You are on page 1of 15

Organizimi dhe veprimtaria administrative. Libri 2.

1.Elementet e organizates: njerezit, qellimi i caktuar, mjetet(materiale, juridike), struktura organizative,


mevetesia ne pune. Organizata permbledh ne vete elemente qe nenkupton ekzistimin e saj.
Termi org. Veshtrohet se paku ne dy aspekte: si pune e organizuar per arritjen e qellimit te cakuar dhe si
institucion qe ka elemente te caktuara dhe qe eshte themeluar per qellime te caktuara.
Si pune e organizuar per arritjen e qellimin caktuar paraqet dukurine shoqrore e cila eshte shfaqur me
ndarjen e pare te puneve shoqerore ne shoqerine njerzore, ndersa si institucion paraqet gjithashtu
dukurine shoqerore te shfaqur me vet shoqerine.
Njeri nder perkufizimet me te gjera te organizates e bene Sajmon: Me org. Kuptohet forma e sjelljes
kolektive.Nocioni i org. njesohet me nocionin e institucionit shoqeror sic jane familja, martesa, shoqeria
etj. P. Gordon: e veshton organizaten ne tri aspekte: sistem te procesit te vendosjes, sistem shoqeror dhe
si sistem qe pershtatet ndryshimeve te mjedisit. Organizata eshte e perkufizuar edhe ne kuptimin
sociologjik, Melinovski: sipas tij organizata perfaqeson nje lloj grupi shoqror, te bashkuar me detyre te
perbashket.
2.Parimet themelore: parimi i ndarjes se puneve, parimi i bashkrendimit, parimi i centralizimit dhe
decentralizmit dhe parimi i koncentrimit dhe dekoncentrimit.
1.

parimi i ndarjes se puneve: ndarja e puneve behet mbi bazen e vendit te punes, elementet e vendit

te punes jane: a) punet dhe detyrat, b) puntori, c) mjetet e punes, d) hapsira e punes. Ndarja e puneve
behet ne shume menyra: ndarja funksionale, resoriale, vertikale, horizontale dhe ndarja operative. Ndarja
e puneve ka ndikim ne dukurine e specializimit( nenkupton teresin e thirrjeve te nevojshme per
ushtrimin e puneve profesionale te caktuara apo te ngjajshme), tipizimit( konsiston ne ushtrimin e
puneve pas te cilave qendron produkti i njejt apo i ngjajshem), standardizimit ( nenkupton nderjen e
puneve ne te cilen veprimet e thjeshta kryhen me lehte, me shpejt dhe me sukses kontrollohen.
2.

Bashkrendimi: paraqet nje lloj te nderlidhjes e cila siguron veprimin e harmonizuar te njesive

organizative, per realizimin e qellimit te pergjithshem.


3.

Centralizimi: shprehet gjendje kur nje organizat qeveriset nga nje qender, karakteristike e saj se

paraqet nje hiarki te caktuar. Decentralizimi: nenkupton dobesimin e ndikimit te qendres te organizates
ne pjese ne pjese te organizates.
4.

Koncentrimi: paraqet tendencen qe vendimet te nxirret sa me afer nga maja e piramides

hiarkike. Dekoncentrimi, nenkupton tendencen qe vendimet te nxirren nga organet varese.

Dallimi midis centralizimit dhe koncentrimit: te koncentrimi ekziston delegimi i pushtetit por jo edhe
transferimi i pushtetit.
3.Nocioni i organizates adm.
Rreth kuptimit te org. Adm. Ka mendime te ndryshme. Si nje lloj i vecant i organizatave, organizatat
adm dallojne nga org. tjera ne baze te dy karakteristikave.
a) ne organizata adm. Kryhen punet e pergjitheshme shoqerore, b) punet e pergjithshme shoqerore i
referohen ushtrimit te pushtetit per subjektet juridike.
4. Llojet e org. adm: Dy mund te jene grupet themelore: Gr.1e perbejne organizatat adm punet e te
cilave i referohet ushtrimi i pushtetit ( org. e pushtetit shteteror-org. e adm. shteterore) Gr.2 e perbejne
oganizata adm. Qe ushtrojne sherime te caktuara duke shfrytezuar mundesin e ushtrimit te pushtetit te
deleguar permes autorizimeve publike.
5. Organet e adm. Fjala organ ka dy kuptime: subjektiv dhe objektiv. Subjektiv- me fjalen organ
nenkuptohen njerezit, si individ, si grup, permes te cileve shteti ushtron punet e veta. Objektivnenkupton vellimin e veprimtarise se individeve, grupeve te tyre nepermes te cileve shteti ushtron punet
e veta
Karakteristika themelore e cila e ben qe organet e adm te cilesohen si organe shteterore eshte veshja
e tyre me targa te pushtetit. Targat e pushtetit te org. adm shteterore shprehen ne drejtat dhe detyrat e
tyre qe a) te nxjerrin akte juridike adm me te cilat manifestohet vullneti i pushtetit shteteror, b)
mbrojne dhe zbatojn ligjet nga cdo shkelje duke perdorur fuqine shtrenguese.
Organ administrativ- formacion individual ose kolektiv me organizim te brendshem qe eshte pjese
perberese e aparatit adm.
Person zyrtar- tregon individin, njeriun konkret qe kryn funksion adm.
6. Klasifikimi i organeve te adm. shtetetrore: klasifikimi i organeve te adm.sh. eshte ne varesi prej
sistemit shoqeror politik dhe juridik te nje vendi. I- kriteri i shtrirjese se veprimtarise se organeve te
adm.sh. per ndarjen e 1. organet qendrore- shtrijne veprimtarine brenda tere territorit, 2. organet
lokale e kane te kufizuar shtrirjen e vet psh. Brenda komunes. II- kriteri i menyres se vendosjes per
ndarjen e: 1. organet individuale jane organe ne te cilet shprehet cullneti i individit i cili eshte ne
krye te organit, 2. organet kolegjiale jane ato organe ne te cilat e drejta e vendosjes i takon nje grupi
personash. Vendimei merret ne mledhje me shumice votash. Mledhja brenda afatit te caktuar quhet
sesion ndersa nr. Per pune dhe marrje te vendimeve quhet kuorum, dy lloje te kuorumit: k. I
pranishshmeve dhe k. votuesve. III- kriteri i llojit te puneve per ndarjen e 1.organet aktive jane te

