06 Temel Arama Kurtarma

TEMEL ARAMA KURTARMA 1 Final Snav Tarihi: 29 MAYIS 2016
nite 8. DEPREM ARAMA KURTARMA MALZEMELER
Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

1

2

3
Kiisel malzemeler:
Srt antas: 65 veya 80 litrelik bir srt antasnda saklanr.
bel kolonu olmayan anta asla kullanlmamal , kadn ve erkekler iin farkl antalar alnmaldr
4
Uyku Tulumu- Mat : elyaf bir tulum Olmas gerekir.mumya biimli olmaldr. -5 iareti
tulumunuzun iine i amarlarnzla girdiinizde 5 oC ye kadar keyifle uyuyacanz gsterir . bir taraf
alminyum olan 08- 1 cm kalnlndaki matlar kullanlmaldr
katman giysiler : doa sporlar iin retilmi olmaldr. i amarlarn abuk kuruyarak, gereksiz enerji
kaybn nleyecek trden olmas ok nemlidir .yn tercih edilmez
Ocak : btan- propan ve ispirto ile alanlar alnmaldr.
Tozluk : ayakkabya iyi oturmasna ve alt ksmnda ayakkabyla tozluk arasnda fazla boluk
kalmamasna zen gsterilmelidir. Tozluklar genelde su geirmez malzemelerden yaplr. Nefes
alabilir / Su geirmez kumalar tozluklarda da baz ak avantajlar sunar.
Termos : 24 saat s tutmaldr.
Bivak torbas : Acil durumlarda gecenin darda salkl olarak geirilmesin isalayan, su geirmez
kumatan yaplm torbaya benzer bir malzemedir
Alminyum battaniye : vcut ssn geri yanstan alminyum arlkl rndr.
Hava yastklar: Yeri belirlenen yaralya ulamak iin engellerin uygun aralar ile temizlendikten sonra arlklar
kaldrarak uygun pozisyonlar oluturmak veya stabile etmek, trafik kazalarnda aralar, uaklar, tlar ve ar i
makinelerini kaldrmak, bloklar birbirinden ayrmak, delik ve dehlizlere tampon yapmak iin kullanlr.
Kesme seti : Trafik kazalar ve depremlerde yklm yaplardaki kurtarma almalarnda metal, (plastik, ahap,
vs.) Kesme ilemlerinde kullanlr
Ayrma Seti : Trafik kazalar ve depremlerde deforme olmu aralar ve yklm yaplarda skm canllar
kurtarmada ayrma, kaldrma, sktrma ve ekme ilemleri yaparak kullanlr .hidrojenle alanlar kullanldr.
Jeneratr: genellikle 5-10 kwa kullanlr.
NTE 9 : DADA ve DOADA ARAMA KURTARMA

Arama ve Kurtarmann balang aamas, olay yerine ulam, arama, bulma kurtarma ve nakil
aamalarnn her biri ciddi planlamalar gerektirir.
nsanlar Neden Kaybolur
Mdahale Planlamas: ekip lideri kendi doa arama ve kurtarma plann yapacak yetkinlik ve
beceriye sahip olmaldr
strateji gelitirirken aadaki sorulara yant alnmas arama almasn kolaylatracaktr.
Grup ka kii

5
bir nedenle kaybetmi bir insann

yaam tehlikeye girer. )
Arama ieriden darya doru daire izerek yaplmaldr

Arama ve kurtarma ekipleri:
Doa arama ekibi en az iki kii olmaldr.
operasyonlardr.
kleri iin kayp kiilerin eyalar elde edilmeye allmaldr
Kayp Kii davranlar

1-srekli hareket unutulmamaldr
2-ana patikalar potansiyel arama yeridir
3-yksek yerlere baklmaldr
4-ok hareket ediyorsa panik halindedir
5-grup haildeyse ayr hareket etmezler
6-kayp kii istemeyerek (bir ey drme) veya isteyerek (iaretleme) iz brakabilir .
Doada arama teknikleri
*kayp kiini yer bilinmiyor ama gittii yer biliniyorsa 2 ile 5 kii arasnda deien saylarda bir
keif ekibi karlarak keif aramas yaplabilir
*Dada ve doada en ekili arama yntemlerinden biri izgi halinde aramadr
*ki kii arasndaki uzaklk asla gz tarama alann gememelidir
*Kare veya daire eklindeki aramada ise kayp kiinin son grld yerden itibaren genileyerek
yaplan aramadr.
Basit kurtarma: Daha ok dada kaybolanlar iin yaplan kurtarma biimidir. Daha ok kayp
kiiyi arayp bulma ve doru yoldan geri getirme ekildedir
Teknik Kurtarma: Da kurtarma almalarnn asl zorlu ksm budur. ounlukla Dada trman srasnda
mahsur kalan veya kaza geirmi kiileri kapsar. almalar daha ok dikey kurtarmalardr

6
nite 10 : IDA ARAMA KURTARMA

lk karn yere dmesinden sonra yaan her kar, belli bir sre sonra 1-2 metre kalnlnda bir
tabakalar dizisi oluturur. Yeni yaan kardaki hava oran % 90 n zerinde olabilir. Bu oran buza
dnm karda % 20 ye kadar inebilir. Topraa veya ana kayaya yakn tabakalarda aadaki
zellikler gzlenir.
Altgen kristalli yapya sahip en stteki toz kar 1 m3 de 100 kg arla ular. Bu kesimde T<0 0C dir.
Baka bir deyile scaklk sfrn altndadr.
* Aa kesimlerde ise kar gittike arlamaua balar. Bu kesimde 1 m3 kar 500 kg arla kadar
ulaabilmektedir. Bu blge ste gre daha scaktr.
*Zeminde ise 1 m3 e den kar miktar daha da artmaktadr. Bu blge ste gre daha scaktr. Ayrca
en stte s ne olursa olsun (rnein 20 oC) zemin her zaman 0 oC civarndadr.
svirede : bir kar rtsnn kendi kendine kayabilmesi iin zayf bir katmann zerinde 10 metre
kalnlnda bir karn olmas gerektiini
isvire hem de Fransada yaplan almalar sesin oluumu zerine ok nemli bir etkisini
olmadn ortaya koymutur
Tabaka : kar tabakasnn bulunduu blgelerde kar tabakas zerine yaplan bask
sonunda, tabakann veya tabakalarn krlarak zayf veya rekristalize olmu tabakalar zerinde
hzla aaya doru akmas soncunda oluur. 140 km hzda bir n uygulad basn 30-40
ton/m2 dir
Davosta bir dmesinden sonra yaplan lmde 100 ton/m2 basn llmtr. Younluk
bazen 200 kg/m3 e kadar kabilir
Bir duvarn yklmas iin gereken basncn 0.5/m2 dir
Toz Kar : kuru veya gevek kardan oluur.
*******Byle bir a yakalanan bir canl basnctan nce akcierlerine pompalanan kar-hava
karlm yznden yaamn kaybeder
Tabaka larndan daha hzl olan toz kar larnn younluklar 5-10 kg/m3, ak hzlar 300
km/saat ve basnlar ise 3-4 ton /m2 ye kadar ulaabilir.
**kar yadktan sonra havalarn snmas ile ortaya kar
Kar n Oluturan Ana Etkenler

1-yamacn eimi:
*Yama eimi 30 dereceden az olan blgelerde riski olduka azdr
*Yama eimi 58 deredece n byk blgelerde de riski olduka azdr
*Yama eimi 30-58 derece olan kesimler riskinin en fazla olduu kesimlerdir
2-Yamacn Yn
Kuzey yamalar: K aylarnda kuzeye bakan yamalar potansiyel riski tarlar. Bahar
aylarnda ise tam tersi olur
Gney Yamalar: Gney yamalarda ise s srekli deitii iin kar kristallerinin gndz eriyip
gece donmalarna neden olur. genellikle ilk kar sonras debilir.
bulunduunuz blgede gney yamalarndan dtnz gryorsanz bu kuze

yamalarnda nbir ka gn sonra debielcei anlamna gelir.
3-Rzgarn Yn:
Yal bir havada rzgar arkanzdan geliyorsa kar yrdnz yamacn arkasna birikir.
Korniler ters tarafta kalr. Bu tr ortamlar asndan daha gvenlidir.aa veya otlarn
diplerine bakarak blgede son zamanlarda esen rzgarn hakim ynn ortaya karabiliriz
7
kar yrdnz ynde birikmise rzgarn karnzdan estiini gsterir. tehlikesi vardr.
4-Yamacn nitelii : Kakar dalaru gibi yamalar imenlerle kapl dalarda
dmesi ok daha kolaydr. Kayalk zemin veya aalarla kapl zeminlerde
dmesi daha zor olur
5-Yama Profili : V profile sahip vadilerden akar. En ideal parkurlar bu tr vadilerdir.
Ayrca d bkey yamalar i bkey yamalara gre daha fazla potansiyel risk tarlar
lkemizde Riski Olan Blgeler

Dou Karadeniz, Gneydou Anadolu ve Dou Anadolu bata olmak zere youn kar yann
olduu her yer potansiyel parkurlar barndryor. Bingl Tunceli ve Bitlis olaylarnn en
ok grld illerin banda gelir.
1229 olaynda 1428 kii yaamn yitirmi.
Yllara gre ise en ok olayn meydana geldii yl 1992 yl olarak saptanm.
Bir ylda 157 vakasnda tam 447 kii yaamn kaybetmi.
1976 yl da kara bir yl olarak tarihe gemi. Bu dnemde de 23 olayda 261 kii yaamn yitirmi
da Hayatta Kalma ans

ABD, Kanada, svire, Fransa, talya ve svire gibi youn olaylarnn yaand lkelerdeki
aadaki istatistii ortaya kmtr.
. Yzeyde kalmay baarabilmi bir kiinin hayatta kalma oran : % 80
. a yakalanm ve vcudunun bir uzvu veya tm kar
altnda kalm bir kiinin hayatta kalma oran % 40-45
. Aalar ve binalar tarafndan korunan birinin hayatta kalma oran : % 50-55
sonucu lmleri % 65 i boulma, % 25i aa, kaya vb objelerin arpmas % 10u ise hipotermi ve
ok sonucu olmutur.
kazasna erken mdahalenin ne kadar nemli olduunu en byk kantdr.
*Kazazedelerin % 4 kar altnda 3 saatten fazla yaamtr.
Yaplan almalar a yakalanldnda sa kalabilmek iin drt farkl strateji uygulamak

gerektiini ortaya koymutur.
1. a yakalanmamaya, yakalanrsanz da gmlmemeye aln.
2. Gmldyseniz hava almaya aln.
3. la srklenen ve size arparak lmnze veya yaralanmanza neden olacak kaya, aa vb.
gibi cisimlerden korunmaya aln. ,
4. Bararak dikkat ekmeye aln.
-dan korunmann ilk art riskini iyi renmektir

