng qun Mozdok Kapkaz cua Nga, trc cac s quan
ch huy cao cp cua Nga tin cng Chechnya, Thu tng mi nhm
chc Putin nng cao chen ru.
Putin nghim ngh noi: Ti ngh moi ngi can chen v
thng li gianh c trong cuc u tranh cua Nga vi bon ly khai
vu trang Chechnya , v nn hoa bnh lu dai c thc hin
vung Kapkaz a chu bao giay xeo cua chin tranh.
Nhng khi 15 v tng ta nng cc chun b lam mt hi can
th Putin lai t manh cc ru xung to ve quan trong noi: Cac
ban, khi moi vic kt thuc trit , trn manh t nay khng con
bon ly khai na, ti se ung chen ru nay.
Thy thai Putin cng rn, cac v tng tin tng ng chn
thanh. Mt s quan co mt luc o noi: Nghe ng Putin noi vy,
chung ti bit rng ng ng v pha chung ti. y la mt la
phiu tn nhim chn chnh.
Tng Vladimir Samanov, ch huy qun i Nga Kapkaz
noi: Vladimir Vladimirovich hin la hnh anh cua rt nhiu ngi
theo ui. Ti khng nghi ng v iu o, ma se i u. Nga b
ngi ta ch ci, i n xin ke khac, tt ca nhng iu o ngi
117
Nga a nm u. Samanov a noi vi phong vin ai Truyn hnh

quc gia Nga, nu lnh cho qun i ngng tin cng Chechnya th
ng se t chc. ng noi: Ti se bo qun ham, ri khoi qun i
lam dn thng. Ti khng mun phuc vu mt qun i nh th
nay na. Tng Tham mu trng qun i vu trang Nga Anatoli
Khvatsnin cung ln ting, nu ra lnh ngng bn, ng se cung vi
cac tng khac t chc.
Cac v tng nay co biu hin i chut b kch ng la iu co
th hiu c, i vi ho Chechnya la mt ch co tnh kch thch
manh lit, Chechnya em lai cho nc nay nguy c qua nhiu, qua
lu ri! Bi kch chin tranh Chechnya 1994-1996 a lai trong ho
du n qua su sc.
Nc Cng hoa Chechnya
Din tch khoang 1,7 van km2, pha nam la day nui cao kho
qua lai, co mt oan ngn giap vi Gruzia, bin gii con lai tip
giap vi Inguts, bc Osetxchia, vung bin khu Stavropon va
Dagextan. Theo tai liu mi nht dn s nc Cng hoa Chechnya
la 32 van, trong o dn tc Nga chim 2 van. Thu phu Groznui
c phat trin ln t c s thanh Groznui xy dng t nm 1918,
dn s 15 van. Nc Cng hoa Chechnya co tng s 5 thanh ph va
448 lang. 5 thanh ph la Groznui, Gudekmek, Sali, Urusmantan
va Acgon. Nc nay chia thanh 15 khu hanh chnh.
Cng hoa Chechnya thanh lp ngay 30/11/1922 trn c s la
khu t tr Chechnya. Ngay 15/1/1934, khu t tr Chechnya sap
nhp vi khu t tr Inguts. Ngay 5/12/1936 i thanh nc Cng
hoa t tr Chechnya - Inguts thuc Lin bang Nga. Ngay 1/11/1991
Dudaev tuyn b thanh lp nc Cng hoa Chechnya - nha nc
chu quyn, quyt nh nay b ai hi ai biu nhn dn Nga ln
th 5 coi la phi phap.
Vao th ky 19, v tng qun ni ting cua nc Nga Alesei
Yelmonov a tng noi mt cu nh th nay: Goi Chechnya la sao
huyt ph cung khng qua. Cho du by lu nay ngi ta khng
y n no, song cung co mt s t ngi tm hiu ham y ch thc
cua cu noi o. Ngay nay, sau hn 150 nm chung ta co th dam
chc ma noi rng, iu ma v tng qun, nha hoat ng chnh tr
sang sut Yelmonov ch ra khng phai la noi nhn dn Chechnya,
Ly Canh Long
118
ma la h thng chnh quyn a phng Chechnya va kt cu xa

hi ma no xy dng luc o.
T tin cua ngi Chechnya la ngi Inguts t xa xa a
sng vung nui gia sn nui bc Kapkaz vi thng lu sng
Salo Acgong.
V ngun gc cua t ngi Chechnya cung co nhiu cach
noi khac nhau. Ngun gc chnh xac nht cua t nay la ai
Chechnya - tn goi cua lang nay, ri dn dn lu truyn v sau.
Ngi Chechnya t goi mnh la nhng ngi ba con thng dn.
Trong s sach nc Nga, nhng ghi chep sm nht v ngi
Chechnya la hip c xac lp vao nm 1708 gia Aiukhan cua
Kanmet vi Pito Aprasin thn tn cua Pie ai .
S hnh thanh va phat trin cua dn tc Chechnya a trai
qua bao s co xat. Th ky 13, b ngi Tacta Mng C huy dit,
cui th ky 14 lai b qun Timua giay xeo. n th ky 15-16, sau
khi nc Kimrtangan giai th, ngi Chechnya mi bt u di c
t min nui v ng bng. Tin trnh nay ro net nht t cui th
ky 18 n u th ky 19. Th ky 16-19 ao Islam bt u truyn
ba Chechnya va Inguts lang ging. Nn kinh t t nhin t cung
t cp va nn san xut thp a duy tr thi gian dai th ch tc
trng, th tc va kch thch phng thc mu sinh kiu bn ba,
cp cac thc phm cua cac vung phu cn phat trin. Ngi
Chechnya coi phng thc tac nghip nay nh la mt iu hanh
din.
Chnh quyn Nga hoang khng cn bit n s sinh tn cua
loai ngi o trn manh t oat t tay Ba T va Th Nh Ky nay.
Ban u, cuc u tranh chinh phuc Chechnya t do a vp phai
s chng choi ngoan cng cua dn min nui, trong cuc chin
tranh Kapkaz keo dai gn na th ky (1817-1864) s chng i
vn khng ngng. Cuc chin tranh nay gy cho nhn dn
Chechnya nhng tn tht nng n. Kt qua cung a xut hin mt
s lanh tu dn tc min nui, nht la Giao trng Samin, nhn
thc c cuc chin tranh v b, phai giao hao vi Nga.
Sau khi bnh nh Kapkaz, Chnh phu Nga hoang v c ban
gi thai bao dung i vi ch truyn thng a phng va
phong tuc min nui. Ca vung Kapkaz dn dn hi nhp vao nn
kinh t Nga, iu nay xuc tin nn kinh t va vn hoa Chechnya
phat trin, khin cho cng nghip va tng lp tr thc dn tc nay
119
c nay n. Nm 1893 Chechnya khoan c ging du u tin,

t o t c s cho s phat trin cua nn cng nghip du la.
n nm 1914, lng du khai thac cua Chechnya chim
18% tng san lng du la khai thac cua Nga. u nhng nm
90 cua th ky trc, ng st Vladi Kapkaz xuyn qua Chechnya
c xy dng.
Cach mang Thang Mi va ni chin kt thuc, Chnh phu
Lin X bt u ap dung chnh sach bao h i vi dn min nui,
khin ho i khang vi Kozac Nga phan ng, cac lang mac
cua Kozac thuc v dn min nui cai quan.
Nhng nm 20-30, do tp th hoa va han ch quyn bu c
cua nng dn giau co, vung bc Kapkaz bt u xut hin hanh
ng chng lai Chnh quyn X vit.
Nm 1992 Nazmotkin Ksinski, Giao trng Chechnya va
Dagextan, lanh ao ngi Chechnya va Inguts khi ngha. Nm
1922-1924 Qun khu bc Kapkaz va Tng cuc Bao v An ninh
Chnh tr Nha nc thuc Uy ban Nha nc Lin X a hanh ng
nhng khng thanh cng. Thang 8, 9 nm 1925, di s ch huy
cua Ubolevich, T lnh Qun khu bc Kapkaz a s dung bin
phap trn ap quy m ln. Sau o con hanh ng nhiu ln na
Chechnya: thang 12/1929, thang 3, 4/1930 va thang 3, 4/1932.
Nm 1936, tnh hnh mi yn tr lai, cho n thang 9/1938,
Chechnya-Inguts thnh thoang co ph hoat ng.
Trong thi ky chin tranh v quc, vung nay thanh lp mt
ang co tn goi la ang c bit anh em Kapkaz - mt t chc b
mt, con co mi lin h vi qun c. Nm 1941-1943, sau mt
loat hanh ng qun s, ang nay b tiu dit. Thang 2/1944, theo
quyt nh s 5073 do Uy ban Quc phong ra ngay 31/1/1944, 38,7
van ngi Chechnya va 9,1 van ngi Inguts b a n
Kazacxtan, Trung A va Xiberia.
n cui nhng nm 80, tnh hnh chnh tr xa hi
Chechnya bt u ln n nh im. Thi gian nay khng ch
ring co Chechnya cng khai a ra yu cu chu ngha dn tc va
khu hiu ly khai.
Thang 11/1990, c s ng y cua ang uy X Vit
Chechnya - Inguts va X Vit Ti cao Lin X luc o, cho thanh lp
ai hi toan quc ngi Chechnya, ai hi nhanh chong bin
Ly Canh Long
120
thanh mt t chc chnh tr, chng bao lu sau bai bo ban lanh
ao.
Thang 6/1991, ai hi ai biu ln th 2 cua ai hi toan
quc ngi Chechnya a bu Thiu tng Dudaev, ngi
Chechnya, S trng mt s oan khng qun, lam Chu tch Uy
ban. Thc ra, trc o Chechnya a khn trng xy dng c cu
chnh quyn chu ngha dn tc ly khai i lp vi Trung ng.
u thang 9, cac phn t vu trang dung vu lc chim toa nha lam
vic cua chnh quyn. c ngi lanh ao ngh vin Nga ng y,
ho a thanh lp Uy ban Ti cao lm thi gm mt s ai biu X
Vit Ti cao Chechnya - Inguts va ai hi toan quc ngi
Chechnya. X Vit ti cao Nga cho rng Uy ban nay la c quan
quyn lc ti cao hp phap cua Chechnya.
Ba tun l sau, Ban chp hanh ai hi toan quc ngi
Chechnya t ng thng qua quyt nh v vic giai tan Uy ban
Ti cao lm thi va tp trung toan b quyn lc v mnh. Ngay
27/10 t chc bu tng thng va Ngh vin cua nc Cng hoa
Chechnya di s giam sat nghim ngt cua cac phn t vu trang,
tng s ch co 10-12% c tri i bu.
Ngay 1/11/1991, Tng thng mi c bu Dudaev bt chp
quy nh cua Hin phap Nga a thanh lp nc Cng hoa
Chechnya quc gia co chu quyn. ng thi dung vu lc tc oat
cac nha lam vic cua X Vit Ti cao nc cng hoa va c quan bao
v phap lut, lam mt s quan chc t vong. Ho anh chim kho
qun s, tc oat khoang 8,6 van khu sung, 15 van lu an, 260
may bay va 100 b thit b ky thut thit giap. Nh o ma trong
thi gian rt ngn Dudaev a t chc c i qun "quc dn
trang b hoan thin. Chechnya tr thanh ni n dt cua bon ti
pham a phng va bon khung b dn tc. Chung cng bc nhn
dn Chechnya chp nhn h thng chnh quyn, tham gia vao cac
hoat ng qun s quc t, bun lu va tin t phi phap.
Nm 1994-1996, Chnh phu Nga b sc ep tnh hnh, a ap
dung mt loat cac bin phap vu lc mong lp lai trt t nc
Cng hoa Chechnya tr v quy ao cua Hin phap. S ngoan c
cua bon theo chu ngha ly khai a dn n xung t vu trang
quyt lit, ln nay do chun b khng y u, quyt tm cua ngi
lanh ao chnh tr khng kin quyt lam keo dai cuc chin tranh
khin qun Nga tn tht nng n. Theo thng k, co hn 4.000
121
binh s Nga thit mang trong cuc chin u Chechnya, gn 1

van ngi b thng, 300 ngi mt tch.
Ngay 27/5/1996 tai in Kremlin Matxcva, Chnh phu Nga
va oan ai biu co vu trang bt hp phap Chechnya a at c
mt hip nh ngng moi hanh ng qun s Chechnya, ngay
hm sau Tng thng Yeltsin vi vang n ngay Chechnya th sat
va phat biu v vic giai quyt vn Chechnya, nhn manh k
hoach hoa bnh giai quyt nguy c. n y, tnh hnh cng thng
Chechnya sau gn mt nm ri a co chuyn bin. Nhng
Basaep mi nm chc tng t lnh vu trang bt hp phap la mt
tn cung tn trong bon ngi theo chu ngha ly khai Chechnya,
chnh quyn Nga lo rng by rn khng u Chechnya se cang
ri loan hn.
B tn tht nng n, qun Nga hn Dudaev n xng tuy,
ch mun xoa s lun hn, va th la lin tuc 5 ln bn tn la vao
Dudaev (4 ln trc u khng at hiu qua). Ln nay tn la bn
theo tn s song in thoai di ng Dudaev s dung lin lac vi cac
s quan ch huy qun i di quyn hn, loai tn la t hanh
khng i t nay co th tm muc tiu theo song v tuyn in,
sau khi trinh sat bao cao Dudaev bt u goi in, tp khng qun
lin ct canh t cn c gn o phong tn la v hng phat ra
song v tuyn in, 4 ln trc, trc khi tn la n c muc
tiu Dudaev a ngng noi chuyn, tn la ri ch khac. Tuy vy,
ln nay Dudaev khng thoat khoi s mnh bi tham, c cng Nga
vi k sach t m a dung bin phap khoa hoc ky thut cao ha thu
c Dudaev.
Ti 21/4, tai mt ni vng ve cach thanh ph Groznui 30 km
v pha nam, Dudaev dung in thoai di ng noi chuyn vi s
gia hoa bnh gia Chechnya Nga a b nhom hanh ng c cng
phat hin va lp tc xac nh c v tr cua Dudaev, bao s liu
chun xac cho n v khng qun trc 24/24 gi lin tuc ch lnh,
may bay chin u Nga lp tc phong tn la va tn la t hanh,
Dudaev a bin thanh tro bui.
Luc o, trn vu ai chnh tr Chechnya ni ln my nhn vt:
Chakaev v c s quan tm c bit cua Kremlin tr
thanh ngi lanh ao Chnh phu Chechnya, trong t tng khng
th thiu nhn t thn Matxcva, b bon phan loan Chechnya goi
la bu nhn cua Matxcva. Bi vy ng ta mun gi mt khoang
Ly Canh Long
122
cach nht nh vi Matxcva, hn th co luc con ph bnh t lnh

qun Nga x ly cha thoa ang trong mt s hanh ng qun s.
Andabiev tng la ngi kin nh ung h c lp cho
Chechnya. Do Dudaev a bo mang nn a tr thanh tng thng
ng nhin, tuy vy ng ta chuyn hng, bt ng hi ng vi
Matxcva va ky kt hip nh.
Maxkhadov la tng lnh cao cp Chechnya a ky hip nh
vi Nga ngay 30/7/1995, mc du sau o hip nh khng c thc
hin, nhng Matxcva vn khng tha nhn ky xao u tranh cua
ng ta, cho rng ng la mt vin t lnh phin qun n hoa nht
v chnh tr va bng long hp tac.
Basaev, T lnh chin trng Chechnya mi 31 tui, thang
6/1996 lam nn s kin con tin Bukinnovxkh kinh ng th gii,
a n am phan hoa bnh sau o, ng ta co anh hng ln
Chechnya, la tn cung tn trong bon theo chu ngha ly khai
Chechnya, ni ting v hoat ng khung b.
V mt y ngha nht nh nao o, tnh hnh Chechnya phat
trin tuy thuc bi thai chnh tr cua nhng nhn vt k trn.
Hip nh nh chin Chechnya tuy a ky kt, trong o
khng cp n vn a v cua Chechnya trong Lin bang
Nga, ma vn nay chnh la tiu im chia re Chnh phu Lin
bang Nga vi lc lng vu trang cua phai chng i Chechnya, la
hi chng cua vn Chechnya, phai chng i Chechnya nht
quan yu cu Chechnya hoan toan c lp, Chnh phu Lin bang
lai quyt khng nhng b v nguyn tc la s toan ven lanh th.
iu nay a lam cho tin t tr cao cua Chechnya la
Chechnya phai tn tai trn ban cua Lin bang Nga, bi vy
trc khi phai chng i Chechnya cha chu t bo lp trng c
lp, nguy c Chechnya vn cha th giai quyt trit , mt khac
moi ngi con ngai ngung trc uy quyn va anh hng cua
Andabiev, co du hiu chng to ni b i ngu chng i Chechnya
thiu nht tr. B Tng Tham mu Nga cho hay Matxkhadov va
Basaev u t chi ung h hip nh hoa bnh, ho d nh tip tuc
chin u vi qun i Lin bang n thng li cui cung.
D lun cho rng, hip ngh c ky kt a n s phn
hoa trong ni b vu trang Chechnya. Basaep, u so bon vu trang
Chechnya, ra tuyn b: Khng ai c trao quyn cho Andabiev
am phan vi Nga, Chnh phu Chechnya to ra ht sc bt bnh
123
trc vic Matxcva a ra am phan gia chnh phu hp phap

cua nc cng hoa vi lc lng vu trang bt hp phap, ngi ng
u nc cng hoa ng Trapkaep cho rng hip ngh phai c ky
kt gia Nga vi chnh phu hp phap Chechnya, bon th ph phai
b a ra toa an, ng nhin khng co quyn ky hip nh.
Sang sm ngay 1/6, sau vai gi ngng bn toan din c
thc hin gia hai bn Nga - Chechnya, Tng Tham mu trng
vu trang Chechnya, Matxkhadov dn mt i chin u hn 150
tn tp kch vao lang Sali pha nam Chechnya, bt 26 qun nhn
cua B Ni vu Nga, sau o khng lu tai thu phu Groznui cua
Chechnya lai xay ra n bom, lam cht 4 binh s Nga, b thng 5
ngi, sau s vic xay ra, hai bn Nga - Chechnya a i thoai
ngay, lc lng vu trang Chechnya rut khoi lang Sali nhng binh
s Nga b bt khng c tha.
Tng Samanov ch huy qun Nga cho rng s kin lang Sali
v toan cuc a phan anh tnh hnh phc tap tai bin gii
Chechnya, mt mt ngay 1/6 bt u thi gian ngng bn, mt
khac mt b phn vu trang Chechnya tip tuc i khang vi qun
i lin bang, kha nng khin hip nh Matxcva b huy bo, pha
Chechnya khng n nh, qun Nga tam thi ngng rut qun.
Ngay 6/8, bon vu trang ly khai Chechnya anh len vao thu
Groznui cua Chechnya, kch chin vi qun i Lin bang. y
la cuc xung t kch lit nht xay ra t khi Chnh phu Nga ky
hip nh ngng bn vi lc lng vu trang ly khai Chechnya t
thang 5 n nay. Ln xung t nay khin tnh hnh Chechnya lai
xu thm.
Theo bao ch, 6 gi ngay 6/8, khoang 300 tn vu trang ly khai
c trang b tt, tun theo lnh cua thu lnh Andabiev tp kch
vao kho hang hoa cua nha ga va 6 khu nha lam vic cua Chnh
phu Groznui, sau o trin khai chin u tai trung tm, toa nha
chnh phu cua nc cng hoa, B Ni vu, Cuc An ninh, muc tiu
phao kch cua chung la toa nha chnh phu trung tm thanh ph,
toa nha nay b pha huy hu nh hoan toan. Cung ngay, bon ly
khai Chechnya con tp kch vao Acgong va Gudekmet pha ng
Groznui, chim ong Gudekmet. Ngay 7/8, ngoai toa nha chnh
phu, Cuc An ninh va B Ni vu con nm trong tay qun Nga,
trung tm thanh ph Groznui b bon chng chnh phu khng ch.
Ngay 12/8, chin s Groznui vn tip din, qun i Lin bang b
cht trn hn 200 ngi, b thng hn 800 ngi.
Ly Canh Long
124
Sau s kin, Thu tng Nga Cheknomukdin lp tc goi in

cho Mikhailov, Trng oan ai biu Lin bang ang am phan
vi phai i lp Chechnya tai Groznui va trao i y kin vi Tng
thng Yelsin v tnh hnh Chechnya. ng ta cung man am vi
Lebed, Th ky Hi ng An ninh phu trach vn an ninh. Ngay
9/8, Tng thng Yelsin ra tuyn b v tnh hnh xu i
Chechnya. ng ta ch trch hanh ng cua lc lng vu trang ly
khai cua Chechnya Groznui, ng thi ng ta to y t nay v sau
vn ap dung phng phap am phan hoa bnh giai quyt vn
Chechnya, nhng quyt khng cho phep dung ngn t gia tao
am phan vi chnh quyn Lin bang. Ngay 10/8, Yelsin nhn
chc B th Hi ng An ninh Lin bang Nga, Lebed, Tr ly An
ninh quc gia cua Tng thng thay mt Tng thng Chechnya.
Ngay 11-12, Lebed chp nhoang n Groznui thao ra mt k hoach
co 3 ni dung: Hi ngh An ninh anh gia tnh hnh Chechnya, cac
nganh chu quan Lin bang cung cp vt cht ky thut bao am,
B Tng Tham mu qun i Nga phu trach khng ch qun i
Lin bang. Ngay 11, Thu tng Nga Cheknomukdin xut thi
hanh tnh trang khn cp t 2-3 ngay.
V nguyn nhn cua ln tp kch nay, ngi phat ngn cua
lc lng chng i Chechnya noi: "Muc ch tn cng cua ho la
nhm pha hoai am phan, tin ti can tr tin trnh giai quyt vn
Chechnya trc khi Tng thng Yelsin lam l nhn chc, phai
th hin lc lng vu trang cua phai chng i, chng minh
chung ta khng phai la mt qun th chia re, ma la mt t chc co
ch huy va chin lc thng nht, co th bt Nga phai mu cu
hoa bnh, lt Chnh phu Chakaev thn Nga.
Lebed i lai 5 ln gia Matxcva va Chechnya, nhiu ln
am phan vi Matxkhap - Tham mu trng lc lng vu trang
bt hp phap Chechnya. Ngay 30/8 a ky hip nh Khaxaviut
tuyn b gac vn c lp cua Chechnya 5 nm na, qun i
Nga rut khoi Chechnya.
Do hip nh Khaxaviut quy nh, Vn c lp cua
Chechnya lui n nm 2001 giai quyt. Nhng trc sau
Chechnya vn khng t bo chu trng c lp cua no. Thang
1/1997, sau khi Matxkhadov c bu lam Tng thng nc cng
hoa nay, Chechnya coi vic xy dng quan h ngoai giao vi in
Kremlin la mt trong nhng nhim vu hang u, vn kin tr
Chechnya la quc gia c lp, quan h vi Nga c xy dng trn
125
c s chun mc cua lut phap quc t. Con Lin bang Nga th cho
rng, trong hip nh hoa bnh hai bn a ng y gac lai vn
c lp cua Chechnya, v vy trc ht phai giai quyt tt vn
kinh t xa hi cua Chechnya vi tin nc Cng hoa Chechnya
la mt trong 89 chu th hanh chnh cua Lin bang Nga. Nm
1997, Yelsin va Matxkhap a 2 ln hi ng, nhng cuc am
phan song phng nh ngi ic i thoai, quan h chnh tr
Nga - Chechnya chng h tin trin. Yelsin chun b thm
Chechnya ln na, nhng Matxkhadov th coi cuc ving thm cua
Yelsin la phai tun thu nghim ngt tp quan trong quan h gia
cac quc gia va cac chun mc ngoai giao c cng nhn, ch
khng phai ving thm mang tnh th sat.
V chnh tr, nha cm quyn Chechnya nm quyn chu ng,
con Lin bang Nga th vao th b ng. Thang 5/1996, Nga Chechnya a ky kt iu c v hoa bnh va trn nguyn tc bnh
ng vi nhau, t c s lut phap thc hin hoa bnh Chechnya,
anh du quan h Nga - Chechnya bc vao giai oan mi. Hn
na, iu c nay con quy nh hai bn se c xy dng trn c
s chun mc cua lut phap quc t va quc gia bnh ng, iu
nay mu thun vi lp trng ma Nga duy tr Chechnya la mt
b phn cua Lin bang Nga, cho Chechnya vi thn phn quc
gia c lp lam ban vi Nga, chn vui i nhng him hoa tim n.
Matxkhadov li dung trit quyn lc chnh tr t chu, thanh lp
chnh phu phai cng rn, vn coi ti pham chin tranh Basaev la
Thu tng Chnh phu Chechnya. Chnh phu Nga du to ra bt bnh
kch lit, nhng cung khng con cach nao khac. V kinh t, Nga
cong trn lng mt bao qua nng, hai chnh phu Nga - Chechnya
a ky hang loat hip ngh hp tac kinh t, trong o bao gm khi
phuc cac bin phap bao am i sng cua cac im dn c
Chechnya, cp phat tin hu va tin lng, khi phuc cac hang
muc kinh t quc dn... Chnh phu Nga con cua cho cac c khu
kinh t cua Chechnya, thc hin chnh sach u ai c bit, m lai
ng hang khng, ng st va ng b, giup cho du la cua
vung Chechnya va vic cung ng du la tr lai trong tay nha cm
quyn Chechnya. Chnh phu Nga bo vn cu van nn kinh t
Chechnya y kho khn. Chechnya yu cu Nga bi thng tn
tht chin tranh ln ti 260 ty la. n nay Nga a bo ra 142
triu la vao vic xy dng lai nn cng nghip cho Chechnya.
Ly Canh Long
126
Khng ch co th, nm 1997 Matxkhadov tuyn b, ting

