Professional Documents
Culture Documents
Quang Pho Uv-Vis Dai Hoc PDF
Quang Pho Uv-Vis Dai Hoc PDF
Ths.Dng Th Trc Ly
i tng: DK27 & DK38
1
MUC TIEU
1. Trnh bay c c s ly thuyet ve
phng phap quang pho UV-VIS.
2. ng dung c phng phap quang pho UV-VIS
trong phn tch.
2
- Bc xa vung UV- Vis chia thanh 3 vung nho:
* * ()m()n* ( - )n( - )n
UV xa
UV (chan khong) 200 UV 400 Vis 800
(nm)
4
S kich thich in t t orbital phn t ang chim ng (orbital lin
kt) hoc khng lin kt (n) sang orbital phn lin kt
5
E *>E n * > E * > E n *
- in t :
+ Lin kt n trong phn t
+ * cn E ln ( <150 nm: UV chn khng).
+ Hidrocarbon no: dung lam dung mi
- in t :
+ Lin kt tham gia lin kt i va ba,
+ T * cn E nho hn ( UV-Vis)
+ Phn t co ni i, ba, ni i lin hp
- in t t do n (phi lin kt):
+ in t n co cac di t O, S, N, X.
+ n * cn nng lng gia UV gn v xa
+ n * cn E thp hn *
Cac phn t co cu truc lin hp co nhiu in t va n
tham gia n*, * 6
- Cac hp chat co he thong noi oi lien hp se hap thu anh
sang vung UV-Vis, so day noi lien hp cang tang th hp
chat hap thu photon anh sang vung co bc song dai hn.
Do vay co the noi pho UV - VIS cho ta cac thong tin ch yu
ve day noi oi.
7
Ten goi Chuyen Cau truc max va
cua dai dch (nm) max
-C=O; thay oi
R n* -NO2 ;-C=S ; <100
radikalartig -N=N-..
K polyen,
Konjugierto
* styren, 104
acetophenon
benzaldehyd
8
9
O HAP THU CUA VAI CAU TRUC THEO KIEU DAI R
Cau truc Cong thc Dai R yeu
:
bc song
Cac aldehyd va ceton R C =O, -CHO gan 280 nm
mach thang
Cac hp chat nitro (- NO2) khoang 270 nm
10
HAP THU CUA POLIEN TANG THEO SO NOI OI
1 174 24000
2 227 24000
4 310 76500
5 342 122000
11
3. CAC AC TRNG E MO TA PHO UV-VIS
V tr (1), cng (2), hnh dng 3): vn ph
Abs
334
0.9
0.8
0.7
Mu chun
0.6
0.5
242
Mu th
0.4
0.3
0.2
0.1
0.0
nm
200 250 300 350 400 450
12
4.1. MAU SC
- Co tm quan trong ring bit cho 1 cht.
- Mau cua 1 cht lin quan vi s hp thu va phan xa cua 1 cht.
- Mt ngi nhin thy mau b tr cho mau hp thu.
13
Bc song Nang lng Mau sac Mau sac thay , nm
cua (kj/mol) anh sang c
vach hap hap thu cua chat Violet 400-420
thu, (nm)
Indigo 420-440
380- 420 299- 274 Tm luc vang
420- 440 274- 249 lam vang Blue 440-490
440- 490 249- 244 lam-luc nhat da cam Green 490-570
490- 500 244- 238 luc-lam nhat o
500- 560 238- 214 luc o ta Yellow 570-585
560- 580 214- 206 luc-vang tm
Orange 585-620
580- 600 206- 200 vang lam
600- 650 200- 198 da cam lam luc nhat Red 620-780
650- 750 198- 149 o luc-lam nhat
16
Mt s nhom mang mau va max tng ng:
17
Trong h lin hp, tinh bt i x cua lin kt cang tng thi cac
chromophore cang d hp thu
o hap thu cua phan t tuy thuoc v tr cua 2 nhom chromophore
- Ngan cach bi C A = tong o hap thu cua moi chromophore
va chuyen dch ve pha bc song dai
- ke nhau A tang len (hyperchromic) va cc ai hap thu chuyen
ve bc song dai hn
18
4.3. NHOM TR MAU (auxochrome)
cc ai.
