Professional Documents
Culture Documents
1500oC
500oC
900oC
900oC
900oC
o
400 C
C2H2 + 3H2O
CO2 + 2H2O
CO + 2H2
CO + 3H2
+380,4 (1)
-890,0 (2)
-33,4 (3)
+204,8 (4)
CO2 + H2
-46,0
(5)
CH3OH
-110,8 (6)
CO + 2H2
a) sn xut axetilen theo (1) v sao ngi ta thm mt lng nh oxy vo hn hp phn
ng?
b) c cht u cho sn xut metanol theo phn ng (6) ngi ta nhit phn hn hp metan v
hi nc theo phn ng (4). V sao trong sn xut ngi ta ly t l mol CH4 : H2O = 1 : 2 m
khng phi l 1 : 1? Hn hp sn phm thu c gm nhng kh no?
c) Hy vit phng trnh phn ng ca ankan nhit xp x 900oC vi oxy v vi nc.
d) Theo d n nh my phn m Ph M, hydro c sn xut t kh thin nhin. Trong cc
phn ng to ra hydro cho trn, nn s dng nhng phn ng no?. Khng s dng
nhng phn ng no?, v sao?
e) C hn hp CO + H2 (sn phm phn ng (3) v (4)). Hy ngh phng php tinh ch H2
c th a vo phn ng vi N2 to kh NH3.
BI GII:
1) a) Kh ha lng: propan v butan.
Kh cho in m: metan
b) Metan c nhit ha lng rt thp. Mun ha lng phi lm lnh su, nn p sut cao s
khng kinh t bng dng kh dn bng ng ng cung cp cho nh my in m.
2) a) Phn ng (1) thu nhit mnh, ngoi vic cung nhit t bn ngoi cn t chy mt t CH4 theo
phn ng (3) lun t c v duy tr nht cao 1500oC.
b) Tng nng (p sut ring phn) ca H2O chuyn dch cn bng v pha to thnh sn
phm. Nc r tin hn metan. Nc cn c tc dng gim CO, tng H2 (phn ng 5). Hn hp
sn phm thu c gm CO, H2, H2O (d) v CH4 (d t).
c)
CnH2n + 2 + (n/2)O2 nCO + (n + 1)H2
CnH2n + 2 + nH2O nCO + 2(2n + 1)H2
d) Khng nn dng phn ng (1), ga thnh s rt cao v:
- Tn nng lng thit b chu nhit cao (t, mau hng)
- 2 mol CH4 mi thu c 3 mol H2 (so vi phn ng 3 v 4 u km). Axetilen tuy l nguyn
liu qy, t nhng nu khng c nh my ha cht s dng ti ch th ch dng lm nhin
liu m thi, s lng ph.
Nn s dng kt hp ng thi 3 phn ng (3); (4) v (5), tc l CH4; H2O; O2 s c li v
cc phn ng thu nhit (4) v to nhit (3); (5) b sung cho nhau, u thc hin 900oC tn
nng lng v trang thit b. T 2 mol CH4, mt cch gn ng cho n 6 mol H2.
e) Thm mt lng H2O (c tnh theo thnh phn ca hn hp CO + H2) thc hin phn ng (5)
900oC bin CO thnh CO2, sau lm lnh tch CO2.
OLYMPIC HA HC SINH VIN TON QUC 2003:
1) Ngi ta tin hnh cc phn ng sau y xc nh cng thc cu to ca hp cht thm A
(C9H10O):
- Oxy ha mnh cht A vi KMnO4 m c thu c hai axit C7H6O2 v C2H4O2.
- Cho A phn ng vi metyl magie bromua ri thu phn thu c ancol bc ba (B) c mt
nguyn t cacbon bt i.
a) Vit cng thc cu to v gi tn A.
b) Hy cho bit gc quay mt phng nh sng phn cc ca ancol B bng 0 hay khc 0, v sao?
2) Cho A tc dng vi metyl iodua d trong mi trng baz mnh ngi ta c lp c C (C11H14O).
Hy cho bit tn c ch phn ng. Vit cng thc cu to v gi tn C.
3) Cho ancol B phn ng vi H2SO4 c nng thu c sn phm chnh l E (C10H12). Dng cng thc
khng gian thch hp biu din c ch phn ng to thnh E v gi tn E.
BI GII
1)
a) Ta c:
[O ]
A c nhn benzen, mt mch nhnh, c 1O v mt lin kt i
A C7 H 6O2 + C2 H 4O2
axit benzoic axit axetic
CH3
C6H5
CH2CH3
1) CH3MgBr
2) H3O+
C6H5
CH2CH3 (B)
OH
A: etylphenylxeton
b) B = 0 v CH3MgBr tn cng nh nhau vo hai pha nhm C = O to ra hn hp raxemic.
2)
Ta c:
CH3
OH-
C6H5COCH2CH3
CH3I
SN2
C6H5
CH3
CH3
(C)
tert-butylphenylxeton
3)
C ch:
H 2O +
OH
CH3
CH3
C 6H 5
H + (H 2 S O 4 ); t o
CH3
-H 2 O
H
C 6H 5
CH3
CH3
CH3
C 6H 5
-H +
C 6H 5
C
H 3C
H
C 6H 5
C
CH3
E -2 -p h en y lb u t-2 -en
CH3
CH3
A NH
3
B H
C
C7 H11O2 N
2) Hon chnh cc phng trnh phn ng v gi tn sn phm:
a) Xiclopentadien + HCl kh:
b) Pent-1-en + NBS, a,s
c) Hexa-1,3,5-trien + Br2 (1: 1)
d) 1-(Brommetyl)-2-metylxiclopenten, un nng trong CH3OH
BI GII:
1) Cng thc cu to cc cht l:
A: H3C
C: H3C
H
C
H
C
CH3
H
C
H
C
OH
CH3
NH2
H
C
H
C
H
C
H
C
CH3
OH
CH3
CN
COOH
B: H3C
D: H3C
CN
O
C
O
C
CH3
3-cloxiclopenten
b) CH3CH2CHBrCH=CH2 (3-brompent-1-en) + CH3CH2CH=CHCH2Br (1-brompent-2-en)
c) CH2=CH-CH=CH-CHBr-CHBr: (5,6-dibromhexa-1,3-dien)
CH2=CH-CHBr-CH=CH-CH2Br: (3,6-dibromhexa-1,4-dien)
BrCH2-CH=CH-CH=CH-CH2Br: (1,6-dibromhexa-2,4-dien)
d)
CH2OCH3
CH2
OCH3
CH3
CH3
1-(metoximetyl)-2-metylxiclopenten
1-metoxi-1-metyl-2-metylenxiclopentan
OLYMPIC HA HC SINH VIN TON QUC 2004:
Hp cht A(C6H12N2O2) quang hot, khng tan trong axit long v baz long, phn ng vi
HNO2 trong nc to thnh B (C6H10O4). Khi un nng B d dng mt nc chuyn thnh C (C6H8O3).
Hp cht A phn ng vi dung dch brom v natri hydroxit trong nc to thnh D (C4H12N2), hp cht
ny phn ng vi HNO2 khi c mt axit clohydric cho metyletylxeton.
1) Hy xc nh cng thc cu to ca A, B, C, D v gi tn cc hp cht to thnh.
2) Hp cht A c th c cu trc nh th no? Dng cng thc Fis m t.
BI GII:
1) A phi l diamit nn c th vit nh sau:
C6H12N2O2
NH2
Br2; OH-
CONH2
C4H8
C4H8
H2O
CONH2
NH2
D
D l diamin, deamin ha khi phn ng vi HNO2 v chuyn v ging nh pinacolin. Nh vy c
th vit nh sau:
H
H
H
H
HNO2
H+
H3C C
CH3
C
CH3
H3C C
C
CH3COCH2CH3
-H2O
NH2
NH2
OH
OH
2,3-diaminobutan
Nh vy hp cht A l diamit ca axit 2,3-dimetylsucxinic c th tn ti dng quang hot,
phn ng vi axit nitr cho ra axit 2,3-dimetylsucxinic.
CH3
H
CH3
CONH2
H2NOC
HNO2
CH3
COOH
HOOC
tC
-H2O
H3C
H3C
O
C
O
C
CH3
CH3
H
O
anhydrit-2,3-dimetyl
sucxinic
CH3
CONH2
H2NOC
H
CH3
H2NOC
CONH2
CH3
C2 H 2 + 3H 2 HCl
CH 2 = CH Cl
1) a) A: 2CH 4 1500
Cl2 + H 2 2 HCl
NaCl + H2O dpmn
o
C
C
CH 2 = CH Cl
B: CH 2 = CH 2 Cl2 ;500
b) Phng php B cn phi x l HCl thu Cl2 v trnh nhim.
o
1
; xt
2 HCl + O2 t
Cl2 + H 2O
2
Chn phng php B v phn ng (1) ca phn ng A hiu sut thp, tiu tn nhiu nng lng
v ga thnh sn phm s cao hn.
c) C nguyn t C bt i:
Cl
Cl H
C
C
H2
CH2
CH2
Cl H
CH2
Cl
CH2
CH3
CH3
COOH
O2N
NO2
O2N
NO2
KMnO4
HNO3
1)Sn + HCl
2) OH-
H2SO4
NO2
NO2
COOH
H2N
COOH
NH2
HN
COOH
NH
+H2O
NH2
NH
HO
OH
-CO2
OH
H2SO4
HN3
H2C
CH2COOH
H2C
H2C
COOH
C
H2
(A)
OH-
CH2NH3+
CH2NH2
H+
P, Br2
H2C
H2C
COOH
CH
Br
(B)
NH
COOH
1) SOCl 2
) NH 3
KOH
H 2 NCO(CH 2 ) 4 COOH Br
2 /
A ri tip tc nh trn
hoc: HOOC(CH 2 ) 4 COOH 2
HCN
CO
(CH2)2
COOH
NH3
COOH
CN
C
NH2
(CH2)2
COOH
COOH
C
-CO2
NH2
to
(CH2)2
H3O+
COOH
COOH
COOH
CHNH2
CH2
CH2
COOH
D
E
d) C ch ca cc phn ng nh sau:
H
C
H2C
Cl
CH2OH
H
C
Cl
H2
C
Cl
H
C
-H2O
OH
H2C
OH-
H2
C
Cl
-Cl-
CH2Cl
H
C
H2C
O
O-
raxemic
2) A, B, C khng lm mt mu dung dch brom khng cha lin kt bi m cha vng no.
A c 4 CIII, 6 CII; B v C c 2CIII v 8CII.
Cng thc cu to ca chng:
B, C
A
Cng thc lp th:
C
B
A
A > B > C v tnh gn gng gim theo chiu
OLYMPIC HA HC SINH VIN TON QUC 2005:
1. Vit cng thc Newman v cng thc phi cnh (dng nt m, nt chm ca cc hp cht sau):
tonc:
H
H3C
CH3
C
HO
OH
Br
C
Cl
Br
CH3
Cl
CH3
Br
Cl
(II)
(I)
(III)
2. Vit cc ng phn lp th ca 1 metyl 2,3 dicloxiclopropan.
3. Dng cng thc cu to hon thnh s phn ng sau:
Cl 2 , as
(1)
Cl 2 , Fe
( 2)
KOH / EtOH
( 3)
CH2OH
raxemic
H
C
-H2O
OH
H
C
H2C
O-
OH-
CH2Cl
-Cl-
CH2OH
Mg / ete
( 4)
1) EtMeCHCHO
2) H 3O +
( 5)
CH3
CH3
Cl
H
H OH
(IV)
n C3 H 7C6 H 5 B C
D E F
Cc phn ng u xy ra theo t l 1 : 1, cc cht t B n F u l sn phm chnh. Vit k hu
hoc gi tn c ch cc phn ng (1); (2); (3); (5). Vit tn gi hp cht F v cho bit s
ng phn lp th ca F.
CH2Cl
BI GII:
1. Cng thc Newman v cng thc phi cnh ca cc hp cht (I); (II); (III) v (IV):
H
HO
H3C
Br
CH3
H
H
HOH
H
Br
Cl
Br
C
Cl
CH3 H3C
H
C
CH3
Cl
H3C
Cl
OH
(III)
(IV)
(II)
(I)
2. Cc ng phn lp th ca 1- metyl 2,3 dicloxiclopropan c 4 ng phn.
Nu hai nguyn t clo v tr trans th c hai i quang, cn nu hai nguyn t clo v tr cis th
tu theo v tr ca nhm CH3- m ch c thm hai ng phn (cc ng phn ny c nh qua
gng phng trng vi chng, meso):
Cl
Cl
CH3
H
H3C
Cl
Cl
Cl
Cl
Cl
CH3
H
H
H
Cl
H
CH3
H2
C
H3C
H2
C
hv
+ Cl2
H2
C
H3C
H
C
+ HCl
(B)
Cl
H2
C
H3C
H
C
H2
C
H 3C
C
H
H
C
Cl
Cl + KOH
C2H5OH
H3C
C
H
C
H
(C)
Cl
(D)
Cl + Mg
C
H
ete
H3C
C
H
+ KCl + H2O
C
H
(D)
MgCl
(E)
O
H 3C
C
H
C
H
H
C
+ C 2H 5
MgCl
(E)
C
H
CH3
OMgCl
H3C
C
H
C
H
H
C
C
H
(E)
C2H5
CH3
OMgCl
H3C
C
H
C
H
C
H
H
C
C2H5 + H+
CH3
OH
H3C
C
H
C
H
C
H
(F)
H
C
CH3
C2H5
+ HCl
(C)
Cl
H
C
Cl
H2
C
H3C
(B)
Cl
H3C
Fe
+ Cl2
+ Mg2+ + Cl-
C
CH3
C
H
(CH2)2
(X1)
CH2
HC
CH2
H3C
C
CH3
H3C
CH3 HC
C
H
(CH2)2C
H
(CH2)2
C
H
CH2
(X2)
CH2
CH2
(X2)
CH2
OH
H3C
(CH2)2
C
H
CH2
+ 3HOH
H2SO4 H3C
CH2
CH3 HC
CH3 HC
(X2)
OH
H3C
H
C
(CH2)2
CH3
(CH2)2
H
C
CH3
OH
CH3
OH
OH
H
C
CH3
+12NaOH + 8I2
CH3 HC
H
C
H3C
H
C
CH3
COONa
(CH2)2
COONa
OH
OH
2. iu ch naphtalen:
O
C6H6; AlCl3
(2)
HOOC
(3)
HF
H2N - NH2/OH-
Pd,to
(5)
(4)
3. iu ch dn xut propen:
C6H5
H
C
H
C
CH3
NH2
C6H5
CH3I du
C6H5
H
C
H
C
CH3
N(CH3)3I
C6H5
Ag2O; to C6H5
C
CH3
C
H
C6H5
C6H5
H
C
H
C
CH3
NH2
C6H5 HNO ; H O
2
2
C6H5
H
C
H
C
CH3
OH
C6H5
H2SO4; to C6H5
C
H
C6H5
CH3
H2C
H2
C
suy ra
OH
Y:
H2C
Br
OMe
O
+ 2CH3OH
+ H2O
OMe
H2C
H2C
Br
OMe
OMe
ete
+ Mg
OMe
H2C
Br
(Z)
(Y)
OMe
Br
H2C
OMe
MgBr
OMe
+ CH2O
OMe
H2C
OMe
MgBr
H2C
H2
C
OMgBr
(L)
OMe
+ 2H2O + H+
OMe
H2C
H2
C
OMgBr
H2C
H2
C
Al2O3; to
O
H2C
OH
(M)
H2
C
OH
HC
+ H2O
CH2
O
O
H3C
CH3
CH
N
S to thnh:
O
H3C
H
C
NH
-SOCl2
H3C
-HCl; SO2
H
C
NH
OH
CH3
H3C
Cl
CH3
O
O
OH
-HCl
CH3
CH
Cl
H3C
CH3
CH
N
b) Hp cht C18H14N2O6S2 phi thuc loi dn xut dixetopiperazin. Cng thc cu to ca cht l:
O
H3C
H2
C
O
O
C
H2
CH3
H
N
H2
C
O
Tos
Et
H2
C
C
O
O
C
-H2O
Et + OH
Tos
H2
C
O
H2
C
C
O
C
H2
C
Et
Tos
C
O
O
C
Tos
N
C
H2
+2EtO- + 2CO2
Tos
Et
Z, Z, E
E, E, E
Z, E, E
Tn ti dng
ion lng cc
(b) O2N(A)
m in CSP >
-NH2 <
CSP2
-CH2-NH2 <
(B)
>
CSP3
-CH2-NH2 <
(C)
-NH-CH3
(D)
Nhm p-O2N-C6H4- Nhm -C6H4-CH2- Nhm -CH2- Nhm C6H11ht electron mnh do ht e yu
y e, lm tng
v -CH3 y e,
c nhm -NO2 (-I -C)
mt e trn
- Amin bc II
lm gim nhiu mt
nhm NH2
e trn nhm NH2
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2002:
1. Vit cc phng trnh phn ng theo s chuyn ho sau (cc cht t A, ... G2 l cc hp cht hu
c, vit dng cng thc cu to):
Fe
Cl2 (1 mol) Mg
1) Etilen oxit H 2SO4
Br2 (1 mol)
E1 + E2
C6H5-CH3
A
B
C
D
(1 mol) a.s.
ete khan 2) H2O/H+
15OC (1 mol)
a.s. G1 + G2
2. (3,5 im). Vit s phn ng iu ch cc hp cht sau y, ghi r cc iu kin phn ng (nu
c):
a) T etanol v cc ho cht v c cn thit, iu ch:
(A) Propin (khng qu 8 giai on).
