DZEL MOTOR - JENERATR GRUBU
KULLANIM ve BAKIM
EL KTABI
LISTER PETTER DZEL MOTORLU
RETC FRMA
AKSA JENERATR SANAY A.fi.
Glbahar Caddesi 1. Sokak
34212 No: 2 Gneflli / STANBUL
T: + 90 212 478 66 66
F: + 90 212 657 55 16
e-mail: aksa@aksa.com.tr
YETKL SERVS
AKSA SERVS ve KRALAMA
Muratbey Beldesi, Gney Girifli Caddesi No:8
34540 atalca / STANBUL
T: + 90 212 887 11 11
F: + 90 212 887 10 20
e-mail: info@aksaservis.com.tr
SAYIN AKSA JENERATR KULLANICISI ;

ncelikle, Aksa Jeneratr setiiniz iin teflekkr ederiz.

Bu Kullanm ve Bakm El kitab sizlere Aksa jeneratr sistemini

tantmak amacyla hazrlanmfl ve gelifltirilmifltir.

Bu kitap jeneratrn kullanlmas ve bakm hakknda genel bilgiler vermektedir.

Ayrca almfl olduunuz jeneratrle ilgili genel bilgiler, tablolar ve flemalarda verilmifltir.

Genel emniyet tedbirlerini almadan jeneratrnz asla alfltrmaynz,

bakm ve onarmn yapmaynz.

Kitapta verilmifl olan talimatlara uyduunuz takdirde jeneratr sorunsuz kullanabileceksiniz.

Aksa nceden haber vermeden kullanma kitabnda yapaca deifliklik hakkn sakl tutar.
1. GRfi ........................................................................................................................................................................................ 1
1.1. Dizel Jeneratr Grubu ve Standart Donanmlar .............................................................................................................. 2
1.2. Jeneratrn Teslim Alnmas................................................................................................................................................. 2
1.3. Jeneratr alfltracak Ayar, Bakm veya Onarm Yapacak Elemanlarn zellikleri ................................................... 2
1.4. evre Koruma nlemleri ..................................................................................................................................................... 2
1.5. Enerji Tketimi Asndan Jeneratr Verimli Kullanma................................................................................................... 3
2. GARANT, SERVS ve RN KULLANIM MR ..................................................................................................... 3
3. DKKAT EDLMES GEREKEN HUSUSLAR................................................................................................................... 4
3.1. Genel ........................................................................................................................................................................................ 4
3.2. Yerleflim, Taflma ve ekme ................................................................................................................................................. 4
3.3. Yangn ve Patlama .................................................................................................................................................................. 4
3.4. Mekanik .................................................................................................................................................................................... 5
3.5. Kimyasal.................................................................................................................................................................................... 5
3.6. Grlt ..................................................................................................................................................................................... 5
3.7. Elektriksel................................................................................................................................................................................. 5
3.8. Elektriksel arpmalara Karfl lk Yardm .............................................................................................................................. 6
4. JENERATR TARF ve PARALAR............................................................................................................................... 7
4.1. Genel Tanm............................................................................................................................................................................ 7
4.2. Jeneratr Ana Paralar.......................................................................................................................................................... 7
4.3. Dizel Motor............................................................................................................................................................................. 7
4.4. Motor Elektrik Sistemi ........................................................................................................................................................... 7
4.5. Soutma Sistemi ..................................................................................................................................................................... 8
4.6. Alternatr ................................................................................................................................................................................ 8
4.7. fiase ve Yakt Tank ................................................................................................................................................................ 8
4.8. Titreflim zolatrleri ................................................................................................................................................................ 8
4.9. Susturucu ve Egzoz Sistemi .................................................................................................................................................. 8
4.10. Kontrol Sistemi........................................................................................................................................................................ 8
5. ELEKTRKL START SSTEMLER...................................................................................................................................... 8
5.1. Elektrikli Start Sistemleri ........................................................................................................................................................ 8
5.2. Ak Sistemleri ......................................................................................................................................................................... 8
5.3. Bakml Tip Akler .................................................................................................................................................................. 8
5.4. Bakmsz Tip Akler................................................................................................................................................................ 9
5.5. alfltrma Yardmclar ........................................................................................................................................................... 9
6. SALIK ve EMNYET........................................................................................................................................................... 9
6.1. Yangndan Korunma............................................................................................................................................................... 9
6.2. Egzoz Gazlar..........................................................................................................................................................................10
6.3. Hareketli Paralar ...................................................................................................................................................................10
6.4. Tehlikeli Voltaj.........................................................................................................................................................................10
6.5. Su ..............................................................................................................................................................................................10
6.6. Soutma Svs ve Yakt..........................................................................................................................................................10
7. JENERATR GRUBU KONTROL SSTEM...................................................................................................................10
7.1. Kontrol Panosu .......................................................................................................................................................................10
7.1.1. P72 Pano zellikleri...............................................................................................................................................................11
7.1.2. Elektronik Ak fiarj Cihaz .....................................................................................................................................................11
7.2. Kontrol Sistemi Seenekleri...................................................................................................................................................11
7.2.1. Istclar.......................................................................................................................................................................................13
7.2.2. Elektrikli Yakt Transfer Pompalar........................................................................................................................................13
8. KULLANIMDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR....................................................................................................13
8.1. Jeneratr alfltrmadan nce Yaplmas Gereken Kontroller ......................................................................................13
8.2. Jeneratr alfltktan Sonra Yaplacak Kontroller ...............................................................................................................14
9. YALAMA YAI .................................................................................................................................................................14
9.1. Ya Performans zelikleri .....................................................................................................................................................14
9.2. Lister Petter Motorlar in Ya Tavsiyesi.............................................................................................................................14
9.3. Motor Yann ve Ya Filtresinin Deifltirilmesi..................................................................................................................15
9.4 Teknik Tablo 1 ( Yakt, Su, Ya Sarfiyat ).......................................................................................................................................16
10. GENEL BAKIM PROSEDR ............................................................................................................................................16
10.1. Dzenli Bakm..........................................................................................................................................................................16
11. PERYODK BAKIM ZELGES ........................................................................................................................................16
12. DZEL MOTOR ARIZALARI ve GDERLMES..............................................................................................................19
13. ALTERNATR ALIfiMA PRENSB................................................................................................................................20
14. MECCALTE ALTERNATR ARIZALARI ve GDERLMES .......................................................................................21
15. JENERATR DEPOLAMA...............................................................................................................................................21
16. KULLANIM HATALARINA LfiKN UYARILAR ..........................................................................................................22
17. MfiTERNN SORUMLULUKLARI .................................................................................................................................22
EKLER
- KONTROL VE TRANSFER PANOLARI DEVRE fiEMALARI
- AKSA JENERATR YETKL SERVS NOKTALARI
- AKSA JENERATR YURTDIfiI SATIfi NOKTALARI
- AKSA JENERATR UYGUNLUK BEYANI
- GARANT BELGELER
1. GRfi
Aksa Jeneratr; soutma suyu ve antifrizi, yakt, yalama ya ve flarjl aknn salanmas durumunda, gtrld yerde hemen
devreye verilecek flekilde tasarlanmfltr.
Uzun yllarn verdii deneyim ile AKSA, verimli, gvenilir ve kaliteli jeneratrler retir.
Bu Kullanma ve Bakm El Kitab, kullancnn jeneratr kolayca kullanmas ve bakmn yapmasna yardm amacyla hazrlanmfltr,
onarm kitab deildir. Bu kitapta verilen tavsiye ve kurallara uyulmas halinde jeneratr uzun sre maksimum performans ve
verimde alflacaktr. Bu nedenle aflada yazl tavsiyelere uyulmas uygun olacaktr.

1) Kirli ve tozlu ortamda jeneratrn dzenli alflmasn salamak amacyla daha sk bakm yapmaya dikkat edilmelidir.
2) Her zaman ayarlar ve onarmlar, bu ifli yapmak iin yetkili ve eitimli bir kifli tarafndan yaplmaldr.
3) Her jeneratr, flase zerine yapfltrlmfl etiket zerinde gsterilen bir model ve seri numarasna sahiptir. Ayrca bu etiket zerinde
jeneratrn imalat tarihi, gerilimi, akm, kVA cinsinden gc, frekans, g faktr ve arl verilmifltir. Bu etiket bilgileri yedek
para siparifli, garantinin ifllemesi veya servis salanmas iin gereklidir.
4) Tavsiye edilen yalama ya, soutma suyu ve yaktn kullanlmas.
5) Orijinal motor jeneratr paralarnn kullanlmas
6) Aksa yetkili servislerinin kullanlmas
7) Tavsiye edilen emniyet ve montajla ilgili tedbirlerin alnmas

Dizel jeneratr grubu ISO 8528 standardna gre retilmifltir.

Herhangi bir ihtiya durumunda Aksa Servis ve Yedek para fiirketini veya yetkili bayisini araynz.

