Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [17

Φεβρουαρίου]
tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-19-10-50/12187-2018-02-16-22-00-00

Γονική Κατηγορία: Ορθόδοξη Πίστη και Ζωή

Κατηγορία: Αγιολόγιο - Εορτολόγιο
∆ηµοσιευµένο στις Παρασκευή, 16 Φεβρουάριος 2018 22:00
Από τον/την Ι. Ν. Αγίας Βαρβάρας Σταυρουπόλεως, Αρχιµ. Γεώργιος Μαραγκός, π. Γεώργιος
∆ορµπαράκης
Προβολές: 0

Ο Άγιος µεγαλοµάρτυς Θεόδωρος ο

Τήρων ανήκει στη χορεία των ενδόξων
στρατιωτικών αγίων και τιµάται στις
17 Φεβρουαρίου αλλά και το πρώτο
Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Γεννήθηκε στο χωριό Χουµιαλά, που
βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας
πόλεως Αµάσεια, πόλη κτισµένη κοντά
στον Ίρι ποταµό της Μαύρης
Θάλασσας του Πόντου της Μικράς
Ασίας, και έδρασε επί των ηµερών του
Ρωµαίου αυτοκράτορος ∆ιοκλητιανού
(264-285) και των διαδόχων του,
Μαξιµιανού (286-305) και Μαξιµίνου
(307-313). Ο Θεόδωρος κατατάχθηκε
στο στράτευµα των Τηρώνων, δηλαδή
των νεοσυλλέκτων, σε µία περίοδο
κατά την οποία ο ∆ιοκλητιανός είχε
εξαπολύσει αδυσώπητο διωγµό
εναντίον των χριστιανών. Το τάγµα αυτό ήταν εκλεκτό και το στείλανε στην Ανατολή, δια να
φυλάξει χα ανατολικά σύνορα του κράτους.

Ο µεγαλοµάρτυς Θεόδωρος ο Τήρων δεν παρουσιαζόταν σαν χριστιανός να οµολογήσει την

πίστη στον Αληθινό Θεό, όχι από φόβο για χα µαρτύρια, αλλά γιατί νόµιζε, πως δεν ήταν
ακόµη ενδεδειγµένο από το Θεό να µαρτυρήσει. Έτσι, την εποχή αυτή δεν είχε γίνει ακόµη
γνωστή η χριστιανική ιδιότητα του Θεοδώρου, ο οποίος λόγω του γενναίου φρονήµατός του
είχε τοποθετηθεί σε στρατιωτικό απόσπασµα κοντά στην πόλη Ευχάιτα του Πόντου µε
επικεφαλής τον ειδωλολάτρη αξιωµατικό Βρύγκα. Από τα Ευχάϊτα, κατήγετο ο άλλος άγιος
Θεόδωρος, ο Στρατηλάτης, που µαρτύρησε και αυτός λίγο αργότερα το 323 µ.Χ.

Κοντά, λοιπόν, στα Ευχάϊτα, πενήντα περίπου χιλιόµετρα ήτανε ένα δάσος. Σ’ αυτό είχε
εµφανιστεί ένα φίδι πολύ µεγάλο και ένεκα αυτού δεν τολµούσε να περάσει κανείς από εκεί.
Πολλοί δε από το φόβο τους εγκατέλειψαν τα κτήµατα τους, που είχαν εκεί κοντά. Ο Άγιος
Θεόδωρος θέλοντας να εξακριβώσει αν ήταν θέληµα Θεού να µαρτυρήσει, πήρε µία ηµέρα το
Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

άλογό του και µπήκε µέσα στο δάσος. Έψαξε πολύ να βρει το θηρίο εκείνο, αλλά δεν το
Βρήκε. Κουρασµένος τώρα βγήκε στην άκρη από το δάσος και κοιµήθηκε κάτω από τον ίσκιο
ενός δένδρου.

Μια πλούσια γυναίκα µε το όνοµα Ευσέβεια, πέρασε την ώρα εκείνη από εκεί που κοιµόταν ο
Θεόδωρος. Άπό ευσπλαχνία  τον ξύπνησε και του είπε:

› Παλληκάρι µου, αν θέλεις τη ζωή σου, φεύγα από τον καταραµένο αυτόν τόπο. Πως
κοιµάσαι ξένοιαστος; Εδώ µέσα έχει κάπου τη φωλιά του το θηρίο.

› Ποιά είσαι συ; ρώτησε την γυναίκα ο Άγιος.

› Εγώ, του αποκρίθηκε, είµαι µια Χριστιανή. Εδώ έχω κτήµα, αλλά θα το αφήσω, διότι πολλούς
εδώ τους έφαγε το φίδι αυτό, ο δράκοντας. Γι’ αυτό σε παρακαλώ, φύγε και συ, διότι
κινδυνεύεις.

› Μη φοβάσαι, της είπε ο Άγιος. Σήµερα θα λήξει η ιστορία αυτή. Ο Χριστός µας θα σας
απαλλάξει από τον πειρασµό αυτόν.

