8/12/2010

8.1 PENGENALAN
TOPIK 8: Tawaran merupakan kaedah lazim yang digunakan oleh
pihak-pihak kerajaan, badan berkanun dan syarikat swasta
ANGGARAN untuk melaksanakan sesuatu projek pembinaan.
Harga pembinaan sesebuah bangunan bergantung kepada
beberapa
p faktor iaitu:
1. Harga buruh
Disediakan oleh: 2. Harga bahan2 termasuk pengangkutan dan pembaziran
3. Harga alat dan perkakas
Dr. Mohamad Syazli Fathi
4. Insuran
Universiti Teknologi Malaysia
5. Harga pengurusan
6. Keuntungan
Setiap bangunan mempunyai harga pembinaan yang
berbeza .

8.2 KAEDAH MEMBUAH ANGGARAN

KASAR
Definasi: Faktor pemilihan kaedah yang akan digunakan:
Usaha atau proses untuk meramal kos projek sebelum
projek dimulakan dimana rekabentuk lengkap dan
keterangan kontrak belum disediakan. 1. Masa yang ada untuk menyediakan anggaran
2. Ketepatan yang dikehendaki
Pilihan kaedah anggaran kasar : paling hampir kepada harga tender
1. Kaedah Isipadu (cubic content method)
3. Maklumat yang ada
2. Kaedah Keluasan Lantai (floor area method)
peringkat rekabentuk, lukisan dan penentuan
3. Kaedah Penilaian Unit (unit valuation method)
4. Kaedah Kuantiti Nilai Hampir (approximate 4. Pengalaman dan kepakaran penganggar
quantities method) 5. Data dan maklumat kos yang boleh diperolehi dari
5. Kaedah Senarai Kuantiti.(Bill of quantities projek yang lepas.
method)

KAEDAH ISIPADU
Faktor-faktor yang perlu diambil kira semasa Cara paling besar untuk mendapatkan jumlah harga
menggunakan data kos:
1. Projek lepas yang digunakan mestilah hampir sama Unit berdasarkan isipadu bangunan (m3)
fungsinya
Isipadu
Isipadu = panjang (1) x lebar (w) x tinggi (t)
sekolah dengan sekolah
pejabat dengan pejabat Untuk bangunan berbumbung curam (rujuk rajah 8.1):
2. Perbezaan masa dan keadaan ekonomi Isipadu, V = 1 x w (c = b + a/2)
3. Rekabentuk Untuk bangunan berbumbung rata dengan parapet (rujuk
- tinggi tingkat rajah 8.6)
- bentuk pelan Isipadu, V = w x 1 x (c + d)

1
 8/12/2010

KAEDAH ISIPADU SAMB.1 KAEDAH ISIPADU SAMB 2

Contoh (rujuk rajah 8.2): Ukuran panjang dan lebar bangunan hendaklah diambil
1 = 30.5m, w = 10.35 m, a = 2.15m, b = 3.5m, dari permukaan luar bangunan
c = 0.6 m
Kadar isipadu:
* Rekabentuk,
R k b t k pelan,l saiz,
i ketinggian
k ti i dan
d rekabentuk
k b t k
Kadar harga = RM 30 / m3 struktur perlu diberi perhatian lebih sebelum kadar
harga per meter padu ditetapkan.
Isipadu, V = 30.5 x 10.35 x (0.6 + 3.5 + 2.15/2) * Pertambahan dan perubahan ciri di atas akan
mempengaruhi jumlah keseluruhan.
= 1633.62 m3
* Perbandingan kasar hanya dengan bangunan yang
Kos Bangunan = 1633.62 x RM 30 mempunyai bentuk,fungsi serta ciri-ciri yang serupa
= RM 49,088.54 / unit

KAEDAH ISIPADU SAMB.3 KAEDAH KELUASAN LANTAI

Kadar isipadu dan ruang luar bangunan:
* Ruang luar bangunan dikira secara berasingan
* Kadar harga berbeza
lantai.
Kadar isipadu dan paras ketinggian tingkat:
* Hanya bahagian ufuk bangunan yang terlibat
Unit yang digunakan adalah berdasarkan kepada luas
lantai dalam bangunan (m2)
Paling terkemuka dan meluas penggunaannya.
Mudah disediakan dan banyak data kos.
Mudah untuk difahami kerana pada kebiasaannya
ppembinaan bangunan
g dikaitkan dengan
g keluasan
Anggaran yang diperolehi agak reliable selagi bentuk
pelan dan tingi tingkat diambilkira.

