Yo

netimBiliimSistemleri
DIJITALILETMEYIYONETME,12.BASIMDANEVIRI

BOLUM6
ZEKASININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE
ENFORMASYON YNETM

Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
Og
renmeHede leri

Geleneksel dosyalama ortamndaki veri kaynaklarn

ynetme sorunlarnn bir veritaban ynetim sistemi
(VTYS) tarafndan nasl zleceini ortaya koymak
VTYSnin ana yeteneklerinin ve deerinin ortaya koymak
nemli veritaban tasarm ilkelerini uygulamak
performansn ve karar vermeyi etkinletirmek
amacyla veritabanlarndan enformasyona eriimde
kullanlan teknoloji ve aralarn deerlendirmek
Enformasyon politikas, veri ynetimi ve veri kalitesi
gvencesinin iletmenin veri kaynaklarn ynetmedeki
roln deerlendirmek

2 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
RRDonnelleyVerilerineHakimOlmayaalyor

Problem: Mthi bir byme enformasyon ynetimi

sorunlar yaratmakta
zm: Kurum apnda bir veri takmnn oluturulmas
iin gereksiz veri tekrarlarndan kanlmasn
salayacak AVYni kullanmak
Ana veri ynetimi (AVY), R.R. Donnelley gibi iletmelerin
eskimi, tamamlanmam ya da yanl biimlendirilmi
verileri elemesini salar
Baarl veri ynetiminde ETnin roln ortaya koyar
Verinin depolanmas ve dzenlenmesinde dijital
teknolojinin rolne iaret eder

3 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
GelenekselDosyaOrtamndaVeriDu
zenleme

Dosya dzenleme kavramlar

Veritaban: likili dosyalar grubu
Dosya: Benzer biimdeki kaytlar grubu
Kayt: likili alanlar grubu
Alan: Kelime ya da say biimindeki karakterler
grubu
nsan, yer vb. enformasyonu depoladmz eyler
gibi bir eyi tanmlar
znitelik: belirli bir eyi tanmlayan her bir zellik
veya nitelik

4 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
GelenekselDosyaOrtamndaVeriDu
zenleme

VER HYERARS
Bir bilgisayar sistemi, verileri
0 ya da 1i temsil eden bit ile
balayan hiyerari iinde
dzenler. Bitler bir karakteri,
sayy ya da sembol temsil
etmek iin bayt oluturmak
amacyla
gruplandrlabilirler. Baytlar,
bir alan oluturmak iin
gruplandrlabilirler ve ilikili
alanlar, bir kayt oluturmak
iin gruplandrlabilirler.
likili kaytlar, bir dosya
oluturmak iin bir araya
toplanabilirler ve ilikili
dosyalar, bir veritaban
biiminde
EKL 6-1
ekillendirilebilirler.

5 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
GelenekselDosyaOrtamndaVeriDu
zenleme

Geleneksel dosyalama ortam sorunlar (farkl

blmler tarafndan ayr ayr tutulan dosyalar )
Veri fazlal:
Birden ok dosyada ayn verinin bulunmas
Veri tutarszl:
Ayn zniteliin farkl deerlere sahip olmas
Program-veri bamll:
Programdaki deiikliklerin program tarafndan
eriilen veride deiiklik gerektirmesi
Esneklik eksiklii
Zayf gvenlik
Veri paylam ve kullanrlk eksiklii
6 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
GelenekselDosyaOrtamndaVeriDu
zenleme

GELENEKSEL DOSYA LEM

EKL 6-2 Dosya ilemede geleneksel yaklam kullanm, bir ortaklktaki her bir faaliyet alann
uzmanlam uygulamalar gelitirmek iin cesaretlendirir. Her uygulama ana dosyann bir
altkmesi gibi olan zgn bir veri dosyasna ihtiya duyar. Ana dosyann bu altkmeleri veri
fazlalna ve tutarszlna, ileme katlna ve kaynaklarn bo yere depolanmasna neden olur.

