Si Rizal ay parte na ng ating buhay. Masasabi kong ang salitang Rizal ay
nakadikit na sa ating pagka-Pilipino. Siya ay ang piso, monumento, eskwelahan, kalye, santo, deodorant, at iba pa. Ngunit sino nga bang talaga si Jose Rizal? Mula pagkabata ay itinanim na sa ating mga isipan at puso na si siya ang ating pambansang bayani, na inialay niya ang kanyang buhay para sa bayan. Nararapat nga ba sa kanya ang titulong pambansang bayani gayong siyay pinili lamang ng mga Kano at hindi ng kanyang mga kababayan? Kung kasalanan ang pagdudahan ang kabayanihan ni Rizal, mukhang magkakasala kami sa pelikulang ito. Ang mga katagang ito ang pambungad ng pelikula at kung itoy totoo, marahil ako rin ay magkakasala. Simula elementarya hanggang kolehiyo, itinuturo na ang buhay at mga akda ni Rizal kaya nakakalungkot isiping marami pa ring mga Pilipino ang walang muwang sa kabuluhan niya bilang pambansang bayani. Sa pelikulang ito, kanilang iwinaksi ang paniniwala ng maraming Pilipino na ang ang isang bayani ay dapat sinasamba bilang isang santo o Diyos datapwat ipinakita nila na si Rizal ay tao rin, nagmamahal, nasasaktan, at nagkakamali. Ito ang naging pananaw ng nakararami marahil dahil sa pagpipili ng ibang mga awtor ng kwentong ilalahad. Karamihan ng mga akda at gawa tungkol kay Rizal ay tungkol lamang sa kanyang kadakilaan o di kaya sa kanyang makasaysayang pagkamatay. Isinasantabi nila at hindi binibigyang pansin ang mga isyung nakapalibot sa kanya tulad ng kanyang buhay pag-ibig, pamilya, at ng kanyang relihiyon. Isang magandang punto ang inilahad nang sinabi nilang si Rizal ay isang bayaning third world. Third world, ibig sabihin mga bansang nasakop noong panahon at ngayon ay napag-iiwanan na. Ang eksena ng pagkabasag ng pigurin ni Rizal ay sumisimbolong si Rizal bilang third world ay marupok. Ang ppagkaintindi ko sa eksenang ito nung una ay si Rizal ay mahina at mabilis masira. Ngunit nang ginagawa ko ang reaksyong ito, naisip kong ipinapakita lamang nito na tao rin si Rizal. Bagamat may mga kahinaan at mga pagkakamali, naging matatag siya at ipinaglaban ang ating karapatan. Siya ay isang ehemplo ng mga taong nasa third world na naghahangad ng tamang daan patungo sa magandang kinabukasan. Walang tao sa mundo ang perpekto at kasama na rito si Rizal. Ang kanyang buhay ay malateleserye na puno ng drama, aksyon, at pag-ibig. Maraming mga katanungan at misteryo ang kanyang buhay na hanggang ngayon ay hindi masagot-sagot at maaring hindi na masagot pa dahil wala na siya sa mundong ito. Ang nararapat gawin na lang nating lahat ay pag-aralan at isapuso ang mga aral na kanyang iniwan upang ito ay ating mga gabay para sa ikabubuti natin. Maari nating isantabi ang ating mga pagdududa tungkol kay Rizal sapagkat ang mas importante ay ang kanyang mga naging kontribusyon sa ating bansa at hindi ang kanyang mga isyu sa buhay ngunit huwag sana natin itong kakalimutan dahil ito ay magsisilbing patnubay sa mga desisisyong ating gagawin sa hinaharap. Sources: http://bayaning3rdworld.blogspot.com/ http://ivan-thoughts.blogspot.com/2013/05/bayaning-3rd-world-mike-de- leon.html http://aabdula.blogspot.com/2008/05/rizal-bayaning-third-world.html https://www.scribd.com/doc/62292054/Bayaning-Third-World-Reaction-Paper https://dementedguy.wordpress.com/2008/08/01/bayaning-third-world-2000/ https://en.wikipedia.org/wiki/Bayaning_3rd_World