Pertambahan atau kekurangan isipadu dihargakan hanya

pada 1/3 harga isipadu

KAEDAH KELUASAN LANTAI samb.1

KAEDAH KELUASAN LANTAI samb 2

Contoh pengiraan keluasan : Kaedah keluasan lantai lebih utama dari kaedah isipadu
(a) Dimensi antara permukaan dalam dinding luar. kerana:
(b) Perlu diambilkira dinding dalam, tiang, tangga dan * Kaedah keluasan lantai lebih berkaitan dengan luas
ruang lif g
kegunaan lantai.
* lebih bermanafaat kepada arkitek semasa rekabentuk
* Lebih tepat dan luas lantai berkadar dengan jumlah
Ukuran dibuat pada permukaan harga bangunan. Komponen mendatar bangunan
dalam dinding
merangkumi sebahagian besr jumlah harga bangunan
berbanding dengan komponen pugak bangunan

2
 8/12/2010

KAEDAH PENILAIAN UNIT KAEDAH PENILAIAN UNIT samb 1

Digunakan untuk anggaran awal di mana maklumat Unit yang digunakan berkaitan dengan kegunaan:
adalah terhad 1) Sekolah - kos setiap meja
Merupakan kaedah paling mudah digunakan tetapi kurang 2) Hospital - kos setiap katil
tepat jika dibandingkan dengan kaedah yang lain 3) Panggung - kos setiap kerusi
Boleh digunakan sebelum lukisan dan peruntukan 4) Asrama - kos setiap katil
disediakan. 5) Tempat letak kereta - kos setiap petak kereta
Perbandingan dibuat dengan bangunan-bangunan yang
mempunyai bentuk, ciri serta fungsi yang seakan serupa Penggunaan terhad kepada:
dengan menggunakan kelengkapan dan perkakas sedia ada 1) untuk membuat belanjawan
dalam sesebuah bangunan. 2) menentukan had kos projek
3) menentukan peruntukan projek

KAEDAH PENILAIAN UNIT samb 2

KAEDAH KUANTITI NILAI HAMPIR
Contoh: Kaedah yang baik dan hampir tepat.
Anggaran kos pembinaan sebuah sekolah dengan 700 Beberapa item/perkara akan digabungkan menjadi satu unit
orang murid. Data kos sebuah sekolah dari projek yang terkumpul di mana bahan-bahan kerja akan dikeluarkan
lepas berharga RM 1,000,000.00 dengan bilangan murid secara kasar satu persatu dari lukisan dan dinilaikan
1,000 orang. herganya mengikut bahan
bahan-bahan
bahan tertentu.
Penyatuan jumlah item dalam sesuatu unit terkumpul
Penyelesaian: memberi kesan terhadap ketepatan anggaran yang
Anggaran kos/murid : diperolehi.
RM 1,000,000.00 / 1,000 = RM 1,000 / murid Kaedah penyemakan kos terbaik diperingkat rekabentuk
akhir.
Anggaran kos sekolah dengan 700 orang murid:
Jumlah harga bahan bagi setiap bahagian ialah anggaran
= RM 1,000 x 700 orang kasar bangunan berkenaan.
= RM 700,000.00 Contoh (rujuk rajah 8.8):-

KAEDAH KUANTITI NILAI HAMPIR SAMB.1 KAEDAH SENARAI KUANTITI

BIL ITEM NO Kaedah yang paling baik dan tepat.

1 Kerja korekan tidak melebihi 1.5 m M3 Item di dalam bangunan diukur secara terperinci dan
2 Alas konkrit, acuan, tetulang dan konkrit dalam asas. M3 setiap item disenaraikan mengikut pertukangan atau
3 Rasuk, alas teras, acuan, konkrit dan kemasan untuk lantai M2 elemen.
b
bawahh M2 Penganggar dikehendaki mengisi kadar harga dan
4 Acuan, tetulang, konkrit dan kemasan untuk lantai atas M2 jumlahnya dalam borang tertentu.
5 Dinding bata + plaster, cat M2 Jumlah di setiap bahagian dikumpul dan didarabkan
6 Kemasan bumbung dan beroti No dengan kadar harga setiap item untuk mendapatkan
7 Tingkap,pintu dengan barang-barang besi, kaca, cat No anggaran kos projek.
8 Pemasangan kayu, almari, rak No Proses pengiraan dan ukuran kuantiti, pendaraban serta
9 Pemasangan paip No abstrak perlu dijalankan terlebih dahulu.
Pemasangan letrik No
10

3
 8/12/2010

KADAR BINA HARGA KADAR BINA HARGA samb.1

Bahagian dokumen tender yang dihargakan: Kerja awalan adalah terutamanya untuk memenuhi:
1. Kerja Awalan (preliminaries)
Harga yang tidak secara langsung yang diambil kira pada 1. Syarat-syarat kontrak
peringkat permulaan seperti insuran dan bon perlaksanaan.
2. p
Memenuhi keperluan khusus
2. Kerja Diukur (measured works) 3. Memenuhi keperluan sementara
Senarai kuantiti / pecahan harga setiap item. 4. Memenuhi bon dan kerja-kerja sementara (jln, papan
tanda, elektrik, telefon dan lain-lain).
3. Jumlah Wang Kos Prima dan Wang Peruntukan Sementara
Untuk kerja-kerja pakar seperti elektrik, hawa dingin dan lif
yang dibuat oleh sub kontraktor atau pembekal dinamakan.