7 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam
Veritaban
Gereksiz verileri kontrol ederek ve verileri
merkeziletirerek pek ok uygulama sunar
Veritaban ynetim sistemi (VTYS)
Uygulama programlar ile ziksel veri dosyalar
arasnda bir arayz gibi hareket eder
Verinin ziksel ve mantksal grnmlerini ayrt eder
Geleneksel dosya ortamnn problemlerini zer
Fazlal kontrol altna alr
Tutarszl ortadan kaldrr
Programlar ile veriyi ayrr
rgte, veri ve veri gvenliini merkezi olarak ynetme imkan
salar
8 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

OKLU GRNML NSAN KAYNAKLARI VERTABANI

Tek bir insan kaynaklar veritaban, kullancnn enformasyon gereksinimlerine bal olarak pek
EKL 6-3
ok farkl veri grnmlerini salayabilmektedir. Burada iki olas grnm resmedilmitir, bir
tanesi sosyal yardm uzman iin, bir tanesi de iletmenin maa bordrosu blmndeki bir
eleman iin.
9 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

likisel VTYS
Balant veya alan olarak tanmlanan iki boyutlu tablolar
halinde veri sunar
Her bir tablo bir e ve onun znitelikleri hakknda veri ierir
Tablo: Satrlar ve stunlar
Satrlar: Farkl eleri kaydeder
Alanlar (stunlar): Varln zniteliini sunar
Anahtar alan: Her bir kayd benzersiz biimde tanmlamak
zere kullanlan alan
Birinci anahtar: Anahtar alanlar iin kullanlan tablodaki alan
Yabanc anahtar: Kaytlar orijinal tablodan tanmlamak
zere yoklama alan olarak kullanlan ikinci tablodaki
birincil alan
10 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

LKSEL VERTABANI TABLOLARI

EKL 6-4 likisel bir veritaban iki boyutlu tablolar biimindeki verileri dzenlemektedir. TEDARK ve
YEDEK PARA eleri iin izilen buradaki tablolar her bir eyi ve onun zniteliklerini nasl
temsil ettiini gstermektedir. Tedariki Numaras TEDARK tablosu iin birincil bir anahtardr
ve YEDEK PARALAR iin yabanc bir anahtardr.

11 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

LKSEL VERTABANI TABLOLARI (devam)

EKL 6-4 likisel bir veritaban iki boyutlu tablolar biimindeki verileri dzenlemektedir. TEDARK ve
(devam) YEDEK PARA eleri iin izilen buradaki tablolar her bir eyi ve onun zniteliklerini nasl
temsil ettiini gstermektedir. Tedariki Numaras TEDARK tablosu iin birincil bir anahtardr
ve YEDEK PARALAR iin yabanc bir anahtardr.
12 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

likisel VTYSnin faaliyetleri

Kullanl veri kmelerini gelitirmede temel
ilem kullanlr
SE: Belirtilen kriteri karlayan, dosyadaki
btn kaytlar ieren bir alt kme oluturur
KATIL: Hususi tablolarda mevcut
enformasyondan daha fazlasn kullancya
salamak iin ilikisel tablolar birletirir
YANSIT: Tablodaki stunlar kapsayan bir alt
kme oluturur, istenilen enformasyonu ieren
tablolar ortaya koyar

13 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

LKSEL BR VTYSNN TEMEL FAALYET

EKL 6-5 Seme, katlma ve yanstma faaliyetleri verinin iki farkl tablodan toplanmasna ve sadece
seilmi zniteliklerin gsterilmesine olanak verir.

14 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam
Nesne-ynelimli VTYS (NYVTYS)
Veri ve sreleri nesneler gibi depolar
Nesneler; grakler, multimedya, Java
uygulamalar olabilir
ok saydaki ilemi yrtme asndan, ilikisel
VTYSye gre yavatr
Hibrid NYVTYS : Hem nesnel ynelimli hem de
ilikisel VTYSlerin yeteneklerini salar
Buluttaki veritabanlar
Veritabanlarnda bulunanlardan daha az
ilevseldir
Amazon Web Servisleri, Microsoft SQL Azure