Ο Άγιος έκαµε το Σταυρό του, καβαλλίκεψε το άλογό του και µπήκε πάλι µέσα στο δάσος.
Εκεί σ’ ένα µέρος άκουσε θόρυβο. Κατευθύνεται προς τα εκεί και βλέπει το ερπετό να βγαίνει
από τη φωλιά του. Ήταν φοβερό και έκαµε ένα σφύριγµα τροµερό. Ο Άγιος κάνει αµέσως το
σταυρό του, ορµά κατ’ επάνω του και το κτυπά στο κεφάλι µε το κοντάρι του. Το θηρίο από
τον πόνο σύριξε δυνατά, στριφογύρισε την ούρα του, σφάδασε και ψόφησε. Τότε ο Άγιος
βγήκε χαρούµενος από το δάσος, γιατί κατάλαβε, ότι ήταν θέληµα Θεού να µαρτυρήσει.
∆ιότι, όπως νίκησε τον αισθητό δράκοντα, έτσι θα νικούσε και τον νοητό δράκοντα τον
διάβολο. Αφού, λοιπόν, απάλλαξε τον τόπον από το εκείνον τον δράκο ο Άγιος, γύρισε στο
τάγµα του.

Γρήγορα το ευφρόσυνο γεγονός ότι το φίδι νεκρώθηκε, έγινε γνωστό στους κατοίκους της
περιοχής. Ο αρχηγός των Τηρώνων, ο Βρίγκας, µαζί µε τους στρατιώτες του θέλησαν να
θυσιάσουν στα είδωλα. Οι άλλοι στρατιώτες πήγαν και θυσίασαν. Ο Θεόδωρος όµως έµεινε
στη σκηνή του. Αυτό ήταν η αιτία να φανερωθεί, ότι ήταν Χριστιανός. Ο Βρίγκας µάζεψε όλο
το τάγµα του και ρώτησε τον Άγιο εάν είναι Χριστιανός, και ο Άγιος τους απάντησε µε
θάρρος ότι είναι. Ο Βρίγκας προσπάθησε να πείσει τον Άγιο να θυσιάσει στα είδωλα ώστε να
µην ρεζιλευτεί και να µην γίνει παραβάτης των Βασιλικών διαταγών. Ο Άγιος όµως του
αποκρίθηκε καθαρά:

› Είµαι Χριστιανός και δεν το αρνούµαι. Σου το επαναλαµθάνω και πάλιν, ότι Χριστιανός είµαι,
τον Χριστό µου προσκυνώ και Αυτού είµαι στρατιώτης.

Ο Βρίγκας αποφάσισε να αφήσει στον Θεόδωρο κάποιο χρόνο θεωρώντας ότι µπορεί να
συνετιστεί και να αλλάξει γνώµη. Πίστευε πως ο Άγιος θα άλλαζε τελικά και θα θυσίαζε στα
είδωλα. Κατόπιν κάλεσαν και έλεγξαν και άλλους Χριστιανούς. Εκεί, ο Θεόδωρος αξιοποίησε
το χρονικό διάστηµα που του δόθηκε µε το να ενισχύσει την πίστη και το αγωνιστικό
φρόνηµα των χριστιανών στρατιωτών που καλούνταν για εξέταση. Πήγαινε κοντά τους και
τους έδινε θάρρος, για να µη αρνηθούν τον Χριστό.

Όταν οι τύραννοι φυλάκισαν αυτούς τους Χριστιανούς στρατιώτες, ο Θεόδωρος πήγε τη

νύχτα και έκαψε ένα ξύλινο είδωλο της θεάς Ρέας σε ειδωλολατρικό ναό για να εκφράσει την
Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

έντονη αγανάκτησή του στους σκληρούς διωγµούς εναντίον των χριστιανών. Και τούτο δια
να δείξει και δια των πραγµάτων, ότι αυτός µεν είναι χριστιανός, οι ειδωλολατρικοί δε θεοί,
τους οποίους προσκυνούσαν εκείνοι, ήσαν ξύλα αναίσθητα. O εµπρησµός αυτός έδωσε
αφορµή να γίνει µεγάλη σύγχυσης στα Ευχάϊτα.