(B) 1,1-dicloetan (qua 4 giai on).
BI GII:
1. Cc phng trnh phn ng:
C6H5-CH3
a.s
+ Cl2 (1 mol)
C6H5-CH2Cl + HCl
ete khan
C6H5-CH2Cl + Mg
C6H5-CH2MgCl
1) CH2_ CH2
C6H5-CH2MgCl
C6H5
H2
C
H2
C
2) H2O/H+
C6H5-CH2-CH2-CH2-OH
H2SO4; 15OC
CH2OH
+ HBr
Fe
+
Br
Br2
+
Br
HBr
Br
+ HBr
as
+
H2O
Br2
Br +
HBr
2. a)
CH3CH2OH
-H2O
H2C CH2
1) O3
2) Zn
HCHO
HX
CH3CH2X
Mg
CH3CH2MgX
HCHO
CH3CH2CH2OH
-H2O
CH3CH=CH2
Br2
CH3CHBrCH2Br
CH3CH2OH
-H2O
H2C CH2
Br2
CH2BrCH2Br
HC CH
2HCl
CH3CHCl2
b)
OH
CH3Cl
AlCl3
1) HBr
2) Mg/ete
CH3
H2/Ni
Cl2/as
C6H5CH2CH2CH2MgBr
OH
[O]
CuO
CH2Cl
Mg/ete
1) CH3COCH3
2) H3O+
CH2OHCH2OH
H+
CH2MgCl
O
O
(C)
1) etylenoxit
2) H2O
H2 H2 H2 CH3
H2SO4
C C C C CH3
OH
C6H5CH2CH2CH2OH
(D)
C2H5Br (d), sau vi NaOH thu c hp cht B c cng thc phn t C11H17N. Nu cng
cho A phn ng vi C2H5Br nhng c xc tc AlCl3 (khan) th to ra hp cht C c cng cng thc phn
t vi B (C11H17N). Cho A phn ng vi H2SO4 (c) 180oC to hp cht D c cng thc phn t
C7H9O6S2N, sau khi ch ho D vi NaOH 300oC ri vi HCl s cho sn phm E (E c phn ng mu
vi FeCl3). Mt khc, nu cho A phn ng vi NaNO2 trong HCl 5oC, ri cho phn ng vi -naphtol
trong dung dch NaOH th thu c sn phm c mu G.
Xc nh cng thc cu to ca A, B, C, D, E, G v vit cc phng trnh phn ng (nu c) minh
ho.
BI GII:
Hp cht hu c A c cng thc phn t C7H9N, s nguyn t C ln hn 6 v gn bng s
nguyn t H. Vy A c vng benzen.
A phn ng vi NaNO2 trong HCl 5oC, ri cho phn ng vi -naphtol trong dung dch NaOH
th thu c sn phm c mu G, chng t A c nhm chc amin bc I v A cn c nhm metyl.
A phn ng vi H2SO4 (c) 180oC to hp cht D c cng thc phn t C7H9O6S2N, y l
phn ng sunfo ho nhn thm, c 2 nhm -SO3H nn nhm metyl s v tr para v ortho so vi nhm
amin.
Sau khi ch ho D vi NaOH 300oC ri trung ho bng HCl s cho sn phm c nhm chc
phenol E (E c phn ng mu vi FeCl3).
A phn ng vi C2H5Br nhng c xc tc AlCl3 (khan) to ra hp cht C c cng cng thc phn
t vi B (C11H17N), l sn phm th vo nhn benzen, v v tr para so vi nhm -NH2 c nhm CH3 nn nhm -C2H5 s th vo v tr ortho.
Cc amin bc I rt d tham gia phn ng th nguyn t nit bng cc dn xut halogen to
ra cc amin bc II hoc bc III (sau khi x l bng kim). A phn ng vi C2H5Br (d) nn sn phm
B c cng thc phn t C11H17N s l N,N-dietylanilin.
NH2
CH3
(A)
H3C
H5C2
N(C2H5)2 (B)
NH2
C2H5
CH3
NH2
(C)
CH3 (D)
ONa
NH2
OH
CH3 (E)
BI GII:
1. Aminoaxit sinh ra t protein u c cu hnh L
COO (2,17)
COO (1,88)
H2N
H
H3N
H
(9,04)
(9,60)
[CH2]3-NH"C"NH2
CH2COOH
NH2
(3,65)
(12,48)
Axit (S)-2-amino-5Axit (S)-2-aminoguanidinopentanoic
butandioic
COO (2,10)
H2N
H
(8,90)
[CH2]3-NH3
(10,50)
Axit (S)-2,5-diaminopentanoic
COOCH3
O=C NH
H
H2N
H
CH3
Metyl N-(L--aspactyl) L-alaninat CH2COOH
Arg-Pro-Pro-Gly-Phe-Ser-Pro-Phe-Arg
pHI >> 6 v phn t cha 2 nhm guanidino, ngoi ra cn c 3 vng piroliddin
COOH
CO-NHH
CO-NHH [CH2]3NHC(=NH)NH2
CO-N H CH2C6H5
CO-NHH
CO-NH-CH2-CO-NHH CH2OH
CH2C6H5
CON H
CO-N H
NH2H
[CH2]3NHC(=NH)NH2
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2002:
1. Oxi ho 150 mg amiloz bi NaIO4 thu c 0,0045 mmol axit fomic.
(a) Tnh s lng trung bnh cc gc glucoz trong phn t amiloz; bit rng khi
CHO
oxi ho 1 mol amiloz bng NaIO4, s gc glucoz u mch to ra 1 mol axit
H
OH
H
HO
fomic, s gc glucoz cui mch to ra 2 mol axit fomic.
O
H
H
(b) Vit s cc phng trnh phn ng xy ra.
H
HO
2. Vit s cc phng trnh phn ng chuyn D-glucoz thnh L-guloz c cng
C H 2O H
thc bn.
L -g u lo z a
BI GII:
1. (a) S lng trung bnh cc gc glucoz trong phn t amiloz :
4
3HCOOH
(C6H10O5)n HIO
1
3
n amiloz = n HCOOH =
0,0045
= 0,0015( mmol)
3
150
= 100000
0,0015
100000
617
n=
162
(b) Phng trnh phn ng:
M amiloz =
CH2OH
O
OH
CH2OH
O
OH
OH
O
n-2
OH
OH
CH2OH
O
OH
OH
OH
+ (n+4) HIO4
- 3 HCOOH
HCHO
(n+4) NaIO3
OHC
CH2OH
O
CH2OH
O
OHC
CH HC
O
O
CHO
O
n-2
CHO
2. S chuyn ha :
H
HO
H
H
- H2O
CHO
OH
+ HNO3
H
OH
OH
CH2OH
CH2OH
H
OH
H
H
OH
H
OH
CO
H
HO
H
H
COOH
OH
H
OH
OH
COOH
+ Na(Hg)
pH = 7
- H2O
H
HO
H
H
H
HO
H
H
CO
CH2OH
OH
OH
H
O
H
H
+ Na(Hg) HO
H
OH
OH
H
OH
COOH
COOH
CH2OH
OH
H
OH
OH
CHO
H3C
CH3
a) Xc nh cng thc cu to ca A.
b) Vit cng thc cc ng phn cu to trong hn hp X.
BI GII:
1. a)
HOOC CH CH CH2COOH HOOC
COOH
C
OH COOH
(3,1) COOH
H2O
HOOC-CH2 C CH2COOH
4,8(6,4)
OH 6,4(4,8)
(B)
Axit (Z)-3-cacboxipentendioc
(A)
Axit-3-cacboxi-2-hidroxipentadioic
Axit-3-cacboxi-3-hidroxipentadioic
H2O
CH2COOH
b)
CH3
C O
CH2Cl
Cl2
CH3COOH
HCN
C O
CH2Cl
CH3
2.a)
CH2Cl
HO C CN
KCN
CH2CN
HO C CN
CH2Cl
H3O+
CH2COOH
HO C COOH
CH2COOH
CH2CN
b)
+2H2
;
1
1
(e e > a a)
(e e > a a)
3
4
;
1
(a e > e a)
(a e > e a)
(e e > a a)
3
1
(a e > e a)
1.
CH2NO2
CH2NH2
H2/ Ni
HNO2
CH2
H2O
(A)
*
CH3 CH CH2 CH3
CH2
chuyn v
CH3
+
C
CH2 CH3
OH
H2O
CH3 C
CH3
CH2 CH3
CH3
2.
CH3
Br
H2O
CH3
OH
C CH
O
CH2
2) H2O
CH3
C
OH
(B )
(C)
Br
Br
CH3
1) CH3MgBr
CH3 C
Br
CH3 C
Br
CH2 CH2
CH3
H2O
CH3
HBr
(E )
C
Br
(D )
+
CH3
CH3 C
CH
CH2 CH2
Br
(F )
OH
CH3
H2O
CH3
+
+H
CH3
Tn gi :
Br
+
C
CH3 C
CH3 chuyn v
A : 5-brom 2 pentanol ;
CH2 CH2
CH
CH3
Br
D : 2 xiclopropyl 2 propanol
HOSO Cl
C H NH
NH 3
H 3O
C6H8O2N2S.
H 2 O, H ,
C2H5OH
1. a) CH2=CH2
t 0 ,p
O2/Ag
CH2
CH2
t0
CH2
CH2
CH2
CH2
CH2CH2OH
H3O+
H3O+
C2H5OH
C2H5O
CH2 CH2
O
H3O+
CH2
NH3
H2O
(A)
C2H5O
H2SO4
HOCH2CH2OCH2CH2OH
t0
O
CH2
CH2CH2OCH2CH2OH
(B)
1) H2SO4
HOCH2CH2NH-CH2CH2OH
NH ( C)
O
2) Na2CO3
HNO3
NH2
Sn/ HCl
OH
HNO2
H2SO4, t0
b)
OH
CO2,OH
t ,p
NO2
NH2
NH2
NH2
COOH
NH2
OH
HNO2
OH
CO2,HO
OH
OH Sn /HCl
HNO3
H2SO4, t0
t,p
NH2
COOH
COOH
OH
H2N
O2N
OH
OH
OH
hoc
CH3
CH3
COOH
NO2
COOH
NO2
K 2Cr2O7
H+
HNO3
H2SO4, t0
NH2
Sn / HCl
NO2
COOH
OH
HNO2
NO2
NH2
OH
COOH
COOH
OH
HNO3
OH
Sn / HCl
H2SO4
O2N
H2N
OH
OH
2. a) COCl2 + CH3OH
CH3O-COCl
NHCOOCH3
C6H5NH2
CH3OCOCl
HOSO2Cl
NHCOOCH3
NH3
NHCOOCH3
NH2
H3O
d-
SO2Cl
SO2NH2
SO2NH2
(B)
(C)
(D)
(E)
b) NHCOOCH3 nh hng o, p; do kch thc ln, tc nhn ln nn vo v tr p.
NHCOOCH3 este-amit thy phn thnh CO2 , cn SO2NH2 bn hn.
O
N
NH
NH2
CO
N
CO
NH
O
NH
CO
H
CH2
N
NH
2. Cn bng in ly ca His:
COOH
+
COO
+
H3 N
-H
CH2
H3 N
-H
H
CH2
(2)
HN
H3 N
CH2
(1)
HN
1,8
H2N
CH2
N
NH
(+2)
-H
(3)
NH
COO
COO
NH
NH
6,0
(+1)
(-1)
(0)
HCN
HCN, NH3
2
NC CH2 CH2 CH=O
NC CH = CH2
xt, t 0
CO, H
C CH2 CH2 CH C N
1) H2O, OH
+
2) H3O
NH2
NH2
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2003:
Disaccarit X (C12H22O11) khng tham gia phn ng trng bc, khng b thy phn bi enzim
mantaza nhng b thy phn bi enzim emulsin. Cho X phn ng vi CH3I ri thy phn th ch c
2,3,4,6-tetra-O-metyl-D-guloz. Bit rng: D-guloz l ng phn cu hnh C3 v C4 ca D-glucoz;
mantaza xc tc cho s thy phn ch lin kt -glicozit, cn emulsin xc tc cho s thy phn ch lin
kt -glicozit.
1. Vit cng thc lp th ca X.
2. Deoxi- D-guloz A (C6H12O5) c chuyn ha theo 2 hng sau:
HIO4
+
CH3OH, H
1) LiAlH4
2) H2O
H3O+
Glixerin, 3-hidroxipropanal
B
HBr
C6H11BrO4 (E)
KOH
a) Xc nh cng thc cu to ca A.
b) Vit cng thc cu to ca B, C, D, E, F.
c) Xc nh cng thc cu to cc cht c trong hn hp G, bit phn t khi ca chng u ln hn 160
v nh hn 170 vC.
BI GII:
CH2OH
O
HO
OH
HO
HO
HOCH2
O
OH
OH
CH2OH
HO
OH
O
HO
O
CH2OH
O OH
OH
OH
hoc
2. *a) b) T hng chuyn ha th nht xc nh c cng thc cu to ca A.
CH2OH
O
CH2OH
CH2OH
HO
OH
CH3OH
HO
HIO4
OH
HOC
OCH3
OH
HOC
(C)
CH2OH
O
HBr HO
OH
Br
(B)
(A)
OH
CH2OH
CH2OH
O
LiAlH 4
OCH3
HOC
HOC
HOCH2
(C)
OCH3
HOCH2
CH2OH
Br
CH2OH
CHOH
CH2OH
(D)
CHO
+ CH2
CH2OH
KOH
HO
H2O/ DCl
(E)
OH
H3O+
CH2OH
HO
(E)
OH
(G)
(F)
CH2OH
CH2OH
O
HO
HO
HO
OD
OD
CHD
CH2
HO
OH
OH
CHD
CH2
OH
OH
CH2OH
CH2OH
OH
OH
(G4) 166
(G1) 164
(G2) 165
(G3) 165
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2004 (Bng A):
1. 3-metylbuten-1 tc dng vi axit clohidric to ra cc sn phm, trong c A l 2-clo-3-metylbutan
v B l 2-clo-2-metylbutan. Bng c ch phn ng, hy gii thch s to thnh hai sn phm A v B.
2. 2-metylbuten-2 phn ng vi axit clohidric. Trnh by c ch ca phn ng, cho bit sarn phm chnh
v gii thch?
3. Trong phn ng clo ho nh cht xc tc FeCl3 , kh nng phn ng tng i cc v tr khc nhau
trong cc phn t biphenyl vad benzen nh sau:
0
250
250
790
1
790
250
250
1
1
1.
CH3
CH3
CH3-CH-CH=CH2
+
CH3-CH-CH2-CH2 (I)
CH3
CH3-CH-CH-CH3 (II)
+
Cl
CH3
chuyn v
CH3
CH3-C-CH2-CH3 (III)
+
Cl CH3
CH3-CH-CH-CH3
CH3-C-CH2-CH3
Cl
2-Clo-3-metylbutan
Cl
2-Clo-2-metylbutan
CH3
CH3
CH3-C=CH-CH3
CH3-C-CH2-CH3
+
H+
(I)
CH3
Cl -
CH3-C-CH2-CH3
Cl
CH3
CH3-C-CH-CH3
+
(II)
2-Clo-2-metylbutan
CH3
CH3-CH-CH-CH3
Cl
2-Clo-3-metylbutan
Cl -
b)
Cl +
chm
Cl
kbiphenyl
c)
kbenzen
(250 4) + (790 2)
16
430
1
790 2
250 4
x
10
nhanh
-
Cl
H+
Tc monoclo ho ca biphenyl hn
benzen 430 ln.
t x l s gam 4-clobiphenyl, ta c:
790 2 10
1000
15,8
(g)
Xiclohexanol HBr
1. Li
2. CuI
3.
Br
CH2
CH2
NBr
O
N H /O
B (NBS) C 2 4 2
D KOH
C2H5OH
N
BI GII:
1.
CH3
H+
CH2=CH2
+
CH3-CH2
CH3-CH2
CH2=CH-CH3
CH3-CH=CH2
H+
+
CH3-CH2-CH2-CH-CH3
- H+
+
CH3-CH2-CH-CH2
CH3
- H+
CH3-CH2-CH=CH-CH3
CH3-CH2-C=CH2 (II)
CH3
+
CH3-CH2-CH2
CH2=CH2
+
CH3-CH2-CH2-CH-CH2
+
CH3-CH-CH3
CH2=CH2
+
CH3-CH-CH2-CH2
CH3
+
CH3-CH2-CH2-CH-CH2
- H+
+
CH3-CH-CH2-CH2
CH3
CH3-CH2-CH2-CH=CH2
-H
CH3-CH-CH=CH2
CH3
(IV)
CH3-CH2-C=CH2
CH3
(II)
Pt , to
CH2=CH-C=CH2
CH3
- H2
(IV)
CH3-CH-CH=CH2
CH3
(Nu hc sinh lm theo cch khc cng ra sn phm th cho na s im theo biu im)
2.
Br
Br
Br
A
B
C
D
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2004 (Bng A):
Monosaccarit A (t l glicoz A) c tn l (2S,3R , 4S , 5R)2,3,4,5,6
pentahidroxihexanal. Khi un nng ti 1000C, A b tch nc sinh ra sn phm B c tn l 1,6
anhidroglicopiranoz. Dglucoz khng tham gia phn ng ny. T A c th nhn c cc sn phm E
(C5H10O5) v G (C5H8O7) theo s phn ng:
Br2
H2O
CaCO3
H2O2
HNO3
4. Vit cng thc cu trc ca E v G. Hy cho bit chng c tnh quang hot hay khng?
BI GII:
3.
