6η Οκτωβρίου 2013

Παρουσίαση
της Σουντουρλής
Μιχάλης,
Διπλωματούχος Χημικός Μηχανικός
Εικόνα 1: Εγκατάσταση μονάδας «ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε.» στο Παραλίμνιο
Σερρών (2011)
 Α. Η Εταιρεία
Η « ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε. »
είναι μια κάθετη μονάδα παραγωγής
βιοντίζελ από ελαιούχους σπόρους.

Ιδρύθηκε το 2006 και έχει έδρα το

Παραλίμνιο Σερρών.
Σήμερα:
• Καταλαμβάνει οικοπεδική έκταση ίση με 98.000 m2,
εκ των οποίων τα 9.000 m2 είναι στεγασμένες
επιφάνειες.
• Απασχολεί 60 εργαζόμενους με σχέση εξαρτημένης
εργασίας.
• Συνεργάζεται με 3.000 καλλιεργητές .
• Αποτελεί σοβαρό οικονομικό πνεύμονα της τοπικής
κοινωνίας αλλά και της χώρας.
 Ασχολείται με την παραγωγή & εμπορία:

1. Βιοντίζελ 3. Γλυκερίνης(~1000 τόνους/έτος)

-Από σπόρους ηλίανθου, ελαιοκράμβης, 4. Λιπαρών οξέων
σόγιας, τηγανόλαδα και βαμβακέλαια.
-Δυναμικότητα μονάδας 96 τόνους/ημέρα. 5. Αcid oil

2. Ζωοτροφών
Προκύπτουν από τη μονάδα
Εκ των παραλαμβανομένων σπόρων:
παραγωγής του βιοντίζελ και τη
Το 52% της ελαιοκράμβης μονάδα σαπουνοδιάσπασης.
γίνεται κραμβάλευρο

Συνολική ποσότητα:~500 τόνους/έτος.

 Επιπλέον:
• Η εταιρεία μεταποιεί ελαιούχους σπόρους άλλων
μη καθετοποιημένων μονάδων παραγωγής
βιοντίζελ.

• Τέλος, στην εταιρεία λειτουργεί εξειδικευμένο

γεωπονικό τμήμα το οποίο εφοδιάζει με τα
απαραίτητα γεωργικά εφόδια τους
συνεργαζόμενους μ’αυτή παραγωγούς και
παρέχει τις απαιτούμενες οδηγίες για την ορθή
και αποδοτική καλλιεργητική πρακτική.
 Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ.

ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ.

 Καλλιέργεια
• Προμήθεια εφοδίων.
• Εξειδικευμένοι γεωπόνοι παρέχουν συμβουλές για
τις κατάλληλες καλλιεργητικές φροντίδες στους
παραγωγούς της.
• Η εταιρεία έχει συμμετάσχει σε πληθώρα
ερευνητικών προγραμμάτων .
• Πειραματίστηκε κάνοντας χρήση αποδεικτικών
αγρών πριν προτείνει εφόδια στους παραγωγούς
της.
• Η «ΦΥΤΟΕΝΈΡΓΕΙΑ Α.Ε.» ήταν η πρώτη εταιρεία που
καλλιέργησε ελαιοκράμβη σε ελληνικά εδάφη.
 Εισκόμιση

Η εταιρεία διαθέτει
ιδιόκτητες συλλεκτικές
μηχανές τελευταίας
τεχνολογίας που
χρησιμοποιεί για την
συλλογή των
ελαιούχων σπόρων.
2

Εικόνα 2: Θεριζοαλωνιστικές μηχανές

 3
4

Εικόνες 3-4: Θεριζοαλωνιστικές μηχανές

 6

Εικόνα 6: Ηλίανθος

Εικόνα 5: Ελαιοκράμβη

Εικόνα 7: Αγρός σόγιας

Παραλαβή ελαιούχων σπόρων.

Κατά την παραλαβή των

ελαιούχων σπόρων διεξάγεται
ποιοτικός έλεγχος, μέτρηση
υγρασίας και ξένων υλών.
 8 9

Εικόνες 8-9: Δειγματοληψία

 Αποθήκευση
Η εταιρεία διαθέτει:
• αποθηκευτικούς χώρους (σιλό και αποθήκες)
συνολικής αποθηκευτικής ικανότητας 25.000
τόνων ελαιούχων σπόρων.

