Shefqet Aruqi

E Drejta
Administrative
Prgatiti: pUQa

Shefqet Aruqi

E DREJTA ADMINISTRATIVE
1. E drejta dhe normat juridike - E drejta nnkupton nj sistem normash
juridike t cilat i sanksionon shteti me qllim t mbrojtjes s rendit shoqror.
N shoqrin e civilizuar njerzit sillen sipas normave (rregullave) shoqrore
t cilat i krijojn vet. Kjo dmth q njeriu nuk mund t sillet ashtu siq do t
dshironte ai vet ndaj antarve tjer t shoqris mirpo n baz t
rregullave shoqrore. Normat shoqrore jan t ndryshme, ndrsa m t
njohurat jan: morali, zakoni dhe e drejta.
Normat juridike prbhen nga dy elemente: dispozicioni dhe sanksioni.
Dispozicioni prmban rregulln e sjelljes me t ciln urdhrohet ose ndalohet
diqka. Mosrespektimi i asaj rregulle dmth dispozicionit shpie deri t aplikimi i
sanksionit, prkatsisht dhuns shtetrore, dnimit etj.
2. Nocioni i pushtetit - Pushteti paraqet raportin midis dy subjekteve n t
cilin njri subjekt i urdhron subjektit tjetr, ndrsa ky i dyti at urdhr e
kryen dhe e respekton. Pushteti shtetror sht i mveshur me aparatin e
dhuns. Pushteti shtetror prbhet nga dhnia e urdhrave mbi sjelljen e
njerzve n shoqri, prapa t cilve n rast mosrespektimit t tyre, qndron
aparati I shtetror I dhuns. N kt mnyr shteti ushtron pushtetin e tij n
dhnien e urdhrave mbi sjelljen (dispozicionin) dhe mbi sanksionin q
nnkupton krijimin e s drejts. Aty edhe krijohet lidhja e shtetit me t
drejtn.
3. Prkufizimi i administrats shtetrore - Administrata shtetrore
prfaqson njrin nga instrumentet e aparatit shtetror prmes t cilit shteti
ushtron veprimtarin e vet. Ajo
veprimtari shtrihet n fusha t ndryshme t jets shoqrore, politike dhe
ekonomike t nj vendi. Nj nga format e veqanta t ushtrimit t
veprimtaris s shtetit sht administrata shtetrore. Nga pikpamja juridike
administrata shtetrore edhe vet paraqitet n forma t ndryshme, ndrsa
dy jan format themelore t shprehjes s saj. E para administrata shtetrore
ne formn e instrumentit shtetror dhe e dyta administrata n formn e
veprimtaris shtetrore. Pr kt arsye nga nj kuptim i prgjithshm i
administrats shtetrore burojn dy kuptime t veqanta:
I pari, kuptimi formal ose organizativ I administrats shtetrore dhe
I dyti kuptimi material ose funksional I administrats shtetrore.
Me administratn shtetrore n kuptimin formal organizativ tregohet trsia
e sistemit t posaqm t atyre organeve shtetrore, t cilat njihen si organe
t administrats shtetrore dhe t cilat ngarkohen me ushtrimin e pushtetit
shtetror n form t veprimtaris s administrats shtetrore.
Me administratn shtetrore n kuptimin material-funksional tregohet jo m
aparati administrative I shtetit, por vet veprimtaria shtetrore q zhvillon ky

Shefqet Aruqi
aparat dmth tregohet veprimtaria q zhvilohet n baz dhe pr zbatim t
ligjit.
4. Akti juridik dhe akti administrative - Aktet juridike mund t jen t:
prgjithshme dhe individuale. Me aktin e prgjithshm juridik krijohen
norma t prgjithshme juridike, me t cilat rregullohen marrdhniet e
caktuara shoqrore.Midis akteve t prgjithshme juridike kushtetuta
paraqet formn juridike me prmbajtje m t lart sepseme t mvishen
normat kryesore juridike t cilat rregullojn marrdhniet m t
rndsishme n shoqri. SI ligj themelor Kushtetuta sht akti juridik me
fuqi m t lart nga aktet tjera. Prveq kushtetuts sht edhe ligji I cili
paraqet nj form tjetr juridike, burim tjetr I rndsishm juridik (formal)
fuqia juridike e t cilit, n raporte me kushtetun, sht m I ult, kurse n
raport me aktet tjera juridike sht m e lart. Pra me aktet e prgjithshme
juridike krijohen normat juridike dhe prgjithsisht rregullohen marrdhniet
shoqrore, me aktet juridike individuale bhet konkretizimi I tyre.
Akti administrative Mund t vshtrohet n dy aspekte: at formal dhe
material. Si akt administrative, n kuptimin formal, konsiderohet akti I
organit shtetror, I cili nxirret sipas procedurs s caktuar (procedua
administrative), ndrsa akti administrative n kuptimin material paraqet
shprehjen e vullnetit t organit shtetror.
5. Nocioni I marrdhnies juridike dhe kuptimi I prgjithshm I
marrdhnies juridike administrative - N kuptimin m t
prgjithshm, marrdhnia juridike prfaqson nj pozit shoqrore t
rregulluar, sipas s cils njerzit duhet t sillen. Marrdhnia juridike sht
marrdhnie shoqrore, ndrsa ndryshon nga marrdhniet tjera, sepse pas
marrdhnies shoqrore qndron shteti, prkatsisht dhuna shtetrore,
ndrsa pas marrdhnieve tjera jo.Qdo marrdhnie juridike sht
marrdhnie midis personave. Keta persona emrtohen n t drejtn
subjekte juridike, t cilat nuk jan elemente, po jan barts t marrdhnies
juridike. Qdo marrdhnie juridike ka dy elemente: autorizimin juridik dhe
detyrimin juridik. Autorizimi do t thot mundsin e marrjes s veprimeve
t caktuara, sjelljen e caktuar t cilat i mbron normat juridike. Ndrsa
detyrimi juridik nnkupton se nj subjekt sht i obliguar q t sillet sipas
mnyrs q e krkon subjekti tjetr prej tij. Autorizimi juridik mund t jet i
trajtuar si e drejt subjektive dhe si kompetenc.
E drejta subjektive nnkupton autorizimin e subjektit t s drejts q ai t
vlersoj interesin e vet dhe t ndrrmar masa adekuate t mbrojtjes s
interesit t vet.
Me kompetenc kuptohet e drejta dhe detyra e subjektit t s drejts q t
veproj sipas normave juridike. Pr dallim nga e drejta subjektive ku subjekti
vet cakton interesin e vet, dhe vet i ndrmerr drejtprdrejt masat e
nevojshme pr mbrojtejen e t drejtave t veta, kompetenca prmban edhe
obligimin q t veprohet sipas normave juridike. Prandaj kompetenca sht
autorizim q t mbrohet interesi i subjektit t caktuar.

Shefqet Aruqi
Marrdhnia juridike administrative sht nj marrdhnie shoqrore
specifike, e cila sht e rregulluar me norm juridike. Kto marrdhnie
krijohen prmes aktit administrative dhe n kto marrdhnie palt
paraqiten si bart t drejtash e detyrash t vendosura dhe t mbrojtura prej
shtetit.
6. Rendi juridik dhe sistemi juridik - Uniteti i normave juridike dhe sjelljet
e njerzve sipas atyre normave prcaktojn nocionin e rendit juridik. Rendi
juridik prfshin vetm at pjes t rendit shoqror, e cila sht e rregulluar
me t drejtn, kurse rendi shoqror prveq rendit juridik, prfshin edhe at
moral, ekonomik e politik. Pr nga struktura e tij rendi juridik mund t
ndahet n pjesn normative, e cila prbhet nga normat dhe pjesn faktike e
cila prbhet nga sjellja konkrete e njerzve sipas normave.
Pr dallim nga rendi juridik, sistemi juridik prfaqson trsin e t gjitha
normave t prgjithshme dhe t veqanta t sistemuara n at mnyr q
paraqesin nj unitet logjik t ndrlidhur dhe jot e kundrthnshm.
Qdo system juridik ka dy elemente kryesore: institucionin juridik dhe degn
juridike. Institucioni juridik nnkupton trsin e te gjitha normave, t cilat I
prkasin marrdhnies s njejt shoqrore ose grupit m t vogl t saj dhe
t cilat kan bazat e njjta si dhe jan pjes prbrse e ndonj trsie t
caktuar m t lart. Deg juridike quhet trsia e institucioneve t cilat
rregullojn t njjtn fush t marrdhnieve shoqrore mbi bazat e njjta.
7. Subjekti juridik - Subjekt I s drejts sht titullari I t drejtave dhe
detyrave n marrdhniet juridike. N fakt, subjektet e s drejts jan
titullart e t drejtave dhe detyrave n rendin juridik: personat juridik dhe
personat fizik.
Personat fizik nuk jan konsideruar gjithmon subjekte t s drejts. N
kohn bashkohore t gjith njerzit t posalindur bhen subjekte t s drejt.
Qdo person ka aftsin juridike por jo edhe pr t vepruar. Pr dallim nga
aftsia juridike, aftsia pr t vepruar nnkupton ushtrimin faktik t aftsis
juridike, prkatsisht realizimin e saj.
Aftsia pr t vepruar fitohet n moshn madhore. Personi juridik pr dallim
nga ai fizik nnkupton shoqatn e organizuar t qytetarve, organin punues,
institucionin apo bashksin tjetr t cilave me ligj ose me aktin e bazuar n
ligj sht njohur e drejta q t jen titullar t drejtave dhe detyrimeve n
rendin juridik.Aftsia juridike e personave juridik sht aftsi juridike
specifike, ndrsa aftsia e personave juridik pr t vepruar sht e barabart
me aftsin juridike t ktyre personave.
8. Organizata administrative - E vshtruar pikrisht si dukuri reale
shoqrore, organizata administrative paraqet at lloj organizate, n t ciln
njerzit kryejn pun t prgjithshm shoqrore t cilat konsistojn n
ushtrimin e pushtetit, n njrn an, dhe n ushtrimin e shrbimeve t
caktuara pr subjektet juridike me mundsin e shfrytzimit t autorizimit

