1. N ciln periudh kohore nir Rilindja Kombtare dhe me cilat zhvillime evropiane lidhet ajo?

Rilindja Kombtare shqiptare nis ne gjysmn e shekullit t par t shekullit 19 dhe lidhet me revolucion borgjez
francez dhe me krijimin e kombeve.

2. Cila sht fryma ideologjike e rilindjes Shqiptare?

Fryma sht e bazuar n frymn ideologjike iluminizmit frances dhe me romantizmin gjerman.

3. N aspektin letrar dhe gjuhesor cilat ishin nismat e rilindjes?

N aspektin letrar rilindja nis me De Raden dhe dy veprat e tij Kngt e MIlosaut dhe Letrat e sundimtarit t
shkodrs te vitit 1836 dhe kngt Serefina Tarcis princesha Adrims 1837 kurse n kuptimin gjuhsor nis me
Naum egilhargji me vepren e tij Evetar shkruar m 1824 dhe botuar n vitin 1844.

4. N cilat forma dhe veprimtarish rilindasit synonin zhvillimin e gjuhes shqipe?

Krijimin e librave siq ishte abetarja e par e cila u botua n 1844.

5. Cila sht pikpamja e Aleksandr Xhuvanit pr shqipen letrare?

Aleksandri jep iden e njesimit t gjuhes shqipe mbi bazen e toskrishtes por m von ndrrron mendim dhe thot
se baza dialektore sht bashkveprim dhe gjuha standard t bazohet n dy dialektet.

6. Kush I kishte nxjerr botimin e revistes Albania cili vit dhe cilat ishin pikpamjet?
Botimet e ksaj reviste I nxorri Faik Konica 1897 1909, pikpamja e tij ishte q gjuha shqipe t mbshtetet n
dy dialekte.

7. N cilat dialekte Konstadin Kristoforidhi botoi veprn e tij Gjuha e malsorve dhe cili ishte synimi I tij?
Ai e shkruajti n dy dialekte toskrisht dhe gegrisht, ishte proza e par pr fmij, synimi I tij ishte t ofronte
dialektet e gjuhs shqipe.

8. Kur u mbajt kongresi I manastirit? Cilat ishin alfabetet q u diskutuan dhe cili ishte vendimi kryesor?
Kongresi I manastirit u mbajt me 1907, aty u diskutua pr 3 alfabete, I agimit I bashkimit dhe I stambolit dhe aty
u vendos q alfabeti I stambollit me shkronja latine t prdoret n shoqri.

9. Kur u zhvilluan punimet e kongresit letrar ne shkodr, cili ishte vendimi krijues?
Vendimet doln n 1917 dhe vendimi kryesor ishte csktimi I bazs dialektore t gjuhes standard dhe u vendos
gegrishtja e mesme (Elbasanllishtja)

10. N cilin vit ishte zhvilluar kongresi arsimor I lushnjes dhe cfar vendimi u mor?
Punimet u zhvilluan m 1920 dhe vendimi q u mor ishte shqipja e njosuar t prdorej n arsim

11. Me cfar dekreti n krye me Ahmet Zogun dhe n cilin vit u mor?
N vitin 1923 qeveria e Ahmet Zogut me dekret ngriti dialektin e gegrishtjes s mesme, t foluren e elbasanit n
bazn e gjuhs sdandarde

12. Nw cka insistonte ideja e Pias?

Tw njesohet gegwrishtja dhe tw konsultohet me toskwrishten dhe nw mwnyrw tw natyrshme tw krijohet gjuha
standard.
13. Cila wshtw pikwpamja e Mjedws pwr gjuhwn standard?
Mjeda ishte pwrkrahws I idesw se cdo gjuhw duhet tw marrw pwr bazw tw dy dialektet.

14. Cila ishte pikwpamja e Sami Frashwrit?

Sami Frashwri mendonte se dueht zhvilluar nw dy dialekte.

15. Cila ishte pikepamja e Faik Konices pwr shqipen e njesuar?

Pikpamjet e tij nw revisten Albania ishte qw gjuha shqipe te mbeshtetjen ne dy dialekte.

