Professional Documents
Culture Documents
კახა სულუაშვილი
–მეუხერხულება, მაგრამ როგორც ვხედავ, სხვა გზა არც არის. ძალიან დიდი
მადლობა. – მთელის მონდომებით გაიღიმა ქალიშვილმა, კუპეში შევიდა და კარი
დაკეტა.
***
–თუ ძმა ხარ, გლობუსა არ იყო, მირიანამ ერთი დარტყმით ზედ გავაზე რომ
დასვა?! – უპასუხა მეორემ.
–რა ვერა?
–წააგე?
–აუჰ!
–რა ჭირი ეტაკა, ასეთ მნიშვნელოვან შეჯიბრზე, თავი ხელში როგორ ვერ
აიყვანა... – უპასუხა მეორემ.
–არა და, ეჭვიც არ მეპარება, რომ მსაჯის ბრალიც ბევრი იქნება. მირიანას არავინ
ჰყავს მაგ ამბავში და მარტო საკუთარი თავის იმედით შორს ვერ წახვალ.
–რაში მაინტერესებდა?!
–ისე...
–კარგი, ბატონო!
–მე რას ვჭამ, ლამის აქეთ შემჭამონ. არაფერი ჩემი გაკეთებული ამათ არ
მოსწონთ. – კიბეზე დაეშვა მაღალი, გამხდარი ვაჟი. – დიდი ხანია მელოდები?
–დავსხდეთ.
–რა ვქნა? – დაიწყო მირიანმა მას შემდეგ, რაც ჯაბა ჩამოჯდა და სიგარეტს
მოუკიდა.
–ეს კაცი გადამრევს... ბიჭო, სახელი შენ არ იცი, გვარი და ბინა. ეგ კიდევ
არაფერი, რა ეცვა და რა ფერის თმა ჰქონდა, ისიც არ გახსოვს... მე რომ მეკითხები
რა ვქნაო, შენ მე მკითხავი გგონივარ, თუ კუდიანი?! წადი, დადექი რუსთაველის
გამზირზე და როცა იქნება გამოივლის... თუმცა შენი ამბავი რომ ვიცი, ვერც მაშინ
ჰკითხავ რამეს, მოგერიდება... ამ დონის ბლუ თუ იყავი, ნაღდად არ მეგონა!
***
***
***
–მერე?
–მერე, თქვენ საიდან იცით, ბათუმში რომ გუშინწინ წვიმდაო. მე ვუთხარი, ამან
მითხრა მეთქი და შენი პორტრეტი ვაჩვენე. იმას გაეცინა, მეც გავიცინე. მერე
უნივერსიტეტამდე მივაცილე და ეზოში ნოდარ ლობჟანიძეს მიესალმა... მისი
ჯგუფელი ყოფილა... ყველა მონაცემები ნოდარმა ჩამომიწერა იმ ფურცელზე, შენ
რომ 30-ჯერ წაიკითხე და ეჭვი არ მეპარება, მე რომ წავალ, 30-ჯერ კიდევ
წაიკითხავ.
–ვაჰ, შენ განაცვალე, ჯაბა. არ ვიცი, რითი გადაგიხადო. ვაჰ, ძმა ხარ, ძმა... – მერე
მირიანმა ჯაბა სავარძლიდან წამოახტუნა და გადაეხვია.
***
რაკი ყოჩები ვახსენეთ, უნდა ითქვას, რომ რამაზ ღუდუშაურს და გოჩა ონიანს
ყველაზე მეტი მომხრე ჰყავდა... ორივე მძიმეწონოსანი გახლდათ, ორივე მაღალი
და მხარბეჭიანი. ორივე გულღია და უბნელი ბიჭების დიდი მეგობარი იყო.
–ეე, ეგრე შორს ვერ გავფრინდებით ძმაო, – უთხრა ერთხელ „ბარნაბამ“, ანუ კობა
ბარნაბიშვილმა. – ცოტა ადრე ხომ არ დაიჯერე ჩემპიონობა?!
***
–აქ არის?
–რა გინდა? – ცივად ჰკითხა მირიანმა მეგობარს, მანქანის უკანა კარი გამოაღო
და ჩაჯდა.
–ვისი მანქანაა?
–კიდევ მე რა მინდა?
–რას გადამეკიდე, ჯაბა. ხომ იცი, რომ ახლა მე შენ გისმენ. – ვერაფერი უკეთესის
თქმა ვერ მოახერხა მირიანმა. – თქვი რა, შე კაი კაცო!
–ეგრე, რა! მოკლედ, ეხლა შენ წადი, გამოიცვალე და გამოდი. დანარჩენს გზაში
გეტყვი...
–ჯერ ერთი, შენ მოგწონს და ეს ბევრს ნიშნავს. მეორე, შენ საიდან დაასკვენი,
რომ ის შენს მიმართ გულგრილია? მესამე, მე შეგარცხვინე?
–მივესალმე.
ჯაბამ გაიცინა.
–მითხარი ახლა!
–რა?
–ჰო, რა გითხრა?
–არაფერიც არ უთქვამს, გულიანად გაიცინა.
–ადი ახლა, ჩაიცვი! ის საკუბოვე რუხი კოსტუმი არ გინდა, რამე სხვა ნახე...
–თეთრი პერანგი და... – ჩიხში აღმოჩნდა ჯაბა. მერე მირიანს შეხედა. – ისე მაგ
შარვალსაც არაუშავს, ხომ იცი შენ. მხოლოდ გაიხადე და სველ ტილოში
გააუთოვე. შენ თვითონ, ბებიაშენს არ მისცე, თორემ მაშინდელივით
დიაგონალზე გაუკეთებს ნაკეცებს. მესამზე მოვალ...
–ძალიან გაინტერესებს?
