VISOKA MEDICINSKA KOLA

PRIJEDOR

E ZDRAVSTVO

Milena Gatari Prof. Dr Nenad Stojanovi

Indeks br. 212/10

Banja Luka, maj 2012. godine

 SADRAJ:

1.
UVOD........................................................................................................................
2. CILJ RADA..........................................................................................................
3. RAZRADA PREDMETA RADA........................................................................
3.1. Tonska audiometrija...................................................................................
3.2. Govorna audiometrija................................................................................
3.3. Timpanometrija..........................................................................................
3.4. Kohleostepesni rehleks...............................................................................
3.5. Evocirani sluni potencijali (BERA).........................................................
3.4. Otoakustika emisija..................................................................................
4. ZAKLJUAK....................................................................................................
5. LITERATURA...................................................................................................
5.1. Izvori slika.................................................................................................

2
 1. UVOD

Otorinolaringoloka sluba u Banjaluci postoji ve 75 godina, dok Klinika za bolesti

uha, grla i nosa postoji 25 godina u okviru sadanjeg Klinikog centra Banja Luka. Klinika za
ORL u Banjaluci je jedna od najboljih u regionu, jer pacijentima moe da prui sve usluge u
ovoj grani medicine na svjetskom nivou. Trenutno klinika raspolae sa etiri kabineta, 44
bolesnika kreveta na pet odjeljenja, a boravak na klinici omoguen je i majkama ija su djeca
na lijeenju.
Klinika za bolesti uha, grla i nosa je osposobljena za dijagnostiku i lijeenje pacijenata
sa tegobama iz ove oblasti. Zaposleni tim ljekara i medicinskog osoblja prua sve
dijagnostiko-terapijske usluge iz oblasti opte otorinolaringologije za djecu i odrasle. Vre se
najsavremenije dijagnostike procedure radom obuenih ljekara i upotrebom nove, moderne
opreme kroz specijalizovane kabinete.
Klinika za bolesti uha, grla i nosa u Banjaluci je jedina u regionu u kojoj se obavljaju
pregledi sluha novoroenadi, endo-video-stroboskopske analize glasa, laserske operacije
benignih i malignih tumora orofarinksa i larinksa.
Klinika je osposobljena i u redovnom programu obavlja najsloenije hirurke
procedure iz oblasti otorinolaringologije i onkoloke hirurgije glave i vrata, kao to su
kohlearna implantacija, stapedotomija, hirurgija stenoza traheje i govornih proteza.
Klinika se sastoji od etiri odjeljenja:
1. Odjeljenje za otologiju, rinologiju, djeiju otorinolaringologiju;
2. Odjeljenja za laringologiju i hirurgiju glave i vrata;
3. Odjeljenja za polikliniki i konzilijarni rad sa prijemnom ambulantom;
4. Odjeljenje za audiovestibulologiju i implantologiju.

Svakodnevni rad na klinici podrazumjeva aktivnosti usmjerene na dijagnostiku i

lijeenje oboljenja uha (upale, tumori, oteenja sluha), oboljenja nosa i paranazalnih upljina,
oboljenja drijela i grkljana (tonzilitisi, uroene i steene anomalije, maligna oboljenja). U
tom pravcu preduzimaju se dijagnostike procedure: ORL pregled, ultrazvuni pregled vrata i
organa, rinomanometrija, videostroboskopija.

3
 2. CILJ RADA

U nastavku rada objasniemo primjenu kompjuterske tehnologije u Klinici za bolesti

uha, grla i nosa Klinikog centra u Banjaluci, preciznije u dijagnostici bolesti sluha.
Kao primjer uzeemo primjenu kompjuterske tehnologije u lijeenju pacijenata,
odnosno naveemo ureaje koji se koriste u dijagnostici oboljenja sluha u ovoj Klinici, a koji
se zasnivaju na kompjuterskoj tehnologiji.

4
 3. RAZRADA PREDMETA RADA

Pravilna dijagnostika oteenja sluha vrlo je vana u prevenciji daljnjeg oteenja,

dobrom lijeenju nagluhosti, ali i u otkrivanju bolesti koje mogu biti uzrok oteenja. Zato je
razvijeno mnogo pretraga koje slue za dijagnostiku obima oteenja, tipa i mjesta oteenja
du slunog puta, za ta se koriste brojni aparati zasnovani na kompjuterskoj tehnologiji.
Pretrage sluha ukljuuju nekoliko postupaka koji su vezani uz tehniki sofisticirane ureaje.
Audioloki pregled poinje kao i svaki drugi posjet ljekaru, razgovorom i
upoznavanjem s tegobama koje bolesnik ima. Vrlo je esto taj razgovor barem jednako vaan
za konanu dijagnozu, kao i pretrage. Slijedi otorinolaringoloki pregled.
Osnovna pretraga u audiologiji je ispitivanje sluha. Orijentaciono ispitivanje sprovodi
se kroz razgovor s ispitanikom i zvukovima proizvedenim svakodnevnim predmetima.
Brzi napredak elektronike i akustike omoguio je razvoj modernih ureaja za ispitivanje
sluha. Ureaji su postali dostupniji, jeftiniji, pouzdaniji i laki za koritenje. Dio pretraga je
kompjutorizovan, to dodatno pojednostavljuje i ubrzava rad, ali trai oprez i znanje osobe
koja interpretira nalaz. 1

