You are on page 1of 146

MC LC

MC LC ................................................................................................................ 2
LI NI U.......................................................................................................... 7
LI CM N ........................................................................................................... 8
CH QUAN TRNG .............................................................................................. 9
TM TT NI DUNG CA CM NANG ................................................................... 11
CHNG 1: TNG QUAN V CHNG TRNH WORKING HOLIDAY ..................... 12
CHNG TRNH WORKING HOLIDAY L G? ............................................................. 12
IU KIN THAM GIA? ........................................................................................ 12
BNG TNG KT V CHNG TRNH V IU KIN NP N .................................... 14
CHNG 2: CC BC CN LM TRC XIN VISA ............................................. 15
CHUN B TINH THN V TM L ............................................................................. 15
CHUN B TM L VI GIA NH ......................................................................... 15
CHUN B TM L CHO BN THN ....................................................................... 15
CHUN B CC GIY T THEO YU CU CA IMMIGRATION NEW ZEALAND (INZ) ........ 16
CHNG CH TING ANH ....................................................................................... 16
BNG TT NGHIP I HC V BNG IM ......................................................... 17
BN COPY PASSPORT .......................................................................................... 18
L LCH T PHP (POLICE CERTIFICATE) ............................................................. 18
TH THANH TON ONLINE (CREDIT HAY DEBIT) ....................................................... 19
NN CHN TH NO? .......................................................................................... 20
CC THNG TIN CN BIT KHI THANH TON ONLINE ........................................... 20
M XC NHN OPT HAY SMS KHI THANH TON ONLINE ........................................ 21
TNH TNG THCH CA TRNH DUYT ............................................................... 22
N V TIN T CA TH .................................................................................... 22
CHUN B LM BANK STATEMENT............................................................................. 22
CHUN B BANK STATEMENT ............................................................................... 22
NN GI BANK NO V TI KHON LOI G?........................................................ 23
LM G VI S TIN TRONG BANK? ..................................................................... 23
CC TH NN CHUN B THM................................................................................. 23
HC LI XE V LY BNG LI XE.......................................................................... 23
CC BNG CP KHC (BARISTA, BAKERY, CHEF, V.V...) ......................................... 24
TO MT TI KHON (ACCOUNT) ONLINE TRN TRANG CH CA INZ ........................ 24
CCH IN H TN TING VIT TRONG ONLINE FORM .............................................. 26
THC TP IN TH FORM ONLINE ......................................................................... 26
THI GIAN NP N CC NM TRC ................................................................ 26
NN THC TP NC NO?................................................................................. 27
CC THC IN FORM ........................................................................................ 27
CC CU HI THNG GP KHI THC TP IN TH FORM ...................................... 31
CU HI 1: C PHP THC TP IN TH FORM KHNG? ............................... 31
CU HI 2: KHI THC TP CN IU KIN G? ..................................................... 31
CU HI 3: THNG TIN CUNG CP KHI IN FORM L G?.................................... 31
HU QU CA VIC THC TP IN FORM ONLINE V CCH KHC PHC .................... 31
HU QU CA VIC DNG THNG TIN THT ........................................................ 31
CCH KHC PHC................................................................................................ 33
CHNG 3: NP N XIN VISA V CC TH TC SAU KHI THNH CNG.......... 37
NN T NP HAY THNG QUA CC CNG TY TRUNG GIAN? ....................................... 37

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 2


IN V NP N ONLINE ...................................................................................... 38
CHUN B TRC GI G ..................................................................................... 38
N GI G.......................................................................................................... 39
NHN EMAIL XC NHN ........................................................................................... 42
KHM SC KHO ..................................................................................................... 44
LM BANK STATEMENT ............................................................................................ 45
GI CC GIY T THEO YU CU IMMIGRATION NEW ZEALAND XC MINH ............ 46
TM TT CC GIY T CN GI .......................................................................... 46
GI H S QUA THAILAN .................................................................................... 46
LM G NU PHT HIN THNG TIN IN SAI ........................................................... 47
NHN WORKING HOLIDAY VISA .............................................................................. 47
NN LM G NU NP N KHNG THNH CNG ...................................................... 48
CHNG 4: CC BC CHUN B TRC SANG NEW ZEALAND ......................... 50
THI IM NO SANG L THCH HP NHT? ............................................................ 50
HIU LC CA VISA ............................................................................................ 50
MT S THI IM V CNG VIC ...................................................................... 50
XC NH LCH TRNH BAY ...................................................................................... 51
CC TUYN BAY N NEW ZEALAND .................................................................... 51
NN N THNH PH NO CA NEW ZEALAND? ................................................... 53
CC TRANG BOOK V MY BAY PH BIN............................................................. 53
CC CU HI THNG GP KHI MUA V MY BAY ................................................ 53
TRANSIT TI AUSTRALIA V CC NC KHC ........................................................... 54
CC LA CHN V TRANSIT ................................................................................ 54
CCH THC XIN AUSTRALIA TRANSIT VISA .......................................................... 55
CC CU HI THNG GP V TRANSIT VISA ...................................................... 57
NHNG IU CN BIT KHI TRANSIT TI AUSTRALIA ................................................ 59
NHNG IU CN LU TRC KHI I ................................................................... 59
VN V E-VISA TI SN BAY ........................................................................... 59
HNH L K GI V XCH TAY ............................................................................ 60
TIN BC ............................................................................................................ 60
KIM TRA IN THOI ........................................................................................ 61
MUA BO HIM Y T ................................................................................................ 61
NN MANG NHNG G KHI N NEW ZEALAND .......................................................... 62
QUN O ............................................................................................................ 62
IN T V IN GIA DNG .......................................................................... 63
CHU CM IN.................................................................................................. 64
M PHM V THUC MEN .................................................................................... 65
THC N ............................................................................................................ 65
CHNG 5: NHNG IU CN BIT KHI VA N NEW ZEALAND ..................... 67
NHNG IU CN BIT V HNG MIN THU V KHAI BO HI QUAN ........................ 67
NEW ZEALAND DUTY FREE ................................................................................... 67
IN T KHAI NHP CNH (PASSENGER ARRIVAL FORM) ...................................... 67
QUI TRNH NHP CNH ....................................................................................... 68
THT LC HNH L ................................................................................................. 68
PHNG TIN DI CHUYN T SN BAY V TRUNG TM THNH PH ........................... 69
TAXI ................................................................................................................... 69
UBER .................................................................................................................. 69
SHUTTLE ............................................................................................................ 69
BUS .................................................................................................................... 70
NG QUA M SN BAY........................................................................................ 70
THU NH TI NEW ZEALAND .................................................................................. 70

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 3


CCH TNH TIN THU ........................................................................................ 71
CC CHI PH PHT SINH KHI DN VO................................................................. 71
CC TRANG THIT B TRONG PHNG ................................................................... 71
IN, NC, INTERNET ...................................................................................... 71
NN SHARE PHNG HAY RING ........................................................................ 72
MUA SIM IN THOI .............................................................................................. 72
SPARK (TIN THN L TELECOM) ......................................................................... 72
VODAFONE ......................................................................................................... 73
2DEGREE ............................................................................................................ 73
SKINNY MOBILE .................................................................................................. 74
WAREHOUSE MOBILE .......................................................................................... 74
CHNG 6: NHNG VIC CN LM TRC KHI TIN HNH XIN VIC ............... 76
M TI KHON NGN HNG (BANK ACCOUNT) .......................................................... 76
NN CHN BANK NO? ........................................................................................ 76
M BANK ACCOUNT ............................................................................................ 76
NP TIN VO BANK ACCOUNT V XIN BANK STATEMENT .................................... 77
XIN M S THU (IRD NUMBER) ............................................................................... 77
QUI NH MI KHI XIN IRD ................................................................................. 77
HNG DN XIN IRD .......................................................................................... 78
NHNG CU HI THNG GP KHI XIN IRD ........................................................ 78
CHNG 7: NHNG IU CN BIT V PHNG TIN DI CHUYN.................... 80
PHNG TIN DI CHUYN TRONG THNH PH ......................................................... 80
PHNG TIN VN TI CNG CNG .................................................................... 80
XE P ............................................................................................................... 81
XE GN MY ....................................................................................................... 81
XE HI ............................................................................................................... 82
PHNG TIN DI CHUYN LIN THNH PH ............................................................. 82
MY BAY ............................................................................................................. 82
XE BUS LIN THNH PH..................................................................................... 82
PH (FERRY) ....................................................................................................... 83
XE LA LIN THNH PH .................................................................................... 84
HITCHHIKING (I NH XE) ...................................................................................... 85
H THNG BNG LI XE CA NEW ZEALAND ............................................................. 86
BNG LEARNER ................................................................................................... 86
BNG RESTRICTED .............................................................................................. 87
BNG FULL.......................................................................................................... 87
NHNG IU CN BIT V MUA XE HI .................................................................... 88
BNG LI XE QUC T......................................................................................... 88
MUN BN XE ..................................................................................................... 89
MUN MUA XE .................................................................................................... 89
NHNG THNG TIN QUAN TRNG CN KIM TRA KHI MUA XE .............................. 91
CCH KIM TRA XE TRC KHI MUA .................................................................... 91
WARRANTY OF FITNESS (WoF) ............................................................................ 92
REGO (VEHICLE LICENSING) ................................................................................ 94
BO HIM XE ...................................................................................................... 95
TOLL FEE ............................................................................................................ 96
VI LU KHC CN THIT ................................................................................ 97
CHNG 8: NHNG IU CN BIT V THU THU NHP C NHN .................. 100
MC LNG TI THIU (MINIMUM WAGE) .............................................................. 100
MC LNG TI THIU ..................................................................................... 100
NGY V CCH THC TR LNG ...................................................................... 100
Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 4
TI SAO PHI CN NG THU? ......................................................................... 100
CC MC THU THU NHP ...................................................................................... 101
M THU THU NHP ............................................................................................... 102
NU C 2 VIC TH SAO? ........................................................................................ 102
CC GIY T CN IN KHI BT U LM VIC MI ................................................ 103
CHNG 9: NHNG IU CN BIT V VIC LM............................................. 104
NHNG CNG VIC D KIM CHO WORKING HOLIDAY.............................................. 104
TM VIC U..................................................................................................... 104
PHNG THC TM VIC.................................................................................... 104
DANH SCH CC JOB THEO KHU VC .................................................................. 105
THNG TIN LIN QUAN N LM FARM ................................................................... 105
CC VIC LM LIN QUAN N FARM .................................................................. 105
CCH TNH CNG KHI LM FARM ........................................................................ 106
THI GIAN CAO IM C VIC THEO VNG ........................................................ 107
VIC LM THEO VNG ........................................................................................ 108
THNG TIN LIN QUAN N LM TRONG CC NH MY ............................................ 110
NH MY C TALLEYS......................................................................................... 110
NH MY THT ................................................................................................... 113
THNG TIN LIN QUAN N VIC LM NH HNG, C PH, NAIL ............................... 115
LM CHO CC NH HNG, QUN N.................................................................... 115
LM CHO CC QUN C PH ............................................................................... 116
LM CHO CC TIM NAIL .................................................................................... 116
THNG TIN LIN QUAN N VIC LM KHCH SN, MOTELS, KHU TRT TUYT ... 116
KINH NGHIM XIN VIC LNH VC ICT V SKILLED JOB............................................. 117
NHNG YU CU PHI C .................................................................................. 118
QU TRNH CHUN B ........................................................................................ 118
QU TRNH NP H S ...................................................................................... 118
QU TRNH TRONG KHI V SAU KHI PHNG VN ................................................. 119
CHNG 10: NHNG IU CN BIT V DU LCH ............................................ 121
DU LCH TRONG NEW ZEALAND .......................................................................... 121
DU LCH C ........................................................................................................... 125
CC BC NP VISA ONLINE.............................................................................. 125
CHUN B H S ............................................................................................... 126
SAU KHI NP H S .......................................................................................... 127
DU LCH CHU U .................................................................................................. 127
CCH MUA V MY BAY GI R I CHU U ........................................................ 127
CCH XIN VISA VO KHI SCHENGEN ................................................................. 128
BO HIM DU LCH ............................................................................................ 128
DU LCH CC O QUC THI BNH DNG ............................................................ 128
10 IU NN LM VI CC BN WORKING HOLIDAY................................................. 129
CHNG 11: NHNG IU CN BIT SAU KHI HT HN WORKING HOLIDAY
VISA ................................................................................................................... 132
GIA HN WORKING HOLIDAY VISA .......................................................................... 132
IU KIN GIA HN VISA .............................................................................. 132
TH TC GIA HN VISA ...................................................................................... 133
I HC .................................................................................................................. 133
CHN NGNH HC ............................................................................................. 134
NHNG NGNH NGH TM C VIC NHIU NHT ............................................ 134
CHN TRNG HC........................................................................................... 135
WORK VISA ........................................................................................................... 136
HON THU ........................................................................................................... 136
Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 5
GII THIU CHUNG V HON THU .................................................................... 136
QUI TRNH XIN HON THU................................................................................ 136
V NC ............................................................................................................... 144
PH LC 1 DANH SCH CC WEBSITE V CC CNG TY TUYN DNG PH
BIN TI NEW ZEALAND .................................................................................... 145
CC WEBITE TUYN DNG ...................................................................................... 145
DANH SCH CC CNG TY TUYN DNG .................................................................. 145
DANH SCH CC KIWI PACKHOUSES........................................................................ 145
DANH SCH CC APPLE PACKHOUSES ...................................................................... 146

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 6


LI NI U
Tnh n nm 2016 th chng trnh Working Holiday ca New Zealand c 5 nm.
Trong vng 5 nm qua, c t nht vi trm bn v ang lm vic, du lch, hc tp ti
New Zealand di danh ngha ca chng trnh ny.

Chng trnh ngy cng ph bin v c nhiu bn bit n hn so vi nhng nm u


tin. C rt nhiu bn mong mun c mt ln qua New Zealand mt t nc lun
ng hng top 10 trong cc tiu ch bnh chn v t nc ng sng nht hng nm.

Cm nang ny l tp hp li nhng kinh nghim ca cc anh/ch/bn tng i trc. Mc


ch ca cm nang l cung cp cho cc bn mt ci nhn tng quan nht v iu kin, th
tc, cng vic, cuc sng v nhiu vn khc ti New Zealand.

Cm nang l s c cp nht thng xuyn v chnh sch ca chnh ph New Zealand cng
thay i thng xuyn. C nhng thng tin ch ng trong thi im cm nang c bin
tp. Cc bn phi lun lun truy cp vo cc website (nu c) c c nhng thng tin
mi nht.

Hy vng cm nang ny s cung cp nhiu thng tin hu ch cho cc bn v chng trnh


Working Holiday.

Trong qu trnh bin tp, chc chn s c nhiu thiu st v cn b sung cho nhng ln ti
bn sau, nu cc bn c ng gp g, xin vui lng gi email v a ch
xupcua@gmail.comhoc ng gp trn group Working Holiday New Zealand of Vietnamese.

Cm nang c bin son da trn tinh thn bt v li, mi hnh ng s dng cm nang
ny cho mc ch kinh doanh, trc li c nhn u khng c php. Mi ngi u c
quyn s dng cm nang ny min ph.

V thi gian eo hp v khng c iu kin xin php tng bn trc khi s dng ti liu, nn
nu bn no cm thy khng thch vic t liu b s dng th xin vui lng lin lc tc gi
hiu chnh kp thi.

Xin chn thnh cm n.

Christchurch, thng 12 nm 2016

Du Nguyn

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 7


LI CM N

Cm Nang ny honh thnh da trn nhng bi vit chia s kinh nghim ca cc admins v
nhiu thnh vin nhit tnh khc trn group Working Holiday New Zealand of Vietnamese.
Xin cm n tt c s ng gp qu gi ca cc bn, v s lng thnh vin ng gp qu
nhiu nn khng lit k ht ra c.

Ngoi ra cm nang c s dng t liu ca bn Hunh Trung Hiu, Hong Luyn v ca


chnh bn thn tc gi.

Xin chn thnh cm n cc em/bn , ang v sp tham gia chng trnh Working Holiday
ng h, c v tinh thn trong sut thi gian qua.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 8


CH QUAN TRNG

Cm Nang ny KHNG phi l ti liu chnh thc v hp php ca


Immigration New Zealand. Mi t liu v thng tin ca Cm Nang u
da trn kinh nghim ca cc bn i trc.

Tc gi KHNG chu trch nhim php l trong vic Cm Nang b s


dng sai mc ch.

Lun lun tm hiu cc thng tin hp php trn cc website chnh thng
ca chnh ph New Zealand.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 9


Cm nang ny dnh tng cho cc bn b Working Holiday ca ti,

nhng ngi tng gp, tng bit v tng quen,


nhng ngi bn rt thn hoc tng thn thit,
v nhng ngi bn cha tng mt ln gp mt...

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 10


TM TT NI DUNG CA CM NANG
gip cc bn d hnh dung, Cm Nang s c chia ra lm 3 phn chnh nh hnh minh
ho sau. Cc bn mun c phn vo th tm chng tng ng.

PHN 1: TRC KHI SANG NEW


ZEALAND

CHNG 1: TNG QUAN V CHNG TRNH


WORKING HOLIDAY

CHNG 2: CC BC CN LM TRC KHI


XIN VISA

CHNG 3: NP N XIN VISA V CC TH


TC SAU KHI THNH CNG

CHNG 4: CC BC CHUN B TRC


KHI SANG NEW ZEALAND
PHN 2: N NEW ZEALAND

CHNG 5: NHNG IU CN BIT KHI VA


N NEW ZEALAND

CHNG 6: NHNG VIC CN LM TRC KHI


TIN HNH XIN VIC

CHNG 7: NHNG IU CN BIT V


PHNG TIN DI CHUYN

CHNG 8: NHNG IU CN BIT V THU


THU NHP C NHN

CHNG 9: NHNG IU CN BIT V VIC


LM

PHN 3: KT THC WORKING HOLIDAY

CHNG 10: NHNG IU CN BIT V DU LCH

CHNG 11: NHNG IU CN BIT SAU KHI HT


HN WORKING HOLIDAY VISA

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 11


CHNG 1: TNG QUAN V CHNG TRNH WORKING
HOLIDAY

Chng ny s gip bn hiu s lc Working Holiday l g, quy nh ca Working Holiday


ra sao v nhng yu cu cn phi p ng khi np h s xin Working Holiday.

CHNG TRNH WORKING HOLIDAY L G?


Working Holiday l chng trnh cho php bn tr c tui t 18 n 30 c c hi du lch
khm ph New Zealand trong thi gian mt nm, trong thi gian ngi tham gia chng
trnh s c php i lm kim thm thu nhp trang tri cho chi ph hoc cng c th
tham gia cc kho hc ngn hn. Chnh ph New Zealand v Vit Nam t c thoa
thun v chng trnh Working Holiday v chng trnh c khi ng t nm 2012

Working Holiday Scheme (WHS) khng phi l mt chng trnh lao ng hay vic lm,
cng khng phi l chng trnh du hc. Thng qua WHS, nhng ngi tham gia va c
khm ph th gii, ci thin trnh ngoi ng v vn kin thc v vn ha nc ngoi
cng nh thu c cc kinh nghim sng qu bu vi chi ph bo ra hp l.

Theo thoa thun, mi nm c ti a 100 bn tr Vit Nam c tham gia WHS. Nhng ng
vin no p ng c cc tiu ch s c chp nhn trn c s h s no np trc c
gii quyt trc. Nhng ng vin WHS thnh cng s nhn c th thc lm vic cho php
h New Zealand ti a 12 n 15 thng. Cc ng vin khng c lm vic tng cng
qu 12 thng v lm cho cng mt ch s dng lao ng qu 3 thng trong sut thi gian
New Zealand. Ngoi ra, nhng ngi tham gia chng trnh c th ng k tham gia cc
kha hc, kha o to ti New Zealand nhng khng qu 6 thng trong sut thi gian ny

IU KIN THAM GIA?


c th tham gia chng trnh Working Holiday bn phi tho mn cc yu cu v iu
kin lit k trong bng sau.

Bn lit k ny gip bn tm hiu xem mnh c yu cu khng? Bn c th nh du


hay vo tng yu cu xem mnh c p ng c cc yu cu hay khng?

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 12


Yu cu Chi tit Ti c p
ng c
khng?
Passport Bn phi c passport cn hiu lc t nht 15 thng k t ngy nhp
cnh u tin vo New Zealand.
Sc kho Bn cn phi c sc kho tt, khng mc cc chng bnh truyn
nhim, bnh x hi, hay cc bnh mn tnh nh hng n sc
kho. Bn cn phi np h s khm sc kho v chp X-ray phi.
L lch v nhn Bn khng c tin n, tin s hay ang phi thi hnh n. Bn phi
thn khai bo trung thc v tnh trng visa ca mnh (nu tng np n
xin visa New Zealand trc y).
tui Bn phi t 18 n 30 tui ti thi im xin visa.
Quc tch Bn phi mang quc tch Vit Nam.

Ti chnh Bn phi bo m c ti chnh trong sut thi gian ti New


Zealand bao gm vic mua v my bay ri khoi New Zealand. C
th, b phn xt duyt visa s yu cu bn c t nht NZ$4,200
trong ti khon.
Xin Working Bn cha tng c cp Working Holida Visa ln no.
Holiday ln u
tin?
Bng cp Bn phi tt nghip Cao ng hoc i Hc chnh qui ton thi gian
vi s nm hc t nht l 3 nm lin tc.
Ngoi ng Bn phi chng minh mnh c th giao tip bng ting Anh bng
cch np mt trong cch chng ch ngoi ng sau (cc chng ch
ny khng c qu 2 nm tnh t ngy np n):
International English Language Testing System (IELTS) vi
s im tnh chung t nht l 4,5.
Test of English as a Foreign Language Internet-based Test
(TOEFL iBT) vi s im tnh chung t nht l 32 im.
Pearson Test of English Academic (PTE Academic) vi s
im tnh chung t nht l 30 im.
Cambridge English: First (FCE) hoc First (FCE) for Schools
vi s im tnh chung t nht l 147 im tr ln.
Occupational English Test (OET) vi s im t nht l C tr
ln cho tt c cc k nng.
Bo him y t Bn phi c bo him y t trong sut thi gian ti New Zealand.

Sau khi tr li cc cu hoi trong bn trn v nu bn khng c bt k mt du th xin chc


mng, bn c y yu cu hp l c th np n xin Working Holiday ri y.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 13


BNG TNG KT V CHNG TRNH V IU KIN NP N
d dng cho cc bn tham kho, bng sau y lit k ton b mc ch v yu cu ca
chng trnh Working Holiday

Working Holiday Visa


Gip cc bn thanh nin c iu kin du lch, lm vic ngn ngy ti
Mc ch NZ.
Ngy nhn n 01/08 hng nm vo lc 10:00 AM NZT (05:00 AM VNT).
Thi gian visa cho php 12 thng (c th gia hn thnh 15 thng nu bn lm vic trong lnh
li New Zealand vc nng nghip ti thiu 3 thng).
tui hp l 18 - 30 tui.
S lng visa s cp 100 visa cho Vit Nam mi nm.
Cch thc np n Np n online
Cho php ngi thn i Khng cho mang tr em hoc ngi thn i km (nu mun cn xin
km visa khc ring bit).
Khng c lm cho 1 ni qu 3 thng v khng c lm vic tng
iu kin lm vic cng qu 12 thng.
Hiu lc ca visa sau khi
cp 12 thng t ngy cp.
i hc Ti a 6 thng.
Ti chnh Ti thiu $4,200.
Sc kho Yu cu np X-ray phi.
Nhn thn Khng yu cu Police Certificate.
a im np n C th np trong hoc ngoi New Zealand.
Bng cp Tt nghip i Hc hoc Cao ng t nht 3 nm hc chnh quy.
Kinh nghim lm vic Khng yu cu.
Ting Anh Ti thiu IETLS 4,5 hoc cc chng ch Anh vn khc.
Gia hn visa Visa ch c cp 1 ln duy nht, khng c gia hn.

Yu cu c th c thay i, cc bn nn vo trang Immigration New Zealand mc


Vietnamese Working Holiday check li thng xuyn c thng tin mi nht.

Bc tip theo s l cn chun b nhng g trc khi np h s xin Working Holiday.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 14


CHNG 2: CC BC CN LM TRC XIN VISA

Vic chun b h s c th mt nhiu thi gian hn d kin, cc bn nn chun b cng sm


cng tt trnh tnh trng nc n chn mi nhy. V nu khng kp th li l mt mt
nm khng ng c.

C nhiu giy t i gian chun b rt lu, th d nh chng ch ting Anh chng hn. V th
chun b sm l rt cn thit. Cc bn nn chun b t nht vi thng trc ngy np h s.

CHUN B TINH THN V TM L


Vic u tin khi cc bn mun i Working Holiday l phi xc nh xem mnh c tht s
thch i khng? C c gia nh cho php hay khng?

CHUN B TM L VI GIA NH

Vic ny nghe ra th hi l nhng thc t l nhiu bn np h s thnh cng nhng sau


gia nh li khng cho i. Nht l i vi cc bn n cn tr, gia nh khng mun cho i
sang mt t nc xa l khng ai thn thch trong mt thi gian di. y l vn tm l
chung ca cc bc ph huynh Vit Nam.

V th cc bn (nht l bn n) nn ni chuyn vi gia nh trc. Nn trnh by cn k mc


ch, ngha ca chng trnh, l do i l g gia nh yn tm v cho php. Trnh trng
hp c visa ri mi ni cho gia nh bit th qu mun cho mi quyt nh.

CHUN B TM L CHO BN THN

Nhiu bn sau khi tt nghip c vic lm n nh nhng nhiu l do li mun tham gia
chng trnh Working Holiday. Vi cc bn ny, cc bn nn suy xt cn thn mt Li v
Hi khi ngh vic v tham gia Working Holiday. Li khuyn l cc bn nn ngi xung, vit
ra giy tt c nhng Li v Hi ri cn nhc tht k trc khi quyt nh. ng v mt pht
nng ni nhiu khi li hi tic v sau (cho d c i theo din Working Holiday hay khng).

Sau khi xc nh c tm l v c s ng thun ca gia nh, bc tip theo l


chun b giy t trc khi thi gian np h s m ra.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 15


CHUN B CC GIY T THEO YU CU CA IMMIGRATION NEW
ZEALAND (INZ)

CHNG CH TING ANH

New Zealand dng ting Anh l ngn ng chnh, do cc bn bt buc phi c kh nng
giao tip (t nht l nghe v ni) bng ting Anh. chng minh iu , th B Di Tr ca
New Zealand (Immigration New Zealand INZ) yu cu cc ng vin phi np chng ch
ting Anh. Chng ch ting Anh ph thng nht l IELTS v TOEFL iBT. Nhng c v IELTS
c nhiu bn chn la hn. Cm nang ny ch cp n IELTS m thi.

Chn General hay Academic?

Immigration New Zealand yu cu chng ch IELTS phi t t nht tng im l 4,5 im.
Khng quan trng mi k nng l bao nhiu im. C 2 la chn thi IELTS: General v
Academic IELTS. La chn General hay Academic? iu ny tu thuc vo cc bn, thng
thng General s c kh thp hn Academic mt cht. Nu cc bn ch qua New
Zealand theo din Working Holiday, xong ri v Vit Nam th nn chn General. Cn nu cc
bn c nh li tip tc hc thm na th nn chn Academic.

Luyn thi IELTS u?

Vit Nam c nhiu trung tm chuyn luyn thi IELTS bao gm cc trung tm ngoi ng
ln v cc lp hc luyn thi ti t gia. Tu theo tnh hnh ti chnh, trnh ting Anh ca
mi ngi m s c s la chn khc nhau. Cc bn nn tham kho kin nhiu ngi
trc khi quyt nh chn a im hc. C th trung tm ny ph hp vi ngi ny nhng
li khng ph hp vi ngi kia. Thng thng cc trung tm u c cho hc th min ph,
cc bn nn tn dng c hi ny xem cch dy ra sao.

Ngoi gi hc trung tm ra, t hc nh ng mt vai tr rt quan trng. Cc bn nn t


mua sch hoc c nhiu groups trn Facebook cho ti min ph ti liu luyn thi, ri t
luyn thm nh.

Thi u?

Vit Nam cc bn c th chn Bristish Coucil (BC) hay IDP u c. Xem trung tm no
c lch ph hp vi mnh th ng k thi.

Theo kinh nghim mt s bn th BC c cht lng nghe tt hn l bn IDP.

Nn 2 vn sau:

Cc bn nn tnh n chuyn thi li (trong trng hp khng 4,5 im mc d


4,5 rt d). V th cc bn nn thu xp thi gian hc v thi cng sm cng tt.
Chng ch IELTS c hiu lc 2 nm nn chun b sm l tt.

Cc bn nn c gng t im IELTS cng cao cng tt v 4,5 tht ra cng cha


t tin giao tip u.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 16


Cng c thm k nng nghe ni khi cn Vit Nam

Nu cc bn c chng ch IELTS np n nhng cng nn tranh th thi gian


luyn tp thm k nng nghe v ni v cho d cc bn c im trn 6.0 nhng luyn tp l
iu khng bao gi tha thi.

Luyn tp k nng nghe bng cch xem film ting Anh c ph , ban u c ph , sau
tt ph i tp nghe.

Luyn tp k nng ni bng cch tham gia cc cu lc b Anh Ng, cc qun cafe IELTS
hoc ra cc khu ph Ty bt chuyn vi ngi nc ngoi

Chun b bn sao chng ch IELTS

Bn nn sao y chng ch IELTS ca mnh v em ra chng thc ( U Ban Nhn Dn


qun/huyn). Khi np bn ch cn np bn sao thi nhng nn sao y vi bn phng h v
cng mt cng lm th lm 1 ln cho tn thi gian v cng sc. ng tic tin cho
nhng vn photocopy ny!

BNG TT NGHIP I HC V BNG IM

Theo qui nh ca Immigration New Zealand, cc bn phi tt nghip Cao ng, i Hc


cc trng chnh qui vi thi gian hc ti thiu l 3 nm lin tc.

Bng tt nghip c 2 loi:

Bng ch c ting Vit: cc bn cn phi em i dch v cng chng.

Bng song ng: ch cn em i photocopy v xc nhn sao y bn chnh.

V Immigration New Zealand yu cu thi gian hc ti thiu l 3 nm, bn cn chng minh


iu ny vi nhn vin xt h s:

Vi bng tt nghip c ghi nin kho, nm hc: khng cn km theo bng im.

Vi bng tt nghip khng c ghi nin kho, nm hc: bn nn ln trng xin bng
im (bng im s ghi r tng nm hc) ri em i dch v cng chng ri np
chung vi bng cp.

Lu : nu bng tt nghip cn dch ra ting Anh th bn cn kim tra li xem h dch ng


hay khng nh. tng c vi trng hp h dch sai v INZ ko chp nhn, i thm bng
chng ny n. Tt nht l kim tra tng t xem h dch c chnh xc khng. ng v vi
pht khng kim tra m lm h s b chm tr!

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 17


BN COPY PASSPORT

Immigration New Zealand khng yu cu np bn chnh ca passport m ch yu cu np


bn sao c du xc nhn sao y bn chnh. Do cc bn cng nn chun b sn bn photo
passport.

V passport l song ng nn khng cn i dch. Ch cn photo trang u tin c hnh v em


ra U Ban Nhn Dn qun/huyn xin xc nhn sao y bn chnh.

Cc bn cng khng cn photo ht nguyn cun passport. Ch cn trang u tin c dn


hnh l .