Chechnya dn dn phai chim a v thay ting Nga, ly ngi
Nga lam i tng tin hanh ai thanh ly i vi tt ca cac c
quan, thay i co tnh cn ban i vi Chnh phu, bc sang nm
mi 1998, Chechnya bt u dung chng minh th mi, thc hin
tin hang mi va thay i bin xe t... ng thi tng cng quan
h kinh t vi Bc Kapkaz. Hin nay Chnh phu Chechnya phn
u cho hai muc tiu, mt la c gng ky hip nh vi cac nc
ngoai Kapkaz, nhm giam bt s y lai i vi Nga, hai la am
phan v cac hang muc ma Chechnya khng th thc thi, c gng
v mt tm ly khng thoat khoi anh hng i vi Nga. Cui nm
1997 Pho Thu tng Chechnya Chakaev thm Gruzia, hai bn
thao lun vn phat huy tac dung cua con ng b Tbilisi Groznui, con ng nay co th giup Chechnya vong qua Nga ma
lin h vi bn ngoai, t o pha v s phong toa cua Nga. iu nay
co y ngha chin lc. Chechnya con ra sc m rng quan h vi
Azecbaizan hai bn a thao lun vn gia cng tng hp du la
cua Chechnya va gia cng tng phn du la cua Kasbien.
Chnh quyn Chechnya tranh thu c lp, a yu cu s
giup cua phng Ty va Islam nhiu hn. Khi bu c Tng
thng Chechnya, Matxkhadov a nhn tin vin tr 35 van USD
cua Hi ng An ninh chu u. Nm 1997, Matxkhadov ln lt
i thm cac nc Th Nh ky, Gruzia, Balan, My..., ng ta mt mt
tch cc mi thng gia cac nc u t vao Chechnya, mt khac
mong mun cac nc o ln ting ung h v chnh tr i vi
Chechnya. ng ta noi: Nu Nga khng la nc u tin cng
nhn Chechnya, th cac nc khac co th cng nhn trc.
Ngay 25/1/1997, sau khi n v qun i cui cung cua Lin
bang Nga rut khoi Chechnya, Chechnya khi phuc lai cuc din cua
thang 12/1994 trc khi qun Nga tin cng. i pho vi phai
cng rn trong ni b Chechnya va phong ke ch xm nhp t
bn ngoai, Matxkhadov giai tan i bao v Tng thng do Dudaev
thanh lp va t chc lai i bao v quc dn Chechnya, i bao v
Tng thng, i bao v Islam va qun chnh quy... Theo d tnh
cua cac chuyn gia, i qun nay co khoang hai van ngi. i bao
v Tng thng, ngi ch huy la Tankhadov, di quyn la mt
tiu oan lnh du manh, mt tiu oan b binh mt, mt ai i
nghi thc va mt ai i ky binh, tng cng khoang 2.000 ngi,
nhng lc lng vu trang khac bao gm qun i trang thai sn
127
sang chin u (1.500 ngi), qun i ang chnh bin cac cp

(1,5 van ngi), trong o bao gm cac n v do Basep ch huy nh
tiu oan du manh Apukhain, tiu oan Mutslin cua Basaev, binh
oan c chung cua Klaep, trung oan chng tng, binh oan b
binh mt s 1 va s 2, trung oan b binh s 3, trung oan b
binh sn cc cua Ansanukhaep, hai tiu oan cng trnh va hai
tiu oan thng tin.
Chechnya bu ra Ngh vin mi phuc vu cho li ch cua tp
oan thng tr ti cao, ngoai ra, theo mnh lnh cua Matxkhadov
a thanh lp phap vin giao phap Islam ti cao. Phap vin nay
ngay t u mi ra i a co quyn lc lp phap ti cao
Chechnya, y cung la chu nh gi no vi ngh vin tt se khng
ngng xung t. Ngay 3/2 cung nm o Matxkhadov phat biu
trn truyn hnh, tuyn b Chechnya thc hin toan din ch
giao phap Islam.
S hnh thanh phai i lp vu trang ma ngi lanh ao la
cac s quan ch cu Dudaev Basaev, Islapiep... khin cho tnh hnh
chnh tr cua Chechnya cang thm b bi. Sc lnh giai tan tt ca
lc lng vu trang bt hp phap ma Tng thng Chechnya cng b
tr thanh mt trang vn rng. iu o cung chng to, cac quan
chc Groznui cn ban khng co kha nng ap lai s khiu chin
cua cac s quan ch huy ngoai mt trn.
Thc hin ch giao phap Islam cung khng th lam tiu
tan c s xung t gia nha cm quyn vi cac phe phai i lp.
Kt qua a xut hin hai Uy ban quc vu, mt do Basaev lanh ao,
con mt do Matxkhadov lanh ao. Chnh v vy mi xay ra vic s
quan ch huy chin trn Basaev t ra chu trng, ch huy bon th
ph Chechnya xm nhp Daghetxtan giup cac phn t c lp
Daghetxtan vu trang phan loan. Matxkhadov c sc mun cung
chung vach ro bin gii, song khng lam c, cui cung mi vi
n qun i Lin bang Nga i quet sao huyt va ngon la chin
tranh lai mt ln na bung chay trn t Chechnya.
b.
Va ln nay qun i Lin bang Nga vao la a c s chun
Ly Canh Long
128
Tp kch ng khng vao bon ph ni loan, Putin to thai

cng rn.
Khi cuc tiu ph a sp kt thuc, Thu tng Chnh phu
Nga, Putin bt u chun b mt k hoach manh dan - li dung
thi c co li la nhng hanh ng khung b ma bon th ph
Chechnya a lam nh bt coc, bun lu, n bom khng c long
ngi ca trong va ngoai nc, trit ct bo cai ung nhot nay
Bc Kapkaz. Ngay 14/9/1999, trong cuc hop Duma triu tp ln
u tin, Putin nu ra mt k hoach iu chnh tnh hnh
Chechnya: th nht, ap dung bin phap cach ly nghim ngt tam
thi vi cac vung bin gii giap ranh Chechnya, nhng Chechnya
vn la b phn hp thanh cua Lin bang Nga. Bt ky hanh vi nao
lam tn hai n s toan ven lanh th Nga u b coi la hanh vi phi
phap. Th hai, phai xem xet lai mt cach ung n i vi tnh
hnh chp hanh Hip nh Khaxaviut. Bon theo chu ngha ly
khai n phng li dung s hip nh giai quyt vn v tr
cua Chechnya at c nm 1996 thc hin phn chia t
nc. Th ba, trit tiu dit bon ph vu trang trong bin gii
Daghetxtan. Ban lanh ao Chechnya phai chuyn giao bon ph
trong bin gii Chechnya cho pha Nga, nu khng Nga se vt
qua bin gii Chechnya tiu dit chung. Th t, ngh nhng
ngi Chechnya co uy tn do buc phai sng nc ngoai hp
thanh c cu ai biu hp phap cua nc Cng hoa Chechnya
Nga. Cui cung Putin nhn manh, ch co thc cac giai phap o,
mi co th thao lun vn a v kinh t chnh tr cua Chechnya
trong tng lai, iu o chng to lp trng cng rn cua Putin
trong vn Chechnya.
Tip sau o, Putin bt u chun b d lun cho muc ch
nay, ng cng khai bay to trong moi trng hp, vu n bom cua
bon ti pham xay ra Matxcva gn y c s h tr cua
Chechnya, Putin noi: ke n bom hai toa nha cng s Matxcva
ang n np Chechnya, c phn t cc oan Chechnya ung h.
Nga yu cu Chechnya phai em np tn o.
Sau cuc tip kin Thu tng Ireland ng Putin cung noi:
Bon khung b chc chn n nau Chechnya va c cac phn t
cc oan giup . ng noi: Chung ta sn sang oi gii lanh ao
cua nc cng hoa nay em np ti pham. Li noi cua Putin co
cn c, co mt tn khng ro lai lch goi in cho thng tn xa Nga TASS noi: khung b xay ra Nga la mt t chc vu trang cua
129
Daghetxtan thc hin, va canh cao se con anh bom na. Ngi
goi in co giong Kapkaz noi rng o la s canh cao i vi qun
Nga, ho ngng hanh ng tin cng vao sao huyt ph
Daghetxtan. Ngi o con noi: Mc du vy, Nga vn tip tuc oanh
tac vao dn thng, git hai v s phu n va tre em Khamachi.
Hn e doa: Chung ti tuyn b, mi mt trai bom cua Nga se
khng phai la khng co phan ng ngc lai. Khng co mt tre em
hoc mt phu n nao phai cht ma khng c tra thu. Cai cht se
tip theo cai cht.
Ngay 18/9, qun i Lin bang Nga ong Daghetxtan ln
u tin tha nhn ti hm trc ho a oanh tac cn c may bay
chin u cua ao giao Islam Chechnya.
Trc o, ch co Chnh quyn Chechnya thng bao cac vu
oanh tac. T u thang 9 bt u b oanh tac ti tp. Nha cm
quyn Chechnya noi, cac vung b oanh tac co trn 200 dn thng
b cht.
Ngay 17/9 co 6 t oanh tac, t nht lam 3 ngi cht, 3
ngi khac b thng.
Quan chc Chechnya noi, sang hm qua mt s lang b hai
t phao kch trong o co mt s lang sat bin gii Daghetxtan.
Ibrahimov noi vi nha bao: Theo tnh bao, T lnh
Chechnya a n nh thi gian va a im, chun b tin hanh
mt hanh ng qun s mi.
Vung tin cng theo k hoach cua Chechnya la Khaxaviut,
Kitsria, Babaiut, Chumada. Nhng a im nay u vung bin
gii Chechnya.
Ibrahimov tuyn b, qun i Lin bang Nga tuy bit tin
sm v cuc tin cng, ho cung a chun b chu ao cho cuc tin
cng nay.
Thu tng Nga Putin ngay sau o a cho bit Nga se oanh
tac vi quy m ln vao trn a cua lc lng vu trang ly khai
Chechnya.
Cung cung luc o, nhn vin iu tra cua Nga xac nh thu
lnh t chc khung b a gy ra mt loat vu n bom Nga. Cac vu
anh bom xay ra trong vong gn hai tun l Nga a lam cht
gn 300 ngi.
Ly Canh Long
130
Canh sat tit l Kchiasev la u so t chc khung b a gy

ra cac cuc anh bom Matxcva. Nhn vin iu tra noi, tn
ngi Chechnya nay 29 tui, sinh ra khu t tr Karakhali Sesk.
My ngay trc o, nhn vin iu tra a tm cach truy bt mt
ti pham dung h chiu cua ngi khac. Chu nhn h chiu la
Laipnov a cht cach o hn mt nm. Kchiasev thu mt phong
tng trt cua hai nha cng s b anh bom Matxcva, cung vi
ngi giup vic la Saikakov - mt ngi an ng Uzbek cung gy
an.
Do vy, cng chung Nga phn n, Putin te nc theo ma,
bt u tranh thu s ung h cua ngh vin, thng qua k hoach i
pho phin qun Chechnya gy ra cac vu anh bom.
Thu tng Putin sau khi triu tp hop kn vi mt s uy vin
Ngh vin Lin bang (Thng vin), a s ung h vic ap dung
bin phap cng rn i pho vi s tp kch cua Chechnya.
i mt vi k hoach cua Nga, Chechnya ku goi quc t
phan i hanh vi xm lc cua Nga i vi nhn dn ho.
Chechnya canh cao rng ho se dung moi bin phap phong v.
Mt khac, canh sat a bt gi hai tn ti pham Chechnya la
Dakhkirokov 32 tui va Sadiev (40 tui), hin ang b tu tai
Lcutovo ch xet hoi. Kt qua hoa nghim cho thy, tay cua
Dakhkirokov co dnh thuc n. Canh sat con tm thy trong nha
Sadiev co thuc n cung loai va mt khu sung ngn.
Mt tn ng bon khac cua bon chung la Khchiaev cung hoc
mt trng. Bon chung cui nm ngoai gia nhp tiu oan hun
luyn cua Chechnya do vin t lnh Khatav t chc. Khatav la
mt trong s lanh tu gn y a lanh ao bon phan loan
Daghetxtan.
ai Truyn hnh NTV dn li cua c quan hanh phap noi
Khchiaev va ng bon a xm nhp vao Nga mt tun trc khi
n ra bao ng Daghetxtan, nhng chung a t thuc n t
trc.
Cac nhn vin iu tra cua canh sat noi, chu mu vach k
hoach nay rt co t chc. Chung dung h chiu gia, vn chuyn s
ln thuc n bng tau thuy n cac ni cua Nga, t kp hen gi,
thu phong cac toa nha c chon lam muc tiu.
131
Thng tn xa Tass dn li B trng Ni vu Rusailo noi,

qun i Nga trong cuc iu tra chng khung a thu tng s 74
qua bom.
Rusailo noi ng ta hai long v kt qua thu c. ng b sung
thm trong khi can quet cung a bt c 2.200 tn ti pham.
Luc nay, Putin a gianh c chu ng v chnh tr, dn
chung Nga phn n cc i vi hoat ng khung b c
Chechnya tip tay.
c s ung h hn na cua quc t, Ngoai trng Nga
Ivanov ti 18 a phat biu tai hi ngh tru b cho cuc hop ngoai
trng 8 nc Otawa: Vn chu ngha khung b quc t la mt
s kin khiu chin nguy him i vi th gii, phai co bin phap
khn cp tp th ngn chn chu ngha khung b lan tran. Hoat
ng din an trin khai ngay sau o cua Ivanp a co nhng tin
trin. ng bay to vi phong vin, trong am phan chung ta a
thng lng, ngh t chc gp g B trng Ngoai giao tam
nc ln trong thi gian gn nht nhm thao lun v s thach
thc co tnh toan cu i vi th gii va tm sach lc i pho vi
s thach thc o.
i vi s ch trch cua Nga, pha Chechnya ra sc phu
nhn, ngay 19/9 ho cho rng ho khng co quan h g i vi cac vu
anh bom lin tip xay ra gn y cac ni cua Nga, va noi rng
do ni b Nga dn n cac vu khung b xay ra nhiu nh vy, ch
trch Nga mn c tuyn chin vi Chechnya.
Cung luc o, khng qun Nga lin tuc oanh tac cac muc tiu
kha nghi cua qun du kch trong bin gii Chechnya, va trin khai
mt t oanh tac manh nht trong thang 8. Nhiu lang mac trong
bin gii Chechnya b bn pha cha kp sa a lai b anh. Chnh
phu Chechnya noi rng hn 200 dn cac lang bo mang trong cac
cuc oanh tac gn y. Matxcva phu nhn vic ho nem bom dn
thng, noi rng may bay nhm ung c im cua qun du kch ly
khai, nu nh co bom lac th o la s chng may v tnh.
Tng thng Chechnya Matkhadov bay to, chu ngha khung
b khng phai la chnh sach cua nha nc Chechnya. ng ch trch
o la Nga co y tuyn chin vi Chechnya.
Chechnya va Daghetxtan a thc s thanh chin trng.
Ngay 19/9, phin qun ong trai tai vung bin gii giap ranh
Ly Canh Long
132
Chechnya va Daghetxtan sau 24 gi b anh thit hai nng, 4 khu

doanh trai, 5 c im va 21 xe t b khng qun Nga pha huy,
khoang 140 tn ph b cht.
Trung tm thng tin tam thi cua qun i Lin bang cho
rng tn cng co tnh phong nga vao cn c va khu tp kt cua
bon vu trang la a lam tht bai k hoach cua chung mt ln na
xm nhp Daghetxtan.
Cung luc o, khoang 2.000 tn vu trang ly khai tp kt
vung bin gii Chechnya giap vi Stavropon. Chung cung c qun
s, ao hao, xy dng im phong tn la kin c.
i mt vi tnh hnh nay, t chc hanh chnh khu bin
cng Stavropon ap dung hang loat bin phap an ninh tng ng.
Phao binh va vu kh thit giap cua canh sat va i bao v cua vung
bin cng cht gi khu bin gii Stavropon - Chechnya c
tng cng thm. i tun tra bin gii c may bay ym tr. H
thng thng tin lin lac gia i bao v cac lang doc theo bin
cng cung c hoan thin hn. in ai trc y s dung b
bon vu trang Chechnya ct t th c thay th bng in ai i
mi.
Ngay 21/9 Thu tng Nga Putin khi tra li phong vn cua
ai Truyn hnh Nga, a noi thm v chnh sach Chechnya cua
ng. ng nhn xet tnh hnh Chechnya va hoat ng cua bon
khung b trn lanh th Nga, phn tch bi canh o, ra nhim vu
chnh cua chnh cua Chnh phu va xa hi.
Phong vin hoi thng: Tt ca phat sinh t u?
Putin tra li:
y la vn nhiu mt phc tap! Ti cho rng trc ht
phai chu y n nhng s kin xay ra trong lch s cn ai cua
nc ta.
Chung ta hay ngh lai nhng s kin xay ra khi Lin X giai
th va sau o. Sau khi Lin X giai th tnh trang phn lp dng
cao. c bit la th lc nc Cng hoa Chechnya vn mang tnh
ly khai manh me. Nga va Chechnya a tin hanh am phan lu
dai khng thu c kt qua tch cc. Qun i Nga vao Chechnya,
cac ni phan ng kch lit v iu nay, Chechnya, trn toan th
gii, iu chu yu nht la ngay ca nhiu ni cua Nga ngi ta
cung coi y la da tm quc cua ngi lanh ao nc Nga.
133
Vy lam th ung hay sai, hay khng anh gia v iu o.

By gi chung ta cung khng thao lun ng c cua no la g. Ti
cho rng, thi im o tt ca cac bin phap hoa bnh khng phai
la a dung ht. Ti xin nhc lai, ai ung ai sai chung ta hay tam
khng kt lun vi.
Ti ch mun nhc moi ngi chu y: Tt ca s vic u phat
sinh trong tnh hnh qun s bt li, k hoach hanh ng qun s
thiu chu ao va gy ra thng vong nng n".
Trong bi canh nh vy ma ky hip nh Khaxaviut, nghim
chnh ma noi, t goc phap lut, o cn ban khng phai la hip
nh bi v no vt ra ngoai pham vi quy nh cua phap lut Nga,
o la ngha vu mt bn la Trung ng Lin bang, mt bn la nc
Cng hoa Chechnya u phai am nhn v mt ao ly. Ro rang
ngi khi thao va ky kt vn kin nay mun at c muc ch
hoan toan khin ngi ta co th ly giai: ngng chin tranh
tranh cht choc nhiu hn.
Tnh hnh my nm gn y chng to khng nn xem nhe
kinh nghim quc t cua hoat ng chng khung b, co ngha la
sau khi ky hip nh Khaxaviut cn phai vn dung kinh nghim
quc t nh th nao. y tt ca u t nhin din bin. Qun i
Lin bang mt leo rut tt ca. Khng cung c trn a ang le phai
cung c, thm ch khng oi tha t binh va trao tra thi th.
Luc nay tnh hnh g a xay ra Chechnya? Mc du Nga
ng v lut phap khng tha nhn a v quc gia c lp cua no,
nhng trn thc t no bt u xy dng c cu quyn lc cho mnh
c lp. Qun i Nga a rut toan b ra khoi Chechnya, c cu
quyn lc va c cu quan ly cua Lin bang nga o u a b giai
tan, trn lanh th Chechnya khng con c quan bao v lut phap
nga. Chechnya bt u xy dng c cu quyn lc cua mnh. Bu
Tng thng Matxkhadov, ng ta vn la s qun i Lin X. Chnh
v vy dn nc cng hoa a bu ng lam Tng thng. Nhn y
cung nu thm, by gi mun am phan th ch co th am phan
vi ng ta.
Sau y trn t Chechnya se nh th nao? Lp tc se bung
n cuc u tranh quyn lc. Chechnya trn thc t chia nm xe
bay, xut hin cuc din qun phit cat c, goi ho la nhng s quan
ch huy chin trn. S ngi nay bt u theo ui hoat ng ti
Ly Canh Long
134
pham kinh t. Mt s nha may a khi phuc san xut ma tuy, bt

u in n la gia, bt gi con tin, trm cp suc vt...
Nga ap dung bin phap g i vi tnh trang nay? Khng co,
khng h co mt chut bin phap nao. Chung ta lam cai g o
cung khng ra hn. V sao vy? o la hi chng tng hp s tht
bai cua chin tranh. Co ngi s mt a v cua mnh, co ngi s
can tr sinh mnh chnh tr cua mnh, co ngi lo lng cho tnh
mnh chnh tr cua mnh, co ngi lo lng cho tnh mang cua
mnh, co ngi lo lng cho tnh mang cua mnh, s khung b.
ng nhin vn con canh sat hai ngi Nga Chechnya, nhng
vic lam nay khng con hng thu na, chu yu la v kinh t a
can, khng con gt hai c g ngi Nga na, ho cung ngheo
nh ngi Chechnya vy, ti noi y la ba con Chechnya.
iu o chnh la ng li khng nhn xa trng rng. Nhng
ngi cho rng khng nn thit lp bin gii by gi lai nu ra vn
vong veo? Tai sao bon ph lai co th i lai qua bin gii. Khi bon
ph hoat ng trong bin gii cac chu th khac cua Nga, b truy
kch nhng c n ng bin vi Chechnya, qun i Nga ch con
bit quay u, khng th tin thm, v theo hip nh Khaxaviut
th phai duy tr a v cua Chechnya.
Tnh trang o c duy tr trong thi gian rt lu, chung ta
mun lam g cung khng hay, nhng ngi ngoai th lai thy rt
ro. Trn lanh th Lin bang Nga xut hin phi a khng ai quan,
trn thc t y la mt vung t phan loan, no rt d b khng
ch, ngi ta rt d li dung tnh i choi cua no hoan thanh
nhng toan tnh chnh tr. Th la a san sinh cach ngh li dung
Chechnya, ging nh s dung con dao gm Kapkaz ct ming
b Nga. Ti noi y la cai g? la cach ngh thanh lp quc gia chnh
tr thn quyn trn lanh th nc cng hoac Chechnya va mt s
nc cng hoa bc Kapkaz.
Muc ch cua ho rt n gian, u tin la xut phat t y ngh
v mt kinh t: Nm trong tay mnh vung t nay cua th gii,
cung nh tt ca tai nguyn khoang san cua mt vung Nga.
Chnh v muc tiu o ma bao nhiu tin bac, vu kh chay vao
Chechnya, s quan hun lnh nc ngoai va lnh anh thu bt
u t chn vao y. Chnh v muc ch o, bt u mn c xy
dng i qun chnh qui cua nc cng hoa t chc bon ph,
hun luyn chung, trong o bao gm ca vic nc ngoai hun
luyn.
135
S phat trin cua hnh thai ai th la nh vy, ti hoan toan