Τον Άγιο, όταν έβαλε τη φωτιά, τον είδε ο υπηρέτης του βωµού, ονόµατι Κρονίδης. Αυτός,
λοιπόν, συνέλαβε τον Άγιο και τον πήγε στον αρχηγό χου τόπου, τον Πόπλιο. Ο Θεόδωρος
πήγε ευχαρίστως. Όταν ο Πόπλιος έµαθε για τον Άγιο, για την πίστη του και για το ότι έκαψε
τον ωµό της Ρέας µε πολύ θυµό του είπε:

› Ασεβέστατε, αυτή είναι η τιµή που δίδεις στους µεγάλους θεούς; Αντί να θυσιάσεις στο βωµό
της µεγάλης Ρέας, συ τον έκαψες; Και πως τόλµησες, ανόητε, και έκαµες την παρανοµία; ∆εν
φοβήθηκες τα βασιλικά διατάγµατα;

Ο Άγιος του απάντησε µε θάρρος:

› Αρχηγέ Πόπλιε, οµολογώ, ότι έκαψα τον βωµό της Ρέας, διότι θέλησα να δοκιµάσω, εάν είναι
αληθινή θεά. Αλλά είδα, ότι ήταν ξύλο ξερό και αναίσθητο. Εποµένως τέτοια τιµή πρέπει στα
είδωλα, αφού µάτια έχουν και δεν βλέπουν, αυτιά και δεν ακούνε, στόµα και δεν µιλούνε. Τι
θεοί είναι τα άλαλα ξύλα;

Ο ηγεµόνας επειδή δεν µπορούσε να πη τίποτε σ’ αυτά, διέταξε να τον µαστιγώσουν Πίστεψε,
ότι µ’ αυτό θα καµφθεί το θρησκευτικό συναίσθηµα του Αγίου και θα αλλαξοπιστήσει,
θυσιάζοντας συγχρόνως, στους δικούς του Θεούς. Στην συνέχεια του είπε:

› Για να φανώ επιεικής εγώ, εσύ το πήρες επάνω σου. Αλλά θα σε βάλω στα βάσανα και στις
τιµωρίες και τότε θα υποταχθείς και µη θέλοντας στις βασιλικές διαταγές.

› Όπως δεν δέχεσαι συ, του αποκρίθηκε ο Άγιος, τα δικά µου λόγια, έτσι δεν δέχοµαι και εγώ
τα δικά σου. Οι φοβερισµοί σου δεν µε φοβίζουν. Οι απειλές σου τα µικρά παιδιά φοβίζουν,
όχι όµως και µένα, που έχω τη δύναµη χου Χριστού µου. Για µένα αυτά είναι χαρά και
αγαλλίασης. Τις τιµωρίες σου δεν τις λογαριάζω, διότι η δύναµις του Χριστού µου θα τις
ελαφρώσει. Ότι θέλεις κάµε µου. Εγώ τον Χριστό µου δεν τον αρνούµαι.

Όταν άκουσε αυτά ο ηγεµόνας, έξω φρενών έγινε και έτριζε τα δόντια του από τα νεύρα του.
∆ιέταξε δε τους υπηρέτες να τον φυλακίσουν και να µην του δώσουν ούτε νερό, ούτε ψωµί,
ούτε τίποτε άλλο ώσπου να πεθάνει. Οι στρατιώτες τον έδεσαν και τον έκλεισαν στη φυλακή.
Ο Χριστός όµως, επειδή όλα αυτά χα υπέµεινε, για την αγάπη Του, δεν τον άφησε, αλλά
την ίδια εκείνη νύχτα χου φανερώθηκε και του είπε:

› Χαίρε Θεόδωρε, στρατιώτα µου. Μη στενοχωρείσαι καθόλου, γιατί σε έδειραν για την
αγάπη µου. Εγώ, όπως πάντοτε, είµαι µαζί σου. Σε λίγες µέρες θα ‘ρθείς στη Βασιλεία
µου. Πρόσεξε να µη πάρεις τροφή από τα χέρια τους. Η Χάρις µου θα σε τρέφει. Χαίρε
λοιπόν και ευφραίνου.

Μετά ταύτα ο Άγιος έµεινε πάλι µόνος του στη φυλακή, χαίροντας και ψάλλοντας. Μαζί του
όµως ψέλνανε και Άγγελοι. Απ’ έξω οι φύλακες, που τους άκουγαν, νοµίζανε όχι ήσαν
Χριστιανοί στη φυλακή και ψάλλανε µαζί. Είδανε όµως, ότι η φυλακή ήταν κλειστή και
σφραγισµένη µε τη βασιλική σφραγίδα. Απαραβίαστη. Κοιτάζανε τότε από την
κλειδαρότρυπα και είδανε µέσα πολλούς άνδρες λευκοντυµένους, που ψάλλανε µαζί µε τον
Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

Άγιο. Τρέχουν τότε αµέσως στον ηγεµόνα και του λένε:

› Μέσα στη φυλακή βρίσκονται πολλοί Χριστιανοί. ∆εν ξέρουµε όµως από που µπήκαν.