15 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

Veritaban ynetim sistemlerinin yetenekleri

Veri tanmlama yetenei: Veritaban tablolar
oluturur ve her tablodaki alanlarn zelliklerini
tanmlamak iin kullanlr
Veri szl: Veri unsurlarnn tanmlarn veya
onlarn zelliklerini depolayan otomatik veya kullanc
tarafndan girilen bir dosya
Veri ileme dili: Veriyi eklemek, deitirmek, silmek,
veriyi veritabannndan geri almak iin kullanlr
Yaplandrlm Sorgu Dili (SQL: Structured Query Language)
SQLi gelitirmeye ynelik Microsoft Access kullanc dostu
aralar

16 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

MICROSOFT
ACCESS VER
SZL
ZELLKLER
Microsoft Access,
veritabanndaki her bir
alann boyutu, biimi ve
dier zellikleri ile ilgili
enformasyonlar
gsteren basit bir veri
szlne sahiptir.
Burada gsterilen
TEDARK tablosundan
salanan
enformasyondur.
Tedariki _Numarasnn
solundaki kk anahtar
simgesi onun anahtar
alan olduunu
EKL 6-6
gstermektedir.

17 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

BR SQL SORGU RNE

EKL 6-7 Burada gsterilenler 137 veya 150 nolu paralara gre tedariki semek iin yaplan bir sorgunun
SQL tablolardr. ekil 6-5teki gibi ayn sonular olan bir liste olutururlar.

18 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

BR ACCESS
SORGUSU
Burada gsterilen,
ekil 6-7deki sorgunun,
Microsoft Access sorgu
oluturma aralar
kullanarak nasl
oluturulacadr.
Sorgu iin kullanlan
tablolar, alanlar ve seme
ltlerini gstermektedir.

EKL 6-8

19 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

Veritabanlar Tasarlama
Kavramsal (mantksal) tasarm: bak asndan veritabannn
zet bir modelidir
Fiziksel tasarm: Veritabannn dorudan eriimli saklama
aygtnda nasl dzenlendiine ilikindir
Tasarm sreci unlar tanmlar
Veri elemanlar, gereksiz veritaban unsurlar arasndaki ilikileri
htiyaca gre veri elemanlarn gruplamann en etkin yolunu,
uygulama programlarna olan gereksinimi
Normalletirme
Gereksiz veri unsurlarnn ve kullansz oktan-oka (many-to-
many) ilikilerini en aza indirmek iin verilerin karmak
gruplamalarnn dzene sokulmas

20 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

SPARE GRE NORMALLETRLMEM LK

EKL 6-9 Normallememi bir iliki tekrar eden gruplar iermektedir. rnein; her bir sipari iin pek ok
yedek para ve tedariki bulunabilmektedir. Sadece birebir uygunluk, sipari numaras ve sipari
tarihi arasnda vardr.

21 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

SPARTEN OLUTURULMU NORMALLEM TABLOLAR

EKL 6-10 Normalletirmeden sonra asl SPAR ilikisi drt kk ilikiye blnmektedir. liki SPAR
sadece iki znitelikle geriye kalmaktadr ve LGL KALEMin, Sipari Numaras ve Para
Numarasn ieren birletirilmi ve sralanm bir anahtar vardr.

22 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

Varlk-iliki diyagram
Veri modellerini belgelemek iin veritaban
tasarmclar tarafndan kullanlr
Varlklar aras ilikileri gsterir
Veritabann Datma: Birden fazla yerde
veritaban depolama
Ksmlara ayrma: Veritabanlarnn farkl
blmlerini ayr yerlerde depolanr
Aynn yapma: Merkezi veri taban baka bir
noktada ikinci kez oaltlr

23 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriYo
netimindeVeritabanYaklam

BR VARLIK LK DYAGRAMI

EKL 6-11 Bu diyagram, EKL 6-10daki veritabann modellemek iin kullanlabilecek TEDARK, YEDEK
PARA, LGL KALEM VE SPAR arasndaki ilikiyi gstermektedir.