Shefqet Aruqi
publik n ann tjetr. Mirpo vshtirsit lindin me rastin e prcaktimit t
kuptimit pun t prgjithshme shoqrore. Se qka n t vrtet jan punt e
prgjithshme shoqrore, varet nga rregullimet shoqrore t vendeve t
ndryshme q prcaktojn prmbajetjen e tyre. Zakonisht mendohet se nj
pun merr karakter t prgjithshm shoqror ather kur at pun nuk
mund ta ushtroj secili pr vete ose, s paku, nuk mund ta ushtroj mir nj
individ, siq e ushtron kt, p.sh nj organizat administrative.
9. Veprimtaria administrative - sipas nj koncepti shumica e autorve
veprimtaris administrative I japin nj kuptim m t gjer se sa q ai ka n
t vertet dhe e prkufizon si veprimtari ekzekutive, ku veprimtaria e
organeve t administrats paraqet vetm nj dimension t ushtrimit t saj.
Ata q prfaqsojn kt concept, kan parasysh se me ushtrimin e ksaj
veprimtarie nuk merren dy lloje t veqanta organesh shtetrore organet
ekzekutive, n njrn an dhe organet administrative n ann tjetr.
Veprimtaria ekzekutive sht sipas tyre veprimtari e njejt dhe e vetme e
pushtetit, e cila shfaqet n t njjtn koh n dy aspekte: n aspektin
ekzekutiv dhe n at administrative.T dyja kto aspekte I konsiderojn si dy
an t s njejts veprimtari shtetrore, t ushtruar nga I njjti system
organesh shtetrore. Koncepti tjetr, veprimtarin administrative e shkput
nga veprimtaria ekzekutive n kuptimin e gjer dhe kshtu nga nj
veprimtari e prbashkt, n fakt shfaqen dy lloj veprimtarish shtetrore, siq
shfaqen dy sisteme organesh q I ushtrojn ato veprimtari me prmbajtje t
ndryshme.
10. Procedura administrative - Nj nga elementet q prmendet n
teorin juridike administrative lidhur me procedurn administrative sht:
garancia pr paln se do t nxjerret vendim I ligjshm dhe I drejt
prputhj n mes gjendjes faktike dhe juridike; mbrojtja juridike e t
drejtave subjective; ndjenja e siguris s pals; zbatimi I normave juridike
materiale etj. Prkufizimi m I ngusht I procedurs administrative sht ai
q prfshin n vete elementin e zbatimit t normave juridike materiale pr
rregullimin e materieve t veqanta administrative.
11. E drejta administrative dhe shkenca e saj - E drejta administrative
prdoret n dy kuptime:
1. Si deg e sistemit juridik ku prfaqson nj trsi normash juridike, me t
cilat rregullohen marrdhniet shoqrore t caktuara
2. Si deg e shkencs juridike, ku merret me studimin e normave juridike me
t cilat rregullohen marrdhniet e caktuara shoqrore.
E drejta administrative prgjithsisht mund t prkufizohej si trsi normash
juridike me t cilat rregullohen marrdhniet shoqrore q krijohen n
fushn e veprimtaris administrative.
12. Objekti I s drejts administrative - Normat juridike q rregullojn
marrdhniet shoqrore, t cilat prbjn objektin e s drejts administrative
quhen norma juridike administrative. Rregullimi q u bn e drejta

Shefqet Aruqi
administrative marrdhnieve shoqrore q hyjn n objektin e saj quhet
rregullim juridik administrative.
N literaturn administrative shfaqen pikpamje t ndryshme lidhur me
prcaktimin e objektit t s drejts administrative. Object I s drejts
administrative paraqesin normat juridike t caktuara, si dhe marrdhniet q
krijohen prmes atyre normave ose lidhur me to, edhe pse problemet
paraqiten me rastin e prcaktimit se cilat norma juridike konsiderohen norma
juridike administrative dhe cilat marrdhnie juridike jan marrdhnie
juridike administrative.
Ekzistojn s paku dy grupe prkufizimesh t objektit t s drejts
administrative: Prkufizimet negative sipas t cilave e drejta administrative
studion normat q I prkasin administrats dhe nuk I prkasin, prkatsisht
nuk studiohen nga ndonj deg tjetr e s drejts dhe prkufizimet positive
q prcaktojn normat q studiohen nga e drejta administrative.
Prkufizimet positive po ashtu mund t klasfikohen n dy grupe: n ato q
pr object t s drejts administrative konsiderojn t gjitha normat q I
prkasin administrats, pa marr parasysh karakterin e marrdhnieve,
prkatsisht t veprimtaris q ushtron administrate dhe n prkufizimet q
pr object t s drejts administrative konsiderojn vetm ato norma t cilat
rregullojn organizatat administrative dhe veprimtarin administrative, si dhe
veprimtarin e organeve t tjera lidhur me marrdhniet juridike
administrative.
13. Burimet e s drejts administrative - Teoria mbi shtetin dhe t
drejtn e trajton kuptimin e burimeve t s drejts n dy drejtime: si burime
n kuptimin material dhe si burime n kuptimin formal. Si burime t s
drejts n kuptimin material, teoria mbi shtetin dhe t drejtn kupton forcen
q shkakton shfaqjen (krijimin) e s drejts. Si burim formal, teoria mbi
shtetin dhe t drejtn kupton fromn me t ciln mvishen normat juridike,
me fjal t tjera kupton t drejn positive, respektivisht at q sht n fuqi.
Burimet themelore t s drejts n prgjithsi dhe t s drejts
administrative n veqanti jan: kushtetuta, ligji, dekreti dhe aktet nnligjore.
Kushtetuta paraqet formn juridike me prmbajtje m t lart, sepse siq
sht e njohur, me t mvishen normat juridike kushtetuese m kryesore t
cilat rregullojn marrdhniet m t rndsishme t shoqris.
Ligji sht nj form tjetr juridike, burim tjetr juridik n kuptimin formal,
fuqia juridike e s cils n raport me kushtetutn sht m e ult, ndrsa n
raport me aktet tjera juridike sht m e lart. Ligji n t vrtet rregullon
nj marrdhnie shoqrore t caktuar dhe si I till ai nxirret nga organi
legjislativ sipas procedurs s caktuar.
Dekreti poashtu paraqet njrin nga burimet e s drejts n kuptimin formal
po q se me t rregullohet nj marrdhnie e caktuar shqrore. Kur dekreti
ka karakter normative dhe kur rregullon marrdhnie shoqrore n fushn e
administrats shtetrore, ai bhet edhe burim I s drejts administrative.N
disa vende dekretet paraqesin aktet m t shpeshta shtetrore pr
vendosjen e normave juridike administrative (n ato vende bnte pjes edhe
SHqipria).
Aktet nnligjore jan gjithashtu burime t s drejts n prgjithsi dhe t s

