doal boyama

reeteleri
Dner Sermaye letmesi Merkez Mdrl

ISBN: 978-975-17-3318-4

YAPIM
Geleneksel El Sanatlar ve
Maazalar letme Mdrl
Yaynlar No: 4

FOTORAFLAR
Recep KARADA

KAPAK VE SAYFA TASARIMI

Altan ELMACI, Grafik Tasarmc

BASKI
DSM Basmevi letme Mdrl
Tel: (0.312) 223 62 58
Ankara
Aralk, 2008
SUNU
Yeryznde hkm srm sayl uygarlklarn
kltrel mirasna sahip lkemiz, ayn zamanda
insanln ortak miras olan bu deerlerin gelecek
kuaklara aktarlmasna da byk nem vermek-
tedir.
Gnmzde iletiimin salad hzl gelime ile
birlikte srdrlebilir kltrel kalknmann yolu,
kltrel da alma programlarndan gemekte-
dir. Kreselleme, kltrel kalknmann ncelikli
konumunu daha da glendirmitir. Kltr, sa-
nat, edebiyat ve bilim alanndaki gelimelerin
nemini kavrayabilen, kurumlarn bu dorultuda
yenileyebilen toplumlar uygarln ekillenmesin-
de de rol oynayabileceklerdir.
Trk yaynclnn evrensel dzeyde rekabet
edebilir hale gelmesi; ancak deiimin gcnn
kavranmas ve zel yayncln sektrel bir g
olmas ile salanacaktr. Bu anlayyla yayn
programmz yeniden yaplandrarak yolumuza
devam ediyoruz. lkemizin zengin tarihi, klt-
rel ve sanatsal birikimini korumak, yaatmak ve
tantmak iin bir yandan da alma projelerini
youn biimde yrtrken; dier yandan kltr,
sanat ve edebiyatmza ilikin zgn ve nitelikli
eserleri okurla buluturmay srdryoruz.
Boyar bitkiler ve bcekler bakmndan dnyann
en zengin blgelerinden biri olan lkemizde, yz-
yllarca doal boyalar retilmi olmasna karn
boya reeteleri, bir kitap btnlnde kayt
altna alnamam ve bir ou gnmze ula-
amamtr. Halmza, inimize ve birok kltr
varlmza renk olan Doal boyalar bu kitapla
birlikte yaatlabilecek ve iinde yer alan reeteler
sayesinde reticilerimize yardmc olabilecektir.
Bata proje ekibi ve yazarmz olmak zere emei
geenleri kutluyorum.
Erturul GNAY
Kltr ve Turizm Bakan
NSZ
Bu kitapn oluumuna T.C. Kltr Bakanl
Geleneksel El Sanatlar ve Maazalar letme
Mdr Sayn Soner Yaln vesile olmutur.
Kitapkta, gemiten gnmze Anadoluda yn
boyamaclkta en ok kullanlm olan bitki ve
boya bceklerini ile oluturulmu boya reeteleri
ve elde edilen renkler grsel olarak verilmitir.
Kitapkta verilmi olan reetelere gre boyanm
renkler; boyamann yaplaca yerde kullanlacak
olan suyun sertliine, boyamada kullanlan yn
ipliklerinin elde edildii ynn cinsine, ierisindeki
bileenlerine, ipliin bkm ekli ve sklna gre
renklerde azda olsa deiiklik gsterebilmektedir.
Doal boya uygulayclarnn bu kitapktaki
reete ve renkleri temel alarak, boyamada
kullanlan suya ve kullanacaklar ipliklerin
zelliklerine gre kendi renklerini oluturmalarna
yol gsterecei dnlmektedir.
Bu kitapn hal, kilim ve dier dokumalarda
doal boyamacln uygulanmasnn kolayca
yaplabilecei inancndaym.
Bu kitapkta geleneksel olarak uygulanan ve en
ok kullanlan ve de kolay elde edilebilen bitkiler
verilmitir. Kitapkta yer alan standart reeteler
ve boyamalar laboratuar ortamnda tarafmdan
oluturulmutur.
Recep Karada
8 doal boyama reeteleri

Doal boyamaclkta renge

etki eden faktrler
Doal boyamaclkta renk tonuna ok sayda
faktr etki etmektedir. Bu faktrler sabit
tutulduunda farkl zamanlarda yaplan
boyamalarda ayn renk tonu her zaman
yakalanabilir. Renk tonunu etkileyebilecek
faktrler aada verilmitir.
1. Mordanlama ve boyamada kullanlan
suyun setlii ve ierii.
2. Kullanlan mordan maddelerinin miktar.
3. Kullanlan farkl mordan ve mordan
karmlar.
4. Mordanlandktan sonra ipliin bekleme
sresi.
5. Mordanlama ve boyama banyo oranlar.
6. Mordanlama ve boyamada esnasnda
scaklk ve sre.
7. Kullanlan ipliin ierii, iplik numaras,
bkm skl, bkm ekli ve bkm
yn vb.
8. Kullanlan bitki veya bcein miktar,
topland blge, kullanlan ksm ve
tanecik bykl.
 doal boyama reeteleri 9

Mordanlama
Yn ipliini doal boyarmaddelerle
boyamak iin bir n ilem gerekmektedir.
Bu ilemde kullanlan maddelere mordan
maddeleri denilmektedir. En nemli mordan
maddeleri ap [KAl(SO4)3.12H2O], demir ap
(FeSO4.7H2O), bakr ap (CuSO4.5H2O),
SnCl2.2H2O ve arap tadr.