fiekil 1.1 AKSA Jeneratr Etiketi

1
1.1. Dizel Jeneratr Grubu ve Standart Donanmlar
Dizel jeneratr gruplar ve standart donanmlar jeneratr ile
birlikte fabrika kfl kamyon st teslim edilirler. Ak tip ve
kabinli tip olarak retilen jeneratrlerde, donanm zellikleri
aflada verilmifltir.
Ak tip jeneratr ile verilen donanmlar;
- Titreflim nleyici takozlarla flasesine montaj yaplmfl; dizel
motor ve alternatr
- Dizel motora montajl radyatr ve soutma fan
- fiaseye entegre edilmifl yakt tank
- Yakt hortumlar
- Start aks, sehpas ve balant kablolar
- Jeneratr grubu yannda montaj yaplmamfl endstriyel tip
egzoz susturucusu
Mflteri talebine bal olarak jeneratr odas iin gerekli ses
kesici bariyerler, havalandrma kanallar, panjurlar, zel
susturucular ayrca teklif edilmektedir.
Ses yaltm kabinli jeneratr gruplarnda egzoz sistemi montaj
yaplmfltr. Jeneratr ak alanda alflmak iin hazrdr. Mflteri
tarafndan jeneratr grubuna yalama ya, soutma svs, yakt
ikmalleri yapldnda ve g kablolar temini ve balantlar
yapldnda jeneratr grubu alflmaya hazrlanmfl olur.
Jeneratrn ilk devreye verilme ifllemi; garanti iflleminin geerli
olmas iin, Aksa yetkili servisi elemanlar tarafndan tm
balantlar kontrol edildikten sonra yaplr.
1.2. Jeneratrn Teslim Alnmas
Jeneratrnz teslim aldnzda cihazn tam ve iyi durumda
olduunu kontrol ediniz. Jeneratrn dikkatle taflnmas gerekir.
Cihaz hemen kullanlmayacaksa bir depoya, zarar grmeyecei
uygun bir flekilde konulabilir.
NEML: Teslimat srasnda herhangi bir eksiklik veya hasar
tespit edilirse teslimat yapan kifliye btn hasarlar nakliye
makbuzu zerine not ettiriniz ve imzasn attrnz. Eer kayp
veya hasarl malzeme teslimattan sonra fark edilirse hasarl
malzemeleri ayrnz ve nakliyeci ile flikyet prosedrleri iin
temasa geiniz. Kayp ve hasarl paralar garanti kapsamnda
deildir.
1.3. Jeneratr alfltracak, Ayar, Bakm veya Onarm
Yapacak Elemanlarn zellikleri
Jeneratr grubu sadece eitim almfl ve yetkili kifli tarafndan
alfltrlmal.
Aksa jeneratr cihazlar zerinde alfltrma, ayar, bakm veya
onarm yapacak elemanlarn doru yetenekte seilmifl olmas
gerekir. flin her bir tr iin, uygun eitimi almfl ve beceriye
sahip, grevlendirilecek operatrlerin seilmesi gerekir. Aksa
yetkili servislerinde ilgili ifllemleri yapacak elemanlar mevcuttur.
Yetenek seviyesi 1: Operatr
Operatr, tm ynleri ile grubu alfltrma ile iliflkili butonlar
ve emniyet durumlar hakknda eitim almfl ve konular bilen
kiflidir.
Yetenek seviyesi 2: Motor teknisyeni
Motor teknisyeni, operatr gibi jeneratrn alfltrlmas ile
ilgili eitim almfltr. laveten, motor teknisyeni; motor manelinde
tarif edildii flekilde motor onarm ve bakm eitimini almfltr.
Motor teknisyeni, elektrikle alflan (enerjili) cihazlar zerinde
alflma yapamaz.
Yetenek seviyesi 3: Elektrik teknisyeni
Elektrik teknisyeni, her ikisi operatr ve motor teknisyeninin
yeterliliine sahiptir. laveten elektrik teknisyeni, elektrik arzalarn
onarabilir. Buna alflan (enerjili) elektrikli cihazlar dahil alflma
yapabilir.
Yetenek seviyesi 4: Uzman
Yetenekli uzman, retici veya onun bayisi tarafndan karmaflk
onarmlar veya cihaz zerinde deifliklik yapmak iin gnderilir.
Yetkisiz elemanlarn jeneratr grubuna mdahale etmesine
izin vermeyiniz. reticinin yazl izni alnmadan yaplan deifliklikler,
ilaveler veya dnfltrmeler yaplmas ve orijinal olmayan
paralarn kullanlmasndan doacak hasarlardan, retici
sorumluluk kabul etmez.
1.4. evre Koruma nlemleri
evreyi rahatsz etmemek ve grlt kirliliine neden olmamak
iin jeneratr alfltracanz yeri seerken dikkatli olunuz.
Jeneratr olabildiince evreyi daha az rahatsz edecei, sesin
yank yapmayaca yerlerde kullannz. Eer byle bir ortam
salanamyorsa, gerekli hallerde ses yaltml jeneratr kabini
kullanlmas tavsiye edilir veya jeneratr odasna ses yaltm
yaplabilir. Ayrca zel egzoz susturucusu kullanlr. Motorun
yan yere ya da atk su kanalna deil uygun bir kaba boflaltnz
ve biriktiriniz. Ya tedarik firmasndan atk yalarn toplanmas
hakknda bilgi alnz ve ilgili yere teslimini salaynz. Petrol
trevlerinin (ya, yakt) doaya karflmas engellenmelidir, toprak,
2
akarsu ve deniz ile temas durumunda toprak, akarsu ve deniz
kullanlamaz duruma gelmektedir.
Jeneratrn aalk veya allk bir alanda kullanlmas halinde
yangn tehlikesi olabilir. Bunu nlemek iin Jeneratrn evresi
dikkatle temizlenmelidir.
Kullanm zaman dolmufl veya hasar gren akleri, ak
tedarikinize teslim ediniz. Aklerin geri dnflm yaplabilmekte
ve zehirli atklarn; asit, kurflun gibi maddelerin doaya karflmas
engellenmelidir.
1.5. Enerji tketimi asndan jeneratr verimli kullanma
Yakt tketiminin (enerji tketiminin) verimli olmas:
- Jeneratr havalandrmasnn montaj klavuzda tavsiye edildii
flekilde yaplmas
- Jeneratr rutin bakmlarnn zamannda yaplmas
- Jeneratrn aflr ykte kullanlmamas, daha uzun mrl
olmasn salayacaktr.
- Aflnan paralarn (segman, gmlek, piston, yatak) yenisi ile
deifltirilmesi
- Dizel motorun enjektrlerinin temiz ve ayarnn yaplmfl
olmas
- Hava filtresinin temiz olmas
- Motorun supap ayarlarnn zamannda yaplmas
- Jeneratrn dflk ykte kullanlmas, yakt tketimini
artracandan, verimi dflecektir.
- Mflteri yklerinde kullanlan lambalarn tasarruflu tip, fan ve
pompalarn bakml olmas
Yukarda yazl zelliklerin yerine getirilmesi durumunda, yakt
tketiminin verimli ve enerjinin verimli kullanlmasn salayacaktr.
2. GARANT, SERVS VE RN KULLANIM MR
Bu klavuzda belirtilen esaslara uyulmas kofluluyla jeneratrnz
malzeme ve imalat hatalarna karfl (2) iki yl Aksa Jeneratr
garantisindedir.
Garanti sresi, ilgili yasalar gerei satflla birlikte bafllar. Garanti
Belgesi jeneratrnzle birlikte, satfl yapan Aksa Jeneratr
bayisi tarafndan doldurulup, kafle baslacak ve size verilecektir.
Ltfen garanti belgesini +90 212 651 60 40 numaral faksa
gndererek veya www.aksaservis.com.tr den girifl yaparak
garanti srecini bafllatnz. Ltfen Garanti Belgenizi, garanti
sresi iinde, yetkili servisin garanti ifllemini yapabilmesi iin
saklaynz ve servis tarafndan istendiinde gsteriniz. Garanti
koflullar Garanti Belgesi zerinde aklanmfltr.
Jeneratrler iin Sanayi ve Ticaret Bakanlnca belirtilen
minimum kullanm mr (10) on yldr. Satc firmalar bu sre
ierisinde cihazn yedek parasn ve servisini creti karfllnda
salar.
Aksa Jeneratr yetkili servis listesini www.aksa.com.tr adresinde
bulabilirsiniz.
GARANT HAKKINDA
AKSA RNLER ZERNDE GARANT ELDE ETMEK N
SATIN ALMA MAKBUZ KANITINIZI SAKLAYINIZ.
EER GARANT SERVSNN TALEP EDLD ZAMANDA
LK SATIN ALMA TARHNN KANITINI TEDARK
EDEMYORSANIZ GARANT TARHN BELRLEMEK N
RNN RETM TARH KULLANILACAKTIR.
Herhangi bir Aksa Yetkili Servis Bayi garanti tamirlerini yapabilir.
Garanti tamirlerinin ou rutin olarak yaplr, fakat bazen garanti
servisi talebi uygun olmayabilir. rnein kt kullanma, rutin
bakmn eksiklii, sevkiyat, ykleme -boflaltma, depolama veya
uygun olmayan kurulum sonucunda tehizat hasar grmflse
garanti servisi uygulanmaz. Ayn flekilde, tehizat zerindeki
seri numaras ve retim tarihi sklmflse veya tehizat zerinde
deifliklik veya modifikasyon yaplmflsa garanti hkmszdr.
Garanti periyodu sresince Yetkili Bayi Servisi istendiinde
muayene yapar, normal kullanm veya hizmet altnda kusurlu
bulunan herhangi bir paray tamir eder veya deifltirir. Bu
garanti afladaki tamir ve tehizat kapsamaz:
Normal Aflnma: Dizel motorlar, btn mekanik aygtlar gibi,
iyi hizmet vermeleri iin periyodik olarak deiflecek paralara
ve servise ihtiya duyarlar.
Bu garanti, normal kullanlan, bir parann veya tehizatn,
aflnmas, mrn tketmesi hali iin geerli deildir.
Kurulum ve Bakm: Bu garanti, uygunsuz veya yetkisiz kurulum
veya deifltirme ve modifikasyon, kt kullanm, ihmal, kaza,
aflr ykleme, aflr hz, uygunsuz bakm, tamir veya depolama
ve bunun gibi kanaatimizce performansn ve gvenirliini aksi
ynde etkilemeye maruz kalmfl tehizat veya paralara
uygulanmaz. Bu garanti, ayarlamalar, yakt sistemi temizlii ve
engel (kimyasal, kir, karbon, kire vs den kaynaklanan) gibi
normal bakm da kapsamaz.
Dier Hari Tutmalar: Bu garanti, aflnan paralar, rnein
motor ya, o-ringler, filtreler, sigortalar, veya enjektrler vs,
veya kazalar, kt muamele, modifikasyonlar, deifltirmeler
veya uygun olmayan servis veya donma veya kimyasal
bozulmalardan kaynaklanan hasar veya arzalar garanti kapsam
dflnda hari brakr. Bu garanti, reticinin kontrol dflndaki
doal afet ve dier mcbir sebeplerden kaynaklanan hatalar
kapsamaz. Ayrca kullanlmfl, slah edilmifl ve demonstrasyon
tehizat olarak kullanlmfl, tehizat kapsam dflndadr.
3
3. DKK AT EDLMES GE REKEN HUSUSLAR
3.1. Genel
Jeneratr doru kullanlmas halinde tamamen gvenli olacak
flekilde tasarlanmfltr. Bununla birlikte gvenlik sorumluluu
jeneratr kuran, iflleten ve bakmn yapan kiflilere aittir. Eer
belirtilen gvenlik nlemleri uygulanmfl ise kaza ihtimali ok
azdr. Herhangi bir teknik operasyon veya ifllem yapmadan
nce gerekli emniyeti salamak operasyon veya ifllemi yapan
kifliye aittir. Jeneratr yalnzca yetkili ve eitimli kifliler tarafndan
alfltrlabilir.
Uyarlar
! Jeneratre bakm yapmadan veya jeneratr alfltrmadan
nce kitaptaki tm uyarlar okuyunuz ve anlaynz.
! Bu kitaptaki prosedr, talimat ve gvenlik nlemlerine