L LCH T PHP (POLICE CERTIFICATE)

Lu :
Immigration New Zealand c th thay i lut bt c lc no v h c quyn yu
cu b sung giy t nu cn. Thng tin ny khng bo m tnh chnh xc v p
dng ng cho ton b trng hp v ch ng thi im Cm Nang ny c
bin son (12/2016).

Thng tin ny da trn kinh nghim c nhn v thng tin chnh thc ng ti
trn Immigration New Zealand website. V ch mang tnh cht tham kho ch
khng phi l legal advice.

V sao cn phi np Police Certificate (L Lch T Php - LLTP)? Theo qui nh ca


Immigration New Zealand, mi ngi khi np h s xin visa u phi chng minh mnh
trong sch, khng c tin n, tin s. Ni chung phi l ngi tt (good characters).
chng minh iu h s yu cu ngi xin visa np L Lch T Php.

Working Holiday Visa c cn np L Lch T Php hay khng? Theo nh tin l ca cc nm


trc v qui nh ca Immigration New Zealand (trn website ti thi im cm nang ny
bin son thng 12/2016) th h s xin Working Holiday Visa KHNG cn np L Lch T
Php v cc bn ch c 12 thng (trn l thuyt - nu ko extend visa) nn L Lch T
Php l khng bt buc.

Immigration New Zealand website vit r: "if you are aged 17 years or over and working,
visiting, or studying in New Zealand for 24 months or longer you must provide a police
certificate." R rng cc bn khng n 24 thng nn khng cn. Nhng nu sau 12
thng cc bn chuyn visa qua student/work/resident/partner th l vn khc.

Tuy nhin, nu Immigration New Zealand nghi ng bn tng phm ti, h c th yu cu


bn np L Lch T Php (c th do bn trng tn vi 1 ai chng hn).

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 18


Xin L Lch T Php th xin loi 1 hay 2 v xin u? Trc tin, L Lch T Php l do S
T Php cp. Bn lin h S T Php ni bn sng (ni ng k h khu thng tr)
xin. Ai Si Gn th xin Si Gn, ai tnh th v tnh xin. Vit Nam c 2 loi L Lch T
Php:

L Lch T Php mu s 1: dnh cho 2 i tng sau:

o cng dn VN nhng hin ti KHNG sinh sng VN (th d bn ang New


Zealand, cn xin student visa bn ny th bn u quyn cho B/M i lm L
Lch T Php s 1).

o bn xin student visa Vit Nam th bn cn np L Lch T Php s 1.

L Lch T Php mu s 2: dnh cho tt c cc trng hp khc.

Nh vy, nu bn xin Working Holiday Visa v b Immigration New Zealand yu cu xin L


Lch T Php th bn cn xin mu s 2.

Nhiu bn lo lng l thi gian xin L Lch T Php lu v khng kp thi gian np h s.
Nhc li ln na l theo thng l, cc nm trc th Working Holiday Visa KHNG cn np
L Lch T Php. Sau khi bn np n online thnh cng, th cc bn s tin hnh np h s
b sung qua i S Qun New Zealand ti Thi Lan. Khi h yu cu b sung L Lch T
Php (hu nh khng xy ra) th cc bn s c thi gian chun b. Trong trng hp ny h
khng qui nh trong 2 tun v cc bn c th vit th trnh by thi gian xin c th lu, khi
no c s np. Khng phi lo lng!

Thng thng L Lch T Php xin khong t 2 - 3 tun. Cc bn c th lm online ti


website ny. Nhiu bn xin trc L Lch T Php. Ci cng khng nh hng g, d cn
hn thiu v cng chng nh hng g n qu trnh np h s c. Nhng nu mun xin
trc th xin ng mu s 2 nh.

Ngoi ra L Lch T Php c thi hn, L Lch T Php c qu (6 thng hay 12 thng) s
khng c gi tr. Nn cc bn mun chun b L Lch T Php cho vic chuyn visa sau khi
ht hn Working Holiday cng nn cn nhc iu ny.

TH THANH TON ONLINE (CREDIT HAY DEBIT)


V h s xin Working Holiday visa l np qua mng nn cc bn cn phi thanh ton online.
Immigration New Zealand yu cu thanh ton l ph np h s online thng qua debit hay
credit card trong ngy np h s.

Credit card: l th tn dng, c ngha l nh bank ng cho bn chi tiu 1


khon no trong nh mc cho php (th d 50 triu). Bn xi trc v thanh
ton li sau. Credit card ng ngha vi bn xi tin ca nh bank, h cho bn
vay da trn s tn chp. Credit card c pht hnh bi cc t chc sau (thng
qua nh bank ni a): Master, Visa, American Express, Dinner Club. Trong
Master v Visa l ph thng nht v c INZ chp nhn thanh ton.

Debit card: l th ghi n hay th ATM c thm chc nng thanh ton online, bn
dng tin ca chnh mnh. Trong ti khon c bao nhiu tin th bn c xi

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 19


by nhiu, khng c xi vt con s thc c. Debit card c pht hnh bi
Visa hay Master (thng qua nh bank ni a) gi l Visa Debit hay Master Debit.

NN CHN TH NO?

Chn th credit hay debit tu thuc vo tnh hnh ti chnh ca cc bn. Tuy nhin th credit
th kh c c v cc bn phi chng minh thu nhp vi bank. Th debit l ph bin nht.
Cm nang ny tp trung hng dn s dng th Debit.

Cc bn nn chn cc nh bank c uy tn trong vic thanh ton quc t m th thanh


ton, th d Vietcombank, Eximbank, ACB hoc cc bank nc ngoi nh ANZ hay HSBC
chng hn.

CC THNG TIN CN BIT KHI THANH TON ONLINE

C rt nhiu bn cha tng thanh ton online bao gi v gp bi ri v khng bit cch
thanh ton ra sao. Mun thanh ton online c bng th Debit/Credit (ca Visa, Master
hay American Express) th cn c t nht 3 trong 4 thng tin sau (xem hnh minh ha)

Hnh minh ho 1: mt trc ca mt th tn dng

1. S th: dy s ny in ng trc ca ci th, gm 16 dy s. Khi in th khng cn


khong trng hay du "-" c ghi 16 s thi.

2. Ngy ht hn: c 2 loi nh dng:

Ch ghi thng/nm th ly lun thng nm . Th d Nov 2017 chng hn.

Ghi t thng/nm n thng/nm th ch ghi ci thng/nm cui cng. Th


d nh trong hnh th khi in form online th ghi l 05/13 hay Mar 2013.
KHNG phi l thng/nm u tin nh

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 20


3. H tn: c khi yu cu c khi khng tu vo website. Nu yu cu th phi ghi chnh
xc h tn in trn th, trn th in ra sao th in Y CHANG nh vy. Hnh nh INZ
khng yu cu in tn trn th.

4. S CVV hay security: lt mt sau ca th, c 1 dy 3 ch s, chnh l CVV.

Hnh minh ho 2: s CVV ca th tn dng

Lu :

Bn thng tin trn l cn thit thanh ton online (h tn c th khng cn - tu


vo website). Thiu mt trong nhng ci trn th khng thanh ton c. Hoc 1
trong 3 hoc 4 ci trn khng khp vi thng tin in trn th cng khng thanh ton
c.

Khng cn mt khu ca Internet banking hoc s ti khon nh bank g c khi


thanh ton online.

cho chc n cc bn nn mua th mt mn g online trc xem th ca mnh c trc


trc g khng trc ngy np n online trnh cc trng hp ng tic xy ra l khng
thanh ton c!

M XC NHN OPT HAY SMS KHI THANH TON ONLINE

Hin nay nhiu bank VN c p dng phng thc xc thc bng tin nhn hoc thng qua
token) khi mua bn online tng tnh bo mt. Tuy nhin ci ny cng gy chm tr trong
vic thanh ton (nhiu khi tin nhn n tr chng hn). Cc bn nn lu vn ny. Tuy
nhin vic cn m xc thc ny tu thuc vo website. Th d nh cc website Vit Nam
thanh ton thng qua cc trang trung gian nh nganluong hay pay123 th h yu cu phi
c m xc nhn.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 21


Cc trang web nc ngoi h khng cn m xc thc ny v cng ngh khc. Nn bank s
khng cp cho cc bn m xc thc g u. C in y thng tin yu cu, nhn nt Pay
l xong.

Khi thanh ton online cho Immigration New Zealand sau khi np h s th KHNG cn m
xc thc.

TNH TNG THCH CA TRNH DUYT

C mt s thng tin c trn Immigration New Zealand website ni l vic thanh ton online
ch c chp nhn dng trnh duyt Internet Explorer. Thng tin trn l cha cp nht, khi
Chrome cha ph bin v pht trin nn nhiu khi cha tng thch tt. Nhng hin nay
Chrome hu nh hot ng rt tt. Cc bn c th dng Chrome hay Firefoxm khng phi
lo lng g.

Tuy nhin nn test th trc nh trnh cc trng hp ng tic vo pht cui.

N V TIN T CA TH

Sau khi np h s thnh cng, thanh ton ph s thanh ton bng NZD, USD hay VND? Th
ca cc bn m nh bank Vit Nam, nn mi giao dch cho d bng bt c ngoi t no
u qui v VND ht. Th d cc bn thanh ton tin l ph visa l NZ$160 th nh banks s
qui i ra VND. Cc bn nn bo m c tin thanh ton ph bng cch np VND vo
ti khon th.

CHUN B LM BANK STATEMENT


Immigration New Zealand yu cu bn phi c kinh ph trang tri trong vng t nht 6
thng (k c vic mua v my bay ri khoi New Zealand). Bn cn phi np giy t chng
minh mnh c kh nng ti chnh. Immigration New Zealand bt buc bn phi cho h
thy bn c t nht NZ$4,200 trong ti khon.

CHUN B BANK STATEMENT

Cc bn nn chun b s tin NZ$4,200 (khong US$3,000 hay 65 triu VND) lm sao tr


nht l ngy 31/07 phi c trong nh bank. S tin ny ch chng minh cho nhn vin
xt duyt visa thy, khng bt buc bn phi c n di hn. Cch thc thng thng cc
bn hay lm l vay mn ngi thn, gia nh, bn b cho ri bo vo bank chng vi
tun trc khi xin visa.

Bn khng cn gi NZD vo ti khon, c th dng VND hay USD u c c. Tin nht l


USD.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 22


NN GI BANK NO V TI KHON LOI G?

Cc bn gi vo nh bank no cng c, di bt k hnh thc no t loi ti khon tit


kim c k hn hay khng k hn hay l ti khon bnh thng u c, min sao ti
khon ng tn chnh bn (lu l ti khon phi trng tn vi ngi xin visa).

Ngoi ra nh bank sn sng cung cp bank statement bng ting Anh cho cc bn. Bank
statement l t giy cp bi nh bank xc nhn s d ti khon ca bn ti thi im cp.
Lu mt s bank ch cp bank statement bng ting Vit, khi bn cn i dch (nhng
a phn cc bank u cp bank statement song ng). Nu bn gi tin VND th nn nh
nh bank chuyn i sang USD (nu c th NZD cng tt) khi th hin trong bank
statement cho r rng hn.

LM G VI S TIN TRONG BANK?

Thc t, hu nh cha c ai mang NZ$4,200 qua New Zealand c. Ngay khi c visa, bn
c th ngay lp tc rt tin ra, tr li cho ngi thn. Khi sang New Zealand, nhiu bn ch
mang ti a chng NZ$2,000 trang tri cho vi tun u tin. Thm ch c bn ch mang
vi trm NZD thi.

Trn nguyn tc, khi qua n ca khu New Zealand, Hi Quan c th yu cu bn chng
minh bn c tin (tuy nhin iu ny rt him khi xy ra). C mt nguyn tc vng cho
cc bn: cho d c i vay tin bo vo nh bank, sau rt ra th cng ng nn cng khai
vi nhiu ngi v tng c bn b report v b INZ lm kh d. Mi ngi u hiu ngm
vi nhau v ai cng lm nh th. Hn ch cng b cng khai rng ri trn cc Facebook
group th cng tt.

CC TH NN CHUN B THM
Ngoi cc th lit k pha trn, cc bn nn chun b thm (nu c thi gian) cc th sau v
n s rt hu ch cho cuc sng ca cc bn sau ny v trong qu trnh kim vic. y ch
l gi ch khng phi bt buc phi c.

HC LI XE V LY BNG LI XE

Xe hi ( y khng cp n xe 2 bnh) l phng tin di chuyn ch yu New


Zealand. C xe ging nh cc bn c chn, c th di chuyn thoi mi t vng ny n
vng khc, d dng kim c vic hn, i du lch thun tin hn.

Nhiu bn thc mc l c nn hc ly bng li xe ( Vit Nam hay qua New Zealand hc)
khng v thy tn km tin bc v thi gian qu. Cu tr li l c v nn hc cch li xe tht
vng, c bng li ng hong.

Vi cc bn lm farm th c xe l li th v cc farm hu nh rt xa trung tm v h thng


bus th ch c cc thnh ph ln thi. Khng c xe th rt bt tin, thm ch i ch cng
rt xa.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 23


Nu c thi gian, cc bn nn ng k hc li xe v ly bng Vit Nam trc khi sang y.
Vn bng li v xe s c cp cc chng sau.

CC BNG CP KHC (BARISTA, BAKERY, CHEF, V.V...)

Nhng bn c bng v pha ch ru, c ph, hoc bng cp v lm bnh hay nu n khi
qua New Zealand s co nhiu li th hn trong vic xin vic lm. Nu cc bn c thi gian,
quyt i Working Holiday th nn u t thi gian hc ly bng (chng vi thng).
Nhng cng vic lin quan n c ph, bnh, ru, nu n u c lng cao v d xin hn.
Tt nhin nu cc bn xc nh qua lm farm th khng cn hc

TO MT TI KHON (ACCOUNT) ONLINE TRN TRANG CH CA INZ


V Working Holiday l np online nn cc bn cn to 1 ti khon (account) trn trang ch
ca INZ. Vi ti khon ny cc bn c th np h s xin visa online, kim tra tnh trng h
s xin visa ca mnh.

to mt ti khon online, cc bn lm theo cc bc sau:

Truy cp vo trang web ca Immigration New Zealand > chn Login trn cng
tay phi > trong Select from the list, chn Working Holiday Visas.

Chn Login or Create Account

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 24


Ca s mi hin ra, ko xung di, nu cha c account th chn New User >
Create an account. Cn nu c ri th nhp User name v Password ri
nhn Login ng nhp.

in thng tin c nhn, user name v mt khu trong ca s mi. Lu tn h


phi trng vi tn h trong passport. V tn ca Vit Nam c th t khc vi tn
ca nc ngoi nn cn thn trng khi in tn trnh rc ri khng ng c
sau ny. Xin xem phn Cch in h tn ting Vit trong online form.

Ch : password cn phi p ng yu cu bao gm t 7 n 15 k t v phi


bao gm t nht 3 k t sau: ch thng, ch hoa v 1 k t s hoc k t c
bit. Nhiu bn t password n gin qu nn h thng bo li.

Sau nhn nt Register ng k. Sau khi ng k xong, cc bn c th


login vo c.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 25


CCH IN H TN TING VIT TRONG ONLINE FORM
c vi bn cng b rc ri v h tn, phi lin h vi i S Qun New Zealand bn Thi
Lan chnh li h tn trong visa cho khp vi tn trn passport. Sau y l cch khai tn
sao cho thun tin nht v Vit Nam th H (Family Name/Last Name), ch lt (Middle
Name) ri Tn (Given Name/First Name). Bn nc ngoi th ngc li l h dng Tn, ch
lt, ri n H. Nn nhiu bn lng tng.

Theo kinh nghim khi lm cc loi giy t chnh thc thc th s khai nh sau. Th d tn
Nguyn Vn To s c 2 cch in tu vo loi form v giy t:

1. Cch 1:

Family Name/Last Name: Nguyn


Middle Name: Vn
Given name/First Name: To
Tng hp thnh: To Vn Nguyn

2. Cch 2:

Family Name/Last Name: Nguyn


Given Name/First Name: Vn To
Tng hp thnh: Vn To Nguyn

Cch th 2 s khc phc c nhc im l i khi tn trn visa khng trng vi tn trn
passport. Nhng c nhc im l ngi nc ngoi n s gi bn l Vn ch khng phi
To

Cch th 2 khuyn dng khi book v my bay. Cho d chn cch no th cng nn thng
nht 1 cch. ng dng ln ln nht l cc giy t chnh thc bn ny nh visa, m s
thu, bank account, v.v...

THC TP IN TH FORM ONLINE


Nh cc bn bit, xin Working Holiday Visa ch c th np n online trn nguyn tc
ngi n sm s c visa. Mi nm New Zealand ch cp s lng rt hn ch l 100 visas
nn tnh cnh tranh rt cao.

THI GIAN NP N CC NM TRC

Theo thng k trn group Working Holiday of Vietnamese th thi gian np n nh sau:

Nm 2013 (nm WHV th 2) chng trnh m ra 2 ting l 100 h s.

Nm 2014 (nm WHV th 3) chng trnh m ra khong 20 pht l 100 h s.

Nm 2015 (nm WHV th 4) chng trnh m ra ch 10 pht l h s.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 26


Nm 2016 (nm WHV th 5) chng trnh ko di khong 30 n 40 pht l h
s (do mng yu).

Vy nm 2017 (nm WHV th 6) s ra sao? T cho thy yu t nhanh tay l quan trng
nht. l l do ti sao cc bn nn thc tp in th form cho quen tay (mc d iu ny
l khng c khuyn khch bi INZ)

NN THC TP NC NO?

Sau khi c ti khon login online trn trang web ca INZ, cc bn login vo trang
Working Holiday ca mt nc no ang m v th tp in form. C rt nhiu nc
khng c hn ch s lng nh Vit Nam nn Working Holiday ca h m sut nn c th
s dng form thc tp cho quen tay.

Cnh bo: tuyt i khng thc tp cc nc Phn Lan, c, USA v mt vi nc na


cn kim chng thm v cc nc ny s t ng submit form ca cc bn m khng cn
thng qua bc thanh ton.

V form online l dng chung nn s kh l ging nhau. Nn cc bn c chn bt k nc


an ton no th d nh Singapore chng hn.

CC THC IN FORM

Form kh n gin vi cc cu hoi rt c bn. Cc bn in y tng phn, c bit


nhng nh du * th yu cu bt buc phi in. Cn nhng khng c du * th c th
bo qua tit kim thi gian.

Cnh bo: khi thc tp th NG NN dung thng tin tht th d nh h tn, ngy sinh, s
passort trnh cc trng hp ng tic sau ny.

Personal: thng tin cc nhn. Trong phn ny cc bn cn in thng tin cho Personal
Details, Identification v Occupation Details.

Personal Details: thng tin c nhn, cc bn in cc thng tin cc nhn ca mnh


ging nh trn passport.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 27


V phn ZIP code cc bn c th vo website ny tm ZIP code cho tnh thnh ca mnh.
Lu l xxxx c ngha l 0000, v d (H Ch Minh 70xxxx - 76xxxx c ngha l 700000
760000).

Nu bn khng c th tn dng th c th dng th ca ngi khc thanh ton cng


c.

Identification: in thng tin passport. Trong mc Second Form of Identification


> Identification type, c th chn l National ID (Chng Minh Nhn Dn) hay
Bng Li Xe tu cc bn.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 28


Occupation details: mc ny c th trng khng in tit kim thi gian.

Health: sc khoe

Chn No cho tt c cc cu hoi ngoi tr cu cui cng l chn Yes v Vit Nam khng nm
trong danh sch cch nc c Low Incident of Tuberculosis.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 29


Character: l lch t php

Chn No cho tt c cc cu hoi.

Working Holiday Specific

Cc cu hoi ny c th in ngu nhin, chn bt k mt ngy nh n New Zealand.

Khi in y hp l cc thng tin th trn mi tab s xut hin du tch mu xanh. Nu


thng tin thiu hay khng hp l th tab s bo du gch cho mu o.

Cc bn nn thng tho vic in cc forms ny tuy nhin nn nh TUYT I khng


nhn nt Submit trnh cch rc ri sau ny v c th visa s b t chi.

Trong trng hp l tay nhn Submit th vui lng xem phn k tip bit cch x l!

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 30


CC CU HI THNG GP KHI THC TP IN TH FORM

CU HI 1: C PHP THC TP IN TH FORM KHNG?

Tr li: Trn nguyn tc th Immigration New Zealand khng cho php cc bn thc tp
in form nc khc ngoi nc bn ang gi passport. trang Immigration New
Zealand giao din c h c ni ci ny rt r. Nhng giao din website mi h khng cn
mc ny na. Nhng nu cc bn kho lo, suy ngh cn thn th vn c th thc tp in
form online v t. Bng chng l cc nm trc cc bn vn thc tp u n.

CU HI 2: KHI THC TP CN IU KIN G?

Tr li: Khi thc tp, cc bn phi c gi u c tnh to, suy ngh cn thn trc khi bm
nt Next. Phi cn thn xem hnh ng (nhn nt) ca mnh c tc dng g? Hu qu ra
sao. Nhiu bn u c thiu sng sut, c bm o o thm ch n phn Payment lun. Mt
s nc khng cn Pay Now m t ng submit lun. Ci ny cc bn phi c tht k
hng dn ca cc bn i trc.

CU HI 3: THNG TIN CUNG CP KHI IN FORM L G?

Tr li: Khi in form th KHNG BAO GI dng thng tin tht th d: h tn, ngy sinh,
s passport. Ba ci trn tuyt i khng c dng thng tin tht. L do sao th cc bn t
suy ra.

HU QU CA VIC THC TP IN FORM ONLINE V CCH KHC


PHC

HU QU CA VIC DNG THNG TIN THT

Nu l dng thng tin tht v l submit (c th l cho Germany v Finland) th hu qu kh


nghim trng. Nm 2015 c t nht 4 bn tng thc tp Finland v Germany, l tay in
thng tin tht v kt qu l rt visa v Immigration New Zealand cho rng cc bn "made
any statement or provided any information, evidence or submission that was false,
misleading or forged". Bn New Zealand ti cung cp misleading, false information tng
i nghim trng. Cc bn c hoi mnh, mnh cng khuyn l vit th gii trnh nhng
u KHNG c case officer chp nhn v kt qu l rt visa nm ngoi. C th y l
iu lut A5.45 (b) ca lut di tr. Lut th ny:

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 31


A5.45 Applicants normally ineligible for a temporary entry class visa unless granted a character waiver
Applicants who will not normally be granted a temporary entry class visa, unless granted a character
waiver include any person who:

b. in the course of applying for a New Zealand visa, has made any statement or provided any
information, evidence or submission that was false, misleading or forged, or withheld material
information;

Sau y l mt email mu mt bn trong group nhn c sau khi submitted USA scheme.
c s ng ca bn , mnh dng n lm mu gii thch cho cc bn (xem hnh
di). Hu qu ca vic submit l:

(1) u tin v tt nhin l application s b declined v khng p ng c


iu kin (c passport US).

(2) Sau Immigration New Zealand s cho rng cc bn cung cp False and
Misleading Information v v th cc bn xem nh khng thuc din Good
character theo nh iu kin A5.45(b) (nh ni pha trn). Tr khi cc bn
thuc din character waiver.

T iu (1) v (2) suy ra h khng th cung cp WH visa di USA scheme (ci


ny l tt nhin).

Should you apply for any further visas in the future you must declare this issue
and be considered for a character waiver. Cu ny quan trng nht: h yu cu
khi np h s ln ti, cc bn phi khai bo l ln trc c np scheme khc
ri v v th cc bn c th c xem xt vo din character waiver v c
xt cp visa ch khng bi declined do lut A5.45(b).

Trong khi in online form, mc Character h cng ch hoi c convicted hay imprisoned
hay khng thi. Theo kin mt s bn c kinh nghim th sau khi submitted v paid thnh
cng. Khi gi h s qua Thi, cc bn nn vit thm mt th gii trnh v nh km ci
email (nu c) v yu cu h xt h s mnh di dng character waiver th mi chuyn
chc s n.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 32


CCH KHC PHC

Cnh bo: y ch l gi da trn kinh nghim v hiu bit c nhn. Ngi bin tp Cm
Nang ny KHNG phi l licenced immigration advisor cho nn mi thng tin ch c tnh
cht tham kho. KHNG phi l legal advice.

Nu l tay submit cho bt k mt chng trnh Working Holiday no, cc bn nn lm theo


cc bc sau:

Chun b th gii trnh cho Immigration New Zealand (INZ)

Ngay sau khi l tay th cc bn nn gi th cho Immigration New Zealand gii thch tnh
trng h s ca cc bn. Trong th gii thch cn cung cp c th:

H tn (trn passport).

Ngy sinh.

Passport number.

Application number.

Ngy submit h s.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 33


Submit di scheme no?? (US hay Finland, etc.).

Ngoi ra cc bn nh ni r l accidentally submitted v mong mun withdraw


application ng thi gi li xin li lch s nht c th.

Gi th n a ch no?

Hin nay Immigration New Zealand website thay i giao din mi nn hi kh tm. Cc bn
vo lm theo hng dn sau:

Vo website ca Immigration New Zealand. Ko xung di cng v nhn vo mc


Ask a Question.

Bn mc Browse by topic, chn Work in NZ > chn tip Working Holiday.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 34


Nhn bn tay phi pha di cng c mc: Still cant find an answer? Nhn vo
Send Us an online query.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 35


Trong form mi, chn la nh sau:

o Nature of querry: Work in NZ.

o Query: copy/paste ci th chun b mc 1 vo trng.

o in tn vo phn Name v email vo phn Email Address.

o in capcha v nhn nt Submit.

Sau khi nhn nt th th ca bn s c chuyn n b phn xt Working HolidayVvisa v


h s tr li trong vng 3 n 5 ngy lm vic.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 36


CHNG 3: NP N XIN VISA V CC TH TC SAU KHI
THNH CNG

NN T NP HAY THNG QUA CC CNG TY TRUNG GIAN?


Hin nay c nhiu trung tm mi gii qung co nhn np n xin visa cho chng trnh
Working Holiday. Nhiu bn cng thc mc l c nn thng qua trung tm hay khng thay
v t mnh lm.

Trc tin, khc vi cc loi visa khc nh Student Visa chng hn, Working Holiday l np
online trn nguyn tc ai nhanh tay th c, khng c mt tc ng bn ngoi no c th
can thip vo qu trnh np n do bn t lm hay thng qua trung gian u c kt qu
nh nhau.

Hy th tng tng mt trung tm mi gii c nhiu khch hng ging bn, website ca
Immigration New Zealand m ra lc 05:00 gi sng. Cng ty c ngi np cho tt c
cc bn cng lc hay khng? V nu 100 h s l chng trnh t ng. Vy cc trung
tm mi gii qung co t l u 100% l c ng tin hay khng? Cha k vic tin a,
nu rt visa th h s gi ging ngay, d d bn i du hc hay i theo con ng khc. Tin
a ri th rt kh ly li. Kinh nghim nhiu nm ca cc bn i trc.

Th tc np n xin Working Holiday rt d dng v hon ton c th t lm. Bit bao


nhiu bn t 5 nm qua t lm thnh cng th sao bn thn bn li khng lm c?

Nu thng qua cc trung tm mi gii cng c c li l nu thnh cng, h s c ngi bn


New Zealand gip bn mt s th tuy nhin nn nh bn phi tr ph rt t (khong
US$2,000 cho ph dch v trn gi). Trong khi c bit bao nhiu bn t lm tit kim chi
ph v tng thm kinh nghim.

Cc bn nn nh l group Working Holiday of Vietnamese l ngun t liu thng tin di do,


hu ch v min ph ln nht cho n gi. Cc thnh vin trn group cng rt nhit tnh
gip nhau t vic a n sn bay, tm ch , ng tin kim vic, mua bn xe c, hng
dn du lch.

La chn t lm hay thng qua trung tm mi gii l tu vo s la chn ca cc bn. Tuy


nhin li khuyn chn thnh l nn t lm.

Nu cc bn vn cha quyt nh th bng sau gip cc bn so snh gia t lm vi qua


trung tm.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 37


T np n Thng qua agency
Tn ph trung gian Khng tn ph C tn ph
Thc sm lo np n Phi thc sm lo np n Khng lo thc sm
Xc sut thnh cng Ngang nhau v Working Holiday Visa np online, ai nhanh th c
Tm hiu thng tin T tm hiu thng tin Agent s gii p thc mc (nu c)
Mua v my bay T mua v v ln lch trnh bay Agent s mua gip
a n sn bay (ti NZ) T lo phng tin vn chuyn Agent s thu xp ngi ra n
Hng dn m bank account T lm Agent s thu xp ngi gip
Hng dn ng k m s thu T lm Agent s thu xp ngi gip
Gii thiu vic lm T kim Agent s gii thiu mt s nh my, ca hng
C hi tri nghim Cao hn Thp hn

IN V NP N ONLINE
Cho n lc ny, chc cc bn thc tp moi tay cc nc khc ri ch? By gi l
n gi xung trn tht s ri y.

CHUN B TRC GI G

Chng trnh Working Holiday s m ra lc 10:00 AM New Zealand (tc l 05:00 AM gi Vit
Nam) hng nm. Ngy m c th l 31/7 hoc 1/8 tu theo nm. Cc bn nh theo di
trang Immigration New Zealand bit ngy chnh xc.

Sau y l vi li khuyn hu ch cho cc bn trc gi np n:

Khng nn thc nguyn m canh, m nn ng sm, t ng h bo thc


trc 1-2 ting. Thc nguyn m s khin cc bn mt moi, kh tp trung.
Canh gi khon 04:00 AM dy l tnh to nht.

Nn chun b cc phng n d phng gm:

o ng truyn mng tt: ADSL, cable v 3G. Ci ny dung khng c th


chuyn qua ci kia.

o phng mt in: nn c 1 laptop c y pin d tr v kt ni 3G n


nh.

Nn dng cc trnh duyt c chc nng auto-filled tang nhanh tc in


form.

Nn login vo ti khon trc ch n khi chng trnh m l bt u ngay


mt thi gian.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 38


N GI G

Khi chng trnh m, cc bn lm tng bc sau:

Bc 1: ng nhp vo ti khon mnh lp, chn nc Vit Nam, ng 10:00 AM gi


New Zealand (05:00AM gi Vit Nam) lc form dnh cho Vit Nam s m. Khi ci nt
Apply Now s c hiu lc. Nhn nt bt u in form. Trn chin bt u.

Cnh bo: cc bn nh l chn Vit Nam nh. Nm 2016 c bn do thc tp nhiu qu


nn lc chng trnh m ra chn nhm thnh Germany (do quen tay).

Bc 2: Cc bn in form theo mu nhc n phn trn (v chc l thc tp nhiu


ln ri) vi cc thng tin tht ca mnh, sau khi in y , cc tab c du tick mu xanh
th nhn nt Submit.

Bc 3: sau khi nhn nt Submit, cc bn in Yes vo tt c cc ca s mi ri nhn


nt Submit mt ln na n khu thanh ton.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 39


Bc 4: Nhn Nt Paynow thanh ton. Cc bn dng th debit hay credit thanh ton s
tin yu cu. Thanh ton online c cp phn trc.

Lu : cc bn c th dng th ca ngi khc thanh ton cng c.

Phn Payer Name phi trng tn ca ngi trn th, KHNG phi tn ngi np n xin
visa.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 40


in s th, security code v ngy ht hn theo ng nh trn th sau nhn nt Pay
Now.

Nu cc bn thanh ton thnh cng v hin ln bin lai th xin chc mng bn nm trong
danh sch 100 ngi Vit Nam c ch duyt i New Zealand trong nm nay.

