Gjuha standarte

Gjuh standarde (apo dialekt standard, dialekt i standardizuar) quhet nj varietet i veant
linguistik i nj gjuhe, i cili ka prestigj t lart brenda nj komuniteti gjuhsor. Edhe pse shpesh
bazohet n t folurn e nj zone t caktuar gjeografike, si psh. t kryeqytetit apo qendrs kulturore,
standardi i kaprcen kufijt linguistik dhe behet mjet gjithprfshirs i komunikimit. N t shumtn e
rasteve standardi institucionalizohet, shpesh duke i dhen status ligjor, dhe mandej prdoret norm
n mas media, arsim, edukim dhe n institucione tjera publike.

Gjuha standarde shqipe, pr t arritur deri n gjendjen e sotme sht formuar duke kaluar nga nj
variant dialektor n nj gjuh standarde mbidialektore. N rrugn e ndrtimit t gjuhs standarde
shqipe dallohen disa ngjarje q qndrojn si gur shnues t hapave q kjo gjuh ka br prpara ne
histori...

S pari themelet e gjuhs standarde si tham edhe me lart u hodhn ne periudhn e Rilindjes
Kombtare. Pr tu prmendur sht Kongresi i Manastirit (nntor, 1908) n t ciln u njsua
alfabeti I gjuhs shqipe.
S dyti q n vitet e para t paslirimit pr gjuhn standarde shqipe nisi nj pun e organizuar
dhe sistematike. Kshtu n vitet 1948-1950, 1953-1954, 1956 u hartuan njri pas tjetrit disa
udhzues drejtshkrimor q e ngritn gjithnj e m lart kulturn gjuhsore dhe shnuan hapa t
rndsishme prpara.
S treti pas nj pune te vijushme shumvjeare, shoqruar nga rrahje t gjra mendimesh u
mblodhn me 24 nntor 1972 Kongresi I Drejtshkrimit t Shqipes.
Pas viteve 90 pr tu prmendur sht organizimi i dy konferencave ndrkombtare. E para "Gjuha
letrare kombtare dhe bota shqiptare sot" dhe e dyta "Shqipja standarde dhe shoqria shqiptare
sot".