tin tng chnh t qua trnh phat trin nay khin bon theo chu
ngha cc oan va mt s ngi nc ngoai khng chut e de cho
rng lin bang Nga cc ky mm yu, thi ky chuyn sang xm lc
cng khai a n ri.
Phong vin lai hoi:
- Ngai anh gia th nao v s vic xay ra Daghetxtan ?
Putin tra li:
- Ti cho rng, chnh do cam thy chnh quyn Nga mm yu
bt lc, bon ph mi co hanh ng khung b quc t mt cach trc
tip i vi Nga. i vi chung ti, lanh th khng thanh vn ,
khng ai co th mang lanh th em i ch khac c. Vn la an
ninh cho nhn dn. Chung ti ang tranh thu s bao am quc t
cho nn an ninh o. Nu iu nay c vit trong hip c vi Nga
th co th lai ban v vn nay.
- B trng Quc phong cua ngai co th noi v k hoach hanh
ng cua Nga. Noi n vic t chc nhng hanh ng pha hoai.
Nghe noi a co lnh c bit phat xung ngi ch huy...?
- S lanh ao t tng khng thng, nhiu ln ho kin quyt
oi lam nh vy, nhng ti phan i. Chechnya xa nay khng
anh nhau trn t ngi khac. Mc du ln nay, Nga lai mun
ra nhuc. Co ngha la, mun anh nhau. Chung ti a quen ri.
ang tic la lai co hang van binh lnh cht, du o binh lnh chung
ti hay binh lnh Nga.
Cung ngay o, Thu tng Chnh phu Nga Putin a tip
phong vin chng trnh Gng sang cua ai Truyn hnh Nga
n phong vn.
Khi ao din chng trnh hoi v lanh ao Nga co k hoach g
i vi Chechnya sau nay, Thu tng Nga a nhn manh:
Chechnya la lanh th cua Lin bang Nga. Putin noi th co ngha
la lc lng vu trang cua chung ta hoat ng trn lanh th cua
mnh, c s ng y cua ngi lanh ao chnh tr quc gia, cua
Thu tng Lin bang Nga, mun iu ng th nao th iu ng.
Theo Thu tng Nga cho bit: Giai oan u chung ti se xy
dng khu vc an ninh khng ch bo hep nhng khu vc hin nay
qun i Lin bang ang ong, ma se xy dng ca nhng khu
vc khac.
Ly Canh Long
136
Putin nhn manh, khng nhng phai tiu dit tt ca bon th

ph vu trang Chechnya, cang phai xoa bo moi iu kin ma chung
co th tri dy. Cho nn se s dung moi bin phap co th, ca qun
s va chnh tr. Putin noi: Chung ti se c gng han ch thng
vong Chechnya. ng noi o la thc cht phng chm ch ao
cua Tng thng va Thu tng i vi lc lng vu trang Nga tai
Chechnya.
Thu tng b sung: Hin nay chin s ang tin hanh, ma
a la chin tranh, tt se co thng vong. ng nhin rt ang
tic la sau nay vn con co thng vong. Nhng ti xin nhc lai, du
s dung chin lc nao, chung ti cung c gng giam thng vong
ti mc ti thiu.
Putin ch ro, hanh ng cua qun i Lin bang bao trum 4
khu vc, u giap vi Chechnya, o la bin khu Stavropon,
Dagetxtan, nc Cng hoa Ingut va nc Cng hoa Bc Osetchia.
Gia Nga va Chechnya vi nhng khu vc nay a xy dng cac
khu vc an ninh.
Putin noi, chin s Chechnya i vi tnh trang kinh t tai
chnh cua quc gia v nguyn tc khng co anh hng g. Nhng
ng cho bit chung ta phai tng thm tin bao am cho hoat
ng cua qun i. ng con noi: Nu cho rng chung ta ch gii
han trong pham vi ngn sach trc y la co th tiu dit c bon
th ph th tht la hoang ng va bun ci. ng thi ng con
nhn manh: Chung ta khng xm pham bt c ai, s vic xay ra
Chechnya trn mt chng mc nht nh la ngoai d kin cua
chung ta, mc du chung ta co bit s vic xay ra Chechnya dang
c tin hanh nh th nao. Putin to y ly lam tic v vic ngi
lanh ao Chechnya a khng ngn chn c bon ph, by gi
buc chung ti phai co bin phap lp lai trt t.
Putin noi, nh vy la phai rot thm tin, nhng khoan tin
nay se c iu chnh t cac khoan thu ngoai ngach, chung ta
trng mong vao khoan tin nay, tin rng cung vi s tng trng
kinh t, chung ta se co khoan tin nay.
Thu tng Putin nhn manh: Du th nao i na, chung ta
khng bin nn kinh t cua chung ta thanh nn kinh t qun s
hoc nn kinh t qun s hoa. Nhng trc sau quc phong vn la
mt u tin phat trin cua chung ta. Trong d oan no vn chim
hang u. xy dng quc phong chung ta a chi rt nhiu tin.
137
Nn i vi khoan tin a cp phat co th phn phi lai. ng

thi Putin cung noi, lc lng hat nhn chin lc se khng b ct
giam kinh ph.
Cung d phong vn vi Putin con co Nguyn soai Sergeiev
B trng Quc phong. Nguyn soai Sergeiev noi: "Nhng ngi
Chechnya chn chnh yu cu giup ho giai phong khoi ban tay bon
th ph Groznui. Chung ta giup ho. Chechnya co bon th ph,
cung co nhng ngi Chechnya chn chnh.
ng nhn manh, by gi muc tiu chu yu cua b ch huy
chin dch thc hin hanh ng chin u khng phai la thi
gian, ma la khng b tn tht. ng noi, mt ngay m gn y
chung ta khng co tn tht. Nhng ngay hm trc, chung ta a
mt ba qun nhn.
Theo cach noi cua Sergeiev, hao binh tn tng la do chung
ta khng cp u kinh ph cho hun luyn chin u trong thi
bnh, o la nhng tn tht v ly. ng noi: Hanh ng cua chung
ta khng lam ung theo quy nh, ng tac cua ngi lai va ky
thut vin c gii khng thanh thao. Nhng cai o dn n vic
khng chu y trong thao tac phng tin vn tai, an dc, nn s
thng vong do chu quan, s sut chim trn 40%".
Khi noi n k hoach tac chin tai Chechnya cua qun i
Lin bang t nay v sau, ng noi trc ht phai xy dng nhng
khu vc an ninh ang tin cy. ng nhn manh: S dung phng
thc nay, b tr qun i vi mt nh th la ngn chn co
hiu qua bon th ph lun vao nhng vung a giai phong
Dagetxtan, Osetchia, Ingut va mt s khu vc khac cua Nga. o la
nhim vu chu yu cua chung ta, t o tao iu kin tiu dit bon
th ph trn toan t Chechnya.
Khi noi n nhng vung Chechnya a c giai phong, ng
noi: nhng ni nay phai sp xp i sng nhn dn cho tt.
Qun i se trc tip tham gia vao cng tac nay, v trong thi ky
qua , trn thc t nhng ni nay khng co c quan quyn lc.
nhng ni nay se thanh lp b may quyn lc trn c s cua h
thng vn phong ai din qun i, h thng nay se giai quyt vn
v mt i sng va xa hi. C dn nhng vung nay chu yu la
an ba, tre con, ngi gia va an ng trung nin. Yu cu chu yu
cua ho la cung cp cho ho mt s qun ao tre con va keo banh, cac
tre nho a 4 nm nay khng nhn thy vin keo. Phai cung cp
Ly Canh Long
138
du ma-zut phuc vu cho vic gieo trng vu ng. Phai co nhng

am bao cho ngi v hu, t nm 1996, du la ngi v hu hay
cu chin binh u khng c lnh ng tin nao.
Sergeiev noi, nhng vung a giai phong, mt tun l nay
khng con nghe thy ting sung. T khi qun i Lin bang Nga
t min Bc tin vao Chechnya, con sng Chiolek a tr thanh gii
tuyn gia lc lng vu trang Chechnya vi qun i Lin bang
Nga. Lc lng vu trang Chechnya chu yu tp kt khu vc pha
nam sng Chiolek. Qun i Lin bang Nga khng vt sng
Chiolek, ma t nc Cng hoa Bc Osetchia cua Lin bang Nga
tin vao vung ty nam Chechnya.
Ngay 12/10, Thu tng Nga Putin tuyn b, Nga se m rng
thm khu vc an ninh cua nc Cng hoa Chechnya va khng loai
tr kha nng phai qun i tn cng thu phu Groznui.
Cho n ngay nay, pha Nga vn cha h co phan ng g i
vi k hoach hoa bnh do Matxkhadov a ra.
Thu tng Putin va B trng Quc phong Sergeiev sau ln
trao i bui sang a biu th, Nga khng loai tr kha nng a
qun tin anh Groznui thu phu cua Chechnya, giai phong
Chechnya ra khoi tay nhng phn t vu trang ly khai.
Putin con noi, muc tiu cui cung cua nha cm quyn Nga la
tiu dit hoan toan tt ca bon th ph trn t Chechnya. at
c muc tiu o, Thu tng Nga se s dung moi thu oan.
Putin cho bit, trc mt nhng khu vc an ninh ma Nga
xy dng bc sng Chiolek se c m rng.
Sergeiev khng nh, Nga se co nhng bao am chc chn,
khng cho nhng phn t vu trang xm nhp vao khu vc an
ninh.
Nhng phn t vu trang Chechnya tuyn b, trong t phan
kch vao min Trung Chechnya, ho a anh lui c qun Nga
lam cho qun Nga b thng vong nng. Nhng t lnh qun Nga
cho bit nhng ngay gn y khng co chin s xay ra min
Trung, hin nay vung nay vn nm trong tm kim soat cua qun
Nga.
Khi noi n vic Basaev e doa se tng cng hoat ng
khung b Nga, Putin noi: i vi bon ph khng co g khac,
chung se tip tuc b trn ap va tiu dit. Nhim vu c quan quyn
139
lc Lin bang va Thu tng vn la tiu dit th ph, lam cho bon
khung b khng con t sng trn bt c vung nao cua nc Nga.
ng noi: Chung mun dung khung b gy hn loan trong dn
chung, gy sc ep vi Tng thng va Thu tng Chnh phu, bng
ca cach thng qua d lun th gii gy sc ep, khin chung ta
phai ngng hanh ng cng quyt tai Kapkaz. chung co th
np trong hang ma mai lai nanh vut, anh chung ta mt ln na.
Nht nh iu o khng th xay ra.
Khi anh gia s vic xay ra Kapkaz. Putin noi: Hanh ng
cua Thu tng Bc Kapkaz, la iu ma bon ph khng ng. Mi
u bon trum th ph ui dn chung khoi Chechnya, la mun tao
gia tng co vi pham v nhn ao, ng thi gy ra sc ep d lun
t phng Ty. Chnh v th mt mt ho ngh am phan vi
chung ta, mt mt lai ku gao Nga co hanh ng khung b mi.
i vi vic cu hoa cua Matxkhadov, Putin hiu rt ro, sau
khi ng va Igo Sergeiev tuyn b qun i Nga vn chun b anh
chim Groznui, th lp tc Atxlam Matxkhadov a ra k hoach
giai quyt hoa bnh vn Chechnya, o khng phai la ngu
nhin.
c s uy nhim cua Putin, Ngh s Duma quc gia cua
Chechnya Ibrahim Xulaimanov a ti Chechnya, Hi ngh vi
nhng ngi lu vong Chechnya c Putin ung h va Thu tng
gn y se bt u tin hanh cng tac tai Chechnya. iu nay co
ngha la, nu vic giai phong Groznui co li cho Putin th se sm la
gianh ly Groznui t tay bon th ph.
Putin cho rng k hoach ma Matxkhadov a ra biu th s
tuyt vong. V du, ng ta a ra iu kin phai lp tc ngng ngay
cuc chin, ngng phao kch va nem bom, rut ht qun Nga ra
khoi Chechnya. Ngha la pha Groznui la khng cho phep xy
dng trn lanh th Chechnya va cm bt ky mt c s qun s,
trung tm hun luyn va vu trang phi phap nao, ban thn ng
Matxkhadov trn danh ngha nhn dn Chechnya tuyn b se
chin u vi chu ngha cc oan vu trang vi bt ky hnh thc
nao. Matxkhadov cho rng co th trong tnh hnh do lc lng
canh sat c bit giam sat Chechnya thi hanh ngha vu ma Nga va
qun i co s tham gia cua Chechnya se lai chin u chng lai
chu ngha khung b trn khu vc bin gii cua my nc Bc
Kapkaz.
Ly Canh Long
140
Ch khi qun i Lin bang bc u nm quyn chu ng,

Putin se bt u phan ng vi Matxkhadov. ng dt khoat t chi
k hoach hoa bnh cua Matxkhadov, ng noi: Trc tin hay giao
np nhng ke chu mu anh bom Dagetxtan va Matxcva ri
sau o mi co th am phan mt cach toan din. Putin cho rng
Matxkhadov khng chu ct t mi quan h vi bon th ph, bao
gm ca quan h vi Basaev (chnh hn va mi y con e doa se
tin hanh cac cuc khung b mi Nga). ng ta a i vao con
ng cht. Putin mt ln na am ch rng, Matxcva va ca gii
lanh ao Chechnya, nhng ngi c coi la ng minh cua Nga
thao lun vn Chechnya bn l cuc am phan. Putin noi,
trong cuc u tranh vi noc c cua chu ngha khung b, hay m
rng khu phong dch ra.
Cung luc o, qun i Lin bang Nga a dung may bay va
trong phao tn cng vao cac im tp kt va trang b cua cac phn
t vu trang trn cac khu vc khac nhau cua Chechnya. S ch huy,
cn c va kho tang cua cac phn t vu trang ly khai va ca cac
ging du cach Groznui 30 km u b pha huy.
V Tng T lnh tiu ph
B trng Quc phong Nga a noi vi phong vin rng nhim
vu chu yu xy dng khu an toan Chechnya sp hoan thanh.
Muc tiu cui cung cua qun i Lin bang Nga tai Chechnya
khng ch la xy dng khu vc an ninh ma con phai tiu dit bon
ph co vu trang. Ch co tiu dit ht bon chung, lam cho chung
khng bao gi co iu kin ngoc u dy c na th mi hoan
thanh nhim vu.
Sergeiev noi: Cuc din Chechnya a c khng ch,
nhim vu cua giai oan mt xy dng khu vc an ninh a hoan
thanh. ng thi ng cho bit qun i Lin bang con phai ng
trc rt nhiu vn phc tap.
Sergeiev noi vi cac phong vin, qun i Nga khng ch
dng lai trn khu vc doc b sng Chiolek - Chechnya. Ho se
khng dng lai ma ang tip tuc hoan thanh nhim vu tiu dit
cac phn t khung b va bon ph co vu trang trong bin gii
Chechnya. ng noi: Qun i se lai o n nh tnh hnh....
Lc lng vu trang Chechnya m mu ngn can cuc tin
cng toan din vao lanh th Chechnya cua qun i Lin bang.
141
Theo li cua Sergeiev xung t vu trang vn tip din, c bit la

khu vc pha ty Chechnya. Cac phn t vu trang a s dung
nhng thu oan v cung tin, trc tin la tin hanh cac hoat
ng pha hoai.
Sergeiev noi, B Quc phong ang phi hp vi cac nganh
sc manh khac ap dung hang loat cac bin phap d phong, phong
nga kha nng xay ra cac hanh ng khung b, c bit la khu
vc Bc Kapkaz - ni tip giap vi Chechnya. Chung ta khng
c coi nhe s khng ch cua mt b phn t chc nn cuc chin
tranh nay. ng noi, qun i Lin bang Nga con phai i mt vi
s xung t cang nghim trong hn vi bon ph co vu trang.
Sergeiev noi ro rng mt i qun cua cac phn t vu trang
do Basaev lanh ao ang b bao vy khu cn c Klaconxu ni o
ang anh nhau rt ac lit, cac phn t vu trang b tn tht
nng n...
ngn can cuc tn cng cua qun i Lin bang Nga vao
Chechnya, qun ly khai a ap dung sach lc tch cc phong
ng. Ho t chc thanh tng t, mi t 5-6 ngi mai phuc nhng
trn a a c chun b chu ao tp kch ri sau o rut lui.
Khi rut lui, chung thng xuyn gai mn trn nhng oan ng
ma qun Nga se hanh qun qua.
Nha lanh ao cac phn t vu trang Chechnya ang chun b
trin khai cac hoat ng khung b vi quy m ln trong lanh th
Nga. Salman Laduev ang chun b pha hoai cac lo phan ng hat
nhn. V le o ma phai t chc mt i bit ng 15 ngi do Slav
ng ra t chc. Basaev chu trong xy dng t hanh ng khung
b la phu n, chun b tin hanh cac hanh ng khung b pha
nam cua Nga.
Kha nng co th ti 25.000 phn t vu trang Chechnya ang
chng lai qun Nga. Trong s nay, khng t ke mi ch 16-18 tui.
Pho Th ky Uy ban an ninh Nga Vaxiliev cho rng Chechnya
a ly i mt lng ln du mo cua Nga. Matxkhadov khng th
khng ch cuc din nay c. Theo tai liu cua B Ni vu Lin
bang, 90% lng du ma nc cng hoa nay khai thac b ban ra
nc ngoai mt cach phi phap. Theo thng k cua cac chuyn gia,
iu nay se em lai khoang 800-900 triu USD thu nhp cho cac
phn t khung b. 12 van tn du cua Azerbaijan (trn ng ng
dn t Bacu i qua) a bin mt Chechnya.
Ly Canh Long
142
Theo tai liu cua B Ni vu Nga, bun ban cac cht ma tuy la
mt ngun thu khac cua bon ph Chechnya, li nhun t khoan
nay mi nm chng mt ty USD. Lng heroin, cac cht gy
nghin khac n t Chechnya a lam tn tht ma xa hi Nga phai
ganh chu ln n mc nguy him.
Vaxiliev noi, tp oan ti pham quc t a li dung
Chechnya a vao Nga lng USD gia rt ln. Hin nay, B
Ni vu Nga ang iu tra hn mt chuc vu an loai nay. Khoang 1/3
s la gia thu c trong nm 1999 c tun vao t Chechnya.
Phn ln s tin gia khng phai c san xut tai Chechnya ma la
c chuyn v t Th Nh Ky, Iran va cac nc khac na.
Chechnya cung bt u san xut tin gia tai cac xng in tin b
mt Groznui va mt vai khu vc khac, trong o a s xng phi
phap nay a b khng qun Nga tiu dit.
Bt coc tng tin cung la mt ngun thu nhp cua bon ph,
mi nm chung thu t khoan nay khoang hang chuc triu USD.
Nm 1999 tai Bc Kapkaz co 278 ngi b bt coc. Theo tai liu
cua B Ni vu, tai Chechnya, co khoang trn 60 tp oan ti pham
hoat ng trn lnh vc nay vi tng s hn 2.000 tn. Trc o, a
pha c 37 vu an, bt c 130 tn. Trong 5 nm trc, co 1.289
ngi b bt coc, trong o co 63 ngi nc ngoai.
My thang gn y, Chnh phu Nga a khng th chu ng
c trc cac s kin bi tham. Cac phn t khung b a tn cng
Daghetxtan, lang ging cua Chechnya, anh bom cac khu dn c
tai Matxcva, Volgadonxk. Hoat ng khung b nay a lam cho
hang trm ngi cht va tan ph.
Putin mun cho moi ngi ca trong va ngoai nc tin rng
khng th nao tip tuc xay ra nh vy c na, Matxcva se
ap dung bin phap kin quyt lp lai trt t va tiu dit cac
phn t khung b Chechnya, y cung la yu cu li ch quc gia
cua Nga.
Cung luc o, Matxkhadov cung khng t bo cac n lc ngoai
giao, chnh tr. ng ta a hoat ng khp ni trn th gii, tuyn
truyn rng cuc xung t Bc Kapkaz ln nay co tnh cht quc
t. ng ta ku goi Lin minh chu u, Ngh vin chu u, thm
ch ca NATO, yu cu da vao lut phap quc t can thip
qun s vao cuc xung t gia Cng hoa Chechnya va Lin bang
Nga.
143
Maxkhadov dung hanh ng noi ln rng ng ta ung h

nguyn vong cua cac phn t ly khai Chechnya yu cu tach ra
khoi Lin bang Nga va tuyn b Chechnya la mt quc gia c lp.
Cac i chnh phu Chechnya u c gng khng ngng oi c lp,
gianh c s tha nhn cua quc t. Tng thng u tin cua
Chechnya, Tng khng qun cua Lin X trc y Dudaev la
ngi u tin bt u cuc chin chnh tr nay. Nm 1991, ng ta
a tng biu th, se bng moi cach n lc gianh c s cng
nhn cua quc t.
Trong ln oan ai biu Ngh vin Chechnya thm nc cng
hoa vung Ban tch cua Lin X trc y, y gianh c lp cua
cac phn t ly khai Chechnya a gp tht bai. Moi ngi u bit,
trong mi quc gia vung bin Ban Tch, co mt s th lc chnh tr
co anh hng tng i a ng tnh vi chnh quyn hin nay
Chechnya. Nhng Latvia va Litva lai xem cac ngh s cua
Chechnya nh la ai biu cua mt chu th Lin bang Nga, ngay t
u a cng quyt t chi ban v vn a v cua Chechnya.
Extonia lai c tuyt khng cho oan ai biu nay nhp canh.
Nhng hoat ng My va Anh cua Matxkhadov cung chng
kt qua g. ng ta t rt nhiu hy vong vao chuyn thm My ln
th hai vao thang 8 nm 1998. Trc khi bt u chuyn thm,
cac quan chc Groznui a tuyn b Matxkhadov se tin hanh hi
am vi Tng thng My Bill Clinton va Quc vu khanh nc My,
Matxkhadov c coi la ngi lanh ao cua mt chu th Lin bang
Nga i thm khng chnh thc My. Nha lanh ao nay lai ch c
gp cac nhn vin cng tac thuc Ngh vin My ma thi.
Hai nm gn y, nha lanh ao Chechnya nay a a ra cho
21 quc gia kin ngh v xy dng quan h ngoai giao, nhng ch
co duy nht phong trao Taliban cua Afghanistan la tra li ma
thi. Ngay ca cac phn t Taliban chuyn khung b nay cung
quyt nh tam thi huy bo bc i nay. t nht la cuc am phan
vi Afghanistan d nh t chc Groznui ban v bc t pha
a gianh c sau thi gian ch i lu trong quan h ngoai giao
a b ngng lai.
Mc du phn ln chnh phu cac nc va cac t chc quc t
tan thanh vic duy tr s toan ven lanh th cua Nga, ln an bon
khung b Chechnya tn cng trm nc lang ging Daghetxtan va
hoat ng khung b Matxcva... nhng Matxkhadov vn mun
i ngc lai trao lu lch s, tip tuc trnh din man kch ly khai
Ly Canh Long
144
hong tm kim s c lp cho Chechnya. Nhng, liu co chnh phu