24 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

Byk veritabanlar ve sistemler

Byk miktarda veriyi analiz edebilmek,
oklu sistemlerden veriye eriebilmek iin
zel olanaklara, aralara gereksinim duyarlar
temel teknik
1. Veri ambarlar
2. Veri madencilii
3. Web araclyla dhili veritabanlarna giri iin
kullanlan aralar

25 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma
Veri ambar:
Pek ok farkl sistemden gelen gncel ve gemi
verileri depolar
Enformasyonu iletme geneline kullanlmak zere
birletirir ve standart hale getirir, ancak veri
deitirilemez
Veri ambar sistemi sorgulama, analiz etme ve
raporlama aralar sunar
Veri martlar:
Veri ambarnn altkmesidir
zel bir kullanc kitlesi tarafndan kullanlan
zetlenmi ve olduka odaklanm iletme verisidir
Genellikle tek bir konu alan ya da bir i kolu zerine
odaklanr
26 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

BR VER AMBARININ BLEENLER

EKL 6-12 Veri ambar gncel ve gemi verileri rgtn ierisindeki oklu faaliyet sistemlerinden
kartmaktadr. Bu veriler, d kaynaklardan gelen verilerle birletirilir ve ynetim raporlama ve
analizi iin tasarlanm merkezi bir veritabannda yeniden dzenlenir. Enformasyon rehberi,
kullanclara ambarda mevcut veri hakknda enformasyon salar.

27 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma
Zekas:
Kullanclarn daha iyi kararlar vermesine yardmc
olmak iin byk miktardaki veriyi birletiren,
analiz eden ve eriime aan aralardr
rnein, Harrahs Entertainmentn mterilerini,
kumar prollerini oluturmak ve en karl olanlarn
belirlemek iin analiz etmesi
Temel aralar:
Veritaban sorgulama ve raporlama yazlm
evrimii zmlemeli ileme (Online analytical
processing, OLAP)
Veri madencilii
28 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

evrimii zmlemeli ileme (OLAP)

ok boyutlu veri analizini destekler
Veriyi ok boyutlu olarak gsterir
Enformasyonun her bir grnm rn,
yatlandrma, maliyet, blge veya zaman aral
farkl bir boyutu temsil etmektedir
rnein; haziran aynda, Batda ne kadar
temizleyici satldn dier blgelerle kyasla?
OLAP, anlk sorgulara hzl, evrimii yant
verebilmeyi olanakl klar

29 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

OK BOYUTLU
VER MODEL
ekil, rn-blge kartldr.
Kp 90 derece
dndrrseniz yz, rn
karsnda gncel ve
tahmini satlar
gsterecektir. Eer kp
tekrar 90 derece
dndrrseniz blge
karsnda gncel ve
tahmini satlar
greceksiniz. Baka
grntler de elde etmek
EKL 6-13
mmkndr.

30 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

Veri madencilii:
OLAPa gre daha fazla kefe dayaldr
Byk veritabanlarndaki ilikileri ve sakl rntleri
bulur ve gelecek davranlar tahmin ederek onlardan
kurallar karr
rnein; bire bir pazarlama kampanyalar veya karl
mterileri tanmlamak iin mteri verilerindeki
rntleri bulmak
Veri madenciliinden elde edilebilen enformasyon
trleri
likiler
Diziler
Snflandrma
Kmeleme
31 ngr Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

Tahmine dayal zmleme

Veri madencilii tekniklerini, gemi verileri
ve ileriki koullara ilikin varsaymlar
vakalarn sonularn tahmin etmek iin
kullanr
rnein; mterinin bir neriye karlk verme
olasl
Metin madencilii
Yaplandrlmam byk veri takmlarndan
(rn., saklanan e-postalardan) anahtar
unsurlar karr
32 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

LETMELER METN MADENCLNDEN NE
RENEBLRLER?
EtkileimliOturumuokuyunuzveaag
dakisorulartartnz

Yaplandrlmam verilerdeki art, iletmeler iin hangi

zorluklar ortaya koymaktadr?
Metin madencilii, karar vermeyi nasl
etkinletirmektedir?
Ne tr iletmelerin, metin madencilii yazlmndan
faydalanma olasl yksektir? Cevabnz aklaynz.
Metin madencilii hangi yollarla kiisel enformasyonun
gizliliinin ihlal edilmesine yol aabilir? Aklaynz.

