Gloria Macapagal Arroyo

Si Maria Gloria Macapagal-Arroyo (ipinanganak bilang Kapampangan, Ilokano at Sebwano.

Maria Gloria Macaraeg Macapagal noong 5 Abril Noong 1961, nang si Arroyo ay 14 taon gulang, naha-
1947) ay ang ika-14 na Pangulo ng Republika ng Pilipinas
lal ang ama niya bilang pangulo ng Pilipinas. Lumipat
(20 Enero 2001 30 Hunyo 2010). Siya ang ikalawang ang kanilang pamilya sa Palasyo ng Malacaang. Isang
babaeng pangulo ng bansa, at anak ng dating pangulong
bayan ang isinunod sa kanyang pangalan, ang Gloria, Ori-
si Diosdado Macapagal. ental Mindoro. Nag-aral siya sa Dalubhasaang Asun-
Isang propesor ng ekonomiks, si Arroyo ay pumasok cion para sa kanyang mababa at mataas na pag-aaral, at
sa pamahalaan noong 1987, na naglingkod bilang pan- nakapagtapos ng valedictorian noong 1964. Nag-aral siya
galawang kalihim at undersecretary ng Kagawaran ng pagkatapos noon sa Walsh School of Foreign Service ng
Kalakalan at Industriya sa pag-talaga sa kanya ni Pan- Pamantasan Georgetown sa Washington D.C. kung saan
gulong Corazon Aquino. Pagkatapos maglingkod bi- naging kamag-aral niya ang magiging pangulo ng Estados
lang senador mula 1992 hanggang 1998, siya ay nahalal Unidos na si Bill Clinton.[4] Natamo niya ang kanyang an-
na Pangalawang Pangulo sa ilalim ni Pangulong Joseph tas sa Batsilyer sa Sining ng Ekonomiks mula sa Dalub-
Estrada kahit na ito ay tumakbo sa kalabang partido. hasaang Asuncion, at nakapagtapos bilang magna cum
Pagkatapos maakusahan si Estrada ng korupsiyon, nag- laude noong 1968.
bitiw siya sa posisyon niya bilang gabinete bilang kalihim Noong 1968, kinasal si Arroyo sa abogado at negosyan-
ng Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaun- teng si Jose Miguel Arroyo ng Binalbagan, Negros Oc-
lad at sumali sa lumalaking bilang ng mga oposisyon sa cidental, na nakilala niya noong siya ay dalagita pa.[2]
Pangulo, na humarap sa paglilitis. Si Estrada ay napaalis Nagkaroon sila ng tatlong anak, sina Juan Miguel (ipinan-
sa pwesto sa pamamagitan ng tinatawag ng mga taga- ganak 1969), Evangelina Lourdes (ipinanganak 1971)
pagtaguyod nito bilang mga mapayapang demonstrasyon at Diosdado Ignacio Jose Mara (ipinanganak 1974).
sa lansangan ng EDSA, ngunit binansagan namang ng
Ipinagpatuloy niya ang pag-aaral at nakuha ang Mas-
mga kritiko nito bilang pagsasabwatan ng mga elitista ter sa Antas ng Ekonomiks sa Pamantasang Ateneo de
sa larangan ng politika, negosyo, militar at ni Obispo
Manila (1978) at Antas Doktoral sa Ekonomiks mula sa
Jaime Kardinal Sin ng Simbahang Katoliko [1] . Si Ar- Unibersidad ng Pilipinas sa Diliman noong 1985.[5] Mula
royo ay pinanumpa bilang Pangulo ng noon ay Punong
1977 hanggang 1987, nagturo siya sa ilang mga paaralan,
Mahistrado na si Hilario Davide, Jr. noong 20 Enero kabilang na ang Unibersidad ng Pilipinas at sa Paman-
2001 sa gitna ng lipon ng mga tao ng EDSA II, ilang
tasang Ateneo de Manila. Naging tagapangulo rin siya ng
oras bago nilisan ni Estrada ang Palasyo ng Malakanyang. Kagawaran ng Ekonomiks ng Dalubhasaang Asuncion.
Siya ay nahalal upang maupo bilang pangulo sa loob ng
anim na taon noong kontrobersiyal na eleksiyon ng Pilip-Noong 1987, inanyayahan siya ni Pangulong Corazon
inas noong Mayo 2004, at nanumpa noon 30 Hunyo 2004. Aquino na sumali sa pamahalaan bilang Assistant Sec-
retary ng Kagawaran ng Kalakalan at Industriya. Iti-
naas ang ang kanyang posisyon bilang Undersecretary
dalawang taon makalipas. Bilang kasabay na Tagapama-
1 Talambuhay hala ng Garments and Textile Export Board, napalawig ni
Arroyo ang industriya ng pananamit noong huling bahagi
Isinilang siya bilang Maria Gloria Macaraeg Macapa- ng dekada 80.
gal sa amang politikong si Diosdado Macapagal at sa
asawa nitong si Evangelina Macaraeg-Macapagal. Ka-
patid siya nina Dr. Diosdado Boboy Macapagal, Jr
at Cielo Macapagal-Salgado. Una siyang nanirahan 2 Senado
sa Lubao, Pampanga kasama ang kanyang dalawang
nakatatandang kapatid mula sa unang asawa ng kanyang Si Arroyo ay tumakbo sa halalan ng Senado noong 1992
ama.[2] Sa gulang na apat, pinili niyang manirahan sa at nagwagi para sa 3 taong termino. Ayon sa Saligang
lola niya sa kanyang nanay sa Lungsod ng Iligan.[3] Na- Batas ng 1987, ang una lamang 12 kandidatong may
natili siya doon ng tatlong taon, at hinati ang kanyang pinakamataas na boto ang magsisilbi para sa 6 na taong
panahon sa Mindanao at Maynila hanggang siya ay mag- termino ngunit si Arroyo ang ika-13 kandidatong may
ing 11 gulang.[3] Matatas siyang manalita ng Ingles, pinakamataas na boto. Si Arroyo ay muling tumakbo sa
Tagalog, Kastila at iba pang wikang Pilipino, gaya ng senado noong 1995 at nakakuha ng pinakamataas na boto