mevetesishme ne ushtrimin e puneve adm dhe ndryshe mund te emertohen si organe qe nxjerrin
vendime, 2. organet keshilluese jane ato te cilat bejne keshilla, shfaqimin mendime profesionale per
organe tjera. IV- kriteri sipas mevetesise ne kryerjen e puneve per klasimifikimin e 1. organeve te
mevetesishme jane ato qe jane ne raport te drejtperd. me parlament dhe themelohen prej tyre
psh.ministrit, 2. organet ne perberjen e organeve te metvetsishme te administrates shteterore jane ne
raport te drejtperd. me organet e mevetsishme dhe themelohen per ushtrimin e puneve te caktuara
nga rrethveprimi i tyre psh. Ispektoratet ne perberjen e ministrive. V- kriteri per raportet mes
organeve te ulta dhe te larta per ndarjen e 1. organet e larta dhe 2. organeve te ulta. VI- kriteri sipas
vellimit punes eshte per ndarjen e 1. organeve te pergjithshme te cilat jane ato qe u eshte dhene
kompetence per ushtrimin e puneve adm te cilat mund ti kryjn organet e administrates, 2. organe te
vecanta jane ato veprimtaria e se cilave eshte e kufizuar ne fush te cakuar adm.
Sipas prof Ballances kriteret me re njohura per ndarjen e org. Te adm. Shteterore jane: a) menyra e
formimit te tyre, b) shtrirja tokesore e veprimtarise se tyre, c)struktura e tyre, d) burimet e financimit
te tyre dhe menyra e disponimit te burimit nga ana e tyre.
7. Parimet e organizimit te administrates shteteror- varen nga rendi shoqeror i nje vendi dhe
organizimi i tij shteteror. Ideja e sovranitetit te popullit ne forme e saj klusike u themeluar ne XVII
nga Zhan Zhak Rusoi sipas tij sovrnaiteti eshte unik, i pandar, i patjetersueshem dhe i perket
popullit ne teresi. Parimi i unitetit te pushtetit shteteror eshte nje parim i prejardhur nga parimi i
sovranitetit, ai synon qe pushteti shteteror te perqedrohet veten ne duart e organeve perfaqesuase dhe
ndalon krijimin e organeve te vecant si organe te pavaruara, parimi i unitetit te pushtetit shteteror
nuk perjashton, kerkon qe pushteti te ushtrohet nepermjet formave te ndryshme te tij. Pushteti
shtetror ushtrohet ne radhe te pare nga organet perfaqesuese por edhe nga organet tjera shteterore.
Ideja e ndarjes pushtetit ishte formuluar nga Xhon Lok sipas tij pushteti shteteror ndahet ne
legjislativ ekzekutiv dhe ne pushtet federativ. Teoria mbi ndarjen e pushtetit shteteror u zhdilluar me
vone nga Monteskie, sipas tij ndahet ne legjislativ, ekzekutiv dhe gjyqesor dhe secili i perket nje
organi te vecant dhe secila prej tyre jane te pavaruara njga njera tjetra.
Nder parimet themelore the organizimit te adm. Shtetrore jane: a)parimi I ndarjes se funksionit
ekzekutiv nga ai administrativ, b)parimi i kushtetushmerise dhe lirgjmerise si dhe c)parimi i
federalizmit si tri parimet themelore edhe pse ky i fundit po zbehet.

a)

funksionin ekzekutiv e ushtrojne organet ekzekutive ndersa funksionin adm e ushtrojne

organet e administrates shteteore mund ta ushtrojne edhe organizatat te cilat ushtrojne pune ne
insteres administrative politik.
b)

Parimi kushtetushmerise dhe ligj. Paraqesin parimin politik e juridik qe dmth pajtueshmerin

me kushtetuten dhe ligjin. Organizimni i adm.sh bazohet ne parimet e pergjithshme te organizimit te


pushtetit shteteror te percakuar ne kushtetut dhe ligje.
1. Sherbimi publik- Digi eshte perfaqeues i teorise se funksioneve sociale sipas tij sherbim publik
paraqet secila veprimtari, ushtrimi i se cilet so te duhet te sigurohej , te rregullohej dhe te
kontrollohej nga ata qe e qeverisin sepse ushtrimi i kesaj veprimtarie edhe i rendesishem per
relizimin dhe zhvillimin shoqeror. Perkufizim te ngjajshem e ndershim edhe nga Moris Orju i cili
nocionin e sherbimin publik e percakton porthuajse njejt si prof. Digi mirepo ai si qellim te
sherbimin publik e konsidron sigurimin e interesit te pergjitshem dhe si mjet pushtetin publik. Andre
Lohader eshte perfaqesues i shkences se re juridike i cili sherbimin publik e percakton si aktivitet te
trupave kolektive publike i drejtuar per plotsimin e nevojave me interes pergjithshem.
2. Klasifikimi i sherbimeve publike- Merren dy kritere per klasifikimin e sherbimeve publike:
objekti i sherbimit publik dhe menyra se si te sigurohet intersi publik. Prof. Rivero, sipas objektit
sherbimet i klasifikon ne tri kategori: sherbime publike te adm., sherbime publike te industrise dhe
tregtise, sherbime publike sociale. Sipas menyres se si te sigurohet interesi pergjithshem dallon tri
kategori: 1. sherbimet publike te cilat kane per qellim qe drejtperd dhe individualisht ti plotsojne
nevojat e individeve, 2. sherbimet publike te cilat ne menyre indirekte ju ofrojne dobi individve 3.
sherbimet publike te cilat nuk jane te drejtuara drejtperd. Per dobine personale te individve por i
sherbejne interesit te pergjithshem.
Ne teorine francese ndeshim edhe ne klasifikime te tjera : dy forma institucioni publik dhe
koncesioni. Nder format e reja te sherbimeve publike ne France vecohen: ndermarrjet publike dhe
ndermarrjet mikste.
3. Autorizimet publike: i perkasin ushtrimit te veprimtarise, perkatsisht funksioneve te adm. Derisa
organet e adm. Dhe organet tjera te pushtetit ushtrojne pushtet, organizatat shoqerore nuk ushtrojne
pushtet vecse jane me ligje te aurorizuara ushtrojne autorizime publike njefare pushteti te deleguar.
Dy elementet kryesore te cilat pecaktonin thelbin e permbajtjes se gjendjes juridike adm. Te