nc nao cho mt phn t khung b mc l phuc xut hin trn
t nc mnh?
Sau o, Putin lai tuyn b, nhim vu chu yu cua Chnh phu
Nga tai Chechnya la khi phuc lai cuc sng bnh thng tai o.
Ngay 17 thang 10, khi tra li phong vn chng trnh Tm
gng cua ai truyn hnh Nga, ng noi: Tai nc Cng hoa
Chechnya, chung ti se hi lai vic hoc tp cac trng hoc, cac
bnh vin c m ca lai, bt u phat lng, tra phu cp va
lng hu. o chnh la nhng cng vic cn phai lam cua ngi
ai din Lin bang Nga tai Cng hoa Chechnya - ng Nikola
Kotman. ng nay se phu trach vn an ninh va ca vn kinh
t xa hi cua Chechnya. Putin noi: Tt ca cac khoan tin cua Lin
bang se thng qua a ti Chechnya. Chung ta tin rng ng ta
se mang s tin o a ti tn tay nhng ngi cn c nhn no.
Putin noi, trong khoang thi gian 3 nm ri ti 4 nm
trc, hng thang, Chnh phu Nga u chuyn mt khoan ngn
sach n Chechnya dung tra lng va lng thc. Nhng,
nhng ngi dn bnh thng Chechnya cha bao gi nhn c
mt xu nao ca. Hin nay, ngi ai din Chnh phu Nga tai
Chechnya se phu trach phn phi s tin nay, nh vy co th cai
thin c tnh hnh.
Ngi ng u Chnh phu Nga Putin cho bit, ng tuyt
i khng ng y vi quan im cua mt s ngi mun a
nhng s vic xay ra tai Chechnya bin thanh tham hoa nhn ao.
Cai ma ngi dn tranh khng ch nhng hanh ng chin tranh,
ma chu yu la tranh i nhng iu kin khng co cach nao sinh
tn ma ho phai i mt trong my nm gn y - o la nhng iu
kin v cung khn kho va ho thng xuyn phai s hai. Moi ngi
chay khoi Chechnya n ch chung ti, nhng khu vc khac nhau
cua Nga tm s bao v, mong ch s giup cua Chnh phu
Nga. Putin noi tip: Chung ti a xy dng mt k hoach tht ro
rang giup nhng ngi nay. Chung ti se giup ho va by
gi chung ti a lam nh vy. Chnh phu co u sc ngi va sc
cua giai quyt vn nay.
Cung vi vic trin khai mt loat on tin cng chnh tr,
qun Nga vn tin ln khng ngng, ngay 18/10, qun Nga cung
c trn a cach Groznui 18-20 km. Ho a chim lnh hoan toan
cac im cao chin lc va khng ch toan b cac con ng dn ti
145
Chechnya, ca bit co nhng n v trinh sat a n cach Groznui

ch 5-6 km. Cho n trung tun thang 10, qun i Lin bang Nga
tai Chechnya a hy sinh 178 ngi, b thng 400 ngi, con tn
tht pha cac phn t ly khai vao khoang 2.500 ngi.
Cung ngay, tin tc tt lanh t tin phng truyn v lam nc
long moi ngi. Thiu tng Vladimir Sanmanov Qun oan
trng Qun oan Luc qun Nga khi noi chuyn vi nhn dn
Chechnya trn ai Truyn hnh ORT Nga a khng nh, qun
Nga a bao vy Basaev - mt trong nhng tn u so chu yu cua
phin qun Chechnya. ng ta noi: Basaev ang b khn n tai
mt ngi lang cach Groznui khoang 37 dm Anh v pha ty bc.
Thiu tng noi: Cn c vao nhng tin tc tnh bao chung ti
nm c, chung ti a bao vy cht Basaev. Y ang in cung
nh mt con cho dai.
Cho ti luc o, qun Nga a tin gn n thu phu cua
Chechnya, sau khi qun Nga tin cng va chim c mt im
quan trong nm pha bc Groznui 20 km, chun b trin khai tn
cng Chechnya giai oan hai, tp kt lc lng va tng cng cac
trn a gn sng Chiolek, tao ap lc ln i vi thu phu cua
nc cng hoa - ni qun ly khai ang b bao vy, qun Chnh phu
Nga anh nhau ac lit vi khoang 200 qun Chechnya, a s dung
may bay va phao xe tng bn tp trung day c lam cho qun
Chechnya phai lui dn v sau day nui Tenxkaia, qun Nga lai tip
tuc khng ch doc theo day nui. Tng qun Sanmanov, ch huy
qun oan 58 tin cng khu vc nay a khng co bnh lun g v
vic co tin cng toan din thu phu Chechnya khng. ng noi vi
hang thng tn Nga: Ban thn Groznui khng phai la muc tiu,
nu nhn c lnh anh chim thanh ph nay, chung ti se tin
cng. Ngay ca thng cp cua ng ta, Tng t lnh qun i Lin
bang Bc Kapkaz cung ht sc nho nhe: iu o chng co y
ngha g ca, chung ti khng cn no... cn bit rng chin thut
cua chung ti hoan toan la mt vic khac.
Thng tn Nga noi, qun i Lin bang cung a khng ch
c con ng ni lin Groznui vi Inguts. V tng t lnh nay
con noi rng Matxcva chng vi va g chim nc cng hoa nay.
ng noi thm: Chung ti khng vi, qun i tn cng theo k
hoach, se khng co chuyn ap dung nhng chin thut thiu suy
ngh kiu nh ky binh c mang giao xng ln.
Ly Canh Long
146
Nga co tn cng Groznui hay lai tr thanh vn ma moi

ngi quan tm, ban bac. Ngay 20/10, Thng tng Manilov, Pho
Tng tham mu trng th nht lc lng vu trang Nga noi,
chung ti se giai phong Groznui va cac im c dn khac t tay
qun khung b, cac phn t vu trang ly khai se b tiu dit. y la
tuyn b u tin rng qun Nga th se giai phong hoan toan
Chechnya.
ng noi, qun i Lin bang se s dung moi bin phap
tiu dit cac phn t khung b. lam vic nay, nu cn chung ti
se tin hanh thit qun lut trn toan lanh th Chechnya. Nhng
ng nhn manh rng se khng tin hanh tac chin chnh din
bng chu lc i vi cac phn t khung b giam ti a thng
vong cho qun i Lin bang va nhn dn.
ng noi, qua trnh giai phong Chechnya khng ch bao gm
mt qun s va ky thut qun s ma con bao gm ca cac yu t
chnh tr, kinh t xa hi va thng tin.
Cung ngay, Thu tng Nga Putin trong khi i th sat qun
Nga tai cac khu vc ma Chechnya khng ch a noi, qun Nga se
chin u n cung.
Trong khi moi ngi suy oan qun Nga ang vach k hoach
tac chin trn b tn cng Groznui th bt ng, Putin a n
tn pha bc Chechnya. Putin a noi vi dn s tai: Chung ti se
quyt nh vn Chechnya thng qua bo phiu. Nhng ch co
lam c vic nay trong bi canh bon ph b tiu dit ma thi.
Trc th ap ao cua qun i Lin bang Nga, cac phn t
vu trang Chechnya ang khn trng xy dng tuyn phong thu
lin hoan Groznui, trn mt s ngi nha va ng ph a xy
dng cac cng s chin u. Mt s c cu va t chc a bt u s
tan t Groznui ti cac vung nui.
T lnh canh v Groznui cua Chechnya Munaep phan oan:
Ti cho rng, qun i Lin bang Nga trong cui thang 10 se tin
vao Groznui, nhng chung ti se khng bo tay giao thanh ph cho
ho. Hin nay, lc lng va tin bac cua chung ti dung vao vic
phong thu Groznui nhiu hn thang 1 nm 1995.
Trc nhng li noi nay, qun Nga lp tc tra li ngay, ti
21/10 qun Nga bn tn la vao dinh Tng thng Chechnya
trung tm Groznui, suyt na th bn trung. Nm qua tn la a
147
phat n khu ch gn dinh Tng thng git cht 10 ngi. Rt

may, Tng thng Chechnya luc y khng co mt trong dinh.
Ni tn la n ch cach dinh Tng thng 10-40m, luc o, co
khoang 200 ngi ang mua ban trong ch.
Cung luc o, qun Nga cang ap sat Groznui - thu phu cua
Chechnya.
Hang tin Nga Itar Tass dn li mt quan chc Nga cho bit,
may bay chin u Nga ngay t sang sm a nem bom ngoai vi
Groznui, qun i Lin bang cung a b tr trn a cach Groznui
12-14 km.
Qun Nga thng bao cho Itar Tass rng may bay chin u
Nga a oanh tac khu vc ng bc va ty bc Groznui, qun Nga
cung a phao kch pha nam Chechnya - ni nghi co c im cua
qun khung b.
Cung luc o, s lng qun Nga a vt qua sng Chiolek va
cung c trn a b nam sng. Dong sng nay la dai phn cach
gia khu vc ma qun Nga khng ch pha bc Chechnya vi cac
khu vc khac cua Chechnya.
Hm qua, s quan B Tng tham mu Chechnya noi, cuc
khng kch vao sang sm cua Nga a lam 56 ngi thit mang,
200 ngi b thng.
Ngay 23/10, Tng tham mu trng Qun i Chechnya
tuyn b, hm trc, tn la lazer ma qun Nga bn t
Daghetxtan sang Groznui thu phu Chechnya a lam t nht 137
ngi cht va 260 ngi b thng. y la mt s kin m mau
nht k t khi Nga a qun vao Chechnya.
Tng tham mu trng qun i Chechnya noi vi phong
vin thng tn Phap rng nhng ngi tn mt nhn thy s vic
nay c khu Notraiut cua Daghetxtan gn pha ng nam
Chechnya cho biet, trc khi xay ra ting n t Groznui truyn ti,
ho a tn mt nhn thy 5 qua tn la co dn ng bay thp qua
ni ho . Nm qua tn la nay a bn trung Groznui va cac vung
ln cn. Tn la a bn trung mt khu ch trung tm Groznui,
mt ngi nha va mt cng trnh kin truc bo khng.
Hai qua khac a bn trung Kalinilnovxki va Olimpitxki
thuc ngoai Groznui. Cac chuyn gia qun s a chng nhn
iu o.
Ly Canh Long
148
Matxcva, cac quan chc Nga a phu nhn vic phao kch
va khng kch Groznui, th nhng ho tha nhn a trin khai
hanh ng c bit i vi Groznui nhm tiu dit nhng vu
mua ban vu kh trai phep tai o. Pha Nga noi rng, cai ma ho pha
huy la ch mua ban vu kh cua Chechnya.
Ngi phat ngn cua qun i Nga tai Bc Kapkaz noi:
Hanh ng nay do mt n v qun i thc hin... a pha huy
mt cai ch va nhng vu kh, qun dung va cac vu mua ban ngay
tai ch.
Ngi phat ngn B Quc phong Nga noi: Ngay hm nay,
chung ta khng oanh tac dinh th cua Matxkhadov, trung tm
Groznui va cac vung phu cn khac.
ng thi vi vic mt trn chnh khng ngng tin ln.
Pha ty lin qun ong Bc Kapkaz cua Nga a tin vao Ingut
giap bin gii Chechnya va khng ch vung bin gii, t rt nhiu
tram gac trn cac con ng Ingut - Chechnya. Trc o, moi vn
an ninh xa hi khu vc nay u do ngi cua B Ni vu Ingut
phu trach bin gii gia Ingut va Chechnya a b ong hoan toan.
Khu an toan se do ba phong tuyn t chc thanh, nhim vu chu
yu cua no la phong chng bon ph vu trang va cac phn t khung
b theo chu ngha Hi giao cc oan t Chechnya xm nhp vao
Ingut va cac khu vc khac cua Nga.
Ngay 24/10, Cuc An ninh Lin bang noi, ho a iu tra ro cac
phn t khung b va bon ph a tra trn vao s dn chay tranh
nan t Chechnya sang Ingut. Tin tc tnh bao cho hay, Basaev va
Khata trc mt co y hoat ng khung b va pha hoai
Matxcva, Saint Petersburg va cac chu th khac cua Lin bang
Nga.
Phong tin tc lm thi thuc tp oan qun pha ng cua
qun Nga cung a thng bao: Nhng ke cm u bon ph vu trang
Chechnya mt ln na tuyn b rng chung ang chun b tin
hanh khung b va pha hoai vi quy m ln cac lo phan ng hat
nhn va cac thit b tng hp nhin liu nng lng i vi Lin
bang Nga.
ng thi, mc du b tht bai tham hai, cac phn t vu trang
vn tch cc iu ng binh lc, chun b phat ng mt cuc chin
mi.
149
Ngay 25/10, b i tin phng thuc lc lng tuyn pha

ng va pha bc cua Lin bang Nga tip tuc tin cng su vao
Chechnya, co nhng n v a tin n ni ch cach Groznui 8 km,
t trn ngon nui Chiolek a co th nhn thy sn bay Groznui.
Pho T lnh n v lin hp trung ng Bielousov noi, nhim
vu cua qun i la phong toa Groznui. T lnh Kadansev b sung
thm, chin thut cua qun i Lin bang vn la li dung khng
qun va phao binh tin cng ke ch, sau o luc qun mi tin
anh. Trc mt, qun B Ni vu a chim lnh c thm
Chiolek.
ng thi qun Nga con tit l, trn chin trng Chechnya,
co ca phn t vu trang cua mt s nc khac cung tham gia, Cuc
thng tin B Quc phong Nga noi, gn y co ti gn 400 tn lnh
anh thu ngi Anbani va Pakixtan gia nhp i ngu bon ph va
con 500 ngi ang chun b t Afghanistan xm nhp vao
Chechnya.
Nhng vi qun Nga, nhng thng li lin tip trn chin
trng vn tn tai nhng iu lo u, o chnh la nhng tn tht to
ln va keo dai cua chin tranh. ung nh li cua mt nha chnh tr
ngi Nga noi chin tranh d bt u, nhng tht kho kt thuc.
Khi giao chin, nht thit phai xac nh muc tiu, at c muc
tiu a co th xac nhn gianh thng li.
Ho cho rng, muc tiu ma qun Nga tuyn b khi m chin
dch Chechnya la tiu dit chu ngha khung b vu trang, lam cho
chung khng co ng nao chay thoat. Noi cach khac, chin tranh
la cn phai tiu dit sach cac phn t khung b hoc buc chung
phai u hang. Nhng v gn y rt kho co th ngh rng chung
se u hang, cho nn cn phai tiu dit ca vai van phn t ly khai
- nhng ngi c phn ln s c dn lai ung h. Nh vy cn
phai co s chun b tin hanh chin tranh du kch trong vai
nm va phai bin nhng khu vc thanh trng cac phn t vu
trang thanh khu vc qun quan.
Phng an mun nhanh chong kt thuc chin tranh lai yu
cu phai s dung b binh vi quy m ln, bi v may bay va trong
phao khng co cach nao m cac cuc tn cng mang tnh quyt
nh i vi nhng phn t khung b ang phn tan mong ra
trong toan b Chechnya. Nu nh mun nhanh chong kt thuc
Ly Canh Long
150
chin dch nay, tt nhin phai mt ln na tin hanh cuc chin

bng b binh.
Do vy, ch n thun bng n lc qun s co th phai tin
hanh mt cuc chin tranh lu dai, hoc la tao ra mt tn tht kho
co th chu ng ni. Do vy cn phai tm giai phap chnh tr. Nu
nh co th am phan mt cach kheo leo, am phan khng phai la
cach u hang, ma la mt thu oan giam thng vong ti mc
thp nht. Nhng, am phan vi ai y? Bt gi c s cua
Chechnya tai Matxcva, a ra iu kin i thoai hin nhin la
khng chp nhn c. Ngi Chechnya vn cha th coi chnh
phu lu vong Chechnya c in Kremlin tha nhn la chnh
phu hp phap, bi v hip ngh i vi ngi Chechnya thc t
chng co y ngha g lm.
T o co th thy rng nht thit phai co mt chu th am
phan mi, chu th nay trong con mt ngi dn Chechnya va
trung ng Lin bang u phai mang tnh hp phap. Chu th nay
phai thng qua bu c mi co c. Vy ai i bu? Bu nh th
nao? ng nhin la phai do nhn dn Chechnya bu, nhng hin
nay phn ln s ngi tui bu c lai khng co Chechnya,
nhng ho co y u quyn li hp phap cua ngi c tri va c
quyn ng c vao c quan nha nc Chechnya. Trong cuc tuyn
c Duma quc gia Nga co th lp khu vc bu c Chechnya
ngoai cac khu vc khac va lp khu vc bu c nhng ni co
nhiu c tri sng, nhng khu vc nay co th la nhng trai lanh
nan xa qu hng, nhng thanh ph ln co s ng ngi
Chechnya chay ti o, hoc la nhng khu vc do qun i Lin
bang kim soat.
Con mt vn na la: Trong chin tranh, bt ky mt cach
lam tit kim tin bac nao cung u tao ra nhng hy sinh ln
hn, c bit la s hy sinh cua ngi lnh. Nu nh khng co tin
va vt cht ky thut bao am th se khng co s m u tt ep.
Do o khng th tnh toan qua chi ly i vi h thng vu kh co
chnh xac cao, mc du cn phai tra mt cai gia rt t.
Cn phai tra tin y u cho nhng ngi lnh c trng
dung ra chin trng. Cn phai cp phat lng bng va ch n
ung cho binh lnh theo li ha cua thu tng, vic nay xem ra con
nhiu vn va ng nhin co anh hng n trang thai tm ly
cua qun i. V vy, cn phai nhanh chong xac nh vn ai
ng i vi nhng ngi tham chin Chechnya.
151
Nhng, nu khng tit kim kinh ph, th khoan tin nay

chc chn la mt ganh nng khng nho i vi nn kinh t Nga.
a co chuyn gia Nga cho rng khoan chi ph khng l trong
cuc chin tai Chechnya a chn vui nt nhng hy vong cui cung
cua s tng trng kinh t Nga.
Mt phong vin Nga a co c mt tin t B Tai chnh Nga
rng hnh nh tt ca moi ngun thu nhp ngoai ngach (c
khoang 50-80 ty rup) u b nem ca vao cuc chin tranh nay. Mt
v th trng tai chnh Nga a phat biu trong mt cuc hop gn
y rng, nm 2000, ngoai ngn sach quc phong a c quy
nh trong d toan cui nm trc ra, con phai chi thm 26 ty rup.
n cui nm, ch nguyn vic xy dng khu an toan a phai
cn hn 7 ty rup, ma B Quc phong lai yu cu nhiu hn,
khoang 15-20 ty rup. Theo anh gia cua cac chuyn gia, xy
dng bc man st Chechnya, ngn sach a phai chi ra 45 ty
rup.
Nhng chi ph cho chin tranh ngay cang cao hn. Chi ph
cho cac hoat ng qun s t nht cung cao gp hai ln chi ph xy
dng khu an toan. iu nay cui cung se pha hoai s phat trin
kinh t nc nha, chn vui hn hy vong cui cung v tng trng
kinh t cua Nga.
B Tng tham mu phan bac lai nhng li noi trn, theo ho
nhng con s a ra trn a b tng ln nhiu ln. Theo li cua
Thng tng Manilp, Pho Tng tham mu th nht th nhng
hanh ng qun s trong vong na thang Daghetxtan ch tiu
tn hai ty rup ch khng phai la hai ty USD nh cac nha bao noi.
Cac chuyn gia hang khng cho hay, may bay chin u SU
25 mi ln xut kch ch tiu tn bng 1/6 s tin 60 van rup ma
bao ch a ra; con SU 24 - loai may bay nem bom ch ht 20 van
rup, may bay trc thng ht 15 van rup ch khng phai la 35 van
rup.
iu ma ho thy bc bi nht la bai bao v gia tin cua cac
loai vu kh qun dung. Mt vin an gia 8 rup, mt qua an phao
ln 6.000 rup, mt vin an xe tng 7.000 rup. Tt ca nhng con
s ma bao a ra u sai. Ho noi rng gia nay la gia th trng t
do hin nay, nhng phn ln s an dc u san xut t thi con
tn tai Lin X, gia an dc luc y khng ang k.
Ly Canh Long
152
Hin nay, s an loai nay tn tai rt nhiu, cung khng co

ni . Vic bao quan, tiu phong va cac bin phap an toan khac
cung nh phng thc s dung tin tin oi hoi phai chi mt
khoan tin ln. Khng co an dc th se chng co vn nay. Cho
nn, tiu hao bt i mt phn t thn g st nay co le la mt bin
phap tt i vi qun i.
Nhng du noi g chng na, hanh ng tiu ph Bc
Kapkaz vn cn phai mt lng tin ln. Mi thang chi ph ngoai
han ngach ln ti 4 ty rup.
Thi gian va tin bac i vi cuc chin Chechnya la mt vn
quan trong lam phc tap hoa thm vn Chechnya va cung
la vn bt buc Chnh phu Nga phai x ly cn thn.
Theo phn tch cua cac chuyn gia Nga, s giai th cua Lin
X trc y khng ch dn ti nhng thay i cn ban v khng
gian a ly, chnh tr, ma con lam cho mt loat cac khu vc trc
y cua Lin X cu xut hin hin tng quyn lc trng rng.
Hu qua cua no la cac th lc cua chu ngha phn lit ngoc u
dy, v im nay biu hin ro nht khu vc Bc Kapkaz. Khu
vc giau co v nng lng va cac tai nguyn khac nay a bin
thanh vu ai cua s tranh cp ac lit cua mt s quc gia; ho li
dung s kho khn trc mt cua Nga, m mu lam cho khu vc
Bc Kapkaz tach khoi nc Nga, a no vao pham vi kim soat
cua mnh.
Ung h c lp cua Chechnya co li cho ai y? Nhng ai
mong mun Chechnya tach khoi nc Nga?
Bc Kapkaz la khu vc chin lc quan trong, rt nhiu nc
hy vong a Chechnya vao tm khng ch cua mnh, trong o bao
gm My, mt s nc chu u va cac nc A-Rp. i vi nhng
quc gia nay, Chechnya la mt cng cu ho thc hin cac muc
tiu ring cua mi nc. Cung chnh v le o, Tng thng
Chechnya Matxkhadov, phn t khung b Basaev va cac nha lanh
ao khac cua Chechnya a lp tc tr mt, tr thanh tn cua
giao phai.
Nhn t du mo cung khng th coi nhe, khu vc Bc
Kapkaz, li ch du mo cua nhiu nc an xen vao nhau. Cac
nc xut khu du mo A Rp khng mun du mo Caxipia xut
hin trn th trng th gii, v nh vy se anh hng nghim
trong ti li nhun siu ngach cua ho, nhng ho khng co cach
153
ngn chn ni dong chay cua th vang en nay. Do o, ho hnh

nh a nhn thc c rng co th thc hin c mt muc tiu
nho hn, nhng cung rt quan trong, o la giam bt lng du mo
y, lam cho no ch co mt con ng vn chuyn duy nht.
lam c vic nay, ch cn khng ng ng dn du t Bacu
cua Chechnya n Tn Rosik hoat ng bnh thng la co th at
c muc ch. Nhng, nu nh Chechnya b Nga khng ch th
chc chn khng co cach nao thc hin c muc tiu sau nay.
Nu Chechnya lun trang thai ln xn, bon ph co th tuy y
lam g cung c th chng cn noi lam g na. Bon nay co th lam
t lit ng ng dn du, trc mt thc t a la nh vy. Du
mo vn chuyn t Bacu thng xuyn b ro r, bon th ph lin tuc
cp i, buc Matxcva phai ngng vn hanh h thng dn du
nay va tnh toan n vic xy dng mt ng ng dn khac vong
qua Chechnya. Nhng nh vy phai mt rt nhiu thi gian, iu
nay co li cho cac nc xut khu nhin liu Omxuki.
Tuyn ng dn du t Bacu n Tn Rosik ngng vn
chuyn cung co li cho Th Nh Ky. V nh vy, ngun du mo chu
yu t Caxipia se c vn chuyn ti Chieyikhal (mt cang nm
trn b bin en cua Th Nh Ky).
Khng con nghi ng g na, Chechnya c lp se co li cho
cac th lc mun tng bc lam suy yu nc Nga, nh vy se lam
Nga khng th tham gia va giai quyt cac vn quan trong cua
chu u va th gii. y trc tin bao gm My va cac quc gia
NATO. Ho vn lo lng trc mt nc Nga ln va co tim lc qun
s vng manh. Cac quan chc Washington khng th cng khai
ung h cac phn t theo chu ngha ly khai Groznui, nhng rt
hin nhin, vic gat Nga ra khoi khu vc Kapkaz la iu co li cho
My. Cac nha chin lc bn kia b ai dng cho rng mt nc
Chechnya c lp co th gy thm ap lc cho Daghetxtan, bi v
nc cng hoa nay co th cung cp con ng thng vi a Trung
Hai. Han ch c Nga trong vn nay la iu m c cua ho.
Mui tn bn ra khng quay tr lai, cho du con rt nhiu
kho khn, Putin a khng con ng lui na.
Ngay 26/10, cuc chin u ac lit nht t trc n nay a
lai bung n Chechnya, xe tng va b binh Nga a lp phong
tuyn chin u vi qun Chechnya bin gii Groznui, trong
phao cua Nga a bn pha d di thu phu Chechnya.
Ly Canh Long
154
Cuc chin u ac lit xay ra trn khu vc ngoai pha bc