Όταν το άκουσε αυτό ο Ηγεµόνας, φοβήθηκε. Πήρε µαζί του όλη την φρουρά του και µετέβη
στη φυλακή. Τοποθέτησε γύρω της τους στρατιώτες µε την εντολή να προσέχουν και αν µεν
είναι Χριστιανοί να τους συλλάβουν. Αυτός µπήκε µέσα στη φυλακή. Άκουσε µεν πολλούς να
ψάλλουν, αλλά δεν έβλεπε κανένα, έκτος από τον Θεόδωρο, που ήταν δεµένος και
ασφαλισµένος στο ξύλο. Φοβήθηκε, βγήκε έξω και έκλεισε τη φυλακή πάλι. ∆ιέταξε όµως να
δίνουν εις τον Θεόδωρο κάθε µέρα λίγο νερό και µια ουγκιά ψωµί, δηλαδή είκοσι πέντε
γραµµάρια. Οι φύλακες, σύµφωνα µε τη διαταγή, πήγανε την τροφή στον Άγιο. Αυτός όµως
δεν την δέχτηκε.

Το πρωί διέταξε ο ηγεµόνας και βγάλανε τον Άγιο από τη φυλακή. Όταν τον πήγανε µπροστά
του και αυτός µε κολακείες και ψευδολογίες προσπάθησε να πείσει τον Άγιο να θυσιάσει στα
είδωλα. Και ο Άγιος του απάντησε:

› Πόπλιε, µη νοµίζεις, όχι µε τέτοιες κολακείες και ψευδολογίες θα µου αλλάξεις την πίστη µου.
Μάθε το καλά, όχι καν πυρ µε κάψει, καν θάλασσα µε πνίξει, καν ξίφος µε κόψει, καν θηρία µε
φάγουν, καν το σώµα µου κατακόψεις σε χίλια δυο κοµµάτια, εγώ τον Χριστό µου δεν τον
αρνούµαι και γι’ αυτόν θέλω να τιµωρούµαι.

Ο ηγεµών ακούγοντας αυτά, θαύµασε δια την τόλµη και αποφασιστικότητα του Αγίου.
Κατόπιν έδωσε διαταγή να τον κρεµάσουν µε το κεφάλι κάτω. Με νύχια δε σιδερένια του
ξέσχισαν τόσο ώστε φανήκανε τα πλευρά του. Ο Άγιος υπέµενε καρτερικά τους τροµερούς
πόνους, ψάλλοντας το: «Εὐλογήσω τόν Κύριον ἐν παντί καιρῶ, διά παντός ἡ αἴνεσις
αὐτοῦ ἐν τῷ στόµατί µου». Ο ηγεµόνας, όταν είδε ότι ούτε µε αυτά τα βασανιστήρια
κατόρθωσε να του αλλάξει την πίστη, διέταξε να τον ξεκρεµάσουν και του είπε:

› ∆εν ντρέπεσαι, άθλιε, να ελπίζεις ακόµη, όχι θα σε σώσει ένας κακοθάνατος, ο Ναζωραίος; Σε
εκείνον πιστεύεις, που δεν µπόρεσε να βοηθήσει τον εαυτόν του;

› Τέτοια ντροπή, ασεβέστατε, µακάρι να την έχω πάντοτε εγώ και όλοι οι Χριστιανοί, του
αποκρίθηκε ο Μάρτυς.

Την στιγµή εκείνη έγινε σύγχυσης και αναταραχή από τον λαό και ο Πόπλιος φοβήθηκε
µήπως γίνει στάση και λέγει στον Άγιο Θεόδωρο:

› Ας αφήσουµε τα πολλά λόγια και πες µου καθαρά: Θέλεις να θυσιάσεις στους θεούς ή να
βασανισθείς ακόµη.

› Ασεβέστατε άνθρωπε, απάντησε ο Μάρτυς, δεν φοβάσαι, το Θεό. Ο Θεός σου έδωσε την
εξουσία, και συ µε διατάζεις να τον αρνηθώ και να προσκυνήσω τα αναίσθητα ξύλα.

› Σε αφήνω λίγη ώρα να σκεφθείς, του είπε.

Και όταν πέρασε η λίγη αυτή ώρα του λέγει:

› Καλλίτερα θέλεις να είσαι µε µας ή µε τον Χριστό σου;

› Με τον Χριστό µου ήµην, είµαι και θα είµαι, του απάντησε σταθερά ο Μάρτυς.
Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

Μετά την απάντησι αυτή ο ηγεµών έβγαλε τη θανατική απόφαση:

› Επειδή ο Θεόδωρος αντετάχθη εις τα βασιλικά προστάγµατα, αρνήθηκε τους θεούς µας και
πιστεύει εις τον Ιησούν, να τον κάψετε, επειδή και αυτός έκαψε τον ναό της θεάς Ρέας.

Παρέλαβαν τότε δεµένο τον Άγιο οι στρατιώτες και τον µετέφεραν εις τον τόπο της
εκτελέσεως. Εκεί ο Άγιος έβγαλε την ζώνη, τα ρούχα και τα υποδήµατά του. Οι στρατιώτες
δια να µη ταραχθεί και φύγει θέλησαν να τον καρφώσουν στη γη, αλλά ο Μάρτυς τους είπε:

› Αφήστε µε ακάρφωτο. Ο Χριστός µου, που µου έδωκε τη δύναµη και υπέµεινα τις άλλες
τιµωρίες, θα µε δυναµώσει και τώρα να βαστάξω το πυρ.