-Bol yal dnemlerden sonraki 5-10 gnlk dnelerde daa gitmemeye aln
- profili amay ve kar katmanlarn yorumlamay iyice renmeden k trmanlar yapmayn
- ile ilgili en salkl bilgiyi yerel halktan aln
- riski olan yerlerden toplu geme yerine tek tek gein
8
-Toz kar n grnce size ulamadan yanlara doru kamaya aln

-
Tabaka blok olarak hareket ettii iin n kenarnda iseniz la birlikte hareket etmeden
nce ilk birka anda kazmanzla zemine tutunarak bloundan ayrlmaya aln
---Hareketinizher zaman kenarlara doru olsun
Altnda Kalmaktan Kurtulanlarn Yapacaklar
n gvenli olup olmadn kontrol edin. Debilecek ikinci veya nc

lara kar dikkatli olun.
altnda olduunu tespit edin.

larnzn en son grldkleri yeri iaretleyin
aramaya balayn
nite 11. SEL VE HEYELANDA ARAMA KURTARMA

Nuh Tufannda bir selin ve ardnadan gelen taknn yks anlatlr.
Eski Msrda Nil gnmzde Pakistanda ndus Nehri havzasnda seller yaanyor.sebebi
karlarn hzl erimesidir.
Sellerin gnmzde iki ana nedeni var.
Birincisi modern kentler kurulurken toporafyann ok dikkate alnmamas ve dere yataklarnn
bile yerleime almas
ikincisi ise iklim deiiklii nedeniyle ani ve gl yalarn ortaya kmas
SEL: Akarsuyun su ktlesinin artt ve su seviyesinin normalin ok stne ktu ok stne
kt durumlardr. taknlar selin devamdr
sel sularnn havzada; birka saatlik, birka gnlk veya birka saatlik igali ise takndr.
Sellenmelerin olumasnn ilk nedeni gl ve uzun sreli yatr
Sellerin bir dier nedeni de k aylarnda fazla kar yamas ve bu karlarn aniden snan hava
nedeniyle hzla eriyerek aalara hcum etmesidir
Seller tarm alanlar, yerleme yerleri, yollar, kprler gibi beeri tesisleri tahrip ederek fert
ve lke ekonomisinde olumsuz etkilere sahip olduklar gibi can kaybna da yol aabilirler
akarsu yatann bu suyu geirecek kapasitede olmayan ksmlar derinletirmek veya kenarlarna
seddeler yaplmak suretiyle suyun yataktan tamas ve evreye yaylp zarar vermesi nlenebilir
arpk kentleme sonucu dere yataklarnn gecekondulama blgesi haline gelmesi ve nehir
yataklarnn deitirilmesi sonucu her yl lkemizde byk mal ve hatta can kayplarna
rastlanmaktadr.
lkemizde Mart, Nisan, Mays Haziran ve Temmuz aylarnda sklk kazandn, Takn
lokasyonlar asndan ise Karadeniz, Akdeniz ve Dou anadolu ve Ege Blgesinin takn riski
asndan en duyarl blgeler olduu gzlenmitir.
amur akntlar, yar kurak ve kurak blgelerde ok grlr ve bu sahalarda topografyay
ekillendiren etkenlerden biri olarak rol oynar.

9
****amur selleri iin lkemizde 13 Temmuz 1995te o gnk yan 28.2 mmyi Temmuz ay
toplamnn 88.8 mmyi bulduu, Beparmak Dann kuzey eteinde kurulu olan Senirkentte be
ayr koldan meydana gelen amur aknts neticesi 74 kii hayatn kaybetmitir
amur akntlar: Yamalarn dik olmas, slannca kayganlaan formasyonlarn, zellikle killi
maddelerin varlklar, saanak halinde iddetli yalar ve sonuta bitki rtsnn azl SEBEB.
Sel ncesinde Yaplmas gerekenler
1-Yerleim Politikalar : dere yataklar uzak durulmaldr.
2-Sigorta : ev arazi araba sel temiat olmaldr.

3-Uyarlar: meteoroloji uyarlarna dikkat edelim.
4-ilk andan itibaren doal gaz, elektirik, ve su tesisatlarn kapatmakta ok fayda var.
5-kanalizasyon borularna tek ynl Valf taktrlabilir. Bylece suyun geri basmas daha zor olur
6-Sel uyars geldiinde kvetleri iyice temizledikten sonra buralarda su stoklayn
7-Sel uyars aldktan hemen sonra deerli eyalarnz sualtnda kalmamas iin st katlara karn
Sel srasnda Yaplmas gerekenler

1-dardaysanz yksek bir yere, ierideyseniz st katlara kn
2-dardaysanz olduunuz yerde kaln. Kesinlikle suya atlamayn ve kurtarma ekip bekleyin
3-s grp yrmeyi dnmeyin nemli olan suyun ykseklii deil enerjsidir
4-Arabayla suya girmeyin. Eer yolunuz sel sular tarafndan kesiliyorsa baka bir yol kullann.
Derinlii 30 cm olan sel sularndan arala gemek mmkn deildir
Sel sonrasnda Yaplmas gerekenler

sigorta irketine durumu bildirin. ;
. Selden sonra gireceiniz herhangi bir yapnn gvenilir olduundan emin olun.
bir patlamay nlemek iin ate takmayn.
tesisatlar kontrol ettirmeden amayn.
Islanm yiyecek iecek ve ilalar derhal imha edin. .
amar suyu ile iyice temizleyin.
ebeke suyunu kullanmayn. Eer kullanmak zorundaysanz mutlaka en az 10 dakika
kaynatn.
Jeolojik malzemenin yer ekiminin etkisiyle aa doru hareket etmesine ktle hareketi denir
en nemli nedenlerinden biri eimli yzeylerin yama denge kaybdr.kazlarn etkisi byktr.
Ktle hareketlerini yama hareketleri veya ev hareketleri olarak da adlandrmak mmkndr
Yama dengesini bozan nemli faktrler zeminin litolojik zellii, bileimi, atlak sistemleri,
basn ve gerilme durumlardr
10
*****en byk can kayplar 1962 ve 1970 yllarnda Peruda meydana gelmitir
1962 ylnda kaya, toprak, buz ve su karmndan oluan moloz akmas yaklak 5000 kiinin
hayatn kaybetmesine neden olmutur
1970 te 7.7 byklndeki Peru depreminde tam bir facia yaanm ve byk moloz akntlar
bir vadiyi kapatarak 18 000 kiinin lmesine neden olmutur
//1988 ylnda Trabzon-Gmhane kara yolu zerinde bulunan atak mevkiinde meydana gelen
yama heyeln 50 kiinin hayatn kaybetmesine neden olmutur
//1990l yllarn banda Ispartann Senirkent ilesinin bir mahallesi, uzun sre yaan yamurun
etkisi ile dalardan akarak gelen amur aknts altnda kalm ve 67 kii hayatn kaybetmitir
//1998 ylnda Trabzonun Srmene ilesinin Beky mevkiinde meydana gelen sel, beraberinde
byk kaya ve molozlar getirerek onlarca kiinin hayatn kaybetmesine neden olmutur.
**-*-* Toprak, ta veya bunlarn karmndan oluan malzemelerin bir zemin zerinde gravite
etkisiyle aaya doru akmasna heyeln denir
kire ta, granit gibi sert kayalarn bulunduu zeminler heyelna daha direnlidirler
kil, silt gibi yumuak malzemelerin veya ayrmaya uram kayalarn bulunduu yamalarda
daha ok heyeln grlr
Ayrmann ok youn olarak grld yamalarda bulunan ve ta, toprak karmndan oluan
yzeysel rt, ierdii su miktarna gre yamata tutunamaz hle geldii andan itibaren akmaya
balar.
Akma, ierdii malzemenin trne gre kaya - blok akmas, moloz akmas, kum akmas ve amur
akmas gibi isimler alr

11
Yava Akma (Srnme): Bu tr akmalar fark edilmeyecek kadar yava geliir. Yama yzeyi
srnerek ok yava yer deitirir. Bu yer deitirmeye krip de denir. Hareketin hz yllk
ortalama 2-3 cm arasnda deiir
en belirgin zellikleri, aa kklerinin eilmesi, itlerin yer deitirmesi, telefon ve elektrik
direklerinin hizasnn deimesidir. Yava akma; toprak akmas, yama molozu akmas ve kaya
akmas gibi ksmlara ayrlr.
Hzl Akma : Hzl akmay etkileyen en nemli faktr, zeminlerin su ieriinin fazla olmasdr. Hzl
akmalarn en nemlileri amur akmalardr. amur akmalar, hem az hem de ok eimli
yamalarda grlr. Kil, geirimsiz bir kayatr. Bol su ieren litolojilerde amur akmas, eimi 30
olan yamalarda bile oluabilir.
byk kayalarn bulunduklar yerlerden aalara doru hareket etmeleri kaya dmesi olarak
tanmlanr.
deniz kenarlarndaki falezlerden ve vadilerdeki dik eimli yamalardan, yksek dalarn
zirvelerine yakn yerlerinden byk kaya bloklar der.
Yksek dalarda kaya dmeleri ise donma znme nedeni ile gerekleir.
Heyelan da bir doa olaydr. Onu afete dntren yanl yerleim planlar ve doann uyarlarn
dikkate almamaktr
Bat Karadeniz Heyelanlar (1988) : Ar Kar yan gerekletii k mevsiminin ardndan

karlarn dalarda hzla erimesi sonucunda derelerin gl akmas zellikle su toplama
havzalarndaki yerleim yerlerini etkilemi Zonguldak, Sinop, Bartn ve Kastamonu illerindeki
1684 konutu etkileyen heyelanlar meydana gelmitir.
Maka- atak (Trabzon) Heyelan : atak ky civarnda meydana gelen heyelanda toplan 64
kii yaamn kaybetmitir..
Karadeniz heyelanlar 1990 : Trabzon, Gmhane ve Giresun illerinde ar yalar sonucunda
oluan seller ktle hareketlerine yol am ve ilde toplam 65 kii yaamn yitirmitir.
Senirkent amur aknts : Ispartann Senirkent ilesinde meydana gelen ve bir hafta kadar srfen
iddetli ar yalar 2402 metrelik kapda zirvesinden aaya doru toprak ve akldan oluan

