1.

Latar Belakang Sistem Saliran Kaedah Lama

Telah diperkenalkan pada tahun 1975 selepas negara mengalami bencana banjir. Garis
panduan ini digunapakai lebih 30 tahun dahulu oleh Jurutera bagi mereka bentuk sistem
saliran di kawasan pembangunan serta dirujuk oleh pelbagai agensi di peringkat Persekutuan
dan Negeri sebagai syarat-syarat yang perlu dipatuhi untuk sebarang pembangunan kawasan
bandar.
Kaedah garis paduan ini lebih menumpukan kepada pembuangan setempat (rapid
disposal) yang mana menjejaskan kawasan-kawasan di hilir pembangunan yang menjadi
mangsa banjir kilat akibat dari pertambahan dan peningkatan kadar alir puncak (Peak
disharge) dalam masa singkat. Kejadian seperti ini sentiasa meningkat dari segi kekerapan
dan bilangan kawasan yang terlibat dari tahun ke setahun.
Selain dari pertambahan air larian permukaan, masalah sungai serta saluran yang perlu
diperbesarkan dan dikonkritkan bagi menampung kadar alir yang bertambah memburukkan
lagi kesan terhadap alam sekitar dan kualiti hidup penduduk di kawasan bandar. Oleh yang
demikian garis panduan lama saliran bandar dengan kaedah pembuangan cepat tidak lagi
sesuai digunapakai.
2.0

Kaedah Mesra Alam

Keadah Mesra Alam juga mengambilkira masalah air larian hujan diselesaikan di kawasan
yang dibangun dan di kenali sebagai kawalan pada punca yang merangkumi penggunaan
teknik pengstoran (detention/retention) menggunakan tangki pembersihan (purification).
Menerusi pendekatan ini air larian hujan dari kawasan pembangunan akan dapat dikekalkan
dari segi kuantiti dan kualitinya sebagaimana sebelum pembangunan dilaksanakan. Kawalan
Kuantiti Air Larian (Runoff Quantity Control) didalam pengurusan Saliran Mesra Alam
dimana sistem major dan minor hendaklah dirancang mengikut bentuk saliran sedia ada.
Air larian dari kawasan pembangunan di dalam sesuatu kawasan tadahan dikekalkan kepada
sistem saliran semuajadi sediaada di mana ianya hendaklah sama dengan kapasiti sistem
saliran dihilir. Air larian selepas pembangunan hendaklah sama atau kurang sebelum
pembangunan (Qpost development Qpre development) Kawalan Kualiti Air Larian(Runoff
Quality Control) perlu mematuhi semasa pembinaan (During Construction) kawalan hakisan
dan kelodak hendaklah disediakan untuk semua kawasan pembangunan bagi mengelakkan

sebanyak mungkin pengangkutan kelodak dari kawasan pembangunan ke kawasan

bersebelahan. Manakala selepas Pembinaan (Post Construction) semua aliran keluar air
kawasan pembangunan tidak dibenarkan disalur keluar daripada kawasan pembangunan
tanpa dirawat terlebih dahulu. Pemaju perlu meletakkan kemudahan amalan
terbaik (BMPs) seperti perangkap sampah atau cara yang lain yang lebih sesuai bagi
mengurangkan pencemaran air.
3.0

Konsep Msma

MANUAL Mesra Alam ini telah mengubah kaedah pembuangan cepat kepada kaedah yang
lebih mesra alam sekitar yang perlu diperkenalkan dan digunapakal. Manual ini memberi
garis panduan khususnya kepada jurutera mengunakan kreativiti mereka merancang dan
merekabentuk sistem saliran yang lebih berkesan. Garis panduan ini juga menumpukan
kepada usaha kawalan, bertujuan memastikan keupayaan penyerapan air hujan di sesuatu
kawasan selepas dibangunkan kekal seperti sebelum ia dibangunkan.
4.0

Langkah Strategik Bercorak Struktural

Pembinaan struktur kawalan hakisan sungai di kawasan mengalami hakisan kritikal
seperti
(i)

Lapis lindung Reno mattress

Fungsi kaedah Reno Mattress adalah:

(a) Menghalang hakisan pada permukaan yang dilindungi
(b) Membolehkan tumbuhan tumbuh dengan stabil
(ii)

Lapis lindung Gabions Mattress

Fungsi kaedahGabion Mattress adalah :

(a) Memberi perlindungan dan menstabilkan tebing dari terhakis
(b) Selalunya kerosakkan berlaku pada dawai akibat beban sedimen yang
tinggi diangkut oleh aliran atau vandalisme
(iii)

Lapis lindung Rock Revetment

Fungsi Kaedah Rock Revetment adalah dengan :

(a) Memberi perlindungan secara langsung kepada hakisan tebing
(b) Meningkatkan kestabilan tebing

(iv)

Lapisan Flex-slab atau batu (Armour rock)

Fungsi kaedah Flex-Slab ialah :

(a) Melindungi dan menstabilkan tebing terhakis
(b) Perlu dipasak dengan baik supaya ia boleh bertahan pada kelajuan aliran
tinggi dalam tempoh yang panjang
5.0

Faktor-Faktor Pemilihan Struktur

Faktor yang diambilkira dalam menentukan jenis yang sesuai digunakan untuk
membina struktur hakisan dan banjir ialah :
(i)
(ii)
(iii)
(iv)
(v)
(vi)
(vii)
(viii)
(ix)
(x)

Kestabilan
Ketahanan
Faktor geoteknik
Fungsi
Pembinaan
Bahan-bahan binaan
Penyelenggaraan keselamatan
Guna tanah dan faktor persekitaran
Kos dan
Nilai estetika