19
20
4.4. CAC HIU NG VA S CHUYN DICH
- S chuyn dch sang o (bathocromic) = red shift
- S chuyn dch sang xanh (hypsocromic) = blue shift
- Hiu ng tng cng (hypercromic effect)
- Hiu ng giam cng (hypocromic effect)
21
22
5. CAC YU T ANH HNG N HP THU
5.1. CU TRUC PHN T
5.2. MI TRNG
Mt s yu t nh:
- Dung mi
- Nng
- pH
- Nhit
Cac thng s nay phai c kim soat am bao chinh
xac cao nht va khi so sanh cac ph c o di nhng
iu kin khac nhau
23
5.2.1. DUNG MI
24
hyperchromic
bathochcromic
25
5.2.1. DUNG MI
26
Dung moi Hang so ien ly Max (nm)
Nc cat 78,5 < 195
Hexan 1,9 199
Ethanol (tuyet oi) 24,3 207
Methanol 32,6 210
Cyclohexan 2,0 211
Chloroform 4,8 246
Dimethylsulfoxid Khong 270
Aceton 20,7 331
Pyridin 305
Benzen 280
Carbon tetraclorid 265
BuOH 210
Isopropanol 210
Dicloromethan 235
27
KHOANG BC SONG HAP THU CUA MOT SO DUNG MOI
thay i v dang va vi tri cua dai hp thu lam khac i tinh tuyn tinh
chinh xac.
Ph UV-VIS ca benzaldehyd
thay i theo dung mi va nng 29
5.2.3. pH
- Khi thay i pH thi cu truc phn t cua mt cht c th thay i se
anh hng rt ln ph hp thu chu yu l dich chuyn gia hai dang
cn bng khac nhau.
30
(Helianthin)
31
Phenol Phenolat
* max = 210 =6200 max = 235 =9400
n* max = 270 =1450 max = 287 =2600
- Phenol/ mi trng trung tinh: phenol th hin dai E va dai B nh benzen
- Phenol/ kim, phenol phenolat: OH (tr mau) bathochromic dai B
(gop chung cac electron lam tng tng tac n*)
ng dung:
- Nghin cu s co mt cua phenol.
- o pKa cua acid yu (pK=10).
32
- Mi trng trung tinh: ph anilin tng t vi ph phenol.
- Mi trng acid: nhom amin t proton hoa tao ion anilinium. Khng con
electron t do trn nit nn giam tng tac n* va k o xay ra hiu
ng hypso/ hypochromic.
33
nh hng cua pH n ph UV-VIS
34
5.2.4. NHIT
- S trng n n gian cua dm co th lam thay i hp thu biu kin va
do o cung co th lam anh hng n ung cua kt qua.
- S cn bng vt ly hay hoa hoc: in hinh la khi nhit tng se pha huy
cu truc cua mt s hp cht.
Nh vy:
35
6. MAY QUANG PH T NGOAI
Spectrophotometer
Data Processing
36
6.1. CU TAO
S may UV-VIS
1: en ngun 2: cach t hay lng kinh
3: cc cha dung dich o 4: t bao quang in
5: b phn khuch ai 6: may ghi tin hiu
37
6.2. Phn loai
40
en xenon co th la ngun cua vung UV-VIS
nhng nhiu nhiu hn en deuterium va tungsten.
en xenon chi c s dung o s khuch tan phan xa,
chu yu la cng cao.
41
B PHN PHT HIN (DETECTOR)
43
3 method c s dung trn may quang ph UV-VIS 2 chm tia:
- Photometry (o im): o hp thu cua 1 mu 1 (2,3,...)
bc song bt ky. Vi du o A cua dung dch kalipermanganat
bc song 450nm.
- Wavelength scan (quet ph): xac nh ph cua 1 cht trong 1
vung bc song nao o. Vi du: quet ph dung dch
kalipermanganat vung 400-650nm.
- Timescan : theo di s thay i hp thu cua 1 cht theo thi
gian. Vd: theo di thi gian kt thuc phan ng cua ion canxi vi
EDTA tao phc Ca-EDTA.
Cuvet (cc o): 1 cp ng nht (1 cai cho mu trng, 1 cai cho mu cn o).
44
Mt may quang ph chun la may phai c hiu chun v:
7.1. ung bc song (phai c chun hoa v )
Thng thng chun bng:
- Cac kinh holmium peroxid (quet ph so sanh vi ph chun)
hay didymium.
- Cac cht a bit trc cc ai hp thu nh: vitamin B12 co cc
ai 361nm, cobalt clorid co cc ai 510nm.
