Higijena atmosfere

>Rovovske noge

Tijekom prve dvije godine Prvog svjetskog rata zabiljeeno je

desetke tisue sluajeva bolesti nazvane "rovovska stopala".
Bolest je izazivala gljivina infekcija uzrokovana mokrim,
hladnim i nehigijenskim uvjetima unutar vojne obue. Vojnici su
satima stajali u blatu ili ak u vodi. Obua je proputala vlagu u
arape koje se nisu mogle esto mijenjati. Vojnicima su veinom
dodijeljena dva para arapa, pa su u pismima kui esto
zahtijevali da im se poalju arape. Infekcija je mogla dovesti do
gangrene, pa i amputacije stopala. Bolest se manifestira
nateenjem stopala do glenjeva, promjenom boje u crvenu ili
plavu, te krvavim uljevima. Usljedilo je umrtvljenje ivaca.
Lijeenje se vrilo podizanjem stopala, utopljavanjem i
jednostavnim ekanjem da se bolest povue. U sluaju
komplikacija bolesnik je mogao izgubiti prste ili cijelo stopalo.
Vrlo je vana bila prevencija bolesti, pa je asnicima bilo
nareeno da se brinu o stopalima svojih vojnika. Vie puta
dnevno stopala su se morala osuiti, premazati kitovskim uljem
i navui suhe arape.

> Simptomi bolesti

Noge postaju hladne,oteene, votano-bijele sa cijanotinim
mrljama. Mogu se pojaviti na nogama i mjehurii,a prati osjeaj
svrbea i bockanja. Nastupa spazam arteriola i venula, staza
krvi i posljedini edem.Faktori koji doprinose djelovanju niske
temperature su tjesna obuca,vlazna obuca i ne kretanje.

Karikatura iz doba Francuske revolucije

 Higijena u vandrednim uslovima i u ratu

>Dezinfekcija vodenih objekata

Vanost obavljanja preventivne dezinfekcije posebno dolazi do

izraaja u prehrambeno-uslunim, zdravstvenim, obrazovnim i
sl. djelatnostima, gdje ona, kao dopuna svakodnevnim
zdravstveno propisanim dezinfekcijama, predstavlja mjeru
spreavanja pojave i irenja zaraze uslijed mikrobiolokog
zagaenja (hrane, pribora, radnih povrina, i dr.) Kako bi
sprijeio pojavu i irenje zaraznih bolesti ovjek svjesno provodi
dezinfekciju i pritom koristi:
- Mehanike metode - isto mehanike metode,
sedimentacija, ventilacija
- Fizike metode - temperatura, zraenje, isuenje, osmotski
pritisak
- Hemijske metode - dezinficijensi

Dezinfekcija
Dezinsekcija
Deratizacija
Deviperacija
Dezodoracija
Eradikacija

Pod pojmom dezinficijens podrazumijeva se svaki hemijski spoj

ili sredstvo kojim provodimo dezinfekciju.

Dezinficijensi se meusobno razlikuju po hemijskom sastavu i

nainu djelovanja, koje moe biti:

- MIKROBIOCIDNO (baktericidno, virocidno,)

ubija mikroorganizme
- MIKROBIOSTATSKO (bakteriostatsko, virustatsko,)
zaustavlja rast mikroorganizama
- INHIBITORNO
usporava, ali ne i zaustavlja rast mikroorganizama.
 Higijena zemljita

>Mikroorganizmi u zemljitu

Na rasprostranjenost i aktivnost mikroorgainzama utie veliki

broj abiotikih i biotikih faktora. U zemljitima neutralne
reakcije, uslovi za razvoj i aktivnost mikroorganizama su
najpovoljniji. U takvim zemljitima najbrojnije su razliite
fizioloke grupe bakterija, gljive su brojnije u kiselijim,
a ktinomicete u blago alkalnim zemljitima. Za razvoj svih
grupa mikroorganizama,pogodnasu
zemljita dobre strukture, povoljnih vodno-vazdunih svojstava i
sa sadrajem organske materije iznad 2%.

Mikroorganizmi ine najvei deo bioloke faze zemljita i aktivno

uestvuju u procesima njegovog stvaranja i nastajanja, ali i u
procesima odravanja plodnosti zemljita. Ishrana biljaka
direktno je vezana za aktivnost mikroorganizama, te je za
uspenu biljnu proizvodnju neophodno obezbediti uslove za
optimalno proticanje mikrobiolokih procesa.