Shefqet Aruqi
drejts administrative n veqanti, mirpo fuqia juridike e tyre sht m e
ult se ajo e ligjit. Ato jan t tilla kur prmbajn norma juridike me t cilat
rregullojn marrdhniet shoqrore. Nse ato norma rregullojn
marrdhniet n fushn administrative ather ato bhen burim i rndsishm
pr t drejtn administrative.
Megjithat pjesn m t madhe t burimeve t s drejts administrative e
prbjn aktet e organeve t administrats shtetrore. Aktet e organeve t
administrats mbajn emrtime t ndryshme varsisht nga organet q i
nxjerrin dhe vendi ku jan t themeluara e veprojn ato organe,
respektivisht pozits q kan ato organe n aparatin e prgjithshm t
pushtetit shtetror.
14. Sistemi I s drejts administrative - N sistemin e s drejts
administrative t nj vendi prfshihen, s pari, normat juridike q prmban
kushtetuta e atij vendi, t cilat sanksionojn organizimin dhe veprimtarin e
organeve t administrats shtetrore. N radh t dyt, n sistemin e s
drejts administrative prfshihen edhe normat e akteve t tjera juridike, t
cilat sanksionojn marrdhniet shoqrore n fushn e administrats
shtetrore. Ktu mendohet, si rregull, n normat juridike t ligjeve t
veqanta, dekreteve dhe akteve t tjera.
15. Organizatat administrative (nocioni I prgjithshm I administrats).
Autor t ndryshm m s shumti prqendrohen n kto pjes t
organizats: a)njerzit, b)qllimi I caktuar, c) mjetet (materiale dhe
juridike), q) struktura organizative dhe d) mvetsia n pun.
Termi organizat mund t kuptohet s paku n dy aspekte: si pun e
organizuar pr t arritur nj qllim t caktuar dhe organizat; si institucion
q ka elemente t caktuara dhe q sht themeluar q t realizoj qllime t
caktuara. Njrin nga prkufizimet e organizats e bn Sajmon. Me
organizat, ai nnkupton nj format e sjelljes kolektive. Me rastin e ktij
prkufizimi, nocioni I organizats pothuajse njehsohet me nocionin e
institucionit shoqror, siq jan bie fjala, martesa, familja, shoqria etj. Nj
prkufizim t gjer t organizats I bn edhe Xhems Muni. Ai nocionin e
organizats e prdor pothuajse n kuptimin universal. Muni e prkufizon
organizatn si form t qdo shoqate njerzore pr arritjen e qllimit t
prgjithshm.
Parimet themelore t organizats jan: 1. Parimi i ndarjes s punve, 2.
Parimi I koordinimit, 3. Centralizimi dhe decentralizimi dhe 4. Koncentrimi
dhe dekoncentrimi.
Ndarja e punve n organizat, bhet mbi bazn e vendit t puns,
respektivisht punve dhe detyrave t zbatuesit. Elementet e vendit t puns
jan:
a) punt dhe detyrat
b) puntori-zbatuesi I puns (nj ose m shum puntor)
c) Mjetet e puns dhe
d) Hapsira pr pun
15 a. Ndarja e punve mund t bhet n shum mnyra: ndarja funksionale,

Shefqet Aruqi
ndarja resoriale, ndarja vertikale, ndarja horizontale dhe ndarja operative.
Ndarja e punve ka ndikim n dukurit e specializimit, tipizimit dhe t
standardizimit. Specializimi nnkutpon trsin e thirrjeve t veqanta dhe t
nevojshme pr ushtrimin e punve profesionale t caktuara, ose t m
shum punve t ngjashme. Tipizimi konsiston n ushtrimin e atyre punve,
pas t cilave qndron produkti I njjt ose I ngjashm. Standardizimi
nnkupton at ndarje t punve, n t ciln operacionet (veprimet) e
thjeshta (t rndomta), kryhen m leht e m shpejt dhe me sukses
kontrollohen.
15b. Koordinimi n fakt sht korelat I ndarjes s puns. Koordinimi
paraqet nj ndr parakushtet esenciale t strukturs s organizats, I cili do
t bj t mundshm sigurimin e unitetit t veprimtaris n organizat.
Koordinimi paraqet vetm at lloj t ndrlidhjes, e cila siguron veprimin e
harmonizuar t njsive organizative, prkatsisht t njsive t organizats
pr realizimin e qllimit t prgjithshm t organizats.
Me fjaln centralizim n kuptimin e prgjithshm, shorehet gjendja kur me
nj organizat qeveriset nj qendr. S kndejmi karakteristik themelore e
centralizimit sht se ai gjithnj paraqet nj hierarki t caktuar, q do t
thot se vendosja dhe rregullimi I qshtjeve thelbsore prqndrohet n
majn e piramids s strukturs organizative. Ndrkaq decentralizimi
nnkupton dobsimin e ndikimit t qendrs s organizats n pjes t
organizats. Pra decentralizimi shpreh bartjen e autorizimeve t caktuara
prej organeve udhheqse n barts funksional t caktuar, n t ciln
njkohsisht bartet prgjegjsia e caktuar n prpjestim m autorizimet e
dhna.
15c. Parimi I koncentrimit sht I ndrlidhur me parimin e centralizimit.
Koncentrimi n fakt paraqet tendencn q vendimet t ncirren sa m afr q
sht e mundur, nga maja e piramids hierarkike. Ndrsa dekoncentrimi
nnkupton tendenxn q vendimet t nxirren nga ana e organeve varse,
natyrisht gjithnj n kuadr t rregullimit t caktuar juridik t s drejts,
detyrimeve dhe prgjegjsive t subjekteve t caktuara.
16. Nocioni I organizats administrative - N literaturn juridike s pari
krkohen tiparet specifike q e prkufizojn organizatn administrative. Ato
tipare jan t shumta dhe m s shpeshti prmenden kto: kontinuiteti,
profesionalizimi I nnpunsve, autorizimet, punt shoqrore dhe t tjera. Si
nj lloj I veqante I organizatave, organizatat administrative dallojn nga
organizatat e tjera n baz t dy karakteristikave themelore t tyre:
E para n organizatat administrative kryhen punt e prgjithshme
shoqrore dhe
E dyta punt e prgjithshme shoqrore konsistojn n ushtrimin e pushtetit,
prkatsisht n ushtrimin e shrbimeve pr subjektet juridike dhe mundsin
e shfrytzimit t autorizimeve publike; q nnkupton nj pushtet t deleguar.
17. Llojet e organizatave administrative - Organizatat administrative
mund t klasfikohen n shum grupe. Grupin e par e prbjn organizatat
administrative, punt e t cilave konsistojn n ushtrimin e pushtetit ku
nnkupton organet e pushtetit shtetror, prkatsisht organet e

Shefqet Aruqi
administrats shtetrore. Grupin e dyt e prbjn organizatat administrative
q ushtrojn shrbime t caktuara, duke shfrytzuar mundsin e ushtrimit
t nj pushteti t deleguar nprmjet autorizimeve publike, Grupi i dyt i
organizatave administrative nnkutpron organizatat dhe institucionet, t cilat
ushtrojn shrbime t caktuara duke shfrytzuar pr kt autorizimet
publike.
N literaturn juridike administrative, ndeshim shperhjen organizata e
administrats publike e cila n vete prmbledh dy grupet e organizatave
administrative. Kshtu Maks Veber thekson se organizatat administrative
shrbejn nga njra an si instrument pr ushtrimin dhe mbajtjen e
pushtetit, ndrsa nga ana tjetr si sistem organizatash pr ushtrimin e
shrbimit publik
17a. Organet e administrats - Fjala organ ka dy kuptime: kuptimin
subjektiv dhe kuptimin objektiv. N kuptimin subjektiv fjala organ nnkupton
njerzit, qoft si individ, qoft si grup i tyre, nprmjet t cilve shteti
ushtron punt e veta. N kuptimin objektiv fjala organ nnkupton vllimin e
veprimtaris s individve apo t grupeve t tyre, nprmes t cilve shteti,
prkatsisht bashksia e caktuar shoqrore, ushtron punt e veta. Profesori
Krbek bn njprkufizim q na duket m i afrt dhe m i pranueshm.
Sipas tij organi shtetror paraqet nj institut real konkret dhe t organizuar
juridik, i cili duhet t kryej rreth t caktuar t detyrave dhe t punve
shtetrore.
Organet e organizats shtetrore prbjn at pjes t aparatit shtetror e
cila sht ngarkuar me veprimtarin administrative, si njrn nga veprimtarit
e prgjithshme q ushtron shteti. Karakteristika themelore, e cila bn q
organet e administrats t cilsohen si organe shtetrore sht mveshja e
tyre me tagra t pushtetit. Tagrat e pushtetit t organeve t administrats
shtetrore, shprehen n t drejtat dhe detyrat e tyre q: a) t nxjerrin akte
juridike administrative me t cilat manifestojn vullnetin e shtetit,
prkatsisht t pushtetit shtetror dhe b) t mbrojn dhe t zbatojn ligjet e
tij nga qdo shkelje, duke prdorur edhe fuqin shtrnguese.
Karakteristik tjetr e rndsishme e organeve t administrats shtetrore
jan kompetencat e tyre t prcaktuara me ligj. Organet e administrats
kan nj numr veqorish specifike n baz t t cilave ato dallohen nga
organet tjera t pushtetit shtetror. Kto veqori t tyre prcaktohen nga
karakteri i veqant q ka veprimtaria administrative e shtetit. Shpesher
organet e administrats njejtsohen me persinat zyrtar. Shprehjet organ
administrativ dhe person zyrtar u prkasin dy nocioneve t ndryshme,
prandaj edhe kan kuptim t ndryshm juridik. Me shprehjen organ
administrativ tregohet nj formacion individual ose kolektiv, me organizimin
e tij t brendshm, q sht pjes prbrse e aparatit administrativ,
ndrsa shprehja person zyrtar tregon individin, njeriun konkret, personin e
caktuar q kryen kt apo at funksion administrativ.
17b. Klasfikimi i organeve t administrats - Klasefikimi organeve t
administrats shtetrore sht n varsi t drejtprdrejt prej sistemit
shoqror politik dhe juridik t nj vendi. Kalfikimi i organeve administrative