1
2 4 BILANG PANGULO

na halos 16 milyong boto.[6] gulo ayon sa batas, ngunit dinagdag niya na hindi niya
Bilang mambabatas, naghain si Arroyo ng 400 mga sali- kukunin muli ang kanyang posisyon.[11] . Noong 2 Marso
gang batas at naging may-akda o tumulong sa pagtaguyod 2001, ang Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas ay nag-
ng 55 mga batas noong kanyang panunungkulan niya bi- palabas ng desisyon na nagsasabing si Estrada ay nagbitiw
lang senador, kabilang na ang Anti-Sexual Harassment sa pagkapangulo at iniwan niya ang kanyang pwesto.[9]
Law, Indigenous Peoples Rights Law, at ang Export De-
velopment Act.[2]
4.2 2004-2010
Ang 1995 Mining Act, na nagpapahintulot ng 100 % pag-
aari ng mga banyaga sa mga kumpanyan ng pagmimina Pangunahing lathalain: Hello Garci scandal
sa Pilipinas, ay binatikos ng mga grupong makakaliwa.
Si Arroyo ay tumakbo at nagwagi sa halalan ng pagka-
Pangulo noong 2004 ngunit ang halalang ito ay sinasabing
3 Ikalawang pangulo nabahiran ng pandaraya sa panig ni Arroyo batay sa wire-
tapped recording ng usapan sa telepono sa pagitan nina
Naisipan ni Arroyo na tumakbo sa halalan ng pagkapan- Arroyo at opisyal ng COMELEC na si Garcillano noong
gulo noong 1998 ngunit nahikayat siya ni dating Pangu- canvassing ng 2004 halalan sa pagkapangulo.
long Fidel Ramos at iba pang mga pinuno ng partidong
Lakas-CMD na tumakbo na lamang bilang ikalawang
pangulo o bise presidente bilang running mate ni Jose 4.3 Ekonomiya
de Venecia, Jr.[7] . Si de Venecia ay natalo kay Joseph
Estrada bilang pangulo ngunit si Arroyo ay nagwaging Dahil sa pagkakaroon ng Master degree at doktoral sa
pangalawang pangulo na may higit sa dalawang ulit na ekonomiks, itinuon ni Arroyo ang kanyang pagkapangulo
nakuhang boto ng running mate ni Estrada na si Senador sa Ekonomiya ng Pilipinas. Sa ilalim ng pamumuno ni
Edgardo Angara.[8] Arroyo mula 2001 hanggang 2010, ang pangkaraniwang
[12]
Nagsimula ang kanyang termino bilang Ikalawang Pan- paglago ng GDP ng Pilipinas ay 4.7%. Ito ay higit
gulo noong 30 Hunyo 1998. Siya ang kauna-unahang na mataas kung ihahambing sa pamumuno ng kanyang
babaeng Ikalawang Pangulo sa kasaysayan ng Pilipinas. mga kahalinhinan, Corazon Aquino (3.8%), Fidel Ramos
[13]
Itinilaga siya ni Estrada sa gabinete bilang Kalihim ng (3.7%), at kay Joseph Estrada (3.7%). Lumago ang
Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaun- ekonomiya ng Pilipinas sa pinakamabilis nitong antas sa
lad. [7] loob ng nakaraang tatlong dekada noong 2007, na may
pagtaas ng real GDP na 7%.[14] Isa ang ekonomiya ng
Nagbitiw si Arroyo sa gabinete noong Oktubre 2000, Pilipinas ang nakaiwas sa epekto ng pandaigdigang kri-
umang lumayo kay Pangulong Estrada, na inakusahan ng sis pinansiyal ng 2008, na higit na mabuti kaysa sa mga
korupsiyon ng dati nitong kaalyadong si Chavit Singson, karatig bansa nito dahil sa sa mababang pagtuon sa mga
ang Gobernador ng lalawigan ng Ilocos Sur.[9] Inisyal kalakal na iniluluwas at mataas na padala ng mga OFW
siyang tumanggi sa mga kaalyado na magsalita laban kay na mula sa apat hanggang limang milyon, at ang papaun-
Estrada,[10] subalit lumaon ay sumama sa panawagang lad na industriya ng BPO.[15] Ang paghawak ni Arroyo
magbitiw si Estrada.[9] sa ekonomiya ng Pilipinas ay umani ng papuri mula kay
dating Pangulo ng Estados Unidos Bill Clinton, na sin-
abing ang mga mahihirap na desisyon ang nagpabalik
4 Bilang Pangulo sigla sa ekonomiya ng Pilipinas.[16] Sa kabila ng paglago,
nanatili ang kahirapan dahil sa mataas na antas ng paglaki
ng populasyon at hindi pantay-pantay na pagbabahagi ng