cach Groznui chng 4 km. pha ng thanh ph cung xay ra
nhiu cuc chin u.
Theo bao cao, mt s lnh trinh sat cua Nga a lng le tin
vao ngoai Groznui va treo giai thng mt triu USD nu ai bt
hoc git c lanh tu u so cua phin qun Basaev.
Cac tay sung bn ta Chechnya cung thng xuyn tn cng
qun Nga, git cht 81 binh s Nga. Tng thng Ingut a tha
nhn, qun Chechnya a tp kch vao trn a qun Nga.
Ngay t rt sm, B Quc phong Nga a phu nhn ngun tin
noi rng qun phan loan Chechnya a i ngang qua khu vc nay,
cung trong ngay hm o qun i Lin bang a kim soat c
mt s vung nh Schipunoda, Atramatsnoxt, Cachiront,
Xakochri... u la nhng im dn c tp trung ng uc nm
ngay sat vung ngoai Gumes.
Ngay 27/10, qua ban tin hang ngay, B Quc phong Nga
tuyn b, min t Chechnya b bon lc lng vu trang chim c
a b chia ct lam ba phn. Vung t do Basaev kim soat nm
gn k Tatghikixtan Klaev man ty bc, Catapu chim phn t
gn Inkosan.
Bon phin qun a cu truc mt trn a phong ng hnh
vong cung xung quanh Groznui, cai tao ng ph va nha ca, B
trng Quc phong Nga a noi vi phong vin rng nhim vu chu
yu xy dng khu an toan Chechnya sp hoan thanh. Muc tiu
cui cung cua qun i Lin bang Nga tai Chechnya khng ch la
xy dng khu vc an ninh ma con phai tiu dit bon ph co vu
trang. Ch co tiu dit ht bon chung, lam cho chung khng bao gi
co iu kin ngoc u dy c na th mi hoan thanh nhim vu.
Sergeiev noi: Cuc din Chechnya a c khng ch,
nhim vu cua giai oan mt xy dng khu vc an ninh a hoan
thanh. ng thi ng cho bit qun i Lin bang con phai ng
trc rt nhiu vn phc tap.
Sergeiev noi vi cac phong vin rng qun i Nga khng ch
dng lai trn khu vc doc b sng Chiolek - Chechnya. Ho se
khng dng lai ma ang tip tuc hoan thanh nhim vu tiu dit
cac phn t khung b va bon ph co vu trang trong bin gii
Chechnya. ng noi: Qun i se lai o n nh tnh hnh....
155
Lc lng vu trang Chechnya m mu ngn can cuc tin

cng toan din vao lanh th Chechnya cua qun i Lin bang.
Theo li cua Sergeiev xung t vu trang vn tip din, c bit la
khu vc pha ty Chechnya. Cac phn t vu trang a s dung
nhng thu oan v cung tin, trc tin la tin hanh cac hoat
ng pha hoai.
Sergeiev noi, B Quc phong ang phi hp vi cac nganh
sc manh khac ap dung hang loat cac bin phap d phong, phong
nga kha nng xay ra cac hanh ng khung b, c bit la khu
vc bc Kapkaz - ni tip giap vi Chechnya. Chung ta khng
c coi nhe s khng ch cua mt b phn t chc nn cuc chin
tranh nay. ng noi, qun i Lin bang Nga con phai i mt vi
s xung t cang nghim trong hn vi bon ph co vu trang.
Sergeiev noi ro rng mt i qun cua cac phn t vu trang
do Basaev lanh ao ang b bao vy khu cn c Klaconxu ni o
ang anh nhau rt ac lit, cac phn t vu trang b tn tht
nng n...
ngn can cuc tn cng cua qun i Lin bang Nga vao
Chechnya, qun ly khai a ap dung sach lc tch cc phong
ng. Ho t chc thanh tng t, mi t 5-6 ngi mai phuc nhng
trn a a c chun b chu ao tp kch ri sau o rut lui.
Khi rut lui, chung thng xuyn gai mn trn nhng oan ng
ma qun Nga se hanh qun qua.
Nha lanh ao cac phn t vu trang Chechnya ang chun b
trin khai cac hoat ng khung b vi quy m ln trong lanh th
Nga. Salman Laduev ang chun b pha hoai cac lo phan ng hat
nhn. V le o ma phai t chc mt i bit ng 15 ngi do Slav
ng ra t chc. Basaev chu trong xy dng t hanh ng khung
b la phu n, chun b tin hanh cac hanh ng khung b pha
nam cua Nga.
Kha nng co th ti 25.000 phn t vu trang Chechnya ang
chng lai qun Nga. Trong s nay, khng t ke mi ch 16-18 tui.
Ngay 13/10, s quan ch huy Chechnya a noi vi phong vin:
Qun i cua ti khng b anh bai, mc du qun Nga tip tuc
khng kch Chechnya, nhng qun i Chechnya quyt khng phu
long mong moi cua nhn dn, cn phai chng lai qun Nga va
qun Nga cui cung cung se phai ngi vao ban am phan. ng ta
mt ln na cng khai biu th hy vong am phan mt cach hoa
Ly Canh Long
156
bnh giai quyt cac vn xung t; ng ta con ha rng, nu

qun Nga thc long mun am phan hoa bnh, ban thn ng ta se
x ly cac phn t vu trang. Nhng, cung luc o, Matxkhadov lai
noi, qun i cua ng a y lui qun Nga nhiu ni. Mt ln
na ng biu th yu cu i thoai trc tip vi Tng thng Nga
Yeltsin. ng ta cho rng sm mun Yeltsin se ng y tin hanh
am phan.
Matxkhadov cho rng sach lc trc mt cua Nga chnh la
thng qua cac cuc nem bom ct t ng cung cp du la va
in cho Chechnya. Matxkhadov huynh hoang rng nu mt in
ma tr thanh mt tai hoa, chung co th khc phuc nhng kho
khn nay.
Thu tng Nga Putin vn kin quyt rng ch sau khi Chnh
phu Chechnya giao np cac phn t khung b a gy ra hang loat
cac vu anh bom bn trong lanh th Nga cho pha Nga th Chnh
phu Nga mi suy ngh ti vn am phan hoa bnh.
Luc o, cac im dn c nh Groznui, Salivi Chieno... lc
lng vu trang ly khai Chechnya a tin hanh gia c mt s cng
trnh kin truc, chun b bin thanh nhng trn a c thu lu
ai. Mt s c dn a phng cung b a i xy dng cng s.
Mt b phn ph vu trang a rut lui vao cac vung noi cua
Chechnya, ngay tai nhng ni o ho cung li dung a hnh nui
non xy dng cng s; cac phn t vu trang b thng vong
nng n, tt ca thng binh u c chuyn v Bnh vin s 9
Groznui, ni y cht nch ngi bnh.
Cung vi s leo thang cua chin s, anh hng va uy tn cua
Matxkhadov Chechnya lin tuc giam xung. tm moi cach
cung c a v cua mnh, Matxkhadov ra lnh tng cng xy dng
lc lng lnh c bit, i ngu nay do dn binh t chc nn, se tr
thanh i d b cua ca nhn ng ta. ng ta a nhn nhim vu pho
thu tng ch huy i qun nay.
ng thi, Matxkhadov a uy thac cho Hip hi vn hoa
Chechnya va Bc Kapkaz ong tai Th Nh Ky vao ngay 15 thang
10 phai truyn at mt ban tuyn b cua B Ngoai giao Chechnya,
noi rng cac nha ng cuc Chechnya yu cu a vn c lp
cua ban ao Skandinavi va Ksv ra li ku goi lc lng gn gi
hoa bnh ong cac nc chu u va Lin Hp Quc hay ngn
chn hanh ng xm lc cua Nga.
157
Khu vc xung quanh b quet sach, qun ph Groznui tr

thanh cua trong ro.
Qun i Nga sau khi tao c th trn bao vy nhiu tng
nhiu lp i vi qun phin loan va tip tuc sit cht thong long.
Ngay 12/11, ch cn mt chin dch nho la qun Nga chim c
Guemes, thanh ph ln th nh cua Chechnya. Sau khi tin vao
thanh ph, qun Nga lp tc m cuc can quet tiu dit sach
bon tan qun con tan mat trong ni thanh.
Cung luc chin dch giai phong Guemes. Qun Nga tip tuc
xut kch lc lng may bay chin u tin hanh oanh kch thu
Groznui, nhm tng cng sc ep i vi thanh ph nay. Tng s
ln xut kch cua may bay chin u qun i Nga la 180 phi vu,
c anh gia la t khng kch d di ac lit nht k t u
thang 9 khi qun i Nga khai chin vi Chechnya.
B ch huy qun s cua Chechnya cho bit, t nem bom cua
khng qun a pha huy 5 ngi nha 9 tng thu Groznui, mt
qua bom a ri ung vao hm phong khng trung tm thanh ph
lam 9 ngi cht trong o co 7 ba gia.
Mt phong vin cua hang UPI a tn mt chng kin nhiu
tp may bay nem bom cua qun Nga tin hanh oanh tac nhiu gi
lin trn thanh ph Ulusmatan nm man pha nam cach
Groznui 15 km.
Chnh phu Chechnya cho bit, nhng cuc tp kch ng
khng cua qun i Nga i vi cac vung Ulusmatan va lang
Ancakancara vung ngoai pha ty Groznui a gy thit hai lam
cht 18 dn thng, 30 ngi b thng, hanh ng tp kch ng
khng a lam cho thm nhiu ngi phai ri bo Chechnya, mt
ngi dn Ulusmatan phat biu: Ho a git hai rt nhiu ngi,
ngay hm qua nhiu tre em b thit mang.
ng thi, b i xe tng thit giap cua qun Nga cung li
dung ban m, t pha ty thm nhp vao Chechnya chim gi
mt nga t quan trong trn tuyn ng b chu yu ni lin vi
thu Groznui.
Nha bao Maria Esmol ngi ang co mt tai mt im gn
Salnov Vodoxk la mt lang co tm chin lc quan trong trn bin
gii min Ty, tit l rng sang ngay hm o c a nhn thy cuc
tn cng manh lit cua nhiu may bay chin u, may bay trc
Ly Canh Long
158
thng va phao ln cua qun Nga tn cng vao hai lang Pamott va
Samasuki.
Esmol k lai li cua mt lnh Nga tram kim soat noi vi c
rng qun Nga ang m cuc truy quet qun phin loan khu vc
nay, trc mt ang tp trung loai bo bon phin loan n t
Salnov Vodoxk, con min ng Chechnya th qun i Nga
tuyn b rng a hoan thanh 1/2 t truy quet ln vao tng cn
nha thanh ph ln th nh la Guemes.
Phong vin Savoronov cua t Thng Tn Nc Nga a tn
mt chng kin cuc can quet cua qun i Nga i vi thanh ph
Guemes, nha bao nay m ta: Nhm giup nha bao khao sat thanh
ph Guemes, qun Nga a cung cp cho anh mt chic xe ca, nhan
hiu Uran kiu cu. Chic xe ca kh nay nm lot thom gia i
hnh xe qun s, trn ng hanh tin co nhng cu xoc ny ngi,
cang gn n thanh ph canh tng bay ra trc mt lam cho
ngi ta lin tng n cac cun phim thi s v th chin th hai,
hai bn v ng ngn ngang xac xe t xen ln vi cy ci b chay
va b bn gach a, chc chc lai hin ra cac bin bao chu y co
mn.
Trc o my hm, bon phin loan vn li dung nhng cn
nha cua dn vung ngoai vi thanh ph chng tra mt cach in
cung, sau t tp kch manh lit bng phao ln va may bay,
nhng ngi nha nay hu nh b san bng thanh ng gach vun.
Khi tin gn n khu vc trung tm thanh ph thnh thoang nhn
thy vai ngi xut hin trn ph, ho nhn oan qun vi anh mt
kinh ngac va to mo, tuyt nhin khng biu l mt thoang nim
vui nao.
Cuc mt-tinh tp hp nhn dn d nh se tin hanh vao hi
3 gi chiu. o la c hi B t lnh tra li nhng vn dn
chung trong thanh ph quan tm.
Chung ti bc lai gn mt ngi Chechnya n vn qun ao
th thao, tay cm may b am co ve nh ang ra lnh cho ai o,
hoi anh ta xem co ch nao n cm tra c khng, anh ta bao,
hay ch anh mt lat, sau my phut th xut hin hai chang trai
tre, ho bao chung ti i theo ho, doc ng c bit ti la phong
vin lam vic va sinh sng min Tatghikixtan, th mt ngi dn
ng noi vi ti mt cu mang y ngha su xa: Nu gp nhau vao
mt thi im khac, th chc chung ti se co nhiu iu hoi anh.
159
Chung ti n cm trong mt cn nha cht hep cua dn. Khi

ba chu thu don ban n, th ng chu Roslan gii thiu vi chung ti
v tnh hnh trong thanh ph trc khi qun Nga tin vao bng
nhng s kin a xay ra trc o, ngoai i qun chin u t
di s ch huy cua trum ph khet ting Roslan Gelaep ra, con mt
s nhom ph nho le khac hoat ng trong thanh. Khi qun i Nga
ap sat uy hip Guemes, t thanh ph trc nguy c b huy dit
th nhn dn a phng mi bt u u tranh tht s vi bon
th ph, ngi ta n nc ghi tn gia nhp vao i dn qun do anh
em nha Amataep ng ra t chc, v t lu ho a bt bnh vi
Matxkhadov ri.
Co n my tun l, t chc dn qun a tm cach thuyt
phuc i qun chin u ri khoi thanh ph nay. Hai bn vn xay
ra giao tranh, cui cung bon th ph hiu ra rng ho khng th
cung luc tac chin trn hai chin tuyn nn anh phai ri bo thanh
ph, nhiu ngi a bo mang trong khi tm cach t pha vong vy,
tuy nhin theo li gii thiu cua Roslan, th co th vn con mt s
tn ph ln lut trong thanh ph.
Trong khi chung ti noi chuyn, th banh m c bay ra ban,
con co chao yn mach va mt t tht, nghe noi, y la ch tht cui
cung ma ho con danh dum c, loang mt cai chung ti a n
xong ba va tr v khu trung tm thanh ph mt cach trot lot. Luc
nay cuc mt-tinh a bt u.
Co khoang 200 ngi gm an ng va an ba vy quanh v
ai din cua c quan chnh quyn mi ang ng gia hi trng v T lnh phong thu thanh ph Guemes la Thiu tng Alexandre
Storianov, tip o la bai phat biu ngn gon cua th trng mi
xut thn t giao vin Maria Kimidievna va t lnh tp oan
qun min ng cua qun i Lin bang la Giennadi Fumenko,
sau o la giai ap cac cu hoi cua dn chung. Nhng vn ni
cm ma nhn dn quan tm la: n khi nao th cung cp lai hi
t in? n khi nao th m lai trng hoc va bnh vin? Cach
giai quyt tht nghip ra sao? Storianov tra li ngay tai ch: rt
nhiu vn phai do chnh nhn dn a phng t mnh giai
quyt. Vao 9 gi sang mai, ti se vui long thu nhn tt ca moi
ngi mun lam vic, trong o c bit cn th in, th hi t,
bac s, giao vin, cng nhn xy dng. Chung ti chc chn se x
ly tt vn tra thu lao, ng nhin chung ti cung khng qun
lp ngi v hu. Chung ti se dn dn tng bc khi phuc lai
Ly Canh Long
160
cuc sng bnh thng, cung ging nh tt ca nhng min t a

c giai phong khac. Ch cn vai ngay sau th mang li in va
hi t se c khi phuc. V cha co giy t tuy thn chnh thc,
chung ti se cp giy chng minh tam thi sau nay cp lai
chng minh th cng dn nc Nga. Tuy nhin chung ti cung xin
canh bao rng t 6 gi ti n 8 gi sang hm sau trong thanh ph
se thc hin gii nghim, ai vi pham se b truy cu nghim khc,
thm ch co th b bn bo tai ch.
Sau nhng li noi nghim khc o, v tng i n trc ct
c tam dng, hoa theo ting nhac bai quc ca Nga phat ra t trong
mt chic xe thit giap cua b i thng tin u ngay gn o,
Thiu tng t tay keo ngon c Nga ln, trong ting v tay hoan
h cua nhiu ngi.
Phn ln nhng ngi v tay la dn noi ting Nga, theo s
gii thiu cua phu trach Cuc di dn khu Guemes la ng Albeto
Mezoev th co khoang 3.000 dn noi ting Nga sinh sng khu vc
nay. Ti n gn hai ch phu n trng b ngoai co ve nh ngi
Slav va ngh ho noi qua v ban thn. Mt ch noi t khi lot
long me chung ti a sinh sng Guemes nay ri. M ma b me ti
cung y. Trong vong ba nm nay, khi khng nhn c tin
lng, chung ti sng nh vao cach ban nhng vt dung ma mnh
co. Nhng ngi dn hang xom thuc dn tc Chechnya thnh
thoang tip t cho chung ti bt m hoc mt vai th khac, chung
ti chung sng vi nhau trong tnh cam ban be thn ai. Trc y
ngi Nga y chim n 90%, con dn Chechnya ai a s la
ngi tt. Tuy nhin bon th ph khng h phn bit dn tc nao,
my nm gn y bon chung ngang nhin cp cua, git ngi,
chim oat nha cua ngi Nga lam cho cuc sng y tr nn
ang s. Ai co th i c a bo i ca, con chung ti chng bit i
u con cai u a trng thanh va u sinh sng Nga, tuy
nhin nha tr thanh vn nan giai. Cu tri t nay tr i co
th sinh sng bnh thng. Dng nh hu ht moi ngi u to
ra chan nan i vi vn c lp cua Chechnya. Ke ln ting ho
het v chuyn nay nht, th a sm cun goi, y nh con chut ta
ming mi v c trn i ni khac. Trong khi chung ti trao i,
mt s ke to mo a vy kn xung quanh ma phn ng ho la ngi
Chechnya. Ho to ra hoan toan tan ng quan im cua hai ch phu
n Nga, co ngi con gop chuyn.
161
Khi tri chang vang ti, th xut hin mt i qun do

Thng ta Giennadi Phumenco l oan trng i canh v ch
huy. V s quan nay cho bit cuc truy quet cho n nay tam thi
cha xay ra ung , tuy nhin tnh hnh a i khac, khi chin
dch mi m man, th chu lc qun cua chung ti la b i canh v
c nhim, tp kt vung pha bc thanh ph, con cac mui c ng
th bt u hanh ng t pha nam thanh ph. Sau khi canh qun
chu lc vt qua tuyn ng st th cac chin s phat hin thy
mt s khang c xy ct rt tinh vi, bon phin loan ra u
hang khng nhiu, v rt nhiu tn a khn kheo cai trang thanh
thng dn ngay sau khi qun i Nga xut hin ri ln lut trong
moi ngo ngach cua thanh ph. Trn ng tin qun chung ti a
g c bn qua bom hen gi do bon th ph cai lai, co mt qua
c t ngay trn xe cam nhng cua chung ti phat n lam hai
chin s b hy sinh. Co mt s ngi rt ang nghi, vai ngay na se
tin hanh ra soat lai , con phai nim phong tt ca cac kho vu kh b
mt do dn t giac".
Cui cung chung ti a cp vi T lnh canh v thanh ph
Storianov v vn vu kh trong tay dn binh, th nhn c cu
tra li cua ng: Ti cho rng, nhng ngi tt co vu kh trong tay
se c thu hut vao lc lng bao v do thanh ph t chc va mt
s khac se vao lam vic c quan bao v phap lut a phng sp
sa thanh lp.
Khi tri ti hn chung ti i xe ri khoi thanh ph Guemes
nhn ra xa thy nhiu chm sang, o chnh la nhng anh la phat
ra t loai xe chay bng du Diezen cua qun Nga - nhng ngi
chng cn anh chac g nhiu ma chim c thanh ph Guemes.
S kin thanh ph ln th hai Guemes khng anh ma u hang
la iu bao trc rng ngay tn s cua lc lng vu trang bt hp
phap.
Ngay 20/11, nhn dn khu vc Akikhoit - Mantan chun b
giao np vu kh an dc cho qun i Lin bang, biu th long
trung thanh cua ho vi qun Nga.
Chnh quyn khu cung nh cac v b lao a bay to la dn
chung cung sn sang gia nhp i qun do Kantamilov lanh ao
anh nhau vi qun phin loan Chechnya. Mt khac, theo
ngun tin t trung tm thng tin cua qun i Lin bang Nga cho
hay, cho du Groznui c tm moi cach xoay chuyn tnh th,
nhng t tng bt bnh chng i trong hang ngu lc lng vu
Ly Canh Long
162
trang cua ho ang ngay cang tng ln. Do sinh lc va trang b cua
phn t vu trang b tn tht nng n nn a lm vao tnh trang
thiu an dc, lng thc, nc ung va thuc cha bnh.
Cung ngay hm o, mt s nhn vt quan trong se n
Guemes giai quyt nhng vn ht sc cp thit v mt i
sng xa hi, o la Kosman ai din toan quyn cua chnh phu Nga
tai Chechnya, Tsubai Chu tch Hi ng quan tr Cng ty c phn
h thng in lc s 1 thng nht toan Nga. Atmat Codorov chc
sc cao cp trong giao hi Islam Chechnya.
Tnh n ngay 20/11, Chechnya a co hn 40 im dn c
va giai phong hi phuc vic cung ng in, mt s khu khac nh
Sakovxkaiava Naon th c cung cp in han ch theo thi gian.
Tuy nhin o la mt ong gop ang k tao iu kin cho cng vic
khi phuc th ln th nh Guemes.
Chin s phat trin n bc o, a lam cho gii thng tin
phng Ty phai tha nhn rng vic gy sc ep vi Nga xung
quanh vn Chechnya a khng at c kt qua.
Mc du trong hi ngh thng nh cua Hi ng An ninh
chu u, co nhiu vn quc t quan trong cn phai giai quyt,
nhng gii truyn thng phng Ty bt buc tha nhn rng,
nhn vt chop bu trong hi ngh nay khng ai khac la Tng thng
Yeltsin cua Nga. Chng trnh ngh s chu yu chnh la lp trng
cua Nga va phng an giai quyt cua ho v vn Chechnya. Gii
truyn thng cac nc khi bnh lun v hi ngh thng nh
Itxtambun u tp trung vao mt im nong, o la vic thuc ep
Nga thay i thai cng rn i vi vn Chechnya a khng
at c kt qua. T bao Tng Hi cua c a bnh lun rng rt
nhiu li ch trch nhm vao Nga trong vn Chechnya a khng
th lam lay chuyn lp trng cng rn cua ho vung Bc
Kapkaz. Mt t bao khac cua c lai noi: ng trc tnh hnh
ht sc ri ren Chechnya th biu th thai vi Nga la bin
phap qua nhe nhang, bao nay con noi thm Chechnya la ca ngo
ln pha ng chu u, tai y a xay ra cuc i u nay la
gia quyn li cua My va Nga. T bao Figaro cua nc Phap la
quc gia vn gi thai trung lp cua ngi quan sat th vit:
Mu thun chnh yu gia Nga va My co lin quan cht che n
li ch kinh t, vung Bc Kapkaz a tr thanh con tin cac nc
siu cng tranh chp tai nguyn giau co c bit la du mo
vung bin Kaspia.
163
Cac nha lanh ao mt s nc phng Ty nht tr chu