Shefqet Aruqi
sht i ndryshm varsisht a bhet fjal pr shtetin unitar apo federativ, t
centralizuar apo t decentralizuar ejt.
Sipas kriterit t shtrirjes s veprimtaris s organeve t administrats
shtetrore, organet qendrore shtrijn veprimtarin e vet brenda tr territorit
t vendit, ndrsa organet lokale t administrats e kan t kufizuar shtrirjen
e vet p.sh brenda nj komune. Lidhur me kt sht edhe ndarja n organet
qendrore dhe regjionale t administrats shtetrore.
Kriter themelor pr ndarje n organet individuale dhe kolegjiale t
administrats sht mnyra e vendosjes. Organet individuale t
administrats jan organe n t cilat si rregull shprehet vullneti I individit, I
atij q sht n krye t organit, prkatsisht eprorit t organit. Organet
individuale shtetrore jan p.sh ministrit.Organe kolegjiale t administrats
shtetrore jan ato organe n t cilat e drejta e vendosjes I takon nj grupi
personash. Vendimi merret me mbledhje m shumic votash. Mbledhja brena
nj afati t caktuar quhet sesion, ndrsa numri I antarve pr pun dhe
marrjen e vendimeve t organit kolegjial quhet kuorum. Ekzistojn dy lloje t
kuorumit.: kuorumi I t pranishmve dhe kuorumi I votuesve. Kuorumi I t
pranishmve sht numri I antarve q nevoitet pr hapjen, prkatsisht
fillimin e puns dhe mbajetjen e mbledhjes, ndrsa kuorumi I votuesve sht
numri I antarve q nevoitet pr marrjen e vendimeve n mbledhje.
Kriter pr ndarjen e organeve aktive dhe kshilluese t administrats
shtetrore shrben lloji I punve q kryejn, prkatsisht ushtrojn ato
organe. Organet aktive jan t mvetsishme n ushtrimin e punve
administrative dhe ndryshe mund t emrohen edhe si organe t cilat
nxjerrin vendime (ministrit). Organet kshilluese jan si rregull ato t cilat
bjn kshilla, pra shfaqin kryesisht mendime profesionale pr organet tjera
dhe kto n esenc dallohen prej organeve aktive. Kriter themelor pr
klasifikimin e organeve t mvetsishme dhe n organet n prbrjen e
organeve t mvetsishme t organizats sht shkalla e mvetsis n pun,
prkatsisht n ushtrimin e saj. Organet e mvetsishme jan ato organe q
jan n raport t drejtprdrejt me parlamentet dhe themelohen prej tyre
p.sh ministrit . Organet n prbrjen e organeve t mvetsishme t
administrats shtetrore jan n raport t drejtprdrejt me organet e
mvetsishme dhe themelohen me ushtrimin e punve t caktuara nga
rrethveprimi I tyre p.sh inspektoratet n prbrjen e ministrive. Kto organe
krkojn shprbim t veqant dhe t organizuar, por edhe nj shkall t
caktuar t mvetsis n ushtrimin e punve.
Kriter themelor pr ndarjen n organe t larta dhe t ulta t administrats
shtetore sht raporti ndrmjet tyre. Ai raport shprehet si raport I organeve
eprore dhe varse, si raport I koordinimit, prkatsisht bashkrendimit dhe si
raport I lidhjeve vertikale ndrmjet tyre, prkatsisht I t drejtave dhe
detyrave t ndrsjellta.
Klasfikimi n organet e administrats s shkalles s lart dhe t ult sht
shprehje e shkallve t ndryshme t njsive territoriale politike, pra edhe
shkallve t ndryshme t organeve t pushtetit shtetror n prgjithsi dhe
t organeve t administrats shtetrore n veqanti.
Kriter themelor pr ndarje n organet e prgjithshme dhe organe t veqanta
t administrats shtetrore sht vllimi I punve. Organe t prgjithshme

10

Shefqet Aruqi
t administrats shtetrore jan ato organe t cilave u sht dhn n
kompetenc ushtrimi I t gjitha punve administrative, t cilat n prgjithsi
mund ti kryejn organet administrative. Organe t veqanta administrative
jan ato organe veprimtaria e t cilave sht e kufizuar n fush t caktuar
administrative, prkatsisht n shrbim t caktuar administrativ si p.sh
seksione, referate etj
18. Parimet e organizimit t administrats shtetrore - Parimet e
organizimit t administrats shtetrore kushtzohen drejtprsdrejti nga
rendi shoqror I nj vendi dhe organizimi I tij shtetror I ndrtuar mbi kt
baz. Ndr parimet themelore t organizimit t administrats shtetrore jan
ato t cilat jan me interes pr shqyrtime komparative: parimin e ndarjes s
funksionit ekzekutiv nga funksioni administrativ, parimin e
kushtetutshmris dhe ligjshmris, si dhe parimin e federalizmit, si tri nga
parimet kryesore.
Disa vende bjn ndarjen e funksionit ekzekutiv nga ai administrativ pr
dallim nga disa vende ku nuk ndeshim n ndarjen e ktyre funksioneve.
Funksionin ekzekutiv e ushtrojn organet ekzekutive, ndrsa at
administrativ organet e administrats shtetrore. Funksionin administrativ
mund ta ushtrojn edhe organizatat, t cilat ushtrojn punt me interes pr
njsin administrative politike prkatse, si dhe organizatat dhe institucionet
t cilat kan autorizime publike.
Parimi I kushtetutshmris dhe ligjmris paraqet parimin politik e juridik, q
do t thot se organizimi I administrats shtetrore bazohet n parimet e
prgjithshme t organizimit t pushtetit shtetror t prcaktuar n
kushtetut dhe n ligje. Ky parim prveq q sht parim I organizimit, ai
sht edhe parim I puns s organeve t administrats shtetrore.
N vendet me rregullim federativ qshtja e organizimit t administrats
shtetrore shtrohet ndryshe nga vendet me rregullim unitar. Prandaj n
vendet me rregullim federativ nuk kemi prqndrim t veprimtaris
administrative vetm n nj hallk organizative, por n m shum hallka
(komuna, krahina, republika, federata).
20. Shrbimet publike dhe institucionet pr ushtrimin e tyre
20a Nocioni I shrbimit publike - Shrbimi publik si nocion u zhvillua n
vendet e Perndimit e sidomos n Franc. Leon Digi q sht prfaques I s
ashtuquajturs teori e funksioneve sociale zhvillon teorin se e drejta publike
sht n t vrtet e drejt e shrbimeve publike dmth se nuk ka karakter t
urdhrit, veqse prmban norma mbi rregullimin dhe drejtimin prkatsisht
qeverisjen e shrbimeve publike.Sipas tij shrbim publik paraqet secila
veprimtari ushtrimi I s cils do t duhet t sigurohej dhe t kontrollohej nga
ata q qeverisin, sepse ushtrimi I ksaj veprimtarie sht I domosdoshm
pr realizimin dhe zhvillimin e reciprocitetit shoqror dhe ky shrbim sht I
asaj natyre q nuk do t mund t realizohej pa intervenimin e forcs
sunduese. Nga ky prkufizim kuptojm se shrbimi publik sht sigurim I
reciprocitetit shoqror, ndrsa mjetin me t cilin arrihet ai qllim, paraqet
forca e atyre q sundojn, prkatsisht atyre q qeverisin.
Moris Orju, shrbimin publik e konsideron sigurimin e interesit t
prgjithshm dhe si mjet pushtetin publik.

11

Shefqet Aruqi

21. Klasifikimi I shrbimeve publike - Kryesisht merren dy kritere t

klasifikimit t shrbimeve publike: objekti I shrbimit publik dhe mnyra se
si sigurohet interesi publik.
Profesori Riverio sipas objektit shrbimet publike I klasfikon n tri grupe:
shrbimet publike t administrats, shrbime publike t industris dhe t
tregtis dhe shrbime publike sociale.Sipas mnyrs se si sigurohet interesi I
prgjithshm I njjti autor dallon tri grupe: s pari shrbimet publike t cilat
kan qllim t drejtprdrejt dhe individualisht, ti plotsojn nevojat e
individve, s dyti shrbimet publike t cilat n mnyr indirekte I ofrojn
dobi individve, s treti shrbimet publike t cilat nuk jan t destinuara
drejtprsdrejti pr dobin personale t individve, veqse I shrbejn
interesit t prgjithshm n kuptimin e drejt t fjals, dmth interesit t tr
bashksis shoqrore.
N Franc ndr format e reja t shrbimeve publike veqohen:
a)ndrrmarjet publike dhe
b)ndrrmarjet mikse, prkatsisht ndrrmarrjet e prziera
N shrbime publike n industri dhe tregti gjithnj e m shum aplikohen
rregullat e s drejts private dhe n at mnyr ato transformohen n
kategori t veqnt juridike n ndrrmaje publike. Prveq ksaj si organe t
veqanta q ushtrojn veprimtarin e shrbimit publik, ekzistojn ndrrmarjet
mikse, prkatsisht t prziera, aksionart e t cilave jan n njrn an
kapitalistt private, ndrsa n ann tjetr shteti, prkatsisht personat
publik juridik.
22. Autorizimet publike - Autorizimet publike me nj pjes t vet I
prkasin ushtrimit t veprimtaris administrative. Derisa organet e
administrats dhe organet tjera t pushtetit ushtrojn pushtet, organizatat
shoqrore nuk ushtrojn pushtet (burimor), veqse kur jan me ligje t
autorizuara, ushtrojn autorizime publike, pra njfar pushteti t deleguar.
N sistemet kushtetuese juridike t vendeve t ndryshme jan prcaktuar
subjekte joshtetrore pr ushtrimin e veprimtaris administrative. N Shqipri
kto ishin organizata shoqrore gjendja juridike e t cilave prcaktohej me
kushtetut, ndrsa n mnyr m t hollsishme ajo rregullohej me normat
juridike administrative, t vendosura me akte juridike t organeve prkatse
shtetrore. Element kryesor q prcaktonte gjendjen juridike administrative t
organizatave shoqrore ishte zotsia juridike administrative q dmth trsia
e t drejtave dhe e detyrimeve, me t cilat shteti I pajis dhe I ngarkon ato
n fushn e veprimtaris ekzekutive urdhrdhnse dhe s dyti zotsia e tyre
pr tu paraqitur vet n marrdhnie t caktuara juridike si bartse t drejtash
dhe detyrimesh me karakter administrativ.
23. VEPRIMTARIA E ORGANEVE T ADMINISTRATS SHTETRORE
A) VEPRIMTARIA ADMINISTRATIVE
23a. Funksionet themelore t shtetit - Organet e administrats shtetrore
jan pjes prbrse e aparatit shtetror t nj vendi. Organet e
administrats shtetrore mbi t gjitha ushtrojn pushtet shtetror, me t
cilin jan pajisur nga normat juridike n fuqi t atij vendi. Nprmjet atyre