4.1 2001-2004 kita sa mamamayan.[17] Noong 2004, ang ekonomiya ng
Pilipinas ay lumago ng 6.1%, na nalampasan ang estima
Noong 20 Enero 2001, pagkatapos ng ilang araw ng kagu- ng pamahalaan. Noong 2005, ang Pisong Pilipino ay
luhang pampolitika at mga malawakang pagpoprotestang nag-appreciate ng 6% ang pinakamabilis sa rehiyon ng
tumatawag sa pagbibitiw ni Pangulong Joseph Estrada Asya. Ngunit, ang pana-panahong pagtaas ng halaga ng
dahil sa mga akusasyon ng korupsiyon, inihayag ng langis ay nagpapabagsak ng estima ng pamahalaan kada
Kataastaasang Hukuman na bakante na ang posisyon ng taon. Noong 2006, ang ekonomiya ay nagpakita ng 5.4%
pagkapangulo. Noong kinahapunan din nang araw na na pag-unlad, ngunit ang mga bagyong dumaan ang nag-
iyon, ay nanumpa si Arroyo bilang Pangulo ng Pilipinas pabagsak sa sektor ng ekonomiya. Noong Pebrero 2007,
sa pamamagitan ni Punong Hukom na si Hillario Davide nagtala ang merkado ng saping-puhunan ng pinakamataas
, Jr.[9] na puntos sa kasaysayan at nasa 33 kada isang Dolyar ang
Matapos ang ilang linggo, nagsampa ng kaso si Estrada Piso. Pagkatapos ng pagbagal ng paglago sa 3.8% noong
na naghahamon ng batayang legal hinggil sa pagkapan- 2008 at 1.1% noong 2009, ang real taon-sa-taong paglago
gulo ni Arroyo at pinipilit na siya ang nananatiling pan- ng GDP ay umahon sa 7.6% noong 2010. Ang paglago
4.4 Mga kontrobersiyang kinasangkutan
ay bumagal noong 2011 sa 3.7 % . Ang mga remittance
ng mga OFW ay nasa rate na taunang paglagong 8% at
patuloy na bumubuo ng mga 10% ng GDP. ANg tau-
nang paglago ng GDP ay may averaheng 4.6% sa loob ng
nakaraang dekada ngunit nangangailangan ng isang mas
mataas na pinanatiling landas ng paglago sa ekonomiya na
hindi bababa sa 7%8% kada sa karamihan ng mga pag-
tatantiya upang makasulong sa pagpapagaan ng kahirapan
sa taunang paglago ng populasyon ng Pilipinas na isa sa
may pinakamataas na populasyon sa Asya. Ang bahagi
ng populasyon na mahirap ay tumaas mula 24.9% hang-
gang 26.5% sa pagitan ng 2003 at 2009 na katumbas ng
karagdagang 3.3 milyong mga mahihirap na Pilipino.[17]
4.4 Mga kontrobersiyang kinasangkutan
4.4.1 Jose Pidal scandal
Inakusahan ni Senador Panlo Lacson noong 2003 ang
asawa ni Arroyo na si Mike Arroyo ng money laundering
ng mga 260 milyong piso gamit ang mga bank account sa
ilalim ng pangalang Jose Pidal na sinasabing mula sa mga
kontribusyon sa pangangampanya ni Gloria .
4.4.2 Hello Garci scandal
Pangunahing lathalain: Hello Garci scandal
Si Arroyo ay inakusahan ng pandaraya ng 2004 halalan
para sa pagka-Pangulo. Ayon sa dating diputadong di-
rektor ng NBI na si Samuel Ong, ang isang wiretapped
recording ng usapan sa pagitan ni Arroyo at opisyal ng
COMELEC na si Virgilio Garcillano o Garci ay nagpap-
atunay ng pandaraya ni Arroyo upang manalo ng 1 mily-
ong boto laban sa kandidatong si Fernando Poe. Noong
27 Hunyo 2005, inamin ni Arroyo na nakipag-usap siya
sa opisyal ng COMELEC na inaangkin itong isang pagk-
abigo sa paghatol. Ang kontrobersiyang Hello Garci ang
naging saligan ng kasong impeachment na inihain laban
kay Arroyo noong 2005 ngunit nabigo. Ang isa pang im-
peachment ay inihain laban kay Arroyo noong 2006 ngu-
nit natalo sa pagboto sa Kapulungan ng mga Kinatawan
ng Pilipinas.
4.4.3 Fertilizer fund scam
Pangunahing lathalain: Fertilizer Fund scam
Sinasabing ang pondo ng Department of Agriculture
(DA) na P728 milyong piso na inilaan para sa pagbili ng
mga fertilizer para sa mga magsasaka ay ginamit para sa
pangangampanya ni Arroyo sa kanyang muling pagtakbo
sa pagkapangulo noong 2004.
3
4.4.4 NBN-ZTE scandal
Pangunahing lathalain: NBN-ZTE Scandal
Si Arroyo ay inakusahan ng pag-abuso sa kapangyarihan