uyulmamas halinde kaza ve yaralanmalarn artmas muhtemeldir.
! Bilinen emniyetsiz bir durumda jeneratr asla alfltrmaynz.
! Eer jeneratrde emniyetsiz bir durum var ise, tehlike uyars
koyunuz ve aknn negatif (-) kutbunun balantsn keserek
bu olumsuz durum dzeltilene kadar jeneratrn alflmasn
engelleyiniz.
! Jeneratre bakm veya temizlik yapmadan nce aknn
negatif (-) kutbunun balantsn kesiniz.
! Jeneratr standartlara uygun flekilde kurulmal ve alfltrlmaldr.
3.2. Yerleflim, Taflma ve ekme
Afladaki emniyet tedbirlerini dikkate alnz.
Uyarlar
! Elektriksel balantlar, ilgili standartlara uygun flekilde yapnz.
Bu standartlara topraklama ve toprak hatalar dahildir.
! Jeneratrler iin yaplan yakt depolama sistemlerinin ilgili
kodlara, standartlara ve dier gereklere uygun flekilde
kurulduundan emin olunuz.
! Motor egzoz gazlar personel iin tehlikelidir. Kapal mahallerde
bulunan btn jeneratrlerin egzoz gazlar ilgili standartlara
uygun szdrmaz siyah borular ile dflarya atlmaldr. Scak egzoz
susturucusu ve egzoz borular yanabilecek maddelerin temas
ve personelin dokunmasna karfl korunmaldr. Egzoz gaznn
tehlikesiz olarak dflar atlmasn salaynz
! Jeneratr, alternatr ve motor kaldrma halkalarn kullanarak
kaldrmaynz. Jeneratr kaldrmak iin flasede bulunan kaldrma
noktalarn kullannz. Kabinli jeneratrlerde kabinin st ksmnda
bulunan kaldrma noktalar da kullanlabilir.
! Kaldrma aralar ve destek yaplarnn salam ve jeneratr
taflyabilecek kapasitede olduundan emin olunuz.
! Jeneratr kaldrld zaman, tm personel jeneratr etrafndan
uzak tutulmaldr.
! Rmorklu jeneratr ekerken tm trafik
kurallarna, standartlara ve dier
dzenlemelere dikkat ediniz. Bunlarn iinde
ynetmeliklerde aka belirtilen gerekli
donanmlar ve hz snrlar da vardr.
! Personelin mobil jeneratr zerinde seyahat etmesine izin
vermeyiniz. Personelin, ekme demiri zerinde veya mobil
jeneratr ile ekici ara arasnda durmasna izin vermeyiniz.
! zel olarak tasarlanmadka jeneratr tehlikeli olarak
snflandrlan bir evrede kurmaynz ve alfltrmaynz.
3.3. Yangn ve Patlama
Jeneratrn bir paras olan yakt tutuflabilir
ve patlayabilir. Bu maddelerin
depolanmasnda uygun nlemlerin alnmas,
yangn ve patlama riskini azaltr. BC ve ABC
snf yangn sndrcler el altnda bulundurulmaldr. Personel
bunlarn nasl kullanldn bilmelidir.
Uyarlar
! Jeneratr odasn uygun flekilde havalandrnz.
! Jeneratr, jeneratr odas ve zeminini temiz tutunuz. Yakt,
ya, ak elektroliti veya soutma suyunun etrafa dklmesi
durumunda, dklen yeri derhal temizleyiniz.
! Yanc svlar motorun yaknnda bulundurmaynz.
! Yaktn etrafnda alev, kvlcm, sigara imek gibi yanmaya
sebebiyet verebilecek olaylara izin vermeyiniz. Ak balantsn
yapmadan veya ak balantsn skmeden nce ak flarj
cihaznn beslemesini kesiniz.
! Ark olayndan kanmak iin topraklanmfl
iletken nesneleri terminaller gibi elektrie
maruz kalan blgelerden uzak tutunuz.
Kvlcm veya ark, yakt tutuflturabilir.
! Motor alflyor iken yakt tankn doldurmaktan kannz.
! Yakt sisteminde yakt sznts varsa jeneratr alfltrmaynz.
! Herhangi bir yangn annda personelin kolay kfl iin acil
kfl kaps olmaldr.
4
3.4. Mekanik
Jeneratr, hareketli paralardan
korunmak iin muhafazalaryla
birlikte tasarlanmfltr. Buna ramen
jeneratr mahallinde alflrken dier
mekanik tehlikelerden personeli ve cihazlar korumak iin
nlem alnmaldr.
Uyarlar
! Emniyet muhafazalar karlmfl halde jeneratr alfltrmaynz.
Jeneratr alflyorken bakm yapmak veya baflka bir sebepten
dolay emniyet muhafazasnn yanna veya altna ulaflmaya
alflmaynz.
! El, kol, uzun salar, sarkan elbise
paralar ve taklar hareketli
paralardan uzak tutunuz.
Dikkat: Baz hareketli paralar ak bir flekilde grlmemektedir.
Jeneratr odas var ise kapsn kapal ve kilitli tutunuz
! Scak yakt, scak soutma suyu, scak egzoz duman, scak
yzeyler ve keskin kflelere temastan kannz.
! Jeneratr mahallinde alflrken eldiven, flapka ve koruyucu
elbise giyiniz.
Soutma suyu souyana kadar
radyatr dolum kapan amaynz.
Radyatr kapan tamamen
amadan nce yksek buhar basncnn azalmas iin kapa
yavafl yavafl gevfletiniz
3.5. Kimyasal
Jeneratrde kullanlan yalar, yaktlar,
soutma sular ve ak elektrolitleri
endstriyel tiptir.
Uygun kullanlmazlarsa personele zarar verebilirler.
Uyarlar
! Yakt, ya, soutma suyunu ve ak elektrolitini deri ile temas
ettirmeyiniz ve yutmaynz. Eer kazayla yutulur ise tbbi tedavi
iin derhal yardm isteyiniz. Eer yakt yutulmufl ise kusturmaynz.
Deri ile temas halinde temas blgesini sabunlu su ile ykaynz.
! Yakt veya ya bulaflmfl elbise giymeyiniz Aky hazrlarken
aside dayankl bir nlk, yz maskesi ve koruyucu gzlk
taknz. Deriye veya elbiseye ak elektrolitinin dklmesi
durumunda dklen yeri bol miktarda basnl su ile hemen
temizleyiniz.
3.6. Grlt
Ses izolasyon kabini ile donatlmamfl
jeneratrlerin ses fliddeti 105 dBA dan
fazladr. 85 dBA dan fazla ses fliddetine
uzun sreli maruz kalma, iflitmeiin
tehlikelidir.
Uyarlar
! Jeneratr mahallinde alflrken kulaklk taknz.
3.7. Elektriksel
Elektrikli cihazlarn etkili ve emniyetli
alflmas, bu cihazlarn doru bir
flekilde yerlefltirilmesi, kullanlmas ve
bakmnn yaplmas ile salanr.
Uyarlar
! Jeneratrn yke balants, bu konuda eitimli ve kalifiye
olan yetkili bir elektriki tarafndan, ilgili elektrik kodlarna ve
standartlarna uygun bir flekilde yaplmaldr.
! Jeneratr alfltrmadan nce (buna mobil jeneratrler de
dahil) jeneratrn topraklamasnn yapldndan emin olunuz.
! Jeneratre yk balants yapmadan veya jeneratrden yk
balantsn skmeden nce jeneratrn alflmasn durdurunuz
ve ak negatif (-) terminalinin balantsn kesiniz.
! Islak veya sulu bir zeminde duruyor iken yk balantsn
yapmaya veya yk balantsn kesmeye kalkflmaynz.
! Jeneratr zerindeki iletkenlere, balant kablolarna ve
elektrikli paralara vcudunuzun herhangi bir ksm ile veya
izole edilmemifl herhangi bir nesne ile temas etmeyiniz.
! Yk balants yapldktan sonra veya yk balants skldkten
sonra alternatr terminal kapan yerine taknz. Kapak emniyetli
bir flekilde yerine taklmadka jeneratr alfltrmaynz.
! Jeneratr gcne ve elektrik karakteristiklerine uygun
yklere ve elektrik sistemlerine balaynz.
! Tm elektrikli donanmlar temiz ve kuru tutunuz. zolasyonun
aflnd, atlad ve krld yerlerdeki elektrik tertibatn
yenileyiniz. Aflnmfl, paslanmfl ve rengi gitmifl olan terminalleri
yenileyiniz. Terminalleri temiz ve balantlar sk tutunuz.
! Tm balantlar ve bofltaki kablolar izole ediniz.
! Elektrik yangnlarnda BC veya ABC snf yangn sndrcler
kullannz.
5
3.8. Elektriksel arpmalara karfl yardm
Uyarlar 3.8.5. Nefes Alamyor ve Nabz Yok ise
! Elektrie maruz kalmfl kifliye, elektrik Tbbi yardm isteyin veya en yakn
kaynan kapatmadan nce plak elle salk kuruluflunu araynz.
dokunmaynz. Kazazedeye iki defa nefes verin ve
! Eer mmknse elektrik kaynan devre afladaki gibi kalp masajna bafllayn.
dfl ediniz. Gs kafesinin birleflme yerinden
! Bu mmkn deil ise elektrik fiflini ekiniz veya elektrik 2 parmak yukarya avu iini yerlefltiriniz.
kablosunu elektrie maruz kalan kifliden uzaklafltrnz. Dier elinizi de parmaklarnz
! Eer bunlar da mmkn deil ise, kuru yaltkan madde kilitleyerek yerlefltiriniz.
zerinde durunuz ve tercihen kuru tahta gibi Kollarnz dik tutarak, dakikada
yaltkan bir madde kullanarak, elektrie 15 defa 4 - 5 cm afla doru bastrnz.
maruz kalan kifliyi iletkenden uzaklafltrnz. Tbbi yardm gelene kadar 2 nefes verme ve 15 kalp masaj
! Eer kazazede nefes alyor ise, kazazedeyi ifllemini tekrar ediniz.
aflada tanmland gibi iyileflme pozisyonuna getiriniz. Eer kazazedenin durumunda dzelme grlrse, nabzn
! Eer elektrie maruz kalan kifli bilincini kaybetmifl ise, ayltmak kontrol ederek nefes vermeye devam ediniz. Her 10 nefes
iin afladaki ifllemleri uygulaynz: verme iflleminden sonra nabzn kontrol ediniz.
Nefes alp vermeye bafllad anda kazazedeyi, iyileflme
3.8.1. Solunum Yolunu Amak pozisyonuna getiriniz.
Kazazedenin bafln geriye doru einiz ve enesini yukar
kaldrnz. 3.8.6. yileflme Pozisyonu
Kazazedenin azna veya boazna kamfl olabilecek takma Kazazedeyi yan yatrnz.
difl, sakz, sigara gibi nesneleri karnz. Solunum yolunun ak olmasn salamak
iin enesi ileriye doru bakacak flekilde
3.8.2. Nefes alma bafln eik tutunuz.
Kazazedenin nefes alp almadn, grerek, dinleyerek ve Kazazedenin ne veya arkaya doru
hissederek kontrol ediniz. yuvarlanmamasn salaynz.
Nefes alp vermesini ve nabzn dzenli bir flekilde kontrol
3.8.3. Kan Dolaflm ediniz. Eer ikisinden biri durursa yukardaki ifllemleri tekrarlaynz.
Kazaze denin boynundan nabzn kontrol ediniz.
Uyarlar
3.8.4. Eer Nefes Alamyor fakat Nabz Varise Kazazedenin bilinci tekrar yerine gelene kadar, su gibi svlar
Kazazedenin burnunu skca kapatnz. vermeyiniz.
Derin nefes alarak dudaklarnz
kazazedenin dudaklar ile birlefltiriniz.
Gs kafesinin ykseldiini
gzleyerek azndan yavafla fleyiniz.
Sonra flemeyi brakarak gs kafesinin tamamen inmesine
izin veriniz. Kazazedeye dakikada ortalama 10 defa nefes veriniz.
Eer yardm armak iin kazazede yalnz braklacaksa, 10
defa nefes vererek ksa zamanda geri dnnz ve nefes verme
ifllemine devam ediniz.
Her 10 nefes verme iflleminden sonra nabz kontrol ediniz.
Nefes alp vermeye bafllad anda kazazedeyi iyileflme
pozisyonuna getiriniz