Οι στρατιώτες, πράγµατι, δεν τον καρφώσανε, αλλά απλώς τον έδεσαν. Ο Άγιος είπε τότε την
εξής προσευχή:

› Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ µονογενές του Αθανάτου Πατρός, ο οποίος δια την σωτηρία
µας ήλθες εις την Γή, Σε ευχαριστώ, διότι µε αξίωσες να υποστώ βάσανα και τιµωρίες
για Σένα. Σε δοξολογώ, διότι µε αξίωσες να µιµηθώ το πάθος Σου. Σε υµνολογώ, διότι
µε ενδυνάµωσες να µαρτυρήσω, για την αγάπη Σου. Αξίωσε µε της Βασιλείας Σου. Αλλά
και τους στρατιώτες, που βρίσκονται τώρα στη φυλακή για το όνοµά Σου, αξίωσέ τους
να µαρτυρήσουν και να πεθάνουν για Σένα, όπως εγώ.

Την ώρα δε, που ο Άγιος Θεόδωρος προσευχόταν, ένας Χριστιανός, ονόµατι Κλεόβουλος, τον
κοίταζε και δάκρυζε. Του λέγει τότε ο Άγιος:

› Κλεόβουλε αδελφέ, σε περιµένω. Έλα.

Συνέχισε δε ο Άγιος την προσευχή του για λίγο ακόµη και κατόπιν πήδησε µέσα στη φωτιά,
που έκαιε, δοξάζοντας τον Θεό! Θαύµα εξαίσιο τότε έγινε: Η φλόγα έγινε αψίδα και
περιεκύκλωσε το σώµα του Αγίου, χωρίς να το θίξει καθόλου! Ο Άγιος όµως προσευχόµενος,
παρέδωσε την αγία του ψυχή εις χείρας του Θεού.

Παρουσιάσθηκε τότε η Ευσεβία. Αυτή κατόρθωσε, αφού έδωσε αρκετά χρήµατα, να πάρει το
άγιο λείψανο του και να το ενταφιάσει εις τα Ευχάϊτα. Κάθε δε χρόνο τον εόρταζε και τον
είχε βοηθό της σε κάθε δύσκολη περίσταση της ζωής της. Και όχι µόνον αυτή, αλλά και όλοι
οι ασθενείς του τόπου εκείνου τον είχανε γιατρό των ψυχών και των σωµάτων. Εις τα
Ευχάϊτα κτίσθηκε µεγαλοπρεπής Ναός, όπου φυλλάσσετο και το τίµιό του λείψανο. Από τα
Ευχάϊτα κατόπιν ξαπλώθηκε η τιµή του Μάρτυρος Θεοδώρου σε όλη τη χριστιανοσύνη. Στην
Κωνσταντινούπολη κτίσθηκαν πολλοί Ναοί εις τιµήν του. Ο σπουδαιότερος ήτο «εν τοις
Σφωρακίοις». Και εις τας Αθήνας, εις το κέντρον της πόλεως ύπάρχει περικαλλής Βυζαντινός
Ναός τιµώµενος επ’ ονόµατι των «Αγίων Θεοδώρων» του Θεοδώρου του Τήρωνος και του
Θεοδώρου του Στρατηλάτου. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων ονοµάζεται και «Φανερωτής». Και
τούτο, διότι φανερώνει σε όσους τον παρακαλούν µε πίστη τα πράγµατα, που έχουν χαµένα.

***

1) Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια.

2) Βίος και Παρακλητικός Κανών Αγίων Θεοδώρων, Ευαγγέλου Π.Λέκκου Εκδόσεις Σαίτης,
2007.

(Πηγή: «ΑΓΙΟΣ ΘΕΟ∆ΩΡΟΣ Ο ΤΗΡΩΝ», από το ιστολόγιο xristianos.gr, Ι. Ν. Αγίας Βαρβάρας

Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

Σταυρουπόλεως)

Το θαύµα των κολλύβων του Αγίου

Θεοδώρου

Ο Άγιος µεγαλοµάρτυς Θεόδωρος ο Τήρων

συνέδεσε το όνοµά του µε το παράδοξο
θαύµα των κολλύβων, το οποίο εορτάζεται
από την Ορθόδοξη Εκκλησία µας το Σάββατο
της πρώτης εβδοµάδος των Νηστειών. Το
θαύµα αυτό έλαβε χώρα επί των ηµερών του
βασιλιά Ιουλιανού του Παραβάτη (361-363). Ο
ασεβής και δόλιος αυτός βασιλιάς στην
προσπάθειά του να τιµωρήσει και να µιάνει
τους χριστιανούς, γνωρίζοντας ότι
νηστεύουν την πρώτη εβδοµάδα της
Μεγάλης Τεσσαρακοστής, έδωσε εντολή να
αποσυρθούν όλα τα τρόφιµα και στη θέση
τους να βάλουν ειδωλόθυτα, δηλαδή
τρόφιµα µιασµένα από το αίµα των
θυσιασµένων ζώων. Μ’ αυτόν τον τρόπο οι
χριστιανοί θα αγόραζαν και θα κατανάλωναν
τα τρόφιµα αυτά και έτσι θα µιαίονταν. Ο
έπαρχος έθεσε σε εφαρµογή τη διαταγή του
Ιουλιανού. Αποσύρθηκαν από την αγορά τα
τρόφιµα και αντικαταστάθηκαν από τα άλλα
τα µιασµένα κατά τις θυσίες.