45
46
47
7.2. Phai cho s chi ung v hp thu
Vi dd kali cromat 0,040g/1000ml KOH 0,05M, phai cho hp
thu cac bc song ung vi hp thu chun (xem bang)-
hoc dd kali cromat 60mg/l H2SO4 0,005M.
Tra kt qua (Dc in My) hp thu cac bc song ung
vi hp thu chun.
48
Gia tr hp thu chun cua dd K2Cr2O7 0,040g/lit /KOH
0,05M 250C (cc o 10mm)
Bc Bc Bc Bc
o o o o
song song song song
hap thu hapthu hap thu hap thu
(nm) (nm) (nm) (nm)
220 0,4559 290 0,4295 360 0,8297 430 0,0841
230 0,1675 300 0,1518 370 0,9914 440 0,0535
240 0,2933 310 0,0458 380 0,9281 450 0,325
250 0,4962 320 0,0620 390 0,6841 460 0,173
260 0,6345 330 0,1457 400 0,3872 470 0,0083
270 0,7447 340 0,3143 410 0,1972 480 0,0035
280 0,7235 350 0,5528 420 0,1261 490 0,0009
500 0,0000
49
phng ng nn
50
Ph ao ham bc 2
51
phn giai
52
Cc o: kim tra s khac nhau truyn quang gia 2 cc o
53
8. NG DUNG
8.1. INH TINH
-Ph hp thu cua mt cht la ng biu din hp thu cua cht o
theo bc song cua anh sang chiu ti: A = f ().
- T ng biu din nay co th xac nh c cac hp thu cc ai.
CC AI HP THU: bc song ma o cht o co hp thu ln
nht.
- Ph UV -VIS thng thng chi th hin mt s it dai rng nn cung
cp thng tin it hn quang ph IR (ph nay co nhiu dai hep).
- S hp thu nhiu nht cua cac cht hu c la do s co mt cua cac
ni (khng bao ha).
54
8.1.1. nh tinh trong trng hp khng co cht chun
Phai thc hin ung theo cac iu kin a ghi (tai liu) v dung
mi, nng , loai may.
55
8.1.2. nh tinh trong trng hp co cht chun
- Tin hanh: ghi ph cua mu khao sat (cn nh tnh) va mu chun trong
cung dung mi, may, nhit , ri so sanh ph.
56
57
8.1.3. Nhn xt
PP u im Nhc im
58
Mt v d v ph IR:
59
8.2. Phat hin tap cht
- Xac nh tap cht trong cac phn t hu c.
-Cac inh la co th xut hin thm do tap cht trong mu, so sanh vi
nguyn liu chun. Cung co th phat hin tap cht bng cach o hp thu
bc song c trng.
Vi du: phat hin tap cht trong paracetamol
60
8.3. Xc nh nhm chc
Pht hin s c mt cua cc nhm chc trong hp cht
61
8.4. nh lng (nh lut Lambert Beer)
8.4.1 nh lng trc tip
8.4.1.1.nh lng cht khao sat co mt thanh phn
Phng phap o tuyt i (khng s dung trc tip
cht chun)
A
Cx% = 1%
A1cm
iu kin:
-My o phai c chun ha t nht v bc sng v hp
thu.
-Cng iu kin mi trng (dung mi, pH, nhit ).
62
Vd: xc nh lng paracetamol trong trung bnh
1 vin Panadol (mg)?
o hp thu dung dch paracetamol bc sng 257nm
A11
l 0,728. cua paracetamol 257nm l 715, khi lng
bt Panadol a cn l 0,1023g; khi lng trung bnh vin
Panadol l 0,5126g, dung dch em o c pha long 10000 ln
so vi lng bt thuc a cn.
63
nh lng dexamethason phosphat trong thuc nho mt
Neodex bng phng php UV-Vis, bit rng: ht chnh xc 1ml
ch phm (nhn: 1 chai c 5ml cha 5mg dexamethason
phosphat) cho vo bnh nh mc 50ml, thm nc ct va u,
o c hp thu 241nm l 0,658; cho 1%
Acm = 297 (241nm).
Tnh hm lng % dexamethason phosphat trong ch phm?
64
Phng phap s dung h s hp thu mol cua mt cht
Theo cng thc : A = C. l vi (l =1cm)
A
C
( : tham khao tai liu hoc o trn mu chun) co th suy ra Cx
(mol/lit)
Vd: o hp thu cua dd phenol 270nm c A= 0,478;
= 1450 (phenol, =270nm). Tnh nng (g/l) cua dd phenol
trn.