12

Shefqet Aruqi
normave ushtrimi I pushtetit shtetror nga ana e organeve t administrats
shtetrore merr form dhe prmbajtje t caktuar, si dhe t shprehur e t
konkretizuar n aktet juridike q nxjerrin ato. Veprimtaria e shtetit sht
shum e gjer. Forma e par e veprimtaris q ushtron shteti sht ajo
ligjvnse dhe kt e bn Parlamenti. Veprimtaria e dyt sht ajo
ekzekutive dhe ushtrohet nga organet e pushtetit shtetror Qeverja dhe
ministrit. Veprimtaria ekzekutive prkufizohet n dy kuptime t saja
themelore: n kuptimin e gjer n t cilin prveq funksioneve ekzekutive
prfshihen edhe funksionet e organeve administrative dhe n kuptimin e
ngusht n t cilin prfshihen vetm funksionet e organeve administrative.
Me kushtetutn e Republikes s Kosovs (1990) dhe amandamentet e saj
sht prcaktuar se pushtetin shtetror ekzekutiv dhe n kuadr t tij edhe
at administrativ e ushtron Qeveria dhe ministrit prkatse t Republiks
dhe organet e organizatat tjera administrative, ndrsa funksione t caktuara
administrative mund t ushtrojn edhe subjektet tjera, kur kjo u sht
besuar me ligj.
24. Prkufizimi I veprimtaris s organeve t administrats
shtetrore - Si form e veqant e veprimtaris shtetrore n kuptimin e
gjer administrata shtetrore, shprehet n dy drejtime: Si veprimtari
ekzekutive dhe si veprimtari administrative n kuptimin e ngusht.
Veprimtaria ekzekutive e organeve t administrats shtetrore qndron n
kujdesin pr zbatimin e ligjeve, ndrsa veprimtaria administrative qndron
n zbatimin e drejtprdrejt t ligjeve dhe akteve tjera t bazuara n to.N
baz t prmbajtjes konkrete t qllimit, q administrata ndjek si dhe
veqorive juridike e politike q at e karakterizojn si form e veqant e
ushtrimit t pushtetit shtetror, administrata shtetrore mund t
prkufizohet si: veprimtari administrative, q ushtrohet nga organet
administrative, n baz dhe pr zbatim t ligjit. Ky prkufizim v n dukje se
tipari I par kryesor juridik I administrats sht karakteri nnligjor I saj. Me
fjal tjera administrata shtetrore si form e veqant e veprimtaris
shtetrore varet nga ligji, I nnshtrohet ligjit dhe ushtrohet gjithmon n
baz dh pr zbatim t ligjit.
25. Llojet e punve, prkatsisht funksioneve t administrats
shtetrore - Organet e administrats shtetrore ushtrojn dy lloje
themelore t punve: Punt administrative dhe punt profesionale,
shoqrore dhe pun t tjera.
a) punt administrative n kuptim t ngusht konsistojn n nxjerrjen e
akteve normative dhe t akteve administrative, ushtrimin e mbikqyrjes
administrative dhe ushtrimin e veprimtaris represive. Kto jan t
ashtuquajturat pun autoritative.
b) Punt profesionale shoqrore dhe punt tjera jan punt joautoritative
dhe ato si rregull, organet e administrats I ushtrojn pr nevoja t organeve
t tjera t pushtretit, n radh t par pr organet ligjvnse dhe
ekzekutive.

13

Shefqet Aruqi
26. Parimet e puns s organeve t administrates - Parimi I
ligjshmris Parimi I ligjshmris dhe zbatimi I tij kan rndsi
jashtzakonisht t madhe sidomos pr administratn shtetrore. Parimi I
ligjshmris shtron krkesa dhe gjen zbatim si n veprimtarin ashtu edhe
n organizimin e aparatit administrativ. N fushn e veprimtaris s ktij
aparati zbatimi I prpikt I saj krkon q t gjitha organet dhe personat e tij
zyrtare t udhhiqen nga ajo si n kryerjen e veprimeve t tyre juridike
ashtu edhe t veprimeve jojuridike (materiale-teknike). Parimi I ligjshmris
gjen zbatim t plot edhe n fushn e organizimit t administrats
shtetrore. I tr ndrtimi I saj n t gjitha strukturat dhe hallkat e tij
mbshtetet fuqimisht mbi kt parim. Kjo prmbn nj nga faktort kryesore
t aparatit administrativ dhe sht n gjendje q ta realizoj me sukses t
plot prmbajtjen e administrats shtetrore n kuptimin e saj material
funksional dhe pa respektimin e ktij parimi nuk mund t ket veprimtari t
rregullt administrative. Parimi I ligjshmris konsiderohet si parimi m I
rndsishm dhe I par juridik, q n kuptim t prgjithshm nnkupton
lidhshmrin e organeve t administrats pr normat juridike, prkatsisht
pajtueshmrin e normave juridike t ulta me ato t larta, ndrsa n kuptim
t veqant, parimi I ligjshmris s puns s administrats nnkupton se t
gjitha aktet e organeve t administrats duhet t jen t ligjshme,
prkatsisht n prputhje me ligjin dmth t bazuara me ligj dhe akte t tjera
q jan nxjerr n baz dhe pr zbatim t ligjit.Rastet m t shpeshta t
paligjshmris q shfaqen n punn e administrats jan:
- inkompetenca
- cenimi I t drejtave n procedure
- cenimi I t drejtave materiale juridike
- vrtetimi I gabueshm I gjendjes faktike dhe
paligjshmria n oportunitetin ose qllimin e aktit.
26a. Inkompetenca - Organet e administrats duhet ti prmbahen
kompetencs s caktuar. Mosprmbajtja e t drejtave dhe detyrave t
prcaktuara, prkatsisht autorizimeve nga ana e organeve nnkupton
inkompetencn e tyre dhe n kt mnyr nj rast eklatant t
paligjshmris. Paligjshmria mund t shfaqet me cenimin e t drejtave mbi
kompetencn lndore dhe territoriale. Nga inkompetenca duhet t dallojm
uzurpimin e kompetencs, I cili paraqitet ather kur individi apo grupi I
individve, prkatsisht organi far nuk kan cilsin e titullarit, ndrsa
nxjerrin aktin administrativ.Ky sht I ashtuquajturi akt inxistent (I paqene)
t cilin pala nuk duhet ta godas, por thjesht ta injoror.
26b. Canimi I t drejtave n procedure - njihet edhe si gabim formal apo
procedural I administrats. Ai cenim mund t shkaktohet me cenimin e
normave me t cilat rregullohet forma e aktit. Gabimet formale ose
procedurale ndahen ne dy grupe: n gabime esenciale dhe joesenciale.
Esenciale jan ato gabime q ndikojn n vendosjen e qshtjes, ndrsa
gabime joesenciale jan ato gabime q nuk kan pasur ndikim n
prmbajtjen e aktit.