12
amur selinin akmasna neden olmutur. 74 kii yaamn kaybetmitir. lenin tamamnn sokaklar
ancak lmlerin ou Dere azndaki kerpi evlerde meydana geldi.
Bat Karadeniz heyelanlar 1998: Karabk, Bartn, Zonguldak ve Bolu ili snrlar indeki ar yalar
cne sele ardndan da ktle hareketlerine neden olmutur. Drt ilde yaklak 5500 konut ve ieyerine
zarar veren sel ve takn, 1330 konuta zarar verdi
Baky heyelan 1998: Mesat derenin ar yalarda tamas sonucunda meydana gelmektedir.
Derenin ilk kaytl seli ve heyelan 1929 yl olmasna ramen yre insan dere yatana veya
suyun takn alanna ev yapmaya devam etmitir. 47 kii yaamn kaybetmi tir. Srmene de ise
152 iyeri, 14 ev, 1 apartman , 5 sanayi tesisi orta derecede hasar grmtr.
Rize Heyelanlar 2002: Temmuz aynda ar yalar ve dalardaki karlarn aniden erimesi ile
birlikte tm dereler tam ve meydana gelen heyelanlarda 31 kii yaamn kaybetmitir
Koyulhisar (Sivas) Heyelan 2005: Onyedi mart gn gn Sivas ili, Koyulhisar ilesi, Sugz
kynn Kuzulu Mahallesinde meydana gelen heyelan sonrasnda 15 kii toprak altnda kalarak
hayatn kaybetmitir. hareket eden malzemenin hacmi yaklak olarak 12,5 milyon metrekp
olarak hesaplanmtr.
Marmara heyelanlar 2009 : 10-13 Eyll tarihleri arasndaa stanbul ayamama deresi. atalca
ve Silivride meydana gelen sel olaylarnda 32 kii yaamn kaybetti. Bu seller stanbul ve
civarnda nasl arpk bir yaplama yaandn gzler nne serdi.
nite 12-KBRN (KMYASAL-BYOLOJK- RADYOLOJK-NKLEER) TEHLKELER,

KORUNMA YNTEMLER VE MDAHALE
Kimyasal Silahlar Ve Alnmas Gereken nlemler

Kimyasal gazlar zehirleme gc ok yksek olmakla birlikte tespit edilmesi olduka zordur.
Renksiz, kokusuzdurlar. z ktleleri havadan ardr, retimleri kolay ve ucuzdur. Kimyasallar,
suya kar dayankldrlar
Kimyasal Gaz Saldrs Nasl Anlalr

Badem ve sarmsak gibi zel ve deiik bir koku hissedilebilir. evrede tereddt uyandracak
ya ve su damlacklar grlebilir. Kimyasal silah kullanldnda grme bozukluu, bulant,
kusma, nefes darl, ani ba ars, ciltte kzarklk ve kabarcklar grlebilir. evrede kk
bcek, sinek, fare gibi canllarn lmleri grlr.
Kimyasal Gazlara Maruz Kalma Esnasnda Yaplacaklar

gaz maskesi, yoksa slak bir havluyla tehlike geene kadar solumamz bu ekilde yapmal, eer
saldrya darda bir yerde yakalanrsak hemen kapal bir yere snmak gerekir
Kimyasal Gazlara Maruz Kalndktan Sonra Yaplmas Gerekenler
1-ilgili resm kurumlardan gelecek uyar ve ynlendirmelere dikkat edilmeli
2-giysilerimizi deitirmeli ve karlan elbiselerimizi amar suyu, deterjan ve bol su ile
temizlenmesi(dekontanimasyonu) salanmal.
3- Blge terk edilecekse rzgarsz bir havada intikal gerekletirilmeli, intikal esnasnda zellikle
imler, otlar, aalk blgeler ve toprakta da kalnt olabileceinden bunlara mmkn olduu
kadaryla dokunmamaya zen gstermek gerekir

13
Hastalanan kii en yakn salk kuruluuna gtrlmeli, gz ve evresinde kimyasal bir madde
bulamsa bol su ile ykanmal ve asla kirlenen yzey ovarcasna ykanmamaldr.
Biyolojik Sava Ajanlarnn Vcuda Giri Yollar
snanz yoksa evinizdeki penceresi en az olan korumaya elverili bir odasn geici barnma noktas
olarak seip bekleyiniz
Biyolojik Saldr Sonras Yaplacaklar

1-lgili resm kurumlardan yaplan duyuru ve ynlendirmelere dikkat edin.
2-Yiyecek ve iecekleri hemen tketmeyin, biyolojik maddelere maruz kalanlar scak sabunlu su
ile ykayarak temizliini (dekontaminasyonunu) salanr
3-Kirlenen elbiseleri ykayarak temizliini (dekontaminasyonunu) salanr
Radyolojik Nkleer Silahlarn Etkileri

1 Ani Etkiler- (Patlamadan sonra ilk 1 dakika ierisinde meydana gelir)
Ik; nkleer imek ad da verilen bu k gneten birka defa parlak olduu iin plak
gze, direk ulat takdirde 1545 dakika sren geici bir krle sebep olmaktadr.
Is; nkleer s radyasyonlar, nkleer imein beraberinde gelmektedir. Bu sebeple belirli bir
uzaklkta ve akta bulunan ahslar iin ok tehlikeli olurlar
Is Radyasyonlarnn zellikleri
mldr,
Ani Nkleer Radyasyon

ldrme kudretinde olan bir etki de ani nkleer radyasyondur
Alfa Partiklleri (Zerreleri)
Pozitif elektrik ykl partikllerdir. Menzilleri birka santimetre iinde olup nfuz kabiliyetleri
yoktur.
Beta Partiklleri (Zerreleri)
Negatif elektrik ykl ve ok kk kitlesi olan bir iyondur. Menzili 45 metre kadar olup nfuz
kabiliyeti bulunmamaktadr
Ntronlar
Elektrik yk olmayan fakat atom ekirdeklerinden frladklarnda radyoaktif olmaya msait
cisimlerin atomlarn paralayp onlar suni olarak radyoaktif hale getiren zerrelerdir. Byk
tehlike oluturabilecek kabiliyettedirler fakat menzilleri 100 metreden biraz fazladr
Gama Inlar: Yksek frekansl elektromanyetik dalgalar halinde yaylan bu etkinin hem uzun
menzilli ve kitlesiz oluu, hem de engel tanmayan bir nfuz kabiliyeti bulunuu tehlikeyi

14
oaltmaktadr. Bu sebeple Ani Nkleer Radyasyon denince hemen "Gama Inlar" akla
gelmektedir
Gama Inlarnn zellikleri
Basn (Blast)
Elektromanyetik pals, elektronik devreler kullanan modern cihazlar bozmak, istenmeyen sinyal
karmasna neden olmak suretiyle malzeme hasarna neden olur
Kalnt Etkileri (Radyoaktif Serpinti)

Radyoaktif serpinti bomba patladktan 3060 dakika sonra balar. Nkleer infilakn btn etkilerini
100 kabul edersek, bu etkilerden
Ani tesirlerde "Devamldr" anlatm kullanld ve sre verildii halde serpinti tehlikesi iin
"Kalcdr" denilmitir
Radyasyon Hastalklar
Gama n yayan kaynak bizden az ya da ok uzaklktadr. Bu kaynaktan gelen nkleer radyasyon,
vcudumuzdaki organlar meydana getiren dokularn hcrelerinde iyonizasyona ve sonu olarak
hcrelerin lmne sebep olur
Radyoaktif Zehirlenme
nefes alnrken solunum yolu ve organlarna, radyasyon bulam yiyecek ve ieceklere dikkat
edilmezse sindirim organlarna, ak yara veya yaralardan doruca kana yani dolam sistemine
girebilir
Hastalk Belirtileri
Hlsizlik, isteksizlik, bitkinlik,
s, ba dnmesi,
kusma, ba ars,
iddetli ba ars,
kanl ishal,
, lm.

15
Radyasyondan Korunmada Ana Prensipler

*Balang zaman silahn patlamasndan bir saat sonras kabul edilmektedir.
*uzaklk drt metre olan bir canl bu kaynaktaki iddetin te birinden, uzakl 7,5 metre olan
canl yarsndan, uzakl 30 metre olan canl ise drtte nden korunmu olur
*canl ile radyoaktif kaynak arasnda ne kadar fazla yar kalnlk salayan bir engel varsa o canlnn
gsterecei etki ayn lde az olacaktr
Bir Nkleer Saldr Olduunda Alnacak Tedbirler
Darda seniz
1-Patlama n grr grmez yatn
2-gzler kapal olacak veya grmeyecek
3-Dizlerinizi karnnza doru ekip KAPANIN
4-plak yerlerinizi (giysilerinizle) RTN
5-k, yakc hava hareketi ve yklmalar sona erene kadarkoruyun (1 dk.)
6-Aznz ve burnunuzu tozlara kar bir bezle, elbise parasyla vb. koruyun
7-El, yz, salar ve dier plak kalm yerlerinizi mutlaka ykayn. Giysi deitir
8-Snaa Girmeden nde 3060 Dk. Zamannz Var!
Arata seniz;
Genel snak : 3000 m emsal alanda l dare Kurullarnca karar altna alnr ve kararn bir rnei
uygulanmak zere ilgili idarelere gnderilir. Snak incelemesi yaplp snak yeri tespit ve
tahsis olunmadka kat mlkiyeti bozulamaz, yeni yap ruhsat dzenlenemez
Terr ya da terrizm, siyasal, dinsel ve/veya ekonomik hedeflere ulamak amacyla sivillere;
resm, yerel ve genel ynetimlere ynelik bask, yldrma ve her trl iddet ieren yolun
kullanmdr. Terr uygulayan organize gruplara terr rgt; terr uygulayan ahslara ise
terrist denir.
Terrizmin ana hedefleri
yntemlerine bavurmasn salamak,
aklarn ele geirmek veya var olan ynetimi devirmek.
getirilmesi iin bask oluturmak

16
Terrist Eylemlerde Kullanlan Kimyasal Maddeler (KBRN)

. ldrmek,
. Yaralamak,
. nsanlar etkisiz hale getirmek,
. Bitkisel ve hayvansal besin kaynaklarn, besin stoklarn kontamine etmek ve yok etmek,
. Ekonomik nemi olan hedefleri ilemez hale getirmek,
. Kaosa ve panie neden olmak
KBRN Tehlikelerine Kar Korunmak in

Siren, ikaz ve alarm iaretlerini renmeli ve uygulanmaldr.
NBC malzeme ve tehizat ile tehiz edilmelidir,