Nu cc bn bm nt thanh ton m thy thng bo di y th xin chia bun l bn


chm tay hn 100 ngi khc ri.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 41


NHN EMAIL XC NHN
Nu bn l 1 trong 100 ngi nhanh tay th ngay sau khi bn thanh ton thnh cng, bn s
nhn c email vo hp th ng k trc. Trong email ny s ghi r nhng giy t cn
np cho i S Qun New Zealand li Thi Lan (i S Qun New Zealand ti Vit Nam
khng tip nhn v x l h s Working Holiday).

Email xc nhn t Immigration New Zealand s ging nh th ny:

THIS IS AN AUTOMATED MESSAGE - PLEASE DO NOT REPLY

Thank you for your application for a work visa under the Vietnam Working Holiday Scheme.

If you are currently:


outside New Zealand, go to Section A
in New Zealand, go to Section B

Section A: Outside New Zealand


If you are currently outside New Zealand and applying for a work visa your application has been
electronically transferred to Immigration New Zealand's Bangkok branch for further processing.
Please submit the following documents to Bangkok Branch within 20 days.

The address is:


15th floor M-Thai Tower
All Seasons Place
87 Wireless Road
Lumpini Pathumwan
Bangkok 10330
Thailand
Telephone: +66 2 654 3444
Fax: +66 2 654 3445
Email: nzisbangkok@dol.govt.nz

Required Documents:
1. A certified copy of the biographical data page of your passport
2. Evidence (such as bank statements or savings book) that you have a minimum of NZ$4,200
available in your name.
3. A Chest X-ray Certificate (INZ 1096) which is not more than three months old. Please check the
list of Panel Doctors for an Immigration New Zealand approved radiologist to complete this form.
PLEASE NOTE: You may need a referral from a registered medical practitioner for a chest x-ray
certificate.
4. Copy of a tertiary qualification which has taken you a minimum of three years' full-time study.
5. Evidence that you have a level of English that is assessed as at least functional. You must
produce evidence of an International English Language Testing System (IELTS) test, showing you
achieved an average level of 4.5 over the four components of the test. The IELTS certificate must
be no more than two years old at the time the application is lodged.

You must also agree that, should your application be approved, you will take out medical and
comprehensive hospitalisation insurance that will remain current throughout your stay in New
Zealand.

If you expect delays in providing this information, please let Bangkok branch know.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 42


Working Holiday Scheme applications are usually decided within 10 working days in the Bangkok
branch once all the necessary documents have been provided. If your application will take longer
to process, you will be advised within 10 working days.

Section B: Currently in New Zealand


If you are currently in New Zealand and are applying for a work visa your application has been
electronically transferred to Immigration New Zealand's i-Branch for further processing.
Please submit the following documents to i-Branch within 20 days.

The address is:


Working Holiday Schemes Team
Immigration New Zealand
P O Box 3773
Shortland Street
Auckland 1140
New Zealand
Required Documents:
1. Evidence (such as bank statements or savings book) that you have a minimum of NZ$4,200
available in your name.
2. A General Medical Certificate (INZ 1007) and Chest X-ray Certificate (INZ 1096) which is not
more than three months old. Please check the list of Panel Doctors for an Immigration New
Zealand approved radiologist to complete this form.
PLEASE NOTE: You may need a referral from a registered medical practitioner for a chest x-ray
certificate.
3. Copy of a tertiary qualification which has taken you a minimum of three years' full-time study.
4. Evidence that you have a level of English that is assessed as at least functional. You must
produce evidence of an International English Language Testing System (IELTS) test, showing you
achieved an average level of 4.5 over the four components of the test. The IELTS certificate must
be no more than two years old at the time the application is lodged.

You must also agree that, should your application be approved, you will take out medical and
comprehensive hospitalisation insurance that will remain current throughout your stay in New
Zealand.

Working Holiday Scheme applications are usually decided within 10 working days in i-Branch once
all the necessary documents have been provided. If your application will take longer to process,
you will be advised within 10 working days.

Nhiu khi email nm trong phn Junk hay Spam, cc bn nn check k th mc ny. C mt
s trng hp email n tr sau 1 -2 ngy. iu ny cng bnh thng thi nn cc bn
ng lo lng qu nu cha nhn c email.

Min sao cc bn c bin lai thu tin thnh cng l an ton ri. C bnh tnh m ch.

Sau khi c email hoc thanh ton thnh cng, cc bn c th th gin tinh thn, ng mt
gic ly li sc kho, chun b cho cc bc tip theo v cc bn s c 2 tun chun b.

Bc tip theo l khm sc kho, bc ny l lu nht v hu nh cc giy t khc cc bn


chun b lc trc ht ri.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 43


KHM SC KHO
Sau khi thanh ton thnh cng v nhn c email. Cc bn nn tin hnh khm sc kho
theo yu cu ca Immigration New Zealand.

C nhiu ni nhn khm sc kho xin visa i New Zealand v khng phi khm u
cng c chp nhn. Danh sch cc phng khm c th xem ti y.

Thng thng cc bn gi in t lch hn trc vi phng khm trc vi ngy, n ngy


np n online thnh cng th i khm lun. Cn khng thnh cng th thi. Cch ny c u
im l tit kim c vi ngy. Nhng cng c lu : nm 2016 c rt nhiu bn t lch
hn khm, nhng v khng np n c nn khng n khm nhng cng KHNG gi
in hu lch. Vic ny gy ra 2 phin h:

Nhiu bn mun khm cng khng c v phng khm c lch hn ri trong


khi tht ra chng c ai n khm.

Phng khm tng cc bn n khm, h dnh thi gian ra ch nhng cc bn


ko n. Rt bt lch s, c th t nm sau h s khng nhn t lch na.

Cc bn lu iu ny. Tht ra cc bn c n 2 tun chun b nn khng cn phi gp.


Khm sc kho ch mt 1 - 2 ngy thi.

Khi t lch khm, cac bn nn ni r l ch cn chp X-ray ch khng phi khm tng qut
nh cc loi visa khc. iu ny quan trng v gi tin s khc nhau nhiu y.

Khi i chp X-ray, cc bn s cn:

in form Chest X-ray Certificate (INZ 1096).

Mang theo passport bn gc

Hin nay cc phng khm c ch nh ti Vit Nam s dng h thng eMedical. Do ,


kt qu chp X-ray ca bn s c phng khm gi trc tip cho INZ m bo tnh
chnh xc v bo mt. Cc bn khng cn phi i phng khm gi kt qu nim phong v
cho mnh na. Tuy nhin, sau khi chp X-ray xong cc bn nh ly giy xc nhn c s
eMedical reference number nh km trong b h s gi sang INZ Thi Lan nh!

Cc bn c th theo di xem kt qu chp X-ray ca mnh c gi n INZ cha bng


cch log in vo account ca mnh trn trang ch INZ, bm vo mc My application bn
tay phi, s c 1 ca s nho pop-up ra nh hnh di. Bn ko xung mc Health
Certificate Details l s thy c tnh trng ca kt qu X-ray.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 44


Thng th sau khong 2 - 3 ngy lm vic, INZ s nhn c kt qu X-ray t phng
khm. Nu lu hn m bn check tnh trng INZ l vn cha nhn c th bn lin h
phng khm hoi li.

LM BANK STATEMENT
Bc tip theo l ra nh bank, ni cc bn gi tin chun b phn trn, yu cu h lm
cho bn 1 ci bank statement bng song ng. Thao tc ny rt nhanh v n gin. Khi nhn
c bank statement, nh c k bo m bank statement c ghi nhng thng tin sau:

H tn ca bn.

S tin: VND qui ra USD hay s tin bng USD.

Ngy xc nhn.

Nn xin nhiu bn cho chc khoi mc cng i li (phng khi cn dng g). Nu bank khng
cho bank statement bng song ng th bn cn phi dch ra ting Anh (trng hp ny him
khi xy ra).

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 45


GI CC GIY T THEO YU CU IMMIGRATION NEW ZEALAND
XC MINH

TM TT CC GIY T CN GI

Bng tm tt sau bao gm cc giy t cn thit (theo email ca Immigration New Zealand
sau khi np n thnh cng, cc bn nh du vo xem mnh chun b y
cha nh. (Mc s 3 chnh l giy xc nhn ca phng khm c s eMedical reference
number).

Giy t cn np
xong
1. A certified copy of the biographical data page of your passport

2. Evidence (such as bank statements or savings book) that you have a minimum of
NZ$4,200 available in your name
3. A Chest X-ray Certificate (INZ 1096) which is not more than three months old.
4. Copy of a tertiary qualification which has taken you a minimum of three years' full-time
study
5. Evidence that you have a level of English that is assessed as at least functional. You
must produce evidence of an International English Language Testing System (IELTS) test,
showing you achieved an average level of 4.5 over the four components of the test. The
IELTS certificate must be no more than two years old at the time the application is lodged

GI H S QUA THAILAN

Sau khi chun b ht h s theo bng tm tt pha trn th bt u. C nhiu cch gi


qua Thi Lan. Theo kinh nghim t cc nm trc th cc bn dng dch v chuyn pht
nhanh ca DHL. Thi gian chuyn t Vit Nam qua Thi mt khong 1 - 2 ngy v c phn
tracking theo di h s.

Khi dng dch v DHL cc bn nn lm theo gi sau:

Cc bn nn hn nhau chng 3-4 bn cng gi s tit kim chi ph hn.

Khi gi th mi bn nn bo h s ca mnh vo 1 phong b ring, ri 3 - 4 bn bo


chung vo phong b ln ca DHL.

Hn nhau n vn phng ca DHL v T TAY mnh bo vo phong b. KHNG NN


nh bn chuyn gip trnh nhng chuyn khng hay sau ny.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 46


LM G NU PHT HIN THNG TIN IN SAI
Trong qu trnh np n online, th no cng c nhng sai st xy ra v thi gian qu ngn,
d sai st nht l sai tn, sai ngy sinh v gii tnh.

Trong trng hp nu pht hin ra sai st sau khi thanh ton ngha l submitted
form. Lc np h s cc bn km theo mt l th gii thch v xin iu chnh. Rt n gin
khng cn phc tp.

NHN WORKING HOLIDAY VISA


Sau khi np cc giy y v hp l qua vn phng bn Thi Lan th thng thng cc
bn s c visa t 10 - 30 ngy lm vic tu theo nhn vin xt h s. C nhng bn nhn
rt sm, c nhng bn nhn tr hn.

Nu c tr th cng ng nn nn nng m email qua hoi thm gy phin nhiu cho cng
vic ca h. C bnh tnh, t tin l bn s c visa thi.

Working Holiday visa s l dng e-Visa qua email khng phi l dng visa dn trn passport.
Bn nn kim tra email thng xuyn, nht l trong phn Junk hay Spam nh.

e-Visa s c dng nh sau (xem hnh minh ho). Khi nhn c cc bn nn in ra vi bn


mang theo (phng h khi cn).

Khi nhn e-Visa cc bn nn kim tra cn thn cc mc sau y:

H tn c ng vi trn passport hay khng?

Ngy thng nm sinh c ng khng?

S passport c ng hay khng?

Gii tnh c ng khng?

Nu c thng tin no khng ng th lp tc email cho nhn vin cp visa (h tn v email


ca h nm s c trong ci email visa ca bn) v yu cu iu chnh.

Nhng nm trc c nhiu bn b ghi tn sai, thiu tn, sai ngy sinh. Do cc bn nn
kim tra mi thng tin trn visa mt cch cn thn cng sm cng tt.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 47


Hnh minh ho 3: Working Holiday e-Visa

NN LM G NU NP N KHNG THNH CNG


Working Holiday ch c 100 visa mi nm nn tnh cnh tranh rt cao. Nu bn km may
mn khng kp np n trong ngy chng trnh m ra th sau ti khon ca bn s hin
ln thng bo nh hnh sau.

Lc ny bn cng ng qu tht vng. 100 ngi nhanh tay hn bn chc chn s c vi


ngi v l do no khng p ng yu cu ca Immigration New Zealand v b loi.
Khi chng trnh s m li cho s 100.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 48


L do cc bn khc b loi c th l:

Sc kho khng (X-ray c vn ).

Bng cp khng t yu cu.

tng np n online cc nc khc.

Thanh ton b trc trc hay t chi thanh ton.

Cc l do khc.

Mt khi c h s b loi, Immigration s m chng trnh li cho s 100. Nn cc bn


chu kh canh, login vo mi ngy v check. Rt kh ni l thi gian no h s m li v m
bao lu. iu ny ph thuc vo s may mn v kin nhn ca cc bn.

C mt thc t l nm no cng c t nht 4 - 5 bn u vt kiu ny. V th li khuyn


dnh cho cc bn km may mn l: kin nhn, kin nhn v kin nhn

i khi thn may mn s g ca th sao? C bn np n c trong ngy m h s (khi


chng trnh ng li khong vi chc pht), cng c bn np n c vi ngy thm ch
vi tun sau ngy m chng trnh.

C mt vi lu nho dnh cho cc bn khng np n kp:

Nm 2016 c mt vi bn nhn canh np n dm v ly chi ph (khong 8 triu


ng nu thnh cng). Bn t vit cc chng trnh t ng gim st trn
Immigration New Zealand website. Chuyn ny rt khng c khuyn khch v
khuyn cc bn khng nn lm theo. ng v li ch nho ca mnh m New
Zealand c c cm vi con ngi Vit Nam v bit u v nhiu tai ting qu nn h
s ng chng trnh bt c lc no. Tt c hy da vo sc ca chnh mnh mt
cch minh bch v sng phng.

Cng vo nm 2016 c bn ng ln group l ng k thnh cng vi sut nhng


cha thanh ton v mun bn li. Khng c chuyn nhng li sut hay thanh
ton sau nn cc bn ng hy vng ri b la mt tin oan ung.

Cui cng nu tht s ht hy vng, cc bn cng ng qu nn ch v nu mun nm


sau c th i tip i tip v c k hoch lu di hn th dng mt nm ny hc ting Anh
tht tt, hc li xe, hc thm cc chng ch ngh khc. Ngoi ra, Working Holiday khng
phi l cnh ca cui cng, c th cnh ca ny ng nhng cnh ca khc li m ra th
sao. Vn quan trng nht phi l lun lun lc quan, tin tng chnh mnh.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 49


CHNG 4: CC BC CHUN B TRC SANG NEW
ZEALAND

THI IM NO SANG L THCH HP NHT?

HIU LC CA VISA

Sau khi c visa, cc bn nn quyt nh thi im sang New Zealand. Thng thng cc
bn s c visa chm nht l khong cui thng 8 hoc u thng 9. Lc ny nn ln k
hoch xem nn bt u khi hnh vo thi im no.

Working Holiday visa ca cc bn c hiu lc 12 thng k t ngy cp v bn c th li


New Zealand 12 thng k t ngy n New Zealand u tin (khng tnh nhng thi gian
bn khng New Zealand).

V d: bn c cp visa vo ngy 01 Sep 2106, th visa ca bn s c hiu lc n ngy 31


Aug 2017. Trong khong thi gian , bn c th i bt c lc no min sao trc ngy 31
Aug 2107 (12 thng t ngy cp).

Nu bn n New Zealand vo ngy 1 Dec 2016 th bn s c n ngy 30 Nov 2017


(12 thng sau ngy n). Trong mt nm ny, bn ri New Zealand, th d qua c du lch
hay v Vit Nam c vic gia nh l 30 ngy th thi gian ny khng tnh, khi bn quay li
New Zealand, th visa bn s ht hn vo ngy 30 Dec 2017.

V thi gian d d nn cc bn c la chn thi gian khi hnh cho hp l.

MT S THI IM V CNG VIC

Thi tit ca New Zealand: New Zealand nm cc Nam ca bn cu, di ng xch o


nn thi tit s ngc vi cc nc nm Bc bn cu. Cc bn nn bit thi tit v ma
ca New Zealand trc khi sang:

Ma Xun: t thng 9 n thng 11.

Ma H: t thng 12 n thng 2.

Ma Thu: t thng 3 n thng 5.

Ma ng: t thng 6 n thng 9.

Nm c ma v qua ng thi im c th kim c job nhanh v ngon, trnh cnh


tht nghip. Nhn chung vic lm cho Working Holiday l khng thiu quanh nm, nhng s
c mt s thi im nhiu vic hn ( y ang cp n vic lm trong lnh vc nng
nghip).

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 50


y l mt s gi da theo kinh nghim ca cc bn i trc:

Thng 1 c th kim vic packhouse (b phn ng gi). y cng l ma


cherry v blueberry Hasting (o Bc) hoc Alexandra (o Nam).

Thng 2 c th kim vic packhouse kiwiberry hoc hi to (l vic kim nhiu


tin nht nhng nng nhc nht). Cui thng 2 l bt u ma to nhiu vng.

Thng 3 c packhouse kiwifruit (ko di ti thng 6) hoc hi kiwi (vic ny cn


sc kho tt).

Thng 7 8 - 9 l ma ng th kim vic cc nh my tht, nh my rau,


v.v...

Thng 10 c th kim vic thinning cnh nho, qun hop vng Nelson, Motueka
hoc hi du Auckland v vi vng khc.

Thng 11 l bt u ma cherry, blueberry, raspenberry, boysenberry


Blenheim.

Thng 12 n thng 1 l ma cherry vng Otago.

Khi qua n New Zealand th cc bn cha i lm c ngay m phi mt khong 10 14


ngy lm cc th tc nh m s thu, v th cc bn nn tnh ton cn thn ng l.

Ngoi ra cc job nh lm trong nh hng, qun caf, siu th, hotels, tim nails, v.v th c
quanh nm v khng ph thuc vo thi tit nh lm trong lnh vc nng nghip.

XC NH LCH TRNH BAY


Sau khi xc nh c thi gian khi hnh, cng vic tip theo s l mua v my bay.
y l mt vic kh kh khn cho bn no t hoc cha i nc ngoi bao gi v s c rt
nhiu s la chn khc nhau vi chi ph khc nhau.

CC TUYN BAY N NEW ZEALAND

C nhiu la chn khi mua v my bay cho cc bn tham kho bao gm:

1. Chuyn bay thng trc tip (khng transit) t Vit Nam n New Zealand: t thng
6/2016, Air New Zealand c khai thc ng bay thng t New Zealand (Auckland)
n Si Gn v ngc li. Chuyn bay ny c u im v khuyt im sau:

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 51


u im Khuyt im
Thi gian bay ngn
Ch hot ng t thng 6 n thng 11
Khng phi transit
hng nm
Thch hp cho cc bn cha i nc ngoi bao gi
C th ni chuyn (ca Air New Zealand) n
cc thnh ph khc
Air New Zealand l mt trong nhng hng hng Gi v t
khng tt nht th gii
Hnh l c chuyn thng n Auckland

2. Chuyn bay xut pht t Vit Nam n New Zealand: cch ny thun tin cho nhng
bn cha hay t i nc ngoi v cc l do sau:

Hnh l c gi n thng n New Zealand lun.

Khng phi lo vic delay v bn mua ni chuyn, nu t Vit Nam khi hnh
tr, chuyn bn kia phi ch hoc h s b tr chuyn sau (+ free hotel nu
thi gian ch lu, qua m).

Thi gian transit tng i ngn.

C nhiu hng hng khng c chuyn (hoc ni chuyn) n New Zealand


nh: Singapore Airline, Thai Airway, Malaysia Airline, Cathay Airline, Vietnam
Airline, v.v. Tuy nhin c th v hi mc cht.

3. Xut pht t Singapore/Malaysia/Thai: cch ny gi v c th r hn cch th 2. Vi


cch ny bn s i nh sau:

Bn cn mua 2 v my bay ring bit:

o 1 v hng khng gi r t VN i Singapore/Malaysia/Thai (th d nh


Tiger/Air Asia/ Lion).

o 1 v t Singapoe/Malaysia/Thai i New Zealand.

Cch ny th hi phc tp v khng khuyn khch cho nhng bn cha i nc


ngoi bao gi v:

o n Singapore/Malaysia/Thai bn cn ly hnh l (ca hng hng


khng gi r). Ri i n terminal khc, check-in li t u.

o nu b delay, bn s phi mua v mi n NZ hoc b thm tin


bay hm say v l li ca bn.

o cn lm th tc xut nhp cnh.

o thi gian ch my bay lu v an ton trnh delay.

Nu bn no thch Singapore/Malaysia chi th nn i theo cch th 3.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 52


NN N THNH PH NO CA NEW ZEALAND?

Bn nn n nhng thnh ph ln ca New Zealand v s c nhiu chuyn bay v gi s r


hn nhiu. Th d nh Auckland v Christchurch. (Wellington cng khng nn chn). Sau
t Auckland hay Christchurch i bus hay bay ni a n cc town nho c farm bn mun
lm, th d nh Blenhiem, Motuaeka, Nelson, v.v. Nh th s tit kim chi ph hn nhiu
hn.

CC TRANG BOOK V MY BAY PH BIN

C rt nhiu bn Working Holiday book trn trang Skyscanner, bn cht ca trang ny l


mt trang tm kim v my bay thng qua cc trang web v i l v my bay khc. N s
tm kim cho bn mt ci v r nht ti t nht ca tt c cc i l bn v my bay v
bn ch vic chn nu bn thch sau n s chuyn bn ti trang web ca i l bn v.
y l trang web c nhiu bn s dng nht

Ngoi ra cn c rt nhiu trang khc th d nh: expedia.com, kayak.com, byojet.co.nz.


Hoc cc app trn iPhone v Android nh: Hopper chng hn.

S dng website no l tu vo cc bn, tuy nhin website no cho ra v r nht th chn


thi

CC CU HI THNG GP KHI MUA V MY BAY

Cu hoi 1: nn bay hng no?

Tr li: tu theo kh nng ti chnh v d nh, bn c th chn Singapore Airline hay


Jetstar hay Air Asia tu vo kh nng ti chnh v k hoch bay ca mnh.

Cu hoi 2: book v online c ng tin cy v gi chnh xc khng?

Tr li: tham khao cc website nc ngoi, cc website ny gi c v tin cy rt cao. Khi


ni n book online, Cm Nang ny ch cp n cc website nc ngoi. Th d nh:
expedia.com, kayak.com, byojet.co.nz. Hoc website ca chnh cc hng hng khng. Cc
trang bn v my bay ca Vit Nam khng nm trong danh mc c cp.

Cu hoi 3: lm sao bit gi online gm hnh l, thu, thc n v gii tr? (dnh cho cc
hng hng khng gi r)

Tr li: dng bt c website ca hng hng khng gi r no, chn ngy i, chuyn i. in
ht mi thng tin cho n khi n bc cui cng. Bm Submit confirm mua v, bn s
bit gi chnh xc bn phi tr. ng tin ngay nhng gi thy ngay u tin. Nht l Jetstar
hay Air Asia, h s cng nhiu khon m bn s khng bit trc c. Gi cui cng trc
khi bm Submit l gi chnh xc nht.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 53


Lu : nhiu website h s tnh thm ph ph nu tr bng th tn dng. Ph ph ny vo
khong NZ$25 - NZ$40

Cu hoi 4: cch tm gi v r nht

Tr li: bn nn kt hp nhiu la chn v chuyn bay. Lit k ra giy (hay file Excel)
tin so snh cch chi tit sau:

Thi gian khi hnh: c th sm hay mun vi ngy gi s khc nhau.

a im n: Auckland hay Christchurch hay Wellington. Mi ni n s c mc gi


v cc hng hng khng khc nhau.

a im khi hnh: t Vit Nam hay t mt nc th 2 (nh Singapore hay


Malaysia hay Thi Lan).

Thi gian transit: nhiu hay t, bao nhiu im transit u nh hng n quyt
nh.

Sau khi so snh cc khon trn, bn s chn ra hng ph hp nht vi iu kin ca mnh.

Phn tip theo s hng dn cc bn cch thc transit ti Australia.

TRANSIT TI AUSTRALIA V CC NC KHC

CC LA CHN V TRANSIT

Trn nguyn tc, transit cng nhiu/cng lu gi v cng r nhng bn s rt vt v. V cc


bn mang quc tch Vit Nam nn tm thi transit chia ra 2 dng sau cho d hnh dung:

Cn visa transit (transit Australia): Vietnam Airline (nu bay theo dng s 2) hoc
Qantas v mt s hng khc s transit Australia. Bn bt buc phi c transit visa
(cho d transit 2 ting v khng i ra khoi sn bay). Transit visa l free nhng bn
cn np mt khon fee nho cho trung tm tip nhn h s (AVAC) lm th tc
ly finger print (lut mi nm 2015) theo quy nh ca Australia Immigration. Transit
visa s c gi n theo dng e-visa vo email. Bn cn in ra v mang theo (phng
h).

Nu c nh Australia vi ngy trc khi n NZ th trnh mang thc n. New


Zealand v Australia rt gt gao v v thc n. Bn s rt mt moi khi h xt hnh
l. Nu Australia bn phi ly hnh l ra, nh th s b xt mt ln Australia ri
s thm mt ln New Zealand. Bn Australia cm passport VN th rt d b sm soi
(l do sao th ai cng bit!)

Khng cn transit visa (transit mt nc khc): nu bn i theo dng s 2 th a


phn l bay thng n NZ. t khi transit u na v v th khng cn visa.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 54


Mt s bn c nh s li Australia/Singapore chi vi ngy. Cc bn cn phn bit:
transit v stop over:

Transit: thng thng di 12h.

Stop over: vi ngy.

Cn check xem gi stop-over c phi tr thm ph g khng v c nhiu loi v khng cho
stop-over. Nu c stop-over s charge thm vi trm $.

CCH THC XIN AUSTRALIA TRANSIT VISA

Xin visa transit Australia tng i hi phc tp. Sau y l tng bc cc bn cn phi
lm.

Bc 1: chun b h s xin visa transit

Cc bn cn phi in cc form v chun b cc giy t sau y:

Form Application for Transit (subclass 711) Visa for Australia (Form 876)

Relative Forms.

nh 4 x 6 (theo chun quc t, nn trng v chp khng qu 6 thng).

Passport: Photo c sao y bn chnh (bao gm tt c cc thng tin xut nhp cnh
ca bn thn).

CMND: Photo sao y bn chnh KHNG cn dch thut.

Lch trnh v v my bay.

E-visa ca New Zealand.

Mt s lu khi in form:

i vi form 876:

o Cc bn PHI in tay tt c cc thng tin cn in (theo mu) KHNG


nh my.

o T trang 1- 4 (This page is intentionaly blank) l KHNG PHI phn ca mnh


nn trng hon ton nh.

o Phn PART A YOUR DETAILS c mt s ch nho:

Reason for Transit:

i vi nhng bn ch qu cnh ch ni chuyn th ghi:


WAITING FOR THE CONNECTING FLIGHT TO NZ AT
MELB/SYD AIRPORT

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 55


i vi nhng bn mun Stopover khng qu 72hrs th ghi:
WAITING FOR THE CONNECTING FLIGHT AND VISITING
FRIENDS/RELATIVE

Address while in Australia:

i vi nhng bn ch qu cnh ch ni chuyn th ghi:


TRANSIT AREA/LOUNGE IN MELB/SYD AIRPORT

i vi nhng bn mun Stopover khng qu 72hrs th ghi:


A CH NH BN B/NGI THN

o Form ny c mu in sn cho cc bn tham kho trn group Working


Holiday for Vietnamese.

i vi Relatives form: Theo kinh nghim ca cc bn i trc nm 2015 th khi


ti AVAC cc bn s nhn c 1 form khc in thng tin thnh vin trong gia
nh vo, cc bn ch cn ghi nh thng tin c nhn ca tng ngi ln AVAC
in vo form. Tuy nhin, nm 2016 th h s s dng Relatives Form c sn trn
web lun, bn khng cn phi in t no khc khi n AVAC.

Lch trnh bay v v my bay (2 ci ny l tng ng nhau): bn no mua ti


i l chc l c c 2 ci ny. C vi lu :

o Lch trnh v v my bay phi bao gm c phn thng tin thanh ton. y l
ci m i S Qun mun thy xem cc bn c tht s mua v hay
khng?

o Trong trng hp hng v gi email khng c thng tin thanh ton v, th


cc bn c th chp ni dung tin nhn m Ngn hng bo tr tin ti
khon cho mnh thc hin giao dch mua v gi km vi b h s

o Cc bn nn cn thn phn bit: booking itinerary (lch trnh) v booking


reference/reservation (t ch). C 2 ci ny trong nm nay u cha cn
c h xt duyt visa m cn phi c phn thanh ton na.

Bc 2: np h s

Qu trnh np h s nh sau:

t lch hn: sau khi h s hon tt, cc bn ln website ca trung tm tip nhn th
thc c ti Vit Nam (AVAC) t lch hn phn SCHEDULE AN APPOINTMENT

Ch : BT BUC Phi t hn v BT BUC phi in ra ly s th t trc khi n


trung tm.

Giy t cn mang theo khi np h s ti trung tm tip nhn th thc c ti Vit Nam
gm c:

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 56


o Passport bn gc.

o L ph: (khong trn 400.000 VND).

Ch : ng n PHI ti np trc tip ly du vn tay trc hc v chp hnh chng


thc. Passport gc s c tr ngay sau khi np xong h s.

Bc 3: V nh v i ch i

Thng thng transit visa s c email v cho bn sau 3 15 ngy lm vic tu theo thi
im (thm ch c khi visa c cp 1 ngy sau khi np t vo thi im). Nh kim tra
email k c Junk v Spam.

Khi nhn c transit visa th cng nh kim tra li cc thng tin trn visa xem c chnh xc
hay khng. Nht l phn ngy thng hiu lc ca visa v c vi bn b sai ngy thng ri.

CC CU HI THNG GP V TRANSIT VISA

Cu hoi 1: V sao cn transit visa?

Tr li: l quy nh ca chnh ph Australia. Nu khng c transit visa hp l khi check-


in, hng hng khng s khng cho bn bay (mc nh cc bn gi Vietnamese passport).

Cu hoi 2: ch transit c 2 ting, khng ra ngoi, ch khu vc transit, c cn visa khng?

Tr li: passport Vit Nam th 100% l cn transit visa (tr khi bn c thm passport no
khc). Cho d bn transit 2 ting hay 2 ngy u cn visa. Cho d bn khng i ra ngoi ch
li trong sn bay th u cn visa. Khi lm th tc check-in sn bay Vit Nam, nhn vin
hng khng s check transit visa ca bn, khng c visa transit l h khng cho check-in v
li VN.

Cu hoi 3: transit visa c tn ph khng?

Tr li: theo lut th transit visa l free of charge. Nhng bn phi np 1 khon ph x l h
s cho TTService (y l quy nh ca chnh ph Australia). Ph ny tu theo nc, khong
$20.

Cu hoi 4: c cn mua v my bay trc khi xin transit visa khng?

Tr li: bn cn np v my bay khi xin transit visa. Nu khng xin c transit visa th coi
nh mt v!!!

Cu hoi 5: xin transit visa mt bao lu?

Tr li: trung bnh 2 - 5 ngy lm vic. Visa s gi email v v bn cn in ra mang theo bn


mnh khi check-in sn bay.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 57


Cu hoi 6: tm hiu thm v xin transit visa th c th c u?

Tr li: tham kho link sau, c hng dn y km theo form

Cu hoi 7: nhn vin hng khng check transit visa bng cch no?

Tr li: c 2 cch nhn vin hng khng check visa ca cc bn:

Thng thng khi i S Qun Australia cp transit visa, h s ghi vo h thng.


Cc hng hng khng c th truy cp vo h thng ny t my tnh quy
check-in. Khi nhn vin hng khng scan passport l h bit l passport ny
c transit visa cha. Do nhiu bn nhm ln l h khng check. Tht ra l c
check m mnh khng bit.

