Prof. Dr. Mimoza Gjokutaj (Çano) Prof. Dr.

Shezai Rrokaj
Prof. Dr. Islam Krasniqi Saranda Kumnova (Pozhegu)

Libër për mësuesin

Abetare
(ABETARE E PËRBASHKËT SHQIPËRI-KOSOVË)
 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara © Pegi & Dukagjini, 2012
Të gjitha të drejtat lidhur me këtë botim janë ekskluzivisht të zotëruara nga Botime “Pegi”, Shqipëri
dhe “Dukagjini”, Kosovë. Ndalohet çdo riprodhim, fotokopjim, përshtatje, shfrytëzim ose çdo formë
tjetër qarkullimi tregtar pjesërisht ose tërësisht pa miratimin paraprak nga botuesi.

Shtëpia botuese: Tel: 042 374 947; Cel: 069 40 075 02

E-mail: botimepegi@botimepegi.al; web: www.botimepegi.al Adresa: “Ismail Qemali” Nr. 2 - 30 000 - Pejë
Sektori i shpërndarjes: Tel/Fax: 048 810 177; Cel: 069 20 267 73 E-mail: info@dukagjinigroup.com; web: www.dukagjinigroup.com
Shtypshkronja: Tel: 048 810 179; Cel: 069 40 075 01 Tel/Fax: +381 39 431-601; 432-025; 432-341; 433-093; 434-281
E-mail: shtypshkronjapegi@yahoo.com
 PËRMBAJTJA E LËNDËS

PJESA I: Programi, metodologjia - Metoda të punës në grup

dhe struktura ͲDĞƚŽĚĂƚģnjŚǀŝůůŝŵŝƚƚģŵĞŶĚŝŵŝƚŬƌŝƟŬ

I.1. Hyrje

I.2. Programi i gjuhës shqipe (Abetare), C) Modele mësimi

klasa I, miratuar nga MASH, Shqipëri
- Modele mësimi për Parabetaren
/͘ϯ͘WƌŽŐƌĂŵŝĂŶĂůŝƟŬŝďĞƚĂƌĞƐ͕ŝnjďģƌƚŚLJĞƌ
sipas programit të miratuar nga MASH/MASHT, - Modele mësimi për Abetaren
Shqipëri-Kosovë
- Modele mësimi për Pasabetaren
I.4. Struktura e kurrikulës së Gjuhës shqipe –
Abetare

I.5. Parimet udhëheqëse të kurrikulës së Gjuhës PJESA III: Vlerësimi

shqipe – Abetare
- Probleme të përgjithshme të vlerësimit
I.6. Metodologjia e mësimit të Gjuhës shqipe –
Abetare ͲsůĞƌģƐŝŵŝŵĞłĂůģĚŚĞŵĞƐŚƉƌĞŚũĞ

ͲsůĞƌģƐŝŵĞƚŵŽƟǀƵĞƐĞ

PJESA II: Udhëzime shkencore, ͲWģƌŐĂƟƚũĂĞůŝƐƚĂǀĞƚģǀůĞƌģƐŝŵŝƚ

ĚŝĚĂŬƟŬĞ͕ŵĞƚŽĚĂ
ͲWģƌŐĂƟƚũĂĞĚŽƐũĞƐƉĞƌƐŽŶĂůĞ
dhe strategji mësimdhënieje
- Modele testesh
A) Udhëzime të përgjithshme

ͲhĚŚģnjŝŵĞƉģƌWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞŶ
ͲhĚŚģnjŝŵĞƉģƌďĞƚĂƌĞŶ
ͲhĚŚģnjŝŵĞƉģƌWĂƐĂďĞƚĂƌĞŶ
W:^/s͗DũĞƚĞƚĚŝĚĂŬƟŬĞ
- Probleme të përgjithshme për përdorimin e
mjeteve

ͲhĚŚģnjŝŵĞƉģƌ>ŝďƌŝŶĞWƵŶģƐ ͲDũĞƚĞƚŬŽůĞŬƟǀĞ

- Mjetet individuale
B) Metoda, teknika e strategji mësimd-
hënieje ͲDũĞƚĞƚĂƵƚĞŶƟŬĞ

- Metoda ndërvepruese të nxëni PJESA V: Fjalori

4

PJESA I:

„Programi

„Metodologjia

„Struktura
 5

I.1. Hyrje

Si ta kuptojmë dhe si ta përdorim librin e Abetares

>ŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐƵŵģƐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƚģůĞdžŽũŶģĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƚģŐũŝƚŚģƟŶŐƵũƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞ
gjuhës shqipe.

>ŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐƵŵģƐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƚģůĞdžŽũŶģŵĞŬƵƉƟŵƚƌĞŐŝŵĞĞƚĞŬƐƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŵĞŬĂƌĂŬƚĞƌůĞ-
ƚƌĂƌĚŚĞũŽůĞƚƌĂƌ͕ƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƚĞŬƐƚĞƚģƐŚŬƵƌƚƌĂ͕łĂůŝ͕łĂůģĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŵĞŬĂƌĂŬƚĞƌĂŶĂůŝƟŬ͕
ƐŝŶƚĞƟŬĚŚĞŬƌŝũƵĞƐ͘
ŝƵŵģƐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƋģ͕ŶģŵģŶLJƌģŝŶƚƵŝƟǀĞ͕ƚģnjďƵůŽũŶģĚŝƐĂĚƵŬƵƌŝŐũƵŚģƐŽƌĞ͕Ɛŝ͗ƐŚĞŶũĂƉŝŬģƐŝŵŝ͕ƌƌĞŐƵůůĂ
drejtshkrimore të thjeshta, të cilat bëjnë të mundur mësimin e gjuhës shqipe saktë, bukur e pa gabime.
Ky libër është i mbështetur në metodat më bashkëkohore të tekstologjisë moderne për përvetësimin e
ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͕ŶģƉģƌŵũĞƚŶũģŐģƌƐŚĞƟŵŝƚģŚĂƌŵŽŶŝnjƵĂƌƚģŵĞƚŽĚĂǀĞĂůĨĂďĞƟŬĞ͕ŐůŽďĂůĞĞĂŶĂůŝƟŬĞͲ
ƐŝŶƚĞƟŬĞ͘ŝŵďģƐŚƚĞƚĞƚŐũŝƚŚĂƐŚƚƵŶģƚƌĂĚŝƚģŶĞĂďĞƚĂƌĞǀĞƚģŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞĚŚĞŶģŶĂƚLJƌģŶĞǀĞĕĂŶƚģƚģ
gjuhës shqipe, në dallim nga gjuhët e tjera.
>ŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐģƐŚƚģŝƐƚƌƵŬƚƵƌƵĂƌŶģƚƌŝƉũĞƐģ͗

x Paraabetarja, e cila ŵďģƐŚƚĞƚĞƚŶģŵĞƚŽĚģŶĨŽŶĞƟŬĞͲĂůĨĂďĞƟŬĞͲŐůŽďĂůĞ͖

x Abetarja, e cila ŵďģƐŚƚĞƚĞƚŶģŵĞƚŽĚģŶĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞ͖

x Pasabetarja͕ƋģģƐŚƚģǀĂnjŚĚŝŵŝƉģƌĨŽƌĐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵŝƚƚģŬƵƉƟŵƐŚģŵ͘

>ŝďƌŝ ŝ ďĞƚĂƌĞƐ ƌĞĂůŝnjŽŶ Ŷũģ ŝŶƚĞŐƌŝŵ ŶĚģƌŵũĞƚ ůģŶĚģǀĞ ƐŚŬŽůůŽƌĞ͗ ůĞdžŝŵ͕ ƐŚŬƌŝŵ͕ ŵĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Ăƌƚ͕
ĚƌĂŵģ͕ƐŚŬĞŶĐĂĞƚũ͘ŝŵďĂŶƉĂƌĂƐLJƐŚďŽƚģŶĞĨģŵŝũģƐ͕Ɛŝ͗ůŽũģƌĂƚ͕ŬĂĨƐŚģƚ͕ģŶĚƌƌĂƚ͕ĞĚƵŬŝŵŝŶŵĞĚĂƐŚƵƌŝŶģ
ƉģƌƉƌŝŶĚģƌŝƚ͕ƉģƌŵģƐƵĞƐŝŶ͕ƉģƌǀĞŶĚŝŶ͘:ĞƉŶũŽŚũĞƚģŵũĂŌƵĞƐŚŵĞƉģƌǀĞŶĚůŝŶĚũĞŶ͕ŶĂƚLJƌģŶĞƐĂũ͕ŚŝƐƚŽƌŝŶģ
ĚŚĞƐŚŽƋģƌŝŶģƐŚƋŝƉƚĂƌĞŬƵŇŝƚĞƚƐŚƋŝƉ͘<LJƚĞŬƐƚŵďĂŶƉĂƌĂƐLJƐŚƚģŐũŝƚŚģůĂƌŵŝŶģĞŝŶƚĞůĞŬƟƚƚģĨģŵŝũģǀĞ͘
>ŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐƐŚŽƋģƌŽŚĞƚŵĞďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƉģƌŵĞƐƐģĐŝůģƐŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģŬƌLJĞũŶģƐŚƵŵģƵƐŚ-
ƚƌŝŵĞŐũƵŚģƐŽƌĞƉģƌƚģnjďģƌƚŚLJĞƌĞƉģƌǀĞƚģƐƵĂƌůŝďƌŝŶďĂnjģ͘
>ŝďƌŝ ŝ ďĞƚĂƌĞƐ ģƐŚƚģ ŝ ƐŚŽƋģƌƵĂƌ ŵĞ ůŝďƌŝŶ Ğ ŵģƐƵĞƐŝƚ͕ ŬƵ ŵģƐƵĞƐŝƚ ĚŽ ƚģ ŐũĞũŶģ ƐŚƵŵģ ƉĂƌŝŵĞ͕
njďģƌƚŚŝŵĞĚŝĚĂŬƟŬĞĚŚĞŵŽĚĞůĞŵģƐŝŵŝ͕ƚģĐŝůĂƚƉĂƐƵƌŽũŶģƉģƌǀŽũĂƚǀĞƚũĂŬĞƚģŵģƐƵĞƐǀĞ͘WģƌŵĞƐƟũũĞƉĞŶ
edhe shumë këshilla për prindërit.
<LJůŝďģƌƌĞŬŽŵĂŶĚŽŶƉģƌƉģƌĚŽƌŝŵĚŚĞƐŚƵŵģŵũĞƚĞǀĞĚŝĚĂŬƟŬĞĂƵĚŝŽͲǀŝnjƵĂůĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ƚģĐŝůĂƚ
mund të përdoren në kushtet e klasave të shkollave shqiptare në Kosovë dhe në Shqipëri.
ŝŐĂƌĂŶƚŽŶĐŝůģƐŝƚģůĂƌƚģƚģƚģŶdžģŶŝƚƚģƉƌŽĐĞƐŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞŶũģƉģƌŐĂƟƚũĞƚģƌģƐŽƌĞƚģĨģŵŝ-
jëve në përputhje me standardet e kërkuara në këtë program.

Autorët
6
I.2. PROGRAMI I GJUHËS SHQIPE
ABETARE
Klasa e parë
Miratuar nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës, Shqipëri dhe nga Ministria
e Arsimit, Shkencës e Teknologjisë, Kosovë
Hyrje
DģƐŝŵŝ ŝ ŐũƵŚģƐ ƐŚƋŝƉĞ ģƐŚƚģ Ŷũģ ŶŐĂ ŽďũĞŬƟǀĂƚ
parësorë në të gjithë arsimin e detyruar të shkollës shqipe.
'ũƵŚĂƐŚƋŝƉĞĮůůŽŶƚģŵģƐŽŚĞƚŶģĨĂŵŝůũĞ͕ǀĂnjŚĚŽŶŵģ
ƉĂƐŶģĂƌƐŝŵŝŶƉĂƌĂƐŚŬŽůůŽƌƉģƌŵĞƐƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞƚģƚģĨŽůƵƌŝƚ
ĚŚĞĂŌģƐŝŵŝƚƚģĨģŵŝũģǀĞƉģƌƚģůĞdžƵĂƌĚŚĞƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌŶģ
ŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞ͘sŝũŽŶƚģƉĂƐƵƌŽŚĞƚŵģƚĞũŶģĂƌƐŝŵŝŶĮůůŽƌ
ŵĞƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶĞĂŌģƐŝǀĞƚģƉůŽƚĂƚģƚģůĞdžƵĂƌŝƚĚŚĞƐŚŬƌƵ-
arit.
EģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģƚģƐŚŬŽůůģƐĮůůŽƌĞ͕ŐũƵŚĂƐŚƋŝƉĞĮůůŽŶ
ƚģŵģƐŽŚĞƚŶģŵģŶLJƌģƐŝƐƚĞŵĂƟŬĞƉģƌŵĞƐƚģƵƐŚƚƌƵĂƌŝƚƉģƌ
ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝŶĮůůĞƐƚĂƌ͘EģŬģƚģŬƵƉƟŵ͕ŐũĂƚģŐũŝƚŚģǀŝƟƚ͕Ŷģ
klasën e parë, nxënësit ushtrohen të lexojnë dhe të shkruajnë
ŐũƵŚģŶ ƐŚƋŝƉĞ ƉģƌŵĞƐ ŶLJũģƟŵŝƚ ;ƐŚƋŝƉƟŵŝƚͿ ĚŚĞ ďĂƐŚŬŝŵŝƚ
ƚģƟŶŐƵũǀĞĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģƐĂũŶģłĂůģĚŚĞłĂůŝƚģƚŚũĞƐŚƚĂ
ƉŽƌ ƚģ ŬƵƉƟŵƐŚŵĞ͕ ƉģƌŵĞƐ ůĞdžŝŵŝƚ ƚģ ŚŝƐƚŽƌŝǀĞ ;ƌƌģĮŵĞǀĞ͕
ĐŽƉģnjĂǀĞ͕ ƚƌĞŐŝŵĞǀĞͿ ĚŚĞ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀĞ ƚģ ƚũĞƌĂ ƚģ ƐŚŬƌƵĂƌĂ͕
të rekomanduara për nxënësit në librat shkollorë, por edhe
jashtëshkollorë.
EģŬģƚģŵģŶLJƌģ͕ŵģƐŝŵŝŝŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞŶģĂƌƐŝŵŝŶĮů-
lor shoqërohet me ndryshime të mëdha, të cilat lidhen me
ƉĂƐƵƌŝŵŝŶ Ğ ƐŚƉƌĞŚŝǀĞ ŬŽŵƵŶŝŬĂƟǀĞ ƚģ ŐũƵŚģƐ Ɛģ ĨŽůƵƌ͕ ƚģ
gjuhës së shkruar dhe të të lexuarit. Mësimi i gjuhës shqipe
në klasën e parë shoqërohet me përdorimin e disa metodave
të të mësuarit të lexim-shkrimit, të cilat lehtësojnë procesin
e përvetësimit të shprehive të nxënësve për të lexuar dhe
për të shkruar.
Eģ ŬůĂƐģŶ Ğ ƉĂƌģ ĮůůŽŶ ƚģ ƐŚĨĂƋĞƚ ŵŽĚĞůŝ ŝ ŐũƵŚģƐ Ɛģ
ƐŚŬƌƵĂƌĚŚĞĚƌĞũƚƐŚŬƌŝŵŝŝƐĂũ͕ŵģƐŽŚĞŶŶģŵģŶLJƌģŝŶƚƵŝƟǀĞ
ŬŽŶĐĞƉƚĞŐũƵŚģƐŽƌĞ͕Ɛŝ͗łĂůĂ͕łĂůŝĂ͕njĂŶŽƌĞƚ͕ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽ-
ret, shenjat e pikësimit, përdorimi i shkro-njës së madhe etj.
EdžģŶģƐŝƚĮůůŽũŶģƚģĚĂůůŽũŶģƚĞŬƐƟŶ͕ƟƚƵũƚ͕ƉĂƌĂŐƌĂĨģƚĞƚũ͘
DģƐŝŵŝŝůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌŶĚũĞŬŶũģĞĐƵƌŝĚŝĚĂŬ-
ƟŬĞ͕ĞĐŝůĂůŝĚŚĞƚŵĞƌĞƐƉĞŬƟŵŝŶĞƚƌŝĨĂnjĂǀĞ͗
Faza e parëůŝĚŚĞƚŵĞƉĞƌŝƵĚŚģŶƉģƌŐĂƟƚŽƌĞƉģƌůĞdžŝŵͲ
ƐŚŬƌŝŵ͖
Faza e dytë lidhet me mësimin e shprehive themelore
ƚģƚĞŬŶŝŬģƐƐģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͖
Faza e tretëůŝĚŚĞƚŵĞƉģƌĨŽƌĐŝŵŝŶĞƚĞŬŶŝŬģƐƐģůĞdžŝŵͲ
shkrimit
(të thëna ndryshe, Paraabetare, Abetare, Pasabetare).
Synimet
Mësimi i gjuhës shqipe (abetares) në klasën e parë të
ĂƌƐŝŵŝƚƚģĚĞƚLJƌƵĂƌϵͲǀũĞĕĂƌƐLJŶŽŶƚģĂŌģƐŽũģĚŚĞƚģŬƌŝũŽũģ
ƐŚƉƌĞŚŝƚģĮůůĞƐƚĂƌĞƚģŶdžģŶģƐǀĞƉģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģ
lexuarit dhe të shkruarit në gjuhën shqipe. Nëpërmjet pro-
gramit, i cili, tradicionalisht, është përcjellë në shkollën tonë
ŵĞďĞƚĂƌĞŶ͕ƐŝůŝďƌŝŝƉĂƌģƐŚŬŽůůŽƌ͕ƐLJŶŽŚĞƚƋģƚģĨŽƌŵŽŚĞŶ
ŶdžģŶģƐƚģĂŌģƐŝĨŽůģƐ͕ƐŝůĞdžƵĞƐĚŚĞƐŝƐŚŬƌƵĞƐƚģŐũƵŚģƐƐŚ-
qipe në nivelin e përshtatshëm për moshën e tyre.
Qëllimi i mësimit të gjuhës shqipe në klasën e parë
ģƐŚƚģ͗
ƒ përvetësimi i shkathtësive për të komunikuar në
ƐŝƚƵĂƚĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŬŽŵƵŶŝŬƵĞƐĞ͖
ƒ ŬƌŝũŝŵŝŝĂŌģƐŝǀĞŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞƉģƌĨŽƌŵŝŵŝŶŐũƵŚģƐŽƌ
ĞŬƵůƚƵƌŽƌ͖
ƒ përvetësimi i disa normave e gjuhës standarde sh-
ƋŝƉĞ͖
ƒ ƉģƌŐĂƟƚũĂ Ğ ŶdžģŶģƐǀĞ Ɖģƌ ƚĂ ƉģƌĚŽƌƵƌ ŐũƵŚģŶ Ŷģ
ĨŽƌŵģŶ Ğ ƐĂũ ƐƚĂŶĚĂƌĚĞ͗ ƚģ ĨŽůƵƌ͕ ƚģ ůĞdžƵĂƌ ĚŚĞ ƚģ
ƐŚŬƌƵĂƌ͖
ƒ ƉģƌŐĂƟƚũĂĞŶdžģŶģƐǀĞƉģƌƚĂŶũŽŚƵƌũĞƚģŶŶģĂƐƉĞŬ-
ƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģƐĂũ͖
ƒ ƉģƌŐĂƟƚũĂ e nxënësve për të njohur dhe për të
marrë pjesë me interes dhe gatishmëri për tema
ƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŵĞŬĂƌĂŬƚĞƌĞĚƵŬĂƚŝǀĚŚĞƐŚŽƋģƌŽƌ͖
ƒ ĞĚƵŬŝŵŝĚŚĞŵŽƟǀŝŵŝ i nxënësve me ndjenjën dhe
edukatën e punës, për të mësuar dhe për të nxënë
ŶģŵģŶLJƌĂĚŚĞĨŽƌŵĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
Në këtë mënyrë, përmes gjuhës shqipe dhe lëndëve që
ƌƌũĞĚŚŝŶƉƌĞũƐĂũ͗ďĞƚĂƌĞ͕'ũƵŚģĞ>Ğdžŝŵ͕ĂŌģƐŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚ
për ta përdorur gjuhën shqipe (gjuhën amtare) në nivelin që
e kërkon shoqëria shqiptare sot.
Nëpërmjet arteve të gjuhës (të thëna ndryshe edhe
ĨƵƐŚĂ ƐƚƵĚŝŵŝ ĂƉŽ ůŝŶũĂ Ğ ŶģŶůŝŶũĂͿ͕ Ŷģ ƐŚŬŽůůģŶ ƐŚƋŝƉĞ͕ Ŷģ
klasën e parë, lënda Gjuhë shqipe ;ďĞƚĂƌũĂͿ ƐLJŶŽŶ ƚ͛ŝ ĂĨ-
ƚģƐŽũģŶdžģŶģƐŝƚ͗
ĂͲƉģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞĚģŐũŝŵŝƚƚģǀģŵĞŶĚƐŚģŵ͖
ďͲƉģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĚŚĞƉĂƐƵƌŝŵŝŶĞłĂůŽƌŝƚĚŚĞƚģĨŽůƵƌŝƚ
ŵĞƉģƌƉŝŬģƌŝ͖
ĐͲƉģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚģůĞdžƵĂƌŝƚĚŚĞƚģŬƵƉƚƵĂƌŝƚĞƟũ͖
ĚͲƉģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚƚģŐũƵŚģƐƐƚĂŶĚĂƌĚĞƐŚ-
qipe.
ƵŬĞ Ğ ĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌ ŵģƐŝŵŝŶ Ğ ŐũƵŚģƐ ƐŚƋŝƉĞ ŶŐĂ

njëra klasë në tjetrën, le të njihemi në mënyrë të përmbled-
͞DģƐŝŵŝŝŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞŶģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģƐLJŶŽŶƚģĂŌģƐŽũģĚŚĞƚģŬƌŝũŽũģƐŚƉƌĞŚŝƚģ
ĮůůĞƐƚĂƌĞƚģŶdžģŶģƐǀĞŵĞƋģůůŝŵƋģĂƚĂƚĂŇĂƐŝŶ͕ƚĂůĞdžŽũŶģĚŚĞƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģďƵŬƵƌŐũƵŚģŶ
shqipe”.
Fushat e studimit të programit
ϭ͘ ŚǀŝůůŝŵŝŝƐŚƉƌĞŚŝǀĞŬŽŵƵŶŝŬĂƟǀĞ͗ƚģĨŽůƵƌŝƚĞƚģ
dëgjuarit
Ϯ͘ ^ŚƉƌĞŚŝƚģŬŽŵƵŶŝŬĂƟǀĞƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƒ të lexuarit
ƒ të shkruarit
3. Njohuri gjuhësore
OBJEKTIVAT E PËRGJITHSHËM
Synimet e programit për mësimin e gjuhës shqipe
;ďĞƚĂƌĞͿŶģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģ͕ƚģnjďģƌƚŚLJĞƌĂŶģŽďũĞŬƟǀĂƐŝƉĂƐ
ĨƵƐŚĂǀĞƚģŵģƐŝƉģƌŵĞ͕ŬĂŶģƐŝŽďũĞŬƟǀƚ͛ŝĂŌģƐŽũŶģŶdžģŶģƐŝƚ
ŶģĨƵƐŚĂƚĞŵģƉŽƐŚƚŵĞ͗
)ŚǀŝůůŝŵŝŝĂŌģƐŝǀĞĚģŐũƵĞƐĞĚŚĞĨŽůģƐĞ
A
ƒ dģŇĂƐŝŶƋĂƌƚģĞďƵŬƵƌŶģŐũƵŚģŶƐŚƋŝƉĞ͘
ƒ dģƉĂƐƵƌŽũŶģŶģǀĂnjŚĚŝŵģƐŝłĂůŽƌŝŶĚŚĞƚģĨŽůƵƌŝŶ
ďĂnjģŶģƉģƌŬĂƚģƐŝŵĞŵŽƐŚģŶ͘
ƒ dģŶLJũģƚŽũŶģƋĂƌƚģƟŶŐƵũƚĞƐŚƋŝƉĞƐ͘
ƒ Të dëgjojnë në grupe të vogla dhe të mëdha.
ƒ Të dëgjojnë me vëmendje dhe t’u përgjigjen
ďĂƐŚŬģĨŽůģƐǀĞŶģŬŽŶƚĞŬƐƟŶƉģƌƚģĐŝůŝŶŇŝƚĞƚ͘
ƒ Të tregojnë me vëmendje bisedat që lidhen me
jetën dhe veprimtarinë e tyre.
ƒ dģ ĂŌģƐŽŚĞŶ Ɖģƌ ƚģ ŚLJƌģ Ŷģ ďĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵĞ
ďĂƐŚŬģĨŽůģƐ ƚģ ƚũĞƌģ͕ ďĂƐŚŬģŵŽƐŚĂƚĂƌģ ĚŚĞ ƚģ ƌƌŝ-
tur.
B ƒ Të ritregojnë thjesht përmbajtjen e pjesëve që lex-
ƒ dģƐŚƋŝƉƚŽũŶģĚƌĞũƚłĂůģƚĞŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ͘
ƒ Të bashkëbisedojnë lirshëm me njëri-tjetrin.
ƒ dģũĂƉŝŶ ƐƋĂƌŝŵĞ ĚŚĞ ƵĚŚģnjŝŵĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͕ŬƵƌƵ
duhen dhe kur u kërkohen.
ƒ Të dëgjojnë me vëmendje bashkëbiseduesin.
ƒ Të mbajnë qëndrimin e duhur të trupit dhe gjest-
eve.
7
ŚƵƌŵĞƐLJŶŝŵŝŶĞƚģŵģƐƵĂƌŝƚƚģŬģƐĂũůģŶĚĞŶģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģ͗
ƒ Të bëjnë pyetje kur është e nevojshme.
ƒ Të kërkojnë sqarime kur kanë nevojë për to.
ƒ dģŬƌLJĞũŶģďŝƐĞĚĂƚģƚŚũĞƐŚƚĂƚĞůĞĨŽŶŝŬĞ͘
ƒ Të ritregojnë përmbajtje të thjeshta tregimesh apo
historish që kanë lexuar a dëgjuar nga të tjerët.
ƒ dģĞŵģƌƚŽũŶģŽďũĞŬƚĞ͕njŚƵƌŵĂĞnjģƌĂƋģŝƌƌĞƚŚŽũŶģ
dhe shohin.
ƒ Të tregojnë histori dhe përralla të thjeshta, të
dëgjuara a të lexuara më parë nga të rriturit ose
nga ata vetë.
)ŚǀŝůůŝŵŝŝĂŌģƐŝǀĞƉģƌƚģůĞdžƵĂƌĚŚĞƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌ
ƒ dģĮƚŽũŶģƐŚƉƌĞŚŝŶģĞƚĞŬŶŝŬģƐƐģƚģůĞdžƵĂƌŝƚĚŚĞƚģ
shkruarit.
ƒ dģůĞdžŽũŶģłĂůģŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞ͘
ƒ dģůŝĚŚŝŶƟŶŐƵůůŝŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
ƒ dģůĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ůŝďģƌ͕ĨĂƋĞ͕Ɵƚ-
ull, shkronjë.
ƒ dģĚĂůůŽũŶģƚĞŬƐƟŶŶŐĂłĂůŝĂĚŚĞłĂůĂ͘
ƒ dĂŶĚĂũŶģƚĞŬƐƟŶŶģłĂůŝĚŚĞŶģłĂůģ͘
ƒ dģďģũŶģĂŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģƚģłĂůģǀĞ͘
ƒ dģĚĂůůŽũŶģƟŶŐƵũƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŶŐũĂƐŚŵĞ͘
ƒ dģĚĂůůŽũŶģďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞƚĚŚĞnjĂŶŽƌĞƚ͘
ƒ dģŶũŽŚŝŶĚŚĞƚģƚŚŽŶģƉģƌŵĞŶĚƐŚƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂ-
ďĞƟƚ͘
ƒ dģůĞdžŽũŶģƐĂŬƚģƐŚŬƌŽŶũĂƚĚLJƐŚĞƚģĂůĨĂďĞƟƚ͘
ƒ dģůĞdžŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģŬƵƉƟŵƐŚŵĞ͘
ojnë.
ƒ dģĚĂůůŽũŶģƚĞƌŵĂůĞƚƌĂƌģ͕ƚģƟůůģ͕Ɛŝ͗varg, vjershë,
ƚƌĞŐŝŵ͕ƉģƌƌĂůůģ͕ůŝďģƌ͕ŬĂƉĂŬĞƟƚƵůů͘
ƒ dģŶũŽŚŝŶƌĞǀŝƐƚĂƉģƌĨģŵŝũģ͕ŐĂnjĞƚĂ͕ŇĞƚƵƐŚŬĂ͕Ğŵŝ-
sione për Ĩģŵŝũģ͕ŬĂƐĞƚĂ͕Ğƚũ͘
ƒ dģůƵĂũŶģŶģƌŽůĞƉũĞƐģƚģĚƌĂŵĂƟnjƵĂƌĂ͘
ƒ dģ njŚǀŝůůŽũŶģ ŝŵĂŐũŝŶĂƚģŶ͕ ĚƵŬĞ Ƶ ƵĚŚģŚĞƋƵƌ ŶŐĂ
ĮŐƵƌĂĂƉŽƚƌĞŐŝŵĞŵĞĮŐƵƌĂ͘
8
ƒ dģĮůůŽũŶģƚģůĞdžŽũŶģĞĚŚĞŶģƟƉĂƚĞŬƐƚĞƐŚũŽůĞƚƌĂƌĞ )Njohuri nga gjuha
(përmes lojërave elektronike).
ƒ dģ ƐŚĨĂƋŝŶ ĚģƐŚŝƌģ Ɖģƌ ƚģ ůĞdžƵĂƌ ƚĞŬƐƚĞ ƚģ ƟƉŝƚ͗ ƒ dģĚĂůůŽũŶģƟŶŐƵũƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ͘
ŐũģĞŐũģnjģ͕ƉģƌƌĂůůģ͕łĂůģƚģƵƌƚĂ. ƒ dģ ĚĂůůŽũŶģ ƐŝƉĂƐ ŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝƚ łĂůŝŶģ ƉŽŚŽƌĞ ĚŚĞ
ƒ dģƐŚĨĂƋŝŶĚģƐŚŝƌģƉģƌƚģůĞdžƵĂƌƚĞŬƐƚĞƚģƟƉŝƚŚŝƐ- pyetëse.
tori ;ƉƌŽnjģ͕ǀũĞƌƐŚĂ͕ƐŬĞĕͿ͘ ƒ dģ ĚĂůůŽũŶģ ƐŝƉĂƐ ŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝƚ łĂůŝŶģ ƉŽŚŽƌĞ ŶŐĂ
ƒ dģƌĞƐƉĞŬƚŽũŶģŐũĂƚģůĞdžŝŵŝƚƐŚĞŶũĂƚĞƉŝŬģƐŝŵŝƚ͕Ɛŝ͗ mohore.
ƉŝŬģŶ͕ƉƌĞƐũĞŶ͕ƉŝŬģƉLJĞƚũĞŶ͕ƉŝŬģĕƵĚŝƚũĞŶ͘ ƒ dģĚĂůůŽũŶģĞŵƌĂƚĞŶũĞƌģnjǀĞĚŚĞƚģƐĞŶĚĞǀĞ͘
ƒ dģůĞdžŽũŶģŵĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌłĂůŝƚģĚģŌŽƌĞ ƒ Të dallojnë emrat kur janë njëjës dhe shumës.
dhe pyetëse.
ƒ dģĚĂůůŽũŶģĞŵƌĂƚŬƵƌũĂŶģĨĞŵģƌŽƌģĚŚĞŵĂƐŚŬƵů-
ƒ Të japin shpjegime të thjeshta mbi tekstet që lexo- lorë.
jnë.
ƒ dģĚĂůůŽũŶģĞŵƌĂƚĞŶũĞƌģnjǀĞ͘
ƒ dģĚĂůůŽũŶģŶģŶũģŚŝƐƚŽƌŝ͗ƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞƚ͕ǀĞŶĚŝŶĚŚĞ
ƒ dģŐũĞũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģƐĞƐŝũĂŶģ
kohënŬƵƌnjŚǀŝůůŽŚĞŶŶŐũĂƌũĞƚ͘
ŶũĞƌģnjŝƚ͕ƐĞŶĚĞƚ͕ŬĂĨƐŚģƚ͘
ƒ dģĚĂůůŽũŶģŶģŶĚƌĞũƟŵŝŶĞŵģƐƵĞƐŝƚłĂůģƚƋģƚƌĞ-
ŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞ;ĨŽůũĞͿ͘
)ŚǀŝůůŝŵŝŝĂŌģƐŝǀĞƐŚŬƌƵĞƐĞ
ƒ dģĚĂůůŽũŶģłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞƋģũĂŶģďģƌģ
ƒ dģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞŐůŽďĂůĞ͘ më parë, bëhen tani dhe do të bëhen më pas.
ƒ Të shkruajnë shkronjat e dorës të gjuhës shqipe. ƒ Të përdorin shkronjën e madhe tek emrat e
ŶũĞƌģnjǀĞ͘
ƒ Të shkruajnë shkronjat e mëdha të dorës.
ƒ dģƉģƌĚŽƌŝŶƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞŶģĮůůŝŵƚģłĂůŝƐģ
ƒ dģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůŝƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͘ ĚŚĞƚĞŬĞŵƌĂƚĞŶũĞƌģnjǀĞ͘
ƒ dģŶĚĂũŶģłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘
ƒ dģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ ŵĞ ƚģ ĚŝŬƚƵĂƌ łĂůŝ ĚŚĞ ƉĂƌĂŐƌĂĨģ ƚģ
thjeshtë. Fushat e studimit të programit
ƒ dģƉůŽƚģƐŽũŶģłĂůģƚŶģǀĞŶĚĞƚŬƵŵƵŶŐŽũŶģ͘
ƒ Të emërtojnë objekte, dukuri për të cilat dëgjojnë, Nr. Fushat e studimit Koha
ŇĂƐŝŶĂƉŽůĞdžŽũŶģ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗ŇƵƚƵƌŝŵ͕ƌĞ͕ƐŚŝ͕ŬģŶŐģ͕ 1 Śǀŝůůŝŵŝ ŝ ĂŌģƐŝǀĞ ĨŽůģƐĞ ƚģ Ŷdžģ- 30%
ƐƉŽƌƚĞƚũ͘ ŶģƐǀĞ͕ƉĂƐƵƌŝŵŝŝłĂůŽƌŝƚ
ƒ Të shkruajnë letra e kartolina të thjeshta, duke parë 2 Śǀŝůůŝŵŝ ƐŚƉƌĞŚŝǀĞ ĮůůĞƐƚĂƌĞ ƚģ ƚģ 30%
dhe duke kopjuar modele.
lexuarit
ƒ Të përshkruajnë përvoja vetjake.
3 ŚǀŝůůŝŵŝŝƐŚƉƌĞŚŝǀĞĮůůĞƐƚĂƌĞƚģƚģ 30%
ƒ Të shprehin mendime e ndjenja vetjake. shkruarit
ƒ Të shkruajnë drejt dhe pa gabime drejtshkrimore. 4 Njohuri mbi gjuhën 10%
ƒ T’u përgjigjen me shkrim pyetjeve që u bëhen.
ƒ Të shkruajnë tregime të thjeshta, duke pasur si ud-
ŚģƌƌģĨLJĞƐĮŐƵƌĂĂƉŽĮůŵĂŵƵůƟƉůŝŬĂƟǀģ͘
ƒ dģƉģƌĚŽƌŝŶƐŚĞŶũĂƚĞƉŝŬģƐŝŵŝƚ͕Ɛŝ͗ƉŝŬģŶ͕ƉŝŬģƉƌĞƐ-
jen etj.

WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝŶŝǀĞůŝƚƚģŶdžģŶģƐŝƚŶģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģŬůĂƐģƐƐģƉĂƌģ
Fusha 1.
ŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ
1. Merr pjesë në situata
të thjeshta dhe të
ůĂƌŵŝƐŚŵĞƚģĨŽůƵƌŝ͘
<ĂłĂůŽƌƚģƉĂƐƵƌŵĞłĂůģ
dhe shprehje që i përkasin
ĨƵƐŚģƐƉģƌƚģĐŝůģŶŇŝƚĞƚ͘
2. Flet për tema që i
interesojnë, të cilat lidhen
me emisionet e TV apo
ĨŝůŵĂƚĞƉĂƌģ͕ƐŝĚŚĞƉģƌ
tema që i rekomadohen e
diktohen.
3. Pasuron łĂůŽƌŝŶŵĞ
łĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞƚģĨƵͲ
ƐŚĂǀĞƚĞŵĂƟŬĞƋģůŝĚŚĞŶ
me veprimtarinë e tyre të
përditshme.
4. Përdor saktë gjuhën
shqipe, duke përmirësuar
strukturën sintaksore.
5. Shpreh mendimet
qartë, saktë, bukur, duke
treguar vëmendje gjatë
bashkëbisedimeve.
6. Përmirëson ĂŌģƐŝƚģ
ŐũƵŚģƐŽƌĞĨŽůģƐĞ͘
7. Flet në mjedise klase
ŵĞ dhe Ɖģƌ njëri-tjetrin.
8.Shkëmben mendime për ϴ͘>ĞdžŽŶ me logjikë, qartë,
ĕģƐŚƚũĞƋģƵŝŶƚĞƌĞƐŽũŶģ͘ saktë dhe kuptuemshëm.
9. Tregon histori dhe
tregime të thjeshta.
10. Tregon me dëshirë
përralla të dëgjuara
ƉģƌŵĞƐŵĂŐŶĞƚŽĨŽŶŝƚ͕
radios, TV ose librave të
lexuar.
Fusha 2.
^ŚƉƌĞŚŝƚģĮůůĞƐƚĂƌĞƚģƚģ
ůĞdžƵĂƌŝƚ
1. Njeh shkronjat dhe i
shqipton drejt ato sipas
ŵĞƚŽĚģƐŶLJũģƟŵŽƌĞ͗
Tingull-shkronjë/Shkronjë-
ƟŶŐƵůů͘
Ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůģĞŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ 2. ModelonĚŚĞƐŚŬƌƵĂŶłĂůģ
në mënyrë globale.
;>ĞdžŽŶϯϬͲϰϬłĂůģĞŐƌƵƉĞ
łĂůģƐŚͿ
ϯ͘EũĞŚĚŚĞůĞdžŽŶ shkro-
njat e gjuhës shqipe, të
bashkuara në rrokje të
thjeshta, të hapura apo të
mbyllura.
4. Shqipton qartëƟŶŐƵũƚ 4. Shkruan të gjitha shkronjat,
njĂŶŽƌģĚŚĞďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌģ njĂŶŽƌĞƚĚŚĞďĂƐŚŬģƚŝŶŐģůůŽƌĞƚ͘
të gjuhës shqipe.
5.DallonƚĞŬƐƟŶ͕łĂůŝŶģ͕
łĂůģŶ͘
6. Ndan łĂůŝŶģŶģłĂůģĚŚĞ
łĂůģŶŶģƌƌŽŬũĞ͘
7. Bën analizënĞłĂůģǀĞŶģ
ƌƌŽŬũĞĚŚĞƟŶŐƵũ͘
9. Riprodhon përmbajtjen e
pjesëve të lexuara.
10. >ĞdžŽŶnë mënyrë të
ŬƵƉƟŵƐŚŵĞ͘
Fusha 3.
^ŚƉƌĞŚŝƚģĮůůĞƐƚĂƌĞƚģƚģ
shkruarit
1. Shkruan drejt shkronjat e gjuhës
shqipe.
globale.
3. Dallon dhe i përdor në vendin e
duhur shkronjat e gjuhës shqipe.
5. Modelon shkronjat e shqipes.
6. ShkruanłĂůģƚģƚŚũĞƐŚƚĂŵĞĚLJͲ
tri rrokje.
7. Shkruan dhe lidh kuptueshëm
łĂůģƚŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůŝƐŚ͘
8. Shkruan me të diktuar.
9. Shkruan me të kopjuar.
10. Shkruan duke plotësuar pjesë të
łĂůģƐŽƐĞƚģłĂůŝƐģƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘
9
Fusha 4.
Njohuri mbi gjuhën
1. EmërtonƐĞŶĚĞĚŚĞĨƌLJ-
ŵŽƌģ͕ŝĚŝĨĞƌĞŶĐŽŶŵďŝďĂnjģŶ
ĞĮŐƵƌĂǀĞĂƉŽƚģĚģŐũŝŵŝƚƚģ
ĞŵģƌƟŵĞǀĞƚģƚLJƌĞ͘
2. Shkruan me shkronjë të
ŵĂĚŚĞŶģĮůůŝŵƚģłĂůŝǀĞ͘
3. Shkruan me shkronjë të
ŵĂĚŚĞĞŵƌĂƚĞŶũĞƌģnjǀĞ͘
4. Shkruan në mënyrë intuitive
ĚƌĞũƚĨũĂůģƚƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ
(njëjës-shumës).
5. Shkruan duke imituar mo-
ĚĞůŝŶĚŚĞŵĞŝŶƚƵŝƚģłĂůģƚƋģ
tregojnë veprime të kryera në
të shkuarën, në të tashmen dhe
në të ardhmen.
6. Përdor shenjat e pikësimit,
Ɛŝ͗ƉŝŬģŶ;͘ͿĞƉŝŬģƉLJĞƚũĞŶ;͍Ϳ͘
7. ShkruanłĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģ
cilësi.
8. VendosŶģĨŽƌŵģŶĞĚƵŚƵƌ
ĨũĂůģƚŶģǀĞŶĚĞƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘
9. Ushtrohet për të shkruar
drejt dhe pa gabime.
10. Ushtrohet për të shkruar
ĚƌĞũƚĨũĂůģƚĞŐũĂƚĂƚģŐũƵŚģƐ
shqipe.
10

11. Mëson përmendsh 11. Ka shpejtësinë normale 11. Shkruan duke iu përgjigjur py- 11. Përdor saktë shkronjën e
dhe reciton vjersha. ƚģƚģůĞdžƵĂƌŝƚ;ϰϱͲϭϬϬłĂůģŶģ etjeve të ndryshme. ŵĂĚŚĞŶģĮůůŝŵƚģłĂůŝƐģĚŚĞ
minutë). ƚĞŬĞŵƌĂƚĞŶũĞƌģnjǀĞ͘

12. Luan në role pjesë të ϭϮ͘>ĞdžŽŶ libra të natyrave 12. Kopjon pjesë që kanë dialog deri 12. Vendos shenjat e pikësimit
thjeshta. të ndryshme, në përshtatje ŶģϯͲϰłĂůŝ͘ ŶģĚŝĂůŽŐ͗ǀŝnjģŶ;ͲͿ͕ƉŝŬģƉLJĞƚũĞŶ
me moshën. ;͍ͿĚŚĞƉŝŬģŶ;͘ͿŶģŶŬƵũĚĞƐŝŶĞ
mësuesit.

13. Ritregon përmbajtjen ϭϯ͘>ĞdžŽŶ libra të natyrave 13. Shkruan tregime të thjeshta nga 13. Respekton shkronjën e
e librave që lexon. të ndryshme. ĮŐƵƌĂƚƋģŝŽĨƌŽŚĞŶ͘ ŵĂĚŚĞŶģĮůůŝŵłĂůŝƐģĚŚĞŶģ
ƟƚƵũƚĞƉũĞƐģǀĞ͘

Zbërthimi i programit

ϯϱũĂǀģdžϴŽƌģсϮϴϬŽƌģ

LINJAT1 NR FAZAT ORËT

1. WĞƌŝƵĚŚĂƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ;WĂƌĂďĞƚĂƌĞͿ ϰũĂǀģdžϴŽƌģсϯϮŽƌģ

D &F 1.1. ^ŚƋŝƉƟŵŝŝƟŶŐƵũǀĞƚģƐŚƋŝƉĞƐ͘

Shkrimi i shkronjave.

D &F 1.2. ŚǀŝůůŝŵŝŝƚģĨŽůƵƌŝƚ͘

WĂƐƵƌŝŵŝŝłĂůŽƌŝƚ͘

> 1.3. >ĞdžŝŵŐůŽďĂůĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŝłĂůģǀĞĚŚĞłĂůŝǀĞ͘

Sh 1.4. ^ŚŬƌŝŵŝ ŝ ĞůĞŵĞŶƚĞǀĞ ƚģ ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ ĚŚĞ ŝ łĂůģǀĞ Ğ ŝ łĂůŝǀĞ ƚģ

thjeshta në mënyrë globale.

2. Periudha e Abetares ϮϲũĂǀģdžϴŽƌģсϮϬϴŽƌģ

͕&͕>Θ^Ś 2.1. Punimi i 6 shkronjave të para. 6 x 5 orë = 30 orë

&ũĂůŽƌ͕njŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ůĞdžŝŵ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞ͕ƐŚŬƌŝŵ͘

͕&͕>Θ^Ś 2.2. Rimarrje e 6 shkronjave të para. 4 orë

͕&͕>Θ^Ś 2.3. Punimi i 6 shkronjave të dyta. 6 x 5 orë = 30 orë

&ũĂůŽƌ͕njŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ůĞdžŝŵ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞ͕ƐŚŬƌŝŵ͘

͕&͕>Θ^Ś 2.4. Rimarrje e 6 shkronjave të dyta. 4 orë

͕&͕>Θ^Ś 2.5. Punimi 6 shkronjave të treta. 6 x 5 orë = 30 orë

&ũĂůŽƌ͕njŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ůĞdžŝŵ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞ͕ƐŚŬƌŝŵ͘

͕&͕>Θ^Ś 2.6. Rimarrje e 6 shkronjave të treta. 4 orë

͕&͕>Θ^Ś 2.7. Punimi 6 shkronjave të katërta. 6 x 5 orë = 30 orë

&ũĂůŽƌ͕njŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ůĞdžŝŵ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞ͕ƐŚŬƌŝŵ͘

͕&͕>Θ^Ś 2.8. Rimarrje e 6 shkronjave të katërta. 4 orë

͕&͕>Θ^Ś 2.9. Punimi 6 shkronjave të pesta. 6 x 5 orë = 30 orë

&ũĂůŽƌ͕njŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ůĞdžŝŵ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞ͕ƐŚŬƌŝŵ͘

͕&͕>Θ^Ś 2.10. Rimarrje e 6 shkronjave të pesta. 2 orë

͕&͕>Θ^Ś 2.11. Punimi i 6 shkronjave të pesta. 6 x 5 orë = 30 orë

&ũĂůŽƌ͕njŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ůĞdžŝŵ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞ͕ƐŚŬƌŝŵ͘
 11

͕&͕>Θ^Ś 2.12. ZŝŵĂƌƌũĞĞϲƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģĨƵŶĚŝƚ͘ 4 orë

Në dispozicion të mësuesit 4 orë

ϱũĂǀģdžϴŽƌģ
3. Pasabetare
сϰϬŽƌģ

> 3.1. >ĞdžŝŵĞ͘ 18 orë

͕&͕>Θ^Ś 3.2. Ushtrime gjuhësore. 18 orë

Në dispozicion të mësuesit 4 orë

GJITHSEJ 280 orë

DĞƚŽĚŽůŽŐũŝĂĞnjďĂƟŵŝƚƚģƉƌŽŐƌĂŵŝƚ
1. Metodat e mësimit të Abetares

DĞƚŽĚĂƚŵģƚģƉģƌĚŽƌƐŚŵĞƉģƌŵģƐŝŵŝŶĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌũĂŶģ͗
1. ŵĞƚŽĚĂĨŽŶŝŬĞͲĂůĨĂďĞƟŬĞ͖
2. ŵĞƚŽĚĂŐůŽďĂůĞ͞^ŚŝŬŽĚŚĞůĞdžŽ͖͟
3. ŵĞƚŽĚĂĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞ͘
Metoda dëgjimore dhe pamore (ĨŽŶŝŬĞͲ të domosdoshëm, i cili do t’u duhet nxënësve për
ĂůĨĂďĞƟŬĞͿ ůŝĚŚĞƚ ŵĞ ĂŌģƐŝŵŝŶ Ğ ŶdžģŶģƐǀĞ Ɖģƌ ƚģ të lehtësuar më tej procesin e të lexuarit dhe të
ƐŚƋŝƉƚƵĂƌ ĚŚĞ Ɖģƌ ƚģ ůĞdžƵĂƌ ĚƌĞũƚ ƟŶŐƵũƚ Ğ ŐũƵŚģƐ shkruarit.
shqipe, duke i lidhur me shkronjën përkatëse. Eģ Ŭģƚģ ŬƵƉƟŵ͕ ŵģƐƵĞƐŝ ŵƵŶĚ ƚĂ ŶĚģƌƚŽũģ
hƐŚƚƌŝŵĞ ƚģ ŬģƐĂũ ŶũŽŚũĞũĞ ĚŚĞ ůŝĚŚũĞũĞ ŵĞ Ĩģŵŝũģƚ ǀĞƚģŬģƚģłĂůŽƌ͘ŝŵƵŶĚƚģƉģƌďģŚĞƚŶŐĂĚŝƐĂłĂůģƚģ
duhen bërë që në moshat e hershme, me qëllim ƚŚũĞƐŚƚĂĚŚĞƉĂŬĨŽůũĞƚģŶĞǀŽũƐŚŵĞƉģƌĨĂƋĞƚĞƉĂƌĂ
njohjen e tyre para se të hyjnë në arsimin e detyruar. të Abetares, ku nuk mund të lexohen në mënyrë
ĂŬŽŶŝƐŚƚ͕ ŬũŽ ŵĞƚŽĚģ Ŷdžŝƚ ŶũŽŚũĞŶ Ğ ǀĞĕƵĂƌ ƚģ ƐŝŶƚĞƟŬĞ͘
ƟŶŐƵũǀĞĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͘ DĞƚŽĚĂĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞģƐŚƚģŵĞƚŽĚĂďĂnjģ͕
Kjo metodë është shumë e rëndësishme në ku mbështetet mësimi i lexim-shkrimit. Koncepti
hapat e parë të ushtrimit të nxënësve për lexim- ŵďŝŬģƚģŵĞƚŽĚģůŝĚŚĞƚŵĞĂŶĂůŝnjģŶĚŚĞƐŝŶƚĞnjģŶĞ
ƐŚŬƌŝŵ͘ũŽĮůůŽŶŶģŬŽƉƐŚƚĚŚĞŵƵŶĚƚģƐŚƚƌŝŚĞƚŶģ ƚĞŬƐƚŝƚ͕ĨũĂůŝƐģ͕ĨũĂůģƐ͕ƌƌŽŬũĞƐ͘EģƚģŶũģũƚģŶŵģŶLJƌģ
ĨĂnjģŶƉģƌŐĂƟƚŽƌĞƚģŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͘ ƐŝĕnjďģƌƚŚĞŶĚŚĞŵďģƌƚŚĞŶŶũģŵĂŬŝŶģͲůŽĚģƌ͕ ĨģŵŝũĂ
DĞƚŽĚĂ ͞^ŚŝŬŽ ĚŚĞ ůĞdžŽ͟ ;ŐůŽďĂůĞͿlidhet me ĚƵŚĞƚ ƚģ ƉƵŶŽũģ ĞĚŚĞ ŵĞ ŐũƵŚģŶ ;ƚĞŬƐƟŶ͕ łĂůŝŶģ͕
elemente të metodës globale, në të cilën, nxënësit, łĂůģŶ͕ƌƌŽŬũĞŶͿ͘
në mënyrë të pavarur, por edhe të orientuar, mund Kjo metodë e ndërthurur edhe me metodat
ƚģ ůĞdžŽũŶģ łĂůģ ĂƉŽ ƐŚƉƌĞŚũĞ Ŷģ ŵģŶLJƌģ ŐůŽďĂůĞ͕ ĞƚũĞƌĂŵƵŶĚģƐŽŶĂƌƌŝƚũĞŶĞŽďũĞŬƟǀĂǀĞƚģŵģƐŝƉģƌŵ
ƚģĐŝůĂƚĚŝŬƚŽŚĞŶŶŐĂƉģƌǀŽũĂƚĞƚLJƌĞ͕Ɛŝ͗ŶũŽŚũĂĚŚĞ dhe një cilësi të mirë të nxënësve në lexim-shkrimin
ůĞdžŝŵŝŝƟƚƵũǀĞƚģůŝďƌĂǀĞ͕ŝĞŵŝƐŝŽŶĞǀĞ͕ŝƌĞŬůĂŵĂǀĞ͕ŝ ĮůůĞƐƚĂƌ͘
ĞƟŬĞƚĂǀĞĚŚĞƐŚƵŵģŵĂƚĞƌŝĂůĞǀĞƚģƚũĞƌĂĂƵƚĞŶƟŬĞ͘
Ushtrimi i kësaj metode gjatë mësimit të 2. STRUKTURA E PROGRAMIT
ďĞƚĂƌĞƐģƐŚƚģŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬģƉģƌĨĂnjģŶƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ͕
por mund të përdoret edhe në hapat e parë të Programi i Abetares është një program shumë i
mësimit të Abetares. ƌģŶĚģƐŝƐŚģŵƉģƌƉģƌĨƐŚŝƌũĞŶĞŶdžģŶģƐŝƚŶģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ
Është e rëndësishme që gjatë ushtrimit të saj, ƚģŶdžģŶŝ͕ƋģůŝĚŚĞŶŵĞĮƟŵŝŶĞƐŚƉƌĞŚŝǀĞĮůůĞƐƚĂƌĞ
mësuesi t’i ushtrojë nxënësit për të lexuar e shkruar për lexim-shkrimin e gjuhës amtare.
ŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĨũĂůģƚģĨũĂůŽƌŝƚƚģŶĞǀŽũƐŚģŵĚŚĞ Wģƌ Ŭģƚģ Ƌģůůŝŵ͕ Ƌģ Ŷģ ŚĂƉĂƚ Ğ ƉĂƌģ ƚģ Ɵũ͕
12
mësuesi duhet të përqendrohet në një komunikim
ƚģ ŶŐƌŽŚƚģ ŵĞ ŶdžģŶģƐŝƚ ĚŚĞ Ŷģ ŐũŝƚŚģƉģƌĨƐŚŝƌũĞŶ Ğ
ƚLJƌĞŶģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶĞŬģƟũƉƌŽŐƌĂŵŝ͘
WƌŽŐƌĂŵŝŝďĞƚĂƌĞƐƉģƌďģŚĞƚŶŐĂƚƌŝƉĞƌŝƵĚŚĂ͗
1) Periudha e parë
WĞƌŝƵĚŚĂƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ͕ƋģnjĂŬŽŶŝƐŚƚƐŚŽƋģƌŽŚĞƚ
ŵĞďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģƚũĞƌĂĚŝĚĂŬƟŬĞ
ŵĞ ĞĨĞŬƚĞ ƚģ ĚĂůůƵĞƐŚŵĞ Ɖģƌ ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝŶ͕ ŵĞ
veprimtari që i shërbejnë mësimit të lexim-shkrimit
ĮůůĞƐƚĂƌŶģŐũƵŚģŶƐŚƋŝƉĞ͘
2) Periudha e dytë
Periudha e dytë lidhet me përvetësimin
Ğ ƚĞŬŶŝŬģƐ Ɛģ ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͘ ũŽ njĂŬŽŶŝƐŚƚ
shoqërohet nga ůŝďƌŝ ŝ ďĞƚĂƌĞƐ ĚŚĞ ŶŐĂ ŇĞƚŽƌĞ
pune të përshtatshme për këtë libër. Njëkohësisht
ƐŚŽƋģƌŽŚĞƚĞĚŚĞŵĞŵũĞƚĞĚŝĚĂŬƟŬĞƋģĞůĞŚƚģƐŽũŶģ
mësimin e lexim-shkrimit.
3) Periudha e tretë
WģƌĨŽƌĐŽŶ ƐŚƉƌĞŚŝƚģ Ğ ŶdžģŶģƐǀĞ Ɖģƌ ůĞdžŝŵͲ
ƐŚŬƌŝŵŝŶ ĮůůĞƐƚĂƌ͕ ĚƵŬĞ ŝ ƉĂũŝƐƵƌ ŶdžģŶģƐŝƚ ĞĚŚĞ ŵĞ
disa njohuri të thjeshta gjuhësore. Shoqërohet
me pjesë leximi të shkurtra, interesante dhe me
ushtrime gjuhësore.
DĞƚŽĚŽůŽŐũŝĂ Ğ njďĂƟŵŝƚ ƚģ ŬģƟũ ƉƌŽŐƌĂŵŝ ĚƵŚĞƚ
të lidhet me veprimtaritë që duhet të udhëheqë
mësuesi, në bashkëpunim me nxënësit për ta
ƌĞĂůŝnjƵĂƌĚŚĞƉģƌƚĂƉģƌǀĞƚģƐƵĂƌĂƚģƉůŽƚģƐŝƐŚƚ͘
3. VEPRIMTARI DIDAKTIKE TË
REKOMANDUARA
Programi i Abetares këshillon që mësimdhënia e saj
ƚģŵďģƐŚƚĞƚĞƚŶģƉĂƌŝŵŝŶ͗
“Mësimdhënie me në qendër
ŶdžģŶģƐŝŶ͟
Wģƌ ƚģ ĂƌƌŝƚƵƌ Ŭģƚģ ŽďũĞŬƟǀ ŵĞƚŽĚŽůŽŐũŝŬ
ŬģƐŚŝůůŽŚĞƚƋģŐũĂƚģƉƵŶģƐŵģƐŝŵŽƌĞƉģƌƌĞĂůŝnjŝŵŝŶ
Ğ ŽďũĞͲŬƟǀĂǀĞ Ɖģƌ ůģŶĚģŶ ͞'ũƵŚĂ ƐŚƋŝƉĞ ϭ͟ ƚģ
njďĂƚŽŚĞŶ ǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ ƚģ ůĂƌŵŝƐŚŵĞ ŵģƐŝŵŽƌĞ͕ ƚģ
ĐŝůĂƚƌĞĂůŝnjŽũŶģŽďũĞŬƟǀĂƚģĐĂŬƚƵĂƌ͘
EģŬģƚģŵģŶLJƌģ͕ƉģƌŵďůĞĚŚƚĂnjŝ͕ŬģƐŚŝůůŽŚĞŶ͗
ϭ͘>ŽũģƌĂĚŝĚĂŬƟŬĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞůĞdžŝŵͲ
shkrimin:
ƒDëgjon, vëren, krahason, manipulon.
ƒŵģƌƚŽŶ͕ƐŚƋŝƉƚŽŶƟŶŐƵũ͘
ƒ>ŝĚŚƟŶŐƵũƚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
ƒ&ŽƌŵŽŶłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂĚŚĞƌƌŽŬũĞůģǀŝnjŽƌĞ͘
ƒ&ŽƌŵŽŶłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞĞƟŬĞƚĂłĂůģƐŚƚģƉƌĞƌĂ
ŶŐĂƌĞǀŝƐƚĂƚĚŚĞŐĂnjĞƚĂƚ͘
ƒ Ndërton tregime të thjeshta, duke u udhëhequr
ŶŐĂĨŽƚŽƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
ƒŐũŝĚŚĞŶŝŐŵĂ͕ŐũģĞŐũģnjĂĞłĂůģŬƌLJƋĞ͕Ŷģ
përshtatje me moshën.
ƒWƌĞƚ͕ŶŐũŝƚ͕ŵŽĚĞůŽŶ͕njďƵŬƵƌŽŶĚŚĞƉůŽƚģƐŽŶ
ƉũĞƐģƋģŬģƌŬŽũŶģǀŝnjĂƟŵĞĚŚĞłĂůģ͘
2. Riprodhim pjesësh
ƒZŝƚƌĞŐŽŶŬƵƉƟŵŝŶĞƉũĞƐģǀĞƚģĚģŐũƵĂƌĂ͘
ƒZŝƚƌĞŐŽŶŬƵƉƟŵŝŶĞƉũĞƐģǀĞƚģůĞdžƵĂƌĂ͘
3. Lojëra me lëndën gjuhësore në
tekst
ƒsĞŶĚŽƐƟƚƵůůƚũĞƚģƌ͘
ƒ<ƌŝũŽŶŶũģĮůůŝŵĚŚĞͬŽƐĞŶũģĨƵŶĚƚģƌŝ͘
ƒShton ndonjë episod.
ϰ͘ƌĂŵĂƟnjŝŵ
ƒZĞĂůŝnjŽŶƌŽůĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͘
ƒZĞĂůŝnjŽŶůŽũģƌĂŵĞůģǀŝnjũĞĞƉĂŶƚŽŵŝŵĂ͕ĚƵŬĞ
ŝŵŝƚƵĂƌƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞŬĂĨƐŚģĂƉŽŶũĞƌģnj͕ƚģƐŚĨĂƋƵƌ
në tregimet e lexuara.
ϱ͘ZĞĐŝƟŵ
ƒZĞĐŝƚŽŶƉŽĞnjŝƚģƐŚŬƵƌƚƌĂĚŚĞƚģůĞŚƚĂ͕ƚģ
përshtatshme për moshën.

6. Lojëra me kukulla
ƒ ZĞĂůŝnjŽŶ Ŷģ ŐƌƵƉ ůŽũģƌĂ ŵĞ ůŽĚƌĂƚ͕ ŵŝƋƚģ Ğƚũ͕͘
Ɛŝ͗ŬƵŬƵůůĂ͕ƋĞŶ͕ŵĂĐĞ͕ŵĂŬŝŶģ͕ŬĂĨƐŚģƉĂƌĂŚŝƐƚŽƌŝŬĞ͕
ƌŽďŽƚ͕ƵĨŽĞƚũ͘
ƒZĞĂůŝnjŽŶŵĞůŽĚƌĂƚƉĞƌƐŽŶĂůĞŬƌŝũŝŵĞƐŝƉĂƐ
imagjinatës a pjesëve të lexuara.
ƒ/ƐŚŽƋģƌŽŶůŽũģƌĂƚŵĞnjģĚŚĞŵĞŶĚƌLJƐŚŝŵĞƚģƟũ͕
ƐŝƉĂƐƌŽůĞǀĞƋģƉģƌĨĂƋģƐŽũŶģ͘
7. Tregime të imagjinuara
Mësuesi mund të kërkojë që nxënësit të krijojnë
ĂƉŽ ƚģ ƌĞĂůŝnjŽũŶģ ƚƌĞŐŝŵĞ ƚģ ŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ ŝ ŵƵŶĚ
ƚ͛ŝŶĚŝŚŵŽũģ͕ĚƵŬĞŝƵĚŚģŶģłĂůģŬLJĕƚģĨƵƐŚĂǀĞƚģ
ĐĂŬƚƵĂƌĂ ƚĞŵĂƟŬĞ Ɖ͘ƐŚ͕͘ Ɖģƌ ůŽũģƌĂƚ ;ƚŽƉ͕ ƌĂ͕ ƚŚLJĞ͕
mori, vrau dorën etj.).

ϴ͘WĂƐƵƌŝŵłĂůŽƌŝ
DģƐƵĞƐŝ ŬģƌŬŽŶ Ƌģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ŐũĞũŶģ łĂůģ
ŵĞ ŬƵƉƟŵ ƚģ Ŷũģũƚģ ŽƐĞ ŵĞ ŬƵƉƟŵ ƚģ ŬƵŶĚģƌƚ͕
ƚģ ĚŝĂůĞŬƚĞǀĞ ƚģ ŶĚƌLJƐŚŵĞ ƚģ ƐŚƋŝƉĞƐ ;ĕŝŬģͲǀĂũnjģ͕
ďĂƌĚŚģͲnjŝ͕ ďĂƌͲďĂƌ͕ ƉũĞŬͲƉũĞŬ Ğƚũ͘Ϳ͘ ^ŝƉĂƐ ƚƌĞǀĂǀĞ ŬƵ
ndodhen mësuesit, tregojnë kujdes me ushtrime
ƚģ ƟƉŝƚ thuhet ... shkruhet͘ Yģůůŝŵŝ ŝ ŬģƟũ ƵƐŚƚƌŝŵŝ
është që nxënësit të mësojnë standardin, nëpërmjet
ƌƌŝƚũĞƐƐģǀĞƚģĚŝũĞƐƉģƌƚģĨŽůŵĞŶĞnjŽŶģƐŬƵďĂŶŽũŶģ͘
9. Lojëra të zëshme
/ŵŝƚŽũŶģ njģƌĂƚ ĚŚĞ njŚƵƌŵĂƚ Ğ ŬĂĨƐŚģǀĞ͕ ƚģ
ŶũĞƌģnjǀĞ͕ůŽũģƌĂŵĞnjģ͕ĞŶŝŐŵĂ͘
WģƌĚŽƌŝŵŝŝŵĂŐŶĞƚŽĨŽŶŝƚ͕ŝǀŝĚĞŽƐĚŚĞŝdsͲƐģ
e pasuron shumë mësimin e gjuhës në veprimtari të
ƟůůĂ͘
ϭϬ͘DŽĚĞůŝŵŐƌĂĮŬŝƚĞŬƐƟƚ
Përpiqen të paraqesin tekste të shkurtra
Ŷģ ŵƵƌĞ ŽƐĞ ƚģ ďĂƐŚŬƵĂƌĂ ŵĞ ŝĚĞŶģ Ğ Ŷũģ ŐĂnjĞƚĞ
të thjeshtë muri ose revista klase, të ndihmuar nga
mësuesit dhe nga më të rriturit.
11. Lojëra shoqërimi
hƉģƌŐũŝŐũĞƚƐŚŽƋģƌŝŵĞǀĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂŶģďĂnjģƚģ
łĂůģǀĞĂƉŽƚģĮŐƵƌĂǀĞƋģƵƉĂƌĂƋŝƚĞŶ͘
DģƐƵĞƐŝ ŝŵŝƚŽŶ njŚƵƌŵĂ ƚģ ŶĂƚLJƌģƐ͕ Ɖ͘ƐŚ͕͘
njŚƵƌŵģŶ Ğ ůƵŵŝƚ͘ EdžģŶģƐŝ ƐŚŬƌƵĂŶ łĂůģŶ ůƵŵŝ͘
Mësuesi imiton mjaullimën e maces dhe nxënësi
ƐŚŬƌƵĂŶłĂůģŶŵĂĐũĂ͘DģƐƵĞƐŝŝŵŝƚŽŶůĞŚũĞŶĞƋĞŶŝƚ͕
ŶdžģŶģƐŝƐŚŬƌƵĂŶłĂůģŶƋĞŶŝ͕ĞŬģƐŚƚƵŵĞƌĂĚŚģ͗ƐŚŝ͕
erë, makinë, bubullimë, gurgullimë.
ŚĞĞŬƵŶĚģƌƚĂ͕ŵģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĮŐƵƌĂƚ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģ ĞŵƌĂƚ Ğ ƚLJƌĞ ĚŚĞ ŝŵŝƚŽũŶģ njŚƵƌŵĂƚ ĚŚĞ
njģƌĂƚƋģĚĂůŝŶƉƌĞũƚLJƌĞ͘
Në këtë ushtrim, nxënësit mund të këshillohen
ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ łĂůŝ͕ ƚģ ƵĚŚģŚĞƋƵƌ ĞĚŚĞ ŶŐĂ ƉLJĞƚũĞƚ
që bën mësuesi ose të shkruajnë pyetje, lidhur me
ĮŐƵƌĂƚ ĂƉŽ njŚƵƌŵĂƚ Ƌģ ŽĨƌŽŶ ŵģƐƵĞƐŝ͘ DƵŶĚ ƚģ
ƉģƌĚŽƌĞŶŵĂŐŶĞƚŽĨŽŶŝ͕ǀŝĚĞŽũĂĞƚũ͘
12. Organizim dhe përdorim
ŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶĞƐŚ
Nxënësit mund të mbajnë shënime të thjeshta
ƚĞůĞĨŽŶŝŬĞ͘
Të bëjnë lista të librave të lexuar.
dģƌŝŽƌŐĂŶŝnjŽũŶģƚĞŬƐƚĞ͘
Të mbledhin kartolina, të bëjnë koleksione
ƚģ ƚŚũĞƐŚƚĂ ŵĞ ĞƟŬĞƚĂ͕ ůŽĚƌĂ ĂƉŽ ƐƚĞŵĂ͕ ŬĂƵƐŚĂ
Ğ ŵďĂũƚģƐĞ ƉůĂƐƟŬĞ ĂŬƵůůŽƌĞƐŚ͕ ŵĞ ĂŵďĂůĂnjŚĞ
13
ģŵďģůƐŝƌĂƐŚ͕ ŵďģƐŚƚũĞůůģƐĞƚ Ğ ĕŽŬŽůůĂƚĂǀĞ ĂƉŽ
krokanteve, që vetë ata përdorim etj.
13. Lojëra me ndërrim vendesh dhe
ŝŶƚĞƌƉƌĞƟŵƌŽůĞƐŚ
Interpretojnë role nga tregimet e lexuara, role
ƚģƌƌŝƚƵƌŝƐŚ͗ŵģƐƵĞƐŝŶ͕ƉƌŝŶĚŝŶ͕ŵũĞŬƵŶ͕ƐŚŝƚģƐŝŶĞƚũ͘
ϭϰ͘>ŽũģƌĂŵĞŝŵŝƟŵĞnjģƌŝ
/ŵŝƚŽũŶģ njģƌĂƚ ĚŚĞ njŚƵƌŵĂƚ Ğ ŬĂĨƐŚģǀĞ͕
ŶũĞƌģnjǀĞ͕ůŽũģƌĂŵĞnjģ͕ŵĞĞŶŝŐŵĂĞƚũ͘
4. METODAT E MËSIMDHËNIES
WƌŽŐƌĂŵŝ ͞'ũƵŚĂ ƐŚƋŝƉĞ ϭ͟ ;ďĞƚĂƌĞͿ ģƐŚƚģ
një program, i cili kërkon njohjen dhe përdorimin
e metodave ndërvepruese të mësimdhënies, të
cilat kanë në qendër të mësimdhënies dhe të
mësimnxënies nxënësin.
Yģ ŬLJ ƉƌŽŐƌĂŵ ƚģ ĮƚŽũģ ŬģƚŽ ŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĂ͕
lipset që mësuesit t’i njohin metodat ndërvepruese.
Në këtë mënyrë, rekomandohen të përdoren
ŵĞƚŽĚĂƚĞnjŚǀŝůůŝŵŝƚ ƚģŵĞŶĚŝŵŝƚ ŬƌŝƚŝŬ͕ŵĞƚŽĚĂƚĞ
ƉƌŽŐƌĂŵŝƚ ͞,ĂƉ ƉĂƐ ŚĂƉŝ͕͟ ͞dģ ŵŽĚĞůŝƚ ƚģ ZĞdžŚŝŽ
ŵŝůŝĂƐ͟Ğƚũ͘
Puna në grupe këshillohet si një veprimtari
ŵģƐŝŵŽƌĞ͕ Ğ ĐŝůĂ ũĞƉ ƐŚƵŵģ ƌĞnjƵůƚĂƚ Ŷģ ŵģƐŝŵŝŶ Ğ
ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĨŝůůĞƐƚĂƌ͘
Punët me shkrim ƚģ ŽĨƌƵĂƌĂ Ɖģƌ ŶdžģŶģƐŝƚ
ƉģƌŵĞƐĨůĞƚŽƌĞǀĞƚģƉƵŶģƐĂƉŽƚģŵũĞƚĞǀĞƚģƚũĞƌĂ
ĚŝĚĂŬƚŝŬĞũĂŶģƐŚƵŵģĨƌLJƚĚŚģŶģƐĞ͘
Rekomandohet përdorimi i materialeve
ĂƵƚĞŶƟŬĞ Ɖģƌ ŵģƐŝŵĚŚģŶŝĞ͘ WģƌǀĞĕ ůŝďƌĂǀĞ ďĂnjģ͕
mësuesi dhe prindërit të krijojnë bibliotekën
ƉĞƌƐŽŶĂůĞƚģĨģŵŝũģǀĞŵĞůŝďƌĂƉģƌŵŽƐŚģŶĞƚLJƌĞ͘
5. MJEDISI I TË NXËNIT
Klasa e parë, ku nxënësi për herë të parë
përballet me një mjedis të nxëni, ka shumë rëndësi
ƋģƚģŬĞƚģŶũģƉĂƌĂƋŝƚũĞƚģƌŚĞƋģƐĞĚŚĞĨƵŶŬƐŝŽŶĂůĞ͘
DũĞĚŝƐŝŝŬůĂƐģƐƐģƉĂƌģĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŝƉģƌŐĂƟƚƵƌ
ŶģŬŽŶƚĞŬƐƟŶĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ŵĞŵũĞƚĞĮŐƵƌĂƟǀĞ͕
ǀŝnjĂƟŵĞ͕ ĮŐƵƌĂ͕ ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ ůŝďƌĂ͕ ƌĞǀŝƐƚĂ͕ ŬĂƐĞƚĂ ŵĞ
këngë, videokaseta etj.
Për këtë qëllim, klasat e para duhet të jenë
ƚģ ŽƌŐĂŶŝnjƵĂƌĂ Ŷģ ŵģŶLJƌģ ƚģ Ɵůůģ͕ Ƌģ ŶģƉģƌŵũĞƚ
ŽƌŐĂŶŝnjŝŵŝƚ ĚŚĞ ƉĂƐƵƌŝŵŝƚ ƚģ ŵũĞĚŝƐŝƚ͕ ƚģ ͞ŐŽĚĂƐŝŶ͟
ĚŚĞƚģƚģƌŚĞƋŝŶǀģŵĞŶĚũĞŶĞŶdžģŶģƐǀĞŶģĚƌĞũƟŵƚģ
14
të lexuarit dhe të shkruarit.
Muret e klasës duhet të jenë të mbushura me
ƐĂŵģƐŚƵŵģŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģŶdžģŶŝ͗ƐŚŬƌŽŶũĂ͕łĂůģ͕łĂůŝ͕
ůŝďƌĂ͕ŵũĞƚĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝ͕ůĂƉƐĂ͕ƉĞŶĞůĂ͕ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂ
ŽƐĞŵĞŶŐũLJƌĂƚģŵĂĚŚģƐŝǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ƚĂďĞůĂƚģ
ŵģĚŚĂƉģƌƚģŵĂŶŝƉƵůƵĂƌŵĞłĂůŝ͕łĂůģ͕ƌƌŽŬũĞ͘
Në klasë ka rëndësi të bien në sy këndi i leximit,
ŬģŶĚŝŝƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ŝĚƌĂŵĂƟnjŝŵŝƚĞƚũ͘
!ƐŚƚģ ŵŝƌģ Ƌģ ŵģƐƵĞƐŝ ƚģ Ŭģƚģ ĞĚŚĞ ŬƵƟ ƚģ
ǀŽŐůĂƉģƌĕĚŽŶdžģŶģƐ͕ŬƵƚģǀĞŶĚŽƐģůŝďƌĂƋģŶdžģŶģƐŝ
mund t’i lexojë në kohë të ndryshme dhe duke i
ƋĂƌŬƵůůƵĂƌŶŐĂŶũģŬƵƟŶģŶũģƚũĞƚģƌ͘
<ƌŝũŝŵŝŝďŝďůŝŽƚĞŬģƐģƐŚƚģŶũģŽďũĞŬƟǀŵģǀĞƚĞ
që lidhet me plotësimin e mjedisit të klasës.
Materialet e vendosura nëpër mure duhet të
ũĞŶģŇĞŬƐŝďůĞŵĞƋģůůŝŵƋģƚģŵŽƐǀũĞƚģƌŽŚĞŶĚŚĞ
nxënësit të mos tregojnë më interes për to.
Muret duhet të mbushen me punimet e
nxënësve sido që të jenë ato. Ato janë pronë e tyre.
ƵŬĞ Ƶ ǀģŶģ Ŷģ ŵƵƌĞ ŝ ŵŽƟǀŽũŶģ ŶdžģŶģƐŝƚ Ɖģƌ ƚģ
lexuar dhe shkruar më tepër.
6. NDËRTHURJA NDËRLËNDORE
;/Ed'Z/D/Ϳ
Mësimi i lexim-shkrimit në klasën e parë lidhet
ŵĞ ƐŚƵŵģ ĨƵƐŚĂ ƚģ ǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƐģ Ɛģ ƚģ ŶdžģŶŝƚ ƚģ
nxënësve.
Gjuha është një veprimtari komunikuese e
domosdoshme për të gjitha lëndët shkollore. Por,
ŶĚģƌŬŽŚģ͕ŐũƵŚĂŶƵŬŵƵŶĚƚģŵģƐŽŚĞƚǀĞĕŵĂƐ͕ƉĂ
ŶũģŵĂƌƌģĚŚģŶŝĞŵĞĨƵƐŚĂƚĞƚũĞƌĂƚģĚŝũĞǀĞ͕ƐŝĕũĂŶģ͗
artet, kultura, edukata qytetare etj.
Eģ ŬŽŶƚĞŬƐƟŶ Ğ ƐŽƚģŵ ďŽƚģƌŽƌ͕ ƚĞŵĂ ƚģ ƟůůĂ͕
Ɛŝ͗ ůŝƌŝĂ͕ ĞĚƵŬĂƚĂ ƐŚģŶĚĞƚģƐŽƌĞ͕ ŵũĞĚŝƐŝ͕ ƚģ ĚƌĞũƚĂƚ
Ğ ĨģŵŝũģǀĞ etj., nuk mund të anashkalohen në një
kurrikulë të re. Këto tema lidhen ngushtë me edukimin
ŐůŽďĂů ƚģ ďƌĞnjŝƚ ƚģ ƌŝ ĚŚĞ Ŷģ Ŭģƚģ ŵģŶLJƌģ͕ ƉģƌŵĞƐ
synimeve dhe shtrirjeve të kurrikulës, ato duhet të
njģŶģǀĞŶĚŝŶƋģƵƚĂŬŽŶ͕ƉģƌƚģŬƌŝũƵĂƌĞŬƵŝůŝďģƌĚŚĞ
ŬŽŚĞƌĞŶĐģ Ŷģ ŬƵƌƌŝŬƵůģ͘ WĂ ƌĞƐƉĞŬƟŵŝŶ Ğ ƚLJƌĞ͕ Ŷũģ
kurrikulë do të ndihet e vjetëruar.
WĂǀĂƌģƐŝƐŚƚ ŵŽƐŚģƐ Ƌģ ŬĂŶģ Ĩģŵŝũģƚ ƚĞŵĂƚ
e mësipërme duhet të jenë pjesë përbërëse e
përmbajtjes shkollore.
Duhet pranuar se, sa më shumë në marrëdhënie
ƚģŝŶƚĞŐƌƵĂƌĂƚģũĞƚģĨģŵŝũĂŵŝĚŝƐŝŶƚĞůŝŐũĞŶĐģƐƐģƟũ
ƉĂŵŽƌĞ͕ůģǀŝnjŽƌĞ͕ŵĂƚĞŵĂƟŬŽƌĞ͕ƐŚŬƌƵĞƐĞ͕ĂƋŵģŝ
ƐƵŬƐĞƐƐŚģŵĚŽƚģƐŚĨĂƋĞƚŶģƚģŶdžģŶŝƚĞƟũ͘
EģŬģƚģŵģŶLJƌģ͕ŐģƌƐŚĞƟŵŝŝŵģƐŝŵĚŚģŶŝĞƐƐģ
ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚŵĞǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝǀŝnjĂƟŵŝ͕ŬģŶŐĞĞƚũ͕͘Ƶ
jep më shumë vullnet dhe dëshirë nxënësve për të
punuar dhe për të shkuar më tej.
ĂƐŚŬģǀĞƉƌŝŵŝ ŵŝĚŝƐ ĂŌģƐŝǀĞ ŬŽŵƵŶŝŬƵĞƐĞ
ĨŽůģƐĞ͕ ƐŚŬƌƵĞƐĞ ĚŚĞ ůĞdžƵĞƐĞ ģƐŚƚģ ŝ ƉƌĂŶŝƐŚģŵ Ŷģ
ĕĚŽŽƌģŵģƐŝŵŝƚģďĞƚĂƌĞƐ͕ƉŽƌŬLJŐģƌƐŚĞƟŵŝƉĂƌģ
edhe në ndërthurje të tjera, përmes inteligjencës së
ƐŚƵŵģĮƐŚƚģĚŚĞŶũŽŚƵƌŝǀĞĂƉŽĂŌģƐŝǀĞƚģůģŶĚģǀĞ
ƚģƚũĞƌĂ͕ŬƌŝũŽŶŚĂƉģƐŝƌĂƉĂĨƵŶĚŝŶƚĞŐƌŝŵŝŵģƐŝŵŽƌ͘
7. MJETET MËSIMORE
>ģŶĚĂĞŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞƉģƌŬůĂƐģŶĞƉĂƌģĚĂůůŽŶ
për përdorimin e mjeteve të shumta mësimore,
ŶģǀĞĕĂŶƟ͕ŵģƐŝŵŝŝďĞƚĂƌĞƐŬģƌŬŽŶƉģƌĚŽƌŝŵŝŶĞ
mjeteve të ndryshme mësimore. Në këtë mënyrë
ĚĂůůŽũŵģ͗ŵũĞƚĞƚŬŽůĞŬƟǀĞĚŚĞŵũĞƚĞƚŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞ.
DũĞƚĞƚƉģƌƉģƌĚŽƌŝŵŬŽůĞŬƟǀŵƵŶĚƚģũĞŶģ͗
ƒ ƚĂďĞůĂƚ Ğ ŵģĚŚĂ͕ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ Ğ ĂůĨĂďĞƟƚ͕
ĞƟŬĞƚĂ łĂůŝƐŚ ĚŚĞ łĂůģƐŚ ŵĞ ƉģƌŵĂƐĂ ƚģ
ĐĂŬƚƵĂƌĂĞƚũ͖͘
ƒ ŵũĞƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝ͕Ɛŝ͗ƐŚŬƵŵģƐĂ͕
ƐŚģŶƵĞƐ;ůĂƉƵƐƟůĂͿ͕ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝĞƚũ͖͘
ƒ këndi i librit (biblioteka), këndi i dramës,
ĞŬƐƉŽnjŝƚĂƚĞŵƵƌŝƚĞƚũ͘
<ƌĂŚĂƐ ŵũĞƚĞǀĞ ŬŽůĞŬƟǀĞ͕ ŶdžģŶģƐŝƚ ŬĂŶģ ĞĚŚĞ
mjete individuale͕ ŬƵ ƉģƌǀĞĕ ůŝďƌŝƚ ĚŚĞ ŇĞƚŽƌĞǀĞ
ƚģ ƉƵŶģƐ ŵƵŶĚ ƚģ ƉģƌĨƐŚŝŚĞŶ ƚĂďĞůĂ ƉůĂƐƟŬĞ Ƌģ
ndihmojnë për shkrimin simultan të nxënësve, rrokje
ůģǀŝnjŽƌĞ͕džŚĞƉŽƌĞĞƚũ͘
Mësuesit mund të bëhen krijues të mjeteve
ŬŽůĞŬƟǀĞĚŚĞŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞƚģŶdžģŶģƐǀĞ͘
>ŽĚƌĂƚ Ğ ĨģŵŝũģǀĞ͕ ŬƵ ŬĂ ƉģƌŵďĂũƚũĞ Ƌģ ůŝĚŚĞƚ
me lexim-shkrimin, janë një burim tjetër për
pasurimin e mjeteve mësimore në klasën e parë.
8. VLERËSIMI
Vlerësimi është një përbërës i rëndësishëm i
punës me Abetaren. Për moshat e ulëta shkollore,
shkolla shqiptare e ka të konsoliduar tashmë
ǀůĞƌģƐŝŵŝŶŵĞłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞdhe pa mbetje në
klasën e parë dhe të dytë.
WģƌĚŽƌŝŵŝ ŝ ƐŝŵďŽůĞǀĞ ĚŚĞ ƐŚĞŶũĂǀĞ ŶdžŝƚģƐĞ͕
Ɛŝ͗ ŇĂŵƵƌ͕ ůƵůĞ͕ ĂƌƵƐŚ͕ LJũĞ Ğ ƐŚĞŶũĂ ƚģ ƚũĞƌĂ Ƌģ ŝ
njŐũĞĚŚŵģƐƵĞƐŝƐģďĂƐŚŬƵŵĞŶdžģŶģƐŝƚ, janë mjete të

ƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞƉģƌƚģŵŽƟǀƵĂƌŶdžģŶģƐŝƚƉģƌŶũģĐŝůģƐŝ
më të mirë në lexim-shkrim.
dĞƐƟ ģƐŚƚģ Ŷũģ ƉƌĂŬƚŝŬģ Ƌģ ũĞƉ ƌĞnjƵůƚĂƚĞ ƚģ
mira. Nxënësit e klasës së parë mund të bëjnë 2-3
teste gjatë vitit.
ŝŬƟŵĞƚĞŬŽŶƚƌŽůůŝƚũĂŶģŶũģĨŽƌŵģƚũĞƚģƌƉģƌ
vlerësimin e shkrimit të nxënësve.
DƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞŶĨŽƌŵĂŵģƚģďƵƚĂƐŝŇĞƚŽƌĞ
ƉƵŶĞ ĚŚĞ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ ƚģ ƚũĞƌĂ ĚŝĚĂŬƟŬĞ͕ ƚģ ĐŝůĂƚ Ğ
ndihmojnë nxënësin hap pas hapi për të arritur
ƌĞnjƵůƚĂƚĞ͘
Fletoret e punësĚŚĞŇĞƚģƚĞƉƵŶģƐĞŬƌLJĞũŶģ
ŵģ Ɛģ ŵŝƌŝ ƉƵŶģŶ Ğ ƚĞŬƐƟƚ͘ Wģƌ ĕĚŽ ĨƵƐŚģ ƐƚƵĚŝŵŝ
është mirë që nxënësi të ketë vlerësime periodike.
EģƉƌĂŬƟŬĂƚĞƐŽƚŵĞƐŚŬŽůůŽƌĞƉģƌŶũģǀůĞƌģƐŝŵ
më real të nxënësve në lexim-shkrim kanë nisur të
/͘ϯ͘WƌŽŐƌĂŵŝĂŶĂůŝƟŬŝďĞƚĂƌĞƐ
shpërndarja e orëve
^ŚƋŝƉģƌŝ͕ϯϱũĂǀģdžϴŽƌģсϮϴϬŽƌģ
<ŽƐŽǀģ͕ϯϳũĂǀģdžϳŽƌģсϮϱϵŽƌģ
VENDI PARABETARE ABETARE
SHQIPËRI 32 ORË 208 ORË
KOSOVË 28 ORË 196 ORË
NR TEMAT MËSIMORE
dĞŵĂƚƉģƌnjŚǀŝůůŝŵ
I WĞƌŝƵĚŚĂƉģƌŐĂƟƚŽƌĞͳWZdZ
ƚģĨŽůƵƌŝƚ
15
përdoren listat e kontrollit në të cilat shkruhen disa
ŶŐĂ ƐŚƉƌĞŚŝƚģ ďĂnjģ Ƌģ ĚƵŚĞƚ ƚģ ƉĂƐƋLJƌŽũģ ŶdžģŶģƐŝ
Ŷģ ƉĞƌŝƵĚŚĂ ƚģ ŶĚƌLJƐŚŵĞ ƚģ ǀŝƚŝƚ ƐŚŬŽůůŽƌ͗ në
ĚģŐũŝŵ͕ŶģƚģĨŽůƵƌ͕ŶģƚģƐŚŬƌƵĂƌ͕ŶģƚģůĞdžƵĂƌ͘>ŝƐƚĂƚ
e mësipërme do të ndihmojnë edhe për vlerësime
që lidhen me pasqyrimin e tyre në regjistër.
Këto lista vendosen në dosje personale për
ĕĚŽ ŶdžģŶģƐ ĚŚĞ͕ Ŷģ ƉĞƌŝƵĚŚĂ ƚģ ĐĂŬƚƵĂƌĂ ƚģ ǀŝƟƚ
shkollor, bëhen vlerësime dhe krahasime nga njëra
periudhë në tjetrën. Herë pas here prindërit njihen
ŵĞ ƉƌŽŐƌĞƐŝŶ Ğ ĨģŵŝũģǀĞ ƚģ ƚLJƌĞ ƉģƌŵĞƐ ůŝƐƚĂǀĞ ƚģ
kontrollit.
>ŝƐƚĂƚĚŚĞƚĞƐƚĞƚĞŬŽŶƚƌŽůůŝƚŵƵŶĚƚģŚĂƌƚŽŚĞŶ
nga mësuesit në bashkëpunim me inspektorët.
KƌģƚŶģĚŝƐƉŽnjŝĐŝŽŶ͕ŵģƐƵĞƐŝŝƐŚƉģƌŶĚĂŶƐŝƉĂƐ
ŶĞǀŽũĂǀĞƐƉĞĐŝĮŬĞƚģŬůĂƐģƐ͘
PASABETARE TOTALI
40 ORË 280 ORË
35 ORË 259 ORË
ORËT
Shqipëri
ϰũĂǀģdžϴŽƌģсϯϮŽƌģ
Kosovë
ϰũĂǀģdžϮϴŽƌģ
16

ƐŚ͕&͕>Θ^Ś ϭͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶA, ǀŝnjĂƟŵ 8 orë

dhe ele-mente shkrimi
WƌĞnjĂŶƟŵŝ
ϮͲ EũŽŚũĂ͕ ƐŚƋŝƉƟŵŝ ĚŚĞ ƐŚŬƌŝŵŝ ŵĞ ƟŶŐƵůůŝŶ ĚŚĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ I, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

Drejt shkollës ϯͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶM, ǀŝnjĂƟŵ

dhe ele-mente shkrimi

ϰͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶN, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

Në shtëpi ϱͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶE , Ë, ǀŝnjĂƟŵ

dhe ele-mente shkrimi

ϲͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶB, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

ϳͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶF, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

ϴͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶC, C, ǀŝnjĂƟŵ
dhe ele-mente shkrimi

ƐŚ͕&͕>Θ^Ś 1.2. ϵͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶH, ǀŝnjĂƟŵ 8 orë

dhe elemente shkrimi

ϭϬͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶU, ǀŝnjĂƟŵ
dhe ele-mente shkrimi

Në mëngjes ϭϭͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶD, ǀŝnjĂƟŵ

dhe ele-mente shkrimi

ϭϮͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶDH, ǀŝnjĂ-
ƟŵĚŚĞĞůĞͲŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ

ϭϯͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶK, ǀŝnjĂƟŵ
dhe ele-mente shkrimi

ϭϰͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶJ, ǀŝnjĂƟŵĚŚĞ
Dita ime elemente shkrimi

ϭϱͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶG, GJ, ǀŝnjĂ-

ƟŵĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ

16. Rimarrje /përsëritje/kontroll

Kalendari i
ditëlindjeve
 17

^Ś͕&͕>Θ^Ś 1.3. ϭϳͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶL, LL, ǀŝnjĂ- 8 orë

ƟŵĚŚĞĞůĞͲŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ

ϭϴͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶP, ǀŝnjĂƟŵ
EģĨƐŚĂƚ dhe elemente shkrimi

ϭϵͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶNJ, ǀŝnjĂƟŵ
dhe ele-mente shkrimi

ϮϬͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶO, ǀŝnjĂƟŵ
>ƵĂũŵģ dhe elemente shkrimi

ϮϭͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶQ, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

ϮϮͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶR, RR, ǀŝnjĂ-

ƟŵĚŚĞĞůĞͲŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ

ϮϯͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶS, SH, ǀŝnjĂ-

ƟŵĚŚĞĞůĞͲŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ

ϮϰͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶT, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

͕&͕>Θ^Ś 1.4. 8 orë

ϮϱͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶTH, ǀŝnjĂƟŵ
dhe ele-mente shkrimi

ϮϲͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶX, ǀŝnjĂƟŵ
Në rrugë dhe elemente shkrimi

ϮϳͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶXH, ǀŝnjĂƟŵ
dhe ele-mente shkrimi

ϮϴͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶV, ǀŝnjĂƟŵ
Dhia dhe kecat dhe elemente shkrimi

ϮϵͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶY, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

ϯϬͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶZ, ǀŝnjĂƟŵ
dhe elemente shkrimi

ϯϭͲEũŽŚũĂ͕ƐŚƋŝƉƟŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶZH, ǀŝnjĂƟŵ
dhe ele-mente shkrimi

32- Përsëritje, rimarrje/kontroll

ABETARE

LINJAT2 NR FAZAT ORËT

^ŚƋŝƉģƌŝсϮϬϴŽƌģ

Kosovë
2. Periudha e ABETARES
196 orë
18

͕&͕>Θ^Ś 2.1. I. Punimi i 6 shkronjave të para Shqipëri-Kosovë

ϲdžϰŽƌģ = 24 orë
ϭ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͕/
ƒ Faqet përkatëse të Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

Ϯ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũĂǀĞD͕E
ƒ Faqet përkatëse të Abetares 8 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϯ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͕!
ƒ Faqet përkatëse të Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore. 8 orë

͕&͕>Θ^Ś 2.2. Rimarrje e 6 shkronjave të para Shqipëri-Kosovë

ƒ Faqet përkatëse të Abetares 4 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

͕&͕>Θ^Ś 2.3. II. Punimi i 6 shkronjave të dyta 6 x 5 orë = 30 orë

ϭ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐZ 5 orë
ƒ Faqet përkatëse të Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
Ϯ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐh
ƒ Faqja përkatëse e Abetares 5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϯ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ>
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ 5 orë
shkrim dore.
ϰ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ<
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore. 5 orë

ϱ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐK
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
5 orë
shkrim dore.
ϲ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐW
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
5 orë
 19

͕&͕>Θ^Ś 2.4. Rimarrje e 6 shkronjave të dyta Shqipëri -

ƒ Faqja përkatëse e Abetares Kosovë 4 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

͕&͕>Θ^Ś 2.5. III. Punimi i 6 shkronjave të treta 6 x 5 orë =30 orë

ϭ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ 5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
Ϯ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ,
ƒ Faqja përkatëse e Abetares 5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϯ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐd
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ 5 orë
shkrim dore.

ϰ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ^
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore. 5 orë

ϱ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ^Ś 5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
5 orë
ϲ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ&
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

͕&͕>Θ^Ś 2.6. Rimarrje e 6 shkronjave të treta Shqipëri-

ƒ Faqet përkatëse të Abetares Kosovë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ 4 orë
shkrim dore.
20

͕&͕>Θ^Ś 2.7. IV. Punimi i 6 shkronjave të katërta 6 x 5 orë = 30 orë

ϭ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐZƌ 5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
Ϯ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ: 5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϯ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐs
5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞƉƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϰ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐY
ƒ Faqja përkatëse e Abetares 5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϱ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
ƒ Faqja përkatëse e Abetares 5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϲ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐŚ
5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

͕&͕>Θ^Ś 2.8. Rimarrje e 6 shkronjave të katërta Shqipëri-

ƒ Faqet përkatëse të Abetares Kosovë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ 4 orë
shkrim dore.
 21

͕&͕>Θ^Ś 2.9. V. Punimi i 6 shkronjave të pesta 6 x 5 orë =30 orë

ϭ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ>ů
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

Ϯ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ'
ƒ Faqja përkatëse e Abetares 5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϯ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ'ũ
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ 5 orë
shkrim dore.
ϰ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐdŚ
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore. 5 orë
ϱ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϲ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ 5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

5 orë

͕&͕>Θ^Ś 2.10. Rimarrje e 6 shkronjave të pesta Shqipëri-

ƒ Faqet përkatëse të Abetares Kosovë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ 4 orë
shkrim dore.

͕&͕>Θ^Ś 2.11. VI. Punimi i 6 shkronjave të gjashta 6 x 5 orë =30 orë

ϭ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐEũͲϲŽƌģ 5 orë
ƒ Faqet përkatëse të Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
Ϯ͘WƵŶŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐz
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ 5 orë
shkrim dore.
22

ϯ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ 5 orë
ƒ Faqja përkatëse e Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϰ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐy
ƒ Faqja përkatëse e Abetares 5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϱ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐyŚ
ƒ Faqja përkatëse Abetares
5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.
ϲ͘WƵŶŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐŚ
ƒ Faqja përkatëse e Abetares 5 orë
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

͕&͕>Θ^Ś 2.12. Rimarrje e 6 shkronjave të gjashta 2 orë

ƒ Faqet përkatëse të Abetares
ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͗ƵƐŚƚƌŝŵĞĂƉůŝŬĂƟǀĞĚŚĞƉũĞƐģĞŵŽĚĞůƵĂƌƉģƌ
shkrim dore.

͕&͕>Θ^Ś KƌģŶģĚŝƐƉŽnjŝĐŝŽŶ͗ Shqipëri

ŀ Përsëritje
10 orë
ŀ Veprimtari shkrimi

ŀ Teste

ŀ WģƌŐĂƟƚũĞƉģƌĨĞƐƚģŶĞďĞƚĂƌĞƐ
 23

LINJAT 3*KATEGORITË NR. FAZAT ORËT

3. >y/D ^ŚƋŝƉģƌŝϱũĂǀģdžϴŽƌģ
PERIUDHA PASABETARE сϰϬŽƌģ

>͕͕&Θ^Śϭ 1 Gjuha shqipe

>ĞdžŝŵϮ 1.1 &ũĂůģͲŶũĞƌģnjͲŬĂĨƐŚģͲƐĞŶĚĞ;ĞŵƌĂͿ
Ushtrime gjuhe 3 2 Për një shkronjë
4 2.1 ŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͕ƐĞŶĚĞƐŚ
5 3 ůĨĂďĞƟŝŐũLJƐŚĞZŽnjģƐ
6 3.1 ŵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ
7 4 WĂƌĂƚĞůĞǀŝnjŽƌŝƚ
8 4.1 ĞƐĂ͕ůĞĚĂƌŝ;ŵƌĂĨĞŵģƌŽƌģͲĞŵƌĂŵĂƐŚŬƵůůŽƌģͿ
9 5 Edukata
10 5.1 ũĂůģͲĚũĂůŝ;ĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚͲŬĂĨƐŚģƐŚʹƐĞŶĚĞƐŚͿ
11 6 EģnjLJƌģŶĞďĂďŝƚ
12 6.2 ^ŝƋƵŚĞƚ͍͘͘͘
13 7 Mendime të ngjyrosura
14 7.1 Një mollë-shumë mollë
15 8 ŝĕŝŬůĞƚĂ
16 8.1 Cilësi – i bukur - i lehtë
17 9 LJĚƵĂƌ͕ƚƌĞĨģŵŝũģ
18 9.1 ŝůģƐŝʹ^ŝũĂŶģ͍
19 10 Hunda e Pinokut
20 10.1 ŝůģƐŝʹ^ŝģƐŚƚģƐŚŽŬƵͬƐŚŽƋũĂŝŵĞ͍
21 11 Dielli dhe reja
22 11.1 ŝůģƐŝͲłĂůģŵĞŬƵƉƟŵƚģŬƵŶĚģƌƚ
23 12 Miqtë e pyllit
24 12.1 sĞƉƌŝŵĞʹĨĂƌģŵƵŶĚƚģďģũŵģŵĞ͍͘͘͘
25 13 Zemërimi i luleve
25 13.1 sĞƉƌŝŵĞͲĨĂƌģďģũŶģĨģŵŝũģƚ͍
27 14 >ĞŐũĞŶĚĂĞůƵůĞĚŝĞůůŝƚ
28 14.4 hŶģƟĂŝͬĂũŽͲŶĞũƵĂƚĂĂƚŽ;ŬĂŵͬŶƵŬŬĂŵͿ
29 15 Piktura e Edlirës
30 15.1 Veprimet dhe koha
31 16 Një gjuhë për të gjithë
32 16.1 &ĞƐƚĂĞĚŝƚģůŝŶĚũĞƐ͗ƉģƌƐŚŬƌŝŵŵĞnjģǀĞŶĚģƐŝŵłĂůģƐŚ͕łĂůŝƐŚ
33 17 >ŝďƌĂƚƌƌŝŶģƌĂĚŚģͲƌĂĚŚģ
34 17.1 EģƉŝŬŶŝŬ͗ƉģƌƐŚŬƌŝŵŵĞnjģǀĞŶĚģƐŝŵłĂůģƐŚ͕łĂůŝƐŚ
35 18 <ƵƌŶƵŬŬŝƐŚƚĞƚĞůĞĨŽŶ
36 18.1 Ditë me shi
37 19 Miq nga hapësira
>͕͕&Θ^Śϯϴ 19.1 <ƵƐŚ͍ĨĂƌģ͍<Ƶ͍^ŝ͍DĞŬģ͍
39 20 &ŝůŵĂƚǀŝnjĂƟŵŽƌģ
40 20.1 hŶģũĂŵ͕ƟũĞ͕Ăŝ͘͘͘;ģƐŚƚģͬŶƵŬģƐŚƚģͿ
Në dispozicion të mësuesit 4 orë
GJITHSEJ 280 orë

^ŚģŶŝŵϭ͘dĞŵĂƚĞWĂƐĂďĞƚĂƌĞƐϭϵ͕ϭϵ͕ϭ͕ϮϬ͕ϮϬ͘ϭũĂŶģƉůĂŶŝĮŬƵĂƌŵģƚĞƉģƌŵĞƋģůůŝŵƋģŵģƐƵĞƐŝƚ͛ŝƉģƌĚŽƌģƐŝƉĂƐŶĞǀŽũĂǀĞƚģƟũ
ĚŚĞĂƚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞ͕ďƌĞŶĚĂŽƌģǀĞƚģƉůĂŶŝĮŬƵĂƌĂŶģƉƌŽŐƌĂŵ͘
24 PASABETARE
I. 4. PARIMET UDHËHEQËSE TË KURRIKULËS SË ABETARES
ƒ EģƉƌĂŬƟŬĂƚĞŵģƉĂƌƐŚŵĞĚŚĞĂƚŽďĂƐŚŬģŬŽŚŽƌĞƚŚƵŚĞƚƐĞmësimi i Abetares është mbështetur në
ŵĞƚŽĚĂƚĂůĨĂďĞƟŬĞŐůŽďĂůĞ;ƉģƌƉũĞƐģŶĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐͿĂŶĂůŝƟŬĞ͕ƐŝŶƚĞƟŬĞĚŚĞŵŝŬƐĞ;ƉģƌƉũĞƐģŶ
e punimit të Abetares)͘ƚŽũĂŶģŐũŝƚŚĂƐŚƚƵĞĚŚĞƚģŶĚģƌƚŚƵƌƵƌĂŵĞŶũģƌĂͲƚũĞƚƌģŶƉģƌƌĞĂůŝnjŝŵŝŶĞ
ƋģůůŝŵĞǀĞƚģĐĂŬƚƵĂƌĂ͕ƚģĐŝůĂƚůŝĚŚĞŶŵĞĮƟŵŝŶĞĂŌģƐŝǀĞƉģƌƚģůĞdžƵĂƌĚŚĞƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌ͘
ƒ <LJģƐŚƚģƉĂƌŝŵŝƚŚĞŵĞůŽƌƋģŶĂŬĂĚƌĞũƚƵĂƌŶģŚĂƌƟŵŝŶĞďĞƚĂƌĞƐ͘
ƒ Parimi i ŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ŝŵďģƐŚƚĞƚƵƌŶģƐŝƚƵĂƚĂŬŽŶŬƌĞƚĞŬŽŶƚĞŬƐƚƵĂůĞ, vlerësohet sot si
ŶũģƉĂƌŝŵŝƉĂƌĂƉģůƋLJĞƌ͕ŝĐŝůŝŽĨƌŽŶƉģƌŶdžģŶģƐŝƚŵƵŶĚģƐŝƉģƌƚģƌĞĂůŝnjƵĂƌƐŚŬƌŝƌũĞŶĚŚĞŶĚģƌƚŚƵƌũĞŶĞ
ŵĞƚŽĚĂǀĞƚģƚũĞƌĂƚģƚģŵģƐƵĂƌŝƚŬŽŶƚĞŬƐƚƵĂů͕ŶdžŝƚĚŚĞnjŚǀŝůůŽŶƚģĨŽůƵƌŝƚĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƉĂƐƵƌŽŶłĂůŽƌŝŶ
ĞƚLJƌĞĚŚĞƵũĞƉĨģŵŝũģǀĞŶũŽŚƵƌŝƚģƐŝƐƚĞŵƵĂƌĂƌƌĞƚŚďŽƚģƐĚŚĞũĞƚģƐ͘
ƒ WĂƌŝŵŝƵĚŚģŚĞƋģƐŝĨŽƚŽŐĂĮŵŝƚƚģĮŐƵƌĂǀĞͲłĂůģĚŚĞƚģłĂůģǀĞͲĮŐƵƌģ͕ƐŝĚŚĞŝłĂůģǀĞŬLJĕ është një
kriter që respektohet në këtë Abetare dhe që ndihmon në mënyrë të ndjeshme në kapërcimin e
ǀģƐŚƟƌģƐŝǀĞƚģƉĂƌĂƚĞŬŶdžģŶģƐŝƚ͕ƚģƟůůĂƐŝĂƚŽƚģƉģƌĚŽƌŝŵŝƚƚģłĂůģǀĞŬLJĕĚŚĞůŝĚŚģƐĞ͕ĂƉŽƐŝĕũĂŶģ
ĨŽůũĞƚĞƉĂƌĂƋģĚƵŚĞŶƉģƌĚŽƌƵƌ͕Ɛŝ͗ŬĂ͕ŬĂŵ͕ũĂŵ, luanłĂůģnjĂƚŵĞ͕Ŷģ etj. Njohja pamore e strukturës
ƐģŬģƚLJƌĞłĂůģǀĞũĞƉĚŽƌģƉģƌůŝĚŚũĞŶůŽŐũŝŬĞƚģłĂůģǀĞŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůŝƐŚ͕ĮůůŝŵŝƐŚƚƚģƚŚũĞƐŚƚĂĚŚĞ
ŵģƉĂƐĞĚŚĞŵģƚģnjŐũĞƌƵĂƌĂ͘ƚŽĞďģũŶģŐũƵŚģŶŵģƚģŬƵƉƚƵĞƐŚŵĞ͘
ƒ Metoda globale përgjithësisht kapet në Abetaren e punës ;WĂƌĂďĞƚĂƌĞͿ͘ <ũŽ njŐũŝĚŚũĞ ůĞŚƚģƐŽŶ
ŵģƐŝŵŝŶ Ğ ƐŚƵŵģ ĂŌģƐŝǀĞ ŐũƵŚģƐŽƌĞ ƚģ ŶdžģŶģƐǀĞ͘ Wģƌ ƐŚĞŵďƵůů͕ ƉģƌŵĞƐ ƉĂƐƵƌŝŵŝƚ ƚģ łĂůŽƌŝƚ ĂƚĂ
ŶũŝŚĞŶĞĚŚĞŵĞƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͕ŵģƐŽũŶģƚ͛ŝůĞdžŽũŶģĚŚĞƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚŽŵĞƐŚŬƌŽŶũĂ
ƐŚƚLJƉŝ͘DģƉĂƐ͕ƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚĞŵģƐƵĂƌĂŶģƚģƌģƐŝŶģĞƚLJƌĞŝŶģŶƐŚƚƌŽŚĞŶƉƌŽĐĞƐŝƚƚģĂŶĂůŝnjģƐĚŚĞƚģ
ƐŝŶƚĞnjģƐ͘ƚŽŝŶģŶƐŚƚƌŽŚĞŶŶĚģƌƚŚƵƌũĞƐƐģŵĞƚŽĚĂǀĞŶģłĂůģ͕ƚģƉģƌĚŽƌƵƌĂŐũĂƚģŐũŝƚŚģŵĂƚĞƌŝĂůŝƚ
ŐũƵŚģƐŽƌĞĮŐƵƌĂƟǀŶģďĞƚĂƌĞ͘
ƒ ^LJŶŽŚĞƚƋģŐũĂƚģƉĞƌŝƵĚŚģƐƉģƌŐĂƟƚŽƌĞŶdžģŶģƐŝƚƚģŬĞŶģĂƌƌŝƚƵƌƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚĞƌŝ
ŶģϯϬłĂůģ͘^ŚŬƌŝŵŝŐůŽďĂůŝƚLJƌĞŝŶĚŝŚŵŽŶŵģƉĂƐŐũĂƚģůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͘WģƌƚģƐƋĂƌƵĂƌngu-
ƌƌŝŵĞƚĞĚŝƐĂǀĞƋģŵĞŶĚŽũŶģƐĞƐŝŵƵŶĚƚģ͞ŵģƐŽŚĞƚŐůŽďĂůŝƐŚƚ͟ŶĂůĞũŽŶŝƚĂŝůƵƐƚƌŽũŵģŝĚĞŶģƚŽŶģ
me një shembull. Një nxënës, kur sheh një makinë-lodër, e emërton menjëherë atë, pra e lexon
ĞŵƌŝŶĞƐĂũŶŐĂĮŐƵƌĂ͕ƉŽƌŶģƌĂƐƚƐĞŶģĚŽƚ͛ŝũĂƉŝŵŶũģŵĂŬŝŶģƚģnjďģƌƚŚLJĞƌĂƟũĚŽƚ͛ŝĚƵŚĞƚƐŚƵŵģ
ŬŽŚģƚĂĞŵģƌƚŽũģĂƉŽƚĂŵďģƌƚŚĞũģĚŚĞƚĂďģũģƉģƌƐģƌŝŵĂŬŝŶģ͘<ģƐŚƚƵŶĚŽĚŚĞĚŚĞŵĞłĂůģŶ͘<ũŽ
gjë është provuar në 5 nxënës gjatë kohës së punës me Abetaren, por është vërtetuar edhe më parë
ŶŐĂƉģƌǀŽũĂƚĞĨģŵŝũģǀĞ͘<ũŽģƐŚƚģŶũģĂƌƐLJĞŵģƚĞƉģƌƉģƌƚģďĞƐƵĂƌƐĞĨƵŶŬƐŝŽŶŽŶŵĞƐŚƵŵģƐƵŬƐĞƐ͘
ZĞnjƵůƚĂƚĞƚĞƚLJƌĞŬĂŶģƋĞŶģƉƌĞŵƚƵĞƐĞ͗ŶdžģŶģƐŝƚŬĂŶģŵģƐƵĂƌŵģƐŚƉĞũƚƚģůĞdžŽũŶģŵģŵŝƌģ͘
ƒ DĞƚŽĚĂŐůŽďĂůĞŶƵŬĚŽƚģũĞƚģŵďŝnjŽƚģƌƵĞƐĞŶģŬģƚģďĞƚĂƌĞ͕ƉĂƐŝƉģƌŶŐĂŵģŶLJƌĂƐŝƉƵŶŽŚĞƚŶģ
ƉĞƌŝƵĚŚģŶƉģƌŐĂƟƚŽƌĞĂũŽƐŚƵŚĞƚŐũĂƚģƉĞƌŝƵĚŚģƐƐģŵģƐŝŵŝƚƚģďĞƚĂƌĞƐƐĞƉƐĞ͕ĞĚŚĞŶģƌĂƐƚĞƚŬƵƌ
ŶģŶũģĨĂƋĞĂƉŽƚĞŬƐƚƐŚĨĂƋĞŶŶũģŽƐĞĚLJłĂůģŶģƚƌƵƉƚģƚģĐŝůĂǀĞŬĂϭͲϮƐŚŬƌŽŶũĂƚģƉĂƉƵŶƵĂƌĂĞŶĚĞ͕
ǀũĞŶŶģŶĚŝŚŵģƉũĞƐĂĞWĂƌĂďĞƚĂƌĞƐ͕ĞĐŝůĂƉģƌŵĞƐŵĞƚŽĚģƐĂůĨĂďĞƟŬĞĚŚĞŐůŽďĂůĞŬĂďģƌģƚģŵƵŶĚƵƌ
ƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģũĞŶģŶũŽŚƵƌŵĞŬģƚŽƐŚŬƌŽŶũĂ͘EģŬģƚģĕĂƐƚĂƚĂŝƌŝŬƵũƚŽũŶģ͘WƌĂ͕ƉĞƌŝƵĚŚĂĞWĂƌĂďĞƚĂƌĞƐ
ŬĂŬƌLJĞƌŶũģĨƵŶŬƐŝŽŶƐŚƵŵģƚģƌģŶĚģƐŝƐŚģŵ͘Ajo ka ezauruar elementet e metodës globale gjatë
punës me pjesën e Abetares, elemente që shpesh janë të pashmangshme.
ƒ Një parim tjetër, që është mbajtur parasysh në këtë libër, është edhe ai i bashkëshoqërimit të gjuhës
ƐģƐŚŬƌƵĂƌŵĞĨŝŐƵƌĂƚ. Ky parim gjen shtrirje si në Abetare, ashtu edhe në Abetaren e Punës, në të
ĐŝůģŶŶģƚĞŵĂƚģĐĂŬƚƵĂƌĂ͕ĮŐƵƌĂƚůŝĚŚĞŶĞĚŚĞŵĞłĂůģƚĞŵģƌƚƵĞƐĞƚģƚLJƌĞĚŚĞƐŚģƌďĞũŶģƐŝŶũģŵŝŶŝͲ
łĂůŽƌƐŚƉũĞŐƵĞƐ͘
>ŝďƌŝģƐŚƚģŝŵďƵƐŚƵƌŵĞŝůƵƐƚƌŝŵĞƋģŶdžŝƐŝŶŶdžģŶģƐŝƚƉģƌƚģƐŚƉƌĞŚƵƌŝŵĂŐũŝŶĂƚģŶĞƚLJƌĞĚŚĞůŝĚŚũĞƚ
ŵĞďŽƚģŶƌĞĂůĞĚŚĞǀĞƉƌŝŵŝŶĞƚLJƌĞŬŽŶŬƌĞƚŶģƚģ͘&ŝŐƵƌĂĚŚĞƚĞŬƐƟŬƌŝũŽũŶģŶũģƚģƌģƐŝƚģƟůůģƋģĨģŵŝũĂƚģ
ŶĚŝŚĞƚŝƉģƌĨƐŚŝƌģ͕ƉŽƚŚƵĂũƐŝŶũģƉĞƌƐŽŶĂnjŚďƌĞŶĚĂĨĂƋĞƐ͘<ũŽŵģŶLJƌģŬŽŶĐĞƉƟŵŝĞnjďĂƚƵĂƌ͕ƋģƉģƌĚŽƌĞƚ
ŶģƚĞŬƐƚŽůŽŐũŝŶģĞĂďĞƚĂƌĞǀĞďĂƐŚŬģŬŽŚŽƌĞ͕ŬƌŝũŽŶŶũģŚĂƉģƐŝƌģďĂƐŚŬģũĞƚĞƐĞŵŝĚŝƐƚĞŬƐƟƚĚŚĞĮŐƵƌģƐŶŐĂ
ŶũģƌĂĂŶģ͕ĚŚĞǀĞƚģŶdžģŶģƐŝƚ͕ŝĐŝůŝ͞ƵĚŚģƚŽŶ͟ƐŝŶũģƉĞƌƐŽŶĂnjŚďƌĞŶĚĂĨĂƋĞƐ͘
 25

ĚŽ ƐŚŬŽŶũģ Ğ ƉũĞƐģƐ Ɛģ ďĞƚĂƌĞƐ ƐŚŽƋģƌŽŚĞƚ ŶŐĂ Ŷũģ ƐƚƌƵŬƚƵƌģ Ğ ƚŝůůģ ŵģƐŝŵŽƌĞ͗ ƉƌĞnjĂŶƚŝŵ ŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ƉƌĞnjĂŶƚŝŵŵĞŶũģƚĞŵģďĂnjģƉģƌnjŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ĞĐŝůĂŶģǀĞƚǀĞƚĞƉģƌŵďĂŶŶũģĨĂďƵů͕ƚģĐŝůģŶ
ĚŽƚĂnjďƵůŽũŶģŶdžģŶģƐŝƚŵĞŵģƐƵĞƐŝƚƉģƌŵĞƐďĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵŝƚĚŚĞƋģƐLJŶŽŶŬģƌŬŝŵŝŶĞĨũĂůģǀĞƋģƉģƌŵďĂũŶģ
ƚŝŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ĞĐŝůĂƉƵŶŽŚĞƚƉģƌŵĞƐǀĞĕŝŵŝƚƚģƚLJƌĞŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚģůŝĚŚƵƌĂĚŚĞŵĞŬƵƉƚŝŵ;Ŷģ
ŬģƚģƌĂƐƚŐũĂƚģďĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵŝƚͿ͘WƵŶŽŚĞƚŵĞĨũĂůŽƌŝŶĞĨũĂůģǀĞƉģƌĨĂƋģƐƵĞƐĞƉģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģ͕ƉƵŶŽŚĞƚŵĞ
ĨũĂůŝŶģďĂnjģ͕ĞĐŝůĂnjďģƌƚŚĞŚĞƚŶģĨũĂůģ͕ƌƌŽŬũĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ǀĂnjŚĚŽŚĞƚŵĞƵƐŚƚƌŝŵĞŵĂŶŝƉƵůƵĞƐĞƉģƌĂŶĂůŝnjģ
ĚŚĞƐŝŶƚĞnjģ͘&ĂƋũĂĞĚLJƚģĞƉũĞƐģƐƐģďĞƚĂƌĞƐŶŝƐƉģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģŵĞŶũģƚĞŬƐƚ͕ŝĐŝůŝůĞdžŽŚĞƚĚŚĞƉģƌŵĞƐ
ƚŝũƐLJŶŽŚĞƚƚģĂĨƚģƐŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģŵĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌ͕ƚģŬƵƉƚŽũŶģĂƚģƋģůĞdžŽũŶģ͕ƚģŐũĞũŶģ
ĨũĂůģƚƋģůŝĚŚĞŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶƋģůĞdžŽŚĞƚ͕ƚģŶĚĂũŶģŶģƌƌŽŬũĞ͕ƚģƵƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌŵĞƐƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞŵĂŶŝƉƵůƵĞƐĞ
ƉģƌƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶĞĚŝƐĂĚƵŬƵƌŝǀĞŐũƵŚģƐŽƌĞ͕ƋģůŝĚŚĞŶŵĞůĞdžŝŵŝŶ͕Ɛŝ͗ŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝ͕ŬƵƉƚŝŵŝŝĨũĂůŝƐģ͕ƐŚĞŶũĂƚĞ
pikësimit, ritregimi etj.

ĚŽĨĂƋĞĞďĞƚĂƌĞƐƐLJŶŽŶƚģŬƌŝũŽũģŶũģŵũĞĚŝƐĨŽŶŽůŽŐũŝŬƚģ përshtatshëm për tingullin që punohet

ĚŚĞƉģƌƚĂŬĂůƵĂƌŶdžģŶģƐŝŶŵĞůĞŚƚģƐŝŶŐĂĂŶĂƚŝŶŐƵůůŽƌĞĞĨũĂůģƐĚƌĞũƚƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ĞĐŝůĂƉģƌĨĂƋģƐŽŶŶũģƚŝŶŐƵůů
të caktuar.

&ĂďƵůĂƚ ƐŚŽƋģƌŽũŶģ ĨĂƋĞƚ Ğ ďĞƚĂƌĞƐ ĚŚĞ ƉƵŶŝŵŝƚ ƚģ ĕĚŽ ƐŚŬƌŽŶũĞ͕ ƚģ ƉģƌŵďůĞĚŚƵƌĂ Ŷģ ƚĞŬƐƚĞ ƚģ
shkurtraĞƚģƉģƌƐŚƚĂƚƵƌĂƉģƌƐŚŬƌŽŶũģŶĂƉŽƉģƌłĂůģƚ͕ƋģģƐŚƚģƉĂƌģĞŶĞǀŽũƐŚŵĞƚģĂŬƟǀŝnjŽŚĞŶ͕ƉŽƌƉĂ
ĐĞŶƵĂƌŵĞƐĂnjŚĞƚƋģĂƚŽƉģƌĐũĞůůŝŶƉģƌďŽƚģŶĞĨģŵŝũģǀĞ͘

Shumë njohuri mbi botënũĂŶģĚŚģŶģƉģƌŵĞƐƉũĞƐģǀĞƚģƚũĞƌĂƚģƉģƌnjŐũĞĚŚƵƌĂĚŚĞƚģƉģƌƐŚƚĂƚƵƌĂƉģƌ

qëllimet tona.

Wģƌƚ͛ƵŶĚŝĞƌƐŝŶũģƚĞŬƐƚŬŽŚĞƌĞŶƚ͕ŶģďĞƚĂƌĞũĂŶģƉģƌĨƐŚŝƌģĞĚŚĞtema të reja, të cilat janë pjesë e

ďŽƚģƐĚŚĞĞŝŵĂŐũŝŶĂƚģƐƐģĨģŵŝũģǀĞ͕ƐŝĕũĂŶģĂƚŽƋģůŝĚŚĞŶŵĞƌŽďŽƟŶ, kompjuterin, ƵĨŽƚĞƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞƚģ
ƚũĞƌĂŝŵĂŐũŝŶĂƌĞƉģƌĨģŵŝũģƚĚĞƌŝƚĞƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞƚĞĮůŵĂǀĞǀŝnjĂƟŵŽƌģƋģĂƚĂŶĚũĞŬŝŶ͘

ƒ Parimi i rimarrjesnjģǀĞŶĚƚģĚƵŬƐŚģŶŶģďĞƚĂƌĞ͘ŝŶŝƐŵĞƌŝŵĂƌƌũĞŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģĕĚŽĨĂƋĞƚģ
ůŝďƌŝƚĚŚĞŵģƉĂƐǀŝũŽŶŵĞƌŝŵĂƌƌũĞŶƉģƌĂŶĂůŝnjģƚģĨũĂůģǀĞƚģǀģƐŚƚŝƌĂ͕ƐŝĚŚĞƚģĨũĂůģǀĞŵĞƉƌŽďůĞŵĞ
drejtshkrimore, kryesisht ato me grupe shkronjash tri-katër rrokëshe, si dhe me rrokje të vështira (të
ŵďLJůůƵƌĂͿƉģƌƚ͛ƵƉģƌǀĞƚģƐƵĂƌŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƋģŶģĕĂƐƚŝŶĞƉĂƌģƚģƉĂƌĂƋŝƚũĞƐƐģƚLJƌĞ͘
ZŝŵĂƌƌũĂnjģŶũģǀĞŶĚƚģƌģŶĚģƐŝƐŚģŵĞĚŚĞŐũĂƚģƉƵŶģƐŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕ŶģĕĚŽϲƐŚŬƌŽŶũĂďģŚĞƚŶũģƌŝŵĂ-
ƌƌũĞ͗ŶģŬģƚŽĕĂƐƚĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚƵƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƚģůĞdžƵĂƌƚĞŬƐƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞĚŚĞƉģƌƚģďģƌģƵƐŚƚƌŝŵĞƐŝŶƚĞnjĞĞ
ĂŶĂůŝnjĞƚģłĂůģǀĞĞłĂůŝǀĞƚģǀĞĕĂŶƚĂ͕ƚģƌŝŵĂƌƌĂŶŐĂŵģƐŝŵĞƚĞŵģƉĂƌƐŚŵĞ͕ƉĂƉģƌũĂƐŚƚƵĂƌĂƚŽƚģƌĞũĂƚ͘

ZŝŵĂƌƌũĂŶģŬģƚģŵŽĚĞůĂďĞƚĂƌĞũĞnjģǀĞŶĚŶģŬŽŚģŶĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ͕ƋģŝůŝŚĞƚǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƐģƐģĨģŵŝũģǀĞƉģƌ
lexim-shkrim në periudha të caktuara pas grupeve të caktuara shkronjash. Në rimarrjet e mësipërme është e
ŶĞǀŽũƐŚŵĞƚģǀůĞƌģƐŽŚĞŶĂƌƌŝƚũĞƚĞŶdžģŶģƐǀĞƉģƌŵĞƐŇĞƚģǀĞƚģƉƵŶģƐƚģƉĂƌĂƐŚŝŬƵĂƌĂŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕
si dhe përmes testeve të thjeshta modele, që do të jepen në këtë libër.

ƒ WģƌƚģŵƵŶĚģƐƵĂƌŶũģƉģƌǀĞƚģƐŝŵƐĂŵģƚģŵŝƌģĚŚĞŶģŶũģŬŽŚģŵģƚģƉģƌƐŚƚĂƚƐŚŵĞƉģƌĨģŵŝũģƚ͕
libri paraqet një organizim dhe një strukturë tepër të përdorshmeƉģƌŵģƐƵĞƐŝƚ͕ƉŽƌǀĞĕĂŶģƌŝƐŚƚ
për nxënësit, të cilët do të punojnë me të.
ƒ Përmes shenjave konvencionale,ĚŚĞũŽƉģƌŵĞƐŬģƌŬĞƐĂǀĞ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕģƐŚƚģŶģƚĞŬƐƚŽůŽŐũŝŶģƉĂƌĂĂƌͲ
ĚŚģƐĞ͕ĨģŵŝũĂŬƵƉƚŽŶƐĞĕĨĂƌģǀĞƉƌŝŵŝĚŽƚģŬƌLJĞũģ͘<ģƌŬĞƐĂƚƉģƌŶdžģŶģƐŝŶŝůĞdžŽŶŵģƐƵĞƐŝŶģĨƵŶĚƚģ
ĨĂƋĞƐŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģǀŽŐůĂ͕ƐŝĚŚĞŝnjďģƌƚŚĞŶŵĞƌƌƵŐģŵĞƚŽĚŝŬĞŶģƚĞŬƐƟŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ͘
ƒ Ilustrimet lidhen kryesisht ŵĞŬĂĨƐŚģƚ͕ŵŝƋƚģŵģƚģĚĂƐŚƵƌƚģĨģŵŝũģǀĞ͘ƚŽnjģŶģŶũģǀĞŶĚƚĞƉģƌƚģ
ĚƵŬƐŚģŵŶģďĞƚĂƌĞĚŚĞũĂŶģƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞƚŬƌLJĞƐŽƌĞ͘ƌĞŶĚĂƚLJƌĞƋģŶĚƌŽũŶģĨũĂůģƚ͕ƚģĐŝůĂƚĨģŵŝũģƚŝ
ĨŝŬƐŽũŶģŶģƉģƌŵũĞƚĨŝŐƵƌģƐĚŚĞŵģƉĂƐƐŚŬƌŽŶũģƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĞĨŝůůŽũŶģƚ͛ŝůĞdžŽũŶģ͘
ƒ Tekstet e zgjedhura janë të shkurtra͕ƚƌĞŐŝŵĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͕ƉģƌƌĂůůĂ͕ŐũģĞŐũģnjĂ͕ǀũĞƌƐŚĂĞƚũ͘
26

ƒ EģĕĚŽĨĂƋĞ͕në skajet e Abetares shkruhen shkronjat e mësuara, me qëllim përsëritjen e tyre. Shkro-
nja e re tërheq vëmendjen me ngjyrën ndryshe nga të tjerat.
ƒ EģĕĚŽĨĂƋĞĂďĞƚĂƌĞũĞĚŽƚģpërdoren tri lloje shkrimesh me shkronja të mëdha, me shkronja shtypi
të vogla dhe me shkronja dore.
ƒ WũĞƐĂŵģĞŵĂĚŚĞĞĮŐƵƌĂǀĞũĂŶģǀũĞůģŶŐĂďŽƟŵĞƚĞƐŽƚŵĞƉģƌĨĂďƵůĂƚĞŶũŽŚƵƌĂ͕ŵĞƋģůůŝŵƋģ
ĨģŵŝũĂƚģŚLJũģŵĞŶũģŚĞƌģŶģŵĂƌƌģĚŚģŶŝĞŵĞƚŽ͕ƐĞƉƐĞŝŬĂƚģŶũŽŚƵƌĂ͘WģƌĚŝƐĂƚģƚũĞƌĂŬĞŵŝƐŚĨƌLJƚģ-
njƵĂƌĮŐƵƌĂŶŐĂůĞƚģƌƐŝĂƉģƌĨģŵŝũģ͕ƚģĐŝůĂƚŬĂŶģƋĞŶģƚĞƉģƌĐŝůģƐŽƌĞ͘
ƒ dĞŬƐƟŝďĞƚĂƌĞƐŶƵŬĚŽƚģũĞƚģŝǀĞƚŵŝƚĞŬƐƚƋģĚŽƚģƉģƌĚŽƌŝŶŶdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģ͘<ũŽďĞƚĂƌĞ
ŬģƌŬŽŶƋģĨģŵŝũģƚƚģůĞdžŽũŶģĞĚŚĞƚĞŬƐƚĞƚģƚũĞƌĂƉģƌŵŽƐŚģŶĞƚLJƌĞ͕ƚģĐŝůĂƚŵƵŶĚƚģƐŝŐƵƌŽŚĞŶŶģ
ďŝďůŝŽƚĞŬģŶĞŬůĂƐģƐŽƐĞŶģĨĂŵŝůũĞ͘
ƒ <ģƐŚŝůůŽŚĞƚƋģĕĚŽŵƵĂũ͕ĨģŵŝũĂŝŬůĂƐģƐƐģƉĂƌģƚģŬĞƚģůĞdžƵĂƌŶũģůŝďģƌƚģŵŽƐŚģƐĂƉŽŚŝƐƚŽƌŝ͕ŶŐĂĂŝ
vetë ose me ndihmën e më të mëdhenjve. Kjo këshillë nuk duhet kuptuar si një mundësi, por si një
ŽďũĞŬƟǀ͕ƉģƌƚģĐŝůŝŶŶdžģŶģƐŝƚŝĚƵŚĞƚŬģƌŬƵĂƌƚģĮůůŽũģƚģŵďĂũģƐŚģŶŝŵĞƚƉģƌƚģ͕ŶģĮůůŝŵƚģƐŚŬƌƵĂũģ
ƟƚƵůůŝŶ͕ĞŵƌĂƚĞƉũĞƐģŵĂƌƌģƐǀĞŶģĨĂďƵůĂƉŽƚƌĞŐŝŵĞŬģƐŚƚƵŵĞƌĂĚŚģ͘
ƒ dĞŬƐƟģƐŚƚģŝŽƌŐĂŶŝnjƵĂƌŶģƌƵďƌŝŬĂ͕ƚģĐŝůĂƚŬĂŶģƐLJŶŝŵĞƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗
ƒ >ĞdžŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĮůůŝŵŝƐŚƚƉģƌŶũŽŚũĞĚŚĞƉģƌŬƌĂŚĂƐŝŵŵĞŶũģƌĂͲƚũĞƚƌģŶĞ͕ŵģƉĂƐ͕ƉģƌƌŝŵĂƌƌũĞ
dhe përsëritje.
ƒ ŝƐĞĚģƉģƌnjŚǀŝůůŝŵĚŚĞƉĂƐƵƌŝŵƚģĨŽůƵƌŝ͕ĞĐŝůĂƌĞĂůŝnjŽŚĞƚƉģƌŵĞƐƚĞŵģƐƐģnjŐũĞĚŚƵƌ;ĨĂďƵůģƐͿ͕ĮͲ
ŐƵƌģƐŬƌLJĞƐŽƌĞƚģďĞƚĂƌĞƐĚŚĞĮŐƵƌĂǀĞŶģĂŶģƚģůŝďƌŝƚ͕ƚģĐŝůĂƚůƵĂũŶģƌŽůŝŶĞłĂůŽƌŝƚ͕ŬƵłĂůģƚũĂŶģƚģ
ƐŚŽƋģƌƵĂƌĂŵĞĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
ƒ WĂƌĂƋŝƚũĂĞƐŚŬŽŶũģƐƐģƌĞ͕ŐƌĂĮŬĂƉĂŵŽƌĞĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚĚŚĞĂũŽĞ
ĚŽƌģƐũĞƉĞŶŵĞŶũģŚĞƌģŵĞƋģůůŝŵƋģŶdžģŶģƐŝƚģŬƵƉƚŽũģƐĞďģŚĞƚłĂůģƉģƌƚģŶũģũƚģŶƐŚŬƌŽŶũģĚŚĞũŽ
ƉģƌƐŚŬƌŽŶũĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ZƵďƌŝŬĂƚƋģƐŚŽƋģƌŽũŶģƚĞŬƐƟŶũĂŶģƚģůĂƌŵŝƐŚŵĞ͘
ƒ >ĞdžŝŵŝŝƐƚƌƵŬƚƵƌģƐŬƌLJĞƐŽƌĞƚģłĂůŝƐģƐŚŽƋģƌŽŶĕĚŽĨĂƋĞƚģƉĂƌģƚģƐŚŬƌŽŶũģƐƐģƌĞĚŚĞŵģƉŽƐŚƚģ
ďģŚĞƚnjďģƌƚŚŝŵŝŝƐƚƌƵŬƚƵƌģƐƐģłĂůŝƐģŶģłĂůģƚƉģƌďģƌģƐĞ͘
^ƚƌƵŬƚƵƌĂƚŬƌLJĞƐŽƌĞũĂŶģŶĚģƌƚƵĂƌŶģŵģŶLJƌģƚģƟůůģƋģƚģƉģƌŵďĂũŶģłĂůģƋģĞŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞƌĞŶģ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͗ģƐŚƚģƚƌĞŐƵĂƌŬƵũĚĞƐƋģƚģũĞŶģłĂůģƋģůĞdžŽŚĞŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͕ƉŽƌŶģŶĚŽŶũģƌĂƐƚ
ŵƵŶĚƚģŬĞƚģĞĚŚĞϭͲϮƐŚŬƌŽŶũĂƋģŶƵŬŝŶũŽŚŝŶ;ƉģƌƚģĐŝůĂƚŶĂǀũĞŶŶģŶĚŝŚŵģĮŐƵƌĂĚŚĞƉƵŶĂĞďģƌģŐũĂƚģ
Paraabetares në të cilën janë njohur me të gjitha shkronjat dhe kanë mësuar të shkruajnë shkronjat kapitale
ƉģƌĕĚŽƟŶŐƵůůͿ͘
ĞƌŝŶģϲƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƉĂƌĂ͕ƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚŐũƵŚģƐŽƌĞ͕łĂůģ͕łĂůŝũĂŶģƚģŬƵĮnjƵĂƌĂ͕ƉŽƌĚƵŬĞƋĞŶģƐĞŶdžģŶģƐŝƚ
ũĂŶģŶũŽŚƵƌŶģŵģŶLJƌģŐƌĂĮŬĞŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŶģĨĂƋĞƚĞŇĞƚŽƌĞƐƐģƉƵŶģƐ͕ŶģƚģĐŝůģŶĂƚĂŝŬĂŶģŶLJũģƚƵĂƌ͕ŝŬĂŶģ
ƉģƌĚŽƌƵƌĚŚĞƐŚŬƌƵĂƌ͕ĚƵŬĞƌĞƐƉĞŬƚƵĂƌŬƌŝƚĞƌŝŶĂůĨĂďĞƟŬ;ƉĂŝǀĞŶĚŽƐƵƌŶģƚƌƵƉƚģłĂůģǀĞ͕ƉŽƌƚŚũĞƐŚƚƐŝŐƌĂĮŬģͿ͕
ĂƚŽŶĚŝŚŵŽũŶģŶģŐũĞƚũĞŶĞƚLJƌĞŐũĂƚģůĞdžŝŵŝƚŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
ďģƌƚŚŝŵŝĂŶĂůŝƟŬĚŚĞŵģƉĂƐƐŝŶƚĞnjĂĞƐƚƌƵŬƚƵƌģƐƐģłĂůŝƐģĚŽƚģŬƌLJŚĞƚŵĞůĂƉƐŵďŝďĞƚĂƌĞĚŚĞũŽŵĞ
ĞƟŬĞƚĂƋģƉƌŝƚĞŶ͘dģůĞdžƵĂƌŝƚĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚĞŚƵŵďŝŶŬƵƉƟŵŝŶŬƵƌĨģŵŝũĂĮůůŽŶƚģƉƌĞƐģĂƉŽƚģŶŐũŝƐģ͘<ũŽ
ďĞƚĂƌĞƉƌĂŶŽŶůĞdžŝŵĚŚĞƐŚŬƌŝŵŵĞůĂƉƐŶģĚŽƌģ͘&ģŵŝũģƚĚŽƚģƉƵŶŽũŶģŵĞůĂƉƐŶģĮůůŝŵƉģƌƚģƉůŽƚģƐƵĂƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚ͕ƌƌŽŬũĞƐŚ͕ƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕ĚƵŬĞƉĂƐƵƌƉĂƌĂƐLJƐŚŵŽĚĞůŝŶďĂnjģ͘
EģƌĂƐƚƐĞŶģŚĂƉŝŶĞƉĂƌģĨģŵŝũĂŬŽƉũŽŶͬƌŝƉƌŽĚŚŽŶŶģŵģŶLJƌģŵĞŬĂŶŝŬĞ͕ŬũŽŐũģŶƵŬĚƵŚĞƚǀůĞƌģƐƵĂƌ
ƐŝŶũģǀĞƉƌŝŵũŽŝnjŐũĞĚŚƵƌ͕ƉĂƐŝŬĂƐŚƵŵģŵģŶLJƌĂƌŝŵĂƌƌũĞũĞ͕ŵĞĂŶģƚģƚģĐŝůĂǀĞ͕ŶdžģŶģƐŝĮƚŽŶƐŚƉƌĞŚŝŶģĞ
ŬģƌŬƵĂƌ͘>ĞƚģŬƵũƚŽũŵģƐĞďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐůƵĂŶƉŝŬģƌŝƐŚƚŬģƚģƌŽů͘WŽƌŶƵŬĚƵŚĞƚƚĞƉƌƵĂƌŵĞǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģ
ŬŽƉũƵĂƌŝ͘ƚŽĚƵŚĞƚƚģŝŶƚĞŐƌŽŚĞŶŵĞǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝĚŝŬƟŵŝ͕ƌŝƉƌŽĚŚŝŵŝŽƐĞƉůŽƚģƐŝŵŝ͘
ƒ &ĂďƵůĂƚĞƐŚŬƵƌƚƌĂƋģƐŚŽƋģƌŽũŶģůŝďƌŝŶŶģĨĂƋĞŶĞĚLJƚģƚģĕĚŽƐŚŬƌŽŶũĞ͕ŶdžŝƐŝŶĂŌģƐŝƚģĞŶdžģŶģƐǀĞ
ƉģƌƚģƌĞĂůŝnjƵĂƌŶũģƚģůĞdžƵĂƌŬŽŶƚĞŬƐƚƵĂůĚŚĞŵĞŬƵƉƟŵ͘
ƒ WģƌƚģŵģŶũĂŶƵĂƌƉĂƌĂƋŝƚũĞŶŐůŽďĂůĞƚģƐŚƵŵģłĂůģǀĞ͕ĂƚŽŝŬĞŵŝnjģǀĞŶĚģƐƵĂƌŵĞĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͗
ŚĞƌģƵĂŬĞŵŝƐŚŬƌƵĂƌĞŵƌŝŶƉŽƐŚƚģ͕ŚĞƌģģƐŚƚģnjďĂƚƵĂƌƉĂƌŝŵŝŝƉģƌĚŽƌŝŵŝƚƚģĮŐƵƌĂǀĞŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚ
 27

ĞłĂůŝǀĞ͕ŝĐŝůŝģƐŚƚģƐŚƵŵģŝƉģƌĚŽƌƐŚģŵƐŽƚƉģƌĨģŵŝũģƚĞŵŽƐŚĂǀĞƚģǀŽŐůĂ͘ŝŝŝŶƚƌŝŐŽŶĚŚĞŝŶdžŝƚ
ĨģŵŝũģƚƉģƌůĞdžŝŵŝŶĞŵģƚĞũƐŚģŵ͘
ƒ ZƵďƌŝŬĂƚƋģƉĂƐŽũŶģĨĂƋĞŶĞĚLJƚģƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞůŝĚŚĞŶŵĞƵƐŚƚƌŝŵĞƌƌĞƚŚƉģƌŵďĂũƚũĞƐƐģƚĞŬƐƟƚͲĨĂďƵů͘
ƒ ^ŚƉĞƐŚŶdžģŶģƐǀĞƵŬģƌŬŽŚĞƚƚģďģũŶģĞĚŚĞǀŝnjĂƟŵĞ͕ƚģĐŝůĂƚŝƉģƌĨŽƌĐŽũŶģĂŌģƐŝƚģĞƚLJƌĞƌƌĞƚŚĨŽƌŵģƐ
ƐģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĂƉŽƉģƌƚģƌŝƉƌŽĚŚƵĂƌŵĞŶĚŝŵĞĚŚĞŝŵĂŐũŝŶĂƚģ͘<ũŽǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝģƐŚƚģĕůŽĚŚģƐĞĚŚĞŶƵŬ
ĚƵŚĞƚǀůĞƌģƐƵĂƌƐŝůĂƌŐƐLJŶŝŵĞǀĞƚģůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͘sŝnjĂƟŵŝģƐŚƚģƉƌŽĚŚŝŵĚŚĞƌŝƉƌŽĚŚŝŵŝĚĞƐŚ͘
ĚŚĞŶũģ͞ƐŚŬĂƌƌĂǀŝŶģ͟ĞĨģŵŝũģǀĞĚƵŚĞƚŬƵƉƚƵĂƌƐŝŶũģŵĞƐĂnjŚƋģĂŝŬĂĚĂƐŚƵƌƚģƚŚŽƚģŵĞŐũƵŚģŶĞ
Ɵũƚģ͞ƐŚŬĂƌƌĂǀŝŶģƐ͘͟
ƒ EģĨĂƋĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģďĞƚĂƌĞƐŐũĞŶĚĞŶĞĚŚĞŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶĞƚģƐŚŬƵƌƚƌĂƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ŶũģĨĂƋĞŬĂůĞŶ-
ĚĂƌŝƋģƚƌĞŐŽŶŶũģĚĂƚģƚģĐĂŬƚƵĂƌ͕ŶũģŐƌĂĮŬĂƉŽĚŝĂŐƌĂŵƋģƚƌĞŐŽŶƐƟŶģƚ͕ŚŝƐƚŽƌŝƚģƉĂŵďĂƌƵĂƌĂ͕Ŷģ
ƚģĐŝůĂƚƵŬģƌŬŽŚĞƚŶdžģŶģƐǀĞƚ͛ŝƉģƌĨƵŶĚŽũŶģ͘<ģƚŽŬģƌŬĞƐĂũĂŶģŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬģƉģƌĨĂƋĞƚĞĨƵŶĚŝƚƚģ
Abetares.
ƒ WĂƌŝŵŝďĂnjģ͕ŝĐŝůŝĚƵŚĞƚƚģĨƵŶŬƐŝŽŶŽũģƉģƌŵĞƐŬģƐĂũďĞƚĂƌĞũĞŶģŵģƐŝŵŝŶĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĚƵŚĞƚƚģ
ũĞƚģ͗͞Asnjë hap para, pa mësuar mirë pjesën e mëparshme͘͟
ƒ <ũŽ ďĞƚĂƌĞ ŶƵŬ ŵƵŶĚģƐŽŶ Ŷũģ ŵģƐŝŵ ŐůŽďĂů Ğ ƚģ Ŷũģũƚģ Ɖģƌ ƚģ ŐũŝƚŚģ͘ DģƐƵĞƐŝ ĚƵŚĞƚ ƚģ ĚŝĨĞƌĞŶ-
ĐŽũģĚŚĞƚĂƉůŽƚģƐŽũģŵĞǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƉģƌůĞdžŝŵĚŚĞƐŚŬƌŝŵƉģƌŶdžģŶģƐŝƚĞƟũ͕ƐŝƉĂƐŶĞǀŽũĂǀĞƚģƚLJƌĞ͘
Prandaj rekomandohet që mësuesi t’u rekomandojë nxënësve të përparuar veprimtari suplementare
për të lexuarin, në ndihmë të të cilave mund të vijnë librat jashtëshkollorë.
hƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƉģƌĨĂƋģƐŽũŶģŶŝǀĞůĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģŶdžģŶŝ͘<ũŽĚŽƚģƚŚŽƚģƐĞũŽƚģŐũŝ-
ƚŚĂƵƐŚƚƌŝŵĞƚŵƵŶĚƚģŬƌLJŚĞŶŶŐĂƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚ͘<ũŽŐũģĚŽƚ͛ŝũĂƉģŵģƐƵĞƐŝƚŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶƉģƌŶŝǀĞůĞƚĞ
ŶdžģŶģƐǀĞĚŚĞƉģƌƉƵŶģŶĞĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌƋģĚƵŚĞƚƚģŬƌLJĞũģŵĞŶdžģŶģƐƚģĐĂŬƚƵĂƌ͕ƚģĐŝůģƚŬĂŶģŶĞǀŽũģƉģƌŵģ
tepër ndihmë.
ƒ ĞƚLJƌĂƚĞƐŚƚģƉŝƐģĚƵŚĞƚƚģũĞŶģƚģĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌĂ͕ũŽƚģŶũģũƚĂĚŚĞŵĞƚģŶũģũƟŶǀģůůŝŵƉģƌƚģŐũŝƚŚģ͘
Një nxënës që nuk ka nevojë ta shkruajë a-në shumë herë nuk duhet t’ia japë patjetër detyrë. Mund
ƚ͛ŝũĞƉĞƚĚĞƚLJƌģƚģƐŚĨƌLJƚģnjŽũģĚĞƚLJƌĂƚģƚũĞƌĂ͕ĞĚŚĞƉƐĞŶƵŬŝŶũĞŚƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕ĂŝĚŽƚģŬģƌŬŽũģ
dhe do të gjejë shkronja të tjera, edhe pse nuk i ka mësuar ende.
ƒ DĞƚĂĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģŵģŶLJƌģƚģƟůůģƋģĨģŵŝũĂƚģŵŽƐŵďŝŶŐĂƌŬŽŚĞƚŵĞĚĞƚLJƌĂƚģƚĞƉģƌƚĂ͘ĞƚLJƌĂƚ
ƋģĚŽƚģũĞƉĞŶĚƵŚĞƚƚģũĞŶģƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͕ũŽǀŽůƵŵŝŶŽnjĞ͘EģŬģƚģŬƵƉƟŵ͕ŶģƚƌĞŵƵĂũƚĞƉĂƌģ͕ŵģƐƵĞƐŝ
ĚƵŚĞƚƚģƐLJŶŽũģƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƌĞĂůŝnjŽũŶģŶģŬůĂƐģŐũŝƚŚģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝŶģĞƉĂƌĂƐŚŝŬƵĂƌŶŐĂďĞƚĂƌũĂĚŚĞ
ŶŐĂďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͘DƵŶĚƚģũĞƉĞŶĚĞƚLJƌĂƚģĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌĂƉģƌƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚ͘
ƒ EģĂƐƉĞŬƟŶŐũƵŚģƐŽƌģƐŚƚģƚƌĞŐƵĂƌŬƵũĚĞƐƋģƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚƚģũĞŶģƚģƚŚũĞƐŚƚĂĚŚĞŵĞŶũģłĂůŽƌƚĞƉģƌƚģ
ƉģƌĚŽƌƐŚģŵŶŐĂĂŶĂĞƚLJƌĞ͘EģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƉĂƌĂƉƵŶŽŚĞƚŵģƚĞƉģƌŵĞƐŚƉƌĞŚũĞŶģƚģĐŝůĂƚĨŽůũĞƚŶƵŬ
jepen për arsye të pamundësisë për t’u lexuar. Ato nënkuptohen ose lexohen me mend.
WģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģģƐŚƚģƚƌĞŐƵĂƌŬƵũĚĞƐƋģƚģnjŐũŝĚŚĞŶłĂůģƚďĂnjģƉģƌĨĂƋģƐƵĞƐĞƚģƐĂũ͕ƚģĐŝůĂƚƉģƌďģũŶģ
łĂůŽƌŝŶĞĨĂƋĞƐ͕ŬƌLJĞƐŝƐŚƚĂƚŽƋģĞŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŶģƉŽnjŝĐŝŽŶŶŝƐƚŽƌ͕ƉĂƐƚĂũĞĚŚĞĂƚĂƋģŵƵŶĚƚĂŬĞŶģŶģ
ƉŽnjŝĐŝŽŶŵĞƐŽƌĚŚĞĨƵŶĚŽƌ͘

&ũĂůŽƌŝŝďĂƐŚŬģŶŐũŝƚĞƚƚĞŬƐƟƚƚģŵģƐƵĞƐŝƚ͘&ĂůģƟũŬĞŵŝƉƵŶƵĂƌƉģƌŐũĞƚũĞŶĞłĂůģǀĞƉģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģĚŚĞ
ŶģƚģƚƌŝĂƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚ͘<LJłĂůŽƌŝďĂƐŚŬģŶŐũŝƚĞƚƚĞŬƐƟƚŵĞƐLJŶŝŵŝŶƋģŵģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚĂƉģƌĚŽƌģƉģƌƚģďģƌģ
ŐũĞƚũĞƚģƚũĞƌĂƉģƌŇĞƚģƚģƚũĞƌĂƉƵŶĞ͕ƋģŵƵŶĚƚĂƉģƌŐĂƟƐģƉģƌƉƵŶģƚģĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌ͕ƉģƌƉģƌƐģƌŝƚũĞĚŚĞƉģƌ
shumë qëllime të tjera gjuhësore.

&ũĂůģƐŝŝłĂůŽƌŝƚ͕ŝŶdžũĞƌƌģŶŐĂ͞&ũĂůŽƌŝŝ'ũƵŚģƐ^ŚƋŝƉĞ͕͟ģƐŚƚģŝƉģƌƐŚƚĂƚƐŚģŵƉģƌŵŽƐŚģŶĞĨģŵŝũģǀĞϲͲϴͲ
ǀũĞĕĂƌģ͘
28

ƒ ^ŚĞŶũĂƚĞƉŝŬģƐŝŵŝƚĮůůŽũŶģƚģďģŚĞŶƚģŶũŽŚƵƌĂŶģŵģŶLJƌģŐƌĂĚƵĂůĞ͘
Ndryshe nga abetaret e mëparshme, tregohet kujdes që në hapat e tyre të parë, nxënësit të shkruajnë
me shkronja të mëdha shtypi dhe hap pas hapi kalohet në ato të dorës.

E rëndësishme në këtë abetare është kërkesa për të riprodhuar shkrimin e lexuar dhe të mbështetur në
të menduar dhe imagjinatë.

EdžŝƚũĂĞƌŝƉƌŽĚŚŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģŬƵƉƟŵƐŚģŵ është një parim themelor i kësaj Abetareje.

ƒ EģŵģŶLJƌģƚģǀĂnjŚĚƵĞƐŚŵĞŬĞŵŝŬģƌŬƵĂƌĞŐũĞƚƵƌĨŽƌŵĂĞƟƉĂƵƐŚƚƌŝŵĞƐŚ͕ƚģĐŝůĂƚŝůĂƌŐŽŚĞŶƌŝƉƌŽ-
dhimit mekanik të të lexuarit dhe të shkruarit të nxënësve.
<ģƐŚŝůůŽŚĞƚƋģƚģůĞdžƵĂƌŝƚĞŶdžģŶģƐǀĞĚƵŚĞƚƚģĮůůŽũģƉƌĞũƚLJƌĞĚŚĞũŽŝƌŝƉƌŽĚŚƵĂƌŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͕ƉĂƐŝŬũŽ
ŵģŶLJƌģŶdžŝƚƚģŵģƐƵĂƌŝƚŵĞŬĂŶŝŬƚģŬģƟũƉƌŽĐĞƐŝ͘

Mësuesi duhet të lexojë pak. Të gjithë nxënësit duhet të kenë kohën e tyre për të lexuar.