Toplu korunma planlamas yaplmaldr,
Snaklarn alabilirlii denenmelidir,
PVC sistemli (Contal) kap ve pencereler tercih
edilmelidir,
kap ve pencerelerin szdrmazl
salanmaldr,
girite personel zerinde NBC kirlilii aratrlmaldr,
ultraviyole nlarndan geirilmelidir. (Mikroorganizma ve
sporlarn ldrlmesi iin).
nite 13: NAVGASYON
Toporafik haritalar dierlerinden ayran zellik yeryznn eklini kontur (Eykselti, zohips,
Mnhani) izgileri ile gsterilmesidir
haritann st ksm kuzey, alt gney, sol taraf bat, sa taraf ise doudur.Haritann alt ksmndaki
lek sayesinde harita zerindeki uzaklklar hesaplanr
Doal ve doal olmayan yap ve tesisler, zel iaretler, izgiler, renkler ve ekillerle
gsterilmektedir
Haritalar :
leklerine Gre
Kk lekli haritalar: 1/1.000.000 ve daha kk lekli haritalar.Ayrnt yoktur.
Orta lekli haritalar: 1/500.000 ve 1/100.000 arasndaki lcekli haritalar. Genel hatlaryla
ayrnt ilenmitir
Byk lekli haritalar: 1/100.000 hari daha byk lekli haritalardr
TPLERNE GRE
Planimetrik Haritalar: Arazinin sadece yatay durumlarn gstermektedir. Yeryz, ekilleri yoktur.
Toporafik Haritalar: Yeryz zerindeki kabartlar ve girintileri mnhanilerle, ayrntlar
sembollerle gsterir.
Kabartma Haritalar: Topografik haritann boyutlusudur.
Hidrografik Haritalar : Deniz derinliklerini gsteren haritalardr.
zel Amal haritalar : Sportif veya farkl amalarla yaplm haritalardr. Oryantiring haritalar,
yry rotas haritalar bu tr haritalardr
17
Harita zerinde iki nokta arasndaki uzunluun, arazide ayn iki nokta arasndaki uzunlua olan
oranna lek denir
Siyah: nsan tarafndan yaplan eyleri gsterir. Demiryolu, kpr, baca, isimler
Mavi: Suyun gstergesidir. Derinlie gre koyular. Deniz, gl, nehir, ay
Yeil: Orman , otlak ve verimli topraklar gsterir. Koyu renk younluu gsterir.
Kahverengi: Ykseltileri gsterir. Koyulatka ykseklik artyor demektir
Farkl kalnlkta kahverenkli toporafik eriler Kontur, Eykselti, zohips yada
Mnhani olarak adlandrlrlar. Kullanc iin kolaylk olmas asndan indeks kontur
denilen 100, 50 yada 25 metrede bir daha kaln izilmi olanlar harita kullanmay
kolaylatrrlar.
E ykselti erileri;
Ayn ykseklikteki noktalardr
Asla Kesimezler
atallanmazlar
Ayn ykseklikler birbirleri ile kapanabilir
Arazinin genel formunu veriller.
Sklamalar eimin arttn gsterir
Genilemeleri razinin eiminin azaldn gsterir

18

19
13.2.1 Haritada mesafe bulma

1:25.000 lekli bir haritada 1cm 25.000 cm, 250 m ve 0.25 km dir. 1 mm ise 25 metredir.
Haritadaki her kare 1 km2 dir.
13.2.2. Haritada Kuzeyi Bulma

eit kuzey vardr.
Gerek kuzey: Kuzey kutbunun olduu kuzeydir.
Harita Kuzeyi: Haritadaki kuzey ve gney izgilerinin gsterdii kuzeydir.
Manyetik Kuzey: Pusula inesinin gsterdii kuzeydir.
Manyetik kuzey blgeden blgeye deiiklik gsterir.

Bu deiiklik haritalarda belirtilir.
Haritay Kuzeylemek
Bulunduunuz yeri biliyor iseniz evrenizdeki nehir,tepe,kpr gibi iaretlerin ynne
haritay evirmek suretiyle haritay ynne koyabiliriz
Haritadan Pusulaya Hedef As Alma
ulay ayarlayarak
pusula ile yola devam edilebilir.
kuzey ynne konmas gerekli deildir.)

letirin.Pusulann kuzey-gney izgilerinin
haritann kuzey -
asn okuyun.
Pusuladan Haritaya Hedef As Alma

20
s okuma izgisine
getirin.
Pusula Kullanrken dikkat edilmesi gerekenler : Pusula, pusula ibresinin

sapmasna neden olabilecek metal eyalardan, elektrik akm tayan gerilim hatlarndan,
telefon ve telgraf hatlarndan, dikenli tellerden, metal arlkl kayalardan, maden
yataklarndan, uzakta kullanlmaldr
en en az bir metre
Mesafe Tahmini : Sk kullanlan yntemlerden bazlar unlardr;

21
GPS (Global Positioning System - Kresel Pozisyonlama Sistemi )

Abd 20,200 Km ykseklikteki yrngede bulunan ve srekli olarak zaman ve kendi pozisyon
bilgisini gnderen 24 adet NAVSTAR GPS uydusu vardr
Amerika 1960'da balatt

24 uydudan oluur
12 saatlik yrngeler
Zaman, kimlik bilgileri, yrnge parametrelerini yaynlarlar
her uyduda son derece iyi saatler vardr
Ana sleri Colorado da olan 3 yer anteni
dnya evresindeki 5 gzlem istasyonu
Asyada
GLONASS (Global'naya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema)
1996 ylnda balad, sistem 24 uydudan oluur
Multi-Functional Satellite Augmentation System (MSAS), (Japonya
Avrupada
Euro Geostationary Navigation Overlay Service (EGNOS).
Selective Availability (SA) Amerika Birleik Devletleri Savunma Bakanlnn gvenlik amal
olarak askeri olmayan kullanclarn GPS alclarnn ok hassas lm yapmalarn engellemek
zere gelitirdikleri programn addr
1 Mays 2000 itibaryla iptal etmitir bylece hassasiyet 5 metrenin altna dmtr.
GPS alcs kendi yerini belirleyebilmek iin uydudan ald sinyalleri genleme (triangulation)
yntemiyle zer
Global Positioning Sistemi segmentte incelenebilir
Uzay segmenti
NAVSTAR (NAVigation System with Time And Ranging) uydular senkron zaman (yl, ay, gn, saat,
dakika, saniye) sinyallerini, kendi pozisyon parametrelerini ve dier uydularla ilgili bilgileri ieren
iki ayr frekansta yayn yaparlar
Kullanc segmenti
Kullanc blm yani GPS el terminali uydulardan gelen sinyalleri anteni vastasyla alr ve kendi
trne gre seyrsefer (veya ara takip) amal gerek zaman koordinat bilgisini veya biraz daha
uzun sreli lm sonucu jeodezi uygulamalar iin statik fakat olduka hassas koordinat bilgisi
retir
Kontrol Segmenti
Bu blm uydularn gnlk olarak takip edilmesi, yerlerinin hesaplanmas, veri transmisyonu ve
denetleme grevini yrtr. 5 adet takip istasyonu, 1 adet ana kumanda istasyonu ve 3 adet
uydulara veri transmisyonu yapan istasyon vardr
22
nite 14. HASTA NAKL VE SEDYE KULLANIMI
Sedyesiz Tama Teknikleri:

1-Srtta Tama : Srtta tama teknii doa ve da arama kurtarma operasyonlarnda ok
kullanlan bir tekniktir. tanacak kiini bilincinin ak ve tamaya yardm edebilecek durumda
olmas gerekir
2-Kucaa Alarak Tama : Bu tama teknii kolay olmakla birlikte uzun srdnde ok
zorlu bir hale gelebilir. Daha ok ocuk ve hafif kiiler iin kullanlan bir yntemdir.krk kontrol
et. Fel olma durumu vardr
3-Omuz desteiyle tama : Uzun sreli tamalar gerekmedii, yaralnn bilincin yerinde olduu
tama eklidir
4-Omuza Alarak Tama : Yaralnn bilinci yerindeyse srtta tama yaplr. Ancak
bilinci yerinde olmayan yarallar sedye bulunamad zaman srtta tanr
5-Srkleyerek Tama : Bilinci yerinde olmayan yarallar tama tekniidir . Ama yaraly
ksa mesafeli bir tamayla gvensiz ortamdan uzaklatrmak ve gvenli ortama gtrebilmektir
6-ki Kii ile Tama : ki kii ile tamalarda yaraln ciddi bir yaras olmayp bilincini de
ak olmas gereklidir.
7-Sedyeye hasta yerletirme: Sedyeye hasta yerletirmedeki ana tema kiilerin karlkl
durmalardr
8- kiiyle karlkl kaldrma. ki kii yaralnn omuz ve diz blgelerinde
konulanmasdr. Bir kii ise karlarna geerek yaralnn omuz blgesinde konulanr. Omuz
blgesi ar olduu iin iki kiini buraya yerlemesi gerekir
9-Drt kiiyle kaldrma : Bu kaldrmaya kpr teknii de denilmektedir. Bunun sebebi
kiinin yaraly; ba boyun, omuz, kala ve dizlerinden kaldrmas bir kiini de sedyeyi yaralnn
altna srmesidir
10-Alt kiiyle Kaldrma: Bir yaraly sedyeye en salkl koyma yntemi 6 kii ile
kaldrmadr. er kii yaralnn iki tarafnda karlkl sralanr. Bu sralanma ba- omuz, kala ve dizle
eklinde olur
11-Doada yaralanan birini sedye ile naklederken ounlukla Neil Robertson sedye kullanlr. Az
da olsa kak sedye kullanlabilir
Doada Sedye ile yaral tamann ematik gsterimi
Doada sedye tamak olduka zordur ve ok efor gerektirir. Baz durumlarda dikey eimlerde
bile hasta tamak gerekebilir. Bir vadide kaybolmu bir hastay sedyeye koyarak tamak iin
mutlaka fazla sayda personel ihtiya vardr. Alt kii ile tanr.