Nhiu nhn vin s hoi mnh c transit visa khng? Khi bn cn cho h xem
ci visa m i S Qun email cho bn (in ra hoc xem trn in thoi cng
c).

Cu hoi 8: xin visa transit kh khng?

Tr li: Ci ny tu, visa th hn xui nhng chiu t Vit Nam qua New Zealand th t thay ai
rt transit visa bng chiu ngc li. c vi bn khng xin c transit visa cho chiu t
New Zealand quay li Vit Nam v phi bn li v my bay vi gi r (bay bng Jetstar).

Cu hoi 9: np n xin visa transit trc tip hay thng qua cng ty x l h s?

Tr li: theo lut mi th t thng 7/2015 mi visa u phi ly du vn tay. i S Qun s


khng tip nhn h s trc tip m s yu cu thng qua cng ty x l h s la VFS Global
theo 2 a ch sau:

Vinafor Building, 11th Floor, 127 Lo Duc Street, HaNoi

Resco Tower, 2nd Floor, 94 96 Nguyen Du Street, District 1, Ho Chi Minh City

Cu hoi 10: khi no nn xin transit visa?

Tr li: thi hn transit dnh cho cc bn Working Holiday rt hn ch, thng thng transit
visa ch c hiu lc 3 - 4 ngy sau ngy bay in trn v. C vi bn v l do trc trc v my
bay nn bay tr, phi xin transit visa li ln th hai. Theo thng bo ca i S Qun th
cc bn nn np trc 4 tun. V th cc bn mua v trc 2 - 3 thng, xin visa ngay lp
tc cng khng c vn g c.

Cu hoi 11: c th ra ngoi tham quan vi transit visa?

Tr li: cu tr li ngn ngn l C. Transit visa cho php bn li Australia 72 hours (3


ngy). Nn trn nguyn tc l bn c ra ngoi chi 3 ngy. NHNG nu bn mua v my
bay np khi xin transit visa m thi gian stop over lu qu, h s khng cp transit visa v

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 58


yu cu chuyn qua visitor visa (loi visa ny tn tin, yu cu chng minh kh hn nhiu).
Tuy nhin cng c bn xin c transit visa theo kiu ny. Nu cc bn c mu liu th th
xem sao, xc xut 50/50.

NHNG IU CN BIT KHI TRANSIT TI AUSTRALIA


Mt s bn chun b bay (bng Vit Nam Airlines) v transit ti Australia. Nu bay n
Christchurch hay Wellington th thi gian transit s rt lu, tm 8 - 9 ting (bay n
Auckland th transit s ngn hn mt cht). Cc bn s n Australia khong 07:00 08:00
AM, ch n 06:00 PM mi bay tip. Thi gian ch lu nn chc chn l s i bng, kht
nc, mt moi. y l vi kinh nghim khi transit ti c:

Nc ung: cc bn nn mang 1 ci chai nha KHNG (khng c nc) theo hnh l


xch tay (ko c mang chai c nc v trc khi ln my bay Tn Sn Nht s b
an ninh kim tra ngay ca ra my bay 1 ln na m bo khng c ai mang cht
long ln). Trn my bay, Vit Nam Airline cng s pht cho bn 1 chai nc khong
nho 500ml, cc bn c th dng li chai ny nu khng c mang chai khng theo.
Lu : khi xung my bay Australia, vo toilet trt ht nc ra, khng th an ninh
sn bay h bt vt i y. Sn bay c c nhiu vi nc c th hng nc
ung cho tin.

Thc n: v transit lu nn s i, cc bn nn chun b thc n kh nh bnh m,


bnh quy, cheese n lt d (nu khng mun tn tin mua thc n trong sn bay
- kh t - 1 phn Jack Hungry burger tm NZD$17). Sn bay cng khng c nc
si nn khng th mang m ly theo c.

Ng: xung Australia l sng sm v jet lag nn cc bn s rt bun ng. Cc bn


c th ng ti sn bay c:

o Sn bay Melbourne c nhiu dy gh khng c tay vn nn cc bn c th


nm ng thoi mi. Melbourne cng vng hn Sydney nn ng khng lo b
n o.

o Sn bay Sydney th gh no cng c tay vn ngn cch nn ch ngi ng c


thi.

Boarding pass: gate ra my bay s hin th ln bng in t khong 2 3 ting


trc gi khi hnh, bn s ly boarding pass s ti gate ca mnh.

NHNG IU CN LU TRC KHI I


Sau y l nhng iu lu vi cc bn trc khi khi hnh n New Zealand

VN V E-VISA TI SN BAY

Vi Working Holiday th New Zealand cp e-Visa, tc l khng c visa label dn vo


passport, visa s gi n cc bn bng email. Khi n sn bay lm th tc check-in, cc

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 59


hng hng khng c quyn truy cp vo h thng ca Immigration check visa online
trc khi xut boarding pass cho bn. Trn nguyn tc cc bn khng cn in e-visa ra
nhng c vi trng hp hng hng khng check khng ra visa ca cc bn v khng
chu xut boarding pass. Khng bit li ny l do u. Gp trng hp , cc bn nn:

Yu cu/nh nhn vin ca hng hng khng gi in thoi kim tra visa li, cho
h xem bn in e-visa.

Nu nhn vin ca hng hng khng t chi khng gip th cc bn phi t gi in


cho s ca INZ (c trn website ca INZ). S ny c ngi tr li 24/7.

HNH L K GI V XCH TAY

Hnh l xch tay: nn c vi b qun o, charge in thoi, laptop, charge laptop,


giy t bn chnh v bn photo, cc vt dng cn thit hng ngy (phng khi hnh l k gi
n tr). Hnh l xch tay nn gn nh, khng qu 7 kg v tuyt i ko mang cht long qu
100ml v cc vt dng kim loi st nhn.

Hnh l k gi: cc bn ng nn dng thng carton m nn dung vali ko cho tin di


chuyn sau ny. Thng carton c th tit kim c vi k nhng rt bt tin sau ny. Nn
nh cc bn Working Holiday rt phi hay di chuyn t vng ny n vng khc. Khng c
vali rt bt tin.

Nu bn no m i du lch bi, th nn mua loi balo eo lng to theo kiu dn Ty balo hay
mang, nn mua loi t 70-100 lt mi nht . Loi balo ny kh t v khuyn l nn
mua hang xn (th d ca Katmandu, The North Face) ch ng nn mua hng nhi v eo
s rt au vai v khng thoi mi. u t mua 1 ci ti xn s gip cc bn rt nhiu trong
cc chuyn du lch.

Mo nho: bn New Zealand hay c cc dp sale off nhiu khi gim gi 50%. Nn canh cc
dp ny mua s r rt nhiu!!!

TIN BC

New Zealand dollars nhiu khi khng d mua Vit Nam. Cch n gin nht l mang USD
qua y, m bank account ri chuyn t USD qua NZD. Bn VN khng cn lo lng chy i
kim NZD chi cho cc kh. Chnh lch t gi nu c cng khng ng g v cc bn em vi
nghn nn khng lo.

Nn mang sang bao nhiu? y l cu hoi rt kh tr li v tu thuc vo hon cnh ca


kinh t ca mi bn. Tuy nhin cc bn nn mang sang t nht l t $1,000 n $2,000
phng khi cn chi tiu g v cha kim ra c vic ngay. Mang nhiu tin sang nu khng
cn sau c th gi v Vit Nam li.

Mt cch na l cc bn lm mt th Debit Vit Nam, mang theo qua New Zealand. Nu


cn tin gp th gia nh bo tin vo bn Vit Nam v bn rt ra bn New Zealand. y l
cch cha chy nhng cng nn tham kho.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 60


KIM TRA IN THOI

Nu bn no dng in thoi locked th cn thn (nht l iPhone kho mng phi dng SIM
ghp), qua y in thoi s khng dng c. Nh kim tra in thoi xem c locked
khng. Nu chng may in thoi bn dng l loi locked th nn chun b mt ci in
thoi khc. Nn c smartphone cho tin. Khng c in thoi th rt kh cho vic kim vic.

MUA BO HIM Y T
Theo qui nh ca chng trnh New Zealand Working Holiday th vic mua bo him y t l
iu bt buc trong vng 1 nm. Khi n New Zealand th nhn vin Hi Quan c quyn
kim tra v yu cu bn a ra bng chng l mua bo him.

Cc bn c th chn mua bo him ti cc cng ty bo him ti Vit Nam hoc ti New


Zealand, khuyn khch cc bn chn cc cng ty bo him New Zealand v:

Cc bn c th mua v thanh ton online thng qua th tn dng.

Trong trng hp nu khng may cc bn mt hoc gp vn ri ro s d dng


i bi thng hn so vi Vit Nam.

Mt s cng ty bo him ti New Zealand cc bn c th la chn, cc bn nn tham kho


tng cng ty sau ra quyt nh cho bn thn (xem cng ty no r nht). Cc bn c th
tham kho cc cng ty sau:

Orbit Protect (c bo him dnh ring cho Working Holiday).

Southern Cross

1 Cover New Zealand

AIG Insurance New Zealand

AA Insurance

Tuy nhin Orbit c nhiu bn Working Holiday chn nht trong cc nm qua. Trc khi
bay 1 ngy, cc bn vo trang Orbit Protection, mua bo him trc chuyn bay. C th ch
mua bo him y t khng hoc bo him y t km vi vt dng c nhn.

Cc bn nn mua bo him trc khi khi hnh. V khng bit c chuyn g s xy ra.
Bn New Zealand chi ph y t rt t o.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 61


NN MANG NHNG G KHI N NEW ZEALAND
Khi qua New Zealand, tu theo hng hng khng m cc bn ch c mang t 23 43 kg
cho hnh l k gi. y l mc hn ch v chc chn cc bn s mun mang rt nhiu th
sang. Nn mang g v khng nn mang g lun lun l cu hoi ln cho mi bn. Phn ny
ch tm tt nhng th chnh, ngoi ra cn ph thuc vo cc bn v khng th c nguyn
tc chung c.

QUN O

New Zealand c 4 ma r rt, ma ng kh lnh, c vng nhit s xung m v c


tuyt. Chun b k cng trc khi i s gip cc bn sng st qua ma ng. Tu theo
thi im khi hnh m cc bn c cn mang lnh nhiu hay khng? Nu khi hnh dp
cui nm (sau thng 10) th thi tit rt m v thm ch rt nng. Lc ny khng nn mang
lnh theo. n ma lnh th mua bn ny s ph hp hn v gi c cng khng mc nu
canh dp sale off hay bit ch mua. Nhn chung cc bn cn mang cc th sau:

Sang ma h: m rng vnh, knh mt, gng tay chng nng (cho bn n), cc
dng c chng nng khc (nu lm farm) v cc qun o mong.

Sang ma ng: nn chun b 1 ci o dy, 1 vi ci o len (cc bn min Nam c


th hi kh kim nhng th ny hn min Bc v thi tit min Nam nng). Si
Gn cc bn c th n khu ch Nga (ng V Vn Kit, Q.1) mua cc o khoc
dy, gng tay ma ng, v.v...

Mt s gi cho cc bn khi chun b qun o:

Khi mua o khoc: nn mua loi chng thm nc v y hay ma bt cht, i


ma h nhiu khi cng gp ma hoi. Nn mua o phi rng ri mt cht c th
mc c nhiu lp khi tri vo ng hay tr lnh. Mua my ci va ngi th kh
mc nhiu lp c. Nguyn tc l cng nhiu lp th cng m.

d nu c th nn mua Vit Nam v gi r hn, bn New Zealand d kh t.


Bn New Zealand c nhng vng (nh Wellington hay Christchurch) gi rt to c th
qut gy nn nu vali cn ch th nht khng th thi.

Giy th nn mua giy chnh hng v n ph hp vi kh hu kh v lnh ca New


Zealand, nu bn mua giy bnh thng hay giy nhi qua n New Zealand s b
bong keo ngay. Khuyn l sang y mua. Gi c giy dp th no? Dp lo trong
siu th gi r loi r nht l NZ$3 (tm 50,000 VND), trong khi Vit Nam l khong
25,000 VND/i.

Gng tay ma ng th nn mua loi da dy, nhiu bn cho rng bn mua gng tay
len dy khng c tc dng lm khi nhit xung thp. Cc gng tay len loi i
nng th khng dng trong ma ng c ch dng trong ma h trnh nng.

Nu chu lnh km th nn mang thm ci khu trang vi bt mt v nhiu khi lnh


qu, th kh chu. Nhng ni trc l bn mang khu trang ra ng s rt l v
bn ny hu nh khng ai mang khu trang ra ng

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 62


b mc nh (cho c nam ln n) th tt nht l c qun di o di ht v cho
d l mu h nhng nu khng quen cc bn vn thy lnh nh thng.

C nn em nhiu qun o khng? Cu tr li l KHNG NN v bn ny c nhiu ca hng


bn qun o gi r cng ngang nga Vit Nam, khng nn mang qu nhiu th lnh knh khi
i ln u tin. y l kinh nghim ca rt nhiu bn khi sang mang qu nhiu, n khi qua
y mi thy tic v qun o p m gi cng khng cao hn bao nhiu.

Cui cng chn, ra, gi, nm cng khng cn thit phi mang sang v khi thu phng, th
chn gi cng y lun ri.

Sau y l kinh nghim ca mt bn Working Holiday v vn chun b qun o v giy t


cn thit trc khi sang New Zealand:

*** Chun b qun o: m nhiu v s lnh. Bn thn mnh mang 1 ci o lnh chng
ma c nn rt tin, 1 o phao, 2 b ng m mua ch An ng, 1 o khoc nh, 3 o
len, 3 qun b, 3 qun i, knh rm v chc o thun. Ngoi ra cn c 2 o s mi phng h
i xin vic vn phng na. Cho ti gi th thy khng tha, tr o thun hi b tha.

*** dng c nhn: Mnh chun b ht lun cho cp rp. M chun b g rng? i loi
mnh s t hoi: V nh tm mnh dng g? V bp mnh dng g (tr thc phm)? i lm
mnh dng g? i ng mnh dng g? Rnh mnh dng g? Th l mnh ly mi th 1 ci
thit yu nht.

*** Giy t: Photo nhiu Passport, e-Visa, bng cp + lm sn chc t CV nh (Cha trng
s in thoi v a ch). Lu :

CV th lm theo vic, nu xin job chn tay th vit kinh nghim chn tay, nu xin
job chuyn ngnh th vit khc.
CV r ngay t u s in thoi v email, under Working Holiday & Expired Date
nh tuyn dng bit.

IN T V IN GIA DNG

Laptop l th rt cn thit hng ngy v khuyn khch cc bn mang theo. C laptop s d


dng v tin li hn trong vic tm kim thng tin, sa son CV xin vic, xin vic online, v.v.

in gia dng nh ni cm in, ni, cho, v.v th khng cn thit phi mang sang v rt
cng knh, nng n v nhng ci bn New Zealand khng h thiu

Ngoi ra ly, chn, mung, a khng cn mang v bn ny rt r v c y . Hn th


na, lc thu nh cc bn s c dng mi dung c trong bp nh ly, chn, ni, cho,
mung, na.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 63


CHU CM IN

New Zealand dng cm 3 chu khc hn vi bn Vit Nam. cm in ca New Zealand


ging nh hnh minh ho di y.

Do cc bn cn mua cm ba chu dt v nn mua thm cm c nhiu l cm. V


nhiu phng ch c duy nht mt ch cm, nu cm in thoi th khng cm laptop
c.

cm 3 chu cc tim in u c c bn v n s c hnh dng ging ci ny v kh r.


Cc bn nn mua 2 3 ci phng h. Cn khng bn New Zealand cc ch Tu cng c bn
gi khong NZ$2/ci.

Hnh minh ho 4: cm in ca New Hnh minh ho 5: i in nn mua


Zealand

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 64


Loi i 3 chu cao cp hn th mc tin hn, th d nh loi ny dng quc t c

Hnh minh ho 6: loi adapter cao cp quc Hnh minh ho 7: loi adapter cao cp
t (mt trc) quc t (mt sau)

M PHM V THUC MEN

Thuc ty: mc d c bo him nhng cc bn cng nn mang mt t thuc thng dng


nh: thuc cm, s mi, thuc tiu chy, vin ngm au hng v tri lnh v nhiu khi thay
i t ngt, chai du gi xoa bp khi lm farm b au nhc c. Ngoi ra nu bn c bnh
g ring th nn mang theo thuc ung ring.

M phm: th trng m phm ca New Zealand khng phong ph v gi c cnh tranh nh


bn th trng M. Nhiu bn n Vit Nam dng hng m phm xch tay t M v qua
n New Zealand li khng tm thy hiu hoc gi mc hn hng xch tay ti Vit Nam.
Nu bn dng quen loi m phm no th nn mang sang dng tip. Cn khng th sang
y mua v m phm ca Vit Nam mang sang s khng hp thi tit New Zealand.

THC N

New Zealand kim sot rt gt gao vic mang thc phm vo, c mt s bn mang ruc
(ch bng) heo sang c nhng cng c bn b tch thu. Nhn chung lut ca New Zealand
l khng cho php mang tht vo, c bin th c. Nu cc bn mun mang thc n vo,
th nn ht chn khng, dn nhn mc bng ting Anh ng hong. Vo th khai bo h
xt.

M gi cng khng cn mang v cc siu th Tu c bn m gi ca Vit Nam nhiu lm.

Nhn chung hn ch mang thc n v s b xt rt lu. Th tng tng cc bn bay 10 -12


ting mt moi, xung n ni cn b xp hng ch xt hnh l mt 1 2 ting na rt mt
moi. V th nu c th ng mang theo thc n ti sng g c (m gi, caf, tr, bnh
ko th c).

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 65


Nu cc bn quyt nh mang thc n th nn mua tm kh, v bn ny cc mc. Cn li
ci g cng c, c m Ho Ho, Vifon, mm tm, mm lc, c pho.

V nu quyt nh mang thc n, xem tip chng sau bit cch khai bo khi n New
Zealand.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 66


CHNG 5: NHNG IU CN BIT KHI VA N NEW
ZEALAND

NHNG IU CN BIT V HNG MIN THU V KHAI BO HI QUAN

NEW ZEALAND DUTY FREE

Nhiu bn c thi quen mua hng min thu hoc c bn b nh mua gip khi n New
Zealand. Cc bn nn lu mt s hn mc sau trnh b ng thu:

Bia v ru: mi c nhn c mang 4.5 lt hoc 3 chai. Mi chai c dung tch khng
qu 1,125 ml.

Thuc l: mi c nhn c mang ti a 50 iu hoc 50 gram thuc l.

Khi mua hng min thu, cc bn nh cn thn ng mua hn nh mc trn. Nu khng


s b nh thu (nht l cc bn nam hay ht thuc).

Nu cc bn mun bit thm thng tin v mc min thu th c th xem ti trang Qui nh
Min Thu ca Hi Quan New Zealand.

IN T KHAI NHP CNH (PASSENGER ARRIVAL FORM)

Mi hnh khch khng phn bit quc tch khi n New Zealand u phi in vo New
Zealand Arrival Passenger Card.

T khai Arrival s c pht trn my bay v bn phi in y trc khi n b phn


xut nhp cnh. Cc bn s phi khai bo nhng g cc bn mang vo New Zealand.

Cc bn khng cn phi k khai qun o, giy dp, trang sc c nhn. Cc bn phi c


k form ny v khai bo trung thc v k tn New Zealand xem ci Arrival Card ny l legal
document (h s chnh thng). Nu h pht hin ra bn khai khng ng, cc bn s b
pht rt nng v ghi vo h s xut nhp cnh.

Nu kh nng Anh ng ca cc bn khng hiu ht Arrival card theo link trn th cc bn c


th download Arrival Card bng ting Vit y.

Li khuyn: nu cc bn khng chc, hy c khai l c. H xt, nu khng c g th h cho


cc bn i. Cn hn l khng khai n khi b pht hin ra th rt rc ri. Nn nh bn New
Zealand khng c chuyn nn n v thng cm nh Vit Nam nh Lut l lut!

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 67


QUI TRNH NHP CNH

Giy t chun b: Sau khi my bay h cnh v ri khoi my bay, cc bn cn phi chun b
nhng th sau sn sng cho th tc nhp cnh:

Passport: cn thi hn t nht 15 thng k t ngy nhp cnh.

Visa: cc bn Working Holiday th c e-visa nn ch cn a passport cho h scan.

Passenger Arrival Card: in y , trung thc v k tn.

Th tc nhp cnh: cc bn s xp hng ch lm th tc nhp cnh. Tu vo thi im h


cnh v sn bay n, c th cc bn phi xp hng rt di v ch rt lu mc d nhn vin
Hi Quan ca khu lm vic rt nhanh, chuyn nghip v rt thn thin. Sau khi Hi Quan
kim tra mi th hp l, h s ng du nhp cnh vo passport ca bn v bn s i ly
hnh l.

Cnh bo: cc bn khng c php chp nh khu vc lm th tc nhp cnh nh!

Ly hnh l: cc bn kim tra s chuyn bay trn mn hnh v n bng chuyn tng ng
i ly hnh l. Trong qu trnh ly hnh l, i khi s c vi nhn vin dn ch nghip
v i nh hi tm cht n, ma tu, lng ln tin mt. Cc bn khng nn s hi v hon
ton hp tc vi h th s khng c g xy ra. Cho d ch nghip v c sa, bn cng c
lm theo li nhn vin mi th s n tho (nu bn khng mang ma tu hay ci g tng
t).

Nu vn khng thy hnh l ca mnh xut hin, cc bn c phn Tht Lc Hnh L pha
di.

Th tc kim dch: sau khi ly hnh l xong, cc bn s phi qua khu soi chiu kim dch
trc khi vo New Zealand. y nhn vin kim dch s hoi bn c mang thc n hay
khng? V h s kim tra Arrival Card ca cc bn. Nu c mang thc n, cc bn s c
hng dn qua khu vc ring xt. Cn khng, cc bn s cho hnh l vo my X-ray
soi.

Nu qu trnh soi, h nghi ng g th bn s b xt hnh l. Cn ngc li khng c g, cc


bn c th i ra ngoi.

V, cho mng bn n vi New Zealand!!!

THT LC HNH L

c nhiu bn bay bng Vietnam Airlines, transit c, khi n New Zealand th hnh l
tht lc (cn bn c cha v n New Zealand).

Gp trng hp hnh l tht lc, cc bn ng lo lng qu! C bo vi nhn vin ca hng


hng khng ti mt t, in vo form khai bo hnh l tht lc. H s mang hnh l v tn
nh sau 2 ngy (c bit c bn n 7 ngy). Cha thy trng hp no mt hnh l c.

Phng khi hnh l n tr, cc bn nn mang phng h 1 - 2 b qun o trong hnh l xch
tay. c thay trong nhng ngy u tin ti New Zealand.
Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 68
Khi hnh l tht lc n New Zealand, Hi Quan s t ng m ra kim tra (nu c nghi
ng), Kim tra xong h s dn seal li v km theo 1 l th gii thch l Hi Quan New
Zealand m hnh l ra kim tra. Cc bn cng yn tm l h s khng n cp g u,
nhng cng ng nn qu gi vo hnh l k gi.

PHNG TIN DI CHUYN T SN BAY V TRUNG TM THNH PH


Nhiu bn sau khi n New Zealand s c 2 la chn l thnh ph ln (v d nh
Auckland hay Christchurch hay Wellington) lm giy t xong mi i tip. Hoc i ngay
n cc thnh ph nho khc. Cho d l cch no th cc bn cng cn phi c phng tin
t sn bay v hostel hay v bus stop tip tc hnh trnh.

Cho d cc bn sn bay no th phng thc cng ging nhau. C cc phng tin vn


chuyn sau y tu theo s lng ngi, kh nng ti chnh v thi gian ca cc bn. Tu
theo sn bay m thi gian t sn bay v n trung tm thnh ph c th t 20 n 60 pht
tu theo thi im v phng tin. Cc bn nn sp xp thi gian cho hp l

TAXI

y l phng tin di chuyn t tin nht. Taxi New Zealand rt t. Tuy nhin n
nhanh v tin li, a n tn nh. Cc bn khng phi lo lc ng. C a a ch cho ti
x l xong.

Taxi c mi sn bay. Cc bn c ra ngoi l thy c dy taxi xp hng ch. Gi trung bnh


ca 1 chuyn taxi t sn bay Wellington v thnh ph l NZ$40. T sn bay Christchurch v
thnh ph l khong NZ$60. Auckland th s mc hn v sn bay Auckland rt xa trung tm.

UBER

Hin nay New Zealand c dch v Uber. Nu cc bn c dng app Uber trn smartphone
th c th t Uber a n v a ch cn thit. Uber c th r hn taxi truyn thng v rt
tin li. Khuyn cc bn nn c app ny trn in thoi.

SHUTTLE

Shuttle l 1 dng taxi nhng share nhiu ngi. Shuttle cng a n tn a ch bn cung
cp nhng v l share nn khch no gn h s a trc v tun t cho n ngi khch
cui cng. Shuttle l 1 phgn tin kh tin li v r tuy nhin thi gian di chuyn s di.

Gi shuttle cho 1 ngi l khong NZ$25. New Zealand ni ting nht l Super Shuttle.
Cc bn c th t lch hn v thanh ton online. Shuttle i cng ng ngi cng r.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 69


BUS

3 sn bay ln nht ca New Zealand l Auckland, Wellington v Christchurch u c h


thng bus cng cng v n thnh ph. y l cch di chuyn r tin nht nhng lu nht.

Auckland: t sn bay Auckland v trung tm thnh ph th cc bn c th dng Sky


Bus. Bus dng ngay trc sn bay v c nhiu im trung tm thnh ph. Gi
1 chiu l NZ$17. Sky Bus chy sut ngy 24/24 nn rt thun tin.

Wellington: t sn bay Wellington v trung tm thnh ph th cc bn c th dng


Airport Flyer bus (bus mu cam). Bus ny dng ngay trc sn bay v c nhiu im
trung tm Wellington. Bus c wifi min ph. Thi gian t sn bay v trung tm
khong 20 pht. Flyer bus khng chy vo ban m.

Christchurch: sn bay Chrirtchurch khng c tuyn bus dnh ring i v n sn


bay nh Auckland v Wellington. Cc bn phi i b kh xa bt bus Purple Line,
hoc bus s 29 hoc 125. Thi gian di chuyn mt khong 45 pht v phi bt 2
chuyn bus (tu line).

NG QUA M SN BAY
C nhiu chuyn bay n Christchurch hay Wellington l gn na m. Cc bn nn thu xp
ch trc nu khng mun b v v 2 sn bay ny ng ca lc na m v m ca li
lc 04:00 AM. Ch c sn bay Auckland l hot ng sut 24/24 (ga quc t).

Nhiu bn sau khi p xung gn hoc sau na m, v sng hm sau i bus v cc thnh
ph khc hay ng li sn bay v a phn cc bus lin tnh nh th s khi hnh lc 07:00
AM. Ng li sn bay vi ting l s la chn thch hp v kinh t nht.

sn bay Christchurch, c nhiu bn ng ri v cha gp vn g. Wellington th hu


nh cha nghe bn no c kinh nghim g c nn khng chc. Auckland th cc bn c qua
bn ga Quc t v n m ca 24/24.

Trn nguyn tc, sn bay Christchurch khng cho cc bn ng li qua m nhng n gi


cha nghe bn no than phin l b ui hay b lm kh d g c.

THU NH TI NEW ZEALAND


Sau khi n New Zealand (hoc trc khi n) cc bn phi tm ni tm thi lm giy
t hay lu di nu tm c vic lm (t nht cng vi thng). New Zealand c nhng qui
nh v thu nh m cc bn cn bit trnh nhng rc ri khng cn c (i khi mt tin
oan).

Nu cc bn t thu nguyn cn nh/apartment th phc tp hn nhiu v phi c nhiu


giy t, th tc cn phi hon thnh. Nhng cc bn Working Holiday hu nh khng ai
thu nguyn cn nh/apartment v cc bn di chuyn kh thng xuyn nn Cm Nang ny
s khng cp nhiu n vic thu nguyn cn nh/apartment m ch yu tp trung vo
vic thu phng, share phng.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 70


Sau y l mt vi iu cn bit khi thu/share phng:

CCH TNH TIN THU

New Zealand s tnh tin nh theo tun ch khng theo thng nh Vit Nam. Gi tin
thu s l gi theo tun. Bn s phi tr tin thu trc khi dn vo. Bn c th tr trc
mt tun hay hai tun thu tu tho thun vi ngi cho thu.

Gi thu th tu vo thnh ph, a im v tnh trng nh/phng. Nu cc bn thu


ccth trn nho tp trung nhiu cc bn Working Holiday th gi c khong NZ$80 NZ$120
/tun/ngi.

Thng thng cc bn tr tin thu vo ti khon ca ch nh. C mt s ch nh s ly


tin mt. n ngy hn, cc bn s chuyn khon vo ti khon ca ch nh.

CC CHI PH PHT SINH KHI DN VO

Thng thng ch nh s bt cc bn ng tin t cc (tin bond) trc khi dn vo. Tin


bond c th bng hai tun tin thu. Tc l khi dn vo, cc bn thng phi tr trc bn
tun tin thu. Cc bn nn chun b sn tin. Mang t tin li khng chi ph.

Khi cc bn dn ra, ch nh s tr tin bond li. Tuy nhin, h c th tr i mt t tin dn


dp v sinh hoc khng tr li nu cc bn lm h hong vt dng trong phng.

CC TRANG THIT B TRONG PHNG

Khi thu nh/phng cc bn nn hoi r l phng c trang b nhng g? C ging, nm, gi,
chn, my si khng? V tin mua nhng th ny cng khng h r v khi dn i cc bn
li phi mang theo rt cng knh.

Ngoi ra c th s dng cc vt dng lm bp khng? V d nh ni, cho, chn, a,


mung, dao, v.v...

IN, NC, INTERNET

Khi dn vo cc bn cng nn hoi r l tin thu c bao gm tin in, nc v Internet


hay cha? Nu cha th chi ph mt thng cho nhng ci khong bao nhiu vo ma
ng v ma h? trnh vic cc bn b shock khi thy ho n cui thng nht l vo
ma ng.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 71


NN SHARE PHNG HAY RING

Share hay ring mt mnh tu thuc vo tnh hnh ti chnh v cch sng ca cc bn.
Share th gi r, tit kim chi ph nhng thiu s ring t. i khi gy ra nhng chuyn bc
mnh. Nu share th nn kim bn no quen bit m share kh chu hn.

gip cc bn d hnh dung, hnh sau y l hai loi phng kh ph bin cho cc bn
Working Holiday thu (hnh ny l mt cn nh cho thu khu Motueka)

Hnh minh ho 8: phng i Hnh minh ho 9: phng n

MUA SIM IN THOI


in thoi l ci rt cn thit trong qu trnh i xin vic bn New Zealand v ln lc vi
cc bn khc khi cn a n hay thng tin g. Khi va n New Zealand, cc bn nn mua
ngay SIM in thoi c ci m s dng.

Trc tin ni v gi cc, cng nh Vit Nam, cc nh mng bn New Zealand cng chia
thnh gi cc tr trc (Pre-paid) v tr sau (Monthly-plan). Cc bn mi sang th nn
dng gi tr trc. Sau y ch cp n gi tr trc. Bn no mun tm hiu thm v
tr sau th vui lng vo website ca tng nh mng xem chi tit.