organizata shoqerore jane: se pari zotesia juridike teresia e drejta dhe detyrimeve dhe zotesia e tyre
per tu paraqitur vet ne marredhnie te caktuar juridike.
Organizimi i administrates shteterore ne Kosove pas shpalljes se pavaresise.
Administrata shteterore ne RKS eshte e organizuar ne baze teLigjit per adm. shteterore qellimi i
ketij ligji eshte percaktimi i kornizes ligjore per organizimin, bashkpunimin dhe menaxhimin e
organeve te cilat ushtrojne kompetenca ekzektutive. Adm shteterore kryen punet ne baze te drejtave,
detyrave dhe pergjigjesive te RKS. Keto pune konsistojne ne zbatimin e ligjit, nxjerrjen e
dispozitave per aplikimin e tyre, ushtrimin e mbikqyrjes adm. Dhe kryerjen e puneve tjera adm dhe
profesionale. Ky ligj nuk zbatohet per: a) adm. E kuvendit, b) adm. E Presidentit, c) adm e gjykates
kushtetuese, d)adm e gjyqesorit dhe prokurorise, e)adm e institucioneve te pavarura te percaktuara
me Kushtetute, f)adm e institucioneve publike te arsmit te larte.
1. Punet e adm. shteterore i ushtrojne organet, agjencit perkatese dhe organizma tjere kompetent,
organet, autoritetet dhe organizmat e tjere te adm.sh sipas ligjit jane: minsitrite, organizatat e adm
shteterore dhe organe tjera te adm si dhe organizata tjera ne nivel qendror dhe lokal, personat juridik
nese autorizimet iu janer bartur atyre. Ne kuader te puneve te adm. sh hyne: propozimi i politikes se
brendshme dhe jashtme, zhvillimi i politikes zhvillimore, zbatimi i ligjit dhe dispozitave tjera,
ushtrimi i mbikqyrjes administrative, veprimi ne proceduren per kundervatje si dhe kryerja e puneve
tjera te adm.shteterore.
2. Institucionet dhe organet e adm. shteterore ne perputhje me aktin e themelimit kane atatusin
e personit juridik sipas fushveprimtarise se tyre mund te kryejne pune per personat F, J me
kompenzim ligjor. Organet e adm. sh. Jane te detyruara qe tu mundesojne qytetareve realizimin e
drejtave dhe detyrimeve te tyre me kohe, tu ofrojne info. dhe shenime te ndryshme, ndihme juridike
dhe te avansojne nivelin dhe autoritetin e tyre.
Adm. ne RKS ushtrohet nga a)institucionet e adm se drejteperd. shteterore b) institucionet e adm. se
terthorte shteterore. Autoritetet e larta te adm. shteterore jane qeveria ne teresi, kryeministri,
zv.kryeministrat dhe ministrat.
Qeveria ushtron pushtet ekzekutiv dhe kompetenca te caktuara me kushtetute.
Kryeministri si ushtrues i pushtetit ekzekuriv udheheq punen e qeverise si dhe bashkrendon punen e
anetareve te qeverise.

Ministrat udheheqin dhe perfaqesojne ministrine perkatese dhe i pergjigjen kryeministrit dhe
kuvendit per ceshtjet qe kane te bejne me ministrine qe udheheqin.
3. Institucionet e adm. se drejteperdrejt shteterore: jane organet e larta te adm. shteterore: zyra e
kryeministrit, dhe ministrat jane organet e larta te adm shteterore permes te cilave autoritetet e larta
te adm ushtrojne kompetencat e tyre qeveritare dhe administrative. Kryeministri dhe ministrat kane
te drejte the themelojne organe lokale te adm. shteterore per ushtrimin e detyrave adm ne nivel
territorial me aprovim te qeverise.
Organet qendrore te adm shteterore ushtrojne kompetenca te cilat shtrihen ne tere territorin e
Kosoves. Ato jane vartese te nje ministrie te caktuar apo te zyres se kryeministrit. Organet qendrore
te adm. sh. Ushtrojne a) detyra jominstrore, detyra te natyres pergaditore, keshilldhenese dhe
shqyrtuese, b) detyra tjera adm me qellim te lirimit te ministrise se caktuar nga detyrat rutinore.
Pas miratimit nga Qeveria sipas propozimit te organit mbikqyres se adm. sh. organet qendrore te
adm.sh kane te drejte te themelojne organe lokale te adm.sh per ushtrimin e detyrave adm ne nivel
lokal. Organet lokale te adm.sh jane organe komunale te adm.shteterore kompetencat territoriale te te
cilave korrespodojne me territorin e nje apo me shume komunave. Kompetencat territoriale tyre
caktohen nga Qeveria. Org. Lokale jane vartese te nje organi te larte te adm.sh.
4. Institucionet e adm se terthorte shteterore- konsiderohen komunat- komunat i nenshtrohen
mbikqyrjes qe ka te beje me ligjshmerine ne ushtrimin e kompetencave tyre vetanake dhe te
zgjeruara. Komunat te cilat ushtrojne kompetenca te deleguara nga adm.sh i nenshtrohen mbikqyres
qe ka te beje me ligjshmerine, pershtatshmerine dhe efikasitetin e ushtrimit te atyre kompetencave.
Organet e pavarura te adm shteterore jane personat juridik te themeluar per ushtrimin e veprimitarive
adm shteterore te cilat kerkojne shkall te larte te pavarsise ne interes te publikut. Ato themelohen me
ligj.
5. Organizimi i Zyres se Kryeministrit- zyra e kryeministrit koordinon punen e gjitha ministrive
dhe mbeshtetet ne punen e kryeministit, qeverise, zv.kryeministrave dhe ministrave. Kjo zyre
perfshin : Kabinetitn e Kryeministrit, Zv.kryeministrat dhe keshilltaret e tyre politik si dhe zyra dhe
njesite perkatese. Sekretari i pergjithshem i zyres se kryeministrit eshte nepunesi me i larte civile ne
Qeverine e RKS. I cili eshte udheheqes administrativ i kesaj zyre.
6. Organizimi i ministrive- Ministria eshte person juridik i cili udheheqet nga Ministri ato
themelohen per te ushtruar pune administrative dhe ne kuader te tyre funksionojne departamente,