23
nite 1:
***Her trl doal veya doal olmayan koullarla mcadele iin ayrlm kaynaklarn yetersiz
kald veya mcadele etme kapasitelerinin ald durumlar AFET adn alr.
Acil durum:can kayb yaralanma, yapsal ve yapsal olmayan hasarlar gibi beklenmedik acil durum
olaylardr
Afetler basit olarak Doal, Teknolojik ve nsan Kaynakl olarak e ayrlr.
afetlerin meydana gelmesine yol aan tek etken insan uygulamalardr
Yanl yerleim politikalar, politik nedenlerle riskli alanlarn yerleime almas, insanlarn nlem
almak yerine daha ok olayn ne zaman olacana odaklanmas nedenidir.
Kriz ynetimi afet baladktan sonra balar, afetin en iddetli olduu dnemde devam eder ve
afetin etkisi azaldktan sonra sona erer.
***Kriz ynetimini olas tehlikeler ve oluabilecek risklerden en az zararla kmak iin

afetlerden nce ve afetler srasnda yapalcak almalarn tmdr
Afet blgelerinde oluturalacak kriz merkezleri bu ynetmelik ve ynergelere gre

kurulmaktadr.
Sistemin banda ise Babakanlk Kriz Ynetim Merkezi bulunmaktadr.
Risk Ynetimi (Zarar Azaltma)

amac tehlikeyi tn aklyla ve kapsayaca alann boyutuyla birlikte ortaya koyarak afet
srasnda byk bir can ve mal kaybnn olmamas iin yaplacak her trden almay ve nlemleri
kapsar
Yeni ynetmelik ve genelgelerin karlmas, afet risk haritalarnn karlmas, afetle ilgili her trl
teknik almalarn hazrlanp raporlanmas, afet gzlem istasyonlarnn kurulmas, malzeme
ihtiyalarnn belirlenerek bunlarn hzla salanmas, salk hizmetlerinin nasl verilecei, afetten
etkilenecek insanlarn konaklayaca adr alanlarnn belirlenmesi, bilimsel aratrmalar iin
desetk salanmas, mhendislik almalarn salkl yrmesi, afet riski olan blgelerde veya
binalarda afet riskinin en aza indirilmesi ve yaplan almalarn her aamasnn kamuoyu ile
paylalmas aamalarn kapsar.
Tehlike: Can ve mal kayplarna neden olmak ile birlikte, toplumun sosyo-ekonomik dzen ve
etkinliklerine, doal evreye, doal, tarihi ve kltrel kaynaklara zarar verme potansiyeli olan
doa, teknoloji ve insan kaynakl olay veya olaylar zinciridir(afad tanm)
Risk kavram, Bir tehlikenin belirli bir zaman ve mekanda gereklemesi durumunda tehdit
altnda olan unsurlarn alaca hasarn dzeyine bal olarak oluacak potansiyel
kayplardr.(afad)

24
Hazrlk aamas s ama: ortaya kacak olumsuz etkilerin yol aaca zararlar ok hzl ve
salkl bir mdahaleyle minimum dzeyde tutmaktr
Mdahale (Arama Kurtarma, ilk yardm ve yardm aamas)

en kritik ve en nemli aamasdr. ama, ok ksa bir zaman dilimi iinde ok faza can kurtarmak
ve hayatn akn normale en yakn bir duruma getirmektir.
ilk mdahale, zor durumda kalanlarn kurtarlmas, yarallarn tedavisi, ar yarallarn nakli,
afetzedelerin beslenme, barnma ve salk sorunlarnn zlmesi konular girer.
depremde kurtarlanlarn sadece % 3 gibi kk bir ksmn Arama Kurtarma ekipleri

kurtarmtr
yiletirme: afet blgesinin haberleme, ulam, su, elektrik, uzun sreli barnma, eitim,
yaamn normale dnmesi iin sosyalleme almalar gibi bir ok ama konuyu kapsamaktadr.
Yeniden na: Afetzedeler artk normal yaama dnmler ve nceliklerini belirlemeye

balamlardr
Yangn, deprem, , sel gibi doa kaynakl; terr, patlama, sabotaj veya teknolojik kazalar gibi
insan kaynakl olaylar ile doada kaybolan kiilerin belli kurallara gre yerlerinin belirlenmesi iin
yaplan almalarn tmne Arama denir
kaybolan kiilerin belli kurallara gre yerlerinin arama ekipleri tarafndan belirlenmesinden
sonra, sabitlenerek tehlikeli ortamlardan gvenli ortamlara nakledilmesi iin yaplan almalara
Kurtarma denir
Arama Kurtarma personeli olmas gereken zellikler.

1-Alak gnll ve mtevaz olmaldr
2-herhangi bir ii yapabilecek gce ve kapasiteye sahip olmas gerekir
3-aratrmaya ak bir kiilie sahip olmas arttr
4-her birey bilgi ve becerisine bal olarak alt alanda gerektii zaman liderlii ele alabilecek
ve inisiyatif kullanabilecek kapasiteye sahip olmaldr
5-Ekip liderinin komutlar itiraz edilmeden yerine getirilmelidir
6-ekip almasna yatkn bir kiilie sahip olmas gerekir .
Emniyet tedbirleri
- nce kurtarma almasn yapacak kii veya kiilerin gvenlii
- Sonra bu ekibe destek verecek ekibin gvenlii
- Sonra kurtarlacak kii veya kiilerin gvenlii
zayf halka teorisi;: Arama Kurtarma zinciri denilen bu yapnn gc en zayf halkann gc
kadardr.
Afetlerde Hizmet ncelii ncelii
*gvenliin salanmas gerekir
*Ardndan tfaiye yangnlar sndrmelidir
*afet triyaj yapp kurtarlmas kolay olan insanlara yardm
*Arama Kurtarma almalar en son balar
25
nite 2:
Arama Kurtarmann Yap Talar
4 temel zerinden oluur
1-Yer tespiti
2-Ulama
3-lk Yardm ve Sabitleme
4-Kurtarma (Nakletme)
Temel elementler, ynetim ve planlama asndan arama ve kurtarma operasyonlarnn

bileenlerini oluturur
n Planlama; arama kurtarma ile ilgilenen kurumlar tarafndan herhangi bir olay gereklemeden
nce yaplan her trl hazrla verilen aamadr
Operasyonlarda yer alacak personelin srekli eitim ve tatbikatlarla zinde ve hazr tutulmas,
sz konusu kurum ve kurulularn grev dalmlarn ve planlamalarn yapmalar, Her bir
olay iin kullanlacak farkl formlarn oluturulmas, alma alannn haritalarnn elde
edilmesi, lojistiin planlanmas bu aamadadr.
hbar : Arama kurtarma ekiplerinin, bir olay olduktan sonraki ilk karlaacaklar ilk aamadr
ar : Arama kurtarma personeli personelinin bir olay olduu ile ilgili haberi, ilk olarak ald
aamay ifade eder
lk arda personele nasl bir operasyona katlacaklar mutlaka belirtilmelidir.
Planlama ve Strateji
*Eldeki tm bilgi ve kaynaklarn yan yana gelmesi sonucunda strateji geliir ve sonu olarak
ortaya detaylar saptanmam Operasyon Plan kar
*mutlaka alternatif planlar da kapsamaldr
Taktikler ve Operasyonlar :
Operasyon Plannda ngrlen stratejiyi gerekletirmek iin kullanlacak uygulama
yntemlerine (taktiklere) karar verme aamasdr
Operasyonlar : fiili olarak aramakurtarma almalarnn balad aamadr
Faaliyetin Durdurulmas : Operasyonun baarl veya baarsz olmas nemli deildir

Acil Durum Koordinatrnn sorumluluundadr. Faaliyet sonlandrma sorumluluu
Koordinasyon Merkezine aittir.
Tm arama ve kurtarma faaliyetlerinin son aamas Faaliyet Sonu Deerlendirmedir
lk haber alm ile balayan prosesten, herkesin balang noktasna dnmesine kadar olan tm
aamalar faaliyetin sonunda deerlendirilir
Srat: Arama kurtarma almalar almas srasnda zamana verilen addr.
Tm plana olduu kadar bireysel hareketlere de "evet" veya "hayr" diyen temel kavram emniyet
'tir
Bir arama kurtarma kurumu ancak birincil ncelie sahip srat ve emniyet konusunu
zmledikten sonra, verimlilik, maliyetler, antrenmann yararlar gibi ikincil faktrlerle
ilgilenebilir

26
nite 3:
risk ynetimi yani nlem ve hazrlk aamalarnda eitim ve tatbikatlar sz konusu olduu iin
burada can kayb sorunu yoktur
Afetlerde Saha Koordinasyonunu ilki 1988 ylnda yaanan Ermenistan depreminden sonra ortaya
kmtr.
BM bnyesinde OCHA (Office for the Coordination of Humanitarian Affairs - nsani Yardm
Koordinasyon ofisi-) kurulmutur

27
OCHA
Ortak stratejiler gelitirilmesi,
Durum ve ihtiya deerlendirmelerinin yaplmas,
Koordinasyon forumlarnn organize edilmesi,
Kaynaklarn harekete geirilmesi,
Koordinasyon mekanizmalarnn ve aralarnn ynetilmesi
Birim Alm Trkesi

FCSS Field Coordination Support Koordinasyon Destek Birimi
Section
OSOCC On- Site Operation Saha Operasyonlar
Coordination Center Koordinasyon Merkezi
VOSOCC Virtual On- Site Operation Sanal Saha Operasyonlar
Coordination Center Koordinasyon Merkezi
RDC Reception Departure Center Var Ayrl Merkezi
UNDAC United Nations Disaster Birlemi Milletler Afet
Assesment and Coordination Deerlendirme Ve
Koordinasyonu
UNDAC (Birlemi Milletler Afet Deerlendirme ve Koordinasyon):

Grevi : Doa kaynakl afetlerde ve acil durumlarda olaydan etkilenen yerdeki saha seviyesinde
koordinasyonu yrtmek amacyla kurulmu bir sistemdir.
UNDAC sistemi drt ana unsurdan olumaktadr:
Personel: UNDAC yesi lke ve kurulularn setii tecrbeli acil durum yneticileri ve
uzmanlardr.
Yntem: UNDACin amacn gerekletirebilmesi iin nceden tanmlanm ve zerinde
anlalm alma yntemleri almasdr.
Prosedrler: UNDAC ekibinin mmkn olan en hzl ekilde acil durumdan etkilenen yere
intikal etmesi iin gelitirilmi standart prosedrlerdir.
Ekipman: UNDAC ekibinin grevini yerine getirebilmesi iin ve ekibin mdahale yeterliliini
salayan, gerekli olan ekipmanlardr.
Bunlardan en yaygn olarak kullanlanlar OSOCC ve RDCdir. OSOCC ve RDC birbirini tamamlayan
iki yapdr.
OSOCC (Saha Operasyon Koordinasyon Merkezi) UNDACin grevini yerine getirebilmesi iin
sahada kurduu koordinasyon merkezidir.
Olaydan etkilenen lke ile uluslararas aktrler arasndaki kpr grevi grmek,
28
Uluslararas aktrlerin afet/acil durum yerinde saha seviyesindeki faaliyetlerinin

koordinasyonu iin bir sistem salamak,
Uluslararas insani yardm kurulular arasnda i birlii, koordinasyon ve bilgi ynetimi iin
bir platform oluturmak.
KAVK ekiplerinin OSOCCla yapabilecekleri almalar yle zetlenebilir.