6

4. JENERATR TARF VE PARALARI
4.1. Genel Tanm
Dizel jeneratr gruplar; elektriksel g retimi iin bamsz
nitelerdir, basit anlatmla, bir dizel motor tarafndan dndrlen,
sabit voltajl senkron jeneratrden oluflur.
Gruplar iki ana ama iin kullanlr:
a - Srekli hizmet amal jeneratr gruplar,
Elektrik enerjisinin bulunmad yerlerde elektrikli cihazlar iin
enerji salamada kullanlr
b - Yedek hizmet amal jeneratr gruplar,
fiebeke enerjisi arzalandnda, finansal zarar veya kiflileri veya
malzemeyi ciddi skntya sokacak (hastanelerde, endstriyel
iflletmelerde) veya aflr enerji taleplerini karfllamak, iin kullanlr.
Uygulamaya gre gruplar ikiye blnmfltr.
- Karada kullanm iin jeneratr grubu
- Denizde kullanm iin jeneratr grubu
Karada kullanlan jeneratr gruplar ikisinden biri olabilir:
- Sabit tip veya
- Seyyar tip
Bu iki tip jeneratr gruplarn, genifl g aralnda, her trl
iflletme ihtiyac iin temin etmek mmkndr.
1- Manel kontroll jeneratr gruplar
2- Otomatik iflletim sistemli jeneratr gruplar
Standart sabit tip jeneratr gruplar adaki donanmlardan
oluflur:
- Dizel motor
- Senkron jeneratr
- Kapln
- Metal taban ve titreflim izolatrleri
- Marfl motoru akleri
- Taban plakas ierisinde yakt tank
- Kontrol panosu
- Egzoz gaz susturucusu
Aksa Jeneratr, yksek kalite ve gven salamak amacyla bir
btn olarak tasarlanmfltr. fiekil 3.1. de tipik bir jeneratrn
ana paralarn gstermektedir. Fakat her jeneratr, ana
paralarnn konfigrasyonu ve byklne gre baz farkllklar
gsterir. Bu blm jeneratr grubunun paralarn ksaca
tanmlamaktadr. Daha genifl bilgi bu kitabn daha ileri
blmlerinde verilmifltir.
Aksa dizel jeneratr gruplar, alternatif akm jeneratrleridir.
fiebeke enerjisinin kesildii durumlarda yedek g kayna
(Standby) veya elektriin olmad sahalarda srekli g kayna
olarak kullanlacak flekilde retilmifltir.
Jeneratrler 50 Hz, 230/220 Volt faz-ntr ve 400/440 Volt
faz-faz olarak alflrlar.
Aksa jeneratr gruplarnda su soutmal dizel motorlar
kullanlmaktadr.
4.2. Jeneratr Ana Paralar
1. fiase etiketi, 2. Dizel motor, 3. Hava filtresi, 4. Ak, 5. fiarj
alternatr, 6. Radyatr, 7. Alternatr, 8. Terminal kutusu, 9.
fiase, 10.Yakt tank, 11. Titreflim izolatr, 12. Kontrol panosu
3 10 2
12
5
8
6
7
11
9
1
fiekil 4.1. Tipik jeneratr grubu
4.3. Dizel Motor
Jeneratre hareket veren dizel motor (2) zellikle jeneratrler
iin retildiinden ve gvenilir oluflundan dolay seilmifltir.
Motor 4 zamanl endstriyel tiptir ve gvenilir bir enerji salamak
iin tm aksesuarlar zerinde verilmifltir. Deiflebilir kuru tip
hava filtresi (3), mekanik tip hz kontrol guvernr bu
aksesuarlardan bazlardr.
4.4. Motor Elektrik Sistemi
Motor elektrik sistemi, negatif toprakl 12 V D.C. dr. Bu sistem
elektrikli marfl motoru, ak ve ak flarj alternatrnden (5)
oluflmaktadr. 12 V elektrik sistemi iin bir adet kurflun asitli
bakmsz tip start aks verilmektedir. Eer istenirse dier tip
akler de verilebilir. Akler 5. Blmde daha genifl olarak
aklanmfltr.
7
4.5. Soutma Sistemi
Motor soutma sistemi su soutmaldr. Su soutmal bir sistem
bir radyatr (6), bir fan, bir devir-daim pompas ve bir termostat
meydana gelmektedir.
Alternatrde alternatr sarglarn soutmak iin dahili bir fan
mevcuttur.
4.6. Alternatr
Jeneratrn kfl gerilimi ve gc IP 21 koruma standardnda
(tanecik ve damlamaya karfl korumal) kafes korumal, kendinden
ikazl, kendinden reglasyonlu, frasz alternatr (7) tarafndan
retilir. Alternatr zerine elik levhadan yaplmfl terminal
kutusu (8) monte edilmifltir.
4.7. fiase ve Yakt Tank
Motor ve alternatr birbirine akuple edilerek elik bir flase (9)
zerine monte edilmifltir. fiase iinde yakt tank mevcuttur(10).
4.8. Titreflim zolatrleri
Motorun titreflimini azaltarak jeneratrn yerlefltirildii zemine
titreflimi iletmesini nlemek iin titreflim izolatrleri (11)
kullanlmfltr. Bu izolatrler motor ve alternatr aya ile flase
arasna yerlefltirilmifltir. stenirse flase ile zemin arasna da zel
izolatrler kullanlabilir.
4.9. Susturucu ve Egzoz Sistemi
Egzoz susturucusu jeneratr ile birlikte montaj iin ayrca
verilmifltir. Susturucu ve egzoz sistemi motordan yaylan
grlty azaltr ve emniyetli kfl iin egzoz gazn ynlendirir. bileinizdeki zincir, yzk gibi ziynet eflyalarn karnz.
4.10. Kontrol Sistemi
Otomatik kontrol sistemi ve panosu (12) jeneratr muhtemel
arzalardan korumak, jeneratrn kfln ve alflmasn kontrol ! Akye su koyma ifllemi ve ak bakm ak havada yaplmaldr.
etmek amacyla jeneratr flasesi zerine yerlefltirilmifltir. Kontrol
sistemi hakknda 7. blmde daha detayl bilgi verilmifltir.
5. ELEKTRKL START SSTEMLER
5.1. Elektrikli Start Sistemleri
Elektrikli start sistemleri genellikle tm jeneratrler zerinde
kullanlmfltr. Elektrikli start sistemleri bir marfl motoru, volan
muhafazasna montaj flanfl ve Bendiks tip diflli dzeninden
meydana gelir. Daha byk motorlarda ift starter dzenlemesi
kullanlmfl olabilir.
Elektrikli start sistemleri iin g kayna 12 Vdc. ak grubudur.
Start voltaj motor boyutuna gre belirlenmifltir. Marfl motoru,
jeneratr kontrol modl tarafndan kontrol edilir.
5.2. Ak Sistemleri
Kullanlan aklerin tipleri;
Akler kurflun asit tiptir. Genellikle fiyat uygun olduu iin
kurflun asitli akler kullanlr.
Akler jeneratr sisteminin ana paralarndan biridir ve tm
standby jeneratr arzalarnn %90 ak yzndendir. Bu
nedenle aklere gereken bakm ve kontrollerin yaplmas gerekir.
Aksa Jeneratr gruplarnn birounda akler jeneratr flasesine
monte edilmifltir.
- Ak fiarj Sistemleri
- Jeneratr alflyorken akleri flarj etmek iin motor zerinde
flarj alternatr bulunmaktadr.
- Jeneratr alflmyorken ve flebeke beslemesi mevcut olduu
zaman ak sistemi flebeke beslemesi ile alflan ak flarj cihaz
ile flarj edilir.
5.3. Bakml Tip Akler
Uyarlar
! Akler flarj edilirken etrafna patlayc gaz verir. Aklerin
etrafnda alev, kvlcm, sigara imek gibi yanmaya sebebiyet
verebilecek olaylara izin vermeyiniz.
! Aky hazrlarken aside dayankl bir nlk, yz maskesi ve
koruyucu gzlk taknz. Deriye veya elbiseye ak elektrolitinin
dklmesi durumunda, derhal dklen yeri bol miktarda basnl
su ile temizleyiniz.
! Ak zerinde iletken aletleri kullanmadan nce elinizdeki ve
! Ak balantsn yaparken en son negatif terminal balanmal,
ak balantsn skerken ise nce negatif terminal akden
sklmelidir.
! Akler jeneratre mmkn olduunca yakn konmaldr. Eer
akler jeneratrden uzak noktalara konulursa voltaj dflmesine
neden olur. Bu da aklerin dizel motoru marfl yapabilme
kapasitelerini dflrr.
Bakml tip Akye lk Asitli Suyun Doldurulmas
1. Ak kapaklarnn zerindeki koruyucu rty karnz. Hava
atfl kapaklarn sknz.
2. 20 C de zgl arl 1,280 olan temiz akmlatr asidi
ile plakalarn st noktasnn 15 mm yukarsna kadar aky
doldurunuz. Ak ve asit ss 10C nin zerinde olmaldr.
8
3. 15 Dakika kadar aky bekletiniz. Sonra ak gzlerinde
(ceplerinde) kzflma bafllayacak ve elektrolitin yzeyine gaz
kabarcklar ykselecektir.
4. Hava atfl kapaklarn yerine taknz.
5. En az 15 dakika bekledikten sonra bir hidrometre ile aky
kontrol ediniz.
6. Minimum flarj sresi 6 saattir. fiarj akm ve elektrolit seviyesini
1 er saat arayla kontrol ediniz. 1 saat sreyle deiflme grlmez
ise flarj olmufltur.
7. fiarjdan 2 saat sonra elektrolit seviyesini kontrol ediniz ve
gerekiyorsa plakalarn 10 mm zerinde olacak flekilde saf su
ilave ediniz.
Ak Bakm
Aknn zerini ve terminallerini temiz tutunuz.
Ak terminallerini ve balantlar dikkatli bir flekilde vazelinle
kaplaynz.
Terminalleri iyi bir flekilde sknz (aflr skmaynz).
Elektrolit seviyesini dzenli olarak kontrol ediniz. Elektrolit
seviyesi her zaman plakalarn 10 mm zerinde olmaldr.
fiarj alternatr kayflnda aflnma olup olmadn ve kayfln
gerginliini dzenli olarak kontrol ediniz.
Aknn flarjsz kalmamasna dikkat ediniz.
Aknn Test Edilmesi
Aky test etmeden nce gzle kontrol yaplmaldr.
Zaman iinde ak kutup bafllar ve balant noktalarnda
oksitlenme olur. Oksitlenme, ak kutup bafllarn aflndrr ve
flarj engeller. Balanty skp kaynar su ile oksidi temizleyiniz.
Daha sonra balanty yeniden yaparak vazelin ile kaplaynz.
Gevflek balantya izin vermeyiniz.
Hidrometre Testi
Ak ierisindeki slfrik asidin zgl arl ve flarj durumu bir
hidrometre kullanlarak llebilir.
1. Damtlmfl su ilave etmeyiniz. Yalnzca saf su kullannz.
2. Hidrometrenin f ksmn dik tutarak yeterli miktarda
elektroliti yukar doru ekiniz. Tp ierisinde serbest yzme
olmaldr. Okuma gz hizasnda yaplmaldr. Deerlendirme
afladaki gibidir;
1,270 ....... 1,280 zgl arlkl tam flarjl
1,220 ....... 1.230 zgl arlkl yar flarjl
1,150 ....... 1,220 zgl arlkl deflarj olmufl
5.4. Bakmsz Tip Akler
Aklerin flarjsz kalmamasna ve elektriksel balantlarnn doru
yapldna emin olunuz. Bunun dflnda bu akler herhangi bir
bakm gerektirmez
5.5. alfltrma Yardmclar
Acil durum jeneratrleri kolay start almas iin soutma suyu
scakl minimum 40C zerinde olmas gerekir. Bu nedenle
termo-statik kontroll motor blok suyu stcs kullanlr.
6. SALIK VE EMNYET
6.1. Yangndan Korunma
Yangndan korunma sistemlerinin seimi ve montaj iin afladaki
maddelerin gz nne alnmas gerekir:
- Jeneratr odas depo amal olarak kullanlmamaldr.
- Jeneratr odasnda portatif yangn sndrcler olmaldr.
- Acil durdurma iin jeneratr odasnn dflnda veya
muhafazasnn dflnda yangn olay durumunda veya dier tip
acil durumda jeneratr grubunu durdurmak mmkn olmal.
- Jeneratr grubunu egzoz sisteminde biriken yakt nlemek
iin en az ylda bir kez yaklaflk tam yk altnda alflma scakl
stabil oluncaya kadar alfltrn.
Genel
Dizel yakt topran zerinde uygun muhafaza ierisinde gvenle
depolanabilir. Parlama noktas yksek olduu halde dizel yakt
yanabilir ve yangn sndrc tehizat tedarik edilmifl olmal.
Yakt, gaz, yalama ya gibi maddeler iin kpk veya CO2
kullanlmfl olmal.
Elektrik kablolar ve bara iletkenleri iin CO2 veya CTC
kullanlmfl olmal.
zole ve kk yangnlar iin kum kullanlabilir.
- Motor alflyorken yakt tanklarna yakt doldurmaynz
- Yakt tank veya jeneratr grubu yaknnda sigara iilmesi,
kvlcm oluflmas, ark cihaz veya dier ateflleme kaynaklarnn
bulunmasna veya alflmasna izin vermeyiniz.
- Yakt hatlarnda sznt olmamas iin yeterli emniyet tedbirleri
alnmfl olmaldr. Motora yakt balantlar esnek hatlarla yaplmal.
Bakr kullanmaynz, bakrn srekli vibrasyona maruz kalmas
veya tekrar tekrar bklmeler varsa krlma meydana gelecektir.
- Tm yakt beslemelerinde vana kullannz.
9
6.2. Egzoz Gazlar
- ki veya daha fazla motorun egzoz sistemlerini bir arada ortak
balamaynz.
- Motorun egzozunu tula, kiremit veya beton blok baca veya
benzer yaplarn ierisinden deflarj etmeyiniz. Egzoz gaz
arpmalar fliddetli yapsal hasara sebebiyet verebilir. Egzoz
manifoldlar muhafaza atna alnmfl ve sarp sarmalanmamfl
olmas gerekir. Egzoz gazlarn blm stmas iin kullanmaynz.
- Personel temas tehlikesi veya tutuflabilen malzeme yaknnda
olmas durumunda egzoz borularnn izolasyonu gerekir.
- Egzoz sistemi iin bamsz destekler olmas gerekir. zellikle
turbo flarjl motorlarda egzoz manifoldu zerinde zorla yklenme
ve burkulma olmamaldr.
6.3. Hareketli Paralar
- Dnen fan, kayfl zerindeki muhafazalar, kelepeler ve
desteklerin balantlar iyi sklmfl olmal
- Taklarnz, giysinizi ve ellerinizi hareketli paralardan koruyunuz,
uzakta tutunuz.
6.4. Tehlikeli Voltaj
Elektriksel g retilmesi, aktarlmas ve datm sistemleri uygun
olmayan kablo tesisat yangn veya elektro flok a sebep olabilir.
Elektriksel alflmalarda personelin korunmas iin kuru tahta
platformu veya lastik izoleli paspasn zerinde durmal, elbise
ve ayakkablar kuru olmal, ellerde bulunan metal taklar kartlmfl
olmal ve izoleli takmlar kullanlmal.
- Jeneratr odas zeminine kablolar serili brakmaynz.
- Elektrik kablolar ve yakt veya su borular iin ayn kanal veya
boruyu kullanmaynz.
- AC ve DC kablolarn ayn boru ierisinde ekmeyiniz.
- Cihaz topraklamasnn doru yapldna emin olun. Tm
metalik paralar anormal durum meydana geldiinde
enerjilenebilir. Bu nedenle uygun bir flekilde topraklanmfl olmal.
- zellikle flebeke arasnda otomatik olarak alflan jeneratr
her zaman iin bakm, servis yaplaca zaman jeneratrn
alflmamas iin ak ve ak flarj balantlarn devre dfl braknz. alflma durumunun ve kfl geriliminin izlenmesini salar. Ayrca
Ak kablolarn skmeden nce ak flarj cihaznn AC beslemesini
kesiniz. Jeneratr zerinde alflma yaparken jeneratrn kaza
ile alflmas personel yaralanmasna veya lme sebep olur.
- Elektriksel kilitlemeleri zmeyiniz.
- Elektriksel balantlar, montajlar yeterli, ehliyetli teknisyenler
tarafndan yaplmaldr.
- Jeneratr direkt olarak bina elektrik sistemine balamaynz.
- Yksek gerilim jeneratr gruplar alak gerilimlilerden farkldr.
Yksek gerilimli cihazlarla alflabilmek iin zel cihaz ve eitim
gerekir. Bu cihazlar zerinde yeterli eitim almfl personel
alflma ve bakm yapmaldr.
- Enerji bulunan cihaz zerinde alflma yapmaynz. Yetkisiz
personelin elektrikli cihazlara mdahale etmesine msaade
etmeyiniz. Yksek voltajl elektrik cihazlarnda g kaynandan
balant kesildikten sonra da kalc indklenmifl voltaj olur, cihaz
emniyetli flekilde topraklanmfl ve enerjisi boflaltlmfl olmal.
6.5. Su
Jeneratr erisinde su veya rutubet mmkn olacak elektriksel
flok ve flafllamay artrr, bu da cihazn hasar grmesine ve ciddi
flekilde personelin yaralanmasna veya lmesine sebep olur.
Jeneratrn ii ve dfl kuru deilse kullanmaynz.
6.6. Soutma svs ve Yakt
Soutma sistemi boflken veya motor alflyorken su stcsn
alfltrmaynz.
Soutma svs basn altnda sudan daha yksek kaynama
noktasna sahiptir.
- Motor alflyorken radyatr, s deifltirici eflanjr basn
kapan amaynz. Jeneratr grubunun soumasna ve sistem
basncnn normal duruma gelesine izin veriniz.
Yakt tanklar veya donanmlar, yakt hatlarnda bakr veya
galvanize edilmifl metal kullanmaynz. Tanklarda ve yakt
hatlarnda yakt ierisindeki kkrtten dolay slfrik asit meydana
gelecektir. Bakr veya galvanize hatlar veya tanklarda molekler
yapdan dolay yakt ve asit reaksiyona girer.
7. JENERATR GRUBU K ONTROL SSTE M
Jeneratrn alflmasn kontrol etmek ve izlemek iin elektronik
kontrol sistemleri kullanlmaktadr. Jeneratrnde kullanlan
standart kontrol sistemi P 72 Tam Otomatik Start ve Kontrol
Sistemidir. P 72 model kontrol sistemi 8kVA ile 200kVA
arasndaki jeneratr gruplarnda, kullanlmaktadr.
Kontrol panosu jeneratrn alfltrlmasn, durdurulmasn,
dflk ya basnc, yksek motor scakl ve dier arza
durumlarnda jeneratr otomatik olarak durdurur.
7.1. Kontrol Panosu
Kontrol, izleme ve koruma panolar jeneratr flasesi zerine
montaj yaplr.
10
7.1.1. P72 Pano zellikleri LED gstergeleri:
Kontrol cihazlar ve gstergeler; fiebeke Hazr
DSE 720 AMF Otomatik start ve flebeke kontrol modl fiebeke Kesicisi Devrede,
ile sistem kontrol Jeneratr Hazr,
Statik ak flarj cihaz Jeneratr Kesicisi Devrede,
Acil durdurma butonu
Motor, su stc kontrol 7.1.3. Elektronik Ak fiarj Cihaz
Jeneratr grubu uzun sre alflmad durumda, start aklerinin
Jeneratr Kontrol Modl zellikleri: flarj edilmesi iin flebeke elektrii ile alflan elektronik ak flarj
Jeneratrn otomatik veya manel pozisyonda alfltrlmas cihaz tasarlanmfl ve kontrol panosuna montaj yaplmfltr.
ve durdurulmas Ak flarj cihaznn fonksiyonunu yapp yapmadn grebilmek
Jeneratr ve fiebeke arzalarnn izlenmesi ve kontrol iin istee bal olarak kontrol panosu zerine ak flarj
LCD ekrandan sistem parametrelerinin izlenmesi ampermetresi montaj yaplabilir.
Modl ayarlarnn n panelden veya PC den programlanmas
Uzaktan iletiflim iin uygun 7.2. Kontrol Sistemi Seenekleri
Basma tufllarla kontrol pozisyonlarnn kolay seimi Mflteri isteine bal olarak, eflitli seenekleri kontrol sistemine
OFF - MANUEL - OTOMATK - TEST balamak mmkndr.
Jeneratr Start ve Stop tufllar
Sayfa, Afla tuflu 7.2.1. Istclar
Rutubet nleyici alternatr stcs, alternatr stator sarglarn
Gstergeler, LCD Ekran zerinde kuru tutmak i in alternatre montaj yaplabilir.
Jeneratr Volt (F-N ) Panoda rutubeti nlemek iin stc pano kabini ierisine montaj
Jeneratr Amper ( L1, L2, L3 ) yaplabilir.
Jeneratr Frekans ( Hz )
fiebeke Volt ( F-F / F- N ) 7.2.2. Elektrikli Yakt Transfer Pompalar
Motor su harareti Ana depolama tankndan jeneratr gnlk tankna yakt transferi
Motor ya basnc yapmak iin elektrikli transfer pompalarna ihtiya duyulur.
Motor devri Pompalara ait kontrol devreleri pano ierisine montaj yaplr.
alflma saati
Ak voltaj 8. KULLANIMDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR
8.1. Jeneratr alfltrmadan nce yaplmas gereken kontrol
Alarmlar: ve ifllemler
Dflk jeneratr voltaj Motor ve jeneratr genel olarak gzle muayene ediniz.
Aflr akm/ Aflr yk Herhangi bir yerinde krk, atlak, kopuk, sznt, gevfleklik olup
Aflr hz olmadna baknz. Arza var ise arzay gidermeden jeneratr
Dflk/Yksek flebeke voltaj alfltrmaynz.
Dflk/ Yksek flebeke frekans Jeneratrn bulunduu mahalde hava emiflini kolayca
Motor dflk ya basnc yapabilmesini salaynz.
Yksek motor scakl Radyatr kapan aarak su seviyesine baknz. Eksik ise su
Dflk ak voltaj ilave ediniz. Su seviyesi su doldurma boazndan 30 mm aflada
fiarj arzas olmaldr.
Start arzas Blgenin en souk hava flartlarna gre motorun soutma
Acil stop suyunda antifriz bulunmal. %50 antifriz ve %50 su karflm her
blgede uygun korumay salayacaktr.

