PUNE PORTOFOLI

LENDA:HISTORI
TEMA:PERIUDHA HELENISTIKE
PUNOI:DAJANA JUSUFI
 CFARE SHENOI EPOKA HELENISTIKE!!
• Epoka helenistike shënoi kalimin nga
qytetërimit grek në romake, ku vaksinuar forcë
kulturore. A nuk është shkëlqimi letrare dhe
filozofike të epokës së artë tëGreqisë, por
kufiri është një shpërthim i madh i shkencës
dhe dijes.
 SI QUHEJ EPOKA HELENISTIKE
• Ajo quhet civilizim helene që u zhvillua nga
Greqia, nën ndikimin e shpirtit grek. Kjo periudhë
historike kalon ndërmjet 323 para Krishtit, data e
vdekjes së Aleksandrit të Madh, pushtimet
ushtarake e të cilit solli qytetërimin grek në
Anadoll dhe Egjipt, dhe 30 para Krishtit, kur ai
dha pushtimin e Egjiptit nga ana e romakëve.
Pjesa më e madhe e Lindjes së lashtë ishte
atëherë Hellenized dhe dëshmitarë të një
bashkim i kulturës greke, rigjallëruar në zonat e
pushtuara, me tradita politike dhe artistike të
Egjiptit, Mesopotamisë dhe të Persis
 CFARE NDODHI PAS VDEKJES SE
ALEKSANDRIT TE MADH
•
Pas vdekjes së Aleksandrit, transmetimi i kulturës greke
vazhdoi në qendrat e mëdha urbane, edhe pse vuan
ndikimin e zakoneve Lindore. Përpjekje për të Antigonus,
një nga gjeneralët më të vjetra të Aleksandrit, për të ruajtur
të paprekur perandorinë pushtuar nga luftëtar maqedonas,
ai nuk arriti pas betejës së ipso, në Frigji (302 BC). Ndarja e
perandorisë u bë në mes të tre gjeneralëve: Seleucus
Nicator, Ptolemeut Lagos dhe Lysimachus. Betejat,
megjithatë, vazhdoi, njëzet vjet më vonë perandoria u nda
në tri shtete të pavarura: mbretëria e Egjiptit ishte me
lágidas, pasardhësit e Ptolemeut; Sirian, me pasardhësit e
Seleucids Seleucus; dhe Maqedonia ra në antigônidas,
pasardhësit Antigonus së
 ALEKSANDRIA
• Alexandria, Egjipt, me 500.000 banorë, u bë
metropol i qytetërimit helenistik. Kjo ishte një
qendër e rëndësishme e artit dhe letrave, dhe
madje edhe literatura greke ka një fazë të quajtur
"Aleksandri". Ka ekzistuar institucionet më të
rëndësishme kulturore të qytetërimit helenistik:
muzeut, llojin e studiuesve të universitetit, të
pajisura me kopsht botanik, zoologjik dhe
observator astronomik; dhe biblioteka, me
200.000 vëllime, kopjuesit dhoma dhe seminare
për përgatitjen e papirus
SI PERFUNDOI MBRETERIA EGJIPTJANE
• Mbretëria egjiptian përfundoi vetëm me pushtimin e
Oktavianit, nën mbretërimin e Kleopatrës. Mbretëria e
Sirisë mbuluar pothuajse të gjithë perandorinë e lashtë
Persian të lumit Indus. Kryeqyteti ishte Antioch, një
tjetër qendër e madhe e kulturës helenistike, në afërsi
të grykëderdhjes së Orontes në Mesdhe. Seleucids,
megjithatë, nuk ishin në gjendje për të ruajtur unitetin
e perandorisë së tij të madhe, e cila përfundimisht
pushtuar nga romakët në pes shekullin e parë Por në
mbretërinë e Maqedonisë është dashur të përballen
me luftën e qyteteve greke, mbrojtjen xheloz e
autonomisë së tyre, dhe përfundimisht të përfshirë në
Perandorinë Romano
SI SHIHEJ NGA PIKPAMJAA KULTURORE
MBRETERIA EGJIPTJANE
• Nga pikëpamja kulturore, periudha në mes të 280 dhe 160
para Krishtit ishte e jashtëzakonshme. Ata kishin histori të
madhe të zhvillimit, me Polibi; matematika dhe fizika, me
Euklidi, Arkimedi Eratosthenes dhe; astronomi, me
Aristarkun, Hipparchus dhe Seleucus Heraclides; gjeografia,
me Posidonius; mjekësi, me Herophilus dhe Erasistratus;
dhe gramatika, me Dionisi Thrax. Në literaturën, nuk ishte
një poet i jashtëzakonshëm, Theocritus, poezia idilike dhe
baritor cilës kishte një ndikim të madh. Të menduarit
filozofik evoluar në individualizmin moraliste e epikurianë
dhe stoik, dhe artet lënë trashëgim brezat disa nga
kryeveprat e antikitetit, si Venus de Milo, Fitorja e
Samotrakë dhe grupit Laocoon
CFARE NDODHI ME KRISHTERIMIN
• Si Krishterimi përparuar, qytetërimi helene ka
ardhur për të përfaqësuar frymën pagane që
rezistuar fenë e re. Shpirti greke nuk është
zhdukur me fitoren e vlerave të krishtera; do,
dymbëdhjetë shekuj më vonë, një nga linjat
Rilindjes e forcës