agjenci ekzekutive dhe njesi tjera adm. Ne aspektin e struktues se brendshme organizative Ministrite
organizohen: 1. Ministri,2.Sekretari i pergj. 3.Departamenti, 4. Divizionet. Ne krye eshte Ministri.
7. Organizimi i organeve qendrore te adm. shteterore- eshte parapare organizimi ne kete forme te
a) drejtorateve, b) sektoret
Veprimtaria e organeve te adm. shteterore
1. Veprimtaria qe e ushtron shteti shtrihet ne shume sfera. Forma e pare dhe kryesore qe e ushton
shteti njihet si veprimtaria legjvenese e cila shprehet me nxjerrjen e ligjeve. Ajo ushtrohet nga
organet e pushtetit shteteror ( Parlamenti, Kuvendi).
Forma e dyte eshte veprimtaria ekzekutive, kjo forme ushtrohet nga organet e pushtetit shteteror te
cilet themelohen ne baze dhe per zbatimin e ligjeve. Veprimtaria ekzekutive perkufizohet ne dy
kuptime, ne kuptimin e gjere ku pervec funksioneve ekzekutive perfsihen edhe funksionet e
organeve adm, dhe ne kuptimin e ngusht ne te cilen perfshihen vetem funksionet e organeve adm.
Forma e trete eshte veprimtaria gjyqesore, kjo forme ushtrohet nga organet e vecanta te pushtetit
shteteror te cilat themelohen me dhenien e drejtesise. Keto jane gjykata kompetenca te ndryshme dhe
shkall te ndryshme.
2. Perkufizimi i veprimtarise se organeve te adm. shteterore Pikepamjet lidhur me kuptimin e
adm shteterore jane te shumta dhe te ndryshme ato mund te permblidhen ne dy grupe kryesore: ne
grupin e pikepamjeve organizative ose formale dhe ne grupin e pikepamjeve materiale ose
funksionale qe te gjitha ne thelb jane te njejta dhe fillojne me parimin e ndarjes se pushtetit shteteror
ne ekzekutiv, legjislativ, dhe gjyqesor.
3. Parimet e punes se organeve te administrates
A)Parimi I ligjshmris konsiderohet si parimi m I rndsishm dhe I par juridik, q n kuptim t
prgjithshm nnkupton lidhshmrin e organeve t administrats pr normat juridike,
prkatsishtpajtueshmrin e normave juridike t ulta me ato t larta, ndrsa n kuptimt veqant,
parimi I ligjshmris s puns s administrats nnkupton se tgjitha aktet e organeve t
administrats duhet t jen t ligjshme,prkatsisht n prputhje me ligjin dmth t bazuara me ligj
dhe akte t tjera q jan nxjerr n baz dhe pr zbatim t ligjit.Rastet m t shpeshta
tpaligjshmris q shfaqen n punn e administrats jan:- inkompetenca, cenimi I t drejtave n
procedure, cenimi I t drejtave materiale juridike, vrtetimi i gabueshm i gjendjes faktike dhe
paligjshmria n oportunitetin ose qllimin e aktit. sht inkompetenca?Mosprmbajtja e t