11
 Hava filtre gstergesini kontrol ediniz. Gerekiyor ise temizleyiniz
veya deifltiriniz.
Radyatr n pencere panjurlarn ak tutunuz. Radyatr
hava kfl davlumbazn kontrol ediniz, tkank ise anz ve
nnde hava kflna mani olan ne varsa uzaklafltrnz
Varsa motor ve alternatr zerinde bulunan anahtar, takm,
stp, kat vs. gibi yabanc maddeleri kaldrnz.
Gnlk yakt deposundaki yakt seviyesine baknz. Yetersiz
ise yakt ikmali yapnz.
Ya ubuu ile motor ya seviyesine baknz. Eksik ise uygun
olan ya ilave ediniz. Ya maksimum seviye izgisine yakn
olmaldr.
Devre kesici kfl flalterinin devre dfl (OFF) pozisyonda
olduunu kontrol ediniz.(Manel modellerde)
Acil stop dmesinin basl olmadn kontrol ediniz.
Eer bakml tip ak kullanyorsanz ak kapaklarn aarak
gzlerdeki su seviyelerini kontrol ediniz. Eksik olanlar saf su,
seperatrden 1 cm stte olacak flekilde doldurunuz. Gzlere
asla eflme suyu, asitli su veya asit ilave etmeyiniz.
Ak balant kablolarn kontrol ediniz. Gevflek olan ak
bafllarn mutlaka anahtar ile sknz ve kutup bafllarn temiz
tutunuz
Emme
Manifoldu
Egzoz Manifoldu
Radyatr
Fan
Yakt Filtresi
Volan Muhafazas
Ya Filtresi
Karter Ya
Boflaltma Tapas
fiekil.8.1. Motor zerinde bulunan donanmlar
8.2. Jeneratr alfltktan sonra yaplacak kontroller
Jeneratrde olaan dfl bir ses veya titreflim olup olmadn
kontrol ediniz.
Motor scakl ve ya basn durumlarn pano zerindeki
gstergelerden kontrol ediniz. Ya basnc, jeneratr alfltktan
10 saniye sonra normal deerinde olmaldr.
Jeneratr kfl voltajn ve frekansn pano zerindeki
gstergelerden izleyiniz. Fazlar aras gerilimin 400 V ve faz-
ntr arasndaki gerilimin 230 V olduunu kontrol ediniz. kfl
voltaj fabrikada ayarlanmfltr, voltaj ayarlarn deifltirmeye
alflmaynz.
Mekanik guvernrl jeneratrlerde yksz iken frekansn 51-
52 Hz de, elektronik guvernrl jeneratrlerde 50 Hz de
olduunu kontrol ediniz.
Motor blok suyu stcs yok ise jeneratr 3-5 dakika boflta
alfltrarak sttktan sonra yke veriniz (Manel Modellerde).
Yke verme ifllemi flyle yaplmaldr:
- Pano zerindeki Alternatr kfl fialteri ni ON konumuna
alnz.
- Datm panosundaki Yk fialterlerini (veya sigortalarn)
birer birer ON konumuna alnz. Bylece jeneratr ani olarak
tam yk ile yklenmez. Aksi durumda motor zorlanp durabilir
veya alternatr sarg izolasyonlarnda bozulma hatta yanma
olabilir.
Jeneratr durdurmadan nce Alternatr kfl fialterini OFF
konumuna alnz.(Manel modellerde)
Herhangi bir arza durumunda arza sebebi giderilmeden
jeneratr asla alfltrlmamaldr.
Motor alflyorken ya-yakt-su sznts olup olmadn kontrol
ediniz.
Motoru uzun sreli dflk ykte (< %30) veya yksz
alfltrmaynz.
Tek fazl ykleri her faza (U,V,W) eflit olarak datnz.
9. YALAMA YAI
Dizel motorlarn yalama sistemi motorun en nemli
paralarndan birisidir. Doru yaplan motor bakm (ya deiflim
periyotlar, filtre deiflim periyotlar ve kullanlan yan tipinde
gereken dikkatin gsterilmesi) motorun mrn uzatr ve
motorun kullanm maliyetini azaltr.
9.1. Ya Performans zellikleri
The American Petroleum Institute (API), The American Society
of Testing and Materials (ASTM) ve Society of Automotive
Engineers (SAE) ortaklafla yalama yalarnn snflandrlmas
ve performans kategorileri iin bir sistem gelifltirmifl ve bu
sistemi korumufltur.
9.2. Lister Petter Dizel Motorlar iin Yalama ya Tavsiyeleri:
lk rodaj sresi iin yalama ya motora konulmufltur. 100
alflma saatinden sonra bu rodaj ya deifltirilmelidir. Lister
Petter dizel motorlarda, ar hizmet tipi yalama ya olarak
en azndan API CC veya DEF2101D motor ya kullanlmal,
zellikle rodaj sresinden sonra ve yksek ortam scaklklar
12
ve ar yk flartlarnda yksek zellikli yalar API CE veya CF ya ve filtresini deifltirin ve sonrasnda ya ve filtre deiflim
kalitesinde ya kullanlmas tavsiye edilmifltir. Bu yalar ksa sreleri aflada verilmifltir.
sreli alflmalar iin uygun deildir. Aflada verilen tablodan
evre scaklna bal olarak yan viskozitesi seilebilir. rnein; - evre scakl 35C a kadar ortamlar iin her 250 saatte
SAE 15W-40 n anlam; 15W derecesi dflk scakl ve 40 - evre scakl 35C zerinde ortamlar iin her 125 saatte
derece yksek scakl (W harfi yan souk evre scaklklar
iin uygun olduunu gsterir). Afladaki izelge, motoru souk
marfl yapmada eflitli C olarak evre scaklna gre doru
ya viskozitesini gsterir. Viskozite derecesini semeden nce
izelgenin altnda yazl Notlar dikkate alnz.