Boyama
Doal boyamaclkta kullanlan yntemler
mordanl boyama, dorudan (direk) boyama
ve kp boyama eklinde gerekleir. Yn iplik
boyama banyosunda boyama reetelerine
gre boyanr.
Boyama iin gerekli
malzemeler
1. Boyama kazan
2. Termometre
3. Mordan maddeleri
- ap (potasyum alminyum slfat)
- Sakbrs (demir ap )
- Gzta (bakr ap = bakr slfat)
- Krem tartar (arap ta)
- Sitrik asit
- Karbonat (sodyum karbonat)
- Boncuk tutkal.
- Kostik
- Hidroslfit
4. Boya bitkileri veya bcekleri
5. Terazi
MORDANLAMA REETELER
14 doal boyama reeteleri

M1
Mordanlama iin nce boyanacak yn mik-
tarnn % 20si (1 kg. yn iin 200 g.) kadar
ap, hazrlanan 1/25 (1 kg. yn iin 25 litre
su) mordan banyosu iine ilave edilir. ap
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra yn ilave edilir. 100Cde 60 dakika
srede mordanlama ilemi tamamlanr. Mor-
danlanan ynler mordanlama banyosundan
karlarak 3-4 gn ak havada kurumaya
braklr.

M2
Mordanlama iin nce boyanacak yn mikta-
rnn %20si (1kg. yn iin 200 g.) kadar ap
ve %10u (1kg. yn iin 100 g.) kadar krem
tartar hazrlanan 1/25 (1 kg. yn iin 25 litre
su) mordan banyosu iine ilave edilir. Mor-
dan maddeleri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra yn ilave edilir. 100Cde
60 dakika srede mordanlama ilemi tamam-
lanr. Mordanlanan ynler mordanlama ban-
yosundan karlarak 3-4 gn ak havada
kurumaya braklr.
ap mordan ile
mordanlanm yn.
M3
Mordanlama iin nce boyanacak yn mikta-
rnn % 3 (1 kg. yn iin 30 g.) kadar sa-
kbrs (demir (II) slfat), %5i (1 kg. yn iin 50
g.) kadar krem tartar ve %1i (1 kg. yn iin
10 g.) sitrik asid hazrlanan 1/25 (1 kg. yn
iin 25 litre su) mordan banyosu iine ilave
edilir. Mordan maddeleri banyo suyunda ka-
rtrlarak zndkten sonra yn ilave edilir.
100Cde 60 dakika srede mordanlama ile-
mi tamamlanr. Mordanlanan ynler mordan-
lama banyosundan karlarak 3-4 gn ak
havada kurumaya braklr.

ap mordan ile
mordanlanm yn.
 doal boyama reeteleri 17

M4
Mordanlama iin nce boyanacak yn mik-
tarnn % 4 (1 kg. yn iin 40 g.) kadar
kalsiyum nitrat hazrlanan 1/25 (1 kg. yn
iin 25 litre su) mordan banyosu iine ilave
edilir. Mordan maddeleri banyo suyunda ka-
rtrlarak zndkten sonra yn ilave edilir.
100Cde 60 dakika srede mordanlama ile-
mi tamamlanr. Mordanlanan ynler mordan-
lama banyosundan karlarak 3-4 gn ak
havada kurumaya braklr.

M5
Mordanlama iin nce boyanacak yn mikta-
rnn % 4 (1 kg. yn iin 40 g.) kadar kalay
klrr, hazrlanan 1/25 (1 kg. yn iin 25 litre
su) mordan banyosu iine ilave edilir. Kalay
klrr banyo suyunda kartrlarak zn-
dkten sonra yn ilave edilir. 100Cde 60
dakika srede mordanlama ilemi tamamla-
nr. Mordanlanan ynler mordanlama ban-
yosundan karlarak 3-4 gn ak havada
kurumaya braklr.
18 doal boyama reeteleri

M6
Mordanlama iin nce boyanacak yn mikta-
rnn % 4 (1 kg. yn iin 40 g.) kadar bakr
ap hazrlanan 1/25 (1 kg. yn iin 25 litre
su) mordan banyosu iine ilave edilir. Mor-
dan maddeleri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra yn ilave edilir. 100Cde
60 dakika srede mordanlama ilemi tamam-
lanr. Mordanlanan ynler mordanlama ban-
yosundan karlarak 3-4 gn ak havada
kurumaya braklr.

M7
Mordanlama iin nce boyanacak yn mikta-
rnn % 4 (1 kg. yn iin 40 g.) kadar demir
ap hazrlanan 1/25 (1 kg. yn iin 25 litre
su) mordan banyosu iine ilave edilir. Mor-
dan maddeleri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra yn ilave edilir. 100Cde
60 dakika srede mordanlama ilemi tamam-
lanr. Mordanlanan ynler mordanlama ban-
yosundan karlarak 3-4 gn ak havada
kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 19

M8
Mordanlama iin
nce boyanacak yn
miktarnn % 4 (1 kg.
yn iin 40 g.) kadar
nikel ap hazrlanan
1/25 (1 kg. yn iin 25
litre su) mordan ban-
yosu iine ilave edilir.
Mordan maddeleri
banyo suyunda kar-
trlarak zndkten
sonra yn ilave edilir.
100Cde 60 dakika
srede mordanlama
ilemi tamamlanr.
Mordanlanan ynler
mordanlama banyo-
sundan karlarak
3-4 gn ak havada
kurumaya braklr.

Mordanlama yaplan yn.