3.1. Tonska audiometrija

Tonska audiometrija znai odreivanje najmanje glasnoe istog tona kojeg ispitanik
uje (praga sluha). Ispituje se uz pomo tonskog audiometra sa slualicama u za to
predvienoj kabini, tihoj komori. Ispitivanje se provodi na nekoliko frekvencija, od niskih do
visokih tonova. Dobijene take se spajaju i tako se dobija grafiki prikaz praga sluha.
Ispituje se tzv. zrana vodljivost, koja je prirodni nain sluanja gdje zvuk zrakom
kroz zvukovod dolazi na bubnji i prenosi se dalje, te kotana vodljivost gdje se zvuk prenosi
direktno na kost iza uha vibratorom i zaobilazi zvukovod, bubnji i slune koice.
Najmanja dob za tonsku audiometriju je oko tri godine, ali varira od djeteta do djeteta.
Vrlo je vano da tonsku audiometriju sprovodi iskusan audioloki tehniar, koji e prepoznati
nehotino, ali i namjerno pogreno pokazivanje praga sluha. U prvom sluaju kod velikih
razlika u pragu sluha izmeu dva uha ukljuuje zagluivanje boljeg uha (u protivnom ton

1
http://www.cybermed.hr/forum/specijalizacije_medicina/otorinolaringologija

5
puten na bolesno uho uje se na drugoj strani, pa se na bolesnoj strani dobija "bolji" rezultat).
U drugom sluaju prepoznaje ispitanika koji je spreman "lairati" nalaz zbog koristi.
3.2. Govorna audiometrija

Govorni audiogram mjeri postotak razabiranja rijei u uslovima bez i sa pozadinskom

bukom. Dakle, umjesto istog tona koristi se rije koju ispitanik ponavlja. Mjeri se prag
razabirljivosti, porast razabirljivosti porastom glasnoe i maksimalna razabirljivost. Pretraga
ukljuuje nekoliko nivoa du slunog puta od tonskog audiograma. 2

GOVORNI AUDIOMETAR 3

3.3. Timpanometrija

Kod timpanometrije u uho se postavlja sondica koja u sebi ima tri kanala: minijaturni
zvunik, mikrofon za snimanje vraenog/reflektiranog zvuka i kanal kojim se mijenja pritisak
u zvukovodu s mjeraem.
Timpanogram je krivulja koja pokazuje koliko se zvuka koji je puten u zvukovod
odbilo o bubnji i vratilo u mikrofon. U normalnim uslovima pritisak iza bubnjia mora biti
jednak atmosferskom, to je znak dobre funkcije Eustahijeve tube, kanala koji spaja srednje
uho s poetnim dijelom drijela. U zdravom uhu je najmanja refleksija zvuka od bubnjia kad

2
Kati, V., ''Otorinolaringologija'', Medicinska knjiga, Beograd: 2010.
3
http://elektronicar.hr/resources/uredjaji/img/41/1326812395_91861audiometar-ma-30-maico_big.jpg

6
je pritisak u zvukovodu nepromijenjen. Ako iza bubnjia postoji negativan pritisak (slabije
radi Eustahijeva tuba), optimalno podruje sprovoenja zvuka postie se tek kad u zvukovod
primijenimo negativan pritisak. Oitavi taj pritisak na ureaju indirektno, doznajemo pritisak
u srednjem uhu. Ako je iza bubnjia tekui sadraj (sekret, gnoj, krv...), promjenom pritiska
refleksija se ne mijenja, krivulja timpanograma je ravna.
Dakle, timpanometrija nije metoda mjerenja sluha, nego govori o pritisku u srednjem
uhu (elastinost sistema bubnji slune koice). Pogodna je i za malu djecu jer nije
potrebna saradnja pacijenta.
Ako postoji rupica na bubnjiu, timpanometrija se ne moe izvesti. U tom sluaju se
uz pomo istog ureaja mjeri prohodnost Eustahijeve tube. 4

TIMPANOGRAM 5

3.4. Kohleostapesni refleks

Ureaj za timpanometriju koristi se i za odreivanje stapesnog refleksa. Kad se u uho

pusti zvuk odreene jaine, refleksno se stisne mali mii u srednjem uhu i promijeni
pominost (elastinost) sistema slunih koica, odnosno smanji sprovoenje zvuka prema
unutranjem uhu. Smatra se da je rije o zatitnom refleksu od prevelike buke. Refleks se
koristi u dijagnostike svrhe jer se signal do miia prenosi putem linog nerva, pa se moe
odrediti je li oteenje linog nerva iznad ili ispod spomenutog miia. Kad je oteenje sluha
uzrokovano poremeajem receptora u punici, glasnoa zvuka potrebna za izazivanje refleksa
je manja nego je normalno. Takav podatak slui za odreivanje mjesta oteenja sluha.
4
Kati, V., ''Otorinolaringologija'', Medicinska knjiga, Beograd: 2010.
5
http://www.bodrumisitme.com/images/timpanogram.gif