HARGA UNIT HARGA UNIT - Buruh

Harga sesuatu bahan binaan selepas dibuat perhitungan Upah menyempurnakan sesuatu pekerjaan.
mengenai beberapa perkara tertentu. Terbahagi kepada:
a) Buruh mahir/tukang -boleh mencapai RM 60/hari
Pada dasarnya setiap harga unit termasuklah harga untuk: b) Kepala/mandur -biasa dibayar gaji bulan
1 Buruh
1. B h c) Buruh biasa -bayar gaji ikut hari, RM
2. Harga bahan 30/hari
3. Penggunaan jentera atau peralatan Angkatap buruh ialah masa yang diambil oleh seorang
4. Keuntungan. pekerja untuk melakukan sesuatu pekerjaan sehingga siap.

HARGA UNIT Buruh (samb.1) HARGA UNIT - Harga Bahan

Biasanya angakatap buruh diperolehi daripada kajian dan Faktor-faktor yang menentukan harga bahan:
unitnya ialah dalam jam/m3 atau jam/m2. 1. Harga asal bahan
Contohnya : Harga yang tidak mengambilkira kadar keuntungan,
1. Menggali tanah biasa kos pengangkutan dan lain-lain.
-1 jam/m3
j y
2. Bayaran Pengangkutan
g g
2. Menggali parit tidak melebihi 1.5m dalam Bayaran tambahan yang dikenakan untuk mengangkut
-1 jam/m3 bahan dari kilang ke destinasi tertentu.
3. Mengangkut keluar tanah yang digali dengan jarak 3. Harga menyimpan
kurang 50m Kos untuk menyimpan bahan-bahan binaan seperti
- jam/m3 simen, akyu atau bahan-bahan mudah terbakar.
4. Penggalian am kawasan tanah liat 4. Pembaziran
- 5 jam/m3 Bahan binaan rosak atau berlebihan. Dianggarkan
10% - 15% bahan binaan akan berlaku pembaziran

4
 8/12/2010

HARGA UNIT - Penggunaan Jentera atau

Peralatan HARGA UNIT - Keuntungan

Terbahagi kepada 2 jenis: Keuntungan kasar terdiri daripada:

1. Tidak bermotor atau tidak berjentera (peranca, tangga 1. Keuntungan bersih (net cost)
dll.)
2. Kos pengurusan (overhead)
2. Bermotor atau berjentera (lori, jentolak, pemampat,
kren dll.)
dll ) - ggaji
j kakitangan/pengarah
g p g
- sewa pejabat dan perabot
Faktor-faktor yang perlu diambil kira: - bil-bil elektrik, air dan talifon
1. Harga untuk menyewa atau susut nilai - elaun kenderaan dan perjalanan
2. Kos penyenggaraan - cukai
3. Penggunaan minyak dan air untuk jentera - penyeliaan, kepala, agen dan lain-lain.

HARGA UNIT Keuntungan (samb.1) BINA HARGA MESIN/LOJI

Contoh kiraan: Sebelum seseorang kontraktor mengambil keputusan untuk

% kos pengurusan = kos pengurusan x 100% membeli atau menyewa loji, beliau perlu menimbangkan
perkara-perkara berikut:
jumlah urusniaga 1. Dapat memberi keuntungan yang besar atau tidak
= RM 50,000 x 100% 2. Mesin yang hendak disewa / dibeli boleh dikendalikan
RM 1,000,000 oleh
l h pekerja
k j atau tidak
id k
= 5% 3. Ia juga bergantung kepada jumlah projek dibawah
pengelolaan kontraktor.
Jika kontraktor mahu keuntungan bersih 5%, maka
Analisis harga penggunaan mesin/loji:
Keuntungan kasar = keuntungan bersih + kos 1. Kos Modal
pengurusan
Kod keseluruhan mesin merangkumi harga asal dan
= 5% + 5% kos penyelenggaraan mesin/loji.
= 10% 2. Kos Pengendalian
Biasanya, kadar peratus keuntungan ialah 10% - 15% Kos mengendalikan mesin