10w
20w20
30 Note A

5w20 Note B fiekil 9.2. Motor zerinde ya doldurma yerleri

10w30 Note A
10w40
15w40
20w40
-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

A: Aralkl alflma iin

B: Sadece sentetik yalar iin
fiekil 9.1. Tavsiye edilen yalama ya SAE viskozite dereceleri

Notlar:
1. SAE 5W-20 yalar tamamen sentetik zellikte olmas tavsiye
edilmifltir ve teknik olarak en fazla 20C a kadar kullanm iin
uygundur. Sentetik olmayan yalar ok dflk evre scaklklarnda
balmumu kristalizasyonu fleklini alacandan uygun olmayacaktr.
Tek dereceli SAE 5W ya sentetik ya gibi olmadndan
listeye alnmamfltr.
2. Aflr ya viskozitesi nedeniyle motorun soukta bafllatmada
normal marfl hzna eriflmesinde sorun meydana geliyorsa
hemen yan deiflmesi tavsiye edilir. Yalama yann yakt
sulandrmas ya tketimine ve soukta marfl yapmaa olumsuz
etki edecektir.
3. SAE 30 ve 10W-30 yalar 52C a kadar scaklklarda
kullanlabilir bu durumda ya tketimi etkilenmifl olabilir. 10W-
40, 15W-40 ve 20W-40 ok dereceli motor yalarn bu
scaklklar iin srekli tam ykte alflma iin tavsiye edilmifltir.
4. Tek dereceli SAE 40 yalar tavsiye edilmemifltir.

9.3. Motor yann ve Ya filtresinin deifltirilmesi

lk rodaj sresi sonunda (100 saatte) veya 12 ay sonra yalama

13
9.4 Teknik Tablo 1 (Jeneratrlere Ait Yakt Tank, Su ve Ya Kapasiteleri ve Tam Ykteki Yakt Sarfiyatlar)
Jeneratr Grubu, 50 Hz, 400V

Yalama ya zellii
Standby
Model G Lister Petter
Not; yan viskozite deeri fiekil 9.1. den
ortam scaklna gre seilmelidir.
Motor
kVA Modeli
L/sa Litre Litre Litre
ALP 8 8 LPW 2 1,9 50 5,5 3,2
ALP 12 12 LPW 3 2,8 50 6,5 4
ALP 15 15 LPW 2 3,9 50 5,5 3,2 API CC
ALP 18 17,5 LPW 4 3,8 70 7,5 5,8 DEF 2101D
ALP 22 22 LPW 3 5,9 50 6,5 4
ALP 30 30 LPW 4 7,8 70 7,5 5,8
Jeneratrlere ait yakt tank, su ve ya kapasiteleri ve tam ykteki yakt sarfiyatlar

10. GENEL BAKIM PROSEDRLER (h) Sigortalarn, gstergelerin ve dier cihazlarn durumunu
Jeneratr bakmlar, jeneratr ve dizel motor konusunda kontrol edin
eitim almfl teknisyenler tarafndan yaplmal. (i) Ak flarj cihaznn kfln kontrol edin
Jeneratr uzun sre yksz veya dflk ykte kullanlmas (j) Elektrik ve mekanik balantlarn gevfleklik durumunu kontrol
motorun mrn ksaltacak ve motorun ya tketiminin edin, gerekiyorsa skn.
yksek olmasna sebep olacaktr. (k) Jeneratrn voltaj ve frekansnn reglasyonunu kontrol
edin
10.1. Dzenli Bakm (l) fiebeke arzas vererek otomatik alflma durumunu,
fiebeke yedei jeneratr gruplar kullanclar jeneratrn simlasyonunu mmknse kontrol edin.
tamamen ve dzenli bakmn yerine getirirler. Enerji kesintisi (m) Jeneratr ve sistemleri, odann durumu hakknda rapor
olmazken dzenli, nleyici bakmlar yapldnda jeneratrn dzenlenir.
emre amadelii devam eder.
Genellikle yedek gruplarda dizel motor, alternatr ve kontrol 11. PERYODK BAKIM ZELGES
panosu egzersiz alflmas, tercihen ykte, ksa periyotlarla ve nemli: Tavsiye edilen servis aral normal alflma durumlar
haftalk olarak kontrol edilmeli ve alfltrlmal. Tm alnan iin dir. Eer motor kt flartlar altnda alflrsa daha sk bakm
bilgiler ve veriler kayt edilmifl olmaldr. yaplr. Bakm ihmal edildiinde motorda arza ve kalc hasara
Kontroller aras sreler jeneratr mahalline gre deiflebilir. sebep olabilir.
rnein, yksek seviyede tozlu atmosfer olmas durumunda Doru yakt, yalama ya ve soutma svs kullannz.
bakm listesi dzenlenmeli.
A. Gnlk veya her 20 saatte
Basit Bakm izelgesi Kontroller
Basit bakm izelgesi normal olarak afladaki servisleri kapsar: Ya, su, yakt devrelerinde sznt olup olmadn kontrol
(a) Hava filtresi, yakt filtresi ve yalama ya filtresinin durumunu edin
kontrol et, gerekiyorsa deifltir. Su stcsnn alflmasn kontrol edin
(b) Soutma svs seviyesi, sznt durumu, antifriz durumunu Motor, alternatr, transfer anahtar ve kontrol panosunu
kontrol edin. gzle kontrol edin
(c) Yalama ya seviyesini ve sznt durumunu kontrol et,
gerekiyorsa deifltirin. B. Haftalk
(d) Yakt seviyesini ve szntsn kontrol edin. Gnlk kontrolleri tekrarlayn
(e) Yakt enjektrlerini gzle kontrol edin. Kontroller
(f) Fan kayfl durumunu kontrol et ve gerekiyorsa tansiyonunu Motorun ya seviyesini kontrol edin gerekiyor ise ya ilave
dzeltin edin
(g) Aknn durumunu ve flarjl olup olmadn kontrol edin Motor su seviyesini kontrol edin gerekiyorsa ilave edin

14
 Soutma sistemi hortum ve balant kelepelerini kontrol temizleyiniz.
edin Yakt yeteri kadar temiz deilse yakt filtresini deifltirin.
Antifriz ve korozyon nleyici katknn seviyesini kontrol edin Motor V-Kayflnn gerginliini kontrol ediniz.
Fan kayfllarn ve gerginliini kontrol edin. Eskime varsa
deifltiriniz. E. Bakm Her 500 Saat
Radyatr peteklerinin temiz olup olmadn kontrol ediniz. Hava emme sistemi balantlarn, borularn kontrol ediniz
Hava ve basnl su ile temizleyiniz. Yakt filtresini deifltirin
Taze hava giriflinin yeterli olup olmadn kontrol edin. Soutma sistemini kontrol ediniz.
Gnlk tank yakt seviyesini ve havaln kontrol edin. Soutma sistemi koruyucu svlarn kontrol ediniz.
Yakt / su ayrc fitresinin suyunu boflaltn ve temizleyin. Var Yakt tankn temizleyin
ise n stcy kontrol edin
Ak flarj durumunu ve kutup bafllarnn temizliini kontrol
edin. F. Bakm Her 1000 Saat
Hava emifl sisteminde sznt olup olmadn kontrol edin. Yakt besleme pompasnn (lift pump) diyaframn deifltirin
Hava filtresini ve hava emifl devresini kontrol edin gerekiyor Marfl motorunu kontrol edin.
ise deifltirin. fiarj alternatrn kontrol edin.
Egzoz sisteminde sznt olup olmadn kontrol edin.
Egzoz direncini kontrol edin. G. Bakm Her 2000 saat
Egzoz sisteminde you flan suyu boflaltnz. Yakt enjektr memelerini temizleyin ve kontrol edin veya
Alternatr hava girifl ve kfl zgaralarnn tkank olmadn deifltirin
kontrol edin. Radyatr peteklerini ve fan kanatlarnda hasar olup olmadn
Olaan dfl grlt veya vibrasyon durumunu kontrol edin. kontrol edin
Transfer anahtarnda olaan dfl ses olmamas gerekir. Radyatr fan kayfln deifltirin
Jeneratr ve jeneratr odasn temiz tutun. Gereksiz Hava filtresi elemann deifltirin
malzemeyi odadan kartn.
Devre kesici ve sigortalar kontrol edin. H. Bakm her 1 yl
Jeneratr 15 dakika ykte alfltrnz. Ya basn, su s, Istc tpndeki tortu ve pislii temizleyin
voltaj ve frekans kayt edin. Soutma sistemindeki suyu boflaltn, sistemi temizleyin, su
ve antifirizi yenileyin.
C. Bakm - Yeni veya revizyon olmufl motorlar iin ilk 100
alflma saatinde veya 12 ay I. Bakm her 2 yl
Motor yan ve ya filtresini deifltirin. Radyatr hortumlarn deifltirin
Motor zerindeki cvata ve somunlar skn Soutma sisteminde ki suyu boflaltp, sistemi temizleyiniz.
Su ve antifrizi yenileyiniz.
D. Bakm Her 250 alflma saatinde veya 12 Ay
Haftalk kontrolleri tekrarlayn J. Gerektiinde
Ak flarjn, ak kutup bafllarnn temiz ve balantlarnn sk Hava filtre elemann kontrol edin, temizleyin, gerekiyor ise
olduunu kontrol ediniz. deifltirin.
Jeneratr fonksiyon testlerini yapnz. Yakt sisteminin havasn aln.
Kablo balantlarnda gevfleklik olup olmadn kontrol Yakt su ayrcsndan suyu boflaltn
ediniz.
Radyatr peteklerinin temiz ve fann hasarsz olduunu
kontrol ediniz.
Motor yan ve ya filtresini deifltiriniz.
Egzoz duman kirliyse yakt enjektrlerinin memelerini

15
fiekil.11.1. Yakt filtresi; A: Yakt devresi hava alma vidas
fiekil.11.3. Yakt filtre elemannn deiflimi; A: Filtre eleman
montaj cvatas, B: Filtre eleman
fiekil.11.5. Hava filtre elemann temizlenmesi
fiekil 11.7. Hava filtresi. (A) toz tutma kapa, (B) filtre
eleman
fiekil.11.2. radyatr peteinin temizlenmesi
fiekil.11.4. V kayflnn gerginliinin ayarlanmas
Yeni kayfln gerginlik ayar: Kayfla uygulanan kuvvet (F) 31
33,5 N iken kayflta meydana gelen sapma 3,5mm. Periyodik
kontrollerdeki ayar: Kayfla uygulanan kuvvet (F) 22 24 N
iken kayflta meydana gelen sapma 3,5mm.
fiekil.11.6. Hava filtre elemann kontrol edilmesi
16
12. DZEL MOTOR ARIZALARI VE GDERLMES Yakt pompasnda arza var.
Aflada motorda meydana gelebilecek muhtemel motor Kalitesiz yakt.
arzalar ve sebepleri verilmifltir. Motor ss ok yksek.
Istc sistemi arzal.
Marfl motoru dizeli ok yavafl dndryor
Ak flarjsz. Motor Yeterli G Vermiyor
Ak kablolarnn temas zayf. Yakt borusu tkal.
Marfl motoru arzal. Yakt filtresi kirli.
Yalama ya viskozite derecesi yanlfl Hava filtresi kirli.
Yakt sisteminde hava var.
Ya basnc ok dflk Kalitesiz yakt.
Ya viskozite derecesi yanlfl. Egzoz borusu tkal.
Karterde yeteri kadar ya yok. Yakt transfer pompas arzal.
Basn gstergesi arzal. Guvernr arzal.
Ya filtresi kirli. Motor ss yksek.
Motor ss dflk.
Mavi veya beyaz egzoz duman Enjektr arzal veya ayar yanlfl.
Ya viskozite derecesi yanlfl Motor hasarl.
Istc arzal
Dizel motor souk. Motor Dzensiz alflyor
Yakt borusu tkal.
Dizel motor zor alflyor veya alflmyor Yakt guvernr arzal.
Marfl motoru dizeli dndremiyor. Yakt filtresi kirli.
Yakt devresi hava yapmfltr. Yakt pompas arzal.
Yakt tank bofltur. Hava filtresi kirli
Yakt borusu tkaldr. Yakt sisteminde hava var
Yakt kontrol solenoidi arzaldr. Enjektrler arzal veya ayar bozuk
Yakt filtresi kirlidir. Yakt tank havalandrmas tkal
Istc alflmyor. Valf ayarlar bozuk
Egzoz borusu tkaldr. Motor ss ok yksek
Yakt kalitesizdir. Istc sistemi arzal
Yakt tank havalandrmas tkaldr. Yakt guvernr hareketinde diren var
Yakt n pompas arzaldr.
Enjektrler arzaldr veya ayar bozuk. Motor ss ok yksek
Ya sensr/ sivici veya balants arzal Egzoz borusu tkal.
Ya viskozite derecesi yanlfl. Soutma fan hasarl.
Radyatr petekleri kirli veya boru ierisi tkal.
Skfltrma Basnc Dflk Soutma sistemi yetersiz.
Hava filtresi veya hava emifl sistemi tkal. Hava filtresi veya borusu tkal
Valf ayarlar bozuk. Enjektrler arzal veya ayar bozuk
Segmanlar hasarl Istc sistemi arzal
Karterde ya seviyesi dflk
Motorda vuruntu var
Valf ayarlar bozuk.
Enjektr arzal veya ayar bozuk.