14

Shefqet Aruqi
26c. Cenimi I ligjit material - mund t shkaktohet n dy mnyra
themelore: q n rastin konkret t mos aplikohet norma, e cila sht dashur
t aplikohet ose kur sht aplikuar norma, mirpo aplikimi sht br
gabimisht prkatsisht n baz t interpretimit t gabueshm.
26d. Gabimi n gjendjen faktike - Bhet ather nse nuk vertetohen t
gjitha faktet q jan relevante pr nxjerrjen e aktit. Ky gabim mund t bhet
qoft nse faktet nuk jan vertetuar plotsisht ose nse sht nxjerr
prfundim I gabueshm mbi gjendjen faktike.
26e. Paligjshmria n oportunitetin ose qllimin e aktit - ekziston
ather nse organi i administrats nxjerr aktin mbi realizimin e nj qllimi
tjetr dhe jo t atij q buron nga ligji. Norma administrative sht aplikuar
drejt vetm nse aplikimi I prgjigjet oportunitetit ose qllimit t vet.
27. Parimi I diskrecionit (parimi I qmuarjes s lir) - Esenca e tij konsiston
n at q normat ligjore nuk prmbajn zgjidhjen kategorike, por ia ln
mundsin organit t administrats, n rastin konkret t zgjedh ndrmjet dy
a m shum alternativave prkatsisht mundsive, at q sht m
oportune. Ky parim buron nga parimi I ligjshmris dhe paraqet
konkretizimin e denj t tij, veqanrisht n procedurn administrative me
rastin e vendosjes s qshtjes konkrete administrative.
28. Parimi I mvetsis - Edhe parimi I mvetsis paraqet zbatim t denj
t parimit t ligjshmris, sepse ai nnkutpon se administrata mund t
punoj vetm at pr t ciln sht e autorizuar. Kshtu konsiderohet se
asnj organ tjetr, nuk mund t przihet n rrethveprimin e administrats e
n ann tjetr administrata sht prgjegjse pr kryerjen dhe ushtrimin e
detyrave q I jan prcaktuar. Kjo mvetsi e organeve t administrats
sht relative q do t thot mundsi veprimi brendaprbrena kompetencave
t prcaktuara me kushtetut e ligj.Rrethveprimi dhe kompetenca paraqesin
instrumentet kryesore t prkufizimit horizontal ndrmjet organeve t
administrats shtetrore.
Rrethveprimi nnkupton fushn e caktuar t veprimtaris nga trsia e
funksioneve t organeve t administrats, q I takon nj organi t
administrats. Kompetenca prkufizohet si e drejt dhe detyr e organit t
administrats n ushtrimin e puns s caktuar administrative. Kompetenca
ndahet pr nga prmbajtja e veprimtaris, prkatsisht lloji I punve, t cilat
ushtrohen dhe kompetencn pr nga territori n t ciln shtrihet mundsia e
veprimit t organit t administrats. Ekzistojn dy drejtime t ndrrimit t
kompetencs: delegimi dhe substitucioni I kompetencs. Delegimi I
kompetencs nnkupton bartjen e kompetencs nga organi I administrats
s shkalls m t lart n organin e administrats s shkalls m t ult,
ndrsa substitucioni I kompetencs nnkupton marrjen e kompetencs prej
organit m t ult nga organi m I lart.
29. Parimi I efikasitetit - Ekzistojn shum parakushte q ndikojn n

15

Shefqet Aruqi
mnyr t drejtprdrejt n shkalln e efikasitetit t administrats. Ndr to
sht edhe ligjshmria n punn e saj. Parakushte tjera t rndsishme, nga
t cilat varet efikasiteti n punn e administrats jan: organizimi funksional
I administrat, prkatsisht prcaktimi I kompetencave t administrats,
modernizimi I puns n administrat, ngritja profesionale e kuadrove n
administrat, dhe informimi e komunikimi n administrat.
30. Parimi I puns s hapur t administrats - Ky parim n esenc
nnkupton hapjen e administrats para shoqris, prkatsisht informimin e
qytetarve mbi punn e saj.Informimi pr punn e administrats mund t
behet n vllim t ndryshm dhe n forma t ndryshme. Pr kt si rregull
shfrytzohen mjetet e informimit publik. Realizimi praktik I ktij parimi ka
mundsi t kufizimit n rastet e ruajtjes s sekretit, prkatsisht fshehtsis
s puns n administrat.Secilat pun apo shrbime nga kompetenca e
administrats konsiderohen sekret, prkatsisht fshehtsi, caktohen n
legjislacion t qdo vendi.
31. MARREDHENIET JURIDIKE ADMINISTRATIVE
- Pufizimi I normave juridike administrative dhe dallimi I tyre nga normat
tjera juridike. Norma juridike administrative quhen ato rregulla t
detyrushme t sjelljeve q vendosen ose sanksionohen nga shteti pr
rregullimin juridik t marrdhnieve shoqrore t cilat krijohen n procesin e
veprimtaris s tij administrative. N aspektin e prgjithshm juridik normat
administrative nuk dallojn ndaj normave t degve t tjera t s drejts pra
kan prmbajtje dhe natyr t njejt. Normat administrative nga normat e
degve tjera I dallon objekti I veqant I rregullimit juridik t tyre. N kt
objekt siq sht thn hyjn vetm marrdhniet shoqrore q krijohen n
procesin veprimtaris adminsitrative t shtetit. Vetm duke u nisur nga ky
kriter ne mund t dallojm se nj norm juridike sht e s drejts
administrative apo jo.
a) Norma juridike administrative sht baz pr lindjen e marrdhnies
juridike administrative. Megjithat vet marrdhnia administrative at nuk e
krijon. Ajo prmban vetm mundsin abstrakte t krijimit t ksaj
marrdhnie, duke I parashikuar rastet e mundshme dhe n prgjithsi t
lindjes s t drejtave e detyrimeve administrative pr subjektet e s drejts
administrative.
b) Normat juridike administrative si rregull kan karakter imperativ. Ky
karakter I saj shfaqet nn urdhrimin e detyrueshm q ajo prmban pr
subjektet e s drejts administrative. N pjesn m t mardhe t tyre
normat juridike administrative e bjn rregullimin e marrdhnieve
shoqrore prmes urdhrimeve kategorike, t cialt u drejtohen subjekteve
prkatse.
c) Elementet prbrse t strukturs s norms juridike administrative
karakterizohen nga disa ndryshime n krahasim me normat e tjera t s
drejts. Dispozitivi I norms juridike administrative dmth, pjesa e struktrs
q prcakton vet rregullimin e sjelljes s prcaktuar prej saj zakonisht esht
shprehur n mnyr shum t qart. Sa I prket sanksionit konkret dmth
asaj pjese t strukturs s norms juridike administrative, tregohen masat e

16

Shefqet Aruqi
ndikimin shtetror e shoqror kundr atyre q shkelin dispozitivin e saj q
mungon fare.
Sipas prmbajtjes konkrete normat juridike administrative ndahen n norma
q rregullojn marrdhnie shoqrore (kto norma prbjn Pjesn e
prgjithshme t s drejts administrative) dhe norma q rregullojn
marrdhnie shoqrore t nj dege t veqant t administrats shoqrore
ose disa degve t saj (kto norma prbjn Pjesn e posaqme t s drejts
administrative).
Sipas fuqis juridike normat e s drejts administrative ndahen n norma t
organeve shtetrore eprore dhe norma t organeve shtetrore varse.
Realizimi I normave juridike administrative nga subjektet e s drejts bhet
n dy forma: formn e ekzekutimit dhe at t zbatimit. Ekzekutimi I norms
juridike administrative nnkupton nnshtrimin e sjelljes s subjektit t s
drejts ndaj krkesave q I drejton atij kjo norm.Ekzekutimi sht I
detyrueshm pr t gjith subjektet e s drejts administrative pa
prjashtim. N zbatimin e norms juridike administrative kuprojm zgjidhjen
n baz t saj t qshtjeve konkrete nga ana e organeve kompetente
shtetrore dhe personave t tyre zyrtar.
- Zbatimi I norms juridike bhet vetm nga ai subjekt I s drejts
adminsitrative I cili sht I autorizuar nga ligji pr nj gj t till dmth vetm
organi shtetror, personi zyrtar ejt.
- Zbatimi I norms juridike administrative n rastet konkrete bhet n
prputhje me prmbajtjen e vrtet t saj dmth vetm pr ti arritur ato
qllime, pr t cilat sht vendosur norma.
- Zbatimi I norms juridike administrative bhet duke I respektuar t gjitha
rregullat e procedurs q ka parashikuar nj shtet pr nj gj t till.
32. Kuptimi dhe veqorit kryesore t marrdhnieve juridike
administrative.
N kuptim t prgjithshm, marrdhnie juridike administrative quhen ato
marrdhnie shoqrore q krijohen n fushn e veprimtaris administrative
dhe n t cilat palt paraqiten si bartse t drejtash dhe detyrash t
vendosura e t mbrojtura nga shteti. Marrdhniet juridike administrative
dallohen pr nga kto veqori:
a) Ato jan marrdhnie shoqrore juridike. Si t ktilla ato dallohennga
marrdhniet shoqrore n prgjithsi, sepse rregullohen nga normat
juridike administrative, ndrsa nga marrdhniet tjera shoqrore juridike ato
dallohen sepse krijohn n fushn e veprimtaris administrative t shtetit.
b) Njra nga palt n marrdhniet juridike administrative duhet t jet
doemos shteti I prfaqsuar nga orgnai I tij. Si rregull ky I fundit sht organ
I administrats shtetrore. Me cilsin e pals tjetr mund t paraqiten t
gjith subjektet e tjer t mundshm t ktyre marrdhnieve dmth.
Personat fizike dhe juridike. Qenia e organit shtetror si pal e domosdoshme
prkatsisht e detyrueshme e marrdhnieve juridike administrative,
shpjegohet me faktin se veprimtaria administrative realizohet gjithnj n
emr t shtetit, t cilin mund ta prfaqsojn vetm organet e tij.
c) Mrrdhniet juridike administrative nuk krijohen vetvetiu, krijimi I tyre
bhet ather kur vrtetohen ato rrethana me t cilat normat juridike

