You are on page 1of 3

EUKLIDI

Shum pak referenca origjinale t Euklidit mbijetojn ,


kshtu q pak dihet pr jetn e tij . Datn, vendin dhe
rrethanat e lindjes s tij si dhe vdekjes jan t
panjohura dhe mund t vlersohet vetm
afrsisht n lidhje me figura t tjera t
prmendura s bashku me t. Ai sht
prmendur rrall me emr nga
matematikant e tjer grek nga
Arkimedi tutje , t cilt zakonisht e
quajn at " "
( "autori i Elementeve "). Ato pak
referenca historike t Euklidit jan
shkruar shekuj pas ai jetoi. Jan
shkruar shum pak referenca
historike pr t. Proclus prezanton Euklidi vetm shkurtimisht n
Komentarin e tij n Elemente. Sipas Proclus , Euklidi i prkiste
"bindjes" s Platonit dhe solli s bashku Elementet, duke trhequr n
punn e mparshme nga disa nxns t Platonit (veanrisht
Eudoxus e Cnidus , Theaetetus dhe Filipi i Opus . ) Proclus beson se
Euklidit nuk sht shum m i ri se kto dhe se ai duhet t ket
jetuar n kohn e Ptolemeut sepse ai sht prmendur nga
Arkimedi. Edhe pse citim i dukshm i Euklidit nga Arkimedi sht
gjykuar t jet nj interpolation nga redaktort e mvonshme t
veprave t tij , ai ende besohet se Euklidit shkroi veprat e tij para se
ato t Arkimedit. Proclus m von ritregon nj histori q kur
Ptolemeu I pyetur nse ka pasur nj rrug m t shkurtr pr t
msuar gjeometrin se Euklidi Elemente, Ptolemeu u prgjigj se nuk
ka rrug mbretrore n gjeometri. Kjo anekdot sht e
diskutueshme pasi ajo sht e ngjashme me nj histori tha n lidhje
Menaechmus dhe Aleksandrit t Madh.N t vetmen referenc tjetr
ky pr Euklidin, Pappus prmendur shkurtimisht n shekullin e
katrt q Apollonius ka shpenzuar nj koh shum t gjat me
nxnsit e Euklidit n Aleksandri dhe kjo ishte n kt mnyr se ai
fituar t till nj zakon shkencor t mendimit " rreth 247-222 p.K.

Nj biografi e detajuar e Euklidit sht dhn nga autort arab,


duke prmendur, pr shembull, ne qytetin e lindjes, Tiros. Kjo
biografi besohet n prgjithsi t jet trsisht fiktive. Se pse
mungesa e informacionit biografike sht e pazakont pr periudhn
(biografit e gjera jan n dispozicion pr matematikant m t
madhenj e t rndsishem grek pr disa shekuj para dhe pas
Euklidit), disa studiues kan propozuar se Euklidit nuk ishte nj
karakter historik dhe se veprat e tij ishin t i shkruar nga nj ekip i
Matematikan t cilt morn emrin Euklidi nga historik karakter
Euklidit e Megara ( krahasoni Bourbaki ). Megjithat, kjo hipotez
nuk sht pranuar mir nga studiuesit dhe ka pak dshmi n favor
t saj.

Jeta e matematikanve. Zbatimi i


tyre n jetn e prditshme.
- PITAGORA -> Jeta Liridon Vata
Ushtrimi Omar Daka
- EUKLIDI -> Grasjela Pilini
- TALESI -> Klea Omuri
- HERONI -> Isme Toilla
Klasa: IXc

You might also like