sa pagtulak ng pagpapatibay ng iminungkahing kontrata
ng Tsinong ZTE Corp upang itayo ang proyektong Na-
tional Broadband Network sa Pilipinas sa sobrang taas na
presyong $329 milyong dolyar o 13 bilyong piso. Ang
kontrata ay nilagdaan ni Transportation and Communi-
cations Secretary Leandro Mendoza at ZTE vice presi-
dent Yu Yong noong 21 Abril 2007, sa Boao, China na
nasaksikhan mismo ni Arroyo. Ang proyektong ito ay
isang pambansang network ng komunikasyon para sa mga
pasilidad na landline, cellular at broadband internet para
sa paggamit ng mga ahensiya ng pamahalaan. Ang deal
sa ZTE Corp ay sinasabing nangyari nang walang pub-
lic bidding.Si COMELEC Chairman Benjamin Abalos,
Sr. ay inakusahan ng pagtanggap ng salapi at mga babae
kapalit ng pag-aproba ng kasunduan sa ZTE Corp. Si
Jose Joey de Venecia III na namumuno sa Amsterdam
Holdings, Inc. na isa sa natalong bidder sa kasunduang
NBN at anak ni dating Ispiker na si Jose de Venecia, Jr.
ay nagpatotoo na kasama niya si Abalos sa Tsina at nar-
inig niyang si Abalos ay humingi ng pera mula sa mga
opisyal ng ZTE. Si Joey de Venecia III ay nagpatotoo rin
na ang asawa ni Gloria na si Mike Arroyo ang mistery-
ong tao na nagtulak para pagtibayin ang labis na mataas
na presyong kontrata sa ZTE. Isinaad ni De Venecia na
ang kontrata na $329 milyong dolar sa ZTE ay sobrang
mataas na presyo ng mga $130 milyong dolar pagkata-
pos na humingi si Abalos ng mga iba't ibang kickback at
mga advance para sa proyekto. Isinaad rin ni De Vene-
cia na binalaan ni Abalos na ipapapatay siya ni Abalos
kung hindi siya umurong sa proyekto. Isinaad rin ni Joey
de Venecia III na nangako si Abalos kay Mike Arroyo
ng 70 milyong dolyar na kickback mula sa proyektong
NBN. Ang dating direktor heneral ng NEDA na si Ro-
mulo Neri ay nagpatotoo sa Senate hearing na inalukan
siya ni Abalos ng 200 milyong piso upang aprubahan ang
proyekto. Sinabi rin ni De Venecia na tinanong ni Gloria
si Neri kung bakit hindi niya tinanggap ang suhol na 200
milyong piso ni Abalos upang iendorso ang proyektong
NBN sa ZTE Corp, Ayon sa pagsisiyasat ng mga opsiyal
na dokumentong isinumite sa Senate blue ribbon com-
mittee, ang proyektong NBN-ZTE ay sobrang taas ang
presyo ng halos 8 bilyong piso (US $197 milyon). Isi-
naad ng mga eksperto na ang presyo ng ZTE na $329 mi-
lyong dolyar o 13 bilyong piso ay magkakahalaga lamang
ng 132 milyong dolyar kung ihahambing sa mga kom-
panyang gaya ng PLDT, Smart Communications, Globe
Telecoms o Digitel. Noong 4 Pebrero 2008, bumoto ang
Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas na patalsikin
bilang Isipiker si Jose de Venecia Jr. na sinasabing kaba-
yaran para sa pagdawit ng kanyang anak kay Mike Arroyo
sa NBN-ZTE scandal. Inakusahan ng whistleblower na si
Jun Lozada si Mike Arroyo na mastermind sa kasunduan
sa ZTE Corp para sa proyektong NBN. Pinatotohanan ni
4 7
Lozada na si Abalos ay humingi ng mga kickback para sa ng kaso para sa pagsabotahe ng halalan noong 2007 ng
kontrata sa ZTE Corp. COMELEC.
4.4.5 Pagsabotahe ng 2007 halalan
Noong 2007 halalan, sinasabing inutos ni Arroyo kay
gobernador Andal Ampatuan, Sr. na masegurong ang tat-
long kandidato ng oposisyon na sina Benigno S. Aquino
III, Panlo Lacson, at Alan Peter Cayetano ay makakuha
ng sero boto sa Maguindanao. Ito ang tanging probinsiya
sa Pilipinas na nagbigay ng 12-0 pagkapanalo sa Team
Unity ni Arroyo. Inamin ni Zaldy Ampatuan na gober-
nador ng ARMM na inutos ni Arroyo na ilipat ang boto
ng 3 kandidato ng oposisyon kay Juan Miguel Zubiri na
nagbitiw bilang senador noong 3 Agosto 2011. Inamin rin