30. Cfarw kontributesh ka dhenw Samiu gjatw rilindjes kombwtare?

Ai ka shkruar gramatiken e shkronjave tw gjuhws shqipe, kjo gramatikw ka rwndwsi tw madhe sepse wshtw
shkruar e para nw gjuhwn shqipe.

31. Cfarw ka botuar Jeronim De Rada pwr gjuhwn shqipe?

Ai ka botuar 3 gramattika, njw nw emwr tw birit tjetra nw emwr tw vwllait tw tij Ramilit dhe njw nw emwr tw tij
ato kishin shumw rwndwsi pwr gjuhwn shqipe qw gjuha jonw tw mos kwrcwnohej.

32. Cfarw rwndwsie kishte revista Albania e KOnices?

Rendesia e saj ishte tw bwnte njw gjuhw tw njwsuar. Ai kishte mbledhur citime nga shkrimtarwt mw tw
mwdhenjw.

33. cili ishte kontributi I Mjedws nw gjuhwn shiqpe?

Kontributi I tij ishin veprat e tij qw botoi si Vaji I bilbylit gjithashut ishte historian I mire dhe mori pjese ne
kongresin e orientalistikes ne hamburg

34. Nw shek. 17 cilwt shkrimtarw ishin tw njohur?

Pjeter Bogdani me Qeten e profetwve Pjeter budi rituali roman Frank Bardhi fjalori latinisht shqip

35. Kur mendohet shqipja si gjuhw?

Shqipja si gjuhw mendohet nw librin e Pal engjullit me formulen e pagwzimit.

36. Cilat janw dokumentet e para tw gjuhws shqipe?

Formula e pagwzimit, fjalori I Anold van Harfit, vingjilli I pashkwve I shwn metheut I shek 15.

37. cilat janw librat e parw tw gjuhws shqipe?

Meshari 155 dhe I lek matranges.

38. cilat janw dallimet e dy dialekteve?

Gegerishtja ka ruajtur paskajoren te cilen gegwrishtja e zevendeson me nje pjesore qellimore me ba per te bere ,me
kendue per te kenduar, dialekti veriut ka zanore gojore dhe hundore ndersa jugut vetem zanore gojore .Gegerishtja
pergjigjet me ue prsh grua-grue, ndersa toskerishtja I pergjigjet me vo vates-votes,
Dialiekti jugut ka dukurin e rotacizmit kthimin e nese ne r , ne toskerisht grupet e bashtingelloreve mb ,nd ngjruhen te
plota ndersa ne gegerisht jane asimiluar ne n-m mbush mush vend ven
Nw sistemin dialekti I veriut ka formen e paskajores me punue,ndersa toskerishtja perdor lidhezen te punoj .
40.Pse duhet t e behet rishikimi I norms ?
Duhet t ebehet per shkak te zhvillimit sespse gjuha ka zhvillim dinamik ne kohe ,ajo duhet te rishkruhet dhe ti
pershtatet shoqerise
41. kur u mbajt koferenca kombetare e drejtshkrimit ?
Ajo I zhvilloj punimet me 30 nentor dhe me 1 dhjetor te vitit 1935ne bibloteken kombetare te tiranes ku e drejtoj
Ziheni Jako ndersa Mair Dami zgjidhi disa problem drejshkrimore pork a ende vend per permirsime

42. cili eshte vendimi kryesor I kongresit te drejtshkrimit ?

Vendimi kryesor eshte eshte se per gjuhe standarte u vu perfundimisht dilekti toskerishtes.

43. cfare kontributi ka dhene luigj gurakuqi per gjuhen e njesuar ?

Ai ka dhene kontribut per vepren e tij Vrgnim e cila pati rendesi per artgrafine gjuhes shqipe dhe vendosi stabilizimin
e gjuhes shqipe

44. kur u mbajt kongresi elbasanit dhe cka u vendos?

U mbajt ne 2-8 tetor te 1909 I cili zhvilloj punimet vendimi me I rendesishem ishte ghapja e shkolles normale te
elbasanit me 6 klas aku moren pk=jese edhe 35 delegate
45. mbi cilen fryme eshte bazuar rilindja kombetare
EShte mbeshtetur mbi frymen MARSISTE

46. ne cilin vit eshte botuar gramatika e pare ?

Ne vitin 1945 doktorina krishtere , pjeter budi , deshmia e pare e shkrimit shqip