NH2
NO2
6000C, XT
3 CH CH
HNO3 + H2SO4
;
(I)
CH CH
H2O
Hg
2+
CH3CHO
(III)
(II)
Ag2O/NH3
Cl2, a.s
CH4
Fe/HCl
CH3COOH
CH3Cl
NaOH
CH3COONaCaO.NaOH
t0
HCl
(IV)
CH3
N
CH3
+ 2CH3Cl 2NaOH
NH2
2NaCl
2 H2O
N 2+
NaNO2 HCl
0-50C
CH3
N CH3
N 2+
CH
HO
OH
100 C
HO
+ H2O
CH2OH
O-CH2
HO OH
OH
O
OH
OH
C1 -
OH
O
HO
HO
OH 1 C -
CH4
HO
OH
HO OH
OH
O
C1 -
HO
OH
HO
HO
HO
3.
OH
O
OH
OH
1C-
HO
1000C
HO
OH
OH
+ H2O
HO
HO
D- Glucoz khng phn ng tch nc v cc nhm OH C1 v C6 lun xa nhau.
CHO
COOH
4.
OH
OH
HO
HO
OH
OH
COOH
CH2OH
Quang hot
Khng quang hot
.
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2004 (Bng A):
Cu IV (4 im):
1. T nha thng ngi ta tch c xabinen v chuyn ho theo s sau:
1) O3 ; 2) Zn/HCl
(1)
H2N
A
OH (4)
KMnO4 ,H+
(2)
B
P2O5
H2/ Ni , t0
(5)
(3)
C1 , C2 , C3
BI GII:
1.
O
COOH
COOH
C1
COOH
COOH
C2
COOH
COOH
O
C O
C3
HON
COOH
COOH
N H
NO2 + CH3COOH
N H
N H
N H
H N
H N
NO2
N H H
N
H
NO2
N
H
Nu nhm NO2 tn cng cacbon s 3 so vi nit ch c 2 cu trc lin hp km bn v khng u
tin.
+
NO2
NO2
d)
NO2
+ HNO3 + H+
CH3
CH3
CH3
NO2
+ HNO3 + H
Ho
c
NO2
Do hiu ng lin hp ca i electron khng lin kt trn nit ca pirol nn vng pirol c mt
electron cao hn so vi vng benzen v vy phn ng th electrophin ca pirol d hn ca benzen.
Vng benzen ca toluen c thm nhm CH3 y electron nh hng nhm NO2 vo v tr ortho nh
pirol hoc c th nh hng vo para.
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2004 (Bng A):
1. Cc aminoaxit phn ng vi nhau to thnh
NH2
polipeptit. Hy cho bit cu trc ca cc dipeptit to N
CH2 CH COOH
thnh t leuxin (CH3)2CHCH2CH(NH2)COOH v
N
histidin (hnh bn).
H
Histidin
COOH
N
HN
N
NH
H - His - Leu - OH
COOH
H
N
O
CH2
N
H
NH
CH2 CH CH3
CH3
O
His-Leu
COOH
NH2
CH2 - CH - CO - NH - CH - H2C
N
H
COOH
NH2
N
HN
2.
a) Vt ca aminoaxit im ng in khng dch chuyn v pha catot cng nh anot nn nng
cc ion tri du phi bng nhau :
[A]
[A] = [B] nn t s bng n v;
(1)
=1
[B]
[X ][H + ]
[A]
pHI =
; [H+] =
K1[A]
(2) K2 =
[X ]
[H+]2 =
K1K 2 [A][ X ]
[X ][B]
pK1 + pK 2
2
[B][H + ] ;
[X ]
[H+] =
K 2 [X ]
[B]
(3)
i vi alanin: pHI =
2,35 + 9,69
2
= 6,02
[X ] =
[A ]
K1
10 2,35
=
= 4680
K2
10 9, 69
[X ]
1
=
= 0,9996
[A] + [B] + [X ] 2 [A] + 1
[X ]
~1
H+
A: HOCH2-CH(OH)-C16H24-CH(OH)-CH2OH
4 CH3COOH
(CH3COO)CH2-CH(OCOCH3)-C16H24-CH(OCOCH3)-CH2(OOCCH3)
X: HOCH2-CH(OH)-C16H32-CH(OH)-CH2OH
4 CH3COOH
H+
(CH3COO)CH2-CH(OCOCH3)-C16H32-CH(OCOCH3)-CH2(OOCCH3)
A: HOCH2-CH(OH)-C16H24-CH(OH)-CH2OH
3 H2
Pt
HOCH2-CH(OH)-C16H32-CH(OH)-CH2OH
X: HOCH2-CH(OH)-C16H32-CH(OH)-CH2OH
KMnO4
CH3
H
OCOCH
Atropin
BI GII:
1.
C6H6 + CH2=CH-(CH2)9-CH3
C6H5
CH2OH
C6H5-CH2-(CH2)10-CH3
(I)
C6H5-CH(CH3)-(CH2)9-CH3
(II)
; (II): (R,S)-2-phenyldodecan
CH3
H
OCOCH
Atropin
C6H5
Atropi n c 3 cacbon bt i,
c 2 ng phn quang hc.
CH2OH
CH3
H
HOOC-CH-CH2OH
C6H5
OH
Tropin
Axit (R,S)-tropic
H
HO
H
H
CHO
OH
HSuy ra
OH
OH
CH2OH
D-Glucoz
HO
H
H
CHO
H
OH
OH
CH2OH B
2)
HO
H
H
H
HO
H
H
CHO
H
OH
OH
CH2OH
HO
HO
H
H
CN
H
H
OH
OH
CH2OH
H
HO
H
H
CN
OH
H
OH
OH
CH2OH
HCN
COOH
OH
H
OH
OH
CH2OH
-H2O
COOH
OH
H
OH
OH
CH2OH
CHO
OH
H
OH
OH
CH2OH
H
HO
H
H
H2O/H+
O C
H
OH
HO
H
H
OH
H
O
CH2OH
H
HO
H
H
kh
OH
OH
OH
hay
OH
OH
OH
OH
OH
OH
4)
OH
OCH3
OH
O
CH3Br
OH
OH
OH
baz
OH
OCH3
O
2
OCH3
OCH3
OCH3
OH
H3CO
H
H
OCH3
OCH3
OCH3
OH
H3O+
OH
CHO
H
OCH3
OCH3
CH2OH
OCH3
b)
N
COOH
;
N
(A)
CH2COOH
COOH
(D)
(C)
(B)
3. Sp xp (c gii thch) theo trnh t tng dn nhit nng chy ca cc cht sau:
COOH
COOH
COOH
;
;
N
(A)
(C)
(B)
BI GII:
1. a)
C6H6
Br2/Fe
C6H5Br
CH3Br
Zn
C6H5CH3
C6H5MgBr
2. H3O+
KCN
C6H5CH2Br
[O]
Mg
1. CO2
Br2/h
C6H5CH2CN
CH2(COOC2H5)2/NaOEt
H3O+
C6H5COOH C6H5CH2CH(COOC2H5)2
1. OH2. H3O+
3. to
C6H5CH2COOH
C6H5CH2CH2COOH
b)
CH3
CH2
Br
HBr
CH3
MgBr
H3O+
CH2Br
1. KCN
2. H3O+
2. a)
H3C COOH
CH2COOH
<
<
+I 1
<
+I 2
CH2COOH
(ho
c 1. Mg/ ete )
2. CO2
3. H3O+
+I 2
+I 1
COOH
1. CO2
Mg/ ete
HBr/peoxit
CH3
-I1CH2CH2COOH
CH2COOH
-I 2
<
<
-I 1
<
-I 2
<
-I 3
COOH
-I 3
b)
-I 1
CH2COOH
COOH
-I 2
<
(D)
V:
C O
H O
(A)
-C3 N -I 3
<
(C)
COOH
-I 4
<
N -C4
(B)
COOH
COOH
<
COOH
S
(A)
(C)
V
MC < MA.
(B) c thm lin kt hidro lin
phn t vi N ca phn t khc.
<
N
(B)
COOH
NH
H
COOH
H
H
2. p dng phng trnh Henderson - Hasselbalch
H2A+
lg
K1
HA + H+
[HA]
[H A ]
+
K1 =
[HA][H+]
[ H2A+]
; Suy ra:
= pH - pK1 = 2,50 - 1,99 = 0,51
[HA]
= 3,24
[H2A+]
[HA]
H+ + A
HA
lg
[ A]
= 0,126
[HA]
1
8
CH2-CH2-COOC2H5
CH2-CH2-COOC2H5
C2H5ONa
COOC2H5
CH3
CH3
OH
2. H3O+
CH3
Br
Mg
ete
MgBr
C6H5
C6H5
1. C6H5MgBr
2. H3O+, to
+Br2/Fe, to
1. OH
C6H5
H2, Ni, to
H2SO4, 170oC
CH3
CH3
CH3
12
16
CH3CH2CH2C = CCH2CH2CH=CHCH2OH
H3C CH2 CH3
(A2)
CH3CH2CH2C=CH CH2CH2C=CHCH2OH
(A1)
CH3
CH2CH3
CH3CH2CH2CBrCHBrCH2CH2C=CHCH2OH
CH3
CH2CH3
ozon phn
CH3CH2CH2C = CCH2CH2CH=CHCH2OH
(A2)
H3C CH2CH3
CH3CH2CH2CBrCBrCH2CH2CH=CHCH2OH
H3C CH2CH3
xeton + O=CHCH2OH
Br2
1:1
ozon phn
andehit + O=CHCH2OH
Tn ca A: 3-Etyl-7-metyldeca-2,6-dien-1-ol
2. B phi l hp cht mch vng c cha 1 ni i trong vng. B sinh ra t A do phn ng ng vng:
CH2OH
H+, to
- H2O
HOH
- H+
+ CH2
OH
(A)
(B)
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2005 (Bng A):
1. D-Galactoz l ng phn cu hnh v tr s 4 ca D-glucoz. Trong dung dch nc D-galactoz
tn ti 5 dng cu trc khc nhau trong mt h cn bng. Hy dng cng thc cu hnh biu din h
cn bng v cho bit dng no chim t l cao nht.
2. D-Galactoz l sn phm duy nht sinh ra khi thy phn hp cht A (C12H22O11). thc hin phn
ng ny ch c th dng cht xc tc l axit hoc enzim -galactozidaza.
A khng kh c dung dch Fehling, song tc dng c vi CH3I trong mi trng baz cho sn
phm ri em thy phn th ch thu c 2,3,4,6-tetra-O-metyl-D-galactoz.
Hy tm cu trc ca A, vit cng thc vng phng v cng thc cu dng ca n.
BI GII:
1. 5 dng cu trc ca D-galactoz:
OH
O
HO
OH
CH 2OH
O OH
HO
OH
O
OH
OH
OH
CH=O
OH
HO
HO
OH
OH
-Galactopiranoz
CH 2OH
HO
CH 2OH
-Galactofuranoz
O
OH
CH2OH
OH
OH
OH
OH
OH
OH
OH
CH 2OH
Galactofuranoz
Galactopiranoz
HO
CH 2OH
OH
HO
HO HOCH 2
OH
OH
hoc
OH
OH
OH
OH
HO
HOCH 2
OH
HO
OH
HO
OH
O
HO
HO
O
HO
ho
c
HO
OH
OH
OH
OH
O
O HO
HO
OH
OH
3.
O
4
OH
OH
OH
OH
5
HO
CH2OH
3
O
1
OH
HO
5
6
OH
OH
OH
- H2O
HO
OH
HO
6
HO O
3
2
OH
CH=O
OCH3
O
CH3O
CH3O
HO
CH(OH)
OCH3
OCH3
OCH3
CH2OH
CH2OH
2, 3, 5-Tri-O-metyl-D- galactoz.
K THI CHN HC SINH GII QUC GIA NM 2005 (Bng A):
2-(1-Hidroxipentyl)xiclopentanon (A) l cht trung gian trong qu trnh tng hp mt cht dng
lm hng liu l metyl (3-oxo-2-pentylxiclopentyl)axetat (B).
1. Vit cng thc cu to ca A v s cc phn ng tng hp A t axit adipic (hay axit hexandioic)
vi cc cht khng vng v cc cht v c khc.
2. Vit cng thc cu to ca B v s cc phn ng tng hp B t A v cc ha cht cn thit khc.
3. B c tt c bao nhiu ng phn cu hnh? Hy vit cng thc lp th ca ng phn c cu hnh ton
l R.
BI GII:
1.
1. Ca(OH)2
HOOC COOH
Axit aipic
2. t
CH2[CH2] 3CH=O
OH-
2.
CH[CH2] 3CH3
B:
OH
(A)
COOCH 3
O
H+
- H2O
O OH
(A)
H+
Chuyn v
O
CH(COOC2H5)2
CH2(COOC2H5)2
NaOEt
O
CH2COOH
H3O+/ to
- CO2
COOCH3
CH3OH
H+
COOCH3
CH3
H
O
(B)
(CH3)C=CHCH2Cl
(CH3)2C=CH-CH2+
- Cl -
(CH3)2C+-CH=CH2
CH2=CH-CH-CH3
OH
CH2=CH-CH-CH3
- H2O
- H2O
OH 2
CH2-CH=CH-CH3
OH
CH2=CH - CH-CH3
H2O
- H+
CH2-CH=CH-CH3
H
CH3- CH=CH-CH2OH
- H2O
CH3- CH=CH-CH2
Br-
Br-
CH3- CH=CH-CH2Br
d) Tng t c):
H+
CH3- CHOH-CH=CH2
- H2O
CH3- CH-CH=CH2
CH3- CH-CH=CH2
Br
CH3- CH-CH=CH2
Br-
CH3-CH-CH=CH2
CH3- CH=CH-CH2
Br-
CH3-CH=CH-CH2Br
Br
3. Sn phm chnh l CH3-CH=CH-CH2Br v: dn xut bc mt cn i hn dn xut bc hai v dn
xut bc mt l anken c nhiu nhm th hn nn bn hn anken u mch.
OH
CH2OH
OH
OH
OH
H2C
OH
OH HO OH
(B)
(A)
O
HO
H3C
OH
OH
OH
OH
CH2OH
OH HO OH
(C)
(D)
CH2OH
CHO
HO
HO
OH
HO
CH2OH
(A)
CHO
OH
OH
OH
CH2OH
(B)
CHO
H3C
HO
OH
OH
CH2OH
(C)
C=O
OH
OH
OH
OH
CH2OH
(D)
OH
CMe3
CMe3
Me3C
A
5) Cc phn ng chuyn ha A C D
Me3C
Me3C
CMe3
B
O
CMe3
Zn/H+/H2O
O3
O
Cc phn ng chuyn ha A F:
2Me3CCHO
[O]
Me3CCOOH
Me3C
CMe3
Me3C
CMe3
KMnO4
HO
OH
H
Me3C
CMe3
KMnO4
Me3C
CMe3
Me3C
HO
OH
HO
OH
hh triet quang
6) Cng thc cu to ca H1 v H2
CMe3
Me3C
CMe3
Me3C
H2
H1
7) Sn phm brom ha khng phn cc:
Br
Br
C M e3
CM e3
C M e3
hay H
Br
hay
M e3C
Br
Br
M e 3C
Br
CM e3
M e3C
M e3C
C M e3
B r2
C M e3
Br
8) Ta c:
Me3C
CMe3
O
Me3C
CMe3
O
Me3C
CMe3
Br
BI GII:
1) Cc trung tm bt i ca X:
*
*
COOH
COOH
*
2) Cng thc cu to ca cc ng phn lp th ca X c ghi bn tri, ct bn phi l cu to
ca sn phm tch nc tng ng (nu sn phm khng tn ti c du gch ngang).
COOH
OC
COOH
OC
O
C
COOH
O
COOH
C
O
COOH
COOH
COOH
COOH
COOH
+ 2H2O
+ 2NaOH
COONa
COOH
COONa
O
+ H2O
+ 2NaOH
COONa
C
O
COONa
COONa
I2
-NaI
HCl
COONa -NaCl
O
CO
COOH
O
CO
5) Chuyn ha A thnh C:
I
COOH
O
CO
CO
+ HI
CO
Phn ng ca C vi nc:
O
O
CO
2H2O
OH
CO
OH
COOH
COOH
6) Cu to ca X:
COOH
COOH
7) Chuyn ha B thnh A:
I
+H2O
-H2O
COOH
CO
O
COOH
OH
COOH
COOH
O
CO
thnh 4 mol axit metanoic, 1 mol metanal v 1 mol CO2. C A v B c lin quan vi 1 andotetroz,
andotetroz ny l mt ng phn khng i quang (diastereoisomer) ca cht m C c tng quan. S
metyl ha ca X ri thy phn k tip to thnh 2,3,4-tri-O-metyl-D-hexoz (E) (chuyn ha t A);
1,3,4,6-tetra-O-metyl-D-hexoz (F) (chuyn ha t B) v 2,3,4,6-tetra-O-metyl-D-hexoz (G) (chuyn
ha t C).
1) Xc nh cng thc chiu Fischer ca A, B, C v D.
2) V y cng thc chiu Haworth tng ng ch r kch thc vng v ha hc lp th
tuyt i ca E, F v G.
3) Vit cng thc chiu Haworth ca X.