ƒ ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐďĂƐŚŬģƐŚŽƋģƌƵĞƐĞĞďĞƚĂƌĞƐĚŽƚģũĞƚģĞŽƌŐĂŶŝnjƵĂƌŶģƚƌŝƉũĞƐģ͘
ƒ EģƉũĞƐģŶĞƉĂƌģ͕ƉĂƌĂƋŝƚĞƚƉƵŶĂƋģĚŽƚģďģŚĞƚŶģƉĞƌŝƵĚŚģŶĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐ͗ŶŐƌŝƚũĂĞŵũĞĚŝƐŝƚ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ͕ůŝĚŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ǀŝnjĂƟŵŝĞůĞŵĞŶƚĞǀĞƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģĚŽƌģƐ͕ďĂƐŚŬģďŝƐĞ-
ĚŝŵƉģƌŶũģƚĞŵģƚģĐĂŬƚƵĂƌ͕ƐŚŬƌŝŵŐůŽďĂůĞnjģǀĞŶĚģƐŝŵŝƐŚŬƌŽŶũģƐƋģŵƵŶŐŽŶ͘^ŚƵŵģůŽũģƌĂĚŚĞ
veprimtari argëtuese duhet ta shoqërojnë këtë hapësirë kohe.
ƒ Eģ ƉũĞƐģŶ Ğ ĚLJƚģ ũĂŶģ ƵƐŚƚƌŝŵĞƚ Ɖģƌ ƚŚĞůůŝŵ Ŷģ ƚģ ůĞdžƵĂƌ ůŽŐũŝŬ͕ Ɛŝ ĚŚĞ Ɖģƌ ĂŶĂůŝnjģŶ ĚŚĞ ƐŝŶƚĞnjģŶ
Ğ ƐƚƌƵŬƚƵƌĂǀĞ ƚģ łĂůŝǀĞ ĚŚĞ ƚģ łĂůģǀĞ͘ <ũŽ ďĞƚĂƌĞ WƵŶĞ ĚŽ ƚģ ũĞƚģ Ğ ŵďƵƐŚƵƌ ŵĞ ƵƐŚƚƌŝŵĞ ŵĂ-
ŶŝƉƵůƵĞƐĞ͕ŬƵƚƌĂũƚŽŚĞŶŐũŝƚŚĂƐŚƚƵĞĚŚĞƉƌŽďůĞŵĞƚģƚũĞƌĂƋģŝƚĂŬŽũŶģĂƐƉĞŬƟƚŐũƵŚģƐŽƌ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗
ĚŝƐĂƉƌŽďůĞŵĞƚģǀģƐŚƟƌĂĚƌĞũƚƐŚŬƌŝŵŽƌĞƋģŬĂŶģƚģďģũŶģŵĞǀĞŶĚŽƐũĞŶƉƌĂŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝƚƚģĚŝƐĂ
ƟŶŐƵũǀĞďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌģ͕ƚģƐƚƌƵŬƚƵƌĂǀĞƚģŐũĂƚĂƚģłĂůģǀĞ͕ƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģŵģĚŚĂ͕ƚģ
shkronjave dyshe etj.
WũĞƐĂĞƚƌĞƚģƐLJŶŽŶŵŽĚĞůŝŵŝŶĞƐŚŬƌŝŵŝƚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂĚŽƌĞ͘EģŬģƚģŇĞƚŽƌĞŶƵŬĚŽƚģũĞƚģƚŚũĞƐŚƚŶũģ
modelim mekanik i shkronjave. Ajo do të shoqërohet me një rubrikë të quajtur Pyetje, ku do t’u kërkohen t’i
përgjigjen një pyetjeje me shkrim ose të bëjnë një pyetje me shkrim, duke u nisur nga shkronja që modelohet.
EģŇĞƚŽƌĞŶĞƉƵŶģƐĚŽƚģnjģŶģǀĞŶĚĞĚŚĞƐŚƵŵģƵƐŚƚƌŝŵĞŬƌŝũƵĞƐĞ͕ƚģĐŝůĂƚŬĂŶģƚģďģũŶģŵĞƌŝƉƌŽͲ
dhimin e gjuhës së shkruar prej nxënësve.
WģƌŵĞƐƉLJĞƚũĞǀĞĂƉŽƐŝƚƵĂƚĂǀĞƚģƉĂƉģƌĨƵŶĚƵĂƌĂƉƌĞũƚLJƌĞŬģƌŬŽŚĞƚŬƌŝũŝŵĚŚĞƉůŽƚģƐŝŵƵƐŚƚƌŝŵĞƐŚƚģ
larmishme.
Fletët e punës së Pasabetares e mbyllin serinë e paketës së kësaj Abetareje. Përmes saj, nxënësit ush-
trohen dhe përsosen në përdorimin e gjuhës dhe në njohjen me disa dukurive. Çdo ushtrim i kësaj natyre
ƌĞĂůŝnjŽŚĞƚĚƵŬĞƵŵďģƐŚƚĞƚƵƌŶģŝŶƚƵŝƚģŶĞŶdžģŶģƐǀĞ͘
Kjo Abetare përmban edhe një risi tjetër, e cila lidhet me përdorimin standard të gjuhës. Për të njohur
mirë gjuhën dhe dialektet e saj, sidomos dallimin midis tyre, në këtë Abetare gjendet dhe rubrika Thuhet ...
Shkruhet͘WģƌŵĞƐƐĂũŬĞŵŝƐLJŶƵĂƌƚ͛ƵƚŚĞŵŝĨģŵŝũģǀĞƐĞŬƵƌŇĂƐŝŵŶĞŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌŝŵƐŚƵŵģƚƌĂũƚĂƚģŶũģ
łĂůĞ͕ƉŽƌŬƵƌƐŚŬƌƵĂũŵģĚƵŚĞƚƚģƉģƌĚŽƌŝŵǀĞƚģŵĂƚģƚģƐƚĂŶĚĂƌĚŝƚ͘
Në librin e mësuesit do të gjejnë një material të gjerë për të punuar me këtë rubrikë, të cilën e shohin të
ŶĞǀŽũƐŚŵĞƉģƌƚ͛ƵƉƵŶƵĂƌĞĚŚĞƉģƌŶũģĂƌƐLJĞƚũĞƚģƌ͗ƉģƌĂĨƌŝŵŝŶĞĚŝĂůĞŬƚĞǀĞƚģƐŚƋŝƉĞƐŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶ͕Ɛŝ
dhe për situatën e re të shoqërisë shqiptare, si dhe për nxitjen e një komunikimi sa më të gjerë të shqiptarëve
në të gjitha trevat ku ata ndodhen. Kjo rubrikë le të pasurohet më tej nga mësuesit, kryesisht me shembuj
ƟƉŝŬģƚģnjŽŶģƐŬƵŶĚŽĚŚĞŶ͕ƉĂƐŝƉģƌďģŶŶũģĞůĞŵĞŶƚƉģƌƉĂƐƵƌŝŵŝŶĞŐũƵŚģƐƐƚĂŶĚĂƌĚĞŵĞłĂůģŶŐĂǀĞƚģ
brumi i saj.
 29

1.5. RRETH METODAVE TË MËSIMIT

TË LEXIM-SHKRIMIT

Për problemin e të mësuarit të lexim-shkrimit në moshat më të vogla, mendime të ndryshme dhe

ŵďĂƌģŬŽŵďģƚĂƌĞŶŐƵůŝŶŬģŵďģŵĞƚģĚƌĞũƚģƋģ͕ƉģƌŵģƐŝŵŝŶĞƟũƚģƉģƌĚŽƌĞŶŵĞƚŽĚĂũŽƚģŝŵƉƌŽǀŝnjƵĂƌĂ͕
por metoda që të kenë vlerë të sigurt shkencore, të jenë eksperimentuar gjerësisht dhe që të mund të japin
ŐĂƌĂŶĐŝƉģƌƐƵŬƐĞƐŝŶĚŚĞƋģŬĂŶģƚģďģũŶģŵĞĂƌƌŝƚũĞŶĞƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶĞĚŝƐĂĂŌģƐŝǀĞĞŵũĞƚĞǀĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞ
teknikën e leximit dhe të shkrimit.
EģŬģƚģĂƐƉĞŬƚŬĂƋƚģƌģŶĚģƐŝƐŚģŵƚģĂŌģƐŝŵŝƚƚģĨģŵŝũģǀĞ͕ĨŽƌŵŝŵŝƉƌŽĨĞƐŝŽŶĂůŝŵģƐƵĞƐǀĞƚģƐŚŬŽůůģƐ
ĮůůŽƌĞŵĞƌƌŶũģƌģŶĚģƐŝƚģǀĞĕĂŶƚģ͘DģƐƵĞƐŝƚĚƵŚĞƚƚģŐũĞũŶģĞƚģnjŐũĞĚŚŝŶŵĞƚŽĚģŶŵģƉƌŽĚŚŝŵƚĂƌĞ͕ƚĂŶũŽ-
hin në thelb atë e ta bëjnë të suksesshme.
WŽĐŝůĂƚũĂŶģƟƉĂƚĞŵĞƚŽĚĂǀĞƋģũĂŶģƉģƌĚŽƌƵƌŚŝƐƚŽƌŝŬŝƐŚƚĚŚĞƚģĂƚLJƌĞƋģŬĂŶģƚģďģũŶģŵĞŬģƌŬŝŵĞƚ
ƋģũĂŶģďģƌģĚŚĞƉŽďģŚĞŶĂŬƚƵĂůŝƐŚƚ͘DģƐŚƵŵģƐĞƉģƌŵĞƚŽĚĂƚģǀĞĕĂŶƚĂ͕ŬģƚƵŵƵŶĚƚģŇŝƚĞƚƉģƌƉƌŝƌũĞ
metodologjike, d.m.th. për një grup metodash, të cilat me gjithë ndryshimet që kanë midis tyre, kanë të për-
ďĂƐŚŬģƚŶũģƐŬĞŵģ͕ŶũģƐƵďƐƚƌĂƚ͕ŶũģƉƌŽĐĞĚŝŵĞŶũģŵďģƐŚƚĞƚũĞƐŚŬĞŶĐŽƌĞ͘dģƟůůĂŐƌƵƉŝŵĞŵĞƚŽĚŽůŽŐũŝŬĞ
ũĂŶģŶģŶũģŶƵŵģƌƚģŬƵĮnjƵĂƌ͕ƉŽƌďƌĞŶĚĂƚLJƌĞŵƵŶĚƚģĚĂůůŽũŵģŶũģŶƵŵģƌƚģŵĂĚŚŵĞƚŽĚĂƐŚƐƉĞĐŝĮŬĞ͕ŵĞ
ǀĂƌŝĂŶƚĞƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚĂ͕ŵďŝŶũģƐŬĞŵģƌĞĨĞƌŝŵŝ͕ƋģďģŶƚģŵƵŶĚƵƌĨƵƚũĞŶĞƚLJƌĞŶģŶũģŐƌƵƉŵģƚģŐũĞƌģ͘Eģ
ůŝƚĞƌĂƚƵƌģŶŵĞƚŽĚŝŬĞƚģƐŚŬƌŝŵͲůĞdžŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͕ƉģƌƐŚƵŵģŬŽŚģģƐŚƚģǀůĞƌģƐƵĂƌƐŝŵģŝĂƌƐLJĞƐŚģŵŬůĂƐŝĮŬŝŵŝ
i pedagogut dhe psikologut të njohur amerikan (WŝůůŝĂŵ^͘'ƌĂLJͿ͕ŝĐŝůŝŝŶĚĂŶƚĞŶģĚLJŐƌƵƉĞďĂnjģŵĞƚŽĚĂƚĞ
ŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͗
1. DĞƚŽĚĂƚƌĞůĂƟǀŝƐŚƚƚģǀũĞƚƌĂĚŚĞ͕
2. ŵĞƚŽĚĂƚŵŽĚĞƌŶĞ͕ŵģƉĂŬĂŵģƐŚƵŵģĞŬůĞŬƟŬĞ͘
EģŵĞƚŽĚŽůŽŐũŝŶģĞŬŽŚģƐŵģƚģƌĞ͕ƚģŵģƐŝŵĚŚģŶŝĞƐƐģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůĞƐƚĂƌŬģƟũŬůĂƐŝĮŬŝŵŝŝũĂŶģ
bërë vërejtje të shumta dhe, për mendimin tonë, shkencërisht të arsyeshme. Thuhet se është shumë i
ƉģƌŐũŝƚŚģƐƵĂƌĚŚĞŶƵŬŵďģƐŚƚĞƚĞƚŶģŬƌŝƚĞƌģƚģƋģŶĚƌƵĞƐŚģŵ͘<ģƚģŬůĂƐŝĮŬŝŵ͕'ƌĞũ;'ƌĂLJͿĞďģŶŶģďĂnjģƚģ
͞ƉģƌĐĂŬƚƵĞƐŝƚŬŽŚŽƌ͟ĚŚĞũŽŶģŶĚŽŶũģŶŐĂůŝŐũģƐŝƚģŶũŽŚģƐĞ͕ŵĞŶĚŽƌĞŽƐĞƉƐŝŬŽůŽŐũŝŬĞ͙͟ƋģũĂŶģƐŚƵŵģŵģ
ƚģƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞĚŚĞƐŚŬĞŶĐģƌŝƐŚƚŵģƚģƋģŶĚƌƵĞƐŚŵĞ͘<ũŽŬĂŶdžŝƚƵƌŵĞƚŽĚŝĐŝĞŶƚģƚƚģƉƌŽǀŽũŶģŬůĂƐŝĮŬŝŵŝŶĞ
ŵĞƚŽĚĂǀĞƚģŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌŵďŝďĂnjĂƚģŬƌŝƚĞƌĞǀĞƐŚŬĞŶĐģƌŝƐŚƚŵģƚģƉƌĂŶƵĞƐŚģŵ͘
EģůŝĚŚũĞŵĞŬģƚģ͕<ŽŶĨĞƌĞŶĐĂĞϭϮͲƚģEĚģƌŬŽŵďģƚĂƌĞĞhE^KͲƐ;'ũĞŶĞǀģͿĚŚĞLJƌĂEĚģƌŬŽŵďģƚĂƌĞ
ĞĚƵŬŝŵŝƚ͕ŵģϭϵϰϵ͕ƉģƌŬƌĂŚŵĞŶĚŝŵŝŶƋģƉģƌŬƌŝƚĞƌďĂnjģƚģŬůĂƐŝĮŬŝŵŝƚƚģŵĞƚŽĚĂǀĞƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞͲ
star të merret ƌƌũĞĚŚĂĞŶĚŽĚŚũĞƐƐģůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝƚƐŝƉƌŽĐĞƐĞƉƐŝŬŽͲĮnjŝŽůŽŐũŝŬĞ͘,ƵůƵŵƟŵĞƚŶģĨƵƐŚģŶ
ĞƉƐŝŬŽůŽŐũŝƐģƐģĞĚƵŬŝŵŝƚŬĂŶģƉƌŽǀƵĂƌƐĞůĞdžŝŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝ͕ƐŝƉƌŽĐĞƐĞƉƐŝŬŽͲĮnjŝŽůŽŐũŝŬĞŬĂŶģƌƌũĞĚŚģƚģ
ŬƵŶĚģƌƚ͕ŶũģƌŝģƐŚƚģĂŶĂůŝƟŬ;ůĞdžŝŵŝͿĚŚĞƚũĞƚƌŝƐŝŶƚĞƟŬ;ƐŚŬƌŝŵŝͿ͘ĂnjƵĂƌŶģŬģƚģŬƌŝƚĞƌ͕Ŷģ<ŽŶĨĞƌĞŶĐģŶĞϭϮͲƚģ
Ndërkombëtare për Mësimin Publik të UNESCO-s e të Byrosë Ndërkombëtare për Edukim, u miratua klasi-
ĮŬŝŵŝŝŵĞƚŽĚĂǀĞƚģŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌŶģŬëƚŽƚƌŝŐƌƵƉĞďĂnjģ͗
1. DĞƚŽĚĂƚƐŝŶƚĞƟŬĞ;ŬëƚƵƉģƌĨƐŚŝŚĞŶĞĚŚĞĂƚŽĨŽŶĞƟŬĞ͕ŐůŽďĂůĞͿ
2. DĞƚŽĚĂƚĂŶĂůŝƟŬĞ
3. DĞƚŽĚĂƚĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞ
4. Metoda mikste
ƌĞŶĚĂŬģƚLJƌĞƚƌŝŐƌƵƉĞǀĞďĂnjģƉģƌĨƐŚŝŚĞŶŵģƐŚƵŵģŵĞƚŽĚĂƚģǀĞĕĂŶƚĂ͕ĚŝƐĂƉƌĞũƚLJƌĞƚĂƐŚŵģũĂŶģƚĞƉģƌƚģ
ǀũĞƚģƌƵĂƌĂĞƚģƉĂƉģƌĚŽƌƐŚŵĞĚŚĞĚŝƐĂƚģƚũĞƌĂŵĞŵƵŶĚģƐŝƚģŬƵĮnjƵĂƌĂƉģƌĚŽƌŝŵŝ͘WģƌŬģƚģĂƌƐLJĞ͕ĞĚŚĞƉƐĞ
ƉģƌŬģƚŽƚƌŝŐƌƵƉŝŵĞŬĂŶũģŵĞŶĚŝŵƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƉģƌƚŚĞůďŝŶĚŚĞƐƉĞĐŝĮŬĂƚĞƚLJƌĞ͕ŬĂĞĚŚĞŬƵŶĚģƌƐŚƟŵĞƚģ
ĐĂŬƚƵĂƌĂ͘<ũŽ͕ƉģƌĨĂŬƟŶƐĞŶģƉƌĂŬƟŬģŶĞŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵŝƚĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌǀģƐŚƟƌģƐĞŵƵŶĚƚģnjďĂƚŽ-
ŚĞƚŶĚŽŶũģŵĞƚŽĚģ͞ĞƉĂƐƚģƌ͟ĂŶĂůŝƟŬĞŽƐĞƐŝŶƚĞƟŬĞ͘
30

DĞƚŽĚĂƚƐŝŶƚĞƟŬĞ͘EģŶŬģƚģĞŵģƌƟŵŐƌƵƉŽŚĞƚŶũģŐĂŵģĞŐũĞƌģĞŵĞƚŽĚĂǀĞ͕ƋģŬĂŶģŬĂƌĂŬƚĞƌŝnjƵĂƌĚŚĞ
ŬĂƌĂŬƚĞƌŝnjŽũŶģŵģƐŝŵŝŶĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚƋģŶŐĂƐŚŬŽůůĂƚĞĂŶƟŬŝƚĞƟƚŐƌĞŬĚŚĞƌŽŵĂŬĞĚĞƌŝŶģĚŝƚģƚĞƐŽƚŵĞ͘
<LJģƐŚƚģŶũģŐƌƵƉŝŵďƌĞŶĚĂƚģĐŝůŝƚŵƵŶĚƚģĚĂůůŽũŵģŵĞƚŽĚĂƚģǀũĞƚƌĂĂůĨĂďĞƟŬĞ͗ŵĞƚŽĚĂĨŽŶĞƟŬĞĂƉŽĨŽŶŝŬŽͲ
ƐŝŶƚĞƟŬĞ͘DĞƚŽĚĂĞŬģŶĚŝŵŝƚƐŚŬƌŽŶũģƉģƌƐŚŬƌŽŶũģ;ŵĞƚŽĚĂĂůĨĂďĞƟŬĞͿ͕ŵĞƚŽĚĂĞŬģŶĚŝŵŝƚƟŶŐƵůůƉģƌƟŶŐƵůů
;ŵĞƚŽĚĂnjĂŶŽƌĞͿ͕ŵĞƚŽĚĂĞŬģŶĚŝŵŝƚƌƌŽŬũĞƉģƌƌƌŽŬũĞ;ŵĞƚŽĚĂƐŝůĂďŝŬĞͿ͕ŵĞƚŽĚĂĞƟŶŐƵũǀĞŶĂƚLJƌĂůģ;ŵĞƚŽĚĂ
ĞƟŶŐƵũǀĞŶŽƌŵĂůģͿ͕ŵĞƚŽĚĂĨŽŶŽŐƌĂĮŬĞ͕ŵĞƚŽĚĂĨŽŶĞƟŬĞĚŚĞŵĞƚŽĚĂĨŽŶŽŵŝŵŝŬĞ;ŵĞƚŽĚĂŝŶƚĞƌũĞŬƟǀĞͿĞƚũ͘
^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞƉģƌďĂƐŚŬģƚĞŬģƚLJƌĞŵĞƚŽĚĂǀĞƋģŶĚƌŽŶŶģƉƌŽĐĞĚƵƌĂƚĞƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝƚ͕ĚƵŬĞƐŝŶƚĞƟnjƵĂƌĞůĞͲ
ŵĞŶƚĞƚĞŐũƵŚģƐƐģĨŽůƵƌ;ƟŶŐƵũƚͿĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂƌ;ƐŚŬƌŽŶũĂƚͿƚģŶũŽŚƵƌĂŵģƉĂƌģ͘&ŝůůŝŵŝƐŚƚŵĞƌƌĞŶŵĞƟŶŐƵũ
ĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģǀĞĕĂŶƚĂ͕Ƌģ͕ŶģŵģŶLJƌģƚģƉģƌƐŚŬĂůůģnjƵĂƌ͕ǀŝũŶģĞďĂƐŚŬŽŚĞŶ͕ĚƵŬĞĨŽƌŵƵĂƌƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĞłĂůŝ͘
EģƉĞƌŝƵĚŚģŶĞůĂƐŚƚģŐƌĞŬĞ͕ŶģĂƚģŚĞůĞŶŝƐƟŬĞĚŚĞƌŽŵĂŬĞ͕ĨģŵŝũģƚĞĮůůŽŶŝŶũĞƚģŶĞƚLJƌĞƐŚŬŽůůŽƌĞ
ŶģŵŽƐŚģŶϳǀũĞĕĚŚĞĞŶĚŝƋŶŝŶƐŚŬŽůůģŶĮůůŽƌĞƉģƌϱǀũĞƚ͕ƉĞƌŝƵĚŚģŐũĂƚģƐģĐŝůģƐĚƵŚĞũ͕ƉĂƌĂƐģŐũŝƚŚĂƐŚ͕
të lexonin, të shkruanin dhe të bënin llogari. Në këtë shkollë, metoda e përgjithshme për të mësuar leximin
ĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŶŬŝƐŚƚĞƚģďģŶƚĞŵĞƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶƉĂƌĂƉƌĂŬƚģĞůĞŵĞŶƚĞǀĞƚģĂůĨĂďĞƟƚ͕ĚƵŬĞŝƐŚƋŝƉƚƵĂƌĂƚŽũŽ
ƐŝƉĂƐǀůĞƌģƐĨŽŶĞƟŬĞƐŝƟŶŐƵũƚģǀĞĕĂŶƚģ͕ƐŝĕƐŚƋŝƉƚŽŚĞŶďƌĞŶĚĂłĂůģǀĞ͕ƉŽƌĂƐŚƚƵƐŝĕƐŚƋŝƉƚŽŚĞŶŶŽƌŵĂůŝƐŚƚ
ŬƵƌĚƵĂŵƚģƐŚƋŝƉƚŽũŵģƐŚŬƌŽŶũĂƚģĂůĨĂďĞƟƚ͕ĚƵŬĞŵĂƌƌģŶģŬģƚģŵģŶLJƌģƉũĞƐģƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģĂůĨĂďĞƟƚ͘
DģƐƵĞƐŝƐŚŬƌƵĂŶƚĞŶģƐƟůƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂďĞƟƚ͕ƐŝŵŽĚĞůƉģƌƚ͛ŝŬŽƉũƵĂƌ͘<ģƐŚƚƵ͕ĂŝŝŶĚŝŚŵŽŶƚĞŶdžģŶģƐŝƚŶģ
ƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞƚLJƌĞ͕ĚƵŬĞƵĚŚģŚĞƋƵƌĚŽƌģŶĞƚLJƌĞƉģƌƐŚŬƌŽŶũĂƚģǀĞĕĂŶƚĂ͘
EũģĞůĞŵĞŶƚƚģƌŝŐũĞũŵģŶģƐŚŬŽůůģŶƌŽŵĂŬĞ͕ŬƵ͕ŵďŝƚƌLJĞnjĂĚƌƵƌŝ͕ƚģĐŝůĂƚŬŝƐŚŝŶƐŚŬƌŽŶũĂŵĞǀģůůŝŵ͕
ŶdžģŶģƐŝƚƵƐŚƚƌŽŚĞƐŚŝŶŵĞƐƟůŝŶĞƚLJƌĞƉģƌƚģŬƵƉƚƵĂƌĚŚĞƉģƌƚģƉģƌǀĞƚģƐƵĂƌŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌŵŽĚĞůŝŶ
ĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͘DĞŐũŝƚŚĂƚģ͕ũŽƚģŐũŝƚŚģŝƐŚŝŶĚĂŬŽƌĚŵĞƉģƌĚŽƌŝŵŝŶĞŬģƟũŵũĞƟ͘
^ŚĞŵďƵůůŝŶ Ğ ƉģƌĚŽƌŝŵŝƚ ƚģ ŬģƐĂũ ŵĞƚŽĚĞ ƐŝŶƚĞƟŬĞ ƚģ ƟƉŝƚ ĂůĨĂďĞƟŬ Ğ ŬĞŵŝ ŐũĂƚģ ŐũŝƚŚģ ͞DĞĚŝŽ
ǀŽ͟;ƉĞƌŝƵĚŚĂ Ğ ŵĞƐũĞƚģƐͿ͘ ƐŚƚģ ŝ ŶũŽŚƵƌ ĨĂŬƟ Ƌģ Ŷũģ ƉƌŝŌŝ ĂŶŐůĞnj ŵĞ ĞŵƌŝŶ ^ĂŶƐŽŶ͕ ƐŚƵŵģ ŝŶƚĞůŝŐũĞŶƚ͕
ƋģŬŝƐŚŵģƐƵĂƌŶģŶũģĚŝƚģƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂďĞƟƚ͕ƉŽƌ͕ŵģƉĂƐŝŝƐŚƚĞĚĂƐŚƵƌŶũģũĂǀģĞƚģƌģƉģƌƚ͛ŝ
ďĂƐŚŬƵĂƌĞƉģƌƚ͛ŝůĞdžƵĂƌĂƚŽŶģłĂůģ͘
sĞƚģŵƌƌĞƚŚƐŚĞŬƵůůŝƚys/ǀŝũŶģƚģĚŚģŶĂƚģƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞƐĞŵĞƚŽĚĂƚƐŝŶƚĞƟŬĞƚģƟƉŝƚĂůĨĂďĞƟŬĮůůƵĂŶ
ƚģƉģƐŽũŶģŶĚƌLJƐŚŝŵĞĨŽŶŝŬĞ͘^ŝĕŬƵƉƚŽŚĞƚ͕ŝŶŬŽŶƐĞŐƵĞŶĐĂƚŵĞƚŽĚŽůŽŐũŝŬĞĞďģũŶģŵģƐŝŵŝŶĞƐŚƋŝƉƟŵŝƚ͕Ŷģ
ŶũģĨĂƌģŵģŶLJƌĞ͕ƐŚƋŝƉƟŵŵĞŶũģǀůĞƌģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞĨŽŶĞƟŬĞƉģƌƚģůĞdžƵĂƌłĂůģŶĂƚLJŬƵŶĚŽĚŚĞƚƟŶŐƵůůŝ͘
^ŝĕƐŚŝŚĞƚ͕ŵĞƚŽĚĂĞƉĂƌģĞƟƉŝƚĨŽŶĞƟŬͲƐŝŶƚĞƟŬ͕ƉģƌƚģĐŝůģŶŬĂƚģĚŚģŶĂ͕ǀũĞŶƉŝŬģƌŝƐŚƚŶŐĂŐũĞƌŵĂŶŝ
sĂůĞŶƟŶŽ/ƐŬĞůƐĂƵĞƌͲ/ŬĞůnjĂŵĞƌ;ϭϱϮϳͲϭϱϯϰͿ͕ŵģƐƵĞƐŐũĞƌŵĂŶĚŚĞďĂƐŚŬģŬŽŚģƐŝƌĞĨŽƌŵĂƚŽƌŝƚDĂƌƟŶ>ƵƚĞƌ͘
ŝ͕ŶģŶũģĂƌƟŬƵůůƚģďŽƚƵĂƌŵģϭϱϯϰŵĞƟƚƵůů͗͞WģƌƌƌƵŐģŶĞĚƌĞũƚģ͕ƐŝƉĂƐƐģĐŝůģƐŵƵŶĚƚģŵģƐŽŚĞƚůĞdžŝŵŝ͟
ƉĂƌĂƋĞƚƉŝŬģƉĂŵũĞƚĞƟũŵďŝƉƌŽĐĞĚŝŵŝŶ͕ƐŝƉĂƐƟũ͕ŵģƚģĞĨĞŬƚƐŚģŵƚģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝƚƚģƟŶŐƵũǀĞĚŚĞƐŚŬƌŽ-
ŶũĂǀĞĞƚģůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͘^ŝƉĂƐƟũ͕ƟŶŐƵůůŝĚƵŚĞũƚģŝƐŚƚĞƉŝŬģŶŝƐũĞĞŵģƐŝŵŝƚƚģŐũƵŚģƐĚŚĞůĞdž-
ŝŵŝƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͘ŝŬģƐŚŝůůŽŶƚģŵģƐƵĂƌŝƚĞůĞdžŝŵŝƚ͕ĚƵŬĞďģƌģŶũŽŚũĞŶĚŚĞƐŚƋŝƉƟŵŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģǀĞĕĂŶƚĂ͕
ŶŐĂĂŶĂƚũĞƚģƌ͕ĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌƟŶŐƵůůŝŶƐŝƉģƌďģƌģƐƚģłĂůģƐ͕ďĂƐŚŬŽŶŶũģƐŚŬƌŽŶũģŵĞĮŐƵƌģŶĞŶũģŽďũĞŬƟ͕
ĞŵƌŝŝƚģĐŝůŝƚĮůůŽŶŵĞŬģƚģƐŚŬƌŽŶũģ͘
WģƌƉũĞŬũĞƚģƚũĞƌĂũĂŶģďģƌģŶŐĂŶũĞƌģnjƚģŶĚƌLJƐŚģŵŶģƐŚĞŬ͘ys//Ŷģ^ƉĂŶũģ͘ĂůůŽŶŶģŬģƚģŬŽŚģǀĞƉƌĂ
ĞZĂŵŝƌĞnjĚĞĂƌƌŝŽŶŝƚĚŚĞĞ:ŽĂŶWĂďůŽŽŶĞƟƚ͕Ŷģ,ŽůĂŶĚģŵĞŶŝƐŵģŶĞWĞƚƌƵƐDŽŶƚĂŶŝƵƐŝƚĞŶģ'ũĞƌŵĂŶŝ
ŬģƐŚŝůůƚĂƌŝƉĞĚĂŐŽŐũŝŬ,ĂũŶƌŝŚ^ƚĞĨĂŶŝ;ϭϳϲϰͲϭϴϱϬͿĚŚĞďĂƐŚŬģŵĞŶĚŝŵƚĂƌŝƚƚģƟũ<ƌƵŐ;ϭϳϳϭͲϭϴϭϯͿĞƚũ͘Yģƚģ
ĚLJ͕ƉŽƌ<ƌƵŐŶģŵģŶLJƌģƚģǀĞĕĂŶƚģ͕ƵƉģƌƉŽƋģŶƚĂƚŚũĞƐŚƚģƐŽŶŝŶĞůĞŚƚģƐŽŶŝŶƉƌŽĐĞĚŝŵŝŶŵĞƚŽĚŝŬƚģŵģƐŝŵŝƚ
ƚģƟŶŐƵũǀĞĞƚģůĞdžŝŵŝƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͕ƐŝĕĞƌĞŬŽŵĂŶĚŽŶƚĞŵĞƚŽĚĂĞŬģŶĚŝŵŝƚƐŚŬƌŽŶũģƉģƌƐŚŬƌŽŶũģ͘
<ģƌŬŽŶƚĞƋģƟŶŐƵũǀĞďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌģ͕ǀĂƌģƐŝƐŚƚƉƌĞũŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĂǀĞĨŽƌŵģƐƵĞƐĞĞƚģƐŚƋŝƉƟŵŝƚƚģƚLJƌĞ͕ƚ͛Ƶ
ũĞƉĞƐŚŝŶĞĚŚĞĞŵģƌƟŵĞƚģĐĂŬƚƵĂƌĂƐŝ͗͞ƟŶŐƵũĨƌLJƌģƐ͕͟͞ƐŚƵƐŚƵƌŝƚģƐ͕͟͞njƵŬĂƚģƐ͕͟͞ƐŚƉģƌƚŚLJĞƐ͟Ğƚũ͘
DďŝƚģŐũŝƚŚĂ͕ƉģƌƉũĞŬũĞƚŵģƚģŵģĚŚĂƉģƌŵĞƚŽĚģŶĂůĨĂďĞƟŬĞ͕ƚģĐŝůĂƚũĂŶģnjģǀĞŶĚģƐƵĂƌŵĞĂƚģĨŽŶĞ-
ƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞ͕ƋģĚƵŬĞƚƐĞŬĂŶģƉĂƐƵƌƐŚƵŵģƐƵŬƐĞƐ͕ũĂŶģĂƚŽƚģƉƵŶģƐƐģ<ŽŵĞŶŝŽĞĚĞWŽƌƚŽƌĞĂůŝƐƟƚ͘
<ŽŵĞŶŝŽ͕ŶģůŝďƌŝŶĞƟũƐŚŬŽůůŽƌ͞ZƌĞƚŚŬƵƉƟŵŝƚƚģƉŝŬƚƵƌģƐ͟ǀģŶģĚƵŬũĞ͕ŶĚģƌƚģƚũĞƌĂ͕ƋģƉģƌƚģƉĂƐƵƌ
ŶũĞůĞdžŝŵƚģƟƉŝƚĨŽŶĞƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬ͕ƌĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞƚƉģƌĚŽƌŝŵŝŝŶũģůůŽũĂůĨĂďĞƟŵĞƚģĐŝůŝŶǀůĞƌģƐŽŚĞƚƉģƌĨĂƋģƐŝ-
ŵŝŝŶũģƟŶŐƵůůŝŶŐĂŶũģƐŚŬƌŽŶũģ͘
EĚģƌƐĂWŽƌƚŽƌĞĂůŝƐƟƉƌŽƉĂŐĂŶĚŽŶŶũģŵĞƚŽĚģƚģƟƉŝƚĨŽŶŝŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬ͕ĞĐŝůĂĞďģŶŵģƚģůĞŚƚģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶ
ĞůĞdžŝŵŝƚĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚŶŐĂĨģŵŝũģƚ͘
 31

Që nga periudha e mesjetëƐ͞DĞĚŝŽǀŽ͟ĚŚĞĚĞƌŝŶģĨƵŶĚƚģƐŚĞŬƵůůŝƚys///͕ŵģƐŝŵŝŝƐŚŬƌŝŵŝƚŝƐŚƚĞĂŝŝ

ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͘ĚŚĞŶģƐŚĞŬƵůůŝŶys///ŵģƐƵĞƐŝƚƉƌŝǀĂƚģƉƌĞƚĞŶĚŽŶŝŶƉģƌǀůĞƌģŶĞŵĂĚŚĞƋģŬĂŵģƐŝŵŝŝƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ
ǀĞĕŶŐĂĂŝŝƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͘sĞƚģŵƉĂƐĕĞůũĞƐĚŚĞŵĂƐŝǀŝnjŝŵŝƚƚģƐŚŬŽůůĂǀĞƉƵďůŝŬĞŶŝƐŝƚģǀůĞƌģƐŽŚĞũƌģŶĚģƐŝĂĞƚģĚLJ
ůůŽũĞǀĞƚģƚģŵģƐƵĂƌŝƚ͗ĞůĞdžŝŵŝƚĚŚĞĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͘
EƵŬĚƵŚĞƚƚģŚĂƌƌŽũŵģƋģŵĞƚŽĚĂĞƟƉŝƚƐŝŶƚĞƟŬĞŵďģƐŚƚĞƚƵƌŶŐĂD͘DŽŶƚĞƐŽƌŝģƐŚƚģĞŶĚĞĞĨƌĞƐŬģƚ͘
ũŽƉģƌŬƌĂŚĞƚŶŐĂŶũģƐƉĞĐŝĂůŝƐƚĞĨƌĂŶĐĞnjĞ͕^ƵƐĂŶŶĞDĂŝƐŽŶŶLJ͕ĞĐŝůĂŬĂƉģƌƉƵŶƵĂƌŶũģƉũĞƐģƚģŵĞƚŽĚģƐƐģ
ƟƉŝƚƐŝŶƚĞƟŬƉģƌĂƚŽƐƵďũĞŬƚĞ;ŶdžģŶģƐͿƋģŬĂŶģŶĂƚLJƌģƚģǀģƐŚƟƌģ͘
Këto metoda, të emërtuara si metoda thelbësore, ndikojnë për një përvetësim të përmbledhur të lexim-
shkrimit.
:ĂŶģĚŝƐĂŵĞƚŽĚĂƐŝŶƚĞƟŬĞ͕ƚģĐŝůĂƚƉŽƵnjďĂƚƵĂŶŵĞŵĂƐģĚŚĞǀĞŶĚƚģĚƵŚƵƌ͕ũĂƉŝŶƌĞnjƵůƚĂƚĞƚģŵŝƌĂ
ĞĚŚĞŶģƉƌĂŬƟŬģŶĞƐŽƚŵĞƚģŵģƐŝŵŝƚƚģƟŶŐƵũǀĞĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞůĞdžŝŵŝƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͘dģƟůůĂũĂŶģ͗
ŵĞƚŽĚĂĞůĞdžŝŵŝƚƌƌŽŬũĞƉģƌƌƌŽŬũĞ;ŵĞƚŽĚĂƐŝůĂďŝŬĞͿ͕ŵĞƚŽĚĂĞƟŶŐƵũǀĞŶĂƚLJƌĂůģ͕ƚŚĞŵĞůƵĞƐĞŵďģƐŚƚĞƚģƐ
ŵģŝĚĂůůƵĂƌŝƐģĐŝůģƐŬŽŶƐŝĚĞƌŽŚĞƚŵĞƚŽĚŝƐƟŐũĞƌŵĂŶůǀŝŶũŚůĞƌ͕ŵĞƚŽĚĂĨŽŶŽŐƌĂĮŬĞ͕ŵĞƚŽĚĂĨŽŶĞƟŬĞĚŚĞ
ŵĞƚŽĚĂĨŽŶŽŵŝŵŝŬĞ͕ƚŚĞŵĞůƵĞƐĞƉģƌŬƌĂŚģƐŵģŝĚĂůůƵĂƌŝƐģĐŝůģƐŬŽŶƐŝĚĞƌŽŚĞƚŵģƐƵĞƐŝĨƌĞŶŐKŐŝƐƚĞŶ'ƌŽƐ-
ůĞŶ͘ŝƉƌŽƉŽnjŽŶƚĞƋģŶŽĐŝŽŶŝƉģƌƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞŵģƐŝŵŝƉģƌƌƌƵŐģŶĞĨŽƌŵģƐŝŵŝƚĞŵģŶLJƌģŶĞƐŚƋŝƉƟŵŝƚĚƌĞũƚ
ƟŶŐƵũǀĞƚģďģŚĞƚĚƵŬĞǀģŶģŶģůŝĚŚũĞŝŵŝƟŵŝŶĞƟŶŐƵũǀĞŶĂƚLJƌĂůģŵĞŵŝŵŝŬģ͕ŵĞŐũĞƐƟŬƵůĂĐŝŽŶĞĞůģǀŝnjũĞ
ƉģƌŬĂƚģƐĞƚģĨLJƚLJƌģƐĞƚģŽƌŐĂŶĞǀĞƚģƚũĞƌĂƚģƚƌƵƉŝƚ͘!ƐŚƚģĞƉģƌƐŚƚĂƚƐŚŵĞ͕ƐŝĚŽŵŽƐ͕ƉģƌĨģŵŝũģƚŵĞĚģŵƟŵĞ
ŶģƚģĚģŐũƵĂƌ͘DƵŶĚƚģƉĂƌĂƉģůƋĞŚĞƚŶģƐŝƚƵĂƚĂƚĞŵģƐŝŵŝƚŝŶŬůƵnjŝǀĞŵĞŬůĂƐĂƚģďĂƐŚŬģŶŐũŝƚƵƌĂ͕ƉŽƌĞĚŚĞ
ŵĞĨģŵŝũģƚŵĞnjŚǀŝůůŝŵŶŽƌŵĂů͘
Eģ ƉģƌŵďLJůůũĞ ĚŚĞ Ŷģ Ŷũģ ŵģŶLJƌģ ƚģ ƉģƌŵďůĞĚŚƵƌ ĚŽ ƚģ ƚŚŽƐŚŝŵ ƐĞ ŵĞƚŽĚĂƚ ƐŝŶƚĞƟŬĞ͕ ƚģ ĐŝůĂƚ njďĂ-
ƚŽŚĞŶƉũĞƐģƌŝƐŚƚĞĚŚĞŶģƉƌĂŬƟŬģŶĞƐŽƚŵĞƚģŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͕ŵƵŶĚƚģŶĚŝŚŵŽũŶģŶģ
ƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶŐƌĂĚƵĂůĚŚĞƉĂƐŚƵŵģǀģƐŚƟƌģƐŝƚģƟŶŐƵũǀĞĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞŬƵƉƟŵŝŶĞŵŝƌģƚģƐƚƌƵŬƚƵƌģƐ
ĨŽŶĞƟŬĞĚŚĞŐƌĂĮŬĞƚģŐũƵŚģǀĞŶģƚģĐŝůĂƚƵnjďĂƚƵĂŶ͘ƚŽũĂŶģŵģƚģĞĨĞŬƚƐŚŵĞĚŚĞŶĚŝŚŵŽũŶģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶ
cilësor të procesit të leximit.
ŽďģƐŝĂŵģĞŵĂĚŚĞĞƚLJƌĞƋģŶĚƌŽŶŶģĨĂŬƟŶƐĞƚģŐũŝƚŚģƉƵŶģŶƉģƌƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝŶĞůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌĞŵďģƐŚƚĞƐŝŶǀĞƚģŵĚŚĞǀĞƚģŵŶģŬŽŵƉŽŶĞŶƟŶƐŝŶƚĞƟŬ͘<ũŽĞďģŶƚģǀģƐŚƟƌģƐŚŬƌŝƌũĞŶĞ
ƟŶŐƵũǀĞĚŚĞƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģłĂůģĞłĂůŝƐŝŶũģƐŝŵģƚģƉůŽƚĂŐũƵŚģƐŽƌĞ͘EŐĂĚĂůģƐŽŶƉƌŽĐĞƐŝŶĞůĞdžŝŵŝƚ͘ďģŶ
ůĞdžŝŵŝŶƉƵŶģŵĞŬĂŶŝŬĞĚŚĞƉĞŶŐŽŶŬƵƉƟŵŝŶĞĚƌĞũƚģƚģƉģƌŵďĂũƚũĞǀĞƋģůĞdžŽŚĞŶ͘>ĞdžŝŵŝŝŵģƐƵĂƌǀĞƚģŵ
ŵďŝďĂnjĂƚģŵĞƚŽĚĂǀĞƐŝŶƚĞƟŬĞƟŶŐģůůŽŶƐŚƵŵģĂƌƟĮĐŝĂů͕ũŽŝŶĂƚLJƌƐŚģŵĚŚĞ͞ƐŚŬŽůůĂƌĞƐŬ͕͟ĕĨĂƌģŶĚŽĚŚƚĂ
ndeshim edhe sot në shkolla dhe te mësuesit me arsim të vjetëruar metodik.

DĞƚŽĚĂƚĂŶĂůŝƟŬĞ͘EģŬģƚģŐƌƵƉŵĞƚŽĚĂƐŚǀĞŶĚŽƐĞŶĂƚŽŵĞƚŽĚĂ͕ƚģĐŝůĂƚŵĂƌƌŝŶƐŝĨŝůůŝŵĨũĂůģŶĚŚĞ
ĨũĂůŝŶģ͘EģŵģŶLJƌģƚģƐƵŬƐĞƐƐŚŵĞ͕ĂũŽďģŶĂŶĂůŝnjģŶĞƚLJƌĞŶģĨũĂůģ͕ŶģƌƌŽŬũĞĞŶģƚŝŶŐƵũ͕ĚƵŬĞĞĂĨƚģƐƵĂƌ
ŶdžģŶģƐŝŶ͕Ƌģ͕ŶģƉģƌŵũĞƚƐƚƌƵŬƚƵƌģƐƐģĨũĂůģƐ͕ƚģƉģƌǀĞƚģƐŽũģĨũĂůģŶĞůĞdžƵĂƌĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂƌ͘WģƌƉƵŶƵĞƐŝƚƚĞͲ
ƌƉƵŶƵĞƐŝƚƚĞ-
ŽƌŝŬģ ĚŚĞ ŵďģƐŚƚĞƚģƐŝƚ Ğ ŵĞƚŽĚĂǀĞ ĂŶĂůŝƟŬĞ ŵĞŶĚŽŶŝŶ ƐĞ ƟŶŐƵůůŝ ǀĞƚģ ŶƵŬ ŬĂ ĚŽŵģƚŚģŶŝĞ ũĂƐŚƚģ ƚĞŬƐƟƚ͕
ƉƌĂŶĚĂũĚŚĞŶģƉƌŽĐĞƐŝŶĞŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵŝƚģƐŚƚģŵģŵŝƌģƚģŶŝƐĞŵŝƉƌĞũłĂůģƐƐŝďĂƌƚģƐĞĞŬƵƉƟŵŝƚ͘
 <ģƟũŐƌƵƉŝŝƉģƌŬĂƐŝŶŵĞƚŽĚĂƚŐůŽďĂůĞ͕ƚģĐŝůĂƚŬĂŶģƉģƌƉĂƌģƐŝŚŝƐƚŽƌŝŬĞ͘EģǀĞƉƌģŶĞƟũ͕Ƌģŵģϭϳϲϴ͕
ĂďĂƟŝZĂĚŽŶǀŝůůŝĞƌƐͲŝƚ;WĂƌŝƐͿŬģƐŚŝůůŽŶŵģƐŝŵŝŶĞůĞdžŝŵŝƚ͕ĚƵŬĞƵŶŝƐƵƌŶŐĂŶũŽŚũĂĞłĂůģƐŶģƚģƌģƐŝ͕ĚŚĞŵģ
ƉĂƐŶģnjďģƌƚŚŝŵŝŶĞƐĂũŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞƟŶŐƵũ͘
ĚŚĞƉƌŽĨĞƐŽƌŝĨƌģŶŐŚĂŶŚŽnjĞĨŚĂŬŽƚŽ;:ĞĂŶ:ŽƐĞƉĨ:ĂĐŽƚŽƚ͕ϭϳϳϬͲϭϴϰϬͿŬŽŶƐŝĚĞƌŽŚĞƚƐŝŶũģƌŝƉƌĞũ
ŵďģƐŚƚĞƚģƐǀĞƚģĚĂůůƵĂƌƚģŵĞƚŽĚĂǀĞĂŶĂůŝƟŬĞ͘WģƌŬģƚģĂƌƐLJĞ͕ŶũģƌĂƉƌĞũŵĞƚŽĚĂǀĞĂŶĂůŝƟŬĞŵģƚģŚĞƌƐŚŵĞ
ŶũŝŚĞƚŵĞĞŵƌŝŶĞƟũͲ͞ŵĞƚŽĚĂĞŚĂŬŽƚŽƐ͘͟ĂƐŚŬģŵĞŶĚŝŵƚĂƌģƚĚŚĞƉģƌŬƌĂŚģƐŝƚĞŵģǀŽŶƐŚģŵƚģŚĂŬŽƚŽƐ͕
ŵĞƋģůůŝŵƉģƌƉĂƌŝŵŝŶĞƉƌŽĐĞĚŝŵŝƚĂŶĂůŝƟŬƚģŵĞƚŽĚģƐƐģƟũ͕ƉƌŽƉŽnjƵĂŶŵĞƚŽĚĂƚģƌĞũĂĂŶĂůŝƟŬĞ͘EĚģƌŬŽŚģ
ƵŶŝƐģŶĞƵĂĮƌŵƵĂŶŵģƐŚƵŵģŵĞƚŽĚĂĂŶĂůŝƟŬĞ͕ŵŝĚŝƐƚģĐŝůĂǀĞďģũŶģƉũĞƐģ͗ŵĞƚŽĚĂĞƚĞŬƐƚĞǀĞŶŽƌŵĂůĞ͕
ŵĞƚŽĚĂĞłĂůŝǀĞŶŽƌŵĂůĞ͕ŵĞƚŽĚĂĞłĂůģǀĞŶŽƌŵĂůĞ͕ŵĞƚŽĚĂĞƌƌŽŬũĞǀĞŶŽƌŵĂůĞĚŚĞŵĞƚŽĚĂŐůŽďĂůĞ͘
ƵŬĞĚĂƐŚƵƌƚģƐŚŵĂŶŐģĚŽďģƐŝƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģǀĂƌŝĂŶƚĞǀĞŵģƚģŚĞƌƐŚŵĞƚģŵĞƚŽĚĂǀĞĂŶĂůŝƟŬĞ͕ŵĞ-
ƚŽĚŝƐƟ'ƌĂĨƵŶĚĞƌƉƌŽƉŽnjŽŝƋģƉģƌĂŶĂůŝnjģƚģŵŽƐŵĞƌƌĞƐŚŝŶƚĞŬƐƚĞƚ͕ĂƐĨƌĂŐŵĞŶƚĞƚůĞƚƌĂƌĞŶŐĂůŝďƌĂƚ͕ƉŽƌłĂůŝ
ƚģƐŚŬƵƌƚƌĂ͘<ģƚŽ͕ƐŝƉĂƐƟũ͕ĚŽƚģĚƵŚĞũƚģŝƐŚŝŶłĂůŝƚģƐŚŬƵƌƚƌĂ͕ƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͕ƚģŬƵƉƚƵĞƐŚŵĞĚŚĞŵĞƉŽƌŽƐŝ
ƚģƐŚģŶĚŽƐŚĂĞĚƵŬĂƟǀĞ͘dģŶũŽŚƵƌĂĞƚģĂĨģƌƚĂĚŚĞŵĞƐƚƌƵŬƚƵƌģŐƌĂĮŬĞĚŚĞĨŽŶĞƟŬĞƚģƉģƌƐŚƚĂƚƐŚŵĞƉģƌ
32

ĨģŵŝũģƚĞŬģƐĂũŵŽƐŚĞƐŚŬŽůůŽƌĞ͘WģƌƐŚŬĂŬƚģǀĞĕŽƌŝǀĞƉƐŝŬŽͲůŝŶŐƵŝƐƟŬĞƋģĚƵŚĞƚƚģŬĞŶģ͕ŬģƚŽƵƋƵĂũƚģŶĚŚĞ
ŶũŝŚĞŶĞĚŚĞƐŽƚŵĞĞŵƌŝŶłĂůŝŶŽƌŵĂůĞ͕ƉƌĂŶĚĂũĞĚŚĞŵĞƚŽĚĂĞŵģƐŝŵŝƚƚģƟŶŐƵũǀĞĞƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞĞůĞdž-
ŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͕ĞĚŚĞƐŽƚŶũŝŚĞƚƐŝŵĞƚŽĚģĞłĂůŝǀĞŶŽƌŵĂůĞ͘DĞƚŽĚĂĞłĂůŝǀĞŶŽƌŵĂůĞĞůĞŚƚģƐŽŝƐŚƵŵģ
ŵģƐŝŵŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͘WģƌŬģƚģĂƌƐLJĞ͕ŵĞƚŽĚĂĞłĂůŝǀĞŶŽƌŵĂůĞŬŽŶƐŝĚĞƌŽŚĞƚ
ĞĚŚĞƐŽƚƐŝŵĞƚŽĚģƐŚŽƋģƌƵĞƐĞĞŵĞƚŽĚģƐĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞ͘
DĞƚŽĚĂĞłĂůģǀĞŶŽƌŵĂůĞģƐŚƚģŶũģŵĞƚŽĚģƚũĞƚģƌĂŶĂůŝƟŬĞ͕ĞĐŝůĂĞƐŚŽƋģƌŽŶŵĞƚŽĚģŶĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞ-
ƟŬĞƚģƟŶŐƵůůŝƚŶģƉƌĂŬƟŬģŶĞƐŽƚŵĞƚģŵģƐŝŵŝƚƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌŶģƐŚŬŽůůĂƚƚŽŶĂ͘
'ũƵƌŵģƚģŵĞƚŽĚģƐƐģłĂůģǀĞŶŽƌŵĂůĞŝŶĚĞƐŚŝŵŶģǀĞƉƌģŶŵĞƚŽĚŝŬĞƚģ<ŽŵĞŶƐŬŝƚ͞ŽƚĂŶĚŝũŽƌĞŶģĨŽƚŽ-
ŐƌĂĮ͟;KƌďŝƐƐĞŶƐƵĂůŝƵŵƉŝĐƚƵƐͿ. Mësuesit gjermanë, Maksimilian Oto Kramer dhe Karlo Fogel (mesi i shek.
y/yͿĞƉģƌƉƵŶƵĂŶƚĞŽƌŝŬŝƐŚƚĚŚĞĞŶŐƌŝƚģŶŶģŶŝǀĞůƚģŵĞƚŽĚģƐ͘
EũģŵĞƚŽĚģĞƟůůģƵƐŝƐƚĞŵƵĂŵģƉĂƐŶģŶũģĨŽƌŵģ͕ĞĐŝůĂďģŚĞƚŵģĞĨƌĞƐŬģƚĚŚĞĂŬƚƵĂůĞŶŐĂEŝŬŽůĂƐ
ĚĂŵ;WĂƌŝƐ͕ϭϴϴϳͿ͕ŝĐŝůŝ͕ĚƵŬĞŝƵƌĞĨĞƌƵĂƌŶģĮůůŝŵƚģƐŚĞŬƵůůŝƚy/yƋLJƚĞƚĂƌŝƚ͕KǀŝĂůŝŽĞŬƌŽůŝ͕ŵďģƐŚƚĞƚŵĞ-
ƚŽĚģŶĞƟƉŝƚŐůŽďĂů͕ƐŝƉƌĞŵŝƐģƉģƌŵģƐŝŵŝŶĞůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͘
<ģƚŽŬŽŶƐŝĚĞƌĂƚĂũĂŶģďĂnjģĞǀĂnjŚĚŝŵģƐŝƐģƐģŬģƐĂũŵĞƚŽĚŽůŽŐũŝĞ;ĂŶĂůŝƟŬĞͲŐůŽďĂůĞͿ͕ĞƉģƌĨĂƋģƐƵĂƌŶŐĂ
Z͘ŽƩƌĞƵƐ͕ŝĐŝůŝƉģƌƉŝƋĞƚƚģŶdžũĞƌƌģŶģƉĂŚłĂůģŶ͕ĞĐŝůĂƐŚƉƌĞŚƉģƌǀŽũģŶŬŽŶŬƌĞƚĞĚŚĞƐŝŵŽŵĞŶƚƚŚĞŵĞůŽƌ
ƚģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ŽĨƌŽŶŵŽƟǀĞƋģŶdžŝƐŝŶǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝŶģƐƉŽŶƚĂŶĞƚģĨģŵŝũģǀĞ͘
Këto metoda nuk na largojnë nga ajo e Dekrolit (1904-1907) e N. Adamit (1787), kur ata vënë në plan të
ĚLJƚģŵŽŵĞŶƟŶĞĂŶĂůŝnjģƐĚŚĞƚģƐŝŶƚĞnjģƐŶģƉƌŽĐĞƐŝŶĞƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĚƵŬĞƐLJŶƵĂƌƋģĨģŵŝũĂ
ƐƉŽŶƚĂŶŝƐŚƚĚŚĞŶģŬŽŚģŶĞǀŽůŝƚƐŚŵĞƚģnjďƵůŽũģƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģũĂŶģŶģƉģƌďģƌũĞƚģłĂůģƐĚŚĞŵĞƚģĐŝůĂƚ͕ŵģ
ǀŽŶģ͕ŶģƉģƌŵũĞƚƐŝŶƚĞnjģƐĂƌƌŝŶƚ͛ŝůĞdžŽũģĞƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũģ͘
WģƌŐũŝƚŚģƐŝƐŚƚŵƵŶĚƚģƚŚƵŚĞƚƐĞƚĞŽƌŝĂƵďĞŐĂƚƵĂŵĞŵĞƚŽĚĂƚĂŶĂůŝƟŬĞĚŚĞďģƌŝŚĂƉƉģƌƉĂƌĂĞĚŚĞ
ƉƌĂŬƟŬĂĞŵģƐŝŵŝƚƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͘ƚŽŶĚŝŚŵƵĂŶŬƵƉƟŵŝŶĞĚƌĞũƚģĚŚĞŵģƚģ
plotë të përmbajtjeve. Ndihmuan edhe ndërlidhjen më të mirë të mësimit të shkronjave dhe të lexim-shkrim-
ŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͕ŵĞƉģƌŵďĂũƚũĞƚƉƌŽŐƌĂŵŽƌĞƚģůģŶĚģǀĞƚģƚũĞƌĂŵģƐŝŵŽƌĞƚģŬůĂƐģƐƐģƉĂƌģĮůůŽƌĞ͘DĞĞĐƵƌŝŶģ
ŵĞƚŽĚŝŬĞƋģƉģƌĚŽƌŶŝŶ͕ŶĚŝŚŵƵĂŶǀĞĕĂŶģƌŝƐŚƚŶģnjŽƚģƌŝŵŝŶŵģƚģŵŝƌģƚģƐŚŬĂƚŚƚģƐŝƐģƐģůĞdžŝŵŝƚ͘

ĚŚĞŵĞƚŽĚĂƚĂŶĂůŝƟŬĞŬĂŶģĚŽďģƐŝƚģĞƚLJƌĞ͘WģƌŬģƚģĂƌƐLJĞ͕ĂƚŽƐŽƚĚƵŚĞƚƚģŬƵƉƚŽŚĞŶǀĞƚģŵƐŝŵĞƚŽĚĂ
ƐŚŽƋģƌƵĞƐĞƚģŵĞƚŽĚģƐĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞĚŚĞƚģĨŽƌŵģƐƐģŵģƐŝŵŝƚƚģƟŶŐƵũǀĞĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞůĞdžŝŵŝƚĞ
ƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͘

DĞƚŽĚĂƚĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞ͘Me kalimin e kohës, këto metoda u përsosën më tej. Kështu, metoda

ĂŶĂůŝƟŬĞ;ŐůŽďĂůĞͿŶŝƐĞƚŶŐĂƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚģďĂƐŚŬƵĂƌĂƚģŐũƵŚģƐƐģƐŚŬƌƵĂƌ;łĂůģ͕łĂůŝͿ͕ƉĂƐƐģĐŝůģƐƉƌŽĐĞĚŽ-
ŚĞƚŶģnjģǀĞŶĚģƐŝŵŝŶĞƐĂũŵĞĂƚģĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞ͘ĨƌŝƚģŵŝĚŝƐŬģƚLJƌĞŵĞƚŽĚĂǀĞ͕ĂƐĂũĂŶĂůŝƟŬĞ;ŐůŽďĂůĞͿ
ĚŚĞĂƐĂũƐŝŶƚĞƟŬĞͲĂŶĂůŝƟŬĞũĂŶģǀĞƚģŵŶģƉĂŵũĞŶĞũĂƐŚƚŵĞ͘EģƚŚĞůďŶĚƌLJƐŚŽũŶģƐŚƵŵģŶŐĂŶũģƌĂͲƚũĞƚƌĂƐŝ
ŶŐĂĂŶĂƐŚŬĞŶĐŽƌĞ͕ĂƐŚƚƵĞĚŚĞŶŐĂĂŶĂĚŝĚĂŬƟŬĞ͘ĂnjĂƚƚĞŽƌŝŬĞƚģŬģƚLJƌĞŵĞƚŽĚĂǀĞŝŬĂŵďģƐŚƚƵƌĚŚĞŝŬĂ
ǀģƌƚĞƚƵĂƌƉƌŽĐĞƐŝŵģƐŝŵŽƌ͘<ģƚƵĚĞůŶģƉĂŚ:͘WŝĂnjŚĞ͕ŝĐŝůŝƉģƌŵŽŵĞŶƟŶĞƉĂƌģƚģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝƚĚŚĞƚģŶdžģŶŝƚ
ƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚŝũĞƉƉģƌƉĂƌģƐŝŵĞƚŽĚģƐĂŶĂůŝƟŬĞ;ŐůŽďĂůĞͿ͘
EģƉƐŝŬŽůŽŐũŝŶģĞĮůůŝŵŝƚƚģŬģƟũƐŚĞŬƵůůŝƚŚĞŬƐŽŚĞŶĚŚĞǀůĞƌģƐŽŚĞŶǀģƐŚƟƌģƐŝƚģĞƐŚƵŵƚĂŶģŵŽŵĞŶƟŶ
ĞĂŶĂůŝnjģƐĚŚĞƚģƐŝŶƚĞnjģƐ͘
DĞłĂůģƚģƚũĞƌĂ͕ŶģƐĞŵĞƚŽĚĂŐůŽďĂůĞƉƌĂŬƟŬŽŚĞƚŶģŵŽŵĞŶƟŶĞƉĂƌģƚģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵ-
ŝƚ͕ŵĞƚŽĚĂĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞƉƌĂŬƟŬŽŚĞƚŶģŵŽŵĞŶƟŶĞĂŶĂůŝnjģƐĚŚĞƚģƐŝŶƚĞnjģƐ͕ĞƉŝŬģƌŝƐŚƚƉĂƐŵŽŵĞŶƟƚ
të njohjes globale.
EģƉƌĂŬƟŬģŶŵģƐŝŵŽƌĞƚģƐŚŬŽůůĂǀĞ͕ŶģǀĞŶĚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģǀƌŽƉģƐƵnjďĂƚƵĂŶǀĂƌŝĂŶƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ
ƚģŵĞƚŽĚģƐĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞ͘sĂƌŝĂŶƟŵģŝƉģƌŚĂƉƵƌŝŬģƐĂũŵĞƚŽĚĞĚŚĞŵģŝnjďĂƚƵĞƐŚŵŝĞĚŚĞŶģŵģƐŝŵŝŶĞ
ƐŚŬƌŝŵͲůĞdžŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌŶģƐŚŬŽůůĂƚƚŽŶĂģƐŚƚģŵĞƚŽĚĂĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞĞƟŶŐƵůůŝƚ͘/ƉģƌƐŚƚĂƚĞƚŵŝƌģŶĂƚLJƌģƐ
ƐģŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ͕ƉƌĂŶĚĂũƐŚƵŵģŶŐĂĂďĞƚĂƌĞƚƚŽŶĂƵŚĂƌƚƵĂŶŵĞŬģƚģŵĞƚŽĚģďĂnjģ͘
ďĂƟŵŝŵĞŵũĞƐŚƚģƌŝŝŵĞƚŽĚģƐĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞƚģƟŶŐƵůůŝƚďģŶƚģŵƵŶĚƵƌƋģ͙͞ŶģŽƌģŶĞŵģƐŝŵŝƚƚģ
ƐŚŬƌŝŵͲŬģŶĚŝŵŝƚƚģnjďĂƚŽŚĞŶĨŽƌŵĂƉƵŶĞƚģƟůůĂƋģnjŚǀŝůůŽũŶģŵĞŶĚũĞŶĞĨģŵŝũģƐĚŚĞƋģŶƵŬŵďģƐŚƚĞƚĞŶŶģ
 33

ƚģŵģƐƵĂƌŝƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞƌƌŽŬũĞǀĞƉģƌŵĞŶĚƐŚ͕ƉŽƌŵĞǀĞƚģĚŝũĞ͘͟1
ĐƵƌŝĂŵĞƚŽĚŝŬĞĞƉƵŶģƐŵĞŬģƚģŵĞƚŽĚģŶŝƐŵĞĂŶĂůŝnjģŶĞłĂůŝƐģĞƚģłĂůģƐŶŽƌŵĂůĞ͘WĂƌĂƉģůƋĞŚĞƚ
ƋģłĂůĂŶŽƌŵĂůĞĞǀĞĕƵĂƌƉģƌĂŶĂůŝnjģƚģĮůůŽũģŵĞƟŶŐƵůůŝŶĂƐŚŬƌŽŶũģŶĞƌĞ͘ŶĂůŝnjĂĞłĂůģƐ͕ƐŝƌƌĞŐƵůůďģŚĞƚ
ƉģƌŵĞƐƌƌŽŬũĞƐĚĞƌŝƚĞƟŶŐƵůůŝĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂĞƌĞƋģŵģƐŽŚĞƚďƌĞŶĚĂŽƌģƐƉģƌŬĂƚģƐĞ͘&ũĂůģƚŵĞƐƚƌƵŬƚƵƌģĨŽŶĞ-
ƟŬĞĞŐƌĂĮŬĞŵģƚģƚŚũĞƐŚƚģ͕ƚģĂĨģƌƚĂĚŚĞũŽƐŚģƐĞƉģƌĨģŵŝũģƚ͕ŵƵŶĚƚģĂŶĂůŝnjŽŚĞŶĚƌĞũƚƉģƌĚƌĞũƚ͕ŶŐĂłĂůĂŶģ
ƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞƚģĐŝůģŶĮůůŽŶ͘
WĂƐŝ ƚģ ũĞƚģ ǀĞĕƵĂƌ ƟŶŐƵůůŝ ŝ ƌŝ͕ ŵģƐƵĞƐŝ ĚĞŵŽŶƐƚƌŽŶ ƐŚƋŝƉƟŵŝŶ ŵŽĚĞů ƚģ Ɵũ͘ <ģƚƵ ŵģƐƵĞƐŝ ĚƵŚĞƚ ƚ͛ŝ
ŬƵƐŚƚŽũģŬƵũĚĞƐƐŚƋŝƉƟŵŝƚŵŽĚĞůƚģƟŶŐƵũǀĞ͕ŵĞƐŚŵĂŶŐŝĞŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĞŶŐĂŶŽƌŵĂƐŚƋŝƉƟŵŽƌĞ͘
dƌĞŐŽŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂĞƌĞƐŝƐŚĞŶũģŐƌĂĮŬĞƉģƌƟŶŐƵůůŝŶƉģƌŬĂƚģƐ͘ĚŚĞŬģƚƵƚĞŬŶŝŬĂĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚƚģƐŚŬ-
ronjës duhet të përdoret në Abetare. Me këtë rast, mësuesi duhet të heqë dorë nga lakoret dhe elementet e
ƚũĞƌĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģƋģŶĚŝƐƵƌŽƐĞŽƌŶĂŵĞŶƟƐƟŬ͘
ĞƌŝŬģƚƵ͕ŵĞƚŽĚĂĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞĞƟŶŐƵůůŝƚĞĐģŶƐŝƉĂƐƉƌŽĐĞĚŝŵŝƚĂŶĂůŝƟŬ͘WƌĞũŬģƚƵ͕ŬģƌŬŽŚĞƚƋģ
ŶdžģŶģƐŝƚƚģĨŽƌŵŽũŶģ͕ƚģůĞdžŽũŶģĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģĞłĂůŝŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞƌĞĚŚĞĂƚŽƚģŵģƐƵĂƌĂŵģƉģƌ-
ƉĂƌĂ͘WĂƐƚĂũŬĂůŽŚĞƚŶģůĞdžŝŵŝŶĞƚĞŬƐƟƚƚģďĞƚĂƌĞƐŽƐĞƚģŚĂƌƚƵĂƌƉŽƐĂĕģƌŝƐŚƚŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͘

WģƌƉģƌŵďLJůůũĞĚŽƚģƚŚŽƐŚŝŵƐĞŵĞƚŽĚĂĂŶĂůŝƟŬŽͲƐŝŶƚĞƟŬĞĞnjďĂƚƵĂƌŵĞŵũĞƐŚƚģƌŝ͕ƐŝŐƵƌŽŶŬģƚŽĞĨĞŬƚĞƉŽnjŝ-
ƟǀĞŶģŵģƐŝŵŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚĮůůĞƐƚĂƌ͗

ƒ ŶĚŝŚŵŽŶŶũŽŚũĞŶŵģƚģŵŝƌģƚģŶdžģŶģƐǀĞŵĞƐƚƌƵŬƚƵƌģŶĨŽŶĞƟŬĞƚģƚĞŬƐƚĞǀĞ͕ƚģłĂůŝǀĞĞƚģłĂůģǀĞ͕
ƒ ůĞŚƚģƐŽŶŬƵƉƟŵŝŶŵģƚģŵŝƌģƚģƉģƌŵďĂũƚũĞǀĞƋģůĞdžŽŚĞŶ͕
ƒ ŬŽŶƚƌŝďƵŽŶĞĚŚĞƉģƌnjŽƚģƌŝŵŝŶŵģƚģůĞŚƚģƚģƐŚŬĂƚŚƚģƐŝƐģƐģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĚƵŬĞŝŶũŽŚƵƌŶdžģŶģƐŝƚŵĞ
ƐƚƌƵŬƚƵƌģŶŐƌĂĮŬĞƚģłĂůŝǀĞĞƚģłĂůģǀĞ͕
ƒ ƐŝŐƵƌŽŶĞĚŚĞƐŚƵŵģĞĨĞŬƚĞƉŽnjŝƟǀĞŶģĞĚƵŬŝŵŝŶĞŶdžģŶģƐǀĞŶŝƐŵģƚĂƌģƚģƐŚŬŽůůģƐĮůůŽƌĞ͘

Metoda mikste është kombinim i të gjitha metodave të parashtruara më lart.

EŐĂƐĂƉĂƌĂƐŚƚƌƵĂŵŵģůĂƌƚ͕ŽƌŝĞŶƟŵŝŵĞƚŽĚŽůŽŐũŝŬŶë këtë Abetare është
drejt metodës ANALITIKE-SINTETIKE
ƵŬĞƵŶŝƐƵƌŶŐĂŬũŽƉŝŬģƉĂŵũĞ͕ŵĞƚŽĚĂƚĂŶĂůŝƟŬĞͲƐŝŶƚĞƟŬĞŵĞǀĂƌŝĂŶƚĞƚĞŶĚƌLJƐŚŵĞƋģũĂŶģƐŚĨĂƋƵƌ͕
ƉƌĞnjĂŶƚŽŚĞŶƐŝŵĞƚŽĚĂƋģŵďĂƌƟŶĂƌƌŝƚũĞƚƐŚŬĞŶĐŽƌĞŵģĂŬƚƵĂůĞŐũĂƚģƉƌŽĐĞƐŝƚƚģƉģƌǀĞƚģƐŝŵŝƚĚŚĞƚģŶdžģŶŝƚ
të lexim-shkrimit.
DďŝďĂnjģŶĞŬģƚLJƌĞƚģĚŚģŶĂǀĞ͕ƐŽƚƐŚŬĞŶĐĂƚĚŝĚĂŬƟŬĞŬĂŶģĂƌƌŝƚƵƌŶģŬģƚŽǀůĞƌģƐŝŵĞ͗
ƒ DŽŵĞŶƟŝƉĂƌģŝƚģŶdžģŶŝƚƚģůĞdžŝŵŝƚģƐŚƚģĂŝĂŶĂůŝƟŬŐůŽďĂů͘!ƐŚƚģƐŚƵŵģŵģĞůĞŚƚģƚ͛ŝũĞƉĞŶĨģŵŝũģƐ
mundësitë e para për këtë veprimtari.
ƒ ƐŚƚģŝĚŽŵŽƐĚŽƐŚģŵŵŽŵĞŶƟŝĂŶĂůŝnjģƐƐģłĂůģƐ͕Ě͘ŵ͘ƚŚ͕͘ŝŶũŽŚũĞƐƐģĞůĞŵĞŶƚĞǀĞĂŐĞƌŵĂǀĞŵĞƚģ
ĐŝůĂƚģƐŚƚģĞƉģƌďģƌģłĂůĂ͕ŵĞƋģůůŝŵƋģŵģƉĂƐĨģŵŝũĂƚģŬĞƚģŵƵŶĚģƐŝƚģŬƵƉƚŽũģƐŝģƐŚƚģĨŽƌŵƵĂƌ
ĂũŽ͕ƉģƌƚģŵƵŶĚƵƌŵģǀŽŶģƚģůĞdžŽũģłĂůģƚģƌĞũĂ͕ƐŝƐŝŶƚĞnjģĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģŶũŽŚƵƌĂ͘
ŝŵģ͕ŶŐĂĂŶĂƚũĞƚģƌ͕ƐĞŵŽŵĞŶƚĞƚĞĂŶĂůŝnjģƐĚŚĞƚģƐŝŶƚĞnjģƐũĂŶģŵģƚģǀģƐŚƟƌĂ͕ƐĞƉƐĞĨģŵŝũĂϲͲϳͲǀũĞĕĂƌ
ģƐŚƚģŶģŚĂƉĂƚĞƉĂƌģƚģnjŚǀŝůůŝŵŝƚŝŶƚĞůĞŬƚƵĂůĚŚĞŶĚĞƐŚǀģƐŚƟƌģƐŝƉģƌůĞdžŝŵŝŶĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŶĞƐĂŬƚģƚģłĂůģƐ
ĞłĂůŝƐģ͘
ƵƌŝŵĞƚĞŵģƐŝƉģƌŵĞ͕ƚģĐŝůĂƚƵƐŚĨƌLJƚģnjƵĂŶŶģŬģƚģƉĂƌĂƐŚƚƌŝŵ͕ƋŽĨƐŚŝŶĂƚŽŵĞŬĂƌĂŬƚĞƌŚŝƐƚŽƌŝŬ͕ƋŽĨ-
ƐŚŝŶĞĚŚĞĂŬƚƵĂůĞ͕ũĂŶģŶũģŶĚŝŚŵĞƐģĞŵŝƌģƉģƌƌƌŝƚũĞŶĞŬƵůƚƵƌģƐƉƌŽĨĞƐŝŽŶĂůĞƚģŵģƐƵĞƐǀĞĚŚĞŚĂƌƚƵĞƐǀĞ
të teksteve të abetareve, prandaj edhe i parashtruam në këtë Abetare Pune për mësuesit.

1
'ƌƵƉĂƵƚŽƌģƐŚ͕DĞƚŽĚŝŬĂĞŐũƵŚģƐĂŵƚĂƌĞƉģƌƐŚŬŽůůģŶEŽƌŵĂůĞĚŚĞƉģƌŵģƐƵĞƐŝƚĞƐŚŬŽůůģƐĮůůŽƌĞ͕dDD
ŝ<ŽƐŽǀģƐ͕WƌŝƐŚƟŶģ͕ϭϵϳϭ͕Ĩ͘ϭϭ͘
34
W:^//͗hĚŚģnjŝŵĞƐŚŬĞŶĐŽƌĞ͕ĚŝĚĂŬƟŬĞ͕ŵĞƚŽĚĂĚŚĞ
strategji mësimdhënieje
Udhëzime të përgjithshme
II.2. Udhëzime për periudhën
ƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ
Paraabetare
Synimet
WĞƌŝƵĚŚĂ ƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ ƐLJŶŽŶ ƚģ ĂŌģƐŽũģ Ŷdžģ-
ŶģƐŝƚƉģƌƚģĮƚƵĂƌĚŝƐĂƐŚƉƌĞŚŝƚģƚŚũĞƐŚƚĂƉģƌůĞdžŝŵͲ
shkrimin.
WģƌŵĞƐŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞƐLJŶŽŚĞƚƚģĮƚŽŚĞŶĚŝƐĂ
ƐŚƉƌĞŚŝŬŽŵƵŶŝŬŝŵŝƚģĚŽŵŽƐĚŽƐŚŵĞƉģƌĨģŵŝũģƚĞ
ŬģƐĂũŵŽƐŚĞ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗
ƒ ŚǀŝůůŝŵŝŝƚģĨŽůƵƌŝƚ
ƒ WĂƐƵƌŝŵŝŝłĂůŽƌŝƚ
ƒ Përmirësimi dhe saktësimi i strukturave
ŐũƵŚģƐŽƌĞĨŽůģƐĞƚģƐŚƋŝƉĞƐ
ƒ Śǀŝůůŝŵŝ ŝ ĚŝƐĂ ĂŌģƐŝǀĞ ŵŽƚŽƌŝŬĞ ƚģ ĚŽŵŽ-
sdoshme për procesin e lexim-shkrimit
ƒ >Ğdžŝŵŝ ŐůŽďĂů ŝ ĚŝƐĂ łĂůģǀĞ ĚŚĞ ƐŚƉƌĞŚũĞǀĞ
të shkurtra (elemente të metodës globale)
ƒ EũŽŚũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞƟŶŐƵũƚŶģŵģŶLJƌģ
ƚģƐŚƉĞũƚģ;ĞůĞŵĞŶƚĞƚģŵĞƚŽĚģƐĂůĨĂďĞƟŬĞͿ
^ƚƌƵŬƚƵƌĂ͗^ŚƋŝƉģƌŝϰũĂǀģdžϴŽƌģ
сϯϮŽƌģ͖<ŽƐŽǀģϰũĂǀģdžϳŽƌģс
28 orë
WĞƌŝƵĚŚĂĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐƐLJŶŽŶ͗
ƒ ŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝ
ƒ <ƌŝũŝŵŝ ŝ ŵũĞĚŝƐŝƚ ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ƚģ ƟŶŐƵůůŝƚͬƐŚŬ-
ronjës
ƒ Njohja me elemente të shkrimit të dorës
'ũĂƚģ ƉĞƌŝƵĚŚģƐ ƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ ĚŽ ƚģ ƐLJŶŽŚĞƚ Ƌģ
me nxënësit të kryhen veprimtari të ndryshme mësi-
ŵŽƌĞ͕ůŽũģƌĂĚŝĚĂŬƟŬĞŵģƐŝŵŽƌĞŶģƐŚģƌďŝŵƚģůĞdž-
ŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗
ƒ sŝnjĂƟŵĞĞƉƵŶŝŵĞŵĞĚŽƌģ͕
ƒ /ŵŝƟŵĞ ƚģ njŚƵƌŵĂǀĞ ƚģ ŶĂƚLJƌģƐ ĚŚĞ ƟŶŐƵ-
ũǀĞƚģŶĚƌLJƐŚģŵ;ĐŝƵͲĐŝƵ͕ŵũĂƵͲŵũĂƵ͕ƟŬͲƚĂŬ
etj.),
ƒ >ŽũģŶģƌŽůĞ͕
ƒ ƌĂŵĂƟnjŝŵĞ ƉģƌƌĂůůĂƐŚ ĚŚĞ ƚƌĞŐŝŵĞƐŚ ƚģ
ndryshme,
ƒ >ŽũģƌĂŵĞƉĂnjģůůĂ͕ŵĞůĞƚƌĂĚŚĞŵĞůŽũģƌĂƚģ
tjera me shkronja të ndryshme,
ƒ <ģŶŐģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƉģƌƚģĮƚƵĂƌůĂƌƚģƐŝŶģ
ŵĞƐĂƚĂƌĞƚģnjģƌŝƚ͕
ƒ Biseda për tema të ndryshme që lidhen me
ďŽƚģŶ ĚŚĞ ĂŬƟǀŝƚĞƟŶ Ğ ƚLJƌĞ ũĞƚģƐŽƌ͕ ĚƵŬĞ
ƉĂƐƵƌƵĂƌłĂͲůŽƌŝŶŵĞłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞƋģŝ
përkasin kësaj teme,
ƒ ƚƌĞŐŝŵĞ ƉģƌƌĂůůĂ ŐũģĞŐũģnjĂ͕ ǀũĞƌƐŚĂ͕ ƉLJĞƚũĞ
ƌƌƵĨĞĞƚũ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚ Ğ ŬģƐĂũ ƉĞƌŝƵĚŚĞ ĚŽ ƚģ ŬƌLJĞŶ Ŷģ
mënyrë të integruar përmes bashkëveprimit të
ƐŚƉƌĞŚŝǀĞ ƚģ ƚģ ĨŽůƵƌŝƚ͕ ƚģ ůĞdžƵĂƌŝƚ ĚŚĞ ƚģ ƐŚŬƌƵĂƌŝƚ
ŶŐĂŶũģƌĂĂŶģĚŚĞƉģƌŵĞƐǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝǀĞƚĞŵĂƟŬĞ͕ƚģ
cilat do të bashkëshoqërohen me veprimtari argë-
ƚƵĞƐĞ Ɖģƌ Ĩģŵŝũģƚ͗ ůŽũģ Ŷģ ƌŽůĞ͕ ĚƌĂŵĂƟnjŝŵĞ͕ ǀŝnjĂ-
ƟŵĞ͕ƉƵŶŝŵĞŵĞĚŽƌĞ͕ĂƉůŝŬŝŵĞĞƚũ͘
ƒ Forma shkronjash ku nxënësit mund t’i ngji-
ƟŶƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƉģƌƚģĨŽƌŵƵĂƌłĂůģ͕ƵƐŚ-
ƚƌŝŵĞĮnjŝŬĞ͕ƉƌŽǀĂĞƚũ͘
ƒ Rekomandohet që temat që do të shoqëro-
ũŶģ Ŭģƚģ ƉĞƌŝƵĚŚģ ƚģ ůŝĚŚĞŶ ŵĞ ƉĂƌĂƋŝƚũĞŶ͗
ůŽũģƌĂƚ͕ ŬĂĨƐŚģƚ͕ ƉƌŽĨĞƐŝŽŶĞƚ͕ ƵƐŚƋŝŵĞƚ͕
shkollën, shokët, dëshirat etj.
ƒ Do të mësojnë të shkruajnë shkronjat e
shtypit, kryesisht shkronjën e madhe.
^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞŶũģĨĂƋĞũĞůŝďƌŝ
ƒ DĂƚĞƌŝĂůĞƋģĚƵŚĞƚƚģƉģƌĚŽƌĞŶ͗
ƒ Abetarja
ƒ Abetarja e Punës
 35

^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞĨĂƋĞƐƐģWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐ

dĞŵĂƉģƌnjŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝĚŚĞ
ƉĂƐƵƌŝŵłĂůŽƌŝ͘ Tingulli / shkronja

NË S HTË P I

Elemente shkrimi
;ǀŝũĂƚǀĞƌƟŬĂůĞ͕
ŚŽƌŝnjŽŶƚĂůĞĞƚģ
lakuara)
Përmbajtja
;ĨĂďƵůĂͿ

10 11

^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞĨĂƋĞƐƐģďĞƚĂƌĞƐ
Tingulli / shkronja. ^ŚŝŬŽͬĚģŐũŽͬĨŽů͘ >ĞdžŽ͘ Shkronja e dorës

AKULLORJA KUSH E HËNGRI AKULLOREN?

Ll ll Na ish në park 1 ëmbëltore,,
kishte shurup dhe akullore ,
PHPDQDIHUUDHÁRNsERUH
Oh, sa të mira!
7sWsUsTsYLQLQJLVKWDWOsSLQLQ

1 ditë, kur doli dielli,

që lart nga qielli,
na shkon arushi në ëmbëltore
WůŽƚģƐŽłĂůģƚ HQDNsUNRQDNXOORUH

tullumbace Akulloren e parë, miku arush

HSsUODXEDVKNsPHNDXVK
Akulloren tjetër, mbushur plot me borë,
për mamin e ka blerë,
VKSHMWYUDSRQW·LDVKSMHUs

molla Pyetje
>ŝĚŚ Ëmbëltorja ishte: në mal? në park?
b
ac

llamba Akulloren e bleu: pëllumbi? arushi? dhampa llamba

me shigjetë akullore
Akulloren e shkriu: dielli? llamba? veshdhapush veshllapush
llallë dhallë
Formo fjali me fjalët.
kukulla
Pëllumbi mori Pikturo akulloren.
pikë-pikë.
Akullorja kullon akullore.
Dielli është në qiell. sŝnjĂƚŽ
ŶĂůŝnjģͬ Arush veshllapushi mori akullore. Drini solli letrën.

ƐŝŶƚĞnjģͬ vesh lla pu shi a ku llo re

Shkruaj.
łĂůŝƐŚͬłĂůģƐŚͬ Qarko lla, llu, llo, ell, ull, ëll. UNËIHASHUMËAKULLORET.
Unë
rrokjesh 72
kukulla, molla, akullorja, pëllumbi, tullumbacja, qielli, vetulla, pëllëmba
73

Qarko
>ŝĚŚŵĞƐŚŝŐũĞƚģ Shkruaj me shkrim dore
Gjej
 36

^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞĨĂƋĞƐƐģƉĂƐĂďĞƚĂƌĞƐ͘
imit
le x

ra
MIQTË E PYLLIT ZEMËRIMI I LULEVE
E

Pa
aF

Lulet
1MsGLWsWUsQGD¿OLLWKDÀXWXUsV
Pjesa /DMPsURWsJMLWKDOXOHWVHVRQWHGRWsPEOLGKHPLQsQSLVKsQHPDGKH
/DMPsURWsJMLWKDOXOHWVHVRQWHGRWsPEOLGK
1s PEUsPMH LVKLQ XOXU SUDQs H SUDQs WX WXOLSDQL NDUD¿OL WUsQGD¿OL OXOsNXTMD
PDQXVKDTMDHWM
PDQXVKDTMDHWM
,SDULHPRULIMDOsQWUsQGD¿OL
,SDULHPRULIMDOsQWUsQGD¿OL
1MHULXNDNULMXDUOXOHDUWL¿FLDOHPsWsEXNXUDVHQH
1MHULXNDNULMXDUOXOHDUWL¿FLDOHP
.\sVKWsWXUSLPDGKVKSsUWKHXJMLWKsLQDWWXOLSDQL
.\sVKWsWXUSLPDGKVKSsUW
7sJMLWKDOXOHWSsUVsULWsQWsQMsMWDWIMDOs
7sJMLWKDOXOHWSsUVsULWsQWsQMs
Plotëso
7¶LIVKHKLPOXOHWDUWL¿FLDOH7¶LIVKHKLP7¶LIVKHKLP
7¶LIVKHKLPOXOHWDUWL¿FLDOH7
1sIXQGHPRULIMDOsQPDQXVKDTMD
1sIXQGHPRULIMDOsQPDQXV
1HQXNGXKHWWs]HPsURKHPLPHOXOHWDUWL¿FLDOH$WRPXQGWsMHQsWs
1HQXNGXKHWWs]HPsURKHP
EXNXUDSRUQXNPXQGWsMHQsNXUUsWsJMDOOD$WRQXNSURGKRMQsOXOH
EXNXUDSRUQXNPXQGWsMHQs
>ĞdžŽ HIDUD
1XNPXQGWsNUDKDVRKHQPHQHWKLUUsQOXOHWQMs]sUL
1XNPXQGWsNUDKDVRKHQPH
1s NsPEsW H QMs JsVKWHQMH MHWRQWH QMs 1HGXKHWWsNWKHKHPLQsNRSVKWHWHYD]RWWRQDWsVKWRKHPLHWs
1HGXKHWWsNWKHKHPLQsN
UNË LEXOJ DHE SHKRUAJ
NsUSXGKsHPDGKHPHNsVXOsWsNXTHPHSLND ]EXNXURMPsSDUTHWGKHRERUUHW7sTHWsVXDUDOXOHW
]EXNXURMPsSD
Lexo pjesën. Nënvizo emrat WsEDUGKD1sQNsUSXGKsMHWRQLQWsOXPWXUDWUL XNWK\HQQsNRSVKWHWGKHYD]RWHW\UH
XNWK\HQ
e personazheve. VKRTHPROOsNXTMDPLOLQJRQDGKHODUYD
Personazhet e tregimit (UGKL GLPUL .sUSXGKD QXN L PEURQWH GRW
janë shoqe? QJDWsIWRKWsW6KRTHWYHQGRVsQWsVKNRQLQWH
3R Jo
WUXQJXLJsVKWHQMsV3RVLW¶LWKRVKLQNsUSXGKsV Plotëso dallimet dhe ngjashmëritë
A ndienin të ngrohtë VHSRODUJRKHVKLQ"$MRGRWsPsU]LWHM ndërmjet luleve natyrale dhe luleve
nën kërpudhë? 3R Jo %sQsVLEsQsGKHQMsGLWsLDWKDQs UNË LEXOJ DHE KRAHASOJ artificiale. sŝnjĂƚŽ
A e harruan shoqet 0RUsQUUREDWGKHXODUJXDQ
Shkruaj kërpudhën? 3R Jo 3RUVKRTHWQXNHKDUUXDQNsUSXGKsQ
$WRVKNRQLQoGRGLWsGKHHSsUVKsQGHWQLQ
Lexo pjesën dhe nënvizo emrat e luleve. ngjashmëritë

Pyetje OXOHQDW\UDOH OXOHDUWL¿FLDOH

Shkruaj si janë: .sVKWXNsUSXGKDQXNXQGMHHYHWPXDU
Cili është shqetësimi që kanë lulet?
se
r

hë
r

bu
ua
ur

Çfarë bënë ato?

jo
r

tm

em
ku

sh

Luajmë në role.
ën
bu

da

ve

tr

mir
e

Luani në role pjesën. Si u qetësuan lulet?

kërpudha
E
mollëkuqja aF
Luani në role bisedën e luleve.
milingona kshtenj gështenjë Vizato një lulet që marrin pjesë në tregim
larva mronte mbronte Formo fjali me emrat e luleve. dhe shkruaji emrat e tyre.
ban si ban bënë si bënë
112 113

>ƵĂũŶģƌŽůĞ

Struktura e librit të Abetares së Punës

ůĨĂďĞƟ

A B C Ç D Dh E Ë F G Y Z Zh
Gj H I J K L Ll M N Nj O P Q R Rr S Sh T Th U V X Xh
Zh

P O

1 1

WĂƌĂƋŝƚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ PINOKU
INOKU
P O ORA
RA
Paraqitja e shkronjës
PULA ROBOTI
ULA R B TI
>ĞdžŝŵĚŚĞƐŚŬƌŝŵ
ŝłĂůģƐŐůŽďĂůĞ

Shkronjë e madhe
e shtypit
Nj

NJËSHI
JËS
ËSHI
PAPAGALLI
N QENI
Q

QENGJ
QENGJI
ENGJI

QYTETI
Elemente shkrimi 1 1
YTETI

ůĞŵĞŶƚĞǀŝnjĂƟŵŝ 16
NJERIU
ERIU NJ 17

dhe ngjyrosjeje
 37

Shkronjat dhe rrokjet

Plotëso shkronjat L K
L l Kk
që mungojnë l LA LI LE LË LU KA KI KE KË KU
k
la ka

l u m ë l i m o n l u l e
k a l ë l e k ë m a k i n ë
u e

m iu lumi
Ushtrime m iu lumi
ariu ura iriqi era
ĂŶĂůŝnjĞĚŚĞ l ule l eu k ali kam
ƐŝŶƚĞnjĞ i riq era ura ura

kam kamerë
l imoni l eu l au l uan I l iri ma l i im e l i l am ue l ke kalë
Unë kam . ka makinë
Ai . kemi lekë
Lira me . luan lule mali Ne . keni pako
Il iri e u në . luani e lanë lumë kanë kuti

Struktura rim
d o re Me
shk
ri m
hk do
es
ĞłĂůŝƐģ M

re
Shkrimi i dorës
. .
Diktim Diktim
30 31

hƐŚƚƌŝŵĞƉģƌłĂůģƚ͕ĐŝůģƐŝƚģ͕ǀĞƉƌŝŵĞƚ͕łĂůŝƚģ͕ƉģƌƐŚŬƌŝŵŝ͕ƉLJĞƚũĞƚ

Veprime Unë, ti, ai, ajo, ne, ju, ata, ato

1 Shkruaj çfarë bëjnë fëmijët. 1 Plotëso.
Unë po bëj mësimet. Unë nuk po bëj mësimet.
Ti
Ai
Ne
Ju
Ata
Beni Ana Miri Tani nget, luan,
Beni ha, mëson 2 Shkruaj fjali me emrat e atyre që bëjnë këto veprime.
Ana shpjegon, udhëzon,
Miri vrapon, leh
Tani ha bukë, fruta,
2 Lidh fjalët dhe shkruaj fjali me to. punon, shpenzon,
studion
3 Plotëso fjalitë.
të.
Zogu thumb. Shtëpia lodra.
Mushkonja gjethe. Fëmija hala.
Lulja vela. Qershia ka lafshë.
Dikur Tani
ka
Karroca sqep. Peshku bërthamë.
Barka rrota. Gjeli derë. Dikur ndriçohej Tani

Zogu ka sqep. Shtëpia ka ... Dikur lëvizej Tani

Mushkonja ...
4 Lidh me shigjetë. Shkruaj emrat e figurave.
presim
qepim
3 Shkruaj çfarë bëjnë fëmijët. fshijmë
lyejmë
sharrojmë
mbërthejmë

5 Shkruaj sipas modelit:

Me gërshërë presim letër,

74 75
38

WģƌƉĞƌŝƵĚŚģŶƉģƌŐĂƟƚŽƌĞũĂŶģƉůĂŶŝĮŬƵĂƌƌƌĞƚŚϯϮŽƌģŵģƐŝŵŽƌĞ͕ƉģƌƐŚŬŽůůĂƚŬƵŶƵŬģƐŚƚģĨƌĞŬƵĞŶƚƵĂƌ
ĂƌƐŝŵŝƉĂƌĂƐŚŬŽůůŽƌŽƐĞŬƵƌĚƵĂŵƚģƐŝƐƚĞŵŽũŶģĂŌģƐŝƚģĞŶĞǀŽũƐŚŵĞƚģŶdžģŶģƐǀĞƉģƌƚģĞĐƵƌŶģŵģŶLJƌģ
ƉƌŽŐƌĞƐŝǀĞŶģĨĂnjĂƚƚģŵģƉĂƐƐŚŵĞ͘
EģŽƌģƚĞƉůĂŶŝĮŬƵĂƌĂŵĞŶĚŽŚĞƚƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶũŝŚĞŶŵĞƟŶŐƵũƚ͕ƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕łĂůģŐůŽďĂůĞ͕ƐŝĕƵƉģƌ-
mend edhe më lart.
EģĕĚŽŽƌģŵģƐŝŵŝ͕ŵģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚ͗
ƒ ƚģŶũŽŚģŶdžģŶģƐŝƚŵĞŶũģƟŶŐƵůůƉģƌŬĂƚģƐĚŚĞŵĞŐƌĂĮŬƵŶĞƟũ͕
ƒ ƚģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞ͕ƚģĐŝůĂƚĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶƉģƌŬĂƚģƐ͕
ƒ ƚģĂŌģƐŽũģŶdžģŶģƐŝƚƉģƌƚģĨŽůƵƌƉģƌŶũģƚĞŵģƉģƌŬĂƚģƐĞƐŝƉĂƐƉůĂŶŝĮŬŝŵŝƚ͕ŶģŵģŶLJƌģƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģ
ƉģƌĚŽƌŝŶłĂůģĞłĂůŽƌƋģƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶƉģƌŬĂƚģƐ͕
ƒ ƚģƵƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌĞƉģƌƚģŵŽĚĞůƵĂƌĨŽƌŵĂƐŚŬƌŽŶũĂƐŚ͕
ƒ ƚģůĞdžŽũŶģĞƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞϮͲϯłĂůģƉģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģ͕ƚģĐŝůĂƚŵƵŶĚƚĂŬĞŶģƟŶŐƵůůŝŶ
ƉģƌŬĂƚģƐŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĚŚĞŶģĨƵŶĚƚģłĂůģǀĞƉģƌŬĂƚģƐĞ͕
ƒ të tregojnë tregime, përralla, përvoja të thjeshta, që lidhen me tema të caktuara,
ƒ të diskutojnë me njëri-tjetrin.

II.3. Udhëzime për Abetaren

Materialet:

x Abetarja

x ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ;ƉũĞƐĂĞĚLJƚģͿ

6 shkronjat e para do të zhvillohen në 4 orë secila.

30 shkronjat e tjera do të zhvillohen në 5 orë secila.
6 temat e rimarrjes do të zhvillohen në 4 orë secila.
ϯŽƌģͲWƵŶģŵĞĨĂƋĞŶĞďĞƚĂƌĞƐ͗ďŝƐĞĚģ͕ƉƌĞnjĂŶƟŵƐŚŬƌŽŶũĞĞƟŶŐƵůůŝƚģƌŝ͕ůĞdžŝŵ͕ĂŶĂůŝnjģĞƐŝŶƚĞnjģ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂƐŚłĂůŝƐŚĚŚĞłĂůģƐŚ͕ůĞdžŝŵŝŝƉũĞƐģǀĞƚģůĞdžŝŵŝƚ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞƉģƌĨŽƌĐŝŵŝ͘
ϭŽƌģͲhƐŚƚƌŝŵĞĂŶĂůŝnjĞĞƐŝŶƚĞnjĞŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͗ĂŶĂůŝnjģĞƐŝŶƚĞnjģƐƚƌƵŬƚƵƌĂƐŚłĂůģƐŚ͕łĂůŝƐŚĞƚũ͘
1 orë – shkrim i dorës – Pjesa e tretë e Abetares së Punës.
EģĕĚŽϲƐŚŬƌŽŶũĂĚŽƚģďģŚĞƚŶũģƌŝŵĂƌƌũĞϰͲŽƌģƐŚĞ͗ůĞdžŝŵ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŵĂŶŝƉƵůƵĞƐĞůĞdžŝŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝ͘
EģĚŝƐƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶƚģŵģƐƵĞƐŝƚŵďĞƚĞŶ10 orë,ƚģĐŝůĂƚŵƵŶĚƚ͛ŝƐŚĨƌLJƚģnjŽũģƐŝƉĂƐŶĞǀŽũĂǀĞƚģŶdžģŶģƐǀĞ͘
Ndarja në 6 grupe shkronjash
a. Shkronjat a, i, m, n, e, ë
b. Shkronjat r, u, l, k, o, p
c. Shkronjat ď͕Ś͕ƚ͕Ɛ͕ƐŚ͕Ĩ
d. Shkronjat rr, j, v, q, d, dh
e. Shkronjat ůů͕Ő͕Őũ͕ƚŚ͕Đ͕ĕ
Ĩ͘ Shkronjat Ŷũ͕LJ͕nj͕dž͕džŚ͕njŚ
 39

Standarde që duhet të arrihen

EģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģďĞƚĂƌĞƐ͕ŶdžģŶģƐŝŝŬůĂƐģƐƐģƉĂƌģĚƵŚĞƚ͗

ƒ Të përdorë librin si mjet të nevojshëm për të përmbushur interesa vetjake për të lexuar.
ƒ dģŶũŽŚģĚŚĞƚģƐŚƉũĞŐŽũģƐŚĞŶũĂƚŽƌŝĞŶƚƵĞƐĞŶģůŝďƌĂƚƋģƵůĞdžŽŶƟƚƵůůŝŶ͕ĂƵƚŽƌŝŶ͕ƉĂƌĂŐƌĂĮŶ͘
ƒ Të lexojë me intonacionin e duhur.
ƒ dģƌĞƐƉĞŬƚŽũģƐŚĞŶũĂƚĞƉŝŬģƐŝŵŝƚƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ƉŝŬĂ͕ƉƌĞƐũĂ͕ĚLJƉŝŬĂƚ͕ǀŝnjĂ͕ƉŝŬģƉLJĞƚũĂ͕ƉŝŬģĕƵĚŝƚũĂ͘
ƒ dģůĞdžŽũģŵĞŬƵƉƟŵ͘
ƒ Të bëjë pyetje rreth teksteve që lexon.
ƒ T’u përgjigjet pyetjeve nga tekstet e lexuara.
ƒ dģůĞdžŽũģŵĞƐŚƉĞũƚģƐŝŵĞƐĂƚĂƌĞũŽŵģƉĂŬƐĞϱϬłĂůģŶģŵŝŶƵƚģ͘
ƒ T’u përgjigjet me shkrim pyetjeve të ndryshme.
ƒ Të shkruajë me të diktuar.
ƒ dģĨŽƌŵŽũģłĂůŝƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͘
ƒ dģƉůŽƚģƐŽũģŶģłĂůŝłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘
ƒ dģƉģƌĚŽƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞŶģĮůůŝŵƚģłĂůŝǀĞ͘
ƒ dģƉģƌĚŽƌģƐŚĞŶũĂƚĞƉŝŬģƐŝŵŝƚŶģłĂůŝƐŝ͗;͘Ϳ;͕Ϳ;͊Ϳ;͍Ϳ.
ƒ dģŶũŽŚģĚŚĞƚģƉģƌĚŽƌģƚĞƌŵĂ͕ƚģƟůůģƐŝ͗łĂůģ͕łĂůŝ͕ƌƌŽŬũĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģ͕ƐŚŬƌŽŶũģĞŵĂĚŚĞ͕ƟŶŐƵůů͕ƟƚƵůů͕
shenja pikësimi etj.

II.4 Udhëzime për Pasabetaren

Shqipëri Kosovë
I. Veprimtari leximi – 18 orë 18
II. Veprimtari shkrimi – 18 orë 17
III. ŝƐƉŽnjŝĐŝŽŶϮ

Standarde që duhet të arrihen

EģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģƉĞƌŝƵĚŚģƐƐģƚƌĞƚģƐģWĂƐĂďĞƚĂƌĞƐ͕ŶdžģŶģƐŝĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŶģŐũĞŶĚũĞ͗

ƒ WģƌƚģůĞdžƵĂƌŝŶ

ƒ dģƌĞĂůŝnjŽũģĂŬƟŶĞƚģůĞdžƵĂƌŝƚŶģŵģŶLJƌģƚģŶĂƚLJƌƐŚŵĞ͘
ƒ dģůĞdžŽũģŶģŵģŶLJƌģƚģŬƵƉƟŵƐŚŵĞ͘
ƒ Të përdorë intonacionin e duhur në të lexuar.
ƒ dģůĞdžŽũģŵĞƐŚƉĞũƚģƐŝŵĞƐĂƚĂƌĞĚĞƌŝŶģϱϬͲϲϬłĂůģŶģŵŝŶƵƚģ͘WŽƌŬũŽǀĂƌĞƚĞĚŚĞŶŐĂŵũĞĚŝƐŝŝŬůĂ-
ƐĂǀĞ;ŵģƐƵĞƐŝŬģƚƵĚƵŚĞƚƚģŶũŽŚģĚŚĞƚģǀĞŶĚŽƐģĞĚŚĞŶũģƐƚĂŶĚĂƌĚƚģǀĞƟŶƉģƌƚĂƉĂƐƵƌƐŝŝŶƐƚƌƵ-
ment për kontrollin dhe ecurinë e mëtejshme për sigurimin e një cilësie të mirë për të lexuarin e
nxënësve).
40

- Të lexojë në mënyrë të pavarur.

- Të shprehë dëshirë për të lexuar.
- dģůĞdžŽũģŶģƐƟůĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞůĞƚƌĂƌĞ͕ĂƌƟƐƟŬĞ͕ƉŽĞnjŝ͕ƉƌŽnjģ͕ĨĂďƵů͕ƉģƌƌĂůůģ͘
- dģƐŚƉũĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞłĂůģǀĞ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗ƚƌĞŐŝŵ͕ƉģƌƌĂůůģ͕ǀũĞƌƐŚģĞŐũģĞŐũģnjģ͘

ƒ Për të shkruarin

ƒ Të shkruajë bukur dhe pa gabime.

ƒ dģƐŚŬƌƵĂũģŵĞŬƵƉƟŵłĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
ƒ dģŶĚĂũģłĂůģŶģƌƌŽŬũĞ͘
ƒ Të shkruajë në përgjigje të kërkesave të ushtrimeve.
ƒ Të shkruajë duke iu përgjigjur shkurt pyetjeve të ndryshme.
ƒ Të shkruajë me të diktuar.
ƒ Të shkruajë me të kopjuar.
ƒ Të shkruajë mendime origjinale duke përshkruar thjesht sende, situata.

II. 5. Udhëzime për Abetaren e Punës

Abetarja e Punës e shoqëron Abetaren në të tria pjesët e saj.

Ajo synon ƚģĂŌģƐŽũģŶdžģŶģƐŝƚ͗

ƒ dģůŝĚŚŝŶƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģłĂůģĚŚĞłĂůģƚŶģłĂůŝ͘
ƒ dģŬƌLJĞũŶģŶdžģŶģƐŝƚƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚģƐŽƌĞŵĂŶŝƉƵůƵĞƐĞƉģƌƚģƉģƌǀĞƚģƐƵĂƌƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚĞłĂůģǀĞ͘
ƒ dģƵƐŚƚƌŽŚĞŶƚģďģũŶģĂŶĂůŝnjģŶĚŚĞƐŝŶƚĞnjģŶĞłĂůģǀĞ͘
ƒ dģŬƌŝũŽŚĞƚƚĞŶdžģŶģƐŝƚǀĞƚģĚŝũĂŐũƵŚģƐŽƌĞĞŬŽŶĐĞƉƟƚƚģłĂůģƐ͕łĂůŝƐģ͕ƚĞŬƐƟƚ͘
ƒ Të ushtrohen për të shkruar mendimin.
ƒ dģůŝĚŚŝŶŐũƵŚģŶĞĨŽůƵƌĚŚĞƚģůĞdžƵĂƌŝŶŵĞŐũƵŚģŶĞƐŚŬƌƵĂƌ͘

WƌŽĐĞĚƵƌĂĚŝĚĂŬƟŬĞ
Në pjesën e parë të saj, Abetarja eWƵŶģƐƐLJŶŽŶŬƌŝũŝŵŝŶĞŶũģŵũĞĚŝƐŝĨŽŶŽůŽŐũŝŬƉģƌƟŶŐƵũĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂ͕
njŚǀŝůůŝŵƚģĨŽůƵƌŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵƚģĞůĞŵĞŶƚĞǀĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐĚŚĞĂƟũŐůŽďĂů͘
<ũŽƉũĞƐģĞŬģƐĂũďĞƚĂƌĞũĞWƵŶĞƐŚŽƋģƌŽŶƉĞƌŝƵĚŚģŶĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐĚŚĞƐLJŶŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģĂƌƟŬƵůŽ-
jnë dhe të shkruajnë me shkronja kapitale të gjitha shkronjat e gjuhës shqipe, si dhe elemente të ndryshme
ƐŚŬƌŝŵŝ͕ŵĞƋģůůŝŵƉģƌŐĂƟƚũĞŶƉģƌǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞƐŚŬƌŝŵŝĚŚĞůĞdžŝŵŝ͕ŵĞƚģĐŝůĂƚĚŽƚģŶĚĞƐŚĞŶ
në pjesën e dytë të Abetares.
Pjesa e dytë e Abetares së Punës nis me ushtrimet, të cilat duhet të kryhen sipas radhës së paraqitur në
ƚģ͘<ũŽƉũĞƐģƐŚŽƋģƌŽŶƉũĞƐģŶĞĚLJƚģƚģďĞƚĂƌĞƐŶģƚģŐũŝƚŚĂĨĂƋĞƚĞƐĂũ͕ƉģƌŵĞƐƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞƉģƌĨŽƌĐƵĞƐĞƋģ
i bëhet punës me Abetaren.
 41

&ĂƋũĂĞƉũĞƐģƐƐģĚLJƚģƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐģƐŚƚģĞƐƚƌƵŬƚƵƌƵĂƌŶģĚLJƉũĞƐģ͗ƉũĞƐĂĞƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞƉģƌĨŽƌ-
cuese dhe pjesa për shkrimin me shkronja dore.
ƒ hƐŚƚƌŝŵĞƚŶģŬģƚģƉũĞƐģƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐƌĞƐƉĞŬƚŽũŶģƐŚŬĂůůģŶĞǀģƐŚƟƌģƐŝǀĞ͘
ƒ Jo të gjitha ushtrimet mund të kryhen brenda një ore mësimore.
ƒ Jo të gjitha ushtrimet mund të kryhen nga të gjithë nxënësit.
ƒ DģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚƚ͛ŝŬĞƚģŶģǀģŵĞŶĚũĞŶdžģŶģƐŝƚƋģŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝŶģƌĞĂůŝnjŝŵŝŶĞƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞƚģďĞ-
tares së Punës.
ƒ WģƌŶdžģŶģƐŝƚŵĞǀģƐŚƟƌģƐŝ͕ƋģŵƵŶĚƚģŵŽƐŝƉůŽƚģƐŽũŶģŶģƚģŶũģũƚģŶŬŽŚģŵĞƚģƚũĞƌģƚƵƐŚƚƌŝŵĞƚ
e Abetares së Punës, në kohë të ndryshme, mësuesi mundëson dhe ndihmon këta nxënës për të
plotësuar mangësitë.
ƒ Ushtrime të caktuara mund t’u lihen edhe si detyrë shtëpie, në rastet kur mendohet se mund t’i
kryejnë me ndihmën e prindërve.
ƒ Për rastet kur ushtrime të Abetares së Punës, të paplotësuara në kohën e parashikuar, është mirë të
kërkohet që nxënësit t’i plotësojnë në një kohë tjetër.
ƒ EģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͕ŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚƚģŬĞŶģƉůŽƚģƐƵĂƌƚģŐũŝƚŚĂŇĞƚģƚĞƟũ͘
ƒ &ĂƋĞƚĞƉģƌƐģƌŝƚũĞǀĞ͕ƚģƉůĂŶŝĮŬƵĂƌĂŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƉƵŶģƐ͕ŵƵŶĚƚģƐŚģƌďĞũŶģƐŝĨĂƋĞƉģƌŵĞƐƚģĐŝůĂǀĞ
ŵƵŶĚƚģŬŽŶƚƌŽůůŽŚĞŶĚŚĞƚģǀůĞƌģƐŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚ͘ƚŽũĂŶģŵŽĚĞůĞƚģƉģƌĂĨģƌƚĂƚĞƐƚĞƐŚƋģŶĚŝŚŵŽ-
ũŶģŵģƐƵĞƐŝŶƉģƌƚģĨŽƌŵƵĂƌŵŽĚĞůĞƚģƚũĞƌĂƚģƉģƌĂĨģƌƚĂŵĞƚŽ͘
ƒ EģǀĂƌģƐŝƚģŶŝǀĞůŝƚƚģŶdžģŶģƐǀĞ͕ŵƵŶĚƚģŶĚŽĚŚģƋģŐũĂƚģŶũģŽƌĞŵģƐŝŵŝƚģŵŽƐƉģƌĨƵŶĚŽũŶģƚģ
gjitha ushtrimet e parashikuara në Abetaren e Punës.
ƒ EģĨĂƋĞƚĞĨƵŶĚŝƚ͕ŬƵƌŵģƐƵĞƐŝŵĞŶĚŽŶƐĞŶdžģŶģƐƚģĐĂŬƚƵĂƌŶƵŬŬĂŶģŶĞǀŽũģƉģƌƚģďģƌģƵƐŚƚƌŝŵĞƚ
ĞƉĂƌĂƚģŬģƚLJƌĞĨĂƋĞǀĞ͕ƉĂƐŝĂƚŽŵƵŶĚƚģũĞŶģƚģƚŚũĞƐŚƚĂƉģƌƚĂ͕ƵũĞƉĂƚLJƌĞƚģƉƵŶŽũŶģŵĞƵƐŚƚƌŝŵĞ
ƚģŶũģŶŝǀĞůŝŵģƚģƉģƌƉĂƌƵĂƌ͕ƚģĐŝůĂƚnjĂŬŽŶŝƐŚƚƉģƌĨƐŚŝũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚƉĂƐϮŽƐĞϯ͘
x DģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚƚģďģũģǀůĞƌģƐŝŵĞƚģǀĂnjŚĚƵĞƐŚŵĞŶģƉũĞƐģŶĞŵŽĚĞůƵĂƌƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͕ƉŽƌ
ǀůĞƌģƐŝŵĞƚŵģƚģƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞĨŽƌŵƵĞƐĞƉģƌƚģ͕ŵģƐƵĞƐŝnjĂŬŽŶŝƐŚƚĚƵŚĞƚƚ͛ŝďģũģŶģĨĂƋĞƚĞŽƌģƐƐģ
rimarrjes.

Pjesa e tretëĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐƐLJŶŽŶ͗
ƒ Të ushtrojë nxënësit përmes ushtrimeve gjuhësore të përvetësojnë më mirë trajtat e sakta drejtshkri-
ŵŽƌĞƚģłĂůģǀĞŶģŐũƵŚģŶƐŚƋŝƉĞ͘
ƒ dģƵƐŚƚƌŽũģŶdžģŶģƐŝƚƋģƉģƌŵĞƐƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞŐũƵŚģƐŽƌĞƚģĮƚŽũŶģĂŌģƐŝƉģƌƚĂƐŚŬƌƵĂƌŐũƵŚģŶƐŚƋŝƉĞ
për qëllime të caktuara, për t’u përgjigjur, për të përshkruar thjesht një send ose një objekt.
ƒ Të shkruajnë për interesa vetjakë.
ƒ dģnjŚǀŝůůŽũŶģŝŶƚƵŝƚģŶŐũƵŚģƐŽƌĞƉģƌŵĞƐƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚƉģƌĚƵŬƵƌŝƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ĞŵƌĂƚĞŶũĞƌģnjǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ
ĞŵĂĚŚĞ͕łĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģĐŝůģƐŝ͘
ƒ Fjalët që tregojnë veprime.
ƒ &ũĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģŶũĞƌģnj͕ŬĂĨƐŚģĞƐĞŶĚĞ͘
ƒ dģƉůŽƚģƐŽũŶģŶģƚĞŬƐƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘
ƒ dģƐŚŬƌƵĂũŶģĚƵŬĞƌĞƐƉĞŬƚƵĂƌƐŚĞŶũĂƚģƚŚũĞƐŚƚĂƉŝŬģƐŝŵŝ͕Ɛŝ͗ƉŝŬĂ͕ƉŝŬģƉLJĞƚũĂĞƚũ͘
ƒ dģŶĚĂũŶģłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģĨƵŶĚƚģƌƌĞƐŚƟƚ͘
42

II. 5. Udhëzime për pjesën e punës së modeluar/shkrimin e dorës

WũĞƐĂĞƉƵŶģƐƉģƌƐŚŬƌŝŵŝŶĞŵŽĚĞůƵĂƌƚģĚŽƌģƐŶģŬģƚģďĞƚĂƌĞWƵŶĞģƐŚƚģƉģƌĨƐŚŝƌģďƌĞŶĚĂĨĂƋĞƐƐģ
ƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞƚģĂŶĂůŝnjģƐĚŚĞƐŝŶƚĞnjģƐ͕ŵĞƐLJŶŝŵŝŶƋģ͕ƉĂƐŝƚģŬĞŶģƉģƌĨƵŶĚƵĂƌƵƐŚƚƌŝŵĞƚƉģƌƐŚŬƌŽŶũĂƚģĐĂŬ-
tuara, të hidhen në shkrimin e dorës. Në këtë mënyrë kemi synuar t’i mbajmë sa më pranë shkrimin e shtypit
me atë të dorës.
WũĞƐĂĞŵŽĚĞůƵĂƌƐLJŶŽŶ͗
ƒ T’u mësojë nxënësve shkrimin e dorës.
ƒ d͛ƵŵģƐŽũģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞƚģůŝĚŚŝŶĚƌĞũƚĚŚĞƐĂŬƚģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚŽƌģƐŶģłĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
ƒ Të shkruajnë me të kopjuar dhe me të diktuar, duke e kthyer shkrimin nga shkrim shtypi në shkrim
dore.
ƒ Të shkruajnë mendimin thjesht dhe bukur.
WũĞƐĂĞŵŽĚĞůƵĂƌŽĨƌŽŶŵŽĚĞůŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģŵģĚŚĂĚŚĞƚģǀŽŐůĂƚģĚŽƌģƐĚŚĞŵģŶLJƌģŶĞďĂƐŚŬŝŵŝƚ
ƚģƚLJƌĞŶģłĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
^ŝĕ ƐŚŝŚĞƚ ĞĚŚĞ ŶŐĂ ǀĞƚģ ƉũĞƐĂ Ğ ŵŽĚĞůƵĂƌ͕ ĂũŽ ŶƵŬ ŬƌŝũŽŶ ƐŚƵŵģ ŵƵŶĚģƐŝ Ɖģƌ ƚģ ƵƐŚƚƌƵĂƌ ŶdžģŶģƐŝƚ
brenda saj me shkrimin e dorës. Ajo vetëm jep modelin. Ushtrimi i tyre me modelin e shkrimit të dorës do të
ƌĞĂůŝnjŽŚĞƚƉģƌŵĞƐŇĞƚŽƌĞǀĞƚģƚũĞƌĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ƚģƉģƌĂĨģƌƚĂŵĞŬģƚģŵŽĚĞů͘DŽĚĞůŝŝŬģƐĂũĂďĞƚĂƌĞũĞŶƵŬŶdžŝƚ
ŶũģƚƌĂũƚģƐŝŶģĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐƉģƌƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚ͕ƉŽƌƌĞŬŽŵĂŶĚŽŶŵŽĚĞůŝŶĞƉģƌĂĨģƌƚ͘sĞƚģŵģƐƵĞƐŝƚ
njŐũĞĚŚŝŶŇĞƚŽƌĞŶŵģƚģƉģƌƐŚƚĂƚƐŚŵĞƉģƌŶdžģŶģƐŝƚĞƚLJƌĞ͕ŇĞƚŽƌĞƋģŽĨƌŽŶƐŽƚƚƌĞŐƵ͘
EŝƐƵƌŶŐĂŵŽĚĞůŝƋģŽĨƌŽŚĞƚ͕ŵģƐƵĞƐŝƚũĂŶģƚģůŝƌģƚģŐũĞũŶģŵŽĚĞůŝŶĂůƚĞƌŶĂƟǀƐŝŇĞƚŽƌĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
dorës.
EģŇĞƚŽƌĞŶƋģƌĞŬŽŵĂŶĚŽũŵģũĞƉĞŶƉĂŬłĂůģĚŚĞŵģƌƌĂůůģłĂůŝĞŐƌƵƉĞłĂůģƐŚƉģƌƚ͛ƵƐŚŬƌƵĂƌ͘
DģƐƵĞƐŝŬģƐŚŝůůŽŚĞƚƚģnjŐũĞĚŚģŶŐĂƚĞŬƐƟŽƐĞŶŐĂŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģƚũĞƌĂłĂůŝ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚŵĞƋģůůŝŵƋģŶdžģ-
ŶģƐŝƚƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŽƌģƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģŵŽĚĞůƵĂƌ͕ĚƵŬĞŝŬŽƉũƵĂƌ͕ĚƵŬĞŝƐŚŬƌƵĂƌŵĞĚŝŬƟŵŽƐĞƚģŵŽĚĞůƵĂƌĂ
ŶŐĂŵģƐƵĞƐŝŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞŶģƚģĐŝůĂƚƉƌĂŬƟŬŽŚĞŶ͘
KƌĂƋģĚŽƚģƉģƌĚŽƌĞƚƉģƌŵģƐŝŵŝŶĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐƐLJŶŽŶƚģƌĞĂůŝnjŽũģŬģƚĂĚLJŽďũĞŬƟǀĂ͗
ĂͲdģŵŽĚĞůŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚƚģĚŽƌģƐƚģǀŽŐůĂĚŚĞƚģŵģĚŚĂĚŚĞďĂƐŚŬŝŵŝŶĞƚLJƌĞŶģłĂůģ͘
ďͲdģƐŚŬƌƵĂũŶģďƵŬƵƌ͕ƚģŬŽƉũŽũŶģƉũĞƐģ͕ƚģďģũŶģĚŝŬƟŵĞŵĞƉũĞƐģůĞdžŝŵŝŶŐĂďĞƚĂƌũĂŽƐĞŶŐĂůŝďƌĂƚģ
tjerë.
EŐĂƌŬĞƐĂŵģƐŝŵŽƌĞƉģƌĕĚŽǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģŵģƐŝƉģƌŵĞǀĞŶĚŽƐĞƚŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͘
DĞŐƌƵƉĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŶdžģŶģƐŝƐŚ͕ŵģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚģďģũģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƐŝƉĂƐŶĞǀŽũĂǀĞƚģƚLJƌĞ͗
ƒ ŵĞŶũģŐƌƵƉǀĂnjŚĚŽŶƐŚŬƌŝŵŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŚĞłĂůģǀĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶƉģƌŬĂƚģƐĞ͖
ƒ ŵĞŐƌƵƉŝŶƚũĞƚģƌďģŶŬŽƉũŝŵĂƉŽĚŝŬƟŵ͖
ƒ ŵĞŶũģŐƌƵƉƚũĞƚģƌŬŽƉũŝŵƚģƉĂǀĂƌƵĂƌŶŐĂƚĞŬƐƟĞƚũ͘
EģŬģƚģŇĞƚŽƌĞƉƵŶĞŬĞŵŝƐŚƚƵĂƌĞĚŚĞƌƵďƌŝŬģŶĚŝŬƟŵ͘ Përmes kësaj rubrike duam t’u themi mësuesve
ĚŚĞƉƌŝŶĚģƌǀĞƋģ͕ƉģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģ͕ĂƚĂĚƵŚĞƚƚ͛ŝůģŶģƉĂŬǀĞŶĚĚŝŬƚŝŵŝƚ͘WƌĂ͕ƐŝƉĂƐŶŐĂƌŬĞƐģƐ͕ŶģĕĚŽŽƌģ
ŵģƐŝŵŝ͕ŵģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚƚģũĂƉģŵĞƚģĚŝŬƚƵĂƌĚLJͲƚƌŝĨũĂůŝ͕ƚģĐŝůĂƚŝŶdžũĞƌƌģŶŐĂƚĞŬƐƚŝŽƐĞŝŬƌŝũŽŶǀĞƚģ͘
WģƌŵĞƐĚŝŬƟŵŝƚƐLJŶŽũŵģƋģĚĂůģŶŐĂĚĂůģƚĂĕŽũŵģŶdžģŶģƐŝŶĚƌĞũƚĂŌģƐŝŵŝƚƚģƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚŶģƉģƌŵũĞƚƚģ
ŵĞŶĚƵĂƌŝƚ͕ƉƌĂƚģůĞdžŽũŶģŵĞŶĚŝŵŝŶĞƟũĚŚĞƚģŶŝƐģƚĂƐŚŬƌƵĂũģ͕ĮůůŝŵŝƐŚƚŶŐĂƚģĚģŐũƵĂƌŝƚĚŚĞƉģƌŬƚŚŝŵŝŶĞ
ƟũŶŐĂĂŶĂƟŶŐƵůůŽƌĞŶģĂƚģŐƌĂĮŬĞ͘
ZĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞƚƋģłĂůģƚĚŚĞłĂůŝƚģ͕ƚģĐŝůĂƚĚŽƚģnjŐũŝĚŚĞŶƉģƌĚŝŬƟŵ͕ƚģƉģƌŵďĂũŶģƉƌŽďůĞŵĞĚƌĞũƚ-
ƐŚŬƌŝŵŽƌĞƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗łĂůģŵĞƚƌŝƌƌŽŬũĞ͕ƉŽnjŝĐŝŽŶŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐŶģĮůůŝŵŶģŵĞƐĚŚĞŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͕ŐƌƵƉ
ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞƐŚŵď͕ŶĚ͕ŶŐ͕ŶŐũĞƚũ͕͘ŐƌƵƉnjĂŶŽƌĞƐŚua, ue͕ƉģƌĚŽƌŝŵŝŝģͲƐģĨƵŶĚŽƌĞŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJ-
shme.
Mësuesit dhe prindërit këshillohen që në shkronjat e pjesës së dytë të Abetares t’i ushtrojnë nxënësit
 43

ŵĞƐĂŵģƐŚƵŵģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģůĞdžƵĂƌŝĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚģƟƉŝƚŬŽƉũŝŵ͕ĚŝŬƟŵƉũĞƐģƐŚ͕ƉģƌŐũŝŐũĞŵĞƐŚŬƌŝŵƉģƌ
pyetje të caktuara, bërje pyetjesh me shkrim dhe dhënie përgjigjeje etj.
EģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĨƵŶĚŝƚƚģďĞƚĂƌĞƐ͕ŵģƐƵĞƐŝƚĚƵŚĞƚƚģƉƌŽǀŽũŶģĚŚĞƚģŶdžŝƐŝŶĞĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŶŬƌŝũƵĞƐƚģŶdžģ-
ŶģƐǀĞƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ƉģƌŐũŝŐũĞ͕ƉLJĞƚũĞ͕ƉģƌƐŚŬƌŝŵĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂƚģƐĞŶĚĞǀĞĚŚĞŽďũĞŬƚĞǀĞƚģĚƌĞũƚƵĂƌĂŶŐĂƉLJĞƚũĞƚ͗

^ŝģƐŚƚģ͍ĨĂƌģŶŐũLJƌĞŬĂ͍<ƵŝŬƵ͍DĞŬģŝŬƵ͍
Për t’i bërë më të larmishme orët e shkrimit të modeluar, mësuesi mund t’ju japë nxënësve tekste me
shkrim shtypi dhe ata t’i shkruajnë me shkrim dore dhe e kundërta.
E rëndësishme është të kuptohet se modelimi i shkrimit nuk është thjesht një veprimtari që e nxit nxë-
ŶģƐŝŶƚģŵģƐŽũģǀĞƚģŵŵŽĚĞůŝŶĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕ƉŽƌĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŵĞŬƵƉƟŵƉģƌĂƚģƋģůĞdžŽŶĚŚĞ
mendon.
DģƐƵĞƐŝƚŶƵŬĚƵŚĞƚƚģŚƵŵďĂƐŝŶƐŚƵŵģŬŽŚģŵĞŵŽĚĞůŝŵĞƉĂĨƵŶĚƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕ƉŽƌŵĞƉƌŽ-
ĚŚŝŵŝŶĞƐŚŬƌŝŵŝƚƐŝƉƌŽĐĞƐŶģƉģƌŵũĞƚƐŚŬƌŝŵŝƚƚģłĂůģǀĞ͕łĂůŝǀĞĞƚĞŬƐƚĞǀĞƚģƐŚŬƵƌƚƌĂŵĞŬƵƉƟŵ͘
Këshillojmë t’i mësojmë nxënësit të shkruajnë dhe të lexojnë mendimin qartë, saktë, kuptueshëm, pa
gabime dhe sigurisht bukur.

Ii. B) Metoda, teknika e strategji mësimdhënieje

WƌŽŐƌĂŵŝ͞'ũƵŚĂƐŚƋŝƉĞϭ͟;ďĞƚĂƌĞͿģƐŚƚģŶũģƉƌŽŐƌĂŵƋģŬģƌŬŽŶŶũŽŚũĞŶĚŚĞƉģƌĚŽƌŝŵŝŶĞŵĞƚŽĚĂǀĞ
ndërvepruese të mësimdhënies, të cilat kanë në qendër të mësimdhënies dhe të nxënies nxënësin.
Yģ ŬLJ ƉƌŽŐƌĂŵ ƚģ ĮƚŽũģ ŬģƚŽ ŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĂ ĚƵŚĞƚ Ƌģ ŵģƐƵĞƐŝƚ ƚ͛ŝ ŶũŽŚŝŶ ŵĞƚŽĚĂƚ Ƌģ ŶdžŝƐŝŶ mësim-
ĚŚģŶŝĞŶŵĞŶģƋĞŶĚģƌŶdžģŶģƐŝƚ͘<ģƐŚƚƵ͕ƌĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞŶƚģƉģƌĚŽƌĞŶŵĞƚŽĚĂƚĞnjŚǀŝůůŝŵŝƚƚģŵĞŶĚŝŵŝƚŬƌŝƚŝŬ͕
ŵĞƚŽĚĂƚģƉƌŽŐƌĂŵŝƚ͞,ĂƉƉĂƐŚĂƉŝ͕͟͞DŽŶƚĞƐŽƌŝ͕͟͞ƚģŵŽĚĞůŝƚƚģZĞdžŚŝŽŵŝůŝĂƐ͕͟͞DĞŶĚŝŵŝƚŬƌŝƟŬ͟Ğƚũ͘
Puna në grupe ŬģƐŚŝůůŽŚĞƚ Ɛŝ Ŷũģ ǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ ŵģƐŝŵŽƌĞ Ƌģ ũĞƉ ƐŚƵŵģ ƌĞnjƵůƚĂƚ Ŷģ ŵģƐŝŵŝŶ Ğ ůĞdžŝŵͲ
ƐŚŬƌŝŵŝƚĨŝůůĞƐƚĂƌ͘
Punët me shkrimƚģŽĨƌƵĂƌĂƉģƌŶdžģŶģƐŝƚƉģƌŵĞƐĨůĞƚŽƌĞǀĞƚģƉƵŶģƐŽƐĞŵũĞƚĞǀĞƚģƚũĞƌĂĚŝĚĂŬƚŝŬĞũĂŶģ
ƐŚƵŵģĨƌLJƚĚŚģŶģƐĞ͘
Rekomandohet ƉģƌĚŽƌŝŵŝŝŵĂƚĞƌŝĂůĞǀĞĂƵƚĞŶƟŬĞ;ŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģnjĂŬŽŶƐŚŵĞƚģƉƌŽĚŚƵƌĂƉģƌƋģůůŝŵĞ
ƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ƉŽƌƋģŵģƐƵĞƐŝƚŵƵŶĚƚ͛ũƵũĂƉŝŶǀůĞƌĂĞĚƵŬĂƟǀĞ͕ŵģƐŝŵŽƌĞ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗ĞƟŬĞƚĂ͕ƌĞŬůĂŵĂ͕ƟƚƵũ͕
gazetash, postera gjatë mësimdhënies.
WģƌǀĞĕůŝďƌĂǀĞďĂnjģ͕ŵģƐƵĞƐŝĚŚĞƉƌŝŶĚģƌŝƚĚƵŚĞƚƚģƚģŬƌŝũŽũŶģƉģƌĨģŵŝũģƚďŝďůŝŽƚĞŬģŶƉĞƌƐŽŶĂůĞŵĞ
libra për moshën e tyre.
ŝƐĂŶŐĂƚĞŬŶŝŬĂƚĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝƚģĞŵƵŶĚƐŚŵĞ͕ƉģƌǀĞĕĂƚLJƌĞƚģƉģƌƐŚŬƌƵĂƌĂŵģůĂƌƚŶģƉƌŽŐƌĂŵŝŶĞĂďĞ-
tares, për përdorimin gjatë orëve të mësimit të Abetares, po i përshkruajmë më poshtë

a- Stuhi mendimi

ƌĞŝŶƐƚŽƌŵŝŶŐŽƐĞƐƚƵŚŝĂĞŵĞŶĚŝŵĞǀĞģƐŚƚģŶũģƚĞŬŶŝŬģ͕ĞĐŝůĂƵŬģƌŬŽŶŶdžģŶģƐǀĞƚģƚƌĞŐŽũŶģŐũŝƚŚĕŬĂ
ƋģĚŝŶģƌƌĞƚŚŶũģƚĞŵĞĂŝĚĞũĞƚģǀĞĕĂŶƚģ͕ĚƵŬĞǀģŶģŶģƉƵŶģŶũŽŚƵƌŝƚģƋģŬĂŶģ͘EdžģŶģƐŝƚŶƵŬŵĞŶĚŽŚĞŶ
nëse idetë që u vijnë në mendje janë të drejta ose të gabuara.
EdžģŶģƐŝƚŵƵŶĚƚģƉƵŶŽũŶģŶģŵģŶLJƌģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞŽƐĞŶģĕŝŌ͕ŶģĮůůŝŵĚƵŬĞŝŚĞĚŚƵƌƚģŐũŝƚŚĂŝĚĞƚģƋģ
kanë dhe, më pas, duke i shkëmbyer me shokun ose anëtarët e tjerë të grupit. Mësuesi i hedh të gjitha idetë
ŶģĚģƌƌĂƐģŶĞnjĞnjģ͘ƵŬĞĚģŐũƵĂƌŵĞŶĚŝŵĞƚĞƚģƚũĞƌģǀĞ͕ŶdžģŶģƐǀĞŵƵŶĚƚ͛ƵŬƵũƚŽŚĞŶŐũģƌĂƚģƚũĞƌĂŽƐĞŵƵŶĚ
ƚ͛ƵƐŚƚŽŚĞƚŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƌŝŶģŬƵũƚĞƐģŶĞƚLJƌĞ͘
Kjo teknikë përdoret kur nxënësit kanë disa njohuri rreth një teme të caktuar. Është një veprimtari e
ŵŝƌģƉģƌĮůůŝŵŝŶĞŵģƐŝŵŝƚ͘
44

,ĂƌƚĂĞŵĞŶĚŝŵŝƚ;<ůůĂƐƚĞƌŝͿ
<ůůĂƐƚĞƌŝŽƐĞŐƌƵƉŝŵŝŝŵĞŶĚŝŵĞǀĞƋģ͕ŶĚŽŶũģŚĞƌģ͕ŶģůŝƚĞƌĂƚƵƌģĞŵģƌƚŽŚĞƚ͞ŚĂƌƚĂĞŵĞŶĚŝŵĞǀĞ͕͟
ŽƐĞ͞ƉĞŵĂĞŵĞŶĚũĞƐ͟ģƐŚƚģŶũģƚĞŬŶŝŬģƋģŝŶdžŝƚŶdžģŶģƐŝƚƚģŵĞŶĚŽũŶģůŝƌƐŚģŵĚŚĞŚĂƉƵƌƌƌĞƚŚŶũģĕģƐŚƚũĞũĞ͕
ŝďģŶĂƚĂƚģŵĞŶĚŽũŶģƉģƌƚģŬƌŝũƵĂƌůŝĚŚũĞŵŝĚŝƐĨĂŬƚĞǀĞ͘^ŚģƌďĞŶƐŝŶũģŵũĞƚŝĨƵƋŝƐŚģŵƉģƌĮůůŝŵŝŶĞƉƌŽĐĞƐŝƚ
ƚģƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƐŝĚŽŵŽƐƉģƌŶdžģŶģƐŝƚƋģƵŵƵŶŐŽŶŶũģĚģƐŚŝƌģĞƟůůģ͘

,ĂƉĂƚƉģƌƌĞĂůŝnjŝŵŝŶĞŬůůĂƐƚĞƌŝƚũĂŶģƚģƚŚũĞƐŚƚģĚŚĞƚģůĞŚƚģƉģƌƚ͛ƵŵďĂũƚƵƌŵĞŶĚ͗

1. ^ŚŬƌƵŚĞƚŶũģłĂůģŶģƋĞŶĚģƌƚģŇĞƚģƐ͕ĚģƌƌĂƐģƐƐģnjĞnjģĂƉŽŶũģŶũģƐŝƉģƌĨĂƋĞƚģƉģƌƐŚƚĂͲ
tshme.
2. ^ŚŬƌƵŚĞŶłĂůģĂƉŽĨƌĂnjĂƋģǀŝũŶģŶģŵĞŶĚƌƌĞƚŚŬģƐĂũłĂůĞĂƉŽƚĞŵĞƚģnjŐũĞĚŚƵƌ͕ƉĂŐũLJŬƵĂƌ
rreth tyre.
3. Kur idetë vijnë në mend dhe shkruhen, lidhen me njëra-tjetrën.
4. ^ŚŬƌŝŵŝ ŝ ŝĚĞǀĞ ŶĚģƌƉƌŝƚĞƚ ǀĞƚģŵ ŬƵƌ ŵďĂƌŽŶ ŬŽŚĂ Ğ ĐĂŬƚƵĂƌ͘ EĚģƌŬŽŚģ͕ ŶdžģŶģƐŝƚ ŶƵŬ
ĚƵŚĞƚƚģƐŚƋĞƚģƐŽŚĞŶƉģƌƐĨŽƌĐŝŵĞƚŶģƐŚŬƌŝŵĂƉŽŶģƐŚƋŝƉƟŵ͘

WģƌǀŽũĂĞnjďĂƟŵŝƚƚģŬůůĂƐƚĞƌŝƚŬĂƚƌĞŐƵĂƌƐĞŬũŽƚĞŬŶŝŬģŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞƚŶģĨĂnjģŶĞĞǀŽŬŝŵŝƚĚŚĞƚģ
ƌĞŇĞŬƟŵŝƚ͕ŶģƚģŐũŝƚŚĂůģŶĚģƚĚŚĞŵĞĕĚŽŵŽƐŚģŶdžģŶģƐŝƐŚ͘ŝŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞƚƉģƌƚģƐƟŵƵůƵĂƌƚģŵĞŶ-
duarit, përpara se të studiohet pjesa, ose për të bërë përmbledhjen e asaj që është studiuar, si një rrugë për
ƚģŶĚģƌƚƵĂƌůŝĚŚũĞĂƉŽŐƌĂĮŬģƚģƌŝŶũƋģƉĂƌĂƋĞƐŝŶĂƌƐLJĞƟŵŝŶĞƌŝ͘
&ũĂůĂŽƐĞƚĞŵĂĞŐũĞƚƵƌƉģƌŬůůĂƐƚĞƌŝŶ͕ĚƵŚĞƚƚģnjŐũŝĚŚĞƚĞƟůůģƋģŝŐũŝƚŚģŐƌƵƉŝƚģŬĞƚģŵƵŶĚģƐŝƚģƉƵŶŽũģ
për të si, për shembull, ĂƚĚŚĞƵ͕ďŝŵģƚ, ŶũģƉĞƌƐŽŶĂnjŚ etj.
Në pamje të parë kllasteri duket sikur ngjan me ƌĞŝŶƐƚŽƌŵŝŶŐ, pasi të dyja kanë të bëjnë me hedhjen
ĞŝĚĞǀĞƌƌĞƚŚŶũģƚĞŵĞŽƐĞĕģƐŚƚũĞƚģĐĂŬƚƵĂƌ͘<ƵƌƉģƌĚŽƌŝŵŬůůĂƐƚĞƌŝŶ͕ŐũĂƚģŬŽŚģƐƋģŚŝĚŚĞŶŝĚĞƚģ͕ďģŚĞƚ
ŐƌƵƉŝŵŝŝƚLJƌĞ͕ŶģŶģŶĕģƐŚƚũĞŽƐĞŶģŶƚĞŵĂ͘EĚŽĚŚƐŚŽƋģƌŝŵŝŝŵĞŶĚŝŵĞǀĞ͕ŝĚĞǀĞƚģĚŚģŶĂ͘EŐĂĂŶĂƚũĞƚģƌ͕
ŶũģŐũģĞƟůůģŶƵŬŶĚŽĚŚŵĞƌĞŝŶƐƚŽŵŝŶŐ. Idetë hidhen pa bërë asnjë lidhje apo shoqërim ndërmjet tyre.

dģůĞdžƵĂƌŝƚŵĞŬƵƉƟŵŝƐŚŽƋģƌƵĂƌŵĞƐŚĞŶũĂ;/E^Zd2)
WģƌĐĂŬƟŵŝ
INSERT-i është një metodë që i lejon nxënësit të kontrollojnë gjallërisht shkallën e tyre të të kuptuarit
ŐũĂƚģůĞdžŝŵŝƚ͘EģƉģƌŵũĞƚŬģƐĂũƚĞŬŶŝŬĞƐŝŐƵƌŽŚĞƚƉũĞƐģŵĂƌƌũĞĞƋģŶĚƌƵĞƐŚŵĞĞĨģŵŝũģǀĞŶģŵģƐŝŵ͘

'ũĂƚģůĞdžŝŵŝƚŶdžģŶģƐŝƚƵĚŚģnjŽŚĞŶƋģƚģǀĞŶĚŽƐŝŶƐŚĞŶũĂƚĞŵģƉŽƐŚƚŵĞ͗
͞Ö͟ ǀĞŶĚŽƐĞƚƐŚĞŶũĂ͞P͟;ŬŽŶƚƌŽůůŽͿ͕ŶģƐĞĚŝĕŬĂƋģůĞdžŽŶŝƉŽŚŽŶĂƚģƋģĚŝŶŝŽƐĞŵĞŶĚŽŶŝƐĞĚŝŶŝ͘
͞+͟ ǀĞŶĚŽƐŶŝŶũģ͞н͟;ƉůƵƐͿ͕ŶģƐĞŶũģƉũĞƐģĞŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƚƋģŶĚĞƐŚŶŝģƐŚƚģŝƌŝƉģƌũƵ͘
͞-͟ ǀĞŶĚŽƐŶŝŶũģ͞Ͳ͟;ŵŝŶƵƐͿ͕ŶģƐĞŶũģŽƐĞĚŝƐĂƉƌĞũŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶĞǀĞƋģůĞdžŽŶŝ͕ŬƵŶĚģƌƐŚƚŽŶŽƐĞģƐŚƚģĞ
ndryshme nga ajo që dini ose mendoni se e dini.
͞?͟ ǀĞŶĚŽƐŶŝŶũģ͍͟͞;ƉŝŬģƉLJĞƚũĞͿ͕ŶģƐĞŬĂŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶƚģƉĂƋĂƌƚģƉģƌũƵŽƐĞŬĂĚŝĕŬĂƋģĚƵŚĞƚƚģĚŝŶŝ
ŵģƐŚƵŵģƌƌĞƚŚŬģƟũŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝ͘
/ŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝŝƐŚĞŶũģnjƵĂƌ͕ŚŝĚŚĞƚŵģƉĂƐŶģƚĂďĞůģŶ/E^ZdƐŝƉĂƐƐŚĞŶũĂǀĞƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
— + - ?

2 /ŶƚĞƌĂĐƟǀĞEŽƟŶŐ^LJƐƚĞŵĨŽƌīĞĐƟǀĞZĞĂĚŝŶŐĂŶĚdŚŝŶŬŝŶŐ͘
 45

<ũŽƚĞŬŶŝŬģƉģƌĚŽƌĞƚŶģĨĂnjģŶĞƌĞĂůŝnjŝŵŝƚƚģŬƵƉƟŵŝƚ͘ďĂƟŵŝŝƐĂũnjŐũĂƚƌƌĞƚŚϮϬͲϮϱŵŝŶƵƚĂ͘WģƌĚŽƌĞƚ
ŶģĕĚŽůģŶĚģĞŵĞĕĚŽŵŽƐŚģĨģŵŝũģƐŚ͘WģƌŶdžģŶģƐŝƚĞŬůĂƐģƐƐģƉĂƌģĚĞƌŝŶģĂƚģƚģŬĂƚģƌƚƌĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞƚƚģ
përdoren jo më shumë se dy shenja. Sugjerohet përdorimi i Ö͞ĚŝŬģƚģ͟ĚŚĞ–͞EƵŬĞĚŝŬģƚģ͘͟
EũģĨŽƌŵģĞŶŐũĂƐŚŵĞĞƚĞŬŶŝŬģƐ/E^ZdģƐŚƚģƚĞŬŶŝŬĂ͞ŝͬƵĂƚģĚŝͬEdžģ͘͟EģǀŝũŝŵƐŬĞŵĂ͗

Di Dua të di Edžģ

EģŬŽůŽŶģŶĞƉĂƌģ͕͞ŝ͕͟ŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶƋģŶŐĂůĞdžŝŵŝƵĚƵŬĞƚƐŝŝŶũŽŚƵƌ͘
EģŬŽůŽŶģŶĞĚLJƚģ͕͞ƵĂƚģĚŝ͕͟ĚŽƚģƐŚŬƌƵŚĞŶƉLJĞƚũĞŽƐĞŬģƌŬĞƐĂƚģŶdžģŶģƐǀĞ͕ƌƌĞƚŚĕģƐŚƚũĞǀĞƉģƌƚģ
cilat ata kërkojnë të dinë më tepër.
EģŬŽůŽŶģŶĞƚƌĞƚģ͕͞Edžģ͕͟ŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶũģƉģƌŵďůĞĚŚũĞƚģŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƚƚģƌŝƋģƉģƌǀĞͲ
ƚģƐƵĂŶŶŐĂƚĞŬƐƟ͘

Pesëvargëshi3
WĞƐģǀĂƌŐģƐŚŝģƐŚƚģŶũģƉŽĞŵģƋģŬģƌŬŽŶƐŝŶƚĞƟnjŝŵŝŶĞŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƚĚŚĞŵĂƚĞƌŝĂůĞǀĞĚŚĞŶũģƐŚƉƌĞŚũĞ
ƚģƐĂŬƚģ͕ĞĐŝůĂƉģƌƐŚŬƌƵĂŶĂƉŽƌĞŇĞŬƚŽŶŝĚĞŶģŬƌLJĞƐŽƌĞƚģŶũģƚĞŵĞƚģĐĂŬƚƵĂƌ͘
Pesëvargëshi është një vjershë me pesë rreshta.
WĞƐģǀĂƌŐģƐŚŝŬĂŶũģƐƚƌƵŬƚƵƌģƚģĐĂŬƚƵĂƌ͗
1. ZƌĞƐŚƟŝƉĂƌģģƐŚƚģƉģƌƐŚŬƌŝŵŝŵĞŶũģłĂůģŝƚĞŵģƐ;njĂŬŽŶŝƐŚƚ͕Ğŵģƌ).
2. ZƌĞƐŚƟŝĚLJƚģģƐŚƚģƉģƌƐŚŬƌŝŵŝŵĞĚLJłĂůģŝƚĞŵģƐ;ĚLJŵďŝĞŵƌĂ).
3. ZƌĞƐŚƟŝƚƌĞƚģƉģƌŵďĂŶƚƌŝłĂůģƋģƐŚƉƌĞŚŝŶǀĞƉƌŝŵĞƚģƚĞŵģƐ;ƚƌŝĨŽůũĞ).
4. ZƌĞƐŚƟ ŝ ŬĂƚģƌƚ ģƐŚƚģ Ŷũģ łĂůŝ ŵĞ ŬĂƚģƌ łĂůģ Ƌģ ƐŚƉƌĞŚ ƋģŶĚƌŝŵŝŶ͕ ŶĚũĞŶũģŶ Ɖģƌ ƚĞŵģŶ
;łĂůŝ).
5. ZƌĞƐŚƟŝĨƵŶĚŝƚģƐŚƚģŶũģłĂůģƐŝŶŽŶŝŵĞ͕ƋģƌŝƉģƌĐĂŬƚŽŶƚŚĞůďŝŶĞƚĞŵģƐ;ƐŝŶŽŶŝŵ).
WĞƐģǀĂƌŐģƐŚŝģƐŚƚģŶũģƚĞŬŶŝŬģƋģƉģƌĚŽƌĞƚnjĂŬŽŶŝƐŚƚŶģĨĂnjģŶĞƌĞŇĞŬƟŵŝƚ͕ƐĞƉƐĞďģŶƐŝŶƚĞƟnjŝŵŝŶĞ
ŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƚƚģŵĂƌƌģ͘'ũĞŶnjďĂƟŵŶģĕĚŽůģŶĚģĚŚĞŶģĕĚŽŬůĂƐģ͘WĞƐģǀĂƌŐģƐŚŝƐŚģƌďĞŶƐŚƵŵģŵŝƌģƐŝŵũĞƚ
ƉģƌƚģďģƌģƉģƌŵďůĞĚŚũĞŶĞŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƚŶģƚģƌģƐŝ͕ƐŝŶũģŵģŶLJƌģĞǀůĞƌģƐŝŵŝƚƚģŐũLJŬŝŵŝƚƚģŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŝŶũģ
mënyrë për shprehje krijuese.
sĞƉƌŝŵƚĂƌŝĂĞƚģŵĞŶĚƵĂƌŝƚĚŚĞƚģůĞdžƵĂƌŝƚƚģĚƌĞũƚƵĂƌŶŐĂŶũģƐŝƐƚĞŵƉLJĞƚũĞƐŚͲZd
Veprimtaria e të menduarit dhe të lexuarit të drejtuar është një veprimtari gjatë së cilës lexuesit nxiten
të mendojnë e të parashikojnë rreth asaj që lexojnë. Fëmijët do të mendojnë gjatë kohës që lexojnë, do të
ƉĂƌĂƐŚŝŬŽũŶģĚŚĞĚŽƚ͛ŝŵďĂũŶģƐŚģŶŝŵƉĂƌĂƐŚŝŬŝŵĞƚĞƚLJƌĞ͘<LJĂŬƟǀŝƚĞƚŶĚģƌƚŽŚĞƚŶģďĂnjģƚģƚƌŝƉLJĞƚũĞǀĞ͗
͛ŵĞŶĚŽŶŝƐĞĚŽƚģŶĚŽĚŚģŵģƉĂƐ͍ĨĂƌģƉƌŽǀĂƐŚŬĞŶŝ͍^ŝŶĚŽĚŚŝŶģƚģǀģƌƚĞƚģ͍
EģŵģŶLJƌģŐƌĂĮŬĞŽƌŐĂŶŝnjŽŚĞƚŶģŬģƚģŵģŶLJƌģ͗
Ç’mendoni se do të ndodhë? ĨĂƌģƉƌŽǀĂƐŚŬĞŶŝ͍ Si ndodhi në të vërtetë?

WģƌƚģƉůŽƚģƐƵĂƌƚĂďĞůģŶ͕ŵģƐƵĞƐŝďģŶƉLJĞƚũĞ͕ƚģĐŝůĂƚĞƉģƌƋĞŶĚƌŽũŶģǀģŵĞŶĚũĞŶĞůĞdžƵĞƐǀĞŶģƟƚƵũƚ
ŽƐĞŶģŝůƵƐƚƌŝŵĞƚĞnjŐũĞĚŚƵƌĂ͘DģƐŝŵŝŵƵŶĚƚģĮůůŽũģŵĞŶũģĚŝƐŬƵƟŵƉģƌƟƚƵůůŝŶĞůŝďƌŝƚŽƐĞƚģŚŝƐƚŽƌŝƐģĚŚĞ
ĚƵŬĞƵďĂnjƵĂƌŶģƉLJĞƚũĞƚ͗͞WģƌĕĨĂƌģŵĞŶĚŽŶŝƐĞďģŶłĂůģŬũŽŚŝƐƚŽƌŝͬŬLJůŝďģƌ͍͟͞WƐĞŵĞŶĚŽŶŝŬģƐŚƚƵ͍͟Para-
3
ZƌũĞĚŚŶŐĂĨƌģŶŐũŝƐŚƚũĂ;ŝŶƋƵĂŝŶͿ͕ƋģĚŽƚģƚŚŽƚģĚŝĕŬĂĞůŝĚŚƵƌŵĞŶƵŵƌŝŶƉĞƐģ͘
46

ƐŚŝŬŝŵĞƚƐŚŬƌƵŚĞŶŶģŶĚĂƌũĞŶĞƉĂƌģƚģƚĂďĞůģƐŽƐĞŶģĚģƌƌĂƐģŶĞnjĞnjģ͘DģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚƚģƉƌĂŶŽũģƚģŐũŝƚŚĂ
ƉĂƌĂƐŚŝŬŝŵĞƚĞďģƌĂŶŐĂĂŶĂĞŶdžģŶģƐǀĞ͘WĂƐŬģƚLJƌĞĚŝƐŬƵƟŵĞǀĞĮůůĞƐƚĂƌĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģůĞdžŽũŶģŶģŚĞƐŚƚũĞ
ŚŝƐƚŽƌŝŶģͬƚĞŬƐƟŶ͕ĚĞƌŝŶģŬŽŚģŶĞƉģƌĐĂŬƚƵĂƌƋģŵģƉĂƌģŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͕ƉģƌƚģŶdžũĞƌƌģƉŝŬĂƚĂƉŽƉƌŽǀĂƚ͕ƚģĐŝůĂƚ
ƚƌĞŐŽũŶģŶģƐĞƉĂƌĂƐŚŝŬŝŵĞƚĞƚLJƌĞũĂŶģƚģƐĂŬƚĂĂƉŽũŽ͘EģŬģƚģƉŝŬģ͕ĚŝƐŬƵƟŵŝǀĂnjŚĚŽŶŵĞƉĂƌĂƐŚŝŬŝŵĞƚģ
ƚũĞƌĂƚģĚŚģŶĂŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͕ďĂnjƵĂƌŶģůĞdžŝŵŝŶĞƚLJƌĞĚĞƌŝŶģŬģƚģĨĂnjģ͘<ģƚŽǀĞƉƌŝŵĞƉģƌƐģƌŝƚĞŶĚĞƌŝƐĂŚŝƐƚŽƌŝĂ
ĂƉŽƚĞŬƐƟƚģŵďĂƌŽũģ͘
Mësuesi duhet të jetë i ndërgjegjshëm që ndalesat e tepërta të pjesës mund të cenojnë të kuptuarin e
përmbajtjes.
ŬƟǀŝƚĞƟŝƚģŵĞŶĚƵĂƌŝƚĞƚģůĞdžƵĂƌŝƚƚģĚƌĞũƚƵĂƌ;ZdͿŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞƚŵũĂŌŵŝƌģŶģĨĂnjģŶĞƌĞĂůŝ-
njŝŵŝƚƚģŬƵƉƟŵŝƚ͘ZĞĂůŝnjŽŚĞƚŬƌLJĞƐŝƐŚƚŶģůģŶĚģŶĞůĞdžŝŵŝƚ͕ƉŽƌŵƵŶĚƚģƌĞĂůŝnjŽŚĞƚŵĞƐƵŬƐĞƐĞĚŚĞŶģůģŶĚģ
ƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ŚŝƐƚŽƌŝĂĚŚĞĚŝƚƵƌŝĂĞŶĂƚLJƌģƐ͘ŐũŝĚŚĞŶƚĞŵĂ͕ƉģƌŵďĂũƚũĂĞƚģĐŝůĂǀĞŬĂŶģƋĞŶĚģƌŶũģƉƌŽďůĞŵ͕Ŷũģ
ƉĞƌƐŽŶĂnjŚŽƐĞŶũģŶŐũĂƌũĞƋģŶĚƌLJƐŚŽŶƉĂƉƌŝƚƵƌƌƌũĞĚŚģ͘<ŽŚģnjŐũĂƚũĂŶĚƌLJƐŚŽŶŶŐĂϮϬͲϮϱŵŝŶƵƚĂ͘WģƌĚŽƌŝŵŝ
ŝŬģƐĂũƚĞŬŶŝŬĞŵďĂŶŐũĂůůģŬƵƌĞƐŚƚũĞŶĞĨģŵŝũģǀĞĚĞƌŝŶģĨƵŶĚƚģnjďƵůŝŵŝƚƚģƉģƌŵďĂũƚũĞƐƐģƉũĞƐģƐ͘EdžģŶģƐŝƚ
ŬƌLJĞũŶģĚŝƐĂƉƌŽĐĞƐĞŐũĂƚģŬģƐĂũĨĂnjĞ͘ƚĂůĞdžŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞĚŚĞŶũģŶŐĂŶũģƐĞŬƐŝŽŶĞƚĞƉũĞƐģƐ͕ŶdžũĞƌƌŝŶ
ƉƌŽǀĂƚŵďģƐŚƚĞƚģƐĞƚģƉĂƌĂŐƌĂĮƚƋģůĞdžŽũŶģĚŚĞƉĂƌĂƐŚŝŬŽũŶģƐĞĕ͛ŵƵŶĚƚģŶĚŽĚŚģŵģƚĞũŶģƚƌĞŐŝŵ͘
WģƌĨģŵŝũģƚĞŵŽƐŚģƐƐģǀŽŐģů͕ŵģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚĂůĞdžŽũģǀĞƚģƉũĞƐģŶ͕ŶŐũĂƌũĞŶ͕ŚŝƐƚŽƌŝŶģĚŚĞƚģŬģƌŬŽũģ
nga nxënësit të japin mendimet përkatëse. Në këtë rast kemi të bëjmë me veprimtarinë e të menduarit e të
ĚģŐũƵĂƌŝƚƚģĚƌĞũƚƵĂƌʹ>d͘&ĂnjĂƚĞnjďĂƟŵŝƚũĂŶģŶũģůůŽũƐŝƚģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƐģZd͘
ZƌũĞƟŝĚŝƐŬƵƟŵŝƚ
 ZƌũĞƟŝĚŝƐŬƵƟŵŝƚģƐŚƚģŶũģƚĞŬŶŝŬģĞŵģƐŝŵĚŚģŶŝĞƐŐũĂƚģƐģĐŝůģƐďģŚĞƚŽƌŐĂŶŝnjŝŵŝŐƌĂĮŬŝŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƚ͕
ŐũŝƚŚĂƐŚƚƵŵƵŶĚƚģ͞ŽƌŬĞƐƚƌŽŚĞƚ͟ŶũģŵģƐŝŵŝŶĚģƌůŝŬƵĂƌ͘<ũŽǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝďģŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģũĞŶģƚģǀģŵĞŶĚ-
ƐŚģŵŶģůĞdžŝŵŝŶĞƚĞŬƐƟƚƉģƌƚģŬƵƉƚƵĂƌƉģƌŵďĂũƚũĞŶĚŚĞŝĚĞŶģŬƌLJĞƐŽƌĞƚģƟũ͘WũĞƐģŵĂƌƌũĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģ
ŬģƚģĂŬƟǀŝƚĞƚģƐŚƚģŵĂŬƐŝŵĂůĞĚŚĞĂƌŐƵŵĞŶƚĞƚĞƉƌŽĚƵŬƚĞƚĞƐĂũũĂŶģŵũĂŌƌĞnjƵůƚĂƟǀĞ͘

Mësuesi harton një pyetje binare;ƉLJĞƚũĞƋģƉƌĂŶŽŶƉģƌŐũŝŐũĞƉŽnjŝƟǀĞŽƐĞŶĞŐĂƟǀĞͿ͕ƋģƉƌĞŬĚƌĞũƚ-

ƉģƌĚƌĞũƚƚŚĞůďŝŶĞĕģƐŚƚũĞƐƋģƚƌĂũƚŽŚĞƚŶģƚĞŬƐƚ͘ŝƵŬģƌŬŽŶŶdžģŶģƐǀĞƋģƚģĂƌŐƵŵĞŶƚŽũŶģƉƐĞ͘

Po dhe Jo ũĂŶģ ƉƌŽ͕ ŽƐĞ ŬƵŶĚģƌ ĕģƐŚƚũĞƐ͕ ƚģ ĐŝůĂƚ ƐŚģŶŽŚĞŶ Ŷģ ŽƌŐĂŶŝnjƵĞƐŝŶ ŐƌĂĮŬ͘ DĞŶĚŝŵĞƚ ĚŽ ƚģ
ƐŚŬģŵďĞŚĞŶŶģĚLJƐŚĞĞŶģŬĂƚģƌƐŚĞ͘<ůĂƐĂĚŽƚģƉŽnjŝĐŝŽŶŽŚĞƚŶģĚLJŐƌƵƉĞ͕ŬƵŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ
ƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶĞƚLJƌĞ͘ģŚĞƚŶũģƌĂƉŽƌƟŵƉĂƌĂŬůĂƐģƐƉģƌĂƌƐLJĞƚƋģũĂŶģnjŐũĞĚŚƵƌƉƌŽŽƐĞŬƵŶĚģƌĕģƐŚƚũĞƐ͘WģƌĕĚŽ
ƉĂƌĂƋŝƚũĞĐĂŬƚŽŚĞƚŶũģŬƵĮŬŽŚŽƌƉƌĞũŶũģŵŝŶƵƚĞ͘'ũĂƚģŬŽŚģƐƋģĚLJŐƌƵƉĞƚƌĂƉŽƌƚŽũŶģĂƌƐLJĞƚĞƚLJƌĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ŵƵŶĚƚģŶĚƌLJƐŚŽũŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĚŚĞƚģƐŚŬŽũŶģŶģŐƌƵƉŝŶƋģŬĂĂƌƐLJĞƚŵģďŝŶĚģƐĞ͘
ZƌũĞƟŝĚŝƐŬƵƟŵŝƚƉģƌĚŽƌĞƚŶģĨĂnjģŶĞƌĞĂůŝnjŝŵŝƚƚģŬƵƉƟŵŝƚŽƐĞƚģƌĞŇĞŬƟŵŝƚ͘EŐĂĚŝƐŬƵƟŵĞƚƋģŬƌLJŚĞŶ
ŶģŬůĂƐģ͕ĕĚŽŶdžģŶģƐŬƵƉƚŽŶƐĞĐŝůŝģƐŚƚģƚŚĞůďŝ͕ĕģƐŚƚũĂĞŵģƐŝŵŝƚ͕ƐŚŬƌƵĂũŶģŽƐĞĂƌŐƵŵĞŶƚŽũŶģĚŚĞƚģŐũŝƚŚģ
ũĂŶģƉģƌĨƐŚŝƌģŶģĚŝƐŬƵƟŵ͘
ZĞĂůŝnjŽŚĞƚŶģůģŶĚģƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ůĞdžŝŵ͕ŚŝƐƚŽƌŝ͕ĚŝƚƵƌŝĞƚũ͘'ƌƵƉĞƚĞĨģŵŝũģǀĞĚƵŚĞƚƚģũĞŶģŵďŝϮϬǀĞƚģ͘
ŝƐŬƵƟŵŝǀĂnjŚĚŽŶƉģƌƌƌĞƚŚϭϱͲϮϬŵŝŶƵƚĂ͘DƵŶĚƚģƌĞĂůŝnjŽŚĞƚŵĞŶdžģŶģƐŝƚĞĕĚŽŵŽƐŚĞ͘ŚǀŝůůŝŵŝŝŬģƐĂũ
ǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝĞƵƐŝŐƵƌŽŶĨģŵŝũģǀĞůŝƌƐŚŵģƌŝŵĂŬƐŝŵĂůĞŶģĚŚģŶŝĞŶĞŵĞŶĚŝŵĞǀĞ͕ƐŚƉƌĞŚũĞŵĞŶĚŝŵĞƐŚŵĞnjģ
ƚģůĂƌƚģ͕ƐŚŬƌŝŵĂƌŐƵŵĞŶƚĞƐŚŶģĨĂǀŽƌƚģŶũģĕģƐŚƚũĞũĞ͕ƉģƌƉũĞŬũĞƉģƌƚģďŝŶĚƵƌŬƵŶĚģƌƐŚƚĂƌģƚ͕ůŝƌƐŚŵģƌŝŶģ
ŶĚģƌƌŝŵŝŶĞǀĞŶĚĞǀĞŐũĂƚģĚĞďĂƟƚĞƚũ͘

ŝƚĂƌĞƚĞƚģŶdžģŶŝƚ
Ditaret e të nxënit janë ditare dy ose tri pjesësh, që përdoren për të nxitur nxënësit të lexojnë në
ŵģŶLJƌģƚģƋģůůŝŵƐŚŵĞ͕ƚģůŝĚŚŝŶŶŐƵƐŚƚģŵĂƚĞƌŝĂůŝŶĞƚĞŬƐƟƚŵĞŬƵƌĞƐŚƚũĞŶĚŚĞƉģƌǀŽũĂƚĞǀĞƚĂ͘

WģƌƚģďģƌģĚŝƚĂƌŝŶĚLJƉũĞƐģƐŚ͕ŚŝƋĞƚŶũģǀŝũģǀĞƌƟŬĂůĞŶģŵĞƐƚģŇĞƚģƐƐģŇĞƚŽƌĞƐ͘EģĂŶģŶĞŵĂũƚģƐŚŬƌƵŚĞŶ
ĂƚŽƉũĞƐģƚģƚĞŬƐƟƚƋģŝƚģƌŚĞƋŝŶŵģƐŚƵŵģǀģŵĞŶĚũĞŶŶdžģŶģƐŝƚ͕ŬƌLJĞƐŝƐŚƚĂƚŽƋģŝŬƵũƚŽũŶģĚŝĕŬĂ͕ƋģŝŝŶ-
ƚƌŝŐŽũŶģŵģƐŚƵŵģ͕ŽƐĞĂƚŽŵĞŶĚŝŵĞĚŚĞŽƉŝŶŝŽŶĞŵĞƚģĐŝůĂƚĂƚĂŶƵŬƉĂũƚŽŚĞŶ͘EģĂŶģŶĞĚũĂƚŚƚģƚģŇĞƚģƐ
ƐŚŬƌƵŚĞŶŬŽŵĞŶƚĞƉģƌƉũĞƐģŶ͗

WLJĞƚũĞŶĚŝŚŵģƐĞƉģƌŶdžģŶģƐŝƚũĂŶģ͗
x ĨĂƌģ ĞůĞŵĞŶƚĞƐŚ ŬŝƐŚƚĞ ĐŝƚĂƚŝ Ƌģ ŝ ŝŶƚƌŝŐŽŝ ŵģ
ƐŚƵŵģ͍
x ĨĂƌģŵĞŶĚƵĂŶŶŝƐƵƌŶŐĂĂŝĐŝƚŝŵ͍
x ĨĂƌģƉLJĞƚũĞƐŚůŝŶĚŝŶƉƌĞũƚŝũ͍
Gjatë leximit bëhen pushime për të shkruar ci-
ƟŵĞƚģƚũĞƌĂĚŚĞŬŽŵĞŶƚĞŶģŇĞƚŽƌĞ͘DƵŶĚƚģĐĂŬ-
ƚŽŚĞƚĞĚŚĞŶƵŵƌŝŝĐŝƟŵĞǀĞƋģĚŽƚģŬŽŵĞŶƚŽŚĞŶ͘
ŝƚĂƌŝŵĞƚƌŝƉũĞƐģģƐŚƚģŶũģĨŽƌŵģƚũĞƚģƌĚŝƚĂƌŝ͘
<ŽůŽŶĂĞĨƵŶĚŝƚŝůŝŚĞƚŵģƐƵĞƐŝƚƉģƌƚģǀůĞƌģƐƵĂƌ͕Ɖģƌ
të gjykuar dhe për të dhënë mendime mbi komentet
që kanë bërë nxënësit.
Duke e krahasuar me mësimin tradicional, ditaret e
ƚģŶdžģŶŝƚŬĂŶģŬģƚŽƉģƌƉĂƌģƐŝ͗
>ĞdžƵĞƐŝ ŬĂ Ŷũģ ŵŽƟǀ Ɖģƌ ƚģ ůĞdžƵĂƌ͕ ƉƌĂ͕ ůĞdžŝŵŝ ŶƵŬ
është pasiv.
Bëhet lidhja e të lexuarit me të shkruarin.
>ĞdžƵĞƐŝŵďĂŶƋģŶĚƌŝŵŬƌŝƟŬŶĚĂũƚĞŬƐƟƚ͘
Mësuesi mund t’i përshtasë ditaret e të
nxënit për klasa të ndyshme nxënësish. Për klasën e
ƉĂƌģ͕ŵƵŶĚƚģnjŐũŝĚŚĞŶƉũĞƐģƚĞƚĞŬƐƟƚŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͕
ŶĚģƌƐĂŶdžģŶģƐŝǀĂnjŚĚŽŶƉƌŽĐĞĚƵƌģŶŶģǀĂnjŚĚŝŵ͘
Kubimi
Kubimi është një teknikë që ndihmon shqyr-
ƟŵŝŶ Ğ Ŷũģ ƚĞŵĞ ŶŐĂ ŬģŶĚǀģƐŚƚƌŝŵĞ ƚģ ŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
ŝƉģƌĨƐŚŝŶƉģƌĚŽƌŝŵŝŶĞŶũģŬƵďŝŵĞůģǀŝnjũĞƚģƐŚƉĞ-
ũƚĂƉģƌƚģŵĞŶĚƵĂƌŝŶ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝŶŶģƐĞĐŝůģŶĨĂƋĞƚģ
ŬƵďŝƚ͘DƵŶĚƚģŶĚģƌƚŽŚĞƚĚƵŬĞŵďƵůƵĂƌŶũģŬƵƟƚģ
ǀŽŐģůŵĞůĞƚģƌ͘EģƐĞĐŝůģŶĨĂƋĞƚģŬƵďŝƚƐŚŬƌƵŚĞŶϲ
ŬģƌŬĞƐĂ͕ƚģĐŝůĂƚŝƉģƌŬĂƐŝŶĕĚŽŶŝǀĞůŝƉLJĞƚũĞƐŚ͗Wģƌ-
shkruaj, KƌĂŚĂƐŽ͕^ŚŽƋģƌŽ͕ŶĂůŝnjŽ͕ďĂƚŽ͕ƌŐƵŵĞŶ-
to (pro ose kundër).
EģĮůůŝŵƉĂƌĂƋŝƚĞƚƚĞŵĂ͘DģƉĂƐ͕ŶdžģŶģƐŝƚƵĚ-
ŚģnjŽŚĞŶƚģŵĞŶĚŽũŶģĚŚĞ͗
1. Të përshkruajnë͗ ͛ĨŽƌŵģ ŬĂ͍ ŝůĂƚ ũĂŶģ
ƉģƌŵĂƐĂƚ͍͛ŶŐũLJƌģŬĂ͍
2. dģ ŬƌĂŚĂƐŽũŶģ͗ DĞ Ŭģ ŶŐũĂƐŽŶ͍ EŐĂ ƐĞ ŶĚƌLJ-
ƐŚŽŶ͍
3. Të rikujtojnë ndonjë ngjarje a histori: ĨĂƌģ ũƵ
ďģŶƚģŵĞŶĚŽŶŝ͍ĨĂƌģũƵǀũĞŶŶģŵĞŶĚũĞ͍
47
4. Të analizojnë: ^ŝ ģƐŚƚģ ŶĚģƌƚƵĂƌ͍ EŐĂ ƐĞ Ɖģƌ-
ďģŚĞƚ͍
5. Të zbatojnë në një situtatë a kontekst të ri:
͛ŵƵŶĚƚģďģŶŝŵĞƚģ͍^ŝŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞƚ͍
6. Të mbajnë një qëndrim të argumentuar͗ ŝůŝ
ģƐŚƚģƋģŶĚƌŝŵŝũƵĂũ͍WƐĞ͍
ƵŬĞǀĂnjŚĚƵĂƌƉĞƌŝƵĚŚģŶĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ƐŚŬģŵďĞũŶģƉģƌŐũŝŐũĞƉģƌƐĞĐŝůģŶĨĂƋĞƚģŬƵďŝƚ͘sĞƉ-
ƌŝŵƚĂƌŝĂŵƵŶĚƚģŽƌŐĂŶŝnjŽŚĞƚŶģƉƵŶģŶģĕŝŌĞŽƐĞ
ŶģŐƌƵƉĞ͘ĚŽƉĂƌƚŶĞƌnjŐũĞĚŚϮͲϯĨĂƋĞƚģŬƵďŝƚ͘Dģ
pas shkëmbejnë mendime e lexojnë shkrimet e tyre
ŵĞ ƉĂƌƚŶĞƌŝŶ͘ WĂƐŝ Ŷũģ ŶdžģŶģƐ ŝ ĕŝĨƚŝƚ ůĞdžŽŶ͕ ƚũĞƚƌŝ
ƉģƌŐũŝŐũĞƚĚƵŬĞĞƉģƌŐģnjƵĂƌŽƐĞĚƵŬĞĞƉLJĞƚƵƌ͘<ũŽ
ƚĞŬŶŝŬģ ƉģƌĚŽƌĞƚ Ŷģ ĨĂnjģŶ Ğ ƌĞĂůŝnjŝŵŝƚ ƚģ ŬƵƉƚŝŵŝƚ͕
ŶģƚģŐũŝƚŚĂůģŶĚģƚĚŚĞŶģĕĚŽŬůĂƐģ͘
Diagrami i Venit
Diagrami i Venit është një teknikë me anën e
së cilës evidentohen të përbashkëtat dhe dallimet
ndërmjet dy koncepteve, dukurive, historive, per-
ƐŽŶĂnjŚĞǀĞĞƚũ͘LJƉLJĞƚũĞƚŵďŝƚģĐŝůĂƚŶĚģƌƚŽŚĞƚĚŝĂ-
ŐƌĂŵŝŝsĞŶŝƚũĂŶģ͗
- ŝůĂƚũĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚĂƚŶĚģƌŵũĞƚ͙͍
- WŽŶĚƌLJƐŚŝŵĞƚŶĚģƌŵũĞƚƚLJƌĞ͍
Diagrami i Venit ndërtohet me ndërprerjen e dy
a më shumë rrathëve. Mund të përdoret për të bërë
ŬŽŶƚƌĂƐƟŵŝŶ Ğ ŝĚĞǀĞ͕ ĚƵŬĞ ƚƌĞŐƵĂƌ ŶũģŬŽŚģƐŝƐŚƚ ƚģ
përbashkëtat që ato kanë me njëra-tjetrën.
ŝĂŐƌĂŵŝŝsĞŶŝƚƉģƌĚŽƌĞƚŬƌLJĞƐŝƐŚƚŐũĂƚģĨĂnjģƐ
Ɛģ ƌĞŇĞŬƟŵŝƚ͘ EģƉģƌŵũĞƚ Ɵũ͕ ŶdžģŶģƐŝƚ njďƵůŽũŶģ Ɵ-
pare të përbashkëta, dallime midis koncepteve të
ndryshme, si dhe mbajnë qëndrime personale në
lidhje me to.
Përvoja ka treguar se është e mundur të për-
ĚŽƌĞƚ Ŷģ ĕĚŽ ůģŶĚģ͕ ƉŽƚŚƵĂũƐĞ Ŷģ ĕĚŽ Žƌģ ŵģƐŝŵŝ͘
sĞƉƌŝŵƚĂƌŝĂnjŐũĂƚϭϬͲϮϬ͕͛ƉŽƌģƐŚƚģŶģǀĂƌģƐŝƚģƐƉĞĐŝ-
ĮŬĂǀĞ ůģŶĚŽƌĞ͕ ŵŽƐŚĂǀĞ ĚŚĞ ƚģ ŬŽŚģƐ Ɛģ ƉģƌŐũŝƚŚ-
ƐŚŵĞŶģĚŝƐƉŽnjŝĐŝŽŶƚģŽƌģƐƐģŵģƐŝŵŝƚ͘
Gushëkuqi rrethor
Nxënësit lexojnë njëri pas tjetrit një tekst.
Punë në grupe
Për veprimtari të caktuara, mësuesi mund
ƚĂ ŽƌŐĂŶŝnjŽũģ ŬůĂƐģŶ Ŷģ ŐƌƵƉĞ ƉƵŶĞ ĚLJƐŚĞ͕ ƚƌĞƐŚĞ͕
katërshe, duke iu dhënë detyra të përbashkëta, por
48
ĚƵŬĞŝĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌ͘
Parashikimi me terma paraprakë
DģƐƵĞƐŝ ƉģƌnjŐũĞĚŚ ŶŐĂ ƉũĞƐĂ Ƌģ ĚŽ ƚģ ůĞdžŽũģ
Ɖģƌ ŶdžģŶģƐŝƚ ϱͲϲ ƚĞƌŵĂ͕ ƚģ Đŝůģƚ ƐŚģƌďĞũŶģ Ɛŝ łĂůģ
ŬLJĕĚŚĞƵũĞƉŶdžģŶģƐǀĞŽƌŝĞŶƟŵŝŶƋģƚģŶĚģƌƚŽũŶģ͕
ƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶũģƚƌĞŐŝŵƚģƐŚŬƵƌƚģƌĚĞƌŝŶģϰͲϱłĂ-
li, duke i përdorur termat e rekomanduar. Shpesh,
mësuesi u rekomandon edhe temën për të cilën do
të shkruajnë.
Zakonisht, kjo temë përdoret në hyrje të një
ore mësimi. Me anën e saj, mësuesi kupton se sa
ũĂŶģƚģĂŌģŶdžģŶģƐŝƚƚģƉĂƌĂƐŚŝŬŽũŶģƌƌĞƚŚŐũģƌĂǀĞƋģ
do të ndodhin në një histori apo rreth asaj që dinë
më parë.
dģŶdžģŶŝƚŶģďĂƐŚŬģƉƵŶŝŵŵĞŐƌƵƉĞĞŬƐƉĞƌƚģƐŚ
Ndërtohen grupe me katër veta. Brenda grupit
numërohet 1, 2, 3, 4. Më pas mësuesi orienton që
të bashkohen 1-shat bashkë, 2-shat bashkë, 3-shat
bashkë, 4-at bashkë. Pjesa që do të lexohet ndahet
Ŷģ ŬĂƚģƌ ƉũĞƐģ͕ ĚƵŬĞ Ƶ ǀģŶģ ŶƵŵƌĂƚ ϭ͕ Ϯ͕ ϯ͕ ϰ ĕĚŽ
pjese.
Më pas u jepet detyrë nxënësve në grupet e
ekspertëve që të lexojnë pjesët që i takojnë secilit
grup. Pasi i kanë lexuar dhe kanë diskutuar gjatë për
ƚģ͕ŬƚŚĞŚĞŶŶģŐƌƵƉĞƚďĂnjģĚƵŬĞƌŝĨŽƌŵƵĂƌĞĚŚĞŶũģ
ŚĞƌģŐƌƵƉĞƚĞĮůůŝŵŝƚĚŚĞĮůůŽũŶģƚģƚƌĞŐŽũŶģŽƐĞƚģ
lexojnë pjesët sipas përkatësisë. Nxënësit e tjerë, të
cilët janë ekspertë për pjesët e tjera, janë të lirë të
ƉLJĞƐŝŶƉģƌŐũģƌĂƋģŬģƌŬŽũŶģŵģƐŚƵŵģŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶ
nga grupet e tjera. Zakonisht, kjo teknikë përdoret
kur pjesët e leximit janë të gjata.
Tryeza e rrumbullakët
dƌLJĞnjĂ Ğ ƌƌƵŵďƵůůĂŬģƚ ;ŽƐĞ ŐƵƐŚģŬƵƋŝ ƌƌĞ-
thor) është një teknikë bashkëpunuese, në të cilën
përmes një letre dhe një lapsi, të cilat pasohen në
ŵģŶLJƌģƐŝƐƚĞŵĂƟŬĞƌƌĞƚŚŶũģŐƌƵƉŝƚģǀŽŐģůŶdžģŶģ-
sish 4-5 veta. Kryen detyra të ndryshme të lexuari
dhe të shkruari. P.sh., prej secilit nxënës kërkohet të
ƐŚŬƌƵĂũģŶũģłĂůģƋģŬĂƐŚŬƌŽŶũģŶpŶģĨŝůůŝŵƚģƐĂũ͕
një cilësi për një objekt apo send, një ide rreth një
teme të caktuar, një përgjigje rreth një pyetjeje që
mund të ketë drejtuar mësuesi apo ata vetë. Në të
njëjtën letër shkruajnë përgjigje të gjithë nxënësit.
<ũŽƚĞŬŶŝŬģƌĞĂůŝnjŽŚĞƚŽƐĞĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌŶdžģ-
nësit lapsa me ngjyra të ndryshme ose duke e pa-
ůŽƐƵƌůĞƚƌģŶ͕ƉĂƐŝŬĂŶģƐŚŬƌƵĂƌƉģƌŐũŝŐũĞŶĚƵŬĞĨŽƌ-
ŵƵĂƌŬģƐŚƚƵŶũģůĞƚģƌŶģĨŽƌŵģĮnjĂƌŵŽŶŝŬĞ͘
<ũŽƚĞŬŶŝŬģŵƵŶĚƚģƌĞĂůŝnjŽŚĞƚĞĚŚĞŵĞŐŽũģ͘
Përgjigjjet e tyre, nxënësit mund t’i japin edhe me
gojë njëri pas tjetrit.
ŽƌĂĞĨƐŚĞŚƚģ
Mësuesi e ndan materialin që do të mësohet
Ŷģ ƉũĞƐģ͕ njĂŬŽŶŝƐŚƚ Ŷģ ƚƌĞͲŬĂƚģƌ ƉũĞƐģ͘ EdžģŶģƐŝƚ
janë ndarë në grupe. Çdo nxënës i jepet një pjesë e
ŵĂƚĞƌŝĂůŝƚƉģƌƚģƌŝŶĚģƌƚƵĂƌǀĂƌŐũĞƚģƐƚƌŽĨģƐƐģŶũģ
ǀũĞƌƐŚĞŽƐĞłĂůŝƚģƉƌŝƐŚƵƌĂƚģŶũģƉĂƌĂŐƌĂĮ͘WĂƐŝŶdžģ-
nësit brenda grupit e rindërtojnë pjesën, ata e kra-
hasojnë me grupet e tjera për saktësinë. Nxënësit
ďƌĞŶĚĂŐƌƵƉŝƚƉƵŶŽũŶģƐģďĂƐŚŬƵ͘EũģƌŝĞƉƌĞnjĂŶƚŽŶ
para të tjerëve. Diskutohet për mënyrën se si është
ůŝĚŚƵƌĚŚĞƌŝĨŽƌŵƵĂƌŵĂƚĞƌŝĂůŝ͘WũĞƐĂůĞdžŽŚĞƚĞƚģƌĂ
disa herë dhe saktë. Në këtë mënyrë, nxënësit kup-
ƚŽũŶģƐƵďũĞŬƟŶůŽŐũŝŬģŶĚŚĞƉũĞƐģƚŚLJƌģƐĞnjŚǀŝůůƵĞƐĞ
dhe mbyllëse të tregimit, përrallës apo vjershës.
Mësuesi përcakton edhe shenja dalluese me ngjyra.
P.sh., vendos njëra pas tjetrës disa ngjyra që janë të
ƉģƌĂĨģƌƚĂ͕ƋģƚƌĞŐŽũŶģƌĂĚŚģŶĞĨƌĂŐŵĞŶƚĞǀĞƚģƉƌĞ-
ƌĂ ŵĞ ŶŐũLJƌĂƚ Ğ ƉũĞƐģǀĞ ƚģ ƉƌĞƌĂ ƚģ ĨƌĂŐŵĞŶƟƚ ŽƐĞ
përdor numra dhe nxënësit i vendosin sipas radhës.
Mund të mungojnë 1, 3 numra, për të cilat nxënësit
ĚƵŚĞƚƚģďģũŶģnjŐũĞĚŚũĞƚĞƚLJƌĞ͘
Turi i galerisë
Nxënësit pëlqejnë të shohin punët e tyre.
WĂƐĕĚŽƉƵŶĞŵĞƐŚŬƌŝŵģƐŚƚģŵŝƌģƋģŵģƐƵĞƐŝƚ͛ŝ
ĞŬƐƉŽnjŽũģ Ŷģ ŵƵƌĞ ƉĂƌĂ ŬůĂƐģƐ͕ ƉĂ ƐŚƉƌĞŚƵƌ ŵģ
ƉĂƌģƉĂƌĂƉģůƋŝŵŝŶĞƟũ͘dģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚƚ͛ŝ
ƉĂƌĂƋĞƐŝŶƉƵŶģƚĞƚLJƌĞŶģĞŬƐƉŽnjŝƚģŶĞŵƵƌŝƚ͘Edžģ-
nësit vlerësojnë njëri-tjetrin sipas mënyrave të tyre.
<ģƚŽ ĞŬƐƉŽnjŝƚĂ ĚƵŚĞƚ ƚģ ũĞŶģ ƚģ ƐŚƉĞƐŚƚĂ͕ ŇĞŬƐŝďůĞ
dhe jo të qëndrojnë nëpër mure për një kohë të
ŐũĂƚģ͘ ZĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞƚ Ƌģ ĕĚŽ Ěŝƚģ ƚģ ƉģƌĚŽƌĞƚ Ŷũģ
ŵĞƚŽĚģĞƟůůģ͕ƉĂƐŝŶdžģŶģƐŝƚŶdžŝƚĞŶĚŚĞŵŽďŝůŝnjŽŚĞŶ
që të punojnë gjithnjë e më shumë.
 49

II.1. UDHËZIME PËR PERIUDHËN PËRGATITORE

 ;ƉůĂŶŝĂŶĂůŝƟŬ͕ƉĂƌŝŵĞĚŚĞƵĚŚģnjŝŵĞŵģƐŝŵĞŵŽĚĞůͿ  

PARAABETARE
1. HYRJE

Periudha e Paraabetares është një ndër pjesët e programit të Abetares, e cila duhet kuptuar, vlerësuar
ĚŚĞnjďĂƚƵĂƌŵĞƐĞƌŝŽnjŝƚĞƚĚŚĞŬŽƌƌĞŬƚģƐŝ͘ƌƌŝƚũĞƚĞƐLJŶŝŵĞǀĞƚģŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞƉģƌŵĞƐůŝďƌŝƚƚģďĞƚĂƌĞƐĚŚĞ
ďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐƋģĞƐŚŽƋģƌŽŶĂƚģ͕ƵũĂƉŝŶŵƵŶĚģƐŝŶdžģŶģƐǀĞƉģƌƚģĂƌƌŝƚƵƌŶũģƐģƌģŽďũĞŬƟǀĂƐŚƚģƌģŶĚģ-
ƐŝƐŚģŵĚŚĞƚģĚŽŵŽƐĚŽƐŚģŵƉģƌƐŝŐƵƌŝŵŝŶĞŶũģĐŝůģƐŝĞƚģŵŝƌģƉģƌĮƟŵŝŶĞƐŚƉƌĞŚŝǀĞƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ
ĮůůĞƐƚĂƌ͘
ƵŬĞƋĞŶģŶũģƉĞƌŝƵĚŚģƋģĞůŝĚŚĨģŵŝũģŶƉĂƌĂƐŚŬŽůůŽƌŵĞƐŚŬŽůůģŶ͕ĂũŽĚƵŚĞƚǀůĞƌģƐƵĂƌƐŝŶũģŵŽŵĞŶƚ͕
ku përmes lojërave dhe veprimtarive argëtuese, nxënësit të mësojnë dhe të argëtohen.
Për këtë qëllim, në këtë pjesë të librit të mësuesit, jemi përpjekur t’u japim disa parime drejtuese dhe
ĨŽƌŵĂĚŝĚĂŬƟŬĞƐĞƐŝĂƚŽĚƵŚĞŶŬƵƉƚƵĂƌĚŚĞnjďĂƚƵĂƌĚŚĞ͕ŶŐĂĂŶĂƚũĞƚģƌ͕ũĞŵŝƉģƌƉũĞŬƵƌƋģƉģƌŵĞƐǀĞƉ-
ƌŝŵƚĂƌŝǀĞ͕ƚĞŬŶŝŬĂǀĞĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝǀĞŶĚģƌǀĞƉƌƵĞƐĞĚŚĞŐũŝƚŚģƉģƌĨƐŚŝƌģƐĞƚģƉģƌĚŽƌƵƌĂŶģŵģƐŝŵĞƚŵŽĚĞůƚģ
kësaj pjese, t’i japim mësuesit disa modele mësimesh për të gjitha orët që ka programi për këtë periudhë
ƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ͘
WģƌŵĞƐŬģƚLJƌĞǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝǀĞ͕ŶĞƐLJŶŽũŵģƚģĂŌģƐŽũŵģŶdžģŶģƐŝƚŶģĚŝƐĂǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģƚŚũĞƐŚƚĂŵģƐŝŵŽƌĞ
ĚŚĞ ƚģ ŝŶƚĞŐƌƵĂƌĂ ŵĞ ĨƵƐŚĂ ƚģ ŶĚƌLJƐŚŵĞ ƚģ ĚŝũĞƐ͕ Ɛŝ͗ ǀŝnjĂƟŵŝ͕ ŬģŶŐĂ͕ ĚƌĂŵĂƟnjŝŵŝ͕ ůŽũĂ Ŷģ ƌŽůĞ Ğƚũ͕͘ ĚƵŬĞ
ƐŚƉƌĞƐƵĂƌƋģƐƵŬƐĞƐŝŶƚĂĂƌƌŝũŵģƋģŶģŬģƚģĨĂnjģƉģƌŐĂƟƚŽƌĞƚģŵģƐŝŵŝƚƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ͘DĞŚLJƌũĞŶŶģďĞ-
ƚĂƌĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚ͛ŝŬĞŶģƚģůĞŚƚĂǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģŵģƐŝŵŽƌĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞĮƟŵŝŶĞƐŚƉƌĞŚŝǀĞƚģƚģůĞdžƵĂƌŝƚĚŚĞ
ƚģƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘EģƐĞŶdžģŶģƐŝŝŵģƐŽŶƚ͛ŝƐŚƋŝƉƚŽũģĚŚĞƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂďĞƟƚŐũĂƚģŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞ
(shkronjat e mëdha), kjo do të jetë një arritje e rëndësishme.