BOYAMA REETELER
22 doal boyama reeteleri

B001
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M6 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Kkboya
( Rubia tinctorum L.).
24 doal boyama reeteleri

B002
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 25

B003
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M6 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 85Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
26 doal boyama reeteleri

B004
Boyama: Boya banyosundan artan su tek-
rar kullanlarak daha ak renk tonlar elde
edilebilir. Boyama iin kkboyann birinci
boyama iin kullanlan boya banyosundan
artan suyun iine yeniden su ilave edilerek
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyo suyu
hazrlanr. Banyo suyu iine M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
Kkboya
( Rubia tinctorum L.).
28 doal boyama reeteleri

B005
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%70i (1 kg. yn iin 700 g.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Kk boya ile
boyanm yn
30 doal boyama reeteleri

B006
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%80i (1 kg. yn iin 800 g.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 85Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Kkboyann kk
srgnleri
32 doal boyama reeteleri

B007
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M6 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 85Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 33

B008
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%75i (1 kg. yn iin 750 g.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
34 doal boyama reeteleri

B009
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%75i (1 kg. yn iin 750 g.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M2 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 85Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 35

B010
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi yabani kkboyann (Rubia tenifolia)
kkleri (srgnleri), hazrlanan 1/30 (1 kg.
yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Kkboya banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M6 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
36 doal boyama reeteleri

B011
Boyama: Boyama
iin nce yn mik-
tarnn %200 (1 kg.
yn iin 2 kg.) kadar
toz haline getirilmi
Rubia davisyanann
kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine Rubia davisianan Ehrend srgnleri
ilave edilir. Rubia
davisyana banyo suyunda kartrlarak -
zndkten sonra M1 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 37

B012
Boyama: Boya banyosundan artan su tekrar
kullanlarak daha ak renk tonlar elde edilir.
B010 boyamas tamamlandktan sonra boya
banyosundan artan suyun iine yeniden su
ilave edilerek 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyo suyu hazrlanr. Banyo suyu iine
M2 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
38 doal boyama reeteleri

B013
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%20si (1 kg. yn iin 200 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M2 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 39

B014
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M2 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
40 doal boyama reeteleri

B015
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%200 (1 kg. yn iin 2 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra M3
mordanlama yntemi ile mordanlanm yn-
ler ilave edilir. Istlmadan oda scaklnda 6
saat srede boyama ilemi tamamlanr. Bo-
yama banyosundan kan boyanm ynler
nce % 1 lik sodal suda 20 dakika bekle-
tildikten sonra karlarak ykanr ve durula-
nr. Ynler ak havada glgede kurumaya
braklr.
 doal boyama reeteleri 41

B016
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M4 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
42 doal boyama reeteleri

B017
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M5 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 43

B018
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M6 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
44 doal boyama reeteleri

B019
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M7 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 45

B020
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M8 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
46 doal boyama reeteleri

B021
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi ceviz kabuu, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Ceviz kabuu banyo suyunda kart-
rlarak zndkten sonra mordanlanmam
ynler ilave edilir. 100Cde 60 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Cevizin d kabuu ve
meyvesi
48 doal boyama reeteleri

B022
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi ceviz kabuu, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Ceviz kabuu banyo suyunda kart-
rlarak zndkten sonra mordanlanmam
ynler ilave edilir. 100Cde 60 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Ceviz (Juglans regia L.)
50 doal boyama reeteleri

B023
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kermes bcei, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre su) boya banyosu iine
ilave edilir. Kermes banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 51

B024
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kermes bcei, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre su) boya banyosu iine
ilave edilir. Kermes banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
52 doal boyama reeteleri

B025
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kermes bcei, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre su) boya banyosu iine
ilave edilir. Kermes banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra M2 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 53

B026
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kermes bcei, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre su) boya banyosu iine
ilave edilir. Kermes banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra M5 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
54 doal boyama reeteleri

B027
Boyama: Boyama iin
nce yn miktarnn
% 30u (1 kg. yn iin
300 g.) kadar toz haline
getirilmi Arda ker-
mes bcei, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30
litre su) boya banyosu
iine ilave edilir. A-
rda kermes banyo
suyunda kartrlarak Arda kermesi
(Porphyrophora hameli Brand).
zndkten sonra M1 Foto: H. Bhmer
mordanlama yntemi ile
mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 55

B028
Boyama: Boya banyosundan artan su tekrar
kullanlarak daha ak renk tonlar elde edilir.
B027 boyamas tamamlandktan sonra boya
banyosundan artan suyun iine yeniden su
ilave edilerek 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyo suyu hazrlanr. Banyo suyu iine
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
56 doal boyama reeteleri

B029
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn %
40 (1 kg. yn iin 400 g.) kadar toz haline
getirilmi Arda kermes bcei, hazrla-
nan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre su) boya ban-
yosu iine ilave edilir. Arda kermes banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra M1
mordanlama yntemi ile mordanlanm yn-
ler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 57

B030
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%7si (1 kg. yn iin 70 g.) kadar toz haline
getirilmi koinil bcei, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre su) boya banyosu iine
ilave edilir. Koinil banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr.Ynler
ak havada glgede kurumaya braklr.
58 doal boyama reeteleri

B031
Boyama: Boyama iin
nce yn miktarnn
%10u (1 kg. yn iin
100 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi koinil b-
cei, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ila- Koinil (Dactylopius coccus Costa).
ve edilir. Koinil banyo Foto: H. Bhmer
suyunda kartrlarak
zndkten sonra M2 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak durulanr. Ynler ak havada glgede
kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 59