Raporlar, haritalar, kim-ne-nerede veri tabanlar,
Lojistik destein salanmas iin ilgili kurulularla balantlarn salanmas,
Gvenlik bilgileri,
Koordinasyon toplantlar ve brifingle
RDC (Var Ayrl Merkezi)

RDCnin yapt almalar su ekilde sralanabilir:
lkeye giri yapan insani yardm kurulularnn OSOCCa ynlendirilmesi,
lkeye girite insani yardm kurulularna afet/acil durumla ilgili ilk bilgilerin salanmas,
nsani yardm kurulularnn acil ihtiyalarnn salanmasnda destek olunmas,
nsani yardm kurulular ile havaalan otoritesi arasnda kpr grevi grlmesi (gmrk,
lkeye giri/k ilemleri, bekleme alan salanmas vs.),
nsani yardm kurulularnn etkilenen blgeye sevk edilmesi iin gerekli olan ulamn
salanmasnda destek olunmas,
Yakt, evirmen, iletiim listesi, harita, radyo frekans vs. gibi konularda destek olunmas.
Hedef yardma gidilen lkeye yk olmamak ve olabildiince kendi imkanlarna kullanarak sorun
yaayan lkeye yardm edebilmektir.
INSARAG (International Search and Rescue Advisory Group/ Uluslararas Arama Kurtarma
Danma Grubu) kuruldu
Trkiyenin resmi birim temsilcisi olarak stanbul AFAD Sivil Savunma Ve Arama Kurtarma Birlik
Mdrl, Uluslaras (Heavy Team) Ar Arama Kurtarma Ekibi kategorisinde akreditasyonunu
ilk alan ve u an itibaryla ilk ve tek ekiptir.
Arama Kurtarma Dernei (AKUT) ise Orta Arama Kurtarma Ekibi kategorisinde akredite olmay
baaran ilk sivil toplum rgtdr

29
saha koordinasyonu ve dier sorunlara ynelik rneklerden biri stanbul niversitesi Arama
Kurtarma Ekibi ile gidilen bingl 21 Mays 2003 Cezayir depreminde yaanmtr
Acil bir durum afete dnmeye baladnda uluslararas ekipler Birlemi Milletlere yardma
hazrz ars gnderirler. Kargaaya nlemek iin bu durumda ilk olarak VOSOCC devreye girer.
Eer UNDAC ekibi olay yerine tm ekiplerden nce gelmise tm sistemi ve OSOCC adrn
kurmak onlarn grevidir.
Yardma gelen ekipler kendilerine ayrlan blgede alrlar Ulusal Afet koordinasyon merkezinin
(LEMA) onay olmadan asla baka bir yere gidemezler.

30
OSSOC yetkilileri yardma gelen lkelerin ekip liderleri her akam gnlk deerlendirmeler
yaparak almalar hakknda genel bilgiler alr ve stratejileri ona gre planlarlar.
almalarn sonlandrlmas Karar UNDAC ve Ulusal Afet Koordinasyon Merkezi tarafndan

verilir.
Trkiyedeki Saha Koordinasyon Sistemi:

29.05.2009 tarihinde karlan 5902 sayl yasa ile Sivil Savunma Genel Mdrl, Babakanla
bal Trkiye Acil Durum Ynetimi Genel Mdrl ve Bayndrlk Bakanlna Bal Afet leri
Genel Mdrl kapatld.
AFADn grevleri zet olarak aada verilmitir.
Hayat kurtarmak
Yaralanmalar azaltmak
* Kesintiye urayan hayat ve faaliyetleri en ksa srede normale dndrmek,
Mdahale almalarn hzl ve etkin bir ekilde gerekletirmek,
Halk saln korumak ve srdrmek,
Mlkiyet, evre ve kltrel miras korumak,
Ekonomik ve sosyal kayplar azaltmak,
kincil afetlerin etkilerini azaltmak,
Kaynaklarn etkin kullanmn salamak.
Acil durum hizmet gruplar sorumlusunun belirleyecei OLAY YER YNETM YETKLS
olaya intikal ettiinde yetkiyi devralr ve aada tanmlanan grevleri yrtr:
Olay yerinde bamsz hareket etmeyi ve oklu komutalar engeller.

Mdahale edenlerin grevli kiiler olmasn gvenceye alr.
Olay blgesine gelen mdahale ekiplerini bilgilendirir.
Olayn n deerlendirmesini yapar. Bu n deerlendirme; tehlike tipini, yaklak yaral
saysn, tehdit altndaki blgenin bykln ve de ikincil (takip eden) olay olasln ierir.
Elde ettii bilgiler dorultusunda ekiplerin hareket tarzn belirler ve olay yeri gvenliinin
alnmasn salar .
nite 4: OPERASYON KAMP YER DZENLENMES
Kamp alan
1-Ulamn kolaylkla saland, yola yakn
2-Sert rzgr alan ak alanlar ok zor durumda kalnmadka tercih edilmemelidir
3-olay yerine ok yakn olmamas

31
4-yakt ikmal deposu, ara park yeri ve lojistik deposunun kurulaca alanlarn olmasna zen
gsterilmelidir
5-Helikopter pisti olarak kullanlacak bo alanlarn bulunmasna dikkat edilmelidir
6-sonra gelecek ekipleri de dnerek hareket edilmelidir
Park Yeri dzenlenmesi : yerin giriinin knn iyi planlanmas gereklidir
Yakt ikmal deposu : ilk yaplacak yer gvenli, yangn riski az ve kampa yakn bir yerde yakt
ikmal deposunu oluturmak arttr
Ara Bakm Yeri
Malzeme/lojistik Deposu
Uyuma ve Dinlenme Blgesi
Tuvaletler
Du ve Lavabo
Helikopter pisti
Operasyon merkezi
Salk Merkezi : salk merkezi afetzedeler iin deil afet alanlar iindir
p depolama alan: yangn karacak malzemelerden, mutfak adrndan uzak tutulmasnda
fayda vardr. yn dikkate alnmal, plerin kamp alanna dalmamas salanmaldr.
K-9 Alan
Mutfak adr: adrn kontrol lojistik biriminin elinde olmaldr. Mutfak adr bir taraftan
kampta dinlenenlere yemek salarken, dier taraftan da sahada alanlarn kumanyalarn
hazrlamaldr.
NTE 5: TRKYEDE ARAMAKURTARMA ORGANZASYONLARI ..
TEHLKEL NTE sanrm btn sorular buradan gelecek gibi)
AFAD
AFAD Bakanl afet ynetimi ve saha organizasyonlarnda; Afet ve acil durumlarn
douraca tm sonularla ilgili planlamalar yapmak zorundadr. Afet ve acil durum
hizmetlerinin dzenlenmesinden, koordinasyonundan, denetlenmesinden ve eitiminden AFAD
sorumludur.
Hizmet grubu planlarndan; hizmet grubundan sorumlu olan bakanlk asli sorumlu olmakla
birlikte, hizmet grubu planlarnda grevlendirilen kurum ve kurulular, zel sektr, STKlar ve
gerek kiiler de ayr ayr sorumludurlar.
l afet mdahale plannn hazrlanmasndan ve uygulanmasndan, il ve ilelerde Vali ve
Kaymakamlar sorumludur.
Bakanlk, kurum ve kurulularda plann hazrlanmasndan ve uygulanmasndan; st ynetici, zel
sektrde ise sahibi veya yetkili temsil organlar grevli ve sorumludur
Ulusal afet ve acil durum mdahale almalarnn 4 seviyede yrtlmesi n grlmtr.
1. Seviye : Yerel imknlar yeterlidir.
2. Seviye: Destek illerin takviyesine ihtiya vardr.
3. Seviye: Ulusal destee ihtiya vardr.
4. Seviye: Uluslararas destee ihtiya vardr.

32
1. seviyede ilgili AADYM (l Afet Ve Acil Durum Ynetim Merkezi) faaliyete geer.
Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetim Merkezi gelimeleri takip eder ve deerlendirir.
2. seviyede Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetim Merkezi, ihtiya duyulan hizmet
grubundan ana zm orta bakanlk, kurum ve kurulu ile il afet ve acil durum ynetim
merkezleri faaliyete geirilir.
3 ve 4. seviyelerde Afet Koordinasyon Kurulu ile Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetim Merkezi
ve dier afet ve acil durum ynetim merkezleri (Bakanlk ve l Merkezleri) faaliyete geirilir.
afet mdahale planlar :
Seviye 2 karar verilmesi halinde, iller ve bu illerde grevli hizmet gruplar grevlendirilir. Afet
ve acil durum blgesine destek olur.
Seviye 3 karar verilmesi halinde, UAMP ye gre tm ulusal gler mdahaleye katlr.
Seviye 4 karar verilmesi halinde, tm ulusal gler mdahaleye katlr ve uluslararas yardm
arsnda bulunulur
Afet ve Acil Durum Yksek Kurulu (ylda 2 kez toplanr)

1- Afet ve acil durumlarla ilgili olarak hazrlanan plan, program ve raporlar onaylamakla
grevli, Babakan veya grevlendirecei Babakan Yardmcsnn bakanlnda, Milli
Savunma, ileri, Dileri, Maliye, Milli Eitim, evre ve ehircilik, Salk, Ulatrma,
Denizcilik ve Haberleme, Enerji ve Tabii Kaynaklar ile Orman ve Su leri
Bakanlarndan oluan Afet ve Acil Durum Yksek Kurulu kurulmutur.
2- Kurul toplantlarna, ilgili Bakan, kurum ve kurulu, sivil toplum kurulular temsilcileri
ve konu ile ilgili uzmanlar arlabilir.
3- Kurul, ylda en az iki kez toplanr. Kurul, ayrca Kurul Bakannn istei zerine
toplanabilir. Kurulun sekretaryasn Bakanlk (AFAD) yrtr
Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu (ylda 4 kez toplanr)
1- Afet ve acil durum hallerinde bilgileri deerlendirmek, alnacak nlemleri belirlemek,
uygulanmasn salamak ve denetlemek, kurum ve kurulular ile sivil toplum kurulular
arasndaki koordinasyonu salamak amacyla, Babakanlk Mstearnn Bakanlnda,
Milli Savunma, ileri, Dileri, Maliye, Milli Eitim, evre ve ehircilik, Salk,
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Orman ve Su leri
bakanlklar ve Devlet Planlama Tekilat Mstearlar, Afet ve Acil Durum
Ynetimi Bakan, Trkiye Kzlay Dernei Genel Bakan ile afet veya acil durumun
trne gre Kurul Bakannca grevlendirilecek dier bakanlk ve kurulularn st
yneticilerinden oluan Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu kurulmutur.
2- Kurul, ylda en az drt kez toplanr.
3- Ayrca, ihtiya halinde Kurul Bakannn ars zerine olaanst toplanabilir. Kurulun
sekretaryasn Bakanlk (AFAD) yrtr
Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetim Merkezi
1-Deprem, sel, frtna, toprak kaymas, , iltica ve nfus hareketleri, yangnlar ve kazalar,
kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nkleer madde kazalar veya olaylar, tehlikeli ve salgn
hastalklar gibi byk lekli, doal , teknolojik ve insan kaynakl afet ve acil durumlar ile
Babakan tarafndan acil durum veya afet olarak deerlendirilen dier olay ve durumlarda ulusal
dzeyde etkin mdahale ve koordinasyonu salamak zere Babakann veya yetkilendirecei
Babakan Yardmcsnn talimatyla AFAD Bakannn bakanlnda, Afet ve Acil Durum
Ynetim Merkezleri Ynetmeliinde yer alan bakanlklarn, asgari daire bakan
dzeyindeki temsilcilerinden oluur.