2. ZBËRTHIME KONCEPTUALE
2.1. Synimet
WĞƌŝƵĚŚĂƉģƌŐĂƟƚŽƌĞƐLJŶŽŶƚģĂŌģƐŽũģŶdžģŶģƐŝƚƉģƌƚģĮƚƵĂƌĚŝƐĂƐŚƉƌĞŚŝƚģƚŚũĞƐŚƚĂƉģƌůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝŶ͘
ĂͲEģƉĂƌĂĂďĞƚĂƌĞŶĞŬģƟũůŝďƌŝĚŽƚģnjďĂƚŽŚĞƚŵĞƚŽĚĂALFABETIKE-GLOBALE, e cila mundëson mësimin
ĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģĂůĨĂďĞƟƚƉģƌƉĂƌĂƐĞƚģŶŝƐģďĞƚĂƌũĂ͘
Kjo metodë shterohet sapo nxënësit nisin të mësojnë Abetaren. Në këtë mënyrë, herë pas here, kur gjatë
ďĞƚĂƌĞƐĚĂůŝŶłĂůģƋģŵƵŶĚƚģŬĞŶģŶũģƐŚŬƌŽŶũģƚģƉĂŵģƐƵĂƌ͕ƵŬƵũƚŽŚĞƚŶŐĂWĂƌĂĂďĞƚĂƌũĂƐĞĂũŽƐŚŬƌŽŶũģ
ģƐŚƚģŵģƐƵĂƌŶģƌƌƵŐģĂůĨĂďĞƟŬĞ͘EģŬģƚģŵģŶLJƌģ͕WĂƌĂĂďĞƚĂƌũĂŬŽŶƚƌŝďƵŽŶŶģůĞdžŝŵŝŶƚģƌģƐŽƌƚģłĂůģǀĞĞĚŚĞ
atëherë kur në trup të tyre mund të dalë ndonjë shkronjë e pamësuar deri në atë moment.
ď͘WģƌŵĞƐŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞƐLJŶŽŚĞƚƚģĮƚŽŚĞŶĚŝƐĂƐŚƉƌĞŚŝŬŽŵƵŶŝŬŝŵŝƚģĚŽŵŽƐĚŽƐŚŵĞƉģƌĨģŵŝũģƚĞ
ŬģƐĂũŵŽƐŚĞ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗
ƒ ŚǀŝůůŝŵŝŝƚģĨŽůƵƌŝƚ
ƒ WĂƐƵƌŝŵŝŝłĂůŽƌŝƚ
ƒ WģƌŵŝƌģƐŝŵŝĚŚĞƐĂŬƚģƐŝŵŝŝƐƚƌƵŬƚƵƌĂǀĞŐũƵŚģƐŽƌĞĨŽůģƐĞƚģƐŚƋŝƉĞƐ
ƒ ŚǀŝůůŝŵŝŝĚŝƐĂĂŌģƐŝǀĞŵŽƚŽƌŝŬĞƚģĚŽŵŽƐĚŽƐŚŵĞƉģƌƉƌŽĐĞƐŝŶĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƒ >ĞdžŝŵŝŐůŽďĂůŝĚŝƐĂłĂůģǀĞĚŚĞŝƐŚƉƌĞŚũĞǀĞƚģƐŚŬƵƌƚƌĂ;ĞůĞŵĞŶƚĞƚģŵĞƚŽĚģƐŐůŽďĂůĞͿ
50

ƒ EũŽŚũĂŵĞƟŶŐƵũƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞƐŝƉĂƐĂůĨĂďĞƟƚƚģŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ ;ĞůĞŵĞŶƚĞƚģŵĞƚŽĚģƐ
ĂůĨĂďĞƟŬĞͿ͘

2.2. Struktura
WĞƌŝƵĚŚĂƉģƌŐĂƟƚŽƌĞƉģƌďģŚĞƚŶŐĂĚLJůŝŶũĂ͗

)ŚǀŝůůŝŵŝŝƚģĨŽůƵƌŝƚ

)Elementet e shkrimit të shkronjave

EģƐƚƌƵŬƚƵƌģŶĞŬģƐĂũƉũĞƐĞ͕ĞůĞŵĞŶƚĞƚĞnjŚǀŝůůŝŵŝƚƚģƚģĨŽůƵƌŝƚŶĚģƌƚŚƵƌĞŶŵĞĞůĞŵĞŶƚĞƚĞŵģƐŝŵŝƚƚģ
ĂŶģƐƟŶŐƵůůŽƌĞĚŚĞƉĂŵŽƌĞ͘ƚŽĚŽƚģnjďģƌƚŚĞŚĞŶŶģŵģŶLJƌģƚģŶĚģƌƚŚƵƌƵƌŵĞŶũģƌĂͲƚũĞƚƌģŶ͘
>ŝŶũĂĞƚģĨŽůƵƌŝƚĚŚĞĞŶũŽŚũĞƐƐģƟŶŐƵũǀĞĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞǀĞƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚŽƚģũĞŶģƚģŝŶƚĞŐƌƵĂƌĂ͘WģƌŵĞƐ
njŚǀŝůůŝŵŝƚƚģƚģĨŽůƵƌŝƚƉģƌƚĞŵĂƚģĐĂŬƚƵĂƌĂ͕ĚŽƚģŐũĞŶĚĞŶ͕ĚŽƚģnjďƵůŽŚĞŶĚŚĞĚŽƚģƉģƌĚŽƌĞŶłĂůģƋģƉģƌͲ
ŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶƉģƌŬĂƚģƐĚŚĞ͕ŵģƉĂƐ͕ĚŽƚģďģŚĞƚůŝĚŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
Ϯ͘ϯ͘WģƌŵďĂũƚũĂĚŚĞƐƚƌƵŬƚƵƌĂĞĨĂƋĞƐ
WĞƌŝƵĚŚĂĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐĚŽƚģƐŚƚƌŝŚĞƚ͗
ƒ Në Abetare
ƒ në Abetaren e Punës
EģĨĂƋĞŶĞďĞƚĂƌĞƐĚŽƚģũĞƉĞŶĚŝƐĂƚĞŵĂŬƌLJĞƐŝƐŚƚƚģƐŚƉĂůŽƐƵƌĂŵĞĮŐƵƌĂ͕ƚģĐŝůĂƚůŝĚŚĞŶŵĞũĞƚģŶĞ
ƉģƌĚŝƚƐŚŵĞƚģĨģŵŝũģǀĞĚŚĞŵĞƉģƌŐĂƟƚũĞŶĞƚLJƌĞƉģƌƐŚŬŽůůģŶ͕ƐŝĚŚĞǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģƚģŶdžģŶŝƚƋģůŝĚŚĞŶŵĞ
njŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚģĨŽůƵƌŝƚƚģƚLJƌĞ͘
EģĨĂƋĞŶĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͕ŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģƵƐŚƚƌŽŚĞŶ͗
ƒ WģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚģĨŽůƵƌŝƚƉģƌƚĞŵĂƚģĐĂŬƚƵĂƌĂ
ƒ WģƌƐŚƋŝƉƟŵŝŶĞƟŶŐƵũǀĞƚģƐŚƋŝƉĞƐĚŚĞůŝĚŚũĞŶĞƚLJƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶƉģƌŬĂƚģƐĞ
ƒ WģƌůĞdžŝŵŐůŽďĂůƚģłĂůģǀĞƉģƌŵĞƐƚģĐŝůĂǀĞƚģŐũĞũŶģƟŶŐƵũƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ
ƒ Për shkrimin e elementeve të shkrimit
ƒ Për shkrimin e shkronjave kapitale
ƒ WģƌůĞdžŝŵŝŶŐůŽďĂůƚģĚŝƐĂłĂůģǀĞ

3. VEPRIMTARI DIDAKTIKE SHOQËRUESE GJATË PERIUDHËS PËRGATITORE

'ũĂƚģƉĞƌŝƵĚŚģƐƉģƌŐĂƟƚŽƌĞƚģWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐĚŽƚģƐLJŶŽŚĞƚƚģŬƌLJŚĞŶǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŵģƐŝŵŽƌĞ
ƚģŶdžģŶŝƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ůŽũģƌĂĚŝĚĂŬƟŬĞŵģƐŝŵŽƌĞŶģƐŚģƌďŝŵƚģůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗
ƒ ǀŝnjĂƟŵĞ e punime me dorë,
ƒ ŝŵŝƟŵĞƚģnjŚƵƌŵĂǀĞƚģŶĂƚLJƌģƐĚŚĞƟŶŐƵũǀĞƚģŶĚƌLJƐŚģŵ;ĐŝƵͲĐŝƵ͕ŵũĂƵͲŵũĂƵ͕ƟŬͲƚĂŬĞƚũ͘Ϳ͕
ƒ lojë në role,
ƒ ĚƌĂŵĂƟnjŝŵĞ͕ƉģƌƌĂůůĂƐŚĚŚĞƚƌĞŐŝŵĞƐŚƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ;/ƌŝƋŝĚŚĞŵŽůůĂ͕<ģƐƵůģŬƵƋũĂ͕WŝŶŽŬƵĞƚũ͘
ƒ ůŽũģƌĂŵĞƉĂnjģůůĂ͕ŵĞůĞƚƌĂĚŚĞůŽũģƌĂ të tjera me shkronja të ndryshme,
ƒ ŬģŶŐģƉģƌĨģŵŝũģƉģƌƚģĨŝƚƵĂƌůĂƌƚģƐŝŶģŵĞƐĂƚĂƌĞƚģnjģƌŝƚ͕
ƒ ďŝƐĞĚĂƉģƌƚĞŵĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞďŽƚģŶĚŚĞĂŬƚŝǀŝƚĞƚŝŶĞƚLJƌĞũĞƚģƐŽƌĚƵŬĞƉĂƐƵƌƵĂƌĨũĂůŽƌŝŶ
ŵĞĨũĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞƋģŝƚĂŬŽũŶģŬģƐĂũƚĞŵĞ͕
 51

ƒ ƚƌĞŐŝŵĞ͕ƉģƌƌĂůůĂ͕ŐũģĞŐũģnjĂ͕ǀũĞƌƐŚĂ͕ƉLJĞƚũĞƌƌƵĨĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞĞƚũ͘
ƒ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚĞŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞĚŽƚģŬƌLJŚĞŶŶģŵģŶLJƌģƚģŝŶƚĞŐƌƵĂƌƉģƌŵĞƐďĂƐŚŬģǀĞƉƌŝŵŝƚƚģƐŚƉƌĞ-
ŚŝǀĞƚģƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚŶŐĂŶũģƌĂĂŶģĚŚĞƉģƌŵĞƐǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝǀĞƚĞŵĂƟŬĞ͕ƚģĐŝůĂƚ
ĚŽƚģďĂƐŚŬģƐŚŽƋģƌŽŚĞŶŵĞǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝĂƌŐģƚƵĞƐĞƉģƌĨģŵŝũģƚůŽũģŶģƌŽůĞ͕ĚƌĂŵĂƟnjŝŵĞ͕ǀŝnjĂƟŵĞ͕
punime me dorë, aplikime.
ƒ ZĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞƚƋģƚĞŵĂƚƋģĚŽƚģƐŚŽƋģƌŽũŶģŬģƚģƉĞƌŝƵĚŚģƚģůŝĚŚĞŶŵĞƉƌĞnjĂŶƟŵŝŶ͗ůŽũģƌĂƚ͕ŬĂĨ-
ƐŚģƚ͕ƉƌŽĨĞƐŝŽŶĞƚ͕ƵƐŚƋŝŵĞƚ͕ƐŚŬŽůůģŶ͕ƐŚŽŬģƚ͕ĚģƐŚŝƌĂƚĞƚũ͘
ƒ Do të mësojnë të shkruajnë shkronjat e shtypit kapitale.
ƒ Do të mësojnë se si t’i përdorin mjetet e shkrimit, si dhe si të qëndrojnë në bankë gjatë të shkruarit,
të lexuarit apo gjatë përdorimit të kompjuterit nëse e përdorin atë.

4. Struktura e një ore mësimi

Wģƌ ƉĞƌŝƵĚŚģŶ ƉģƌŐĂƟƚŽƌĞ͕ ƉƌŽŐƌĂŵŝ ƉůĂŶŝĮŬƵĂƌ ƌƌĞƚŚ ϯϮ Žƌģ ŵģƐŝŵŽƌĞ͘ ϴ ũĂǀģ ŵģƐŝŵŽƌĞ ƐŝƉĂƐ ƉƌŽ-
gramit në Shqipëri dhe në mënyrë pothuaj të njëjtë edhe në programin e Kosovës.
Eģ Žƌģƚ Ğ ƉůĂŶŝĮŬƵĂƌĂ ŵĞŶĚŽŚĞƚ Ƌģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ŶũŝŚĞŶ ŵĞ ƟŶŐƵũƚ͕ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕ łĂůģ ŐůŽďĂůĞ Ğƚũ͕͘ Ɛŝĕ u
përmend më lart.
EģĕĚŽŽƌģŵģƐŝŵŝ͕ŵģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚ͗
ƒ ƚģ ŶũŽŚģ ŶdžģŶģƐŝƚ ŵĞ Ŷũģ ƟŶŐƵůů ƉģƌŬĂƚģƐ ĚŚĞ ŵĞ ŐƌĂĮŬƵŶ Ğ Ɵũ͘ Eģ ĚŝƐĂ ƌĂƐƚĞ ĚŽ ƚģ ƉƌĞnjĂŶƚŽŚĞŶ
ĞĚŚĞĚLJƟŶŐƵũͬƐŚŬƌŽŶũĂƉĂƐŝŶƵŵƌŝŝŽƌģǀĞŶƵŬŶĂůĞũŽŶƋģƉģƌĕĚŽƟŶŐƵůůͬƐŚŬƌŽŶũģƚģŬĞŵŝŶũģŽƌģ
ƚģǀĞĕĂŶƚģ͕
ƒ ƚģƉĂƐƵƌŽũŶģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞ͕ƚģĐŝůĂƚƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶƉģƌŬĂƚģƐ͕
ƒ ƚģĂŌģƐŽũģŶdžģŶģƐŝƚƉģƌƚģĨŽůƵƌƉģƌŶũģƚĞŵģƚģĐĂŬƚƵĂƌƐŝƉĂƐƉůĂŶŝĮŬŝŵŝƚ͕
ƒ ƚģƉģƌĚŽƌŝŶłĂůģĞłĂůŽƌƋģƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶƉģƌŬĂƚģƐ͕
ƒ ƚģƵƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌĞƉģƌƚģŵŽĚĞůƵĂƌĨŽƌŵĂƐŚŬƌŽŶũĂƐŚƚģŵģĚŚĂ͕
ƒ ƚģůĞdžŽũŶģĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞϮͲϯłĂůģƉģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģ͕ƚģĐŝůĂƚĚƵŚĞƚƚĂŬĞŶģƟŶŐƵůůŝŶ
ƉģƌŬĂƚģƐŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐŽƐĞĨƵŶĚƚģłĂůģǀĞƉģƌŬĂƚģƐĞ͕
ƒ të tregojnë tregime, vjersha, përralla, përvoja të thjeshta që lidhen me tema të caktuara,
ƒ të diskutojnë me njëri-tjetrin,
ƒ ƚģǀŝnjĂƚŽũŶģĞůĞŵĞŶƚĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ƐŝǀŝũĂƚģĚƌĞũƚĂ͕ǀĞƌƟŬĂůĞ͕ŚŽƌŝnjŽŶƚĂůĞ͕ƚģůĂŬƵĂƌĂĞƚũ͘

4. Materialet bashkëshoqëruese
Materialet bashkëshoqëruese për këtë periudhë janë shumë të rëndësishme. Duke njohur nevojat e
ĨģŵŝũģǀĞŶģůŝĚŚũĞŵĞnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚLJƌĞŵĞŶĚŽƌĚŚĞƉƐŝŬŽŵŽƚŽƌ͕ŵģƐƵĞƐŝƚƵĚƵŚĞƚƚģƉģƌnjŐũĞĚŚŝŶ͗

x >ŝďƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕të cilët mund të lexohen nga mësuesi dhe nxënësit mund të dëgjojnë e më
pas të diskutojnë rreth tyre. Këta libra shërbejnë si hap i parë për të ngritur bibliotekën e
ŬůĂƐģƐ͘ĚŽĨģŵŝũģĚƵŚĞƚƚģŵģƐŽŚĞƚƚĂǀůĞƌģƐŽũģŶũģůŝďģƌƐŝƉĂƐƵƌŝƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƚģŬůĂƐģƐŬƵ
ai mëson.

x &ůĞƚŽƌĞƉƵŶĞƉģƌǀŝnjĂƟŵ͕ƚģĐŝůĂƚŝnjŐũĞĚŚǀĞƚģŵģƐƵĞƐŝĚŚĞŶƵŬŬĂŶĚŽŶũģƌĞŬŽŵĂŶĚŝŵƚģ
ƉŽƐĂĕģŵƉģƌŶĚŽŶũģŵŽĚĞů͕ƉĂƐŝŶģŬģƚģƉĞƌŝƵĚŚģ͕ŶdžģŶģƐŝƚŶƵŬŵƵŶĚƚģŬƵĮnjŽŚĞŶŶģǀŝũĂ
ƚģŶŐƵƐŚƚĂ͕ƚģĐŝůĂƚŝƐƚƌĞƐŽũŶģ͘<ģƐŚŝůůŽŚĞƚƋģŶģŚĂƉĂƚĞƉĂƌģƚģŬĞŶģŇĞƚŽƌĞǀŝnjĂƟŵŝƉĂǀŝnjĂ͘
52

x Fletore me vija të gjera, ŬƵƌģƐŚƚģłĂůĂƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģŵģĚŚĂŽƐĞłĂůģŐůŽďĂůĞ͘

x DĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͕ŐŽŵĂƉƌĞŚģƐĞ͕ůĞƚƌĂŵĞŶŐũLJƌĂ etj., që do të përdoren

nga nxënësit me porosi të mësuesit.

x dĂďĞůĂ ƉůĂƐƟŬĞ ;ƐŚƵŵģĨƵŶŬƐŝŽŶĂůĞ͕ ƉĂƐŝ ŶdžģŶģƐŝƚ ƐŚŬƌƵĂũŶģ Ğ ƉģƌĚŽƌŝŶ Ɖģƌ ŵĂƚĞŵĂƟŬģŶ͕

ƉģƌǀŝnjĂƟŵŝŶĚŚĞŵģŐũĞƌģ͕ŬƵŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŵĞůĞŚƚģƐŝͿ͘<ũŽƚĂďĞůģnjģǀĞŶĚģƐŽŶŵģƐģ
ŵŝƌŝƐŚŬƌŽŶũĂƚůģǀŝnjŽƌĞ͕ĚƵŬĞďģƌģƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵŽƐŚƵŵďĂƐŝŶŬŽŚģ͕ƉŽƌĞĚŚĞƉģƌƚģŬƌŝũƵĂƌ
një marrëdhnie të re të nxënësit me lexim-shkrimin, duke lexuar dhe shkruar shkrimin e
ƚLJƌĞ͕ƚģĐŝůŝŶŵƵŶĚƚĂƌŝďģũŶģĚŝƐĂŚĞƌģ͕ƉĂƐŝƚĂďĞůĂůĞũŽŶĚŚĞŶĚŝŚŵŽŶƉģƌƚĂĨƐŚŝƌģŬƵƌŶƵŬĞ
ƉģůƋĞũŶģƐŚŬƌŝŵŝŶĞƚLJƌĞ͘dĂďĞůĂŵģŶũĂŶŽŶƐƚƌĞƐŝŶĞĨģŵŝũģǀĞ͕ƉĂƐŝƐŚģƌďĞŶŶũģŚĞƌĂnjŝƐŝůŽũģ͕
për punë dhe për të mësuar.

Ka shumë rëndësi që nga mësuesit të kërkohet dhe të ngrihet një mjedis pune shumë i përshtatshëm
ŶģƚģĐŝůŝŶƚģŬģƌŬŽŚĞƚƚģƚŚĞŬƐŽŚĞŶĚLJĞůĞŵĞŶƚĞ͗ůŝďƌĂƚ͕͞ďŝďůŝŽƚĞŬĂƚƉĞƌƐŽŶĂůĞ͕͟ŬŽŵƉũƵƚĞƌŝ͕ƉĞŶĞůĂ͕ŶģƌĂƐƚĞƚ
kur këto janë të mundura. Nëpërmjet tyre nxënësit duhet ta ndiejnë veten se në mjedisin ku ndodhen atyre
u duhet të punojnë dhe t’i vënë në punë ato.

ϱ͘ZĞnjƵůƚĂƚĞƚĞƉƌŝƚƐŚŵĞŶģĨƵŶĚƚģƉĞƌŝƵĚŚģƐƐģWĂƌĂďĞƚĂƌĞƐ

a. WģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚģĨŽůƵƌŝƚĚŚĞĮƟŵŝŶĞĚŝƐĂĞůĞŵĞŶƚĞǀĞĮůůĞƐƚĂƌĞƚģƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͗

x dģŇĂƐŝŶƉģƌƚĞŵĂũĞƚģƐŽƌĞƚģĚĂƐŚƵƌĂĚŚĞƚģŶũŽŚƵƌĂƉƌĞũƚLJƌĞŶŐĂƉģƌǀŽũĂƚũĞƚģƐŽƌĞ͕ƉŽƌĞĚŚĞ
ŶŐĂƚĞŵĂƚĞƉůĂŶŝĮŬƵĂƌĂŶŐĂƉũĞƐĂĞƉĂƌģĞďĞƚĂƌĞƐĚŚĞĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘
x dģƉĂƐƵƌŽũŶģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂŶŐĂĨƵƐŚĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚĞŵĂƟŬĞ͘
x dģnjŚǀŝůůŽũŶģƚģĨŽůƵƌŝŶĞƚLJƌĞ͕ŶģŶũģŶŝǀĞůƚģŵŝƌģŶģƉģƌƐŚƚĂƚũĞŵĞŵŽƐŚģŶ͘
x dģƵƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƐŚƋŝƉƟŵŝŶĞƚģŐũŝƚŚĂƟŶŐƵũǀĞƚģŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ͘
x dģƐŚŬƌƵĂũŶģƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂďĞƟƚƚģƐŚƋŝƉĞƐ;ĂƚŽƚģŵģĚŚĂͿ͘
x dģŶũŽŚŝŶĚŚĞƚģůĞdžŽũŶģŶģŵģŶLJƌģĂůĨĂďĞƟŬĞƟŶŐƵũƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ͘
x Të punohet në përshtatje me normën standarde të shqipes dhe të kihet kujdes për mënjanimin
ĞĚĞĨŽƌŵŝŵĞǀĞƚģũŽŶŽƌŵģƐ͘
x dģĂƌƌŝũŶģƚģůĞdžŽũŶģŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞϮϬͲϯϬłĂůģƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ĞŵƌĂƚĞƉũĞƐģƚĂƌģǀĞƚģĨĂŵŝůũĞƐ͕
të shokëve, të objekteve personale dhe të atyre që i rrethojnë.
x dģĚĂůůŽũŶģĚŚĞƚģĚŝĨĞƌĞŶĐŽũŶģƚƌĞŐƵĞƐƚģũĂƐŚƚģŵƚģŵĂƚĞƌŝĂůĞǀĞƚģƐŚŬƌƵĂƌĂƚģƟůůĂ͕Ɛŝ͗ƟƚƵůůŝŶ͕
ŬĂƉĂŬƵŶ͕ĨĂƋĞƚ͕ǀũĞƌƐŚģŶ͕ƚƌĞŐŝŵŝŶ͕ƉģƌƌĂůůģŶ͘
x Të emërtojnë simbole që tregojnë detyra për nxënësit, p.sh., &, në vend të lexo, në vend të
shkruaj një laps, OŶģǀĞŶĚƚģƋĂƌŬŽ͕ŶũģŚĂƌŬŵĞŶũģƐŚŝŐũĞƚģ͕ŶģǀĞŶĚƚģǀŝnjĂƚŽŶũģůĂƉƐŵĞ
ngjyra.
x Të shkruajnë elemente të shkronjave të dorës dhe të shtypit.
x dģƵƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƚģƉģƌĚŽƌƵƌƐĂŬƚģŶģŵģŶLJƌģŝŶƚƵŝƟǀĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞnjģƌŝƚŶģƉģƌƐŚƚĂƚũĞŵĞ
ƐŝƚƵĂƚģŶ͗ŬƵƌƉLJĞƐŝŶ͕ĕƵĚŝƚĞŶ͕ĂƐŚƉƌĞŚŝŶŶũģĚģƐŚŝƌģ͘
Shënim.
EģƐĞŶģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģƉĞƌŝƵĚŚģƐƐģWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐ͕ŶdžģŶģƐŝƚĂƌƌŝũŶģƚģŶũŽŚŝŶƐŚƋŝƉƚŽũŶģĂƉŽƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂďĞƟƚ͘<ũŽŐũģŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģĮůůŽũŶģƚģůĞdžŽũŶģƐĂŵģƐŚƉĞũƚ͕ĚƵŬĞĞďģƌģƚģůĞŚƚģ
 53

ƉƌŽĐĞƐŝŶĞĂŶĂůŝnjģƐĚŚĞƚģƐŝŶƚĞnjģƐƚģłĂůģƐ͕łĂůŝƐģĚŚĞƚĞŬƐƟƚ͘

EģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģŶũģƉũĞƐģĞŵŝƌģĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ŬƌLJĞƐŝƐŚƚĂƚĂƋģŬĂŶģĨƌĞŬƵĞŶƚƵĂƌŬŽƉƐŚƟŶ͕ŝnjŽƚģƌŽũŶģ
ĚŝƐĂƉƌĞũƐŚƉƌĞŚŝǀĞƚģŵģƐŝƉģƌŵĞ͕ƉŽƌƐLJŶŝŵŝŝWĂƌĂďĞƚĂƌĞƐģƐŚƚģƋģƚ͛ŝĂŌģƐŽũģŶdžģŶģƐŝƚŵĞĚŝƐĂƐŚƉƌĞŚŝƚģ
ŶĞǀŽũƐŚŵĞƉģƌƚģŚLJƌģŶģĨĂnjģŶĞůĞdžŝŵƐŚŬƌŝŵŝƚŵĞƐĂŵģƐŚƵŵģƐŚƉƌĞŚŝƉƌĂŬƟŬĞƚģĮƚƵĂƌĂŶģůŝĚŚũĞŵĞ
ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝŶĮůůĞƐƚĂƌ͘

DģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŝƐŝŐƵƌƚƉģƌŬģƚģŶŝǀĞůƚģĚŽŵŽƐĚŽƐŚģŵĂŌģƐŝƐŚƉģƌŶdžģŶģƐŝƚĞƟũƉģƌƉĂƌĂƐĞƚģ
ŶŝƐģƵĚŚģƟŵŝŶĞŐũĂƚģŶģƉģƌƚĞŬƐƚĞ͕łĂůŝ͕łĂůģ͕ƌƌŽŬũĞĞƐŚŬƌŽŶũĂ͘

EģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐ͕ĕĚŽŶdžģŶģƐĚƵŚĞƚ͗

x Të tregojë një përrallë.

x dģƚƌĞŐŽũģŶũģƚƌĞŐŝŵŵĞŽƐĞƉĂĮŐƵƌĂ͘
x dģƚƌĞŐŽũģŐũģĞŐũģnjĂ͘
x Të recitojë vjersha.
x dģůĞdžŽũģĚŚĞƐŚƋŝƉƚŽũŶģďƵŬƵƌƟŶŐƵũƚĞŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ͘
x dģƐŚŬƌƵĂũģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģŵģĚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂďĞƟƚƚģŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ͘
x dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶƉģƌŬĂƚģƐĞŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐŽƐĞŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚĚŝƐĂłĂůģ͘
x dģƉůŽƚģƐŽũģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽũŶģŶģłĂůģƚģŵģƐƵĂƌĂƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģƐŚŽ-
ƋģƌƵĂƌĂĞĚŚĞŵĞĮŐƵƌģŶƉģƌŬĂƚģƐĞ͘

6. PROCEDIME DIDAKTIKE PËR ÇDO FAQE NGA PARABETARJA

EģĕĚŽĨĂƋĞƚģWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐĚŽƚģŶĚŝƋĞƚƌƌƵŐĂŵĞƚŽĚŝŬĞƐŝŵģƉŽƐŚƚģ͗

1.1 WƌĞnjĂŶƚŽŚĞƚƚĞŵĂƐĞƉģƌĕĨĂƌģĚŽƚģŇŝƚĞƚĂƚģŽƌģ

x Flitet për temën përkatëse. Bëhen pyetje, jepen përgjigje.

x Tregohet një tregim, një përrallë ose vjershë, bashkëbisedohet.
x ZŝƚƌĞŐŽŚĞƚƚƌĞŐŝŵŝ͕ƉģƌƌĂůůĂŽƐĞŐũģĞŐũģnjĂ͘
x Mësohet vjersha përmendsh.
x EdžŝƚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚƉƌĞŚĞŶƌƌĞƚŚƚĞŵģƐĚŚĞƚģƚŚŽŶģƐĂŵģƐŚƵŵģłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ
ĂƉŽƟŶŐƵůůŝŶƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģƉģƌŬģƚģĨĂnjģƚģŽƌģƐƐģŵģƐŝŵŝƚ͘
x Mësuesi përdor shumë libra me tregime dhe përralla, të cilat janë në klasë apo janë sjellë dhe
ƐŝůůĞŶŶģƐŚŬŽůůģŶŐĂŶdžģŶģƐƚģŶĚƌLJƐŚģŵ͘DģƐƵĞƐŝƚŚŽƚģƐŽƚĚŽƚģůĞdžŽũŵģůŝďƌŝŶĞ͘͘͘ŵĞƟƚƵůů͙͕
ŝĐŝůŝŵƵŶĚƚģũĞƚģŵĞƉģƌƌĂůůĂ͕ƚƌĞŐŝŵĞ͕ǀũĞƌƐŚĂ͕ŐũģĞŐũģnjĂĞƚũ͘
x >ŽũĂŶģƌŽůĞ͕ĚƌĂŵĂƟnjŝŵŝ͕ŝŵŝƟŵŝŝƟŶŐƵũǀĞƚģŶĚƌLJƐŚģŵŵƵŶĚƚģũĞŶģƉũĞƐģƉģƌďģƌģƐĞƚģŽƌģǀĞ
mësimore në këtë pjesë të mësimit të lexim-shkrimit.

ϲ͘Ϯ͘WƌĞnjĂŶƚŽŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂĚŚĞƟŶŐƵůůŝƉģƌŬĂƚģƐ
WģƌƐģƌŝƚĞŶĚŝƐĂŚĞƌģƟŶŐƵůůŝĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂ͕ĂƋŚĞƌģƐĂŵģƐƵĞƐŝďŝŶĚĞƚƐĞƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚĞƐŚƋŝƉƚŽũŶģ
ƋĂƌƚģ͘EģŬģƚģŵŽŵĞŶƚ͕ŵģƐƵĞƐŝĚĂůůŽŶǀģƐŚƟƌģƐŝƚģƋģŬĂŶģŶdžģŶģƐƚģĐĂŬƚƵĂƌƉģƌƐŚƋŝƉƟŵŝŶĞƐŚŬƌŽŶũģƐ
ŽƐĞƚģƟŶŐƵůůŝƚƉģƌŬĂƚģƐ͘
^ŚŬƌƵŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂŶģŵĂĚŚģƐŝƚģŵģĚŚĂƐĂŶũģŇĞƚģ4, ushtrohen edhe nxënësit që ta shkruajnë në
ƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞŽƐĞŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂ4.
hƐŚƚƌŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚĚŝƐĂŚĞƌģ͗ƚŚƵŚĞƚƟŶŐƵůůŝ͕ƐŚŬƌƵŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂ͕ƉĂƌĂƋŝƚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂ͕ƐŚƋŝƉƚŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝĞƚũ͘
54

x WƵŶŽŚĞƚŵĞĨĂƋĞŶĞůŝďƌŝƚďĞƚĂƌĞĂƉŽŵĞďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐƌĂƐƟƚĚŚĞƚĞŵģƐ͘
x dŚƵŚĞƚĚŚĞůĞdžŽŚĞƚŐůŽďĂůŝƐŚƚƟƚƵůůŝ͘
x >ĞdžŽŚĞŶŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚƉŽƐŚƚģĮŐƵƌĂǀĞ͘
x YĂƌŬŽŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂĞŵģƐƵĂƌŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚŶģƚģĐŝůĂƚĂũŽŶĚŽĚŚĞƚŶģłĂůģ͘
x >ĞdžŽŚĞŶłĂůŝƚģŶģĨĂƋĞƚŬƵŬĂƚģƟůůĂ͕ũĞƉĞŶƉĂŬĞůĞŵĞŶƚĞƚģŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝƚƚģłĂůŝƐģ͘
x Shkruhet shkronja e madhe e shtypit dhe, po të mundet, edhe shkronja e vogël e shtypit.

6.3. Vizatohen dhe shkruhen elementet e shkrimit të dorës

x EģĕĚŽĨĂƋĞƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐŬĂĞůĞŵĞŶƚĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘
x EģĮůůŝŵ͕ŵģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚĂŝŵŝƚŽũģŶģĂũģƌŵģŶLJƌģŶƐĞƐŝƐŚŬƌƵŚĞƚ͘
x DģƉĂƐ͕ĞŬĂǀŝnjĂƚƵĂƌŵĞĞůĞŵĞŶƚĞŵģƚģŵģĚŚĂŶģŶũģĨĂƋĞ4 ose më të madhe.
x DƵŶĚƚģĨŽƌŵĂƚŽŚĞƚŵĞƚĞůĂƚģŚŽůůģĚŚĞƚģďƵƚģ͕ŵĞĮũĞƐŚŬƌĞƉģƐĞ͕ŵĞƐŚŬŽƉŝŶũ͕ŵĞůĂƉƐĂ͕Ɛŝ
dhe me mjete të tjera të përthyeshme.
x DģƐƵĞƐŝŝůĞũŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚĂŵŽĚĞůŽũŶģƉģƌŵĞƐƚĂďĞůĂǀĞƉůĂƐƟŬĞŶģŇĞƚģĨŽƌŵĂƟĂƉŽŇĞƚŽƌĞ
ǀŝnjĂƟŵŝĞƚũ͘
x 'ũĂƚģŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚĞĚŚĞŵƵŶĚƚģǀŝnjĂƚŽũŶģƉ͘ƐŚ͕͘ŵĞŬģŶŐũĂŶĂͲũĂ͍ʹŵĞŵĂũģŶĞ
ŵĂůŝƚ͘DģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŵĂů͘
x DĞŬģŶŐũĂŶƵͲũĂ͍ͲŵĞƵƌģŶ͖ĂŝƵƚŚŽƚģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģƵƌģŶ͘
x DĞŬģŶŐũĂŶWͲũĂ͍ͲŵĞƉĞŵģŶ͖ŵģƐƵĞƐŝƚŚŽƚģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģƉĞŵģŶĞƚũ͘
'ũĂƚģŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞŶƵŬŬĂƌĞŬŽŵĂŶĚŝŵĞƉģƌŇĞƚŽƌĞƚģƉŽƐĂĕŵĞƉƵŶĞ͘DģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌģŇĞ-
ƚŽƌĞƚģĕĨĂƌģĚŽůůŽũƐŚŵĞŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͕ĚƵŬĞĮůůƵĂƌƋģŶŐĂŇĞƚŽƌĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĚĞƌŝƚĞŇĞƚŽƌĞƚĞǀŝnjĂƟŵŝƚ͕ĂƉŽ
ŵĞŇĞƚģ4.
Shënim. Po Jo
ƒ EģƌĂƐƚĞƚŬƵƌŶģƚģŶũģƚģŶĨĂƋĞũĂŶģŵģƐŚƵŵģƐĞŶũģƐŚŬƌŽŶũģ͕ŵģƐƵĞƐŝŽƐĞŝ
njŚǀŝůůŽŶĂƚŽǀĞĕĞǀĞĕ͕ĚƵŬĞŶĚũĞŬƵƌƉƌŽĐĞĚƵƌģƚģŶũģũƚģŽƐĞŝďĂƐŚŬŽŶƚĞŵĂƚ A duhet të
ŬƌLJĞƐŝƐŚƚŬƵƌŬĞŵŝƐŚŬƌŽŶũĂƚĚLJƐŚĞ;ƐŵĞƐŚ͕ĚŵĞĚŚ͕njŵĞnjŚ͕džŵĞdžŚͿĚŚĞ …?
ŇĞƚŶũģŬŽŚģƐŝƐŚƚƉģƌƚģĚLJũĂĚƵŬĞŝĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌŵģƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞĚŚĞ
duke nxjerrë në pah ndryshimet.
ƒ YģůůŝŵŝŝŬģƟũďĂƐŚŬŝŵŝƉģƌǀĞĕŶŐũĂƐŚŵģƌŝƐģƋģŬĂŶģĚŚĞŵģŶLJƌģƐƐģĨŽƌŵŝŵŝƚƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞĚLJƐŚĞ
ǀũĞŶĞĚŚĞƐŝŶũģŶĞǀŽũģĞŬŽŚģƐũŽƚģŵũĂŌƵĞƐŚŵĞƋģŬĞŵŝƉģƌƚģƉƵŶƵĂƌƉģƌĕĚŽƟŶŐƵůůĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģ
në më shumë kohë.
ƒ ďĞƚĂƌũĂĚŚĞďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐŵƵŶĚģƐŽũŶģƌĞĂůŝnjŝŵŝŶĚŚĞĂƌƌŝƚũĞŶĞŽďũĞŬƟǀĂǀĞƚģŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞ͘
ƒ WŽƌ͕ŵģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌģƉģƌǀĞĕƚLJƌĞĞĚŚĞŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģƚũĞƌĂƉģƌƚģĂƌƌŝƚƵƌŽďũĞŬƟǀĂƚģƉģƌĐĂŬ-
ƚƵĂƌƉģƌŬģƚģĨĂnjģ͘
ƒ EģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐŶģŶũģĨĂƋĞĚĂůŝŶĚLJƐŚŬƌŽŶũĂ͘EģƉũĞƐģŶŵģƚģŵĂĚŚĞƚģƌĂƐƚĞǀĞ͕ŬģƚŽƐŚŬƌŽŶũĂ
ƉƵŶŽŚĞŶŶģŽƌģƚģǀĞĕĂŶƚĂ͕ƉģƌǀĞĕĚŝƐĂƌĂƐƚĞǀĞƐŝĕƉģƌŵĞŶĚģŵŵģůĂƌƚ͘

MJETE MËSIMORE QË MUND TË PËRDOREN Citati Komenti i

GJATË PUNËS ME PARAABETAREN
Për punën me Abetaren dhe Abetaren e Punës për pjesën e
Paraabetares kërkohet dhe rekomandohen ŵũĞƚĞĂůƚĞƌŶĂƟǀĞ, të cilat mund të sigurohen sipas kushteve të
shkollës, klasave dhe rajonit përkatës.
 55

WģƌƚĂůĞŚƚģƐƵĂƌĚŚĞƉģƌƚģŵŽƐĞƐƚĂŶĚĂƌĚŝnjƵĂƌƉƵŶģŶ
Komenti i Komenti i për gjetjen dhe përdorimin e mjeteve mësimore re-
Citati
nxënësit mësuesit ŬŽŵĂŶĚŽũŵģƉģƌŶdžģŶģƐŝƚŵũĞƚĞƐŝŵģƉŽƐŚƚģ͗

Mjete personale
ƒdĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞƋģŬĂŶũģĨƵƐŚģŶģƚģĐŝůģŶŶdžģŶģƐŝƚ
ŵƵŶĚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞƚģǀŝnjĂƚŽũŶģ͕ĚƵŬĞŝŶĚƌĞƋƵƌĚŚĞĚƵŬĞƌŝďģƌģƐŚŬƌŝŵĞƚĞƚLJƌĞƐĂŚĞƌģƚģĚƵĂŶ͕
që nuk e lejon nxënësin të stresohet nëse bën gabim, pasi shpejt mund ta prishë dhe ta ndreqë atë.
<ũŽƚĂďĞůģƐŚƵŵģĨƵŶŬƐŝŽŶĂůĞģƐŚƚģĞƚŝůůģƋģŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞƚƉģƌƐŚƵŵģĚĞƚLJƌĂŵģƐŝŵŽƌĞ͕ƐŚŬƌŝŵŝ͕
ǀŝnjĂƚŝŵŝ͕ŶƵŵģƌŝŵŝĞƚũ͘
ƒ >ŝďƌĂƉģƌĨģŵŝũģŵĞƉģƌƌĂůůĂƚƌĞŐŝŵĞ͕ǀũĞƌƐŚĂ͕ŐũģĞŐũģnjĂ͘
ƒ DŝŶŝďŝďůŝŽƚĞŬĂĞŬůĂƐģƐ;ŬƌŝũŽŚĞŶŬƵƟƚģŵĞůŝďƌĂƉģƌĕĚŽŶdžģŶģƐͿ͘
ƒ DũĞƚĞǀŝnjĂƟŵŝ lapsa me ngjyra, shkumësa me ngjyra.
ƒ ^ŚŬƌŽŶũĂƉůĂƐƟŬĞƚģŵģĚŚĂŽƐĞƚģǀŽŐůĂ͕ƋģŵƵŶĚƚģďĂƐŚŬŽŚĞŶƐŝŶģůŽũģƌĂƚŵĞƉĂnjģůůĂ͘
ƒ dĂďĞůĂĞĂůĨĂďĞƟƚ e madhe në klasë në një vend të dukshëm.
ƒ ůĨĂďĞƟƉģƌĕĚŽŶdžģŶģƐŶģĨŽƌŵģĨŝnjĂƌŵŽŶŝŬĞŶģĕĚŽĨĂƋĞŶũģƐŚŬƌŽŶũģŶũģĨŝŐƵƌģĚŚĞŶũģĨũĂůģĂƉŽ
ĨũĂůŝ͘
ƒ WĂnjģůůĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ŶŐũŝƚũĂĞƚģĐŝůĂǀĞŬƌŝũŽũŶģłĂůģ͕łĂůŝĚŚĞĮŐƵƌĂ͘
ƒ ůďĂďĞƟŝŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģĚŚĂĚŚĞƚģǀŽŐůĂƚģĚŽƌģƐĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ

DũĞƚĞƚŬŽůĞŬƟǀĞƚģƉƵŶģƐŵĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞŶ
Klasa e parë duhet të ketë pamjen e një klase që tregon se atje punohet dhe mësohet, lexohet dhe
ƐŚŬƌƵŚĞƚ͘EģŬůĂƐģĚƵŚĞƚƚģǀŝŚĞŶŶģƌĂŌĞ͕ƚĂǀŽůŝŶĂĚŚĞŬģŶĚĞ͕ŶģŵģŶLJƌģƚģĚƵŬƐŚŵĞ͕Ɛŝ͗
ƒ ůĨĂďĞƟŝŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞŵģƐŚŬƌŽŶũĂƚģŵģĚŚĂ͕ƚģĚĂůůƵĞƐŚŵĞ͕ƚģůĞdžƵĞƐŚŵĞĚŚĞŵĞŶŐũLJƌĂ
ƒ ůĨĂďĞƟŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚŽƌģƐƚģǀŽŐůĂĚŚĞƚģŵģĚŚĂ
ƒ Këndi i librave
ƒ Këndi i mjeteve të shkrimit
ƒ Këndi i dramës
ƒ dĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞ
ƒ dĂďĞůĂŵĂŐŶĞƟŬĞ
ƒ >ŽũģƌĂĚŚĞŬƵƟŵĞƉĂnjģůůĂŵĞĮŐƵƌĂƋģůŝĚŚĞŶŵĞƉģƌƌĂůůĂĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƉģƌƚ͛ŝƌŝĨŽƌ-
muar.
ƒ ͕ŝĐŝůŝĚŽƚģƉģƌŵďĂũģŶģĨŽƌŵģŶĞŶũģĂůďƵŵŝƚģŐũŝƚŚĂƚĞŵĂƚĚŚĞĨĂďƵůĂƚŶģĮŐƵƌģƚģďĞƚĂƌĞƐŵĞ
ƋģůůŝŵůĞdžŝŵŝŶĞƚLJƌĞĞĚŚĞƉģƌŵĞƐƚĞŬŶŽůŽŐũŝǀĞƚģŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶŝƚŬŽŵƉũƵƚĞƌŝƚ͕ǀŝĚĞŽƉƌŽũĞŬƚŽƌŝƚĞƚũ͘
ƒ DũĞƚĞƉģƌǀŝnjĂƟŵĚŚĞĂƉůŝŬŝŵ͕ŵũĞƚĞƉƵŶģĚŽƌĞ͘

VLERËSIMI
sůĞƌģƐŝŵŝŝŶdžģŶģƐǀĞŶģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģŬģƐĂũƉĞƌŝƵĚŚĞĚŽƚģďģŚĞƚŵĞŇĞƚģǀůĞƌģƐŝŵŝŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͕ŝĐŝůŝ
ģƐŚƚģŵďģƐŚƚĞƚƵƌŶģǀģnjŚŐŝŵĞƚĞƉģƌĚŝƚƐŚŵĞƚģƟũ͘EģŬģƚģŇĞƚģǀůĞƌģƐŝŵŝ͕ŵģƐƵĞƐŝĚŽƚģƐŚģŶŽũģƐŚƉƌĞŚũĞ
56

ƋģůŝĚŚĞŶŵĞĂŌģƐŝƚģĚŚĞƐŚƉƌĞŚŝƚģĞĂƌƌŝƚƵƌĂŶŐĂŶdžģŶģƐŝŶģŬģƚģƉĞƌŝƵĚŚģ͘
DƵŶĚƚģƌĞĂůŝnjŽŚĞŶĞĚŚĞĚLJĨĂƋĞŶŐĂďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐŶģĨŽƌŵģƚĞƐƟ͗ŶũģƌĂŶģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģϭϴƐŚŬƌŽ-
ŶũĂǀĞƚģƉĂƌĂĚŚĞƚũĞƚƌĂŶģƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģƚģŐũŝƚŚģWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐ͘

PUNA ME TEKSTIN
Periudha e Paraabetare zë vend:

ƒ EģƚĞŬƐƟŶĞďĞƚĂƌĞƐͲWũĞƐĂĞƉĂƌģ
ƒ Në Abetaren e Punës - Pjesa e parë

dĞŬƐƟŝďĞƚĂƌĞƐƉģƌĨƐŚŝŶϭϮĨĂƋĞƚĞƉĂƌĂŵĞƚĞŵĂƉģƌnjŚǀŝůůŝŵŝŶĞƚģ
ĨŽůƵƌŝƚƉģƌŵĞƐƚģĐŝůĂǀĞŶdžģŶģƐǀĞŝƵĚƵŚĞƚ͗
Të përshkruajnë përvoja përsonale, të japin këshilla, të tregojnë
ŶŐũĂƌũĞĚŚĞŚŝƐƚŽƌŝ͕ƚģƚƌĞŐŽũŶģƉģƌƌĂůůĂ͕ƚģŇĂƐŝŶƉģƌůŽũģƌĂƚ͕ĨĞƐƚĂƚĞƚũ͘
EģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƉĞƌŝƵĚŚĂĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞƐnjģǀĞŶĚŶģƚĞƚģŵ-
ďģĚŚũĞƚģĨĂƋĞƚĞƉĂƌĂƚģŬģƟũůŝďƌŝ͘
WģƌŵĞƐƚĞŵĂǀĞƚģƉĂƌĂƋŝƚƵƌĂŶģŬģƚŽĨĂƋĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚĂƌƟŬƵůŽũŶģƐĂŬƚģƟŶŐƵũƚĞƐŚƋŝƉĞƐ͕ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽ-
ŶũĂƚĞŵģĚŚĂƉģƌĕĚŽƟŶŐƵůůnjŚǀŝůůŽũŶģƚģĨŽůƵƌŝƚƉģƌƚĞŵĂƚģĐĂŬƚƵĂƌĂ͕ůĞdžŽũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƚģƐŚŽƋģƌƵĂƌĂŵĞ
ĨŽƚŽƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͕ƉůŽƚģƐŽũŶģŶģƚŽƐŚŬƌŽŶũģŶƋģŵƵŶŐŽŶĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģĂƉŽŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
Mësuesi duhet të ndihet i lirë që për tema të caktuara mund të përdorë edhe materiale të tjera të pa-
ƉĂƌĂƐŚŝŬƵĂƌĂŶģŬģƚģŵĂƚĞƌŝĂů͕ŬƵƌĂŝŵĞŶĚŽŶƐĞƉůŽƚģƐŽŶŵģƐģŵŝƌŝŽďũĞŬƟǀĂƚĞƉĂƌĂĐĂŬƚƵĂƌ͘

MODEL FLETE VLERËSIMI

LISTË VËZHGIMI

EMRI ______________________

         sсsĂnjŚĚŝŵŝƐŚƚ

EсEĚŽŶũģŚĞƌģ

ZсZƌĂůůģ

^ŚƉƌĞŚŝĂͬĂŌģƐŝĂ V N R
I ŚǀŝůůŝŵŝŝƚģĨŽůƵƌŝƚ
Flet lirshëm për tema për të cilat diskutohet.
WģƌĚŽƌłĂůģƋģůŝĚŚĞŶŵĞƚĞŵģŶƉģƌƚģĐŝůģŶŇŝƚĞƚ͘
Ka intonacion të saktë.
ƌƟŬƵůŽŶƐĂŬƚģƟŶŐƵũƚŶģłĂůģ͘
II. ^ŚƋŝƉƟŵŝŝƟŶŐƵũǀĞͬƐŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƉģƌŬĂƚģƐĞ
ƌƟŬƵůŽŶƐĂŬƚģƟŶŐƵũƚďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌģ͘
ƌƟŬƵůŽŶƐĂŬƚģnjĂŶŽƌĞƚ͘
^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģĚŚĂŶģƉģƌŬĂƚģƐŝŵĞƟŶŐƵũƚ͘
III. >ĞdžŝŵͬƐŚŬƌŝŵŐůŽďĂů
 57

'ũĞŶŶģłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŝŬģƌŬŽŚĞŶ
ģǀĞŶĚģƐŽŶĂƚLJŬƵŵƵŶŐŽŶƐŚŬƌŽŶũģŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂŶϭͲϯϬłĂůģŐůŽďĂůĞ͘

WZK'ZD/E>/d/</WZdZ^ϰ:s!yϴKZ!сϯϮKZ!͘ Të dëgjuarit

SHKURTIME SHKURTIME

>Ğdžŝŵ  > dģĨŽůƵƌŝƚ F

Shkrim SH dģǀģnjŚŐƵĂƌŝƚ D

sŝnjĂƟŵ V Imagjinata I

DƵnjŝŬģ  M dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞǀģŵĞŶĚũĞƐ V

Shkencë SH Të lexuarit global G

Dramë D Shkrimi i shkronjave kapitale SH

 WůĂŶŝĂŶĂůŝƟŬŝnjďģƌƚŚLJĞƌ

;ŶģƚĞŵĂ͕ŽďũĞŬƟǀĂ͕ƐƚƌĂƚĞŐũŝ͕ŶĚģƌƚŚƵƌũĞ͕ƐŚƉƌĞŚŝ͕ďƵƌŝŵĞͿ
Nr. Tema mësimore KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë Burime
teknika

1. Abetarja ime dģƉƌĞnjĂŶƚŽŚĞƚ Bashkëbisedim >͘^,͘s͘D͕^,͕ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ŇĞƚŽƌĞ͕

Të përshkruajë emocione Punë në dyshe ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
Unë jam për ditën e parë të shkollës e ƌĂŵĂƟnjŝŵ ͕ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞ
shokët. WĂnjģůůĂƚģŶĚƌLJ-
Të lexojë dhe shkruajë shme
globalisht emrin e vet dhe të
shokëve.

2. Tingulli dhe shk- dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ Punë në dyshe F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja A dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ͘ Bashkëbisedim >͘^,͘s͘D͕^,͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
Të shkruajë shkronjën A. sŝnjĂƟŵ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
ƌĞũƚƐŚŬŽůůës Të dallojë shkronjën A në Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
łĂůģ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

3. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ/͘ Punë në grup dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja I Të shkruajë shkronjën I. Punë në dyshe DĂƚĞŵĂƟŬģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶ/ŶģłĂůģ͘ Punë individuale vëmendjes ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌĞũƚƐŚŬŽůůës Të krahasojë shkronjën A Bashkëbisedim ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂ
dhe I. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƉģƌĨģŵŝũģ͕ƐŚŬ-
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ ronja
 58

4. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶD͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja M Të shkruajë shkronjën M. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën M në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
ƌĞũƚƐŚŬŽůůës łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
Të lexojë /shkruajë globalisht shkronja
łĂůģ͘

5. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶE͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja N Të shkruajë shkronjën N. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën N në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
EëƐŚƚëƉŝ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ sŝnjĂƟŵ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

6. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚĚŚĞ!͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja E, Ë Të shkruajë shkronjat E dhe Ë. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjat E dhe Ë Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
Në shtëpi ŶģłĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

7 Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja B Të shkruajë shkronjën B. Punë në dyshe Të shkruarit ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën B në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
Eë mëngjes łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
Unë bëj shkronja

8. Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ&͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

shkronja Të shkruajë shkronjën F. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën F në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
F łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
Dita ime dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

9. Tingujt dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚĚŚĞ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

shkronjat Të shkruajë shkronjat C dhe Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
C dhe Ç Ç. Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
Të dallojë shkronjat C dhe Ç ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
ģƌĂƚĞŬĂĨƐŚģǀĞ ŶģłĂůģ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
cc dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ shkronja
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

10. Tingujt dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚ,ĚŚĞh͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronjat H dhe U Të shkruajë shkronjat H dhe Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕ŵĂƚĞͲƌŝĂůĞ
Zërat e natyrës U. Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
Të dallojë shkronjat H dhe U ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
ŶģłĂůģ͘ shkronja
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘
 59

11. Tingujt dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚĚŚĞŚ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronjat D dhe Të shkruajë shkronjat D dhe Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Dh. Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ DĂƚĞƌŝĂůĞ͕ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŝƚĂŝŵĞ Të dallojë shkronjat D dhe Dh ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂ
ŶģłĂůģ͘ ƉģƌĨģŵŝũģ͕ƐŚŬ-
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ronja
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

Tingujt dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚŚ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronjat Dh Të shkruajë shkronjat Dh. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjat Dh në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͘ DĂƚĞƌŝĂůĞ͕ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŚƵƌĂƚĂƚ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂ
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ƉģƌĨģŵŝũģ͕ƐŚŬ-
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ ronja

12. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ<͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja K Të shkruajë shkronjën K. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën K në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͘ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ
<ĂĨƐŚģƚ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂ
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ƉģƌĨģŵŝũģ͕ƐŚŬ-
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ ronja

13. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ:͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja J Të shkruajë shkronjën J. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
<ĂĨƐŚģƚ dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶ:ŶģłĂůģ͘ Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͘ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
shkronja

14. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ'͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja G Të shkruajë shkronjën G. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të dallojë shkronjën G në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͘ ǀŝnjĂƟŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
WģƌƌĂůůĂĚŚŝĂĚŚĞ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
ŬĞĐĂƚ dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ shkronja
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ':͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Gj Të shkruajë shkronjën GJ. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të dallojë shkronjën GJ në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͘ ǀŝnjĂƟŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
'ũĞĞŐũģnjĂ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ shkronja
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚů͕ůů͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

shkronja Të shkruajë shkronjën l, ll. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
L, LL Të dallojë shkronjën l, ll në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͘ ǀŝnjĂƟŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
>ŝďƌĂƚ͕ƚƌĞŐŝŵŝ dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ shkronja
vjersha l, ll dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

15. TEST
 60

17. Tingujt dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚƌĚŚĞƌƌ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronjat Të shkruajë shkronjat r dhe rr. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
R, RR Të dallojë shkronjat r dhe rr Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
ŶģłĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
Në rrugë dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

18. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶW͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja P Të shkruajë shkronjën P. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën P në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
EģĨƐŚĂƚ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

19. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶEũ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Nj Të shkruajë shkronjën Nj. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
EëĨƐŚĂƚ Të dallojë shkronjën Nj në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

20. Tingujt dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚKĚŚĞY͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronjat O dhe Q Të shkruajë shkronjat O dhe Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Q. Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
YLJƚĞƟ Të dallojë shkronjat O dhe Q ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
ŶģłĂůģ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ shkronja
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

21. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ^͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja S Të shkruajë shkronjën S. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
YLJƚĞƟ Të dallojë shkronjën S në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

21. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ^Ś͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Sh Të shkruajë shkronjën Sh. Punë në dyshe Të shkruarit ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën Sh në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ
^ŚŬƌŽŶũĂƚ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂ
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ƉģƌĨģŵŝũģ͕ƐŚŬ-
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ ronja

24. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶd͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja T Të shkruajë shkronjën T. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën T në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
DũĞƚĞƚ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
ĞƵĚŚģƟŵŝƚ dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

25. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶdŚ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Th Të shkruajë shkronjën Th. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën Th në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja
 61

26. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶy͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja X dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶy͘ Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶyŶģ Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
EģŐĂƌģ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

27. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶyŚ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Xh dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶyŚ͘ Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶyŚŶģ Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
EģŐĂƌģ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

28. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Z Të shkruajë shkronjën Z. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën Z në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
DĞǀƌĂƉ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

29. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶŚ͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Zh Të shkruajë shkronjën Zh. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën Zh në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
&ŝůŵĂƚǀŝnjĂƟŵŽƌģ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

30. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶs͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja V Të shkruajë shkronjën V. Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dallojë shkronjën V në Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
&ŝůŵĂƚǀŝnjĂƟŵŽƌģ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

31. Tingulli dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶz͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ronja Y dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶz͘ Punë në dyshe Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶzŶģ Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
EŐũLJƌĂƚ łĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
ǀŝnjĂƟŵ dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ shkronja

32. Test

^ŚģŶŝŵ͘<LJƉƌŽŐƌĂŵĂŶĂůŝƟŬƉģƌƐŚŬŽůůĂƚŶģ<ŽƐŽǀģĚŽƚģŬƌLJŚĞƚŶģϮϴŽƌģŵģƐŝŵŽƌĞ͘
62

MËSIME MODEL PËR PARAABETAREN

MËSIMI MODEL 1
dĞŵĂ͗WƌĞnjĂŶƟŵŝ
Nr. Tema mësi- KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe teknika Ndërthurja Shprehitë Burime
more lëndore
1. Abetarja ime dģƉƌĞnjĂŶƚŽũģĞŵƌŝŶ͕ Bashkëbisedim dģĨŽůƵƌŝƚ͕ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
mbiemrin, emrat e Shkrim global ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕ŵũĞƚĞ
hŶģũĂŵ ĨĂŵŝůũĂƌģǀĞ͘ ǀŝnjĂƟŵd ŵƵnjŝŬģ͘ ǀŝnjĂƟŵŝ͕ĞƟŬĞƚĂ͕
Të përshkruajë emo- Turi i galerisë ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞ
cione për ditën e parë të
shkollës.
Të lexojë globalisht em-
rin e vet dhe të shokëve.
Të shkruajë emrin glo-
balisht.

ZHVILLIMI I MËSIMIT
HAPAT ÇFARË DO TË BËJË MËSUESI? MATERIALE ÇFARË DO TË BËJNË NXËNËSIT?
DŽƟǀŝŵŝ Bashkëbisedim/përshkrim emocionesh

Hapi 1 DģƐƵĞƐŝŬĂƉģƌŐĂƟƚƵƌŶŐĂŶũģĞƟŬĞƚģ ƟŬĞƚĂĞŵƌĂƐŚ Nxënësit rreshtohen sipas radhës që i thërret

ŵĞĞŵƌĂƚĞƐĞĐŝůŝƚŶdžģŶģƐ͘^ĞĐŝůĂĞƟŬĞƚģ ƚģĨƵƚƵƌĂŶģ mësuesi.
ŵďĂŶŶũģĮŐƵƌģƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ një shportë, Nxënësit për 5 minuta bisedojnë me njëri-
parë të emrit të nxënësve. DũĞƚĞǀŝnjĂƟŵŝ͕ tjetrin.
Shkronja e parë është më e madhe sesa Pemë e madhe
të tjerat. ĞǀŝnjĂƚƵĂƌŶģ
Thërret nxënësit me radhë dhe ua ngjit në një ŇŝƉĐŚĂƌƚ
ŐũŽŬƐĞƟŬĞƚĂƚŵĞĞŵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐ͘ WƌĞnjĂŶƚŽũŶģǀĞƚĞŶĚŚĞĞǀĞŶĚŽƐŝŶĞƟŬĞƚģŶƉĂƐŝ
Për 5 minuta i lë nxënësit të bisedojnë me e kanë shkruar në pemën e klasës.
njëri-tjetrin.
DģƐƵĞƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĕĚŽŶdžģŶģƐŝƚƌŝƉLJĞƚũĞ͘
^ŝĞŬĞĞŵƌŝŶ͍ŬĞŵŽƚƌĂĞǀģůůĞnjģƌ͍^ŝ
ƋƵŚĞŶŵĂŵŝĚŚĞďĂďŝ͍
DģƐƵĞƐŝŝŌŽŶƚĂǀĞŶĚŽƐŝŶĞƟŬĞƚģŶŶģ
pemën e klasës.

Faza hyrëse Bashkëbisedim/Ngjyrosje

Hapi i dytë >ĞdžŽŶĞŵƌĂƚĚŚĞŝũĞƉĕĚŽŶũģƌŝƚĞƟŬĞƚģŶ
ŵĞĞŵƌŝŶĞƟũ͘
DģƐƵĞƐŝŝũĞƉĕĚŽŶũģƌŝƚŶũģĞƟŬĞƚģ
ŶģĨŽƌŵģŶĞŶũģŽďũĞŬƟƋģůŝĚŚĞƚŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞƉĂƌģƚģĞŵƌŝƚƚģƟũ͕ďƌĞŶĚĂ
të cilave nxënësi do të mbushë me ngjyra
ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĞŵƌŝƚĞƟũ͘
Materiale EdžģŶģƐŝƚŶŐƌŝŚĞŶŵĞƌĂĚŚģĚŚĞŵĂƌƌŝŶĞƟŬĞƚģŶ
ǀŝnjĂƟŵŝ͕ dhe shqiptojnë emrin e tyre.
bojërat Nxënësi me lapsa me ngjyra mbush shkronjat e
ĞŵƌŝƚŵĞŶŐũLJƌĂ͕ƐŝĚŚĞǀŝnjĂƟŵŝŶƉģƌŬĂƚģƐĚŚĞ
e vendos mbi bankë.

Zhvillimi dhe Shkrim global

realizimi i
ŬƵƉƟŵŝƚ
 63

Hapi i tretë Më pas, mësuesi pyet nëse nxënësit dinë Materiale

ta shkruajnë emrin e tyre. Nxënësve që shkrimi,
nuk dinë ta shkruajnë emrin e tyre u jep Abetarja e Nxënësi shkruajnë emrat duke kopjuar nga
ĞƟŬĞƚģŶĞƉĂƌĂƉģƌŐĂƟƚƵƌŵĞĞŵƌŝŶĞƚLJƌĞ͘ Punës, lapsa, ĞƟŬĞƚĂĞƉĂƌģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĞŵƌĂǀĞ
DģƉĂƐ͕ĕĚŽŶdžģŶģƐŝŝũĞƉĞƚŶŐĂŶũģĨůĞƚģĞ ƐƟůŽůĂƉƐĂ të tyre.
bardhë ose tabela plastike për të shkruar
emrin. Ushtrohen për shkrimin e emrit globalisht.
Mësuesi nuk bën vërejtje për saktësinë e
ƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ ƉŽƌ ŝ ŵŽƟǀŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ Ƌģ ŬĂŶģ
ǀģƐŚƟƌģƐŝ Ɖģƌ ƚĂ ƉģƌƐģƌŝƚƵƌ ĚŝƐĂ ŚĞƌģ͕
derisa t’ia dalin mbanë.
ZĞŇĞŬƟŵŝ Turi i galerisë, ushtrime manipuluese
Hapi i katërt Mësuesi kërkon t’i ngjisin në një kënd të ƟŬĞƚĂƚĞ WĂƐŝŬĂŶģƉģƌĨƵŶĚƵĂƌƐŚŬƌŝŵŝŶĞĞŵƌĂǀĞƚģ
klasës dhe më pas i lexojnë së bashku. emrave tyre, nxënësit i ngjisin ato në mure apo në një
Mësuesi bën disa ushtrime manipuluese, vend të dukshëm.
ĚƵŬĞŝůĞdžƵĂƌŶũģƌŝƉĂƐƚũĞƚƌŝƚŶŐĂĨƵŶĚŝŶģ WĂƐŝŝŬĂŶģŶŐũƟƵƌƐģďĂƐŚŬƵŵĞŵģƐƵĞƐĞŶŝ
Įůůŝŵ͕ŶģŵģŶLJƌģƚģĕƌƌĞŐƵůůƚĞƚũ͘ lexojnë sipas komandave të mësuesit.
Detyrë Shkrimi global i emrit

TEMA 2: TINGULLI DHE SHKRONJA A

Struktura e orës së mësimit

Nr. Tema KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe Ndërthurja Shprehitë Burime

mësimore teknika lëndore

Tingulli dhe dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģ Bashkëbisedim dģĨŽůƵƌŝƚ F, D, I, V, SH dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕ŇĞƚŽƌĞ͕

shkronja A ůŝďģƌĚƵŬĞĨŽůƵƌƉģƌŬůĂƐģŶ Punë në dyshe
dhe shkollën.
dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶĚƵŬĞ
^ŚŬŽůůĂŝŵĞ e lidhur me shkronjën A.
Të shkruajë shkronjën A me
të madhe.
dģŐũĞũģƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞ
shkronjën AŶģĨũĂůģƚģ
ndryshme.
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģ
kanë në trup shkronjën A.
Të shkruarit ŵũĞƚĞǀŝnjĂƟŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
sŝnjĂƟŵ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕
ŵƵnjŝŬģ͘ ŇĞƚģĨŽƌŵĂƟ͕ŇĞƚģŵĞŶŐũLJƌĂ͕
ngjitëse etj.
Tela të hollë të përkulshëm,
ƐŚŬŽƉŝŶũ͕ ĮũĞ ŵĂŬĂƌŽŶĂƐŚ͕
ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞ

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

I. MOTIVIM Bashkëbisedim /dëgjim CD – vallja e shkro-

njave

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝǀĞŶĚŽƐŶģŶũģŶģŵĂŶŐŶĞƚŽĨŽŶĚŚĞ Nxënësit këndojnë dhe përpiqen të kuptojnë dhe

kërkon që nxënësit të dëgjojnë këngën vallja e ƐŚƉũĞŐŽũŶģŵĞłĂůģƚĞƚLJƌĞƐĞĕĨĂƌģŬƵƉƚŽũŶģŵĞłĂůģŶ
shkronjave. shkronjë.
DģƐƵĞƐŝŶĚĂůŽŶƐŚƉũĞŐŝŵŝŶĚŚĞŬƵƉƟŵŝŶƚģ
łĂůģƐͲƐŚŬƌŽŶũģ͘

II. FAZA HYRËSE Stuhi mendimi

 64

Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të bashkëbisedojnë Nxënësit emërtojnë objekte në klasë dhe thonë përse
me njëri-tjetrin për objektet që ndodhen në përdoren ato.
ŬůĂƐģĚŚĞƉģƌƐĞƉģƌĚŽƌĞŶĂƚŽ͘ĨĂƌģģƐŚƚģŬũŽ Nxënësit u japin përgjigje pyetjeve.
ŬģƚƵ͍ŝǀĞŶĚŽƐĞƟŬĞƚģŶĞłĂůģƐƐģŽďũĞŬƟƚ͕
ƉĂƐŝŶdžģŶģƐŝƚƉģƌŐũŝŐũĞŶ͗ EdžģŶģƐŝƚďģũŶģŶũģƉŝŬģŶģŇĞƚŽƌĞ;ĂƉŽǀŝũģͿ͕ĂƋŚĞƌģƐĂ
WģƌƐĞƉģƌĚŽƌĞƚ͍<ƵƐŚƌƌŝŬģƚƵ͍ ĚģŐũŽũŶģłĂůģƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶA në trup të tyre.
DģƐĞƐũĂŬģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƋģŶģłĂůģƚƋģ
ŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶA të ngjisin një pikë të gjelbër në
ĨůĞƚŽƌĞŶƉƌĂŶģƚLJƌĞŽƐĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶũģǀŝũģŶģ
tabelën plastike.

ZHVILLIM DHE NDËR- WƵŶģ ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞ Ŷģ ƚĂďĞůģ ƉůĂƐƟŬĞͬƉƵŶģ Ŷģ

TIM NJOHURISH grupe

Hapi i tretë Mësuesi merr shkronjën A të madhe të shtypit EdžģŶģƐŝŬĂŶģŶģƚĂǀŽůŝŶĂƚĞůĂƚģŚŽůůģƉůĂƐƟŬĞ͕ƋģŶƵŬ

dhe u thotë se kjo është një shkronjë. Flet për
ƌƟŬƵůŝŵŝĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŝ ĨŽƌŵģŶĞƐĂũ͕ĞǀŝnjĂƚŽŶŵĞĚŽƌģŶģĂũģƌ͕ĞŶĚģƌƚŽŶ
A së madhe ŵĞĨŝũĞƐŚŬƌĞƉģƐĞũĞ͕ŵĞƚĞůĂƚģƉģƌƚŚLJĞƐŚģŵ͕Ğ
Punë në grupe ǀŝnjĂƚŽŶŶģĚģƌƌĂƐģ͘<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģ
bëjnë të njëjtën gjë. E shqipton disa herë.
Kërkon që nxënësit në grupe dyshe të thonë
łĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶA.
Kërkon të gjejnë në klasë objekte që kanë
ŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶA.
ƌƌĞnjŝŬŽũŶģ͕ĮũĞƐŚŬƌĞƉģƐĞũĞŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞ͘DĞ
ŶĚŝŚŵģŶĞƚLJƌĞĨŽƌŵŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ͘ĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚ
bëjnë të njëtën gjë.
EdžģŶģƐŝƚŶģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģ
ƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶĂ͘
EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģ͗ŬůĂƐĂ͕ĚƌŝƚĂƌĞ͕ĚģƌƌĂƐĂ͕ďĂŶŬĂ͘͘͘

Hapi i katërt DģƐƵĞƐŝ ƐŚƋŝƉƚŽŶ ƟŶŐƵũ ƚģ ŶĚƌLJƐŚģŵ ŵĞƐ ƚLJƌĞ
dhe kërkon që nxënësit ta shqiptojnë disa herë
EĚģƌƟŵŝŵũĞĚŝƐŝƚ ƟŶŐƵůůŝŶA.
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬƚģƟŶŐƵůůŝƚA DģƐƵĞƐŝŬŽŶƚƌŽůůŽŶƐŚƋŝƉƟŵŝŶĞƟŶŐƵůůŝƚA.
ŝƉƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĞǀŝ-
njĂƚŽŶŶģĚģƌƌĂƐģ͕ĞďģŶŵĞƐŚŬŽƉŝŶũĂƉŽŵĂƚĞƌŝ-
ĂůĞƉůĂƐƟŬĞ͘WLJĞƚŵĞŬģŶŐũĂŶ;ŵĂůŝͿ͘
Kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të nëjtën gjë.
Më pas, u thotë se emrat e tyre mund të përm-
bajnë shkronjën A.
EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģƐƚŽƉĚŚĞƚģŐũŝƚŚĂłĂůģƚŬƵĚģŐũŽũŶģ
ƟŶŐƵůůŝŶ͘
EdžģŶģƐŝƚĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌĂ͕ƉĂƐƚĂũŶģƚĂďĞůģƉůĂƐ-
ƟŬĞ͕ŶģŇĞƚŽƌĞƉƵŶĞ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞĞŵƌĂƚĞƚLJƌĞ
globalisht e kërkojnë nëse ka shkronjë A e gjejnë dhe e
qarkojnë.

Hapi i pestë WĂƐŝ ŶdžģŶģƐŝƚ Ğ ƉģƌĨƵŶĚŽũŶģ Ŭģƚģ ƵƐŚƚƌŝŵ͕ Nxënësit dallojnë shkronjën AƚĞĮŐƵƌĂƚŵĞĞŵƌĂƚ
mësuesi i orienton të shohin në dërrasë disa poshtë tyre.
ĮŐƵƌĂƋģŬĂŶģƉŽƐŚƚģƚLJƌĞĞĚŚĞĞŵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐ
;ĮŐ͘ďĂŶĂŶĞ͕ĂƌƌĂ͕ĂŶĂŶĂƐŝ͕ĂŬƵůůŽƌĞ͕ŵĂŵŝĞƚũ͘Ϳ͕ Nxënësit bëjnë stop atje ku e dëgjojnë.
dhe të gjejnë ku është shkronja a ŶģŬģƚŽĮŐƵƌĂ͘
Mësuesi duke bërë ushtrimin e ndarjes në rrokje
me duar majtas-djathtas kërkon që nxënësit të
ĚĂůůŽũŶģƐĞŶģĐŝůĂƚƌƌŽŬũĞŵƵŶĚƚģũĞƚģƟŶŐƵůůŝa.

Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĨŝŐƵƌĂƚ EdžģŶģƐŝŶŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚĞǀŝũģƐƵĂƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƚĞ

sŝnjĂƟŵĚŚĞƐŚŬƌŝŵ e Abetares së Punës që janë tek a-ja. shkrimit.
Më pas kërkon që të shkruajnë elementet EdžģŶģƐŝƚďģũŶģǀŝnjĂƟŵĞƚĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͘
ĞƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞƐģĨƵŶĚŝƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ Më pas, shkruajnë shkronjën A të madhe të shtypit.
të madhe të shtypit.

Hapi i shtatë  <ģƌŬŽŶ Ƌģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƉůŽƚģƐŽũŶģ Ŷģ ĨũĂůģƚ Nxënësit plotësojnë shkronjën që mungon dhe bëjnë
globale të shkronjës shkronjën që mungon. ůĞdžŝŵŐůŽďĂůƚģłĂůģƐ͘

PËRFORCIM
 65

Hapi i tetë Kërkon që nxënësit në shtëpi të shkruajnë Shkruajnë aͲŶģĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģ

Punë e pavarur ĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞƚģŵĂĚŚĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞŶģ tyre A.
anë të Abetares së Punës ŽƐĞŶģŇĞƚŽƌĞƚģƚũĞƌĂ
pune.

Detyrë shtëpie Elementet e shkrimit

Dy rreshta me A
LJłĂůģŐůŽďĂůĞ

Tema 3: Tingulli dhe shkronja I

Nr. Tema KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë Burime

mësimore teknika
Tingulli dhe Të përshkruajë Punë në dyshe dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕ŇĞƚŽƌĞ͕
shkronja i shkollën dhe klasën. Demonstrim ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ Bashkëbisedim ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂƉģƌ
Shkolla ime I. ƌĂŵĂƟnjŝŵ Ĩģŵŝũģ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ
Të shkruajë shkronjën
I.
Të dallojë shkronjën I
ŶģłĂůģ͘
Të krahasojë
shkronjën A dhe I.
Të lexojë globalisht
łĂůģƚ͘

Zhvillimi i mësimit

Hapat ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

MOTIVIM Imagjinatë e drejtuar

Hapi i parë Mësuesi kërkon që nxënesit të ulin kokën dhe të dëgjojnë

mësuesin dhe të gjejnë se ku janë vendet që ai përshkruan.
Nxënësit gjejnë sipas radhës mjediset
EũģŽďŽƌƌŝŵĂĚŚŵĞƐŚƵŵģĨģŵŝũģƋģůƵĂũŶģĞůŽĚƌŽũŶģ͘ ƋģƉģƌƐŚŬƌƵĂŶŵģƐƵĞƐŝ͗ƐŚŬŽůůĂ͕ŬůĂƐĂ͕
mësuesi ...
EũģĚŚŽŵģĞŵĂĚŚĞŵĞƐŚƵŵģĨģŵŝũģ͕ƐŚƵŵģƚĂǀŽůŝŶĂĞƐŚƵŵģ
ůŝďƌĂĞŇĞƚŽƌĞ͘

Faza hyrëse Bashkëbisedim

Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë stop ŶģłĂůģƚƋģŵģƐƵĞƐŝ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģĞƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģ

ƐŚƋŝƉƚŽŶĚŚĞŬƵĚģŐũŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝi. ƚƌƵƉŝŶĞƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶI.

Mësuesi kërkon që nxënësit të kërkojnë në klasë objekte dhe

ƐĞŶĚĞƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶi dhe t’i thonë.

E njëjta lojë përsëritet ĞĚŚĞŬƵƌŶdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚģ

ndryshme.
 66

Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin Nxënësit emërtojnë në klasë objekte
për objektet që ndodhen në klasë dhe përse përdoren ato. ĚŚĞŐũĞũŶģŶģƐĞŬĂŶģŽƐĞũŽƟŶŐƵůůŝŶi.
Bashkëbisedim
ĨĂƌģģƐŚƚģŬũŽŬģƚƵ͍DģƐƵĞƐŝǀĞŶĚŽƐĞƚŝŬĞƚģŶĞĨũĂůģƐƐģŽďũĞŬƚŝƚ͕
pasi nxënësit përgjigjen.
Nxënësit japin përgjigje
WģƌƐĞƉģƌĚŽƌĞƚůŝďƌŝ͍<ƵƐŚƋģŶĚƌŽŶŶģŬģƚģƚĂǀŽůŝŶģ͍
EdžģŶģƐŝƚďģũŶģŶũģƉŝŬģŶģŇĞƚŽƌĞĂƋ
Mësuesja kërkon nga nxënësit të bëjnë/ngjisin një pikë gjelbër në ŚĞƌģƐĂĚģŐũŽũŶģłĂůģƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵͲ
ŇĞƚŽƌĞŶƉƌĂŶģƚLJƌĞŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ/͘ llin a në trup të tyre.

EĚģƌƟŵŶũŽŚƵƌŝƐŚ Demonstrim/punë në grupe

të reja

Hapi i tretë Mësuesi merr shkronjën I të madhe të shtypit dhe u thotë
ƐĞŬũŽģƐŚƚģŶũģƐŚŬƌŽŶũģ͘&ůĞƚƉģƌĨŽƌŵģŶĞƐĂũĞǀŝnjĂƚŽŶŵĞĚŽƌģ
ŶģĂũģƌĞŶĚģƌƚŽŶŵĞĨŝũĞƐŚŬƌĞƉģƐĞũĞ͕ŵĞƚĞůĂƚģƉģƌƚŚLJĞƐŚģŵ͕
ǀŝnjĂƚŽŶŶģĚģƌƌĂƐģ͘<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģƚģŶũģũƚģŶ
gjë. Mësuesi shqipton tinguj të ndryshëm ndërmjet tyre dhe I,
kërkon që nxënësit ta shqiptojnë disa herë tingullin I.
DģƐƵĞƐŝŬŽŶƚƌŽůůŽŶƐŚƋŝƉƟŵŝŶĞƟŶŐƵůůŝƚI, por edhe shkrimin
me shkronjë të madhe të I nga të gjithë nxënësit.
Më pas u thotë se në disa nga emrat e tyre mund të jetë diku
shkronja I. U jap kohë ta gjejnë se ku ndodhet.
Nxënësi kanë në tavolina tela të
ŚŽůůģƉůĂƐƟŬĞ͕ƋģŶƵŬƌƌĞnjŝŬŽũŶģ͕ĮũĞ
ƐŚŬƌĞƉƐĞ͕ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞ͘DĞŶĚŝŚŵģŶ
ĞƚLJƌĞĨŽƌŵŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶI.
Nxënësit thonë stop dhe të gjithë
bashkë apo individualisht shqiptojnë I.
Nxënësit shqiptojnë dhe shkruajnë I të
madhe.
Nxënësit kërkojnë në punë në grupe
ŬĂƚģƌƐŚĞŶģƉģƌĞƟŬĞƚĂƚĞĞŵƌĂǀĞƚģƚLJƌĞ
shkronjën I.

Hapi i katërt Nxënësit kërkojnë nëpër emrat e tyre dhe qar-kojnë këtë shkro- Nxënësit dallojnë shkronjën IƚĞĮŐƵƌĂƚ
një. me emrat poshtë tyre.
Punë individuale në
ŇĞƚŽƌĞƉƵŶĞͬƚĂďĞůģ WĂƐŝŶdžģŶģƐŝƚĞƉģƌĨƵŶĚŽũŶģŬģƚģƵƐŚƚƌŝŵ͕ŵģƐƵĞƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģ
ƉůĂƐƟŬĞ ƐŚŽŚŝŶ Ŷģ ĚģƌƌĂƐģ ĚŝƐĂ ĮŐƵƌĂ Ƌģ ŬĂŶģ ƉŽƐŚƚģ ƚLJƌĞ ĞĚŚĞ ĞŵƌĂƚ
përkatës (ĮŐ͘ďĂŶĂŶĞ͕ĂƌƌĂ͕ĂŶĂŶĂƐŝ͕ĂŬƵůůŽƌĞ͕ŵĂŵŝĞƚũ͘Ϳ͕dhe të
gjejnë ku ndodhet shkronja i ŶģŬģƚŽĮŐƵƌĂ͘

Hapi i katërt DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵ- EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚĞǀŝũģnjƵĂƌĂ

ŶģƐƋģũĂŶģŶģĨĂƋĞƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘ dhe elementet e shkrimit.
sŝnjĂƟŵĚŚĞƐŚŬƌŝŵ
DģƉĂƐŬģƌŬŽŶƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĞůĞŵĞŶƚĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞ͕ƐģĨƵŶ- EdžģŶģƐŝƚďģũŶģǀŝnjĂƟŵĞƚĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƚ
di, të shkruajnë shkronjën I të madhe të shtypit. e shkrimit.

Më pas shkruajnë shkronjën I të madhe

të shtypit.

Hapi i pestë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģŶģłĂůģƚĞłĂůŽƌŝƚƐŚŬƌŽŶũģŶƋģ Nxënësit plotësojnë shkronjën që mun-

mungon. ŐŽŶĚŚĞďģũŶģůĞdžŝŵŐůŽďĂůƚģłĂůģƐ͘

II.PËRFORCIM Punë e pavarur

Hapi i gjashtë Kërkon që në shtëpi, nxënësit të shkruajnë dy rreshta me I të Shkruajnë IĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞƋģŬĂŶģ

ŵĂĚŚĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞŶģĂŶģƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐŶģĨĂƋĞŶ në trup të tyre I.
Punë e pavarur përkatëse.

Detyrë shtëpie ůĞŵĞŶƚĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͗LJƌƌĞƐŚƚĂŵĞ͕LJłĂůģŐůŽďĂůĞ

 67

Tema 4: Tingulli dhe shkonja M

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që Burime

mësimore teknika zhvillohen

Tingulli dhe dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģ >ŽũģĞŶŝŐŵģ dģĨŽůƵƌŝƚ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

shkronja M libër. Bashkëbisedim Të shkruarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƐŚƋŝƉƚŽũģƐĂŬƚģƟŶŐƵůůŝŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
EģƐŚƚģƉŝ M. DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ ͕ĮŐƵƌĂ͕
Të shkruajë shkronjën M. ůŽĚƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕
Të dallojë shkronjën M në shkronja
łĂůģ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

/͘DŽƟǀŝŵŝ Lojë enigmë

Hapi i parë EdžģŶģƐŝƚĨƵƟŶĚŽƌģŶŶģŬƵƟĞƉƌĞŬŝŶ͘

DģƐƵĞƐŝŬĂĨƵƚƵƌďƌĞŶĚĂŶģŶũģŬƵƟŶũģŵŽůůģ͘ Gjejnë se ĕĨĂƌģģƐŚƚģĚŚĞĞǀŝnjĂƚŽũŶģ͘
&ƚŽŶƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚƚģĨƵƟŶĚŽƌģŶŶģŬƵƟĚŚĞƚĂƉƌĞŬŝŶ͘ƐŶũģ
ŶdžģŶģƐŶƵŬĞĚŝƐĞĕĨĂƌģģƐŚƚģ͘DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģ
ƚŚŽŶģƐĞĕĨĂƌģģƐŚƚģ͕ĚŚĞŵģƉĂƐŬģƌŬŽŶƚĂǀŝnjĂƚŽũŶģ͘EĚģƌŬŽŚģ͕
ŶdžģŶģƐŝƚŬĂŶģŵďŝďĂŶŬģŵũĞƚĞƚĞǀŝnjĂƟŵŝƚ͘
WĂƐŝŶdžģŶģƐŝƚĞŬĂŶģǀŝnjĂƚƵĂƌ͕ŵģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĮŐƵƌģŶĞŵŽůůģƐ͕
ƉŽƐŚƚģƐģĐŝůģƐģƐŚƚģƐŚŬƌƵĂƌłĂůĂŵŽůůĂ, ku shkronja M është
ŶŐũLJƌģƚũĞƚģƌĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģŶ
ŵŽůůĂ.
Mësuesi është i kujdesshëm që të dëgjojë nga të gjithë nxënësit
ƐĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝD͘

II. Faza hyrëse Stuhi mendimi

Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë emrat e pjesëtarëve të EdžģŶģƐŝƚďĂƐŚŬģďŝƐĞĚŽũŶģƉģƌĨĂŵŝůũĞƚ

ĨĂŵŝůũĞƐ͗ŵĂŵŝ͕ďĂďŝ͕ŵŽƚƌĂ͕ŶģŶĂ͖ŇĂƐŝŶƉģƌĨĂŵŝůũĞŶ͘ e tyre.
dģĚŝƐŬƵƚŽũŶģƉģƌĨĂŵŝůũĞƚĞƚLJƌĞĚŚĞƌŽůŝŶƋģŬĂĕĚŽͲŶũģƌŝŶģ ^ŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģm në trup të
łĂůģƚƋģƉģƌĚŽƌŝŶĚŚĞ͕ŬƵƌĚģŐũŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝm, mësuesi porosit tyre.
nxënësit të thonë një stop. 'ũĞũŶģłĂůģƋģŬĂŶģm në trup të tyre.

Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶĞĚŚĞłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģM dhe u thotë Nxënësit sipas komandës së mësueses

ŶdžģŶģƐǀĞƋģŶģĂƚŽłĂůģƋģĚģŐũŽũŶģm të thonë stop. ŐũĞũŶģłĂůģƋģŬĂŶģM dhe thonë stop.
/ƐŚƋŝƉƚŽũŶģĞĚŚĞĂƚĂłĂůģƚƋģƚŚŽƚģ
mësuesi.

Hapi i katërt DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģĚŚĞƚģŐũĞũŶģłĂůģ EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶm

të tjera që kanë MĚŚĞƋģŶĚŽĚŚĞŶďƌĞŶĚĂĮŐƵƌģƐƐģůŝďƌŝƚŶģ në trup të tyre.
ƚĞŵģŶ͞EģƐŚƚģƉŝ͘͟ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞŬƵŶĚŽĚŚĞƚƟŶŐƵůůŝ
DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞƟŬĞƚĂŵĞĮŐƵƌĂƋģŬĂŶģM. ŝƌŝŶģĞŵģƌƟŵĞƚĞłĂůģǀĞƉģƌĮŐƵƌĂƚ
përkatëse.

Śǀŝůůŝŵ͕ŬƵƉƟŵ͕ Punë në grupe dyshe, ushtrime manipuluese

ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish
 68

Hapi i pestë Prezanton shkronjën M. Së bashku me mësuesen, nxënësit e

Pyet se me kë ngjan shkronja M,ĕĨĂƌģŬĂŵģƐŚƵŵģƐĞƐŚŬƌŽŶũĂ
a. I nxjerr të dyja që nxënësit t’i krahasojnë, bën shoqërimin me
ƐLJD>͕ǀŝnjĂƚŽŶŵĂůĞƚŽƐĞƉĂƌĂƋĞƚĨŽƚŽƚģƚLJƌĞ͘
ǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌ͘ƐŚŬƌƵĂŶDŶģƚĂďĞůģ͘
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞŽƐĞŶģŶũģ
ŇĞƚģƚģŵĂĚŚĞǀŝnjĂƟŵŝ͘
Mësuesi kërkon që nxënësit për disa minuta të ushtrohen duke
shkruar M.
ǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌ͘
sŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌĚŚĞŶģƚĂďĞůģ͕a
edhe duke nxjerrë në pah se MĨŽƌŵŽ-
ŚĞƚĂĨģƌƐŝƐŚƚĚƵŬĞďĂƐŚŬƵĂƌƚģĚLJũĂA
bashkë.
Nxënësit ushtrohen duke shkruar M në
ƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞͬŇĞƚģƚģŵģĚŚĂǀŝnjĂƟŵŝ͘

Hapi i gjashtë Më pas shkruajnë M në Abetaren e Punës. Nxënësit shkruajnë M në Abetaren e

Punës, në rreshtat përkatës.
hƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƚģŐũĞƚƵƌƟŶŐƵůůŝŶŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͘ dŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ
WůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶDƚĞłĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂŶģĂŶģƚģĨĂƋĞƐ͘ ƟŶŐƵůůŝŶM.
Plotësojnë MƚĞłĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂŶģĂŶģ
ƚģŇĞƚģƐ͘

WģƌĨŽƌĐŝŵŶũŽ- WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬǀŝnjĂƟŵ
hurish

Hapi i shtatë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶŵģƉĂƐƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐ

së Punës të kësaj shkronje, por ndonjë nxënës mund të shkruajë
ĞĚŚĞŶĚŽŶũģłĂůģƚũĞƚģƌ͘ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚƋģ
Mësuesi kërkon që nxënësit të tregojnë përrallën /ƌŝƋŝĚŚĞŵŽůůĂ, janë në Abetaren e Punës.
ƉĂƐŝĞŬĂƚƌĞŐƵĂƌǀĞƚģŽƐĞƉģƌŵĞƐĮŐƵƌģƐŬĂƉLJĞƚƵƌĨģŵŝũģƚ͘
EdžģŶģƐŝƚŝƐŚƋŝƉƚŽũŶģĚŝƐĂŚĞƌģłĂůģƚŵĞD͕ŐũŝƚŚĂƐŚƚƵĞĚŚĞ Pas ritregimit të përrallës, shqiptojnë
ŵģƐƵĞƐŝŵĞĞƟŬĞƚĂ͘ łĂůģƚƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶm.
/ŶdžũĞƌƌłĂůģƚƋģĨģŵŝũģƚƚģĚĂůůŽũŶģŬƵģƐŚƚģƉĞŵĂ͕ŵŽůůĂ͕ŵŽƌŝ͕
ŵŝƋ͘<ģƌŬŽŶƚģǀŝnjĂƚŽũŶģǀŝnjĂƟŵĞƚĞĨƵŶĚĨĂƋĞƐ͘

Detyrë shtëpie Të shkruajnë dy rreshta me m. Nxënësit me ndihmën e prindërve bëjnë

dģƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘ detyrat e dhëna pa u mbingarkuar, aq sa
i porosit mësuesi.

5. TINGULLI DHE SHKONJA N

Nr. Tema mësi- KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që zhvi- Burime
more teknika llohen
4. Tingulli dhe Të komentojë Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕ŇĞƚŽƌĞ͕
shkronja N ĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘ Punë në dyshe Të shkruarit, dģĨŽůƵƌŝƚ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të shqiptojë saktë Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ Imagjinata CD,
Klasa ime, ƟŶŐƵůůŝŶN. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ŵƵnjŝŬģ͕ Të dëgjuarit ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂƉģƌ
ŶƵŵƌĂƚ;ĮŐ͘ Të shkruajë shkro- DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ĩģŵŝũģ͕
e Abetares së njën N. vëmendjes shkronja
Punës) Të dallojë shkro-
ŶũģŶEŶģłĂůģ͘
Të lexojë glo-
ďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

 69

DŽƟǀŝŵŝ >ŽũĂ͞WƌĞŬĚŚĞŐũĞũ͟ͲǀŝnjĂƟŵ

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝŬĂĨƵƚƵƌďƌĞŶĚĂŶģŶũģŬƵƟŶƵŵƌĂƚģŵģĚŚĞŶũ͕ƉůĂƐƟŬŽƐĞ EdžģŶģƐŝƚĨƵƐŝŶĚŽƌģŶŶģŬƵƟĚŚĞ

ĚƌƵƌŝ͘&ƚŽŶƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚƚģĨƵƟŶĚŽƌģŶŶģŬƵƟĚŚĞƚĂƉƌĞŬŝŶ͘ prekin.
Asnjë nxënës nuk e di se ĕĨĂƌģũĂŶģ͘DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚ 'ũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģũĂŶģĚŚĞĞǀŝnjĂƚŽũŶģ͘
ƚģƚŚŽŶģƐĞĕĨĂƌģũĂŶģ͕ĚŚĞƉĂƐƚĂũƚ͛ŝǀŝnjĂƚŽũŶģ͘EdžģŶģƐŝƚŬĂŶģŵďŝ sŝnjĂƚŽũŶģĞĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ
ďĂŶŬģŵũĞƚĞǀŝnjĂƟŵŝ͘ ƚģĨĂƋĞƐƐģN-së.

Hyrje Bashkënisedim/demonstrim

Bashkëbisedojnë pak për shkollën, për klasën, mjetet e punës dhe EdžģŶģƐŝƚŇĂƐŝŶƉģƌŬůĂƐģŶĚŚĞƉƵ-
ŵģŶLJƌĂƚĞƉģƌĚŽƌŝŵŝƚƚģƚLJƌĞ͘DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĮŐƵƌģŶĞŶƵŵƌŝƚ nët, veprimtaritë që pritet të bëjnë
ŬƵģƐŚƚģƐŚŬƌƵĂƌłĂůĂŶƵŵģƌ. Shkronja N është ngjyrë tjetër dhe në klasë.
ŬģƌŬŽŶƋģƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚƚģĂƌƟŬƵůŽũŶģłĂůģŶŶƵŵƌŝ. EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģƚģŐũŝƚŚģƟŶŐƵů-
Mësuesi është i kujdesshëm që të dëgjojë nga të gjithë nxënësit lin N.
ƐĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝN. Nxënësit japin përgjigje se përse
DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚƐĞƉģƌƐĞŶĂĚƵŚĞŶŶƵŵƌĂƚ͍ ƐŚģƌďĞũŶģŶƵŵƌĂƚ͗ƉģƌŶƵŵģƌŝŵ͕
ƉģƌŵĂƚĞŵĂƟŬģ͘͘͘

,s/>>/D͕<hWd/D͕ >ŽũģƌĂŵĂŶŝƉƵůƵĞƐĞͬĚĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬǀģnjŚŐŝŵ
NDËRTIM

DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶĞĚŚĞłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģEĚŚĞƵƚŚŽƚģŶdžģ- Nxënësit sipas komandës së

ŶģƐǀĞƋģŶģĂƚŽłĂůģƋģĚģŐũŽũŶģE të thonë stop. ŵģƐƵĞƐĞƐŐũĞũŶģłĂůģƋģŬĂŶģEĚŚĞ
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģĞƚģŐũĞũŶģłĂůģƋģ thonë stop. I shqiptojnë edhe ata.
kanë N. EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵͲ
DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĮŐƵƌĂŵĞĞƟŬĞƚĂƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƐŚŬƌŽŶũģŶ llin N në trup të tyre.
N. Paraqet shkronjën N. EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞŬƵŶĚŽĚŚĞƚƟŶ-
ŐƵůůŝŝƌŝŶģĞŵģƌƟŵĞƚĞłĂůģǀĞƉģƌ
Pyet se me kë ngjan shkronja N. ĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
Shkruan N në tabelë. Nxënësit së bashku me mësuesen e
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞŽƐĞŶģŶũģ ǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌ͘
ŇĞƚģƚģŵĂĚŚĞǀŝnjĂƟŵŝ͘ sŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌĚŚĞŶģƚĂďĞůģ
Mësuesi kërkon që nxënësit të ushtrohen për disa minuta duke edhe A, I edhe M, duke nxjerrë në
shkruar N. ƉĂŚƐĞƐŝĨŽƌŵŽŚĞƚEĚŚĞĚƵŬĞŝ
krahasuar me të tjerat.
hƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƚģŐũĞƚƵƌƟŶŐƵůůŝŶŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͘ Ushtrohen duke shkruar N në
Plotësojnë shkronjën NƚĞłĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂŶģĂŶģƚģĨĂƋĞƐ͘ ƚĂďĞůģŶƉůĂƐƚŝŬĞͬĨůĞƚģƚģŵģĚŚĂ
ǀŝnjĂƚŝŵŝ͘
Shkruajnë N në Abetaren e Punës
në rreshtat përkatës.
dŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ
ƟŶŐƵůůŝŶE͘
WůŽƚģƐŽũŶģEƚĞłĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂŶģ
ĂŶģƚģŇĞƚģƐ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

WģƌĨŽƌĐŝŵ WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬƉƵŶģŵĞĞƟŬĞƚĂͬǀŝnjĂƟŵ

Hapi i katërt <ģƌŬŽŶłĂůģŵĞEĚŚĞŝƐŚƋŝƉƚŽŶĚŝƐĂŚĞƌģĞĚŚĞŵģƐƵĞƐŝŵĞ Nxënësit shqiptojnë dhe dallojnë N

ĞƟŬĞƚĂ͘ ŶģƚƌƵƉƚģĨũĂůģƐ͘
/ŶdžũĞƌƌłĂůģƚƋģĨģŵŝũģƚƚģĚĂůůŽũŶģłĂůģŵĞE͗ŶƵŵƌŝ͕ŶģŶĂ͕ŶŽƚĂ͕ sģnjŚŐŽũŶģĚŚĞĚĂůůŽũŶģłĂůģƚƋģ
ŶĂƚĂ͘ kanë n në trup të tyre.
<ģƌŬŽŶƚģǀŝnjĂƚŽũŶģǀŝnjĂƟŵĞƚĞĨƵŶĚĨĂƋĞƐ͘ ģũŶģǀŝnjĂƟŵĞƚĞĨƵŶĚŝƚƚģĨĂƋĞƐ
përkatëse.

Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me N. Nxënësit, me ndihmën e prindërve,

dģƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐŶģĨĂƋĞŶƉģƌ- bëjnë detyrat e dhëna pa u mbin-
katëse. garkuar, aq sa i porosit mësuesi.
<ģƌŬŽŶƚģŐũĞũŶģŶģƌĞǀŝƐƚĂŽƐĞŐĂnjĞƚĂłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ <ģƌŬŽũŶģŶģƟƚƵũƚĞƌĞǀŝƐƚĂǀĞĚŚĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶE;ŬƌLJĞƐŝƐŚƚŶģƟƚƵũͿ͘ ŐĂnjĞƚĂǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶE͘
 70

6.TINGULLI DHE SHKRONJA E-Ë

Nr Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që zhvi- Burime
mësimore teknika llohen
6. Tingulli dhe dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
shkronja e, ë në libër. Punë në dyshe Të shkruarit, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕ŵĂƚĞƌŝ-
Të shqiptojë dhe Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ Imagjinata, ĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕͕
ŝƚĂŝŵĞ ƐŚŬƌƵĂũģƟŶŐƵũƚĚŚĞ ŵƵnjŝŬģ͕ Të dëgjuarit, ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂƉģƌ
Ë. DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ĩģŵŝũģ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ
Të shkruajë shkronjat vëmendjes
E dhe Ë.
Të dallojë shkronjat E
ĚŚĞ!ŶģłĂůģ͘
Të lexojë globalisht
łĂůģƚŵĞ!͘
Të shkruajë dhe
ǀŝnjĂƚŽũģĞůĞŵĞŶƚĞƚģ
shkrimit të dorës.

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģďģŶŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģďģŶŶdžģŶģƐŝ͍

DŽƟǀŝŵŝ >ŽũģĞŶŝŐŵģͲǀŝnjĂƟŵ
Hapi i parë EģŶũģŬƵƟ͕ŵģƐƵĞƐŝŬĂĨƵƚƵƌŶũģĞůĞĨĂŶƚůŽĚģƌ͘ EdžģŶģƐŝƚĨƵƟŶĚŽƌģŶĚŚĞĞƉƌĞŬŝŶ͘DďŝďĂnjģƚģ
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŐũĞũģƐĞĕĨĂƌģģƐŚƚģ të prekurit thonë se ĕĨĂƌģģƐŚƚģ͘
ĚŚĞƚĂǀŝnjĂƚŽũŶģ͘ EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģŽďũĞŬƟŶ͕ƉŽƌŶƵŬĞƚŚŽŶģ
DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚƐĞĕĨĂƌģģƐŚƚģ͍ përgjigjen, derisa t’i pyesë mësuesi.
<ƵƌĞŐũĞũŶģ͕ŵģƐƵĞƐŝƉLJĞƚ͗ EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģƐĞĕĨĂƌģģƐŚƚģ͕ŶģďĂnjģƚģ
x WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ ƉƌĞŬũĞƐƐģŽďũĞŬƟƚŵĞŐŝƐŚƚĂ͘
x ŵƵŶĚƚģůƵĂũŵģŵĞƚģ͍ Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të mësuesit.
x ŵƵŶĚƚģŵģƐŽũŵģ͍
ŵƵŶĚƚģũĞƚģŬũŽůŽũģ͕ƉũĞƐģĞŵģƐŝŵŝƚ͍
Hyrje >ŽũĂŵĞƐƚŽƉĚŚĞƉģƌũĂƐŚƚŽͬEĚģƌƟŵŵũĞĚŝƐŝĨŽŶŽůŽŐũŝŬ
Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝƐģďĂƐŚŬƵŵĞŶdžģŶģƐŝƚŬŽŵĞŶƚŽũŶģĨĂƋĞŶĞ
ďĞƚĂƌĞƐŬƵģƐŚƚģƉĂŵũĂŵĞƚĞŵģ͗ŝƚĂŝŵĞ͘ EdžģŶģƐŝƚƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĮŐƵƌģŶĚŚĞŇĂƐŝŶƐĞƐŝĞ
DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶĞĚŚĞłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģĚŚĞ!͘h ŽƌŐĂŶŝnjŽũģĂƚĂǀĞƚģĚŝƚģŶĞƚLJƌĞ͘
ƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞƋģŶģĂƚŽłĂůģƋģĚģŐũŽũŶģĚŚĞ!͕ƚģ Sipas komandës së mësueses, nxënësit gjejnë
ƚŚŽŶģƐƚŽƉ͘EģłĂůģƚƋģŬĂŶģĚLJƟŶŐƵũ͕ŵģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶ łĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƚŚŽŶģƐƚŽƉ͕ŝƐŚƋŝƉ-
të thonë dy herë stop. ƚŽũŶģĞĚŚĞĂƚĂ͘EģłĂůģƚƋģĚģŐũŽũŶģĚLJƟŶŐƵũ
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚƋŝƉƚŽũŶģŶģƌƌŽŬũĞłĂůģŶ thonë dy herë stop.
ĞůĞĨĂŶƟ͕ĂƐŚƚƵƐŝĞƐŚƋŝƉƚŽŶǀĞƚģĂŝ͕ĞͲůĞͲĨĂŶͲƟ͘ Nxënësit e shqiptojnë sipas modelit.
Mësuesi kërkon që edhe nxënësit të thonë e të gjejnë
łĂůģƋģŬĂŶģE͘ EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶN në trup
të tyre.

Zhvillim njohurish WƵŶģŵĞĞƟŬĞƚĂ͕ŶĚģƌƟŵŵũĞĚŝƐŝĨŽŶŽůŽŐũŝŬͬŝŵŝƟŵ

 71

DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞƟŬĞƚĂŵĞĮŐƵƌĂƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ
ƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶe, ë;ŶģĮŐƵƌĂũĂŶģƐŚŬƌƵĂƌłĂůģƚ
përkatëse).
WƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũģŶE. Më pas, edhe Ë.
WLJĞƚƐĞŵĞŬģŶŐũĂŶƐŚŬƌŽŶũĂ͕!͕ĕĨĂƌģŬĂŵģƐŚƵŵģ!
se shkronja e. I nxjerr të dyja që nxënësit t’i krahasojnë
dhe bën shoqërimin. Shkruan E, Ë në tabelë.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞŽƐĞ
ŶģŶũģŇĞƚģƚģŵĂĚŚĞǀŝnjĂƟŵŝ͘
Mësuesi kërkon që nxënësit për disa minuta të ushtro-
hen duke shkruar E, Ë.
Më pas i vë të shkruajnë E, Ë në Abetaren e Punës.
hƐŚƚƌŽŚĞŶƉģƌƚģŐũĞƚƵƌƟŶŐƵůůŝŶŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶEƚĞłĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂŶģĂŶģƚģ
ĨĂƋĞƐ͘
DģƉĂƐ͕ŵģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞ
Abetares së Punës të këtyre shkronjave.
WģƌĨŽƌĐŝŵ Punë e pavrur me mjete individuale
Fjalët me E, Ë i shqiptojnë disa herë dhe mësuesi i nxjerr
łĂůģƚŵĞĞƟŬĞƚĂƋģĨģŵŝũģƚƚģĚĂůůŽũŶģŬƵŬĂ͕!Ŷģ
łĂůģƚ͗ŶģŶģ͕ĞŶģ͕ĞůĞĨĂŶƚ͕Ƶƌģ͕Ăƌģ.
Mësuesi tregon vijat e shkrimit të dorës dhe i vijëson në
ĚģƌƌĂƐģ͕ŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝďģũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞ
ĂƉŽŇĞƚģǀŝnjĂƟŵŝĚŚĞ͕ŵģƉĂƐ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me E, Ë.
dģƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘
<ģƌŬŽŶƋģƚģŐũĞũŶģĞƋĂƌŬŽũŶģŶģƟƚƵũĂƌƟŬƵũƐŚĞ
ŐĂnjĞƚĂƐŚƐŚŬƌŽŶũģŶE, Ë.
EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞŬƵŶĚŽĚŚĞƚƟŶŐƵůůŝŝƌŝŶģ
ĞŵģƟŵĞƚĞłĂůģǀĞƉģƌĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
EdžģŶģƐŝƚ͕ƐģďĂƐŚŬƵŵĞŵģƐƵĞƐĞŶ͕ĞǀŝnjĂƚŽũŶģ
në ajër.
sŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌĚŚĞŶģƚĂďĞůģ!͘EdžũĞƌƌŝŶŶģ
pah se E dhe Ë ndryshojnë vetëm nga pikat e
ë-së.
Nxënësit ushtrohen duke shkruar në tabelën
ƉůĂƐƟŬĞͬŇĞƚģƚģŵģĚŚĂǀŝnjĂƟŵŝE, Ë të shtypit.
Nxënësit shkruajnë E, Ë në Abetaren e Punës në
rreshtat përkatës.
dŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶE, Ë.
Plotësojnë E, ËƚĞłĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂŶģĂŶģƚģ
ŇĞƚģƐ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚƋģũĂŶģŶģ
Abetaren e Punës.
Nxënësit shqiptojnë dhe dallojnë E, Ë në trup të
łĂůģǀĞ͘
EdžģŶģƐŝƚďģũŶģǀŝnjĂƟŵĞƚĞĨƵŶĚŝƚƚģĨĂƋĞƐ͘
Dy rreshta me E dhe dy me Ë.
Elementet e shkrimit dhe shkrimi global i dy
łĂůģǀĞƉģƌĕĚŽƐŚŬƌŽŶũģ͘
'ũĞũŶģĞƋĂƌŬŽũŶģŶģƟƚƵũĂƌƟŬƵũƐŚƌĞǀŝƐƚĂƐŚĚŚĞ
ŐĂnjĞƚĂƐŚƐŚŬƌŽŶũĂƚE, Ë.

7. TINGULLI DHE SHKRONJA B

Nr. Tema KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë Burime
mësi- teknika
more

Tingulli dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶ- Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕ŇĞƚŽƌĞ͕

dhe gullin B. Punë në dyshe Të shkruarit, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
shkronja Të shkruajë shkro- Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂƉģƌ
B njën B. ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit, Ĩģŵŝũģ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ
Të dallojë shkro- dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ
ŶũģŶŶģłĂůģ͘ vëmendjes
Të komentojë
ĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͘
Të lexojë glo-
ďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Imagjinatë e drejtuar
 72

Mësuesi kërkon që nxënësit të ulin EdžģŶģƐŝƚĞŵģƌƚŽũŶģƐĞŶĚĞƚ͗ďŽƌŝĂ͕ďŝĕŝŬůĞƚĂ͕ďĂďŝ͕ďŝďĞƌŽŶ͘

kokë dhe të dëgjojnë mësuesin.
Pyet si quhet sendi që e lëshon këtë
njŚƵƌŵģ͗ƚLJͲƚLJͲƚLJͲďŽƌŝĂ͘
YģůģǀŝnjŵĞĚLJƌƌŽƚĂ͗ďŝĕŝŬůĞƚĂ
YģģƐŚƚģŶũģŶŐĂƉƌŝŶĚģƌŝƚƚĂŶģ͗
babi.
YģŵďĂŶďĞďŝŶģŐŽũģ͗ďŝďĞƌŽŶ͘
YģďģŶŚĂŵͲŚĂŵ͗ďƵďŝ͘

Hyrje sģnjŚŐŝŵͬŬƌŝũŝŵĨĂďƵůĞ
Mësuesi kërkon që nxënësit të EdžģŶģƐŝƚƚƌĞŐŽũŶģŚŝƐƚŽƌŝƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌłĂůģƚ
tregojnë ndonjë histori që kanë në ĞƉƌĞnjĂŶƚƵĂƌĂ͘
ůŝĚŚũĞŵĞďŽƌŝŶģ͕ďŝĕŝŬůĞƚģŶ͕ďĞďŝŶ͕
biberonin. EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƟŶŐƵůůŝŶB.
DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌ-
ďĂƐŚŬģƚŬģƚŽłĂůģ͘
Mësuesi u thotë nxënësve që të EdžģŶģƐŝƚƉģƌƉŝƋĞŶƚģŬƌŝũŽũŶģŶũģŚŝƐƚŽƌŝĚƵŬĞƉĂƌģĮŐƵƌģŶ͘
ǀģnjŚŐŽũŶģĨĂƋĞŶĞďĞƚĂƌĞƐƐģ
Punës, ku është shkronja B. U thotë EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģĮŐƵƌĂƚĚŚĞłĂůģƚƋģĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶb
nxënësve nëse mund të tregojnë një dhe ato që nuk e përmbajnë i përjashtojnë.
ŚŝƐƚŽƌŝ͕ĚƵŬĞĞƉĂƌģŬģƚģĮŐƵƌģ͘
Mësuesi kërkon që nxënësit të EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģƐƚŽƉƚĞłĂůģƚƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƉģƌ-
ƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģ ũĂƐŚƚŽũŶģłĂůģƚƋģŶƵŬĞƉģƌŵďĂũŶģŬģƚģƟŶŐƵůů͘
ƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶB. Ushtrimi bëhet me komandat stop dhe përjashto.
EdžũĞƌƌĮŐƵƌĂĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚ
t’i emërtojnë.
DŝĚŝƐĮŐƵƌĂǀĞƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶB,
nxjerr edhe të tjera që nuk e kanë
dhe kërkon që nxënësit t’i për-
jashtojnë ato.

ŚǀŝůůŝŵͬEĚģƌƟŵŶũŽŚƵƌŝƐŚ Punë në grupe

Mësuesi kërkon që nxënësit t’i EģŬģƚģŵģŶLJƌģ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚďŽƌŝĂ͕ďŝĕŝŬůĞƚĂ͕
ƌŝƉƌŽĚŚŽũŶģĞĚŚĞŶũģŚĞƌģłĂůģƚƋģ babi, biberoni, bubi një herë të plota dhe një herë të ndara
shqiptuan nga ushtrimi i mësipërm, ŶģƌƌŽŬũĞ͗
kur ai nxjerr para tyre një bori me Bor-ri-a, bi-ci-kle-ta, ba-bi, bi-be-ron, bu-bi.
ĮŐƵƌģ͘
Pasi i shqiptojnë, mësuesi kërkon EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞƐŚŬƌŽŶũģŶB.
që t’i shqiptojnë përsëri të ndara
në rrokje, duke i udhëhequr me Nxënësit shkruajnë në mënyrë individuale B në tabelë plas-
ůģǀŝnjũĞŶĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐͲĚũĂƚŚƚĂƐ͘ ƟŬĞ͕ĚŚĞŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
Kërkon që nxënësit të shkruajnë në
ƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͘ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĚŚĞǀŝnjŽũŶģƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Mësuesi kërkon që nxënësit të
shkruajnë disa herë B në tabela
ƉĂƐƚĂũŶģŶũģŇĞƚŽƌĞĚŚĞ͕ŶģĨƵŶĚ͕
pasi është bindur se nxënësit e
shkruajnë mirë, i lejon ta shkruajnë
në Abetaren e Punës.
Mësuesi i lë të lirë nxënësit të ngjy-
rosin pikturën në Abetaren e Punës
ĚŚĞƚģǀŝũģnjŽũŶģĞůĞŵĞŶƚĞƚƐŚŬƌŝŵŝƚͲ
ǀĂůůģnjŝŵŝƚ͘
 73

WģƌĨŽƌĐŝŵ Mësuesi kërkon që nxënësit të EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶƋģŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģƚbubi,

plotësojnë shkronjën bƚĞłĂůģƚ bebiĚŚĞŵģƉĂƐƐŚŬƌƵĂũŶģƚģƉůŽƚĂŬģƚŽłĂůģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞ
ŐůŽďĂůĞƚģĨĂƋĞƐŶģďĞƚĂƌĞŶĞ punës.
Punës. Më pas, kërkon ta shkruajnë
ŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģŶbubi dhe bebi͘
Detyrë Të shkruajnë me rreshta me b, dy Sipas modelit në Abetaren e Punës, nxënësit në shtëpi
rreshta me vija sipas modelit dhe dy shkruajnë dy rreshta me BĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞ͗bebi, bubi
łĂůģŐůŽďĂůĞ͘ dhe, nëse emri i tyre e ka shkronjën b, e shkruajnë edhe atë.

8. Tingulli dhe shkronja F

Nr. Tema mësimore KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe Ndërthurja lën- Shprehitë Burime
teknika dore
Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ&͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕ŇĞƚŽƌĞ͕
shkronja Ĩ Të shkruajë shkronjën Punë në dyshe Të shkruarit, ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
F. Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ ͕ĮŐƵƌĂ͕ůŽĚƌĂƉģƌ
Festa Të dallojë shkronjën F ƌĂŵĂƟnjŝŵ ŵƵnjŝŬģ͕ Ĩģŵŝũģ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ
ŶģłĂůģ͘ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶ
në Abetaren e Punës.
Të lexojë globalisht
łĂůģƚ͘

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Lojë enigmë-lojë bingo
DģƐƵĞƐŝŬĂǀĞŶĚŽƐƵƌŵďƌĂƉƐŚƚŶģĚģƌƌĂƐģĚŝƐĂĨŽƚŽƋģŶƵŬ Nxënësit marrin pjesë në lojën enigmë të
duken. përqendruar për të gjetur enigmën dhe
&ůĂŵƵƌŝ͕ŇƵƚƵƌĂ͕Ĩģŵŝũģ͕ĮŬ͘ ĮƚƵĂƌůŽũģŶ͘
/njďƵůŽŶƉĂŬŶŐĂƉĂŬĞůĞŵĞŶƚĞƚĞĨŽƚŽǀĞ͘
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģƐĞƉģƌĕĨĂƌģŽďũĞŬƟďģŚĞƚłĂůģ͘

Hyrja sŝnjĂƟŵ͕ĚĞŵŽŶƐƚƌŝŵ͕ƉƵŶģŶģŐƌƵƉĞ
DģƉĂƐŵģƐƵĞƐŝƉŽƌŽƐŝƚŶdžģŶģƐŝƚƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģƌŝŐƌƵƉŶũģ EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģŇĂŵƵƌŝŶ͕ŇƵƚƵƌģŶ͘
ŇĂŵƵƌ͕ŶĚģƌƐĂƚũĞƚƌŝŶũģŇƵƚƵƌ͘ EdžģŶģƐŝƚŇĂƐŝŶĞĚŚĞƉģƌŇĂŵƵƌŝŶ͕ĞĚŚĞƉģƌ
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚ͘ ŇƵƚƵƌģŶ͕ĚƵŬĞŝƉģƌƐŚŬƌƵĂƌ͕ƉŽƌŶũģŬŽŚģƐŝƐŚƚ
ĞǀŝĚĞŶƚŽũŶģĞůĞŵĞŶƟŶĞƉģƌďĂƐŚŬģƚ͕ƟŶŐƵͲ
llin Ĩ.
Zhvillim dhe Punë në grupe
ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish
 74

EdžũĞƌƌĚŝƐĂĮŐƵƌĂĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģ͗ŇƵƚƵƌ͕
ĨĞƐƚģ͕ĨĂƋĞ͕ĮŐƵƌģ͕ĨŽƚŽ͕ĮŬĞƚũ͘
DŝĚŝƐĮŐƵƌĂǀĞƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶF.
Nxjerr edhe të tjera që nuk e kanë dhe kërkon që nxënësit t’i
përjashtojnë ato.
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝƌŝƉƌŽĚŚŽũŶģłĂůģƚƋģƐŚƋŝƉ-
ƚƵĂŶĞĚŚĞŶũģŚĞƌģŬƵƌĂŝŶdžũĞƌƌƉĂƌĂƚLJƌĞŶũģĨŽƚŽŵĞĮŐƵƌģ
ŶũģŇĂŵƵƌ͕ŶũģĮŬ͕ŶũģŇƵƚƵƌ͘
Pasi i shqiptojnë, mësuesi kërkon që t’i shqiptojnë përsëri
ƚģŶĚĂƌĂŶģƌƌŽŬũĞĚƵŬĞŝƵĚŚģŚĞƋƵƌŵĞůģǀŝnjũĞŶĞĚƵĂƌǀĞ
majtas-djathtas.
Ky ushtrim bëhet me komandat stop dhe përjashto.
Mësuesi kërkon që atje ku nxënësit dëgjojnë Ĩtë thonë stop,
ĚŚĞŬģƐŚƚƵĚĂůůŽũŶģłĂůģƚƋģĞŬĂŶģŶũģŚĞƌģĨĚŚĞłĂůģƚƋģĞ
ŬĂŶģĚLJŚĞƌģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶĨ.
DģƐƵĞƐŝǀĞĕŽŶĨŶģłĂůģƚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌĂŵģƐŝƉģƌ͕łĂůģƚģĐŝůĂƚŝ
ŬĂƐŚŬƌƵĂƌĞĚŚĞŶģŶĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞĚŚĞƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞ
ƐĞƐŝŵďŽůŝ&ƐŚƋŝƉƚŽŚĞƚĨ͕ĞƐŚƋŝƉƚŽŶĚŝƐĂŚĞƌģǀĞƚģĚŚĞĞ
shkruan në ajër dhe në dërrasë.
Kërkon që nxënësit ta shkruajnë shkronjën F në tabelat
plastike.
Mësuesi kërkon që nxënësit të shkruajnë disa herë F në
ƚĂďĞůĂ͕ŵģƉĂƐŶģŶũģŇĞƚŽƌĞũĞĚŚĞŶģĨƵŶĚƉĂƐŝģƐŚƚģďŝŶĚƵƌ
se nxënësit e shkruajnë mirë i lejon ta shkruajnë në Abetaren
e Punës.
EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶĨ.
Nxënësit të ndarë në grupe dyshe, gjejnë
ĮŐƵƌĂƚĚŚĞłĂůģƚƋģĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶF
dhe ato që nuk e përmbajnë i përjashtojnë.
Nxënësit thonë stopƚĞłĂůģƚƋģĞŬĂŶģ
ƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƉģƌũĂƐŚƚŽũŶģłĂůģƚƋģŶƵŬĞ
ƉģƌŵďĂũŶģŬģƚģƟŶŐƵůů͘
<ģƐŚƚƵŶdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚĨŽƚŽ͕ĮŬ͕
ŇĂŵƵƌ͕ŇƵƚƵƌŶũģŚĞƌģƚģƉůŽƚĂĚŚĞŶũģŚĞƌģ
ƚģŶĚĂƌĂŶģƌƌŽŬũĞ͗ĨŽͲƚŽ͕ĮŬ͕ŇĂͲŵƵƌ͕ŇƵͲƚƵƌ͕
ŇĞͲƚŽͲƌĞ.
Nxënësit ndalojnë me komandën e stopit, sa
herë e gjejnë ĨŶģłĂůģƚĞŵģƐŝƉģƌŵĞ͘
Nxënësit imitojnë mësuesin sipas koman-
dave që ai u jep.
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞ
shkronjën F.
Nxënësit shkruajnë në mënyrë individuale F
ŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ͕ƉĂƐƚĂũŶģŇĞƚŽƌĞĚŚĞŶģ
ĨƵŶĚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĚŚĞǀŝũģnjŽũŶģƐŝƉĂƐŵŽĚ-
elit në Abetaren e Punës.

WģƌĨŽƌĐŝŵ Punë e pavarur

Mësuesi i lë të lirë nxënësit të ngjyrosin pikturën nëĨ e F dhe Nxënësit plotësojnë shkronjën që mungon
ƚģǀŝũģnjŽũŶģĞůĞŵĞŶƚĞƚĞƐŚŬƌŝŵͲŬƌLJƋģnjŝŵŝŶĞǀŝũĂǀĞ͘ ŶģłĂůģƚŇƵƚƵƌĂ͕ĮŬƵ dhe, më pas, i shkru-
ĂũŶģƚģƉůŽƚĂŬģƚŽłĂůģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
Të shkruajnë dy rreshta me F, dy rreshta me vija sipas modelit Sipas modelit në Abetaren e Punës, nxënësit
ĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞ͘ në shtëpi shkruajnë dy rreshta meĨ dhe me
ǀŝũĂƚģůĂŬƵĂƌĂĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞŇƵƚƵƌĂ͕
ĮŬƵdhe nëse emri i tyre e ka shkronjën Ĩe
shkruajnë edhe atë.

9. TINGULLI DHE SHKRONJA C, Ç

Nr. Tema mësimore KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe Ndërthurja Shprehitë Burime
teknika lëndore
Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶ͕͘ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕
shkronja C, Ç Të shkruajë shkronjën C, Ç. Bashkëbisedim Të shkruarit, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ lapsa,
Zhurmat e Të dallojë shkronjën Ç në ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ Imagjinata, ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬĂĨƐŚģǀĞĚŚĞƚģ łĂůģ͘ ŵƵnjŝŬģ͕ Të dëgjuarit, ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
natyrës dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
Abetaren e Punës. vëmendjes shkronja
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘
 75

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Imagjinatë e drejtuar

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝŬĂŝŶĐŝnjƵĂƌŶģŵĂŐŶĞƚŽĨŽŶĚŝƐĂĐŝĐģƌŝŵĂnjŽŐũƐŚ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞũĂŶģĐŝĐģƌŝŵĂƚĞnjŽŐũǀĞĚŚĞƚģ

ĚŚĞĚŝƐĂƚģƌƌĂŚƵƌĂĕĞŬŝĕŝĚŚĞŬģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģ ƌƌĂŚƵƌĂƚĞĕĞŬŝĕŝƚ͘
ƐĞŶŐĂǀŝũŶģŬģƚŽnjŚƵƌŵĂ͘
DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚŶŐĂǀũĞŶŬũŽnjŝůĞ͘ EdžģŶģƐŝƚƉģƌŐũŝŐũĞŶ͗ĐĞůƵůĂƌŝ͕ŵĂĐũĂ͕ŶŐĂƌƵďŝŶĞƟ
WģƌŐũŝŐũĞ͗ĐĞůƵůĂƌ͘ ŝĕĞnjŵģƐĞƚũ͘
<ƵƐŚďģŶŵũĂƵͲŵũĂƵ͗ŵĂĐũĂ͘
ŚƵƌŵĂĞƵũŝƚ͗EŐĂǀũĞŶŬũŽnjŚƵƌŵģ͍

Faza hyrëse
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģ EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶC, Ç.
ŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶĐĚŚĞĕ

DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ͗Ŷũģƌŝ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģłĂůģƚƋģĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶ
ŐƌƵƉƚģŐũĞũģłĂůģƋģŬĂŶģĐŶģƚƌƵƉŝŶĞƚLJƌĞĚŚĞŐƌƵƉŝƚũĞƚģƌ C, Ç.
ƚģŐũĞũģłĂůģƋģŬĂŶģĕ͘ Macja, celulari, ciu-ciu, ĕĞŬŝĕŝ,
'ĂƌĂǀĂnjŚĚŽŶĚĞƌŝƐĂŶdžģŶģƐŝƚŶƵŬŬĂŶģŵģłĂůģƉģƌƚģ ĕĞnjŵũĂ͕ĕŽƌĂƉĞ͕ĕŝnjŵĞĞƚũ͘
thënë.

EĚģƌƟŵ
njohurish
DģƐƵĞƐŝǀĞĕŽŶĐ͕ĕŶģłĂůģƚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌĂŵģƐŝƉģƌ͕ƚģĐŝůĂƚŝ
ŬĂƐŚŬƌƵĂƌĞĚŚĞŶģŶĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞĚŚĞƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞ
se simboli Đ͕ĕshqiptohet Đ͕ĕ͖ e shqipton disa herë vetë, e
shkruan në ajër dhe në dërrasë.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞƐŚŬƌŽ-
njën C, Ç.
Mësuesi kërkon që nxënësit të shkruajnë disa herë C, Ç në
ƚĂďĞůĂ͕ƉĂƐƚĂũŶģŇĞƚŽƌĞĚŚĞ͕ŶģĨƵŶĚ͕ƉĂƐŝģƐŚƚģďŝŶĚƵƌƐĞ
nxënësit e shkruajnë mirë, i lejon ta shkruajnë në Abetaren
e Punës.
Mësuesi i lë të lirë nxënësit të ngjyrosin pikturën në c e ĕ
ĚŚĞƚģǀŝũģnjŽũŶģĞůĞŵĞŶƚĞƚƐŚŬƌŝŵʹŬƌLJƋģnjŝŵŝƚƚģǀŝũĂǀĞ͘
Nxënësit imitojnë mësuesin sipas komandave që
u jep.
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞƐŚŬƌŽŶũģŶ
c dhe ĕ.
Nxënësit shkruajnë në mënyrë individuale c dhe
ĕŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ͕ƉĂƐƚĂũŶģŇĞƚŽƌĞĚŚĞŶģĨƵŶĚ
në Abetaren e Punës.
EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĚŚĞǀŝũģnjŽũŶģƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚŶģ
Abetaren e Punës.

WģƌĨŽƌĐŝŵ
Mësuesi kërkon që nxënësit të plotësojnë shkronjën c dhe
ĕƚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞƚģc e ĕ në Abetaren e Punës, më pas
ŬģƌŬŽŶƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŵĂĐĞ͕ĐĞůƵůĂƌ͕ĕĂĚƌĂ͕
ĕĞŬŝĕŝ͘
Nxënësit plotësojnë shkronjën që mungon në
łĂůģƚŵĂĐĞ͕ĐĞůƵůĂƌ͕ĕĂĚƌĂ͕ĕĞŬŝĕŝ dhe, më pas,
ŝƐŚŬƌƵĂũŶģƚģƉůŽƚĂŬģƚŽłĂůģŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
Punës.

Detyra Të shkruajnë rreshta me Đ͕ĕ͗ĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞǀŝũĂƐŝƉĂƐŵŽĚ- Sipas modelit në Abetaren e Punës, nxënësit

ĞůŝƚĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞ͘ shkruajnë në shtëpi dy rreshta me c dhe ĕ dhe
ŵĞǀŝũĂƚģůĂŬƵĂƌĂĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞĐŝƵͲĐŝƵĚŚĞ
nëse emri i tyre e ka shkronjën c dhe ĕ e shkru-
ajnë edhe atë.
76

10. TINGUJT DHE SHKRONJAT H, U

Nr. Tema mësimore KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji dhe Ndërthurja Shprehitë Burime
teknika lëndore
Tingujt dhe shk- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚ, Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ronjat H dhe U dhe U. Bashkëbisedim Të shkruarit, global, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të shkruajë shkronjat H ƌĂŵĂƟnjŝŵ sŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂ-
ģƌĂƚĞŬĂĨƐŚģǀĞ dhe U. DĂƚĞŵĂƟŬģ Imagjinata, Ɵŵŝ͕͕ĮŐƵƌĂ͕
Të dallojë shkronjat H Të dëgjuarit shkronja
ĚŚĞhŶģłĂůģ͘
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶ
në libër.
Të lexojë globalisht
łĂůģƚ͘

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Fazat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ /ŵŝƟŵnjģƌĂƐŚŬĂĨƐŚģƐŚ

'ũƵŚĂĞŬĂĨƐŚģǀĞ Nxënësit përsërisin vargjet e vjershë, por imito-

'ũƵŚĂĞŬĂĨƐŚģǀĞ ũŶģĞĚŚĞnjģƌĂƚģƚũĞƌģŬĂĨƐŚģƐŚ͘

ŝƵ͕ĐŝƵ͕ĐŝƵŽnjŽŐŝǀŽŐģů͕ Be, be, be, o qengj i vogël,

Ciu, ciu qan apo këndon, Be, be qan apo këndon,

ŝƵ͕ĐŝƵŇĂƐŵĞŶģŶģŶƟŵĞ͕ Ğ͕ďĞŇĂƐŵĞŶģŶģƟŵĞ͕

Nëna gjuhën ma kupton. Nëna gjuhën ma kupton.

DũĂƵ͕ŵũĂƵ͕ŵũĂƵƟŬŽƚĞůĞ͕

Mjau, mjau qan apo këndon,

DũĂƵ͕ŵũĂƵŇĂƐŵĞŶģŶģŶ
ƟŵĞ͕

Nëna gjuhën ma kupton.

Hyrja
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģ EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶh dhe u.
ŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶh, u. EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģłĂůģƚƋģĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶh
,ƵƌŵĂ͕ŚĂƌƚĂ͕ŚĂƉŝ͖ dhe u.
&ůƵƚƵƌĂ͕ĮŐƵƌĂ͕ƉŝŬƚƵƌĂ͕ƵũŬƵ͘
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ͗Ŷũģƌŝ
ŐƌƵƉƚģŐũĞũģłĂůģƋģŬĂŶģh në trup të tyre dhe grupi tjetër
ƚģŐũĞũģĨũĂůģƋģŬĂŶģu në trup të tyre.
'ĂƌĂǀĂnjŚĚŽŶĚĞƌŝƐĂŶdžģŶģƐŝƚŶƵŬŐũĞũŶģŵģłĂůģƉģƌƚģ
thënë.

Ky ushtrim bëhet me komandat stop dhe për-

jashto.
EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģƐƚŽƉƚĞłĂůģƚƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ
ĚŚĞƉģƌũĂƐŚƚŽƚĞłĂůģƚƋģŶƵŬĞƉģƌŵďĂũŶģŬģƚģ
ƟŶŐƵůů͘
 77

Zhvillim dhe
ŶĚģƌƟŵ
njohurish
EdžũĞƌƌĚŝƐĂĮŐƵƌĂĚŚĞŬģƌŬŽŶƚĞŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģ͗ <ģƐŚƚƵŶdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚciu-ciu celular,
ŚģŶĂ͕ŚĂƉŝ͕ŚĂƌŬƵĞƚũ͕͘ĚĂƵůůĞ͕ƵƌďĂŶ͕ďƵďŝ͕ďƵďƵƌƌĞĐ͘ ĕĞŬŝĕĕŝnjŵĞ etj.
DŝĚŝƐĮŐƵƌĂǀĞƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶh, dhe pastaj u nxjerr
edhe të tjera që nuk e kanë dhe kërkon që nxënësit t’i për- Nxënësit ndalojnë me komandën e stop-it sa
ũĂƐŚƚŽũŶģ͘WƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͗ŝǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌ herë që së bashku me nxënësit gjejnë h, u në
ĚŚĞŶģĚģƌƌĂƐģ͕ŝƉƌĞnjĂŶƚŽŶŵĞĨŽƚŽĚŚĞ͕ŵģƉĂƐ͕ŬģƌŬŽŶ ĨũĂůģƚĞŵģƐŝƉģƌŵĞ͘
ƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝǀŝnjĂƚŽũŶģŵĞĚŽƌģĂŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ
ose t’i bëjnë edhe me tela të hollë ose me objekte të tjera Nxënësit imitojnë mësuesin sipas komandave që
të buta dhe të përthyeshme. ai u jep.
DģƐƵĞƐŝŝǀĞŶĚŽƐĨŽƚŽƚŶģĚLJŐƌƵƉĞĚŚĞŶĚĂůŽŶƚĞƐŚŬƌŽ-
njat h dhe Ƶ͖ i shqipton dhe kërkon edhe nga nxënësit t’i
shqiptojnë. EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞƐŚŬƌŽŶũģŶ
h dhe u.
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚ͛ŝƌŝƉƌŽĚŚŽũŶģłĂůģƚƋģƐŚƋŝƉ-
tuan nga ushtrimi i mësipërm edhe njëherë, kur ai nxjerr
ƉĂƌĂƚLJƌĞŶũģĨŽƚŽŵĞĮŐƵƌģ͘ Nxënësit shkruajnë në mënyrë
Mësuesi kërkon që atje ku nxënësit dëgjojnë h, u të thonë individuale h dhe uŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ͕ƉĂƐƚĂũŶģ
stopĚŚĞŬģƐŚƚƵĚĂůůŽũŶģłĂůģƚƋģĞŬĂŶģŶũģŚĞƌģh, u dhe ŇĞƚģƉƵŶĞĚŚĞŶģĨƵŶĚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
łĂůģƚƋģĞŬĂŶģĚLJŚĞƌģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶh, u.

DģƐƵĞƐŝǀĞĕŽŶh, uŶģłĂůģƚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌĂŵģƐŝƉģƌłĂůģ͕ƚģ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĚŚĞǀŝũģnjŽũŶģƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚŶģ

ĐŝůĂƚŝŬĂƐŚŬƌƵĂƌĞĚŚĞŶģŶĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞĚŚĞƵƚŚŽƚģ Abetaren e Punës.
nxënësve se simboli h, u shqiptohet h, u. E shqipton disa
herë vetë dhe e shkruan në ajër dhe në dërrasë.

<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞƐŚŬƌŽ-
njën h, u.

Mësuesi kërkon që nxënësit të shkruajnë disa herë h, u në

ƚĂďĞůĂƉĂƐƚĂũŶģŇĞƚŽƌĞĚŚĞŶģĨƵŶĚƉĂƐŝģƐŚƚģďŝŶĚƵƌƐĞ
nxënësit e shkruajnë mirë i lejon ta shkruajnë në Abetaren
e Punës.

Mësuesi i lë të lirë nxënësit të ngjyrosin pikturën në h e u

ĚŚĞƚģǀŝũģnjŽũŶģĞůĞŵĞŶƚĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶŚģŶģŶ͕
retë dhe urën.

WģƌĨŽƌĐŝŵ Punë e pavarur

Mësuesi kërkon që nxënësit të plotësojnë shkronjën h, u
ĚŚĞƚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞƚģh, u në Abetaren e Punës. Më pas
ŬģƌŬŽŶƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģŶ͘
Detyrë Të shkruajnë me rreshta me h, u dy rreshta me vija sipas
ŵŽĚĞůŝƚĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞ͘
Nxënësit plotësojnë shkronjën që mungon në
łĂůģƚhëna, hunda, ura, ujku dhe, më pas, i
ƐŚŬƌƵĂũŶģƚģƉůŽƚĂŬģƚŽłĂůģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƉƵŶģƐ͘
Nxënësit në shtëpi sipas modelit në Abetaren
e Punës shkruajnë dy rreshta me h dhe u dhe
ŵĞǀŝũĂƚģůĂŬƵĂƌĂĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞĚŚĞ͕ŶģƐĞ
emri i tyre e ka shkronjat, h, u e shkruajnë edhe
atë.
 78

11. TINGULLI DHE SHKRONJA D

Nr. Tema mësimore KďũĞŬƟǀĂƚ Shtrategji Ndërthurja Shprehitë Burime

dhe teknika lëndore
Tingujt dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶĚƵŬĞ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
shkronjat D ĞĚĂůůƵĂƌƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶŶģłĂůģ͘ Të shkruarit, global, ŇĞƚŽƌĞ͕ŵĂƚĞ-
&ůĂƐŝŵƉģƌĚĞƟŶ Të shkruajë shkronjën D. ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌģŶŶģ ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, ͕ĮŐƵƌĂ͕ƐŚŬ-
libër. DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit, ronja
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘
dģŵģƐŽũģƌƌĞƚŚƉŽnjŝĐŝŽŶĞǀĞ
të dorës gjatë të shkruarit
me dorë.

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Stuhi mendimi

DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞĚŝƐĂĨŽƚŽĚŚĞƵƚŚŽƚģ Nxënësit duke u menduar përpiqen të gjejnë se

ƚģŐũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚĨŽƚŽƚƋģƐŚŽŚŝŶŶģ
ĮŐƵƌģ͘
Fotot janë ĚĞƟ͕ĚŝĞůůŝ͕ĚĞůĮŶŝ͕ĚĂůůŐĂ.
Hyrja Punë në grupe
WŽƐŚƚģĨŽƚŽǀĞũĂŶģƐŚŬƌƵĂƌĞĚŚĞĞŵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐƐŚŬƌŽ-
ŶũĂŬĂŶŐũLJƌģƚģŶũģũƚģŶģƚģŐũŝƚŚĂĨŽƚŽƚ͘<ģƌŬŽŶƉģƌƐģƌŝ gjejnë se shkronja DģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝƋģŬĂŶģŶģĮů-
ƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģĚĂůůŽũŶģĞůĞŵĞŶƟŶĞƉģƌďĂƐŚŬģƚ͘
Mësuesi u kërkon të tregojnë një tregim të shkurtër që
ůŝĚŚĞƚŵĞĚĞƟŶ͘
DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶd, por mes
ƚLJƌĞĚŚĞłĂůģƋģŶƵŬŬĂŶģd. Kërkon që nxënësit të lua-
jnë me lojën stop dhe përjashto.
&ũĂůģƚũĂŶģ͗ĚĞƟ͕ĚŽƌĂ͕Ěŝŵƌŝ͕ĚŚģŵďŝ͕ĚģƐŚŝƌģ͕ ĚƌŝĂƟŬ͕
Jon, data, burri, dita, dera, dielli, daulle etj.
Mësuesi kërkon që këtë lojë nxënësit ta bëjnë edhe në
grupe dyshe me njëri-tjetrin.
Mësuesi kërkon që nxënësit të shqiptojnë
łĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶĚ͘
ĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƋģůŝĚŚĞŶŵĞĚĞƟŶĚŚĞ
kanë d të përbashkët.
Stop/përjashto
dģŶĚŝŚŵƵĂƌĞĚŚĞŶŐĂĞůĞŵĞŶƟŶŐũLJƌģ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ůŝŵƚģłĂůģƐƐģĕĚŽƐĞŶĚŝƚģƉĂƌĂƋŝƚƵƌŶģĨŽƚŽ͘
ŝƐĂŶdžģŶģƐƚƌĞŐŽũŶģŶŐũĂƌũĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞĚĞƟŶ͕
ŬƵŵƵŶĚƚģƉģƌŵĞŶĚŝŶĞĚŚĞłĂůģƚƋģŵģƐƵĞƐŝ
ƐŚĨĂƋŝŵģƉĂƌģƉģƌŵĞƐĨŽƚŽǀĞ͘
EdžģŶģƐŝƚŶĚũĞŬŝŶŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚƋŝƉƟŵŝŶĞ
łĂůģǀĞŶŐĂŵģƐƵĞƐŝĚŚĞŶũģnjģƌŝƚŚŽŶģƐƚŽƉĂƉŽ
përjashto.
EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģłĂůģŵĞ d dhe ia thonë njëri-tje-
ƚƌŝƚ͖ƉģƌĚŽƌŝŶĞĚŚĞłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŶƵŬŬĂŶģd.
EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶD.
EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģłĂůģƚƋģĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶd.

Zhvillim dhe
ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish
 79

EŐĂŐƌƵƉŝŝłĂůģǀĞƋģƉģƌŵĞŶĚŝŵģƐŝƉģƌ͕ŵģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌ Nxënësit shqiptojnë shkronjën d dhe përcakto-

ŶģŶũģƚĂďĞůģĨŽƚŽƚģƚLJƌĞŬƵģƐŚƚģƐŚŬƌƵĂƌĚŚĞłĂůĂŶģ
të cilën shkronja D është shkruar me të kuqe dhe iu
thotë nxënësve se shkronja me ngjyrë të kuqe quhet D
e shqipton me ta së bashku disa herë dhe kërkon që ta
shqiptojnë nxënësit.
ŝƐĂŶŐĂŬģƚŽłĂůģĚĞƟ͕ĚŽƌĂ͕Ěŝŵƌŝ͕ĚƌŝĂƟŬ͕ĚĞƌĂ͕ĚŝĞůůŝ
daulle, mësuesi i shqipton edhe duke i ndarë në rrokje
dhe kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtën gjë.
ũŶģƐĞŶģĕĨĂƌģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶĚŽĚŚĞƚĂũŽŶģłĂůģƚ
ƉģƌŬĂƚģƐĞ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐ͕ŶģĨƵŶĚ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƐŝƉĂƐƌĂĚŚģƐ͗ĚĞƟ͕
ĚŽƌĂ͕Ěŝŵƌŝ͕ĚƌŝĂƟŬ͕ĚĞƌĂ͕ĚŝĞůůŝ͕ĚĂƵůůĞ͕duke
i ndarë edhe në rrokje sipas mënyrës se si
mësuesi i shqipton ato.

Mësuesi shkruan në dërrasë shkronjën D duke treguar

dhe elementet që e përbëjnë atë. Nxënësit shkruajnë në ajër dhe në tabelë plas-
Kërkon që edhe nxënësit të shkruajnë në ajër shkronjën ƟŬĞƐŚŬƌŽŶũģŶ;ŶũģǀŝũģĚŚĞŶũģŐũLJƐŵģŚĂƌŬƵͿ͘
d͕ƉŽƌĞĚŚĞŶģŶũģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ͕ĞĐŝůĂƉģƌďģŚĞƚŶŐĂ Mund ta bëjnë edhe me sende të buta, bukë
një vijë e drejtë që i bashkohet një gjysmë rreth. peshku ose plastelinë.
Mësuesi kërkon që nxënësit të vërejnë në Abetaren
ĞWƵŶģƐ͕ƵƐŚƚƌŝŵŝŶƋģůŝĚŚĞƚŵĞƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶĞĚŽƌģƐ Nxënësit mësojnë duke u ushtruar se cilat janë
gjatë të shkruarit dhe bën disa ushtrime me nxënësit ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚĞĚƌĞũƚĂĚŚĞĐŝůĂƚũŽ͘
ƉģƌŵģŶLJƌĂƚƐĞƐŝĚƵŚĞƚƚģŵďĂŚĞƚůĂƉƐŝĂƉŽƐƟůŽůĂƉƐŝ͘
DģƐƵĞƐŝƵĚŚģnjŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
shkronjën D. Shkruajnë shkronjën d disa herë në Abetaren e
Punës dhe më pas në Abetaren e Punës.
DģƐƵĞƐŝŝƐŚƋŝƉƚŽŶĞŵƌĂƚĞĨŽƚŽǀĞ͕ĚƵŬĞŝŶĚĂƌģĞĚŚĞŶģ
rrokje dhe kërkon nga nxënësit të bëjnë të njëjtën gjë.
WƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞĚŚĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞ Nxënësit shkruajnë në mënyrë individuale c dhe
ŶģĚģƌƌĂƐģ͕ƉƌĞnjĂŶƚŽŶŵĞĨŽƚŽĚŚĞŵģƉĂƐŬģƌŬŽŶƋģ ĕŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ͕ƉĂƐƚĂũŶģŇĞƚģƉƵŶĞĚŚĞŶģ
ĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝǀŝnjĂƚŽũŶģŵĞĚŽƌģŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ ĨƵŶĚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ose t’i bëjnë edhe me tela të hollë ose me objekte të
tjera të buta dhe të përthyeshme. EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĚŚĞǀŝũģnjŽũŶģƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ
në Abetaren e Punës.
DģƐƵĞƐŝŝƐŚƋŝƉƚŽŶĞŵƌĂƚĞĨŽƚŽǀĞ͕ĚƵŬĞŝŶĚĂƌģĞĚŚĞŶģ
rrokje dhe kërkon që nxënësit të bëjnë të njëjtën gjë.
WƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞĚŚĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞ
në dërrasë d͖ƉƌĞnjĂŶƚŽŶŵĞĨŽƚŽĚŚĞŵģƉĂƐŬģƌŬŽŶƋģ
ĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝǀŝnjĂƚŽũŶģŵĞĚŽƌģŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞ
ose t’i bëjnë edhe me tela të hollë ose me objekte të
tjera të buta dhe të përthyeshme.

<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞ
shkronjën d.
Mësuesi kërkon që nxënësit ta shkruajnë disa herë d në
ƚĂďĞůģ͕ƉĂƐƚĂũŶģŇĞƚŽƌĞĚŚĞ͕ŶģĨƵŶĚ͕ƉĂƐŝģƐŚƚģďŝŶĚƵƌ
se nxënësit e shkruajnë mirë, i lejon ta shkruajnë në
Abetaren e Punës.
Mësuesi i lë të lirë nxënësit të ngjyrosin pikturën në d
ĚŚĞƚģǀŝũģnjŽũŶģĞůĞŵĞŶƚĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ŶŐũLJƌŽƐŝŶĚĞƟŶ͕
ĚŝĞůůŝŶĚŚĞĚĞůĮŶŝŶ͘

WģƌĨŽƌĐŝŵ
Mësuesi kërkon që nxënësit të plotësojnë shkronjën d Nxënësit plotësojnë shkronjën që mungon në
ƚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͖ŵģƉĂƐŬģƌŬŽŶƚĂ łĂůģƚĚŚĞŵģƉĂƐŝƐŚŬƌƵĂũŶģƚģƉůŽƚĂŬģƚŽłĂůģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŶŐůŽďĂůŝƐŚƚ͘ ŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƉƵŶģƐ͘
Detyrë
 80

Të shkruajnë dy rreshta me d, dy rreshta me vija sipas
ŵŽĚĞůŝƚĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞ͗ĚŝĞůůŝ͕ĚĞůĮŶŝ͘
Sipas modelit në Abetaren e Punës nxënësit
nshkruajnë ë shtëpi dy rreshta me d dhe me vija
ƚģůĂŬƵĂƌĂĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞĚŝĞůůŝ͕ĚĞůĮŶŝĚŚĞ͕
nëse emri i tyre e ka shkronjën d, e shkruajnë
edhe atë.

12.TINGULLI DHE SHKRONJA DH

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe teknika Ndërthurja Shprehi që Burime
zhvillohen
Tin- dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚDh duke shkruar në ajër Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕
gulli dhe ĞĚŚĞŐƌĂĮŬģŶĞDH. Bashkëbisedim Të shkruarit, global, ůĂƉƐĂ͕ŇĞ-
shkronja Të dallojë shkronjat DhŶģłĂůģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ tore,
Dh dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌ͘ ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, materiale,
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŚƵ- dģŶŐũLJƌŽƐģĮŐƵƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝƋģ ͕ĮŐƵƌĂ͕
ƌĂƚĂƚ lidhen me shkronjën dh. shkronja
ĚŚĞ
ĚŝƚģůŝŶĚ-
ja

Zhvillimi i mësimit

Hapat ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Mësuesi u thotë nxënësve të mendojnë dhe të thonë
Hapi i parë ƐĞĕĨĂƌģŵĞŶĚŽũŶģƉĂƐŝĚģŐũŽũŶģłĂůģŶĚŚƵƌĂƚģ.
:ĞƉĞƚŶģŵĂŐŶĞƚŽĨŽŶŵĞůŽĚŝĂƋģŬģŶĚŽŚĞƚŬƵƌŬĞŵŝ
ĚŝƚģůŝŶĚũĞŶ͞^ŚƵŵģƵƌŝŵĞƉģƌƚLJ͟ĚŚĞĞŬģŶĚŽũŶģ͘
Hyrja
Pasi mendojnë për disa minuta, përgjigjen duke
ŬƵũƚƵĂƌĨĞƐƚĂƚĞsŝƟƚƚģZŝĚŝƚģůŝŶĚũĞƚ͕ĨĞƐƚĂƚģ
tjera etj., nxënësit këndojnë melodinë së bashku.

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝŬĂďģƌģŶũģŐƌĂĮŬĂƐŚƚƵƐŝĕĞŬĂůŝďƌŝŝďĞ- Me ndihmën e mësueses, nxënësit plotësojnë

WůŽƚģƐŝŵŐƌĂĮŬƵ ƚĂƌĞƐĚŚĞŌŽŶƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚƋģƐģďĂƐŚŬƵŵĞ ŐƌĂĮŬƵŶĚŚĞǀĞŶĚŽƐŝŶĞŵƌŝŶĞƚLJƌĞŶģĚĂƚģŶŬƵ
mësuesen të vendosin ose të ngjyrosin një kuadrat ndodhet ditëlindja.
dhe datën e ditëlindjes në kalendarin e ditëlindjeve.
Zhvillim dhe
ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish
Hapi i katërt DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶĚŝƐĂłĂůģĚŚĞƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞƚģ EdžģŶģƐŝƚĚĂůůŽũŶģƐĞłĂůģƚƋģƉģƌŵĞŶĚŵģƐƵĞƐŝ
ƚŚŽŶģƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚłĂůģƚƋģƐŚƋŝƉƚŽŝ͗ ŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƟŶŐƵůůŝŶdh.
ĚŚũĞƚĂ͕ĚŚƵƌĂƚĂ͕ĚŚģŵďŝ͕ĚŚŝĂ͕ĚŚĂůůŝ͘ EdžģŶģƐŝƚŵĞƌĂĚŚģƐŚƋŝƉƚŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶdh.
Mësuesi e shqipton disa herë dhe kërkon nga të gjithë
nxënësit që ta shqiptojnë edhe ata.

DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌƉĂƌĂŬůĂƐģƐĚŝƐĂĮŐƵƌĂŵĞŽďũĞŬƚĞ͕ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞƚģ
Hapi pestë ĞŵģƌƟŵĞƚĞƚģĐŝůĂǀĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶdh, i cili mësueses.
është shkruar me ngjyrë të dallueshme në trup të
łĂůģƐ͘ E shkruajnë dhŶģƚĂďĞůģƉůĂƐƟŬĞĚŚĞŵģƉĂƐŶģ
WƌĞnjĂŶƚŽŶĚŚĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģĚģƌƌĂƐģ͖ Abetaren e Punës.
kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtat veprime.
Hapi i gjashtë Nxënësi plotësojnë shkronjën dhƚĞłĂůģƚŬƵŵƵŶŐŽŶ Nxënësit plotësojnë shkronjën dhƚĞłĂůģƚĞłĂů-
ĚŚĞŵģƉĂƐůĞdžŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ orit të Abetares së Punës dhe më pas shkruajnë
ĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
 81

WģƌĨŽƌĐŝŵŝ
Hapi i shtatë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŽďũĞŬƚĞƚĞĚŚŽŵģƐƐģ EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģŽďũĞŬƚĞƚĞĚŚŽŵģƐƐģŐũƵŵŝƚ
gjumit. ƚģƉĂƌĂƋŝƚƵƌŶģĨƵŶĚƚģĨĂƋĞƐƐģƐŚŬƌŽŶũģƐĚŚĞŶģ
Të shkruajnë shkronjën e madhe. Abetaren e Punës.
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me dh dheĚLJŵĞłĂůģ Nxënësit shkruajnë shkronjën e madhe dhe dy
globale. łĂůģŐůŽďĂůĞ͘

13. TINGULLI DHE SHKRONJA K

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe teknika Ndërthurja Shprehi që Burime
zhvillohen
Tingulli dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũģ<Ğ ƌĞŝŶƐƚŽƌŵŝŶŐ dģĨŽůƵƌŝƚ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕
dhe dhe madhe. Punë në grup, Të shkruarit global, ůĂƉƐĂ͕ŇĞ-
shkro- dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďƌŝŶĞďĞ- Bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ tore,
njat tares. sŝnjĂƟŵ͕ ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, Materiale,
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĚŚĞƉůŽƚģƐŽũģ<͘ >ŽũģĞŶŝŐŵģ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit. ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Ujku dģŶŐũLJƌŽƐģĮŐƵƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ ͕ĮŐƵƌĂ͕
ĚŚĞ që lidhen me shkronjën k. shkronja
ŬĞĐĂƚ

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ WģƌƌĂůůĂ͗͞hũŬƵĚŚĞŬĞĐĂƚ͕͟ůŽũģŶģƌŽůĞŶģĨĂƋĞŶ
përkatëse të Abetares
DģƐƵĞƐŝƵƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞǀĞƚģŵŶũģƌģŶŶŐĂĨŽƚŽƚ
Hapi i parë ĞƉģƌƌĂůůģƐ͗͞hũŬƵĚŚĞŬĞĐĂƚ͟ĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚƚģ
kujtojnë përrallën.
Më pas e luajnë në role.
Hyrja Bashkëbisedim/demonstrim
Hapi i katërt Mësuesi u thotë nxënësve se ka në mend emrin e një
ŬĂĨƐŚĞ͘hŬģƌŬŽŶƋģƚģŐũĞũŶģƐĞƉģƌĐŝůģŶŬĂĨƐŚģĞŬĂ
ĨũĂůģŶŵģƐƵĞƐŝ͘
DģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞƐĞĮŐƵƌģŶĞŬĂͲĨƐŚģƐƋģŬĂ
ŶģŵĞŶĚ͕ĞŬĂŬƚŚLJĞƌƉģƌŵďLJƐ͘EģŵŽŵĞŶƟŶƋģŶũģƌŝ
ƉƌĞũƚLJƌĞĞŐũĞŶ͕ĮƚŽŶůŽũģŶďŝŶŐŽ͘
EģƌĂƐƚƐĞŶdžģŶģƐŝƚŶƵŬĞŐũĞũŶģ͕ŵģƐƵĞƐŝĮůůŽŶƚģ
ƚƌĞŐŽũģĚŝƐĂĐŝůģƐŝƚģƟũƉģƌƚ͛ŝŝŶĚŝŚŵƵĂƌĂƚĂ͗
Është i madh/është i bukur/është punëtor. Pasi
njďƵůŽŶĞŶŝŐŵģŶ͕ŵģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģ
ĞŵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚƋģŬĂŶģƚŝŶŐƵůůŝŶ<͕ŬƵƌŝƐŚƋŝƉƚŽũŵģ
kali, krokodili, keci, kaprolli, ujku.
Nxënësit kujtojnë përrallën e tregojnë përmba-
jtjen me ndihmën e mësuesit.
Mund të shikojnë edhe teatër kukullash.
>ƵĂũŶģŶģƌŽůĞ͘
Lojë enigmë
Nxënësit marrin pjesë në këtë lojë-enigmë.
ŬƟǀŝnjŽŚĞŶƉũĞƐĂŵģĞŵĂĚŚĞĞŶdžģŶģƐǀĞ͘
EdžģŶģƐŝƚǀĂnjŚĚŽũŶģůŽũģŶĚĞƌŝƐĂƚģŐũĞũŶģ
ĞŵƌŝŶĞŬĂĨƐŚģƐ;ŬĂůŝͿ͘EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŝŚŵģŶĞ
ŵģƐƵĞƐĞƐƉůŽƚģƐŽũŶģŐƌĂĮŬƵŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģĞŵƌĂƚĞŬĂĨƐŚģǀĞƋģŬĂŶģ
ŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶk.

Zhvillim dhe Punë në grupe/demonstrim

ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish
 82

Hapi pestë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌƉĂƌĂŬůĂƐģƐĚŝƐĂĮŐƵƌĂŵĞŽďũĞŬƚĞ͕ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞƚģ

ĞŵģƌƟŵĞƚĞƚģĐŝůĂǀĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶ k, i cili mësuesit.
është shkruar me ngjyrë të dallueshme në trup të E shkruajnë k edhe në Abetare Pune dhe më pas
łĂůģƐ͘ në Abetaren e Punës.
DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚĕĨĂƌģďģŶŬĂůŝ͘ Nxënësit u japin përgjigje pyetjeve të mësuesit.
>ŝĚŚ͘ >ŝĚŚŝŶĞŵƌĂƚĞŬĂĨƐŚģǀĞĞǀĞƉƌŝŵĞƚƋģĂƚĂďģũŶģ͘
Kali kalëron Nxënësit veprojnë sipas porosisë së mësuesit.
Kaprolli kërkon Shkruajnë në ajër shkronjën k dhe më pas në
Keci kërcen ŇĞƚģ͘
<ƌŽŬŽĚŝůŝŬĂĨƐŚŽŶ

WƌĞnjĂŶƚŽŶĚŚĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģƚĂďĞůģ͘
Kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtat veprime.

Hapi i gjashtë Nxënësi plotësojnë shkronjën dhƚĞłĂůģƚŬƵŵƵŶŐŽŶ Nxënësit plotësojnë shkronjën kƚĞłĂůģƚĞ
ĚŚĞŵģƉĂƐůĞdžŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ łĂůŽƌŝƚƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͗ŬĂůŝ͕ŵĂŬŝŶĂ͕ĚŚĞ
ŵģƉĂƐƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

Hapi i shtatë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŽďũĞŬƚĞƚĞĚŚŽŵģƐƐģ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģǀŝnjĂƟŵĞƚŵĞŬŽŬĂƚĞŬĂĨ-

gjumit. ƐŚģǀĞƋģƵŵƵŶŐŽŶƚƌƵƉŝ͕ĚƵŬĞnjďƵůƵĂƌƐĞĐŝůĂƚ
ũĂŶģŬĂĨƐŚģƚ͘

Detyrë Shkruajnë dy rreshta me K

14. TINGULLI DHE SHKRONJA J

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe teknika Ndërthurja Shprehi që zhvil- Burime
lohen
Tingulli dģƐŚƋŝƉƚŽũģƋĂƌƚģƟŶŐƵůůŝŶJ ƌĞŝŶƐƚŽƌŵŝŶŐ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕
dhe dhe ůĂƉƐĂ͕ŇĞ-
shkro- Të shkruajë shkronjën J kapitale Bashkëbisedim, Të shkruarit, Të dëgjuarit tore,
njat J
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ;ĚƵŬĞĨŽůƵƌ sŝnjĂƟŵ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ Materiale,
ƉģƌĚŚƵƌĂƚĂƚĚŚĞĨĞƐƚĂƚͿ͘ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
>ŽũģͲĞŶŝŐŵģ ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata ͕ĮŐƵƌĂ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘dģĚĂůůŽũģƟŶŐƵů- shkronja.
lin nga shkronja. DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të menduarit

dģǀŝnjĂƚŽũģĮŐƵƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝƋģ
lidhen me shkronjën J.

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ >ŽũģͲĞŶŝŐŵģ

Hapi i parë
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģƉƵŶģƐƚĞ
ƉģƌŬĂƚģƐĞƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͗ũĂŬĂ͕ũĂƐƚģŬ͕ shkronja j.
jelek.
Hyrja
 83

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģ EdžģŶģƐŝƚŬģƌŬŽũŶģĚŚĞŐũĞũŶģƋģƟŶŐƵůůŝj është e

kanë të përbashkët këto objekte. përbashkëta që kanë tri objektet.

DģƐƵĞƐŝůĞũŽŶĚĞƌŝŶģƚƌŝĂůƚĞƌŶĂƟǀĂ͘
Zhvillim dhe ndër-
ƟŵŶũŽŚƵƌŝƐŚ
Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶƉĂƌĂŬůĂƐģƐĚŝƐĂłĂůģƚģƚũĞƌĂ Nxënësit përsëri gjejnë jŶģĮůůŝŵƚģłĂůģǀĞƋģƐŚƋŝƉ-
ŵĞŽďũĞŬƚĞĞŵģƌƟŵĞƚĞƚģĐŝůĂǀĞƉģƌŵďĂũŶģ tojnë nxënësit.
ƟŶŐƵůůŝŶj, i cili është shkruar me ngjyrë të dal-
ůƵĞƐŚŵĞŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͗

:ĂŬĂ͕ƵũŬƵ͕ůĞũůĞŬƵ͕ũĂǀĂ͕ďƵũƟŶĂ

Mësuesi kërkon që nxënësit të shpjegojnë kup- EdžģŶģƐŝƚƐŚƉũĞŐŽũŶģŬƵƉƟŵŝŶĞłĂůģǀĞ͕ƉůŽƚģƐŽũŶģ

ƟŵŝŶĞłĂůģǀĞ͘ ƐŚŬƌŽŶũģŶƋģŵƵŶŐŽŶĚŚĞłĂůģŶŶģƚģƌģƐŝ͘

sĞĕŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶj dhe e shkruan në ajër dhe

ŶģĚģƌƌĂƐģƚģnjĞnjģ͘
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŶĚĂŶĨũĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞŵĞĚƵĂƌĚŚĞŵĞ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģ͕ĚƵŬĞŝŶĚĂƌģŶģƌƌŽŬũĞłĂůģƚĞ
përplasje dhe kërkon që nxënësit t’i ndajnë në mësipërme.
rrokje.
Numërojnë sa herë përplasen duart.
Kërkon sa herë përplasen duart.
Hapi i shtatë Shkrimi i shkronjës J. ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞĚŚĞŶģŇĞƚŽƌĞ͘
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me JĚŚĞĚLJłĂůģ Dy rreshta me JĚŚĞĚLJłĂůģŐůŽďĂůĞ͘
globale.

15.TINGUJT DHE SHKRONJAT G, GJ

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe teknika Ndërthurja Shprehi që Burime
zhvillohen
Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƐĂŬƚģƟŶŐƵũƚ'͕':͘ Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕
dhe shkro- dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũĂƚ'͕':ŶģłĂůģ͘ Punë në dyshe, Të shkruarit, global, lapsa,
njat G, GJ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďƌŝŶĞďĞƚĂƌĞƐ Bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĚŚĞŇĂƐŝŶƉģƌĚŚƵƌĂƚĂƚĚŚĞĨĞƐƚĂƚ͘ 'ũģĞŐũģnjĂ͕ ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, Materiale,
Gjëegjëza dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dhe për- dģǀŝnjĂƚŽũģĮŐƵƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝƋģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ĮŐƵƌĂ͕
ralla lidhen me shkronjën G, GJ. vëmendjes. lodra për
Ĩģŵŝũģ͕
shkronja.

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ 'ũģĞŐũģnjĂ
 84

DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģŶŐĂŶũģŐũģĞŐũģnjģ
DģƐƵĞƐŝƚŚŽƚģĞĚŚĞǀĞƚģĚŝƐĂŐũģĞŐũģnjĂ͗

Dy sëpata lata–lata,
Presin pala të thata.
(Gërshërët)
/ĨƵƚŐŝƐŚƚĂƚ͕EũģƉůĂŬģ͕
Hapi i parë
Thikat hapen, Me tepsi në kokë,
EdžģŶģƐŝƚƚƌĞŐŽũŶģŐũģĞŐũģnjĂƚģ
/ŚĞƋŐŝƐŚƚĂƚ͕;'ŽnjŚĚĂͿ
ndryshme.
Thikat prapsen,
Kur presin qeshin,
<ƵƌƌƌŝŶģŚĞƐŚƟŶ͘
(Gërshërët)

Hyrja
Punë në grupe

Mësuesi i ndan klasën në grupe a b, a b, a b, a b.

EũģƌŝƚŐƌƵƉŝũĞƉĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞg dhe grupit tjetër i jep EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚĚŚĞƚģ
Hapi i dytë ĚŝƐĂĨŽƚŽ͕łĂůģƚĞƚģĐŝůĂǀĞŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞƐŚŬƌŽŶũģŶgj͗ tjerët thonë stopƚĞłĂůģƚƋģŬĂŶģ
ƌƌƵŐĂ͕ŐƵƌŝ͕ŐŽŵĂƌŝ͕ŐƌĞƉŝ͕ŐLJƉŝ͕ŐŝƐŚƟ g apo gj, ŶĚģƌƐĂŶģłĂůģƚƋģŶƵŬĞ
ŐũŝŶŬĂůůĂ͕ŐũĞŵďŝ͕ŐũĂƌƉƌŝ͕ŐũƵƌŵģƚ͕ŐũŝůƉģƌĂ͘ kanë nxënësit thonë përjashto.

Zhvillim dhe
ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish

DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚĮŐƵƌĂŵĞłĂůģƚƋģŬĂŶģg edhe gj në trup të tyre dhe

kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtën gjë.
Nxënësit shprehin shqiptojnë g dhe
Hapi i tretë WƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞg, gj͖ŝǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģƚĂďĞůģ͖
gj.
tregon se gj është e ndërtuar nga një g dhe nga një j del shkronja dyshe
në pah.

DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌƉĂƌĂŬůĂƐģƐĚŝƐĂĮŐƵƌĂŵĞŽďũĞŬƚĞĞŵģƌƟŵĞƚĞƚģĐŝůĂǀĞ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞ
ƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶg, gj, të cilat janë shkruar me ngjyrë të dallueshme të mësuesit.
ŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͘
WƌĞnjĂŶƚŽŶĚŚĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģĚģƌƌĂƐģ͘ E shkruajnë g, gj në Abetare dhe më
Kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtat veprime. pas në Abetaren e Punës.

Nxënësit plotësojnë shkronjën g,

Nxënësi plotësojnë shkronjën g, gjƚĞłĂůģƚŬƵŵƵŶŐŽũŶģĚŚĞŵģƉĂƐ gjƚĞłĂůģƚĞłĂůŽƌŝƚƚģďĞƚĂƌĞƐƐģ
Hapi pestë
ůĞdžŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Punës dhe më pas shkruajnë edhe
łĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞƚ
e përrallës së gjinkallës dhe milingo-
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŽďũĞŬƚĞƚĞĚŚŽŵģƐƐģŐũƵŵŝƚ͘ nës, duke treguar edhe përmbajtjen
Hapi i gjashtë
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģĚƌĂŵĂƟnjŽũŶģƉģƌƌĂůůģŶ͘ e saj.
EdžģŶģƐŝƚĚƌĂŵĂƟnjŽũŶģƉģƌƌĂůůģŶĞ
Abetares së Punës.

Shkruajnë shkronjat plotësojnë shkronjën që mungon dhe shkruajnë Dy rreshta me g dhe dy rreshta
Hapi i shtatë
łĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ ƉůŽƚģƐŽũŶģŵĞŐũłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

Detyrë Të shkruajnë nga dy rreshta me G, Gj.

 85

16. TINGUJT DHE SHKRONJAT L, LL

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe teknika Ndërthurja Shprehi që Burime
zhvillohen
Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚ>͕>>͘ Punë në dyshe, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕
shkronjat global, ůĂƉƐĂ͕ŇĞ-
L, LL dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũĂƚ>͕>>͘ Bashkëbisedim, Të shkruarit, tore,
dģĨŽůƵƌŝƚ͕
dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďƌŝŶĞďĞƚĂƌĞƐ͕ Ritregim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ Materiale,
ĚƵŬĞĨŽůƵƌƉģƌĚŚƵƌĂƚĂƚĚŚĞĨĞƐƚĂƚ͘ ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
>ŝďƌĂƚĚŚĞ ZĞĐŝƟŵ͘ ͕ĮŐƵƌĂ͕
vjershat dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ lodra për
Ĩģŵŝũģ͕
dģŶŐũLJƌŽƐģĮŐƵƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝƋģ vëmendjes. shkronja.
ůŝĚŚĞŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ>͕>>͘

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë nga një vjershë nga Nxënësit thonë vjersha të ndryshme.
Hapi i parë ato që kanë mësuar në kopsht.

Hyrja ZĞĐŝƟŵĚŚĞŝŶƚĞƌƉƌĞƟŵ

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝŬĂĚŝƐĂůŝďƌĂƉģƌĨģŵŝũģŶģƚĂǀŽůŝŶģŶĞƚŝũĚŚĞŵĞƌƌ

njërin prej tyre dhe u lexon nxënësve disa vjersha. Nxënësit u përgjigjën pyetjeve të mësuesit.
U bën nxënësve disa pyetje Nxënësit bëjnë pyetje të ndryshme.
ĨĂƌģģƐŚƚģŬLJ͍
ĨĂƌģŬĂďƌĞŶĚĂ͍
WģƌƐĞƉģƌĚŽƌĞŶůŝďƌĂƚ͍
Nxënësit japin përgjigje se librat kanë brenda
ĨĂƌģŬĂŶģůŝďƌĂƚďƌĞŶĚĂ͍WģƌƌĂůůĂ͕ƚƌĞŐŝŵĞ͕ǀũĞƌƐŚĂ͘ përralla, tregime, vjersha.
Më pas mësuesi kërkon që nxënësit t’i bëjnë pyetje.
EĚĂůĞƚƚĞłĂůģƚƟƚƵůů͕ƉģƌƌĂůůģ͕ŬĂƉĂŬ͕ĨĂƋĞ.
EdžģŶģƐŝƚŝƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģƚģďģũŶģ
me ůŝďƌŝŶ͕ŬĂƉĂŬ͕ƟƚƵůů͕ƉģƌƌĂůůģ etj.
Zhvillim dhe
ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish
Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚĚŝƐĂůŝďƌĂĚŚĞƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞ͗ EdžģŶģƐŝƚƐŚƉƌĞŚŝŶƐŚƋŝƉƚŽũŶģ>͕>>
Ky është libri i ..........................
Ky është libri i..........................
Ky është libri...........................
DƵŶĚģƐŝƐŚƚƚģŐũĞũģůŝďƌĂŵĞĨģŵŝũģƋģŬĂŶģŶģƟƚƵůůƚģƚLJƌĞ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞŬĂŶģ>ƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚ͘
ƐŚŬƌŽŶũģŶ>ŽƐĞ>ů͘ EĚģƌƐĂƚĞůŝďƌŝ͞<ƵƐŚĞŚģŶŐƌŝĂŬƵůůŽƌĞŶ͍͕͟
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚģŐũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚ ŶdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚĂƚĞłĂůģƐƟƚƵůů
ůŝďƌĂƚ͍ dhe akullore.
EĚģƌƐĂƚĞůŝďƌŝ͞<ƵƐŚĞŚģŶŐƌŝĂŬƵůůŽƌĞŶ͍͕͟
mësuesi kërkon që nxënësit të shohin me kujdes titullin.
Ai pyet nxënësit nëse ƟƚƵůů dhe akulloreŬĂŶģŶĚŽŶũģƟŶŐƵůů
ŶũģƐŽũ͘/ŶĚĂũŶģŶģƌƌŽŬũĞ͗ͲŬƵͲůůŽͲƌĞ͕ƟͲƚƵůů͘
 86

DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌƉĂƌĂŬůĂƐģƐĚŝƐĂĮŐƵƌĂŵĞŽďũĞŬƚĞ͕Ğŵģƌ-
ƟŵĞƚĞƚģĐŝůĂǀĞƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵũƚů͕ůů͕ƚģĐŝůĂƚũĂŶģƐŚŬƌƵĂƌ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞƚģ
ŵĞŶŐũLJƌģƚģĚĂůůƵĞƐŚŵĞŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͗ mësueses.
ƉģƌƌĂůůģ͕ƟƚƵůů͕ŵŽůůĂ͕ůŝďƌŝ͕ůƵůĞ͘<ģƚŽłĂůģƐƵŐũĞƌŽŚĞƚƚģ
ŶdžŝƌƌĞŶŶŐĂƟƚƵũƚĞůŝďƌĂǀĞ͘
DģƐƵĞƐŝƉƌĞnjĂŶƚŽŶ>͕>>ĚŚĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģĚģƌƌĂƐģ
>͕>>͘ E shkruajnë L, LL dhe në Abetare dhe më pas
Kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtat veprime. në Abetaren e Punës.

Hapi pestë EdžģŶģƐŝƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶů͕ůůƚĞłĂůģƚŬƵŵƵŶŐŽŶĚŚĞ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ>͕>>ƚĞłĂůģƚ

ŵģƉĂƐůĞdžŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ ĞłĂůŽƌŝƚƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐĚŚĞ͕ŵģƉĂƐ͕
ƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

WģƌĨŽƌĐŝŵ
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚĞŵŽůůģƐĚŚĞůůƵůůģƐŶģ
ĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘ Nxënësit ngjyrosin ŵŽůůģŶĚŚĞůůƵůůģŶ͘

Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat plotësojnë shkronjën që mungon dhe Shkruajnë në ajër L dhe LL.
ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞĚŝĞůů.
Plotësojnë L dhe LLĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģ
Punës.
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me L, LL. Dy rreshta me L, LL dhe plotësojnë me L, LL
łĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

17. TINGULLI DHE SHKRONJA P

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe teknika Ndërthurja Shprehi që Burime
zhvillohen
Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚP. Punë në dyshe dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕
dhe shkro- Të shkruajë shkronjat. Bashkëbisedim Të shkruarit, global ůĂƉƐĂ͕ŇĞ-
njat P dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďƌŝŶĞďĞ- Ritregim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ tore,
ƚĂƌĞƐͬďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͕ĚƵŬĞĨŽůƵƌƉģƌ ZĞĐŝƟŵ ŵƵnjŝŬģ͘ Imagjinata materiale,
EģƉĂƌŬ ƉĞƌŝŵĞƚĞĨƌƵƚĂƚ͘ Të dëgjuarit ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ĮŐƵƌĂ͕
dģŶŐũLJƌŽƐģĮŐƵƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ vëmendjes lodra për
që lidhen me shkronjën P. Ĩģŵŝũģ͕
shkronja

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ >ŽũģͲĞŶŝŐŵģͬǀŝnjĂƟŵ

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝŬĂĨƵƚƵƌŶģŶũģŬƵƟĚŝƐĂƉĞƌŝŵĞĚŚĞŬģƌŬŽŶ EdžģŶģƐŝƚĨƵƐŝŶĚŽƌģŶŶģŬƵƟĚŚĞŬƚŚĞŚĞŶŶģ

ƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģĨƵƐŝŶĚŽƌģŶďƌĞŶĚĂĚŚĞƚģŐũĞũŶģĕĨĂƌģ ďĂŶŬģĚŚĞŶŝƐŝŶǀŝnjĂƟŵŝŶ͘
ũĂŶģ͕ŵģƉĂƐƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģƌģŶƉƌĞũƚLJƌĞ͘
Hyrja Turi i galerisë
 87

WĂƐŝŶdžģŶģƐŝƚŬĂŶģǀŝnjĂƚƵĂƌ͕ŵģƐƵĞƐŝŵĞƌƌĚŝƐĂŶŐĂǀŝ- EdžģŶģƐŝƉƌĞnjĂŶƚŽũŶģǀŝnjĂƟŵŝŶĚŚĞĞŵģƌƚŽũŶģ
Hapi i dytë njĂƟŵĞƚ͕ŝǀĂƌŶģŵƵƌĚŚĞŝƉƌĞnjĂŶƚŽũŶģĚƵŬĞĞŵģƌƚƵĂƌ ŽďũĞŬƟŶƉģƌŬĂƚģƐ͘
objektet.
^ĂƉŽŐũĞŶĚĞƚĞƐĂŬƚĂ͕ŵģƐƵĞƐŝǀĞŶĚŽƐĨŽƚŽŶĞƌƌĞŐƵůůƚ EdžģŶģƐŝƚĞƉģƌƐģƌŝƐŝŶƐģďĂƐŚŬƵĞŵƌŝŶĞŽďũĞŬƟƚ͘
ƚģŽďũĞŬƟƚŶģƚĂďĞůģ͗ƉĂƚĂƚĞ͕ƉĂƚģůůdžŚĂŶ͕ƌƌĞƉĂ͕ƉƌĞƐŚ͘
EģĞƟŬĞƚĂƚĚŚĞĨŽƚŽƚĞŵģƐƵĞƐŝƚ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ P është
shkruar me ngjyrë të kuqe. EdžģŶģƐŝƚĚĂůůŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶP dhe e shqiptojnë
Mësuesi kërkon se cilin tingull kanë të përbashkët atë disa herë.
ĨũĂůģƚ͘
Zhvillim dhe ndër-
ƟŵŶũŽŚƵƌŝƐŚ
Hapi i tretë Mësuesi paraqet shkronjë p, e shqipton dhe kërkon Nxënësit shqiptojnë P ĚŚĞŵģƉĂƐĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶģ
që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtën gjë. Ăũģƌ͕ĚƵŬĞŶĚũĞŬƵƌůģǀŝnjũĞŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ͘

Mësuesi shkruan P në tabelë dhe kërkon që nxënësit Nxënësit shkruajnë PŶģƚĂďĞůģŽƐĞŶģĨŽƌŵĂƚĞ

ƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůĂƚƉůĂƐƟŬĞŽƐĞŶģĨŽƌŵĂƚĞůĞƚƌĞ͘ letre dhe më pas në Abetaren e Punës.

Hapi pestë EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶƚĞłĂůģƚŬƵŵƵŶŐŽŶ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶWƚĞłĂůģƚĞłĂů-

ĚŚĞŵģƉĂƐůĞdžŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ orit të Abetares së Punës dhe më pas shkruajnë
ĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚĞƉĞƌŝŵĞǀĞŶģ Nxënësit ngjyrosin perimet.

Abetaren e Punës.
Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat plotësojnë shkronjën që mungon ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞP.
ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë PĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘
Kërkon që nxënësit të vërejnë pamjen në Abetares së EdžģŶģƐŝƚŇĂƐŝŶƉģƌƉĂƌŬƵŶĞůŽũģƌĂǀĞ͘
WƵŶģƐĚŚĞŇĂƐŝŶƉģƌƉĂƌŬƵŶĞůŽũģƌĂǀĞ͘
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me P. Dy rreshta me PĚŚĞĚLJƚģƚũĞƌĂŵĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

18. TINGULLI DHE SHKRONJA NJ

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe teknika Ndërthurja Shprehi që Burime
zhvillohen
Tingulli dhe dģƐŚƋŝƉƚŽũģƟŶŐƵũƚNJ. Punë në dyshe, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit dĞŬƐƟ͕
shkronjat dģƐŚŬƌƵĂũŶŐƌĂĮŬģŶĞNJ. Bashkëbisedim. Të shkruarit, global, ůĂƉƐĂ͕ŇĞ-
NJ dģŬŽŵĞŶƚŽũģĮŐƵƌģŶŶģůŝďƌŝŶĞďĞƚĂƌĞƐ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ tore,
ĚƵŬĞĨŽůƵƌƉģƌŶƵŵƌĂƚ͘ ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, Materiale,
Numrat dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ͘ DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŶŐũLJƌŽƐģĮŐƵƌĂĚŚĞĞůĞŵĞŶƚĞƐŚŬƌŝŵŝ Të menduarit ͕ĮŐƵƌĂ͕
që lidhen me shkronjën NJ. shkronja

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ WƵŶŝŵĞĚŽƌĞͬĨŽƌŵŝŵŽďũĞŬƚĞƐŚŵĞǀŽůƵŵ

Hapi 1 Mësuesi kërkon që nxënësit të bëjnë me plastelinë një Nxënësit bëjnë me plastelinë një njësh dhe më pas
njësh dhe më pas shpallin njëshin më të bukur. ďģũŶģŶũģĞŬƐƉŽnjŝƚģ͘
Vendosin së bashku se cili është njëshi më i bukur.
Hyrja Diagrami i Venit
 88

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶĚŝƐĂĨũĂůģĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚ EdžģŶģƐŝƚĚĂůůŽũŶģƐĞŶģŐƌƵƉŝŶĞłĂůģǀĞƋģůĞdžŽŶ

ƚģƚŚŽŶģƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚ͗ϭ͕ϭϬϬ͕ϭϬϬϬ͕
ϭϭ͕ŶũŽůůĂ͕ŶũĞƌŝƵ͕ŶũĞŚ͕ŶũŽĨƚŽŶ͘
E shkruar me ngjyrë të kuqe dallohet shkronja NJ.
EĚģƌƟŵŶũŽ- Mësuesi paraqet shkronjën Nj të shkruar në dërrasë
hurish ŽƐĞŶģĨůĞƚģƚģŵģĚŚĂĚŚĞĞƐŚƋŝƉƚŽŶ͘
Hapi i tretë Kërkon që edhe nxënësit ta shqiptojnë.
DģƉĂƐĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģĚģƌƌĂƐģ͘
Hapi pestë Mësuesi kërkon që nxënësit të plotësojnë shkronjën
njƚĞłĂůģƚŬƵŵƵŶŐŽŶĚŚĞŵģƉĂƐƚģůĞdžŽũŶģĚŚĞ
ƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶŶũģƐŚĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌ-
katëse të Abetares së Punës.
Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat plotësojnë shkronjën që mungon
ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me NJ.
ŵģƐƵĞƐŝ͕ĞƉģƌďĂƐŚŬģƚĂģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝNJ.
Nxënësit dallojnë shkronjën NJ.
Nxënësit shqiptojnë njĚŚĞŵģƉĂƐĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌ͕
ĚƵŬĞŶĚũĞŬƵƌůģǀŝnjũĞŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ͘
Nxënësit shkruajnë njŶģƚĂďĞůģĂƉŽŶģĨŽƌŵĂƚĞůĞƚƌĞ͕
ŵģƉĂƐŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƉƵŶģƐĚŚĞŶģĨƵŶĚŶģďĞƚĂƌĞŶ
e Punës.
Nxënësit plotësojnë shkronjën njƚĞłĂůģƚĞłĂůŽƌŝƚƚģ
ďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐĚŚĞŵģƉĂƐƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚ
globale.
EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶũģƐŚĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚģ
Abetares së Punës.
^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞE:͘
WůŽƚģƐŽũŶģEũĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘
LJƌƌĞƐŚƚĂŵĞE:ĚŚĞŵĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

19. TINGULLI DHE SHKRONJA O

dĞŵĂ KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe NdërthuRja Shprehi që Burime
teknika njŚǀŝůůŽŚĞŶ
x Të njohë, të shqiptojë e të shkruajë saktë shkro- Punë në dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit KďũĞŬƚĞŽƐĞĮŐƵƌĂ
njat O. dyshe, Të shkruarit, global, objektesh, emrat
x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģƐŚŬƌŽ- Bashkëbisedim ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ e të cilave i përm-
njat O. ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, bajnë shkronjat
x dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũĂƚKŶģƚƌƵƉƚģłĂůģǀĞƚģŶĚƌLJ- DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit, o të shoqëruara
ƐŚŵĞ͕Ɛŝ͗ŽƌĂ͕ŵŽƚŽƌŝ͕ƚŽƌƚĂ͕ƚĞƚĂ͕ƚŽƉŝ͕ƚƌĞŶŝ͕ƟŬͲ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ me emërtimet
tak etj. e ƉģƌŬĂƚģƐĞ͖
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģƐŚŬƌŽ- vëmendjes Kasetë me këngën
njat O dhe që lidhen me temën e lojërave. ͞dƌŝŶŐnjŝůũĂ͖͟
sũĞƌƐŚĂ͞KƌĂ͘͟

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ ZƌũĞƚĚŝƐŬƵƟŵŝ Punë në grupe

Hapi 1 DģƐƵĞƐŝŬĂĨƵƚƵƌŶģŬƵƟŶģĞĨƐŚĞŚƚģĚŝƐĂŽƌĂĚŚĞ Nxënësit i prekin dhe ndahen në dy grupe sipas pëlqimit.
disa lodra robotësh.
Nxënësit e ndarë në grupe diskutojnë dhe argumentojnë
DģƐƵĞƐŝŝŶĚĂŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƐŝƉĂƐƉģůƋŝŵŝƚ͗ŐƌƵƉŝƋģ ƉģƌƐĞƵƉģůƋĞŶŶũģƌĂĂƉŽƚũĞƚƌĂ;ŽƌĂͬƌŽďŽƟͿ͘
ƉģůƋĞŶŽƌģƚĚŚĞŐƌƵƉŝŝƌŽďŽƟƚ͘
Nxënësit do të ndahen në dy grupe. Në njërin grup do të
KƌŐĂŶŝnjŽŚĞƚŶũģƌƌũĞƚĚŝƐŬƵƟŵŝ͗ĨĂƌģƉģůƋĞŶƉŽ͕ũŽ͕ mblidhen nxënësit që kanë sjellë ora dhe në grupin tjetër
ƉƐĞ͍ nxënësit që kanë sjellë ƚŽƉĂ.

Mësuesi kërkon që nxënësit të përshkruajnë objek- Nxënësit do të bëjnë përshkrimin e orës dhe të topit që kanë
ƚĞƚƐŝƉĂƐĚŝƐĂĐŝůģƐŝǀĞƚģǀĞĕĂŶƚĂƚģƚLJƌĞ͕Ɛŝ͗ǀũĞƚģƌƐŝĂ͕ ƐũĞůůģ͕ĚƵŬĞƉģƌƐŚŬƌƵĂƌĚŝĕŬĂƚģǀĞĕĂŶƚģƚģƚLJƌĞ͕Ɛŝ͗ǀũĞƚģƌƐŝĂ͕
ďƵŬƵƌŝĂ͕ƟŬͲƚĂŬƵƋģďģũŶģ͕ůĂƌƚģƐŝĂƋģŬģƌĐĞŶ;ƚŽƉŝͿ ďƵŬƵƌŝĂ͕ƟŬͲƚĂŬƵƋģďģũŶģ͕ůĂƌƚģƐŝĂƋģŬģƌĐĞŶ;ƚŽƉŝͿĞƚũ͘
Ğƚũ͘
Nxënësit do të votojnë për orën dhe topin që u pëlqen më
tepër.
 89

Hyrja Vëzhgim /demonstrim

DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚĨũĂůģŶŽƌĂĚŚĞƌŽďŽƚŝĚŚĞŬģƌŬŽŶ Nxënësit gjejnë shkronjën O
ƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģĚĂůůŽũŶģƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚ͘
Hapi i dytë
Mësuesi me nxënësit shqiptojnë shkronjën o disa
herë Nxënësit shqiptojnë bashkë me më-suesin.

DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģ EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŽ͘
në trup të tyre shkronjën O.
EĚģƌƟŵ
ŶũŽŚƵƌŝƐŚ
Hapi i tretë Mësuesi paraqet shkronjën O të shkruar në EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģŽĚŚĞŵģƉĂƐĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌ͕ĚƵŬĞ
ĚģƌƌĂƐģĂƉŽŶģĨůĞƚģƚģŵģĚŚĂĚŚĞĞƐŚƋŝƉƚŽŶ͘ ŶĚũĞŬƵƌůģǀŝnjũĞŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ͘

Kërkon që edhe nxënësit ta shqiptojnë.

DģƉĂƐ͕ĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģĚģͲƌƌĂƐģ͘ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģKŶģƚĂďĞůģĂƉŽŶģĨŽƌŵĂƚĞůĞƚƌĞ͘

Më pas në Abetaren e Punës.

Hapi pestë Mësuesi kërkon që nxënësit plotësojnë shkronjën EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶKƚĞłĂůģƚĞłĂůŽƌŝƚƚģďĞ-
KƚĞłĂůģƚŬƵŵƵŶŐŽŶĚŚĞŵģƉĂƐůĞdžŽũŶģĚŚĞ ƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐĚŚĞŵģƉĂƐƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
ƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

Hapi i gjashtë Mësuesi kërkon të ngjyrosin rrathët në Abetaren e Nxënësit ngjyrosin rrathët në Abetaren e Punës.
Punës.

Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat, plotësojnë shkronjën që ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞK͘

ŵƵŶŐŽŶĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
WůŽƚģƐŽũŶģŽĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘

^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me O. LJƌƌĞƐŚƚĂŵĞKĚŚĞŵĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

TEST 1
EMRI 1. Qarko A U O: ĮŐ͘EE^  hĮŐ͘h:<hKĮŐ͘ZKKd/

2. PLOTËSO

FIG FIG FIG FIG

R I U R B T I > F A N T I I U
 90

4. SHKRUAJ.

P
K

20. TINGULLI DHE SHKRONJA Q

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe NdërthuRja Shprehi që zhvil- Burime
teknika lohen

Tingulli x Të njohë, të shqiptojë e të shkruajë saktë Punë në dyshe, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, Objekte
dhe shkro- shkronjën Q. ŽƐĞĮŐƵƌĂ
njën Q Bashkëbisedim. Të shkruarit dģĨŽůƵƌŝƚ͕ objektesh,
x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ emrat e
shkronjat Q. ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ Imagjinata, të cilave i
përmbajnë
x dģ ĚĂůůŽũģ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Y Ŷģ ƚƌƵƉ ƚģ łĂůģǀĞ ŵƵnjŝŬģ͕ Të dëgjuarit. shkronjat
të ndryshme. Q të
DĂƚĞŵĂƟŬģ͘
shoqëruara
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ me
Yzdd/ shkronjën Q dhe që lidhen me temën e emërtimet
ƋLJƚĞƟƚ͘ përkatëse.

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Lojë-enigmë/gjëegjëza

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝďģŶƉLJĞƚũĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚƚģŐũĞũŶģŽďũĞŬƟŶ͗

!ƐŚƚģŬĂĨƐŚģ Jetojmë së Ngado që të shkosh del EdžģŶģƐŝƚŶģďĂnjģƚģƉģƌƐŚŬƌŝŵŝƚƚģŵģƐƵĞƐŝ
bashku. ŐũĞũŶģĞŵƌĂƚ͗ƋĞŶŝ͕ƋLJƚĞƟ͕ƋĞŶĚƌĂ͕ƋĞƌƐŚŝĂ
Ka veshë të WģƌƐģƌŝŶģƚģŶũģũƟŶ etj.
gjatë Ka shumë pal- vend.
late.
>ƵĂũŵģŵĞƚģ
Ka shumë
Jeton edhe parqe. Është e kuqe.
brenda,
Ka shumë Është rrumbullake.
edhe jashtë lulishte.
Është e ëmbël.
Ka shumë
makina.
 91

Hyrja hƐŚƚƌŝŵĞĨŽŶĞƟŬĞ

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚŵĞĨŽƚŽĞŵĞĨũĂůģƋĞŶŝ͕ƋLJƚĞƟ͕ƋĞŶĚƌĂ͘ Nxënësit gjejnë shkronjën Q.

Mësuesi me nxënësit shqiptojnë shkronjën Q disa herë. Nxënësit shqiptojnë bashkë me mësuesin.
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ
shkronjën Q. EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģƐŚŬƌŽ-
njën Q.
Zhvillim dhe Demonstrim Ushtrime manipuluese
ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish

Hapi i tretë Mësuesi paraqet shkronjën qƚģƐŚŬƌƵĂƌŶģĚģƌƌĂƐģĂƉŽŶģŇĞƚģ Nxënësit shqiptojnë qĚŚĞŵģƉĂƐĞǀŝnjĂƚŽ-

të mëdha dhe e shqipton. ũŶģŶģĂũģƌĚƵŬĞŶĚũĞŬƵƌůģǀŝnjũĞŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ͘

Kërkon që edhe nxënësit ta shqiptojnë. Nxënësit shkruajnë një në tabelë apo në

DģƉĂƐ͕ĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌĚŚĞŶģĚģƌƌĂƐģ͘ ĨŽƌŵĂƚĞůĞƚƌĞ͕ŵģƉĂƐŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘

Hapi pestë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶYƚĞłĂůģƚ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶYƚĞłĂůģƚ

ŬƵŵƵŶŐŽŶĚŚĞŵģƉĂƐůĞdžŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚ ĞłĂůŽƌŝƚƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐĚŚĞŵģƉĂƐ
globale. ƐŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
WģƌĨŽƌĐŝŵ sŝnjĂƟŵͬƐŚŬƌŝŵŐůŽďĂů
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚģAbe- EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚĞĨĂƋĞƐƉģƌŬĂƚģƐĞ
tares së Punës. të Abetares së Punës.

Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat plotësojnë shkronjën që mungon dhe ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞY͘

ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë njĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģ
Punës.
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me Q. LJƌƌĞƐŚƚĂŵĞYĚŚĞĚLJƚģƚũĞƌģŵĞłĂůģƚ
globale.

21. TINGULLI DHE SHKRONJA R, RR

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strat- Ndërthurja Shprehi që Burime
egji zhvillohen
dhe
teknika
Tingulli dhe x Të njohë, të shqiptojë e të shkruajë Punë në dyshe dģĨŽůƵƌŝƚ Të lexuarit Objekte ose
shkronjat R, saktë shkronjat R, RR. Bashkëbisedim Të shkruarit global, ĮŐƵƌĂŽďũĞŬ-
RR x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģƉģƌŵ- ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ tesh, emrat
bajnë shkronjat R, RR. ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, e të cilave
NË RRUGË x Të dallojë shkronjat R, RR në trup të DĂƚĞŵĂƟŬģ͘ Të dëgjuarit, i përmba-
łĂůģǀĞ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ jnë shkronjat
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģƋģƉģƌŵ- vëmendjes. R, RR të
bajnë shkronjat R, RR dhe që lidhen shoqëruara
me temën. me
emërtimet
përkatëse.
92

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? Mjetet ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ ZƌũĞƚĚŝƐŬƵƟŵŝ

Hapi i parë Mësuesi u thotë nxënësve të Nxënësit gjejnë se ku bëhen këto

ĚģŐũŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞĚŝƐĂnjŚƵƌŵĂ njŚƵƌŵĂ͘
ƋģĂũŽŝŬĂŝŶĐŝnjƵĂƌŶģƌƌƵŐģ͗
ďŽƌŝŵĂŬŝŶĂƐŚ͕ĨƌĞŶĂ͕njģƌĂ͕ĂůĂƌŵ
policie, bilbili etj. Nxënësit diskutojnë në lidhje me
Nxënësit duhet të gjejnë se ku është temën.
ky vend në të cilin dëgjohen kaq
njŚƵƌŵĂ͘
ŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŇĂƐŝŶƉģƌ
njŚƵƌŵĂƚĞƋLJƚĞƟƚƉģƌĂƚģƋģƵƉģůƋĞŶ
dhe atë që nuk u pëlqen.
Hyrja Demonstrim

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝ Ƶ ƉĂƌĂƋĞƚ ĚŝƐĂ ĨŝŐƵƌĂ ŵĞ

emrat poshtë tyre, disa me një R dhe
disa me dy RR.
ZŽďŽƟ͕ƌģƌģ͕ĂƌŝƵ
ZƌŝƉŝ͕ƌƌƵŐĂ͕ƌƌŽƚĂ
Kërkon që nxënësit të shqiptojnë më
ƉĂƌģ łĂůģƚ Ƌģ ũĂŶģ ŵģ R të butë dhe
ŵģƉĂƐłĂůģƚƋģũĂŶģŵģRRƚģĨŽƌƚģ͘
Zhvillim dhe Demonstrim pune, në grupe
ŶĚģƌƟŵŶũŽŚƵƌŝƐŚ
Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŝŶĚĂŶłĂůģƚŶģĚLJŐƌƵƉĞŶģ
łĂůģŵĞR të butë dhe me RRƚģĨŽƌƚģ͘
Kërkon nga nxënësit të ndarë në
ŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞƚģƚŚŽŶģłĂůģŵĞRR dhe
ƚģŐũĞũŶģŶģƐĞłĂůĂģƐŚƚģŵĞRR të
ĨŽƌƚģĂƉŽŵĞR të butë.
Hapi i pestë Mësuesi shkruan ose paraqet në
ĚģƌƌĂƐģŶģĚLJŐƌƵƉĞłĂůģƚƋģŬĂŶģR
dhe RR
Më pas shqipton r dhe rr dhe krahas
tyre vendos shkronjat përkatës
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌR dhe RR.
Kërkon të plotësojnë R dhe RR në
łĂůģƚƋģŝƵŵƵŶŐŽŶŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
Punës.
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ
sipas shkronjave R, RR.
WģƌĨŽƌĐŝŵ
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģ
ĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƐŝƉĂƐ
ƵĚŚģnjŝŵĞǀĞ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚĚŚĞ
ŶĚĂŚĞŶŶģŐƌƵƉĞƐŝƉĂƐłĂůģǀĞƋģ
ŬĂŶģƚŚģŶģ͗ŶģŶũģƌģŶĂŶģ͕ĂƚĂ
ƋģŬĂŶģƚŚģŶģłĂůģŵĞZƚģďƵƚģ
dhe, në anën tjetër, grupi që ka
ƚŚģŶģłĂůģŵĞRRƚģĨŽƌƚģ͘
Nxënësit shqiptojnë dhe shkrua-
jnë në ajër shkronjën R dhe RR.
EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶ
r dhe rr.
Shkruajnë rreshta me R RR në
Abetaren e Punës.
Nxënësit plotësojnë r dhe rr në
łĂůģƚĞĚŚģŶĂŶģůŝďģƌŶģĨĂƋĞŶ
përkatëse.
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚ
globale.
EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶģĨĂƋĞŶŶģ
ĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚĞŵĂŬŝŶĂƚŶģ
ŬƌLJƋģnjŝŵƚģƋLJƚĞƟƚ͘
 93

Hapi i shtatë Nxënësit shkruajnë shkronjat, ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞR, RR.

plotësojnë shkronjën që mungon dhe Plotësojnë R, RR, atje ku mun-
ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ ŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞ
Abetares së Punës.
dzZ! Të shkruajnë dy rreshta me R, RR. Dy rreshta me R, RR dhe me
łĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

22. TINGUJT DHE SHKRONJAT S, SH

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strat- Ndërthurja Shprehi Burime
egji që zhvi-
dhe llohen
tekni-
ka
Tingulli x Të njohë, të shqiptojë e të shkruajë saktë Punë në dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit Objekte ose
dhe shkronjat S, SH. dyshe, Të shkru- global, ĮŐƵƌĂŽďũĞŬ-
shkro- x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ Bashkëbi- arit, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ tesh, emrat
njat S, shkronjat S, SH. sedim Art/ Imagjinata, e të cilave i
SH x Të shkruajë dhe dallojë shkronjat S, SH në ǀŝnjĂƟŵ͕ Të dëgjuarit. përmbajnë
ƚƌƵƉƚģłĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ ŵƵnjŝŬģ͘ shkronjat s, sh
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞ të shoqëruara
që përmbajnë shkronjat S, SH dhe që lidhen me emërtimet
SEMA- me temën. përkatëse.
FORI

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

DŽƟǀŝŵŝ >ŽũĂĞƐĞŵĂĨŽƌŝƚ͗ Lojë në role

EdžģŶģƐŝƚďģũŶģŶũģƐĞŵĂĨŽƌŵĞŬƵƟŬĂƌƚŽŶŝ͘
Hapi i parë EģŵĞƐƚģŬůĂƐģƐƌƌŝŶũģŶdžģŶģƐ͕ŝĐŝůŝŬĂŚLJƌģŶģŶũģŬƵƟ EdžģŶģƐŝƚůģǀŝnjŝŶƐŝƉĂƐŬŽŵĂŶĚĂǀĞƋģ
ƚģďģƌģƐŝƐĞŵĂĨŽƌĚŚĞŵďĂŶŶģĚƵĂƌƚƌĞƐŚŝƌŝƚĂŵĞ ũĞƉŶdžģŶģƐŝƐĞŵĂĨŽƌŶģŬůĂƐģ͘
ngjyrë të kuqe, të gjelbër dhe të portokalli. >ŽũĂǀĂnjŚĚŽŶƉģƌƉĂŬŵŝŶƵƚĂ͘
>ƵŚĞƚƌŽůŝŝƐĞŵĂĨŽƌŝƚ͕ŬůĂƐĂŬƚŚĞŚĞƚŶģŶũģƌƌƵŐģ͘Eģ
ŵĞƐƚģŬůĂƐģƐƌƌŝŶũģƐĞŵĂĨŽƌŶdžģŶģƐŽƐĞŵģƐƵĞƐŵĞ
komanda ŬĂůŽ.
Hyrja Lojë në role/demonstrim

Hapi i dytë Mësuesi paraqet dy nxënës, të cilët mbajnë dy shkronja EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģƚƌƵƉ

në dorë, njëra S dhe tjetra H,ĚŚĞƚŚŽƚģ͗ ƚģƚLJƌĞƟŶŐƵůůŝŶS.
͞<ũŽģƐŚƚģƐŚŬƌŽŶũĂs͘͟WŽƌƉŽƚ͛ŝďĂƐŚŬŽũŵģĞƚ͛ŝůŝĚŚŝŵ
përdore me h na del shkronja SH. DģƉĂƐƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ
Pra, sot do të mësojmë për S dhe për SH. SH.
dŚŽŶŝƚĂŶŝĚŚĞŵĞŶĚŽŶŝŶũģłĂůģƋģŬĂƟŶŐƵůůŝŶS, SH.
ŚǀŝůůŝŵĚŚĞŶĚģƌƟŵ Demonstrim
njohurish
Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚĨŽƚŽƚĚŚĞłĂůģƚƉģƌŬĂƚģƐĞŶģďĂƐŚŬģƐŝ͗ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚĞƚģĚLJũĂ
Bashkësia a͕łĂůģĚŚĞĨŽƚŽƋģŬĂŶģS. grupeve që ka nxjerrë mësuesi
Bashkësia b͕łĂůģĚŚĞĨŽƚŽƋģŬĂŶģSH.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚŵĞS, më pas me
SH.
94

Hapi katërt Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë dy shkronjat s EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶs dhe
dhe sh. sh.
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌs dhe Sh. Shkruajnë me S, SH rreshtat në Abe-
Kërkon të plotësojnë s dhe shŶģłĂůģƚƋģƵŵƵŶŐŽŶŶģ taren e Punës.
Abetaren e Punës. Nxënësit plotësojnë s dhe shŶģłĂůģƚ
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂǀĞS, SH. ĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐŶģĨĂƋĞŶƉģƌ-
katëse.
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
WģƌĨŽƌĐŝŵ sŝnjĂƟŵͬƵƐŚƚƌŝŵĞŵĂŶŝƉƵůƵĞƐĞ
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶŶũģƐŚĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞ
të Abetares së Punës. ŵĂŬŝŶĂƚŶģŬƌLJƋģnjŝŵƚģƋLJƚĞƟƚ͘
Hapi i shtatë hĚŚģnjŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕ƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚŬƌŽ- ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞS, SH.
ŶũģŶƋģŵƵŶŐŽŶĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë S, SH atje ku mungon në
łĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐ
së Punës.
Detyrë hĚŚģnjŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞS, ShĚŚĞłĂůģ Shkruajnë dy rreshta me S, SH dhe me
globale. łĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

23. TINGULLI DHE SHKRONJA T

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi Burime
teknika që zhvi-
llohen
Tingulli dhe Të njohë, të shqiptojë e të >ŽũģŶģ Të Të lexuarit global, KďũĞŬƚĞ ŽƐĞ ĮŐƵƌĂ Žď-
shkronja T shkruajë saktë shkronjat T. role, ĨŽůƵƌŝƚ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ jektesh, emrat e të cilave
dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģ punë në Të Imagjinata, i përmbajnë shkronjat
DũĞƚĞƚĞƚƌĂŶƐͲ përmbajnë shkronjat T. grupe, shkru- Të dëgjuarit, t, të shoqëruara me
ƉŽƌƟƚ Të dallojë shkronjat T në trup bashkëbi- arit, dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ emërtimet përkatëse.
ƚģĨũĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ sedim, Art/ vëmendjes.
dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģƋģ ǀŝnjĂƟŵ͕ ǀŝnjĂƟŵ͕
përmbajnë shkronjat T dhe që ŝŵŝƟŵ ŵƵnjŝŬģ͘
lidhen me temën.

ZHVILLIMI I MËSIMIT
Hapat ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

DŽƟǀŝŵŝ Tregojmë histori, imitojmë zhurma, lojë në role

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋŝƚŶģĚģƌƌĂƐģĚŝƐĂĨŽƚŽ͗ŚĞůŝŬŽƉƚĞƌ͕ƚƌĂŐĞƚ͕ EdžģŶģƐŝƚnjŐũĞĚŚŝŶŵũĞƟŶĚŚĞƉģƌĚŝƐĂ

traktor, tren. minuta mendohen. Më pas, tregojnë një
<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƋģƐĞĐŝůŝƚģnjŐũĞĚŚģŶũģƌŝŶƉƌĞũƚLJƌĞ ngjarje, mbresa ose dëshira.
ĚŚĞƚģƚŚŽƚģŶũģŚŝƐƚŽƌŝƌƌĞƚŚŵũĞƟƚƋģŬĂnjŐũĞĚŚƵƌ͘ EdžģŶģƐŝƚŝŵŝƚŽũŶģďƌĞŶĚĂŵƵŶĚģƐŝǀĞnjŚƵƌ-
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŝŵŝƚŽũŶģnjŚƵƌŵģŶĞƐĞĐŝůŝƚ ma të ndryshme.
ŵũĞƚ͘DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚ͗ Nxënësit përgjigjen T.
ͨĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚŬģƚŽŵũĞƚĞ͍WģƌƐĞŶĂ
ƐŚģƌďĞũŶģ͍ͩ
Hyrja Demonstrim
 95

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝ͕ Ɛģ ďĂƐŚŬƵ ŵĞ ĨŽƚŽƚ Ğ ŵũĞƚĞǀĞ ƚģ ŵģƐŝƉģƌŵĞ͕
ƐŚĨĂƋĞĚŚĞĞŵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐ͕ŬƵƐŚŬƌŽŶũĂT është me ngjyrë
të njëjtë te të gjithë emrat.
WLJĞƚƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚ͘ Nxënësit gjejnë shkronjën T.
DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶƟŶŐƵůůŝŶdĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚ Nxënësit shqiptojnë T.
ta shqiptojnë.
ŚǀŝůůŝŵĚŚĞŶĚģƌƟŵ Punë në grupe dyshe/demonstrim
njohurish
Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞĚŚĞĨŽƚŽƚģƚũĞƌĂ͕ĞŵƌĂƚĞƚģĐŝůĂǀĞŬĂŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģĞŵƌĂƚĞĨŽƚŽǀĞĚŚĞ
T. duke i ndarë në rrokje, me duar gjejnë se
I shqiptojnë së bashku me nxënësit të ndara në rrokje, të ŶģĐŝůŝŶƉŽnjŝĐŝŽŶƋģŶĚƌŽŶTƚĞŬģƚŽłĂůģ͘
ĐŝůĂƚŝƐŚŽƋģƌŽŶŵģůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐͲĚũĂƚŚƚĂƐ͘ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ
Ti-ra-na, tre-ni, ta-vo-li-na pa-ta-te etj. duke imituar mësuesen.
EdžģŶģƐŝƚŶģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģ
Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe, duke gjetur që përmbajnë T.
ĚŚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģd͘

Hapi katërt Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë dy shkronjat T. EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶT

sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌdĚŚĞŬģƌŬŽŶƚģƉůŽƚģƐŽũŶģdŶģłĂůģƚƋģƵ Shkruajnë tre rreshta në Abetaren e
mungon në Abetaren e Punës. Punës.
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞŵĞd͘ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂŶģ
libër.
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
WģƌĨŽƌĐŝŵ sŝnjĂƟŵͬƐŚŬƌŝŵŐůŽďĂů
Hapi i pestë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚģ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶģĨĂƋĞƚƉģƌŬĂƚģƐĞ
Abetares së Punës. elementet e shkrimit ovale dhe ngjyrosin
topin.

Hapi i gjashtë Shkruajnë shkronjat plotësojnë shkronjën që mungon ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞd͘

ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë t ŬƵƌŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģ
WƵŶģƐ͗ƚŽƉŝĚŚĞƚƌĞŶŝ͘
dzZ! dģƐŚŬƌƵĂũŶģĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞdĚŚĞĚLJŵĞłĂůģŐůŽďĂůĞ͘ LJƌƌĞƐŚƚĂŵĞdĚŚĞĚLJŵĞłĂůģŐůŽďĂůĞ͘

24. TINGULLI DHE SHKRONJA Th

Tema KďũĞŬƟǀĂ Teknika stra- Ndërthurja Shprehi që zhvi- Burime

tegji llohen
Tingulli dhe x Të njohë, të shqiptojë >ŽũģŶģƌŽůĞ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, KďũĞŬƚĞ ŽƐĞ ĮŐƵƌĂ
shkronja Th e të shkruajë saktë punë në grupe, Të shkruarit, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ objektesh, emrat
shkronjën Th. bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͘ Imagjinata, e të cilave i përm-
x Të shkruajë globalisht ǀŝnjĂƟŵ͕ Të dëgjuarit, bajnë shkronjat TH
łĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ ŝŵŝƟŵ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ të shoqëruara me
shkronjat Th. vëmendjes. emërtimet përkatëse.
x dģ ĚĂůůŽũģ ƟŶŐƵůůŝͬƐŚŬ-
ronjat Th në trup të
łĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶ
ŵĞłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ
shkronjat Th dhe që
lidhen me temën.
96

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

DŽƟǀŝŵŝ ZĞĐŝƟŵĚŚĞŝŵŝƟŵͬĚƌĂŵĂƟnjŝŵŵĞĮŐƵƌĂƚģŶŐƌŝƌĂ

DģƐƵĞƐŝůĞdžŽŶǀũĞƌƐŚģŶ͗͞dŚƵƚŚƵƋŝ͟ĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģ Nxënësit shprehen rreth sjelljes

Hapi i parë ƐŚƉƌĞŚĞŶƐĞĕĨĂƌģŶĚŝĞũŶģƉĂƐŝŬĂŶģĚģŐũƵĂƌǀũĞƌƐŚģŶ͘ së thuthuqit.
DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚ͗
͞WƐĞũƵďģŶƚģƋĞƐŚŶŝŬũŽǀũĞƌƐŚģ͍͟ EdžģŶģƐŝƚ ƉģƌŐũŝŐũĞŶ͗ ͘͘͘͞ƐĞƉƐĞ
ŝůĂģƐŚƚģłĂůĂƋģũƵƉģůƋĞŶŵģƐŚƵŵģŶģŬģƚģǀũĞƌƐŚģ͍ Ĩģŵŝũģƚ Ƌģ ƐŚƚƌĞŵďģƌŽũŶģ łĂůģƚ
ŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂĚƌĂŵĂƟnjŽũŶģŽƐĞƚĂůƵĂũŶģŶģƌŽůĞǀũĞƌ- ĚŚĞĞŇĂƐŝŶŬĞƋŐũƵŚģŶƚģďģũŶģ
ƐŚģŶŵĞĮŐƵƌĂƚģŶŐƌŝƌĂ͘ ƉģƌƚģƋĞƐŚƵƌ͘͟
Ua lexon edhe njëherë vjershën. Fjala thuthuq
EũģŶdžģŶģƐƋģŵďĂŶŶģƚƌƵƉĞƟŬĞƚģŶĞƚŚƵƚŚƵƋŝƚĚŚĞƚģƚũĞƌģƚ Pasi kanë dëgjuar disa herë vjer-
ƉģƌƌĞƚŚĞƚĂůůŝŶ͖ƉƌŝŶĚģƌŝƚŶģƐĨŽŶĚĚŝƐŝƚģƚƵƌƉģƌƵĂƌ͘DģƐƵĞƐŝďģŶ shën e thuthuqit (nga mësuesi),
ŶdžģŶģƐŝƚ ĚƌĂŵĂƟnjŽũŶģ ĮŶĂůĞŶ Ğ
një skenar të vogël dhe ndan rolet.
vjershës sipas roleve.

Hyrja Stuhi mendimi

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝŶĚĂůƚĞĨũĂůĂthuthuq e shkruar në një etiketë, që e ka

ŶũģŶdžģŶģƐŶģŐũŽŬƐĚŚĞǀĞĕŽŶƉƌĞũƐĂũƐŚŬƌŽŶũģŶTH të shkruar
me ngjyrë tjetër. Nxënësit shqiptojnë shkronjën
ƉƌĞnjĂŶƚŽŶĞƐŚƋŝƉƚŽŶĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚĂƐŚƋŝƉƚŽ- TH.
jnë. Nxënësit me probleme ushtro-
Tregohet e vëmendshme që nëse ka ndonjë nxënës që e shqipton ŚĞŶŶģŵģŶLJƌģƚģǀĞĕĂŶƚģƉģƌ
keq, ta ndihmon që ta shqiptojë drejt. Me ndihmën e një lapsi që ŶĚƌĞƋũĞŶĞĚĞĨĞŬƟƚ͘
ĞǀĞŶĚŽƐŚŽƌŝnjŽŶƚĂůŝƐŚƚŵĞƐďƵnjģǀĞĚŚĞĚŚģŵďģǀĞƚģŶdžģŶģƐŝƚ
që ka problem, ai mund ta kapërcejë problemin e shqiptimit.
<ģƚģƵƐŚƚƌŝŵ͕ŵģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚĂƵƐŚƚƌŽũģĞĚŚĞƉģƌƟŶŐƵũƚģƚũĞƌģ
të shqipes, të cilët te disa nxënës nga përkëdhelia, ose nga ndonjë
ƉƌŽďůĞŵŝƚŚũĞƐŚƚģĚŝƐůĞŬƟŬ͕ŝƐŚƋŝƉƚŽũŶģŐĂďŝŵ͘

ŚǀŝůůŝŵĚŚĞŶĚģƌƟŵ Punë në grupe, ushtrime manipuluese

njohurish

Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞĚŚĞĨŽƚŽƚģƚũĞƌĂ͕ŬƵŬĂƟŶŐƵůůͬƐŚŬƌŽŶũģƚŚ͕Ɛŝ͗ Nxënësit shqiptojnë emrat e

thesi, thika, thoi, thupra etj. ĨŽƚŽǀĞĚƵŬĞŝŶĚĂƌģŶģƌƌŽŬũĞ͘
<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģƚŚŶģƚƌƵƉƚģ DĞĚƵĂƌŐũĞũŶģƐĞŶģĐŝůŝŶƉŽnjŝ-
tyre. ĐŝŽŶƋģŶĚƌŽŶƚĞŬģƚŽłĂůģƚŚͲũĂ͘
I shqiptojnë bashkë me nxënësit të ndara në rrokje, të cilat i EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚģ
ƐŚŽƋģƌŽŶŵģůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐĚũĂƚŚƚĂƐ͗dŚĂͲƚģͲƐŝͲƌģ͕ƚŚĂͲ ndryshme, duke imituar
të, the-llë-si. mësuesen.
Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe, duke gjetur dhe Nxënësit në grupe dyshe shqip-
ƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģTH. ƚŽũŶģłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģth.

Hapi pestë Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë shkronjën TH. EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶ
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌTH dhe kërkon të plotësojnë THŶģłĂůģƚŬƵ TH.
mungon në Abetaren e Punës. Shkruajnë th në Abetaren e
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞŵĞth. Punës.
Nxënësit plotësojnë th në Abe-
taren e Punës.
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚ
globale.

WģƌĨŽƌĐŝŵ
 97

Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚģďĞ- EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶģĨĂƋĞŶ

tares së Punës. përkatëse elementet ovale të
shkrimit dhe ngjyrosin thesin.

Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat, plotësojnë shkronjën që mungon dhe ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞTH.

ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë th kur mungon në
łĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͗ƚŚĞƐŝ͕ƚŚŝŬĂ͘

Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me th. Dy rreshta me TH dhe dy me

łĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

25. TINGULLI DHE SHKRONJA X

Tema KďũĞŬƟǀĂ Teknika stra- Ndërthurja Shprehi që zhvi- Burime
tegji llohen
Tingulli dhe x Të njohë, të shqiptojë e lojë-enigmë, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ KďũĞŬƚĞ ŽƐĞ ĮŐƵƌĂ
shkronjat të shkruajë saktë shkro- punë në grupe, Të shkruarit, Të shkruarit, objektesh, emrat
ŶũĂƚy͘ bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ e të cilave i përm-
x Të shkruajë globalisht ǀŝnjĂƟŵ͘ ŵƵnjŝŬģ͘ ŵƵnjŝŬģ͘ bajnë shkronjat X
łĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ të shoqëruara me
ƐŚŬƌŽŶũĂƚy͘ emërtimet përkatëse.
x dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũĂƚyŶģ
ƚƌƵƉ ƚģ łĂůģǀĞ ƚģ ŶĚƌLJ-
shme.
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞ
łĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģƐŚŬ-
ronjat X dhe që lidhen
me temën.

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

DŽƟǀŝŵŝ Bashkëbisedim/Punë në grupe dyshe/Lojë bingo

DģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģĨģŵŝũģǀĞƐĞŬĂŶģŵĞŶĚĞŵƌĂƚĞĚLJ
Hapi i parë ŐũģƌĂǀĞ͗ŶũģƌĂģƐŚƚģƐŝŶũģŵŝnjģƋģŇƵƚƵƌŽŶ͕ƉŽƌŬĂŶũģ Nxënësit mendohen, bashkëbisedojnë me njëri-
ĐŝůģƐŝƚģǀĞĕĂŶƚģ͕ŶĚģƌƐĂƚũĞƚƌĂģƐŚƚģŶũģłĂůģƋģƚƌĞŐŽŶ ƚũĞƚƌŝŶ ĚŚĞ ƉLJĞƐŝŶ ŵģƐƵĞƐŝŶ ƉģƌŵĞƐ ĂůƚĞƌŶĂƟǀĂǀĞ
se si është. që u ka lejuar.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂŐũĞũŶģƐĞƉģƌĕĨĂƌģďģŚĞƚłĂůģ͘
Nxënësit kanë të drejtë të pyesin deri në pesë herë
;ĂůƚĞƌŶĂƟǀĂͿ͘
<ƵƌŐũĞŶĚĞƚłĂůĂ͕ŵģƐƵĞƐŝƐŚƉĂůůĮƚƵĞƐŝƚĞůŽũģƐbingo.

Hyrja Pasi nxënësit kanë gjetur emrin e xixëllonjës, mësuesi

Hapi i dytë ƐŚĨĂƋĮŐƵƌģŶŽƐĞĨŽƚŽŶĞdžŝdžģůůŽŶũģƐĚŚĞłĂůģŶ͗ĞŵƌŝŶ Nxënësit përgjigjen duke dalluar se e dëgjojnë dy
ĞƐĂũŶģŶĨŽƚŽ͘ ŚĞƌģƟŶŐƵůůŝŶdž.
Mësuesi kërkon që nxënësit ta shqiptojnë së bashku me EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶdž disa herë.
ƚģĞŵƌŝŶĞdžŝdžģůůŽŶũģƐĚŚĞƚģƚŚŽŶģƐĞĕĨĂƌģǀģŶģƌĞŬƵƌ EdžģŶģƐŝƚƉģƌŐũŝŐũĞŶ͗xixëllon.
e shqiptojnë në rrokje xi-xë-llo-nja, sa herë e dëgjojnë Nxënësit dallojnë dž e shkruar dy herë në të dyja
ƟŶŐƵůůŝŶdž. łĂůģƚ͘
DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚƟŶŐƵůůŝŶdžĚŚĞƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞƋģƚĂ
ƐŚƋŝƉƚŽũŶģĂƚģĚŝƐĂŚĞƌģ͕ŶģŶƵĚŚģŚĞƋũĞŶĞƟũ͘
ŝƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģďģŶdžŝdžģůůŽŶũĂ͍͟
WLJĞƚĕĨĂƌģĞďĂƐŚŬŽŶłĂůģŶdžŝdžģůůŽŶũĂŵĞłĂůģŶdžŝdžģůůŽŶ
;ƉĂƌĂƋĞƚƚģĚLJũĂĞƟŬĞƚĂƚĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚƚģĚĂůůŽũŶģ
džĞƐŚŬƌƵĂƌĚLJŚĞƌģŶģƚģĚLJũĂĞƟŬĞƚĂƚ͘
 98

Zhvillim dhe Demonstrim/Punë në grupe dyshe

ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish

Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞĚŚĞĨŽƚŽƚƚģƚũĞƌĂĞŵƌĂƚĞƚģĐŝůĂǀĞ EdžģŶģƐŝƚĞƐŚŬƌƵĂũŶģͬǀŝnjĂƚŽũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞ

kanë dž͘dƌĞŐŽŶƐŝĨŽƌŵŽŚĞƚ͗ŬƌLJƋģnjŽŶĚƵĂƌƚ͕ŵĞƌƌĚLJ
ůĂƉƐĂĚŚĞŝŬƌLJƋģnjŽŶ͗ŶdžģŶģƐ͕ůĞdžŽŶ͕ŶdžŝƚŽŶ͕ŶdžŝŶ͘
<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģdž në
trup të tyre.
I shqiptojnë bashkë me nxënësit të ndara në rrokje dhe
ŝƐŚŽƋģƌŽŶŵĞůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐʹĚũĂƚŚƚĂƐ͘
Nxë-nës, le-xon, nxi-ton etj.
Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe, duke
ŐũĞƚƵƌĚŚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģdž.
ĂƉŽŶģŇĞƚģůĞƚƌĞŶģƉģƌŵĂƐĂƚģŵģĚŚĂ͘
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƋģƚŚŽƚģ
ŵģƐƵĞƐŝŽƐĞƚģůĞdžŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͘
EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶX në
trup të tyre.
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģdž në trup të
ƚLJƌĞƚģŶĚĂƌĂŶģƌƌŽŬũĞ͕ĚƵŬĞĚĂůůƵĂƌƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶƋģ
kanë.

Hapi pestë Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë dy shkronjat EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶX.

X. Shkruajnë X në rreshtat në Abetaren e Punës
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌdž dhe kërkon të plotësojnë X në Abe- Nxënësit plotësojnë džnë Abetaren e Punës.
taren e Punës. EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂǀĞX.

WģƌĨŽƌĐŝŵ WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌǀŝnjĂƟŵͬƐŚŬƌŝŵŐůŽďĂů

Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞ͕ĞůĞŵĞŶƚĞƚ

të Abetares së Punës. ŽǀĂůĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌģŶŶģĨĂƋĞŶ
përkatëse.

Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat, plotësojnë shkronjën që mungon ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞX.

ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ ƉůŽƚģƐŽũŶģĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͗
xixa, xixëllonja.

Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me XĚŚĞĚLJƚģƚũĞƌģŵĞłĂůģ Dy rreshta me XĚŚĞĚLJƚģƚũĞƌģŵĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

globale.

26. TINGULLI DHE SHKRONJA Xh

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që Burime
teknika zhvillohen
Tingulli dhe x Të njohë, të shqiptojë e të ƌĂŵĂƟnjŝŵŵĞ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit KďũĞŬƚĞ ŽƐĞ ĮŐƵƌĂ
shkronja Xh shkruajë saktë shkronjën Xh. ĮŐƵƌĂƚģŶŐƌŝƌĂ͕ Të shkruarit, global, objektesh, emrat
x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģ punë në grupe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ e të cilave i përm-
përmbajnë shkronjën Xh. bashkëbisedim, dramë. Imagjinata, bajnë shkronjat
x Të dallojë shkronjën Xh në ǀŝnjĂƟŵ͕ Të dëgjuarit. XH të shoqëruara
ƚƌƵƉƚģĨũĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ punë e pavarur. me emërtimet
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģ përkatëse.
që përmbajnë shkronjat Xh
dhe që lidhen me temën.
 99

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

DŽƟǀŝŵŝ ƌĂŵĂƟnjŝŵƉģƌƌĂůůĞ

Hapi i parë Mësuesi u thotë nxënësve se do të tregojë një Nxënësit dëgjojnë përrallën ose e shohin në monitor
përrallë dhe më pas nxënësit do të luajnë në role të nëse krijohet mundësia.
ndarë në grupe. 1-2 nxënës e tregojnë përsëri përrallën.
Mësuesi tregon përrallën e xhuxhmaxhuxhëve. Kërkon
që ta tregojnë 1-2 nxënës. 1-2 nxënës tregojnë mbylljen e përrallës.
Mësuesi kërkon që 1-2 nxënës të ritregojnë vetëm
ƉũĞƐģŶĞĨƵŶĚŝƚ͕ŵģŶLJƌģŶƐŝŵďLJůůĞƚƉģƌƌĂůůĂ͘ Nxënësit të ndarë në grupe interpretojnë njëri pas tje-
Mësuesi e ndan klasën në grupe me nga 4 nxënës, ƚƌŝƚƉģƌĨƵŶĚŝŵŝŶĞďŽƌģďĂƌĚŚģƐŵĞƐŚƚĂƚģdžŚƵdžŚŵĂdž-
njëri do të jetë princi, njëra borëbardha dhe dy të huxhët.
tjerë do të imitojnë kalin, ndërsa të tjerët, xhuxhmax-
huxhët, rrinë përreth tyre. EdžģŶģƐŝƉĂƐŝŬĂŶģďģƌģŝŶƚĞƌƉƌĞƟŵĞƚǀůĞƌģƐŽũŶģŐƌƵƉŝŶ
që e interpretoi më mirë.
dģŬĂƚģƌƐģďĂƐŚŬƵĚŽƚģŬƌŝũŽũŶģĮŐƵƌģŶĞĨƵŶĚŝƚƚģ
ƉģƌƌĂůůģƐ͗ďŽƌģďĂƌĚŚĂŵďŝŬĂůģĚŚĞƉƌŝŶĐŝĚƵŬĞƐŚŽ-
qëruar princat përreth.
Çdo grup do të jetë me nga 10-11 nxënës.
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģƐŚƉĂůůĞƚŐƌƵƉŝĮƚƵĞƐŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͕
ƚģĐŝůģƚǀůĞƌģƐŽũŶģŝŶƚĞƌƉƌĞƟŵĞƚĞƚLJƌĞ͘

Hyrja Demonstrim

Hapi i dytë WĂƐŝŶdžģŶģƐŝƚŬĂŶģƉģƌĨƵŶĚƵĂƌŝŶƚĞƌƉƌĞƟŵĞƚ͕ŵģƐƵĞƐŝ Nxënësit shqiptojnë emrin džŚƵdžŚŵĂdžŚƵdžŚ.

mban pranë vetes xhuxhmaxhuxhët. EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶdž disa herë.
Më pas kërkon që nxënësit ta shqiptojnë emrin xhux- Nxënësit përgjigjen džŚƵdžŚͲŵĂͲdžŚƵͲdžŚģƚ͘
hmaxhuxh 2-3 herë.
Mësuesi kërkon që nxënësit ta shqiptojnë bashkë me Nxënësit dallojnë XH.
ƚģ ĞŵƌŝŶ Ğ džŚƵdžŚŵĂdžŚƵdžŚŝƚ ĚŚĞ ƚģ ƚŚŽŶģ ƐĞ ĕĨĂƌģ
vënë re kur e shqiptojnë në rrokje džŚƵdžŚͲŵĂ džŚƵͲ
džŚģƚƐĂŚĞƌģĞĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶdžŚŶģŬģƚģłĂůģ͘
Mësuesi paraqet shkronjën Xh dhe u thotë nxënësve
ƋģƚĂƐŚƋŝƉƚŽũŶģĂƚģĚŝƐĂŚĞƌģŶģŶĚƌĞũƟŵŝŶĞƐĂũ͘

Zhvillim dhe Punë në grupe dyshe/demonstrim

ŶĚģƌƟŵŶũŽ-
hurish

Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞĚŚĞĨŽƚŽƚģƚũĞƌĂĞŵƌĂƚ͕ĞƚģĐŝůĂǀĞ EdžģŶģƐŝƚĞƐŚŬƌƵĂũŶģͬǀŝnjĂƚŽũŶģXH ŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞ

kanë džŚ͗džŚĂŵŝ͕džŚƵƉŝ͕džŚĂŬĞƚĂ͕ǀĂůŝdžŚĞ͘
<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģ
trup të tyre džŚ.
I shqipton bashkë me nxënësit të ndara në rrokje
ĚŚĞŝƐŚŽƋģƌŽŶŵĞůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐͲĚũĂƚŚƚĂƐ͗
džŚĂͲŬĞͲƚĂ͕ǀĂͲůŝͲdžŚĞ͘
Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe, për të
ŐũĞƚƵƌĚŚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģXH.
ŽƐĞŶģŇĞƚģůĞƚƌĞŶģƉģƌŵĂƐĂƚģŵģĚŚĂ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƋģƚŚŽƚģŵģƐƵĞƐŝŽƐĞůĞdžŽ-
ũŶģĮŐƵƌĂƚ͘
EdžģŶģƐŝƚƉģƌŵĞŶĚŝŶłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶXh
në trup të tyre.
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģdžŚ në trup të tyre të
ŶĚĂƌĂŶģƌƌŽŬũĞ͕ĚƵŬĞĚĂůůƵĂƌƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶƋģŬĂŶģ͘

Hapi i katërt Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë shkronjën EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶXh.

Xh. Shkruajnë Xh në rreshtat në Abetaren e Punës.
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌdžŚ dhe kërkon të plotësojnë Xh në Nxënësit plotësojnë džŚ në Abetaren e Punës.
łĂůģƚƋģƵŵƵŶŐŽŶŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũģƐXh.
 100

WģƌĨŽƌĐŝŵ sŝnjĂƟŵ

Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌ- EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞĞůĞŵĞŶƚĞƚ

katëse të Abetares së Punës. ŽǀĂůĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌģŶƋĞŶĚƌŽƌĞ͕
džŚƵdžŚģƚĚŚĞdžŚƵƉĂƚŶģŬƌLJĞƚģĨĂƋĞƐ͘

Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat, plotësojnë shkronjën që mun- ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞXh dhe e plotësojnë kur mungon
ŐŽŶĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ ŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͗džŝdžĂ͕
xixëllonja.

dzZ! Të shkruajnë dy rreshta me Xh. Dy rreshta me XhĚŚĞĚLJƚģƚũĞƌģŵĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞĚŚĞ

dģŐũĞũŶģŶģŐĂnjĞƚĂĚŚĞƚģƋĂƌŬŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģŶģ ƋĂƌŬŝŵłĂůģƐŚŵĞXhŶģŐĂnjĞƚĂ͘
trup të tyre shkronjën Xh.

27. TINGULLI DHE SHKRONJA Z

Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që Burime
teknika zhvillohen
Tingulli dhe x Të shqiptojë e të shkruajë >ŽũģͲĞŶŝŐŵģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit KďũĞŬƚĞ ŽƐĞ ĮŐƵƌĂ
shkronja Z saktë shkronjën Z. punë në grupe, Të shkruarit, global, objektesh, emrat
x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģ bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ e të cilave i përm-
përmbajnë shkronjat Z. ǀŝnjĂƟŵ͘ ŵƵnjŝŬģ͘ imagjinata, bajnë shkronjat Z
x Të dallojë shkronjat Z në trup Të dëgjuarit, të shoqëruara me
ƚģłĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ĞŵģƌƟŵĞƚ Ɖģƌ-
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģ e katëse.
që përmbajnë shkronjat Z vëmendjes.
dhe që lidhen me temën.

Zhvillimi i mësimit

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

DŽƟǀŝŵŝ Lojë-enigmë, bashkëbisedim, punë në grupe dyshe,

ǀŝnjĂƟŵ

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģĨģŵŝũģǀĞƐĞŬĂŶģŵĞŶĚŶũģĞŵģƌ͘ Nxënësit dëgjojnë me vëmendje.

Ai do ta përshkruajë.
EdžģŶģƐŝƚĚŽƚĂǀŝnjĂƚŽũŶģ͘<ƵƐŚĞǀŝnjĂƚŽŶŵģďƵŬƵƌ Nxënësit mund të bëjnë edhe ndonjë pyetje për të
shpallet piktori më i mirë i klasës. saktësuar mendimet.

dģŐũŝƚŚģĞŬĞŵŝŶũģƚģƟůůģ͘!ƐŚƚģĞŬƵƋĞ͘!ƐŚƚģĞ WĂƐŝŬĂŶģŐũĞƚƵƌĞŶŝŐŵģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģnjĞŵ-
rrumbullakët. rën.
ĚŽĚŝƚģĞĚģŐũŽũŵģŬģƚģĨũĂůģ͘WģƌƚģŬģŶĚŽŚĞƚ͕
ƚŚƵŚĞŶĨũĂůģƚģďƵŬƵƌĂ͖ǀŝnjĂƚŽŚĞƚ͘

EģŵŽŵĞŶƟŶŬƵƌŶũģŶdžģŶģƐĞŐũĞŶŝƉĂƌŝĚƵĂƌ-
trokitet. Kush di ndonjë këngë për nënën edhe e
ŬģŶĚŽŶ͍
DģƉĂƐ͕ŶdžģŶģƐŝƚůŝŚĞŶƚĂǀŝnjĂƚŽũŶģnjĞŵƌģŶ͘

Hyrja Demonstrim
 101

Hapi i dytë WĂƐŝ ŶdžģŶģƐŝƚ ŬĂŶģ ŐũĞƚƵƌ ĞŵƌŝŶ Ğ njĞŵƌģƐ͕ ŵģƐƵĞƐŝ Nxënësit përgjigjen kur e dëgjojnë z.
ƐŚĨĂƋĮŐƵƌģŶŽƐĞĨŽƚŽŶĞnjĞŵƌģƐŵĞĞŵƌŝŶŶģŶĨŽƚŽ͘
Mësuesi kërkon që nxënësit ta shqiptojnë bashkë me
ƚģĞŵƌŝŶĞnjĞŵƌģƐ͘ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģĚŝƐĂŚĞƌģƟŶŐƵůůŝŶz.
Mësuesi paraqet shkronjën Z dhe u thotë nxënësve
që ta shqiptojnë atë disa herë nën EdžģŶģƐŝƚƉģƌŐũŝŐũĞŶŵĞƐŚƉƌĞŚũĞƋģŬĂŶģłĂůģŶ
ƵĚŚģŚĞƋũĞŶĞƟũ͘ njĞŵģƌ͕ƚģĐŝůģŶĞŬĂŶģĚģŐũƵĂƌŶŐĂŵģƚģƌƌŝƚƵƌŝƚ͘
DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚ͗͞ŝůĂƚũĂŶģƐŚƉƌĞŚũĞƚŵĞłĂůģŶnjĞŵģƌ
ƋģũƵƉģůƋĞũŶģƚģƉģƌĚŽƌŶŝ͍͟
Ğŵģƌ͕ njĞŵƌĂ Ğ ŶģŶģƐ͘ DŽƐ Ƶ ŵģƌnjŝƚ njĞŵģƌ͕ ƚģ ĚƵĂ
njĞŵģƌĞƚũ͘
EĚģƌƟŵŶũŽŚƵƌŝƐŚ Punë në grupe dyshe/demonstrim
Haipi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞĚŚĞĨŽƚŽƚģƚũĞƌĂ͕ĞŵƌĂƚĞƚģĐŝůĂǀĞ
ŬĂŶģ͘dƌĞŐŽŶƐĞƐŝĨŽƌŵŽŚĞƚĂũŽĚŚĞĞǀŝnjĂƚŽŶŶģ EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌƐŝĕǀĞƉƌŽŶŵģƐƵĞƐŝ͘
Ăũģƌ͖ŬģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģƚģŶũģũƟŶ EdžģŶģƐŝƚĞƐŚŬƌƵĂũŶģͬǀŝnjĂƚŽũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞ
veprim. ŽƐĞŶģŇĞƚģůĞƚƌĞŶģƉģƌŵĂƐĂƚģŵģĚŚĂ͘
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶłĂůģŵĞnjĞŵģƌ͕njĞďģƌ͕ǀŝnjĂƟŵ͕
džŚĞnjǀĞ͕njĂŵďĂŬ͕njģ͕njĂŬŽŶĞƚũ͘ EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶŶģ
<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģnjŶģ trup të tyre.
trup të tyre.
I shqiptojnë bashkë me nxënësit të ndara në rrokje EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģz në trup të tyre,
ĚŚĞŝƐŚŽƋģƌŽŶŵģůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐͲĚũĂƚŚƚĂƐ͗ ƚģŶĚĂƌĂŶģƌƌŽŬũĞ͕ĚƵŬĞĚĂůůƵĂƌƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶƋģĂƚŽ
njĞͲŵģƌ͕ǀŝͲnjĂͲƟŵ͕džŚĞͲnjǀĞ͘ kanë.
Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe për të EģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģZ.
ŐũĞƚƵƌĚŚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģnj͘

Hapi i pestë Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë shkronjën EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶZ.

Z.
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌdž dhe kërkon që ta plotësojnë Z në Shkruajnë Z në rreshtat në Abetaren e Punës.
vendet bosh në Abetaren e Punës.
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂǀĞZ. Nxënësit plotësojnë zŶģłĂůģƚĞůŝďƌŝƚŶģĨĂƋĞŶ
Kërkon që nxënësit të gjejnë shkronjën ZŶģŶũģĨĂƋĞ përkatëse.
ŐĂnjĞƚĂƐŚ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
Punës.
WģƌĨŽƌĐŝŵ sŝnjĂƟŵͬƐŚŬƌŝŵŐůŽďĂů
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞ Nxënësit ngjyrosin elementet ovale të shkrimit
Punës. ĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌģŶŶģĮůůŝŵƚģĨĂƋĞƐ͘

Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat, plotësojnë shkronjën që mun- ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞ͘

ŐŽŶĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë zŬƵƌŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͗
njĞŵƌĂ͕njĞďƌĂ͘

dzZ! Të shkruajnë dy rreshta me Z. ^ŚŬƌƵĂũŶģĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞnjĚŚĞĚLJƚģƚũĞƌģŵĞłĂůģ

EģŇĞƚģƌĞǀŝƐƚĞŽƐĞŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģϱłĂůģƋģŬĂŶģ globale.
shkronjën Z. EģŶũģĨĂƋĞůŝďƌŝ͕ŐĂnjĞƚĞĂƉŽƌĞǀŝƐƚĞŐũĞũŶģϱłĂůģ
ƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶnjŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ͘
 102

28. TINGULLI DHE SHKRONJA V

STRUKTURA E ORËS SË MËSIMIT
Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që Burime
teknika zhvillohen
Tingulli dhe x Të shqiptojë e të shkruajë Stuhi mendimi dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit KďũĞŬƚĞ ŽƐĞ ĮŐƵƌĂ Žď-
shkronja V saktë shkronjën V. punë në grupe, Të shkruarit, global, jektesh, emrat e të
x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģ bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ cilave i përmbajnë shk-
përmbajnë shkronjat V. ǀŝnjĂƟŵ͘ ŵƵnjŝŬģ͘ Imagjinata, ronjën V të shoqëruara
x Të dallojë shkronjat v në trup Të dëgjuarit, me emërtimet
ƚģłĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ përkatëse.
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģ e
që përmbajnë shkronjat v vëmendjes.
sƌĂƉŽũŵģ dhe që lidhen me temën.

ZHVILLIMI I MËSIMIT

Hapat ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?

DŽƟǀŝŵŝ sŝnjĂƟŵ

Hapi 1 DģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģĚŝƐĂłĂůģŶdžģŶģƐǀĞĚŚĞŬģƌŬŽŶƉƌĞũƚLJƌĞƚģ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞŐƌƵƉŝŝƉĂƌģŝłĂůģǀĞůŝĚŚĞŶŵĞ

ƚŚŽŶģƐĞŵĞĕĨĂƌģůŝĚŚĞŶĂƚŽ͗ ǀŝnjĂƟŵŝŶ͘
ǀŝnjĂƟŵǀŝũģǀŝnjŽƌĞ͕ 'ƌƵƉŝŝĚLJƚģůŝĚŚĞƚŵĞůģǀŝnjũĞŶŶģĚĞƚ͘
ǀĂƌŬģ͕ǀĂůģ͕ǀŽnjŝƚ. Grupi i tretë lidhet me shkronjën V.
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƐĞĕĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚĨũĂůģƚĞ EdžģŶģƐŝƚĚĂůůŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶs͘
mësipërme.

Hyrja ĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬĚĂůůŝŵĚŚĞǀĞĕŝŵƟŶŐƵůůŝ
Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚĚŝƐĂĨŽƚŽĚŚĞłĂůģƚŶģŶƚŽ͘ƵŬĞŝ
shqiptuar vetë kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të njëjtën
gjë.
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģǀĞĕŽũŶģƚŝŶŐƵůůŝŶƋģŬĂŶģƚģ
përbashkët.
EĚģƌƟŵ Punë në grupe dyshe
njohurish
Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞĚŚĞĨŽƚŽƚƚģƚũĞƌĂ͕ĞŵƌĂƚĞƚģĐŝůĂǀĞŬĂŶģǀ͘
/ƐŚƋŝƉƚŽŶĚƵŬĞŝŶĚĂƌģŵĞƌƌŽŬũĞ͗ǀŝͲnjŽͲƌĞ͕ǀĞͲƌĂ͕ǀĂͲƉŽͲƌŝ͘
dƌĞŐŽŶƐĞƐŝĨŽƌŵŽŚĞƚs͖ĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌ͖ŬģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞ
ŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģƚģŶũģũƟŶǀĞƉƌŝŵ͘
'ũŝƚŚĂƐŚƚƵ͕ŶdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģsŶģƚƌƵƉŝŶĞƚLJƌĞ͘
I shqiptojnë bashkë me nxënësit të ndara në rrokje, të cilat
ŝƐŚŽƋģƌŽŶŵĞůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐͲĚũĂƚŚƚĂƐ͘
sĂnjŽ͕ƚĞůĞǀŝnjŽƌĞƚũ͘
Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe, për të gjetur
ĚŚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģs͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƐŝƉĂƐƉģƌŬĂƚģƐŝƐģƐģ
ĨŽƚŽǀĞ͘
EdžģŶģƐŝƚƉģƌŐũŝŐũĞŶĚƵŬĞĚĂůůƵĂƌƟŶŐƵůůŝŶs͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶnjĚŝƐĂŚĞƌģ͘
EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌƐŝŵģƐƵĞƐŝ͘
EdžģŶģƐŝƚĞƐŚŬƌƵĂũŶģͬǀŝnjĂƚŽũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞ
ĂƉŽŶģŇĞƚģůĞƚƌĞŶģƉģƌŵĂƐĂƚģŵģĚŚĂ͘
EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶsŶģ
trup të tyre.
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģsŶģƚƌƵƉŝŶĞ
ƚLJƌĞ͕ƚģŶĚĂƌĂŶģƌƌŽŬũĞ͕ĚƵŬĞĚĂůůƵĂƌƉŽnjŝĐŝŽͲŶŝŶ
që kanë.
EģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģs͘
 103

Hapi i pestë Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë shkronjën V. EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶV.

sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌv dhe kërkon të plotësojnë VŶģłĂůģƚƋģƵ Shkruajnë v në Abetaren e Punës.
mungon në Abetaren e Punës. Nxënësit plotësojnë VŶģłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģ
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂǀĞs͘ Punës.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚŶģŶũģŇĞƚģŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘
V.
WģƌĨŽƌĐŝŵ sŝnjĂƟŵĚŚĞƐŚŬƌŝŵŐůŽďĂů
Hapi i gjashtë DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌĂƚŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞƚģ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶƚģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞĞůĞŵĞŶƚĞƚ
Abetares së Punës. ĞƐŚŬƌŝŵŝƚŽǀĂůĞĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌģŶŶģĮůůŝŵƚģ
ĨĂƋĞƐ͘
Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat, plotësojnë shkronjën që mungon dhe ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞ͘
ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë zĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͗
njĞŵƌĂ͕njĞďƌĂ͘
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me V. Shkruajnë dy rreshta me VĚŚĞĚLJƚģƚũĞƌģŵĞłĂůģ
EģŇĞƚģƌĞǀŝƐƚĞŽƐĞŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģϱłĂůģƋģŬĂŶģV. globale.
EģŶũģĨĂƋĞůŝďƌŝ͕ŐĂnjĞƚĞŽƐĞƌĞǀŝƐƚĞŐũĞũŶģϱłĂůģ
që kanë shkronjën V në trup të tyre.

29. TINGULLI DHE SHKRONJA Y

STRUKTURA E ORËS SË MËSIMIT
Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që Burime
teknika zhvillohen
Tingulli dhe x Të shqiptojë e të shkruajë >ŽũģͲĞŶŝŐŵģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit KďũĞŬƚĞ ŽƐĞ ĮŐƵƌĂ
ƐŚŬƌŽŶũĂz saktë punë në grupe, Të shkruarit, global, objektesh, emrat
x ƐŚŬƌŽŶũģŶz͘ bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ e të cilave i përm-
x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģ ǀŝnjĂƟŵ͘ ŵƵnjŝŬģ͘ Imagjinata, bajnë shkronjat
ƉģƌŵďĂũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚz͘ Të dëgjuarit, Y të shoqëruara
x dģĚĂůůŽũģƐŚŬƌŽŶũĂƚzŶģƚƌƵƉ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ me emërtimet
ƚģłĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ e përkatëse.
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģ vëmendjes
ƋģƉģƌŵďĂũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚz
dhe që lidhen me temën.
Ylberi

Zhvillimi i mësimit

Hapat ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍

MOTIVIMI Gjëegjëza dhe vjersha për ylberin
Hapi i parë DģƐƵĞƐŝƚŚŽƚģĚŝƐĂŐũģĞŐũģnjĂƉģƌLJůďĞƌŝŶ͘ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞƉģƌŬģďģŚĞƚłĂůģ͘

DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģǀŝnjĂƚŽũŶģ EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģLJůďĞƌŝŶ͘
ylberin.

WĂƌĂƋĞƚŶũģĨŽƚŽƉĂƌĂŬůĂƐģƐ͘
HYRJA ĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬĚĂůůŝŵĚŚĞǀĞĕŝŵƟŶŐƵůůŝͬĂƌƟ-
kulim saktë
 104

DģƐƵĞƐŝƉĂƌĂƋĞƚĚŝƐĂĨŽƚŽ͗LJůďĞƌŝ͕LJůůŝ͕ƉLJůůŝ͕ĚŚĞ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƐŝƉĂƐƉģƌŬĂƚģƐŝƐģƐģĨŽƚŽǀĞ͘
ĨũĂůģƚŶģŶƚŽ͘ƵŬĞŝƐŚƋŝƉƚƵĂƌǀĞƚģŬģƌŬŽŶƋģ
Hapi i dytë edhe nxënësit të bëjnë të njëjtën gjë. Nxënësit përgjigjen duke dalluar y-në.

DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģǀĞĕŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶLJĚŝƐĂŚĞƌģ͘
që kanë të përbashkët.
EdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģƟŶŐƵůůŝŶLJ͘
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģĚŝƐĂłĂůģ
ŶģƚģĐŝůĂƚĚģŐũŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝLJ͘

Zhvillim dhe Punë në grupe dyshe YĂƌŬŽũŶģzŶģŐĂnjĞƚĂĚŚĞƌĞǀŝƐƚĂ͕ƐŚŬƌƵĂũŶģĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞz

ŶĚģƌƟŵŶũŽ- ĚŚĞĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞłĂůģŐůŽďĂůĞ͘
hurish
Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĞĚŚĞĨŽƚŽƚģƚũĞƌĂ͕ĞŵƌĂƚĞƚģ EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƚƐŝƉĂƐŵģƐƵĞƐĞƐĚƵŬĞĞŶĚũĞŬƵƌ
ĐŝůĂǀĞŬĂŶģz͘/ƐŚƋŝƉƚŽŶĞŵƌĂƚĞƚLJƌĞƚģƉůŽƚģ͕ atë.
më pas duke i ndarë me rrokje.
EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞŶĚĂƌĂŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞĚĂů-
zůďĞƌŝ͕LJůůŝ͕njLJŵďLJůŝ͘ ůŽũŶģǀĞŶĚŝŶŬƵŶĚŽĚŚĞƚLJŶģĕĚŽłĂůģ͘

I shqiptojnë bashkë me nxënësit të ndara në EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌĂƐŚƚƵƐŝŵģƐƵĞƐŝ͘

ƌƌŽŬũĞ͕ƚģĐŝůĂƚŝƐŚŽƋģƌŽŶŵģůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞ
majtas djathtas.
dƌĞŐŽŶĞůĞŵĞŶƟŶĞƉģƌďĂƐŚŬģƚŶģŬģƚŽłĂůģ͕
ƋģŶĚŽĚŚĞƚŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
DģƐƵĞƐũĂƚƌĞŐŽŶƐŝĨŽƌŵŽŚĞƚz͕ĞǀŝnjĂƚŽŶŶģ
ajër, kërkon që edhe nxënësit të bëjnë të
ŶũģũƟŶǀĞƉƌŝŵ͘
EdžģŶģƐŝƚĞƐŚŬƌƵĂũŶģͬǀŝnjĂƚŽũŶģŶģƚĂďĞůģŶƉůĂƐƟŬĞŽƐĞŶģ
ŇĞƚģůĞƚƌĞŶģƉģƌŵĂƐĂƚģŵģĚŚĂ͘
EģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģƟŶŐƵů-
ůŝŶzŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģ y në trup të tyre duke dal-
ůƵĂƌƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶƋģŬĂŶģ͘

<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģ EģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģz͘
y në trup të tyre.

Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe,

ĚƵŬĞŐũĞƚƵƌĚŚĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģz͘
Hapi i katërt Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë dy EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶz͘
ƐŚŬƌŽŶũĂƚz͘
Shkruajnë y në Abetaren e Punës.
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌLJĚŚĞŬģƌŬŽŶƚģƉůŽƚģƐŽũŶģz
ŶģłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐŬƵŬũŽƐŚŬƌŽŶũģ
mungon.
EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģzŶģłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐŶģĨĂƋĞŶ
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽ- përkatëse.
ŶũĂǀĞz͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞŶģĨĂƋĞŶƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚŶģŇĞƚģŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶz͘
WģƌĨŽƌĐŝŵ
dƌĞŐŽŶƐŝĨŽƌŵŽŚĞƚy͕ĞǀŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌ͕ŬģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģ EdžģŶģƐŝƚŶģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞƚŚŽŶģłĂůģƚģƚũĞƌĂƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶLJ
ďģũŶģƚģŶũģũƟŶǀĞƉƌŝŵ͘<ģƌŬŽŶƋģĞĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģłĂůģƋģ në trup të tyre.
kanë y në trup të tyre. Mësuesi kërkon të punojnë në grupe dyshe, EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģƋģŬĂŶģLJŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ͕ƚģŶĚĂƌĂŶģ
ĚƵŬĞŐũĞƚƵƌĚŚĞĚƵŬĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌłĂůģƋģŬĂŶģ,͘ ƌƌŽŬũĞ͕ĚƵŬĞĚĂůůƵĂƌƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶƋģĂƚŽŬĂŶģ͘
EdžģŶģƐŝŶģŐƌƵƉĞĚLJƐŚĞƚŚŽŶģłĂůģƋģŬĂŶģLJ͘
Hapi i pestë Mësuesi kërkon të ngjyrosin njëshat në Abe- Nxënësit ngjyrosin ylberin, elementet ovale të shkrimit dhe
taren e Punës. ŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌģŶŶģĨƵŶĚƚģĨĂƋĞƐƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
 105

Hapi i gjashtë Shkruajnë shkronjat plotësojnë shkronjën që ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞ͘

ŵƵŶŐŽŶĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ WůŽƚģƐŽũŶģzĂƚũĞŬƵŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͗LJůůŝ͕LJůďĞƌŝ͘

Detyrë dģƐŚŬƌƵĂũŶģĚLJƌƌĞƐŚƚĂŵĞz͘ LJƌƌĞƐŚƚĂŵĞzĚŚĞŵĞłĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘

EģŇĞƚģƌĞǀŝƐƚĞŽƐĞŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģϱłĂůģƋģ EģŶũģĨĂƋĞůŝďƌŝŐĂnjĞƚĞĂƉŽƌĞǀŝƐƚĞŐũĞũŶģϱłĂůģƋģŬĂŶģ
ŬĂŶģz͘ ƐŚŬƌŽŶũģŶzŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ͘

30. TINGULLI DHE SHKRONJA ZH

STRUKTURA E ORËS SË MËSIMIT
Tema KďũĞŬƟǀĂ Strategji dhe Ndërthurja Shprehi që Burime
teknika zhvillohen
Tingulli x Të shqiptojë e të shkruajë saktë >ŽũģͲĞŶŝŐŵģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit KďũĞŬƚĞŽƐĞĮŐƵƌĂ
dhe shkro- shkronjën ZH. punë në grupe Të shkruarit, global, objektesh, emrat
ŶũĂnjŚ x dģƐŚŬƌƵĂũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƋģ bashkëbisedim, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ e të cilave i përm-
përmbajnë shkronjat ZH. ǀŝnjĂƟŵ͘ ŵƵnjŝŬģ͘ Imagjinata, bajnë shkronjat ZH
x Të dallojë shkronjat Zh në trup të Të dëgjuarit, të shoqëruara me
łĂůģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ emërtimet përkatëse.
x dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģƋģ vëmendjes
përmbajnë shkronjat ZH dhe që
lidhen me temën.

ZHVILLIMI I MËSIMIT
Hapat ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ͍ ÇĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ͍
MOTIVIMI Imagjinatë e drejtuar
Hapi i parë Mësuesi u thotë nxënësve të dëgjojnë me vëmendje një tregim që do
t’u tregojë. Nxënësit dëgjojnë me vëmendje.
ŝƐĂĨģŵŝũģŶĚŽĚŚĞƐŚŝŶŶģďƵnjģƚģĚĞƟƚĚŚĞƉŽƐŚģƟƐŶŝŶŵĞŵģƐƵĞƐĞŶ͘
WĂƉƌŝƚƵƌƉƌĂŶģďƌĞŐƵƚĂƚĂƉĂŶģƚģĂĨƌŽŚĞũŶũģĂŶŝũĞ͘EŐĂĂŶŝũĂƵŚŽĚŚģŶ 2-3 nxënës tregojnë një mbyllje për tregimin.
ŶģĚĞƚĚŚĞƵnjŚLJƚģŶĚŝƐĂnjŚLJƚģƐ͘ƚĂǀĂnjŚĚƵĂŶĚŝƐĂŽƌģ͕ĚƵŬĞƵnjŚLJƚƵƌŶģ
ĚĞƚ͘EũģƌŝŶŐĂnjŚLJƚģƐŝƚŚŝƉŝŶģĂŶŝũĞĚŚĞŶŝƐŝƚģ͘͘͘
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚĂƉģƌĨƵŶĚŽũŶģƚƌĞŐŝŵŝŶ͘
HYRJA Stuhi mendimi
DģƐƵĞƐŝƵĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐǀĞĚŝƐĂƉLJĞƚũĞ͗ EdžģŶģƐŝƚƐŚƉũĞŐŽũŶģŵĞłĂůģƚĞƚLJƌĞƐĞ
Hapi i dytë <ƵŶĚŽĚŚĞƐŚŝŶŶdžģŶģƐŝƚ͍ ĕĨĂƌģŬƵƉƚŽũŶģŵĞłĂůģƚnjŚLJƚģƐ dhe njŚLJƚ.
ĨĂƌģƉĂŶģĂƚĂŶģĚĞƚ͍
<ƵƐŚƵŚŽĚŚŶŐĂĂŶŝũĂ͍
ĨĂƌģďģŶģĂƚĂ͍ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞƟŶŐƵůůŝnjŚģƐŚƚģŝƉģƌ-
DģƐƵĞƐŝŶĚĂůŽŶƚĞłĂůĂnjŚLJƚģƐ dhe njŚLJƚ. ďĂƐŚŬģƚƚĞƚģĚLJũĂłĂůģƚ͘
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƚƌĞŐŽũŶģŬƵƉƟŵŝŶĞłĂůģǀĞ͘
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģŐũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģƚũĞƚģƌŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚŬģƚŽ
łĂůģ͘
Zhvillim dhe Punë në grupe dyshe/Demonstrim
ŶĚģƌƟŵ
njohurish
 106

Hapi i tretë DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌĨŽƚŽŵĞĮŐƵƌĂ͕ĞŵƌĂƚĞƚģĐŝůĂǀĞŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶZH. EdžģŶģƐŝƚƐŚƋŝƉƚŽũŶģłĂůģŵĞzh, duke e

/ƐŚƋŝƉƚŽũŶģƐģďĂƐŚŬƵ͗ ndjekur mësuesen.
njŚĂƉŝŬ, zhavorr, zhabë, njŚLJƚģƐ etj. I shqiptojnë së bashku me nxënësit, të
I shqiptojnë duke i ndarë në rrokje dhe duke gjetur se ku ndodhet ndara në rrokje, të cilat i shoqëron me
ƟŶŐƵůůŝZH. ůģǀŝnjũĞƚĞĚƵĂƌǀĞŵĂũƚĂƐͲĚũĂƚŚƚĂƐ͘
dƌĞŐŽŶĞůĞŵĞŶƟŶĞƉģƌďĂƐŚŬģƚŶģŬģƚŽłĂůģƋģģƐŚƚģzh dhe që ndod- Nxënësit përsërisin veprimet e mësueses
ŚĞƚŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ ŶģĂũģƌĚŚĞŶģƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞͬŇĞƚģĨŽƌŵĂƟ͘
WƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũģŶzh, duke e shkruar në ajër dhe në EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģŶģĂũģƌĂƐŚƚƵƐŝŵģƐƵĞƐŝ͘
dërrasë. EdžģŶģƐŝƚĞƐŚŬƌƵĂũŶģͬǀŝnjĂƚŽũŶģŶģƚĂďĞůģŶ
ƉůĂƐƟŬĞŽƐĞŶģŇĞƚģůĞƚƌĞŶģƉģƌŵĂƐĂƚģ
mëdha.

Hapi i pestë Mësuesi shkruan ose paraqet në dërrasë shkronjën ZH. EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶZH.
sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌzh dhe kërkon të plotësojnë zhŶģłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽŶŶģ Shkruajnë zh në Abetaren e Punës.
Abetaren e Punës.
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂǀĞZH. Nxënësit plotësojnë zh në libër.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚŶģŶũģŇĞƚģŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶZH. EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŐůŽďĂůĞŶģďĞ-
taren e Punës.
WģƌĨŽƌĐŝŵ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵͬǀŝnjĂƟŵ
Hapi i gjashtë Mësuesi kërkon të ngjyrosin njëshat në Abetaren e Punës. Nxënësit ngjyrosin elementet ovale të
ƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶĮŐƵƌģŶŶģĨƵŶĚƚģ
ĨĂƋĞƐƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
Hapi i shtatë Shkruajnë shkronjat, plotësojnë shkronjën që mungon dhe shkruajnë Shkruajnë në Abetaren e Punës.
łĂůģƚŐůŽďĂůĞ͘ Plotësojnë ZHŬƵƌŵƵŶŐŽŶŶģłĂůģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģ
Punës.
Detyrë Të shkruajnë dy rreshta me ZH. Shkruajnë dy rreshta me ZHĚŚĞŵĞłĂůģƚ
EģŶũģŇĞƚģƌĞǀŝƐƚĞŽƐĞŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģϱłĂůģƋģŬĂŶģZH. globale.
EģŶũģĨĂƋĞůŝďƌŝ͕ŐĂnjĞƚĞŽƐĞƌĞǀŝƐƚĞŐũĞũŶģϱ
łĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶZH në trup të tyre.

TEST 2

EMRI

1. Qarko A U O N T R: A Fig. ANANAS U Fig. UJKU O Fig. ROBOTI

2. PLOTËSO.

FIG FIG FIG FIG

R I U > B E R I > F A N T I I U

4. SHKRUAJ.

A
M
 107

MODELE MËSIMI PËR ABETAREN

WƵŶĂŵĞďĞƚĂƌĞŶĚŚĞŵģƐŝŵŝŶĞůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝƚƉģƌĨƐŚŝŶƉũĞƐģŶĞĚLJƚģƚģƚĞŬƐƟƚƚģďĞƚĂƌĞƐ͘EģŬģƚģ
ƉũĞƐģƚģƚĞŬƐƟƚƐŚƚũĞůůŽŚĞƚĞŐũŝƚŚģƉģƌŵďĂũƚũĂĞƚĞŬƐƟƚŶģƉģƌƐŚƚĂƚũĞŵĞŽďũĞŬƟǀĂƚĚŚĞƵĚŚģnjŝŵĞƚĚŝĚĂŬƟŬĞ
të parashtruara në program.
DďģƐŚƚĞƚƵƌŶģƵĚŚģnjŝŵĞƚĞŵģƐŝƉģƌŵĞ͕ŶģŬģƚģƉũĞƐģƚģďĞƚĂƌĞƐƉŽƐŚƚũĞůůŽũŵģŵģƐŝŵĞͲŵŽĚĞůƋģ
lidhen me shkronjat e marra me radhë sipas parashikimit në program dhe tekst.
WƌŽŐƌĂŵŝĂŶĂůŝƟŬŝnjďģƌƚŚLJĞƌŶģŽďũĞŬƟǀĂ͕ƐƚƌĂƚĞŐũŝ͕ůŝĚŚũĞŶĚģƌůģŶĚŽƌĞ͕ƐŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶĚŚĞďƵͲ
rime të mundshme për t’u përdorur, do të shoqërojë këtë tekst përmes një CD-je dhe një broshure sho-
qëruese për të, me qëllim që t’i ndihmojmë mësuesit për të bërë ndryshimet e tyre, në rast se duan të
parashtojnë këtë program në një mënyrë tjetër.
WƌŽŐƌĂŵŝŶģłĂůģĚŚĞŵģƐŝŵĞƚŵŽĚĞůƚģŽĨƌƵĂƌĂƉģƌŵĞƐŬģƟũƚĞŬƐƟũĂŶģŽƌŝĞŶƚƵĞƐĞ͕ƉĂƐŝǀĞƚģŵģƐƵĞƐŝƚ
ŵĞƉģƌǀŽũĂƚĞƚLJƌĞ͕ũĂŶģƚģůŝƌģƚģŶĚģƌƚŽũŶģŵŽĚĞůĞƚģƉģƌƐŚƚĂƚƐŚŵĞƉģƌŬůĂƐĂƚĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚĞƚLJƌĞƐŝĕĚģƐŚŝ-
rojnë.

Ora e parë ϭ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ͕Ă

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit
dģŇĂƐģpër situatën e Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ
dhe të krijojë një ngjarje Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Fletore,
me të.
Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, Materiale
Të njohë shkronjën A, a. ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë. Të dëgjuarit,
Të gjejë shkronjën A CD, libra për
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ Mësimi me lojë dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ĩģŵŝũģ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ vëmendjes,

Të qarkojë shkronjën A në dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕

ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
Të krijuarit.
łĂůģƐ͘

Të shkruajë shkronjën e
madhe dhe të vogël të
shtypit A, a sipas modelit.

dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ
në Abetare

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕Ă͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘
108

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë Ͳ &ŝůůŽŶ ƚƌĞŐŝŵŝŶ͗ !ƐŚƚģ ĚŝƚĂ Ğ ƉĂƌģ Ğ DĞŶĚŽũŶģ͕ ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ ;ĕĨĂƌģ ƉŽ ďģũŶģ
DŽƟǀŝŵŝ shkollës. Ani me Olën, së bashku me ŶdžģŶģƐŝƚĞƚũĞƌģ͕ĕĨĂƌģŬĂŶģŬůĂƐģ͘͘͘Ϳ͘
shokët dhe shoqet kanë hyrë në klasë. Të
ŐũŝƚŚģũĂŶģĚƵŬĞďģƌģĚŝĕŬĂ͘KůĂƉŽďŝƐĞĚŽŶ /ŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿůĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘
me mësuesen. Ani është te dera e klasës...
WģƌĨƵŶĚŽũĞŶŝũƵŶŐũĂƌũĞŶ͕ĕĨĂƌģŬĂŶĚŽĚŚƵƌ Thonë shkronjën A.
ŶģǀĂnjŚĚŝŵ͍
Ͳ>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͘/ŶŬƵƌĂũŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ
lexim individual (globalisht). Ani e Ola me
Abetare.

ͲWLJĞƚ͗ŝůĂƚƐŚŬƌŽŶũĂŬĂŶģŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͍

ϭ͘ EũŝŚĞŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ŵĞ ƟŶŐƵůůŝŶ ĚŚĞ

ϭ͘WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚ shkronjën A, a. ϭ͘  ĚĂůůŽũŶģ ƟŶŐƵůůŝŶ a duke dëgjuar
łĂůģƚ͘ ģƌƚĂƐŝŶ hZZ ŬƵƌ ĚģŐũŽũŶģ
Ϯ͘ EũŽŚũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ ŵũĞĚŝƐŝŶ Ϯ͘ ^ŚƉũĞŐŽŶ ůŽũģŶ͗ hŶģ ĚŽ ƚģ ƚŚĞŵ łĂůģ͘ ƟŶŐƵůůŝŶa.
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ͗ ^ĂŚĞƌģĞĚģŐũŽŶŝƟŶŐƵůůŝŶŶģłĂůģĚŽƚģ
Urra, urra, shkronja ďģƌƟƚŶŝhZZ͊ Ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũĚŚĞƉģƌƐĞĐŝůŝŶ
dŚŽƚģłĂůģƚ;ĂŶŝũĞ͕ŵĂŵŝ͕ďĂďŝ͕ĚƌŝƚĂƌĞ͘͘͘Ϳ ƟŶŐƵůů Ƌģ ƚŚŽŶģ ŶŐƌĞŶģ ŐŝƐŚƟŶ͘ <ģƐŚƚƵ
Ğ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ ƐĞ ŬƵ ŐũĞŶĚĞƚ ƟŶŐƵůůŝ͗ Ŷģ
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶĞŵũĞĚŝƐŝŶ ϯ͘sĞŶĚŽƐŶģƚĂďĞůģĚŝƐĂĨŽƚŽŐƌĂĮ͘<ģƌŬŽŶ Įůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲKërkoj shkronjën nga nxënësit t’i emërtojnë ato.
WLJĞƚ͗<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝ͍
(Dera, ariu, kali ...)

Hapi i dytë
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
2. Kërkoj shkronjën
1. Shkruan shkronjën A, a në tabelë ose i 1. Shikojnë me vëmendje shkronjat,
ƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶ ǀģƌĞũŶģ ĚŚĞ ƚŚŽŶģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ƚĞ
ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ĚĂůůŝŵŝŶ ŐƌĂĮŬ Ŷģ ŵĞƐ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ
të shkronjës së madhe të shtypit A dhe të
voglës së shtypit a. 2. Gjejnë dhe qarkojnë shkronjën A në
libër.
Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĨŽƚŽŐƌĂĮŶģ
në libër dhe të gjejnë dhe qarkojnë
shkronjën A.

Hapi i tretë
ϭ͘ƌĂŵĂƟnjŝŵ͗hŶģũĂŵ
2. Shkrimi i shkronjës
1. Përpiquni që trupin tuaj ta ktheni në ϭ͘ DĞ ĂŶģ ƚģ ƚƌƵƉŝƚ ŶdžģŶģƐŝƚ ĨŽƌŵŽũŶģ
shkronjën A. shkronjën A.
2. Shkruan shkronjën A, a të shtypit në Ϯ͘ EdžģŶģƐŝƚ ƐŚŬƌƵĂũŶģ Ŷģ ŇĞƚŽƌĞƚ Ğ ƚLJƌĞ
ƚĂďĞůģ ĚŚĞ ƵĚŚģnjŽŶ Ğ ŶĚŝŚŵŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģ
ƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂ ŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͘
ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ ͕ Ă͘ WŽ ĂƐŚƚƵ ƚģ ǀŝnjĂƚŽũŶģ
ĚŝĕŬĂƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͘

ϯ͘ Eģ ĐŽƉĂ ŐĂnjĞƚĂƐŚ ƚģ ŐũĞũŶģ ƐŚŬƌŽŶũģŶ

A,a, t’i qarkojnë dhe t’i sjellin në klasë.
3. Detyrë shtëpie
 109

Ora e dytë. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shtypit A, a

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

shkronjës së madhe dhe të
vogël të shtypit A,a. Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, ŇĞƚŽƌĞ͕

Të shkruajë bukur, saktë dhe Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Të dëgjuarit, materiale

me të gjitha elementet këtë ǀŝnjĂƟŵŝ͕
shkronjë. ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë. dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ
CD, libra për
dģůĞdžŽũģ shkronjën e vëmendjes, Ĩģŵŝũģ
mësuar.
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
Të pasurojëłĂůŽƌŝŶŵĞƐĂ
ŵģƐŚƵŵģłĂůģƚģƐŚŬƌŽŶũģƐ Të krijuarit.
A,a

&ũĂůģŬLJĕ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ĂŶĂŶĂƐ͕ĂǀŝŽŶ͕ƐŚŬƌŽŶũģ͕njĂŶŽƌĞ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶ ŇĞƚģ ƚģ ďĂƌĚŚĂ ĚŚĞ ƵĚŚģnjŽŶ Ƌģ ŐũLJƐŵĂ Ğ Nxënësit ndahen në dy grupe të mëdha.
nxënësve në klasë të shkruajnë shkronjën A të madhe, të Nxënësit e grupit të parë shkruajnë
DŽƟǀŝŵŝ shtypit, kurse gjysma tjetër e nxënësve shkronjën a të vogël
secili shkronjën A të madhe të shtypit
të shtypit. ŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģ
i nxënësve shkruajnë secili shkronjën
DģƐƵĞƐŝƚŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ aƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;A, a)”. ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;A a).

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;abetare, ananas, <ŽŵĞŶƚŽũŶģ ĮŐƵƌĂƚ Ŷģ ůŝďģƌ ĚŚĞ Ƶ

avionͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍Wģƌ përgjigjen pyetjeve të dhëna (është
ĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟ abetare, nevojitet për të mësuar
shkrimin dhe leximin, mua më pëlqen
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚƚ͛ŝůĞdžŽũŶģ abetarja, aty mësoj shumë gjëra...)
łĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶA në
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘ >ĞdžŽũŶģ ŐůŽďĂůŝƐŚƚ łĂůģƚ ;abetare,
ananas, avion ) dhe shkruajnë
shkronjën AŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë U tregon nxënësve modelin se si do të shkruajnë shkronjën
e madhe dhe të vogël të shtypit A a, në Abetaren e Punës
dhe u shpjegon se si do të punohet në të. Kërkon që ata
të bëjnë vetëm njërin rast, i sheh dhe kur bindet se i
ŬĂŶģďģƌģĂƐŚƚƵƐŝĕĚƵŚĞƚ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģ
pavarur.
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģ
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌ
shoku.
Nxënësit shkruajnë shkronjën e
madhe dhe të vogël të shtypit A a, në
Abetaren e Punës. Presin ndihmën
ĞŵģƐƵĞƐŝƚƐŝĮůůŝŵ͕ŶĚģƌƐĂŵģƉĂƐ
punojnë individualisht.
Nxënësit, pasi bëjnë detyrën,
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
krah dhe kontrollojnë njëri-tjetrin se si
kanë punuar.
110

Ora e tretë. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit A,a

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

shkronjës së madhe e të
vogël të dorës A,a. Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata ŇĞƚŽƌĞ͕

Të shkruajë bukur, saktë dhe Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Të dëgjuarit materiale

me të gjitha elementet këtë ǀŝnjĂƟŵŝ͕
shkronjë. ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë. dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ
CD, libra për
dģůĞdžŽũģ shkronjat e vëmendjes Ĩģŵŝũģ
mësuara
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ

Të krijuarit

&ũĂůģŬLJĕ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ďĞƚĂƌĞWƵŶĞ͘
Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë Kërkon që nxënësit të mbyllin sytë dhe duke ngritur dorën Nxënësit veprojnë ashtu si i orienton
lart, të veprojnë ashtu si i drejton ai. ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
DŽƟǀŝŵŝ për të bërë shkronjën e madhe dhe
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ të vogël të shkrimit A,a.
shkruani, ulni dorën duke e bërë një lakim majtas, pastaj
ƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟

EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģ
ajër, ashtu si janë shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit
të dorës A,a.

Hapi i dytë DģƐƵĞƐŝŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ Shkruajnë shkronjën A,a të shkrimit

shkronjën e madhe dhe të vogël të shkrimit A,a. ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
me ngjyrë.
Paraqet para nxënësve shkronjën e madhe dhe të vogël të
shkrimit A,a ĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata që të shkruajnë shkronjat
ŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘

Hapi i tretë Kërkon që nxënësit të krahasojnë shkronjat e shtypit dhe <ƌĂŚĂƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞŇĂƐŝŶƉģƌ

të dorës A.
hĚŚģnjŽŶƋģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞ
shkronjën e madhe dhe të vogël të shkrimit, A,a.
sģnjŚŐŽŶĚŚĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
Detyrë shtëpie ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
dhe të vogël të shkrimit A,a.
to (janë të mëdha dhe të vogla, kanë
vija të drejta dhe të lakuara...)
^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞϰƌƌĞƐŚƚĂ
me shkronjën e madhe dhe të vogël
të shkrimit A,a.
 111

Ora e katërt. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit A,a

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞƐŚŬƌŽŶũģƐ Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

së madhe e të vogël të dorës Imagjinata,
A,a. Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ Të dëgjuarit, ŇĞƚŽƌĞ͕
dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ
Të shkruajë bukur, saktë dhe Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ vëmendjes, materiale
me të gjitha elementet këtë dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
shkronjë. ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë. Të krijuarit.
CD, libra për
dģůĞdžŽũģ shkronjat e mësuara. Ĩģŵŝũģ͘

&ũĂůģŬLJĕ͗ĚŝŬƟŵ͕ƐŚŬƌŽŶũģĞƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ďĞƚĂƌĞWƵŶĞ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë hƐŚƉģƌŶĚĂŶŶdžģŶģƐǀĞϰĞƟŬĞƚĂŵĞ
shkronjat e shtypit dhe të dorës A.
DŽƟǀŝŵŝ
dŚŽƚģ͗͞:ƵĚŽƚģŶŐƌŝŶŝĞƟŬĞƚģŶŵĞ
Qëlloje shkronjën shkronjën që kërkoj. P.sh., të ngrihet
lart shkronja e vogël e shtypit a͖
të ngrihet lart shkronja e madhe e
dorës A... Pastaj, të njëjtën lojë do ta
ǀĂnjŚĚŽŶŝŵĞƐŚŽŬģƚŶģŐƌƵƉ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Nxënësit dëgjojnë më vëmendje
ŵģƐƵĞƐŝŶĚŚĞŶŐƌĞŶģůĂƌƚĞƟŬĞƚģŶŵĞ
shkronjën përkatëse.
sĂnjŚĚŽũŶģůŽũģŶŶģŐƌƵƉ͘EũģƌŝƉƌĞũ
nxënësve merr rolin e mësuesit, të
ƚũĞƌģƚŶŐƌĞŶģĞƟŬĞƚĂƚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂ͘

Hapi i dytë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģ Shkruajnë shkronjën e madhe dhe

Abetare Pune shkronjën e madhe dhe të vogël të shkrimit të dorës A,a në
të vogël të shkrimit A,a͕ŝǀģnjŚŐŽŶĂƚĂ Abetaren e Punës sipas modelit të
ĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ dhënë.

Dikton shkronjën e madhe dhe të vogël ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞ

ŝŬƟŵ ͗Ă͕͕Ă͕Ă͕͕Ă͘ diktuara.

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͘EŐĂůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂ͕ƋģũƵ Me letrat me ngjyra që shpërndan

ŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝ mësuesi, bëjnë balona mbi të cilat
Balona të lumtura to shkruani shkronjën e madhe dhe shkruajnë shkronjën e madhe dhe të
të vogël të shkrimit A,a. Vendosini në vogël të shkrimit A,a dhe i vendosin
këndin e shkronjave në klasë. në këndin e shkronjave në klasë.

^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞ
shkronjën e madhe dhe të vogël të
Detyrë shtëpie shkrimit A,a.

Ora e pestë. Tema: 'ũĞƚũĂĞƐŚŬƌŽŶũģƐŶģłĂůģ͕ůĞdžŝŵŝłĂůģǀĞĚŚĞƉĂƐƵƌŝŵłĂůŽƌŝŵĞ

łĂůģƚģƌĞũĂ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të zhvilluarit Burimet
teknika
 112

Të gjejë vendndodhjen e Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

shkronjës aŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͘ Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
Të komentojëĮŐƵƌĂƚƋģ Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, materiale
ƐŚŝŬŽŶĚŚĞƚ͛ŝůŝĚŚģŵĞłĂůģƚ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë. Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
përkatëse. dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ CD, libra
Të krijojëłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ vëmendjes, ƉģƌĨģŵŝũģ͘
shkronjën a dhe të përpiqet dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
t’i shkruajë dhe t’i lexojë Të krijuarit.
globalisht ato.
&ũĂůģŬLJĕ͗ƉĞƐŚŬƵ͕ŬƌŽŬŽĚŝůŝ͕ŇƵƚƵƌĂ͕ůŽƉĂ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hƐŚƚƌŝŵĞƚĞƉģƌŐĂƟƚƵƌĂŵģƉĂƌģƵƐŚƉģƌŶĚĂŚĞŶ EdžģŶģƐŝƚŶŐũLJƌŽƐŝŶŶģŇĞƚģƚĞƚLJƌĞ
ŶdžģŶģƐǀĞƋģƚģƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘dŚŽƚģ͗ shkronjën e mësuar, A,a.
DŽƟǀŝŵŝ Ngjyrosni me të njëjtën ngjyrë shkronjën A,a.

Ngjyros shkronjën

Hapi i parë DģƐƵĞƐŝƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞ EdžģŶģƐŝƚĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚĚŚĞ

ƉĂƌģƚģĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶ ngjyrosin rrethin aty ku e dëgjojnë
ƌƌĞƚŚŝŶĂƚLJŬƵĞĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶ͗ŶģĮůůŝŵ͕ ƟŶŐƵůůŝŶA. Në ushtrimin tjetër
ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚ͘EģƚģŶũģũƚģŶŵģŶLJƌģŝ ngjyrosin rrethin aty ku e shohin
ƵĚŚģnjŽŶƚģǀĂnjŚĚŽũŶģĚŚĞŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶϮ͘ shkronjën.

ϭ͘<ƵĞĚģŐũŽŶƟŶŐƵůůŝŶ͍EŐũLJƌŽƐ͘

OOO OOO OOO

Ϯ͘<ƵĞƐŚĞŚƐŚŬƌŽŶũģŶ͍EŐũLJƌŽƐ͘

<ZK<K/>/
ÇANTA PEMA

OOO OOO OOO

 113

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŶĚĂŚĞŶŶģŐƌƵƉĞĚŚĞƚģ Nxënësit ndahen në grupe dhe

ŐũĞũŶģłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͘ ŐũĞũŶģłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͘
Udhëheqësi i grupit i thotë ato përpara
I shkruan ato në tabelë dhe bisedon me nxënësit të tjerëve në klasë.
ƉģƌłĂůģƚĞƌĞũĂƋģŐũĞũŶģ͘

Detyrë shtëpie 'ũĞŶŝłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶAŶģŐĂnjĞƚĂĚŚĞ

sillini ato në klasë.

KƌĂĞƉĂƌģdĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐE͕Ŷ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

në libër dhe të krijojë një ngjarje me të.
Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
Të njohë shkronjën M, m.
Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, materiale
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶDŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŵĞŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ Punëdore Dramë. Të dëgjuarit,
CD, libra për
Të qarkojëƐŚŬƌŽŶũģŶDŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ĩģŵŝũģ͘
ŶĚƌLJƐŚŵĞƚģłĂůģƐ͘ vëmendjes,
Mësimi me lojë
Të shkruajë shkronjën e madhe dhe të dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
vogël të shtypit M, m sipas modelit.
Të krijuarit.
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģŬLJĕ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂE͕Ŷ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë EĚĞnjŵƵnjŝŬģŶ͗^ŝƵŶĚŝĞƚĚĞƌŝƐĂĞĚģŐũƵĂƚŵƵnjŝŬģŶ͍ ģŐũŽũŶģŵƵnjŝŬģŶ͘hƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞ
ĨĂƌģŬģŶĂƋģƐŝĞƚģƐŽůůŝŬũŽŵƵnjŝŬģ͍<ƵƌŬģŶĚŽŚĞŶ dhe tregojnë për përvojat e tyre vetjake.
ŶŝŶƵůůĂƚ͍<ƵƐŚŝǀģĨģŵŝũģƚŶģŐũƵŵģ͍<ƵƌģŶĚģƌƌŽũŶģ
ĂƚĂ͍
DŽƟǀŝŵŝ
EģŵƵŶŐĞƐģƚģŵƵnjŝŬģƐŵƵŶĚƚģŬģŶĚŽŶŝǀĞƚģŶũģ
DƵnjŝŬĂͲEŝŶƵůůĂ ŶŝŶƵůůģ͗
Nina-nin të marrt gjumi, Mendojnë, imagjinojnë.
Nina-nin, të marrt gjumi,
nina-nin, të marrt në djep,
ƚģŬĂŶĂŶĂnjŽŐŵĞŇĞƚģ͘

hĚŚģnjŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģnjŚŐŽũŶģŶģďĞƚĂƌĞ͘ Cilin
ƐŚŽŚŝŵŶģĮŐƵƌģ͍<ƵũĂŶģĂƚĂ͍ĨĂƌģďģŶŶģŶĂ͍ >ĞdžŽũŶģƐĞĐŝůŝłĂůŝŶģ͘
ĨĂƌģŵďĂŶĂũŽ͍WƐĞŵĞŶĚŽŶŝƐĞƋĞŶŝhŵŝŝƵĂĨƌƵĂ
ŶģŶģƐ͍

Ͳ>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͘/ŶŬƵƌĂũŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģůĞdžŝŵ
WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝĮŐƵƌģƐŶģ individual.Nëna me Umin.
ďĞƚĂƌĞ Thonë shkronjën N.
ͲWLJĞƚ͗͞ŝůĂƚƐŚŬƌŽŶũĂŬĂŶģŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͍͟
114

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶE͕Ŷ͘ ϭ͘ĂůůŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶ͕ĚƵŬĞĚģŐũƵĂƌ

ŶŝŶƵůůģŶ͘EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģ
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ Ϯ͘ģŐũŽŚĞƚƉģƌƐģƌŝŶŝŶƵůůĂ͘DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚ͗͞EģĐŝůĂƚ ƟŶŐƵůůŝŶE͘
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ łĂůģĚģŐũŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝE͍͟'ũĞŶŝĞĚŚĞłĂůģƚũĞƌĂƋģ
ŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶE͘ 'ũĞũŶģłĂůģŵĞŬģƚģƟŶŐƵůů͘
DƵnjŝŬĂͲEŝŶƵůůĂ
ϯ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģ Ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͘WģƌĐĂŬƚŽũŶģ
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ ďĞƚĂƌĞͲ͞<ģƌŬŽũƟŶŐƵůůŝŶ͘͟<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝE͍ ƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ͗ ĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
ďĞƚĂƌũĂͲ͞<ģƌŬŽũ WLJĞƚ͗<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝE͍
ƟŶŐƵůůŝŶ͘͟
Hapi i dytë

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ 1. Shkruan shkronjën N, n në tabelë ose i paraqet 1. Shikojnë me vëmendje shkronjat,

ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ ǀģƌĞũŶģĚŚĞƚŚŽŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģƚĞ
ĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶģŵĞƐƚģƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ
shtypit N dhe të voglës së shtypit n.

Ϯ͘DģƐƵĞƐŝƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĨŽƚŽŐƌĂĮŶģ
në Abetare dhe të gjejnë dhe qarkojnë shkronjën
N. Gjithashtu shkruajnë shkronjat që mungojnë në
2. Kërkoj shkronjën łĂůģ͘ 2. Gjejnë, qarkojnë dhe shkruajnë
shkronjat në Abetare.

Hapi i tretë 1. Këron të punohet shkronja N,n me plastelinë.

1. Punimi i shkronjës me 2. Shkruan shkronjën N,n të shtypit në tabelë
plastelinë. ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶE͕Ŷ͘
'ũŝƚŚĂƐŚƚƵǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģƐĞŶĚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ
N.
2. Shkrimi i shkronjës
ϯ͘sŝnjĂƚŽũŶģĚŝĕŬĂƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶEĚŚĞ
ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŶƉŽƐŚƚģǀŝnjĂƟŵŝƚ͘
1. Nxënësit punojnë shkronjën me
plastelinë.
Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚ
e tyre disa rreshta me shkronjën N
ĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģƐĞŶĚƋģĮůůŽŶŵĞ
shkronjën N.

3. Detyrë shtëpie

Ora e dytë. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shtypit N,n

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
zhvilluarit

Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ
shkronjës së madhe dhe të
vogël të shtypit N,n.
Të shkruajë bukur, saktë dhe
me të gjitha elementet këtë
shkronjë.
dģůĞdžŽũģ shkronjën e mësuar.
Të pasurojëłĂůŽƌŝŶŵĞƐĂŵģ
ƐŚƵŵģłĂůģƚģƐŚŬƌŽŶũģƐE͕Ŷ͘
&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗ŶģŶƚĂ͕ŶģŶĂ͕ŶƵŵƌĂ͘
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ
Hapi i dytë
Hapi i tretë
Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ͕
Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕
Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕
ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë.
Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
DģƐƵĞƐŝƐŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞ
ƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģ
të shkruajnë shkronjën N të madhe të
shtypit, kurse gjysma tjetër e nxënësve
shkronjën n të vogël të shtypit.
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚ
ƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚ
e shkronjave ( N,n)͘͟
Mësuesi kërkon që nxënësit të
ŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;nënta, nëna,
numraͿƉģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂ
ƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍ĨĂƌģģƐŚƚģĂũŽƉģƌ
ƚLJ͍^ĂĞĚŽŶŝ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģ
ŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚģůĞdžŽũŶģłĂůģƚ
në mënyrë globale dhe të shkruajnë
shkronjën NŶģŬƵƟnjĂƚƋģŵƵŶŐŽŶ͘
U tregon nxënësve modelin se si do
të shkruajnë shkronjën e madhe dhe
të vogël të shtypit N n në Abetaren
e Punës dhe u shpjegon se si do të
punohet në të. Kërkon që ata të bëjnë
vetëm njërin rast dhe kur bindet se
i kanë bërë mirë i lë të punojnë në
mënyrë të pavarur.
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģ
ĚĞƚLJƌģŶ͕ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞ
njëri-tjetrin dhe të kontrollojnë se si ka
punuar shoku.
115
Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
dģĨŽůƵƌŝƚ͕
Imagjinata, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të dëgjuarit,
dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ materiale
vëmendjes, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
Të krijuarit. CD, libra për
Ĩģŵŝũģ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Nxënësit ndahen në klasë në dy grupe
të mëdha. Nxënësit e grupit të parë
shkruajnë individualisht shkronjën
NƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
kanë përpara. Grupi i dytë i nxënësve
shkruan individualisht shkronjën n
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;N,n).
<ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞ
përgjigjen në pyetjet e dhëna (njeriu
më i dashur për mua është nëna).
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;nënta, nëna,
numra) dhe shkruajnë shkronjën N në
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
Nxënësit shkruajnë shkronjën e
madhe dhe të vogël të shtypit N n, në
Abetaren e Punës. Presin ndihmën e
ŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ͕ĚŚĞŵģƉĂƐ
punojnë individualisht.
EdžģŶģƐŝƚ͕ƉĂƐŝƉģƌĨƵŶĚŽũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶĞ
bankës dhe kontrollojnë njëri-tjetrin
se si kanë punuar.
116

Ora e tretë. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit N, n

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
zhvilluarit
Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
shkronjës së madhe e të vogël Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
të dorës N,n. Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, materiale
Të shkruajë bukur, saktë dhe ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë. Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
me të gjitha elementet këtë dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ CD, libra për
shkronjë. vëmendjes, Ĩģŵŝũģ͘
dģůĞdžŽũģ shkronjat e mësuara. dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
Të krijuarit.

&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞĚŽƌģƐ͕ďĞƚĂƌĞWƵŶĞ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë Mësuesi kërkon që nxënësit të mbyllin Nxënësit veprojnë ashtu si i orienton
sytë dhe duke ngritur dorën lart, të ŵģƐƵĞƐŝĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
DŽƟǀŝŵŝ veprojnë ashtu si i drejton ai. për të bërë shkronjën e madhe dhe të
vogël të shkrimit N,n.
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝĚŽƌģŶŵĞ
të cilën shkruani, ulni dorën duke bërë
një lakim majtas, pastaj bëni një vijë të
ƉũĞƌƌģƚĚũĂƚŚƚĂƐ͘͘͘͟

Në këtë mënyrë i orienton të bëjnë

ůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝ
shkruhet shkronja e madhe dhe e vogël
e shkrimit të dorës N,n.

Hapi i dytë EũĞŚŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ Shkruajnë shkronjën N,n të shkrimit të

shkronjën e madhe dhe të vogël të ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
shkrimit N,n. ngjyrë.

Paraqet para nxënësve shkronjën e

madhe dhe të vogël të shkrimit N,n dhe
ŝƵĚŚģnjŽŶ ata që të shkruajnë shkronjat
ŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘

Hapi i tretë Kërkon që nxënësit të krahasojnë <ƌĂŚĂƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞŇĂƐŝŶƉģƌƚŽ

shkronjat e shtypit dhe të dorës N. (janë të mëdha dhe të vogla, kanë vija
të drejta dhe të lakuara...)
hĚŚģnjŽŶƋģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞƚģ
shkruajnë 4 rreshta me shkronjën e ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞϰƌƌĞƐŚƚĂ
madhe dhe të vogël të shkrimit N,n. me shkronjën e madhe dhe të vogël të
shkrimit N, n.
sģnjŚŐŽŶĚŚĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚĂƚLJŬƵ
ĂƚĂŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
Detyrë shtëpie ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞ
shkronjën e madhe dhe të vogël të
shkrimit N, n.
 117

Ora e katërt. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit N,n

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
zhvilluarit
Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
shkronjës së madhe dhe të Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
vogël të shtypit N,n. Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, materiale
Të shkruajë bukur, saktë dhe ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë. Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
me të gjitha elementet këtë dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ CD, libra për
shkronjë. vëmendjes, Ĩģŵŝũģ͘
dģůĞdžŽũģ shkronjën e mësuar. dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
Të pasurojëłĂůŽƌŝŶŵĞƐĂŵģ Të krijuarit.
ƐŚƵŵģłĂůģƚģƐŚŬƌŽŶũģƐE͕Ŷ͘

&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗łĂůģ͕ƌƌŽŬũĞ
Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë hƐŚƉģƌŶĚĂŶŶdžģŶģƐǀĞϰĞƟŬĞƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞ
shtypit dhe të dorës N.
DŽƟǀŝŵŝ
dŚŽƚģ͗͞:ƵĚŽƚģŶŐƌŝŶŝĞƟŬĞƚģŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶƋģ
͞YģůůŽũĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͟ ŬģƌŬŽũ͘͟W͘ƐŚ͗͘EŐƌŝŚĞƚůĂƌƚƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģůĞƐŚƚLJƉŝƚŶ͖
ngrihet lart shkronja e madhe e dorës N....
Hapi i dytë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
shkronjën e madhe dhe të vogël të shkrimit N,n,
ƌƌŽŬũĞĚŚĞłĂůģ͕ŝǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģ
ǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Nxënësit dëgjojnë më vëmendje
ŵģƐƵĞƐŝŶĚŚĞŶŐƌĞŶģůĂƌƚĞƟŬĞƚģŶŵĞ
shkronjën e qëlluar.
sĂnjŚĚŽũŶģůŽũģŶŶģŐƌƵƉ͘EũģƌŝƉƌĞũ
nxënësve merr rolin e mësuesit, të
ƚũĞƌģƚŶŐƌĞŶģĞƟŬĞƚĂƚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂ͘
Shkruajnë shkronjën e madhe dhe të
vogël të shkrimit të dorës N,n, rrokje
ĚŚĞłĂůģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐ
modelit të dhënë.

ŝŬƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞ͗ŶĂ͕Ŷŝ͕ŝŶ͕ĂŶ͕ ^ŚŬƌƵĂũŶģƌƌŽŬũĞƚĚŚĞłĂůģƚƋģĚŝŬƚŽŶ
ŝŬƟŵ ŶĂŶŝ͕EŝŶĂ͘DģƉĂƐǀůĞƌģƐŽŶĚŝŬƟŵŝŶ͘ mësuesi.

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŝƐŚƉģƌŶĚĂŶ

ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
Balona të lumtura madhe dhe të vogël të shkrimit N,n”. Vendosini ato
në këndin e shkronjave në klasë.
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
Detyrë shtëpie madhe dhe të vogël të shkrimit N,n.
mësuesi, bëjnë balona mbi të cilat
shkruajnë shkronjën e madhe dhe të
vogël të shkrimit N,n dhe i vendosin
në këndin e shkronjave në klasë.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵŝłĂůģǀĞĚŚĞƉĂƐƵƌŝŵłĂůŽƌŝŵĞłĂůģƚģƌĞũĂ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
zhvilluarit
Të gjejë vendndodhjen e Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐŚŬƌŽŶũģƐEŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͘ dģĨŽůƵƌŝƚ͕
Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ Imagjinata, ŇĞƚŽƌĞ͕
Të komentojëĮŐƵƌĂƚƋģ Të dëgjuarit,
ƐŚŝŬŽŶĚŚĞƚ͛ŝůŝĚŚģŵĞłĂůģƚ Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ materiale
përkatëse. vëmendjes, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë. dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
Të krijojëłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ Të krijuarit. CD, libra për
shkronjën N dhe të përpiqet Ĩģŵŝũģ
t’i shkruajë dhe lexojë
globalisht ato.

&ũĂůģŬLJĕ͗ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͘
118

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hƐŚƚƌŝŵĞƚĞƉģƌŐĂƟƚƵƌĂŵģƉĂƌģƵƐŚƉģƌŶĚĂŚĞŶŶdžģŶģƐǀĞƋģ Nxënësit ndahen në dyshe dhe lexojnë
DŽƟǀŝŵŝ ƚģůĞdžŽũŶģŶģĕŝŌ͘DģƐƵĞƐŝƚŚŽƚģ͗͞>ĞdžŽŶƌƌŽŬũĞƚŶũģƌŝ͕ƚũĞƚƌŝ rrokjet. Njëri lexon, tjetri dëgjon,
>ĞdžŽƌƌŽŬũĞŶ ĚģŐũŽŶ͕ƉĂƐƚĂũŶĚģƌƌŽŶŝƌŽůĞƚ͘͟ pastaj ndërrojnë rolet.
Ma na mam
Mi ni mim
Im an nan
am in nin

Hapi i dytë WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞłĂůģ͕ŝůĞdžŽŶǀĞƚģĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģĂƚĂ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģ;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿłĂůģƚ͕

të bëjnë lexim global të tyre dhe pastaj të qarkojnë rrokjet ĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚĚŚĞŶŐũLJƌŽƐŝŶ
ƋģĚŝŶģƚģůĞdžŽũŶģ͕Ɖ͘ƐŚ͗͘ rrethin aty ku e dëgjojnë dhe e shohin
Nëna qeni ƟŶŐƵůůŝŶE͘
Ninulla rini
Natë

Hapi i tretë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂ

łĂůģŶEE/͘/ŬŽŶƚƌŽůůŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģŶĞǀŽũģ͕ łĂůģŶEE/ĚŚĞůĞdžŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ŵģƉĂƐůĞdžŽŶŶģůŝďģƌĚŚĞƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģůĞdžŝŵ në libër.
individual në libër.

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŶĚĂŚĞŶŶģŐƌƵƉĞĚŚĞƚģŐũĞũŶģłĂůģƚģ Nxënësit ndahen në grupe dhe

reja me shkronjën N. ŐũĞũŶģłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶE͘
/ƐŚŬƌƵĂŶĂƚŽŶģƚĂďĞůģĚŚĞďŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉģƌłĂůģƚĞ Udhëheqësi i grupit i thotë ato para të
reja që ata gjejnë. tjerëve në klasë.

'ũĞŶŝłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶNŶģŐĂnjĞƚĂĚŚĞƐŝůůŶŝĂƚŽŶģ
klasë.
^ŚŬƌƵĂŶŝŶģŇĞƚŽƌĞϰƌƌĞƐŚƚĂ
Detyrë shtëpie NINA.

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet

teknika zhvilluarit
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ Punë në grup, dģĨŽůƵƌŝƚ͕ Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
së dhënë në libër dhe të Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
krijojë një ngjarje me të. Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, materiale
Të njohë shkronjën M,m. Punë dore, Dramë. Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejë shkronjën M në Mësimi me lojë. dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ CD, libra për
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ vëmendjes, Ĩģŵŝũģ͘
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
Të qarkojë shkronjën M në Të krijuarit.
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajë shkronjën e
madhe dhe të vogël të shtypit
M, m sipas modelit.
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
Abetare.

&ũĂůģŬLJĕ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕Ğ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘
 119

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hĚŚģnjŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģnjŚŐŽũŶģŶģďĞƚĂƌĞ͘ Cilin Mendojnë, imagjinojnë (ndjenjat për
ƐŚŽŚŝŵŶģĮŐƵƌģ͍<ƵũĂŶģĂƚĂ͍ĨĂƌģŵďĂŶŶģĚŽƌģ ƐŚĞƟƚũĞƚŵĞŚĞůŝŬŽƉƚĞƌ͘͘͘Ϳ
DŽƟǀŝŵŝ Ŷŝ͍<ģƉģƌƐŚģŶĚĞƚŵĂ͍ŬĞŶŝŚŝƉƵƌŶĚŽŶũģŚĞƌģ
WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝĮŐƵƌģƐŶģ ŶģŚĞůŝŬŽƉƚĞƌ͍^ŝĚŽƚģŶĚŝŚĞƐŚŝƚƉŽƚģŝƐŚŝƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ ŚĞůŝŬŽƉƚĞƌ͍ /ŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚůĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘
Ͳ>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͘/ŶŬƵƌĂũŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģůĞdžŝŵ
individual. Thonë shkronjën E.
Ema luan me Anin.
ͲWLJĞƚ͗͞ŝůĂƚƐŚŬƌŽŶũĂŬĂŶģŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͍͟

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕Ğ͘
2. Ec e ec e ec ϭ͘ĂůůŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶĚƵŬĞĚģŐũƵĂƌ
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ E ǀũĞƌƐŚģŶ͘EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ Ec e ec e ec ƟŶŐƵůůŝŶ͘
sũĞƌƐŚĂͲĐ Ec e ec e ec
Një bubrrec Ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͘WģƌĐĂŬƚŽũŶģ
Për ta puthur ƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐ
'ũŝƌĂĨģŶŶģĨĂƋĞ͊ ĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
>ĞdžŽŶǀũĞƌƐŚģŶĚŚĞŝŶŬƵƌĂũŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģ
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ individualisht (globalisht).
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ͗ ϯ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģ
ďĞƚĂƌũĂͲ͞<ģƌŬŽũ ďĞƚĂƌĞͲ͞<ģƌŬŽũƟŶŐƵůůŝŶ͘͟WLJĞƚ͗<ƵŶĚŽĚŚĞƚ
ƟŶŐƵůůŝŶ͘͟ ƟŶŐƵůůŝ͍
120

Hapi i dytë ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶE, eŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞƚŚŽŶģ

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ
ƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶ ŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵͿ͘
ŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚ
ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕EĚŚĞƚģ
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕e. Ϯ͘'ũĞũŶģ͕ƋĂƌŬŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ
Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĨŽƚŽŐƌĂĮŶģ ďĞƚĂƌĞ͘EĚĂũŶģłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞƚƌĞŐŽũŶģ
ŶģďĞƚĂƌĞ͕ƚģŐũĞũŶģĚŚĞƚģƋĂƌŬŽũŶģ ŶƵŵƌŝŶĞƚLJƌĞ͘
ƐŚŬƌŽŶũģŶE͘'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝƵĚŚģnjŽŶĞŝ
ŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģ
ŵƵŶŐŽũŶģŶģłĂůģ͘

Hapi i tretë ϭ͘ĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂ ϭ͘^ŚŬƌŽŶũģŶĞƐŚŬƌƵĂũŶģŵĞŐŝƐŚƚŶģĂũģƌĚŚĞ

ϭ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ E, eŶģĂũģƌ͘<ģƌŬŽŚĞƚŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚģ ŵģƉĂƐŶģŇĞƚŽƌĞ͘
ƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶE, e.

ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ϯ͘sŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶEĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŶŶģ
ƉģƌĨƵŶĚŝŵƚģǀŝnjĂƟŵŝƚ͘

Ora e dytë. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shtypit E, e/Abetare Pune

Shprehitë
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Burimet
e të zhvilluarit
Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚE, e. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të shkruajëďƵŬƵƌ͕ƐĂŬƚģĚŚĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŵĞƚģŐũŝƚŚĂĞůĞŵĞŶƚĞƚŬģƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐŚŬƌŽŶũģ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
Të lexojëƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵģƐƵĂƌ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
Të pasurojëłĂůŽƌŝŶŵĞƐĂŵģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƐŚƵŵģłĂůģƚģƐŚŬƌŽŶũģƐE, e.

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ĞƌĂ͕ĞůĞĨĂŶƟ͕ĞŶĂ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ

DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶE ƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶe ƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģ
ĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;E, e)”.
ƚģŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ
EƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶe
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;E, e).
 121

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ĞƌĂ͕ĞůĞĨĂŶƟ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞ

enaͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍Wģƌ
ĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģ
łĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶEŶģ
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉģƌƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģ
ĞŶĂ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌƵƐŚƋŝŵ͕ƵŶģĞ
ƉģƌĚŽƌĂ͕͘͘͘Ϳ
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ĞƌĂ͕ĞůĞĨĂŶƟ͕
enaͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶEŶģ
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚE, eŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚE, e͕Ŷģ
ĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞ
ƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģ ŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐ
ďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘ ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģ
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ƐŚŽŬƵ͘ ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
ŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝ
ŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

Ora e tretë. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit E, e

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐ͕Ğ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të shkruajëďƵŬƵƌ͕ƐĂŬƚģĚŚĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŵĞƚģŐũŝƚŚĂĞůĞŵĞŶƚĞƚŬģƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐŚŬƌŽŶũģ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
Të lexojëƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģƐƵĂƌĂ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ďĞƚĂƌĞWƵŶĞ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
DŽƟǀŝŵŝ ůĂƌƚƚģǀĞƉƌŽũŶģ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͟ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ĚŚĞƚƌĞŐŽŶůģǀŝnjũĞƚƋģĚƵŚĞƚƚģďģũŶģƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕E, e.
ƐŚŬƌŽŶũģŶE, e.

Hapi i dytë EũŽŌŽŶŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶE, eƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, e. ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ŵĞŶŐũLJƌĂ͘
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚE, e ĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
122

Hapi i tretë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬƌĂŚĂƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶEƚģƐŚƚLJƉŝƚĚŚĞ <ƌĂŚĂƐŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞŇĂƐŝŶƉģƌ

ĂƚģƚģĚŽƌģƐ͘ ƚŽ;ũĂŶģƚģŵģĚŚĂĚŚĞƚģǀŽŐůĂ͕ŬĂŶģ
ǀŝũĂƚģĚƌĞũƚĂĚŚĞƚģůĂŬƵĂƌĂ͘͘͘Ϳ

hĚŚģnjŽŶƋģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞϰƌƌĞƐŚƚĂ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, e. ŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů
sģnjŚŐŽŶĚŚĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚĂƚLJŬƵŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, e.

ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, e.

Ora e katërt. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit E, e/Abetare Pune
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

Të mësojëŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕

ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģǀŽŐģů WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ůĂƉƐĂ͕
ƚģĚŽƌģƐE, e. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŇĞƚŽƌĞ͕
Të shkruajëďƵŬƵƌ͕ƐĂŬƚģĚŚĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŵĞƚģŐũŝƚŚĂĞůĞŵĞŶƚĞƚŬģƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũģ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
Të lexojëƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģƐƵĂƌĂ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ Ĩģŵŝũģ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗łĂůģ͕ƌƌŽŬũĞ͕Ŷŝ͕ŵĂŵŝ͘
Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë

DŽƟǀŝŵŝ hƐŚƉģƌŶĚĂŶŶdžģŶģƐǀĞϰĞƟŬĞƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞĂƚģ

ƐŚƚLJƉŝƚĚŚĞƚģĚŽƌģƐ͕E.
'ũĞũĞƐŚŬƌŽŶũģŶ
dŚŽƚģ͗͞:ƵĚŽƚģŶŐƌŝŶŝĞƟŬĞƚģŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ƚģ
ĐŝůģŶƵŶģĞŬģƌŬŽũƉ͘ƐŚ͗͘ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů
ĞƐŚƚLJƉŝƚe;ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĞĚŽƌģƐE...
WĂƐƚĂũƚģŶũģũƚģŶůŽũģĚŽƚĂǀĂnjŚĚŽŶŝŵĞƐŚŽŬģƚŶģ
ŐƌƵƉ͘
ƋģƚŚŽƚģŵģƐƵĞƐŝĚŚĞŶŐƌĞŶģůĂƌƚ
ĞƟŬĞƚģŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŐũĞƚƵƌ͘
sĂnjŚĚŽũŶģůŽũģŶŶģŐƌƵƉ͘EũģƌŝƉƌĞũ
ŶdžģŶģƐǀĞŵĞƌƌƌŽůŝŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ͕
ŶĚģƌƐĂƚģƚũĞƌģƚŶŐƌĞŶģĞƟŬĞƚĂƚŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂ͘

Hapi i dytë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, e, ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐE, e͕ƌƌŽŬũĞ
ƌƌŽŬũĞĚŚĞłĂůģ͕ŝǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌ ĚŚĞłĂůģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐ
ŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģ͘

ŝŬƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞ͗me, ne, em, ^ŚŬƌƵĂũŶģƌƌŽŬũĞƚĚŚĞłĂůģƚƋģ

ŝŬƟŵ en, Eni e mami͘DģƉĂƐǀůĞƌģƐŽŶĚŝŬƟŵŝŶ͘ ŵģƐƵĞƐŝĚŝŬƚŽŶ͘
 123

Hapi i tretë

ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚ͕ƚģĐŝůĂƚũƵŬĂŵ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, e.
sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, e ƌƌŽŬũĞĚŚĞłĂůģ͘
ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚE, eĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵŝłĂůģǀĞĚŚĞƉĂƐƵƌŝŵłĂůŽƌŝŵĞłĂůģƚģƌĞũĂ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit
Të gjejëǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐŚŬƌŽŶũģƐEŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
Të komentojëĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ƐŚŝŬŽŶĚŚĞƚ͛ŝůŝĚŚģŵĞłĂůģƚ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƉģƌŬĂƚģƐĞ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
Të krijojëłĂůģƋģƉģƌŵďĂũŶģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĚŚĞƚģƉģƌƉŝƋĞƚ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũģĚŚĞƚ͛ŝůĞdžŽũģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ŐůŽďĂůŝƐŚƚĂƚŽ͘
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ĞůĞĨĂŶƟ͕ŚĞůŝŬŽƉƚĞƌŝ͕ŵĂ͕Ŷŝ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶĞƟŬĞƚĂŵĞłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŶģďĂŶŬĂƚĞ
DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐǀĞĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĂƚĂƋģƉģƌŶũģŬŽŚģƚģĐĂŬƚƵĂƌ
'ũĞũĞłĂůģŶƐŚƉĞũƚ ƚģŐũĞũŶģĚŚĞƚģŐƌƵŵďƵůůŽũŶģĞƟŬĞƚĂƚŵĞłĂůģƚƋģŬĂŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶE͘WĂƐƚĂũĂƚŽłĂůģƚģůĞdžŽŚĞŶƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞŶģ
ŬůĂƐģ͘'ƌƵƉŝƋģŬĂŐũĞƚƵƌŵĞƚĞƉģƌłĂůģĚŽƚģǀůĞƌģƐŽŚĞƚ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EŐĂĞƟŬĞƚĂƚŵĞłĂůģƋģƵŬĂ
ƐŚƉģƌŶĚĂƌģŵģƐƵĞƐŝĚŽƚģŐũĞũŶģ
ƐŚƉĞũƚģłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĚŚĞ
ĚŽƚ͛ŝůĞdžŽũŶģĂƚŽƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͘

Hapi i dytë sĞŶĚŽƐĞƟŬĞƚĂƚŵĞłĂůģƚģ 'ũĞũŶģƌƌŽŬũĞƚŶģĞƟŬĞƚĂƚŵĞłĂůģĚŚĞ

ƐŚƉģƌŶĚĂƌĂŶģƉũĞƐģŶĞŵŽƟǀŝŵŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞĂƚLJ ŝƋĂƌŬŽũŶģĂƚŽ͘
ƉĂƐƚĂũŶŐƌŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƋĂƌŬŽũŶģƌƌŽŬũĞƚŶģłĂůģƚģ
ŶĚƌLJƐŚŵĞ͘

Hapi i tretë >ĞdžŽŶłĂůŝŶģŶģůŝďģƌĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚ >ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůŝŶģĚŚĞłĂůģƚŶģ

ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿƚģůĞdžŽũŶģłĂůŝŶģĚŚĞłĂůģƚ͘ ůŝďģƌ͘
EMA LUAN ME ANIN.
ůĞĨĂŶƟ
Telefoni
Era
Helikopteri

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŶĚĂŚĞŶŶģŐƌƵƉĞĚŚĞƚģŐũĞũŶģłĂůģ
ƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶE. EdžģŶģƐŝƚŶĚĂŚĞŶŶģŐƌƵƉĞĚŚĞ
/ƐŚŬƌƵĂŶĂƚŽŶģƚĂďĞůģĚŚĞďŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉģƌ ŐũĞũŶģłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶE.
łĂůģƚĞƌĞũĂƋģĂƚĂŐũĞũŶģ͘ hĚŚģŚĞƋģƐŝŝŐƌƵƉŝƚŝƚŚŽƚģĂƚŽƉĂƌĂƚģ
ƚũĞƌģǀĞŶģŬůĂƐģ͘
'ũĞŶŝłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶEŶģŐĂnjĞƚĂĚŚĞƐŝůůŝŶŝĂƚŽ
ŶģŬůĂƐģ͘
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝŶģŇĞƚŽƌĞϰƌƌĞƐŚƚĂ
EMA ME ANIN.
124

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ^͕Ɛ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞŵĞƚģ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶS, s. WƵŶģĚŽƌĞ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶSŶģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶSŶģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ
S, s ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ^͕Ɛ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë /ŵƉƌŽǀŝnjŽŶŶģŬůĂƐģŶũģƵĚŚģŬƌLJƋ͘ >ƵĂũŶģƌŽůŝŶĞŬģŵďģƐŽƌŝƚ͘
<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚģŬĂůŽũŶģƌƌƵŐģŶ
DŽƟǀŝŵŝ ĚŚĞƚģƌĞƐƉĞŬƚŽũŶģƐĞŵĂĨŽƌŝŶ͘

ƌĂŵĂƟnjŝŵ

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĮŐƵƌĂƚ DĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ;ĕĨĂƌģďŝƐĞĚŽũŶģĨģŵŝũģƚ
ŶģďĞƚĂƌĞ͗͞<ģƐŚŝŚŶŝŶģĮŐƵƌģ͍<Ƶ ŵĞdžŚĂdžŚŝŶ͘͘͘Ϳ͘
WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝĮŐƵƌģƐŶģ ũĂŶģĂƚĂ͍WģƌĕĨĂƌģŵƵŶĚƚĂŬĞŶģƉLJĞƚƵƌ
Abetare ĨģŵŝũģƚdžŚĂdžŚŝŶ͍ĨĂƌģŬģƐŚŝůůĞŵƵŶĚƚ͛Ƶ
ƚŚŽƚģĂŝ͍͟

ϭ͘WLJĞƚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƐĞƉģƌĕĨĂƌģŵģƐƵĂŵ dŚŽŶģ͗͞^ŽƚŵģƐƵĂŵƉģƌƐĞŵĂĨŽƌŝŶ͘͟EƵŵģƌŽũŶģ
ƐŽƚ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶģƚĂďĞůģĚŚĞ łĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝŶĚĂũŶģĂƚŽŶģƌƌŽŬũĞ͘
ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ĂŶĂůŝnjŽŚĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂ͍͟EĚĂŚĞŶłĂůģƚ
ŶģƌƌŽŬũĞ͘^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶ
S.
dŚŽŶģ͗͞dŝŶŐƵůůŝS.”
ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ Ϯ͘^ŚƉũĞŐŽŶůŽũģŶ͗͞^ĞĐŝůŝŶŐĂũƵĚŽƚģ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ŵĞŶĚŽũģŶũģłĂůģƋģŬĂƐŚŬƌŽŶũģŶS͘Ž Ϯ͘DĞŶĚŽũŶģĚŝĕŬĂ. dŚŽŶģ͕Ɖ͘ƐŚ͗͘͞ĚŝŶũģŐũģƋģ
ƚ͛ƵĂƐŚƉũĞŐŽũģƐŚŽŬģǀĞĂƚģŐũģŵĞĚŝƐĂ ůƵĂŶ͕ƵƐŚƚƌŽŶ͕ŬĂƚƌƵƉƚģďƵŬƵƌ͕ƐŚģŶŽŶŐŽůĂ͘͘͘
>ŽũĂ͞ƵŶģĞŶũŽŚŬģƚģ łĂůŝ͘<ƵƐŚĞŐũĞŶǀĂnjŚĚŽŶůŽũģŶ͘͟ ;ƐƉŽƌƟƐƟͿ͘͟dģƚũĞƌģƚĞŐũĞũŶģƉģƌĕĨĂƌģďģŚĞƚłĂůģ͘
Gjë”
ϯ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģƚƌŝłĂůģ͕
ĚLJĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚĚŚĞŶũģĞŵģƌƐĞŶĚŝ͕Ƌģ
ŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶSŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐŽƐĞŶģ ϯ͘DĞŶĚŽũŶģƉģƌƚģŐũĞƚƵƌƐĂŵģƐŚƵŵģĞŵƌĂ
ϯ͘>ŽũĂ͞ŐũĞũłĂůģƚ͟ ŶũĞƌģnjŝƐŚĚŚĞƐĞŶĚĞƐŚ͕ƚģĐŝůĂƚĞŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ S.
ĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
 125

Hapi i dytë

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶS, s,ŶģƚĂďĞůģŽƐĞ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞƚŚŽŶģŶģ

ŝƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ ĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ
ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬ
ŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ Ϯ͘'ũĞũŶģ͕ƋĂƌŬŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ͘
S,ĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕s.