New Zealand c cc nh mng vin thng nh sau:

SPARK (TIN THN L TELECOM)

Spark l nh mng ln nht, h thng ph sng rng khp New Zealand. Ph thng nht l
gi cc $19/thng.

u im:

Nu cc bn dng SIM ca Spark, cc bn c th truy cp wifi min ph (ph sng


rng khp trn cc trm in thoi cng cng). Khi cc bn thy trm in thoi ny
th c ngha cc bn s c free wifi.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 72


Hnh minh ho 10: trm pht wifi free ca Spark

Cc bn c s dng min ph dch v nghe nhc Spotify.

VODAFONE

Vodafone cng vi Spark l mt trong 2 nh cung cp vin thng ln nht ca New Zealand.
Nh mng cng c gi cc $19/thng vi nhiu la chn gia 3G/4G, voice v tin nhn.

u im:

Cc bn c th chn s dng nhiu data 3G/4G hay voice tu theo nhu cu.

c nhiu u i khi mua v xem film (mua 1 tng 1) hay v ca nhc thng qua
chng trnh Fantastic Fridays.

2DEGREE

2degree l mt trong nhng nh mng mi v c tc pht trin rt nhanh do c nhiu


gi cc r, ph hp vi sinh vin v Working Holiday hoc nhng ngi c tn sut s
dng khng cao khc. Cng nh cc nh mng khc, 2degree cng c gi cc $19/thng.
Gi cc ny c rt nhiu bn Working Holiday s dng.

u im:

C th cng dn lng data 3G/4G v voice qua thng sau (gi l carry-over).

Gi ni mng min ph.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 73


SKINNY MOBILE

Skinny Mobile l nh mng mi ra mt sau 2degree, gi r. H c gi cc $16/thng vi


cc tnh nng ging ht nh gi $19 ca 2degree (bn tit kim c $3/thng). y l nh
mng mi, s lng ngi dng kh t

u im:

C th cng dn lng data 3G/4G v voice qua thng sau (carry-over).

Gi ni mng min ph.

Gi r hn.

WAREHOUSE MOBILE

Warehouse Mobile l nh cung cp dch v vin thng tr nht va mi thnh lp khong 1


nm. H c nhng gi cc gi c rt cnh tranh. Tuy nhin y l nh mng mi nn s
lng ngi dng cn kh khim tn.

La chn nh mng no l tu vo mc s dng v kh nng ti chnh ca cc bn.


Skinny v Warehouse c gi cc ch c $6 - $8 /thng rt tit kim.

Bng so snh sau y s gip cc bn tm c nh mng ng theo ca mnh nht

Spark Vodafone 2degree Skinny Warehouse


Gi tin Tu gi
$19/thng
cc
Cng dn qua thng sau Tu gi
Khng Khng C C
cc
Gi ni mng min ph Tu gi
Khng Khng C C
cc
Gi v nhn tin min ph Tu gi
C
qua c cc
1GB data min ph
C Khng Khng Khng Khng
wifi/ngy
Min ph dng Spotify C Khng Khng Khng Khng
u i mua v xem film/ca
Khng C Khng Khng Khng
nhc
Gi nguyn s phone khi
C
chuyn mng
Mc ph sng Trung Trung
Nhiu Nhiu Trung bnh
bnh bnh
Tng thch 4G C

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 74


SIM in thoi c th mua u? Vi Spark, Vodafone v 2degree, cc bn c th mua ti
sn bay hoc mua cc trung tm thng mi. Hu ht 3 nh mng trn u c cc ca
hng bn in thoi, bn SIM cc trung tm thng mi ln hoc cc khu trung tm. Mua
SIM tr trc th khng cn phi a passport hay bt k ID no. H s a cho bn mt
lot SIM chn s p

Vi Skinny th bn phi mua SIM online. Vi Warehouse th bn c th n cc ca hng


mua sm ca Warehouse u c bn SIM.

Vy l cc bn n New Zealand, c SIM in thoi lin lc. Bc tip theo l


chun b cc giy t trc khi tin hnh xin vic.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 75


CHNG 6: NHNG VIC CN LM TRC KHI TIN HNH
XIN VIC

M TI KHON NGN HNG (BANK ACCOUNT)

NN CHN BANK NO?

Bn New Zealand c nhiu nh banks. Cht lng cng khng khc g nhau nhiu nht l
i vi cc bn Working Holiday. Cc nh bank u cho bn m ti khon min ph. Nu cc
bn dng Debit th bank s tnh ph l khong NZ$10/nm. V th chn ngn hng no cng
khng qu quan trng.

Kinh nghim l nn chn ngn hng no c nhiu my ATM nht. ANZ hin gi l c nhiu
ATM nht do st nhp 2 ngn hng li nn s lng ATM ca n kh nhiu. Hu nh mi
ni u c. Rt nhiu bn Working Holiday v ang s dng dch v ca ANZ.

Cc bn cng c th chn cc nh bank khc nh BNZ (Bank of New Zealand), ASB,


Westpac, Kiwibank, v.v...

Kiwibank l ca bu in (New Zealand Post) nn cng c kh nhiu chi nhnh. Ni u c


Post Office l ni cc bn c th tin hnh giao dch vi KiwiBank. V th nhiu bn cng
chn la KiwiBank, nht l cc bn lm farm cc vng xa xi ho lnh.

Nhiu bn hoi bank no tt nht. Ni tht vi thu nhp ca cc bn th bank no cng nh


nhau. Khi no cc bn c u t, saving hay home loan th mi so snh cc bank vi nhau
tm ra ci no r nht.

M BANK ACCOUNT

Sau khi chn la nh bank, (thng thng l ANZ), cc bn tin hnh book lch hn vi
chi nhnh gn nh nht. Mt s chi nhnh trung tm kh ng. tit kim thi gian, cc
bn gi trc tip ln ANZ 0800 269 296 hoi chi nhnh no ang trng lch v i bus n .

Cc bn cn chun b cc giy t cn thit sau:

Passport bn chnh.

Bn in ca Working Holiday e-visa.

Mt t giy gi l chng minh ni , c thng tin & ch k ca ch nh (bn ni ch


nh hoc ch hostel vit cho t giy chng minh bn ang a ch ny km theo 1
ci ho n in hay in thoi) l c.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 76


Cc bn nn m 2 bank accounts:

1 ci cheque account dng cho chi tiu hng ngy (khng li sut) v nhn
lng. Account ny s dng cho th ATM lun.

1 saving account dnh tin (c hng li sut khong 3,5%/nm)

Khi m bank account, h s hng dn bn cch dng Internet banking, to s PIN trn th
ATM. Cc bn nn ghi nh cc thng s ny cn thn.

NP TIN VO BANK ACCOUNT V XIN BANK STATEMENT

Sau khi c bank account, cc bn ra quy giao dch (trong cng bank lun) np tin vo ti
khon mi m. Sau ra ATM tin hnh rt tin (thc tp dng th mi v c giao dch
trong bank statement).

Bank statement cc bn c th ni nhn vin gip m ti khon in ra gip hoc t log-in


vo Internet banking in statement ra.

Ch : bank statement phi c giao dch, c y h tn mi hp l.

XIN M S THU (IRD NUMBER)


IRD vit tt t Inland Revenue Department (gi nm na l Cc Thu) l ni qun l cc loi
thu ca New Zealand s cp cho bn ID dnh ring cho tng ngi. ID ny gm 1 dy s
gm 8 hoc 9 con s gi l m s thu c nhn (hay cn gi l IRD number). New
Zealand nu mun lm vic th bn phi cn c IRD number.

QUI NH MI KHI XIN IRD

T 1/10/2015, IRD c qui nh mi cho nhng ai khng phi l thng tr nhn hay cng
dn New Zealand khi mun lm IRD. Qui nh gm c:

Cn phi c bank account (bank accont phi cho thy c hot ng giao dch th d
gi tin vo, rt tin ra bng ATM hay mua bn).

Cn phi c giy t chng minh a ch ang c tr (proof of address)

IRD number s c trong vng 8-10 ngy lm vic (nm na l 2 tun).

S dng form mi l IR724 thay cho form c ( ht hiu lc)

Form mi (IR724) v cc giy t cn thit s gi bu in n a ch ghi trn form.


AA hay Post Shop khng nhn h s lm IRD cho cc bn na.

C th np n xin IRD khi khng c mt New Zealand.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 77


HNG DN XIN IRD

Nh trn ni, t 01/10/2015 th Inland Revenue p dng qui nh mi khi xin IRD
number dnh cho nhng ngui khng phi l thng tr hay cng dn. Phn ny s hng
dn chi tit v km mu form IR742 in lm mu cho cc bn tham kho.

Giy t cn thit np khi xin IRD:

Bn sao giy t c hnh (th d passport - t u tin).

Giy xc nhn a ch.

Giy xc nhn ti khon ngn hng New Zealand.

Working Holiday Visa (in ci visa m INZ gi cho cc bn).

Dng mu form IR742 mi.

Lu : form IR742 bn mi c vi s thay i nho. Cc bn nn download form IR742 mi


nht v m form IR742 c (trn group Working Holiday) c in thng tin xem cch
in. KHNG dng form IR 742 c np.

Cch np: bu in hay AA s khng tip nhn loi form ny na m theo qui nh th c 2
cch np dnh cho cc bn:

Dnh cho nhng ai KHNG c New Zealand: np qua email. Nhng chc chn cc
bn KHNG dng cch ny c. a ch email c trong form.

Dnh cho nhng ai ANG New Zealand: np qua ng bu in n tr s


chnh ca Inland Revenue Wellington. a ch c trong form.

NHNG CU HI THNG GP KHI XIN IRD

Cu hoi 1: Lm th no c giy xc nhn a ch?

Tr li: Giy ny c hai cch lm:

Nh ch nh tr vit th xc nhn gip (km theo ci bill ch nh tr tin in hay


internet, v.v...). Hoc:

Log-in vo Internet banking, load ci bank statement ra l c v bank statement


c a ch c tr.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 78


Cu hoi 2: Lm th no c giy xc nhn ti khon (bank statement)?

Tr li: Log-in vo Internet banking, in ci bank statement ra l c v bank statement c


tn h trn . Giy xc nhn ti khon v bank statement c th gp chung lm 1 c.
Bank statement khng lin quan g n th bank c in tn hay khng.

Ch : bank statement phi c cc hot ng nh gi tin vo, rt tin ra (tiu xi - th d


mua sm siu th).

Cu hoi 3: Bao lu th nhn c IRD number?

Tr li: Sau 8 - 10 ngy lm vic th bn s nhn c IRD number v a ch khai trong


form. C bnh tnh ch. Cc bn nn qua sm chun b giy t cho xong trc khi i lm.
Khng c IRD th rt kh xin vic (nhiu ch khng nhn ngi khng c IRD) v chu thu
rt cao.
Thi gian c th bank ( y l debit card c tn) l khong 3 - 4 ngy lm vic. Cng thm
8 - 10 ngy (trn l thuyt) c IRD nn tng cng s l khong 2 tun mi xong giy t
cn thit.

Mo nho: Nu ch lu qu khng thy c IRD gi v th c th gi in ln, c tn, h,


ngy sinh th h s kim tra v c th cho bn IRD number trc tip trn in thoi. Ghi li
con s ny l c.

Sau khi c bank account, IRD number, cc bn c th di chuyn n cc vng c nhiu


vic bt u kim vic. Chng tip theo s trnh by cho cc bn cc phng thc di
chuyn cng cng ph bin v cc iu lu khi mua xe ring.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 79


CHNG 7: NHNG IU CN BIT V PHNG TIN DI
CHUYN

PHNG TIN DI CHUYN TRONG THNH PH

PHNG TIN VN TI CNG CNG

Phng tin vn ti cng cng ca New Zealand ph bin nht l bus. Nhng bus ch c
cc thnh ph ln th d nh Auckland, Wellington, Christchurch (v mt s thnh ph nho
hn). Khng phi thnh ph no cng c phng tin vn ti cng cng.

Bn cnh train cng l mt loi phng tin cng cng c nhiu ngi s dng v
nhanh hn bus (nu di chuyn qung ng xa). Tuy nhin cng nh bus, train ch c vi
thnh ph ln.

Ngoi ra cn c ph (ferry) nhng t ph bin hn hai loi phng tin trn. Ferry ch yu
Auckland ni lin Auckland vi North Shore. Wellington cng c ph nhng khng ph bin
bng v ph rt nho. Christchurch th khng c h thng ferry.

Nu Wellington, cc bn nn th cable car. Mt phng tin di chuyn c th ch c


thnh ph ny!!!

Hnh minh ho 11: cable car Wellington

H thng vn ti cng cng New Zealand c website rt tin dng v hu ch cho vic tra
cu gi khi hnh, tuyn ng, cc bn ch cn nhp a im mun khi hnh, a im
mun n, website s tm kim tt c cc tuyn ng, phng tin, thi gian d kin cho

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 80


tng l trnh. Nu cc bn mi n cha thuc ng th nn tn dng cc website ny
tm phng tin di chuyn cho mnh. Rt hu ch.

Nu xc nh thng xuyn s dng phng tin cng cng (th d nh bus), cc bn


nn mua th bus s tit kim c rt nhiu. Thng tin cho th bus nh sau:

Auckland th cc bn tham kho trang Auckland Transport, vi AT HOP card. y


l th tr trc dng cho bus, train v ferry trn ton Auckland. Vi AT HOP card,
cc bn c th tit kim 20% so vi v thng thng. Cc bn nn download app
AT Metro vo smartphone tin vic tra cu nn i bus no, gi no v.v App
ny cho iOS/iPhone v c Android.

Wellington th cc bn tham kho trang Metlink. Wellington khng c th nh


Auckland nhng cc bn c th tr theo thng hay theo tuyn. Gi thng c th tm
thy ti y.

Christchurch th cc bn tham kho trang Metro Info. Christchurch c th dng


Metro card cng tng t nh AT HOP card ca Auckland. Vi Metro card, cc bn
c th tit kim c 30% so vi v thng thng.

XE P

Nhiu bn Working Holiday chn la xe p di chuyn hng ngy. New Zealand rt thch
hp cho vic p xe (tr ma ng). Gi c xe p cng rt r. Nu mua xe c th nhiu khi
NZ$20 c c 1 chic. Nu xe mi tinh th t NZ$100 n vi ngn.

Nu i xe p cc bn cn phi bit 1 s lut c bn v mt s qui nh cng nh an ton


cho bn thn:

Xe p cn phi i m bo him.

Xe p nn trang b cc n trc, sau, o phn quang tng nhn cho xe hi.

Nu c ng ring dnh cho xe p th phi i vo ng dnh ring.

XE GN MY

Nhiu bn Working Holiday cng chn mua 1 chic xe gn my nho khong 50cc i li.
Bng li ca Vit Nam mang sang th cc bn c php chy xe 50cc (nu bng cha c
song ng th phi i dch, cn bng c ri th khoi cn dch).

Xe gn my c u im l tit kim xng, c ng, d chy v ai cng bit chy xe my


Vit Nam ri. Nhng cng c mt s nhc im nh:

Tin sa cha cao, a phn t sa.

Khng thch hp vi tri ma v ma ng.

Ch thch hp cho 1 ngi.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 81


XE HI

Nu mc ch ca bn sang y l du lch ng thi kim cht tin mang v nc th li


khuyn chn thnh l bn nn kim 1 bng li xe 4 bnh Vit Nam trc. Bi qua y cc
a im p v ch lm (farm) thng rt xa trung tm, v xe but th mc (tr khi bn
hitchhike th khng tnh) nn c 1 chic xe hi th vic i lm v du lch tin hn rt nhiu.
Xe hi bn y rt r, tm NZ$1000$ - $2000 l bn c 1 chic chy kh n.

Cn ch g khi mua xe hi? Phn ny s cp rt chi tit trong mc Nhng iu Cn


Bit V Mua Xe Hi

PHNG TIN DI CHUYN LIN THNH PH


Vic di chuyn gia cc thnh ph hay gia o Nam v Bc i vi cc bn Working
Holiday l chuyn rt thng xuyn. C nhiu bn khng c phng tin ring th phi da
vo h thng bus lin thnh ph v h thng ph ni lin o Bc v Nam. Phn ny s
gip cc bn c c ci nhn chung v h thng giao thng lin thnh ph.

MY BAY

R rng my bay l phng tin di chuyn nhanh nht v tin li nht tuy nhin n c hn
ch l gi cao v khng ph kn cc thnh ph, tr trn nho. New Zealand c 2 hng my
bay phc v cc chuyn ni a l Air New Zealand v Jetstar New Zealand. Nu cc bn
cn di chuyn qung ng xa th d Auckland Christchurch hay Christchurch Wellington
chng hn th my bay l s la chn tt nht. Gi v th tu theo thi im. Chuyn bay
Auckland Christchurch r nht c th l NZ$60/chiu. Cc bn vo website ca tng hng
kim gi v r. Air New Zealand hng tun u c nhiu v khuyn mi gi r. theo
di v khuyn mi, cc bn download app tn l Grab A Seat cho iOS hay Android hay truy
cp vo website Grab A Seat

XE BUS LIN THNH PH

Xe bus l s la chn rt ph bin ca nhiu bn Working Holiday v gi r, ngm cnh tt.


Cc bn Working Holiday hay dng Naked Bus v cc u im sau:

Gi r.

C th mua nhiu trip (gi l Passport) s tit kim rt nhiu.

Mc ph kn kh tt.

Hu nh cc bn Working Holiday u c Naked Bus Passport hoc mua bn qua li.

Mt s la chn khc l Intercity Bus. Intercity Bus cung cp dch v vn chuyn lin
thnh ph kh lu i New Zealand. H c cc tuyn bus ph kn, lch khi hnh nhiu tuy
nhin gi mc hn Naked Bus v khng c loi nhiu trip nh ca Naked Bus.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 82


Tu theo nhu cu ca cc bn m la chn. Nu vng cc bn nh n khng c Naked
Bus th nh chn Intercity Bus.

PH (FERRY)

Nu cc bn cn di chuyn qua li gia 2 o ca New Zealand v khng mun s dng


my bay hoc phi mang theo xe hi th bt buc phi dng ph bin. Ph bin ca New
Zealand c mt s c im:

Sc cha rt cao: c th ch c vi trm hnh khch + xe hi.

Ph c nhiu tin ch nh rp chiu phim, gh nm, nh hng, cc hot ng gii tr


cho thiu nhi.

Ph c cung cp phng ng ring cho cc khch VIP.

Ph s khi hnh t Wellington (o Bc) v n Picton (o Nam) v ngc li.

Vo nhng ngy p tri th ph l phng tin ngm cnh tuyt vi.

Thi gian ni gia hai o l khong 3 4 ting

Hnh minh ho 12: ni tht bn trong mt chuyn ph

C hai cng ty vn hnh ph bin ni hai o Nam v Bc l Interislander v Bluebridge.


Interislander c nhiu ph v lch khi hnh hn Bluebridge tuy nhin gi cao hn. Cc bn
vo website ca tng cng ty xem chi tit gi v v gi khi hnh.

Nu thi gian di chuyn khng quan trng th i ph cc bn s c c hi ngm cnh, ngm


c heo. y l mt tri nghim khng nn bo qua khi New Zealand.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 83


XE LA LIN THNH PH

V New Zealand chia ra 2 o nn s khng c tuyn xe la xuyn sut c. Xe la th ch


yu dnh cho khch du lch v cnh rt p nhng gi kh cao v cc im n t ph hp
vi cc bn Working Holiday. tham kho lch tu chy, im n, gi c ca cc tuyn xe
la lin thnh ph, cc bn tham kho trang web ca KiwiRail.

Cc bn nu c thi gian cng nn th tri nghim xe la ngm cnh mt ln New


Zealand. Bo m s rt kh qun vi cnh hng v ca ni non.

Hnh minh ho 13: mt tuyn ng xe la o Nam

Hnh minh ho sau s cho cc bn bit tuyn xe la hot ng cc thnh ph no:

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 84


HITCHHIKING (I NH XE)
C mt phng tin vn chuyn m cc bn Working Holiday khng nn bo l, l i nh
xe (Hitchhiking). y tht s l mt tri nghim rt th v.

Hnh minh ho 14: mt bn Working Holiday ang hitchhiking

Mun hitchhiking thnh cng, cc bn nn chun b bin hiu ni mun n. Nu bin hiu
qu d thng th c hi i nh cng cao nhiu bc pickup khen, bo l "khng th khng
dng li c" khi thy bin hiu d thng.

C mt vi kinh nghim trong vic hitchhiking nh sau:

Khng eo knh mt v cc ti x mun nhn xt ngi hitchhike qua i mt l


do l h cng i ngi n nhm giang h ln xe.

Cc vng xa thnh ph v o Nam th t l hitch hiking thnh cng cao hn.

Ngoi hnh cng l mt yu t quan trng trong vic hitchhiking. V th cc bn


n thng d hitchhiking hn cc bn nam

Mun bit thm kinh nghim v hitch hiking, cc bn c th xem vlog sau ca mt bn
Working Holiday.

Hy vng cc bn s thnh cng v c nhiu nim vui khi hitchhiking.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 85


H THNG BNG LI XE CA NEW ZEALAND
Phn ny s gii thiu cho cc bn h thng bng li xe ca New Zealand nu cc bn
mun li lu hn 12 thng th nn tham kho i qua bng li ca New Zealand. Mc
d bng li ca Vit Nam cc bn c php li xe trong vng 12 thng nhng s c nhiu
bt tin v hn ch (xem phn Nhng iu Cn Bit Khi Mua Xe Hi bit r thm chi
tit v cc bt tin) v th khuyn cc bn nu c th i qua bng ca New Zealand.

Ton b thng tin v bng li, yu cu ra sao, cc bn c th tm hiu ti website ca NZTA

Ngn gn th h thng bng li ca New Zealand chia ra lm 3 cp nh sau:

BNG LEARNER

c c bng Learner th cc bn phi p ng cc yu cu sau:

T 16 tui tr ln.

Vt qua bi thi l thuyt v lut ng b ca New Zealand (35 cu).

Sau vt qua bi thi l thuyt th cc bn s c cp bng Learner. Vi bng Learner, cc


bn s c php li xe New Zealand vi cc iu kin sau:

Cc bn KHNG c li mt mnh m phi c mt supervisor ngi bn cnh


(supervisor l ngi c bng Full t nht 2 nm tr ln).

Cc bn c php ch thm ngi khc nhng phi c s ng ca supervisor


v supervisor chu trch nhim s an ton ca hnh khch.

Xe ca cc bn phi dn ch L mu vng (nh hnh) trn knh trc v sau

Nu vi phm nhng iu trn th cc bn i mt vi nhng ch ti v mc pht rt cao v


b tr im vo bng li. Tt nht l ng li xe mt mnh vi bng Learner.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 86


BNG RESTRICTED

c bng Restricted th cc bn phi p ng cc yu cu sau:

T 16.5 tui tr ln.

c bng Learner t nht 6 thng.

Vt qua bi thi thc hnh (li xe trn ng) trong vng 60 pht.

Vi bng Restricted, cc bn c li xe New Zealand vi cc iu kin sau:

c php li mt mnh t 05:00 AM n 10:00 PM. Ngoi gi th phi c


supervisor ngi bn cnh.

Nu bn dng xe s t ng khi thi thc hnh th bn phi li xe s t ng (tr khi


c supervisor).

Bn khng c ch hnh khch khc (tr khi c supervisor). Nhng ngi sau y
bn c php ch m khng cn supervisor:

o V/chng/con ci.

o Cha m hoc ngi gim h.

o Nhng ngi bn ang gim h

Nu vi phm nhng iu trn th cc bn i mt vi nhng ch ti v mc pht rt cao v


b tr im vo bng li.

Bc k tip l thi ly bng Full.

BNG FULL

c bng Full th cc bn cn p ng cc yu cu sau:

T 18 tui tr ln.

C bng Restricted t nht 12 thng tr ln (nu bn di 25 tui) hoc 6 thng (nu


bn trn 25 tui). Nu bn tham gia kho hc dy li xe th thi gian trn s gim
phn na: c th l 6 thng (cho ngi di 25 tui) v 3 thng (cho ngi trn 25
tui).

Vt qua bi thi thc hnh (li xe trn ng) trong vng 30 pht

Vi bng Full th cc bn s khng c gii hn g c.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 87


Hnh minh ho sau y s tm tt 3 bc c bng Full ti New Zealand:

NHNG IU CN BIT V MUA XE HI

Mua mt chic xe hi ring l mt vn khng n gin v i hoi nhiu cng sc tm


hiu t vic bng li, kim tra xe, sang tn xe, bo him, v.v...

Phn ny s hng dn chi tit cho cc bn tt c nhng vn lin quan n xe hi ni


chung.

BNG LI XE QUC T

Bng li overseas (c ting Anh) cc bn c th li xe New Zealand trong vng 12 thng


k t ngy nhp cnh. Mi ln cc bn nhp cnh li th s c tnh nh mi, ngha l
c li trong 12 thng tip theo k t ngy nhp cnh mi .

Nu cc bn c bng li Vit Nam dng mi (th nha PET) th khng cn phi dch v
bng li c song ng. Nu cc bn c bng li kiu c th cn phi dch ra ting Anh
v mang theo bn mnh mi khi li xe.

Trong trng hp cn phi dch bng li sang ting Anh, cc bn cn phi dch nhng ni
c chp thun ca New Zealand Transport Agent. Danh sch cc ni dch c chp
nhn c th tm thy ti link ny.

Nu New Zealand lu hn 12 thng, hoc bng li ht hn trong 1 nm qui nh ,


hoc bng li vn cn hiu lc nhng bn mun c bng li ca New Zealand, bn hon
ton c th xin cp bng li xe ca New Zealand (bng Full License). Mun chuyn t
oversea driver license qua New Zealand driver license th cc bn phi tri qua 2 bi tests:
L Thuyt v Thc Hnh (30 mins). Sau khi chuyn qua bng ca New Zealand th s tng
ng Full License.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 88


MUN BN XE

Khi mun bn xe, bn cn thng bo cho New Zealand Transport Agency (NZTA) bit, c 2
cch thng bo:

Cch 1: Bn thng bo online qua trang web ca New Zeland Transport Agency,
lm c cch ny bn cn c bng li New Zealand (nu khng c th bn c th
gi ln s 0800 108 809 h update thng tin ch xe mi gip bn gm: bng s
xe, tn v a ch ca ngi mua.

Cch 2: Nu khng t tin kh nng nghe ni qua in thoi, bn c th dng cch 2


l ti cc agents ca NZTA, ly mu form seller ti quy, in thng tin v gi n
a ch ca NZTA mt sau ca form. Cch ny tn mt 1$ hay 2$ tin tem gi.
Danh sch cc agents bao gm:

o The Automobile Association (AA).

o Postshops (NZ Post).

o Vehicle Inspection New Zealand (VINZ).

o Vehicle Testing New Zealand (VTNZ).

Vic thng bo ny kh l cn thit nu khng mun ni l quan trng nu bn khng mun


b mt tin oan. V nu khng thng bo v chic xe vn ng tn bn (bn vn l ch s
hu), th cc khon pht sau y C TH ch xe s chu ch khng phi ngi li: vi phm
tc , v pht xe, Rego (vehicle licensing fees: tm dch l ph ng), pht WoF
(Warrant of Fitness) ht hn, v.v... y dng t c th v bn c th trnh cc khon
pht ny nu chng minh c lc vi phm bn khng phi l ngi cm li, v bn cn
cung cp bng chng, tn v a ch ca ngi li xe lc . Th tc kh rc ri nn tt hn
ht ci g n gin th nn lm. Ngoi ra, nu khng thng bo giao dch mua bn vi NZTA,
bn c th b pht $1000 vi c nhn v $5000 i vi doanh nghip. V th cch tt nht l
bn xe l tin hnh sang tn ngay trnh mi rc ri khng cn thit sau ny.

MUN MUA XE

Cng nh cn bn xe, cc bn cn thng bo cho NZTA theo 2 cch sau:

Cch 1: Bn thng bo online qua trang web ca New Zeland Transport Agency,
lm c cch ny bn cn c bng li New Zealand. Nu khng c bng li New
Zealand th ch lm c cch 2. Ngoi ra, nu l doanh nghip, t chc th cng
khng p dng cch 1 c m phi lm cch 2.

Cch 2: Thc hin thng qua cc agents ca NZTA (xem danh sch pha trn), ly
form buyer (form MR13B) in thng tin y km passport, tr l ph l $9, ly
receipt v a cho ngi bn ri ly xe.

Nu xe bn nh mua c bng s xe l ring (private - bng s xe c ng k s hu


t nhn c quyn) th bn cn thng tho ring vi ch xe v chuyn giao quyn s hu.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 89


Nu ch xe khng mun bn bng s ring ca h th ch xe phi t ng k mt bin s
thng thng ri mi bn xe. TUYT I khng bao gi mua xe khng c bin s.

Bng s ring l g? New Zealand, cc bn c th mua bin s xe theo thch ca mnh.


Cc bn c th la chn vic mun bng s xe gm k t, s theo thch ca mnh. Th d
nh bn c th chn bng s xe l tn ring, nickname hay bt c tn g mnh thch. Hnh
minh ha sau l bin s xe ca mnh:

Chi ph ca vic c bng s xe ring ty theo di ca k t v cc design km theo m


bng s xe ring s giao ng t NZ$600 cho n NZ$1,100. Cc bn c th tham kho gi
v cc th tc c bng s ring ti website ca Kiwi Plates.

Tng t, vic thng bo mua xe l cn thit. Nu khng cc bn c th chu cc khon


pht nh khi bn xe.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 90


NHNG THNG TIN QUAN TRNG CN KIM TRA KHI MUA XE

Kim tra tnh trng chung ca xe qua giy t. Trc khi mua xe cc bn cn phi kim tra
cc thng tin sau:

Xe ang c khon n no khng?

Xe c b tua li cng t mt khng?

Xe c ang b thu hi do n khng?

Xe c tng b tai nn g khng?

C mt s website nhn cung cp cc thng tin y v chic xe bn mun mua vi iu


kin bn tr mt khon ph nho. Khi cc bn s c full car report. Nu mun mua full car
report, cc bn c th nhp bin s xe bn mun mua vo mt cc website sau:

Checka (gi full report l NZ$14.95).

Carjam (gi full report l NZ$19.9$, nu sign-in th cn NZ$15.9).

Kim tra bit xe c phi l xe n trm khng? Cc bn vo website ca New Zealand


Police nhp bng s xe sp mua. Nu xe ang b bo l trm cp th s c thng tin ngay.

Kim tra xem xe cn WoF (Warrant of Fitness) khng? Ci ny cng kh quan trng v c
mt s bn mua xe r (xe hi y t NZ$500 l mua c 1 chic ri). Nhng v r nn
kh c nn xe s khng p ng c cc iu kin an ton c bn ca kim tra WoF lc
mt l bn phi bo tin ra thm sa xe cho n vt qua WOF. Hai l nu qu nng
th khng mua c WoF lun, ng ngha vi vic xe cc bn khng c php lu thng.
Lc th ch c cch cn thnh k st vn bn xe.

Mo nho: nu bn no c nhu cu mua xe r, nn mua xe no WoF hn cn xa. Khu hao


tin mua dn dn vo ti lc ht hn. Nu c l ko mua c WoF na th cng tic.
Ch mua ci no WoF cn 1 thng hoc t hn th ch chy c c my ngy l phi mua
xe mi. Tic tin lm lm! Cha k xe r qu cn hay hong hc vt, tin sa th chng vt
cht no.

CCH KIM TRA XE TRC KHI MUA

Nu cc bn khng rnh v xe, th tt nht nn nh mt bn no rnh v xe i xem v


kim tra trc khi quyt nh mua. ng v v b ngoi ca mt chic xe lm m mt v i
khi xe c v b ngoi ho nhong nhng my mc ang b trc trc. Cc bn nn nh cu
ni: ng bo tin mua s trc trc ca ngi khc.