• ξηραντήριο για την ασφαλή αποθήκευση

(όταν η υγρασία των παραλαμβανόμενων
σπόρων ξεπερνά το 10%).
 10

Εικόνα 10: Σιλό

 Σποροελαιουργείο
1. Ο σπόρος επεξεργάζεται κατάλληλα
(καθάρισμα, σπάσιμο ή πεπλάτυνση, θέρμανση για την
απομάκρυνση υγρασίας και καταστροφής ένζυμων).
2. Με μηχανική σύνθλιψη εξάγεται το λάδι.
3. Το λάδι που παράγεται από τις πρέσες
οδηγείτε σε φίλτρα για κατακράτηση
σωματιδίων, ενώ ο συμπιεσμένος σπόρος
που μετά την μερική απομάκρυνση του
λαδιού καλείται πίτα, οδηγείται στην μονάδα
εκχύλισης.
 Το περιεχόμενο του λαδιού στην πίτα
ανέρχεται περίπου στο 18%.
 11

12

Εικόνες 11-12: Μονάδα Σποροελαιουργείου

 13 14

Εικόνες 13-14: Μονάδα Σποροελαιουργείου

 Εκχύλιση
Στο τμήμα αυτό τροφοδοτούμε την πίτα που παράγεται από το
σποροελαιουργείο και η οποία περιέχει περίπου 18% λάδι.
 Η πίτα αναμιγνύεται με εξάνιο το οποίο παραλαμβάνει το λάδι. Το
μίγμα λαδιού - εξανίου αποκαλείτε miscela.

 Το μίγμα αποστάζεται και το εξατμισθέν εξάνιο συμπυκνώνεται και

επαναχρησιμοποιείται.
 Το εξάνιο που παραμένει στην πίτα εξατμίζεται σε ξηραντήριο
(toaster), συμπυκνώνεται και επαναχρησιμοποιείται. Οι συνολικές
απώλειες εξανίου ανέρχονται σε 1 με 1.5 κιλά εξανίου /τόνο σπόρου.

 Η πίτα μετά την εξαγωγή του λαδιού καλείται άλευρο και περιέχει
περίπου 1-1,5% λάδι.

 Το λάδι που προκύπτει από το σποροελαιουργείο και το λάδι που

προκύπτει από την εκχύλιση αποθηκεύεται για περαιτέρω επεξεργασία
και καλείται ακατέργαστο λάδι.
 15

Εικόνα 15: Μονάδα εκχύλισης, «ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε.» (2013)

 16

Εικόνα 16: Μονάδα εκχύλισης, «ΦΥΤΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Α.Ε.» (2013)

 17

Εικόνα 17: Ηλιάλευρο (Πίτα μετά την εκχύλιση)

 18 19

Εικόνες 18: Τμήμα ψύξης άλευρου Εικόνες 19: Αίθουσα ελέγχου Εκχύλισης
 Ραφιναρία
Στο τμήμα αυτό γίνεται χημική επεξεργασία του ακατέργαστου λαδιού με σκοπό:
 την αποφωσφόριση (deguming),
 την απομάκρυνση των κεριών και
 την απομάκρυνση της οξύτητας του λαδιού με προσθήκη νερού, φωσφορικού
οξέος και σόδας.
Το λάδι που προκύπτει έχει περιεκτικότητα:
 σε φώσφορο μικρότερη των 5 ppm
 οξύτητα FFA χαμηλότερη από 0.1 και
 υγρασία χαμηλότερη από 500 ppm.
 Ανάλογα με το είδος του λαδιού
(αν απαιτείται αποκύρωση ή όχι)
πραγματοποιείται κρύο ή ζεστό ραφινάρισμα.

Η οξύτητα του ακατέργαστου λαδιού (ελεύθερα

λιπαρά οξέα) με την προσθήκη σόδας μετατρέπεται
σε σάπωνες που απομακρύνονται με φυγοκέντριση
και οδηγούνται στο τμήμα σαπουνωδιάσπασης

Στο τμήμα σαπουνωδιάσπασης προστίθεται

θειϊκό οξύ για την μετατροπή των σάπωνων σε
ελεύθερα λιπαρά οξέα.
 20

Εικόνα 20: Αίθουσα ελέγχου Ραφιναρίας

 21

Εικόνα 21: Φυγόκεντρα Ραφιναρίας

 22

Εικόνα 22: Τμήμα Σαπουνοδιάσπασης

 23

Εικόνα 23: Τμήμα Σαπουνοδιάσπασης

 Βιοντίζελ
 To βιοντίζελ από χημικής άποψης είναι μεθυλεστέρες.