17
Atefl almama ( alflmama) Reglatr koruma ve dier devreler ile jeneratrn kfl voltajn
Yakt borusu tkal. izler.
Yakt filtresi kirli.
Yakt sisteminde hava var. Yap ve elemanlar
Yakt pompas arzal. Stator nvesi, elektriksel derecesi dflk kaypl izole edilmifl
Motor ss ok yksek. elik sa paketinden meydana gelir. Vibrasyon ve yk darbelerine
Valf ayarlar yanlfl. dayankl olacak flekilde elik salar basn altnda kaynak
Enjektr arzal veya ayar yanlfl. yaplarak paket haline getirilmifltir.
Istc arzal. Yksek derecede hassas flekilde ifllemden geirilmifl rotor mili,
Ya sensr/sivici veya balants arzal ana rotor sargsn, ikaz rotorunu, dner diyot sistemini ve
soutma fann zerinde taflr.
Yakt tketimi fazla
Hava filtresi kirli Elektrik enerjisinin retilmesi
Yakt kalitesiz Jeneratr grubu tarafndan retilen elektriksel g; prensip
Egzoz borusu tkal olarak ikaz rotoru, ikaz statoru ve otomatik voltaj reglatrnden
Istc sistemi arzal meydana gelen kapal devre sistemden alnr. (Bak flekil 13.1)
Valf ayarlar yanlfl
Motor scakl ok dflk Sre; Dizel motor alfltrldnda alternatrn dahili dnen
Enjektr arzal veya ayar yanlfl paralar dndrlerek sistem alflr.
Ana rotorda kalc mknatslanma ile ana statorda az miktarda
Titreflim Problemi Var alternatif voltaj (AC) retir. Otomatik voltaj reglatrnde
Fan hasarl. bulunan dorultucu devre bu voltaj DC voltaja evirir ve bu
Yakt guvernr hareketinde zorlanyor. voltaj ikaz statoruna uygular. kaz statoruna uygulanan DC
Enjektr arzal veya ayar bozuk. akm ikaz rotorunda manyetik alan meydana getirerek AC
Motor ss ok yksek. voltaj indkler. Bu AC voltaj dner diyotlar tarafndan DC
voltaja evrilir.
Egzoz Gaz Siyah Ana rotora gnderilen bu DC voltaj, kalc mknatslanmadan
Hava filtresi kirli daha kuvvetli manyetik mknatslanma meydana getirerek ana
Motor aflr ykl stator sarglarnda daha yksek voltaj indkler. Bu yksek voltaj
Yakt kalitesiz otomatik voltaj reglatr tarafndan ikaz akm ve voltaj
Egzoz borusu tkal azaltlarak uygun deerde kfl voltaj gc retilir.
Motor ss ok dflk Bu ifllem bir saniyeden daha az srede yaplr
Valf ayarlar bozuk Set Reference

Enjektr arzal veya ayar bozuk

Motor alfltktan Sonra Duruyor Sensing
A.V.R .
Output

Yakt sisteminde hava var. Power From

Aux. wdg.
Yakt filtresi kirli.
Excile r
Hava filtresi veya emifl sistemi tkal. Main Stator Field
(Stater)
Ya sensr/sivici veya balants arzal
Excite r
13. ALTERNATR Main Field (Rotor) Roter
(Arma
Rotating Diodes
ture)
Genel
Mechanical
Jeneratr grubuna balanan alternatr kendinden ikazl frasz Rolational
Power Input
tip dr. Fra ve bilezik olmad iin bakm ihtiyac azalmfltr.
Kontrol sisteminde elektronik otomatik voltaj reglatr vardr. fiekil 13.1. Alternatr alflmas blok flemas

18
14. MECCALTE ALTERNATR ARIZALARI ve GDERLMES

Belirti Muhtemel sebebi Dzeltici uygulama

Sigortay deifltir, yenile

Alternatrde ikaz ve voltaj yok.
Motor devrini 15 % artr.
Sigorta atk.
Elektronik reglatrn + ve -
Kalc voltaj yeterli deil.
terminallerine 12 V ak voltajn 30
Kalc voltaj yok.
diren zerinden seri ve doru
polariteye dikkat ederek ikaz yaplr.

Reglatrden ikazlama var, Devre flemasna bakarak balantlar

Balantlarda kopukluk var
alternatrde voltaj ve ikaz yok. kontrol et.

Voltaj ayar potansiyometresi ayarsz. Voltaj potansiyometreden ayarla.

Alternatr yksz iken voltaj dflk
Ykte iken alternatr voltaj dflk
Yksz iken alternatr voltaj yksek
Ykte iken alternatr voltaj yksek.
Reglatr korumas devrede.
Sarg arzas
Voltaj ayar potansiyometresi ayarsz.
Reglatr korumas devrede.
Reglatr arzal.
Dner diodlar arzal
Voltaj ayar potansiyo-metresi ayarsz.
Reglatr arzal.
Voltaj ayar potansiyo-metresi ayarsz.
Reglatr arzal.
Hz kontrol et.
Sarglar kontrol et
Voltaj potansiyometreden ayarla.
Aflr akm, g faktr 0.8 den kk,
motor devri normalden 4% dflk.
Reglatr deifltir, yenile.
Kablolar sk, diodlar kontrol et.
Voltaj potansiyo-metreden ayarla.
Reglatr deifltir, yenile.
Voltaj potansiyo-metreden ayarla.
Reglatr deifltir, yenile.

Motor devrini sabitle

Motor devri deiflken
Deiflken voltaj (anstabil) Reglatr, STAB. Potansyo-metresi
Reglatr ayarsz
zerinden stabilizeyi ayarlayn.

15. JENERATR DEPOLAMA

15.1. Depolama 15.2. Depolamadan sonra alfltrma iin hazrlk
Motor ve alternatrn uzun sreli depolanmasnn zararl Jeneratr tekrar alfltrmadan nce VCI paket kadn kaldrn
etkileri olabilir. Bu etkiler jeneratr uygun bir flekilde hazrlayarak ve jeneratr iyice kontrol edin. (8. blmde yazl kontrolleri
ve depolayarak minimuma indirilebilir. yapn)
- Jeneratr havalandrmas iyi olan kuru ve donmann olmad - Motorun operatr maneline baknz.
odada depolayn. - Jeneratrn izolasyon direncini lnz 5M aflmamaldr.
- Jeneratr haftada bir kez snana kadar yaklaflk 5 dakika - Jeneratr test edin.
alfltrn. Aky temiz tutun ve kutup bafllarn vazelinleyin.
Dzenli olarak aky 4 haftada bir defa tamamen flarj edin.
- Jeneratr temiz tutun ve neme karfl tm elektriksel cihazlar
koruyun.
- VCI (Korozyon Koruyucu Ambalaj) kat ile jeneratr ve/veya
kabini ve tm ak yerleri kapatn ve yapflkan bant ile sarn.
- Naylon ile harici alt ksmlar sarn. Mmknse ortam stcs
ile sarglar kuru tutun.