B032
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz haline
getirilmi koinil bcei, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre su) boya banyosu iine
ilave edilir. Koinil banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra M5 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
60 doal boyama reeteleri

B033
Boyama: Boyama iin nce
yn miktarnn %10u (1 kg.
yn iin 100 g.) kadar toz
haline getirilmi lak bcei,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn
iin 30 litre su) boya banyosu
iine ilave edilir. Lak banyo
suyunda kartrlarak zn-
Lak bcei
dkten sonra M1 mordanla- (Kerria lacca Kerr).
ma yntemi ile mordanlanm Foto: H. Bhmer
ynler ilave edilir. 80Cde 30
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 61

B034
Boyama: Boyama iin nce
yn miktarnn %10u (1 kg.
yn iin 100 g.) kadar toz
haline getirilmi lak bcei,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn
iin 30 litre su) boya banyosu
iine ilave edilir. Lak banyo
suyunda kartrlarak zn-
Lak bcei
dkten sonra M5 mordanla- (Kerria lacca Kerr).
ma yntemi ile mordanlanm Foto: H. Bhmer
ynler ilave edilir. 80Cde 30
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
62 doal boyama reeteleri

B035
Mavi renge B094 ile boyanm olan yn iplii
daha sonra M1 mordanlama yntemi ile mor-
danlanr. Boyama iin nce yn miktarnn %
10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz haline
getirilmi koinil bcei, hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Toz haline getirilmi koinil banyo su-
yunda kartrlarak zndkten sonra nce
boyanp sonra mordanlanm ynler ilave
edilir. 100Cde 30 dakika srede boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak ykanr ve durulanr.
Ynler ak havada glgede kurumaya bra-
klr.
 doal boyama reeteleri 63

B036
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ila-
ve edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M5 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
64 doal boyama reeteleri

B037
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ila-
ve edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M6 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
Cehri (Rhamnus
petiolaris Boiss).
Foto: M. Gen
66 doal boyama reeteleri

B038
Boyama: Boya banyosundan artan su tekrar
kullanlarak farkl renk tonlar elde edilir. B037
boyamas tamamlandktan sonra boya ban-
yosundan artan suyun iine yeniden su ilave
edilerek 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyo suyu hazrlanr. Banyo suyu iine
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
doal boyama reeteleri 67
68 doal boyama reeteleri

B039
Boyama: Boya banyosundan artan su tekrar
kullanlarak farkl renk tonlar elde edilir. B037
boyamas tamamlandktan sonra boya ban-
yosundan artan suyun iine yeniden su ilave
edilerek 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyo suyu hazrlanr. Banyo suyu iine
M4 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 69

B040
Boyama: Boya banyosundan artan su tekrar
kullanlarak daha ak renk tonlar elde edilir.
B037 boyamas tamamlandktan sonra boya
banyosundan artan suyun iine yeniden su
ilave edilerek 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyo suyu hazrlanr. Banyo suyu iine
M6 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
70 doal boyama reeteleri

B041
Boyama: Boya banyosundan artan su tekrar
kullanlarak farkl renk tonlar elde edilebilir.
B037 boyamas tamamlandktan sonra boya
banyosundan artan suyun iine yeniden su
ilave edilerek 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyo suyu hazrlanr. Banyo suyu iine
M7 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 71

B042
Boyama: Boya banyosundan artan su tekrar
kullanlarak farkl renk tonlar elde edilir. B037
boyamas tamamlandktan sonra boya ban-
yosundan artan suyun iine yeniden su ilave
edilerek 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyo suyu hazrlanr. Banyo suyu iine
M8 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
72 doal boyama reeteleri

B043
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi papatyann iek-
leri, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ilave edilir. Papatya
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M2 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede sar renk boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan -
karlarak, boyama banyosuna %3 kkboya
ilave edilir, sar renge boyanm iplikler tekrar
boyama banyosuna ilave edilerek 100Cde
5 dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
Papatya
(Anthemis sp.).
74 doal boyama reeteleri

B044
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi beyaz papatyann
iekleri, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Beyaz
papatya banyo suyunda kartrlarak zn-
dkten sonra M1 mordanlama yntemi ile
mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede sar renk boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama ban-
yosundan karlarak, boyama banyosuna
%3 kkboya ilave edilir, sar renge boyanm
iplikler tekrar boyama banyosuna ilave edile-
rek 100Cde 5 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
Papatya
(Anthemis sp.).
76 doal boyama reeteleri

B045
Boyama: Boyama
iin nce yn mik-
tarnn %40 (1 kg.
yn iin 400 g.) ka-
dar kk paralar
haline getirilmi pa-
patyann iekleri,
hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) Papatya (Anthemis sp.).
boya banyosu iine ilave edilir. Papatya ban-
yo suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
sar renk boyama ilemi tamamlanr. Boya-
nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 77

B046
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%20si (1 kg. yn iin 200 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
78 doal boyama reeteleri

B047
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
Muhabbet iei
(Reseda luteola L.)
80 doal boyama reeteleri

B048
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M4 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Ynler
ak havada glgede kurumaya braklr.
17.yzyl Daistan tekstili
(suzani). Sar renk
muhabbet iei, turuncu
renk muhabbet iei ve
kkboya ile boyanm.
(Kaitag Textile Art From
Daghestan, 1993.)
82 doal boyama reeteleri

B049
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M6 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 83