17

Shefqet Aruqi
administrative krijojn lindjen ndryshimin dhe shuarjen e tyre. Ato rrethana
quhen fakte juridike administrative.
d) Subjekte t marrdhnieve juridike administrative jan ata persona fizik
e juridik q duke qen t mveshur me t drejta dhe t ngarkuar me detyra
n fushn eveprimtaris administrative t shtetit hyjn n marrdhnie me
organet shtetrore. Kto subjekte duhet t ken zotsin juridike dhe zotsin
pr t vepruar pr t hyr n kto marrdhnie.
33. Llojet e marrdhnieve juridike administrative - Marrdhniet
juridike administrative mund t ndahen n lloje t veqanta. Si rregull kriteret
kryesore pr ndarje t till jan: prmbajtja konkrete e marrdhnieve
juridike administrative; karakteri I vet marrdhnieve; karakteri I subjekteve
t saj dhe metodat e mbrojtjes s marrdhnieve juridike administarive.
34. Aktet administrative shteterore - Dy vrejtje duhet theksuar: E para
akte t organeve t administrats nuk jan vetm aktet administrative, t
cilat n fakt, jan vetm nj nga llojet e akteve q nxjerrin organet e
administrats shtetrore n ushtrimin e funksioneve t prcaktuara t tyre
me kushtetut dhe ligje
E dyta, akte administrative nuk jan vetm aktet, t cilat i nxjerrin organet e
administrats shtetrore, veqse nxjerrin edhe organizatat dhe bashksit n
ushtrimin e autorizimeve publike, do t thot kur jan t pajisura me t
drejta dhe t ngarkuara me detyrime n marrdhniet juridike
administrative. Organet administrative nxjerrin: akte juridike dhe akte
materiale,
35. Aktet juridike t administrates - Aktet juridike t administrats mund
t klasfikohen n: akte normative ose t prgjithshme dhe akte konkrete
ose individuale.
35a. Aktet normative ose t prgjithshme - Aktet normative ose t
pergjithshme jan aktet q organet e administrats shtetrore I nxjerrin n
veprimtarin e vet dhe me t cilat rregullojn norma t sjelljes n mnyr
abdstrakte prkatsisht t prgjithshme. Kto norma ju prkasin numrit t
pacaktuar t njerzve dhe rasteve. Aktet normative t pergjithshme t cilat
I nxjerrin organet administrative jan: rregullore, urdhresat dhe udhzimet.
35a1. Rregullorja - Rregullorja sht akt juridik normativ ose akt I
prgjithshm I organeve t administrats. Ky akt ka karakter normativ,
sepse prmban dispozita t prgjithshme, t cilat duhet t zbatohen nga
subjektet juridike administrative n fushat prkatse t administrats
shtetrore. Rregullorja nxirret pr dy qllime t caktuara: e para pr t
prcaktuar organizimin e brendshem t organit dhe e dyta, pr t
prcaktuar rrethveprimin e tij.
35a2. Urdhresa - Urdhresa sht akt juridik normativ ose akt I
prgjithshm I administrats, me t cilin behet zbatimi I dispozitave ligjore
dhe I akteve t prgjithshme t kuvendeve t bashksive shoqrore-politike
dhe t organeve ekzekutive t tyre. Mardhniet kryesore q krijohen n

18

Shefqet Aruqi
jetn e nj vendi, si rregull rregullohen n mnyr primare me akte ligjore
(ligje dhe dekrete) SI prjashtim pr rastet kur vet ligji e l rregullimin e
marrdhnieve t caktuara shoqrore n kompetencn e organeve t
administrats shtetrore dhe kryesisht n kompetencn e Qeveris ajo I
rregullon ato me Urdhresa. Prandaj urdhresat nga natyra juridike jan akte
me karakter t prgjithshm. Ato zakonisht prcaktojn rregulla t
detyrueshme sjelljeje pr nj rreth t gjer personash dhe pr zbatimin e
ktyre rregullave zakonisht parashikojn edhe sanksione administrative.
35a3. Udhzimi - Udhzimi sht akt juridik normati ose akt I prgjithshm I
administrats dhe nxirret me qllim t drejtimit, kshillimit ose dhnies s
instrukcioneve t ndryshme, lidhur me zbatimin e ligjeve apo dispozitave
tjera dhe t akteve t prgjithshme t kuvendeve e organeve ekzekutive t
tyre. Udhzimi ka karakter t detyrueshem por edhe fakultativ. Udhzimi I
detyrueshem zakonisht nxirret nga organet e administrats m t lart dhe u
drejtohet organeve t administrats m t ult kshtu q atyre u ndihmon
pr t zbatuar m leht dispozitat e ndryshme ligjore. Udhzimi fakultativ
nxirret si instruksion profesional nprmjet t cilit nj organ m I lart I
udhzon organit tjetr m t ult t administrats se si duhet t kryej nj
pun profesionale.
36. Aktet administrative - Per aktin administrativ jan me rndsi kto
karakteristika: konkretsia, autoritetsia dhe veprimi I tij juridik. Akti
administrativ m s shpeshti prkfizohet si akt juridik me t cilin n mnyr
autoritative vendoset nj qshtje konkrete. Atributi juridik ose veprimi juridik
shrben pr tu dalluar nga aktet materiale t cilat nuk e kan kt cilsi,
ndrsa atributi konkret shrben pr ta dalluar nga aktet e prgjithshme
juridike, prkatsisht nga aktet t cilat I prkasin nj numri t madh t
rasteve.
37. Llojet e akteve administrative - Aktet administrative mund t
klasfikohen sipas kritereve t ndryshme.
- Aktet individuale dhe gjeneraln - Ndarja e akteve administrative n akte
individuale dhe akte gjenerale bhet n baz t kriterit themelor se akti i
prket personave individualisht t caktuar apo t pacaktuar. Pr aktin
administrativ individual sht karakteristik se personi prkatsish personat
jan t shnuar me emrp.sh leja q i ipet personit konkret pr hapjen e
puntoris zejtare. Akti gjeneral u prket shum personave t cilt nuk
shnohen me emr n akt. Edhe pse n akt nuk shnohen emrat e
personave t cilve u prket akti ata mund t caktohen p.sh akti me t cilin
banorve t nj lagjeje apo t nje rruge I urdhrohet q t marrin pjes n
shuarjen e zjarrit. Akti gjeneral ndryshon prej ati t prgjithshm sepse nuk
sht I karakterit t prgjithshm meq nuk prbman normn e
prgjithshme por prmban noremn vetm pr nj rast (shuarjen e zjarrit,
evitimi I vrshimit etj).
38. Aktet konstitutive dhe deklarative - Aktet me t cilat formohen
marrdhniet juridike, pra ato akte me t cilat krijohen, ndryshohen a

19

Shefqet Aruqi
prishen marrdhniet juridike quhen akte konsitutive p.sh vendmimi me t
cilin lejohet ndrtimi I objektit t caktuar n nj pronsi toksore, leja pr
bartjen e arms etj Ktu sht karakterisike se marrdhnia juridike m par
nuk ka ekzistuar ndrmjet organit dhe pals. Prmes aktit n fakt formohet
marrdhnia. Efekti I ktij akti sht nga momenti I nxjerrjes s tij pra ex
nunc.
Akte deklarative quhen aktet me t cilat vetm vrtetohet ekzistimi I
marrdhnieve juridike administrative. Ktu marrdhnia juridike m par ka
ekzistuar prandaj me akt vetm bht vrtetimi I ekzistimit t saj. Veprimi
marrdhnies juridike sht nga momenti kur sht krijuar marrdhnia pra
ex tunc. Akt deklarativ sht p,sh akti mbi pushimin e shrbimit personit
ushtarak t caktuar me fuqin e ligjit etj.
39. Aktet pozitive dhe negative - Aktet pozitive jan ato akte
administrative t cilat prodhojn ndonj ndryshim n marrdhniet
ekzistuese juridike, qoft nse krijohen marrdhniet e reja, qoft nse
ndryshojn ato ekzistuese apo prishen. Akt pozitiv sht p.sh vendimi me t
cilin personit t caktuar I prcaktohet lartsia e tatimit.
Akte negative I quajm ato akte administrative me t cilat refuzohet
ndryshimi I mardhnies ekzistuese juridike. Kto akte nxirren sipas
krkess s pals. Kshtu akte negative jan aktet me t cilat refuzohet
krkesa pr nxjerrjen e lejeve pr bartjen e arms, pr hapjen e puntoris
zejtare etj. Ktu pra organi nxjerr aktin me t cilin deklaron se nuk dshiron
ta ndryshoj gjendjen ekzistuese. Ndodh q t mos deklarohet fare meq rast
kemi t bjm m heshtjen e administrats. Heshtje t administrats kemi
ather kur organi kompetent nuk nxjerr vendimin n afatin e caktuar. Nse
procedura sht hapur me krkesn e pals, ai afat sht tridhjet dit nga
dita e dorzimit t krkess, ndrsa nse procedura hapet me krkesn e
organit, afati sht gjashtdhjet dit. Nse organi kundr vendimit t t cilit
ankesa sht e lejueshme, nuk e nxjerr kt brenda afatit t caktuar,
ather pala ka t drejt ankese n organ m t lart. Nse organi I shkalls
s dyt nuk e nxjerr vendimin n afatin e caktuar prej gjashtdhjet ditsh
dhe as n afatin plotsues shtat ditsh, para mund t hap konfliktin
administrativ sikunr t jet refuzuar ankesa e saj (sipas legjislacionit t
Jugosllavis).
40. Aktet juridiksht t lidhura dhe aktet n baz t qmuarjes s lir Aktet juridikisht t lidhura jan ato akte administravie te t cilat q m par
sht prcaktuar se duhet t nxirren dhe se qfar do t jet prmbajtja e
tyre. Iniciativa pr nxjerrjen e aktit dhe prmbajtja e tij shprehimisht sht
prcaktuar me ligj. P.sh vendimi mbi dhnien e lejes pr ndrtim.
Aktet n baz t qmuarjes s lir jan ato akte te t cilat organit me ligj I
sht dhn mundsia q sipas bindjes s vet t lir dhe vlersimit t
interesit t prgjithshm t vendos n rastin konkret. P,sh Dhnia shtetsis,
mbi dhnien e ndihmave t caktuara etj.
41. Aktet e nj organi dhe aktet e prbra - Aktet administrative mund
t klasfikohen n akte administrative t nj organi dhe aktet administrative