drejtave dhe detyrave nga ana e autorizimeve t organeve nnkupton, inkompetenc. Shfaqet edhe
me cenim e kompetencs lndore dhe funksionale.
ka sht cenimi i drejts n procedur dhe si ndahet?Njihet edhe si gabim formal apo procedural.
Ndahet n gabim formal esencial-q aplikojn n vendosjen e qshtjes dhe gabime formale
joesenciale q ndikojn n vendosjen e aktit.
ka sht cenimi i t drejts materiale juridike?N dy mnyra: n rastin konkret t mos aplikohen
norma e cila sht dashur t aplikohet ose kur sht aplikuar norma por aplikimi sht br
gabimisht n baz t interpretimit t gabueshm.
Kur keni vrtetim t gabueshm t gjendjes faktike?Vrtetim t gabueshm t gjendjes faktike kemi
ather kur nuk vrtetohen t gjitha faktet relavante pr nxjerrjen e aktit.
ka kuptojm me paligjshmri t opurtunitetit? Ekziston kur organi i administrats nxjerr aktim mbi
realizimin e qllimit tjetr e jo t atij q buron nga ligji. Shkenca juridike franceze merret me kt
qshtje keqprdorimi i autorizimit. N shtetet q bazohen n parimin e ligjshmris zhvillohet edhe
parimi i diskrecionit apo uarjes s lir.
b) Parimi I mvetsis - Edhe parimi I mvetsis paraqet zbatim t drejte te parimit t ligjshmris,
sepse ai nnkutpon se administrata mund t punoj vetm at pr t ciln sht e autorizuar. Kshtu
konsiderohet se asnj organ tjetr, nuk mund t przihet n rrethveprimin e administrats e n ann
tjetr administrata sht prgjegjse pr kryerjen dhe ushtrimin e detyrave q I jan prcaktuar. Kjo
mvetsi e organeve t administratssht relative q do t thot mundsi veprimi brendaprbrena
kompetencave t prcaktuara me kushtetut e ligj. Ekzistojn dy drejtime t ndrrimit t
kompetencs: delegimi dhe substitucioni I kompetencs. Delegimi i kompetencs nnkupton bartjen
e kompetencs nga organi I administratss shkalls m t lart n organin e administrats s
shkalls m t ult,ndrsa substitucioni i kompetencs nnkupton marrjen e kompetencs prej organit
m t ult nga organi m I lart.
c) Parimi I efikasitetit Eshte kerkesa e vazhdueshme e shoqerise qe adm te jete efikasese ne punen
e vet. Nga adm kerkohet qe sa me shume ti permbush detyrat e saj ne raport me qellimet dhe
rezultatet e punes qe pritet te realizohen nga ajo.
d) Parimi i punes se hapur te administrates- Ky parim n esenc nnkupton hapjen e administrats
para shoqris, prkatsisht informimin eqytetarve mbi punn e saj. Informimi pr punn e
administrats mund t behet n vllim t ndryshm dhe n forma t ndryshme. Pr kt si rregull

shfrytzohen mjetet e informimit publik. Realizimi praktik I ktij parimi ka mundsi t kufizimit n
rastet e ruajtjes s sekretit, prkatsisht fshehtsiss puns n administrat.
Marredheniet juridike adm.
Marredhenia shoqerore nenkupton marredheniet ne mes njerezve apo te organizates. Cdo
marredhenie juridike eshte marredhenie shoqerore, ndersa cdo marredhenie shoqerore nuk eshte
marredhenie juridike. Marredheniet juridike kane bazen ligjore per themelimin e tyre. Marredhenia
juridike adm. eshte nje marredhenie shoqerore e rregulluar me norma juridike. Ne marredheniet
jurdike paraqiten dy elemente themelore, ne njeren ane jane subjektet qe kerkojne te drejte ne anen
tjeter jane subjektet te cilat kane nje detyrim. Ne nje marredhenie juridike adm mund te hyjne a)
organet shteterire dhe organizatat qe ushtrojne autorizime publike b) organet shteterore me
organizata tjera c) organet shteterore me persona zyrtar te cilet kane te drejta dhe detyrime ne kuader
te atij organi dhe d) organet shteterore ose organizatat qe ushtrojne autorizime publike me persona
fizik. Marredheniet juridike adm krijohen permes punes adm dhe permes aktit adm. dhe heshtjes
adm. tek krijimi i marredhenies juridike adm permes aktit juridik duhet dalluar dy modalitete a)
krijimi eksplicit kjo menyre i referohet nxjerrjes se ajtut adm qe dmth ne menyre te njeanshme dhe
autoritative. Dhe menyra implicite- i referohet heshtjes se adm qe ka te beje me krijmin e
marredhenies juridike adm edhe pa nxjerrjen e aktit adm. per shkak te skadimit te afatit per
nderrmarrjen e veprimeve procedurale. Krijimi i marredhenies juridike adm mund te behet edhe ipso
lege qe dmth drejtperd nga vet ligji qe dmth akti adm nuk eshte i nevojshem.
Marredhenia juridike adm mund te shuhet: ne menyre te njeanshme nga ana e organit adm, permes
heqjes dore te pales, permes nxjerrjes se aktit tjeter adm, dhe aktit te nje subjekti tjeter po ashtu
mund te pushoj edhe per shkak te pamundesise te krijoj efekte juridike.
Marredhenia juridike adm ka dy elemente perberese subjektin dhe objektin. Subjektet per te hyre ne
marredhenie juridike adm duhet te kene zotesi juridike dhe zotesi per te vepruar.
2. Llojet e marredhenieve juridike adm. Ndahen sipas kritereve te ndryshme : 1.Sipas
permbajtjes konkrete ndahen ne marredhenie permbajtja konkrete e se cilave synon realizimin e te
gjitha funksioneve te shtetit dhe marredhenie e cila synon realizimin e njeri prej funksioneve te tilla.
2. sipas natyres juridike- MJA te karakterit material dhe MJA te karakterit formal. 3. sipas karakterit
te subjekteve mund te jene: Marredhenie qe krijohet ne mes organeve te ndryshme te adm sh. Dhe
marredhenie ne te cilen pervec organit te adm marrin pjese si pal edhe personat fizik.