B050
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M7 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr ak Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak ykanr ve durulanr.
Ynler havada glgede kurumaya braklr.
84 doal boyama reeteleri

B051
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M2 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 85

B052
Boyama: Boyama
iin nce yn mikta-
rnn %40 (1 kg. yn
iin 400 g.) kadar
kk paralar haline
getirilmi bitotunun
yapraklar, iekleri ve
gvdesi, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin
Bit otu (Inula sp.).
30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Bitotu banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede sar renk boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak ykanr ve durulanr.
Ynler ak havada glgede kurumaya bra-
klr.
86 doal boyama reeteleri

B053
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi bitotunun yaprak-
lar, iekleri ve gvdesi, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Bitotu banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra M2 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
Bit otu (Inula sp.).
88 doal boyama reeteleri

B054
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar, kk
paralar haline getirilmi katrtrnann i-
ekleri, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 lit-
re) boya banyosu iine ilave edilir. Katrtrna-
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M1 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede sar renk boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
Katrtrna
(Spartium junceum L.)
90 doal boyama reeteleri

B055
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar, kk
paralar haline getirilmi sar pirenin (kantro-
nun) iekleri, yapraklar ve dallar hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Kantron banyo suyunda
kartrlarak zndkten sonra M1 mordan-
lama yntemi ile mordanlanm ynler ilave
edilir. 100Cde 30 dakika srede sar renk
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 91

Kantron
(Hypericum empetrifolium WILLD.)
92 doal boyama reeteleri

B056
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar, kk
paralar haline getirilmi sar pirenin (kantro-
nun) iekleri, yapraklar ve dallar hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Kantron banyo suyunda
kartrlarak zndkten sonra M6 mordan-
lama yntemi ile mordanlanm ynler ilave
edilir. 100Cde 30 dakika srede sar renk
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 93

Kantron
(Hypericum empetrifolium WILLD.)
94 doal boyama reeteleri

B057
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar, toz ha-
line getirilmi suman yapraklar, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Sumak banyo suyunda
kartrlarak zndkten sonra M6 mordan-
lama yntemi ile mordanlanm ynler ilave
edilir. 100Cde 30 dakika srede sar renk
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Sumak (Rush coriaria L.)
sonbahar mevsiminde.
96 doal boyama reeteleri

B058
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar, kk
paralar haline getirilmi haytn yapraklar ve
ince dallar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin
30 litre) boya banyosu iine ilave edilir. Hayt
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M6 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede sar renk boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
Hayt
(Vitex agnus castus L.)
98 doal boyama reeteleri

B059
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi haytn yapraklar
ve ince dallar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin
30 litre) boya banyosu iine ilave edilir. Hayt
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M1 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede sar renk boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
Hayt
(Vitex agnus castus L.)
100 doal boyama reeteleri

B060
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar, kk
paralar haline getirilmi asmann yaprak-
lar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ilave edilir. Asma banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M6 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
sar renk boyama ilemi tamamlanr. Boya-
nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
Asma
(Vitis vinifera L.)
102 doal boyama reeteleri

B061
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar, kk
paralar haline getirilmi asmann yaprak-
lar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ilave edilir. Asma banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
sar renk boyama ilemi tamamlanr. Boya-
nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
Asma
(Vitis vinifera L.)
104 doal boyama reeteleri

B062
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%40 (1 kg. yn iin 400 g.) kadar kk par-
alar haline getirilmi boyac sumann ince
dallar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ilave edilir. Boyac suma-
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M6 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede sar renk boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
Boyac suma
(Cotinus coggygria
SCOP)nn kurutulmu
ince dallar
106 doal boyama reeteleri

B063
Boyama: Boya-
ma iin nce yn
miktarnn % 0,3
(1 kg. yn iin
3 g.) kadar toz
haline getirilmi
safrann stigma- Safrannn (Crocus sativus L.) stigmalar.
lar, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Safran banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M5 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 107

B064
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 0,3 (1 kg. yn iin 3 g.) kadar toz haline
getirilmi safrann stigmalar, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Safran banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra mordanlanmam
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
108 doal boyama reeteleri

B065
Boyama: Boyama iin
nce yn miktarnn % 10u
(1 kg. yn iin 100 g.) ka-
dar kk paralar haline
getirilmi aspirin iekleri,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn
iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Aspir ban-
yo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M5 Aspir
mordanlama yntemi ile (Carthamus tinctorius L.).
Foto: H. Bhmer
mordanlanm ynler ila-
ve edilir. 100Cde 30 dakika srede boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak ykanr ve durulanr.
Ynler ak havada glgede kurumaya bra-
klr.
 doal boyama reeteleri 109

B066

Aspir (Carthamus tinctorius L.)in kurutulmu iekleri.

Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn

% 10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi aspirin iekleri,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Aspir banyo su-
yunda kartrlarak zndkten sonra mor-
danlanmam ynler ilave edilir. 100Cde 30
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
110 doal boyama reeteleri

B067
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn %
30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar civanper-
eminin iekleri , hazrlanan 1/30 (1 kg. yn
iin 30 litre) boya banyosu iine ilave edilir.
Civanperemi banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M1 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
Civanperemi
(Achillea wilhelmsii L.)
112 doal boyama reeteleri

B068
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi hlamur iei ve
yapraklar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Ihlamur
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M1 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede boyama ilemi tamamlanr. Boyanan
ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
Gmi hlamur
(Tilia argentea).
114 doal boyama reeteleri

B069
Boyama: Boyama iin nce
yn miktarnn %30u (1 kg.
yn iin 300 g.) kadar toz
haline getirilmi kna, hazr-
lanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Kna banyo suyunda
kartrlarak zndkten
sonra M5 mordanlama yn-
temi ile mordanlanm ynler
ilave edilir. 100Cde 30 da-
kika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan ka- Kna (Lawsonia inermis L.).
rlarak ykanr ve durulanr. Foto: H. Bhmer
Ynler ak havada glgede
kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 115

B070

Toz haline getirilmi kna (Lawsonia inermis L.)

Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn

%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz haline
getirilmi kna, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin
30 litre) boya banyosu iine ilave edilir. Kna
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra mordanlanmam ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
116 doal boyama reeteleri

B071
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi karamuk bitkisinin
kkleri, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 lit-
re) boya banyosu iine ilave edilir. Karamuk
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra mordanlanmam ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak ykanr ve durulanr. Yn-
ler ak havada glgede kurumaya braklr.
Karamuk
(Berberis sp.)
118 doal boyama reeteleri

B072
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 40 (1 kg. yn iin 400 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi efelek bitkisinin
kkleri, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Efelek
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M1 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede boyama ilemi tamamlanr. Boyanan
ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
Efelek (Rumex sp.) bitkisi
(Sonbahar)
120 doal boyama reeteleri

B073
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi kekik iekleri ve
yapraklar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Kekik
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M1 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede boyama ilemi tamamlanr. Boyanan
ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
Kekik
(Thymus sp.)
122 doal boyama reeteleri

B074
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi kekik iekleri ve
yapraklar, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Kekik
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M5 mordanlama yntemi ile mordan-
lanm ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika
srede boyama ilemi tamamlanr. Boyanan
ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr.Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
Kekik
(Thymus sp.)
124 doal boyama reeteleri

B075
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi nane yaprakla-
r, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ilave edilir. Nane banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Nane
(Mentha sp.)
126 doal boyama reeteleri

B076
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi nane yaprakla-
r, hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ilave edilir. Nane banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M5 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Nane
(Mentha sp.)
128 doal boyama reeteleri

B077
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar mee
palamudunun ezilmi kadehi, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Mee palamudu kadehi
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra mordanlanmam ynler ilave edilir.
100Cde 60 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Kirli sar renge boyanan yn-
ler boyama banyosundan karlarak M7
mordan ile mordanlanr. Boyanan ynler
mordanlama banyosundan karlarak yka-
nr ve durulanr. Ynler ak havada glgede
kurumaya braklr.
Palamut meesi
(Quercus ithaburensis
Decasne)
130 doal boyama reeteleri

B078
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar kk
paralar haline getirilmi maz gobala,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Maz gomala
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M1 mordanlama yntemi ile mordan-
lanmam ynler ilave edilir. 100Cde 60
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
Mee
palamudu
kadehi

Palamut
meesi
detay
132 doal boyama reeteleri

B079
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar kk
paralar haline getirilmi maz gobala,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Maz gomala
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M4 mordanlama yntemi ile mordan-
lanmam ynler ilave edilir. 100Cde 60
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 133

B080
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar kk
paralar haline getirilmi maz gobala,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Maz gomala
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra M6 mordanlama yntemi ile mordan-
lanmam ynler ilave edilir. 100Cde 60
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak hava-
da glgede kurumaya braklr.
134 doal boyama reeteleri

B081
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi maz gobala, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Maz gomala banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra M8 mordanlama
yntemi ile mordanlanmam ynler ilave
edilir. 100Cde 60 dakika srede boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak ykanr ve durulanr.
Ynler ak havada glgede kurumaya bra-
klr.
Toz haline getirilmi
maz gomala.
136 doal boyama reeteleri

B082
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz haline
getirilmi papatyann iei, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Papatya banyo suyunda kart-
rlarak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede sar renk boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak sklr. Bu arada
yeni bir boya banyosu hazrlanr. Yn mik-
tarnn % 5i (1 kg. yn iin 50 g.) kadar toz
haline getirilmi kkboyann kkleri (srgn-
leri), yeni hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Kkbo-
ya banyo suyunda kartrlarak zndkten
Papatya (Anthemis sp.).

sonra papatya ile boyanm ynler eklenerek

5 dakika bu boya banyosunda tutulur. Boya-
nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
138 doal boyama reeteleri

B083
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz haline
getirilmi papatyann iei, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Papatya banyo suyunda kart-
rlarak zndkten sonra M1 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede sar renk boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak sklr. Bu arada
yeni bir boya banyosu hazrlanr. Yn mikta-
rnn % 20si (1 kg. yn iin 200 g.) kadar toz
haline getirilmi kkboyann kkleri (srgn-
leri), yeni hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Kkbo-
ya banyo suyunda kartrlarak zndkten
Papatya (Anthemis sp.).

sonra papatya ile boyanm ynler eklenerek

5 dakika bu boya banyosunda tutulur. Boya-
nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
140 doal boyama reeteleri

B084
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz haline
getirilmi papatyann iekleri, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Papatya banyo suyunda
kartrlarak zndkten sonra M2 mordan-
lama yntemi ile mordanlanm ynler ilave
edilir. 100Cde 30 dakika srede boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak sklr. Bu arada
yeni bir boya banyosu hazrlanr. Yn mikta-
rnn % 10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz
haline getirilmi kkboyann kkleri (srgn-
leri), yeni hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Kkbo-
ya banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra papatya ile boyanm ynler eklenerek
5 dakika bu boya banyosunda tutulur. Boya-
nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr.Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
142 doal boyama reeteleri