BINA HARGA MESIN/LOJI- samb.1 BINA HARGA PENGGALIAN

Kos modal termasuk: Cara penggalian terbahagi kepada:

1. Harga asal mesin a) Manual (dengan tangan)
2. Faedah ke atas mesin/loji (5% - 10%) - cangkul, penyodok dll.
3. Jangkahayat / usia mesin / loji b)) Kuasa jjentera (mesin)
( )
4. Kos pembaikan (1/10 daripada harga asal mesin/loji)
- jentolak, pengorek dll.
5. Kos pengangkutan (1/20 daripada harga asal
mesin/loji) Tambahan isipadu tanah:
Kos pengendalian termasuk: 1. Isipadu tanah yang digali akan bertambah daripada
1. Tempoh mesin/loji digunakan isipadu asal sebelum kerja korekan dibuat disebabkan
2. Muatan mesin / loji oleh kegemaran tanah.
3. Penggunaan bahan bakar dan pelincir 2. Peratur pertambahan isipadu adalah berbeza-beza
4. Gaji pekerja bergantung kepada jenis tanah.
Unit kerja-kerja penggalian ialah dalam m3/jam atau m2/jam

5
 8/12/2010

BINA HARGA PENGGALIAN samb.1 BINA HARGA PENGGALIAN samb.2

Terdapat 4 peringkat dalam kerja-kerja penggalian:

Bil Jenis Tanah Peratus pertambahan
1. Kerja-kerja korekan dari paras permukaan bumi atau
1 Pasir 10% tanah hingga ke bahagian bawah tanah.
2 Tanah Liat 20 % 2. Tanah-tanah yang digali, diangkut keluar dari
kawasan lubang korekan.
3 Tanah Biasa 25 %
3. Kerja-kerja menimbus kembali dan kejab serta
4 Batu-batan 50 % meratakan permukaan tanah selepas kerja korekan
selesai.
4. Tanah-tanah lebihan selepas kerja korekan dibuang
dari tapak binaan.

BINA HARGA PENGGALIAN samb.3 BINA HARGA KONTRAK

Angkatap buruh untuk kerja-kerja penggalian menggunakan tangan: Cara menggaul kontrak terbahagi kepada:-
Bil Huraian Kerja Unit Angkatap 1. Manual (menggunakan tangan)
Buruh Bancuhan mortar untuk ikat batu bata, lepaan dll.
1 Menggali parit tidak melebihi kedalaman 1.5 m M3 jam/m3 2. Kuasa jentera (mesin penggaul)
2 Menggali parit melebihi kedalaman 1.5
1 5 m tetapi M3 2 4 jam/m3
2.4 Kuantiti yang banyak.
banyak
tidak melebihi 3.0 m. Pengecutan, Pembaziran dan Pengukuhan
3 Mengangkut keluar tanah yang digali dari tapak M3 1.2 jam/m3 1. Pengecutan
binaan jauhnya tidak melebihi 100 m. - berlaku apabila bahan-bahan yang digunakan untuk
4 Penggalian am ke atas tanah timbus. M3 1.2 jam/m3 menghasilkan konkrit bercampur dengan air.
5 Penggalian am ke atas tanah liat. M3 jam/m3 2. Pembaziran
6 Penggalian am ke atas pasir bergerak. M3 7.2 jam/m3 - berlaku apabila bancuhan konkrit hendak
Penggalian am ke atas tanh berbatu-batan dipindahkan dari satu tempat ke tempat lain.
7 M3 9.6 jam/m3
Menabur dan menghentak lapisan asas setebal 3. Pengukuhan
8 M3 0.3 jam/m3
150 mm. - akan menyebabkan isipadu konkrit berkurangan.

BINA HARGA KONTRAK samb.1 BINA HARGA KONTRAK samb.2

Angkatap buruh untuk kerja-kerja konkrit secara manual:-

Pertambahan sebanyak 50% perlu dibuat pada harga
isipadu konkrit untuk menampung kadar pembaziran,
pengecutan dan pengukuhan konkrit yang tinggi. Kerja- Bil Kedudukan Unit Angkatap
kerja yang dilakukan termasuklah:-
- membawa konkrit
1 Di dalam tapak asas m3 1.2 j/m3
- menuang konkrit dalam kotak bentuk
- menghentak, mengaras dan menggetar konkrit. 2 Di dalam tapak asas < 300 mm m3 1.5 j/m3
3 Di dalam lantai dari setebal 300 mm m3 4.8 j/m3
Perlu ambilkira bayaran buruh untuk membawa konkrit ke atas
dari tempat menggaul ke tempat menuang. Di dalam dinding setebal 300 mm
4 m3 2.4 j/m3
ke atas