O
C
O
C
H
HO
HO
H
OH
H
OH
OH
CH2OH
D-glyxerandehit
CH2OH
BI GII:
Hp cht X l mt tri-saccarit, khng phn ng vi dung dch thuc th Benedict, khng quang
hot. iu ny cho thy X l mt ng khng kh v v vy ch c cc lin kt axetal v xetal tn ti
tt c cc cacbon anome. Trong ba monosaccarit th A v B cho cng mt osazon nh vy c ha hc
lp th nh nhau ti C-3; C-4 v C-5 (v C-6). A v B cng khc vi hp cht I (l D-mannoz) tuy cho
cng mt osazon v nh vy mt trong s phi l C-2 epime ca D-mannoz (l D-glucoz) v cht
kia phi l ng xeton tng ng C-2 (nh D-fructoz) (Suy lun ny c kim nhn sau ny bng
cc phn ng ct mch oxy ha). Hp cht C, sau phn ng vi axit nitric to mt axit dicacboxylic
khng quang hot l axit andaric D. Axit andaric nh vy c th c hai dng: l AA1 (D) v AA2
Andotetroz to thnh trc C (cng nh trc D) khng cho mt hp cht meso sau phn ng
vi axit nitric v nh vy buc phi l D-threoz:
COOH
CHO
H
OH
OH
meso
H
CHO
H
OH
COOH
CH2OH
OH
COOH
CHO
CH2OH
D-glyxerandehit
OH
HO
HO
OH
OH
doi xung
guong
COOH
CH2OH
D-threoza
CHO
H
OH
OH
CH2OH
HO
CHO
CH2OH
OH
H
HO
HO
H
H
OH
OH
HO
OH
OH
CH2OH
CH2OH
B
A
(D-glucoza)
(D-fructoza)
Metyl ha X ri thu phn k tip to thnh E, F v G di y:
OH
OH
CH2OH
C
(D-galactoza)
CHO
CH2OH
H
OCH3
H3CO
OCH3
OH
OH
H
H
OCH3
OCH3
H
OCH3
CH2OH
E chuyn ha t A
CH2OH
O
CH2OCH3
HO
H
H
OH
OCH3
OH
CH2OCH3
H
H
OH
OCH3
CH2OH
F chuyn ha t B
CHO
CH2OCH3
H
OCH3
O
H
H3CO
H3CO
H
OCH3
OCH3
H
OH
OH
H
OCH3
CH2OCH3
G chuyn ha t C
Trong s metyl ha, ch cc nhm hydroxyl khng tham gia vo s hnh thnh axetal/xetal (hoc
ni phn t hoc lin phn t) mi b ete ha. T d kin metyl ha, ch E c hai nhm hydroxyli t do
c th lin kt vi cc cacbohydrat khc. Nh vy A phi l cacbohydrat trung tm.
Cc kt qa ny ch ra rng trt t ca cc monosaccarit trong X l C-A-B (hay B-A-C)
Nu: A5 biu th dng furanoz (vng 5 cnh) ca cacohydrat A.
A6 biu th dng pyranoz (vng 6 cnh) ca cacbohydrat A.
B5 biu th dng furanoz (vng 5 cnh) ca cacbohydrat B.v.v
th saccarit X c th c biu th l C6 A6 B5
OH
H
H
OH
CH2
C
H
OH
H
H
OH
Tri-saccarit X
CH2OH
OH
H
OH
OH
CH2OH
B
OH
Ghi ch: Bn cht ca cc lin kt anome l khng thit yu trong bi. S sp xp cc lin kt
ca A vi B v C cng c th c o li (lin kt 1,1 gia C v A v lin kt 1,6 gia A v B.
OLYMPIC HA HC QUC T 1997:
Cc nh ha hc ca cng ty Merck Frosst Cnda Montral pht trin mt dc phm rt c
trin vng v hu hiu tr bnh suyn. Cu to ca MK-0476 nh sau.
H
COOH
CH3
H3C
OH
Cl
MK-0476
Trong qa trnh kim tra, h pht minh mt qa trnh tng hp n gin v hiu qa, m t di
y cho s thiol ha mt phn ca MK 0476 bt u t este dietyl A
1) Hy cho bit cu to ca cc sn phm trung gian B F trong qa trnh tng hp ny.
COOC2H5
1) LiAlH4
2) H3O+
C6H5COCl
Pyridin
1) CH3-SO2Cl/(C2H5)3N
C (C12H14O3)
2) NaCN
D(C12H13O2N)
COOC2H5
1) KOH(aq)
2) CH2N2
COOH 1) NaOH(aq)
2) H3O+
F(C9H14O3S)
1) CH3-SO2Cl/(C2H5)3N
E
2) CH3COS-Cs+
SH
Mt trong nhng giai on cui ca qa trnh tng hp MK 0476, mui diliti ca thiol axit (G)
trn c ghp vi mch ca phn t nu di y:
H3C
CH3
S
O
Cl
H3C
OH
H
1)
CO2-Li+
- +
S Li
2) H+
COOH
CH3
H3C
OH
Cl
MK-0476
2) Cn c trn ha hc lp th quan st c ca phn ng trn, gi tn c ch ca qa trnh ghp
ny?
O
CH2O
CH2O
CH2OH
H2C
CH2OH
CH2OH
D
CH2S
CH2OH
CH3
O
CH2CO2CH3
CH2CO2CH3
CH2CO2H
Vi mt ng lng baz:
CH2SH
CH2CO2CH2CH3
CH2S
SCH2
H2C
CH2
HO
OH
H3C
CO2CH3
O
HO
I
E
Hp cht D c tng hp nh sau: Phenol E c metyl ha (MeI/K2CO3) to F(C9H12O2)
sau F c kh bng liti kim loi trong amoniac lng v 2 metylpropan 2 ol cho mt dien i
xng v khng lin hp G. C th chuyn dien ny thnh lin hp bng phn ng vi KNH2 trong
amoniac lng ri x l k tip trong nc, qa trnh ny ch to mt sn phm H. S ozon phn H ri x
l khng kh l tip to ra nhiu sn phm, trong c xetoeste I. Thc hin phn ng Diels Alder
hp cht H vi dimetyl but 2 indioat J to thnh K (C15H20O6) m khi un nng s loi eten to ra
mt este thm L. Thy phn L trong mi trng baz ri axit ha dung dch to thnh M(C11H12O6) m
khi un nng trong chn khng to ra N (C11H10O5). Kh N bng NaBH4 trong dimetylfomamit to
thnh C v mt lacton O ng phn, O cng c th thu c nh metyl ha B.
1) Vit cng thc cu trc ca tt c cc hp cht t A n O.
2) Hy trnh by mt cu trc khc ca B.
BI GII:
1) Cng thc cu to ca cc cht:
OCH3
OCH3
OCH3
H3C
H3C
H3C
HO
H3CO
B
O
OH
OH
O
HO
C
OCH3
OCH3
H3C
H3C
H3C
H3C
HO
H3CO
H3CO
O
H3CO
OCH3
G
OCH3
CO2CH3
H3C
H3C
CO2CH3
H3C
CO2CH3
H3CO
CO2CH3
O
H3CO
CO2CH3
OCH3
OCH3
H3C
CO2CH3
H3C
OCH3
CO2H
H3C
O
H3CO
CO2CH3
CO2H
L
OCH3
H3C
O
H3CO
H3CO
O
O
H3CO
N
O
F + H2N
CH
O
OH
enzym
G +
H (C4H6N2O2)
enzym
H2N
CH
CH2
CH2
SH
L - cystein
OH
NH2
L - asparagin
Mt lng nh hp cht F trong c th ngi c gii c bng mt phn ng trc tip vi
cystin cho L cystein v hp cht I (C4H6N2O2S) c bi tit theo nc tiu (khng trnh by ha hc
lp th).
NH2
H2
C
H2
C
F +
NH2
C
H
H
C
NH2
c y stin
COOH
COOH
enzym
HS
H2
C
C
H
COOH
L - c y s te in
I (C 4 H 6 N 2 O 2 S )
C8H10O
(-)N
C6H5SO2Cl
Pyridin
1) LiAlD4/ete
2) H3O+
H
C6H5
(-) - 1 - phenyletan -1 -d
Cu hnh tuyt i ca (-) 1 phenyletan 1 d lin h vi (-) E theo cc phn ng sau:
Ag2O
1) LiAlH4/ete
C8H8O3
C10H14O2
C12H16O3
H
I
C
2) H3O+
2 5
(-) E
(-) J
(-) K
1) LiAlH4/ete C H CHCH (OC H )
C6H5SO2Cl
6 5
3
2 5
L
2) H3O+
Pyridin
(-) M
Hp cht (-) M cng c th thu c t hp cht M nh sau:
1)K
C6H5CHCH3(OC2H5)
C8H10O
(-) M
(-) N 2) C2H5I
CH2
H
OH
H
O
H H
OH
H
H
OH
OH
H
H
OH
H
OH
H
C
CN
HO
H
C
CH2OH
CN
CH2
H
H
OH
H H
OH
OH
H
H
OH
OH
OH
H
CH2OH
OH
C
O
OH
H
H
OH
OH
H
D
2) Cng thc phn t F: HCN
Cng thc phn t G: H2S
H
N
HOOC
COOH
H2N
OH
HOOC
hay
NH
H
3) Cng thc cu to ca cc cht t E n O:
COOC2H5
COOH
OH
NH2
CH2CN
OC2H5
C6H5
C6H5
(-) E
(-) J
CH2OSO2C6H5
CH2OH
H
OC2H5
C6H5
(-) K
OC2H5
C6H5
CH3
CH3
CH3
CH3
R
H
OC2H5 H
C6H5
OH
S
C6H5
OSO2C6H5 D
C6H5
H
C6H5
(-) M
O
(-) N
(-)1 - phenyletan - 1 -d
4) C ch ph hp: SN2.
OLYMPIC HA HC QUC T 1999:
Peptit A c khi lng phn t 1007. Thu phn hon ton bng axit cho cc aminoaxit sau vi
s mol bng nhau: Asp, Cystin, Glu, Gly, Ile, Leu, Pro v Tyr. Oxy ha A vi HCO2OH ch cho B cha
hai gc axit cysteic (k hiu l Cya), l mt dn xut ca cystein vi nhm thiol b oxy ha thnh axit
sunfonic.
1) C bao nhiu nhm cha axit sunfonic c to thnh t s oxy ha mt lin kt disunfua?
Thu phn khng hon ton B cho mt s di v tri-peptit (B1 B6). Trt t ca mi sn phm
thu phn c xc nh trong nhng cch sau.
Aminoaxit c N cui c xc nh bng cch x l peptit vi 2,4 dinitroflobenzen (DNFB)
cho DNP peptit. Sau khi thu phn hon ton DNP peptit bng axit, thu c mt DNP aminoaxit,
cht ny c th c xc nh d dng bng cch so snh vi cc DNP aminoaxit chun.
2) Khi x l B1 vi DNFB ri thu phn k tip bng axit to thnh mt sn phm l DNP Asp.
iu ny cho thy B1 c axit aspartic ti N cui. Hy vit cu to y ca DNP Asp ti
im ng in ca n (khng cn ha hc lp th).
K , aminoaxit c C cui c xc nh bng cch un nng peptit ti 100oC vi hydrazin,
cht ny b gy tt c cc lin kt peptit v chuyn tt c tr aminoaxit C cui thnh hydrazit ca
aminoaxit, cn nhm cacboxyl C cui cn nguyn vn.
Theo cch ny, cc aminoaxit N- v C- cui c xc nh th t ton b ca B1 B6 nh sau:
B1: Asp Cya
B4: Ile Glu
B2: Cya Tyr
B5: Cya Pro Leu
B3: Leu Gly
B6: Tyr Ile - Glu.
Thu phn B vi mt enzym t Bacillus subtilis cho B7 - B9 vi thnh phn nh sau:
B7: Gly NH2 (glyxinnamit)
B8: Cya, Glu, Ile, Tyr
B9: Asp, Cya, Leu, Pro
3) Vit trnh t ca B8 nu thu c DNP Cya khi x l B8 vi DNFB ri thu phn hon ton
sau bng axit.
4) Nu cc aminoaxit N- v C- cui ca B9 c xc nh theo th t l Asp v Leu, vit trnh t
ca B9.
5) Vit cu to y ca A v ch r v tr ca lin kt disunfua.
Tuy nhin khi lng phn t ca A tnh c th ln hn ga tr thc nghim hai n v. Quan
st k lng hn hp thu c t s thy phn hon ton bng axit ca A ngoi cc aminoaxit tm c
lc u cn c 3 ng lng mol amoniac cng c to thnh.
6) ngh cu to iu chnh ca A v khoanh trn (mt hay nhiu v tr) trn cu to ny cho
thy tt c cc ngun to amoniac c th c.
BI GII:
1) 2
2) Cng thc cu to:
O
O2N
OH
OH
N
H
NO2
OH
OH
OCH3
OH
OH
+A
B (xt)
OCH3
OH
+C
OH
OH
OH
SOCl2
C6H15ClO4
KOH/EtOH
70oC
C16H14O4
OCH3
HBr
F
C21H29BrO5
OCH3
OCH3
OCH3
1) Mg/(C2H5O)2
2) CO2
3) HCl(dd)
G
C22H30O7
1. C 2 ng phn.
2. Tt c cc ng phn lp th ca Shikonin u c cng nhit nng chy.
Cl
4. Tn IUPAC ca A: 4-Metyl-3-pentanoylclorua.
5. Cng thc ca C: NaBH4 (LiAlH4 cng c th c chp nhn).
6. Cng thc cu to ca E:
OH
O
OH
O
7. E c th c 2 ng phn lp th .
8. Cng thc cu to ca F :
OCH3 OCH3
OCH3
Br
OCH3 OCH3
9. Cng thc cu to ca G:
OCH3 OCH3
OCH3
COOH
OCH3
OCH3
Ph khi ca A:
1. Xc nh cng thc nguyn ca A.
Ph HNMR ca A ghi tn s 300MHz cho hnh sau (dung mi CDCl3). Cho vch
7,27ppm v 3 vch n 3,9; 6,3 v 9,8ppm.
Hnh sau l s c th ha hnh ph trong khu vc t 6,9 n 7,6ppm:
BI GII:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
C8H8O3.
C8H8O3.
Nhm phenol.
Nhm andehit.
Trao i lin kt O-H.
Gim mc lin kt hydro v c s to thnh lin kt hydro lin phn t
7.
CHO
CHO
OCH3
HO
OCH3
CHO
CHO
OH
OH
OH
OCH3
OCH3
8. CH3 v HC=O
9
CHO
OCH3
CHO
OH
OH
OCH3
+ Shogaol: C17H24O3.
1) Zingeron cho phn ng dng tnh vi FeCl3 v 2,4 DNP (2,4 dinitrophenylhydrazin). N
khng cho phn ng vi thuc t Tollens. Vy c th kt lun n c nhng nhm chc no?
Brom ha Zingeron bng dung dch nc brom ch thu c duy nht mt sn phm monobrom.
Ph IR ca zingeron cho bit c s xut hin ca lin kt hydro lin phn t (yu). iu tng t cng
xut hin khi kt thc phn ng kh ha Zingeron theo Clemensen.
2) T cc thng tin trn cho bit:
Mch chnh ca Zingeron
(i)
(ii)
Cc nhm th vo vng thm.
(iii) V tr ca tt c cc nhm th.
3) Vit cng thc cu to ca Zingeron.
4) Hon thnh quy trnh tng hp sau:
+ H2/to
dd NaOH
Zingerol
A +
B
C
xt
(C
11H14O3)
(C3H6O)
Bit A c CTCT:
CHO
HO
OCH3
Ph 1H NMR ca hnh dng xeto trong Curcumin cho tn hiu vng thm tng t Gingerol. N
cng cho mt vch n chuyn dch = 3,5 (2H) v hai vch i (mi 2H l mt vch vng =67 vi J = 16Hz. N c th c tng hp bng cch ngng t hai mol A (cu 4) vi 1 mol pentan2,4dion.
Vit CTCT ca Curcumin.
(i)
Vit CTCT dng enol ca Curcumin.
(ii)
(iii) Curcumin c mu do:
a) C vng thm.
b) C nhm cacbonyl.
c) C h lin hp.
d) C nhm hydroxyl.
BI GII:
1) Cc nhm chc c th c: xeton, hydroxiphenolic
2) Ta c:
Cu to mch chnh ca Zingeron: CH2CH2COCH3.
(i)
Nhm th vo vng thm: OH, CH3.
(ii)
(iii) Cc v tr c nhm th: 1, 2, 4.
3) Cu to ca Zingeron:
CH2CH2COCH3
HO
OCH3
4) Cc phn ng:
H
C
CHO
dd NaOH
H3C
CHC
O
CH3
HO
HO
O
OCH3
OCH3
H2; to/xt
CH2CH2COCH3
HO
OCH3
zingeron
5) Ta c:
(i)
Cng thc cu to D:
O
H3CO
CH2CH2C
CH2-Li+
(H3C)3SiO
(ii)
CH2CH2C
H2
C
H
C
OH
(H3C)3SiO
(iii)
(CH2)4CH3
CH3
CH2COR
HO
(CH2)4CH3
H
(iv)
Cng thc cu to ca E:
O
H2
C
H3CO
(H3C)3SiO
H
C
CH3
HC
(CH2)4CH3
OH
(v)
Cu b ng.
6) (i) Cng thc cu to ca Curcumin:
O
O
H2
C
H3CO
OCH3
H
HO
OH
HO
H
C
C
H
O
C
H
C
H
H
C
OCH3
OH
(iii) Cu c ng
OLYMPIC HA HC QUC T 2001:
1. Dng gp np ca protein:
Protein (polipeptit) c nhiu loi khung c cu dng khc nhau. mt cu dng khung trng
thi b ko cng hu nh hon ton ( dng song song hay dng i song trong dng gp np ) v mt
cu dng khc xy ra s xon hon ton ( cu trc xon ).