7
 Ukruenje slunih koica kod bolesti srednjeg uha takoe se otkriva stapesnim
refleksom. Otoskleroza je primjer takvog oboljenja, a predstavlja relativno est uzrok
izljeivog oteenja sluha. STAR se kao i timpanogram moe izvesti bez saradnje ispitanika. 6

3.5. Evocirani sluni potencijali (BERA)

Za ispitivanje funkcije slunog puta dalje od uha prema mozgu, koristi se snimanje
pobuenih potencijala modanog debla. Pretraga se sprovodi u zamraenoj tihoj komori,
leei. Ispitanik mora biti potpuno miran i oputen, a na glavi ima slualice i slua zvukove
kratkog trajanja u nizu. Na oba uha ili iza njega, te na elu ili ispod ruba kose na zatiljku ima
zalijepljene male elektrode. Zvuni podraaj pobuuje elektrine impulse u slunom nervu,
koji putuju prema mozgu. Nervne niti se prekapaju u tzv. jezgrama, gdje postoje nakupine
nervnih elija. Kad impuls stigne u jezgru, odailje se zajedniki elektrini impuls veeg broja
elija, to se snima.
Mjerenjem vremena potrebnog za stizanje impulsa do odreene jezgre procjenjuje se
funkcija slunog puta i donose zakljuci o moguim poremeajima. Kod navedenog snimanja
koriste se glasni zvukovi, puno glasniji od praga sluha.

BERA 7

BERA se koristi i za traenje praga sluha kod osoba koje ne mogu saraivati, najee
kod male djece. Dijete se mora prije snimanja pripremiti, da na pregled doe umorno, jer se
6
Kati, V., ''Otorinolaringologija'', Medicinska knjiga, Beograd: 2010.
7
http://www.maico-diagnostic.com/eprise/main/_images/Products/BERA-MB11Standard_e_lg.jpg

8
pretraga sprovodi na uspavanom djetetu. Prije poetka se daje epi sredstva za spavanje ili
umirenje.
Postoji i tzv. screening BERA, automatizovano snimanje kojim se s velikom
sigurnou potvruje ima li dijete oteenje sluha ili ne. Dijete takoe mora biti mirno,
najbolje uspavano nakon hranjenja, a snimanje je mnogo krae i jednostavnije od standardnog
postupka. Na glavu se prisloni slualica s elektrodama i nije potrebno ljepljenje. Ako je
potrebna preciznija dijagnostika ili dijete nije prolo na testu automatizovane BERA-e,
potrebno je standardno snimanje. 8

3.6. Otoakustika emisija

Otoakustika emisija (OAE) je relativno nova pretraga, zasnovana na zvuku

stvorenom u punici, a snima se u tihoj komori. Postoji spontana emisija zvuka te nekoliko
vrsta izazvane emisije. U uho se stavlja sondica sa zvunikom i mikrofonom, a ispitanik ne
mora nita pokazivati. Rezultat se oitava uz pomo kompjutera. Izostanak otoakustike
emisije povezan je s oteenjem receptora, ulnih elija u punici.
Pretraga slui za potvrdu receptorskog oteenja, i to prije nego to je ono vidljivo na
tonskom audiogramu. OAE se kao i BERA koristi u ranoj dijagnostici poremeaja sluha kod
djece. 9

4. ZAKLJUAK

8
Kati, V., ''Otorinolaringologija'', Medicinska knjiga, Beograd: 2010.
9
Kati, V., ''Otorinolaringologija'', Medicinska knjiga, Beograd: 2010.

9
 U Klinici za bolesti uha, grla i nosa u okviru Klinikog centra Banja Luka u brojnim
dijagnostikim i terapijskim procedurama ljekari i drugo medicinsko osoblje oslanjaju se na
upotrebu razliite kompjuterske tehnologije. Najvei napredak u upotrebi kompjuterske
tehnologije u dijagnostici unutar ove savremene klinike zabiljeen je u dijagnostici oboljenja
sluha (audioloki kabinet).
U ovom radu kratko smo se osvrnuli na osnovne kompjuterske aparate koji se koriste
u dijagnostici oboljenja sluha u Klinici za bolesti uha, grla i nosa Banja Luka. Naravno,
svakoj od ovih pretraga prethodi kliniki pregled ljekara specijaliste koji se ne zasniva na
upotrebi kompjuterske tehnologije ali koji takoe moe dati veoma bitne podatke za
postavljanje tane dijagnoze.

5. LITERATURA

10
1. Kati, V., ''Otorinolaringologija'', Medicinska knjiga, Beograd: 2010.

2. http://www.cybermed.hr/forum/specijalizacije_medicina/otorinolaringologija

5.1. Izvori slika:

http://elektronicar.hr/resources/uredjaji/img/41/1326812395_91861audiometar-ma-30-
maico_big.jpg

http://www.bodrumisitme.com/images/timpanogram.gif

http://www.maico-diagnostic.com/eprise/main/_images/Products/BERA-
MB11Standard_e_lg.jpg

11