Ο Θεός όµως είναι καί Παντοδύναµος καί Πάνσοφος. ∆εν άφησε,ούτε εγκατέλειψε το λαό
Του. Για τη σωτηρία του από τις µεθοδείες του διαβόλου έστειλε το Μεγαλοµάρτυρά Του
Θεόδωρο, πραγµατικά ως δώρο Θεού για να Τον δοξάσει µε ένα θαύµα.
Καί παρουσιάζεται ο Άγιος στον Πατριάρχη Ευδόξιο (360-369) καί του φανερώνει το σχέδιο
του Ιουλιανού µε τα έξης λόγια:

› Σήκω γρήγορα, Πατριάρχη, συγκέντρωσε το Χριστεπώνυµο πλήρωµα, καί διαφύλαξε το από

τον µολυσµό των ειδώλων, παραγγέλοντάς του να µην αγοράσει κανείς από τα τρόφιµα που
υπάρχουν στην αγορά.

Ο Πατριάρχης απορώντας είπε προς τον Άγιο:

› Πώς είναι δυνατόν, Κύριε µου, να γίνει αυτό; ∆ιότι, οι µεν πλούσιοι µπορεί να το εφαρµόσουν
γιατί έχουν τρόφιµα στις αποθήκες τους, οι φτωχοί όµως, που δεν θα έχουν ούτε µιας ηµέρας
τρόφιµα, τί θα κάνουν µπροστά σ’ αυτή την ανάγκη;

Καί ο Άγιος του είπε:

› Να τους προσφέρεις κόλλυβα, για να καλύψεις την ανάγκη τους.

Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

Και επειδή ο Πατριάρχης άκουγε για πρώτη φορά το λόγο για τα κόλλυβα, τον ρώτησε µε
απορία:

› Τί είναι αυτά τα κόλλυβα δεν το γνωρίζω.

Ο Μάρτυρας τότε του αποκρίθηκε:

› Είναι σιτάρι. Να το βράσεις καί να το µοιράσεις στους Χριστιανούς.

Καί για να δείξει ο Άγιος από που ήλθε, πρόσθεσε:

› Αυτό το βρασµένο σιτάρι στα Ευχάϊτα συνηθίζουµε να το λέµε κόλλυβα. Κάνε, λοιπόν, έτσι
καί σώσε το ποίµνιο του Χριστού από το µιασµό.

Λέει ο Πατριάρχης προς τον Άγιο:

› Ποιος είσαι εσύ Κύριε µου, πού φροντίζεις µε αγάπη καί ευσπλαχνία για τη σωτηρία µας;

Καί ο Άγιος του αποκρίθηκε:

› Εγώ είµαι ο Μάρτυρας του Χριστού Θεόδωρος, καί µε έστειλε για τη σωτηρία καί βοήθειά
σας.

Ο Άγιος έγινε άφαντος καί ο Πατριάρχης σηκώθηκε µε θαυµασµό καί χαρά καί συγκέντρωσε
το λαό του Χριστού καί του φανέρωσε την παρουσία καί βοήθεια του Μάρτυρα. Συγχρόνως
έκανε σύµφωνα µε το λόγο του. ∆ηλαδή έβρασε σιτάρι καί µοίρασε στο λαό καί
διαφυλάχθηκε έτσι το ποίµνιο του Χριστού. Στην αγορά, αν καί τελείωνε η εβδοµάδα, η
µηχανορραφία του Ιουλιανού έµεινε ανενέργητη, γιατί κανένας Χριστιανός δεν αγόρασε από
τα µιασµένα τρόφιµα. Κι’ αφού ο Ιουλιανός νικήθηκε ολοφάνερα, απέσυρε από την αγορά τα
µιασµένα τρόφιµα καί επανέφερε τα συνηθισµένα.

Οι Χριστιανοί ύµνησαν καί δοξολόγησαν το Θεό καί το Μάρτυρά Του Θεόδωρο καί για χάρη
του έκαναν λαµπρή γιορτή. Έτσι καθιερώθηκε από τότε καί το Σάββατο της πρώτης
Εβδοµάδος των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να γιορτάζεται στην Εκκλησία µας το
θαύµα το δια κολλύβων του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.