Ngi c kinh nghim h s gip bn kim tra my mc, cc chi tit bn di, bn trong
ca chic xe m bn khng bit.

Ngoi ra nu xe mc tin, cc bn c th nh cc dch v kim nh xe chuyn mn c lp


kim tra gip vi mt khon ph. Tu theo loi xe v dch v s c mc gi t $45 n
$150. Nghe ra c v mc nhng n rt ng tin nu cc bn mua xe gi tr ln. Vi nhng
dch v kim tra chuyn nghip, h s kim tra rt k trong vi ting, li th v cung cp
Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 91
cho bn mt report vi y cc chi tit. Da trn report , cc bn s quyt nh mua
hay khng. V y l cch dch v kim tra xe c lp nn cc bn khng lo h ra cc quyt
nh thin v. a phn cc bn mua xe r tin nn chc khng cn dng cc dch v kim
nh c lp ny.

Nu mun nh cc dch v kim nh c lp, cc bn c th tham kho dch v Pre-


Purchase Assessment ca VTNZ (vi mc gi NZ$129 cho Basic Assessment hoc NZ$149
cho Compreensive Assessment) hay Pre-Purchase Inspection ca AA (gi NZ$149 nu l
thnh vin ca AA).

WARRANTY OF FITNESS (WoF)

xe c lu thng hp l trn ng New Zealand th xe bn cn p ng 2 iu kin


l WOF v REGO.

Warrant of Fitness (WoF) l mt cuc kim tra nh k, m bo xe bn p ng cc yu


cu c bn v an ton lu thng trn ng. WoF ging nh kim nh xe bn bnh
Vit Nam.

Thi hn cp WoF: xe mi xut xng th WoF c cp trong vng 3 nm. Sau 3 nm bn


phi mang xe i kim tra li. Nu t yu cu c quan chc nng s tip tc cp WoF cho
xe bn cho 3 nm tip theo. Xe ng k lu thng ln u trc thi im ngy 1/1/2000
WoF c cp 6 thng. Xe ng k lu thng ln u sau thi im ngy 1/1/2000 WoF
c cp 1 nm.

Ni lm WoF: hu ht tt c cc garage u c dch v kim tra v cp WoF. Bn ln trang


Yellow Page tm ni cung cp dch v WoF gn ni bn s ra danh sch cc garage cho
bn la. Gi mt ln WoF thng l NZ$40 tr ln. Sau khi kim tra v t, ngi ta s dn
ci WoF label ln knh xe pha ti x, trn c ghi r ngy ht hn ca WoF.

WoF s bao gm nhng g? Nhn vin kim nh s kim tra cc chc nng sau:

Bnh xe & lp xe (tyre condition).

Thng xe (brake condition).

Cu trc xe (tnh trng r st c hay khng mt s b phn).

n xe (trc, sau, n sng m, n sigal).

Knh chn gi (windscreen).

Cn gt nc (windsreen washers & wipers).

Ca xe (c ng, m an ton khng?).

Dy ai an ton (seat belt).

Ti kh (airbags).

Cng-t mt (speedometer).

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 92


V lng (steering).

B phn gim xc (suspension).

ng x kh (exhaust).

H thng xng.

y hnh mu minh ho ca mt ci WoF cho xe hi:

Hu qu nu chy xe khng c WoF? Bn s c mt ci ticket NZ$200 khi Police tnh c


kim tra. Nhng bn cng c th trnh c khon pht ny bng cch i mua WoF lin.
Sau vit gii trnh vi Police v gi vo email: ticket@police.govt.nz xin min cho bn
khon pht ny (cch ny ty thuc vo s may mn ca cc bn). Nhng tt nht l vn
nn trnh WoF ht hn m xe vn lu thng trn ng.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 93


REGO (VEHICLE LICENSING)

xe c lu thng hp l trn ng New Zealand th xe bn cn p ng 2 iu kin


l WoF v REGO. WoF trnh by phn trn, sau y l gii thch v REGO.

REGO gi nm na l ph cu ng (ging bn Vit Nam). Mi xe khi lu hnh u phi c


REGO gn trn xe. REGO s c hnh dng nh sau v phi c gn ln gc di bn tri
ca knh trc hoc gn bin s xe (i vi trailer hoc xe gn my). Trn REGO s hin th
cc thng tin sau:

Ngy ht hn.

i xe v model ca xe.

Bin s xe.

Hnh minh ho 15: mu REGO

Khi mua REGO, xe bn phi c WoF ang cn hiu lc. Cn nu WoF ht hn th bn


phi tin hnh kim nh trc khi mua rego. C 2 cch mua REGO:

Mua online: cc bn mua thng qua website ca NZTA. Cch ny r hn mua


agents khon administration fee, nhng phi i h s gi REGO label v qua
ng bu in. Thi gian ti thiu ca REGO l 3 thng nu mua online. Nu bn
mua rego cho xe bn t hn 3 thng th phi ra agents mua.

Mua thng qua cc agents ca NZTA: bn s phi in form MR1B (danh sch cc
agents cp phn WoF).

Hu qu nu chy xe khng c rego? Tng t WoF, bn s c ci ticket NZ$200 nu khng


c REGO, v sau khi mua vn c th xin min khon pht ny. Tt hn ng REGO ht
hn.

Nu xe b mt cp v ht hn REGO, bn ch phi tr ph ng t ngy xe bn c tm


thy m thi, vi iu kin bn phi bo cho NZTA v cung cp Police report v vic xe bn
b mt cp.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 94


Chi ph rego: l khc nhau v ty loi xe. Bn c th check ph REGO cho xe bn cho thi
hn 12 thng trn trang web ca NZTA mc Vehicle Licencing (rego) nhng ni chung l r
hn ci giy pht NZ$200. Bn c th mua 3 thng, 6 thng, 12 thng, hoc bao nhiu
thng ty bn chn. Nhng mua cng lu cng r.

Nu khng s dng xe hoc lu thng trn ng ti thiu 3 thng v ti a 12 thng, bn


c th hon rego (put your rego on hold). Tng t nh mua, cc bn c th hon rego
online hoc ra agents. Trong thi gian hon rego, nu mun s dng xe th phi i mua
rego li. Sau thi gian hon rego, bn c th ng k hon tip nu tip tc khng s dng,
hoc mua rego nu s dng li, hoc hy lun rego nu khng s dng vnh vin.

BO HIM XE

Mua bo him cho xe l v cng cn thit, trnh thy quan ti mi l. V chi ph sa


xe nu c va chm l rt t v a s u vt qu kh nng ti chnh ca cc bn. C th
ni bo him xem nh l yu cu bt buc vi cc bn nu khng mun trng tay. Hy
th hnh dung cc bn mua 1 chic xe gi NZ$1,500 nhng cc bn ng phi 1 chic
Mercedes hay BMW i mi, chi ph sa xe ch h khng di NZ$5,000 th cc bn s hiu
li ch ca vic mua bo him l quan trng nh th no.

Cc bn Working Holiday a phn hay mua bo him ca AA. Ngoi AA th cn c nhiu


cng ty bo him khc c gi sn phm cho xe, nhng AA l ph bin nht. Mua bo him
xe cng c 2 cch:

Mua online: cc bn vo trang AA Insurance.

Mua trc tip ti cc AA center gn ni bn . Nu bn c thc mc vn g v xe


hoc bo him th ra AA mua ri trao i s tin hn.

Bn cnh AA, cc bn c th chn cc cng ty bo him sau tu vo s thch v iu kin


tng bn v quan trng bo him no r v bao gm nhiu th nht th chn:

State Insurance

Youi Insurance

Thng thng bo him xe c cc gi sn phm cho cc bn chn la nh sau:

Comprehensive insurance: y l gi mc tin nht. Bo him ton b 2 chiu. Nu


bn gy ra tai nn cho xe khc th bo him s chi tr cho c xe bn v xe ca bn
kia. Ngoi ra cn c bo him thm chy n, ng t, v nhiu th khc.

Third party insurance (bo him bn th 3): y l gi tit kim nht. Nu c bn


gy tai nn cho xe khc th bo him ch tr cho xe ca ngi m bn gy ra tai nn
thi. Xe ca bn th bn t sa. Nhiu bn chn gi ny cho r v phng trng hp
ng phi xe qu mc tin!

Third party, fire & theft insurance: tng t third party, c thm ci bo him cho xe
bn nu b chy hoc mt cp

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 95


Cc iu cn nh khi mua bo him:

Khi mua bo him cc bn nh mc gi l Excess: khi c tai nn v bn mun


bo him chi tr th bn phi tr ph excess trc, phn cn li bo him s tr. Nu
mc excess cng cao th ph bo him cng r v ngc li. Th d: bn chn mc
excess l NZ$1,000. Khi c tai nn xy ra, tng s tin sa xe ca bn l NZ$1,500,
bo him ch tr NZ$1,500 NZ1,000 = NZ$500. Nu tai nn xy ra v chi ph sa
xe l NZ$800 th bo him s khng chi tr v n nm di mc excess bn phi tr.

Nu license ca bn l oversea license, bn phi tn thm NZ$400; nu bn c New


Zealand driver license th khng phi tn khon ny. V th khuyn khch cc bn tm
hiu v hc lut thi c ci bng New Zealand driver license. C rt nhiu li ch
khc na nh mua bn xe khi sang tn nu c New Zealand driver license th khng
cn ra agents lm m lm online, v.v...

Li khuyn thm na l bn nn mua AA membership, thi hn 1 nm. C 2 loi AA


member ship l Personal Members v AA Plus (nhiu h tr hn so vi Personal Member v
tt nhin l gi mc hn). Personal Members l NZ$89/nm nu cc bn Auckland v
NZ$70/nm cho cc vng khc. Li ch ca AA membership:

AA s sa cha hoc tr gip min ph ti a 6 ln trong 1 nm cho bn khi xe bn gp cc


vn nh: battery h, kim tra battery, cn thay battery mi, kch bnh cho xe khi xe ht
bnh (thng gp khi bn tt xe m qun tt n xe), xe b kha trong (nu khng c AA
member th chi ph m kho vo khong NZ$170), thay bnh xe, xe b ht xng gia ng
th AA s mang xng n (tin xng bn tr), thay knh hng xe, sa vt nt hoc b trn
knh chn gi. Lu l lun mang AA membercard theo bn ngi v khi AA ti tr gip
ngi ta s cn xem AA card ca bn.

Ngoi ra cn c cc li ch khc nh gim gi khi xng (khi cy xng BP hoc Caltex


t 6 n 10 cents/lt), gim gi khi khm mt, min ph o mt, v.v...

Trung bnh 1 nm tin xng tit kim t AA (nu ca BP hay Caltex) l khong $60 trong
khi tin membership l $80. Tnh ra cc bn qu li. Do cc bn nu mua xe hi th
khuyn l lm thm AA membership.

TOLL FEE

C 3 trc ng o Bc (o Nam khng c) m bn s tr ph ny khi i. l


Northern Gateway Toll Road Auckland (NZ$2.3/chiu i hoc v), Tauranga Eastern Link
Toll Road Tauranga (NZ$2/chiu i hoc v), Takitimu Drive Toll Road Tauranga
(NZ$1.8/chiu i hoc v). Nu i qua my ng ny th nh tr ph. Sau 5 ngy m bn
khng tr th s c ci nhc nh gi v a ch ca bn (bn s b charge thm NZ$4.9 gi
l administration fee). Nu vn tip tc khng tr na th s c ci infringement notice. Lc
ny h s cng thm NZ$40 tin pht cho cc bn na.

Tr toll fee bng cch no? C cc cch sau:

Bn to ti khon toll account trang NZTA. C 2 loi ti khon l Set & Go (ti
khon t ng tr tin bn khi bn s dng toll road) v Remind Me (khi ti khon
bn t NZ$5 tr xung, ngi ta s gi 1 email bo bn cn np thm tin). Khi to

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 96


ti khon, cc bn nhp bin s xe (number plate) vo. Khi bn s dng tollroad, s
c camera tollroad chp number plate li, ti khon s t ng b tr. Cch ny p
dng cho ai s dng tollroad thng xuyn.

Mua trc khi i. Vo mc Pay & Go, mi ln mua c ti a 10 tolls cho 1 tollroad,
mua online (vo mc Buy a toll), hoc ti cc cy xng nh BP, Z, hoc Caltex (mua
cy xng cc bn s b tnh thm NZ$1.2 tin gi l transaction fee).

i xong ri mi mua. Ln pay online trang NZTA, vo mc Already used a toll


road. Hoc, gi ln s 0800 402020 c thng tin xe, ch xe, s th tn dng ra
ngi ta check s tin toll fee phi np ri t charge cho mnh lun, nu s dng
cch ny, cc bn s b tnh thm NZ$3.7.

VI LU KHC CN THIT

Cp nht mi s thay i a ch cng sm cng tt. Bn nn cp nht lin cho NZTA, v mi


tickets, notices, hay infringement notice u gi v a ch bn cung cp (khi mua, bn xe),
nu cc bn khng cp nht a ch mi th s khng bit v khng nhn c tickets .
lu th tin pht np chm s ngy cng tng, v cng v sau cng rc ri. Thm ch h
s chn ca khu khng cho cc bn v nc nu khng tr tin pht. C 2 cch cp nht
a ch:

Nu bn c NZ driver license ri th c th thay i a ch online trang web ca


NZTA.

Nu khng c New Zealand driver license, bn gi ln s 0800 108 809, bo nhn


vin trc, h s cp nht a ch cho bn.

Kim tra tnh trng xe thng xuyn. Khi chy xe th cc bn nn kim tra thng xuyn
du nht (engine oil), nc lm mt (coolant/ antifreeze liquid), hi bnh xe (cc cy xng
u c tr bm hi min ph vi bng in t hin th thng tin. Cc bn c th kim tra p
sut, bm bnh xe. Ty theo loi xe, cng nh khuyn ngh ca nh sn xut m bn bm
cho ph hp. Nu khng bit s dng th c hoi nhn vin cy xng, h s hng dn bn
rt tn tnh).

Nn c GPS hay cc app bn . Cc bn nn download ci app bn offline Heremap v


in thoi m i ng. Ss dng kh tin li v khng cn kt ni mng.

Tun th tc v lut giao thng. Khuyn khch cc bn dnh thi gian tm hiu lut giao
thng ca New Zealand trc khi li xe, tc cho php, ngha cc bin bo, v.v... Bn
New Zealand li xe pha bn tri ln ng nn s gy lng tng cho cc bn no li xe
Vit Nam (li bn phi). Cc bn vo trang ca NZTA hc thm lut.

Ch thi gian xe cho php (i vi cc thnh ph ln). Khi u xe cc thnh ph ln


nh Auckland, Wellington, Chritchurch, cc bn nh ch cc bin bo thi gian xe ti
a cho php. C th l 5 pht, 10 pht, 30 pht, 60 pht, 120 pht ty ni. Nu cc bn
u lu hn thi gian cho php th s b pht (t nht l NZ$40) hoc b cu xe i (chi ph
cao hn nhiu).

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 97


Th d vi bin ny, cc bn c u t ni cm
bin theo chiu mi tn trong vng 60 pht t
th Hai n th By, khng p dng cho ngy
Ch Nht.

Ch no u xe c tr ph th phi tr. Cc bn c th tr ph bng tin mt th tn dng


hay thng qua tin nhn trn in thoi. Nhng nn tr bng tin mc v khng b thu thm
ph (nn d phng tin xu trn xe cho tin). Nu u xe khng tr ph th b pht t
NZ$40 tr ln. Cc bn s tr ph thng qua cc trm thu ph t ng ging th ny.

Cc bn cha bit cch dng my tr tin nh th no? ng lo qu, trn my c thng tin
v ph xe, v cch s dng lun nh (tt nhin bng ting Anh). Mt cch ngn gn th
nh sau:

Tu cc bn mun u trong
bao lu m bn s cho nhiu
tin tng ng vi s thi
gian. Nu xi card th bn cho
card vo, c nt chn thi
gian, c du tng gim thi
gian tu bn chn, sau
nhn OK th my s tr tin
trong th (cng ph ph
khong 50 cents/ln).

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 98


Sau khi thanh ton xong, s
c receipt c in ra. Cc bn
ly t receipt ny v t
dashboard ca xe sao cho
nhn vin kim tra u xe c
th c c thng tin trn
receipt.

Ai l ngi chu trch nhim nu c vi phm xy ra? New Zealand, ngi cm li l ngi
chu trch nhim, khng phi ch xe. Cc khon pht nng, pht ngui, vi phm, v.v. u
do ngi cm li chu trch nhim (ch xe phi chng minh c lc vi phm mnh khng
phi l ngi cm li). Th d: bn mn xe v li trn ng trong khi rego ht hn.
Khi b Police pht, bn l ngi ng pht ch khng phi ch xe.

Cc im ngh chn khi li ng di. i vi cc bn Woring Holiday, di chuyn ng di


l iu ht sc bnh thng (i kim vic hay i du lch). Khi li xe ng di New
Zealand. Khi i qua cc tr trn hay thnh ph u c toilet min ph rt sch s. Toilet v
cc im dng chn dc ng s c bng ch dn nh hnh minh ha hoc cc bn c th
vo i-Site (Information Site) ca cc thnh ph cng c

Hnh minh ho 16: bin bo trm c trm ngh


chn

Hnh minh ho 17: cc trung tm i-


Site

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 99


CHNG 8: NHNG IU CN BIT V THU THU NHP C
NHN

MC LNG TI THIU (MINIMUM WAGE)

MC LNG TI THIU

Chnh ph New Zealand qui nh mi cng vic New Zealand u khng c tr thp hn
mc lng ti thiu. Hin nay mc lng ti thiu chnh ph qui nh l NZ$15,25/gi.

Do cc bn lu khi i xin vic, h ghi l minimum wage c ngha l h s tr cc bn


NZ$15,25/gi. Lm bao nhiu gi th nhn ln.

Mc lng trn cha tr i thu thu nhp c nhn. Tu vo thu nhp ca cc bn m s c


mc thu khc nhau. Cc bn khng c nhn hon ton con s NZ$15,25 u m ngi
ch thu cc bn s tin hnh khu tr thu thu nhp trc ri mi tr lng cho cc bn.
Bi vy cc bn ng ngc nhin khi thy lng thp hn con s trn.

NGY V CCH THC TR LNG

Cc bn Working Holiday lm vic tnh theo gi nn s lnh lng theo tun (weekly) hoc
mi hai tun (fortnightly) mt ln vo th T hng tun. New Zealand, a s mi ngi
u lnh lng vo th 5. l l do ti sao ti th Nm cc shopping mall m ca tr, cc
qun n, qun bar ng c hn v mi ngi c lng nn tiu xi.

Lng ca cc bn s c tr qua ti khon ngn hng (sau khi tr thu thu nhp) v
payslip (bng lng) s email cho cc bn.

TI SAO PHI CN NG THU?

C nhiu ch Chu v Vit Nam thch tr tin mt v khng tr thu cho cc bn. Nhiu
bn khng iu ny nhng c li khuyn cho cc bn rng cc bn KHNG nn lm
vic nhn tin mt. L do u tin l ngi tr lng cho cc bn ang trn thu v cc bn
ang tip tay cho h. L do th hai quan trng hn l trong phn thu ca cc bn, c mt
phn trch ra gi l ACC (Accident Compensation Co-operation nm na l qu bo him tai
nn lao ng).

V sao ACC li quan trng vi cc bn? Chng may cc bn b tai nn trong qu trnh lm
vic th ACC s l ngi bi thng cho cc bn. Th d: bn lm trong nh hng v trt
chn t, khng i lm c 1 thng. Th ACC s tr lng cho bn trong thng , h cng
s tr lun tt c cc khon y t khc (bn cnh bn cng c c bo him y t cng chi
tr). Nu bn phi ngh vic qu lu th ACC s tr 80% lng trong thi gian bn ngh lm.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 100


Thm na nu bn i lm ng lut, ch lao ng ng thu y th bn s c hng
cc chnh sch nh sau:

Bn s lnh lng ti thiu cho s gi lm.

8% holiday pay cho tng s gi cc bn lm.

Cc ngy L th cc bn c ngh vn hng lng. Cn nu vn phi i lm th cc


bn c lng gp 1,5 + 1 ngy ngh b.

8% holiday pay l g? Th d d hiu, mt tun bn lm 40 ting th sau 1 tun bn c c


3.2 gi ngh php. Gi ngh php tc l bn c ngh nhng vn lnh lng. Hy hnh
dung bn lm cho mt ni 3 thng, mi tun 40 gi. Tc l 40 gi x 90 ngy = 360 gi. Bn
s nhn c hoiday pay l 360 gi x 8% = 28.8 gi. Nu bn khng ngh holiday th ch
lao ng phi tr s tin ny cho bn khi bn thi vic. 28.8 gi x 15,25 = NZ$439,2 (cha
tr thu).

Nhng iu ny nhng ch lao ng Chu v Vit Nam him khi tun th v h mun tit
kim chi ph. Do cc bn nn hoi cho r nu lm vi cc ch lao ng Chu v Vit
Nam.

n y bn thy mc quan trng ca vic ng thu cha? ng tip tay cho cc


ch lao ng Chu v Vit Nam lm vic phm php na! V lm khng tr thu chnh l
thit hi cho cc bn!

CC MC THU THU NHP


New Zealand, mi thu nhp u phi khai bo v np thu thu nhp. Tu thuc vo cng
vic v thu nhp ca cc bn m s c mc chu thu khc nhau.

u tin ni n mc thu thu nhp phi ng. New Zealand c bn mc thu thu nhp
nh hnh minh ho di y

Cn phi ni thm cho nhiu bn cha hiu r cch tnh thu thu nhp l thu thu nhp tnh
theo cng thc lu tin. V d: lng ca cc bn l NZ$50,000 nm th khng phi cc bn
phi chu mc thu l 30% x 50,000 = 15,000 /nm ch c NZ$2,000 trn mc trn 48,000
s chu mc 30% m thi m h s p dng mc lu tin nh sau:

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 101


Mc thu nhp Mc thu % S thu phi ng
(NZ$) (NZ$)
14,000 10,5 1,470
34,000 17,5 5,950
2,000 30 600
50,000 8,020

Vy tng thu phi np l NZ$8,020 ch khng phi l NZ$15,000

Tu vo thu nhp ca cc bn m cc bn phi ng thu nhiu hay t. Tuy nhin hu ht


cc bn Working Holiday u c mc lng c bn nn cc bn s chu mc thu l 17,5%.
Rt him ai phi chu thu trn 30% hoc t hn l 10,5% (tr khi bn lo i chi hn l i
lm!)

M THU THU NHP


Tu theo thu nhp, cng vic v nhiu yu t khc m cc bn c m thu khc nhau.

Ch : m thu ny khc vi m s thu (IRD number). IRD number l m s thu c nhn


ca bn. Cn m thu dng xc nh xem mc thu bn phi np l bao nhiu. Bn cn
m thu ny khai bo trong form IR330 khi bt u cng vic (xem mc Cc Giy T
Cn in Khi Bt u Cng Vic).

M thu c th l M, M SL, ME v ME SL. C v nhc u nh? Nhng cc bn ng lo lng.


Mi vic rt n gin, cc bn ch cn vo website ca IRD, mc Tm m thu, tr li cc
cu hoi ca h l s c ngay m thu. Rt n gin v d hiu.

Nu bn khai sai m thu, s b nh thu sai (b np qu nhiu hoc qu t). Vic iu


chnh sau ny s rc ri v phin phc lm nn c gng in cho ng ngay t u.

NU C 2 VIC TH SAO?
Trc ht cn xc nh ci vic no l primary v vic no l secondary. Primary job theo
nh ngha l job c thu nhp chnh v ngc li vi Secondary job. Th d: bn i lm office
lnh lng ca cng ty. Ngoi gi hnh chnh i lm thm waiter/waitress cho nh hng.
Nh th lng cng ty bn nhn l Primary v lng nh hng l Secondary.

Khi bn lm 2 vic, c 2 thu nhp th m thu cho Primary and Secondary job l khc nhau
(phi khai li trong form IR330). M thu (cho Primary v Secondary job) tu thuc vo
tng trng hp ca mi ngi. Khoan hy nhc u . Cc bn ch cn vo website ca
IRD, mc Tm m thu, tr li cc cu hoi ca h l s c ngay m thu cho tng loi job.
Rt n gin v d hiu.

Nu i lm 2 vic th mc thu c thay i hay khng? Khng phi c c Secondary job l


bn phi tr thu nhiu hn. Thu thu nhp c nhn da trn thu nhp hng nay t mi
ngun (annual income from all sources). C ngha l cng Primary job v Secondary job li
ri s tnh mc thu trn thu nhp .

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 102


Bng tng kt sau s cho cc bn bit m thu v mc thu nu cng c 2 jobs li:

Mc thu nhp (NZ$) M thu Mc thu (%)


Di 14,000 SB 10.5
T 14,000 n di 48,000 S 17.5
T 48,000 n di 70,000 SH 30
Trn 70,000 ST 33

Mc thu khng khc g so vi nhng g cp, ch c m thu l khc.

Th d minh ho: bn ang i lm nh my tht, thu nhp khong NZ$13,000. Tc l ang


chu thu ang l 10.5%. Trong nhng ngy rnh, nu bn i lm thm nh hng, thu nhp
2 jobs cng li l NZ$20,000 th mc thu s tng ln thnh 17.5%.

Cnh bo: nu b pht hin ra i lm secondary job m khng khai, tin pht c th ln n
NZ$10,000 v c nu nng c th s b pht t. New Zealand pht rt nng ti trn thu, v
th cc bn nn cn thn v thu.

CC GIY T CN IN KHI BT U LM VIC MI


Khi bt u cng vic mi, cc bn s phi k hp ng lao ng v cc giy t khc m
nh tuyn dng yu cu. Thng thng h s yu cu bn cung cp s passport, m s
thu, s ti khon, form khai thu, v.v...

Trong , form IR330 c cho l quan trng nht v n quyt nh mc thu cc bn phi
ng. Cc bn phi in cho chnh xc.

u tin mu form IR330 c th download ti y. Form ny kh n gin. Ch c phn m


thu l quan trng. Cc bn theo hng dn pha trn in m thu (thng thng m
thu cc bn l M tuy nhin nhiu bn s c m khc tu mi ngi)

Sau khi np y giy t th cc bn c th i lm v kim ra nhng ng tin u tin


ri!

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 103


CHNG 9: NHNG IU CN BIT V VIC LM

NHNG CNG VIC D KIM CHO WORKING HOLIDAY


Cc bn nn nh l Working Holiday visa ch c php lm cho mt ch trong vng ti a
3 thng nn rt kh kim cc office jobs. Nhiu bn va tt nghip i Hc Vit Nam v
c Working Holiday visa nn rt h hi phn khi ngh rng sang n ni th s kim vic
trong vn phng ph hp vi chuyn mn ca mnh. Khi qua n ni th li ht hng v
khng ai thu (tt nhin cng c mt vi bn may mn, y ch l ni s ng). V th cc
bn nn chun b tinh thn sn l c hi lm vic trong vn phng l rt thp.

Cc cng vic New Zealand phn ln l trong lnh vc nng nghip nn cn nhiu
seasonal workers (lm vic theo thi v). im ny rt ph hp vi dng Working Holiday
Visa phi thng xuyn phi di chuyn v khng c lm c nh trong mt thi gian di.

Cc cng vic m cc bn c th kim New Zealand l:

Cc cng vic lin quan n farm: hi tri, qun cnh, ta cnh, v.v...

Cc cng vic trong cc nh my.

Cc cng vic trong cc qun caf v nh hng.

Cc cng vic trong motels v hotels.

TM VIC U

PHNG THC TM VIC

tm kim thng tin vic lm cc bn c th tm kim thng qua bn b hay trn cc trang
bo a phng (mc classified ads), cc thng tin tuyn dng dn ti ca cc qun cafe,
nh hang. Hoc kim thng tin c ng ti trn cc website c uy tn ti New Zeland hay
thng qua cc cng ty tuyn dng lao ng.

Cc website dnh cho backpacker nh Backpacker Board u c ng ti thng tin cng


vic hng ngy, hoc bn c th tm trn trang web mua bn online ni ting nht ca New
Zealand l Trademe hoc Seek. (xem Ph lc 1 gm cc danh sch cc website v nh
tuyn dng)

Ngoi cc ngun online bn cng c th tm vic thng qua cc contractor nh Coverstaff,


AWF, Tradestaff.

Nhiu bn Working Holiday cho bit ma h nn tm kim vic lm trong farm nh hi tri
cy, rau qu, lm glasshouse. Sang ma ng kh kim vic hn th c th xin vo lm
cc nh my ch bin c hoc tht (ph bin hn c l lm cc nh my c nh Sealord

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 104


hay Talleys). Quan trng nht l nu bn c xe bn c th d dng c nhn v a phn
cc farm thng rt xa town, phn na l ch h cng u tin ngi c xe hn.

DANH SCH CC JOB THEO KHU VC

Motueka v Hawke Bay (c bit l Hasting): a phn l to ri n nho. Khi bn


n hai ch ny th c th ni i u cng thy farm to. Vic lm farm to kh a
dng; t thng 2 n thng 5 l ma hi to, thng 8 v 9 l prunning, t thng 11
tr i l thinning. Bn c th i mt vng khu vc ny tm cc packhouse xin trc
tip.

Nelson v Warkworth: do 2 khu vc ny c nhiu ngy nng nht NZ nn cc


glasshouse thng c tp trung y. Cc glasshouse y thng ch chuyn
v mt loi cy nh eggplant (c tm), capsicum (t ty), tomato (c chua). Vic lm
y cng tng i n gin: bui sng bn s i hi tri, sang chiu s l ta l,
cnh. Trung bnh mt ngy lm khong 8 ting vo ma ng v 9.5 ting vo ma
h, tun lm 5 - 6 ngy.

Otago: y l ni chuyn trng cherry ca New Zealand. Ma cherry bt u t gia


thng 12 n cui thng 1. Bn c th np n online thng qua trang web ca h,
application m t u thng 9. Nhiu cherry farm cng cung cp ch v ma ny
rt kh kim ch do cc bn Working Holiday tp trung rt ng.

Te Puke: y l th ph ca tri Kiwi. y th i u cng thy kiwi. Ma kiwi th


bt u tr hn to mt t v cng ko di hn to. Cc packhouse kiwi thng m
cho n gia thng 6. Cch np n th vn nh cc packhouse to l n trc tip
v hoi.

Kerikeri v Warkworth: a phn cc farm mandarin (qut) u tp trung hai ni


ny. Ma thu hoch ca mandarin bt u t gia thng 5 n cui thng 7, sang
u thng 8 s l hai tun prunning, n thng 11 v 12 l thinning. Trong
thinning l d kim tin nht v vo ma thu hoch lc ny tri vo ng nn rt
lnh. Nhiu bn cho hay nht l nhng hm tri ma; phi ng di tri ma lnh
5 , tay run run ct tng tri qut ch kim NZ$500/tun.

THNG TIN LIN QUAN N LM FARM

CC VIC LM LIN QUAN N FARM

Khi sang y th bn nn chun b tinh thn l s hoc l lm farm hoc l lm nh my.


Bi l nhng cng vic lin quan n lnh vc hospitality a phn khi tuyn ngi h u
yu cu kinh nghim. Hn na bn s mt kh nhiu thi gian kim c mt vic nh
th (do gii hn ca visa nn bn ch c lm cho mt ni khng qu 3 thng nn rt t
ngi chp nhn thu bn lm vic). Hn na nu i lm trong lnh vc nng nghip 3
thng th khi gn ht hn visa bn c th xin gia hn thm 3 thng na. Rt nhiu bn
Working Holiday qua New Zealand u lm trong cc farm t u ti cui v dnh kh
nhiu tin. Nghe m ham!