trng rng cn phai i thoai vi Chechnya va m ng cho vic
cung cp vin tr nhn ao. Tuy vy, gii truyn thng cac nc
o cung phai tha nhn rng hin cha co nhiu cach thc gy sc
ep vi Nga, do o cha tao c sc manh ch ap i vi Nga v
iu nay, khng nhng ch gy anh hng nghim trong i vi
nn an ninh cua Nga va bop cht nn dn chu con non tre, ma
con co kha nng a th gii mt ln na ri vao thi ky chin
tranh lanh. Con nh cuc xung t Chechnya nu nhn nhn t
mt goc khac, co th anh gia rng th gii ang ng trc
ngng ca cua thi ky chin tranh lanh mi, iu nay chng lai
lut phap quc t, chng i nhn quyn. Hu nh tt ca cac bao
phng Ty u t nhiu cp n quan im nay, nhng sau
khi c tin Nga khng h to ra mt chut nhng b nao trong hi
ngh Itxtambun, th gii bao ch phng Ty anh cho rng mt
chut thanh tch cua Paris, London va Washington chnh la a
c vn Chechnya vao chng trnh ngh s cua hi ngh
thng nh.
Gii bao ch My nhn chung u gi thai cng rn. Quan
im cua ho la, chnh vn nay a lam mt uy tn cua t chc An
ninh chu u. T Thi Bao NewYork bnh lun rng t chc nay
t t cho mnh s mnh bao am vic xoa bo cac mm mng xung
t va la ngi bao v nhn quyn.
Nht Ban cung khng h ne tranh vn nay, mc du Nht
khng h la thanh vin trong t chc An ninh chu u, nhng
Nht la siu cng kinh t th hai trn th gii, v vy y kin cua
Nht cung co sc nng nht nh trn trng quc t. Chnh kin
cua Chnh phu Nht la nhanh chong giai quyt vn lanh th
min Bc mt cach co li nht, mong moi se ky c hip nh
trc t bu c tng thng vao thang 7 nm sau. D lun trong
gii truyn thng Nht Ban la ng mt ln na ri vao tnh
trang chin tranh lanh, ho cho rng xet v mt ni chnh va kinh
t th Nga khng th chm dt c cuc chin tranh Chechnya
c, tuy rng qua trnh cai cach dn chu tin trin chm chap,
nhng vn ang c tin hanh.
Ngay 21/11, mt ln na qun i Nga lai sit cht thm
gong km, ap sat vao Groznui, ng thi Matxcva tuyn b c
tuyt moi cuc hoa giai.
Ly Canh Long
164
Qun i Lin bang Nga a ep n khoang cach di 2 km

vi vung ngoai vi Groznui, mt s quan Chechnya cho bit, gii
lanh ao Chechnya vn sn sang i thoai mang tnh xy dng vi
nha cm quyn Matxcva.
Thu tng Nga Putin tuyn b, trc khi qun i Nga dep
tan cac phn t phan loan Chechnya, th nha ng cuc
Matxcva khng th tin hanh bt ky cuc thng lng nao vi
Chechnya ca. Sau khi xin y kin cua Tng thng Yeltsin, Putin tra
li phong vn cua ai truyn hnh ORT nh sau: Chung ti quyt
khng bung long nhp tin cng, chung ti se tip tuc anh.
Yeltsin a triu tp mt cuc hop c bit in Kremlin
gm Putin, Ngoai trng Nga, B trng Quc phong Nga va mt
s nhn vt cao cp khac trao i y kin v hi ngh thng
nh do t chc An ninh chu u sp sa nhom hop Itxtambun.
Lanh tu cac nc phng Ty a ra sc cng kch Nga mt ln na
tung qun i vao Chechnya.
Putin noi: Hanh ng qun s truy quet bon khung b
Chechnya cua chung ti nhm vao ke thu cua chung ti la nhng
phn t khung b quc t, chung ti khng th tng tng la
mnh lai co th tin hanh mc ca chnh tr vi bon khung b quc
t c.
Gii qun s Chechnya cho bit, qun i Lin bang Nga
a ap sat vung ngoai pha ty Groznui vi c ly bng dan hoa
tin nhiu ng phong. Ngi phat ngn cua s tng ch huy qun
i Nga vung Bc Kapkaz khng nhng a tha nhn ngun tin
o ma con cho bit thm, trn ng rut lui vao thanh ph
Groznui, qun phin loan a gai mn vao cac cng trnh xy dng.
Ln nay qun i Nga ap sat vao Groznui vi c ly gn nht k t
sau khi kt thuc cuc chin tranh Chechnya nm 1994-1996.
Gii qun s Chechnya con cho bit, qun Nga a tin gn
sn bay quc t duy nht vung ngoai pha bc thanh ph
Groznui khng y hai cy s va ho a bt u bn pha d di vao
vung ngoai pha ty nam Groznui. Hin nha cm quyn
Chechnya ang khn trng huy ng lc lng d b ra chi vin
cho tin chin tuyn.
Gii qun s Chechnya cung tha nhn rng a b tr xong
trn a phong ng gm khoang ba ngan nm trm lnh trang b
tn la phong khng, sung phong lu, sung may ai lin.
165
Ngay 24/11, gii qun s Nga tit l rng trong bon cm u

qun phin loan ang xay ra mu thun gay gt v vn anh
gia tnh hnh va vach k hoach i pho vi tnh th. Trong o
Basaev va Chatav kin quyt yu cu ap dung chin thut hoat
ng khung b pha hoai, con Matxkhadov va Udugov th lai chu
trng da vao s giup va h tr cua quc t, tc la gianh
thng li bng bin phap chnh tr.
Con co ngun tin noi rng, bon cm u lc lng th ph vu
trang Chechnya lai t nhiu hy vong vao tng lp thiu nin
tui 15-16 tui, v la tui nay tr thanh ngun b sung chu yu
cho lc lng ly khai . Theo ngun tin cua gii qun s Nga, bon
phin loan Chechnya ang khn trng xy dng mt h thng
thng tin v tinh s tai khu vc lanh th Gruzia nhm hip
ng qun s gia cac nhom ph. S d ho chon a im nay v no
nm ngay gn Chechnya, nhng qun i Nga lai khng th s
dung tn la uy hip hoc co cac hanh ng qun s tng t
khac huy dit no. B Ngoai giao Nga a thng bao tnh hnh
nay cho B Ngoai giao Gruzia.
n luc nay Putin cho rng thi c a chn mui va ngh
c xa co iu kin i vi mt s phn t phan loan Chechnya.
Trong bai tra li phong vn nhn dp 100 ngay ng nhn chc trn
truyn hnh, ng noi khi cn th chung ta se yu cu ha ngh vin
ph chun lnh c xa. ng noi: i vi nhng ngi khng tan
sat thng dn mt cach ba bai, th khng tr thanh muc tiu
truy quet. Khi c hoi v vn qun i Nga co m cuc tn
cng cui cung vao Groznui thu phu cua Chechnya hay khng, ng
tra li rng moi chuyn se tuy theo tnh hnh xac nh my kha
nng u co th la chon, nhng tt nht la chnh nhng ngi
o hiu rng ho cn phai ha vu kh v thc t la Groznui a b
qun i Nga bao vy n 80% ri.
ng bay to: Dn chung Groznui a tr thanh la chn che
ch cho qun phin loan, vy th nhn dn nn tm cach i khoi
thanh ph va chung ti sn sang hoan nghnh ho va se cung cp
s giup cn thit cho ho.
Co iu ng cung canh bao: Nu nh ( trong thanh ph
Groznui) con co cn c va kho cha vu kh cua qun phin loan,
th chung ti se khng con cach la chon nao khac ngoai vic huy
dit no.
Ly Canh Long
166
Putin la con ngi a noi la lam. Phao binh Nga c b tr

cac vung Alkhaklut a lin tuc my ngay phong tn la vao thu
phu Groznui cua Chechnya bin nhiu khu vc cua Groznui thanh
bin la.
Mt th trn quan trong cach Groznui 20 km la Ulso Mantan
cung b qun Nga phao kch d di. Tng t lnh tin phng cua
qun i vu trang Chechnya la Samali Basaev trong khi tra li
phong vn ai truyn hnh Groznui vao ngay 26 a noi: Lc lng
vu trang Chechnya ang chun b mt cuc tng phan cng qun
i Nga, Basaep cho bit cuc chin Chechnya a bc sang giai
oan quyt nh, iu kin chn mui cho phep n luc qun i
Chechnya va qun i Nga m cuc giao tranh trn mt t, qun
vu trang Chechnya se trit li dung a th do a hnh phc
tap can tr qun i Nga trin khai b i c gii, phan cng
manh me vao qun Nga.
Ngay 27/11, Tng Tham mu pho th nht lc lng vu
trang, Thng tng Manilov tuyn b rng khng h co k hoach
v mt cuc tn cng chnh din quy m ln vao Groznui nh moi
ngi d oan, nhng nht nh se giai phong Groznui, vic giai
phong Groznui hin ang c tin hanh va se theo ung k hoach
va gianh thng li theo thi gian d nh. Hin qun i Nga ang
vach k hoach tac chin t m cho giai oan 3 ri trnh k hoach o
ln Tng thng ph chun.
Cung ngay qun Nga xut kch may bay, phao hang nng
ng loat tn cng vao cac c im qun phin loan nm trong 35
khu vc trong o co ca thanh ph Groznui. Qun i Lin bang
ang tch cc chun b trin khai hanh ng trong iu kin a
hnh i nui phc tap, tin hanh iu chnh tng phn trong qun
i, cung c trn a ng thi tng cng trinh sat.
Trung tm thng tin cua B Quc phong Nga tuyn b, co
bn ngi cm u qun ly khai Chechnya la: Amadaev, Abuev,
Mutaibov va Uvaixt (nguyn la th trng thanh ph Guemes)
chun b ha vu kh. Rt nhiu ngi cm u cac nhom qun a
nhn ra rng ho khng con li thoat, tip tuc khang c ch la v
ch, do o ho sn sang chm dt moi hoat ng.
Tuy nhin, ngi ta cung nhn thy rng, tnh n thi im
o, lc lng vu trang ly khai Chechnya a bt gi 56 ngi nc
ngoai lam con tin, trong o co 12 ngi nc ngoai khng thuc
167
Lin X cu. Bt gi con tin tr thanh ngun thu nhp chu yu cua
lc lng vu trang ly khai.
Ngay 28/11, xe tng va b binh Nga di s ym tr cua may
bay chin u, n lc ct t tuyn tip t cui cung gia Groznui
ni lin vi cac khu vc khac thuc Chechnya ma phin qun ang
chim gi, m cuc chin u keo dai my ting ng h vi
khoang 500 tn ngoan c va cui cung a gianh c quyn kim
soat i vi tuyn ng ni lin Groznui vi Ulus - Mantan.
Ngay 1/12, thanh ph Alkon nm cach Groznui v pha ng
khoang 10 km b bao vy. Theo B trng Quc phong Nga cho
bit, qun Lin bang cn khng ch thanh ph nay trong vong 2-3
ngay. Igor Sergeiev con noi thm vi cac nha bao, cac bin phap ap
dung i vi Chechnya se kt thuc trong vong 1-3 thang ti.
Trong trn anh nay, trong 9 xac cht c a n v tr
ong qun cua trung oan cng kch ng khng cua qun i
Lin bang, co ba xac lnh anh thu la ngi Arp, t dang ve b
ngoai cua thi th cung nh tin t ho em theo a chng minh
iu nay.
B i Lin bang tip tuc bao vy Groznui, trong vong mt
ngay m va qua a tin hanh tp kch 50 im ma bon phin
qun ang n tru.
ai din toan quyn v Chechnya cua Chnh phu Nga
Kosmal tuyn b Guemes thanh ph ln th nh sp ti se tr
thanh thu phu mi cua Chechnya.
n ngay 4/12, T lnh cum tp oan lin hp qun i vung
Bc Kapkaz, Thng tng Kadalsev tuyn b Tnh n ngay
hm o, qun i Lin bang a hoan thanh chin dch bao vy
Groznui".
Nh vy giai phong Groznui ch con la vn thi gian.
Nh co tn gc - trn quyt chin cui cung cua Putin
Ngay 6/12, mt ln na may bay chin u cua khng qun
Nga lai bay vao vung tri thanh ph Groznui. Ln nay ho khng
nem bom ma la nem truyn n, ni dung truyn n khng phai
la tai liu tuyn truyn tm ly chin ma la thng ip don sach
thanh ph do B ch huy qun s Nga cng b.
Ly Canh Long
168
Ni dung cua truyn n cp: Nu c dn cua thanh ph

khng chu ri bo thanh ph trc ngay 11 theo hanh lang an toan
qua thn 1 thang 5, th se b coi la phn t khung b va se b
tiu dit.
K t ngay 1/11 khi qun Nga tin qun vao Chechnya, th
y la ln u ho ra thng ip ti hu. Mt nha bao co mt
Groznui noi, ai b phn dn thng Chechnya khng co cach g
ri khoi thanh ph Groznui a b qun Nga bao vy.
Trong m cua ngay hm trc Groznui a phai chu ng
60 qua bom cua qun Nga. ai Truyn hnh c lp Nga a tin
mt s b du ln a b hoa lc qun Nga pha huy gy ra cac am
chay trn mt s vung thuc Groznui.
Quan chc Chechnya cho bit, vn con gn 5 van ngi lai
trong thanh ph. Nhng s quan ch huy qun Nga lai tuyn b
rng hu nh toan b thanh ph Groznui a b lnh Chechnya
chim gi. Ban thn quan chc cua Chechnya cung tha nhn,
trong m hm o a co thm 400 lnh Chechnya tng vin cho
Groznui.
T moi pha qun Nga ngay cang ap sat Groznui, co iu v
khng mun khng ch hanh lang Ulus - Matan man Ty Nam
Groznui nn qun Nga a ung vi lc lng vu trang
Chechnya. V hai lang Ulus va Mantan tr thanh li thoat duy
nht t Groznui ra bn ngoai.
V lo ngai rng qun i cua mnh se phai chu tn tht ln,
cho nn b ch huy qun i Nga vn khng chu m chin dch
quy m ln trn mt t, tuy nhin, cung vi vic qun Nga sit
cht vong vy i vi Groznui, th nhng trn chin ngay cang ac
lit, t qun Nga vao tnh th phai mao him chp nhn thng
vong nng n hn.
Ngoai ra, qun Nga cung cha th anh chim ai ban
doanh cua qun du kch Chechnya t tai mt vung nui pha nam,
do qun Nga a chim c phn ln ng t Chechnya, hn
na a phong toa nhng cn c chin lc quan trong, khin cho
lc lng vu trang Chechnya phai tng bc iu chnh chin
thut, bt u ap dung cach anh du kch i pho vi qun
Nga. o la mt bc ngot nguy him khi qun Nga ang c gng
tranh kha nng anh gn.
169
Sau khi c oc nhng t truyn n mang tnh canh bao

cua qun di Nga, nhiu c dn thanh ph Chechnya bt u ri
khoi thanh ph theo tuyn ng Gradski min Ty Chechnya.
Mt s ngi di tan khoi Groznui khac th yu cu ngi Nga
keo dai thm thi han trong thng ip cui cung. Do rt nhiu
truyn n cua qun Nga nem xung v thi tit xu a b gio thi
bat ht, nn kha nhiu dn trong thanh ph Groznui khng h
c oc ban truyn n mang tnh canh bao nay cua qun Nga.
Mt khac, Tng thng My Clinton a a ra nhng li ch
trch gay gt nht i vi Nga trong vn chnh sach i vi
Chechnya. Nhn bai din thuyt v nhn quyn tai Nha Trng
Clinton noi, thng ip ti hu cua Nga e doa tnh mang dn
thng Chechnya. ng cho rng, Nga se phai tra gia t cho hanh
ng o cua mnh, hanh ng o ch t m thm chu ngha cc
oan va ha thp v th quc t cua Matxcva.
Trong mt ban tuyn b, Ngoai trng cac nc thuc Lin
minh chu u cung cc lc ln an Nga, va ho ang xem xet
chuyn t chi cung Nga ky mt s hip nh hp tac, Th ky t
chc An ninh chu u la ng Volbayk sp sa tin hanh cuc i
thm Chechnya vi s ng y cua Nga, cung ht sc can ngn Nga
ch nn thc hin hanh ng a nu trong thng ip cui cung.
B trng Ngoai giao Anh la Robin Kook a noi: Nu nh
Nga khng tn trong nhng nguyn tc nhn ao c ban nht th
phng Ty se khng tip tuc giup Nga na, ng noi tip,
ngoai tr vic Nga giai toa uy hip, nu khng th ng hy vong
rng tai Hi ngh cp cao Chnh phu cac nc Lin minh chu u
se nhom hop vao ngay 10 n 11/12 tai Hensinki se phai cn
nhc lai vn vin tr kinh t Nga.
Trc o, ng Kook a triu tp ai s Nga Iuri Pukin n
B Ngoai giao, nhm tng cng sc ep ngoai giao i vi
Matxcva.
Tng thng Phap Jacque Chirac cho thng ip cui cung
cua Nga la iu khng ai co th chp nhn c, ng noi thm
bin phap duy nht giai quyt vn Chechnya la thng qua
con ng chnh tr.
Ly Canh Long
170
Li noi o c ng Chirac phat biu trong cuc hi am vi

Tng thng Ucraina Leonit Cusma, ng ku goi Hay nhanh chong
bt tay i thoai.
Thu tng Italia, ng Marxim Daraima cung nghim khc
ph bnh Nga v cuc chin Chechnya, theo ng th phai chm dt
ngay cuc chin tranh khung khip va khng th chp nhn
c nay.
Tai Cairo, Lanh tu tn Mutslim va ao Itslam Aicp
Mufuti Seck Vasailio vit bai ku goi cac quc gia theo ao Islam
ty chay Nga tra thu cho nhng hanh ng cua Nga tai
Chechnya.
Trong thi gian oan ai biu t chc Hi ngh Islam do Iran
ng u ri khoi Matxcva i th sat vung Bc Kapkaz ang b
chin tranh day xeo, th B trng Ngoai giao Iran Caman Caraxi
canh cao rng hanh ng bao lc Chechnya a gy tm trang
khng yn trong cac quc gia hi giao.
Tng Th ky khi NATO George Robertson cung canh cao
Nga: Vic Nga e doa tan sat dn thng Groznui la iu khng
th chp nhn c, ng thuc giuc Nga nghe theo li ku goi hay
bit ghm nen lam theo yu cu cua d lun quc t.
Cho du phng Ty a a ra li ch trch gay gt, nhng
ngay 7/12 Thu tng Nga vn nhc lai, ngoai tr trng hp
Chechnya chu giao np ke cm quyn hiu chin a ch huy qun
xm pham lanh th Nga, nu khng th pha Nga se khng co y
nh cung vi ngi Chechnya tm toi giai phap chnh tr. Vin s
quan ch huy qun i Nga vung Bc Kapkaz Kadaksev cho rng
qun Nga ra thi han cho dn thng Chechnya s tan khoi
Groznui chnh la li khuyn cao y thin ch. Nhm vao li tuyn
b cua Tng thng Clinton Washington rng Nga se phai tra gia
t cho hanh ng tuyn b ban thng ip cui cung i vi nhn
dn Groznui, Thu tng Nga Putin noi, ng khng nm c ni
dung cu th cua ban thng ip o. ng thi Putin cung nhn
manh rng ng "rt hiu s lo lng cua d lun k ca cua nc My
v chu ngha nhn ao i vi ngi Chechnya.
"iu ti mun c bit nhn manh y la, tuyt nhin khng
phai la s xm lc c phat ng do khiu khch. Bottrikh co
my lang b chim ong. Mi u th thy khng co y ngha g.
Nhng nu chung ta kt hp vi vic xem xet mt chin lc chnh
171
tr quc gia c lp c xy dng vi hai pha ta giap bin ma

ti va cp trn, th thy y chnh la ch o. ng nhin cac
vu vic xay ra sau o bt lun nh th nao cung la iu bon khung
b quc t khng lng ht. Chung khng th ng Nga con co th
thc hin on manh me khin chung tn thng nng n. Bt lun
la bon khung b quc t hay la nhng ngi cng rn nc ngoai
u khng ng n on trng phat lai la nh vy.
Phong vin hoi:
Ngai co cho rng cac vu anh bom xay ra Dagetxtan cung
vi Matxcva va Volgadonxk co lin quan vi nhau khng?
Putin tra li:
Tt nhin co lin quan. o la iu khng nghi ng. o la
mt nhom nho bon khung b quc t hong doa nat nhn dn, tao
ra s hoang loan, khin nhng ngi lanh ao chnh tr quc gia
bo tay. o la ti ac do gi ht cac thu oan ma khng lam g c.
ung vy, y cua chung la gy ra mau, nhng chung khng
at c. Nhng ngi nay phai b tiu dit, khng th co mt kt
cuc nao khac. Ti xin nhc lai: bai hoc chng khung b quc t a
chng minh rng mt khi ta co lai, bon xm lc se quay u tr
lai, th thng vong se nng hn. Chung ta khng co cach la
chon. ng nhin chung ta phai tng cng cng tac cua c quan
bao v phap lut. Chung ta phai c gng ht sc ngn chn xay
ra thng vong mi, nhng ngoai con ng u tranh vi bon
khung b ra chung ta khng con co s la chon nao khac.
Phong vin lai hoi:
Ai se chu trach nhim chu yu ganh nng u tranh vi
bon khung b? Trung ng Lin bang hay la a phng ganh?.
Putin tra li:
S tht y la vn then cht, co th noi then cht la then
cht. Bi v co th noi, nu ch da vao cac nhn vin cng tac c
quan cua Lin bang th khng th hoan thanh c nhim vu nay.
Cn c a cua nhom vu trang tac chin Dagetxtan phai mt
nhiu nm mi xy dng ln c. Cn c a cua bon khung b
n nau hoat ng cac thanh ph, vung bin cng va chu ly
trong bin gii Lin bang Nga, cung mt nhiu nm mi tao dng
c, chung u bo nhiu cng mi co c. C quan bao v lut
phap ngn chn thanh cng nhiu s kin, cung co nhng vic
Ly Canh Long
172
khng ngn chn c. Vn khng phai ch trach nhim ai

chu, ma vn ch phong nga s kin o lai tai phat, ch co
phi hp hanh ng mi lam c vic o.
Phong vin hoi tip:
Trong tnh hnh nghim trong hin nay, ngai cho iu g la
quan trong nht?.
Putin ap:
Ti cho rng iu quan trong nht la oan kt xa hi.
Chung ta ang xy dng mt nha nc dn chu mi. Chung ta
khng ch co quyn ma chung ta con co trach nhim trin khai
tranh lun nhiu vn lin quan n phng hng u tin phat
trin. Trong tranh lun tm ra chn ly, song chung ta khng co
quyn khng oan kt xung quanh nhim vu trung tm. Nhim vu
trung tm la bao v cng dn cua chung ta ho khng b bon
khung b lam hai, bao v s toan ven cua t nc chung ta. Ch
cn chung ta oan kt lai, chung ta nht nh hoan thanh c
nhim vu.
Cung thi gian nay, qun Nga mt mt va tip tuc khng
kch cn c a cua phn t vu trang Chechnya, mt khac sau khi
tan qun ph b tiu dit Dagetxtan a thit lp my phong
tuyn doc theo ranh gii hanh chnh vi Chechnya. B tr b i
bao v va canh sat phong tuyn th nht, b tr qun i phong
tuyn th hai va phong tuyn th ba, nu bon ph pha v vong
tuyn th nht, qun i se bc vao chin u. Pho Tng tham
mu trng th nht Valeri Manilp con ngm to y, khng loai tr
kha nng B Quc phong thc thi hanh ng mt t
Chechnya.
Tng thng Chechnya Matxkhadov ra sc bin minh rng
mnh khng co quan h vi bon khung b, ng thi tch cc tm s
giup cua th gii bn ngoai.
Ti 21/9, Tng thng Bc Osetchi la Chasosev, Tng thng
Ingut Oset va Tng thng Chechnya Matxkhadov t chc gp g
thu phu mi Magad cua Ingut. Ba bn thao lun tnh hnh cua
khu vc nay, c bit la vn c quan bao v phap lut vung
bin gii hip tac vi nhau ngn chn cac phn t khung b t
Chechnya xm nhp vao cac nc cng hoa khac. iu nay do Oset
tit l khi phat biu trn ai Truyn hnh c lp.
173
Tng thng Ingut noi: Chung ti cho rng Tng thng

