ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΓΛΩΣΣΑΣ

 Γενικά τα δίχρονα (α, ι, υ) στη λήγουσα είναι βραχέα.

Τα μονοσύλλαβα στη γενική και δοτική ενικού και
πληθυντικού τονίζονται στη λήγουσα.
π. χ. ἡ δρύς
τῆς δρυός κ.α.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ: στη γενική πληθυντικού τονίζονται στην

παραλήγουσα τα : τῶν ὤτων > τό οὔς
τῶν δᾲδων > ἡ δᾲς (λαμπάδα)
τῶν παίδων > ὁ παῖς
τῶν θώων > ὁ θώς (τσακάλι)
τῶν Τρώων > ὁ Τρώς
τῶν φώτων > τό φῶς

 Γενικά τα φωνηεντόληκτα τριτόκλιτα ουσιαστικά

έχουν το δίχρονο της παραλήγουσας βραχύ.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ: το δίχρονο είναι μακρό στα ακόλουθα:

 δρᾶσις
 θλῖψις
 κρᾶσις
 κῦψις
 ξῦσις
 πρᾶξις
 ῥῖψις
 ῥῦσις
 ψῦξις
 τά νάπυ

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ: ΚΟΤΡΩΝΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

 ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

 Γενικά τα σιγμόληκτα τριτόκλιτα ουσιαστικά έχουν το

δίχρονο της παραλήγουσας βραχύ.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ: δίχρονο είναι μακρό στα:

βρῖθος ῥῖγος
κῦδος στῖφος
κῦρος φῦκος
μῖσος ψῦχος

 Γενικά τα αφωνόληκτα τριτόκλιτα ουσιαστικά έχουν

τα δίχρονα (λήγουσας και παραλήγουσας) βραχέα.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ: α ) το δίχρονο της λήγουσας είναι μακρό στα:

ὁ βλάξ ἡ κνημίς
ὁ γύψ ἡ κρηπίς
ὁ σκνίψ ἡ νησίς
ἡ ἀψίς ἡ σφραγίς
ἡ βαλβίς ἡ ψηφίς
ἡ κηλίς

β ) το δίχρονο της παραλήγουσας είναι μακρό στα:

ὁ Ἀγίς τό θῦμα
ὁ πίδαξ τό κρᾶμα
ἡ ἶρις τό κῦμα
ἡ κλίμαξ τό λῦμα
ἡ σῦριγξ τό νᾶμα
τό ἆσθμα τό πρᾶγμα
τό δρᾶμα τό χρῖσμα
τό τρῖμμα

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ: ΚΟΤΡΩΝΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

 ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

o Στα ενρινόληκτα το ι και το α μπροστά από το –ν είναι

μακρά.
o Στα συγκοπτόμενα, στη δοτική πλθ. Το –α είναι βραχύ.

 Γενικά τα πρωτόκλιτα ουσιαστικά έχουν το

δίχρονο παραλήγουσας βραχύ

ΕΞΑΙΡΕΣΗ:
 Τα εθνικά σε –ατης (Σπαρτιάτης)

 Τα σε –ιτης (πολίτης)

 Το: ὁ πρεσβύτης

 Τα σφῦρα, μᾶζα, αἰσχύνη, δίνη, κλίνη, νίκη, ὕλη,

ῥύμη, λύπη

 Γενικά τα δευτερόκλιτα ουσιαστικά έχουν το

δίχρονο της παραλήγουσας βραχύ.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ: το δίχρονο της παραλήγουσας είναι μακρό στα:

ἆθλος ἡ Σῦρος ὁ Χῖος (= χιώτης)

τό ἆθλον ἡ Σκῦρος ὁ μῦθος
ὁ σπῖλος ὁ σκῦρος ὁ νᾶνος
ὁ στῦλος ὁ γρῖφος τό πῦον
ὁ γρῦλος ὁ τῦφος τό φῦλον
ὁ θρῦλος ὁ μῖμος τό σῦκον
ὁ γῦρος ὁ σῖτος ὁ θυμός
ὁ Κῦρος ὁ σχῖνος ὁ κίνδυνος
ὁ φαλῖνος

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ: ΚΟΤΡΩΝΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

 ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΤΕΡΟΓΕΝΗ Η ΔΙΠΛΟΓΕΝΗ

ὁ λύχνος τά λύχνα
ὁ σῖτος τά σῖτα
ὁ δεσμός οἱ δεσμοί και τά δεσμά
ὁ σταθμός οἱ σταθμοί και τά σταθμά
τό στάδιον τά στάδια και οἱ στάδιοι
ὁ ζυγός & τό ζυγόν τά ζυγά
ὁ νῶτος & τό νῶτον τά νῶτα

ΕΤΕΡΟΚΛΙΤΑ

Α΄ ΚΛΙΣΗ Γ΄ ΚΛΙΣΗ

ὁ πρεσβευτής οἱ πρέσβεις
τοῦ τῶν πρέσβεων
πρεσβευτοῦ τοῖς πρέσβεσι
τῷ πρεσβευτῇ τούς πρέσβεις
τόν πρεσβευτήν (ὦ) πρέσβεις
(ὦ) πρεσβευτά

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ: ΚΟΤΡΩΝΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

 ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Γ΄ ΚΛΙΣΗ Β΄ ΚΛΙΣΗ

τό πῦρ τά πυρά

τοῦ πυρός τῶν πυρῶν

τῷ πυρί τοῖς πυροῖς
τό πῦρ τά πυρά
(ὦ) πῦρ (ὦ) πυρά

Β΄ ΚΛΙΣΗ Γ΄ ΚΛΙΣΗ
ὁ υἱός οἱ υἱεῖς
τοῦ υἱοῦ & τῶν υἱέων
υἱέος τοῖς υἱέσι
τῷ υἱῷ & υἱεῖ τούς υἱεῖς
τόν υἱόν (ὦ) υἱεῖς
(ὦ) υἱέ

Β΄ ΚΛΙΣΗ Γ΄ ΚΛΙΣΗ
ὁ ἀμνός οἱ ἄρνες
τοῦ ἀμνοῦ & ἀρνός τῶν ἀρνῶν
τῷ ἀμνῷ & ἀρνί τοῖς ἀρνάσι
τόν ἀμνόν & ἄρνα τούς ἄρνας
(ὦ) ἀμνέ (ὦ) ἄρνες

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ: ΚΟΤΡΩΝΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

 ΠΡΟΤΥΠΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Β΄ ΚΛΙΣΗ
ὁ ὄνειρος & τό ὄνειρον
τοῦ ὀνείρου & τοῦ
ὀνείρατος Γ ΄ ΚΛΙΣΗ
τῷ ὀνείρω & τῷ ὀνείρατι
τόν ὄνειρον & τό ὄνειρον
(ὦ) ὄνειρε & (ὦ) ὄνειρον

Γ΄ ΚΛΙΣΗ

τά ὀνείρατα
τῶν ὀνειράτων
τοῖς ονείρασι
τά ὀνείρατα
(ὦ) ὀνείρατα

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ: ΚΟΤΡΩΝΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