***
მარიკას სახეზე ღიმილი გაჩნდა: „ხომ არ ნიშნავს ეს იმას, რომ დღეს მირიანს
ვიხილავთ? კარგა ხანია არ გამოჩენილა... ეჭვგარეშეა, ჯაბას ხელი ურევია ამ
საქმეში. რა თქმა უნდა, მან დაიყოლია ლობჟანიძე დაბადების დღე აღენიშნა.
დაიყოლია კი არა, რამდენადაც ჯაბას ვიცნობ „აიძულა“. ფიქრობდა ქალიშვილი.
მნიშვნელობა არა ჰქონდა. კიდევ ერთ რამეზე „დაიჭირა“ მარიკამ თავისი თავი:
აი, უკვე მერამდენედ, მირიანის გახსენებაზე, აუცილებლად ჯაბა ჩოხელის ერთი
შეხედვით სერიოზული სახე და ეშმაკურად მოციმციმე თვალებიც ჩნდებოდა
ხოლმე თვალთა წინ. ისევე, როგორც წეღან მოხდა, ჯაბას გახსენებაზე
მეფარიშვილი გაახსენდა. თითქოს ეს ასეც უნდა ყოფილიყო... მოკლედ, ამ
ყმაწვილებს ყოველთვის დუეტში წარმოიდგენდა ხოლმე მარიკა, თუმცა ერთად
არასოდეს უნახავს...
კიდევ ერთ რამეს მიხვდა ახლა იგი: მირიანი და ჯაბა ერთად წარმოადგენდნენ
მარიკას იმ უსახელო და გაურკვეველ ინტერესს, რის შესახვედრადაც ახლა იგი
მიისწრაფოდა.
***
„ბოროტი ენები“ ამბობდნენ, – „თუ ასეთ დროს ჯაბამ ცოტა დალია კიდეც, მაშინ
პატივმოყვარეობის ჭიაც გაახსენებს ხოლმე თავსო და მაღალ პროფესიულ
დონეზე, ჩუმად და საინტერესოდ ჰყვება ათასგვარ ტყუილსო.“
ამბობენ, ზოგს ისიც ეეჭვება, ამ ორი წლის წინათ თურქულ არქივებში დაცული
მასალა რომ უნახავს შემთხვევით ჯაბას, სტამბულში ყოფნისას. გიორგი
სააკაძეზე ეწერა თურმე, იქ ზუსტად ეს სიტყვები: „ისტორიული დოკუმენტების
ურთიერთშეფარდებით, სარწმუნო წყაროებზე დაყრდნობით გაირკვა, რომ
დასაბამიდან დღემდე, კაცობრიობას არ ჰყოლია ფიზიკურად უფრო ძლიერი
ადამიანი, ვიდრე გიორგი სააკაძე...“
***
–არა.
–არა...
–არა!
–რა არის?
–ძალიან კარგია, – თავი ასწია ჩოხელმა, – ძალიან კარგია. რომ შეაბრუნო, უფრო
პოეტური გამოვა.
***
–მაინც?..
–მაინც... რა ვიცი, მარა... მოკლედ, არ მეუბნება გული კარგს... ცუდი ტონია იცი,
ჯაბა, გოგომ იცის, რომ მე იქ იმის გულისათვის მივალ...
–მერე, რა?
–რა!
***
კაკაურიძე არ განძრეულა...
–დათო!
***
–რა აუცილებელია...
–დიახ!
–მე ვიცი, რომ შენ ყანწი არ დაგილევია და ჭიქაც სავსე გაქვს! რატომ?
–რატომ გგონიათ მარიკა, რომ მინდა? უბრალოდ იმას, რაც მოსალოდნელი იყო,
მერწმუნეთ ასე ჯობია. თანაც პირობას გაძლევთ, ყველანაირად შევეცდები
უსიამოვნება არ მოხდეს. – თქვა ჯაბამ და დათოსკენ გაეშურა, საიდანაც
იმედგაცრუებული ჯგუფელები უკან ბრუნდებოდნენ. როგორც თავადაც
მიხვდებოდით, შარაბიძემ მათ თხოვნას ყური არ ათხოვა და მუქარანარევი
თხოვნით უკანვე გამოისტუმრა.
ჯაბა შედგა:
–მე ვერ გეტყვი მარიკა, მოხდება თუ არა რამე. მაგრამ თუ მოხდა, მტკიცედ
მჯერა და თქვენც გარწმუნებთ, რომ ჯაბას მიზეზით არ მოხდება. – ასევე
ბუნებრივი იყო მირიანის „თქვენობით“ გაცემული პასუხი...
ქალვაჟი უცებ გამოერკვა... ჩია ტანის, თმახუჭუჭა კაცი იქვე ქვაზე ჩამოჯდა და
მიწას ჩააშტერდა.
–თქვენ, ორი ჯეელი, – მიმართა ჯაბას და შარაბიძეს ეხლა სანამ კიდე რამეს
მიქარამდეთ, კარქა მომისმინეთ...
–ჰო, ჰო, შენა და შენცა, „გარდერობ“. უკანასკნელი სიტყვა, რაღა თქმა უნდა,
შარაბიძის მისამართით იყო და დათო ჯერ გაქვავდა, მერე უცებ გაეღიმა.
–რას მიღიმი, შკოლის მეგობარივით?! რა, ძალიან კაი ხასიათზე ხარ, არა?! იფ,
იფ, იფ, რა კარქიკარქი რამეები გააკეთეთ ბიჭო. „საღოლ“, „მალადეც“ , აჰა ტაში! –
და მძღოლმა ტაში შემოჰკრა, მაგრამ, თურმე ეს მხოლოდ შესავალი იყო:
–ნამდვილად!
–ჰა, აბა თქვი ერთი, როგორ უნდა ერქვას. წაგიყვანო ერთი, მოგანათლინო!