B085
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn %
30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz haline
getirilmi papatyan iekleri, hazrlanan 1/30
(1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Papatya banyo suyunda kart-
rlarak zndkten sonra M2 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 30 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama ban-
yosundan karlarak sklr. Bu arada yeni
bir boya banyosu hazrlanr. Yn miktarnn
% 15i (1 kg. yn iin 150 g.) kadar toz haline
getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
yeni hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre)
boya banyosu iine ilave edilir. Kkboya
banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra papatya ile boyanm ynler eklenerek
 doal boyama reeteleri 143

Sentez A. Koleksiyon, Env. No. 116.237. 19. yzyln ilk yars. Sar
renk ilmeler papatya ile boyanm. (Bir Kltrn Dokunuu, 2006.)

5 dakika bu boya banyosunda tutulur. Boya-

nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
144 doal boyama reeteleri

B086
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn %
30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz haline
getirilmi papatyann iekleri, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Papatya banyo suyunda
kartrlarak zndkten sonra M2 mordan-
lama yntemi ile mordanlanm ynler ilave
edilir. 100Cde 30 dakika srede boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak sklr. Bu arada
yeni bir boya banyosu hazrlanr. Yn mikta-
rnn % 40 (1 kg. yn iin 400 g.) kadar toz
haline getirilmi kkboyann kkleri (srgn-
leri), yeni hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30
litre) boya banyosu iine ilave edilir. Kkbo-
ya banyo suyunda kartrlarak zndkten
sonra papatya ile boyanm ynler eklenerek
5 dakika bu boya banyosunda tutulur. Boya-
nan ynler boyama banyosundan karlarak
ykanr ve durulanr. Ynler ak havada gl-
gede kurumaya braklr.
146 doal boyama reeteleri

B087
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%15i (1 kg. yn iin 150 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30
(1 kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M1 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
Topkap Saray Mzesi,
stanbul, env.no.13/1669.
16. yzyl kemha kuma
(ayrnt), Sar ve yeil
rengin sar bileeni cehri ile
boyanmtr.
148 doal boyama reeteleri

B088
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%12si (1 kg. yn iin 120 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ila-
ve edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M1 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamla-
nr. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
Yldz ale Kasr-
Hmayunu,
stanbul, env.no.7/28.
19.yzyln son eyrei, hal
detay. Sar renk cehri ile
boyanmtr.
150 doal boyama reeteleri

B089
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ila-
ve edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra M1 mordanlama yntemi
ile mordanlanm ynler ilave edilir. 100Cde
30 dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Boyanan ynler boyama banyosundan ka-
rlarak sklr. Bu arada yeni bir boya banyosu
hazrlanr. Yn miktarnn % 5i (1 kg. yn iin
50 g.) kadar toz haline getirilmi kkboyann
kkleri (srgnleri), yeni hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Kkboya banyo suyunda kartrlarak
KAl(SO4)2.12H2O mordan kullanlarak, cehri ile boyanm yn ve cehri
meyveleri. (Hacahmetli Ky, Mut, Mersin 2005.)

zndkten sonra cehri ile boyanm ynler

eklenerek 5 dakika bu boya banyosunda tu-
tulur. Boyanan ynler boyama banyosundan
karlarak ykanr ve durulanr. Ynler ak
havada glgede kurumaya braklr.
152 doal boyama reeteleri

B090
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 20 si (1 kg. yn iin 200 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
 doal boyama reeteleri 153

B091
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar toz hali-
ne getirilmi kkboyann kkleri (srgnleri),
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Kkboya banyo
suyunda kartrlarak zndkten sonra
M2 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
154 doal boyama reeteleri

B092
lk ilem olarak; % 3 (1 kg. yn iin 30 g.)
boncuk tutkal (reine) boyamadan nce lk
suda iyice zdrlr ve 1/30 (1 kilo yn iin
30 litre) boya banyosu iine ilave edilir. Ayn
boya banyosuna % 1 (1 kg. yn iin 10 g.)
Sodyum hidroksit (NaOH), % 5 (1 kg. yn
iin 50 g.) sodyum tiyoslfat (Na2S2O3), % 1
(1 kg. yn iin 10 g.) indigo ilave edilerek ya-
va yava stlmaya balanr. Boya banyosu
en fazla 65 0C ye kadar stlr. Bu scaklkta
boya banyosunun rengi sar renge dnr.
Bu noktada boyanacak yn boyama ban-
yosuna eklenerek 5 dakika bekletilir. Daha
sonra boyama kabndan alnarak iyice sklr.
Bu srada sar olan renk yava yava havann
oksijeni ile ykseltgenerek mavi renge d-
nr. Yn daha sonra ykanr durulanr ve
glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 155

B093
B092deki boyama banyo suyuna yeni ynler
ilave edilerek her seferinde daha ak renkte
mavi boyamalar elde edilir. B092 deki boya-
ma suyuna ikinci kez ayn miktarda yn ilave
edilerek boyama banyosunda 5 dakika bek-
letilir. Daha sonra boyama kabndan alnarak
iyice sklr, sar olan renk havann oksijeni ile
ykseltgenerek mavi renge dnr. Yn
daha sonra ykanr, durulanr ve glgede ku-
rumaya braklr.
156 doal boyama reeteleri