ni Ampatuan na ang kanyang ama ay tumanggap ng suhol
mula kay Mike Arroyo noong 2007 halalan. Noong 2011,
ang dating supervisor ng halalan sa Maguindanao noong
2007 na si Lintang Bedol ay umamin sa nangyaring pan-
daraya noong 2007 halalan. Ayon kay Bedol, ang mga
pekeng balota at mga election return ay dinala mula sa
Maynila at ang dating COMELEC chair na si Benjamin
Abalos at mga Comelec commissioner Nicodemo Ferrer
at Rene Sarmiento ay nagpunta sa General Santos City
upang i-authenticate ang mga pekeng election return para
sa mga iba't ibang bayan sa Maguindano.
4.4.6 Le Cirque scandal
Iniulat ng New York Post noong 2009 na si Gloria
Macapagal-Arroyo ay gumastos ng $20,000 sa Le Cirque
para sa isang hapunan kasama ng kanyang delegasyon ha-
bang dumadalaw sa Estados Unidos.[18] Si Arroyo ay ini-
ulat na nag-order ng mga mamahaling wine, steak at lob-
ster.
4.5 Lotto scandal
Si Arroyo ay inakusahan ng paglipat ng mga pondo ng
pambansang lotto na nagkakahalagang 366 milyon para
sa pansariling paggamit.[19]
5 Kapulungan ng Kinatawan
Si Arroyo ay tumakbo at nahalal na kinatawan ng
ikalawang distrito ng Pampanga noong 2010 halalan.
6 Pagdakip at pagsasampa ng ka-
song korupsiyon
Si Arroyo ay dinakip sa St. Lukes Medical Center sa
Taguig noong 18 Nobyembre 2011 pagkatapos sampahan
MGA PANLABAS NA KAWING
Si Arroyo ay inilipat sa Veterans Memorial Medical Cen-
ter sa Quezon City noong 9 Disyembre 2011. Si Arroyo
ay pinalaya pagpagkatapos magpiyansa noong 25 Hulyo
2012. Si Arroyo ay muling dinakip pagkatapos sampahan
ng kasong pandarambong ng 366 milyong pisong pondo
ng pambansang lotto upang pondohan ang kanyang pan-
gangampanya.
7 Mga panlabas na kawing
Gloria Macapagal Arroyo, opisyal na website
Gloria Arroyo Nagmamahal sa Pangulo website
[1] Bowring, Philip. Filipino Democracy Needs Stronger
Institutions. International Herald Tribune web-
site. 2001, Enero 22. Retrieved 14 Pebrero 2009.
http://web.archive.org/web/20051026033050/http:
//www.iht.com/articles/2001/01/22/edbow.t_3.php
[2] Gloria Macapagal-Arroyo. Current Biography Inter-
national Yearbook 2004. The H. W. Wilson Com-
pany. http://www.hwwilson.com/print/cbintl_arroyo_
biography.htm. Hinango noong 4 Hunyo 2007.
[3] Spaeth, Anthony (29 Enero 2001). Glory, Gloria!".
Time. Sininop mula sa orihinal na pahina noong 2001-06-
05. http://web.archive.org/web/20010605173216/http:
//www.time.com/time/pacific/magazine/20010129/
cover2.html. Hinango noong 4 Hunyo 2007.
[4] Gloria Arroyo, The Most Powerful Women. Forbes. 1
Nobyembre 2005. http://www.forbes.com/lists/2005/11/
1YDI.html. Hinango noong 4 Hunyo 2007.
[5] President Gloria Macapagal-Arroyo Biogra-
phy. Oce of the President. Sininop mula
sa orihinal na pahina noong 24 Mayo 2007.
http://web.archive.org/web/20070524214413/http:
//www.op.gov.ph/biography.asp. Hinango noong 4
Hunyo 2007.
[6] Article 18: Transitory Provisions. The 1987 Con-
stitution of the Republic of the Philippines. The Of-
cial Website of the Republic of the Philippines.
Sininop mula sa orihinal na pahina noong 27 Mayo
2007. http://web.archive.org/web/20070527091924/
http://www.gov.ph/aboutphil/a18.asp. Hinango noong 5
Hunyo 2007.
[7] Malaya, J. Eduardo; Jonathan E. Malaya (2004). ...So
Help Us God: The Presidents of the Philippines and Their
Inaugural Addresses. Pasig City: Anvil Publishing. pp.
301303. ISBN 971-27-1487-X.
[8] Results of the Past Presidential & Vice-Presidential
Elections. The Philippine Presidency Project.
Sininop mula sa orihinal na pahina noong 2004-12-
05. http://web.archive.org/web/20041205193215/http:
//www.pangulo.ph/election_results.php. Hinango noong
4 Hunyo 2007.
 5