65
Phng phap o tng oi ( a co chuan)
So sanh o hap thu (Ax) cua dung dch th nghiem co nong o (Cx) vi o hap
thu cua dung dch chuan co nong o biet trc (C0)
A x Cx A
Cx x C 0
A 0 C0 A0
Chu y:
- Cx va Co khong c chenh lech qua. Trong thc nghiem, Cx va Co
cang gan nhau ket qua cang chnh xac.
66
Phng phap dung ng hi qui chun: (xy dng ng cong chun ).
- Pha cac dd mu chun C1, C2, C3,C4, Cn chinh xac / dm thich hp.
- Ln lt xac nh A1, A2, A3, A4...An max
- Ve th vi truc tung la (A), truc hoanh la (C)
- Xac nh y = ax + b vi R2 = 0,999...
- o Ax cua dd cn khao sat ri cn c vao th tim Cx
(Cx phai nm trong khoang C1 Cn khao sat)
67
8.4.1.2. inh lng hn hp co nhiu thanh phn
Khai nim v s chng ph
Vd: 2 cht trong mt dung dich co 2 dai hp thu
69
-Da trn tinh cht cng tinh cua mt quang, ta co:
A1 = 1x X l 1y Y l
A2 = 2x X l 2y Y l
1x , 1y : h s tt mol cua X va Y 1
70
Cho KMnO4 (max1=525,5nm; C=4.10-4 M ) v K2Cr2O7
(max2=445,5nm; C=2.10-3 M ); Xac nh nng (mol/l)
tng thanh phn/hn hp Z (K2Cr2O7 & KMnO4)bit:
71
Phng phap quang ph ao ham: 2 cht co max cach xa vai nm, chng
ph
72
A
A B
74
75
8.4.2. INH LNG GIAN TIP
76
Vi du: apotransferrin khng mau. Khi Fe3+ gn vao protein nay mau o
(max = 465 nm): apotransferrin + 2Fe3+ [Fe3+] transferrin.
Tin hanh: chun 2ml dd apotransferin bng nitril triacetat ferric
Kt qua:
- Khi thm Fe3+ vao protein, mau o xut hin va A tng ln.
- Khi protein bao hoa st, se khng co phan ng tao mau nao na va ng
biu din b gay ngay tc khc (off abrupt).
- im kt thuc c ngoai suy t giao im cua hai ng thng.
0,400
0,300
0,200
0,100
77
8.4.2.2. Tao dn cht hp thu manh / UV-VIS
Nguyn tc:
Thm mt thuc th hu c vao cht khao sat khng hp thu tao thanh
phc cht hp thu manh hn cht ban u ri sau o chit sang mi trng
Vi ky thut nay thi vic la chon mt TT thich hp se lam gia tng nhay
78
V du:
Giai thich:
cha ion kim loai thich hp (Pb, Hg) thi se tao thanh mt phc
79
8.5. NGHIN CU NG HOC PHN NG
phm. Khi c cht v san phm khc nhau v hp thu, qu trnh phan ng
80
8.6. CAC NG DUNG KHAC
8.6.1. Xac inh hng s pKa
Nguyn tc:
Ph UV-VIS cua cac cht hu c co tinh acid hay base thng thay i theo
pH cua mi trng.
Dang va cng cua ph hp thu thay i theo [H+]
Vi du : HB: acid, HB + H2O H3O+ + B-
B- : base lin hp vi dd acid HB.
pKa pH lg
base
pK HAc lg
Ac
lg
( A AB )
acid HAc ( AHB A)
81
- Gia tr pH o bng may o pH.
- Gia tr cua ty s may o quang ph. T o tinh c pKa.
Giai thich:
Mt tht acid se o c gia tr hp thu cc ai cua dang HB.
Mt tht kim se o c gia tr hp thu cc ai cua dang B-.
Mt trung gian o c gia tr hp thu cc ai cua ca 2 HB va B-.
hp thu o c se la s t hp tuyn tinh cua 2 dang o.
p dung lut cng tnh mt quang.
82
8.6.2.Xac inh s tiu phn hp thu trong dung dich (xac inh im ng
quang)
83
Thng gp nht la 2 cht nm trong 1 cn bng ma
85
iem ang
quang
86