–ესე იგი, – დაიწყო ჩოხელმა – იმ კაცს არავის ხათრი არა აქვს და ამიტომ,
შებრუნებით ეძახიან ხათრიჯანას, არა?
–საღოლ, მაარტყი!
–მაგრამ მას არავის ხათრი არა აქვს თქვენს გარ და, ხომ ასეა? ჰოდა, თქვენს
ცოლის ძმას უნდა ერქვას „რეზოს გარდა ხათრიჯანა“, ან პირიქით, „ხათრიჯანა
რეზოს გარდა“. არის ასეთი ვარიანტიც: „ხათრიჯანა მინუს რეზო“ და პირიქით!
–ეე, ეე, სად მიდიხარ? – ყველაზე ადრე გონს ნოდარ ლობჟანიძე მოეგო და უკვე
დაძრულ მიკროავტობუსს ძუნძულით დაედევნა, მაგრამ ამაოდ. მანქანამ
მინდორი გადასერა და გაუჩინარდა...
–არაფერი.
–გთხოვ, მითხარი!..
–იმ შუაშია, რომ ყველა ნებისმიერი, ვისაც ცოტა მაინც სმენია ელემენტარულ
ზრდილობაზე, ნახევრად უცნობ ადამიანს თავიდან „თქვენობით“ მიმართავს,
შემდეგ გადადის „შენზ “. ეს უკვე მაშინ, როცა ამისათვის სიტუაცია მომწიფდება.
შენ ჯერ კიდევ „თქვენობით“ მომმართავ, თვლი, რომ ჩვენ ჯერ კიდევ შორსა
ვართ იმ არცთუ ბევრისმთქმელი სიახლოვისაგან, როცა ადამიანები ერთმანეთს
„შენობით“ მიმართავენ... და რადგან, ამის მიუხედავად, უკვე სიყვარულზე
მელაპარა კები, არა აქვს მნიშვნელობა, ქარაგმებით თუ პირდაპირ ამიტომ
სულსწრაფი... ეს, რა თქმა უნდა შენი კითხვის პასუხი იყო, ანუ მე შენ აგიხსენი,
რას ვგულისხმობდი კარგ ტონზე ყურმოკრულ სულსწრაფში... და შევეცადე
თხრობის შენებური სტილი და მეცვა! გასაგებია?
–სრულიად!
–ვიტყვი იმას, რომ თქვენ, მარიკა, „გამოძიება“ არასწორი გზით წაიყვანეთ უკვე
მაშინ, როცა დაუშვით და მსჯელობის საგნად აქციეთ მხოლოდ ორი ვარიანტი.
უნდა გეფიქრათ, რომ არსებობს მესამეც!
–კერძოდ?
–გეთანხმებით...
–კარგია, მაგრამ მერე არავინ თქვას, კაცს „შენობით“ მომართვის უფლება მივეცი
და ისე გამითამამდა, რომ არც აცია, არც აცხელა და...
–ჰა, აბა, დაგიჟდით, დაცოფდით თქვენებურად. ვაჰ, რა ძალა მედგა კაცო, სადა
ვბრუნდებოდი?! – გაიძახოდა ვითომ ნაწყენი რეზო და ხელებს ასავსავებდა.
***
–რა სისულელე?
–მერე?
–აქ რაღაც სხვა ამბავია, მირო! კულკოვს მაყუთი აქვს აღებული, თორემ
თვითონაც კარგად იცის, ყაჭეიშვილზე ძლიერი რომ ხარ! ეს ერთი. გარდა მაგისა,
კულკოვის გარდა კავშირის ფედერაციაშიც იგივეა გაკეთებული... სხვანაირად
ასეთ რამეზე ხელს არც იქ მოაწერდა ვინმე.
–მერე რა?
–მაცადე. მერე ის, რომ ასეთ საქმეებს ასტრონომიული თანხები სჭირდება, ისე
არ გვარდება. ამ ყაჭეიშვილის ხალხსაც ძალიან დიდი ფული აქვს დახარჯული...
ხოლო, როცა კაცი ამხელა თანხას იხდის, იმას გარანტია სჭირდება, რომ საქმე
გამოვა! თუ ისინი იმაზე დათანხმდნენ, რომ გამარჯვებული ორთაბრძოლამ
დაადგინოს, მაშინ გიჟები ყოფილან, რადგან მათ ყველამ კარგად იციან, რომ
ყაჭეიშვილი შენ ვერ გაჯობებს, ან უკიდურეს შემთხვევაში, ამის ძალიან მცირე
შესაძლებლობა არსებობს! 50/50ზეც რომ იყოს შანსები, მაინც სისულელეა, კაცმა,
სულ მცირე, ვოლგის ფული დახარჯო და ან ჰო, ან არას დაყაბულდე! გესმის, რას
გეუბნები?
–სწორედ, სწორედ!
–მერე?
–მერე?
–ბატონო ჯემალ, 48 წლის კაცი ბრძანდებით და, როგორც მე ვიცი, ჯერ მანქანა
არა გყოლიათ. მე რას მიყურებთ, ცხოვრება წინ არის! დაურეკეთ და უთხარით, ეგ
საქმე ორი ვოლგა ღირს-თქო, ერთი თუ მოსკოვში დატოვეთ, ერთი მე და
მირიანსაც გვინდათქო... მერე გავყიდოთ და თითოთითო, რაც მოგვივა
ვიყიდოთ! როგორია?
–ეჰ! შენ გეხუმრება და მე კი დილის აქეთია, თავი მისკდება! სხვათა შორის, შენ
სიმართლისაგან შორს ხარ... მაგათ ჩემი დარეკვა არ დაჭირდებათ, თვითონ
მოვლენ შენთან... და ის მაღელვებს, შენი პასუხის შემდეგ...
–როცა გინდათ!
–რატომ?