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 105


Vic lm lin quan n farm kh a dng t lm trong glass house, hi tri cy, lm
vineyard, packhouse. Ma hi tri cy thng thng l t ma h t thng 2 n thng 5
trong khi cc packhouse th m lu hn khong 8 - 9 thng (tm t thng 10 n thng 6
hoc 7 nm sau). Cc glass house th m quanh nm nhng ch khi gn vo ma h h mi
cn ngi.

Theo kinh nghim ca nhiu bn Working Holiday cc nm trc th cc bn n nn xin vo


lm packhouse lm bi cng vic tng i nh nhng, gi lm n nh li c c hi lm
quen vi cc bn t cc nc khc nh Malaysia, Trung Quc, i Loan, Php, c, Nht,
Hn. Lm outdoor th rt ph thuc vo thi tit nng ma nn lm packhouse vn l n
nh nht.

Mo khi lm trong packhouse: cc bn nn xem xt gi lm ca h c n nh hay khng?


S gi lm cam kt ti thiu l bao nhiu?

Mo khi xin vic: u tin cc bn nn xin vic vi cc contractor trc. V khi hp ng


lm vic l bn k vi contractor nn nu sau 3 thng ht hn hp ng bn c th k li
hp ng khc vi nh my ni bn ang lm. Nh vy bn c th lm lin tc ti mt ni 6
thng mt cch hp php (trn mt giy t). Tt nhin vi cch ny th iu kin u tin
l bn phi lm tt cng vic v c mi quan h tt vi supervisor ca bn.

Thng thng nu bn lm cho contractor th h s sp xp lun ch cho mnh. a phn


l cc backpacker c quen bit vi h v cc backpacker ny thng kh xa ch lm. Nhng
nu bn bo vi h bn khng c phng tin i li th h cng c th sp xp cho bn i
chung vi cc bn c xe khc, tin xng th share chung.

CCH TNH CNG KHI LM FARM

Thng thng lm farm c 2 cch tnh cng:

Tr theo contract (lm bao nhiu, tr by nhiu). V d bn hi c 1 bin to h s


tr cho bn NZ$30 (cha tr thu), nu 1 ngy bn hi c 3 bin theo l h s tr
bn NZ$90.

Tri vi contract l lm hourly, h s tnh gi cho bn. Th d bn lm n 10 ting


th h s tr cho bn theo minimum wage l NZ$15.25 x 10 (cha tr thu)

Tu theo farm, contractor, kinh nghim v nng sut ca bn m h s tr bn theo


contract hay theo hourly. Phng thc tnh cng ny c th thng lng c.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 106


THI GIAN CAO IM C VIC THEO VNG

Di y l danh sch cc khu vc chnh New Zealad cho cc cng vic hi tri cy (fruit
picking):

Northland (North of Auckland): cao im (peak seacon) l t thng 4 n thng 7


nhng cng c nhiu c hi cho cc vic lm quanh nm.

Waikato / Bay of Plenty (South East of Auckland): cao im l t thng 3 n thng


5, nhng cng c nhiu c hi cho cc vic lm quanh nm.

Hawkes Bay (East of North Island): cao im l thng 2 n thng 5.

Wairarapa (North East of Wellington): khu ny t vic hn cc khu khc nhng t


thng 2 n thng 5 cng l ma cao im.

Abel Tasman (Nelson North/North West of North Island): cao im l t thng 2


n thng 4 hng nm.

Marlborough (North East of South Island): khu vc ny c job quanh nm nhng vao
im l thng 6 n thng 8.

Central Otago (South of South Island Queenstown area): khu vc ny cao im l


t thng 12 n thng 3 nm sau.

Bng tm tt sau cho cc bn thy c thi gian no l cao im cho tng loi tri cy
tin sp xp lch lm vic:

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 107


VIC LM THEO VNG

Cc bn cng c th theo di bng tm tt sau bit vng no, thi gian no c loi vic
lm g ( cho nhanh v tin, bng ny s dng ting Anh thay v ting Vit v c mt s
vng v vic lm rt kh dch ra ting Vit)

Kiwifruit and Citrus Thng 4 n thng 6 Picking

Thng 6 n thng Winter Pruning


NORTHLAND REGION

Thng 11 Flower picking

Thng 11 n thng 2 nm sau Summer Pruning

Thng 12 n thng 1 nm sau Thinning

Thng 4 n thng 6 Packing


House
Pack

Thng 6 n thng 9 Repacking

Thng 2 n thng 5 Apple Harvest


HAWKES BAY

Thng 4 n thng 5 Grape and Kiwi Harvest


REGION

Thng 2 n cui thng 6 Packhouse

Thng 6 n thng 8 Grape and pipfruit pruning

Thng 4 n thng 6 Picking


BAY OF PLENTY REGION

Thng 6 n thng 9 Winter Pruning


Kiwifruit

Thng 11 Flower Picking

Thng 11 n thng 2 nm sau Summer Pruning

Thng 4 n thng 6 Packing


House
Pack

Thng 6 n thng 9 Repacking

Thng 5 n thng 9 Pruning


MARLBOROUGH

Thng 11 n thng 2 nm sau General vineyard


REGION

Thng 3 n thng 4 Harves

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 108


Thng 11 n thng 12 Apple Thinning

Thng 2 n thng 4 Apple Harvest Picking


and Packhouse

Thng 5 n thng 6 Apples Packhouse


NELSON REGION

Thng 6 n thng 8 Kiwifruit Picking,


Packhouse

Kiwifruit Winter Pruning


Thng 8 n thng 9 Hops-stringing

Thng 6 n thng 9 Apples Pruning

Thng 10 n thng 12 Hops Training

Thng 12 n thng 5 nm sau Picking


Horticulture

Thng 5 n thng 9 Pruning


OTAGO REGION

Thng 10 n thng 12 Thinning

Thng 4 Harvest
Viticulture

Thng 6 n thng 9 Pruning

Nhiu bn cha sang New Zealand s cm thy bi ri khng bit cc vng ny nm v tr


no ca New Zealand c th thu xp phng tin di chuyn hay mua v my bay th cc
bn c th tham kho bn New Zealand trang sau.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 109


THNG TIN LIN QUAN N LM TRONG CC NH MY
Ngoi vic lm farm ra nhiu bn Working Holiday cng chn vic lm thm trong cc nh
my ch bin tht v c.

Phn tip theo s cho cc bn thy c cng vic lm trong nh my l nh th no v


bao gm nhng vic g.

NH MY C TALLEYS

i vi cc bn Working Holiday, Talleys c l l mt ci tn rt quen thuc. C rt nhiu


cc bn v ang lm vic cho cc chi nhnh ca Talleys khp New Zealand. Cng vic
c l l ging nhau, Cm Nang ny ch cp n Talleys chi nhnh Motueka. Cc bn c
th np n cc chi nhnh khc Timaru, Westport.

Hnh thc np n

Cc bn n tn cng ca nh my xin ci n v in thng tin, km theo passport vi


visa hp l. Sau em np cng ti gate , ri ch ngy i phong vn nu cng ty chn
mnh. Motueka nho xu nn ai cng bit nh my Talleys nm u. Thi im thch hp

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 110


nht xin vic ti Talleys l ma mussel bt u vo u thng 9 v ma c bt u vo
thng 5, khi cng ty s tuyn hng lot. Tuy nhin vn c nhng t tuyn dng u
n hng tun hay hng thng nu thiu nhn lc.

Phong vn

Phong vn ch l hnh thc v theo kinh nghim ca cc bn i trc th khi cng ty


ku phong vn tc l h chp nhn mnh i lm ri. Do cc bn ng lo lng qu khi
phi i phong vn.

Qui trnh phong vn cng rt n gin: cc bn ngi trc my tnh lm mt bi test tr nh


ngn. Mc ch l cho cc bn nh v thuc cc ni quy v hnh thc ca cng ty. Nu l
tr li sai th h cng ch hoi l mnh nh cha ri thi ch khng phi l dng bi test
u/rt. Sau ly du vn tay lm th nhn vin.

Sau khi kt thc bi test cng ty s cung cp cho cc bn gumboot (ng), apron (tp d)
c tn cc bn trn . Qun o v gng tay bo h s c pht khi i lm v thay i
theo tng ca, tng ngy.

Mussel (s) v c hoki

Trc khi miu t cng vic cn lm, cc bn cng nn bit qua con mussel v hoki l g
d dng hnh dung cng vic cn lm

Mussel l mt loi s rt ph bin New Zealand. Mussel l mt h hng ca loi trai nui
ly ngc nhng mussel ch chuyn dng ly tht. Mussel c hnh dng nh sau:

C Hoki (hay cn gi l blue grandier) l mt loi c rt ph bin vng bin Australia v


New Zealand. C hoki c hnh dng nh sau

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 111


M t cng vic

Talleys chi nhnh Motuaka c ba b phn chnh l half shell, marination v fish shed.

Halfshell: b phn ny c nhng v tr thng thng cn tuyn l opener, grader v


packer. B phn ny lm theo ma mussel, thng thng l chn thng t thng 9 ti thng
6 nm sau.

Opener (m s): y l cng vic cc nht v phi ng m mussels trong thi gian
di, au tay nhng nu cc bn c kh nng c th kim tin nhiu hn 2 v tr
packer v grader.

Thi gian u, chc chn chng ai m nhanh ngay c nn thng ly minimum


wage l chnh. Sau ci thin tay ngh v kh nng th s c lm contract vi
mc lng t NZ$0.017 - NZ$0.018/mussel. C mt ci bng nho chm cng cho
bit bn m bao nhiu con 1 ngy.

tng thm thu nhp, cc bn mi vo lm c th xin thm lm cleaning kim


thm tin. Thi gian cleaning sau khi kt thc m mussels. H tr minimum wage
cho vic cleaning ny.

Grader (la s): cng vic chnh l la nhng con mussel c lng v khng cn
lnh ln do b ct trng lc m ring ra, ch nhng con mussel p i vo
bn trong ng gi. Cng vic kh n gin tuy nhin cc bn phi ci u
nhiu nn s b au vai v au c. Cng vic ny s c tr minimum wage.

Packer (ng gi): nhng con mussel c la chn k cng v cn thn khu
trn s i n khu cui cng l ng gi. Cc bn bo mussle vo nhng gi nho,
hn kn li bng my sau li tip tc bo vo trong hp ri ng gi li mt ln
na. y l cng vic nh nhng nht trong ba cng vic trn. Cng ty cng tr
minimum wage cho v tr ny.

y l vi hnh nh v cng vic ti b phn half shell

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 112


Manination: b phn ny l c nhim v p gim toi cho mussels trc khi ng gi. Nu
bn no khng thch mi toi v dm th khng nn xin vo b phn ny. B phn ny cng
tr theo minimum wage.

Fish shed: b phn ny hot ng quanh nm ch khng theo ma nh bn b phn


mussel. Nu ht ma mussel th cc bn s c chuyn qua lm c hoki.

Vic lm fish shed kh l a dng. Th d i vi cc bn nam s c phn cng vic ct


c, filleter. i vi cc bn n s c phn cng lm kh nhiu v tr. C nhng v tr nh
trimming, inspecting, blocking hoc lm phng roes (la trng c)

B phn ny c tr theo contract nhng khng ng k (ch hn minimum wage 50


cent/gi). Cng vic fish shed khng hn l nng n nhng ma ng ri lm di gi nn
nhiu bn cm thy kh mt cho my thng Hoki so vi lm mussel. Tuy nhin n nh hn
rt nhiu v c quanh nm.

Gi lm vic

Tt c cc b phn u c 2 ca:

Half Shell: ca sng t 06:00 AM ti 02:00 PM, ca chiu t 02:30 PM ti 10:00 PM


(cha tnh thi gian lm cleaning).

Marination v Fish Shed: ca sng t 06:00 AM ti 02:30 PM, ca ti t 06:00 PM ti


02:30 AM ngy hm sau (cha k thi gian cleaning). Mi ca ti ca hai b phn ny
s c 2% tin lng, gi l tin bi b sc khoe do phi lm m!

NH MY THT

C nhiu nh my tht hot ng New Zealand. V khng c thng tin v thi gian
trnh by ht nn phn ny ch gii thiu s qua thng tin v cng vic nh my tht South
Pacific Meat New Zealand (SPM). Nhng nh my khc th cng vic cng kh tng t.

Hnh thc np n

Cc bn vo website ca cng ty xem h c ang tuyn khng cng nh bit a im


cng ty, thng tin lin lc v np n online (nu c th ti tn cng ty np n th c
hi c nhn s cao hn v i khi ng lc h ang cn ngi).

South Pacific Meat (SPM) hin ti c nhiu bn Working Holiday ang lm y v cng
tng i d xin work visa (ti thiu 2 3 nm work visa) nu nh cc bn lm tt (i vi
nh my Burnham, Christchurch)

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 113


M t cng vic

Trong nh my tht c cc b phn chnh sau:

Slaughter (git m)

Boning (ct tht v ng gi)

Offal room (x l ni tng)

Ngoi ra cn c kho lnh, i forklift, laundry, v.v...

Mc lng

Lng ca cc bn s ph thuc vo v tr cng nh thm nin lm vic, ngoi lng c bn


s c thm bonus nu i lm y , khong NZ$2/ gi (gi l attendance bonus) v bonus
theo s lng git m trong ngy.

Thng thng cc bn chuyn dng dao v c bng cp v dng dao s c mc lng cao
hn so vi cc v tr khc v rt d xin vic khc sau ny

Mc lng dao ng khong NZ$18 n NZ$24/gi. Nhn vin c thm nin c th cao
hn. Ngoi ra nu bn phi lm over time th s c tnh bng 1.25 lng c bn v s
tnh t gi th 41 tr i (New Zealand qui nh s gi lm l 40 gi/tun).

Yu cu khi tuyn dng, h s u tin tuyn dng nu cc bn c:

Kinh nghim lm vic nh my.

K nng lm vic vi dao (c bng cp).

Nhng i khi h cn ngi th s nhn vo v o to. Tt c tu vo may mn ca cc


bn.

Ngoi ra cn c nhng nh my tht cc bn cng c th np n nh:

Anzco

Silver Fern Farm

AFFCO

Alliance Group

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 114


THNG TIN LIN QUAN N VIC LM NH HNG, C PH, NAIL

LM CHO CC NH HNG, QUN N

Nhiu bn Working Holiday khng thch lm cc vic lin quan n nng nghip th c th
la chn lm trong cc nh hng, qun n. Nhn chung cng vic cc nh hng hay qun
n c th bao gm mt s v tr nh: ph bp (kitchen hand), nu bp (cook/chef), nhn
vin phc v (waiter/waitress), nhn vin pha ch (bartender), v.v...

V tr M t cng vic
Cng vic ny hu nh khng i hoi bng cp v hu
nh khng cn c kinh nghim nhiu.

Cng vic bao gm: ra chn a, thi rau c, chun


b cc th linh tinh trong bp cho chef nu.
Ph bp, ra chn
(kitchen hand)
Ni ngn gn, kitchen hand l lm tt c mi vic
trong bp khi c yu cu.

Kitchen hand s c tr minimum wage.

Cng vic ny i hoi bn phi c kinh nghim


hoc/v bng cp. Tu theo nh hng h s yu cu
cc bn bit nu mn Ty hay mn .

Nu bp Ngoi ra bn cn phi c kh nng qun l tt c


(cook/chef) th t hng thc phm v cc th cn thit khc.

Chef s c mc lng ti thiu t NZ$18 tr ln tu


kinh nghim, i khi s c thm bonus tu tho thun.

Cng vic ny i hoi ngoi hnh v kh nng ting


Anh cc tt c th giao tip vi khch.

C rt t bn Working Holiday c th lm c v tr
Nhn vin phc v
ny v a phn u l ngi bn x.
(waiter/waitress)
Waiter/waitress thng thng cng nhn c
minimum wage

Cng vic ny i hoi bn phi c kinh nghim


v/hoc bng cp c th pha ch cocktails hay c
hiu bit v cc loi ru.
Nhn vin pha ch
(bartender) Cng vic ny cng i hoi k nng ting Anh tt.

Bartender s c mc lng tho thun v thng


thng cao hn so vi minimum wage

a s cc Working Holiday u lm kitchen hand l ch yu v rt d xin vic. Cng vic ny


tp trung cc thnh ph ln nh Auckland, Wellington v Christchurch.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 115


LM CHO CC QUN C PH

Qun caf cng l mt s la chn ca mt s bn Working Holiday v Vit Nam cc bn


c kinh nghim v bng cp trong vic pha ch caf.

Lm vic cho cc qun caf th lng cao hn v thoi mi hn lm trong bp. V th


nhng chng trc ca Cm Nang tng khuyn cc bn nn c bng pha ch Vit
Nam s c li th hn.

Mt loi cng vic khc qun caf l lm bnh (bakery). Cng vic ny i hoi c kinh
nghim v bng cp ging nh pha ch.

Lm cho cc qun caf l mt cng vic sng gi nu bn c s u t ngay t u trc


khi sang New Zealand bt u hnh trnh Working Holiday.

LM CHO CC TIM NAIL

C th ni hin nay 99% h thng nail New Zealand u do ngi Vit Nam lm ch.
Cng vic ny thch hp cho cc bn n vo ma xun v h. Tim nail c th c khp ni
t nhng thnh ph ln n nho tri khp New Zealand.

Cc bn l thnh vin ca group Working Holiday for Vietnamese s thy cc tim nail tuyn
ngi lin tc vi nhng li l rt hoa m. Tuy nhin c mt s lu :

Khi lm cho tim nail, cc bn phi bo m ch s phi tr ng minimum wage v


tr thu y .

Khng nhn tr tin mt hay lng khon theo ngy.

ng tin nhng li ch qung co: gip c work visa, permanent resident, v.v...

a phn cc ch tim nail rt hay chn p v bc lt nhn vin. Thm na mi trng lm


vic kh c hi nn l l do ti sao tim nail tuyn nhn vin lin tc.

Mt l do khc, cc bn sang New Zealand l tri nghim v khm ph th nn lm


nhng vic khc c c hi lm quen, tip xc vi nhiu bn b khp ni trn th gii.
Ch sang New Zealand li i lm nail cho ch ngi Vit sut thi gian th mt i ngha.

THNG TIN LIN QUAN N VIC LM KHCH SN, MOTELS, KHU


TRT TUYT
Mt s bn Working Holiday khc li chn cng vic lm trong cc hotels, motels thm ch l
backpackers i ly ch min ph.

a phn nu chn lm vic trong backpackers i ly ch min ph th cng vic ca


cc bn s l dn dp, lau chi bp, sn, nh v sinh. Thng thng cc bn lm khong t
1 n 2 ting/ngy i ly ch min ph.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 116


Nu cc bn mun lm theo cch ny th hy tham kho cc website sau:

Farm helper in New Zealand

WWOOF

Help Exchange

Nu cc bn lm trong cc hotels hay motels, th cng vic thng c chn l cleaner


hoc house keeper (dn phng). Cng vic ny cng kh nh nhng v cng tr lng theo
minimum wage. Lm trong hotels hay motels i khi bn s c tin tip t khch c tr.

Mt s bn c am m trt tuyt, cng c th la chn xin vic trong cc ski field ca New
Zealand. Tuy nhin y l vic lm ngn hn trong ma ng. Hu nh cha thy bn
Working Holiday no xin c vic cc ski field ht. Nhng cc bn c th th. y l
danh sch cch ski field v ski resort ti New Zealand cc bn tham kho:

Mt. Ruapehu

Mt Hutt v Coronet Peak

Cardrona

Treble Cone

Roundhill

Ohau

Mt. Dobson

Snowfarm

KINH NGHIM XIN VIC LNH VC ICT V SKILLED JOB


Xin vic k nng cao (skilled jobs), hay nm na l vic trong cc office phi ni l tng i
kh cho cc bn ang gi Working Holiday v nhiu l do. Ch yu nht l cc bn ch lm
c 3 thng nn cc cng ty cng ngi tuyn. Tuy nhin nu cc bn tht s gioi, c nng
lc, c kinh nghim nhiu th i khi cc cng ty cng nhn v k hp ng vi bn. Khi
bn c th i sang work visa.

Vy xin vic k nng cao ra sao v cn chun b nhng g? Sau y l chia s ca mt bn


Working Holiday tm c vic trong lnh vc IT.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 117


NHNG YU CU PHI C

Sau y l nhng yu cu (gn nh bt buc) cn phi c:

Ting Anh: Tt nhin l phi c ting Anh mi lm vic c New Zealand. i vi


dn IT th khng cn qu gioi nhng t nht cng phi nghe v ni c khi phong
vn.

Kinh nghim lm vic: L tng l trn 3 nm kinh nghim. Cng nhiu kinh nghim
kh nng xin c vic cng cao. Kinh nghim lm vic trong cc cng ty ln th
cng c u th.

References: New Zealand th ci ny l bt buc, CV th phi c t nht l 2


references tr ln.

Thi gian: Ty vo kh nng ti chnh cc bn t cho mnh khong thi gian ph


hp v i khi thi gian xin vic s ko di.

Quyt tm: Khi bn n New Zealand cc bn hy c tin tng mnh s xin c


vic th chc chn s c.

QU TRNH CHUN B

CV: khng cn p mt v cu k. Cng n gin cng tt. Khng nn nh CV


khng nn di qu 3 trang. C rt nhiu trang cung cp mu CV sn trn Internet,
cc bn c th search v bt chc cc mu .

Bn cng nn to 1 profile trn trang Linkedin. Nu c th, cc bn nn to portfolio


website hoc blog cho ring mnh. Ri chn link vo phn contact trong CV. Nh th
s gy c n tng.

Cover letter: Bn c th search cc template c sn rt nhii trn Internet. Trong


phn ny bn a vo mt s im mnh gy n tng vi nh tuyn dng.

QU TRNH NP H S

Np h s

New Zealand c 2 trang web tm vic ln nht l:

Seek

Trademe

Khi apply: bn s thy list requirements. Bn ch nn np n nu bn p ng c t nht


l t ba requirements ca h, cn khng th ng np v chc chn s b t chi.

Bn ch nn np chng 3 n 5 v tr trong mt ngy.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 118


i vi nhng bn sp sang New Zealand, cc bn c th np t Vit nam. Nhng kh nng
thnh cng rt thp tr khi bn may mn hoc thc s c ti.

Ch phong vn

Chun b phone interview: New Zealand, phn ln cc agency & cng ty s gi


phong vn qua phone trc. H s hoi nhng thng tin c bn cng nh kim tra
kh nng ting Anh ca bn. H s hoi cu hoi nh tn l g? C bao nhiu nm kinh
nghim? Mun tm v tr contract hay permanent? ang c visa no? Mun lm
u? Lng mong mun l bao nhiu?

Xy dng mi quan h: Trong khi ch phong vn, bn nn to quan h vi nhng


ngi cng ngnh, nh th s c nhiu c hi hn. Cc bn nn Auckland trong
thi gian tm vicv Auckland l thnh ph ln nht nn s c nhiu vic lm hn.
Auckland ng ngi nn phc tp. Tuy nhin, v ng ngi nn bn c th c
nhiu mi quan h hn. Lm th no to mi quan h? Cch tt nht l tham gia
cc hi nhm v tham gia cc meeting. Bn ng k mt ti khon ti trang web
Meet Up ri tm kim v tham gia nhng nhm lin quan n cng vic ca bn v
nhng job seeking group. Ngoi ra bn cng c th tham gia nhng nhm m bn
thch nh travel, hiking, v.v...

Trao di thm kh nng Anh ng: cng nh trn, bn nn tham gia cc meetup v
ting Anh. Hoc tham gia cc lp ting Anh min ph.

QU TRNH TRONG KHI V SAU KHI PHNG VN

Cc qu trnh

Nu apply t agency: y agency l nhng cng ty v tuyn dng nhn s ng


vai tr nh bn th ba, i tm kim ngun lao ng cho cc cng ty m h c
thu.

Thng thng qu trnh interview bao gm: phone interview, nu u th cc bn


n office phong vn hoc online qua Skype, nu u th h s gi h s ca bn
n cng ty cui. Nu CV ca bn t yu cu, cng ty s bo li cho agency. Khi
agency gi bn bi test (nu cn). Vt qua bi test ny th cc bn s c
technical interview vi senior (nu cn), nu vt qua th s tin ti phong vn bi
manager. Nu cc bn vn vt qua th chc mng bn c c job offer t cng
ty.

Nu np n trc tip n cng ty th cc giai on cng tng t nh trn ch bo


qua phn trung gian ca agency.

Lm th no u interview?

Ci ny th thc s rt kh ni v mi ngnh mi ngh li khc nhau. Nhng v c bn th


ngi ta vn ni Luck is what happens when preparation meets opportunity. Cho nn, bn
hy chun b tht k cng. Chun b cng nhiu cng tt. Chun b cho c nhng tnh hung
m bn khng bit cu tr li.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 119


Bn cnh , vic gy n tng vi ngi tuyn dng cng rt quan trng. V d, nu bn
phong vn 30 - 45 pht th bn nn chun b khong 5 gy n tng (tm gi key
point). C gng phn chia u cc key point trong thi gian phong vn. K c nhng key
point ny khng lin quan n cu hoi ca ngi phong vn, bn vn phi c gng a n
vo cu tr li ca bn mt cch hp l bi v mc tiu l gy n tng.

Thng lng lng

Bn c th check lng NZ ti trang web PayScale, cc bn tm theo job title. Ty vo kinh


nghim lm vic. Nu bn c 2 - 3 nm kinh nghim th nn chn mc lng MEDIAN hoc
cao hn.

im lu na l lng hourly rate ca contract job s cao hn so vi permanent job. V


vy, nu bn lm contract job th hy thng lng lng hourly rate cao hn. Tt nhin,
permanent job s c nhiu ch i ng tt hn nh l holiday leave, annual leave, Kiwi
Saver, v.v...

Vn visa

Nu employer cp n vn visa th bn nhn mnh rng visa khng phi l vn .


Bi v mt khi bn c job offer (skilled job) th bn c th xin work visa rt d dng. Bn c
th lm ngay cho h trong 3 thng under working holiday visa. Trong thi gian ny bn s
apply work visa (khong 20 - 25 ngy l c visa).

Ch : c nhiu cng ty h khng mun dnh dng n Immigration nn i khi h s t


chi ngay. Ci ny ph thuc vo cng ty v may mn ca cc bn.

Referecens

Ci ny cng rt quan trng, k c khi bn c c job offer th cng ty vn mun gi


cho cc cng ty trc bn tng lm vic kim tra li. Cho nn, bn cng nn thng bo
vi referee ca bn trc khi cng ty gi n.

Th vic

New Zealand th bn s phi th vic trong thi gian 90 ngy. Tuy nhin, khng ging
nh VN, bn s vn c hng 100% lng. Trong thi gian ny hay c gng th hin
bn thn mt cch tt nht. Trong thi gian th vic nu bn khng p ng c yu cu
th cng ty c th ngng hp ng bt c lc no.

Nu cc bn vt qua thi gian th vic th chc mng bn, bn c th xin Work Visa v
tin ti xin permanent resident.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 120


CHNG 10: NHNG IU CN BIT V DU LCH

DU LCH TRONG NEW ZEALAND

Theo kinh nghim ca cc bn Working Holiday nm trc th nhiu bn chn o Nam v


phong cnh hoang s, hng v, nhiu vic lm farm v vt gi r hn. Ngoi ra o Nam
cn c nhiu ni tham quan. Du lch th tu theo quan im v s thch ca mi bn,
khng ai ging ai c. Cm nang ny chia s li kinh nghim ca mt bn Working Holiday
nm 3, bn y dnh nhiu thi gian o Nam hn l o Bc.

Kinh nghim ny va gip cc bn c thm thu nhp va i c nhiu a im. Hy theo


chn bn Working Holiday ny v bt u chuyn hnh trnh no:

Thi im thch hp ti New Zealand l gia thng 10. Cc bn ti thng


Tapawaera v xin cun dy hops. Hops l loi cy dng lm bia. Cng vic ny
ko di khong 6 tun, ti khong gia thng 12. Lc ny cc bn c th i Motueka
chi vng Golden Bay, Abel Tasman National Park.

Hnh minh ho 18: bi bin Kaiteriteri, gn Abel Tasman National Park

Sau khi kt thc, hy xui xung pha Nam theo ng Westcoast. Trn ng i
cc bn s gh qua cc a danh thuc b Ty ca o Nam. Mt s ni nn i l
Westport, Pancake Rock, Hokitika George, Fox Glacier v Franz Joseph Glacier.
Ngm mt tri ln Hokitika l mt tri nghim nn c. Nhng nn i hai mnh tr
ln th ti nghip hn v i mt mnh khi ngm hong hn y s lm bn t k
y. ng t Haast ti Wanaka l mt trong hai con ng p nht New Zealand.
Cc bn s i trong rng, nng xuyn qua k l, lng mn v cng, c tch v i.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 121


Hnh minh ho 19: ng i Westcoast

Dng chn thm th Wanaka, Arrow town v cui cng l Queenstown, thnh ph
tr tru nht New Zealand vi trai xinh, gi p v y cc tr cm gic mnh
u t tp ht y. Chi bi Xmas tung to la Queenstown vi Bar tour, tc l
bn bo ra tin v, ri mt on ngi s i ht bar ny ti bar khc ung, vy
thi. Bn no sing t th chy ln Glenorchy - Cng thin ng. Kt thc chuyn i
chi ny th cc bn ti Cromwell hi cherry nh. Ch l ma cherry th ch s l
vn ln, xui th cc bn s phi ng lu. Ngoi hi cherry th cn c packhouse
cherry. Tuy nhin mun kim nhiu tin th phi lm contract. Nu khng thch x b
th cc bn c th ti Roxbourgh cng vi nhng cng vic tng t nh vy. Tuy
nhin Roxburgh bn s c i x t t, v cng t t, ni tuyt vi nht ti New
Zealand. Roxburgh c mt cng vic khc l hi blue berry, tin vo nh nc
sng .

Hnh minh ho 20: h Wanaka

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 122


Sau khi kt thc nhng cng vic trn th bn c th i du lch theo Southern Scenic
Route. Bt u t Oamaru, thnh ph m mnh thch nht vi kin trc Victoria vi
v s Art Galery min ph, xem chim cnh ct sang ng. Ri cc bn xui xung
Dunedin - thnh ph Gothic thnh ph ca sinh vin vi trng i hc Otago lu
i nht ca New Zealand. Nhiu ngi v von rng nu Oamaru l mt c gi, th
Dunedin l mt chng trai. Tip theo l Catlins, vi v s thc nc, tracks i b v
ngm s t bin. Sau n Invercargrill, thnh ph pha Nam nht, qun Starbuck
pha Nam nht th gii. Tip tc vng ln ti Te Anau, ngm ci h. Ri ti Jucy t
mt ci v du thuyn, chy thng ln Mildford, ng li mt m v sng mai ci du
thuyn i chi Mildford Sounds rt och x lch. Ch , nu bn n sm, bn s
c ba sng min ph trn du thuyn Jucy. Con ng t Te Anau ti Mildford l con
ng p nht New Zealand, theo li mt s bn cc bn s i gia rng, hai
bn l ni cao, trn nh c tuyt trng v v vn thc nc ri t trn tri ri xung
- siu thc lm.