[9] Estrada v. Arroyo, G.R. No. 146710-15. (2001)

[10] Mydans, Seth (13 Oktubre 2000). Philippine Vice

President Quits Cabinet, Citing Scandal. The New York
Times. http://www.nytimes.com/2000/10/13/world/
philippine-vice-president-quits-cabinet-citing-scandal.
html. Hinango noong 3 Mayo 2010.

[11] New York Times - Ex-President in Philippines Sues to

Reclaim at Least His Dignity

[12] http://www.gmanetwork.com/
news/story/211655/economy/
ing-phl-economy-may-average-5-3-from-2010-2016

[13] http://www.manilastandardtoday.com/?page=
antonioAbaya_jan17_2008

[14] Philippines Economy Prole 2008. Indexmundi.com.

http://www.indexmundi.com/philippines/economy_
profile.html. Hinango noong 2012-01-24.

[15]

[16] Arroyo shares spotlight with global leaders in fo-

rum. INQUIRER.net. 2007-10-11. Sininop
mula sa orihinal na pahina noong 2007-10-11.
http://web.archive.org/web/20071011115450/http:
//globalnation.inquirer.net/news/breakingnews/view_
article.php?article_id=90950. Hinango noong 2012-01-
24.

[17] https://www.cia.gov/library/publications/
the-world-factbook/geos/rp.html

[18] EAT AND DRINK. New York Post. 12 Agosto

2009. http://www.nypost.com/p/pagesix/eat_and_
drink_SghUG7F9mrsD7p1zF1LQsK.

[19] http://www.pcso.gov.ph/about-section/news/
news-pcso-press-release02012013.html
6 8 TEXT AND IMAGE SOURCES, CONTRIBUTORS, AND LICENSES

8 Text and image sources, contributors, and licenses

8.1 Text
Gloria Macapagal Arroyo Sanggunian: https://tl.wikipedia.org/wiki/Gloria_Macapagal_Arroyo?oldid=1545890 Mga taga-ambag: Blue-
mask, Ultratomio, ivot, Jojit fb, Maskbot, Isa lalaki, Adpenaranda, Basilio, Sky Harbor, TheCoee, Tomas De Aquino, Zwobot,
Imortalheze77, Harvzsf, YurikBot, Emir214, Escarbot, 23prootie, Jack basa, Thijs!bot, Namayan, WayKurat, Quess, Mananaliksik,
Fddfred~tlwiki, TXiKiBoT, VolkovBot, BotMultichill, SieBot, Estudyante, Felipe Aira, Pare Mo, AlleborgoBot, Chininazu12, Anakn-
gAraw, Egmontaz, Lenticel, Alexbot, Idioma-bot, AiraBot, BodhisattvaBot, YourEyesOnly, MelancholieBot, Mk32, Luckas-bot, Ptbot-
gourou, Nickrds09, Wutsje, Ryomaandres, Loloige, Mentisto, Lianlaspinas, Xqbot, D'ohBot, ArthurBot, Iansal94, Mikomacao, BRUTE,
Pmlineditor, ZroBot, EmausBot, Compgeo.98, Hoo man, Savh, Mathonius, , MerlIwBot, AvocatoBot, Jewel457, La fe Didier,
Ederbilly, Clarence baladjay 10, Makecat-bot, Wim b, Rotlink, Memosync, Addbot, Pawikan, National Names 2000, Cyrus noto3at bu-
laga, Amethyst Diamond Ashat Anonymous: 199