***
ჯაბამ ოთახის კარი ფრთხილად შეაღო და შევიდა. მერე კარი ისევ უხმაუროდ,
მონდომებით დახურა, მოტრიალდა და თავი ჩაქინდრა.
–მაგრამ შენთვის წერილის დატოვება მაინც მოასწრო, ჩემო ჯაბა და რაღა თქმა
უნდა, დალუქულ კონვერტში მოათავსა. გააგრძელა მესამემ და უჯრიდან
კონვერტი ამოაცურა.
–გმადლობთ ჩემო ციცინო! – ჯაბამ საშუალო ტანის სრულ ქალიშვილს
კონვერტი გამოართვა და თა ვისი მაგიდისაკენ გაემართა. – ხათო, შენი გაჯი
ვიშოვე...
–ვაიმე, რა ოქროს ბიჭი ხარ ჯაბა, რომ იცოდე! რამდენად? – გულით გაიხარა
ცისფერთვალება ქერა ქალმა.
–გაგიჟდი?
–დილას რომ გავიღვიძე, მაშინვე მივხვდი, რომ კარგად ვერ ვიყავი. ჯერ პულსი
გავისინჯე, არ მომეწონა! მერე წნევა... არც ის მომეწონა.
–ჰო! – მოკლედ მიუგო ჯაბამ. – პარმენ, ნუციკოს ლუდი ხო არა აქვს მაცივარში?
–ირინა!
–მანჩო!
–არა!
–ოჰ, პარმენ, შენ აგაშენა ღმერთმა! – ტაში შემოჰკრა ჯაბამ. – ნუციკო, შე ეშმაკო...
მიღიარებია და ვაღიარებ, რომ სიურპრიზების კეთებაში კესარელს ამ ქალაქში
ვერავინ შეედრება.
–არა, მაინც როგორ გაიპარე პარმენ, რომ თვალი ვერავინ მოგკრა, კაცო. რა ხარ,
მოკლედ, რა ხარ. ცეცხლი ხარ, ცეცხლი! – ენად გაიკრიფა ჩოხელი და პირველ
ბოთლს დასწვდა.
სხვა დროს ალბათ, ჯაბა ასეთი პასუხის მოსმენისას, სიცილს ვერ შეიკავებდა,
მაგრამ წინა დღის ნაბახუსევს პარმენას პასუხისთვის ყურიც არ უთხოვებია.
ბოთლით ბოთლი გახსნა და მოიყუდა. ნახევარზე მეტი დალია, ბოთლი
გვერდით დადგა და საზოგადოებას სულ სხვა თვალით გადახედა.
–ნება თქვენია.
–კუნჭულაძის?
–დიახ!
–ჯაბა, შენ ხომ იცი, რომ მე არც ერთ ალკოლოიდს არ ვღებულობ. მე არ ვიტყვი,
რომ პოეტი ვარ, მაგრამ მე ლექსებს ვწერ... ხოლო ალკოჰოლი, არ ვიცი რამდენად
აქვეითებს პოტენციას, გონებას კი ნამდვილად ფიტავს! – დაამთავრა ხვიჩამ,
ცხვირსახოცი მარჯვენა ლოყასთან მიიტანა და ცხვირი მოიხოცა.
–მე? მე რას უნდა მიშლიდეს? უშლის საერთო საქმეს! ჩვენ აქ, მე მგონი, ღრეობის
მოსაწყობად არ წამოვსულვართ?!
–არჯევან, თქვენ?..
ჯაბამ თავი ვეღარ შეიკავა. თუმცა იმდენი მაინც მოახერხა, რომ სათქმელი რაც
შეიძლება რბილი გამოსულიყო.
–ნუციკო, უთხარი შენს მეგობარს, რომ ჩემზე ლაპარაკს თავი დაანებოს, თორემ
მისი თქმისა არ იყოს, მოთმინებასაც აქვს საზღვარი!
–მოიცა, მოიცა, ამას რაღა ჭირს მოსათმენი? და თუ ვერ მოითმინა, ნეტავ რას
იზამს? – ამჯერად მართლა გაბრაზდა ჩოხელი. – რას იზამ ბიჭო, შენ
გელაპარაკები!
–არ მოგცემ!
–მომეცი-მეთქი!
–არ მოგცემ-მეთქი!
–მომეცი, შე ცხოველო!
–მომეცი გასაღები!
–არ მაძლევ?
–რა გინდა, კაცო, ვინა ხარ შენ! ჩემი მანქანაა, მინდა სადენებით დავქოქავ, მინდა
გასაღებით, მინდა „რუჩკით“.
–აი, აი, შეგირცხვეს ნამუსი, ლიტერატორი კაცი ხარ და „რუჩკითო“ გაიძახი...
აბა, რა გულით უნდა წავი კითხო მე შენი ლექსები... აჰა, წაიღე! – ჯაბამ
გასაღებები მაგიდაზე დააწყო.
არჯევანმა ფიცხად დასტაცა ორივეს ხელი, გაიქცა, კარები ისევ გააღო, ბოქლომი
ძირს დააგდო, მანქანაში ჩახტა და ის იყო უნდა დაეძრა, რომ ჯაბა მანქანის წინ
აღიმართა:
–შამპანური!
–ჰო, აბა, სწორედ ამის თრევით მოვიკლავ თავს... რასაც დავლევთ, დავლევთ.
რასაც არა და, აქვე დავტოვოთ... არჯევანი და ხვიჩა როცა გესტუმრებიან, ჩემი
სადღეგრძელო დაალევინე ვახტანგურად!
–კი, კი, – ტიროდა ნუციკო. – ეწყინა და გაბრაზდა. როცა რაიმე წყინს, ძირს
გაერთხმება ხოლმე და ხელებზე აზიდვებს აკეთებს ოცჯერ! ახლა კი, რომ არ
მივხვედრილიყავი, რომ ეწყინა, იმის ნაცვლად, ძირს გართხმულიყო, ხის ტოტზე
ჩამოეკიდა და ისე აიზიდა... ხომ არ გახსოვთ, რამდენჯერ აიზიდა?