(Πηγή: Από το βιβλίο «Οι Άγιοι Μεγαλοµάρτυρες Θεόδωρος ο Στρατηλάτης και Θεόδωρος ο
Τήρων», Αρχιµ. Γεωργίου Μαραγκού Ηγουµένου Ι.Μ. Αγίων Θεοδώρων Αροανίας
Καλαβρύτων, madata.gr)

Η συντριπτική πλειοψηφία των ύµνων της Εκκλησίας µας σήµερα αναφέρεται σ’ αυτό που
δηλώνει το όνοµα του αγίου Θεοδώρου: δώρο Θεού. Ο άγιος Θεοφάνης, ο υµνογράφος της
ακολουθίας του, διαρκώς τονίζει ότι ο άγιος είναι «επώνυµος των θείων δωρεών», ότι
«δωρίστηκε ως δώρο Θεού» στους ανθρώπους, ότι είναι «θείων δωρεών και πράγµα και
όνοµα». Ήδη µάλιστα στο πρώτο στιχηρό του εσπερινού διαβάζουµε: «Ο Χριστός σε έδωσε
στην οικουµένη σαν δώρο που φέρνει πλούτο, Θεόδωρε, γιατί δέχτηκε σαν ευεργέτης Θεός
το δώρο σου, δηλαδή το τίµιο αίµα σου, που χύθηκε γι’ Αυτόν και προσφέρθηκε σ’ Αυτόν µε
το ζήλο της ευσέβειας» («∆ώρον ο Χριστός πλουτοποιόν σε τη οικουµένη παρέσχεν, ως
ευεργέτης Θεός δώρόν σου το τίµιον αίµα, Θεόδωρε, δι’ αυτόν εκχεόµενον και θεοσεβείας
Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

ζήλω προσφερόµενον, αυτώ δεξάµενος»). Με άλλα

λόγια, κατά τον Θεοφάνη, ο Θεόδωρος είναι το
αντίδωρο του Θεού στην Εκκλησία, αφού έλαβε τον ίδιο
ως δώρο και  τον προσέφερε έπειτα σε όλους.

Η επισήµανση του αγίου υµνογράφου είναι πολύ

σηµαντική: Ό,τι προσφέρουµε εν αγάπη στον Θεό, ο
Θεός δεν το κρατάει για τον εαυτό Του, αλλά µας το
προσφέρει πολλαπλασιασµένο ως ευεργεσία για εµάς
πάλι τους ίδιους. Του προσφέρουµε για παράδειγµα την
προσευχή µας; Την µεταποιεί σε χάρη Του προς ίαση της
ψυχής και του σώµατός µας. Κι όχι µόνο για εµάς, αλλά
και για όλη την οικουµένη. Του προσφέρουµε – πάντα
βεβαίως µε την ενίσχυση Εκείνου – την υπακοή µας ως
κατάθεση της θελήσεώς µας στο θέληµά Του; Παίρνει
την υπακοή µας και την κάνει δική Του υπακοή σε εµάς.
Γι’ αυτό και κατά την πίστη µας µεγαλύτερη ευεργεσία στο ανθρώπινο γένος από την
παρουσία των αγίων ως ανθρώπων προσφεροµένων στον Θεό δεν υφίσταται. Οι άγιοι είναι
οι ευεργέτες της ανθρωπότητας, έστω κι αν ο κόσµος δεν κατανοεί τίποτε περί αυτού. Ο
Θεός µας τους γνωρίζει, τους αποδέχεται, τους κάνει πρεσβευτές µας για την υπέρβαση των
όποιων δυσκολιών µας στον κόσµο. Και το µεγαλύτερο αντίδωρο του Θεού στον κόσµο για
το µεγαλύτερο δικό µας δώρο σε Αυτόν, την ίδια την Παναγία µας,  είναι ο ερχοµός Του σε
εµάς. Εκείνη δηλαδή, πάντα τονίζουµε µε τη χάρη του Θεού, δωρίστηκε σε Αυτόν, κι Εκείνος
την προσέλαβε και την έκανε σάρκα Του προκειµένου να έρθει στον κόσµο ως άνθρωπος.
«Τα σα εκ των σων σοι προσφέροµεν κατά πάντα και διά πάντα». Συνεπώς  ό,τι κάνουµε για
χάρη του Θεού δεν είναι «χαµένος» χρόνος, όπως πιστεύουν ορισµένοι εκτός της πίστεως,
αλλά ο πολυτιµότερος χρόνος της ζωής µας. Είπαµε, επανακάµπτει σε εµάς και µάλιστα
πολλαπλασιασµένο εκ µέρους του Κυρίου µας.