33
Bakanlklar Afet ve Acil Durum Ynetim Merkezi
7/24 saat
alma esasna gre kurulur. Grevleri Afet ve Acil Durum Ynetim Merkezleri
Ynetmeliinde belirtilmitir.
Minimum hiyerari, maksimum etkinlik, olay tr ve boyutuna gre modler yapya sahip
mdahale organizasyonunda, operasyon servisi, bilgi ve planlama servisi, lojistik ve bakm
hizmetleri servisi, finans ve idari iler servisi olmak zere drt servis kurulmutur. Seviye 3 ve
4 iin Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetim Merkezi Servislerinin ynetimi aadaki
ekildedir;
***tm yerel ynetimler Arama kurtarma ve tfaiye birimi kurmakla ykmldr

***TAMP STANBUL VE ANKARADA KURULMUTUR.
niversiteler
1-afet ve acil durum planlar yapmasndan
2-afet gnlls genler yetitirmek zere almalar yapmaktan
3-niversite yurtlarnda barnan ve niversitelerde eitimde olan rencilerin tahliyesinden,
tahliye edilen rencilerin ihtiyalarnn (salk, beslenme, barnma vb.)
4-Afet sonrasnda ise ivedilikle eitim ve retim hizmetlerinin srekliliini salamaktan
SDAK (finalde kesin soru kar)
17 Austos ve 12 Kasm 1999 depremlerinde alm akademisyen ve renciler tarafndan
stanbul Tp Fakltesi retim yesi Prof. Dr. Mehmet Kurdolu ve Mhendislik Fakltesi
retim yesi Yldrm Gngrn desteiyle letme Fakltesi rencileri Nihan Erdoan ve
Zeynep Kadolu tarafndan kurulmutur
**Birlemi Milletler INSARAG Uluslararas Arama ve Kurtarma Danma

Grubuna(International Search and Rescue Advisory Group) yedir.
UNDAC Birlemi Milletler Afet Deerlendirme ve Koordinasyon (United Nations Disaster

Assessment and Coordination) yesidir
INSARAGn Ermenistan ve Slovenya dahil dnyadaki pek ok lkede dzenledii tatbikatlarda

Trkiyeyi temsilen tek kurulu olarak yer almtr
2008 ylnda NSARAG ekip liderleri toplantsna Trkiyeden katlan iki kurulutan biri
SDAKtr
FRF- Finlandiya Kurtarma Kuvveti K Kamp ve Kurtarma Eitimi
NATO PfP (Partnership for Peace) Uluslarararas Kurtarma Operasyonlar Eitimi
JICA (Japan International Cooperation Agency) Kurtarma Teknikleri Eitimi
Van Erci Depremi Arama Kurtarma ve Yardm Malzemelerinin Datm Organizasyonu
Cezayir Depremi Arama ve Kurtarma almalar

34
Akut : 14 Mart 1996 ylnda AKUT Arama Kurtarma Dernei ad altnda resm kuruluunu
tamamlamtr
dalarda ve dier zorlu doa koullarnda doru ve etkin arama kurtarma faaliyetleri kurulu
amacdr.
1998 senesinde, Adana-Ceyhan depreminde gsterdii yararllklar nedeniyle, Bakanlar Kurulu

kararyla 19 Ocak 1999da Kamu Yararna Dernek stats almtr
17 Austos 1999 200 kii kurtarmtr
1999 ylndan beri Birlemi Milletler emsiyesi altnda bulunan Arama Kurtarma Danmanlk
Grubu INSARAGn yesi olan AKUT Ar Arama Kurtarma Ekibi (Heavy) ve Orta lekli Arama-
Kurtarma Ekibi (Medium) olmak zere gerekleen snflandrma ierisinde AKUT,
Snflandrlm Orta Seviye Ekip grubunda Trkiyede bu sertifikay alarak ilk ekip olmutur
**2049 operasyonda 2217 kiiyi, 950 hayvan kurtarm ve 293 ex bireyi de bulunduklar yerden
kurtararak salk ekiplerine teslim etmitir
nite 6. DEPREMLER
Depremler genel olarak tektonik depremler, volkanik depremler ve knt depremleri olarak
e ayrlr.
Bu tr depremlere tektonik depremler ve volkanik depremler ad verilmektedir. Depremlerin,

kk bir ksmnn oluumu da yer kabuunda meydana gelen byk apl kmelere
balanmaktadr. Bu tr depremler knt depremleri olarak anlmaktadr
elstik deformasyon (ekil deitirme) enerjisinin, yer kabuunu meydana getiren kayalarn
krlma dayanmlarn yenmesi sonucunda ortaya kan an krlma veya yrtlma hareketi ile
depremler meydana gelmektedir
malzeme, okyanus tabanna yaylmak iin burada yerlemi olan eski malzemeyi iterek onun
yerini almaya alacaktr. Bu itme sonucunda da yukar kt yar geniletecektir. Bu olaya
deniz taban yaylmas ad verilmektedir. Yaylma hz yllk ortalama 6 cm civarndadr

35
tektonik depremler: Yaknsak levha snrlarnda, jeolojik olarak yer kabuunun ekillenmesi ile
olur.
Tektonik depremleri oluturan krklara diri veya aktif fay ad verilir.
Ayn blgelerde bulunan aktivitesini kaybetmi faylara l fay denir
Odak derinlii 0 - 60 km arasnda deien depremlere s odakl depremler,
odak derinlii 60-300 km arasnda deien depremlere orta odakl depremler
odak derinlii 300 - 700 km arasnda olan depremlere de derin odakl depremler
Odak derinlii ne kadar s ise depremin verecei zarar da o kadar fazladr
Volkanizmann egemen olduu baz blgelerde volkanik hareketlere bal olarak oluan
depremlere volkanik depremler ad verilir. ykc etkisi yoktur.
Yer altnda bulunan tuz, jips, anhidrit gibi suda kolay znen minerallerin eriyerek meydana
getirdii boluklarn kmesiyle meydana gelen depremlere knt depremleri denir
Deprem dalgalar cisim dalgalar ve yzey dalgalar diye ikiye ayrlr. Cisim dalgalar P ve S
dalgalar, yzey dalgalar da Rayleigh (Rayleg) ve Love (Lov) dalgalar olmak zere iki trdr.
****P Dalgalar : Bunlar, boyuna yaylan dalgalardr. Deprem dalgalar iinde en hzl olan P
dalgalar olduu iin kayt istasyonlarna ilk ulaan dalgalar bu dalgalardr. Hzlar saniyede 7-8 km
arasnda deiir. P dalgalarna primer yani birincil dalgalar da denir. Bu dalgalarn tahrip edici
gc fazla deildir. Sadece bir deprem olduunu haber verir.
S Dalgalar : Bunlara sekonder yani ikincil dalgalar da denir. Hzlar P dalgalarna gre daha
yavatr. Yer kabuu iindeki yaylma hzlar saniyede 3,5-4 km arasnda deiir. Bunlar enine
dalgalar olduu iin P dalgalarndan farkl olarak ykc zelliklere sahiptir
Rayleigh Dalgalar :Yzey dalgalar olup hzlar S dalgalarna gre daha azdr. Sismograf zerinde
en iddetli hareketleri bu dalgalar gsterir. Dier dalgalar arasnda en tahrip edici zellie sahip
dalgalardr
Love Dalgalar : Bu dalgalar da yzey dalgalardr. Love dalgalarnn etkileri derinlere inildike
azalmaktadr. Bu nedenle derin odakl depremlerde, sismograflar bu dalgalar kaydetmezler

36
iddet Verdii zarar

I Sadece sismograflar kaydeder. ok kk
sarsntlardr. vme < 10mm/sn2
II Biraz daha gldr. Ancak hissedilemez.
vme > 10 mm/sn2
III st katlarda oturanlar tarafndan hissedilir.
Asl eyalar sallanr. vme > 25mm/sn2
IV Evlerde atrdamalar olur. Sarsnt iddetli bir
ekilde hissedilir. vme> 50 mm/sn2
V Sarsntnn iddeti artar. Kap pencereler
kendiliinden alr kapanr. Zayf binalarda
hasar grlr. Sularda dalgalanmalar olabilir.
vme > 100 mm /sn 2
VI Sarsnt artk iyice iddetlenir. Zayf binalarda
yklmalar grlebilir. Heyelnlar balar. Yer
alt su seviyesinde deimeler olur. vme >
250 mm/sn2
VII nsanlar ayakta durmakta ve hareket etmekte
zorlanrlar. Baz su kaynaklar kurur veya yeni
su kaynaklar oluur. vme >500mm/sn2
VIII Artk, depremin etkisi ykc hle gelmeye
balamtr. Yeryznde kk atlaklar
meydana gelir. Topografyada deiiklikler
olur. Dik yamalarda heyelnlar grlr.
vme> 1000mm/sn2
IX Barajlarda hasarlar oluur, demir yollar
bklr, heyelnlar grlr. Asfalt kabarr.
vme > 2500mm/sn2
X Baraj, kpr, viyadk gibi yaplarda byk
tahribatlar olur. vme > 5000mm/sn2
XI Kara ve demir yollarnda byk tahribatlar
oluur. Yeryznde derin atlaklar meydana
gelir Yanal ve dey atmlar grlr.
Heyelnlar, kum pskrmeleri olduka yaygn

olarak gzlenir. vme > 7500 mm/sn2
XII Binalar ok byk hasar grr. Toporafyada
ok byk deiiklikler meydana gelir. Teorik
olarak deprem dalgalarnn insanlar tarafndan
grld kabul edilir. vme >9800mm/sn2

