UNIVERSITETI: ALEKSANDER MOISIU DURRES

FAKULTETI: TEKNOLOGJISE SE INFORMACIONIT

DEGA: SISTEME INFORMACIONI

LENDA: ARKITEKTURE KOMPJUTERIKE

DETYRE KURSI

TEMA: ZGJIDHJE USHTRIMESH

Punuar nga: Isa ONUZI Punuar per :

Page 1
Kerkesa 1 :

Te ndertohet nje program ne gjuhen assembler i cili te afishoje ne ekranin VDU (Video Display
Unit) tekstin e meposhtem :

UNIVERSITETI

A.MOISIU

(emri mbiemri juaj)

Page 2
Kerkesa 2:

Te ndertohet nje program ne gjuhen assembler i cili te programoj sipas rregullave te qarkullimit
rrugor semaforin.

Page 3
Pyetja 1 :

Pershkruani modelin e Fon Nojmanit.

Kompjuteri sipas modelit Fon Nojman perbehet nga 5 komponent kryesor :

1. ALU
2. CPU
3. Kujtesa
4. Njesia hyrese
5. Njesia dalese

E vecanta e ketij modelit eshte se kompjuteri ka nje memorie qe mund te ruaj si te dhenat edhe
programet ne nje kujtese te vetem ku tani ne kompjuterat modern kjo memorie njihet me termin
RAM.

Pyetja 2 :

Krahaso arkitekturen RISC me ate CISC.

Arkitektura RISC thot qe nje kompjuter ka performanc me te larte nese perdor instruksione te
thjeshta. Ajo i redukton instruksionet duke lene vend per rregjistrat e tjere. Ndersa ajo CISC
fokus te saj ka qe te kryj detyra me sa me pak rreshta te jet e mundur duke perdorur instruksione
komplekse sa i perket RISC ajo nuk permban instruksione komplekse. Arkitektura RISC me te
vertet thot qe nje kompjuter ka nje performanc me te larte nese perdor instruksione te thjeshta
por instruksionet komplekse kjo i shperben ne ato te thjeshta duke sjell me shume instruksione
dhe ze hapsir te madhe ne memorie. Instruksionet komplekse ne CISC sapo te kryen veprimin
fshin te gjithat te dhenat ne regjistrat perkates ndryshe ndodhe ne RISC regjistrat e ruajn
permbajtjen ne te deri sa te vij nje tjeter e dhen per te zere vend ne regjister. E meta e RISC eshte
qe ze nje hapsir te madhe ne memorie me instruksione te shumta por ne nje cikel ore te njejt me
instruksionet komplekse te CISC.

Page 4
Pyetja 3 :

Krahaso ne terma te performances dhe kostos organizimin ne nje bus ,me dy buse dhe me
tre te brendshme te CPU.

Organizimi me nje bus marrja dhe dhenia e informacionit behet vetem ne nje bus te vetem. Meqe
nje bus mund te kryej vetem nje zhvendosje te dhenash ne nje cikel te ores, veprimet me dy
operand kerkojn dy cikle. Ky lloj organizimi eshte i thjeshte dhe me pak i kushtueshem por
kufizon sasin e the dhenash qe mund te transferohen ne nje cikel oregje qe sjell ngadalsimin e
performances se kompjuterit.

Organizimi me dy buse. Ne kete menyre regjistrat e pergjithshem lidhen me dy buse. Te dhenat

mund te transferohen nga dy regjistra te ndryshem ne hyrje te ALU ne te njejten kohe. Njeri prej
busev mund te zhvendos te dhena ne regjister(in-bus) ndersa busi tjeter per transferimin e te
dhenave nga regjistri(out-bus). Eshte me i shpejte se organizimi me nje bus.

Organizimi me tre buse. Ne kete organizim dy buse mund te perdoren si buse burimi ndersa busi
i trete si bus destinacioni. Buset e burimit sherbejn per te marre te dhenat nga regjistri(out-bus)
dhe busi i destinacionit mund te coje te dhena ne regjister (in-bus). Rritja e numrit te buseve sjell
rritjen e kompleksitetit qe do te thote eshte me e kushtueshme se dy te parat por sjell nje
performance te larte ne kopjuter.

Pyetja 4 :

Cilat jane dy menyra e organizimit te njesise se kontrollit ?

Njesia e kontrollit eshte e organizuar ne dy menyra ne ate te kablluar dhe te mikroprogramuar.

Ne kontrollin e mikroprogramuar sinjalet e kontrollit bashke me veprimet ruhen ne nje njesi

speciale kujtese te pakapshme nga programuesi si fjale kontrolli. Ne kontrollin e kablluar
perdoren qarqe logjike fikse per te gjeneruar sinjalet e kontrollit. Kontrolli i kablluar eshte me i
shpejte se ai i mikroprogramuar. Kontrolli i mikroprogramuar pershtatet me lehte nese ne sistem
shtojm ndonje pjese tjeter hardware ne ndryshim me kontrollin e kablluar ku duhet te
ridizenjojme te gjithe sistemin nga e para.

Page 5
Pyetja 5 :

Cfare eshte memory mapped ?

Memory mapped eshte atehere kur paisjet hyrese dhe dalese dhe memoria ndajne te njejten
hapsire adresimi.

Kerkesa 4 :

Menyrat e adresimit.

Disa nga menyrat e adresimit qe kemi jane : adresim imediat ,adresim absolut, adresim indirekt
dhe adresim relativ.