Yeltsin cn phai gp g ngay Matxkhadov. Maxkhadov chun b
khi gp g se a ra mt loat kin ngh nhm n nh tnh hnh
vung nay, trong o bao gm thanh lp nhom hanh ng hp tac
chng lai hanh vi trm cp. xep cho rng cuc gp g cac nha
lanh ao vung bc Kapkaz t 27 n ngay 28/9 co th c coi la
giai oan qua cho ln gp g nay.
xep noi Matxkhadov canh cao bon khung b t Chechnya
xm nhp vao Dagetxtan. Matxkhadov noi khng h co qua lai vi
ke t chc khung b Matxcva, Volgrad va cac thanh ph khac.
iu o Putin khng mt, lin tuc trong ba ngay 23, 24,
25/9 a lnh cho qun Nga tp kch Groznui va mt nha may loc
du pha ty nam lam 6 ngi cht. Ngoai ra con hai ngi b
qun Nga bn cht ni khac.
Ngay 24, 4 may bay cng kch SU 25 bn hn 10 qua tn la
vao ai truyn hnh cua cn c qun s Khamkhara. Cn c qun
s nay a i thanh tng b canh sat. Canh sat Chechnya noi, vu
tp kch lam ba ngi cht, 20 ngi b thng, 10 ngi nha b pha
huy. Ngoai ra, tn la cua qun Nga bn vao mt xe t lang
Xamatski lam 8 ngi cht. Lang Xamatski cach Groznui 50 km
v pha ty.
Ngay 25, cuc tp kch lam 10 ngi cht, pha huy trung tm
thng tin va thit b cua trong bin gii nc cng hoa chu trng
c lp.
Phu Tng thng Chechnya cho hay co 12 chic may bay phan
lc Nga hi 8h30, pha huy thap quay truyn hnh va trung tm
khng ch in thoai di ng, lam cht 10 ngi, 25 ngi b
thng, a tng s ngi b thng vong trong ba ngay bn pha
ln ti 41 ngi.
T lnh khng qun Nga Konukov noi vi phong vin,
tiu dit phn t vu trang, khng qun Nga se tip tuc anh vao
muc tiu trong bin gii Chechnya. V t lnh nay cho rng,
hoan thanh nhim vu nay cha cn n khng qun chin lc,
ch mi s dung n vu kh co chnh xac cao, bao gm tn la
iu khin laser va bom. ng ta noi, cho n luc nay khng qun
Nga cha b tn tht chic may bay nao. y la ln u tin qun
Nga tp kch ng khng vao thu phu Chechnya k t sau khi
Ly Canh Long
174
kt thuc cuc chin tranh m mau Chechnya 1994 n nm

1996.
Ngay 26, cung vi ting bom oanh tac cua may bay Nga, B
trng Quc phong Nga Sergeiev canh cao rng qun Nga a tr
hoan k hoach tin cng mt t i vi Chechnya. ng noi:
Chung ti a tr hoan nhiu k hoach hanh ng mt t, xem
tnh hnh cu th, muc tiu chu yu cua chung ti la tiu dit bon
th ph.
o la ln u Nga tuyn b tin cng mt t, nhiu du
hiu chng to xung t vu trang Chechnya ang din bin thanh
mt cuc chin tranh toan din.
Vt bin gii tiu ph, Putin kin quyt xut qun
Thu tng Nga Putin ao din ra sao y trc cuc chin
tranh Chechnya sp xay ra la ca mt bai toan, khi phai i mt
trc mt s ngi nghi ng hanh ng vu trang ang tin hanh
Chechnya liu co gianh c thng li hay khng, Putin to ra kin
quyt chung ta nht nh se tiu dit bon khung b ngay tai cn
c a cua chung. Song ng Putin cung to y, by gi vn cha vi
tiu dit cac phn t khung b va cac phn t vu trang nc ngoai,
ma phai thit k mt chin thut anh chc chn, ap dung bin
phap tim tin tng bc quet sach sao huyt cua chung. Putin
cho rng tranh thng vong v ngi se khng s dung qua
nhiu phng thc anh manh. ng thi ng tuyn b sn sang
am phan vi Tng thng Chechnya Matxkhadov, nhng a ra
yu cu Matxkhadov phai giao np v iu kin bon khung b
quc t va to long thng cam i vi thng vong gy ra cho dn
thng.
i vi man khoi Putin a ra, Tng thng Chechnya lp tc
phan ng. Ngay 26/9, pha Chechnya tuyn b, tranh cuc
chin tranh quy m ln, Tng thng Chechnya Matxkhadov mun
tin hanh i thoai chnh tr mt cach xy dng ban lanh ao Nga.
Matxkhadov mong mun con hy vong thng qua bin phap ngoai
giao giai quyt vn hoa bnh va vn quan h Nga Chechnya. iu o do B th v bao ch cua Tng thng Chechnya
Apumut Limov noi vi phong vin. ng ta noi Matxkhadov tin
tng nhn dn Chechnya va nhn dn Nga u khng mong
mun xay ra mt cuc chin tranh. ng thi Matxkhadov ku
goi quc t c quan sat vin n Chechnya, Matxkhadov bay to:
175
Chnh quyn Chechnya se bao am an toan cho cac quan sat vin
quc t Chechnya.
Ngay 27/9, Tng thng Chechnya Matxkhadov lai ra li ku
goi gi cng chung Chechnya. ng noi bao am trt t cuc
sng cua cng dn, ng sn sang tin hanh bt ky i thoai chnh
tr nao vi ngi lanh ao cua Nga.
Maxkhadov ch trch tnh bao Nga lam cho s c gng cua
lanh ao Chechnya v vn nay nhiu ln bo l. Nhng ng bao
am se khng tic bt c gia nao tranh xay ra cuc chin tranh
quy m ln Chechnya. Cung ngay, trc li ku goi cua
Matxkhadov, Thu tng Lin bang Nga Putin sau bui gp Tng
thng tai in Kremlin, ng a noi vi phong vin rng cng tac
tru b cho cuc gp g gia Yeltsin vi Tng thng Chechnya
Matxkhadov khng h b nh lai, song cuc gp g ch co th c
tin hanh trong trng hp Tng thng Nga thy cn va cuc gp
phai co li cho Nga.
Cung thi gian o, ap lc qun s khng ngng gia tng,
ngay 27/9 khng qun Nga lai xut kch hn 50 ln gm may bay
oanh tac SU 24 va may bay cng kch SU 25, a oanh tac vao kho
an dc va kho nhin liu nha may loc du, cn c cua bon
khung b trn toan tuyn bin gii Chechnya. Ngoai ra Nga con
bn pha mt s muc tiu thu phu Groznui va Gudekmet cua
Chechnya.
B trng Quc phong Nga Sergeiev noi, qun i Lin bang
Nga se trit tiu dit bon th ph Chechnya. Pha qun i
tuyn b, qun oan 58 cua Nga a sn sang, ch cn Matxcva ra
lnh la tin cng Chechnya.
Nhng cung co chuyn gia Nga cho rng chin thut Nga
tin cng Chechnya bng ng khng kho co hiu qua. Ho nhn
nh, do muc ch cuc chin tranh va tnh hnh chnh tr
Chechnya hoan toan khac vi tnh hnh cua NATO Kosovo, cho
nn ap dung cung mt bin phap, cung kho at hiu qua.
Ging nh Kosovo, muc tiu cng kch cua khng qun Nga
la nhng trang b c s chu yu tai ch: Trung tm thng tin, sn
bay, ng quc l, cu cng, ging du va nha may loc du.
Kosovo, muc tiu cua chin tranh la ep Tng thng
Milosevich phai ngng trn ap bon theo chu ngha ly khai. Con
Ly Canh Long
176
Chechnya, muc ch bn pha cua khng qun Nga la mun pha

huy cn c cua bon phan loan ct t tuyn tip vin va thng tin
lin lac, c bit la pha huy ai phat thanh truyn hnh.
Cac nha phn tch cho rng muc tiu chin lc cua Nga la
khin bon phan loan khng con cach g gy lai cac hanh ng
khung b mi i vi Nga.
Tng Konukov ch huy khng qun Nga cui tun tuyn b,
trong cac ngay 3/8 n ngay 27/9, Nga a huy ng 1.700 ln chic
may bay bn pha, pha huy 30 cu cng, 250 km ng cua
Chechnya.
Tng Konukov a cho cac phong vin xem tm anh chup
t may bay. T trn cao co th nhn thy muc tiu b may bay SU
25 bn pha. Trong cuc hop phong vin con chiu phim do may bay
mang may quay phim c.
Hoc gia chnh tr Nga Ivan Saplaichuk noi vi phong vin
bao Thi ai Nga: Nga tng nghim khc ph phan nhng vic
lam cua Nato Kosovo, nhng nay ho cung s dung ung bin
phap o Chechnya. ng s cua ng la Balanovxki th noi: Suy
ngh cua Nga khi ap dung hanh ng qun s Chechnya la c
ht sc giam nhe tn tht, ging nh NATO a lam Kosovo.
Nga dung khng qun anh vao Chechnya con co muc ch chnh
tr la kch s bt hoa trong gii lanh ao qun s Chechnya, cui
cung xy dng lai Groznui mt chnh quyn co li cho
Matxcva.
Balanovxki cho rng nu Nga khng co may bay va h thng
vu kh co tnh nng tin tin nh cua NATO, th cung khng th
bn chnh xac vao cac muc tiu a nh nh NATO a lam, vy ho
lam nh th la mao him.
S dn thng Chechnya b cht a ln n hang trm ngi.
Chnh quyn Chechnya cho rng, s tn tht ma dn thng se
phai ganh chu khin cho tt ca ngi Chechnya mt ln na oan
kt chng lai Nga.
Ngay 28/9, tng ai din cua nc Cng hoa Chechnya tai
Nga Manbech Vaxiakaev noi vi phong vin, pha quan chc
Chechnya chnh xac la gn y nht Nga se bt u s dung
hanh ng trn mt t. ng noi: Theo s phat trin cua cac vu
177
vic, Chechnya ang gp rut chun b chin tranh chng xm

lc.
Xem ra, pha Chechnya a y thc c rng cuc chin tranh
nay kho tranh khoi, bi v, i vi Chnh phu Nga, sau khi chin
tranh Chechnya kt thuc, trong vong ba nm phai suy ngh lam
th nao i pho vi nc cng hoa phan loan nay. Du la in
Kremlin hay la B Quc phong cung u khng t bo n lc. Sau
khi bon ph Chechnya gy ra nhng s kin mau, lai cang
phai kin nh quyt tm nay.
iu khin ngi ta thy ky la la, vic am lun trc tin
kha nng anh im vao cn c cua bon vu trang lai khng phai la
nhng qun nhn, ma la nhng ngi lam v tin tc thi s.
NATO bn pha Nam T trong mt thi gian ngn vi tn tht nho
nht a bc Milosevich ng y qun i NATO vao Kosovo.
Pha qun s Nga cng khai ph phan phng phap tac chin nay.
Tng tham mu trng Anatoli Khvasnin vao cui thang 3 con
qua quyt trang b ky thut qun s va vu kh cua Nam T b pha
huy la khng co, chu yu la dn thng b cht.
Tuy nhin, sau khi Vladimir Putin lanh ao chnh phu, tinh
thn cua qun i thay i manh me. Di s lanh ao cua ng,
a vach ra mt k hoach chun b giai oan u tin cng t trn
khng pha huy hoan toan trang thit b qun s va cng nghip
cua Chechnya, sau o tin hanh tn cng trn mt t. ng thi
B trng Quc phong Igo Sergeiev nu ro a nh ra my phng
an, se tuy theo tnh hnh din bin quyt nh thc hin
phng an nao.
Ngi Chechnya cung khng cam ngi ch cht. Ngay 26/9
Matxkhadov chu tr hi ngh b t lnh tac chin, ph chun k
hoach phong ng b mt Groznui. Hm sau, Chechnya tuyn b
tng ng vin, bt dn thng ao chin hao moi ni. sn
sang chin u, ho a tch tr thc phm, tt ca cac hm phong
khng Groznui u c s dung tr lai. Quan chc hai quan
Dalaev noi, nu qun i lin bang vao Chechnya se khng th d
dang n phu tng thng nh hi thang 12/1994. ng ta noi, ngay
t bin gii se gp phai s phan kch vu trang v nc cng hoa a
tin hanh b tr phong ng nhiu tng nhiu lp. Chnh quyn
Chechnya ng thi mi quan sat vin quc t cho ho thy kt qua
oanh tac cua Nga.
Ly Canh Long
178
Basaev va Khatav ng thi hun luyn my i hanh ng

lt , nhng i nay se thm nhp su vao cac vung ln cn tin
hanh hanh ng khung b ngn chn oanh tac. Theo cac tai
liu trinh sat bon khung b co k hoach ong gia qun i lin
bang, cho qun lai 10-15 t qun s v pha Makhachikhara. Bon
khung b c gng bt b ngi ti a, khin qun i lin bang
phai rut qun.
Tai Ingut, bon khung b a qua hun luyn trai cua
Khatav a b bt, chung la cng dn Nga Evphrunsev va
Miroskin. Miroskin do co ti ang b truy na toan lin bang, hin
dung chng minh th mang tn khac.
Miroskin va Evphrunsev a mt thang tai Osetchi Kapkaz
thu phu cua Bc Osetchi. Nhim vu cua chung la tin hanh trinh
sat, chon a im hoat ng khung b. Khi hoan thanh nhim
vu xong chung tr v Chechnya, chung b bt khi trn ng t
Ingut n bin gii Chechnya.
chng bon khung b thm nhp, tt ca cac bin gii hanh
chnh vi Chechnya u b khng ch nghim ngt. Tai Ingut, Bc
Osetchia, Dagetxtan va Stavropon tt ca cac thanh ph vung
bin cng u ap dung cac bin phap bao am an ninh.
Nh vy, nu ch da vao tin cng ng khng th khng
th ct t s thm thu cua bon phan loan vu trang, i bin
phong lin bang phai tin hanh cung B Quc phong va B Ni vu
tranh thu lp mt vanh ai phong dch xung quanh Chechnya,
iu o co ngha la quyt nh phai xut qun trn mt t.
Ngay 2/10, cuc tin cng trn mt t ma hai bn a ch
i ln cui cung a n. My nghn qun Nga va hn 1.000 xe
boc thep at tin vao Chechnya. Quan chc hanh chnh a
phng Nonski la Nicolaev noi: Qun i Nga hnh thanh i ngu
dai 80 km ti th nm tin vao Nonski va Senskopski min Bc
Chechnya. Cung luc o, qun Chechnya tin hanh ao chin hao
ngn can bc tin cua Nga.
Tip sau o, i qun cua Nga tin su vao Chechnya 5 km
va chim c mt vung pha bc sng Chiolek.
Cung ngay, mt mui qun khac theo hng Ingitsechia tin
vao min Ty Chechnya, con hng chnh tin vao Bamut cach thu
phu Groznui 30 km v pha ty nam.
179
B Quc phong Nga Matxcva c tuyt tha nhn hoc phu

nhn vic iu binh co lin quan. Nhng Putin noi, Nga c tuyt
tha nhn c lp cua Chechnya, bi vy co quyn ong qun
bt c ni nao Chechnya lung bt qun phan loan ly khai
Chechnya.
y la ln u tin Nga tin qun vao Chechnya k t khi
chin tranh Chechnya cua Nga 1994 n 1996 n nay.
Tng thng Chechnya Matxkhadov tuy phu nhn co lin h
vi hoat ng cua bon khung b, song t lu ng a chiu nap tn
qun phit ni ting Basaev vao lc lng vu trang cua mnh,
ng thi uy nhim Basaev phu trach tuyn pha ng giap vi
Dagetxtan. Sami Basaev nguyn la thu tng Chechnya, chnh lc
lng vu trang phan loan cua ng ta hi thang 8 va thang 9 a
chim my lang cua Dagetxtan, muc ch la xy dng mt quc
gia c lp trong mt nc cng hoa vung Kapkaz. 34 tui, Basaev
dung manh thin chin, ng ta ni danh trong thi ky chin tranh
Chechnya Bukinpxk nm 1995.
Trong cuc bu c tng thng, Basaev a anh chu thua
Matxkhadov. Sau my thang lam thu tng, ng ta gia nhp hang
ngu phai chng i cua tng thng. Nga vn lun quy cac s kin
bao lc v cho Basaev va cho rng ng ta c Matxkhadov ung
h, gi y cang co ly do cho rng c ch nay cua Matxkhadov la
cng nhin khng nh chu ngha khung b.
Chin tuyn cua qun Nga khng ngng m rng, ngay 4/10
qun Nga a vao Chechnya 10 km, thit lp 3 lp An toan khu,
ct t mi lin h cua qun phan loan vi bn ngoai.
Nhng n gi nay, qun Nga vn khng tha nhn k
hoach cua ho trin khai tin cng toan din. Ngi phat ngn
qun i Nga noi, qun i Nga tin cng khng ngng vao lang
mac Chechnya, co iu la cn c ma ho chim lnh th gn lang
mac, ho cung a chin u vi qun phan loan quy m nho.
Ngn ng i thoai vi th ph rt n gian, chung bn hoc
khiu khch chung ti, chung ti lin tiu dit chung.
ng ta noi: Nga ang tip tuc tp kch ng khng chun
xac va chnh xac vao cac muc tiu cua Chechnya.
Thng tn xa Nga a tin, phao binh Nga bn pha vao min
ng va min Nam cua Chechnya.
Ly Canh Long
180
Tng Tham mu pho th nht cua lc lng vu trang Nga,

Thng tng Manilov nhn manh vi gii bao ch: Qun i Nga
ang b tr trong bin gii Chechnya, am bao cho vic xy
dng An toan khu gia cac vung cua Chechnya vi Nga. V vy
qun Nga ang chim lnh cac cao im co y ngha chin lc va
chin thut va xy dng phong tuyn, phao binh va khng qun
cung tin hanh phao kch va khng kch va cac khu hm luy cua
bon vu trang ly khai Chechnya.
ng noi: Mt s ni bin gii Chechnya ang din ra xung
t nho, song chung ti cha hanh ng vi quy m ln va cung
khng co k hoach lam nh vy.
Manilov tit l, An toan khu xy dng tai cac vung cua
Chechnya do 3 phong tuyn hp thanh: phong tuyn th nht do
b i bao v B Ni vu va canh sat bao v, phong tuyn th hai
va ba do b i vu trang Nga bao v. Nhim vu cua qun i la i
pho vi qun phan loan Chechnya t pha phong tuyn th nht.
Lanh tu Chechnya noi, gn cac lang mac bin gii pha
ng Chechnya a tng xay ra xung t. Qun i Nga vt qua
vung ng bng rng ln min Bc Chechnya, xm nhp su vao
lanh th Chechnya chng 10 km.
May bay chin u cua Nga oanh tac Chechnya gn hai tun
l, khin cho hang van dn t nan chay vao vung ln cn min
Ty.
ng thi, b i bao v Nga a chim lnh lang u tin cua
Chechnya la lang Borodinovxka. Lang nay vao cach bin gii
Chechnya 3 km.
Ngay 6/10, b i c ng cua B Ni vu va B Quc phong
Nga a hoan thanh nhim vu xy dng an toan khu vi bin gii
cua Chechnya, an toan khu a cach ly khu bon ph vu trang chim
c vi khu vc sat nach Bc Kapkaz, tin nay do Xielov Pho T
lnh qun khu Bc Kapkaz noi vi phong vin Vladi-Kapkaz.
ng con nhn manh rng Chechnya se khng din ra hanh
ng quy m ln trn mt t. Mt s nha phn tch qun s cho
rng khng qun dng nh chun b cn c cho qun i trn
mt t, quan im o la sai lm. May bay oanh tac tin hanh bn
pha co nh im: vu kh va kho an dc, nha may ngm ch tao
cht c va cn c qun s cua bon khung b.
181
B trng Quc phong Nga Sergeiev khi tra li phong vin

cung a giai thch, qun i lin bang chp hanh xy dng an toan
khu Chechnya. K hoach nay c xac nhn, qun i lin bang
co vt qua sng Chiolek hay khng c quyt nh bi cuc din
cu th hnh thanh.
B trng Quc phong vach ro, phn t vu trang ang ngoan
c chng lai qun i lin bang v moi mt a thm nhp su
trong bin gii Chechnya. mt s ni a vt qua sng Chiolek,
mt s ni cha vt qua.
a t lu, Pho Tng tham mu th nht B Quc phong Nga
Manilov khi noi n vn xy dng an toan khu vi vung tip
giap Chechnya a ch ra rng thu lnh cua bon ph vu trang bt
hp phap Chechnya co y hong thay i cuc din cc ky bt li
i vi chung. n nay, cuc din Kapkaz, Chechnya, ca nc
Nga va toan th gii u bt li i vi bon khung b.
ng noi, dn thng Chechnya chay ra ngoai vi quy m ln
tao ap lc tm ly i vi bon u so vu trang Chechnya. Tt ca moi
ngi u bit, dn thng ri khoi Chechnya khng phai la i
tng dn n s oanh kch cua khng qun Nga. Tt ca cac cuc
tp kch ng khng u chun xac bn trung vao trang thit b
cua bon khung b.
Chung ti t trc ti nay cha bao gi noi gp ln dn
Chechnya vi bon th ph. Trn 80% ngi Chechnya khng
mun ng loa vi bon th ph va bon khung b, khng cho chung
vao khu dn c cua mnh.
Ngay 5/10, Tng thng Chechnya Matxkhadov ky sc lnh
ban b tnh trang chin tranh nc cng hoa. i vi Chechnya
ma noi, ngi ta ch cam thy mt iu: chin tranh bt u. Ro
rang, y la s tra li i vi Lin bang Nga, qun Nga a khng
ch hai vung ng bng cua Chechnya la Noxkha va Senkovxkha,
chim lnh trn a xung quanh lang Kangalinxkha.
ai a s nhng phn t vu trang va ai a s c dn nam
gii vung nay u a ri cac im dn c, rut vao ni a
Chechnya, nhng phn t vu trang mi t 5 n 10 ngi gp trn
ng tin cng, ch la bao v cho lc lng chu yu cua
Chechnya rut lui. Theo trinh sat cho bit c vao cac thn trn a
cu truc chin hao, nhng ni qun i Lin bang Nga co th i
qua u a chn mn.
Ly Canh Long
182
Cung luc o, qun i khng tin vao lang, b ch huy am

phan vi thu lnh va nganh hanh chnh. Theo li cua Sergei
Pleganov ngi phu trach trung tm tin tc cua qun i lin
bang ong tai Dagetxtan, nhng cuc am phan o nhm hai muc
ch: buc cac phn t vu trang phai ri khoi thn lang, phai tip
xuc vi ai biu chnh quyn a phng. Nh vy no se giup cho
qun i Lin bang Nga tin vao trung tm Chechnya ma khng
b tn tht va ng thi tm hiu s phn cua 3 phi cng Nga b
mt tch gn 4 ngay qua. Co tin, cac phn t vu trang gn UrtxMantan a tm thy xac chic may bay SU 25 b mt tch khi ang
trinh sat trn khng ngay 3/10, nhng ho noi phi cng a c
qun i lin bang cu thoat, khng qun Nga a phu nhn tin
nay. Hai phi cng cua may bay cng kch oanh tac SU 24 b mt
tch, ho a tham gia vao cuc tm kim chic may bay b mt tch
Nam Groznui 20 km va n 18h ngay 4/10 a b mt lin lac vi
ngi ch huy. Vin s quan trung tm tin tc khng qun la
Balakhov noi, a tin hanh cng tac cu vin hn hai ngay tai ni
co th may bay ri, nhng n nay vn khng co kt qua.
Chechnya cu hoa, Putin ap lai bng phao
Ngay 6/10, Mikhain Michikov, ai din toan quyn Tng
thng Nga tai Toa an Hin phap noi vi phong vin, cn c vao
mnh lnh cua Tng thng Chechnya, Matxkhadov, thc hin tnh
trang chin tranh tai nc Cng hoa Chechnya la vic lam phi
phap. ng noi, nc Cng hoa Chechnya la chu th cua Lin bang
Nga, cn c vao Hin phap Lin bang Nga, ch co Tng thng Lin
bang Nga mi co quyn tuyn b tnh trang chin tranh. ng cho
rng Matxkhadov d nh ku goi lc lng quc t tin ong
Chechnya cung la phi phap, chu th Lin bang khng co quyn lc
nay, vn nay cung do Hi ng Lin bang va Tng thng Lin
bang giai quyt.
Putin noi, xy dng mt khu vc bao h la nhim vu u tin
cua qun Nga tin vao Chechnya, nhng muc tiu cui cung la
dit tn gc hoat ng khung b. ng con noi qun Nga con cach
sng Chiolek Bc Groznui thu phu cua Chechnya khng xa. Cac
phng tin thng tin my ngay nay d oan, qun Nga khng ch
phong v bin gii Nga va Chechnya, ma con tin chim vung
ng bc Chechnya, vn ti tn sng Chiolek. Co tin qun Nga
khng tin ti vung nui pha nam Chechnya ni co nhng phn t
183
vu trang Chechnya ang n np, tranh gim vao vt xe

