I TI PANABIAG NI LAM-ANG

(ANG BUHAY NI LAM-ANG)

Ma. Angelica L. Garcia

 Panitikang pangrehiyon ng Pilipinas
Sikat na epiko ng mga Ilokano
Binibigkas sa wikang Iloko
Linikha bago dumating ang mga Kastila
Ang pananalita at panunugma ay payak
Unang naisulat noong 1640 ni Pedro
Bucaneg
 Ano nga ba ang epiko?
(mula sa depinisyon ni Alejenadro, at Pineda)
Pamana ng mga ninuno sa kasalukuyang lahi
Pinakamataas na uri ng tulang nagsasalaysay sa mga gawa
ng isang bida
Kadalasan ang bida ay may anting-anting na nagbibigay siya
ng kapangyarihan na gumawa ng kababalaghan
May katayugan sa uri, tema, kaisipan at pagkayari
Palipat-lipat sa mga sanlahi at hindi gawa ng isang
manunulat(grupo/lipi/bansa)
Hango ang paksa sa kasaysayan, relihiyon, alamat o
mitolohiya
Nagtataglay ng mga damdaming pagkapoot,
paghihiganti.paninibugho, adhika o pag-ibig.
Ayon kay Rufino Alejandro:

Sa buong Pilipinas, ang panitikang Iloko

lamang ang maaaring pumapangalawa sa
panitikang Tagalog kung sa kayamanan at
kataasan ng uri ang angking katularan. Ito ay
nagpapahayag ng tayog ng damdamin ng mga
taga-roon
 Ang mga Ilokano
Mga tao sa hilagang Luzon ( Ilocos Sur, Ilocos
Norte, Abra at La Union)

Sinasaklaw rin ang mga taong gumagamit ng

wikaing Iloko bagaman hindi sakop ng apat na
probinsiya.
 Iloko
Mga bagay na nauukol sa mga Ilokano
wikang Iloko, damit Iloko, sukang Iloko atbp.

Minsan napagpapalit sa paggamit ang Iloko at

Ilokano.
 Sa Kasalukuyan:
Ang kaalaman ukol sa epiko na ito ay limitado
na lamang sa mga unang henerasyon
Ang pagsasalin sa ibat-ibang wika ay nagdulot
ng pagkakaiba sa pagkakasunod ng mga
pangyayari at mga pangalan ng tauhan
Bersyon ng mga magsasaka at bersyon ni
Leopoldo Yabes
 Ang unang nailathalang bersiyon ay ang kay
Propesor Leopoldo Yabes noong 1935
-The Ilocano Epic
-bawat taludturan ay linapatan niya ng
nararapat sa wikang Ingles
Paghahalintulad ng dalawang bersyon
BERSYON NG MGA MAGSASAKA NERSYON NI YABES
208 TALUDTOD 305 TALUDTOD
Dona Milliang ang pangalan ng ina ni Namongan ang pangalan ng ina ni
Lam-ang Lam-ang

Namongan ang pangalan ng ina ni Ines Unnayan ang pangalan ng ina ni Ines
Kannoyan Kannoyan

Utos sa paghahanda sa panganganak kay Utos sa paghahanda sa panganganak kay

Lam-ang ay mula kay Don Juan Lam-ang ay mula kay Namongan

May pakikipaglaban sa ahas Wala

Natagpuan ni Lam-ang ang bungo ng ama Natagpuan ang bungo ng ama sa isa salu-
sa simbahan salo ng mga Igorot

Ang pakikipaglaban ni Lam-ang sa buwaya AnAng pakikipaglaban ni Lam-ang sa

ay naganap pagkatapos nila magkita ni buwaya ay naganap bago sila magkita ni
Ines Ines
 MGA TAUHAN
(bersyon ni Yabes)
DON JUAN NAMONGAN UNNAYAN ?

LAM- ANG INES KANNOYAN

SARIDANDAN SUMARANG
 Si Lam-ang
-Lam-ang: mula sa isang salitang Malayan na ang
ibig sabihin ay big sword

-sinanlalaki: ibig sabihin may kapangyarihan o

malakas.
BUOD
Pinanganak ang anak ni Don Juan at Namongan sa
bayan ng Nalbuan. Sinabi niya na Lam-ang ang
ipangalan sa kanya.
Pagkalipas ng 9 na buwan, naglakbay para
hanapin ang ama. Natagpuan sa isang
salu-salo ng mga Igorot sa Makayangyang.
Nakipaglaban sa mga igorot na burikan.
Pinatay ang mga ito maliban sa isa.
Umuwi si Lam-ang sa ina at sinabi ang
karanasan. Nagpaalam na aalis muli
para pumunta kay Ines Kannoyan sa
Kalanutian.
Napadaan sa Amburay. Nakita ng mga dalaga.
Hinugasan ang buhok niya.
May lumapit na buwaya sa kanila. Linabanan ni
Lam-ang.
Nakita si Sumarang. Sinabihan na huwag
na siya tumuloy kay Ines. Nag-away sila.
Nakita ang dalagang si Saridandan
Dumating na kina Ines Kannoyan.
Tinulungan ng alagang aso at manok.
Hiningi na ang kamay ni Ines.
Inasikaso ang kasal. Madaming bisita.
Maraming handa.
Parte ng tradisyon na kailangan humili ni
Lam-ang ng isdang rarang.
Sa kasamaang palad, sa pangalawa niyang
subok ay dumiretso siya sa bibig ng
malaking isda na Berkakan.
Tinawag si Lakay Marcos. Kinolekta ang mga
buto ni Lam-ang na itinae ng isda. Binalot ng
tela ni Kannoyan. Tumilaok ang manok,
tumahol ang aso at gumalaw ang buto.
Nabuo muli ito at nabuhay si Lam-ang.
 Mga tunggalian
Lam-ang laban sa mga igorot
Lam-ang laban kay Sumarang
Lam-ang laban sa buwaya at Berkakan
 QUIZ
1. Sino ang unang sumulat ng I ti biag ni
Lam-ang?
2. May dalawang bersyon ng epiko ang pinag-
aralan, ang bersyon ni Yabes at bersyon ng
mga ____________.
3. Anong ibig sabihin ng sinlalaki?
4. Sino ang babaeng pinakasalan ni Lam-ang?
5. Paano namatay si Lam-ang?