3. Normat juridike adm.- Norma juridike adm quhen rregullat e detyrusheme te sjelljes qe
vendosen ose sanksionohen nga shteti per rregullimin juridik te marredhenieve shoqerore te cilat
krijohen ne procesin e veprimtarise adm. Keto kane karakter imperativ. Ne aspektin e elementeve te
normes juridike dallohen 3 elemente kryesore a) hipoteza e normes qe percakton rrethanat dhe
kushtet e zbatimit te normes dhe subjekteve qe u referohet b)Dispozitivi- percakton vet rregullimin e
sjelljes se parashikuar prej saj, c) sanksioni qe percakton masen e ndikimit shtetror e shoqeror.
Normat juridike mund te klasifikohen sipas kritereve te ndryshme :
a) sipas permbajtjes konkrete- keto ndahen ne norma qe rregullojne marredheniet shoqerore per tere
adm.sh(normat e pergj. te drejtes adm.) dhe normat te cilat rregullojne marredheniet shoqerore te nje
dege te vecant te adm.sh.(normat e vecanta)
b) sipas raportit ne mes te drejtes materiale dhe procedurale dallohen n.juridike materiale dhe
procedurale
c) sipas fuqise juridike- ndahen ne norma te organeve shteterore eprore dhe norma te organe vartese
d) sipas karakterit te dispozitivit- normat juridike adm ndahen ne detyruese, ndaluese dhe lejuese.
Detyrusese jane ato te cilat u mveshin nje detyrim subjekteve, ndaluese jane ato te cilat urdherojne
subjektet qe te perbahen nga kryerja e veprimeve te caktuara, lejuse jane ato te cilat iu japin liri
subjekteve ne kryerjen e veprimeve te caktuara.
e) sipas kohes se veprimit normat juridike adm. ndahen ne norma pa afat te caktuar te cilat kane
fuqi juridike deri ne momentin e revokimit, shfuqizimit, anulimit tyre. Dhe norma me afat te caktuar
vlejne deri sa te kaloj afati i caktuar per te cilat jane vendosur.
g) sipas llojit te subjekteve qe marrin pjese ne marredheniet e rregulluara prej tyre: mund te jene
norma qe e shtrijne veprimtarine e tyre ndaj te gjitha subjekteve te kategorive te caktuara dhe normat
qe e shtrijne veprimtarine e tyre vetem mbi nje pjese te subjekteve.
Marredheniet ndermjet organe te adm. Dhe organeve tjera te pushtetit
1.Veprimtaria e organeve te adm.sh klasifikohet ne menyra te ndryshme, varesisht nga organizimi
brendshem i saj ne : sektore( perfshine punet adm ne dege te adm.sh), dege(grupin e puneve te adm
qe kane ngjajshmeri dhe perbejne nje teresi), fushe( psh, dege industria ndersa fushe e saj: industria
ndertimore), dhe sherbime adm.
Makroorganizimi i adm. nenkupton organizimin e saj te cilin e bejne organet te cilat jane
njekohesisht organe themeluse te adm.sh. prandaj makroorganizmi percaktohet me themelimin e
tyre.

2. Marredhenia ndermjet vet organeve te adm: mund te veshtrohet ne tri grupe themelore: Iperfshin marredheniet e te gjitha organeve te adm, keto marredhenie shprehen ne dhenien e ndihmes
juridike. II- bejne pjese marredheniet ndermjet organeve te adm te njesive te ngushta dhe te gjera
teritoriale, te ashtuquajturat marredhenie vertikale ndermjet organeve te adm. III- hyjne marredheniet
e ndersjella te organeve te se njejtes njesi territoriale, te ashtuquajturat marredhenie horizontale
ndermjet organeve te adm.
I.Dhenia e ndihmes juridike nenkupton ushtrimin eveprimeve te caktuara te nje organi per nje organ
tjeter te adm, pa marre parasysh a eshte organ i nje njesie apo njesive te ndryshme territoriale.
II. Marredheniet vertikale mund te zhvillohen ne baze dy parimeve themelore.
Parimi i mevetesise se njesive territoriale, Parimi i rendit komunal.
3. Marredheniet e organeve te adm me organet ligjevenese- mund te veshtrohen ne disa grupe te
ceshtjeve sic jane: te drejtat e karakterit organizativ shprehen me autorizimet e organeve ligjvenese
te percaktojne parimet e pergjithshme te makroorganizmit te adm, b) te drejtat e karakterit funksional
shprehen me autorizimet e org.ligjvenese te nxjerra ne dispozita te cilat jane te detyrueshme per
organet e adm.sh.
c) te drejtat e karakterit personal shprehen autorizimet qe te emerojne dhe shkarkojne fuksionaret e
organeve te adm.sh.
4. Marredheniet e organeve te adm.sh me organet ekzekutive- veshtrohen ne disa grupe te
marredhenieve sic jane: a) e drejta e karakterit organizativ shprehen autorizimet e org.ekz. ti
percaktojne parimet e pergjithshme te organizimit te brendshem te organeve adm.sh b) te karakterit
funksional shprehen autorizimet e org.ekzekutive qe ti percaktojne drejtat dhe detyrat e organeve te
adm.sh. c) te drejtat e karakterit personal shprehen autorizimet qe te emerojne dhe shkarkojne
fuksionaret e organeve te adm.sh. d) te drejtat e karakterit ginanciar shprehen autorizimit qe ti
percaktojne masat dhe kriteret per shfrytzimin e mjeteve per pune e) te drejtat e ushtrimit te
kontrollit shprehen me autorizimet qe te ushtrojne kontroll ndaj organeve te adm.sh.
5. Marredheniet e organeve te adm. Me gjykatat- ekzistojne disa forma te kontrollit te gjykatave
a) kontrolli i kushtetueshmerise dhe ligjshmerise ne aktetet e pergjithshme te organeve te adm. b)
kontrolli i ligjshmerise se akteve administrative.
Sabordinimi paraqet detyrimin e organeve t nnshtruara q ti kryej urdhresat konkrete t
organeve eprore.
Akti administrativ.