Hnh minh ho 21: hong hn Hokitika

Kt thc chuyn i ny, cc bn c 4 s la chn nh sau:

o La chn 1: v li Roxburgh, u thng 3 lm tip job v to nh hi hoc


packhouse. Lm theo gi nhng m 12 gi 1 ngy th cng kh rng rnh ti
tin. Ngoi ra Roxburgh c mt nh my chuyn tr tin cao hn minimum
wage, cng vic nh nhng, n gin, v chm chp, 12 ting/ngy. Bn c
ng gc th ng ch vn khen bn ang lm tt, mun khng lun Nh
my ny tn l Roxdale.

o La chn 2: ti Timaru, Invercargrill xin vo nh my tht (nn np n


online trc). Nh my tht Timaru c th cho cc bn work visa t 1 n 3

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 123


nm, tin th nhiu na. Hoc ln gn Christchurch khu Rakaia c nh my
hnh ty cng l mt s la chn nu khng xin c nh my tht.

o La chn 3: vng li Motueka lm to, tng t nh Roxburgh. Tuy


nhin vi s la chn ny, cc bn s c i tip b ng vi Christchurch,
Arthur Pass, Hanmer Spring (sui nc nng ni ting nht o Nam vi cc
em xinh ti mc bikini 2 mnh quanh nm) ri ti Kaikuora, xem hi cu
trn b l lt, ri Blenheim ung ru vang.

o La chn 4: ln o Bc, bn cng i qua nhng ni la chn th 3, sau


i ph ti chi th Wellington, ri vt ti Tepuki lm kiwi. Tin khng
l tin. Vi la chn ny, bn c th chn li o Bc lun. Mt s ni
o bc i chi l New Plymounth, ngm ni Mt. Taranaki mnh danh l
ni Ph S ca New Zealand. Gh qua ng Waitomo vi hang ti c cc con
su pht sng. Ti Matamata thm phim trng The Hobbit. Ti Rototua ht
th mi bn thi. Ti Tauranga coi bin nc nng. Ti Taupo chim ngng
h nc to nht New Zealand. Ti Auckland ni mnh danh l Shanghai ca
New Zealand.

Hnh minh ho 22: khung cnh ni quay b phim Lords of The Ring

Kt thc cc mc trn cng l ti ma ng. Lc ny nn i lm trong cc nh my nh


Talleys ( Motueka, Westport, Timaru); Sealord ( Nelson); Sanford ( Haverlock, Timaru);
hoa Lily Rakaia). Ai thch thnh ph c th v Christchurch xin vic cc nh my
thng qua Agency tuy nhin cng vic y ch u u 8 ting/ngy vi mt s nh my
nh French Bakery, Bakers Boys, Santarosa, Verkers, Hellers, Lano Corp, v.v...

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 124


Hon thnh nhng th trn l lc bn c ci nhn y v New Zeaand, my thng
cui tu cc bn tri nghim v la chn mnh u v lm g.

Hnh minh ho 23: khung cnh ni quay b phim Lords of The Ring

DU LCH C
Nhiu bn Working Holiday mun i c du lch trong thi gian cn ti New Zealand. T New
Zealand i c kh gn v gi v my bay cng khng t lm v th nhiu bn cng tranh
th qua c chi trong cc k ngh.

Khi mun sang c chi, cc bn cn phi c visitor visa. Xin visitor visa cng khng kh lm
nu cc bn ang New Zealand v ang i lm.

Cc bn nn np n online trnh nhng rc ri khng cn thit khi phi chnh sa v


in form 1419 bng tay. Tt nhin nu cc bn mun np form bng giy th cng c,
ch cn in form 1419 ri in ra thi.

CC BC NP VISA ONLINE

Lp mt ti khon online (Immi Account) ti trang web Australia Immigration.

Vo link sau np n xin Visistor e600 eVisa

Chun b ton b h s yu cu theo hng dn y. Lu : Tt c cc giy t cn


c scan, lu di dng nh (pdf) v upload trc tip ln ti khon immiAccount
ca bn sau khi submit h s.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 125


L ph visa: NZD$144.80 ( bao gm 1.08% ph charge qua th khi nhn submit h
s).

Ly du vn tay v nh th thc (biometrics): T thng 9/2015 Cc xut nhp cnh


ca c yu cu tt c cc ng n cho bt c loi hnh visa no phi c
biometrics (ngoi tr cng dn ca 2 nc c v New Zealand). Vic ly biometrics
c thc hin qua 1 bn i din th 3 l TTS (ging VFS VN) chuyn ph trch
nhn h s v cc th tc visa ca chnh ph c. ly biometrics bn cn:

o t lch hn trc trn website ca TTS

o H s khi i ly biometrics: passport, lch hn (in ra), th bank tr ph.

u im ca vic np online so vi np form bng giy:

Vic apply h s online s tit kim cho bn kh nhiu thi gian v tin bc v i li
cng nh in, chnh sa giy t.

Bn khai thng tin online c th lu gi v chnh sa mi lc mi ni.

D dng b sung h s sau khi np.

CHUN B H S

Cc bn cn chun b cc giy t sau:

Bn sao passport c chng nhn sao y bn chnh: cn photo t c dn hnh.

Giy khai sinh.

Bn copy New Zealand Working Holiday Visa.

Mt tm hnh th c ghi tn h, ngy thng nm sinh mt sau.

Bin nhn ng tin xin visa (ci ny khi np v ly du vn tay, AVAC s cp cho).

Bank statement chng minh c tin chi tiu trong thi gian c. C th ra bank
xin ci bank statement hoc log-in vo Internet banking in ra. Bank cn c t nht
trn $1,000 (nu xin i 1 tun v thng thng qui nh khong $1,000/thng).

Th xc nhn ca ch cc bn ang lm. Trong th ny phi c r rng ra tn ca


cng ty, a ch lin lc, h xc nhn bn ang i lm cho h v cho php bn ngh
php t ngy no n ngy no.

Pay slip: np km pay slip bn nhn hng tun t cng ty ang lm. Nn np pay
slip khong 1-2 thng tr li.

Mt s giy t c th np online di dng file pdf.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 126


SAU KHI NP H S

Sau khi np h s online v cc giy t cn thit cho TTS, vic cn li cc bn cn lm l


cu nguyn cho h s mnh c duyt. Theo kinh nghim v khng c bng chng th cc
bn trong Nam xin visa d dng hn cc bn vng khc (cc bn vng khc thm ch transit
visa cng b t chi). Ci ny cc bn ng hoi l do.

Nu c visa th chun b ln ng sang thm c Nhn n tht kangaroo. Nu khng may


failed visa th lo ng ln cc group bn li v my bay (nu hng hng khng cho php i
tn - Air NZ khng cho i tn v nn nh chu mt v).

Sau khi i c v: tip tc s nghip cy ba trong nh my hay trn farm kim tin cho
chuyn i tip theo.

DU LCH CHU U
Du lch Chu u c l l m c ca nhiu bn Working Holiday. Sau hn mt nm cy cuc
New Zealand, cc bn cng dnh c mt cht ti chnh, chuyn du lch Chu u l
c th thc hin c. c bit nu bn bit cch th chi ph cho chuyn Chu u khng h
cao. Sau y l chia s ca mt bn Working Holiday dnh cho cc bn no ham i chi
nhng ti chnh c hn.

CCH MUA V MY BAY GI R I CHU U

Tn km nht c l l v my bay. Nu cc bn mua trc tip t New Zealand qua ti Anh,


Php hoc c th rt v kh t, cn khi hnh t Vit Nam th cn ct c hn na. Cc
bn nn sn gi r t Vit Nam hoc t New Zealand i Thi Lan. Sau mua v t Thi
Lan i Chu u s r hn nhiu. C hai hng t Thi i Chu u l Norweigian v
Eurowings, cht lng tt, an ton v dch v kh. Eurowings cho bn mn vi gi, cn
Norweigian cho xem phim min ph (thng thng mt $10 cho cc hng gi r khc) .

Gi mt chiu bay t Thi Lan ti c l 218 Euro. Cn v t New Zealand ti Thi Lan nu
cc bn canh mua c gi khuyn mi th tn khong NZ$209, cng li tt c khong
NZ$600/chiu . i kiu ny c khuyt im l hi mt thi gian. Cc bn phi canh thi gian
ni chuyn t 7 - 9 ting, v sn bay Thi lm th tc lu khng khip (do qu nhiu khch
China). Tt nht bn kt hp chi Thi hoc li Thi mt m. Bn no bay bng Air
Asia ti Thi th nh lu v sn bay khc nhau, cn thi gian di chuyn gia hai sn bay.
Cc bn lm th tc lc i t Thi nn ti trc 4 ting ng h cho d d thi gian.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 127


CCH XIN VISA VO KHI SCHENGEN

Cch n gin nht l cc bn nn xin visa i c hay Php sau bn s i cc nc khc


t c hoc Php. Sau y l hng dn cch xin visa i c:

Bn vo trang web ca i s qun c, tm checklist cho loi visa bn cn xin


y

Download form trn website ca i s qun c, in ra v in y , km vi cc


giy t theo yu cu, km theo tin mt NZ$99.

t lch hn online, h gi ngy gi lch hn v email ca cac bn, in email mang


theo cng giy t ti Wellington np. H s ly vn tay v hoi vi cu n gin v
chuyn i ca bn.

Lu : visa ca bn phi cn hn t nht 3 thng, cc bn c cng nhiu ticket cng tt. Nn


c k hoch i chi r rng, vit lch trnh i u v u (in booking ra) th kh nng c
visa s cao hn.

BO HIM DU LCH

Mun xin visa i Chu u t New Zealand h s yu cu bn phi mua bo him, hoc ca
chu u hoc ca New Zealand. Do cc bn khng phi l thng tr nhn ca New
Zealand nn rt kh mua bo him du lch ca cc hng ti New Zealand. Cc bn nn mua
bo him ca Mawista, c loi dnh cho ton cu, r hn ca New Zealand. Tuy nhin y
ch l health insurance, c i s qun chp nhn nhng khng bo m cho cc ri ro
khc nh l chuyn bay, mt . cho chc n, cc bn mua thm mt bo him
international travel insurance t mt cng ty Vit Nam.

Sau khi c visa v v may bay, cc bn ch cn ch ngy ln ng!

DU LCH CC O QUC THI BNH DNG


Ln cn vi New Zealand c nhiu o quc rt p nh Samoa, Tonga, Rarotonga, Fiji,
Taihiti, v.v... Chi ph cho cc chuyn i nu bit cch cng khng t o lm. Nu c
iu kin, cc bn cng nn i. Nhiu o quc s dng tin t l NZD v h cp visa on
arrival nn cc bn c passport Vit Nam cng khng cn xin visa trc.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 128


10 IU NN LM VI CC BN WORKING HOLIDAY
Theo c kt kinh nghim ca nhng bn i trc, nu cc bn sang n New Zealand
vi Working Holiday th 10 iu sau l cn nn lm trc khi v nc:

i trt tuyt: sang NZ th iu mi ngi ho hc duy nht c l l TUYT. Vo


ma ng cc bn nn ng k lp hc trt tuyt v l tri nghim th v
y cho d cc bn c th trt bng vn th t nhng bng mng th nhiu.

Hitchhiking: New Zealand tng i t nhiu nhng v ngi ta cng tt nn


cc bn c mnh dn hitch hike. Tu theo nhu cu, c bn chng ngn chng
vi km, c bn hitch chng xa khong trn 100 km t Nelson i Blenheim v
ngc li. C vi bn hitch chng ng xa hn na. Tuy nhin hitch th phi gi
tinh thn lc quan v lun lun cnh gic. Cng c nhiu tnh hung khng hay
khi hitch New Zealand ri.

Nu mt mn n truyn thng cho bn nc ngoi n: Ring chuyn nu n th


m bo l d cc bn nam nh ch bit m gi vi trng chin hoc luc th
sang y cng m ang hn ra. iu th v khi bn nu mn Vit (nht l
nhng mn nh ph, bn b, bn riu, ch gi, bnh canh, v.v) l bn thm,
tn (mt t ph ngoi tim cng tn NZ$15, vi s tin th bn t mua
v lm c cho vi ngi n) v hn ht l s chng ai ch mn n ca cc bn
(v n bao gi u, cn l n ri th s l " y m nu vy l c ri".

D d cc bn nc ngoi lm n cho mnh n: m thc l cch giao lu


ngn gn v nhanh chng nht. Cc bn s c c hi nm th v s cc mn n
ca cc nc khc (ngon hay khng th cha bn n). Ngoi ra nu n cng
gip cc bn trao i vi nhau thoi mi hn, xo bo nhng ro cn v ngn
ng.

Tham d cc festival: New Zealand c rt nhiu cc l hi. Th d: Art Deco


vo tun th 2 thng 2 Napier hng nm. Sau l chocolate festival khong
gia thng 7 Dunedin. Ngoi ra cn c cc festival film v art khc.

vi gia nh ngi bn x: bn s hc c rt nhiu, c bit l ting Anh v


bn s c cm gic bt n c khi c quan tm v chm sc nh mt thnh
vin trong gia nh h.

i t nht mt (hoc nhiu) track cc National Park: New Zealand khng c


ng vt hoang d v nguy him (rn l tuyt i khng c) nn bn c th
thoi mi i trong rng m khng phi lo s. Gi l i trong rng nhng cng c
ng cho cc bn i, c bng bo ch dn y ). Cnh thin nhin ca New
Zealand p lm nn nu cc bn khng i l s tic hi hi. Tuy nhin trc khi
i th cng nn tm hiu k ni n. Book HUT (1 dng hostel trong rng) hoc
camp ground (nu c lu), chun b thc n, nu nng (trong National Park
th d l HUT cng khng c vt dng nu nng) v quan trng nht l i va
sc.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 129


Hnh minh ho 24: mt trong nhng track New Zealand

Ngm bng tri: Franz Joseph hoc Fox Glacier. Nu c th th book tour
hng dn leo trn bng s th v hn, cn khng th c th i xe ( 2 ch ny
c dng xe ch theo yu cu, ging nh xe m ca mnh) ri i b ra, nhng m
khng n gn ch bng tri c v rt nguy him (c ngi cht v leo ra y
ri).

Hnh minh ho 25: nhm cc bn Working Holiday Fox Glacier

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 130


Tham quan lng Maori: tm hiu v cch sng, nh , tp qun, hangi (cch nu
n ca ngi Maori), biu din ngh thut v Haka (haka rt c trng cho Maori
v New Zealand).

Push it to the limit: cc bn sang y, cn c cht l v liu khm ph. Nhiu


bn s c vi vt thng tch trn ngi nhng b li cc bn s khng hi tic
v nhng g mnh c nhn, thy, nghe v cm nhn cn ng gi hn rt
nhiu. Ci cm gic vt qua bn thn l phn thng ln nht ri. Mi bn khi
sang y ngoi vic hc hoi, kim tin cn chng minh kh nng ca mnh,
nn ng ngi th thch bn thn mnh mt cht, lm g liu lnh mt cht.
Kt qu thu c s tuyt vi lm y!

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 131


CHNG 11: NHNG IU CN BIT SAU KHI HT HN
WORKING HOLIDAY VISA
Thi gian Working Holiday tri qua rt nhanh. Khi ht 12 thng ca Working Holiday
visa, cc bn c vi s la chn nh: xin ko di visa thm 3 thng na, i hc vi student
visa, i lm vi work visa hoc l v Vit Nam. La chn nh th no l quyt nh c nhn
ca cc bn.

Chng ny trnh by ngn gn nhng la chn ph bin ca cc bn Working Holiday i


trc.

GIA HN WORKING HOLIDAY VISA

IU KIN GIA HN VISA

Working Holiday visa c th gia hn thm ti a l 3 thng na nu trong sut thi gian
ti New Zealand cc bn nu cc bn p ng cc iu kin sau:

Cha tng xin gia hn Working Holiday visa ln no.

Cc bn c t nht 3 thng lm vic thi v trong lnh vc nng nghip (horticulture


v viticulture).

Phi ang New Zealand.

nh ngha cn bit: sau y l hai nh ngha v seasonal work v horticulture dnh cho
cc bn nu c thc mc:

Seasonal work: bao gm vic gieo trng, chm sc, khai thc hoc ng gi

Horticulture: cc vic lin quan n tri cy, rau v trong cc trang tri trng hoa

Gia hn visa c vi im cn lu sau:

Cc bn ch c gia hn visa loi ny mt ln duy nht.

Cng vic thi v ca cc bn khng cn phi ko di lin tc hoc lm cho cng


mt ni trong 3 thng (ngha l cc bn c th lm nhiu ni, min sao cng li 3
thng l c).

Cc bn khng cn phi c hp ng lao ng mi khi xin gia hn visa.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 132


TH TC GIA HN VISA

gia hn visa, cc bn cn phi chun b cc giy t v form sau:

Passport bn gc.

in vo form SSE/WHE Work Visa Application (INZ1153)

Bng chng chng minh cc bn tng lm trong lnh vc nng nghip, bao gm:

o Giy xc nhn t nh tuyn dng.

o Bng lng (pay slips).

o H s thu (tax records).

Np l ph NZ$208.

Sau khi hon tt giy t, cc bn gi ton b h s v chi nhnh New Zealand Immigration
gn nht. Visa s c xt v tr li trong khong 1 2 tun. Nu khng c g trc trc th
h s dn visa mi vo passport v gi li a ch ca cc bn. Th l cc bn c thm 3
thng du lch hoc kim tin na ri!

I HC
Sau mt thi gian sng New Zealand v sau khi gia hn visa thm 3 thng na, nhiu
bn Working Holiday khng mun v li Vit Nam v chn cc tip tc li v i hc vi
mong mun sau khi tt nghip xong s kim c vic ng ngnh hc v c nh c
chnh thc.

y l phng php c nhiu bn chn la nht. Cu hoi mun thu v trn tr ln nht
ca tt c cc bn khi chn phng n ny ch gi gn trong 2 cu hoi sau:

Hc ngnh g d xin vic?

Hc trng no?

Cu tr li khng n gin v n tu thuc vo tnh hnh ti chnh, mc ch hc tp ca cc


bn. Tr li y cho 2 cu trn c l s phi cn mt cun Cm Nang khc mang tn
Cm Nang Dnh Cho Cc Bn Du Hc Sinh th may ra mi y . Trong phm vi ca Cm
Nang ny (dnh cho Working Holiday), ch xin tm tt cc chnh m cc bn cn nn cn
nhc.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 133


CHN NGNH HC

Hc ngnh g d xin vic lm? Ci ny tu vo ngnh hc cc bn tng hc Vit


Nam v kinh nghim lm vic tng c ca mi bn. Nn hc tip ci hc th tt hn hc
ngnh mi.

Hc ci g New Zealand ang cn v thiu. Du hc sinh thch nht l 2 ngnh l Business v


Information Tecnology (IT). Ngnh Business bao gm Finance, Accouting, Banking, v.v. th
khuyn cc bn l ng hc v khng d kim v xin vic lm v rt tha nhn lc ri.
Ngnh IT tr khi bn hc IT Vit Nam ri th tip tc theo ui n.

NHNG NGNH NGH TM C VIC NHIU NHT

y l mt thng k sau y ca trung tm Myvisa ti Auckland, thng k cho thy cc


ngnh hc m sinh vin Vit Nam tm c vic lm nhiu nht khi tt nghip.

Lu :

Bn thng k da theo d liu t bn cp nht thng 12/2016 ca INZ.

i tng thng k l tt c nhng bn sinh vin Vit Nam hc xong kha hc ti


New Zealand v tm c vic lm ng ngnh trong mt nm open work visa
apply tip hai nm work visa (Employer Assisted Work Visa).

Thi gian thng k t 2010 - 2016 (7 nm).

c k: Cc bn lu c nhng v tr c th xin c work visa nhng s khng xin c


Resident Visa. V d: Hotel Receptionist ch c th xin work, nu mun xin Resident th t
nht bn phi lm Duty Manager.

Bng thng k nh sau:

ng u danh sch v chim v tr p o thuc v MANAGER chim 44.3%. Bao


gm cc v tr: Cafe and Restaurant Manager, Retail Manager, Hair and Beauty
Manager (Nail Shop Manager), Office Manager.

ng th 2 thuc v ACCOUNTANT chim 11.8%. Bao gm: Accountant General,


Accountant Clerk, Taxation Accountant.

ng th 3 thuc v CHEF chim 10.8%.

ng th 4 thuc v: HOSPTALITY chim 9.1%.

ng th 5 l ICT/ IT / COMPUTING, ch c 8 bn c kh nng tm c vic lm


ng ngnh v xin tip 2 nm work visa trong sut 7 nm qua, chim 4.3% bao
gm: Software Tester, ICT support.

ng v tr 6 l MARKETING - ch c 7 bn trong 7 nm qua: chim 3.7% - Marketing


Specialist.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 134


Cn li l cc ngnh khc: chim 15.1%

CHN TRNG HC

Hc trng no l tt? Trng tt l trng ph hp vi yu cu ca bn thn cc bn.


iu ny tu vo tnh hnh ti chnh v mc ch i hc ca cc bn.

New Zealand c 8 trng i hc cng lp l:

1. Auckland University (AU)

2. Auckland University of Technology (AUT)

3. Massey University

4. Waikato University

5. Victoria University of Wellington

6. University of Canterbury (UC)

7. Lincoln University

8. University of Otago

V mt s Polytech ln, uy tn khng thua km cc Universities bao gm:

UNITEC of Technology

WELTEC

ARA

Cu tr li chung l nn hc trng no c ting tm mt cht. Khng hc ni University th


cng rng hc cc trng Polytech ni ting v mai mt ra trng cng d xin vic hn mt
t so vi mt s trng nho khng ting tm khc. Ngoi ra cc trng ln, c s vt cht
cng tt hn nhiu. ng ham r m vo cc trng khng tn tui.

Chc cc bn cng nghe cu ni tin no ca ny ri. Cc Universities hay Polytech ln th


hc ph s t hn nhiu so vi cc trng khc. Tuy nhin s tin bo ra u t l xng
ng.

Mt iu lu l hin nay c rt nhiu nh cng ty, c nhn ngi Trung Quc v n


u t vo lnh vc gio dc ti New Zealand. H m trng, chiu sinh t vi mc hc
ph cc r, qung co rm r vi cc mc hc bng khng nhm thu ht du hc sinh. H
thng trng ny ch yu ch dy ch yu l English, Bussiness v IT (l nhng ngnh thu
ht rt nhiu du hc sinh). a phn cc trng ny hc sinh u l sinh vin quc t, nhiu
khi trong lp ch ton n hoc Trung Quc. Ni th, cc bn cng hiu cht lng ra
sao.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 135


V th cc bn lun lun tm hiu thng tin t nhiu ngun, nhiu ngi. ng nghe qung
co mt chiu v lc no cng phi t cu hoi: ti sao? Ti sao? V ti sao? Th cc bn s
c tm c nhiu iu l th m khng c mt cun Cm Nang no c th ni ht c

WORK VISA
Nhiu bn trong qu trnh lm vic cc nh my, do lm tt nn c cc nh my bo
lnh v cho work visa thi hn 1 n 3 nm. Nhng nh my tht nh SPM hay c Talleys
v ang bo lnh v cho work visa rt nhiu. Hin nay vic cp work visa cng ang
c sit cht li v ngy cng kh khn hn nhng vn c rt nhiu bn Working Holiday
c c loi visa ny. Tt c l tu vo nng lc, mi quan h v s may mn ca cc bn.

Qui trnh xin work visa cng kh rc ri v phc tp, cn s bo lnh v hp tc ca nh


my rt cao. Th tc xin work visa s khng trnh by y v nm ngoi phm vi ca Cm
Nang. Nu cc bn mun tm hiu, th i sau khi qua n New Zealand, i lm ri hy bt
u tm hiu t cc bn i trc. Phm vi ca Cm Nang ny l dnh cho cc bn chun b
xin Working Holiday hoc c visa v chun b sang New Zealand.

HON THU

GII THIU CHUNG V HON THU

Nh ni cc phn trc, khi i lm, cc bn phi ng thu thu nhp. Mi nm khi ht


nm ti chnh (vo thng 3 v 4 hng nm) th IRD s tin hnh tnh ton mc thu cc bn
phi ng, nu cc bn ng nhiu thu qu th s c hon thu (tax refund). Vi mc
thu nhp (c cho l thp) ca cc bn Working Holiday th hon thu l iu chc chn,
ch khc nhau l c hon thu bao nhiu m thi.

L do IRD hon thu cho cc bn th rt di dng v i hoi hiu bit su v h thng thu
ca New Zealand do s khng trnh by Cm Nang ny, mc ch l trnh cho cc bn
khoi nhc u. Nu bn no c hng th th c th tm hiu k hn website ca IRD.
Nhng ngn gn l mi nm cc bn s c nhn li mt phn t tin thu thu nhp cc
bn ng. Trung bnh l t NZ$300 NZ$520/nm. S tin khng phi t, l l do ti
sao cc bn nn ng thu hp php, y hn l i lm nhn tin mt.

QUI TRNH XIN HON THU

xin hon thu, cc bn c 2 la chn: lm qua cc cng ty trung gian hoc t lm.

Hon thu qua cc cng ty trung gian

New Zealand c rt nhiu cc cng ty trung gian nhn lm h s hon thu cho cc bn.
Nu khng c hon thu cc bn s khng b tnh ph, nu c hon thu h s tnh ph
khong 12% trn tng s tin cc bn nhn c.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 136


u im ca vic hon thu thng qua cc cng ty trung gian l cc bn khoi phi lm g
c, h lm ht v cc bn ch nhn tin hon thu. V v th cc bn s b tnh ph. Nn nh
khng c g l min ph c!!Mt s cng ty nhn hon thu nh:

Mytax

My Tax Refund

My refund

Cc bn ch cn cung cp h tn, m s thu cho h. Th l xong!

T xin hon thu

Ngc li vi cch trn, cc bn phi t lm ht mi th tc. Tuy nhin ng qu lo lng v


rt cng khng phc tp lm u.

c hon thu, cc bn lm theo cc bc sau:

To mt ti khon online

Vo website ca IRD, to ti khon online bng cch chn Not Yet Resgister.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 137


in m s thu v nhn Continue.

Sau cc bn in thng tin c nhn, tn ti khon, mt khu, v.v... kim tra li v


nhn Submit.

Sau khi submit, cc bn cn phi gi in ln IRD kch hot online account va


to, nu khng th account s khng c hiu lc.

Cc bc xin hon thu

ng nhp vo ti khon va to. Sau ng nhp online thnh cng bn s xut hin trang
thng tin thu c nhn, bn c th click vo mc Money back hoc Request PTS (PTS:
Personal Tax Summary) tnh s tin s c hon li.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 138


Lc ny cc bn phi tri qua 5 bc nh sau:

Bc 1: Start to work it out.

Bn chn nm m bn mun tnh s tin hon thu thu nhp c nhn.

Bc 2: My tax year details

Trong mc ny bn chn Yes cho cu hoi u tin: Were you a New Zealand tax
resident?. Cc cu cn li chn No.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 139


Bc 3: My income details

cu hoi s 2 nu bn c s tin gi ti khon tit kim ngn hng New Zealand v nhn
li tin gi bn chn Yes nu khng bn chn No. Thng khi n gn thi im hon thu
c nhn, cc ngn hng y s gi cho bn mt l th gi l Withholding Tax Certificate
cung cp thng tin v interest has been paid and withholding tax deducted from your
interest bearing account(s) with bank.....

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 140


Bc 4: My other details

Nu bn c thu nhp tng thu nhp < 24,000 NZD chn No, nu bn c tng thu nhp >
24,000 NZD th cc bn chn Yes v chn tng s thng m bn eligible

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 141


Sau khi hon thnh vic in cc thng tin cc bn chn GO TO RESULT.

Bc 5: Review and save

Cui cng cc bn c th bit c s tin c hon li. Bn c th chn Save summary


as PDF.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 142


Sau chn Request PST submit. Bn cn chn Nm form mi sau khi nhn Request
PST

Sau khi chn Yes, bn s nhn Send to Inland Revenue.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 143


Sau khi hon thnh vic in tt c cc thng tin bn s gi n online ca bn ti Inland
Revenue. Th l xong! Gi ch cn ngi ch tin vui bng vic kim tra ti khon ngn hang
ca bn gia thng 6 nhn s tin hon thu m sau mt nm bn lm vic vt v ti
New Zealand.

V NC
y chc l s la chn t ai mun thc hin nht. Nu phi v lun, cc bn lu lm cc
th tc sau:

Bn xe (nu c) v bn cc vt dng khc

Lm th tc hon thu (i n thng 3 hoc 4 hng nm)

Rt ht tin ra v ng ti khon ngn hng li. Lc ny cc bn c th khng cn


New Zealand na nn vic ng ti khon c th thng qua chc nng Secure Mail
khi login bng Internet banking

ng IRD number, tng t vi ti khon ngn hang, IRD cng c chc nng
Secure Mail. Cc bn bo cho h bit l mun ng ti khon thu c nhn li.

Vy l mt hnh trnh Working Holiday kt thc. Hy vng cc bn c c nhng tri


nghim tht th v, ng qun chia s cho nhiu bn b khc v nhng tri nghim ny
nh.

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 144


PH LC 1 DANH SCH CC WEBSITE V CC CNG TY
TUYN DNG PH BIN TI NEW ZEALAND

CC WEBITE TUYN DNG


Seek: www.seek.co.nz
My Job Space: www.myjobspace.co.nz
Seasonal Work: www.seasonalwork.co.nz
Seasonal Jobs: www.seasonaljobs.co.nz
Christchurch City Council Careers: www.bfound.net
Otago Farm Jobs: www.jobscentral.co.nz
Winery Job: www.winejobsonline.com
The hotels work: www.hospo.com
Farm Jobs: www.picknz.co.nz
Working Kiwi Park: www.nzkgi.org.nz
Queenstowns Job: www.addstaff.co.nz
Working in New Zealand: www.workingin- newzealand.com

DANH SCH CC CNG TY TUYN DNG


Canstaff: www.canstaff.co.nz
Brand Developers Ltd (The TV Shop): www.branddevelopers.co.nz
Providore Hospitality Recruitment: www.providore.co.nz
Au Pair Link: www.aupairlink.co.nz
Seasonal Solutions: www.ssco.co.nz
Personnel Placements Ltd: www.personnelplacements.co.nz
Travelers Contact Point: www.nomadshostels.com
Tradestaff: www.tradestaff.co.nz
AWF Labor: www.awf.co.nz
Frenz: www.frenz.co.nz
Quinn Staff Recruiters: www.quinnstaff.co.nz
Alpha Recruitment: www.alphajobs.co.nz
Why Not Promotions: www.whynot.net.nz
Madison: www.madison.co.nz

DANH SCH CC KIWI PACKHOUSES


Eastpack Ltd: www.eastpack.co.nz
Satara: www.satara.co.nz
Seeka: www.seeka.co.nz
Trevelyans Pack and Cool Ltd: www.trevelyan.co.nz
DMS Horticulture Ltd: www.dms4kiwi.co.nz
Huka: www.hukapak.co.nz
Apata Ltd: apata.co.nz
Aerocool Ltd: www.aerocool.co.nz
Aongatete Coolstores: www.coolstore.co.nz

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 145


DANH SCH CC APPLE PACKHOUSES
Apollo: www.apollofruit.co.nz
Longview Packhouse: www.grower.co.nz
Mr. Apple: www.mrapple.co.nz
EnzaPak: www.enza.co.nz
Matipou Packhouse: www.matipou.co.nz
Fruitpackers: www.frupak.co.nz
Crasborn: www.crasborn.co.nz

=== HT CM NANG ===

Cm Nang v Chng trnh Working Holiday ti New Zealand 146

You might also like