Osnovni biogeni elementi se u zemljitu nalaze preteno vezani

u organskim jedinjenjima i u oblicima koji nisu direktno dostupni
biljkama. Mikroorganizmi imaju kljunu ulogu u mineralizaciji
organskih jedinjenja i mobilizaciji teko rastvorljivih neorganskih
jedinjenja ime obezbeuju biljke asimilativima i direktno
uestvuju u formiranju prinosa gajenih
biljaka. Mikroorganizmi su nezaobilazna karika u
transformacijam azota, ugljenika, fosfora, sumpora, kalijuma,
gvoa i nekih drugih biogenih elemenata.

Trovanje ugljenmonoksidom

> Stvaranje ugljen-monoksida

Kada ugljovodonina goriva sagorijevaju, uz dovoljno vazduha,

nastaju ugljen-dioksid i voda. Meutim, ako je iz nekog razloga
priliv vazduha smanjen, umjesto ugljen-dioksida nastaje ugljen-
monoksid. Ugljen-monoksid (CO) je gas bez boje, mirisa i ukusa.
To je osnovni razlog zbog kojeg je veoma opasan. Niim ne
odaje svoje prisustvo. Veina kobnih trovanja nastaje kod
poara, neispravnih poreta na gas ili drva, kamina, grijalica i
izduvnih gasova automobila. Ljudi esto stradaju u zatvorenim
garaama u kojima dre upaljen motor, u kupaonama sa
plinskim grijaem vode (bojlerom) i zbog isticanja gasa u stanu.
Trovanja se dogaaju i kad izduvni gasovi motora prodiru u
kabinu vozila zbog neispravnosti izduvnih cijevi ili kroz
ventilacioni sistem dok vozilo stoji u koloni.
Naalost, nisu bili rijetki ni pokuaji samoubistva. U prolosti,
automobili su u izduvnim gasovima imali koncentraciju do 25%
ugljen-monoksida. Noviji automobili imaju katalitiki konverter,
to moe eliminisati vie od 99% ugljen-monoksida u izduvnim
gasovima. Meutim, ak i automobili sa katalitikim
konvertorom mogu proizvesti znaajnu koliinu ugljen-
monoksida ako su u zatvorenom prostoru.

Prepoznavanje trovanja

Pojava simptoma ne zavisi iskljuivo od koliine CO u vazduhu,

ve i od toga koliko je vremena osoba bila izloena gasu, od
godina ivota (osjetljiviji su stariji od 75 i mlai od 15, naroito
novoroenad), te od zdravstvenog stanja prije ekspozicije.

Akutna trovanja je lake prepoznati, za razliku od hroninog

izlaganja manjim koliinama, gdje se ponekad zbog izraenih
gastrointestinalnih simptoma i njihove pojave kod vie lanova
porodice, sumnja na trovanje hranom. U takvim situacijama
treba obratiti panju da li su simptomi manje izraeni pri
boravku na otvorenom i da li su ei u zimskim mjesecima, kad
je ukljueno grijanje.

Glavni simptomi kod trovanja ugljen monoksidom su:

 Glavobolja (u 90% sluajeva)

Munina i povraanje (50%)

Vrtoglavica (50%)

Umor i slabost (30%)

Poremeaj ili gubitak svijesti (20%)

Potronja vode

Ukupna godinja potronja vode u svijetu svake godine povea

za oko 6%.
Kad vode imamo u izobilju, ne razmiljamo o njenoj vrijednosti i
vanosti. Voda za veinu ljudi jednostavno izvire iz - esme.
Rijetko razmiljamo o putu koji je voda iz vazduha i zemljita
morala prei do nas. A jo manje o tome kuda odlazi nakon to
nestane u odvodnoj cijevi. Industrijska proizvodnja dobara i
moderna poljoprivreda troe velike koliine vode:

Za proizvodnju jednog tetrapaka potroi se oko 5l vode.

Svaka plastina kesa kota 10 -20l.

 Svaka limenka 40l vode.

Kilogram novog papira proguta oko 100l vode, dok se za

proizvodnju jednog kilograma recikliranog papira potroi 10l.

>Potronja u domainstvu

Ukoliko vodimo rauna o tednji vode, dnevna potronja iznosi

oko 140 litara po osobi:

Pie i kuhanje 3 - 6l

Pranje posua 4 - 7l

ienje u stanu 5 10l

Pranje rublja 20 - 40l

Kupanje i tuiranje 20 - 40l

Tjelesna higijena bez kupanja 10 - 15l

Ispiranje WC-a 20 - 40l