***
–ბიძია რობერტ, მოხდა რამე? – ისევ არ მოეწონა მარიკას დედის ძმის სახის
გამომეტყველება.
–მირიანზე გამომკითხა...
–სად დავუნახივარ?
–ოპერასთან!
–მერე, რა მინდაო?
–შუა ღამეა ათი საათი? ეგეც არ იყოს, მე ოცი წლის ვხდები სულ ცოტა ხანში...
მაგის დაუკითხავად ფეხი ვეღარ გადავდგა?
–ნუ ლაპარაკობ მასე! ხომ იცი როგორ უყვარხარ? გარდა ამისა, შენ კარგად იცი,
როგორი დავალებულნი ვართ რობერტისაგან...
–რა უნდა იცოდეს, ვერ გავიგე. ის ხომ მირიანს საერთოდ არ იცნობს. როგორ
შეიძლება მოეწონოს, ან არ მოეწონოს? გარეგნობას უწუნებდეს, ეჭვი მეპარება. და
ასეც რომ იყოს, ამას გადამწყვეტი მნიშვნელობა არა მგონია ჰქონდეს!.. მითხარი,
რა უნდა, რა თხოვნა გადაეციო?
–უყვარსო? მკითხა...
–მერე?
–მერე!
–აჰა, ყველაფერი გასაგებია... იმიტომ იყო, დანა პირს რომ არ უხსნიდა! აბა
გეთქვა, მამა სამშენებლო სამმართველოს უფროსია, დედა საავადმყოფოს
მთავარი ექიმი, ერთი ბიძა მილიციის უფროსი, ხოლო მეორე ღვინის ქარხნის
დირექტორითქო. ნახავდი, როგორი კმაყოფილი და ნასიამოვნები დარჩებოდა...
–რა სჭირს მირიანს რობერტის და ჩემი დასაწუნი?.. იგი ხომ არ იცნობს მას... არც
შენ იცნობ და ამაშია საქმე, თორემ ის არავისზე ნაკლები არ არის არც
განათლებით, არც გონებით, არც ფიზიკურად, არც აღზრდით და
კეთილშობილებით... გარდა ამისა, ის უნიჭიერესი სპორტსმენია და ყველაფერს
რასაც წარმოადგენს და რაც გააჩნია ისე მიაღწია, რომ ხელის წამკვრელი არავინ
ჰყოლია.
–რა უნდა მეთქვა, დედა. განა მე შენთვის რაიმე დამიმალავს! არ იცოდი, რომ
ყოველდღე ვხვდებოდი მირიანს და თუ ოდესმე შემაგვიანდებოდა, მხოლოდ და
მხოლოდ მისი მიზეზით? რა არის აქ გაუგებარი და მოუ ლოდნელი? როგორ
შეიძლება სერიოზულობას მოკლებული იყოს ურთიერთობა იმ ვაჟთან,
რომელთან ერთადაც მთელი ქალაქი მხედავს ყოველ ცისმარე დღეს. დავდივარ
თეატრში, კინოში...
–არ გინდა, შვილო, ეგ ლაპარაკი... ხომ იცი, მან ჩვენზე უკეთ იცის! ნახოს
მირიანი, შენ ამით რა გიშავდება, იქნებ მოეწონოს კიდეც!
–იცი, რას გეტყვი? გადაეცი, რომ ძალიან გული მწყდება, მაგრამ ამ „თხოვნას“
ვერ შევასრულებ! თან თხოვე, მეორედ აღარ გაიმეოროს, თორემ შეიძლება ისეთი
რამე წამომცდეს, ძალიან არ ესიამოვნოს!
–რაც გესმის, დედა! შენ ხომ მონად გაქცია?! ახლა, იგივეს, მეც მიპირებს! მე ამას
არ შევეგუები... გარდა ამისა, უთხარი, რომ არ გაბედოს მირიანის ნახვა, თორემ
ძვირად დავუსვამ!
–გისმენთ!
–მარიკა, გთხოვთ...
***
–კარგია, კარგი!..
–მერე ის, რომ თოთხმეტში ნაკრები მომზადებას იწყებს და, ბოლოს და ბოლოს,
როდის უნდა გაირკვეს მე მივდივარ, თუ ყაჭეიშვილი? ოცი დღეა სიქას მაძრობთ
დამ ორთაბრძოლის დღე კი ვერა და ვერ დაადგინეთ.
–რას ამბობთ, ძია ჯემალ? დღეს ორჯერ მავარჯიშეთ, თანაც სამ-სამი საათი და
ეხლა მეუბნებით არაქათგამოცლილს, ყაჭეიშვილი მოვაო?
–გაგიმარჯოს...
–გუშინ გითხრა?
–აბა შენ იცი, შვილო! – ბეჭზე ქვევიდან ხელი აარტყა მანჯგალაძემ. – უნდა
გვასახელო!
***
–მოხვედი მირიან?
–კი მაგრამ, შენ თუ ათი წუთის მოსული ხარ, ჩემამდე ვერ მოაღწიე?
–ეხლა უკვე აღარ გამოვა! მაპატიე, მაგრამ როცა გკითხე, მაშინვე სიმართლე რომ
გეთქვა, აღარ შევაჩერებდი... – თქვა ვაჟმა და ჯიქურ გასწია მძღოლისაკენ.
–ეს იმას ნიშნავს, რომ შენთვის თურმე სულერთი ყოფილა, გინდა მე მითხოვია,
გინდ ძაღლს უყეფია... როცა მე ვიცრუე, არ ვიცნობ-მეთქი, მხოლოდ და მხოლოდ
იმიტომ, რომ შენზე ვზრუნავდი...