1. Adresimi imediat

Sipas kesaj menyre adresimi vlera e operandit ndodhet vete ne instruksion.

Ky veprim mund te kryhet duke perdorur instruksionet : LOAD #30,R1

2. Adresimi absolut

Ne kete lloj adresimi, adresa logjike dhe ajo efektive jane e njejta.

Si mund te kryhet ky veprim : LOAD 30,R1

Avantazhet :

Cdo instruksion mund te adresoje te gjithe kujtesen qendrore.

Eshte i shpejte pasi adresa fizike merret direkt nga ajo logjike.
Eshte i thjeshte ne perdorim.

Te metat :

Gjatesi e madhe instruksionesh.

Mungese pavaresie mes instruksioneve dhe te dhenave qe manipulohen prej tyre
Jo te gjithe procesoret disponojne kete menyre adresimi.

Page 6
 3. Adresimi indirekt

Adresa logjike AL nuk permban adresen e operandes por adresen e adreses se saj .

Si mund te kryhet ky veprim : LOAD(30),R1

Avantazhet :

Siguron pavaresi ndermjet instruksioneve dhe te dhenave.

Kemi zgjerimin e kujtese se adresueshme.

Te metat :

Shpejtesi me e vogel se menyra e adresimit absulut per shkak se nevojiten dy cikle leximi
ne kujtese .
Qarku i transformimit te adreses eshte me komplekse.

4. Adresimi relativ :

Adresa logjike nuk eshte me ne adrese ne kuptimin e pare te fjales, por nje zhvendosje ne lidhje
me nje adrese te marre si reference e cila zakonisht gjender ne nje regjister te quajtur regjistri i
zhvendosjes.

Avantazhet :

Instruksionet jane me te shkurter.

Krijon mundesine e programeve te translatueshem
Siguron mbrojtje pasi eshte e pamundur te dilet apo te nderhyhet ne zonen e percaktuar.

Te metat :

Shtimi i instruksioneve te tjera jofunksionale qe realizojne ngarkimin e RT.

Qarku i transformimit te adreses eshte kompleks.

Page 7
Kerkesa 5 :

Te gjendet gjatesia e seciles fushe te adreses nese jepen: nje kujtese cache te perbere nga 2K
fjale, nje kujtese kryesore prej 16G blloqe dhe secili bllok perbehet nga 8 fjale secili. Paraqiti
grafikisht zgjidhjen.

Menyra e pare: adresimi i drejtperdrejt.

-Fusha e fjales brenda bllokut do te jete log2B, ku me B shenojme numrin e fjaleve qe perben nje
bllok. Log2 8 = 3 bit

-Fusha e bllokut ne cache do te jete log2N, ku me N do te shenojme madhesine e kujteses cache

ne blloqe.

Kthejm kujtesen cache ne blloqe :

2K = log2 21 x 210 = log2 211 = 11bit 8 fjale = 23

1 bllok 8 fjale x = 211/23 = 28 = 256 blloqe

X - 211fjale

Log2 256 = 8 bit

-Fusha e etiketes do te jete log2 M/N ku me M do te shonojme madhesine e kujteses qendrore ne

blloqe :

16 G = 24 x 230 = 234

Log2 234 / 256 = log2 234 / 28 = log2226 = 26 bit

-Numri i biteve ne adresen e kujtese kryesore do te jete log2(BxM)

Log2 (8 x 16 G) = log2 (23 x 234) = log2 237 = 37 bit

Pra adresa do te jete gjithsej 27 bit e gjate me fushe perkatese 3(adresimi i fjaleve brenda
bllokut), 8 bit (adresimi i blloqeve) dhe 26(etiketa).

Page 8
 Adresa e kujteses

26 bit 8 bit 3 bit

Fusha e etiketes fusha e bllokut ne cache fusha e fjales brenda bllokut

Menyra e dyte : Adresimi i plote shoqerues

-Fusha e fjales brenda bllokut do te jete log2B, ku me B do te shenojme numrin e fjaleve qe

perben nje blloku.

Log2 8 = 3 bit

-Fusha e etiketes se blloqeve do te jepet :

Log2 16G = log2 24 x 230 = log2 234 = 34 bit

Fusha per etiketen e bllokut Fusha e fjales brenda bllokut

34 bit 3 bit

Adresa e kujteses

Page 9
Menyra e trete : Adresimi me T-rruge set shoqerues.

-Fusha e fjales brenda bllokut do te jete log2B, ku me B do te shenojme numrin e fjaleve qe

perben nje bllok.

Log2 8 = 3 bit

-Fusha e indeksit te setit ne cache do te jete log2N/T, ku me N do te shenojme madhesine e

kujteses cache ne blloqe dhe me T numrin e rrugeve ne dispozicion sipas organizimit te
arkitektures cache.

T=4

Kthejm kujtesen cache ne blloqe :

2K = log2 21 x 210 = log2 211 = 11bit 8 fjale = log2 23

1 bllok 8 fjale x = 211/23 = 28 = 256 blloqe

X - 211fjale

Log2 256/4 = 6 bit

-Fusha e etiketes log2 M/V

Log2 16 G/26 = log2 234/26 = log2 228 = 28 bit

Fusha e etiketes Fusha e indeksit te setit Fusha e bllokut

28 bit 6 bit 3 bit

Adresa e kujteses

Page 10