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģ
ĨŽƚŽŐƌĂĮŶģŶģďĞƚĂƌĞ͕ƚģŐũĞũŶģĚŚĞƚģ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶĚŚĞ ƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶS͘WůŽƚģƐŽũŶģłĂůģƚ
ĞƐŚŬƌƵĂũĂƚģ͘ ĚƵŬĞƐŚŬƌƵĂƌƐŚŬƌŽŶũģŶS.

Hapi i tretë ϭ͘<ģƌŬŽŶ͗͞>ĞdžŽŶŝłĂůģƚĚŚĞłĂůŝŶģŶģ ϭ͘>ĞdžŽũŶģłĂůģƚĚŚĞłĂůŝƚģ͘

ϭ͘>ĞdžŽũŶģłĂůģƚĚŚĞ
łĂůŝŶģ
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
ďĞƚĂƌĞ͘͟
Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞĚŝƐĂ
Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶS, sƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ ƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶSĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚ
ƚĂďĞůģĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚ ƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶS.
ƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰ
ƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶS, s͘'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝ
ƵĚŚģnjŽŶĞŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģ
ŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶS.

ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂłĂůģƋģĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝ
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit
dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐƚŽƉ͕ŬŽƉƐĂ͕ƐģƉĂƚĂ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞ
ŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶSƚģŵĂĚŚĞ
DŽƟǀŝŵŝ ƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶs
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;S, s).”
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ
ƚģŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ
SƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶs
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;S, s).
126

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;stop, <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵ

kopsa, sopataͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģ
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍WƐĞ͍͘͘͘͟ ŬŽƉƐĂ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌƌƌŽďĂ͘͘͘Ϳ

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ >ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;stop, kopsa,

ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶSŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚS s͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚ
Ŷģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģ
ŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘
sëpataͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶS Ŷģ
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚS, s͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞ
ŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐ
ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
ŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝ
ŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚĚŚĞłĂůŝƐŚ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet

e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
͞ZĞƐƉĞŬƚŽƐĞŵĂĨŽƌŝŶ͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐĞŵĂĨŽƌ͕ŝŬƵƋ͕ĞǀĞƌĚŚģ͕ĞŐũĞůďģƌ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë EĚĂŶŶdžģŶģƐŝƚŶģŐƌƵƉĞĚŚĞƵ
DŽƟǀŝŵŝ ƐŚƉģƌŶĚĂŶƐŚĞŶũĂƚĞŬŽŵƵŶŝŬĂĐŝŽŶŝƚ͕ƚģ
ĐŝůĂƚĚƵŚĞƚƚ͛ŝŶŐũLJƌŽƐŝŶĚŚĞƚģŇĂƐŝŶƉģƌ
ƚŽ͘/ŶĚŝŚŵŽŶŶģƐĞŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶĚĂŚĞŶŶģŐƌƵƉ͕ŶŐũLJƌŽƐŝŶ
ƐŚĞŶũĂƚĞŬŽŵƵŶŝŬĂĐŝŽŶŝƚŵĞŶŐũLJƌĂƚ
ĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞďŝƐĞĚŽũŶģƉģƌƚŽĚŚĞ
ƌģŶĚģƐŝŶģĞƚLJƌĞŶģŬŽŵƵŶŝŬĂĐŝŽŶ͘
 127

Hapi i dytë ^ĞĐŝůŝƚŶdžģŶģƐŝƐŚƉģƌŶĚĂŶŶŐĂƚƌŝůĞƚƌĂ EdžģŶģƐŝƚŵĂƌƌŝŶůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂĚŚĞ

ŵĞŶŐũLJƌĂ͕ŶũģƚģǀĞƌĚŚģŶũģƚģŬƵƋĞ ŝŶŐƌĞŶģĂƚŽůĂƌƚƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞƚģ
ĚŚĞŶũģƚģŐũĞůďģƌ ŵģƐƵĞƐŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵE>K͕ũƵ dģŬƵƋĞŶ͗E>K
ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚůĞƚƌģŶŵĞŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͘<Ƶƌ dģǀĞƌĚŚģŶ͗ģŚƵŐĂƟ
ƵŶģƚģƚŚĞŵE/^h͕ũƵŶŐƌŝŶŝůĂƌƚůĞƚƌģŶ dģŐũĞůďƌģŶ͗EŝƐƵ
ŵĞŶŐũLJƌģƚģŐũĞůďģƌ͕ŬƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵ
!,h'd/͕ũƵŶŐƌŝŶŝůĂƌƚůĞƚƌģŶŵĞ
ŶŐũLJƌģƚģǀĞƌĚŚģ͘ŽƚĂƉģƌƐģƌŝƐŝŵĚŝƐĂ
ŚĞƌģ͘͟
ģŐũŽũŶģĚŚĞůĞdžŽũŶģďĂƐŚŬģŵĞ
>ĞdžŽŶłĂůŝƚģƉģƌƐĞŵĂĨŽƌŝŶĚŚĞŝ ŵģƐƵĞƐŝŶłĂůŝƚģŶģůŝďģƌĚŚĞŝ
ŬŽŵĞŶƚŽŶďĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚĞĚŚĞŶũģ ŬŽŵĞŶƚŽũŶģĂƚŽ͘
ŚĞƌģĂƚŽ͘
Hapi i tretë WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģůŝďģƌĚƵŬĞĚŚģŶģ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƵƌĚŚƌĂƚĞ
ƵƌĚŚƌĂƉģƌďƌŝŶŐũLJƌģƐƐģƐĞŵĂĨŽƌŝƚ͖ ƐĞŵĂĨŽƌŝƚĚŚĞŝƉůŽƚģƐŽũŶģĂƚŽ͘
ǀŝnjĂƚŽŶŝƐĞŵĂĨŽƌŝŶ͘

^ŚŬƌƵĂŶŝŶģŇĞƚŽƌĞŬģƐŚŝůůĂƚ͗
Detyrë shtëpie ZĞƐƉĞŬƚŽWK>//E͊
ZĞƐƉĞŬƚŽ^D&KZ/E͊

Ora e katërt. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit të dorës S, s, shkrim
łĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģǀŽŐģů WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚģĚŽƌģƐ^͕Ɛ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͘
Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
DŽƟǀŝŵŝ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕S, s.
ƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũ
ƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟

EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģů
ĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐS, s.
128

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶS, sƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ

ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚS, s. ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌĂ͘
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚS, s ĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ Ƌģƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌĂ͘ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐS, sŶģ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚS, s͕ŝ ĚŚģŶģ͘
ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘ WƵŶģƐ͘

ŝŬƚŽŶ͗͞sa, si, se, su, so, së, sot, nesër,

ŝŬƟŵ Pasnesër, Sara u nis sot për Kukës”.

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģƵƐŚƉģƌŶĚĂŶ

ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚS, s͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚS, s.
ŵģƐƵĞƐŝ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚS, sĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet

e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞƚLJƌĞ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶSŶģƚƌƵƉƚģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģƉģƌĚŽƌŝŶƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŵģƐŽũ͕ƉĂƐƚƌŽũ͕ďĂŶĞƐĂ͘
Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝ͗ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģĚŚĞŬƌŝũŽũŶģłĂůŝ
DŽƟǀŝŵŝ ^Žƚͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘ ŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͕Ɖ͘ƐŚ͗͘
EĞƐģƌͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘ ^ŽƚģƐŚƚģĚŝƚģĞďƵŬƵƌ͘
WĂƐŶĞƐģƌͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘ EĞƐģƌĞŬĂŵĚŝƚģƉƵƐŚŝŵŝ͘
WĂƐŶĞƐģƌĚŽƚģƐŚŬŽũŶģWƌŝƐŚƟŶģ͘
 129

Hapi i dytë ŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉģƌłĂůģŶĞƵƌƚģ͗͞WƵŶģŶĞƐŽƚŵĞ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģłĂůģŶĞƵƌƚģĚŚĞ

ŵŽƐĞůģƌƉģƌŶĞƐģƌ͘͟ ũĂƉŝŶŵĞŶĚŝŵĞƚĞƚLJƌĞƉģƌŬƵƉƟŵŝŶ
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŬƵƉƚŽŶŝŵĞŬģƚģłĂůģƚģƵƌƚģ͍ŵĞŶĚŽŶŝƋģ ĞƐĂũ͘
ģƐŚƚģĞĚƌĞũƚģ͍͟

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƌƌŽŬũĞƚŶģƚƌŝŬŽůŽŶĂ͕ƚ͛ŝůŝĚŚŝŶ
ĂƚŽĚŚĞƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůģ͘ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģƌƌŽŬũĞƚŶģƚƌŝ
ŬŽůŽŶĂ͕ŝůŝĚŚŝŶĂƚŽĚŚĞŬƌŝũŽũŶģłĂůģƚ͗
DģнƐŽнŝсŵģƐŽŝ͖
WĂƐнƚƌŽнŝсƉĂƐƚƌŽŝ͖
ĂнŶĞнƐĂсďĂŶĞƐĂ͖
<ĂнƐĂнƉŝсŬĂƐĂƉŝ͖
^ƉŽƌнƟнƐƟсƐƉŽƌƟƐƟ͘

Hapi i tretë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģƐĂłĂůģũĂŶģŶģłĂůŝŶģ͗ EdžģŶģƐŝƚŶĚĂũŶģłĂůŝŶģŶģłĂůģĚŚĞĞ

Sot mësuam për semaforin. ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģ͘
d͛ŝŐũĞũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚŽƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ
ƚģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ^Ś͕ƐŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞŵĞƚģ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶSh, sh. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶShŶģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶShŶģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ
Sh, sh, ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ^Ś͕ƐŚ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
130

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ hĚŚģŚĞƋůŽũģŶ͗&ģƌŬŝŵŝŶĞƐŚƵƉůĂŬĂǀĞƚģĚƵĂƌǀĞ͕
>ŽũĂĞƐŚŝƵƚ ŬģƌĐŝƚũĞŶĞŐŝƐŚƚĂǀĞ͕ĚƵĂƌƚƌŽŬŝƚũĞƚ͕ƌƌĂŚũĞŶĞ
ŐũƵŶũģǀĞ͕ŬģƌĐŝƚũĞŶĞŬģŵďģǀĞƉģƌĚLJƐŚĞŵĞ͕
ŝŵŝƟŵŝŶĞƐŚŝƵƚŵĞĨƵƋŝƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘WģƌĕĚŽ
ƌƌĞƚŚ͕ƐŚŝƵďģŚĞƚŵģŝĨƵƋŝƐŚģŵ͘
YģŶĚƌŽũŶģŶģƌƌĞƚŚ͘ƉĂƌĂĮůůŽŶŵģƐƵĞƐũĂŵĞ
ůģǀŝnjũĞ;ĨģƌŬŝŵŝŶĞƐŚƵƉůĂŬĂǀĞͿ͕ŝŵŝƚŽŶŝƉĂƌŝ
ŶdžģŶģƐĂĨģƌŵģƐƵĞƐĞƐ͕ǀĂnjŚĚŽŶŝĚLJƟĞŬģƐŚƚƵ
ŵĞƌĂĚŚģƚģŐũŝƚŚģ͘<ƵƌǀũĞŶƉƌĂƉģƌĂĚŚĂƚĞ
ŵģƐƵĞƐũĂ͕ĂũŽŶĚģƌƌŽŶůģǀŝnjũĞŶ;ŬģƌĐĞƚŐŝƐŚƚĂƚͿ͕
ǀĂnjŚĚŽũŶģƚģŝŵŝƚŽũŶģŶũģŶŐĂŶũģŶdžģŶģƐŝƚ͘
<ģƐŚƚƵǀĂnjŚĚŽŶĚĞƌŝŶģĨƵŶĚ͘

>ŽũĂ͞ĞŐũĞƚĂ͟ ^ŚƉũĞŐŽŶůŽũģŶ͘EdžũĞƌƌŶdžģŶģƐŝƚũĂƐŚƚģ͘&ƐŚĞŚ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģĞƟŬĞƚĂƚĚŚĞƚŚŽŶģ͗͞ŐũĞƚĂ͊͟

ŶģďĂŶŬģŶĞƐĞĐŝůŝƚŶdžģŶģƐĞƟŬĞƚĂŵĞłĂůģƚģ >ĞdžŽũŶģłĂůģŶĚŚĞĚŝƐŬƵƚŽũŶģŐĂďŝŵĞƚ͘
ƐŚŬƌƵĂƌĂŐĂďŝŵ͘

DĞŶĚŽũŶģ͕ƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģ͕ĂŶĂůŝnjŽũŶģ͘
WģƌƐŚŬƌŝŵŝ WģƌƐŚŬƌƵŚĞƚĮŐƵƌĂŶģďĞƚĂƌĞ͗͞<ģƐŚŝŚŶŝ͍ĨĂƌģ
ŝĮŐƵƌģƐŶģ ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚ͍WƐĞĂŶŬŽŚĞŶĂƚŽ͍WŽłĂůģƚƋģŝ
ďĞƚĂƌĞ ŐũĞƚģƚƚģƐŚŬƌƵĂƌĂŐĂďŝŵ͕ĕĨĂƌģŵƵŶĚƚģƚŚŽŶģ͍͟

ϭ͘WƵŶŝŵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͗ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝŶĚĂũŶģĂƚŽŶģ

ƟŶŐƵůůŝƚ ͞^ŚŬƌŽŶũĂƚŶƵŬƐŚŬƵĂŶŶģƐŚŬŽůůģ͘͟ ƌƌŽŬũĞ͘
ŶĂůŝnjģĞłĂůŝƐģ ŶĂůŝnjŽŚĞƚłĂůŝĂ͗͞^ĂłĂůģŬĂ͍͟EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģ
ƌƌŽŬũĞ͘^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶSh.
ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍ dŚŽŶģ͗͞dŝŶŐƵůůŝSh”.
Ϯ͘EũŽŚũĂĞ <LJƟŶŐƵůůŝƚĂŬŽŶďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽƚģ dŚŽŶģ͗͞<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģƟŶŐƵůůďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌ͘͟
ƟŶŐƵůůŝƚŶģ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍
ŵũĞĚŝƐŝŶ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ Ϯ͘'ũĞũłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶSh͕ŶģĮůůŝŵ͕ŵĞƐ Ϯ͘'ũĞũŶģłĂůģĚŚĞƉģƌĐĂŬƚŽũŶģǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞ
'ũĞũƟŶŐƵůůŝŶ ŽƐĞŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘ ƟŶŐƵůůŝƚ͘

Hapi i dytë
ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶSh, sh͕ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞƚŚŽŶģŶģ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶ ĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚ
ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕Sh,ĚŚĞƚģǀŽŐůģƐ
ƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕sh.
Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚǀģnjŚŐŽũŶģǀŝũĂƚĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕Ğ
Ϯ͘hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵƵƌŝƚ͕ ĂŶĂůŝnjŽũŶģĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģ͘
Ϯ͘ůĨĂďĞƟŝ ƵĚŚģŚĞƋŶdžģŶģƐŝƚŶģǀģnjŚŐŝŵŝŶĞƐĂũ;ƉĂŵũĂ
ŵƵƌŝƚ ĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ƉŽnjŝƚĂĞǀŝũĂǀĞĚŚĞŬƌĂŚĂƐŝŵŝŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƚũĞƌĂƚģŵģƐƵĂƌĂͿ͘

Hapi i tretë
ϭ͘<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͕ůĞdžŽŚĞŶ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞůĞdžŽũŶģ͘
ϭ͘WůŽƚģƐŝŵĞ łĂůģƚĚŚĞłĂůŝĂ͘
ůĞdžŝŵ Ϯ͘EŐĂŬƵƟĂďģũŶģƚģƌŚĞƋũĞŶĞĞŵƌŝƚƚģŶũģƐŚŽŬƵ
Ϯ͘EĚĂŶĞƟŬĞƚĂŵĞĞŵƌĂƚĞŶdžģŶģƐǀĞƚģŬůĂƐģƐ͘ ƚģŬůĂƐģƐ͘
Ϯ͘<ģƐŚŝůůģ ^ŚƉũĞŐŽŶĚĞƚLJƌģŶ͗͞^ŚŬƌƵĂũŝŶũģŬģƐŚŝůůģƐŚŽŬƵƚ͕
ƐŚŽŬƵƚ ĞŵƌŝŶĞƚģĐŝůŝƚĞŬĞŶģĚŽƌģ͕ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũģƉĂ
ŐĂďŝŵĞ͘͟
ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶSh, sh͕ƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģ ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞĚŝƐĂ
ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƌƌĞƐŚƚĂĚŚĞłĂůŝŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ^Ś͘
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶSh,
sh͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘

ϰ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ϰ͘^ŚŬƌƵĂŶŝłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶSh.
 131

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet

e të zhvilluarit
dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚƉŽƌƚĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ƐŚƚĂƚĂ͘
Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞ
ŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶShƚģŵĂĚŚĞ
DŽƟǀŝŵŝ ƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶsh
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;Sh, sh)”.
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ
ƚģŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ
ShƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶsh
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;Sh, sh).

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;shporta, <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞ

shkronja, shtataͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗ ƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģ
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍WƐĞ͍͘͘͘͟ ƐŚƉŽƌƚģ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌƚģĨƵƚƵƌŐũģƌĂ͘͘͘Ϳ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ >ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;shporta,
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ shkronja, shtataͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶShŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘ ƐŚŬƌŽŶũģŶSh ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚSh sh͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚ
Ŷģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģ
ŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚSh sh,
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶ
ĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞƉĂƐƚĂũ
ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ƚģ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘
WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
ŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝ
ŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘
132

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet

e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͗͞ŶŬĞƐĂ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗<ƌĞƐŚŶŝŬƵ͕^ŚƉƌĞƐĂ͕ĂŶŬĞƐĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐĞĚŽƚģůƵĂũŶģŶũģůŽũģŵĞůŝďƌŝŶĚŚĞ WĂƐŝŵĂƌƌŝŶƵĚŚģnjŝŵĞƚ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
DŽƟǀŝŵŝ ůĂƉƐŝŶ͘>ŽũĂƟƚƵůůŽŚĞƚ͞^ŚƉĞũƚĚŚĞƐĂŬƚģ͗͟͞,ĂƉŶŝůŝďƌŝŶ ƉůŽƚģƐŽũŶģĚĞƚLJƌģŶƐŚƉĞũƚĚŚĞƐĂŬƚģ
ĚŚĞŐũĞŶŝƌƌŽŬũĞƚĞĚŚģŶĂŶģłĂůģƚŵģƉŽƐŚƚģ͕ƋĂƌŬŽũŝŶŝ ĚŚĞĚƵĂƌƚƌŽŬŝƚĞŶŶŐĂŵģƐƵĞƐũĂ͘
ĂƚŽ͘͟

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģůŝĚŚģłĂůģƚŶģƚƌŝŬŽůŽŶĂƚĞ EdžģŶģƐŝƚƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŶŐĂłĂůģƚĞ
ĚŚģŶĂƉģƌƚģŬƌŝũƵĂƌłĂůŝĚŚĞƚ͛ŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ͘ ĚŚģŶĂĚŚĞƚ͛ŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ͗
<ƌĞƐŚŶŝŬƵŵďƵƐŚŝƐŚƉŽƌƚģŶ͘
^ŚŽŬģƚƐŚŬƵĂŶŶģWƌŝƐŚƟŶģ͘
^ŚƉƌĞƐĂƐŚŬŽŶŶģ^ŚŬŽĚģƌ͘

Hapi i dytë &ŝůůŽŶƚģůĞdžŽũģƚĞŬƐƟŶ͞ŶŬĞƐĂƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͟ĚŚĞ ģŐũŽũŶģƚĞŬƐƟŶŵĞǀģŵĞŶĚũĞĚŚĞƵ

ŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞ͕ƐĞƉƐĞĚŽƚģ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂ͘
ƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞďģƌĂ͘
EĚĂůĞƐĂĞƉĂƌģ͗^ŚŬƌŽŶũĂƚ͘͘͘^ŚŬŽůůģ͘
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŶĚŽĚŚŝŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ͍WƐĞŶƵŬƐŚŬƵĂŶĂƚŽ
ŶģƐŚŬŽůůģ͍͟

EĚĂůĞƐĂĞĚLJƚģ͗^ƵĞůĂ͘͘͘ƐŚŬƌƵĂƌƐŚŬŽũ
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŬŝƐŚƚĞŶĚŽĚŚƵƌ͍ŝůĂƚłĂůģŝŬŝƐŚŝŶƐŚŬƌƵĂƌ
ĨģŵŝũģƚŐĂďŝŵ͍ďģŶŝĚŚĞũƵŐĂďŝŵĞƚģƟůůĂ͍͟

EĚĂůĞƐĂĞƚƌĞƚģ͗^ŚŬƌŽŶũĂƚ͘͘͘ŶģŬůĂƐģ͘
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŶĚŽĚŚŝ͍ĨĂƌģŬŝƐŚŝŶƐŚŬƌƵĂƌƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ
ůĞƚģƌ͍<ƵƐŚŬŽŝŵģƐƵĞƐĞ^ŚƉƌĞƐĂŵĞŶdžģŶģƐŝƚ͍ĨĂƌģ
ŶĚŽĚŚŝŵģƉĂƐ͍^ŝĚŽƚģŬŝƐŚŝƚǀĞƉƌƵĂƌũƵƉŽƚģŶĚŽĚŚƚĞ
ĞŶũģũƚĂŐũģ͍͟
Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģůŝďģƌƉģƌƚģ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶƉģƌƚģ
ŬƵƉƚƵĂƌƚĞŬƐƟŶ͘ ŬƵƉƚƵĂƌƚĞŬƐƟŶĚŚĞǀĞŶĚŽƐŝŶƐŚĞŶũĂƚ
ĂƚLJŬƵĚƵŚĞŶ͘
EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģŶģƐŚƚģƉŝƚĞŬƐƟŶ͗͞ŶŬĞƐĂƚĞ
Detyrë shtëpie ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͘͟
 133

Ora e katërt. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit të dorës Sh, sh, shkrim
łĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģǀŽŐģů WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚģĚŽƌģƐSh, sh. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͕ĚŝŬƟŵ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ

DŽƟǀŝŵŝ ĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƩģĚŽƌģƐ͕Sh, sh.
ƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞ
ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐSh, sh.

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚSh, sh.
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚSh, sh ĚŚĞ
ŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ Ƌģƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģ
ďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚSh, sh͕ŝ
ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗͞sha, shu, she, shë, shiu, shoku,
ŝŬƟŵ ^ŚƉģƟŵŝģƐŚƚģƐŚŽŬŝŵŝƌģ͟.
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶSh, shƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ŵĞŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐSh, shŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
WƵŶģƐ͘

Hapi i tretë
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂ͕ƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕
ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚSh, sh͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚSh, sh.
DĞůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂƋģƵƐŚƉģƌŶĚĂŶ
ŵģƐƵĞƐŝ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚSh, shĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
134

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞƚLJƌĞ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶShŶģƚƌƵƉƚģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũģ͕ƉĞƐŚŬĂƚĂƌ͕ƐŚŝƚģƐ͕ƐŚŽĨĞƌ͘
Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ũĞůůŶģŬůĂƐģůĞƚƌĂŵĞŶŐũLJƌĂĚŚĞďĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚŝ

DŽƟǀŝŵŝ ƉůŽƚģƐŽũŶģĂƚŽŵĞłĂůģƚƋģƚŚŽƚģƐĞĐŝůĂƐŚŬƌŽŶũģnjĂŶŽƌĞŶģ
ůŝďģƌ͘
UͲWƐĞŶĂƐŚƚƌĞŵďģƌŽŶŝ͍
EͲDģƐŚŬƌƵĂŶŝŵŝƌģ͊
IͲDģƐŚƵŵģŬƵũĚĞƐŵĞŵƵĂ͊
AͲ<ƵģƐŚƚģǀĞŶĚŝŝŵ͍
OͲDŽƐŵģŶŐĂƚģƌƌŽŶŝ͊
EͲDŽƐŵģŚĂƌƌŽŶŝ͊
dģŐũŝƚŚĂŬģƚŽǀĞŶĚŽƐĞŶŶģŶũģǀĞŶĚƚģŬůĂƐģƐĚŚĞ
ƟƚƵůůŽŚĞŶ͗͞ŶŬĞƐĂƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͘͟

Hapi i dytë hĚŚģnjŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝǀĞŶĚŽƐŝŶłĂůģƚĞĚƵŚƵƌĂƉģƌƚģ WůŽƚģƐŽũŶģłĂůŝƚģŶģůŝďģƌŵĞłĂůģƚ

ƉůŽƚģƐƵĂƌłĂůŝƚģŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģůŝďģƌ͘&ũĂůģƚĞĚƵŚƵƌĂũĂŶģ͗ ƋģŵƵŶŐŽũŶģĚŚĞŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ
peshkatar, shitës, shofer. WĂƐƚĂũŬģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚ͛ŝůĞdžŽũŶģ ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚłĂůŝƚģĞŬƌŝũƵĂƌĂ͘

dŚŽƚģ͗͞EĚĂŶŝłĂůŝŶģŶģłĂůģĚŚĞƚƌĞŐŽŶŝƐĂũĂŶģ͘͟ EĚĂũŶģłĂůŝŶģŶģłĂůģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
WƌŝƐŚƟŶĂģƐŚƚģĞďƵŬƵƌ͘ ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ͘
WĂƐƚĂũłĂůŝŶģĞŶĚĂƌģƐŚŬƌƵĂũĞŶŝƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģŶģ
ůŝďģƌ͘
WƵŶŽƌƵďƌŝŬģŶ͞dŚƵŚĞƚͬƐŚŬƌƵŚĞƚ͘͟
 135

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ&͕Ĩ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
zhvilluarit
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞŵĞƚģ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶ&͕Ĩ. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶ&Ŷģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶ&Ŷģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ
&͕ĨƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ&͕Ĩ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë

DŽƟǀŝŵŝ EģƚĂďĞůģŶŐũŝƚĞƚĨŽƚŽŐƌĂĮĂĞŇĂŵƵƌŝƚƚģ^ŚƋŝƉģƌŝƐģ EdžģŶģƐŝƚŝŚĞƋŝŶŶũģĞŶŐĂŶũģƉũĞƐģƚĞ

WĂnjůůĞ ĚŚĞƚģ<ŽƐŽǀģƐ͕ĞŵďƵůƵĂƌŵĞůĞƚƌĂƐŝŶģƉĂnjģůů͘ ůĞƚƌģƐĚŚĞĞnjďƵůŽũŶģĮŐƵƌģŶ͘

<ŽŵƉŽnjŝƚŽƌģƚ WģƌŐĂƟƚĞƟŬĞƚĂůĞƚƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ;&͕>͕͕D͕h͕ZͿ EdžģŶģƐŝƚũĂŶģƚģŶĚĂƌģŶģŐũĂƐŚƚģŐƌƵƉĞ

ŶŐĂŶũģƉģƌƐĞĐŝůŝŶŶdžģŶģƐĚŚĞŬģƐŚƚƵĨŽƌŵŽŶŐƌƵƉĞ͘
^ŚƉũĞŐŽŶůŽũģŶ͗͞DĞŶĚŽŶŝŶũģŵĞůŽĚŝƚģƐŚŬƵƌƚģƌ
ĚƵŬĞŝŬģŶĚƵĂƌƐŚŬƌŽŶũģƐƋģŬĞŶŝŶģŐƌƵƉ͘͟;DƵŶĚƚģ
ŬģŶĚŽŶŝĞĚŚĞŵĞůŽĚŝŶģĞŶĚŽŶũģŬģŶŐĞƋģĚŝŶŝͿ͘
ƐŝƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;&͕>͕͕D͕h͕ZͿ.
ĞƚLJƌĂĞƐĞĐŝůŝƚŐƌƵƉģƐŚƚģƚģŵĞŶĚŽũŶģ
ŶũģŵĞůŽĚŝƉģƌƐŚŬƌŽŶũģŶ͘EģƐŚĞŶũģŶ
ĞŵģƐƵĞƐŝ͕ŐƌƵƉŝŬģŶĚŽŶŵĞůŽĚŝŶģĞ
ƐŚŬƵƌƚģƌ͘WĂƐŝŬģŶĚŽũŶģƚģŐũŝƚŚĂŐƌƵƉĞƚ͕
ĂƚģŚĞƌģŬģŶĚŽũŶģƚģŐũŝƚŚģƐŝŽƌŬĞƐƚģƌ͘
WĂƐŐũŝƚŚģŬģƐĂũŵƵŶĚƚģŬģŶĚŽũŶģĞĚŚĞ
ŬģŶŐģŶĞŇĂŵƵƌŝƚŶģƐĞĞĚŝŶģ͘

WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝĮŐƵƌģƐ WģƌƐŚŬƌƵŚĞƚĮŐƵƌĂŶģďĞƚĂƌĞ͗͞<ģƐŚŝŚŶŝ͍ĨĂƌģ DĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ͘

ŶģďĞƚĂƌĞ ďģũŶģĨģŵŝũģƚ͍ĨĂƌģŬĂŶģŶģĚƵĂƌ͍^ŝŶĚŝŚĞŶĂƚĂ͍
<ƵƌģƐŚƚģ&ĞƐƚĂĞ&ůĂŵƵƌŝƚ͍͟

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘ŶĂůŝnjŽŚĞƚłĂůŝĂ͗ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝŶĚĂũŶģ

ŶĂůŝnjģĞłĂůŝƐģ ͞^ĂłĂůģŬĂ͍͟EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶ ĂƚŽŶģƌƌŽŬũĞ͘
ƌƌŽŬũĞƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶ&.
͞ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍
<LJƟŶŐƵůůŝƚĂŬŽŶďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽƚģ dŚŽŶģ͗͞dŝŶŐƵůůŝ&͘͟
ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍͟ dŚŽŶģ͗͞<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͘͟

Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ Ϯ͘'ũĞŶŝłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ&͕ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐŽƐĞ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶ ŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘ Ϯ͘'ũĞũŶģłĂůģĚŚĞƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞƟŶŐƵůůŝƚ͘
'ũĞũƟŶŐƵůůŝŶ
136

Hapi i dytë
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶF, f,ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚŵĞ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶ ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕F, dhe ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ƚģǀŽŐůģƐƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕f.

Ϯ͘ůĨĂďĞƟŝŵƵƌŝƚ Ϯ͘hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵƵƌŝƚ͕ƵĚŚģŚĞƋ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚǀģnjŚŐŽũŶģǀŝũĂƚĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕

ŶdžģŶģƐŝƚŶģǀģnjŚŐŝŵŝŶĞƐĂũ;ƉĂŵũĂĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ƉŽnjŝƚĂ ĞĂŶĂůŝnjŽũŶģĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģ͘
ĞǀŝũĂǀĞĚŚĞŬƌĂŚĂƐŝŵŝŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƚũĞƌĂƚģŵģƐƵĂƌĂͿ͘

ϯ͘EĚģƌƟŵŝŝ ϯ͘<ģƌŬŽŶƚģƉƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞůĂƉƐĂ͘ ϯ͘WƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞůĂƉƐĂ͘

ƐŚŬƌŽŶũģƐ

Hapi i tretë

ϭ͘WůŽƚģƐŝŵĞůĞdžŝŵ ϭ͘<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͕ůĞdžŽŚĞŶłĂůģƚ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞůĞdžŽũŶģ͘

ĚŚĞłĂůŝĂ͘
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶŶģƚĂďĞůģƐŚŬƌŽŶũģŶF, f,ƚģƐŚƚLJƉŝƚĚŚĞ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂĚŚĞłĂůŝŶģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶF.
ƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶ
ĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶF, f͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂ
ŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘

ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ϯ͘sŝnjĂƚŽƋLJƚĞƟŶƚģŶĚŶģŝƚģŶĞ&ůĂŵƵƌŝƚ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë ƵƌŝŵĞƚ
ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞ
DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶF ƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶf ƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;&͕ĨͿ͟.
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ
ƚģŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ
FƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶf
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;&͕ĨͿ͘
 137

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ŇĂŵƵƌŝ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞ

ŇƵƚƵƌĂ͕ĨƌƵƚĂ͕ŇĂŬĂͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ&ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ&͕ĨŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚ
Ŷģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģ
ŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ͘
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ŇĂŵƵƌŝ͕
ŇƵƚƵƌĂ͕ĨƌƵƚĂ͕ŇĂŬĂͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ&ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ&Ĩ͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞ
ŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞƉĂƐƚĂũ
ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ƚģ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ EdžģŶģƐŝƚƉĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ
ƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
ŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝ
ŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞǀũĞƌƐŚģƐ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
͞&ůĂŵƵƌŝ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŚŝŵŶŝ͕ŇĂŵƵƌ͕ǀũĞƌƐŚģ͘
Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

DŽƟǀŝŵŝ >ģƐŚŽŶŚŝŵŶŝŶĞŇĂŵƵƌŝƚŶģŬůĂƐģĚŚĞĞŬģŶĚŽŶ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģŚŝŵŶŝŶĞŇĂŵƵƌŝƚ͕

ĂƚģďĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚ͘ ĚŚĞƉĂƐƚĂũĞŬģŶĚŽũŶģĂƚģďĂƐŚŬģŵĞ
ŵģƐƵĞƐŝŶ͘

Hapi i dytë EdžģŶģƐǀĞƚģŶĚĂƌģŶģŐƌƵƉĞƵƐŚƉģƌŶĚĂŶĞƟŬĞƚĂ͕ EdžģŶģƐŝƚŶģŐƌƵƉĞ͕ŵĞĞƟŬĞƚĂŬƵũĂŶģ

ŬƵũĂŶģƐŚŬƌƵĂƌǀĂƌŐũĞƚǀĞĕĞǀĞĕƚģǀũĞƌƐŚģƐƐģ
ŇĂŵƵƌŝƚĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶĂƚĂ͕ƋģŵĞĂŶģƚģĞƟŬĞƚĂǀĞ͕
ƚģŶĚģƌƚŽũŶģǀũĞƌƐŚģŶ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕģƐŚƚģŶģůŝďģƌ͕
ƉĂƐƚĂũƚ͛ŝŚĂƉŝŶůŝďƌĂƚĚŚĞƚģŬƌĂŚĂƐŽũŶģĂƚģƋģ
ŬĂŶģďģƌģŵĞĂƚģƋģģƐŚƚģŶģůŝďģƌ͘
ƐŚŬƌƵĂƌǀĂƌŐũĞƚĞǀũĞƌƐŚģƐ͞&ůĂŵƵƌŝ͕͟
ƉģƌƉŝƋĞŶƚģƌĞŶĚŝƐŝŶƐŝĚƵŚĞƚƉģƌƚģ
ŬƌŝũƵĂƌǀũĞƌƐŚģŶ͞&ůĂŵƵƌŝ͟ƐŝŶģůŝďģƌ͘
WĂƐŝďģũŶģƉƵŶģŶ͕ŚĂƉŝŶůŝďƌĂƚĚŚĞ
ĞŬƌĂŚĂƐŽũŶģǀũĞƌƐŚģŶĞƚLJƌĞŵĞĂƚģ
ƋģģƐŚƚģŶģůŝďģƌ͘ZƌĞŐƵůůŽũŶģƉģƌƐģƌŝ
ĞƟŬĞƚĂƚŶģƐĞģƐŚƚģĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ͘
138

Hapi i tretë ŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĨĞƐƚģŶĞϮϴEģŶƚŽƌŝƚĚŚĞ WŝŬƚƵƌŽũŶģƐƚĞŵģŶĞϭϬϬͲǀũĞƚŽƌŝƚƚģ

ŝƵĚŚģnjŽŶƚģƉŝŬƚƵƌŽũŶģƐƚĞŵģŶĞϭϬϬͲǀũĞƚŽƌŝƚƚģ WĂǀĂƌģƐŝƐģ͘
WĂǀĂƌģƐŝƐģ͘
EdžģŶģƐŝƚŵģƐŽũŶģǀũĞƌƐŚģŶ͞&ůĂŵƵƌŝ͟ƉģƌŵĞŶĚƐŚ͘
Detyrë shtëpie

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ&͕Ĩ͘^ŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ
;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐ&͕Ĩ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ĩģŵŝũģ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͕ĚŝŬƟŵ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
DŽƟǀŝŵŝ ůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕&͕Ĩ͘
ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐ&͕Ĩ͘
Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ&͕Ĩ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ&͕ĨƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚ&͕ĨĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ&͕Ĩ͖ŝǀģnjŚŐŽŶ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗͞ĨĂ͕ĨƵ͕Į͕ĨĞ͕ŇĂŵƵƌ͕ŇĂŬģ͕ĨĞƐƚģ
&ĞƐƚĂĞ&ůĂŵƵƌŝƚ͘͟
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ&͕ĨŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
WƵŶģƐ͘
 139

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝ DĞůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂƋģƵƐŚƉģƌŶĚĂŶ

ĂůŽŶĂƚģ ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ŵģƐƵĞƐŝ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ůƵŵƚƵƌĂ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ&͕Ĩ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ŶģŬůĂƐģ͘ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ&͕ĨĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ&͕Ĩ.

ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
dhe teknika e të zhvilluarit

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģĚŚĞƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞƚLJƌĞ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ&Ŷģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģƉŝŬģƐŝŵŝ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗&ůĂŬĂ͕Įůŵŝ͕ĨŽŬĂ͕ŇŽŬƵ͕ŇĞƚĂ͘
Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hĚŚģnjŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂƚģŬƌŝũŽũŶģ EdžģŶģƐŝƚƉƵŶŽũŶģŶģĕŝŌ͕ŝƉůŽƚģƐŽũŶģłĂůŝƚģ
DŽƟǀŝŵŝ łĂůŝ͗ ĚŚĞŝůĞdžŽũŶģƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͘
&ůĂŬĂͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘
&ŝůŵŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘
&ŽŬĂͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘
&ůŽŬƵͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘
&ůĞƚĂͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ͘
&ũĂůŝƚģŶdžģŶģƐŝƚŝƉƵŶŽũŶģŶģĕŝŌĚŚĞŝůĞdžŽũŶģƉĂƌĂ
ƚģƚũĞƌģǀĞŶģŬůĂƐģ͘

Hapi i dytë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŶŐĂŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ EdžģŶģƐŝƚŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŶŐĂŐƌƵƉĞƚĞłĂůģǀĞĚŚĞ

ƚģĚŚģŶĂŶģůŝďģƌĚŚĞƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚŽŶģŇĞƚŽƌĞ͘ ŝƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚŽŶģŇĞƚŽƌĞ͗
ŽƚģǀůĞƌģƐŽŚĞŶƉģƌƉƵŶģŶĞďģƌģ͘ ϭ͘&ůƵƚƵƌĂŇƵƚƵƌŽŶŵďŝůƵůĞ
Ϯ͘ĞŶŝĨĞƐƚŽŶŵĞ&ůŽƌģŶ͘
ϯ͘,ģŶĂŇĞƚďƵŬƵƌ͘
ϰ͘ĂďŝĮŬŇĂŬģŶ͘
Hapi i tretë EĚĂŶŝłĂůŝŶģŶģłĂůģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũĞŶŝĂƚģƐŝƉĂƐ EĚĂũŶģłĂůŝŶģŶģłĂůģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŝƉĂƐ
ŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģ͘ ŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƐŚƚLJƉŝĚŚĞ
ƐŚŬƌŝŵŝ͘
140

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ:͕ũ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet

e të zhvilluarit
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚĂ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞŬůĂƐģŶĞƟũ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶ:͕ũ. ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶ:Ŷģ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶ:Ŷģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ
:͕ũƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ:͕ũ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ.

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉũĞŐŽŶ ĚĞƚLJƌģŶ͗ ͞<Ăŵ ŵĞŶĚƵĂƌ Ŷũģ ŬĂĨƐŚģ͟ ;ƵũŬƵͿ͘ ^ĞĐŝůŝŶdžģŶģƐďģŶŶŐĂŶũģƉLJĞƚũĞ;ģƐŚƚģ
DŽƟǀŝŵŝ 'ũĞũĞŶŝĐŝůĂģƐŚƚģĂũŽ͘^ĞĐŝůŝƉƌĞũũƵƐŚŵƵŶĚƚģďģũģƉLJĞƚũĞ͘ ŬĂĨƐŚģ Ğ ŵĂĚŚĞ͍͕  ģƐŚƚģ Ğ ƉLJůůŝƚ͍͕ 
hŶģĚŽƚģƉģƌŐũŝŐũĞŵŵĞPoŽƐĞ:Ž͘EģƐĞƉģƌŐũŝŐũũĂģƐŚƚģ ģƐŚƚģƐŚƚģƉŝĂŬĞ͍͘͘͘Ϳ
Po͕ ĂƚģŚĞƌģ ŬĞ ƚģ ĚƌĞũƚģ ƚģ ďģƐŚ ĞĚŚĞ Ŷũģ ƉLJĞƚũĞ ƚũĞƚģƌ͘  ŐũĞũŶģ ŬĂĨƐŚģŶ Ƌģ ŬĂ ŵĞŶĚƵĂƌ
WģƌŐũŝŐũĞŶŵƵŶĚƚĂũĞƉŶŝǀĞƚģŵŬƵƌƚ͛ũƵǀŝũģƌĂĚŚĂ͘͟ ŵģƐƵĞƐũĂ͘

WLJĞƚ͗͞ŝůĂƚŶŐĂƉģƌƌĂůůĂƚƋģĚŝŶŝ͕ŬĂŶģƐŝƉĞƌƐŽŶĂnjŚƵũŬƵŶ͍
EdžģŶģƐŝƚ ƚƌĞŐŽũŶģ ƟƚƵũƚ Ğ ƉģƌƌĂůůĂǀĞ
^ĂƟŶŐƵũŬĂłĂůĂujku͍ŝůģƚũĂŶģĂƚĂƟŶŐƵũ͍ŝůģŶƐŚŬƌŽŶũģ Ƌģ  ĚŝŶģ ;<ģƐƵůģŬƵƋũĂ͕ ŚŝĂ ĚŚĞ ƐŚƚĂƚģ
ŶģŬģƚģłĂůģŶƵŬĞŬĞŵŝŵģƐƵĂƌĞŶĚĞ͍͟ ŬĞĐĂƚ͕dƌĞĚĞƌƌŬƵĐģƚ͘͘͘Ϳ

WĂƌĂƋĞƚ łĂůģŶ <!^h>!<hY:͕ Ğ ůĞdžŽŶ Ăƚģ ĚŚĞ ŝŶŬƵƌĂũŽŶ ģũŶģĂŶĂůŝnjģŶĞłĂůģƐh:<hĚŚĞŐũĞũŶģ

ŶdžģŶģƐŝƚƋģƚĂůĞdžŽũŶģ;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿ͘ ƐŚŬƌŽŶũģŶ:.

ģũŶģĂŶĂůŝnjģŶĞłĂůģƐŐũĞũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ:
ĚŚĞůĞdžŽũŶģłĂůģŶ;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿ͘
 141

ϭ͘WƵŶŝŵŝ ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶ:͕ũ.
ƟŶŐƵůůŝƚ Ϯ͘^ŚƉũĞŐŽŶůŽũģŶ͗͞hŶģĚŽƚģƚŚĞŵłĂůģ͘^ĂŚĞƌģƚģĚģŐũŽŶŝ Ϯ͘  ĚĂůůŽũŶģ ƟŶŐƵůůŝŶ : ĚƵŬĞ ĚģŐũƵĂƌ
ƟŶŐƵůůŝŶ:ŶģłĂůģ͕ĚŽƚģďģƌƟƐŶŝhZZ͊͟ łĂůģƚ͘ ģƌƚĂƐŝŶ hZZ ŬƵƌ ĚģŐũŽũŶģ
Ϯ͘EũŽŚũĂ ;ũĂƐƚģŬ͕ůŽũƚĂƌ͕ůŽũģ͕ŵũĞŬ͕ŵďƌĞƚ͕ŵĂĐĞŶƵŵģƌŽũ͘͘͘Ϳ ƟŶŐƵůůŝŶ:.
ĞƟŶŐƵůůŝƚ KƌŝĞŶƚŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ŐũĞũŶģ ĚŚĞ ƚŚŽŶģ ĞŵƌĂ ŬƵ ģƐŚƚģ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶ ƟŶŐƵůůŝ:. 'ũĞũŶģĚŚĞƚŚŽŶģĞŵƌĂŬƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ :.
hƌƌĂƵƌƌĂ ϯ͘ / ŶĚĂŶ ŶdžģŶģƐŝƚ Ŷģ ĕŝŌ͘ ^ŚƉũĞŐŽŶ ǀĞƉƌŝŵĞƚ Ƌģ ĚƵŚĞŶ
ƐŚŬƌŽŶũĂ ďģƌģ͘ Eũģƌŝ ƚŚŽƚģ Ŷũģ łĂůģ ŬƵ ģƐŚƚģ ƟŶŐƵůůŝ :͕ ŬƵƌƐĞ ƚũĞƚƌŝ ϯ͘ Eũģƌŝ ŶdžģŶģƐ ŝ ĕŝŌŝƚ ƚŚŽƚģ łĂůģŶ Ğ Ɵũ͕
ĞŐũĞŶǀĞŶĚŝŶƐĞŬƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝ͕ƉĂƐƚĂũŶĚģƌƌŽũŶģƌŽůĞƚ͘ ŬƵƌƐĞ ƚũĞƚƌŝ Ğ ŶĚĂŶ łĂůģŶ Ŷģ ƟŶŐƵũ͕ Ɖģƌ
ƐĞĐŝůŝŶ ƟŶŐƵůů ŶŐƌĞ ŶũģƌŝŶ ŶŐĂ ŐŝƐŚƚĂƚ͘
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂ <ģƐŚƚƵ Ğ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ ƐĞ ŬƵ ŐũĞŶĚĞƚ
ĞƟŶŐƵůůŝƚ ƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶ łĂůģƐ͘WĂƐƚĂũŶĚģƌƌŽũŶģƌŽůĞƚ͘
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲ
<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ

Hapi i dytë ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ :͕ ũ Ŷģ ƚĂďĞůģ ŽƐĞ ŝ ƉĂƌĂƋĞƚ ĂƚLJ ŵĞ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ƐŚŬƌŽŶũĂ ůģǀŝnjŽƌĞ͘ / ĚƌĞũƚŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ĚĂůůŝŵŝŶ ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ĂƚŽ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŐƌĂĮŬ ŶĚģƌŵũĞƚ ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ ŵĂĚŚĞ ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ͕ : ĚŚĞ ƚģ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕j.

Ϯ͘<ģƌŬŽũ Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͕ƚģŐũĞũŶģ͕ Ϯ͘'ũĞũŶģ͕ƋĂƌŬŽũŶģĚŚĞƉůŽƚģƐŽũŶģĂƚLJŬƵ

ƐŚŬƌŽŶũģŶ ƚģƋĂƌŬŽũŶģĚŚĞƚģƉůŽƚģƐŽũŶģĂƚLJŬƵŵƵŶŐŽŶƐŚŬƌŽŶũĂ:. ŵƵŶŐŽŶƐŚŬƌŽŶũĂ:Ŷģůŝďģƌ͘
ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗͞<ģƐƵůģŬƵƋũĂƵƚĂŬƵĂŵĞƵũŬƵŶ͘͟
WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂƐĞĐŝůĂ ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
ϯ͘>ĞdžŽũ łĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟ ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘

Hapi i tretë ϭ͘ <ģƌŬŽŶ͗ ͞WģƌƉŝƋƵŶŝ Ƌģ ƚģ ĨŽƌŵŽŶŝ ƐŚŬƌŽŶũģŶ : ŵĞ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚ͕ŵĞĂŶģƚģƐƉĂŶŐŽƐĨŽƌŵŽũŶģ
ƐƉĂŶŐŽ͘͟ ƐŚŬƌŽŶũģŶ:.
ϭ͘&ŽƌŵŽũŵģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞ
Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ:͕ũƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞƵĚŚģnjŽŶ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ:ĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģ
Ğ ŶĚŝŚŵŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ Ŷģ ŇĞƚŽƌĞŶ Ğ ƚLJƌĞ ϯͲϰ ŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ:.
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ ƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ:͕ũ͕ƐŝĚŚĞƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ:.

ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ :͕ƚģĐŝůĂƚ
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
dhe teknika e të zhvilluarit

dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ũĂŶĂƌŝ͕ƵũŬƵ͕ůĞũůĞŬƵ͘
142

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ
DŽƟǀŝŵŝ ĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ:ƚģ
ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕
ƐŚŬƌŽŶũģŶj ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;:͕ũͿ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ:ƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ
ŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝ
ŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶj
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘
EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģŬůĂƐģĚŚĞ
ĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;:͕ũͿ.

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;janari, <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

ujku, lejlekuͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍
WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕
ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ:ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ͘
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;:ĂŶĂƌŝ͕ƵũŬƵ͕ůĞũůĞŬƵͿ
ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ:ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ:ũ,
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵ
ŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģ
ŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ:ũ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ͕
ĚŚĞƉĂƐƚĂũƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƚģ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
͞<ģƐƵůģŬƵƋũĂ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗<ģƐƵůģŬƵƋĞ͕ŐũƵĞƚĂƌ͕ƵũŬƵ͘
 143

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ĞĐŝůŝƚŶdžģŶģƐŶģŬůĂƐģŝǀģŶģďĂůůģŶũģŶŐĂĮŐƵƌĂƚŵģ EdžģŶģƐŝŵĞĮŐƵƌģŶŶģŬŽŬģůģǀŝnjŶģƉģƌ

DŽƟǀŝŵŝ ŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĞƚģƉģƌƌĂůůĂǀĞ͕Ɛŝ͗ ŬůĂƐģĚŚĞŐũĞŶƐŚŽŬģƚĞƟũ͕ƚģĐŝůģƚŝ
;WģƌŚŝƚƵƌĂ͕ŽƌģďĂƌĚŚĂ͕^ŝƌĞŶĂĞǀŽŐģů͕WŝƚĞƌWĂŶŝ͘͘͘Ϳ͘ ƚĂŬŽũŶģƐģŶũģũƚģƐƉģƌƌĂůůģ͘ģŚĞŶďĂƐŚŬģ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģůģǀŝnjŝŶŶģƉģƌŬůĂƐģĚŚĞƚģŐũĞũŶģ ĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģŐƌƵƉŝŶĞƉģƌƌĂůůģƐƐģƚLJƌĞ͘
ƉũĞƐģƚũĞƌĂƚģƉģƌƌĂůůģƐƐģĐŝůģƐĂŝŝƚĂŬŽŶĚŚĞƚģĨŽƌŵŽũŶģ
ŐƌƵƉŝŶĞƉģƌƌĂůůĂǀĞƚģƚLJƌĞ͘
WLJĞƚ͗͞ŝŶũŝŚŶŝŬģƚŽŬĂƌĂŬƚĞƌĞƚģƉģƌƌĂůůĂǀĞƋģũƵŬĞŶŝ͍
ŝůĂƚũĂŶģĂƚŽ͍ĚģƐŚŝƌŽŶŝƚģůĞdžŽŶŝƉģƌƌĂůůĂĚŚĞƚƌĞŐŝŵĞ͍͟

Hapi i dytë WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƟƚƵůůŝŶĞƉģƌƌĂůůģƐ͞<ģƐƵůģŬƵƋũĂ͘͟

>ĞdžŽŶƉģƌƌĂůůģŶ͘WLJĞƚ͗͞ĞŶũŚŶŝŬģƚģƉģƌƌĂůůģ͍ŝůĂƉũĞƐģĞ
ƐĂũģƐŚƚģŵģĞďƵŬƵƌĂ͍WƐĞ͍͟
ŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚ͕ůĞdžŽŶĚŚĞƉƵŶŽŶŵĞƚĞŬƐƟŶďĂƐŚŬģ
ŵĞƚĂ͘WLJĞƚ͗͞WģƌƐĞǀĂũnjĂĞŬŝƐŚĞĞŵƌŝŶ<ģƐƵůģŬƵƋĞ͍<Ƶ
ĞĚģƌŐŽŝŶũģĚŝƚģŶģŶĂĞƐĂũ͍WƐĞ͍ŝůĂƚũĂŶģŬģƐŚŝůůĂƚƋģ
ŵĂŵŝŝĚŚĂƉĂƌĂƐĞƚģŶŝƐĞũ͍ĞĚģŐũŽŝĂũŽŵĂŵŝŶ͍<ģ
ƚĂŬŽŝŶģƉLJůů͍ĨĂƌģďŝƐĞĚƵĂŶĂƚĂ͍ĨĂƌģďģƌŝƵũŬƵ͕ĚĞƌŝƐĂ
<ģƐƵůģŬƵƋũĂĂƌƌŝƟŶģƐŚƚģƉŝŶģĞŐũLJƐŚĞƐ͍ŝůŝŬĂůŽŝĂŶĚĞũ
ŝƉĂƌŝĚŚĞĕĨĂƌģďģƌŝĂŝ͍WģƌƐĞŝŶĚŽĚŚŝ<ģƐƵůģŬƵƋĞƐŬũŽ
ŶŐũĂƌũĞ͍͛ŵĞŶĚŽŶŝƉģƌƚģ͍͟
WLJĞƚ͗͞WģƌƐĞĞŬnjŝƐƚŽũŶģƌƌĞŐƵůůĂƚ͍ũĞŶŝŶĚŽŶũģŚĞƌģƚģ
ƉĂďŝŶĚƵƌĚŚĞŝƚŚLJĞŶŝƌƌĞŐƵůůĂƚ͍dƌĞŐŽŶŝƐŝƉģƌĨƵŶĚŽŶŬũŽ
ŶŐũĂƌũĞ͘͟ dƌĞŐŽũŶģŵďŝƉģƌǀŽũĂƚĞƚLJƌĞǀĞƚũĂŬĞ͘

Hapi i tretë ^ŚƉũĞŐŽŶ͗͞/ŵĂŐũŝŶŽŶŝƐĞũĞŶŝŶģƉLJůůĚŚĞŬĞŶŝƚĂŬƵĂƌ

<ģƐƵůģŬƵƋĞŶ͕ƵũŬƵŶ͕ŐũƵĞƚĂƌŝŶ͕ŐũLJƐŚĞŶ͕ŵĂŵŝŶ͘WģƌĕĨĂƌģ ƌĂŵĂƟnjŽũŶģƚĂŬŝŵŝŶŵĞŶũģƌŝŶƉƌĞũ
ĚŽƚ͛ŝŬŝƐŚŝƚƉLJĞƚƵƌ͍ƌĂŵĂƟnjŽŶŝŶũģďŝƐĞĚģŵĞŶũģƌŝŶƉƌĞũ ƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞǀĞƚģƉģƌƌĂůůģƐ͘
ŬģƚLJƌĞƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞǀĞ͘͟

ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ sŝnjĂƚŽŶŝƉũĞƐģŶŵģƚģďƵŬƵƌƚģƉģƌƌĂůůģƐ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ:͕ũ͘
^ŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
dhe teknika e të zhvilluarit

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģǀŽŐģů WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚģĚŽƌģƐ:͕ũ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͕ĚŝŬƟŵ͘
144

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞƚģǀĞƉƌŽũŶģĚƵŬĞ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƵůĞŶŝĚƵŬĞŝďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕:͕ũ͘
ĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚĂůģǀŝnjŝŶĚŽƌģŶŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕ
ũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕:͕ũ͘

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ:͕ũ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ:͕ũƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚ:͕ũĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ:͕ũ͘/ǀģnjŚŐŽŶ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽŶŝďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ:͕ũŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘

Hapi i tretë
ĂůŽŶĂƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģƵƐŚƉģƌŶĚĂŶ
ůƵŵƚƵƌĂ ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ŵģƐƵĞƐŝ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ:͕ũ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ŶģŬůĂƐģ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ:͕ũĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ:͕ũ.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
dhe teknika e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ:ŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƵŶģ͕ƟĂŝ͕ŶģũƵ͕ĂƚĂ͘
 145

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë WģƌŐĂƟƚŇĞƚģnjĂŵĞĞŵƌĂƚģƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞǀĞŶŐĂƉģƌƌĂůůĂƚ͘ hĚŚģŚĞƋģƐŝŝŐƌƵƉŝƚƚģƌŚĞƋŇĞƚģnjģŶ

DŽƟǀŝŵŝ dŚŽƚģ͗͞ŝƐĞĚŽŶŝŶģŐƌƵƉƌƌĞƚŚƉĞƌƐŽŶĂnjŚŝƚ͘sŝnjĂƚŽũĞŶŝĂƚģ͘ ŵĞŶũģƉĞƌƐŽŶĂnjŚƚģƉģƌƌĂůůĂǀĞ͘
ƚĂƋģĚŝŶģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŶĮŐƵƌģŶĞĚŚģŶģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ŝƐĞĚŽũŶģƌƌĞƚŚŬģƟũƉĞƌƐŽŶĂnjŚŝ
ĚŝƐĂŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĂƉģƌŬģƚģƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͘dģƚũĞƌģƚůĞƚģŇĂƐŝŶ ĞǀŝnjĂƚŽũŶģĂƚģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
ĕĨĂƌģĚƵŚĞƚƚģƐŚŬƌƵŚĞƚŶģŶĮŐƵƌģ͘͟ ŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĂƚĞƟũ͘
Hapi i dytë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůŝŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂŶģ WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĚŚģŶģŶģůŝďģƌ
ƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞůŝďƌŝƚĚŚĞƉĂƐŝƚ͛ŝŬƌŝũŽũŶģƚ͛ŝůĞdžŽũŶģĂƚŽŵĞnjģ ĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůŝŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͘
ƉģƌƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͘ DƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌŝŶƌƵďƌŝŬģŶ͞&ũĂůŽƌ͘͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ͞<ƌŝũŽŶŝłĂůŝĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌłĂůģƚƋģnjģǀĞŶĚģƐŽũŶģĞŵƌĂƚ <ƌŝũŽũŶģłĂůŝĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌłĂůģƋģ

;ƵŶģ͕Ɵ͕Ăŝ͕Ŷģ͕ũƵ͕ĂƚĂͿĚŚĞłĂůŝƚģĞŬƌŝũƵĂƌĂŝĚŝƐŬƵƚŽŶŝŵĞ njģǀĞŶĚģƐŽũŶģĞŵƌĂƚĚŚĞŝĚŝƐŬƵƚŽũŶģ
ƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚ͘͟ ĂƚŽŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚ͘
ŝƐŬƵƚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚŵĞƌƵďƌŝŬģŶ͟dŚƵŚĞƚͬ^ŚŬƌƵŚĞƚ͕͟
ŝĂŶĂůŝnjŽũŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂĂƚLJĚŚĞƐŚƚŽũŶģĚŚĞƚģƚũĞƌĂ͕
ǀĂƌģƐŝƐŚƚŬƵũĞƚŽũŶģ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐs͕ǀ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚĂ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞŬůĂƐģŶĞƟũ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶs͕ǀ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶsŶģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶsŶģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ
s͕ǀƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂs͕ǀ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë &ŝůůŽŶ ƵĚŚģnjŝŵŝŶ͗ ͞/ŬƵ ǀĞƌĂ͕ ĞƌĚŚŝ ǀũĞƐŚƚĂ͘ ŝƚģƚ ĮůůƵĂŶ EdžģŶģƐŝƚŐƌƵŵďƵůůŽŚĞŶŶģŵĞƐƚģ
DŽƟǀŝŵŝ ƚģ ŌŽŚĞŶ͘ /ŵĂŐũŝŶŽŶŝ ƐĞ ũƵ ũĞŶŝ ĚĂůůģŶĚLJƐŚĞƚ͘ ƵŚĞƚ ŬůĂƐģƐĚŚĞƉĂƐƚĂũŵĂƌƌŝŶƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶĞ
ƚģ ƵĚŚģƚŽŶŝ ƐŚƉĞũƚ Ŷģ ǀĞŶĚĞ ƚģ ŶŐƌŽŚƚĂ͘ EŐƌŝŚƵŶŝ Ŷģ ĚĂůůģŶĚLJƐŚĞǀĞŶģƋŝĞůůŬƵƌŇƵƚƵƌŽũŶģŶģ
ŬģŵďģĚŚĞďģũĞŶŝĨŽƌŵģŶƐĞƐŝƵĚŚģƚŽũŶģĚĂůůģŶĚLJƐŚĞƚ ŐƌƵƉ;ĨŽƌŵĂĞƐŚŬƌŽŶũģƐs)
ŶģƋŝĞůů͘͟
>ĞdžŽŶ łĂůŝŶģ͘ /ŶŬƵƌĂũŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ůĞdžŝŵ >ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůs/d/,^d/E!d͘
WLJĞƚ͗͞ŝůĂƐŚŬƌŽŶũģŬĂŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͍͟ dŚŽŶģƐŚŬƌŽŶũģŶs͘
sĞŶĚŽƐĞƟŬĞƚĂŶģŶũģƉũĞƐģƚģŬůĂƐģƐŬƵŬĂƐŚŬƌƵĂƌŵƵĂũƚĞ
ǀŝƟƚĚŚĞƚŚģƌƌĞƚŶdžģŶģƐŝƚƚģĂĨƌŽŚĞŶƉƌĂŶģŵƵĂũŝƚŬƵƌŬĂŶģ ^ĞĐŝůŝŶdžģŶģƐĂĨƌŽŚĞƚƚĞŬĞƟŬĞƚĂĞŵƵĂũŝƚ
ĚŝƚģůŝŶĚũĞŶ͘WĂƐƚĂũŵƵĂũƚŝŶĚĂŶŵĞŶŐĂŬĂƚģƌƐŝƉĂƐƐƟŶģǀĞ ŬƵƌĂŝŬĂůŝŶĚƵƌ͕ƉĂƐƚĂũ͕ŶģďĂnjģƚģŵƵĂũǀĞ͕
ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģƐƟŶģŶŬƵƌŬĂŶģůŝŶĚƵƌ͘ ĚĂůůŽŶƐƟŶģŶŬƵƌŬĂůŝŶĚƵƌ͘
146

1. Punim i ϭ͘EũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶV, v. Ϯ͘ĚĂůůŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶvĚƵŬĞĚģŐũƵĂƌłĂůģƚ͘

ƟŶŐƵůůŝƚ Ϯ͘WģƌƐģƌŝƚƐƟŶģƚĞǀŝƟƚ͗Pranvera, Vera, Vjeshta Dimri.
WLJĞƚ͗͞EģĐŝůģŶłĂůģģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝV?” EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ƚģĐŝůĂƚĞ
2. Njohja e <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŵĞ ŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶV.
ƟŶŐƵůůŝƚŶģ ƐŚŬƌŽŶũģŶŬƵŬĂƟŶŐƵůůV. ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͕ƉģƌƐĞĐŝůŝŶƟŶŐƵůů
mjedisin ƋģƚŚŽŶģ͕ŶŐƌĞŶģŶũģƌŝŶŶŐĂŐŝƐŚƚĂƚ͘<ģƐŚƚƵ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ϯ͘<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŬƵ Ğ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ ƐĞ ŬƵ ŐũĞŶĚĞƚ ƟŶŐƵůůŝ͗ Ŷģ
Urra, urra, ƟŶŐƵůůŝ VƚģũĞƚģŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐŽƐĞŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘ Įůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
shkronja

3. Vendosja
ĞƟŶŐƵůůŝƚ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ
Kërkoj shkronjën

Hapi i dytë ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ V, v Ŷģ ƚĂďĞůģ ŽƐĞ ŝ ƉĂƌĂƋĞƚ ŵĞ ϭ͘ ^ŚŝŬŽũŶģ ŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ ĚŚĞ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ƐŚŬƌŽŶũĂ ůģǀŝnjŽƌĞ͘ / ĚƌĞũƚŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ĚĂůůŝŵŝŶ ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ŶŐĂ ŶũģƌĂͲƚũĞƚƌĂ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚV ĚŚĞƚģ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚv.
Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͕ƚģŐũĞũŶģ
ĚŚĞ ƚģ ƋĂƌŬŽũŶģ ƐŚŬƌŽŶũģŶ s͕ Ɛŝ ĚŚĞ ƚģ ƉůŽƚģƐŽũŶģ ŵĞ Ϯ͘'ũĞũŶģĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶsŶģůŝďģƌ
ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚƉģƌƚģĨŽƌŵƵĂƌłĂůģ͘ ĚŚĞƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ
Ϯ͘<ģƌŬŽũ ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗͞Vilma e Valoni mësuan për ĞĚƵŚƵƌĂ͘
ƐŚŬƌŽŶũģŶ ŬĂůĞŶĚĂƌŝŶĞǀŝƟƚ͘͟
WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģŶģ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍ łĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘
EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟
3.Lexoj

Hapi i tretë Ϯ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ V, v ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ Ŷģ ƚĂďĞůģ ĚŚĞ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞĚŝƐĂ
ϭ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ ƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞ ƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶVĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģłĂůģ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞŬģƚģƐŚŬƌŽŶũģ͘'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝƵĚŚģnjŽŶ ƋģĮůůŽũŶģŵĞŬģƚģƐŚŬƌŽŶũģ͘
Ğ ŝ ŶĚŝŚŵŽŶ Ƌģ ƚģ ǀŝnjĂƚŽũŶģ Ŷũģ ŽďũĞŬƚ Ƌģ ĮůůŽŶ ŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶs͘
ϯ͘ 'ũĞŶŝ Ŷģ ŐĂnjĞƚĂ ƐŚŬƌŽŶũģŶ V, v, ƋĂƌŬŽũĞŶŝ ĚŚĞ ƐŝůůŝŶŝ
ŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ǀĂƉŽƌŝ͕ǀŝŽůŝŶĂ͕ĂǀŝŽŶŝ͘
 147

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ

DŽƟǀŝŵŝ ŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶVƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂ
ƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶv ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;V,
ǀͿ͘͟
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶVƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ
ŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝ
ŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶv
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘
EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģŬůĂƐģĚŚĞ
ĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;s͕ǀͿ͘

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

(vapori, violina, avioniͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽ
ĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍
ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕
ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶV ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;vapori, violina,
avioniͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶVŶģŬƵƟnjĂƚ
ŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚV v͕
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵ
ŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģ
ŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚV, v͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ
ĚŚĞŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja Shprehitë Burimet
teknika lëndore ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģŝůƵƐƚƌŽũŶģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƉũĞƐģŶ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞƋģŝďģŚĞŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶģůŝĚŚũĞŵĞƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
͞<ĂůĞŶĚĂƌŝŝǀŝƟƚ͘͟ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŬĂůĞŶĚĂƌŝŝǀŝƟƚ͘
Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģ
ďģŶŶdžģŶģƐŝ
148

Hapi i parë WģƌŐĂƟƚŐƌƵƉĞĞƟŬĞƚĂƐŚ͗ EdžģŶģƐŝƚŶģŐƌƵƉĞ

dhe i dytë ϭ͘ĞƟŬĞƚĂƋģƉģƌŵďĂũŶģƐƟŶģƚĞǀŝƟƚ͖ ŵĂƌƌŝŶŵĞƌĂĚŚģ
DŽƟǀŝŵŝ Ϯ͘ĞƟŬĞƚĂƋģƉģƌŵďĂũŶģŵƵĂũƚĞǀŝƟƚ͖ ĞƟŬĞƚĂƚŵĞƐƟŶģƚ
ϯ͘ĞƟŬĞƚĂƋģƉģƌŵďĂũŶģĚŝƚģƚĞũĂǀģƐ͘ ĞǀŝƟƚ͕ŵƵĂũƚĞǀŝƟƚ
^ģƉĂƌŝƵƐŚƉģƌŶĚĂŶŶdžģŶģƐǀĞŶģŐƌƵƉĞĞƟŬĞƚĂƚŵĞƐƟŶģƚĞǀŝƟƚ͘dŚŽƚģ͗͞ZĞŶĚŝƚŶŝ ĚŚĞĚŝƚģƚĞũĂǀģƐ͕ŝ
ƐƟŶģƚĞǀŝƟƚŵĞƌĂĚŚģĚŚĞĚŝƐŬƵƚŽŶŝƉƵŶģŶĞďģƌģŵĞƚģƚũĞƌģƚŶģŬůĂƐģ͘͟ ƌĞŶĚŝƐŝŶĂƚŽĚŚĞŝ
'ƌƵƉĞƚƋģŬĂŶģďģƌģŐĂďŝŵĞŝƌƌĞŐƵůůŽũŶģĂƚŽ͘ ǀĞŶĚŽƐŝŶŶģŬģŶĚŝŶ
WĂƐƚĂũƵƐŚƉģƌŶĚĂŶŶdžģŶģƐǀĞĞƟŬĞƚĂƚŵĞŵƵĂũƚĞǀŝƟƚ͘dŚŽƚģ͗͞ZĞŶĚŝƚŶŝŵƵĂũƚĞ ĞŬůĂƐģƐƚģƟƚƵůůƵĂƌ
ǀŝƟƚŵĞƌĂĚŚģĚŚĞĚŝƐŬƵƚŽŶŝƉƵŶģŶŵĞƚģƚũĞƌģƚŶģŬůĂƐģ͘'ƌƵƉĞƚƋģŬĂŶģďģƌģ <ĂůĞŶĚĂƌŝŝsŝƟƚ.
ŐĂďŝŵĞŝƌƌĞŐƵůůŽũŶģĂƚŽ͘͟
hƐŚƉģƌŶĚĂŶŶdžģŶģƐǀĞĞƟŬĞƚĂƚŵĞĚŝƚģƚĞũĂǀģƐ͘dŚŽƚģ͗
͞ZĞŶĚŝƚŶŝĚŝƚģƚĞũĂǀģƐŵĞƌĂĚŚģĚŚĞĚŝƐŬƵƚŽŶŝŵĞƚģƚũĞƌģƚŶģŬůĂƐģƉƵŶģŶĞ
ďģƌģ͘͟
'ƌƵƉĞƚƋģŬĂŶģďģƌģŐĂďŝŵĞŝƌƌĞŐƵůůŽũŶģĂƚŽ͘
EģŶũģŬģŶĚƚģŬůĂƐģƐĨŽƌŵŽŶ<ĂůĞŶĚĂƌŝŶĞsŝƟƚĚŚĞĂƚLJǀĞŶĚŽƐŝŶƐƟŶģƚ͕ŵƵĂũƚĚŚĞ
ĚŝƚģƚĞũĂǀģƐ͘
Hapi i tretë >ĞdžŽŶŵĞnjģƚĞŬƐƟŶ͞<ĂůĞŶĚĂƌŝŝsŝƟƚ͟ĚŚĞŝĂŶŐĂnjŚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƉũĞƐģͲƉũĞƐģƚĞŬƐƟŶ͘ ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƉũĞƐģŶŐĂƚĞŬƐƟ
^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞƐƟŶģƚ͕ŵƵĂũƚĚŚĞĚŝƚģƚĞũĂǀģƐ͘ ͞<ĂůĞŶĚĂƌŝŝsŝƟƚ͘͟

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐs͕ǀ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
teknika e të zhvilluarit

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐs͕ǀ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͕ĚŝŬƟŵ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë

DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ

ůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞĚũĂƚŚƚĂƐ͕ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕s͕ǀ.
ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐ͕s͕ǀ͘
 149

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶs͕ǀƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚs͕ǀ.
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚs͕ǀĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶĂƚĂƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚs͕ǀ͕ŝǀģnjŚŐŽŶ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
ŝŬƚŽŶ͗͞ƉƌĂŶǀĞƌĂ͕ǀũĞƐŚƚĂ͕ǀĞƌĂ
sŝƟŬĂŬĂƚģƌƐƟŶģ͘͟
ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐs͕ǀŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ĂůŽŶĂƚģ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚs͕ǀ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ůƵŵƚƵƌĂ ŶģŬůĂƐģ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚs͕ǀĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚs͕ǀ͘

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶsŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐƟŶģƚ͕ŵƵĂũƚ͕ĚŝƚģƚĞũĂǀģƐ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģ
bën nxënësi

Hapi i parë dhe i EĚĂŶŶdžģŶģƐŝƚŶģŐũĂƐŚƚģŐƌƵƉĞĚŚĞƵƚŚŽƚģĂƚLJƌĞƐĞĚLJĞŶŐĂĚLJĚŽ

dytë ƚģŬƌLJĞũŶģƚģŶũģũƚģŶĚĞƚLJƌģ͘'ƌƵƉĞƚϭĚŚĞϮĚŽƚģƉƵŶŽũŶģŵĞƐƟŶģƚĞ
DŽƟǀŝŵŝ ǀŝƟƚ͕ƚģĐŝůĂƚŬĂŶģŐĂďŝŵĞŶģĚƌĞũƚƐŚŬƌŝŵĚŚĞĚŽƚ͛ŝƌƌĞŐƵůůŽũŶģĂƚŽ͘
'ƌƵƉĞƚϯĚŚĞϰĚŽƚģƉƵŶŽũŶģŵĞŵƵĂũƚĞǀŝƟƚ͕ƚģĐŝůĂƚŬĂŶģŐũŝƚŚĂƐŚƚƵ
ŐĂďŝŵĞŶģĚƌĞũƚƐŚŬƌŝŵĚŚĞĚŽƚ͛ŝƌƌĞŐƵůůŽũŶģĂƚŽ͘
'ƌƵƉĞƚϱĚŚĞϲĚŽƚģƉƵŶŽũŶģŵĞĚŝƚģƚĞũĂǀģƐ͕ƚģĐŝůĂƚŬĂŶģŵĞŐĂďŝŵĞ
ŶģĚƌĞũƚƐŚŬƌŝŵĚŚĞĚŽƚ͛ŝƌƌĞŐƵůůŽũŶģĂƚŽ͘
WģƌƐŚĞŵďƵůů͗
^ƟŶģƚĞǀŝƟƚ͗WƌĂǀĞƌĂ͕ƌĂ͕sŝĞƐŚƚĂ͕ŝƌŝ

ŝƚģƚĞũĂǀģƐ͗
ŚģŶĞ͕ŵĂƌƚģ͕ŵģƌŬƵƌģ͕ĞŶũƚĞ͕ƉƌĞŵƚĞ͕ƐŚƚƵŶĞ͕ĚŝĞů
;DģƐƵĞƐŝŶĚũĞŬŶģŐƌƵƉĞƉƵŶģŶĞŶdžģŶģƐǀĞĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶĂƚĂŬƵƌŬĂŶģ
ŶĞǀŽũģ͘Ϳ
150

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģŬģƌŬĞƐĂƚĞƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞŶģůŝďģƌĚŚĞƚ͛ŝ WƵŶŽũŶģƚģƉĂǀĂƌƵƌŶģ

ĚŝƐŬƵƚŽũŶģĂƚŽnjŐũŝĚŚũĞŵĞƚģƚũĞƌģƚŶģŬůĂƐģ͘ ŬģƌŬĞƐĂƚĞƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞ
Ŷģůŝďģƌ͕ŝĚŝƐŬƵƚŽũŶģ
ĂƚŽŵĞŵģƐƵĞƐŝŶĚŚĞ
ŵĞƐŚŽŬģƚŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ>ů͕ůů
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
e të zhvilluarit
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐƐģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚĂŬƌĂŚĂƐŽũģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĂƚģŵĞŬůĂƐģŶĞƟũ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶLl, ll. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶLlŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
łĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶLlŶģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģłĂůģƐ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚLl, llƐŝƉĂƐ
ŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ>ů͕ůů͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ ͲWģƌŐĂƟƚůŽũģŶĞĂƐŽĐŝĂĐŝŽŶŝƚ͗ ,ĂƉŝŶŶũģŶŐĂŶũģĨƵƐŚĂƚĞŵďƵůƵĂƌĂ͘
ŶdžĞŚƚģŬƵůůŝģŵďģů ŐũĞũŶģnjŐũŝĚŚũĞŶ͘
WƵƐŚŝŵĞƚŽƌĂŬĂŌģ
ĞƟ<ŽŚģƐŚŬƌŝƌģ
sZ!/ͬ&dK,d!K<K>>d<h>>KZ

WLJĞƚ͗͞ŝůŝŶƟŶŐƵůůƚģƌŝĞĚģŐũŽũŵģƚĞłĂůĂakullorja͍͟ ģũŶģĂŶĂůŝnjģŶĞłĂůģƐĚŚĞŐũĞũŶģ
ƟŶŐƵůůŝŶLL.
ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŽŌŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶ LL, ϭ͘WģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĮŐƵƌģŶƋĞŶĚƌŽƌĞŶģ
ll. ůŝďģƌĚŚĞĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚĞƚũĞƌĂƚģ
Ϯ͘ EũŽŚũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ ĚŚģŶĂ͘
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŝŬŽũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͗͞<ģ
ƉŽƐŚŝŚŶŝŶģĮŐƵƌģ͍ĨĂƌģŬĂŶģĚƵĂƌ͍WŽŶģĮŐƵƌĂƚ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģĚŚĞŐũĞũŶģƟŶŐƵůůŝŶLl
ƚũĞƌĂ͕ĕĨĂƌģƐŚŝŚŶŝ͍͟ ŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͘'ũĞũŶģłĂůģƚĞƌĞũĂŵĞ
WLJĞƚ͗͞EģĐŝůĂƚłĂůģģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝ>ů͍'ũĞŶŝĚŚĞũƵĚŝƐĂ ƟŶŐƵůůŝŶLl.
łĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ>ů͍͟
ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģ
ϯ͘>ĞdžŽŶŝłĂůģƚĚŚĞƋĂƌŬŽŶŝƌƌŽŬũĞƚŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͘ ƌƌŽŬũĞŶĞĚŚģŶģŶģůŝďģƌ͘<ģƐŚƚƵĞ
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƌƌŽŬũĞƐŶģ dƌĞŐŽŶŝŬƵģƐŚƚģƌƌŽŬũĂ͕ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚƌƌŽŬũĂ͗Ŷģ
łĂůģ ƚģłĂůģƐ͘ Įůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
 151

Hapi i dytë ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Ll, ll Ŷģ ƚĂďĞůģ ŽƐĞ ŝ ƉĂƌĂƋĞƚ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ĚĂůůŝŵŝŶ ŐƌĂĮŬ ŶĚģƌŵũĞƚ ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ ŵĂĚŚĞ ƚģ ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ƐŚƚLJƉŝƚ͕LlĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕ll. ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘

Ϯ͘>ĞdžŽũ Ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗͞Arush veshllapushi mori akullore”

WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ Ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍ ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘
EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟

Hapi i tretë

ϭ͘&ŽƌŵŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ϭ͘<ģƌŬŽŶ͗&ŽƌŵŽŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶLlŵĞůĂƉƐĂ͘ ϭ͘&ŽƌŵŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶLlŵĞůĂƉƐĂ͘



Ϯ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Ll, ll ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ Ŷģ ƚĂďĞůģ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞ

Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĚŚĞ ƵĚŚģnjŽŶ Ğ ŶĚŝŚŵŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ ƚLJƌĞĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶLl
Ŷģ ŇĞƚŽƌĞŶ Ğ ƚLJƌĞ ϯͲϰ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Ll, ll. ĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞ
'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝƵĚŚģnjŽŶĞŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģ ƐŚŬƌŽŶũģŶLl.
ŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶLl.

ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶLl͕ƚģ
ĐŝůĂƚĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
teknika e të zhvilluarit
dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŬƵŬƵůůĂ͕ĂŬƵůůŽƌĞ͕ŵŽůůĂ͘
Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ
DŽƟǀŝŵŝ ƋģŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģ ƚģŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶLlƚģŵĂĚŚĞƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ LlƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶll ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘ ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞ
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚ ƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶll
ƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂ
ĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;Ll, ll)”. ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;Ll, ll).
152

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵ

ĮŐƵƌĂƚ;kukulla, akullore, mollaͿ͘Wģƌ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞ͘>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚ
ƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģ łĂůģƚ;kukulla, akullore, mollaͿĚŚĞ
ģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶLlŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
WƐĞ͍͟ ŵƵŶŐŽŶ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģ
ŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚ
ŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶLlŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚLl ll͕Ŷģ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚLl, ll͕ŶģďĞƚĂƌĞŶ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞ
ĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ ŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģ ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
ǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚ
ƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģ
ŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģ EdžģŶģƐŝƚƉĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ
ĚĞƚLJƌģŶ͕ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞ ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂ ŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝ
ƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
dhe teknika e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͞<ƵƐŚĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŚģŶŐƌŝĂŬƵůůŽƌĞŶ͍͘͟ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ĂŬƵůůŽƌĞ͕ĂƌƵƐŚŝ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ͞WģƌƐŚŬƌƵĂŶŝĂŬƵůůŽƌĞŶ͗ EdžģŶģƐŝƚƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĂŬƵůůŽƌĞŶĚƵŬĞ
DŽƟǀŝŵŝ ^ŝĚƵŬĞƚĂŬƵůůŽƌũĂ͍ ƵƉģƌŐũŝŐũƵƌŶģƉLJĞƚũĞƚƋģĚƌĞũƚŽŶ
^ŝģƐŚƚģŶģƐĞĞƉƌĞŬ͍ ŵģƐƵĞƐŝ͘ƚĂũĂƉŝŶŵĞŶĚŝŵĞƚģ
^ŝģƐŚƚģŶģƐĞĞƉƌŽǀŽŶ͍ ŶĚƌLJƐŚŵĞĚŚĞĚĞďĂƚŽũŶģŵĞŶũģƌŝͲ
ĨĂƌģŶŐũLJƌĞŬĂ͍ ƚũĞƚƌŝŶŶģƐĞŶƵŬƉĂũƚŽŚĞŶ͘DģƐƵĞƐŝ
<ƵƐŚĞƉģůƋĞŶŵģƐŚƵŵģ͍͟ ĚƌĞũƚŽŶďŝƐĞĚģŶ͘
 153

Hapi i dytë Lexon vjershën: “Kush e hëngri Nxënësit lexojnë vjershën bashkë me
akulloren?” dhe pyet nxënësit: mësuesin dhe u përgjigjen pyetjeve
“A ju bëri për të qeshur kjo vjershë? të bëra.
Pse? Pse arushi kërkoi dy akullore?
Çfarë gabimi bëri arushi me akulloren?
Si do të kishit vepruar ju po të ishit
ŶģǀĞŶĚƚģƟũ͍ĨĂƌģŵĞŶĚŽŶŝƐĞŝƚŚĂ
mami arushit për akulloren?”

Hapi i tretë Kërkon që nxënësit të vizatojnë akulloren Nxënësit vizatojnë akulloren e tyre të
e tyre me shijen e parapëlqyer dhe të ƉĂƌĂƉģůƋLJĞƌĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĚŝƐĂłĂůŝ
ƐŚŬƌƵĂũŶģĚŝƐĂłĂůŝƉģƌƚģ͘ për të.
Punohet rubrika “Thuhet/Shkruhet”.

Ora e katërt. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit të dorës Ll, ll,
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ Punë në grup Të folurit Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
e shkronjës së madhe dhe të Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ Të folurit ŇĞƚŽƌĞ͕
vogël të dorës Ll, ll. Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ Imagjinata materiale
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë Të dëgjuarit ǀŝnjĂƟŵŝ͕
shkronja të shkrimit të dorës. Të zhvilluarit e ͕ůŝďƌĂƉģƌ
vëmendjes fëmijë
Të analizuarit
Të krijuarit

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͕ůůĂŵďĂ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģ͕ĂƐŚƚƵƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝ mësuesi duke lëvizur dorën në ajër
drejton mësuesi. për të bërë shkronjën e madhe dhe të
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕Ll, ll.
ŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģ
ŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝ
ĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģ͕ŵģƐƵĞƐũĂŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģ
ďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕ
janë shkronja e madhe dhe e vogël e
shkrimit të dorës Ll, ll.
154

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģ

ŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚLl, ll.

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚLl, ll ĚŚĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶLl, llƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
ŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚĕƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŵĞŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚLl, ll͕ŝǀģnjŚŐŽŶ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
WůŽƚģƐŽũŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐLl, llŶģ
ŝŬƚŽŶ͗͞ůůĂŵďĂ͕ŵŽůůĂĞģŵďģů ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
hŶģŝŚĂƐŚƵŵģŵŽůůģƚ͘͟ ĚŚģŶģ͘

Hapi i tretë
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵ
ŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝ
ƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚLl, ll͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟
DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģƵƐŚƉģƌŶĚĂŶ
ŵģƐƵĞƐŝ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚLl, llĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ƐŚŬƌŝŵŝƚLl, ll.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶLlŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŬƵŬƵůůĂ͕ƐŚĂůůŝ͕ƉŽƉƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚŬƌƵĂŶŶģƚĂďĞůģĮůůŝŵĞƚĞłĂůŝǀĞĚŚĞŬģƌŬŽŶƋģ EdžģŶģƐŝƚƉģƌĨƵŶĚŽũŶģłĂůŝƚģĞŶŝƐƵƌĂŶģƚĂďĞůģ

DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐŝƚƚģǀĂnjŚĚŽũŶģƚ͛ŝƉģƌĨƵŶĚŽũŶģĂƚŽ͗ ŶŐĂŵģƐƵĞƐŝƚ͗
<ƵŬƵůůĂĞDŝƌģƐͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ <ƵŬƵůůĂĞDŝƌģƐŬĂŇŽŬģƚģǀĞƌĚŚģ͘
^ŚĂůůŝŝ>ůĂŵďŝƚŬĂͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ ^ŚĂůůŝŝ>ůĂŵďŝƚŬĂǀŝũĂƚģďĂƌĚŚĂ͘
WŽƉƵůůŝLJŶģŬĂͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ WŽƉƵůůŝŝŵŬĂŬƵůůĂƉƌĞũŐƵƌŝ͘
 155

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůŝŶŐĂďĂƐŚŬģƐŝ EdžģŶģƐŝƚĨŽƌŵŽũŶģłĂůŝŵĞďĂƐŚŬģƐŝłĂůģƐŚƚģ

łĂůģƐŚƚģĚŚģŶĂŶģůŝďģƌ͕ƉģƌƚģĐŝůĂƚĂƚĂĚŽƚģ ĚŚģŶĂƐŝ͗
ǀůĞƌģƐŽŚĞŶ͘ ŬƵůůŽƌũĂŬƵůůŽŶƉŝŬģͲƉŝŬģ͘
ŝĞůůŝģƐŚƚģŶģƋŝĞůů͘
WģůůƵŵďŝƐŽůůŝůĞƚƌģŶ͘
ƌŝŶŝŵŽƌŝĂŬƵůůŽƌĞŶ͘
Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģŵĞŐƌƵƉĞłĂůģƐŚƚģĚŚģŶĂ EdžģŶģƐŝƚŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŶŐĂŐƌƵƉĞłĂůģƐŚƚģĚŚģŶĂ͗
ƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝ͘ ϭ͘Eģ^ŚƋŝƉģƌŝŬĂƐŚƵŵģƵůůŝŶũ͘
ƐŚƵŵģũĂŶģ Ϯ͘DŽůůģƚĞŬƵƋĞũĂŶģƚģģŵďůĂ͘
ƵůůŝŶũĞŬƵƋĞ
ŶģŵŽůůģƚ
ŬĂƚģģŵďůĂ
^ŚƋŝƉģƌŝ

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐY͕Ƌ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja Shprehitë e të Burimet
teknika lëndore zhvilluarit

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ůŝďģƌĚŚĞƚĂŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞŬůĂƐģŶĞƟũ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ ŐůŽďĂů ŇĞƚŽƌĞ͕
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶY͕Ƌ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶQŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶQŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ Ĩģŵŝũģ
ŶĚƌLJƐŚŵĞƚģłĂůģƐ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƚģƐŚƚLJƉŝƚY͕ƋƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂY͕Ƌ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ sĞŶĚŽƐ Ŷģ ƚĂďĞůģ ĞƟŬĞƚĂ ŵĞ ŬģƚŽ łĂůģ͗ Qeni, EdžģŶģƐŝƚƐŚŬģƉƵƐŝŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶĞƉĂƌģƚģ
ƌĂ͕ ZģƌĂ͕ ^ŚŝƵ͕ /ƌŝƋŝ ĚŚĞ ŬģƌŬŽŶ Ƌģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ łĂůģǀĞƚģĚŚģŶĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶĞƌĞ
ƐŚŬģƉƵƐŝŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƉĂƌĂƚģƐĞĐŝůģƐłĂůģ͘ ;QershiͿ͘
WLJĞƚ͗ ͞ŝůģŶ łĂůģ ĨŽƌŵƵĂƚ͍ <Ƶƌ ƉŝƋĞŶ ƋĞƌƐŚŝƚģ͍ ^ŝ
ĚƵŬĞŶĂƚŽ͍͟ dŚŽŶģ łĂůģŶ ƋĞƌƐŚŝ ĚŚĞ ƚƌĞŐŽũŶģ ;Ƌģ
ƉŝƋĞŶ Ŷģ ƋĞƌƐŚŽƌ͕ ŶŐũLJƌģŶ͕ ĨŽƌŵģŶ͕
Ͳ >ĞdžŽŶ łĂůŝŶģ͘ /ŶŬƵƌĂũŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ůĞdžŝŵ ŵĂĚŚģƐŝŶģ͕ƐŚŝũĞŶ͘͘͘Ϳ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂů͗YZ^,/d!hWKY!E /ŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚůĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘
ͲWLJĞƚ͗͞ŝůĂƚƐŚŬƌŽŶũĂŬĂŶģŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͍͟
dŚŽŶģƐŚŬƌŽŶũģŶQ.
156

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶY͕Ƌ.
Ϯ͘ EũŽŚũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ Ϯ͘^ŚƉũĞŐŽŶůŽũģŶ͗͞^ĞĐŝůŝĚŽƚģŝŵĂŐũŝŶŽũģŶũģŽďũĞŬƚ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ƋģŬĂƐŚŬƌŽŶũģŶQ͘ŽƚĂƉģƌƐŚŬƌƵĂŶŝĂƚģŵĞĚŝƐĂ
łĂůŝƉģƌƉĂƌĂƐŚŽŬģǀĞŶģŬůĂƐģ͘<ƵƐŚĞŐũĞŶǀĂnjŚĚŽŶ
ůŽũģŶ͘͟
Ϯ͘ŵĞŶĚŽũŶģĂƚģŐũģ͘dŚŽŶģƉ͘ƐŚ͕͘ģƐŚƚģ
ĚŝĕŬĂƋģŚLJŶŶģďĂƐŚŬģƐŝŶģĞƉĞƌŝŵĞǀĞ͘
DĂŵŝĞƉģƌĚŽƌƉģƌƚģƉģƌŐĂƟƚƵƌŐũĞůůģŶ͘
^Ă ŚĞƌģ Ğ ƋģƌŽŶ ŝ ĚĂůŝŶ ůŽƚģƚ ͘͘͘ ;ĞĚŚĞ
ŚĂŚĞƚĞĚŚĞƋĂŚĞƚͿ͘

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŽŚŝŶĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞ ϯ͘ EĚĂũŶģ łĂůģŶ Ŷģ ƟŶŐƵũ͕ Ɖģƌ ƐĞĐŝůŝŶ

ϯ͘ sĞŶĚŽƐũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ ƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĂƚŽ͘ ƟŶŐƵůůƋģƚŚŽŶģ͕ŶŐƌĞŶģŐŝƐŚƟŶ͘<ģƐŚƚƵ
Ŷģ ŵũĞĚŝƐŝŶ ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝQ͍͟ Ğ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ ƐĞ ŬƵ ŐũĞŶĚĞƚ ƟŶŐƵůůŝ͗ Ŷģ
<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ Įůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘

Hapi i dytë
ϭ͘'ƌĂĮŬƵƐŚŬƌŽŶũģƐ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶY͕ƋŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ĂƚŽ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŵĞƐƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
QĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕Ƌ.

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌĚŚĞ
Ϯ͘<ģƌŬŽũłĂůģŶ ƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ Ϯ͘WůŽƚģƐŽũŶģ ŬĂƚƌŽƌģƚ ďŽƐŚ ĚŚĞ ŬƌŝũŽũŶģ
ƉģƌƚģŬƌŝũƵĂƌłĂůģŶ͘ łĂůģŶ͘
ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗EģƋĞƌƐŚŽƌƉŝƋĞŶƋĞƌƐŚŝƚģ͘
ϯ͘>ĞdžŽũ WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍ ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟ ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘

Hapi i tretë

ϭ͘&ŽƌŵŽƐŚŬƌŽŶũģŶ ϭ͘ <ģƌŬŽŶ͗ ͞&ŽƌŵŽŶŝ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Q ŵĞ ŵũĞƚĞ ƚģ ϭ͘ DĞ ĂŶģ ƚģ ŵũĞƚĞǀĞ ƚģ ŶĚƌLJƐŚŵĞ
ŶĚƌLJƐŚŵĞ;ĨĂƐƵůĞ͕ŬŽŬƌƌĂŽƌŝnjŝ͕ƐƉĂŶŐŽĞƚũ͘Ϳ͘ ĨŽƌŵŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶQ.

Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
Ϯ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Y͕ Ƌ ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ Ŷģ ƚĂďĞůģ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞ
ĚŚĞ ƵĚŚģnjŽŶ Ğ ŶĚŝŚŵŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģ
Ŷģ ŇĞƚŽƌĞŶ Ğ ƚLJƌĞ ϯͲϰ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Y͕ Ƌ. ŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶY͘
'ũŝƚŚĂƐŚƚƵ ŝ ƵĚŚģnjŽŶ Ğ ŝ ŶĚŝŚŵŽŶ Ƌģ ƚģ ǀŝnjĂƚŽũŶģ
ŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶQ.

ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂƐŚŬƌŽŶũģŶY͕Ƌ͕ƚ͛ŝƋĂƌŬŽũģĚŚĞƚ͛ŝ
ƐũĞůůģƚģŶĞƐģƌŵĞŶŶģŬůĂƐģ͘
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƋĞŶŐũŝ͕ŵĂŶƵƐŚĂƋĞ͕ƋĞŶ͘
 157

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘

DŽƟǀŝŵŝ ŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶQ ƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞ
ŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶƋƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚ
ƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;Y͕ƋͿ͘͟
Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ
;ƋĞŶŐũŝ͕ŵĂŶƵƐŚĂƋĞ͕ƋĞŶŝͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂ
ŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģ
ŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģ
ĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞ
ĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶQŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘
Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů
ƚģƐŚƚLJƉŝƚY͕ƋŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵ
ƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶ
ƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģ
ǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞ
ƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶQƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶƋƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;Y͕ƋͿ͘
<ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ
ƉLJĞƚũĞǀĞ͘
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ƋĞŶŐũŝ͕ŵĂŶƵƐŚĂƋĞ͕ƋĞŶŝͿ
ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶQŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚYƋ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶ
ŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ͕ĚŚĞƉĂƐƚĂũ
ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
EdžģŶģƐŝƚƉĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞ
ƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͞h ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉŽƋģŶƋĞƌƐŚŝƚģ͘͟ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗YĞŵĂůŝ͕ƋĞƌƐŚŝ͕ƋĞƌƐŚŽƌ͘
158

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŬĂƌĂŬƚĞƌŝƐƟŬĂƐŚŬĂŵƵĂũŝYĞƌƐŚŽƌ͍ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶ
DŽƟǀŝŵŝ EƵŵģƌŽŶŝĚŝƐĂƉƌĞũƚLJƌĞ͘͟ ƉģƌƉLJĞƚũĞƚƋģƐŚƚƌŽŚĞŶ͘;EģƋĞƌƐŚŽƌ
ƉŝƋĞŶƋĞƌƐŚŝƚģ͕ĮůůŽŶƐƟŶĂĞǀĞƌģƐ͕
ƉģƌĨƵŶĚŽŶǀŝƟƐŚŬŽůůŽƌ͕ĮůůŽũŶģ
ƉƵƐŚŝŵĞƚǀĞƌŽƌĞ͘͘͘Ϳ͘
Hapi i dytë &ŝůůŽŶďŝƐĞĚģŶŵĞłĂůŝŶģƋģŶdžģŶģƐŝƚĞŬĂŶģƚŚģŶģ ŝƐĞĚŽũŶģƉģƌƟƚƵůůŝŶĞƚĞŬƐƟƚĚŚĞƵ
ŵģƉĂƌģ͗͞EģƋĞƌƐŚŽƌƉŝƋĞŶƋĞƌƐŚŝƚģ͟ĚŚĞƵƚŚŽƚģ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ͕
ĂƚLJƌĞƐĞƟƚƵůůŝŝƚĞŬƐƟƚƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģģƐŚƚģ͗͞h ŵĞŶĚŽũŶģ͕ĂƌŐƵŵĞŶƚŽũŶģĞƚũ͘
ƉŽƋģŶƋĞƌƐŚŝƚģ͘͟
>ĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶĚŚĞƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģĚģŐũŽũŶģŵĞ
ǀģŵĞŶĚũĞ͕ƐĞƉƐĞŵģƉĂƐĚŽƚģƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞ͘
WLJĞƚ͗͞ŝůŝŵƵĂũŝƐŚƚĞĚŚĞĐŝůĂƚĨƌƵƚĂŝƐŚŝŶƉũĞŬƵƌ͍
͛ďģŶģĨģŵŝũģƚ͍ĚŽƚģŬŝƐŚŝƚǀĞƉƌƵĂƌĞĚŚĞũƵ
ŶũģůůŽũ͍ŝůŝŝƐŚƚĞŐĂďŝŵŝƋģďģŶģĨģŵŝũģƚ͍WƐĞŝ
ƋŽƌƚŽŝdžŚĂdžŚŝYĞŵĂůŝ͍^ŝŵĞŶĚŽŶŝũƵŵĞĐŝůĂƚłĂůŝ
ĨģŵŝũģƚŝŬģƌŬƵĂŶĨĂůũĞdžŚĂdžŚŝYĞŵĂůŝƚ͍͟

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģƋĞƌƐŚŝŶģƐŝ

ĨƌƵƚģĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĚŝĕŬĂƌƌĞƚŚƐĂũ͘
Detyrë shtëpie >ĞdžŽŶŝŶģƐŚƚģƉŝƚĞŬƐƟŶ͗͞hƉŽƋģŶƋĞƌƐŚŝƚģ͘͟

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐY͕Ƌ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģǀŽŐģů WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚģĚŽƌģƐY͕Ƌ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ
DŽƟǀŝŵŝ ĚŽƌģŶůĂƌƚƚģǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ ŵģƐƵĞƐŝĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
ƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕Y͕Ƌ͘
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞ
ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐY͕Ƌ͘
 159

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚY͕Ƌ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶY͕ƋƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕Y͕ƋĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŵĞŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚY͕Ƌ͕ŝ
ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
ŝŬƚŽŶ͗͞ƋĂŶ͕ƋĞƉ
^ŚŽŬƵŝŵƋƵŚĞƚYĞŵĂů͟.
Hapi i tretë
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģƵŬĂŵĚŚģŶģ͕
ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚY͕Ƌ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚY͕Ƌ.
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐY͕ƋŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘
DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚY͕ƋĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶQŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŬĞĚĂ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŚĂƉŝŶƚĞŬƐƟŶ͞hƉŽƋģŶƋĞƌƐŚŝƚģ͟ EdžģŶģƐŝƚƋĂƌŬŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģ
DŽƟǀŝŵŝ ĚŚĞƚģƋĂƌŬŽũŶģƚģŐũŝƚŚĂłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶƋ, ƐŚŬƌŽŶũģƋĚŚĞŶƵŵģƌŽũŶģƐĞĐŝůĂłĂůģ
ƉĂƐƚĂũƚģŶƵŵģƌŽũŶģƐĞĐŝůĂłĂůģģƐŚƚģƉģƌƐģƌŝƚƵƌĚŝƐĂ ģƐŚƚģƉģƌƐģƌŝƚƵƌĚŝƐĂŚĞƌģŶģƚĞŬƐƚ͘
ŚĞƌģŶģƚĞŬƐƚ͘
Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƐŬĞĚģŶĞĚŚģŶģŶģ EdžģŶģƐŝƚŬƌŝũŽũŶģƐŬĞĚģŶĚŚĞŬƌŝũŽũŶģ
ůŝďģƌ͕ĚƵŬĞŬƌŝũƵĂƌłĂůŝŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͘ łĂůŝƚģ͘
WĂƐƚĂũƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŬƵŐũĞũŶģƌƌŽŬũĞŶŶģłĂůģƚ WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĚŚĞŐũĞũŶģ
ĞĚŚģŶĂĚŚĞĞƋĂƌŬŽũŶģĂƚģ͘ ƌƌŽŬũĞƚŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͕ŝůĞdžŽũŶģ
ŝƐĞĚŽŶƉģƌƌƵďƌŝŬģŶ͞dŚƵŚĞƚͬ^ŚŬƌƵŚĞƚ͟ĚŚĞƐŚƚŽŶłĂůģ ĂƚŽŵĞŬƵũĚĞƐĚƵŬĞĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌŵŝƌģ
ƚģƚũĞƌĂŶŐĂnjŽŶĂŬƵũĞƚŽŶ͘ ƟŶŐƵůůŝŶƋ.
160

Hapi i tretë hũĞƉĚĞƚLJƌģŶdžģŶģƐǀĞƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶŐĂŶũģłĂůŝ͕ƚģ EdžģŶģƐŝƚĞƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ

ĐŝůģŶĚŽƚĂůĞdžŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚĚŚĞĚŽƚĂǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ ĚŚĞĞůĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͕ƉĂƐƚĂũĞǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶũģŬģŶĚƚģŬůĂƐģƐ͘ ŶģŬģŶĚŝŶĞŬůĂƐģƐ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ'ũ͕Őũ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
zhvilluarit
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚĂ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞŬůĂƐģŶĞƟũ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũ͕Őũ. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũŶģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũŶģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ
':͕ŐũƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ':͕Őũ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë EĚĂŶ ŶdžģŶģƐŝƚ Ŷģ ŐƌƵƉĞ͘ ^ĞĐŝůŝ ŐƌƵƉ ĚŽ ƚģ ƉģƌŐĂƟƐģ
DŽƟǀŝŵŝ ŶũģŐũģĞŐũģnjģ͕ĚŽƚĂƚŚŽƚģƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞŶģŬůĂƐģ͕ƚģ
ĐŝůģƚĚŽƚģƉģƌƉŝƋĞŶƚģŐũĞũŶģŐũģĞŐũģnjģŶ͘
hĚŚģnjŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŝŬŽũŶģ ĮŐƵƌģŶ Ŷģ ůŝďģƌ͗ ͞<ģ
ƐŚŝŚŶŝŶģĮŐƵƌģ͍^ŝĚƵŬĞŶĨģŵŝũģƚ͍ĨĂƌģƉŽďģũŶģĂƚĂ͍
ŝůŝŶƟŶŐƵůůƚģƌŝĚģŐũŽũŵģƚĞłĂůģƚgjëegjëza, gjyshi͍
ĚŝŶŝƚĂƐŚŬƌƵĂŶŝŬģƚģłĂůģ͍ŝůģŶƐŚŬƌŽŶũģĚƵŚĞƚƚģ
ŵģƐŽũŵģƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌŬģƚģłĂůģ͍͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚ ĨŽƌŵŽũŶģ ŐƌƵƉĞƚ͕ ƉģƌŐĂƟƐŝŶ
ŐũģĞŐũģnjģŶ ĚŚĞ ŵƵŶĚŽŚĞŶ ƚģ ŐũĞũŶģ
ŐũģĞŐũģnjĂƚƋģůĞdžŽũŶģƚģƚũĞƌģƚ͘
^ŚŝŬŽũŶģ ĮŐƵƌģŶ ĚŚĞ ƉģƌŐũŝŐũĞŶ Ŷģ
ƉLJĞƚũĞƚĞƐŚƚƌƵĂƌĂ͘
ģũŶģĂŶĂůŝnjģŶĞłĂůģǀģgjëegjëza, gjyshi
ĚƵŬĞ ĚĂůůƵĂƌ ƟŶŐƵũƚ͘ ĂůůŽũŶģ ƐŚŬƌŽŶũģŶ
ƋģĚƵŚĞƚŵģƐƵĂƌ͘

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŽŌŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ Ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘dŚŽŶģłĂůģƚŶģƚģĐŝůĂƚ

'ũ͕Őũ ĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶ'ũ.
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ >ĞdžŽŶ ďĂƐŚŬģ ŵĞ ŶdžģŶģƐŝƚ łĂůŝŶģ͗ 'ũLJƐŚŝ ƚƌĞŐŽŶ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ gjëegjëza.
WLJĞƚ͗͞EģĐŝůĂƚłĂůģĚģŐũŽŶŝƟŶŐƵůůŝŶ'ũ͍͘͟ ϯ͘ EĚĂũŶģ łĂůģŶ Ŷģ ƟŶŐƵũ͕ Ɖģƌ ƐĞĐŝůŝŶ
ϯ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚĞĚŚģŶĂ ƟŶŐƵůů Ƌģ ƚŚŽŶģ͕ ŶŐƌĞŶģ ŶŐĂ Ŷũģ ŐŝƐŚƚ͘
ϯ͘ sĞŶĚŽƐũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģůŝďģƌ͘ <ģƐŚƚƵ Ğ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ ƐĞ ŬƵ ŐũĞŶĚĞƚ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝ'ũ͍͘͟ ƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģ
<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ łĂůģƐ͘
 161

Hapi i dytë ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ 'ũ͕ Őũ Ŷģ ƚĂďĞůģ ŽƐĞ ŝ ƉĂƌĂƋĞƚ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ
ĚĂůůŝŵŝŶ ŐƌĂĮŬ ŶĚģƌŵũĞƚ ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ ŵĂĚŚĞ ƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕'ũĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕gj.
Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ
ƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞ
ƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶƐŝƉĂƐŶƵŵƌŝƚƚģĚŚģŶģĂĨģƌĮŐƵƌģƐ͘
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗͞'ũLJƐŚŝƚƌĞŐŽŶŐũģĞŐũģnjĂ͘͟
WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍
ϯ͘>ĞdžŽũ EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟
ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ĂƚŽ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
Ϯ͘WůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ
Ğ ĚƵŚƵƌĂ ĚŚĞ ĨŽƌŵŽũŶģ łĂůģŶ͕ ŝ ůĞdžŽũŶģ
łĂůģƚĞĨŽƌŵƵĂƌĂ͘
ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ

Hapi i tretë ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũ͕ŐũƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞĚŝƐĂ

1͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ 'ũ ĚŚĞ ǀŝnjĂƚŽũŶģ
Ğ ƚLJƌĞ ϯͲϰ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ 'ũ͕ Őũ͘ 'ũŝƚŚĂƐŚƚƵ ŝ ŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũ.
ƵĚŚģnjŽŶ Ğ ŝ ŶĚŝŚŵŽŶ Ƌģ ƚģ ǀŝnjĂƚŽũŶģ Ŷũģ ŽďũĞŬƚ Ƌģ
ĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũ.
Ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ Ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũ͕ƚģ
ĐŝůĂƚĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit
dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůĞ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŐũĂƌƉƌŝ͕ŐũĂƐŚƚĂ͕ƋĞŶŐũŝ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ
DŽƟǀŝŵŝ ĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũƚģ
ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕
ƐŚŬƌŽŶũģŶgj ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;'ũ͕ŐũͿ͘͟
Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;gjarpri,
ŐũĂƐŚƚĂ͕ƋĞŶŐũŝͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍
WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝ
ŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶgjƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;'ũ͕ŐũͿ͘
<ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶ
ŶģƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;gjarpri, gjashta,
ƋĞŶŐũŝͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ'ũŶģ
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
162

Hapi i tretë U tregon nxënësve modelin se si do të shkruajnë
shkronjën e madhe dhe të vogël të shtypit Gj, gj,
në Abetaren e Punës dhe u shpjegon se si do të
punohet në të. Kërkon që ata të bëjnë vetëm njërin
rast, i sheh dhe, kur bindet se i kanë bërë mirë, i lë
të vazhdojnë në mënyrë të pavarur.
Udhëzon nxënësit që pasi të bëjnë detyrën,
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ
kontrollojnë se si ka punuar shoku.
Nxënësit shkruajnë shkronjën e madhe dhe
të vogël të shtypit Gj, gj, në Abetaren e
WƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶ
e parë dhe më pas punojnë individualisht.
Pasi bëjnë detyrën, nxënësit shkëmbejnë
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë e të Burimet
teknika njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ Punë në grup Të folurit Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ Të folurit ŇĞƚŽƌĞ͕
ilustrojnë gjëegjëzat. Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ Imagjinata materiale
Të gjejë zgjidhjet e ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë Të dëgjuarit ǀŝnjĂƟŵŝ͕
gjëegjëzave. Të zhvilluarit CD, libra për
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ e vëmendjes fëmijë
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ Të analizuarit
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ Të krijuarit

Fjalë çelës: top, laps, mollë.

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë Udhëzon nxënësit që të nxjerrin gjëegjëzat, të
DŽƟǀŝŵŝ cilat kanë pasur për detyrë t’i sjellin në klasë.
Ata duhet t’i lexojnë dhe t’i diskutojnë ato në
grup dhe të zgjedhin njërën gjëegjëzë, të cilën
do ta thonë para të tjerëve në klase.
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Nxënësit lexojnë secilën gjëegjëzë në grup dhe
pastaj zgjedhin njërën për ta thënë përpara
të tjerëve në klasë. Kjo punë përsëritet në të
gjitha grupet.

Hapi i dytë Udhëzon nxënësit që të lexojnë gjëegjëzat Nxënësit lexojnë gjëegjëzat dhe shkruajnë
në libër dhe të shkruajnë zgjidhjen e secilës zgjidhjen për secilën veç e veç.
gjëegjëzë në vendin përkatës.
Hapi i tretë I shpërndan secilit grup nga një objekt (top, laps, ^ĞĐŝůŝŐƌƵƉŵĞƌƌŽďũĞŬƟŶƋģŵģƐƵĞƐŝƵũĞƉĚŚĞ
mollë, elefant, çokollatë...) dhe i udhëzon që me krijojnë një gjëegjëzë për të.
ƉĂŬłĂůģ͕ƚģƚŚŽŶģŶũģŐũģĞŐũģnjģƉģƌŽďũĞŬƟŶƋģ
kanë.
 163

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ'ũ͕Őũ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë Burimet
dhe teknika ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ Punë në grup Të folurit Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

e shkronjës së madhe dhe të Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ Të folurit ŇĞƚŽƌĞ͕
vogël të dorës Gj, gj. Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ Imagjinata materiale
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë Të dëgjuarit ǀŝnjĂƟŵŝ͕
shkronja të shkrimit të dorës. Të zhvilluarit CD, libra për
e vëmendjes fëmijë
Të analizuarit
Të krijuarit

Fjalë çelës: shkronjë e madhe, shkronjë e vogël.

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ Kërkon që nxënësit të mbyllin sytë dhe, duke ngritur Nxënësit veprojnë siç i orienton
dorën lart, të veprojnë siç i drejton ai. mësuesi, duke lëvizur dorën në ajër
Thotë: “Mbyllni sytë, ngrini lart dorën me të cilën për të bërë shkronjën e madhe dhe të
shkruani, ulni dorën duke bërë një lakim majtas, vogël të shkrimit të dorës, Gj, gj.
pastaj përsëriteni djathtas, bëni një vijë në mes.”
Në këtë mënyrë i orienton të bëjnë lëvizjen e dorës
në ajër, ashtu siç janë shkronja e madhe dhe e vogël e
shkrimit të dorës, Gj, gj.

Hapi i dytë I njeh nxënësit me atë që do të mësojnë: shkronjën e

madhe dhe të vogël të shkrimit të dorës, Gj, gj.

Paraqet para nxënësve shkronjën e madhe dhe

të vogël të shkrimit Gj, gj dhe i udhëzon ata që të Shkruajnë shkronjën Gj, gj të shkrimit
shkruajnë ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ngjyra. me ngjyra.

Udhëzon nxënësit të shkruajnë në Abetaren e Punës

shkronjën e madhe dhe të vogël të shkrimit të
dorës, Gj, gj. I vëzhgon ata dhe i ndihmon kur kanë
ǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
Plotësoni faqet në Abetaren e Punës.
Dikton: ͞'ũƵŚĂ͕ŐũĞůŝ͕ŐũĞƚŚĞ
'ũƵŚĂƐŚƋŝƉĞģƐŚƚģĞďƵŬƵƌ͟.
Hapi i tretë
Balona të lumtura Udhëzon: “Nga letrat për kolazh që ju kam dhënë,
vizatoni dy balona dhe mbi to shkruani shkronjën e
madhe dhe të vogël të shkrimit Gj, gj. Vendosini ato
në këndin e shkronjave në klasë”.
Detyrë shtëpie ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
madhe dhe të vogël të shkrimit, Gj, gj.
Shkruajnë shkronjën e madhe dhe të
vogël të shkrimit të dorës Gj, gj në
Abetaren e Punës, sipas modelit të
dhënë.
Me letrat e kolazhit që mësuesi u
shpërndan, bëjnë balona mbi të cilat
shkruajnë shkronjën e madhe dhe të
vogël të shkrimit Gj, gj dhe i vendosin
në këndin e shkronjave në klasë.
164

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë e të Burimet
teknika njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ Punë në grup Të folurit Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ Të folurit ŇĞƚŽƌĞ͕
tyre. Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ Imagjinata materiale
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë Të dëgjuarit ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ Të zhvilluarit CD, libra për
Të gjejë, të lexojë dhe të e vëmendjes fëmijë
shkruajë emra njerëzish që Të analizuarit
kanë shkronjën Gj në trup të Të krijuarit
tyre.
Të përdorë pikën si shenjë
pikësimi.

Fjalë çelës: Gjakova, Gjirokastra, Gjadri.

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ŚŬƌƵĂŶŶģƚĂďĞůģłĂůģŶ͗ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚłĂůŝ
DŽƟǀŝŵŝ “Gjuha shqipe” dhe kërkon që nxënësit të shkruajnë nga një për gjuhën shqipe dhe i vendosin ato
łĂůŝƉģƌŐũƵŚģŶƐŚƋŝƉĞ͘&ũĂůŝƚģĞďƵŬƵƌĂŝǀĞŶĚŽƐŶģŬģŶĚŝŶĞ në këndin e klasës.
ŬůĂƐģƐƋģĞƟƚƵůůŽŶ͞'ũƵŚĂũŽŶģ͘͟

Hapi i dytë Udhëzon nxënësit të plotësojnë ushtrimet në libër: Nxënësit qarkojnë, lidhin me shigjetë
ϭ͘YĂƌŬŽũŶģƌƌŽŬũĞƚŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂĚŚĞŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ͘ ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůŝƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞ
Ϯ͘>ŝĚŚŝŶŵĞƐŚŝŐũĞƚģƌƌŽŬũĞŶŵĞƉũĞƐģŶƚũĞƚģƌƚģłĂůģƐ͘ në libër.
ϯ͘^ŚŬƌƵĂũŶģłĂůŝĚƵŬĞƉůŽƚģƐƵĂƌĂƚģŵĞłĂůģŶƋģŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë Kërkon që nxënësit në grup të gjejnë deri në pesë emra Nxënësit në grup përpiqen të gjejnë
që kanë shkronjën gj dhe që janë sende, kafshë, emra apo emra të sendeve, kafshëve, emra
qytete. njerëzish apo edhe qytetesh.
 165

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ď
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë e të Burimet
teknika njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŇĂƐģpër situatën e Punë në grup Të folurit Të lexuarit global dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ Punë në dyshe ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ Të folurit ŇĞƚŽƌĞ͕
dhe të krijojë një ngjarje Bashkëbisedim DĂƚĞŵĂƟŬģ Imagjinata materiale
me të. ƌĂŵĂƟnjŝŵ Dramë Të dëgjuarit ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŶũŽŚģ shkronjën B, b. Të zhvilluarit CD, libra për
Të gjejë shkronjën B Mësimi me lojë e vëmendjes fëmijë
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ Të analizuarit
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ Të krijuarit
dģƋĂƌŬŽũģ shkronjën B në
pozicione të ndryshme të
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģ shkronjën e
madhe dhe të vogël të
shtypit B, b sipas modelit.
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
Abetare.

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ď͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ ͞/ŵĂŐũŝŶŽƐŝŬƵƌũĞŇŽŬģďŽƌĞ͘ĨĂƌģĚŽƚģďģũĞ͍͟ /ŵĂŐũŝŶŽũŶģƐŝŬƵƌũĂŶģŇŽŬģďŽƌĞ͘
Unë tregoj
Udhëzohen nxënësit të vëzhgojnë në Abetare.
WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝĮŐƵƌģƐŶģ ͞ĨĂƌģƐŚŽŚŝŵŶģĮŐƵƌģ͍ŝůĂƐƟŶģģƐŚƚģ͍^ŝĚƵŬĞƚ Mendojnë, imagjinojnë.
Abetare ƋLJƚĞƟ͍^ŝŶĚŝŚĞŶĨģŵŝũģƚ͍͟

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘ŶĂůŝnjŽŚĞƚ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝŶĚĂũŶģ

ŶĂůŝnjģĞłĂůŝƐģ łĂůŝĂ͗ ato në rrokje.
͞^ĂłĂůģŬĂ͍͟
EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞ
ƟŶŐƵůůŝŶ͘ Thonë: “Tingulli B”.
͞ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍ dŚŽŶģ͗͞<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģ
<LJƟŶŐƵůůŝƚĂŬŽŶďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽƚģ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͘͟
ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍͟
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲ 2. Udhëheq lojën. Flet për diçka që nxënësve u 2. Gjejnë sendin që përshkroi mësuesi.
Loja: Është e njohur pëlqen të hanë: është si hënë e re, qërohet, është Më pas përshkruajnë ushqime që kanë
për mua e butë dhe shumë e shijshme... Lojën e vazhdojnë ƟŶŐƵůůŝŶB. Shokët e gjejnë.
nxënësit.
166

Hapi i dytë
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ B, b, ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ƐŚƚLJƉŝƚ͕BĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕b.
Ϯ͘ůĨĂďĞƟŝŵƵƌŝƚ
Ϯ͘hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵƵƌŝƚ͕ƵĚŚģŚĞƋ
ŶdžģŶģƐŝƚŶģǀģnjŚŐŝŵŝŶĞƐĂũ;ƉĂŵũĂĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕
ƉŽnjŝƚĂĞǀŝũĂǀĞĚŚĞŬƌĂŚĂƐŝŵŝŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƚũĞƌĂƚģ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚǀģnjŚŐŽũŶģǀŝũĂƚĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕
ŵģƐƵĂƌĂͿ͘ ĂŶĂůŝnjŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģ͘

Hapi i tretë
ϭ͘WůŽƚģƐŝŵĚŚĞůĞdžŝŵ ϭ͘<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵŚĞŶƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŵƵŶŐŽũŶģŶģ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞůĞdžŽũŶģ͘
łĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐ͕ůĞdžŽŚĞŶłĂůģƚĚŚĞłĂůŝĂ͘

Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶB, b, ƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞ

Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂĚŚĞłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶB.
ŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ B, b.
^ŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘

ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ϯ͘^ŚŬƌƵĂũłĂůģƚĚŚĞłĂůŝŶģŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘

Ora e dytë. dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
zhvilluarit

dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͕ďůĞƚĂ͕ďĞďŝ͕ďĂŶĂŶĞ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģ
DŽƟǀŝŵŝ ŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶBƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂ
ƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶb ƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚ
ƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;B, b)͟.
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶBƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶbƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;B, b).
 167

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

;bleta, bebi bananaͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽ ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģďůĞƚĂ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌƚ͛ŝŵĂƌƌģ
ĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ ŵũĂůƟŶ͕ŵƵĂŵģƉģůƋĞŶŵũĂůƟ͘͘͘Ϳ
ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟ >ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;bleta, bebi, bananaͿĚŚĞ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶB ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞ
ĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶBŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ

ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚB, b͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶ
ƚģƐŚƚLJƉŝƚB, b͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵ ŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐ
ƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģ ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
ĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌ
ďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģ
ŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

Ora e tretë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚĚŚĞłĂůŝƐŚ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͞Ƶƌƌģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ďŽƌĞ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďƵƌƌģďŽƌģ͕ĚŽƌĚŽůĞĐ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë 'ũĞŶŝ͗͞EũģĚũĂůģ͕ŶũģĚŝƚģƉƌĂŶǀĞƌĞŚŽĚŚŝƐŚŝŬŝŵŝŶŶģŽďŽƌƌŝŶĞƐŚŽŬƵƚ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģĚŚĞ
DŽƟǀŝŵŝ ƚģƟũĞŶŝƚ͘hĕƵĚŝƚŬƵƌƉĂŶģŶũģƉũĞƐģƚģŽďŽƌƌŝƚŶũģŬĂƌŽƚģ͕ŶũģĨƐŚĞƐģ͕ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƐĞŬũŽŐũģũĂ
ŶũģŬŽǀģ͕ŶũģƐŚĂůů͕ĚŝƐĂŬŽƉƐĂ͕ƚģŐũŝƚŚĂŝƐŚŝŶŶģŶũģǀĞŶĚ͘ĞŶŝƉLJĞƟ ŵƵŶĚƚģŬĞƚģƋĞŶģďƵƌƌģ
ǀĞƚĞŶ͗WƐĞũĂŶģƚģŐũŝƚŚĂŬģƚŽŐũģƌĂŶģŶũģǀĞŶĚ͍WŽƐŚŬŽũƚĂƉLJĞƐĞŶŝŶ ďŽƌĞ;ĂƚĂŵƵŶĚƚģƚŚŽŶģ
;ĨĂƌģĚŽƚ͛ŝŬĞƚģƚŚģŶģĞŶŝ͍Ϳ͘ ĚŚĞŶũĞƌŝƉƌĞũďŽƌĞŽƐĞ
ĚŽƌĚŽůĞĐͿ͘
168

Hapi i dytë >ĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶŵĞŶĚĂůĞƐĂĚŚĞďģŶƉLJĞƚũĞ͘ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģůĞdžŝŵŝŶ

EĚĂůĞƐĂĞƉĂƌģ͗dģƌģŶĂƚģŶ͘͘͘ƋLJƚĞƟŶ ƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝĚŚĞ
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŬĂŶĚŽĚŚƵƌŶĂƚģŶ͍<ģŬĂŵďƵůƵĂƌďŽƌĂ͍ŬĂŶĚŽĚŚƵƌ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉģƌƉLJĞƚũĞƚĞ
ŶĚŽŶũģŚĞƌģŬũŽŐũģŶģǀĞŶĚŝŶŬƵũƵũĞƚŽŶŝ͍͟ ďģƌĂ͘&ůĂƐŝŶƉģƌƉģƌǀŽũĂƚ͘

EĚĂůĞƐĂĞĚLJƚģ͗Ăďŝ͘͘͘ŇŽŬģͲŇŽŬģ͘
WLJĞƚ͗͞<ƵƐŚŬĂĚĂůģŶģŽďŽƌƌ͍WƐĞďĂďŝĚŽůŝŵĞĨģŵŝũģƚ͍ĨĂƌģĚŽƚģ
ďģũŶģĂƚĂ͍͟

EĚĂůĞƐĂĞƚƌĞƚģ͗ƚĂƉŽ͘͘͘ƵďģĂŝ͘
WLJĞƚ͗͞ŶĚŽĚŚŝĂƐŚƚƵƐŝŵĞŶĚƵĂƚ͍^ĞĐŝůŝƉƌĞũƚLJƌĞďģƌŝŶŐĂŶũģƉLJĞƚũĞ͘
ŝůĂƚŝƐŚŝŶĂƚŽ͍ŬĞŶŝďģƌģũƵŶĚŽŶũģŚĞƌģďƵƌƌģďŽƌĞ;ĚŽƌĚŽůĞĐͿ͍
ŝƐŚƚĞŝďƵŬƵƌƐŝŬLJŶģĮŐƵƌģ͍͟
Hapi i tretë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶ͞ƵƌƌģďŽƌģ͟ŶģĨŽƌŵģŶ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģŶģĨŽƌŵģŶ
njŝŶdžŚŝƌŽƌĞ;EũģƌŝůĞdžŽŶ͕ǀĂnjŚĚŽŶƚũĞƚƌŝ͘Ϳ njŝŶdžŚŝƌĚŚĞƉůŽƚģƐŽũŶģ
hĚŚģnjŽŶƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶƉģƌƚģŬƵƉƚƵĂƌŝŶĞƚĞŬƐƟƚĚŚĞŝ ƵƐŚƚƌŝŵŝŶƉģƌƚģŬƵƉƚƵĂƌŝŶ
ǀůĞƌģƐŽŶĂƚĂ͘ ĞƚĞŬƐƟƚ͘

Ora e katërt. Tema:Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit të dorës B, b,

ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐB, b͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶůĂƌƚ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
DŽƟǀŝŵŝ ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůŶŝ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ĚŽƌģŶĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕B, b.
ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ
ĂƐŚƚƵƐŝũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ
B, b.
 169

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ

ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕B, b.

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶB, bƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ

ƐŚŬƌŝŵŝƚB, b ĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŵĞŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŚŬƌŽŶũģŶ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚB, b͕ŝǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐB, bŶģ
ŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘ ĚŚģŶģ͘
ŝŬƚŽŶ͗“ba, bi, bu, be, babi, bota, buka WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
ŝŬƟŵ Babi im bleu makinë”͘ WƵŶģƐ͘

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂƋģƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ĂůŽŶĂƚģ ďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ůƵŵƚƵƌĂ ƐŚŬƌŝŵŝƚB, b͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚB, bĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
ĞƚLJƌģ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚB, b͘
ƐŚƚģƉŝĞ

Ora e pestë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďƵƌƌģďŽƌĞ͕ĚŽƌĚŽůĞĐ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë EģŐƌƵƉĞƚĞĨŽƌŵƵĂƌĂƐŚƉģƌŶĚĂŶĞƟŬĞƚĂŬƵũĂŶģ
DŽƟǀŝŵŝ ƐŚŬƌƵĂƌǀĞĕĞǀĞĕƚģŐũŝƚŚĂłĂůŝƚģĞƚĞŬƐƟƚ͞Ƶƌƌģ
ďŽƌĞ͘͟<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝƌĞŶĚŝƐŝŶĞƟŬĞƚĂƚ
ŵĞłĂůŝ͕ĂƐŚƚƵƐŝģƐŚƚģŝŶĚģƌƚƵĂƌǀĞƚģƚĞŬƐƟ
͞ƵƌƌģďŽƌĞ͘͟
Hapi i dytë hĚŚģnjŽŶƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞƌƌŽŬũĞǀĞ͗
>ĞdžŽŶŝŵĞŬƵũĚĞƐƌƌŽŬũĞƚĚŚĞłĂůģƚƉģƌďƌŝ͘>ŝĚŚŶŝ
ŵĞƐŚŝŐũĞƚģƌƌŽŬũĞƚŵĞłĂůģƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵŝƚŶģ
ůŝďģƌ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EģŐƌƵƉĞŵĂƌƌŝŶĞƟŬĞƚĂƚŵĞłĂůŝĚŚĞĂƚŽŝ
ƌĞŶĚŝƐŝŶŶģŵģŶLJƌģƋģƚģŬƌŝũŽũŶģŶũģũƚģƐŝŶģ
ůŝďģƌƚĞŬƐƟŶ͞ƵƌƌģďŽƌĞ͘͟ůĞdžŽũŶģĂƚģ͘
EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģƌƌŽŬũĞƚĚŚĞłĂůģƚĚŚĞŝ
ůŝĚŚŝŶĂƚŽŵĞƐŚŝŐũĞƚģ͕ƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵŝƚŶģ
ůŝďģƌ͘
170

Hapi i tretë 'ũĞŶŝƐĂłĂůģŬĂłĂůŝĂ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƋģłĂůŝĂ͗͞ĞďŝŬĂďŝďĞƌŽŶ͕͟

͞ĞďŝŬĂďŝďĞƌŽŶ͘͟ ŬĂƚƌŝłĂůģĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģŶģůŝďģƌ͘
^ŚŬƌƵĂũĞŶŝĂƚģŶģůŝďģƌŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͘

ŝƐĞĚŽŶƉģƌŶdžģŶģƐŝƚƉģƌƌƵďƌŝŬģŶ͞dŚƵŚĞƚͬ
^ŚŬƌƵŚĞƚ͘͟dŚŽƚģ͗͞<ģƚƵũĂŶģĚŝƐĂłĂůģƋģ
ŶĚƌLJƐŚĞƚŚƵŚĞŶ͕ŶĚƌLJƐŚĞƐŚŬƌƵŚĞŶ͘:ƵĚƵŚĞƚƚģ
ŵģƐŽŶŝƐĞƐŝƐŚŬƌƵŚĞŶĚƌĞũƚĂƚŽ͘͟;DģƐƵĞƐŝŬĂ
ŵƵŶĚģƐŝƚģƐŚƚŽũģĚŚĞłĂůģƚģƚũĞƌĂ͕ŶģǀĂƌģƐŝƚģ
njŽŶģƐŬƵƉƵŶŽŶ͘Ϳǀ

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ,͕Ś
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞŵĞƚģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶH, h. WƵŶģĚŽƌĞ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶHŶģ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶHŶģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ,͕Ğ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚłĂůģƚ
ŶģďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ,͕Ś͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ dƌĞŐŽŚĞƚŐũģĞŐũģnjĂ͗ dŚŽŶģ͗͞,ģŶĂ͘͟
'ũģĞŐũģnjĂ ͞,ĞƌģĞƉůŽƚģ͕ŚĞƌģĞƌĞ͕ƉŽƌŐũŝƚŚŶũģŵĞĚƌŝƚģũĞ͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģnjŚŐŽũŶģŶģďĞƚĂƌĞ͗͞<ģƐŚŽŚŝŵ
WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝĮŐƵƌģƐ ŶģĮŐƵƌģ͍^ŝĞŬĂĞŵƌŝŶǀĂũnjĂ͍DĞŬģďŝƐĞĚŽŶĂũŽ͍ĨĂƌģ DĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ;ďŝƐĞĚĂŵĞƐ
ŶģďĞƚĂƌĞ ŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚĂƚŽ͍/ŵĂŐũŝŶŽƐĞĕĨĂƌģďŝƐĞĚŽũŶģ ,ģŶģƐĚŚĞ,ģŶģƐ͘͘͘Ϳ͘
ĂƚŽ͘͟
 171

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚͲ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘ŶĂůŝnjŽŚĞƚłĂůŝĂ͗ ϭ͘EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝ

ŶĂůŝnjģĞłĂůŝƐģ ͞^ĂłĂůģŬĂ͍EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚ ŶĚĂũŶģĂƚŽŶģƌƌŽŬũĞ͘
ŵĞƟŶŐƵůůŝŶ,͘
ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍ dŚŽŶģ͗͞dŝŶŐƵůůŝH͘͟
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ <LJƟŶŐƵůůŝƚĂŬŽŶďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽƚģ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍͟ dŚŽŶģ͗͞<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͘͟
>ŽũĂͲũĂŶŝŬģƚƵ Ϯ͘&ƚŽŶƚģĚĂůŝŶƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞŶdžģŶģƐŝƚ͕ĞŵƌŝŽƐĞ
ŵďŝĞŵƌŝŝƚģĐŝůģǀĞƉģƌŵďĂŶƟŶŐƵůůŝŶH. Ϯ͘dƌĞŐŽũŶģǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞƟŶŐƵůůŝƚ
ϯ͘EĚģƌƚŽƐŚŬƌŽŶũģŶ H.
ϯ͘<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶĚģƌƚŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞůĂƉƐĂ͘

ϰ͘sĞŶĚŽƐũĂĞ ϰ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģďĞƚĂƌĞ͘ ϯ͘WƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞůĂƉƐĂ͘

ƟŶŐƵůůŝƚŶģŵũĞĚŝƐŝŶ WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝH͍͟
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ͗ďĞƚĂƌũĂͲ ϰ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͘
ŬģƌŬŽũƟŶŐƵůůŝŶ͘ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚƟŶŐƵůůŝ͗Ŷģ
&ũĂůĂŶģŶĮŐƵƌģ Įůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘

Hapi i dytë ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ H, hŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶ
ŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕HĚŚĞƚģ
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕h.
ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĨŽƚŽŐƌĂĮŶģŶģďĞƚĂƌĞƚģ
ŐũĞũŶģĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶH͘'ũŝƚŚĂƐŚƚƵƐŚŬƌƵĂũŶģ
ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŵƵŶŐŽũŶģŶģłĂůģ͘
ĚŚĞƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ
;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ϯ͘'ũĞũŶģ͕ƋĂƌŬŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģďĞƚĂƌĞ͘EĚĂũŶģłĂůģƚŶģ
ƌƌŽŬũĞĚŚĞƚƌĞŐŽũŶģŶƵŵƌŝŶĞƚLJƌĞ͘

Hapi i tretë
ϭ͘<ģƌŬŽŚĞƚŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞ ϭ͘^ŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƐŚŬƌŽŶũģŶĚŚĞ
ϭ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ ϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶH, h ĚŚĞĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģ ĚŝƐĂłĂůģ͘
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŬģƚģƐŚŬƌŽŶũģ͘

ϯ͘sŝnjĂƚŽũŶģƉĞƌƐŽŶĂnjŚŝŶĞ,ŝƌƵƐŚĞƐĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
ĞŵƌĂƚĞƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞǀĞƚũĞƌĂ͘

ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŬƌĂŚƵ͕ŚĂƌŬƵ͕ŚĞŬƵƌŝ͘
172

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞ

DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶHƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶh ƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģ
ĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;H, h)”.
ƚģŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ
HƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶh
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;H, h).

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ŬƌĂŚƵ͕ŚĂƌŬƵ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞ

ŚĞŬƵƌŝͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍Wģƌ
ĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģ
łĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶH në
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģ
ŚĞŬƵƌŝ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌƚģŚĞŬƵƌŽƐƵƌ͕͘͘͘Ϳ
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ŬƌĂŚƵ͕ŚĂƌŬƵ͕
ŚĞŬƵƌŝͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶH në
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚH, h͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚH, h͕Ŷģ
ĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞ
ƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģ ŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐ
ďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘ ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƚģƐŚŬģŵďĞũŶģ
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ƐŚŽŬƵ͘ ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
ŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝ
ŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚĚŚĞłĂůŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͞,ģŶĂ͘͟ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŚģŶĂ͕ĚŝĞůůŝ͕ƉůĂŶĞƚģ͘
 173

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë sĞŶĚŽƐĞƟŬĞƚĂŶģƚĂďĞůģ͕ƚģĐŝůĂƚŶdžģŶģƐŝƚŝƌĞŶĚŝƟŶ EdžģŶģƐŝƚŵĞĞƟŬĞƚĂƚĞƉĂƌĂƋŝƚƵƌĂŬƌŝũŽũŶģ
ĚŚĞŬƌŝũŽũŶģłĂůŝ͘ łĂůŝƚģ͗
DŽƟǀŝŵŝ
ϭ͘,ĞŬƚŽƌŝϮ͘,ŽůƚĂϯ͘,ĂƐĂŶŝ ϭ͘,ĞŬƚŽƌŝŚƵŵďŝŚĂƌŬƵŶ͘

,ĂƌŬƵŶŬģƉƵĐģŶŬĂƉĂŬƵŶ Ϯ͘,ŽůƚĂŬģƌŬŽŶŬģƉƵĐģŶ͘

,ƵŵďŝŬģƌŬŽŶŚĂƉŝ ϯ͘,ĂƐĂŶŝŚĂƉŝŬĂƉĂŬƵŶ͘
Hapi i dytë WLJĞƚ͗͞ŝůģƚŶŐĂŬģƚĂĞŵƌĂũĂŶģĚŚĞĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͗ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģƐĞĞŵƌĂƚĞŶũĞƌģnjǀĞũĂŶģ
ŝĞůůŝ͕ůŝďģƌ͕,ģŶĂ͕ƉĞŵĂ͕ƉƌĂŶǀĞƌĂ͕ůĂƉƐŝ͘͘͘ĚŝŶŝĚŚĞ ĞŵƌĂƚ͗ŝĞůůŝ͕,ģŶĂ͕WƌĂŶǀĞƌĂ͕DģƌŬƵƌŝ͕
ŶĚŽŶũģĞŵģƌƚũĞƚģƌƚģŶŐũĂƐŚģŵŵĞŬģƚĂ͍͟;EĚŝŚŵŽŶ DĂƌƐŝ͕sĞŶĞƌĂ͘͘͘
ŶdžģŶģƐŝƚƚģƚŚŽŶģĚŝƐĂĞŵƌĂƉůĂŶĞƚģƐŚͿ

>ĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶ͞,ģŶĂ͟ĚŚĞƉLJĞƚĨģŵŝũģƚƉģƌďŝƐĞĚģŶ
ƋģďģũŶģ,ģŶĂǀĂũnjģĚŚĞ,ģŶĂĞƋŝĞůůŝƚ͘͞:ƵƉģůƋĞƵ ģŐũŽũŶģƚĞŬƐƟŶŵĞǀģŵĞŶĚũĞ͕Ƶ
ƚĞŬƐƟ͍ŝůĂƉũĞƐģũƵƉģůƋĞƵŵģƚĞƉģƌ͍WģƌƐĞ͍ŝůĂƚ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂĚŚĞƚŚŽŶģ
ũĂŶģŵŽƚƌĂƚĞ,ģŶģƐŶģƋŝĞůů͍͟ ĞŵƌĂƚĞƉůĂŶĞƚģǀĞĚŚĞƚģLJũĞǀĞŶģƋŝĞůů͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶ͞,ģŶĂ͟ >ĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚĚŚĞ

ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚĚŚĞƚģƋĂƌŬŽũŶģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶH͘ ƋĂƌŬŽũŶģłĂůģƚŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶH͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ,͕Ś͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐ,͕Ś͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũģĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģĞǀŽŐģů͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶŵģƐƵĞƐŝ
DŽƟǀŝŵŝ ŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶ ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌƉģƌƚģďģƌģ
Ăŝ͘ ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ ƚģĚŽƌģƐ͕ H, h.
ƐŚŬƌƵĂŶŝůĂƌƚ͕ƵůŶŝĚŽƌģŶĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵ
ŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģ
ŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞ
ĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐH, h.
174

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚH, h.
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶH, h ƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚH, h
ĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶ ƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐH, hŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
ĞWƵŶģƐƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ WƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģ͘
ƐŚŬƌŝŵŝƚH, h͕ŝǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌ WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗“ha, hi, he, hu, hëna,
ŝŬƟŵ Hëna ka hapur librin”.
Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂƋģũƵŬĂŵ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ ĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚH, h. ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů
sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘ ƚģƐŚŬƌŝŵŝƚH, hĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģŬģŶĚŝŶĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚH, h.

Ora e pestë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶHŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŚĂƌŬƵ͕ŬƌĞŚģƌ͕ŚŽƚĞů͘
Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ
DŽƟǀŝŵŝ H͕ƚ͛ŝƚŚŽŶģĂƚŽƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞĚŚĞŝƐŚŬƌƵĂŶŶģ HĚŚĞŝůĞdžŽũŶģƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͕ŶĚģƌƐĂ
ƚĂďĞůģ͘ ŵģƐƵĞƐŝŝƐŚŬƌƵĂŶŬģƚŽłĂůģŶģƚĂďĞůģ͘
 175

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚģŐũĞũŶģ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģǀŝũĂƚďŽƐŚŶģ
Hapi i dytë ƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŵƵŶŐŽũŶģĚŚĞƚģƉůŽƚģƐŽũŶģǀŝũĂƚďŽƐŚ ĮŐƵƌĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģƚ͘
ƉģƌƚģŬƌŝũƵĂƌłĂůģƚ͗Harku, hapi, krehër, hotel.

dŚŽƚģ͗͞>ĞdžŽŶŝƌƌŽŬũĞƚŶģŚĂƉģƐŝƌĂƚĞĚŚģŶĂĚŚĞ >ĞdžŽũŶģƌƌŽŬũĞƚŶģŚĂƉģƐŝƌĂ͕ŶŐũLJƌŽƐŝŶ
ŶŐũLJƌŽƐŶŝŚĂƉģƐŝƌĂƚĞƌƌŽŬũĞǀĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶHŵĞ ŚĂƉģƐŝƌĂƚŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶHĚŚĞ
ŶŐũLJƌģƚģǀĞƌĚŚģ͘ĨĂƌģnjďƵůƵĂƚ͍͟ njďƵůŽũŶģ,ģŶģŶ͘

Hapi i tretë >ĞdžŽŶŝłĂůģƚĞĚŚģŶĂŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĨƵŶĚŝƚĚŚĞ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂĚŚĞ

ƐŚŬƌƵĂũŝŶŝĂƚŽƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵŝƚƚģĚŚģŶģ͘ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵŝƚ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐd͕ƚ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĚŚĞƚģŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŵĞƚģ͘ WƵŶģĚŽƌĞ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶT, t dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶTŶģ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶTŶģ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚT, tƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
Të lexojëŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂd͕ƚ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë WĂƌĂƋŝƚĞŶłĂůģƚ͗ŵŝƵ͕ƚĂƐƟĞƌĂ͕ĞŬƌĂŶŝ͕ƐŚƚģƉŝnjĂ͘͘͘ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģnjŐũŝĚŚũĞŶ

DŽƟǀŝŵŝ ĨĂƌģũƵŬƵũƚŽũŶģŬģƚŽłĂůģ͍

ƐŽĐŝĂĐŝŽŶ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĮŐƵƌĂƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͗͞<ģƐŚŽŚŝŵŶģĮŐƵƌģ͍ĨĂƌģŬĂŶģĂƚĂ DĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ͘
WģƌƐŚŬƌŝŵŝŝĮŐƵƌģƐŶģ ƉģƌƉĂƌĂ͍WģƌĕĨĂƌģƉģƌĚŽƌĞƚŬŽŵƉũƵƚĞƌŝ͍Ğ
Abetare ƉģƌĚŽƌŶŝƐŚƵŵģĂƚģ͍ĨĂƌģƚũĞƚģƌƐŚŽŚŝŵŶģĚŚŽŵģŶ
ĞdĞƵƚģƐĚŚĞƌƚĂŶŝƚ͍͟
176

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚͲ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚŶģƚĂďĞůģłĂůŝĂ͗͞ƌƚĂŶŝĞdĞƵƚĂŬĂŶģ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝŶĚĂũŶģ

ŶĂůŝnjģĞłĂůŝƐģ ŬŽŵƉũƵƚĞƌƚģƌŝ͘͟ŶĂůŝnjŽŚĞƚłĂůŝĂ͗͞^ĂłĂůģŬĂ͍͟ ĂƚŽŶģƌƌŽŬũĞ͘
EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞ
ƟŶŐƵůůŝŶT.
͞ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍͟ dŚŽŶģ͗ƟŶŐƵůůŝT.
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ Ϯ͘<ģƌŬŽŚĞƚŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģłĂůģƋģŬĂŶģ Ϯ͘'ũĞũŶģłĂůģĚŚĞƚƌĞŐŽũŶģ
<ģƌŬŽũƟŶŐƵůůŝŶ ƟŶŐƵůůŝŶTŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐŽƐĞŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘ ǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞƟŶŐƵůůŝƚ͘

Hapi i dytë
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ T, t ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚ
ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ
ĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕TĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕t.
ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘

Ϯ͘EĚģƌƚŽƐŚŬƌŽŶũģŶ Ϯ͘<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶĚģƌƚŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞ Ϯ͘WƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞůĂƉƐĂ͘

ůĂƉƐĂ͘

ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĨŽƚŽŐƌĂĮŶģŶģ
ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ďĞƚĂƌĞ͕ƚģŐũĞũŶģĚŚĞƚģƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶT. ϯ͘'ũĞũŶģ͕ƋĂƌŬŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
ĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũĂƚģ͘ WůŽƚģƐŽũŶģłĂůģƚĚƵŬĞƐŚŬƌƵĂƌƐŚŬƌŽŶũģŶT. ƐŚŬƌŽŶũģŶ T.

Hapi i tretë
ϭ͘>ĞdžŽũŶģłĂůģƚĚŚĞ ϭ͘<ģƌŬŽŶ͗͞>ĞdžŽŶŝłĂůģƚĚŚĞłĂůŝŶģŶģďĞƚĂƌĞ͘͟ ϭ͘>ĞdžŽũŶģłĂůģƚĚŚĞłĂůŝƚģ͘
łĂůŝŶģ

Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶT, t ƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģ
ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞ
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞŬģƚģƐŚŬƌŽŶũģ͘ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶTĚŚĞĚŝƐĂ
^ŚŬƌƵĂũŶģĞĚŚĞĚŝƐĂłĂůģƋģĮůůŽũŶģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶT. łĂůģƋģĮůůŽũŶģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶT.
ϯ͘^ŝůůŶŝŶģŬůĂƐģŶĚŽŶũģƉƵŶŝŵƚģďģƌģŶģŬŽŵƉũƵƚĞƌ͘
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ

Ora e dytë. dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit

dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƚŽƉŝ͕ƚƌĞŶŝ͕ƉĂƟŶĂ͘
 177

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ
DŽƟǀŝŵŝ ĞŶdžģŶģƐǀĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶTƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶt ƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;T, t)”.
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶTƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝ
ŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶtƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;T, t).

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ƚŽƉŝ͕ƚƌĞŶŝ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ

ƉĂƟŶĂͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍
WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶTŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚT, t͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚ
Ŷģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģ
ŶģŵģŶLJƌģƚģ
ƉĂǀĂƌƵƌ͘
WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗“ta, to, tapa, topi,
dŝƌĂŶĂŬĂƉĂƌŬƚģďƵŬƵƌ͘͟
ƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģƚŽƉŝ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚ
ƉģƌƚģůƵĂũƚƵƌ͕ŵƵĂŵģƉģůƋĞŶƚŽƉŝ͕ŵĞƚģ
ŬģŶĂƋĞŵ͘͘͘Ϳ
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ƚŽƉŝƚƌĞŶŝ͕ƉĂƟŶĂ)
ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶTŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚT, t͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ
ĚŚĞƉĂƐƚĂũƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚĚŚĞłĂůŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
͞<ŽŵƉũƵƚĞƌŝŝƌŝ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƌƚĂŶŝ͕dĞƵƚĂ͕ŬŽŵƉũƵƚĞƌ͘
178

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŝŬŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ͕ĚŚĞ
DŽƟǀŝŵŝ ŬƌŝũŽũŶģŶũģŶŐũĂƌũĞŶģďĂnjģƚģƚLJƌĞ͘ ŬƌŝũŽũŶģŶũģŶŐũĂƌũĞƌƌĞƚŚĮŐƵƌĂǀĞŶģ
ůŝďģƌ͘

Hapi i dytë WLJĞƚ͗͞ŝůŝŶŐĂũƵŬĂŬŽŵƉũƵƚĞƌŶģƐŚƚģƉŝ͍WģƌĕĨĂƌģ EdžģŶģƐŝƚƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞďģƌĂ͕

ƐŚģƌďĞŶĂŝ͍WģƌĕĨĂƌģĞƉģƌĚŽƌŶŝ͍WŽĂŶģƚĂƌģƚĞ
ĨĂŵŝůũĞƐƉģƌĕĨĂƌģĞƉģƌĚŽƌŝŶ͍͟
/ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟƚƵůůŝŶĞƚĞŬƐƟƚ͕ĞůĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶ
ĚƵŬĞŬģƌŬƵĂƌƋģĂƚĂƚĂŶĚũĞŬŝŶŐũĂƚģůĞdžŝŵŝƚ͘
WLJĞƚ͗͞^ŝƋƵŚĞŶƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞƚĞŬģƟũƚĞŬƐƟ͍ĨĂƌģďģŶ
ƌƚĂŶŝŵĞŬŽŵƉũƵƚĞƌ͍WŽdĞƵƚĂ͍ĨĂƌģŵģƐŽũŶģƚũĞƚģƌ
ĂƚĂŶŐĂŬŽŵƉũƵƚĞƌŝ͍͟
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶ
͞<ƵƉƚŽũŵģƚĞŬƐƟŶ͟ĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶTŶģƚĞŬƐƚ͘
ƚƌĞŐŽũŶģƉģƌƉģƌǀŽũĂƚĞƚLJƌĞĚŚĞƉģƌ
ƉģƌĚŽƌŝŵŝŶĞŬŽŵƉũƵƚĞƌŝƚƋģĂƚĂďģũŶģ
ŽƐĞĂŶģƚĂƌģƚĞĨĂŵŝůũĞƐ͘
EĚũĞŬŝŶŵģƐƵĞƐŝŶŐũĂƚģůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƵ
ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶ͞<ƵƉƚŽũŵģ
ƚĞŬƐƟŶ͟ĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶTŶģƚĞŬƐƚ͘

ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ hƐŚƚƌŽũŶģůĞdžŝŵŝŶĞƚĞŬƐƟƚ͞<ŽŵƉũƵƚĞƌŝŝƌŝ͟ĚŚĞ
ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶT͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐd͕ƚ͕ƐŚŬƌŝŵ
łĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐT, t͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌĨģŵŝũģ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ
ůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘
DŽƟǀŝŵŝ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕
ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞĚũĂƚŚƚĂƐ͕
ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕T, t.

EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐT, t.
 179

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶT, tƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚT, t. ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌĂ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚT, t ĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐT, tŶģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚT, t͘/ǀģnjŚŐŽŶ WƵŶģƐ͘
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘

WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘

ŝŬƚŽŶ͗͞ƚĂ͕Ɵ͕ƚŽ͕ƚĞ͕ƚƵ͕

Tirana ka park të bukur”.

ŝŬƟŵ

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚŵĞŶŐũLJƌĂƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ĂůŽŶĂƚģ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚT, t͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ůƵŵƚƵƌĂ ŶģŬůĂƐģ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚT, tĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚT, t.

Ora e pestë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
dhe teknika e të zhvilluarit
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶTŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗dŝƌĂŶĂ͕dŝŶĂ͕dŝƟ͘

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŵĞłĂůģƚĞ EdžģŶģƐŝƚŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŵĞłĂůģƚĞ

DŽƟǀŝŵŝ ĚŚģŶĂŶģŐƌƵƉĞĚŚĞƚ͛ŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ͗ ĚŚģŶĂĚŚĞŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ͗
dŝŶĂƚƌŽŬŝƟŶģƉĂƌŬ͘ ϭ͘dŝŶĂƚĂŬŽŝŵŽƚƌģŶ͘
dĂŶŝƚĂŬŽŝŵĞŵĞƚģƌ͘ Ϯ͘dĂŶŝƚƌŽŬŝƟĨŽƌƚ͘
DĞƟŵďĞƟĨŽƌƚ͘ ϯ͘DĞƟŵĂƚŵĞŵĞƚģƌ͘
dŝƟŵĂƚŵŽƚƌģŶ͘ ϰ͘dŝƟŵďĞƟŶģƉĂƌŬ͘
180

Hapi i dytë dŚŽƚģ͗͞'ũĞŶŝƐĂłĂůģũĂŶģŶģłĂůŝŶģ͖͚dŝƌĂŶĂ dƌĞŐŽũŶģƐĂłĂůģŬĂłĂůŝĂ͕͞dŝƌĂŶĂ

ģƐŚƚģĞďƵŬƵƌ͕͛ƉĂƐƚĂũƐŚŬƌƵĂũĞŶŝĂƚģŶģǀĞŶĚŝŶĞ
ĐĂŬƚƵĂƌŶģůŝďģƌ͘
sĂnjŚĚŽŶŝŵĞƵƐŚƚƌŝŵŝŶƚũĞƚģƌŶģůŝďģƌĚŚĞ
ƉůŽƚģƐŽŶŝǀŝnjĂƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘͟
Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŶģŶĮŐƵƌĂƚ
ĞĚŚģŶĂĚŚĞƚģďŝƐĞĚŽũŶģƉģƌƚŽ͕ƉģƌĕĨĂƌģ
ŶĞǀŽũŝƚĞŶĚŚĞƐĂũĂŶģƚģƌģŶĚģƐŝƐŚģŵ͘
ģƐŚƚģĞďƵŬƵƌ͕͟ĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģŶģ
ǀĞŶĚŝŶĞĐĂŬƚƵĂƌ͘
WůŽƚģƐŽũŶģǀŝnjĂƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞ
ĚƵŚƵƌĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģƚkompjuter
ĚŚĞtermometër.
^ŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŶģŶĮŐƵƌĂƚĞĚŚģŶĂ
ĚŚĞŇĂƐŝŶƉģƌƌģŶĚģƐŝŶģĞƐĞĐŝůģƐƉƌĞũ
ƚLJƌĞ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ<͕Ŭ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji Ndërthurja lëndore Shprehitë Burimet
dhe teknika e të zhvilluarit

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
Të njohëƐŚŬƌŽŶũģŶK, k. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶK ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģƐŚƋŝƉƚŽũģ͕ƚĂůĞdžŽũģĚŚĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƚĂƐŚŬƌƵĂũģƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
shkronjën K, k në struktura
ƚģŶĚƌLJƐŚŵĞłĂůģƐŚ͘
Të gjejë dhe të lexojë
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚĞłĂůŝƐŚ͕Ŷģ
ƚģĐŝůĂƚŶĚŽĚŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂK
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ
ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƟŶŐƵůů͕ƐŚŬƌŽŶũģ͕<Ğůŝ͕ŬĂůģ͕łĂůģ͕ƌƌŽŬũĞ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ &ŝůůŽŶƚƌĞŐŝŵŝŶ͗͞/ƐŚƚĞĚŝƚģĞďƵŬƵƌǀĞƌĞ͘&ģŵŝũģƚ DĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ;ĕĨĂƌģƉŽďģũŶģ
ĚŽůģŶŶģŶĂƚLJƌģƚģůƵĂŶŝŶ͘hďĞĨĂƐƵĂŶŬƵƌƉĂŶģ ŶdžģŶģƐŝƚƚũĞƌģ͕ĕĨĂƌģŬĂƚũĞƚģƌŶģŬůĂƐģ͘͘͘Ϳ͘
ƐŚŽŬƵŶĞƚLJƌĞ<͘͘͘
WģƌĨƵŶĚŽŶŝũƵŶŐũĂƌũĞŶ͕ĕĨĂƌģŬĂŶĚŽĚŚƵƌŶģ
ǀĂnjŚĚŝŵ͘͘͘͟
>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͘/ŶŬƵƌĂũŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģůĞdžŝŵ /ŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿůĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂů;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿ͗KELI NË KALË
WLJĞƚ͗͞ŝůĂƚƐŚŬƌŽŶũĂŬĂŶģŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͍͟ dŚŽŶģƐŚŬƌŽŶũģŶK.
 181

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶK, k.
Ϯ͘ĚĂůůŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶkĚƵŬĞĚģŐũƵĂƌ
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ Ϯ͘͞hŶģĚŽƚģůĞdžŽũłĂůŝŶģ͘^ĂŚĞƌģƚĂĚģŐũŽŶŝ łĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶůĂƌƚ͘
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ƟŶŐƵůůŝŶ<ŶģłĂůģ͕ŶŐƌŝŶŝĚŽƌģŶůĂƌƚ͘͟
dŚŽƚģ͗͞<ĞůŝŬĂŬĂůģ͘͟ EdžģŶģƐŝƚŐũĞũŶģĚŚĞƚŚŽŶģłĂůģƚģ
KƌŝĞŶƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģłĂůģƚģƌĞũĂŬƵŐũĞŶĚĞƚ ŶĚƌLJƐŚŵĞŵĞƟŶŐƵůůŝŶ K.
ƟŶŐƵůůŝK.
ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͕ƉģƌƐĞĐŝůŝŶ
ϯ͘sĞŶĚŽƐŶģƚĂďĞůģĚŝƐĂĮŐƵƌĂ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ ƟŶŐƵůůƋģƚŚŽŶģŶŐƌĞŶģŶŐĂŶũģŐŝƐŚƚ͘
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ ƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĂƚŽ͘ <ģƐŚƚƵĞƉģƌĐĂŬƚŽũŶģƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲ WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝK͍;ŬĂƌŬĂůĞĐ͕ŵĂŬŝŶģ͕ŵĂĕŽŬ͕ ƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģ
Kërkoj shkronjën ŬĂŬƚƵƐ͘͘͘Ϳ łĂůģƐ͘

Hapi i dytë ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶK, k ŶģƚĂďĞůģŽƐĞĞƉĂƌĂƋĞƚ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ƐŚƚLJƉŝƚKĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚk.

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͕ƚģ
ŐũĞũŶģĚŚĞƚģƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶK.
Ϯ͘'ũĞũŶģĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶK Ŷģ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗͞<ĞůŝŬĂŬĂůģ͘͟ ůŝďģƌ͘
WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍ ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
3. Lexoj EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟ ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘

Hapi i tretë
ϭ͘<ģƌŬŽŶ͗͞WģƌƉŝƋƵŶŝƋģŵĞĨĂƐƵůĞ͕ŵĞŬŽŬƌƌĂŽƌŝnjŝ ϭ͘DĞĂŶģƚģŵũĞƚĞǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕
ϭ͘EĚģƌƚŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ŽƐĞŵĞƐƉĂŶŐŽƚģĨŽƌŵŽŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶK. ŶdžģŶģƐŝƚĨŽƌŵŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶK.

Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶK, kƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞ
ƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶ
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶK, k͘'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝ
ƵĚŚģnjŽŶĞŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģ
ĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ<͘
Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ĞƚLJƌĞĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶK
ĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶK.

ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ<͕ƚģ
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĐŝůĂƚĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

Ora e dytë. dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë e të ƵƌŝŵĞƚ
teknika njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŬĂůŝ͕ůĞŬģ͕ŵĂŬŝŶĂ͘
182
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ
Hapi i dytë
Hapi i tretë
Ora e tretë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚĚŚĞłĂůŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ
ƐĂŬƚģ͘
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͞<Ăůŝŝ
<Ğůŝƚ͘͟
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŬĂƌĂŵĞůĞ͕<Ğůŝ͘
ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģ
ŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶKƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞ
ŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶk ƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚ
ƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;<͕ŬͿ͘͟
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ
(kali, lekë, makinaͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂ
ŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģ
ŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģ
ĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞ
ĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶKŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘
hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů
ƚģƐŚƚLJƉŝƚK, k͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵ
ƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶ
ƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģ
ǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞ
ƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ
teknika
WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ
WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ
ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ
ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶKƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝ
ŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģŬůĂƐģ
ĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;<͕ŬͿ͘
<ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ
ƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģůĞŬƵ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌ
ƚģďůĞƌģŐũģƌĂ͘͘͘Ϳ
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;kali, lekë, makinaͿ
ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶKŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚK, k͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ
ĚŚĞŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘
Shprehitë e të ƵƌŝŵĞƚ
njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
/ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
 183

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ũĞůůģŶģŬůĂƐģŬĂƌĂŵĞůĞ͕EũģŬĂƌĂŵĞůĞĞŵďĂŶģŶģĚŽƌģ͕ EdžģŶģƐŝƚďĂƐŚŬģƌŝƐŚƚŵĞŵģƐƵĞƐŝŶ
DŽƟǀŝŵŝ ƚģƚũĞƌĂƚƵƐŚƉģƌŶĚĂŚĞŶŶdžģŶģƐǀĞ͘<ģƌŬŽŶƋģƚģƉůŽƚģƐŽŚĞƚ ƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĚŚģŶģŵĞ
ƵƐŚƚƌŝŵŝŝƉĂƌĂƋŝƚƵƌŶģƚĂďĞůģ͘ ŬĂƌĂŵĞůĞ͘
hŶģŬĂŵŬĂƌĂŵĞůĞ͕
dŝŬĞŬĂƌĂŵĞůĞ͘
ŝŬĂŬĂƌĂŵĞůĞ͘
WĂƐƚĂũƚģŐũŝƚŚģŝŚĂŶģŬĂƌĂŵĞůĞƚĚŚĞƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģ
ǀĂnjŚĚŝŵ͘
hŶģŶƵŬŬĂŵŬĂƌĂŵĞůĞ͘
ŝŶƵŬŬĂŬĂƌĂŵĞůĞ͘
EĞŶƵŬŬĞŵŝŬĂƌĂŵĞůĞ͘

Hapi i dytë ŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉģƌ<ĞůŝŶĚŚĞŬĂůŝŶĞƟũƚģĐŝůŝŶĂƚĂĞ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞƵ

ŶũŽŚŝŶŶŐĂŵģƐŝŵŝŝŵģƉĂƌƐŚģŵ͘ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƟƚƵůůŝŶĞƚĞŬƐƟƚĚŚĞłĂůŝƚģŶģ
ǀĂnjŚĚŝŵƉģƌƚģĐŝůĂƚƉLJĞƚ͗͞^ĂłĂůŝŬĂƚĞŬƐƟ͍EƵŵģƌŽŶŝłĂůģƚŶģ
łĂůŝ͍YĂƌŬŽŶŝłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶK͘͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ &ŝůůŽŶďŝƐĞĚģŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚŵĞŬģƚŽƉLJĞƚũĞ͗ EdžģŶģƐŝƚƵƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂ

͞<ƵŝƐŚƚĞ<Ğůŝ͍ ĚŚĞƉģƌƉŝƋĞŶƚģŬƌŝũŽũŶģƉLJĞƚũĞƚģ
<ƵƌĚŽůŝŵĞŬĂůģ<Ğůŝ͍ ŶŐũĂƐŚŵĞĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌ<Ƶ͍<Ƶƌ͍DĞ
DĞŬģůƵĂŶƚĞ<Ğůŝ͍͟ Ŭģ͍͘

sģŵĞŶĚũĞƚģǀĞĕĂŶƚģƵŬƵƐŚƚŽŶƉLJĞƚũĞǀĞ͗<Ƶ͍<Ƶƌ͍DĞŬģ͍
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶƌƌĞƚŚƚģŬƵƉƚƵĂƌŝƚ WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶƐŝƉĂƐŬģƌŬĞƐģƐ
ƚģƚĞŬƐƟƚ͕ƚģďģũŶģŵĞƐŚĞŶũģłĂůģŶĞĚƵŚƵƌ͘ Ŷģůŝďģƌ͘

ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ >ĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶ͞<Ăůŝŝ<Ğůŝƚ͟ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĚŝƐĂłĂůŝŶģŇĞƚŽƌĞ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ<͕Ŭ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐ<͕Ŭ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũĂĞǀŽŐģů͘
184

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƵůĞŶŝĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕<͕Ŭ͘
ĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐ<͕Ŭ͘

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ<͕Ŭ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ Shkruajnë shkronjën <͕ŬƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ

ƐŚŬƌŝŵŝƚ<͕ŬĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ shkronjat ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŵĞŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ<͕Ŭ͕ŝǀģnjŚŐŽŶ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
ŝŬƟŵ ŝŬƚŽŶ͗͞ŬĂ͕ŬĞ͕Ŭŝ͕Ŭģ͕ŬĂůŝ͕ŵĂŬŝŶĂ͕<ĞůŝŵĞŵĂŬŝŶģ͘͟
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝ
ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ<͕Ŭ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ
ŶģŬůĂƐģ͘͟
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ<͕Ŭ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ<͕Ŭ në
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘
DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģ
ĐŝůĂƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ<͕ŬĚŚĞŝ
ǀĞŶĚŽƐŝŶŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģ
ŬůĂƐģ͘

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģƚĞŬƐƟŶĚŚĞƚģ Punë në grup dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŬĂ͕ŶƵŬŬĂ͘
 185

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶ
ŶdžģŶģƐŝ
,ĂƉŝŝƉĂƌģĚŚĞŝĚLJƚģ WůŽƚģƐŽŶŝŵĞ KA ĚŚĞNUK KAŶģǀĞŶĚĞƚĞĐĂŬƚƵĂƌĂ͘ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģ
ƌƵďƌŝŬĂƚŵĞkaĚŚĞŶƵŬ
DŽƟǀŝŵŝ kaĚŚĞƚŚŽŶģ͗

>ĞdžŝŵĚŚĞƉůŽƚģƐŝŵ Rosaku kaƚŽƌƚģ͘

<ģƐƵůģŬƵƋũĂkaůƵůĞ͘

Lopa kanjŝůĞ͘

YĞŶŝŶƵŬŬĂĨƵƐƚĂŶ͘

Barka ŶƵŬŬĂƉĞŵģ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģ

ĚŚĞƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞ͘ ůŝďģƌĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũŶģŶģ
ŇĞƚŽƌĞ͘
186

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐK͕Ž

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ŚƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ

ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŇĂƐģpër situatën e WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶK͕Ž. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶO ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģƐŚƋŝƉƚŽũģ͕ƚĂůĞdžŽũģĚŚĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƚĂƐŚŬƌƵĂũģƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶK͕ŽŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂ
ƚģŶĚƌLJƐŚŵĞłĂůģƐŚ͘
dģŐũĞũģĚŚĞƚģůĞdžŽũģ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚĞłĂůŝƐŚ͕Ŷģ
ƚģĐŝůĂƚŶĚŽĚŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂO.
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ
ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƟŶŐƵůů͕ƐŚŬƌŽŶũģ͕KůĂ͕ƌŽďŽƚ͕łĂůģ͕ƌƌŽŬũĞ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ EģŶũģƋĞƐĞƚģĞƌƌģƚǀģŶũģŽƌģ͘/ĂĨƌŽŚĞƚƐĞĐŝůŝƚ
ŶdžģŶģƐ͕ƋģƚĂƉƌĞŬģĚŚĞƚģŐũĞũģƐĞĕĨĂƌģŬĂďƌĞŶĚĂ͕
ƉŽƌĚƵŬĞĞŵďĂũƚƵƌŶģĨƐŚĞŚƚģƐŝ͘
͞sŝnjĂƚŽŶŝŶģŇĞƚģŶĞďĂƌĚŚģĂƚģƋģŵĞŶĚŽŶŝƐĞ
ģƐŚƚģŶģƋĞƐĞ͟.
WƌĞŬŝŶŽƌģŶďƌĞŶĚĂŶģƋĞƐĞƉĂĨŽůƵƌ͘
ƚģƋģĞŬĂŶģƉƌĞŬƵƌĚŚĞŵĞŶĚŽũŶģƐĞ
ĞĚŝŶģĕĨĂƌģģƐŚƚģ͕ĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶģŇĞƚģŶ
ƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘dģŐũŝƚŚģƉģƌŶũģŚĞƌģ
ŶŐƌĞŶģǀŝnjĂƟŵĞƚĚŚĞnjďƵůŽũŶģĕĨĂƌģ
ƉƌĞŬģŶŶģƋĞƐĞ͘

>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͘/ŶŬƵƌĂũŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģůĞdžŝŵ /ŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿůĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂů;ŐůŽďĂůŝƐŚƚͿ͗OLA ME ROBOT
WLJĞƚ͗͞ŝůĂƚƐŚŬƌŽŶũĂŬĂŶģŶŐũLJƌģƚģŬƵƋĞ͍͟ dŚŽŶģƐŚŬƌŽŶũģŶO.

ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ
ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ K͕Ž. Ϯ͘ĚĂůůŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶŽĚƵŬĞĚģŐũƵĂƌ
łĂůģƚ͘
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģ Ϯ͘KƌŝĞŶƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚŶģłĂůŝŶģĞůĞdžƵĂƌŵģƉĂƌģ͗KůĂ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ŵĞƌŽďŽƚ. EdžģŶģƐŝƚŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚŐũĞũŶģłĂůģƚģ
WLJĞƚ͗͞EģĐŝůģŶłĂůģģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝO͍͟ ŶĚƌLJƐŚŵĞŬƵŬĂƟŶŐƵůů O.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŐũĞũŶģłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶŬƵŬĂƟŶŐƵůůO. ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͕ƉģƌƐĞĐŝůŝŶ
ϯ͘sĞŶĚŽƐŶģƚĂďĞůģĚŝƐĂĨŽƚŽŐƌĂĮ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂ ƟŶŐƵůůƋģƚŚŽŶģ͕ŶŐƌĞŶģŶŐĂŶũģŐŝƐŚƚ͘
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ ŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĂƚŽ͘ <ģƐŚƚƵĞƉģƌĐĂŬƚŽũŶģƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚ
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝK͍͟ ƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģ
- Kërkoj shkronjën ;ŬŽĐŬģ͕ůŝŵŽŶ͕ŵŽůůģ͕ŽŬƚĂƉŽĚ͕ƉĂůůƚŽ͘͘͘Ϳ łĂůģƐ͘
 187

,ĂƉŝŝĚLJƚģ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶK͕ŽŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚ
ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ
ĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͕OĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕Ž.
ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌĚŚĞ Ϯ͘'ũĞũŶģĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶO në
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ƚģŐũĞũŶģĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶK͘ ůŝďģƌ͘

ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗KůĂůƵĂŶŵĞƌŽďŽƚ͘ ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘
ϯ͘>ĞdžŽũ ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍
EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ

ϭ͘ƌĂŵĂƟnjŝŵ͗Unë ϭ͘<ģƌŬŽŶ͗͞WģƌƉŝƋƵŶŝƋģŵĞƉũĞƐģƚģƚƌƵƉŝƚƚƵĂũƚģ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚŵĞĂŶģƚģƉũĞƐģǀĞƚģƚƌƵƉŝƚ

ũĂŵK ĨŽƌŵŽŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶO”. ĨŽƌŵŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶO.

Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶK͕ŽƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģ
ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞ
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶK͕Ž. ƚLJƌĞĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶO
'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝƵĚŚģnjŽŶĞŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģ ĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞ
ŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶO. ƐŚŬƌŽŶũģŶO.
ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶO͕ƚģ
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĐŝůĂƚĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ŽƌĂ͕ďĂůŽŶĂ͕ŬŽŬĂ͘
ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ
DŽƟǀŝŵŝ ĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶO të
ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶŽƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;K͕ŽͿ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ O ƚģ ŵĂĚŚĞ ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ Ŷģ ŇĞƚģŶ Ƌģ
ŬĂŶģ ƉģƌƉĂƌĂ͘ 'ƌƵƉŝ ŝ ĚLJƚģ ŝ ŶdžģŶģƐǀĞ ƐŚŬƌƵĂŶ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶŽƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;K͕ŽͿ͘
188

,ĂƉŝŝĚLJƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ŽƌĂ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

ďĂůŽŶĂ͕ŬŽŬĂͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍
WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕
ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶOŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģŽƌĂ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌƚģ
ĚŝƚƵƌŬŽŚģŶ͘͘͘Ϳ͘
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ŽƌĂ͕ďĂůŽŶĂ͕ŬŽŬĂͿĚŚĞ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶOŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚKŽ͕
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵ
ŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģ
ŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚK͕Ž͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞ
ŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƚģ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘ dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚĚŚĞłĂůŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐKůĂ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŵģƐŽŶŵĞŽƌĂƌ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗KůĂ͕ƌŽďŽƟ͕ŶƵŵƌĂ͕Žƌģ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģŬƵŬĂƐŚŬƌƵĂƌƵƐŚƚƌŝŵŝŶĚŚĞƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĚŚĞĞ

ƚģƉůŽƚģƐŽũŶģłĂůŝƚģŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͗ ŬƌĂŚĂƐŽũŶģŵĞƐŚŽŬƵŶĞďĂŶŬģƐ͘
DŽƟǀŝŵŝ
KůĂŬĂͺͺͺͺͺ͘

KƌĂŬĂͺͺͺͺͺ͘

ͺͺͺͺͺͺŬĂŽƌģ͘

;ZŽďŽƟ͕ŶƵŵƌĂ͕Žƌģ͘Ϳ
 189

,ĂƉŝŝĚLJƚģ WLJĞƚŶdžģŶģƐŝƚ͗͞<ƵƌŝďģŶŝĚĞƚLJƌĂƚ͍<ƵƐŚũƵŶĚŝŚŵŽŶ͍<ƵƌģƐŚƚģ EdžģŶģƐŝƚƚƌĞŐŽũŶģƉģƌŽƌĂƌŝŶĞƚLJƌĞƚģ

ŬŽŚĂƉģƌƚģďģƌģĚĞƚLJƌĂƚ͍<ƵƐŚŐģnjŽŚĞƚŬƵƌũƵƉƵŶŽŶŝŵĞŽƌĂƌ ŵģƐŝŵŝƚ͕ŬƵƐŚŝŶĚŝŚŵŽŶĂƚĂĚŚĞƐŝŝ
ĚŚĞŝďģŶŝĚĞƚLJƌĂƚŶģŬŽŚģ͍WƐĞ͍͟ ŶĚŝŚŵŽŶ͘

ŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚ͗

͞^ŽƚĚŽƚģůĞdžŽũŵģƉģƌKůģŶĚŚĞŽƌĂƌŝŶĞƐĂũƚģŵģƐŝŵŝƚĚŚĞ
ůĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶĞĚŚģŶģŶģůŝďģƌ͘͟
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŵŽƌŝKůĂ͍<ƵƌŵģƐŽŶĂďĞƚĂƌĞŶĚŚĞŬƵƌ
ŵĂƚĞŵĂƟŬģŶ͍ŵģƐŽŶŝĚŚĞũƵŶģƚģŶũģũƚģŶŬŽŚģ͍͘͘͘͟
EdžģŶģƐŝƚƵƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂ͘
&ůĂƐŝŶƉģƌKůģŶĚŚĞƉģƌŽƌĂƌŝŶĞƐĂũƚģ
ŵģƐŝŵŝƚ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶ͞KůĂŵģƐŽŶŵĞŽƌĂƌ͘͟ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞ

>ĞdžŝŵŝĚŽƚģũĞƚģnjŝŶdžŚŝƌĚŚĞƉĂƐůĞdžŝŵŝƚŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģ ƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶƉģƌƚģŬƵƉƚƵĂƌŝŶ
ƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶƉģƌƚģŬƵƉƚƵĂƌŝƚĞƚĞŬƐƟƚ͘ ĞƚĞŬƐƟƚ͘

ĞƚLJƌģ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůŝƐŝƉĂƐĚģƐŚŝƌģƐ͘
ƐŚƚģƉŝĞ

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐK͕Ž͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůŝƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐK͕Ž. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũģĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģĞǀŽŐģů͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ
ůĂƌƚƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘
DŽƟǀŝŵŝ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕
ƵůŶŝĚŽƌģŶĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝ
ĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕K͕Ž͘

EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ
ĂƐŚƚƵƐŝũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐK͕Ž͘
190

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚK͕Ž͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶK͕ŽƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ƐŚŬƌŝŵŝƚK͕ŽĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ ŵĞŶŐũLJƌĂ͘
ŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚK͕Ž͘/ǀģnjŚŐŽŶ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽŶŝƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐK͕Ž në
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘

ŝŬƚŽŶ͗͞ŵŽ͕ŶŽ͕ŵŽƌĂ͕ŽƌĂ

KůĂŬĂŽƌģ͟.

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ĂůŽŶĂƚģ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚK͕Ž͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ůƵŵƚƵƌĂ ŶģŬůĂƐģ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚK͕ŽĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚK͕Ž.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶKŶģƚƌƵƉƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗łĂůģ͕łĂůŝ͕EŽƌĂ͕Kƌŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë sĞŶĚŽƐĞƟŬĞƚĂŶģƚĂďĞůģ͕ƚģĐŝůĂƚ EdžģŶģƐŝƚŶŐĂĞƟŬĞƚĂƚĞĚŚģŶĂ

DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐŝƚŝƌĞŶĚŝƟŶĚŚĞŬƌŝũŽũŶģłĂůŝ͗ ĨŽƌŵŽũŶģłĂůŝŵĞŬƵƉƟŵ͗
ϭ͘ŬĂůŽŝϮ͘EŽƌĂϯ͘ůƵĂŶ ϭ͘KƌŝŬĂůŽŝŵĞŵĂŬŝŶģ͘
KƌŝŽƌĂƌŝŶKůĂ Ϯ͘EŽƌĂŵŽƌŝŽƌĂƌŝŶ͘
ŵĞŵĂŬŝŶģŵŽƌŝŵĞŶƵŵƌĂ ϯ͘KůĂůƵĂŶŵĞŶƵŵƌĂ͘
 191

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƌƌŽŬũĞƚ
,ĂƉŝŝĚLJƚģ ĚŚĞĚƵŬĞŝůŝĚŚƵƌĂƚŽƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŶģ
ƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĚŚģŶģŶģůŝďģƌ͘
sģnjŚŐŽŶƉƵŶģŶĞŶdžģŶģƐǀĞĚŚĞ
ŶĚŝŚŵŽŶĂƚĂƋģŬĂŶģŶĞǀŽũģ͘
EdžģŶģƐŝƚůŝĚŚŝŶƌƌŽŬũĞƚĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģ
łĂůģ͗
DŽƌĂ͕Žƌģ͕ŬĂůŽŶ͕ŵĂůŝ͕ůŝŵŽŶ͕ŬĂŵŝŽŶ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚƐŝƉĂƐ

łĂůģƚŶģůŝďģƌĚŚĞƚ͛ŝŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŵĞ ŬģƌŬĞƐģƐŶģůŝďģƌĚŚĞŝŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŵĞ
ƐŚŽŬƵŶĞďĂŶŬģƐ͘ ƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚģ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐW͕Ɖ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐƐģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚģŬƌŝũŽũģŶũģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ ŐůŽďĂů ŇĞƚŽƌĞ͕
ŶŐũĂƌũĞŵĞƚģ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶW͕Ɖ. ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶpŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
łĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ĩģŵŝũģ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶPŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ
ŶĚƌLJƐŚŵĞƚģłĂůģƐ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚW͕ƉƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂW͕Ɖ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͕ƉĞƌŝŵĞ͕ƉĞŵģ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ
>ŽũĂͲŬƵƟĂ EģŬƵƟĨƵƚĞƚŶũģƉĞƌŝŵĞĞĨƌĞƐŬģƚŽƐĞĞǀŝnjĂƚƵĂƌ͘ ģũŶģƉLJĞƚũĞƉģƌƉĞƌŝŵĞŶŶģŬƵƟ͘'ũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģ
ŵĂŐũŝŬĞ DģƐƵĞƐŝƵƉģƌŐũŝŐũĞƚŵĞWŽŽƐĞ:ŽƉLJĞƚũĞǀĞƚģ ģƐŚƚģĞĨƐŚĞŚƵƌ͘ŝƋģĞŐũĞŶǀĂnjŚĚŽŶůŽũģŶ͘
ŶdžģŶģƐǀĞ͘
DĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ͘
ŝƐŬƵƟŵ >ĞdžŽ͗͞EģŶĂƉģƌŐĂƟƟƐƵƉģŵĞƉĞƌŝŵĞ͘,ĂŶŝ
ĨģŵŝũģƚģĚĂƐŚƵƌƐĞģƐŚƚģŵĞƉůŽƚǀŝƚĂŵŝŶĂʹƚŚĂ
ŶģŶĂ͘&ģŵŝũģƚŬģƌŬƵĂŶǀŝƚĂŵŝŶĂƚŶģƉũĂƚģŶĞ
supës.
ĨĂƌģŵĞŶĚŽŶŝƉģƌĨģŵŝũģƚ͍ŵƵŶĚƚ͛ŝ
ƐŚŽŚŝŶĂƚĂǀŝƚĂŵŝŶĂƚ͍DĞĕĨĂƌģŝŶŐĂƚģƌƌƵĂŶ
ĂƚĂǀŝƚĂŵŝŶĂƚ͍ĨĂƌģŬģƐŚŝůůĞĚŽƚ͛ƵũĞƉŶŝƚũƵ
ĨģŵŝũģǀĞ͍͟

ŵģƌƚŽũŶģƚģŐũŝƚŚĂƐĞŶĚĞƚƋģƐŚŽŚŝŶŶģĮŐƵƌģ͘
WģƌƐŚŬƌŝŵŝ <ģƌŬŽƚģƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģƐĞŶĚĞƚŶģƚƌLJĞnjģĚŚĞƚģ
ŝĮŐƵƌģƐŶģ ĞŵģƌƚŽũŶģƉĞƌŝŵĞƚ͘
ďĞƚĂƌĞ
192

ϭ͘WƵŶŝŵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘ŶĂůŝnjŽŚĞƚ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝŶĚĂũŶģĂƚŽŶģ

ƟŶŐƵůůŝƚͲŶĂůŝnjģ łĂůŝĂ͘^ĂłĂůģŬĂ͍EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘ ƌƌŽŬũĞ͘
ĞłĂůŝƐģ ^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶP.
͞ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍
<LJƟŶŐƵůůŝƚĂŬŽŶďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽ dŚŽŶģ͗͞dŝŶŐƵůůŝP”.
ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍͟ dŚŽŶģ͗͞<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͘͟

Ϯ͘EũŽŚũĂĞ Ϯ͘ŶĂůŝnjŽŚĞŶĮŐƵƌĂƚĚŚĞłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͘
ƟŶŐƵůůŝƚŶģ EƵŵģƌŽŚĞŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞĐĂŬƚŽŚĞƚ Ϯ͘EƵŵģƌŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞĐĂŬƚŽŚĞƚ
ŵũĞĚŝƐŝŶ ǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚP. ǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚP.
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲ
'ũĞũƟŶŐƵůůŝŶ

,ĂƉŝŝĚLJƚģ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶW͕Ɖ͕ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞƚŚŽŶģŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģ ĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģ
ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚWĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚp.
Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚǀģnjŚŐŽũŶģǀŝũĂƚĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕
Ϯ͘ůĨĂďĞƟŝ Ϯ͘hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵƵƌŝƚ͕ ĞĂŶĂůŝnjŽũŶģĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģ͘
ŵƵƌŝƚ ƵĚŚģŚĞƋŶdžģŶģƐŝƚŶģǀģnjŚŐŝŵŝŶĞƐĂũ;ƉĂŵũĂ
ĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ƉŽnjŝƚĂĞǀŝũĂǀĞĚŚĞŬƌĂŚĂƐŝŵŝŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚƚũĞƌĂƚģŵģƐƵĂƌĂͿ͘
ϯ͘WƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞĮũĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
ϯ͘EĚģƌƟŵŝŝ ϯ͘<ģƌŬŽŚĞƚƚģƉƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞƚĞů͕ŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ƐƉĂŶŐŽŽƐĞŵĞŶĚŽŶũģĮũĞƚũĞƚģƌ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ϭ͘WůŽƚģƐŝŵĚŚĞ ϭ͘<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵŚĞŶƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŵƵŶŐŽũŶģŶģ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞůĞdžŽũŶģ͘
ůĞdžŝŵ łĂůģƚĞďĞƚĂƌĞƐ͕ůĞdžŽŚĞŶłĂůģƚĚŚĞłĂůŝĂ͘
Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶW͕Ɖ͕ƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞĚŝƐĂ
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƌƌĞƐŚƚĂĚŚĞłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶP.
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶW͕Ɖ.
^ŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘

ϯ͘^ŚŬƌƵĂũĚŚĞǀŝnjĂƚŽƉĞƌŝŵĞƚƋģƚģƉģůƋĞũŶģŵģ
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ƐŚƵŵģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƉĞŵĂ͕ƉĂƌŬƵ͕ŬĂƉĞůģ͘
 193

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ

DŽƟǀŝŵŝ ĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶP të
ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶp ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;W͕ƉͿ͘͟
,ĂƉŝŝĚLJƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ƉĞŵĂ͕
ƉĂƌŬƵ͕ŬĂƉĞůģͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍
WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕
ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶPŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶPƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ
ŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝ
ŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶp
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘
EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģŬůĂƐģĚŚĞ
ĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;W͕ƉͿ͘
<ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ
ƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚŚģŶĂ;ģƐŚƚģŬĂƉĞůĂ͕ŶĞǀŽũŝƚĞƚƉģƌ
ƚĂŵďĂũƚƵƌŶģŬŽŬģ͕ŵƵĂŵģƉģůƋĞŶŬĂƉĞůĂ͕͘͘͘Ϳ
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ƉĞŵĂ͕ƉĂƌŬƵ͕ŬĂƉĞůģͿ
ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶPŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚP p͕
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵ
ŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģ
ŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚW͕Ɖ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ
ĚŚĞŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ EdžģŶģƐŝƚƉĂƐŝƋģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƐŚŬģŵďĞũŶģ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚĚŚĞłĂůŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģŝůƵƐƚƌŽũŶģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƉũĞƐģŶ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞƋģŝďģŚĞŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶģůŝĚŚũĞŵĞƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
͞EģƐŚŝƚŽƌĞ͟ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƉĞŵģ͕ƉĞƌŝŵĞ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

DŽƟǀŝŵŝ sĞŶĚŽƐŶģƚĂǀŽůŝŶģĚLJƐŚƉŽƌƚĂĚŚĞŝĞŵģƌƚŽŶĂƚŽ͗͞^ŚƉŽƌƚĂĞƉĞŵģǀĞ EdžģŶģƐŝƚŵĂƌƌŝŵƉĞŵģƚĚŚĞ

ĚŚĞ^ŚƉŽƌƚĂĞƉĞƌŝŵĞǀĞ͘͟ ƉĞƌŝŵĞƚĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ
<ĂƐũĞůůģŶģŬůĂƐģƉĞŵģĚŚĞƉĞƌŝŵĞ͕ƚģĐŝůĂƚŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚ͛ŝŬůĂƐŝĮŬŽũŶģ ƐŚƉŽƌƚĂƚĞĚƵŚƵƌĂ͘WĞŵģƚ
ĚŚĞĚŽƚ͛ŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģƐŚƉŽƌƚĂƚĞĐĂŬƚƵĂƌĂ͘EģƐĞŶdžģŶģƐŝƚŐĂďŽũŶģ͕ ŶģƐŚƉŽƌƚģŶĞƉĞŵģǀĞ
ĂƚģŚĞƌģŵĞƉLJĞƚũĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŝĚƌĞũƚŽŶĂƚĂƚģƌƌĞŐƵůůŽũŶģŐĂďŝŵŝŶ͘ ĚŚĞƉĞƌŝŵĞƚŶģƐŚƉŽƌƚģŶĞ
ƉĞƌŝŵĞǀĞ͘
194

Hapi i parë ŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĨƵƌŶŝnjŝŵŝŶƋģƉƌŝŶĚģƌŝƚĞƚLJƌĞďģũŶģŵĞ EdžģŶģƐŝƚƚƌĞŐŽũŶģƉģƌ

ƉĞŵĞĚŚĞƉĞƌŝŵĞ͕ŬƵŝďģũŶģĚŚĞĕĨĂƌģƐũĞůůŝŶŵĞƚĞƉģƌŶģƐŚƚģƉŝ͘ ƉģƌǀŽũĂƚĞƚLJƌĞŶģĨĂŵŝůũĞ
hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐĞůĞdžŝŵŝŝƚĞŬƐƟƚƐŽƚĚĂůůŽŶŶŐĂƚĞŬƐƚĞƚĞ ƌƌĞƚŚĨƵƌŶŝnjŝŵŝƚŵĞƉĞƐģĚŚĞ
ŵģƉĂƌƐŚŵĞ͘<LJƚĞŬƐƚůĞdžŽŚĞƚŵĞƌŽůĞĚŚĞŬĂĚLJƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞ͗ŵĂŵŝ ƉĞƌŝŵĞ͘
WƌĂŶǀĞƌĂĚŚĞKůĂ͘ ģŐũŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞ
>ĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶĚŚĞďŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉģƌƉĞŵģƚĚŚĞƉĞƌŝŵĞƚƋģ ƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞďģƌĂ
ƉģƌŵĞŶĚĞŶĂƚLJ͘ ŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͘
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƉĞŵģƚ͗ƉũĞƐŚŬģ͕ƉũĞƉģƌ͕ƉŽƌƚŽŬĂůů͍
ĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƉĞƌŝŵĞƚ͗ƋĞƉģ͕ƉƌĞƐŚƉĂƚĂƚĞĚŚĞƉĂŶdžŚĂƌ͍
ĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƐŚƉĞŶĚģƚ͗ƉƵůĂĞƉĂƚĂ͖ĚŚĞŬĂĨƐŚģƚ͗ůŽƉĂĞ
ůĞƉƵƌŝ͍͟
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶŐůŽďĂůŝƐŚƚĚŚĞƚģƉģƌƉŝƋĞŶƚģ >ĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶŐůŽďĂůŝƐŚƚĚŚĞ
ůĞdžŽũŶģŶģƌŽůĞĚƵŬĞŝŶĚŝŚŵƵĂƌŬƵƌĂƚĂŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ůĞdžŽũŶģŶģƌŽůĞ͕ƚģŶĚĂƌģŶŐĂ
ŵģƐƵĞƐŝ͘
DĞŶĚŝŚŵģŶĞƉƌŝŶĚģƌǀĞ͕ŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝŵģƐŽũŶģƌŽůĞƚƉģƌƚģĂŬƚƌƵĂƌƚģ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ŶĞƐģƌŵĞŶŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐW͕Ɖ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐW͕Ɖ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŬƌŽŶũģĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģĞǀŽŐģů͕ĚŝŬƟŵ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ

DŽƟǀŝŵŝ ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝůĂƌƚ͕ƵůŶŝ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ĚŽƌģŶĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞĚũĂƚŚƚĂƐ͕ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕W͕Ɖ͘
ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ
W͕Ɖ͘
 195

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚW͕Ɖ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶW͕ƉƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚW͕ƉĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŚŬƌŽŶũģŶ
ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚW͕Ɖ͘/ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐW͕Ɖ në
WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͘ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ŝŬƚŽŶ͗͞ƉƵ͕ƉĂ͕Ɖŝ͕ƉĞ͕ƉĂƚĂ͕ƉƵůĂ ĚŚģŶģ͘
EģƉĂƌŬŬĂƉĞŵģ͟. WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
Punës.

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ĂůŽŶĂƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJ
ůƵŵƚƵƌĂ ďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚW͕Ɖ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚW͕Ɖ.
DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚW͕ƉĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

ĞƚLJƌģ
ƐŚƚģƉŝĞ

KƌĂĞƉĞƐƚģ. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐĂŬƚģĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĞƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶP në trup të dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ƐŚŝƚŽƌĞ͕ƉĞŵģ͕ƉĞƌŝŵĞ͕ƉƌĞƐŚ͕ƉĂŶdžŚĂƌ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
,ĂƉŝŝƉĂƌģĚŚĞŝĚLJƚģ EģŬůĂƐģŽƌŐĂŶŝnjŽŶŶũģƐŚŝƚŽƌĞŬƵƐŚŝƚĞŶƉĞŵģ EģƐŚŝƚŽƌĞŶĞŝŵƉƌŽǀŝnjƵĂƌŶģŬůĂƐģ͕
DŽƟǀŝŵŝ ĚŚĞƉĞƌŝŵĞ͘EdžģŶģƐŝƚůƵĂũŶģƌŽůĞƚĞƚĞŬƐƟƚ͞Eģ ŶdžģŶģƐŝƚůƵĂũŶģƌŽůĞƚĞƚLJƌĞƚģŵģƐƵĂƌĂ
ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƐŚŝƚŽƌĞ͘͟ ŶģƐŚƚLJƉ͘
196

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģĚŚĞƚģƉůŽƚģƐŽũŶģ >ĞdžŽũŶģĚŚĞƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģ

ƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģůŝďģƌĚŚĞƚ͛ŝŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŵĞ ůŝďģƌĚŚĞŝŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŵĞƐŚŽŬƵŶŶģ
ƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚ͘ ŬƌĂŚ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ͕nj

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ

ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚĂ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞŬůĂƐģŶĞƟũ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶ͕nj. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶZ në dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶZ në dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕nj
ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕nj͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë SŚŬƌƵĂŶŶģƚĂďĞůģƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕͗/͕͕!͕K͕h͕z EdžģŶģƐŝƚǀģƌĞũŶģĕĨĂƌģŬĂŶģƚģ
DŽƟǀŝŵŝ WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚŬģƚŽƐŚŬƌŽŶũĂ͍ ƉģƌďĂƐŚŬģƚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞnjďƵůŽũŶģ
ŝůŝŶƟŶŐƵůůƚģƌŝĞĚģŐũŽũŵģƚĞłĂůĂnjĂŶŽƌĞ͍ĚŝŶŝƚĂ łĂůģŶnjĂŶŽƌĞ͘
ƐŚŬƌƵĂŶŝŬģƚģłĂůģ͍ŝůģŶƐŚŬƌŽŶũģĚƵŚĞƚƚĂŵģƐŽũŵģ
ƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌŬģƚģłĂůģ͍͟ ģũŶģĂŶĂůŝnjģŶĞłĂůģƐ͕njĂŶŽƌĞ͕ĚƵŬĞ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŝŬŽũŶģĨŽƚŽŐƌĂĮŶģŶģůŝďģƌ͘ ĚĂůůƵĂƌƟŶŐƵũƚ͘ĂůůŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶƋģ
WLJĞƚ͗ ͞<ƵƐŚ ģƐŚƚģ Ŷģ Ŭģƚģ ĨŽƚŽŐƌĂĮ͍ ĨĂƌģ ĚŝŶŝ ũƵ Ɖģƌ ĚƵŚĞƚŵģƐƵĂƌ͘
EģŶģdĞƌĞnjģŶ͍͟
;EģƐĞŬĂŶĞǀŽũģũĞƉŝŶĨŽƌŵĂĐŝŽŶĞƉģƌũĞƚģŶĚŚĞƉƵŶģŶ sģƌĞũŶģĨŽƚŽŐƌĂĮŶģĞEģŶģdĞƌĞnjģƐĚŚĞ
ĞEģŶģdĞƌĞnjģƐͿ ƚŚŽŶģĂƚģƋģĚŝŶģƉģƌƚģ͘

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕nj͘
>ĞdžŽŶ ďĂƐŚŬģ ŵĞ ŶdžģŶģƐŝƚ łĂůŝŶģ Zemra e Nënë Ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘dŚŽŶģłĂůģƚŶģƚģĐŝůĂƚ
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ dĞƌĞnjģƐ͘ ĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶZ.
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶ WLJĞƚ͗͞EģĐŝůĂƚłĂůģĚģŐũŽŶŝƟŶŐƵůůŝŶZ͍͟
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ
ϯ͘sĞŶĚŽƐŶģƚĂďĞůģĚŝƐĂĮŐƵƌĂ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝ ϯ͘EĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͕ƉģƌƐĞĐŝůŝŶ
ĞŵģƌƚŽũŶģĂƚŽ͘ ƟŶŐƵůůƋģƚŚŽŶģ͕ŶŐƌĞŶģŶŐĂŶũģŐŝƐŚƚ͘
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞ WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝZ͍͟ <ģƐŚƚƵĞƉģƌĐĂŬƚŽũŶģƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚ
ƟŶŐƵůůŝƚŶģŵũĞĚŝƐŝŶ ;ĞƌŽ͕njĂŵďĂŬ͕njĞnjĂŬ͕njũĂƌƌ͕ŬĂnjĂŶ͕ ƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲKërkoj ŬŽƌŶŝnjģ͕Žƌŝnj͘͘͘͘Ϳ łĂůģƐ͘
shkronjën
 197

,ĂƉŝŝĚLJƚģ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ͕njŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶ ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕Z ĚŚĞƚģ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕z.

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ Ϯ͘WůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞƚģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗͞ĞŵƌĂĞEģŶģdĞƌĞnjģƐ͘͟
ϯ͘>ĞdžŽũ WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍ ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ
EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ ͕ nj ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ Ŷģ ƚĂďĞůģ ĚŚĞ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚ
1͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞ ĞƚLJƌĞĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶZ
ƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕nj͘'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝƵĚŚģnjŽŶ ĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞ
Ğ ŝ ŶĚŝŚŵŽŶ Ƌģ ƚģ ǀŝnjĂƚŽũŶģ Ŷũģ ŽďũĞŬƚ Ƌģ ĮůůŽŶ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶZ.
ƐŚŬƌŽŶũģŶZ.
Ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ Ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶZ͕ƚģĐŝůĂƚ
ĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
łĂůŝ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ
DŽƟǀŝŵŝ ĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶZ të
ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶz ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;͕njͿ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶZƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ
ŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝ
ŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶz
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘
EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģŬůĂƐģĚŚĞ
ĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;͕njͿ͘
198

,ĂƉŝŝĚLJƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;njŽŐƵ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

njĞŵƌĂnjĂŵďĂŬƵͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗ ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ͘
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍ >ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;njŽŐƵ͕njĞŵƌĂ͕njĂŵďĂŬƵͿ
WƐĞ͍͘͘͘͟ ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶZ ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚƚ͛ŝ ŵƵŶŐŽŶ͘
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶZŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚZ z͕
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶ
ƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģ
ƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚZ z͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶ
ŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞƉĂƐƚĂũ
ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ

ƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģŝůƵƐƚƌŽũŶģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƉũĞƐģŶ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞƋģŝďģŚĞŶŶģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ůŝĚŚũĞŵĞƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͟EģŶģ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dĞƌĞnjĂ͘͟ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë WLJĞƚŶdžģŶģƐŝƚ͗͞ĨĂƌģĚŝŶŝƉģƌEģŶģdĞƌĞnjģŶ͍EŐĂŝƐŚƚĞĂũŽ͍ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽŚĞŶĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶ
DŽƟǀŝŵŝ <ƵũĞƚŽŝĂũŽŐũĂƚģũĞƚģƐƐģƐĂũ͍ŝůĂƚŝƐŚŝŶǀĞƉƌĂƚĞŵŝƌĂƋģĂũŽ ŵĞĂƋƐĂĚŝŶģƉģƌǀĞƉƌģŶĚŚĞƉģƌ
ďģƌŝ͍ĚŽƚģŬŝƐŚĞĚģƐŚŝƌģƚĂƚĂŬŽũĞ͍͟;^ũĞůůĨŽƚŽŐƌĂĮ͕ůŝďƌĂ͕ ũĞƚģŶĞEģŶģƐdĞƌĞnjģƐ͘
ƐŚģŶŝŵĞ͕ŵďŝũĞƚģŶĚŚĞǀĞƉƌģŶĞEģŶģƐdĞƌĞnjģͿ͘
 199

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟƚƵůůŝŶĞƚĞŬƐƟƚ͗͞EģŶģdĞƌĞnjĂ͘͟ ģŐũŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ

WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŝƚƌĞŐŽŶďĂďĂŝĂŵŝƌŝƚ͍͟;^ŚƉũĞŐŽŶłĂůģŶ ƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚƌĞũƚƵĂƌĂ͘
ƐŚĞŶũƚŽƌĞͿ͘
͞<ƵƐŚĞŶũĞŚEģŶģdĞƌĞnjģŶĚŚĞƐĂĞŬŝƐŚƚĞĂũŽnjĞŵƌģŶ͍<Ƶƌ
ŶũģŶũĞƌŝĞŬĂnjĞŵƌģŶĞŵĂĚŚĞ͗
ͲŬƵƌŶĚŝŚŵŽŶƚģƚũĞƌģƚ͖
ͲŬƵƌĨĂůƚģƚũĞƌģƚ͖
ͲŬƵƌƐŚģƌŽŶƚģƚũĞƌģƚ͘
WŽƌŽƐŝĂĞEģŶģdĞƌĞnjģƐŝƐŚƚĞ͗͞dģũĞŵŝƐŚƉŝƌƚŵŝƌģ͕ƚģĚƵĂŵ
ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶ͕ƚģŶĚŝŚŵŽũŵģŶũĞƌŝƵŶƋģŬĞŵŝƉƌĂŶģ͘͟
ŝůĂŝƐŚƚĞƉƵŶĂŵģĞŵĂĚŚĞƋģďģƌŝEģŶģdĞƌĞnjĂ͍͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ^ŚŬƌƵĂŶŝŵĞĚŝƐĂłĂůŝƉģƌƚĞŵģŶ͗ ^ŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚŶģƚĞŵģŶ

͞hŶģũĂŵŬƌĞŶĂƌĞƉģƌEģŶģdĞƌĞnjģŶ͟ ĞĐĂŬƚƵĂƌĚŚĞƉƵŶŝŵĞƚĞƚLJƌĞŝ
ǀĞŶĚŽƐŝŶŶģŬģŶĚŝŶĞŬůĂƐģƐ͕ƋģĞ
ƟƚƵůůŽũŶģ͞ũŽŶĂEģŶģdĞƌĞnjĂ͘͟

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ. dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕nj͕ƐŚŬƌŝŵ
łĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ

ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐ͕nj. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĚŽƌģƐ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕͕nj͘
ƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞ
ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕nj͘
200

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕nj͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ͕njƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕njĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕nj. I
ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽŶďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗͞njĞŵƌĂ͕
EģŶģdĞƌĞnjĂŝƐŚƚĞnjĞŵģƌŵŝƌģ͟.
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕nj në
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕nj͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕njĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕nj.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
łĂůŝ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŶģƚƌƵƉƚģ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚŬƌƵĂŶŶģƚĂďĞůģƚƌŝŐũģĞŐũģnjĂ͕ƚģĐŝůĂƚŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚ >ĞdžŽũŶģŐũģĞŐũģnjĂƚŝĚŝƐŬƵƚŽũŶģŶģŵĞƐǀĞƚĞ

DŽƟǀŝŵŝ ƚ͛ŝnjďƵůŽũŶģ͗ ĚŚĞnjďƵůŽũŶģƐĞĂƚŽũĂŶģ͗
͞ϭ͘EĂƚģĞĚŝƚģƉĂƉƵƐŚŝŵ ϭ͘ĞŵƌĂ
ƌƌĞŚĞƌƌĞŚŵĞƌƌģŵďŝŵ Ϯ͘hŶĂnjĂ
ŶƵŬŬĂŵũĞƐŚƚģƌŶģďŽƚģ ϯ͘sĞnjĂ
ƚģďģũģŵĂůůŵģƚģĨŽƌƚģ͘
Ϯ͘,ĞŬƵƌƉģƌƋĂƌŬ
ĞŵŝƐŚŶģďĂƌŬ
ϯ͘ZƌĞƚŚĞƌƌŽƚƵůůďĂƌĚŚģƐŝ
ďƌĞŶĚĂĂƌŐũĞŶĚĚŚĞŇŽƌŝ͘͟
 201

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƐŚŝŬŽũŶģĮŐƵƌĂƚĞĚŚģŶĂŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĞŵƌĂƚŶģŶĮŐƵƌģĚŚĞ

ůŝďģƌ͕ƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĞŵƌŝŶŶģŶƚģĚŚĞŶĚĂŶƉģƌƐĞĐŝůŝŶ ƐĞĐŝůŝŇĞƚƉģƌĮŐƵƌģŶƋģŵģƐƵĞƐŝŝĐĂŬƚŽŶ͕
ŶŐĂŶũģĮŐƵƌģ͕ƉģƌƚģĐŝůģŶĚŽƚģŇĂƐŝŶ͘ Ɖ͘ƐŚ͕͘͞ŽŐƵģƐŚƚģŶũģƐŚƉĞŶĚŝďƵŬƵƌ͕Ŷģ
ĚŝŵģƌƵŶģĞƵƐŚƋĞũĂƚģ͘<ƵƌǀũĞŶƉƌĂŶǀĞƌĂ
ĂŝŬģŶĚŽŶŶģĚƌŝƚĂƌĞŶƟŵĞ͘͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ƌĞũƚŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģŐũĞũŶģłĂůģƚŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŵĞ 'ũĞũŶģłĂůģƚŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģůŝďģƌ͕Ɖ͘ƐŚ͕͘

ŬƵƟnjĂĚŚĞƚģĚŝƐŬƵƚŽũŶģŵĞƐŚŽŬģƚĂĨģƌƉģƌŵģŶLJƌģŶ ĂŵŝƌĂ͕DŝƌĂ͕DŽnjĂ͕ZŽnjĂ͕Žƌŝnj͕ZŽnjĂĨĂ͕ƌĂŌ͕
ƐĞƐŝŝŬĂŶģŐũĞƚƵƌĚŚĞƐĂŬĂŶģŐũĞƚƵƌ͘ njĞƌŽ͘͘͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐy͕dž

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ

ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŇĂƐģpër situatën e WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĚŚĞƚģŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŬůĂƐģŶĞƟũ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶy͕dž. dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶy ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶy në
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚy͕džƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂy͕dž͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ hĚŚģnjŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ǀģƌĞũŶģ ĮŐƵƌģŶ EdžģŶģƐŝƚƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĮŐƵƌģŶ͘
Ŷģ ůŝďģƌ͗ ͞<ģ ƐŚŝŚŶŝ Ŷģ ĮŐƵƌģ͍ ^ŝ ĚƵŬĞŶ
Ĩģŵŝũģƚ͍ ĨĂƌģ ƉŽ ďģũŶģ ĂƚĂ͍ ĚŽ ƚģ
ĚģƐŚŝƌŽũĞƋģƚģŝƐŚĞŶģŵĞƐŝŶĞƚLJƌĞ͍͟

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘ / ŶũĞŚ ŶdžģŶģƐŝƚ ŵĞ ƟŶŐƵůůŝŶ ĚŚĞ

ƐŚŬƌŽŶũģŶy͕dž.
Ϯ͘ EũŽŚũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ ŵũĞĚŝƐŝŶ >ĞdžŽŶďĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚłĂůģƚyŝdžģůůŽŶũĂ͕ Ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘dŚŽŶģłĂůģƚŶģƚģĐŝůĂƚ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ džŝdžģůůŽŶ ĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶy.
WLJĞƚ͗͞EģĐŝůĂƚłĂůģĚģŐũŽŶŝƟŶŐƵůůŝŶy͍͟

ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƟŶŐƵůůŝƚŶģŵũĞĚŝƐŝŶ ϯ͘ hĚŚģnjŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ Ƌģ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũĂ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲKërkoj shkronjën ůģǀŝnjŽƌĞƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůģŵĞƟŶŐƵůůŝŶyĚŚĞ
ƚģƚƌĞŐŽũŶģǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞƟũ͘
WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝy͍͟
ϯ͘ <ƌŝũŽũŶģ łĂůģŶ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũĂ ůģǀŝnjŽƌĞ͕
ŶĚĂũŶģłĂůģŶŶģƟŶŐƵũ͕ƉģƌƐĞĐŝůŝŶƟŶŐƵůů
Ƌģ ƚŚŽŶģ ŶŐƌĞŶģ ŶŐĂ Ŷũģ ŐŝƐŚƚ͘ <ģƐŚƚƵ
ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ ƐĞ ŬƵ ŐũĞŶĚĞƚ ƟŶŐƵůůŝ͗ Ŷģ
Įůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
202

,ĂƉŝŝĚLJƚģ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶy͕džŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚ ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ĂƚŽ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ ŵĂĚŚĞ ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ y ĚŚĞ ƚģ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚdž.

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌĂƚŶģ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ůŝďģƌ ĚŚĞ ƚģ ƉůŽƚģƐŽũŶģ ŬĂƚƌŽƌģƚ ďŽƐŚ ŵĞ Ϯ͘WůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘ ĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ϯ͘>ĞdžŽŶǀũĞƌƐŚģŶ͗yŝdžģůůŽŶũĂ͘
ϯ͘>ĞdžŽũ WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘ ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
^ĂƌƌŽŬũĞŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^Ă ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ
ƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ y͕ dž ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ Ŷģ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞ

1͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
Ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ
ƚĂďĞůģ ĚŚĞ ƵĚŚģnjŽŶ Ğ ŶĚŝŚŵŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶyĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģ
ƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂ ŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶy.
ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ y͕ dž͘ 'ũŝƚŚĂƐŚƚƵ ŝ ƵĚŚģnjŽŶ
ĞŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģ
ĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶy.
Ϯ͘ 'ũĞŶŝ Ŷģ ŐĂnjĞƚĂ ĚŝƐĂ łĂůģ Ƌģ ŬĂŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ y͕ ƚģ ĐŝůĂƚ ĚŝŶŝ ƚ͛ŝ ůĞdžŽŶŝ ĚŚĞ
ƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘

DŽƟǀŝŵŝ ŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶyƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂ
ƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶdžƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚ
ƚģůģǀŝnjŶŝŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;y͕džͿ͘͟
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶyƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶdžƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;y͕džͿ͘
 203

,ĂƉŝŝĚLJƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

;džŝdžĂ͕ůĞdžŽŶdžŝdžģůůŽŶũĂͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽ ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ͘
ĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ >ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;džŝdžĂ͕ůĞdžŽŶ͕džŝdžģůůŽŶũĂͿ
ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟ ĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶyŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģ
ĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞ
ĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶyŶģŬƵƟnjĂƚŬƵ
ŵƵŶŐŽŶ͘
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚydž͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶ
ƚģƐŚƚLJƉŝƚy͕dž͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵ ŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐ
ƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģ ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
ĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌ
ďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģ
ŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞǀũĞƌƐŚģƐ͞zůůŝŝ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ǀŽŐģůůĂƌƚŶģƋŝĞůů͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ
ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞ
łĂůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ŚŬƌƵĂŶłĂůģƚŶģƚĂďĞůģ͗ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģłĂůŝƚģŵĞŐŽũģ͘
DŽƟǀŝŵŝ yŝdžģůůŽŶũĂdžŝdžģůůŽŶͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
yŝdžģůůŽŶũĂƐŚŝŚĞƚͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
yŝdžģůůŽŶũĂģƐŚƚģͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
hŶģĞĚƵĂͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ

,ĂƉŝŝĚLJƚģ >ĞdžŽŶǀũĞƌƐŚģŶdžŝdžģůůŽŶũĂ͘ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģǀũĞƌƐŚģŶĚŚĞƵ

WLJĞƚ͗͞^ŝĚƵŬĞƚdžŝdžģůůŽŶũĂĚŚĞĕĨĂƌģŵďĂŶŶģƐŚƉŝŶģ͍<ƵƐŚ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚƌĞũƚƵĂƌĂ͘
ŐģnjŽŚĞƚŵģƚĞƉģƌƉģƌdžŝdžģůůŽŶũĂƚĚŚĞŬƵŝĚģƌŐŽũŶģĂƚĂŬƵƌ
ŝŬĂƉŝŶ͍
ĚŽƚģĚģƐŚŝƌŽũĞƚģŝƐŚĞŵĞŬģƚĂĨģŵŝũģǀĞ͘<ƵũƚĚŽƚ͛ŝĂ
ĚŚƵƌŽũĞdžŝdžģůůŽŶũģŶ͍WƐĞ͍͟
204

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ WģƌƐŚŬƌƵĂŶŝŵĞłĂůģƚƚƵĂũĂƉģƌƐĞdžŝdžģůůŽŶũĂƚĚƵŬĞŶƚģ EdžģŶģƐŝƚƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģŵĞłĂůģ

ďƵŬƵƌĂ͗ ďƵŬƵƌŝŶģĞdžŝdžģůůŽŶũĂǀĞ͘
ͲƐĞŬĂŶģĚƌŝƚģƚģǀĞĕĂŶƚģ͖
ͲƐĞǀŝũŶģƚƵĨĂƚƵĨĂ͖
ͲƐĞĚƵŬĞŶƐŝdžŝdžĂƚģǀŽŐůĂ͖
ͲƐĞŶŐũĂũŶģŵĞLJũĞƚ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐy͕dž͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐy͕dž. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĚŽƌģƐ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
DŽƟǀŝŵŝ ůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌƉģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů
ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ ƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕y͕dž͘
ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐy͕dž͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚy͕dž͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶy͕džƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚy͕džĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚy͕dž͕ŝǀģnjŚŐŽŶ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
WůŽƚģƐŽŶŝďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐy͕dž në
ŝŬƚŽŶ͗͞džŝdžĂ͕ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
yŝdžģůůŽŶũĂdžŝdžģůůŽŶŶĂƚģŶ͟. ĚŚģŶģ͘
 205

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ĂůŽŶĂƚģ hĚŚģnjŽŶ͗EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƚģĐŝůĂƚũƵŬĂŵĚŚģŶģǀŝnjĂƚŽŶŝ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ůƵŵƚƵƌ ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚy͕dž͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ŶģŬůĂƐģ͘ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚy͕džĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚy͕dž.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶynë trup të dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ͞^ŚŬƌƵĂŶŝłĂůŝŵĞłĂůģƚ͗džŝdžģůůŽŶũģ͕džŝdžĂ͕ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůŝƚģŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͕ŝ

džŝdžģůůŽŶ͕ƐŚŬģŶĚŝũģ͘͟ ƉģƌnjŐũĞĚŚŝŶĂƚŽŵģƚģďƵŬƵƌĂƚŶģŐƌƵƉĚŚĞŝ
DŽƟǀŝŵŝ ƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚģŶĞŵĂĚŚĞƚģďĂƌĚŚģ͕ƚģĐŝůĂƚ
&ũĂůŝƚģƋģƐŚŬƌƵĂŶŝŝĚŝƐŬƵƚŽŶŝŵĞƐŚŽŬģƚĚŚĞŝ ŝƐŚŽƋģƌŽũŶģŵĞǀŝnjĂƟŵĞĚŚĞŝǀģŶģŶũģƟƚƵůů͘
njŐũŝĚŚŶŝŶģŐƌƵƉĚŝƐĂŵģƚģďƵŬƵƌĂƚ͘ƚŽłĂůŝŝ
ǀĞŶĚŽƐŶŝŶģŶũģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚģƚģŵĂĚŚĞĚŚĞŝ
ƐŚŽƋģƌŽŶŝŵĞǀŝnjĂƟŵĞƚģďƵŬƵƌĂ͘^ŚŬƌƵĂŶŝŶũģ
ƟƚƵůůŶģŬģƚģŇĞƚģ͘

Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƉƵŶŽũŶģŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚĞ EdžģŶģƐŝƚƉƵŶŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚĞĚŚģŶĂĚŚĞ͕

ĚŚģŶĂŶģůŝďģƌ͗ ƉĂƐŝŝƉůŽƚģƐŽũŶģ͕ŝĚŝƐŬƵƚŽũŶģŵĞƐŚŽŬƵŶĚŚĞŝ
ŬƌĂŚĂƐŽũŶģĚĞƚLJƌĂƚ͘
ϭ͘dģƐŚŬƌƵĂũŶģƐĂŬƚģłĂůŝƚģ͘

Ϯ͘dģĨŽƌŵŽũŶģłĂůŝŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͘

ϯ͘dģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ /ŵĂŐũŝŶŽŶŝƚģũĞŶŝdžŝdžģůůŽŶũĂƉģƌĚŝƐĂĕĂƐƚĞ͕ŬģĚŽ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģĚŚĞƐŚƉƌĞŚŝŶ

ƚģƚĂŬŽŶŝƚ͕ŬƵũƚĚŽƚ͛ŝĚŚƵƌŽŶŝƚĚƌŝƚģ͘͘͘ ůŝƌƐŚģŵŵĞŶĚŝŵĞƚĞƚLJƌĞ͘
206

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐŚ͕njŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŇĂƐģpër situatën e WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĚŚĞƚĂŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŬůĂƐģŶĞƟũ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ͕njŚ. dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ në
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚŚ͕njŚƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂŚ͕njŚ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë DģƐƵĞƐŝ Ƶ ƚŚŽƚģ ŶdžģŶģƐǀĞ ƚģ ĚģŐũŽũŶģ ŵĞ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞ͘
DŽƟǀŝŵŝ ǀģŵĞŶĚũĞƚƌĞŐŝŵŝŶƋģĚŽƚ͛ƵƚƌĞŐŽũģ͗
͞ŝƐĂ Ĩģŵŝũģ ŶĚŽĚŚĞƐŚŝŶ Ŷģ ďƵnjģ ƚģ ĚĞƟƚ ĚŚĞ ϮͲϯ ŶdžģŶģƐ ƚƌĞŐŽũŶģ Ŷũģ ŵďLJůůũĞ Ɖģƌ
ƉŽ ƐŚģƟƐŶŝŶ ŵĞ ŵģƐƵĞƐĞŶ͘ WĂƉƌŝƚƵƌ͕ ƉƌĂŶģ ƚƌĞŐŝŵŝŶ͘
ďƌĞŐƵƚĂƚĂƉĂŶģƚģĂĨƌŽŚĞũŶũģĂŶŝũĞ͘EŐĂĂŶŝũĂ
ƵŚŽĚŚģŶŶģĚĞƚĚŚĞƵnjŚLJƚģŶĚŝƐĂnjŚLJƚģƐ͘ƚĂ
ǀĂnjŚĚƵĂŶĚŝƐĂŽƌģ͕ĚƵŬĞƵnjŚLJƚƵƌŶģĚĞƚ͘Eũģƌŝ
ŶŐĂnjŚLJƚģƐŝƚŚŝƉŝŶģĂŶŝũĞĚŚĞŶŝƐŝƚģ͘͘͘͟
DģƐƵĞƐŝ ŬģƌŬŽŶ Ƌģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚĂ ƉģƌĨƵŶĚŽũŶģ
ƚƌĞŐŝŵŝŶ͘

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ DģƐƵĞƐŝƵĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐǀĞĚŝƐĂƉLJĞƚũĞ͗ EdžģŶģƐŝƚ ƐŚƉũĞŐŽũŶģ ŵĞ łĂůģƚ Ğ ƚLJƌĞ ƐĞ

<ƵŶĚŽĚŚĞƐŚŝŶŶdžģŶģƐŝƚ͍ ĕĨĂƌģŬƵƉƚŽũŶģŵĞłĂůģƚnjŚLJƚģƐĚŚĞnjŚLJƚ.
Ϯ͘ EũŽŚũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ ĨĂƌģƉĂŶģĂƚĂŶģĚĞƚ͍
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ <ƵƐŚƵŚŽĚŚŶŐĂĂŶŝũĂ͍
Urra, urra, shkronja ĨĂƌģďģŶģĂƚĂ͍ EdžģŶģƐŝƚ ŐũĞũŶģ ƐĞ ƟŶŐƵůůŝ njŚ ģƐŚƚģ ŝ
DģƐƵĞƐŝŶĚĂůŽŶƚĞłĂůĂnjŚLJƚģƐĚŚĞnjŚLJƚ. ƉģƌďĂƐŚŬģƚƚĞƚģĚLJũĂłĂůģƚ͘
ϯ͘ sĞŶĚŽƐũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ <ģƌŬŽŶ Ƌģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƚƌĞŐŽũŶģ ŬƵƉƟŵŝŶ Ğ
ŵũĞĚŝƐŝŶ ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ Ͳ Kërkoj łĂůģǀĞ͘
shkronjën DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģŐũĞũŶģƐĞĕĨĂƌģƚũĞƚģƌ
ŬĂŶģƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚŬģƚŽłĂůģ͘
 207

,ĂƉŝŝĚLJƚģ ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Ś͕ njŚ Ŷģ ƚĂďĞůģ ŽƐĞ ŝ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ƉĂƌĂƋĞƚ ĂƚLJ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũĂ ůģǀŝnjŽƌĞ͘ / ĚƌĞũƚŽŶ ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ĂƚŽ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ĚĂůůŝŵŝŶ ŐƌĂĮŬ ŶĚģƌŵũĞƚ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘͘Ϳ
ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŚĚŚĞƚģǀŽŐůģƐ
ƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕njŚ.

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌ Ϯ͘WůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ĚŚĞƚģƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞ ĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ĚƵŚƵƌĂĚŚĞƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ϯ͘sŝnjĂƚŽŶŶģĂũģƌnjŚĚŚĞŬģƌŬŽŶƚģƉůŽƚģƐŽũŶģ
ϯ͘>ĞdžŽũ njŚŶģłĂůģƚŬƵĂũŽŵƵŶŐŽŶŶģďĞƚĂƌĞŶĞ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģnjŚŶģůŝďģƌ͘
Punës. EdžģŶģƐŝƚ ƐŚŬƌƵĂũŶģ łĂůģƚ ŐůŽďĂůĞ Ŷģ
<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŐůŽďĂůĞƐŝƉĂƐ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞZH.
<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚŶģŶũģŇĞƚģŐĂnjĞƚĞƚģŐũĞũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶZH.

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
1͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
Ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ
ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶŚ͕njŚƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģ ϭ͘ EdžģŶģƐŝƚ ƐŚŬƌƵĂũŶģ Ŷģ ŇĞƚŽƌĞƚ Ğ
ĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƚLJƌĞ ĚŝƐĂ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Ś
Ŷģ ŇĞƚŽƌĞŶ Ğ ƚLJƌĞ ϯͲϰ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ ĚŚĞ ǀŝnjĂƚŽũŶģ Ŷũģ ŽďũĞŬƚ Ƌģ ĮůůŽŶ ŵĞ
Ś͕njŚ͘'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝƵĚŚģnjŽŶĞŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģ ƐŚŬƌŽŶũģŶŚ.
ǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶŚ.
Ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ
Ś͕njŚƚģĐŝůĂƚĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģ
ŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ
DŽƟǀŝŵŝ ĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ të
ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶnjŚƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;Ś͕njŚͿ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶŚŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶnjŚƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;Ś͕njŚͿ͘
208

,ĂƉŝŝĚLJƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ŐŽnjŚĚģ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

ůģǀŽnjŚŐģ͕njŚĂƉŝŬƵͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗ ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ͘>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ŐŽnjŚĚģ͕
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍ ůģǀŽnjŚŐģ͕njŚĂƉŝŬƵͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ në
WƐĞ͍͘͘͘͟ ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶŚŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŚnjŚ͕ ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŚ͕njŚ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶ ŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
ƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģŝůģƚģ
ǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƚģ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģŝůƵƐƚƌŽũŶģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƉũĞƐģŶ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞƋģŝďģŚĞŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶģůŝĚŚũĞŵĞƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
͞ŚƵƌŵĂƚĞƉLJůůŝƚ͟ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë WLJĞƚ͗͞^ŝŵĞŶĚŽŶŝũƵ͕ŬƵƌŶũģƉLJůůŝŝŵƵŶŐŽŶ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģƉģƌƉLJĞƚũĞŶĞĚƌĞũƚƵĂƌĚŚĞ

DŽƟǀŝŵŝ ďƵŬƵƌŝĂ͍͟
DĞŶĚŽŶŝĚŚĞƉģƌŐũŝŐũƵŶŝůŝƌƐŚģŵƉģƌĂƚŽƋģ
ũƵǀŝũŶģŶĚģƌŵĞŶĚ͘
,ĂƉŝŝĚLJƚģ >ĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚĞŶĚũĞŬŝŶĚŚĞ
ďĂƐŚŬģďŝƐĞĚŽũŶģ͕ƉĂƐƚĂũĚŽƚģƉůŽƚģƐŽũŶģ
ƚĂďĞůģŶĞŶĚĂƌģŶģƚƌŝƐŚƚLJůůĂ͗
^ŚƚLJůůĂĞƉĂƌģʹƐŝģƐŚƚģƉLJůůŝ͖
^ŚƚLJůůĂĞĚLJƚģʹĚĞƚLJƌĂƚĞƚģƚũĞƌģǀĞ͖
^ŚƚLJůůĂĞƚƌĞƚģʹŝĚĞƚģĞĨģŵŝũģǀĞ͘
ƉģƌŐũŝŐũĞŶ͗
Ͳ<ƵƌƉƌŝƚĞŶƐŚƵŵģƉĞŵģ͍
Ͳ<ƵƌŶƵŬŬĂĐŝĐģƌŝŵĂnjŽŐũƐŚ͍
Ͳ<ƵƌŝŬŝŶŬĂĨƐŚģƚĞƉLJůůŝƚ͘͘͘
EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞďĂƐŚŬģŵĞ
ŵģƐƵĞƐŝŶƉůŽƚģƐŽũŶģƐŚƚLJůůĂƚŶģƚĂďĞůģ͘
 209

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ WLJĞƚ͗͞WŽƚģŝƐŚŝƚŶģŐƌƵƉŝŶĞĨģŵŝũģǀĞŶģ EdžģŶģƐŝƚũĂƉŝŶŵĞŶĚŝŵŝŶĞƚLJƌĞƉģƌĂŶŐĂnjŚŝŵĞƚ

ƚĞŬƐƟŶ͞ŚƵƌŵĂƚĞƉLJůůŝƚ͕͟ĐŝůĂƚĚŽƚģŝƐŚŝŶ ƋģĚŽƚģŵĞƌƌŶŝŶƉģƌƌƵĂũƚũĞŶĞƉLJůůŝƚ͘
ĚĞƚLJƌĂƚƋģĚŽƚģďģŶŝƚƉģƌƚģŶĚŝŚŵƵĂƌ
ƉLJůůŝŶŶģƌƌĞnjŝŬ͘͟

ŝƐĞĚŽŶƉģƌƐŚƉƌĞŚũĞŶ͗͟DĞŶũģƉĞŵģ
ďģŚĞŶƐŚƵŵģƐŚŬƌĞƉģƐĞ͘DĞŶũģĮůů
ƐŚŬƌĞƉģƐĞũĞĚŝŐũĞƚŶũģƉLJůůŝƚģƌģ͘͟

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐŚ͕njŚ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐŚ͕njŚ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĚŽƌģƐ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶŵģƐƵĞƐŝ͕

DŽƟǀŝŵŝ ĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌƉģƌƚģďģƌģ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũ ĚŽƌģƐ͕Ś͕njŚ͘
ƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģů
ĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐŚ͕njŚ͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶ
ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚŚ͕njŚ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ͕njŚƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚŚ͕njŚĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata Ƌģƚģ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
ƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
WƵŶģƐƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
Ś͕njŚ͘/ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģ ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐŚ͕njŚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģ͘
WůŽƚģƐŽŶŝďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗͞njŚƵƌŵĂ
ŚƵƌŵĂƚĞƉLJůůŝƚ͟.
210

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ĂůŽŶĂƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕
ůƵŵƚƵƌĂ ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶ
ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚŚ͕njŚ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝ
ĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟
DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕
ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ
ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚŚ͕njŚĚŚĞŝ
ǀĞŶĚŽƐŝŶŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚŚ͕njŚ.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƐĂŬƚģĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ŬƵƉƟŵŝŶĞƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŚŶģƚƌƵƉ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚģƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚŬƌƵĂŶŶģƚĂďĞůģłĂůģƚĚŚĞƵĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŵĞŬƵƉƟŵ

DŽƟǀŝŵŝ ƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŵĞŬƵƉƟŵƚģŬƵŶĚģƌƚŶŐĂŬģƚŽ͗ ƚģŬƵŶĚģƌƚŶŐĂĂƚŽƋģŵģƐƵĞƐŝŝŬĂ
sĞƐŚ ƐŚŬƌƵĂƌŶģƚĂďĞůģ͗
ģƌũĞ sĞƐŚʹnjŚǀĞƐŚ
ƵŬũĞ ģƌũĞʹnjŚďģƌũĞ
sĞƐŚũĞ ƵŬũĞʹnjŚĚƵŬũĞ
sĞƐŚũĞͲnjŚǀĞƐŚũĞ

,ĂƉŝŝĚLJƚģ ŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚ͗ EdžģŶģƐŝƚƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞ

͞^ĂƐŚŬƌŽŶũĂƚģĂůĨĂďĞƟƚŬĞŵŝŵģƐƵĂƌĚĞƌŝƚĂŶŝ͍ŝůĂ ĚƌĞũƚƵĂƌĂĚŚĞƐŚƉƌĞŚŝŶŵĞŶĚŝŵĞƚĞ
ŝƐŚƚĞĞĨƵŶĚŝƚ͍^ŝŵĞŶĚŽŶŝ͕ĂģƐŚƚģŵģƌnjŝƚƵƌĂũŽĚƵŬĞ ƚLJƌĞƉģƌƐŚŬƌŽŶũģŶnjŚ.
ŶĂƉƌŝƚƵƌ͍WƐĞ͍ŝůĂƉƌĞũƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŵĞŶĚŽŶŝƋģŬĂƋĞŶģ
ŵģĞůƵŵƚƵƌĂ͍͟
>ĞdžŽŶǀũĞƌƐŚģŶĚŚĞŇĞƚƉģƌƉģƌŐũŝŐũĞƚƋģũĞƉƐŚŬƌŽŶũĂ
njŚ.

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶũģůĞƚģƌƚģƐŚŬƵƌƚģƌ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶũģůĞƚģƌĚƌĞũƚƵĂƌ

ĨĂůģŶĚĞƌŝŵŝ͕ĞĐŝůĂƉƌŝƟŬĂƋŐũĂƚģƋģŶĞƚģĂƌƌŝŶŝŵĚĞƌŝ ƐŚŬƌŽŶũģƐnjŚĚŚĞĞĨĂůģŶĚĞƌŽũŶģĂƚģ
ƚĞŬĂũŽ͘>ĞƚƌĂƚŵĞƐŚŬƌŝŵĞƚĞŶdžģŶģƐǀĞĚŽƚģǀĞŶĚŽƐĞŶ ƋģŝƉƌŝƟŬĂƋŐũĂƚģ͕ĚĞƌŝƐĂĞƌĚŚģŶĂƚLJ͘
ŶģŶũģŬģŶĚƚģŬůĂƐģƐ͘

ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ DģƐŽŶŝǀũĞƌƐŚģŶƉģƌŵĞŶĚƐŚ͘
 211

Ora e parë. dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐEũ͕Ŷũ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŇĂƐģpër situatën e WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĚŚĞƚģŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŵĞƚģ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶEũ͕Ŷũ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶEũ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶNJ në
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚEũ͕Ŷũ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂEũ͕Ŷũ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ WLJĞƚ͗͞ĞĚŝŶŝĐŝůĂƚũĂŶģƐģŵƵŶĚũĞƚĞĨģŵŝũģƌŝƐģ͍ƚģ EdžģŶģƐŝƚƐŚƉƌĞŚĞŶůŝƌƐŚģŵŐũĂƚģ
ďŝƐĞĚŽ ŬĂƌģŶģƚLJŶĚŽŶũģƌĂ͍ĨĂƌģƚģŬĂďģƌģŵĂŵŝŬƵƌŝƐŚĞŝ ĚŝƐŬƵƟŵŝƚ͘
ƐģŵƵƌģ͍WƐĞďģŚĞŶǀĂŬƐŝŶĂƚ͍
WģƌƐŚŬƌŝŵŝ
ŝĮŐƵƌģƐŶģ WģƌƐŚŬƌƵŚĞƚĮŐƵƌĂŶģďĞƚĂƌĞ͘<ģƐŚŽŚŝŵ͍ĨĂƌģŬĂ DĞŶĚŽũŶģ͕ƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģ͕ĂŶĂůŝnjŽũŶģ͘
ďĞƚĂƌĞ EũŽŵģnjĂ͍WƐĞģƐŚƚģŵďƵƐŚƵƌŵĞŶũŽůůĂ͍ĨĂƌģģŶĚģƌƌŽŶ
ĂũŽ͍
ϭ͘WƵŶŝŵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͗ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝŶĚĂũŶģ
ƟŶŐƵůůŝƚͲŶĂůŝnjģ ͞EũŽŵģnjģƐŝŬĂŶģĚĂůģŶũŽůůĂŶģĨĂƋĞ͘͟ ĂƚŽŶģƌƌŽŬũĞ͘
ĞłĂůŝƐģ ŶĂůŝnjŽŚĞƚłĂůŝĂ͗͞^ĂłĂůģŬĂ͍͟EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘
^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶEũ.
͞ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍ dŚŽŶģ͗͞dŝŶŐƵůůŝEũ͘͟
Ϯ͘EũŽŚũĂĞ <LJƟŶŐƵůůŝƚĂŬŽŶďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽƚģ dŚŽŶģ͗͞<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģ
ƟŶŐƵůůŝƚŶģ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍͟ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͘͟
ŵũĞĚŝƐŝŶ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲ Ϯ͘'ũĞũłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶEũ͕ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐŽƐĞŶģ Ϯ͘'ũĞũŶģłĂůģĚŚĞƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ
'ũĞũƟŶŐƵůůŝŶ ĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘ ǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞƟŶŐƵůůŝƚ͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶEũ͕Ŷũ͕ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶ ƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕EũĚŚĞƚģ ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕Ŷũ.

Ϯ͘ůĨĂďĞƟŝ Ϯ͘hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵƵƌŝƚ͕ŝƵĚŚģŚĞƋŶģ
ŵƵƌŝƚ͘ ǀģnjŚŐŝŵŝŶĞƐĂũ;ƉĂŵũĂĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ƉŽnjŝƚĂĞǀŝũĂǀĞĚŚĞ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚǀģnjŚŐŽũŶģǀŝũĂƚĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕
ŬƌĂŚĂƐŝŵŝŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƚũĞƌĂƚģŵģƐƵĂƌĂͿ͘ ĞĂŶĂůŝnjŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģ͘
212

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ϭ͘WůŽƚģƐŝŵĚŚĞ ϭ͘<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͕ůĞdžŽŚĞŶłĂůģƚĚŚĞ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞůĞdžŽũŶģ͘
ůĞdžŝŵ łĂůŝĂ͘
Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞƚLJƌĞ
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶE:͕Ŷũ͕ƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞ ĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂĚŚĞłĂůŝŶģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞ Eũ.
ƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶEũ͕Ŷũ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂ
ůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘

ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ϯ͘^ŚŬƌƵĂũƚƌŝłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶEũĚŚĞŬƌŝũŽłĂůŝŵĞƚŽ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģ

DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶEũƚģŵĂĚŚĞ
ƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶŶũ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;Eũ͕ŶũͿ͘͟
ŵģĚŚĂ͘EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶEũƚģŵĂĚŚĞƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝ
ŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶŶũƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;Eũ͕ŶũͿ͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ŶũģƐŚŝ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶ

ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ƐŚƋŝƉŽŶũĂͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶEũŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚĂƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚEũŶũ͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚ
Ŷģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģ
ŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ƚģ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘
ŶģƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ͘>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ
;ŶũģƐŚŝ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ƐŚƋŝƉŽŶũĂͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶEũŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚEũ͕Ŷũ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞ
WƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶ
ĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘
 213

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͞EũŽůůĂƚ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ĞEũŽŵģnjģƐ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë WLJĞƚ͗͞^ŝũĞŶŝŶĚŝĞƌŬƵƌŬĞŶŝƋĞŶģƐģŵƵƌģ͍<ƵƐŚũƵƋģŶĚƌŽŝ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģĚŚĞŇĂƐŝŶƉģƌ
DŽƟǀŝŵŝ ƉƌĂŶģ͍ŬĞŶŝƉĂƐƵƌŽƌĞŬƐ͍ĨĂƌģũƵƉģůƋĞŶƚģŚĂŶŝŽƐĞƚģƉŝŶŝ ƉģƌǀŽũĂƚĞƚLJƌĞ͕ƐģŵƵŶĚũĞƚ͕ŬƵũĚĞƐŝŶĞ
ŬƵƌũĞŶŝƚģƐģŵƵƌģ͍ ƉƌŝŶĚģƌǀĞ͕ŬģƌŬĞƐĂƚĞƚLJƌĞĞƚũ͘͘͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ ͞ŝůŝŶŐĂũƵŬĂƋĞŶģŝƐģŵƵƌģƉƌĞũŶũģƐģŵƵŶĚũĞũĞ͕ƉģƌƐŚŬĂŬ EdžģŶģƐŝƚĞůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶďĂƐŚŬģŵĞ

ƚģƐģĐŝůģƐĨLJƚLJƌĂĚŚĞƚƌƵƉŝƚģŵďƵƐŚĞƚŵĞŶũŽůůĂ͍^ŝũĞŶŝŶĚŝĞƌ ŵģƐƵĞƐŝŶĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģ
ŬƵƌĞŬĞŶŝƉĂƌģǀĞƚĞŶŶģƉĂƐƋLJƌģ͍/ŵģƌnjŝƚƵƌ͕ŝƚƌŝƐŚƚƵĂƌ͕ŝ ĚƌĞũƚƵĂƌĂ͘
ĨƌŝŬģƐƵĂƌ͘͘͘͟
/ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞƚĞŬƐƟŶĞƌŝ͕͞EũŽůůĂƚĞEũŽŵģnjģƐ͕͟ĞůĞdžŽŶ
ĂƚģĚŚĞƵĚƌĞũƚŽŶƉLJĞƚũĞƚ͗
͞WģƌƐŚŬƌƵĂŶŝƐĞƐŝƵŶŐƌŝƚŶģŶũģŵģŶŐũĞƐEũŽŵģnjĂ͘<ƵƐŚĞ
ƉĂƐƚƌŽŝĨLJƚLJƌģŶĞƐĂũŵĞŶũŽůůĂ͍
^ŝĞǀůĞƌģƐŽŶŝƐũĞůůũĞŶĞŇƵƚƵƌģƐĚŚĞŬģƌƉƵĚŚģƐ͍^ŝƵŶĚũĞ
EũŽŵģnjĂŬƵƌƵŶŐƌŝƚŶŐĂŐũƵŵŝ͍͟
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ EģŶǀŝnjŽŶŝŶģƚĞŬƐƚłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŶũĚŚĞŬƌŝũŽŶŝłĂůŝ EģŶǀŝnjŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ
ŵĞĚLJƉƌĞũƚLJƌĞ͘ ŶũĚŚĞŵĞĚLJƉƌĞũƚLJƌĞŬƌŝũŽũŶģłĂůŝ͕ƚģ
ĐŝůĂƚŝůĞdžŽũŶģƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐEũ͕Ŷũ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐEũ͕Ŷũ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
214

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕Eũ͕Ŷũ͘
ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐEũ͕Ŷũ͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚEũ͕Ŷũ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶEũ͕ŶũƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƐŚŬƌŝŵŝƚEũ͕ŶũĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģ ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŵĞŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐƐŚŬƌŽŶũģŶ
ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚEũ͕Ŷũ͘/ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐEũ͕Ŷũ në
WůŽƚģƐŽŶŝďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ŝŬƚŽŶ͗͞ŶũģƐŚŝ͕ŶũŽůůĂ ĚŚģŶģ͘
EũģƐŚŝģƐŚƚģŶƵŵģƌ͟.
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ĂůŽŶĂƚģ ďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ůƵŵƚƵƌĂ ƐŚŬƌŝŵŝƚEũ͕Ŷũ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚEũ͕ŶũĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚEũ͕Ŷũ.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģĚŚĞƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞƚLJƌĞ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ŶũĞƌģnjŝƐŚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶhŶģƚƌƵƉ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƚģƚLJƌĞ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģƉŝŬģƐŝŵŝ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ƌĂŵĂƟnjŽũŶģƚĞŬƐƟŶ͞EũŽůůĂƚĞEũŽŵģnjģƐ͟ĚƵŬĞŝŶĚĂƌģƌŽůĞƚ͗ EĚĂũŶģƌŽůĞƚ͕ŝŵƉƌŽǀŝnjŽũŶģƐŝƚƵĂƚĂƚ
DŽƟǀŝŵŝ EũŽŵģnjĂ͕&ůƵƚƵƌĂ͕<ģƌƉƵĚŚĂ͕/ŵƉƌŽǀŝnjŽũŶģƐŝƚƵĂƚĂƚŶģŬůĂƐģ ĚŚĞƌĞĂůŝnjŽũŶģĚƌĂŵĂƟnjŝŵŝŶ͘
ĚŚĞƌĞĂůŝnjŽũŶģĚƌĂŵĂƟnjŝŵŝŶ͘
 215

,ĂƉŝŝĚLJƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚĂƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģůŝďģƌ͕ĚƵŬĞ YĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŶũŶģłĂůģƚĞ

ƋĂƌŬƵĂƌƐŚŬƌŽŶũģŶŶũŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͘ ĚŚģŶĂĚŚĞŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŵĞĂƚŽłĂůģ͘
WĂƐƚĂũŵĞŬģƚŽłĂůģƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝƚģƌĞũĂ͘sůĞƌģƐŽŚĞŶƉģƌ
ƉƵŶģŶĞďģƌģ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͕ƉŽƌĚƵŬĞƐŚƚƵĂƌĞĚŚĞ DĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͕ĚƵŬĞƐŚƚƵĂƌĞĚŚĞ

łĂůģƚģƚũĞƌĂ͕ƚģŬƌŝũŽũŶģĞĚŚĞƚĞŬƐƚƚģƐŚŬƵƌƚģƌ͕ŬũŽĚĞƚLJƌģ ƚģƚũĞƌĂ͕ŶdžģŶģƐŝƚŬƌŝũŽũŶģŶũģƚĞŬƐƚƚģ
ŵƵŶĚƚģǀĂnjŚĚŽũģĞĚŚĞŶģƐŚƚģƉŝ͘ ƐŚŬƵƌƚģƌ͘
&ũĂůģƚ͗͞ŇĂŵƵƌ͕ƉŽƉƵůů͕
ƐŚƋŝƉŽŶũģ͕ŝďƵŬƵƌ͕ŝŵ͕ŬƌĞŶĂƌŝ͟.

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐz͕LJ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ůŝďģƌĚŚĞƚģŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞŵĞƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶz͕LJ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶzŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶzŶģƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŶĚƌLJƐŚŵĞƚģłĂůģƐ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚz͕LJ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͘
&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂz͕LJ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ
ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë EģƚĂďĞůģƐŚŬƌƵŚĞƚďĂƌĂnjŝŵŝ͗ EdžģŶģƐŝƚĂŶĂůŝnjŽũŶģďĂƌĂnjŝŵŝŶĚŚĞ

DŽƟǀŝŵŝ ^ŚŝƵнŝĞůůŝсzůďĞƌŝ ŇĂƐŝŶƉģƌLJůďĞƌŝŶ͘
ŶĂůŝnjŽ ͞ĨĂƌģģƐŚƚģŬũŽƋģŬĂŵƐŚŬƌƵĂƌ͍^ŝŵƵŶĚƚĂƐŚƉũĞŐŽŶŝŬģƚģ
ďĂƌĂnjŝŵŝŶ ďĂƌĂnjŝŵ͍ŝůģƚũĂŶģŵďůĞĚŚŽƌģƚ͍WŽƐŚƵŵĂ͍ĞŬĞƉĂƌģ
ŶĚŽŶũģŚĞƌģLJůďĞƌŝŶ͍^ŝĚƵŬĞƚ͍<ƵƌĚĞůĂŝ͍͟

<ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶģŶũģŇĞƚģŶŐũLJƌĂƚĞLJůďĞƌŝƚ
sŝnjĂƟŵ ĚŚĞƚģŬƌĂŚĂƐŽũŶģŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶŵĞƐĂŶŐũLJƌĂŬĂŶģǀŝnjĂƚƵĂƌ WĂƌĂƋĞƐŝŶLJůďĞƌŝŶŵĞŶŐũLJƌĂ͘
atë.

WģƌƐŚŬƌŝŵŝ WģƌƐŚŬƌƵŚĞƚĮŐƵƌĂŶģďĞƚĂƌĞ͗͞<ģƐŚŽŚŝŵ͍ŝůĂƉŽŵďĂŶ
ŝĮŐƵƌģƐŶģ LJůďĞƌŝŶ͍EƵŵģƌŽŶŐũLJƌĂƚĞLJůďĞƌŝƚ͘ŝůĂƚũĂŶģĂƚŽ͍ŝŬĞďģƌģ DĞŶĚŽũŶģ͕ƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģ͕
ďĞƚĂƌĞ ĞĚŚĞƟĂƚŽŶŐũLJƌĂ͍ŝůĂƚģŵƵŶŐŽŶ͍͟ ĂŶĂůŝnjŽũŶģ͘
216

ϭ͘WƵŶŝŵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͗ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞŝ

ƟŶŐƵůůŝƚͲŶĂůŝnjģ zůďĞƌŝŬĂƐŚƵŵģŶŐũLJƌĂ͘ ŶĚĂũŶģĂƚŽŶģƌƌŽŬũĞ͘
ĞłĂůŝƐģ ŶĂůŝnjŽŚĞƚłĂůŝĂ͗͞^ĂłĂůģŬĂ͍͟EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘
^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶz.
͞ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍
<LJƟŶŐƵůůŝƚĂŬŽŶďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽƚģ dŚŽŶģ͗͞dŝŶŐƵůůŝz͘͟
Ϯ͘EũŽŚũĂĞ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍͟ dŚŽŶģ͗<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģƟŶŐƵůů
ƟŶŐƵůůŝƚŶģ Ϯ͘'ũĞũłĂůģƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶz͕ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐŽƐĞŶģĨƵŶĚ njĂŶŽƌ͘
ŵũĞĚŝƐŝŶ ƚģłĂůģƐ͘
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲ Ϯ͘'ũĞũŶģłĂůģĚŚĞƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ
'ũĞũƟŶŐƵůůŝŶ ǀĞŶĚŶĚŽĚŚũĞŶĞƟŶŐƵůůŝƚ͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶz͕LJ͕ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵĞ ϭ͘sģƌĞũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬ ĚŚĞƚŚŽŶģŶģĕĨĂƌģĚĂůůŽũŶģĂƚŽ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶĚģƌŵũĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕zĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƚģ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ƐŚƚLJƉŝƚ͕LJ.

Ϯ͘ůĨĂďĞƟŝ Ϯ͘hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵƵƌŝƚ͕ƵĚŚģŚĞƋŶdžģŶģƐŝƚ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚǀģnjŚŐŽũŶģǀŝũĂƚĞ

ŵƵƌŝƚ͘ ŶģǀģnjŚŐŝŵŝŶĞƐĂũ;ƉĂŵũĂĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ƉŽnjŝƚĂĞǀŝũĂǀĞĚŚĞ ƐŚŬƌŽŶũģƐ͕
ŬƌĂŚĂƐŝŵŝŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƚũĞƌĂƚģŵģƐƵĂƌĂͿ͘ ĞĂŶĂůŝnjŽũŶģĚŚĞĞƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģ͘

ϯ͘EĚģƌƟŵŝŝ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ <ģƌŬŽŶƚģƉƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞůĂƉƐĂ͘ WƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞůĂƉƐĂ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ϭ͘WůŽƚģƐŝŵĚŚĞ
ůĞdžŝŵ ϭ͘<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͕ůĞdžŽŚĞŶłĂůģƚĚŚĞ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞůĞdžŽũŶģ͘
łĂůŝĂ͘
Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶz͕LJ͕ƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞ ĞƚLJƌĞĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂĚŚĞłĂůŝŶģŵĞ
ŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂ ƐŚŬƌŽŶũģŶz.
ŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶz͕LJ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂůŝďƌŝŝďĞƚĂƌĞƐ͘

ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ϯ͘sŝnjĂƚŽŶũģĚŝƚģŬƵƌƐŚŝŚĞƚLJůďĞƌŝĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶũģłĂůŝƉģƌƚģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶĞ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉƚģłĂůģƐ͗ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
 217

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘

parë ĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶz të
DŽƟǀŝŵŝ ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕
ƐŚŬƌŽŶũģŶLJƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;z͕LJͿ͘͟
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶzƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶLJƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;z͕LJͿ͘

Hapi i <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ĚLJƐŚŝ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ

ĚLJƚģ ŶŐũLJƌĂ͕LJůďĞƌŝͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗ ƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚŚģŶĂ͘>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ĚLJƐŚŝ͕
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍ ŶŐũLJƌĂ͕LJůďĞƌŝͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶz në
WƐĞ͍͘͘͘͟ ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶzŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ

ƚƌĞƚģ ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚz͕LJ͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚ
Ŷģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕
ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģ
ǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚzLJ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘WƌĞƐŝŶ
ŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞŵģƉĂƐ
ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģŝůƵƐƚƌŽũŶģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƉũĞƐģŶ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞƋģŝďģŚĞŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶģůŝĚŚũĞŵĞƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
͞>ĂƉƐĂƚŵĞŶŐũLJƌĂ͘͟ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵĂƌƌŝŶŶģĚŽƌģůĂƉƐŝŶŵĞŶŐũLJƌģƚģďĂƌĚŚģ͕ EdžģŶģƐŝƚŵĂƌƌŝŶůĂƉƐŝŶŵĞŶŐũLJƌģ
DŽƟǀŝŵŝ ƚģŵĞŶĚŽũŶģ͕ƚģƉƌŽǀŽũŶģŶģŇĞƚģĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũŶģƐĞĕĨĂƌģĚŽƚģ ƚģďĂƌĚŚģŶģĚŽƌģĚŚĞƚƌĞŐŽũŶģ
ŬŝƐŚŝŶŶŐũLJƌŽƐƵƌƉŽƚģŬŝƐŚŝŶŶģĚŽƌģǀĞƚģŵĂƚģŶŐũLJƌģ͘ ƐĞĕĨĂƌģĚŽƚģŬŝƐŚŝŶǀŝnjĂƚƵĂƌŵĞ
të.
218

,ĂƉŝŝĚLJƚģ DģƐƵĞƐŝůĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶĚŚĞƵĚƌĞũƚŽŶƉLJĞƚũĞƚ͗ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞ

͞^ŝƌĞĂŐƵĂŶŶŐũLJƌĂƚŶģĕĂŶƚģ͕ŬƵƌŵģƐƵĞƐũĂƵƚŚĂĨģŵŝũģǀĞƚģ ƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞĚƌĞũƚƵĂƌĂ͘
ƉŝŬƚƵƌŽũŶģLJůďĞƌŝŶ͍WģƌƐĞƵŵģƌnjŝƚŶŐũLJƌĂĞďĂƌĚŚģ͍^ŝĞŐģnjŽŝĂƚģ
zůůŬĂ͍ĞŐũĞƚģƚĞĚŚĞũƵƐĞƉģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚůĂƉƐŝŵĞŶŐũLJƌģƚģ
ďĂƌĚŚģ͍͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂĞŵƌĂŶŐũLJƌĂƐŚ͘ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŝƐĂĞŵƌĂ

ŶŐũLJƌĂƐŚĚŚĞŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐz͕LJ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ ůģŶĚŽƌĞ
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕dģĨŽůƵƌŝƚ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕dģ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚģĚŽƌģƐz͕LJ. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞǀģŵĞŶĚũĞƐ͕dģ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ ĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ ƌĂŵģ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
Ĩģŵŝũģ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ
ĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘
DŽƟǀŝŵŝ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ
ƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůŶŝĚŽƌģŶĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũ
ƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶŵģƐƵĞƐŝ͕
ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌƉģƌƚģďģƌģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕z͕LJ͘

EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞ
ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐz͕LJ͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚz͕LJ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚz͕LJĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ata ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚz͕LJ. I
ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘
WůŽƚģƐŽŶŝďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗͞LJůďĞƌŝ͕
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶz͕LJƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐz͕LJ në
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĚŚģŶģ͘

zůďĞƌŝŬĂƐŚƵŵģŶŐũLJƌĂ͟.
 219

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ĂůŽŶĂƚģ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚz͕LJ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ůƵŵƚƵƌĂ ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚz͕LJĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚz͕LJ.

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶznë trup të dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
ƚLJƌĞ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģǀĞŶĚŽƐŝŶŶũģĞŵģƌƉģƌďƌŝƐĞĐŝůŝƚ EdžģŶģƐŝƚǀĞŶĚŽƐŝŶĞŵƌĂƚƉģƌďƌŝ

DŽƟǀŝŵŝ ŵďŝĞŵģƌ͗ ŵďŝĞŵƌĂǀĞ͘
ŬƵƋĞƐŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ ŬƵƋĞƐŝŵŽůůĂ͘
ďĂƌĚŚģƐŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ ďĂƌĚŚģƐŝďŽƌĂ͘
ǀĞƌĚŚģƐŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ ǀĞƌĚŚģƐŝďĂŶĂŶŝĂ͘
ŐũĞůďģƌƐŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ ...
ŬĂůƚģƌƐŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
njĞnjģƐŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ

,ĂƉŝŝĚLJƚģ WLJĞƚ͗͞ŝůĂƚũĂŶģŶŐũLJƌĂƚĞLJůďĞƌŝƚ͕ŬƵƌĚĂůŝŶĂƚŽ͕ŬƵƐŚĞ EdžģŶģƐŝƚƵƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂ͕

ƉŝŬƚƵƌŽŶLJůďĞƌŝŶ͍ ƉģƌĚŽƌŝŶŝŵĂŐũŝŶĂƚģŶĚŚĞŵģƉĂƐ
WŝŬƚƵƌŽŶŝLJůďĞƌŝŶ͘͟ ƉŝŬƚƵƌŽũŶģLJůďĞƌŝŶ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ &ŽƌŵŽŶŝłĂůŝŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͗ &ŽƌŵŽũŶģłĂůŝƚģŵĞłĂůģƚĞĚŚģŶĂĚŚĞ

zůďĞƌŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ ƉģƌnjŐũĞĚŚŝŶĂƚŽŵģƚģďƵŬƵƌĂƚ͘
zůůŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
^LJƌŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
&LJƚLJƌĂͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
WLJůůŝͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺͺ
>ĞdžŽũŝŶŝƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞłĂůŝƚģĞŬƌŝũƵĂƌĂĚŚĞƉģƌnjŐũŝĚŚŶŝŵģ
ƚģďƵŬƵƌĂƚ͘
220

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐdŚ͕ƚŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŇĂƐģpër situatën e WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĚŚĞƚĂŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŬůĂƐģŶĞƟũ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ͕ƚŚ. dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ në
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚdŚ͕ƚŚƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂdŚ͕ƚŚ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ hĚŚģnjŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŝŬŽũŶģ ĮŐƵƌģŶ Ŷģ ůŝďģƌ͗ ͞<ģ EdžģŶģƐŝƚ ƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģ ĮŐƵƌģŶ ĚŚĞ
ƐŚŝŚŶŝŶģĮŐƵƌģ͍ĨĂƌģƉŽďģũŶģĂƚĂ͍ŝůŝŶŐĂũƵĞĚŝ ďŝƐĞĚŽũŶģƉģƌƚģ͘
ŬģƚģŶŐũĂƌũĞ͍͟ &ůĂƐŝŶƉģƌ^ŬģŶĚĞƌďĞƵŶ͘
WLJĞƚ͗͞<ƵƐŚŬĂƋĞŶģ^ŬģŶĚĞƌďĞƵ͍͟

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŽŌŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ͕
ƚŚ.
Ϯ͘ EũŽŚũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ >ĞdžŽŶďĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚłĂůŝŶģ͗͞'ũŝŶŝŶƵŬŝƚŚĞƵ Ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘dŚŽŶģłĂůģƚŶģƚģ
ŵũĞĚŝƐŝŶĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ƚŚƵƉƌĂƚ͘͟ ĐŝůĂƚĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶdŚ͘
WLJĞƚ͗͞EģĐŝůĂƚłĂůģĚģŐũŽŶŝƟŶŐƵůůŝŶdŚ͍͟
ϯ͘ EĚĂũŶģ łĂůģŶ Ŷģ ƟŶŐƵũ͕ Ɖģƌ
ϯ͘ sĞŶĚŽƐũĂ Ğ ƟŶŐƵůůŝƚ Ŷģ ϯ͘ sĞŶĚŽƐ Ŷģ ƚĂďĞůģ ĚŝƐĂ ĨŽƚŽŐƌĂĮ͘ <ģƌŬŽŶ ŶŐĂ ƐĞĐŝůŝŶƟŶŐƵůůƋģƚŚŽŶģ͕ŶŐƌĞŶģŶŐĂ
ŵũĞĚŝƐŝŶ ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ Ͳ Kërkoj ŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝĞŵģƌƚŽũŶģĂƚŽ͘ ŶũģŐŝƐŚƚ͘<ģƐŚƚƵƉģƌĐĂŬƚŽũŶģƐĞŬƵ
shkronjën WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝdŚ͍͟ ŐũĞŶĚĞƚ ƟŶŐƵůůŝ͗ Ŷģ Įůůŝŵ͕ Ŷģ ŵĞƐ
;ƚŚĂŶģ͕ƚŚŝŬĂ͕dŚĞƚŚŝ͕ƚŚĞŵďģƌ͕ƚŚĞƐŝ͕ƚŚĞƐĂƌ͘͘͘ ĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘
ƚŚŶĞŐģů͕ƚŚŽŶũƚģ͕ƐLJƚŚ͕ƐŚŬĂƚŚƚģƐŝ͘͘͘Ϳ
 221

,ĂƉŝŝĚLJƚģ
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ͕ƚŚŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ
ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ ĚŚĞ ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕĨĂƌģ ĚĂůůŽũŶģ ĂƚŽ
ĚĂůůŝŵŝŶ ŐƌĂĮŬ ŶĚģƌŵũĞƚ ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ ŵĂĚŚĞ ƚģ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ͘
ƐŚƚLJƉŝƚ͕dŚĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚ͕ƚŚ.

Ϯ͘ WůŽƚģƐŽũŶģ ŬĂƚƌŽƌģƚ ďŽƐŚ ŵĞ

Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ƚģƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚďŽƐŚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂ
ĚŚĞƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗͞'ũŝŶŝŶƵŬŝƚŚĞƵƚŚƵƉƌĂƚ͘͟
ϯ͘>ĞdžŽũ WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍
EĚĂũŝŶŝĂƚŽ͘͟
ƐŚŬƌŽŶũĂƚ Ğ ĚƵŚƵƌĂ ĚŚĞ ĨŽƌŵŽũŶģ
łĂůģŶ͘
ϯ͘ >ĞdžŽũŶģ łĂůŝŶģ Ŷģ ůŝďģƌ͘ EĚĂũŶģ
łĂůŝŶģŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞ
ŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
1͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ
Ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ
ϭ͘ ^ŚŬƌƵĂŶ ƐŚŬƌŽŶũģŶ dŚ͕ ƚŚ ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ Ŷģ ƚĂďĞůģ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚĞ
ĚŚĞ ƵĚŚģnjŽŶ Ğ ŶĚŝŚŵŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ ƚLJƌĞ ĚŝƐĂ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ dŚ
Ŷģ ŇĞƚŽƌĞŶ Ğ ƚLJƌĞ ϯͲϰ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ Ŭģƚģ ƐŚŬƌŽŶũģ͘ ĚŚĞ ǀŝnjĂƚŽũŶģ Ŷũģ ŽďũĞŬƚ Ƌģ ĮůůŽŶ
'ũŝƚŚĂƐŚƚƵŝƵĚŚģnjŽŶĞŝŶĚŝŚŵŽŶƋģƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģ ŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ.
ŽďũĞŬƚƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ.
Ϯ͘'ũĞŶŝŶģŐĂnjĞƚĂĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶdŚ͕ƚģ
ĐŝůĂƚĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŝŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ Ĩģŵŝũģ
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘

DŽƟǀŝŵŝ ŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶdŚƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂ
ƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶƚŚƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;dŚ͕
ƚŚͿ͘
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƐŚŬƌŽŶũģŶdŚƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂŶ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶƚŚƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŇĞƚģŶƋģŬĂƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;dŚ͕ƚŚͿ͘
222

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;thesi, <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ

gjethe, thuqthuqiͿ͘WģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂ ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;thesi,
ƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵ gjethe, thuqthuqiͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶTh
ƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟ ŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ
ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶThŶģŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚTh
th͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽ
ƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵ
ŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚĚŚĞ͕ŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģ
ŵŝƌģ͕ŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚTh, th͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞ
ŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƚģ WĂƐŝďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

Ora e tretë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja Shprehitë e të Burimet
teknika ůģŶĚŽƌĞ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģŝůƵƐƚƌŽũŶģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
pjesën. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ ŵƵnjŝŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞƋģŝďģŚĞŶ ƌĂŵĂƟnjŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŶģůŝĚŚũĞŵĞƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ ƌĂŵģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
͞WŽƌŽƐŝĂĞĨƵŶĚŝƚĞ^ŬģŶĚĞƌďĞƵƚ͘͟ ǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģƌƌŽŬũĞ͕ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë sĞŶĚŽƐĨŽƚŽŐƌĂĮŶģĞ^ŬģŶĚĞƌďĞƵƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞŬģƌŬŽŶ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģĚŚĞƚŚŽŶģĂƚŽƋģ

DŽƟǀŝŵŝ ƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵĞŶĚŽũŶģƉģƌƉĂŬĕĂƐƚĞĚŚĞƚģƚŚŽŶģ ĚŝŶģƉģƌ^ŬģŶĚĞƌďĞƵŶ͘
ŬƌĞũƚĕŬĂĚŝŶģƉģƌ^ŬģŶĚĞƌďĞƵŶ͘&ũĂůģƚĞŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌƵŚĞŶŶģƚĂďĞůģĚŚĞĚŝƐŬƵƚŽŚĞƚƉģƌƚŽ͘

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞƚĞŬƐƟŶĞƌŝ͞WŽƌŽƐŝĂĞĨƵŶĚŝƚĞ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞƵ

^ŬģŶĚĞƌďĞƵƚ͘͟ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģŵģƐƵĞƐŝƚ͘
EĚĂůĞƐĂĞƉĂƌģ͗ƉĂƌĂ͘͘͘͘ƚŚLJĞũ͘
WLJĞƚ͗͞<ƵƌŝƚŚŝƌƌŝ^ŬģŶĚĞƌďĞƵƚƌŝŵĂƚ͍WƐĞŝƚŚŝƌƌŝĂƚĂ͍
ĨĂƌģŝƚŚĂ'ũŝŶŝƚ͍ĨĂƌģŵĞŶĚŽŶŝƋģĚŽƚģŶĚŽĚŚģ͍WƐĞ͍͟
EĚĂůĞƐĂĞĚLJƚģ͗'ũŝŶŝ͘͘͘ĚŽƚ͘
WLJĞƚ͗͞ŶĚŽĚŚŝĂƐŚƚƵƐŝŵĞŶĚƵĂƚ͍ĨĂƌģŶĚŽĚŚŝ͍͟
EĚĂůĞƐĂĞƚƌĞƚģ͗͞'ũŽŶ͘͘͘ĚĞƌŝŶģĨƵŶĚ͘͟
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģŝƚŚĂ^ŬģŶĚĞƌďĞƵ'ũŽŶŝƚ͍ĨĂƌģŶĚŽĚŚŝ͍ŝůŝ
ŝƐŚƚĞƉŽƌŽƐŝĂĞĨƵŶĚŝƚĞ^ŬģŶĚĞƌďĞƵƚ͍͟

Hapi i tretë ^ŚŬƌƵĂŶŝłĂůŝƉģƌ^ŬģŶĚĞƌďĞƵŶ͘WƵŶŝŵĞƚƚƵĂũĂĚŽƚ͛ŝ ^ŚŬƌƵĂũŶģŽƐĞǀŝnjĂƚŽũŶģƉģƌ

ǀĞŶĚŽƐŶŝŶģŬģŶĚŝŶĞŬůĂƐģƐ͘ ^ŬģŶĚĞƌďĞƵŶ͘ WƵŶŝŵĞƚŝǀĞŶĚŽƐŝŶŶģ
ŬģŶĚŝŶĞŬůĂƐģƐ͘
 223

Ora e katërt. dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐdŚ͕ƚŚ͕

ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë Burimet
dhe teknika ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐdŚ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
DŽƟǀŝŵŝ ůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƵůĞŶŝĚƵŬĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕Th, th.
ĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ
ĂƐŚƚƵƐŝĕũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
dorës Th, th.

Hapi i dytë /ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚTh, th.
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚŬƌŝŵŝƚTh, th ĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ
ŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶTh, thƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
ŵĞŶŐũLJƌĂ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚTh, th. ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐTh, th në
/ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
WůŽƚģƐŽŶŝďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘ ĚŚģŶģ͘
Dikton: “thesi,
dŚƵƚŚƵƋŝƚŚŝƚŚŐŝƐŚƟŶ͟.
Hapi i tretë
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƋģũƵŬĂŵĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚTh, th͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģŬģŶĚŝŶĞ ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘͟ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚTh, thĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚTh, th.
224

Ora e pestë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë Burimet
dhe teknika ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
tyre. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƚģƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
ƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶThŶģƚƌƵƉ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
të tyre.
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
pikësimi.

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģŵĞŵďŝĞŵƌĂƚ͗ŝ EdžģŶģƐŝƚŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŵĞŵďŝĞŵƌĂƚ
DŽƟǀŝŵŝ ƚŚĂƌƚģ͕ŝƚŚĞůůģ͕ŝƚŚŝŶũƵƌ͕ŝƚŚLJĞƌ͕ŝƚŚĂƚģ͕ ĞĚŚģŶģ͕ƉĂƐƚĂũŶģŐƌƵƉďģũŶģ
ƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝĚŚĞƉĂƐƚĂũƚ͛ŝĚŝƐŬƵƚŽũŶģ ƉģƌnjŐũĞĚŚũĞŶĞƚLJƌĞƉģƌƚ͛ŝƉƌĞnjĂŶƚƵĂƌ
ŶģŐƌƵƉĚŚĞƚģƉģƌnjŐũĞĚŚŝŶłĂůŝƚģŵģƚģ ƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͘
ďƵŬƵƌĂ͕Ɖģƌƚ͛ŝƉĂƌĂƋŝƚƵƌƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͘
Hapi i dytë EĚĂŶŶdžģŶģƐŝƚŶģĕŝŌĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶĂƚĂ EdžģŶģƐŝƚŶģĕŝŌƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶ
ƋģƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶŶģůŝďģƌ͕ŬƵ Ŷģůŝďģƌ͘
ĚƵŚĞŶƐŚŬƌƵĂƌłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģŶģŶ
ĮŐƵƌģĚŚĞƉĂƐƚĂũƚ͛ŝǀĞŶĚŽƐŶŝĂƚŽŶģ
ŬƵƟnjĂƚĞĚƵŚƵƌĂƐŝƉĂƐŶƵŵƌĂǀĞƋģŬĂŶģ͘

Hapi i tretë Kërkon që nxënësit të plotësojnë WůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĨƵŶĚŝƚĚŚĞĞ

ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĨƵŶĚŝƚĚŚĞƚĂ ƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģŶģŇĞƚŽƌĞ͘
ƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģŶģŇĞƚŽƌĞ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞŝƐŚŬƌŽŶũģƐ͕Đ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë Burimet
dhe teknika ĞƚģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐƐģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚģŬƌĂŚĂƐŽũģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĂƚģŵĞŬůĂƐģŶĞƟũ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶ͕Đ. ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
Të gjejëƐŚŬƌŽŶũģŶŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
łĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ ĞǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶ në dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģłĂůģƐ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ
Të shkruajëƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ĐƐŝƉĂƐ
modelit.
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģĕĞůģƐ͗ ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ͕Đ͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘
 225

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŝŬŽũŶģĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌ͗͞<ģƐŚŝŚŶŝ
Ŷģ ĮŐƵƌģ͍ ^ŝ ĚƵŬĞŶ Ĩģŵŝũģƚ͍ ĨĂƌģ ƉŽ ďģũŶģ ĂƚĂ͍ ŝůģŶ
ŬģŶŐģƉŽŬģŶĚŽũŶģ͍͟
WLJĞƚ͗͞^ŝŬĞŶŝĚģƐŚŝƌģƚĂĨĞƐƚŽŶŝũƵĚŝƚģůŝŶĚũĞŶ͍
ŝůŝŶ ƟŶŐƵůů ƚģ ƌŝ Ğ ĚģŐũŽũŵģ ƚĞ łĂůĂ ĐŝĐģƌŝŵĂ͍  ĚŝŶŝ ƚĂ
ƐŚŬƌƵĂŶŝŬģƚģłĂůģ͍ŝůģŶƐŚŬƌŽŶũģĚƵŚĞƚƚĂŵģƐŽũŵģƉģƌ
ƚģƐŚŬƌƵĂƌŬģƚģłĂůģ͍
EdžģŶģƐŝƚƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģĮŐƵƌģŶ͕ŬģŶĚŽũŶģ
ŬģŶŐģŶĞĚŝƚģůŝŶĚũĞƐĚŚĞŬģŶŐģƚģƚũĞƌĂ͘
dƌĞŐŽũŶģƉģƌĚģƐŚŝƌĂƚĞƚLJƌĞ͘
ģũŶģ ĂŶĂůŝnjģŶ Ğ łĂůģƐ ĐŝĐģƌŝŵĂ ĚƵŬĞ
ĚĂůůƵĂƌ ƟŶŐƵũƚ͘ ĂůůŽũŶģ ƐŚŬƌŽŶũģŶ Ƌģ
ĚƵŚĞƚŵģƐƵĂƌ͘

ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ ϭ͘EũŽŌŽŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕Đ. Ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģ͘dŚŽŶģłĂůģƚŶģƚģĐŝůĂƚ

>ĞdžŽŶďĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚłĂůŝŶģ͗ŝĐģƌŝŵĂƚĞƚƌƵŵĐĂŬƵƚ͘ ĚģŐũŽũŶģƟŶŐƵůůŝŶ.
Ϯ͘EũŽŚũĂĞ WLJĞƚ͗͞EģĐŝůĂƚłĂůģĚģŐũŽŶŝƟŶŐƵůůŝŶ͍͟
ƟŶŐƵůůŝƚŶģ
mjedisin ϯ͘sĞŶĚŽƐŶģƚĂďĞůģĚŝƐĂĨŽƚŽŐƌĂĮ͘<ģƌŬŽŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚƚ͛ŝ ϯ͘ EĚĂũŶģ łĂůģŶ Ŷģ ƟŶŐƵũ͕ Ɖģƌ ƐĞĐŝůŝŶ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ ĞŵģƌƚŽũŶģĂƚŽ͘ ƟŶŐƵůů Ƌģ ƚŚŽŶģ͕ ŶŐƌĞŶģ ŶŐĂ Ŷũģ ŐŝƐŚƚ͘
WLJĞƚ͗͞<ƵģƐŚƚģƟŶŐƵůůŝ͍͟ <ģƐŚƚƵ Ğ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģ ƐĞ ŬƵ ŐũĞŶĚĞƚ
;ŝůŝŶĚģƌ͕ĐŝƌŬ͕ĐũĂƉ͕ĚĂĐ͕͘͘͘Ϳ ƟŶŐƵůůŝ͗ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģ
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂ łĂůģƐ͘
ĞƟŶŐƵůůŝƚ
në mjedisin
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲKërkoj
shkronjën

Hapi i dytë ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ĐŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚĂƚLJŵģ ϭ͘ ^ŚŝŬŽũŶģ ŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ƐŚŬƌŽŶũĂ ůģǀŝnjŽƌĞ͘ / ĚƌĞũƚŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ĚĂůůŝŵŝŶ ǀģƌĞũŶģ ĚŚĞ ƚŚŽŶģ Ŷģ ĕŬĂ ĚĂůůŽũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŐƌĂĮŬ Ŷģ ŵĞƐ ƚģ ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ ŵĂĚŚĞ ƚģ ƐŚƚLJƉŝƚ  ĚŚĞ ƚģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘͘Ϳ
ǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚĐ͘

2. Kërkoj Ϯ͘ hĚŚģnjŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ǀģƌĞũŶģ ĮŐƵƌĂƚ Ŷģ ůŝďģƌ ĚŚĞ ƚģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ ƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚĞnjďƌĂnjģƚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞ
ƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗dƌƵŵĐĂŬƵĐŝĐģƌŽŶŝŐģnjƵĂƌ͘
ϯ͘>ĞdžŽũ WLJĞƚ͗^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍EĚĂŶŝĂƚŽ͘^ĂƌƌŽŬũĞŬĂƐĞĐŝůĂ
łĂůģ͍EĚĂŶŝĂƚŽ͘^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍EĚĂŶŝĂƚŽ͘
Ϯ͘ WůŽƚģƐŽũŶģ ŬĂƚƌŽƌģƚ Ğ njďƌĂnjģƚ ŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ϯ͘>ĞdžŽũŶģłĂůŝŶģŶģůŝďģƌ͘EĚĂũŶģłĂůŝŶģ
ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ

Hapi i tretë
1͘ ^ŚŬƌŝŵŝ ŝ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ĐƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞƵĚŚģnjŽŶ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚ ƐŚŬƌƵĂũŶģ Ŷģ ŇĞƚŽƌĞƚ Ğ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ğ ŶĚŝŚŵŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ Ŷģ ŇĞƚŽƌĞŶ Ğ ƚLJƌĞ ϯͲϰ ƚLJƌĞ ĚŝƐĂ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ  ĚŚĞ
ƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͕Đ͘WŽĂƐŚƚƵƚģǀŝnjĂƚŽũŶģĚŝĕŬĂƋģ ǀŝnjĂƚŽũŶģĚŝĕŬĂƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͘
ĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ͘
Ϯ͘EģĐŽƉĂƚģŐĂnjĞƚĂǀĞŐũĞŶŝĚŝƐĂłĂůģƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ͕
Ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ƚģĐŝůĂƚĚŝŶŝƚ͛ŝůĞdžŽŶŝĚŚĞƐŝůůŶŝŶĞƐģƌŶģŬůĂƐģ͘
226

Ora e dytë dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞWƵŶĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģĂŶĂůŝnjŽũĞĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůĞ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬsŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dĞŬƌŝũƵĂƌŝƚ

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚĂƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂĞ EdžģŶģƐŝƚŶģŬůĂƐģŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘
DŽƟǀŝŵŝ ŶdžģŶģƐǀĞŶģŬůĂƐģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶƚĞŵĂĚŚĞ EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ
ƚĞƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĐƐŚŬƌŽŶũģŶƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģ
ƚĞǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘ ŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂũŶģ
dŚŽƚģ͗<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶĐƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;͕ĐͿ͘ ŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝƚģŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;͕ĐͿ͘
Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ĐŝƌŬƵ͕ŵĂĐĞ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģ
ŬģƉƵĐģͿƉģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗ĨĂƌģģƐŚƚģ͍ ƉLJĞƚũĞƚĞĚŚģŶĂ͘>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ĐŝƌŬƵ͕
WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘ ŵĂĐĞ͕ŬģƉƵĐģͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ në
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚƚ͛ŝ ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ
ŶģŬƵƟnjĂƚƋģŵƵŶŐŽŶ͘

Hapi i tretë hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚĐ, në
ďĞƚĂƌĞWƵŶĞĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚŶģ
ƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚ͕ŝƐŚĞŚ
ĚŚĞŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģ
ŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋĞƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƚģ
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚĐ͕ŶģďĞƚĂƌĞWƵŶĞ͘WƌĞƐŝŶ
ŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģĚŚĞƉĂƐƚĂũ
ƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
EdžģŶģƐŝƚƉĂƐŝƋģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶƐŚŬģŵďĞũŶģ
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģŶũģƌŝ
ƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘
 227

Ora e tretë dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬsŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
͞ŝĐģƌŝŵĂĞƚƌƵŵĐĂŬƵƚ͟ dĞŬƌŝũƵĂƌŝƚ
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi I parë hƐŚƉģƌŶĚĂŶŶdžģŶģƐǀĞƌƌĂƚŚģƉƌĞũůĞƚƌĂǀĞŵĞŶŐũLJƌģ EdžģŶģƐŝƚŵĂƌƌŝŶŇĞƚģƚŶģĨŽƌŵģ
ĚŚĞƉLJĞƚ͗ƐŝĐŝůĂƐŚŬƌŽŶũģĚƵŬĞƚŬLJƌƌĞƚŚ͍;KͿ ƚģƌƌĂƚŚģǀĞ͕/ŬƌĂŚĂƐŽũŶģĂƚŽŵĞ
DŽƟǀŝŵŝ ƐŚŬƌŽŶũģŶK͕ƉĂƐƚĂũĞŬģƉƵƐŝŶĂƚģŶģ
<ģƉƵƚĞŶŝŶũģƉũĞƐģŶŐĂŬũŽůĞƚģƌ͘ŝůĂƐŚŬƌŽŶũģƵģƐŚƚģ ŶũģƉũĞƐģĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ͘
ĨŽƌŵƵĂƌ͍;Ϳ
Hapi i dytë >ĞdžŽŶďĂƐŚŬģŵĞŶdžģŶģƐŝƚƉũĞƐģŶĚŚĞĚƌĞũƚŽŶƉLJĞƚũĞƚ͗ EdžģŶģƐŝƚďĂƐŚŬģŵĞŵģƐƵĞƐŝŶůĞdžŽũŶģ
ƉũĞƐģŶĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞ
ĨĂƌģĞƉLJĞƟďĂďĂŝKůģŶ͍ĨĂƌģƚŚĂĂũŽ͍ŬŝƐŚŝƚ ĚƌĞũƚƵĂƌĂ͘
ƐŚƚƵĂƌĞĚŚĞũƵŶĚŽŶũģŐũģƚũĞƚģƌƋģŬĂĨŽƌŵģŶĞKͲƐģ͍
ŝůĂƚ͍ĨĂƌģŶĚŽĚŚŝŵĞďLJƌĞŬƵŶ͍WƐĞƵĕƵĚŝƚģŶƚģ
ŐũŝƚŚģ͍ĨĂƌģŬŝƐŚƚĞďģƌģƚƌƵŵĐĂŬƵ͍^ŝƌĞĂŐŽŝKůĂ͍WƐĞ
ƚƌƵŵĐĂŬƵŇƵƚƵƌŽŝŝŬģŶĂƋƵƌ͍

Hapi I tretë ŐũĞĚŚĞŶũģŵĞůŽĚŝƚģŶũģŬģŶŐĞĚŚĞƵĚŚģnjŽŶ WģƌĐũĞůůŝŶŵĞĐŝƵĐŝƵŵĞůŽĚŝŶģƋģ

ŶdžģŶģƐŝƚƚģƉģƌĐũĞůůŝŶĂƚģŵĞůŽĚŝŵĞĐŝƵĐŝƵ͙ƚĂ ŵģƐƵĞƐŝĞŬĂůģƐŚƵĂƌŶģŬůĂƐģ͘
ĚƵŚĞƚƚģũĞŶģƚģŐģnjƵĂƌƐŝŬƵƌƚƌƵŵĐĂŬƵ͘

Ora e katërt dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕Đ͕

ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬsŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐ͕Đ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
dĞŬƌŝũƵĂƌŝƚ

&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗
228

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ĚŽƌģŶůĂƌƚģƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗ŵďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ůĂƌƚģ͕ƵůŶŝĚŽƌģŶĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕Đ͘
ƉģƌƐģƌŝƚĞĚũĂƚŚƚĂƐŚ͕ďģŶŝŶũģǀŝũĞŶģŵĞƐ͘
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌĂƐŚƚƵƐŝũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞ
ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕Đ͘

Hapi i dytë EũŽŌŽŶŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶ

ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕Đ͘

WĂƌĂƋĞƚƉĂƌŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĐĚŚĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ĐƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ
ŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚĂƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘ ŶŐũLJƌģ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞWƵŶĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕Đ, i ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕Đ në
ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ďĞƚĂƌĞWƵŶĞƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģ͘
WůŽƚģƐŽŶŝďĞƚĂƌĞWƵŶĞĨĂƋĞϱϭ͘
ŝŬƚŽŶ͗ĐŽƉĂͲĐŽƉĂ͕ƚƵůůƵŵďĂĐĞ
<ĞĐŝŝǀŽŐģůŶŐĂĐŵŽŶŬĞĐĂƚ͘

Hapi i tretë
ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌ hĚŚģnjŽŶ͗EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚƚģĐŝůĂƚũƵŬĂŵĚŚģŶģ
ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚĞǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕Đ͘sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚĂŶģ
ŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕Đ.
DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ
ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĐĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

Ora e pestë dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬsŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ dģĨŽůƵƌŝƚ ŇĞƚŽƌĞ͕
tyre. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũŶģ͕ůĞdžŽũŶģĚŚĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ fëmijë
ƐŚŬƌƵĂũŶģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ
ŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŶģƚƌƵƉƚģ dĞŬƌŝũƵĂƌŝƚ
tyre.
dģƉģƌĚŽƌŝŶƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģƚģ
pikësimit.

&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗
 229

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi I parë dhe I dyte KƌŐĂŶŝnjŽŶŶģŬůĂƐģĚƌĂŵĂƟnjŝŵŝŶĞƚĞŬƐƟƚ EdžģŶģƐŝƚŵĂƌƌŝŶƌƌŽůĞƚĞƚLJƌĞ͕
DŽƟǀŝŵŝ ͞ŝĐģƌŝŵĂƚĞƚƌƵŵĐĂŬƵƚ͘͟ ŶĚŝŚŵŽũŶģŶģƉģƌŐĂƟƚũĞŶĞƐŬĞŶģƐ
EĚĂŶƌƌŽůĞƚ͘ ĚŚĞĚƌĂŵĂƟnjŽũŶģ͘
WģƌŐĂƟƚģƐŬĞŶģŶ͘
sĞƐŚũĞŶ͘
<ŽƌĞŽŐƌĂĮŶģ͘

Hapi i tretë hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģƵƐŚƚƌŝŵĞƚŶģůŝďģƌ

Ŷģůŝďģƌ͘ ƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞƚģƐŚŬƌƵĂƌĂĚŚĞĂƚŽ
ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶŝƐĂŬƚģłĂůŝƚģ͗ Ƌģ/ƚŚŽƚģŵģƐƵĞƐŝ͘
dƌƵŵĐĂŬƵĐŝĐģƌŽŶďƵŬƵƌ͘
ŽůŝŶŐĂĐŵŽŶĐĂĨģŵŝũģ͘
Ϯ͘'ũĞŶŝĚŚĞůĞdžŽŶŝłĂůģƚ;ŵĂĐĞ
͕ĐƵĐĂ͕ŽƌĂ͕ŬŽĐŬĂ͕ƚĂƉĂ͕͙Ϳ
ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶŝƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģłĂůŝŶģ͗
ŝĐģƌŝŵĂƚĞƚƌƵŵĐĂŬƵƚ͘
230

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͞ŝnjŵĞƚ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
ĞƉĂůĂĕŽƐ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕
łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŶģŐƌƵƉĞ EdžģŶģƐŝƚǀŝnjĂƚŽũŶģƉĂůĂĕŽŶ͕ĚƵŬĞ

DŽƟǀŝŵŝ ĚŚĞĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀŝnjĂƚŽũŶģŶũģ ƉģƌĚŽƌƵƌŝŵĂŐũŝŶĂƚģŶĞƚLJƌĞĚŚĞ͕
ƉĂůĂĕŽ͕ƉŽƌƋģƚģũĞƚģƐĂŵģŝŶƚĞƌĞƐĂŶƚ ƐŝƉģƌĨƵŶĚŝŵ͕ĂƚĂƚƌĞŐŽũŶģƉĂƌĂƚģ
ŶģĚƵŬũĞ͘WĂƐƚĂũ͕ƵĚŚģŚĞƋģƐŝŝŐƌƵƉŝƚĚŽ ƚũĞƌģǀĞĕĚŽĚĞƚĂũƚģƉĂůĂĕŽƐƋģŬĂŶģ
ƚģƉĂƌĂƋĞƐģƉĂůĂĕŽŶĞǀŝnjĂƚƵĂƌƉĂƌĂƚģ ďģƌģ͘
ƚũĞƌģǀĞĚŚĞĚŽƚģƚƌĞŐŽũģĕĚŽĚĞƚĂũƐĞ
ƉƐĞĚŚĞƐŝĞŬĂŶģďģƌģĂƚģĂƐŚƚƵ͘
Hapi i dytë WĂƌĂƋĞƚƚĞŬƐƟŶ͗͞ŝnjŵĞƚĞƉĂůĂĕŽƐ͘͟ >ĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞďŝƐĞĚŽũŶģŵĞ
>ĞdžŽŶƚĞŬƐƟŶĚŚĞďŝƐĞĚŽŶŵĞŶdžģŶģƐŝƚ͘ ŵģƐƵĞƐŝŶƌƌĞƚŚƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚƌĞũƚƵĂƌĂ͘
WƐĞƐŚŬŽŝƉĂůĂĕŽũĂŶģƐŚŝƚŽƌĞ͍WƐĞƵ
ĕƵĚŝƚĂŝ͍ĨĂƌģnjŐũŽĚŚŝĂŝƉģƌƚģǀĞƐŚƵƌ
ŶģŬģŵďģ͍ƵĕƵĚŝƚģƚĞĚŚĞũƵŵĞ
ƉģƌnjŐũĞĚŚũĞŶĞƟũ͍ĚŽƚģƋĞƐŚŶŝƚĞĚŚĞ
ũƵ͕ƉŽƚģŝƐŚŝƚĂƚLJ͍

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƋĂƌŬŽũŶģŶģ YĂƌŬŽũŶģŶģƚĞŬƐƚłĂůģƚƋģŬĂŶģ

ůŝďģƌłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶcĚŚĞƚģ ƐŚŬƌŽŶũģŶ cĚŚĞŝƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚŽŶģ
ŬƌŝũŽũŶģŶũģłĂůŽƌŵĞƚŽ͘<ũŽƉģƌĂƌƐLJĞ łĂůŽƌŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͘
ƋģĂƚĂƚģĚĂůůŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚcĚŚĞƋŶģ
ƚģƐŚŬƌƵĂƌ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘dĞŵĂ͗^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕ĕ͕
ƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģǀŽŐģů WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚģĚŽƌģƐ͕ĕ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝŵĞ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
 231

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶ

DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
ĚŽƌģŶůĂƌƚ͕ƚģǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĕ͘
ƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ƵůŶŝĚŽƌģŶ͕ĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕
ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞĚũĂƚŚƚĂƐ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐ
ŶģĂũģƌ͕ĂƐŚƚƵƐŝũĂŶģƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞ
ƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕ĕ͘

Hapi i dytë EũĞŚŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͕ƐŚŬƌŽŶũģŶĞ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ͕ĕƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ

ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĕ͘ ĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌģ͘
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĕĚŚĞŝƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ Ƌģƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂŵĞ
ŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ͕ĕŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĕ͕ŝ ďĞƚĂƌĞƐĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ǀģnjŚŐŽŶĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ĚŚģŶģ͘
WůŽƚģƐŽũŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
ŝŬƚŽŶ͗ĕĂŶƚĂ͖
ŝŵŝŵďĂŶĕŽŬŽůůĂƚģŶģĕĂŶƚģ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶ͗͞EŐĂůĞƚƌĂƚƉģƌŬŽůĂnjŚ͕ƚģĐŝůĂƚũƵŬĂŵ DĞůĞƚƌĂƚĞŬŽůĂnjŚŝƚƋģŵģƐƵĞƐŝƵ

ĂůŽŶĂƚģůƵŵƚƵƌĂ ĚŚģŶģ͕ǀŝnjĂƚŽŶŝĚLJďĂůŽŶĂĚŚĞŵďŝƚŽƐŚŬƌƵĂŶŝ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĕ͘͟
sĞŶĚŽƐŝŶŝĂƚŽŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĕ͘
ƐŚƉģƌŶĚĂŶ͕ďģũŶģďĂůŽŶĂ͕ŵďŝƚģĐŝůĂƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͕ĕĚŚĞŝǀĞŶĚŽƐŝŶ
ŶģŬģŶĚŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞƉĞƐƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
ƚLJƌĞ͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģ͕ůĞdžŽũģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũģ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
ĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģŬĂŶģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
ƐŚŬƌŽŶũģŶŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
dģƉģƌĚŽƌģƉŝŬģŶƐŝƐŚĞŶũģ
ƉŝŬģƐŝŵŝ͘
232

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë YĂƌŬŽŶŝłĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂĚƌĞũƚ͗ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģłĂůģƚĚŚĞƋĂƌŬŽũŶģ
DŽƟǀŝŵŝ ĕŽƌĂƉģʹƋŽƌĂƉģ łĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂĚƌĞũƚ͘
ƋĂũŶŝŬʹĕĂũŶŝŬ
ƋĞůģƐʹĕĞůģƐ
ĕĂƟʹƋĂƟ
ƋĞŶʹĕĞŶ
ĕĂƌĕĂĨʹƋĂƌƋĂĨ

,ĂƉŝŝĚLJƚģĚŚĞŝƚƌĞƚģ hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƉģƌƉĂůĂĕŽŶ͕ƉŽƌ EdžģŶģƐŝƚŝŵĂŐũŝŶŽũŶģĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģ

ƚģŝŵĂŐũŝŶŽũŶģŵŽŵĞŶƟŶŬƵƌĂŝĂƌƌŝŶŶģĐŝƌŬŵĞ ƉģƌƉĂůĂĕŽŶĚŚĞŵŽŵĞŶƟŶŬƵƌĂŝĂƌƌŝŶ
ĂƚģǀĞƐŚũĞŶƐŝĕĚŽůŝŶŐĂƐŚŝƚŽƌũĂ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģ ŶģĐŝƌŬ͕ƉĂƐƚĂũƐŝŐƌƵƉĞƉģƌĨƵŶĚŽũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͕ƉĂƐƚĂũŝůĞdžŽũŶģƐŚŬƌŝŵĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶ ƐŚŬƌŝŵŝŶĚŚĞĞůĞdžŽũŶģƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞ͘
ŶģŬƌĂŚ͘^ŝƉģƌĨƵŶĚŝŵ͕ŐƌƵƉŝĚŽƚģŬƌŝũŽũģŶũģƚĞŬƐƚ͕
ƚģĐŝůŝŶĚŽƚĂƉĂƌĂƋĞƐģƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞŶģŬůĂƐģ͘^ĞĐŝůŝ
ŐƌƵƉĚŽƚĂƟƚƵůůŽũģƚĞŬƐƟŶƐŝƉĂƐĚģƐŚŝƌģƐƐģƟũ͘

KƌĂĞƉĂƌģ͘dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģƐŚ͕ĚŚ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĮŐƵƌģƐƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
ĚŚĞƚĂŬƌĂŚĂƐŽũģĂƚģŵĞ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŬůĂƐģŶĞƟũ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ͕ĚŚ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶŚ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
ŶģƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
ŶĚŝŚŵģŶĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶŚŶģ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
łĂůģƐ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶ
ĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģů
ƚģƐŚƚLJƉŝƚŚ͕ĚŚ͕ƐŝƉĂƐ
ŵŽĚĞůŝƚ͘
dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ &ŽƌŵŽŶŐƌƵƉĞƚģŶdžģŶģƐǀĞ͘^ĞĐŝůŝƚŐƌƵƉŝũĞƉŶŐĂŶũģ
ĮŐƵƌģ ŵĞ ŬģƚŽ ƉĂŵũĞ ;ĚŚģŵď͕ ĚŚƵƌĂƚģ͕ ĚŚĞůƉģƌ͕
ĚŚŽŵģ͕ ĚŚŝĂ ͘͘͘Ϳ͘  ƐŚƉũĞŐŽŶ ĚĞƚLJƌģŶ͗ ͞<ƌŝũŽŶŝ Ŷũģ
ŶŐũĂƌũĞƚģƐŚŬƵƌƚģƌƌƌĞƚŚĮŐƵƌĂǀĞƋģŵŽƌģƚ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
&ŽƌŵŽũŶģ ŐƌƵƉĞƚ͘ ^ŚŽŚŝŶ ŵĞ ŬƵũĚĞƐ
ĮŐƵƌĂƚ ĚŚĞ ŬƌŝũŽũŶģ ŶŐũĂƌũĞƚ ƌƌĞƚŚ ƚLJƌĞ͘
EdžģŶģƐŝ ƵĚŚģŚĞƋģƐ ŝ ŐƌƵƉŝƚ Ğ ƚƌĞŐŽŶ
ŶŐũĂƌũĞŶĞŬƌŝũƵĂƌƉĂƌĂƚģƚũĞƌģǀĞŶģŬůĂƐģ͘
 233

ϭ͘EũŝŚĞŶŶdžģŶģƐŝƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģŶ,͕ĚŚ͘ ϭ͘ƐŚŽŚŝŶĮŐƵƌģŶŶģůŝďģƌĚŚĞĚŝƐŬƵƚŽũŶģ
ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ͘ ƌƌĞƚŚ ƐĂũ͕ ůĞdžŽũŶģ ĚŚĞ ƚŚŽŶģ łĂůģ ŵĞ
Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŝŬŽũŶģĮŐƵƌģŶĞĚŚģŶģŶģ ƟŶŐƵůůŝŶ,͘
Ϯ͘EũŽŚũĂĞƟŶŐƵůůŝƚ ůŝďģƌĚŚĞƚģůĞdžŽũŶģłĂůģƚŵďŝƚģ͗͞ŚģŵďŝŝĂƌĚŚŝƚ͘͟
ŶģŵũĞĚŝƐŝŶ EģĐŝůģŶłĂůģĚģŐũŽŚĞƚƟŶŐƵůůŝ,͍ĚŝŶŝũƵłĂůģƚģ
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬ͘ ƚũĞƌĂƋģŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ,͍ Ϯ͘ EĚĂũŶģ łĂůģŶ Ŷģ ƌƌŽŬũĞ ĚŚĞ ƋĂƌŬŽũŶģ
ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůģƚĚŚĞƋĂƌŬŽŶƌƌŽŬũĞƚŶģłĂůģƚĞĚŚģŶĂ͘ ƌƌŽŬũĞŶ Ğ ĚŚģŶģ Ŷģ ůŝďģƌ͘ <ģƐŚƚƵ Ğ
ϯ͘sĞŶĚŽƐũĂĞƌƌŽŬũĞƐ dƌĞŐŽŶŬƵģƐŚƚģƌƌŽŬũĂ͕ŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚ ƉģƌĐĂŬƚŽũŶģƐĞŬƵŐũĞŶĚĞƚƌƌŽŬũĂ͗ŶģĮůůŝŵ͕
ŶģłĂůģ͘ ƚģłĂůģƐ͘ ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģłĂůģƐ͘

Hapi i dytë ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶŚ͕ĚŚŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚ ϭ͘ ^ŚŝŬŽũŶģ ŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕

ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĂƚLJŵĞƐŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģ ǀģƌĞũŶģ ĚŚĞ ƚŚŽŶģ ŬƵ ĚĂůůŽũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ
ĚĂůůŝŵŝŶ ŐƌĂĮŬ Ŷģ ŵĞƐ ƚģ ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ ŵĂĚŚĞ ƚģ ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ
Ϯ͘<ģƌŬŽũƐŚŬƌŽŶũģŶ ƐŚƚLJƉŝƚ,ĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚdh͘
Ϯ͘ WůŽƚģƐŽũŶģ ŬĂƚƌŽƌģƚ Ğ njďƌĂnjģƚ ŵĞ
ϯ͘>ĞdžŽũ Ϯ͘hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂĚŚĞĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘
ƉůŽƚģƐŽũŶģŬĂƚƌŽƌģƚĞnjďƌĂnjģƚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚƵŚƵƌĂ͕
ĚŚĞƚģĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŶ͘ ϯ͘ >ĞdžŽũŶģ łĂůŝŶģ Ŷģ ůŝďģƌ͘ EĚĂũŶģ łĂůŝŶģ
ϯ͘>ĞdžŽŶłĂůŝŶģ͗ĂƌĚŚŝƚŝĚŚĞŵďĚŚģŵďŝ͘ ŶģłĂůģ͕łĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũĂ͘
WLJĞƚ͗͞^ĂłĂůģŬĂŬũŽłĂůŝ͍/ŶĚĂŶŝĂƚŽ͘͟͞^ĂƌƌŽŬũĞŬĂ
ƐĞĐŝůĂłĂůģ͍/ŶĚĂŶŝĂƚŽ͘͟͞^ĂƐŚŬƌŽŶũĂŬĂƐĞĐŝůĂłĂůģ͍
/ŶĚĂŶŝĂƚŽ͘͟

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ,͕dhƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞ ϭ͘ EdžģŶģƐŝƚ ƐŚŬƌƵĂũŶģ Ŷģ ŇĞƚŽƌĞƚ Ğ

ƵĚŚģnjŽŶĞŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶ ƚLJƌĞ ĚŝƐĂ ƌƌĞƐŚƚĂ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ , ĚŚĞ
ϭ͘^ŚŬƌŝŵŝŝƐŚŬƌŽŶũģƐ ĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ,͕dh͘WŽĂƐŚƚƵƚģ ǀŝnjĂƚŽũŶģ ƐĞŶĚĞ Ƌģ ĮůůŽũŶģ ŵĞ ƐŚŬƌŽŶũģŶ
ǀŝnjĂƚŽũŶģĚŝĕŬĂƋģĮůůŽŶŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ,͘ ,͘

= Ϯ͘EģĐŽƉĂƚģŐĂnjĞƚĂǀĞƚģŐũĞũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ,͕dh͕ƚ͛ŝ
Ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ ƋĂƌŬŽũŶģĚŚĞƚ͛ŝƐũĞůůŝŶƚģŶĞƐģƌŵĞŶŶģŬůĂƐģ͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞĞWƵŶģƐ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘

&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗ĚŚƵƌĂƚĂ͕ŬģƌƉƵĚŚĂ͕ĚŚĞůƉƌĂ
234

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģŐũLJƐŵĂ
ĞŶdžģŶģƐǀĞƚģŬůĂƐģƐƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŚƚģ
DŽƟǀŝŵŝ ŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞŶdžģŶģƐǀĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶdh ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝŶģ
ŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;Ś͕ĚŚͿ͘͟
Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ĚŚƵƌĂƚĂ͕
ŬģƌƉƵĚŚĂ͕ĚŚĞůƉƌĂͿ͕ƉģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂƉLJĞƚ͗
͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͟
͘͘͘
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģ͕ƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ƚ͛ŝ
ůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶŚŶģŬƵƟnjĂƚƋģŵƵŶŐŽŶ͘
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ h ƚƌĞŐŽŶ ŶdžģŶģƐǀĞ ŵŽĚĞůŝŶ ƐĞ Ɛŝ ĚŽ ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŚ͕ĚŚ͕Ŷģ
ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģƉƵŶŽŚĞƚ
Ŷģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģĂƚĂƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶƌĂƐƚĚŚĞŬƵƌ
ďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģŝůģƚģǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģ
ƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
hĚŚģnjŽŶ ŶdžģŶģƐŝƚ Ƌģ ƉĂƐŝ ƚģ ďģũŶģ ĚĞƚLJƌģŶ ƚģ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘
ƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶŚƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ
ŶģŇĞƚŽƌĞŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝ
ŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ
dhƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚŽƌĞŶƋģŬĂŶģ
ƉģƌƉĂƌĂ͘EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģŬůĂƐģĚŚĞ
ĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;Ś͕ĚŚͿ͘
<ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ
ƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚŚģŶĂ͘
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ĚŚƵƌĂƚĂ͕ŬģƌƉƵĚŚĂ͕
ĚŚĞůƉƌĂͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŚŶģŬƵƟnjĂƚ
ŬƵŵƵŶŐŽŶ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŚ͕ĚŚ͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ͕
ŶĚģƌƐĂŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘
WĂƐŝƉģƌĨƵŶĚŽũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ
dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
͞ĂƌĚŚŝƚĞĚĞŶƟƐƟ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗ĂƌĚŚŝ͕ĚĞŶƟƐƟ͕ŬůŝŶŝŬģ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë WLJĞƚŶdžģŶģƐŝƚ͗<ĞŶŝƋĞŶģŶĚŽŶũģŚĞƌģƚĞĚĞŶƟƐƟ͍ EdžģŶģƐŝƚƵƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģďģƌĂ͕ŇĂƐŝŶ
DŽƟǀŝŵŝ ^ŝũĞŶŝŶĚŝĞƌ͍WģƌƐŚŬƌƵĂŶŝŬůŝŶŝŬģŶĞĚĞŶƟƐƟƚ͕ĕĨĂƌģ ƉģƌƉģƌǀŽũĂƚĞƚLJƌĞĚŚĞĞƉģƌƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŬĞŶŝƉĂƌģĂƚLJ͍ ŬůŝŶŝŬģŶĞĚĞŶƟƐƟƚ͘
 235

Hapi i dytë Thotë: “Tregoni gjithçka që dini për dhëmbin, çdo Nxënësit mendojnë për pak çaste dhe thonë
gjë që thoni ju, unë do ta shkruaj në tabelë”. gjithçka që u kujtohen dhe dinë për dhëmbin.
/ŶũĞŚŶdžģŶģƐŝƚŵĞƚĞŬƐƟŶĞƌŝ͗͞ĂƌĚŚŝƚĞĚĞŶƟƐƟ͕͟ EdžģŶģƐŝƚďĂƐŚŬģŵĞŵģƐƵĞƐŝŶůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶ
ĮůůŽŶƚģůĞdžŽũģĚŚĞƚģĚƌĞũƚŽũģƉLJĞƚũĞƚƉģƌŶdžģŶģƐŝƚ͗ ĚŚĞƉģƌŐũŝŐũĞŶŶģƉLJĞƚũĞƚĞďģƌĂ͘
ĨĂƌģŬŝƐŚƚĞĂƌĚŚŝ͍<ƵƐŚŬŽŝĂŝŵĞŵĂŵŝŶ͍WƐĞ
ŬŝƐŚƚĞĨƌŝŬģ͍ĨĂƌģŝďģƌŝĚĞŶƟƐƚũĂ͍^ŝŵĞŶĚŽŶŝũƵ͕
ĐŝůĂƚũĂŶģŬģƐŚŝůůĂƚƋģĚĞŶƟƐƚũĂŝĚŚĂĂƌĚŚŝƚ͍

Hapi i tretë >ĞdžŽŶŝŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƚĞŬƐƟŶ͞ĂƌĚŚŝƚĞĚĞŶƟƐƟ͕͟ EdžģŶģƐŝƚůĞdžŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƚĞŬƐƟŶ͕

ƋĂƌŬŽŶŝłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶdh dhe shkruani ƋĂƌŬŽũŶģłĂůģƚƋģŬĂŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĚŚĚŚĞ
ŬģƐŚŝůůĂƚƋģŵģƐŽŝĂƌĚŚŝŶģŬůŝŶŝŬģ͘ ƐŚŬƌƵĂũŶģŬģƐŚŝůůĂƚƋģƉĂĂƌĚŚŝŶģŬůŝŶŝŬģ͘

Ora e katërt. Tema: Shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit të dorës Dh, dh, shkrim
łĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet
teknika zhvilluarit
dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ Të folurit, Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕
e shkronjës së madhe e të WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ Të folurit, ŇĞƚŽƌĞ͕
vogël të dorës Dh, dh. ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, materiale
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë. Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
me shkronjat e shkrimit të dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ CD, libra për
dorës. vëmendjes, fëmijë.
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
Të krijuarit.

Fjalët çelës: shkronja e madhe, shkronja e vogël.

Zhvillimi i mësimit

ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞ͕ĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ Nxënësit veprojnë ashtu si i orienton
lart, të veprojnë ashtu si i drejton ai. ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ për të bërë shkronjën e madhe dhe të
ulni dorën, duke e bërë një lakim majtas, pastaj përsëriteni vogël të shkrimit Dh, dh.
djathtash, bëni një vijë në mes”.
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕
ashtu si formohet shkronja e madhe dhe e vogël e shkrimit të
dorës Dh, dh.

Ora e parë. dĞŵĂ͗WƵŶŝŵŝŝƟŶŐƵůůŝƚĚŚĞƐŚŬƌŽŶũģƐ'͕Ő

KďũĞŬƟǀĂƚ Strategji dhe teknika Ndërthurja lëndore Shprehitë e të Burimet

zhvilluarit
236

dģŇĂƐģƉģƌƐŝƚƵĂƚģŶĞĮŐƵƌģƐ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐģĚŚģŶģŶģůŝďģƌĚŚĞƚģ
ŬƌŝũŽũģŶũģŶŐũĂƌũĞŵĞƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕

dģŶũŽŚģƐŚŬƌŽŶũģŶ'͕Ő ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ

ǀŝnjĂƟŵŝ͕
dģŐũĞũģƐŚŬƌŽŶũģŶ'Ŷģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͕ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕
ƐƚƌƵŬƚƵƌĂłĂůģƐŚŵĞŶĚŝŚŵģŶ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĞĮŐƵƌĂǀĞ͘ DģƐŝŵŝŵĞůŽũģ͘ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ Ĩģŵŝũģ͘
ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕
dģƋĂƌŬŽũģƐŚŬƌŽŶũģŶ'Ŷģ
ƉŽnjŝĐŝŽŶĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
łĂůģƐ͘
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
dģƐŚŬƌƵĂũģƐŚŬƌŽŶũģŶĞ
ŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚ'͕Ő͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘

dģůĞdžŽũģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚŶģ
ďĞƚĂƌĞ͘

&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗ďĞƚĂƌũĂ͕ƐŚŬƌŽŶũĂ'͕Ő͕łĂůŽƌŝ͕ƟƚƵůůŝ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ
Shkronjat e para EģƚĂďĞůģƐŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚ͗'KD͕KZ͕D/h͕Z/h͕ZK^͕/Z/Y/ dŚŽŶģĞŵƌŝŶŐŽŵĂƌŝ͘
ĨƐŚĞŚŝŶŶũģŬĂĨƐŚģ WLJĞƚ͗͞ŝůģŶŬĂĨƐŚģĨƐŚĞŚŝŶ^,<ZKE:dWZƚģłĂůģǀĞ͍͟

WģƌƐŚŬƌƵŚĞƚĮŐƵƌĂŶģďĞƚĂƌĞ͘ĨĂƌĕƐŚŽŚŝŶ͍ĨĂƌģŬĂĨƐŚĞģƐŚƚģ
ŐŽŵĂƌŝ͍ĨĂƌģŵĞŶĚŽŶŝƐĞƉŽďģŶĂŝ͍ĨĂƌģŵĞŶĚŽŶ͕ƐŝŶĚŝŚĞƚ
WģƌƐŚŬƌŝŵŝ ŐŽŵĂƌŝŬƵƌƐŚĞŚǀĞƚĞŶŶģƉĂƐƋLJƌģ͍ŬĞďģƌģƟŶĚŽŶũģŚĞƌģ DĞŶĚŽũŶģ͕ŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ͘
ŝĮŐƵƌģƐŶģ ŵĂƐŬģ͍WģƌĐŝůģŶĨĞƐƚģŵĂƐŬŽŚĞŵŝ͍DĞŶĚŝŵĞƚĞŶdžģŶģƐǀĞ
Abetare ƐŚŬƌƵŚĞŶŶģŶũģŇĞƚģĚŚĞĂƚŽŵģǀŽŶģůĞdžŽŚĞŶŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͘

ϭ͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂďĞƚĂƌũĂ͘
ϭ͘WƵŶŝŵŝƟŶŐƵůůŝƚ 'ŽŵĂƌŝƉģƌŐĂƟƟŶũģŵĂƐŬģ͘ŶĂůŝnjŽŚĞƚłĂůŝĂ͘^ĂłĂůģŬĂ͍ EƵŵģƌŽũŶģłĂůģƚŶģłĂůŝĚŚĞ
ͲŶĂůŝnjģĞłĂůŝƐģ EĚĂŚĞŶłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞ͘^ŚƋŝƉƚŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚŵĞƟŶŐƵůůŝŶ'͘ ŶĚĂũŶģĂƚŽŶģƌƌŽŬũĞ͘
ŝůŝƟŶŐƵůůƉģƌƐģƌŝƚĞƚ͍
ŝůģƐďĂƐŚŬģƐŝŝƚĂŬŽŶŬLJƟŶŐƵůů͗ďĂƐŚŬģƐŝƐģƐģnjĂŶŽƌĞǀĞĂƉŽƚģ
ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ͍WƐĞ͍ dŚŽŶģ͗dŝŶŐƵůůŝ'͘
dŚŽŶģ͗<LJƟŶŐƵůůģƐŚƚģƟŶŐƵůů
ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌ͘
Ϯ͘DģƐƵĞƐŝͬũĂƚŚŽƚģłĂůģƋģŬĂŶģĚŚĞŶƵŬŬĂŶģƟŶŐƵůůŝŶ'͘
Ϯ͘EũŽŚũĂĞ EdžģŶģƐŝƚĚĂůůŽũŶģłĂůģŶƋģŬĂƟŶŐƵůůŝŶ'͘
ƟŶŐƵůůŝƚŶģ Ϯ͘ĂůůŽũŶģŬƵƌłĂůĂŬĂƟŶŐƵůůŝŶ'
ŵũĞĚŝƐŝŶ ĚŚĞďģƌƚĂƐŝŶ͞hƌƌĂ͘͟
ĨŽŶŽůŽŐũŝŬͲ
>ŽũĂͲhƌƌĂ
 237

Hapi i dytë
ϭ͘'ƌĂĮŬƵŝ ϭ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ'͕Ő͕ŶģƚĂďĞůģŽƐĞŝƉĂƌĂƋĞƚŵĞƐŚŬƌŽŶũĂ ϭ͘^ŚŝŬŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ůģǀŝnjŽƌĞ͘/ĚƌĞũƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģďģũŶģĚĂůůŝŵŝŶŐƌĂĮŬŶĚģƌŵũĞƚ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕ǀģƌĞũŶģĚŚĞƚŚŽŶģŬƵ
ƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ'ĚŚĞƚģǀŽŐůģƐƐģƐŚƚLJƉŝƚŐ͘ ĚĂůůŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚ;ŵĂĚŚģƐŝĂ͕
ŐƌĂĮŬƵ͘͘͘Ϳ

Ϯ͘hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵƵƌŝƚ͕ƵĚŚģŚĞƋŶdžģŶģƐŝƚ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚǀģnjŚŐŽũŶģǀŝũĂƚĞ
ŶģǀģnjŚŐŝŵŝŶĞƐĂũ;ƉĂŵũĂĞƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ƉŽnjŝƚĂĞǀŝũĂǀĞĚŚĞ ƐŚŬƌŽŶũģƐ͕ĂŶĂůŝnjŽũŶģĚŚĞĞ
Ϯ͘ůĨĂďĞƟŝŵƵƌŝƚ ŬƌĂŚĂƐŝŵŝŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƚũĞƌĂƚģŵģƐƵĂƌĂͿ͘ ƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚģ͘

ϯ͘EĚģƌƟŵŝŝ <ģƌŬŽŶƚģƉƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞĮũĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ WƵŶŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶŵĞĮũĞƚģ

ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶĚƌLJƐŚŵĞ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
ϭ͘WůŽƚģƐŝŵĞ ϭ͘<ģƌŬŽŶƚģƐŚŬƌƵŚĞŶłĂůģƚŶģďĞƚĂƌĞ͕ůĞdžŽŚĞŶłĂůģƚĚŚĞ
ůĞdžŝŵ łĂůŝĂ͘ ϭ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞ
>ĞdžŽŚĞƚĞĚŚĞƚĞŬƐƟƋģģƐŚƚģƐŚŬƌƵĂƌŶģĮůůŝŵƚģŽƌģƐ͕ŝĐŝůŝģƐŚƚģ ůĞdžŽũŶģ͘
ŝŬƌŝũƵĂƌŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͘

Ϯ͘^ŚŬƌŝŵŝŝ Ϯ͘^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũģŶ'͕Ő͕ƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģƚĂďĞůģĚŚĞƵĚŚģnjŽŶĞ
ƐŚŬƌŽŶũģƐ ŶĚŝŚŵŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞŶĞƚLJƌĞϯͲϰƌƌĞƐŚƚĂ Ϯ͘EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶ'͕Ő͘^ŚŬƌƵŚĞƚłĂůŝĂŶŐĂďĞƚĂƌũĂ͘ ĞƚLJƌĞĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂĚŚĞłĂůŝŶģŵĞ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ'͘
ϯ͘ĞƚLJƌģƐŚƚģƉŝĞ
ϯ͘^ŚŬƌƵĂũƚƌĞĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͕ŬĂĨƐŚģƐŚĚŚĞƐĞŶĚĞƐŚƋģŬĂŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶ'͘

KƌĂĞĚLJƚģ͘dĞŵĂ͗ŶĂůŝnjģĚŚĞƐŝŶƚĞnjģłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿͬďĞƚĂƌĞĞWƵŶģƐ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģĂŶĂůŝnjŽũģĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕łĂůŝ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌĐĂŬƚŽũģƉŽnjŝĐŝŽŶŝŶ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ĞŬģƐĂũƐŚŬƌŽŶũĞŶģƚƌƵƉ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƚģłĂůģƐ͗ŶŝƐƚŽƌĞ͕ŶģŵĞƐ͕ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĨƵŶĚŽƌĞ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗'ůŽďŝ͕ŐģƌƐŚģƌĂ͕ŐģƐŚƚĞŶũĂ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂĚŚĞƵĚŚģnjŽŶƋģ
DŽƟǀŝŵŝ ŐũLJƐŵĂĞŶdžģŶģƐǀĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ
'ƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ͕ŬƵƌƐĞŐũLJƐŵĂƚũĞƚģƌĞ
ŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌŽŶũģŶŐƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ͘
dŚŽƚģ͗͞<ƵƌƵŶģƚģƚŚĞŵdE/͕ũƵĚƵŚĞƚƚģůģǀŝnjŶŝ
ŶģŬůĂƐģĚŚĞƚģĨŽƌŵŽŶŝĕŝŌĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ;'͕
ŐͿ͘͟
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
EdžģŶģƐŝƚŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞƚģŵģĚŚĂ͘
EdžģŶģƐŝƚĞŐƌƵƉŝƚƚģƉĂƌģƐŚŬƌƵĂũŶģ
ŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶ'ƚģŵĂĚŚĞƚģƐŚƚLJƉŝƚ
ŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘'ƌƵƉŝŝĚLJƚģŝ
ŶdžģŶģƐǀĞƐŚŬƌƵĂũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚƐŚŬƌŽŶũģŶŐ
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚŶģŇĞƚģŶƋģŬĂŶģƉģƌƉĂƌĂ͘
EŐƌŝŚĞŶŶģŬģŵďģ͕ůģǀŝnjŝŶŶģŬůĂƐģĚŚĞ
ĨŽƌŵŽũŶģĕŝŌĞƚ;'͕ŐͿ͘
238

Hapi i dytë <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ;ŐůŽďŝ͕ <ŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚŶģůŝďģƌĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶ

ŐģƌƐŚģƌĂ͕ŐģƐŚƚĞŶũĂͿ͕ƉģƌƐĞĐŝůģŶŶŐĂŬģƚŽĮŐƵƌĂ
ƉLJĞƚ͗͞ĨĂƌģģƐŚƚģ͍WģƌĕĨĂƌģŶĞǀŽũŝƚĞƚ͍ũƵ
ƉģůƋĞŶ͍WƐĞ͍͘͘͘͟
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģƉĂƐŝƚģŬŽŵĞŶƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕
ƚ͛ŝůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģŵģŶLJƌģŐůŽďĂůĞĚŚĞƚģ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ'ŶģŬƵƟnjĂƚƋģŵƵŶŐŽŶ͘
ƉLJĞƚũĞǀĞƚģĚŚģŶĂ͘
>ĞdžŽũŶģŐůŽďĂůŝƐŚƚłĂůģƚ;ŐůŽďŝ͕ŐģƌƐŚģƌĂ͕
ŐģƐŚƚĞŶũĂͿĚŚĞƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ'Ŷģ
ŬƵƟnjĂƚŬƵŵƵŶŐŽŶ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ hƚƌĞŐŽŶŶdžģŶģƐǀĞŵŽĚĞůŝŶƐĞƐŝĚŽƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ

ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ'͕Ő
ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐĚŚĞƵƐŚƉũĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģ
ƉƵŶŽŚĞƚŶģƚģ͘<ģƌŬŽŶƋģƚģďģũŶģǀĞƚģŵŶũģƌŝŶ
ƌĂƐƚĚŚĞŬƵƌďŝŶĚĞƚƐĞŝŬĂŶģďģƌģŵŝƌģ͕ŝůģƚģ
ǀĂnjŚĚŽũŶģŶģŵģŶLJƌģƚģƉĂǀĂƌƵƌ͘
ƚģǀŽŐģůƚģƐŚƚLJƉŝƚ'͕Ő͕ŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘
WƌĞƐŝŶŶĚŝŚŵģŶĞŵģƐƵĞƐŝƚŶģƌĂƐƟŶĞƉĂƌģ͕
ŶĚģƌƐĂŵģƉĂƐƉƵŶŽũŶģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůŝƐŚƚ͘

hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģ͕ƉĂƐŝƚģďģũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ WĂƐŝƉģƌĨƵŶĚŽũŶģĚĞƚLJƌģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬģŵďĞũŶģ
ƚģƐŚŬģŵďĞũŶģŇĞƚŽƌĞƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶĚŚĞƚģ ŇĞƚŽƌĞƚŵĞƐŚŽŬƵŶŶģŬƌĂŚĚŚĞŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģ
ŬŽŶƚƌŽůůŽũŶģƐĞƐŝŬĂƉƵŶƵĂƌƐŚŽŬƵ͘ ŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶƐĞƐŝŬĂŶģƉƵŶƵĂƌ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ͘dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ƐĂŬƚģ͘ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģĮŐƵƌĂƚƋģ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
ŝůƵƐƚƌŽũŶģƉũĞƐģŶ͘ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
d͛ƵƉģƌŐũŝŐũĞƚƉLJĞƚũĞǀĞ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ƋģŝďģŚĞŶŶģůŝĚŚũĞŵĞ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉũĞƐģƐ͗ dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
͞'ŽŵĂƌŝŶģĨĞƐƚģ͘͟ dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘
dģĚĂůůŽũģƟƚƵůůŝŶŶģƉũĞƐģ͘
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘
&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗'ŽŵĂƌŝ͕ŵĂƐŬĂ͕ŬĂƌŶĂǀĂůĞƚ͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë dŚŽƚģ͗͞!ƐŚƚģŝƚĂĞ<ĂƌŶĂǀĂůĞǀĞĚŚĞũƵĚƵŚĞƚƚģ EdžģŶģƐŝƚŵĞŶĚŽũŶģĚŚĞŝŵĂŐũŝŶŽũŶģ͖
DŽƟǀŝŵŝ ƉģƌŐĂƟƚŶŝŶũģŵĂƐŬģƉģƌƚģĚĂůģŶģƌƌƵŐģ͘^ŝĚŽƚģĚƵŬĞũ ŵģƉĂƐƐĞĐŝůŝƚƌĞŐŽŶƐĞƐŝĚŽƚģĚƵŬĞƚ
ĂũŽŵĂƐŬģĚŚĞŵĞĕĨĂƌģĚŽƚĂďģŶŝƚ͍͟ ŵĂƐŬĂĞƟũ͘

Hapi i dytë /ŶũŽŌŽŶŶdžģŶģƐŝƚƐĞĚŽƚģůĞdžŽũģŵĞŶĚĂůĞƐĂĚŚĞĚŽƚģ EdžģŶģƐŝƚĚģŐũŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞƵ

ďģũģƉLJĞƚũĞ͘ ƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƋģĚƌĞũƚŽŶ
EĚĂůĞƐĂĞƉĂƌģ͗͞EũģĚŝƚģ͘͘͘ĚĞƌŝƚĞĞŶũŽŚƵ͘͟ ŵģƐƵĞƐŝ͘
WLJĞƚ͗͞ĨĂƌģƉģƌŐĂƟƟŐŽŵĂƌŝ͍<ƵƐŚŬŽŝĂŝ͍ĨĂƌģďģŶģ
ŬĂĨƐŚģƚƚũĞƌĂ͕ŬƵƌĞƉĂŶģ͍^ŝŵĞŶĚŽŶŝũƵƋģƵŶĚũĞ
ŐŽŵĂƌŝŶģĂƚŽĕĂƐƚĞ͍ĨĂƌģĚŽƚģŶĚŽĚŚģŵģǀŽŶģ͍͟
EĚĂůĞƐĂĞĚLJƚģ͗͞EŐĂŐģnjŝŵŝ͘͘͘ĚĞƌŝƚĞƉģƌŶģƐŚƚģƉŝ͘͟
WLJĞƚ͗͞ŶĚŽĚŚŝĂƐŚƚƵƐŝŵĞŶĚƵĂƚ͍ĨĂƌģŶĚŽĚŚŝ͍^ŝƵ
ŶĚũĞŐŽŵĂƌŝĚŚĞƐŝƌĞĂŐŽŝĂŝ͍͟
 239

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģĚģŐũŽũŶģŵĞǀģŵĞŶĚũĞƉLJĞƚũĞŶ͗ EģƉLJĞƚũĞŶƋģĚƌĞũƚŽŶŵģƐƵĞƐŝ͕

͞ŬĂŶģƚģĚƌĞũƚģŬĂĨƐŚģƚƚģƚĂůůĞŶŵĞŐŽŵĂƌŝŶ͍͟Dģ ŶdžģŶģƐŝƚŶĚĂŚĞŶŶģĚLJŐƌƵƉĞĚŚĞ
ƉĂƐĚƌĞũƚŽŚĞŶŶģŶũģƌŝŶŬģŶĚƚģŬůĂƐģƐŶdžģŶģƐŝƚƋģ ĂƌŐƵŵĞŶƚŽũŶģŵĞŶĚŝŵĞƚĞƚLJƌĞ͘
ŵĞŶĚŽũŶģƐĞŬĂĨƐŚģƚŬĂŶģƚģĚƌĞũƚģ͕ŬƵƌƐĞŶģŬģŶĚŝŶ
ƚũĞƚģƌƚģŬůĂƐģƐ͕ŶdžģŶģƐŝƚƋģŵĞŶĚŽũŶģƐĞŬĂĨƐŚģƚŶƵŬ
ŬĂŶģƚģĚƌĞũƚģ͘

KƌĂĞŬĂƚģƌƚ͘ dĞŵĂ͗ ^ŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ'͕Ő͕ƐŚŬƌŝŵ

łĂůģƐŚ;łĂůŝƐŚͿ
KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ ^ŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģ ƵƌŝŵĞƚ
ƚĞŬŶŝŬĂ njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģŵŽĚĞůŽũģďƵŬƵƌŐƌĂĮŬƵŶ WƵŶģŶģŐƌƵƉ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ dģůĞdžƵĂƌŝƚŐůŽďĂů͕ dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĞƐŚŬƌŽŶũģƐƐģŵĂĚŚĞĞƚģ WƵŶģŶģĚLJƐŚĞ͕ ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ dģĨŽůƵƌŝƚ͕ ŇĞƚŽƌĞ͕
ǀŽŐģůƚģĚŽƌģƐ'͕Ő͘ ĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵ͕ DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ /ŵĂŐũŝŶĂƚĂ͕ ŵĂƚĞƌŝĂůĞ
dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞłĂůŝ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ ƌĂŵģ͘ dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģ dģnjŚǀŝůůƵĂƌŝƚĞ ͕ůŝďƌĂƉģƌ
ĚŽƌģƐ͘ ǀģŵĞŶĚũĞƐ͕ Ĩģŵŝũģ͘
dģĂŶĂůŝnjƵĂƌŝƚ͕
dģŬƌŝũƵĂƌŝƚ͘

&ũĂůģƚĕĞůģƐ͗ŐůŽď͕ƐŚŬƌŽŶũģĞŵĂĚŚĞ͕ƐŚŬƌŽŶũģĞǀŽŐģů͘

Zhvillimi i mësimit
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ

Hapi i parë
DŽƟǀŝŵŝ <ģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵďLJůůŝŶƐLJƚģĚŚĞĚƵŬĞŶŐƌŝƚƵƌĚŽƌģŶ EdžģŶģƐŝƚǀĞƉƌŽũŶģĂƐŚƚƵƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶ
ůĂƌƚƚģǀĞƉƌŽũŶģƐŝĕŝĚƌĞũƚŽŶĂŝ͘ ŵģƐƵĞƐŝ͕ĚƵŬĞůģǀŝnjƵƌĚŽƌģŶŶģĂũģƌ
dŚŽƚģ͗͞DďLJůůŶŝƐLJƚģ͕ŶŐƌŝŶŝůĂƌƚĚŽƌģŶŵĞƚģĐŝůģŶƐŚŬƌƵĂŶŝ͕ ƉģƌƚģďģƌģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģ
ƵůŶŝĚŽƌģŶĚƵŬĞĞďģƌģŶũģůĂŬŝŵŵĂũƚĂƐ͕ƉĂƐƚĂũƉģƌƐģƌŝƚĞŶŝ ǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ'͕Ő͘
ĚũĂƚŚƚĂƐŚ͕ďģŶŝŶũģǀŝũģŶģŵĞƐ͘͟
EģŬģƚģŵģŶLJƌģŝŽƌŝĞŶƚŽŶƚģďģũŶģůģǀŝnjũĞŶĞĚŽƌģƐŶģĂũģƌ͕
ĂƐŚƚƵƐŝĕĨŽƌŵŽŚĞƚƐŚŬƌŽŶũĂĞŵĂĚŚĞĚŚĞĞǀŽŐģůĞƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƚģĚŽƌģƐ'͕Ő͘

Hapi i dytë EũĞŚŶdžģŶģƐŝƚƉģƌĂƚģƋģĚŽƚģŵģƐŽũŶģ͗ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ

ĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ'͕Ő͘ ^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶ'͕ŐƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
ƚģĚŽƌģƐŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂŵĞůĂƉƐĂ
WĂƌĂƋĞƚƉĂƌĂŶdžģŶģƐǀĞ ŵĞŶŐũLJƌģ͘
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ'͕ŐĚŚĞŝ
ƵĚŚģnjŽŶ ĂƚĂ ƋģƚģƐŚŬƌƵĂũŶģ ƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŇĞƚģƚģďĂƌĚŚĂ
ŵĞůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
hĚŚģnjŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ ƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ'͕ŐŶģ
ƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞƚģǀŽŐģůƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ'͕Ő͕ŝǀģnjŚŐŽŶ ďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚģ
ĂƚĂĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶŬƵƌŬĂŶģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘ ĚŚģŶģ͘
WůŽƚģƐŽũŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ
ŝŬƚŽŶ͗ŐůŽďŝŵĂĚŚ͘
'ĞŶƚĂĞ'ŝŵŝŬĂŶģŐůŽď͘
240

Hapi i tretë Udhëzon: “Nga letrat për kolazh që ju kam dhënë, vizatoni Me letrat e kolazhit që shpërndan
Balona të dy balona dhe mbi to shkruani shkronjën e madhe dhe të mësuesi, bëjnë balona, mbi të cilat
lumtura vogël të shkrimit G, g. Vendosini ato në këndin e shkronjave shkruajnë shkronjën e madhe dhe të
në klasë. vogël të shkrimit G, g, dhe i vendosin
në këndin e shkronjave në klasë.
^ŚŬƌƵĂŶŝĚŝƐĂƌƌĞƐŚƚĂŶģŇĞƚŽƌĞŵĞƐŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞĚŚĞ
të vogël të shkrimit G, g.
Detyrë shtëpie

Ora e pestë. dĞŵĂ͗>ĞdžŝŵĚŚĞŬƵƉƟŵƚĞŬƐƟĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚĞ

KďũĞŬƟǀĂƚ ^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞ EĚģƌƚŚƵƌũĂůģŶĚŽƌĞ Shprehitë e të Burimet
teknika njŚǀŝůůƵĂƌŝƚ

dģůĞdžŽũģłĂůŝƚģƋĂƌƚģĞƐĂŬƚģ Punë në grup, Të folurit, Të lexuarit global, dĞŬƐƟ͕ůĂƉƐĂ͕

ĚŚĞƚģƚƌĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞ Punë në dyshe, ƌƚͬǀŝnjĂƟŵ͕ŵƵnjŝŬģ͕ Të folurit, ŇĞƚŽƌĞ͕
tyre. Bashkëbisedim, DĂƚĞŵĂƟŬģ͕ Imagjinata, materiale
dģĂŶĂůŝnjŽũģĚŚĞƐŝŶƚĞƟnjŽũģ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͘ Dramë. Të dëgjuarit, ǀŝnjĂƟŵŝ͕
ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģĚŚĞłĂůŝ͘ Të zhvilluarit e CD, libra për
Të gjejë, lexojë dhe shkruajë vëmendjes, fëmijë.
emra njerëzish që kanë Të analizuarit,
shkronjën G në trup të tyre. Të krijuarit.
Të përdorin pikën si shenjë
pikësimi.