–ვინ იყო, აღარ იტყვი?
–ბიძაჩემის მძღოლია!
მარიკამ გაიცინა.
–აზრადაც არ მომსვლია!
–დიახ, უპირებდი...
–არასოდეს!
–აბა, დაიფიცე...
–კეთილებს გეფიცები!
–წესიერად გეფიცები!
–ვის?
–შენ თავს!
მარიკა გაჩუმდა.
–კი მივდივარ!
–ჯერ მოსკოვში, მერე პარიზში?
–დიახ ბატონო!
–მალე ჩამოხვალ?
–რატომ არ შეიძლება?
–იმიტომ, რომ მე მინდა შენ ევროპის ჩემპიონი გახდე... და მერე რობერტი ნახო.
–შენ რა გენაღვლება, კარგ ხასიათზე ხარ... მე კი, სანამ შენ ჩამოხვალ, მათ რჩევა-
-დარიგებებს და შენს ლანძღვას უნდა ვუსმინო!
–აი, ასე არ ჯობია? ნამეტანი ჭკვიანი გოგო ხარ და ქეც ეიწყობ ცხოვრებას.
***
–მე გახლავართ!
–კარგი, რა გიორგევიჩ, შენი ჭირიმე. შენ მაგაზე ხელი როგორ უნდა გაისვარო?!
მა, მე აქ რას ვაკეთებ? დაჯე, რა მანქანაში. – ემუდარებოდა მძღოლი და შებოჭილ
რობერტს მანქანისაკენ მიათრევდა.
რობერტი დუმდა.
–გასაგებია? – გაუმეორა კითხვა მირიანმა და უფრო მაგრად მოუჭირა.
–გამიშვიმეთქი, არ გესმის?
–არც ჩემთვის!
***
–გისმენ, მარიკა!
ჯერ დილის რვა საათიც არ იყო, რომ ჯაბა ჩოხელი მირიანის საძინებელში
ბოლთას სცემდა. მირიანი ისევ საწოლში იწვა და მიბნედილი, უსიცოცხლო
თვალებით ჭერს შეჰყურებდა.
–ნუ სულელობ, თუ ძმა ხარ. რას ქვია, არ მიდიხარ... ისე წახვალ, როგორც
დაგიბარებია!
–ასეთი განწყობით, პირველივე ორთაბრძოლაში წავაგებ! უარესად შევრცხვები.
–არ ეძინება. თუ სხვამ აიღო დავკიდებ... აიღო. მარიკა გამარჯობა, ჯაბა ვარ!
–გაფრინდეს მერე!
–აზრი არა აქვს ჯაბა! ტყუილად შეიწუხებ თავს! ვიცი, ახლა მაგასათან ხარ
სახლში, ან ეგ არის შენთან... და გადაეცი, თუ თავისთვის სიკეთე უნდა, დღეს
სახლიდან ნუ გამოვა... უფრო მეტიც, აეროპორტამდეც გააცილეთ! ჩემს ნახვას კი
ნუღარ ეცდება...
–რატომ?
–ჯერ ერთი იმიტომ რომ მე ასე მსურს. მეორეც, მისთვისაც ასე სჯობია! მე ჩემს
გადაწყვეტილებას არ შევცვლი და ძალიან გთხოვ, ნუღარ დამირეკავთ! კარგად
იყავი, ჯაბა!
–როგორ არა აქვს. იცი თუ არა მარიკა, რომ მირიანი აიძულეს გაეკეთებინა ის,
რაც გააკეთა...
–შენ რა, ტირიხარ? – ერთ ნახტომში საწოლთან გაჩნდა აქამდე გასუსული ჯაბა,
როცა მირიანის თვალებს მოჭარბებული სისველე შეატყო. – არ გადამრიო ეხლა,
ძმობას გაფიცებ. არ ვიცი, რა გითხრა, მაგრამ ერთი კი ვიცი, როცა ქალს უყვარს,
მისთვის არ არსებობს არც პრინციპი და არც მორალი... მარიკას შენ უყვარხარ
მირიან... დამიჯერე, სულ ერთი საათი მაფიქრე და ყველაფერს მოვაგვარებ. შენ
რა, დღეს გამიცანი?
–შენ ყოველთვის მასე გაიძახი, პირიქით კი ხდება. შენ რას გიშლი, მე ვიფიქრებ
და თუ არ მოგეწონება ჩემი გეგმა, დაწუნებას რა უნდა.
–ჰო, გავიგე!
–გაიღიმე-მეთქი!
ჩოხელი ორი საათის შემდეგ არ მოსულა, მან დარეკა და მირიანს სთხოვა, კიდევ
ორი საათი დალოდებოდა. უთხრა ისიც, ყველაფერი კარგად არის და ნურაფერზე
დარდობო და მირიანის კითხვისაგან რომ თავი დაეხსნა, ყურმილი დაკიდა.
–შენ გაგიჟდი? – წინ წამოიწია მეფარიშვილი. – შენ კარგად იცი, რომ მე მაგას არ
გავაკეთებ!
–სხვა გზა არ არის! მე ვიცი, ახლა იტყვი, რომ შენ ასე არასოდეს დაეცემი. რომ
შენ ძალას არავის დაატან! ერთი მითხარი, ბავშვობაში ლახტი გითამაშია?
–ვინ არის?
–იქით, რომ დღეს დილით რობერტმა „არაგვში“ ესეთი რამ განუცხადა „ბრექას“,
ის ბიჭი ჩათვალე რომ მკვდარიაო! „ბრექამ“ უპასუხა, თუ მარიკას უყვარს,
თითსაც ვერ დაადებ. შენი თუ დისშვილია, ჩემი ნათლულია და ოცი წლის ასაკში
მაგის გულის დაქვრივების უფლებას არავის მივცემო. „ბერექა“ კანონიერი
ქურდია, რობერტის მეგობარი. მისი სიტყვა რობერტისთვის კანონია.