B094
B092 deki boyama suyuna nc kez ayn
miktarda yn ilave edilerek boyama ban-
yosunda 5 dakika bekletilir. Daha sonra
boyama kabndan alnarak iyice sklr, sar
olan renk havann oksijeni ile ykseltgenerek
mavi renge dnr. Yn daha sonra ykanr
durulanr ve glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 157

B095
lk ilem olarak; % 3 (1 kg. yn iin 30 g.)
boncuk tutkal (reine) boyamadan nce lk
suda iyice zdrlr. Hazrlanan zelti 1/30
(1 kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Ayn boya banyosuna % 0,75 (1
kg. yn iin 7,5 g.) Sodyum hidroksit (NaOH),
% 4 (1 kg. yn iin 40 g.) sodyum tiyoslfat
(Na2S2O3), % 0,75 (1 kg. yn iin 7,5 g.) indigo
ilave edilerek yava yava stlmaya balanr.
Boya banyosu en fazla 65 0C ye kadar stlr.
Bu scaklkta boya banyosunun rengi sar
renge dnr. Bu noktada boyanacak yn
boyama banyosuna eklenerek 5 dakika bek-
letilir. Daha sonra boyama kabndan alnarak
iyice sklr. Bu srada sar olan renk yava ya-
va havann oksijeni ile ykseltgenerek mavi
renge dnr. Yn daha sonra ykanr duru-
lanr ve glgede kurumaya braklr.
158 doal boyama reeteleri

B096
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 20si (1 kg. yn iin 200 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
Muhabbet iei
(Reseda luteola L.)
160 doal boyama reeteleri

B097
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 25i (1 kg. yn iin 250 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Suyu sklan ynler ak havada
glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 161

B098
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%30u (1 kg. yn iin 300 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Suyu sklan ynler ak havada
glgede kurumaya braklr.
162 doal boyama reeteleri

B099
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%50si (1 kg. yn iin 500 g.) kadar kk
paralar haline getirilmi muhabbet ieinin
gvde, yaprak ve iekleri, hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Muhabbet iei banyo suyunda kar-
trlarak zndkten sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Suyu sklan ynler ak havada
glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 163

B100
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 5i (1 kg. yn iin 50 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30
(1 kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Cehri banyo suyunda kartr-
larak zndkten sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Suyu sklan ynler ak havada
glgede kurumaya braklr.
164 doal boyama reeteleri

B101
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 7si (1 kg. yn iin 70 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ila-
ve edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Suyu sklan ynler ak havada
glgede kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 165

B102
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn %
10u (1 kg. yn iin 100 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30 (1
kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine ila-
ve edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan
M1 mordanlama yntemi ile mordanlanm
ynler ilave edilir. 100Cde 30 dakika srede
boyama ilemi tamamlanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Suyu sklan ynler ak havada
glgede kurumaya braklr.
166 doal boyama reeteleri

B103
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
% 8i (1 kg. yn iin 80 g.) kadar toz haline
getirilmi cehri meyveleri, hazrlanan 1/30
(1 kilo yn iin 30 litre) boya banyosu iine
ilave edilir. Cehri banyo suyunda kartrlarak
zndkten sonra sonra nce indigonun
nc suyuyla boyanp (B094) ardndan M1
mordanlama yntemi ile mordanlanarak ila-
ve edilir. 100Cde 30 dakika srede boyama
ilemi tamamlanr. Boyanan ynler boyama
banyosundan karlarak ykanr ve durulanr.
Suyu sklan ynler ak havada glgede ku-
rumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 167

B104
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi maz gobala, hazrlanan 1/30 (1
kg. yn iin 30 litre) boya banyosu iine ilave
edilir. Maz gobala banyo suyunda kart-
rlarak zndkten sonra M7 mordanlama
yntemi ile mordanlanm ynler ilave edilir.
100Cde 60 dakika srede boyama ilemi
tamamlanr. Boyanan ynler boyama banyo-
sundan karlarak durulanr. Boyanan ynler
boyama banyosundan karlarak ykanr ve
durulanr. Ynler ak havada glgede kuru-
maya braklr.
168 doal boyama reeteleri

B105
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar toz haline
getirilmi mee palamudu kadehi, hazrlanan
1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya banyosu
iine ilave edilir. Mee palamudu banyo su-
yunda kartrlarak zndkten sonra mor-
danlanmam ynler ilave edilir. 100Cde 60
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Daha sonra boyanm olan ynlere M7 mor-
danlama ilemi uygulanr. Mordanlanan yn-
ler boyama banyosundan karlarak ykanr
ve durulanr. Ynler ak havada glgede
kurumaya braklr.
 doal boyama reeteleri 169

B106
Boyama: Boyama iin nce yn miktarnn
%100 (1 kg. yn iin 1 kg.) kadar kk
paralar haline getirilmi sumak yapraklar,
hazrlanan 1/30 (1 kg. yn iin 30 litre) boya
banyosu iine ilave edilir. Sumak banyo su-
yunda kartrlarak zndkten sonra mor-
danlanmam ynler ilave edilir. 100Cde 60
dakika srede boyama ilemi tamamlanr.
Daha sonra boyanm olan ynlere M7 mor-
danlama ilemi uygulanr. Mordanlanan yn-
ler boyama banyosundan karlarak ykanr
ve durulanr. Ynler ak havada glgede
kurumaya braklr.
Pamuk otu (Cistus creticusL.). Foto: R. Karada
Yksk otu (Digitalis sp.).
(Gallaria Fotografica).