Επεκτεινόµαστε στην αλήθεια αυτή, διότι ακριβώς αυτό πρωτίστως τονίζει ο άγιος
Θεοφάνης. Κι είναι πολύ παρήγορα τα τροπάριά του, διότι αναφέρονται σε όλες τις
διαστάσεις του ανθρωπίνου βίου, ιδίως τις θλίψεις και τις δοκιµασίες που υφιστάµεθα, και
στις οποίες ο άγιος Θεόδωρος, ως όργανο του Θεού, έρχεται ως σωτήρας και βοηθός. «Τη
θεοδώρητη χάρη των θαυµάτων σου, µάρτυς Θεόδωρε › σηµειώνει για παράδειγµα ›
απλώνεις σε όλους που προστρέχουν µε πίστη σε σένα, διά της οποίας σε δοξολογούµε
λέγοντας: Λυτρώνεις τους αιχµαλώτους, θεραπεύεις τους αρρώστους, πλουτίζεις τους
φτωχούς και διασώζεις τους πλέοντες» («Την θεοδώρητον χάριν των θαυµάτων σου,
Μάρτυς Θεόδωρε, πάσιν εφαπλοίς τοις πίστει σοι προστρέχουσι, δι ης ευφηµούµέν σε
λέγοντες∙ αιχµαλώτους λυτρούσαι, θεραπεύεις νοσούντας, πενοµένους πλουτίζεις και
διασώζεις πλέοντας») (δοξαστικό εσπερινού). «Σώσε µε από τη θλίψη που µε κατέχει, µε τις
πρεσβείες σου, µάρτυρα Χριστού, οµαλοποιώντας όλη την τραχύτητα της ζωής µου» («Ρύσαι
ταις πρεσβείαις σου της κατεχούσης µε θλίψεως, µάρτυς Χριστού, πάσαν οµαλίζων την του
βίου τραχύτητα») (ωδή γ΄).

Κι ακόµη περισσότερο ο άγιος Θεόδωρος, κατά τον Θεοφάνη, εκτός από τις επεµβάσεις του
για τις εξωτερικές δυσκολίες της ζωής, επεµβαίνει και για τις εσωτερικές, δηλαδή τις
ψυχολογικές και πνευµατικές δυσκολίες, προερχόµενες είτε από τις δαιµονικές επιθέσεις είτε
από τα ίδια τα πάθη µας. Σε ένα από τα πιο ωραία τροπάριά του της έκτης ωδής επισηµαίνει:
Τράπεζα Ἰδεῶν - Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Μεγαλοµάρτυρας ὁ Τήρων [1... https://www.tideon.org/index.php/2012-02-11-18-49-10/2012-02-11-1...

«Επειδή υπήρξες θερµότατος υπερασπιστής της ευσεβούς πίστεως και έλεγξες αυστηρά την
πλάνη των ειδώλων, εξαφάνισε από την ψυχή µου τις φαντασίες των δαιµόνων και τις
εικόνες των παθών» («Υπέρµαχος πεφυκώς της ευσεβείας θερµότατος, και πλάνης
στηλιτευτής ειδώλων γενόµενος, δαιµόνων φαντάσµατα και παθών εικόνας της ψυχής µου
εξαφάνισον»). Η εκζήτηση της βοήθειας του αγίου Θεοδώρου για όλες τις περιστάσεις της
ζωής µας συνιστά πια µονόδροµο. Έχουµε πρεσβευτή ισχυρότατο, δοσµένο σε εµάς από τον
Θεό µας.

(Πηγή: «Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΘΕΟ∆ΩΡΟΣ Ο ΤΗΡΩΝ», π. Γιώργης ∆ορµπαράκης,

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ)

Στίχος
Τήρων, ὁ δηλῶν ἀρτίλεκτον ὁπλίτην,
Θεῷ πρόσεισιν, ἀρτίκαυστος ὁπλίτης.
Ἑβδοµάτῃ δεκάτῃ πυρὶ Τήρωνα πυρὶ
φλεγέθουσιν.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος β’.

Μεγάλα τὰ τῆς πίστεως
κατορθώµατα! ἐν τῇ πηγῇ τῆς
φλογός, ὡς ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως,
ὁ Ἅγιος Μάρτυς Θεόδωρος
ἠγάλλετο· πυρὶ γὰρ ὁλοκαυτωθείς,
ὡς ἄρτος ἡδύς, τῇ Τριάδι προσήνεκται. Ταῖς αὐτοῦ ἱκεσίαις, Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς
ἡµῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Αὐτόµελον.

Πίστιν Χριστοῦ ὡσεὶ θώρακα, ἔνδον λαβὼν ἐν καρδίᾳ σου, τὰς ἐναντίας δυνάµεις
κατεπάτησας Πολύαθλε, καὶ στέφει οὐρανίῳ, ἐστέφθης αἰωνίως ὡς ἀήττητος.

Μεγαλυνάριον.
∆ῶρον πολυτίµητον καὶ τερπνόν, ἀθλήσας προσήχθης, τῷ δοξάσαντί σε λαµπρῶς· ὅθεν
ἐδωρήθης, θερµότατος προστάτης, τῇ Ἐκκλησίᾳ πάσῃ, Τήρων Θεόδωρε.

Πηγή: Ι. Ν. Αγίας Βαρβάρας Σταυρουπόλεως, madata.gr, ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