33 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

Web madencilii
WWWden faydal rntlerin ve
enformasyonlarn kefedilmesi ve analiz edilmesi
rnein; tketici davrann anlamak, web sitenin etkinliini
deerlendirmek...
Web ierik madencilii
Web sayfalarnn ieriinden elde edilen enformasyon
Web yap madencilii
rnein; web sayfasna/sayfasndan balantlar
Web kullanm madencilii
Web sunucusu tarafndan kaydedilen kullanc etkileim
verisini incelemektedir
34 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

Veritabanlar ve Web
Pek ok iletme, webi isel veritabanlarndaki
enformasyonlarn bir ksmn mterilerine ve i
ortaklarna sunmak iin kullanr
Belli baz yaplar:
Web sunucusu
Uygulama sunucusu/arac yazlm/CGI komut
dosyas
Veritaban sunucusu
Veritabanna erimede web kullanmann
avantajlar:
Tarayc yazlmn kullanm kolayl
Web arayznn veritabannda birka deiiklik
gerektirmesi ya da hi gerektirmemesi
35 Sisteme web arayz eklemenin pahal olmamas Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
IPerformansnveKararVermeyiEtkinletirmekIin
VeritabanlarnKullanma

KURUM VERTABANLARINI WEBE BALAMA

EKL 6-14 Kullanclar rgtn kurum ii veritabanna kendi masast bilgisayarlarn ve Web tarayc
yazlmlarn kullanarak erimektedirler.

36 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriKaynaklarnYo
netme

Enformasyon politikas oluturma

rgtn veriyi paylama, ynetme,
standartlatrmaya ynelik kurallar, prosedrleri ve
rolleri
Veri ynetimi:
Veriyi ynetmeye ilikin belirli politika ve prosedrlerden
sorumlu iletme ilevi
Veri ynetiimi:
Kurumsal verinin geerliliini, kullanrlln, btnln ve
gvenliini ynetmek iin zellikle hkmet dzenlemelerini
dikkate alarak hazrlanan politikalar ve sreler
Veritaban ynetimi:
Veritaban tanmlanr, dzenlenir, uygulanlr ve srdrlr;
bunlar veritaban tasarm ve ynetim grubu tarafndan
37 gerekletirilir Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriKaynaklarnYo
netme

Veri Kalitesini Salama

Fortune 1.000de yer alan iletmelerin
veritabanndaki kritik verilerin % 25inden
fazlas eksik veya hataldr
Veri kalitesi problemlerinin pek ou hatal
girdiden kaynaklanr
Yeni bir veritabann uygulamaya koymadan
nce:
Hatal veriler tanmlanmal ve dzeltilmeli
Verileri dzenlemek iin en iyi yordamlar
yerletirilmeli
38 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriKaynaklarnYo
netme

Veri kalitesi denetimi:

Enformasyon sistemindeki verilerin tamlk
seviyesi ve doruluunu len yaplandrlm
anket
Veri dosyalarndan rnekleri ya da
Son kullanclarn kalite alglarn aratrr
Veri temizleme:
Hatal, eksik, yanl biimlendirilmi veya gereksiz
verileri alglama ve dzeltmeye ynelik yazlmdr
Birbirinden ayr enformasyon sistemlerinde
oluan farkl veri kmeleri arasndaki tutarll
glendirir
39 Nobel Akademik Yaynclk 2011
 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM
VeriKaynaklarnYo
netme

KRED BROLARI HATALARI - BYK HALK SORUNLARI

EtkileimliOturumuokuyunuzveaag
dakisorulartartnz

Bireyler, kredi vericiler ve kredi brolar asndan kredi

brolarnn veri kalitesi problemlerinin ie etkisini
deerlendiriniz.
Herhangi bir etik sorun, kredi brolar veri kalitesi
problemleri tarafndan ortaya kmakta mdr? Kendi
cevabnz aklaynz.
Kredi brolar veri kalitesi problemlerinden sorumlu
ynetim, rgt ve teknik faktrleri analiz ediniz.
Bu sorunlar zmek iin neler yaplabilir?

40 Nobel Akademik Yaynclk 2011

 Yo
netimBiliimSistemleri
BLM 6: ZEKSININ TEMELLER:
VERTABANLARI VE ENFORMASYON YNETM

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in

a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic,
mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior
written permission of the publisher.
Printed in the United States of America.
Copyright 2011 Pearson Education, Inc.
Publishing as Prentice Hall

41 Nobel Akademik Yaynclk 2011