Bernoullijeva jednadba

Primjena na cijev s promjenjivim promjerom

esto se postavlja studentima pitanje na koje ispravan odgovor mnogima izgleda

nelogian. Zato je odgovor vrlo esto da e tlak porasti, to je netono!

Pitanje je kakav e biti tlak tekuine (npr. vode) koja protie kroz cijev na mjestu
gdje cijev ima manji presjek povrine (manji promjer) ako je cijev prije imala vei
presjek povrine (vei promjer)?

Pri tome se pretpostavlja da je protok tekuine kroz promatranu cijev stacionaran,

bez promjena protone koliine. Imamo slijedeu skicu:

Iz Bernoullijeve jednadbe znamo da vrijedi:

v12 v22
p1 + = p2 + => pa iz tog izraza slijedi da je tlak tekuine u presjeku
2 2

A3 A3

v3

p3

Iz Bernoullijeve jednadbe znamo da vrijedi:

v12 v22
p1 + = p2 + => pa iz tog izraza slijedi da je tlak tekuine u presjeku A2:
2 2

p2= p1 + (v1)2/2 - (v2)2/2

p2= p1 + /2 (v12 - v22) => kako iz jednadbe kontinuiteta protoka znamo da je u

presijeku A2 brzina v2 vea od brzine v1 u presjeku A1
p2= p1 - /2 (v22 v12)
jer je: v2 = v1 A1/ A2 => v2 > v1

Jasno je da e tlak p2 u presjeku A2, biti manji (nii) od tlaka p1 u presjeku A1, p2<p1.

To je iz razloga to kroz sueni presjek (promjer) cijevi protie ista koliina

tekuine kao i kroz prethodni vei presjek (promjer) cijevi, tu uvijek govorimo o
stacionarnom protoku to znai da kroz tu cijev, takvu sa suenjem, od prije protie
tekuina, a ne da smo toj cijevi u tom trenutku suzili/smanjili promjer). Energetski
gledano se dio potencijalne energije tekuine koji je bio sadran u obliku tlaka tekuine
p1 pretvorio u kinetiku komponentu energije ( /2 (v22 v12), poveanjem v2 > v1) pa
se tlak u uskom presjeku smanjio sa p1 na vrijednost p2. Ako se nakon toga opet presjek
"vratio" na prvobitnu vrijednost A1=A3 tada se je i tlak u tekuini vratio (poveao sa p2
na p3=p1) na prvobitnu vrijednost p1.

Sve to pretpostavlja da nismo uzeli u obzir gubitke energije radi trenja tekuine i
radi vrtloenja (turbulencija) na mjestima promjena presjeka.