Akti administrativ sht nj koncept thelbsor i t drejts administrative. Akti administrativ duhet
konceptuar si deklarim ose shfaqje e vullnetit t pushtetit nga organet q ushtrojn veprimtari
administrative, i kryer n prputhje t plot me kushtetutn dhe me ligjet n trsi, q zbatohet
nprmjet vullnetit t lir t subjekteve t cilve u drejtohet ose me an t fuqis shtrnguese t
shtetit. Qllimi i tij sht krijimi, ndryshimi ose shuarja e pasojave t caktuara juridike. Akt
administrativ quhet do urdhr, vendim, apo veprim q merret nga autoritetet administrative pr
rregullimin e nj rasti t veant ose rasteve t prgjithshme n sfern e t drejts publike.
1. Permbajtja dhe forma e aktit adm.: Forma ne te cilen paraqitet akti adm. si rregull eshte
shkresore por nuk perjashtohen edhe format tjera te cilat i kerkon vet ligji apo imponohet nga
rrethana. Elementet thelbesore qe nenkuptojne permbajtjen dhe formen e tij jane: autoritetesia e aktit
dhe pershkrimi i lendes dhe i subjekteve qe u drejtohet, arsyetimi dhe dispozitivi. Permbajtja e aktit
adm duhet te jete e qarte nuk duhet te kete dyshime rreth personit te cilit i adresohet akti. Pjesa me e
rendesishme eshte dispozitivi sepse ndermjet tij krijohet ndryshohet apo shuhet marredhenia juridike
konkete per subjektet ne akt. Esenca e aktit administrativ sht dispozitivi. Pa dispozitiv nuk ka akt
administrativ.
2. Qellimi i aktit- Nxirret per nje qellim te caktuar, per te krijuar ndryshuar apo shuar pasojat
juridike konkrete per te gjitha subjeketet qe jane te detyruar tu nenshtrohen urdherimeve te tij dhe
kryhen me deshiren dhe vullnetin e org. Adm. Akti adm dallohet nga veprimet e paligjshme sepse
qellimi i tij eshte ardhja e pasojave juridike te cila i parashikon vet prandaj prezumohet si veprim i
ligjshem. Nese permbajtja eshte ne kundershtim me kushtetute ose ligj atehere qellimi dhe fryma e
tyre konsiderohet e kunderligjshme.
3. Arsyetimi i aktit-Cdo akt administrativ i shprehur me shkrim duhet te permbaj edhe arsyjet e
nxjerrjes se tij. Arsyetimi duhet te permbaj faktete thelbesore boshtin logjik dhe bazen ligjore qe ka
pasur parasysh autoritetin adm. Kur akti verbal pritet te apelohet arysyetimi i tij behet me shkrim dhe
iu komunikohet paleve te interesuara. Arsyetimi eshte element i rendesishem i formes dhe
permbajtjes se aktit adm. Mirepo nuk eshte i domosdoshem per te gjitha llojet e akteve. Arsyetimi i
nje akti ka karakter subjektiv, arsyetimi duhet te jete i qarte.
Vecorite e aktit adm. Katr jan veorit ose tiparet q karakterizojn aktin administrativ:
1. Akti administrativ sht nj akt juridik. Duke qn i autorizuar nga ligji, ai ka automatikisht
pasoja ligjore. N kt kuptim, nj akt administrativ sht nj akt juridik. Jo t gjitha veprimet q
kryejn organet e administrats dhe npunsit e saj publik prmban n vetvehte elementin juridik,

jo do veprim i tyre sjell detyrimisht pasoja juridike. Shum veprime t administrats publike jan
veprime t nj karakteri material dhe t tjera me karakter teknik. Elementin juridik t aktit
administrativ e prcakton fakti nse ky akt krijon ose shuan nj marrdhnie t caktuar juridike
nprmjet vendosjes s normave t detyrueshme pr subjektet t cilave ai u drejtohet.
2. Akti administrativ sht nj akt i njanshm. Kuptimi i njanshmris sht i lidhur me faktin se
domodoshmrisht n ann e tij qndron gjithmon shteti nprmjet organit t administrats publike.
Duhet t ekzistoj vullneti juridik shtetror i organit administrativ q t lind, t ndryshoj ose t
shuhet nj marrdhnie juridike. Organet administrative veprojn gjithmon n emr dhe pr llogari
t shtetit.
3. Akti administrativ sht specifik e organeve q kryejn veprimtari administrative. Ky element
specifik del nga prkufizimi i aktit administrativ. Prerogativa e nxjerjes s aktit administrativ i prket
si organit administrativ, ashtu dhe organit q me ligj i njihet kjo e drejt.
4. Akti administrativ sht akt nnligjor. Organet administrative nxjerrjen e aktit administrativ duhet
ta kryejn n baz dhe dhe pr zbatim t ligjit, sepse prndryshe nuk sjell efekte juridike.
Vlefshmria e aktit administrativ presupozon prputhjen e tij me prmbajtjen e vet ligjit.
Kuptimi i fuqise juridike te aktit- Qellimi i nxjerrjes se nje akti adm. eshte krijimi i efekteve
juridike per subjektet qe i drejtohet nuk mund te kuptohet nxjerrja e aktit adm. nga organi kompetent
pa fuqine e tij juridike. Fuqia eshte e ndervarur nga disa faza. Faza e pare lidhet me momentin e
nxjerrjes se aktit nga organi adm. kompetent; faza e dyte eshte njohja e permbajtjes se aktit nga
subjektet e interesuara dhe faza e trete lidhet me efektin e vonuar te fuqise se aktit.
1. Nxjerrja e aktit adm. Me nxjerrjen e aktit, organi administrativ shpreh n mnyr t qart e t plot
vullnetin shtetror. Organi administrativ nprmjet aktit shpreh vullnetin juridik, duke qartsuar se cilat
jan t drejtat dhe detyrimet q rrjedhin nga prmbajtja e tij. Nxjerrja e aktit kalon n nj procedur m
t gjat, e cila nuk mund t mnjanohet, sepse prndryshe sjell pasoja t pavlefshmris s aktit.
Kshtu, nxjerrja e aktit kalon n fazn prgatitore, ku kryhen veprime me karakter teknik ose
material, bhen studime, analiza, diskutime e redaktime t projekt aktit, me qllim q ai t bhet sa
m i sakt dhe i bazuar n ligj. Pas ksaj projekt akti kalon pr shyrtim n mbledhjen e organit
kolegjial. Prpara se t marr formn e aktit administrativ, sht e detyrueshme q projekti t diskutohet
nga t gjith antart e organit kolegjial, t cilt kan t drejt t shprehen pr plotsimin, modifikimin
ose edhe ndryshimin n dispozita t veanta ose n trsi t projekt taktit konkret. Pas diskutimit,
projekt akti hidhet n votim. Votimi sht momenti prfundimtar q e shndrron projekt aktin n akt
administrativ. Faza e par q ka t bj me nxjerrjen e aktit administrativ nga organi kompetent, si
rregull nuk prkon n koh me dy fazat e tjera. Kjo sht procedur normale q ndjek akti pr t fituar
fuqin juridike. Me qllim q akti t bhet i zbatueshm, sht e nevojshme q t kaloj nj koh e
caktuar nga momenti i nxjerrjes deri tek hyrja e tij n fuqi.