–იმისთვის მოგიყევი, რომ შენ ბიძამისს, ასე თუ ისე, შეურაცხყოფა მიაყენე! შენ,
მართალია, მაგისი კი არა, ერთი ვაგონი მაგისთანების არ გეშინია, მაგრამ რაც არ
უნდა იყოს, იგი მარიკა ბიძაა და თქვენი მტრობა იმ გოგოს გულს მოუკლავს.
თქვენი შერიგებაა საჭირო... ხოლო ამას „ბერექას“ ნეტი ვერავინ მოახერხებს. ეს
უკანასკნელი კი მაზეგ დილით რუსეთში მიფრინავს და წლის ბოლომდე იქიდან
ჩამოსვლას არ აპირებს... სწორედ ამიტომ უნდა მოვიტაცოთ მარიკა დღესვე!
როდესაც რობერტი მარიკას გაქრობის ამბავს გაიგებს, „ბერექა“ აუცილებლად მის
გვერდით უნდა იყოს... დამიჯერე მირიან, მარიკა შეიძლება სხვა გზითაც გახდეს
შენი ცოლი, მაგრამ რობერტის ვერასოდეს შემოირიგებ! დღესვე უნდა
მოვიტაცოთ. მე ყვეაფერი მზად მაქვს!.. – დაამთავრა ჯაბამ.
მირიანი ჩაფიქრდა.
–კაცი ხარ, კაცური! – ჯაბამ გაშლილი ხელი გაუწოდა. მირიანმა თავისი ტორი
დაჰკრა. – ერთი კიდევ. რაც გზაში მოხდება, არაფერი არ გაიკვირვო და არაფერი
მკითხო მანამ, სანამ შენ და მარიკას არ დაგაბინავებთ... რაც არ უნდა მოხდეს!
გაიგე! თუ ამაზე არ დამეთანხმები, ყველაფერი წყალში ჩაგვეყრება! ამაზეც
თანახმა ხარ?
–შენ მე გამასულელებ...
–როგორ?
***
–ვინ კითხულობს?
–გისმენ, ნოდარ!
–მარიკა, მირიანი...
–ვახ, რა ბედი მაქვს, ამის დედა ვატირე! – ხელი ხელს შემოჰკრა რობერტმა. – რა
მოუვიდა, ნეტა? ახლა ეს ბავშვი ყველაფერს მე დამაბრალებს.
–სად უნდა გაჰყვე? კაცი კვდება და სიკვდილის წინ, შენ ჩემმა მტერმა გიყუროს!
– უპასუხა „ბრექამ“.
–დაბრძანდით მარიკა!
ნოდარის დანახვაზე ჯაბამ უცებ გადახარშა, რაშიც იყო საქმე და ისე შემოიკრა
ყბებში სილები, თვალებიდან ნაპერწკლები გადმოსცვივდა:
–არა, არა. ექიმებმა ერთი, ოთხი დღე კიდევ იცოცხლებსო და მირიანმა გვთხოვა,
ჩემს სოფელში ამიყვანეთ, იქ მინდა სული დავლიოო. მე დამტოვა. მარიკა
ჩამომიყვანე, ერთხელ ვნახავ და მერე სულ დალოცვილი ატაროს ღმერთმაო! –
ისევ აბღავლდა ჩოხელი,და იქვე შორიახლოს გაჩერებულმა, მარიკასთვის
უცნობმა, „მირიანის მეგობრებმაც“ ისეთი ქვითინი ატეხეს, რომ მარიკას გული
წაუვიდა და სავარძელზე გადაესვენა.
მანქანა შედგა.
–მარიკა, მომიტევე, მაგრამ ჩვენ სხვა გზა არ გვქონ და... – ჩუმად წარმოთქვა
ჯაბამ. – შენ მოტაცებუ ლი ხარ...
ხელი გამოგიწოდე
გაიმარჯვებ იცოდე...“
–დაქოქე, წავედით! – დინჯად, აუღელვებლად თქვა ჯაბამ მას შემდეგ, რაც კარი
მიიხურა და სისხლიანი დანა მძღოლს შარვალზე შეაწმინდა.
მანქანა არ დაძრულა, ის გაფრინდა.
–ვქენი ის, რაც მაიძულეთ... რაც საჭირო იყო იმისათვის, რომ შენ და მირიანი
ერთად მეხილეთ.
***
–ხელი არ მახლო...
–ამ ტონით ვლაპარაკობ არა იმიტომ, რომ მე მასპინძელი ვარ, არამედ იმიტომ,
რომ ყოველ თქვენთაგანს ასაკით ორჯერ მაინც აღვემატები... მირიან მე გთხოვ
გაუშვა ხელი მარიკას!
პაუზა გაიწელა.
ჯაბამ პატარა ხევი გაიარა და დამრეც ფერდობზე შედგა. მთვარიანი ღამე იყო...
მიდამო მოათვალიერა.
–შემოდი!
ჩოხელი შევიდა და იდუკამ კარი მიხურა. ფიცრულში ლამპა ენთო. ორი ხის
ნარი და ერთი ტაბლა იდგა. ჯაბა ნარზე ჩამოჯდა. იდუკა ხის კედელს მიეყრდნო:
–წავიდნენ?
–ჰო!
–ერთად?
–არც გვიფიქრია.
–ფორმა და მომენტი?
–რატომ?
***
–გისმენთ!
–კი, მითხრა!
–ვიცი!
–თორმეტი დაიწყო!
–პირველზე იქ ვიქნები!
–სხვა დროს რა შუაშია, ბებო? ხომ არ დაგა ვიწყ და, დღეს მოსკოვში რომ
მიფრინავ?!
–რას ნიშნავს შენი პასუხი, რა ტონია ეგ, შვილო? მე შენ ვერ გცნობ! – ეწყინა
დედას.