8.2 Images
Talaksan:Arroyo_Sig.png Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5c/Arroyo_Sig.png Lisensya: Public do-
main Mga inambag: Transferred from en.wikipedia to Commons. Orihinal na artista: Original uploader was SunKing at en.wikipedia.
Original uploader was Bluemask at tl.wikipedia
Talaksan:Flag_of_Australia.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b9/Flag_of_Australia.svg Lisensya:
Public domain Mga inambag: Sariling gawa Orihinal na artista: Ian Fieggen
Talaksan:Flag_of_Brunei.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Flag_of_Brunei.svg Lisensya: CC0
Mga inambag: From the Open Clip Art website. Orihinal na artista: User:Nightstallion
Talaksan:Flag_of_Cambodia.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Flag_of_Cambodia.svg Lisen-
sya: CC0 Mga inambag: File:Flag_of_Cambodia.svg Orihinal na artista: Draw new ag by User: _
Talaksan:Flag_of_Canada.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/Flag_of_Canada.svg Lisensya:
Public domain Mga inambag: See below Orihinal na artista: Created by E Pluribus Anthony / User:Mzajac
Talaksan:Flag_of_Chile.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/78/Flag_of_Chile.svg Lisensya: Public
domain Mga inambag: Sariling gawa Orihinal na artista: SKopp
Talaksan:Flag_of_Chinese_Taipei_for_Olympic_games.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/14/
Flag_of_Chinese_Taipei_for_Olympic_games.svg Lisensya: Public domain Mga inambag: The ocial website of Chinese Taipei Olympic
Committee
Ocial fan page of Chinese Taipei Olympic Committee
Orihinal na artista: Pixeltoo, updated by Zscout370
Talaksan:Flag_of_Hong_Kong.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5b/Flag_of_Hong_Kong.svg
Lisensya: Public domain Mga inambag: http://www.protocol.gov.hk/flags/chi/r_flag/index.html Orihinal na artista: Tao Ho
Talaksan:Flag_of_Indonesia.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9f/Flag_of_Indonesia.svg Lisensya:
Public domain Mga inambag: Law: s:id:Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 24 Tahun 2009 (http://badanbahasa.kemdiknas.go.
id/lamanbahasa/sites/default/files/UU_2009_24.pdf) Orihinal na artista: Drawn by User:SKopp, rewritten by User:Gabbe
Talaksan:Flag_of_Japan.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9e/Flag_of_Japan.svg Lisensya: Public
domain Mga inambag: Law Concerning the National Flag and Anthem (1999) URL link in English, actual law (Japanese; colors from
http://www.mod.go.jp/j/info/nds/siyousyo/dsp_list_j.htm#Z8701 Orihinal na artista: Various
Talaksan:Flag_of_Laos.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/56/Flag_of_Laos.svg Lisensya: Public
domain Mga inambag: Drawn by User:SKopp Orihinal na artista: ?
Talaksan:Flag_of_Malaysia.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/66/Flag_of_Malaysia.svg Lisensya:
Public domain Mga inambag: Create based on the Malaysian Government Website (archive version)
Orihinal na artista: SKopp, Zscout370 and Ranking Update

Talaksan:Flag_of_Mexico.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fc/Flag_of_Mexico.svg Lisensya:

Public domain Mga inambag: This vector image was created with Inkscape. Orihinal na artista: Alex Covarrubias, 9 April 2006
Talaksan:Flag_of_Myanmar.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Flag_of_Myanmar.svg
Lisensya: CC0 Mga inambag: Open Clip Art Orihinal na artista: Unknown<a href='https://www.wikidata.org/wiki/Q4233718'
title='wikidata:Q4233718'><img alt='wikidata:Q4233718' src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/
Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png' width='20' height='11' srcset='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/
thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/
Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x' data-le-width='1050' data-le-height='590' /></a>
Talaksan:Flag_of_New_Zealand.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg
Lisensya: Public domain Mga inambag: http://www.mch.govt.nz/files/NZ%20Flag%20-%20proportions.JPG Orihinal na artista:
Zscout370, Hugh Jass and many others
Talaksan:Flag_of_Papua_New_Guinea.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Flag_of_Papua_
New_Guinea.svg Lisensya: Public domain Mga inambag: Sariling gawa, FOTW Orihinal na artista: User:Nightstallion
Talaksan:Flag_of_Peru.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/Flag_of_Peru.svg Lisensya: Public
domain Mga inambag: Peru Orihinal na artista: David Benbennick
Talaksan:Flag_of_Russia.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Flag_of_Russia.svg Lisensya: Pub-
lic domain Mga inambag: . : (Blue - Pantone 286 C, Red - Pantone 485 C)
[1][2][3][4] Orihinal na artista: Zscout370
8.3 Content license 7

Talaksan:Flag_of_Singapore.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/48/Flag_of_Singapore.svg Lisen-

sya: Public domain Mga inambag: The drawing was based from http://app.www.sg/who/42/National-Flag.aspx. Colors from the book:
(2001). The National Symbols Kit. Singapore: Ministry of Information, Communications and the Arts. pp. 5. ISBN 8880968010 Pantone
032 shade from http://www.pantone.com/pages/pantone/colorfinder.aspx?c_id=13050 Orihinal na artista: Various
Talaksan:Flag_of_South_Korea.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Flag_of_South_Korea.svg
Lisensya: Public domain Mga inambag: Ordinance Act of the Law concerning the National Flag of the Republic of Korea, Construction
and color guidelines (Russian/English) Orihinal na artista: Various
Talaksan:Flag_of_Thailand.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a9/Flag_of_Thailand.svg Lisensya:
Public domain Mga inambag: Sariling gawa Orihinal na artista: Zscout370
Talaksan:Flag_of_Vietnam.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Flag_of_Vietnam.svg Lisensya:
Public domain Mga inambag: http://vbqppl.moj.gov.vn/law/vi/1951_to_1960/1955/195511/195511300001 http://vbqppl.moj.gov.vn/
vbpq/Lists/Vn%20bn%20php%20lut/View_Detail.aspx?ItemID=820 Orihinal na artista: Lu Ly v li theo ngun trn
Talaksan:Flag_of_the_People{}s_Republic_of_China.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/
Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg Lisensya: Public domain Mga inambag: Sariling gawa, http://www.protocol.gov.hk/
flags/eng/n_flag/design.html Orihinal na artista: Drawn by User:SKopp, redrawn by User:Denelson83 and User:Zscout370
Talaksan:Flag_of_the_Philippines.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Flag_of_the_Philippines.
svg Lisensya: Public domain Mga inambag: The design was taken from [1] and the colors were also taken from a Government website
Orihinal na artista: User:Achim1999
Talaksan:Flag_of_the_United_States.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a4/Flag_of_the_United_
States.svg Lisensya: Public domain Mga inambag: SVG implementation of U. S. Code: Title 4, Chapter 1, Section 1 [1] (the United
States Federal Flag Law). Orihinal na artista: Dbenbenn, Zscout370, Jacobolus, Indolences, Technion.
Talaksan:Ph_pres_arroyo.jpg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/tl/f/fc/Ph_pres_arroyo.jpg Lisensya: ? Mga inam-
bag: ? Orihinal na artista: ?
Talaksan:PhilippinePresidentialSeal.png Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/tl/e/e5/PhilippinePresidentialSeal.png
Lisensya: ? Mga inambag: ? Orihinal na artista: ?
Talaksan:Seal_of_the_Vice_President_of_the_Republic_of_the_Philippines.svg Pinagmulan: https://upload.wikimedia.org/
wikipedia/commons/5/5e/Seal_of_the_Vice_President_of_the_Republic_of_the_Philippines.svg Lisensya: Public domain Mga
inambag: This vector image includes elements that have been taken or adapted from this: <a href='//commons.wikimedia.
org/wiki/File:Seal_of_the_President_of_the_Philippines.svg' class='image'><img alt='Seal of the President of the Philip-
pines.svg' src='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Seal_of_the_President_of_the_Philippines.svg/
20px-Seal_of_the_President_of_the_Philippines.svg.png' width='20' height='20' srcset='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/
commons/thumb/5/59/Seal_of_the_President_of_the_Philippines.svg/30px-Seal_of_the_President_of_the_Philippines.svg.png 1.5x,
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Seal_of_the_President_of_the_Philippines.svg/40px-Seal_of_the_
President_of_the_Philippines.svg.png 2x' data-le-width='395' data-le-height='393' /></a> Seal of the President of the Philippines.svg.
Orihinal na artista: J-Ronn

8.3 Content license

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0