cuc chin tranh Chechnya nm 1994-1996.
Ngay 9/10 qun Nga a chim c mt phn ba lanh th
Chechnya, khi mt trn y ti b sng Chiolek xuyn qua khu
vc pha bc Chechnya, a n ra mt trn anh quy m ln.
Quan chc Chechnya noi, m sang qun Chechnya a vt
sng Chiolek kch chin vi qun Nga 4 gi, gy thng vong ln
cho qun Nga.
Phu Tng thng Chechnya thng bao vi phong vin Thng
tn xa Phap, binh lnh Chechnya xng vao lang Itseskhaia bc
sng Chiolek - git cht 200 lnh Lin bang - do qun Nga kim
soat. Binh lnh Chechnya con bt c 40 lnh Nga va pha 30 xe
boc thep.
T lnh qun Nga tai cn c qun s Mozdok min Nam
nc Nga xac nhn vi Thng tn xa Phap, a xay ra kch chin
Itseskhaia va co thng vong ln.
Phu Tng thng Chechnya noi, sau cuc cng kch, binh lnh
Chechnya a rut v b nam sng Chiolek. Groznui a tin b i
Chechnya khng b thng vong nng.
Trc o, quan chc cua Chechnya tuyn b, qun i Lin
bang trong cuc tn cng trn b mt tun lin vao Chechnya a
co khoang 250 binh s Nga t vong, nhng Matxcva noi ch 4
ngi cht, 22 ngi b thng.
Cuc chin ngay hm o la cuc xung t nghim trong nht
t khi xay ra chin tranh gia Chechnya va Nga nm 1994-1996.
Tin tc v cuc cng kch cua Chechnya c truyn i sau
khi Tng thng Chechnya, Matxkhadov a ra li canh cao Nga
trong bui tra li phong vn cua cac phong vin. Matxkhadov a
canh cao Matxcva, qun i Nga m cuc tn cng Chechnya se
lai b tht bai nh ln trc.
Matxkhadov noi vi mt t bao a phng: Hanh ng
qun s a trin khai va se kho dng lai. Nhng ti dam khng
nh, Nga se b anh ti bi trong cuc chin tranh xay ra
Chechnya.
ng thi vi vic tip tuc hanh ng qun s, Ngh vin
Nhn dn khoa 1996 nc Cng hoa Chechnya - Nga a hop tai
Ly Canh Long
184
Matxcva, bt u t chc thanh lp Hi ng Quc vu, c quan

hanh chnh ti cao cua nc cng hoa nay, b nhim Sadulaev lam
Chu tch Hi ng.
Cn c vao quyt nh c thng qua tai Ngh vin Nhn
dn Chechnya, thanh vin Hi ng Quc vu do chu tch hi ng
bu c, Ngh vin ph chun. ng thi Ngh vin ngh Tng
thng Yeltsin b nhim Chu tch Hi ng Quc vu la ai biu
toan quyn cua Tng thng tai Chechnya va co s chi vin
bnh thng hoa tnh hnh nc Cng hoa Chechnya.
Sadulaev phat biu vi cac phong vin Nga, nhng ngay ma
phn t khung b Chechnya mun lam g th lam a sp ht ri.
Nhim vu chu yu cua Hi ng Quc vu Chechnya la phai quet
sach bon xu lam hai n thanh danh nhn dn Chechnya, lam
anh hng n i sng bnh thng cua ho. ng noi a thao lun
vi Thu tng Chnh phu Nga Putin va nhng ngi lanh ao Vn
phong Tng thng Nga va cac nganh khac cua chnh phu, d kin
trong thi gian gn y se i Chechnya.
Ngh vin Nhn dn Chechnya c bu ngay 16/6/1996.
Thang 10/1996 chnh quyn Chechnya ri vao tay phai i lp do
Matxkhadov ng u, Ngh vin Nhn dn b buc phai ngng
hoat ng. Ngay 1/10/1996, Ngh vin nay khi phuc cng vic tai
Matxcva thu Nga, c chnh quyn trung ng Lin bang
Nga va lc lng chnh tr cac phai coi la c quan quyn lc hp
phap duy nht cua Chechnya.
Sau o, thng nht tuyn truyn i ngoai, Putin tuyn
b thanh lp Trung tm Tin tc Nga phat tin v Bc Kapkaz va
noi tai l thanh lp Trung tm rng vic phong toa Chechnya ch
la giai oan u trong chin dch cua qun i Lin bang, muc tiu
cui cung cua qun i Nga la tiu dit toan b cac phn t khung
b trong ni a Chechnya. ng noi: Hanh ng qun s tuy co
mang lai tn tht, nhng nu hm nay chung ta khng ra tay,
ngay mai se con tn tht ln hn.
Cung vi bc tin qun cua qun i Lin bang Nga, chin
tranh a lan rng trn t Chechnya. Moi ngi noi y a xay
ra cuc ni chin ln th ba, (ln th nht la cui nm 1994, ln
th hai la thang 8/1996). Cac ph ln mi y con huyn nao nay
a lanh tanh, moi ngi s bom an, khng dam ra ng. Thanh
ph Groznui ban m ti mo, khng mt bong ngi. Ngun cung
185
cp hi t nong hoan toan b ct t. Ban ngay ch cp in my

gi. Ban m thy ca s nha ai co anh en le loi, y t co ngi
Chechnya bng bnh ang sng, ho pht l tt ca.
Nhng ngi bun ban nho vn ban hang, ngay ca ban m
ho vn ngi bn quy hang thp nn. Co iu s lng hang rt t,
chung loai cung khng nhiu. Nhng vn co th mua c chui
tiu, tht cu nng va ca, thm ch ru con d mua hn nm
trc, ng nhin la vi gia ch en.
Groznui chng ai mun anh nhau, nhng nhiu an ng
a phai i anh nhau.
m 10/10, mt phong vin a phong vn Tng thng
Chechnya Matxkhadov.
- Ngai thy th nao trc tnh hnh hin nay xay ra
Chechnya?
- Matxkhadov tra li: Khng qun Nga nem bom Chechnya
c gn mt thang ri. Luc qun Nga a tin vao trung tm
Chechnya. Hai bn a anh nhau ac lit. Ti cho rng chin tranh
a bt u.
- Cach y khng lu moi ngi u noi ngai se gp Tng
thng Yeltsin. By gi chin tranh a bt u, ngai va Yeltsin co
th con gp nhau khng? Nu gp nhau, ngai se noi vi Yeltsin
nhng g?
- Matxkhadov: Hm nay chung ti va gi i Matxcva k
hoach hoa bnh nh ch chin tranh. Nu nh ch c chin
tranh, cho du mt ngay sau, mt gi sau cung nn gp nhau. Nu
ngay mai gp c Yeltsin, ti se nhc ng ta v hip ngh trc
y. Ngay 30/8/1997 Yeltsin noi vi ti, chung ta hm nay ky kt
hip c v khung qun s va kinh t chung, ln sau se ky hip
c tha nhn ln nhau. Ti noi khng c, cn ky lun mt luc
ba hip c. Yeltsin a ng y. Luc o chung ti co ban la mt
tun sau lai gp mt, ky tt ca cac hip c... Ngoai ra, nu hm
nay ti gp c Tng thng Nga, ti se ng ta 30 phut xem
nhng hanh vi mao him cua nhng ke thn tn cua ng ta trc
ngay bu c Tng thng. Ti cho rng vic qun i Nga lai khai
chin vi Chechnya la co lin quan trc tip vi vic tranh gianh
quyn lc va thi cuc chnh tr Nga. Ti mun nhc ng chu y n
Karamaxi va Sirabarmasi. Hai ni nay u a ky hip nh vi c
Ly Canh Long
186
quan quyn lc Dagetxtan, hai ni nay thuc Dagetxtan, nhng ho

co phap lut ring, c ch nh theo phap giao cua ao Islam.
Nu hai lang nay b san phng th Chechnya cung khng loai tr
kha nng o xay ra".
Putin nhn manh: Sn sang tng cng tip xuc chnh tr
vi moi lc lng lanh manh Chechnya, tuy nhin theo mt iu
kin, nu khng th noi g cung ch la v ch ma thi.
Putin noi: Nhng ngi o khng nhng co th gy anh
hng i vi bon ph, nhm thuc ep bon ph tha nhng ngi Nga
cung nh cng dn cac nc khac ang b chung bt gi lam con
tin, ho cn phai giao np bon ph. Ke phai chu trach nhim v cai
cht cua bao nhiu thng dn cac thanh ph ln thuc Tajikistan
va Nga cung nh cac phn t khung b quc t cho Nga. Nu tach
ri iu kin nay, th moi cuc am phan u khng th tin
hanh".
ng thi, Thu tng Putin con tuyn b, gia nh Tng
thng Maxkhadov hin ang c bao v bi Cuc An ninh Lin
bang Nga tai mt a im nao o nm trong lanh th nc Nga.
Putin cho bit Maxkhadov ngay t rt sm a a gia quyn ra
khoi Chechnya.
Di lan song ln an gay gt cua cac nc phng Ty, Nga
a th hin thai xung nc ro rang nht v thng ip cui
cung, ngi lanh dao qun i Nga bay to rng thng ip cui
cung ch la nhm vao i tng bon khung b ch khng h nhm
vao dn thng.
B trng Ni vu Rusailo cho bit, sau ky han cui cung vao
th bay, th tai mt tram kim soat ngoai thanh vn se cho phep
dn thng trong thanh ph i qua. V sau ngay th bay tram
kim soat nay vn phai tip nhn kha nhiu nan dn Chechnya,
Thu tng Putin noi thm, thc tnh th cu canh bao nay ch la
mt li tuyn b cua qun Nga th hin s quan tm i vi s
phn dn thng Groznui. Vao ngay th bay, Chnh phu
Chechnya a ra li ku goi nc ngoai giup vic a dn thng
Groznui rut khoi thanh ph.
Ngay 7/11, qun i Nga a gianh c thng li trong trn
anh chim vung Ty Bc thanh ph Ulus - Mantan nm ngoai
Groznui, qun Nga cho bit la vn con hai nghn tn binh
Chechnya c thu trong thanh ph, va cuc chin u vn con tip
187
din. Ulus - Mantan la thanh ph quan trong cui cung con an ng

trn con ng dn n Groznui.
Trong 119 c im dn c thuc 7 khu vc cua Chechnya
qun i Lin bang a giai phong c 98 im ra khoi tay qun
ph.
Cung ngay, ai din cua qun chung Sali a thng bao vi
B T lnh cum tp oan qun lin hp Bc Kapkaz cua qun
Nga a trit anh ui bon vu trang ra khoi Ulus - Mantan.
Theo thng k ban u, th trong trn anh o a tiu dit
khoang 80 tn thuc lc lng vu trang, nhng thanh ph ch b
pha huy khng ang k, v pha qun i Lin bang co mt ngi
b hy sinh, ba ngi b thng, Gamtamilov nguyn th trng
Groznui a ch huy mt i dn binh tch cc tham gia chin dch
giai phong Ulus - Mantan.
i i vi s phat trin cua tnh hnh trn mt trn, th s
ch trch cua cac nc phng Ty i vi Nga a chuyn t li noi
sang hanh ng. V du ngng vic cho Nga vay tin. Nhm chng
lai sc ep cua phng Ty, Putin hiu ro rng iu cn thit nht
luc nay la cn co mt hu phng n nh, bi vy, ng trc ht
phai gianh c s ung h cua phai cng san chim a s trong
Vin Duma quc gia.
Ngay 8/12 Chu tch Vin Duma quc gia Seleznov cng khai
bay to hoan toan ung h hanh ng chng khung b c ap dung
i vi Chechnya. ng noi: Cn phai chm dt hanh ng truy
quet phn t vu trang va phn t khung b nhng ngi dn
bt buc phai ri bo nha ca sm tr v qu hng, cn giup ho n
nh cuc sng hoa bnh, nu nh bon th ph va bon khung b
khng u hang, th phai tiu dit chung. Khi cp n vn
gii chnh tr phng Ty ch trch Nga va oi hoi chm dt hanh
ng chng bon khung b Chechnya, ng noi Nga se khng dng
lai, moi li tuyn b cua phng Ty u la h hao khng c ai
hng ng. ng con noi chnh ho lam mt thanh danh cua mnh
v ho a huy dit Nam T th ma by gi ho ang tm cach anh
lac hng s chu y cua d lun v nhng hanh ng cua ho i vi
Nam T.
ng cho bit: Phng Ty khng giai quyt c cuc xung
t sc tc Nam T, trai lai ngay cang tin su vao ngo cut. Cac
nha chnh tr phng Ty khng bit lam g i vi Kosovo, nn
Ly Canh Long
188
chuyn s chu y cua d lun sang Nga. Nu cuc u tranh tuyn

truyn cua chung ta lam cho ho phai b ch trch v vn Kosovo
va vn Nam T c th chc ho se gi thai khach sao vi
chung ta hn mt chut.
Seleznov nhn xet: Nu nh t chc Quy Tin t Quc t
khng tip tuc cho vay na th Nga cung khng v th ma sup
, chung ti se tm n nhng chu cho vay khac khng h dnh
dang n t chc Quy Tin t Quc t.
Chu tch Uy ban Lin bang Nga Storev cho rng trong vn
Chechnya khng vic g Nga phai s s e doa cua phng Ty,
ng noi vi cac nha bao: Nga sp sa kt thuc hanh ng qun s
i vi Chechnya, chung ti rt cn xy dng hoa bnh, khng
phai ch ring Chechnya ma con nhiu ni khac nh Incosan,
Tajikistan, Cratsnoidon va vung bin cng Stavropon u phai
tin hanh xy dng hoa bnh.
Ban v lp trng i pho vi s e doa, ng noi: Chung ta
khng d b uy hip nh Nam T u, cung khng phai la quc gia
co th b i x nh th. ng tha nhn Nga ang phai ng
u vi sc ep, nhng phai ch ro o chnh la do chung ta a to ra
mm yu va nhng b tng bc gy ra. ng khng ng y vi
quan im cho rng lam nh vy se a Nga vao tnh th c lp.
Storev giai thch: Khng ai co th a chung ta vao th c lp, v
Nga khng thuc loai quc gia ma ai mun c lp cung c, ngay
ca vic trng phat bng on kinh t th i vi chung ta cung
khng ang s nh ngi ta m ta.
Storev canh bao: Trung Quc, Indonesia, n u mun
oan kt hu ngh vi chung ta, Nht Ban pht l li canh cao t
bn kia b ai dng, mc nhin cho chung ta vay tin, Han Quc
cung cho chung ta vay tin.
Storev nhn manh, th gii a cc a tr thanh nn tang cho
s phi hp cao hn na gia cac dn tc.
ng thi, cung trong ngay hm o B trng Ngoai giao
Lin bang Nga Ivanov noi rng mt s th lc phng Ty c nn
ra bu khng kh cng thng khu vc Bc Kapkaz, ho c tnh
xuyn tac s tht. Trong cac cuc noi chuyn in vi Tng Th ky
Lin Hp Quc, Quc vu khanh My, B trng Ngoai giao Anh va
Phn Lan a noi ro: "Ho thm ch a dung cac t ng cua thi
Chin tranh lanh.
189
Ivanov nhn manh: Nga khng th chp nhn con ng o,

Nga lun lun mong moi mt t duy lanh manh i thoai tch cc.
Cang ngay, ap lai lp trng cng rn cua Nga, Tng
thng My Clinton bt c d biu th rng nu ch v Nga ap dung
hanh ng qun s i vi Chechnya ma chm dt s vin tr cua
My cho Nga la khng phu hp vi li ch cua nc My.
Clinton ch ra rng, 2/3 trong s vin tr cua My danh cho
Nga la nhm muc ch tiu huy vu kh hat nhn va bao am an
toan vt liu hat nhn, do o rt d nhn thy rng, tip tuc lam
vic o la phu hp vi li ch cua chung ti. ng noi 1/3 s vin tr
con lai s dung vao muc ch thuc y qua trnh dn chu, bao gm
h tr h thng truyn thng c lp, giao lu hoc sinh va cac t
chc phi chnh phu, giup xy dng cac x nghip quy m nho,
iu nay cung phu hp vi li ch cua nc My.
Clinton vach ro, chin lc qun s c Nga em thi th tai
Chechnya se khng co tac dung, ng noi thm rng Matxcva a
phai tra gia t.
ng cho bit Theo ti th chin lc o khng h co tac
dung, v nhng ke phan loan Chechnya tin hanh hoat ng
khung b Matxcva, ti cung khng h to ra ng tnh vi ho, tuy
nhin nhn dn Chechnya khng ang b trng phat v nhng
vic lam cua qun phin loan, ng noi rng cuc tn cng cua
qun Nga a gy ra lan song t nan ht sc trm trong no se lam
cho quc t ngay cang xa lanh Nga hn.
Trc o kha lu, ngi phat ngn cua Nha trng Michael
Hamer a tuyn b Washington a va se tip tuc thuc giuc cac
cp Chnh phu Nga km ch trong qua trnh tm cach kt thuc
cuc xung t Chechnya, ch nn s dung vu lc mt cach ba
bai.
Ngay 13/12, qun i Nga a anh chim vung ngoai
man Ty Bc Groznui va ang tm cach pha v tuyn phong thu
cua Chechnya, ap sat vao trung tm, i trinh sat a tng cng
hoat ng trong vc ni thanh thanh ph Groznui ang nguy khn
trong vong vy.
Lang Sali nm pha nam Groznui cach 40 km a hoan toan
b bao vy, t lnh canh qun pha ng cua cum tp oan lin
hp, trung tng Trosev cho bit: cuc truy quet tan d ph tai
Ly Canh Long
190
lang Sali a c bt u trin khai vao ngay 14/12, tuy nhin

khng ai co y nh ap dung bin phap cng rn, co iu se trng
tr nghim khc vi nhng tn ph dam ra mt chng tra.
Qun i Nga a chim c hu ht phn thung lung nm
min Nam c coi la trai tim cua Chechnya, ho by gi ang
chuyn hng xung pha nam, cha mui nhon tn cng vao cac c
im qun phin loan nm su trong cac hem nui vung i nui
pha nam.
Qun i Lin bang a iu tra rt ro thit b kh tai, a
im tp kt, cn c, kho tang cua cac phn t vu trang min nui
Chechnya va trut bao la vao o. Theo thng k cua gii qun s,
th ch qua mt ngay m kch chin, a tiu dit khoang 50 tn
phin loan vu trang, pha huy 8 chic t, ng thi, i bao v
cung a trin khai hanh ng tai Gemensu va lang Cmxmn,
bt sng 9 tn vu trang giai thoat c 1 con tin, v pha qun i
Lin bang hy sinh 1 ngi, b thng 6 ngi.
Gii thao tin cho hay, nhng ngi lanh ao lc lng vu
trang ly khai Chechnya vn ang tm cach m li thoat ra khoi
Groznui. Nghe noi mt phng an c coi la chnh yu thoat
khoi Groznui cua ho la lun theo ng ng ngm di long t
thanh ph, v th ma bon phin qun vi tm trang v cung hai
hung, hoang ht ang thuc ep nhn dn don sach cac ging tiu
nc cua thanh ph, xy dng kho tang, cng s che chn va
ng ngm thng ra ngoai thanh ph tai cac a im o. Dn
thng Chechnya ngay cang to thai cm ghet i vi qun
phin loan va nhng hanh ng cua chung. Dn c cac ni nh
Groznui, Ulus - Mantan va Sali u bay to quyt tm khng tip
tuc ung h bon theo chu ngha cc oan, phn ln bon phin qun
a b tng c ra khoi nhng im dn c nay va chay vao trong
rng nui n nau.
Cung ngay, Vin Duma quc gia Nga thng qua quyt nh
c xa cho nhng ngi a co hanh ng pham phap trong chin
dch chng khung b.

Putin Từ Trung Tá KGB Đến Tổng Thống Liên Bang Nga - Lý Cảnh Long

Uploaded by

Document Information

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Putin Từ Trung Tá KGB Đến Tổng Thống Liên Bang Nga - Lý Cảnh Long

Uploaded by

Copyright:

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

LI NOI U: PUTIN CON NGI B HI M, Y N S ................................................2

LI NOI U: PUTIN CON NGI B HIM, Y N S

Vladimir Vladimirovich Putin sinh ngay 7/10/1952, tai thanh

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

tnh bao cua ng c t tai Dresden. T o Putin bt u cuc

hay ngoai nc, th chc th trng khng phai do Pho Th trng

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

Yeltsin bng nhin t chc trc thi han, co ngha la vic

hai cuc chnh bin: mt ln nm 1991 va mt ln vao nm 1993.

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

XUT PHAT T KGB - T CU HOC SINH TIU HOC

Trn hai b sng Neva co mt thanh ph ni ting vi sng

Saint Petersburg la cai ni cua cac cuc cach mang Nga.

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

mnh kim sng, t v, tm c hi phat trin; giao duc con

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

Thi o, Nha nc Xa hi Chu ngha Lin X ang trong thi

THI AI HOC CUA PUTIN - THANH TCH IM 5,

Nm 1970, Putin 18 tui, tt nghip trung hoc va at thanh

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

qua s giao lu kinh t mu dch o, u thy s nhay cam cua

Ngng mt chut, nhn Putin, khng Putin kp tra li, Ivan

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

T o Putin tr thanh mt nhn vin cua KGB Leningrad. t

"Chitaitskaia" pha nam Yarkusk khoang 75 km, gn h

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

loan, gy ri, pha hoai va am sat cua bon cu s quan qun i Sa

Cn c vao iu l Uy ban An ninh Quc gia Lin X, nhim

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

luc o cua Lin X a lac hu so vi phng Ty t nht 10-20

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

la nghin cu ch tao tn la MX mi, thay cho tn la co b

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

CNG HOA DN CHU C - 5 NM B HIM

vin tnh bao ng, Ty c, cai cm chn rt KGB trong ni b,

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

Luc o, nhng hoat ng bt hp phap cua KGB chu yu la:

KGB, nhim vu cua ho la nm vung lu dai nc o, khi xay ra

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

V mt nay, t cua Putin va "Stassy" ng c phi hp rt

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

Theo thng k t khi Bc tng Berlin b d bo nm 1989

ng 15 cua "Stassy" nhn c ch th yu cu phai lp mt in

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

NI DANH TRN CHNH TRNG

Mt qun nhn chuyn nganh co th nhanh chong ni ting

cua Putin. Luc o, Putin mun vit lun an T phap quc t ma

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

khu Matxcva, t lnh ham i phng Bc va trum KGB

vo. Trc y co c va Nht, sau ai chin th gii ln th hai

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

c gi chc thanh vin Hi ng Tng thng, hi ng nay luc

lnh bao vy cht bit th cua Tng thng va bt i phu ta cua

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

a khng quan tnh hnh phc tap luc o, t dn i canh v vu

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

a rt ngac nhin, phai tht ln: Ngay ca n cach sp t trong

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

cho rng ng co t cht ngm cua nha c tai. Nghe noi ng b

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

ln chc B trng T hu hoa trong Chnh phu Gaida, chu tr t

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA

trong sat ngay bu c vong 2, Yeltsin a anh con bai bt ng,

LANH LUNG XEM THI CUC XOAY VN

PUTIN - T TRUNG TA KGB N TNG THNG LIN BANG NGA