EKONOMIČNOST

Ekonomičnost je mjerilo koje počiva na ekonomskom principu poslovanja koji proizilazi iz

nastojanja preduzeća da ostvari određenu vrijednost proizvodnje uz što manji utrošak sva tri
elementa reprodukcije ( predmeta rada, sredstava za rad, i ljudskog rada).

Ekonomičnost treba da iskaže racionalnost trošenja.

𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒𝑑𝑛𝑜𝑠𝑡 𝑝𝑟𝑜𝑖𝑧𝑣𝑜𝑑𝑛𝑗𝑒
Ekonomičnost = 𝑡𝑟𝑜š𝑘𝑜𝑣𝑖

Za preduzeće možemo reći da mora nastojati da ostvari bolju ekonomičnost, jer time proizvodi
postaju jeftiniji, pa je preduzeće konkurentnije na tržištu, jer može da se pojavljuje na tržištu sa
nižim cijenama. Time ostvaruje uvjete za veći obim prodaje i veću dobit.

Na ekonomičnost poslovanja utiče veći broj faktora a mogu biti objektivni oni na koje preduzeće
ne može direktno uticati i subjektivni koji nastaju i djeluju unutar preduzeća.

Faktore ekonomičnosti možemo svrstati u dvije grupe:

- Faktore koji utiču na veličinu utroška elemenata reprodukcije

- Faktore koji utiču na cijenu tih faktora

Razlikukujemo dva načina mjerenja ekonomičnosti:

a) Naturalno mjerenje ekonomičnosti

b) Vrijednosno mjerenje ekonomičnosti

Naturalno mjerenje ekonomičnosti se sastoji u tome da se proizvodnja i elementi reprodukcije

iskazuju u naturalnom jedinicama (kamad, sat, kilogram, mašinski sati).
𝑓𝑖𝑧𝑖č𝑘𝑖 𝑜𝑏𝑖𝑚 𝑝𝑟𝑜𝑖𝑧𝑣𝑜𝑑𝑛𝑗𝑒
Ekonomičnost =
𝑢𝑡𝑟𝑜š𝑒𝑛𝑖 𝑒𝑙𝑒𝑚𝑒𝑛𝑡𝑖 𝑟𝑒𝑝𝑟𝑜𝑑𝑢𝑘𝑐𝑖𝑗𝑒

Vrijednosno mjerenje ekonomičnosti se sastoji u tome da se proizvodnja i utrošeni elementi

iskazuju vrijednosnim pokazateljima tj. u novcu.
𝑜𝑏𝑖𝑚 𝑝𝑟𝑜𝑖𝑧𝑣𝑜𝑑𝑛𝑗𝑒
Ekonomičnost = 𝑡𝑟𝑜š𝑘𝑜𝑣𝑖
Primjer:

Preduzeće je proizvelo 180.000 odjevnih predmeta. Za ovu proizvodnju je utrošeno 400.000

metara tkanine, 60.000 sati rada radnika i 20.000 mašinskih sati izrade. Izračunati
ekonomičnost?
180.000
Ekonomičnost materijala = 400.000 = 0,45 𝑘𝑜𝑚𝑎𝑑𝑎 𝑝𝑟𝑜𝑖𝑧𝑣𝑜𝑑𝑎 /m.tkanine

180.000
Ekonomičnost sredstava za rad = 20.000 = 9 komada proizvoda /satu mašine

Završni dio sata: ponoviti gradivo:

- Definirati ekonomski princip ekonomičnosti?

- Koji faktori utiču na ostvarenje principa ekonomičnosti?
- Objasniti naturalno mjerenje ekonomičnosti?

Odgovori:

- Ekonomičnost kao ekonomski princip poslovanja proizilazi iz nastojanja preduzeća da

ostvari određenu vrijednost proizvodnje uz što manji utrošak sva tri elementa
reprodukcije.
- Faktori koji utiču na ostvarenje ekonomičnosti su: objektivni oni na koje preduzeće ne
može direktno uticati i subjektivni koji nastaju i djeluju unutar preduzeća.
- Naturalno mjerenje eko9nomičnosti se sastoji u tome da se proizvodnja i elementi
reprodukcije iskazuju u naturalnim jedinicama (komad, kilogram, metar).