Fjalët çelës: Kali, gomari, gazeta, gishta, gozhdë.

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ
ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŵģƐƵĞƐŝ ŬƟǀŝƚĞƚĞƚƋģďģŶŶdžģŶģƐŝ
Hapi i parë ^ŚƉģƌŶĚĂŶĞƟŬĞƚĂŵĞłĂůģ;ŐĂnjĞƚģ͕ŐŝƐŚƚĂ͕ŐŽnjŚĚģ͕ DĞĞƟŬĞƚĂƚŵĞłĂůģŶdžģŶģƐŝƚŬƌŝũŽũŶģ
DŽƟǀŝŵŝ gatuaj, gripi, goma) dhe kërkon që nxënësit në grupe łĂůŝĚŚĞƵĚŚģŚĞƋģƐŝŝŐƌƵƉŝƚŝůĞdžŽŶ
ƚģŬƌŝũŽũŶģłĂůŝŵĞƚŽ͘ para të tjerëve në klasë.

Hapi i dytë Udhëzon nxënësit që të krahasojnë kalin dhe Nxënësit krahasojnë kalin dhe
gomarin. gomarin, duke i lidhur me shigjetë ata
Kali Gomari me mbiemrat e dhënë.
I urtë
punëtor
I bindur
I fortë
I ngadaltë
I bukur
I shpejtë
 241

Hapi i tretë Mësuesi ƉƌĞnjĂŶƚŽŶƟƚƵůůŝŶĞƚƌĞŐŝŵŝƚ͞,ƵŶĚĂĞ Nxënësit u përgjigjen pyetjeve

Pinokut”. të mësuesit, ashtu siç i kuptojnë.
Ndalesa e parë Mësuesi plotëson në rast se nxënësit
Mësuesi lexon pjesën e parë të tregimit, ku Zana e kanë nevojë.
pyet Pinokun se ku i ka çuar monedhat e arit.
Në vazhdim, mësuesi pyet:
Çfarë ka ndodhur me Pinokun?
Ku mendoni ju se i ka çuar monedhat?
Përse i janë dashur? Nxënësit përgjigjen duke sjellë edhe
Ndalesa e dytë argumente pse pranojnë ose jo
Mësuesi lexon pjesën tjetër të tregimit, që ka të bëjë argumentet e Pinokut.
me gënjeshtrën e Pinokut, dhe i pyet nxënësit: A janë
ƚģǀģƌƚĞƚĂłĂůģƚƋģƉŽƚŚŽƚģWŝŶŽŬƵ͍
Ndalesa e tretë
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të
Lexohet pjesa e tretë dhe e fundit nga mësuesi. Pasi
mësuesit, ashtu si ata i kuptojnë.
ůĞdžŽŶĨƌĂŐŵĞŶƟŶ͕mësuesi pyet nxënësit:
Si ju duken përgjigjet e Pinokut?
Keni nisur t’i besoni dhe pse?
Nëse me hundën e gjatë do ta kishit Pinokun para, si
mendoni se do të ndihej ai?
Po ju çfarë do të bënit me të?
Mësuesi bën pyetje të tjera, nëse nxënësit kanë
nevojë.

Mësuesi kërkon që nxënësit, në grupe dyshe, ta Nxënësit, në grupe dyshe, lexojnë

lexojnë me role tregimin. tregimin.

MësuesiŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŶģŶǀŝnjŽũŶģłĂůŝƚģƋģ
ŇĂƐŝŶƉģƌŐģŶũĞƐŚƚƌĂƚĞWŝŶŽŬƵƚ͘ EdžģŶģƐŝƚŶģŶǀŝnjŽũŶģłĂůŝƚģƋģŇĂƐŝŶ
për gënjeshtrat e Pinokut.

WĂƐůĞdžŝŵŝƚ ƌĂŵĂƟnjŝŵ͕ƌƌũĞƚĚŝƐŬƵƟŵŝ͕ƚŚƵŚĞƚͲƐŚŬƌƵŚĞƚ
WģƌĨŽƌĐŝŵŝ

Hapi i katërt
242

KZ!dW!Z^!Z/d:s
ďĞƚĂƌĞ
WģƌƐģƌŝƚũĞϭ
dĞŵĂ͗WģƌƐģƌŝƚũĞĞϲƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģƉĂƌĂ;Ă͕ŝ͕ŵ͕Ŷ͕Ğ͕ģͿ
Orët
ďĞƚĂƌĞ 2
ďĞƚĂƌĞWƵŶĞϭ 1
sĞƉƌŝŵƚĂƌŝƐŚŬƌŝŵŝ 1

;<ũŽƉģƌƐģƌŝƚũĞĚŽƚģďģŚĞƚƉĂƐŝƚģŬĞŶģŵďĂƌƵĂƌϲƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƉĂƌĂƚģďĞƚĂƌĞƐ͘Ϳ

KďũĞŬƟǀĂƚ d Ğ Ŭ Ŷ ŝ Ŭ Ă ͬ EĚģƌƚŚƵƌũĂ ^ŚƉƌĞŚŝ hZ/D

ƐƚƌĂƚĞŐũŝ
ORA 1 ϭ͘ Të ŵďĂũģŵĞŶĚŐũĂƐŚƚģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŐƌƵƉŝƚ ƌĞŝŶƐƚŽƌŵŝŶŐ > Ğ dž ŝ ŵ ďĞƚĂƌũĂ͕
ƚģƉĂƌģ͗Ă͕ŝ͕ŵ͕Ŷ͕Ğ͕ģ͘ ƐŚŬƌŝŵ  ƚ ŝ Ŭ Ğ ƚ Ă
Ϯ͘ d͛ŝƐŚƋŝƉƚŽũģĚƌĞũƚƐŚŬƌŽŶũĂƚĚŚĞłĂůģƚ͘ ŶĂůŝnjģ ĚŚĞ Ĩ ũ Ă ů ŝ Ɛ Ś ͕
ϯ͘ Të njďģƌƚŚĞũģƐƚƌƵŬƚƵƌĂƚĞłĂůŝǀĞŶģłĂůģƚ ƐŝŶƚĞnjģ łĂůģƐŚ ĚŚĞ
ƉģƌďģƌģƐĞ͘ ƌƌŽŬũĞƐŚ͕
ŝĂŐƌĂŵŝŝsĞŶŝƚ DĂƚĞƌŝĂůĞ
ƚģƐũĞůůĂŶŐĂ
ŶdžģŶģƐŝƚ͕
,ŝƐƚŽƌŝ ŬƵ
ƉģƌĨƐŚŝŚĞŶ
łĂůģƚ Ğ
łĂůŽƌŝƚ͘

ORA 2 ϰ͘ Të ĨŽƌŵŽũģ ĚŚĞ ƚģ ƌŝŶĚģƌƚŽũģ ƌƌŽŬũĞ ĚŚĞ ĞŵŽŶƐƟŵ > Ğ dž ŝ ŵ  Ŷ Ă ů ŝ nj ģ ƟŬĞƚĂ͕
łĂůģƚģƚũĞƌĂŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģƐƵĂƌĂ͘ ^ Ś Ŭ ƌ ŝ ŵ ƐŝŶƚĞnjĞ ƚ Ă ď Ğ ů Ă
ϱ͘ Të ĨŽƌŵŽũģ łĂůŝ ƚģ ƚŚũĞƐŚƚĂ ŵĞ łĂůģƚ Ğ DĂƚĞŵĂƟŬģ ƉůĂƐƟŬĞ
łĂůŽƌŝƚ͕ŽƐĞƚģƚƌĞŐŽũģŚŝƐƚŽƌŝƚģƐŚŬƵƌƚƌĂ
ƋģŬĂŶģůŝĚŚũĞŵĞƚŽ͘
ϲ͘ Të ŬƌŝũŽũģƌƌŽŬũĞƋģŶŝƐŝŶŵĞnjĂŶŽƌĞ͕ŽƐĞ
ŵĞ ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͕ ĚƵŬĞ ŝƵ ƉģƌƐŚƚĂƚƵƌ
ŵŽĚĞůŝƚƚģĚŚģŶģ͘

ORA 3 ϳ͘ Të ƵƐŚƚƌŽŚĞƚ Ŷģ ůĞdžŝŵŝŶ Ğ ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͕ EƵŵģƌŝŵ͕ ƌƚ sģnjŚŐŝŵŝ dģ ŐũLJƌŽƐģ
ƌƌŽŬũĞǀĞ͕łĂůģǀĞĚŚĞłĂůŝǀĞ͘ sģnjŚŐŝŵ ĞƟŬĞƚĂ ŶģŶ
ϴ͘ Të ŶũŝŚĞƚ ŵĞ ĚŝƐĂ ĞůĞŵĞŶƚĞ ƚƌĞŐƵĞƐĞ łĂůģ ĚŚĞ
ƚģ łĂůŝƐģ͕ Ɛŝ͗ ƉŝŬĂ͕ łĂůĂ Ğ ƐŚŬƵƌƚģƌ ĚŚĞ Ğ łĂůŝ͕
ŐũĂƚģ͘ EƵŵƌĂ
ϵ͘ Të ƵƐŚƚƌŽŚĞƚ Ŷģ ůĞdžŝŵŝŶ Ğ ƐŚŬƌŽŶũĂǀĞ͕
ƌƌŽŬũĞǀĞ͕łĂůģǀĞĚŚĞłĂůŝǀĞ͘
ϭϬ͘ Të ŶũŝŚĞƚ ŵĞ ĚŝƐĂ ĞůĞŵĞŶƚĞ ƚƌĞŐƵĞƐĞ
ƚģ łĂůŝƐģ͕ Ɛŝ͗ ƉŝŬĂ͕ łĂůĂ Ğ ƐŚŬƵƌƚģƌ ĚŚĞ Ğ
ŐũĂƚģ͘
 243

KZϰ ϭϭ͘ Të ƐŚŬƌƵĂũģ łĂůģ͕ ŶŝƐƵƌ ŶŐĂ ƌƌŽŬũĞƚ ĚŚĞ WƵŶģƚģƉĂǀĂƌƵƌ dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ /ŵĂŐŝŶĂƚģ͕ DĂƚĞƌŝĂů
ƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚŚģŶĂ͘ ƌƚ ƐŚŬƌŝŵŝ͘
ϭϮ͘ Të lidhë łĂůģŶŵĞĮŐƵƌģŶ͘ &ůĞƚŽƌĞĞ
ϭϯ͘ Të ƉůŽƚģƐŽũģŵŽĚĞůŝŶĞĚŚģŶģŵĞŐƌƵƉĞ ŵŽĚĞůƵĂƌ͘
łĂůģƐŚ͘ &ůĞƚŽƌĞƉģƌ
ϭϰ͘ dģ ƐŚŬƌƵĂũģ ƐŝƉĂƐ ŵŽĚĞůĞǀĞ ĚŚĞ ƵƐŚƚƌŝŵ
ŬģƌŬĞƐĂǀĞƚģĚŚģŶĂ͘ ĚŽƌĞ͘
ϭϱ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģŵĞƐŚŬƌŝŵĚŽƌĞ͘

WģƌƐģƌŝƚũĞ͕łĂůŝ͕ƉŝŬģ͕ƌƌŽŬũĞ͕ĞƟŬĞƚĂ
Zhvillimi i mësimit
KƌĂĞƉĂƌģĚŚĞĞĚLJƚģ
ĨĂƌģĚŽƚģďģũģŵģƐƵĞƐŝ? ĨĂƌģĚŽƚģďģũŶģŶdžģŶģƐŝƚ?
,ĂƉŝŝƉĂƌģ ϭ͘DģƐƵĞƐŝƉLJĞƚŶdžģŶģƐŝƚ͗ Ϯ͘ EŐƌŝŚĞŶ ŶdžģŶģƐ ƚģ ŶĚƌLJƐŚģŵ Ɖģƌ ƚ͛ŝ ƐŚŬƌƵĂƌ
Ͳ͞ŝůĂƚƐŚŬƌŽŶũĂŬĞŵŝŵģƐƵĂƌĚĞƌŝƚĂŶŝ͍͟ ŶģƚĂďĞůģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģŵģĚŚĂ͕ŵĞƚģǀŽŐůĂ͕ƚģ
ƐŚƚLJƉŝƚĞƚģĚŽƌģƐ͘

,ĂƉŝŝĚLJƚģ DģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌŶũģƐŚƉŽƌƚģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂĚŚĞƵũĞƉ EdžģŶģƐŝƚ ŵĂƌƌŝŶ ĞƟŬĞƚĂ͕ ŬƵ ŵƵŶĚ ƚģ ũĞŶģ

ŶdžģŶģƐǀĞƚģŵĂƌƌŝŶŶŐĂŶũģĞƟŬĞƚģ͘ ƐŚŬƌŽŶũĂ͕ƌƌŽŬũĞ͕łĂůģ͕ŐƌƵƉĞłĂůģƐŚƋģĚƵŚĞƚƚ͛ŝ
ƐŚŬƌƵĂũŶģ͘

m N e
ë A
E a M
I Ë i

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ ,ĂƉĞƚ ůŝďƌŝ ŝ ďĞƚĂƌĞƐ ĚŚĞ ŵģƐƵĞƐŝ ŬģƌŬŽŶ Ƌģ EdžģŶģƐŝƚ ƉģƌƐģƌŝƟŶ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ Ğ ĂůĨĂďĞƟƚ ƚģ
ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƉģƌƐģƌŝƐŝŶ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ Ğ ĂůĨĂďĞƟƚ ƚģ ƐŚŬƌƵĂƌĂŶģŬƌLJĞƚģĨĂƋĞƐƐģƐĂũ͕ƉĂǀĂƌģƐŝƐŚƚƐĞ
ŵģƐƵĂƌĂ Ŷģ WĂƌĂĂďĞƚĂƌĞ ĚŚĞ ŶĚģƌŵũĞƚ ƚLJƌĞ ƚģ ĂƚĂŶƵŬŝŬĂŶģŵģƐƵĂƌƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚ͘DģƉĂƐ
ŐũĞũŶģĂƚŽƋģŬĂŶģŵģƐƵĂƌŶģďĞƚĂƌĞ͘ ŶĚĂůŽũŶģƉģƌƐģƌŝƚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŬĂŶģŵģƐƵĂƌ͘

,ĂƉŝŝŬĂƚģƌƚ EdžģŶģƐǀĞƵŬģƌŬŽŚĞƚƚģĨŽƌŵŽũŶģƌƌŽŬũĞĞłĂůģŵĞ ƚŽ ƐŚŬƌƵŚĞŶ ŶŐĂ ŶdžģŶģƐŝƚ Ŷģ ƚĂďĞůģ͕ ĂƐŚƚƵ Ɛŝĕ
ŐũĂƐŚƚģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģƐƵĂƌĂ͘ ĚƵĂŶŶdžģŶģƐŝƚ͕ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƐŚƚLJƉŝ͘

,ĂƉŝŝƉĞƐƚģ EģƐĞ ŶdžģŶģƐŝƚ ŶĚĞƐŚŝŶ ǀģƐŚƟƌģƐŝ͕ ŵģƐƵĞƐŝ Ƶ

ǀŝnjĂƚŽŶŬģƚģƚĂďĞůģƐŝŵŽĚĞů͘ łĂůģƋģ ŬƌŝũŽŚĞŶ

a e i ë
M
N
244

,ĂƉŝŝŐũĂƐŚƚģ WƵŶŽŚĞƚ ŵĞ łĂůŽƌŝŶ Ğ ƐŚŬƌƵĂƌ Ŷģ ƚģ ĚLJũĂ ĂŶģƚ Ğ <ŽŵĞŶƚŽŚĞŶ ĮŐƵƌĂƚ ĚŚĞ ƐŚŬƌŽŶũĂƚ Ƌģ ŵƵŶĚ ƚģ
ĨĂƋĞǀĞ͘ EdžģŶģƐŝƚ ŝ ůĞdžŽũŶģ ŵĞ ƌĂĚŚģ͘ DģƐƵĞƐŝ ŬĞŶģďƌĞŶĚĂƚLJƌĞŶģƚƌƵƉ͘
ŵƵŶĚ ƚ͛ŝ ŶdžŝƐģ ƚģ ƚƌĞŐŽũŶģ ŶĚŽŶũģ ŚŝƐƚŽƌŝ Ƌģ ŬĂ
ůŝĚŚũĞŵĞŬģƚŽłĂůģ͘
WƵŶŽŚĞƚŵĞĮŐƵƌĂĚŚĞŐũĞũŶģĮŐƵƌĂƋģŶģłĂůģƚĞ
ƚLJƌĞƟŶŐģůůŽŶƟŶŐƵůůŝƋģŝƉģƌŬĞƚƐŚŬƌŽŶũģƐ͘

,ĂƉŝŝƐŚƚĂƚģ >ĞdžŽŚĞŶĚŚĞŬŽŵĞŶƚŽŚĞŶłĂůŝƚģ͘ EdžģŶģƐŝƚŝƵƉģƌŐũŝŐũĞŶƉLJĞƚũĞǀĞƚģŵģƐƵĞƐŝƚ͘

<ŽŵĞŶƚŽŚĞƚ ƐŚŬƌŽŶũĂ Ğ ŵĂĚŚĞ Ŷģ Įůůŝŵ ƚģ ƚLJƌĞ͕
ŶƵŵƌŝŝłĂůģǀĞ͕ƉŝŬĂŶģĨƵŶĚƚģłĂůŝƐģ͘ W͘ƐŚ͗͘ŶŝŬĂ
ŶģĚŽƌģůŝďƌŝŶĞďĞƚĂƌĞƐ͘
KůĂƐŚŬŽŝŶģƐŚŬŽůůģ͘
WŽũƵĂŬĞŶŝůŝďģƌƚģƟůůģ͍ũƵƉģůƋĞŶĂũŽ͍
ĨĂƌģũƵƉģůƋĞŶŵģƐŚƵŵģ͍
ŵĂ͗WŽŵĞĕ͛ŬĂĨƐŚģũƵƉģůƋĞŶƚģůƵĂŶŝ͍ŵďĂŶŝ
ŬĂĨƐŚģŶģƐŚƚģƉŝ͍͛ĞŵģƌŝŬĞŶŝǀģŶģ͍

,ĂƉŝŝƚĞƚģ WģƌƉĞƐģŵŝŶƵƚĂ͕ŵģƐƵĞƐŝŝůģŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģ
łĂůŝƚģ Ğ ĚŚģŶĂ͘ WĂƌĂ ƐĞ ƚģ ůĞdžŽŚĞŶ ĂƚŽ ďģŚĞŶ EdžģŶģƐŝƚ ŐũĞũŶģ łĂůģƚ͕ ƌƌŽŬũĞ łĂůģƐŚ ďƌĞŶĚĂ
ŬŽŵĞŶƚĞƌƌĞƚŚĂƐĂũƋģƐŚŽŚŝŶŶdžģŶģƐŝƚ͘ƚĂŵƵŶĚ ƐƚƌƵŬƚƵƌĂǀĞƚģłĂůŝƐģ͘<ũŽƉƌŽĐĞĚƵƌģŶĚŝƋĞƚĞĚŚĞ
ƚģ ƌŝŬƵũƚŽũŶģ ƐĞ Ŷģ ĕ͛ŵģƐŝŵ ŝ ŬĂŶģ ŶĚĞƐŚƵƌ ŬģƚŽ ŶģƚģĚLJũĂłĂůŝƚģĞƚũĞƌĂ͘
ĮŐƵƌĂ͘
>ĞdžŽŚĞŶŵĞƌĂĚŚģƚģŬĂƚģƌłĂůŝƚģ͘ dģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚ͛ŝůĞdžŽũŶģŵĞƌĂĚŚģłĂůŝƚģ͘
ŝƐŬƵƚŽŚĞƚƌƌĞƚŚƚLJƌĞ͘
^ĂŶŐũLJƌĂũĂŶģƉģƌĚŽƌƵƌŶģłĂůŝŶģĞƉĂƌģ͍WƐĞ͍
^ĂłĂůģŬĂłĂůŝĂĞƉĂƌģ͍EƵŵģƌŽŶŝŵĞŐŝƐŚƚ͘
^ĂŶŐũLJƌĂũĂŶģƉģƌĚŽƌƵƌŶģłĂůŝŶģĞĚLJƚģ͍WƐĞ͍
^ĂłĂůģŬĂŶģłĂůŝŶģĞĚLJƚģ͍ŝůĂƚũĂŶģĂƚŽ͍

,ĂƉŝŝŶģŶƚģ EdžģŶģƐǀĞ Ƶ ŬģƌŬŽŚĞƚ ƚģ ũĂƉŝŶ ĞĚŚĞ ŬƵƉƟŵŝŶ Ğ >ĞdžŽŚĞŶ łĂůģƚ ŶŐĂ ŶdžģŶģƐŝƚ͘ EdžģŶģƐŝƚ ŵƵŶĚ ƚģ
łĂůģǀĞƚģŬƌŝũƵĂƌĂ͘ ŶĚũĞŬŝŶ ĞĚŚĞ Ŷũģ ƌƌĞŐƵůů ƚģ Ɵůůģ Ɖģƌ ƚģ ůĞdžƵĂƌ
łĂůģƚ͗
DнD/сDD/
NË-NA
E/ͲE

,ĂƉŝŝĚŚũĞƚģ WƵŶŽŚĞƚƵƐŚƚƌŝŵŝŵĞƉĂnjģůů͘DģƐƵĞƐŝƵĚŚģnjŽŶƐĞ EdžģŶģƐŝƚ ĚŽ ƚģ ŬƌŝũŽũŶģ ƌƌŽŬũĞ ƚģ ĚƌĞũƚĂ ĚŚĞ ƚģ
ŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚƚģŐũĞũŶģłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘ njŚĚƌĞũƚĂ͕ƚģĐŝůĂƚĮůůŽũŶģŶũģŚĞƌģŵĞnjĂŶŽƌĞĞŶũģ
<LJ ƵƐŚƚƌŝŵ ƐƵŐũĞƌŽŚĞƚ ƚģ njŚǀŝůůŽŚĞƚ Ŷģ Įůůŝŵ ŵĞ ŚĞƌģŵĞďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͘
ŐŽũģĚŚĞŵģƉĂƐƚģƉůŽƚģƐŽŚĞƚŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͘
ĚŚĞ ŵĞ ŬģƚŽ ƌƌŽŬũĞ͕ ŶdžģŶģƐŝƚ ŵƵŶĚ ƚģ ŬƌŝũŽũŶģ
łĂůģƚģƌĞũĂ͘
^ŚŬƌƵŚĞŶĂƚŽ͘

,ĂƉŝ ŝ >ĞdžŽŚĞŶŬĂƚģƌłĂůŝƚģĞĚŚģŶĂŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶϰ͘ EdžģŶģƐŝƚĚŽƚģŬĂůŽũŶģƚģŶũģũƚĂƚƉƌŽĐĞĚƵƌĂƐŝŶģ

ŶũģŵďģĚŚũĞƚģ ^ĂŶŐũLJƌĂũĂŶģƉģƌĚŽƌƵƌŶģłĂůŝŶģĞƉĂƌģ͍WƐĞ͍ łĂůŝƚģĞƚũĞƌĂ͘
^ĂłĂůģŬĂłĂůŝĂĞƉĂƌģ͍EƵŵģƌŽũŝŶŝĂƚŽ͘
^ĂŶŐũLJƌĂĚŽƚģƉģƌĚŽƌŝŵŶģłĂůŝŶģĞĚLJƚģ͍WƐĞ͍
^ĂłĂůģŬĂŶģłĂůŝŶģĞĚLJƚģ͍ŝůĂƚũĂŶģĂƚŽ͍
^ĂŶŐũLJƌĂĚŽƚģƉģƌĚŽƌŝŵŶģłĂůŝŶģĞƚƌĞƚģ͍WƐĞ͍
^ĂłĂůģŬĂŶģłĂůŝŶģĞƚƌĞƚģ͍ŝůĂƚũĂŶģĂƚŽ͍
EdžģŶģƐǀĞ Ƶ ƚģƌŚŝƋĞƚ ǀģŵĞŶĚũĂ Ŷģ ƉŝŬģŶ Ğ
ǀĞŶĚŽƐƵƌŶģĨƵŶĚƚģłĂůŝǀĞ͘
 245

,ĂƉŝŝϭϮ DģƐƵĞƐũĂ ŬģƌŬŽŶ Ƌģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƐŚŬƌƵĂũŶģ ŵĞ EdžģŶģƐŝƚƉůŽƚģƐŽũŶģŵĞƐŚŬƌŝŵłĂůģƚŶģĨƵŶĚƚģ

ƐŚŬƌŽŶũĂƐŚƚLJƉŝĚŚĞĚŽƌĞłĂůŝŶģŶģĨƵŶĚƚģĨĂƋĞƐ͘ ĨĂƋĞƐ͘
DģƐƵĞƐũĂŬģƌŬŽŶƚģŝŵŝƚŽũŶģnjģƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ͘
DģƐƵĞƐũĂŶdžũĞƌƌĮŐƵƌģŶ͘ EdžģŶģƐŝƚŝŵŝƚŽũŶģnjģƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ͘

,ĂƉŝŝϭϯ ^ŚŬƌƵĂũŶģĞƉůŽƚģƐŽũŶģłĂůģ͕ƌƌŽŬũĞ͕łĂůŝ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģŵĞƐŚŬƌŝŵĚŽƌĞ͘
EdžģŶģƐǀĞƵƚģƌŚŝƋĞƚǀģŵĞŶĚũĂŶģƉŝŬģŶĞǀĞŶĚŽƐƵƌŶģĨƵŶĚƚģłĂůŝǀĞĚŚĞŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞƉĂƌģƚģ
ŵĂĚŚĞŵĞƚģĐŝůģŶĮůůŽŶĕĚŽłĂůŝ͘
EdžģŶģƐŝƚĚŽƚģŬƌĂŚĂƐŽũŶģƐĞĐŝůŝŶƌƌĞƐŚƚŵĞŶũģƌŝͲƚũĞƚƌŝŶ͘
ĨĂƌģŬĂ͗
ZƌĞƐŚƟ WƐĞ͍
^ŚŬƌŽŶũģ ZƌŽŬũĞ &ũĂůģ
/ƉĂƌģ
/ĚLJƚģ
/ƚƌĞƚģ
/ŬĂƚģƌƚ

KƌĂϯ͘WƵŶŽŚĞƚŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐŵĞƵƐŚƚƌŝŵĞƉģƌĨŽƌĐŝŵŝŵĞƐŚŬƌŝŵĚŽƌĞĚŚĞĚŝŬƟŵ

^ŝĕƐŚŝŚĞƚŶģŬģƚģĨĂƋĞũĂŶģďĂƐŚŬƵĂƌƵƐŚƚƌŝŵĞƚĞƉģƌĨŽƌĐŝŵŝƚ͕ĂƐŚƚƵĞĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝŝĚŽƌģƐ͘<ĞŵŝŵĞŶͲ
ĚƵĂƌƚ͛ŝƐŚŬƌŝũŵģŶģŬģƚģŵģŶLJƌģƉģƌƚĂďģƌģŵģƚģůĞŚƚģŬĂůŝŵŝŶŶŐĂƐŚŬƌŝŵŝŝƐŚƚLJƉŝƚŶģƐŚŬƌŝŵŝŶĞĚŽƌģƐ͘
>ĞdžŽŚĞŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚŚģŶĂ͘EdžģŶģƐƚģŶĚƌLJƐŚģŵŶŐƌŝŚĞŶƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģŶģƚĂďĞůģ͘

hƐŚƚƌŝŵŝϭ͘

<ŽŵĞŶƚŽŚĞŶĮŐƵƌĂƚĞĚŚģŶĂŶģŬƌĂŚƵŶĞŵĂũƚģ͘EdžģŶģƐŝƚĚŽƚģĞŵģƌƚŽũŶģĮŐƵƌĂƚ͕ĚŽƚģůĞdžŽũŶģłĂůģƚ
ĞĚŚģŶĂĞŵģƉĂƐĚŽƚ͛ŝůŝĚŚŝŶŵĞƐŚŝŐũĞƚģ͘

^ĞĐŝůĂłĂůģĚŽƚģƐŚŬƌƵŚĞƚŶŐĂĚLJŚĞƌģ͘
hƐŚƚƌŝŵŝϮ͘

DĞƐŚŬƌŽŶũĂƚ͕ĚŚĞ/͕ŵĞƌƌŽŬũĞƚĞĚŚģŶĂ͕ƐŝĚŚĞĚƵŬĞŶĚũĞŬƵƌĚƌĞũƟŵŝŶĞƐŚŝŐũĞƚģƐ͕ŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģ
ĨŽƌŵŽũŶģłĂůģŵĞŬƵƉƟŵĚŚĞĚŽƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũŶģĂƚŽ͘EdžģŶģƐŝƚŵƵŶĚƚģĚŝƐŬƵƚŽũŶģŶģƐĞĂƚŽƉģƌĚŽƌĞŶŽƐĞũŽƐŝ
ĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͘
hƐŚƚƌŝŵŝϯ͘

EdžģŶģƐŝƚĚŽƚģůĞdžŽũŶģłĂůģƚŶģĞƟŬĞƚģĚŚĞŵģƉĂƐĚŽƚ͛ŝŬŽŵďŝŶŽũŶģŶģŐƌƵƉĞƚģƌĞũĂłĂůģƐŚ͘
DģƐƵĞƐŝŬŽŶƚƌŽůůŽŶĚŚĞǀůĞƌģƐŽŶƉƵŶģŶĞƐĞĐŝůŝƚŶdžģŶģƐ͘
ŝ ŵƵŶĚ ƚģ ŬģƌŬŽũģ ŶŐĂ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ĨŽƌŵŽũŶģ łĂůŝ ŵĞ łĂůģƚ Ğ ƉƵŶƵĂƌĂ͕ ŽƐĞ ƚģ ďģũģ ŬŽŶŬƵƌƐ ŵĞƐ ƚƌŝ
ƌƌĞƐŚƚĂǀĞƐĞĐŝůŝĚŽƚģŐũĞũģłĂůģƚģƌĞũĂŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģƐƵĂƌĂĚŚĞƚ͛ŝƐŚŬƌƵĂũģƐĂŬƚģŶģƚĂďĞůģ͕ƐŝĚŚĞůŽũģƌĂ
ƚģƚũĞƌĂƐŝŬģƚŽ͘
sĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģĞƐŚŬƌŝŵŝƚďĂƐŚŬģƐŚŽƋģƌŽũŶģŐũĂƚģŐũŝƚŚģŬŽŚģƐ͕ƐŝƉƵŶģŶŵĞďĞƚĂƌĞŶ͕ĂƐŚƚƵĞĚŚĞƉƵŶģŶ
ŵĞďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘ƚŽũĂŶģŵũĂŌƚģůĂƌŵŝƐŚŵĞĚŚĞŵģƐƵĞƐŝģƐŚƚģŝůŝƌģƚ͛ŝƐŚĨƌLJƚģnjŽũģŬƵƌĞƐŚŝŬŽŶƚģ
ŶĞǀŽũƐŚŵĞ͘
EdžģŶģƐŝƚĚŽƚģǀůĞƌģƐŽŚĞŶƐĞĐŝůģƚŶdžģŶģƐƐŚŬƌƵĂũŶģŵģďƵŬƵƌ͕ŵģƐĂŬƚģĚŚĞŵģƋĂƌƚģ͘
^ŚŬƌƵĂũŶģłĂůģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂĚŽƌĞĚŚĞĚŝŬƟŵ͘
246

W!Z^!Z/d:zd!
dĞŵĂ͗ZŝŵĂƌƌũĂĞŐũĂƐŚƚģƐŚŬƌŽŶĂǀĞƚģĚLJƚĂZ͕h͕>͕<͕K͕W
KďũĞŬƟǀĂƚ
EdžģŶģƐŝĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŶģŐũĞŶĚũĞ͗
 ƚģĮƚŽũģŐƌĂĚƵĂůŝƐŚƚƐŚƉƌĞŚŝƚģĞƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕
 ƚģĨŽƌŵŽũģłĂůģ͕ĚƵŬĞƵŶŝƐƵƌŶŐĂƐŚŬƌŽŶũĂŽƐĞƌƌŽŬũĞďĂnjģ͕
 ƚģůŝĚŚģłĂůģƚŵĞĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͕
 ƚģŵĂŶŝƉƵůŽũģŵĞłĂůģŬƌLJƋĞƉģƌƚģŬƌŝũƵĂƌłĂůģƚģƌĞũĂ͕
 ƚģŐũĞũģƉģƌŐũŝŐũĞŶ͕ĚƵŬĞůĞdžƵĂƌłĂůŝƉLJĞƚģƐĞ͕
 ƚģůĞdžŽũģŶģŵģŶLJƌĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ŝƵĚŚģŚĞƋƵƌŶŐĂŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌĂŵģƉĂƌģ͘

DũĞƚĞƚĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ
>ŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐģ͕ĞƟŬĞƚĂ͕ďŝůĞƚĂ͕ĨĂƚƵĂƌĂĞŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģƚũĞƌĂƚģƐŚŬƌƵĂƌĂ
dĞƌŵĂŬƌLJĞƐŽƌģ
>ŝďƌĂƉģƌĨģŵŝũģ͕ĞƟŬĞƚĂ͕ƌĞŬůĂŵĂ͕łĂůģŬƌLJƋĞ͕ůŽũģƌĂŐũƵŚģƐŽƌĞĞƚũ͘
^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ
dģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ŵĂŶŝƉƵůŝŵŝ͕ŝŵĂŐũŝŶĂƚĂĞƚũ͘
^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞŵģƐŝŵŝƚ
ǀŽŬŝŵ͗^ƚƵŚŝŵĞŶĚŝŵĞƐŚ
ZĞĂůŝnjŝŵŬƵƉƟŵŝ͗>ĞdžŝŵĚŚĞƐŚŬƌŝŵłĂůģƐŚĞłĂůŝƐŚ͘

Zhvillimi i mësimit
DģƐƵĞƐũĂŶdžũĞƌƌŶũģĮŐƵƌģŽƐĞŶũģƐĞŶĚĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞƉĂƌģƚģĞŵƌŝƚƚģŽďũĞŬƟƚ
;ŵģƐƵĞƐŝďģŶŬƵũĚĞƐƚģƉĂƌĂƋĞƐģĮŐƵƌĂŽƐĞƐĞŶĚĞ͕ĞŵƌĂƚĞƚģĐŝůĂǀĞĮůůŽũŶģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƋģŶdžģŶģƐŝƚŝŬĂŶģ
ŵģƐƵĂƌƋģŵģƉĂƌģͿ͘
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģŶģŇĞƚģƚģŵģĚŚĂϰŽƐĞŶģƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƉĂƌĂƚģĞŵƌĂǀĞƚģĮŐƵƌĂǀĞ͕
ƚģĐŝůĂƚƉĂƌĂƋĞƚŵģƐƵĞƐŝ͘DģƐƵĞƐŝŝǀģnjŚŐŽŶĚŚĞŝŶĚŝŚŵŽŶ͕ŶģƌĂƐƚĞƚŬƵƌĂƚĂŬĂŶģŐĂďƵĂƌ͘
<LJƵƐŚƚƌŝŵŵƵŶĚƚģnjŚǀŝůůŽŚĞƚĞĚŚĞŵĞĂŶģƚģĚģŐũƵĂƌŝƚƚģŶdžģŶģƐǀĞ͘DģƐƵĞƐŝƐŚƋŝƉƚŽŶłĂůģŶ͕ŶdžģŶģƐŝƚ
ƐŚŬƌƵĂũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞƉĂƌģƚģĞŵƌŝƚƚģłĂůģƐƋģĚģŐũŽũŶģ͘<LJƵƐŚƚƌŝŵŵƵŶĚƚģďģŚĞƚĞĚŚĞŶŐĂǀĞƚģŶdžģŶģƐŝƚ
ŶģŐƌƵƉĞŶģĨŽƌŵģůŽũĞ͕ĐŝůŝŐĂďŽŶ͕ĚĞůŶŐĂůŽũĂŽƐĞĚģŶŽŚĞƚƋģƚĂƐŚŬƌƵĂũģϭϬŚĞƌģƐŚŬƌŽŶũģŶƋģŐĂďŽŝ͘
DģƐƵĞƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģŵĂƌƌŝŶŶŐĂŶũģůŝďģƌ͕ƚģĐŝůģƚŝŬĂŶģƐũĞůůģǀĞƚģŶģŬůĂƐģĚŚĞƋģũĂŶģďŝďͲ
ůŝŽƚĞŬĂĞƚLJƌĞ͕ĞĐŝůĂĚƵŚĞƚƚģƉĂƐƵƌŽŚĞƚĕĚŽĚŝƚģŵĞůŝďƌĂƚģƌŝŶũ͘WĂƐŝŶdžģŶģƐŝƚŬĂŶģŵĂƌƌģůŝďƌĂƚŶģĚŽƌģ͕
ŵģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģƚ͛ŝŵďĂũŶģƚģƉĂŚĂƉƵƌ͘
Ͳ^ŚŝŬŽŶŝŬĂƉĂŬƵŶ͕ͲƚŚŽƚģŵģƐƵĞƐŝ͘Ͳ>ĞdžŽŶŝƟƚƵůůŝŶ͕ŵĞƌĂĚŚģĚŚĞŵģnjģ͘
YĂƌŬŽŶŝŵĞůĂƉƐƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŬĞŶŝŵģƐƵĞĂƌĚĞƌŝƚĂŶŝŽƐĞłĂůģƚƋģŵƵŶĚƚ͛ŝůĞdžŽŶŝƚģƉůŽƚĂ͘
DģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģƚģŚĂƉŝŶůŝďƌŝŶŶģŶũģĨĂƋĞƚģĐĂŬƚƵĂƌ͘ƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞģƐŚƚģƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģŵģƐŽŚĞŶƚģ
ƐŚŇĞƚŽũŶģƐŝƉĂƐƵĚŚģnjŝŵĞǀĞƚģŵģƐƵĞƐŝƚ͘
DģƐƵĞƐŝƵũĞƉĚĞƚLJƌģƋģŶģƐŚƚģƉŝ͕ŶdžģŶģƐŝƚƚģŵĂƌƌŝŶŶũģůŝďģƌĚŚĞƚģůĞdžŽũŶģŶũģĨĂƋĞ;ŶģĨĂƋĞŶƋģŬĂŶģ
njŐũĞĚŚƵƌ͕ƚģůĞdžŽũŶģłĂůŝ͕łĂůģŽƐĞƐŚŬƌŽŶũĂƋģĚŝŶģƚ͛ŝůĞdžŽũŶģͿ͘DģƐƵĞƐŝƵƚŚŽƚģŶdžģŶģƐǀĞƚģŚĂƉŝŶůŝďƌŝŶĞ
ďĞƚĂƌĞƐŶģĨĂƋĞŶϰϬͲϰϭĚŚĞƚģůĞdžŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģŬƌLJĞƚģĨĂƋĞƐ͘hƚŚŽƚģƚģƉLJĞƐŝŶƉģƌƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŶƵŬŝ
ŶũŽŚŝŶ͘<ĂƐŚƵŵģƌģŶĚģƐŝƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƉLJĞƐŝŶǀĂnjŚĚŝŵŝƐŚƚƉģƌƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŶƵŬŝŶũŽŚŝŶ͕ƉĂƐŝĚƵŚĞƚƚ͛ŝŶũŽͲ
ŚŝŶĞĚŚĞƉĂƌĂƐĞƚ͛ƵǀŝũģƌĂĚŚĂ͕ŵĞƋģůůŝŵƋģƚĂŬĞŶģŵģƚģůĞŚƚģŬƵƌƚģĮůůŽũŶģƚĂŵģƐŽũŶģĂƚģ͘
DģƐƵĞƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƚģůĞdžŽũŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚŵĞŶŐũLJƌĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģĨĂƋĞƐƉģƌŬĂƚģƐĞ͘DģƐƵĞƐŝ
ĚŝĨĞƌĞŶĐŽŶ͗
 247
'ƌƵƉŝŝƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģŬƵƋĞƋƵŚĞŶnjĂŶŽƌĞ͕ƐĞƉƐĞŬĂŶģŵģƐŚƵŵģnjģ͘
'ƌƵƉŝŝƐŚŬƌŽŶũĂǀĞďŽũģƋŝĞůůŝƋƵŚĞŶďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞ͘ƚŽŬĂŶģŵģƉĂŬnjģ͘
<ƵƌďĂƐŚŬŽŚĞŶŶũģďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞŵĞŶũģnjĂŶŽƌĞ͕ŬĞŵŝŶũģƌƌŽŬũĞ͕ůĞƚĂƉƌŽǀŽũŵģ͊
WƌĞnjĂŶƚŽŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĞnjģƐŚŵĞĚŚĞƚģƉĂnjģƐŚŵĞƚģŶũŽŚƵƌĂŶŐĂŶdžģŶģƐŝƚ͘
ĞůŶģƉĂŚŶũŽŚũĂ͗
 njĂŶŽƌĞǀĞ
 ďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞǀĞ

<ĂůŽŚĞƚŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞƚƌĞƚģ͕ŶģƚģĐŝůŝŶŵģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƋĂƌŬŽũŶģƐŚŬƌŽŶũģŶĞŶũŽŚƵƌŶģ
łĂůģƚĞƐŚŬƌƵĂƌĂŶģƵƐŚƚƌŝŵŝŶĞĨƵŶĚŝƚ͘
WŽƌŵƵŶĚƚģƋĂƌŬŽũŶģĞĚŚĞƌƌŽŬũĞŬƵƌĂƚŽĚĂůŝŶŶģƚƌƵƉƚģłĂůģǀĞƋģŵƵŶĚƚ͛ŝůĞdžŽũŶģ͕Ɖ͘ƐŚ͗ŵĂ͕ŵŝ͕ŵĞ͘
DģƐƵĞƐŝũĞƉŵŽĚĞůŝŶĞƉĂƌģ͕ŶdžģŶģƐŝƚĞƉůŽƚģƐŽũŶģĂƚģŵģƚĞũŵĞƐŚĞŵďƵũƚģƚũĞƌģ͘
hũĞƉĞƚŬŽŚģĞŵũĂŌƵĞƐŚŵĞƉģƌƚģďģƌģŬģƚģƵƐŚƚƌŝŵ͘
DģƐƵĞƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶĨģŵŝũģƚƚģǀģƌĞũŶģĮŐƵƌģŶĚŚĞƚģŇĂƐŝŶƌƌĞƚŚƐĂũ͕ĚƵŬĞďģƌģĞĚŚĞƉLJĞƚũĞ;ƉģƌĂůůĂ͞/ƌŝƋŝ
ĚŚĞŵŽůůĂ͟Ϳ͘WLJĞƚũĞƚĞĨģŵŝũģǀĞĚƵŚĞƚƚģnjģŶģǀĞŶĚƚģŵŝƌģŐũĂƚģŬģƐĂũďŝƐĞĚĞ͕ƉĂƐŝĂƚŽŝŶĚŝŚŵŽũŶģƚģĚĞƉģƌͲ
ƚŽũŶģŶģŬƵƉƟŵŝŶĞƉģƌƌĂůůģƐ͕ĚƵŬĞůŝĚŚƵƌĂŶģŶƉĂŵŽƌĞŵĞůĞdžŝŵŝŶĚŚĞŬƵƉƟŵŝŶĞĂƐĂũƋģƐŚŽŚŝŶ͘<ģƌŬŽŶƚģ
ƚƌĞŐŽŚĞƚƉģƌƌĂůůĂ͞/ƌŝƋŝĚŚĞŵŽůůĂ͘͟
DģƐƵĞƐŝŬģƌŬŽŶƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƚƌĞŐŽũŶģƉģƌƌĂůůģŶ͘EdžģŶģƐŝƚƚƌĞŐŽũŶģƉģƌƌĂůůģŶĚŚĞƵƉģƌŐũŝŐũĞŶĞĚŚĞ
ƉLJĞƚũĞǀĞ͘
WƵŶŽŚĞƚƵƐŚƚƌŝŵŝ͞ůŝĚŚŵĞƐŚŝŐũĞƚģ͟ĚŚĞŵģƉĂƐƵƐŚƚƌŝŵŝŶģƚģĐŝůŝŶĚƵŚĞƚƚģůĞdžŽũŶģĚƌĞũƚłĂůģƚĞƐŚŬƌƵͲ
ĂƌĂŵďƌĂƉƐŚ͘
,ĂƉŝŝĨƵŶĚŝƚƉģƌŬģƚģŽƌģģƐŚƚģŶĚĂƌũĂĞłĂůģǀĞŶģĚĞŐģŶĞƉĞŵģƐĚŚĞŵģƉĂƐƐŚŬƌŝŵŝŝłĂůģǀĞŵĞƐŚŬͲ
ƌŽŶũĂĚŽƌĞŶģƚĂďĞůĂƚĚŚĞŬƵƟnjĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘

KƌĂĞƚƌĞƚģ
dĞŵĂ͗WģƌƐģƌŝƚũĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ
EdžģŶģƐŝĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŶģŐũĞŶĚũĞ͗
 ƚģƉůŽƚģƐŽũģłĂůģƚ͕
 ƚģĨŽƌŵŽũģłĂůģ͕ŶŝƐƵƌŶŐĂƌƌŽŬũĞƚĞĚŚģŶĂ͕
 ƚģƉůŽƚģƐŽũģłĂůŝŶģŵĞłĂůģŶĞĚƵŚƵƌ͕
 ƚģŬƌŝũŽũģłĂůŝ͕ŶŝƐƵƌŶŐĂĨŽůũĞƚĞĚŚģŶĂĚŚĞĮŐƵƌĂƚŶģĂŶģ͘

DũĞƚĞƚĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ
>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͕ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞĞƐŚŬƌŝŵŝƚ
&ũĂůģŬLJĕ͗&Žƌŵŝŵ͕łĂůģ͕ĨŽƌŵŝŵłĂůŝĞ͕ƉůŽƚģƐŝŵƉũĞƐĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƚģƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ

dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģŵĂŶŝƉƵůƵĂƌŝƚ͕ƚģŵĞŶĚƵĂƌŝƚ͕ĂŶĂůŝnjĂ͕ƐŝŶƚĞnjĂ͘
248

Zhvillimi i mësimit
EdžģŶģƐŝƚǀŝŚĞŶƉĂƌĂĚĞƚLJƌģƐƉģƌƚģůĞdžƵĂƌƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƐŚƚLJƉŝƚĚŚĞƚģĚŽƌģƐƚģƐŚŬƌƵĂƌĂŶģĮůůŝŵƚģĨĂƋĞƐ
ƐģƉģƌƐģƌŝƚũĞƐϮŶģďĞƚĂƌĞŶĞWƵŶģƐ͘EĚģƌŬŽŚģ͕ŵģƐƵĞƐŝŶdžũĞƌƌƐŚŬƌŽŶũĂĚŚĞŶdžģŶģƐƚģĐĂŬƚƵĂƌƐŝƉĂƐnjŐũĞĚͲ
ŚũĞƐƐģƟũ͕ƚģĐŝůģƚŝůĞdžŽũŶģĂƚŽ͘DģƐƵĞƐŝŝŶŐĂƚģƌƌŽŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƐŚƚLJƉŝƚŵĞĂƚŽƚģĚŽƌģƐ͕ŵĞƋģůůŝŵƋģŶdžģŶģƐŝƚ
ƚģƚƌĞŐŽũŶģǀģŵĞŶĚũĞŵĂŬƐŝŵĂůĞ͘<LJƵƐŚƚƌŝŵŵƵŶĚƚģǀĂnjŚĚŽũģƉģƌϱŵŝŶƵƚĂ͘
DģƐƵĞƐŝŝŽƌŝĞŶƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƋģŶģłĂůģƚŶģĂŶģƚģĮŐƵƌĂǀĞƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƉũĞƐģŶĞłĂůģƐƋģŵƵŶŐŽŶ͘
EģŬģƌŬĞƐģŶĞƵƐŚƚƌŝŵŝƚƚģƚƌĞƚģŬĂƌģŶĚģƐŝƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģůŝĚŚŝŶŵĞƐŚŝŐũĞƚģƐŝƉĂƐƌĂĚŚģƐƌƌŽŬũĞƚďƌĞŶĚĂ
ŬƵƟƐģ͕ĚƵŬĞĨŽƌŵƵĂƌłĂůģŵĞƚŽ͘DģƉĂƐ͕ŶģǀŝnjģŶƉŽƐŚƚģŬƵƟƐģĚƵŚĞƚƚģƐŚŬƌƵŚĞƚłĂůĂƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
EģŬģƚģƵƐŚƚƌŝŵŬģƌŬŽŚĞƚƋģŶdžģŶģƐŝƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶģǀŝnjĂłĂůģŶƋģĚƵŚĞƚ͕ĚƵŬĞƵŽƌŝĞŶƚƵĂƌĞĚŚĞŶŐĂ
ĮŐƵƌĂŶģĂŶģƚģłĂůŝƐģ͘
DģƐƵĞƐŝŽƌŝĞŶƚŽŶŶdžģŶģƐŝƚƐĞ͕ĂƚĂĚƵŚĞƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģŶũģłĂůŝ͕ŬƵƚģƉģƌĚŽƌŝŶłĂůģƚ͗ŝŬƵ͕ŬĂƉŝ͕ůƵĂŶ͘&ŝŐƵͲ
ƌĂƚŶģĂŶģƚģłĂůŝǀĞŵƵŶĚƚģƐŚģƌďĞũŶģĚŚĞŶĚŝŚŵŽũŶģƉģƌƚģĨŽƌŵƵĂƌłĂůŝŶģ͘DģƐƵĞƐŝĞďģŶǀĞƚģŵŽĚĞůŝŶ͘

^ŚģŶŝŵ͘
<ũŽĨĂƋĞ͕ĞĐŝůĂƉģƌŵďĂŶĞĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞƉģƌĨŽƌĐŝŵŝĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞƉģƌƐŚŬƌŝŵŝŶĞĚŽƌģƐ͕ĚƵŚĞƚƚģƐŚģƌͲ
ďĞũģŶģĐŝůģƐŝŶģĞŶũģƚĞƐƟƉĂƐƉƵŶŝŵŝƚƚģŐũĂƐŚƚģƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģĚLJƚĂƚģďĞƚĂƌĞƐ͘
WģƌŬģƚģ͕ŶģŬģƚģĨĂƋĞŵŽƐŚĂƌƌŽŶŝ͗h,dsEK^hZWd:d!Zs>Z!^/DW!ZEy!E!^/d͊

KƌĂĞŬĂƚģƌƚĞƉģƌƐģƌŝƚũĞƐ
dĞŵĂ͗DŽĚĞůŝŵŝƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ

KďũĞŬƟǀĂƚ͗
EdžģŶģƐŝĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŶģŐũĞŶĚũĞ͗
 ƚģƐŚŬƌƵĂũģƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚŽƌģƐƚģǀŽŐůĂĚŚĞƚģŵģĚŚĂƚģŵģƐƵĂƌĂĚĞƌŝŶģŬģƚģĕĂƐƚ͕
 ƚģƉģƌĨŽƌĐŽũģĂŌģƐŝƚģƐŚŬƌƵĞƐĞŵĞƐŚŬƌŝŵŝŶĞĚŽƌģƐ͕
 ƚģĂŌģƐŽŚĞƚŵĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝŶƉģƌŵĞƐĚŝŬƟŵŝƚ͕
 ƚģŬŽƉũŽũģƉũĞƐģƚģƐŚŬƌƵĂƌĂƐŝƉĂƐŶĞǀŽũĂǀĞ͘

DũĞƚĞƚĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ
&ůĞƚŽƌĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞƚģĚŝŬƟŵŝƚ

&ũĂůģŬLJĕ
ŝŬƟŵ͕ƐŚŬƌŝŵĚŽƌĞ͕ŬŽƉũŝŵ

^ŚƉƌĞŚŝƚģƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ
ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģŬƵƉƚƵĂƌŝƚĞůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ

Zhvillimi i mësimit
EģŬģƚģŽƌģŵģƐŝŵŝ͕ŵģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚƚģƌŝŵĂƌƌģŶũģĂŬƟǀŝƚĞƚƚģŐũĞƌģƉƵŶĞƚģĚŝĨĞƌĞŶĐƵĂƌ͘
ŝĚƵŚĞƚƚģƉƵŶŽũģƉģƌƚģƌĞĂůŝnjƵĂƌĂŬƟǀŝƚĞƚĞ͕ƚģƟůůĂƐŝĚŝŬƟŵ͕ŵŽĚĞůŝŵƐŚŬƌŽŶũĂƐŚƚģǀŽŐůĂĞƚģŵģĚŚĂ͕
ƚģĐŝůĂƚŵƵŶĚƚģŵŽƐũĞŶģƉƵŶƵĂƌŵŝƌģ͕ŬŽƉũŝŵƚĞŬƐƚĞƐŚƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
WŽƌŶģŬģƚģŽƌģŵƵŶĚƚģďģŚĞŶĞĚŚĞĂŬƟǀŝƚĞƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƐŚŬƌŝŵŝĚŚĞůĞdžŝŵŝ͕ƚģĐŝůĂƚŵģƐƵĞƐŝŝƋƵĂŶ
ƐŝƐŚƵŵģƚģŶĞǀŽũƐŚŵĞƉģƌĨĂnjģŶĚĞƌŝŬƵŬĂĂƌƌŝƚƵƌ͘
!ƐŚƚģŵŝƌģƋģŵģƐƵĞƐŝƚģŵŽƐǀĂnjŚĚŽũģŵģƚĞũ͕ŶģƌĂƐƚĞƚŬƵƌŬĂŶģŶĞǀŽũģĞĚŚĞƉģƌĚŝƐĂŽƌģ͘
 249

ŝģƐŚƚģŝůŝƌģƚģďģũģĞĚŚĞŵŽĚŝĮŬŝŵĞŶģƉƌŽŐƌĂŵ͕ŶģƐĞĞƐŚĞŚƚģŶĞǀŽũƐŚŵĞ͕ĚƵŬĞůĂũŵģƌƵĂƌĚƌĞũƚŽƌŝŶ
ĞƐŚŬŽůůģƐĚŚĞŝŶƐƉĞŬƚŽƌŝŶĞͲƐģ͘

^ŚģŶŝŵ͘
DģƐƵĞƐŝƚŶƵŬĚƵŚĞƚƚģŚĂƌƌŽũŶģƐĞ͕ƉģƌĕĚŽƉƌŽďůĞŵƋģƵůŝŶĚ͕ĚƵŚĞƚƚģŵďĂũŶģƐŚģŶŝŵĞƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘

WģƌƐģƌŝƚũĂĞƚƌĞƚģ
^ŚŬƌŽŶũĂƚ͕,͕d͕^͕^,͕&
KďũĞŬƟǀĂƚ
EdžģŶģƐŝĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŶģŐũĞŶĚũĞ͗
ϭ͘ ƚģůĞdžŽũģƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƐŚƚLJƉŝƚƚģďģƌĂĚĞƌŝƚĂŶŝ͕ƚģǀŽŐůĂĞƚģŵģĚŚĂ͕
Ϯ͘ ƚģŇĂƐģƉģƌŬŽŵƉũƵƚĞƌŝŶ͕
ϯ͘ ƚģŬƌŝũŽũģůŝĚŚũĞƉģƌĨƵŶŬƐŝŽŶĞƚĞƉũĞƐģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģŬŽŵƉũƵƚĞƌŝƚ͘
ϰ͘ ƚģƉůŽƚģƐŽũģłĂůŝƚģŵĞłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͕
ϱ͘ ƚģƉůŽƚģƐŽũģŶũģŬĂƌƚŽůŝŶģŵĞƵƌŝŵĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞŶũģĨĞƐƚģ͘

DũĞƚĞƚĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ
>ŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐģ͕ĞƟŬĞƚĂ͕ďŝůĞƚĂ͕ĨĂƚƵĂƌĂĞŵĂƚĞƌŝĂůĞƚģƚũĞƌĂƚģƐŚŬƌƵĂƌĂ͘

dĞƌŵĂŬƌLJĞƐŽƌģ
<ŽŵƉũƵƚĞƌ͕ŬŽŵĂŶĚģ͕ŵĂƵƐ͕ŬůŝŬ͕ƚĂƐƟĞƌĂ͕ŬĂƌƚŽůŝŶģ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ
dģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ

^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞŵģƐŝŵŝƚ
 ŝƐŬƵƟŵ 10’
>ĞdžŝŵŝƚĞŬƐƟƚŵĞŶĚĂůĞƐĂĞĚŝƐŬƵƟŵŝǀĂnjŚĚƵĞƐŚģŵ
R 25’
Ɖģƌƚģ
R ^ŚŬƌŝŵŝůŝƌģ 10’

Zhvillimi i mësimit
ǀŽŬŝŵŝ
>ĞdžŽŚĞŶƐŚŬƌŽŶũĂƚŵĞŶŐũLJƌģďůƵƚģǀĞŶĚŽƐƵƌĂŶģĮůůŝŵƚģĨĂƋĞǀĞ͘^ŚŬƌŽŶũĂǀĞƋģƵƉģƌŬĂƐŝŶŐƌƵƉŝƚƚģ
ŬĂƚģƌƚ;ƌƌ͕ũ͕ǀ͕Ƌ͕Ě͕ĚŚͿƵǀĞŶĚŽƐŝŶŶũģŬƌLJƋƐŝƉģƌ͘^ŚŬƌƵŚĞŶŶŐĂŶdžģŶģƐƚģŶĚƌLJƐŚģŵŶģƚĂďĞůģĚŚĞŶģŇĞƚŽƌĞƚ
ĞƚLJƌĞ͘EŐĂŶdžģŶģƐƚģŶĚƌLJƐŚģŵŬģƌŬŽŚĞƚƚģƚŚŽŶģƌƌŽŬũĞĞłĂůģĚŚĞŵģƉĂƐƐŚŬƌƵŚĞŶŶģŇĞƚŽƌĞ͘EĚģƌŬŽŚģ͕
ŵģƐƵĞƐũĂŬĂůŽŶŶģĕĚŽďĂŶŬģƉģƌƚģŬŽŶƚƌŽůůƵĂƌƉƵŶģŶĞŶdžģŶģƐǀĞ͘

ZĞĂůŝnjŝŵŝŝŬƵƉƟŵŝƚ
DģƐƵĞƐũĂŝƉLJĞƚŶdžģŶģƐŝƚƐĞƐŝĨŽƌŵŽŚĞŶłĂůģƚ͕ƉƵŶŽŶŵĞƌƌŽŬũĞƚ͕ŵģƉĂƐůĞdžŽũŶģƚĞŬƐƟŶĚŚĞŶŝƐŝŶĞĚŚĞ
ǀĞƚģůŽũģŶĞƚƌĞŶŝƚƚģłĂůģǀĞ͘/ĚĞƚģĞƚLJƌĞƐŚŬƌƵŚĞŶŶģƚĂďĞůģ͘EdžģŶģƐŝƚŵƵŶĚƚģƚƌĞŐŽũŶģƉģƌůŽũģƌĂƚƋģůƵĂũŶģ
ŵĞłĂůģ͘
250

>ĞdžŽŚĞƚƚĞŬƐƟŵĞƉĂƌĂŐƌĂĨģĚŚĞŶģƐĞĐŝůŝŶƉƌĞũƚLJƌĞŵģƐƵĞƐŝŶĚĂůĞƚĚŚĞĞǀŝĚĞŶƚŽŶłĂůģƋģũĂŶģƚģƌĞũĂ
ƉģƌŶdžģŶģƐŝƚ͘/ƐŚŬƌƵĂŶŶģƚĂďĞůģĚŚĞďģŶƐŚƉũĞŐŝŵŝŶĞƚLJƌĞ͘
<ƌLJŚĞŶǀĞƉƌŝŵĞŵĂŶŝƉƵůƵĞƐĞ;ĂŶĂůŝnjģ͕ƐŝŶƚĞnjģͿƉģƌłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘

WƵŶŽŚĞŶƵƐŚƚƌŝŵĞƚϭĚŚĞϮ͘EdžģŶģƐŝƚŝƉƵŶŽũŶģŶģŵģŶLJƌģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞĚŚĞŵģƉĂƐŶģŐƌƵƉĞ͘hƐŚƚƌŝŵŝŶ
ϭ͕ĨģŵŝũģƚŵƵŶĚƚĂƐŚŽƋģƌŽũŶģĞĚŚĞŵĞǀŝnjĂƟŵ͕ŝĐŝůŝŵƵŶĚƚģŶŝƐģŶģŬůĂƐģĞƚģǀĂnjŚĚŽũģŶģƐŚƚģƉŝ͘
EģƵƐŚƚƌŝŵŝŶϮ͕ŵģƐƵĞƐũĂŶĚĂůĞƚƉģƌƚģƉƌŽǀƵĂƌĂůƚĞƌŶĂƟǀĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƉģƌŐũŝŐũĞƐŚĚŚĞŶdžģŶģƐŝƚƚģ
ƚƌĞŐŽũŶģnjŐũŝĚŚũĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘

KƌĂ//
^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞŵģƐŝŵŝƚ
,ĂƉŝŝƉĂƌģ ^ŚŬƌŝŵŝůŝƌģ 10’

>Ğdžŝŵ ŝ ƚĞŬƐƟƚ ŵĞ ŶĚĂůĞƐĂ Ğ ĚŝƐŬƵƟŵ ŝ

,ĂƉŝŝĚLJƚģ 25’
ǀĂnjŚĚƵĞƐŚģŵƉģƌƚģ
ŝƐŬƵƟŵ
,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ 10’
^ŚŬƌŝŵŝůĞƚƌĂǀĞ

Zhvillimi i mësimit
Hapi i parë
dģďģũŶģůŽũģƌĂłĂůģƐŚ͗͞ĮůůŽŶŵĞŵŶďĂƌŽŶŵĞŝ͙͟Ğƚũ͘

Hapi i dytë
<ŽŵĞŶƚŽŚĞƚĮŐƵƌĂĞĚŚģŶģ͘
ŚǀŝůůŽŚĞƚŶũģĚŝƐŬƵƟŵƉģƌůĞƚƌĂƚ͘>ĞdžŽŚĞŶƵƌŝŵĞƚĞĚŚģŶĂŶģŬĂƌƚŽůŝŶģŶĞǀĞƌĚŚģ͘^ŚƉũĞŐŽŚĞƚŬƵƉƟŵŝ
ŝƚLJƌĞ͘

,ĂƉŝŝƚƌĞƚģ
EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģƵƌŝŵĞƚƋģĚƵĂŶƚ͛ƵďģũŶģŶũĞƌģnjǀĞƚģƚLJƌĞƚģĚĂƐŚƵƌ͘
^ĞĐŝůŝŶdžģŶģƐůĞdžŽŶƵƌŝŵĞƚƋģŬĂƐŚŬƌƵĂƌ͘

ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ
KďũĞŬƟǀĂƚ
EģĨƵŶĚƚģŽƌģƐƐģŵģƐŝŵŝƚ͕ŶdžģŶģƐŝƚģũĞƚģŶģŐũĞŶĚũĞ͗
ϭ͘ ƚģƉůŽƚģƐŽũģƐĂŬƚģłĂůģƚŵĞƌƌŽŬũĞƚĞƐŚŬƌŽŶũĂƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͕
Ϯ͘ ƚģůĞdžŽũģĞƐŚŬƌƵĂũģłĂůģƚĞĨŽƌŵƵĂƌĂƐŝƉĂƐĚƌĞũƟŵŝƚƚģƐŚŝŐũĞƚģƐ͕
ϯ͘ ƚģƌĞŶĚŝƚģƐŚŬƌŽŶũĂƚĞƚģĨŽƌŵŽũģłĂůģŶĞƐĂŬƚģ͕
ϰ͘ ƚģŵģƐŽũģƐŝƚģƐŚŬƌƵĂũģŶũģƐŬĞĚģ͘
DũĞƚĞƚĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ
&ůĞƚŽƌũĂĞƉƵŶģƐ͕ŵĂƚĞƌŝĂůĞƚĞďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌ͕ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞĞƐŚŬƌŝŵŝƚ

&ũĂůģŬƌLJĞƐŽƌĞ
 251

ZƌŽŬũĞ͕ůŝĚŚŵĞƐŚŝŐũĞƚģ͕ƐŬĞĚģ͕łĂůģŶĚŝŚŵģƐĞ

^ŚƉƌĞŚŝƚģƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ
dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģŵĞŶĚƵĂƌŝƚ͕ĂŶĂůŝnjĂ͕ƐŝŶƚĞnjĂ͘

^ƚƌƵŬƚƵƌĂĞŵģƐŝŵŝƚ
 ƌĞŝŶƐƚŽƌŵŝŶŐ 10’
R DĂŶŝƉƵůŝŵĞŵĞƌƌŽŬũĞĞłĂůģ 25’
R ŝƐŬƵƟŵ 10’

Zhvillimi i mësimit
ǀŽŬŝŵŝ
ŚǀŝůůŽŚĞƚŶũģ͞ƐƚƵŚŝŵĞŶĚŝŵĞƐŚ͟ŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģƐƵĂƌĂĚĞƌŝƚĂŶŝ͘EŐƌŝŚĞŶŶdžģŶģƐƚģŶĚƌLJƐŚģŵƉģƌƚ͛ŝ
ƐŚŬƌƵĂƌŶģƚĂďĞůģŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƐŚƚLJƉŝĞĚŽƌĞ͕ƚģǀŽŐůĂĞƚģŵģĚŚĂ͘
&ŽƌŵŽŚĞŶƌƌŽŬũĞĚŚĞŵģƉĂƐłĂůģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ĚƵŬĞŝƉĂƐƵƌƐŚŬƌŽŶũĂƚŶģĮůůŝŵ͕ŶģŵĞƐĂƉŽŶģĨƵŶĚƚģ
łĂůģǀĞ͘

ZĞĂůŝnjŝŵŝŝŬƵƉƟŵŝƚ
,ĂƉĞƚďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͘ŵģƌƚŽŚĞŶĮŐƵƌĂƚĞƵƐŚƚƌŝŵŝƚ͘>ĞdžŽŚĞŶƌƌŽŬũĞƚĞĚŚģŶĂ͘ŶĂůŝnjŽŚĞƚƐĞĐŝůĂłĂůģ
ĚŚĞŬģƌŬŽŚĞƚƚģƉůŽƚģƐŽŚĞƚƉũĞƐĂƋģŵƵŶŐŽŶ͘ŝƐĂŶdžģŶģƐŝƐŚŬƌƵĂũŶģłĂůģƚŶģƚĂďĞůģ͘
EģƵƐŚƚƌŝŵŝŶϮ͕ŶdžģŶģƐŝƚĚŽƚģƚƌĞŐŽũŶģŬƵũĚĞƐƋģƚģůĞdžŽũŶģłĂůģ͕ĚƵŬĞŶĚũĞŬƵƌĚƌĞũƟŵŝŶĞƐŚŝŐũĞƚģƐ͘
&ũĂůģƚĞŬƌŝũƵĂƌĂƐŚŬƌƵŚĞŶƉŽƐŚƚģƌƌŽŬũĞǀĞ͘
EģƵƐŚƚƌŝŵŝŶϯĚŽƚģƌĞŶĚŝƚĞŶƐŚŬƌŽŶũĂƚƐŝƉĂƐƌĂĚŚģƐƐģƉģƌĐĂŬƚƵĂƌŵĞŶƵŵƌĂ͘>ĞdžŽŚĞŶłĂůģƚĞŬƌŝũƵĂƌĂ͘
<ŽƌƌŝŐũŽŚĞŶŐĂďŝŵĞƚ͘
EģƵƐŚƚƌŝŵŝŶϰŶdžģŶģƐŝƚĚƵŚĞƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģƐŬĞĚģŶĞĚŚģŶģ͘^ģƉĂƌŝƐŚƉũĞŐŽŚĞƚƐĞĕĨĂƌģģƐŚƚģƐŬĞĚĂ
ĚŚĞǀĞŶĚĞƚŬƵŶũĞƌģnjǀĞƵĚƵŚĞƚƚĂƉůŽƚģƐŽũŶģ;Ɖ͘ƐŚ͕͘ŬƵƌƌĞŐũŝƐƚƌŽŚĞŶŶģďŝďůŝŽƚĞŬģͿ͘^ĞĐŝůŝŶdžģŶģƐƉůŽƚģƐŽŶ
ŶģŵģŶLJƌģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞƐŬĞĚģŶĞŵģƉĂƐĞĚŝƐŬƵƚŽũŶģŶģŐƌƵƉ͘

ZĞŇĞŬƟŵŝ
EdžģŶģƐǀĞƵŬģƌŬŽŚĞƚƚģƉůŽƚģƐŽũŶģŶũģƐŬĞĚģŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞŬƵũĂƉŝŶƚģĚŚģŶĂƉģƌǀĞƚĞŶĞƚLJƌĞ͘>ĞdžŽŚĞŶ
ĚŝƐĂƉƌĞũƚLJƌĞ͘

dĞŵĂ͗DŽĚĞůŝŵŝƐŚŬƌŝŵŝƚƚģĚŽƌģƐ
KďũĞŬƟǀĂƚ
EdžģŶģƐŝĚƵŚĞƚƚģũĞƚģŶģŐũĞŶĚũĞ͗
ϭ͘ ƚģƐŚŬƌƵĂũģƚģŐũŝƚŚĂƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚŽƌģƐƚģǀŽŐůĂĚŚĞƚģŵģĚŚĂƚģŵģƐƵĂƌĂ͕
Ϯ͘ ƚģƉģƌĨŽƌĐŽũģĂŌģƐŝƚģƐŚŬƌƵĞƐĞŵĞƐŚŬƌŝŵŝŶĞĚŽƌģƐ͕
ϯ͘ ƚģĂŌģƐŽŚĞƚŵĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝŶƉģƌŵĞƐĚŝŬƟŵŝƚ͕ƚģŬŽƉũŽũģƉũĞƐģƚģƐŚŬƌƵĂƌĂƐŝƉĂƐŶĞǀŽũĂǀĞ͕
ϰ͘ ƚģƉģƌŐũŝŐũĞƚƉģƌƉLJĞƚũĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂŵĞƐŚŬƌŝŵ͘
252

DũĞƚĞƚĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ
&ůĞƚŽƌĞƚĞƐŚŬƌŝŵŝƚĚŚĞƚģĚŝŬƟŵŝƚ͕ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞ

&ũĂůģŬƌLJĞƐŽƌĞ
ŝŬƟŵ͕ƐŚŬƌŝŵĚŽƌĞ͕ŬŽƉũŝŵ

^ŚƉƌĞŚŝƚģƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ
dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģŬƵƉƚƵĂƌŝƚĞůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƐŚŬƌŝŵŝƚ

Zhvillimi i mësimit
EģŬģƚģŽƌģŵģƐŝŵŝ͕ŵģƐƵĞƐŝĚƵŚĞƚƚģŬƌLJĞũģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƋģůŝĚŚĞŶŵĞƐŚŬƌŝŵŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģŵģƐƵĂƌĂ
ŶģŬģƚģŐƌƵƉĚŚĞłĂůģǀĞƚģĐŝůĂƚŝƉģƌŵďĂũŶģ͘DƵŶĚƚģŬƌLJŚĞŶĚŝŬƟŵĞ͕ŵŽĚĞůŝŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƐŚƚģǀŽŐůĂĞƚģ
ŵģĚŚĂ͕ŬŽƉũŝŵƚĞŬƐƚĞƐŚƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘WŽƌŶģŬģƚģŽƌģŵƵŶĚƚģďģŚĞŶĞĚŚĞĂŬƟǀŝƚĞƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƐŚŬƌŝŵŝ͕
ƚģĐŝůĂƚďģũŶģŶũģƉģƌŵďůĞĚŚũĞƚģƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞŬƌLJĞƐŽƌĞƚģŬģƟũŐƌƵƉŝƐŚŬƌŽŶũĂƐŚ͘<ģƚƵŵƵŶĚƚģƌĞŶĚŝƐŝŵ͗
Ͳ ƐŚŬƌŝŵŝŶĞƐŚŬƌŽŶũĂǀĞƚģƐŚƚLJƉŝƚĞĚŽƌģƐ͕ƚģǀŽŐůĂĞƚģŵģĚŚĂ͕
Ͳ ƐŚŬƌŝŵŝŝłĂůģǀĞƚģĚŝŬƚƵĂƌĂŶŐĂŵģƐƵĞƐŝ͕
Ͳ ƐŚŬƌŝŵŝŝłĂůģǀĞƚģŐũĞƚƵƌĂŶģůŝďƌĂƚģƐũĞůůģŶŐĂĨģŵŝũģƚ͕
Ͳ ƐŚŬƌŝŵŝƌƌĞƚŚŶũģĚģƐŚŝƌĞ͕
Ͳ ƐŚŬƌŝŵŝŝƵƌŝŵĞǀĞ͕
Ͳ ƐŚŬƌŝŵŝŝłĂůŝǀĞƚģƚŚũĞƐŚƚĂ͕
Ͳ łĂůģƚģƚŚģŶĂŶŐĂǀĞƚģŶdžģŶģƐŝƚ͕
Ͳ ĕģƐŚƚũĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƌƌĞƚŚŶĚŽŶũģƉģƌƌĂůůĞ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚŝŶŐĂŵģƐŝŵĞƚ͕ĚŚƵƌĂƚĞ͕ĨƌƵƚĞ͕ƐŚŽƋĞũĞĞƚũ͘

DŽƐŚĂƌƌŽŶŝƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ
dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚģƐŚƚģŶũģƉũĞƐģĞƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞĞƚģŵģƐƵĂƌŝƚƚģƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͘^ŚƉĞƐŚ͕ĨģŵŝũģƚƉģƌĚŽƌŝŶŐũƵŚģŶ
ĞƐŚŬƌƵĂƌŶģŵģŶLJƌģƚģǀĞĕĂŶƚģ͕ƐŝŬƵƌũĂŶģĚƵŬĞƐŚƋŝƉƚƵĂƌŶũģƐŚŬƌŽŶũģĂƉŽŶũģłĂůģƚģůĞdžƵĂƌ͘DŽƐĞŬŽƌͲ
ƌŝŐũŽŶŝŐũŝƚŚŵŽŶģĨģŵŝũģŶ͘ģŶŝƋģĂŝƚģŶĚŝŚĞƚŝƐŝŐƵƌƚŶģŬģƚģƉƌŽĐĞƐ͘:ƵŵƵŶĚƚĂŵďŝŬģƋLJƌŶŝĨģŵŝũģŶŐũĂƚģ
ŬŽŚģƐƋģďģŶĚĞƚLJƌĂƚĞƐŚƚģƉŝƐģ͕ƉŽƌŵŽƐŝũĞƉŶŝŐũŝƚŚŵŽŶģƉģƌŐũŝŐũũĞŶĞƐĂŬƚģ͕ŬƵƌĂŝƵĂŬģƌŬŽŶ͖ŶģǀĞŶĚƚģ
ŬģƐĂũ͕ůģƌĞŶŝƚĂŐũĞũģǀĞƚģŐĂďŝŵŝŶ͘^ĂŵģƚĞƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂũģĨģŵŝũĂ͕ĂƋŵģŝƐŚƉĞũƚģĚŽƚģďģŚĞƚĂŝ͘WģƌƚģƌĞͲ
ĂůŝnjƵĂƌŬģƚģŵďĂŶŝƉĂƌĂƐLJƐŚŬģƚŽŬģƐŚŝůůĂ͗
ϭ͘ <ƌŝũŽŶŝŵƵŶĚģƐŝƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌ͘:ĞƉŝŶŝƉģƌƚģƐŚŬƌƵĂƌĨģŵŝũģƐŶũģƐŝƚƵĂƚģŶŐĂũĞƚĂƌĞĂůĞ͘W͘ƐŚ͕͘ŵƵŶĚƚ͛ŝ
ũĞƉŶŝŶũģůĞƚģƌĚŚĞŶũģůĂƉƐĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũģŶũģůŝƐƚģƚģŐũģƌĂǀĞƋģĚŽƚģďůĞũģŶģĚLJƋĂŶ͕ŽƐĞƚģůŝƐƚŽũģůŝďƌĂƚ
ƋģůĞdžŽŶĞƚũ͘
Ϯ͘ sģƌĞŶŝĨģŵŝũģŶƚģƐŚŬƌƵĂũģƉģƌŐũģƌĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘^ŚŬƌŝŵŝŝŶũģŶŐũĂƌũĞũĞŶŐĂũĞƚĂĞƉģƌĚŝƚƐŚŵĞ͕Ğ
ŶũģƚƌĞŐŝŵŝĂƉģƌƌĂůůĞƋģůĞdžŽŝ͕ĞŶũģǀũĞƌƐŚĞ͕ƉůŽƚģƐŝŵŝŝŶũģłĂůģŬƌLJƋŝ͕ƐŚŬƌŝŵƌƌĞƚŚŶũģƉĞƌƐŽŶĂnjŚŝ͕ƐŚŬƌŝŵĞ
ŵĞŝŵĂŐũŝŶĂƚģ͕ƐŚŬƌŝŵŝŶũģŶũŽŌŝŵŝ͕Ƶƌŝŵŝ͕ŬĂƌƚŽůŝŶĞĞƚũ͕͘ũĂŶģŵƵŶĚģƐŝƚģŵŝƌĂƉģƌƚĂǀģŶģĨģŵŝũģŶƚģ
ƐŚŬƌƵĂũģ͘
ϯ͘ ^ŝŐƵƌŽŶŝŶũģŵĂƚĞƌŝĂůƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚģĨŽƌŵĂǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
ϰ͘ >ĞũŽũĞŶŝĨģŵŝũģŶƚģƐŚŬƌƵĂũģŶģŬŽŵƉũƵƚĞƌ͕ŶģƐĞŬĞŶŝŶģƐŚƚģƉŝ͘
ϱ͘ ^ŚŬƌƵĂŶŝĞĚŚĞǀĞƚģƉĂƌĂĨģŵŝũģƐƐƵĂũ͘
ϲ͘ /ƉģƌŐĂƟƐŶŝƐģďĂƐŚŬƵƵƌŝŵĞƚƉģƌĨĞƐƚĂĚŚĞĚŝƚģůŝŶĚũĞ͘
ϳ͘ ^ŚŬƌƵĂŶŝĚƵŬĞŬŽƉũƵĂƌƉũĞƐģŽƐĞĚƵŬĞŝĚŝŬƚƵĂƌƉũĞƐģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
ϴ͘ ^ŚŬƌƵĂŶŝŶģůĞƚƌĂƚģŵģĚŚĂ͕ĚƵŬĞŝŶŐũŝƚƵƌƉĂƐĚLJĞƌǀĞŽƐĞŶģŵƵƌĞ͘
 253

>/^d!<KEdZK>>/,s>Z!^/D/W!Zd!!':hZ/d
^ŝŵďŽůĞƚ͗ZсZƌĂůůģ͕^с^ŚƉĞƐŚ͕sсsĂnjŚĚŝŵŝƐŚƚ

^ŚƉƌĞŚŝĂ R S V
1 EdžģŶģƐŝǀĞŶĚŽƐŬŽŶƚĂŬƚƚģĚƌĞũƚƉģƌĚƌĞũƚģŵĞĨŽůģƐŝŶ͘
2 ģŐũŽŶŵĞŝŶƚĞƌĞƐ͘
3 ģŐũŽŶĚƵŬĞĚƌĞũƚƵĂƌƚƌƵƉŝŶŶŐĂĨŽůģƐŝ͘
ϰ ģŐũŽŶĚŚĞŶĚũĞŬŶũģĚƌĞũƟŵ͘
5 ģŐũŽŶĚŚĞŶĚũĞŬĚLJĚƌĞũƟŵĞŬƵŇŝƚĞƚ͘
ϲ WģƌƋĞŶĚƌŽŚĞƚŶģďŝƐĞĚģŶũģƉģƌŶũģ͘
7 WģƌƋĞŶĚƌŽŚĞƚŶģďŝƐĞĚĂƚƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶŶģŬůĂƐģ͘
8 WģƌƋĞŶĚƌŽŚĞƚŶģďŝƐĞĚģŐũĂƚģƌŝƚƌĞŐŝŵĞǀĞ͘
9 WģƌƋĞŶĚƌŽŚĞƚŶģďŝƐĞĚģŐũĂƚģƌŝƚƌĞŐŝŵĞǀĞƚģƉģƌƌĂůůĂǀĞ͘

>/^d!<KEdZK>>/,s>Z!^/D/W!Zd!&K>hZ/d
^ŝŵďŽůĞƚ͗ZсZƌĂůůģ͕^с^ŚƉĞƐŚ͕sсsĂnjŚĚŝŵŝƐŚƚ
^ŚƉƌĞŚŝĂ R S V
1 WģƌĚŽƌŐũƵŚģƐŚƉƌĞŚģƐĞŬƵƌ͗
ϭ͘ϭ WģƌƐŚŬƌƵĂŶ͕ŬƌĂŚĂƐŽŶ
ϭ͘Ϯ EĚũĞŬŶŐũĂƌũĞŶ
ϭ͘ϯ ĂůůŽŶƚģƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞŶŶŐĂŵģƉĂŬĞƌģŶĚģƐŝƐŚŵũĂ
ϭ͘ϰ &ůĞƚƉģƌŶĞǀŽũĂƉĞƌƐŽŶĂůĞ
ϭ͘ϱ &ůĞƚƉģƌŶĚŽĚŚŝƉĞƌƐŽŶĂůĞ
2 'ũĂƚģďĂƐŚŬģďŝƐĞĚŝŵĞǀĞ͗
Ϯ͘ϭ ŝƚģĮůůŽũģďŝƐĞĚģŶ
Ϯ͘Ϯ WƌĞƚƚģŇĂƐģ
Ϯ͘ϯ <ģƌŬŽŶƐƋĂƌŝŵĞ
Ϯ͘ϰ ŚǀŝůůŽŶŵģƚĞũƚĞŵģŶ
Ϯ͘ϱ WģƌŐũŝŐũĞƚƉģƌƉLJĞƚũĞƚƋģŝďģŚĞŶ
Ϯ͘ϲ ŵģƌƚŽŶŽďũĞŬƚĞ
Ϯ͘ϳ DďĂŶŵĞŶĚŝĚĞ
Ϯ͘ϴ <ĂłĂůŽƌƚģƉĂƐƵƌƉģƌƚĞŵĂƚģĐĂŬƚƵĂƌĂ
3 'ũĂƚģĂƌƟŬƵůŝŵŝƚƚģƟŶŐƵũǀĞĚŚĞƚģłĂůģǀĞ͗
ϯ͘ϭ ^ŚƋŝƉƚŽŶƐĂŬƚģƟŶŐƵũƚĞŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞ
ϯ͘Ϯ ^ŚƋŝƉƚŽŶƐĂŬƚģłĂůģƚ
ϯ͘ϯ EƵŬĚĂůůŽŶŶƵĂŶĐĂƚĚŝĂůĞŬƚŽƌĞ

>/^d!<KEdZK>>/,s>Z!^/D/W!Zd!>yhZ/d
^ŝŵďŽůĞƚ͗ZсZƌĂůůģ͕^с^ŚƉĞƐŚ͕sсsĂnjŚĚŝŵŝƐŚƚ

^ŚƉƌĞŚŝĂ R S V
1 EdžģŶģƐŝƚƌĞŐŽŶŝŶƚĞƌĞƐƉģƌůĞdžŝŵŝŶ͗
ϭ͘ϭ dƌĞŐŽŶŐĂƟƐŚŵģƌŝƉģƌƚģůĞdžƵĂƌ
ϭ͘Ϯ ZƌĞnjŝŬŽŶƚģŐĂďŽũģŐũĂƚģůĞdžŝŵŝƚ
ϭ͘ϯ <ĂďĞƐŝŵŶģǀĞƚǀĞƚĞƐŝůĞdžƵĞƐ
 W>E/E>/d/</WZ/h,!^W^dZ 254

͘>y/D/
Tema mësimore Objektivat Shtrategji dhe Ndërthurja lën- Shprehitë Fjalë kyce Burime
teknika dore

1. Abetare, abetare Të lexojnë me intonacionin e Recitim Të lexuarit të shkru- Të lexuarit, të Fjalë kyç Vjersha të ndry-
duhur vjershën DLTA arit, recitimi folurit të shkru- Vjershë shme për gjuhën
Të shpjegojnë kuptimin e Shkrim i lirë arit arti i recitimit Varg strofë dhe Abetaren
fjalëve dhe grupeve të fjalëve
në dhe strofa
Të interpretojnë vjershën
përmendsh.

2. Për një shkronjë Të lexojnë me intonacionin e Lojë në role Të lexuarit, të Të lexuarit, të Vjershë, varg, Vjersha të ndry-
që ti se vë duhur vjershën DLTA/diagrame shkruarit, recitimi folurit të shkru- strofë, shkronjë, shme për gjuhën
Të shpjegojnë kuptimin e Veni arit arti i recitimit gabim dhe Abetaren
fjalëve në vjershë Ushtrime
Të krahasojnë personazhin me gjuhësore
veten e tyre.

3.Miqtë e pyllit Të lexojnë me intonacionin e Stuhi mendimi Të lexuarit, të kup- Të lexuarit, të Përralla të ndry-
përrallën Imagjinatë e tuarit, të shkruarit, folurit, të shkru- Përrallë, person- shme
Të kuptojnë dhe ritregojnë drejtuar arit azhe,
përmbajtjen e përrallës Punë në grupe
Të gjejnë cilësi të pjesëmar- DLTA
rësve në përrallë.

4.Alfabeti i gjyshe Të lexojnë me intonacionin e Lojëa e alfabetit Të lexuarit/ të Të lexuarit, të tregim, personazhe, Materiale për
Rozës duhur. Pyetje përgjigje folurit/ të shkruarit/ kuptuarit, të vizatim, bojëra,
Të kuptojnë dhe ritregojnë Gushëkuqi vizatim shkruarit, të ÀHWRUHYL]DWLPL
përmbajtjen e përrallës. rrethor vizatuarit
Të gjejnë cilësi të pjesëmar- Shkrim dhe
rësve në përrallë. vizatim
Të lexojnë me intonacionin e
duhur.
Të kuptojnë dhe ritregojnë
përmbajtjen e përrallës.
Të gjejnë cilësi të pjesëmar-
rësve në përrallë.
5. Edukata Të lexojnë me intonacionin e Recitim Të lexuarit dhe Të lexuarit të Vjershë, varg, Vjersha të ndry-
duhur vjershën. DLTA të folurit dhe të shkruarit, recitimi strofë shme për gjuhën
Të shpjegojnë kuptimin e Shkrim i lirë shkruarit dhe abetaren
fjalëve dhe grupeve të fjalëve
vargje dhe strofa.
Të interpretojnë vjershën
përmendsh.

6. Hunda e Pino- Të lexojnë tregime që kanë Vizatim shkrim Vizatimi, të folurit, Të lexuarit, dia- Dialog, tregim Libra me tregime
kut dialog në tekst. i lirë të lexuarit logu të shkruarit personazh për pinokun,
Të tregojnë përmbajtjen e DRTA &'PH¿OPSsU
fabulës. Lojë në role pinokun.
7sUHÀHNWRMQsUUHWKPHVD]KLW
të pjesës.

7. Mendime të Të lexojnë tregime që kanë Vizatim shkrim Art, të folurit, të Të lexuarit, dia- Titull, dialog, Mjete vizatimi dhe
ngjyrosura dialog në tekst. i lirë lexuarit logu, të shkruarit tregim, personazh, ngjyra
Të tregojnë përmbajtjen e DRTA shenja pikësimi.
fabulës. Lojë në role
7sUHÀHNWRMQsUUHWKPHVD]KLW
të pjesës.

8. Para televizorit Të lexojnë tregime nga jeta e Dora e fshehtë Të folurit, të lexu- Të lexuarit, të Titull, pjesë, &'PH¿OPD
përditshme. Punë në grupe arit, media shkruarit, të tregim, për fëmijë, TV,
Të gjejë hyrjen zhvillimin folurit personazh, tregime
mbylljen në tregim. hyrje, mbyllje
7sUHÀHNWRMQsUUHWKPHVD]KLW
të pjesës.

9. Në zyrën e Të lexojnë tregime nga jeta e Stuhi mendimi Të folurit, të lexu- Të lexuarit, të Titull, pjesë,
babait përditshme. Di, dua të di, arit, teknologji shkruarit, të tregim, personazh
Të përshkruajnë prindërit e mësova folurit, për-
tyre. Diskutim në shkrimi
7sUHÀHNWRMQsUUHWKSMHVs grupe
duke folur për profesionet e
prindërve.
255
 256

10. Legjenda e Të lexojnë me kuptim përralla/ Dora e fshehtë Të folurit, të lexu- Të lexuarit, të Titull, pjesë, &GPH¿OPD
lules së diellit legjenda duke thënë përmba- Punë në grupe arit, arti, gjuha folurit, fjalë- legjendë, person- për fëmijë, TV,
jtjen e tyre. formim, të azh, hyrje, mbyllje tregime
Të gjejë hyrjen zhvillimin shkruarit,
mbylljen në fabulën që lexo-
jnë.
7sUHÀHNWRMQsUUHWKPHVD]KLW
të pjesës.

11. Një gjuhë për Të lexojnë pjesë që lidhen me Dëgjim muzikor Muzika Të dëgjuarit, Një gjuhë për të Vegla muzikore
të gjithë DUWLQGKHPX]LNsQGKHWsÀDVLQ Lexim me Leximi të lexuarit, të gjithë: muzikantë
për to. ndalesa DLTA folurit, edukim dirigjentë, koncert,
Të pasurojnë fjalorin me fjalë muzikor balet, piano
dhe shprehje që lidhen me
muzikën.
Të luajnë në role një orkestër
duke imituar orkestrantë.

BIÇIKETA Të lexojnë pjesë që lidhen me Imagjinatë e Art, teknologji, Të lexuarit, të Tregim, pjesë
jetën e tyre. drejtuar lexim shkrim folurit, të disku- hyrëse, pjesa
Të përdorin fjalor nga fusha e DRTA tuarit mbyllëse
shkencave. Shkrim i lirë
Të gjejnë pjesën hyrëse zhvil-
luese dhe mbyllëse të tregimit

13. Zemërimi i Të lexojnë duke përdorur Kllaster Lexim/ shkrim/ Të lexuarit, të Përrallë përmbajtje, Fjalor lule natyrale
luleve intonacionin e duhur në pjesët Di/dua të di/ shkencë /teknologji folurit, të disku- personazh GKHDUWL¿FLDOH
me dialog. mësova tuarit, imagjinata
Të gjejnë pjesën hyrëse zhvil- Diagramë Veni
luese dhe mbyllëse të tregimit.
Të lexojnë duke krahasuar
cilësitë e objekteve të
ngjashme
14. Dielli dhe reja Të lexojnë pjesë që lidhen me Kllaster, Lexim/ shkrim/ Të lexuarit, të Përrallë, përmba- Fjalor, Cd, foto, të
problematik të ndryshme. Gushkuqi rrethor, shkencë/fantazi folurit, të disku- jtje, personazh dhëna nga stacion
Të shprehin ndjenja dhe Diskutim/Shkrim tuarit metereologjik
dëshira që lidhen me raste i lirë
situatash.
Të gjejnë pjesën hyrëse zhvil-
luese dhe mbyllëse të tregimit.

15. Piktura e Të lexojnë pjesë që lidhen me Stuhi mendimi Lexim/shkrim/art Të lexuarit, të Përrallë përmbajtje, Ekspozitë në foto
Edlirës talentin e fëmijëve. Gushëkuqi folurit, të disku- personazh e piktura kafshësh.
Të shprehin ndjenja dhe rrethor tuarit,
dëshira. Turi i galerisë
Të përshkruajnë personazhe
dhe t’i vizatojnë ato.

16. Miq nga hapë- Të lexojnë tregime me karak- Imagjinatë e Të lexuarit , Të lexuarit, të &GPH¿OP Veshje per person-
sira ter fantastik. drejtuar/ shkenca, drama kuptuarit, imagji- fantashkencë për azhe dramë
Të përshkruajnë personazhe. Stuhi mendimi/ nata fëmijë të moshave
Të krahasojnë personazhe të Film të ulëta shkollore.
tregimit. Punë në grupe/
Diagramë veni

17. Librat rrinë Të lexojnë vjersha për librat. Interpretim/ Të lexuarit/arti i Të lexuarit Vjershë, varg, Libra për fëmijë
radhë-radhë Të kuptojnë vargjet e vjershës. konkurs recitimit bibliotekë, me vjersha, për-
Të interpretojnë strofa për- Vjershë, tregim ralla, tregime
mendsh. përrallë

18. Flasim për

¿OPDWYL]WLPRUs
257
 B. USHTRIME GJUHE 258

Tema mësimore Objektivat Shtrategji dhe teknika Ndërthurja Shprehitë Fjalë kyçe Burime
lëndore
1 Bashkësi fjalësh Të nënvizojë në tekste të ndryshme fjalë. Punë e pavarur demon- Të shkruarit, të Fjalë, emra Abetarja e
VWULPJUXSLPNODVL¿NLP menduarit njerëzish, Punës, libra
Të gjejë grupe fjalë që emërtojnë njerëz diagramë veni emra kaf- jashtë klase
kafshë sende. shës, emra
njerëzish,
Të grupojë emra njerëzish dhe emra emra sendesh
vendesh.

2 Emra njerëzish dhe Të nënvizojë në tekste të ndryshme fjalë që Punë e pavarur/punë Të shkruarit/të Emra Abetarja e
sendesh tregojën emra njerëzish. në grupe/demonstrim/ menduarit/kujtesa njerëzish, Punës, libra
JUXSLPNODVL¿NLPGLD- emra fem- jashtë klase
Të shkruajnë emra njerëzish femra dhe grame rash emra
meshkuj. meshkujsh

3 Emra kafshësh Të nënvizojë në tekste të ndryshme fjalë që Punë e pavarur/ grupim Të shkruarit Emra kafshës, Abetarja e
tregojën emra kafshësh. NODVL¿NLPGLDJUDPH emra sendesh Punës, libra
demonstrim jashtë klase
Të formojnë grupe fjalësh që emërtojnë
emra kafshësh.

Të shkruajnë emra kafshësh të veçanta (të

përveçëm/këtu për mësuesin).
4 Emra njerëzish Të nënvizojë në tekste të ndryshme fjalë që Punë e pavarur, grupim, Të shkruarit, të Emra sendesh Abetarja e
tregojnë emra njerëzish. NODVL¿NLP menduarit kujtesa, që mbarojnë Punës, libra
imagjinata me a dhe me i jashtë klase
Të shkruajnë emra njerëzish që mbarojnë
me a dhe me i sipas modelit.

5 Emra njerëzish Të grupojë emrat sipas modelit: kalë-kali, Demonstrim/punë e pa- Të shkruarit klasi- Emra sendesh Abetarja e
lopë-lopa. YDUXUJUXSLPNODVL¿NLP ¿NLPL kafshësh, Punës, libra
diagramë njerëzish jashtë klase
Të grupojë emrat sipas modelit burrë-burri,
vajzë-vajza.

Të grupojnë dhe shkruajnë emrat sipas

modelit: televizor-televizori, derë-dera.
6 Emra njerëzish Të shkruajë dhe lidhë fjalë sipas një fushe Punë e pavarur, grupim Të shkruarit klasi- Emra të Abetarja e
të përbashkët semantike. NODVL¿NLP ¿NLPL përafërt, Punës, libra
emrat e të jashtë klase
Të shkruajë fjali me emra profesionesh. vegjëlve të
kashëve em-
Të shkruajë emrat e të vegjëlve të kafshëve rat e sendeve
dhe të sendeve të mëdha. të mëdha

7 Emra 7sVKNUXDMsIMDOLGKHS\HWMHQLVXUQJD¿JX- Punë në grupe/punë e Të shkruarit / Pyetje, fjali, Abetarja e

rat përkatëse. pavarur. NODVL¿NLPLJUXSLPL fjalë, një fjalë Punës, libra
kujtesa - shumë fjalë, jashtë klase
Të shkruajë fjalë dhe të ngjyrosë objekte. shumës-
njëjës
Të plotësojë format e fjalëve sipas mod-
eleve të dhëna.
8 Fjalë që tregojnë Të lidhë emrat e kafshëve të ndryshme me Vëzhgim demonstrim, Të shkruarit, klasi- Fjalë, cilësi, Abetarja e
cilësi cilësitë e tyre. punë e pavarur, grupim, ¿NLPL grup fjalësh Punës, libra
NODVL¿NLP jashtë klase
Të plotësojë pjesë të fjalëve që tregojnë
cilësi dhe që mungojnë në grupin e fjalëve.

Të shkruajë fjali me grupet e fjalëve (fjalë

+ cilësi).
9 Përshkruajmë shokun Të përshkruajë shokun mbështetur në mod- Vëzhgim, demonstrim, Të shkruarit, klasi- Fjalë, cilësi, Abetarja e
elin e dhënë. punë e pavarur, grupim, ¿NLPL grup fjalësh Punës, libra
NODVL¿NLP jashtë klase
Të formojë fjali duke lidhur grupe fjalësh:
fjalë, cilësi.

Të shkruajë fjalitë e krijuar nga ushtrimi i

mësipërm.
10 Përshkruajmë sende Të përshkruajë objekte dhe kafshë mbështe- vëzhgim/demonstrim/punë Të shkruarit, klasi- Fjalë, cilësi, Abetarja e
dhe objekte tur në një listë pyetjesh ndihmëse. e pavarur, punë në grupe ¿NLPL grup fjalësh Punës, libra
JUXSLPNODVL¿NLP jashtë klase
Të shkruajë fjalë-cilësi me kuptim të
kundërt.
259
11 Fjalë që tregojnë Të përshkruajë fjalë që tregojnë cilësi send- vëzhgim, demonstrim Të shkruarit, klasi- fjalë, cilësi, Abetarja e
cilësi esh njerëzish. punë e pavarur, grupim, ¿NLPL grup fjalësh Punës, libra
260

NODVL¿NLP jashtë klase

Të shkruajë cilësi dhe të lidhë me shigjetë
fjalën me cilësinë e saj.

Të shkruajë fjali me grupet e fjalëve (fjalë

+ cilësi).
12 Fjalë që tregojnë Të gjejnë fjalë që tregojnë se çfarë bëjnë Vëzhgim demonstrim, Të shkruarit, klasi- fjalë, veprimi,
veprime kafshët. ¿NLPL grup fjalësh
punë e pavarur, punë në
Të shkruajnë fjali me fjalë që tregojnë JUXSHJUXSLPNODVL¿NLP
veprime të kafshëve.

Të lidhin objektin me veprimin që kryen.

Të shkruajnë fjali duke përdorur fjalë që

tregojnë veprime të ndryshme.
13 Fjalët që tregojnë Të formojnë fjali me grupe fjalësh. Vëzhgim, demonstrim Të shkruarit, klasi- fjalë veprimi, Abetarja e
veprime punë e pavarur, punë në ¿NLPL grup fjalësh Punës, libra
Të shkruajnë fjali sipas modelit duke për- JUXSHJUXSLPNODVL¿NLP jashtë klase
dorur fjalën (folja ka në forma të ndryshme)

Të përshkruajë veprime që bëjnë fëmijët.

Të shkruajnë fjali ku të përdoren drejt fjalët

që tregojnë veprime.
14 Fjalët që tregojnë Të njihen dhe përdorin fjalëzat (unë, ti, ai, Vëzhgim demonstrim, Të shkruarit, klasi- fjalë, cilësi, Abetarja e
veprime ajo, ne, ju, ata, ato). punë e pavarur, punë në ¿NLPL grup fjalësh Punës, libra
JUXSHJUXSLPNODVL¿NLP jashtë klase
Të shkruajnë përemrat e mësipërm të sho-
qëruar me foljen kam, jam, mësoj.

Të shkruajë fjali me fjalë që tregojnë vep-

rime të ndryshme.

15 Fjalët që tregojnë Të përdorin fjalë që tregojnë veprim në Vëzhgim, demonstrim, Të shkruarit, klasi- fjalë, veprim, Abetarja e
veprime kohë të ndryshme. punë e pavarur, punë në ¿NLPL fjali Punës, libra
JUXSHJUXSLPNODVL¿NLP jashtë klase
Të shkruajnë në formën e duhur fjalët –
veprim në tabelë.

Të plotësojnë fjalitë duke gjetur fjalët -vep-

rim në formën e duhur.
16 Fjalët që tregojnë Të përshkruajnë një situatë pikniku duke Vëzhgim, demonstrim, Të shkruarit, klasi- Fjalë, fjali, Abetarja e
veprime plotësuar fjalët që mungojnë. punë e pavarur, ¿NLPL tregim, për- Punës, libra
shkrim jashtë klase
Të shkruajnë fjali me grupe fjalësh orien- punë në grupe, tabelë
tuese. koncepti.

17 Përshkruajmë Të përshkruajnë një situatë ditëlindjeje Vëzhgim/përshkrim/PTP, Art, lexim Të shkruarit për- Fjalë, fjali, Foto, CD,
ditëlindjen duke plotësuar fjalët që mungojnë. shkrim shkrues përshkrim përvoja per-
demonstrim, punë e sonale
Të shkruajnë fjali me grupe fjalësh orien- pavarur
tuese.

Përshkruajmë ditë Të përshkruajnë një situatë pikniku duke Punë në grupe, përshkrim Edukim Kujtesa, Përshkrimi, Foto, albume,
pushimi plotësuar fjalët që mungojnë. përvojash personale mjedisor,
HGXNLP¿]LN Imagjinata, imagjinata, lexime
Të shkruajnë fjali me grupe fjalësh orien- Punë e pavarur me shkrim diskutim,
tuese. shkrim Të lexuarit, ngjarje

Të shkruarit.
18 Përshkruajmë një Të përshkruajnë një situatë dite me shi. Përshkrim përvojash Edukim Kujtesa, Përshkrimi, CD,
ditë me shi personale, punë e parur mjedisor, të
Të shkruajnë duke iu përgjigjur pyetjeve. me shkrim shkruarit Imagjinata, imagjinata, ¿OP

Të lexuarit, ngjarje lexime,

Të shkruarit. vëzhgime
19. Kush? Çfarë? Ku? Të shkruajnë dhe t’ju përgjigjen pyetjeve të Të pyeturit, punë në grupe Piktura, lexi- Të pyeturit, Pyetje, Foto,
Si? Me kë? ndryshme. mi, shkrimi
Mendimi, përgjigje piktura
Të plotësojnë fjalë që mungojnë në fjali.
Vëzhgimi.
Të shkruajnë fjali pohore dhe mohore sipas
modelit.
20 Përshkruajmë stinët Të përshkruajë stinët. Fjalë, fjali,
tregim, për-
Të shkruajnë duke iu përgjigjur pyetjeve. shkrim
261
262

W^dZ
WĂƐĂďĞƚĂƌũĂ ƐLJŶŽŶ ƚģ ĂŌģƐŽũģ ŶdžģŶģƐŝƚ Ɖģƌ ƉĞƌĨĞŬƐŝŽŶŝŵŝŶ Ğ ƐŚƉƌĞŚŝǀĞ ƚģ ƚģ ůĞdžƵĂƌŝƚ ƚģ ŬƵƉƟŵƐŚģŵ
ĚŚĞŶģƉģƌƐŚƚĂƚũĞŵĞƐƚĂŶĚĂƌĚŝŶĞŐũƵŚģƐ͘WģƌŬģƚģƋģůůŝŵ͕ŵģƐŝŵĞƚŵŽĚĞůƋģĚŽƚģnjďģƌƚŚĞũŶģŬģƚģƉũĞƐģƚģ
ƚĞŬƐƟƚƚģďĞƚĂƌĞƐ͕ĚŽƚģƐLJŶŽũŶģƚģƌĞĂůŝnjŽũŶģŽďũĞŬƟǀŝŶĞŵģƐŝƉģƌŵ͘
WģƌƚģĂŌģƐƵĂƌŵģƐƵĞƐŝƚƉģƌƌĞĂůŝnjŝŵŝŶŵĞƐƵŬƐĞƐƚģŬģƐĂũƉũĞƐĞƚģƚĞŬƐƟƚ͕ŵģƐŝŵĞƚŵŽĚĞů͕ƚģŽĨƌƵĂƌĂŵģ
ƉŽƐŚƚģ͕ŵƵŶĚģƐŽũŶģnjďĂƟŵŝŶĞĨŽƌŵĂǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģŵģƐŝŵĚŚģŶŝĞƐĚŚĞƚģŶdžģŶŝƚ͕ĚƵŬĞŽĨƌƵĂƌǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ
ŶĚģƌǀĞƉƌƵĞƐĞŐũŝƚŚģƉģƌĨƐŚŝƌģƐĞƉģƌŶdžģŶģƐŝƚ͘
<ģƚŽŵģƐŝŵĞƉģƌƚƌĞŐŝŵĞƚ͕ǀũĞƌƐŚĂƚ͕ƉģƌƌĂůůĂƚƋģƉģƌŵďĂŶƉĞƌŝƵĚŚĂ͞WĂƐĂďĞƚĂƌĞ͕͟ƉģƌĨƐŚŝũŶģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ
ƋģƐƚƌƵŬƚƵƌŽŚĞŶƐŝƉĂƐƐŬĞŵģƐ͗
 /͘ WĂƌĂůĞdžŝŵŝƚ
 //͘ 'ũĂƚģůĞdžŝŵŝƚ
 ///͘ WĂƐůĞdžŝŵŝƚ
EģƚĞŬƐƟŶĞŶdžģŶģƐŝƚ͕ŬũŽƐŬĞŵģƉģƌĨĂƋģƐŽŚĞƚŶŐĂŶũģĂƉĂƌĂƚĚŝĚĂŬƟŬƋģŶŝƐƋģŶģĮůůŝŵƚģĨĂƋĞƐŵĞŶũģ
ŐũĞƚŚĞ͕ĞĐŝůĂŽĨƌŽŶŶũģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝŵŽƟǀƵĞƐĞƋģůŝĚŚĞƚŵĞĨĂnjģŶĞƉĂƌĂůĞdžŝŵŝƚ͕ŬƵƌƐĞŶģƚĞŬƐƟŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ
njďģƌƚŚĞŚĞƚŵĞŶũģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝŶdžĞŚũĞũĞ͕ŬƵƉģƌĨƐŚŝŚĞŶƚģŐũŝƚŚģŶdžģŶģƐŝƚ͘
&ĂnjĂĞĚLJƚģĞnjďģƌƚŚŝŵŝƚĚŝĚĂŬƟŬƚģƚĞŬƐƚĞǀĞƚģŽĨƌƵĂƌĂŬĂƚģďģũģŵĞůĞdžŝŵŝŶĞŬƵƉƟŵƐŚģŵƚģĨĂďƵůĂǀĞ
ƚģŽĨƌƵĂƌĂ͘WģƌŬģƚģƋģůůŝŵ͕ŶģŶƚĞŬƐƟŶďĂnjģ͕ģƐŚƚģǀĞŶĚŽƐƵƌŶũģĂƉĂƌĂƚĚŝĚĂŬƟŬ͕ŝĐŝůŝƉģƌĨƐŚŝŶǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ
ůĞdžŝŵŝƚģƚĞŬƐƟƚĚŚĞƵƐŚƚƌŝŵĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŐũƵŚģƐŽƌĞƉģƌƚ͛ŝŬƚŚLJĞƌŶdžģŶģƐŝƚĚŝƐĂŚĞƌģƚĞƚĞŬƐƟ͕ŵĞƋģůůŝŵƋģ
ƚģƌĞĂůŝnjŽũŶģƚģůĞdžƵĂƌŝŶƐŝƚģƟůůģ͘<ģƐŚƚƵ͕ŬģƌŬĞƐĂƚģƟůůĂƐŝ͗ůĞdžŽƚĞŬƐƟŶ͕ŶģŶǀŝnjŽłĂůģƋģƐŚƉƌĞŚŝŶǀĞƉƌŝŵ͕Ƌģ
ŬĂŶģŶģƚƌƵƉƚģƚLJƌĞĚLJďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞŶũģƌĂƉĂƐƚũĞƚƌģƐ͕ĂƉŽŬģƌŬĞƐĂƚģƚũĞƌĂŵĞŬĂƌĂŬƚĞƌŐũƵŚģƐŽƌ͕ũŽǀĞƚģŵ
ĞĂŌģƐŽũŶģŶdžģŶģƐŝŶƉģƌƚģůĞdžƵĂƌ͕ƉŽƌĞĚŚĞŝƌŝŬƵũƚŽũŶģĚƵŬƵƌŝŐũƵŚģƐŽƌĞƋģƌŝŵĞƌƌĞŶŵĞƋģůůŝŵŶŐƵůŝƚũĞũĞ͘
<ũŽĨĂnjģƐŚŽƋģƌŽŚĞƚĞĚŚĞŵĞƉLJĞƚũĞƌƌĞƚŚŬƵƉƟŵŝƚƚģƉģƌŵďĂũƚũĞƐ͘
&ĂnjĂĞƚƌĞƚģĞƐƚƌƵŬƵƌģƐĚŝĚĂŬƟŬĞƚģƚĞŬƐƚĞǀĞŶģWĂƐĂďĞƚĂƌĞƐLJŶŽŶƚģĂŌģƐŽũģŶdžģŶģƐŝƚƉģƌƚģŶŐƵůŝƚƵƌ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶ͕ ƉŽƌ ĞĚŚĞ Ɖģƌ ƚģ ƌĞŇĞŬƚƵĂƌ Ɖģƌ ƐŝƚƵĂƚĂ ƚģ ĐĂŬƚƵĂƌĂ Ƌģ ůŝĚŚĞŶ ŵĞ ďŽƚģŶ Ğ ƚLJƌĞ ĨģŵŝŶŽƌĞ͕ Ɛŝ͗
ĚŝƐŬƵƟŵŝ͕ůŽũĂŶģƌŽůĞ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ĚƌĂŵĂƟnjŝŵŝ͕ĂƌƟŝǀŝnjĂƟŵŝƚĞƚũ͘
'ũŝƚŚĂƐŚƚƵ͕ ƉģƌŵĞƐ ŬģƐĂũ ĨĂnjĞ͕ ŵģƐƵĞƐŝ ĚŽ ƚģ ƐLJŶŽũģ ƚģ ƉģƌĨƐŚŝũģ ŶdžģŶģƐŝƚ Ŷģ ǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ ƚģ ŐũĞƌĂ ƚģ
ƉƵŶģƐŶģŐƌƵƉ͕ƉŽƌĞĚŚĞŶģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝŝŶĚŝǀŝĚƵĂůĞƉģƌƚģƌĞŇĞŬƵĂƌŵĞƐŚŬƌŝŵĂƉŽŵĞŐŽũģƌƌĞƚŚĚƵŬƵƌŝǀĞƚģ
ĐĂŬƚƵĂƌĂ͘

D!^/DDK>
DģƐŝŵŝŵŽĚĞůϭ
dĞŵĂ͗ďĞƚĂƌĞ͕ďĞƚĂƌĞ
KďũĞŬƟǀĂƚ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģŵĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌǀũĞƌƐŚģŶ͘
Ϯ͘ dģƐŚƉũĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞłĂůģǀĞĚŚĞŐƌƵƉĞǀĞƚģłĂůģǀĞŶģǀĂƌŐũĞĚŚĞƐƚƌŽĨĂ͘
ϯ͘ dģŝŶƚĞƉƌĞƚŽũģǀũĞƌƐŚģŶƉģƌŵĞŶĚƐŚ͘
dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
 ZĞĐŝƟŵ
 DLTA
 ^ŚŬƌŝŵŝůŝƌģ
^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƌĞĐŝƟŵŝ͘
&ũĂůģŬLJç͗ǀũĞƌƐŚģ͕ǀĂƌŐ͕ƐƚƌŽĨģ͘
 263

EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ĂƌƟŝƌĞĐŝƟŵŝƚ͘
ƵƌŝŵĞ ĚŚĞŵũĞƚĞ͗sũĞƌƐŚĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƉģƌŐũƵŚģŶĚŚĞďĞƚĂƌĞŶ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?
Para leximit Recitim/dëgjim në magnetofon i këngës së shkronjave
Motivimi

Hapi i parë Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë përmendsh vjer-
shat e mësuara në pjesën e Abetares: Flamuri, Kush e
hëngri akulloren, Zh moj zh, mos je mërzitur? etj.
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi u drejton nxënësve disa pyetje:
Keni mësuar vjersha/këngë për gjuhën shqipe?
Po për shkronjat a keni dëgjuar?
Nxënësit kujtojnë dhe recitojnë
vjershat e mësuara në Abetare,
por edhe të tjera të mësuara që në
kopsht.
Nxënësit kujtojnë vjersha, recito-
jnë apo këndojnë.

Gjatë leximit: DLTA

kuptimi/zbërthimi
i pjesës
Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e vjershës “Shkronjë, shkro-
një”.
Ndalesa e parë Nxënësit u përgjigjen pyetjeve
Më pas lexon strofën e parë, e lexon atë dhe pastaj u të mësuesit thjesht, ashtu si ata i
drejton nxënësve pyetje: kuptojnë. Mësuesi plotëson, në
Çfarë kuptoni me shprehjen “Sillma diellin në dritare”? rast se nxënësit kanë nevojë.
Pse thuhet:
Lehtë-lehtë, butë, bukur/dora ime sa e lumtur?
+aS një IaTe, kthen një Àetë/nëSër shkronja dorë Yetë? Nxënësit u përgjigjen pyetjeve
Ndalesa e dytë të mësuesit thjesht, ashtu si ata i
Çfarë kuptoni me shprehjet: kuptojnë. Mësuesi plotëson, nëse
Rrjedh një fjalë plotë kumbim, nxënësit kanë nevojë.
*juhë e lashtë e Yendit tim,
Me ty mendjen lartësoj,
Me ty zemrën e gëzoj,
%ëhem zog e Àuturoj? Nxënësit ndalojnë te këto vargje,
Ndalesa e tretë duke e krahasuar Abetaren me një
Pse vjersha mbyllet me vargjet: diell që ndriçon dhe ngroh.
Abetare, Abetare,
sillma diellin në dritare?

Mësuesi kërkon që nxënësit ta lexojnë vjershën dhe të
mësojnë përmendsh strofën e parë.
Pas leximit, Lexim - Gushëkuqi rrethor/Recitim/Shkrim i lirë
përforcimi
Nxënësit lexojnë dhe përpiqen të
mësojnë përmendsh 6 vargjet e
para të vjershës.
264

Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit të lexojnë përmes teknikës

“Gushkuqi rrethor”. E nis një nxënës vargun e parë, Nxënësit lexojnë vargjet njëri pas
pastaj njëri pas tjetrit lexojnë vargjet sipas përkatësisë. tjetrit.
0sVXHVLNsUNRQTsQ[sQsVLWWsVKNUXDMQsQsÀHWRUHG\ Nxënësit shkruajnë dy vargjet e
vargjet e fundit të vjeshës. fundit të vjershës.

Detyrë Të mësohet vjersha përmendsh. Nxënësit mësojnë vjershën për-

7sVKNUXKHQQsÀHWRUHWULYDUJMHWsWMHUD mendsh.
1[sQsVLWVKNUXDMQsQsÀHWRUHWUL
vargje të tjera nga vjersha.

D!^/D/DK>Ϯ
dĞŵĂ͗WģƌŶũģƐŚŬƌŽŶũģƋģƟƐ͛Ğǀģ
KďũĞŬƟǀĂƚ͗ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƚƌĂƚĞŐũŝ͗
 ^ƚƵŚŝŵĞŶĚŝŵŝ
ϭ͘ dģůĞdžŽũģŵĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌǀũĞƌƐŚģŶ͘  >ŽũģŶģƌŽůĞ
Ϯ͘ dģƐŚƉũĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞłĂůģǀĞŶģǀũĞƌƐŚģ͘  >dͬŝĂŐƌĂŵģsĞŶŝ
ϯ͘ dģŬƌĂŚĂƐŽũģƉĞƌƐŽŶĂnjŚŝŶŵĞǀĞƚĞŶĞƟũ͘  hƐŚƚƌŝŵĞŐũƵŚģƐŽƌĞ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƌĞĐŝƟŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗sũĞƌƐŚģ͕ǀĂƌŐ͕ƐƚƌŽĨģ͕ƐŚŬƌŽŶũģ͕ŐĂďŝŵ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ĂƌƟŝƌĞĐŝƟŵŝƚ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗sũĞƌƐŚĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƉģƌŐũƵŚģŶĚŚĞďĞƚĂƌĞŶ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?
Hapi Lojë me etiketa
Motivimi

Mësuesi shpërndan për të gjithë nxënësit Nxënësit marrin etiketat dhe plotësojnë
etiketa, në të cilat janë shkruar fjalë që u shkronjën që mungon në fjalët e shkruara.
mungon një apo dy shkronja dhe
kërkon që nxënësit të gjejnë, të shkrua-
jnë dhe më pas të lexojnë shkronjën që
mungon.
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi dhe nxënësit lexojnë alfabetin e Nxënësit lexojnë së bashku alfabetin.
gjuhës shqipe të paraqitur në dërrasën e
zezë. Nxënësit gjejnë dhe thonë se cilat shkronja
Mësuesi ka hequr disa shkronja nga al- mungojnë.
fabeti dhe kërkon që nxënës të caktuar të
gjejnë se cilat shkronja mungojnë.
 265

Kuptimi/zbërthimi i DLTA/Diagrami i Venit/Lojë në role/Punë

pjesës në grupe dyshe
Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e vjershës dhe
kërkon që nxënësit të thonë se çfarë kup- Nxënësit thonë se diçka mund të ketë hum-
tojnë me titullin “Për një shkronjë”. bur, diçka nuk shkon mirë etj.

Mësuesi pret me qetësi përgjigjet e nxë-

nësve dhe më pas u thotë se, duke lexuar Nxënësit mendojnë dhe presin se çfarë të
vjershën, do të zbulojnë të panjohurën. papriture do të zbulojnë.

Mësuesi nis të lexojë me ndalesa vjer-

shën, ndërkohë që ka kërkuar që edhe
nxënësit të lexojnë në heshtje, duke e Nxënësit lexojnë në heshtje.
shoqëruar atë.
Mësuesi, pasi e ka lexuar vjershën, Nxënësit, të ndarë në grupe dyshe, lexojnë
kërkon që nxënësit të lexojnë në role vjer- në role vjershën. Njëri bën rolin e babit, tjetri
shën, të ndarë në grupe dy e nga dy. rolin e Besnikut.

Pasi nxënësit e kanë lexuar në role vjer-

shën, mësuesi kërkon që ata të bëjnë një
krahasim mes vetes dhe Besnikut dhe të
dallojnë se cilat janë ato gabime që i kanë
të përbashkëta, kur shkruajnë, dhe cilat
janë ato që i ndryshojnë.
Nxënësit, përmes të folurit, bëjnë një
diagram Veni, duke nxjerrë në pah ngjash-
mëritë dhe ndryshimet me Besnikun, kur ata
shkruajnë.

Përforcimi Punë me shkrim dhe ushtrime gjuhësore

Hapi i katërt Nxënësit udhëzohen të shkruajnë në Nxënësit bëjnë ushtrimin e kërkuar, i kërko-
ÀHWRUHHPUDWHVHQGHYHTsSsUPHQGHQQs jnë fjalët në libër, dhe më pas i shkruajnë në
vjershë (Plotësohet pjesa që mungon: ÀHWRUH
VKNULÀHIMDGHVKWs
Detyrë Mësim përmendsh, shkrim i lirë
Mësuesi jep porosi që nxënësit të mëso- Nxënësit mësojnë vargjet përmendsh.
jnë përmendsh 8 vargje. Shkruajnë një strofë të vjershës në shtëpi.
Të shkruajnë katër vargje (një strofë).

D!^/D/DK>ϯ
dĞŵĂ͗DŝƋƚģĞƉLJůůŝƚ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƚƌĂƚĞŐũŝ͗
 ^ƚƵŚŝŵĞŶĚŝŵŝ
KďũĞŬƟǀĂƚ͗
 /ŵŐũŝŶĂƚģĞĚƌĞũƚƵĂƌ
ϭ͘ dģůĞdžŽũģŵĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌƉģƌƌĂůůģŶ͘  WƵŶģŶģŐƌƵƉĞ
 DLTA
Ϯ͘ dģŬƵƉƚŽũģĚŚĞƚģƌŝƚƌĞŐŽũģƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉģƌƌĂůůģƐ͘
ϯ͘ dģŐũĞũģĐŝůģƐŝƚģƉũĞƐģŵĂƌƌģƐǀĞŶģƉģƌƌĂůůģ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģŬƵƉƚƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJç͗WģƌƌĂůůģ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞ͕
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗sũĞƌƐŚĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƉģƌŐũƵŚģŶĚŚĞďĞƚĂƌĞŶ͘
266

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?
Hapi i parë Bashkëbisedim, vizatim
Motivimi

Mësuesi jep porosi të vizatojnë kafshën e pyllit që Çdo nxënës vizaton kafshën që
SsOTHMQsPsWHSsUGKHPsSDVWsÀDVLQSsUWs SsOTHQGKHPsSDVVHFLOLÀHWSsUWs
Cila është ajo kafshë? Si është? Ku e ka parë? Pse
e pëlqen?
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë se çfarë Nxënësit shprehen lirshëm për kup-
kuptojnë me fjalën “miq” (“mik”). timin e fjalës “miq” (“mik”).
Në rast se nxënësit nuk arrijnë të nxjerrin kupti-
min e saktë të fjalës së dhënë, mësuesi e plotëson.
Më pas, mësuesi pyet se çfarë mendojnë kur dëg-
jojnë fjalët “Miqtë e pyllit”. Nxënësit shprehen përsëri në lidhje
me miqësinë e pyllit. Sigurisht, ata
mund t’i afrohen idesë së përrallës.
Kuptimi /zbërthimi Imagjinatë e drejtuar DLTA
i pjesës
Hapi i tretë Mësuesi kërkon që nxënësit, me kokën ulur, ta
dëgjojnë atë.

0sVXHVLOH[RQSDUDJUD¿QHSDUsWsSMHVsV
Kërkon që nxënësit të ngrenë kokën.
Mësuesi i pyet se çfarë janë duke menduar në atë
çast.
Mësuesi kërkon që ata të thonë se si ishin kafshët
e pyllit që ata takuan.
Mësuesi pyet nxënësit se çfarë mendojnë ata se
do të ndodhë më pas në përrallën që ka nisur ta
lexojë.
Mësuesi lexon pjesën tjetër të përrallës
dhe pyet nxënësit se cili është shqetësimi që ka
lindur mes kafshëve të pyllit?
Nxënësit mund të thonë: “Na u
duk vetja sikur ishin në pyll dhe u
takuam me kafshët e pyllit”.
Nxënësit shprehin mendimet e tyre
mbështetur në imagjinatë.
Nxënësit përshkruajnë mbështetur në
imagjinatë.
Nxënësit shprehen se kafshët e duan
njëra-tjetrën dhe nuk duan që të
braktisen nga miqtë e tyre.

Mësuesi pyet nxënësit se si mendojnë ata se do të Nxënësit japin parashikimet e tyre.

përfundojë përralla?
Nxënësit shprehen për parashikimet
Mësuesi lexon pjesën e tretë dhe, më pas, pyet e tyre dhe pse ata kishin menduar ato
nxënësit nëse dolën parashikimet e tyre. mbyllje.
Ai kërkon që nxënësit të lexojnë përrallën dhe,
në grupe dyshe, siç janë ulur në bankat e tyre, t’i Nxënësit lexojnë përrallën dhe, më
bëjnë pyetje njëri-tjetrit në lidhje me kuptimin e pas, ata i bëjnë pyetje njëri-tjetrit në
përmbajtjes. lidhje me kuptimin e përmbajtjes së
përrallës.
 267

Përforcimi Lojë në role/Plotësim tabele

Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit, të formojnë grupe Nxënësit luajnë në role përrallën.
katërshe, të ndajnë rolet dhe ta interpretojnë për-
rallën.
Detyrë Lexim me kuptim i përrallës dhe plotësim tabele

Nxënësit duhet të plotësojnë edhe tabelën në të Në shtëpi, nxënësit duhet ta lexo-

cilën dalin në pah cilësitë e kafshëve të pyllit. jnë disa herë përrallën dhe të thonë
(Tabela është bërë gati nga mësuesi dhe mund t’ju përmbajtjen e saj.
jepet e gatshme nxënësve.) Nxënësit plotësojnë tabelën.

D!^/D/DK>ϰ
dĞŵĂ͗ůĨĂďĞƟŝŐũLJƐŚĞZŽnjģƐ
KďũĞŬƟǀĂƚ͗ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
 >ŽũĂĞĂůĨĂďĞƟƚ
ϭ͘ dģůĞdžŽũģŵĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌ͘  WLJĞƚũĞͲƉģƌŐũŝŐũĞ
Ϯ͘ dģŬƵƉƚŽũģĚŚĞƌŝƚƌĞŐŽũģƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƉģƌƌĂůůģƐ͘  'ƵƐŚŬƵƋŝƌƌĞƚŚŽƌ
ϯ͘ dģŐũĞũģĐŝůģƐŝƚģƉũĞƐģŵĂƌƌģƐǀĞŶģƉģƌƌĂůůģ͘  ^ŚŬƌŝŵĚŚĞǀŝnjĂƟŵ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģŬƵƉƚƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģǀŝnjĂƚƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJç͗dƌĞŐŝŵ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ǀŝnjĂƟŵŝ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗DĂƚĞƌŝĂůĞƉģƌǀŝnjĂƟŵ͕ďŽũģƌĂ͕ŇĞƚŽƌĞǀŝnjĂƟŵŝ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?
Hapi i parë Loja e alfabetit
Motivimi
Mësuesi kërkon që nxënësit të çohen në këmbë Nxënësit ngrihen në këmbë dhe rreshto-
dhe, pa folur, të rreshtohen sipas radhitjes së shkro- hen sipas radhitjes së shkronjës së parë të
njave të alfabetit. emrit të tyre, në përshtatje me alfabetin e
1[sQsVLTsÀHWSsUMDVKWRKHWQJDORMD gjuhës shqipe.

Hyrja Pyetje-përgjigje
Hapi i dytë Mësuesi u thotë nxënësve se ka në mend një gjë Nxënësit bëjnë pyetje ndryshme, si: “Pse
që lidhet me një nxënës që ka shoqëruar gjyshen te e shoqëron Besniku?” “Çfarë ka gjysh-
mjeku i syve. ja?”, “Gjyshes i janë prishur syzet” etj.
Nxit nxënësit t’i bëjnë disa pyetje rreth kësaj situ-
ate. Nxënësit do të bëjnë pyetje të tjera.
Mësuesi vazhdon të tregojë më tej se Besniku mër-
zitet kur mjeku viziton gjyshen. Mësuesi kërkon
përsëri pyetje nga nxënësit.
Nxënësit thonë mbyllje të mundshme dhe
Mësuesi pyet: “Si mund të ketë përfunduar kjo të dëshirueshme prej tyre.
ngjarje?”
268

Kuptimi / Gushkuqi rrethor

zbërthimi i
pjesës
Hapi i tretë Mësuesi u thotë nxënësve të hapin librin dhe, Nxënësit lexojnë tregimin një e nga një.
përmes teknikës “Gushkuqi rrethor”, të lexojnë Të gjithë nxënësit do të lexojnë, d.m.th.,
pjesën “Miqtë e pyllit”. tregimi lexohet disa herë.

Përforcimi Lojë në role/Plotësim tabele

Shkruaj emrat e shokëve të klasës, vizato një palë Secili nga nxënësit shkruan emrat e
syze. shokëve të klasës.
Hapi i katërt Shkrim i lirë /Vizatim
Detyrë

D!^/D/DK>ϱ
dĞŵĂ͗ĚƵŬĂƚĂ
KďũĞŬƟǀĂƚ͗ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģŵĞŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌǀũĞƌƐŚģŶ͘  ZĞĐŝƟŵ
Ϯ͘ dģƐŚƉũĞŐŽũģŬƵƉƟŵŝŶĞłĂůģǀĞĚŚĞŐƌƵƉĞǀĞ  DLTA
ƚģłĂůģǀĞŶģǀĂƌŐũĞĚŚĞƐƚƌŽĨĂ͘  ^ŚŬƌŝŵŝůŝƌģ
ϯ͘ dģŝŶƚĞƉƌĞƚŽũģǀũĞƌƐŚģŶƉģƌŵĞŶĚƐŚ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƌĞĐŝƟŵŝ͘
&ũĂůģŬLJç͗sũĞƌƐŚģ͕ǀĂƌŐ͕ƐƚƌŽĨģ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗sũĞƌƐŚĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƉģƌŐũƵŚģŶĚŚĞďĞƚĂƌĞŶ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi?
Para leximit Mësuesi nxjerr disa foto me kafshë shtëpiake dhe kërkon që nxënësit t’i emërtojnë ato, por
edhe të përshkruajnë sjellje (veprime) të tyre.
Motivimi
Më pas kërkon që nxënës që kanë kafshë shtëpiake të përshkruajnë kafshët e tyre, sjelljet që
ata pëlqejnë dhe ato që nuk i pëlqejnë te kafshët që kanë në shtëpi.

Hapi i parë Mësuesi kërkon që nxënësit t’i bëjnë pyetje njëri-tjetrit për kafshët shtëpiake që ata kanë
(ose njohin).

Hyrja Stuhi mendimi

 269

Hapi i dytë Mësuesi nxerr një foto maceje dhe një foto qeni dhe u drejton nxënësve pyetjet:

Nëse do t’i keni në shtëpi këto dy kafshë, mendoni që do të shkojnë mirë apo keq me njëra-
tjetrën? Pse mendoni kështu?
Gjatë leximit Rrjet diskutimi, punë në grupe

Kuptimi /zbërthi-
mi i pjesës

Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e pjesës “Edukata” dhe kërkon që nxënësit të thonë nëse mund
të lidhet ky titull me edukatën e kafshëve.

Organizon një rrjet diskutimi.

Mësuesi lexon vjershën.

Kërkon që edhe nxënësit, për pak minuta, ta lexojnë vjershën në heshtje.

Pastaj kërkon që nxënësit ta lexojnë përmes teknikës “Gushkuqi rrethor”.

Mësuesi kërkon që nxënësit, në grupe dyshe, të lexojnë përsëri dhe të nënvizojnë rrokjen e
fundit në çdo varg, duke dalluar se çfarë i afron këto rrokje.
Pas leximit, për- Rrjet diskutimi
forcimi

Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit të diskutojnë rreth shprehjes “Ama kjo është edukatë!”

Mësuesi kërkon që nxënësit të gjejnë në vjershë dhe të shkruajnë 3 fjalë trirrokëshe.

Detyrë Porosi:

Të lexojnë dhe të mësojnë vjershën përmendsh.

7sVKNUXDMQsQsÀHWRUHQMsUsQQJDVWURIDWHYMHUVKsV

D!^/D/DK>ϲ
dĞŵĂ͗,ƵŶĚĂĞWŝŶŽŬƵƚ
KďũĞŬƟǀĂƚ͗
dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģƚƌĞŐŝŵĞƋģŬĂŶģĚŝĂůŽŐŶģƚĞŬƐƚ͘  sŝnjĂƟŵƐŚŬƌŝŵŝůŝƌģ
Ϯ͘ dģƚƌĞŐŽũģƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞĨĂďƵůģƐ͘  DRTA
ϯ͘ dģƌĞŇĞŬƚŽũģƌƌĞƚŚŵĞƐĂnjŚŝƚƚģƉũĞƐģƐ͘  >ŽũģŶģƌŽůĞ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ĚŝĂůŽŐƵ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗ŝĂůŽŐ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗sŝnjĂƟŵŝ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗>ŝďƌĂŵĞƚƌĞŐŝŵĞƉģƌWŝŶŽŬƵŶ͕ŵĞĮůŵƉģƌWŝŶŽŬƵŶ͘
270

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?
Para leximit Vizatim dhe shkrim i lirë
Motivimi
Hapi Mësuesi citon një fjali: “Një ditë pinoku ...” dhe Nxënësit kujtojnë Pinokun.
u drejtohet nxënësve me pyetjen: “Çfarë ju vjen
në mend, kur dëgjoni këtë fjali?” Nxënësit kujtojnë hundën e Pinokut
dhe gënjeshtrat e tij.
Mësuesi u thotë nxënësve që të vizatojnë një
hundë si të Pinokut dhe brenda saj të shkruajnë Nxënësit vizatojnë një hundë të
një gënjeshtër që kanë bërë si Pinoku. gjatë si ajo e Pinokut dhe brenda saj
shkruajnë me një fjali një gënjeshtër
që ata u kanë thënë prindërve apo një
shoku/shoqeje.
Historinë e tyre mund ta tregojnë
edhe me gojë, nëse duan.
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi vizaton në dërrasë të zezë disa hundë Nxënësit qeshin dhe i tregojnë njëri-
dhe brenda atyre shkruan disa nga gënjeshtrat e tjetrit histori të tjera të ngjashme.
fëmijëve.
Krijohet një situatë gazmore.
Gjatë leximit DLTA
Kuptimi /zbërthimi
i pjesës
Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e tregimit “Hunda e Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të
Pinokut”. mësuesit, ashtu si i kuptojnë. Mësue-
Ndalesa e parë si plotëson, në rast se nxënësit kanë
Mësuesi lexon pjesën e parë të tregimit, ku Zana nevojë.
e pyet Pinokun se ku i ka çuar monedhat e arit.
Në vazhdim, mësuesi pyet:
“Çfarë ka ndodhur me Pinokun?
Ku mendoni ju se i ka çuar monedhat?
Përse i janë dashur?” Nxënësit përgjigjen duke sjellë edhe
Ndalesa e dytë argumente pse pranojnë ose jo argu-
Mësuesi lexon pjesën tjetër të tregimit, që ka mentet e Pinokut.
të bëjë me gënjeshtrën e Pinokut, dhe i pyet
nxënësit: “A janë të vërteta fjalët që po thotë
Pinoku?”
Ndalesa e tretë Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të
Lexohet pjesa e tretë dhe e fundit nga mësuesi. mësuesit, ashtu si i kuptojnë.
Pasi lexon fragmentin, mësuesi pyet nxënësit:
“Si ju duken përgjigjet e Pinokut?
Keni nisur t’i besoni dhe pse?”

Nxënësit, në grupe dyshe, lexojnë

tregimin.
 271

Po ju çfarë do të bënit me të? 1[sQsVLWQsQYL]RMQsIMDOLWsTsÀDVLQ

Mësuesi bën pyetje të tjera, nëse nxënësit kanë për gënjeshtrat e Pinokut.
nevojë.
Mësuesi kërkon që nxënësit, në grupe dyshe, ta
lexojnë me role tregimin.
Mësuesi kërkon që nxënësit të nënvizojnë fjalitë
TsÀDVLQSsUJsQMsVKWUDWH3LQRNXW

Pas leximit Dramatizim, rrjet diskutimi, thuhet-shkruhet

Përforcimi

Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit ta dramatizojnë Me dëshirë dalin dy-tri grupe nxënë-
fabulën. sish. Nxënësit intepretojnë, por edhe
japin vlerësime për interpretimin e
njëri-tjetrit.

Mësuesi kërkon që nxënësit të diskutojnë rreth Nxënësit diskutojnë për shprehjen

shprehjes: “Gënjeshtra i ka këmbët e shkurtra”. përmes teknikës “Rrjeti i diskutimit”,
që udhëhiqet nga mësuesi.
Pasi nxënësit janë qetësuar pak, nga gjithë kjo
veprimtari mësimore, mësuesi kalon te rubrika
³5HÀHNWLPJMXKsVRU´TsNDWsEsMsPHosVKWMHWs Nxënësit shkruajnë formën e saktë të
përdorimit të gjuhës standarde. fjalëve në listë.
Për fëmijët do të emërtohet “Thuhet-shkruhet”.
Në tabelën e fundit të faqes janë dhënë disa Nxënësit mund të gjejnë edhe fjalë
fjalë të përdorura në tekst, të cilat shqiptohen të tjera që shqiptohen në mënyra të
në mënyra të ndryshme nga folës të ndryshëm. ndryshme, por shkruhen vetëm në
Mësuesi diskuton për këtë, duke thënë se, kur njërën prej formave që shqiptohen.
ÀDVLPLVKTLSWRMQsQGU\VKHGLVDIMDOsSRUNXUL
shkruajmë, ato duhet të shkruhen njësoj.
Kërkon që nxënësit të shkruajnë si duhet fjalët në
listën e paraqitur në fund të faqes.

Detyrë Mësuesi jep detyrë të mësojnë dhe të ritregojnë Nxënësit lexojnë fabulën dhe e ritre-
përmbajtjen e fabulës. gojnë përmbajtjen e saj.
Të vizatojnë Pinokun. Nxënësit vizatojnë Pinokun.
272

D!^/D/DK>ϳ
dĞŵĂ͗DĞŶĚŝŵĞƚģŶŐũLJƌŽƐƵƌĂ
KďũĞŬƟǀĂƚ͗
dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģƚƌĞŐŝŵĞƋģŬĂŶģĚŝĂůŽŐŶģƚĞŬƐƚ͘  sŝnjĂƟŵƐŚŬƌŝŵŝůŝƌģ
Ϯ͘ dģƚƌĞŐŽũģƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞĨĂďƵůģƐ͘  DlTA
ϯ͘ dģƌĞŇĞŬƚŽũģƌƌĞƚŚŵĞƐĂnjŚŝƚƚģƉũĞƐģƐ͘  >ŽũģŶģƌŽůĞ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ĚŝĂůŽŐƵ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗dŝƚƵůů͕ĚŝĂůŽŐ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͕ƐŚĞŶũĂƉŝŬģƐŝŵŝ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗sŝnjĂƟŵŝ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗DũĞƚĞǀŝnjĂƟŵŝĚŚĞŶŐũLJƌĂ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Para leximit Stuhi mendimi
Motivimi

Hapi
Mësuesi kërkon nga nxënësit të nxjerrin mbi Nxënësit japin përgjigje të larmishme.
bankë lapsat me ngjyra dhe i nxit të mendojnë
se për çfarë mund ta përdorin çdonjërin prej
tyre.
Përse e përdorim lapsin me ngjyrë të zezë? Të
kuqe? Të verdhë? Blu?...
Mësuesi kërkon sa më shumë përgjigje për
këtë pyetje.
Mësuesi bën pyetje: Nxënësit gjejnë dhe japin përgjigje për
Ku i gjemë në natyrë këto ngjyra? çdo situatë?
Ku i gjejmë në klasë këto ngjyra?
Ku i gjejmë në shtëpi?
.XLJMHMPsQs¿OPD"
Ku i gjejmë kur luajmë? Etj.

Hyrja Stuhi mendimi

Hapi i dytë Nxënësit përgjigjen: Me ngjyrën blu
Mësuesja pyet: “Me cilën ngjyrë shkruajmë? edhe të zezë.
Po me ngjyrat e tjera nuk mund të shkruajmë? Nxënësit përgjigjen se kur mund t’i
Po? Jo? Ku?” përdorin ngjyrat e tjera për të shkruar.

Gjatë leximit: DLTA, Punë në grupe dyshe

Kuptimi /zbërthimi
i pjesës
 273

Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e tregimit

“Mendime të ngjyrosura” dhe u drejton nxë-
nësve pyetjen: Nxënësit përgjigjen në mënyra të ndry-
A mund të jenë mendimet e ngjyrosura? shme, ashtu si e mendojnë.

Mësuesi nis dhe lexon tregimin me ndalesa, si Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të

dhe duke drejtuar pyetje. mësuesit ashtu si ata i kuptojnë.

Ndalesa e parë
Mësuesi lexon 6 rreshtat e parë të tregimit dhe
pyet: Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të bëra
Cilët marrin pjesë në tregim? nga mësuesi. Mund të bëjnë edhe ata
Çfarë po bëjnë ata? pyetje.
Cila është pyetja që i bën motra vëllait?

Ndalesa e dytë

Lexohen gjashtë rreshtat e dytë të tregimit nga Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të

mësuesi. mësuesit, ashtu si ata i kuptojnë.
Më pas, mësuesi bën pyetje:
Si i përgjigjet vëllai motrës?
Për çfarë e pyet ajo përsëri?
Mësuesi bën edhe pyetje të tjera, nëse e sheh
të nevojshme. Nxënësit, në grupe dyshe, lexojnë
tregimin.
Ndalesa e tretë
Mësuesi pyet:
Si vazhdon më tej tregimi?
Çfarë bëri motra? Nxënësit u përgjigjen pyetjeve.
Çfarë bëri Tiku?
Pse u çudit Tiku?
A kishte të drejtë Marta ta bënte atë veprim?
Pse e bëri? Etj. Nxënësit, në grupe dyshe, lexojnë
pjesën.

Mësuesi kërkon që nxënësit, të ndarë në grupe

dyshe, ta lexojnë pjesën në role.

5HÀHNWLPJMXKsVRU Nxënësit gjejnë dhe nënvizojnë fjalitë

Mësuesi kërkon që nxënësit të nënvizojnë që pyesin dhe fjalitë që tregojnë habi
fjalitë që kanë në fund shenjën e pikësimit: dhe çudi.
pikëpyetje (?) dhe pikëçuditje (!).

Pas leximit, përfor- Diskutim/Shkrim i lirë/Thuhet-Shkruhet

cimi
274

Hapi i katërt Diskutohet rreth çështjes: “Ku gaboi Marta, ku

gaboi Tiku?”
Thuhen disa cilësi të personazheve.
Tiku: Nxënës i zgjuar, punëtor.
Punohet ushtrimi: “Unë shkruaj”, vetëm dy
rreshta.
Punohet tabela “Thuhet-Shkruhet”.
Nxënësit diskutojnë rreth gabimeve të
fëmijëve të tregimit.
Nxënësit i karakterizojnë personazhet e
tregimit me nga tri cilësi:
Tiku:_______, _________, ________
Shkruajnë drejt fjalët detyra, kthye,
ngjyra.

Detyrë Vazhdimi i ushtrimit “Unë shkruaj”. (Përse Shkruajnë fjali për përdorimin e lapsave
përdoren lapsat me ngjyra të ndryshme?) me ngjyra.

D!^/D/DK>ϴ
dD͗WZd>s/KZ/d
KďũĞŬƟǀĂƚ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģƚƌĞŐŝŵĞŵĞƚĞŵģũĞƚĂĞƉģƌĚŝƚƐŚŵĞ͘  ŽƌĂĞĨƐŚĞŚƚģ
Ϯ͘ dģŐũĞũģŚLJƌũĞŶ͕njŚǀŝůůŝŵŝŶ͕ŵďLJůůũĞŶŶģƚƌĞŐŝŵ͘  WƵŶģŶģŐƌƵƉĞ
ϯ͘ dģƌĞŇĞŬƚŽũģƌƌĞƚŚŵĞƐĂnjŚŝƚƚģƉũĞƐģƐ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗dŝƚƵůů͕ƉũĞƐģ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͕ŚLJƌũĞ͕ŵďLJůůũĞ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ŵĞĚŝĂ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗ŵĞĮůŵĂƉģƌĨģŵŝũģ͕ds͕ƚƌĞŐŝŵĞ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi?

Para leximit 6KLNRMPsGKHÀDVLPSsU¿OPDWSsUIsPLMs
Motivimi

Hapi i parë Mësuesi shfaq përmes televizorit, ose duke i çuar nxë-
QsVLWQsQGRQMsNLQHPDDSRWHDWsU¿OPDDSRGUDPDWL]LPH
për fëmijë.
Mësuesi i lë të shprehen lirshëm me njëri-tjetrin.
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Më pas, mësuesi diskuton me nxënësit se çfarë u pëlqen
të shohin në TV.
 275

Gjatë leximit: Dora e fshehtë/Punë në grupe katërshe

Kuptimi/zbërthimi i
pjesës
Hapi i tretë Mësuesi ka fotokopjuar tregimin “Para televizorit” dhe e
ka ndarë në pjesë, duke e prerë me gërshërë. Për çdo grup Nxënësit, të ndarë në grupe,
ka përgatitur një zarf me tregimin e ndarë në pjesë-pjesë. punojnë për të rindërtuar
Ndan klasën në grupe dhe secilit grup i jep një zarf. tregimin e ndarë në pjesë-
6TDURQQ[sQsVLW³1sSsUÀHWssVKWsLVKNUXDUQMsWUHJLP pjesë.
1sVHLEDVKNRQLVLGXKHWÀHWsWMXPXQGWDIRUPRQLSsUVsUL
tregimin”.
7KHNVRQVHQMsUDQJDÀHWsWsVKWsSMHVsHSDUsK\UsVH
Tjetra tregon zhvillimin e ngjarjeve dhe e fundit tregon se
si mbyllet tregimi.
Nxënësit punojnë me librin,
Më pas, pasi kanë mbaruar punën në grupe, mësuesi duke vendosur numrat për
kërkon që nxënësit të vendosin në faqen e librit numrat rindërtimin e tregimit.
sipas radhës.

Mësuesi kërkon që nga çdo grup të dalë një nxënës që të

lexojë tregimin. Nga një nxënës për çdo grup
lexon tregimin.
Mësuesi kërkon që nxënësit të nënvizojnë tri fjalët e para
që tregojnë hyrjen në tregim, dhe tri fjalët e para që trego-
jnë se tregimi po mbyllet. Nxënësit nënvizojnë sipas
Mësuesi bën pyetje në lidhje me përmbajtjen e pjesës: porosisë së mësuesit.
Kush merr pjesë në tregim?
Çfarë bëjnë ata? Nxënësit u përgjigjen py-
Çfarë u pëlqen të shohin në TV? etjeve sipas kuptimit që kanë
Pse nuk bien dakord me njëri-tjetrin? për pjesën që e lexuan në
disa mënyra.

Pas leximit, përfor- Rrjet diskutimi/Plotësim skede

cimi

Hapi i katërt Diskutojnë rreth çështjes “Cili emision më pëlqen dhe si e

përdor unë TV-në?” Nxënësit diskutojnë rreth
çështjes se si e përdorin TV-
në dhe për emisionet që u
pëlqejnë më tepër.
Detyrë
276

D!^/D/DK>ϵ
dD͗E!zZ!E/d
KďũĞŬƟǀĂƚ
Teknika dhe trategji:
 dģůĞdžŽũģƚƌĞŐŝŵĞŵĞƚĞŵģŶŐĂũĞƚĂĞƉģƌĚŝƚƐŚŵĞ͘
 dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģƉƌŝŶĚģƌŝƚĞƟũ͘  ^ƚƵŚŝŵĞŶĚŝŵŝ
 dģƌĞŇĞŬƚŽũģƌƌĞƚŚƉũĞƐģƐ͕ĚƵŬĞĨŽůƵƌƉģƌ  ŝͲĚƵĂƚģĚŝͲŵģƐŽǀĂ
ƉƌŽĨĞƐŝŽŶĞƚĞƉƌŝŶĚģƌǀĞ͘  ŝƐŬƵƟŵŶģŐƌƵƉĞ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƉģƌƐŚŬƌŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJç͗dĂƐƟĞƌģ͕ƐŚŬƌĞƐģ͕ĞŬŽŶŽŵŝƐƚ͕ƟƚƵůů͕ƉũĞƐģ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚĞŬŶŽůŽŐũŝ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗ŵĞĮůŵĂƉģƌĨģŵŝũģ͕ds͕ƚƌĞŐŝŵĞ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Para leximit Stuhi mendimi
Motivimi

Hapi i parë Mësuesi paraqet para nxënësve disa foto

njerëzish që ushtrojnë profesione të ndryshme.
Kërkon nga nxënësit të gjejnë emrat e profesion-
eve sipas fotove. Nxënësit emërtojnë profesionet e ndry-
Mësuesi kërkon që nxënësit të tregojnë se shme.
çfarë bëjnë njërëzit që ushtrojnë profesionet e
mësipërme. Nxënësit përshkrujnë, me aq sa dinë dhe
(Shofer, pilot, mësues, shitës, kompjuterist, munden, profesionet në fjalë.
ekonomist etj.)
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë profesioent Nxënësit përshkruajnë profesionet e
që ushtrojnë prindërit e tyre, duke i përshkruar. prindërve të tyre: profesionin, vendin
e punës, punën që bën, kënaqësinë ose
vështirësinë.
Gjatë leximit Di - dua të di - mësova / Gushkuqi rrethor
Kuptimi /
zbërthimi i
pjesës
 277

Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e pjesës “Në zyrën e

babait” dhe u thotë nxënësve se do të lexojnë një Nxënësit, të ndarë në grupe, punojnë për të
pjesë që lidhet me punën e prindërve. rindërtuar tregimin e ndarë në pjesë-pjesë.
“Personazhi, i cili viziton punën e babit, është një
moshatar me ju.
Çfarë ndodh me tej?”
Mësuesi e zbërthen përmes leximit të Nxënësit përgjigjen se një fëmijë ka
udhëhequr nga teknika “Di - dua të di - mësova”. vizituar punën e babit të tij.
Mësuesi pyet:
Çfarë dini deri tani për pjesën që do të lexojmë?
Çfarë doni të dini më tej?
Nxënësit përgjigjen në mënyra të ndry-
shme, duke thënë se çfarë bën Dorina, ku
Mësuesi pret pyetje të larmishme nga nxënësit. shkon, si është puna e babit...

Më pas u thotë nxënësve “Ecim më tej” dhe Çdo nxënës lexon nga një fjali.
kërkon që pjesa të lexohet përmes teknikës
“Gushkuqi rrethor”.
Pasi nxënësit kanë lexuar pjesën, mësuesi u
drejtohet: Nxënësit përgjigjen se për cilat pyetje
A morët përgjigje për pyetjet që bëtë? morën përgjigje dhe për cilat jo.
Për cilat pyetje morët përgjigje dhe për cilat jo?
Mësuesi kërkon që nxënësit ta lexojnë përsëri
pjesën dhe të nënvizojnë fjalët që lidhen me Nxënësit, me ndihmën e mësuesit, shjego-
profesionin e babit të Dorinës. jnë fjalët e vështira.
Kërkon që të shpjegohen fjalët e vështira:
tastierë, ekonomist, shkresa etj. Nxënësit shprehen lirshëm për gjërat që ata
Mësuesi pyet përsëri: Çfarë mësuam sot? mësuan: Profesionet e prindërve.

Pas leximit Rrjet diskutimi “Të njohim prindërit tanë”/

Përforcimi Shkrim i lirë

Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit të përshkruajnë Nxënësit përshkruajnë profesionet që bëjnë
profesionet e prindërve, duke u udhëhequr nga prindërit e tyre.
pyetjet e tekstit në lidhje me këtë diskutim. Shprehen se si ndihen etj.
Çfarë pune bën babi/mami?
Të pëlqen puna që bën mami/babi?
Cila është ajo gjë që të pëlqen më shumë në pro-
fesionin e mamit/babit
Si ndihesh për punën që bën mami/babi? I/e
lumtur? I/e kënaqur?
Detyrë Të shkruajnë emra profesionesh dhe nga një fjali Nxënësit shkruajnë emra profesionesh dhe
për secilin profesion. nga një fjali për secilin profesion.
278

D!^/D/DK>ϭϬ
dD͗>':E>h>/>>/d
KďũĞŬƟǀĂƚ͗
dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģŵĞŬƵƉƟŵƉģƌƌĂůůĂͬůĞŐũĞŶĚĂ͕ĚƵŬĞƚŚģŶģ  ŽƌĂĞĨƐŚĞŚƚģ
ƉģƌŵďĂũƚũĞŶĞƚLJƌĞ͘  WƵŶģŶģŐƌƵƉĞ
Ϯ͘ dģŐũĞũģŚLJƌũĞŶ͕njŚǀŝůůŝŵŝŶ͕ŵďLJůůũĞŶŶģĨĂďƵůģŶƋģůĞdžŽŶ͘
ϯ͘ dģƌĞŇĞŬƚŽũģƌƌĞƚŚŵĞƐĂnjŚŝƚƚģƉũĞƐģƐ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕łĂůģĨŽƌŵŝŵ͕ƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJç͗dŝƚƵůů͕ƉũĞƐģ͕ůĞŐũĞŶĚģ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͕ŚLJƌũĞ͕ŵďLJůůũĞ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗dģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ĂƌƟ͕ŐũƵŚĂ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗ŵĞĮůŵĂƉģƌĨģŵŝũģ͕ds͕ƚƌĞŐŝŵĞ͘

Zhvillimi i mësimit:

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Para leximit: 9L]DWLPUHÀHNWLPJMXKsVRU
Motivimi

Hapi i parë Mësuesi paraqet para klasës disa foto lulesh dhe
kërkon që nxënësit të vizatojnë lulen që pëlqejnë Çdo nxënës vizaton lulen që pëlqen
dhe, nën të, të shkruajnë emrin e lules. dhe shkruan, nën të, emrin e lules që
vizatoi.

Hyrja 7XUHJDOHULH5HÀHNWLPJMXKsVRU6WXKLPHQGLPL
Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të vendosin
vizatimet e tyre në mur ose në dërrasë të zezë dhe Nxënësit vendosin vizatimet e tyre
të shohin punët e njëri-tjetrit dhe emrat e luleve të në mur ose në dërrasën e zëzë dhe, të
shkruara nën to: gjithë së bashku, shikojnë dhe lexojnë
luledele, luledielli, luleshtrydhe, lulekuqe etj. punimet e njëri-tjetrit.
0sVXHVLNsUNRQTsQ[sQsVLWWsUHÀHNWRMQsUUHWK
mënyrës se si i kanë shkruar emrat: disa ndaras dhe
disa bashkuar. 1[sQsVLWUHÀHNWRMQsUUHWKPsQ\UsVVH
U thotë nxënësve se këto janë fjalë shumë të gjata, si i kanë shkruar emrat e luleve.
por që shkruhen bashkë.

Gjatë leximit Punë në grupe/Gushkuqi rrethor

Kuptimi /zbërthimi
i pjesës
 279

Hapi i tretë Mësuesi kërkon që nxënësit, në grupe dyshe, të

lexojnë pjesën “Legjenda e lulediellit”.
Më pas, njëri nga grupi të lexojë pjesën.
Mësuesi kërkon që nxënësit në grupe të nënvizo-
jnë:
Nx. A - fjalët hyrëse të legjendës.
Nx. B - fjalët mbyllëse.
Më pas, mësuesi/ja kërkon që të nënvizojnë fjalët e
vështira. Nga çdo grup, fjalët shkruhen në dërrasë
RVHQsÀHWsWsYRJODTsQJMLWHQQsGsUUDVs
Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë përmbajtjen e
legjendës.
Nxënësit, në grupe dyshe, lexojnë
fabulën.
Nxënësit në grupe dyshe nënvizojnë
fjalët e vështira dhe i
shkruajnë në dërrasë të zezë.
Nxënësit në grup nënvizojnë fjalët
hyrëse dhe mbyllëse në legjendë.
Disa nga nxënësit tregojnë
përmbajtjen e legjendës.

Pas leximit Rrjet diskutimi/Punë me shkrim/

Përforcimi 5HÀHNWLPJMXKsVRU

Hapi i katërt Diskutojnë rreth çështjes “A bëri mirë dielli që ia Nxënësit diskutojnë rreth çështjes.
dha emrin lulediellit”?

Mësuesi kërkon që nxënësit të nënvizojnë në Nxënësit nënvizojnë fjalët që shprehin

legjendë fjalët që tregojnë veprim. veprim.

Detyrë Mësuesi: Shkruani emra të përbërë lulesh. Shkruajnë emra të përbërë lulesh.

D!^/D/DK>ϭϭ
dD͗E:!':h,!W!Zd!':/d,!
KďũĞŬƟǀĂƚ͗ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģƉũĞƐģƋģůŝĚŚĞŶŵĞĂƌƟŶĚŚĞŵƵnjŝŬģŶĚŚĞƚģŇĂƐģƉģƌƚŽ͘  ģŐũŝŵŵƵnjŝŬŽƌ
Ϯ͘ dģƉĂƐƵƌŽũģłĂůŽƌŝŶŵĞłĂůģĚŚĞƐŚƉƌĞŚũĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞŵƵnjŝŬģŶ͘  >ĞdžŝŵŵĞŶĚĂůĞƐĂ͕>d
ϯ͘ dģůƵĂũģŶģƌŽůĞŶũģŽƌŬĞƐƚģƌ͕ĚƵŬĞŝŵŝƚƵĂƌŽƌŬĞƐƚƌĂŶƚģ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģĚģŐũƵĂƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ĞĚƵŬŝŵŵƵnjŝŬŽƌ͘
&ũĂůģŬLJç͗EũģŐũƵŚģƉģƌƚģŐũŝƚŚģ͕ŵƵnjŝŬĂŶƚ͕ĚŝƌŝŐũĞŶƚ͕ŬŽŶĐĞƌƚ͕ďĂůĞƚ͕ƉŝĂŶŽ͕ǀŝŽůŝŶģ͕ŇĂƵƚ͕ďĂƚĞƌŝ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗ģŐũŝŵŝ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƚģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ĂƌƟ͕ŵƵnjŝŬĂ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗DĂŐŶĞƚŽĨŽŶ͕ŵĞƉĂŵũĞŶŐĂŬŽŶĐĞƌƚĞƚĞsũĞŶģƐ͕ĨŽƚŽ͘
280

Zhvillimi i mësimit:

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Para leximit 'sJMLPGKHUHÀHNWLPPX]LNRU
Motivimi

Hapi i parë Mësuesi ka vendosur në magnetofon ose

shfaq me CD përmes
videoprojektorit, nëse ka, pamje, foto të
ndryshme nga koncertet e Vjenës.
Mësuesi kërkon që nxënësit ta pyesin
për diçka që ata mendojnë në lidhje me
muzikën që panë/dëgjuan.
Mësuesi kërkon që nëse ka një nxënës në
klasë që di të këndojë, le ta dëgjojmë.
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi u drejton nxënësve disa pyetje:
Çfarë është muzika?
Kush e prodhon?
Kush e përdor?
Çfarë ju pëlqen më shumë?
Nxënësit dëgjojnë dhe shijojnë muzikë.
Nxënësit pyesin për atë që ata panë, shijuan,
dëgjuan. P.sh.: Ku është? Kush e organizon?
Pse e dëgjuam? Etj.
Një ose më shumë nxënës këndojnë një
këngë, por mund të këndojnë edhe në grup.
Nxënësit përgjigjen ashtu si mendojnë për
pyetjet e mësuesit.
Mund të shprehin edhe pëlqimet dhe mospël-
qimet e tyre në lidhje me muzikën.

Gjatë leximit Punë në grupe katërshe/Gushkuqi rre-

Kuptimi /zbërthi- thor
mi i pjesës

Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e pjesës “Një Nxënësit përgjigjen, ashtu siç mendojnë në
gjuhë për të gjithë” dhe kërkon që nxënësit lidhje me këtë shprehje.
të thonë se çfarë kuptojnë me titullin e kësaj
pjese.
Nxënësit, në grupe katërshe, përmes teknikës
Mësuesi kërkon që nxënësit, të ndarë në “Gushkuqi rrethor” lexojnë pjesën.
grupe me nga katër veta, të lexojnë pjesën Pasi e kanë lexuar në grup, e lexojnë edhe me
“Një gjuhë për të gjithë”. zë për ta dëgjuar edhe të tjerët.
Më pas, njëri nga grupi ta ritregojë. Nxënësit lexojnë saktë dhe pa gabime, me zë,
pasi marrin një vlerësim edhe nga mësuesi,
Mësuesi pyet se si e lexoi pjesën secili nga edhe nga nxënësit e tjerë.
nxënësit në çdo grup, cilat ishin gjërat pozi- Nxënësit, në grupe katërshe, nënvizojnë fjalët
tive dhe gabimet e bëra nga çdo nxënës. e vështira dhe dalin i shkruajnë në dërrasë.

Mësuesi kërkon që nxënësit në grupe të Disa nga nxënësit tregojnë përmbajtjen e

nënvizojnë në tekst fjalët e vështira, të pjesës.
cilave nuk ua dinë kuptimin.
Nga çdo grup, fjalët shkruhen në
GsUUDVsRVHQsÀHWsWsYRJODTsQJMLWHQQs
dërrasë:
Muzikant, dirigjent, koncert, balet, piano,
Yiolinë, Àaut, bateri.
 281

Pas leximit Për- Rrjet diskutimi/Lojë në role

forcimi
Hapi i katërt Diskutojnë rreth çështjes “Pse muzika është
një gjuhë për të gjithë?”
Mësuesi kërkon që çdo grup
nxënësish të krijojë dhe të luajë në role një
orkestër të vogël.
Nga orkestranët më të mirë të çdo grupi
zgjidhen disa dhe krijojnë orkestrën e klasës
dhe interpretojnë një melodi.
Nxënësit diskutojnë rreth situatës.
Në grupe, nxënësit krijojnë orkestrat e vogla.
Më pas, nga çdo grup vlerësohen orkestrantët
më të mirë dhe ata luajnë me imagjinatë një
vijë melodike të një kënge që e njohin. Me
mjete rrethanore krijojnë zhurmat e orkestrës
NDSDNsTsSsUSODVHQ¿]DUPRQLNDORGsUHWM
Nxënësit e tjerë bëjnë korin dhe këndojnë së
bashku.

Detyrë Shkruajnë emrat e veglave muzikore. Me emrat e veglave muzikore që kanë

shkruar, në shtëpi shkruajnë edhe fjali.

D!^/D/DK>ϭϮ
dD͗//<>d
KďũĞŬƟǀĂƚ͗ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģƉũĞƐģƋģůŝĚŚĞŶŵĞũĞƚģŶĞƟũ͘  /ŵĂŐũŝŶĂƚģĞĚƌĞũƚƵĂƌ
Ϯ͘ dģƉģƌĚŽƌģłĂůŽƌŶŐĂĨƵƐŚĂĞƐŚŬĞŶĐĂǀĞ͘  DRTA
ϯ͘ dģŐũĞũģƉũĞƐģŶŚLJƌģƐĞ͕njŚǀŝůůƵĞƐĞĚŚĞŵďLJůůģƐĞƚģƚƌĞŐŝŵŝƚ͘  ^ŚŬƌŝŵŝůŝƌģ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ĚŝƐŬƵƟŵŝ͘
&ũĂůģŬLJç͗dƌĞŐŝŵ͕ƉũĞƐģŚLJƌģƐĞ͕ƉũĞƐĂŵďLJůůģƐĞ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗ƌƚ͕ƚĞŬŶŽůŽŐũŝ͕ůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Para leximit Gara me biçikleta
Motivimi Imagjinatë e drejtuar

Hapi i parë Mësuesi nis të tregojë pjesën me titull “Gara me Nxënësit dëgjojnë me kokën ulur
biçikleta”. tregimin e mësuesit dhe, sapo ai urd-
Kërkon që nxënësit të ulin kokën dhe të hëron të ngrenë kokën, ata nisin të
dëgjojnë tregimin. mendojnë se si do të vazhdojë më pas
0sVXHVLÀHW tregimi.
Një ditë, nxënësit e një klase sportive ishin në
gara me biçikleta. Të gjithë ishin shumë të gëzuar.
Kishin marrë biçikletat dhe po Disa nxënës vazhdojnë tregimin, duke i
SULVQLQWsQLVWHJDUD*DUD¿OORL7sJMLWKsIsPLMsW bërë edhe një mbyllje, ashtu siç dëshi-
bërtisnin... rojnë.
Papritur, mësuesi e ndërpret tregimin dhe kërkon
që nxënësit të vazhdojnë tregimin dhe të gjejnë një
mbyllje për të.
282

Hyrja Stuhi mendimi

Hapi i dytë Mësuesi pyet nxënësit nëse ata mendojnë për të Nxënësit shprehen lirshëm për dëshirën
pasur një biçikletë, si mund ta dhe mundësitë e tyre për të pasur një
sigurojnë atë. biçikletë.