1) Khong cch gia hai ui mch trong mt hexapeptit trong cu dng xon hon ton l:
a) 10
b) 15
c) 20
d) 25
2) Gi s rng hexapeptit cho c cu trc xon , v mt mi lin kt ni gia nguyn t oxy v
hydro ca nhm NH nu c lin kt hydro tn ti gia hai nguyn t .
O
+
R2
H3N
R4
R6
O-
N
R1
R3
R5
3) Hai hexapeptit (A v B) biu din hai cu dng tng phn trong nc ti pH = 7,0, c bit l
nhm hydro serin c photphoryl ha. A c s xon va phi v s xon tr nn mnh
hn khi serin c photphoryl ha. B c s xon rt yu v hon ton tr nn ri lon khi
serin c photphoryl ha. V cc mi tn ch s nh hng gia cc phn cn li ph hp
vi s khc nhau nu.
Ser
Leu
Phe
Glu
Arg
COOCH3
CH3CONH Lys
Ser
Leu
Phe
Arg
Glu
COOCH3
CH3CONH Lys
2. - lactamaza v tnh khng thuc.
Penixilin l mt dc phm c hu lc chng li s nhim khun. Tuy nhin thnh trjang vi
khun khng thuc tr nn ng bo ng. Xut hin s khng penixilin trong vi khun c quy kt
cho mt enzym cha bit gi l - lactamaza (hay cn gi l penixilinaza), n lm gim hot tnh ca
vng penixilin bng cch m vng - lactam. C ch ca phn ng m vng - lactam lin quan n
s tn cng nucleophin bng nhm OH ca serin hng tn cng ca enzym.
C ch qa trnh ny c trnh by nh sau:
R
N
COO
E nz - Ser - O H
COO
E n z -S e r-O H
N
O
HO
COO
OH
E nz - Ser
HO
HN
O
+ E nz - Ser - O H
+ H 2O
COO
+
O
E nz - S er
HN
O
COO
H 2O
Br
N
O
COO-
BI GII:
1) Cu d ng.
2) Ta c:
O
+
R2
H3N
R4
O-
R6
N
R1
R3
3) Ta c:
CH3CONH
Lys
Ser
Leu
Phe
Glu
Arg
COOCH3
CH3CONH
Lys
Ser
Leu
Phe
Arg
Glu
COOCH3
4) 30000Da.
5) Cu c ng
6) P1: Phe Glu Ser Met Leu Lys.
P2: Glu Ser Met Leu Lys.
P3: Phe Glu Ser Hms/Met.
P4: Leu Lys.
7) 482Da
8) 700M
9) Cu c ng
10) S phn ng:
R5
Br
H2C
Enz - Ser - OH
+
O
COO-
CH2
N
hay
O
O
COO-
Enz - Ser
Enz - Ser
COO-
H2C
HN
O
O
Enz - Ser
COO-
A
(C11H10O2)
CN
+
CN
CN
CN
m khng to thnh:
CN
H
H
CN
CN
H
6
4
5
3) Hy cho bit l ng phn no?
Sau khi un nng lu (15h, 120oC) th t B (tonc = 157oC), Diels v Alder thu c hai ng phn
lp th mi l E(tonc = 153oC) v F (tonc = 163oC). Di tc dng ca xc tc 25oC ta thu c ng
phn lp th G (tonc = 184oC).
B E + F
10%
20% 70%
B G
60%
40%
Khng cn thit phi bit E, F, G l cht no trong s 6 ng phn lp th trn
4) Cc cu khng nh sau l ng hay sai hoc khng d kin chng minh:
Phn ng Diels Alder l thun nghch.
B bn nhit ng hn E.
E km bn nhit ng hn F.
G l ng phn quang hc khng i quang ca B.
G bn nhit ng hn F.
5) Cho s phn ng:
OMe
O
CO2Me
bazo manh
+
MeO
CO2Me
bazo manh
I
K
(C12H16O5)
(C11H12O4)
OMe
CO2
-MeOH
OMe
CO2Me
H
CN
D1:
CN
D2:
CN
H
CN
H
5) Cu trc ca I, K, L:
OMe
O
CO2Me
CO2Me
CO2Me
CO2Me
CH3
Pseudoephedrin (1) l cht hay gp trong cc loi thuc thng thng chng cm lnh. N c
cng thc cu to:
OH
CH3
NHCH3
1
2) nh du * vo cc trung tm lp th v cho bit n l R hay S.
3) V cng thc Newman hay cng thc phi cnh ca (1) v v cng thc chiu Fischer ca 1.
un nng 1 vi KMnO4 trong iu kin nh nhng thu c Methcanthinon 2
OH
CH3
MnO4-/H+
NHCH3
OMe
CH3
2) Ta c:
OH
*
S
CH3
NHCH3
CH3
HO
H3CHN
H3CHN
hay
HO
Ph
Ph
CH3
OH
NHCH3
hay
H3CHN
H
CH3
HO
H
Ph
OH
+0
+2
CH3
+ 2 MnO4
+7
Ph
6H
CH3
5 Ph
+2
+ 2 Mn2+ +
NHMe
NHMe
NHCH3
b) Cu ng: 1, 3
Cu sai: 2, 4
c) Cu trc ca cc sn phm trung gian:
CH3
CH3
H3C
H
Li
Li
1) H+
H3CHN
2) H2O
HO
Ph
Ph
H
-
H
OLYMPIC HA HC QUC T 2005:
Phn ng ngng t gia axit cacboxylic v amin sinh ra amit. V d: ngng t axit fomic vi
dimetylamin sinh ra N,N-dimetylfomamit, n c cc cu trc cng hng sau:
O
N
CH3
1.
2.
CH3
CH3
N
CH3
8 H2 O
H2N
H2N
H2N
OH
H
OH
OH
H
H3C
CH3
Glyxin (Gly)
L - Alanin (L - Ala)
D - Alanin (D - Ala)
5. Tng cng c bao nhiu ng phn quang hc t cc tripeptit trn?
Hin nay, polyacrylamide gel with electrophoresis (PAGE) c s dng rng ri trong vic
phn tch protein v axit nucleic. Tuy nhin mt trong s nhng ng dng ca keo polyamit l phn lp
cc hp cht phenol bng sc k bn mng. Cc phenol c cha cc nhm th khc nhau th c tnh axit
khc nhau. Tnh axit khc nhau th lin kt vi keo PAGE cng mnh.
6. Sp xp cc cht sau: phenol (D), 4 metylphenol (E) v 4nitrophenol (F) theo th t gim dn
kh nng lin kt vi PAGE.
Kh nng hp th mt cht trong ph t ngoi - kh kin (UV Vis) ph thuc vo s lin kt
i lin hp trong phn t . Mt hp cht c t 5 ni i lin hp tr ln th c xu hng hp th nh
sng trong vng kh kin nn kt qa l chng c mu. V d phenolphtalein l mt cht ch th axit
baz thng dng. Trong dung dch c tnh axit v trung tnh n khng c mu cn trong dung dch baz
n c mu tm (pH: 8,3 10,0)
HO
OH
G +2
O
OH
phenolphtalein
OH
H+
7.
8
(a)
(b)
(c)
OH
H
O
O
O
(d)
(e)
BI GII:
1. Th t sp xp cc cht theo nhit si: C > B > A.
Gii thch: T cu trc cng hng ca amit cho thy n c mt phn in tch m trn nguyn
t oxy v mt phn in tch dng trn nguyn t nit. Amin bc 1 v bc 2 c lin kt hydro
mnh hn amin bc 3 (Propanamit: 79oC; N-metylaxetamit: 28oC v N,N-dimetylfomamit: 61oC).
2. Cu b
3.
H
hay
N
H
OH
O
H3N
N
N
H
O
4.
27
5 Trong s th 26 tripeptit c ng phn quang hc
Aminoaxit khng c tnh quang hot: H2N GGG OH
Aminoaxit c tnh quang hot: H2NGGLAOH; H2NGGDAOH
6 Kh nng lin kt vi PAGE gim dn theo th t F > D > E.
7.
HO
8 Cht e
OLYMPIC HA HC QUC T 2005:
Cc cacbohydrat thin nhin u c to thnh t phn ng quang hp trong thc vt. Tuy
nhin mt s cacbohydrat khng gp trong thin nhin c th c tng hp nhn to trong phng th
nghim. Sau y s trnh by s iu ch L riboz (hp cht I):
B
CO2Me
O
HO
100oC
CO2Me
OsO4
HO
CO2Me
CO2Me
Me2C(OMe)2
H+, CH3COCH3
CO2Me
O
enzym pig liver
D (spc)
CO2Me
CO2H
CO2Me
F
+
O3; MeOH
CO2Me
O
O
MeO2C
CO2H
O
O
O
E (spp)
CO2Me
MCPBA
CO2Me
O
O
CH2OH
HO
O
H3O+
1) MeOH/H+
CO2Me
2) LiAlH4
sau do H2O
OH
OH
I
U
CH2OH
HO
H
H
H
OH
OH
H OH
O
H
O
OH
H
H
OH
OH
H
O
O
H
H
OH
BI GII:
1.
O
CO2Me
CO2Me
2. Tt c u ng
3. 12,1 : 87,9 hay 12,2 : 87,8
4. a, b ng; cu c sai
5.
MeO
CH2OH
6. C1, 2, 4: S
7.
C3: R
OH
H
CHO
HO
HO
HO
H
CH2OH
8. 2
OLYMPIC HA HC QUC T 2005:
Ete crown c th to c lin kt vi cc ion kim loi kim. V d cc hng s lin kt ca hai
azacrown (ete vng cha nit) vi Na+, K+, Cs+ c cho bng di:
Hng s lin kt (lg10K)
Ion km loi
Bn knh (pm)
Hp cht A
Hp cht B
+
Na
98
2,49
3,57
K+
133
1,83
5,00
Cs+
165
1,37
3,39
Antraxen cho s pht quang mnh vi bc sng pht x trung tm l 325nm. Kt hp vi s
lin kt chn lc ca cc azacrown i vi ion kim loi kim v s pht quang mnh ca antraxen, mt
ion kim loi pht quang chn lc E c pht trin.
O
O
O
N
H2C
O
N
CH2
A
B
1. Cho bit cc cht C v D trong qa trnh tng hp sau:
1) NaBH4
2) PCl5/benzen
HO
pyridin
O
N
- +
2) t - BuO K
HO(CH2)2NH(CH2)2OH
SO2Cl
1)
OH
CH2
OH
OH
N
N
H2C
O
H2C
G
F
2. Khi thm dung dch HCl hp cht no s pht quang?
a) Khng c.
b) E v F.
c) Ch G
d) Tt c.
3. Khi thm mt lng tng ng kali axetat vo dung dch long ca E, F v G trong metanol th
hp cht no s pht quang mnh nht?
a) E
b) F
c) G
4.
Khi thm mt lng tng ng axetat kim loi vo dung dch long ca F th axetat kim loi
no s pht quang mnh nht?
a) CH3COONa
b) CH3COOK
c) CH3COOCs
d) Khng c.
Trong qa trnh chiu x vi tia cc tm trans stinben chuyn ho thnh mt cht trung gian H,
H chu s vng ho quang ho sinh ra dihydrophenantren I. Oxy ho tip I cho ta phenantren.
hv
nhiet
hv
nhiet
H
H
oxy hoa
CN
CN
CH3
CN
CH3
CN
hv
10
nhiet
6
9
8
J
7. Hp cht no hp th nh sng bc sng di hn?
a) J
b) K
8. Hp cht K c th phn ng vi mt lng tng ng CF3CO2H to thnh h thm bn vng.
Nguyn t no cacbon no ca K d b proton ha nht?
a) C 2
b) C 3
c) C 4
d) C 5
BI GII:
1.
N
H
Cl
H2C
O
O
2. d
3. e
4. a
5. Cng thc cu to ca H:
6. trans
7. K
8. C3
III.
BI TP CHUN B CHO OLYMPIC HA HC QUC T:
OLYMPIC HA HC QUC T 1998:
Cht ong cha Q cha 65,2% cacbon v 6,75% hydro v khng c nguyn t no thm na
tr oxy. Q c bit c tnh cht axit v chun 43,7mg cht ny cn 23,7mL dung dch nc ca
natri hydroxit 0,0100M t n im tng ng. Khi lng phn t ca Q nh hn 200.
a) Cng thc phn t ca Q l g v nhng nhm chc no gy nn tnh axit ca hp cht?
Q phn ng vi hydro c mt bt mn platin to thnh hp cht mi A. Kh A vi natri bohydrua
trong etanol cho cht B. Hp cht B d dng loi nc khi un nng vi axit sunfuric to anken C.
Ph NMR 13C ca C cho thy s c mt ca mt nhm metyl gn vo lin kt i.
b) Nhng nhm chc no ph hp vi nhng phn ng trn?
Phn ng ozon phn cht C ri oxy ha k tip ch cho hai phn l axit etanoic v mt axit
dicacboxylic mch thng D. S phn chia tng t ca Q to thnh axit oxalic (axit etandioic) v cht E
c cha mt nhm chc axit cacboxylic.
c) Suy ra cu to ca D v E, t hy xc nh cng thc cu to c th c ca Q.
BI GII:
Cng thc thc nghim: C10H16O3 (M = 184,13). Do MQ xp x 200 nn cng thc phn t ca Q
trng vi cng thc thc nghim (C10H16O3).
Q c tnh axit nn c th cha mt nhm CO2H (do ch c 3 nguyn t oxy trong phn t). Vy
Q l axit n chc, phn ng vi NaOH theo t l mol 1:1
R CO2H + NaOH = R CO2-Na+ + H2O
43,7mg 43,7.10-3g Q phn ng vi 23,7mL dung dch NaOH 0,0100M
Vy nNaOH = 23,7.10-3.0,0100 (mol)
Nu 43,7.10-3g Q phn ng vi 23,7.10-3.0,0100mol NaOH th 43,7.10-3.(103/23,7.0,01)g Q phn
ng vi 1 mol NaOH, ngha l 184,3g Q phn ng vi 1 mol NaOH. iu ny chng t rng 1 mol Q
phn ng vi 1 mol NaOH v nh th cho php ta kt lun Q l axit n chc dng R CO2H.
K tip ta cn xc nh nguyn t oxy cn li trong C10H16O3. (hay C9H15O CO2H)
C th l:
ete:
R O R.
ru: R O H.
xeton: R CO R.
andehit: R CHO.
S lin kt i trong Q = 3. R rng cha xc nh c hai trong s ba lin kt i nhng
xc nh c 1 (ca nhm CO2H).
Mt khc, theo cc th nghim:
+
/
2 / Pt
4 / EtOH
Q H
A NaBH
B H
C + H 2O
C l mt anken nn B l ru v B loi nc cho ra anken C khi un nng vi H+
Ngoi ra, C cn c mt nhm metyl gn vo ni i cho nn ta d on:
H3C
H
C
H2
C
H3C
OH
Nu iu ny ng th A phi l mt xeton
H3C
H2
C
NaBH4
H2
C
H
C
H3C
H3C
OH
C
A
B
Cn bit rng nhm andehit v xeton b kh bng NaBH4 cho ru bc 1 v ru bc hai.
Nu A cha nhm xeton v nhm chc axit cacboxylic th A c cng thc cu to:
H3C
H2
C
(CH2)7 CO2H
v gii thch c 2 trong s cc lin kt i tng ng. Mt trong nhm chc axit v mt
trong nhm xeton.
C ngha l trong Q cn mt lin kt i na v do Q phn ng cng vi hydro nn c im cu
to cn li phi l mt lin kt i. Vn l v tr ca lin kt i trong Q.
H3C
H2
C
H2
C
H
C
H3C
(CH2)7 CO2H
(CH2)7 CO2H
CH3CH=CH(CH2)6CO2H
OH
C
B
A
v gi thit c xc nhn do C b ph v bi ozon v mt cht oxy ha to thnh axit axetic v mt axit
dicacboxylic mch khng nhnh.
H3C
CH3CH=CH(CH2)6CO2H
C(CH2)6CO2H
OH
OH
R - CH=CH - CO2H
C
OH
OH
OH
Nh vy xc nh c Q duy nht l:
H3C
(CH2)5C
H
C
H
CO2H
H3C
H3C
C
O
O
(H2C)5
(H2C)5
CO2H
trans
CO2H
cis
Vn ny khng th kt lun c vi cc gi thit cho.
OLYMPIC HA HC QUC T 1998:
Axit crisophanic c trong sc t antraquinon thin nhin c lp c t r cy i hong vi cu
to di y. Mt phng php tng hp phn t ny do Khoa Nghin Cu Ha Hc thuc i Hc
Quc Gia Australia ngh:
OH
OH
CH3
O
a)
b)
c)
d)
e)
axit crisophanic
3-metylanisol (3-metyl-metoxybenzen) c kh bng kim loi liti trong hn hp amoniac ha lng
khan nc, tetrahydrofuran v t-butanol to B (C8H12O). X l B vi kali amidua trong amoniac
lng khan nc ri x l tip trong dung dch nc dn n s ng phn ha B thnh C. Hy vit
ba cng thc cu to c th c ca C.
Ph NMR 1H ca C cho thy c hai proton ca lin kt i khng k cn nhau. Ngoi ra, cn cho
bit c hai nhm metylen cnh nhau, mt trong hai nhm ny k cn mt proton ca lin kt i.