–ვაჰ, თქვენ მე მაკვირვებთ! ვერც ბებიაჩემმა ვერ მიცნო... რა ხდება, ნეტავ, გუშინ
კარნავალზე არ ვყოფილ ვარ, რომ ნიღბის მოცლა დამვიწყებოდა.
–მირიან, რა მოხდა?
–მირიან, მოდი!
–ვინ არის?
–არ ვიცი.
–გისმენთ!
–ვის?
–რობერტს!
–მე თავი დამანებე, თუ ძმა ხარ! რა არის ჩემი ბრალი? ყველაფერს რომ თავი
დავანებოთ, რასაც შენ მაგ ნაბიჭვარს უპირებდი, შენთვისვე იყო ცუდი...
„გაისროკებოდი“ და მორჩა... მე შენზე უფრო ვფიქრობდი და ეხლაც იგივეს
გეუბნები: „დაბრედვაზე“ არც იფიქრო! არც არის საჭირო! ისე გავუმწარებ
სიცოცხლეს, სიკვდილი სანატრელი გაუხდეს... დღესვე, დღესვე გავუშვებ ბიჭებს
და მუხლებზე დავაყენებ...
–მე შენ ჭკუას აღარ დაგარიგებ, – შეაწყვეტინა „ბრექამ“. – მაგრამ მაინც გირჩევ,
რასაც გააკეთებ, ცოტა აზრი დააყოლე!
–რაო, დარეკე?
–უნდა იპოვო! მიწა უნდა გახეთქო და უნდა იპოვო. სხვა რა ჩემი ფეხები
გავალია!
–კი, ბატონო!
–ჰო!
„კამეჩა“ დაიბნა:
–მირიანი!
–მირიანი!
–ესა მგონი, გვაშაყირებს... – სულ დაიბნა „კამე ჩა“, რომელიც ვერა და ვერ
მიხვდა, თუ რას ამბობდა მეფარიშვილი.
–რას ვერ ხდები „კამეჩ“, – ხმა ამოიღო გუჯამ, – ეგ ამბობს მირიანა კი არა, მირია-
ნი ვარო! – ბოლო მარცვლები დანარჩენებისაგან გამოჰყო მან. – გვაშაყირებს, აბა
რას შვება.
–კაი, კაცო! მოდი, დავრჩები. შენ შედი, გადაწყვიტე დიდი გინდა თუ პატარა და
თუ ქაღალდი დაგჭირდეს, გამომძახე და პასპორტს შემოგაწვდი...
–ჰო!
–არ წახვიდე, მეც მოვდივარ! – თქვა და არეული ნაბიჯით წავიდა მისკენ. მერე
ნაბიჯი გაუმყარდა.
–მარიკასთან! რაც შეიძლება ჩქარა და შენი ხმა არ გავიგო. – თქვა ვაჟმა მას
შემდეგ, რაც სავარძელში მოთავსდა და მთელი, მარჯვენა ხელით კარი მოხურა.
–მე შენთან საქმე არა მაქვს! მარიკას დაუძახე, ან შემომიშვი. ვკითხავ რაღაცას და
წავალ.
***
–არა, შვილო, აზრი არა აქვს! ვიცი მაგის ხასიათი... მე კი არა, მამამისი რომ
გაცოცხლდეს, იმას არ ეტყვის!
ტელეფონმა დარეკა.
–რა მოხდა, მირო? ვინ იყო, ჰა? როდის მოხდა? სად იყავი, ბიჭო? – დააყარა
კითხვები ზედიზედ.
–მორჩი ეხლა. რაც იყო, იყო! ლაპარაკის ხასიათზე არა ვარ! არც იმათ
დადგომიათ ნაკლები დღე... ჰა, როგორ იყო? „ლახტის პრინციპიო“? ან უნდა
მოიხარო, ან უნდა დაიჩოქო, ან მიწაზე უნდა გაგორდეო, არა?! შენ, ჩემო ჯაბა,
მხედველობიდან გამოგრჩა ლახტისათვის დამახასიათებელი კიდევ ორი
მომენტი: პირველი, შეიძლება დაიჩოქო, მოიხარო, გაგორდე კიდეც, მაგრამ მაინც
ვერ დაეუფლო და მეორე, თუ ის ქამარი, რომელიც მიწაზე დევს, შენია, თამაშის
დამთავრების შემდეგ, შენვე დაგრჩება... აბა, ტელეფონი მომაწოდე!
–გამარჯობათ, ქალბატონო!
***
–ნუციკო!
–არა, არა, მეჩქარება... – სულ დაიბნა ჩოხელი ისე შემოგიარეთ. აქეთ ვიყავი,
დაგხედეთ და წავალ ახლა... არჯევანი და ხვიჩა ხომ არ გამოჩენილან?.. ვაწყენინე
და ცოტა მომებოდიშებინა მინდოდა.
–კი, იყვენ და დევიფრინე აქიდან! მარტო მაგენი კი არა, ბევრი მივაყოლე თან.
სკოლაში „ვეფხისტყაოსანს“ მასწავლიდნენ,იმას ვერ დოუდე გული და არჯევანა
სულელის ლექსების საკითხად მცალია მე?! – დაიღრიჯა პარმენა და კიბეზე
დაეშვა.
–არ გაადგა ფეხი, თუ ძმა ხარ! ერთი ნორმალური კაცი შენ შემოდიოდი ამ ეზო
გარემოში და რავა ფიქრობ ეხლა შენ, უპურმარილოდ გაგიშოფ აქიდან?
***
–გამარჯობა ირინა!
–რამდენიც გაგიხარდეს.
–მე მთაში ბიძა მყავს, მამის ძმა, იდუკა ჩოხელი!.. და იცი, რა მითხრა დღეს
გამთენიისას?!
–რაო?