 Η αντίδραση που λαμβάνει χώρα είναι τριγλυκερίδια και μεθανόλη

παρουσία μεθοξειδίου του νατρίου (καταλύτης).
Από αυτήν προκύπτουν μεθυλεστέρες με γλυκερόλη.

 Η αντίδραση λαμβάνει χώρα σε 3 στάδια ήτοι τα τριγλυκερίδια

μετατρέπονται σε διγλυκερίδια, τα διγλυκερίδια σε μονογλυκερίδια και
τα μονογλυκερίδια σε μεθυλεστέρες.

τριγλυκερίδια διγλικερίδια μονογλυκερίδια μεθυλεστέρες

 Επειδή για την πραγματοποίηση της μετατροπής των τριγλυκεριδίων σε
μεθυλεστέρες απαιτείται περίσσεια μεθανόλης (η αντίδραση είναι
αμφίδρομη και θέλουμε να αυξήσουμε την ταχύτητα αντίδρασης) η
μονάδα είναι εξοπλισμένη με Τμήμα ανάκτησης της περίσσειας
μεθανόλης, καθώς και τμήμα καθαρισμού της μεθανόλης πριν την
επαναχρησιμοποίησης της.
 Στην γλυκερίνη που παράγεται προστίθενται και τα υγρά λύματα
(σαπουνόνερα) που προκύπτουν από τον καθαρισμό (πλύση του
βιοντίζελ). Η γλυκερίνη υφίσταται χημική επεξεργασία για την μετατροπή
των σάπωνων σε λιπαρά οξέα.
 Τέλος, η γλυκερίνη θερμαίνεται υπό κενό για την απομάκρυνση υγρασίας
και μεθανόλης. Η μονάδα παράγει γλυκερίνη καθαρότητας 95%.
 Οι σάπωνες παράγονται από την αντίδραση του καταλύτη με τα
ελεύθερα λιπαρά οξέα του λαδιού. Ο καταλύτης καταστρέφεται με την
προσθήκη φωσφορικού οξέος και η μεθανόλη που προκύπτει ανακτάται,
ενώ τα άλατα απομακρύνονται με το πλύσιμο του βιοντίζελ.
 24

Εικόνα 24: Άποψη μονάδας Βιοντίζελ

 25

Εικόνα 25: Αίθουσα Ελέγχου Βιοντίζελ

 26

Εικόνα 26: Αίθουσα Ελέγχου Βιοντίζελ

 27

Εικόνα 27: Άποψη μονάδας Βιοντίζελ

 Αποθηκευτικοί χώροι
Οι μονάδα διαθέτει αποθηκευτική ικανότητα:
• 2.500 τόνων ακατέργαστου λαδιού
• 370 τόνων σε ραφιναρισμένου λαδιού
• 420 m3 βιοντίζελ
• 150 τόνων λιπαρών
• 450 τόνων γλυκερίνης
• 200 τόνων μεθανόλης
• 30 τόνων καταλύτη
• 30 τόνων εξανίου.
 28

Εικόνα 28: Δεξαμενές

 Ποιοτικός Έλεγχος
Η εταιρεία διαθέτει ένα πλήρως εξοπλισμένο εργαστήριο
ποιοτικού ελέγχου:
o των πρώτων υλών
o των ενδιάμεσων προϊόντων
o και των τελικών προϊόντων

Ενδεικτικά αναφέρουμε την ύπαρξη:

 αέριων χρωματογράφων
 αναλυτικών συσκευών εκχύλισης
 υγρασιόμετρων
 αυτόματων τιτλοδοτών κ.α.
 Τμήμα επεξεργασίας αποβλήτων.
Η εταιρεία ανέπτυξε δική της τεχνογνωσία στην διαχείριση των
αποβλήτων, τα οποία προέρχονται κύρια από το τμήμα της
σαπωνοδιάσπασης και καταφέρνει φορτία που φτάνουν και στα
400.000 COD να εκρέουν τελικά με φορτίο 90 COD.

Για την επίτευξη του στόχου χρησιμοποιήθηκε:

 διπλή χημική επεξεργασία (κροκίδωση και αντίδραση Fenton)

 παρατέταμένος αερισμός.
 29
Εικόνα 29: Ακατέργαστα λύματα
 30

Εικόνα 30: Αφυδατωτής

 31

Εικόνα 31: Λάσπη

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!