2.Hyrja n fuqi e aktit administrativ- Hyrja n fuqi e aktit administrativ sht e ndrvarur nga asti i
fillimit t veprimit juridik t aktit dhe i shtrin efektet deri n mbarimin e ktij veprimi, pra deri n
momentin kur aktit e humbet fuqin juridike. Nj akt administrativ hyn n fuqi n astin q nxirret nga
organi administrativ1 dhe vazhdon t mbetet i till derisa t anulohet nga autoriteti administrativ ose nga
gjykata. Akti e humbet fuqin e tij juridike dhe me mbarimin e afatit, si dhe mnyrat e tjera q do t
trajtohen n krert n vazhdim.
3. Vlefshmria e aktit administrativ krkon detyrimisht nga secili organ i administrats publike
respektimin me prpikri dhe rigorozitet t katr elementeve thelbsore, t cilat n mnyr t
hollsishme do t trajtohen n vijim. Ato jan:
1) kompetenca;
2) procedura;
3) prputhja e aktit me prmbajtjen e ligjit;
4) prputhja e aktit me qllimin e ligjit.
Kompetenca E drejte dhe detyre e organeve te pushtetit shtetror te ushtrojeveprimtarine ne baze e
per zbatim te ligjit. Eshte kusht per te percaktuar ligjshmerine e akti,prcaktohet me ligj ose akt
nnligjor.Ushtrimi i tyre sht i detyrueshem, prve rasteve t delegimitose zvendsimit.
Aktet ose kontratat q kan si objekt heqjen dor nga kompetencat jan t pavlefshme, me
perjashtim t delegimit apo situata t ngjashme.
Delegimi Kalim i atributeve te ushtrimit te pushtetit ekzekutiv urdherdhenes tek organet ne shkalle
me te ulet hierarkie Delegimi i kompetnecave: tek nj organ tjetr i administrates individual,ose nga
organi kolegjial tek drejtuesi : vetem per kompetenca me karakter organizativ,
procedurial josubstancial.
Zvendsimi rastet e mungesave, pamundsis apo paaftsis fizike pr t vepruar ose pr shkak t
ndonj pengese ligjore kryerja e detyrave t organit administrativ individual nga organi/personi
zvendsues i prcaktuar me ligj. kur ligji nuk shprehet, zvendsimi nga punonjsi m
i vjetr i organit duke respektuar hierarkin.
Pavlefshmeria e nje akti mund te krijohet: eshte gjendje juridike paligjshmerie qe krijohet nga
organi i adm. Publike ndermjet zbatimit te gabur te ligjit.
nga shkeljet e ligjit
nga mangsit n prmbajtjen e aktit
nga pamjaftueshmria e kompetencave t autoritetit administrativ
nga mosrespektimi i forms s proedurs etj
Llojet e pavlefshmerise:
absolutisht i pavlefshem (akte t nxjerra n kundrshtim flagrant me ligjin)
relativisht i pavlefshem (akte t nxjerra n kundrshtim me ligjin)
Aktet administrative absolutisht te pavlefshme per shkak shkeljes thelbesore nuk ka fuqine
juridike te nje akti te vlefshem, eshte gjendje e tille ku ka mungese te plot veprimi juridik te
aktit
a) kur akti sht nxjerr nga nj organ administrativ i paidentifikuar; b) kur akti sht nxjerr nga nj
organ administrativ n kaprcim tkompetencave t tij ligjore; c) kur akti sht nxjerr n
kundrshtim me formn dhe proedurn ekrkuar nga ligji
Nuk prodhojn pasoja ligjore pavarsisht nga fakti nse jan deklaruar apo jo si t till - qe nga
momenti i nxjerrjes s tij nuk konsiderohen q t ken ekzistuar pr asnj ast. ka munges t plot
veprimi juridik nga akti nuk ka fuqi detyruese ndaj personave, apo subjekteve, t cilve iu drejtohet.
nuk mundet t bhet i vlefshm me asnj veprim t mpasshm, qoft ky plqim ose aprovim i
1

palve pjesmarrse n t, apo me kalimin e afatit t parashkrimit dhe njkohsisht as me zhdukjen


m von t shkakut t pavlefshmris.
Aktit administrativ relativisht te pavlefshem prodhon efektet e nj akti administrativ t
vlefshm/rregullt pr sa koh nuk sht : revokuar/shfuqizuar nga organi administrativ kompetent,
br objekt i ankimit administrativ ose gjyqsor brenda afateve t prcaktuara nga Kodi ose ligje
Akti jo i vlefshem, por n dallim nga akti administrativ absolutisht i pavlefshm,(nul q n
momentin e nxjerrjes,)akti relativisht i pavlefshm arrin t sjell dhe prodhoj pasoja juridike.
deri n momentin q deklarohet/revokohet/shfuqizohet si i pavlefshm nga nj organ administrativ
apo anullohet si i till nga gjykata jan t nj shkalle m t ult n drejtim t shkeljes s ligjit dhe t
pasojave juridike q ato sjellin n raport me aktet absolutisht t pavlefshme mundsia e eleminimit t
pavlefshmrise paraqitet e thjesht dhe m e shpejt pr tu realizuar. akti administrativ, i cili
deklarohet/revokohet/shfuqizohet apo anullohet si i pavlefshm quhet i till q nga asti q sht
kryer

You might also like