Hy vit cc cng thc cu to ca C tho mn iu kin trn.
Phn ng ca C vi 5-hydroxi-naphtalen-1,4-dion to sn phm ghp Diels Alder D(C18H18O4).
Ph NMR 1H ca D cho thy mt cng hng 10,5 thng nht vi mt proton v l ch nh ca
mt nhm hydroxyl lin kt ni phn t. Hy ngh ba cng thc cu to c th c ca hp cht D.
Enol ha D bng cch x l vi kali cacbonat trong metanol nng ri oxy ha k tip vi kali
nitrosodisunfonat (mui Fremy) to mt sn phm kiu quinon mu vng E (C18H16O4). Ph NMR
13
C ca E cha tng cng 9 cng hng c th quy cho nhng cacbon bc 4. Nhit phn E ti 180oC
trong 15 pht li phng thch eten bng phn ng ngc Diels Alder ng thi to thnh F
(C16H12O4). Ph NMR 1H ca F cho thy ba vch n, mi vch tng ng vi mt proton (vch
thp nht ti 11,00) v hai vch n 3 proton, mt vch ti 4,01 v mt vch ti 2,25ppm. Cn c
trn cc chng c ny, ngh cc cng thc cu to c th c ca cc hp cht E v F.
Khi cho F tc dng vi bo triclorua trong diclometan ti 10oC ri x l tip thu c mt cht rn
mu cam, khi ph cho m/e = 245. Tr s ny ging nh axit crisophanic thin nhin. Vit ton b
cng thc cu to ca qa trnh tng hp axit crisophanic.
BI GII:
Ton b qa trnh tng hp axit crisophanic ca cu hi din ra nh sau:
OCH 3
OCH 3
OCH 3
OH
CH 3
OH
OH
OH
OH
OH
OCH 3
OCH 3
CH 3
CH 3
O
OH
OH
OCH 3
OH
OCH 3
OH
CH 3
OH
OCH 3
O
OH
O
axit crisophanic
OCH3
OCH3
CH3
CH3
CH3
C1
C2
C3
Trong nhng cu to ny, ch c hai cu to C1 v C2 tho cc s liu NMR. Nh vy loi C3.
Bt k ba sn phm Diels Alder no xut pht t C1 n C3 cng chp nhn c cho li gii
ca phn th ba do chng u cha nhm hydroxyl c lin kt hydro ni phn t. Tuy nhin phi
ngh cn thn xc nh li gii ng.
thi im ny, cha th xc nh C1 hay C2 l cu to ng ca C. Tuy nhin phn cui c
th thy r li gii xut pht t D1 hoc D11, sn phm cng vng ca C1 l khng th chp nhn c
do khng b kh metyl vi BCl3. -10oC y l tc nhn chn lc ct nhm ete peri vi mt nhm
cacbonyl; v mt ny th BCl3 chn lc hn BBr3
OH
OH
CH3
OH
OCH3
O
CH3
D1
D11
Tuy nhin ngay c y c th c mt kt qa khc nhng khng phi cht c th to axit
crisophanic. Ha hc vng ca s cng vng nu trn thc t c th c c, nhng phn ng cng
Diels-Alder c th tip din to mt ng phn khc nu di y. ng phn ny khng dn n
axit crisophanic v do cu to ny c cho trong cu hi nn c th d dng on c li gii. Cng
cn thit thy rng xt v mt tng hp cht th y cng khng thc s l cch khng c sai lm v
khng th dng nh l mt chng c cho cu to ca axit crisophanic. Vi chi tit y, c th tr li
cu hi d vi ha hc vng ca s cng vng C2 v 5-hidroxinaphtalen-1,4-dion.
OH
OH
OH
CH3
CH3
OH
OMe
OMe
O
O
A
X l B vi 1,1,1 trimetoxyetan vi s c mt ca mt vt (lng rt nh) axit khan nc to
mt cht trung gian C c th chuyn v kiu Claisen khi nung nng to cht C. Phn tch ph ca C
cho thy s hin din ca mt nhm este trimetylsilyletyl v mt nhm este metyl
a) Suy ln cc cu to ca cc hp cht B v C v cht trung gian dn n C.
Kh C vi liti bo hydrua to thnh ru bc nht D(C16H26O4Si) c th b oxy ha vi pyridin
clocromat chuyn thnh F. Phn ng ca F vi tc nhn Wittig G to thnh hai ng phn H v I. Sn
phm chnh H c ha hc lp th E.
Ph3P
CHO
G
b) Nu cu to ca cc hp cht D I, cn thn ch r ha hc lp th chnh xc ca cc ng
phn H v I.
Phn ng Wittig sau cng vi ylid chuyn ha t metyl triphenylphotphoni iodua to thnh J.
Cht ny sau khi ct este trmetylsilyletyl vi tetra n butyl amoniflorua to hp cht mong mun K.
c) Nu cc cu to hon chnh s ca qa trnh tng hp.
BI GII:
Lu :
Khng cn qa quan tm n c ch phn ng do cu hi c gi kh c th.
S oxy ha vi pyridin clocromat ng ch ch trong iu kin khan nc ru bc 1 ch
b oxy ha thnh andehit ch khng to thnh axit cacboxylic.
S chuyn i C thnh D phi gm c s kh este metyl do D vn cn cha silic. Nu nh
este trimetylsililetyl b kh s khng cn silic.
Cui cng, cng cn lu rng bi ny s dng cch k hiu cho tc nhn Wittig, ngha l
cu to vi mt lin kt i hnh thc thay v cu to lng cc thng dng cho ylid. Mt
khc tc nhn G cng cho php lm tng mch cacbon ca mt andehit.
Cc phn ng xy ra nh sau:
M e 3 H 2 S iH 2 C C O 2 C
M e 3 H 2 S iH 2 C C O 2 C
OH
M e 3 H 2 S iH 2 C C O 2 C
M e 3 H 2 S iH 2 C C O 2 C
C H 2O H
C O 2M e
OH
M e 3 H 2 S iH 2 C C O 2 C
OH
M e 3 H 2 S iH 2 C C O 2 C
CHO
OH
OH
H O 2C
M e 3 H 2 S iH 2 C C O 2 C
O
OH
OH
CHO
Me3H2SiH2CCO2C
CHO
Me3H2SiH2CO2CC
Me3H2SiH2CO2CC
CH3
H+
CH3
H
H3CO
OCH3
CH3
CH3
OCH3
Me3H2SiH2CO2CC
Me3H2SiH2CO2CC
H
CH3
OCH3
H3C
O
H
Li/NH3/t-BuOH
(i)
CO2Me
OCH3
O
(vii)
Na/NH3/EtOH
(ii)
HN NH
CO2H
O
(viii)
Zn-Hg/H+
(iii)
O
NaBH4
(iv)
CHO
NH2NH2/OH-
(v)
CO2Me
H2/Pd
S OXY HA:
(ix)
(xiv)
axit m-clopebenzoic
CH2Cl2
KMnO4/H2O/OHto
(xv)
(i) B2H6
(ii) H2O2/OH-
(x)
H+/Cr2O72-/axeton
(xvi)
OsO4/Me3NO
OH
(xi)
OH
piridin clocromat(PCC)
CH2Cl2
(xii)
(i) O3
(ii) Me2S
(xiii)
(i) O3
(ii) KMnO4
CC PHN NG KHC:
(xvii)
(xxiii)
CO2H
to
+
to
CO2H
O
(xviii)
CO2H
HO2C
(xix)
to
CHO
(xxiv)
Ph3P CH2CH3
OH
CH3C O CCH3/piridin
O
O
(xxv)
OH
(xx)
O
axit axetic/H+
(xxvi)
HPh3P+ C CO2Me
PhS-
(xxi)
CHO
OCH3
(EtO)2PCH2CO2Et/NaH
(xxvii)
OCH3O
CO2Me
(xxii)
BBr3/CH2Cl2
to
+
O
CO2Me
OCH3
(xxviii)
CO2H
H3C
anhydrit axetic/to
CO2H
Ghi ch thm: Tr trng hp (xiii), (xvi), cn li hc sinh phi bit c tn ca cht ban u theo
danh php IUPAC. Tr trng hp (xiii), (xiv), (xx), (xxii), (xxiii), (xvii) cn li th hc sinh phi bit
c tn ca sn phm cng theo IUPAC.
BI GII:
S KH:
(i)
(ii)
CO2H
OCH3
(iii)
(iv)
(v)
CO2Me
(vi)
CO2Me
Nh: Cht kh XS c th
kh anken phn cc
OH
(viii)
(vii)
S OXY HA:
(ix)
COOH
(x)
CO2H
COOH
(xi)
(xii)
O
CHO
H
(xiv)
(xiii)
O
O
+ CO2
(xvi)
HO
HO
(xv)
H
H
OH
CC PHN NG KHC:
(xvii)
O
O
O
(xx)
(xxi)
(xxii)
CO2Me
O
CO2Me
CO2Me
(xxiii)
(xxiv)
O
O
O
O C CH3
(xxv)
(xxvi)
O
CH3
O
OH
(xxvii)
(xxviii)
OH O
O
O
H3C
O
OH
S
-
O2 C
S
NH3+
(ii) tc nhn kh
(iii)
Cng thc cu to
NH3+
SO3-
HO2C
(iv)
+4
b) (i) Gly Asp Phe Glu.
(iii) pH < 7
OLYMPIC HA HC QUC T 1999:
a) ngh mt hay nhiu cu to vng vi ha lp th c th c ca (D) Tagaloz trong dung
dch bng cng thc chiu Harworth:
CH2OH
O
HO
HO
OH
CH2OH
(D) Tagaloz
b) Hai sn phm vi cng cng thc phn t C6H10O6 thu c khi D arabinoz c cho tc
dng vi natri xianua trong mi trng axit ri thy phn k tip cng trong mi trng axit.
Vit cu to km ha hc lp th c th c ca hai hp cht v chng c to thnh nh th
no?
CHO
HO
1) NaCN / H+
HO
2) H3O+/to
OH
CH2OH
(D) - arabinoz
c) Khi mt disaccarit (c tnh kh) l turanoz c em thy phn, thu c D glucoz v D
fructoz vi s mol bng nhau v bng s mol saccarit dng. Metyl ha turanoz vi metyl iodua
c mt bc oxit ri thu phn k tip to thnh 2,3,4,6 tetra O metyl D fructoz.
Hy xut cu to c th c ca turanoz m khng cn xc nh ha hc lp th ti cc v tr
anome.
BI GII:
a) Cc cng thc chiu Harworth c th c ca Tagaloz:
CH2OH
CH2OH (OH)
OH
OH
H
H
OH
OH (CH2OH)
OH (CH2OH)
OH
CH2OH (OH)
OH
b) Cc phn ng xy ra:
CHO
HO
H
1) NaCN/H+
H
OH
H
OH
CH2OH
H
HO
H
H
H
HO
H
H
CHO
OH
H
OH
OH
CH2OH
+
CHO
OH
H
OH
OH
CH2OH
H
HO
H
H
CHO
OH
H
OH
OH
CH2OH
COOH
OH
H
OH
OH
CH2OH
+
COOH
OH
H
OH
OH
CH2OH
H
HO
H
H
H3O+/to
H
HO
H
H
HO
HO
H
H
CHO
H
H
OH
OH
CH2OH
-H2O
CH2OH
O
H
H
OH
OH
H
-H2O
OH
CH2OH
O
H
OH
OH
OH
H
OH(CH2OH)
HOH2C
CH2OH(OH)
OH
O
HO
HO
O
OH
b) Clobenzen phn ng vi dung dch NaOH m c trong nc di nhit v p sut cao (350oC,
4500psi), nhng phn ng ca 4 nitroclobenzen xy ra d dng hn (NaOH 15%, 160oC). 2,4
Dinitroclobenzen thu phn trong dung dch nc ca natri cacbonat ti 130oC v 2,4,6
trinitroclobenzen thu phn ch cn nc un nng. Sn phm ca tt c cc phn ng trn l cc
phenol tng ng.
Xc nh loi phn ng trn v ch r c ch tng qut ca phn ng ny.
(i)
3 nitroclobenzen phn ng vi dung dch hydroxit trong nc nhanh hn hay chm
(ii)
hn so vi 4 nitroclobenzen?
(iii) 2,4 Dinitroclobenzen phn ng vi N metylanilin cho mt amin bc ba, hy vit
cng thc cu to ca amin ny.
(iv)
Nu 2,4 dinitroflobenzen phn ng vi cc cht c tnh nucleophin nhanh hn 2,4
dinitroclobenzen th c th thm chi tit g vo c ch phn ng trn?
BI GII:
a)
(i)
OH
H3C
2) H3O+
1 - D - etanol
axetandehit
(ii)
C
H
H3C
1) C6H5SO2Cl/piridin
C
CH2CH3
HO
2) LiAlD4
3) H3O+
H3C
CH2CH3
(S) - 2 -deuterobutan
(R) - 2 - butanol
b)
(i) Phn ng th nucleophin trn nhn thm
C ch tng qut:
X
X
+ Nu-
(ii) Chm hn
(iii) Cng thc cu to:
(1)
Nu-
Nu
(2)
+ XE
X = Cl
E = NO2 (1 3 nhm)
NO2 CH3
N
O2N
I)
H+
(CH2)n
Nu:
Z = O; Nu: = C; N; O; S; n = 2, 3, 4
H+
II) (CH2)n
Nu:
Z = N; Nu: = C; N; O; S; n = 2, 3, 4
(i)
T hai phn ng c th thu c cc ng phn lp th no ca sn phm?
Trong phn ng (I), nu Z = O v Nu: = NH2 th cu to ca sn phm cui cng nh th
(ii)
no?
b) D on (mt hay nhiu) sn phm t phn ng:
HO
HCHO
NHCH3
BI GII:
a) (i)
Z-
ZH
(CH2)n
Z
R
I)
(CH2)n
Nu:
(CH2)n
Nu
Nu
-
H+
ZH
(CH2)n
Nu
(CH2)n
Nu
H
Z
(CH2)n
(CH2)n
Nu
II) (CH2)n
Nu
H+
Z-
Nu:
ZH
(CH2)n
(CH2)n
Nu
Nu
ng phn khng i quang (syn & anti)
(ii)
OH
R
(CH2)n
O
NH
H+
(CH2)n
OH
NH2
+ H2 O
(CH2)n
(CH2)n
NH
b)
HCHO HO
HO
+
N
NHCH3
CH3
CH3
OH
Pirol
N
H
N
0,40
Xiclohexylamin
NH2
pKa
4,58
10,64
Pirolidin
11,20
H
N
p-Aminopiridin
NH2
9,11
NH2
6,03
Morpholin
8,33
NH
m-Aminopiridin
N
Piperidin
11,11
NH
NH2
NH2
NH2
(iv)
NH2
N
(v)
NH2
NH2
b)
(i)
CO2H
NH3+
Tnh axit
CO2-
CO2NH3
NH2
trung tnh
tnh baz
CO2-
CO2-
(ii)
CO2H
NH3+
NH3+
NH2
Tnh axit
trung tnh tnh baz
(iii) im ng in = (pKa1 + pKa2)/2 = 6,88
OLYMPIC HA HC QUC T 2000:
(-)-Atractyligenin l mt hp cht hot ng sinh hc c c lp t cy gi l Thistle cht choc.
Ngi Zulu dng n cha bnh nhng thng gy him ha cht ngi. c th to mt hp cht
tng ng c c tnh km hn, nay c nhiu phng php tng hp ha hc:
HO
OH
COOH
(-)-Atractyligenin
Br
B
C5H10O
C
C5H8O
H
C7H12O2
OH
O
F
* OH
OH
G
Br
H
I
1) HNO2 + H2SO4
2) CuCN + KCN
1) H+ + HOCH2CH2OH
O
O
BI GII:
a)
NH2
N2+
HNO2 + H2SO4
CN
CuCN + KCN
NO2
NO2
NO2
b)
Cl
CH3
CH2CH3
H
Na+OCH3-
CH3
OCH3
H
(2R) - 2 - Metoxibutan
H3CH2C
c)
O
H++ HOCH2CH2OH
CH3MgI (du)
OMgI H O
2
OH
ete
H3O+
O
OH
Ch mt cu to lp th duy nht
OLYMPIC HA HC QUC T 2000:
Mt thnh phn S ca du hoa hng dng c cu to sau:
cis
H2C
OOC(CH2)7
C
H
HC
OOC(CH2)7
C
H
H2C
cis
C
H
C
H
(CH2)7CH3
H2
C
cis
C
H
C
H
(CH2)4CH3
OOC(CH2)18CH3
OOC(CH2)7
C
H
OOC(CH2)7
C
H
cis
C
H
C
H
(CH2)7CH3
cis
H2
C
C
H
C
H
(CH2)4CH3
OOC(CH2)18CH3
O
O
(9Z;12Z) - metyloctadec-9,12-dienoat
O
O
metyl octadecanoat
O
nonal
hexanal
O
O
metan dicacbadehit
O
O
O metyl nonalat
Sau khi un nng axit xitric vi axit sunfuric, ngi ta thm vo anisol (metoxybenzen) vo hn
hp phn ng v nhn c cht A(C12H12O5).