37
Depremin iddeti : Depremlerde yrtlmann balad yere deprem oda ad verilir. Yani
deprem dalgalar yrtlmann balad yerden itibaren yaylmaya balar. Deprem odandan
uzaklatka depremin iddeti azalr. Yani deprem, odak noktasnda ok iddetli hissedilir.
Bir depremin iddeti canllar, doal evre ve yaplar zerinde yapm olduu etkidir.
Deprem iddetini belirlemek iin Mercalli (Merkalli) deprem iddet izelgesi kullanlmaktadr
Depremin Aletsel Bykl (Magnitd): Depremin bykl Richter (Rihter)

leine gre aletsel olarak hesaplanm byklktr. Byklk 1- 9 arasnda deiir
Tabakalarn ilk konumlar olan yatay durumlarndan farkl bir yap kazanmalar olayna tektonik
deformasyon ad verilir.
zt ynlerde basnlarn meydana getirdii kuvvete gerilme denir
Levhalarn Yaps ve Bileimi : Yer yuvarnn kat olan d ksmn oluturan ve kalnl 5
100 km arasnda deien litosfer (ta kre), levha (plka) ad verilen byk ve kk birok
paradan meydana gelmitir
Yer yuvar zerinde toplam 12 adet byk ve kk levha bulunmaktadr. Bunlar: Kuzey Amerika,
Avrasya, Karayipler, Afrika, Arabistan, Filipinler, Pasifik, Kokos, Gney Amerika, Avustralya-
Hindistan, Nazka ve Antarktika levhalardr.
Ktasal kabuk iinde granit, okyanusal kabukta ise bazalt tr kayalar yaygndr. Okyanusal
kabuun younluu, ktasal kabua oranla daha fazladr. Bunun nedeni okyanusal kabuun
demir (Fe) ve magnezyum (Mg) gibi elementlerce zengin olmasdr. Granit bileimli ktasal
kabukta ise silisyum (Si), potasyum (K), sodyum (Na) ve alminyum (Al) gibi elementler
egemendir

38
s kayna nedeniyle manto iinde oluan termal konveksiyon akmlar, yzeyde bulunan
levhalarn hareketinin temel nedenidir
Levha tektoniinin temeli, Alman jeofiziki Alfred Wegener (Alfred Vegener) tarafndan ortaya
atlan ktalarn kaymas teorisidir.
Wegener, ktalar ayran olayn bir alma olduunu, bu almann 100-200 milyon yl nce
baladn ve gnmzde de devam ettiini belirtmitir. Daha sonra, 1915 ylnda yaymlad
Ktalarn ve Okyanuslarn Kkeni adl kitabnda, iklimlerin jeolojik zaman iinde deiim
gsterdiini ve bu olaylarn da ktalarn kaymas ile aklanabileceini ileri srmtr.
ktalarn tek bir para hlinde olmas gerektiini ne sren Wegener, bu sper ktaya tm yer
anlamna gelen Pangea (Panjea) adn vermitir.
Tetis okyanusu olarak adlandrlan ktalar aras bir okyanusun gelitii belirlenmitir. Kuzey
ktas Grnland, Avrupa ve Asya'y iine alan Laurasia (Lavrasya); gney ktas ise Gney
Amerika, Antarktika, Afrika, Madagaskar, Hindistan ve Avustralya'y iine alan Gondwana
(Gonduvana)dr. O dnemdeki ktalar ile aralarndaki Tetis okyanusu ise tm okyanuslar
anlamna gelen ve Panthalassa (Pantelasa) olarak adlandrlan dev bir okyanus tarafndan
evrilmi durumdayd
nite 7. DEPREMLERDE ARAMA KURTARMA ALIMALARI
*Enkaz almalarnda ilk 72 saat yani gn yaamsal neme sahiptir.
* lk 24 saat ise altn saatler olarak anlmaktadr
Cihazl Arama
Delsar ve benzeri dinleme cihazlar aracyla yaplan ve en salkl sonu alnabilen arama
trdr. Ancak baarl olunmas iin bir ok zen gsterilmesi gerekir. Eer gerekli zen
gsterilirse enkaz altnda kalanlarn inlemelerini, duvara vurmalar veya duvar trmalamalar,
hatta kalp atlar bile duyulabilir.
kalanlar var ise onlarla iletiim kurulmas mmkn olmaktadr.

39
arn dilini ok iyi anlamalardr. Cihazlar ne kadar ileri dzeyde

olursa olsun yetenei kendisini kullanan kiinin yeteneiyle snrldr. Bu nedenle bu ileri
teknoloji rn cihazlar kullananlarn cihazlara hakim olmalar arttr.
manlarda periyodik bakmlarnn yaplmas ok nemlidir. Bakm
yaplmayan ve sadece depremde depreme kullanlan cihazlar verimli sonular vermeyebilir.
edilmesine dikkat edilmelidir.
sensorla zemin arasnda boluk kalmamasna zen gsterilmesi gerekir. Aksi taktirde istenen
verim alnamaz
Enkaz Altndaki Kiiye Ulancaya Kadar Yaplacak almalar
gelitirilir.
ka kii var ise bir kurtarma ekibini de almas zaman asndan ok iyi
olacaktr. Ancak eer yeterli ekip yoksa en stten an altta doru kurtarma almalar balar.
lacaksa mutlaka tahkimat ekibini de orada olmas ve tahkimat yapmas gereklidir.

Kurtarma almalar sorasnda eitimsiz gnlllerden de yardm alnabilir. Ancak onlara sadece
isteneni yapmalar sylenir.
ca onunla konuarak morali dzgn tutulmaya
allr.
almak personelin hata yapmasna neden olabilir.

nmeyi ihmal etmemelidir.
yaanr. Bu nedenle onlarla polemie girmemek almann baars asndan ok nemlidir

Enkaz altndaki kiiye ulalnca yaplacak almalar
szl iletiim nemlidir ve sz iletiim srasnda kii ok daha sabrl ve
sakindir.
Enkaz altndaki kiiye yaklanca eli tutulur. Bunun iki neden vardr. Birincisi beynin yeniden
adrenalin pompalamasn salamaktr. Dier ise elini durumuna gre konumunu saptamak ve ona
gre bir taktik gelitirmektir.
doktoru crash sendromunu nlemek iin serum balar.
mutlaka boyunluk taklr
Enkaz altndaki kiiye asla iecek ve yiyecek verilmemelidir.
balayabilir. Enkaz altndayken ok sabrl olan kii yz yze gelince birden saldrganlaabilir ve
personeli kracak szler syleyebilir. Bunu nedeni yz yze geldikten hemen sonra hzl bir ekilde
enkazdan karlacan sanmasdr. Kurtarma personeli bu konuda anlayl olmaldr.
Kurtarma ancak
hasta amblansa gnderildiinde sona erer.
larak dar karldnda doktor kontrolnde sedyeye alnarak amblansa gnderilir

40
TOP 100 SORU :

41

06 Temel Arama Kurtarma

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

06 Temel Arama Kurtarma

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEMEL ARAMA KURTARMA 1 Final Snav Tarihi: 29 MAYIS 2016

nite 8. DEPREM ARAMA KURTARMA MALZEMELER

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

NTE 9 : DADA ve DOADA ARAMA KURTARMA

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

bir nedenle kaybetmi bir insann

Arama ieriden darya doru daire izerek yaplmaldr

Doa arama ekibi en az iki kii olmaldr.

kleri iin kayp kiilerin eyalar elde edilmeye allmaldr

Kayp Kii davranlar

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

nite 10 : IDA ARAMA KURTARMA

Kar n Oluturan Ana Etkenler

bulunduunuz blgede gney yamalarndan dtnz gryorsanz bu kuze

lkemizde Riski Olan Blgeler

da Hayatta Kalma ans

kazasna erken mdahalenin ne kadar nemli olduunu en byk kantdr.

*Kazazedelerin % 4 kar altnda 3 saatten fazla yaamtr.

Yaplan almalar a yakalanldnda sa kalabilmek iin drt farkl strateji uygulamak

-dan korunmann ilk art riskini iyi renmektir

-Toz kar n grnce size ulamadan yanlara doru kamaya aln

Altnda Kalmaktan Kurtulanlarn Yapacaklar

n gvenli olup olmadn kontrol edin. Debilecek ikinci veya nc

altnda olduunu tespit edin.

nite 11. SEL VE HEYELANDA ARAMA KURTARMA

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

1-Yerleim Politikalar : dere yataklar uzak durulmaldr.

2-Sigorta : ev arazi araba sel temiat olmaldr.

6-Sel uyars geldiinde kvetleri iyice temizledikten sonra buralarda su stoklayn

Sel srasnda Yaplmas gerekenler

Sel sonrasnda Yaplmas gerekenler

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

Bat Karadeniz Heyelanlar (1988) : Ar Kar yan gerekletii k mevsiminin ardndan

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

nite 12-KBRN (KMYASAL-BYOLOJK- RADYOLOJK-NKLEER) TEHLKELER,

Kimyasal Silahlar Ve Alnmas Gereken nlemler

Kimyasal Gaz Saldrs Nasl Anlalr

Kimyasal Gazlara Maruz Kalma Esnasnda Yaplacaklar

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

Biyolojik Sava Ajanlarnn Vcuda Giri Yollar

Biyolojik Saldr Sonras Yaplacaklar

Radyolojik Nkleer Silahlarn Etkileri

Ani Nkleer Radyasyon

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

Gama Inlarnn zellikleri

Kalnt Etkileri (Radyoaktif Serpinti)

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

Radyasyondan Korunmada Ana Prensipler

Terrizmin ana hedefleri

yntemlerine bavurmasn salamak,

aklarn ele geirmek veya var olan ynetimi devirmek.

getirilmesi iin bask oluturmak

Terrist Eylemlerde Kullanlan Kimyasal Maddeler (KBRN)

KBRN Tehlikelerine Kar Korunmak in

NBC malzeme ve tehizat ile tehiz edilmelidir,

nite 13: NAVGASYON

Byk lekli haritalar: 1/100.000 hari daha byk lekli haritalardr

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

Bu kadar Yprandk Artk Pay versinler

13.2.1 Haritada mesafe bulma

13.2.2. Haritada Kuzeyi Bulma

Manyetik kuzey blgeden blgeye deiiklik gsterir.