19
16. KULLANIM HATALARINA LfiKN UYARILAR
JENERATRNZN SRESNDEN NCE GARANT
DIfiI KALMAMASI, SORUNSUZ ALIfiMASI VE UZUN
MRL OLMASI N AfiAIDAK HUSUSLARA DKKAT
EDNZ!..
1. GARANT BELGES VEYA FATU RA BRAZ
EDLMEDNDE YAPILAN fiLEMLER GARANT
KAPSAMINA ALINMAYACAKTIR.
2. PERYODK BAKIM ZELGESNDE BELRTLEN
KONTROLLER VE BAKIMLAR ZAMANINDA VE TAM
OLARAK YAPILMALIDIR. PERYODK BAKIM YAPILMADII
N DOACAK ARIZALAR GARANT KAPSAMI
DIfiINDADIR.
3. JENERATRN MONTAJI KULLANMA KILAVUZUNDA
BELRTLD GB YAPILMALIDIR. YAPILMADII TAKTRDE
MEYDANA GELECEK PROBLEMLER GARANT
KAPSAMINA ALINMAYACAKTIR.
4. KRL VE SULU MAZOT KULLANILMASI HALNDE
DOACAK ARIZALARDAN MfiTER SORUMLU
OLACAKTIR.
5. MOTORUN YA SEM KULLANMA KILAVUZUNDA
BELRTLD GB OLMALIDIR. AKS DURUMLARDA
MEYDANA GELECEK ARIZALAR GARANT KAPSAMINA
GRMEZ.
6. AKLER KIRILMA, FAZLA AST KOYMA, fiARJSIZ BIRAKIP
SERTLEfiTRME DURUMLARINDA GARANT DIfiI KALIR.
7. MANUEL JENERATRLERDE MOTOR ALIfiTIKTAN
HEMEN SONRA MARfi ANAHTARI BIRAKILMALIDIR.
MOTOR ALIfiMIYORSA MARfiLAMA fiLEM 3 DEFA 10
AR SANYEDEN FAZLA YAPILMAMALIDIR. AKS
DURUMLARDA MARfi DfiLS KIRILABLR VEYA MARfi
MOTORU YANABLR. BU DURUMLAR GARANT
KAPSAMI DIfiINDADIR.
8. MANUEL JENERATRLERDE JENERATR YK
ALTINDA KEN DZEL MOTORU ALIfiTIRMAYINIZ VE
STOP ETMEYNZ. ALIfiTIRMA VE STOP fiLEM, YK
AYRILDIKTAN SONRA JENERATR BOfiTA KEN
YAPILMALIDIR. AKS HALDE SUBAPLARDA SIKIfiMALAR
MEYDANA GELEBLR. GERLM REGLATR, TRAFO
VE DYOTLARDA ARIZALARA YOL AAR. BU
DURUMLAR GARANT DIfiINDADIR.
OTOMATK JENERATRLERDE KULLANILAN fiEBEKE
KONTAKTRNDE MEYDANA GELECEK AfiIRI AKIM,
DfiK VE YKSEK GERLMDEN KAYNAKLANAN
HASARLARDAN FRMAMIZ SORUMLU DELDR.
17. MfiTERNN SORUMLULUKLARI
1. AKSA JENERATR mflterisi ncelikli olarak, garanti
kapsamndaki makinesine, Aksa Jeneratrn yetkili servisleri
dflnda hibir yabanc servise veya kifliye, mdahale izni
vermemelidir. Byle bir mdahale, makinenin Aksa Jeneratr
n garantisi kapsamndan kmasna sebep olur.
2. Satfl yaplan jeneratrlerin garanti sresi, mflteriye kesilen
fatura tarihi ile bafllar ve iki yldr. Jeneratr gruplarndaki
motorlarn garanti kapsamndaki alflma sreleri, orijinal
kitapklarnda belirtilen alflma saati kadardr.
3. Satn alnan jeneratrlerin devreye alma ifllemleri, Aksa
Jeneratr Yetkili Servislerince yaplmaldr. Mflterinin kendisi
veya baflka bir servise start ifllemi yaptrmas, makinenin garanti
kapsam dflna kmasna sebep olur. Makinenin alflma
flartlarnn kontrol edilerek ( yerleflim, montaj, elektriksel
balantlar, kablo kesitleri, havalandrma, egzoz kfl, yakt yolu
vs.) yaplan devreye alma ifllemi, sadece, devreye alma iflleminin
yapld mekan ve elektriksel balantlarn yapld nokta iin
geerlidir. lk start iflleminin yapld mekann deifltirilmek
istenmesi halinde, makinenin evreye bal alflma flartlar da
deiflmifl olacandan, makinenin salkl alflmasnn ve garanti
sresinin devam iin, tekrar Aksa Jeneratr yetkili servislerince
kontrol edilerek iflletmeye alnmaldr.
4. Garanti sresi ierisindeki btn jeneratrlerimizin, periyodik
bakm izelgesinde belirtilen tm bakmlar, Aksa Jeneratrn
yetkili servislerine creti karfllnda yaptrlmaldr. Jeneratre
ait bakm izelgesi ve bakm kitapklar makine ile birlikte
mflteriye teslim edilmifltir. Sz konusu bakm kitap ve
izelgesinin kaybolmas durumunda mflteri, bu kitapklar
tekrar temin etmekle ykmldr.
20
5. Mflteri, imalat hatas dflnda ki tm bakm, arza ve
problemlerin giderilmesindeki cretleri karfllayacaktr.
6. hmal sonucu oluflan arzalar, yanlfl kullanma, uygun olmayan
gte kullanma, yanlfl yerleflim ve uygun olmayan flartlardaki
depolama vb. Durumlardan kaynaklanacak arzalardan mflteri
sorumludur.
7. Kamyon st teslimlerde, nakliye sorumluluu, indirme
sorumluluu da dahil olmak zere (kamyon stnde tesliminden
sonra, devreye alma (start) ifllemine kadar) makinenin uygun
flartlarda muhafaza edilmesi tamamen mflterinin sorumluluu
altndadr.
8. Satn alnan jeneratr 2 ay ierisinde devreye alnmayacaksa,
sz konusu jeneratre ait depolama koflullar salanmak kayd
ile bekletilmelidir. Elinizdeki makinenin depolama koflullar ile
ilgili gerekli bilgi ve yardm, Aksa Jeneratr Yetkili Servislerinden
temin edebilirsiniz. Garanti sresi ierisindeki bir makinenin
depolama (konserve) iflleminin Aksa Jeneratre yaptrlmas
zorunludur.
9. Garanti servis hizmeti veren servis elemannn fazla mesai
yapmas, mflteri tarafndan talep edilirse, fazla mesaiden
doacak maliyeti mflteri karfllayacaktr.
10. Makineye ulaflmak iin yaplan girifller, bariyerler, duvarlar,
parmaklklar, tabanlar, tavanlar, gverteler, yada bunun gibi
yaplar, kiralk vinler yada benzerleri, oluflturulan rampalar
yada benzerleri, ekiciler yada koruyucu yaplarn, makinenin
komple alnmasnda yada balanmasnda oluflacak cretler
mflteriye aittir.
11. Mflterinin, servis iin gelen personelin yetkisini sorma ve
arafltrma hakk vardr. Bu ayn zamanda mflterinin grevidir.
12. Mflteri garanti hizmeti alabilmesi iin, istenmesi
halinde,makinenin garanti belgesini ve start formunu servis
yetkililerine gstermekle ykmldr. Bu yzden, sz konusu
belgeler, jeneratr odasnda, kolay ulafllabilecek bir yerde
muhafaza edilmelidir.
13. Garanti kapsamndaki bir jeneratrn alflma yerinin
deifltirilmesi durumunda, garantinin devam etmesi iin,
jeneratrn yeni yerindeki montaj yapldktan sonra, Aksa
Jeneratr yetkili servislerinden devreye alma ifllemi talep
edilmelidir. Yetkisiz kiflilerce yaplacak yer deifltirme ve yeniden
devreye alma ifllemi, makinenin garanti kapsam dflnda
kalmasna sebep olacaktr. kinci defa yaplacak devreye alma
iflleminin cretini mflteri karfllayacaktr.
14. Jeneratr odas llerinin normlara uygun olmas, yeterli
havalandrma ve egzoz kfln mflteri, salamakla ykmldr.
15. Soutma sistemine, silindir gmlek veya blounda
karncalanma, erozyon ve tortu oluflmamas iin eklenmesi
gereken kimyasallarn eklenmemesi durumunda, oluflan
arzalardan mflteri sorumludur.
16. Satn alnan jeneratrlere garanti sresi ierisinde, orijinal
ekipmanlar ve projesi haricinde ilave ekipman ve proje
yaplamaz. Yaplmas planlanan ilave alflmalar (senkron, ilave
kontrol nitesi, pano, transfer pano vs.) Aksa Jeneratrn
onay olmadan yaplrsa, makine garanti kapsam dflna kar.
17. Garanti kapsamndaki btn makinelerimizde, aksa
jeneratrn orijinal yedek paralar kullanlmaldr. Orijinal
para kullanlmamas durumunda doacak arzalardan mflteri
sorumludur.
18. Jeneratr gcne uygun seilen flebeke kontaktr
zerinden, jeneratr nominal akmndan fazla akm ekilmesinden
kaynaklanacak arzalardan aksa jeneratr sorumlu deildir.
19. evresel etkilerden dolay jeneratrde meydana gelecek
arzalar garanti kapsamna girmez. Deprem, sel, su baskn ve
benzeri gibi doal afetler.
20. Btn jeneratrlerimizde, flebeke alt ve st limitleri,
makinemizin ve mflteriye ait iflletmenin, salkl alflabilecei
deerler baz alnarak belirlenmifltir. fiebeke voltaj limitlerinin
deifltirilmesi mflteri tarafndan istenmesi halinde, bu
deifliklikten kaynaklanacak arzalarn btn sorumluluunu,
mflterinin stlendiine dair rapor yazlarak bu deifliklik
yaplabilir.
21
 STANBUL AVRUPA YAKASI

AVCILAR
MUSTAFA KEMAL PAfiA MAH. YILDIRIM BEYAZIT CAD. DEMET SOK. NO:132 AVCILAR/STANBUL
T:0 212 428 66 66 PBX F:0 212 423 22 22

BACILAR
ORTAK BLGE (GKSU) FATH, ZEYTNBURNU, GAZOSMANPAfiA, EYP
MERKEZ MAH. ATATRK CAD. NO:24 YENBOSNA T:0212 630 79 80/0212 630 79 98

KAITHANE
ALAYAN MAH. KAITHANE CAD. NO:93 KAITHANE
T:0212 222 13 38 PBX F:0212 210 08 81

KARAKY
NECATBEY CAD NO.74 KARAKY / STANBUL T: 0212 251 92 48 - 293 07 32 - 33 F: 0212 251 92 64
DOLAPDERE SAN. ST. 13.ADA NO:9 KTELL T: 0212 671 35 48 - 49 F: 0212 671 35 41

SEFAKY
YEfiLOVA MAH. DLEK SOK. NO:2 KKEKMECE
T:0212 425 65 80 (3 HAT) F:0212 425 65 84

STANBUL ANADOLU YAKASI

KADIKY
ESK SKDAR YOLU CAD. MEZARLIK SK. NO:4 ERENKY
T:0216 469 58 58

PENDK
AYDINEVLER fiIK VEYSEL SOK. AK PLAZA NO:24 KKYALI/MALTEPE
T:0216 489 68 68 PBX F:0216 489 21 60

STANBUL DIfiI SERVS NOKTALARI

ANKARA GAZANTEP
ETN EME BULVARI 2.CAD. 1309 SK. NO:7/A VELER FATH MAH. FEVZ AKMAK BULVARI NO:152 fiEHTKML
T:0312 472 71 71 F:0312 472 76 01 T:0342 321 39 59 F:0342 321 37 67

ADANA ZMR
TURHAN CEMAL BERKER BUL. MERKEZ CAD. KAZIM DRK MAH. YENYOL ANKARA CAD.
ADANA fi MERKEZ A BLOK NO:24/27 YEfiLOBA SEYHAN NO:75 BORNOVA
T:0322 428 11 61 PBX F: 0322 428 15 40 T:0232 461 82 82 F:0232 462 24 63

ANTALYA KAYSER
YEfiLOVA MAH. ASPENDOS BULVARI 196-1 OSMAN KAVUNCU CAD. SOYLUM APT. NO:185/A
T:0242 322 16 88 322 91 88 F:0242 322 97 55 MELKGAZ T:0352 336 17 42-43 F: 0352 336 17 40

BODRUM DYARBAKIR
ATATRK BUL. BEYLKKIRLARI MEVK URFA YOLU 1. KM. DR. SITKI GRAL CAD.
BALKANOLU-2 fi MERKEZ G-BLOK NO:1 KONACIK VELAT 3 APT.ALTI NO:1
T:0252 358 70 30 F: 0252 358 70 25 T:0412 238 04 44 PBX F:0412 238 10 11

BURSA MARMARS
NLFER TC. MRK. ALAADDNBEY MAH. 70 SK. DATA YOLU CAD. NO:14/B
NO:30/A NLFER T:0252 413 58 93 F: 0252 413 85 93
T:0224 443 53 15-16-17-18 F:0224 443 53 15
TRABZON
DENZL YAVUZ SELM BULVARI MANOLYA STES NO:281
ZMR ASFALTI NO:56 GMfiLER T:0462 230 10 60-61 F: 0462 230 10 64
T:0258 371 71 10/372 08 44 F:0258 372 09 46
ALGERIA
Aksa Algeria
Chemin du Parc d'Attraction
Cooperative El Baraka No: 417 Tixerain
Bir Moruad Rais / Alger
T : + 213 21 40 26 72
F : + 213 21 40 27 94
e-mail: aksaalgeria@aksa.com.tr
KAZAKHSTAN
Aksa Kazakhstan Ltd.
M54-6 Abdullinyh Str.
Corner of Tole Bi Str.
Almaty - Kazakhstan
T : + 7 727 250 67 31 / 250 67 41
F : + 7 727 250 67 91
e-mail: aksa@arna.kz
U.A.E.
Aksa Middle East FZE
Post Box:18167 Warehouse
No.RA08 / LC07
Jebel Ali Free Zone - Dubai
T : + 971 4 880 91 40
F : + 971 4 880 91 41
e-mail: sales@aksa.ae
CHINA
Aksa Power Generation
(Changzhou) Co. Ltd.
Export Processing Zone
Xinzhu Road, Plant A1 - A2,
Changzhou / China
T : + 86 (0) 519 851 50 205
F : + 86 (0) 519 851 50 130
e-mail: aksa@aksapowergen.com
RUSSIA
OOO AKCA
107031, Petravka, 27
Moscow - Russia 7108862
T : + 7 495 710 88 62
F : + 7 495 641 52 00
e-mail : info@aksarussia.ru
UNITED KINGDOM
Aksa International (UK) Ltd
Unit 6, Pine Court Walker Road,
Bardon Hill Coalville Leicestershire,
LE67 ISZ U.Kingdom
T : + 44 (0) 1530 837 472
F : + 44 (0) 1530 519 577
e-mail: sales@aksa-uk.com
IRAQ
Aksa Power Generation (Iraq)
English Village House
No:353 Arbil / Iraq
T : + 964 (0) 771 199 18 56
e-mail: hakant@aksa.com.tr
SINGAPORE
Aksa Far East(Pte.) Ltd.
94 Tuas Avenue 11
639103 Singapore
T : + 65 6863 2832
F : + 65 6863 0392 - 6863 2956
e-mail: aksafe@aksafareast.com.sg
VIETNAM
Aksa Vietnam
43 Le Thi Hong Gam,
Dist. 1, HCM City - Vietnam
T : + 84 8 391 47 014
F : + 84 8 391 47 015
e-mail: apd@aksa.com.tr