A to anhydrit khi un nng vi anhydrit axetic
trung ho 118mg A cn 20mL dung dch KOH 0,05N
Cng mt lng cht A nh trn c th phn ng ht c vi 80mg brom to thnh sn
phm cng
b) Xc nh cng thc cu to A
c) Xc nh cc ng phn c th c ca A sinh ra trong phn ng trn, hy xc nh cu dng v
vit tn IUPAC ca chng.
d) Trong phn ng brom ha th c bao nhiu ng phn lp th ca A c sinh ra. Hy v cng
thc chiu Fischer ca chng.
e) Xc nh cu hnh tuyt i ca cc trung tm bt i trong cc sn phm cu d
Nu trong phn ng hnh thnh A ta thay anisol bng cht khc nh phenol hay resoxinol th
tng ng ta thu c cc cht B v C. B khng cho phn ng mu khi tc dng vi FeCl3 nhng C th
c. Trong cng iu kin phn ng to thnh 2 cht B, C th hiu sut to thnh C cao hn.
f) Xc nh cng thc cu to ca B v C
g) Phn ng to thnh A v B khc nhau im c bn no?
h) L do ti sao hiu sut to thnh C cao hn to thnh B
BI GII:
a) Phn ng
HO
H2C
COOH
COOH
H2C
COOH
H2C
H2SO4
C
H2C
COOH
O
H2O
CO
COOH
axit-1,3-pentadioic
Ch c cc axit - hydroxy cacboxylic mi tham gia phn ng ny
b) Khi lng phn t A = 236
20mL KOH 0,05M phn ng vi 118mg A
1000mL KOH 1M phn ng vi 118g A
A phi l axit 2 chc
Khi lng phn t A = 236
80mg Br2 phn ng vi 118mg A
160mg Br2 phn ng vi 236mg A
A c cha mt lin kt i
Trong phn t A c cha vng anisol
N li c hnh thnh t axit HOOC CH2 CO CH2 COOH
V c cng thc phn t C12H12O5
Do c s cn tr khng gian ca cc nguyn t hydro trong anisol nn nhm th buc phi nm
v tr para so vi nhm OCH3. Nh vy cng thc cu to ca cht A s nh sau:
COOH
H3CO
COOH
OCH3
COOH
COOH
axit-(E)-3-(2-metoxyphenyl)-2-pentendioic
OCH3
COOH
COOH
axit-(Z)-3-(2-metoxyphenyl)-2-pentendioic
HOOC
H3CO
COOH
axit-(Z)-3-(4-metoxyphenyl)-2-pentendioic
COOH
Br
H
Br
CH2COOH
OCH3
OCH3
2
COOH
S
Br
R
Br
COOH
R
Br
H
S
Br
CH2COOH
OCH3
OCH3
2
O
B
CH2COOH
HO
g) Trong s hnh thnh cht A t anisol th hng tn cng l v tr para so vi nhm OCH3. Tuy
nhin trong phn ng to thnh cht B t phenol th v tr tn cng l ortho so vi nhm OH. S
khc nhau ny l do s cn tr khng gian ca cc nguyn t hydro trong nhm OCH3. Nh
vy s tn cng c th xy ra hai v tr ortho v para nhng hng tn cng ortho c u tin
hn do sn phm trung gian c th vng ha c to sn phm bn B.
OH
HO
3
2
OH
CH 3
p - xilen
COOH
CH 2
CH 2CN
CH 2Br
COOCH3
CH 2
CH 2Br
CH 2CN
CH 2
COOH
CH 2
COOCH3
Dimetybenzen-1,4bisaxetat
BI GII:
a)
H 2 C CH 2
+ 1/2O2
H 2C CH 2
O
+ H2 O
xt Ag
250 oC
H 2C CH 2
O
P
H+
OH
HO
Q
b)
H 2C CH 2
+
O
P
SOCl2
OH
Cl
KOH/ancol
CH3
EtOH/H 2O
CH2 Br
COOCH 3
CH2
H +/H 2O, to
CH3 OH, to
hay: i) NaOH/H2 O
ii) H+ / H 2O
CH2 CN
CH2
H+
KCN
peroxit
CCl4
COOH
CH2
CH2 CN
CH2 Br
NBS
Cl
Cl
c)
O
S
Cl
OH
CH3
HO
Q
O
HO
OH
HO
COOH
p - xilen
CH2
COOCH 3
Dimetybenzen-1,4-bisaxetat
O
H2
H2 H2
C C O C C O
H2
C
H2 H2
C C O H
f) Cc phn ng:
Polyme
i) KOH/H 2O/to
ii) H + / H 2O
HOOCH 2C
CH2 COOH + HO
HOH2 CH 2 C
CH 2CH2 OH + HO
LiAlH4
Polyme
OH
OH
g) Nu ta s dng glyxerol (mt triol) sth lin kt gia cc mch tng ln. Nhm hydroxyl
bc hai s to nn mt h mng khng gian ba chiu vi cu trc c th nh sau:
H2 C
OH
HC
OH
H2 C
OH
Glyxerol
O
H2
C C
C
H2
H
H2
O C C
H2
C O
O
C
O
C
C
H2
CH2
CH2
C
A
halogen
A cho hai pic c cng nh nhau im c khi lng phn t tng ng l 172 v 174
trong ph khi lng. N to ra mt hn hp ba dn xut mononitro ng phn khi ta nitrat ha trong
nhng iu kin m du.
a) Vit cng thc cu to A. u l s chn lc hng phn ng trong phn ng chuyn t phenol thnh
A? u l im mu cht ca phn ng?
CH 3 ) 2 so4 / NaOH
THF / toluen
B Mg
/
C
Xt chui phn ng sau: A (
Ph khi lng ca B ch ra hai pic c cng nh nhau im c khi lng phn t tng
ng l 186 v 188.
b) Xc nh cng thc cu to ca B v C. Kh nng phn ng ca cht B thay i nh th no khi
n chuyn thnh cht C?
Mt cht trung gian D cn thit trong qa trnh tng hp Tramadol nhn c qua s sau:
parafomandehit
Xiclohexanon
dimetylamin
[E]
thy phn
D (C 9H 17 NO)
(tan trong HCl)
Tramadol
BI GII:
a) T cc thng tin v ph khi lng m bi cho th sn phm nhn c khi halogen ha
phenol vi xc tc HSbF6 l m bromphenol. S brom ha trc tip vo phenol s cho cc dn
xut v tr ortho v para v nhm OH l nhm th loi I
b)
Cc phn ng xy ra:
OCH 3
OH
OH
(CH 3 )2 SO 4
xt HSbF6
Br 2
Mg/THF/toluen
NaOH
Br
OCH3
Br
MgBr
O
CH 2O
CH3
CH3
(CH 3 )2 NH
D
OH
OH
+
MgBr
C
CH 3
OH
CH 3
CH3
CH3
Tramadol
d)
HO
PhOCH3
N(CH3 )2
H
HO
PhOCH3
H
N(CH3 )2
HO
PhOCH3
H
N(CH3 )2
HO
PhOCH3
N(CH3 )2
H
c) Sn phm cui ca xetoeste X l mt hp cht trung tnh (c cng thc phn t C11H14O) cn
xetoeste Y cho mt xetoaxit (c cng thc phn t C12H14O3). Hy gii thch s khc nhau ny.
d) Xetoeste X cho cc phn ng khc nhau ty thuc vo lng LDA s dng. Hy gii thch kt
qa thu c khi:
S dng mt ung lng LDA
(i)
(ii)
S dng hai ng lng LDA
BI GII:
a) Cng thc phn t ca cc xetoeste l C5H8O3. V X v Y l xetoeste nn chng buc phi c
nhm chc xeton (C CO ) v nhm chc este (C COO ). Tng s nguyn t ca c hai
n v ny l C4O3. Nh vy ch c th c hai nhm nh vi u este : metyl hoc etyl.
Nh vy xetoeste ban u c th c mt trong ba cng thc cu to sau:
H3 C
H2
C
O
O
CH3
H3 C
O
H2
C
II
H3 C
III
H2
C
CH 3
CH 3
H 3C
H2
C
CH3
CH3ONa
PhCH2Br
H
C
H3 C
CH 3
CH 2Ph
CH 3
CH 3
CH 3
H+/H 2O/to
H3 C
CH 2Ph
H2
C
CH3
CH 2Ph
Xetoaxit C12H14O3
H 3C
H2
C
CH 3
III
CH3ONa
PhCH2Br
H2 C
H2
C
CH3
CH2 Ph
CH3
1 equiv LDA
HC
MeI
O
C
CH2 Ph
i vi cht II:
O
C
CH3
O
H2
C
H+/H2O/t o
CH3
HC
CH2 Ph
Xetoeste C11H12O3
O
H3 C
O
H2
C
NaOMe
H3 C
CH3
CH 3
PhCH2Br
2 equiv LDA
MeI
O
H
C
1 equiv LDA
MeI
CH 2Ph
O
H2 C
CH 3
O
H
C
CH 3
H3 C
CH 3
CH 2Ph
H2 C
CH 3
H+/H2O/to
O
H
C
H 3C
CH3
-xetoaxit
- CO2
- CO2
CH 3
H2
C
H2
C
CH2 Ph
CH 2Ph
-xetoaxit
H2 C
CH 3
CH 2Ph
H+/H2O/to
O
Ph
H 3C
CH3
C
H
H2
C
Ph
(C11H14O)
(C11H14O)
Cht I cho sn phm cui cng l mt xetoaxit c cng thc phn t l C12H14O3 ng vi cng
thc ca xetoaxit nhn c t cht Y. Vy cng thc cu to ca cht Y l cng thc I.
Cht II cho sn phm cui cng l mt cht c tnh cht trung tnh vi cng thc phn t l
C11H14O ng vi cng thc ca cht nhn c t X. Vy cng thc cu to ca cht X l cng
thc II.
Cht III cho sn phm cui cng l mt xetoaxit c cng thc C11H12O3 khng h ng vi mt
trong cc cng thc no trn.
c) Cht - xetoeste nhn c d b thy phn trong mi trng axit ra - xetoaxit, cht ny d
tham gia phn ng decacboxyl ha qua trng thi chuyn tip vng 6 trung tm cho ra sn phm
trung tnh.
H
H2 C
H2
C
CH2 Ph
+ CO2
CH
CH3
H3 C
H
CH2 Ph
O
H 3C
H2
C
H2
C
CH 2Ph
O
H2
C
O
O
CH3
1 equiv LDA
H3 C
O
H
C
CH 3
CH 3
O
H2
C
O
O
CH 3
2 equiv LDA
H 2C
O
H
C
CH 2OH
O
OH
OH
O
OH
OH
O
OH
OH
CHO
H
HO
H
H
OH
H
OH
OH
CH 2OH
D glucoz
H
HO
HO
H
OH
H
H
OH
CH 2OH
D galactoz
2)
a
CH 2OH
O
OH
c
OH
OH
OH
OH
O
3)
OH
OH
CH 2OH
CH 2OH
H
HO
H
H
OH
H
OH
OH
CH 2OH
H
HO
HO
H
OH
H
H
OH
CH 2OH
4)
CH 2OH
O
OH
OH
O
OH
OH
CH 2 OH
O
OH
CH 2OH
OH
OH
OH
OH
OH
OH
OH
Lactitol
CH 2OH
O
OH
OH
OH
OH
CH 2OH
CH 2 OH
Lactolose (f uranose)
OH
CH2 OH
O
OH
Lactolose (pyranose)
HO
n-C 3H 7 Cl
baz
SOCl2
H 2 /Pd(C)
D
Tt c u l cc sn phm chnh
2. Khi ta nitro ha axit - m hydroxybenzoic th thu c nhng sn phm no?
3. Khi t C4H9Cl c s dng bc 2 thay cho C3H7Cl th iu ny s dn ti:
a) Mt sn phm tng t B (nu iu ny ng hy vit CTCT sn phm)
b) Khng c phn ng
c) S phn hy t C4H9Cl
d) Mt phn ng th SE
Hy chn cu tr li ng
BI GII:
1) Cng thc cu to cc cht t A n E:
O
O
O 2N
O 2N
H3 CH 2 CH 2CO
B
O2 N
OH
OH
HO
H 3CH2 CH 2 CO
C
O
O2 N
O
OCH2 CH 2N(C 2 H5 )2
H 3 CH 2CH 2CO
H 2N
H3 CH2 CH 2 CO
D
Cl
O
OH
OH
+
O2 N
OH
OH
3) c
OLYMPIC HA HC QUC T 2002:
Protein hin din trong hu ht cc t bo sng v ng mt vai tr quan trng trong ha hc ca
s sng. N c to thnh t cc n v cu trc l cc axit - - aminocacboxylic. Peptit l cac protein
thu nh vi mt vi aminoaxit. Lin kt peptit l cc lin kt amit c hnh thnh t s ngng t ca
nhm amin ca aminoaxit ny vi nhm cacboxyl ca aminoaxit k cn.
1. Peptit no nhn c t phenylalanine F v alanin A? Ch ra cu trc ca chng.
Ph
H2 N
CH3
H 2N
COOH
F
COOH
A
H 2N
COOH
G
H2N
COOH
L
Trong phng php phn tch cu trc peptit th vic nhn din aminoaxit u N v ui C ng
vai tr cc k quan trng. Phng php Sanger gip ta nhn din c aminoaxit u N bng cch x l
aminoaxit vi 2,4-dinitroflobenzen trong mi trng kim yu, sau l thu phn ton b chui peptit
vi xc tc axit. Aminoaxit u N s to ra kt ta mu vng v d dng c nhn din bng phng
php sc k giy. Sanger c trao gii thng Nobel nm 1958 v 1980.
2. Vit phn ng xy ra khi ta s dng tc nhn Sanger ( cho gn ta vit aminoaxit u N c cng
thc l H2NR) nhn din aminoaxit u N.
Vi aminoaxit ui C, cha nhm chc COOH t do trong peptit c phn lp bng cch s
dng enzym cacboxipeptidaza thy phn, enzym ny ch thy phn aminoaxit cui mch. i vi
mt tetrapeptit cha cac aminoaxit F, A, glyxin G v leuxin L th phng php thy phn bng enzym
cacboxipeptidaza th aminoaxit ui C c nhn din l F. phng php Sanger cho bit aminoaxit u
N c nhn din l G.
3. ngh cng thc cu to ca peptit. Hy vit cc cng thc cu to ca chng.
BI GII:
1. Cng thc ca cc peptit nhn c:
Ph
H
N
H2 N
O
OH
H
N
H 2N
O
AF
O
FA
Ph
O
OH
H
N
H 2N
O
FF
Ph
O
OH
Ph
2. Phn ng xy ra:
F
O
OH
O
AA
NO 2
NO 2
O 2N
H 2N
H
N
2H 2NR
O 2N
NHR +
RNH 3+F-
Bc oxy ha bng KMnO4 tham kho trong ti liu: A. M. Castano, J.M. Cuerva, A. M.
Echavarren, Tetrahedron Letters, 35, 7435-7438 (1994)
OLYMPIC HA HC QUC T 2003:
Hp cht Cistus L c mi thm, c trong cc nhnh cy bi v l thnh phn chnh ca hoa Hy
Lp. N hay c tm thy i v cc sn dc , ngoi ra n cn c tm thy cc rng thng.
Trong y hc dn gian, nhnh hoa ca Citrus monospeliensis c dng tr bnh suyn cn l c
dng thay th tr. Flavonoid c phn lp rt rng ri t thc vt di dng glycozit hay dng t do
aglycon (hp cht sinh ra khi thu phn glycozit). Chng c mt ng dng rng ri trong cc tnh cht
dc l bao gm: khng vi sinh vt, khng u, khng c, c ch enzym v tng cng cc hot ng
mch mu.
Apigenin l mt loi flavonoid hay gp v c cng thc cu to nh sau:
excess: lng d
2) Apigenin c to thnh mt lin kt hydro gia nhm hydroxyl phenolic ca C5 v nhm cacbonyl
ca C4. Ph 1H NMR ca proton phenolic C5 s b dch chuyn do lin kt hydro v pha:
a) trng yu
b) trng mnh
c) khng b dch chuyn
3) Khi un nng vi dung dch NaOH 2M, apigenin sinh ra hai sn phm D v E.
Hp cht D (C6H6O3) cho phn ng dng tnh vi FeCl3 v ph 1H NMR ch gm mt pic duy nht
ca h thm (ph I). Hp cht E (C9H12O2) cng cho phn ng dng tnh vi FeCl3. Trong ph 1H
NMR th phn khng thm cho hai vn ba v mt pic nhiu vn trong khi phn khng thm ch gm
mt vn i (ph II). Vit cng thc cu to ca D v E
4) S dng mi tn hy ch ra ba nguyn t cacbon cng thc C s cho ra ba pic c trng trong ph
13
C NMR khc vi ph 13C NMR ca B.
BI GII:
1)
2) Trng yu, bi v ph 1H NMR ca proton phenolic lun dch chuyn v pha trng yu khi
proton ny chu nh hng ca lin kt hydro.
3) Cng thc cu to ca cc cht nh sau:
BI GII:
1. Cng thc cu to cc peptit c th c:
2. Cu tr li tt nht l 5 v 2
3.
v kh nht A:
1) S thu phn c xc tc axit ca oleuropin cho ra glucoz v hai hp cht khc gm: polyphenolic
(A1) v mt monoterpenoid (A2). Hy s dng mi tn ch vo cng thc ca oleuropin.
a) Nguyn t oxy s b proton ha trong phn ng thu phn xc tc axit to ra polyphenolic A1.
b) Lin kt C O b phn ct to ra glucoz.
2) ph khi ca A1, pic tng ng vi ion phn t c m/z = 154. Ph 1H NMR ca (A1) cho di
y. Nhm proton hydroxyl tham gia phn ng trao i nn khng c mt trong cc pic trn.