Gjatë leximit DRTA/Punë në grupe

Kuptimi /
zbërthimi i
pjesës
Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e tregimit: “Biçikleta”. Nxënësit shprehin mendime, duke u
Pyet nxënësit se për çfarë mund të bëjë fjalë ky mbështetur në imagjinatë.
tregim.
Mësuesi kërkon që një nga nxënësit të lexojë Njëri nga nxënësit lexon pjesën e
pjesën e parë të tregimit (gjashtë rreshtat e parë). tregimit që kërkoi mësuesi.

Ndalesa e parë Nxënësit përgjigjen për pyetjet që bëhen

Mësuesi pyet: nga mësuesi, duke shprehur edhe para-
Cilat janë në këtë pjesë ato fjalë që tregojnë se cili shikimet e mundshme.
është problemi?
Për çfarë është i shqetësuar personazhi i tregimit
tonë? Një nxënës lexon pjesën.
Pse nuk e zë gjumi? Çfarë e mundon?
dIDUsPHQGRQLSsU]DU¿Q"3VHPHQGRQLNsVKWX" Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve të
mësuesit.
Ndalesa e dytë
Mësuesi kërkon që nxënësit të lexojnë pjesën e
dytë:
Nga U ngrita ... deri Nuk m’u durua...
Mësuesi pyet:
Çfarë ka ndodhur? E kishit menduar se do të ndod-
hte kështu? Cili është parashikimi juaj i mëparshëm
që ka dalë deri tani? Me të njëjtin ritëm, nxënësit përgjigjen
Çfarë mendoni se do të ndodhë më pas? Cilat janë përsëri.
ato fjalë që e tregojnë këtë gjë?
Ndalesa e tretë
Nga 9rapoYa... deri në ...në fund të shkallëYe. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të
Mësuesi pyet përsëri: Çfarë ka ndodhur? E kishit mësuesit.
menduar se do të ndodhte kështu? Cili është para-
shikimi juaj i mëparshëm që ka dalë deri tani?
Si do të mbyllet tregimi? Një përfaqësues i grupit të nxënësve
thotë mbylljen e menduar për tregimin
Ndalesa e katërt në fjalë.
Çfarë mund të jetë poshtë shkallëve?
(Sigurisht, nxënësit e kanë lexuar fshehurazi
tregimin dhe e dinë mbylljen.)
Mësuesi pyet: Ju pëlqeu tregimi? Pse?
Mësuesi kërkon që nxënësit, në punë me grupe
dyshe, të mendojnë një mbyllje tjetër për tregimin
dhe ta thonë.

Pas leximit Bashkëbisedim/Shkrim i lirë

Përforcimi
 283

Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit ndahen në grupe të mëdha,

organizojnë një bashkëbisedim rreth çështjes “Dhu- djemtë nga njëra anë dhe vajzat nga ana
ratat më të pëlqyera për djem dhe vajza”. tjetër, dhe diskutojnë për dhuratat.

Mësuesi pyet nëse nxënësve u pëlqejnë surprizat. Nxënësit tregojnë histori në lidhje me
dhuratat e papritura që kanë marrë.

Detyrë Mësuesi jep detyrë që nxënësit Nxënësit vizatojnë dhe ngjyrosin një
të ngjyrosin një biçikletë dhe të emërtojnë pjesët biçikletë dhe, më pas, emërtojnë pjesët e
përbërëse të saj. biçikletës: rrota, timoni, sedilja,
zinxhiri...

D!^/D/DK>ϭϯ
dD͗D!Z/D//>h>sΈ>/Z//WhE!^͗
KďũĞŬƟǀĂƚ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶĞĚƵŚƵƌŶģƉũĞƐģƚŵĞĚŝĂůŽŐ͘
dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
 <ůůĂƐƚĞƌ
Ϯ͘ dģŐũĞũģƉũĞƐģŶŚLJƌģƐĞ͕njŚǀŝůůƵĞƐĞĚŚĞŵďLJůůģƐĞƚģƚƌĞŐŝŵŝƚ͘
 ŝͲĚƵĂƚģĚŝͲŵģƐŽǀĂ
ϯ͘ dģůĞdžŽũģĚƵŬĞŬƌĂŚĂƐƵĂƌĐŝůģƐŝƚģĞŽďũĞŬƚĞǀĞƚģŶŐũĂƐŚŵĞ͘
 ŝĂŐƌĂŵŝŝsĞŶŝƚ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ĚŝƐŬƵƟŵŝ͕ŝŵĂŐũŝŶĂƚĂ͘
&ũĂůģŬLJç͗WģƌƌĂůůģ͕ƉģƌŵďĂũƚũĞ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗>ĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵͬƐŚŬĞŶĐģͬƚĞŬŶŽůŽŐũŝ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗&ũĂůŽƌ͕ůƵůĞŶĂƚLJƌĂůĞ͕ůƵůĞĂƌƟĮĐŝĂůĞ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Motivimi Loja enigmë
Para leximit
Hapi i parë Mësuesi ka vendosur në dërrasë disa foto lulesh,
por mbrapsh, dhe kërkon nga nxënësit që të gjejnë
emrat e tyre. Zbulon pamjet pjesë-pjesë. E nis nga
poshtë-lart dhe pastaj nga lart-poshtë.
$LDMRTsHJMHQLSDUL¿WRQORMsQ³%LQJR´
Mësuesi kërkon që, pasi nxënësit të kenë gjetur
emrat e luleve, të shkruajnë emrat e tyre dhe një
fjali për njërën nga lulet.
Nxënësit ndjekin me vëmendje
kur mësuesi zbulon pamjet e
IRWRYHGKHQ[LWRMQsSsUWs¿WXDU
lojën “Bingo”.
Nxënësit shkruajnë emrat e
luleve dhe një fjali rreth njërës
prej tyre.

Hyrja Stuhi mendimi

Hapi i dytë Nxënësit kërkojnë dhe thonë
Mësuesi pyet se për çfarë mund të mërziten lulet. arsye se pse mund të mërziten
lulet.
284

Gjatë leximit Lexim në role/Punë në grupe dyshe

Kuptimi /zbërthimi i
pjesës
Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e pjesës dhe u tregon Nxënësit, të ndarë në grupe
nxënësve mesazhin e fabulës. Për më tepër, kërkon dyshe, lexojnë në role pjesën.
që nxënësit ta lexojnë me role pjesën në grupe Nxënësit gjejnë dhe thonë arsye
dyshe. se pse janë të mërzitura lulet
Mësuesi pyet se cili është problemi që kanë lulet natyrale dhe se a kanë të drejtë
me njëra-tjetrën. të mërziten.
Pas leximit Diagrami i Venit
Përforcimi

Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit të krahasojnë lulet
QDW\UDOHPHOXOHWDUWL¿FLDOHSsUPHVGLDJUDPLWWs
Venit.
Nxënësit krahasojnë lulet
QDW\UDOHPHOXOHWDUWL¿FLDOHGKH
përmes mbiemrave, nxjerrin në
pah cilësitë e tyre: të veçantat
dhe të përbashkëtat.

Detyrë Mësuesi kërkon që nxënësit për detyrë shtëpie të

shkruajnë tri fjali me emrat e tri luleve.

D!^/D/DK>ϭϰ
dD͗/>>/,Z:Έ>/Z//WhE!^͗
KďũĞŬƟǀĂƚ͗ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģƉũĞƐģƋģůŝĚŚĞŶŵĞƉƌŽďůĞŵĂƟŬĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘  <ůůĂƐƚĞƌ
Ϯ͘ dģƐŚƉƌĞŚģŶĚũĞŶũĂĚŚĞĚģƐŚŝƌĂƋģůŝĚŚĞŶŵĞƌĂƐƚĞĨĞƐƚĂƐŚ͘  'ƵƐŚŬƵƋŝƌƌĞƚŚŽƌ
ϯ͘ dģŐũĞũģƉũĞƐģŶŚLJƌģƐĞ͕njŚǀŝůůƵĞƐĞĚŚĞŵďLJůůģƐĞƚģƚƌĞŐŝŵŝƚ͘  ŝƐŬƵƟŵͬ^ŚŬƌŝŵŝůŝƌģ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ĚŝƐŬƵƟŵŝ͘
&ũĂůģŬLJç͗WģƌƌĂůůģ͕ƉģƌŵďĂũƚũĞ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗>ĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵͬƐŚŬĞŶĐģͬĨĂŶƚĂnjŝ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗&ũĂůŽƌ͕͕ĨŽƚŽ͕ƚģĚŚģŶĂŶŐĂƐƚĂĐŝŽŶŝŵĞƚĞƌĞŽůŽŐũŝŬ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Ndërthurja Çfarë do të bëjnë Koha
nxënësit?
Para leximit Lojë në role, parashikimi i motit,
Motivimi punë në grupe

Hapi i parë Mësuesi ka incizuar një fragment nga
rubrika e parashikimit të motit dhe
kërkon që edhe nxënësit të luajnë në
role, në grupe dyshe, të njëjtin rol, të
bëhen spikerë për të paraqitur motin:
Njëri grup në ditë vere, tjetri në ditë
vjeshte, dimri dhe pranvere.
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të bëjnë
një kllaster në grupe dyshe, por me dy
detyra: Njëri grup për retë dhe tjetri
për diellin, duke vendosur në kllaster
cilësitë e tyre.
R d
Gjatë leximit Gushkuqi rrethor
Kuptimi /
zbërthimi i
pjesës
Hapi i tretë Mësuesi i vendos nxënësit në një rreth
ose tavolinë të rrumbullakët, nëse ka
mundësi, ose i sistemon bankat në
mënyrë të tillë që të ngjajnë si tavolinë
e përbashkët dhe kërkon që nxënësit të
hapin librin te tema: “Dielli dhe Reja”.
U jep nxënëve detyrë njëri pas tjetrit të
lexojnë përallën “Dielli dhe Reja”.
Mësuesi kërkon që disa nxënës të
thonë përmbajtjen e përrallës.
Pas leximit Bashkëbisedim/Shkrim i lirë
Përforcimi
Hapi i katërt Mësuesi nxit nxënësit të diskutojnë
rreth çështjes: “A mund t’i mbarohen
rrezet diellit?”
Mësuesi kërkon që nxënësit të shkrua-
jnë fjalët që i thotë Reja Diellit.
Detyrë Mësuesi jep detyrë të shkruajnë fjalët
që i thotë Dielli Resë.
285
Fëmijët, të veshur si
prezantuesit e motit, me një
shkop në dorë dhe para një
harte, japin të dhënat mbi
motin sipas detyrës që kanë
grupet.
Nxënësit, sipas detyrës
përkatëse, plotësojnë
kllasterat dhe i prezantojnë
ata.
Nxënësit me radhë lexojnë
përrallën derisa mësuesi të
thotë “Ndal”.
Nxënësit thonë përmbajtjen
e përrallës.
Nxënësit gjejnë arsye pse
mund t’i mbarohen ose pse
nuk mund t’i mbarohen
rrezet Diellit.
Nxënësit gjejnë në tekst
fjalët që i thotë Reja Diellit.
Nxënësit shkruajnë fjalët
që i thotë Dielli Resë.
286

D!^/D/DK>ϭϱ
dD͗W/<dhZ>/Z!^
KďũĞŬƟǀĂƚ͗ dĞŬŶŝŬĂĚŚĞƐƚƌĂƚĞŐũŝ͗
ϭ͘ dģůĞdžŽũģƉũĞƐģƋģůŝĚŚĞŶŵĞƚĂůĞŶƟŶĞĨģŵŝũģǀĞ͘  dƵƌŝŝŐĂůĞƌŝƐģ
Ϯ͘ dģƐŚƉƌĞŚģŶĚũĞŶũĂĚŚĞĚģƐŚŝƌĂ͘  ^ƚƵŚŝŵĞŶĚŝŵŝ
ϯ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģƉĞƌƐŽŶĂnjŚĞĚŚĞƚ͛ŝǀŝnjĂƚŽũģĂƚŽ͘  'ƵƐŚģŬƵƋŝƌƌĞƚŚŽƌ

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģůĞdžƵĂƌŝƚ͕ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ĚŝƐŬƵƟŵŝ͘
&ũĂůģŬLJç͗WģƌƌĂůůģ͕ƉģƌŵďĂũƚũĞ͕ƉĞƌƐŽŶĂnjŚ͘
EĚģƌƚŚƵƌũĂ͗>ĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵͬƌƚ͘
ƵƌŝŵĞĚŚĞŵũĞƚĞ͗ŬƐƉŽnjŝƚģŵĞĨŽƚŽĞƉŝŬƚƵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Hapa Çfarë do të bëjë mësuesi? Ndërthurja Çfarë do të bëjnë nxënësit? Koha

Para leximit Turi i galerisë
Motivimi
Hapi i parë Mësuesi kërkon që nxënësit të viza- Secili nga nxënësit vizaton
tojnë një kafshë shtëpiake dhe, më kafshën që ai pëlqen.
pas, ta varin vizatimin në mur ose në
tabelë. Nxënësit shkruajnë emrat e
Mësuesi kërkon që nxënësit të NDIVKsYH¿JXUDWHWsFLODYH
shkruajnë emrat e kafshëve që ata shohin në tabelë.
kanë vizatuar.
Hyrja Stuhi mendimi
Hapi i dytë Mësuesi kërkon që nxënësit të bëjnë Nxënësit bëjnë kllasterin,
një kllaster për kalin. duke shkruar sa më shumë
mbiemra për ta karakterizuar
R
dhe për ta përshkruar kalin.

Gjatë leximit Gushkuqi rrethor

Kuptimi/
zbërthimi i
pjesës
 287

Hapi i tretë Mësuesi prezanton titullin e pjesës Nxënësit përgjigjen duke iu

“Piktura e Edlirës” dhe kërkon që afruar subjektit të fabulës.
nxënësit të thonë se përse mund të
ÀDVsNMRSMHVs
Mësuesi, përmes teknikës “Gush- Nxënësit lexojnë tregimin
kuqi rrethor” i vë nxënësit të lexojnë
pjesën. Nxënësit shprehin dëshira.
Mësuesi bën disa pyetje për të parë
se sa e kanë kuptuar
përmbajtjen e tregimit.
Mësuesi pyet nxënësit nëse u pëlqen
vizatimi dhe çfarë mund të bëjnë
ata në shkollë për t’u bërë vizatues
(“piktorë”) të mirë.
Pas leximit Vizatim /Shkrim i lirë/Konkurs
Përforcimi
Hapi i katërt Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit pëshkruajnë dhe
shkruajnë emrat e mjeteve që vizatojnë.
përdorin për vizatim dhe nga një
fjali për secilin mjet.
Mësuesi kërkon që nxënësit të ngjy- 1[sQsVLWVKSDOOLQ¿WXHVLQ
rosin kalin.
Punimet varen në mur dhe shpallet
vizatimi më i mirë.
Detyrë Mësuesi jep detyrë të shkruajnë dy Nxënësit, me ndihmën e
këshilla për nxënësit që vizatojnë. të rriturve, shkruajnë dy
këshilla.

D!^/DDK>WËZ>/Z/EWhE!^
d!E:K,/D':h,!E
DģƐŝŵŵŽĚĞůϭ
dĞŵĂ͗ĂƐŚŬģƐŝłĂůģƐŚ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģŶģŶǀŝnjŽũģłĂůģŶģƚĞŬƐƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
Ϯ͘ dģŐũĞũģŐƌƵƉĞłĂůģƐŚƋģĞŵģƌƚŽũŶģŶũĞƌģnj͕ŬĂĨƐŚģ͕ƐĞŶĚĞ͘
ϯ͘ dģŐƌƵƉŽũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚĚŚĞĞŵƌĂǀĞŶĚĞƐŚ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͕ĞŵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ͕ĞŵƌĂƐĞŶĚĞƐŚ͘
Ƶƌŝŵ͗>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵͬŝĂŐƌĂŵŝŝsĞŶŝƚ
288

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim/Demonstrim
Mësuesi kërkon që nxënësit të vështrojnë Nxënësit emërtojnë objekte të ndryshme.
rreth e rrotull dhe të emërtojnë objektet dhe
sendet që shohin në klasë.
Nxënësit shkruajnë 5 fjalë që emërtojnë
Mësuesi kërkon që nxënësit të shkruajnë 5 objekte që ata kanë parë rreth e rrotull.
fjalë që emërtojnë objekte të ndryshme.
Zhvillim dhe ndërtim Demonstrim / Punë në grupe / Punë e
njohurish pavarur në Abetaren e Punës
Mësuesi ndan klasën në grupe treshe dhe Nxënësit gjejnë emra sipas kërkesës së
kërkon që një nxënës në çdo grup të gjejë 5 mësuesit.
emra njerëzish, tjetri 5 emra kafshësh dhe Nga çdo grup shkruhet një tabelë ku
tjetri 5 emra sendesh. vendosen emra sipas kategorive.
Mësuesi bën një tabelë të madhe në klasë.

Emra njerëzish Emra kafshësh Emra sendesh Nxënësit lexojnë emrat sipas kategorive.
Mësuesi i shkruan në tabelë.
Mësuesi tregon se emrat ndahen edhe si
emra njerëzish dhe sendesh.
Përforcim Punë e pavarur në Abetaren e Punës.
Mësuesi kërkon që të punohet ushtrimi 1.2. Nxënësit shkruajnë me shkrim dore emrat e
sendeve.
Detyrë Mësuesi kërkon që te vjersha “Abetare,
Abetare”, nxënësit të gjejnë 4 fjalë-emra dhe
të shkruajnë nga një fjali me secilën fjalë.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϮ
dĞŵĂ͗ŵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģŶģŶǀŝnjŽũģŶģƚĞŬƐƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģĞŵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ͘
Ϯ͘ dģĨŽƌŵŽũģŐƌƵƉĞłĂůģƐŚƋģĞŵģƌƚŽũŶģĞŵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ͘
ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂƚģǀĞĕĂŶƚģŬĂĨƐŚģƐŚ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗ŵƌĂŬĂĨƐŚģƐŚ͘
Ƶƌŝŵ͗>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵͬŝĂŐƌĂŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵ͘
 289

Zhvillimi i mësimit:

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / demonstrim
Mësuesi kërkon që nxënësit të kujtojnë Nxënësit kujtojnë emra kafshësh.
emra kafshësh dhe tregime që kanë lexuar,
në të cilat kanë qenë disa emra kafshësh.
Zhvillim dhe Demonstrim / Punë në grupe / Punë e pa-
varur në Abetaren e Punës
ndërtim njohurish
1. Mësuesi ndan klasën në grupe dyshe Nxënësit, në grupe dyshe, shkruajnë emra
dhe kërkon që çdo grup të shkruajë 5 emra kafshësh.
kafshësh.

2. Mësuesi kërkon që nxënësit të punojnë në

ÀHWsQHSXQsVGXNHSORWsVXDUXVKWULPLQ Nxënësit plotësojnë sipas modelit.
sipas modelit.

3. Mësuesi kërkon që nxënësit të

punojnë ushtrimin 2 (katër radhët e para)

sipas modelit.
Përforcim Punë e pavarur në Abetaren e Punës.
Mësuesi kërkon që nxënësit të gjejnë emra
kafshësh dhe të shkruajnë fjali me to.
Detyrë Mësuesi kërkon që te vjersha “Miqtë e pyl-
lit”, nxënësit të gjejnë fjalë që emërtojnë
sende.
Nxënësit punojnë ushtrimin 2 (katër radhët
e para) sipas modelit.
Nxënësit shkruajnë me shkrim dore emrat
e kafshëve.
Nxënësit shkruajnë me shkrim dore emrat
e sendeve.

Mësim model 3
Tema: Emra njerëzish dhe sendesh
KďũĞŬƟǀĂ͗

1. dģŶģŶǀŝnjŽũģŶģƚĞŬƐƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͘
2. dģƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ;ĨĞŵƌĂĚŚĞŵĞƐŚŬƵũͿ͘

Shprehi që zhvillohen: dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬƚģŵĞŶĚƵĂƌŝƚͬŬƵũƚĞƐĂ͘

Fjalë kyç͗ŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͕ĞŵƌĂĨĞŵƌĂƐŚ͕ĞŵƌĂŵĞƐŚŬƵũƐŚ͘
Burime:>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
Strategji dhe teknika: WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵͬŝĂŐƌĂŵ͘
290

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim/demonstrim
Mësuesi kërkon që nxënësit të kujtojnë Nxënësit kujtojnë emra njerëzish dhe emra
emra njerëzish nga tregimet që kanë lexuar sendesh.
në Abetare.
Mësuesi kërkon që 5 nxënës të ngrihen Nxënësit shkruajnë emra njerëzish në tabelë.
dhe të shkruajnë secili nga një emër njeriu
në tabelë.
Zhvillim dhe Demonstrim / Punë në grupe / Punë e
ndërtim njohurish pavarur në Abetaren e Punës
1. Mësuesi ndan klasën në grupe dyshe Nxënësit, në grupe dyshe, shkruajnë nga 5
dhe kërkon që çdo grup të shkruajë nga 5 emra njerëzish.
emra njerëzish.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të punojnë Nxënësit në grupe ndajnë fjalët në emra
në grupe dyshe për t’i ndarë emrat në emra femërorë dhe emra mashkullorë.
femërorë dhe emra mashkullorë.
3. Mësuesi kërkon të plotësojnë
ushtrimin 1 sipas modelit. Nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur
4. Mësuesi kërkon që nxënësit të XVKWULPLQGXNHLNODVL¿NXDUHPUDWTs
punojnë ushtrimin 2, ku ata të gjejnë emra shohin në ushtrimin 2, brenda bashkësive
sendesh që mbarojnë me a dhe me i. përkatëse në kërpudha: emra që mbarojnë
me a dhe emra që mbarojnë me i.
Përforcim Punë e pavarur
Mësuesi kërkon që nxënësit të gjejnë në Nxënësit shkruajnë emra njerëzish që gjejnë
një tregim të tekstit të Abetares 3 emra në tregime nga teksti.
sendesh dhe me secilin prej tyre të
shkruajnë nga një fjali.
Detyrë Kërkon të shkruajnë fjali me 3 emra
sendesh.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϰ
dĞŵĂ͗ŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģŶģŶǀŝnjŽũģŶģƚĞŬƐƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚƋģŵďĂƌŽũŶģŵĞaĚŚĞŵĞi͕ƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚ͕ƚģŵĞŶĚƵĂƌŝƚ͕ŬƵũƚĞƐĂ͕ŝŵĂŐũŝŶĂƚĂ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗ĞŵƌĂƐĞŶĚĞƐŚƋģŵďĂƌŽũŶģŵĞaĚŚĞŵĞi͘

Ƶƌŝŵ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
 291

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / demonstrim
Mësuesi kërkon që nxënësit të kujtojnë Nxënësit kujtojnë emra njerëzish.
emra njerëzish femërorë dhe mashkullorë.
Nxënësit shkruajnë emra njerëzish.
Zhvillim dhe Demonstrim / Punë në grupe / Punë e pa-
ndërtim njohurish varur në Abetaren e Punës
1. Mësuesi ndan klasën në grupe dyshe dhe Nxënësit, në grupe dyshe, shkruajnë nga 5
kërkon që çdo grup të shkruajë nga 5 emra emra njerëzish.
njerëzish.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të punojnë Nxënësit në grupe ndajnë fjalët në emra
në grupe dyshe për t’i ndarë emrat në emra njerëzish që mbarojnë me i dhe me a.
femërorë dhe emra mashkullorë.
3. Mësuesi kërkon që nxënësit të plotëso-
jnë ushtrimin 1, sipas modelit. Nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur
ushtrimin 1.
Përforcim Punë e pavarur
1. Mësuesi kërkon që nxënësit të plotëso- Nxënësit shkruajnë emrat njerëzish në
jnë 4 rreshtat e parë të ushtrimit 2. tregime nga teksti.
2. Mësuesi u jep si detyrë të plotësojnë
fjalitë me emrat e dhënë. Nxënësit shkruajnë fjali me emrat e dhënë.
Detyrë 1. Mësuesi kërkon që nxënësit të shkruajnë
4 rreshtat e dytë të ushtrimit 2. Me secilin
prej tyre të shkruajnë nga një fjali.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϱ
dĞŵĂ͗ŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂ͗

ϭ͘ dģŐƌƵƉŽũģĞŵƌĂƚƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚŬĂůģͲŬĂůŝ͕ůŽƉģͲůŽƉĂ͘
Ϯ͘ dģŐƌƵƉŽũģĞŵƌĂƚƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚďƵƌƌģͲďƵƌƌŝ͕ǀĂũnjģͲǀĂũnjĂ͘
ϯ͘ dģŐƌƵƉŽũģĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĞŵƌĂƚƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚƚĞůĞǀŝnjŽƌͲƚĞůĞǀŝnjŽƌŝ͕ĚĞƌģͲĚĞƌĂ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬŬůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗ĞŵƌĂƐĞŶĚĞƐŚ͕ŬĂĨƐŚģƐŚ͕ŶũĞƌģnjŝƐŚ͘

Ƶƌŝŵ͗>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗ĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵͬŝĂŐƌĂŵ͘
292

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?
Fazat/hapat
Hyrje Vëzhgim / demonstrim

Mësuesi kërkon që nxënësit të thonë disa Nxënësit përmendin fjalë të tjera sipas mod-
emra sipas modelit që ai do të thotë: elit që prezantoi mësuesi.
kalë-kali, lopë-lopa
djalë-djali, Yajzë-Yajza
teleYizor-teleYizori, derë-dera.
Zhvillim dhe ndër- Demonstrim/ Punë në grupe / Punë e
tim njohurish pavarur në Abetaren e Punës
1. Mësuesi ndan klasën në grupe dyshe Nxënësit, në grupe dyshe, shkruajnë emra
dhe kërkon që çdo grup të shkruajë nga 5 sipas modelit të dhënë. Çdo grup, një grup
emra a njerëzish. fjalësh 1, 2, 3, 4, 5, 6.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të
punojnë në grupe dyshe për t’i ndarë Nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur
emrat në emrat sipas modelit. ushtrimin 1.
3. Mësuesi kërkon që nxënësit të plotëso- Nxënësit lexojnë fjalët e grupeve përkatëse.
jnë ushtrimin 1, sipas modelit.
4. Mësuesi ndërron detyrat e grupeve dhe, Nxënësit plotësojë fjalë në grupet e ndryshme
hap pas hapi, u jep detyrë për të plotësuar të tabelave, duke lënë dy linja pa plotësuar.
të gjitha tabelat, duke lënë në çdo tabelë
nga dy linja pa plotësuar.
Përforcim 3XQsHSDYDUXUQsÀHWRUH
Mësuesi kërkon që nxënësit të gjejnë në Nxënësit shkruajnë emra njerëzish të
një tekst 4 fjalë dhe t’i shkruajnë sipas pranishëm në tregime nga teksti.
njërit model në Abetaren e Punës.
Nxënësit shkruajnë fjali me emrat e dhënë.
Detyrë Të plotësojnë linjat e paplotësuara në
tabela.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϲ
dĞŵĂ͗ŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂ͗

ϭ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģĚŚĞƚģůŝĚŚģłĂůģƐŝƉĂƐŶũģĨƵƐŚĞƚģƉģƌďĂƐŚŬģƚƐĞŵĂŶƟŬĞ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞĞŵƌĂƉƌŽĨĞƐŝŽŶĞƐŚ͘
ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģĞŵƌĂƚĞƚģǀĞŐũģůǀĞƚģŬĂĨƐŚģǀĞĚŚĞƚģƐĞŶĚĞǀĞƚģŵģĚŚĂ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬŬůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗ŵƌĂƚģƉģƌĂĨģƌƚ͕ĞŵƌĂƚĞƚģǀĞŐũģůǀĞƚģŬĂĨƐŚģǀĞ͕ĞŵƌĂƚĞƐĞŶĚĞǀĞƚģŵģĚŚĂ͘

Ƶƌŝŵ͗>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗WƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
 293

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim/demonstrim
Mësuesi ka vendosur në dërrasë disa foto
objektesh që kanë një përafërsi kupti- Nxënësit japin shembuj si modeli i paraqitur
more: zjarr-tym, lugë-pjatë, nga mësuesi.
shkollë-nxënës, shkumës-dërrasë etj.
Kërkon që edhe nxënësit të gjejnë raste të
ngjashme me shembujt e dhënë.

Zhvillim dhe Punë e pavarur

ndërtim njohurish
1. Mësuesi kërkon që nxënësit të plotësoj- Nxënësit plotësojnë ushtrimin 1.
në ushtrimin 1, sipas modelit në faqen 65.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të gjejnë
emrat e njerëzve që kanë profesione të Nxënësit kërkojnë dhe japin shembuj të
ndryshme, nisur nga veprimtaria që ata tjerë.
bëjnë: Ai që nget makinën, ai që gatuan,
ai që qep, ai që pret xhama etj.
Kërkon që nxënësit të japin raste të tjera.
3. Mësuesi kërkon që nxënësit të
punojnë ushtrimin 2, sipas modelit të Nxënësit japin përgjigje me shkrim për
dhënë. ushtrimin 2.
Përforcim Punë e pavarur
Mësuesi udhëzon që të punohet Nxënësit japin përgjigje me shkrim për
ushtrimi 3, sipas modelit. ushtrimin 3.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϳ
dĞŵĂ͗ŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ
KďũĞŬƟǀĂ͗

ϭ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝĚŚĞƉLJĞƚũĞŶŝƐƵƌŶŐĂĮŐƵƌĂƚƉģƌŬĂƚģƐĞ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģĚŚĞƚģŶŐũLJƌŽƐŝŶŽďũĞŬƚĞ͘
ϯ͘ dģƉůŽƚģƐŽũģĨŽƌŵĂƚĞłĂůģǀĞƐŝƉĂƐŵŽĚĞůĞǀĞƚģĚŚģŶĂ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝͬ'ƌƵƉŝŵŝͬ<ƵũƚĞƐĂ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗WLJĞƚũĞ͕łĂůŝ͕łĂůģ͕ŶũģłĂůģͲƐŚƵŵģłĂůģ͕ƐŚƵŵģƐͲŶũģũģƐ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗WƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
294

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim/demonstrim
Mësuesi nxjerr në dërrasë të zezë dy
¿JXUDGKHNsUNRQTsQ[sQsVLWWsEsMQs
QJDQMsS\HWMHSsUoGR¿JXUs
Mësuesi kërkon që nxënësit të japin nga
një përgjigje rreth pyetjeve të bëra.
1[sQsVLWEsMQsS\HWMHUUHWK¿JXUDYHWsGHPRQ-
struara nga mësuesi.
Nxënësit japin përgjigje rreth pyetjeve të
ndryshme.

Zhvillim dhe Punë e pavarur/Demonstrim modeli/

ndërtim njohurish Punë në grupe

1. Mësuesi kërkon që nxënësit të bëjnë Nxënësit në grupe dyshe pyesin dhe

një pyetje dhe një përgjigje rreth një përgjigjen rreth fotos përkatëse.
fotoje që ai i ka dhënë çdo grupi.
2. Mësuesi jep detyrë që nxënësit të
punojnë në mënyrë individuale dy nga Nxënësit bëjnë dy pyetje dhe japin dy
¿JXUDWHXVKWULPLW përgjigje për 2 fotot e librit.
Nxënësit lexojnë fjalitë e shkuara.
3. Mësuesi kërkon që nxënësit t’i lexojnë
fjalitë që kanë shkruar.
Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit japin përgjigje me shkrim për
punojnë ushtrimin 2, sipas modelit të ushtrimin 2 dhe ngjyrosin.
dhënë.

Përforcim Punë e pavarur

Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit japin përgjigje me shkrim për
punojnë ushtrimin 3, sipas modelit të ushtrimin 3.
dhënë.
Detyrë 8VKWULPLG\¿JXUDWHSDSORWsVXDUD

DģƐŝŵŵŽĚĞůϴ
dĞŵĂ͗&ũĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģĐŝůģƐŝ
KďũĞŬƟǀĂ͗

ϭ͘ dģůŝĚŚģĞŵƌĂƚĞŬĂĨƐŚģǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞŵĞĐŝůģƐŝƚģĞƚLJƌĞ͘
Ϯ͘ dģƉůŽƚģƐŽũģƉũĞƐģƚģłĂůģǀĞƋģƚƌĞŐŽũŶģĐŝůģƐŝĚŚĞƋģŵƵŶŐŽũŶģŶģŐƌƵƉŝŶĞłĂůģǀĞ͘
ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞŐƌƵƉĞƚĞłĂůģǀĞ;łĂůģнĐŝůģƐŝͿ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
 295
ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / demonstrim
Mësuesi demonstron përpara nxënësve 1[sQsVLWFLOsVRMQs¿JXUDNDIVKsVKPH
¿JXUDNDIVKsVKGKHQMsOLVWsPHPELHPUD mbiemra të ndryshëm.
të ndryshëm, tek e cila nxënësit do të
gjejnë një cilësi për çdo kafshë.

Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli /

ndërtim njohurish Punë në grupe
1. Mësuesi kërkon që nxënësit të punojnë 1. Nxënësit plotësojnë ushtrimin 1, duke
ushtrimin 1, përmes së cilit do të lidhin OLGKXUNDIVKsQH¿JXUsVPHFLOsVLQsSsUNDWsVH
kafshën me cilësinë.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të lidhin 2. Nxënësit lidhin me shigjetë fjalët me
fjalët me objektet përkatëse të ushtrimit 2. objektet përkatëse.
Përforcim Punë e pavarur
Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit punojnë ushtrimin 2 dhe grupin e
plotësojnë pjesën që mungon në fjalët e fjalëve shtesë të dhënë nga mësuesi.
cilësisë.
Mësuesi udhëzon nxënësit që ata të gjejnë
një listë me mbiemra, që kanë në fund ë,
dhe u thotë nxënësve t’i shkruajnë duke i
shoqëruar sipas modelit:
Djalë i gjatë
Fushë e gjerë
Mal i lartë ...
Detyrë Katër fjali me grupet e fjalëve të dhëna
nga mësuesi.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϵ
dĞŵĂ͗WģƌƐŚŬƌƵĂũŵģƐŚŽŬƵŶ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģƐŚŽŬƵŶŵďģƐŚƚĞƚƵƌŶģŵŽĚĞůŝŶĞĚŚģŶģ͘
Ϯ͘ dģĨŽƌŵŽũģłĂůŝ͕ĚƵŬĞůŝĚŚƵƌŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ͕łĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͘
ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝƚģĞŬƌŝũƵĂƌĂŶŐĂƵƐŚƚƌŝŵŝŝŵģƐŝƉģƌŵ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
296

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe
dyshe
ϭ͘ MësuesiŶdžũĞƌƌƉģƌƉĂƌĂŬůĂƐģƐŶũģŶŐĂ
ŶdžģŶģƐŝƚĚŚĞƉLJĞƚ͗ Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të mësuesit
6LLNDÀRNsW" duke përshkruar shokun/shoqen e tyre.
Si i ka sytë...................?
Si i ka buzët.................?
Si e ka veshjen..........? Etj. Nxënësit përshkruajnë shokun/shoqen e
Ϯ͘ Mësuesi kërkon që nxënësit të për- bankës, duke përdorur sa më shumë
shkruajnë shokun/shoqen e bankës siç fjalë-cilësi.
vepruan pak minuta më parë.
Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli /
ndërtim njohurish Punë në grupe
1. Mësuesi kërkon që nxënësit të 1. Nxënësit shkruajnë përshkrimin,
punojnë me ushtrimin 1. Ai/ajo jep disa mbështetur në modelin e dhënë.
udhëzime se si do ta plotësojnë nxënësit.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të plotëso- 2. Nxënësit plotësojnë ushtrimin 2, duke
jnë ushtrimin 2, duke shkruar edhe grupet lidhur me shigjetë grupet e fjalëve me
e fjalëve që krijohen. ¿JXUsQSsUNDWsVHGKHPsSDVGXNHVKNUXDU
grupet e fjalëve.
Përforcim Punë e pavarur
Mësuesi udhëzon që nxënësit të shkruajnë Nxënësit shkruajnë linjën djathtas të
njërën linjë të ushtrimit 3. ushtrimit 3.
Detyrë Linja majtas e ushtrimit 3.
Vlerësim Mësuesi vlerëson faqen e punës së nxë- Detyra e shtëpisë vlerësohet edhe në orët
nësve për çdo ushtrim gjatë punës, por pasardhëse.
edhe më pas.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϬ
dĞŵĂ͗WģƌƐŚŬƌƵĂũŵģŽďũĞŬƚĞĚŚĞŬĂĨƐŚģ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģŽďũĞŬƚĞĚŚĞŬĂĨƐŚģ͕ŵďģƐŚƚĞƚƵƌŶģŶũģůŝƐƚģƉLJĞƚũĞƐŚŶĚŝŚŵģƐĞ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůģͲĐŝůģƐŝŵĞŬƵƉƟŵƚģŬƵŶĚģƌƚ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂsģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
 297

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe
dyshe
ϭ͘ Mësuesi nxjerr para klasës një zog
dhe një lule dhe pyet: Nxënësit i përgjigjen pyetjes së mësuesit,
Ϯ͘ Si e ka pushin.................? duke përshkruar zogun.
ϯ͘ Si i ka sytë...................? Etj.

ϰ͘ Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit përshkruajnë lulen, duke përdorur

përshkruajnë lulen, ashtu si bën pak sa më shumë fjalë-cilësi.
minuta më parë për zogun.
Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli /
ndërtim njohurish Punë në grupe
1. Mësuesi kërkon që nxënësit të 1. Nxënësit shkruajnë përshkrimin,
punojnë ushtrimin 1. Jep disa udhëzime se mbështetur në modelin e dhënë.
si do ta plotësojnë nxënësit atë.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të gjejnë
dhe të thonë fjalë-cilësi me kuptim të 2. Nxënësit plotësojnë ushtrimin 2, duke
kundërt dhe, më pas, kërkon që nxënësit të gjetur për çdo fjalë të dhënë fjalën tjetër me
plotësojnë ushtrimin 2. kuptim të kundërt.
Përforcim Punë e pavarur
Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit përshkruajnë balonën sipas
përshkruajnë një balonë, duke u udhëhequr modelit të ushtrimit 3.
nga pyetje të caktuara.

Detyrë Ushtrimi 4
Vlerësim Mësuesi vlerëson punën e nxënësve për Detyra e shtëpisë vlerësohet edhe në orët
çdo ushtrim gjatë punës, si edhe më pas. pasardhëse.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϭ
dĞŵĂ͗&ũĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģĐŝůģƐŝ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģŵĞłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģĐŝůģƐŝƐĞŶĚĞƐŚ͕ŶũĞƌģnjŝƐŚ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģĐŝůģƐŝĚŚĞƚģůŝĚŚŝŶŵĞƐŚŝŐũĞƚģłĂůģŶŵĞĐŝůģƐŝŶģĞƐĂũ͘
ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞŐƌƵƉĞƚĞłĂůģǀĞ;łĂůģнĐŝůģƐŝͿ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
298

Zhvillimi i mësimit

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / demonstrim

Mësuesi paraqet para nxënësve shumë

objekte, ose kërkon që nxënësit të mendojnë Nxënësit mendojnë për një objekt dhe gjejnë tri
një objekt dhe, me nga tri fjalë për secilin fjalë që të tregojnë se si është objekti që ata kanë
objekt, të tregojnë disa karakteristika. zgjedhur. Më pas e prezantojnë para klasës.

Zhvillim dhe ndërtim Punë e pavarur / Demonstrim modeli / Punë

njohurish në grupe

1. Mësuesi kërkon që nxënësit të punojnë 1. Nxënësit plotësojnë ushtrimin 1, duke u dhënë

ushtrimin 1. përgjigje pyetjeve të bëra.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të lidhin fjalët 2. Nxënësit lidhin me shigjetë fjalët me objektet
me objektet përkatëse të ushtrimit 2. përkatëse.

Përforcim Punë e pavarur

Mësuesi kërkon që nxënësit të shkruajnë katër Nxënësit shkruajnë katër fjali me grupet e fjalëve
fjali me grupet e fjalëve të krahut të djathtë. të krahut të djathtë.

Detyrë Katër fjali me grupet e fjalëve të krahut të

majtë të shtrimit 2.

Mësim model 12
Tema: Fjalët që tregojnë veprime
KďũĞŬƟǀĂ͗
1. dģŐũĞũģłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģƐĞĕĨĂƌģďģũŶģŬĂĨƐŚģƚ͘
2. dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞƚģŬĂĨƐŚģǀĞ͘
3. dģůŝĚŚģŽďũĞŬƟŶŵĞǀĞƉƌŝŵŝŶƋģŬƌLJĞŶ͘
4. dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝ͕ĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘

Shprehi që zhvillohen: dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘

Fjalë kyç͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
Burime͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
Strategji dhe teknika: sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘

Zhvillimi i mësimit:

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe
dyshe
1. Mësuesi kërkon që nxënësit të
tregojnë se çfarë bëjnë kur zgjohen në
mëngjes, kur dalin nga shkolla, kur
mbarojnë mësimet, kur kanë pushim etj.
2. Mësuesi pyet edhe se çfarë
veprimesh bëjnë kafshët.
1. Nxënësit përgjigjen duke përdorur fjalë
që tregojnë veprime: lahem, krihem, vishem,
loz, shikoj...
2. Nxënësit përgjigjen se kafshët ecin,
punojnë, lehin, pëllasin, ulërijnë...
 299

Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli /

ndërtim njohurish Punë në grupe
1. Mësuesi udhëzon nxënësit për të 1. Nxënësit lidhin veprimin me kafshën
plotësuar ushtrimin 1, së pari, të lidhin me përkatëse.
shigjetë veprimin me kafshën përkatëse.
2. Mësuesi kërkon të shkruhen fjalitë e 2. Nxënësit shkruajnë fjali sipas modelit të
ushtrimit 1. ushtrimit 1.
3. Mësuesi kërkon që nxënësit të
kryejnë ushtrimin sipas modelit. 3. Nxënësit shkruajnë ushtrimin 2 sipas
modelit.
Përforcim Punë e pavarur
Mësuesi udhëzon të punohet ushtrimi 4. Nxënësit shkruajnë fjalët që tregojnë
veprim, sipas kërkesës së ushtrimit 4.
Detyrë Ushtrimi 5
Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë,
mësuesi kalon në çdo bankë dhe i vlerë-
son.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϯ
dĞŵĂ͗&ũĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģĨŽƌŵŽũģłĂůŝŵĞŐƌƵƉĞłĂůģƐŚ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͕ĚƵŬĞƉģƌĚŽƌƵƌĨŽůũĞŶŬĂŵŶģĨŽƌŵĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
ϯ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģǀĞƉƌŝŵĞƋģďģũŶģĨģŵŝũģƚ͘
ϰ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝ͕ŬƵƚģƉģƌĚŽƌĞŶĚƌĞũƚłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗łĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘

ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
Zhvillimi i mësimit

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim/Demonstrim/Punë në grupe dyshe
Mësuesi ka shkruar në dërrasë fjalët: KAM,
KE, KA, KEMI, KENI, KANË.

Mësuesi kërkon që nxënësit të formojnë fjali

me çdonjërën prej tyre. Nxënësit formojnë fjali me fjalën kam në
të gjitha format (me gojë).
Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli / Punë
ndërtim njohurish në grupe
300

1. Mësuesi udhëzon nxënësit për të bërë 1. Nxënësit shkruajnë fjali duke lidhur me
ushtrimin 1, së pari të lidhin me shigjetë linjat, shigjetë fjalët e grupuara në bashkësi.
fjalët dhe fjalën që tregon veprim dhe, më pas,
të shkruajnë fjalinë e linjës djathtas.

2. Mësuesi kërkon që nxënësit të shkruajnë

IMDOLGXNHSsUVKNUXDU¿JXUDWGKHYHSULPHWTs
bëjnë fëmijët. 2. Nxënësit shkruajnë fjali duke përshkru-
ar veprimet që bëjnë fëmijët.

Përforcim Punë e pavarur

Mësuesi udhëzon të punohet ushtrimi 4. Nxënësit shkruajnë fjali duke përshkruar
veprimet që bëjnë fëmijët (me fjalët që
tregojnë veprim) sipas kërkesës së ush-
trimit 3.
Detyrë Ushtrimi 1
Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë, mësuesi
kalon në çdo bankë dhe vlerëson.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϰ
dĞŵĂ͗&ũĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģŶũŽŚģĚŚĞƚģƉģƌĚŽƌģłĂůģnjĂƚ;ƵŶģ͕Ɵ͕Ăŝ͕ĂũŽ͕ŶĞ͕ũƵ͕ĂƚĂ͕ĂƚŽͿ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģƉģƌĞŵƌĂƚĞŵģƐŝƉģƌŵƚģƐŚŽƋģƌƵĂƌŵĞĨŽůũĞƚŬĂŵ͕ũĂŵ͕ŵģƐŽũ͘
ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋģnjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
Zhvillimi i mësimit

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe
dyshe
Mësuesi shkruan në dërrasë fjalëzat: unë, ti, Nxënësit formojnë fjali me fjalët kam dhe
ai, ajo, ne, ju, ata, ato. jam në të gjitha format (me gojë).
Mësuesi kërkon që nxënësit të shoqërojnë
këto fjalëza me fjalët kam dhe jam që
tregojnë veprim/gjendje, sipas modelit. Nxënësit, në grupe dyshe, bëjnë ushtrimin
6L¿OOLPPsVXHVLHEsQYHWsNsWsYHSULP sipas udhëzimeve të mësuesit.
ndërsa më pas kërkon ta bëjnë edhe nxë-
nësit.
 301

Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli / Punë

ndërtim njohurish në grupe
1. Mësuesi udhëzon që nxënësit të shkrua- 1. Nxënësit plotësojnë ushtrimin 1.
jnë dhe të plotësojnë ushtrimin 1.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit, me 5 fjalë që 2. Nxënësit shkruajnë fjali me 5 fjalë që
tregojnë veprim nga ushtrimi 2, të shkruajnë kanë zgjedhur nga ushtrimi 2.
fjali.
3. Mësuesi kërkon që nxënësit të 3. Plotësojnë fjalitë e ushtrimit 3.
plotësojnë fjalitë e ushtrimit 3.
Përforcim Punë e pavarur
Mësuesi udhëzon nxënësit për plotësimin e Nxënësit plotësojnë ushtrimin 4.
ushtrimit 4.
Detyrë Mësuesi jep udhëzime për të shkruar 4 fjali
me fjalë që tregojnë veprim nga
ushtrimi 2.
Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë, mësuesi
kalon në çdo bankë dhe vlerëson.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϱ
dĞŵĂ͗&ũĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌĚŽƌģłĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵŶģŬŽŚģƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģŶģĨŽƌŵģŶĞĚƵŚƵƌłĂůģƚͲǀĞƉƌŝŵŶģƚĂďĞůģ͘
ϯ͘ dģƉůŽƚģƐŽũģłĂůŝƚģ͕ĚƵŬĞŐũĞƚƵƌłĂůģƚͲǀĞƉƌŝŵĞƚŶģĨŽƌŵģŶĞĚƵŚƵƌ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗łĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe dyshe

Udhëzohen nxënësit të punojnë ushtrimin 1. Nxënësit shkruajnë fjalët që tregojnë veprim në

Mësuesi plotëson në dërrasë ose në Àipchart tabelë.
tabelën e ushtrimit 1, sipas kërkesës.
Mësuesi kërkon që nxënësit ta përsërisin disa Nxënësit ndjekin mësuesin sipas modelit.
herë duke e lexuar. Lexojnë tabelën me zë.

Zhvillim dhe ndërtim Punë e pavarur / Demonstrim modeli / Punë në

njohurish grupe

Mësuesi udhëzon nxënësit të plotësojnë me Nxënësit shkruajnë fjalitë e ushtrimit 2, tri linjat
shkrim tri linjat e ushtrimit 2. e para.

Përforcim Punë e pavarur

302

Nxënësit plotësojnë linjën e katërt.

Detyrë Ushtrimin 2, linja 5.

Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë, mësuesi

kalon në çdo bankë dhe i vlerëson.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϲ
dĞŵĂ͗&ũĂůģƚƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģŶũģƐŝƚƵĂƚģƉŝŬŶŝŬƵ͕ĚƵŬĞƉůŽƚģƐƵĂƌłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞŐƌƵƉĞłĂůģƐŚŽƌŝĞŶƚƵĞƐĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim/ Punë në grupe dyshe

Zhvillim dhe ndërtim Punë e pavarur / Demonstrim modeli / Punë në

njohurish grupe

Përforcim Punë e pavarur

Detyrë

Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë,

mësuesi kalon në çdo bankë dhe i vlerëson.
Mësuesi mban shënime në lista vëzhgimi.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϳ
dĞŵĂ͗WģƌƐŚŬƌƵĂũŵģĚŝƚģůŝŶĚũĞŶ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģŶũģƐŝƚƵĂƚģĚŝƚģůŝŶĚũĞũĞ͕ĚƵŬĞƉůŽƚģƐƵĂƌłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞŐƌƵƉĞłĂůģƐŚŽƌŝĞŶƚƵĞƐĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕ĐŝůģƐŝ͕ŐƌƵƉłĂůģƐŚ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
 303

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe dyshe

Mësuesi pyet nxënësit se si e festojnë Nxënësit përshkruajnë mbresa dhe kujtime nga
ditëlindjen. ditëlindjet e tyre.

Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli / Punë

ndërtim njohurish në grupe

1. Mësuesi i orienton nxënësit të vëzhgojnë 1. Nxënësit përshkruajnë.

pamjet . 2. Nxënësit, të orientuar nga fjalët ndihmëse,
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të plotësojnë në plotësojnë përshkrimin e ushtrimit 1.
formën e duhur fjalët.

Përforcim Punë e pavarur

Mësuesi orienton që nxënësit të provojnë të Nxënësit plotësojnë me shkrim fjalitë e ushtrimit

plotësojnë fjalitë e ushtrimit 2. 3.

Detyrë Të rishkruajnë ushtrimin 2

Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë,

mësuesi kalon në çdo bankë dhe i
vlerëson nxënësit.
Mësuesi mban shënime në lista vëzhgimi.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϴ
dĞŵĂ͗WģƌƐŚŬƌƵĂũŵģĚŝƚģƉƵƐŚŝŵŝ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģŶũģƐŝƚƵĂƚģƉŝŬŶŝŬƵ͕ĚƵŬĞƉůŽƚģƐƵĂƌłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝŵĞŐƌƵƉĞłĂůģƐŚŽƌŝĞŶƚƵĞƐĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕łĂůŝ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉģƌƐŚŬƌŝŵ͕ƉLJĞƚũĞ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘
ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe dyshe

Mësuesi kërkon nga nxënësit të thonë se ku i kalo- Nxënësit përshkruajnë mbresa dhe kujtime nga
jnë ditët e pushimeve, fundjavat, ku shkojnë, me ditët e pushimeve.
kë, me se, çfarë bëjnë, ç’mbresa e kujtime kanë
etj.

Zhvillim dhe Punë e pavarur / Demonstrim modeli / Punë në

ndërtim njo- grupe.
hurish
304

1. Mësuesi i orienton nxënësit të vëzhgojnë

pamjet. 1. Nxënësit, të orientuar nga fjalët ndihmëse,
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të plotësojnë në plotësojnë përshkrimin e ushtrimit 1.
formën e duhur fjalët.

Përforcim Punë e pavarur

Mësuesi i orienton nxënësit të plotësojnë fjalitë 3. Nxënësit plotësojnë me shkrim fjalitë e

e ushtrimit 2. ushtrimit 3.

Detyrë Të rishkruajnë ushtrimin 2.

Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë,

mësuesi kalon në çdo bankë dhe i
vlerëson.
Mësuesi mban shënime në lista vëzhgimi.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϭϵ
dĞŵĂ͗WģƌƐŚŬƌƵĂũŵģŶũģĚŝƚģŵĞƐŚŝ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģŶũģƐŝƚƵĂƚģĚŝƚĞŵĞƐŚŝ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģĚƵŬĞŝƵƉģƌŐũŝŐũƵƌƉLJĞƚũĞǀĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕łĂůŝ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉģƌƐŚŬƌŝŵ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe dyshe

Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit përshkruajnë një ditë me shi:

përshkruajnë mbresa dhe ndodhi nga një ditë me shi. Si është shiu kur të prek, kur të godet mbi kur-
riz, kur të lag këpucët, kur bie me furi etj.

Zhvillim dhe
ndërtim njo-
hurish

1. Mësuesi/ja orienton nxënësit të 1[sQsVLWSsUVKNUXDMQs¿JXUsQPHVDPsVKXPs

përshkruajnë foton e faqes 77, duke dhënë sa më hollësi.
shumë hollësi.
2. Mësuesi/ja kërkon që nxënësit t’u përgjigjen me Nxënësit përgjigjen me shkrim për pyetjet që
VKNULPQsQ¿JXUsS\HWMHYHSsUSDPMHQ janë në ushtrimin 77.

Përforcim Punë e pavarur

 305

Mësuesi/ja bën disa pyetje për pyetjet e Nxënësit përgjigjen për pyetjet që bëhen dhe,
ushtrimit 2: KU? dhe SI?, të cilat bëhen njësoj për të më pas, shkruajnë përgjigjet e tyre.
gjitha fotot e këtij ushtrimi.

Detyrë Mësuesi/ja udhëzon nxënësit që ata të marrin një Nxënësit marrin ose shohin një foto çfarëdo nga
foto çfarëdo, të shkruajnë tri pyetje dhe të japin tri libri, apo nga diku tjetër, bëjnë për të tri pyetje
përgjigje. dhe japin tri përgjigje.

Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë,

mësuesi kalon në çdo bankë dhe
vlerëson.
Mësuesi mban shënime në lista vëzhgimi.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϮϬ
dĞŵĂ͗<ƵƐŚ͍ĨĂƌģ͍<Ƶ͍^ŝ͍DĞŬģ͍;ĨĂƋĞϳϴͿ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģƉLJĞƚũĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞĚŚĞƚ͛ŝƉģƌŐũŝŐũĞƚĂƚLJƌĞ͘
Ϯ͘ dģƉůŽƚģƐŽũģłĂůģƋģŵƵŶŐŽũŶģŶģłĂůŝ͘
ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģłĂůŝƉŽŚŽƌĞĚŚĞłĂůŝŵŽŚŽƌĞƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶdģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕łĂůŝ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉģƌƐŚŬƌŝŵ͘
ƵƌŝŵĞ͗>ŝďƌŝŝƉƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗

Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe dyshe

Mësuesi ka nxjerrë disa foto të kthyera nga faqja e Nxënësit bëjnë pyetje derisa mësuesi të
pasme dhe kërkon që nxënësit të thotë “Mjaft”.
drejtojnë pyetje të ndryshme.
Pamjen e fotos e hap pak nga pak, me qëllim që nxë-
nësve t’u shtohet interesimi dhe të pyesin vazhdimisht.

Zhvillim dhe ndërtim Punë e pavarur

njohurish

Mësuesi u jep detyrë nxënësve të punojnë ushtrimin Nxënësit shkruajnë nga tri pyetje për çdo
GXNHEsUsS\HWMHSsUoGR¿JXUs ¿JXUs

Përforcim Punë e pavarur

Mësuesi i udhëzon nxënësit të pyesin herë me fjali Nxënësit plotësojnë linjën majtas.
pohore dhe herë me fjali mohore.
Më pas, mësuesi kërkon që në ushtrimin 2, pasi të pu-
QRKHWPHJRMsQ[sQsVLWWsVKNUXDMQsQsÀHWRUHQMsUsQ
linjë në klasë, ndërsa tjetrën në shtëpi.
306

Detyrë Nxënësit shkruajnë tri fjali pohore dhe tri

fjali mohore.

Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë,

mësuesi kalon në çdo bankë dhe i
vlerëson.
Mësuesi mban shënime në lista vëzhgimi.

DģƐŝŵŵŽĚĞůϮϭ
dĞŵĂ͗WģƌƐŚŬƌƵĂũŵģƐƟŶģƚ
KďũĞŬƟǀĂ͗
ϭ͘ dģƉģƌƐŚŬƌƵĂũģƐƟŶģƚ͘
Ϯ͘ dģƐŚŬƌƵĂũģĚƵŬĞŝƵƉģƌŐũŝŐũƵƌƉLJĞƚũĞǀĞ͘

^ŚƉƌĞŚŝƋënjŚǀŝůůŽŚĞŶ͗dģƐŚŬƌƵĂƌŝƚͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵŝ͘
&ũĂůģŬLJĕ͗&ũĂůģ͕łĂůŝ͕ƚƌĞŐŝŵ͕ƉģƌƐŚŬƌŝŵ͘
ƵƌŝŵĞ͗ďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕ůŝďƌĂũĂƐŚƚģŬůĂƐĞ͘
^ƚƌĂƚĞŐũŝĚŚĞƚĞŬŶŝŬĂ͗sģnjŚŐŝŵͬĞŵŽŶƐƚƌŝŵͬWƵŶģĞƉĂǀĂƌƵƌͬWƵŶģŶģŐƌƵƉĞͬ'ƌƵƉŝŵͬ<ůĂƐŝĮŬŝŵ͘

ŚǀŝůůŝŵŝŝŵģƐŝŵŝƚ͗
Fazat/hapat Çfarë do të bëjë mësuesi? Çfarë do të bëjnë nxënësit?

Hyrje Vëzhgim / Demonstrim / Punë në grupe dyshe

Mësuesi kërkon që nxënësit të ndahen në Nxënësit, të ndarë në grupe, bashkëbisedojnë për

grupe dhe të përshkruajnë stinët. stinët dhe karakteristikat e tyre.
Një pjesëtar i grupit përshkruan stinën përkatëse.

Zhvillim dhe ndërtim

njohurish

1. Mësuesi orienton nxënësit të 1[sQsVLWSsUVKNUXDMQs¿JXUsQPHVDPsVKXPs

SsUVKNUXDMQsIRWRJUD¿QsQMsUsQSUHMSDPMHYH hollësi.
të stinëve), duke dhënë sa më shumë hollësi.
2. Mësuesi kërkon që nxënësit të Nxënësit përgjigjen me shkrim për pyetjet e
përshkruajnë njërën prej stinëve. ushtrimit.

Përforcim Punë e pavarur

Mësuesi udhëzon nxënësit të përshkruajnë Me ndihmën e pyetjeve, nxënësit përshkruajnë

pamjen e ushtrimit 2. një pamje pylli.

Detyrë Ushtrimin 2, nxënësit e punojnë duke e plotësuar

edhe në shtëpi.

Vlerësim Gjatë kohës që nxënësit punojnë,

mësuesi kalon në çdo bankë dhe i
vlerëson.
Mësuesi mban shënime në lista vëzhgimi.
 307

W:^///͗s>Z!^/D/ 
ϭ͘ϰ DƵŶĚƚģŇĂƐģƉģƌŶũģůŝďģƌ VLERËSIMI
ϭ͘ϱ DƵŶĚƚģďģũģƉĂƌĂƐŚŝŬŝŵĞƐĞĕĨĂƌģŵƵŶĚƚģŶĚŽĚŚģŵģƉĂƐ
ϭ͘ϲ <ƵũƚŽŶƉũĞƐģŶŐĂƚĞŬƐƟ
ϭ͘ϳ ģŶƉLJĞƚũĞƐƋĂƌƵĞƐĞ
ϭ͘ϴ WģƌŐũŝŐũĞƚƉģƌƉLJĞƚũĞƋģůŝĚŚĞŶŵĞĕģƐŚƚũĞƚģĐĂŬƚƵĂƌĂƚģƉũĞƐģǀĞƋģůĞdžŽŶ
2 EdžģŶģƐŝŬĂĂŌģƐŝƌŝƚƌĞŐƵĞƐĞŬƵƌ͗
Ϯ͘ϭ ƚƌĞŐŽŶƚƌĞŐŝŵŝŶŶŐĂĮůůŝŵŝŶģĨƵŶĚ
Ϯ͘Ϯ dƌĞŐŽŶƉŝŬĂƚŬƌLJĞƐŽƌĞƐŝƉĂƐƌĂĚŚģƐ
Ϯ͘ϯ dƌĞŐŽŶŚŽůůģƐŝ
3 EdžģŶģƐŝŇĞƚŵĞŬƵƉƟŵƉģƌ͗
ϯ͘ϭ <ĂƌĂŬƚĞƌĞƚģƚƌĞŐŝŵĞǀĞĚŚĞŶŐũĂƌũĞǀĞ
ϯ͘Ϯ sĞŶĚŶŐũĂƌũĞŶ
ϯ͘ϯ WƌŽďůĞŵĞƚ
ϯ͘ϰ EŐũĂƌũĞƚ R S V
ϯ͘ϱ ŐũŝĚŚũĞŶ
ϰ EdžģŶģƐŝůĞdžŽŶ͗
ϰ͘ϭ dĞŬƐƚĞƚģƐŚŬƵƌƚƌĂͬƚģŐũĂƚĂ
ϰ͘Ϯ <ƵƉƚŽŶĚŝĨĞƌĞŶĐĂƚŵŝĚŝƐłĂůģǀĞĚŚĞłĂůŝƐģ
ϰ͘ϯ ĂůůŽŶƉĂƌĂŐƌĂĮŶ
ϰ͘ϰ YĂƌƚģĚŚĞƐĂŬƚģ
ϰ͘ϱ ZĞƐƉĞŬƚŽŶŝŶƚŽŶĂĐŝŽŶŝŶ
ϰ͘ϲ ^ŚŬƵƌƚŽŶƌƌŽŬũĞĂƉŽƟŶŐƵũŶģłĂůģ
ϰ͘ϳ <ĂƐŚƉĞũƚģƐŝŵĞƐĂƚĂƌĞŶŐĂϱϬͲϳϬłĂůģŶģŵŝŶƵƚģ
ϰ͘ϴ >ĞdžŽŶƉĂŐĂďŝŵĞ

>/^d!<KEdZK>>/,s>Z!^/D/W!Zd!^,<ZhZ/d,&d!^/d!d:Z,s/>>h^
^ŝŵďŽůĞƚ͗ZсZƌĂůůģ͕^с^ŚƉĞƐŚ͕sсsĂnjŚĚŝŵŝƐŚƚ

^ŚƉƌĞŚŝĂ R S V
1 EģƐŚŬƌŝŵĞƚĞƟũ͕ŶdžģŶģƐŝ͗
ϭ͘ϭ ^ŚŬƌƵĂŶƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĂůĨĂďĞƟƚ͕ƚģƐŚƚLJƉŝƚĚŚĞƚģĚŽƌģƐ͕ƐĂŬƚģĚŚĞďƵŬƵƌ
ϭ͘Ϯ ^ŚŬƌƵĂŶƋĂƌƚģłĂůģƚ
ϭ͘ϯ ^ŚŬƌƵĂŶŐƌƵƉĞďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞƐŚŶŝƐƚŽƌĞ
ϭ͘ϰ ^ŚŬƌƵĂŶŐƌƵƉĞďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞƐŚŵĞƐŽƌĞ
ϭ͘ϱ ^ŚŬƌƵĂŶŐƌƵƉĞďĂƐŚŬģƟŶŐģůůŽƌĞƐŚĨƵŶĚŽƌĞ
ϭ͘ϲ ^ŚŬƌƵĂŶŐƌƵƉĞnjĂŶŽƌĞƐŚ
ϭ͘ϳ ^ŚŬƌƵĂŶƐĂŬƚģłĂůŝƚģƐŚŬƵƌƚƌĂ
ϭ͘ϴ ^ŚŬƌƵĂŶŵĞƚģŬŽƉũƵĂƌĚŚĞŵĞƚģĚŝŬƚƵĂƌ
ϭ͘ϵ ^ŚŬƌƵĂŶĚƵŬĞůĞdžƵĂƌŵĞŶĚŝŵŝŶĞƟũ
ϭ͘ϭϬ ^ŚŬƌƵĂŶĚƵŬĞŝƵƉģƌŐũŝŐũƵƌƉLJĞƚũĞǀĞƋģŝďģŚĞŶ
ϭ͘ϭϭ ^ŚŬƌƵĂŶĚƵŬĞƉůŽƚģƐƵĂƌƐŚŬƌŽŶũĂŽƐĞłĂůģƋģŵƵŶŐŽũŶģ
2 EdžģŶģƐŝƉģƌƉŝƋĞƚƚģƉģƌĚŽƌģĚƌĞũƚŬƵƌƐŚŬƌƵĂŶ͗
Ϯ͘ϭ ^ŚŬƌŽŶũģŶĞŵĂĚŚĞ
Ϯ͘Ϯ WŝŬģŶ
Ϯ͘ϯ WŝŬģƉLJĞƚũĞŶ
Ϯ͘ϰ EĚĂŶĚƌĞũƚłĂůģƚŶģƌƌŽŬũĞĚŚĞŶģĨƵŶĚƚģƌƌĞƐŚƟƚ
3 EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģ͗
ϯ͘ϭ ŵƌĂŶũĞƌģnjŝƐŚ͕ƐĞŶĚĞƐŚ͕ŬĂĨƐŚģƐŚ
ϯ͘Ϯ ƵŬĞŝŬƚŚLJĞƌĞŵƌĂƚ;ŵĞŝŶƚƵŝƚģĚŚĞƐŝƉĂƐŵŽĚĞůŝƚͿŶŐĂŶũģũģƐŶģƐŚƵŵģƐ
ϯ͘ϯ &ũĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģĐŝůģƐŝ
ϯ͘ϰ &ũĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƚģ;ƵŶģ͕Ɵ͕Ăŝ͕ĂũŽͿ R S V
ϯ͘ϱ &ũĂůģƋģƚƌĞŐŽũŶģǀĞƉƌŝŵĞ;ĨŽůũĞͿ
ϰ EdžģŶģƐŝƚƐŚŬƌƵĂũŶģ͗
ϰ͘ϭ DĞŝŵĂŐũŝŶĂƚģ
308

4.2 Plotësojnë hyrje ose mbyllje tregimesh

4.3 Përgjigjet e pyetjeve që u bëhen
4.4 dƌĞŐŝŵĞ͕ĚƵŬĞƉůŽƚģƐƵĂƌŶģĨŽƌŵģŶĞĚƵŚƵƌłĂůģƚƋģŵƵŶŐŽũŶģ͘

VLERËSIMI ME FJALË DHE SHPREHJE

^ŝĕĚŝŚĞƚ͕ǀůĞƌģƐŝŵŝŶģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģďģŚĞƚŵĞłĂůģ
dhe shprehje dhe jo me notë. Në këtë lloj vlerësimi
dallojmë:
ĂͲsůĞƌģƐŝŵŵĞƐŚƉƌĞŚũĞŵŽƟǀƵĞƐĞ͕ŝĐŝůŝƐŚŽƋģƌŽŶ
veprimtarinë e përditshme të mësuesve dhe
nxënësve dhe komunikimin e vazhdueshëm
ndërmjet tyre.
sůĞƌģƐŝŵŝ ŵĞ łĂůģ ĚŚĞ ƐŚƉƌĞŚũĞ ģƐŚƚģ ƉũĞƐĂ ŵģ Ğ
ƉģůƋLJĞƐŚŵĞ͕ŵģĂƌŐģƚƵĞƐĞĚŚĞŵŽƟǀƵĞƐĞƉģƌ
fëmijët. Për këtë qëllim, mësuesi duhet të përdorë
ƐĂŵģƐŚƵŵģƐŚƉƌĞŚũĞĚŚĞƐŚĞŶũĂŶdžŝƚģƐĞ͕ƚģƟůůĂƐŝ͗

Me gojë: Me shkrim ose simbole:

dģůƵŵƚģ͊dģůƵŵƚģĚŽƌģĞǀŽŐģů͊DģŝƐŚŬĂƚŚģƟ͊DģŝƐŚƉĞũƟ͊ Arush, Flutur, Raketë, Aeroplan, Yll me xixa

ƐŚƵŵģƐŚƉƌĞŚũĞĚŚĞƐŝŵďŽůĞƚģƚũĞƌĂ͕ƚģĐŝůĂƚŵƵŶĚƚģũĞŶģŐũĞƚũĞƚģŵģƐƵĞƐǀĞŶģďĂƐŚŬģƉƵŶŝŵĞĚŚĞ
me nxënësit dhe prindërit.

VLERËSIMI NË REGJISTËR Shprehjet që do të përdoren për vlerësimin e tyre,

Për të pasur një vlerësim të saktë e të qartë lidhur
ŵĞĂŌģƐŝŶģůĞdžƵĞƐĞĚŚĞƐŚŬƌƵĞƐĞƚģŶdžģŶģƐǀĞ͕
gjatë dhe në përfundim të Abetares, rekomandojmë
që:
Në Paraabetare:
Të bëhet vetëm një vlerësim. Ky vlerësim do të
mbështetet në arritjen e standardeve të vendosura
në hyrje të kapitullit për Paraabetaren.
Në Abetare:
Nxënësit do të marrin vlerësim në fund të çdo grupi
shkronjash, duke përfshirë këtu edhe orët
e rimarrjes, gjithsej 6 vlerësime.
^ĞĐŝůŝǀůĞƌģƐŝŵĚŽƚ͛ŝƉģƌŐũŝŐũĞƚĂƌƌŝƚũĞǀĞƚģŶdžģŶģƐǀĞ
në përfundim të çdo 6 shkronjave, siç janë të
organizuara në Abetare dhe në Abetaren e Punës.
Orët e përsëritjes si në Abetare dhe në Abetaren e
Punës do të shërbejnë si teste për matjen e arritjeve
të nxënësve.
do të merren në listat e vlerësimit të parashtruara
ŵģƐŝƉģƌŶģŬģƚģƚĞŬƐƚ͕ƌĞĂůŝnjŝŵŝƚƚģŽďũĞŬƟǀĂǀĞƉģƌ
ŽƌģŵģƐŝŵŝ͕ŬģƌŬĞƐĂǀĞƐƉĞĐŝĮŬĞƚģƉƌŽŐƌĂŵŝƚ͕ƐŝĚŚĞ
nga
përvoja e vetë mësuesit. Pra, gjatë punës me
ďĞƚĂƌĞŶ ĚŽ ƚģ ǀĞŶĚŽƐĞŶ ϲ ǀůĞƌģƐŝŵĞ͕ Ŷģ ƚģ ĐŝůĂƚ
ĚŽƚģƉģƌƐŚŬƌƵŚĞŶĂŌģƐŝƚģůĞdžƵĞƐĞĚŚĞƐŚŬƌƵĞƐĞƚģ
nxënësve sipas listave të kontrollit e vlerësimit.
Në Pasabetare
Nxënësit do të marrin 2 vlerësime të dokumentuara,
ƚģ ĐŝůĂƚ ůŝĚŚĞŶ ŵĞ ĂŌģƐŝƚģ ƐŚŬƌƵĞƐĞ͕ ůĞdžƵĞƐĞ͕
dëgjuese dhe shprehëse të nxënësve që do të
mbështeten në arritjet e nxënësve dhe progresin e
tyre të vazhdueshëm.
Në përfundim të semestrit të parë dhe në fund të
ǀŝƟƚƐŚŬŽůůŽƌ͕ŶdžģŶģƐǀĞŵƵŶĚƚ͛ƵďģŚĞƚŶũģƚĞƐƚ
përmbledhës me ushtrime të natyrave të ndryshme.
Vlerësimi i marrë mund të shënohet në
regjistër.
 309

Test 1 Bëri balonë Ana

Miri orë. Lule,
ϭ͘ŝŬƟŵ Pema ka bleu
2. Qarko shkronjat e mësuara: &ŽƌŵŽłĂůŝ͗
N ë n a i d h a A l b ë s n j ë l i b ë r. N ë b. (Mali, lule, ka, erë, me)
faqen e parë, ai ka të vizatuar Đ͘;ŬĞůƵůĞŶģŬůĂƐģ͍Ϳ
Abetaren. Atë e mban në dorë WģƌǀůĞƌģƐŝŵŝŶĞƐĞĐŝůŝƚƵƐŚƚƌŝŵ͕ƚģŵďĂŚĞƚƉĂƌĂƐLJƐŚ
djali i vogël Shpend. tabela e mëposhtme:
Ushtrimi 1 ka 29 pikë. 24 pikë për shkrimin saktë
ϯ͘>ŝĚŚŵĞƐŚŝŐũĞƚģ͘^ŚŬƌƵĂũłĂůģƚ͘
ƚģłĂůģǀĞ;ϭϮdžϮͿ͖ϯƉŝŬģƉģƌƐŚŬƌŽŶũĂƚĞŵģĚŚĂ;ϯdžϭͿ
pu be kr lu në le
dhe 2 pikë për shenjat e pikësimit, vendosjen e pikës
bi ku la hu mi ma
(2x1).
4. Ndani në rrokje dhe shkronja.  Ushtrimi 2 ka 6 pikë. Nxënësi i merr ato, kur
Lirimi luan me topa bore. qarkon saktë të gjitha shkronjat e mësuara.
5. Plotëso:  Ushtrimi 3 ka 12 pikë. 6 pikë për lidhjen e
Ela lumin lepuri saktë të rrokjeve dhe 6 pikë për shkrimin e saktë të
Ha karrotë bukur łĂůģǀĞ͘
Iliri luan kalon  Ushtrimi 4 ka 3 pikë për gjetjen dhe shkrimin
ĞƐĂŬƚģƚģłĂůģǀĞ͘
ϲ͘&ŽƌŵŽłĂůŝ͘
 Ushtrimi 5 ka 30 pikë. 10 pikë për ndarjen e
a. (Eri, libër, ri, të bleu)
łĂůģǀĞŶģƌƌŽŬũĞ͖ϮϬƉŝŬģƉģƌŶĚĂƌũĞŶŶģƐŚŬƌŽŶũĂƚģ
b. A ke lule në klasë?
łĂůģǀĞ͘
 Ushtrimi 6 ka 20 pikë. 7 pikë për pikën a, të
ƐŚƉģƌŶĚĂƌĂŶģŬģƚģŵģŶLJƌģ͗ϭƉŝŬģŬƵƉƟŵŝŝĮŐƵƌģƐ͕
Test 2 ϰ ƉŝŬģ Ɖģƌ ƐŚŬƌŝŵŝŶ ƐĂŬƚģ ƚģ łĂůŝƐģ ĚŚĞ Ϯ ƉŝŬģ Ɖģƌ
vendosjen e shkronjës së madhe dhe të pikës në
ϭ͘ŝŬƟŵ
fund të
2. Qarko shkronjat e nënvizuara.
łĂůŝƐģ͖ϳƉŝŬģƉģƌƉŝŬģŶď͗ϱƉŝŬģƉģƌƐŚŬƌŝŵŝŶƐĂŬƚģ
Mimi i vogël po luante. Të gjithë dolën te dera.
ƚģ łĂůŝƐģ ĚŚĞ Ϯ ƉŝŬģ Ɖģƌ ǀĞŶĚŽƐũĞŶ Ğ ƐŚŬƌŽŶũģƐ Ɛģ
DĂĕŽŬƵŬŝƐŚƚĞŵďĞƚƵƌŶģŶŐƵƌ͘ZĞŶĚģŵĚƌĞũƚƟũĚŚĞ
ŵĂĚŚĞ ĚŚĞ ƚģ ƉŝŬģƐ Ŷģ ĨƵŶĚ ƚģ łĂůŝƐģ͖ ϲ ƉŝŬģ Ɖģƌ
e shpëtuam.
ƉŝŬģŶĐ͗ϰƉŝŬģƉģƌŬƌŝũŝŵŝŶĞłĂůŝƐģĚŚĞϮƉŝŬģƉģƌ
ϯ͘^ŚŬƌƵĂũłĂůģƚ͘ vendosjen e shkronjës së madhe dhe të pikës në
4. Ndani në rrokje dhe shkruaj: fund të saj.
Mirela bëri kala me rërë. Për vlerësimin e punës së nxënësit të mbahet
5. Plotëso. parasysh tabela e mëposhtme:
% e P.P.S* 0-24 25-38 39-51 52-64 65-77 78-90 91-100
Intervali i
0-24 25-38 39-51 52-64 65-77 78-90 91-100
pikëve
Vlerësimi Dobët DũĂŌƵĞƐŚģŵ Mirë Shumë mirë

Puna e diferencuar ĞŶĐƵĂƌ͕ƉĂƋĞŶĚƌƵĂƌŝŶĚŝĨĞƌĞŶƚĚƵŬĞƵŵĂƌƌģǀĞƚģŵ

'ũĂƚģ ƉƵŶģƐ ŵĞ ďĞƚĂƌĞŶ ĚŽ ƚģ ĚŝĨĞƌĞŶĐŽŚĞŶ
ĞĚŚĞ ŶdžģŶģƐŝƚ ŵĞ ǀģƐŚƟƌģƐŝ ƚģ ĚƵŬƐŚŵĞ Ŷģ ůĞdžŝŵͲ
ƐŚŬƌŝŵ͘ģŵŝŵģŝŵĂĚŚƋģŵƵŶĚƚ͛ŝďģŚģƚŬůĂƐģƐŬƵ
ũƵƉƵŶŽŶŝ͕ģƐŚƚģďƌĂŬƟƐũĂĞŶdžģŶģƐǀĞŵĞƉƌŽďůĞŵĞ
të dukshme në lexim-shkrim. Për këtë qëllim, në re-
komandojmë që mësuesit të shmangin problemet
që kanë dhe të punojnë me ta në mënyrë të difer-
ŵĞŶdžģŶģƐŝƚƋģĞĐŝŶǀĞƚģ͘WƵŶĂĞŵģƐƵĞƐŝƚƚģŬůĂƐģƐ
ƐģƉĂƌģĚƵŚĞƚƚģƉģƌƋĞŶĚƌŽŚĞƚŶģǀģƐŚƟƌģƐŝƚģĞŶdžģ-
nësve me probleme në lexim-shkrim. Është mirë që
ƉģƌŬģƚģŬŽŶƟŐũĞŶƚ͕ƚģŶĚģƌƚŽŚĞƚŶũģƉƌŽŐƌĂŵƉůƵƐ͕
ĚƵŬĞĞƌŝĮůůƵĂƌƉƵŶģŶŵĞƚĂ͕ŶģĂƚģŵŽŵĞŶƚŬƵĂƚĂ
ŬĂŶģŶŐĞĐƵƌ͘
Për këtë qëllim ka rëndësi që mësuesi të
310
ŶĚģƌƚŽũģŐƌƵƉŝŶĞŶdžģŶģƐǀĞŵĞǀģƐŚƟƌģƐŝŶģůĞdžŝŵͲ
shkrim dhe për çdo ditë për ta të ketë kërkesa të
veçanta, duke kërkuar prej tyre të kryejnë detyra
ƐƉĞĐŝĮŬĞŵĞŶĚŝŚŵģŶĞƟũ͕ƉŽƌĞĚŚĞŵĞŶĚŝŚŵģŶĞ
PUNA ME STANDARDIN E GJUHËS SHQIPE
Gjatë veprimtarisë mësimore për mësimin e
lexim-shkrimit, mësuesit do të ndeshen edhe me
ƉƌŽďůĞŵĞƚģƐƚĂŶĚĂƌĚŝƚŶģƌĂƉŽƌƚŵĞĚŝĂůĞŬƟŶ͘Wģƌ
ĞĐƵƌŝŶģ ŵģ ƚģ ŵŝƌģ ƚģ ŬģƟũ ƉƌŽĐĞƐŝ͕ ŶĞ ũƵ ŽĨƌŽũŵģ
ŵģƐƵĞƐǀĞŶũģůģŶĚĞŐũƵŚģƐŽƌĞ͕ĞĐŝůĂŵƵŶĚƚģƉƵŶŽ-
het me nxënësit në ato raste kur mësuesit e shohin
ƚģ ŶĞǀŽũƐŚŵĞ͕ ƉģƌŵĞƐ Ŷũģ ƌƵďƌŝŬĞ͕ ƚģ ĐŝůģŶ Ğ ŬĞŵŝ
emërtuar “Thuhet-shkruhet.”
Qëllimi i kësaj rubrike është që nxënësit të nji-
ŚĞŶŵĞĨŽƌŵĂƚĞƉģƌĚŽƌŝŵŝƚƚģłĂůģǀĞŶŐĂŶũģƌŝĚŝ-
alekt në tjetrin dhe me formën standarde të tyre.
DģƐƵĞƐŝ ĚƵŚĞƚ ƚģ ŬģƌŬŽũģ ƌĞƐƉĞŬƟŵŝŶ ĨŽƌŵģƐ
USHTRIME DIALEKT-STANDARD
Thuhet -/ë
1. kal, ball, mjalt, lum, gjalm, brum, dhjam, lum,
djal, gjum, grur, uj
2. pun, buk, birr, lug, gjell, goj, boj, shum etj.
Thuhet i/j
bie/bje, shpie/shpje, ndiej/ndjej, miell/mjell,
e diel/e djelë, diell/djell.
lulia/lulja, dritaria/dritarja, boçia/boçja,
Thuhet s ose t
ŵĂƐͬŵĂƚ͕ŶdžŝƐͬŶdžŝƚ͕ŐģůůƟƐͬŐģůůƟƚ͕  
përshëndes/përshëndet,
pëshpëris/pëshpërit etj
Thuhet j/nj
ƵůůŝũͬƵůůŝŶũ͕ďĂƌŝũͬďĂƌŝŶũ͕ŌŽũͬŌŽŶũ  
lumej/lumenj, përrej/përrenj,
shej/shenjë, të këqij/të këqinj etj.
nxënësve më të përparuar. Për të lehtësuar punën
me ta, këshillohen mësuesit që hapi i parë të jetë
çlirimi i tyre prej stresit të të qenët i pasuksesshëm.
standarde gjatë të shkruarit të nxënësve.
Ne e rekomandojmë këtë rubrikë për punën që
duhet të bëjnë mësuesit si në veri, ashtu dhe në jug
të vendit për të njohur fëmijët me forma të gjuhës
së folur dhe me normën standarde të saj. Me këtë
hap, ne duam të pasurojmë gjuhën dhe ta bëjmë të
përdorshme, duke e çuar gjithnjë dhe më tepër drejt
njësimit të saj.
I ofrojmë mësuesit këtë rubrikë dhe këtë mate-
ƌŝĂůŐũƵŚģƐŽƌ͕ŵĞƋģůůŝŵƉģƌƚ͛ŝĚŚģŶģĚŽƌģƉƵŶģƐŵĞ
łĂůģŶƐŚƋŝƉĞĚŚĞŵĞĚŝƐĂĨŽƌŵĂƚģůĂƌŵŝƐŚŵĞƚģĂƌ-
ƟŬƵůŝŵŝƚƚģƐĂũŶģŵũĞĚŝƐĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƐŚƋŝƉĨŽůģƐĞ͘
shkruhet
kalë, ballë, mjaltë, lumë gjalmë, brumë, dhjamë,
lumë, djalë, gjumë, grurë, ujë.
punë, bukë, birrë, lugë, gjellë, gojë,
bojë, shumë etj.
shkruhet
bie, shpie, ndiej, miell,
e diel, diell,
lulja, dritarja, boçja.
shkruhet
ŵĂƐͬŵĂƚ͕ŶdžŝƐͬŶdžŝƚ͕ŐģůůƟƐͬŐģůůƟƚ͕
përshëndes/përshëndet,
pëshpëris/pëshpërit etj.
shkruhet
ƵůůŝŶũ͕ďĂƌŝŶũ͕ŌŽŶũ
lumenj, përrenj
shenjë, të këqij etj.
 311

Thuhet ç/q shkruhet

ĕĞŶͬƋĞŶ͕ĐĞƌŽƐͬƋĞƌŽƐ͕ĕƵŬĂƉŝŬͬƋƵŬĂƉŝŬ͕ĕŝŵĞͬƋŝŵĞ͕ ƋĞŶ͕ƋĞƌŽƐ͕ƋƵŬĂƉŝŬ͕ƋŝŵĞ
çejf/qejf, çershor/qershor, çeth/qeth qejf, qershor, qeth,
çep/qepë, çytet/qytet, çaj/qaj, qepë, qytet, qaj
çumsht/qumësht, çaf/qafë etj. qumësht, qafë etj.

Thuhet q/ç shkruhet

qorape/çorape, qajnik/çajnik, qelës/çelës çorape, çajnik, çelës
ƋŝŬůŝƐƚͬĕŝŬůŝƐƚ͕ƋĞŬŝƋͬĕĞŬŝĕ͕ƋĂƟͬĕĂƟĞƚũ͘   ĕŝŬůŝƐƚ͕ĕĞŬŝĕ͕ĕĂƟĞƚũ͘

Thuhet ë/e shkruhet

zëmër/zemër, fëmër/femër, ëmër/emër zemër, femër, emër,
thëmbër/thembër, dhëmbje/dhembje etj. thembër, dhembje etj.
vend/vend, mëndje/mendje, qën/qen, ëmër/emër vend, mendje, qen, emër
brënda/brenda, qëndër/qender, dëndur/dendur brenda, qendër, dendur

Thuhet m/mb shkruhet

mjell/mbjell, mledh/mbledh, mbjell, mbledh,
myll/mbyll, muloj/mbuloj, maj/mbaj mbyll, mbuloj, mbaj
mi/mbi, mrapa/mbrapa, mret/mbret etj. mbi, mbrapa, mbret etj.

Thuhet n/nd shkruhet

nez/ndez, nreq/ndreq, knoj/këndoj, ndez, këndoj
niej/ndiej, nikoj/ndikoj, ner/nder, ndiej, ndikoj, nder,
neshje/ndeshje, noshta/ndoshta etj. ndeshje, ndoshta etj.

Thuhet n/ng shkruhet

nas/ngas, nrij/ngrij, nroh/ngroh, nre/ngre, ngas, ngrij, ngroh, ngre,
nado/ngado, i nathët/ i ngathët etj. ngado, i ngathët etj.

Thuhet nj/ngj shkruhet

njyej/ngjyej, njal/ngjalë, njaj/ngjaj, ngjyej, ngjalë, ngjaj,
njyros/ngjyros, njesh/ngjesh etj. ngjyros, ngjesh etj.

Thuhet xh/gj shkruhet

xhak/gjak, xharpër/gjarpër, xhej/gjej, gjak, gjarpër, gjej,
xhashtë/gjashtë, xhiz/gjizë, xheth/gjethe, gjashtë, gjizë, gjethe
xhoks/gjoks, i xhatë/ i gjatë, i xhall/ i gjallë, gjoks, i gjatë, i gjallë,
xhirafë/gjirafë, xhurm/gjurmë gjirafë, gjurmë etj.

Thuhet gj /xh shkruhet

gjezve/xhezve, gjaket/xhaketë, xhezve, xhaketë,
gjup/xhup, gjam/xham etj. xhup, xham etj.
312

Thuhet r /rr shkruhet

ri/rri, roj/rroj, burë/burrë, reth, rreth, rap/rrap, rri, rroj, burrë, rreth, rrap,
rjetë/rrjetë, fur/furrë, rotë/rrotë, i rall/i rrallë etj. rrjetë, furrë, rrotë, i rrallë etj.
rush/rrush, resht/rresht, rezik/rrezik, rufe/rrufe rrush, rresht, rrezik, rrufe etj.

Thuhet i /y shkruhet
ŝůůͬLJůů͕ďŝƌĞŬͬďLJƌĞŬ͕ƟŵͬƚLJŵ͕ƐŝͬƐLJ͕ƋŝƉͬƋLJƉ͕   LJůů͕ďLJƌĞŬ͕ƚLJŵ͕ƐLJ͕ƋLJƉ͕
ƉŝĞƐͬƉLJĞƐ͕ŚŝũͬŚLJũ͕ĮĞůůͬĨLJĞůů͕ƋŝƚĞƚͬƋLJƚĞƚ͕   ƉLJĞƐ͕ŚLJũ͕ĨLJĞůů͕ƋLJƚĞƚ͕
ŵďŝƚͬŵďLJƚ͕ůŝĞũͬůLJĞũ͕ĮĞũĨLJĞũ͕     ŵďLJƚŽƐĞŵďLJƐ͕ůLJĞũ͕ĨLJĞũ͕
ilber/ylber, it/yt, inë/ynë, di/dy, ylber, yt, ynë, dy,
ai/ay, frykë/frikë, gjylpanë/gjilpërë ai, frikë, gjilpërë,
hyp/hip, lypset/lipset etj. hip, lipset etj.

Thuhet dh /ll shkruhet

ĚŚĂŵďģͬůůĂŵďģ͕ĚŚƵĐģͬůůƵĐģ͕ĚŚĂĕͬůůĂĕ͕   ůůĂŵďģ͕ůůƵĐģ͕ůůĂĕ
dhukanik/llukanik, veshdhapush/veshllapush, llukanik, veshllapush
dhokum/llokum, dhudhë/llullë, dhupës/llupës etj. llokum, llullë, llupës etj.

Thuhet o/a shkruhet

kom/kam, jom/jam, Tirona/Tirana kam, jam, Tirana, Elbasani
ůďĂƐŽŶŝͬůĂďĂƐĂŶŝ͕ŵŽƌͬŵĂƌƌ͕ĨŽůͬŇĂƐĞƚũ͘   ŵĂƌƌ͕ŇĂƐĞƚũ

Thuhet a/ë shkruhet

baj/bëj, rana/rëra, gjana/gjëra, bëj, rëra, gjëra
hana/hëna, kamba/këmba, hëna, këmba,
më pak/më pak, nana/nëna më pak, nëna
nanta/nënta, zani/zëri etj nënta, zëri etj

Thuhet o/ë shkruhet

boj/bëj, gjo/gjë, koma/këmba bëj, gjë, këmba, zëri
zoni/zëri, rona/rëra, nona/nëna etj. rëra, nëna etj.
 313

W:^/s͗

„DũĞƚĞƚĚŚĞŵĂƚĞƌŝĂůĞƚĚŝĚĂŬƟŬĞ
DũĞƚĞŵģƐŝŵŽƌĞƋģŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞŶŐũĂƚģƉƵŶģƐ
ŵĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞŶ
Wģƌ ƉƵŶģŶ ŵĞ ďĞƚĂƌĞŶ ͞^ŚŬƌŽŶũģ ƉĂƐ ƐŚŬƌŽŶũĞ͟ ƌĞͲ
ŬŽŵĂŶĚŽŚĞŶ ŵũĞƚĞ ĂůƚĞƌŶĂƟǀĞ͕ ƚģ ĐŝůĂƚ ŵƵŶĚ ƚģ ƐŝŐƵƌŽŚĞŶ
ƐŝƉĂƐŬƵƐŚƚĞǀĞƚģƐŚŬŽůůģƐ͕ŬůĂƐĂǀĞĚŚĞƌĂũŽŶŝƚƉģƌŬĂƚģƐ͘
WģƌƚĂůĞŚƚģƐƵĂƌĚŚĞƉģƌƚģŵŽƐĞƐƚĂŶĚĂƌĚŝnjƵĂƌƉƵŶģŶƉģƌ
ŐũĞƚũĞŶ ĚŚĞ ƉģƌĚŽƌŝŵŝŶ Ğ ŵũĞƚĞǀĞ ŵģƐŝŵŽƌĞ͕ ŶĞ ƌĞŬŽŵĂŶĚŽͲ
ũŵģƉģƌŵģƐƵĞƐŝƚŵũĞƚĞƐŝŵģƉŽƐŚƚģ͕ƚģĐŝůĂƚũĂŶģ͗
 dĂďĞůĂ ƉůĂƐƟŬĞ͘ ;WƌŽĚŚŝŵ ŬŝŶĞnj͕ Ƌģ ŬĂ Ŷũģ ĨƵƐŚģ͕ Ŷģ ƚģ ĐŝůģŶ ŶdžģŶģƐŝƚ ŵƵŶĚ
ƚģƐŚŬƌƵĂũŶģĚŚĞǀŝnjĂƚŽũŶģĚƵŬĞŝŶĚƌĞƋƵƌĚŚĞƌŝďģƌģƐŚŬƌŝŵĞƚĞƚLJƌĞƐĂŚĞƌģƚģ
ĚƵĂŶĚŚĞƐŝĚƵĂŶ͘<ũŽƚĂďĞůģģƐŚƚģĞƟůůģƋģŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞƚƉģƌƐŚƵŵģĚĞƚLJƌĂŵģƐŝŵŽƌĞ͕ƐŚŬƌŝŵŝ͕ǀŝnjĂͲ
Ɵŵŝ͕ŶƵŵģƌŝŵŝĞƚũ͕͘ƐŚƵŵģĨƵŶŬƐŝŽŶĂůĞ͘Ϳ
>ŝďƌĂƉģƌĨģŵŝũģŵĞƉģƌƌĂůůĂ͕ƚƌĞŐŝŵĞ͕ǀũĞƌƐŚĂ͕ŐũģĞŐũģnjĂ͘
<ƌŝũŝŵŝŝŵŝŶŝďŝďůŝŽƚĞŬģƐƐģŬůĂƐģƐ;ŬƌŝũŽŚĞŶŬƵƟƚģŵĞůŝďƌĂƉģƌĕĚŽŶũģƌŝŶŶdžģŶģƐͿ͘
DũĞƚĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞǀŝnjĂƟŵŝ͕ůĂƉƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͕ƐŚŬƵŵģƐĂŵĞŶŐũLJƌĂ͘
^ŚŬƌŽŶũĂƉůĂƐƟŬĞƚģŵģĚŚĂŽƐĞƚģǀŽŐůĂ͘
dĂďĞůĂĞĂůĨĂďĞƟƚ͕ŶģŶũģǀĞŶĚƚģĚƵŬƐŚģŵŶģŬůĂƐģ͘
ůĨĂďĞƟƉģƌĕĚŽŶdžģŶģƐŶģĨŽƌŵģĮnjĂƌŵŽŶŝŬĞ͕ŶģĕĚŽĨĂƋĞ͕ŶũģƐŚŬƌŽŶũģ͕ŶũģĮŐƵƌģĚŚĞŶũģłĂůģĂƉŽ
łĂůŝ͘
WĂnjģůůĂƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͕ŶŐũŝƚũĂĞƚģĐŝůĂǀĞŬƌŝũŽŶłĂůģ͕łĂůŝĚŚĞĮŐƵƌĂ͘

^ŚŬƌŽŶũĂůģǀŝnjŽƌĞ͕ŵģƐƵĞƐŝŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌģŶģƌĂƐƚĞƚŬƵƌŬĂŶdžģŶģƐŵĞƐŚƵŵģǀģƐŚƟƌģƐŝ͘EģƌĂƐƟŶĞ
ďĞƚĂƌĞƐ͞^ŚŬƌŽŶũģƉĂƐƐŚŬƌŽŶũĞ͕͟ƚĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞnjģǀĞŶĚģƐŽŶƉƵŶģŶŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚůģǀŝnjŽƌĞ͘ũŽģƐŚƚģƐŚƵŵģ
ĞƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞƐŝŐũĂƚģƉƵŶģƐŵĞWĂƌĂĂďĞƚĂƌĞŶ͕ĂƐŚƚƵĞĚŚĞŐũĂƚģƉƵŶģƐŵĞďĞƚĂƌĞŶ͘

DũĞƚĞƚŬŽůĞŬƟǀĞƚģƉƵŶģƐŶģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģ
<ůĂƐĂĞƉĂƌģĚƵŚĞƚƚģŬĞƚģƉĂŵũĞŶĞŶũģŬůĂƐĞƋģƚƌĞŐŽŶƐĞĂƚũĞƉƵŶŽŚĞƚĚŚĞŵģƐŽŚĞƚ͕ůĞdžŽŚĞƚĚŚĞ
ƐŚŬƌƵŚĞƚ͘EģŬůĂƐģĚƵŚĞƚƚģďŝŚĞŶŶģƐLJƌĂŌĞ͕ƚĂǀŽůŝŶĂĚŚĞŬģŶĚĞ͕Ɛŝ͗
<ģŶĚŝŝůŝďƌĂǀĞ
<ģŶĚŝŝŵũĞƚĞǀĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ
<ģŶĚŝŝĚƌĂŵģƐ
ůĨĂďĞƟŝŐũƵŚģƐƐŚƋŝƉĞŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģŵģĚŚĂ͕ƚģĚĂůůƵĞƐŚŵĞ͕ƚģůĞdžƵĞƐŚŵĞĚŚĞŵĞŶŐũLJƌĂ͘
ůĨĂďĞƟŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚĞĚŽƌģƐ͕ƚģǀŽŐůĂĚŚĞƚģŵģĚŚĂ͘
dĂďĞůĂƉůĂƐƟŬĞ
dĂďĞůĂŵĂŐŶĞƟŬĞ
>ŽũģƌĂĚŚĞŬƵƟŵĞƉĂnjģůůĂŵĞĮŐƵƌĂƋģůŝĚŚĞŶŵĞƉģƌƌĂůůĂĚŚĞƐŚŬƌŽŶũĂƉģƌƚ͛ŝƌŝĨŽƌŵƵĂƌ͘
DũĞƚĞƉģƌǀŝnjĂƟŵĚŚĞnjďĂƟŵ͕ŵũĞƚĞƉƵŶģĚŽƌĞ͘
314

>ŝďƌĂƚƋģƌĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞŶƚģƉģƌĚŽƌĞŶŐũĂƚģƉƵŶģƐŵĞďĞƚĂƌĞŶ
>ŝďƌĂƚģǀĞŐũģů
>ŝďƌĂŵĞƐŚƵŵģĮŐƵƌĂ
>ŝďƌĂŵĞƉĂŬłĂůģ͕ƉŽƌŵĞƐŚŬƌŽŶũĂƚģŵģĚŚĂ͘
ZĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞƚƋģůŝďƌĂƚƚģnjŐũŝĚŚĞŶŶŐĂǀĞƚģŵģƐƵĞƐŝŽƐĞƉƌŝŶĚģƌŝƚ͘
ƵŚĞƚƚģƉĂƐƵƌŽŚĞŶĕĚŽĚŝƚģ͘
ĚŽŶdžģŶģƐĚƵŚĞƚƚģŬŽŶƚƌŝďƵŽũģŶģƉĂƐƵƌŝŵŝŶĞďŝďůŝŽƚĞŬģƐ͘
ĚŽŶdžģŶģƐĚƵŚĞƚƋģŐũĂƚģǀŝƟƚƚģďůĞũģƌƌĞƚŚϯͲϰƚĞŬƐƚĞ͘

ĞƚLJƌĂƚĞƐŚƚģƉŝƐģ

ϭ͘WģƌŵĞƐĚĞƚLJƌĂǀĞƚģƐŚƚģƉŝƐģƐLJŶŽŚĞƚ͗
dģƉůŽƚģƐŽũŶģǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝƚģůĞdžƵĂƌŝĚŚĞƚģƐŚŬƌƵĂƌŝƉģƌƚģƉģƌĨŽƌĐƵĂƌĂƚŽƋģŬĂŶģƉƵŶƵĂƌŐũĂƚģĚŝƚģƐŶģ
ŬůĂƐģ͘
dģĂŌģƐŽŚĞŶĚŚĞƚģĮƚŽũŶģƐŚƉƌĞŚŝŵģƚģŵŝƌĂůĞdžŝŵͲƐŚŬƌŝŵŝ͘
dģŵďĂũŶģŐũĂůůģƉƌŽĐĞƐŝŶĞůĞdžŝŵŝƚĚŚĞƚģƐŚŬƌŝŵŝƚ͘
Ϯ͘'ũĂƚģƌĞĂůŝnjŝŵŝƚƚģĚĞƚLJƌĂǀĞƚģƐŚƚģƉŝƐģ͕ŶdžģŶģƐŝƚ͗
ŶƵŬĚƵŚĞƚƚģŵďŝŶŐĂƌŬŽŚĞŶŵĞĚĞƚLJƌĂƚģƐŚƵŵƚĂĚŚĞƉĂŬƵƉƟŵ͖
ŶƵŬĚƵŚĞƚƚģƐƚƌĞƐŽŚĞŶĚŚĞŬƌĞŶŽŚĞŶŶģƌĂƐƚĞƚŬƵƌŶƵŬŝŬƌLJĞũŶģŶģŬŽŚģĚŚĞŵĞĐŝůģƐŝŶģĞĚƵŚƵƌ͖
ŶdžģŶģƐǀĞƵĚƵŚĞƚĚŚģŶģĚĞƚLJƌĂĞŶĞǀŽũƐŚŵĞ͕ŬŽŚĂĞĚƵŚƵƌĚŚĞǀĞŶĚŝŝĚƵŚƵƌ͖
<ƵƌŶģƐŚƚģƉŝŶƵŬŵƵŶĚƚĂŬƌLJĞũģŶũģĚĞƚLJƌģƚģĐĂŬƚƵĂƌ͕ĂŝŵƵŶĚƚĂŬƌLJĞũģĚŝƚģŶƚũĞƚģƌŶģŬůĂƐģ͕ŶģŶ
ŵďŝŬģƋLJƌũĞŶĞŵģƐƵĞƐŝƚ͘
ϯ͘EģŬůĂƐģŶĞƉĂƌģ͕ŶdžģŶģƐŝƋģŵģƐŽŶŵĞďĞƚĂƌĞ͕ĚƵŚĞƚƚģŵģƐŽũģŶģƐŚƚģƉŝũŽ
ŵģƐŚƵŵģƐĞϭŽƌģ;ĂŬƟǀŝƚĞƚĞƚģůĞdžƵĂƌŝ͕ƉŽƌĞĚŚĞĚĞƚLJƌĂƐŚƚģƉŝĞŵĞƐŚŬƌŝŵͿ
ϯ͘ EdžģŶģƐŝ ĚŽ ƚģ ďģũģ ĚĞƚLJƌģ ƐŚƚģƉŝĞ ĂƚŽ ƵƐŚͲ ĚĞƚLJƌģ ƐŚƚģƉŝĞ ƵƐŚƚƌŝŵĞ ƚģ ĐĂŬƚƵĂƌĂ͕ Ɖģƌ ƚģ ĐŝůĂƚ
ƚƌŝŵĞĚŚĞĂƚģǀŽůƵŵƉƵŶĞĂƋƐĂŬĂŶĞǀŽũģ͘EƵŬģƐŚƚģ ŵģƐƵĞƐŝŵĞŶĚŽŶƐĞĂŝŵƵŶĚƚ͛ŝŬƌLJĞũģŶģƐŚƚģƉŝŽƐĞ
e ƚģ ƌŝďģũģ ƵƐŚƚƌŝŵĞ͕ ƚģ ĐŝůĂƚ ŶƵŬ ŝ ŬĂ ŬƌLJĞƌ ŵŝƌģ Ŷģ
ŶĞǀŽũƐŚŵĞ Ƌģ ƚģ ŐũŝƚŚģ ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ƉƵŶŽũŶģ ŬůĂƐģ͘
ŶũģƐŽũĚŚĞŶģŵģŶLJƌģƚģďĂƌĂďĂƌƚģƉģƌůĞdžŝŵŝŶĚŚĞ
ϵ͘hƐŚƚƌŝŵĞƚģĐĂŬƚƵĂƌĂŶŐĂďĞƚĂƌũĂĞWƵŶģƐ͕
ƐŚŬƌŝŵŝŶŶģƐŚƚģƉŝ͘
Ƌģ ŵƵŶĚ ƚģ ŵŽƐ ũĞŶģ ƉģƌĨƵŶĚƵĂƌ Ŷģ Žƌģƚ Ğ ĐĂŬƚƵͲ
ϰ͘EdžģŶģƐŝƚŵƵŶĚƚģƐƚģƌǀŝƚĞŶŶģƐŚƚģƉŝŽƐĞŶģ ĂƌĂ͕ ŵƵŶĚ ƚģ ƌŝŵĞƌƌĞŶ ĚŚĞ ƉģƌĨƵŶĚŽŚĞŶ Ŷģ Žƌģƚ Ğ
ŬůĂƐģ ŵĞ ĚĞƚLJƌĂ ƐŚƚĞƐģ Ɖģƌ ĂƋ ƐĂ ĂƚĂ ŵƵŶĚĞŶ ĚŚĞ ƉģƌƐģƌŝƚũĞǀĞ͕ƉŽƌĞĚŚĞƐŝĚĞƚLJƌĂƐŚƚģƉŝĞŶģŬŽŚģƚģ
ŬĂŶģŶĞǀŽũģ͕ƉĂƵŵďŝŶŐĂƌŬƵĂƌ͘ ĐĂŬƚƵĂƌĂ͘
ϱ͘ DģƐƵĞƐŝƚ ĚŚĞ ƉƌŝŶĚģƌŝƚ ĚƵŚĞƚ ƚģ ŽƌŝĞŶƚŽũŶģ ϭϬ͘ Wģƌ ƵƐŚƚƌŝŵŝŶ Ğ ĨģŵŝũģǀĞ Ɖģƌ ƉƵŶģ ƚģ ƉĂͲ
ŶdžģŶģƐŝƚ ƚģ ďģũŶģ ĂƚŽ ǀĞƉƌŝŵƚĂƌŝ ůĞdžŝŵŝ ĚŚĞ ƐŚŬƌŝŵŝ ǀĂƌƵƌ͕ƉģƌǀĞĕůŝďƌŝƚƚģƉƵŶģƐ͕ŵƵŶĚƚģƉģƌĚŽƌĞŶĞĚŚĞ
ƉģƌƚģĐŝůĂƚĂƚĂŬĂŶģŶĞǀŽũģ͘ ŇĞƚŽƌĞ ƚģ ƚũĞƌĂ ƚģ ĕĨĂƌģĚŽůůŽũƐŚŵĞ ŵĞ ǀŝũĂ͘ Eģ ƉģƌͲ
ĚŽƌŝŵŝŶ Ğ ƚLJƌĞ ŶƵŬ ŬĂ ŬƵĮnjŝŵĞ͘ DģƐƵĞƐŝ ŵƵŶĚ ƚģ
ϲ͘ ZĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞƚ Ƌģ Ɛŝ ŵģƐƵĞƐŝ͕ ĂƐŚƚƵ ĞĚŚĞ
njŐũĞĚŚģĚŚĞ
ƉƌŝŶĚŝ ƚģ ŵŽƐ ŝ ŬĂůŽũŶģ Ĩģŵŝũģƚ Ŷģ ĚĞƚLJƌĂ ƚģ ƌĞũĂ
ƌĞŬŽŵĂŶĚŽũģŇĞƚŽƌĞƐŚŬƌŝŵŝƚģŶĚƌLJƐŚŵĞ͘
Ɖģƌ ůĞdžŝŵŝŶ ĚŚĞ ƐŚŬƌŝŵŝŶ͕ ƉĂ Ƶ ƐŝŐƵƌƵĂƌ ƐĞ ŝ ŬĂŶģ
ƉģƌǀĞƚģƐƵĂƌĂƚŽƚģŵģƉĂƌƐŚŵĞƚ͘ ϭϭ͘EģĚĞƚLJƌĂƚĞƐŚƚģƉŝƐģģƐŚƚģĞƌģŶĚģƐŝƐŚŵĞ
ƋģƚģĮůůŽũŵģƚ͛ŝƵƐŚƚƌŽũŵģĨģŵŝũģƚƚģƐŚŬƌƵĂũŶģƐĂŬͲ
ϳ͘DģƐƵĞƐŝŬģƐŚŝůůŽŚĞƚƋģŶģŬůĂƐģŶŬƵĂŝƉƵŶŽŶ͕
ƚģ ĚŚĞ ƚģ ƉģƌŬƚŚĞũŶģ ŵĞ ƐŚŬƌŝŵ ŵĞŶĚŝŵŝŶ Ğ ƚLJƌĞ͕
ƚģƉƵŶŽũģŵĞŐƌƵƉĞŶdžģŶģƐŝƐŚƉģƌĚĞƚLJƌĂĚŚĞŶĞǀŽũĂ
ƉģƌŵĞƐ ƵƐŚƚƌŝŵĞǀĞ Ƌģ Ƶ ƌĞŬŽŵĂŶĚŽŚĞŶ͕ Ɛŝ ĚŚĞ
ƚģŶũģũƚĂƚģĨģŵŝũģǀĞ͕ĚƵŬĞŝŶĚŝŚŵƵĂƌĚŚĞƐƉĞĐŝĮŬƵĂƌ
ƉģƌŵĞƐďĞƚĂƌĞƐƐģWƵŶģƐ͕ƐŝƚƵĂƚĂǀĞƚģŶĚƌLJƐŚŵĞƚģ
ĂƚŽ͘
ƚģĨŽůƵƌŝƚ͕ƉģƌƚģĐŝůĂƚĚƵŚĞƚƚģƉģƌŐũŝŐũĞŶŵĞƐŚŬƌŝŵ͕
ϴ͘ EŐĂ ďĞƚĂƌũĂ Ğ WƵŶģƐ͕ ŶdžģŶģƐŝƚ ŝ ũĞƉĞŶ Ɛŝ ŬƵƌƉLJĞƚĞŶĂƉŽƵŬģƌŬŽŚĞƚƚģũĂƉŝŵƉģƌŐũŝŐũĞ͘
 315

W:^s͗&ũĂůŽƌŝ
A ďĂŐģƟ ďƌŝ ĚĂů ĞŬƌĂŶ ŇůƵƐŬģ
ĂĚƌĞƐģ ďĂũĂŵĞ ďƌƵŵģ ĚĂĮŶģ ĞŬƐŬƵƌƐŝŽŶ ĨŽŬģ
ĂĞƌŽƉůĂŶ ďĂŬůůĂǀĂ ďLJƌĞŬ ĚĂůģŶŐĂĚĂůģ ůďĂƐĂŶ ĨŽƌĐģ
ĂĞƌŽƉŽƌƚ ďĂůĂƐŚ ďƵŬģ ĚĂůůŐģ ĞůĞŬƚƌŝŬ ĨŽƌŵģ
ŝͬĞĂĨģƌƚ ďĂůĞƚ ŝͬĞďƵŬƵƌ ĚĂƌĚŚģ Ğŵģƌ ŝͬĞĨŽƌƚģ
ĂŌģƐŝ ďĂůŽŶģ ŝͬĞďƵƚģ ĚĂƌŬģ ĞŵŝŐƌĂŶƚ ĨŽƌƚĞƐģ
ĂŐƌĞƐŝǀ ďĂůƚģ ďƵnjģ ĚĂƐŵģ ĞŶĚ ĨŽƐŚŶũģ
ĂŐƌƵŵĞ ďĂůůƵŬĞ ďƵƌƌģ ĚĂƵůůĞ ĞŶũƚĞ;ĞͿ ĨŽƚŽŐƌĂĮ
ĂŝͬĂũŽͬĂƚĂͬĂƚŽ ďĂůůģ ďƵŬģƉũĞŬģƐ ĚĞŐģ Ğƌģ ĨƋŝŶũ
Ăũģƌ ďĂůůŬŽŶ ĚĞůĞ ĞƌƌģƐŝƌģ ĨƌĂŶĐĞnj
ĂŬƌĞƉ ďĂŶĂŶĞ C ĚĞƌĚŚ ŝͬĞĞƌƌģƚ ĨƌĞŶŝŵ
ĞŶĚĞ ďĂŶĞƐģ ŝͬĞĐĞŬģƚ ĚĞƌģ ĞƚũĞ ĨƌŝŬģƐŽũ
ĂŬƵůů ďĂŶŬģ ĐĞƉ ĚĞƌƌ ;ŝĞͿĞƚƵƌ ĨƌŽŶƚ
ŝͬĞĂŬƵůůƚ ďĂŶŽũ ĐŝŇĂ ĚĞƚ ĨƌƵƚģ
ĂŬƵůůŽƌĞ ďĂŶũģ ĐŝŐĂƌĞ ĚĞƚLJƌģ Ë ĨƌƵƚŚ
ĂŬƵĂƌŝƵŵ ŝͬĞďĂƌĚŚģ ĐŝŬ ĚģŌĞƐģ ŝͬĞģŵďģů ĨƌLJũ
ĂůďƵŵ ďĂƌŬ ĐŝůŝĚŽ ĚũĞŐ ģŵďģůƐŝƌģ ĨƌLJŵģ
ĂůĨĂďĞƚ ďĂƐƚƵŶ ĐŝƉģ ĚŝŬƟŵ ģŶĚģƌƌ ĨƐŚĂƚ
ĂůƉĞ ďĂƐŚŬģ ĐŝƌŬ ĚŝŬƵƌ ģŶũƚĞŵ ĨƐŚĂƚĂƌͬĞ
ĂŵďƵůĂŶĐģ ďĂƐŚŬŝŵ ĐŝƵͲĐŝƵ ĚŝŬƵũƚ ģƐŚƚģ ĨƐŚĞŚ
ĂŵĞƌŝŬĂŶ ďĞďŝ ĐũĂƉ Ěŝŵģƌ ĨƐŚĞƐģ
ĂŵƚĂƌͬĞ ďĞĨĂƐŝ ĐŽƉĂͲĐŽƉĂ ĚŝƐĂ F ĨƐŚŝũ
ĂŶĚĞũ ďĞƌďĞƌ ĐŽƉģƚŽũ ĚũĂůģ ĨĂďƌŝŬģ ŌĞƐģ
ĂŶģ ďĞƐģ ĐƵůůƵĨĞ ĚũĂƚŚƚĂƐ ĨĂũ ŌŽũ
ĂŶģͬƐŽƌ ďģƌƚĂƐ ĚŽůůĂƌ ĮŬƐ ŌŽŚũĞ
ĂŶģƚĂƌ ďģũ  ĚŽŵĂƚĞ ĮůdžŚĂŶ ĨƵĕŝ
ĂŶŝũĞ ďģƌƌLJů ĕĂĚģƌ ĚŽƌģ Įůů ĨƵŶĚ
ĂŶƚĞŶģ ďģƌƚŚĂŵģ ĕĂũ ĚƌĞĚŚ ĮůůŽũ ĨƵƋŝ
ĂƉĂƌƚĂŵĞŶƚ ďŝďůŝŽƚĞŬģ ĕĂũŶŝŬ ĚƌĞũƟŵ ĮƌŵŽƐ ŝͬĞĨƵƋŝƐŚģŵ
Ăƌŵģ ďŝĕŝŬůĞƚģ ĕĂŬŵĂŬ ĚƌŝƚĂƌĞ ĮƐ ĨƵƌĕģ
ĂƚůĞƚ ďŝůĞƚģ ĕĂůĂŵĂŶ Ěƌŝƚģ ĮƐŚĞŬ ĨƵƌŝ
Ăƌ ďŝůďŝů ĕĂŶƚģ ĮƐŚĞŬnjũĂƌƌ ĨƵƌƚƵŶģ
Ăƌŝ ďŝƌƌģ ĕĂƌĕĂĨ Ś ĮƚŽũ ĨƵƌƌģ
ĂƌďģƌĞƐŚ ďŝƌŝůĂ ĕĂƌũĞ ĚŚĂůůģ ĮƟů ĨƵƌƌģƚĂƌ
ĂƌĚŚũĞ ďŝŵģ ĕĂƟĂ ĚŚĞ ĮnjĂƌŵŽŶŝŬģ ĨƵƐƚĂŶ
ĂƌŬģ ďŝŶũĂŬ ĕĚŽ ĚŚĠ łĂůģ ĨƵƐŚģ
Ăƌģ ďŝƐĞĚģ ĕĞů ĚŚĞůƉģƌ łĂůŝ ĨƵƚĞŵ
Ăƌƌģ ďŝƐŚƚ ĕĞůģƐ ĚŚģŵď łĂůŽƌ ĨƵƚďŽůů
ĂƐĂũ ďũĞƐŚŬģ ĕĞŬŝĕ ĚŚģŶĚģƌ ŇĞƚŽƌĞ ĨLJĞũ
ĂƐŐũģ ďůĞũ ĕĨĂƌģ ĚŚŝ ŇĂŬ ĨLJĞůů
ĂƐŶũģƌŝ ďůƵ ĕĞnjŵģ ĚŚũĂŵģ ŇĂŬģ ĨLJƚ
ĂƐŶũģŚĞƌģ ďůƵnjģ ĕŝďƵŬ ĚŚũĞƚģ ŇĂŵƵƌ ĨLJƚLJƌģ
ĂƐƉĂŬ ďůůŽŬ ĕŝŌ ĚŚũĞƚŽƌ ŇĂƐ
ĂƚĚŚĞ ďŽĚƌƵŵ ĕŝŌĞ ĚŚƵƌŽũ ŇĞ '
ĂƟũ ďŽƌģ ĕŝŌĞůŝ ĚŚƵƌĂƚģ ŇĞƚģ ŐĂďŝŵ
ĂƵƚŽƌ ďŽƐŚ ĕŝŬƌŝŬ ĚŚŽŵģ ŇŽŬģ ŐĂĨģ
ďƌĞŐ ĕŽďĂŶ ŇŽŬģƚŽƌĞ ŐĂũĂƐ
B ďƌĞŐĚĞƚ ĕŽƌĂƉĞ E ŇŽƌŝ ŐĂƌģ
ďĂďĂ ďƌĞŶĚĂ ĞĐũĞ ŇƵƚƵƌ ŐĂƌĚŚ
ďĂďĂŐũLJƐŚ ďƌĞƐŚŬĂ  ĞĚŚĞ ŇƵƚƵƌŝŵ ŐĂƟ
316

ŐĂƟŵ ŐũĞů ŚĞůŵ ŝŶǀĂůŝĚ ŬĂƉĞĚĂŶ ŬŝƚĂƌģ

ŐĂƟƚ ŐũĞůďģƌ ŚĞŶĚĞŬ ŝƌŝƋ ŬĂƉĞůģ ŬũŽ
ŐĂnj ŐũĞůůģ ŚĞƋ ŝƚĂůŝĂŶ ŬĂƉ ŬůĂƐģ
ŐĂnjĞƚģ ŐũĞŵď ŚĞƌģƚ ŬĂƉģƌĐĞũ Ŭůŝŵģ
ŐĂnjŵŽƌ ŐũĞũ ŚĞƌŽ : ŬĂƉŝƚĞŶ ŬůŝƚŚŵģ
ŐģůƋĞƌĞ ŝͬĞŐũĞƌģ ŝͬĞŚĞƌƐŚģŵͬŵĞ ũĂ ŝͬĞŬĂƉƐŚģŵͬŵĞ ŬŽĐŬģ
ŐģůůƟƚ 'ũĞƌŵĂŶŝ ŚĞƐŚƚ ũĂŬĂ ŬĂƉģƐĞ ŬŽŚģ
ŐģŶũĞũ ŐũĞƚŚĞ ŚģŶģ;ĞͿ ũĂŵ ŬĂƉƵĕ ŬŽŬģ
ŐģŶũĞƐŚƚĂƌͬĞ Őũģ Śŝĕ ũĂƉ ŬĂƋ ŬŽŬģƌƌ
ŐģƌŵŽũ ŐũģĞŐũģnjģ ŚŝĕŐũģ ũĂŶĂƌ ŬĂƌĂĮů ŬŽůůģ
ŐģƌƐŚĞƚ ŐũŝůƉģƌģ ŚŝŐũŝĞŶģ ũĂƉŽŶĞnj ŬĂƌĂŵĞůĞ ŬŽůůƚƵŬ
ŐģƌŚŝŵģ ŐũŝŶŬĂůůģ ŚŝũĞ ũĂƐƚģŬ ŬĂƌŬĂůĞĐ ŬŽŵď
ŐģƌǀŝƐŚƚ ŐũŝƚŚģ ŝͬĞŚŝũƐŚģŵͬŵĞ ũĂƐŚƚģ ŬĂƌŽƚģ ŬŽŵďŝŶĂƚ
ŐģƐŚƚĞŶũģ ŝͬĞŐũŝƚŚģ ŚŝůĞ ũĂǀģ ŬĂƌǀĂŶ ŬŽŵĕģ
Őģnjŝŵ ŐũŽďģ ŚŝůĞƋĂƌ ũĞůĞŬ ŬĂƌƌŝŐĞ ŬŽŵŝŬͬĞ
ŐģnjŽũ ŐũŽŬƐ ŚŝŵŶ ũĞŚŽŶģ ŬĂƌƌŽ ŬŽŵŽĚŝŶģ
ŐģnjŚŽũģ ŐũƵĂũ ŚŝŶŬģ ũĞƚģ ŬĂƐĂƉ ŬŽŵƵŶģ
ŐŝĐ ŐũƵĞƚĂƌ ŚŝƉ ũĞƟŵ ŬĂƐĂƚģ ŬŽŵƵŶŝŬŝŵ
ŐŝƐŚƚ ŐũƵĞƟ Śŝ ũĞƚŽũ ŬĂƐŽůůĞ ŬŽŶŬƵƌƐ
ŐůŽď ŐũƵŚģ ŝͬĞŚŝƌƚģ ũĞƟŵŽƌĞ ŬĂƚ ŬŽƉĞ
ŐŽĚĂƐ ŐũƵƌŵģ ŚŝƐƚŽƌŝ ũŽƌŐĂŶ ŬĂƚģƌ ŬŽƉũĞ
ŐŽĚŝŶģ ŐũLJŵ ŚŝƚŚģƌ ũƵĂũ ŬĂƵƐŚ ŬŽƉƐŚƚ
ŐŽĚŝƚũĞ ŐũLJŵƚLJƌģ ŚŽũĞ ũƵŐ <ĂǀĂũģ ŬŽƉƐŚƚĂƌ
ŐŽũģ ŐũLJƋ ŝͬĞŚŽůůģ ŬĂnjĂŶ ŬŽƌ
ŐŽŵĂƌ ŐũLJƐŵģ ŚŽůůģƐŝ < ŬĂnjŵģ ŬŽƌď
ŐŽŶdžŚĞ ŐũLJƐŚĞ ŚŽůůŽũ ŬĂďŝŶģ ŬģƌĐĞ <Žƌĕģ
ŐŽƐƟ ŚŽƉ ŬĂĕĂǀŝĚģ ŬĞŬ ŬŽƌŶŝnjģ
'ŽƐƟǀĂƌ H ŚŽƌŝnjŽŶƚ ŬĂĕŬĂǀĂůů ŝͬĞŬĞƋͬĞ ŬŽƌƌ
ŐŽƚģ ŚĂ ŚŽƚĞů ŬĂĨĂnj ŬģůLJƐŚ ŬŽƌƌũĞ
ŐŽnjŚĚģ ŚĂďŝ ŚƵĂ ŬĂĨĞ ŬģůůģĨ ŬŽƐ
'ƌĂŵƐŚ ŚĂũĚƵƚ ŝͬĞŚƵĂũ ŬĂĨƐŚĂƚģ Ŭģŵďģ <ŽƐŽǀģ
'ƌĞƋŝ ŚĂŬ ŚƵĂnjŝŵ ŬĂĨƐŚģ ŬģŶĚ <ŽƐŽǀĂƌͬĞ
ŐƌĞƉ ŚĂůģ ŚƵŵď ŬĂŬĂŽ ŬģŶĚŽũ ŬŽƐŚĞƌĞ
ŐƌŝŵĐģ ŚĂůů ŚƵŵďũĞ ŬĂŬĂƌŝƚ ŬģŶŐģ ŬŽƐƚƵŵ
Őƌŝũ ŚĂůůģ ŚƵŶĚģ ŬĂůĂ ŬģƉƵĐģ ŬŽǀģ
ŐƌŝƐ ŚĂůůǀģ ŚƵƌŵģ ŬĂůĞŶĚĂƌ ŬģƉƵƚ ŬƌĂŚ
ŐƌŽƉģ ŚĂƉ ŚLJũ ŬĂůģ ŬģƌĐĂƐ ŬƌĂŚĂƌŽƌ
ŐƌƵĂ ŚĂƉ͕Ͳŝ ŚLJƌũĞ ŬĂůŽƌģƐ ŬģƌĐĞũ ŬƌĞŚ
ŐƌƵƌģ ŚĂƉĞŵ ŝͬĞŬĂůƚģƌ ŬģƌĐĞƚ ŬƌĞũƚ
ŐƌƵŵďƵůů ŝͬĞŚĂƉƵƌ / ŝͬĞŬĂůƵĞƐŚģŵ ŬģƌŬĞƐģ ŬƌĞŵ
ŐƌƵŵďƵůůŽũ ŚĂƌĂďĞů ŝďƌŝŬ ŬĂůůĂŵ ŬģƌŬŽũ ŬƌĞŶĂƌ
ŐƌƵƉ ŚĂƌĚŚŝ ŝĚŝŽƚ ŬĂůůģnj Ŭģƌŵŝůů ŬƌĞǀĂƚ
ŐƌƵƐŚƚ ŚĂƌĞ ŝŬ ŬĂůůŝ ŬģƌƉƵĚŚģ Ŭƌŝŵď
ŐƌLJŬģ ŚĂƌŬ ŝůĂĕ ŬĂůůŽ ŬģƐĂũ ŝͬĞŬƌŝƉƵƌ
ŐƵƌ ŚĂƌŬģƚĂƌ ŝůŝƌ ŬĂŵ ŬģƐƵůģ ŬƌƵƚĂŶͬĞ
ŐƵƐŚģ ŚĂƌŵŽŶŝŬģ ŝůƵƐƚƌŝŵ ŬĂŵĞƌĂ ŬģƐŚŝůůģ ŬƌƵƐŚŬͬģ
ŐƵƐŚƚ ŚĂƌƚģ ŝŵͬĞ ŬĂŵŝŽŶ ŬģƐŚŝůůŽũ ŬƌLJĞ
ŐƵdžŝŵ ŚĂƌdžŚŽũ ŝͬĞŝŵģƚ ŬĂŵŽŵŝů ŬģƐŚƚũĞůůģ ŬƌLJĞƋLJƚĞƚ
ŚĂƌƌĂƋ ŝŵŝƟŵ ŬĂŵƉ ŬģƐŚƚƵ ŬƌLJĞƚĂƌ
': ŚĂƌƌĞƐģ ŝŵŝƚŽũ ŬĂŵƉŝŽŶ ŬģƚĂ ŬƌLJƋ
ŐũĂŚ ŚĂƌƌŽũ ŝͬĞŝŵģƚ ŬĂŶĂů ŬŝŬŝƌŝŬ ŬƚŚĞũ
ŐũĂŬ ŚĂƐģŵ ŝŶĂƚ ŬĂŶĚŝů ŬŝůŽŐƌĂŵ ŬƵď
ŐũĂůŵ ŚĂƚģƌ ŝŶĂƚŽƐ ŬĂŶŐƵƌ ŬŝŶĞŵĂ ŬƵĚŽ
ŐũĂůƉģ ŚĞĚŚ ŝŶĚŝĂŶ ŬĂŶŝƐƚģƌ ŬŝŶĞnj ŬƵĨŽŵģ
ŝͬĞŐũĂůůģ ŚĞŬƵƌ ŝŶĨĞŬƐŝŽŶ ŬĂƉ ŬŝŶŬĂůĞƌŝ ŬƵũĚĞƐ
ŐũĂƐŚƚģ ŚĞŬƵƌŽƐ ŝŶƐĞŬƚ ŬĂƉĂŬ ŬŝƐŚģ ŬƵũƟŵ
 317
ŬƵũƚŽũ ůĂǀĚģƌŝŵ ůƵŵƚģ;ƚģͿ ŵĂƚ ŵŝŶĂƌĞ ŶĚģƌƉƌĞƐ
ŬƵůĂĕ ůĞĐŬģ ůƵŶĚƌŝŵ ŵĂƚĞŵĂƟŬģ ŵŝŶŝƐƚģƌ ŶĚģƌƚŽũ
ŬƵůŵ ůĞŚ ůƵƐƉģ ŵďĂũ ŵŝŶƵƚģ ŶĚŝĞũ
ŬƵůůģ ůĞŚũĞ >ƵƐŚŶũģ ŵďĂƌŝŵ ŵŝƌģ ŶĚŝŚŵģ
ŬƵůůŽƚģ ŝͬĞůĞŚƚģ ůƵƚũĞ ŵďĂƌŽũ ŵŝƋģƐŝ ŶĚŝŚŵģƐĞ
ŬƵŶĚģƌ leje ůLJĞũ ŵďĂƚŚ ŵŝƌģĚŝƚĂ ŶĚŝŬŝŵ
ŬƵƉģ ůĞũůĞŬ ůLJƉģƐ ŵďĞƐ ŵŝƌģƉŽ ŶĚŝnjĞŵ
ŬƵƉƚŽũ ůĞŬ ůĂŐũĞ ŵďĞƐģ ŵŝƐģƌ ŶĚŝĞũ
ŝͬĞŬƵƋͬĞ ůĞŵnjģ ŵďĞƚƵƌŝŶģ ŵŝƐƚƌĞĐ ŶĚũĞŬ
ŬƵƌ lë >> ŵďģƌƚŚĞũ ŵŝƐŚ ŶĚũĞůů
ŬƵƌĚŽŚĞƌģ ůĞŽƉĂƌĚ ůůĂĕ ŵďģƐŚƚĞƚ ŵŝnjģ ŶĚũĞŶũģ
ŬƵƌĞƐŚƚĂƌ ůĞƉƵƌ ůůĂĨĂnjĂŶ ŵďģƐŚƚũĞůů ŵũĂŌ ŶĚũĞƐŚŵģƌŝ
ŬƵƌŽũ ůĞƐŚ ůůĂŵĂƌŝŶģ ŵďũĞůů ŵũĂůƚģ ŶĚŽĚŚ
ŬƵƌŽƌģ ůĞƚģƌ ůůĂŵďģ ŵďũĞůůũĞ ŵũĞŐƵůůģ ŶĚŽŬƵƐŚ
ŬƵƌƐĞũ ůĞǀĞƌĚŝ ůůĂƉƵƐŚ ŵďůĞĚŚ ŵũĞŬ ŶĚŽŶũģ
ŬƵƌƌģ ůģŬƵŶĚ ůůĂƐƟŬ ŵďůůĂĕŝƚ ŝͬĞŵũĞƌģ ŶĚŽŶũģŚĞƌģ
ŬƵƌƌŝnj ůģŬƵƌģ ůůĂƐƟĐģ ŵďƌĂƉƐŚƚ ŵũĞƌŝŵ ŶĚŽƚ
ŬƚŚŝŵ ůģŵģ ůůŽŐĂƌŝ ŵďƌĞƚ ŵũĞƚ ŶĚƌĞƋ
ŬƵƐĂƌ ůģŵƐŚ ůůŽŬƵŵ ŵďƌģŵũĞ ŵŽďŝůũĞ ŶĚƌŝĕŝŵ
ŬƵƐƵƌ ůģŶŐ ůůƵĐģ ŵďƌŽŚĞŵ ŵŽĚĞů ŶĚƌŝŶ
ŬƵƌƌŬƵƐŚ ůģƉŝũ ůůƵŵ ŵďƌŽũ ŵŽĚĞƌŶͬĞ ŶĚƌŝƚ
ŬƵƐŚĞĚŝ ůģƐŚŽũ ŵďƵůŽũ ŵŽŚŝŵ ŝͬĞŶĚƌŝƚƵƌ
ŬƵƐŚģƌŝ ůģǀŝnj M ŵďƵƌƌ ŵŽůůģ ŶĚƌLJƐŚĞ
ŬƵƐŚƚ ůģǀŽnjŚŐģ ŵĂĐĞ ŵďƵƌƌũĞ ŵŽƐ ŶĚƌLJƐŚŬ
ŬƵƐŚƚŽŶ ůŝďģƌ ŵĂĕŽŬ ŵďƵƐŚ ŵƉŽƐŚƚ ŶĚLJũ
ŬƵƐŚ ůŝĐĞ ŝͬĞŵĂĚŚ ŵďLJůů ŵŽƚģƌ ŶĞ
ŬƵƟ ůŝĚŚ ŵĂŐĂnjŝŶģ ŵďLJůůƵƌ ŵŽƚ ŶĞƌǀ
ŬƵǀĞƌƚģ ůŝĚŚũĞ ŵĂŐŶĞƚ ŵďLJƚĞŵ ŵŽƚŽƌ ŶĞƐģƌ
ŬƵnjŚŝŶŝĞƌ ŝͬĞůŝŐͬģ ŵĂŐũŝ ŵĞ ŵƵůůĂƌ ŶĂƚģ
ŬLJ ůŝŐũ ŵĂŚŶŝƚ ŵĞŐũŝƚŚĂƚģ ŵƵŶĚ ŶĞǀŽũģ
ŬLJĕ ůŝŵģ DĂũ ŵĞŐũŝƚŚģƐĞ ŵƵŶĚŽũ Ŷģ
ůŝŵŽŶ ŝͬĞŵĂũŵͬģ͕Ğ ŵĞŬĂŶŝŬ ŵƵŶŐĞƐģ ŶģŶ
> ůŝŶĚũĞ ŵĂũŵƵŶ ŵĞůŽĚŝ ŵƵŶŐŽũ ŶģŶƚģ
ůĂď ůŝƋĞŶ ŵĂũƚģ;ĞͲͿ ŵĞŵĞĐ ŵƵƌ ŶģƉģƌ
>Ăĕ ŝͬĞůŝƌģ ŵĂŬŝŶģ ŝͬĞŵĞŶĕƵƌ ŵƵƌĂƚŽƌ ŶģƐĞ
ůĂŐ ůŝƌĞƚĂ ŵĂŬŝŶŝƐƚ ŵĞŶĕƵƌŝ ŵƵƐŬƵů ŶŐĂĐŵŽũ
ůĂŐũĞ ůŝƌŝĂ ŵĂů ŵĞŶĚŝŵ ŵƵƐƚĂƋĞ ŶŐĂĚĂůģ
ůĂŚƵƚģ ůŝƐ ŵĂůģƐŝ ŵĞŶũģŚĞƌģ ŵƵƐŚŬģ ŶŐĂĚĂůģƐŽũ
ůĂũ ůŝƐƚģ ŵĂůŽƌ ŵĞƋĞŶģƐĞ ŵƵƐŚŬģƌŝ ŶŐĂĚŽ
ůĂũŵ ůŝƚĂƌ ŵĂůů ŵĂƌƌ ŵƵƐŚŬŽŶũģ ŶŐĂƌŬŽũ
ůĂũŵģƌŝŵ ůŽĚģƌ ŵĂůůŬŝŵ ŵĞƌĂŬ ŵƵnjŝŬģ ŶŐĂƐ
ůĂũŵģƚĂƌ ůŽĚŚĞŵ ŵĂŵĂ ŵĞƌŵĞƌ ŶŐĞů
ůĂŬ ůŽũƚĂƌ ŵĂŵŝ ŵĞƐ N ŶŐŽƉ
ůĂŬŝŵ ůŽŬŽŵŽƟǀģ ŵĂŶ ŵĞƚĂůĞ ŶĂ ŶŐƌĞ
ůĂŬŵŝƚĂƌ ůŽƉĂƚģ ŵĂŶĚŽůŝŶģ ŵĞƚģƌ ŶĂŌģ ŶŐƌŝĐģ
ůĂŬŵƵĞƐ lopë ŵĂŶĂƐƟƌ ŵģƌŬƵƌģ;ĞͲͿ ŶĂƚģ ŝͬĞŶŐƌŝƌģ
ůĂŬƵƌŝƋ ůŽƚ ŵĂŶƵƐŚĂƋĞ ŵģŵģ ŶĂƚLJƌģ ŶŐƌŽŚģƐͬĞ
ůĂŬƌŽƌ ůƵĂũ DĂƋĞĚŽŶŝ ŵģŶŐũĞƐ ŶĚĂũ ŝͬĞŶŐƌŽŚƚģ
ůĂŬģƌ ůƵĂĚŚ ŵĂƌĂŶŐŽnj ŵģƌŐŝŵ ŶĚĂƌũĞ ŝͬĞŶŐƌLJƐƵƌ
ůĂŵƚƵŵŝƌģ ůƵĂŶ ŵĂƌƚĞƐģ ŵģƌnjŝƚ ŶĚĞƌ ŶŐƵů
ůĂƉƐ ůƵŐģ ŵĂƌƚģ;ĞͲͿ ŵģƐŝŵ ŶĚĞƌŽũ ŶŐƵůŝƚ
ůĂƌĂƐŬģ ůƵůĞ ŵĂƌƌ ŵģƐƵĞƐ ŶĚĞƐŚ ŝͬĞŶŐƵůƵƌ
ůĂƌŐ ůƵůģnjŽũ ŵĂƐŬģ ŵģnj ŶĚĞnj ŝͬĞŶŐƵƐŚƚģ
ůĂƌũĞ ůƵůŝƐŚƚĞ ŵĂƐŚģ ŵŝĚŝƐ ŶĚģƌ ŶŐũĂũ
ŝͬĞůĂƌƚģ ůƵŵ ŵĂƐŚŬƵůůŽƌ ŵŝĞůů ŶĚģƌŚLJũ ŶŐũĂůģ
ůĂƌƚģƐŝ ůƵŵƚƵƌŝ ŵƵƐŚŬģ ŵŝŬ ŶĚģƌŵũĞƚ ŶŐũĂůů
318
ŶŐũĂƌũĞ W ƉĂƌĂƐŚƵƚģ ŝͬĞƉģƌďģƌģ pjell ƉƵƚŚ
ŶŐũŝƚģƐĞ ƉĂ ƉĂƌĂƐŚŬŽůůŽƌ ƉģƌďƵnj pjesë ƉLJůů
ŶŐũLJĞũ ŝͬĞƉĂĂŌģ ƉĂƌŵĂŬ ƉģƌĐũĞůů ƉũĞƐŚŬģ ƉLJĞƚũĞ
ŶŐũLJƌģ ƉĂďĞƐŝ ƉĂƌŬ ƉģƌĚŽƌ ƉůĂĕŬģ
ŶŝƐͬŶŝƐĞŵ ƉĂĚƌŽŶ ƉĂƌŵĞŶĚģ ƉģƌĚŝƚģ ƉůĂŐģ Y
ŶŝƐŵģ ƉĂĚũĂůůģnjŝ ƉĂƐ ƉģƌĮƟŵ ƉůĂŬģ ƋĂĨģ
ŶŝƐŚĂŶ ŝͬĞƉĂĞĚƵŬĂƚģ ƉĂƐĂŐũĞƌ ƉģƌŐũŝŐũĞ ƉůĂƐ ƋĂũ
ŶŝǀĞů ƉĂĨĂũ ƉĂƐĂƉŽƌƚģ ƉģƌŐũŝƚŚŵŽŶģ plep ƋĂƌŬŽũ
ŶŽĨƵůů ƉĂĨĂũģƐŝ ƉĂƐŶĞƐģƌ ƉģƌŐũLJƐŵģ ƉůŝƐ ŝͬĞƋĂƌƚģ
ŶŽƌŵĂů ŝͬĞƉĂĨĂƚ ƉĂƐŽũģ ƉģƌŚĂƉ ƉůŽƚ ƋĞũĨ
ŶŽƚĂƌ ƉĂĨƵŶĚģƐŝ ƉĂƐƋLJƌģ ƉģƌũĂƐŚƚĂ ƉůƵŚƵƌ ƋĞůĞƐŚĞ
ŶŽƚģ ƉĂŐģ ƉĂƐƚĂũ ƉģƌůĞƐŚũĞ ƉůůĂŬģ ƋĞůƋ
ŶƵŬ ƉĂŐģnjŽũ ƉĂƐƚģ ŝͬĞƉģƌůŽƚƵƌ po ƋŝĞůů
ŶƵŵģƌ ƉĂŐƵĂũ ŝͬĞƉĂƐƚģƌ ƉģƌŵďĂũ ƉŽĕ ƋĞŶ
ŶƵŵģƌŽũ ƉĂŐũƵŵģƐŝ ƉĂƐƚģƌƟ Ɖģƌŵďŝ ƉŽĞƚ ƋĞŶĚģƌ
ŶƵƐĞ ƉĂŚŝƌ ƉĂƐƚƌŽũ ƉģƌŵďůĞĚŚ ƉŽĞnjŝ ƋĞŶŐũ
ŶdžĞŚ ƉĂũģ ƉĂƐƚƌŝŵ ƉģƌŵďLJƐ ƉŽůŝĐ ƋĞƉ
Ŷdžŝũ ƉĂũŝƐ ŝͬĞƉĂƐƵƌ ƉģƌŵŝƌģƐŽũ ƉŽƉƵůů ƋĞƉĂůůģ
ŶdžģŶģƐͬĞ ƉĂũƟŵ ƉĂƐƵƌŽũ ƉģƌŶŐũŝƚ ƉŽƉƵůůƐŝ ƋĞƉģ
Ŷdžŝƚ ƉĂŬ WĂƐŚŬģ ƉģƌŶŐũĂƐ ƉŽƌƚ ƋĞƌĂƐ
ŶdžũĞƌƌ ƉĂŬĞƚģ ŝͬĞƉĂƐŚƉŝƌƚ ƉģƌƉĂƌŝŵ ƉŽƌƚģ ƋĞƌŽƐ
ŶLJũģ ƉĂŬģƐŽũ ƉĂƚĂƚĞ ƉģƌƉĂƌŽũ ƉŽƌƚŽĨŽů ƋĞƌƉŝŬ
ƉĂŬŽ ƉĂƟŶĂ ƉģƌƉŝũ ƉŽƌƚŽŬĂůů ƋĞƌƐŚŝ
Eũ ŝͬĞƉĂŬƌĞŚƵƌ ƉĂƚŽŬ ƉģƌƉŝƋĞŵ ƉŽƐƚģ ƋĞƌƌĞ
Një ƉĂŬƵũĚĞƐŝ WĂƚŽƐ ƉģƌƉũĞŬũĞ ŝͬĞƉŽƐŚƚģƌ ƋĞƐŚ
ŶũĞŚ ƉĂůĂĕŽ ƉĂƚƌŝŽƚ ƉģƌũĞƚģ ƉŽƐŚƚģ ŝͬĞƋĞƚģ
ŶũģƐŽũ ƉĂůĐģ ŝͬĞƉĂƚŚLJĞƌ ƉģƌƉůĂƐ ƉƌĂ ƋĞƚŚ
ŶũģŚĞƌģ ƉĂůģ ƉĂƵnjģ ƉģƌƉũĞƚģ ƉƌĂŐ Ƌģ
ŝͬĞŶũģũƚģ ƉĂůŵģ ƉĂǀĂƌģƐŝ ƉģƌƋĂĮŵ ƉƌĂŬƟŬͬģ ƋģůůŽũ
ŶũģůůŽũ ƉĂůŽƐ ŝͬĞƉĂǀůĞƌģ ƉģƌƐģƌŝƚũĞ ƉƌĂŶģ ƋģŶĚŝƐ
ŶũģŵďģĚŚũĞƚģ ƉĂůůĂƚ ƉĂnjĂƌ ƉģƌƐŝƉģƌ ƉƌĂŶŽũ ƋģŶĚƌŝŵ
ŶũģƋŝŶĚ ƉĂůůƚŽ ŝͬĞƉĂnjŝĞƌ ƉģƌƐŽƐ ƉƌĂƉĂ ƋģŶĚƌŽũ
ŶũģƌŝͬŶũģƌĂ ƉĂůůƵĂ pe ƉģƌƚĂĐ ƉƌĂƉģ ƋģƌŽũ
ŶũģƐŚ ƉĂŵďƵŬ ƉĞĐĞƚģ ƉģƌƚĞũ ƉƌĞŚģƌ ƋŝĞůů
ŶũģnjĞƚ ƉĂŵũĞ pelë ƉģƌƚŽŬģ ƉƌĞũ Ƌŝůŝŵ
ŶũŽŌŝŵ ŝͬĞƉĂŵƵŶĚƵƌ ƉĞůůŐ ƉģƌǀĞĕ ƉƌĞŬ ƋŝŵĞ
ŶũŽŚ ƉĂŶĂŝƌ ƉĞŵģ ƉģƌǀģůŽũ ƉƌĞŵƚĞ;ĞͲͿ ƋŝŶĚ
ŶũŽůůģ ŝͬĞƉĂŶĚĂƌģ ƉĞŶĚģ Ɖģƌnjģ ƉƌĞŵƟŵ ƋŝŶŐũ
ŝͬĞŶũŽŵģ ƉĂŶŽƌĂŵģ ƉĞŶŐĞƐģ ƉģƌnjŝĞũ ƉƌĞƌũĞ Ƌŝƌŝ
ŶũŽŵģnj ƉĂŶdžŚĂƌ ƉĞƌĚĞ ƉģƌƌĂůůģ ƉƌĞƐ ƋŽƌƚŽũ
ŝͬĞƉĂƉĂƌģ ƉĞƌģŶĚŝ ƉģƐŚƉģƌŝƚ ƉƌĞƐŝĚĞŶƚ ƋŽƌƟŵ
O ŝͬĞƉĂƉĂƐƚģƌ ƉĞƌģŶĚŽũ pësoj ƉƌĞƐŚ ƋŽƐŚĞ
ŽďũĞŬƚ ƉĂƉũĞŬƵƌŝ ƉĞƌƐŽŶ ƉģƐŚƚLJũ ƉƌŝƐŚ ƋƵĂũͬƋƵŚĞŵ
ŽďŽďŽ ƉĂƉƌŝƚŵĂƐ ƉĞƌŝŵĞ Ɖŝ WƌŝƐŚƟŶģ ƋƵůů
ŽďŽƌƌ ŝͬĞƉĂƉƌŝƚƵƌ pesë ƉŝĂŶŽ Ɖƌŝƚģ ƋƵŵģƐŚƚ
ŽƉĞƌĂ ŝͬĞƉĂƉƵŶģ ƉĞƐģŵďģĚŚũĞƚģ ƉŝĂŶŝƐƚ ƉƌŝŶĚģƌ ƋLJŵLJƌ
ŽƉŝŶŐģ ŝͬĞƉĂƋĂƌƚģ ƉĞƐģƋŝŶĚ ƉŝĐŬŽũ ƉƌŽĚŚŝŵ ƋLJƉŝ
ŽƋĞĂŶ ƉĂƋĞ ƉĞƐŚģ ƉŝŬģ ƉƌŽǀģ ƋLJƋĞ
ŽƌĂ ŝͬĞƉĂƋĞƚģ ƉĞƐŚŬ ƉŝŬƚƵƌģ ƉƵĕģƌƌ ƋLJƐŚ
ŽƌĂƌŝ ŝͬĞƉĂƋĞŶģ ƉĞƚģ ƉŝůŽƚ ƉƵůģ ƋLJƚĞƚ
ŽƌĞŬƐ ƉĂƌĂ ƉĞƚƵůůĂ ƉŝƋĞŵ ƉƵĚģƌ
ŽƌŝŐũŝŶĂů ƉĂƌă ƉģůĐĂƐ ƉŝƌƵŶ ƉƵůůģ R
ŽdžŚĂŬ ƉĂƌĂĚŝƚĞ ƉģůŚƵƌģ ƉŝƐ ƉƵŶģ ƌĂĚŝŽ
ŽƌŬĞƐƚģƌ ƉĂƌĂũƐģ Ɖģůůģŵďģ ƉŝƐŚŝŶģ ƉƵƐ ƌĂĚŚģ
ƉĂƌĂƋĞƐ ƉģůůƵŵď ƉũĂƚģ ƉƵƐŚŬģ ƌĂŌ
ƉĂƌĂƐŚŝŬŝŵ ƉģƌďĂůůģ ƉũĞŬ ƉƵƐŚŝŵ ƌĂŬĞƚģ
 319
ƌĂŬŝ ƌƌŽďĂƋĞƉģƐͬĞ ƐŬƵƋ ƐŚģŶŝŵ ƐŚƉŽũ ƚĞƌŵ
ƌĂƐƚ ƌƌŽďģ ŝͬĞƐŬƵƋƵƌ ƐŚģƌďĞũ ƐŚƉŽƌƚģ ƚĞƌƌ
ƌĞ ƌƌŽƚƵůů ƐŽďģ ƐŚģƌŽũ ƐŚƉƌĞŚ ƚĞƚģ
ƌĞĕĞů ƌƌŽŌģ ƐŽŬĂŬ ƐŚĨĂƋ ƐŚƉƌĞƐģ ƚĞƚŽ
ƌĞŚĂƚ ƌƌŽŐŽnj ^ŽŬŽů ƐŚĨƌLJũ ƐŚƉƵůůģ ƚĞnjĞ
ƌĞŐũŝƐƚģƌ ƌƌŽũ ƐŽƌƌģ ƐŚŝ ƐŚƋĞƉ ƚģŶĚĞ
ƌĞŬůĂŵģ ƌƌŽũƚŽƌĞ ŝͬĞƐŽƚͬģŵ͕ŵĞ ƐŚŝŚĞŵ ^ŚƋŝƉģƌŝ ƚģƌďŝŵ
ƌĞŶĚ ƌƌŽŬ ƐƉĂŶŐŽ ƐŚŝũ ƐŚƋŝƉŽŶũģ ŝͬĞƚģƌģ
ƌĞƐƉĞŬƚ ƌƌŽŬũĞ ƐƉŝŶĂƋ ƐŚŝŬŽũ ƐŚƋŝƚ ƚģƌŚĞƋ
ƌĞǀŝƐƚģ ƌƌŽƚģ ƐƉŝƚĂů ƐŚŝƌŝŶŐģ ƐŚƋƵĂũ ƚģƌŵĞƚ
ƌĞƐƚŽƌĂŶƚ ƌƌƵĂnjģ ƐƉŽƌƚ ƐŚŝƌŝƚ ƐŚƚĂƚģ ƟĨŽnj
ŝͬĞƌģŶĚģ ƌƌƵĚŚģ ƐƋĂƌŝŵ ƐŚŝƐŚĞ ƐŚƚƌĂƚ ƟŐĂŶ
ƌģŶŬŝŵ ƌƌƵŐģ ƐƋĞƉ ƐŚŬĂďģ ƐŚƚĞŐ ƟŐģƌ
ƌģŶŬŽũ ŝͬĞƌƌƵŵďƵůůĂŬƚģ ƐƋĞƚƵůů ƐŚŬĂůůģ ƐŚƚĂnjģ ŝͬĞƟũ
ƌģƌģ ƌƌƵƐŚ ƐƚĂůůģ ƐŚŬĂƐ ƐŚƚĞƚ ŝͬĞƟůůģ
ŝƌŝͬĞƌĞ ƐƚĂĚŝƵŵ ƐŚŬĞů ƐŚƚĞƐģ ƟŵŽŶ
ƌŝŐģ ƐƚģƌŐũLJƐŚ ƐŚŬĞůģƐ ƐŚƚģƉŝ ƟƉ
ƌŝŐŽŶ ^ ƐƚģƌǀŝƚũĞ ƐŚŬĞůŵ ƐŚƟĞ dŝƌĂŶģ
ƌŝŶŐ ƐĂ ƐƟůŽŐƌĂĨ ƐŚŬģůƋŝŵ ƐŚƚƌĞŵďģƌŽũ ƟƌĂŶĂƐͬĞ
ƌŝŶŝ ŝͬĞƐĂũ ƐƟŶģ ƐŚŬģŵď ƐŚƚƌģŶŐŽũ ƟƚƵůů
ƌŝƉĂƌŝŵ ƐĂũŽũ ƐƚŽĨ ƐŚŬģŵďĞũ ƐŚƚƌŝũ ƚũĞŐƵůů
ƌŽďŽƚ ƐĂŬƌŝĮĐģ ƐƚŽů ƐŚŬģŵďŝŵ ƐŚƚƌLJĚŚ ƚũĞƚģƌ
ƌŽũģ ŝͬĞƐĂŬƚģ ƐƚŽƉ ƐŚŬģƉƵƚ ƐŚƚLJůůģ ƚŵĞƌƌ
ƌŽů ƐĂŬƚģƐŝ ƐƚŽŵĂŬ ^ŚŬŽĚģƌ ƐŚƚLJƉ ƚŽŬģ
ƌŽƐģ ƐĂůĐģ ƐƚƌĞŚģ ^ŚŬŽĚƌĂŶͬĞ ƐŚƵĂũ ƚŽƉ
ƌŽƐĂŬ ƐĂůůģ ƐƚƵĚŝŽ ƐŚŬŽũ ƐŚƵŵģ ƚŽƌƚģ
ƌƵĂũ ƐĂůůŽŶ ƐƵůŵŽũ ƐŚŬŽƉ ƐŚƵů ŝͬĞƚƌĂƐŚģ
ƌƵƐͬĞ ƐĂŵĂƌ ƐƵůĞŵ ƐŚŬƌŝŵ ƐŚƵƌĚŚ ƚƌĞ
ƐĂŶĚĂůĞ ƐƵƉģ ƐŚŬƌĞƉ ƐŚƵƌĚŚŽũ ƚƌĞŐ
ƐĂƉŽ ƐLJ ŝͬĞƐŚŬƌĞƚģ ƐŚŬƌŽŶũģ ƚƌĞŐŝŵ
RR ƐĂƉƵŶ ƐLJŶŽũ ƐŚŬƌŝũ ƚƌĞŐƟ
ŝͬĞƌƌĂůůģ ƐĂƌĚĞůĞ ƐLJƚŚ ƐŚŬƵů T ƚƌĞŬģŶĚģƐŚ
ƌƌĂƉ ƐĂƐŝ ƐLJnjĞ ƐŚŬƵŵģ ƚĂďĂŬ ƚƌĞƐŚ
ƌƌĞƚŚ ƐĂƚĞůŝƚ ƐƵƉĞƌŵĂƌŬĞƚ ƐŚŬƵŶĚ ƚĂďĂŬĂ ƚƌŝŬŽ
ƌƌĞĐŬĂ ƐĞĐŝůŝ ƐƚƵĚŝŵ ƐŚŬƵƌƟŵ ƚĂďĞůģ ƚƌŝŵĞ
ƌƌĞŐƵůů sjell ƐŚŶĚƌŝƚ ƚĂŬĂ ƚƌŽŶĚŝƚ
ŝͬĞƌƌĞŵģ ƐŝůůĞŵ ^, ƐŚŽŚ ƚĂŬŝŵ ƚƌƵ
ƌƌĞƉģ ƐĞŬŽŶĚģ ƐŚĂŚ ƐŚŽŬ ƚĂůů ƚƌƵĂůů
ƌƌĞƐŚƚ ƐĞŬƌĞƚ ƐŚĂũ ƐŚŽƋĞ ƚĂŵĂŵ ƚƌƵƉ
ƌƌĞnjĞ ƐĞŵĂĨŽƌ ƐŚĂŬĂ ƐŚŽƋģƌŽũ ƚĂŶģ ƚƵď
ƌƌĞnjŝŬ ƐĞŶĚ ƐŚĂůģ ƐŚŽƐŚģ ƚĂŶŝ ƚƵĂũ
ƌƌģĨĞũ ƐĞƌģ ƐŚĂůƋŝ ƐŚƉĂƚģ ŝͬĞƚĂŶŝƐŚģŵ ƚƌLJĞnjģ
ƌƌģŬĞ ƐĞƌŝŽnj ƐŚĂŵŝ ƐŚƉĞũƚģƐŝ ƚĂƉģ ƚƵů
ƌƌģŵďĞũ ƐĞƌŝ ƐŚĂƌƌģ ƐŚƉĞůůģ ƚĂƐ ƚƵůůĂĐ
ƌƌģŵƵũģ ƐģŵƵƌģ ƐŚĂƚ ƐŚƉĞŶĚ ƚĂƐŚŵģ ƚƵůůģ
ƌƌģŶŽũ ƐģƉĂƚģ ƐŚĞĨ ƐŚƉĞũƚ ƚĂǀĂŶ ƚƵŶĚ
ƌƌģŶũģ ƐĨƵŶŐũĞƌ ƐŚĞŐģ ŝͬĞƐŚƉĞũƚģ ƚĂǀģ ƚƵŶĞů
ƌƌģƐŚƋĂƐ ƐĨƵƌŬ ƐŚĞŬƵůů ƐŚƉĞƐŚ ƚĞ ƚƵƌŝƐƚ
ƌƌģnjģ ƐŝŐƵƌĞƐģ ƐŚĞŵďƵůů ŝͬĞƐŚƉĞƐŚƚģ ƚĞŬ ƚƵƌƉ
ƌƌģnjŽũ ƐŝŬƵƌ ƐŚģƌďĞƚ ƐŚƉģůĂũ ƚĞŬƐƚ TƵƌƋŝ
ƌƌŝ ƐŝŵƉĂƟ ƐŚĞƐ ƐŚƉģƌďůĞũ ƚĞů ƚLJŵ
ƌƌŝƉ ƐŝůůĞŵ ƐŚĞƐŚ ƐŚƉģƌďůŝŵ ƚĞůĞĨŽŶ ƚLJů
ƌƌŝƉĂͲƌƌŝƉĂ sjellje ƐŚĞƐŚŽũ ƐŚƉģƟŵ ƚĞůĞŐƌĂŵ ƚLJƚģ
ƌƌŝƚͬĞŵ ƐŬĂũ ƐŚģŵƟ ƐŚƉģƚŽũ ƚĞŵƉĞƌĂƚƵƌģ
ƌƌũĞƉ ƐŬůůĂǀ ƐŚģŵƚŽũ ƐŚƉŝŶģ ƚĞŶĞƋĞ TH
ƌƌũĞƚģ ƐŬƵůƉƚŽƌ ƐŚģŶĚĞƚ ƐŚƉŝƌƚ ƚĞƉģƌ
320
ƚŚĂũͬƚŚĂŚĞŵ ǀĂũŐƵƌŝ ǀŝnjŝƚŽƌ LJƚ
ƚŚĂŶģ ǀĂũnjģ ǀŝnjŽƌĞ
ƚŚĂƌģƐĞ ŝͬĞǀĂŬģƚ ǀũĞĚŚ Z
ŝͬĞƚŚĂƚģ ǀĂŬƐŝŶŽũ ǀũĞů njĂŐĂƌ
ƚŚĞŬƐ ǀĂůģ ǀũĞůů njĂŐŽƌŝ
ƚŚĞůď ǀĂůůĞ ǀũĞƌƐŚģ njĂŬŽŶ
ŝͬĞƚŚĞůůģ ǀĂƉģ ǀũĞƐŚƚģ njĂŵďĂŬ
ƚŚĞŵ ǀĂƌ ŝͬĞǀũĞƚģƌ njĂŶĂƚ
ƚŚĞŵďģƌ ŝͬĞǀĂƌƵƌ ǀũŽůůĐģ njĂƌ
ƚŚĞŵĞů ǀĂƌƌ ǀůĞƌģ njĂƌĨ
ƚŚĞƌ ǀĂƚŚ ǀůŽũ njďĂƌĚŚ
ƚŚĞƌũĞ ǀģƚŚ ǀůŽŶũĂƚͬĞ njďĂƌŬŝŵ
ƚŚĞƐ ǀĂnjŽ ŝͬĞǀŽŐģů njďĂƚŽũ
ƚŚĞƐĂƌ ǀĚĞŬũĞ ǀŽŶģ njďĂƚƵĞƐ
ƚŚŝŬģ ǀĞĕ ŝͬĞǀŽŶģ njďĂƚŚ
ƚŚģƌƌĂƐ ŝͬĞǀĞĕĂŶƚģ ǀŽƚģ njďĂǀŝƚ
ƚŚŝƚŚ ǀĞŐģů ǀƌĂƉ njďĞŚ
ŝͬĞƚŚũĞƐŚƚģ ǀĞůůŽ ǀƌĂƉŝŵ njďģƌƚŚĞũ
ƚŚƵŵď ǀĞůĞŶdžģ ŝͬĞǀƌĂƌģ njďƌĂnj
ƚŚƵƉģƌ ǀĞŶĚ ǀƌĂƐ njďƌŝƚũĞ
ƚŚƵƌ ǀĞŶĚďĂŶŝŵ ǀƌĞƌ njďƵƚ
ƚŚģƌƌŝŵĞ ǀĞŶĚŽƐ ǀƌŝŵģ njĚƌƵŬƚŚ
ƚŚLJĞũ ǀĞƉƌŝŵ ǀƌƵůů njĞďģƌ
ǀĞƌďģƌŝ ǀƵĂũ njĞŵģƌ
U ŝͬĞǀĞƌĚŚģ ǀƵůģ njĞƌŽ
ƵďƵďƵ ǀĞƌģ ǀƵůůŶĞƚ ŝͬĞnjĞnjģ
ƵĚŚģ ǀĞƐ njģ
ƵĚŚģƟŵ ǀĞƐŚ y njģŶŬģ
ƵĚŚģƚĂƌ ǀĞƐŚũĞ džĂŶdžĂƌ njŐũĂƚ
Ƶũģ ǀĞƐŚŬģ džĂŶģ njŐũĞĚŚũĞ
Ƶũŝƚ ǀĞƚĞ džŝdžģ njŐũƵĂƌƐŝ
ƵũŬ ǀĞƚģŵ džŝdžģůůŝŵ njŝůĞ
ƵůͬƵůĞŵ ǀĞƚũĂŬ džƵƌdžƵůů njŝůŝ
Ƶůģƌŝŵģ ǀĞnjģ džŝdžģůůŝŵģ njŝŶdžŚŝƌ
ƵůũĞ ǀģ džŝdžģůůŽŶ njũĂƌƌ
Ƶůůŝ ǀģůůĂ džŝdžģůůŽŶũģ njŽŐ
ƵŶĂnjģ ǀģƌĞũ njŽŶũģ
ƵŶŐũ ǀģƌĞũƚũĞ y, njŽƌƌģ
ƵƌĚŚģƌ ŝͬĞǀģƌƚĞƚģ džŚĂŬĞƚģ njŽƚģƌŝ
Ƶƌģ ǀģƌƟƚ džŚĂŵŝ njŽƚģƌŽũ
ƵƌŐũĞŶƚ ǀƌŝŵģ džŚĂdžŚĂ njǀĂƌƌŝƚ
ŝͬĞƵƌƚģ ǀģƐŚƚƌŝŵ džŚĞůĂƚ njLJŵďLJů
ƵƌƌĂ ǀģƚŚ džŚĞƉ njLJƌģ
ƵƌƌĞũ ǀģnjŚŐŽũ džŚĞnjǀĞ njLJƌƚĂƌ
ƵƐŚƋĞũ ǀŝĚģ džŚŝƌŽ
ƵƐŚƋŝŵ ǀŝĚŚŽƐ džŚƵŅģ ZH
ƵƐŚƚĂƌ ǀŝŐĂŶ džŚƵŶŐģů njŚĂďģ
ƵƐŚƚƌŝŵ ǀŝũ džŚƵƉ njŚĂǀŽƌƌ
ƵƚŚƵůů ǀŝůģ džŚƵdžŚ njŚƵƌŵģ
ƵnjŝŶģ ǀŝŬƟŵģ džŚƵdžŚŵĂdžŚƵdžŚ njŚĚģƉ
ǀŝŶĕ z njŚĚƌĞĚŚũĞ
s ǀŝŽůŝŶģ LJŚĂ njŚĚƵŬ
ǀĂĚŝƚ ǀŝƚ LJůů njŚƵďƌŽƐ
ǀĂĚŝƚũĞ ǀŝnjĂƟŵ LJůďĞƌ njŚƵů
ǀĂŐŽŶ ǀŝnjģ LJůůŬģ njŚǀĞŶĚŽƐ
ǀĂũ ǀŝnjŝƚģ LJŶĚLJƌģ njŚǀĞƐŚ