20

Shefqet Aruqi
t prbra prkatsisht t shum organeve. Rast m I shpesht sht q
aktin administrativ ta nxjerr nj organ qoft individual ose kolegjial.
Prjashtimisht nj akt administrativ mund ta nxjerrin dy a m shum organe.
P.sh nxjerra e prbasht e akeve administrative, nxjerrja e aktit me plqimin
e mparshm t organit tjetr, nxjerrja e aktit me vrtetimin ose lejen e
organit tjetr ose nxjerrja e vendimit pasi t jet marr mendimi nga ana e
organit tjetr.
42. Elementet prmbajtsore t aktit administrative - jan:
konkretizimi I lnds dhe I subjekteve t aktit, dispozitivi, arsyetimi dhe
udhzmet pr mjetin juridik. Akti administrative n radh t par prmban
lndn pr t ciln bhet fjal edhe subjektet, prkatsisht palt t cilave u
prket. Esenca e prmbajetjes s aktit administrative sht dispozitivi dmth
vendimi me t cilin vendoset lnda. Prandaj dispozitivi prmban shprehjen e
vullnetit t organit t administrats me rastin e vendosjes s lnds s
caktuar, prkatsisht marrdhnies s caktuar. Dispozitivi sht elementi m
prmbajtsor dhe pa t nuk ka akt administrative. N asryetim shnohet pse
sht vendosur ashtu siq sht thn n dispozitivin e vendimit.Arsyetimi
shpreh parimin e ligjshmris dhe n t pals I pasqyrohet gjendja faktike
dhe dispozitat materiale, n baz t t cilave sht vendosur qshtja,
prkatsisht sht nxjerr vendimi. N udhzim mbi mjetin juridik, pala
informohet mbi mundsin prkatsisht pamundsin e prdorimit t mjetit
t caktuar juridik. Nse pala ka mundsi ather n udhzim shnohet se para
cilit organ mund ta shfrytzoj kt t drejt dhe n qfar afati mund t bj
kt.Udhzimi ka gjithashtu nnshkrimin, datn dhe vuln e organit.
43. Aktet materiale t administrates - Aktet materiale jan akte n t
cilat mbahen shnime t ndryshme mbi dukurit e ndryshme ose kumtohen
shnime e t dhna dhe provohen faktet mbi ato t dhna. Aktet materiale
nuk jan akte n kuptimin teknik por veprime t thjeshta administrative
profesionale. Aktet materiale jan t ndryshme dhe ndahen n:
43a. Aktet e evidentimit ose dokumentacionit - Ktu prfshihen aktet n t
cilat mbahet evidenca, prkatsisht dokumentacioni i dukurive dhe i t
dhnave t ndryshme p.sh regjistrat protokollet librat e ndryshme etj.
43b. Aktet e dhnies e t marrjes s deklaratave - Organet administrative
pr dukurit t ndryshme n baz t krkess s subjekteve t ndryshme
marrin deklarata t ndryshme si p.sh deklarata me t cilat pasqyrohet
gjendja ekonomike dhe personale e subjekteve t ndryshme.
43c. Aktet e lajmrimit ose kumtimit - Ktu prfshihen lajmrime, kumtesa e
tregonjs t ndryshm mbi t dhnat e caktuara pr subjektet e ndryshme.
44. Marrdhniet ndrmjet organeve t administrats dhe
marrdhniet e saj me organet tjera t pushtetit
- Klasfikimi I veprimtaris s organeve t administrats - Veprimtaria e
organeve t administrats shtetrore sht mundur t klasfikohet n
mnyra t ndryhsme p.sh sektore, deg, fush dhe shrbime administrative.
44a. Sektort - Si rregull prfshijn punt administrative n deg t
adminsitrats shtetrore. Varsisht nga vendet e ndryshme sektort

21

Shefqet Aruqi
organizohen n mnyra t ndryshme. Kshtu p.sh sektort e veprimtaris s
administrats shtetrore n ish-Jugosllavi klasfikohen n tre m
kryesoret.Sektori I administrats politike q prfshin pun e administrats n
degt e mbrojtjes, punve t brendshme, t jashtme n fushn e
administrats gjyqsore dhe t prgjithshme, pastaj Sektori I punve
ekonomike dhe Sektori I administrats shtetrore n fushn e veprimtaris
shoqrore.
44b. Deg t administrats - konsiderohen punt, prkatsisht grupi I
punve administrative, q kan nj ndrlidhje, kan ngjajshmri dhe
prmbjn nj trsi t vetme.
44c. Fush t administrats shtetrore - emrtohen deg t coptuara t saj
dmth trsi m t ngushta se ajo. Kshtu p.sh deg t administrats paraqet
industria, ndrsa fusha e saj jan: industria ndrtimore, industria metalike
etj.
44d. Shrbimet administrative - paraqesin nj nocion ende m t ngusht se
sa fusha e administrats. sht fjala pr punt administrative t
specializuara, t cilat n rastet m t shpeshta jan t organizuara n organe
t mvetsishme dhe n prbrjen e organeve t mvetsishme, siq jan p.sh
inspektoratet.
45. Marrdhniet ndrmjet vet organeve t administrates Marrdhniet ndrmjet organeve t administrats ndahen n tri grupe
themelore:
N t parin prfshihen marrdhniet e t gjitha organeve t administrats pa
marr parasysh s a bhet fjal mbi marrdhniet ndrmjet organeve t nj
njsie territoriale, ose ndrmjet organeve t njsive t ndryshme territoriale.
Kto marrdhnie shprehen n dhnien e ndihms juridike.
N t dytin bjn pjes marrdhniet ndrmjet organeve t administrats s
njsive t ngushta dhe t gjera territoriale. Kto jan t ashtuquajturat
marrdhniet vertikale ndrmjet organeve t administrats.
N t tretin hyjn marrdhniet e ndrsjellta, prkatsisht ato reciproke t
organeve t s njjts njsi territoriale. Kto jan t ashtuquajturat
marrdhnie horizontale ndrmjet organeve t administrats.
45a. Dhnia e ndihms juridike - nnkupton ushtrimin e veprimeve t
caktuara t nj organi pr nj organ tjetr t administrats, pa marr
parasysh s a bhet fjal mbi marrdhniet ndrmjet organeve t nj njsie
territoriale, apo t ndryshme territoriale. N procedurn administrative njihen
dy rast t ndihms juridike:
Kur organi duhet t kryej ndonj veprim n procedur jasht territorit n t
cilin shtrihet kompetenca e tij (e ashtuquajtura ndihm jruidike e
obligueshme). Dhe
Kur organi kryerjen e ndonj veprimi n procedur ia beson organit tjetr
prkats I autorizuar pr ndrrmarjen e veprimit t till (e ashtuquajtura
ndihm juridike fakultative).
45b. Mardhniet vertikale - ndrmjet organeve t administrat zhvillohen n
baz t dy parimeve themelore: Parimit t mvetsis s njsis territoriale,

22

Shefqet Aruqi
parimit t rendit komunal.
45a. Parimi I mvetsis s njsis territoriale - nnkupton interesat specifike,
prkatsisht shkalln e interesave t secils njsi, vendosje e mvetsishme
mbi ato interesa dhe ekzistimin e organeve t administrats n seciln njsi
territoriale.
45b. Parimi I rendit komunal - sht I rndsishm pr marrdhniet vertikale
t organeve t administrats pr shkak se n parim t gjitha aktet e
prgjithshme (publike) ushtrohen n komun, si njsi themelore territoriale
nse nuk gjenden shprehimisht n kompetenc.

23