Cng thc cu to ng l C
OLYMPIC HA HC QUC T 2003:
Ngi ta cho bit rng s cng hp brom vo ni i xy ra theo hng lp th anti
Vit sn phm phn ng khi ta tin hnh phn ng cng brom vo cc anken sau. Hy s dng
cng thc chiu Fischer vit cu to sn phm. nh du * vo cc nguyn t cacbon bt i:
BI GII:
3. Este v amit c th b thu phn di tc dng ca axit hay baz. Xp kh nng thu phn ca hp
cht ny theo th t gim dn khi ta thu phn trong mi trng baz.
BI GII:
Ph NMR:
4) a,b: sai;
c, d, e: ng
OLYMPIC HA HC QUC T 2004:
Nhm cacbonyl C=O l mt nhm chc c kh nng tham gia nhiu phn ng ha hc. N c
th tham gia cc phn ng hnh thnh lin kt C C. Phn ng tch loi proton v tr dn n s to
thnh enolat v s tn cng ca mt nhm nucleophin vo nguyn t C ca nhm cacbonyl l hai phn
ng quan trng nht ca nhm C=O.
LDA: liti diisopropylamit; Pr2NLi: mt baz mnh nhng khng mang tnh nucleophin
Room temperature: nhit phng
1) Vit cng thc cu to ca A, B, A, B (khng cn ch n mt lp th) v di cc iu kin
phn ng cho hy gii thch kt qa thu c.
2) Ti sao ta khng th s dng butylliti (BuLi) lm tc nhn loi proton.
Phn ng ankyl ha trc tip cc enolat th thng khng c s dng ankyl ha hp cht
cacbonyl v dn n cc sn phm ph l cc dn xut hai hay ba ln th. Chnh v vy cc enamin
c s dng.
S deproton ha khng thun nghch, khng ch ng hc, proton no c tnh axit cao hn b
loi ra v to nn dn xut t ln th hn.
2) BuLi cng c th phn ng nh l mt tc nhn nucleophin vo nguyn t C ca nhm cacbonyl,
chnh v vy mt baz khng c tnnh nucleophin nh LDA c chn.
3) 5) S hnh thnh ca enamin:
Enamin c tnh nucleophin do cp electron khng lin kt trn nguyn t nit c th y electron
sang nguyn t cacbon - (xem cu trc cng hng)
6)
1) Dng gh l cu dng bn nht ca vng xiclohexan. Kch thc nhm th ln l thun li cho phn
ng tch.
Trong cc phn ng tch kiu E2 th cc nhm b tch ra buc phi khng cng trn mt mt
phng v khng cng hng v mt pha. iu ny ch c th xy ra i vi cu dng gh nu mi
nhm chc u v tr axial.
2 - 4:
1)
2)
3)
BI GII:
1 2.
Mt monosaccarit c cng thc chung l Cn(H2O)n. Tt nhin, vi khi lng phn t l 150Da
th cng thc ch c th l C5(H2O)5. Sau phn ng kh th B v C l hai ng phn duy nht khng hot
ng quang hc. Hai sn phm ny c th c coi l tin cht ca A.
Nu hai nhm ch khc nhau kh nng quang hc th ng phn R s c kh nng hnh thnh
cao hn ng phn S
3.
S hnh thnh cht C (c ch SN2): s tn cng t pha sau i vi nhm benzyl; in tch dng
trng thi chuyn tip ca trung tm phn ng c n nh ha nh nhm phenyl.
S hnh thnh C v D (c ch SN1): hng phn ng lc ny ph thuc vo nhm benzyl do cc
cng thc cng hng ch ra s n nh ca cacbocation bi nhm phenyl.
2)
2. Cc ng phn i quang ca B
SbF5
CH3
2)
3) Ion tropylium B l mt trong nhng cacbocation bn nht. C bao nhiu electron trong ion
tropylium?
H
H
H
H
H
B
4)
5)
6)
(a)
Mt vch n ti 9.17.
(b)
Mt vch n ti 5.37
(c)
Mt vch ba ti 9.17.
(d)
Mt vch ba ti 5.37.
7)
Proton ca nhm OH trong tropolon c tnh axit. Ba mol tropolon C c th tc dng vi mt mol
tris(2,4-pentanedionato) st(III) [Fe(acac)3] hnh thnh mt phc c mu D. Cho bit cu
trc ca D?
BI GII:
1) (CH3)3C+SbF62) Ph 1: (CH3)3CF trong SbF5
3) 6e
4) C tnh thm
5) A
6)
1,3,5-Hexatrien tri qua qu trnh khp vng quang ha hnh thnh 1,3-xyclohexadien. Phn ng
quang ha ny thun nghch v c c th lp th. V vy, chiu sng (2E,4Z,6E)-octatrien (A) bng tia
cc tm th hnh thnh nn xyclohexadien (B). S la chn di sng nh sng ph thuc vo cc i
hp th ca hp cht c chiu sng, v cc i hp th c lin quan n s lin kt i lin hp trong
mt mch.
chiu s ng
CH3
H3C
H3C
1)
CH3
C
H3C
CH3
Mt c ch phn ng tng t lin quan n qu trnh tng hp cc phn t hot ng sinh hc.
V d, di tc dng ca nh sng mt tri, 7-dehydrocholesterol (E) tri qua phn ng m vng in
vng to ra tin vitamin D3 (F), cht ny sau chuyn ha qua [1,7]-hydrogen to ra vitamin D3
(G).
H3C
H3C
CH2)3
(
CH3
H3C
H3C
CH3
H3C
CH3
CH3
nh s ng
H
CH2)3
(
[1,7] H-shift
H
HO
7-dehydrocholesterol (E)
vitamin D3 (G)
HO
2)
Trong hai hp cht 7-dehydrocholesterol (E) v vitamin D3 (G), hp cht no bn ngh rng s
hp th nh sng vi nng lng cao hn? (E hay G)
tia t ngoi
I h p cht c mu
O
nh s ng kh kin
khng mu
Cc hydrocacbon thm thng pht hunh quang mnh. Tuy nhin, mt nhm th amino ln cn
c th lm tt hnh quang ny. C ch s dp tt ny da vo s chuyn electron kh quang (PET Photoinduced Electron Transfer) m n c minh ha r rng bi cc gin obitan phn t ch ra
di y. Da vo s chiu sng vi nh sng c di sng thch hp (bc 1) th nhm mang mu
thm ban u (trng thi a) s y mt electron t HOMO n LUMO (trng thi b). Khi c mt mt
nhm amoni ln cn, mt trong s cc electron t do trn nguyn t ni s di chuyn n HOMO ca
nhm mang mu b kch thch (bc 2), v nh vy s kha con ng pht hunh quang thng thng
(trng thi c). S phi tr ca cc electron t do amin n proton hoc cc ion kim loi, ngn cn qu
trnh PET v ti lp hunh quang ca nhm mang mu thm (bc 3).
LUMO
LUMO
LUMO
HOMO
(c)
(b)
(a)
amine
lone-pair
electrons
PET
(1)
(2)
HOMO
HOMO
no fluorescence
M+ (3)
(d)
LUMO
HOMO
N M
Nhiu b cm bin hunh quang cc ion kim loi hoc proton nhy v rt ng quan tm c
pht trin da trn s vn dng qu trnh PET. V d, hp cht J c dng lm b cm bin pH.
N
Cl
5) Theo bn th hp cht J c pht hunh quang trong dung dch kim (pH = 10.0) hay khng?
BI GII:
1) (2E, 4Z, 6Z) octatrien
2) E
3) Cu trc ha hc ca F:
4) Cu trc ha hc ca I:
5) Khng
into plane
A
B
out of plane
B
C
1) Gio s Kagan pht trin hp cht ChiraPhos, mt cht c nhiu ng dng trong tng hp bt i.
Da trn cng thc chiu Fisher di y, hy cho bit cu hnh tuyt i R/S ca cc trung tm bt
i trong ChiraPhos theo quy tc hn cp Cahn-Ingold-Prelog.
CH3
H 2 PPh2
Ph2P 3 H
CH3
ChiraPhos
X
H3C
2
3
Y
PPh2
H
meso-ChiraPhos
CH
2 OH
3 H
4 OH
5 OH
CH2OH
D-glucose
(open chain)
OH
HO C
H
OH
HO
H
H
OH
H
O
CH2OH
H C
H
OH
HO
H
H
OH
H
O
CH2OH
-anomer
or
-anomer
(cyclic structures)
Tnh phn trm cc ng phn -anome trong hn hp cn bng ca D-glucoz trong nc.
4)
5)
6)
Cho bit hp cht trung gian thng thng ca s chuyn ha ln nhau gia - v -anome?
OH
HCN
H
OH
reduction
CN
cyanohydrin
CHO
OH
CH2OH
CHO
HO
H
H
OH
CH2OH
1. HCN
2. reduction
D-glixerandehit
HO
HO
HO
H
v i quang
CHO
H
H
H
OH
CH2OH
D-talose
+ i quang
7)
Enzim l mt cht xc tc sinh hc rt ng quan tm, chng kim sot m hnh chuyn ha ha
hc trong c th sng. Bi v kh nng v c trng xc tc tt ca chng, nn ng dng enzim trong
tng hp hu c tr thnh mt trong nhng lnh vc ln mnh nhanh nht cho s pht trin ca phng
php tng hp mi. Sau y l d liu cho phn gii ng hc xc tc men ca raxemic xiclohexanon
cha nhm th v tr s 2 theo cc phn ng Baeyer Villiger (Bng 1).
Bng 1. Phn gii ng hc xc tc men ca raxemic xiclohexanon cha nhm th v tr s 2 theo cc
phn ng Baeyer - Villiger
O
O
R
men
O
R
+
R
hn h p raxemic
O
R
STT
ee%
ee%
Et
79
95
69
98
n-Pr
54
97
66
92
Allyl
59
98
58
98
BI GII:
1) (2S, 3S)
2) X = CH3; Y = PPh2
3) 36%
4)
5) Cng thc cu trc:
7) Khng
8) 99:1
9) 0
OLYMPIC HA HC QUC T 2005:
Mt trong nhng yu cu ban u cho s pht trin cc diot pht x nh sng hu c (OLED) l
s tm kim vt liu pht quang c hiu qu cao m c th l nhng phn t nh hoc nhng hp cht
cao phn t. V d nh floren, mt biphenyl cu ni metylen, c hiu sut lng t hunh quang cao
hn biphenyl.
3
2
7
8
1
9
Biphenyl
Fluoren
Nhiu dn xut floren c pht trin, chng c tim nng ng dng trong cng ngh mn
hnh phng. trnh s tng tc gia cc phn t, cc nhm th ln c a vo v tr C9 ca
fluoren. Mt v d ca trng hp ny l hp cht C, mt pht minh v vt liu pht x nh sng xanh
c hiu qu cao rt th v v b ch. Di y l gin phn ng tng hp cht ny.
NH2
1) NaNO2, HCl
0-5 oC
1) Mg, Et2O
A
2)
2) KI
HOAc, HCl
ng- c dng
C (C25H16)
3) H2O
1) Xc nh cu to ca A, B, v C.
Tinh th lng tr thnh mt phn cuc sng hng ngy ca chng ta, t nhng ng h eo
tay, my tnh b ti, n mn hnh phng mu. Cc phn t tinh th lng thng cha mt trung tm
cng nhc v ui l mt mch ankyl linh hot nh c trnh by di y.
CN
phn m ch
ankyl linh ho t
trung tm
cng nhc
Biphenyl v terphenyl l nhng cu trc c bn cho trung tm cng nhc ca cc tinh th lng.
y l loi cu trc c th c tng hp c hiu qu qua phn ng ghp mt aryl bromua hoc iodua
vi axit arylboronic c xc tc paladi (phn ng ghp mch Suzuki).
Terphenyl
B(OH)2
Pd(0) catalyst
NC
C5H11
CuCN
DMF
Br2
D
C4H9COCl
AlCl3
NH2NH2
F
KOH, t
F
C8H17O
F
B(OH)2
Pd(PPh3)4
Na2CO3
MeOCH2CH2OMe, H2O
G
2) Cng thc cu to ca D, E, F v G
Cc polyme hu c c nh hng rt ln i vi cuc sng hng ngy ca chng ta. Hng nghn
tn cc loi cao phn t khc nhau c sn xut mi nm. Tng hp cc polime hu c c s dng
trn nhiu lnh vc, t nguyn liu dt cho n cc con chip my tnh, v n c van tim nhn to.
Chng c s dng rng ri nh cht do, keo dn, vt liu xy dng, cht do c kh nng phn hy
v sn. Poly (vinyl ancol) (PVA) l mt v d quan trng ca mt polyme c kh nng ha tan trong
nc. Gin 1 di y tm tt mt phng php tng hp PVA.
Gin 1
Monome A
polyme ha
Polyme B
Polyme B trn cng l thnh phn chnh trong ko cao su. Phn tch nguyn t cht A cho t l
C:H:O = 56:7:37. Thm vo , phn tch nguyn t cht B cho ra thnh phn C, H v O gn ging nh
vy. Di y l ph IR v 1H NMR ca monome A.
Ph 1H NMR ca Monome A
110
100
3503
1434
3094
849
90
977
1295
Transmittance (%T)
951 876
80
1021
1372
70
1648
60
1138
50
1761
1217
40
30
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
-1
wavenumber (cm )
Ph IR ca Monome A
1)
2)
3)
Cho bit cu to ca A?
4)
5)
6)
C bao nhiu cp ng phn i quang s thu c t polyme B c khi lng phn t 8600, gi
s rng polyme c tt mch bi s hp th hidro v b qua khi lng cc nhm cui
mch.
7 Hp cht C, mt ng phn ca A, cng l mt monome quan trng trong vic tng hp cc polime.
Da vo ph 1H NMR v ph IR c cung cp di y, lp lun xc nh cu to C.
Ph 1H NMR ca Monome C
100
2697 2587
3107
2062
2856
35533445
1945
Transmittance (%T)
3632
80
2999
662
854
60
2955
1634
40
988
1069
1439
1404
1279
1205
1731
20
4000
3500
3000
2500
2000
1500
-1
wavenumber (cm )
Ph IR ca Monome C
1000
812
dung dch
Ca( OH) 2
Br2
vn c
H (khng mu)
Xc nh cu to E, F, G v H?
8)
Trn polyme D vi cht quang sinh axit (PAG - a photo acid-generator) to vt liu quang nh.
Sau khi c ph ln trn cht nn v em ra ngoi sng, PAG sinh proton lm xc tc cho phn ng
ha hc trong khun polyme. Nu chiu sng qua mt tm mng to hnh (Hnh 1), mt nh ca tm
mng s hnh thnh trn khun polyme. Sau khi sy v ra cc vt liu c tnh axit bng nc ra nh
thng thng to ra nn c trang tr I.
nh s ng
m ng t o hnh
Polyme D + PAG
Cht nn
Hnh 1
17-9
(a)
(c)
(d)
4) Cng thc cu to B:
9) hnh d
OLYMPIC HA HC QUC T 2005:
Charles Pederson khm ph ra ete vng nm 1967. Jean-Marie Lehn, Donald Cram v Charles
Pederson cng nhn Nobel Prize nm 1987 cho s ng gp ca h vo ha hc siu phn t.
S phn ng di y biu din mt phng php tng hp diol A. Tuy nhin, do c mt ca
catechol trong cc cht tham gia m sn phm gm hn hp ca A v sn phm ph B.
OH
OH
Cl
+
O
O
c t p cht l
catechol (cng
thc d- i)
Cl
O
1) NaOH
2) H3O+
OH
HO
O
O
O
A
+
B
OH
Catechol
B c thnh phn nguyn t C:H:O = 66.5:6.7:26.6 v khi lng phn t bng 360. Ph 1H NMR
ca B cho thy bn tp tn hiu proton. Hai trong c thu c ti 7,0-7,5 v tn hiu kia ti
3,7-4,2. T l tch phn ca bn tp tn hiu l 1:1:2:2. Hp cht B lin kt bn vi ion kali. Mt v d
thuyt phc cho iu ny l vic dng B gip ha tan KMnO4 trong benzen to ra mt cht nhum
mu tm.
1)
Xc nh cu to ca B.
2)
SOCl2
O
OH
HO
O
LiAlH4
H2N
NH2
high dilution
1, B2H6
F
O
N
2. H2O
O
[2.2.2]Cryptand
3)
4)
(b) iu kin long cao c p dng ngn chn s hnh thnh polyme v oligome.
(c) Cn bng nhit c u tin to ra D trong iu kin rt long.
(d) tan ca nguyn liu ban u nh.
i lc vi mt cation kim loi c kim sot bi mt s yu t nh s tng ng v kch thc
gia khong trng ca cht mang l ete vng v ca cation khch; s nguyn t phi tr ca cht mang.
Bng 1 di y cho bit bn knh ca cc cation kim loi kim v ng knh khong trng ca mt s
ete vng.
O
15-C-5
18-C-6
Cavity
O
12-C-4
21-C-7
Bng 1. Bn knh ca cc cation kim loi kim v ng knh khong trng ca mt s ete vng.
Cation (bn knh, pm)
Li+ (68)
Na+ (98)
K+ (133)
Cs+ (165)
5)
log Kf
6.0
III
4.0
5.0
O
O
O
G
O
O
II
3.0
I
2.0
O
I
1.0
Na
Cs
Bn knh cation
Hnh 1: Kh nng to phc ca cc ete vng vi cc ion kim loi trong methanol
BI GII:
1) Cng thc cu to ca B:
2) cu c ng
3) Cng thc cu to ca C, D, E v F:
4) Cu b ng
5) ng cong I cho cht I; ng cong II cho cht G; ng cong III cho cht H